\id HEB \h HEBREOS \toc1 Ra søcuą bi 'bɛnba yʉ 'yɛ̨c'yɛi, yʉ israel, ngue na yą ra hebreo ʉ \toc2 HEBREOS \toc3 He. \mt1 HEBREOS \mt2 Ra søcuą bi 'bɛnba yʉ 'yɛ̨c'yɛi, yʉ israel, ngue na yą ra hebreo ʉ \c 1 \s1 Bin 'yusɛ Oją nangue'a rá Ts'ʉnt'ʉ \p \v 1 Nu'bʉ maya'bʉ thoho 'dahmi ts'ʉ bʉ í 'yu'a rán 'yomfɛ̨ni Oją, nɛ 'dahma 'dan'yo bʉ á xi'ʉ yʉ́ pøngahyą. Nɛ gue'ʉ bi xi a mam bombøtahʉ ʉ, gue dyʉ israelhʉ. \v 2 Pɛ nuya rán zɛgui yʉ pa ya, bi jajʉ ga pąhmbʉ xʉn ho Oją ya nangue rá Ts'ʉnt'ʉ bi zøcua dí 'bʉhmbʉ. Nɛ guesɛ a rá Ts'ʉnt'ʉ í 'yøt' Oją gätho yʉ ximhäi, nɛ bi zänni dim Hmu 'bɛ'a gätho i ja. \v 3 Nɛ ní 'yɛ̨pʉ bí 'bʉ Oją rá Ts'ʉnt'ʉ tengu'bʉ rá thai ra hyadi, gue'a di jajʉ ga pąhmbʉ a rán ho Oją. Nɛ tengu 'bʉ ra sello, 'da angu da bøni. Nɛ di 'yonsɛ 'bɛ'a gätho i ja a rá Ts'ʉnt'ʉ Oją, nangue rám hma i ja rá ts'ɛdi. Nɛ nu'bʉ mí juasɛ bi hoga ma ts'oquihʉ ua, bi mbeng bʉ mahɛ̨ts'i 'darpʉ ní mandaui a tąte thoho i ja rá ts'ɛdi. \s1 Man'da i ja rá ts'ɛdi rá Ts'ʉnt'ʉ Oją xinda gue'ʉ yʉ́m 'bɛhni mahɛ̨ts'i \p \v 4 Nu rá Ts'ʉnt'ʉ Oją 'bʉ ya xí hogahʉ, bin t'un rá ts'ɛdi xʉn ho xinda gue'ʉ yʉ́m 'bɛhni mahɛ̨ts'i. Nguetho ya rá Ts'ʉnt'ʉ zɛhɛ Oją a, i conhui rá ts'ɛdi rá Ta xinda gue'ʉ yʉ́m 'bɛhni. \v 5 Nguetho: \q1 Nu'i ma 'dats'ʉnt'ʉ i, \q1 dí 'da a ni ts'ɛdi ya, \m pɛ njąm'bʉ bi t'ɛ̨mp'ʉ yʉ́m 'bɛhni Oją, pɛ hinda hønt'a rá Ts'ʉnt'ʉ zɛhɛ. Nɛ: \q1 Nugä dra Ta nangue ma Ts'ʉnt'ʉ, \m nɛ xínga n'da rám 'bɛhni Oją bi 'yɛ̨mbi. \v 6 Pɛ nu Oją 'bʉ mambá si ua ja ra ximhäi a rá Ts'ʉnt'ʉ, nɛ bi 'yɛ̨na: \q1 Nu ahʉ gyʉm 'bɛhnihʉ mahɛ̨ts'i, gätho gui thąndehʉ na ma Ts'ʉnt'ʉ, \m bi 'yɛ̨n Oją. Nguetho nu'a rá Ts'ʉnt'ʉ go da t'ɛ̨spa a bʉ na nu Oją. \v 7 Pɛ nu yʉ́m 'bɛhni mahɛ̨ts'i, i øt' Oją yʉ́ 'yɛ̨hɛ thoho ʉ, tengu mán t'o't'i: \q1 Ɛ̨mmɛ i tih yʉ́m 'bɛhni 'bʉ i ørpa rá 'bɛfi tengu 'bʉ yʉn dąhi, \q1 nɛ di juadi 'bɛ'a gätho hingui numanho Oją tengu 'bʉ yʉ sibi, nangue rá ts'ɛdi zɛhɛ Oją. \m \v 8 Pɛgue bi 'yɛ̨mp'a rá Ts'ʉnt'ʉ Oją: \q1 Nu'i gra Oją, thocpa thoho gam manda zɛhɛ maząi, \q1 njąm'bʉ dim 'bɛh ni ts'ɛdi, nɛ guidí manda xʉn ho. \m \v 9 Nɛ bi 'yɛ̨mbi: \q1 Nu'i gra Oją, ɛ̨mmɛ guí numanho a ran ho, nɛ 'be xingui \q1 ts'ʉ guí nde gui nu a ran ts'o. \q1 Janangue'a ni Ojągui man'da dá 'da'a ran johya \q1 xinda gue'ʉ gätho mi'da ni cu gue ma 'yɛ̨c'yɛi, \m bi 'yɛ̨mbi. \v 10 Nɛ bi 'yɛ̨mp'a rá Ts'ʉnt'ʉ a Oją: \q1 Nu'i gra Hmu, rá mbʉdi gá 'yøt' ra ximhäi, \q1 nɛ gá 'yøzɛhɛ 'bɛ'a gä bí ja mahɛ̨ts'i, \m bi 'yɛ̨n Oją. \q1 \v 11 Nɛ nu'a ra ximhäi dim pädi, nɛ mahɛ̨ts'i, pɛ nu'i gam 'bʉi maząi. \q1 Gätho yʉ din ts'oni tengu'bʉ yʉ 'yahe. \q1 \v 12 Nɛ tengu'bʉ di päh ní he n'da, \q1 din jabʉ 'bʉ gá päh ra ximhäi. \q1 Pɛ nu'i njąm'bʉ gam pädi gätho yʉ pa, \q1 nɛ njąm'bʉ da gua'a ni te. \q1 \v 13 Nɛ, dami manda ua ja ma ts'ɛdi ui, \q1 ja gue'bʉ ga ja i gui tąp'ʉ gätho man sʉihʉ, \m bi 'yɛ̨mp'a rá Ts'ʉnt'ʉ a Oją. Pɛ njąm'bʉ bi xi ʉ yʉ́m 'bɛhni Oją tengu a. \v 14 Gätho yʉ́m 'bɛhni bí pɛnhua, tengu'bʉ yʉn dąhi gue hin dí nuhʉ, i øt' yʉ́ 'yɛ̨hɛ Oją nanguejʉ to'o gätho nts'änni da hyąn a ra te njąm'bʉ da guadi. \c 2 \s1 Jatho ga ʉrpahʉ ra güɛnda a ní yąnjʉ Oją \p \v 1 Pɛ nu'a rá Ts'ʉnt'ʉ Oją bi 'yurcahʉ rá 'yu Oją, xinda gue ʉ 'bɛ'a mí hma maya'bʉ. Janangue'a man'da ɛ̨mmɛ jats'ɛditho ga jamansuhʉ a 'bɛ'a dí øhmbʉ ya, n'dahma hin ga 'bɛhmbʉ a, nɛ xín dam 'bɛhmbʉ bʉya. \v 2 Nu'bʉ mí man'ʉ yʉ́m 'bɛhni Oją ʉ yʉ́n t'ɛ̨di Oją maya'bʉ, pɛ guehma bi nu ran ʉnbi a rán säui a to bi mbɛsta a bi ma. Pɛ nu'a rám hma Oją bi man'a rá Ts'ʉnt'ʉ, man'da ja rá ts'ɛdi a. \v 3 Janangue 'be xíngui ts'ʉ ga ponjʉ 'bʉ hin dí ʉrpahʉ ra güɛnda a rám hma mixte thoho. Nɛ gue'a ram hma ní yąnjʉ Oją a. Nɛ rá mbʉdi bi mansɛ ra Hmu 'bʉ mim 'bʉcua ja ra ximhäi. Nɛ m'bɛjua bi xijʉ ʉ yʉ́ xädi gue bi 'yø a bi man ra Hmu. \v 4 Nɛ'a Oją bi 'yudi majuąni a ram hma 'bʉ mí 'yøt' yʉ hmɛpya nɛ xʉn ngu yʉn t'øt'e mixte. Nɛ'bʉ mí 'dajʉ ra ts'ɛdi nangue rá Hogandąhi, tengu mí ndesɛ Oją bi darcahʉ. Nɛ gue'a í 'yudi majuąni a ram hma. \s1 Nu ra Jesús njuąntho bin ja tengu thohogahʉ \p \v 5 Pɛ nuna rá ts'ɛdi Oją gue dí mangä, hinga nan ja xʉn ho. Pɛ hinga gue'ʉ yʉ́m 'bɛhni mahɛ̨ts'i di jap Oją di manda bʉ ja ra 'da'yo ximhäi 'bʉ bin ja rá ts'ɛdi Oją xʉn ho bʉ. \v 6 Pɛgue bi zän Oją to'o di manda bʉ, tengu bi si'a Oją 'bʉ mí t'änni 'bɛ'a di 'yɛ̨t'ui yʉ ją'i: \q1 'Bɛ'a gue ɛ dí pɛhmbe gue ɛ̨mmɛ guím bɛ̨nje, \q1 nɛ dyʉ ją'i thohohe. Nɛ man'da guidí jamansuje. \q1 \v 7 Pɛ ja 'da yʉ pa gá jaje him mí ja ma ts'ɛdihe, xinda gue'ʉ nim 'bɛhni bʉ mahɛ̨ts'i. \q1 Pɛgue gá sänni gui 'yɛ̨scahe, nɛ gui 'dac ma ts'ɛdihe. \q1 Nɛ gá sänni ga mandahe 'bɛ'a gätho i 'bʉi nɛ 'bɛ'a gätho i ja gue gá 'yøt'e. \q1 \v 8 Nɛ gätho gá sän'ndʉ mi'da 'bɛ'a gä gá 'yøt'e gue da 'yɛ̨c'yɛigahe, \m bi 'yɛ̨m bʉ mán t'o't'i. Janangue'a hin'yʉ 'bɛ'a bi zänni gue hin ga mandahʉ, nguetho bi 'yɛ̨na: “Gätho da t'ɛ̨c'yɛi ʉ yʉ ją'i.” Pɛ hindaná nuhʉ gue gätho da 'yɛ̨c'yɛigahʉ. \v 9 Pɛ hinda hønt'a ra Jesús, bin ja tengu mán t'o't'i, bi t'ɛ̨spa 'bʉ mí du, bin t'un rá ts'ɛdi. Pɛgue xín ja 'da yʉ pa bin japi him mí ja rá ts'ɛdi xinda gue'ʉ yʉ́m 'bɛhni Oją mahɛ̨ts'i. Janangue'a bi zä bi du nangue n'da ngu n'dajʉ, nangue rán huɛ̨cate Oją. Nɛ nu'a ran dąte bi nu, gue'a í t'ɛ̨spa a. \v 10 Nu Oją bi zän'ndʉ gätho da hyonsɛ. Nɛ bi nde bá si xʉn ngu yʉ́ t'ʉhni bʉ ja rá ts'ɛdi. Janangue'a xʉn ho a bi 'yøt' Oją gue bin ʉnba ʉ yʉ́ Hmu, guepʉ bi zä bi yąnjʉ xʉn ho. \v 11 Nɛ nu'a ra hocpate nɛ'ʉ to'o mahoqui, nɛ n'dat'a yʉ Ta. Janangue'a hingui pɛ'ts' rá sä a ra hocpate da 'yɛ̨mbi yʉ́ cu ʉ bi hoqui. \v 12 Tengu mán t'o't'i, bi 'yɛ̨na: \q1 Ga xi ʉ ma cu gätho nangue'e, \q1 nɛ ga ɛ̨s'i'i nubʉ ja rám pɛti ma cu, \m bi 'yɛ̨n'a ra Cristo. \v 13 Nɛ man'da bi man ra Cristo: \q1 Dí tø'mi da mbäxcä Oją. \m Nɛ xø bi 'yɛ̨na: \q1 Dí 'bähmbe ua ya yʉ́ t'ʉhni Oją bi 'daqui, \m bi 'yɛ̨n'a ra Cristo. \v 14 Nujʉ yʉ́ t'ʉhnigahʉ a, dyʉ ją'i thohohʉ, ngue i ja ma ngøhʉ nɛ ja ma jihʉ. Nɛ a ra Jesús bin ją'i nɛ bin ja rá ngøc'yɛi tengu thoho gahʉ. Janangue'a bi zä bi du ngue í 'bɛrpa rá ts'ɛdi a rá hmu ran dąte, ngue ra zįthu. \v 15 Nɛ guepʉ da zä di 'uecpa yʉ́ mbidi ʉ to'o i su ran dąte gätho yʉ pa i 'bʉi. \v 16 Nɛ mfądi hinga gue'ʉ yʉ́m 'bɛhni Oją mahɛ̨ts'i bi 'yørpa ra güɛnda da yąni, pɛgue guenjʉ dyʉ 'yɛ̨c'yɛihʉ yʉ́m bom'bɛtojʉ ra Abraham, nde Oją da yąnjʉ. \v 17 Janangue'a nu ra Jesús njuąntho bin ja tengu thoho gahʉ, bi bɛ̨ni 'bɛ'a gätho dím bɛ̨mhbʉ, bi zä 'bɛ'a gätho dí sähʉ. Nu'bʉ hin xtín jabʉ, hin xtán zä xtí huɛ̨gahʉ, hin xtán zä xtí juah rá 'bɛfi Oją gue bi hoga ma ts'oquihʉ. Gue'a í t'ɛ̨mbi bim hmumbäją a. \v 18 Nɛ nuya da zä da mbäxcahʉ to'o i ts'ä nangue yʉn ʉnbi, nguetho nɛsɛ a bi ts'ä nangue yʉn ʉnbi, nɛ bi hyät'i. \c 3 \s1 Nu ra Jesús man'da sä da t'ɛ̨spi xinda gue'a ra Moisés \p \v 1 Nuya, ma hoga cu ahʉ, gue bi huan'nahʉ 'darpʉ dam 'bʉhmbʉ bʉ mahɛ̨ts'i a Oją. Dami 'yøhmbʉ ya nangue ra Jesús, nu'a ra pøngahyą nɛ ra hocpate nangue rá 'yu Oją dí tɛnhdʉ. \v 2 Nu ra Jesús bi juah rá 'bɛfi bi un'na Oją, tengutho ra Moisés bi juah rá 'bɛfi gue bi jamansu ʉ n'dam'bʉi