\id ACT \h ACTS \toc1 In o Oꞌohanas g Haꞌichu hab ha-Juni g Jesus Chuhchai \toc2 ACTS \toc3 Act \mt1 In o Oꞌohanas g Haꞌichu hab ha-Juni g Jesus Chuhchai \c 1 \m \v 1 Ni-nawoj map ab si tatchua g Jiosh: \p Am ant ep wo i em-oꞌohani ahni Luke mant wa heki hu m-oꞌohani hegai mash wa haschu hab junihim ihda Jesus ch haschu ha mashcham eda mash am oimmelhim ha shahgid g Tutuligo hemajkam. \p \v 2 Hekia S-apꞌekam Gewkdag ash wa ab mahkch g Jesus g gewkdag. Kutsh heg am haꞌi i ha chuhcha k am ha mashcha g e-chehanig. \v 3 Mtsh am hahawa shoꞌigchud k mua. Tsh wabshaba uhpam ep e chegito k am e chehgid ha wui g e-chuhchai ch nahnko masma wohokamchud mo d doakam. Kush idam muꞌikko neid am oidam g giꞌikko wehst-mahm tash matsh eda koi im hu i e bei dahm kahchim wui. Sh g Jesus muꞌi haꞌichu ha mashcham ab amjed g Jiosh kownaltalig. \p \v 4-5 Sh wa am hu hebai am e hemapadch. Sh hab kaij g Jesus ab ha wui, “Mat ab i em-mah g John g pahl wakona. T wabshaba g Hekia S-apꞌekam Gewkdag g si geꞌe gewkdag ab wo i em-mah pi shaꞌi muꞌi tash iꞌajed. Ni am wa heki hu em-ahgid mo hab kaij g Jiosh matsh id am hab wo em-juni. Kumt ia wabsh wo haꞌichugk Jerusalem kihhim t am k ab wo ai mat hab wo e juh.” \s1 Jesus uhpam himhidag am dahm kahchim wui \p \v 6 Sh am hema ep d tash. Tsh am ep i e hemapai g chuhchaij wehmaj g Jesus k ab kakke, “T-kownalig, napt ab hahawa ep wo t-mah ahchim Tutuligo hemajkam g apꞌedag matt hejel am wo i himch g t-kownaltalig?” \p \v 7 Sh hab kaij g Jesus ab ha wui, “Heki at hu i apꞌech g Jiosh mat hekid am hab wo i e juh hegai mam haschu ab ni-kakke. K pi d em-wuikam mams wo s-ap s-mahchk iaꞌi idani mas hekid wo i k. \v 8 Kumt wabshaba am wo i ahgahid mam haschu i s-ap s-mahch ab ni-amjed. Hekia S-apꞌekam Gewkdag at ab wo i em-mah g si geꞌe gewkdag mamt hab wo junihid. Kumt wehpeg am wo i ahgahi Jerusalem kihhim ch ed k amjed wehsko am Judea chekshani ch ed k amjed gam hu Samaria chekshani ch ed. T amjed gam hu wehsko wo i e ahgahi aꞌai jewed dahm.” \v 9 Neh, bash kaij ch amjed im hu hahawa i e bei dahm kahchim wui k gam hu pi e mahsid chewagi ch ed. \p \v 10 Sh am wabsh kia gegok ch am uhgk si nenea idam. Tsh am haha wabsh gohk i e chehgi g anghil k si s-tohtam e enigadadch \v 11 ch hab kaij, “Pi g ia hu wabsh wo gegokk ch am uhgk nenead mat hebai hih g Jesus. Hema tash at wo wa uhpam jiwia hab masma mam hemuch am neid mat has i masma gam hu hih.” \s1 Matsh am hema i e kei Judas kehkud ed \p \v 12 Id atsh hab e juh Olive Uꞌus Kawulk t ab. Sh heg d al eda hugkam mihya ab amjed g Jerusalem. Tsh ab hahawa i huhud hegam Jesus chuhchai kawulk amjed k am hihim \v 13 k gan hu dada mo an dadha k d idam Peter, John, James, Andrew, Philip, Thomas, Bartholomew, Matthew, ch hegai James mash g ohgaj hab chehgig Alphias, ch hegai Simon mash d hema hegam mash tatchua mat g Tutuligo hejel wo himchudad g e-kownaltalig, ch hegai Judas mash g ohgaj hab chehgig James. \v 14 Sh g Jesus jeꞌe ch wepnag ch haꞌi ehp g uꞌuwi am ha wehm e hehemapad ch am e hoꞌigeꞌidahun Jiosh wui. \p \v 15 Sh am heꞌekia d i tash matsh am ep i e hemapad k d siant gokko wehst-mahm (120) hegam mash ab ihm g Jesus e doꞌibiakch. Kutsh am hahawa i kekiwua g Peter k ash hab kaij, \v 16 “Ni-wepnag, Hekia S-apꞌekam Gewkdag atsh am i tashogi g t-kownaligbad David matsh has wo e juh hegai Judasbad mo chum t-wehmaj. Kut hemho wa hab e juh mash has i kaij. Judas at am i ha wanim hegam mat am bei g Jesus, \v 17 chum as d ep chum kehshaj mat am wo ahgahid g s-kehg haꞌichu ahgaj.” Bash kaij g Peter. \p \v 18 Kumtsh wa chum namkid g Judasbad matsh gagda. Tsh wabshaba hema e nolawt g oidag heg hekaj namkidadaj. Kutsh g Judasbad am him k am e naggia heg eda k ab si wantsh g e-wohk. Tsh g hihij gam hu si e iawua. \v 19 Sh heg hekaj hab e aꞌaga Ehꞌed Oidag. \p \v 20 Kush g Peter heg hekaj hab ep kaij, “An o hab chuꞌig heg eda nenꞌei oꞌohana mo an hab chuꞌig Jiosh heki hu oꞌohana ed: \q1 Pi at am hu wo haꞌichugk e-kih ed nat pi wo muh. \rq Psalm 69:25 \rq* \m K an ep oꞌohanas: \q1 Am at kehkud ed hema ep wo i kekiwua. \rq Psalm 109:8 \rq* \p \v 21-22 “Kut id hekaj hemho wa am hema wo i kekiwua t‑wehm mat hab waꞌap wo wohokamch mat uhpam e chegito g t‑kownalig Jesus. T hemho wa d wo hema t‑ahchimk mach ga hujed i wehmajkahim g Jesus am i amjed mat g John pahl wako am hugkam mat im hu hih dahm kahchim ch ed.” Neh, bash kaij g Peter ch am i haꞌasa neo. \p \v 23 Tsh am hahawa gohk i ha wuwhas. K hema hab chehgig idam Matthias. K hema d ep Joseph Justus ch hab ep e chechcheg Barsabas. \v 24 Tsh am hahawa e hoꞌigeꞌidahun k hab kaij, “Ge t‑kownalig, t am i dagito g Judas ihda chikpan k atki am ai g s‑koꞌok e‑namkidadag. Kuch ahchim pi shaꞌi mahch mo has e tatatk g hemajkam. Pt heg hekaj am wo si i t‑tashogi mapt hedai am wo i ha kei idam gohk \v 25 mat d wo si m‑kehshak ch am wo i ahgahi g haꞌichu m‑ahga am kehkud ed g Judas.” \v 26 Tsh am hahawa i ha tashogi mat d wo Matthiask ch d wo si kehshajk. \c 2 \s1 Matsh am ha wui i e maskogi g Hekia S‑apꞌekam Gewkdag \p \v 1 Tsh am i e ai matsh g Tutuligo hemajkam wo e nam k am hab wo juh g hehgchulida Jiosh wui heg hekaj haꞌichu e‑bahijida. Kutsh am wehs i e hemapai hema kih ch ed hegam mash ab ihm g Jesus. \v 2 Tsh haha wabsh ab dahm kahchim t amjed haꞌichu hab kaida mo g s‑gewk hewel wabsh shashawuk heg eda kih. \v 3 Sh hahawa haꞌichu ep neid mash hab mahs mo g mei. Tsh id ab aꞌai i e gantad k ab i dahiwuhi wehsijj ha ab. \v 4 Kutsh g Hekia S‑apꞌekam Gewkdag ab i ha mah g si geꞌe gewkdag. Tsh hekaj haha wabsh nahnko mahs neꞌokikaj neneo matsh eda chum pi hebai mai. \p \v 5 Sh eda muꞌijj ab dadha Jerusalem t ab hegam mash d Tutuligo ch ab aꞌai i hihi muꞌikpa jejewed amjed matsh ab wo ihm g Jiosh. \v 6 Tsh an wehsko i kaida hegai mash hab kaidag mo g s‑gewk hewel. Kutsh idam am i kah k am e chehm mash hebai i kaidag. Sh idam Jesus ihmdam haha wabsh am neneok g ha‑neꞌokikaj mash hedai haschu i neꞌokikaj neok. \p \v 7 Kutsh si e totods idam k hab kaij, “Hab kaidam neneok ch eda d wabsh Galilee t am oꞌodham. \v 8 Kus has masma hab chuꞌig mach wehsijj s‑ha amichud g heheꞌejel t‑neꞌokikaj? \v 9 Kuch eda muꞌikpa jejewed amjed, haꞌi ab Parthia t amjed ch haꞌi ab Media t amjed ch ab amjed g Elam ch Mesopotamia ch Judea ch Cappadocia ch Pontus ch Asia \v 10-11 ch Phrygia ch Pamphylia ch Egypt ch Crete ch Arabia ch gam hu Cyrene kihhim wehgaj am Libya jewed ch ed ch ab Rome kihhim t amjed. K ia haꞌi t‑wehmaj g gawul mahs hemajkam mat ab i wahp t‑himdag ed. Kuch wehsijj kah g heheꞌejel t‑neꞌokikaj heg amjed mat haschu si s‑hasigam hab juh g Jiosh. \v 12 A t haschu ahgk hab haꞌichu e juh?” Bash kaij nash pi si has elid. \p \v 13 Sh wabshaba haꞌijj wabsh nahnko ha ahg ch hab kaij, “Tki wabsh nawkk idam.” \s1 Peter mihshmda \p \v 14 Tsh ab hahawa i gegokiwua g Jesus chuhchai. Sh g Peter am amog, “Ni‑hajuni ch ahpim mam ia wabsh sha kih Jerusalem t am, ab g wo si i ni‑kaiham k am wo i oidahi mant haschu wo i em‑ahgi. \v 15 Pi ach d nawkkoi. \v 16 Ihda mat haschu has i e juh o d hegai matsh g Joelbad an oꞌoha. Heg ash wa d Jiosh haꞌichu i tashogiddam ch an oꞌoha hab masma: \p \v 17 Bo kaij g Jiosh: \q1 T ab wo i e aihi g si oidchkam tash. \q1 Kunt wo cheha g Hekia S‑apꞌekam Gewkdag mat am wo ha wehmajk g hemajkam ch ab wo ha mahkad g si geꞌe i wehmtadag. \q1 Kut g em‑wihpiopga ch g em‑chetchaga wo ah g haꞌichu ni‑ahga. \q1 Nt wo i ha tashogi g kekel am ha‑chehchki ed mat haschu has wo e juh imhab i dahm. \q1 T id hab waꞌap am wo e chehgi ha‑nena ed g wechij oꞌodham. \q1 \v 18 Ab ant wehs wo ha mah g ni‑pionag g Hekia S‑apꞌekam Gewkdag, chum hems g uꞌuwi ni‑pionag, mat am wo i ahgahi g haꞌichu ni‑ahga. \q1 \v 19 Nt wo ha chehgi g s‑hasigam haꞌichu gan hu uhgk ha dahm ch an jewed dahm. \q1 Ehꞌed at wo e iawua. \q1 T g mei ch kuhbs wo i wuhsh. \q1 \v 20 T g tash pi wo ton k g mashad wo ge wegiumih hab masma mo g ehꞌed. \q1 K id wehs hab d ahga mo e aihim hegai si geꞌe tash mant heg eda wo ha lodai g hemajkam. \q1 \v 21 Kut hedai ab wo i gei ni‑wui k wo e doꞌibia ab amjed g pi ap e‑namkidadag. \rq Joel 2:28-32 \rq* \m Neh, bash kaij g Jiosh. \p \v 22 “Kumt ab wo i ni‑kaiha, ni‑hajuni. Ihda Jesus mo ab d kihkam Nazareth t ab at hab juh g s‑hasigam haꞌichu mat pi hedai hejel wo shaꞌi e nako mat hab wo juh. T id hekaj am i t‑tashogi g Jiosh mo id am d si Kehshaj. Kum ihda am wa hejel s‑mahch heg hekaj mat wehs am hab e juh em‑shahgid. \v 23 Jiosh atsh heki hu i apꞌech matsh has masma wo e muhkid g alidaj k heg hekaj am i dagito em‑wui. Kumt an be k ha mah hegam mo pi mahch g Jiosh chehanig nam pi s‑muꞌamk. Kut idam mua ab kots t ab naggiak. \v 24 T wabshaba g Jiosh ab i wuhshad ab amjed g s‑koꞌok muhkig nat pi am hab waꞌap i apꞌech mat ep wo e chegito. Kut hemho wa am hab wo e juh. \p \v 25 “T an wa oꞌoha g t‑kownaligbad David mat hab wo chei g Jiosh si Kehsha: \q1 Chum ap hekid ni‑wehmaj, ni‑Jioshga! \q1 Ni heg hekaj pi shaꞌi haꞌichukaj ni‑kudut \q1 \v 26 ch wabsh si s‑ap ni‑tahtk ch s‑hehgigam haꞌichu ahg. \q1 Ab o e aihim mant wo muh. \q1 Nt wabshaba wabsh si s‑ap ni‑tahtk ch wo m‑nenida. \q1 \v 27 Pi apt am hu wo shaꞌi ni‑dagito amai mo hebai haꞌichug g koꞌi k pi wo shaꞌi hiwigi mas wo padt g ni‑chuhkug nani pi d hekia s‑apꞌekam m‑alidag. \q1 \v 28 Am apt i ni‑chehgi mant has masma uhpam ep wo i wuhsh ab muhkig t amjed. \q1 Chum apt hekid wo ni‑wehmajk. \q1 Nt heg hekaj wo si s‑hehgigkad. \rq Psalm 16:8-11 \rq* \p \v 29 “Neh, ni‑naipijju, batki masma an oꞌoha g Davidbad. K wabshaba si tasho mo pi hejel hab e ahg mat pi wo padt no pi g ohꞌoj am wabsh kia wehch hihaꞌinij ed id i tashkaj. \v 30 Davidbad ash d Jiosh haꞌichu i tashogiddam ch heg hab ahg Jiosh si Kehsha matsh pi wo padt k wo uhpam i wuhsh ab muhkig amjed. Jiosh ash wa heki hu ahgid g Davidbad mat am wo hema i kei g amjedkam am kehkud ed mat d wo geꞌe kownalk. \v 31 Davidbad oki s‑mahch ihda ch heg hab ahg ch hab kaij mat pi am hu wo shaꞌi dagito amai mo hebai haꞌichug g koꞌi k pi wo shaꞌi hiwigi mat wo padt g chuhkugaj. \v 32 Pegih, k d hegai Jesus mat g Jiosh ab i wamigi muhkig amjed. Kuch ahchim g t‑wuhpuikaj neid mach haschu ia em‑ahgid. \v 33 Jiosh at am i wahkid k an kei si e‑hugid an. Kut ab bei g apꞌedag k cheha g Hekia S‑apꞌekam Gewkdag mat ab t‑wui wo hih. Heki ash hu hab kaij g Jiosh mat hab wo e juh. K d ihda mam am neid ch kah hemuch mat hab t‑juni. \v 34 Pi o hejel hab e ahg g Davidbad ch wabshaba heg hab ahg Jiosh si Kehsha mat pi wo padt k wo uhpam hih am dahm kahchim wui nat pi an ep oꞌoha: \q1 Jiosh o hab kaij ab ge ni‑Kownalig wui: \q1 In g dahiwua si ni‑hugid an \q1 \v 35 k ab wo ai mant wo ha gewito g m‑obga. \rq Psalm 110:1 \rq* \p \v 36 “Pegih, ihda Jesus mamt ab naggia kots t ab o d Jiosh si Kehsha ch d wo t‑doꞌibiakam kownalk. Kutt id wo chum si s‑ap s‑mahchk wehsijj ahchim Tutuligo hemajkam.” Neh, bash kaij g Peter. \p \v 37 Kush si s‑koꞌokam pi ap e tahtk g hemajkam am i kaiok ch hab kaij ab ha wui hegam Peter, “Ih, tt has wo t‑juh, t‑naipijju?” \p \v 38 Sh hab kaij g Peter ab ha wui, “Heheꞌejel g gam hu wo s‑ohhod g pi ap e‑chegitoi k wo e pahl‑wapko ab chehchegch g Jesus Christ. Kut gam hu hab wo i juh g Jiosh g pi ap em‑chuꞌijig. T amjed wo si em‑wehmajkad g Hekia S‑apꞌekam Gewkdag \v 39 nash pi g Jiosh hab kaij mat ab wehsijj wo ha mah g Hekia S‑apꞌekam Gewkdag hegam mat ab wo i ha wai e wui.” \p \v 40 Sh tash am neok g Peter ch am chum ha ahgid ch hab kaij, “Am g wo e doꞌibia. Si s‑koꞌok namkidadag o ab ha aihim hegam t‑wehm hemajkam mat pi gam hu wo ohhod g pi ap e‑chuꞌijig.” \p \v 41 Kutsh waik mihl ab i s‑wohoch g haꞌichu ahgaj heg i tashkaj k e pahl‑wapkon k ab i e hemakoj ha wehm. \v 42 Sh g Jesus chuhchai am hahawa ha mashcham. Kush am ha wehm e mihshmad ch e hoꞌigeꞌidahun ch ha wehm huhuga g chemait. \s1 Ha‑himdag g Jesus ihmdam \p \v 43 Kush muꞌi haꞌichu s‑hasigam hab junihim idam Jesus chuhchai g Jiosh gewkdagkaj. Tsh heg hekaj muꞌijj ehp ab si has i el mat haschu hab juh g Jiosh. \v 44 Sh wehsijj g Jesus ihmdam ab si e hajunit ch wehs haꞌichu ab i aꞌai e mahk mash hedai haschu i pi edgid, \v 45 chum as hems wo gagda g haꞌichu e‑eniga mat heg hekaj lial am wo i ha wehmt hegam mo haꞌichu i pi edgid. \v 46 Sh wehs tashkaj am e nanmek geꞌe cheopi ch ed ch am ep e wehm e gegosid aꞌai e‑kihki ed si s‑ap e tatatk ch ab wabsh i e shoꞌigchudch Jiosh wui \v 47 ch ab si hehgchulid g Jiosh. Kush wehsijj g hemajkam si s‑ha hoꞌigeꞌelid. Sh g Jiosh ab i ha wahpkid ha shahgid wehs tash ab hegam mat hab waꞌap e doꞌibia. \c 3 \s1 Matsh e doaj g pi himidkam \p \v 1 Kush am waꞌi hebai amjed, tsh am dada g Peter g John wehm geꞌe cheopi t am. Kush d i waik ohla gam hu i juhk mo eda e aꞌahe mat wo e hoꞌigeꞌidahu. \v 2 Sh ab hema daha g shoꞌigkam hemajkam heg bahsho kolhai kihjeg mash hab e aꞌaga Si S‑kehg Kihjeg. Kush ihda oꞌodham ga hu e‑alijk amjed pi himdag. Kumsh wehs tashkaj am wabsh i bebhe ch ab dadsha ab kolhai kihjego. Kush wabsh haꞌichu ha tahni hegam mo am daiw. \p \v 3 Tsh eda am wo i wahp idam Peter ch John. Sh ab haꞌichu chum ha tahni. \p \v 4 Tsh ab si i nei idam Peter k hab kaij, “Ab g si i t‑neid.” \p \v 5 Kutsh wa woho ab si i ha nei hab e ahgch mat wo haꞌichu mah. \p \v 6 Sh oi wa hab wabsh kaij g Peter, “Neh, ni‑nawoj, pi ani ha lialiga ch wabshaba haꞌichu wo m‑mah mat heg baꞌich wo i m‑wehmt. K d ihda mant hab wo m‑ah mapt ab wo i hiw g Jesus Christ k wo kekiwua k wo hih.” \v 7 Bash kaij ch ab hahawa bei g nowij k ab i wuhshad. Kutsh am wa i hekaj ab gewpka g kakhioj. \v 8 Tsh am si uhgk daꞌa k kekiwua k am wa i hekaj s‑ap hih. Kutsh idam Peter im hu i wahp cheopi kolhai ch ed. Tsh heg ha wehm i wah k si chehk dadꞌehim ch ab si hehgchulid g Jiosh. \v 9-10 Kutsh si has i el g hemajkam am i neidok mo d hegai pi himidkam mo ab dahiwup kolhai kihjego. \s1 Matsh am ha mihshmad g Peter geꞌe cheopi t am \p \v 11 Batsh e juh ihda anai mash hab e aꞌaga Solomonbad Watto. Kush ihda pi himidkam gan hu wabsh i si e uꞌukch ab ha ab g Peter ch John mat pi wo i e gawulkai ab ha amjed. Tsh ab hahawa aꞌaijed i wohp g hemajkam k gan hu ha biha si has i elidk mat e doaj. \p \v 12 Tsh am wabsh apꞌet g Peter mat am ha mihshmad k hab kaij: \p “Ni‑wehm oꞌodham, pi g am wo si e totodsid. Pi att g hejel t‑gewpkdagkaj doaj ihda oꞌodham, \v 13-16 Jiosh si Kehsha at hab t‑juni nach pi ab hiwig. K d hegai Jesus mam ahpim s‑muꞌamk ch ab mah g kownal Pilate. K eda g Jiosh d pionag g Jesus ch d hekia s‑apꞌekam ch pi ha chuꞌijig. T ha chum wo dagito g Pilate. M wabshaba ahpim hab ahg mat wo muꞌa k heg wo dagito mo d ha muꞌakam. K heg hekaj d em‑chuꞌijig mat e muhkid. K eda d hegai mo ab t‑makiog g pi ha huhugedam doakag. T wabshaba g Jiosh ab si haꞌichuchud k uhpam i wuhshad ab amjed g muhkig k am i bei dahm kahchim wui. Hegam t‑shohshonbad mash d Abraham ch Isaac ch Jacob ash ab si has i elid g Jiosh. Kum eda ab wui gegok g Jiosh si Kehsha. \p \v 17 “Pegih, ni‑wepnag, mtp hems heg hekaj s‑muꞌam g Jesus mam pi mahch mo heg am d si Kehshaj g Jiosh mat wo t‑doꞌibia. \v 18 T eda heki hu waꞌi amjed an oꞌoha g kelibad Jiosh haꞌichu i tashogiddam mat g si Kehshaj wo e shoꞌigch. T idani woho am hab e juh. \v 19 Pegih, oi g gam hu wo s‑ohhod g pi ap e‑chegitoi k ab wo i e nohnogi Jiosh wui. T heg wo s‑em‑hoꞌigeꞌid k gam hu hab wo i juh g pi ap em‑chuꞌijig k ab wo si i wechijid g em‑dodakag. \v 20 T ab em‑wui wo i hih g si Kehshaj Jesus. \v 21 K hab mahs mat an wo haꞌichugk ihda Jesus dahm kahchim ch ed am hugkam mat hab wo e juh hegai mo haschu i t‑tashogid g kekelibad Jiosh haꞌichu i tashogiddam. \p \v 22 “Neh, bash wa kaij g Mosesbad am t‑shohshon ha wui: \q1 Em‑kownalig Jiosh at ab wo hema i kei g haꞌichu i tashogiddam hab masma mat ahni am i ni‑kei. \q1 Kut ihda d wo em‑wepo oꞌodhamk. \q1 Wehs haꞌichu amt ab wo kaiha mat haschu ab wo i em‑ahgi. \q1 \v 23 Kut wo e koꞌij matp hedai pi ab hu wo kaihamad. \rq Deuteronomy 18:15-19 \rq* \m Neh, bash kaij g Mosesbad. \v 24 K wehsijj ahgachug g kekelibad Jiosh haꞌichu i tashogiddam hegai mo haschu am hab i e junihim idani. Samuelbad ash d hema hegam. \v 25 Jiosh ash wa am ha ahgid g t‑shohshonbad matsh haschu hab wo t‑juni. K heg d ep t‑wuikam ahchim mach d ha amjedkam. \p “Bash kaij g Jiosh am wui g Abrahambad: \q1 Am ant wo hema i kei g m‑amjedkam mant heg hekaj ab wo i s‑ha hoꞌigeꞌel g wehs nahnko mahs hemajkam id dahm jewed. \rq Genesis 22:18 \rq* \p \v 26 “Neh, t wa woho hab e juh mat am i kei g e‑alidag Jesus. T heg wehpeg ab i s‑t‑hoꞌigeꞌel ahchim Tutuligo k ab t‑wui him k ab i t‑mah g apꞌedag matt ab wo i t‑nohnogi ab amjed g pi apꞌekam.” \c 4 \s1 Mamtsh am ha lodai g Peter ch John \p \v 1 Sh am wabsh kia ha mihshmad g Peter ch John. Kutsh am haha wabsh haꞌi dada g papal ch ha‑geꞌejig g geꞌe cheopi nuhkuddam ch haꞌi ehp mash am oid g Sajusi himdag. \v 2 Sh eda wa idam Peter ch John am ha mashcham g hemajkam mat ab i wuhsh g Jesus e‑muhkig amjed. Sh idam Sajusi pi hohhoꞌid nash pi pi wohochud mat ep wo e chegito g koꞌi. \v 3 Sh eda e aihim mat wo s‑chukk. T heg hekaj ged hu ha kuh mat wo ha lodai baꞌich tash. \p \v 4 Tsh wabshaba muꞌijj hegam matsh kah g Peter ch John ab i s‑wohoch g Jiosh haꞌichu ahga. Tsh am i muꞌida hegam mash ab ihm g Jesus. Kush hegam mash d chechoj d hahawa hetasp mihl. \p \v 5 Sh am baꞌich d i tash. Tsh am e hemapai g hemajkam ha wanimeddam ch geꞌeged ch chehanig ha mashchamdam. \v 6 Kush am ha wehmaj hegai uhgchu pahl mash hab chehgig Annas. Sh g hajunij am hab waꞌap haꞌichug mash haꞌi d Caiaphas ch John ch Alexander. \v 7 Tsh ab hahawa i ha wuwhas idam Peter kukpaikud amjed k ga hu i ha chuhcha k ab ha kakke, “Shahchu am e wepogid ch hab haꞌichu wua? Dohm hab elid mamt heg ab bei g e‑gewkdag k doaj ihda pi himidkam?” \p \v 8 Tsh ab baꞌich i gewkai g Peter g Hekia S‑apꞌekam Gewkdag. Sh hab kaij: \p “Bamki e elid ahpim t‑wanimeddam ch geꞌeged \v 9 matt hemho wo wa bei g apꞌedag matt hab wo juh g s‑apꞌekam. \v 10 Pegih, nt wo em‑ahgi mat g Jesus Christ ab i t‑mah hegai gewkdag matt hekaj doaj ihda oꞌodham. Ahpim amt hab juh hegai Jesus Christ mat ab e naggia kots t ab. T wabshaba g Jiosh ab uhpam i wuhshad muhkig amjed. \v 11 Id o hab ahg Jesus g kelibad Jiosh haꞌichu i tashogiddam ch an oꞌoha ihda haꞌichu wepogida mo hab chuꞌig: \q1 Kihtdam at wo hema chum s‑ohhodam g hodai. \q1 T wabshaba id d wo si s‑has haꞌichu hodaik am ha‑kihta wehhejed. \rq Psalm 118:22 \rq* \m \v 12 Hegai waꞌi Jesus at wo ha doꞌibia g hemajkam. Do Jiosh si Kehsha mat ab wo t‑mah g pi ha huhugedam doakag. Kut pi hedai ep hab wo shaꞌi juh g doꞌibiadag.” \p \v 13 Sh si s‑e mahch ch neneok idam Peter. Tsh hekaj si has i ha el idam hahaꞌichu, wahm mat am i s‑mai am i ha kahkch mo d wabsh si oꞌodham ch pi hasko shaꞌi uhgk e mashchamahim. Tsh am hahawa i amich moki an wehmajkahim g Jesus. \v 14 Kush am ha wehm kehk hegai mamt doaj. Sh pi e nakog hegam hahaꞌichu mas has wo chei nash pi g e‑wuhpuikaj neid mat woho e doaj hegai. \v 15 Kumtsh gam hu hahawa i ha wuwhas hegam Peter matsh g hahaꞌichu am wo i aꞌaga. \p \v 16 Kush hab kaij, “Shahtt wo ha juh. Wehsijj o s‑mahch g Jerusalem t am kihkam mat doaj g pi himidkam. K id d si s‑hasig haꞌichu. Kutt pi wo