\id MRK  
\h SAN MARCOS 
\toc1 Ran ho ma'da'yo bi 'yo't' ra Marcos 
\toc2 SAN MARCOS 
\toc3 Mr. 
\mt1 MARCOS 
\mt2 Ran ho ma'da'yo bi 'yo't' ra Marcos 
\c 1  
\s1 Nu ra Xuua Nxixyą bi ma mi ts'ʉtho da zøh ra Hmu 
\p  
\v 1 Ja ua rá mbʉdi ran ho ma'da'yo nangue'a ra Jesucristo, rá Ts'ʉnt'ʉ Oją.  
\v 2 Bin ja a mán t'o't'i 'bʉ maya'bʉ bʉ ja rá søcuą Oją 'bʉ mí 'yɛ̨na: 
\q1 Nugä ga pɛhn'na n'da mam 'bɛhni dim 'bɛt'o bʉ gni mba. 
\q1 Nu'a da xih yʉ ją'i da døp'e'e, 
\q1 bi 'yɛ̨mp'a rá Ts'ʉnt'ʉ. 
\p  
\v 3 Nɛ'a ra pøngahyą Isaías bi ma nguehna rám 'bɛhni 'bʉ mi 'yɛ̨na ngue: 
\q1 N'da ra ja'i din yą nts'ɛdi bʉ ja ra dąpo ngue da 'yɛ̨na: 
\q1 “Damin sähʉ ga simhbʉ ra hmu mi ts'ʉtho da zøcua, 
\q1 Dami hoc ni mbʉihʉ ga tømhbʉ xʉn ho,” da 'yɛ̨n a mam 'bɛhni, i ɛ̨n Oją, bi 'yɛ̨n'a ra Isaías. 
\p  
\v 4 Nɛ gue'a ra Xuua bi 'yøt' ran xixyą bʉ ja ra dąpo bi man Oją maya'bʉ. Nu ra Xuua bi xih yʉ ją'i din xixyą to'o di päh yʉ́n 'yomfɛ̨ni nɛ da mba ma punbi yʉ́ ts'oqui bʉya.  
\v 5 Gätho yʉ ją'i mi 'bʉpʉ ra xɛqui Judea, nɛpʉ ra dąhnihni Jerusalén, bi zøm bʉ i øt' ran xixyą ra Xuua. Nɛ nu'ʉ 'da bi päh yʉ́n 'yomfɛ̨ni nɛ bi mam bʉya ngue hingui ho 'bɛ'a xí 'yøt'e. Nɛ bi mba ma xixyąba bʉ ja ra dąthe Jordán ʉ bʉya. 
\p  
\v 6 Nu ra Xuua mí he n'da ra mbapahni án t'øt'e ngue yʉ́ xingu yʉ camello nɛ mi ja rán gʉt'i ra xifani. Nɛ hønt'ʉ yʉ t'ąxi nán sihmɛ nɛ ra t'afi t'asa dąpo.  
\v 7 Nɛ bi 'yɛ̨na: 
\p ―Ba ɛ̨pʉ n'da man'da ja rá ts'ɛdi xinda guecä, hin dí sʉcä tengu a.  
\v 8 Nugä xtá xixyą ahʉ nangue ra dehe thoho, pɛ nu'a di 'da'ahʉ rá Hogandąhi Oją, bi 'yɛ̨mb yʉ ją'i a ra Xuua. 
\s1 Bi mba ma xixyąbi ra Jesús 
\p  
\v 9 Nɛ nu yʉ pa bi 'yøt' ran xixyą ra Xuua, bi nɛxpʉ ra hnini Nazaret ra Jesús, ngue ra xɛqui Galilea. Nɛ bi zøm bʉ ra Jesús bin xixyą'a bʉya bʉ ja ra dąthe Jordán. Gue'a ra Xuua bi 'yøt' ran xixyą.  
\v 10 Nɛ nu'bʉ mí bøxpʉ ja ra dehe bʉya 'bex bi nu bi xoh mahɛ̨ts'i nɛ bá cąh rá Hogandąhi Oją, tengu n'da ra t'azʉ, bi zøpʉ 'bäh ra Jesús.  
\v 11 Nɛ bi t'ø a n'da ra nde mahɛ̨ts'i bi 'yɛ̨na: 
\p ―Ma Ts'ʉnt'ʉ i, dadí huɛ̨c'i i nɛ dín numanho i, bi 'yɛ̨n a ra nde. 
\s1 Nu ra Jesús bi ts'äp rá mbʉi bʉ ma'ueni 
\p  
\v 12 Nɛ nubʉya nu rá Hogandąhi Oją 'bex bi bɛ̨nbi da mba bʉ ma'ueni a ra Jesús.  
\v 13 Nɛ nyote pa bim 'bʉpʉ nɛ nyote xui. Nɛ nu ra zįthu ra Satanás bi zäp rá mbʉi a ra Jesús gätho yʉ pa bim 'bʉpʉ, nɛ mí 'bʉhmbʉ bʉ yʉ zate. Pɛ bi mbäx'ʉ yʉ́m 'bɛhni Oją mahɛ̨ts'i a ra Jesús 'bɛ'a gä bi nu bʉ. 
\s1 Nu ra Jesús bi dʉ'mi bi man a rám hma bʉ ja yʉ hnini 
\p  
\v 14 Ya xí jot'a fädi ra Xuua Nxixyą 'bʉ mi bøm bʉ ra Jesús bʉ ra xɛqui Judea, bi mba bʉ Galilea. Nɛ bi mam bʉ ran ho ma'da'yo ngue 'bɛpʉ dí manda rá ts'ɛdi Oją n'da.  
\v 15 Nɛ bi 'yɛ̨mb yʉ ją'i: 
\p ―Mi ts'ʉtho da zøn ra pa di manda ua rá ts'ɛdi Oją, dami päh nin 'yomfɛ̨nihʉ, damin unsɛhʉ di manda ahʉ Oją 'dahma din ja ahʉ ra te ma'da'yo. Gue'a bi man a ra Jesús 'bʉ mí 'yɛ̨mp'ʉ yʉ ją'i. 
\s1 Ra Jesús bi zohni goho yʉ mbahuą 
\p  
\v 16 N'da ra pa mi 'yo bʉ a ra Jesús bʉ ndendądehe t'ɛ̨mbi Galilea. Nɛ nubʉya bi nu a ra Simón n'youi rán 'yohʉ i Andrés a, mi ɛnxit'ą bʉ ja ra dądehe ʉ, ngue yʉ́ 'bɛfi yʉ mbahuą ʉ.  
\v 17 Ra Jesús bi 'yɛ̨mp'ʉ: 
\p ―Ba tɛngaui ga ja aui gui xihmi yʉ ją'i da 'yɛ̨c'yɛigui tengu thoho bʉ gní thɛui yʉ huą ngubʉ guí øt'ui, bi 'yɛ̨mp'ʉ. 
\p  
\v 18 'Bex bi hyɛpʉ yʉ́ xit'ą bʉya nɛ bi dɛnni. 
\p  
\v 19 Nɛ xø bi thogui bin 'yo mi ts'ʉ nɛ bi nu a ra Jacobo n'youi rán 'yohʉ i Xuua a, gätho ʉ yoho yʉ́ ts'ʉnt'ʉ ra Zebedeo ʉ. Mi hubʉ ja yʉ́ mbosa ʉ, midi hoc yʉ́ xit'ą.  
\v 20 Nɛ xø bi xifi da dɛn'dʉ. 'Bex bi dɛn'dʉ bʉya bi zopʉ rá ta bʉ ja ra mbosa ʉ bʉya nɛ yʉ́ mbɛfi. 
\s1 Ra Jesús bi hoc'a n'da ran 'yohʉ min 'youi ra zįthu 
\p  
\v 21 Nɛ nubʉya nu ra Jesús bi yʉthʉ bʉ ja ra hnini Capernaum ʉ xí tɛnni. Nu ra pa ran säya mí cʉrpʉ ja ra niją nɛ mi xänba bʉ yʉ ją'i.  
\v 22 Nɛ nu'ʉ bʉya, ɛ̨mmɛ bi hyonya thoho 'bʉ mí 'yø a bi man ra Jesús, nguetho bi xänbi xʉn ho nɛ hinga ngubʉ mí man ʉ ma xänbate sɛhe ngue dyʉ israelhe, dyʉ́ judíohe. 'Bex gue bi bądi ja rán t'ɛ̨di ra Jesús.  
\v 23 Nɛ mi 'bʉpʉ n'da ran 'yohʉ n'youi ra zįthu nɛ nts'ɛdi bi mbah pʉya, bi 'yɛ̨na: 
\p  
\v 24 ―'Bɛ'a guí nde gui 'yørcahe grá Jesús, grá mɛngu Nazaret. Ha gui juaje ya. Dí pądi gue'e rá Thahni i Oją gue xʉn hotho, bi 'yɛ̨na. 
\p  
\v 25 Pɛ nu ra Jesús bi dąmhyą ra zįthu, bi 'yɛ̨mbi: 
\p ―Daman hɛ̨, dami pøm bʉ ja rá mbʉi na ran 'yohʉ, bi 'yɛ̨mbi. 
\p  
\v 26 Nu ra zįthu bʉya nts'ɛdi bi huą'ts'a ran 'yohʉ, nts'ɛdi bi mbafi, nɛ bi bøm bʉya.  
\v 27 Gätho bi hyonya thoho ʉ 'bʉpʉ nɛ bin 'yɛ̨mzɛhɛ ʉ: 
\p ―'Bɛ'a nam bøn'a dí nuhʉ ya. 'Bɛ'a ni 'da'yonxädi na, nguetho i ja rán t'ɛ̨di na i sʉh yʉ zįthu nɛ i su ʉ, bin 'yɛ̨mzɛhɛ ʉ. 
\p  
\v 28 Nɛ 'bexque 'dahmantho bi hmam bʉ gätho ra häi Galilea 'bɛ'a bi 'yøt'a ra Jesús. 
\s1 Bi hoc'a rá suto ra Simón a ra Jesús 
\p  
\v 29 Nu'bʉ mi bøm bʉ ja ra niją a ra Jesús bi mbähä ra Simón, nɛ ra Andrés, nɛ ra Jacobo, nɛ ra Xuua. Bi zømhbʉ bʉ rá ngu ra Simón.  
\v 30 Nɛ nu'a rá suto ra Simón 'bɛm bʉ rá oi, i hɛ̨mb ra pa. Nɛ bi si a ra Jesús.  
\v 31 Nɛ bi nu bʉ i 'bɛn'a ra xisu bʉya, bi bɛnba rá 'yɛ nɛ bi xots'i. 'Bex bi bøn a ra pa, hin hapʉ xʉn'ʉ, nɛ 'bex bi zä bi hoc yʉ́n sihmɛ bʉya. 
\s1 Ra Jesús bi hoqui xʉn ngu yʉ hyɛ̨nni 
\p  
\v 32 Nɛ nu'bʉ mí yʉh ra hyadi gätho ʉ mi ʉ bá ts'inba a ra Jesús bʉ mi 'bʉi, nɛ ʉ min 'yohʉ ra zįthu bá ts'inbi.  
\v 33 Bim pɛti bʉ ja ra goxthi gätho yʉ ją'i 'bʉpʉ ja ra hnini.  
\v 34 Gätho na ngu yʉ hyɛ̨nni bi hoqui, nɛ bi hyønba thi yʉ zįthu min 'yohʉ ʉ 'da. Nɛ nu yʉ zįthu, ɛ̨mmɛ mi ndehma da ma to'o a ra Jesús, pɛ nu ra Jesús him bi japi din yą ʉ. 
\s1 Nu ra Jesús bi xänba yʉ ją'i bʉ ra xɛqui Galilea 
\p  
\v 35 Nɛ nu'bʉ mi ts'ʉtho da hyax bʉya, bi ndants'a ra Jesús bi bøm bʉ ja ra hnini, bi mba bʉ ma'ueni bin yąui Oją.  
\v 36 Nɛ nu'bʉ mi hyats'i xʉn ho bʉya, bi mba ra Simón da hyoni, nɛ'ʉ mi'da mi 'bʉhmbʉ bi mbähä da hyomhbʉ ra Jesús.  
\v 37 Pɛ nu'bʉ mí dįm bʉya, bi 'yɛ̨mbi: 
\p ―Mbähä bʉ ja ra ngu nguetho gätho yʉ ją'i hon'a bʉ mahøn'a, bi 'yɛ̨mbi. 
\p  
\v 38 ―Hin'na, pɛ man'da xʉn ho 'bʉ ga mbähä bʉ ja mi'da yʉ hnini, nɛpʉ ga mangä bʉ mam hmam bʉ, nguetho gue'a bá ɛ̨cä ua a, bi 'yɛ̨n'a ra Jesús. 
\p  
\v 39 'Bex bi mbähä bʉya, bin 'yo gätho ra häi Galilea, bi man rám hman Oją bʉ ja yʉ niją nɛ bi hyøn'a thi yʉ zįthu mín 'yohʉ 'da yʉ ją'i bʉ bi thogui. 
\s1 Bi hoc'a n'da ran 'yohʉ mi hɛ̨mb ra t'axca'ya 
\p  
\v 40 Nɛ bi zøm bʉ n'da ran 'yohʉ bʉ 'bäh ra Jesús, i hɛ̨mb ra t'axca'ya. Bin dąnyahmu, bi 'yäp ra mate, bi 'yɛ̨na: 
\p ―Nu'bʉ ni pähä da zä gui hogui ts'ʉ, bi 'yɛ̨mbi. 
\p  
\v 41 Bin yeh rá mbʉi ra Jesús, bi dä'a ra hyɛ̨nni, nɛ bi 'yɛ̨mb bʉya: 
\p ―I jagä ra pähä da yąn'a ya, bi 'yɛ̨mbi. 
\p  
\v 42 'Bex bim 'bɛ'ʉ yʉ 'ya mi hɛ̨mbi.  
\v 43-44 Nu ra Jesús bʉya, nts'ɛdi bi hɛcpi nɛ bi 'yɛ̨mbi: 
\p ―Nuya, njon gui xifi 'bɛ'a dá øt'e'e. Ni mba, bán 'yupʉ 'bʉh ra mbäją, gui un bʉ n'da ra 'bøts'e i man rán t'ɛ̨di ra Moisés da hyąxpʉ n'da 'bʉ ya bi yąn ra t'axca'ya, nɛ da fąh bʉya ngue bi zä i, bi 'yɛ̨mbi. 
\p Nɛ bi xifi da mba bʉya.  
\v 45 Pɛ nu ran 'yohʉ 'bʉ mi bøm bʉ bi mbʉdi ɛ̨mmɛ mma. Nɛ bi xih yʉ ją'i 'bɛ'a xí t'ørpe. Jannangue'a nu ra Jesús ya him bi zä da yʉrpʉ ja yʉ hnini nɛ 'yotho bʉ ma'ueni nguetho ɛ̨mmɛ bi muns yʉ ją'i 'bʉ i cʉrpʉ ja ra hnini. Pɛ guehma xʉn ngu yʉ ją'i mi zøm bʉ hapʉ mi 'yo ngue høn bʉ go hapʉ ní nɛts'i. 
\c 2  
\s1 Bi hoc'a n'da ra ją'i mi ts'a rá ją'i 
\p  
\v 1 Nu'bʉ mi tho i ts'ʉ 'da yʉ pa bi yʉt mahøn'a bʉ Capernaum ra Jesús. Nu'bʉ mí 'yøh yʉ ją'i ngue 'bʉpʉ ja ra ngu,  
\v 2 'bexque xʉn ngu bi zøm bʉ yʉ ją'i gue'bʉ go mi yupʉ mbo ra ngu nɛpʉ thi. Nu ra Jesús bʉya, bi xih rám hman Oja ʉ yʉ ją'i.  
\v 3 Nɛ nubʉya, bi zøm bʉ 'da yʉn 'yohʉ i tu n'da ra hyɛ̨nni ngue mí ts'a rá ją'i. Goho ma 'yohʉ ʉ yʉn dute.  
\v 4 Nɛ hingui sä da thopʉ 'bʉh ra Jesús nguetho mi dʉ bʉ yʉ ją'i. Janangue'a bi xø'ts'a n'da xɛqui ra 'bet'e, bi cąmp'ʉ a ra hyɛ̨nni con rá 'beza.  
\v 5 'Bex bi bąh ra Jesús ngue mi pą ʉ ngue i jasɛ rá ts'ɛdi, nɛ bi 'yɛ̨mp'a ra hyɛ̨nni bʉya: 
\p ―Nu'i, n'yø, ni ts'oqui ya xʉm pun'ni i, bi 'yɛ̨mbi. 
\p  
\v 6 Nɛ nu'ʉ 'da yʉ xänbate niją, mi hupʉ. Nɛ nu'bʉ mí 'yø'a 'bɛ'a i man ra Jesús,  
\v 7 bi 'yɛ̨nsɛ mbo yʉ́ mbʉi n'da ngu n'da: “Xina, hanja ni man na tengu na. Pɛ hingui numansu Oją na, njo'o n'da ra ją'i da zä di punba yʉ́ ts'oqui n'da, hinda hønt'a Oją,” bi 'yɛ̨nsɛ yʉ́ mbʉi ʉ.  
\v 8 Pɛ nu ra Jesús 'bexque bi bątho 'bɛ'a mbɛ̨n ʉ, nɛ bi 'yɛ̨mp'ʉ: 
\p ―Hanja ngubʉ guím bɛ̨mhbʉ mbo ni mbʉihʉ.  
\v 9 Ha guím bɛ̨mhbʉ ngue nte ni mba tho a dá xicä na ran 'yohʉ ngue rá ts'oqui ya xʉm punbi. Ha guím bɛ̨mhbʉ man'da xquí pąhmbʉ ngue i ja ma ts'ɛdi 'bʉ ga xifi da ndants'i, da gąx rá fįdi din 'yo.  
\v 10 Pɛ nugä ngue dán ją'igä ua ja ra ximhäi, ga ut'ahʉ ya i ja man t'ɛ̨di ua ja ra häi ngue ga punba yʉ́ ts'oqui n'da ra ją'i, jannangue'a ga japi din 'yo na ran 'yohʉ ya, bi 'yɛ̨n a ra Jesús. 
\p Nɛ nubʉya, bi 'yɛ̨mp'a mí ts'a rá ją'i: 
\p  
\v 11 ―Nu'i, dí xi i, ndants'i, cąx ni fįdi, ni mba ni ngu, bi 'yɛ̨mbi. 
\p  
\v 12 Nubʉya, 'bex bi ndants'i, bi gąx rá fįdi, bi bøm bʉ i ja ra ngu. Nɛ bi nu ʉ gätho mi 'bʉpʉ. Nɛ bi hyonya thoho ʉ. Jannangue a bi 'yɛ̨spa Oją ʉ bʉya nɛ bi 'yɛ̨n ʉ: 
\p ―Njąm'bʉ xtá nuhʉ tengu a bin ja ya, bi 'yɛ̨n ʉ. 
\s1 Nu ra Leví 'bex bi dɛn'na ra Jesús 
\p  
\v 13 M'bɛjua bʉya xø bi mba mahøn'a bʉ ja ra ndendądehe a ra Jesús. Nɛ mi søm bʉ yʉ ją'i nɛ mi xänba bʉ ʉ.  
\v 14 Nu'bʉ mi thopʉ 'bʉ a ra Leví, i hupʉ ja rá mɛxa gue'a ra hyącahäi a. Nu'a ra Leví rá ts'ʉnt'ʉ ra Alfeo a. Nu ra Jesús bʉya bi 'yɛ̨mbi: 
\p ―Ba tɛngui. 
\p 'Bex bi ndants'a ra Leví bʉya, bi dɛnni. 
\s1 Jesús bin sihmɛhʉ yʉ ts'om'bäi 
\p  
\v 15 Nɛ bin sihmɛhʉ ra Jesús nɛ yʉ́ xädi bʉ ja rá ngu a ra Leví. 'Darpʉ bin sihmɛhʉ 'da yʉ ziyate hyącahäi nɛ mi'da yʉ ts'om'bäi. Xʉn ngu mi 'bʉpʉ nguetho xʉn ngu ʉ ya xí 'yɛ̨c'yɛi a.  
\v 16 Nɛ nu'ʉ 'da ma xänbatehe bʉ niją, yʉ fariseo ʉ, nɛ nu'bʉ mi nu ra Jesús nɛ yʉ́ xädi sihmɛhʉ ʉ yʉ ziyate hyącahäi nɛ yʉ ts'om'bäi nɛ bi 'yɛ̨mp'ʉ yʉ́ xädi ra Jesús: 
\p ―Hanja ngubʉ øt' ni Hmuhʉ. Hingui ho øt'a ngue i sihmɛhʉ yʉ ziyate hyącahäi nɛ yʉ ts'om'bäi, bi 'yɛ̨n ʉ. 
\p  
\v 17 Nu'bʉ mí 'yøh ra Jesús 'bɛ'a bi man ʉ, bi 'yɛ̨mp'ʉ: 
\p ―Nu'ʉ im bɛ̨nsɛ xʉn zaqui hingui honi to'o da mbäts'i, hinda hønt'ʉ i pąsɛ in zäman'ʉ i honi to'o da mbäx ʉ. Nɛ nugä bá ɛ̨cä ga fäx ʉ i pądi ja yʉ́ ts'oqui, him bá ɛ̨cä ga fäx ʉ im bɛ̨nsɛ yʉ hocją'i, bi 'yɛ̨n a ra Jesús. 
\s1 Ran t'änni nangue ʉ ɛ't' yʉ́n sihmɛ 
\p  
\v 18 Nu'ʉ yʉ́ xädi ra Xuua Nxixyą nɛ yʉ́ xädi yʉ fariseo mí ɛ't' yʉ́n sihmɛ ʉ. Nɛ bi zøm bʉ ʉ 'da bʉ mí 'bʉh ra Jesús ngue bi 'yänni nɛ bi 'yɛ̨mbi: 
\p ―Hanja hingui ɛ't' yʉ́n sihmɛ ʉ ni xädi nɛ i ɛ't' yʉ́n sihmɛ ʉ yʉ́ xädi ra Xuua nɛ yʉ́ xädi yʉ fariseo, bi 'yɛ̨n ʉ. 
\p  
\v 19 Ra Jesús bi xi'a n'da ran t'uti ngue ran thąti 'bʉ mi dąt'ʉ, bi 'yɛ̨mbi: 
\p ―Pɛ nu'ʉ i 'bʉpʉ ja ran thąti hin da du yʉ́ mbʉi nguetho 'bʉpʉ a ran 'yohʉ din thąti. Hin da 'yɛ̨na ngue hin din sihmɛ ʉ.  
\v 20 Pɛ da zøn ra ora da ts'ispa a ran 'yohʉ nɛ ja da 'yɛ't' yʉ́n sihmɛ bʉya, bi 'yɛ̨n a ra Jesús.  
\v 21 Nɛ nu'a din xä ʉ ma xädigä hin da bømanho 'bʉ nɛ'a ra nyomhma da dɛn ya, tengu thoho ra naxca 'bø't'e hin da zä di 'bø't'a ra 'ya'bø't'e nguetho da xɛ thoho mahøn'a.  
\v 22 Nɛ ngutho a ra vino ma'da'yo hin da zä da sirpʉ ja ra 'yambot'asɛ̨i nguetho nu'a ra vino ma'da'yo da dʉn 'bʉ da sirpʉ nɛ dim fän a ra vino bʉya, gätho 'da dín ts'ontho bʉya. Nu'a ra vino ma'da'yo i pa nsi't'i bʉ ja yʉ mbot'asɛ̨i ma'da'yo, pi 'yɛ̨n'a ra Jesús 'bʉ mí dądi. 
\s1 Bi t'ɛ̨mbi i øt' ra 'bɛfi ʉ yʉ́ xädi ra Jesús a ra pa ran ts'äya 
\p  
\v 23 Nɛ nu'a ra pa ran ts'äya bi mbähä yʉ́ xädi ra Jesús, bi thopʉ ja n'da rá huąhi yʉ trigo. Nu yʉ́ xädi bʉya i toc yʉ trigo bʉ bi thogui.  
\v 24 Nu yʉ fariseo bi nu 'bɛ'a bi 'yøt'ʉ yʉ́ xädi ra Jesús nɛ bi t'ɛ̨mp'a ra Jesús bʉya: 
\p ―Hanja ngubʉ i øt'ʉ ni xädihʉ ya nɛ i ma man t'ɛ̨dihʉ hin dam pɛhmbʉ a ra pa ran ts'äya, bi 'yɛ̨n'ʉ yʉ fariseo. 
\p  
\v 25 Pɛ nu'a ra Jesús bi 'yɛ̨mp'ʉ: 
\p ―Ha hin guí nu bʉ ni søcuąhʉ ngue nɛ ra David bi mbɛsta rán t'ɛ̨di Oją 'bʉ n'dandį 'bʉ min tumanthuhu bʉ bin 'yo nɛ ʉ min 'yohʉ.  
\v 26 Janangue'a bi yʉrpʉ ja rá ngu Oją nɛ bi zihʉ bʉ yʉ 'bøxthuhmɛ. Pɛ him mi sä xtán zi ʉ nɛ hønt'ʉ yʉ mbäją i sä da zi ʉ. Nɛ nu ra Abiatar, ra hmumbäją bʉ a, bi 'yɛ̨mp'ʉ. 
\p  
\v 27 Nɛ xø bi 'yɛ̨na: 
\p ―Í ts'än'na ra pa ran ts'äya nguetho bi ndep yʉ ją'i hin ɛ din ʉnbi, hin í ts'änni ngue da mba nts'upi.  
\v 28 Nɛ nugä ngue dán ją'igä ua ja ra ximhäi, drá hmugä nɛ i ja man t'ɛ̨di gam mangä 'bɛ'a da 'yøt' yʉ ją'i ra pa ran ts'äya, bi 'yɛ̨n a ra Jesús. 
\c 3  
\s1 Bi hoc'a n'da ran 'yohʉ him mi sä di juąn rá 'yɛ 
\p  
\v 1 Nɛ nu ra Jesús bʉya bi yʉrpʉ ja ra niją mahøn'a. Nɛ mí 'bʉpʉ n'da ran 'yohʉ him mi sä di juąn rá 'yɛ.  
\v 2 Nɛ mi 'bʉpʉ 'da di ąxtho ra Jesús 'bʉ di hocpa rá 'yɛ ran 'yohʉ. Nɛ nu'bʉ da nu di hocpi di yąp pʉya nguetho ra pa ran ts'äya a.  
\v 3 Pɛ nu ra Jesús bi 'yɛ̨mp'a ran 'yohʉ: 
\p ―Ndants'i, gam 'bähnʉ made i 'bʉh yʉ ją'i, bi 'yɛ̨mbi. 
\p  
\v 4 Nɛ nubʉya, bi 'yän'dʉ 'bʉpʉ nɛ bi 'yɛ̨mp'ʉ: 
\p ―Dami xijʉ ya 'bɛ'a xʉn ho da t'øt' 'bʉ ra pa ran ts'äya. Ha da t'øt'a n'da ran ho uague da t'øt'a n'da ran ts'o. Ha xʉn ho 'bʉ da yąnba rá te rá miją'iui n'da, uague xʉn ho 'bʉ da hyącpa rá te rá miją'iui n'da. 
\p Pɛ nu'ʉ hin'yʉ 'bɛ'a sä dí dąti.  
\v 5 Nu ra Jesús bi hyanman'ʉ yʉ ją'i bʉya nɛ bi zøt rá mbʉi nguetho hin'yʉ ran hocją'i ʉ. Nubʉya bi 'yɛ̨mp'a mi ʉ rá 'yɛ: 
\p ―Dami juąn ni 'yɛ. 
\m Nɛ 'bex bi juąn rá 'yɛ bʉya, bi gomanho.  