yʉ́ t'ʉhni Oją. \v 3 Pɛ nu ra Jesús man'da sä da t'ɛ̨spi xinda gue'a ra Moisés, tengu thoho ra ta bʉ ja n'da ra ngu man'da da t'ɛ̨spi xinda gue'ʉ yʉ́ t'ʉhni. \v 4 Pɛ madague'bʉ i ørpa rá 'bɛfi Oją ʉ yʉ ją'i, tengu bi 'yøt' ra Moisés, pɛ nu'a Oją i øzɛhɛ gätho rá 'bɛfi. \v 5 Nguetho rá 'yɛ̨hɛ Oją a ra Moisés, nɛ bi ją'ts' rá bɛfi bi jamansu gätho yʉ́ t'ʉhni Oją maya'bʉ. Nɛ nu rá 'bɛfi ra Moisés bi 'yu i ts'ʉ a rá 'bɛfi ra Cristo da 'yøt' 'bʉ bi zøhø. \v 6 Pɛ nu ra Cristo rá Ts'ʉnt'ʉ Oją a, nɛ bi ją'ts'i bim hmu nangue'ʉ n'dam'bʉi yʉ́ t'ʉhni Oją. Nɛ guectahʉ ya n'dam'bʉi yʉ́ t'ʉhni gahʉ Oją, 'bʉ dadí thoctahʉ dí pąhmbʉ majuąni a, nɛ'bʉ dadí thojʉ a nán johyahʉ a ran ho dí tømhbʉ. \s1 Da zin yʉ́ t'ʉhni Oją da hyurpa yʉ́ mbʉi \p \v 7 Janangue'a i ɛ̨n'a rá Hogandąhi Oją bʉ ja rá t'ohni: \q1 Nuya ra pa i jabʉ ya in zo ahʉ Oją. Pɛ ɛ̨mmɛ xʉn ho 'bʉ gui 'yøhmbʉ a i xi ahʉ. \q1 \v 8 'Yo gadí ʉ't' ni mbʉihʉ tengu bi 'yøt'ʉ mí tɛn ra Moisés, bi numan'ʉtho Oją 'bʉ mín 'yo bʉ ja ra ʉhäi. \q1 Nɛ bi zä Oją ʉ yʉ ją'i nangue 'bɛ'a bi numanhosɛ. \q1 \v 9 Nu nim bombøtahʉ bi 'yørca ran ts'äte nɛ bi \q1 numan'ʉthogui 'bʉ nyote njɛya mín 'yo bʉ ja ra 'yu, madague'bʉ bi nu xʉn ngu yʉn t'øt'e gue dá ut ma ts'ɛdi, bi 'yɛ̨n Oją. \q1 \v 10 Janangue'a dán cuɛgä nangue'ʉ yʉ ją'i, \q1 nguetho thocpa thoho i 'uegue nangue yʉ́ mbʉi, \q1 hin jąm'bʉ bi bą a ra 'yu dá xifi, bi 'yɛ̨n Oją. \q1 \v 11 Janangue'a ɛ̨mmɛ dán cuɛgä nangue'ʉ. Majuąni dá ma, \q1 hin ga singä bʉ ja ra häi ʉ ngue da hyu yʉ́ mbʉi, bi 'yɛ̨n Oją. \m \v 12 Ma zi cu ahʉ, pɛ dam fähmbʉ. Xi'bʉ n'da ahʉ gui 'uehmbʉ 'bʉ din ja ahʉ ra ts'ombʉi, gue gui 'yɛ̨na hin gui nde gui 'yɛ̨c'yɛihʉ Oją, i 'bʉi. \v 13 Pɛ n'da ngu n'da ahʉ damim fäxhʉ bʉ ja ra hoga'yu, n'da pa ngu n'da pa, janya i sä ga øhmbʉ a im ma Oją, yʉ pa ya. Nɛ nu'bʉ din jabʉ gui 'yøthʉ, xínga n'da ahʉ da hyä ahʉ yʉ ts'oqui, gue di 'bät'a ni mbʉihʉ. \v 14 Nguetho dí comhbʉ a rán ho ra Cristo 'bʉ dí thojʉ a ní hyu ma mbʉihʉ a, gue'bʉ go rán zɛgui tengu 'bʉ rá mbʉdi dá tįmhbʉ. \v 15 Janangue'a i xijʉ a rá t'ohni Oją ya: \q1 Ɛ̨mmɛ xʉn ho 'bʉ gui 'yøhmbʉ a rá nde Oją gue in zo ahʉ ya. \q1 'Yo gadí ʉ't' ni mbʉihʉ tengu bi 'yøt'ʉ 'da bi numan'ʉ tho Oją, bi 'yɛ̨na. \m \v 16 To'o ʉ bi 'yøh rám hma Oją nɛ bi numan'ʉ tho. Ha hinga gue ʉ yʉ ją'i bi yąn Oją nangue'a ra häi Egipto mín 'yohʉ ra Moisés. \v 17 Nɛ to'o bi un ra cuɛ Oją gätho nyote njɛya. Ha hinga guet'ʉ bi yąn Oją bʉ ja ra häi Egipto, bi 'yøt' yʉ ts'oqui, janangue bi du bʉ ja ra ʉhäi. \v 18 Nɛ to'o ʉ majuąni bi t'ɛ̨mbi hin da hyurpa yʉ́ mbʉi Oją. Ha hinga guet'ʉ him bi 'yɛ̨c'yɛi Oją. \v 19 Gam bɛ̨mhbʉ ya hanja him bi zä bi zin Oją ʉ, nguetho him bi 'yɛ̨c'yɛi Oją ʉ. \c 4 \p \v 1 Nuya i jatho ga suhʉ, janya i ja yʉ pa i xijʉ Oją da zinjʉ bʉ ja rá ngu ngue da hyurca ma mbʉihʉ. Xøhma ts'ʉrbʉ thoho hin da zøni ga cʉthʉ bʉ. \v 2 Nguetho nɛjʉ bi sijʉ a ram hma gue dí cʉ't'a n'da, tengu bi sih yʉ ją'i mí 'bʉh maya'bʉ, gue'ʉ bin 'yohʉ ra Moisés. Pɛ nu'ʉ, him bi zä í ts'im bʉ a ram hma bi sifi, nguetho him bi nde bi bą ʉ gue majuąni a. \v 3 Pɛ nujʉ gue dí pąhmbʉ majuąni a ram hma, guenjʉ gue ga cʉthʉ bʉ da hyurca ma mbʉihʉ Oją. Nɛ guepʉ him bi zä bi yʉt'ʉ 'da, bi 'yɛ̨n Oją: \q1 Janangue'a dán cuɛgä nangue ʉ, nɛ majuąni dá ma, \q1 njąm'bʉ ga singä ʉ gue da hyu yʉ́ mbʉi, bi 'yɛ̨n Oją. \m Pɛ bi dʉ'mi bi xih yʉ ją'i gue da zim bʉ 'bʉ mí jua a bi 'yøt' ra ximhäi Oją, nɛ bin säya bʉ, bi hyu rá mbʉi zɛhɛ. \v 4 Tengu bi ma rá t'ohni gue nubʉ bi ma, gue: \q1 Ná yoto ma pa bin säya Oją 'bʉ mí jua a bi 'yøt' ra ximhäi. \q1 \v 5 Pɛgue bi xi'ʉ bʉya nangue'ʉ 'da mín 'yohʉ ra Moisés: \q1 “Njąm'bʉ ga singä ʉ gue da hyu yʉ́ mbʉi,” bi 'yɛ̨n Oją. \m \v 6 Pɛ guehma 'bʉi to'o din säya bʉ da hyu yʉ́ mbʉi. Pɛ hinga gue'ʉ 'da bi sifi maya'bʉ, nguetho him bi 'yɛ̨c'yɛi a ram hma. \v 7 Pɛgue bi 'yu Oją n'da ra pa mahøn'a, gue ra pa i jabʉ ya, tengu bi ma ra David nangue ʉ xʉn ngu yʉ jɛya xí thogui 'bʉ mí 'bʉh ra Moisés. Nɛ gue'a ram hma xí hmangua, gue ɛ̨na: \q1 Nuya ra pa i jabʉ ya in zo ahʉ Oją. Pɛ ɛ̨mmɛ xʉn ho 'bʉ gui 'yøhmbʉ a i xi ahʉ. \q1 'Yo gadí ʉ't' ni mbʉihʉ tengu bi 'yøt'ʉ 'da bi numan'ʉtho Oją, bi 'yɛ̨n'a ra David. \m \v 8 Nu'a ra Moisés bim pommi a ra Josué bi thoqui bi zix ʉ yʉ ją'i. Bi säyabi bʉ ja a ra häi Canaan bi un Oją, bin johya bʉ. Pɛ nu'bʉ da gue'a ran johya bi man a Oją, hin xtá ma mahøn'a Oją nangue man'da ra pa 'bʉ. \v 9 Janangue'a guexta'a i ja n'da ra xɛqui í juadi xʉn ho, guepʉ da hyurca ma mbʉihʉ Oją, gue yʉ́ t'ʉhnigahʉ a. \v 10 Nu'ʉ to'o da yʉt'i gue da hyurpa yʉ́ mbʉi a Oją, din säya nangue gätho yʉ́ 'bɛfi ʉ tengu tho Oją bin säya nangue gätho rá 'bɛfi bi hyu rá mbʉi 'bʉ mí jua a bi 'yøt' ra ximhäi. \v 11 Janangue'a nde'bʉ ɛ̨mmɛ ga ndehʉ ga cʉthʉ bʉ. Hin ga øthʉ tengu ʉ him bi 'yɛ̨c'yɛi ram hma 'bʉ mí xi Oją. \v 12 Pɛ nu'a rám hman Oją dim pɛfi tengu'bʉ ra thɛni yoho yʉ́ hɛt'i, pɛ man'da i ja rá ts'ɛdi a xinda gue ra thɛni, ngue i sä da zørpʉ mbo ní mbʉi n'da, i urcahʉ 'bɛ'a gätho dím bɛ̨mhbʉ mbo ma mbʉihʉ, 'bɛ'a majuąni dín nde ga øthʉ, ngue nda'a bi bɛ̨ngahʉ Oją, nɛ nda'a dá bɛ̨nsɛhʉ. \v 13 Xinga n'da ʉ bi 'yøt'a Oją gue i sä da 'yącpi 'bɛ'a mbɛ̨ni, gätho i pądi, nɛ di nɛqui bʉ ja rá dä a to i hąscahʉ ra güɛnda. \s1 Nu ra Jesús ma hmumbäjąhʉ xʉn ndoho rá ts'ɛdi \p \v 14 Nu ra Jesús rá Ts'ʉnt'ʉ Oją, i t'ɛ̨mbi ma hmumbäjąhʉ nguetho ma hocpatehʉ a. Nɛ bi zøm bʉ mbo mahɛ̨ts'i. Nɛ i fäxcahʉ a gue i ja rá ts'ɛdi mixte. Janangue'a ga thoqui ga tɛnhdʉ a rám hma. \v 15 Nu ra Jesús ma hmumbäjąhʉ i pądi hinga gätho dí häthʉ ʉ dí sähʉ, nguetho bi zä 'bɛ'a gätho dí sähʉ. Pɛ hin jąm'bʉ bi 'yøt'a n'da ra ts'oqui. \v 16 Janangue'a hin ga suhʉ dan yąhʉ Oją bʉ bí ja rá ts'ɛdi, nguetho di huɛ̨gahʉ nɛ di pungahʉ, nɛ da mbäxcahʉ a ra ora dí homhbʉ a. \c 5 \p \v 1 Bi than'dʉ 'da yʉ ją'i israel 'bʉ maya'bʉ ngue dim hmumbäją. Nɛ da 'yäp'a Oją nangue gätho mi'da. Nɛ midí thocpa Oją ʉ yʉ́ 'bøts'e nangue ʉ yʉ zu'uɛ̨ bi tho, gue ní mba ma punbi yʉ́ ts'oqui yʉ ją'i. \v 2 Nɛ nangue yʉ ją'i thoho ʉ yʉ hmumbäją, hinga gätho bi 'yøt'e xʉn ho, ngutho ʉ mi'da yʉ́ miją'ihʉ. Janangue'a bi zä janate tho bi hoc'ʉ yʉ 'yąmbʉi nɛ yʉ 'yøt'ats'oqui. \v 3 Nɛ jatho rá mbʉdi midí un Oją n'da ra 'bøts'e ra mbäją nangue yʉ́ ts'oqui zɛhɛ, tengu bi 'yøt'e nangue yʉ́ ts'oqui yʉ ją'i. \v 4 Njongui sä da 'yøt'e gue dim hmumbäjąsɛ, nɛ hønt'a Oją sä da huahna n'da ra hmumbäją, tengu 'bʉ mí huahna ra Aarón. \v 5 Nɛ ngutho bin ja nangue ra Cristo, him bi mansɛ gue dim hmumbäjąsɛ, pɛ Oją bi un ran t'ɛ̨di gue dim hmumbäją, tengu bi ma rá t'ohni Oją 'bʉ mí 'yɛ̨na: \q1 Nu'i ma 'dats'ʉnt'ʉ i, \q1 dadí 'da'a ni ts'ɛdi ya. \m \v 6 Nɛ bi 'yɛ̨mbi mahøn'a: \q1 Nu'i gam mbäją gätho yʉ pa ya, \q1 tengu ra hmɛpya bi 'yøt' ra Melquisedec, \m bi 'yɛ̨n Oją bʉ ja rá t'ohni. \v 7 Nu ra Cristo 'bʉ mim 'bʉcua ja ra häi, ząi nan yąui Oją, bi 'yäp rá mfäts'i da dąp'ʉ. Nts'ɛdi bi mbafi nɛ bin zoni. Pɛ bi bądi ja rá ts'ɛdi Oją da yąm bʉ ja ran dąte. Nɛ bi 'yø Oją 'bʉ mí nde din unsɛ bʉ ja rá pähä Oją. \v 8 Nu'a ra Cristo, madague'bʉ rá Ts'ʉnt'ʉ Oją a, pɛgue