\id GAL \h GALATIANS \toc1 Id ash d Paul Oꞌohana am ha Wui g Galasia t Am Wohochuddam \toc2 GALATIANS \toc3 Gal \mt1 Id ash d Paul Oꞌohana am ha Wui g Galasia t Am Wohochuddam \c 1 \m \v 1 Ni-wepnag mam am kih Galasia jewed ch ed: \p Am ant wo i em-oꞌohani ahni Paul mat g Jesus Christ am i ni-kei g e-ohg Jiosh wehm. \v 2 K ia haꞌi i ni-wehmt g t-wepnag ch ab s-em-hoꞌigeꞌid. \p \v 3 Ab o wa s-em-hoꞌigeꞌid g t-ohg Jiosh g t-kownalig Jesus Christ wehm ch ab wo wa baꞌich i em-mahkad g i wehmtadag ch s-ap tahhadkam. \p \v 4 Jesus Christ at ab s-wohog el g e-ohg k e shoꞌigchud k ab muh kots t ab mat gam hu hab wo i juh g pi ap t-chuꞌijigk ab wo i t-wuwhas ab amjed g pi t-apꞌedag. T g Jiosh ab i wuhshad muhkig amjed. \v 5 Pegih, tt heg hekaj ab wo si has elidad g Jiosh. \s1 Mamt pi gawul wo juh g Jiosh haꞌichu ahga \p \v 6 Jiosh o ab t-mahkch g e-hoꞌigeꞌidadag am gahi wuhshanim g e-alidag. Kunt si ni-tods mamtsh s-hohtam dagito g s-kehg haꞌichu ahgaj k ab s-wohoch g gawul haꞌichu ahga. \v 7 K heg pi d shaꞌi doꞌibiadag ahga. Hegai waꞌi Jiosh haꞌichu ahga o d doꞌibiadag ahga. K eda haꞌi hemajkam gawul haꞌichu am chum em-ahgid ch heg hekaj ab i chum em-gaꞌagwulkad ab amjed g Jiosh haꞌichu ahga. \v 8-9 T wabshaba g Jiosh am wo ha lodait k s-koꞌokam wo ha namkid. Neh, mantp hems ahni o chum hems g anghil gawul haꞌichu wo em-ahgi, t g Jiosh hab wa masma wo t-lodait k s-koꞌokam wo t-namkid. Heki am hu ab kaiham g Jiosh haꞌichu ahga ch am wa chum s-mahch mo has chuꞌig. \p \v 10 Tp hems pi wo hohhoꞌi g hemajkam mani has kaij. Ni eda pi hab ahgch hab kaij mas g hemajkam wo s-hohhoꞌi. Jiosh o s-hohhoꞌid mani ahgachug g haꞌichu ahgaj. Dani Jiosh alidag pionag. K hab chum chuꞌig mant heg ab wo s-wohog elidad, chum as has wo ni-el g hemajkam. \s1 Dash Jiosh alidag mat am i kei g Paul \p \v 11 Mt wo chum s-mahchk mo pi ab hu d hemajkam ha amjedkam ihda s-kehg haꞌichu ahga mani am em-ahgid. \v 12 Pi at hedai oꞌodham ni-ahgi o ab ni-mashcha. Do Jiosh alidag mat ab mahsko wua ni-wui. \p \v 13 Dani Tuhligo. Kumki heki hu kah mani wa hab masma ab ihm g Jiosh mo g ni-wehm oꞌodham ch si ha shoꞌigchud hegam mo ab ihm g Jesus ch am chum s-keshwuimk g ha-hehemapda. \v 14 Dani wa si s-has haꞌichu am t-himdag ed muꞌi ha baꞌiwechkim g ni-wepo geꞌedam nanid pi baꞌich i s-gewkam oid g t-himdag. \p \v 15 T wabshaba g Jiosh s-ni-hoꞌigeꞌid k am heki hu i apꞌech mant eda koi mahsi mant d wo piongajk. \v 16 T am hebai i cheka. T am hahawa mahsko wua g e-alidag ab ni-wui mant wo ahgachugad g s-kehg haꞌichu ahgaj ab em-wui ahpim goꞌol hemajkam. Kunt pi hedai i wui hih mas wo ni-tashogi g Jiosh haꞌichu ahga. \v 17 Ab o dadha g Jesus Christ chuhchai Jerusalem kihhim t ab am Judea jewed ch ed ch am ahgachug g haꞌichu ahgaj. Nt wabshaba pi am hu shaꞌi hih manis hekaj wo ha neid k wo ha wehm neo. Im ant hu hab wabsh hih Arabia jewed wui k am hahawa ep uhpam hih Damascus kihhim wui. \p \v 18 Am o d i waik aꞌahidag dahm, nt am hih Jerusalem wui k ab haꞌichu wo kakke g Peter k am wehmaj dakahim gohk domig ab. \v 19 M ant waꞌi hemako ep nei g Jesus kehsha. K heg d James ch d wehngaj g Jesus. \v 20 Jiosh o s-mahch mo d wohokam ihda mani em-ahgid. \p \v 21 Am i dahm, mant