\v 6 Bi bøn yʉ fariseo bʉya nɛ in cuɛ. Bin yąhʉ mahøn'a ʉ yʉ́n sʉihʉ ngue mi tɛn ra Herodes, nɛ mí hon ʉ 'bɛpʉ dí hyo a ra Jesús. 
\s1 Xʉn ngu yʉ ją'i bim pɛti bʉ ja ra dądehe mahøn'a 
\p  
\v 7 Nu ra Jesús bi 'uegue bi mbähä yʉ́ xädi bʉ ja ra dądehe nɛ xʉn ngu yʉ ją'i mi 'bʉpʉ ra häi Galilea bi dɛnthoho.  
\v 8 Nɛ ʉ yʉ mɛngu bʉ ja ra häi Judea, nɛpʉ ra hnini Jerusalén, nɛpʉ ra häi Idumea, nɛpʉ 'danguadi ra Jordán, nɛpʉ ra xɛqui Tiro nɛ Sidón, bi 'yø ʉ 'bɛ'a gätho bi 'yøt'a ra Jesús. Janangue a gätho bi zøm bʉ mi 'bʉ a.  
\v 9 Nɛ nu ra Jesús bi 'yɛ̨mp'ʉ yʉ́ xädi: 
\p ―Damin sähʉ, gui jomhbʉ n'da ra t'ʉmbosa nʉ ja ra dehe, bi 'yɛ̨mp'ʉ. 
\p Ngubʉ bi xifi nguetho i nu man'da man'da ní zøntho yʉ ją'i nɛ nu'bʉ bin dʉ bʉ yʉ ją'i da hyuxpʉ ja ra mbosa ra Jesús bʉya.  
\v 10 Nguetho ya xí hoqui xʉn ngu yʉ hyɛ̨nni, janangue a din tønthoho ʉ yʉn zäman'ʉ in nde da bɛnba rá pahni ra Jesús ngue mi pą ʉ, høntho ga thärpa thoho rá pahni 'bex gue da yąngui, mi ɛ̨n'ʉ.  
\v 11 Nɛ nu'ʉ min 'yohʉ ra zįthu bin dąnyahmu bʉ 'bʉh ra Jesús nɛ mbafi, ɛ̨n ʉ: 
\p ―Nu'i gue'e rá Ts'ʉnt'ʉ i Oją, bi 'yɛ̨n ʉ. 
\p  
\v 12 Pɛ nu ra Jesús nts'ɛdi bi hɛcpa ʉ nguetho hingui ndepe gue'ʉ yʉ zįthu dí bą ʉ yʉ ją'i gue gue'a rá Ts'ʉnt'ʉ Oją a. 
\s1 Ra Jesús bi huahni 'dɛ'mayoho yʉ́ xädi 
\p  
\v 13 M'bɛjua bʉya bi guam bʉ ja ra nyuni a ra Jesús. Nubʉya bi zohn'dʉ 'da yʉ́ xädi nɛ nu'ʉ bi mba bʉ 'bʉh ra Jesús ʉ bʉya.  
\v 14 Nɛ nubʉya bi huahn'dʉ 'dɛ'mayoho, bi zänni din 'yohʉ ngue da zä da mbɛhni da xih yʉ ją'i rám hman Oją.  
\v 15 Nɛ bi un yʉ́ ts'ɛdi di hoc yʉ hyɛ̨nni nɛ da hyøn a thi yʉ zįthu n'yohʉ 'da yʉ ją'i.  
\v 16 Bi zänna ra Simón, nɛ bi zänbi dí huti ra Pedro a.  
\v 17 Nɛ ra Jacobo nɛ'a ra Xuua rán 'yohʉ na ra Jacobo. Gätho yoho yʉ́ ts'ʉnt'ʉ ra Zebedeo ya. Nɛ bi zänba yʉ́n sospathuhu Boanerges, i nde da ma tengu n'da ra ngäni.  
\v 18 Nɛ'a ra Andrés bi zänni, nɛ ra Felipe, nɛ ra Bartolomé, nɛ ra Mateo, nɛ ra Tomás, nɛ man'da ra Jacobo ngue rá ts'ʉnt'ʉ ra Alfeo, nɛ ra Tadeo, nɛ man'da ra Simón, t'ɛ̨mbi ra cananista.  
\v 19 Nɛ ra Judas Iscariote gue'a di dä a ra Jesús. Nɛ nu'bʉ mí gua'a bi un yʉ́ ts'ɛdi ʉ, bá ɛ̨h yʉ́ ngu. 
\s1 Bi t'ɛ̨mbi in 'youi rá ts'ɛdi ra zįthu a ra Jesús 
\p  
\v 20 Nɛ xø bi zøm bʉ xʉn ngu yʉ ją'i mahøn'a xø him mi pongui din sihmɛ ts'ʉ ra Jesús nɛ yʉ́ xädi.  
\v 21 Nu'bʉ mí 'yø ʉ yʉ́ mɛni ra Jesús 'bɛ'a gätho i øt'a, ɛ̨mbi in gąt'i, nɛ bá ɛ̨ ʉ bi zøm bʉ 'bʉh ra Jesús i nde da zits'i. 
\p  
\v 22 Nɛ nu yʉ xänbate niją xpí 'yɛ̨ a Jerusalén, sä ɛ̨n ʉ n'youi ra zįthu ra Jesús, nɛ ɛ̨n ʉ nangue rá ts'ɛdi yʉ́ hmu ra zįthu gue'a ní zä i høn a thi yʉ zįthu ra Jesús, sä bi 'yɛ̨n ʉ yʉ xänbate niją. 
\p  
\v 23 Nu'bʉ mí bąh ra Jesús 'bɛ'a bi man ʉ, bi zon'dʉ bʉya nɛ bi xih yʉn t'uti da bądi hinga gue'a man ʉ. Bi 'yɛ̨mp'ʉ: 
\p ―Hin da zä a ra zįthu din sʉsɛhʉ yʉ́ minzįthuhʉ, nɛ xtí 'bɛtho rá ts'ɛdi.  
\v 24 Tengu n'da ra ts'ʉt'abi bʉ ja ra hnini hingui sä da hyą rá ts'ɛdi 'bʉ din sʉsɛhʉ ʉ yʉ́ ją'i.  
\v 25 Nɛ ngutho n'da ra ngu 'darpʉ 'bʉhmbʉ yʉ́ ts'ʉnt'ʉ n'da ran 'yohʉ da guasɛ ʉ 'bʉ hinga 'dat'a im bɛ̨ni.  
\v 26 Ngutho ʉ yʉ zįthu 'bʉ xtín sʉsɛhʉ yʉ́ hmu, xtan guasɛ ʉ 'bʉ hinga 'dat'a im bɛ̨n'ʉ, bi 'yɛ̨n'a ra Jesús. 
\p  
\v 27 Nɛ xø bi xih man'da ran t'uti nangue 'bɛ'a bi 'yørpa ra zįthu, bi 'yɛ̨mbi: 
\p ―Njon da zä da yʉrpʉ ja rá ngu n'da ran 'yohʉ i ja rá ts'ɛdi gue'bʉ hinga m'bɛt'o da thu't'i. Pɛ nu'bʉ ya bi thu't'i, hingui hɛ̨i da thąspi 'bɛ'a gätho i pɛs' pʉya, bi 'yɛ̨n a ra Jesús. 
\p  
\v 28 Pɛ majuąni dí xi ahʉ hønt'a go ma ts'oqui bi 'yøt' yʉ ją'i da mba ma punbi 'bʉ da hyon ra punbi, nɛ hønt'a go ma ts'ore bi ma.  
\v 29 Pɛ nu'ʉ to'o im man ra ts'ore nangue rá Hogandąhi Oją njąm'bʉ da zä da mba ma punbi ʉ, da nu ran ʉnbi gätho yʉ pa maząi, bi 'yɛ̨n a ra Jesús. 
\p  
\v 30 Ngubʉ bi xih yʉ xänbate niją ra Jesús nguetho bi 'yɛ̨n'ʉ hinga gue'a rá ts'ɛdi rá Hogandąhi Oją in 'youi ra Jesús, ngue mi høn a thi yʉ zįthu. 
\s1 Ra Jesús i ɛ̨mbi rá mbe nɛ yʉ́n 'yohʉ ʉ i øt' rá pähä Oją 
\p  
\v 31 Nɛ nubʉya bá ɛ̨sɛ rá mbe ra Jesús nɛ yʉ́n 'yohʉ. Pɛ mí 'bätho bʉ thi nguetho him bi zä bi yʉt'a mbo. Nɛ bi xi ʉ 'bäpʉ mbo: 
\p ―Xihmi ts'ʉ ra Jesús ngue dín zohndähe ua thi, bi 'yɛ̨mp'ʉ. 
\p  
\v 32 Nɛ nu'ʉ 'darpʉ mí huhmbʉ ra Jesús bi 'yɛ̨mp'ʉ bʉya: 
\p ―'Bäpʉ thi ni mbe nɛ nin 'yohʉ, i hon a i 'na. 
\p  
\v 33 Nu ra Jesús bʉya bi dąt'ʉ: 
\p ―Ga xi ahʉ te'o a ma mbe nɛ man 'yohʉ. 
\p  
\v 34-35 Nɛ bi hyant'ʉ 'darpʉ huhmbʉ bʉya, nɛ bi 'yɛ̨na: 
\p ―'Bʉcua ya ma mbe, nɛ man 'yohʉ, nguetho hønt'a go te'o da 'yørpa rá pähä Oją, gue'a man 'yohʉ a, nɛ gue'a man ju a, nɛ gue a ma mbe a, bi 'yɛ̨mp 'bʉ mi dądi. 
\c 4  
\s1 Ran t'uti ra mbomhmudä 
\p  
\v 1 Nɛ xø bi xänba yʉ ją'i mahøn'a bʉ ja ra ndendądehe a ra Jesús. Nɛ ɛ̨mmɛ xʉn ngu yʉ ją'i bim pɛtihʉ bʉ. Janangue'a bi yʉrbʉ ja ra t'ʉmbosa bi dąn i ts'ʉ bʉ ja ra ndenthe. Nu yʉ ją'i bi gopʉ ndenthe bʉya.  
\v 2 Nu ra Jesús bʉya xʉn ngu yʉn t'uti bi xih yʉ ją'i 'bʉ mí xänbi, nɛ bi 'yɛ̨na: 
\p  
\v 3 ―'Yøhmbʉ ts'ʉ ran t'uti ga xi ahʉ ya. Nu'a n'da ra uąhi bi mba bá pon yʉ hmudä.  
\v 4 Nɛ bi zo 'da bʉ 'yu. Nubʉya bá ɛ̨h yʉ doja bi jua'a nts'a yʉ hmudä xí zo bʉ.  
\v 5 Nu'ʉ mi'da yʉ hmudä bi zo bʉ ja yʉ ndaxnado nɛ ts'ʉtho ra häi bʉ. Janangue'a 'bex bi bøxa n'dihi.  
\v 6 Pɛ nu'bʉ mam bá pøx ra hyadi 'bex bi 'yot'ʉ nguetho hin hapʉ sä da mba yʉ́ 'yʉ.  
\v 7 Nu'ʉ mi'da bi zo bʉ ja yʉ dąpo, bi bøts'e pɛgue bi gom' yʉ dąpo, nɛ nte bi ndø'ʉ.  
\v 8 Pɛ nu'ʉ mi'da bʉya bi zo bʉ ja ra häi xʉn ho. Bi bøts'e nɛ bin te, nɛ bi ndøgue. Nu'ʉ 'da 'däte ma'dɛt'a bi ndøgue, nu'ʉ 'da hyąte, nu'ʉ 'da n'da ciɛnto bi ndøgue ngue n'da 'bäi, bi 'yɛ̨n a ra Jesús. 
\p  
\v 9 Nɛ xø bi 'yɛ̨mp'ʉ yʉ ją'i: 
\p ―Hønt'a go to'o ja yʉ́ zagu bi 'yø a dá ma, bi 'yɛ̨mbi. 
\s1 Hanja i xih yʉn t'uti yʉ ją'i a ra Jesús 
\p  
\v 10 Nu'bʉ mi 'bʉsɛhʉ 'dɛ'ma yoho yʉ́ xädi ra Jesús nɛ'ʉ mi'da yʉ́ 'yɛ̨c'yɛi, bi xifi da xi ʉ 'bɛ'a na mbøn a ran t'uti bi ma.  
\v 11 Nu ra Jesús bi 'yɛ̨mp'ʉ bʉya: 
\p ―Gue'ahʉ bi ja ahʉ gui pąhmbʉ a him mam fądi mam 'bɛt'o ngue 'bɛpʉ ní manda rá ts'ɛdi Oją. Pɛ nu'ʉ yʉ ją'i thoho gue'ʉ da sänba yʉn t'uti,  
\v 12 madague da nu pɛ hin da 'yørpa masu 'bɛ'a da nu, nɛ madague da 'yøde pɛ hin da bądi 'bɛ'a ní mba a, nɛ hin da bɛ̨ni di päh yʉ́ mbʉi ngue da hyon ra punbi, bi 'yɛ̨n'a ra Jesús. 
\s1 Rán thɛui a ran t'uti a ra mbomhmudä 
\p  
\v 13 Nɛ xø bi 'yɛ̨mp'ʉ mahøn'a: 
\p ―Nu'bʉ hin guí pąhmbʉ 'bɛ'a na mbøn'a ran t'uti dá mangä, ha da zä gui pąhmbʉ gätho mi'da ga xi ahʉ 'bʉ.  
\v 14 Nu'a na mbøn'a dá mangä, nu'a ra uąhi que'a bá man rám hman Oją hønbʉ go hapʉ.  
\v 15 Guehya bi zo bʉ ja ra 'yu na mbøni bi 'yømanho rám hman Oją ya. Pɛ nu ra zįthu 'bex bi japi bi pumbɛ̨ni a ram hma bi sifi.  
\v 16 Ximangutya bi zo bʉ ja yʉ ndaxnado na mbøni bi 'yøh ram hma nɛ bin johya.  
\v 17 Pɛgue hinga gätho rá mbʉi bi bɛ̨ni. Janangue'a nu'bʉ bi nu yʉn ʉcpi nɛ yʉn ʉnbi nangue rám hman Oją him bi hyät'i, 'bex gue bi zu nɛ bi 'uegue.  
\v 18 Nɛ nuya bi zo bʉ ja ra dąpo na mbøni bi 'yømanho ram hma  
\v 19 pɛ ɛ̨mmɛ di ho ra ximhäi nɛ ra mbɛti i hät'i, nɛ di ho da 'yøt' yʉ́ pähä zɛhɛ. Tengu'bʉ bi gomba ram hma, nɛ hin di japi din te yʉ́ mbʉi.  
\v 20 Pɛ nuya bi zo bʉ ja ra häi xʉn ho, na mbøni bi 'yømanho rám hman Oją, bi hyąni, nɛ bin te yʉ́ mbʉi xʉn ho, nɛ bi xąnt'a ram hma xʉn ho, tengutho yʉ hmudä, gue bi ndø'a 'däte ma'dɛt'a ʉ 'da, nɛ hyąte ʉ 'da, nɛ n'da ciɛnto ʉ 'da, bi 'yɛ̨mp'ʉ yʉ́ xädi 'bʉ mi xifi 'bɛ'a na mbøn'a ran t'uti bi ma. 
\s1 Gätho him mam fądi da zøni da fądi 
\p  
\v 21 Nɛ xø bi 'yɛ̨n'a ra Jesús: 
\p ―Nu'a mam hmangä nts'änni gätho yʉ ją'i da 'yøde, tengu n'da ra nyot'i nts'änni di yot'i gätho bʉ mbo ra ngu, hingan ts'änni da mba ma cʉ't'i bʉ ja ra 'bihuanza o ra 'bit'ots'i.  
\v 22 Nguetho gätho 'bɛ'a him mam fądi da zøni da fądi, nɛ gätho 'bɛ'a him midí nɛqui da zøni da hnu.  
\v 23 Hønt'a go to'o ja yʉ́ zagu bi 'yø a dá ma.  
\v 24 Nɛ nu'a di jamansu a i øde da bądi xʉn ho nɛ Oją di japi man'da xʉn ngu da zøni da bądi. Pɛ nu'a hin ɛ di jamansu a i øde, pɛ nɛ'a zi ts'ʉ mi pądi dim 'bɛdi, nɛ tengu ni t'ɛni gnán ɛmhbʉ gue'a dí t'ɛn'nahʉ, nɛ man'da mbongui thoho din 'da ahʉ.  
\v 25 Din ja ahʉ tengu ram hma i ɛ̨na: “Nu'a xʉn ngu i ja man'da xʉn ngu din t'unni pɛ nu'a ts'ʉtho i ja man'da da thąnba a.” 
\s1 Rán t'uti ra hmudä i te 
\p  
\v 26-27 Nu ra Jesús bi 'yɛ̨mp'ʉ mahøn'a: 
\p ―Nuya di manda ua rá ts'ɛdi Oją madague'bʉ hin di nɛqui, tengu thoho n'da ra hmudä 'bʉ bi du a n'da ran 'yohʉ, madague'bʉ hingui nu hague ám bøts'e pɛgue i pądi da bøts'e, nte im bɛ̨ntho.  
\v 28 Nguetho nu'a ra häi dí tesɛ yʉ thuhu a. Nu'bʉ bi mbʉdi bi bøts'e, yʉ paxi thoho, m'bɛjua bʉya da ndøh yʉ́ dąxi, nɛ nubʉya din thą ʉ.  
\v 29 Nɛ nu ran 'yohʉ bʉya da xoqui nguetho bi zøn ra ora da 'bɛ'ts'i, bi 'yɛ̨n a ra Jesús. In jabʉ rá ts'ɛdi Oją ngue di manda ua nɛ njongui nu hague na te. 
\s1 Ran t'uti rá hmudä ra mostaza 
\p  
\v 30 Nɛ man'da ran t'uti bi xih yʉ́ xädi ra Jesús mahøn'a, nɛ bi 'yɛ̨mp'ʉ: 
\p ―'Bɛpʉ dá bɛ̨mhbʉ hague di manda ua rá ts'ɛdi Oją. Ga xi ahʉ n'da ran t'uti nangue'a.  
\v 31-32 In ja tengu n'da rá hmudä ra mostaza i pa m'boni, nɛ ɛ̨mmɛ zicuɛ tho, ɛ̨mmɛ man'da zicuɛ xinda gue mi'da yʉ hmudä, pɛ man'da i te xʉn ngu yʉ́ 'yɛ, xinda gue gä mi'da yʉ paxi nɛ xøgue sä da 'yøt' yʉ́ 'bafi yʉ doja bʉ ja yʉ́ xaha. Njabʉ rá ts'ɛdi Oją bʉ ni nɛqui ngue di manda ua, bi 'yɛ̨n'a ra Jesús. 
\s1 Hanja bi xih yʉn t'uti ʉ yʉ ją'i 
\p  
\v 33 Nɛ xʉn ngu mi'da yʉn t'uti bi xänba yʉ ją'i a ra Jesús 'bʉ mi xänbi tengu ya i hmangua, pɛ hønt'ʉ hingui hɛ̨i bʉ dá fądi bi xifi.  
\v 34 Nɛ nte bi xih mi'da yʉm hma, hønt'ʉ yʉn t'uti bi xifi. Pɛ nu'bʉ mi 'bʉsɛhʉ yʉ́ xädi bi xih pʉya 'bɛ'a na mbøn'ʉ yʉn t'uti bi mam bʉ 'bʉh yʉ ją'i. 
\s1 Bi xifi din hɛ̨ ran dąhi ra Jesús 
\p  
\v 35 Nu'bʉ mín de bʉya nu ra Jesús bi 'yɛ̨mp'ʉ yʉ́ xädi: 
\p ―Nuya ga thohmbʉ nʉ 'danguadi ra dądehe, bi 'yɛ̨mp'ʉ. 
\p  
\v 36 Nɛ nubʉya bi xih yʉ ją'i da mbeng bʉ yʉ́ ngu. Nu yʉ́ xädi bʉya bi 'yon a ra mbosa mi huhʉ ra Jesús, bi mbähä bʉya. Nɛ xʉn ngu mi'da yʉ ją'i bi dɛnni ngue bi hyusɛ yʉ́ mbosa ʉ.  
\v 37 Nɛ nu'bʉ ya i 'yo bʉ ja ra dehe nɛ nts'ɛdi ran dąhi bin ja, nɛ bi donts' ra dehe ra mbosa nɛ mi ts'ʉtho xtán yudi.  
\v 38 Pɛ nu ra Jesús mi hunh ra huhni, nɛ mi ąpʉ ja ra mbosa. Nu yʉ́ xädi bi 'yä ra Jesús nɛ bi 'yɛ̨mbi: 
\p ―Xänbate i, ha nte guím bɛ̨ni nɛ nde ga tuhʉ, bi 'yɛ̨mp'ʉ. 
\p  
\v 39 Bi ndants'a ra Jesús bʉya nɛ bi 'yɛ̨mp'a ran dąhi nɛ a ra dehe: 
\p ―Daman hɛ̨, bi 'yɛ̨mbi. 
\p 'Bex gue bin hɛ̨ ran dąhi nɛ ra dehe bʉya him mam bi 'yąni.  
\v 40 Nubʉya, bi 'yɛ̨mp'ʉ yʉ́ xädi: 
\p ―Guín suhʉ nguetho ts'ʉtho guí ɛ̨c'yɛigahʉ. 
\p  
\v 41 Nu yʉ́ xädi bʉya bi zu a ra hmu, nɛ bi hyonya thoho a bin ja. Bin 'yɛ̨mzɛhɛ n'da ngu n'da ʉ: 
\p ―'Bɛ'a di 'yɛ̨t'ui na ran 'yohʉ, nɛ ya 'bex gue in hɛ̨ a ran dąhi nɛ ra dehe di hɛcpi. 
\c 5  
\s1 Ra Jesús bi hyønba thi yʉ zįthu a ra mɛngu bʉ Gadara 
\p  
\v 1 Nubʉya nu ra Jesús nɛ yʉ́ xädi bi zøm bʉ 'danguadi ra dądehe nubʉ ja ra häi Gadara.  
\v 2-6 Nɛ mi 'bʉpʉ n'da ran 'yohʉ min 'youi yʉ zįthu. Nu'a mi ząm bʉ ja ran 'yägui, nɛ njo'o to'o mi sä da ząmmi nguetho gä i xɛcthoho yʉ cadena mi pa nthąt'i. Xʉn ngu yʉ nįdi bi thurpa yʉ́ 'yɛ nɛ yʉ́ gua nangue yʉ cadena, pɛ gätho i xɛcthoho. Njon mi sä di hɛcpi. Gätho ra pa nɛ ra xui mi mbapʉ ja ra dąpo o guepʉ ja ran 'yägui, nɛ midi ʉnba zɛhɛ nguetho mi hɛzɛhɛ rá ją'i nangue yʉ do. Nu'bʉ mí bøm bʉ ja ra mbosa a ra Jesús nɛ yʉ́ xädi, 'bex bá ɛ̨ a ran 'yohʉ bin c'athʉ, bí 'yɛ̨pʉ ja ran 'yägui, bin dąnyahmu bʉ 'bäh ra Jesús, bi dąnde,  
\v 7 nɛ nts'ɛdi mbafi, bi 'yɛ̨na: 
\p ―'Bɛ'a guí nde gui 'yørcahe grá Jesús, rá Ts'ʉnt'ʉ i Oją mahɛ̨ts'i. Nuya dí ä a ra mate hin gui ʉngahe,  
\v 8 bi 'yɛ̨n'ʉ yʉ zįthu 'bʉ mi sifi da bøm bʉ rá mbʉi ran 'yohʉ.  
\v 9 Nɛ nubʉya nu ra Jesús bi 'yän'nʉ yʉ zįthu: 
\p ―'Bɛ'a ní thuhu, bi 'yɛ̨mbi. 
\p ―Ma thuhu “N'dan nɛts'igähe” nɛ ɛ̨mmɛ xʉn ngu gähe, bi 'yɛ̨na.  
\v 10-12 Nɛ nts'ɛdi dí ä a ra mate gue'bʉ ga pømhbe hin gui pɛngahe bʉ n'danni i ja yʉ häi, dami 'yørcahe ra mate gui pɛngahe nʉ 'bʉh yʉ ts'ʉdi ga cʉthe nʉ, bi 'yɛ̨n'ʉ. Nguetho hinga yatho mí 'yo ʉ yʉ ts'ʉdi xʉn ngu, mi sapaxi bʉ. 
\p  
\v 13 Nu ra Jesús ya bi un ran t'ɛ̨di da yʉrpʉ 'bʉh yʉ ts'ʉdi. Nu'bʉ mí yʉrpʉ ya 'bex bán tih yʉ ts'ʉdi bá cąpʉ ja ra nguani ʉ 'bex bi yʉpʉ ja ra dehe ʉ, nɛ gä bi du bʉ ʉ bʉya. Mbɛ yo mahuąhi i jua ʉ. 
\p  
\v 14 Nu ʉ yʉn 'yohʉ midi jamansu yʉ ts'ʉdi, 'bex bi 'da 'bʉ min nu 'bɛ'a bi 'yøt'ʉ yʉ ts'ʉdi. Bi mba bá mam bʉ ja ra hnini nɛpʉ huąhi a bin ja. 'Bex bi mba yʉ ją'i bʉya da nusɛ ʉ 'bɛ'a bi man ʉ yʉ́ mbädi yʉ ts'ʉdi.  
\v 15 Nu'bʉ mí zøm bʉ, bi nu i hupʉ a ran 'yohʉ madí ʉnba ra zįthu, ya xí zä nɛ i he rá zi pahni. Ɛ̨mmɛ bi mbidi yʉ ją'i bʉya.  
\v 16 Nu'ʉ xí nu yʉ ts'ʉdi, xø bi xifi xʉn ho yʉ ją'i mahøn'a 'bɛ'a xín ja.  
\v 17 Nɛ nubʉya, nu yʉ mɛngu bʉ ɛ̨mmɛ bi 'yäp ra mate ngue 'bex gue da bøn a ra Jesús bʉ ja yʉ́ häi ʉ. 
\p  
\v 18 Bi mba da ndex ra mbosa a ra Jesús bʉya. Nɛ nu'a ran 'yohʉ xí ʉnba ra zįthu ɛ̨mmɛ i nde da dɛn'na ra Jesús gue 'darpʉ din 'yohʉ.  
\v 19 Pɛ nu ra Jesús him bi un ran t'ɛ̨di nɛ bi hɛcpi. 
\p ―Ni mba bʉ ni ngu, nɛ gui xi ʉ nim 'bʉihʉ ran ho bi 'yøt'a Oją ra Hmu ngue bi huɛ̨c'a i, bi 'yɛ̨mp'a ran 'yohʉ. 
\p  
\v 20 Nu'a min 'youi ra zįthu bʉya, bi mba rá ngu. Bi dʉ'mi bi mam bʉ gätho ra xɛqui Decápolis 'bɛ'a xí 'yørpa ra Jesús. Nɛ gätho ʉ bi xifi bi hyonya thoho ʉ. 
\s1 Ra Jesús bi 'yä'a rá t'įxu ra Jairo nɛ bi hoc'a n'da ra xisu mi hɛ̨mb ra mbɛji 
\p  
\v 21 Nɛ nu'bʉ ya mi zøn ra Jesús bʉ ná 'danguadi ra dądehe, ɛ̨mmɛ xʉn ngu yʉ ją'i bim pɛti bʉ ndenthe mahøn'a guepʉ bin säya ra mbosa.  
\v 22 Bi zø'a n'da rá ngʉrbi ra niją i Jairo a, bin dąnyahmu bʉ ja rá gua ra Jesús.  
