\id PHP \h AR FILIPENSE \toc1 AR FILIPENSE Ar he̱ꞌmi bi ꞌyotꞌa ar Pablo bi me̱mpa ya me Filipo \toc2 AR FILIPENSE \toc3 Fil. \mt1 AR FILIPENSE \mt2 Ar he̱ꞌmi bi ꞌyotꞌa ar Pablo bi me̱mpa ya me Filipo \c 1 \s1 Ar nze̱ngwa \p \v 1 Nuga dar Pablo ne ar ku Timoteo, yá ꞌbe̱gogihe ar tsi Hmu Hesukristo, di otꞌahe nunar he̱ꞌminu̱, tsi kuhu̱ gi ꞌbu̱hu̱ har hnini Filipo, ne xka ñꞌemu̱ihu̱ ar tsi Hmu Hesukristo. Di ze̱ngwaꞌihe mahye̱giwi ri ndöhu̱ har nijö ne yá ma̱xte. \p \v 2 Jö ma tsi Dadahu̱ ne ma tsi Hmuhu̱ Hesukristo da ꞌraꞌahu̱ nꞌar hogamꞌu̱i ne da hwëkꞌahu̱ yá ñho. \s1 Ar Pablo a̱pa Jö da ma̱xa ya gamfi \p \v 3 Núꞌmu̱ di beñꞌahu̱ di umba njamödi Jö. \p \v 4 Hyaxꞌmu̱ xa di johya hindi pumhni ga a̱pabi da ma̱xꞌa gi gathohu̱. \p \v 5 Ngetho núꞌmu̱ ga ndu̱i ga ñꞌemu̱ihu̱ dinjawa, xa xka mfa̱xtehu̱ da nu̱nga ar hoga mhö. \p \v 6 Di ka̱xmbeni Jö togo bi du̱ꞌmi bi pa̱ta ri mꞌu̱ihu̱, ꞌyo di jwata ar ꞌbe̱fi, ne di wa núꞌmu̱ xta menga ar tsi Hmu Hesukristo. \p \v 7 Di beñꞌahu̱ xiñho ngetho xa di pe̱sꞌahu̱ nꞌar döta mhöte. Jö xi hwëgagi ga ñöni ne ga da̱majöni ar hoga mhö. Ha nuꞌahu̱ xka fa̱xkagihu̱, hinxka hye̱gase̱gihu̱ mödi núꞌmu̱ di owa har fa̱di. \p \v 8 Jö pödi xa ntsꞌe̱di di beñꞌahu̱, ngetho ar tsi Hmu Hesukristo xi ꞌraka nꞌar döta mhöte. \p \v 9 Di a̱pa Jö da hñuxa ár nzitꞌi ri mhötehu̱, ne xa gi pe̱ꞌsu̱ ar hoga mfeni, ne njapꞌu̱ gi pöhu̱ tema xiñho gi ꞌyo̱thu̱. \p \v 10 Njapꞌu̱ da tsa̱ gi pöhu̱ gi hwañhu̱ nöꞌö xiñho, ne gi ꞌbu̱hu̱ nꞌar te xintꞌaxi, ne hinte da kꞌasꞌahu̱ núꞌmu̱ xta penga ar tsi Hmu Hesukristo. \p \v 11 Di to̱ꞌmi xa gi ꞌbu̱hu̱ nꞌar hogamꞌu̱i gi ꞌbu̱hwihu̱ ar tsi Hmu Hesukristo, ne njapꞌu̱ gi nsundabihu̱ Jö. \s1 Nuga xta e̱ntꞌa ma te ga pe̱pa ar tsi Hmu Hesukristo \p \v 12 Tsi kuhu̱, di ne gi pöhu̱, gatho nöꞌö xta thogi umba ar tsꞌe̱di ár hoga mhö Jö. \p \v 13 Gatho nuya ndogu ꞌbu̱kwa ne nuꞌu̱ maꞌra ya jöꞌi, pöꞌu̱ di o har fa̱di ngetho di mömba ár mhö ar tsi Hmu