\id JAS \h SANTIAGO \toc1 Ra søcuą bi 'yo't'a ra Jacobo Santiago \toc2 SANTIAGO \toc3 Stg. \mt1 SANTIAGO \mt2 Ra søcuą bi 'yo't'a ra Jacobo Santiago \c 1 \s1 Ran zɛngua \p \v 1 Nugä drá Jacobogä, rá 'yɛ̨hɛ̨gä Oją nɛ ma Hmuhʉ ra Jesucristo. Nɛ hønbʉ go hapʉ gá mbähä n'da ngu n'da ahʉ, dí zɛngua ahʉ ma mɛni ahʉ, ngue n'dat'ʉ mam bombøtahʉ ʉ 'dɛ'mayoho yʉ́ ts'ʉnt'ʉ ra Israel. \s1 Di 'dajʉ ran 'yomfɛ̨ni Oją \p \v 2 Ma zi cu ahʉ, nde'bʉ dan johyahʉ 'bʉ dí sähʉ yʉn ʉnbi, hønt'a go man ʉnbi dín nuhʉ. \v 3 Nguetho dí pąhmbʉ nu'bʉ da ts'äc ma t'ɛ̨c'yɛ̨ihʉ, gue'a ní jajʉ ga häthʉ xʉn ho a. \v 4 Pɛ i jatho ga häthʉ xʉn ho nɛ hin gan suhʉ, nɛ gue'a dín te ma mbʉihʉ a, nɛ di hąjʉ xʉn ho ra ts'ɛdi, nɛ nte ga 'bɛhmbʉ bʉya. \v 5 Pɛ nu'bʉ hin dí pąhmbʉ nda'a xʉn ho ga øthʉ, ga äfʉ Oją ran 'yomfɛ̨ni nɛ di 'dajʉ a. Nguetho di unni xʉn ho to'o da 'yäpi, nɛ hin di japi da mbɛ'ts' rá sä n'da. \v 6 Pɛ jatho n'dat'a gam bɛ̨mhbʉ 'bʉ ja 'bɛ'a dí äfʉ, nɛ hinga 'dahma'dan'yo gam bɛ̨mhbʉ. Hin ga øthʉ tengu ra t'øthe bʉ ja ra dądądehe, hønbʉ go hapʉ ní 'yɛn ran dąhi. \v 7 Nu ra ją'i i øt'e tengu a, sä im bɛ̨ni di un'na i äp a Oją, pɛ nte di unni. \v 8 Nguetho 'dahma'dan'yo im bɛ̨nsɛ, nɛ hingui sä n'dat'a da 'yøt'e. \v 9 Pɛ ɛ̨mmɛ di johya n'da zi hyoya 'yɛ̨c'yɛ̨i, nguetho i pądi ɛ̨mmɛ xʉn ngu di muui bʉ nan nu Oją. \v 10 Nɛ'a ra mɛmbɛti 'yɛ̨c'yɛ̨i, ɛ̨mmɛ di johya 'bʉ mi bądi hinga gue'a rá mbɛti ní numanho Oją a, ngue nu rá mbɛti tengu yʉ́ døni ʉ yʉ paxi i høe. \v 11 Ngue nu'bʉ xpám bøx ra hyadi ɛ̨mmɛ xʉm pa, di hmang yʉ paxi nɛ i høh yʉ́ døni bʉya, nɛ him man di nɛcmanho. Din jabʉ n'da ra mɛmbɛti 'bʉ hønt'a ra mbɛti in numanho, madague'bʉ di thoqui dim pɛfi, pɛ di 'bɛdi 'bɛ'a gätho i pɛ'ts'i. \s1 Ga häthʉ 'bʉ bi ts'äjʉ \p \v 12 Nu'bʉ ga häthʉ yʉn ʉnbi, dan johyahʉ bʉya. Nguetho nu'bʉ mi ts'äjʉ nɛ dá häthʉ, ya din 'dajʉ ra temaząi, tengu bi man Oją di 'dajʉ 'bʉ hønt'a gam bɛ̨mhbʉ a. \s1 Dím bɛ̨nsɛhʉ yʉ ts'oqui \p \v 13 Nu'bʉ 'bʉ'a n'da da bɛ̨ni da 'yøt'a n'da ra ts'oqui, pɛ hin da 'yɛ̨na Oją bi bɛ̨nbi. Nguetho xʉn ho Oją nɛ hingui xifi da 'yøt' ra ts'oqui n'da ra ją'i, nɛ xín da zä da si Oją da 'yøt' ra ts'oqui. \v 14 Pɛ n'da ngu n'da yʉ ją'i 'bʉ im bɛ̨ni da 'yøt' yʉ ts'oqui, pɛ bin 'yørpazɛhɛ nangue rán 'yomfɛ̨ni sɛ. \v 15 Nɛ nu'a 'bɛ'a bi numanho sɛ, nɛ nu'bʉ mi bɛ̨ni da 'yøt'e, nɛ gue'a dí mbʉxca yʉ ts'oqui rá mbʉi a. Nɛ nu'bʉ mi 'yøt'ʉ yʉ ts'oqui mi bɛ̨ni, nɛ man'da bi thoqui bi 'yør bʉya, nɛ gue'a dí nu ran ʉnbi maząi a bʉya. \v 16 Ma zi cu ahʉ, hin dan hyäzɛhɛhʉ 'bʉ dí øthʉ yʉ ts'oqui, gue'a hin gam bɛ̨mhbʉ Oją di 'bɛcpahʉ. \v 17 Nguetho xʉn hotho 'bɛ'a gätho di 'dajʉ Oją, nɛ hønt'ʉ gätho xʉn ho bí nɛxpʉ bí 'bʉ Oją, ngue bi zän yʉ nyot'i ua ja ra häi. Nu'ʉ ja'bʉ di 'bɛh yʉ́n nɛqui 'bʉ xʉ 'bät'ʉ, pɛ nu Oją njąm'bʉ di 'bɛh ran ho. \v 18 Rá pähä zɛhɛ Oją bi xąndgahʉ 'bʉ má hąmhbʉ rám hma majuąni, nɛ yʉ́ t'ʉhni gahʉ a bʉya. Janangue'a man'da xʉn hojʉ xinda gue'ʉ mi'da gätho bi 'yøt'e. \s1 Dan xähmbʉ ram hma nɛ ga øthʉ yʉ́n thɛhʉ \p \v 19 Gue'a dí pąhmbʉ a, ma zi cu ahʉ. Janangue'a dan ɛ̨hya dan xähmbʉ a rám hma, xinda gue'bʉ go dan yąsɛhʉ, ogue ga ɛ̨mhbʉ go dí pąsɛhʉ ngue dan junthʉ. \v 20 Nguetho nu'bʉ dadín junthʉ, hingui sä ga øthʉ 'bɛ'a nde Oją. \v 21 Pɛ ga ɛshʉ a ná øthʉ yʉ ts'oqui, nɛ ran ts'o ząi dá bɛ̨mhbʉ. Nɛ hin dan 'yɛ̨zɛhɛhʉ. Janangue'a da zä ga cʉ't' ma mbʉihʉ a ram hma, tengu'bʉ n'da ra hmudä da thupʉ, nɛ din te bʉ. Nɛ gue'a dí pøcpa ma mbʉihʉ a bʉya. \v 22 Pɛ hinga høntho dan xäthohʉ ram hma. Nguetho dán hyäzɛhɛhʉ 'bʉ dím bɛ̨mhbʉ hin'yʉ man'da ga øthʉ. Pɛ i jatho thocpa thoho ga øthʉ yʉ́n thɛhʉ a ram hma dadín xähmbʉ. \v 23 Nguetho nu'bʉ dí ɛ̨mhbʉ dadín xähmbʉ ram hma, nɛ hin dí øthʉ yʉ́n thɛhʉ, dadí pumbɛ̨ni thohʉ a dán xähmbʉ 'bʉ. Tengu'bʉ dí hɛ̨thʉ ran hyɛ̨dä ma hmihʉ, nɛ hin dí ząmhbʉ bʉ. \v 24 Dá nuhma a ma hmihʉ, pɛ 'bex dá pumbɛ̨nihʉ 'bʉ má 'uehmbʉ. \v 25 Pɛ nu'bʉ dan ząmhbʉ a ra 'da'yomhma, gue'a di zɛjʉ ga øthʉ yʉ́n thɛhʉ a. Nɛ nu'bʉ ząi dí øthʉ a, nɛ hin dí pumbɛ̨nihʉ a, di jącpahʉ Oją bʉya nangue 'bɛ'a gätho dí øthʉ. \v 26 Nu'bʉ sä ɛ̨na ørpa rá 'bɛfi Oją n'da, nɛ hin di jamansu 'bɛ'a ma, din hyäzɛhɛ 'bʉ, nɛ nte ní mbat'a ní 'yørpa rá 'bɛfi Oją 'bʉ. \v 27 Pɛ nuna majuąni rá 'bɛfi Oją ma Tahʉ da numanho 'bʉ ga fäxhʉ yʉ hyoya t'ʉhni, nɛ yʉ xisu xʉn du yʉ́ ndø, ngue in nu ran ʉnbi. Nɛ nde'bʉ dam fäsɛhʉ hin di ts'onga man 'yomfɛ̨nihʉ rán t'øt'e ra ximhäi. \c 2 \s1 Hin ga huandahʉ to'o gan numanhohʉ \p \v 1 Ma zi cu ahʉ, nu'bʉ dí ɛ̨c'yɛ̨ihʉ ma Hmuhʉ ra Jesucristo ngue mixte xʉn ho a, nde'bʉ ga øthʉ tengu i øt'a, ngue hin ga huandahʉ to'o dín numansuhʉ. \v 2 Xi'bʉ da zøm bʉ ja mam pɛtihʉ n'da ran 'yohʉ i fo rá 'yɛ ram fo'yɛ ɛ̨mmɛ xʉm hmadi, nɛ mahotho rá he. Nɛ da zøm bʉ n'da zi hyoya hingui ho rá he. \v 3 Nɛ man'da gan numanhohʉ a mahotho rá he, xinda gue'a n'da zi hyoya. Nɛ ga ɛ̨mfʉ a mahotho rá he: “Nu'i n'yø, damin säya ts'ʉ ua ja ran thuts'i,” ga ɛ̨mfʉ. Nɛ nu'a zi hyoya bʉya: “Nu'e, damím 'bäh nʉ ogue damí hyuh nʉ häi ja rá hyo ran thuts'i,” ga ɛ̨mfʉ a bʉya. \v 4 Ha hin dím bɛ̨mhbʉ ngue yoho man t'øt'ehʉ 'bʉ dí samhbʉ a nan hyoya ʉ 'da, nɛ nu'a na mɛmbɛti ʉ 'da, gue'a na ɛ̨spahʉ ʉ. Nɛ guexta'a ra ts'oqui dí øthʉ 'bʉ dí huandahʉ a dín numanhohʉ. \v 5 Ma zi cu ahʉ, damí 'yøhmbʉ na ga xi ahʉ. Ha him bi huan Oją ʉ xʉn ngu i hyoya bʉ na nu ra ximhäi, ngue da dįn a man'da di muui, ngue da gomhbʉ yʉ́n jąpi ʉ di un yʉ́ t'ʉhni Oją. Nɛ gue'a bi ma majuąni di un'ndʉ to'o gätho da bɛ̨n a. \v 6 Pɛ nuya gá 'yąsäbahʉ yʉ hyoya. Ha hin dí pąhmbʉ ngue gue'ʉ yʉ mɛmbɛti di ʉngahʉ, nɛ i sixcahʉ bʉ ja yʉ ngunts'ʉt'abi. \v 7 Ha hinga gue'ʉ yʉ mɛmbɛti dí øhmbʉ im man ra ts'ore nangue rá hoga thuhu ma Hmuhʉ ra Cristo. \v 8 Pɛ: “Ga huɛ̨c ma miją'ihʉ tengutho bʉ na huɛ̨czɛhɛ ma ją'ihʉ.” Guehna xʉn ho ga øthʉ na, nguetho rán t'ɛ̨di ra Cristo mixte thoho a, tengu man t'o't'i bʉ rám hman Oją. \v 9 Pɛ nu'bʉ hinga gätho yʉ ją'i dadí huɛ̨jʉ, ra ts'oqui a dí øthʉ 'bʉ, nɛ dín dupatehʉ a ran t'ɛ̨di ngue im ma gätho 'da i gu bʉ dán huɛ̨jʉ. \v 10 Pɛ dín ndehʉ made tho ga øthʉ gätho rán t'ɛ̨di Oją. Pɛ madahønt'a n'datho rán t'ɛ̨di Oją hin dá øthʉ, ya dín dupatethʉ gätho rán t'ɛ̨di Oją 'bʉ. \v 11 Ngubʉ dí ørpahʉ yʉ́n t'ɛ̨di Oją ngue bi 'yɛ̨na: “O guí øthʉ ran 'yomt'ɛ̨ni,” nɛ: “O guí hącpahʉ rá te ni miją'ihʉ,” bi 'yɛ̨na. Madague'bʉ hin dí øthʉ ran 'yomt'ɛ̨ni, pɛ dí hącpahʉ rá te ma miją'ihʉ, guemhma dín dupatethʉ gätho rán t'ɛ̨di Oją 'bʉ. Nguetho n'dat'a Oją bi ma gätho yʉ́n t'ɛ̨di. \v 12 Pɛ nu'a rán t'ɛ̨di ra Cristo, gue'a di zɛjʉ ga øthʉ yʉ́n thɛhʉ. Nɛ gue'a rán t'ɛ̨di dí 'yängahʉ Oją a 'bʉ dá øthʉ o hin'na. Janangue'a ga jamansuhʉ a dím mamhbʉ nɛ'a dí øthʉ. \v 13 Nɛ nu'bʉ him bi 'yøt' ran huɛ̨cate n'da, nɛ hingui