\id PHP \h Filipenses \toc1 Ja ua ra̱ carta bi 'yo'tra̱ Pablo, ngue bi̱ mɛnnba̱ yø 'yɛ̱c'ɛ̱i̱ Filipos. \toc2 Filipenses \toc3 Fil. \mt1 Filipenses \mt2 Ja ua ra̱ carta bi 'yo'tra̱ Pablo, ngue bi̱ mɛnnba̱ yø 'yɛ̱c'ɛ̱i̱ Filipos. \c 1 \p \v 1 Nu̱gä drá̱ Pablo, conna̱ Timoteo, yø mɛfigä'be ra̱ Jesucristo. Nu̱'ʉ yø ma̱mhya̱ p'ʉ ja ra̱ hni̱ni̱ Filipos, da̱ gue'ʉ yø n'yohʉ ja yø cargo p'ʉ ja ra̱ ni̱ja̱, gätho mi̱'da yø ja̱'i̱ ya o rá̱ 'yɛ Oja̱ ngue ya ɛ̱c'ɛ̱i̱ ra̱ Jesucristo, gä da̱di zɛngua'be. \v 2 Dí̱ nnegä'be ngue nu̱na̱ Oja̱ ma̱ Papáhʉ co 'nɛ̱hna̱ ma̱ Hmu̱hʉ Jesucristo di ja̱p'a̱hʉ 'nɛ̱ da̱ hyu̱t'a̱ ni̱ mmʉihʉ. \s1 --------- \p \v 3 N'na ndi̱ ngu̱ n'na ndi̱ ga̱ mbɛ̱n'a̱hʉ, da̱di ja ma̱mma̱di̱gä Oja̱ conná̱ ngue'a̱hʉ. \v 4 Nu̱'mø dá̱ mat'a̱hʉ Oja̱, ja̱njua̱ni̱ da̱di johya. \v 5 Porque dí̱ mbɛ̱n'a̱hʉ ngue nu̱'mø ma̱mbá̱ fʉdi gá̱ 'yɛ̱c'ɛ̱i̱hʉ ra̱ hya̱, gá̱ fäxca̱hʉ mɛ̱nte da̱di 'yongä ra̱ hoga̱ 'da'yo hya̱. 'Nɛ̱ asta̱ guetya guí fäxca̱thohʉ. \v 6 Asta̱ gue'mø ga̱mbá̱ fʉdi gá̱ 'yɛ̱c'ɛ̱i̱hʉ ra̱ Jesucristo ya, bi 'yøt'a̱hʉ ra̱ nho Oja̱. 'Nɛ̱ ma̱n'na di 'yøt'e ngue gui comma̱nhohʉ. 'Nɛ̱ dí pa̱di̱ ngue go gue'a̱ da̱ 'yøt'e ngue gui pømma̱nhohʉ 'mø ra̱ pa da̱ ɛ̱p'ʉ ra̱ Jesucristo'a̱. \v 7 Ni̱ 'yu̱p'ʉ ngue ɛ̱mmɛ̱i̱ di̱ mbɛ̱n'a̱hʉ, porque gäthoga̱hʉ, bi 'yøtra̱ ma̱te Oja̱ ngue bi 'dacjʉ ra̱ 'bɛfi ngue da̱di 'yonnba̱hʉ rá̱ hya̱. A nu̱yá, gue'mø dí ofädi, ogue dí 'bʉcä p'ʉ ja ra̱ ts'ʉt'abi, dí tøxä na̱ ra̱ hoga̱ 'da'yo hya̱, 'nɛ̱ da̱di ja ma̱jua̱ni̱ ngue ma̱jua̱ni̱ na̱. \v 8 Nu̱na̱ Oja̱ i pa̱di̱ ngue ja̱njua̱ni̱ da̱di̱ ma̱di̱ gätho'a̱hʉ tengu̱tho gui̱ ma̱'a̱hʉ ra̱ Jesucristo. \p \v 9 Nu̱'mø dí̱ mmat'Oja̱gä, dí äpi ngue nu̱'a̱ te gni̱ mma̱hmʉ, ma̱n'na ma̱n'na gdí̱ mma̱hmʉ. 'Nɛ̱ dí äpi ngue da̱ xoc'a̱ ni̱ n'yomfɛ̱ni̱hʉ ngue da̱ di̱ni̱ xa̱nho ni̱ mmʉihʉ hanja ra̱ hya̱. \v 10 Dí̱ nnegä ngue guí pa̱di̱ gui huanhnʉ ndana̱ ra̱ nho i ja ngue gui 'yøthʉ. Ja̱na̱ngue nu̱'a̱ ra̱ pa da̱ ɛ̱p'ʉ ra̱ Cristo, ya hi̱nte ma̱nts'o da̱ thi̱n'na̱hʉ. \v 11 'Nɛ̱ hønt'a̱ ra̱ Jesucristo da̱ zä da̱ 'yøt'e ngue gä ra̱ nho gdi̱ n'yohʉ. Nu̱'mø bi̱ nu̱ yø ja̱'i̱ ngue guí 'yohʉ xa̱nho, ya da̱ 'yɛ̱spa̱bi̱ Oja̱ yø ja̱'i̱. \s1 --------- \p \v 12 Ague ma̱ zi cu̱'a̱hʉ, dí̱ nnegä ngue guí pa̱hmʉ ngue nu̱'a̱ te gä dá̱ thocä, ɛ̱na̱ gue gue'a̱ ma̱n'na i fa̱hra̱ hoga̱ 'da'yo hya̱'a̱. \v 13 A nu̱yá, gätho yø soldado 'bʉcua ja ra̱ palacio, 'nɛ̱ gätho ya mi̱'da yø ja̱'i̱ 