bin ją'i a, janangue'a bi xänba yʉn ʉnbi 'bɛ'a dí 'yørpa rá pähä Oją a. \v 9 Bin jabʉ bi 'yøt'e, janangue'a bi zøni bi ją'ts'i gätho rá pähä Oją. Nɛ bi zä bi un'na ra te maząi gue to'o gätho da 'yɛ̨c'yɛi a. \v 10 Nguetho bi huan Oją a gue dim hmumbäją nangue dyʉ 'yɛ̨c'yɛihʉ, tengu ra hmɛpya bi 'yøt' ra Melquisedec. \s1 Nts'utho 'bʉ ga penjʉ \p \v 11 I ja xʉn ngu 'bɛ'a dín nde ga xi ahʉ nangue a bim hmumbäją a ra Cristo. Pɛ xʉn hɛ̨i ga xi ahʉ nguetho hin guí honi gui pąhmbʉ. \v 12 Nɛ xʉn ngu yʉ pa xʉ thogui gue mí ja ngue xquín xänbatehʉ, pɛ guexta'a i jatho da si ahʉ ʉ yʉm hma hingui hɛ̨i nangue Oją. Nguetho gá cohi gán 'yąmbʉihʉ. I jatho gui sihʉ ra xi'ba tengu'bʉ gyʉ 'uɛrehʉ, nɛ hin guí häthʉ gui sihʉ njuąntho ran ts'ihmɛ. \v 13 Nɛ nu'a gnán ts'ihmɛhʉ ra xi'ba, in ja tengu yʉ 'uɛre, nɛ hinda ná pąhmbʉ 'bɛ'a ra te gue dám 'bʉhmbʉ njuąntho. \v 14 Pɛ nu ran ts'ihmɛ xʉn ho nt'øt'e nangue yʉ dąją'i. Nɛ xʉn te yʉ́ mbʉi nangue ząi din 'yomfɛ̨ni, janangue'a pądi nda'a xʉn ho nɛ nda'a hingui ho. \c 6 \p \v 1 Janangue'a nde'bʉ ga thoqui ga homhbʉ gue dan dąją'ihʉ. Nde'bʉ hinga hønt'a ga mamhbʉ a rá mbʉdi bi sängahʉ nangue ra Cristo. Nde'bʉ hinga hønt'a ga mamhbʉ gue ga päh ma mbʉihʉ gue mí ɛ̨na xtá hyojʉ, nɛ hinga hønt'a ga mamhbʉ ga däp ma mbʉihʉ Oją. \v 2 Nde'bʉ hinga hønt'a ga mamhbʉ ram hma dan xixyąhʉ, nɛ nangue ran jäxa'yɛ, nɛ nangue da dąmbɛ̨ni ʉ xʉn du, nɛ nangue din ja ran juąnbi 'bʉ rán zɛgui, nde'bʉ hinga hønt'ʉ ga mamhbʉ ya, nguetho dí pąhmbʉ nda'a ʉ. \v 3 Mbähä ga thojʉ 'bʉ da zä da xoc'a ni mbʉihʉ Oją, nguetho i ja mi'da. \v 4-6 Nguetho nu'bʉ hin ga thohmbʉ, xøhma thoho da bɛ̨ni da mbenc i 'da. Nɛ nubʉya him man'dandį da nde ba pengui mahøn'a. Nguetho nu'bʉ mí numanho n'dandį rán nɛqui Oją, nɛ bi zämanho a bi un Oją, nɛ bin 'yohʉ rá Hogandąhi Oją, nɛ bi zämanho a rá hogamhma Oją, nɛ bi bą i ts'ʉ rá ts'ɛdi a ra 'da'yo ximhäi din ja. Pɛ nu'bʉ da mbengui, ya him man'dandį da zä di hoc yʉ́ mbʉi mahøn'a. Nguetho im bɛ̨ni tengu'bʉ da zä di cuat mahøn'a bʉ ja ra pont'i a rá Ts'ʉnt'ʉ Oją, nɛ di japi din thenda a ra Cristo. \v 7 Nguetho tengu'bʉ n'da ra häi a ra ją'i, n'dandį ngu n'dandį din 'ye, i pøt'e, nɛ i pøts'e 'bɛ'a pa nthuhu bʉ. Nɛ nu'a ra häi nu'bʉ di japi din ja 'bɛ'a tupʉ a ra mbɛfi, da hyąn rán jąpi Oją a. \v 8 Pɛ nu'bʉ hin di japi da bøx'a 'bɛ'a bi thupʉ, nɛ hønt'ʉ yʉ 'uįni i ja bʉ, nte di muui 'bʉ. Nɛ hin da hnumanho a ra häi 'bʉ. Nɛ nzɛgui da mba nt'udi nangue ra sibi. \s1 Bi ząngba ma mbʉihʉ a ra Jesús, dí tømhbʉ a ran ho ya \p \v 9 Pɛ madague'bʉ njabʉ dá mamhbe, ma zi cu ahʉ, pɛgue dí hąxhe njuąni gan jahʉ tengu ra hogahäi, bin japi bin ja xʉn ngu 'bɛ'a bi thupʉ, nguetho bi hoc'a ni mbʉihʉ Oją. Nɛ xʉn ndoho ran jąpi ba ɛ̨hɛ, guin nuhʉ. \v 10 Nguetho xʉn ho øt' Oją ngue hin di pumbɛ̨ni a ra 'bɛfi gá 'yøthʉ, nɛ ran huɛ̨cate gá 'yuthʉ ʉ 'da ni cuhʉ, nangue rá thuhu Oją, nɛ nangue a guí ødahʉ ya. \v 11 Ɛ̨mmɛ dí ndehe gui thojʉ gan ɛ̨hyahʉ, n'da ngu n'da ahʉ, gue'bʉ go rán zɛgui ra pa. Janangue'a da zøni gui hyąmhbʉ 'bɛ'a gätho guí tømhbʉ. \v 12 Hin dí ndehe da yʉndąnhyɛ̨i thoho ahʉ, pɛ dami 'yøthʉ 'bɛ'a mí øt'ʉ 'da 'bʉ mí bądi majuąni a rám hma Oją, nɛ bi hyät'i bi zɛt yʉ́ mbʉi, janangue'a bi hyąn a ra herencia bi ma majuąni Oją. \v 13 Nu Oją 'bʉ mí xih majuąni a ra Abraham, bi ma majuąni nangue rá thuhu zɛhɛ. Nguetho njo'o man'da xʉn ndoho rá ts'ɛdi hinda hønsɛ a. \v 14 Nɛ bi 'yɛ̨n Oją: “Majuąni xʉn ngu ran ho ga 'da i, nɛ ga 'da i xʉn ngu nim bom'bɛto,” bi t'ɛ̨mp'a ra Abraham. \v 15 Nu ra Abraham bʉya bi hyät'i bi dø'mi, janangue'a bi hyąni 'bɛ'a bi xi a Oją. \v 16 Nu'bʉ 'da yʉ ją'i im ma majuąni 'bɛ'a da 'yøt'e, i ndønba rá thuhu Oją, nɛ ya him ma hyom mi'da yʉm hma dí hoc'a, nguetho i fądi majuąni a bi ma. \v 17 Nɛ'a Oją 'bʉ mí nde da 'yurcahʉ ngue majuąni a rám hma, bi man rá thuhu zɛhɛ 'bʉ mí xijʉ ra herencia. Ngue guejʉ nts'änni ga hąmhbʉ a. Janangue'a ga pąhmbʉ njąm'bʉ di pä a bi xijʉ. \v 18 Janangue'a yoho bʉ dá pąhmbʉ, rám hmansɛ nɛ rá thuhu zɛhɛ, ga pąhmbʉ hin dim fɛhni Oją, pɛ majuąni da zinjʉ bʉ. Ngue guejʉ bá 'dahmbʉ bʉ mí ja xcá tuhʉ, dá bɛnthʉ bʉ hapʉ da zinjʉ ya. \v 19 Janangue'a bi zinjʉ bʉ a ra Jesús, bi ząngba ma mbʉihʉ bʉ mbo rá ngu Oją, njąm'bʉ da hyɛgahʉ. \v 20 Nguetho m'bɛt'o bi yʉrpʉ a ra Jesús. Nɛ bi xi a Oją ngue bi hogahʉ ngue da numanhojʉ bʉ. Gue'a nam bøni ma hmumbäjąhʉ, ngue i 'bʉi maząi, tengu ra hmɛpya bi 'yøt' ra Melquisedec. \c 7 \s1 Bim mbäją ra Jesús tengu ra hmɛpya bi 'yøt'a ra Melquisedec \p \v 1 Nu ra Melquisedec bim hmuts'ʉt'abi bʉ ja ra hnini Salem, nɛ bim mbäją nangue Oją mixtetho rá ts'ɛdi. Nɛ nu ra Abraham 'bʉ mam bá tąp'ʉ 'da yʉ ts'ʉt'abi, bin c'at'ui ra Melquisedec, bi t'äp rán jąpi Oją nangue a ra Abraham. \v 2 Nɛ nu'a ra Abraham bʉya bi un'na ra Melquisedec a ná 'dɛt'a gue xpí hyąnba yʉ́n sʉihʉ, gue rán t'unni Oją a ná 'dɛt'a. Nɛ nu rá thuhu ra Melquisedec nde da ma “ra hoga hmuts'ʉt'abi.” Nɛ nde da ma gue “ra hmuts'ʉt'abi di hocpa ra sʉi,” nɛ gue'a nam bøn'a rá thuhu rá hnini Salem. \v 3 Nɛ hinga mfądi to'o rá ta ra Melquisedec, o to'o rá mbe. Nɛ hinga mfądi nda'a rá 'yʉ, nɛ hinga nt'o't'i gue'bʉ mím 'bʉi o gue'bʉ mí du. Janangue'a tengu'bʉ rá ts'ɛdi rá Ts'ʉnt'ʉ Oją bʉ ín 'yu a ra Melquisedec, gue dim mbäją gätho yʉ pa høn'bʉ go njąm'bʉ. \v 4 Janangue'a sä ga pąhmbʉ ya gue xʉn ngu rá ts'ɛdi ra Melquisedec 'bʉ min ja, nguetho guesɛ ma ngʉrpa bøtahʉ ra Abraham bi un'na ná 'dɛt'a bá tąp'ʉ yʉ́n sʉihʉ. \v 5 Nu rán t'ɛ̨di Oją bi xi ʉ yʉ́ t'ʉhni ra Leví gue yʉ́ mbäją yʉ israel, gue da hyącpa a ná 'dɛt'a ʉ yʉ́ mɛni, madague'bʉ yʉ́m bom'bɛto ra Abraham ʉ, pɛ nɛsɛ ʉ. \v 6 Pɛ nu ra Melquisedec, madague'bʉ hingui conhui rá 'yʉ ra Leví gue ra Abraham, pɛ bi un'na ná 'dɛt'a gue'a bá tąh ra Abraham. Nɛ nu ra Abraham, madague'bʉ xʉn ngu rá ts'ɛdi bʉ nam bɛ̨n Oją, nguetho bi xifi majuąni da 'yørpa a Oją. Pɛ man'da ja rá ts'ɛdi ra Melquisedec nguetho bi t'äp a ran jąpi a ra Abraham. \v 7 Nɛ mfądi nu'a di jąp'a n'da man'da ja rá ts'ɛdi xinda gue'a pa ma jąpi. \v 8 Pɛ nu'ʉ yʉ́ mbäją ra israel ząi midin t'un'na ná 'dɛt'a, pɛ yʉ ją'i ʉ, nɛ i tu ʉ. Pɛ nu man'da ra mbäją gue ra Melquisedec, i mam bʉ ja ra t'ohni tengu 'bʉ i 'bʉtho. \v 9 Nɛ da zä gam bɛ̨mhbʉ ya, gue gätho rá 'yʉ ra Leví, gue yʉ́ mbäją ra israel, gue i äp'a ná 'dɛt'a ʉ yʉ́ mɛni, gam bɛ̨mhbʉ gue nɛ'ʉ tengu'bʉ bin jut'ʉ 'bʉ mí un'na ná 'dɛt'a xɛqui a ra Melquisedec a ra Abraham. \v 10 Nguetho da zä gam bɛ̨mhbʉ nangue ra Abraham, tengu'bʉ ya xmín 'yohʉ yʉ́m bom'bɛto 'bʉ mín c'at'ui ra Melquisedec, madague'bʉ hin nám 'bʉi. \v 11 Bim mbäją ra Aarón gue rá 'yʉ ra Leví, nɛ rá ngʉrpa bøta a ra Abraham a. Nɛ gue'ʉ bim mbäją ʉ nangue'ʉ yʉ israel, tengu bi man yʉ́n t'ɛ̨di Oją. Pɛ nu'bʉ da guehya yʉ́ 'bɛfi gue ní yąn Oją ʉ yʉ ją'i, him mi jatho xtí nɛqui man'da ra mbäją gue n'dan'yo 'bʉ, tengu ra hmɛpya bi 'yu a ra Melquisedec, nɛ hin nangue a ra Aarón. \v 12 Pɛ nu'bʉ mí mba ma pädi yʉ mbäją, nɛ 'bɛ'a mí øt'e, nɛ ʉ yʉn t'ɛ̨di mí tɛnni, mí jats'ɛditho da mba ma pädi ʉ. \v 13-14 Bi 'yɛ̨n ra t'ohni gue nu a man'da ra