shaꞌi t‑nako machs hab wo chei mas pi woho hab juh.” \p \v 17 Sh hab hahawa ep kaij, “Matt wo keshwua ihda ha‑ahga mat pi hekid am hu ep wo shaꞌi aꞌagad ihda Jesus am hema i wui.” \p \v 18 Kumtsh ab hahawa ep i ha wahpki. Sh hab ha ahg, “Chum as has wo chuꞌigk haꞌichu, mt pi am hu wo shaꞌi aꞌagad ihda Jesus.” \p \v 19 Sh hab hahawa si kaij hegam Peter, “Am g wo i aꞌamichud machs ahpim ab wo em‑wohoch aha natt g Jiosh. \v 20 Tt ahchim hi hemho am wo wa ahgahid mat haschu i si s‑kehg hab juh k haschu i si s‑kehg hab kaij g Jesus mach si neid ch kah.” \p \v 21-22 Kush wa eda hegai pi himidkam i baꞌiwchkim g giꞌikko wehst‑mahm aꞌahidag. Sh g hemajkam wehs ab si i hehgchulid g Jiosh mat doaj. Kutsh heg hekaj pi shaꞌi e nako g ha wanimeddam mas has masma s‑koꞌokam wo ha namkid k am wabsh si ha ebkiod k chum ha keshwua k hahawa ha dagito. \s1 Mash g Jesus ihmdam ab tahni g Jiosh g gewkdag \p \v 23 Tsh am wa i hekaj ged hu uhpam dada e‑naipijju ha wui k am ha ahgid mo has i ha ahg g uꞌugchu papal ch geꞌeged. \p \v 24 Tsh am i kaiok am ha hekaj e hoꞌigeꞌidahun k hab kaij, “T‑kownalig Jiosh, wehs ap uꞌukch g gewkdag ch nahtokch g dahm kahchim ch jewed kahchim ch ge kahchki ch wehs haꞌichu mo haschu am i ha eda. \v 25 Ab aptki cheha g Hekia S‑apꞌekam Gewkdag mat wo amichudach g m‑pionagbad David. K hekaj hab kaij: \q1 Shoꞌo waꞌi si s‑babga g nahnko dakam hemajkam ch am chum e nakog mat am hab wo juh hegai mo g Jiosh pi ha hiwgid. \q1 \v 26 T am i e nako g kokownal k am i e wehmt mat ab wui wo gegokiwua g Jiosh si Kehsha. \rq Psalm 2:1-2 \rq* \p \v 27 “Neh, Jiosh t‑ohg, t wa woho am e hemapai g t‑wehm oꞌodham ha wehm g gawul mahs hemajkam ch hegam kokownal mo d Herod ch Pilate. Wehsijj at ab wui gegokiwua g hekia s‑apꞌekam m‑Kehsha, Jesus. \v 28 Heki apt hu am i apꞌech mapt wo ha hiwigi mat wo mua g si m‑Kehsha. Kut idam mat ab chum m‑wui gegokiwua hab wabsh juh mapt haschu heki hu i apꞌech. \v 29-30 Pegih, t‑ohg Jiosh, am g i ha neid mo ab si t‑ebkiod k ab wo i t‑mah g gewkdag matt s‑gewkam wo aꞌagad g haꞌichu m‑ahga ch wo ha dodaj g kokꞌodam ch si s‑hasigam haꞌichu hab wo juh g gewkdajkaj g hekia s‑apꞌekam m‑Kehsha, Jesus.” \p \v 31 Tsh am i haꞌasa e hoꞌigeꞌidahu. Tsh g Hekia S‑apꞌekam Gewkdag am si uꞌugij hegai kih mo am e hemapadch k ab si i ha mah g gewkdag. Tsh am hahawa baꞌich i si s‑gewkam ah g Jiosh haꞌichu ahga. \s1 Mash pi shaꞌi daꞌa g haꞌichu e‑eniga ab aꞌai e wui \p \v 32 Wehsijj ash ab aꞌai si e tatchua g Jesus ihmdam ch ab si i hemakoch g e‑chegitoi k pi hedai shaꞌi s‑daꞌa g haꞌichu e‑eniga ab aꞌai e wui. \v 33 Sh idam Jesus chuhchai si s‑gewkam am ahgachug mat uhpam i wuhsh g Jesus muhkig t amjed k d wehs ha‑kownalig. Kush g Jiosh am si i ha wehmt. \v 34 Sh haꞌi am ha gagda g e‑oꞌoidag ch e‑kihki ch ab i uꞌu g lial \v 35 ch ab ha mamka g Jesus chuhchai mash hekid i e tatchua. Sh am hahawa aꞌai ha mamka hegam mash pi haꞌichu edgid. Sh hekaj pi hedai haꞌichu pi edgid. \p \v 36 Sh hema d Joseph ch ab Cyprus jewed t ab d kihkam ch d chum papal ha wehm chikpandam nash pi ab d Levibad amjedkam. Sh id hab ep chechcheg g Jesus chuhchai Barnabas mo hab d ahga I ha Gewkemhundam. \v 37 Id atsh gagda g e‑oidag k ab i ui g namkigaj k wehs ha mah g Jesus chuhchai. \c 5 \s1 Ananias ch Sapphira \p \v 1 Sh am hema d Jesus ihmdam ch hab chehgig Ananias. Kush g wehmaj kihkam hab chehgig Sapphira ch hab waꞌap d Jesus ihmdam. Kutsh ihda Ananias epai gagda g haꞌichu e‑eniga \v 2 k hab masma hab chum e juh mat wehs ha mah g namkigaj g Jesus chuhchai k wabshaba ged hu haꞌi si toa e‑wohshag ed. \p \v 3 Sh hab kaij g Peter ab wui, “Shahchu apt ahgk hiwigi g Jiawul mat am pad haꞌichu hab juh m‑ihbdag ed. Pt heg hekaj iattogi g Hekia S‑apꞌekam Gewkdag mapt heg wepogi mo id d wehs g haꞌichu m‑eniga namkig. \v 4 Hegai haꞌichu m‑eniga o d m‑eniga mapt koi gagda. Pt am i gagda. K hegai namkigaj d m‑lialiga. Pt eda hab juh ihda si geꞌe pi apꞌekam. Pi apt ahchim waꞌi chum t‑iattogi mach d wabsh oꞌodham. Jiosh apt ep chum iattogi.” \p \v 5 T am wabsh i chum kaiok ihda g Ananias k muhk k i gei. \v 6 Tsh ab hahawa i wahp g wechij oꞌodham k am i apꞌech g chuhkugaj k ged hu cheh. \p \v 7 Sh am ep s‑mahch g wehmaj kihkam g muhki matsh hab masma wo chum ha iattogi. Sh am d i waik ohla. Kutsh eda pi koi kah mat has e juh k hekaj am jiwia mo am daha g Peter. \p \v 8 Kush heg ab wui hab kaij, “Namt haꞌakia ui g lial mamt gagda g haꞌichu e‑eniga?” \p Sh hab kaij, “Heuꞌu, haꞌakia att ui.” \p \v 9 Sh hab kaij g Peter, “Ms haschu ahgk hig ahpi g e‑wehm kihkam wehm hab chum i e taht mamt wabsh wo piꞌich g Hekia S‑apꞌekam Gewkdag? Dada at hegam mat ged hu cheh g m‑wehm kihkam. Pegih, t hab waꞌap masma hab wo m‑juh.” \p \v 10 Tsh am ha hekaj muhk k i gei wecho. Tsh ab i wahp g wechij oꞌodham k am nei matki muh k gam hu i be k ged hu cheh hugidaj an g wehmaj kihkam. \v 11 Tsh wehsijj ab si s‑ehbeni g Jesus ihmdam ch hegam ehp mo hedai i kah ihda. \s1 Mash g s‑hasig haꞌichu hab junihim g Jesus chuhchai \p \v 12 Kush s‑hasig haꞌichu s‑ta neidamam hab junihim g Jesus chuhchai am ha shahgid g hemajkam. Sh wehsijj si s‑ap e hehemapad hegam Jesus ihmdam heg wecho Solomonbad watto. \v 13 Sh g hemajkam ab si has ha elid ch wabshaba si s‑e gihug mat ab wo i ha wehmt. \v 14 Tsh oi wa muꞌi ab i s‑wohoch g haꞌichu ha‑ahga ab amjed g Jesus k ab i ha wehmt. Haꞌi d chechoj ch haꞌi d uꞌuwi. \v 15 Kumtsh am i ha wuwhas g kokꞌodam am i neidok mo haschu has junihim g Jesus chuhchai k an kahya oidk ha wahpakusch hab elidch mat chum hems g Peter ehkadag ab hab wo e juh ha ab mat wo e dodaj. \v 16 Muꞌijj atsh ab aꞌaijed i hihi Jerusalem wui ab i ha uꞌuk g e‑kokꞌodamga ch hegam mo g jijawul an ha uꞌukch. Kutsh wehs ha dodaj. \s1 Mamtsh ha shoꞌigch g Jesus chuhchai \p \v 17 Tsh g uhgchu pahl ch hegam mash hab waꞌap am oid g Sajusi himdag si s‑koꞌokam s‑ha hehgam g Jesus chuhchai \v 18 k am i ha cheha g geꞌe cheopi nuhkuddam mat wo ha kuh. Tsh wa woho am ha kuh. \p \v 19 Tsh wabshaba heg i s‑chuhugam ab g anghil am si kuhpiꞌo g kukpaikud k ab i ha wuwhas g Jesus chuhchai k hab ha ahg, \v 20 “Am g wo uhpam hihim k am wo i gegokiwua geꞌe cheopi ch ed k wo ha ahgi g hemajkam mat has masma wo bei ihda pi ha huhugedam doakag.” \p \v 21 Kutsh ab wohog elid k am hihim k am i wahp geꞌe cheopi ch ed mat wabsh i chum mahsi k am ha hekaj i ha mashcha g hemajkam. \p Tsh eda heg waꞌi siꞌalim g uhgchu pahl ch hegam Sajusi am i ha hemapai g e jehnigiddam. Sh idam pi mahch mat haschu has e juh ch atsh am ha cheha g nuhkuddam mat ab wo i ha ui g ha‑lilsoga. \v 22 Kutsh am chum hihi g geꞌe cheopi nuhkuddam mat wo ha ui. Kush pi am hu haꞌichug. \p Tsh ab wabsh uhpam hihim k am ha ahgid ch hab kaij, \v 23 “M att dada kukpaikud am k am chum nei. K ab wabsh kia yahwidag. K g lilso ha nuhkuddam ab ep gegok kihjeg t ab. Tt wabshaba am i chum kuhpiꞌo g kihjeg. K pi am hu hedai haꞌichug.” \p \v 24 Tsh am i ha kaiok am wabsh i pi amich mas hebai has e juh g ha‑lilsoga. \p \v 25 Tsh am hahawa hema i wahk k hab kaij, “Nehꞌe! Idani o ged hu ha mashcham g hemajkam geꞌe cheopi ch ed hegam mamt wa ha kuh.” \v 26 Tsh am hahawa hihi g geꞌe cheopi nuhkuddam k ab uhpam wabsh s‑ap i ha ui nat pi am hu wo ha maꞌichshul g hemajkam \v 27 k am ha uꞌapa ha wui g e jehnigiddam. \p Sh hab ha ahg g uhgchu pahl, \v 28 “Chum ach s‑gewkam pi em‑hiwgid mams an hu wo aꞌagad hegai Jesusbad. T eda g em‑mashchamadag ab amjed heki hu wehsko chehmo g Jerusalem. Kum ahpim ab chum t‑abchud g muhkigaj.” \p \v 29-32 Sh hab kaij hegam Peter, “K wabshaba g Jiosh am t‑ahgid matt am wo wa ahgahid ihda mach haschu i si t‑wuhpuikaj neid. Kutt hemho wo wa i hehgch g Jiosh, pi wabsh g oꞌodham. Ahpim amt bei g Jesus k hab juh mat ab e naggia kots t ab k e muhkid. T wabshaba g Jiosh ab uhpam i wuhshad muhkig amjed k am i wahki dahm kahchim ch ed k an i kei si e‑hugid an k ab i mah g gewkdag mat wo t‑doꞌibia k wo t‑wanimedad. Kut heg ab i t‑mah g apꞌedag ahchim Tutuligo hemajkam matt gam hu wo s‑ohhod g pi ap t‑chegitoi. T hekaj g Jiosh gam hu hab wo i juh g pi ap t‑chuꞌijig. Jiosh at ab cheha g Hekia S‑apꞌekam Gewkdag mat wehs wo t‑wehmajk ahchim mach ab s‑wohog elid ch am t‑gahi wuhshanim wo wohokamch g Jesus.” Neh, bash kaij g Peter. \p \v 33 Tsh wabsh wohoꞌi babgat hegam e jehnigiddam k wabsh chum s‑ha kokdaimk. \v 34 Sh wabshaba am da hegai mash d Gamaliel ch d chehanig ha mashchamdam ch am oid g Palasi himdag. Sh wehsijj ab si has elid g hemajkam. Kutsh am i kekiwua k am ha ahgi mat gm hu wo shaꞌi i ha wuwhas g e‑lilsoga. Tsh wa woho hab ha juh. \p \v 35 Sh hab hahawa kaij ihda ab ha wui g e jehnigiddam, “Ni‑hajuni, am g wo s‑e nenꞌoidk mamt has wo ha juh idam oꞌodham. \v 36 Hekid o hu i mat am hema i e maskogid k hab chehgig Theudas ch hab kaij mo d ge haꞌichu s‑mahchim. Kut am hu i giꞌik siant chechoj ab i wehmt. T wabshaba e muhkid ihda. T wehsijj e gantad hegam mat wa ab wehmt. T am waꞌi huhug g ahgaj. \v 37 T amjed am hema ep i e maskogi eda mat g hemajkam e kuint k hab chehgig Judas ch am Galilee t am d oꞌodham. T ihda hab waꞌap muꞌi oꞌodham am i oi. T wabshaba hab waꞌap e muhkid hegai Judas. T hab waꞌap aꞌai e gantad hegam mat wa ab wehmt. \p \v 38 “Pegih, k hemuch hab wa mahs haꞌichu. Pi g am hu has wo shaꞌi ha juhni idam oꞌodham. Ha g wo dagito. Hemu at wo huhug ihda haꞌichu hab ha‑juni matp d wabsh wo oꞌodham hab ha‑elidak. Tp d wo sha Jiosh haꞌichu hab junik, mt pi wo shaꞌi e nako mams wo keshwua. \v 39 Mtp hems heg wabsh wo e wepogi mam g Jiosh wabsh cheggia.” \p Tsh oi wa ab i s‑wohog el g Gamaliel idam e jehnigiddam \v 40 k hab ha ahg g geꞌe cheopi nuhkuddam mat am wo i ha wahpki g lilso k wo ha gewitta. Tsh wa woho hab e juh. Kutsh ab ep si ha ahgi mat pi am hu wo shaꞌi aꞌagad g Jesus k hahawa ha dagito. \p \v 41 Kush wabsh si s‑hehgig idam Jesus chuhchai am i wuwhak natsh pi ab si has i ha el g Jiosh k ab i ha mah g apꞌedag matsh si e shoꞌigch wehhejed g Jesus. \v 42 Pi atsh shaꞌi haꞌasa aꞌaga g Jesus k wabshaba wehs tashkaj am wabsh i ha mashcham g hemajkam geꞌe cheopi ch ed ch am ha‑kihki ed mo g Jesus d Jiosh si Kehsha. \c 6 \s1 Matsh am i ha chuhcha g wewaꞌak chikpandam \p \v 1 Kush am i muꞌidahim hegam mash am oid g Jesus himdag. Sh am haꞌi neneok g Greek hemajkam ha‑neꞌokikaj nash pi tash gam hu kihkahim ha‑jewedga ed. Kush idam hab kaij mash pi ap ha dagioꞌid hegam heheꞌejel wiꞌikam uꞌuwi mash d ha‑hajuni. Kush heg hekaj am aꞌai pi e apꞌet idam Greek neneokdam ha wehm hegam mo g hejel e‑neꞌokikaj neneok. \p \v 2 Tsh am i kah g Jesus chuhchai k am wehs i ha hemapad k hab kaij, “T‑wepnag, pi o apꞌe machs wabsh wo dagito g mihshmda ab amjed g Jiosh k im hu g lial wo hudawogad. \v 3 Ab oki haꞌi ep em‑mahkch g Jiosh g gewkdag ch amichudadag mamt am hab wo junihid ihda chikpan. Pegih, mt am wewaꞌak wo i ha gawulkai hegam mam s‑ha mahch mo woho hab masma. Kutt idam am wo i ha chuhcha mat wo nuhkud ihda hab mahs haꞌichu. \v 4 Tt ahchim Jesus chuhchai am hab wo si i juh matt wo t‑hoꞌigeꞌidahunad ch wo si ha mihshmdad g hemajkam.” Neh, bash kaij. \p \v 5 Kumtsh ab si i s‑hohhoꞌi mo has kaij k am wewaꞌak i ha chuhcha. Hema idam ash hab chehgig Steven ch ab si s‑gewkam hiwig g Jesus. Sh g Hekia S‑apꞌekam Gewkdag ab si mahkch g gewkdag. Kush hegam haꞌi ehp hab chechgig Philip ch Prochorus ch Nicanor ch Timon ch Parmenas ch Nicolaus. Ihda Nicolaus ash ab d amjedkam g Antiok kihhim ch d gawul mahs oꞌodham ch ab i s‑wohoch g Tutuligo ha‑himdag eda mat koi s‑mai ab amjed g Jesus. \v 6 Tsh idam ab hahawa i ha ui g hemajkam ha wui g Jesus chuhchai. Kutsh idam am e hoꞌigeꞌidahun k ab ha taht mat heg hekaj wo s‑e mahchk mo d si ha‑chuhchai. \v 7 Tsh am si i geꞌeda g Jiosh haꞌichu ahga Jerusalem t am. Kutsh baꞌich i muꞌida hegam mash am oid g Jesus himdag. Tsh muꞌijj ab i s‑wohoch hegam mo d papal Tutuligo ha‑himdag ed. \s1 Mamtsh bei g Steven \p \v 8 Ab ash si s‑hoꞌigeꞌid g Jiosh g Steven ch ab si i mahkch g e‑gewkdag. Kush s‑hasigam haꞌichu hab wua. \v 9 Tsh wabshaba haꞌi ab wui gegokiwua mash am hebai e wehm e mihshmad g Tuhligo e‑himdag. Haꞌi idam ash d neneholkahim Cyrene ch Alexandria kihhim t am. Tsh am haꞌi i ha wehmt ab Cilicia jewed t amjed ch haꞌi ab Asia jewed t amjed. \p Sh idam ab kamꞌon g Steven \v 10 Sh wabshaba g Hekia S‑apꞌekam Gewkdag ab si mahkch g Steven g amichudadag. Kutsh pi shaꞌi e nako hegam mas ab uhpam wo i nodagi g neꞌokij. \v 11 k heg hekaj am hahawa haꞌi ha namkid k am ha ahgid mat hab wo chei, “Kah ach ihda mo si has ahg hegai mo ab t‑chehani g Jiosh Mosesbad oꞌohana ed.” \v 12 Kush wa woho hab kaij idam ch hekaj i ha kudu g hemajkam ch geꞌeged ch chehanig ha mashchamdam. Tsh idam wabsh woho i babgat k am hihim k an bei g Steven k ged hu uꞌapa ha wui g e jehnigiddam. \p \v 13 Mtsh am hahawa haꞌi i ha wahpki g oꞌodham matsh am haꞌichu wo ha iattogi ab amjed. Sh hab kaij idam, “Ihda oꞌodham o chum hekid has ahg g hekia s‑apꞌekam geꞌe cheopi ch hegai mo ab t‑chehani g Jiosh Mosesbad oꞌohana ed. \v 14 Kah ach mo hab kaij mat hegai Jesusbad wo i wua g geꞌe cheopi k wo gawul juh g t‑himdag mach ga hu hebai amjed hab i junihim mat g Mosesbad an oꞌoha.” \p \v 15 Kush wehsijj ab si neid g Steven. Sh g wuhioshaj hab haha wabsh mahs matp hems g anghil wuhiosha nash pi si tonod. \c 7 \s1 Matsh haschu neꞌoki ab i nodagi g Steven \p \v 1 Kush hab kaij g uhgchu pahl ab wui g Steven, “No am wa woho map hab junihim hegai mo haschu ab m‑abchud?” \p \v 2 Kush hab kaij g Steven: \p “Ni‑geꞌegedga ch ni‑hajuni, ab g wo si i ni‑kaiham. An o oꞌohadag matsh g Jiosh ab wui e chehgi g t‑shohshonbad Abraham. Kush eda am wabsh kia kih Mesopotamia jewed ch ed. \p \v 3 “Sh hab kaij g Jiosh ab wui: \q1 Ia g wo ha dagito g e‑hajuni ch e‑jewedga k ab wo hihi heg wui jewed mant am wo m‑chehgi. \rq Genesis 12:1 \rq* \p \v 4 “Tsh wa woho am dagito g Mesopotamia jewed mash am kih g Caldea hemajkam k am chihpia Haran kihhim wui. Kutsh am i muh g Abrahambad ohgbad. Tsh ab hahawa ep cheha g Jiosh mat ia wo chihpia Canaan jewed wui. Kutsh ia i chiwia mach hemuch ia kih. \v 5 Tsh eda koi ab hu heꞌes shaꞌi mah ihda jewed k wabshaba am hi wa ahgid mat wo mah. T d wo ha‑enigak g amjedkamaj mat heꞌekiajj ab wo i oi. Kush eda pi koi ha aꞌaliga g Abrahambad mash eda hab ahg g Jiosh. \p \v 6 “Kush hab kaij g Jiosh ab wui: \q1 M at hu wabsh heb hu jewed ch ed wo kihk g m‑amjedkam ch d wabsh wo ha‑pionagk. \q1 Kumt wo ha shoꞌigch giꞌik siant aꞌahid ab. \v 7 Nt wabshaba wo ha kastigal hegam hemajkam mat an wo ha uꞌukchid. \q1 T ab haha wo i wuwha heg amjed jewed k ab wo si has i ni‑elid k wo ni‑ihm iia. \rq Genesis 15:13-14 \rq* \m Neh, bash kaij g Jiosh \v 8 ch ab mah g Abrahambad hegai himdag mat am wa has masma wo ha oꞌoha an ha hikuchk g chechoj e‑aꞌaliga. Tsh hab masma wo s‑mahchk mash hab waꞌap d ha‑wuikam hegai matsh g Jiosh am ahgi g Abrahambad. Tsh wa woho hab e juh g Abrahambad k an pahl hikuch g e‑alidag Isaacbad mo d i gigiꞌik tash amjed mat mahsi. Tsh g Isaacbad hab waꞌap juh g e‑alidag Jacobbad. Tsh g Jacobbad hab waꞌap ha juh hegam gamai gohk e‑aꞌalidag mach ab d ha amjedkam. \p \v 9 “Tsh idam wa s‑hehgam g e‑wehnag Josephbad k ab haꞌi ha wui gagda mat d wo ha neholigak am Egypt jewed ch ed. Sh wabshaba g Jiosh am nuhkud \v 10 ch ab s‑ap i wuhshad wehs haꞌichu shoꞌigdaj amjed k ab i mah g si oꞌodhamdag ch amichudadag. Tsh am i nei g ha‑kownalig g Egypt t am hemajkam k am i uhgkajid k am kownalch am dahm g e‑kownaltalig ch haꞌichu e‑eniga. \p \v 11 “Tsh wa haha wabsh gei g bihugig k ha shoꞌigch g hemajkam wehsko Egypt jewed dahm ch iia Canaan jewed dahm. Tsh pi shaꞌi e amich hegam Abrahambad mat hebai wo bei g haꞌichu hugi. \v 12 Kush eda am s‑haꞌichu hugig Egypt jewed ch ed. Kutsh am i kah g Jacobbad k am ha cheha g e‑aꞌalidag matsh am wo hunio. Kutsh hab e juh. \p \v 13 “Tsh am ep i huhug g haꞌichu ha‑hugi. Kutsh am ep hunio. Tsh g Josephbad am hahawa ha ahgi mo d ha‑wehnag nash pi pi amichud. Tsh g ha‑kownalig g Egypt t am hemajkam ab s‑ha mai g Josephbad hajuni. \v 14 Tsh g Josephbad am hahawa wai g e‑ohgbad mat wehsijj ab wo i chihpia Egypt wui. Kush eda d wewaꞌakko gamai hetasp (75) hemajkam. \v 15 Tsh wa woho am i chihpia hegam Jacobbad Egypt wui k am kihkahim ch am koi. \v 16 Tsh am uhpam i e ui g ha‑ohꞌo g Abrahambad ch Josephbad Shekem kihhim wui. Abrahambad atsh wa am heꞌes ha nolawt g jewed hegam mash d Hamor amjedkam matsh am wo e toa g ha‑koꞌidag. \p \v 17 “Sh amjed muꞌi aꞌahidag wehgaj. Sh e aihim matsh am hab wo juh g Jiosh mash haschu i heki hu ahgid g Abrahambad. Tsh eda am i si muꞌida g t‑shohshonbad amai Egypt ch ed. \v 18 Kutsh am hema i wuhsh g kownal mash pi shaꞌi mahch matsh wa has masma am si i ha wehmt g Josephbad amai Egypt ch ed. \v 19 Kush ihda nahnko ha wua hegam t‑shohshon ch ha shoꞌigchud ch hab ha ahg mat gam hu wo ha shul g chuꞌuchum e‑aꞌaliga hab ahgch mat wo koi. \p \v 20 Kutsh eda mahsi g Mosesbad k si s‑kehg d ali. Kutsh am i nuhkud g jehjij waik mashad ab \v 21 k gam hu hahawa i wuhshad. T g kownal uwi alidag am chehg k ab i bei hab masma mo d madaj. \v 22 Kumtsh wehs haꞌichu mashcha mo haschu d i si s‑hasig haꞌichu am Egypt ch ed. Tsh ab si i mai ihda wehs k d si s‑has haꞌichu am heg eda mo haschu hab i kaij ch haschu hab i junihim. \p \v 23 “Batsh wa masma am i geꞌeda g Mosesbad k am i ai g giꞌikko wehst‑mahm (40) aꞌahidag. Tsh am hu hebai hab i e ah mat am wo i ha chehgim g e‑hahajuni. \v 24 Kush hema g Egypt t am oꞌodham am hema shoꞌigchud g Tuhligo. Tsh g Mosesbad am i wehmt g e‑hajuni k mua ihda Egypt t am oꞌodham mat wo agwua \v 25 k hab e ahg mat g hajunij wo chum s‑mahchk mat g Jiosh wo hekaj k wo ha doꞌibia. Sh wabshaba g hajunij pi hab masma hab elid haꞌichu. \v 26 Sh am baꞌich d i tash, sh am haꞌi e cheggia g Tutuligo. Tsh am ha neid k chum s‑ha daꞌid k hab kaij, ‘Kia, ahpim! Dam e‑wepngam ch eda haschu ahgch e cheggia?’ \p \v 27 “Kut hegai mo ha cheggia ab si nuꞌichkwua g Mosesbad k hab kaij: \q1 Shahchu ap ahgch hab chum e wua maps am t‑dahm. \q1 Pi o ab hu shaꞌi m‑ab maps ahpi am haꞌichu wo i apꞌechudad am t‑shahgid. \q1 \v 28 Napt hab waꞌap wo chum ni‑mua mapt wa hab juh g Egypt t am oꞌodham tako? \rq Exodus 2:13-14 \rq* \p \v 29 “Tsh am i kah g Mosesbad ihda k ha hekaj gam hu i e mehkod ab Egypt amjed k gam hu i jiwia mash am d Midian jewed. Sh am haꞌi oꞌodhamag. Kutsh am ha hohnt k gohk chechoj aꞌalidt \p \v 30 “Sh am him k am d i giꞌikko wehst‑mahm aꞌahidag. Sh am hu hebai ha nuhkud g kahwal g Mosesbad am miabidch hegai doꞌag mo hab e aꞌaga Sinai. Tsh ab wui haha wabsh hema i e chehgi g anghil hab masma mo am meihim g shaꞌi ch eda pi meitto. \v 31 Tsh ab i miabi g Mosesbad mat ab si s‑ap wo i nei nash pi pi amichud matsh wa pi shaꞌi meitto g shaꞌi. Sh g Jiosh ab wui hab kaij am gahi wuhshanim g anghil: \q1 \v 32 Ahni ani d Jiosh. \q1 K wa ab has ni‑elid hegam m‑shohshon mo d Abraham ch Isaac ch Jacob. \rq Exodus 3:6 \rq* \m Tsh hahawa si gigiwuk g Mosesbad k si s‑ehbeni mat am wo i nei. \p \v 33 “Sh hab ep kaij g Jiosh ab wui: \q1 Ab g has i ni‑elid k wuashulig g e‑kaikia shuhshk nap pi ia kehk ni‑wui. \q1 \v 34 S‑mahch ani mam has i masma ha shoꞌigchud g m‑hajuni amai Egypt t am. \q1 Do ni‑hemajkamga. \q1 Kuni kah g ha‑shoshaki ch heg hekaj am i ni‑maskogi ab m‑wui mapt ahpi wo ha doꞌibia. \q1 Pt oi am wo i e nako mapt am wo hih Egypt wui. \rq Exodus 3:5, 7-10 \rq* \m Neh, bash kaij g Jiosh. \p \v 35 Kuni hab ep s‑cheꞌimk mo ihda Mosesbad d hegai matsh wa g hajunij pi ab hu tatchua ch hab kaij: \q1 Shahchu ap ahgch hab chum e wua maps am t‑dahm? \q1 Pi o ab hu shaꞌi m‑ab maps ahpi am haꞌichu wo i apꞌechudad am t‑shahgid. \rq Exodus 2:14 \rq* \m Do wa ihda Mosesbad matsh g Jiosh am i kei ha dahm g hajunij matsh wo ha wanimed k wo ha doꞌibia. Kutsh hegai anghil mash ab neok mei ch ed am uꞌapa g Jiosh neꞌoki Mosesbad wui. \v 36 Kutsh g Mosesbad am uhpam hih Egypt wui k am hab juh g s‑hasig haꞌichu chehgida k am i ha wanim g e‑hajuni mat ab i wuwha Egypt amjed. Kutsh wa am i e tahp hegai mash hab e aꞌaga Al S‑wegi Kahchki. Tsh am gahi i shul idam Mosesbad k am chipiahim giꞌikko wehst‑mahm ahidag oidam tohono jewed ch ed. \p “Sh g Mosesbad heg oidam s‑hasigam haꞌichu am hab junihim \v 37 ch am ha ahgid ch hab kaij: \q1 Jiosh atsh am hema ep wo i kei g t‑hajuni hab masma mat ahni am i ni‑kei. \q1 Kut heg d ep wo Jiosh haꞌichu i tashogiddamk. \rq Deuteronomy 18:15 \rq* \m Neh, bash kaij g Mosesbad. \v 38 Tsh g Jiosh ab mah g e‑neꞌoki doꞌag t ab am gahi wuhshanim g anghil. K d t‑himdag ihda neꞌoki matsh ab bei. \p \v 39 Tsh pi oi jiwia g Mosesbad ab doꞌag t amjed. Tsh g t‑shohshonbad pi ab hu wohog elid k im hu hab wabsh i s‑junimk g Mosesbad ch uhpam s‑hihimimk am Egypt wui \v 40 Sh g ha‑uhgchu pahlig d Aaronbad. Sh idam ab wui hab kaij: \q1 Pi ach mahch mas has e juh ihda Moses mat ab i t‑wuwhas Egypt amjed. \q1 Am g wabsh haꞌi ha nahto g jijosh mat hegam am wo t‑wanimedad. \rq Exodus 32:1 \rq* \p \v 41 “Kush wa am hema wisilot g ohlakaj k ab wui iagchul heg wepogidch mo d ha‑jioshga k am ep piast mat heg hekaj ab wo si i haꞌichuch hegai e‑jioshta. \v 42 Kutsh heg hekaj im hu hab i e juh g Jiosh ab ha amjed k am wabsh ha hiwigi mat wabsh g hejel hab e‑elida am hab wo junihid. Kush wabsh g huhuꞌu ab ha ihm mat hab masma an oꞌoha g Jiosh haꞌichu i tashogiddam mash hab kaij g Jiosh: \q1 Ab ani ha chehani g Tutuligo hemajkam mat wo mumꞌa g e‑shoshoiga k ab ni‑wui wo iagchul am wehhejed g pi ap e‑chuꞌijig. \q1 K wabshaba pi woho ab hu ni‑ihm mo eda am haꞌichug tohono jewed ch ed giꞌikko wehst‑mahm ahidag oidam. \q1 \v 43 Do hejel ha‑nahtoi jijosh mo ab ha ihm. \q1 Bo ha aꞌaga Molok ch Rephan ch hab ha elid mo an kih huhuꞌu t an. \q1 Nt heg hekaj gam hu mehk wo em‑shul Babylon jewed t am. \rq Amos 5:25 \rq* \m Neh, bash kaij g Jiosh. \p \v 44 “Kuni hab ep s‑cheꞌimk mash hegam an uꞌahim hegai cheopi mash heg hekaj am ha tashogid g Jiosh mash am ha wehmaj. Sh heg d wabsh hogi ch hab masma e nahto matsh wa g Jiosh am chehgi g Mosesbad. \v 45 Sh g ha‑amjedkam an ep uꞌahim hegai cheopi matsh hekid g Joshuabad am i e kei matsh wo i ha wanim. Kutsh g Jiosh ia i ha wahpki id eda jewed k am ha wehhejed gam hu i ha wuwhas hegam nahnko mahs hemajkam mo ia d chum kihkam. Kush am haꞌichugkahim ihda cheopi ch ab ai mash eda g Davidbad d ha‑kownalig. \v 46 Sh ihda Davidbad d si Jiosh tatchui ch ab ahgid mat wo hiwigi mat hema wo kihch. Tsh heg eda am hab wo e junihid g hoꞌigeꞌidahuna Jiosh wui. \v 47 Kutsh g Jiosh hiwigi g alidaj Solomonbad. Tsh heg am i kei g kih am wehhejed g Jiosh. \p \v 48 “K eda g Jiosh baꞌich i geꞌej mo haschu i mo an hab chuꞌig t‑wehgaj. T pi wo shaꞌi e nako g oꞌodham mas wo kihch. Batsh wa masma an oꞌoha g kelibad Jiosh haꞌichu i tashogiddam mash hab kaij g Jiosh: \q1 \v 49 Ahni ani d Jiosh ch ab dahm kahchim t amjed ia nuhkud g jewed kahchim. \q1 Pi amt wo shaꞌi e nako mamt wo ni‑kihch mamt heg eda am wo ni‑dai \q1 \v 50 nant pi ahni wehs haꞌichu nahto. \rq Isaiah 66:1-2 \rq* \m Neh, bash kaij g Jiosh. \p \v 51-52 “Kush wabshaba g t‑shohshonbad si e sheshemachud ch pi chechkaidag ch pi ab hu kaiham g Jiosh haꞌichu ahga. Jiosh ash am i ha wuwhasid g haꞌichu i tashogiddam. Kush wa g t‑shohshonbad ha shoꞌigchud ch haꞌi ha kokda. Kum ahpim hab waꞌap chuꞌig ch ab wabsh wui gegok g Hekia S‑apꞌekam Gewkdag. Jiosh haꞌichu i tashogiddam ash am ahgachug mat wo jiwia g Jiosh si pionag k d wo si wehs s‑apꞌekamk. Kut wa woho jiwia. Kumt wa gagda mat wo e muhkid. \v 53 Ahpim amt ab em‑mah g Jiosh chehanig mat wa g anghil ia uꞌapa. Mt eda am wa pi wohoch.” Neh, bash kaij g Steven. \s1 Mamtsh mua g Steven \p \v 54 Tsh am i kah g e jehnigiddam mash has ha ahg g Steven k wabsh wohoꞌi babgat k si kuhm g e‑tahtami. \v 55 Sh wabshaba g Hekia S‑apꞌekam Gewkdag ab baꞌich i si mahkch g Steven g gewkdag. Tsh am i nea dahm kahchim wui k nei mo si s‑masma tonod g Jiosh gewkdag. Kush g Jesus an si hugidaj an kehk g Jiosh. \p \v 56 Kush hab kaij g Steven, “Neido! B at e kuhpiꞌo g dahm kahchim. K ab kehk g Jiosh si Kehsha an si s‑apko hugidaj an g Jiosh.” \p \v 57 Tsh si hihinkiad k am si kuhkp g e‑nahnk k ab hahawa si wui i wohp \v 58 k an be k gam hu i wuhshad kihhim t amjed mat wo maꞌichkwua. Sh am hema ha wehmaj g wechij oꞌodham ch hab chehgig Saul. Kutsh heg nuhkudach g e‑liliwa hegam matsh wo maꞌichkwua g Steven. \p \v 59 Kush g Steven ab si ihm g e‑doꞌibiakam ch hab kaij, “Ni‑kownalig Jesus, ia g behꞌi ni‑doakag.” \p Sh eda heg oidch ab maꞌikkash g s‑kehꞌiddam. \v 60 Tsh am hahawa tohtonwua g Steven k si s‑kaidam hab kaij, “Ni‑kownalig, pi g ab hu ha abchud ihda chuꞌijig mat ihab e juh.” Bash kaij ch am i muh. \c 8 \p \v 1 Sh g Saul am wabsh apꞌechud mamt mua. \s1 Mash wa g Saul ha shoꞌigchud g Jesus ihmdam \p Sh amai i amjed mamtsh ab si s‑gewkam i ha shoꞌigch g Jesus ihmdam amai Jerusalem t am. Kutsh aꞌai ahhio g e shoꞌigchuddam amai Judea ch Samaria chechkshani ch ed. Tsh wabshaba hegam Jesus chuhchai pi hasko ahhio. \v 2 Tsh haꞌi hegam mo ab d si ihmdam g Jiosh ged hu cheh g Steven k si s‑kaidam shoani wehhejed. \p \v 3 Kush g Saul chum s‑padchudamk g ha‑mihshmda g Jesus ihmdam ch hekaj an wahkhim ha‑kihki oidch ch ab i ha chewaimed ch ged hu si ha kuhpahim, chum wa g uꞌuwi. \s1 Matsh g Jiosh haꞌichu ahga am ai g Samaria \p \v 4 Kush wa an wehsko ahgahim g Jesus hegam matsh wa e gantad. \v 5 Hegai Philip mash wa am d ha‑kehsha atsh am hih Samaria kihhim wui k am ha mihshmad ch am ha ahgid mat heki hu an i wuhsh g Jiosh si Kehsha. \v 6 Kush ab si kaiham hegam hemajkam mo haschu i ha ahgid ch am neid mo s‑hasigam haꞌichu hab junihim g Jiosh gewkdagkaj. \v 7 Muꞌijj ash e dodajid hegam mash g jijawul an ha uꞌukch. Kush si hihnk g jijawul gam hu hihimadch. Kush muꞌijj ha dodajid hegam mo pi hihimdag ch hegam mo pi ab hu gewpk. \v 8 Sh si s‑hehgig g hemajkam amai. \p \v 9 Sh am hema kih g oꞌodham mash hab chehgig Simon ch heki hu waꞌi amjed am hab junihim g s‑hasigam haꞌichu ch hab chum e wua mo d ge mahkai. \v 10 Kush wehs g hemajkam am si neidachug ch ab si has elid, chum wa hegam mo d s‑chu aꞌamichuddam. \p Kush wehsijj hab kaij, “Heg oki d ge mahkai ch ab uꞌukch g e‑gewkdag Jiosh t amjed.” \v 11 Bash kaij ch ab si kaiham nash pi heki hu waꞌi amjed hab junihim g s‑hasigam haꞌichu. \p \v 12 Tsh wabshaba am hahawa ha mihshmad g Philip ab amjed g Jiosh kownaltalig ch ab amjed g Jesus Christ. Kutsh ab i s‑wohochud k e pahl wapko. \v 13 Tsh hab waꞌap ab i s‑wohoch g Simon k e pahl wakon k amjed pi hebai dagito g Philip k ab si has elid am i neidok mo hab junihim g s‑hasigam haꞌichu. \p \v 14 Tsh am i ha ai hegam Jesus chuhchai ab Jerusalem t ab matsh idam Samaria t am oꞌodham ab bei g Jiosh haꞌichu ahga. Kush am ha chehani g Peter ch John matsh am wo ha mihshmedo. \v 15-16 Tsh am hihi idam k ged hu dada k am ha wehm e hemapai. Kutsh eda pi koi bei g gewkdag ab amjed g Hekia S‑apꞌekam Gewkdag hegam matsh e pahl wapko. Kutsh am e hoꞌigeꞌidahun k ab tai g Jiosh mat hab wo wa e juh am ha tahgio \v 17 k amjed an i ha tahtamahi ab ihmch g Jiosh. Tsh g Hekia S‑apꞌekam Gewkdag ab hahawa ha mah g gewkdag. \p \v 18 Tsh g Simon am i nei ihda k chum s‑ha namkidam \v 19 k hab kaij, “Ab g i ni‑mahki ihda gewkdag mant hedai ab wo i taht, t wo bei g gewkdag ab amjed g Hekia S‑apꞌekam Gewkdag.” \p \v 20 Sh wabshaba hab kaij g Peter ab wui, “T wabsh wo huhug g s‑m‑kaischuda hab wa masma mapt ahpi wo huhug. Pi o hab chum chuꞌig mapt hekaj wo nolawt g Jiosh mahkigdag. \v 21 Pi o shaꞌi apꞌe g m‑chegitoi am Jiosh tahgio. K heg hekaj pi ab hu d shaꞌi m‑wuikam ihda chikpan. \v 22-23 Gan o hu wabsh i si m‑uꞌukch g pi apꞌekam napki pi s‑chu hehgamk. Pt gam hu wo s‑ohhod g pi ap e‑chegitoi k ab wo i e hoꞌigeꞌidahu Jiosh wui. Tp hems gam hu hab wo i juh g m‑chuꞌijig.” \p \v 24 Sh hab kaij g Simon ab ha wui, “Ab g wo si i s‑ni‑hoꞌigeꞌid k am wo e hoꞌigeꞌidahu Jiosh wui ni‑wehhejed mat pi gam hu hab wo ni‑juh.” \p \v 25 Tsh am hahawa ha mihshmad g Peter ch John ab amjed g Jesus k am ha ahgi mo haschu g e‑wuhpuikaj neid. Tsh am hebai i cheka. Kutsh gam hu uhpam hihi Jerusalem wui am ahgachugch g s‑kehg haꞌichu ahgaj g Jiosh am aꞌai kihhim ch ed heg eda Samaria chekshani. \s1 Matsh hema e doꞌibia g Ediopia t am oꞌodham \p \v 26 Kush g anghil am hema neok ch hab kaij ab Philip wui, “Am g i e nakog k gam hu hihm k am wo i ai hegai wohg m an hims tohono jewed ch ed am ha shahgid g Jerusalem ch Gaza.” \p \v 27-28 Tsh wa woho am i e nako g Philip k gam hu hih. \p Sh eda am hema med g e‑kalitkaj ch d Ediopia jewed t am oꞌodham. Id ash g kownaligaj am kehshch mash d lial nuhkuddam. Kush am e mihshmdahim Jerusalem t am ch hemu am uhpam ep wo chihpia Ediopia wui. \p \v 29 Kush hab kaij g Hekia S‑apꞌekam Gewkdag ab wui g Philip, “An g i miabid hegai kalit k gan hu hugidaj an wo i hih.” \p \v 30 Tsh am hahawa si meh g Philip k an i miabi g kalit. Kush ihda am neꞌokchulid hegai matsh g Isaiabad an oꞌoha. \p Kush am kah g Philip ch ab kakke, “Nap s‑amichud hegai map an neꞌokchulid?” \p \v 31 Sh hab kaij ihda s‑has haꞌichu, “Pi ant has masma wo s‑amich, heg hi wa matp am hema wo i ni‑tashogi,” ch amjed ab i wai g Philip mat gan hu wehmaj wo dahiwua kalit ch ed. T wa woho an i chesh. \p \v 32 Kush eda id an neꞌokchulid mo hab chuꞌig an Jiosh oꞌohana ed: \q1 T am hema wo i wuhsh g oꞌodham mat wo e wepogi g kahwal. \q1 Neh, pi at wo shosha g kahwal mamt hekid wo shoꞌigchud k wo mua. \q1 Pegih, t hab wa masma pi has wo shaꞌi chei ihda oꞌodham \q1 \v 33 mamt hekid pi ap wo lodait k wo mua. \q1 T hab pi hedai wo e nako mas wo ah Mamt heꞌes i geꞌe pi apꞌekam hab juh ab wui. \rq Isaiah 53:7-8 \rq* \p \v 34 Sh hab kaij g s‑has haꞌichu ab Philip wui, “Am g ni‑ahgid. Dohꞌo hab ahg g Jiosh haꞌichu i tashogiddam? No hejel hab e ahg aha no wabsh hema hab ahg?” \p \v 35 Tsh g Philip amjed am i shonch id ab mash am neꞌokchulid k am ahgid g s‑kehg haꞌichu ahga ab amjed g Jesus. \p \v 36 Sh am wabsh kia wohpo wohg oidch ch am hu hebai neꞌibij mash am ge shuhdagi. Sh hab kaij g s‑has haꞌichu, “Neh, m ia ge shuhdagi. No am hig haꞌichu ehp manis heg hekaj pi wo ni‑pahl wako?” \p [ \v 37 Sh am hahawa ahgid g Philip, “Bapt waꞌi masma wo e pahl wako mapt wehskaj am wo i e dagito Jesus wui.” \p Sh hab kaij, “Heuꞌu, wehskaj ant am wo i ni‑dagito wui.”] \v 38 Sh am hahawa i ahgid hegai e‑pionag mo melchudahim g kalit mat wo keshwua. Tsh am huhud ab kalit t ab k am i huhud shuhdagi ch ed. Tsh am pahl wako g Philip ihda oꞌodham. \v 39 Tsh g Hekia S‑apꞌekam Gewkdag gam hu wa hekaj i bei g Philip. Sh amjed si s‑hehgig ihda s‑has haꞌichuch gam hu uhpam meh pi hekid ep shaꞌi neidk g Philip. \v 40 Tsh g Hekia S‑apꞌekam Gewkdag gam hu uꞌapa g Philip Ashdod kihhim t am. Tsh am i ahgahi g haꞌichu ahga ab amjed g Jesus k ga hu ai g Cesaria kihhim. \c 9 \s1 Matsh hegai Saul ab i e dagito Jesus wui \p \v 1 Kush eda id oidam g Saul wabsh kia ha oid hegam mash am oid g Jesus himdag ch s‑gewkam ha ebkiod ch s‑ha kokdaimk. Sh am hu hebai i, sh ab si tahni g uhgchu pahl \v 2 matsh am wo ha oꞌohani g papal am Damascus kihhim t am. Kutsh heg wo be k am wo him k wo ha chehgi. Tsh hegam wo s‑mahchk mo uꞌukch g e‑apꞌedag. Kutsh wo ha ui hegam mo am oid g Jesus himdag k am wo uhpam i ha ui Jerusalem wui, chum wa g uꞌuwi. Tsh wa woho hab e juh g uhgchu pahl. \p \v 3 Tsh am hih g Saul haꞌi ha wehm g chechoj k gam hu i aihim g Damascus kihhim. Tsh haha wabsh haꞌichu si ton ab dahm kahchim t amjed an wehgaj. \v 4 Tsh am i gei g Saul jewedo. Sh ab hema si neok ab dahm kahchim t amjed ch hab kaij, “Saul, s‑wohom ap hig ni‑shoꞌigchud.” \p \v 5 Sh si has elid g Saul ch hab kaij, “Dohp wud ch ab neok?” \p Kush hab kaij hegai mo ab neok, “Dani ahni Jesus. Kup ha shoꞌigchud hegam mo am oid g ni‑himdag. \v 6 Ab g i wamig k am hihm k am wo i wah Damascus ch ed. T am haha wo hema m‑ahgi mapt haschu am hab wo chum juh.” \p \v 7 Tsh hegam mo am wehmaj ab wabsh i gewpka k pi has shaꞌi kaij ch ash hi wa kah g neꞌoki ch wabshaba pi shaꞌi neid mas hedai ab neok. \v 8 Tsh am hahawa i wami g Saul k ab chum si i nea. Tsh wabshaba pi ab hu mamsi g wuhpuij. Kumtsh am haha wabsh i wanimed k ged hu uꞌapa Damascus ch ed. \v 9 Kush waik tashkaj pi haꞌichu shaꞌi neid ch ep pi haꞌichu shaꞌi koꞌa ch pi haꞌichu ihꞌe. \p \v 10 Kush eda am hema d Jesus ihmdam amai ch ash hab chehgig Ananias. Tsh g Jiosh am haꞌichu hab juh nenaj tahgio mash heg eda g Jesus am chehcheg. \p Sh g Ananias hab kaij, “Shahchu ap tatchua, ni‑Jioshga?” \p \v 11 Kush hab hahawa kaij g Jesus, “Am g i e nakog k am hihm heg kih wui Judas mo am kih Shelini Kahya oidch. Amai o hema dak ch e hoꞌigeꞌidahun ch hab chehgig Saul ch ab d kihkam Tarsus kihhim t ab. \v 12 Kunt am nenaj tahgio haꞌichu hab juh mapt am wo jiwia wui ahpi Ananias ch ab wo taht mat ep wo mamsi g wuhpuij.” \p \v 13 Sh hab kaij g Ananias, “Ni‑kownalig, ihda oꞌodham atsh muꞌi ha shoꞌigch g m‑hemajkamga am Jerusalem ch ed. Muꞌijj o hab ni‑ahgid ab amjed. \v 14 Kutsh heg hekaj ia jiwia mash uꞌukch g apꞌedag ab ha amjed g uꞌugchu papal mat wo uhpam i ha ui hegam mo ab m‑ihm.” \p \v 15 Kush hab kaij g Jesus ab wui, “Am apt wo wa hih nant pi id am si i kei mat am ni‑wehhejed wo chikp am i ahgahimk g ni‑himdag ha wui g Tutuligo ch am ha wui g nahnko mahs hemajkam ch kokownal. \v 16 Nt ahni am wo wa chehgi ihda Saul mat has i masma wo e shoꞌigch am ni‑wehhejed.” \p \v 17 Tsh wa woho am hih g Ananias heg wui kih k ab si i s‑ha hoꞌigeꞌel g kihkam. Tsh ab i wahki. Tsh ab hahawa e mahtchul g Ananias Saul wui k hab kaij, “Ni‑nawoj, Saul, am apsh neid g geꞌechu t‑kownalig Jesus ab himadch wohg oidch. T heg ab ni‑cheha mantsh ab wo i him k ab wo m‑taht. Tsh ep wo mamsi g m‑wuhpui. Kutsh ab wo m‑mah g gewkdaj g Hekia S‑apꞌekam Gewkdag.” Neh, bash kaij ch ab hahawa taht. \v 18 Tsh ab ha hekaj i mamsi g wuhpuij. Tsh hahawa ep s‑ap haꞌichu neid k am ha hekaj i e nakog k e pahl wakon \v 19 k ep haꞌichu hug k ab uhpam ep i gewka. \s1 Matsh am ha mihshmad g Saul Damascus t am \p Sh g Saul am heꞌekia i tash ha wehmajkahim g Jesus ihmdam amai Damascus t am. \v 20 Kush am haꞌi chechopi g Tutuligo. Sh g Saul am ha mihshmad g e‑wehm oꞌodham ab amjed g Jesus am ah ahgidch mo d Jiosh alidag. \p \v 21 Tsh si has i el hegam mo hedai i kah k hab kaij, “Aha no pi d ihda mash an ha kokdahim hegam mash am oid hegai himdag Jerusalem t ab ch heg hekaj ia jiwia mat in wo i ha uꞌihim k am uhpam wo i ha ui uꞌugchu papal ha wui.” \p \v 22 Tsh g Saul mihshmda am i si e gewkai. Kutsh wa wohokamch mo g Jesus d Jiosh si Kehsha. Tsh hekaj pi e nako g wehmaj oꞌodham mat ab hu has wo ah. \p \v 23-24 Sh am hu i hebai amjed, tsh g Tutuligo am i e nako matsh wo mua g Saul. K eda si uhgk kolhaitas g kihhim. Kumsh si nuhkud g kihjegaj tash oidam ch s‑chuhugam oidam. Tsh wabshaba s‑mai g Saul mam s‑muꞌamk. \v 25 Tsh hegam mat ab i s‑wohoch g Saul haꞌichu ahga ab amjed g Jesus am dai washomi ch ed k ab i huduni chuhug ch ed g wijinakaj ab amjed mash ab hebai ge wintani kolhai t ab. \s1 Matsh ged hu uhpam jiwia g Saul Jerusalem t am \p \v 26 Tsh amjed gam hu hahawa hih Jerusalem wui k ab chum ha shahgid i s‑wahkim hegam Jesus ihmdam mat ab wo i ha wehmt. Sh wabshaba s‑ehbid ch pi wohochud mas woho pi has wo ha juh \v 27 Kush oi wa am wehhejed neok g Barnabas am ha wui g Jesus chuhchai. Tsh hegam hiwigi matsh am i wahki ha shahgid. Sh am ha ahgid mash g Saul am himad ch haha wabsh neid g Jesus amai wohg ch ed ch ep kah mo ab neok. Sh am ep ha ahgid matsh has masma si s‑gewkam am i ha mihshmad ab amjed g Jesus amai Damascus t am. Tsh g Jesus chuhchai am hahawa s‑wohoch. \v 28 Sh am ha wehm dakahim ch wehsko oimmed ch am si s‑gewkam ha mihshmad g hemajkam ab amjed g Jesus Jerusalem ch ed. \p \v 29 Kutsh hegam Tutuligo mo neneok g Greek neꞌokikaj am i chum e nako matsh wo mua nash pi ha wehm e neꞌowin ab amjed g Jesus. \v 30 Kutsh g Jesus ihmdam am i kah ihda k am i bei Cesaria kihhim wui k am ahgid matsh gam hu wo hih e‑kihhim wui mash d Tarsus. Neh, tsh gam hu hih. \p \v 31 Tsh am hahawa dodolimat haꞌichu am ha wehhejed wehsko am Judea ch Galilee ch Samaria ch ed. Kutsh muꞌi ep ab i s‑wohoch g haꞌichu ha‑ahga ab amjed g Jesus k ab si has elid g Jiosh. Kush ab si ha wehmaj g Hekia S‑apꞌekam Gewkdag. \s1 Matsh am i ha wehmt g Peter Lydda t ab ch Joppa t ab \p \v 32 Sh eda g Peter an wehsko oimmed e‑jewedga oidk ch am i ha chehgim hegam mash ab ihm g Jesus. Sh am haꞌi dadha Lydda kihhim t am. Kutsh ged hu jiwia. \v 33 Sh am hema kih g pi himidkam ch hab chehgig Aneus ch ab wabsh i s‑moik ch ash gigiꞌik aꞌahid ab pi shaꞌi e nako mas am wo i wami ab e‑woꞌikud amjed. \p \v 34 Kutsh g Peter am i chehgim k hab kaij ab wui, “Aneus, Jesus Christ at wo m‑doaj. Ab g i wamig k am i holiwkad g e‑wahpakus.” \p Tsh am ha hekaj i kekiwua k am hab e juh. \v 35 Kutsh muꞌijj ab i s‑wohoch g s‑kehg haꞌichu ahga ab amjed g Jesus hegam mo am kih Lydda ch Sharon kihhim t am nash pi neid matki doa ihda oꞌodham. \p \v 36 Sh am hema kih g uwi Joppa kihhim t am ch d e doꞌibiakam ch chum hekid s‑ap haꞌichu am hab junihim ch am haꞌichukaj i ha wehmaj g shoꞌigkam. Sh hab chehgig ihda Tabitha mo hab d ahga Kuhwid. \v 37 Kush am wabsh kia daha g Peter Lydda t am. Tsh am wabsh si mumku ihda uwi k am i muh. Tsh am i apꞌech g chuhkugaj k am woi mash an hema kehk g kih gan hu uhgk kih dahm. \p \v 38 K eda g Joppa pi shaꞌi mehk ab Lydda t amjed. Kumtsh am i kah amai Joppa t am mo am haꞌichug g Peter k am gohk ha cheha g chechoj matsh am wo wohp k ab wo wai. Kutsh wa woho am wohp k am wai matsh s‑hohtam ab wo i hih Joppa wui. \v 39 Tsh am wa hekaj i e nako g Peter k gam hu ha oi. \p Kutsh ged hu dada. Tsh g Peter gan hu i wah mash an woꞌo g muhki. Tsh wehsijj gan hu biha g heheꞌejel wiꞌikam uꞌuwi k si shoani ch ab chehgid g wehschuga matsh wa haschu hab ha juni. \v 40 Tsh gam hu wehs i ha wuwhas g Peter k am i tonwua k e hoꞌigeꞌidahu ab Jiosh wui k ab hahawa si neok wui g muhki ch hab kaij, “Tabitha, ab g i wamig.” \p Tsh am ha hekaj i e chegito k am i nei mash am kehk g Peter k shel i dahiwua. \v 41 Kutsh g Peter an i wehmt. Kutsh kekiwua. Tsh ab hahawa wehs i ha waid k ab ha chehgi mo d doakam. \v 42 Tsh ihda matsh haschu has e juh am wehsko kaida Joppa t am. Tsh muꞌijj ab i s‑wohoch g s‑kehg haꞌichu ahga ab amjed g Jesus. \v 43 Sh muꞌi tashkaj am dakahim g Peter Joppa t am heg wehm mash hab chehgig Simon ch ash g