'bʉcua, ya pa̱di̱ ngue dí ofädigä ngue dí ɛ̱c'ɛ̱i̱ ra̱ Cristo. \v 14 Nu̱'mø mi̱ hnu̱ ngue ya dí ofädigä, xa̱ngu̱ ma̱ cu̱hʉ bi hya̱ ra̱ ts'ɛdi, hi̱mbi̱ nsu̱ da̱ ma̱mbrá̱ hoga̱ 'da'yo hya̱ Oja̱. I pa̱di̱ ngue hi̱ngui̱ hɛga̱hʉ'a̱ ra̱ Hmu̱. \p \v 15 A nu̱yá, nu̱'ʉ to mma̱nna̱ Cristo ya, 'bʉ i'da ngue di sɛyagui, i̱ nne da̱ 'yɛnga̱häi. Pɛ mi̱'da p'ʉya, conna̱ pähätho ga̱ mma̱nna̱ Cristo. \v 16 A nu̱'ʉ di sɛyagui, i̱ mma̱nna̱ hya̱ ngue di̱ nu̱ ma̱nhosɛ yø ja̱'i̱, 'nɛ̱ hi̱mma̱ jua̱ni̱ ngue yø mmʉi ga̱ ma̱nna̱ hya̱. Porque ɛ̱mbi̱ ngue da̱ du̱ ma̱ mmʉigä 'mø ga̱ pa̱di̱ ngue gä tɛnyø ja̱'i̱'a̱ ra̱ hya̱ mma̱n'ʉ. \v 17 Mi̱'da p'ʉya, ga̱ mma̱nna̱ Cristo ngue di̱ ma̱qui. I pa̱di̱ ngue dí 'bʉi ngue ga̱ tøxä ra̱ hoga̱ 'da'yo hya̱ ua ja ra̱ ts'ʉt'abi. \p \v 18 Pɛ hi̱nte ja'a̱, gue'mø gue yø mmʉi ga̱ ma̱nna̱ Cristo yø ja̱'i̱, ogue hi̱n'na̱. Pɛ squera̱ngue i hma̱nna̱ Cristo, guehna̱ nná̱ johyagä na̱ya. 'Nɛ̱ ma̱n'natho da̱di johya. \v 19 Porque dí pa̱di̱ ngue ga̱ pømma̱nhogä ua ja ra̱ fädi ngue guí̱ mmarca̱hʉ Oja̱, 'nɛ̱ fäxcä ra̱ Espíritu Santo bá̱ pɛnhna̱ Jesucristo. \v 20 A nu̱gui̱, nu̱'mø ga̱ su̱ ga̱ mma̱nna̱ hya̱ ngue ra̱ Cristo, ya ra̱ 'bɛ'isätho te dí øt'ä 'mø. Hante gue ga̱ ha̱ ra̱ ts'ɛdi ga̱ mma̱nna̱ hya̱ hangu̱ ra̱ pa, hi̱ngue ma̱sque ga̱ su̱ ngue dí ofädi. Ogue ga̱ pongui̱, ogue da̱ thogui, hi̱ndi̱ mportagä'a̱. Nu̱gui̱ da̱di ja ndu̱mmʉi dí honnbi̱ ha di hnu̱ ma̱nho ra̱ Cristo. \v 21 A nu̱yá, dí̱ nne ngue ya gdá̱ 'bʉ'a̱ ngue ga̱ ørpa̱bi̱ rá̱ pähä ra̱ Cristo. A nu̱'mø dá̱ tu̱, ya man'na ma̱ da̱tho ra̱ nho ga̱ nthɛ'be. \v 22 Nu̱'mø ga̱ sigue ga̱ m'mʉcua ja ra̱ xi̱mhäi, da̱ zä ga̱ ta̱pä mi̱'da yø ja̱'i̱ ngue da̱ 'yɛ̱c'ɛ̱i̱ ra̱ Cristo. Ja̱na̱ngue nu̱ya hi̱ndí̱ pa̱di̱ ndana̱ gue'a̱ ɛxa̱ ja ts'ɛditho ga̱ øtya. ¿Ua nu̱hma̱ xa̱nho ngue ga̱ sigue ga̱ m'mʉi, ua gue xa̱nho ngue ga̱ tu̱? \v 23 Nu̱ya hi̱ndí̱ pa̱di̱ ndana̱ ɛxa̱ ja ts'ɛditho ya yoho yø hya̱ ya. Nu̱p'ʉ nná̱ bɛ̱ngä, ma̱n'na xa̱nho ngue ga̱ tu̱, ya ga̱ni̱ m'mʉ'be ra̱ Cristo p'ʉya. A nu̱gui̱, dí̱ nnu̱ ma̱nho ngue ga̱ tu̱. \v 24 Pɛ co nu̱'a̱hʉ, ya xa̱nho ngue dí 'bʉi. \v 25 Ja̱na̱ngue'a̱ dí ha̱xa̱ njua̱ni̱ ngue ga̱ sigue ga̱ m'mʉi, n'namhma̱ ga̱ ha̱'a̱hʉ ra̱ ts'ɛdi ngue di̱ ndʉ ni̱ nt'ɛ̱c'ɛ̱i̱hʉ. 