mbäją gue ra Cristo a, bim 'bʉi nangue man'da rá ts'ʉnt'ʉ ra Israel, ngue hing rá 'yʉ yʉ mbäją. Nguetho mfądi xʉn ho gue ma Hmuhʉ bim 'bʉi nangue rá 'yʉ ra Judá. Nɛ nte bi ma yʉ́n t'ɛ̨di ra Moisés, gue dim mbäją a rá 'yʉ ra Judá. \v 15 Pɛ man'da gui pąhmbʉ 'bɛ'a dá mangä 'bʉ guim bɛ̨mhbʉ nangue a ra Melquisedec, gue i udi tengu a man'da ra mbäją, nu'a ra Cristo a. \v 16 Nɛ hin nangue ra 'yʉ bi man ʉ yʉn t'ɛ̨di da zä dim mbäją a ra Cristo. Nɛ xín nangue ʉ yʉn t'ɛ̨di mí ma 'bɛ'a da t'øt'ua bi dɛn'na, nguetho him mán ts'änni ząi din ja ʉ. Pɛgue bi zä bim mbäją nangue a rá ts'ɛdi a rá tesɛ njąm'bʉ da zä da guadi. \v 17 Gue'a bi man Oją: \q1 Nu'i gra mbäją maząi, \q1 tengu ra hmɛpya bi 'yøt'a ra Melquisedec, \m bi 'yɛ̨n Oją. \v 18 Gue'a án t'ɛ'ts'a ra 'yu gue bi ts'än maya'bʉ, nguetho mbɛ nte midí muui a. \v 19 Nguetho njom bi zä bi hocpa yʉ́ ts'oqui ʉ yʉn t'ɛ̨di bin t'un ra Moisés. Pɛ bi nɛqui man'da xʉn ho, gue i sixcahʉ bʉ bí 'bʉ Oją. \v 20 Nɛ man'da xʉn ho ra 'yu nangue ra 'da'yo mbäją, nguetho bi mansɛ rá thuhu Oją 'bʉ mí un rán t'ɛ̨di a rá Ts'ʉnt'ʉ. \v 21 Pɛ nu mi'da yʉ mbäją 'bʉ mín t'un yʉ́ 'bɛfi, him bi hndønba rá thuhu Oją. Nɛ nanguehna ra hmumbäją, bi mansɛ rá thuhusɛ Oją. Tengu bi mam bʉ ja rá t'ohni Oją, bi 'yɛ̨mp'a rá Ts'ʉnt'ʉ zɛhɛ: \q1 Nugä dra Oją, dí mansɛ ma thuhugä, nɛ hin ga pä a dí ma. \q1 Nu'i gam mbäją gätho yʉ pa maząi, \q1 tengutho ra hmɛpya bi 'yøt'a ra Melquisedec, \m bi 'yɛ̨n Oją. \v 22 Nu ra Jesús, da zä di ją'ts'a n'da ran hoqui man'da xʉn ho xinda gue'a mí ja mam'bɛt'o, nguetho dim hmumbäją maząi a. \v 23 Nu'ʉ 'da yʉ mbäją bi zøni xʉn ngu mí 'bʉi, nguetho i tu, nɛ him bi zä bi thoqui høn'bʉ go njąm'bʉ. \v 24 Pɛ nu ra Jesús hingui tu, janangue'a njo'o man'da sä da hyąnba rá 'bɛfi. \v 25 Janangue'a da zä di hoqui xʉn ho ʉ to'o da zøm bʉ 'bʉ Oją ya, nangue a ra Cristo. Nguetho i 'bʉi maząi, da zä thocpa thoho da 'yäp'a Oją nangue ʉ to da zøm bʉ. \v 26 Njuąntho ɛ gue'a ra Jesús a ma hmumbäją dí homhbʉ. Nguetho xʉn hotho a, nte in dupatesɛ him bi 'yøt' yʉ ts'oqui, nɛ him bi hyąnba yʉ́m 'bäi ʉ yʉ ts'om'bäi, nɛ man'da i pa nt'ɛ̨spi gue i ja rá ts'ɛdi bʉ mahɛ̨ts'i. \v 27 Nu yʉ ją'i 'bʉ mim hmumbäją di thoqui da mbøspa Oją gätho yʉ pa, mbʉdi bi mbøspe nangue yʉ́ ts'oqui zɛhɛ, nɛ m'bɛjua yʉ́ ts'oqui yʉ ją'i. Pɛ nu ra Jesús him bi 'yøt'e tengu ʉ, nɛ n'dandį thoho bi mbøspa Oją 'bʉ mi un rá tesɛ, nguetho di muui maząi a. \v 28 Nu rán t'ɛ̨di Oją bi man ra Moisés bi t'ɛ̨mbi dim hmumbäją ʉ yʉ ją'i thoho, pɛ him bi hyät'i bi ją'ts'ʉ yʉ́n t'ɛ̨di Oją. Pɛ nu'bʉ mí mansɛ rá thuhu Oją, bi ma gue dim hmumbäją rá Ts'ʉnt'ʉ zɛhɛ. Nɛ nu'a gätho bi ją'ts'ʉ yʉn t'ɛ̨di nɛ bi juadi, nte di 'bɛh ya. Nɛ gue'a rám poniui a rán t'ɛ̨di Oją bin t'un ra Moisés a ra Jesús. \c 8 \s1 Nu ra Jesús bin hocpate nangue ra 'da'yon hogui \p \v 1 Bí 'bʉpʉ mahɛ̨ts'i a ma hmumbäjąhʉ gue ma hocpatehʉ, 'darpʉ ní mandaui a tąte thoho rá ts'ɛdi. Nɛ guehna man'da jats'ɛdi na dí xi ahʉ. \v 2 Nɛ dim mbäją bʉ majuąni i pa nthąnde Oją bʉ mahɛ̨ts'i, tengu'bʉ ra niją bi 'yøt' Oją, nɛ him bi hyøh yʉ ją'i. \v 3 Gätho yʉ́ hmumbäją ʉ yʉ israel, bi ts'änni di un yʉ 'bøts'e nangue ʉ yʉ zu'uɛ̨ bi tho, nɛ mi'da. Janangue'a nɛ a ra Jesucristo ja 'bɛ'a bi uni, nguetho nɛ a ra hmumbäją a. \v 4 Pɛ hinga guecua ja ra ximhäi bim mbäją a. Nɛ nu'bʉ xtín ząngua ja ra häi, njąm'bʉ xtán zä xtím mbäją. Nguetho hing rá 'yʉ ra Leví a, nɛ hing yʉ zu'uɛ̨ bi mbøx'a, tengu bi man rán t'ɛ̨di Oją bi man ra Moisés. \v 5 Nɛ nu'a ra niją bʉ midím pɛ ʉ yʉ mbäją ua ja ra ximhäi, n'da ra hmɛpya thoho gue 'bɛ'a ørpʉ mahɛ̨ts'i. Nguetho bi sih ra Moisés 'bʉ mí dʉp'a ra niją: “Dami jamansu 'bɛ'a gui jap'ʉ i ja bʉ, nɛ 'bɛ'a gätho gui 'yørpʉ, tengu thoho dá ut'a 'bʉ gmí 'bʉpʉ ja ra t'øhø,” bi 'yɛ̨mp Oją. \v 6 Pɛ nu ra Cristo bin t'un'na n'da ra 'bɛfi ɛ̨mmɛ man'da xʉn ho xinda gue'ʉ mi'da yʉ mbäją. Nguetho din hocpate nangue ran hogui man'da xʉn ho 'bɛ'a gätho i ma da 'yørcahʉ. \v 7 Nu'bʉ xtán zä xtí hocpa n'da a rá mbʉdi ran hogui, him mí jatho xtán ja a ná yoho ran hogui. \v 8 Pɛ nu Oją him bi zä bi numanho yʉ ją'i nangue a ran hogui mí ja, pɛ guexta'a ndupate bʉ na nu Oją ʉ. Janangue'a bi 'yɛ̨na: \q1 Da zøn'a n'da ra pa \q1 ga øt'ä n'da ra 'da'yon hoqui mahøn'a nangue yʉ mɛ israel nɛ yʉ mɛ judá. \q1 \v 9 Nɛ hin din ja tengu ran hoqui dá xi ʉ yʉ́m bombøta \q1 'bʉ mambá jʉcpʉ ra häi Egipto, nɛ dá jamansu. \q1 Dá xifi xtí ją'ts'i, pɛ him bi hyät'i da 'yøzɛhɛ man hoqui dá xifi, gue man t'ɛ̨di dá xi a ra Moisés. \q1 Janangue'a him bi zä dá numanho ʉ, bi 'yɛ̨n'a ra Hmu. \q1 \v 10 Pɛ nu ran hoqui ga ørpa yʉ israel 'bʉ m'bɛjua mi'da yʉ pa, din ja tengu gam mangä ya. \q1 Ga un man 'yomfɛ̨ni bʉ ja yʉ́n 'yomfɛ̨ni ʉ, \q1 nɛ ga japi mpähä thoho da dɛngui. \q1 Janangue'a da numanhogui, nɛ ga øt'ä gue yʉ́ Ojągä ʉ, nɛ din ja gue ma t'ʉhni zɛhɛ ʉ bʉya. \q1 \v 11 Nɛ hinga hnɛhi thoho 'bo'o da xänba ʉ, \q1 nɛ njon da sänbi gue da bąqui, \q1 nguetho gätho da bąc zɛhɛ ʉ, \q1 yʉ ngʉrpi o gue yʉ ją'i thoho. \q1 \v 12 Nɛ ga punbi nangue ran ts'o, \q1 nɛ him man gam bɛ̨ngä ʉ yʉ́ ts'oqui, \m bi 'yɛ̨n Oją. \v 13 In jabʉ a ra 'da'yon hoqui, nɛ gue'a í t'ɛ̨mbi ra nyonhoqui a mí ja, gue ya bi juah rá 'bɛfi a, nɛ ní mba bʉ dim 'bɛdi 'bʉ mí man na. \c 9 \s1 Nɛcua ja ra häi mí ja rá ngu Oją, nɛpʉ mahɛ̨ts'i \p \v 1 Nu'a rá mbʉdi ran hoqui, mí ja yʉ́n t'ɛ̨di nangue yʉn t'øt'e mí t'ørpʉ ja ra niją ua ja ra ximhäi. \v 2 Nɛ nu'a ra niją bi t'øt'e, bin ja n'da ra cuarto rá mbʉdi, t'ɛ̨mbi xʉn dʉxqui, guepʉ mí ja rán 'døgue yʉ lámpara, nɛ ra mɛxa gue i cʉx yʉ 'bøxthuhmɛ. \v 3 Nɛ mí ja man'da ná yoho ra cuarto gue nubʉ mbo, mán joti n'da ra 'bø't'e, guepʉ mí t'ɛ̨mbi man'da xʉn dʉxqui. \v 4 Nɛ nubʉ, mí ja bʉ ra mɛxa ra oro guepʉ mí zø ra xɛca xiza yʉmanho. Nɛ a rá huada ran hoqui gue mán jots'i ra oro gätho yʉ́ hyo. Nɛ nubʉ mbo ra huada mí høpʉ n'da ra xaro gue ra oro, mí o bʉ zi ts'ʉ ra hmɛ i t'ɛ̨mbi ra maná. Nɛ a rá tøhø ra Aarón gue bi 'dogui, nɛ ʉ yʉ xįndo bi t'o't'a ra nyonhoqui, gue nu'ʉ yʉ́n t'ɛ̨di Oją maya'bʉ. \v 5 Nɛ nu rán jo'mi ra huada, n'da ra xithɛ i t'ɛ̨mbi ran ts'äya ram punbate. Nɛ mí tøpʉ yoho yʉ́ pøte ʉ yʉ́ mbädi Oją mahɛ̨ts'i, mí com'pʉ mate ra xithɛ bʉ mí pa nsits'i ra ji dím punba yʉ́ ts'oqui yʉ ją'i. Pɛ hinga xøt'a ga xi ahʉ 'bɛ'a nam bøn'ʉ gätho yʉ hmɛpya mí ja bʉ mbo ra niją. \v 6 Bin jabʉ bi t'øt'e. Nu yʉ mbäją thoho, thocpa thoho mí cʉrpʉ a rá mbʉdi ra cuarto, gue mí øt' yʉ́ 'bɛfi nangue ran dąnde bʉ ja ra niją. \v 7 Pɛ nubʉ ná yoho ra cuarto man'da xʉn dʉxqui, hønt'a ra hmumbäją mí thopʉ, hønt'a n'dapa thoho i tho a n'da jɛya. Nɛ nu'bʉ mí yʉrpʉ, i thɛxpʉ rá ji yʉ zu'uɛ̨ gue mí xixpʉ, nangue rá ts'oqui zɛhɛ 'bʉ rá mbʉdi, nɛ nangue yʉ́ ts'oqui yʉ ją'i 'bʉ ná yondį. \v 8 Nu'a rá Hogandąhi Oją di jajʉ ga pąhmbʉ, ngue hin ní soc'a ra 'yu ní mba bʉ bí 'bʉ Oją 'bʉ gätho mí t'øthoho ran dąnde bʉ ja a ra niją ua ja ra ximhäi. Nɛ gue'a n'da ra hmɛpya bi 'yu a ra 'bø't'e mí corpʉ man'da xʉn dʉxqui, mí corpa bʉ ʉ yʉ ją'i. \v 9 Gätho ʉ yʉn t'øt'e mí t'ørpʉ ja a ra niją, n'da ra hmɛpya thoho nangue a njuąntho i