am hahawa ep hih Syria jewed wui ch Cilicia jewed wui. \v 22 K eda pi ni-mahch hegam mo ab ihm g Jesus ch am kih Judea jewed ch ed. \v 23 Idam wabsh kah mo haꞌi hab kaij, “Hegai mo wa t-shoꞌigchud o am hahawa ahgachug ihda Jesus haꞌichu ahga mo wa heki hu chum s-keshwuimk.” \v 24 Neh, bash kaij ch ab si ihm g Jiosh am i kaiok mat am gawul i ni-juh. \c 2 \s1 Matsh g Paul am i ha chehgim g Jerusalem t am hahaꞌichu \p \v 1 Am him k am d i wehst-mahm aꞌahidag, nt am hih Jerusalem wui wehmaj g Barnabas. Tt am hema i bei g gawul mahs oꞌodham. K id hab chehgig Titus. \v 2 Jiosh o wa ab ni-chehgid mant am wo him k wo ha nei hegam mo am d ha wanimeddam g Jesus ihmdam. Kutt am ha wehm t-nam. Ni am ha ahgid mani haschu i ahgachug am ha-shahgid g gawul mahs hemajkam nani pi s-gihug matp hems haꞌi wo padch g ni-chikpan. \p \v 3-5 K am haꞌi haꞌichug hegam mo chum s-em-wupulshpamk ahpim gawul mahs hemajkam hab em-elidch mant hemho wa am hab wo junihid g heki hu t-himdag ahchim Tutuligo. Idam o pi woho wohochud g Jiosh haꞌichu ahga ab amjed g Jesus ch wabsh am dadhak ch chum mamche machs haschukaj pi am hu oidch hab junihim hegai heki hu t-himdag. Am o t-wehmaj g Titus. K idam ab si t-ahgid matt hemho wo wa pahl hikuch. Kuch wabshaba ab ha wui gegok. K hegam mo am d ha wanimeddam t-wepo hab elid. Neh, bach wa masma s-ap nuhkud ihda s-kehg haꞌichu ahgaj g Jiosh mach am em-wui ahgachug. \p \v 6 Do wabsh ni-wehm wohochuddam hegam mo am d ha wanimeddam ch pi haꞌichu wechij ab hu ni-ahgid. Pi ani si has ha elid. Wehsijj ach t-wepo d hahaꞌichu am Jiosh tahgio. \v 7-8 K hegam hab kaij matki g Jiosh am hab waꞌap i ni-kei hab masma mat am i kei g Peter. Heg o d kehshaj ch am ahgachug g s-kehg haꞌichu ahgaj ha wui g Tutuligo. Ni ahni hab waꞌap d kehshaj ch am ahgachug ha wui g gawul mahs hemajkam. K g Jiosh wepo ab t-mahkch g gewkdag. \v 9 Bamki ha elid hegam James ch Peter ch John mo d ha wanimeddam. T idam am wohokamch mat g Jiosh ab ni-mah ihda chikpan k t-nowi-bebhe. Kutt am i t-apꞌech ab t-wui mat hegam am wo ahgachugad g Jiosh haꞌichu ahga Tutuligo hemajkam ha wui. Nt ahni hi g Barnabas wehm gawul mahs hemajkam ha wui wo ahgachugad. \v 10 K hegam hab t-ahg matt wo i ha wehmajk hegam mo d shoꞌigkam am ha shahgid. Am ani wa heki hu hab junihim ch hekaj si chikpan. \s1 Matsh wa g Peter am shohbi g Peter \p \v 11-12 Am ani wa kih Antiok kihhim t am ch am ha ahgid g Jiosh haꞌichu ahga. T am jiwia g Peter k am ha wehm oimmed hegam goꞌol hemajkam mat ab i s-wohoch g s-kehg haꞌichu ahgaj g Jiosh. T am hahawa haꞌi t-wui dada g Tutuligo ab amjed g James. K heg i dahm g Peter pi an hu ha wehm oimmed g goꞌol hemajkam ch pi ha wehm e gegosid no pi s-ehbid mat has wo chei hegam Tutuligo. \v 13 K hegam ehp mo hab waꞌap d Tutuligo hab waꞌap e wua mo g Peter, chum wa hems g Barnabas. \p \v 14 Ni am ha neid mo pi am hu shaꞌi ap hab junihim g e-wohochudadag ch hab kaij ab wui g Peter am ha kaichudch, “Neh, Peter, dap Tuhligo ch wabshaba hahawa pi am hu hab junihim hegai t-himdag mo wa g Jiosh ab t-chehani. Pegih, p haschu ahgch hab e elid mapt pi wo ha hajunimak g goꞌol hemajkam, t hoꞌip am hab i junihi g t-chehanig?” \s1 Tutuligo ch goꞌol hemajkam at heg