'Nɛ̱ ma̱n'na di̱ nja'a̱hʉ mpähä porque ma̱n'na di̱ ndʉ ni̱ nt'ɛ̱c'ɛ̱i̱hʉ i ja. \v 26 Nu̱'mø ga̱ nu̱jʉ ma̱høn'a̱ p'ʉya, ya ma̱n'natho ga̱di ja ma̱mma̱dihʉ ra̱ Jesucristo conná̱ nguecä. \p \v 27 Guí ja ndu̱mmʉi gui 'yøthʉ'ʉ yø hya̱ mma̱nná̱ hoga̱ 'da'yo hya̱ ra̱ Cristo. Da̱mi̱ 'yøt'e te dí xi'a̱hʉ, gue'mø ga̱ mmagä p'ʉ ga̱ ma nu̱'a̱hʉ, ogue hi̱n'na̱. Pɛ dí̱ nne ga̱ øde ngue guí ha̱hʉ ra̱ ts'ɛdi 'nɛ̱ 'da'igu̱ guí̱ mma̱mhmʉ. 'Nɛ̱ guí honi̱ ha gdi japhʉ ngue di̱ ntha̱'a̱ ra̱ hoga̱ 'da'yo hya̱ ngue'a̱ ra̱ nt'ɛ̱c'ɛ̱i̱ ja'a̱hʉ. \v 28 Nu̱'mø di pi'a̱hʉ ya yø ja̱'i̱ sʉhra̱ hoga̱ 'da'yo hya̱, 'yo sä guí su̱hʉ. Porque nu̱yá, nu̱ te øt'e, gue'a̱ ra̱ hmɛ̱ya'a̱ ngue di̱ m'mɛdi. Pɛ nu̱'a̱hʉ p'ʉya, nu̱ te guí øthʉ, gue'a̱ ra̱ hmɛ̱ya'a̱ ngue di̱ nya̱nni̱ tehʉ. Porque guehna̱ Oja̱ fäxa̱hʉ. \v 29 Nu̱na̱ Oja̱ bi 'da'a̱hʉ rá̱ ma̱te, hi̱nga̱ høntho ngue gui 'yɛ̱c'ɛ̱i̱hʉ ra̱ Cristo, sinoque xquet'a̱ ja ngue gui sähʉ ra̱ n'ʉ ngue guí ɛ̱c'ɛ̱i̱hʉ na̱. \v 30 A nu̱yá, ma ga̱ homhmʉ ha di̱ ntha̱hra̱ hya̱ ya. Ya guí̱ nnu̱hʉ te dá̱ øt'ä m'mɛt'o, 'nɛ̱ ya guí øhmʉ ngue da̱di̱ sigue dí honi̱ ha nná̱ japi ngue di̱ ntha̱hra̱ hya̱. \s1 --------- \c 2 \p \v 1 Di ha̱'a̱hʉ ra̱ ts'ɛdi na̱ ra̱ Cristo. Nu̱'a̱ gui̱ ma̱'a̱hʉ, gue'a̱ di hoc'a̱ ni̱ mmʉihʉ'a̱. Nu̱'a̱ ra̱ Espíritu Santo guí̱ n'yohʉ ya. Ya ja ni̱ yemmʉihʉ ya, 'nɛ̱ ya ja ni̱ nhuɛ̱ca̱tehʉ ya. \v 2 Pɛ ma̱n'na ga̱ johyagä 'mø gui 'yøthʉ ya yø hya̱ dí xi'a̱hʉ. Da̱mi̱ ne ngue 'darbʉ di̱ n'yo ni̱ hya̱hʉ. Gätho'a̱hʉ 'da gdi̱ mma̱thohʉ, hi̱njon da̱ bøni̱ ngue da̱ n'nan'yo rá̱ n'yomfɛ̱ni̱. \v 3 'Yo ga̱di̱ 'yɛ̱xhʉ, 'nɛ̱ 'yo guí̱ nne ngue go da̱ nu̱ ma̱nho'a̱sɛhʉ yø ja̱'i̱. Sinoque gui 'yøt'e tengu̱tho 'mø hi̱nte ga̱di̱ mu̱hʉ. Gui 'yøthʉ ngue ta̱te xa̱nho mi̱'da yø ja̱'i̱ ngue'a̱hʉ. \v 4 'Yo guí øthʉ ngue høn'a̱sɛhʉ gui ti̱mhmʉ ra̱ nho. Da̱mi̱ 'yøthʉ ngue 'nɛ̱ hmi̱'da yø ja̱'i̱ da̱ di̱nna̱ nho. \p \v 5 Da̱mi̱ 'yøthʉ tengu̱tho bi 'yøtra̱ Jesucristo ngue hi̱ngui̱ ts'ʉ bi 'yɛ̱ts'i̱. \v 6 Ma̱da̱gue'a̱ ngue Oja̱'a̱, pɛ bá̱ sop'ʉ rá̱ cargo mi̱ ja ngue ma̱di̱ ma̱nda p'ʉ ma̱hɛ̱ts'i̱. \v 7 Bi̱ n'u̱ni̱ bi̱ nja̱'i̱. Bi gohi tengu̱tho n'na ra̱ hmi̱qui̱. \v 8 Nu̱'mø mi̱ m'mʉi ngue ra̱ ja̱'i̱ p'ʉya, hi̱ngui̱ ts'ʉ bi 'yɛ̱ts'i̱. Gä bi 'yu̱tho'a̱ te rá̱ nt'ɛ̱di̱ Oja̱, asta̱ bi̱ n'u̱ni̱ bi tho. Bi du̱p'ʉ ja ra̱ pont'i̱, ma̱da̱gue'a̱ t'ɛ̱mbi̱ ngue ra̱ 'bɛ'isä ngue to da̱ du̱p'ʉ ja ra̱ pont'i̱. \v 9 Ja̱na̱ngue nu̱na̱ Oja̱ bi japi ngue ma̱ da̱tho da̱ hnu̱ ma̱nsu̱. Bi japi ngue bi̱ nta̱te, hi̱n jomma̱n'na ngue tengu̱'a̱. \v 10 I̱ nnepe ngue nu̱'mø bi t'øde ngue hma̱mbrá̱ thu̱hu̱ ra̱ Jesús, gä di̱ nda̱ntyøhmu̱'ʉ bí 'bʉ ma̱hɛ̱ts'i̱, 'nɛ̱'ʉ 'bʉcua ja ra̱ häi, co 'nɛ̱'ʉ 'bʉp'ʉ ja ra̱ ni̱du̱, gä di̱ nda̱ntyøhmu̱. \v 11 Gätho da̱ ma̱ ngue ra̱ Jesucristo, gue'a̱ ra̱ Hmu̱'a̱. 