Hesukristo. \p \v 14 Nuya thogiyu̱ di thoka, nze̱ye̱ ya ku xi ma̱tsꞌi xi ze̱ta yá ñꞌemu̱i, ne hingi ntsu da mömba ár mhö ar tsi Hmu. \p \v 15 Di pöka xiñho ja ꞌraꞌu̱ mömba ár mhö ar tsi Hmu Hesukristo, ngetho ñöska ma ꞌbe̱fi ne honga ar hñö, mödi maꞌra tsitꞌa yá mu̱i o̱tꞌa nꞌar hoga ꞌbe̱fi. \p \v 16 Nuꞌu̱ togo hingi tsitꞌa yá mu̱i mömba ár mhö ar tsi Hmu, ho̱nse̱ honga ar hñö, beñꞌu̱ njapꞌu̱ da tso̱tka ma mu̱i, ne da hñuxhmö empꞌö ma u̱giwa har fa̱di. \p \v 17 Ha maꞌra pe̱ꞌsa nꞌar döta mhöte mömba ár mhö Jö, pöꞌu̱ xi jokagi har fa̱di ngetho di ñönga nunar hoga mhönu̱. \p \v 18 Mödi hingi tuka ma mu̱i hanja ñöꞌu̱, nuꞌmu̱ tsitꞌa yá mu̱i o̱tꞌe wa hinꞌö. Di johya ngetho nsipa ya jöꞌi togo ar tsi Hmu, ne hinga tsa̱ya̱ ga njohya di mapꞌu̱. \p \v 19 Di pödi, gatho nöꞌö di thopya ma ga po̱ni xiñho, ngetho gi fa̱xkagihu̱ gi a̱fu̱ Jö, ne ꞌrakagi ar tsꞌe̱di ár Hñö ar tsi Hmu Hesukristo. \p \v 20 Nöꞌö di to̱ꞌmga, hinga ma ga ꞌbe̱ ma tsa̱. Nupya ngu mahamꞌu̱ di to̱ꞌmi da tꞌeꞌspa ár nsu ar tsi Hmu Hesukristo ha ma te, wa da thogagi wa da the̱gagi. \p \v 21 Ngetho nuꞌmu̱ di ꞌbu̱i, di e̱ntꞌa ma te ga pe̱pa ar tsi Hmu Hesukristo, ha nuꞌmu̱ ga tu, ma ga nthe̱ꞌbeꞌö, gehnu̱ ma nthöhö. \p \v 22 Ha nuꞌmu̱ di tetho, xiñho ga pe̱pa ar tsi Hmu. Jange hindi pödi ndana ga hwahni. \p \v 23 Ngetho nuya yohoyu̱ di ꞌbu̱ madetho. Di ne ma ga tsu̱ ar tsi Hmu Hesukristo, di handi xiñhoꞌö. \p \v 24 Ha nuꞌmu̱ ga kokwa di tetho, töte ár ñho ngetho gi hongagihu̱. \p \v 25 Di ka̱xmbeni da njapꞌu̱, ma ga kohwihu̱ har ximha̱i, ne ga fa̱xꞌahu̱ da te ri ñꞌemu̱ihu̱ ne gi njohyahu̱. \p \v 26 Jange núꞌmu̱ xka ꞌbu̱pꞌu̱, xa ma gi nsundahu̱ ar tsi Hmu Hesukristo, ngetho ma gi penju̱ gi hyandju̱ manꞌagi. \p \v 27 Ho̱nse̱ di a̱ꞌahu̱ gi ꞌbu̱hu̱ ngu mönga ár hoga mhö ar tsi Hmu Hesukristo. Ne núꞌmu̱ ga mapꞌu̱ ma ga kꞌösꞌahu̱, wa di ꞌbu̱ yapꞌu̱, ga o̱de da nsikagi gi ꞌbu̱hu̱ xiñho, gi pe̱ꞌsu̱ nꞌadar mfeni, ne gi umba ri mu̱ihu̱ xa gi mpe̱hu̱, gi ñöñhu̱ ar jamfi xta pöhu̱ har hoga mhö. \p \v 28 Yo ma gi ñhe̱hu̱ da piꞌahu̱ nuꞌu̱ togo u̱tsaꞌihu̱. Njapꞌu̱ födi ma da mꞌe̱ꞌu̱, ha nuꞌahu̱ nheki gi pe̱ꞌsu̱ ar mpo̱ho̱, ne nunu̱ go bi pe̱hna Jö. \p \v 29 Ngetho xka ñꞌemu̱ihu̱ ar tsi Hmu Hesukristo, hinge ho̱nse̱ xi tꞌaꞌahu̱ ar se̱ki gi jamfihu̱. Mahyoni gi thohu̱ ar ntꞌu̱tsa nꞌehe, ngetho gi da̱hu̱ majöni xka ñꞌemu̱ihu̱. \p \v 30 Nuꞌahu̱ gi ñömfu̱ ár mhö Jö, gi thohu̱ ngu ga hyanthu̱ ndi thoka, ne gi o̱hu̱pya di thogi ngetho di ñömba ár mhö Jö nꞌehe. \c 2 \s1 Ar tsi Hmu Hesukristo ba e bi njöꞌi, mꞌe̱fa Jö bi umba nꞌa ra döta nsu \p \v 1 Nuꞌmu̱ xa majöni xi hñupꞌa ri mu̱ihu̱ ar tsi Hmu Hesukristo, ne xi ma̱xꞌahu̱ ár mhöte, gi ꞌbu̱hwihu̱ ár Hñö Jö, xa xka tsa̱hu̱ ha ri mu̱ihu̱ ár mhöte ne ár nhwëki, \p \v 2 jaju̱ ga njohya ꞌmu̱, ga pödi gi mhöhu̱ nꞌa ngu nꞌa, gi ñhe̱xu̱ gi pe̱ꞌsu̱ nꞌadar mfeni ne nꞌadar mhöte. \p \v 3 Yo te gi o̱thu̱ gi hoñhu̱ ar hñö, hingi ꞌñexa ri nsuhu̱, yo gi gese̱hu̱. Nöꞌö gi ꞌyo̱thu̱, ꞌñeꞌspabihu̱ ár nsu maꞌra. \p \v 4 Yo gi hoñhu̱ ri ñhose̱hu̱. Hyomfu̱ mꞌe̱tꞌo ár ñho maꞌra. \p \v 5 Te̱ñhu̱ nunar mfeni bi me̱ꞌsa ar tsi Hmu Hesukristo. \p \v 6 Ngetho mödi mar Jöse̱ꞌö, himbi ꞌyo̱tꞌa ár ꞌñöngi bi hye̱pꞌu̱ mi nꞌatꞌwi Jö ár Dada. \p \v 7 Ba tsopꞌu̱ ár nsu, ba ekwa har ximha̱i, bi njöꞌi ne bi njangu nꞌar ꞌbe̱go. \p \v 8 Ne núꞌmu̱ mi mꞌu̱kwa ngu nꞌar jöꞌi, himbi ꞌyo̱tꞌa ndöta. Bi ꞌyo̱ta ár Dada bi unga ár te, bi tsꞌu̱ta har pontꞌi. \p \v 9 Jange Jö bi umba nꞌa ra döta nsu, ne bi hñuꞌspa nꞌar thuhu töpa ár nsu gatho nu maꞌra. \p \v 10 Ne njapꞌu̱ ma da nda̱ndihmö ne da ndönga ar tsi Hmu Hesu gatho nuꞌu̱ bi ꞌbu̱ mhetsꞌi, nuꞌu̱ ꞌbu̱kwa har ximha̱i, ne nuꞌu̱ ꞌbu̱ mbor ha̱i. \p \v 11 Ne gathoꞌu̱ ma da ꞌñenö, nunar tsi Hmu Hesukristo gehnu̱ ar Hmu, ne njapꞌu̱ xa da nsundabi Jö ár Dada. \s1 Nuya gamfi ñhe̱hwi ya tso̱ yotꞌwa ar ximha̱i \p \v 12 Tsi kuhu̱, ngu xka ꞌyo̱thu̱ gatho nöꞌö xta xiꞌahu̱, hinge