waꞌi hekaj wo e doꞌibia e-wohochudadag \p \v 15 Ahchim Tutuligo ach wa hab chum t-elid mach pi hab masma pi apꞌe mo g goꞌol hemajkam. \v 16 T wabshaba am i t-chehgi g Jiosh mat pi hedai wo e nako mas am tahgio hejel wo i e apꞌech am hab junihidch g chehanig. Bo d elidaj matt ab wo i s-wohoch g haꞌichu ahgaj k ab wo i hiwigi g Jesus Christ. T heg am tahgio wo i t-apꞌech. Pegih, tt heg am hab waꞌi juh k am i t-apꞌech. \p \v 17 Am att i s-mai mach d pi ap chuꞌijkam am i s-mahchk ab amjed g Christ. Pi at heg hab t-juh machs d pi ap chuꞌijkam \v 18 k wabshaba am i t-apꞌech Jiosh tahgio. Kutt d wo pi ap chuꞌijkamk mattp wo chum s-t-apchudam g chehanigkaj. \v 19 Chehanig o s-hasig. Kutt pi wo t-nako machs am oidk hab wo t-junihid ch am wo i t-apꞌech. Nt heg hekaj am i ni-dagito Jiosh wui mat am wo i ni-apꞌech k am hahawa d wo doakamk wehhejed. \v 20 Jiosh alidag o ab si pihk e elid t-hekaj ch ab nako g s-koꞌok muhkig ab kots t ab am t-wehhejed mat heg hekaj ab wo i t-mah g wechij doakag. Kuch heg hekaj ab hiwig ch d dodakam am nenaj ed ch am wehhejed. \v 21 T wabsh wo e nahnkogi g Christ muhkig matp g oꞌodham wo e nako mas wo s-apꞌek am Jiosh nena ed heg wabsh hekaj mo hab junihim g chehanigaj. K wabshaba pi hab chuꞌig. Ab o t-wui him g Jiosh hoꞌigeꞌidadag heg hekaj Christ muhkig. Kutt pi wo dagito g hoꞌigeꞌidadaj ab hiwigch g Christ. \c 3 \s1 Mattsh ab wo i hiw g Jiosh alidag mat heg wo i t-apꞌech \p \v 1 Heki am hu kah mat ab muh g Jesus Christ kots t ab am em-wehhejed. Kum d pi haꞌichu aꞌamichuddam mamt ab wo ha kaihamad hegam mo em-iattogid ch hab kaij mamt hab wo junihid g t-chehanig ahchim Tutuligo. \v 2 Ab amt i s-wohoch g Jiosh haꞌichu ahga. T g Jiosh ab em-mah g Hekia S-apꞌekam Gewkdag. \v 3 Kut heg s-ap i shonwuich g em-wechij doakag. Pegih, m haschu ahgch hahawa pi hiwig mat baꞌich wo i himad g em-doakag. Pi amt wo e nako mamt s-ap wo nahto g e-doakag g hejel e-gewkdagkaj. \v 4 Muꞌi am haꞌichukaj e shoꞌigchud am wehhejed g Jiosh alidag. T g em-shoꞌigdag wo e nahnkogi mamt wo sha dagito g Jiosh alidag. \v 5 Ab amt si i s-wohoch g s-kehg haꞌichu ahgaj g Jiosh. T heg hekaj ab em-mah g Hekia S-apꞌekam Gewkdag mat wo em-wehmajk k hab ep wua g s-hasig haꞌichu am em-shahgid. Pi at hab ahgk hab e juh ihda mams am hab si junihim g Tutuligo ha-chehanig. \p \v 6 An o hab chuꞌig Jiosh oꞌohana ed: \q1 Abrahambad at ab i s-wohoch g Jiosh. \q1 K g Jiosh heg hekaj hab masma ab neid mo s-apꞌe. \rq Genesis 16:5 \rq* \m \v 7 Kum ahpim gawul mahs hemajkam mam ab s‑wohochud g Jiosh baꞌich i wepo masma mo g Abrahambad ki hegam mo d si amjedkamaj ch pi ab hu wohochud. Heg o wa wepo mam ahpim d Abrahambad amjedkam. \p \v 8 Kekelibad Jiosh haꞌichu i tashogiddam o heki hu s‑mahch ch an oꞌoha mat g Jiosh am hab wo ha juh g goꞌol hemajkam mat ab wo i s‑wohochud k wo i e apꞌech am tahgio. Kush hab kaij g Jiosh am wui g Abrahambad: \q1 Nt wo s‑ha hoꞌigeꞌel wehs nahnko mahs hemajkam matp hedam ab wo i s‑ni‑wohoch hab masma mant ahpi hab m‑juh. \rq Genesis 12:3 \rq* \m \v 9 Pegih, t wa woho ab wo bei g Jiosh hoꞌigeꞌidadag hegam matp hedai ab wo i s‑wohoch g Jiosh hab masma mat g Abrahambad hab e juh. \p \v 10 An o hab chuꞌig Jiosh oꞌohana ed: \q1 