'Nɛ̱ nu̱'mø t'ɛ̱spa̱bi̱ ra̱ Jesucristo, tengu̱tho 'mø go di t'ɛ̱spa̱bi̱ Oja̱, rá̱ Papá. \s1 --------- \p \v 12 Ague ma̱ zi cu̱'a̱hʉ, nu̱'mø da̱mbá̱ m'mʉcä p'ʉ guí 'bʉhmʉ, gá̱ 'yɛ̱c'ɛ̱i̱ te dá̱ xi'a̱hʉ. A nu̱yá, ma̱da̱gue'a̱ yaua dí 'bʉcä ya, pɛ ma̱ da̱tho da̱mi̱ 'yɛ̱c'ɛ̱i̱hʉ na̱ ra̱ hya̱ dí pɛn'na̱hʉ ya. Ya bi̱ nya̱nni̱ tehʉ. Ja̱na̱ngue ma̱ da̱tho da̱mi̱ nu̱ ma̱nsu̱hʉ Oja̱ ya. Da̱mi̱ ja ndu̱mmʉi gui hyoni̱ ha di hnu̱ ma̱nho'a̱hʉ. \v 13 Nu̱na̱ Oja̱, go di bɛ̱n'na̱hʉ na̱ te ra̱ nho ja ngue gui 'yøthʉ na̱, 'nɛ̱ da̱ mäxa̱hʉ ngue da̱ zä gui 'yøthʉ'a̱ te nne Oja̱ ngue gui 'yøthʉ. \p \v 14 Nu̱ te ja ngue gui 'yøthʉ, 'yøthʉ co n'na ra̱ pähä. 'Yo 'be guí ɛ̱na̱ ngue ra̱ ts'ɛdi t'øt'a̱hʉ. \v 15 Ja̱na̱ngue hi̱n tema̱ ts'oqui da̱ thi̱n'na̱hʉ. Porque ya yø ba̱si̱'a̱hʉ Oja̱ p'ʉ ha 'bʉhyø ja̱'i̱ ngue yø ts'oc'ɛ̱i̱ 'nɛ̱hyø mmɛjma̱hya̱. Ma̱hyoni̱tho ngue di̱ nɛ̱qui̱ ngue n'nan'yo'a̱hʉ ngue yø ts'oc'ɛ̱i̱ 'bʉcua ja ra̱ xi̱mhäi. \v 16 Da̱mi̱ xihmʉ yø ja̱'i̱ ha di zä di̱ nthɛui ra̱ 'da'yo te. A nu̱'mø bá̱ ɛ̱hra̱ Cristo p'ʉya, da̱ zä di̱ nja ga̱ mpähä conná̱ ngue'a̱hʉ. Porque ya hi̱nga̱ särbʉtho dá̱ mpɛcä p'ʉ guí 'bʉhmʉ. \p \v 17 A nu̱yá, ya guí ɛ̱c'ɛ̱i̱hʉ ra̱ Jesucristo, ya gá̱ u̱nni̱ mmʉihʉ Oja̱ ya. Nu̱'a̱ te gni̱ johyahʉ ya, xquet'a̱ 'nɛ̱qui̱ da̱di johya, ma̱da̱gue'a̱ ya ja ngue da̱ thogui co nu̱na̱ ra̱ hya̱ dá̱ xi'a̱hʉ. \v 18 Pɛ da̱mi̱ johyahʉ tengu̱tho nná̱ johyagä, 'yo tu̱ ni̱ mmʉihʉ 'mø dá̱ tu̱gä. \s1 --------- \p \v 19 Da̱ ne ra̱ Hmu̱ Jesús ngue ga̱ pɛnhnä p'ʉ ra̱ Timoteo, da̱ nu̱'a̱hʉ. Nu̱'mø bá̱ penc'a̱ p'ʉya, ya ga̱ johya 'mø dá̱ pa̱di̱ te ga̱di jahʉ. \v 20 Porque hi̱njongui̱ pøni̱ ngue di øt'e tengu̱tho dí ør'be ra̱ Timoteo ngue dí hon'na̱'be ha gdi ti̱mhmʉ ra̱ nho. \v 21 Nu̱ya gätho mi̱'da 'bʉcua, yø 'bɛfisɛ'a̱ ni̱ ma yø mmʉi øt'e, hi̱nga̱ gue'a̱ rá̱ 'bɛfi ra̱ Cristo ni̱ ma yø mmʉi ngue da̱ 'yøt'e. \v 22 Guí pa̱hmʉ ngue ra̱ Timoteo di̱ nɛ̱qui̱ ngue ha̱ ra̱ ts'ɛdi fäxca̱gui̱ ngue dí̱ mma̱m'be ra̱ hoga̱ 'da'yo hya̱. Tengu̱tho n'na ra̱ ts'ʉnt'ʉ 'mø fäxrá̱ papá p'ʉ ha di̱ mpɛfi, njarbʉtho na̱. \v 23 Dí̱ nne ga̱ pɛnhnä p'ʉ ra̱ Timoteo, høntho ga̱ pa̱di̱ tengu̱ da̱ gohma̱ asunto. \v 24 Da̱ ne Oja̱ ngue ya hi̱mma̱ ya'atho ga̱ mmagä p'ʉ, ga̱ ma nu̱'a̱hʉ. \p \v 25 Nu̱na̱ ra̱ Epafrodito