jajʉ ya. Nguetho yʉn t'unni nɛ yʉ 'bøts'e bi un'na Oją, him bi zä bi hocpa bʉ mbo rá mbʉi ʉ mi øt'e. Janangue mí pa njorpi bʉ ʉ. \v 10 Nguetho hønt'a mí man yʉn t'ɛ̨di nangue yʉn ts'ihmɛ midí hoqui, nɛ midín xʉt'i. Pɛ nu'ʉ gue'ʉ 'da yʉn t'ɛ̨di gue i ja thi. Nɛ gue'a bi zän Oją da 'yøt'ʉ, ja gue'bʉ mam bá ɛ̨h ra Cristo, ja bi nɛqui a majuąni ra 'yu ja rá ts'ɛdi a bʉya. \v 11 Gue ya bá ɛ̨h ra Cristo, nɛ gue'a ma hmumbäjąhʉ a, nangue ra 'da'yo nhoqui i ja ya. Nɛ nu'a ra niją guepʉ dim pɛhna ra mbäją ya, man'da xʉn ho, nɛ guepʉ majuąni bʉ. Nɛ him bi 'yøt' yʉ ją'i, nguetho hing ra ngugua ja ra ximhäi a. \v 12 Pɛgue mahɛ̨ts'i bʉ bi yʉt' na ra Cristo ya, tengu ra hmɛpya bi 'yuh yʉ hmumbäją 'bʉ mí yʉrpʉ man'da xʉn dʉxqui. Nɛ ya hin di un yʉ́ ji yʉ t'ʉdɛ'yo o gue yʉ t'ʉndąni, pɛ bi un rá jisɛ. Nɛ n'dandį thoho bi yʉrpʉ, nɛ bi yąnjʉ xʉn ho a. \v 13 Nu rán t'ɛ̨di Oją bi t'ɛ̨mbi xʉn ts'o ní ngøc'yɛi n'da 'bʉ xí dä a n'da ra du. Nɛ bi ma jatho da mba ma c'uaspa rá ji ra toro nɛ ra dɛ'yo, nɛ rá 'bospi a ra t'ʉsundąni gue bi t'upʉ ja ra sibi. Nɛ gue'a dí hocpa ní ngøc'yɛi n'da a. Ja bi zä bi dąnde Oją ʉ bʉya. \v 14 Pɛ gam bɛ̨mhbʉ man'da ɛ̨mmɛ i ja rá ts'ɛdi a rá ji ra Cristo, bi mberca ma ts'on'yomfɛ̨nihʉ midí 'uegahʉ nangue Oją, n'dahma da zä ga ørpahʉ rá 'bɛfi Oją gue i 'bʉi. Nguetho hin'yʉ rá ts'oqui ra Cristo, nɛ bin unsɛ bʉ 'bʉ Oją, ra 'bøts'e gue maząi di muui bʉ nam bɛ̨n Oją. \v 15 Nu ra Jesucristo bin hocpate nangue ra 'da'yon hoqui 'bʉ mí du. Janangue'a gätho bi mba mahoqui ma ts'oquihʉ, gue guejʉ mí tɛnhdʉ rá mbʉdi ra yonhoqui. Hinga høngdahʉ, pɛ nɛ ʉ mí 'bʉ 'bʉ hin nán ja a ra 'da'yon hoqui. Nɛ nubʉya gätho bi zä dá comhbʉ ran jąpi maząi gue bi xi Oją ʉ bi zohni. \v 16 Nu'bʉ i man'a n'da to'o da zocpa ʉ 'bɛ'a pɛ'ts'i, pɛ 'bɛ da fądi 'bʉ majuąni bi du, ja da t'øt'a xi ma bʉya. \v 17 Hingui sä da t'øt'a xi ma 'bʉ i 'bʉtho, hinda høn'bʉ bi du. \v 18 In jabʉ bin ja 'bʉ rá mbʉdi a ran hoqui bi man Oją, gue bin ho 'bʉ mí mba m'bänbi rá ji n'da ra zu'uɛ̨, ja bi fądi majuąni bi nu ran dąte bʉya. \v 19 Janangue'a nu'a ra Moisés 'bʉ mí xih rán t'ɛ̨di Oją gätho yʉ mɛ israel, nɛ bi c'uaspa ra ji bʉya. Bi mit' ra thɛnga xidɛ'yo nɛ n'da ra t'ʉ'yɛza gue n'youi yʉ́ paxi, nɛ bi gąrbʉ ja ra dehe n'youi rá ji ra t'ʉndąni nɛ rá ji yʉ chibo, bi c'uaspa bʉ ja rá søcuą i man rán t'ɛ̨di Oją, nɛ gätho yʉ ją'i bi mba ma c'uaspi a ra ji bʉya. \v 20 Nubʉya bi 'yɛ̨na: “Nuna ra ji, guehna dí hoc'a ran hoqui na, gue bi man Oją nanguejʉ. Nuya da zä di punga ma ts'oquihʉ,” bi 'yɛ̨n a ra Moisés. \v 21 Nɛ nubʉya bi c'ua'ts' ra ji bʉ ja rá niją Oją, nɛ 'bɛ'a gätho mí ja bʉ mbo mí pa nthoni bʉ ja rán thąnde Oją, gätho bi mboxpʉ yʉ ji. \v 22 Nɛ i mam bʉ ja rán t'ɛ̨di Oją, gue gue'a ra ji í hoc'ʉ 'bɛ'a gätho mí t'øt'e. Pɛ nu'bʉ hin dim fän ra ji, hin'yʉ ra punbi nangue ra ts'oqui, i ɛ̨m bʉ mán t'o't'i. \s1 Í 'uec yʉ ts'oqui a ím 'bøts'e ra Cristo \p \v 23 Nu'a ra niją, n'da ra hmɛpya thoho mí ja ua ja ra häi, bi mba ma hoqui nangue ʉ yʉ́ ji yʉ zu'uɛ̨ mí hma. Janangue'a bin ja ra 'bøts'e man'da xʉn ho gue dí hogahʉ, tengu'bʉ dyʉ́ nijąhʉ majuąni bʉ mahɛ̨ts'i. \v 24 Nɛ hinga guepʉ ja ra niją bi 'yøt' yʉ ją'i i 'bʉh ra Cristo ya, nguetho yʉ hmɛpya tho ʉ nangue a majuąni rá ngu Oją. Pɛ ɛ guepʉ mahɛ̨ts'i bi yʉt'i, i äp Oją ya nanguejʉ. \v 25 Nu yʉ́ hmumbäją yʉ israel, jɛya 'bʉ njɛya mí cʉrpʉ ja ra cuarto man'da xʉn dʉxqui, midí un ra ji, pɛ hin rá jisɛ. Pɛ nu ra Cristo hinga thocpa thoho di un ra 'bøts'e. \v 26 Xi'bʉ xtín ja tengu yʉ hmumbäją, jɛya 'bʉ njɛya midí un ra ji. Mí jatho xʉn ngu yʉ nidi xtán du ra Cristo 'bʉ, gue'bʉ go rá mbʉdi ra ximhäi. Pɛ him bin jabʉ bi 'yøt'a. Pɛ nuya n'dandį thoho bi zøcua ra Cristo gue bin unsɛ bim 'bøts'e zɛhɛ, gue í 'uecpa yʉ́ ts'oqui yʉ ją'i. Nɛ guehya yʉ pa gue di ją'ts'a mí hma mám 'bɛt'o. \v 27 Tengu yʉ ją'i, nts'änni n'dandį thoho da du, nɛ m'bɛjua da nu ran juąnbi. \v 28 Nɛ ngutho ra Cristo, n'dandį thoho bin uni bim 'bøts'e, ngue bi 'uecpa yʉ́ ts'oqui ʉ xʉn ngu yʉ ją'i. Nɛ m'bɛjua ba pengua da zin ʉ i tø'mi, pɛ hin dí 'yɛ̨hɛ dí 'uec yʉ ts'oqui mahøn'a. \c 10 \p \v 1 Nu'a ran t'ɛ̨di bin t'un ra Moisés nangue yʉ 'bøts'e bi 'yøt' yʉ mbäją, n'da ra hmɛpya thoho nangue'a ran ho bá ɛ̨hya. Nɛ hinga gue'a majuąni ran ho a. Nɛ njąm'bʉ bi zä bi mba ma hocpi yʉ́ ts'oqui ʉ mí øt' yʉ 'bøts'e, madague'bʉ njɛya 'bʉ njɛya midí uni. \v 2 Nu'bʉ da gue'ʉ yʉ 'bøts'e xtán zä xtín hoc'ʉ, pɛ n'dandįtho xtí uni, nɛ xtá 'yɛ'ts'a ní un yʉ 'bøts'e 'bʉ. Nɛ ya xtám bądi n'dandį thoho bi bo yʉ́ ts'oqui bʉya. \v 3 Pɛ nangue yʉ 'bøts'e bi uni gätho yʉ jɛya, bi japi da bɛ̨ni gue in dupate tho yʉ́ ts'oqui. \v 4 Nguetho hinjąm'bʉ da zä di punba yʉ́ ts'oqui n'da ʉ yʉ́ ji yʉ ndąni nɛ yʉ dɛ'yo. \v 5 Janangue'a bi 'yɛ̨n ra Cristo 'bʉ mí zøcua ja ra häi, bi 'yɛ̨mp'a Oją rá Ta: \q1 Hinga njuąntho gue'ʉ yʉ zu'uɛ̨ guí nde. \q1 Janangue gá jaqui dán ją'igä ngue dam 'bøts'egä, bi 'yɛ̨n'a ra Cristo. \q1 \v 6 Nɛ hin gnán johya n'da ran t'unni ngue yʉ zu'uɛ̨ bi t'upʉ ja ra sibi, xínga gue'ʉ yʉ 'bøts'e nangue yʉ ts'oqui. \q1 \v 7 Janangue dá ɛ̨ngä: “Bá ɛ̨cä ya ga øt'ä ni pähä ma Oją i, dam 'bøts'e zɛhɛgä, \q1 tengu mán t'o't'i bʉ ja nim hma,” \m bi 'yɛ̨n'a ra Cristo. \v 8 Nu'a rá mbʉdi bi mangua, hin nán johya Oją ʉ yʉ 'bøts'e gue yʉ zu'uɛ̨ bi t'udi nangue yʉ́ ts'oqui n'da, madague'bʉ gue'a bi man'a n'da rán t'ɛ̨di a. \v 9 Pɛ xø bi 'yɛ̨m mahøn'a bʉya: “Bá ɛ̨cä ya gue ga øt'ä ni pähä, ma Oją i, gue dam 'bøts'e zɛhɛgä.” Gue nde da ma, dí 'ueh ya yʉ 'bøts'e mí ja, nɛ din ja nʉ man'da ra 'bøts'e. \v 10 Nu ra Jesucristo bi 'yøt' rá pähä Oją, gue bi unsɛ rá ją'i n'dandį thoho bi juadi. Janangue'a bi hogahʉ Oją ya. \v 11 Nu yʉ́ mbäją yʉ israel mí øt'ʉ yʉ́ 'bɛfi gätho yʉ pa, nɛ thocpa thoho midi un yʉ 'bøts'e, madague'bʉ hinjąm'bʉ mí sä di hocpa yʉ́ ts'oqui n'da ʉ. \v 12 Pɛ nu ra Jesucristo n'dandį thoho bin uni bim 'bøts'e nangue ma ts'oquihʉ, pɛ him man'dandį din uni. Nɛ bí 'bʉpʉ 'darbʉ ní mandaui Oją ya. \v 13 Nɛ guepʉ bí 'bʉpʉ ya, gue'bʉ go bi dąp'ʉ yʉ́n sʉihʉ. \v 14 Nguetho nangue n'dandį thoho bin unsɛ, janangue'a bi juadi bi hoc'ʉ to'o bi 'yøt'e yʉ́ mbɛti. \v 15 Guesɛ a rá Hogandąhi Oją di jajʉ ga pąhmbʉ a mangua, 'bʉ mí ma: \q1 \v 16 Nu ran hoqui ga ørpa yʉ ją'i 'bʉ m'bɛjua, din ja tengu na, \q1 ga bɛ̨nba bʉ ja yʉ́ mbʉi ma pähä zɛhɛ, da ndesɛ gue da dɛngui. \q1 Nguetho ga un man 'yomfɛ̨ni bʉ ja yʉ́n 'yomfɛ̨ni ʉ. \m \v 17 Nɛ xø bi 'yɛ̨m mahøn'a: \q1 Him man'dandį gam bɛ̨ngä yʉ́ ts'oqui, nɛ xínga gue'ʉ yʉm fɛ'ts'i mí øt'ʉ, \m bi 'yɛ̨n rá Hogandąhi Oją. \v 18 Nangue Oją bi punga ma ts'oquihʉ, hingui sä ga unhdʉ mi'da yʉn t'unni dí punga ma ts'oquihʉ. \s1 Da zä ga sømhbʉ bʉ 'bʉ Oją \p \v 19 Ma zi cu ahʉ, gam bɛ̨mhbʉ nangue a ra nyonhoqui mi ja, njo'o n'da ra ją'i thoho mí sä da yʉrpʉ man'da xʉn dʉxqui, nɛ gue'a í t'u'a ra 'bø't'e mí ndam bʉ. Pɛ nuya bi zä dí cʉthʉ bʉ ja a rá ngu Oją mahɛ̨ts'i, man'da xʉn dʉxqui. Nɛ dí cʉthʉ nangue a rá ji ra Jesucristo, bi hogahʉ. Nɛ hin dín suhʉ ya. \v 20 Nɛ dí cʉthʉ nangue a ra 'yu ma'da'yo gue i 'bʉi. Nguetho bi 'uegahʉ ra 'bø't'e