ho̱nse̱ núꞌmu̱ ndi ꞌbu̱pꞌu̱, ꞌyo̱thu̱ njapꞌu̱ nupya hindi ꞌbu̱pꞌu̱. Umba ri mu̱ihu̱ gi jafu̱ da mpe̱ ri mpo̱ho̱hu̱, ntsuñhu̱ gi ꞌyo̱thu̱. \p \v 13 Ngetho Jö go ko ár mu̱i, jaju̱ da bo̱ ha ma mu̱ihu̱ ga nethohu̱ ga o̱thu̱ nöꞌö möñꞌö, ne fa̱xkagihu̱ da tsa̱ ga o̱thu̱. \p \v 14 Gatho nöꞌö gi ꞌyo̱thu̱, yo gi hoñhu̱ gi nthentehu̱, hingi hyoñhu̱ ar hñö. \p \v 15 Njapꞌu̱ hinto da diñꞌahu̱ nꞌar tsꞌoki, ne hindi oxta mañö nöꞌö gi pe̱hu̱. Ne ꞌbu̱hu̱ xiñho ngu yá bötsiꞌihu̱ Jö nheki ri hogamꞌu̱ihu̱, jangu ya tso̱ yotꞌa madeda ar ꞌbe̱xui, mödi gi ꞌbu̱hu̱ madeda ya jöꞌi o̱tꞌa ya tsꞌoki. \p \v 16 ꞌYe̱ntꞌa ri tehu̱ gi möñhu̱ ar hoga mhö unga ar te hiñhamꞌu̱ da götsꞌi. Nuꞌmu̱ hyaxꞌmu̱ gi ꞌbu̱hu̱ njapꞌu̱, xa ma ga njohya xta epꞌu̱ manꞌagi ar tsi Hmu Hesukristo. Ne ga pödi numa ꞌbe̱fi hinxi mꞌe̱di, ne hinxi njapꞌu̱tho nöꞌö xta pe̱fi. \p \v 17 Ha nuꞌmu̱ mahyoni ga unga ma te ngu nꞌar mꞌo̱ñho̱ mahye̱giwi ri ñꞌemu̱ihu̱, di johya ne di handi xiñho ga njohyawihu̱ nꞌehe. \p \v 18 Jange njohyahu̱, ne ga pe̱ꞌsu̱ nꞌadar johya. \s1 Ar Timoteo ne ar Epafrodito \p \v 19 Di beni ga pe̱ñꞌahu̱ ngutꞌa ar ku Timoteo ma da kꞌösꞌahu̱, nuꞌmu̱ njapꞌu̱ ne ma tsi Hmuhu̱ Hesu. Nu xta penga nunar kunu̱, da xikagi tengu gi ꞌbu̱hu̱, ne njapꞌu̱ da ze̱tka ma mu̱i. \p \v 20 Ngetho hinjoꞌo manꞌa togo gar pe̱sꞌbe nꞌadar mfeni, ne majöni xa möꞌahu̱. \p \v 21 Gatho nu maꞌra mpe̱fi honga yá ñhose̱, hinxi ꞌye̱ntꞌa yá te da me̱pa ar tsi Hmu Hesukristo. \p \v 22 Ha nuꞌahu̱ xka pötwabihu̱ ár mꞌu̱i ar ku Timoteo. Gehnu̱ fa̱xkagi di mömba ár mhö Jö, ngu nꞌar bötsi fa̱xa ár dada har ꞌbe̱fi. \p \v 23 Jange di beni ga pe̱hni da mapꞌu̱ ma da kꞌösꞌahu̱, ho̱nse̱ di to̱ꞌmi ga pödi tema di göxa nunar thoginu̱. \p \v 24 Di ñꞌemu̱i Jö da ma̱xkagi ngutꞌa ga mapꞌu̱ ma ga kꞌösꞌahu̱ nꞌehe. \p \v 25 Xta beni mahyoni ga pe̱hna ar ku Epafrodito da mengi di mapꞌu̱, gehnu̱ ga pe̱ñhu̱ xi ma̱xkagi. Ma hoga ku di ñꞌoꞌbe har ꞌbe̱fi, ne di ñꞌe̱nthe