guá̱ pɛnnga̱hʉ ua ngue bá̱ hannga̱gui̱ ra̱ mɛ̱nyu̱ dí honi̱, xquet'a̱ 'nɛ̱hna̱ ɛ̱mmɛ̱i̱ bi̱ mäxqui ngue honi̱ ha gdá̱ japra̱ hya̱. Pɛ nu̱yá, dí ɛ̱na̱ ngue ma̱hyoni̱tho da̱ map'ʉ ya. \v 26 Porque mi̱ zä mi̱ ba̱di̱ ngue gá̱ 'yøhmʉ ngue bi hyɛ̱nni̱, ɛ̱mmɛ̱i̱ bi du̱ rá̱ mmʉi. Ja̱na̱ngue nu̱yá, ya hi̱ngui̱ nnu̱ ra̱ pa da̱ map'ʉ ya, para ngue guí pa̱hmʉ ngue ya bi zä. \v 27 'Nɛ̱ ma̱jua̱ni̱ bi hyɛ̱nni̱, ya ja ngue xta̱ ndu̱. Pɛ conná̱ nguehrá̱ ma̱te Oja̱ hi̱mbi̱ du̱. Nu̱'mø ngue xta̱ ndu̱, xøgue di̱ nti̱mbʉ ma̱ du̱mmʉigä p'ʉya. \v 28 Ja̱na̱ngue nu̱ya dí xønni̱ ga̱ pɛnnbʉya, n'namhma̱ ngue ma̱n'na guí johyahʉ 'mø gá̱ nu̱hʉ ma̱høn'a̱. Ya xquet'a̱ da̱ hyu̱ ma̱ mmʉigä p'ʉya ngue guí̱ nnu̱hʉ ngue ya hi̱nte di ja. \v 29 Gui johyahʉ ngue guí̱ nnu̱hʉ, porque ga̱di̱ ncu̱hʉ ngue ra̱ Cristo. Da̱mi̱ nu̱ ma̱nsu̱hʉ gätho yø ja̱'i̱ te'o ga̱ 'yo tengu̱tho ga̱ 'yo ra̱ Epafrodito. \v 30 Ya guí̱ nnu̱hʉ, ya ja ngue xta̱ ndu̱ ngue ørpa̱bi̱ rá̱ 'bɛfi ra̱ Cristo ngue bi̱ mäxca̱gui̱. Bi̱ n'u̱ni̱ bi̱ m'mʉ ma̱n'ʉ ngue bi 'yørca̱gui̱ ra̱ 'bäxte nu̱na̱ hi̱mmi̱ sä gui 'yørca̱hʉ. \s1 --------- \c 3 \p \v 1 Ague ma̱ zi cu̱'a̱hʉ, da̱mi̱ johyahʉ rá̱ngue guí ɛ̱c'ɛ̱i̱hʉ ma̱ Hmu̱hʉ Jesucristo. A nu̱gui̱, hi̱nte ga̱ 'bɛdi ngue nyondi̱ ga̱ xi'a̱hʉ na̱ ra̱ hya̱ dá̱ cuatä ra̱ sʉcua̱. Nu̱na̱ ra̱ hya̱ na̱, da̱ 'yøt'a̱hʉ ra̱ nho. \v 2 Da̱mi̱ mfähmʉ ngue'ʉ yø ts'oc'ɛ̱i̱ 'yop'ʉ hi̱nni̱ 'yu̱p'ʉ te øt'e. Guehya ɛ̱mbi̱ ngue jatho da̱ hmɛ̱pya yø 'yɛ̱c'ɛ̱i̱ ngue di̱ njapra̱ circuncisión. \v 3 A nu̱jʉ, nu̱'a̱ ma̱ hmɛ̱pyahʉ, gue'a̱ nná̱ tha̱nnehʉ Oja̱ co gätho ma̱ mmʉihʉ'a̱. Ya da̱di johya ngue ma̱ n'yohʉ ra̱ Jesucristo. Dí pa̱hmʉ ngue hi̱nda̱ zä ga̱ honsɛ ha gdá̱ nya̱mhmʉ. \v 4 Pɛ nu̱'mø to ɛ̱na̱ ngue da̱ zä da̱ hyonsɛ ha di̱ ma ma̱hojpi, pɛ ma̱ da̱thogä ngue gue'a̱ nmi̱ hongä'a̱. Porque ma̱n'natho mi̱ pømma̱nho te nma̱rá̱ 'yogä ngue mi̱'da. \v 5 Ja rá̱ hya̱to ma̱ pa dí 'bʉcä 'mø mi̱ hmɛ̱pyagä bi̱ njacra̱ circuncisión. Porque drá̱ judíogä. Nu̱na̱ ma̱ mboxitagä, guehna̱ ra̱ Benjamín. Drá̱ judío 'mø ma̱ mi̱, 'nɛ̱ nu̱'a̱ ma̱ hya̱, guehna̱ ra̱ hya̱ ngue ra̱ ebreo. Nu̱'a̱ te nná̱ ma̱ngä'a̱ te mma̱mp'ʉ ja ra̱ ley ca̱ yø judío, gue'a̱ rá̱ nt'ɛ̱c'ɛ̱i̱ yø fariseo'a̱. \v 6 Ngue hi̱nmi̱ nnegä ngue da̱ thɛp'ʉ'a̱ p'ʉya, nmi̱ sʉcä'ʉ yø ja̱'i̱ ɛ̱c'ɛ̱i̱ ra̱ Cristo. Nu̱'a̱ ngue nma̱rá̱ øt'ä'a̱ te ra̱ hya̱ mma̱mp'ʉ ja ra̱ ley p'ʉya, hi̱njongui̱ ɛ̱ngui̱ ngue hi̱nga̱ gue'a̱ te dí øt'e. \v 7 