ngu 'bɛ'a dí huɛ̨c Oją a 'bʉ bi juąnbi. Pɛ nu'bʉ bi 'yøt' ran huɛ̨cate n'da, da bømanho 'bʉ bi juąnba Oją a. \s1 Hingui ho 'bʉ nte n'youi yʉn t'øt'e rá t'ɛ̨c'yɛ̨i n'da \p \v 14 Ma zi cu ahʉ, 'bɛ'a gue ní mba a i øt' i 'da sä ɛ̨na ja yʉ́ t'ɛ̨c'yɛ̨i, pɛ hingui øt'ʉ yʉ́n thɛhʉ. Hin da yąn Oją n'da 'bʉ sä ɛ̨na ja rá t'ɛ̨c'yɛ̨i. \v 15-16 Xi'bʉ 'bʉ'a n'da ma cuhʉ ra 'yąhe nɛ sä ra thuhu. Nɛ ga ɛ̨mfʉ: “Ní mba, bá he ni he, nɛ bán sihmɛ, da hyu ni mbʉi,” ga ɛ̨mfʉ. Pɛ nte dá unhdʉ 'bɛ'a honi. 'Bɛ'a gue ní mba a dá ørpahʉ 'bʉ. \v 17 In jabʉ n'da 'bʉ hingui øt' yʉn t'øt'e rán säui rá t'ɛ̨c'yɛ̨i, nu rá t'ɛ̨c'yɛ̨i nte di muui, tengu'bʉ n'da ra du ngue hingui di 'yąni. \v 18 Pɛ nu'bʉ gui 'yɛ̨njʉ: “Nu'i ja ni hogant'øt'e, pɛ nugähe dí ɛ̨c'yɛ̨i mbo ma mbʉihe.” Nɛ ga xi'ahʉ bʉya, damí 'yurca ni t'ɛ̨c'yɛ̨i ngue nte n'youi nin t'øt'ehʉ, gan nugä. Nugä da zä ga ut ahʉ yʉn t'øt'e dí øt'ä, janangue'a di nɛqui ma t'ɛ̨c'yɛ̨igä ngue majuąni a. \v 19 Guí pąhmbʉ i 'bʉ Oją, pɛ hin dí gua a zi ts'ʉ. Nguetho nɛ'ʉ yʉ zįthu i pądi i 'bʉ Oją, pɛ ɛ̨mmɛ di fɛt'i, nguetho yʉ́n sʉihʉ Oją ʉ. \v 20 Gyʉ́ 'yąmbʉihʉ, ha hin guí pąhmbʉ ngue xingui ts'ʉ nte di muui ni t'ɛ̨c'yɛ̨ihʉ 'bʉ hin te guí øthʉ. \v 21 Nde'bʉ gam bɛ̨mhbʉ ts'ʉ nangue mam bombøtahʉ ra Abraham. Ja bi nɛqui a xmí pą Oją xʉn ho 'bʉ mi 'yøt'a bi xifi, ngue bi gäxpʉ ja ra do a Isaac rá ts'ʉnt'ʉ, ngue ɛ̨na xtá hyo xtí un'na Oją. \v 22 Nangue bi 'yɛ̨c'yɛ̨i mbo rá mbʉi, bin ja ra ts'ɛdi bʉya ngue da 'yøt'ʉ yʉ́n thɛhʉ. Janangue'a rám pɛ ra t'ɛ̨c'yɛ̨i ʉ yʉn t'øt'e. \v 23 Nɛ gue'a mi mam bʉ ja rám hman Oją, bi 'yɛ̨na: “Nu ra Abraham bi 'yɛ̨c'yɛ̨i a bi man Oją, janangue'a bi 'yɛ̨mp Oją xʉn ho,” nɛ bi 'yɛ̨mbi rá amigo xʉn ho Oją bʉya. \v 24 Dí pąhmbʉ ya, i ɛ̨mp Oją xʉn ho n'da ra ją'i 'bʉ øt' rán säui rá t'ɛ̨c'yɛ̨i, nɛ hinga sä da 'yɛ̨na ɛ̨c'yɛ̨i Oją. \v 25 Ximangutho a Rahab, ngue ra xisu ząi min 'yomt'ɛ̨ni mam 'bɛt'o. Pɛ bi 'yɛ̨mp Oją xʉn ho 'bʉ midí nɛqui rá t'ɛ̨c'yɛ̨i, 'bʉ mi 'yøt'a ran ho bi 'yøt'e, ngue bi jamansu ʉ yʉ 'yɛ̨c'yɛ̨i 'bʉ mi mba bá ąspa rá hnini. Nɛ bá uti n'dan'yo ra 'yu bá hąx 'bʉ mam bá pengui, janangue'a him bi mba mfɛnt'i ʉ. \v 26 Ja ga pąhmbʉ bʉya ngue hingui ho rá t'ɛ̨c'yɛ̨i n'da 'bʉ hingui øt'ʉ yʉ́n thɛhʉ, tengu n'da