Matp hedai pi am hu wehs oidch hab wo e junihid g Jiosh chehanig ch heg amjed wo bei g s‑koꞌok e‑namkidadag. \rq Deuteronomy 27:26 \rq* \m K hab mahs mat pi hedai wo shaꞌi e nako mas wehs oidch hab wo e junihid. T heg hekaj wehsijj wo bei g s‑koꞌok e‑namkidadag. \p \v 11 K wabshaba an oꞌohanas: \q1 Jiosh at am wehs wo i ha apꞌech hegam mat ab wo i s‑wohochud k ab wo i hiw. \q1 T idam wo bei g pi ha huhugedam doakag. \rq Habakkuk 2:4 \rq* \m K heg hekaj tasho mat pi hedai wo i e apꞌech am chehanig oidch hab e junihidch. \v 12 Pi am ab hu hiwig g Jiosh mamtp wabsh hejel wo s‑e apchudam. An o oꞌohanas matt hemho wa wehs oidch hab wo t‑junihid g Jiosh chehanig ch hab wo bei g pi ha huhugedam doakag. \v 13 Kuch wabshaba wehsijj d pi ap chuꞌijkam. K ab t‑wui him g s‑koꞌok t‑namkidadag. T g Christ ab bei t‑wehhejed gam hu i e gawulkadk ab amjed g Jiosh no pi an oꞌohanas: \q1 Gm at hu i e gawulkai ab amjed g Jiosh matp hedai ab e naggia uhs t ab. \rq Deuteronomy 21:23 \rq* \m \v 14 Id at hab t‑juni g Christ. T g Jiosh heg hekaj ab wo t‑mah g Hekia S‑apꞌekam Gewkdag mattp hedai ab wo i s‑wohochud k ab wo i hiw. Ahpim gawul mahs hemajkam amt hab waꞌap masma wo bei hegai mash wa g Jiosh am ahgid g Abrahambad mat ab wo t‑mah. \s1 Mash am wabsh t‑chehgid g Jiosh g e‑chehanigkaj mach haschukaj pi apꞌe \p \v 15 Do t‑himdag matp haꞌi haꞌichu ab aꞌai wo e ahꞌad, t pi hedai wo e nako mas am hejel gawul wo juh. \v 16 Pegih, k ab si ahꞌad g Jiosh g Abrahambad mat wo ha doꞌibia g nahnko mahs hemajkam am hema gahi wuhshanim g Abrahambad amjedkam. Kuki heg hab ahg Christ. \v 17 Kut pi shaꞌi gawul juh g haꞌichu e‑ahga g Jiosh mat hekid ab i t‑mah ahchim Tutuligo g t‑chehanig mo idani d waꞌi giꞌik siant waikko wehst‑mahm (430) ahidag amjed. \v 18 Jiosh at wo ha doꞌibia g hemajkam hab masma mat doꞌibia g Abrahambad mat wa hab masma ab ha ahꞌad haꞌichu. Id at wo em‑doꞌibia mamtp ab wo i s‑wohoch, k pi hegai chehanig. \p \v 19 K wabshaba am wa haꞌichu wehhejed s‑apꞌe hegai chehanig. Heg o hekaj tasho mo haschu d pi apꞌekam. K hab d elidaj g Jiosh matt an wo uꞌukchid ihda chehanig am hugkam mat in wo i wuhsh g alidaj. Am ash ha ahgid g Jiosh g chehanig am gahi wuhshanim g anghil. \v 20 Kush hema g oꞌodham am ha wehhejed neok g Jiosh ch hemajkam matsh eda am i apꞌech hegai chehanig. Sh wa eda g Jiosh si hejel am ahgid g Abrahambad g haꞌichu e‑ahꞌada. \p \v 21 Pi o ab hu wui kehk g Jiosh haꞌichu ahꞌada g chehanigaj. Mattp wo sha t‑nako machs wehs oidch am hab wo t‑junihid g Jiosh chehanig, t wabsh wo t‑hiwigi g Jiosh matt heg hekaj wo t‑doꞌibia. K wabshaba pi hab shaꞌi mahs. Heg at hekaj wo t‑doꞌibia g Jiosh mo has i masma ab haꞌichu t‑ahꞌad. \v 22 An o hab chuꞌig Jiosh oꞌohana ed mo wehs hemajkam d pi ap chuꞌijkam ch pi wo shaꞌi e nako mas hejel wo e doꞌibia. T heg hekaj wo ha doꞌibia g Jiosh k ab wo i ha mah g pi ha huhugedam doakag hegam mat ab wo hiwgad g alidaj. \p \v 23 An o wabsh t‑shohbidch g Jiosh g e‑chehanigkaj am hugkam mat ab i t‑chehgi matt ab wo i s‑wohoch g haꞌichu ahgaj k wo t‑doꞌibia. \v 24 T‑mashchamahim o g e‑chehanigkaj matt has wo chum masmak ch ab wo ai matt ab wo i hiw g alidaj. Kut heg am wo i t‑apꞌech Jiosh tahgio mattp ab