Pɛ nu̱ya te gätho nmi̱ ɛ̱mbä ngue ta̱te ma̱di̱ mu̱ui ngue'mø ga̱ øt'e, nu̱ya dí ør'ma̱ güɛnda ngue hi̱nte di̱ mu̱ui ya, porque ya dí ɛ̱c'ɛ̱i̱ ra̱ Cristo. \v 8 A nu̱yá, ma̱da̱gue'a̱ ngue nmi̱ ɛ̱ngä ngue ta̱te di̱ mu̱ui te xtá̱ øt'e, pɛ nu̱ya dí ør'ma̱ güɛnda ngue hi̱nte di̱ mu̱ui ya. Porque nu̱yá, ma̱n'na ta̱tetho di̱ mu̱ui ngue dá̱ pa̱cä'a̱ ma̱ Hmu̱ Jesucristo ya. A nu̱yá, nu̱ te gätho nmi̱ nnøxä m'mɛt'o, dí ɛngä p'ʉ'a̱ ya ngue dí tɛnna̱ Cristo. \v 9 Høndra̱ Cristo dí̱ nnøxä ya ngue bi ya̱ngui̱. Ya hi̱nga̱ gue'a̱ ngue ga̱ øt'ä'a̱ te ra̱ nho mma̱mp'ʉ ja ra̱ ley ca̱ yø judío ngue gdá̱ nya̱nya. Sinoque bi hoga̱gui̱ ma̱ ts'oqui Oja̱ ngue dá̱ ɛ̱c'ɛ̱i̱ ra̱ Cristo. Porque Oja̱ di hojpi te'o ngue ɛ̱c'ɛ̱i̱'a̱. \v 10 A nu̱'a̱ dí̱ nnegä ya, ngue ga̱ pa̱di̱ xa̱nho ra̱ Cristo. Dí̱ nne di 'dacä'a̱ rá̱ ts'ɛdi Oja̱ bi 'yu̱'mø mi̱ bɛ̱nna̱te ra̱ Cristo. Ja̱na̱ngue tengu̱tho ra̱ Cristo ngue bi tho, xquet'a̱ 'nɛ̱qui̱ dí ɛmma̱ te ya, ma̱da̱gue'a̱ ngue ga̱ tu̱. \v 11 Dí̱ nne ngue 'nɛ̱qui̱ ga̱ bɛ̱nna̱te 'mø bi bɛ̱nna̱te yø ánima. \s1 --------- \p \v 12 Di 'bɛtho ga̱ øt'a̱ te gätho ja ngue gdá̱ n'yogä. Hi̱ngue masque sä ga̱ ɛ̱na̱ ngue ya hi̱nte di 'bɛdi. A nu̱yá, da̱di ja ndu̱mmʉi ngue xa̱mhma̱tho ga̱ sʉdi ga̱ øt'ä'a̱ te i zonga̱gui̱ ra̱ Cristo ngue ga̱ øt'e. \v 13 Ague ma̱ zi cu̱'a̱hʉ, hi̱ndí̱ nne ga̱ mma̱ ngue ga̱ ɛ̱na̱ ya gä xa̱nho te nná̱ 'yo. Pɛ hønda̱ n'na ra̱ hya̱ ja ngue ga̱ øtya. Nu̱ te xa̱ thogui, ya da̱ gop'ʉ'a̱ ya. Nu̱ ra̱ pa di̱ ma p'ʉya, ma ga̱ ja ndu̱mmʉi ga̱ øt'a̱ te ja ngue ga̱ øt'e. \v 14 Nu̱'mø bi zʉdi ngue gätho ga̱ øt'a̱ te i zonga̱gui̱ Oja̱ ngue ga̱ øt'e, hi̱nte di 'bɛdi, nu̱p'ʉ ma̱hɛ̱ts'i̱ di̱ n'najhma̱ nzäbi ngue ya ma̱ n'yo'be ra̱ Cristo. \p \v 15 Gäthoga̱hʉ ngue ya bi di̱mma̱ mmʉihʉ xa̱nho hanja na̱ ma̱ nt'ɛ̱c'ɛ̱i̱hʉ i ja, a nu̱yá, ma ga̱ homhmʉ ya ngue ma̱n'na ma̱n'na di zä ga̱ n'yo ma̱nhohʉ. Pɛ nu̱ te'o ɛ̱na̱ ngue ya hi̱nte di 'bɛdi, ɛ̱na̱ ngue ya gä øt'a̱ te nnep'a̱ Oja̱ ngue da̱ 'yøt'e, Oja̱ da̱ xojpa̱ rá̱ mmʉi ra̱ ja̱'i̱ ngue da̱ ba̱di̱ ngue hi̱nga̱ gue'a̱ te øt'e. \v 16 Nu̱'a̱ te gäma̱ hya̱ dí ti̱mhmʉ ya, gue'a̱ ja ngue ga̱ øthʉ'a̱. \p \v 17 Ague ma̱ zi cu̱'a̱hʉ, para ngue gui pa̱di̱ te i ja ngue gdí̱ n'yohʉ, tengu̱tho gá̱ nu̱hʉ ngue dí øt'ä, da̱ gue'a̱ gui 'yøthʉ'a̱ ya. Ya guí̱ nnu̱hʉ te ga̱ 'yo yø ja̱'i̱ nu̱ya øt'e tengu̱tho dí øt'ä. \v 18 Ya xa̱ngu̱ yø nni̱di̱ xtá̱ xi'a̱hʉ na̱ ra̱ hya̱ hønga̱ mma̱ngä ya. 