ra ją'i xʉn du ngue hin'yʉ bʉ rá mbʉi. \c 3 \s1 Ga sąmzɛhɛ ma jąnihʉ \p \v 1 Ma zi cu ahʉ, nde'bʉ hinga gätho dan xänbatehʉ bʉ ja ram pɛti. Nguetho dí pąhmbʉ Oją da nu 'bɛ'a dí øthʉ, nɛ nuje, man'da da 'yängahe Oją, xinda gue'bʉ hin xcán xänbatehe. \v 2 Nɛ gätho gahʉ xʉn ngu yʉ nidi ja'bʉ dí øthʉ yʉ ts'oqui. Pɛ nu'bʉ 'bʉ'a n'da xinga n'da ra ts'oqui im ma, ya xʉn te xʉn ho rá mbʉi a, nɛ i pądi di jamansu xʉn ho gätho i øt'a 'bʉ. \v 3 Tengu'bʉ dí cärbahʉ yʉ́n ts'are yʉ fani, da 'yøt'a dí xihmbʉ bʉya, nɛ hinga hønt'a rá nde di 'bä't'i, pɛ 'da dí 'bäthoho. Ngutho 'bʉ i sąmzɛhɛ rá jąni n'da, nɛ hinga hønt'a rám hma da bądi da ząmmi, pɛ da da bądi di jamansu xʉn ho gätho i øt'e. \v 4 Nɛ tengu ra dąbarco, madague'a xʉ ndoho, nɛ ts'ɛdi ran dąhi i joni, pɛ ɛ̨mmɛ zicuɛ a ní mba ma 'yoni, pɛ hønbʉ go da ndepe dí mba a di 'yoni. \v 5 Ngutho ma jąnihʉ, zicuɛ, pɛ ɛ̨mmɛ xʉn ngu da bøni nangue 'bɛ'a da ma. O tengu'bʉ n'da ra dɛspi zicuɛ, pɛ ɛ̨mmɛ xʉn ngu 'bɛ'a da 'yudi, nɛ da zä da 'yu a n'da ra xąnthø xʉ ndoho. \v 6 Nguetho ma jąnihʉ tengu'bʉ n'da ra sibi. Nɛ man'da xʉn ts'o øt' ma jąnihʉ xinda gue'a ma 'yɛhʉ ogue ma guahʉ. Nɛ gue'a ní ts'oni gätho dí øthʉ a, nɛ di xąnd ran ts'o gätho ra ximhäi, ngue di bɛ̨nba a ra zįthu. \v 7 Pɛ nu yʉ ją'i man'da da zä di maxubi hønt'a go má zate nɛ yʉ doja nɛ yʉ pozʉ nɛ yʉ huą. \v 8 Pɛ nu rá jąni n'da, njo'o to da zä di hąt ra 'yu. Nɛ i hote, tengu n'da ra pozʉ, ɛ̨mmɛ in cuɛ, ran dąte a rá nde. \v 9 Nangue ma jąnihʉ sä dí ɛ̨mhbʉ dí ɛ̨spahʉ Oją ma Tahʉ, pɛ nɛ dí äfʉ ra 'yąnthį ma miją'ihʉ. Pɛ nu'ʉ, bi zän'na Oją ʉ, bi ndepe dim 'bʉi tengu tho Oją ʉ. \v 10 N'dat'a ma ndehʉ ná yąhʉ 'bʉ dí ɛ̨spahʉ Oją nɛ'bʉ dí äfʉ ra 'yąnthį ma miją'ihʉ. Pɛ ma zi cu ahʉ, hingui sä ga øthʉ tengu a. \v 11 Ha i sä 'darbʉ da bøhmi ra dehe xʉn ho a ra dehe xʉn xą. \v 12 O 'bɛ'a di ja yʉ za'ixi, ma zi cu ahʉ, ha nɛ'ʉ yʉ pɛni i zʉpʉ. O xi n'da ra zabot'i, ha zʉpʉ yʉ ixi. Xíngui sä 'darbʉ da bøhmi ra dehe xʉn ho a hingui ho. \s1 Bí nɛxpʉ bí 'bʉ Oją ran 'yomfɛ̨ni xʉn ho \p \v 13 Nu'bʉ dí pąhmbʉ ran 'yomfɛ̨ni, pɛ ga uhmbʉ 'bʉ, nangue ran hocją'i ga øthʉ, nɛ hin dan 'yɛ̨zɛhɛhʉ, guepʉ da fądi majuąni i ja man 'yomfɛ̨nihʉ. \v 14 Pɛ nu'bʉ xʉn ju dím bɛ̨nba ma miją'ihʉ nangue