\v 23 Nɛ ɛ̨mmɛ bi 'yäp ra mate, bi 'yɛ̨mbi: 
\p ―'Yørqui ts'ʉ ra mate ga mbähä ba cäx ni 'yɛ ma t'įxu nguetho ɛ̨mmɛi, janangue'a da yąni nɛ hin da du, bi 'yɛ̨mbi. 
\p  
\v 24 Nu ra Jesús bi mbɛ bʉya, nɛ xʉn ngu yʉ ją'i bi dɛn'ndʉ, xøgue bin dʉ bʉ ni mba ʉ.  
\v 25 Nɛ bi zʉpʉ 'yu n'da ra xisu ná 'dɛ'mayon jɛya mi hɛ̨mb ra mbɛji.  
\v 26 Ɛ̨mmɛ xí nu ran ʉnbi nangue xʉn ngu yʉ 'yøthebate xí 'yøthe. Xi juadi gätho rá mbɛti mi ja, nɛ xingui ts'ʉ bi dįts'i, xøgue man'da ɛ̨mmɛi.  
\v 27 Pɛ nuya i hon a ra Jesús nguetho xí 'yø'am man yʉ ją'i ngue di hoqui hønt'a go 'bɛ'a man ʉ. Janangue nu'bʉ mi zʉdi 'bex bi yʉt'i nde bʉ ní mba ʉ, bi därpa rá xʉthapahni ra Jesús bʉya.  
\v 28 Nguetho mí ɛ̨nsɛ ra xisu, “Høntho ga thärpa rá pahni, ya da yąngui,” mi ɛ̨na.  
\v 29 Nɛ nu'bʉ mi därpa rá pahni ra Jesús 'bex bin hɛ̨ a rá mbɛji mí hɛ̨mb bʉya. 'Bex bi bą a ra xisu ngue ya bi zä xʉn ho.  
\v 30 'Bex bi bąh ra Jesús ngue bi hoc'a n'da ra ją'i rá ts'ɛdi 'bʉ mí därpa rá pahni. Janangue bi nyɛ̨'a ra Jesús, bi hyɛ̨t'ʉ yʉ ją'i min 'yohʉ nɛ bi 'yɛ̨na: 
\p ―To'o bi därca ma pahni, bi 'yɛ̨na. 
\p  
\v 31 Nu yʉ́ xädi bʉya bi 'yɛ̨mbi: 
\p ―Guín nuhma ɛ̨mmɛ dʉ ua yʉ ją'i, “To'o bi därca ma pahni,” nɛ guí ɛ̨na. 
\p  
\v 32 Nu ra Jesús i tø'mi da mansɛ to'o xí därpa rá pahni.  
\v 33 Nɛ nu ra xisu bʉya, bin su nɛ di fɛt'i nguetho pą a xí t'ørpe. Nɛ bi mba bʉ 'bäh ra Jesús bin dąnyahmu bʉ ja rá hmi nɛ bi xifi gätho 'bɛ'a xí 'yøt'e.  
\v 34 Nu ra Jesús bʉya bi 'yɛ̨mbi: 
\p ―Nu'i grá zi xisu, bi zä i nguetho gá 'yɛ̨c'yɛigui. Ni mba da hyu ni mbʉi, him man di ʉn'a a gmi hɛ̨mbi. 
\p  
\v 35 Gätho na yąui a ra xisu 'bex bi zøpʉ mi'da yʉ ją'i bí 'yɛ̨pʉ ja rá ngu a ra Jairo, bi t'ɛ̨mp'a ra Jairo: 
\p ―Nu'a ni t'įxu ya bi du. Säti thoho man'da gadi pah na ra xänbate. 
\p  
\v 36 Pɛ nu ra Jesús 'bʉ mí 'yø a bi man'ʉ, bi 'yɛ̨mp'a ra Jairo bʉya: 
\p ―O di tu ni mbʉi, høntho gui 'yɛc'yɛi ngue majuąni i ja ma ts'ɛdi, bi 'yɛ̨mp'a. 
\p  
\v 37 Guehma bi thoh pʉya nɛ njom bi japi da dɛnni. Hønt'a ra Pedro, nɛ ra Jacobo nɛ ra Xuua rán 'yohʉ ra Jacobo, bi xifi da mbähä bʉ rá ngu ra Jairo.  
\v 38 Nu'bʉ mi zøm bʉ ja rá ngun a ra Jairo bʉya, bi nu ngue i zon'ʉ yʉ ją'i 'bʉpʉ, nɛ ɛ̨mmɛ di mbahni na ts'oni.  
\v 39 Bi yʉrpʉ mbo ra Jesús bʉya, bi 'yɛ̨mp'ʉ 'bʉpʉ: 
\p ―Hanja ɛ̨mmɛ gadi hįhʉ na ts'oni. Nuna ra hmute hingui tu pɛgue i ąha. 
\p  
\v 40 Nu'bʉ mi 'yøh yʉ ją'i 'bɛ'a bi man a, bi den thoho bʉya. Nu ra Jesús bʉya, bi 'yɛ̨mp'ʉ yʉ ją'i: 
\p ―Dami pømhbʉ thi, bi 'yɛ̨mbi. 
\p Hønt'a rá ta nɛ'a rá mbe ra hmute xí du nɛ yʉ́ xädi, bi yʉthʉ ra Jesús bʉ 'bɛn a ra hmute.  
\v 41 Nu'a ra Jesús bʉya bi bɛnba rá 'yɛ a ra hmute nɛ bi 'yɛ̨mbi: 
\p ―Talita cumi, bi 'yɛ̨mbi. I nde da ma: “Nu'i grá hmute dí xi i, dami ndants'i.” 
\p  
\v 42 Nu'a ra hmute bʉya 'bex bi ndants'i nɛ bin 'yo. 'Dɛ'mayon jɛya mi pɛ'ts'a. Nu'ʉ bi yʉthʉ mbo bi hyonya thoho.  
\v 43 Nu'a ra Jesús bʉya nts'ɛdi bi 'yɛ̨mp'ʉ: 
\p ―Njon gui xihmbʉ 'bɛ'a dá øt'ä, bi 'yɛ̨mp'ʉ. Nɛ nubʉya bi 'yɛ̨mp'a ra Jairo: 
\p ―Dami 'uįn na ni t'įxu ya, bi 'yɛ̨mbi. 
\c 6  
\s1 Ra Jesús bi zøm bʉ rá hninizɛhɛ 
\p  
\v 1 Bi bøm bʉ ra Jesús bʉya, bi mba bʉ ja rá hnini zɛhɛ Nazaret. Bi mbähä yʉ́ xädi.  
\v 2 Nɛ nu'a ra pa ran ts'äya, bi mbähä yʉ́ xädi bʉ ja ra niją. Nu ra Jesús bʉya bi xänba bʉ yʉ ją'i. Nu'bʉ mi 'yøh yʉ ją'i a bi man'a ra Jesús, bi hyonya thoho nɛ din 'yɛ̨mzɛhɛ ʉ: 
\p ―'Bɛ'a nin xädi im man na. 'Bɛ'a ni ts'ɛdi i ja na, ngue i sä i øt' yʉn t'øt'e mixte na.  
\v 3 Ha hinga guehna ra yaxi na, rá ts'ʉnt'ʉ ra María. Nɛ yʉ́n 'yohʉ ra Jacobo, nɛ ra José, nɛ ra Judas, nɛ ra Simón, nɛ ʉ yʉ́n ju dí 'bʉhmbʉ ua, bi 'yɛ̨n ʉ. 
\p Nɛ bi ʉ't' yʉ́ mbʉi zɛhɛ ʉ.  
\v 4 Janangue'a nu'a ra Jesús bi 'yɛ̨mp'ʉ: 
\p ―Gätho yʉ́ pøngahyą Oją i hnumansu, pɛ hønbʉ ja rá häizɛhɛ nɛpʉ 'bʉh yʉ́ mɛni, nɛpʉ ja rá ngusɛ hingui hnumansu bʉ, bi 'yɛ̨n'a. 
\p  
\v 5 Nɛ hingui ngu yʉn t'øt'e bi 'yørpʉ ngue xtá 'yut rá ts'ɛdi. Hønt'ʉ zi yoho yʉn zäman'ʉ bi gäx rá 'yɛ bi japi bi yąn'ʉ.  
\v 6 Nɛ bi hyonya thoho a ra Jesús nguetho him bi 'yɛ̨c'yɛi ʉ ngue i ja rá ts'ɛdi ʉ yʉ́ mɛnguhʉ. Nɛ nubʉya bi mba bʉ ja yʉ t'ʉhnihni jombʉ Nazaret, nɛ bi xänba bʉ ʉ yʉ ją'i. 
\s1 Bi mbɛhn'dʉ 'dɛ'mayoho da mamp'a rám hma 
\p  
\v 7 M'bɛjua bʉya bi xi ʉ 'dɛ'mayoho yʉ́ xädi ngue da mba bʉ ja yʉ hnini. Nɛ 'da i yoho bi zänni, nɛ bi un yʉ́ ts'ɛdi da hyøn'a thi yʉ zįthu in 'yohʉ ʉ 'da yʉ ją'i.  
\v 8-9 Nɛ bi xi ʉ nte da hyąx 'bʉ bi mba ʉ. Hønt'a n'da ra tøhø da hyąts'i n'da ngu n'da ʉ. Nɛ hønt'ʉ yʉ thįxfani da 'yʉt'i. Xíng yʉn ju'døzą, xíng yʉn zɛdi da hyąts'i, xing ra mbɛti, nɛ xín da gąx ʉ yojo'ts'i yʉ́ pahni. 
\p  
\v 10 Nɛ man'da bi 'yɛ̨mp'ʉ: 
\p ―Hønbʉ go hapʉ da mba ma säya ahʉ 'bʉ gá sømhbʉ bʉ ja yʉ hnini, gam 'bʉhmbʉ bʉ gue'bʉ go gá nɛxhʉ bʉ.  
\v 11 Nɛ nubʉ hapʉ gui sømhbʉ ngue hin da zin ahʉ nɛ hin da 'yømanho a guí mamhbʉ, dami pømhbʉ bʉ, dami huąjʉ ra häi ja ni xįnguahʉ, ra hmɛpya ngue gui sohmbʉ bʉ ʉ. Nɛ majuąni dí xi ahʉ, nu'a ra hnini hin da zin ahʉ, man'da xʉn ngu ran ʉnbi da nu a 'bʉ bi zøn ra pa ran juąnbi, xinda gue'a ra hnini Sodoma nɛ ra hnini Gomorra, bi 'yɛ̨mp'ʉ yʉ́ xädi. 
\p  
\v 12 Nɛ bi bøm bʉ 'dɛ'mayoho bʉya, bi mba. Hønbʉ go hapʉ bin 'yo bi xih yʉ ją'i di päh yʉ́n 'yomfɛ̨ni nangue yʉ ts'oqui bi 'yøt'e.  
\v 13 Nɛ bi hyøn a thi xʉn ngu yʉ zįthu mín 'yohʉ 'da yʉ ją'i nɛ xʉn ngu yʉn zäman'ʉ bi gox ra aceite nɛ bi japi bi zä ʉ. 
\s1 Rán dąte ra Xuua Nxixyą 
\p  
\v 14 Mí ø a ra ts'ʉt'abi Herodes ngue mí man yʉ ją'i 'bɛ'a mí øt'a ra Jesús bʉ mí 'yo, nɛ bi 'yɛ̨mb bʉya: 
\p ―Masque gue'a ra Xuua Nxixyą a bi dąmbɛ̨ni, janangue'a i øt yʉn t'øt'e ngue i uh rá ts'ɛdi, bi 'yɛ̨na. 
\p  
\v 15 Pɛ nu'ʉ 'da yʉ ją'i, mi ɛ̨na: 
\p ―Ra Elías a ra Jesús. 
\p Nɛ nu'ʉ 'da i ɛ̨na: 
\p ―Ra pøngahyą tengu mi 'bʉh maya'bʉ. 
\p  
\v 16 Pɛ nu ra Herodes 'dat'a im ma, bi 'yɛ̨na: 
\p ―Gue'a ra Xuua Nxixyą a ngue dá manda da ts'ɛcpa rá 'yʉga, masque bi dąmbɛ̨ni, bi 'yɛ̨n a ra Herodes. 
\p  
\v 17-18 Nguetho guesɛ ra Herodes bi mbɛnh'dʉ bá bɛnt ra Xuua, bi du't'i nɛ bi got'a fädi. Nguetho in cuɛ ra Herodes 'bʉ mí t'ɛ̨mbi hingui ho a bi 'yøt'e ngue xí zin a rá 'bɛpo. Nɛ nu'bʉ mí zin'a ra xisu, mi 'bʉhmi a ra Felipe. Nɛ nu'a ra Felipe, rán 'yohʉ zɛhɛ a ra Herodes. Nɛ nu ra xisu i Herodías a. Nɛ gue'a ra Xuua Nxixyą bin yąui ra Herodes, bi xifi hingui ho a bi 'yøt'e. Him bi 'yømanho ra Herodes bʉya, janangue bi manda dí cot'a fädi ra Xuua Nxixyą. 
\p  
\v 19 Nɛ a ra Herodías bin cuɛ nɛ ɛ̨mmɛ honi 'bɛpʉ dí hyo a ra Xuua. Pɛ him 'bex bi zä bi hyo.  
\v 20 Nguetho nu ra Herodes mi pądi ra hocją'i a ra Xuua, nɛ bi xi ʉ yʉ mbängoxthi njon da japi da yʉrpʉ ngue di ʉnba ra Xuua. Nɛ nu ra Herodes, ja'bʉ di manda bá ts'inba ra Xuua ngue i nde da 'yø i ts'ʉ rám hman ra Xuua. Nɛ bi 'yømanho tho madague'bʉ hinga gätho i pądi 'bɛ'a nam bøn'a i man ra Xuua. 
\p  
\v 21 Nu'bʉ mi zøn ra pa rá ngopa ra Herodes, nu ra Herodías bʉya bi dįni 'bɛpʉ dí hyo ra Xuua bʉya. Bi 'yøt'a n'da ra dąnsihmɛ ra Herodes bá si yʉ́m fäts'ihʉ, nɛ yʉ́ hmudofʉi nɛ'ʉ yʉ ngʉrpi bʉ ja ra häi Galilea.  
\v 22 Nu'bʉ min sihmɛ ʉ bi yʉrpʉ rá t'įxu ra Herodías, bin nɛsɛ a ra hmute. Nu ra Herodes nɛ ʉ gä mi huhmbʉ bʉ ɛ̨mmɛ bi numanhop rán hnɛi ra hmute. 
\p ―Nuya gui 'yäqui 'bɛ'a guí nde gui 'yäqui, nugä ga 'da i, bi 'yɛ̨mbi. 
\p  
\v 23 Nɛ xø bi 'yɛ̨mbi: 
\p ―'Yɛ̨c'yɛi Oją majuąni ga 'da i 'bɛ'a gui 'yäqui madague a gui 'yäc made gätho 'bɛ'a dí pɛ'ts'ä, bi 'yɛ̨mbi. 
\p  
\v 24 Nu'a ra hmute bʉya bi bøni nɛ bi 'yän'na rá mbe ngue ra Herodías, bi 'yɛ̨mbi: 
\p ―'Bɛ'a sä ga äpi, mbe. 
\p Nu'a rá mbe bʉya bi 'yɛ̨mbi: 
\p ―'Yäp'a rá yą ra Xuua Nxixyą. 
\p  
\v 25 Bi mbenga n'dihi ra hmute bʉya bi 'yɛ̨mp'a ra Herodes: 
\p ―Dí nde 'bexque guehya gui 'dac'a rá yą ra Xuua Nxixyą, gui cärca ra mbohi, bi 'yɛ̨mbi. 
\p  
\v 26 Nu ra Herodes bʉya bi du rá mbʉi 'bʉ mi 'yø a bi man a ra hmute, pɛ hingui sä 'bɛ'a da mam bʉya nguetho hupʉ ja ran sihmɛ ʉ xí 'yøde 'bɛ'a bim ma ngue ya xi ma majuąni di unni 'bɛ'a da t'äpi.  
\v 27 Janangue a guehma bi mbɛnhna n'da ra dofʉi bá hąnba rá yą ra Xuua.  
\v 28 Nu'a ra dofʉi bʉya bi mba bá sɛcpa rá yą ra Xuua nubʉ ja ra fädi nɛ bá cät'a n'da ra mbohi, bi unna ra hmute bʉya. Nu ra hmute bʉya, bi unna rá mbe a rá yą ra Xuua. Nɛ gue'a bin ja 'bʉ mi du ra Xuua Nxixyą. 
\p  
\v 29 Nu'bʉ mí 'yøh yʉ́ xädi ra Xuua ngue bi ts'ɛcpa rá yą, bá ɛ̨ ʉ, bi duspa rá ngøc'yɛi nɛ bi mba bi 'yäpʉ ja ran 'yägui bʉya. 
\s1 Bi un ran ts'ihmɛ cʉt'a mahuąhi a ra Jesús 
\p  
\v 30 Nu'bʉ jam bá penc ʉ yʉ́ xädi a ra Jesús, bi xifi 'bɛ'a gätho xi 'yørpʉ bin 'yo, nɛ bi ma 'bɛ'a gätho bi mam bʉ 'bʉh yʉ ją'i 'bʉ mi xih rám hman Oją ʉ.  
\v 31 Nu ra Jesús bi 'yɛ̨mp'ʉ: 
\p ―Ga mbähä ts'ʉ nʉ n'danni ngue dan säyahʉ ts'ʉ nʉ, xøhma guí yähmbʉ, bi 'yɛ̨mp'ʉ. 
\p Nguetho xʉn ngu yʉ ją'i i søm bʉ, ní mba nɛ ní 'yɛ̨hɛ, nɛ xíngui ts'ʉ im bongui din sihmɛ ʉ.  
\v 32 Janangue a bi hyu ra mbosa ʉ im bɛ̨ni da zøm bʉ ma'ueni ʉ guepʉ da zä dim 'bʉsɛ ʉ.  
\v 33 Pɛ xʉn ngu mi'da yʉ ją'i bi hyant'a ra mbosa bʉ ni mba nɛ bi bądi i hu bʉ ra Jesús. Nɛ bá nɛxpʉ ja yʉ́ hnini ʉ, nɛ ɛ̨mmɛ bin ti ʉ nɛ 'yogua thoho nɛ m'bɛt'o bi zøm bʉ da zøn'a ra mbosa.  
\v 34 Nu'bʉ mi gąh ra mbosa ra Jesús nɛ yʉ́ xädi, bi nu xʉn ngu yʉ ją'i ya xí zøm bʉ, nɛ bi huɛ̨c'ʉ ngue in ja tengu yʉ dɛ'yo njo'o di jamansu. Nɛ 'bex bi dʉ'mi bi xih yʉ ją'i rám hman ra Jesús mahøn'a asta gue'bʉ go mín de.  
\v 35-36 Nu'bʉ mín de bʉya bi t'ɛ̨mp'a ra Jesús: 
\p ―Ɛ̨mmɛ bin de ya, nɛ hinga nan sihmɛ yʉ ją'i, dami pɛnpʉ ja yʉ t'ʉhnini ya da dän yʉ hmɛ bʉ nguetho ma'ueni ua nɛ hin'yʉ 'bɛ'a da zi, bi 'yɛ̨n'ʉ yʉ́ xädi. 
\p  
\v 37 Pɛ nu'a ra Jesús bi 'yɛ̨na: 
\p ―Gue'ahʉ gui 'uįmhbʉ yʉ ją'i, bi 'yɛ̨mbi. 
\p Nɛ bi 'yɛ̨n'ʉ yʉ́ xädi: 
\p ―Pɛ ha guí ɛ̨nje gua tämhbe yociɛnto ra hmɛ ngue ga unhde yʉ ją'i da zi, bi 'yɛ̨n'ʉ.  
\v 38 Nu ra Jesús bʉya bi 'yɛ̨mp'ʉ: 
\p ―Bá nuhʉ bʉ hangu yʉ hmɛ ja bʉ. 
\p Nu'bʉ mí bądi, bi 'yɛ̨mbi: 
\p ―Cʉt'a mhmɛ nɛ yoho yʉ huą ja ua, bi 'yɛ̨n ʉ. 
\p  
\v 39 Nɛ bi xih pʉya: 
\p ―Dami xihmbʉ yʉ ją'i din säya nʉ i ja yʉ 'bot'ɛi. 
\p  
\v 40 Nɛ 'darpʉ bi hyu ʉ n'da ciento, nɛ 'darpʉ bi hyu ʉ mi yote ma 'dɛt'a, nɛ njabʉ bi 'yøt'e gätho ʉ mi'da.  
\v 41 Nu'bʉ mi gʉn'ʉ cʉt'a yʉ hmɛ nɛ ʉ yoho yʉ huą ra Jesús, bi ndøs mahɛ̨ts'i, bi 'yäp rán jąpi Oją nɛ bi xɛn'ʉ yʉ hmɛ. Nɛ ʉ yʉ huą bʉya. Nubʉya bi un'dʉ yʉ́ xädi di darpa yʉ ją'i.  
\v 42 Gätho bin sihmɛ ʉ 'bʉpʉ nɛ bin niyą xʉn ho ʉ.  
\v 43 Nɛ nu'bʉ mi jua'a bi pɛt'ʉ bi bongui, 'dɛ'mayo 'bøts'e bi yudi.  
\v 44 Nɛ nu'ʉ bin sihmɛ cʉt'a mahuąhi ma 'yohʉ ʉ. 
\s1 Ra Jesús bin 'yo maxøts'e bʉ ja ra dądehe 
\p  
\v 45-46 Nu ra Jesús bʉya bi xih yʉ́ xädi m'bɛt'o da mba ʉ da zøm bʉ ra hnini Betsaida, nɛ bi yʉt'a n'dihi bʉ ja ra mbosa ʉ bʉya. Nu ra Jesús him 'bex gue bi mba nɛ nu'bʉ min 'yɛ̨hmbʉ gätho yʉ ją'i, bi ndexpʉ ja ra nyuni bin yąui Oją bʉ.  
\v 47 Nu'bʉ min xui, ya i 'yo bʉ ra mbosa bʉ made ra dehe. Nu ra Jesús mi 'bʉtho bʉ bán ts'ogui.  
\v 48 Nɛ nu'bʉ mí hyant'ʉ 'bɛ'a øt'ʉ yʉ́ xädi, bi nu ngue xʉn hɛ̨i bʉ ni 'yon yʉ́ mbosa nguetho di costa'a ran dąhi a ra mbosa. Nɛ nu'bʉ maguembʉ da hyax pʉya bá ɛ̨h ra Jesús bʉ ní mba yʉ́ xädi, ba 'yo maxøts'e ra dehe. Nɛ nu'bʉ mi zʉdi ɛ̨na da mi'ts'a ra mbosa.  
\v 49-50 Nu'ʉ yʉ́ xädi 'bʉ mi nu bi bɛ̨n ʉ: “N'da ra du i mba bʉ,” ɛ̨n'ʉ. Nɛ ɛ̨mmɛ bi mba ʉ nguetho bin su. Nu'a ra Jesús bi 'yɛ̨mp'ʉ: 
\p ―Guecä o te guím bɛ̨mhbʉ. Damin johyahʉ, bi 'yɛ̨mp'ʉ. 
\p  
\v 51 Nɛ bi ndexpʉ ja ra mbosa bʉya. 'Bex bin hɛ̨ ran dąhi, nɛ ɛ̨mmɛ bi hyonya thoho yʉ́ xädi 'bʉ mi nu 'yo maxøts'e ra dehe ra Jesús, nɛ bin hɛ̨ n'dihi ran dąhi.  
\v 52 Bi hyonya thoho nguetho him bi bɛ̨ni 'bɛ'a bi nu 'bʉ mi 'uįn'i cʉt'a mahuąhi yʉn 'yohʉ bʉ ndenthe, nguetho hingana pądi xʉn ho ʉ. 
\s1 Ra Jesús bi hoc'ʉ yʉn zäman'ʉ bʉ ja ra xɛqui Genesaret 
\p  
\v 53 Nɛ bi zøm bʉ 'danguadi ra dądehe bʉya, nubʉ ra häi Genesaret, bi zopʉ yʉ́ mbosa.  
\v 54 Nu'bʉ mi gąpʉ ja ra mbosa, gätho yʉ ją'i bi bądi gue gue'a ra Jesús.  
\v 55 Nɛ nu yʉ ją'i bʉya 'bex bi mba bá si yʉ hyɛ̨nni, bi zixpʉ da thoh ra Jesús. Mi oxpʉ ja yʉ́ 'beza 'da, hønbʉ go hapʉ ní nɛts'i. Nɛ nu'bʉ mi thopʉ ra Jesús bʉ ja yʉ́ häi ʉ,  
\v 56 hønbʉ go hapʉ bi thogui, o gue yʉ t'ʉhnini o gue yʉ dąhnini, o guepʉ ma'ueni yʉ hnini, ya xí 'bom bʉ yʉn zäman'ʉ. Nɛ gätho bʉ bi thogui bi si a ra Jesús: “Mada hønt'a ni pahni ga thät'i i,” bi t'ɛ̨mbi. Nɛ hønt'a go to'o bi därpa rá nyąmpahni 'bex bi zä bʉya. 
\c 7  
\s1 Ra Jesús bi ma nda'a dí ts'onba rá mbʉi n'da ra ją'i 
\p  
\v 1 Nɛ bi nɛxpʉ Jerusalén 'da yʉ fariseo nɛ yʉ xänbate niją, bi zøm bʉ mi 'bʉh ra Jesús.  
\v 2 Nɛ bi nu ʉ 'da yʉ́ xädi ra Jesús i sihmɛ nɛ hin nin xʉ'yɛ tengu rán sʉ'yɛ bi zänzɛhɛ yʉ́n t'ɛ̨tizɛhɛ ʉ. Nɛ bi 'yɛ̨mbi øt ra ts'oqui ʉ.  
\v 3 Nguetho nu'ʉ yʉ fariseo nɛ gätho mi'da ma mijudíohe ɛ̨mmɛ i tɛnda'ʉ yʉ́n t'ɛ̨di yʉ dąc'yɛi. Nɛ nu'bʉ hin nin xʉ'yɛ tengu man yʉ́n t'ɛ̨di, ya hin din sihmɛ 'bʉ.  
\v 4 Nɛ ngutho 'bʉ xpá mbenga täi, him 'bex gue i sihmɛ, 'bɛ din xʉ'yɛ xʉn ho tengu yʉ́n t'ɛ̨dizɛhɛ i tɛn'dʉ. Nɛ man'da xʉn ngu yʉn sʉt'i i tɛn'dʉ, tengu yʉ́n t'ɛ̨di yʉ dąc'yɛi. Yʉ́n sʉt'i ngue yʉ tasa, nɛ yʉ xaro, nɛ yʉ t'ɛgui, nɛ yʉ́m 'be't'e yʉ t'ots'i.  
\v 5 Janangue nu yʉ fariseo nɛ yʉ xänbate niją bi 'yänna ra Jesús: 
\p ―Hanja ʉ ni xädi hingui tɛn yʉ́n t'ɛ̨di yʉ dąc'yɛi nɛ i sihmɛ nɛ hin nin xʉ'yɛ, bi 'yɛ̨mp'ʉ. 
\p  
\v 6 Bi dąh ra Jesús, bi 'yɛ̨mp'ʉ: 
\p ―Nu'ahʉ yoho nin 'yomfɛ̨nihʉ, bi 'yɛ̨mp'ʉ. Nɛ majuąni bi man ra Isaías nangueehʉ 'bʉ mim pøngahyą, bi 'yɛ̨na: 
\q1 Nuya yʉ ją'i nangue yʉ́ nde i ɛ̨scagui, 
\q1 pɛ maxøts'e thoho, hinga gätho mbo yʉ́ mbʉi im bɛ̨ngui. 