ga ñömbabihe ár mhö Jö. \p \v 26 Nunu̱ xa beñꞌahu̱, hingi nu ar pa ma da kꞌösꞌahu̱, ne xa tu ár mu̱i ngetho xka ꞌyo̱hu̱ xi ñheni. \p \v 27 Xa majöni mi hñeni ꞌbu̱tho nda du, mödi Jö bi me̱ꞌspa ar nhwëki. Hinge ho̱nse̱ꞌö, nuga nꞌehe, ngetho himbi ne bi hñuska ma dumu̱i. \p \v 28 Jange ngutꞌa di pe̱ñꞌaꞌihu̱ injapꞌu̱, ne gi njohyahu̱ núꞌmu̱ xki pengi gi hyanthu̱ manꞌagi, ne ga njohyaga nꞌehe. \p \v 29 Núꞌmu̱ xta zo̱mpꞌu̱ ꞌmu̱, gi njohyahu̱ gi hyanthu̱, ngetho nꞌár ꞌbe̱go Jö. Hinge ho̱nse̱nu̱, möhu̱ gatho nuꞌu̱ maꞌra di hñöxꞌö. \p \v 30 Ngetho núꞌmu̱ ma nda du mi pe̱pa ar tsi Hmu Hesukristo, bi ꞌye̱ntꞌa ár te bi ꞌyo̱tꞌa nöꞌö mi ꞌbe̱di ngi ꞌyo̱tkagihu̱. \c 3 \s1 Yo ma ga ꞌwenju̱ ga umba ma mu̱ihu̱ ga tso̱ñhu̱ ar ñöni \p \v 1 Nupya tsi kuhu̱, njohyahu̱ hár thuhu ar tsi Hmu. Hinxi za̱kagi ga pengi ga xiꞌahu̱ nöꞌö xta otꞌi, ngetho di ne da ze̱ta ri jamfihu̱. \p \v 2 Jamasuhu̱ ya tsꞌojöꞌi di hñöxa ya ꞌyo, hingya hoga ꞌbe̱go, ne he̱kwa yá ndoꞌyo yá ñꞌohu̱. \p \v 3 Ngetho nuju̱ go di pe̱ꞌsu̱ ar nse̱gi majöni ha ma mu̱ihu̱, ne tsixkagihu̱ ár Hñö Jö di pe̱pabihu̱. Di johyahu̱ ngetho yá me̱tigihu̱ ar tsi Hmu Hesukristo. Hindi ñꞌemu̱ihu̱ ma ga mpo̱hu̱ di huxa ma mfenihu̱ ar nse̱gi thuska ha ma ndoꞌyohu̱ ngu yá ntꞌumbi ya xodyo. \p \v 4 Nuꞌmu̱ di pe̱ꞌshmö ár nsu nöꞌö di thohu̱wa, di töka gatho numaꞌra ꞌmu̱, ja te ga exa ma nsu nꞌehe. \p \v 5 Ngetho ár hñöto mpa nda mꞌu̱i, bi thuska ar nse̱gi ha ma ndoꞌyo. Dar me Israel, ár ꞌbe̱togi ar Benjamin. Dar ebreo, ngetho ma dada ne ma nönö njapꞌu̱ nꞌehe. Ha nuꞌmu̱ gi ne gi pöhu̱ ha ndi o̱ta yá ꞌbe̱pate ar Moise, di xiꞌahu̱ ndar de̱ngaꞌbe̱pate. \p \v 6 Nuꞌmu̱ ga nuhu̱ togo xa umba ár mu̱i nda ꞌyo̱ta nuya ꞌbe̱pateyu̱, hinjoꞌo togo da ꞌñengagi hindi o̱tꞌa gathoyu̱. Nuga hinge ho̱nse̱ ndi umba ma mu̱i nga o̱te, ndi ju̱ nuꞌu̱ xki hye̱pꞌu̱ ne mi te̱nga ar tsi Hmu Hesukristo. \p \v 7 Gathoyu̱ mamꞌe̱tꞌo ndi beni xa mi pe̱ꞌsa nze̱ye̱ ar nsu. Ha nupya di