mí ndam bʉ ja ra goxthi, 'bʉ mí unsɛ rá ją'i ra Cristo ya. \v 21 Nu'a ra Jesús, gue'a ma hmumbäjąhʉ, nanguejʉ gue yʉ́t'ʉhnigahʉ Oją. \v 22 Janangue'a mbähä ga sømhbʉ bʉ 'bʉ Oją ya, n'dat'a gam bɛ̨mhbʉ majuąni i ndejʉ. Nguetho bi mberca ma mbʉihʉ nangue rá ji ra Cristo, hin gam bɛ̨mhbʉ gue dín dupatehʉ yʉ ts'oqui ya. Nɛ tengu 'bʉ am 'be't'egahʉ a ra dehe xʉn güe. \v 23 Nɛ ga thoqui ga mamhbʉ a ran ho dí tømhbʉ, hin ga suhʉ. Nguetho majuąni di ją'ts'a rám hma bi xijʉ Oją gue di pøjʉ. \v 24 Mbähä dan xänbahʉ ga øthʉ ran huɛ̨cate, nɛ 'da dán ɛ̨hyadahʉ ga øthʉ a. \v 25 Nɛ hin ga øthʉ tengu øt'i 'da him mi søm bʉ ja mam pɛtihʉ. Pɛgue mbähä ga thoqui dam pɛtihʉ, nɛ dan xänbahʉ n'da ngu n'dajʉ. Nɛ man'da ga humbi ga øthʉ ya, nguetho ya mí ts'ʉtho ba ɛ̨h ra Hmu. \v 26 Pɛ nu'bʉ dí ndesɛ ga thoctahʉ yʉ ts'oqui 'bʉ ya má pąhmbʉ a majuąni, tengu'bʉ hin dá jamansuhʉ a ra 'bøts'e xtím pungahʉ. Pɛ ya hin'yʉ 'bɛ'a man'da sä ga umhbʉ bʉya, gue dí mba ma pungui ma ts'oquihʉ. \v 27 Pɛ hønt'a ra mbidi gan nuhʉ 'bʉ, gue ran ʉnbi dí co'ts'a Oją, nangue ra sibi nts'utho 'bʉ bi dɛ, gue di jua ʉ yʉ́n sʉihʉ Oją. \v 28 Gam bɛ̨mhbʉ tengu ran t'ɛ̨di bin t'un ra Moisés, gue'bʉ 'bʉ a n'da i øt' ram fɛ'ts'i, nɛ di nɛqui yoho o gue hyu yʉ testigo gue bi nu, bi tho a ra ją'i bʉya, nɛ hin da mba ma huɛ̨qui. \v 29 Pɛ ha hin dím bɛ̨mhbʉ gue man'da nts'utho ran ts'ɛmbi ga nuhʉ 'bʉ dím bɛ̨ni ga nɛmhbʉ bʉ häi a rá Ts'ʉnt'ʉ Oją, nɛ dí ɛ̨mhbʉ nte di muui a rá ji xtí hoga ma mbʉihʉ, nɛ'bʉ dí numan'ʉ tho a rá Hogandąhi Oją gue mí ɛ̨na xtí huɛ̨gahʉ. \v 30 Pɛ dí pąhmbʉ a ra Hmu gue bi ma: “Nugä ma 'bɛfi ga ju't'i, ga un'na rá muui bi 'yøt'e.” Nɛ bi 'yɛ̨n ra t'ohni: “Da zɛmba yʉ́ t'ʉhni Oją 'bʉ di thoqui da 'yøt' ra ts'oqui.” \v 31 Ɛ̨mmɛ nts'utho 'bʉ da dįnba yʉ́ ts'oqui n'da a Oją bʉ ja ran juąnbi, gue'a i 'bʉi. \v 32 Pɛ dami bɛ̨mhbʉ 'bɛ'a gá 'yøthʉ ʉ yʉ pa xʉ thogui, gue'bʉ ja gmí tįmhbʉ ran nɛqui. Xʉn ho gá 'yøthʉ, jante tho gá hyäthʉ yʉn ʉnbi xʉn ndoho. \v 33 Nɛ 'da ahʉ bi mba nthenni ahʉ, nɛ bi mba ma ʉn'ni ahʉ bʉ ja yʉ́ hmi yʉ ją'i. Nɛ mi'da ahʉ gue hin gá suhʉ da mba ma ʉn'ni ahʉ 'bʉ 'darbʉ gmí 'yohʉ ʉ bi mba ma ʉnbi. \v 34 Nɛ hin gán suhʉ gue gá zɛnguahʉ ʉ ni cuhʉ 'bäpʉ ja ra fädi, nɛ gán johya thohohʉ 'bʉ mí thąn'nahʉ 'bɛ'a gmí pɛs'hʉ. Nɛ gá pąhmbʉ ja ahʉ bʉ mahɛ̨ts'i a man'da xʉn ho, gue da hyät'i maząi. \v 35 O guí ɛs'hʉ a gní hyuthʉ nzambʉi, janangue'a din 'da ahʉ n'da ran t'unni xʉn ndoho. \v 36 Pɛ i jatho ga sɛthʉ ts'ʉ, n'dahma da zä ga øthʉ rá pähä Oją, janangue ga hąmhbʉ a bi ma majuąni di 'dajʉ. \v 37 Nguetho i mam bʉ ja rá t'ohni Oją: \q1 Mi ts'ʉtho ba ɛ̨'a i ja gue ba ɛ̨hɛ, \q1 ya hin da ya'a ba ɛ̨hɛ, nɛ di 'da ahʉ a guí tømhbʉ. \q1 \v 38 Nɛ nu'ʉ to da 'yɛ̨c'yɛi majuąnigä, gue'ʉ ga hocpa yʉ́ ts'oqui, ga ɛ̨mbi xʉn ho bʉya, nɛ ga un'ndʉ ra temaząi ʉ. \q1 Pɛ nu'ʉ bi mbengui hin ga numanho ʉ, \m bi 'yɛ̨n Oją. \v 39 Pɛ nujʉ hinga guejʉ dá penjʉ guepʉ xcá nuhʉ ran ʉnbi maząi. Pɛ dí ɛ̨c'yɛihʉ gue majuąni a Oją, janangue'a din jajʉ ra temaząi. \c 11 \s1 Nɛ gue'a ná ɛ̨c'yɛihʉ majuąni a Oją \p \v 1 'Bɛ'a nam bøn'a na ɛ̨c'yɛihʉ majuąni a Oją. Nám bøni, gue dí ɛ̨c'yɛihʉ majuąni ga hąmhbʉ a ran ho bi xijʉ Oją. Nɛ nam bøni ga ɛ̨c'yɛihʉ majuąni 'bɛ'a gätho i ma Oją, madague'bʉ hin dí nuhʉ a. \v 2 Nu ma bombøtahʉ bi hnumanho nguetho bi 'yɛ̨c'yɛi majuąni a Oją. \v 3 Dí ɛ̨c'yɛihʉ majuąni bi 'yøt' Oją yʉ ximhäi, madague'bʉ hin dá nuhʉ 'bʉ mí 'yøt'ʉ. Nu'bʉ mí 'yɛ̨na din ja, ya bin ja bʉya, gue bi 'yøt'e nangue ʉ 'bɛ'a him midí nɛqui. \v 4 Nu'a ra Abel bi un Oją n'da ra 'bøts'e xʉn ho xinda gue a bi un a ra Caín, nguetho bi 'yɛ̨c'yɛi majuąni a bi xi Oją. Nu'bʉ mí thąnba a rán t'unni ra Abel, bi fądi bi numanho Oją a. Nɛ madague'bʉ bi du ra Abel, pɛ tengu 'bʉ 'bʉtho, gue urcahʉ 'bɛ'a mí øt'a, gue bi 'yɛ̨c'yɛi majuąni a Oją. \v 5 Ngutho ra Enoc, bi 'yɛ̨c'yɛi mbo rá mbʉi a majuąni. Janangue'a bi ts'ixpʉ ja rá ngu Oją nɛ him bi du. Nɛ him bi thįngua ja ra häi a, nguetho bi zix'a Oją. Nɛ i ɛ̨n ra t'ohni: “Nu'bʉ hin ní ts'its'i, bi hnumanho a.” \v 6 Pɛ nu'bʉ i 'bʉ a n'da i nde da zøm bʉ 'bʉ Oją, pɛgue da 'yɛ̨c'yɛi majuąni i 'bʉ a, nɛ da 'yɛ̨c'yɛi majuąni din t'un ran ho a to i hon Oją. Nguetho hingui sä da numanho Oją n'da 'bʉ hingui ɛ̨c'yɛi a majuąni. \v 7 Bi 'yɛ̨c'yɛi a ra Noé gue majuąni a mí xi Oją din ja a ra dąmbʉnt'i, madague'bʉ hin ní nu. Nɛ bi 'yøt'a ra dąbarco bi xifi, guepʉ da yąn'ʉ i 'bʉpʉ rá ngu. Nɛ bi 'yɛ̨mbi xʉn ho Oją a nguetho mí ɛ̨c'yɛi mbo rá mbʉi a Oją. Nɛ gue'a í nɛqui hing yʉ 'yɛ̨c'yɛi gätho ra ximhäi, jąn í ts'ɛmba ʉ. \v 8 Bi 'yɛ̨c'yɛi majuąni Oją a ra Abraham. Janangue'a bi bøm 'bʉ mí zon'na Oją, gue da mba bʉ ja a ra häi bi xi Oją gue di unni. Bi nɛxpʉ ja rá häi zɛhɛ, nɛ him mí pądi hapʉ man ní mba. \v 9 Nɛ nu'bʉ mí zøm bʉ, pɛ bin 'yotho bʉ. Nguetho bi 'yɛ̨c'yɛi majuąni gue ja nín ząm bʉ rá ngu Oją mahɛ̨ts'i. Janangue'a bi hyøtho yʉ ngum'bø't'e bʉ. Nɛ ngutho bi 'yøt'a ra Isaac rá ts'ʉnt'ʉ, nɛ a ra Jacob rá 'bɛto, gue nɛ'ʉ da gomhbʉ ra herencia bi sih majuąni ra Abraham. \v 10 Nguetho nu ra Abraham mí tø'mi da zøni nín ząm bʉ ja n'da ra dąhnini gue mahɛ̨ts'i, din ja høn'bʉ go njąm'bʉ, gue bi bɛ̨n Oją nɛ bi 'yøzɛhɛ. \v 11 Nɛ bi 'yɛ̨c'yɛi majuąni a ra Sara, nɛ gue'a í hyąn rá ts'ɛdi Oją a gue dim 'bʉh rá ts'ʉnt'ʉ. Nɛ him mí sä xtím 'bʉh rá t'ʉhni, gue ya xʉm bømbe. Pɛ bim 'bʉ'a rá ts'ʉnt'ʉ, nguetho bi bądi majuąni da 'yøt'a bi man Oją. \v 12 Nɛ ngutho ra Abraham, madague'bʉ ya xí thoh yʉ pa gue mí sä xtím 'bʉh yʉ́ t'ʉhni, pɛgue bi zøni bim 'bʉh yʉ́m bom'bɛto ɛ̨mmɛ xʉn ngu, tengu yʉ sø mahɛ̨ts'i, o tengu yʉ 'bomu bʉ ja ra ndendeją, gue njongui hät'i da mbede. \v 13 Nɛ gätho ʉ bi du 'bʉ him mani hyąn a ran ho bi xi Oją. Pɛ tengu'bʉ mí handi yatho bʉ bí ja a ran ho bi sifi, nguetho mí ɛ̨c'yɛi mbo yʉ́ mbʉi gue majuąni din t'unni. Janangue'a bin johya 'bʉ mí bɛ̨ni gue da nu a. Jananjabʉ bi mansɛ tengu'bʉ bi thotho ua ja ra ximhäi ʉ. \v 14 Nɛ nu ʉ im ma tengu na, i udi gue i 'yotho nɛ i hon man'da ra häi guepʉ din ząi. \v 15 Nɛ nu'bʉ xtám bɛ̨ntho a ra häi bʉ xpí bøn ʉ, mí sä xtá mbeng mahøn'a ʉ 'bʉ. \v 16 Pɛ mí nde n'da ra häi man'da xʉn ho, gue nde da ma, ra häi mahɛ̨ts'i. Janangue'a bin johya Oją gue da 'yɛ̨mbi yʉ́ Oją ʉ, nɛ bi hocpa yʉ́ hnini ʉ. \v 17-18 Nɛ nu'bʉ mí ts'äp rá mbʉi ra Abraham, gue bi sifi bá si a rá ts'ʉnt'ʉ ra Isaac, da mbøspa Oją. Nɛ mí nde xtá 'yøt'e, nguetho bi 'yɛ̨c'yɛi majuąni a Oją, madague'bʉ bi xifi dim 'bʉh yʉ́m bom'bɛto 'bʉ bi xąnd ra Isaac. \v 19 Gue'a bi bɛ̨n'a ra Abraham gue i ja rá ts'ɛdi Oją da xox ʉ xʉn du. Janangue'a tengutho 'bʉ bi dąmbɛ̨ni bʉ 'bʉ ʉ xʉn du a ra Isaac 'bʉ mam bá si mahøn'a a rá ta. Nɛ n'da ra hmɛpya bi 'yøt' na. \v 20 Nɛ nangue a bi 'yɛ̨c'yɛi majuąni ra Isaac gue da gomhbʉ rán ho Oją ʉ yʉ́ t'ʉhni, janangue bi sih majuąni ra Jacob nɛ ra Esaú gue da mba mająpi. Nɛ bi sifi 'bɛ'a bi zänba Oją n'da ngu n'da ʉ. \v 21 Nɛ ngutho a ra Jacob, bi 'yɛ̨c'yɛi majuąni a ran jąpi bi man Oją. Nɛ ní mba bʉ da du, pɛ bi thocpa a ran jąpi ʉ yʉ́ 'bɛto, gue'ʉ yʉ́ ts'ʉnt'ʉ ra José. Nɛ bi dąnde Oją 'bʉ mí dospa rá yą rá