\q1  
\v 7 Säti thoho i ɛ̨scagui nguetho hønt'ʉ 
\q1 yʉ́n t'ɛ̨di zɛhɛ i xänba ʉ mi'da, 
\m i ɛ̨n Oją, bi 'yɛ̨n a ra Isaías, bi 'yɛ̨n a ra Jesús.  
\v 8 Gue'a gá 'yøthʉ a nguetho gá hyɛhmbʉ yʉ́n t'ɛ̨di Oją nɛ gá tɛnhdʉ yʉ́n nt'ɛ̨di zɛhɛ yʉ ją'i nangue yʉ́n sʉt'i yʉ xaro, nɛ yʉ tasa nɛ xʉn ngu mi'da guí øthʉ, bi 'yɛ̨mp'ʉ. 
\p  
\v 9 Nɛ man'da bi xi ʉ, bi 'yɛ̨mp'ʉ: 
\p ―Nɛ hønt'a ram fɛ'ts'i guí øthʉ nangue yʉ́n t'ɛ̨di Oją, tengu 'bʉ nte di muui, nguetho hønt'ʉ nin t'ɛ̨di zɛhɛhʉ guí nde gui tɛnhdʉ.  
\v 10 Gue'a gní fɛstahʉ rán t'ɛ̨di Oją bi xi a ra Moisés a guí øthʉ, nguetho nu a ra Moisés bi 'yɛ̨na: “Gui numansu ni tahʉ nɛ ni mbehʉ” Nɛ man'da ram hma bi ma: “Nu'a to'o da zan rá ta o gue rá mbe, jatho da tho a.”  
\v 11-12 Pɛ nu'ahʉ 'dan'yo thoho guí mamhbʉ ngue guí ɛ̨mhbʉ hing ra ts'oqui 'bʉ bi yąrba Oją a mi ja ngue xtá mbäx a rá mbe o gue rá ta n'da ran 'yohʉ. Nɛ hin gá xihmbʉ ngue him bi numansu yʉ́ ta 'bʉ ngubʉ bi 'yøt'e.  
\v 13 Gue'a gní combahʉ rám hman Oją a, nangue ni t'ɛ̨c'yɛi zɛhɛhʉ guí xänbahʉ mi'da yʉ ją'i. Nɛ xʉn ngu mi'da guí øthʉ, bi 'yɛ̨mp'ʉ yʉ fariseo a ra Jesús. 
\p  
\v 14 Nɛ nubʉya bi zohni gätho yʉ ją'i bi 'yɛ̨mp'ʉ: 
\p ―Dami 'yøhmbʉ, gätho ahʉ, nɛ dami pąhmbʉ na ga xi ahʉ ya.  
\v 15 Hin'yʉ 'bɛ'a da yʉrpʉ mbo rá mbʉi n'da, gue di ts'onba bʉ, pɛgue nu'a ní bøm bʉ ja rá mbʉi n'da gue a dí ts'onba rá ją'i n'da a.  
\v 16 Hønt'a go to'o ja yʉ́ zagu bi 'yø a dím mangä, bi 'yɛ̨mp'ʉ yʉ ją'i a ra Jesús. 
\p  
\v 17 Nɛ bi 'uepʉ 'bʉh yʉ ją'i a ra Jesús, bi mbähä yʉ́ xädi bʉ ja ra ngu. Nɛ nubʉya bi 'yän'dʉ yʉ́ xädi: 
\p ―'Bɛ'a gue na mbøn'a ran t'uti gá ma. 
\p  
\v 18 Nɛ bi 'yɛ̨mp'ʉ yʉ́ xädi bʉya: 
\p ―Ha nɛ ahʉ hin guí pąhmbʉ a dá mangä. Ha hin guí pąhmbʉ hin'yʉ 'bɛ'a da yʉrpʉ mbo rá mbʉi n'da, gue hinga gue'a dí ts'onba bʉ a.  
\v 19 Nguetho nu'a 'bɛ'a gätho i si n'da, hin din ząm bʉ rá mbʉi n'da, pɛ da mba bʉ rá foho n'da nɛ da thotho a, bi 'yɛ̨n a ra Jesús. 
\p Ngubʉ bi man ra Jesús i ndepe da fądi ngue xʉn ho 'bɛ'a gätho i ja ua ngue da zi n'da.  
\v 20 Nɛ mi ɛ̨n'a ra Jesús: 
\p ―Nu'a ní bøm bʉ rá mbʉi n'da ra ją'i, gue a dí ts'on'a n'da a.  
\v 21 Nguetho nubʉ ja yʉ́ mbʉi yʉ ją'i ní bøm bʉ gätho yʉ ts'on'yomfɛ̨ni, nɛ'bʉ i 'yomt'ɛ̨ni thoho n'da, nɛ'bʉ di 'yomt'ɛ̨niba n'da ra xisu nɛ i 'bʉh rá xisu, nɛ'bʉ i hącpa rá te rá miją'iui.  
\v 22 Nɛ'bʉ øt' ram fɛ̨, nɛ'bʉ øt' ran ts'iyate, nɛ'bʉ nząi øt ran ts'o, nɛ'bʉ i häte, nɛ'bʉ ra 'yąsä o gue ran ts'ɛya, o gue yʉn c'ąte, o gue yʉn 'yɛ̨ts'i, o gue'bʉ i øt'e tengu 'bʉ hin'yʉ rán 'yomfɛ̨ni n'da.  
\v 23 Gue'ʉ gätho ní bøm bʉ yʉ́ mbʉi yʉ ją'i nɛ gue'ʉ ní ts'onba yʉ́ mbʉi yʉ ją'i ʉ, bi 'yɛ̨mp'ʉ yʉ́ xädi ra Jesús. 
\s1 N'da ra xisu ngue hing yʉ judío bi 'yɛ̨c'yɛi ra Jesús 
\p  
\v 24 Nu'bʉ mi jua a bin yąhʉ yʉ́ xädi a ra Jesús, bi mbähä bʉ ra xɛqui yʉ hnini Tiro nɛ Sidón. Nɛ nu'bʉ mi dįni hapʉ din säya bi nde ngue njon da bądi, pɛ njąm'bʉ bi zä bin 'yągui.  
\v 25-26 Nguetho 'bex bi zøm bʉ n'da ra xisu mi 'bʉ a n'da rá t'įxu min 'youi ra zįthu. Bi zøm bʉ ngue ya xí 'yøde nangue rá ts'ɛdi ra Jesús. Nu ra xisu, hin ma mijudíohe a, ra mɛngu bʉ ra xɛqui Sirofenicia. Bin dąnyahmu bʉ ja rá gua ra Jesús nɛ nts'ɛdi bi 'yäp ra mate ngue da hyønba thi a ra zįthu in 'youi a rá t'įxu.  
\v 27 Nu'a ra Jesús bi 'yɛ̨mbi: 
\p ―Hin nin säui ga øt'a a guím ma nguetho him ma mɛnguhʉ. Tenguthoho bʉ ja n'da ra ngu hin rán sähʉ rá mbʉdi da t'įn ʉ yʉ t'ʉ'yo, yʉ́ mbʉdi ʉ go yʉ t'ʉhni, bi 'yɛ̨mbi. 
\p  
\v 28 Bi dą a ra xisu bʉya: 
\p ―Majuąni guím ma, gra Hmu, pɛ nɛ'ʉ yʉ t'ʉ'yo i sip yʉ́ xɛni yʉ ts'ʉnt'ʉ i hɛpʉ 'bimɛxa. 
\p  
\v 29 Nu'a ra Jesús bi 'yɛ̨mp'a: 
\p ―Xʉn ho ngue ngubʉ gá bɛ̨ni, janangue nu ra zįthu min 'youi ni t'įxu ya bi bøni. Ni mba ya. 
\p  
\v 30 Nu'bʉ mi zøm bʉ rá ngu bi nu a rá t'įxu 'bɛm bʉ ja rá oi, ya xí 'ue a ra zįthu bʉya. 
\s1 Ra Jesús bi hoc'a n'da ran 'yohʉ i gogu nɛ i 'bare 
\p  
\v 31 Nɛ bi bøm bʉ ra häi Tiro a ra Jesús bi thotho bʉ ra hnini Sidón, nɛpʉ yʉ hnini ra häi Decápolis, nɛ bi zøm bʉ ja ra dądehe Galilea mahøn'a.  
\v 32 Bá ts'inba n'da ra gogu nɛ i 'bare, bi t'äp ra mate ra Jesús da dospa rá yą a.  
\v 33 Nu'a ra Jesús bi zixa ra gogu bʉ ma'ueni ts'ʉ nguepʉ njongui 'bʉh yʉ ją'i, nɛ bi dįmba rá saha bʉ ja yʉ́ zagu, nɛ nu rá jįni bi gospa rá jąni.  
\v 34 Nɛ nubʉya, bi ndøts' mahɛ̨ts'i a ra Jesús nɛ bin gą'ts'i nɛ bi 'yɛ̨na: 
\p ―Efata, bi 'yɛ̨n a ra Jesús. 
\m Nu'a i nde da ma: “Dami xoqui.” 
\p  
\v 35 Nɛ 'bex bi xoh yʉ́ zagu, nɛ bi xoh rá nde nɛ bin yą xʉn ho bʉya.  
\v 36 Nu ra Jesús bʉya nts'ɛdi bi xifi njon da xifi 'bɛ'a bi 'yørpe. Pɛ nu'bʉ mi sifi hin da ma pɛ man'da bi ma.  
\v 37 Nɛ gätho ʉ bi xifi ɛ̨mmɛ bi hyonya thoho ʉ, nɛ bi 'yɛ̨n'ʉ: 
\p ―Xøgue xʉn ho tho gätho i øt'a ra Jesús. Di jap yʉ gogu da 'yøhnahyą nɛ di japi din yą yʉ gore, bi 'yɛ̨n ʉ. 
\c 8  
\s1 Ra Jesús bi un ran ts'ihmɛ ʉ goho mahuąhi 
\p  
\v 1 Nu'ʉ yʉ pa ʉ, xʉn ngu yʉ ją'i bim pɛti mahøn'a bʉ ma'ueni mi 'bʉh ra Jesús, nɛ nte mi ja bʉ 'bɛ'a da zi, nguetho ma'ueni bʉ. Janangue a bi zohn'dʉ yʉ́ xädi ra Jesús nɛ bi 'yɛ̨mp'ʉ: 
\p  
\v 2 ―Nhuɛ̨cate tho yʉ ją'i nguetho ná hyupa dí 'bʉhmbʉ ua ya, nɛ hin'yʉ da zi.  
\v 3 Nɛ nu'bʉ ga pɛnpʉ yʉ́ ngu yʉ ją'i ngue ban sihmɛ bʉ masque da güent ra thuhu bʉ 'yu nguetho nu'ʉ 'da yabʉ bá nɛts'i, bi 'yɛ̨n a ra Jesús. 
\p  
\v 4 Bi dą ʉ yʉ́ xädi bʉya: 
\p ―Ma'ueni ua, hapʉ da zä da thįn a da zi ya 'bʉcua. 
\p  
\v 5 Nu ra Jesús bi 'yän'dʉ: 
\p ―Hangu yʉ hmɛ guí cʉhʉ, bi 'yɛ̨mp'ʉ. 
\p ―Yotomhmɛ, bi 'yɛ̨n ʉ. 
\p  
\v 6 Nu ra Jesús bʉya bi xifi da hyupʉ häi yʉ ją'i. Nɛ bi hyąn ʉ yotomhmɛ bi 'yäp ra jamadi Oją nɛ bi xɛm bʉya, bi un'dʉ yʉ́ xädi di darpa ʉ yʉ ją'i i hupʉ.  
\v 7 Nɛ yʉ t'ʉhuą mi cʉ ʉ, bi jąpi nɛ bi un'dʉ yʉ́ xädi bʉya bi darpa yʉ ją'i hupʉ.  
\v 8 Gätho bin sihmɛ ʉ nɛ bin niyą xʉn ho. Nɛ nu'bʉ mi mba ma pɛti ʉ bi bongui, bin ja yoto 'bøts'e.  
\v 9 Nɛ nu'ʉ bin sihmɛ mi jua'i goho mahuąhi. Nɛ nubʉya, bi xih yʉ ją'i da mba yʉ́ ngu.  
\v 10 Nɛ bi yʉrpʉ ja ra mbosa ra Jesús bʉya nɛ yʉ́ xädi, bi zøm bʉ ra häi Dalmanuta. 
\s1 Yʉ fariseo i äp ra hmɛpya a ra Jesús 
\p  
\v 11 'Bex bi zøm bʉ yʉ fariseo bʉya bi zä ra Jesús 'bʉ majuąni Oją bi un rá ts'ɛdi nɛ bi 'yäp yʉ hmɛpya mahɛ̨ts'i.  
\v 12 Pɛ nu ra Jesús bin gą'ts'i, bi du rá mbʉi nguetho guexta'a hingui ɛ̨c'yɛi gue ja rá ts'ɛdi, nɛ bi 'yɛ̨mp'ʉ: 
\p ―Hanja ngue guexta'a guí äjʉ yʉ hmɛpya. Majuąni dí xi ahʉ hin te ma hmɛpya ga ut'ahʉ ya. 
\p  
\v 13 Nɛ bi zopʉ ʉ bʉya, bi mba bi yʉrpʉ ja ra mbosa mahøn'a ʉ, bi mba bʉ 'danguadi. 
\s1 Yʉ́ xädi ra Jesús bi xifi di jamansu nangue yʉ́n xädi yʉ fariseo 
\p  
\v 14 Pɛ nu yʉ́ xädi ra Jesús bi pumbɛ̨ni him bi hyąx ra hmɛ. Nɛ hønt'a zi n'dam hmɛ mi o bʉ ja ra mbosa.  
\v 15 N'da ran t'uti bi xih yʉ́ xädi ra Jesús nɛ bi 'yɛ̨mbi: 
\p ―Dami jamansuhʉ nangue rá íxi yʉ fariseo nɛ rá íxi ra Herodes, bi 'yɛ̨mp'ʉ. 
\p  
\v 16 Pɛ yʉ́ xädi bʉya sä bin 'yɛ̨mzɛhɛ n'da ngu n'da ʉ: 
\p ―Masque i xijʉ nguetho him bá hąhʉ ra hmɛ. 
\p  
\v 17 Pɛ nu ra Jesús 'bex bi bądi ngue him mi pą ʉ ngue gue'ʉ yʉ́n t'øt'e yʉ fariseo nɛ'ʉ mi tɛn ra Herodes bi xifi, nɛ bi 'yɛmp'ʉ: 
\p ―Ha gue'a gnín 'yänhdʉ a, ngue nte bá hąhʉ ra hmɛ. Hin gadin 'yomfɛ̨nihʉ, xʉm mɛ tho ni mbʉihʉ.  
\v 18 Ja ni dähʉ nɛ hin guím bɛ̨mhbʉ 'bɛ'a gá nuhʉ, ja ni zaguhʉ nɛ hin guím bɛ̨mhbʉ a gá 'yøhmbʉ.  
\v 19 Nɛ nu'bʉ má xɛngä cʉt'a yʉ hmɛ dá japi bin xąndi janague bin niyą xʉn ho cʉt'a mahuąhi dá 'uįngä, ha'mi 'bøts'e yʉ xɛqui gá pɛthʉ thą. 
\p Nɛ bi 'yɛ̨n ʉ: 
\p ―'Dɛ'mayo 'bøts'e. 
\p  
\v 20 Nɛ nu'bʉ má xɛngä yoto yʉ hmɛ dá japi bin xąndi janangue a bin niyą xʉn ho goho mahuąhi dá 'uįngä, ha'mi 'bøts'e gá pɛthʉ yʉ xɛqui thą. 
\p Nɛ bi 'yɛ̨n'ʉ: 
\p ―Yoto 'bøts'e. 
\p  
\v 21 ―Ha guexta'a hin guí pąhmbʉ a dím mangä, bi 'yɛ̨n'a ra Jesús. 
\s1 Ra Jesús bi hoc'a n'da ra xädä bʉ ra hnini Betsaida 
\p  
\v 22 Nu'bʉ mi zøm bʉ ra hnini Betsaida ra Jesús nɛ yʉ́ xädi, 'bex bá ts'inba n'da ra xädä, nɛ bi t'äp ra mate da dädi.  
\v 23 Nu ra Jesús bʉya bi bɛnba rá 'yɛ ra xädä nɛ bi zix bʉ ma'ueni ts'ʉ ra hnini. Bi zorpa yʉ́ dä nɛ bi därpa yʉ́ xidä, nɛ nubʉya bi 'yän 'bʉ in nu ts'ʉ ran nɛqui.  
\v 24 Nɛ nu'bʉ min hanni ra xädä bi 'yɛ̨na: 
\p ―Dín nugä yʉ ją'i ya, ɛ̨na yʉ za, pɛ i 'yo, bi 'yɛ̨na. 
\p  
\v 25 Nɛ bi därpa yʉ́ dä mahøn'a nɛ bi japi bi nu xʉn ho ran nɛqui bʉya.  
\v 26 Nɛ nu ra Jesús bʉya bi mbɛnpʉ rá ngu bi 'yɛ̨mbi: 
\p ―Hin gui mba bʉ hnini nɛ njo'o to gui xifi nangue a dá øt'e'e, bi 'yɛ̨mp'a mí xädä. 
\s1 Ra Pedro bi ma gue gue'a rá Thahni Oją a ra Jesús 
\p  
\v 27 Nɛ nu'bʉ mi bøm bʉ ra hnini Betsaida a ra Jesús nɛ yʉ́ xädi, bi mbähä bʉ ja yʉ hnini ra xɛqui Cesarea Filipo. Nu'bʉ mi mba bʉ 'yu bi 'yän'ndʉ yʉ́ xädi nɛ bi 'yɛ̨mp'ʉ: 
\p ―'Bɛ'a i man yʉ ją'i nanguecä, bi 'yɛ̨n'a ra Jesús. 
\p  
\v 28 Nɛ nu'ʉ bi dąti: 
\p ―Ɛ̨n ʉ 'da yʉ ją'i gue'e grá Xuua Nxixyą. Nɛ nu'ʉ mi'da i ɛ̨n ʉ gue'e grá Elías. Nɛ mi'da i ɛ̨n ʉ, gue'e 'da ʉ yʉ pøngahyą mi 'bʉh maya'bʉ, bi 'yɛ̨n ʉ yʉ́ xädi. 
\p  
\v 29 Nu ra Jesús bi 'yänzɛhɛ yʉ́ xädi mahøn'a: 
\p ―Xi ahʉ, 'bɛ'a guí mamhbʉ nanguecä. 
\p 'Bex bi dą a ra Pedro, bi 'yɛ̨mbi: 
\p ―Nu'i gue'e grá Cristo, rá Thahni i Oją, bi 'yɛ̨n'a.  
\v 30 Nɛ nu'a ra Jesús bi hɛcua yʉ́ xädi ngue hin da ma to'o a. 
\s1 Bi man ra Jesús nangue rán dątezɛhɛ 
\p  
\v 31 Nu ra Jesús bi dʉ'mi bi xi ʉ yʉ́ xädi 'bɛ'a da t'ørpe ngue gue'a bin ją'i ua ja ra ximhäi a, nɛ bi xi'ʉ ngue hin da numanho ma ngʉrbihe yʉ dąc'yɛi, nɛ yʉ ngʉrba mbäją nɛ yʉ xänbate niją, nɛ bi xi ʉ jatho da nu xʉn ngu ran ʉnbi nɛ da tho, nɛ da dąmbɛ̨ni 'bʉ ná hyupa.  
\v 32 Nɛ bi xifi xʉn ho 'bɛ'a da t'ørpe, hin'yʉ 'bɛ'a bi gøn'dʉ. Pɛ nu ra Pedro bi zixmanhɛ̨ nɛ bi hɛcpi, bi 'yɛ̨mbi: 
\p ―Njon gui japi da bɛnt'i i, damin yąni, bi 'yɛ̨mbi.  
\v 33 Nu ra Jesús bi hyand bʉ mi 'bäh mi'da yʉ́ xädi 'bʉ mi 'yɛ̨mp'a ra Pedro: 
\p ―Dami 'uegue nangue ma hmigä grá zįthu Satanás. Nu'i hingui sä guim bɛ̨ni tengu im bɛ̨n Oją, hønt'a guím bɛ̨n a guín nu ua ja ra ximhäi, bi 'yɛ̨mbi. 
\p  
\v 34 Nu'a ra Jesús bʉya bi zohn'dʉ yʉ ją'i nɛ yʉ́ xädi nɛ bi 'yɛ̨mp'ʉ: 
\p Hønt'a go to'o i nde da dɛngui, hin da zän zɛhɛ 'bɛ'a da 'yøt'e nɛ da hyät yʉn ʉnbi madague da tho, nɛ da bɛ̨ni tengu dím bɛngä.  
\v 35 Nguetho nu'ʉ to'o i su da du nanguecä, pɛ gätho yʉ pa da nu ran ʉnbi maząi ʉ, pɛ nu'ʉ hingui su da du nanguecä nɛ nangue mam hmangä, gätho yʉ pa maząi dim 'bʉ ʉ.  
\v 36 Hin'yʉ 'bɛ'a xʉn ho da nu ʉ yʉ ją'i 'bʉ xtí pɛti gätho 'bɛ'a i ja ua ja ra ximhäi, nɛ hønt'a ran ʉnbi maząi da nu ʉ.  
\v 37 Hin'yʉ 'bɛ'a sä da 'yøt'a n'da ra ją'i ngue da 'yɛ̨na di pøsɛ rá te, bi 'yɛ̨n a ra Jesús. 
\p  
\v 38 Nɛ xø bi 'yɛ̨na: 
\p ―Nɛ nu'a to'o i pɛ'ts' rá sä nanguecä nɛ nangue mam hmangä bʉ 'bʉ ʉ hingui ɛ̨c'yɛi Oją, nɛcä ngue dán ją'igä ua ja ra ximhäi, xín ga ɛ̨mbi ma t'ʉhni 'bʉ rán zɛgui ra pa a, 'bʉ bá pengä mahøn'a. Nɛ din jagä rá ts'ɛdi ma Ta bʉ mahɛ̨ts'i nɛ gätho yʉ́m 'bɛhni ban 'yohe 'bʉ bá ɛ̨cä mahøn'a, bi 'yɛ̨n a ra Jesús. 
\c 9  
\s1 Ra Jesús bim pä a n'da ora bʉ ja ra nyuni 
\p  
\v 1 Nɛ man'da bi xi ʉ, bi 'yɛ̨mbi: 
\p ―Majuąni dí xi ahʉ, 'bʉ i 'da ahʉ ngue hin gni tuhʉ 'bʉ bi dʉ'mi di manda ua rá ts'ɛdi Oją. 
\p  
\v 2 Nu'bʉ mi tho'a n'dato pa xím man ra Jesús na, bi zixa ra Pedro nɛ'a ra Jacobo nɛ ra Xuua bʉ ma'ueni bʉ bí ja n'da ra t'øhø xʉn hɛ̨ts'i. Nu'bʉ mí zøm bʉ, bi nu yʉ́ xädi bim pä'a ra Jesús.  
\v 3 Nɛ rá pahni bim pädi bi fɛxni, nɛ ɛ̨mmɛ bi t'axqui xinda gue'ʉ gätho mi'da t'ɛ̨mbi xʉn t'axi.  
\v 4 Nɛ bi nɛqui bʉ ra Elías n'youi ra Moisés, bin yąhʉ ra Jesús, mi 'bʉh maya'bʉ ʉ.  
\v 5 Nu ra Pedro bʉya bi xih ra Jesús: 
\p ―Ma xänbate i, xʉn ho ngue gätho dí 'bʉhmbʉ ua ya, bi 'yɛ̨na. Ga høhmbe hyu yʉ t'ʉngu. N'da'e nɛ n'da Moisés, nɛ n'da Elías, bi 'yɛ̨na. 
\p  
\v 6 Ngubʉ bi ma nguetho him mi pądi 'bɛ'a bi ma nguetho ɛ̨mmɛ bi mbidi.  
\v 7 Nɛ nubʉya, bá ɛ̨h yʉ güi bi gomp'ʉ mi 'bä ʉ nɛ bi 'yø a n'da ra nde ʉ ngue bin yą bʉ ja yʉ güi, bi 'yɛ̨na: 
\p ―Guehna ma Ts'ʉnt'ʉ ɛ̨mmɛ dadí huɛ̨qui, dami 'yømanhohʉ 'bɛ'a da man na, bi 'yɛ̨n a ra nde bin yą. 
\p  
\v 8 Nɛ nu'bʉ min hanni ʉ yʉ́ xädi ra Jesús, njon mam bi nu, hønt'a ra Jesús bi nu i 'bäpʉ. 
\p  
\v 9 Nɛ nu'bʉ mi gąpʉ ja ra t'øhø, bi 'yɛ̨mp'ʉ yʉ́ xädi ngue njo'o to da xifi 'bɛ'a xi nu bʉ, jague'bʉ bi dąmbɛ̨nisɛ a ra Jesús gue nu'a bin ją'i ua ja ra ximhäi a.  
\v 10 Janangue a bi bɛ̨ntho a ram hma bi sifi nɛ him bi ma. Nɛ bin 'yänzɛhɛ nɛ bin 'yɛ̨mp'ʉ: 
\p ―Bɛ'a ní mba a ram hma bi ma ra Jesús ngue da dąmbɛ̨ni. 
\p  
\v 11 Nɛ bi 'yän'na ra Jesús ʉ bʉya: 
\p ―'Bɛ'a ní mba a i man yʉ xänbate niją ngue jatho duam 'bɛt'o ra Elías nɛ m'bɛjua ra Cristo, bi 'yɛ̨mbi. 
\p  
\v 12 Mi dą a ra Jesús, bi 'yɛ̨mp'ʉ: 
\p ―Majuąni im man ʉ, bam 'bɛt'o ra Elías di hoqui gätho 'bɛ'a ja ua. Nɛ ha guím bɛ̨mhbʉ 'bɛ'a man rám hman Oją ngue din ja bʉya, ngue da zøh man'da din ją'i ua ja ra ximhäi, da nu xʉn ngu ran ʉnbi nɛ da t'ɛ̨mbi nte di muui.  
\v 13 Pɛ dí xi ahʉ ngue bi zøcua a gue bi thocpa rá 'bɛfi ra Elías, nɛ bi 'yørpe gätho mí ndesɛ yʉ ją'i da 'yørpe, tengu nt'o't'i nangue a, bi 'yɛ̨na. 
\s1 Ra Jesús bi hoc'a n'da ra t'ʉhni min 'youi ra zįthu 
\p  
\v 14 Nɛ nu'bʉ mi zøpʉ 'bʉh mi'da yʉ́ xädi bi nu n'da munts'i yʉ ją'i ngue madi thɛ̨'ts'ʉ. Nɛ nu'ʉ 'da yʉ xänbate niją ngue madin junthʉ yʉ́ xädizɛhɛ ra Jesús.  
\v 15 Gätho yʉ ją'i mi 'bʉpʉ bi hyonya thoho 'bʉ min nu ba ɛ̨pʉ ra Jesús nɛ bin 'yɛ̨mp'ʉ: “Bɛ'a din ja ya.” Nɛ 'bex bin tihi bi mba bí zɛngua.  
\v 16 Nɛ nu ra Jesús bi 'yän'dʉ nɛ bi 'yɛ̨mp'ʉ: 
\p ―'Bɛ'a gue gnín junthʉ, bi 'yɛ̨mp'ʉ. 
\p  
\v 17 'Bex bi dą a n'da ran 'yohʉ mín 'yohʉ yʉ ją'i: 
\p ―Xänbate i, nugä bá sigä ua n'da ma ts'ʉnt'ʉ ngue in 'youi ra zįthu di japi i gore.  