handi hinter me̱ꞌu̱, ngetho di te̱mba ár ꞌñu ar tsi Hmu Hesukristo. \p \v 8 Xa majöni gatho nöꞌö te jawa har ximha̱i, nuga di handi hinter me̱ꞌö, ngetho xa töte ár nsu da pö ar tsi Hmu Hesukristo. Xta e̱mpꞌu̱ gatho ngu nꞌar paxi, ne njapꞌu̱ xta tsu̱ ar tsi Hmu. \p \v 9 Ne bi tsa̱ da nꞌatꞌbe, njapꞌu̱ bi hyandgagi xiñho Jö. Hinge xi njapꞌu̱ ngetho di o̱ta ya ꞌbe̱pate, xi njapꞌu̱ ngetho di jamfi. Ho̱nse̱ da ñꞌemu̱i ar tsi Hmu Hesukristo, Jö xi hyandgagi hinte ma tsꞌoki di tu. \p \v 10 Nöꞌö di ne, ga pödi togo ar tsi Hmu, ne ga pö tengu ár döta ár tsꞌe̱di nöꞌö togo bi koꞌspa ár te manꞌagi. Ga ñꞌe̱ntꞌi ga tho ya thogi bi thoꞌö, hinge xa ga mö ma te. Ngu bi ñꞌe̱ntꞌö bi unga ár te, ga jagapꞌu̱ nꞌehe. \p \v 11 Di to̱ꞌmi xka tu, ga pengi ga nte nꞌehe ngu bi mengi bi nteꞌö. \p \v 12 Hindi enö xta tso̱nga har ñöni, hindi enö di ꞌbu̱i xiñho ngu di ꞌñepkagi. Nöꞌö di pe̱fi, di umba ma mu̱i ga o̱tꞌa nöꞌö mi ne ma tsi Hmu Hesukristo núꞌmu̱ mi zu̱kagi. \p \v 13 Tsi kuhu̱, nuga hindi enö xta tsu̱ nunar hogamꞌu̱iꞌö. Nöꞌö di o̱tꞌe, hindi jamasu teme xi thogi, ne di umba ma mu̱i ga tsu̱ nöꞌö xi ꞌñepꞌu̱. \p \v 14 Ne di o̱tꞌa ar tsꞌe̱di ga tso̱nga ár ñöni nunar ꞌñunu̱ di nehe. Xka tso̱ni ma ga hönga ma nthöhö xi ñötkagi Jö da ꞌrakagi ngetho xta ñꞌemu̱i ar tsi Hmu Hesukristo. \p \v 15 Jange gatho nuꞌu̱ xi ntꞌaxka ma mfenihu̱, gehnu̱ ga tsa̱hu̱ gatho ngu xta jwadi xta mö. Ha nuꞌmu̱ manꞌar mfeni gi beñhu̱, Jö go da xokꞌa ri da̱hu̱. \p \v 16 Nöꞌö mahyoni ga o̱thu̱, nꞌatꞌwu̱ ga te̱ñhu̱ nöꞌö xta pöhu̱. \p \v 17 Tsi kuhu̱, ꞌyo̱thu̱ ngu xka hyandgagihu̱ di o̱tꞌe, ne hyanthu̱ togo maꞌra te̱nda ngu xta uthe. \p \v 18 Ngetho ngu xa xta xiꞌahu̱ ne nupya xa döta ma dumu̱i di xiꞌahu̱ manꞌagi, ꞌyopꞌu̱ nze̱ye̱ togo u̱tsabi ár te ar tsi Hmu Hesukristo bi unga har pontꞌi. \p \v 19 Nuya jöꞌiꞌu̱ ma da hñömba ár mfe̱i Jö ngu nꞌar njutꞌi, ngetho nuyá mu̱iꞌu̱, po̱ntho gehnu̱ yá jö. Ne nꞌatꞌwu̱ o̱tꞌu̱ honi da ꞌñexyá