hogi chikpan hab wua. \c 10 \s1 Matsh haꞌi e doꞌibia g gawul mahs hemajkam \p \v 1 Sh am dadha g siant shondal Cesaria kihhim t am mash ab amjed g Italy jewed. Kush g ha‑uhgchuga hab chehgig Cornelius \v 2 ch ash si oid g Jiosh himdag ch am ep i ha wehmt g shoꞌigkam Tutuligo ch ab ihm g Jiosh. Kush g wehmaj kihkam wehsijj hab waꞌap ab si ihm g Jiosh. \p \v 3 Sh hema tash mash d i waik ohla im hab i juhk, tsh am nenaj ed hab e juh matsh am jiwia g anghil k am si chehch hab kaijch, “Cornelius.” \p \v 4 Sh ab hu wabsh si neid ihda anghil ch wabsh s‑ehbeni ch hab kaij, “Shahchu ap ahgahim ch ab neok?” \p Sh hab kaij g anghil, “Ab o kaiham g Jiosh g m‑hoꞌigeꞌidahuna ch s‑hohhoꞌid hegai map haschu am hab junihim g shoꞌigkam ha wehhejed. \v 5 Pegih, pt hemuch haꞌi wo ha cheha g chechoj mat am wo hihi Joppa wui k am wo nei hegai mo hab chehgig Simon Peter. \v 6 Am o da heg kih am mo d hogi chikpandam ch hab waꞌap chehgig Simon ch am kih ge kahchki hugid an.” \p \v 7 Tsh amjed gam hu hahawa hih hegai anghil mash ab wui neok. Tsh g Cornelius am hahawa waik ha wai g e‑pionag. Sh hema idam d shondal ch si oid g Jiosh himdag. \v 8 Kutsh am ha ahgi idam matsh haschu has e juh k am hahawa ha cheha mat gam hu wo hihi Joppa wui. \p \v 9 Sh am baꞌich d i tash matsh am dahm i juh, sh am wabsh kia hihim idam ch ab hi wa aihim g kihhim. Tsh eda g Peter gm hu hejelko him k am e hoꞌigeꞌidahun. \v 10 k ash am i si bihugim k chum haꞌichu s‑hugimk. Tsh eda koi bai g hihidod. Kutsh am Peter nena ed hab e juh \v 11 matsh ab i e kuhpiꞌo g dahm kahchim. Kutsh ab haꞌichu i e huduni jewedo k hab mahs mo g lohna ch shaꞌi si geꞌej ch an aꞌai e uꞌukch chuhchpulij an ch ab i tadanich. \v 12 Sh id eda am haꞌichug g nahnko mahs haꞌichu doakam ch wahammad ch uꞌuwhig. \p \v 13 Sh hab kaij g Hekia S‑apꞌekam Gewkdag, “Peter, i g wuhshani k am wabsh chum haschu wo ha mua idam k hekaj wo e gegos.” \p \v 14 Tsh wabshaba g Peter hab si chei, “Ih, pi ant am hu hab wo ni‑juh, ni‑kownalig. Pi ani hekid koꞌa hegai mo g m‑chehanig pi t‑hiwgid machs wo koꞌad.” \p \v 15 Sh hab hahawa kaij hegai mo ab neok, “Pi g hab shaꞌi elid mas pi apꞌe hegai mo haschu g Jiosh hemu am m‑chehgid mo s‑apꞌe.” \p \v 16 Tsh waikko hab e juh ihda am nenaj ed. Tsh amjed im hu hahawa uhpam i e bei ihda haꞌichu am dahm kahchim wui. \p \v 17 Sh am wabsh kia oidahim g Peter hegai matsh haschu nei. Tsh heg i eda idam Cornelius pionag am i s‑mai mo hebai i kih g Simon k am dada k ab gegok kolhai kihjeg t ab \v 18 ch ab si s‑kaidam ha kakke, “No ia hema daha mo hab chehgig Simon Peter?” \p \v 19 Kush eda g Peter am wabsh kia chum aꞌamichud mas has d ahga hegai mat am nei. \p Kush hab kaij g Hekia S‑apꞌekam Gewkdag, “Neh, ia at haꞌi dada k s‑m‑neidam. \v 20 Pt am wo i e nakog k am wo ha nei. Pi g has shaꞌi ha elid mo d ge gawul mahs hemajkam k wabsh wo ha oi. Ahni o d ni‑tatchui mat ab i hihi.” \p \v 21 Tsh wa woho am i hud g Peter k hab kaij ab ha wui idam oꞌodham, “Ahni ani wud mam s‑ni‑neidamk. Shahchu amt ahgk ia dada?” \p \v 22 Sh hab hahawa kaij idam oꞌodham, “No pi ab t‑chehani g Cornelius. Heg o d shondal ha‑uhgchuga Cesaria t ab ch si s‑ap d oꞌodham k ch ab si ihm g Jiosh. K g Tutuligo hab waꞌap ab si has elid. Tsh g anghil ab wui i hih ab amjed g Jiosh k hab ahg mat ab wo i m‑wai e‑kih wui k wo m‑kah mapt haschu wo i ahgi.” \p \v 23 Tsh ab i ha wahpki g Peter idam waik oꞌodham mat am wo waꞌi kohk. \p Sh an baꞌich d i tash, tsh i e nakog k gam hu hahawa ha oi. Tsh haꞌi ep ha oi hegam mash d Jesus ihmdam ch ab d kihkam Joppa t ab. \v 24 Am baꞌich d ep i tash. Tsh ged hu hahawa dada Cesaria t am. \p Tsh oi wa g Cornelius heki hu am i ha wai g e‑hajuni ch e‑naipijju. Kush idam am wehmaj ha nenida. \v 25 Tsh ab wabsh chum i wah g Peter. Tsh g Cornelius ab si daꞌiwuni k ab si i gei wecho ab si has elidch. \p \v 26 Tsh wabshaba hab ah g Peter, “Pi g shaꞌi ni‑wui i gehsh. Dani wabsh oꞌodham.” \v 27 Kush am e wehm neneokhim ch am i wahp. Sh am muꞌi dadha g hemajkam. \p \v 28 Kush am ha neid g Peter ch hab kaij ab ha wui, “Am am wa s‑mahch mach ahchim Tutuligo pi shaꞌi hiwgidas ab t‑himdag amjed machs ab wo i s‑em‑hajunima ahpim mam d gawul mahs hemajkam, niꞌichs am hu wo em‑chehgim em‑kihki wui. T wabshaba g Jiosh am ni‑chehgi mant iꞌajed pi am hu has wo shaꞌi em‑elidad. \v 29 Nt hekaj ab i hih pi shaꞌi has elidk mam d ge gawul mahs hemajkam. Pegih, m haschu ahgch am ni‑waid.” \p \v 30 Sh hab kaij g Cornelius, “Am ani ni‑hoꞌigeꞌidahun ni‑kih am d hu hema i tako imhab i juhk. T am haha wabsh hema jiwia g oꞌodham. K si tonod g wehschugaj. K ab kehk ni‑wui \v 31 ch hab kaij, ‘Cornelius, ab o kaiham g Jiosh g m‑hoꞌigeꞌidahuna ch s‑hohhoꞌid hegai map haschu am hab junihim g shoꞌigkam ha wehhejed. \v 32 Pt wo haꞌi ha cheha mat am wo hihi Joppa wui k am wo wai hegai oꞌodham mo hab chehgig Simon Peter. Am wo da heg kih am mo d hogi chikpandam ch hab chehgig Simon ch an kih ge kahchki hugid an.’ Neh, bo kaij. \p \v 33 “Kunt am hahawa haꞌi ha cheha mat am hihim k ab i m‑wai. Kupt s‑ap e juh k ab i hih. Kuch hemuch ia dadha am nenaj ed g Jiosh ch s‑kaimk hegai mat haschu g Jiosh am wo i m‑ahgi mapt am hab wo chei.” \s1 Matsh haschu k ab ha mihshmad g Peter \p \v 34 Tsh wa woho am hahawa haꞌichu i ahgahi g Peter k hab kaij, “Hahawa ant wa s‑mai moki woho mo g Jiosh wehs ha wepo masma ha neid g nahnko mahs hemajkam. \v 35 K hegam d si tatchuij mo hedai ab i si has elid ch am hab junihim g s‑apꞌekam, chum as pi d wo Tutuligo hemajkamk. \v 36 Am amki chum heki hu kah ab amjed ihda mant haschu wo i em‑ahgi nam pi ia t‑shahgid dadha ahchim Tutuligo. K ahchim am t‑ahgid g Jiosh mash s‑ha doꞌibiamk g hemajkam am gahi wuhshanim g e‑alidag Jesus Christ. Heg o wud mat g Jiosh am i kei mat wehs d wo ha‑kownaligk g nahnko mahs hemajkam. \v 37-38 K wa am hema t‑jehnigid ab amjed g Jesus ch am t‑pahl wapkon ch hab chehgig John. T am i wuhsh g Jesus k am e pahl wako heg ab John. T g Jiosh ab mah g si geꞌe gewkdag am gahi wuhshanim g Hekia S‑apꞌekam Gewkdag mat hekaj hab wo junihid g e‑chikpan. T g Jesus am i shonwuich g e‑chikpan Galilee chekshani ch ed k am hahawa wehsko hab junihim Judea chekshani ch ed. Jiosh o am wehmaj. K hekaj wehsko i ha wehmt g e‑hemajkamga ch ha dodajid hegam mo g jiawul ha shoꞌigchud. \p \v 39 “Kuch ahchim am wehmajkahim ch g si t‑wuhpuikaj neid hegai mo haschu hab junihim am wehsko t‑jewedga ed ch am Jerusalem ch ed. Kumt an be k mua ab naggiak kots t ab. \v 40 T wabshaba g Jiosh ab uhpam i wuhshad muhkig amjed mo d i waik tash k am i t‑chehgi. \v 41 K pi wabsh chum hedai neid. Ahchim ach waꞌi neid mat heꞌekiajj g Jiosh heki hu am i t‑chuhcha. Tt wa am wehmaj t‑gegos am i dahm mat g Jiosh ab i wuhshad muhkig amjed. \v 42 Jiosh atsh am si i kei matsh wo ha doꞌibia hegam mat ab wo hiwgad k wo ha lodai hegam mat pi wo e doꞌibia. T g Jesus ab t‑mohtoꞌi matt am wo si wohokamch ihda k am wo ahgahid g s‑kehg haꞌichu ahgaj. \v 43 Jiosh at gam hu hab wo i juh g pi ap ha‑chuꞌijig wehs hegam mat ab wo i s‑wohoch g haꞌichu ahgaj ab amjed g Jesus. Id o wehsijj wohokamchud g kekelibad Jiosh haꞌichu i tashogiddam.” \s1 Matsh g gawul mahs hemajkam ab bei g Hekia S‑apꞌekam Gewkdag \p \v 44 Sh am wabsh kia neok g Peter. Tsh ab i hud g Hekia S‑apꞌekam Gewkdag ha dahm hegam mo am kaiham k ab si i ha mah g gewkdag. \v 45-46 Tsh am gawul neꞌokikaj neneo mat pi hebai mai k ab si ihm g Jiosh. Tsh am i ha kaiok ab si e totods hegam mo wehmaj g Peter natki pi g Hekia S‑apꞌekam Gewkdag ab si i ha mah g gewkdag hegam gawul mahs hemajkam. \p \v 47 Sh ab kaij g Peter, “Jiosh atki ab i ha mah g Hekia S‑apꞌekam Gewkdag mat hab masma ab i t‑mah. No hig pi d ha wuikam mat wo e pahl wapko?” \v 48 Kumtsh wa woho ha pahl wapko am chehchegch g Jesus Christ. \p Sh idam ab hahawa si ahgid g Peter mat am wo shaꞌi ha wehm dakahim heꞌekia i tash. \c 11 \s1 Mamtsh kah mat g gawul mahs hemajkam ab i e nohnogi Jiosh wui \p \v 1 Tsh am i kah g Jesus wohochuddam amai Judea jewed t am matsh hegam gawul mahs hemajkam ab bei ihda Jiosh haꞌichu ahga. \v 2 Sh eda am haꞌi d hegam mash hab si elid mat hemho wa hab wo juh g Tutuligo ha‑himdag hegam gawul mahs hemajkam matsh ab i s‑wohoch. Kutsh am hihi idam Peter k am dada Jerusalem t am. Kutsh hegam am neꞌowin k hab si ahg, \v 3 “Kah ach maptsh am ha wehm e gegos hegam mo d gawul mahs hemajkam ch pi pahl hikuchkas. P eda s‑mahch mo pi t‑hiwgidas machs chum hems am wo i wahp ha‑kihki ed.” \p \v 4 Tsh am hahawa ha ahgi g Peter matsh haschu has e juh gd hu i shonchudk mo wa am e hoꞌigeꞌidahun Joppa kihhim t am ch hab kaij: \p \v 5 “Am ani daha Joppa t am ch am hu hebai ni‑hoꞌigeꞌidahun. T am ni‑nena ed hab e juh mat ab haꞌichu i e huduni dahm kahchim t amjed k hab mahs mo g lohna ch shaꞌi si geꞌej ch an aꞌai e uꞌukch chuhchpulij an ch am ni‑tahgio i e ul. \v 6 Kunt am si i nei eda k nei g nahnko mahs haꞌichu doakam, chum hegam ehp mo s‑dodajk ch wahammad ch uꞌuwhig. \p \v 7 “K ab hahawa hema si neok ch hab kaij, ‘Peter, i g wuhshani k wabsh chum haschu am wo muꞌa k hekaj wo e gegos.’ \p \v 8 “Kuni hab kaij, ‘Ih, pi ant am hu hab wo ni‑juh, ni‑kownalig. Pi ani hekid koꞌa hegai mo g m‑chehanig pi t‑hiwgid.’ \p \v 9 “K hab ep kaij hegai mo ab neok, ‘Pi g hab shaꞌi elid mas pi apꞌe hegai mo haschu g Jiosh hemu am m‑chehgid mo s‑apꞌe.’ Neh, bo kaij ab ni‑wui. \v 10 Kut id hab e juh waikko. T amjed im hu hahawa uhpam i e bei ihda haꞌichu am dahm kahchim wui. \p \v 11 “Kutki eda heki hu am haꞌi dada waik g oꞌodham. Idam ha‑geꞌejig o hab chehgig Cornelius ch am kih Cesaria t am ch ab ha cheha matsh ab wo i ni‑wai. Tki am dada mani am da. \v 12 K hab ni‑ahgid g Hekia S‑apꞌekam Gewkdag mant pi has wo shaꞌi ha el mo d ge gawul mahs hemajkam k wabsh wo ha oi. T idam chuhdp t‑wepnag m ia gegok am ni‑wehm hihi Cesaria wui k am ni‑wehm i wahp Cornelius kih ed. \p \v 13 “K heg am t‑ahgid matsh g anghil am jiwia kihj am k hab kaij, ‘Am g haꞌi ha chehani mat am wo hihi Joppa wui k am wo wai hegai oꞌodham mo hab chehgig Simon Peter. \v 14 T heg am wo em‑ahgi mamt has masma wo e doꞌibia wehsijj g e‑wehm kihkam ha wehm.’ \p \v 15 “Pegih, tki wa woho hab e juh. Kunt am him k am wabsh chum haꞌichu i ha ahgid. T g Hekia S‑apꞌekam Gewkdag ab i hud ha dahm mat wa hab e juh am t‑wehhejed ga hu si i wehpeg. \v 16 Nt am hahawa i chegito mo wa hab kaij g t‑kownalig Jesus, ‘Mat ab i em‑mah g John g pahl wakona. T wabshaba g Hekia S‑apꞌekam Gewkdag g si geꞌe gewkdag ab wo i em‑mah pi shaꞌi muꞌi tash iꞌajed.’ \v 17 Neh, t id amjed am si i e tashogi mat g Jiosh ab ha mah hegam gawul mahs hemajkam hegai mahkigdag mat ahchim ab t‑mah mat hekid ab i s‑wohoch g Jiosh haꞌichu ahga ab amjed g t‑kownalig Jesus Christ. Kunt pi has masma am hu wo shaꞌi kuh g Jiosh id amjed.” Neh, bash kaij g Peter. \p \v 18 Tsh idam am i kah wehs haꞌichu k pi ab hu has hahawa ep ahg ch wabsh si s‑hehgigam ab ihm g Jiosh ch hab kaij, “Pegih, boki d Jiosh hab elida mat idam gawul mahs hemajkam hab waꞌap gam hu wo s‑ohhod g pi ap e‑chegitoi k wo bei g pi ha huhugedam doakag.” \s1 Matsh g gawul mahs hemajkam e doꞌibia Antiok kihhim t am \p \v 19 Kutsh haꞌi hegam matsh wa e gantad matsh hekid i e muhkid g Steven gam hu ahgahi g Jiosh haꞌichu ahga Phenicia ch Cyprus jejewed t am ch Antiok kihhim t am k hegam an waꞌi ha mihshmad Tutuligo. \v 20 Tsh am hahawa haꞌi dada Antiok t am ab amjed g Cyprus ch Cyrene k am i ha mihshmad hegam ehp mo d gawul mahs hemajkam. \v 21 Tsh g Jiosh am i gewkai g haꞌichu ha‑ahga. Kutsh muꞌijj hegam hemajkam ab i s‑ha wohochud k ab i e dagito Jesus wui. \p \v 22 Tsh am i kah hegam mash ab ihm g Jesus ch ab dadha Jerusalem t ab matsh has i e juh am Antiok t am k ab hahawa cheha g Barnabas matsh am wo him k wo i ha wehmt. \v 23 Tsh ged hu jiwia k am i nei si s‑hehgigch matki wa woho g Jiosh ab si s‑ha hoꞌigeꞌel. Sh am ha ahgid mamt wehs ab wo i e dagito Jiosh wui k pi hekid wo shaꞌi dagito hegai mamt haschu ab i bei. \v 24 Sh wa eda si s‑ap d oꞌodham g Barnabas ch si e dagitokch Jesus wui ch ab si uꞌukch g gewkdag ab amjed g Hekia S‑apꞌekam Gewkdag. Tsh muꞌijj ab i s‑wohoch g haꞌichu ahgaj ab amjed g Jesus. \v 25 Tsh hekaj hab i e ah g Barnabas matsh am wo i bei g Saul mat heg am wo i ha wehmt. Sh eda heg am kih Tarsus kihhim t am. \p Tsh am him \v 26 k am i chehg k ab uhpam i wai Antiok wui. Tsh am uhpam hihim k am dada Antiok t am k hemako ahid ab am i ha wehmt g e wehm wohochuddam amai. Sh eda muꞌij idam. Amai ash Antiok t am mamtsh si wehpeg hab ha chehch Christian. \p \v 27 Tsh wa eda am haꞌi dada g Jiosh haꞌichu i tashogiddam ab Jerusalem t amjed amai Antiok t am. \v 28-29 Sh idam hema hab chehgig Agabus. Tsh g Jiosh am i tashogi ihda mat g bihugig wo gei an wehsko jewed dahm. Kutsh am ha ahgi g Jesus ihmdam amai Antiok t am. Tsh amai i amjed am i e nakog k am wehsijj i shuligahi g lial am ha wehhejed hegam e‑wehm wohochuddam mo am kih Judea jewed ch ed. Kutsh gei hegai bihugig mash eda g Claudius am d kownal. \v 30 Kumsh am ha chehani g Barnabas ch Saul matsh am wo i ui g lial. Tsh idam am i uꞌu k ab ha mah g ha wanimeddam g Jesus ihmdam amai Judea jewed ch ed. \c 12 \s1 Mamtsh am baꞌich i ha shoꞌigch g Jesus ihmdam Jerusalem t am \p \v 1 Tsh eda am i ha shoꞌigch g kownal Herod hegam mash ab ihm g Jesus \v 2 k ab ha chehani g e‑shondalig. Tsh idam an bei hegai James mo d John wehnag k mua g is‑pahyokaj. \v 3 Kush muꞌi si s‑hohhoꞌid g Tutuligo matsh hab e juh ihda. Tsh heg hekaj wabsh baꞌich i si e gewkai g Herod k g Peter an ep bei. Kutsh eda e ai g si geꞌe mihshmda mo eda g Tutuligo pi koꞌa g hegai pahn mo jewajidas wewaꞌak tash oidam. \v 4 Tsh am ha cheha g Herod g e‑shondalig matsh wabsh wo kuh g Peter. Kumtsh am haha wo lodai am ha tahgio g hemajkam mat am wo i haꞌasa e piast. Tsh gamai chuhdp i e chuhcha g shondal matsh giꞌik e wehm wo nuhkud tash oidam ch s‑chuhugam oidam. \v 5 Sh wabshaba heg oidam am hahasko e hehemapad g Jesus ihmdam ch am wehhejed si e hoꞌigeꞌidahun. \s1 Matsh g anghil am i wuhshad g Peter ab kukpaikud amjed \p \v 6 Kutsh am i e ai matsh baꞌich i siꞌalim wo e lodai g Peter. Tsh am i s‑chuk. Sh am woꞌo ch kohsh ha shahgid g gohk shondal mash am nuhkud. Kumsh gan hu si wupulshch g nohnhoij ch kakhioj g gohk e hukshchim wapainomikaj. Sh an gohk ep gegok g shondal ch am nuhkud g kukpaikud kihkijeg. \p \v 7 Tsh am haha wabsh jiwia g anghil k am wui i kekiwua g Peter. Tsh wabsh si ton am kukpaikud ch ed. Kutsh ihda anghil ab si ugij g Peter k wuhan k hab kaij, “Oi g kekiwua s‑hohtam.” Kutsh gam hu wa hekaj aꞌai shul hegai e hukshchim wapainomi mamsh an hekaj wupulshch. Tsh am i kekiwua. \p \v 8 Sh hab hahawa kaij g anghil, “An g s‑wihnam i e giwuddad k ab si i wuhpud g e‑kaikia shuhshk.” Tsh wa woho hab e juh g Peter. \p Sh hab ep kaij g anghil, “Ab g wahki g e‑lihwa k ab i ni‑oid.” \p \v 9 Tsh ab wahk k gam hu i oi. Kutsh am i wuwha ab amjed mash am kuhpikahim. Kush sha pi s‑wohoma mat woho ab i wuhshad g anghil nash pi hab e ahg mo wabsh chehchk. \v 10 Tsh am hihim k am i wuwha wehpeg kihjeg t ab. Kush am hema kehk g shondal ch wabshaba pi am hu shaꞌi ha neid. Kutsh am ep hihim k gam hu ep wuwha mash am kahya wui kihjeg. Kush am hema ep kehk g shondal ch hab waꞌap pi shaꞌi ha neid. Tsh wabsh hejel ab i e kuhkpiꞌo g kihkijeg. Tsh am waꞌi hekaj pi e haꞌichuch g anghil. \p \v 11 Tsh am haha wabsh si i e taht g Peter k hab kaij, “Neh, woho atki hab e juh. Jiosh atki ab cheha g anghil mat ab ni‑wui wo hih. Tki heg ab i ni‑wuhshad kukpaikud amjed ch ni‑doꞌibia ab amjed mat has wo i chum ni‑juh g ni‑wehm oꞌodham.” \p \v 12 Tsh amjed am hih kihj wui hegai Mary mo d John Mark jeꞌe. Kush eda muꞌijj am e hemapadch ch e hoꞌigeꞌidahun. \v 13 Kutsh ab si shontpag g pualit g Peter. Tsh am hema hih g ha‑pionag k hab chehgig Rhoda. \p Sh hab kaij g Peter, “Gam g i kuhpiꞌok.” \v 14 Tsh heg am i amich mo d Peter ch ab neok k si s‑hehgig ch gam hu uhpam meh pi ab hu i kuhpiꞌok g pualit k ged hu ha ahgid mo g Peter ab kehk jeg ed. \p \v 15 Sh hab kaij hegam ab wui, “Ptp wabsh chehch mo ab s‑kehkadma.” \p Sh wabshaba am hab wabsh i kaij mo woho. \p Sh hab hahawa ep kaij, “Naꞌas d wabsh kokꞌoi namtsh pi wo mua.” \p \v 16-17 Kush eda ab wabsh kia shontpag. Tsh ab hahawa i kuhpiꞌo g pualit k nei mo ab kehk. Tsh am ha hekaj i wah k ab ha ihm k am i ha ahgid mat has masma g Jiosh i wuhshad ab amjed g kukpaikud. Kush si has i elid mat has e juh. Tsh hab hahawa ha ah, “Am g wo ha ahgid hegam James mat g Jiosh ab i ni‑wuhshad,” k amjed gam hu hahawa ep hasko hih. \p \v 18 Tsh am baꞌich i mahsi. Tsh am shaꞌi si e kudu hegam mash am nuhkud g kukpaikud. “T hebai hih g Peter?” bash kaij. \v 19 Tsh g Herod am hahawa si ha cheha mat am wo i gahghi. Tsh wabshaba pi shaꞌi mai mas hebai hih. Sh am si i ha chehani g Herod mat ab wo ha kakke hegam shondal mas has e juh. Kush pi neid ch pi mahch mas has e juh. Kush oi wa am ha chehani mat wo ha kokda. \p Tsh amjed gam hu hahawa hih g Herod Cesaria kihhim wui ab Judea chekshani t amjed. \s1 Matsh muh g Herod \p \v 20 Tsh am hebai i cheka. Kutsh wabsh wohoꞌi bagat g Herod ab ha wui hegam mash am kih Tyre ch Sidon t ab. Kutsh ab wui hihi matsh wo chum apꞌech mash haschu i pi apꞌe nash pi am chum huniop. Sh am hema d kownal kehsha ch nuhkud g kihj ch hab chehgig Blastus. Kutsh heg wehpeg ab si i s‑nawojima k amjed am wui hihi g Herod k ab kakke mat wabsh ab wo i s‑ha hoꞌigeꞌel. \p \v 21 Tsh hema kei g tash g Herod k ab si s‑kehg e enigadad k ab dahiwua kownal daikud ab k am si s‑hasigam ha jehnigi g hemajkam. \v 22 Kush ab si hihnk g hemajkam ch hab kaij, “Pi oki d shaꞌi oꞌodham ch ab neok noki pi d ge hema jiosh.” \v 23 Kutsh pi ha shohbi g Herod k pi am hu has el g Jiosh. Tsh heg hekaj g anghil ab ab hab juh g mumkidag mat waptopad k muh. \v 24 Kutsh g Jiosh haꞌichu ahga i geꞌeda. \p \v 25 Tsh g Barnabas ch Saul gam hu uhpam hihi ab Jerusalem t amjed mat am i ui g lial. Kutsh g John Mark am i ha oi. \c 13 \s1 Matsh mehk wo ha mihshmedo g Barnabas ch Saul \p \v 1 Sh am haꞌi ep d Jiosh haꞌichu i tashogiddam Antiok t am. Hema idam ash hab chehgig Simon ch wabshaba hab e aꞌaga S‑chukchu. Kush hema d Lucius ch ab Cyrene t amjed. Kush hema d Manaen ch am wehmaj geꞌeda g kownal Herod. Idam ash am ha mashcham am ha wehm g Barnabas ch Saul. \v 2 Kush am hu hebai wehsijj am heꞌekia tashkaj wabsh e hoꞌigeꞌidahun ch hab pi haꞌichu koꞌa. Kush am ha tashogid g Hekia S‑apꞌekam Gewkdag mash g Jiosh hab kaij ab ha wui, “Neh, ab ant ha mohtoꞌi g Barnabas ch Saul mat gam hu mehk wo i ahgahi g haꞌichu ni‑ahga. Kumt am wo i ha dagito mat hab wo wa e juh.” \p \v 3 Kush am baꞌich i himchud hegai mash wabsh e hoꞌigeꞌidahun ch pi haꞌichu koꞌa ch ab hahawa ha taht idam Barnabas ch Saul matsh hekaj am chehgi mat ha dagito heg wui mat g Hekia S‑apꞌekam Gewkdag am i ha tashogi. \s1 Mash am ha mihshmad g Barnabas ch Saul Cyprus t am \p \v 4-5 Tsh gam hu hihi g Barnabas ch Saul mash wa g Hekia S‑apꞌekam Gewkdag am i ha tashogid. Kutsh am ep i ha oi g John Mark matsh am wo i ha wehmt. Tsh idam ged hu dada Selucia kihhim t am. K id an hugidaj an g ge kahchki. K ab hihhim g wapalko. Kutsh idam Barnabas an i chehchsh wahlko ch ed k gam