hiwig. \v 25 K hahawa pi d ihda chehanig ch wabshaba d Jiosh alidag mo ab i t‑chehgidch matt has wo chum masmak. \p \v 26-27 E amt pahl wapko mamt am wo e chehgi mamt ab i s‑wohoch g Jiosh haꞌichu ahga k ab bei g alidaj. Kum d hahawa aꞌaligaj g Jiosh ch hab wo masmak mo g si alidaj. \v 28 K g Jiosh wehs t‑wepo masma t‑neid ahchim mach ab s‑wohochud. Ahpim gawul mahs hemajkam am t‑wepo d haꞌichu ahchim Tutuligo am Jiosh tahgio. K g nenehol t‑wepo d haꞌichu ahchim mach pi d nenehol. K g uꞌuwi t‑wepo d haꞌichu ahchim chechoj. Wehsijj ach ab i t‑hemakochud ahchim mach an uꞌukch g Jesus Christ. \v 29 Kuch d hemajkamgaj ch heg hekaj hab waꞌi masma mach d amjedkamaj g Abrahambad ch wo bei hegai mat haschu g Jiosh am i apꞌech wehhejed. \c 4 \p \v 1 Chum as wehs d wo enigajk g ali g ohgaj haꞌichu eniga, t eda pi wo bei t hoꞌip am i geꞌeda. \v 2 Mt wo nuhkudad g ali ch ep wo nuhkudad hegai mat haschu d wo enigajk am hugkam mat wo ai g e‑geꞌelig. \v 3 Kuch wa ahchim hab wa masma mo g aꞌal nat pi g Jiosh kei g e‑chehanig mat hekaj wo t‑nuhkud am hugkam matt ab wo i s‑wohoch g haꞌichu ahgaj. \v 4 T am i s‑ap e ai, t g Jiosh ab i ahꞌad g e‑alidag. Kut ab mahsi k wepo e juh g hemajkam k am i geꞌelhim k am hab junihim hegai chehanig mo g Jiosh ab ha mahkch g Tutuligo. \v 5 Ab ach wa t‑abchud g t‑chuꞌijig ab chehanig wecho. Kut ia jiwia g Jiosh alidag jewed dahm mat wo t‑doꞌibia am t‑wehhejed nakogk g s‑koꞌok t‑namkidadag matt d haha wo aꞌaligajk g Jiosh. \v 6 T g Jiosh heg hekaj ab t‑mah g Hekia S‑apꞌekam Gewkdag mat wo t‑wehmajk. Kuch hab d aꞌaligaj ch ab ihm ch hab kaij, “Jiosh t‑ohg”. \v 7 nach pi hahawa pi d wabsh piongaj. T ab wo i t‑mah g Jiosh mat haschu i apꞌech am t‑wehhejed mach d aꞌaligaj. \s1 Mash g Paul s‑ha gihug ch am ha chegito \p \v 8 Heki am hu pi mahch g Jiosh ahpim goꞌol hemajkam ch ab haꞌichu e jijoshchud ch ab ha ihm mo eda pi d shaꞌi hegai doakam Jiosh. \v 9 Pegih, m haschu ahgch am uhpam ha wui ep s‑hihimimk mamt d ep wo ha‑neneholigak hemu mam eda am wa chum s‑mahch g Jiosh. Pi at wo e nako hegam mas am wo i em‑wehmajk. \v 10 Kum haschu ahgch si has elid g haꞌichu tash mo hekid i e aꞌahe ch am hab wua g piast. Pi amt heg hekaj wo i e apꞌech am Jiosh nena ed. \v 11 Si ani s‑em‑gihug ch am em‑chegito mamt hu wo i s‑chegitok hegai s‑kehg haꞌichu ahgaj g Jiosh mani wa am em‑ahgid. \p \v 12 Am g hab wo masmak mani ahni nani pi hahawa pi ab hu wecho g heki hu t‑chehanig. \v 13 S‑mahch am mo wa haꞌichu pi ni‑apꞌe mant wa am jiwia k am em‑ahgid ab amjed g Jiosh alidag. \v 14 M wa eda pi shaꞌi s‑ni‑tamhog ch ab i s‑ni‑hoꞌigeꞌid k i ni‑wahkid k am ni‑nuhkud heg wa wepo mantp d hema anghil o d Jiosh alidag. \v 15 Ab o wa si geꞌej g pihk em‑elidadag mamtsh chum hems g e‑wuhpui wo ni‑mah heg hekaj pi ni‑apꞌedag. \v 16 Kut haschu has e juh mam heg amjed hab ni‑elid manis s‑em‑kehꞌid ahni mani am chum em‑ahgid g wohokam? \p \v 17 Hegam mo hab chum em‑elid mamt am oidk hab wo e junihid g chehanig ch hekaj am wo i e apꞌech Jiosh tahgio o hab wabsh e wua mo ab em‑tatchua ch wabshaba em‑iattogid no pi gam hu hab i s‑em‑junimk ab ni‑amjed mamt ab wo si ha haꞌichuchudad. \v 18 M o wa s‑apꞌe mat ab hema wo em‑tatchuad haꞌichu