\v 18 Nɛ hønbʉ go hapʉ i sits'i, nɛ i huą'ts'i, nɛ i pøn yʉ fʉgui rá nde bʉya. Nɛ di cuxt' yʉ́ ts'i nɛ di bøcabi. Nɛ dá xi ʉ ni xädi bʉya gue da hyønba thi ra zįthu pɛ him bi zä, bi 'yɛ̨n'a. 
\p  
\v 19 Nu'a ra Jesús bi 'yɛ̨mp'a: 
\p ―Nu'ehʉ guexta a hin guí ɛ̨c'yɛihʉ 'bɛ'a dí xi ahʉ. Ha'mi pa ngue ga tøp'a thoho ahʉ ngue gui 'yɛ̨c'yɛigahʉ. Nu'a ni ts'ʉnt'ʉ ba singa ya, bi 'yɛ̨n'a ra Jesús. 
\p  
\v 20 Bá ts'i bʉya. Nu'a ra zįthu 'bʉ mi nu ra Jesús 'bex bi dɛxa häi ra ts'ʉnt'ʉ min 'youi. Nɛ nu'bʉ mi zo bʉ häi din dąn bʉya, nɛ i pøn yʉ fʉgui rá nde.  
\v 21 Nu ra Jesús bi 'yän'na rá ta ra ts'ʉnt'ʉ: 
\p ―Man jąm'bʉ bi mbʉdi. 
\p Bi dą a rá ta ra ts'ʉnt'ʉ bʉya: 
\p ―Bi mbʉ 'bʉ min t'ʉhni.  
\v 22 Nɛ xʉn ngu yʉ nįdi di japi i apʉ ja ra sibi nɛpʉ po ra dehe 'bʉ i 'yo bʉ, i nde dí du a. Nu'bʉ da zä, dami zɛc'be gui huɛ̨ga'be, bi 'yɛ̨mbi. 
\p  
\v 23 Nu ra Jesús bi dądi: 
\p ―Hąhą, nu'bʉ guí ɛ̨c'yɛi gue i ja ma ts'ɛdi. Gätho din ja a da nde n'da ra ją'i 'bʉ i ɛ̨c'yɛi i ja rá ts'ɛdi Oją, bi 'yɛ̨mbi. 
\p  
\v 24 Nu'a rá ta ra t'ʉhni 'bex bi dąti nts'ɛdi: 
\p ―Majuąni dí ɛ̨c'yɛi pɛ dami jaqui man'da ga ɛ̨c'yɛi xʉn ho, bi 'yɛ̨na. 
\p  
\v 25 Nɛ min nu ra Jesús, man'da ni zøtho yʉ ją'i, janangue a 'bex bi hyøn a thi ra zįthu min 'youi ra ts'ʉnt'ʉ, bi 'yɛ̨mbi: 
\p ―Grá gore zįthu nɛ grá gogu, dami pøm bʉ nɛ him man gui cʉrpʉ rá mbʉi na ra ts'ʉnt'ʉ, bi 'yɛ̨mbi. 
\p  
\v 26 Nɛ nu'a ra zįthu bi mbafi nɛ nts'ɛdi bi huąspa rá ją'i ra t'ʉhni, nɛ bi bøm bʉya. Nu'a ra t'ʉhni bi gohi tengu 'bʉ xi du. Nɛ xʉn ngu ʉ ɛ̨na: “Bi du.”  
\v 27 Pɛ nu'a ra Jesús bi bɛnba rá 'yɛ, nɛ bi xots'i, nɛ bim 'bäh ra t'ʉhni bʉya. 
\p  
\v 28 Nɛ bi mbähä yʉ́ xädi ra Jesús bʉ ja ra ngu bʉya. Nu'bʉ mi zøm bʉ bi 'yän bʉ ma'ueni ts'ʉ: 
\p ―Hanja him bi zä dá hømhbe thi ra zįthu min 'youi ra t'ʉhni, bi 'yɛ̨n'ʉ yʉ́ xädi. 
\p  
\v 29 Nɛ nu ra Jesús bi 'yɛ̨mp'ʉ: 
\p ―Nuna ra zįthu tengu na, hin da zä gui hyømhbʉ thi 'bʉ hinga m'bɛt'o gui 'yɛ't' nin sihmɛhʉ nɛ ɛ̨mmɛ gan yąhʉ Oją, bi 'yɛ̨mp'ʉ yʉ́ xädi ra Jesús. 
\s1 Ra Jesús im ma mahøn'a rán dąte 
\p  
\v 30 Nu'bʉ mi bøm bʉ ra Jesús nɛ yʉ́ xädi, bi mbähä bʉ Galilea, nɛ nu ra Jesús njom bi ndepe da bądi ngue i 'yo bʉ.  
\v 31 Nguetho mí xänba yʉ́ xädi nɛ mí ɛ̨mbi: 
\p ―Nugä nque dán ją'igä ua ja ra ximhäi, da mba ma dägä bʉ ja yʉ́ 'yɛ yʉn 'yohʉ nɛ da thogä. Nɛ nu'bʉ dá tu, ga thąmbɛ̨nigä 'bʉ na hyupa.  
\v 32 Pɛ nu yʉ́ xädi him bi bądi 'bɛ'a nam bøn'a bi ma nɛ mí su da 'yänni. 
\s1 Nu'a i nde dim 'bɛt'o din 'yɛ̨hɛ thoho a 
\p  
\v 33 Nɛ bi zøm bʉ Capernaum bʉya. Nɛ nu'bʉ mi zøm bʉ ja yʉ́ ngu, nu ra Jesús bi 'yän 'dʉ yʉ́ xädi: 
\p ―'Bɛ'a gnín junthʉ bʉ 'yu. 
\p  
\v 34 Nɛ him bi dą ʉ nguetho xin junt pʉ 'yu, xin 'yänni nangue'a to'o dim 'bɛt'o.  
\v 35 Nu'bʉ min säya ra Jesús, 
\p ―Bá thąmhbʉ ua, bi 'yɛ̨mp'ʉ 'dɛ'mayoho yʉ́ xädi. Nɛ nubʉya bi 'yɛ̨mp'ʉ: 
\p ―To'o nde di ngʉrbi da 'yøt'e ngue dim 'bɛjua thoho nɛ din 'yɛ̨hɛ nangue gätho ʉ mi'da, bi 'yɛ̨n'a ra Jesús. 
\p  
\v 36 Nɛ nubʉya bi japi dim 'bä inde n'da ra t'ʉhni, nɛ bi dospa rá xįxi nɛ bi 'yɛ̨mp'ʉ: 
\p  
\v 37 ―Nu'a te'o i simanho n'da ra t'ʉhni nangue ma thuhugä, nɛcä i simanhogui. Nɛ nu'a to'o i simanhogui, hinga høngdä i simanhogä a pɛ nɛ'a Oją bá pɛngä ua i simanho a, bi 'yɛ̨n a ra Jesús. 
\s1 Nu'a i tɛn rá ts'ɛdi ra Jesús rám fäts'iui a 
\p  
\v 38 Nu ra Xuua bi 'yɛ̨mp'a ra Jesús: 
\p ―Xänbate i, xtán nuhe n'da ran 'yohʉ i ndøn'na ni thuhu 'bʉ i høn a thi yʉ zįthu in 'youi 'da yʉ ją'i, nɛ dá hɛcpahe, nguetho hin dín 'yohʉ. 
\p  
\v 39 Pɛ nu ra Jesús bi 'yɛ̨mp'ʉ: 
\p ―Nde'bʉ hin xqui hɛcpahʉ nguetho hin di c'ąman'ʉgä to'o øt' yʉn t'øt'e mixte nangue ma ts'ɛtigä.  
\v 40 Nɛ nu'ʉ to'o i 'bʉi ngue him man sʉihʉ, gue'ʉ mam fäts'ihʉ ʉ.  
\v 41 Hønt'a go te'o di 'da ahʉ ts'ʉ ra dehe ngue i pądi guí tɛngahʉ, majuąni dí xi ahʉ i ja 'bɛ'a di un Oją a nangue ran ho bi 'yøt'ahʉ, bi 'yɛ̨n a ra Jesús. 
\s1 Nu'a da 'yøt' ran ts'o xʉn ngu ran ʉnbi da nu a 
\p  
\v 42 Nɛ xø bi 'yɛ̨n'a ra Jesús: 
\p ―Hønt'a te'o di 'bɛpi da 'yøt' ran ts'o n'da ra t'ʉhni i ɛ̨c'yɛigui, xʉn ʉtho ran ts'ɛmbi da nu a. Man'da xʉn ʉ xinda gue'bʉ da thurpi rá 'yʉga bʉ ja ra do ngue ra jʉni xʉn hyʉ, nɛ da t'ɛn bʉ mbonthe ja ra deją.  
\v 43 Nu'bʉ ni 'yɛhʉ di ja ahʉ gui 'yøthʉ ran ts'o, xʉn ho 'bʉ gui 'yøthʉ tengu 'bʉ gui hyɛjʉ. Madague gan do'yɛhʉ pɛgue gui tįmhbʉ ra te maząi, xinda gue'bʉ di ja yoho ni 'yɛhʉ nɛ gui nuhʉ ran ʉnbi maząi guepʉ ja ra sibi njąm'bʉ i huɛ̨t'i.  
\v 44 Xʉn ʉtho guin nuhʉ bʉ 'bʉ, tengu tho 'bʉ i sa a ni ngøhʉ yʉ zu'uɛ̨, nɛ njąm'bʉ din hɛ̨ a dí zapi gätho yʉ pa, nɛ tengu 'bʉ n'da ra sibi njąm'bʉ da huɛ̨t'i. 
\p  
\v 45 O nu'bʉ ni guahʉ di ja ahʉ gui 'yøthʉ ran ts'o, xʉn ho 'bʉ gui 'yøthʉ tengu 'bʉ gui hyɛjʉ. Madague gan doguahʉ pɛgue gui tįmhbʉ ra te maząi xinda gue'bʉ di ja yoho ni guahʉ nɛ gui nuhʉ ran ʉnbi maząi.  
\v 46 Xʉn ʉ tho guin nuhʉ bʉ 'bʉ, tengu tho n'da ra du ngue 'bʉh yʉ́ zu'uɛ̨ sap yʉ́ ngø nɛ njąm'bʉ din hɛ̨ a ni zapi gätho yʉ pa, nɛ tengu 'bʉ n'da ra sibi njąm'bʉ da huɛ̨t'i. 
\p  
\v 47 O nu'bʉ ni dähʉ di ja ahʉ gui 'yøthʉ ran ts'o, xʉn ho 'bʉ gui 'yøthʉ tengu 'bʉ gui hyąhmbʉ. Madague gan 'dadä thohohʉ, pɛgue gui cʉthʉ bʉ di manda rá ts'ɛdi Oją, xinda gue'bʉ di ja yoho ni dähʉ nɛ gui nuhʉ ran ʉnbi maząi.  
\v 48 Xʉn ʉ tho guin nuhʉ bʉ 'bʉ, tengu tho n'da ra du ngue 'bʉh yʉ́ zu'uɛ̨ sap yʉ́ ngø nɛ njąm'bʉ din hɛ̨ a ni zapi gätho yʉ pa, nɛ tengu 'bʉ n'da ra sibi njąm'bʉ da huɛ̨t'i. 
\p  
\v 49 Gätho ahʉ din ja ahʉ yʉn ʉnbi 'dahma gui pømanhohʉ, tengu tho ʉ yʉ 'bøts'e din t'un Oją i pa ma japi ra ų ngue da bømanho.  
\v 50 Nu ra ų xʉn ho. Pɛ nu'bʉ bi 'bɛh rá ts'ɛdi ya hin'yʉ 'bɛ'a sä dín hoqui. Nɛ ngutho ahʉ o guidi jafʉ gui 'bɛhmbʉ ran ho i ja ahʉ. Pɛ guim 'bʉmanhohʉ ni mija'ihʉ. 
\c 10  
\s1 Ra Jesús bi ma njon da hyɛh rá xisu 
\p  
\v 1 Nu'bʉ mam bá ɛ̨pʉ Capernaum ra Jesús bi zøm bʉ ra xɛqui Judea, nɛ bin 'yo bʉ rá nyąni ra häi Judea nɛpʉ 'danguadi ra dąthe Jordán. Bi mbʉh yʉ ją'i bim pɛti mahøn'a bʉ mi 'bäh ra Jesús, nɛ bi xänbi mahøn'a tengu nząi mi øt'e.  
\v 2 Nɛ nu'bʉ mi zøm bʉ yʉ fariseo, bi 'yän 'bʉ da zä da hyɛh rá xisu n'da ran'yohʉ, nguetho i nde da dįnbi 'bɛ'a dí yąp'a ra Jesús.  
\v 3 Nu'bʉ mi dą a ra Jesús: 
\p ―'Bɛ'a mam bʉ ja rán t'ɛ̨di ra Moisés nangue ran hyɛgui. 
\p  
\v 4 Bi dą'ʉ yʉ fariseo bʉya: 
\p ―Nu ra Moisés bi ma ngue nu'bʉ n'da ran 'yohʉ in nde da hyɛh rá xisu, da t'ørpa ra søcuą ngue ran xuni. 
\p  
\v 5 Nu'bʉ mi dą a ra Jesús bi 'yɛ̨mp'ʉ: 
\p ―Nangue'a xʉm mɛ ni mbʉihʉ janangue a gue a ran t'ɛ̨di bi man ra Moisés a.  
\v 6 Pɛ nu'bʉ rá mbʉdi ra ximhäi, Oją bi zänna n'da ran 'yohʉ nɛ rá xisu.  
\v 7 Janangue a nu'bʉ n'da ran 'yohʉ da zin a n'da ra xisu him man i 'yo rá güɛnda rá ta o gue rá mbe,  
\v 8 pɛgue dim 'bʉhmi rá xisu nɛ din ja tengu 'bʉ n'dan ją'itho. Nu mam 'bɛt'o mí yonją'i, pɛ nu'bʉ bi zini din ja tengu 'bʉ n'dan ją'itho.  
\v 9 Nɛ nu'ʉ di pɛnba Oją ʉ, njon da zä di xunba ʉ, bi 'yɛ̨n a ra Jesús. 
\p  
\v 10 M'bɛjua bi zøm bʉ ja n'da ra ngu nɛ bi 'yän'dʉ yʉ́ xädi: 
\p ―'Bɛ'a nam bøn a gám ma, bi 'yɛ̨n ʉ. 
\p  
\v 11 Nu ra Jesús bi 'yɛ̨mp'ʉ: 
\p ―Gätho te'o da hyɛh rá xisu nɛ da zim man'da, nu'a øt' ra 'yomt'ɛ̨ni a.  
\v 12 Nɛ ngutho n'da ra xisu 'bʉ da hyɛh rá ndø nɛ da zim man'da ran 'yohʉ nɛ'a øt' ra 'yomt'ɛ̨ni a, bi 'yɛ̨n a ra Jesús. 
\s1 Nu ra Jesús i numanho yʉ t'ʉhni 
\p  
\v 13 Nu'ʉ 'da yʉ ją'i bi zix yʉ́ t'ʉhni bʉ 'bʉh ra Jesús, i ndepe da dospa yʉ́ yą. Pɛ nu yʉ́ xädi bi hɛcpa ʉ ngue hin da zix yʉ t'ʉhni bʉ 'bʉh ra Jesús.  
\v 14 Nu'bʉ mi nu ra Jesús 'bɛ'a bi 'yøt' yʉ́ xädi bin cuɛ bʉya, nɛ bi 'yɛ̨na: 
\p ―Dami jafʉ yʉ t'ʉhni ba thocua, 'yo gui corpahʉ bʉ, nguetho hønt'ʉ to'o da gohi tengu n'da ra t'ʉhni ngue din unsɛ di manda rá ts'ɛdi Oją, da yʉrpʉ di manda rá ts'ɛdi Oją ʉ.  
\v 15 Majuąni dí xi ahʉ, nu'bʉ hin gui cohmbʉ tengu n'da ra t'ʉhni hin da zä gui cʉthʉ bʉ di manda rá ts'ɛdi Oją 'bʉ, bi 'yɛ̨n'a ra Jesús. 
\p  
\v 16 Nɛ nubʉya i thɛx'ʉ yʉ t'ʉhni nɛ bi dospa yʉ́ yą nɛ bi 'yäp rám fäts'i Oją nangue ʉ. 
\s1 Ra mɛmbɛti ts'ʉnt'ʉ bi si a ra te maząi 
\p  
\v 17 Nu'bʉ mi bøn'a ra Jesús bʉ mí 'bʉi, 'bex bá ɛ̨ a n'dihi n'da ra ts'ʉnt'ʉ. Bi zʉpʉ 'yu, bin dąnyahmu bʉ ja rá gua ra Jesús nɛ bi 'yɛ̨mbi: 
\p ―Hoga xänbate i, 'bɛ'a ga øt'ä ngue din jagä ra te maząi, bi 'yɛ̨n a. 
\p  
\v 18 ―Ha guím bɛ̨ni 'bɛ'a guím ma ngue guí ɛ̨ngui xʉn hogui. Nguetho hønt'a Oją xʉn ho.  
\v 19 Ha guí pą ʉ yʉ́n t'ɛ̨di Oją ngue i ɛ̨na: “O guí 'yomt'ɛ̨ni, o guí hącpa rá te ni miją'iui, o guím pɛ̨, o guí man yʉ fɛhni, hin gan siyate, nɛ gui numansu ni ta nɛ ni mbe, nɛ gue'a man yʉn t'ɛ̨di a,” bi 'yɛ̨n a ra Jesús. 
\p  
\v 20 Nɛ bi dą a ra ts'ʉnt'ʉ bʉya: 
\p ―Xänbate i, gätho yʉn t'ɛ̨di dá øt'ä gue'bʉ go man t'ʉhnigä. 
\p  
\v 21 Nu ra Jesús ɛ̨mmɛ bi huɛ̨c 'bʉ min hyɛ̨tui nɛ bi 'yɛ̨mbi: 
\p ―I ja a man'da di 'bɛdi gui 'yøt'e. Ni mba, bá pä 'bɛ'a gätho i ja i, nɛ gui darpa yʉ hyoya ni mbɛti bʉya. Nɛ din ja a 'bɛ'a m'bɛ'ts'i bʉ mahɛ̨ts'i gue di muui. Nɛ nubʉya ba ɛ̨hɛ gui tɛngui, nɛ gui hyät' yʉn ʉnbi madague gui tu, bi 'yɛ̨mbi. 
\p  
\v 22 Pɛ nu ra ts'ʉnt'ʉ bi du rá mbʉi 'bʉ mi 'yø a bi man a ra Jesús nguetho ɛ̨mmɛ ra mɛmbɛti a. Janangue a bi 'uetho. 
\p  
\v 23 Nu ra Jesús bi hyant'ʉ gätho mi 'bäpʉ nɛ bi xih yʉ́ xädi bʉya: 
\p ―Ɛ̨mmɛ xʉn hɛ̨i n'da ra mɛmbɛti da yʉrpʉ di manda rá ts'ɛdi Oją, bi 'yɛ̨na. 
\p  
\v 24 Nɛ nu yʉ́ xädi bi hyonya thoho a bi man ra Jesús. Pɛ nu ra Jesús xø bi 'yɛ̨mp'ʉ yʉ́ xädi mahøn'a: 
\p ―Ma zʉ t'ʉhni ahʉ, xʉn hɛ̨i da yʉrpʉ di manda rá ts'ɛdi Oją n'da 'bʉ i hu rá mbʉi nangue ra mbɛti.  
\v 25 Man'da hingui hɛ̨i ra camello da yʉrpʉ ja rá zagu ra 'yofani, xinda gue n'da ra mɛmbɛti da yʉrpʉ di manda rá ts'ɛdi Oją, bi 'yɛ̨mp'ʉ. 
\p  
\v 26 Nɛ xø man'da bi hyonya tho ʉ yʉ́ xädi nɛ bin 'yɛ̨mzɛhɛ ʉ: 
\p ―To'o maha da zä da dįn a ra te maząi 'bʉ, bi 'yɛ̨n ʉ. 
\p  
\v 27 Nu ra Jesús bin hyɛ̨thʉ yʉ́ xädi nɛ bi 'yɛ̨mp'ʉ: 
\p ―Hingui sä da dįnsɛ ra te maząi n'da ra ją'i pɛ nu Oją gätho da zä da 'yøt'e, bi 'yɛ̨n'a ra Jesús. 
\p  
\v 28 Nu ra Pedro bʉya bi 'yɛ̨mp'a ra Jesús: 
\p ―Nugähe, gätho 'bɛ'a mi jaje xtá sohmbe nɛ dá tɛn'nahe. 
\p  
\v 29-30 ―Majuąni, ɛ̨n a ra Jesús, nɛ dí xi ahʉ ya, hønt'a go to'o bi zoh rá ngu, o gue yʉ́ cu, o gue rá ta, o gue rá mbe, o gue rá xisu, o gue yʉ́ t'ʉhni, o gue yʉ́ häi, ngue da dɛngui, pɛ ɛ̨mmɛ man'da xʉn ngu din ja ngue yʉ́ ngu, o gue yʉ́n 'yohʉ, o gue yʉ́n ju, o gue yʉ́ mbe, o gue yʉ́ t'ʉhni, o gue yʉ́ häi, xinda gue ʉ gätho mi ja mam 'bɛt'o, pɛ nɛ'ʉ yʉn ʉnbi da nu, nɛ da nu ran ho gätho yʉ pa maząi 'bʉ rán zɛgui ra pa.  
\v 31 Nɛ xʉn ngu ʉ mi 'bɛt'o dim 'bɛjua nɛ nu'ʉ mi 'bɛjua dim 'bɛt'o ʉ, bi 'yɛ̨n'a ra Jesús. 
\s1 Ra Jesús bi ma mahøn'a rán dąte 
\p  
\v 32 Nu'bʉ mi mba bʉ 'yu Jerusalén ra Jesús, xʉn ngu yʉ ją'i bi dɛnni. Nu ra Jesús mi 'bɛt'o, min 'yohʉ yʉ́ xädi, nɛ mí 'bɛjua yʉ ją'i. Nɛ min su ʉ yʉ́ xädi, midi hyonya thoho ʉ ngue nde da mba bʉ Jerusalén ra Jesús. Nɛ nu ra Jesús bi zix bʉ ma'ueni ts'ʉ yʉ́ xädi nde da xifi 'bɛ'a da t'ørpe.  
\v 33 Nɛ bi 'yɛ̨mp'ʉ: 
\p ―Nuya ná mbähä bʉ Jerusalén. Nɛ nugä ngue dán ją'igä ua ja ra ximhäi, da mba ma dägä bʉ 'bʉh yʉ ngʉrpa mbäją nɛ'ʉ yʉ xänbate niją, nɛ da 'yørcä ran juąnbi ʉ ngue ga tu, nɛ di dägä bʉ 'bʉ ʉ him ma mijudíohʉ.  
\v 34 Nɛ da mba nthengui nɛ da mba m'bɛ'migui, nɛ da mba nts'ots'igä, nɛ da thogui. Pɛ nu'bʉ ná hyupa ga thąmbɛ̨nigä, bi 'yɛ̨mp'ʉ yʉ́ xädi. 
\s1 Äh ra mate ra Jacobo nɛ ra Xuua 
\p  
\v 35 Nu ra Jacobo nɛ ra Xuua, yʉ́ ts'ʉnt'ʉ ra Zebedeo, man'da bi hyäm bʉ mí 'bäh ra Jesús nɛ bi 'yɛ̨mbi: 
\p ―N'da ra mate dí nde ga ä'a'be. 
\p  
\v 36 Nɛ nu ra Jesús bi 'yɛ̨mp'ʉ: 
\p ―'Bɛ'a guí nde ga øt'aui. 
\p  
\v 37 Nɛ bi 'yɛ̨mp'ʉ bʉya: 
\p ―Dí nde'be 'darpʉ ga huhmbʉ ngue 'da xtá hutho'be bʉ ja ni mɛxa 'bʉ gán ts'ʉt'abi, bi 'yɛ̨mbi. 
\p  
\v 38 Nɛ nu ra Jesús bi 'yɛ̨mp'ʉ: 
\p ―Nu'aui, hin guí pąhmi 'bɛ'a nam bøn'a guí ähmi. Ha da zä nɛ'aui gui säui ran ʉnbi ga sägä. Ha da zä nɛ aui gui hyät'ui ra dumbʉi ga hät'ä. 
\p  
\v 39 ―Da zä, bi 'yɛ̨n ʉ. 
\p Nɛ nu ra Jesús bi 'yɛ̨mp'ʉ: 
\p ―Majuąni, nu ran ʉnbi ga sägä gui säui a, nɛ nu a ra dumbʉi ga hät'ä nɛ aui gui hyät'ui a.  
\v 40 Pɛ hinga gue'a man t'ɛ̨digä gam mangä to'o dan hyuhmbe bʉ ja ma mɛxa. Pɛgue gue'a Oją di un ran t'ɛ̨di to'o xan zänni, bi 'yɛ̨n a ra Jesús. 
\p  
\v 41 Nu'bʉ mi 'yø ʉ yʉ́ mixädihʉ 'bɛ'a bi man ra Jacobo nɛ ra Xuua, bi mbʉdi bin cuɛ ʉ.  
\v 42 Janangue'a nu ra Jesús bi 'yɛ̨mp'ʉ gätho 'dɛ'mayoho yʉ́ xädi bʉya: 
\p ―Nu'ʉ i ja yʉ́ ts'ɛdi ua ja ra häi ɛ̨mmɛ xʉn hɛ̨i i ørpa ʉ to'o di manda ʉ, nɛ ɛ̨mmɛ din 'yɛ̨x'ʉ.  
\v 43 Pɛ nu'ahʉ hinga ngubʉ gui 'yøthʉ. Pɛ hønt'a go to'o da nde din ja rán t'ɛ̨di xʉn ho, pɛgue jatho din 'yɛ̨hɛ ngue gätho mi'da.  
\v 44 Nɛ nu'bʉ 'bʉ a n'da ahʉ ngue i nde dim 'bɛt'o, pɛgue din 'yɛ̨hɛ thoho ngue gätho mi'da.  
\v 45 Tengu thohogä, ngue dán ją'igä ua ja ra ximhäi, him bá ɛ̨cä ngue dam hmugä, pɛ bá ɛ̨cä ngue dan 'yɛ̨hɛ thohogä, nɛ ga dä ma te gan yąnba yʉ́ te yʉ ją'i, bi 'yɛ̨n'a ra Jesús. 
\s1 Ra Jesús bi hoc'a ra xädä i Bartimeo a 
\p  
\v 46 Nɛ mi thopʉ ja ra hnini Jericó ra Jesús nɛ yʉ́ xädi, n'yohʉ xʉn ngu yʉ ją'i. Nɛ mi hupʉ nden'yu n'da ra xädä rá thuhu ra Bartimeo, rá ts'ʉnt'ʉ ra Timeo. Mí äh ra mbɛti a.  
\v 47 Nɛ nu'bʉ mi 'yøde ngue gue'a ra Jesús ra mɛngu Nazaret ní mba bʉ, bi mba't'i, bi 'yɛ̨mbi: 
\p ―Hague Jesús, rám bom'bɛto i ra David, dami huɛ̨gui, bi 'yɛ̨na. 
\p  
\v 48 Pɛ nu yʉ ją'i bi hɛcpi, bi xifi din hɛ̨. Pɛ nu'a ra xädä man'da nts'ɛdi mbafi: 
\p ―Rám bom'bɛto i ra David, dín ja a nin huɛ̨cate nanguecä, bi 'yɛ̨na. 
\p  
\v 49 Nu ra Jesús bim 'bäh pʉya, bi zonhna ra xädä. Nu yʉ ją'i mí 'bɛjua bi xi a ra xädä: 
\p ―Dami ndants'i, gan johya, nguetho in zon'na i ra Jesús, bi 'yɛ̨mp'ʉ. 