hu aigo i shulig k gam hu dada Cyprus jewed ch ed. Sh am hema kihhimag ch hab e aꞌaga Salamis. Kush am haꞌi chuhch g Tutuligo ha‑chechopi. Sh idam Barnabas am i wahpk ch am ha jehnigid ab amjed g Jesus. \p \v 6-8 Sh gam hu aigo hema ep kihhimag ch hab chehgig Paphos. Kutsh gam hu hihim k am ep ha jehnigid. Sh am da hegai mash d kownal id eda jewed ch hab chehgig Sergius Paulus. Kush am hema wehmaj g Tuhligo ch hab chehgig Barjesus ch d s‑hasigam haꞌichu hab wuadam ch ha iattogid mash d Jiosh haꞌichu i tashogiddam. Kumsh hab aꞌaga Elymas mo hab d ahga Ge Mahkai. Sh g kownal d si haꞌichu s‑amichuddam oꞌodham ch ab i ha wai g Barnabas ch Saul nash pi s‑kaimk g haꞌichu ha‑ahga ab amjed g Jesus. Tsh wabshaba ab ha wui kekiwua hegai Elymas k am i chum e nako mat hab wo juh g kownal mat pi ab hu wo ha wohoch. \p \v 9 Saul o hab ep e aꞌaga Paul Greek neꞌokikaj. Tsh g Hekia S‑apꞌekam Gewkdag ab ep si mah g Paul g gewkdag. Sh heg ab si shel i neid g Elymas \v 10 ch hab kaij, “Neh, dap Jiawul pionag nap pi ab wabsh i si shuhdags g pi apꞌekamkaj. K heg hab m‑wua map ab wui kehk g s‑apꞌekam ch chum gawul s‑junimk g Jiosh haꞌichu ahga. \v 11 Jiosh at hab wo m‑juh mapt pi wo nehnt heꞌes i tash.” Neh, bash kaij g Paul. \p Kutsh am wa i hekaj woho hab e juh. Tsh am taht g Elymas mat ab haꞌichu si maꞌish g wuhpuij. K am wabsh i s‑chuhugam wehhejed. Tsh an i dahdaghi an chum hema gahgch mat am wo i wanim. \v 12 Tsh ab si e tods g kownal k ab i s‑wohoch neidok mash has masma g Jiosh am chehgid g e‑gewkdag. \s1 Mash am ha mihshmad hegam Paul Pisidia jewed ch ed \p \v 13 Tsh am hahawa gahi ep i shul hegam Paul ab Paphos t amjed k gam hu dada Perga kihhim t am am Pamphylia jewed ch ed. Tsh wabshaba g John Mark am i ha dagito amai k gam hu uhpam hih Jerusalem wui. \v 14 Tsh amjed gam hu hahawa hihi idam Paul ch Barnabas Pisidia jewed wui. K am hema kihhimag ch hab chehgig Antiok. Kutsh am dada. \p Tsh am i e ai g ha‑mihshmda tash. Kutsh ged hu i wahp idam Paul e wehm oꞌodham ha‑cheopi ed k am i dadhaiwua. \v 15 Kumtsh am neꞌokchul g Jiosh oꞌohana. Sh hegam mash d ha wanimeddam hab hahawa kaij, “T‑naipijju, chum ach si tatchua mamt am wo haꞌichu ha ahgi g hemajkam mat heg amjed ab wo i e gewpkai.” \p \v 16 Tsh ga hu hahawa i kekiwua g Paul ha baꞌich k hab kaij: \p “T‑hajuni ch ahpim mam ia ha wehm ihm g Jiosh, ab g wo i ni‑kaiham. \v 17 Jiosh atsh ab i ha gawulkai g t‑shohshonbad matsh d wo hemajkamgajk. Kutsh am i muꞌida mash eda am kihkahim Egypt jewed ch ed. Tsh ab hahawa i ha doꞌibia ab ha amjed g Egypt hemajkam g si geꞌe e‑gewkdagkaj. \v 18 Kush an oiopo tohono jewed ch ed giꞌikko wehst‑mahm ahid ab. Sh g Jiosh am s‑hemajim ha nakogahim \v 19 ch am wo i ha wahpki id eda Canaan jewed. Sh eda g wewaꞌak kawod dakam hemajkam ia kih. Tsh g Jiosh ha hugio k g ha‑jewedga am aꞌai i ha tahpjel g t‑shohshonbad mash hab masma heki hu ahgid g Abrahambad. \v 20 Tsh heg i dahm am hahawa i ha chuhcha g Jiosh g s‑chu aꞌamichuddam mash am haꞌichu aꞌapꞌechud ha wehhejed. \p “Tsh ga hu e ai matsh am i dahiwua g Samuelbad k d Jiosh haꞌichu i tashogiddam. \v 21 Kush g t‑shohshonbad ab si tahni g Jiosh matsh am hema wo i kei mat d wo ha‑kownaligk. Tsh g Jiosh am i kei hegai Saul mash d Kishbad alidag ch ab d Benjaminbad amjedkam. Kush heg d ha‑kownalig giꞌikko wehst‑mahm ahid ab. \v 22 Tsh g Jiosh im hu hab hahawa i juh g Saulbad k g Davidbad am i kei matsh d wo ha‑kownaligk. Sh hab kaij g Jiosh ab amjed: \q1 Ihda David mo d Jesse alidag o am si ni‑tatchui oidch hab masma ch am e tashogi mat am hab wo juh hegai mant haschu ab wo i ahgi. \rq Psalm 89:20 \rq* \p \v 23 “Sh hab ep kaij g Jiosh matsh am hema wo i kei g Davidbad amjedkam matsh d wo t‑doꞌibiakamk. Kut wa woho hab e juh g Jiosh. K g Kehshaj hab chehgig Jesus. \v 24 T wabshaba g Jiosh ab hema wehpeg i wuhshad g t‑wehm oꞌodham. K id hab chehgig John ch ab i ha mihshmad ch hab ha ahg mat gam hu wo s‑ohhod g pi ap e‑chegitoi k wo e pahl wapko. \v 25 Tsh ihda John id hekaj am i kuhgi g e‑chikpan mo wa hab ha ahg g hemajkam, ‘Pi g hab wo shaꞌi ni‑elidad mani ahni d hegai mam si nenida. Pi ani d ahni ch d wabsh pi haꞌichu an hugidaj an. Mt wo wa nei mat am epai wo i e maskogi hegai mo hig woho d s‑has haꞌichu.’ Neh, bash kaij g Johnbad. \p \v 26 “Pegih, ni‑wehm oꞌodham ch ahpim mam hab waꞌap ab si has elid g Jiosh, ab o wehsijj d t‑wuikam ihda s‑kehg doꞌibiadag ahgaj. \v 27 Hegam kekelibad Jiosh haꞌichu i tashogiddam atki an oꞌoha matsh has wo masmak g Jiosh si Kehsha. K g ha‑neꞌoki e neꞌokchulid t‑shaꞌashagid wehs mihshmda tash. Kuki eda hegam t‑hajuni mo ab kih Jerusalem t ab pi amichud g haꞌichu ha‑ahga ch hab pi amich g Jiosh si Kehsha mat hekid am jiwia k chum s‑ha doꞌibiamk. Jiosh at am i kei g e‑alidag Jesus mat wo t‑doꞌibia. \v 28 K heg pi ha chuꞌijig. T eda hegam ab chum chuꞌijigch mat g kownal Pilate wo mua. Kumt ab naggia k mua kots t ab k ab hahawa i huduni k gam hu cheh hihaꞌini ch ed. \v 29 Bat wa masma an oꞌoha g kekelibad Jiosh haꞌichu i tashogiddam mat hab wo e juh. Kut idam am wabsh wohokamch g haꞌichu ha‑ahga. \v 30 T wabshaba g Jiosh ab uhpam i wuhshad muhkig amjed. \v 31 Tsh amjed muꞌikko am si i e chehgi ha wui hegam mash an wehmajkahim ch ab wehmaj i hihi Galilee t amjed ab Jerusalem wui. K idam am si s‑mahch ch ahgahim am t‑shahgid. \p “Pegih, ab g wo ni‑kaiham, ni‑wehm oꞌodham mam ab d ep Abrahambad amjedkam ch ahpim mam ia ha wehm ab ihm g Jiosh. Ahpim at em‑wui gei ihda haꞌichu ahga mamt has masma wo e‑doꞌibia nat pi gam hu wabsh s‑ohhod g t‑hajuni ab Jerusalem t ab. \v 32-33 Kutt hemuch ia dada k ia uꞌapa ihda s‑kehg haꞌichu ahga em‑wui. Heki ash hu am ha ahgid g Jiosh g t‑shohshonbad matsh wo uhpam i wuhshad g si e‑Kehsha ab muhkig amjed. Kutsh wa woho hab e juh. Kutki id heki hu oꞌoha g Davidbad mat eda koi hab e juh. K an wa oꞌohanas gohkkam neꞌi ed heg eda Jiosh heki hu oꞌohana mash hab kaij g Jiosh ab e‑alidag wui: \q1 Ahpi ap d si ni‑alidag. \q1 Hemuch ant am i m‑maskogi. \rq Psalm 2:7 \rq* \m \v 34 K hab ep masma an oꞌohanas mash hab kaij g Jiosh ab e‑alidag wui: \q1 B ant wo m‑mah hegai si hekia s‑kehg hoꞌigeꞌidadag mani wa am si ahgid g Davidbad. \rq Isaiah 55:3 \rq* \m Neh, bash kaij g Jiosh ch heg hab ahg mat ab i wuhshad g Jesus muhkig amjed mat pi hekid wo shaꞌi padt g chuhkugaj. \v 35 K gan hu baꞌich an ep oꞌohadag ch hab chuꞌig: \q1 Pi at wo shaꞌi hiwigi g si e‑Kehsha mas wo padt g chuhkugaj. \rq Psalm 16:10 \rq* \p \v 36 “Neh, pi oki hejel hab e ahg g Davidbad natsh pi muh am hab juniok hegai mat haschu g Jiosh ab mohtoꞌi k am ha wehm e cheh g e‑shohshonbad. Tsh hi padt g chuhkugaj. \v 37 Heg o hab ahg Jesus mat pi shaꞌi padt g chuhkugaj nat pi g Jiosh ab i wuhshad muhkig amjed. \v 38 Pegih, ni‑wepnag, id amt hekaj wo chum s‑mahchk mat g Jiosh gam hu hab wo i juh g pi ap em‑chuꞌijig \v 39 mamt hedai ab wo i s‑wohoch g Jesus. Heg at am wo i em‑apꞌech mamt pi wo ha chuꞌijigk am Jiosh nena ed. T pi haꞌichu ep wo e nako mas hab masma am wo i em‑apꞌech, nih g chehanig. \p \v 40-41 “T an ep oꞌoha g kelibad Jiosh haꞌichu i tashogiddam mo hab kaij g Jiosh: \q1 S‑e g wo nenꞌoidk k am wo si i oidahi ahpim mam wabsh has ni‑ahg. \q1 Am ant haꞌichu hab wo juh em‑shahgid. \q1 Kut am hema wo si s‑ap i em‑tashogi mani d ahni ch hab wua. \q1 Mt eda pi ab hu wo ha wohoch. \q1 Nt heg hekaj gam hu hab wo i em‑juh ab ni‑amjed k pi dahm ep wo pihk ni‑el em‑hekaj. \rq Habakkuk 1:5 \rq* \m Neh, bash kaij g Jiosh. \p “Pegih, si g wo s‑e nenꞌoidk k ab wo s‑wohog el g Jiosh. T hab pi ab hu wo i em‑ai g s‑koꞌok em‑namkidadag.” \p \v 42 Tsh ab i kuhgit g ha‑namki. Tsh wo chum hihi g Paul ch Barnabas. Sh wabshaba g hemajkam ab si ha waid mat am ep wo dada baꞌich mihshmda tash k am baꞌich ep wo i ha ahgi idam haꞌichu. \v 43 Tsh am i himto g hemajkam. Tsh haꞌi ab i ha oi hegam Paul. Kutsh ab si i ha gewkemhu ab haꞌichu ep ha ahgidk mat am wo wa e nakogad Jiosh hemajimatalig ed. Sh haꞌi idam d Tutuligo hemajkam ch haꞌi d gawul mahs hemajkam ch am ha wehm e mihshmad. \p \v 44 Sh am baꞌich d i mihshmda tash. Tsh chum alo wehsijj ab e hemapai g hemajkam matsh wo kah g Jiosh haꞌichu ahga. \v 45 Tsh hegam Tutuligo mash pi ab hu ha wohochud si s‑ha hehgam k hab kaij mo d wabsh s‑chu iattomkam g Paul. \p \v 46 Tsh wabshaba idam Paul am haha wabsh si ha ahgi, “Ni‑hajuni, bo chum mahs matt wehpeg ab wo em‑ahgi g Jiosh haꞌichu ahga ab amjed g si Kehshaj. Kumtki wabshaba s‑ohhod k hab sha e wua mam pi tatchua g pi ha huhugedam doakag am Jiosh kihdag ed. Kutt heg hekaj wo em‑dagito k hegam ha wui wo i t‑nohnogi gawul mahs hemajkam. \v 47 Bo wa masma am t‑chehanig Jiosh. An o oꞌohanas mash hab kaij: \q1 Am ant i em‑gawulkai mamt am wo i ha tashogi g haꞌichu ni‑ahga g nahnko mahs hemajkam wehsko jewed dahm. \q1 T ab em‑amjed wo s‑mai mat has masma wo e doꞌibia. \rq Isaiah 49:6 \rq* \m Neh, bash kaij g Jiosh.” \p \v 48 Tsh am i kah idam gawul mahs hemajkam k si s‑hehgigam ab ihm g Jiosh nash pi ab ha makiog g e‑doꞌibiadag ahga. Kutsh hegam ab i s‑wohoch mat hedai g Jiosh i ha apꞌech mat wo e doꞌibia. \p \v 49 Kutsh wehsko i e ahgahi g haꞌichu ha‑ahga ab amjed g Jesus heg eda jewed. \v 50 Tsh wabshaba g Tutuligo am si i ha chuꞌamu hegam uꞌuwi mash am ha wehm e mihshmad ch hegam mash d hahaꞌichu heg eda kihhim. Kutsh idam am si i ha shoꞌigch g Paul ch Barnabas k gam hu si ha huhuꞌi ab amjed g e‑jewedga. \v 51 Tsh idam gam hu hahawa si i shahmud g jewed ab e‑tahtad ab am ha chehgidch mat wo ha dagito nat pi pi ap ab hu i ha nei. Tsh gam hu hahawa hihi Iconium kihhim wui. \v 52 Kush hegam matsh ab i s‑wohoch ab Antiok t ab si s‑hehgig ch ab si uꞌukch g gewkdag ab amjed g Hekia S‑apꞌekam Gewkdag. \c 14 \s1 Mash hegam Paul am ha mihshmad Iconium t am \p \v 1 Kutsh am hab waꞌap e juh Iconium t am matsh g Tutuligo hemajkam ab ha wui gegokiwua. Paul ch Barnabas atsh am i wahp ha‑cheopi ed k am si ha mihshmad. Kutsh muꞌi ab i s‑wohoch g Tutuligo mo g Jesus d Jiosh si Kehsha. Kutsh haꞌi hegam mash am ha wehm e mihshmad hab waꞌap ab i s‑wohoch g haꞌichu ha‑ahga. \v 2 Tsh wabshaba am i wuwha hegam Tutuligo matsh pi ab hu wohoch k am si i ha kudu g gawul mahs hemajkam. Kutsh idam s‑ha kehꞌel g Paul ch Barnabas ch hegam ehp matsh ab i s‑ha wohoch. \v 3 Sh wabshaba tash am oiopo idam Jesus chuhchai ha shahgid ch am si tasho ha mihshmad ab amjed g Jesus pihk elidadag. Tsh heg ab i ha mah g gewkdag mat hab wo wuad g si s‑hasigam haꞌichu k hab masma wohokamch g ha‑ahga. \v 4 Tsh hegam hemajkam am i e gawulkai mat haꞌi ab ha wehmt g Jesus chuhchai k haꞌi g ha‑obga ab ha wehmt. \v 5 Tsh wehsijj hegam mat ab ha wui gegokiwua g Jesus chuhchai am hahawa i e apꞌech g e‑wanimeddam ha wehm mat wo ha shoꞌigchud k wo ha maꞌichshul. \s1 Mash hegam Paul am ha mihshmad Lystra t am \p \v 6 Tsh idam am i s‑mai mamtsh wo ha shoꞌigch k atsh gm hu wa hekaj baꞌich hahawa ep hihi Lystra kihhim wui. Ihda Lystra o am hab chuꞌig Lyconia jewed ch ed. \v 7 Kutsh am dada k am ha ahgid g s‑kehg haꞌichu ahga ab amjed g Jesus. \p \v 8 Sh am ha wui hema daha mash pi himdag ga hu i e‑alijk amjed. \v 9 Tsh am i nei g Paul mo hab masma ab si kaiham g ahgaj mo ab si s‑wohochud mo g Jiosh woho ha doajid. Tsh ab si shel i neid \v 10 k si s‑kaidam hab kaij, “Oi g kekiwua.” Tsh gam si daꞌiwush g pi himidkam k an has si oimmed. \p \v 11 Tsh am i nei g hemajkam matsh haschu has juh g Paul k ash am si e‑neꞌokikaj hihnk ch hab kaij, “Ia atki haꞌi dada g jijosh oꞌodham e wepogidch. \v 12 Id oki d Zeus. Kuki heg d neokdam ch hab d Hermes.” Sh heg hab ahg Paul nash pi heg am neok. \v 13 Sh am mia kehk g ha‑cheopi. Kush heg eda am kehshch g Zeus. Tsh am i ha wehmaj g ha‑pahlig. Kutsh am ha uꞌapa g totolo ch haꞌichu heosig mat ab ha wui wo iagchul g Paul ch Barnabas. \v 14 Kutsh id pi ha hohhoꞌidach. \p Tsh hab ab si wantsh g e‑wehschuga k am si wohp ha shahgid g hemajkam k si hihnk ch hab kaij, \v 15 “Pi g hab wo t‑elidad machs d jijosh. Dach wabsh oꞌodham hab masma mam ahpim. Ia att dada matt am wo em‑ahgi mamt wo haꞌasa ihm hab masma mo d Jiosh hegai mo pi d wohokam Jiosh. Heg o d wohokam Jiosh mat nahto g dahm kahchim ch jewed kahchim ch wehs haꞌichu mo an hab chuꞌig. Kumt heg wui ab wo i e dagito. \v 16 Heki o hu am hab wabsh junihim g hejel e‑tatchui g nahnko mahs hemajkam. Kuki g Jiosh wabsh s‑hemajim ha nakogahim. \v 17 K wabshaba chum hekid hab chuꞌig mo am e chehgidahim no pi s‑kehg haꞌichu hab em‑junid ch ab em‑mahkch g juhki ch ab bahijid g haꞌichu em‑eꞌes mamt wo s‑kokwogk ch wo si s‑ap e tahtkkad.” \v 18 Neh, bash kaij idam Paul ch wabshaba chum alo pi ha shohbi nash pi chum si tatchua matsh ab haꞌichu wo iagchul ha wui. \p \v 19 Tsh am hahawa haꞌi dada hegam mash wa am ha shoꞌigchud Antiok t am ch Iconium t am k am i ha nuꞌichkwua g hemajkam. Kutsh ab wui gegokiwua g Paul k maꞌichkwua k am i chewaimed k gam hu i wuhshad ab kihhim t amjed k am wua hab elidch mat muh. \v 20 Tsh wabshaba am e chehm hegam mo ab ihm g Jesus k an wehgaj gegok g Paul. Tsh gam si i wamig k gam hu uhpam hih kihhim wui. \s1 Matsh ab uhpam dada hegam Paul matsh ab amjed gam hu ha mihshmedo \p Am baꞌich d i tash. Tsh gam hu hahawa hihi Derbe wui hegam Paul \v 21 k an i ha ahgidahi g Jesus haꞌichu ahga. Kutsh muꞌijj ab i s‑wohoch. Tsh am hahawa hihi Lystra wui ch Iconium wui ch Antiok wui \v 22 k am si i ha gewkemhun mat am wo hihimad ch ab wo si hiwgad g Jesus. Ha‑mashchama ash hab masma matt hemho wa muꞌi haꞌichu wo nakog k am haha wo i wahp Jiosh kihdag ed. \v 23 Tsh am hahawa i ha chuhcha hegam mat d wo ha wanimeddamk am ha shaꞌashagid mo hebai i e wehm e nanmek. Sh am hahawa wehsijj wabsh e hoꞌigeꞌidahun ch hab heꞌekkio pi e gegosid. Sh idam Jesus chuhchai ab hahawa i ha dadagitod Jiosh wui. \p \v 24 Neh, batsh wa masma am gahi wuwha g Pisidia jewed k gm hu dada Pamphylia jewed ch ed \v 25 k am ha mihshmdahim Perga kihhim ch ed ch amjed gm hu hahawa ep hihi Attalia kihhim t am. \p \v 26 Tsh am i e nahto g ha‑chikpan. Kutsh am gahi i shul ge shuhdagi ch ed an geꞌe wahlko ch ed k gam hu dada hegai Antiok t am mamtsh am i ha dagito Jiosh hemajimatalig ed. \p \v 27 Tsh am wehsijj i e hemapai hegam mash ab ihm g Jesus amai. Sh g Paul ch Barnabas am ha ahgid mat g Jiosh am si i ha wehmt k ab ha mah g nahnko mahs hemajkam g apꞌedag mat ab wo i s‑wohoch g haꞌichu ha‑ahga ab amjed g Jesus. \v 28 Tash ash am dadkkahim ha wehm hegam mash ab ihm g Jesus amai Antiok t am. \c 15 \s1 Natsh am haha wo oidad g Tutuligo himdag hegam mo ab ihm g Jesus? \p \v 1 Kutsh am haꞌi dada Antiok t ab ab Judea t amjed k hab chum ha ahg hegam matsh ab i s‑wohoch g haꞌichu ha‑ahga ab amjed g Jesus, “Jiosh o am t‑chehani Mosesbad oꞌohana ed mat g chechoj hemho wa wo e oꞌoha an e pahl hikuchk. Kumt pi wo shaꞌi e doꞌibia mamtp pi hab wo e juh.” \p \v 2 Tsh wabshaba g Paul ch Barnabas pi shaꞌi hohhoꞌi ihda k am si ha neꞌowi idam Judea t am Tutuligo. Tsh am hahawa i e apꞌech matsh g Paul ch Barnabas am wo hihi Jerusalem wui haꞌi ep ha wehm k am wo s‑mai mat has wo chei hegam haꞌi ehp Jesus chuhchai ch geꞌeged. \p \v 3 Tsh idam am hihim k am i ha ahgidahi hegam mash ab ihm g Jesus Phenicia jewed oidk ch Samaria jewed oidk mat g gawul mahs hemajkam ab i e nodagi Jesus wui. Kutsh wehsijj ab si s‑ap i e tahtam k si s‑hehgig idam mash hedai i kah. \p \v 4 Kutsh ged hu dada Jerusalem t am. Tsh si s‑ha hoꞌigeꞌel g Jesus chuhchai ch geꞌeged ch wehsijj hegam mash ab ihm g Jesus amai. Tsh am hahawa ha ahgi mat haschu k ab am si i ha wehmt g Jiosh mat am hab juh. \p \v 5 Tsh wabshaba am haꞌi ab ha wui gegokiwua hegam mash si s‑gewkam oid g chehanig ch hab kaij, “Hemho wa at wo e oꞌoha an e pahl hikuchk g chechoj k am hab wo junihid hegai t‑chehanig mo g Jiosh ab t‑mahkch.” \p \v 6 Tsh am ep e nam g Jesus chuhchai ch geꞌeged k tash am aꞌaga ihda. \v 7 Tsh g Peter am i kekiwua k hab kaij: \p “Ni‑wepnag, s‑mahch am mant ga hu i wehpeg am ha ahgi g gawul mahs hemajkam g s‑kehg haꞌichu ahgaj g Jiosh ab amjed g Jesus nat pi g Jiosh am i ni‑gawulkai mant hab wo juh. \v 8 Jiosh o s‑mahch g oꞌodham chegitoi ch ab ep ha mah g Hekia S‑apꞌekam Gewkdag hab wa masma mat ahchim hab t‑juh. \v 9 Kuch heg hekaj s‑mahch mo s‑ha hoꞌigeꞌelid ch gam hu hab i juh g pi ap ha‑chuꞌijig mat ab i s‑wohoch g haꞌichu ahgaj. \v 10 Pegih, m haschu ahgch haꞌi piꞌichud g Jiosh ab s‑wehch haꞌichu ha mohtoꞌidch g wechij wohochuddam? Ahchim Tutuligo att pi shaꞌi t‑nako machs wehs am hab wo junihid g t‑chehanig. T g t‑shohshon hab waꞌap pi shaꞌi e nako. \v 11 Pi attki hab masma wo t‑doꞌibia. Heg at wo waꞌi t‑doꞌibia t‑kownalig Jesus. Ab att i s‑wohoch g haꞌichu ahgaj. T heg ab i s‑t‑hoꞌigeꞌid k t‑doꞌibia. Pegih, t hab waꞌi masma wo e doꞌibia idam gawul mahs hemajkam.” Neh, bash kaij g Peter. \p \v 12 Sh am hahawa ha ahgid g Barnabas ch Paul mat haschu s‑hasigam hab juh g Jiosh gewkdagkaj am ha shahgid g gawul mahs hemajkam. Kush wehsijj ab wabsh i pi shahmuni ch am ha kaiham. \p \v 13 Tsh am i haꞌasa neneo. Tsh g James am i kuhgi g ha‑ahga mash hab kaij, “Ni‑wepnag, ab g wo i ni‑kaiham. \v 14 Peter o am t‑ahgid matsh has masma g Jiosh am chehgi mo pihk e elid ha hekaj g nahnko mahs hemajkam ch am haꞌi i ha gawulkai mat d wo hemajkamgajk. \v 15 K id am wohokamchud mat wa has i masma an oꞌoha g kekelibad Jiosh haꞌichu i tashogiddam mash wa hab kaij g Jiosh: \q1 \v 16 ‘Neh, e at padch g Davidbad kownaltalig. \q1 K wabshaba ab him g tash mant am ep wo i apꞌechud k am hema wo i kei g amjedkam am kehkud ed mant heg gahi wuhshanim wo i himch g kownaltalig. \q1 \v 17 T g nahnko mahs hemajkam ab wo i ni‑gahghi. \q1 Hegam ani ab i ha waid mat d wo ni‑hemajkamgak.’ \q1 \v 18 Neh, bo kaij g Jiosh ch heg am i t‑tashogid heki hu waꞌi amjed. \rq Amos 9:11-12 \rq* \p \v 19 “Kuni hab ep s‑cheꞌimk mani hab hi elid matt pi ab hu wo ha mohtoꞌi g t‑chehanigkaj hegam gawul mahs hemajkam mat ab i e nohnogi Jiosh wui. \v 20 Tt hi wabsh wo ha ahgi mat has wo e junihid. T hab ab ha wui wo si s‑ap e tahtkkad hegam t‑wehm oꞌodham mo am ha wehm kihdag. Tt wabsh wo ha cheha mat wo si e nuhkud g hejel e‑wehm kihkam wehhejed ch pi ab hu wo ihm hab masma mo d Jiosh hegai mo pi d Jiosh haꞌichu koꞌadch mo ab e toꞌid ha wui k pi wo koꞌad g ehꞌed ch hegai mo pi gam hu e iawua g ehꞌed e mumꞌajch. \v 21 Id o wehsko si s‑ap s‑e mahch no pi an ahgachug wehs kihhim ch ed ch am e neꞌokchulid t‑wehm oꞌodham ha‑chechopi ed.” \s1 Mamtsh haschu i ha oꞌohani hegam gawul mahs hemajkam mo ab ihm g Jesus \p \v 22 Tsh idam Jesus chuhchai ch geꞌeged am i apꞌech am wehs ha wehm hegam mash ab ihm g Jesus amai matsh am haꞌi wo i ha chuhcha. Tsh idam am wo i ha oi g Paul ch Barnabas am Antiok wui. Sh idam d ha‑chuhchai Judas Barsabbas ch Silas nash pi g hemajkam ab si has ha elid. \v 23 Kutsh ab ha mah g oꞌohana matsh wo bek am Antiok wui. Sh hab chuꞌig ihda oꞌohana: \p “T‑naipijju mam d gawul mahs hemajkam ch ab ihm g Jesus ch ab kihdag Antiok t ab ch Syria t ab ch Cilicia t ab. B ach si em‑hoꞌigeꞌelid ahchim mach d Jesus chuhchai ch geꞌeged ia Jerusalem t ab. \p \v 24 “Idam Barnabas ch Paul o ab t‑ahgid mat am haꞌi hihi g t‑wehm oꞌodham k am em‑kudu am haꞌichu pi ap em‑ahgidk. Kuch eda wa chum pi shaꞌi ha apꞌechud mat hab wo e juh. \v 25-26 Kutt heg hekaj wehsijj ia t‑hemapad k am i apꞌech matt has wo t‑juh. B o si i s‑ap e dagitokch idam Barnabas ch Paul am chikpanaj ed g t‑kownalig Jesus Christ ch hekaj chum alo e koꞌij. \v 27 Kutt gohk ep i ha chuhcha mat am wo i ha oid k si s‑ap wo em‑ahgi mach haschu i em‑oꞌohanid. K d idam Judas ch Silas. \v 28 T am i t‑tashogi g Hekia S‑apꞌekam Gewkdag mattki pi ab hu wo i em‑mohtoꞌi g t‑chehanig ahchim Tutuligo k wabsh wo em‑ahgi ihda mamt am hab hi wo wa junihid. T hab wabsh si s‑ap wo e tahtkkad em‑wui hegam t‑wehm oꞌodham mo am em‑wehm kihdag. \v 29 Neh, pi amt wo koꞌad g ehꞌed ch hegai mo pi gam hu e iawua g ehꞌed e mumꞌajch ch pi wo koꞌad hegai mo ab e toꞌid mo haschu hab chum e elid mo d jiosh. Mt wo si e nuhkud g hejel e‑wehm kihkam wehhejed. Mamtp wo si e nuhkud id ab k am wo wa s‑apꞌek. T g Jiosh am wo wa em‑wehmajk.” \p \v 30 Kutsh am hahawa gam hu hihi idam Barnabas ch Paul ch Judas ch Silas k gam hu dada Antiok t am. Tsh am i e hemapai hegam mash ab ihm g Jesus. Kutsh am i ha mah g oꞌohana. \v 31 Tsh idam am neꞌokchulid k si s‑ap i e taht natsh pi heg hekaj ab si i e gewkemhu. \p \v 32 Kush g Judas ch Silas hab waꞌap d Jiosh haꞌichu i tashogiddam ch am dadkkahim heꞌes i tash ch muꞌi haꞌichukaj am i ha gewkemhu. \v 33 Kumtsh am hahawa s‑ap i ha dagito mat wo uhpam hihi. \v 34 [Tsh wabshaba g Silas hab i e ah mat wabsh ha wehm wo dakad.] \p \v 35 Sh g Paul ch Barnabas heꞌes i tash am dadkkahim Antiok t am am ha jehnigidch ab amjed g Jesus. Sh muꞌijj hab waꞌap ha ahgid g haꞌichu ahga ab amjed g Jesus. \s1 Matsh ep wo i ha mihshmedo g Paul ch Barnabas k i e gawulkai \p \v 36 Sh am hu hebai amjed, sh hab kaij g Paul ab Barnabas wui, “Am att ep wo hihim k am wo i ha gewkemhu wehs kihhim ch ed mach wa hebai ahgachug g Jiosh haꞌichu ahga k am wo ha nei mas has waꞌi masma.” \p \v 37 Kush g Barnabas hab chum kaij mat wo bek g John Mark. \v 38 Tsh wabshaba g Paul pi hohhoꞌi mat wo bek nat pi wa am wabsh i ha dagito Pamphylia t am k pi am hu ha wehm i nahto g chikpan. \v 39 Kutsh id am si pi ha apꞌet. Tsh hekaj i e gawulkai. Kutsh g Barnabas bek g Mark k gan hu aigo i shul geꞌe wahlkokaj Cyprus jewed t am. \v 40 Tsh wabshaba g Paul g Silas am epai bek mat wo oi. Kumtsh am e hoꞌigeꞌidahun k am i ha dagito Jiosh hemajimatalig ed. \v 41 Tsh idam Paul am hihi Syria ch Cilicia jejewed oidk k am i ha gewkemhunahim hegam mash ab ihm g Jesus. \c 16 \s1 Mash hema d Timothy ch ha oi hegam Paul \p \v 1 Kutsh hegam Paul am hahawa hihi Derbe kihhim wui k amjed gam hu dada Lystra kihhim t am. Kush eda amai am hema kih g wechij oꞌodham ch am oid g Jesus himdag ch hab chehgig Timothy. K g jeꞌej hab waꞌap am oid g Jesus himdag ch d Tuhligo uwi. Sh wabshaba g ohgbadaj d Greek hemajkam. \v 2 Sh wehsijj g Jesus ihmdam am Lystra t am ch Iconium t am am si wehhejed neok g Timothy. \v 3 Tsh g Paul s‑behim g Timothy e wehm. Sh eda wehs s‑mahch g Tutuligo amai mat g ohgbadaj pi pahl hikuch g Timothy. Tsh heg hekaj g Paul an pahl hikuch k hahawa bek. \v 4 Kutsh am hihim k hebai i daiw kihhim t am ch am ha ahgid hegam mo ab s‑wohochud g Jiosh haꞌichu ahga hegai matsh ha oꞌohani g Jesus chuhchai ch geꞌeged am Jerusalem t am k hab ha ahgid mat s‑ap am hab wo chum junihid. \v 5 Tsh am i muꞌida hegam mash am e wehm e mihshmad wehs kihhim ch ed. Tsh g ha‑wohochudadag am i gewka. \s1 Matsh gam hu hihi hegam Paul Macedonia wui \p \v 6 Tsh am gahi wuwha g Phrygia jewed ch Galasia jewed idam Paul k am ahgahim g haꞌichu ahga ab amjed g Jesus. Tsh wabshaba pi ha hiwigi g Hekia S‑apꞌekam Gewkdag mas am wo i ahgahi am Asia jewed ch ed. \v 7 Tsh gam hu dada mo an i chekshani g Mysia jewed k hab chum i e ah mat imhab uhpam wo hihi Bithynia jewed wui. Tsh wabshaba ep pi ha hiwigi g Hekia S‑apꞌekam Gewkdag. \v 8 Tsh hekaj gam hu gahi hihi Mysia jewed oidk k gam hu dada Troas kihhim t am. Kunt am ha nam ahni Luke. \v 9 Tsh g Jiosh am haꞌichu hab juh nenaj ed g Paul. Sh am hema neid g Macedonia jewed t am oꞌodham. Kush id ab kehk ch hab kaij, “Ab g i hihm Macedonia wui k wo i t‑wehmt.” \v 10 T g Paul am hahawa t‑ahgi ihda. Kuch hab kaij moki tatchua g Jiosh matt am wo hihim k am wo i ha ahgidahi g haꞌichu ahgaj. Tt am ha hekaj i t‑nako matt am aigo i chehchsh Macedonia jewed t am. \s1 Si wehpeg wohochuddam Macedonia ch ed \p \v 11 Kutt an ha hekaj gahi i shul g geꞌe shuhdagi geꞌe wahlko ch ed k ga hu dada Samothrace kihhim t ab. Am baꞌich d i tash, tt am dada Neapolis kihhim t am \v 12 k amjed gam hu baꞌich i wahp mo am d Philippi kihhim amai wehpeg chekshani ch ed g Macedonia jewed. Ihda Philippi o d si s‑has haꞌichu. K muꞌi am dadha g si geꞌe kownal shondalig. Kuch am heꞌes i haꞌichugkahim id eda kihhim. \p \v 13 Pi o am hu hema kehk g Tutuligo hemajkam ha‑cheopi. Kutt heg hekaj am hihi mo an ge akimelig kihhim aigo mach hab t‑ahg mo am hu hebai apchudas mo am e hoꞌigeꞌidahun g Tutuligo. K am hebai e hemapaidch g uꞌuwi. Kutt am i dadhaiwua k am ha wehm neneo. \v 14 K hema hegam uꞌuwi hab chehgig Lydia ch ab amjed g Thyatira kihhim ch d s‑ihbhaimagi lohba gagdadam ch ab si ihm g Jiosh. Jiosh at ab i mah g wohochudadag. Kut ab s‑wohog el g Paul \v 15 k e pahl wako. T wehs hab waꞌap e juh g wehmaj kihkam. K hab hahawa kaij g Lydia, “Oi g wo t‑oid k am t‑wehm wo i dadhaiwua t‑kih am nach pi d hahawa em‑wehm wohochuddam.” Kutt wa woho hab t‑juh heg hekaj mat pi t‑dagito k ab ep t‑waid. \s1 Mamtsh am ha kuh hegam Paul Philippi t am \p \v 16 Kuch am hu hebai am hihim matt gam hu wo hihi mo am e hoꞌigeꞌidahun. T ab hema i t‑oi g uwi. Kuki g jiawul an uꞌukch ch ab mahkch g amichudadag mo gam hu baꞌich tash haꞌichu ahg. K am haꞌi si uꞌukch ch muꞌi lial uꞌu ab amjed mo am haꞌichu ha ahgid g hemajkam. \v 17 T ihda uwi ab i t‑oid k si hihnk ch hab kaij, “Idam oꞌodham o d piongaj g si uhgchu Jiosh ch am em‑ahgidahim mamt has masma wo e doꞌibia.” \v 18 Neh, bo kaij ch muꞌi tashkaj an t‑oidahim. \p T am hahawa pi e nako g Paul k ab si sikol i kekiwua k hab kaij ab jiawul wui, “Jesus Christ gewkdagkaj ani ab si m‑chehani mapt wo dagito ihda chehia.” T am wa i hekaj dagito g jiawul. \p \v 19 T am i nei hegam mo an uꞌukch mat hahawa pi has masma ep wo uꞌud g lial heg hekaj chehia k hekaj an ha ui g Paul ch Silas k gam hu i ha chewaim hahaꞌichu ha wui. Idam o am dadha si eda g kihhim. \v 20 K hegam mat am i ha ui g Paul ch Silas hab ha ahg, “Idam o d Tutuligo. Kutt ha cheh mo ha kudut g ia kihkam \v 21 no pi chum t‑ahgid mash hema d si geꞌe kownal mattsh ab wo chum si has elidad. K eda pi hiwgidas machs hab wo t‑wuad nach pi ab si wecho g Rome kownal. K pi d t‑wuikam ihda haꞌichu ha‑ahga.” \p \v 22 T wehsijj hegam mat ab i e hemapai ab i ha wehmt k ab ha wui gegokiwua g Paul ch Silas. T g hahaꞌichu gam hu wuashul g ha‑wehschuga k am haꞌi ha chehani mat wo ha gewitta. \v 23 Kumt am i si s‑koꞌokam ha gewittani k ged hu ha uꞌapa kukpaikud wui k hab ahgid g lilso ha nuhkuddam mat si s‑wihnam wo ha kuh. \v 24 T wa woho hab e juh k ged hu si chuhko ha kuh k an ha wahpki g ha‑kakhio uhs wupulshpadag ed. \p \v 25 Kutsh am eda i huh g s‑chuhugam. Sh g Paul ch Silas am si e hoꞌigeꞌidahun ch si neꞌed ch ab si ihm g Jiosh. Sh am haꞌi ep kuhkpi g lilso ch ha kaiham. \v 26 T am haha wabsh si s‑gewkam ugij g jewed. Tsh g kukpaikud am si wehs uꞌugij. Tsh gam si e kuhkpiꞌo g kukpaikud kuhkpadag. Tsh g ha‑wupulshpadag e padch. \v 27 Tsh ab si i nea g ha nuhkuddam k hab e ahg mat neꞌiopa g lilso k hekaj an bei g is‑pahyo mat wo hejel e mua. \p \v 28 Sh wabshaba g Paul am si s‑kaidam hihnk ch hab kaij, “Pi g am hejel e muaꞌi. Ia ach wabsh i wehs haꞌichug.” \p \v 29 Tsh am hahawa bei g lahmpa k am si med k am i wahk k si gigiwuk. Sh am wabsh kia dadha g lilso. Kutsh ab i gei ha wecho g Paul ch Silas \v 30 k ab i ha wuwhasid k ab ha kakke, “Shahnt masma wo ni‑doꞌibia?” \p \v 31 Sh hab kaij idam Paul, “B apt wo i s‑wohoch g haꞌichu t‑ahga ab amjed g t‑kownalig Jesus Christ. T heg wo m‑doꞌibia. T idam m‑wehm kihkam m ia gegok hab waꞌap wo e juh.” \v 32 Tsh idam Paul am hahawa i ha mihshmad ab amjed g Jesus. \v 33 Tsh am ha hekaj i ha uꞌu k ab i wako g ehꞌed mat wa am ha gewitta. Tsh amjed am ha hekaj i e nakog k e pahl‑wapko g e‑wehm kihkam ha wehm \v 34 k gan hu hahawa i ha wahpki g Paul ch Silas e‑kih ed k ha gegos. Kush si s‑hehgig ihda wehs ha wehm g e‑wehm kihkam no pi ab hahawa wohochud g Jiosh. \p \v 35 Sh am baꞌich d i siꞌalim. Tsh g hahaꞌichu am ha ahgi g chich‑lilihi mat wo ha dagito idam Paul. \v 36 Sh hegai lilso ha nuhkuddam ab ahgid g Paul ch hab kaij, “Ia at gei g ahga ab ha amjed g hahaꞌichu matsh wo em‑dagito. Mt gamai wabsh s‑ap e taht k wo hihi.” \p \v 37 Kush wabshaba g Paul hab kaij ab ha wui g chich‑lilihi, “Pi att hab wo t‑juh. Hemho wa at ab wo i hihi hegam s‑has hahaꞌichu k ia wo i t‑wuwhas am ha tahgio g hemajkam nat pi t‑gewitta am ha tahgio wa chum pi mahchch mas haschu d t‑chuꞌijig. K heg pi d chum t‑wuikam nach pi uꞌukch g t‑shel hab masma mo g Rome t am hemajkam.” \p \v 38 Kush g chich‑lilihi am hahawa ha ahgid g s‑has hahaꞌichu mo has kaij. Tsh am i kah ihda k si e totodsid k am hihim \v 39 k ab ha ahgi mat wabsh wo i s‑ha hoꞌigeꞌel k am hahawa i ha wuwhasid k hab ha ahg mat hig gam hu wo hihi ab amjed g kihhim. \v 40 T g Paul ch Silas am i wuwhag k gam hu hihi Lydia kih wui. Kut am e nam hegam mat ab i s‑wohoch g haꞌichu ha‑ahga ab amjed g Jesus. T idam Paul ab si i ha gewkemhun k gam hu hahawa hihi. \c 17 \s1 Mash am ha mihshmad hegam Paul Thessalonica t am \p \v 1 Tsh idam Paul am wabsh gahi wuwha g Amphipolis kihhim ch Apollonia kihhim k gam hu dada Thessalonica kihhim t am. Sh am hema kehk g Tutuligo ha‑cheopi. \v 2-3 Tsh heg wui am hihi hegam Paul mo hab wa e wua chum hekid. Tsh g Paul am ha wehm aꞌaga ab amjed g Jiosh oꞌohana k id hekaj am chum wohokamch mat g Jiosh si Kehsha hemho wa wo e shoꞌigchud k wo e muꞌa k wabshaba ep wo i wuhsh ab muhkig t amjed. Sh hab ep kaij, “Ihda Jesus mani ia mahsko wua em‑shahgid d hegai Jiosh si Kehsha.” Sh waik domig oidam am ha jehnigid mihshmda tash ab. \v 4-5 Kutsh haꞌi ab i s‑wohochud k ab i ha wehmt hegam Paul. Tsh muꞌi hegam Greek hemajkam ch hegam s‑has haꞌichu uꞌuwi mash ab ihm g Jiosh ab hab waꞌap i s‑wohoch g haꞌichu ha‑ahga k ha wehmt. Sh hema idam hab chehgig Jason. \p Tsh wabshaba haꞌi s‑ha hehgam g Tutuligo. Kush am haꞌi oiopo g s‑papadmakam ch am i ha wehmt hegam Tutuligo k am i ha kudut g kihkam. Kutsh wabsh woho i babgat k am hihim k am wabsh si wahp Jason kih ed mat am wo ha ui g Paul ch Silas k am wo ha uꞌapa hemajkam ha wui. \v 6-7 Sh wabshaba pi am hu haꞌichug. Kush heg hi wa Jason am da. Kush haꞌi ep dadha g wehmaj wohochuddam. Kumtsh idam ha uꞌu k am i ha chewaim hahaꞌichu ha wui k si hihnk ch hab kaij, “Ia at haꞌi dada g oꞌodham k ash wa wehsko ha kudut g hemajkam ch ab wui gegok g si uhgchu kownal hab kaijch mo am hema d ep kownal ch hab chehgig Jesus. K ihda Jason ab ha toꞌakch e‑kih ab.” \v 8 Neh, bash kaij ch hekaj ab si i ha kudut g hemajkam ch hahaꞌichu mat wabsh wohoꞌi babgat. \v 9 Tsh g hahaꞌichu am cheha g Jason ch hegam haꞌi mat wo ha namkid haꞌakia mo haschu d i ha‑chehanig. Kutsh am hab e juh. Tsh hahawa ha dagito. \s1 Mash am ha mihshmad Berea t am \p \v 10 Tsh am i s‑chuk. Tsh hegam Jesus ihmdam am ha ahgi idam Paul matsh gam hu wo hihi Berea kihhim wui. Tsh ged hu dada k am ha hekaj hihi Tutuligo ha‑cheopi wui. \v 11 Tsh idam s‑ap ab i ha nei. Sh am ha mihshmad. Kush si s‑hohhoꞌid ch ab kaiham g haꞌichu ha‑ahga ch wehs tashkaj am si hoan g Jiosh heki hu oꞌohana mat wo s‑mai mas wa woho hegai mash g Paul am ha ahgid. \v 12 Tsh muꞌijj ab i s‑wohoch g Tutuligo. Tsh muꞌijj g gawul mahs hemajkam hab waꞌap ab i s‑wohoch. Haꞌi idam ash d s‑has hahaꞌichu uꞌuwi. \p \v 13 Tsh am wabsh i chum kah g Tutuligo am Thessalonica t am mash idam Paul am ha mihshmad Berea t am hab wa ehp k am ha hekaj i hihim k am i ha kudu g hemajkam. \v 14 Kutsh heg hekaj am ahgi g Paul hegam mash ab s‑wohochud mat gam hu wo hih ge kahchki hugidgo. Tsh wabshaba g Silas am waꞌi wih Berea t am g Timothy wehm. \v 15 Tsh hegam matsh am i bei g Paul gam hu uꞌapa Athens kihhim t am. Tsh am hahawa ha ahgi g Paul mat wo ha ahgi g Silas ch Timothy mamt hekid wo i e nakog k ab ha hekaj wo i hihi. Tsh amjed gam hu hahawa uhpam hihi idam e‑kihhim wui. \s1 Mash am ha mihshmad Athens t am \p \v 16 Sh am daha g Paul Athens t am ch am ha nenida g Silas ch Timothy. Sh eda wehsko chuhch g ha‑jijoshta. Sh g Paul am ha neid idam ch hab si pi ap e tahtk. \v 17-18 Tsh am wabsh apꞌet mat ha wehm wo si i aꞌaga g hemajkam am ha‑cheopi ed. Kush am haꞌi ha wehm e mihshmad g gawul mahs hemajkam. \p Sh g Paul am epai kuaya ch ed ha wehm haꞌichu i aꞌaga ab amjed g Jesus am ha ahgidch mat g koꞌi wo i wuwha ab muhkig t amjed. Sh am haꞌi d jewed t ab haꞌichu s‑chu aꞌamichuddam ch wabsh ab uhpam i neꞌowi g Paul. \p Sh haꞌijj hab kaij, “K haschu hab chum ahg ihda pi haꞌichu amichuddam oꞌodham?” \p Kush haꞌi hab ep kaij, “Shahag wepo mo g mehk jewed dahm jijosh am ha aꞌaga.” \v 19-21 Kush eda hegam kihkam ch hegam mo am wabsh sha dadha s‑hohhoꞌid mat tash oidam wo kaihamad ch wo aꞌagad hegai mo haschu d si wechij ahga. (19) Kumtsh ab i bei g Paul k ged hu uꞌapa mo am e nanmek k hab kaij ab wui, “Shahꞌo d ahga ihda wechij mashchama map ab amjed neok. (20) Pi ach am wa chum amichud.” \p \v 22 Tsh am hahawa kekiwua g Paul k hab kaij, “Ahpim kihkam amki ab si has ha elid g jijosh. \v 23 Am ani neid m an chuhch g em‑jijoshta kahya oidk. Kuki am hema kehk g iagchulidakud mo id an oꞌohanas, ‘Ia amt wo haꞌichu dai heg wehhejed jiosh mattp hems pi mahch.’ Pegih, ihda pi em‑machiga o d hegai mant am haha wo em‑ahgi ab amjed. \p \v 24 “Do ihda Jiosh mat wehs haꞌichu nahto ch d kownal wehs haꞌichu dahm. Wehsko o an haꞌichug g Jiosh. K pi hab shaꞌi mahs mas am hebai wabsh wo e dai hab masma mam hab ha wua g e‑jijoshta. \v 25 Jiosh o ab t‑mahkch g doakag ch wehs haꞌichu. K pi am hu haꞌichu d shaꞌi hegai mas ab i si tatchua ab amjed g oꞌodham mat ab wo mah chikpank. \p \v 26 “Jiosh at am hemako nahto g oꞌodham k ab amjed i wuhshad g wehs nahnko mahs hemajkam k an aꞌai i ha gantad wehsko jewed oidk mat hebai heki hu i apꞌech mat an wo kihkad. \v 27 K hab d elidaj mat am wo i e gahgidahi g Jiosh k atp hems wo cheh. Pi o shaꞌi mehk ab hema i t‑amjed \v 28 ch ab t‑mahkch g doakag ch kihdag. Haꞌijj g em‑wehm oꞌodham o d haꞌichu aꞌamichuddam ch hab kaij, ‘Ahchim hemajkam ach d Jiosh aꞌaliga.’ \p \v 29 “Pegih neh, id o d wohokam mach d aꞌaligaj g Jiosh. Tt pi hab wo ge t‑ahgad mas g wohokam Jiosh hab mahs mo idam em‑jijoshta mat wabsh g oꞌodham am nahto g ohlakaj o g plahdakaj o g hodaikaj. \v 30 Heki o hu pi mahch g hemajkam g Jiosh tatchui. K g Jiosh si s‑hemajim am ha nakog. Ni wabshaba hemu em‑ahgid mo hahawa ab si i ha chehani g hemajkam wehsko mat gam hu wo s‑ohhod g pi ap e‑chegitoi. \v 31 Am at i apꞌech g tash mat wehs wo ha lodai g hemajkam k heki hu am hema si i kei mat hab wo juh g lodaita. Tsh id ia mahsi t‑shahgid k ia oimmelhim ch e muhkid. Tsh g Jiosh ab i wuhshad muhkig t amjed mat wo wohokamch mo d si Kehshaj.” Neh, bash kaij g Paul. \p \v 32 Tsh idam am i kah mo hab kaij matsh hema i wuhsh ab muhkig amjed. Kush haꞌijj wabsh si ash ch wabshaba haꞌi hab kaij, “Am g wa ep t‑jehnigid ab amjed ihda.” \v 33 Tsh amjed gam hu hahawa hih g Paul. \v 34 Tsh haꞌi ab s‑wohochud k ab i wehmt. Sh hema idam d Dionysius ch d hema hegam s‑chu aꞌamichuddam. Kush am hema d ep uwi ch hab chehgig Damaris. \c 18 \s1 Mash am ha mihshmad Corinth t am \p \v 1 Tsh gam hu hahawa hih g Paul ab Athens t amjed k am him k am jiwia Corinth kihhim t am. \v 2 Sh am hema daha g Tuhligo ch hab chehgig Aquila ch ab d mahsikam Pontus t ab. K g wehmaj kihkam hab chehgig Priscilla. Idam o d ikus kihtdam. Kutsh hab wa e juh am ha tahgio matsh g geꞌe kownal Claudius gam hu ha huhuꞌi Tutuligo ab amjed g Rome kihhim. Sh idam Aquila ch Priscilla am ahhio Corinth wui. \v 3 Tsh g Paul am i ha chehgim k am ha wehm i dahiwua k am ha wehm chikpan no pi hab d waꞌap ikus kihtdam. \v 4 Kush wehs mihshmda tash am hihim Tutuligo ha‑cheopi wui mat am wo haꞌichu i ha tashogi ab amjed g Jesus. Kush am haꞌi ep ha wehm e mihshmad hegam mo pi d Tutuligo ch am kah g haꞌichu ahgaj. \p \v 5 Kutsh am i dada g Silas ch Timothy ab Macedonia jewed t amjed. Tsh g Paul am hahawa i dagito g e‑chikpan k heg am himch matsh am hahawa si i ha mihshmad am si s‑mahch ch ahg ab ha wui g Tutuligo mo g Jesus d Jiosh si Kehsha mat wo t‑doꞌibia. \v 6 Tsh wabshaba ab wui gegokiwua idam k am si pi ap has ahg. Tsh oi wa g Paul ab si i shahmud g e‑wehschuga ha wui mat wo ha chehgi mat ha dagito k hab kaij, “Dat wo hejel em‑chuꞌijigk mamtp wo sha pi e doꞌibia. T ahni pi ab hu haꞌichu d wo ni‑chuꞌijigk. Nt iaꞌi amjed g gawul mahs hemajkam ab wo i ha mihshmad.” \v 7 Neh, tsh iaꞌi dagito g ha‑cheopi k ged hu hahawa ha mihshmad g hemajkam hema kih am g gawul mahs oꞌodham. Id ash ab ihm g Jiosh ch hab chehgig Titius Justus ch an kih hugidaj an g Tutuligo ha‑cheopi. \v 8 Kutsh muꞌi ep ab i s‑wohoch am i kahk k am e pahl wapko. Hema ash d chum ha wanimeddam g Tutuligo ch hab chehgig Crispus ch ab i s‑wohoch g e‑wehm kihkam ha wehm. \p \v 9-10 Tsh am hu hebai chuhug ch ed am haꞌichu hab e juh Paul nena ed mash kah g Jesus. Kush ab wui hab kaij, “Pi g am shaꞌi haꞌichu ehbidad. Ia ani m‑wehmaj ch pi hedai wo shai hiwigi mas wo s‑koꞌokam m‑juh. Pi g shaꞌi haꞌasa ha mihshmad. Muꞌijj o ia kih id eda kihhim mat d wo ni‑hemajkamgak.” \v 11 Sh heg hekaj hemako ahidag ch eda hugkam ehp am haꞌichugkahim ch am ha mashcham g Jiosh haꞌichu ahga. \p \v 12 Tsh am hahawa hema i dahiwua g kownal am Greek hemajkam ha‑jewedga am k hab chehgig Gallio. Tsh g Tutuligo am i e hemapad k an bei g Paul k am uꞌapa geꞌe kih t am \v 13 k hab kaij, “Ihda oꞌodham o chum ha chehani g hemajkam mat hab masma ab wo i ihmad g Jiosh mam has masma pi t‑hiwgid.” \p \v 14 Kutsh am haha wabsh wo i chum neo g Paul. Sh wabshaba Gallio hab ha ahg, “Pi oki ab wui kehk g geꞌe kownal chehanig. T heg hekaj pi wo ni‑apꞌet mant ab wo em‑kaiha. \v 15 Doki wabsh haꞌichu ahga ab amjed g em‑himdag ch ab hema i amjed g em‑wehm oꞌodham. Mt heg hekaj am hejel wo i apꞌech. Pi ant am hu wo shaꞌi i hudaw hab mahs haꞌichu.” \v 16 Neh, bash kaij ch gam hu si i ha wuwhas geꞌe kih amjed. \v 17 Kutsh idam an wabsh si bei hegai mash d ha wanimeddam am cheopi ch ed ch hab chehgig Sosthenes k am si gewitta geꞌe kih bahsho. Tsh pi ab hu has shaꞌi e taht g Gallio. \s1 Matsh am uhpam ep jiwia g Paul mat ab amjed ha mihshmedo \p \v 18 Sh muꞌi tash am haꞌichugkahim g Paul Corinth kihhim t am ha wehm hegam mash ab s‑wohochud g Jiosh haꞌichu ahga. Tsh amjed hab i e ah matsh gam hu uhpam wo hih Syria jewed wui. Sh eda gam hu hihhim g geꞌeged wapalko Cenchrea kihhim t amjed. Kutsh gam hu hih g Paul. Tsh g Priscilla ch Aquila gm hu oi. Tsh koi am hu i chehchsh geꞌe wahlko ch ed, tsh g Paul hih g e‑moꞌo matsh wa am heꞌes i tash pi hih mo d ha‑himdag heg hekaj mat ab haꞌichu ahꞌad g Jiosh. \v 19 Tsh am hahawa gahi i shul g geꞌe wahlkokaj k ga hu dada Ephesus kihhim t am. Kutsh am i dadhaiwua g Priscilla