'Nɛ̱ conma̱ guidä nná̱ xi'a̱hʉ ngue 'yop'ʉ xa̱ngu̱ yø ja̱'i̱ nu̱'ʉ i̱ mma̱ ngue hi̱nte di̱ mu̱ui'a̱ i du̱ p'ʉ ja ra̱ pont'i̱ ra̱ Cristo. \v 19 Nu̱'a̱ ja ngue da̱ thoya yø ja̱'i̱ ya, di̱ m'mɛdi. Guehya hi̱ngui̱ so yø mmʉi Oja̱ ya, sinoque hønt'a̱ te yø pähäsɛ so yø mmʉi. Nu̱'mø bi 'yøtra̱ nts'o ja ua ja ra̱ xi̱mhäi, gue ɛmma̱ gue di 'yɛ̱xtho, 'be xi̱ngui̱ pɛs'yø sä. \v 20 Pɛ nu̱jʉ, dyø mmɛ̱ngu̱hʉ p'ʉ ma̱hɛ̱ts'i̱. 'Nɛ̱ dí tømhmʉ ngue ja di 'yɛ̱p'ʉ na̱ ra̱ Hmu̱ Jesucristo ma̱ Ya̱ntehʉ. \v 21 Nu̱ná̱, di pärca̱ ma̱ do'yohʉ porque nu̱ya hi̱ngui̱ nzaquiga̱hʉ ya. Di japi ngue da̱ gohi tengu̱tho rá̱ do'yo ngue ma̱guesɛ. I ja rá̱ ts'ɛdi ngue nu̱ te di̱ ma̱nda di̱ nja, gue'a̱ di̱ nja'a̱. \s1 --------- \c 4 \p \v 1 Ague ma̱ zimma̱di̱ cu̱'a̱hʉ, ja̱njua̱ni̱ ngue dí̱ nne ga̱ nnu̱'a̱hʉ. Ja̱njua̱ni̱ ngue da̱di johya conná̱ ngue'a̱hʉ. A nu̱yá, dí xi'a̱hʉ ngue 'yogui hɛhmʉ na̱ ra̱ Hmu̱ Jesucristo. \p \v 2 Nu̱na̱ ra̱ Evodia, conna̱ Síntique, dí äpra̱ ma̱te ngue 'yo da̱di̱ nsʉi, da̱ 'yøt'e ngue di̱ ncu̱ ngue ɛ̱c'ɛ̱i̱ ra̱ Cristo. \v 3 A nu̱'i̱ ma̱ mmi̱mmɛfiui, dí ä'i ra̱ ma̱te ngue guí̱ nnu̱ ha gdi japra̱ hya̱ di̱ nxihya ma̱ zi cu̱hʉ yø xisu di̱ nsʉi. Nu̱ya yø xisu ya, guehya bi̱ mäxca̱gui̱ m'mɛt'o p'ʉ ha dá̱ ma̱ngä ra̱ hoga̱ 'da'yo hya̱. 'Nɛ̱ xquet'a̱ bi̱ mäxca̱gui̱ ra̱ Clemente con mi̱'da ma̱ cu̱ bi̱ mäxqui ngue bi̱ ma̱nna̱ hya̱. Nu̱ yø thu̱hu̱ ya yø ja̱'i̱ ya, i̱ nt'ot'i p'ʉ ja ra̱ libro nt'ot'i yø thu̱hu̱ yø ja̱'i̱ nu̱ya di̱ nthɛui ra̱ 'da'yo te. \p \v 4 Za̱nt'a̱ da̱mi̱ johya ngue guí̱ n'yohʉ ra̱ Hmu̱ Jesús. Da̱di yopra̱ hya̱ dí xi'a̱hʉ, da̱mi̱ johyahʉ. \p \v 5 Nu̱'a̱ te ra̱ nho gni̱ 'yohʉ, da̱mi̱ 'yu̱thʉ yø ja̱'i̱ 'bʉp'ʉ guí 'bʉhmʉ ngue gyø hoja̱'i̱hʉ. Nu̱'a̱ ra̱ Hmu̱, ya hi̱mma̱ ya'atho da̱ ɛ̱cua'a̱. \v 6 Nu̱'mø ja te guí hɛ̱mphʉ, 'yo di su̱ ni̱ mmʉihʉ. 'Yäphʉ Oja̱ ngue da̱ mäxa̱hʉ 'mø te guí thohmʉ. 'Nɛ̱ da̱mi̱ bɛ̱mhmʉ ngue xa̱ndøngu̱ te ja ngue gdi ja ma̱mma̱di̱hʉ Oja̱. \v 7 Nu̱'mø gui 'yøthʉ na̱ ra̱ hya̱ dí xi'a̱hʉ ya, Oja̱ da̱ hyu̱t'a̱ ni̱ mmʉihʉ. Nu̱'a̱ di hyu̱ ni̱ mmʉihʉ p'ʉya, ma̱ da̱tho ngue nthu̱mmʉi xa̱ndønho, hi̱nga̱ ngu̱'a̱ ra̱ hya̱ ga̱ ya̱ yø ja̱'i̱ ngue ɛ̱mbi̱ nthu̱mmʉi. Ya hi̱nni̱ ma̱ntho te da̱ zu̱ ni̱ mmʉihʉ ngue'mø ya guí̱ n'yohʉ ra̱ Jesucristo. \s1 --------- \p \v 8 Ague ma̱ zi cu̱'a̱hʉ, ya rá̱ nzɛguitho na̱ ra̱ hya̱ dí xi'a̱hʉ ya. Da̱ zo ni̱ mmʉihʉ ya yø hya̱ ma̱jua̱ni̱. Guehya yø hya̱ bá̱ n'youi ra̱ respeto. Guehya