\p  
\v 50 Bi tonts'a rá coto ra xädä bʉya, bi ndants'i nɛ bi mba bʉ mi 'bäh ra Jesús.  
\v 51 Nu'a ra Jesús bi 'yɛ̨mp'a: 
\p ―'Bɛ'a guí nde ga øt'a i. 
\p Nɛ nu ra xädä bi 'yɛ̨mbi: 
\p ―Xänbate i, dí nde gui xoga ma dä. 
\p  
\v 52 Nɛ nu ra Jesús bi 'yɛ̨mbi: 
\p ―Ni mba, bi zä i nguetho gá 'yɛ̨c'yɛigui, bi 'yɛ̨na. 
\p Nɛ 'bex bin zø yʉ́ dä nɛ 'bex bi dɛn bʉ ni mba ra Jesús. 
\c 11  
\s1 Bi hyux ra buru a ra Jesús nɛ bi t'ɛ̨spi 
\p  
\v 1 Nɛ mi ts'ʉtho da zøm bʉ Jerusalén ra Jesús nɛ ʉ mín 'yohʉ. Bin 'yo bʉ hämbʉ ra hnini Betfagé nɛ ra hnini Betania, hɛ̨rpʉ ja ra nyuni Olivos. Nɛ nubʉya bi mbɛhn'dʉ yoho yʉ́ xädi ra Jesús. 
\p  
\v 2 ―Ni mbɛ nʉ njon nʉ bí ja ra hnini nɛ nu'bʉ gá sømmi, gui tįmmi bʉ n'da ra buru nthąt'i ngue njo'o to xí hyux'a n'dandį, nɛ gua xoc pʉya nɛ gua siui ua.  
\v 3 Nɛ nu'bʉ da t'ɛ̨n'aui: “Hanja ngubʉ guí øt'ui,” 'bʉ da t'ɛ̨n aui, gui 'yɛ̨nui: “Nu'a ra Hmu i honi nɛ xø ba si'be ua mahøn'a,” gui 'yɛ̨nui, bi 'yɛ̨n'a ra Jesús. 
\p  
\v 4 Nɛ bi mba bʉya, nɛ bi dįm bʉ a ra buru, nthąt'i bʉ ja ra goxthi nguepʉ i thoh ra 'yu. Nɛ bi xoc'ʉ bʉya. 
\p  
\v 5 Nu'ʉ mi 'bʉpʉ bi 'yɛ̨n'ʉ: 
\p ―'Bɛ'a guí øt'ui bʉ, hanja guí xocui ra buru. 
\p  
\v 6 Nu'ʉ yʉ xädi bi dąt'ʉ nɛ bi xifi tengu xi xih ra Jesús. 
\p ―Dami sixui 'bʉ, bi t'ɛ̨mp'ʉ yʉ xädi bʉya. 
\p  
\v 7 Bá ts'inba a ra buru a ra Jesús bʉya nɛ bi mbøh yʉ́ coto ʉ bá si ra buru, ngue bi gąspi nɛ bi hyuxa ra Jesús bʉya.  
\v 8 Nɛ'ʉ yʉ ją'i bi mbøh yʉ́m 'bɛxøts'e pahni bi xįmba bʉ 'yu, nɛ nu'ʉ mi'da yʉ ją'i bi xɛc yʉ paxi nɛ bi mbøcpa bʉ ja ra 'yu. 
\p  
\v 9 Nu'ʉ mi 'bɛt'o bʉ ní mba a ra Jesús, nɛ ʉ mi 'bɛjua, gätho í mba ʉ bi 'yɛ̨n'ʉ: 
\p ―Mająpi a bá pɛnhd Oją, bi 'yɛ̨n ʉ.  
\v 10 Din ts'ʉt'abi a tengu tho ma mbombøtahe ra David. Mixte rá ts'ɛdi Oją, bi 'yɛ̨m bʉ ní mba ʉ. 
\p  
\v 11 Bi yʉthʉ bʉ Jerusalén ra Jesús bʉya. Nɛ bi yʉrpʉ ja ra dąniją, nɛ bi nu 'bɛ'a gätho i t'ørpʉ nɛ bi bøm bʉya nguetho ya bin de. Bi mba bʉ ra hnini Betania nɛ ʉ 'dɛ'mayoho yʉ́ xädi bi mbähä. 
\s1 Ra Jesús him bi numanho ra za him mi zʉh yʉ́ ndät'ä 
\p  
\v 12 Nu'bʉ mi hyax bʉya bi bøm bʉ Betania ra Jesús, bi mbeng bʉ Jerusalén. Nɛ bin tumanthuhu bʉ 'yu a.  
\v 13 Nɛ mi hant'a n'da ra za ja yʉ́ paxi, bi mba da nu 'bʉ i zʉpʉ yʉ́ ndät'o. Pɛ nu'bʉ mi zøm bʉ, nte bi dįm bʉ, hønt'ʉ yʉ́ xi nguetho hinga gue'ʉ yʉ pa i zʉh yʉ́ ndät'o, nɛ säti tho ja yʉ́ xi.  
\v 14 Nu ra Jesús bʉya bi 'yɛ̨mp'a ra za: 
\p ―Njąm'bʉ to da zi mahøn'a ʉ ni ndät'o, bi 'yɛ̨mbi. 
\p Nɛ bi 'yøh yʉ́ xädi a bi man ra Jesús. 
\s1 Ra Jesús bi hyøn a thi ʉ yʉ mbä nɛ ʉ yʉ däi bʉ ja ra dąniją 
\p  
\v 15 Nɛ bi thopʉ Jerusalén ra Jesús nɛ yʉ́ xädi. Nɛ bi yʉrpʉ ja ra dąniją mahøn'a. Nɛ bi hyøn a thi gätho yʉ mbä nɛ yʉ däi mi 'bʉpʉ. Nɛ bi ndønba yʉ́ mɛxa yʉm pämbɛti nɛ yʉ́n thuts'i yʉ mbät'azʉ.  
\v 16 Nɛ njon di japi da thopʉ niją 'bʉ i tu yʉ́ 'bɛni.  
\v 17 Nɛ bi 'yɛ̨mp'ʉ yʉ ją'i bʉya: 
\p ―Ha hinga nt'o't'i bʉ ja rá søcuą Oją ngue bi 'yɛ̨na: “Í thø a ma ngu nguepʉ da dąndegui gätho yʉ ją'i 'bʉcua ja ra ximhäi,” i ɛ̨n Oją, bi 'yɛ̨n a ra Jesús. Pɛ nu'ahʉ, xcá 'yørpahʉ tengu 'bʉ rá hyądo nguepʉ nin yąn ʉ yʉ bɛ̨, bi 'yɛ̨mp'ʉ bʉya. 
\p  
\v 18 Bi 'yø ʉ yʉ xänbate niją nɛ yʉ ngʉrpa mbäją 'bɛ'a xí man'a ra Jesús, nɛ i honi hague dán zä da hyo, nguetho bin su 'bʉ mi nu gätho yʉ ją'i madi hyonya thoho nangue a 'bɛ'a bi xänba ra Jesús.  
\v 19 Nu'bʉ mín de bi bøm bʉ a ra Jesús bʉ ja ra dąhnihni Jerusalén nɛ yʉ́ xädi. Bi mbähä bʉ ra hnini Betania mahøn'a. 
\s1 Bi 'yot'a ra za 
\p  
\v 20 Nu'bʉ mi hyax bʉya bi thoh mahøn'a bʉ 'bä a ra za ngue mi ɛ̨na xtán zip yʉ́n dät'o ra Jesús. Nu'bʉ mi nu'ʉ, ya xí 'yot'i gätho yʉ́ 'yʉ.  
\v 21 Nu ra Pedro bʉya bi bɛ̨n a xí man ra Jesús nɛ bi 'yɛ̨mbi: 
\p ―Xänbate i, nɛ nunʉ ra za gá 'yɛ̨mbi him man'dandį da ts'ip yʉ́n dät'o nɛ ya xø 'yot' ya, bi 'yɛ̨n a ra Pedro. 
\p  
\v 22 Nɛ nu'bʉ mi dąh ra Jesús, bi 'yɛ̨mp'ʉ: 
\p ―Dami 'yɛ̨c'yɛihʉ ngue gätho da zä da 'yøt' Oją a xʉn hɛ̨i.  
\v 23 Janangue'a nu'bʉ ya gá xihmbʉ n'da ra t'øhø da 'uegue din hyøzɛhɛ bʉ ja ra deją, din ja a gá mamhbʉ 'bʉ hingui yoho guím bɛ̨mhbʉ, nɛ guí pąhmbʉ majuąni gätho sä da 'yøt' Oją a xʉn hɛ̨i.  
\v 24 Janangue'a dí xi ahʉ ngue nu'bʉ ja a guí äfʉ Oją, dami 'yɛ̨c'yɛihʉ ngue di 'da ahʉ a guí äfʉ nɛ din ja a bʉya.  
\v 25 Nɛ nu'bʉ guí yąhʉ Oją him man guim bɛ̨mhbʉ a bi 'yøt'ahʉ ni miją'ihʉ, gam punbahʉ ʉ nɛ'a Oją di pun'nahʉ bʉya.  
\v 26 Nguetho nu'bʉ hin gadim punbahʉ ni miją'ihʉ xinga gue'a ni Tahʉ bí 'bʉpʉ mahɛ̨ts'i di pun'nahʉ, bi 'yɛ̨mp'ʉ yʉ́ xädi ra Jesús. 
\s1 Ran t'änni nangue rán t'ɛ̨di ra Jesús 
\p  
\v 27 Bi zøm bʉ Jerusalén ra Jesús nɛ yʉ́ xädi, nɛ xø bi zøm bʉ ja ra dąniją. Nɛ nu yʉ ngʉrpa mbäją bi zøm bʉ mi 'bäh ra Jesús, n'yohʉ yʉ xänbate niją nɛ yʉ dąc'yɛi.  
\v 28 Nu'ʉ bi 'yän'na ra Jesús: 
\p ―To'o bi 'da a ran t'ɛ̨di gui 'yøt'a guí øt'e. 
\p  
\v 29-30 Nɛ nu ra Jesús 'bʉ mi dądi bi 'yɛ̨na: 
\p ―Nɛcä ga än'nahʉ to'o bi un rán t'ɛ̨di ra Xuua Nxixyą, hague Oją uague yʉ ją'ithoho. Nɛ nu'bʉ gá xijʉ, nɛcä ga xi ahʉ to'o bi 'dacä man t'ɛ̨di bʉya.  
\v 31 Nu'ʉ bin 'yɛ̨mzɛhɛ ʉ bʉya: 
\p ―Xi'bʉ ga xihmbʉ ngue gue'a Oją bi un rán t'ɛ̨di, nɛ da 'yɛ̨njʉ: “Hanja hin gá 'yɛ̨c'yɛihʉ thą,” da 'yɛ̨njʉ bʉya.  
\v 32 Nɛ nu'bʉ ga ɛ̨mhbʉ yʉ ją'i thoho bi un ran t'ɛ̨di ra Xuua, pɛ hingui sä ga xihmbʉ tengu a, bi 'yɛ̨n ʉ, nguetho gätho yʉ ją'i mi ɛ̨spa ra Xuua nɛ bi 'yɛ̨c'yɛi ngue rá pøngahyą Oją a.  
\v 33 Nɛ nu'bʉ mi dą ʉ yʉ xänbate niją nɛ ʉ gätho min 'yohʉ, 
\p ―Hin dí pąhmbe, bi 'yɛ̨ntho ʉ. 
\p Nu ra Jesús bi 'yɛ̨mp'ʉ: 
\p ―Xinga guecä ga xi ahʉ to'o bi 'dacä man t'ɛ̨di, bi 'yɛ̨n'a. 
\c 12  
\s1 Rán t'uti yʉn ts'ombɛfi 
\p  
\v 1 Nu ra Jesús 'bex bi dʉ'mi bi xi a n'da ran t'uti nɛ bi 'yɛ̨mp'ʉ: 
\p ―Nu n'da ran 'yohʉ bi 'yøt'a n'da ra nuąndät'o, nɛ bi fø't'e nɛ bi 'ya'ma n'da ra hyąhäi guepʉ da 'yøt'a n'da ran thɛ'ma guindät'o, nɛ bi hyø a n'da ra jądo xʉn hɛ̨ts'i da ndex ʉ da nu rá häi. 
\p Nɛ bi hmit'ʉ yʉ mbɛfi a rá häi ngue dim pɛpʉ, nɛ bi mba n'danni a ran 'yohʉ.  
\v 2 Nu'bʉ bi zøn ra pa din ja ʉ yʉn dät'o, bá pɛhna n'da rá 'yɛ̨hɛ ba tu a xí mamhbʉ di unni.  
\v 3 Pɛ nu'ʉ yʉ mbɛfi bi bɛnt'a ra 'yɛ̨hɛ, nɛ bi mbɛ'mi nɛ bi mbɛnthoho bʉya nɛ nte bi unni.  
\v 4 Nu rá mbɛti ra nuąndät'ä bá pɛhn man'da rá 'yɛ̨hɛ bʉya. Pɛ nɛ'a bi mba ma bat'a do a, nɛ bi mba ma ʉnba rá yą, nɛ bi zantho, nɛ xø bi mbɛnthoho bʉya.  
\v 5 Nɛ bá pɛhn man'da, nɛ xø bá tho a. Nɛ xʉn ngu mi'da bí 'bɛhni. Nu'ʉ 'da bi ʉnba thoho nɛ nu mi'da bi hyo. 
\p  
\v 6 Mi 'bʉ a n'da rá ts'ʉnt'ʉ a rá mbɛti ra nuąndät'o nɛ ɛ̨mmɛ di huɛ̨c'a. “Nu yʉ mbɛfi masque da numansu ma ts'ʉnt'ʉ,” bi 'yɛ̨nsɛ, nɛ bá pɛn'na bʉya.  
\v 7 Pɛ nu ʉ yʉ mbɛfi 'bʉ mi nurpa a rá ts'ʉnt'ʉ, bin 'yɛ̨mzɛhɛ ʉ: “Nuna, guehna da gohmi ra häi 'bʉ bi du rá ta. Mbähä ga hohʉ nɛ nubʉya ma mbɛti zɛhɛhʉ ra nuąndät'o,” bin 'yɛ̨mzɛhɛ ʉ.  
\v 8 Nɛ bi bɛnt'i nɛ bi hyo nɛ bi 'yɛm bʉ ma'ueni bʉ ja ra nuąndät'o, bi 'yɛ̨n'a ra Jesús 'bʉ mi man a ran t'uti. 
\p  
\v 9 ―Nuya guim bɛ̨mhbʉ 'bɛ'a da 'yøt'a rá mbɛti ra nuąndät'o, bi 'yɛ̨mp'ʉ. Guehma ba ɛ̨sɛ nɛ da hyo ʉ xí hmit'a rá nuąndät'o nɛ di un ra nuąndät'o ʉ mi'da, bi 'yɛ̨n a ra Jesús.  
\v 10 Ha hin gán xähmbʉ rá t'ohni Oją ngue i ɛ̨na: 
\q1 Nu'a ra do bi bʉnt'ʉ yʉ gądo, 
\q1 gue'a man'da mahyoni tengutho bʉ ná thon yʉ guangu. 
\q1  
\v 11 Gue'a bi zänd Oją, 
\q1 hanja gní hyonya thohohʉ, 
\m ɛ̨m bʉ rám hman Oją, bi 'yɛ̨n a ra Jesús. 
\p  
\v 12 Nu yʉ ngʉrba mbäją nɛ'ʉ min 'yohʉ, bi nde da bɛnt'a ra Jesús nguetho bi bądi ngue go yʉ́n t'uti ʉ nangue a bi man ra Jesús, pɛgue bi zutho din cuɛ yʉ ją'i, janangue him bi bɛnt'i. Bi mbatho ʉ bʉya. 
\s1 Ran t'änni nangue ra renta im man ra ts'ʉt'abi Roma 
\p  
\v 13 Nɛ bi 'bɛnpʉ 'bʉh ra Jesús ʉ mi'da yʉ fariseo nɛ ʉ 'da ma ngʉrpihe mi tɛn'na ra ts'ʉt'abi Herodes. Bi 'bɛhni ngue da 'yän'na n'da ran t'änni nɛ nu'bʉ hinga gue a da ma, 'bex gue di yąpi.  
\v 14 Nu'bʉ mi zøm bʉ bi 'yɛ̨n ʉ: 
\p ―Xänbate i, dí pąhmbe gätho majuąni guím ma nɛ njon guí su, nguetho hin guí ørpa masu a man yʉ ją'i nɛ guí xänba a majuąni rám hman Oją ʉ yʉ ją'i. Dín nde gui xije, ha din thɛui yʉ́n t'ɛ̨di Oją 'bʉ dí øthʉ ngue dí juthʉ ra renta im man ra ts'ʉt'abi bʉ Roma in ts'ʉt'abi ua, uague hin'na. Ha xʉn ho 'bʉ ga thoqui ga juthʉ uague hin'na, bi 'yɛ̨n ʉ.  
\v 15 Pɛ nu'a ra Jesús mi pądi høntho i nde da dįnbi 'bɛ'a dí yąp'a, janangue a bi 'yɛ̨mp'ʉ: 
\p ―Hanja gní 'yängahʉ, xi'a ni mbɛti gní juthʉ ra renta im man ra ts'ʉt'abi, gan nugä. 
\p  
\v 16 Nɛ bi un bʉya. 
\p ―To'o rá pøte nɛ rá thuhu i cuat na ra mbɛti, bi 'yɛn a ra Jesús. 
\p Nɛ nu'ʉ bi 'yɛ̨n ʉ: 
\p ―Rá pøte nɛ rá thuhu ra ts'ʉt'abi Roma i cuat na. 
\p  
\v 17 Mí dąh ra Jesús nɛ bi 'yɛ̨mp'ʉ: 
\p ―Nu'a rá mbɛti ra ts'ʉt'abi Roma, gui un'na. Nu'a xin rá mbɛti Oją gui un'na Oją a, bi 'yɛ̨mp'ʉ. 
\p Nɛ nu'ʉ bi hyonya thoho nangue a bi man'a ra Jesús. 
\s1 Ran t'änni nangue ʉ da dąmbɛ̨ni 
\p  
\v 18 Nɛ bá ɛ̨ ʉ 'da yʉ saduceo bʉya ngue mi ɛ̨n ʉ njo'o to da dąmbɛ̨ni. Nɛ bi 'yän'na ra Jesús, bi 'yɛ̨mbi: 
\p  
\v 19 ―Xänbate i, nu'a n'da ran t'ɛ̨di bi man'a ra Moisés i ɛ̨na, ngue nu'bʉ da du n'da ran 'yohʉ nɛ njo'o rá t'ʉhni 'bʉ bi du, nɛ nu'a rán 'yohʉ zɛhɛ da zinba a rá xisu a rán 'yohʉ bi du. Nɛ nu'a rá t'ʉhni dim 'bʉi da t'ɛ̨mbi rá t'ʉhni a xí du.  
\v 20 Nɛ mi 'bʉ i yoto yʉn 'yohʉ i din 'yohʉ zɛhɛ ʉ. Nɛ nu'a ra 'bɛt'o n'yohʉ bi zin'a n'da ra xisu, nɛ nu'bʉ mi du njo'o yʉ́ t'ʉhni.  
\v 21 Janangue'a nu a rán 'yohʉ a bi du bi zin a ra xisu mahøn'a. Nɛ'a bi du a, nɛ xinga gue a bim 'bʉh yʉ́ t'ʉhni a. Nɛ ná hyu ngutho.  
\v 22 Nɛ gätho ʉ yoto ma 'yohʉ nɛ 'dat'a ra xisu bi zini, nɛ xinga n'da mím 'bʉh yʉ́ t'ʉhni 'bʉ bi du ʉ. Nɛ nzɛgui nɛsɛ ra xisu bi du.  
\v 23 Nuya dami xije nu'bʉ majuąni da dąmbɛ̨ni yʉ ją'i, nda'a nin 'yohʉ dim 'bʉhmi ra xisu, nguetho gätho yoto bim 'bʉhmi, bi 'yɛ̨n ʉ yʉ saduceo.  
\v 24 Mi dąh ra Jesús nɛ bi 'yɛ̨mp'ʉ: 
\p ―Nu'ahʉ 'dan'yo thoho guí mamhbʉ nguetho hin guím bɛ̨mhbʉ 'bɛ'a mam bʉ ja rá t'ohni Oją xín rá ts'ɛdi Oją guí pąhmbʉ.  
\v 25 Nu'bʉ bi dąmbɛ̨ni ʉ xʉn du him man ja ran sini bʉ pɛgue dim 'bʉtho yʉ ją'i tengu yʉ́m 'bɛhni Oją 'bʉpʉ mahɛ̨ts'i.  
\v 26 Nɛ nu'a ram hma ngue da dąmbɛ̨ni ʉ xʉn du, majuąni a nɛ guin nuhʉ bʉ ja rám hman Oją ngue nu'bʉ min yąui Oją ra Moisés bʉ ja ra t'ʉza bi 'yɛ̨mbi: “Nugä drá Ojągä, nu ra Abraham nɛ ra Isaac nɛ ra Jacob ngue nim bombøtahʉ, i ɛ̨c'yɛigui,” bi 'yɛ̨n Oją.  
\v 27 Ngubʉ bi ma nguetho guexta'a i 'bʉh yʉ́ mbʉi ʉ. Pɛ hin guím bɛ̨mhbʉ, nguetho 'dan'yo thoho guí mamhbʉ, bi 'yɛ̨n a ra Jesús. 
\s1 Rán t'ɛ̨di Oją man'da ja ts'ɛditho 
\p  
\v 28 Nu'bʉ min yąhʉ yʉ saduceo ra Jesús, mi 'bʉpʉ n'da ra xänbate niją bi 'yøde 'bɛ'a bi man ra Jesús nɛ bi bądi ngue xʉn ho a bi ma. Janangue'a bi 'yänni: 
\p ―Nda'a rán t'ɛ̨di Oją ngue man'da ja ts'ɛditho ga øthʉ, bi 'yɛ̨n'a. 
\p  
\v 29-30 Bi dą'a ra Jesús: 
\p ―Nu'a rán t'ɛ̨di Oją man'da jats'ɛditho ga øthʉ, gue'a ran t'ɛ̨di ngue i ɛ̨na: “Dami 'yøhmbʉ gyʉ́ ją'i israelhʉ, nu'a Oją ra Hmu, n'datho a. Nɛ guim bɛ̨mhbʉ a nangue gätho ni mbʉihʉ, nɛ gätho ni tehʉ, nɛ gätho nin 'yomfɛ̨nihʉ, nɛ gätho ni ts'ɛdihʉ,” i ɛ̨n rá t'ohni Oją. Pɛ guehna ran t'ɛ̨di man'da ja ts'ɛdi tho ga øthʉ, bi 'yɛ̨n'a ra Jesús.  
\v 31 Nɛ 'da'angutho ui ná yoho ran t'ɛ̨di ga øthʉ i ɛ̨na: “Gui huɛ̨c ni miją'ihʉ tengu bʉ gnin huɛ̨c zɛhɛhʉ,” i ɛ̨n rá t'ohni Oją. Guehya yʉn t'ɛ̨di man'da ja ts'ɛditho ga øthʉ xinda gue ʉ mi'da, bi 'yɛ̨n a ra Jesús. 
\p  
\v 32 Nɛ nu'a ra xänbate niją, bi 'yɛ̨m bʉya: 
\p ―Xänbate i, majuąni xʉn ho guím ma, ngue hønt'a n'da Oją i 'bʉi nɛ njo'o man'da tengu a. Nɛ ja ts'ɛdi tho da bɛ̨n Oją n'da ngue gätho rá mbʉi, nɛ gätho rá te, nɛ gätho rán 'yomfɛ̨ni, nɛ gätho rá ts'ɛdi,  
\v 33 nɛ di huɛ̨c rá miją'iui tengu bʉ nin huɛ̨czɛhɛ n'da. Man'da ja ts'ɛditho da 'yøt'a n'da ʉ xinda gue ʉ gätho yʉ 'bøts'e nɛ yʉn t'unni dí mbøspa Oją n'da, bi 'yɛ̨n a ra xänbate niją. 
\p  
\v 34 Nɛ nu ra Jesús 'bʉ mí 'yø a bi man ra xänbate niją bi bądi ngue n'dat'a Oją im bɛ̨ni janangue a bi 'yɛ̨mbi: 
\p ―Nu'i ts'ʉtho di 'bɛ i ngue da zä gui cʉrpʉ di manda rá ts'ɛdi Oją, bi 'yɛ̨mp'a. 
\p Nɛ nubʉya njom man'da bi zäpi da 'yän mi'da yʉn t'änni. 
\s1 To'o gue rá Ts'ʉnt'ʉ a ra Cristo 
\p  
\v 35-36 Nɛ mí xänba yʉ ją'i a ra Jesús bʉ ja ra dąnija, nɛ bi 'yɛ̨mp'ʉ: 
\p ―Hanja ɛ̨n ʉ yʉ xänbate niją ngue nu ra Cristo rám bom'bɛto ra David a, nɛ xim mi ɛ̨mbi rá Hmu 'bʉ hin ním 'bʉi, nguetho mi ɛ̨n'a ra David: 
\q1 Nu'a Oją bi 'yɛ̨mp'a ma Hmu: 
\q1 “'Dat'ua ga huhmi ga conhui ma ts'ɛdi 
\q1 gue'bʉ go dá tąpä nin sʉihʉ ua ja ra ximhäi 
\q1 nɛ gui manda ʉ bʉya,” 
\m bi t'ɛ̨mp'a ma Hmu, bi 'yɛ̨n a ra David 'bʉ mí bɛ̨nba rá Hogandąhi Oją nangue 'bɛ'a da 'yøt' ra Cristo.  
\v 37 Guesɛ ra David bi 'yɛ̨mbi rá Hmu a ra Cristo. Hague nja pɛ nɛ rám bom'bɛto a, bi 'yɛ̨n a ra Jesús. 
\p Pɛ nu yʉ ją'i, bi 'yømanho gätho a bi man ra Jesús. 
\s1 Ra Jesús bi ma 'bɛ'a i øt'ʉ yʉ xänbate niją 
\p  
\v 38 Nɛ bi thoqui bi xänba yʉ ją'i a ra Jesús bi 'yɛ̨mp'ʉ: 
\p ―Gam fähmbʉ nangue a i xi ahʉ yʉ xänbate niją, nguetho hønt'a ran 'yɛ̨ts'i i øt'ʉ nɛ di ho da hye yʉ pahni xʉ mba guepʉ i 'yo, nɛ di ho da mba ma zɛngua bʉ ja yʉ täi,  
\v 39 nɛ di ho da hyux bʉ ja yʉn thuts'i xʉn ho bʉ ja yʉ niją, nɛ di ho yʉ́ mbʉdi din sihmɛ bʉ ja yʉn sihmɛ ʉ,  
\v 40 nɛ i hąspi 'bɛ'a gätho bi ts'ocpa ʉ yʉ xisu xøn du yʉ́ ndø, nɛ sä nya'a thoho in yąhʉ Oją ngue i nde da t'ɛ̨mbi xʉn ho tho yʉ́ mbʉi. Man'da xʉn ngu ran ʉnbi da nu ya, bi 'yɛ̨n'a ra Jesús. 
\s1 Ran t'unni man'da di muui bʉ na nu Oją 
\p  
\v 41 Nɛ mi hupʉ ra Jesús bʉ mí ja ra huada guepʉ i pa njät'i ra mbɛti rán t'unni Oją. Nɛ in nu bʉ i cät' ra mbɛti ʉ yʉ ją'i bʉ ja ra huada. Nɛ bi nu xʉn ngu yʉ mɛmbɛti bi thopʉ ngue xʉn ngu ra mbɛti bi gärpʉ ja ra huada n'da ngu n'da ʉ.  