ch Aquila. Tsh g Paul am hih mat am wo sha i wah Tutuligo ha‑cheopi ed k am ha wehm haꞌichu aꞌaga. \v 20 Sh idam ab ahgid mat am wabsh wo i wih ha wehm. \p Tsh wabshaba pi e nako \v 21 k ash hab wabsh ha ahg am wo i himk, “Matp g Jiosh d wo tatchuik, nt wo wa uhpam ep jiwia.” Neh, bash kaij ch amjed ab i chesh geꞌe wahlko t ab. \v 22 Tsh heg gam hu gahi i gei Cesaria kihhim t am. \p Tsh amjed gam hu hahawa hih g Paul Jerusalem wui k am i ha chehgim g e‑wehm wohochuddam. Am heꞌes i tash, tsh gam hu hahawa ep gahi i chesh Antiok t am. \s1 Mash d i waikkokam mat am ep i ha mihshmdam g Paul \p \v 23 Sh am heꞌes i haꞌichugkahim amai ch am hahawa ep ha dagito k atsh gam hu hahawa ep hih ha oidk g Galasia ch Phrygia jejewed k am i ha gewkemhunahim g e‑wehm wohochuddam. \s1 Mash g Apollos am ha mihshmad Ephesus ch Corinth t am \p \v 24 Tsh am hema jiwia g Tuhligo Ephesus kihhim t am k hab chehgig Apollos ch ab d mahsikam Alexandria kihhim t ab ch si s‑e mahch ab s‑neokimakam t ab ch ash si geꞌe s‑mahch g Jiosh oꞌohana. \v 25 Kumtsh heki hu mashcha ab amjed g Jesus. Kush si s‑hohhoꞌid ch am ahgahim ch si s‑ap ha mashcham ch eda heg waꞌi s‑mahch John pahl wakona. \v 26 Tsh am i kah hegam Priscilla ch Aquila nash pi am si ha mihshmad Tutuligo ha‑cheopi ed. Tsh idam am i wai e‑kih wui k am s‑ap ahgid mo haschu i koi s‑mahch ab amjed g Jesus. \p \v 27 Kutsh hab hahawa i e ah g Apollos mat am wo hih Greece jewed wui. Tsh am i wehmt hegam mash ab s‑wohochud g s‑kehg haꞌich ahgaj g Jiosh ch am kih Ephesus t am k am ha oꞌohani g e‑wehm wohochuddam amai Greece ch ed k ab si ha ahgid mat s‑ap ab wo i nei g Apollos. Tsh gam hu jiwia k ab si geꞌe i ha wehmt. \v 28 Sh am haꞌi neꞌowin g Tutuligo. Tsh wabshaba am ha gewito am ha‑kaichudch g muꞌi hemajkam k am si i wohokamch heg hekaj Jiosh oꞌohana mo g Jesus d Jiosh si Kehsha mat wo ha doꞌibia g hemajkam. \c 19 \s1 Mash am ha mihshmad g Paul Ephesus t am \p \v 1 Tsh gam hu baꞌich ep hih g Paul k ged hu jiwia Ephesus t am mo eda g Apollos am oimmed Corinth t am. Kush am haꞌi kih ch ab chum s‑wohochud g Jiosh haꞌichu ahga. \v 2 Sh g Paul ab ha kakke, “Namt am wa bei g gewkdag ab amjed g Hekia S‑apꞌekam Gewkdag mamt hekid ab i s‑wohoch g Jiosh haꞌichu ahga?” \p Sh hab kaij hegam, “Pi ach koi hebai shaꞌi kah mas am haꞌichu d Hekia S‑apꞌekam Gewkdag.” \p \v 3 Sh hab hahawa kaij g Paul, “A namt koi e pahl wapko g Jesus pahl wakonakaj?” \p Sh hab kaij, “Pi koi. Johnbad pahl wakonakaj att t‑wapko.” \p \v 4 Sh hab hahawa ep kaij g Paul, “M o wa woho mash heg am ha ahgid mat gam hu wo s‑ohhod g pi ap e‑chegitoi ch wabshaba am ep ha ahgid mat ab wo i s‑wohoch hegai mat am epai wo i e maskogi. K heg d Jesus.” \p \v 5 Tsh idam ab i s‑wohochud k e pahl wapko ab chehchegch g Jesus. \v 6 Tsh g Paul an i ha tahtamahim k ab ihmahim g Jiosh. Tsh ab si i bei g gewkdag ab amjed d Hekia S‑apꞌekam Gewkdag k am si gawul neꞌokikaj neneok mat pi hebai mai ch am ahg g Jiosh haꞌichu ahga. \v 7 Kush am hu d i gamai gohk idam chechoj. \p \v 8 Sh am wapke g Paul Tutuligo ha‑cheopi ed ch am ha wehm haꞌichu si i aꞌaga waik mashad ab chum s‑ap s‑ha mahtchudamk ab amjed g Jiosh kownaltalig. \v 9 Tsh wabshaba haꞌi pi wohochud k wabsh si pi ap neneok ab amjed g Jesus himdag am ha kaichudch g hemajkam. Tsh heg hekaj am ha dagito g Paul k gam hu hih ha uꞌuk hegam mat ab i s‑wohoch. Sh am hema d Tyrannus ch ge mashchamakud ch id ha hiwigi. Kush heg eda g Paul am ha wehm aꞌaga g Jiosh kownaltalig wehs tashkaj \v 10 gohk ahid ab. Tsh wehsko e kah g Jesus ahga heg eda Asia jewed. \s1 Mash am haꞌi chum s‑e wepogidamk g Paul \p \v 11 Kush g Jiosh am si i wehmaj g Paul mash am hab junihim g s‑hasigam haꞌichu. \v 12 Sh g hemajkam chum hems ab uꞌu g Paul haꞌichu eniga ch hekaj ab tattam g kokꞌodam. Kush ha dodad. Tsh g jijawul im hu hab wo i e juh ab ha amjed hegam mo an ha uꞌukch. \p \v 13-14 Sh eda an haꞌi ep oiopo g Tutuligo ch hab chum e wua mo im hu hab i ha wua g jijawul ab ha amjed g hemajkam. Kush am hema g uhgchu pahl hab chehgig Sceva ch wewaꞌak aꞌalidag. Sh idam hab waꞌap chum im hu hab i ha wua g jijawul ab ha amjed g hemajkam. Am hu hebai, sh idam am hema neid g oꞌodham mash g jiawul an uꞌukch ch hab kaij, “Ab g i dagito ihda oꞌodham, ahpi jiawul. Bani si m‑ahgid heg gewkdagkaj Jesus mo g Paul ab amjed ha mihshmad.” \p \v 15 Sh wabshaba hab kaij g jiawul ab ha wui, “S‑mahch ani g Jesus ch ep s‑mahch mo hedai wud hegai Paul ch wabshaba ahpim pi shaꞌi em‑mahch mams hedai wud.” \v 16 Kutsh ihda cheoj mo g jiawul an si uꞌukch haha wabsh ha dadge k s‑koꞌokam ha juh. Tsh gam hu neꞌiopa ab amjed g kihj k d wabsh i ehꞌed. K g ha‑wehschuga wantshas. \p \v 17 Kutsh wehsijj kah ihda amai Ephesus t am k atsh si s‑ehbeni k ab si has i el g t‑kownalig Jesus. \v 18 Tsh muꞌijj hegam matsh ab i s‑wohoch s‑kehg haꞌichu ahga ab amjed g Jesus am i e hemapad k mahsko wua g pi ap e‑chuꞌijig am wehs ha tahgio g hemajkam. \v 19 Tsh muꞌijj hegam mash hab chum e elid mo d mamakai am uꞌapa hegam e‑oꞌohana mo an ahgas g hihoina k am ha chehgid k ha mei. Tsh eda am i kuint g ha‑namkig idam oꞌohana mash am mei. Kutsh ai g hetaspo wehst‑mahm mihl pihsh (50,000). \v 20 Kutsh hab masma hekaj si s‑gewkam am i hih g haꞌichu ahga ab amjed g Jesus k am i e gantad. Sh g hemajkam baꞌich i s‑gewkam ab uꞌukch. \s1 Matsh g Ephesus t am kihkam babgat ab ha wui g Jesus wohochuddam \p \v 21 Tsh amjed hab i e ah g Paul matsh gam hu wo hih Macedonia ch Greece jejewed oidk k amjed gam hu haha wo hih Jerusalem wui k amjed am Rome wui wo hih. \v 22 Kush eda g Timothy ch Erastus am wehmaj. Kush am ha ahgid g Paul matsh am wo hihi Macedonia wui. Tsh g Paul am wih Asia ch ed heꞌes i tash. \p \v 23 Kutsh iaꞌi idani am i e kudu g hemajkam ab Ephesus t ab heg hekaj Jesus himdag. \v 24 Amai ash am hema kehk g geꞌe cheopi. Kush am eda e kehshch g uwi ha‑jioshga ch hab chehgig Artemis. Kush am hema d plahda chikpandam ch hab chehgig Demetrius. Sh id pionag g plahdakaj ha nahto g al kihki mo heg wepogidas cheopi ch muꞌi nahto g lial ha gagdadch. \p \v 25 Kutsh g Demetrius am i ha hemapai hegam mash hab waꞌap mahs chikpan hab wua k am si s‑gewkam hab kaij ab ha wui, “Ni‑naipijju, s‑mahch am mo g s‑t‑kaistalig ab him id amjed chikpan. \v 26 Kum eda si neid ch ep kah ihda hab chehgi Paul mo hab kaij mo idam t‑jijoshga pi d shaꞌi jijosh. T hab am gawul juh g e‑chegitoi g muꞌi hemajkam ab i s‑wohochudk iia Ephesus t am ch chum alo wehsko am Asia jewed oidk. \v 27 Kut wo e padch g t‑chikpan nat pi pi ab hu hab masma wo e ihmad g Artemis mo hemuch wehsko ab si e ihm. T g cheopigaj pi ab hu wo e haꞌichuch.” \p \v 28 Tsh am i kah idam mat am e hemapai k atsh si babgat k si s‑kaidam hihnk ch hab kaij, “B ach si has elid g t‑jioshga Artemis.” \v 29 Sh wehsko kaidag g ha‑hihinki ch wehs ha babgach g kihkam. Tsh gohk ha ui hegam mash am wehmaj g Paul k am ha uꞌapa chichwikud ed. Hegam mamtsh ha ui ash d Gaius ch Aristarcas. \v 30 Tsh g Paul am chum s‑wahkim ha shahgid. Tsh wabshaba g wehmaj wohochuddam pi hiwigi. \v 31 Tsh haꞌi hegam mash d hahaꞌichu ch d naipijjuj g Paul hab waꞌap ahgid matsh pi am hu wo hih mamt am i ha ui idam gohk. \p \v 32 Tsh eda heg oidam am i si e gewkai g kudutadag. Sh haꞌijj si hihnk has i kaidam. Sh haꞌi am wa gawul haꞌichu ep hihnk heg hekaj mash muꞌijj pi shaꞌi mahch mas haschu ahgch ia e chehm. \v 33 Tsh g Tutuligo am hema i kei mat am wo him k ab wo i kekiwua ha wehhejed k am wo ha ahgi mo pi d ha‑chuꞌijig g Tutuligo. Id ash hab chehgig Alexander ch am wabsh i chum ha baꞌich i kekiwua mat am wo neo. \v 34 Tsh am i nei g hemajkam mo d Tuhligo k pi ab hu shaꞌi kaiham k wabsh si hihnk e wehm am hu i gohk ohla ab hab kaijch, “B ach si has elid g t‑jioshga Artemis.” \p \v 35 Tsh g s‑has haꞌichu oꞌohandam ha shohbi g hemajkam ash hab kaijch, “Ahpim kihkam! Wehsijj am s‑mahch mo ia Ephesus t am e nuhkud g cheopigaj g si s‑has haꞌichu t‑jioshga Artemis ch ia ep e nuhkud hegai hodaigaj mat ab dahm kahchim t amjed i gei. \v 36 T pi hedai hab wo shaꞌi chei mas pi woho ihda. Kumt ab wabsh wo i e bahbgi k pi am hu haꞌichu wabsh wo si has juh. \v 37 Neh, mamt i ha uꞌapa idam oꞌodham. T eda pi haꞌichu shaꞌi ha ehs ab cheopi t amjed, niꞌis am hu shaꞌi pi ap has ahg g t‑jioshga. \v 38 Neh, k am dadha g hahaꞌichu lodaita tash ch ed. Kut idam Demetrius am haꞌab wo ha uꞌapa matp ab haꞌichu wo s‑ha abchudam. \v 39 K am ep e nanmek g kihkam ch haꞌichu i aꞌaga ch am i apꞌechud. Kumt am wo uꞌapa mamtp haꞌichu ep tatchua. \v 40 T hahawa pi ab hu wo t‑abch g kownal machs wabsh t‑cheggia heg hekaj mat haschu has i e juh id tashkaj. Kutt pi wo shaꞌi t‑nako machs wo ah mat haschu ahgk hab e juh haꞌichu.” \v 41 Neh, bash kaij ch ha dagito. \c 20 \s1 Matsh am i ha gewkemhunahi g Paul Macedonia ch Greece jejewed oidk \p \v 1 Tsh am i dodolimat haꞌichu. Tsh g Paul am i ha hemapai g e‑wehm wohochuddam k am si i ha gewkemhun k am hahawa ha dagito k gam hu aigo i chesh Macedonia t am \v 2 k am heg oidk i ha gewkemhunahi muꞌikpa ha mihshmadk. Am heꞌes d i tash, t ia jiwia Greece jewed t am \v 3 k ia haꞌichugkahim waik mashad. T am hebai i cheka, t am hahawa i chum e nako mat am aigo i chesh Syria jewed wui. Tsh wabshaba g Tutuligo am i e nako mat wo be k wo mua. T hekaj hab i e ah mat am uhpam ep wo hih Macedonia wui. \v 4 Tsh haꞌi oi g Paul mat gam hu hih. Hema o d Sopater ch ab Berea t amjed ch d alidaj g Pyrrus. K haꞌi ep d Aristarcas ch Secundus ch ab Thessalonica t amjed. Tki hegai Gaius mo ab Derbe t amjed ch Timothy am ha oi. Tki hegam ep ha oi Tychicus ch Trophimus mo ab amjed g Asia jewed. \v 5 T ia dada Philippi kihhim t am. Ni ahni Luke ia wabsh kia haꞌichug ch am hahawa oi g Paul. T wabshaba hegam haꞌi iꞌajed gam hu t‑baꞌich i chehchsh Troas kihhim wui matsh am wo t‑nenida. \v 6 T eda e ai mat g Tutuligo wuhshad g e‑shohshon ha‑doꞌibiadag k hab pi koꞌa hegai pahn mo jewajidas. Kutt am hahawa gahi i shul g geꞌe wahlkokaj k am ha nam Troas t am mo d hetasp tash amjed mat hegam am i t‑dagito. Kuch wehsijj am haꞌichugkahim hemako domig. \s1 Mash am ha mihshmad g Paul Troas t am \p \v 7-8 Am hu hebai d i shahwai hudunk. Tt am i t‑hemapai mo an hebai uhgk g kih k am t‑wehm t‑gegos matt am wo hehgigchul g Jiosh. K an muꞌi e mehmheidch g lalampa. T g Paul am neok k shaꞌi si tash am t‑mihshmad natsh pi wo hih baꞌich tash ed. Kut eda i huh g s‑chuhugam. \v 9 K an hema daha g wechij oꞌodham wintani t an ch hab chehgig Eutycus ch atsh am i s‑kohsim k kohsh k i gei ab wintani t amjed k ged hu gei jewedo. K eda waik e dahm kihki mat amjed ab i gei. T am hahawa haꞌi be k am s‑mai matki heki hu muh. \v 10 T wabshaba g Paul am i huduni k an si kohm k hab kaij, “Pi g am wo has e tahtkkad. Do doakam.” \v 11-12 T g hajunij gam hu hahawa i bei hegai wechij oꞌodham kihj wui si s‑ap e tahtkch mo d doakam. Kut gam hu hahawa uhpam ep i chehchsh mo an e mihshmad k am hab juh hegai chemait hugi mat hekaj wo s‑chegitok g Jesus muhkig. T g Paul am hahawa ep ha mihshmad k gam hu hahawa hih. \s1 Matsh am gahi i shul hegam Paul Miletus wui \p \v 13 K am hahawa t‑ahgid g Paul mattsh gam hu wo nam mo am d Assos kihhim natsh pi wabsh wo i keish g wohg k am wo hih. Kutt heg hekaj gahi i shul g geꞌe wahlkokaj k gam hu dada. \v 14 T am hahawa t‑nam k an t‑wehm dahiwua. Tt am ep gahi i shulig k gam hu ai g Mitylene kihhim \v 15-16 k amjed gam hu ai g Chios kihhim. K am baꞌich d ep i tash, tt gam hu ai g Samos kihhim. K eda e aihim mat g Tutuligo gam hu wo hihi Jerusalem wui k am hab wo juh g hehgchulida Jiosh wui mat s‑ap i ha wehmt k am babhaijid g ha‑eꞌesha. K heg wui s‑himimk g Paul ch s‑e hohtkid ch hekaj hab kaij matt pi am hu wo i huhud Ephesus t am. Kutt hekaj am wabsh gahi wuwha. K am baꞌich d i tash, tt gam hu dada Miletus kihhim t am. \s1 Matsh hemho ep i ha gewkemhu g Paul g Ephesus t am geꞌeged \p \v 17 K oi wa s‑ha neidamk g Paul hegam mo d geꞌeged am ha shahgid g t‑wehm wohochuddam ab Ephesus t ab. Kut ab i ha wai Miletus wui. \v 18 T am i dada. K hab kaij ab ha wui: \p “Ni‑wepnag, s‑mahch am mani haschu am hab i junihim am em‑shahgid wabsh chum hekid ga hu i amjed mant hekid ia jiwia iia Asia jewed t am. \v 19 Ni ab wabsh i ni‑shoꞌigchud ch hebai ni‑ohꞌog iawua am hab junihidch g Jiosh chikpan nani pi si pihk ni‑elid em‑hekaj. Am o chum e nakog g ni‑wehm oꞌodham mat wo ni‑mua. Ni heg hekaj ab nakog g s‑wihnk haꞌichu. \v 20 Kum s‑mahch mani pi haꞌichu shaꞌi ehstohim ch wabshaba am wehs em‑ahgid mani haschu hab elid mat d wo i em‑wehmtadagk. Ni am em‑mashcham g Jiosh haꞌichu ahga mam am e hehemapad ch amai ep si heheꞌejel em‑kihki ed. \v 21 Kuni am si tasho ha ahgid g ni‑wehm oꞌodham ch gawul mahs hemajkam mat wo s‑ohhod g pi ap e‑chegitoi k ab wo i e dagito Jiosh wui k ab wo bei g t‑kownalig Jesus. \v 22 K hemuch hab si tahhadag g ni‑ihbdag mant am wo hih Jerusalem wui. Pi ani mahch mas haschu has wo mahsk am ni‑wehhejed amai. \v 23 Id ani hi wa s‑mahch mani heg wui am him mantp hems wo ni‑kuhpachud k wo ni‑shoꞌigch no pi heki hu am i ni‑tashogid g Hekia S‑apꞌekam Gewkdag mani hebai i jijiwhia. \v 24 Pi o d shaꞌi haꞌichu g ni‑doakag manis wo si s‑huwidad hejel ni‑wehhejed. Heg ani waꞌi hab s‑junimk mant wo nahto hegai mo g t‑kownalig Jesus ab ni‑chehani mant am hab wo juh. K d ihda mant am wo i ahgahi g Jiosh hemajimatalig. \p \v 25 “Neh, pi amtki hekid ep wo shaꞌi ni‑nei. Ni heg hekaj s‑em‑ahgidamk mani wa wehs haꞌichu em‑ahgid ab amjed g Jiosh kownaltalig. \v 26 K pi d ni‑chuꞌijig mamtp hema i pi wo e doꞌibia. \v 27 Wehs ant em‑ahgi hegai mo haschu g Jiosh am hab elid k pi haschu shaꞌi ehsto ab em‑amjed. \v 28 Ab g hejel wo e nuhkudad ch ep wo ha nuhkudad g e‑wehm wohochuddam. Hegam o g Hekia S‑apꞌekam Gewkdag em‑nuhkudachud hab masma mamt wo haꞌi ha nuhkudach g kahwal e‑shoshoiga. Kumt wo s‑chegitok mat g t‑kownalig Jesus ehꞌed e iawua mat am ha wehhejed e muhkid k ha doꞌibia. \v 29 Ab at haꞌi wo i wahp em‑shahgid mat hab masma wo s‑ta ehbidamak am em‑wehhejed mo g shehꞌe am ha wehhejed g kahwal k wo chum s‑em‑uꞌim. \v 30 Kut am haꞌi wo i e maskogi g chechoj em‑shahgid k wo haꞌichu chum em‑iattogi ahpim wohochuddam mat hab masma haꞌi im hu gawul wo i em‑wanim. \v 31 Neh, mt wo si e nuhkudad ch wo s‑chegitokad mani em‑mashcham wehsijj waik ahid ab ch g ni‑ohꞌog iawua s‑chuhugam oidam ch tash oidam nani pi pihk ni‑elid em‑hekaj. \p \v 32 “Pegih neh, ab ant wa em‑ahgi ab amjed g Jiosh hoꞌigeꞌidadag k am haha wo em‑dagito Jiosh nohnhoi ed. T g Jiosh wo wa em‑nuhkudad ch ab wo i gewkai g em‑wohochudadag k wo em‑mah hegai si s‑kehg haꞌichu mo ab ha makiog g e‑hemajkamga. \v 33 Pi ani hekid hedai ha‑lialigakaj o g wehschuga shaꞌi pihk ni‑elid. \v 34 Ni wabsh g hejel ni‑nohnhoikaj am hab junihim g chikpan ch hekaj ni‑dagioꞌid ch ep ha dagioꞌid g ni‑wehm chikpandam. \v 35 Ni hab wa masma am em‑chehgid mamt wo i ha wehmt hegam mo pi e amichud. T‑kownalig Jesus o hab kaij, ‘T wo s‑em‑hehgigch hegai mat ab wo haꞌichu em‑mah. Mt wabshaba baꞌich wo i s‑hehgigk mamt ab wo haꞌichu ha mah.’ Kumt id wo s‑chegitok mo has i kaij.” \p \v 36 I am i haꞌasa neo g Paul k am hahawa wehs ha wehm tohtonwua idam k am e hoꞌigeꞌidahu. \v 37 K wehsijj si shoani ch an si kokme no pi si pihk e elid hekaj ch hab ahg, “Jiosh at wo wa m‑wehmajk.” \v 38 K si pi ap e tahtk, wahm mat am i chegito mo hab kaij mat pi dahm ep wo nei. T am hahawa wehsijj hihi mo am daha g geꞌe wahlko. \c 21 \s1 Matsh eda am wa hih g Paul Jerusalem wui mamt wa chum pi hiwigi \p \v 1 Kutt am hahawa si wehs i ha hoꞌigeꞌel g t‑wepnag k am ha dagito k am wabsh si shel gahi i shul g geꞌe wahlkokaj k ga hu dada Cos kihhim t ab. Am baꞌich d i tash, tt ga hu ai g Rhodes kihhim k amjed ga hu aigo i dada Patara kihhim t ab. \v 2 Neh, k am hema daha g geꞌe wahlko matsh gam hu wo hih Phenicia jewed wui. Kutt heg ab an ha hekaj i chehchsh k gm hu oi. \v 3 Tsh ab wo i e huhuds g wahlko mohtoi Tyre kihhim t am. Kutt am bihbij hugidaj an g Cyprus jewed k am dada amai Tyre t am. \p \v 4 K am haꞌi kih g t‑wehm wohochuddam. Kutt ha chehg k am ha wehm dadha hemako domig ab. T am i ha tashogi g Hekia S‑apꞌekam Gewkdag matsh am haꞌichu has wo e juh tahgio g Paul. Kum hab chum ahg mat pi am hu wo hih Jerusalem wui. \v 5 T wabshaba am i e ai matt wo hihi. Tt gam hu hihi. T wehsijj gam hu t‑oi ha wehm g e‑wehm kihkam ch e‑aꞌaliga matt gm hu wo i wuwha ab kihhim t amjed. Tt wehsijj am i tohtonwua ge shuhdagi bahsho k am t‑hoꞌigeꞌidahun \v 6 k ab hahawa aꞌai t‑ahgid mat wo t‑wehmajk g Jiosh. Tt ahchim gan hu hahawa i chehchsh geꞌe wahlko ch ed. T hegam gm hu epai hihi uhpam. \p \v 7 Kutt gam hu hahawa ep gahi i shul g geꞌe wahlkokaj Ptolemais kihhim wui. K am haꞌi kih g t‑wehm wohochuddam. Ch am ha wehmajkahim hemako tash ab. \v 8 Am baꞌich d i tash, tt ga hu dada Cesaria kihhim t ab. \p Kuki am kih hegai Philip mo hema d hegam wewaꞌak chechoj matsh wa am e chuhcha matsh am wo i ha wehmt g Jesus chuhchai Jerusalem t ab. Kutt am hihi kihj wui. T am i t‑wahpki. \v 9 Kuch am wehmajkahim heꞌekia i tash. Ihda Philip o giꞌik uꞌuwi aꞌalidag. K idam pi ha kuhkun ch am ahgahim hegai mo haschu g Jiosh am ha tashogid. \p \v 10 Kut ab Judea t amjed heg ab jiwia Jiosh haꞌichu i tashogiddam mo hab chehgig Agabus. \v 11 Ch am t‑mihshmad. T heg an bei g Paul giwud k an hekaj wuh g e‑kakhio ch e‑nohnhoi ch hab kaij, “Bamtsh masma hab wo m‑juh maptp am wo hih Jerusalem wui. T‑wehm oꞌodham atsh an wo si m‑wud k ab wo m‑dagito gawul mahs hemajkam ha wui. Id o am ni‑tashogid g Hekia S‑apꞌekam Gewkdag.” \p \v 12 Kutt am i kah ihda k ab chum si i ahgid g Paul mat pi am hu wo hih Jerusalem wui. \v 13 K wabshaba hab wabsh kaij, “Pi g am wo shoanid. Pi am ap ni‑tahtchud. Ni‑nahtokch ani mamtp wo ni‑wulsh o chum hems wo ni‑mua g t‑kownalig Jesus wehhejed.” \p \v 14 Kutt pi shaꞌi t‑nako machs wo shohbi k am wabsh i dagito k hab kaij, “Pegih, id ach waꞌi tatchua mat g Jiosh haꞌichu apꞌechuda am hab wo e juh.” \p \v 15 Kuch am ep haꞌichug heꞌes i tash ch am hahawa i t‑nakog k gam hu hihi Jerusalem wui. \v 16 T am haꞌi t‑oi Jerusalem wui k am i t‑ui heg kih wui matt am wehmaj wo dadhaiwua. Id o hab chehgig Mason ch ab d si kihkam Cyprus jewed t ab ch ash heki hu waꞌi s‑wohochud mo g Jesus d Jiosh si Kehsha. \s1 Matsh Paul am chehgim g James \p \v 17 T si s‑ap i e taht g t‑wehm wohochuddam ab i t‑neidok. \v 18 Idam ha‑uhgchuga ash d James. Kutt heg chehgio am wehmaj g Paul. K am wehsijj dadha hegam mo d geꞌeged. \v 19 T g Paul ab wehs i ha hoꞌigeꞌid k am hahawa si s‑ap ha ahgid wehs haꞌichu mat g Jiosh s‑kehg am hab juh am gahi wuhshanim am ha shahgid g gawul mahs hemajkam. \p \v 20 T am i kaiok ab si ihm g Jiosh k wabshaba hab kaij ab Paul wui, “Neh, t‑wehnag, s‑mahch ap mat muꞌi mihl t‑wehm oꞌodham ab i s‑wohoch g Jiosh haꞌichu ahga k ab ihm g t‑kownalig Jesus k eda ab wabsh kia si has elid g heki hu t‑chehanig. \v 21 Idam o kah mapsh ahpi ha mashcham hegam t‑wehm oꞌodham mo an aꞌai kih nahnko mahs hemajkam ha shahgid mat wo s‑ohhod g t‑chehanig k pi an hu wo ha oꞌoha an ha pahl hikuchk g e‑aꞌaliga. \v 22 Do wabsh si shel mat wo kah mapt ia jiwia. Pegih, k hab chum mahs \v 23 mapt am hab wo e juh matt has wo i m‑ah. M o