ran ts'ɛya, nɛ dadí mispahʉ, nɛ sä dí ɛ̨mhbʉ ja man 'yomfɛ̨nihʉ, pɛ ra fɛhni a dím mamhbʉ 'bʉ. \v 15 Pɛ nuna ra ts'on'yomfɛ̨ni na him bí nɛxpʉ bí 'bʉ Oją, pɛ bi nɛquida ua ja ra ximhäi, nɛ dá bɛ̨nsɛ ma mbʉihʉ, nɛ ra zįthu bi bɛ̨ngahʉ tengu na. \v 16 Nguetho nu'bʉ dí øthʉ ran ts'ɛya, nɛ dín nde dam mixtehʉ, nu'bʉ, dí øthʉ gätho yʉ ts'oqui 'bʉ, nɛ yʉ sʉi. \v 17 Pɛ nu ran 'yomfɛ̨ni di 'dajʉ Oją, n'dat'a gam bɛ̨mhbʉ, nɛ ga hocpahʉ rá mbʉi ma miją'ihʉ, nɛ gan numanhohʉ ʉ, nɛ din ja man huɛ̨catehʉ, nɛ ga fäxhʉ ʉ, nɛ hin da goh ma mbʉihʉ 'bʉ ja a dí xihmbʉ ʉ, nɛ hin ga häthʉ ʉ. \v 18 Pɛ nu'bʉ jante thoho ga hocpahʉ rá mbʉi ma miją'ihʉ, dí øthʉ tengu'bʉ dí pomhbʉ ra hmudä dí bøx ran ho 'bʉ. \c 4 \s1 Hin ga øthʉ rá pähä ra ximhäi \p \v 1 Ha hin guí pąhmbʉ hapʉ di nɛqui ʉ yʉn sʉi guí øthʉ, nɛ yʉn heque. Ha hinga gue'ʉ di ho ni mbʉi zɛhɛhʉ a gnín sʉhmbʉ. \v 2 Nu'a hin ní zä gui tįmhbʉ a guín ndehʉ, gue'a gnín hote thohohʉ a. Nɛ gue'a ran ts'ɛya a gnín sʉhmbʉ 'nɛ gnín tunhdʉ, nguetho hingui sä gui tąhmbʉ a guín ndehʉ nangue ni pähä zɛhɛhʉ. Pɛ hin guí tįmhbʉ ngue hin guí äfʉ Oją. \v 3 Pɛ madague'bʉ guí äfʉ Oją a guín ndesɛhʉ, pɛ hin di 'da'ahʉ, nguetho hingui ho guím bɛ̨mhbʉ, guín nde gui xąnd ni pähä zɛhɛhʉ. \v 4 Sä guí ɛ̨mhbʉ hønt'a Oją guím bɛ̨mhbʉ, nɛ ya guí tɛn thohohʉ ra ximhäi. Ha hin guí pąhmbʉ gadín sʉhmbʉ Oją 'bʉ guín numanhothʉ ra ximhäi. \v 5 Uague guí ɛ̨mhbʉ säti thoho bi man rá t'ohni Oją ngue bi 'yɛ̨na: “Pɛ ɛ̨mmɛ dín ndepe da bɛ̨ngui, janangue'a dá un ma Hogandąhi di huɛ̨c'ʉ, nɛ di jamansup yʉ́ mbʉi,” bi 'yɛ̨n Oją. \v 6 Pɛ di zɛt'a ni mbʉihʉ Oją, n'damhma da zä hønt'a guim bɛ̨mhbʉ a. Janangue'a ɛ̨n Oją, di un rá mate n'da 'bʉ hin din 'yɛ̨zɛhɛ, pɛ da zʉ a n'da 'bʉ din 'yɛ̨zɛhɛ, i ɛ̨n rá t'ohni Oją. \v 7 Damin unsɛhʉ ya ngue di manda ahʉ Oją, nɛ dami sʉhmbʉ ra zįthu, da 'dagui nangue'ahʉ. \v 8 Ząi damim bɛ̨mhbʉ ngue 'darbʉ guí 'bʉhmbʉ Oją, nɛ ząi da hyut'a ni mbʉihʉ bʉya. Dami 'yɛshʉ yʉ ts'oqui guí øthʉ, nɛ hingui yoho da bɛ̨n ni mbʉihʉ. \v 9 Pɛ i jatho da du ma mbʉihʉ nguetho dyʉ́ ts'om'bäi hʉ. Nɛ dan zomhbʉ, hingui sä dan thethohʉ. Nu ma thedehʉ dim pommi ra ts'oni, nɛ nu man johyahʉ dim pommi ra dumbʉi. \v 10 Nɛ ga øthʉ ngue hin'yʉ ma ts'ɛdi zɛhɛhʉ bʉ ja