\v 42 Nɛ bi zøm bʉ n'da ra hyoya xisu xi du rá ndø, nɛ bi gät'i yocentavo thoho.  
\v 43 Nɛ nu'bʉ mi nu a bi 'yøt'a ra xisu bʉya nɛ bi 'yɛ̨mp'ʉ: 
\p ―Majuąni dí xi ahʉ nuna zʉ hyoya xisu man'da xʉn ngu di muui a bi gärpʉ ja ra huada xinda gue'ʉ gätho mi'da.  
\v 44 Nguetho gätho ʉ mi'da bi gät'a i pongui, pɛ nuna ra xisu madague i hyoya na, pɛ bi gät'i gätho mi pɛ'ts'i, bi 'yɛ̨mp'ʉ yʉ́ xädi a ra Jesús. 
\c 13  
\s1 Ra Jesús bi ma ngue da mba nso't'i ra dąnija 
\p  
\v 1 Nu'bʉ mi bøm bʉ ja ra dąnija ra Jesús nɛ yʉ́ xädi, nu'a n'da bi 'yɛ̨n'a: 
\p ―Xänbate i, hyandi ts'ʉ nʉ ra niją, ɛ̨mmɛ xʉ ndoho yʉ do n'yohʉ nɛ ɛ̨mmɛ mahotho. 
\p  
\v 2 Mi dąh ra Jesús nɛ bi 'yɛ̨mp'ʉ: 
\p ―Guín nuhʉ ngue mahotho nɛ ɛ̨mmɛ ndoho yʉ do, pɛgue da zøn ra pa da so't'i, bi 'yɛ̨mp'ʉ. 
\s1 Yʉ́ hmɛpya ngue rán zɛgui 
\p  
\v 3 Nɛ nu'bʉ mi zøm bʉ ja ra nyuni Olivos, bi hyupʉ ra Jesús, hɛ̨'t ra dąnija. Nɛ hønt'ʉ yʉ́ xädi mi 'bʉhmbʉ bʉ. Nɛ nubʉya ra Pedro nɛ ra Jacobo nɛ ra Xuua nɛ ra Andrés: 
\p  
\v 4 ―Nda'a ní pa da mba nso't'i ra niją gá xije, bi 'yɛ̨n ʉ. Nda'a ni hmɛpya da hnu 'bʉ din ja a guím ma, t'ɛ̨mp'a ra Jesús. 
\p  
\v 5 Mi dą a ra Jesús nɛ bi 'yɛ̨mp'ʉ: 
\p ―Gam fähmbʉ njon da hyä ahʉ,  
\v 6 nguetho xʉn ngu ba ɛ̨hɛ ngue sä da 'yɛ̨na: “Nugä, guecä drá Cristogä,” da 'yɛ̨n'ʉ. Nɛ xʉn ngu ʉ da hyät'i. 
\p  
\v 7 Nɛ nu'bʉ gui 'yøhmbʉ yʉ sʉi nɛ'bʉ da hma ngue din ja yʉ sʉi, o guin suhʉ nguetho jatho din ja ʉ. Pɛ nu'bʉ din ja ʉ xinga gue'bʉ ran zɛgui 'bʉ.  
\v 8 Nguetho nu yʉ ją'i bʉ 'da yʉ häi din sʉhmi yʉ́ miją'ihʉ. Nɛ nu 'da yʉ ts'ʉt'abi din sʉhmbʉ yʉ́ mits'ʉt'abihʉ, nɛ din ja yʉ 'yąnhäi, nɛ xʉn ngu yʉ nįdi din ja ra thuhu nɛ yʉn 'yo'ts'i. Nɛ guehya yʉ́ mbʉdi yʉn ʉnbi ya, bi 'yɛ̨mp'ʉ. 
\p  
\v 9 Nɛ xø bi 'yɛ̨n'a: 
\p ―Nɛ gam fähmbʉ njon di 'uec'ahʉ bʉ ja rá 'yu Oją, nguetho da mba ma dä ahʉ bʉ ja ran juąnbate, nɛpʉ ja yʉ́ niją ma mijudíohʉ da 'bɛp'ahʉ, nɛ nangue guí ɛ̨c'yɛigahʉ da ts'on'nahʉ bʉ 'bʉh yʉ ts'ʉt'abi, nɛpʉ 'bʉh yʉ dąts'ʉt'abi ngue da ts'ɛp'ahʉ. Nɛ xʉn ho 'bʉ din jabʉ nɛ gue'a dí zä gui xihmbʉ mam hmangä ʉ.  
\v 10 Pɛ m'bɛt'o thoho da mba nsifi gätho yʉ ją'i 'bʉcua ja ra ximhäi ran ho ma'da'yo dí pø ʉ.  
\v 11 Nɛ nu'bʉ da zix ahʉ di dä ahʉ bʉ 'bʉh ra ts'ʉt'abi, pɛ him 'bɛ gui hyonsɛhʉ 'bɛ'a gui mamhbʉ 'bʉ da mba ma juąn'ni ahʉ, nguetho nu'bʉ bi zøn ra ora da t'än'nahʉ, hønt'a rá Hogandąhi Oją da zä di bɛ̨n'nahʉ 'bɛ'a gui mamhbʉ.  
\v 12 Nɛ nu n'da ran 'yohʉ di manda da tho rán 'yohʉ, nɛ nu'a rá ta di manda da tho rá ts'ʉnt'ʉ. Nɛ da ndants'ʉ yʉ́ ts'ʉnt'ʉ din tunhdʉ ʉ yʉ́ ta nɛ yʉ́ mbe nɛ di manda da tho rá ta nɛ rá mbe 'da yʉ ts'ʉnt'ʉ.  
\v 13 Nɛ gätho yʉ ją'i da zan ahʉ nangue a guí ɛ̨c'yɛigahʉ. Nɛ nu'ʉ to'o gätho da hyät yʉn ʉnbi gue'bʉ go rán zɛgui, gue ʉ dim pø ʉ, bi 'yɛ̨mp'ʉ. 
\p  
\v 14 Nɛ bi thoqui bi xi ʉ: 
\p ―Ba ɛ̨ a n'da ra ts'ɛdi xʉn ts'o ngue di ts'oni gätho. Ngubʉ bi man ra Daniel gue rá pøngahyą Oją. Nɛ nu'bʉ gá nuhʉ dim 'bäpʉ guepʉ hin rán säui dim 'bäi, dami 'dahmbʉ gyʉ́ mɛnguhʉ bʉ Judea, gui mbähä bʉ ja yʉ t'øhø guin 'yąmhbʉ bʉ. Nu a to'o da nu ra søcuą i ja ua, da 'yɛ̨'t'ambʉi na.  
\v 15 Nɛ nu'bʉ bin ja a, to'o i 'bäpʉ goxthi hin da yʉrpʉ mbo rá ngu, hin da bɛ̨ni ja 'bɛ'a 'bɛ da hyąts'i, 'bex gue da 'dagui.  
\v 16 Nɛ nu'a to'o 'bäpʉ ja yʉ́ huąhi hin da mbeng bʉ ja yʉ́ ngu ngue ba cą yʉ́ coto, 'bex gue da 'datho bʉ.  
\v 17 Huɛ̨cate ʉ yʉ xisu in hąt'ʉhni nɛ ʉ 'bʉh yʉ́ 'uɛre yʉ pa ʉ.  
\v 18 'Yäfʉ rá mate Oją ngue hin din ja ahʉ ran 'dagui 'bʉ yʉ pa xʉn sɛ xøhma hin da zä gui 'dahmbʉ.  
\v 19 Nɛ nu'ʉ yʉ pa ʉ, din ja xʉn ngu yʉn ʉnbi hin jąm'bʉ n'dandį xøn ja gue'bʉ go rá mbʉdi ra ximhäi. Nɛ nu'bʉ ya bin ja, him man'dandį din ja yʉn ʉnbi tengu ʉ.  
\v 20 Pɛ nangue ʉ yʉ́ 'yɛ̨c'yɛi, Oją di japi hingui ngu yʉ pa din ja yʉn ʉnbi, nu'bʉ hin'na njon xtam bongui, bi 'yɛ̨n a ra Jesús. 
\p  
\v 21 Nɛ bi thoqui bi ma, bi 'yɛ̨na: 
\p ―Nɛ nu'bʉ da si ahʉ: “Dami hyanthʉ, 'bʉcua ra Cristo ya, rá Thahni Oją,” da t'ɛ̨n ahʉ. O gue da t'ɛ̨n'ahʉ: “Ba nuhʉ 'bʉpʉ ra Cristo ya, rá Thahni Oją,” da t'ɛ̨n ahʉ, pɛ o guí ɛ̨c'yɛihʉ.  
\v 22 Nguetho xʉn ngu dim 'bʉ ʉ yʉ hyäte Cristo nɛ yʉ hyäte pøngahyą da 'yøt' yʉ hyonya nt'øt'e nguetho i nde da hyät yʉ 'yɛ̨c'yɛi gue bi huanh Oja, 'bʉ da zä da hyät'ʉ.  
\v 23 Pɛ nde'bʉ gam fäsɛhʉ nguetho ya dá xi ahʉ 'bɛ'a gätho din ja m'bɛjua, bi 'yɛ̨n a ra Jesús. 
\s1 Nu'a din ja 'bʉ bi zøcua mahøn'a ra Jesús 
\p  
\v 24 Nɛ xø bi 'yɛ̨mp'ʉ yʉ́ xädi a ra Jesús: 
\p ―Nɛ nu'bʉ ya bi guah yʉn ʉnbi, nu a ra hyadi di 'bɛh rá ts'ɛdi nɛ ra ząna him man ja rán nɛqui.  
\v 25 Nɛ nu yʉ sø da dägui. Nɛ gätho mi'da di 'bɛh yʉ́ ts'ɛdi ʉ gä bí ja bʉ mahɛ̨ts'i, di 'yąni.  
\v 26 Nɛ nubʉya da hnugui ba ɛ̨cä ua ngue dán ją'igä ua ja ra ximhäi, ba ogä bʉ ja yʉ güi, dan 'yo'be xʉn ngu ma ts'ɛdi nɛ dam mixte xʉn ho.  
\v 27 Ga pɛn'dʉ yʉ́m 'bɛhni Oją mahɛ̨ts'i bʉya, di pɛt'ʉ gätho xtá huahni guecua gätho na ngʉni ra ximhäi, bi 'yɛ̨n'a ra Jesús. 
\p  
\v 28 Nuya da zä gui pąhmbʉ 'bɛ'a gue nin t'uti i ut'ahʉ 'da yʉ za. Nu'bʉ bi bøx yʉ́ 'dogui ʉ yʉ́ 'yɛ guí pąhmbʉ mi ts'ʉtho din ja ra hyethe bʉya.  
\v 29 Ngutho 'bʉ ya bin ja gätho ʉ dá xi ahʉ, gui pąhmbʉ ngue mi ts'ʉtho ba pengä ua mahøn'a bʉya, bi 'yɛ̨na.  
\v 30 Majuąni dí xi ahʉ di 'bʉtho ua 'da ahʉ 'bʉ bi mbʉdi din ja a dí xi ahʉ.  
\v 31 Mahɛ̨ts'i da guadi, nɛcua ja ra häi, pɛ nu'a mam hmangä hin jąm'bʉ da gua a. 
\p  
\v 32 Pɛ nu'a ra pa a, njongui pądi 'bɛ'a ní ora din ja a dím mangä, xinga gue ʉ yʉ́m 'bɛhni Oją 'bʉpʉ mahɛ̨ts'i, xinga guecä ngue dán ją'igä ua ja ra ximhäi dí pądi. Hønt'a Oją ma Ta i pądi, bi 'yɛ̨n a ra Jesús. 
\p  
\v 33 Nɛ xø bi 'yɛ̨na: 
\p ―Thocpa thoho gan nuhmbʉ tengu'bʉ hin gui tonspahʉ ra t'ąha. Nɛ xinga n'da zi ora gui pumbɛ̨nihʉ Oją nɛ thocpa thoho gan yąhʉ a, nguetho hin guí pąhmbʉ nda'a ni pa ba pengä mahøn'a.  
\v 34 Tengu n'da ran 'yohʉ bi mba yatho bi zoh rá ngu, bi un yʉ́n t'ɛ̨di yʉ́ 'yɛ̨hɛ ngue di jamansu bʉ, n'da ngu n'da bi xi a da 'yøt'e. Nɛ bi xi a ra mbängoxthi ngue hin di tonspa ra t'ąha.  
\v 35 Nɛ ngutho dí xi ahʉ, dami tømhbʉ tengu 'bʉ gan äthąhʉ nguetho hin guí pąhmbʉ 'bɛ'a ní pa ba pengä ua, o gue'bʉ bin de, o gue'bʉ made ra xui, o gue'bʉ bi mbah yʉ øni, o gue'bʉ bi hyats'i.  
\v 36 Nguetho hin guí pąhmbʉ nda'a ni ora ba ɛ̨cä, xi'bʉ ba ɛ̨cä nɛ ga tįn ahʉ bʉ gdi ąhmbʉ.  
\v 37 Nɛ nu'a dí xi ahʉ, ngutho dí xicä gätho mi'da: “Dami tømhbʉ,” bi 'yɛmp'ʉ yʉ́ xädi a ra Jesús. 
\c 14  
\s1 Yʉ́ ngʉrbi yʉ judío i nde 'bex gue da bɛnt'a ra Jesús 
\p  
\v 1 Nɛ man yopa da dät ra pa 'bʉ mi bɛ̨n a xí 'yøt' ma mbombøtahe bʉ Egipto dyʉ judíohe. Nu yʉ ngʉrpa mbäją bʉya nɛ yʉ xänbate niją bi bɛ̨ni 'bɛ'a ni fɛhni da xi a ra Jesús guepʉ da zä da bɛnt'i ngue da hyo.  
\v 2 Nɛ bin 'yɛ̨mzɛhɛ ʉ: 
\p ―Hinga gue a ra pa ra dąmpɛti gam bɛnthʉ nɛ xøhma din cuɛ yʉ ją'i, bi 'yɛ̨n ʉ. 
\s1 N'da ra xisu bi naspa ra 'yɛ̨thi rá yą ra Jesús 
\p  
\v 3 Nɛ mi 'bʉpʉ ra Jesús bʉ ja rá ngu ra Simón bʉ ja ra hnini Betania. Gue'a ra Simón mi hɛ̨mb ra t'axca'ya 'bʉ mam 'bɛt'o. Nɛ nu'bʉ mi sihmɛ bʉ ra Jesús bi zøpʉ n'da ra xisu i tu n'da ra xito nt'øt'e ngue ra do'yaxi, mi po ra 'yɛ̨thi ɛ̨mmɛ yʉman'u a, nɛ xʉn ngu di muui a. Bi xɛcpa rá nde bʉya nɛ bi naspa rá yą ra Jesús.  
\v 4 Nu'ʉ 'da mí 'bʉpʉ, bin cuɛ ʉ bʉya nɛ bi 'yɛ̨n ʉ: 
\p ―Hanja bim 'bɛtho ra 'yɛ̨thi nɛ xʉm hmadi di muui.  
\v 5 Mi sä xtá 'bä xtin t'un yʉ hyoya a hyu ciɛnto rá muui a ra 'yɛ̨thi, bi 'yɛ̨n ʉ. 
\p Nɛ bi numan'ʉ ra xisu ʉ.  
\v 6 Nɛ nu ra Jesús bi 'yɛ̨mp'ʉ: 
\p ―Hanja guín jahʉ bʉ, o guidi pahmbʉ ra xisu nguetho xʉn ho bi 'yørcä na.  
\v 7 Nu'ahʉ thocpa thoho gam 'bʉhmbʉ yʉ hyoya nɛ hønt'a go ma pa da zä gui fäxhʉ ʉ. Pɛ nugä hinga thocpa thoho dam 'bʉhmbʉ.  
\v 8 Bi 'yørca ra xisu a mi sä da 'yøt'e, bi hoga ma ngøc'yɛ̨i ngue da t'ägä bʉ ja ran 'yägui.  
\v 9 Majuąni dí xi ahʉ gue hønbʉ go hapʉ da hman ran ho ma'da'yo gätho na ndoho ra ximhäi, nɛhna bi 'yørca ra xisu da hman na, 'dahma nɛ'a da fɛ̨n a, bi 'yɛ̨n'a ra Jesús. 
\s1 Ra Judas im ma di dä a ra Jesús 
\p  
\v 10 Nu'a ra Judas Iscariote bʉya, ngue'a n'da yʉ́ xädi ra Jesús, bi mba bʉ 'bʉh yʉ ngʉrpa mbäją bi xifi di däp'a ra Jesús.  
\v 11 Nɛ bi hyu yʉ́ mbʉi ʉ yʉ ngʉrpa mbäją nɛ bi xifi di un ra mbɛti. Nɛ bi mbenc'a ra Judas bʉya mi honi jąm'bʉ di dä a ra Jesús. 
\s1 Bin sihmɛhʉ ra Hmu ʉ yʉ́ xädi 
\p  
\v 12 Nu rá mbʉdi ra pa ra dąmpɛti ngue ran dąbaxjua i ts'i ra thuhmɛ hin'yʉ rá ixi, nɛ i ho ra t'ʉdɛ'yo. Nɛ nu yʉ́ xädi ra Jesús bi 'yɛ̨mbi: 
\p ―Hapʉ guí ndeje ga hoje ran ts'ihmɛ ra mbaxjua ga sihʉ, bi 'yɛ̨n ʉ. 
\p  
\v 13 Nɛ nubʉya bi xi ʉ yoho yʉ́ xädi: 
\p ―Ni mbɛ bʉ ja ra dąhnihni Jerusalén, nɛ nu'bʉ gá nuui bʉ n'da ran 'yohʉ i tu n'daxaro ra dehe gui tɛnui bʉ da zøni.  
\v 14 Nɛ nu'bʉ gá sømhbʉ gui 'yɛ̨nui a ra mɛngu bʉ: “Nu'a ra Hmu bá pɛngähe ngue ga än'nahe hapʉ i ja a ra cuarto ngue ga sihe ran ts'ihmɛ ra mbaxjua,” gui 'yɛ̨nui.  
\v 15 Nɛ nu'a bʉya da 'yut'aui n'da ra cuarto i ja bʉ magąts'i xʉn ndoho nɛ mahoqui. Guepʉ ja gui hocui bʉ a ran sihmɛ ga sihʉ, bi 'yɛn'a ra Jesús. 
\p  
\v 16 Bi mba yʉ́ xädi bʉya nɛ bi zøm bʉ ja ra dąhnihni Jerusalén nɛ bi dįm bʉ gätho 'bɛ'a xi sifi. Gätho bi hocpʉ 'bɛ'a da zi bʉ 'bʉ bin de, nɛ bi mbeng bʉ 'bʉh ra Jesús bʉya.  
\v 17 Nu'bʉ min de ts'ʉ, bi mbähä ra Jesús 'dɛ'mayoho yʉ́ xädi bʉya.  
\v 18 Gätho bin sihmɛ ʉ. Nɛ nu ra Jesús bi 'yɛ̨mp'ʉ: 
\p ―Majuąni dí xi ahʉ, dí sihmɛhʉ ua n'da gue di dägä, bi 'yɛ̨mp'ʉ. 
\p  
\v 19 Nu yʉ́ xädi bʉya bi du yʉ́ mbʉi, n'da ngu n'da bi 'yänni: 
\p ―Ha guecä, bi 'yɛ̨n'ʉ. 
\p  
\v 20 Nɛ nu'a ra Jesús bi dąt'ʉ: 
\p ―Go gue'a n'da gue gue'ahʉ guí 'dɛ'mayoho ahʉ gue dí comh ma mbohi'be.  
\v 21 Majuąni nugä ngue dán ją'igä ua ja ra ximhäi, ga tugä tengu nt'o't'i nanguecä. Pɛ í huɛ̨hi maha a ran 'yohʉ ngue di dägä. Man'da xʉn ho 'bʉ hin xtim 'bʉ a, bi 'yɛ̨n a ra Jesús. 
\p  
\v 22 Gätho na sihmɛ ʉ bi hyąc man'da ra hmɛ ra Jesús, bi un ra jamadi Oją, bi xɛni nɛ bi darpa yʉ́ xädi bʉya. 
\p ―Dami sihʉ na. Guehna nam bøn'a ma ngøc'yɛigä na, bi 'yɛ̨mp'ʉ. 
\p  
\v 23 Nɛ bi dɛc'a ra vaso mi po a nząi mi si ʉ. Bi un ra jąmadi Oją nɛ bi un'dʉ bʉya, bi zi n'da ngu n'da ʉ. 
\p  
\v 24 ―Guehna tengu 'bʉ ma jigä na, i øt' ra 'da'yo nhogui, dim fäni dí yąnba yʉ́ te yʉ ją'i 'bʉcua ja ra ximhäi.  
\v 25 Majuąni dí xi ahʉ, hin ga si man'da ra gui uva ja gue'bʉ bi zøn ra pa ga si ma'da'yo bʉ di manda rá ts'ɛdi Oją, bi 'yɛ̨n a ra Jesús. 
\s1 Jesús bi bądi gue a ra Pedro da gøn'a 
\p  
\v 26 Nɛ bin tu a n'da rá thuhu Oją ʉ bʉya. Bi bøm bʉ mi sihmɛ ʉ nɛ bi mba bʉ ja ra nyuni Olivos.  
\v 27 Nɛ nu ra Jesús bi 'yɛ̨mp'ʉ yʉ́ xädi: 
\p ―Nu'ahʉ dí pącä ngue gui 'dahmbʉ, gui sogahʉ nán xui ya, tengu nt'o't'i bʉ ja rám hman Oją i ɛ̨na: “Ga ho ra mbändɛ'yo nɛ din 'uɛ̨xt'ʉ yʉ́ dɛ'yo,” i ɛ̨m bʉ ja rá t'ohni, bi 'yɛ̨na.  
\v 28 Pɛ nu'bʉ dá thąmbɛ̨nigä dan tįmhbʉ bʉ Galilea, bi 'yɛ̨mp'ʉ yʉ́ xädi a ra Jesús.  
\v 29 Nu'a ra Pedro bi 'yɛ̨n'a: 
\p ―Madague a gätho da 'dah ya 'da, pɛ nugä hin ga soc'i'i. 
\p  
\v 30 Nu ra Jesús bi dą'a bʉya: 
\p ―Hąha, dí pacä 'bɛ'a gui 'yøt'a ra xui jabʉya, ná hyundį xqui cøngä 'bʉ bi mbah ná yondį ra øni, bi 'yɛ̨n a. 
\p  
\v 31 Pɛ nu'a ra Pedro man'da nts'ɛdi bi 'yɛ̨n'a: 
\p ―Nugä hin ga cøn'a i madague'bʉ 'darpʉ ga tuui, bi 'yɛ̨mbi. 
\p Nɛ 'da'angu bi ma gätho ʉ mi'da yʉ́ xädi bʉya. 
\s1 Ra Jesús i tu rá mbʉi nɛ gue'a ra ora da nu yʉn ʉnbi a 
\p  
\v 32 Nɛ bi yʉrpʉ ja ra nuądøni Getsemaní guepʉ ja ra nyuni Olivos. Nu ra Jesús bʉya bi 'yɛ̨mp'ʉ yʉ́ xädi: 
\p ―Hyuhmbʉ ua gätho ahʉ, 'bɛ dán yągä'be Oją ua nan jongua ts'ʉ, bi 'yɛ̨n'a. 
\p  
\v 33 Nɛ nubʉya bi zixa ra Pedro, nɛ ra Jacobo, nɛ ra Xuua. Nɛ nu ra Jesús ɛ̨mmɛ bi hyundumbʉi nɛ bin su.  
\v 34 Nɛ bi 'yɛ̨mp'ʉ: 
\p ―Ɛ̨mmɛ tu ma mbʉi, ɛ̨na da hyog ra dumbʉi. Gui cohmbʉ ua nɛ gan äthąhʉ, bi 'yɛ̨mp'ʉ. 
\p  
\v 35 Nɛ bi mba bʉ njom bʉ ts'ʉ. Bin dąnyahmu bʉ ja ra häi bin yąui Oją, gue'bʉ da zä hin da nu ran ʉnbi a da nu.  
\v 36 Nɛ bi 'yɛ̨na: 
\p ―Ma Ta i, hin te guí hɛ̨mbi, gätho da zä gui 'yøt'e. Dami 'uegä a ran ʉnbi. Pɛ hin dín nde gue gue'a ma pähä zɛhɛ ga øt'ä pɛ gue'a go guí nde da t'øt'e, bi 'yɛ̨na. 
\p  
\v 37 Nɛ bi mbeng bʉ xi go ʉ hyu nɛ bi 'yɛ̨mp'a ra Pedro: 
\p ―Hague grá Simón, ha guí ąha. Ha hingui sä xquin äthą n'da ora.  
\v 38 Damin äthąhʉ nɛ gui 'yäfʉ Oją ngue gui sɛrbahʉ 'bɛ'a di bɛ̨n'nahʉ ra zįthu. Nu rá mbʉi n'da ja ra pähä nangue ran ho, pɛ nu rá ngøc'yɛi n'da xʉn güent'i a, bi 'yɛ̨n a ra Jesús. 
\p  
\v 39 Nɛ bi mbeng mahøn'a ra Jesús bin yąui Oją nɛ guexta'a bi xifi.  
\v 40 Nɛ nubʉya bi mbeng bʉ bá co ʉ hyu nɛ bi dįm bʉ i ąha nguetho ɛ̨mmɛ mí ndet'ąha ʉ. Janangue nu'bʉ mi zo ʉ hingui pądi 'bɛ'a dí dą ʉ.  
\v 41 Ná hyųndį bán yąui Oją, 'bʉ mam bá pengbʉ bá co ʉ hyu, nɛ bi 'yɛ̨mp'ʉ: 
\p ―Ąhmahʉ ya, damin säyahʉ ya, bi 'yɛ̨n'a. Nuya bi zøn ra ora ngue da mba ma dägä bʉ 'bʉh yʉ ts'om'bäi, nugä ngue dán ją'igä ua ja ra ximhäi.  
\v 42 Dami ndanshʉ, ga mbähä dan c'athʉ a di dägä, ya häntua, bi 'yɛ̨mp'ʉ yʉ́ xädi a ra Jesús. 
\s1 Ra Jesús bi bɛnt'ʉ yʉ́n sʉihʉ 
\p  
\v 43 Gätho ná yąhʉ yʉ́ xädi 'bex bi zøm bʉ ra Judas, gue'a n'da rá xädi. Nɛ xʉn ngu yʉ ją'i bi zix'a, mi hą yʉ́ juai nɛ yʉ ts'ąt'ɛgui. Nɛ gue'ʉ yʉ́m 'bɛhni yʉ ngʉrpa mbäją nɛ yʉ xänbate niją nɛ yʉ dąc'yɛi.  
\v 44 Nɛ nu'a ra Judas ya xí xi ʉ: “Nu'a ga sʉspa rá 'yogu gue a ra Jesús a, 'bex guim bɛnthʉ bʉya nɛ gui sixhʉ, nɛ hin gui thøhmbʉ,” xi 'yɛ̨mp'ʉ min 'yohʉ.  
\v 45 Janangue a nu'bʉ mi zøpʉ mi 'bäh ra Jesús: 
\p ―Xänbate i, xänbate i, bi 'yɛ̨mbi. 
\p Nɛ bi zʉspa rá 'yogu.  
\v 46 'Bex bi bɛnt pʉya.  
\v 47 Nɛ 'bex bi c'o'ts' rá juai a n'da min 'yohʉ ra Jesús nɛ bi zɛcpa rá zagu rá 'yɛ̨hɛ ra dąmbäją.  