tøhø a ra Jacob. \v 22 Nɛ a ra José bi 'yɛ̨c'yɛi majuąni a bi man Oją. Janangue'a nu'bʉ mí ts'ʉtho da du, bi xi ʉ yʉ́ mɛnguhʉ gue yʉ israel, gue da zøni da mbeng bʉ yʉ́ häi zɛhɛ. Nɛ bi xifi da thux'a ra ánima 'bʉ bi bøm bʉ ʉ, gue'a ra José xí du. \v 23 Nɛ rá ta nɛ rá mbe ra Moisés 'bʉ mim 'bʉh ra Moisés, bi 'yą'a rá ts'ʉnt'ʉ an hyuzna. Nɛ him bi numansu a rán t'ɛ̨di ra ts'ʉt'abi gue mí ma xtí tho ʉ yʉ́ ts'ʉnt'ʉ yʉ israel. Nguetho midí nɛqui din hocją'i, nɛ mí ɛ̨c'yɛi majuąni di jamansu Oją. \v 24 Nɛ a ra Moisés guexta'a mí ɛ̨c'yɛi majuąni a Oją. Janangue'a nu'bʉ mín dąn'yohʉ, him mam bi nde da t'ɛ̨mbi rá ts'ʉnt'ʉ a rá t'įxu ra ts'ʉt'abi bʉ Egipto, gue xtán zä xtín jasɛ rá ts'ɛdi. Nɛ gue'a rá t'įxu a ra ts'ʉt'abi bi dįm bʉ mán t'ągui nɛ bi tede. \v 25 Pɛ man'da bi nde 'darbʉ bin ʉnbahʉ ʉ yʉ́ t'ʉhni Oją a ra Moisés nu'ʉ yʉ́ mɛnguhʉ, xinda gue'bʉ xtán dɛn rán johya ra ximhäi gue ní mba bʉ da guadi. \v 26 Nɛ nu'bʉ mín 'yomfɛ̨ni ra Moisés, man'da di muui 'bʉ n'dat'a yʉn ts'ante da nuui ra Cristo, xinda gue'bʉ xtí manda 'bɛ'a gätho mí ja bʉ ra häi Egipto, nguetho man'da mí numanho 'bɛ'a di un Oją m'bɛjua. \v 27 Nɛ nangue bi 'yɛ̨c'yɛi majuąni ra Moisés, janangue'a bi bøm bʉ ra häi Egipto, nɛ him bi zu a nán cuɛ a ra ts'ʉt'abi. Pɛ bi hyut'an zambʉi, nguetho bi bądi in 'youi Oją, madague'bʉ him mí nu. \v 28 Pɛ bi 'yɛ̨c'yɛi majuąni a bi xi Oją a ra Moisés, janangue'a bi 'yøt'a bi xifi, ngue bi manda dí cots'i ra ji bʉ ja yʉ́ 'yojut'i yʉ israel. Janangue'a him bi thop yʉ́ mbʉdi ts'ʉnt'ʉ ʉ yʉ israel 'bʉ mam bá ɛ̨h rám 'bɛhni Oją. Gue'a t'ɛ̨mbi ndąbaxjua bi dʉ'mi bi 'yøt'ʉ. \v 29 'Bʉ mí 'yɛ̨c'yɛi mbo yʉ́ mbʉi i ja rá ts'ɛdi a Oją ʉ yʉ israel, janangue'a bi jap'a Oją bi xocpa n'da ra 'yu bʉ ja ra deją, gue bi tho ʉ. Pɛ nu'bʉ mí 'yɛ̨na nɛ ʉ xtá 'dax'ʉ yʉ mɛ egipto, gue'ʉ mí cute, bi comp' ra dehe bi du ʉ bʉya. \v 30 Nu yʉ israel bi sifi di thɛ̨'ts'a ra dąhnini Jericó gätho nyoto pa, nguetho ma mbä't'i ra jądo a ra hnini. Nɛ nu'a í 'yɛ̨c'yɛi majuąni a Oją, nɛ gue'a í yøt' ra jądo a 'bʉ mí gua'a nyoto pa di thɛ̨'ts'i. Nɛ bi zä bi dąp ra hnini ʉ yʉ israel bʉya. \v 31 Pɛ mí 'bʉpʉ n'da ra xisu gue ra Rahab. Nɛ madague'bʉ man ra 'yomt'ɛ̨ni mam'bɛt'o, pɛ hinga nɛ a bi tho a 'bʉ mí tho yʉ́ mɛnguhʉ gue him mí ɛ̨c'yɛi Oją. Nɛ nu'a í zimmanho ʉ yʉ́m 'bɛhni yʉ israel, nɛ gue a í fądi mí ɛ̨c'yɛi mbo rá mbʉi a Oją. \v 32 Nɛ xʉn ngu mi'da xtán zä xcá xi ahʉ, pɛ hinga xøt'a yʉ ora ga xi ahʉ, nangue ra Gedeón nɛ ra Barac, nɛ nangue ra Sansón nɛ ra Jefté, nɛ nangue ra David nɛ ra Samuel, nɛ gätho mi'da yʉ pøngahyą. \v 33 Nɛ mí ɛ̨c'yɛi majuąni Oją ʉ, nɛ gue'a í hyąn rá ts'ɛdi Oją ʉ, gue bi dąp yʉ ją'i mí 'bʉpʉ n'danni mi'da yʉ häi 'bʉ mín sʉhmbʉ. Nɛ bin ts'ʉt'abi xʉn ho. Nɛ mí ɛ̨c'yɛi majuąni a bi sifi, janangue'a gätho bi zä bi 'yør bʉya. Nɛ nu'ʉ mi'da mí ɛ̨c'yɛi majuąni a Oją, janangue'a him bi za yʉ dązate. \v 34 Nɛ him bin zø ʉ mi'da bí thøtpʉ ja ra orno 'bʉ ɛ̨mmɛ midí thoni nám pa, nguetho bi 'yɛ̨c'yɛi a majuąni ʉ. Nɛ him bi zä bi tho mi'da 'bʉ mí t'ɛ̨mbi xtá tho nangue ra juai. Nɛ nu'bʉ mí güent yʉ́ ją'i ʉ mi'da, bi jap'a Oją bi zaqui. Nɛ madague'bʉ him mí ja yʉ́ ts'ɛdi ʉ mi'da, pɛgue tengu'bʉ ya mí ja yʉ́ ts'ɛdi 'bʉ mí 'yɛ̨c'yɛi majuąni Oją, nɛ gue'a í 'da ʉ yʉ dofʉi yʉ́n sʉihʉ. \v 35 Nɛ mí 'bʉ i 'da yʉ xisu 'da'a n'danni, gue xí du yʉ́ t'ʉhni. Pɛ bi dąmbɛ̨ni ʉ yʉ́ t'ʉhni 'bʉ mí 'yɛ̨c'yɛi majuąni ʉ yʉ́ mbe. Nɛ nu'ʉ mi'da bi ndesɛ bi tho nangue'a bi 'bɛnza, nɛ him bi nde bi goh yʉ́ mbʉi guepʉ xtá mba ma thøgue, nguetho bi 'yɛ̨c'yɛi majuąni da bømanho bʉ ja ran dąte ʉ, da mba bʉ ja ra te man'da xʉn ho. \v 36 Nɛ nu'a í 'yɛ̨c'yɛi majuąni ʉ mi'da, nɛ gue'a í hyät' yʉn ʉcpi gue bi t'ʉspi, nɛ bi hyät' 'bʉ mím 'bɛnza, nɛ'bʉ bi thu't'i 'da nangue yʉ cadena nɛ bi jot'a fädi. \v 37 Nɛ bi tho ʉ 'da gue bi mba ma bat'ado. Nɛ nu'ʉ mi'da bi thɛngui nde nangue ra thɛgui. Nɛ mi'da í tho ra juai 'bʉ mí sifi da mba ma thøgue. Nɛ mí 'yotho ʉ mi'da, nɛ í huɛ̨hi thoho ʉ, mí he yʉ xidɛ'yo, nguetho pa ma ʉcpi. Nɛ mí sä ran ʉ gue mí pa ma ʉnbi. Nɛ gätho ʉ bi hyät'i, nguetho bi 'yɛ̨c'yɛi majuąni a Oją. \v 38 Nɛ him mí fądi gue man'da xʉn ho ʉ, pɛ man'da di muui ʉ xinda gue'ʉ gätho ra ximhäi. Pɛ ha sä mí 'yotho bʉ ja yʉ ʉhäi 'bʉ mí 'dagui, nɛpʉ ja yʉ t'øhø. Nɛ mí 'bʉpʉ ja yʉ hyądo nɛpʉ ja yʉ hyąhäi. \v 39 Pɛ gätho bi hnumanho ʉ nangue bi 'yɛ̨c'yɛi majuąni Oją. Janangue'a i pa mfɛ̨ni thoho ʉ. Pɛ him 'bex bi hyąn a bi xi a Oją di unni. \v 40 Nguetho xí zän Oją 'bɛ'a man'da xʉn ho da 'yøt'e nanguejʉ, gue 'darbʉ ní hąmhbʉ ran ho ʉ mí 'bʉh maya'bʉ. \c 12 \s1 Thocpa thoho ga tɛnhdʉ a ma ngʉrpihʉ ra Jesús \p \v 1 Janangue'a nujʉ i 'bʉi xʉn ngu yʉ ją'i gue xʉ 'yurcahʉ a majuąni Oją tengu ja dá xi ahʉ. Janangue'a ga 'uejʉ ts'ʉ gätho di pajʉ, nɛ yʉ ts'oqui gue tengu'bʉ an thu't'i ma guahʉ, n'dahma ga häthʉ dan tihmbʉ nangue'a ran tąha bin 'dajʉ guepʉ go him min sä. \v 2 Nɛ thocpa thoho ga hanthʉ a ma ngʉrpihʉ ra Jesús, janangue'a da zä n'dat'a ga øthʉ bʉya. Nɛ di jajʉ ga øthʉ tengu bi 'yøzɛhɛ, gue bi 'yɛ̨c'yɛi majuąni a Oją, nɛ gue'a í hyät' ran ʉnbi bʉ ja ra pont'i a. Nɛ nu'a ran dąte bi nu, yʉ́n dąte ʉ yʉ ts'om'bäi, ɛ̨mmɛ ma ʉcpi a. Pɛ him bi zu da nu a tengu a, nguetho mí pądi din ja ran johya m'bɛjua nanguejʉ. Nɛ nuya bí 'bʉpʉ mahɛ̨ts'i 'darbʉ ní mandaui Oją. Nɛ guepʉ i sixcahʉ bʉ. \v 3 Nɛ gam bɛ̨mhbʉ tengu bi 'yøt' ra Jesús, bi hyät 'bʉ mí ts'ʉi, nɛ'bʉ bin ʉnba bʉ 'bʉh yʉ ts'om'bäi. Janangue'a hin dan xømbʉihʉ, nɛ hin gam bɛ̨mhbʉ gue ga penjʉ. \v 4 Pɛ nu ahʉ hinga ná ɛs'hʉ yʉ ts'oqui guepʉ gdí tuhʉ. Pɛ dami 'yɛs'hʉ ʉ, madague'bʉ gdí tuhʉ 'da ahʉ. \v 5 Ha gá pumbɛ̨nihʉ a ran zofo gue i xijʉ Oją, gue yʉ́ t'ʉhni gahʉ a, tengu mam bʉ ja ra t'ohni bʉ i ɛ̨na: \q1 Ma ts'ʉnt'ʉ i, dami bɛ̨ni 'bɛ'a dí mbɛp'a a ni Hmu, gue'bʉ bi xi i hapʉ gá 'bɛdi. \q1 Nɛ xín gui säman'ʉ 'bʉ bi zʉ i. \q1 \v 6 Nu'a ra Hmu i xänba ʉ di huɛ̨qui, \q1 nɛ i fɛ ʉ gätho ʉ i ɛ̨mbi yʉ́ t'ʉhni. \m \v 7 Dami hyäthʉ ʉ yʉm fɛi, nguetho gue'ʉ i xän'nahʉ ʉ. Nu Oją i ɛ̨na yʉ́ t'ʉhni ahʉ. Nɛ jo'o n'da ra t'ʉhni gue hin da xänba rá ta nangue yʉm fɛi. \v 8 Pɛ nu'bʉ hin da mbɛp'ahʉ Oją, tengu ʉ gätho yʉ́ t'ʉhni i fɛi, nu'bʉ, masque hin yʉ́ t'ʉhni ahʉ 'bʉ. Guín jahʉ tengu ra t'ʉhni gue hinga mfądi to'o rá ta. \v 9 Nɛ man'da, nu'bʉ mín t'ʉhnihʉ, gue'bʉ mí mbɛgba ma tahʉ dám 'bʉhmbʉ ua ja ra häi, dá numansuhʉ ʉ. Hanja man'da hin dín umhbʉ da mbɛgbahʉ Oją, rá Ta ma mbʉihʉ, janangue ga tįmhbʉ ra te ma mbʉihʉ. \v 10 Nu ma tahʉ ua ja ra ximhäi bi mbɛgbahʉ 'bʉ n'dandį, gue mím bɛ̨ni xʉn ho. Pɛ nu Oją 'bʉ i fɛgbahʉ, ząi xʉn ho i ørcahʉ, gue di jajʉ xtán hothogahʉ tengu a. \v 11 Majuąni hin dí ɛ̨mhbʉ xʉn ho a ram fɛi 'bʉ ra ora dí sähʉ a, nguetho xʉn ʉ. Pɛ nu'bʉ bin hoh ma mbʉihʉ nangue ram fɛi, nɛ dí 'bʉmanhohʉ bʉya, nɛ i hu ma mbʉihʉ. \s1 Nts'utho 'bʉ ga hɛhmbʉ rá nde Oją \p \v 12-13 Janangue'a dan ɛ̨hyahʉ mahøn'a gue ga thojʉ a rá 'bɛfi Oją, nɛ hin ga 'uehmbʉ. Pɛ ga hąxhʉ ra 'yu xʉn juąni. Nubʉya nu ni guahʉ guí hɛ̨mfʉ, mí ɛ̨na xtá 'uagui, pɛgue da yąni, da hyą ra ts'ɛdi mahøn'a. \v 14 Nɛ gui hyomhbʉ hin gui dʉmhbʉ n'da