nsumhö. Ho̱nse̱ ꞌbe̱ yá tsa̱, hingi ju̱xyá da̱, hyo̱ka nöꞌö te jawa har ximha̱i. \p \v 20 Ha nuju̱ hindar menguhu̱wa. Bi ꞌbu̱ ma nguhu̱ mañö mhetsꞌi, habu̱ di to̱ꞌmhu̱ di ꞌñehnu̱ ma Po̱ho̱tehu̱ ar tsi Hmu Hesukristo. \p \v 21 Ne xta zo̱ho̱ ma da pa̱tka ma ndoꞌyohu̱ di pe̱ꞌsu̱pya, ne da ꞌrakagihu̱ manꞌa di ñhe̱hwi ár nsunda pe̱ꞌsa ár ndoꞌyoꞌö. Da ꞌyo̱tꞌa njapꞌu̱ ngetho pe̱ꞌsa ar tsꞌe̱di da japa ngu neꞌö gatho nöꞌö te ja. \c 4 \s1 Njohyahu̱ hyaxꞌmu̱ ngetho gi ñꞌemu̱ihu̱ ar tsi Hmu \p \v 1 Jange ma tsi hmöka kuhu̱, xa gi umba ri mu̱ihu̱ gi ze̱ta ri ñꞌemu̱ihu̱ gi ꞌbu̱hwihu̱ ar tsi Hmu Hesukristo. Nuga xa di möꞌahu̱ ne di ne ga hantꞌahu̱ manꞌagi, ngetho go ma johyaꞌihu̱, ne nuna ri ñꞌemu̱ihu̱ gehnu̱ ma nthöhö. \p \v 2 Di a̱pa ar möte ar ku Ebodia ne ar ku Sintike da me̱ꞌsa nꞌadar mfeni, ngetho nꞌatꞌwu̱ te̱nga ar tsi Hmu. \p \v 3 Ne nuꞌge, ma hoga ma̱xteꞌi hár ꞌbe̱fi Jö, di a̱ꞌa ar möte gi fa̱xa nuya kuyu̱. Xa bi umbyá mu̱i ndi möñhe ar hoga mhö núꞌmu̱ ndi ꞌbu̱pꞌu̱ mahye̱giwi ar ku Klemente, ne gatho nuꞌu̱ maꞌra ya ku mi fa̱xkagi har ꞌbe̱fi. Nuꞌu̱ xi thuꞌspa yá thuhunu̱ mhetsꞌi har he̱ꞌmi huxa yá thuhu nuꞌu̱ pe̱ꞌsa ar te. \p \v 4 Njohyahu̱ hyaxꞌmu̱ gi ꞌbu̱hwihu̱ ar tsi Hmu. Di bempꞌahu̱ manꞌagi xa gi njohyahu̱. \p \v 5 ꞌBu̱hu̱ xiñho da hyanda gatho ya jöꞌi gar hogajöꞌihu̱. Ma tsi Hmuhu̱ ꞌba̱pꞌu̱tho da pengi. \p \v 6 Yo gi tu ri mu̱ihu̱, xipabihu̱ gatho Jö. Petwabihu̱ te gatho gi kꞌathu̱, ne di pe̱wi ar njamödi nꞌagitho. \p \v 7 Nuꞌmu̱ gi ꞌyo̱thu̱ njapꞌu̱, Jö da ꞌraꞌahu̱ nꞌar hogamꞌu̱i töta ár döta nöꞌö tsa̱ da zo ma mfenihu̱. Ne nunar hogamꞌu̱inu̱ da supꞌa ri mu̱ihu̱ ne ri mfenihu̱, ngetho gi ꞌbu̱hwihu̱ ar tsi Hmu Hesukristo. \s1 Gehnu̱ gi benthu̱ \p \v 8 Nupya tsi kuhu̱, gehnu̱ gi benthu̱: nöꞌö majöni, nöꞌö ꞌbe̱nga ntꞌekꞌei, nöꞌö ar hogajöꞌi, gatho nöꞌö xintꞌaxi, ar hogamꞌu̱i ne gatho nöꞌö nho̱ni xiñho. Nuꞌmu̱ di jahmö nöꞌö xiñho ne di ꞌñepi da tꞌeꞌspa ár nsu, gehnu̱ di oda ri