rá hmi Oją. Ga äfʉ ra punbi, janangue'a di pungahʉ nɛ di jajʉ dan johyahʉ bʉya. \s1 Hin dan c'ąman'ʉhʉ \p \v 11 Ma zi cu ahʉ, o gadín c'ąman'ʉhʉ, nguetho nu'bʉ gadín c'ąman'ʉhʉ, masque guím bɛ̨mhbʉ hingui ho rán t'ɛ̨di Oją i ɛ̨na dan huɛ̨jʉ. Nɛ nu'bʉ hin dí øthʉ rán t'ɛ̨di Oją, ɛ̨na gue'bʉ jasɛ man t'ɛ̨dihʉ 'bʉ. \v 12 Pɛ hønt'a n'da sä di 'dajʉ yʉn t'ɛ̨di, nguetho Oją a, nɛ hønt'a sä da yąn'a n'da nɛ i sä di jua'a n'da. Pɛ ha dím bɛ̨mhbʉ dyʉ ojąhʉ ngue sä ga ɛ̨mhbʉ ja yʉ́ ts'oqui ʉ 'da. \s1 Hin dí hand bʉ ní 'yɛ̨h man zaquihʉ \p \v 13 Mbähä dan 'yomfɛ̨nihʉ ts'ʉ ya, nguetho dí ɛ̨nthohʉ: “Nuya ogue nixudi ga mbähä n'danni, dam 'bʉhmbʉ n'da jɛya bʉ, nɛ dam pɛhmbʉ, ga tąhmbʉ,” dadín 'yɛ̨mfʉ. \v 14 Pɛ hingui sä gam mamhbʉ tengu a, nguetho ya hin dí pąhmbʉ 'bɛ'a ga øthʉ, nɛ hin dí hand bʉ ní 'yɛ̨h man zaquihʉ. Tengu tho n'da ra güi, guín nu, jabʉ, nɛ xø gán nu, hin'yʉ bʉ. Njarbʉ n'da ra ją'i. \v 15 Pɛ nde'bʉ ga ɛ̨mhbʉ: “Nu'bʉ da nde Oją, dam 'bʉhmbʉ ts'ʉ, nɛ din ja 'bɛ'a da zä ga øthʉ bʉya.” Guehna gam mamhbʉ na ya. \v 16 Pɛ dán 'yɛ̨zɛhɛhʉ 'bʉ hin dá äfʉ Oją 'bɛ'a da zä ga øthʉ. Pɛ ra ts'oqui a. \v 17 Nu'bʉ dí pąhmbʉ a ran ho, nɛ hin dí øthʉ a, ra ts'oqui a 'bʉ. \c 5 \s1 N'da ran zofo i sih yʉ mɛmbɛti \p \v 1 Damin 'yomfɛ̨nihʉ ts'ʉ gyʉ mɛmbɛtihʉ, gan zomhbʉ nɛ ga mbahmbʉ nguetho nts'utho ra 'yąnthį guin nuhʉ. \v 2 Nu'a 'bɛ'a gä guí pɛshʉ tengu'bʉ xʉ 'ya bʉ nam bɛ̨n Oją, nɛ ni hehʉ tengu'bʉ xʉn za yʉ zu'uɛ̨. \v 3 Nu ni mbɛtihʉ xʉn ts'om bʉ na nu Oją a, nguetho nin ts'iyatehʉ a gní tįmhbʉ ʉ, nɛ hin gá pąhmbʉ nda'a xʉn ho xquí jafʉ. Nɛ gue'a dí jua ahʉ a tengu'bʉ ra sibi. Nɛ tengu'bʉ guidí munshʉ a ran ʉnbi guin nuhʉ 'bʉ ran zɛgui. \v 4 Gá hyät ni mbɛfihʉ hin gá juarpahʉ yʉ́n zäbi 'bʉ min xopʉ ni huąhihʉ. Nɛ nu'a ran zäbi gá cønba ni mbɛfihʉ, nɛ gue'a dí yąp ahʉ a. Nɛ nu'a rá ts'oni ni mbɛfihʉ bi 'yø Oją tąte thoho rá ts'ɛdi, nɛ da hyą ra güɛnda nangue'ʉ. \v 5 Nu'ahʉ gám 'bʉhmbʉ nangue nin johya zɛhɛhʉ nguecua ja ra ximhäi gyʉ́ ziyatehʉ. Nɛ bi zac ni mbʉihʉ tengu n'da ra ts'ʉdi. Pɛ gue'a dín ja'ahʉ tengu'bʉ ran thots'ʉdi 'bʉ rán zɛgui ra pa. \v 6 Nɛ nu'ahʉ guí cothʉ fädi ʉ nte in dupate, nɛ xø guí hohʉ bʉya, nɛ hin di mu. \s1 Ga häthʉ 'bɛ'a i t'ørcahʉ \p \v 7 Janangue'a