ra sʉi. Nɛ gui hyomhbʉ ra hogambʉi. Nguetho nu'a hin'yʉ ra hogambʉi hin da zä da nu a ra Hmu. \v 15 Nɛ 'da gdám fäxta nin 'yomfɛ̨nihʉ n'da ngu n'da ahʉ, janangue'a hin dim 'bʉ i 'da ahʉ hin da nde rá mate Oją. Nɛ xínga n'da ahʉ din ja tengu n'da rá 'yʉ ra ts'oqui, gue hin di nɛqui 'bʉ rá mbʉdi, pɛ nu'bʉ bi bøts'e din xąndi, di ts'on ʉ mi'da bʉya. \v 16 Nɛ dam fähmbʉ njon dan 'yomt'ɛ̨nihʉ. Nɛ xín ga samhbʉ a rá mate Oją, tengu bi 'yøt' ra Esaú, gue í pä a ra tʉhʉ a rán jąpi mí ɛ̨na xtí un'na Oją, gue rá mbʉdi ts'ʉnt'ʉ ra Isaac. \v 17 Nɛ guí pąhmbʉ 'bɛ'a bi 'yøt' ra Esaú, gue m'bɛjua bi nde a ran jąpi mí ɛ̨na xtí un'na rá ta. Pɛ him mam bi zä bi un'na. Nɛ ts'ɛdi bin zoni, pɛ him bi dįni 'bɛ'a xtá 'yøt' mahøn'a gue xtá hyąn'a. \v 18 Gam bɛ̨mhbʉ 'bɛ'a bi 'yøt' yʉ israel, bi zøm bʉ ja n'da ra t'øhø ua ja ra ximhäi, guepʉ bi dɛ ra sibi nts'utho, nɛ bi 'bɛxui yʉ güi tengu 'bʉ ra xui, nɛ bin ja ra ndønthį 'bʉ mi sih yʉ́n t'ɛ̨di Oją ʉ. Pɛgue n'da ra hmɛpya a tengutho bʉ rá ngu Oją gue ɛ̨mmɛ xʉn dʉxqui. \v 19 Nɛ bi 'yøh ra thʉxi, nɛ rá nde Oją bi 'yø ʉ. Nɛ nu'bʉ mí 'yø a rá nde ʉ yʉ israel, ɛ̨mmɛ bi 'yäh ra mate gue hin da 'yøh mahøn'a, nguetho ɛ̨mmɛ bin su. \v 20 Him mí hät'i da 'yø a ra nde bi xifi, bi 'yɛ̨na: “Xinga n'da ra ją'i nɛ xing yʉ zu'uɛ̨ da zä da däcua, nu'bʉ da däcua, 'bexque da tho, nɛ da mba ma 'yɛ'mado o gue da mba ma sʉnza.” \v 21 Ɛ̨mmɛ nts'utho 'bɛ'a bin ja bʉ. Nɛsɛ ra Moisés bi 'yɛ̨na: “Dí fɛt'i gue dín su.” \v 22 Pɛ nujʉ ya njuąntho rá hnini Oją bʉ mahɛ̨ts'i dí cʉthʉ, i pąpʉ ma mbʉihʉ, gue Oją ząi 'bʉi. Nɛ i t'ɛ̨mbi ra t'øhø Sión a rá hnini Oją, nɛ i t'ɛ̨mbi Jerusalén bʉ mahɛ̨ts'i. Nɛ dá sømhbʉ bʉ 'bʉh yʉ́m 'bɛhni Oją mahɛ̨ts'i gue yʉ mahuąhi thoho, guepʉ di munts'i i thąnde Oją ɛ̨mmɛ di johya. \v 23 Nɛ dá cʉthʉ bʉ an thuts'i ma thuhuhʉ bʉ mahɛ̨ts'i, guepʉ dám pɛtihʉ gätho to'o bi hyąn ra herencia bi un Oją. Nɛ dá cʉthʉ bʉ bí 'bʉ Oją ra Zɛ'mi di juąnbi gätho. Nɛpʉ 'bʉh yʉ́ mbʉi ʉ i tu, gue nu'ʉ bi t'ɛ̨mbi xʉn ho 'bʉ mí hoc'a Oją. \v 24 Nɛ dá cʉthʉ bʉ 'bʉh ra Jesús ma hocpatehʉ bʉ bí 'bʉ a i ørcahʉ ran hoqui ma'da'yo. Nɛ dí cʉthʉ nangue rá ji ra Jesús 'bʉ mí tho, í pungahʉ Oją a. Janangue'a man'da xʉn ho i xijʉ rá ji 'bʉ mí tho, xinda gue'a rá ji ra Abel 'bʉ mí tho, nu'a i ma di ʉnba a to bi hyo a. \v 25 Janangue'a i jatho dam fähmbʉ hin ga hɛhmbʉ a rá nde a in zojʉ ya. Gam bɛ̨mhbʉ him bi zä bi zo a ran ʉnbi ʉ bi mbɛsta a rá nde Oją, 'bʉ mí ts'ocua ja ra ximhäi. Janangue'a 'be xíngui ts'ʉ da zä ga sohmbʉ ran ʉnbi 'bʉ ga fɛstahʉ a Oją, nguetho mahɛ̨ts'i bʉ in zojʉ ya. \v 26 Nu'bʉ mí man yʉn t'ɛ̨di Oją bʉ ja ra t'øhø, bi japi bi 'yąn ra häi. Pɛ nuya i ɛ̨n Oją: “Man'dandį ga japi di 'yąni, pɛ hinga høn ra häi, pɛ nɛ mahɛ̨ts'i,” bi 'yɛ̨n Oją. \v 27 Nɛ nu'a 'bɛ'a gätho hingui dʉ, da mba ma bʉnt'i. Nɛ din ząm bʉ ʉ hingui sä da mba ma 'ueque, gue nu'ʉ 'bɛ'a gätho bi zän Oją gue din ząm bʉ. \v 28 Nɛ bin 'dajʉ bʉ di manda Oją gue hingui sä da mba ma 'ueque. Janangue'a ga xihmbʉ jamadi Oją, nɛ ga thąndehʉ ngue ga numansuhʉ nɛ ga suhʉ. Nɛ gue'a numanho a bʉya. \v 29 Nguetho nu ma Ojąhʉ di juadi 'bɛ'a hingui numanho tengu ra sibi. \c 13 \s1 Ga øthʉ a dí numanhojʉ Oją \p \v 1 O guí ɛ'ts'a gnán huɛ̨jʉ n'da ngu n'da ahʉ tengu'bʉ guidín cuhʉ. \v 2 Nɛ guim bɛ̨mhbʉ gui säyabahʉ ja ni ngumhbʉ to'o da zøm bʉ. Nɛ nu'ʉ 'da njabʉ mí øt'e, bi zin ʉ 'da yʉ́m 'bɛhni Oją bá nɛxpʉ mahɛ̨ts'i nɛ him mí pądi. \v 3 Nɛ dami bɛ̨mhbʉ ʉ yʉ ofädi, ngue tengu'bʉ n'da gnan ofädithohʉ. Nɛ guim bɛ̨mhbʉ ʉ bi mba ma ʉnbi, nguetho nɛ ahʉ i ja ni ją'ihʉ gue sä da mba ma ʉn'ni ahʉ. \v 4 Nɛ gätho ahʉ guin numansuhʉ a ran thąti gá 'yøthʉ ni xisuhʉ, nɛ a bi 'yøt'ʉ mi'da. Nɛ gam 'bʉmanho nangue nin thątihʉ, njon di ts'on a. Nguetho di ʉnba Oją ʉ to'o da 'yøt' ran 'yomt'ɛ̨ni, nɛ ʉ hinga na din thąti, nɛ ʉ xʉn thąti nu'bʉ i øt' ran 'yomt'ɛ̨ni. \v 5 Nɛ 'yo guí numanhohʉ xʉn ngu ra mbɛti. Pɛ gan johyahʉ nangue hangu ts'ʉ i ja ahʉ. Nguetho: “Njąm'bʉ ga hɛc'ahʉ, thocpa thoho ga jamansu ahʉ,” bi 'yɛ̨n Oją. \v 6 Janangue'a sä dan johyahʉ 'bʉ dí ɛ̨mhbʉ: \q1 I fäxcahʉ ra Hmu, \q1 nɛ hin ga suhʉ 'bɛ'a da zä da 'yørcahʉ yʉ ją'i. \m \v 7 Dami bɛ̨mhbʉ 'bɛ'a bi 'yøt'ʉ yʉ ngʉrpi gue bi xi ahʉ rám hman Oją. Nɛ guim bɛ̨mhbʉ 'bɛ'a bi bøni nangue ra te man nám 'bʉ ʉ. Nɛ gui thojʉ a bi 'yut'ahʉ, nangue bi 'yɛ̨c'yɛi majuąni a Oją ʉ. \v 8 Nu ra Jesucristo hingui dim pädi, gue'bʉ go maya'bʉ, nɛhya nɛ gätho yʉ pa høn'bʉ go njąm'bʉ. \v 9 Janangue'a hin gan hyɛhmbʉ da ts'ix ahʉ bʉ ma'ueni, guepʉ i hman yʉm hma 'dahma 'dan'yo nɛ hingam fądi. Pɛ nu'a ná bɛ̨mhbʉ rá mate Oją gue'a ní zac ma mbʉihʉ a, xinda gue'ʉ yʉn t'ɛ̨di gue 'bɛ'a i ts'i. Nguetho njo'o to'o xí zac yʉ́ mbʉi 'bʉ supi 'bʉ ja a i si. \v 10 Pɛgue i jajʉ n'da ran ts'ihmɛ, tengu ra hmɛpya gue ra 'bøts'e mí øt' yʉ mbäją bʉ ja ra niją maya'bʉ, him mí ja ran t'ɛ̨di da zi. \v 11 Pɛ nu rá hmumbäją yʉ israel 'bʉ mí mbøspa Oją nangue yʉ ts'oqui, bi dɛxpʉ mbo a rá ji ʉ yʉ zu'uɛ̨, guepʉ ja ra cuarto man'da xʉn dʉxqui. Pɛ nu yʉ́ ngø ʉ yʉ zu'uɛ̨ mí zø bʉ ndehnini. \v 12 Nɛ gue'a bi 'yøt' ra Jesús, bin ʉnbi bi du bʉ ndehnini bʉ 'bʉh yʉ israel. Nɛ gue'a rá jisɛ í hoc yʉ ją'i. \v 13 Pɛ ga mbähä ga tɛnhdʉ bʉ ndehnini bʉ 'bʉh ra Jesús, tengu'bʉ n'da na 'bɛngadahʉ bʉ ma'ueni. \v 14 Nguetho nuua ja ra ximhäi hin'yʉ ua n'da ma hninihʉ gue din ząi xʉn ho. Pɛ dí homhbʉ ra dąhnini gue njąm'bʉ da gua a, guepʉ nín ząmhbʉ bʉ. \v 15 Nɛ nde'bʉ thocpa thoho ga thąndehʉ Oją nangue ma ndehʉ, nɛ ga xihmbʉ ra jamadi. Nɛ di thoc'a mam hmamhbʉ a ra Jesucristo, tengu'bʉ di un Oją ma 'bøts'ehʉ. \v 16 Nɛ hin dam pumbɛ̨nihʉ a na øthʉ ran ho, nɛ hin dam pumbɛ̨nihʉ ga comhbʉ 'bɛ'a jajʉ, nguetho nɛ'ʉ tengu'bʉ yʉ 'bøts'e i numanho Oją ʉ. \v 17 Nɛ gui 'yøthʉ a xi a ni ngʉrpihʉ, nɛ gui pąhmbʉ ja yʉ́n t'ɛ̨di da xi ahʉ 'bɛ'a gui 'yøthʉ. Nguetho i fät'a ni mbʉihʉ ʉ, nɛ i jatho di däp Oją ra güɛnda nangue ahʉ. Gui 'yøthʉ a dán johya ni ngʉrpihʉ, nɛ hin da du yʉ́ mbʉi. Nguetho nu'bʉ hin gui 'yøthʉ a, xín da bømanho ahʉ 'bʉ. \v 18 'Yäfʉ rám fäts'i Oją nanguecähe, nguetho n'dat'a dím bɛ̨mhbe ga tɛnhde a, nɛ dí nde ga øthe xʉn ho gätho. \v 19 Dí ä ahʉ ra mate, gue ɛ̨mmɛ gui 'yäfʉ Oją di jaqui ga mbagä bʉ n'dihi. \s1 I äp rán jąpi Oją ʉ yʉ́ cu \p \v 20 Nu Oją ra hocpate a, bi xoxpʉ 'bʉ ʉ xʉn du a ma Hmuhʉ ra Jesucristo, nu'a di jamansuc ma mbʉihʉ. Nɛ nu'a rá ji í hoc'a ran hoqui njąm'bʉ da guadi. \v 21 Nɛ dí äp rá mate Oją da 'yøt'ahʉ hin hapʉ gui 'bɛhmbʉ, n'dahma da zä gui 'yøthʉ rá pähä a. Nɛ dí äp rá mate da 'yørcahʉ 'bɛ'a gätho i nde a rá ts'ɛdi ra Jesucristo. Ga numansuhʉ Oją gätho yʉ pa maząi. Nɛ hønt'a gam bɛ̨mhbʉ a. \v 22 Ma zi cu ahʉ, dí ä ahʉ ra mate hin gan xømbʉihʉ gui 'yøhmbʉ na ran zofo, nguetho nuna ram hma dá ot'ahʉ hingui ngu 'bɛ'a ma. \v 23 Ja n'da ram hma dí nde ga xi ahʉ, nu'a man 'yohʉhʉ ra Timoteo ya bi so'ts'i. Nu'bʉ da zøcua n'dihi, ga six 'bʉ dá mba bʉ. \v 24 Zɛnguagahʉ ts'ʉ bʉ gätho ni ngʉrpihʉ, nɛ gätho ʉ yʉ cu gue ma mi'yɛ̨c'yɛihʉ. Nɛhya bá nɛxpʉ Italia i pɛn'nahʉ ran zɛngua. \v 25 Nɛ dí äp rán jąpi Oją nangue gätho ahʉ. Nɛ hønt'a dí xi ahʉ ya.