mfenihu̱. \p \v 9 ꞌYo̱thu̱ nöꞌö ga pöhu̱ ndi utꞌahu̱, nöꞌö ga ꞌyo̱hu̱ ne ga hyanthu̱ ndi pe̱fi. ꞌYo̱thu̱ njapꞌu̱, ne Jö togo unga ar hogamꞌu̱i gi ꞌbu̱hwihu̱. \s1 Ar mfa̱tsꞌi bi thöꞌspa ar Pablo bi me̱mpa ya me Filipo \p \v 10 Xa di johya har tsi Hmu, ngetho nupya xka benju̱ manꞌagi. Di pödi hinxka pumhnigihu̱, ho̱nse̱ himi tsa̱ hanja ngi fa̱xju̱. \p \v 11 Hindi mönga njapꞌu̱ ngetho te o̱tkar ꞌbe̱di. Nuga xta pödi ga ñhogamu̱i nöꞌö tema di pe̱tsꞌi. \p \v 12 Xta pödi ga tse̱ta ar hyoya ne xta pödi ga pe̱ꞌsa ya ñho, wa ga niñö ne ga tho ar thuhu, nuꞌmu̱ ga tho ar kꞌatꞌi wa hinꞌö. Gatho xta thohyu̱, jange di pödi. \p \v 13 Gatho tsa̱ ga o̱tꞌe ngetho xi ꞌraka ar tsꞌe̱di ar tsi Hmu Hesukristo. \p \v 14 Mödi xka ꞌyo̱thu̱ nꞌar ñho, ngetho xka fa̱xkagihu̱ ha ma thogi. \p \v 15 Nuꞌahu̱ gar me Filipohu̱, ngu gi pöhu̱ núꞌmu̱ nda du̱ꞌmi da mönga ar hoga mhö nda po̱mpꞌu̱ Nmasedonia, hinjoꞌo maꞌra togo xi ꞌrakagi nꞌar mfa̱tsꞌi, ho̱nse̱ ri nijöhu̱, ngu nꞌar nkotsꞌi da hösꞌahu̱ ár hoga mhö Jö. \p \v 16 Núꞌmu̱ ndi ꞌbu̱hnu̱ har hnini Ntesalonika, hinge ho̱nse̱ nꞌagi ga pe̱nkagihu̱ ar mfa̱tsꞌi habu̱ ndi honi. \p \v 17 Nuga hindi honga ya mfa̱tsꞌi gi ꞌraju̱. Di honi da hñuxa ri nthöhöhu̱. \p \v 18 Núꞌmu̱ nda hönga ri mfa̱tsꞌihu̱ ba hönka ar ku Epafrodito, mi töpa ár nze̱ye̱ nöꞌö ndi kꞌatꞌi. Xa pongtho nöꞌö ga pe̱nkagihu̱, ngu nꞌar mꞌo̱ñho̱ nthöskwi ar hogañu̱ni xka umfu̱ Jö xa numañho. \p \v 19 Jö da ꞌraꞌahu̱ gatho nöꞌö gi kꞌathu̱, jangu ár ntꞌe̱ni yá ñho pe̱ꞌsa hár nsunda. Gathonu̱ da ꞌraꞌahu̱ ngetho gi ꞌbu̱hwihu̱ ar tsi Hmu Hesukristo. \p \v 20 Jö ma Dadahu̱ dá hñönga ar nsunda hiñhamꞌu̱ da götsꞌi. Dá njapꞌu̱. \s1 Ya ngöxanze̱ngwa \p \v 21 Ze̱ngwagihu̱pꞌu̱ gatho nuꞌu̱ xi ñꞌemu̱i ar tsi Hmu Hesukristo. Pe̱ñꞌaꞌihu̱ nze̱ngwa gatho ya ku di ꞌbu̱ꞌbewa. \p \v 22 Pe̱ñꞌahu̱ nze̱ngwa gatho ya gamfi, mꞌe̱tꞌo nuꞌu̱ pe̱pabi ar Sesar. \p \v 23 Ar tsi Hmu Hesukristo dá hwëkꞌahu̱ yá ñho gathoꞌihu̱. Dá njapꞌu̱.