s‑apꞌekam wehhejed. Bani wa ni‑tahtk chum anis pi am hu em‑wehmaj. K wabshaba idam em‑tatchua g haꞌichu pi apꞌekam wehhejed. \v 19 Am am wa s‑mahch mo g jeꞌe muꞌi haꞌichu nakog g e‑aꞌaliga ha wehhejed ch ab aꞌahe mat wo ha geꞌegeꞌel. Pegih, ni ahni hab wa masma muꞌi haꞌichu nakog am em‑wehhejed mant ab wo em‑ahijidaj mamt hab wo masmak mo g Jiosh alidag. \v 20 Mant hu am wo i em‑wehmajk hemu ch wo em‑wehm aꞌaga ihda haꞌichu nani pi s‑em‑gihug. \s1 Mash ab haꞌichu ha mashcham ha hekaj g Hagarbad ch Sarabad \p \v 21 M haschu ahgch hab chum e elid mamt am wo i e apꞌech Jiosh tahgio am oidch hab e junihidch g chehanig? Pi amt wo shaꞌi e nako mamt am hejel wo i e apꞌech. \v 22 Id ant am wo em‑tashogi ab amjed g Jiosh heki hu oꞌohana. \p An o hab chuꞌig mash gohk aꞌalidag g Abrahambad. Hema ash d madaj g Hagarbad ch hema d Sarabad mad ch hab chehgig Isaac. Sarabad ash d Abrahambad hohnig. Kush g Hagarbad d ha‑neholiga. \v 23 Pi atsh koi bei g e‑mad d Sarabad k eda heki hu okst. Sh wabshaba g Jiosh am ha ahgid mat wo ge madt. Kush ihda madaj d ha‑aliga. Sh wabshaba g Hagarbad mad d ha‑neholiga hab masma mo g jeꞌej. \p \v 24-26 Sarabad ani wepogid g s‑kehg haꞌichu ahgaj g Jiosh. Ch ahchim mach ab s‑wohochud wepogidas g Sarabad mad nach pi woho d aꞌaligaj g Jiosh. Hagarbad ani wepogid hegai chehanig mat ab e mah Sinai doꞌag t ab am Arabia jewed ch ed. Wehs hegam mo chum s‑e apchudamk am oidch hab e wuadch g chehanig o wepogidas hegai mo d nehol mad no pi pi woho d Jiosh aꞌaliga. Muꞌijj o hab wa chum e wua g ni‑wehm Tutuligo ch hab an e uꞌukch hab masma mo g nehol. Ab Jerusalem t ab am ab si hiwig g chehanig. K wabshaba an t‑dahm hab chuꞌig g wechij Jerusalem. Kuch heg wui t‑gewpkadch wehsijj ahchim matt ab i s‑wohoch g Jiosh k am tahgio i t‑apꞌech. \v 27 An o hab chuꞌig Jiosh oꞌohana ed mash hab kaij g Jiosh: \q1 Si g s‑hehgigk ahpi uwi mapt pi hekid shaꞌi madt napt pi baꞌich i muꞌi wo aꞌaligak mo hi hegai mat heki hu madt. \rq Isaiah 54:1 \rq* \p \v 28 Pegih neh, Isaacbad ash d si ha‑aliga hab masma mash am ha ahgid g Jiosh. Ch ahchim hab wa masma d aꞌaligaj g Jiosh. \v 29 Heg ash wa shoꞌigchud g Isaacbad mash pi d si ha‑aliga. K hemuch hab waꞌap t‑shoꞌigchud hegam mo pi d aꞌaligaj g Jiosh. \v 30 An o oꞌohadag mash hab kaij g Jiosh ab Abrahambad wui: \q1 Gam g hu i ha wuwhasid idam e‑neneholiga. \q1 Pi at wo enigak g m‑eniga am wehmaj hegai mo d madaj g m‑hohnig. \rq Genesis 21:10 \rq* \m \v 31 Pegih neh, ni‑wepnag, pi ach hab masma mo g ha‑neholiga mad ch wabshaba hab masma mo g si ha‑aliga \c 5 \s1 Mamt wo si nuhkud g e‑doꞌibiadag \p \v 1 T‑doꞌibia at g Christ. S‑wihnam g an wo uꞌukchid g e doꞌibiadag ch pi ab hu ep wo chum i hiw g chehanig mams hekaj wo e doꞌibia. \v 2 Mamt wo sha e pahl hikuch hab elidch mamt hekaj wo e doꞌibia am oidch hab e junihidch g chehanig, k d si shel mamtki wabsh dagito g e‑wohochudadag k pi wo e doꞌibia. \v 3 Nam woho hab e elid mamt am wo i e apꞌech Jiosh tahgio g pahl hikuchkakaj? Nt wo em‑ahgi mamt hemho wa am wehs oidk hab wo e juh g chehanig mamtp heg hekaj am wo i chum e apꞌech. \v 4 Am o s‑em‑apchudamk g Christ. Mt wabshaba gam hu hab wo i juh mamtp hejel chum s‑e apchudamk am oidch hab e wuadch