yø hya̱ njua̱ntho ya. Guehya yø hya̱ hi̱n tema̱ ts'omhya̱ bá̱ n'youi. Guehya yø hya̱ ngue ma̱hotho da̱ zo ni̱ mmʉihʉ. \v 9 Nu̱'a̱ ra̱ hya̱ dá̱ xän'na̱hʉ, gue'a̱ gui 'yøthʉ'a̱. Ya guí̱ nnu̱hʉ te dá̱ øt'ä, da̱ ngu̱t'a̱ gui 'yøthʉ ya. Nu̱'mø gui 'yøthʉ'a̱ ya, Oja̱ da̱ hyu̱t'a̱ ni̱ mmʉihʉ. \s1 --------- \p \v 10 Da̱di johyagä 'nɛ̱ da̱di ja ma̱mma̱di̱ Oja̱ ngue ya gá̱ bɛ̱njʉ ma̱høn'a̱ 'nɛ̱ ga̱di zɛcjʉ te dí honi̱. Dí pa̱cä ngue hi̱n ga̱di pu̱mbɛ̱ni̱jʉ, pɛ ma̱m'mɛt'o hi̱mmi̱ säp'ʉ guí zɛcjʉ 'mø. \v 11 Nu̱gä hi̱n da̱di ʉ'mø hi̱ngui̱ fäxca̱hʉ. Da̱di johyatho hønt'a̱ ts'ʉ te nná̱ 'bʉi. \v 12 Dí pa̱di̱ te nná̱ tho 'mø dí hyoya, xi̱ndí̱ pa̱ 'mø ngue ja te ga̱ si. Da̱di johyatho 'mø dí̱ ni̱ya̱, ogue dí tu̱ ma̱nthu̱hu̱. Ngu̱tho da̱di johya gue'mø mbonguitho ogue hi̱ngui̱ ts'ʉ te ga̱ honi̱. \v 13 Hønt'a̱ ts'ʉ tengue ga̱ thogui, hi̱ndí̱ su̱, porque ra̱ Cristo di ha̱cra̱ ts'ɛdi. \p \v 14 Xa̱nho te guí ørca̱hʉ ngue guí fäxca̱hʉ 'mø te dí hongä. \v 15 Nu̱'a̱hʉ, gyø mmɛ̱ngu̱hʉ p'ʉ ja ra̱ hni̱ni̱ Filipos, nu̱'mø rá̱ mʉdi da̱mbá̱ ma̱ngä ra̱ hya̱ p'ʉ Macedonia ja ni̱ häihʉ, ma̱ thocä p'ʉya ngue da̱ni̱ mpagä ma̱n'na nguadi, høn'a̱tho gá̱ fäxca̱hʉ'a̱ te dí honi̱. \v 16 Nu̱'mø tobe da̱mbi̱ 'bʉtä p'ʉ ja ra̱ hni̱ni̱ Tesalónica, nyo ndi̱, nhyu̱ ndi̱ gá̱ pɛnnga̱hʉ ra̱ mɛ̱nyu̱ ga̱ si 'mø hi̱n'yʉ te ga̱ honi̱. \v 17 Hi̱nga̱ høntho da̱di johyagä ngue ga̱di 'dacjʉ te dí si, sinoque da̱di johyagä ngue nu̱ te guí ørca̱hʉ, gue'a̱ ma̱n'na di̱ nu̱ ma̱nho'a̱hʉ Oja̱'a̱. \v 18 Nu̱'a̱ te ra̱ mɛ̱nyu̱ guá̱ pɛnhnʉ ngue bá̱ ha̱ ra̱ Epafrodito ngue bi 'daqui, nu̱gä dá̱ ha̱ni̱. A nu̱ya mbonguitho te dí honya. Nu̱na̱ ra̱ mɛ̱nyu̱ na̱, cohi como tengu̱tho ra̱ bopo ʉsyø ja̱'i̱ 'mø øtra̱ 'bøt'e, ma̱zi hotho ga̱ yʉni̱. 'Nɛ̱ i̱ nnu̱ ma̱nho Oja̱. \v 19 Nu̱'a̱ ma̱ Oja̱hʉ, di̱ mfäxte ngue di 'da'a̱hʉ te gä ga̱di 'bɛhmʉ. Porque hi̱n'yʉ p'ʉ rá̱ nzɛgui i ja rá̱ nja̱pi̱ di u̱nni̱ to n'youi ra̱ Jesucristo. \v 20 Para za̱ntho ga̱ ɛ̱spa̱hʉ Oja̱ ma̱ Papáhʉ. Da̱ ngu̱t'a̱tho. \s1 --------- \p \v 21 Dí pɛnnba̱bi̱ ra̱ nzɛngua te'o gätho ya n'youi ra̱ Jesucristo. Nu̱ya ma̱ cu̱hʉ 'bʉcua dí 'bʉi, xquet'a̱ pɛn'na̱hʉ ra̱ nzɛngua. \v 22 Gätho ya yø ja̱'i̱ 'bʉcua ngue ya yø ja̱'i̱ Oja̱ di zɛngua'a̱hʉ. Da̱ guehya 'da yø 'yɛ̱c'ɛ̱i̱ 'bʉp'ʉ ja rá̱ ngu̱ ra̱ da̱st'abi Roma pɛnhma̱ nzaqui ra̱ hya̱ ngue di zɛngua'a̱hʉ. \p \v 23 Nu̱na̱ ma̱ Hmu̱hʉ Jesucristo di ja̱pi̱ gätho'a̱hʉ. Da̱ ngu̱t'a̱ tho.