ma zi cu'ahʉ, nu'bʉ i t'ørcahʉ a, pɛ hin dan xømbʉihʉ, nɛ ga tømhbʉ gue'bʉ go bá ɛ̨h ma Hmuhʉ ra Cristo. Tengu'bʉ dí tuhmbʉ yʉ hmudä ua ja ra häi, dí tømhbʉ hønt'bʉ go njąm'bʉ ba ɛ̨h ra 'ye, di hoqui 'bɛ'a gä xtá tuhmbʉ bʉya. Nɛ din ja a mi numanhohʉ din ja bʉya. \v 8 Janangue'a ga sɛthʉ hin dan xømbʉihʉ, nguetho ya him maya'a ba ɛ̨h ra Hmu. \v 9 Ma zi cu'ahʉ, hin ga ɛ̨mhbʉ rá ts'oqui na n'da ma cuhʉ 'bʉ dín nuhʉ yʉn ʉnbi, nɛ xømhma di ʉngahʉ Oją. Pɛ guim bɛ̨mhbʉ mi ts'ʉtho da zø'a ra zɛ'mi ya. \v 10 Ma zi cu'ahʉ, gam bɛ̨mhbʉ gue bi hyät yʉn ʉnbi ʉ yʉ́ pøngahyą Oją, nɛ ngutho ga häthʉ ʉ. \v 11 Nguetho dí pąhmbʉ mająpi ʉ i hät yʉn ʉnbi. Xtá øhmbʉ ngue bi hyät yʉn ʉnbi a ra Job, nɛ xʉn ngu ran ho bi t'ørpa m'bɛjua. Nguetho nu'a Oją xʉn ngu rán huɛ̨cate nɛ xʉn ngu rá mate. \v 12 Hnɛhi thoho hin ga uąspahʉ rá thuhu Oją a mam hmansɛhʉ, xín ga ndønbahʉ rá thuhu 'bɛ'a man'da jaua ja ra häi ngue ga ɛ̨mhbʉ di zɛrca mam hmansɛhʉ. “Ha guí ɛ̨c'yɛ̨i a dí xi'i uague hin'na,” ga ɛ̨mthohohʉ. Janangue'a hin di ʉngahʉ Oją. \s1 Dan yąhʉ Oją \p \v 13 Nu'bʉ dín nuhʉ ran ʉnbi, dan yąhʉ Oją 'bʉ. O nu'bʉ dadín johyahʉ, dan tuhmbʉ n'da ra thuhu ngue dí ɛ̨spahʉ Oją. \v 14 Nu'bʉ xʉn ʉjʉ, ga xihmbʉ yʉ ngʉrbi bʉ ja ram pɛti ba ɛ̨hɛ̨ da 'yäp rá mfäts'i ra Hmu, nɛ da jajʉ ra aceite nangue rá thuhu ra Hmu. \v 15 Nɛ Oją di 'uec'a ran ʉ dí hɛ̨mfʉ, nguetho dá ɛ̨c'yɛ̨ihʉ ngue majuąni da yąnjʉ 'bʉ má äfʉ a. Nɛ nu'bʉ ma ts'oquihʉ a dán hyɛ̨nhdʉ, pɛ di pungahʉ. \v 16 Nɛ dan xih ma ts'oquihʉ n'da ngu n'dajʉ, janangue'a da zä dan 'yäfʉ rá mate Oją n'da ngu n'dajʉ, nɛ nu'bʉ xʉn ʉ n'da da yąm bʉya. Nguetho xʉn ngu rá ts'ɛdi da 'yøt' Oją 'bʉ da 'yäp a majuąni n'dat'a Oją im bɛ̨ni, nɛ gue'bʉ di bɛ̨nba Oją a i ädi. \v 17 Tengu a ra Elías, nu'a n'da ra ją'i thoho tengu gahʉ, nɛ bi hyąh rá mbʉi bi 'yäp Oją ngue hin din 'ye. Nɛ him bin 'ye ua ja ra ximhäi gätho nhyunjɛya nɛ n'dato ząna. \v 18 Nɛ xø bin yąui Oją mahøn'a ngue bi 'yäp ra 'ye. Nɛ bá pɛnh'na Oją ra 'ye, nɛ bi bøx yʉ hmudä ua ja ra häi bʉya. \v 19-20 Ma zi cu'ahʉ, nu'bʉ n'da ra 'yɛ̨c'yɛ̨i da 'uepʉ ja ra 'yu xʉn juąni, nɛ nu'bʉ da zä ba sihʉ mahøn'a, ga pąhmbʉ ngue dá yąnbahʉ rá te a xí 'uegue. Nɛ madague'bʉ xʉn ngu yʉ́ ts'oqui, pɛ bi mba ma punbi.