\v 48 Nɛ nu ra Jesús bi 'yɛ̨mp'ʉ bi bɛnt'i: 
\p ―Ha guí ɛ̨mhbʉ drá bɛ̨gä ngue guá hąhʉ ni juaihʉ nɛ ni zahʉ ngue gui bɛntcahʉ.  
\v 49 Gätho yʉ pa dám 'bʉhmbʉ, dá xän'nahʉ bʉ ja ra dąnija nɛ hin gá bɛntcahʉ bʉ. Pɛ ja xi jabʉ thoho, ngue din ja a nt'o't'i bʉ ja rám hman Oją ngue mi hma din ja, bi t'ɛ̨mp'ʉ yʉ́m 'bɛhni yʉ mbäją. 
\p  
\v 50 Pɛ nu'ʉ yʉ́ xädi bʉya gätho bi 'dagui, bi zopʉ a ra Jesús. 
\s1 Ra ts'ʉnt'ʉ ngue bi 'dagui 
\p  
\v 51 Hønt'a n'da ra ts'ʉnt'ʉ bi dɛn'na 'bʉ mi ts'ix a ra Jesús, dim pät'a ra the'bø't'e, nɛ mí ɛ̨n ʉ nɛ'a xtám bɛnt'a.  
\v 52 Pɛ nu'a hønt'a ra the'bø't'e bi bɛntpa a, nɛ bi 'dah pʉya nɛ bin 'yo mánxi bʉ ní mba. 
\s1 Ra Jesús bi mba ma dä bʉ 'bʉh yʉ mbäją 
\p  
\v 53 Nu'bʉ mi mba ma dä bʉ 'bʉh ra dąmbäją, bim pɛti ʉ ma ngurbihe ngue yʉ ngʉrpambäją nɛ yʉ dąc'yɛi nɛ yʉ xänbate niją.  
\v 54 Nɛ nu ra Pedro bin tɛt'i, i 'bɛjua thoho bʉ ni mba, gue'bʉ go mi zøm bʉ mbo rá mbä't'i rá ngu ra dąmbäją, nɛ bi hyuhmbʉ bʉ ʉ yʉ asmayo niją, bin tąspihʉ ʉ.  
\v 55 Nu yʉ ngʉrba mbäją nɛ gätho ʉ mi'da i øt' ran juąnbate, mi honi to'o da ma xʉn ho 'bɛpʉ dí yąp'a ra Jesús ngue da hyo, nɛ madague'a xʉn ngu ʉ bin yą pɛ xinga n'da ʉ bi ma njuąntho.  
\v 56 Xʉn ngu bi man yʉ fɛhni pɛ him bin tįn yʉ́m hma.  
\v 57 Xø bi ndants'ʉ 'da mahøn'a bi zänba man'da ra fɛhni ʉ, nɛ bi 'yɛ̨n ʉ: 
\p  
\v 58 ―Nuna ran 'yohʉ bi ma nɛ bi 'yɛ̨na, “Nugä ga yø't' ra niją ua, nt'øt'e yʉ́ 'yɛ yʉ ją'i, nɛ nu'bʉ ná hyupa ga høcä n'da ngue hinga nt'øt'e yʉ́ 'yɛ yʉ ją'i,” bi 'yɛ̨nna ran 'yohʉ, nɛ nugähe dá øhmbe 'bʉ mí 'yɛ̨nna, bi 'yɛ̨m bʉya. 
\p  
\v 59 Pɛ xinga gue'ʉ bin tįn ʉ yʉ́m hman ʉ.  
\v 60 Pɛ nu ra Jesús bin hɛ̨tho. Njo'o to bi dąti.  
\v 61 Nu'a ra ngʉrpa mbäją bi 'yän mahøn'a: 
\p ―Ha gue'e grá Cristo. Ha gue'e rá Ts'ʉnt'ʉ i Oją nuįxte rá ts'ɛdi. 
\p  
\v 62 Nu ra Jesús bi dąti: 
\p ―Guecä, nɛ guin nujʉ, nugä ngue dán ją'igä ua ja ra ximhäi, ga com'be rá ts'ɛdi Oją madą rá ts'ɛdi. Nɛ guin nujʉ 'bʉ bá pengä, ba ɛ̨cä bʉ ja yʉ güi, bi 'yɛ̨n'a ra Jesús. 
\p  
\v 63 Pɛ nu'a ra dąmbäją bi dʉnsɛ rá pahni, ɛ̨mbi hingui ɛ̨spa Oją ra Jesús nangue a bi ma. Nɛ bi 'yɛ̨m bʉya: 
\p ―Ya hin ga homhbʉ mi'da yʉ testigo,  
\v 64 nɛ dá øhmbʉ ya ngue hingui ɛ̨spa Oją na ran 'yohʉ. 'Bɛ'a guí mamhbʉ ga ørpahʉ ya, bi 'yɛ̨n a ra dąmbäją. 
\p Nɛ gätho 'da'angu bi man ʉ ngue di un ran ts'ɛmbi ngue da hyo.  
\v 65 Nu'ʉ 'da bʉya bi zox'a ra Jesús, nɛ bi gorpa rá dä, nɛ bi mbɛ'mi nɛ bi 'yɛ̨mbi, “Grá pøngahyą, man ya, to'o bi mbɛp'a'i,” bi 'yɛ̨n ʉ. Nɛ nu yʉ asmayo bʉ niją ɛ̨mmɛ bi mbɛmp'a rá hmi. 
\s1 Ra Pedro bi gøn a ra Jesús 
\p  
\v 66 Nu'bʉ mim 'bäpʉ ra Pedro bʉ mbo ra mbä't'i, bi thopʉ n'da ra xisu ngue rá 'yɛ̨hɛ ra dąmbäją.  
\v 67 Nɛ bi nu'a ra Pedro din tąspi, bi hyɛ̨'t'i nɛ bi 'yɛ̨mbi: 
\p ―Ɛ̨na nɛ'e gmín 'yohʉ ra Jesús ra mɛngu bʉ Nazaret, bi 'yɛ̨mp'a ra Pedro. 
\p  
\v 68 Pɛ nu'a ra Pedro bin cøni. 
\p ―Hin dí pądi 'bɛ'a nam bøn'a guím ma, bi 'yɛ̨n a ra Pedro. 
\p Nɛ bi 'uegue bi mba bʉ hänt ra goxthi. Nɛ bi mbah ra tamfø bʉya.  
\v 69 Ná ya'a ts'ʉ bʉya xø bi thopʉ ra 'yɛ̨hɛxisu bʉ 'bäh ra Pedro, nɛ bi 'yɛ̨mp'ʉ 'bʉpʉ: 
\p ―Nuna ran 'yohʉ, min 'yohʉ ʉ mi tɛn'na ra Jesús. 
\p  
\v 70 Pɛ nu'a ra Pedro bin cøni mahøn'a. Ná ya'a ts'ʉ bʉya, guesɛ ʉ mí 'bʉpʉ mi 'bäh ra Pedro bi 'yɛ̨n ʉ: 
\p ―Majuąni guín 'yohʉ ʉ nguetho grá mɛngu Galilea nɛ 'da igu bʉ gná yąhʉ ʉ, bi t'ɛ̨mp'a ra Pedro. 
\p  
\v 71 Nu'a ra Pedro bʉya bi 'yɛ̨mp'ʉ: 
\p ―Nu'bʉ him majuąni dí xi ahʉ, Oją da zɛgbä, janangue dí xi ahʉ, hin dí pącä a ran 'yohʉ guí mamhbʉ, bi 'yɛ̨n a. 
\p  
\v 72 'Bex bi mbah ná yondį ra tamfø bʉya. 'Bex bi bɛ̨n a ra Pedro 'bɛ'a xí xih ra Jesús ngue xí 'yɛ̨mbi: “Dí pącä ngue ná hyundį xqui cøngä 'bʉ bi mbah ná yondį ra øni,” xí 'yɛ̨mp'a ra Jesús. Nɛ nu'bʉ mi bɛ̨n a xí 'yøt'e, bi du rá mbʉi ra Pedro nɛ 'bex bin zoni. 
\c 15  
\s1 Ra Jesús bi mba ma dä bʉ bʉh ra ts'ʉt'abi ra Pilato 
\p  
\v 1 Nu'bʉ t'ʉxudi tho, nu yʉ ngʉrba mbäją nɛ yʉ dąc'yɛi nɛ yʉ xänbate niją nɛ gätho ʉ mi'da ma ngʉrbihe dyʉ́ judíohe, bin yąsɛ ʉ. Nɛ nubʉya bi zix a ra Jesús ngue di däp'a ra Pilato. Bin thą't' 'bʉ mi zits'i.  
\v 2 Nɛ nu ra Pilato bi 'yän'na ra Jesús: 
\p ―Ha gue e grá hmuts'ʉt'abi yʉ judío, bi 'yɛ̨mp'a. 
\p Bi dą a ra Jesús: 
\p ―Gue'a guím ma, bi 'yɛ̨na. 
\p  
\v 3 Nɛ nu yʉ ngʉrpa mbäją ɛ̨mmɛ bi yąpi.  
\v 4 Janangue a nu ra Pilato bi 'yän'na ra Jesús mahøn'a, bi 'yɛ̨mbi: 
\p ―Hanja hin ni thątya i di yąpi'i. Nɛ xʉn ngu 'bɛ'a gätho i xi'i, bi 'yɛ̨mbi. 
\p  
\v 5 Pɛ nu ra Jesús guexta'a him bi dąt'a ra Pilato. Janangue'a nu ra Pilato bi hyonya thoho. 
\s1 Ra Jesús bin t'un ran ts'ɛmbi ngue da du 
\p  
\v 6 Nu'a ra pa ram pɛti ra mbaxjua, ząi di thø a n'da ra ofädi ra Pilato hønt'a go nda'a da man yʉ ją'i.  
\v 7 Nɛ min ofädi n'da ran 'yohʉ i Barrabás, 'darpʉ mi ofädihʉ ʉ 'da'ingu bi 'yøthʉ ngue bin hote ʉ, bi dʉm'ma n'da ra sʉi.  
\v 8 Nu'bʉ mi zøh yʉ ją'i xʉn ngu bʉ mi 'bʉh ra Pilato, nu'ʉ bi xih ra Pilato di thøcpa n'da ra ofädi tengu nząi bi 'yøt' 'bʉ ra pa ram pɛti.  
\v 9 Janangue a nu ra Pilato bi 'yɛ̨mp'ʉ: 
\p ―Ha gue'a ni hmuts'ʉt'abihʉ gyʉ́ israelhʉ, gyʉ́ judíohʉ, ga thøc'ahʉ, bi 'yɛ̨mp'ʉ. 
\p  
\v 10 Nguetho mi pąh ra Pilato di sɛya thohoba ra Jesús yʉ ngʉrpa mbäją 'bʉ mi däp'a.  
\v 11 Pɛ nu yʉ ngʉrpa mbäją bi parpa yʉ ją'i gue'a ra Barrabás da 'yäh yʉ ją'i.  
\v 12 Nu ra Pilato xø bi 'yɛ̨mp'ʉ mahøn'a: 
\p ―Xina ni hmuts'ʉt'abihʉ, gyʉ́ israelhʉ, gyʉ́ judíohʉ, 'bɛ'a ga ørpä na bʉya, bi 'yɛ̨n'a. 
\p  
\v 13 Nu yʉ ją'i bʉya nts'ɛdi bi 'yɛ̨n ʉ: 
\p ―Go gui cuarpʉ ja ra pont'i na ra Jesús. 
\p  
\v 14 Pɛ nu ra Pilato bi 'yɛ̨mp'ʉ: 
\p ―'Bɛ'a gue man ts'o xʉ 'yøt'na, bi 'yɛ̨mp'ʉ. 
\p Nɛ nu'ʉ yʉ ją'i man'da nts'ɛdi bi 'yɛ̨n ʉ: 
\p ―Go cuarpʉ ja ra pont'i na, bi 'yɛ̨n ʉ. 
\p  
\v 15 Nu ra Pilato bi nde da 'yørpa rá pähä yʉ ją'i, janangue guehma go bi thøcpa a ra Barrabás. Nɛ bi manda da mba m'bɛi a ra Jesús nɛ da mba ma cuati bʉ ja ra pont'i. 
\p  
\v 16 Nu yʉ dofʉi bʉya, bi zixa ra Jesús bʉ mbo guepʉ ja yʉ́n säya yʉ dofʉi, nɛ bi zo ʉ gätho yʉ́ mindofʉihʉ 'bʉpʉ.  
\v 17 Nɛ bi mba ma hete n'da ra pahni xʉn jʉpoi a ra Jesús ngue tengu he yʉ ts'ʉt'abi, nɛ nts'ɛdi bi mba ma huspi n'da ra corona á m'be yʉ 'yʉ'uįni nguetho bi den thoho.  
\v 18 Nɛ bi zɛngua ʉ nɛ bi 'yɛnspa yʉ́ biba ʉ: “Damim 'bʉmanho gra hmuts'ʉt'abi yʉ judío,” bi 'yɛ̨mp 'bʉ mi denthoho.  
\v 19 Nɛ bi dɛspa rá yą yʉ za nɛ bi zots'i, nɛ bin dąnyahmu, ɛ̨na i thąnde pɛgue bi denthoho.  
\v 20 Nu'bʉ mi jua'a bi denni bi tonspa a ra pahni xʉn jʉpoi nɛ bi het'a rá pahni zɛhɛ. Bi gʉc pʉya ngue bi zits'i da 'døm'pʉ ja ra pont'i. 
\s1 Ra Jesús bi mba ma cuati bʉ ja ra pont'i nɛ bi du 
\p  
\v 21 Nɛ nu'bʉ mi mba bʉ 'yu, bin c'athʉ ra Simón, ra mɛngu bʉ Cirene, rá ta ra Alejandro nɛ ra Rufo, bí 'yɛ̨ a huąhi a. Nɛ nu yʉ dofʉi bʉya bi 'yørpa ra ts'ɛdi a ra Simón da duspa rá pont'i a ra Jesús.  
\v 22 Nɛ guepʉ ja ra nyuni Gólgota ní ts'ixa ra Jesús. Nu'a Gólgota in nde da ma “ra Nyuni Yąxmu.”  
\v 23 Nɛ nu'bʉ mi zøm bʉ, bin t'un ra vino ngue ma uąnts'i n'da ra 'yɛ̨thi xʉn ju a ra Jesús. Pɛ nu'a him bi zi a.  
\v 24 Nɛ nu'bʉ mi 'døm'pʉ ja ra pont'i bʉya, nu yʉ dofʉi bi 'yøt'a n'da ran tąha ʉ nangue yʉ́ he ra Jesús ngue i nde da bądi nda'a ní 'bø't'e da gąxa n'da ngu n'da.  
\v 25 Gʉto xudi 'bʉ mi mba n'dø'mi bʉ ja ra pont'i a ra Jesús.  
\v 26 Nɛ mán t'o't'i bʉ ja ra pont'i a í yąp'a bi 'yɛ̨na, “Rá hmuts'ʉt'abi yʉ judío na,” ɛ̨m bʉ. 
\p  
\v 27 Nɛ bi mba ma cuatihʉ ra Jesús yoho yʉ bɛ̨. 'Da a n'da yʉ pont'i. Nɛ bi 'bäm'pʉ ja rán 'yɛi a n'da nɛ bi 'bäm'pʉ ja rá gąha a man'da.  
\v 28 Nɛ nuna bin ja, mi mam bʉ ja rá t'ohni Oją maya'bʉ, bi 'yɛ̨na: “Da t'ɛ̨mbi ngue 'da'anguui ʉ yʉ dądits'oqui a.”  
\v 29 Nɛ nu yʉ ją'i bi thopʉ, bi ʉcpi nɛ bi denthoho, bi 'yɛ̨mbi: 
\p ―Ha hinga gue e gá ma ngue gui xo't' ma nijąhʉ nɛ hyupa tho gui hyøh mahøn'a.  
\v 30 Sä gui cąpʉ ja ra pont'i ya 'bʉ, nɛ gan yąnsɛ, bi 'yɛ̨mbi. 
\p  
\v 31 Nɛ ximangutho bi man ʉ yʉ ngʉrba mbäją bin 'yɛ̨mp'ʉ: 
\p ―Nuna, bi yąnba yʉ́ te ʉ 'da, pɛ hingui sä din yąnsɛ ya.  
\v 32 Gan nuhʉ ra Cristo, rá hmuts'ʉt'abi yʉ judío 'bʉ ba cąpʉ ja ra pont'i, gan nugähʉ, nɛ ga ɛ̨c'yɛihʉ bʉya, bi 'yɛ̨m 'bʉ mi denthoho. Nɛ ʉ mi cuathʉ bʉ, bi ʉcpa ra Jesús. 
\s1 Bi du ra Jesús 
\p  
\v 33 Nu'bʉ mi zøn a huxhyadi bʉya bim 'bɛxui gätho ra häi, ja gue'bʉ mi zøn a hyunde bin nɛqui mahøn'a.  
\v 34 Nɛ nu'a ra ora a ɛ xø i huxhyadi, nts'ɛdi bi mbah ra Jesús, bi 'yɛ̨na: 
\p ―Eloi, Eloi, lama sabactani, bi 'yɛ̨na. Nde da ma: “Ma Oją i, ma Oją i, hanja xcá hyɛga thoho.” 
\p  
\v 35 Nu'bʉ mi 'yø ʉ 'da 'bʉpʉ, bin 'yɛ̨mp'ʉ: 
\p ―Nuna, nzo a ra Elías, bin 'yɛ̨mp'ʉ. 
\p  
\v 36 Nɛ bán ti a n'da mí hą n'da tengu ra fʉnjo xí 'yot'i, bi fospʉ ja ra vino xʉn ju, nɛ bi ndøct'a n'da ra xithi. Pi uąspa ra Jesús ɛ̨mbi da zi, nɛ bi 'yɛ̨mp'ʉ min 'yohʉ: 
\p ―Pɛ 'bɛ ga undä na, ga nuhʉ 'bʉ da zøh ra Elías di tongui, bi 'yɛ̨mp'ʉ. 
\p  
\v 37 Pɛ nu'a ra Jesús nts'ɛdi bi mbafi nɛ 'bex bi du.  
\v 38 Nɛ nubʉ mbo ra dąniją 'bex gue bin xɛngui nde ra 'bø't'e mi ndam bʉ. Bá fʉh magąts'i nɛ bi zøtahäi a bin xɛni.  
\v 39 Nɛ nu'a rá hmu yʉ dofʉi, mi hɛ̨t'a ra Jesús bi mba 'bʉ mi du, nɛ bi 'yɛ̨na: 
\p ―Majuąni nuna ran 'yohʉ na, rá Ts'ʉnt'ʉ Oją na, bi 'yɛ̨n a ra hmudofʉi. 
\p  
\v 40 Nɛ mi 'bʉpʉ 'da yʉ xisu bʉ ma'ueni ts'ʉ, mi hant'a ra Jesús. Nu'a n'da ra Salomé a, nɛ nu'a man'da ra María, ra mɛngu Magdala, nɛ nu'a man'da ra María, rá mbe ra Jacobo nɛ ra José.  
\v 41 Guehya yʉ xisu mi tɛn ra Jesús 'bʉ mi 'bʉpʉ Galilea nɛ mi fäts'i. Nɛ ʉ mi'da yʉ xisu bi dɛn 'bʉ mi mba bʉ Jerusalén, mi 'bäpʉ. 
\s1 Jesús bi mba nt'ägui 
\p  
\v 42-43 Nɛ ya bin de, nɛ mim bɛ̨ni da 'yäcpa n'dihi rá ngøc'yɛi ra Jesús nguetho mi ts'ʉtho da dʉ'ma ra pa ran ts'äya, nɛ nu ra pa ran ts'äya njongui sä da t'ä a. Janangue a nu ra José ra mɛngu Arimatea, bi hyut'anzambʉi bi mba bán yąui ra Pilato, bi 'yäp a rá ngøc'yɛi ra Jesús. Nu ra José n'da rá ngʉrbi yʉ ją'i israel, pɛ gue'a n'da majuąni mi ɛ̨c'yɛ̨i Oją nɛ mi tøm'ma ra pa di manda ua rá ts'ɛdi Oją.  
\v 44 Nu ra Pilato bi hyonya thoho 'bʉ mi sifi bi du ra Jesús. Nɛ nubʉya bi mbɛhna n'da ba si a rá hmu yʉ dofʉi ngue da 'yän 'bʉ majuąni ya bi du.  
\v 45 Nɛ nu'bʉ mi man a rá hmu yʉ dofʉi gue bi du, nu ra Pilato bi 'yɛ̨mp'a ra José: 
\p ―Da zä gui tuxa rá ngøc'yɛi ra Jesús 'bʉ. 
\p  
\v 46 Nu a ra José bʉya, bi dän a n'da ra 'bø't'e nɛ bi mba bi tongba rá ngøc'yɛi ra Jesús, nɛ bi mbant'a ra 'bø't'e xi däi nɛ bi cʉ't' pʉ ja n'da ra hyądo gue ran 'yägui xí mba nthɛ̨qui bʉ ja n'da ra t'ʉmba'ye. Nɛ bi juaspa n'da ra xįndo xʉn ndoho bʉ ja rá goxthi ran 'yägui.  
\v 47 Nɛ nu'a ra María, ra mɛngu bʉ Magdala, nɛ man'da ra María ngue rá mbe a man'da ra José, bi nu hapʉ bi jät'i. 
\c 16  
\s1 Bi dąmbɛ̨ni ra Jesús 
\p  
\v 1 Nu'bʉ mi thoh ra pa ran ts'äya, nu'a ra María ra mɛngu bʉ Magdala, nɛ ra María rá mbe a man'da ra José, nɛ man'da ra xisu ngue ra Salomé, bi dän yʉ 'yɛ̨thi ngue yʉman'u ngue da mba bʉ ja ran 'yägui da gospa rá ngøc'yɛi ra Jesús, tengu man t'øt'ehe dyʉ́ judíohe.  
\v 2 Nɛ nt'ʉxudi dą ndomingo 'bʉ mi bøx ra hyadi bi mba bʉ ja ran 'yägui ʉ bʉya.  
\v 3 Nɛ bin 'yɛ̨mzɛhɛ ʉ: 
\p ―To'o da zä di 'uec'a ra do bí juaxpʉ ja ra hyądo, bi 'yɛ̨n ʉ. 
\p  
\v 4 Nɛ nu'bʉ mi zøm bʉ bi nu bʉya, ya ma 'ueque a ra do, ngue xʉn ndoho.  
\v 5 Nɛ nu'bʉ mi yʉrpʉ ja ra hyądo bʉya, bi nu n'da ran 'yohʉ mi hupʉ rá hyo ngue rán 'yɛi ra hyądo, mi he n'da ra pahni xʉn t'axi. Nɛ nu'ʉ yʉ xisu bin su 'bʉ mi nu.  
\v 6 Pɛ nu'a, bi 'yɛ̨mp'ʉ: 
\p ―O guín suhʉ. Dí pącä guí homhbʉ ra Jesús ra mɛngu Nazaret, ngue bi 'døm'pʉ ja ra pont'i, pɛ bi dąmbɛ̨ni a, njo'o ua ya. Dami nuhʉ ua mí 'bɛni, bi t'ɛ̨mp'ʉ yʉ xisu. 
\p  
\v 7 Nɛ xø bi 'yɛ̨na: 
\p ―Pɛ nuya ni mbähä gui xihmbʉ ra Pedro nɛ'ʉ mi'da yʉ́ xädi nɛ gui 'yɛ̨mfʉ gui tįmhbʉ bʉ Galilea a ra Jesús tengu tho bi xi ahʉ,” bi t'ɛ̨mp'ʉ yʉ xisu. 
\p  
\v 8 Nɛ nu'ʉ yʉ xisu bʉya 'bex bi bøn'a n'dihi bʉ ja ran 'yägui nɛ bá ɛ̨ ʉ, ɛ̨mmɛ di fɛt'ʉ nguetho bin su, nɛ njo'o to min nde din yąhʉ ngue bin su. 
\s1 Ra Jesús bin tįmmi ra María Magdalena 
\p  
\v 9 Nu'a ra Jesús bi dąmbɛ̨ni 'bʉ xudi thoho ndomingo. M'bɛt'o thoho bin tįmmi ra María ra mɛ̨ngu bʉ Magdala, ngue gue'a xí hyønba thi yoto yʉ zįthu.  
\v 10 Nɛ nubʉya bi mba a ra María, bá xip'ʉ yʉ́ xädi ngue bi dąmbɛ̨ni a ra Jesús, nɛ mí zon'ʉ ngue tu yʉ́ mbʉi, ngue bi du ra Jesús.  
\v 11 Nɛ nu'bʉ mi 'yøde ngue bi dąmbɛ̨ni nɛ bi man a ra María ngue bi nusɛ, pɛ him bi 'yɛ̨c'yɛi ʉ. 
\s1 Ra Jesús bin tįmhbʉ yoho yʉ́ xädi 
\p  
\v 12 Nubʉya bin tįmhbʉ mi yoho yʉ́ xädi a ra Jesús bʉ 'yu, 'dan'yo ts'ʉ bʉ án nu ʉ.  
\v 13 Nɛ nu'ʉ, bi mba ʉ bʉya, bá xi ʉ mi'da ngue xø bi nu mahøn'a, pɛ ngutho him bi 'yɛ̨c'yɛ̨i a bi man ʉ. 
\s1 Ra Jesús bi xi ʉ yʉ́ xädi da mamp'a rám hma 'bʉ mí ndex mahɛ̨ts'i 
\p  
\v 14 Rán zɛgui thoho bin tįmhbʉ gätho 'dɛ'ma'da yʉ́ xädi ra Jesús. Mi hupʉ ja ra mɛxa ʉ. Nɛ bi zʉ ʉ nguetho him bi 'yɛ̨c'yɛi a xi sifi ngue bi dąmbɛ̨ni a.  
\v 15 Nɛ nubʉya bi 'yɛ̨mp'ʉ: 
\p ―Ni mbähä gätho na ngʉni ra ximhäi, gui mamhbʉ ran ho ma'da'yo. Hønbʉ go hapʉ i 'bʉh yʉ ją'i gui xihmbʉ.  
\v 16 Nu'a to'o da 'yɛ̨c'yɛi nɛ din xixyą, gan yąnba rá te a. Pɛ nu'a hin da 'yɛ̨c'yɛi, da nu ran ʉnbi gätho yʉ pa maząi a.  
\v 17 Nɛ nu'ʉ to'o da 'yɛ̨c'yɛigui xʉn ngu yʉ hmɛpya ga japi da 'yøt'ʉ. Nangue ma ts'ɛdigä da hyøn a thi yʉ zįthu in 'yohʉ 'da yʉ ją'i, nɛ din yą 'dahma 'dan'yo yʉ nde,  
\v 18 nɛ nu'bʉ da bɛnt'ʉ yʉ pozʉ nte da ja ʉ, ngutho 'bʉ da zi ra 'yɛ̨thi ngue ran dąte, nte da ja ʉ. Nɛ di japi da yąn ʉ yʉn zäman'ʉ 'bʉ da gäspa yʉ́ 'yɛ, bi 'yɛ̨mp'ʉ yʉ́ xädi a ra Jesús. 
\s1 Bi ndex mahɛ̨ts'i a ra Jesús 
\p  
\v 19 Nɛ nu'bʉ mi gua a bi xih yʉ́ xädi, bi ts'ix bʉ mahɛ̨ts'i a ra Hmu, nɛ 'darpʉ ní conhui rá ts'ɛdi Oją.  
\v 20 Nu'ʉ yʉ́ xädi bi mba bʉya bi man rám hman Oją hønbʉ go hapʉ bi mba. Nɛ nu ra Hmu bi japi da zä da ma xʉn ho nɛ bi japi da 'yøt' yʉ hmɛpya 'dahma da 'yɛ̨c'yɛi yʉ ją'i yʉ́m hman ʉ. Nɛ hønt'a dí xi ahʉ ya.