g chehanig. \v 5 Ab o t‑mahkch g gewkdag g Hekia S‑apꞌekam Gewkdag. Kuch hekaj ab wui t‑gewpkadch mat g Jiosh s‑ap am wo i t‑apꞌech e tahgio. \v 6 Pi o hi wa has chuꞌig matp hema heki hu wo e pahl hikuch o pi wo e pahl hikuch. Do waꞌi ihda mamt ab wo i s‑wohoch g Jiosh haꞌichu ahga k wo chehgidch g si pihk e‑elidadag am i ha wehmajch. \p \v 7 S‑ap am wa chum s‑wohochud g wohokam. Tsh wabshaba am haꞌi dada em‑wui k im hu hab i chum em‑wanchshulig. \v 8 Pi o d Jiosh mo im hu hab i em‑wanchshulig ab amjed g wohokam. \v 9 Bamtp elid mo d wabsh al chum haꞌichu ihda. T eda wehs wo padch g em‑wohochudadag ch em‑doakag hab masma mat g jewajidakud wehs wo jewaj g wahga. \v 10 Bani em‑elid mam d wabsh kia ni‑wehm wohochuddam ch pi gam hu wo i e nohnogi ab amjed g Jiosh hoꞌigeꞌidadag. T g Jiosh s‑koꞌokam wo ha namkid hegam mo hedai im hu hab i chum em‑wanchshulig. \p \v 11 Haꞌi o hab kaij mani ahni ahgachug mamt am hab wo junihid g t‑chehanig ch hekaj wo s‑apꞌek am Jiosh nena ed. T wabshaba pi wo chum ni‑muꞌam g ni‑wehm oꞌodham mantp heg wo ahgachugad. Heg o hekaj s‑ni‑muꞌamk mani ahgachug mat g Jiosh alidag ab muh kots t ab mat hekaj am wo i t‑apꞌech Jiosh nena ed. \v 12 Mat hu wo i em‑dagito hegam mo hab em‑elid mamt wo e‑pahl hikuchk k hekaj wo s‑apꞌek am Jiosh nena ed. \p \v 13 Pi at hab ahgk ab i em‑wai g Jiosh mat ged hu wabsh wo i si em‑dagsh heg hekaj e‑chehanig k wabshaba hab ahgk mamt d wo aꞌaligajk. Pegih, mt heg hekaj ab wo si pihk e elidad ab aꞌai e wui ch pi wabsh g hejel e‑tatchui hab wo junihid. \v 14 Bo chuꞌig g Jiosh oꞌohana: \q1 Si g wo pihk e elid wehs ha hekaj hab masma mam hejel si pihk e elid. \rq Leviticus 19:18 \rq* \m Kumtp hab wo wuad ihda ch heg wo wa wepok mam wehs oidk hab e wua g chehanig. \v 15 S‑e g wo nenꞌoidk mamt pi aꞌai wo s‑e kehꞌidad namt pi hab wa masma wo padch g e‑nawojdag k aꞌai wo e padch. \s1 Matt ab wo i t‑dagitokchid Hekia S‑apꞌekam Gewkdag wui \p \v 16-17 Pi o wepo chuꞌig g oꞌodham tatchui ch Jiosh tatchui. Kumt ab wo e dagitokchid Hekia S‑apꞌekam Gewkdag wui. T heg ab wo em‑shohbidad ch wo i em‑wanimedad. Mt hab pi hab wo junihid g hejel pi ap e‑tatchui. \v 18 Pi at ab hu haꞌichu wo em‑chuꞌijigch g chehanig mamtp woho am wo i e dagitokchid Hekia S‑apꞌekam Gewkdag wui. \p \v 19 M o tasho g wabsh oꞌodham tatchui. Hegam mo hab wua g hejel e‑tatchui atp hems woꞌiwup hema i wehm mo pi d ha‑wehm kihkam o hab wua g nahnko mahs s‑uam haꞌichu. \v 20 Hegam mo pi mahch g Jiosh o gawul haꞌichu chum jioshchud o haꞌi atp hems ha hihoin o atp hems aꞌai e cheggia o aꞌai s‑e hehgamk o babgat o nahnko ha ahg o s‑chu daꞌadag o aꞌai e gaꞌagwulkad. \v 21 o s‑behimk g haꞌichu ha‑eniga o nawkkoꞌo o s‑tohntom has e wua. Hegam mo hab masma haꞌichu hab wua at pi am hu wo i wahp Jiosh kihdag ed. \p \v 22-23 Kuch wabshaba pi hab mahs ahchim mo am t‑eda ulinig g Hekia S‑apꞌekam Gewkdag. Heg o am chikpan g t‑doakag. Kuch hab si pihk t‑elid ha hekaj ch si s‑ap t‑tahtk ch ab wabsh i s‑dodolima ch s‑t‑tahtk ch nenida mo haschu g Jiosh apꞌechudch t‑wehhejed ch s‑ha hoꞌigeꞌid g hemajkam ch s‑apꞌe ch s‑hemajima ch wabsh si t‑shohbidch ch am hab wo juh mach has i kaij. Pi o an hu shaꞌi shohbidch g chehanig hegai hab mahs haꞌichu. \v 24 Ahchim mach d Christ hemajkamga att hab i t‑ah matt pi am hu hab wo junihid g hejel t‑tatchui. \v 25 Hekia S‑apꞌekam Gewkdag at ab i t‑mah g wechij doakag. Tt heg hekaj ab wui wo t‑dagitokchid mat s‑ap wo t‑wanimedad. \v 26 Pi att wo ge t‑haschudad ch pi aꞌai wo t‑kudutad ch pi wo chu hehgamk. \c 6 \s1 Matt ab aꞌai wo i t‑wehmajk \p \v 1 Matp hema pi ap haꞌichu hab wo juh g em‑wehm wohochuddam, mt am wo i gewkemhu mat am wo i e apꞌech ahpim mam am e dagitokch Jiosh wui. Kumt wabshaba wo e shoꞌigchud k si s‑hemajim am hab wo juh ihda heg hekaj mamtp hems hema ahpim haha wabsh pi ap haꞌichu hab wo juh. \v 2 Nam hig woho am oidch hab s‑e junimk g chehanig? Pegih, k ab t‑chehani g Jiosh alidag matt am aꞌai wo i t‑wehmajk. \p \v 3 Pi g am wo chum si e haꞌichuchud. Dach wabsh shoꞌigkam ch wabsh hejel wo t‑iattogi mattp ab wo chum si t‑haꞌichuch. \v 4-5 Pi att hab wo chei machs baꞌich i s‑ap hab wua g t‑chikpan mo hema ehp. Do wabsh heheꞌejel t‑chikpan hegai mach hab wua. Kutt heg wo waꞌi aꞌappe hejel t‑chikpan k wo si s‑ap t‑taht mattp s‑ap hab wo wuad. \p \v 6 K ab em‑ab mamt ab haꞌichu wo ha mah hegam mo am em‑mashcham g Jiosh haꞌichu ahga mamt hekaj am epai wo i ha wehmt. \p \v 7 Pi amt wo e nako mamt wo iattogi g Jiosh. Hejel am e iattogid mamtp hab elid mat pi wo em‑namkid g Jiosh heg hekaj mam haschu hab i junihim. Nat hig pi wo ui g eshdam hegai hab mahs kai mat haschu wo ei? Pegih, k hab wa masma am t‑doakag wehhejed. \v 8 Mt wo s‑koꞌokam e namkid am i muhk mamtp hab wo sha juh g hejel e‑tatchui k wabshaba chum hekid an wehmaj wo kihkad g Jiosh mamtp wo e dagito Hekia S‑apꞌekam Gewkdag wui k hab wo junihid g Jiosh tatchui. \v 9 Pi g shaꞌi haꞌasa hab wo junihid g s‑apꞌekam. Jiosh o am wa apꞌechudch g tash mat ab wo i em‑mah g em‑gehgewadag. \v 10 Ab g wehs wo i s‑ha hoꞌigeꞌidad ch am wo i ha wehmajk mamt heꞌes wo i e nako, wahm hegam mo d em‑wehm wohochuddam. \s1 Matki ia i kuhgi g Paul g e‑oꞌohana \p \v 11 Hemu ant hejel haꞌichu am wo i em‑oꞌohani. Mt wo s‑mai mani d ahni an neidk mani haꞌas an i oꞌohan. \v 12-13 Hegam mo ahgahim mamt wo e pahl hikuch k hab wo s‑apꞌekam am Jiosh tahgio o ab chum si e haꞌichuchud mam am oidch hab e junihim g ha‑chehanig. K eda hejel pi am hu ap hab junihim. Ab at muh g Christ kots t ab am t‑wehhejed. K eda hegam pi ahgachug ihda no pi s‑gihug mat g ha wehm Tutuligo wo ha shoꞌigch. \v 14 Kuni eda heg waꞌi ahgachug matt ab wo i s‑wohoch mat g Jesus ab muh kots t ab am t‑wehhejed. Do waꞌi ihda mant hekaj ni‑doꞌibia. Kut g jewed t ab haꞌichu wabsh pi e haꞌichuch am ni‑wehhejed. \v 15 Pi o d shaꞌi haꞌichu g pahl hikuchka. Id o d si haꞌichu mamt ab wo i s‑wohoch g Jiosh haꞌichu ahga k hab wo bei g wechij doakag. \v 16 Id o d hahawa t‑himdag. T g Jiosh ab wo s‑em‑hoꞌigeꞌidad ch ab wo em‑mahkad g s‑ap tahhadkam ahpim mamt am oidk hab wo e junihid hab masma mo wehs hab ha wua g e‑hemajkamga. \p \v 17 Pi ant hahawa haꞌichukaj wo shaꞌi ni‑kudu nani pi ab s‑babaliwuani heg amjed mat g Jiosh alidag obga muꞌikko ni‑gewittan k ni‑maꞌikka. Heg o wa wepo mant ni‑nakpi mani d piongaj g t‑kownalig Jesus. \p \v 18 Neh, ab at wo wa baꞌich i s‑em‑hoꞌigeꞌidad g t‑kownalig Jesus Christ.