haꞌi d chechoj ch d giꞌik mat heꞌes pi hih g e‑moꞌo nat pi ab haꞌichu ahꞌad g Jiosh. \v 24 Pt am wo ha oid k am ha wehm wo e dagito Jiosh wui geꞌe cheopi t am. Am apt ha wehhejed wo namkid mat haschu wo i chum ha namkid heg hekaj. Kumt am haha wo hih g e‑moꞌo. Pt hab masma wo ha chehgi g t‑wehm oꞌodham map am hab junihim g t‑himdag. T heg amjed wo s‑mahchk mo pi woho hegai mam haschu ab m‑abchud. \v 25 P am wa s‑mahch matt haschu am ha oꞌohani hegam gawul mahs hemajkam mat ab i s‑wohoch g Jiosh haꞌichu ahga. Bo chuꞌig g t‑oꞌohana mat hegam pi wo koꞌad g ehꞌed ch hegai mo pi gam hu e iawua g ehꞌed e mumꞌajch kch hegai mo ab e toꞌid hegai mo haschu hab chum e elid mo d jiosh. Kut wo si e nuhkud hab masma mat hegai waꞌi si e‑hohnig o g si e‑kun wehm wo kihk.” \p \v 26 K wa woho am baꞌich d i tash. T g Paul am i ha ui hegam chechoj k am ha wehm i e dagito Jiosh wui k am hahawa i wah geꞌe cheopi ch ed k am ha ahgid mat d wo wewaꞌak tashk, t wo kuhgit hegai mat ab ahꞌad. T am hab wo e juh hegai mat am hahawa haꞌichu wo iagchul Jiosh wui. \s1 Mamsh s‑muꞌamk g Paul ch an bei \p \v 27 K am i e aihim mat wo kuhgit hegai wewaꞌak tash. T am hih g Paul k am i wah geꞌe cheopi ch ed. Kutsh haꞌi am chehg k an bei hegam Tutuligo mo ab Asia jewed t amjed. K eda muꞌi an oiopo g hemajkam. Kutsh am si i ha kudut \v 28 k ash si hihnk ch hab kaij, “T‑hajuni, ia g wo i t‑wehmt. Ihda oꞌodham o an wehsko si has ahg g t‑himdag ch t‑chehanig ch ihda geꞌe cheopi. Pi o d ha‑apꞌedag g gawul mahs hemajkam mas ia hu wo i wahp. Kutki eda ihda haꞌi i ha wahpkid k hab uamhu g geꞌe cheopi.” \v 29 Bash kaij nash pi am hu hebai neid g Paul hema wehm g gawul mahs oꞌodham ch hab e ahg mat am i wahki. Hegai mo wa am wehmaj o hab chehgig Trophimus ch ab Ephesus t ab d kihkam. \p \v 30 T am wabsh wehsko chehmo g pi ha‑apꞌedag amai kihhim t am. T ab aꞌaijed i wohp g hemajkam k an wabsh si bei g Paul k gam hu i chewaim ab amjed g geꞌe cheopi. T ab ha hekaj si e kuhkp g geꞌe cheopi kihkijeg. \v 31 K idam s‑babgam hemajkam chum mumꞌa g Paul. Kumtsh am ahgi g shondal ha‑geꞌejig mash am ge e cheggia. \v 32 T ab ha hekaj daꞌiwush muꞌi ha wehm g e‑shondalig k haꞌi ehp g ha‑geꞌegeꞌejig k ged hu woꞌi mat am e hemapai g hemajkam. T hegam am ha hekaj wabsh si haꞌasa cheggia g Paul am i ha neidk. \v 33 T g shondal am him k an bei g Paul. T g ha‑geꞌejig hab ha ah mat an wo si wuh g gohk e hukshchim wainomikaj. Kut hab juh. T ab hahawa ha kakke g hemajkam, “Dohꞌo wud ihda oꞌodham ch haschu has juh?” \p \v 34 K haꞌi g hemajkam am hu has i ahg. K haꞌijj ehp am wa gawul ep ahg. T am wabsh i ge nahnko e juh g haꞌichu ha‑ahga. Kut pi shaꞌi amich ihda shondal ha‑geꞌejig mat haschu has e juh k heg hekaj am wabsh ha ahgid g e‑shondalig mat ged hu wo kuh g Paul. \v 35-36 T an i bei mo an cheshajkudag. T wabshaba wabsh e nondagch g hemajkam k an chum s‑behimk ch si hihnk ch hab kaij, “Muꞌawo! Muꞌawo!” T heg hekaj wabsh uhgk i ul g shondal mat pi wo e muhkid. \s1 Matsh am hejel e wehhejed neo g Paul \p \v 37 T am haha wabsh i chum wahki g Paul e‑kolhai ed. K hab kaij g Greek ha‑neꞌokikaj ab wui g shondal ha‑geꞌejig, “M ani haꞌichu chum s‑m‑ahgidamk.” \p K heg hab kaij, “A kupki neok g Greek ha‑neꞌokikaj. \v 38 Ps hemsi d hegai Egypt t am oꞌodham mat wa am hu hebai ia i chum shonwuich g cheggiadag. T wa am i wehmt g giꞌik mihl chechoj ch uꞌa g cheggiakud am tohono jewed oidk.” \p \v 39 K hab kaij g Paul, “Pi ani d hegai. Dani Tuhligo ch ab d mahsikam Tarsus kihhim t ab am Cilicia jewed ch ed ch ab uꞌukch g ni‑shel ab amjed g si s‑has haꞌichu kihhim. Pt ab wo si i s‑ni‑hoꞌigeꞌid k wo ni‑hiwigi mant am wo neo ha wui g hemajkam.” \p \v 40 T wa woho am hiwigi g shondal ha‑geꞌejig. T an i kekiwua mo an cheshajkudag ab ha baꞌich g hemajkam k am neo g hejel e‑neꞌokikaj k hab kaij: \c 22 \p \v 1 “Ni‑hajuni ch ahpim geꞌeged hemajkam, ab g wo i ni‑kaiham mant am hejel ni‑wehhejed wo neo.” \v 2 T am i kah mo g ha‑neꞌokikaj neok k gam hu wabsh i pi shahmuni. K hab hahawa kaij g Paul: \p \v 3 “Ahni ani d Tuhligo ch ab d mahsikam Tarsus kihhim t am am Cilicia jewed ch ed ch wabshaba ia geꞌeda Jerusalem kihhim t am k ia ni‑mashcham. K wa g Gamaliel d ni‑mashchamdam ch ab si s‑gewkam ni‑mashcham g t‑chehanig. Ni hab wa masma am chum si s‑gewkam oid g Jiosh himdag mam ahpim hemuch id i tashkaj. \v 4 Kuni wa heg hekaj ha shoꞌigchud ch ha kokda hegam mo an uꞌukch ihda wechij haꞌichu ahga ch wa an ha uꞌu g chechoj ch uꞌuwi ch am ha shulig kukpaikud ch ed. \v 5 T g uhgchu pahl ch hegam e jehnigiddam am wo wohokamch ihda mani em‑ahgid. Bani wa ha ahg mant am wo hih Damascus kihhim wui. T hegam ab ni‑mah g oꞌohana am ha wui hegam mo d uꞌugchu am ha eda g t‑wehm oꞌodham amai Damascus ch ed. Nt wa am hi wa i hih mant wo ha wupulsh g e hukshchim wainomikaj hegam mo ab s‑wohochud ihda wechij haꞌichu ahga k wo uhpam i ha ui ab Jerusalem wui mat wo bei g s‑koꞌok e‑namkidadag. \s1 Matsh has masma ab i e dagito g Paul Jesus wui \p \v 6 “Neh, am att wa hihim k gam hu i aihim g Damascus kihhim. K wa am hu d i dahm juhk mat haha wabsh haꞌichu si ton ab amjed g dahm kahchim an wehsko ni‑wehgaj. \v 7 Nt wa am i gei jewedo. T wa ab hema si neo ni‑wui k hab kaij, ‘Saul, s‑wohom ap hig ni‑shoꞌigchud.’ \p \v 8 “Kuni si has elid ch hab kaij, ‘Dohp wud ch ab neok?’ \p “K hab hahawa ep kaij, ‘Dani ahni Jesus map ha shoꞌigchud g ni‑ihmdam.’ \v 9 K hegam mo am ni‑wehmaj hi wa neid hegai geꞌe tonlig ch wabshaba pi amichud g neꞌoki. \p \v 10 “Ni ab hahawa kakke, ‘Shahnt wo ni‑juh, ni‑kownalig?’ \p “K wa hab kaij, ‘Ab g i wamig k am him k am i wahki Damascus ch ed. T am hahawa hema wo m‑ahgi mapt haschu am hab wo chum wuad.’ \p \v 11 “Tki eda pi ni‑nenich heg hekaj mat wa am si s‑masma ton. T wa am wabsh i ni‑wanim hegam mo am ni‑wehmaj k ged hu ni‑uꞌapa Damascus t am. \p \v 12 “Kuki wa am hema kih g oꞌodham ch hab chehgig Ananias ch ab si ihm g Jiosh ch ep am si oid g chehanig. K ab si has elid g t‑wehm oꞌodham amai Damascus t am. \v 13 Heg at wa am jiwia ni‑wui k ab kehk ch hab kaij, ‘Ni‑nawoj Saul, ab g behꞌi g e‑nentalig!’ Nt ha hekaj s‑ap haꞌichu neid k ab si i nei. \p \v 14 “K wa hab kaij ab ni‑wui, ‘Neh, am antsh wo m‑ahgi matsh ahpi am i m‑kei g Jiosh mapt wo s‑mahchk g tatchuij ch wo nei g si s‑apꞌekam Kehshaj k wo kah mat am hejel wo m‑ahgi g haꞌichu e‑ahga. K d waꞌi ihda Jiosh mo an uꞌukch g t‑shohshonbad. \v 15 K hab d elidaj mapt d wo hema hegamk mapt am wo si i wohokamch g Jesus k am wo i ha ahgi g hemajkam mapt haschu i neid k haschu i kah. \v 16 Pt ha hekaj wo i e nakog k wo e pahl wako ab ihmadch g Jesus. T heg gam hu hab wo i juh g pi ap m‑chuꞌijig.’ Neh, bo ni‑ahg. \s1 Matsh g Paul am i e kei mat wo ha mihshmad g gawul mahs hemajkam \p \v 17 “Nt wa am hab juniok ab i hih Jerusalem wui k am hu hebai am ni‑hoꞌigeꞌidahun geꞌe cheopi ch ed. T wa am haha wabsh ni‑nena ed haꞌichu hab e juh \v 18 mani neid g Jesus. K hab kaij ab ni‑wui, ‘Ia g ha hekaj dagito g Jerusalem k hihm ab amjed nat pi g m‑wehm oꞌodham iia pi ab hu wo kaiha g haꞌichu m‑ahga ab ni‑amjed.’ \p \v 19 “Ni hab kaij, ‘Tp hems wo wa ni‑kaiha, ni‑kownalig, no pi s‑ap s‑mahch mani d ahni mani wa an wahkhim ha eda g ha‑chechopi ch an ha uꞌud ch ha gewittan hegam mo ab m‑ihm. \v 20 Kuni wa am ha wehmaj ch am nuhkud g ha‑wehschuga hegam mat mua hegai Steven mat am si s‑mahch k ah ab m‑amjed.’ \p \v 21 “K wabshaba hab kaij g Jesus ab ni‑wui, ‘Am g wa hihm nant pi am i m‑kei mapt am mehk wo hih ha wui g nahnko mahs hemajkam.’ ” Neh, bo kaij g Paul. \p \v 22 K wa ab hi wa s‑ap kaiham idam hemajkam. T wabshaba am hab wabsh chum chei ihda matsh g Jesus am i kei matsh am wo hih ha wui g nahnko mahs hemajkam. T am ha hekaj i hihinkiad si s‑kaidam k hab kaij, “Muꞌawo! Muꞌawo! Pi o an hu hab chum chuꞌig mas in d wo doakamk.” \v 23 K si hihnk ch ab si shahmud g e‑wepschuga ch g jewed shashkum ch am uhgk si nenꞌeichud nat pi am i si babgat. \p \v 24 T g shondal ha‑geꞌejig am hahawa ha cheha g e‑shondalig mat gam hu wo i wahki g Paul shondal ha‑kih ed. T am i wahki. T am ha cheha mat wo gewitta am hugkam mat am wo ha ahgi mat has e juh mo hekaj si hihnkoid g Tutuligo. \p \v 25 T an wulsh mat wo chum gewitta. K am hema kehk g shondal ha geꞌejig. K ab wui hab kaij g Paul, “Ab ani uꞌukch g ni‑shel hab masma mo g Rome t am oꞌodham. K heg hekaj pi hab chum mahs mams wo ni‑gewitta pi koi ni‑lodaidk.” \p \v 26 T heg am i kah ihda k am wui hih g si uhgk shondal ha‑geꞌejig k ab kakke ch hab kaij, “Nap s‑mahch maptki has wo chum chuꞌi? Ihda oꞌodham oki ab uꞌukch g e‑shel hab masma mo g Rome t am oꞌodham.” \p \v 27 T am hahawa hih g si uhgchu shondal ha‑geꞌejig am Paul wui k ab kakke ch hab kaij, “Am g ni‑ahgid. Nap ab uꞌukch g e‑shel hab masma mo g Rome t am oꞌodham?” \p Sh hab kaij g Paul, “Heuꞌu.” \p \v 28 K hab hahawa kaij g ha‑geꞌejig, “A pt has hig masma ab bei g e‑shel. Ahni ant hi ab bei muꞌi lial ha namkid.” \p K hab kaij g Paul, “Ni wabshaba ahni ab uꞌukch g ni‑shel mani ab d ha amjedkam hegam mo uꞌukch g e‑shel.” \p \v 29 T ga hu taꞌi si i gegokiwua hegam mo an wulshch g Paul mat wo chum gewitta. T g shondal ha‑geꞌejig ep si e tods nat pi ha cheha mat hab wo juh. \s1 Mamtsh am uꞌapa g Paul e jehnigiddam ha wui \p \v 30 Am baꞌich d i tash, tsh g shondal ha‑geꞌejig am i ha cheha g uꞌugchu papal mat am wo i ha hemapai g e jehnigiddam nash pi s‑mahchimk mo haschu ab abchud g Paul. T g shondaligaj gam wulꞌo g e hukshchim wainomi ab ab g Paul k am i be k am i kei ha wui. \c 23 \p \v 1 K g Paul ab si ha neid g e jehnitiddam ch hab kaij, “Ni‑hajuni, chum ani hekid si ni‑nakog mant am hab wo waꞌi junihid g s‑apꞌekam ch hab pi wo shaꞌi haꞌichukaj si has ni‑elidad am tahgio g Jiosh ia i himdam tashkaj.” \v 2 Kut hegai uhgchu pahl mash hab chehgig Ananias am ha cheha hegam mo an miabidch gegok mat ab wo si shonihi g Paul chinij ab. T ab shonihi. \p \v 3 K hab kaij g Paul, “Jiosh at hemho ab wo wa uhpam i nodagi ihda am m‑wui ahpi map s‑chu iattomk. Ab ap dak ch ni‑lodait g t‑chehanigkaj ch eda ep melchkwuhim g t‑chehanig map ab ha chehani mat ab wo ni‑shonihi.” \p \v 4 K hab kaij hegam mo an miabidch gegok g Paul, “S‑koꞌokam ap has ahg g uhgchu pahl.” \p \v 5 K hab kaij g Paul, “Ni‑hajuni, mant hems wo s‑mahchk mokis d uhgchu pahl, nt pi hab wo shaꞌi chei, no pi hab chuꞌig g Jiosh oꞌohana: \q1 Pi g am wo shaꞌi pi ap has ahgad g e‑geꞌejig.” \rq Exodus 22:28 \rq* \p \v 6 K hegam e jehnigiddam haꞌi d Sajusi ch haꞌi ep d Palasi. T id am i s‑mai g Paul k am si s‑kaidam neok ha wui ch hab kaij, “Ni‑hajuni, ahni ani d Palasi ch d ha amjedkam g Palasi ch ha wepo s‑wohochud mat g koꞌi ep wo i wuwha ab hihaꞌini t amjed. Kum heg hekaj ni‑lodait.” \v 7 T id am i kah g e jehnigiddam k am ha hekaj aꞌai e neꞌowin k pi ab hu i e wehmt. \v 8 Hegam mo d Sajusi o pi ab hu wohochud mat g koꞌi wo i wuwha ab hihaꞌini t amjed ch ep pi wohochud mo an haꞌichug g anghil o g kokꞌoi. K wabshaba g Palasi wehs s‑wohochud ihda. \p \v 9 T am hahawa i si e gewkai g ha‑hihinki. T am haꞌi gegokiwua hegam mo d chehanig hudawogam ch d Palasi k am si s‑gewkam ha shohbid k hab kaij, “Pi att haꞌichu shaꞌi cheh mas pi ap hab juh ihda oꞌodham. Tp hems wa woho g anghil am wehmaj neo.” \p \v 10 T am baꞌich i si e gewkai g ha‑neꞌowina. Kum hab e ahg mat am hu wo wantsh g Paul. K g shondal ha‑geꞌejig am hahawa ha chehani g e‑shondalig mat am wo ha wohppoꞌi. Kut am hihim k be k ged i bei e‑kih wui. \p \v 11 Sh am baꞌich d i hudunk, tsh am i e chehgi g Jesus Paul wui k hab kaij, “Ia ap si s‑mahch ch am ahgahim haꞌichu ab ni‑amjed. Kuni am i m‑gewkemhun mapt hab wo wa masma hab e juh am Rome t am.” \s1 Matsh g Paul wehm oꞌodham wo s‑muꞌam \p \v 12 K am baꞌich d i tash wabsh i siꞌalim, tsh am haꞌi e hemapai g Tutuligo k am chum Jiosh tahgio aꞌai si e ahgid mat pi haꞌichu wo hug k hoꞌip mua g Paul. \v 13 Kush i baꞌiwechkim giꞌikko wehst‑mahm idam matsh hab masma e apꞌech. \v 14 Tsh am hahawa hihi ha wui g uꞌugchu papal ch geꞌeged ch hab kaij, “Matt am Jiosh tahgio aꞌai si t‑ahgi matt pi haꞌichu wo hug k hoꞌip mua hegai Paul. \v 15 Kumt ahpim g e jehnigiddam ha wehm am wo ahgi g shondal ha‑geꞌejig mat ab wo i bek g Paul em‑wui. Kumt hab wo e wuad mam baꞌich haꞌichu s‑mahchimk ab amjed. Kutt ahchim wo t‑nahtokchid matt wo mua mat koi ia hu wo jiwia em‑wui.” \p \v 16 Tsh wabshaba g Paul cheoj maꞌi am i kah ihda k am him k am i wah shondal ha‑kih ed k am ahgid g Paul. \v 17 Tsh heg am hema wai g shondal ha‑geꞌejig k hab kaij ab wui, “Am g behꞌi ihda wechij oꞌodham am si uhgchu shondal ha‑geꞌejig wui, matsh wo haꞌichu ahgi.” \p \v 18 Tsh wa woho am i bei wui k hab kaij, “Ihda wechij oꞌodham at ia jiwia k am nei hegai Paul mo ia e kuhpch. T heg am ni‑waid k hab ni‑ahg mant ab wo i bei m‑wui matsh wo haꞌichu m‑ahgi.” \p \v 19 Tsh g si uhgchu ha‑geꞌejig ab bei nowij an k gam hu hekelko i wanimed k ab kakke, “Shahchu apt wo ni‑ahgi?” \p \v 20 K hab kaij, “Ni‑wehm oꞌodham at am i e apꞌech matsh siꞌalim ab wo m‑tai mamt am wo i bei g Paul e jehnigiddam ha wui hab wabsh s‑e junimk mat am baꞌich haꞌichu wo i s‑mai ab amjed. \v 21 Pt wabshaba pi ab hu wo ha kaiha. Giꞌikko wehst‑mahm i baꞌiwechkim chechoj atsh am wo e eꞌestok ch wo kihshad nat pi am chum Jiosh tahgio aꞌai si e ahgi matsh pi haꞌichu wo hug k hoꞌip mua g Paul. K hemuch e nahtokch mat am hab wo e juh ch wabsh nenida mapt has wo e juh.” \p \v 22 Sh hab kaij g si ha‑uhgchuga, “Pi g am hedai shaꞌi ahgid hegai mapt haschu ia ni‑ahgi.” Tsh gam hu hahawa hih g Paul maꞌi. \s1 Mamtsh gam hu bek g Paul Cesaria wui \p \v 23 Tsh g si uhgchu shondal ha‑geꞌejig gohk am ha wai g ha‑geꞌegeꞌejig k hab kaij, “Am g wo haꞌi i ha gawulkad gohk siant shondal ch wewaꞌakko wehst‑mahm ehp mo g kakawyu ha chehchej ch gohk siant ehp mo s‑e mahch ab is‑pahyo t ab. Kut hegam wo e nahtok ch wo hihi mat d wo i humukt ohlak chuhug am Cesaria kihhim wui. \v 24 Kumt am haꞌi wo i ha apꞌech g kakawyu mat g Paul wo hekaj. Mt am s‑ap wo i be k am wo uꞌapa heg wui geꞌe kownal mo d Felix.” \v 25 Neh, bash kaij ch am hahawa oꞌohani hegai uhgchu kownal ihda: \p \v 26 “Ab g i s‑ni‑hoꞌigeꞌid ahpi uhgchu ni‑kownalig Felix. Am ant wo m‑oꞌohani ahni mani d Claudius Lysius \v 27 nat pi g geꞌe haꞌichu has e juh. Tutuligo at am wabsh hema si be k chum alo mua. Kunt s‑mai mo ihda ab uꞌukch g e‑shel hab masma mo g Rome t am kihkam. Kutt hekaj g ni‑shondalig ha wehm am doꞌibia. \v 28 Nt amjed am i bei Tutuligo e jehnigiddam ha wui s‑mahchimk hegai mam haschu ab abchud. \v 29 Kuki wabshaba pi am hu d shai hegai mas hekaj wo e muhkid o wo e kuhpach. Heg amki ab waꞌi abchud mat g hejel ha‑chehanig melchkwua. \v 30 Sh am hahawa haꞌi e nakog idam Tutuligo matsh wo mua. Kunt am ha hekaj ha cheha g ni‑shondalig mat ab m‑wui wo bei. Kuni hab ha ahg hegam mo ab haꞌichu abchud mat ahpi m‑wui wo gagda. Neh, id o wud waꞌi.” \p \v 31 Tsh am hab e juh g shondal hegai mam haschu ab i ha chehani k am i bei g Paul chuhug ch ed k am uꞌapa Antipatris kihhim t am. \v 32 Sh am baꞌich d i tash, tsh hegam shondal mo wabsh e‑tahtadkaj hihim gam hu uhpam hihi Jerusalem wui. \v 33 Tsh hegam mo shoshoigakch am i bei Cesaria wui k am dada k am i mah g kownal g oꞌohana k ab wui hahawa i dagito g Paul. \p \v 34 Tsh g kownal am neꞌokchul hegai oꞌohana k ab kakke g Paul mas haschu jewed amjed. Sh heg am ahgid mo ab Cilicia jewed amjed. \v 35 Sh hab kaij ab wui, “M ant wo wa m‑nei mat hekid wo dada hegam mo ab haꞌichu m‑abchud.” Sh g shondaligaj am hahawa nuhkud kownal kih ed. \c 24 \s1 Matsh am dada hegam mash ab haꞌichu abchud g Paul \p \v 1 K am d i hetasp tash, t am hih hegai si uhgchu pahl mo hab chehgig Ananias. T g Tutuligo ha‑geꞌegedga am haꞌi oi. T heg ep ha oi mo d chehanig ab s‑chu amichuddam ch hab chehgig Tertullus. T wehs idam am i dada kownal wui k am gagda g Paul. \v 2 T am wai g Paul. T ihda s‑chu amichuddam am hahawa i ahgahi hegai mam haschu ab abchud g Paul hab kaijch: \p “Uhgchu kownal Felix, si ap s‑e mahch ch t‑wanimed ch muꞌi haꞌichu am hab junihim mo d t‑apꞌedag iia t‑jewedga ed. Kuch heg hekaj s‑dodolim kihdag \v 3 ch si s‑ap t‑tahtk chum hekid ch wabsh chum hebai ch ab si s‑m‑hoꞌigeꞌelid. \v 4 Kuni hi wa chum pi hohhoꞌid mant tash an wo m‑uꞌukch ch hekaj ab si i m‑tahni mapt ab wo si s‑t‑hoꞌigeꞌelid k am heꞌes wo i kaiha ihda al shopol haꞌichu t‑ahga. \p \v 5 “Am att cheh ihda oꞌodham. Kuki wa wehsko shaꞌi si ha kudut g t‑wehm oꞌodham ch am i ha chuꞌamun mat wo cheggia g kownal ch pi apko ha wanimed mat ab wo i hema s‑wohoch mo pi d wohokam ch ab Nazareth t amjed. \v 6 Kutt am cheh mat ep chum uamhu g geꞌe cheopi ab Jerusalem t ab. Kutt hekaj an bei matt wo lodai g t‑chehanigkaj. \v 7 T wabshaba g shondal ha‑geꞌejig Lysias am i wahk k si s‑bagam am t‑wohppoꞌid \v 8 k ha cheha mat ia haꞌab wo i e bei m‑wui. Kutsh hegam mo ab haꞌichu abchud ab m‑wui wo gagda. Pt hems ab wo haꞌichu kakke ihda oꞌodham k wo s‑mai ab amjed wehs haꞌichu mach haschu ab i abchud.” \v 9 Neh, bo kaij. T wehsijj am wohokamch hegam Tutuligo mat am e nam. \s1 Matsh am hejel e wehhejed neo g Paul ha wui am kaichudch g Felix. \p \v 10 T ab i ai g Paul. T g kownal ab ahgi mat am wo neo. K hab kaij: \p “Tash ap ia d kownal ch ha lodait g t‑wehm oꞌodham. Ni heg hekaj si s‑ap ni‑tahtk mant am wo hejel ni‑wehhejed neo m‑tahgio. \v 11 M apt wo i hoan k wo wohokamch mo pi woho g haꞌichu ha‑ahga idam. \p “Do wabsh i gamai gohk tash mant am hih Jerusalem wui hab ahgk mant ab wo ihm g Jiosh. \v 12 Kunt pi woho shaꞌi hedai kamꞌo am geꞌe cheopi ch ed k pi woho shaꞌi am ha kudu g hemajkam amai o hebai i am Jerusalem ch ed. \v 13 Pi at wo shaꞌi e nako mas wo wohokamch hegai mo haschu ab i ni‑abchud no pi pi woho. \p \v 14 “M o hi wa woho mani ab ihm g Jiosh am oidch ihda himdag mo idam hab elid mo pi d wohokam. K eda d waꞌi Jiosh mani ab ihm ch d ha‑Jioshga g t‑shohshon. Kuni wehs ab s‑wohog elid g t‑chehanig ch hegai mat g kekelibad Jiosh haꞌichu i tashogiddam an oꞌoha. \v 15 Ni‑wehm oꞌodham o s‑wohochud mat g Jiosh ab wo i ha wuwhas g koꞌi muhkig t amjed k ab wo i ha gawulkai g s‑apꞌekam k gam hu wo i ha gawulkai g pi apꞌekam. Ni ahni hab waꞌap s‑wohochud ihda \v 16 ch hekaj chum hekid am si ni‑nakog mant am hab wo waꞌi junihid g s‑apꞌekam ch hab pi wo shaꞌi haꞌichukaj si ni‑el am tahgio g Jiosh ch am ha tahgio g hemajkam. \p \v 17 “Tash ani gam hu oimmed am ha oidk g gawul mahs hemajkam ch pi ab hu haꞌichug Jerusalem t ab. T hegam gawul mahs hemajkam ab i toꞌahi g lial k am ni‑nuhkudach mant am wo i ha uꞌi g ni‑wehm oꞌodham ab Jerusalem t ab. Nt heg ab ha mah am jiwiak k am hahawa i ni‑dagito Jiosh wui k ab ihm ch am hab wua g iagchulida geꞌe cheopi ch ed. \v 18 K pi shaꞌi muꞌi ni‑wehmaj. Kuni pi d shaꞌi ahni manis am i shonwua g kudutadag. \v 19 K wabshaba d hegam mat am ni‑chehg k am i shonwua g kudutadag k d ni‑wehm oꞌodham ch ab dada Asia jewed t amjed. T ia wo chum uꞌapa m‑wui hegai mo haschu ab ni‑abchud k wabshaba pi ia hu dada. \v 20 T idam m ia gegok am wo chum ah matp woho cheh g pi ap chuꞌijig ab ni‑ab mant wa am i kekiwua ha wui g e jehnigiddam. \v 21 Ahni ant wo em‑ahgi mani wa hab kaij, ‘Ia am ni‑lodait id i tashkaj heg hekaj mani ab s‑wohochud mat g koꞌi uhpam wo i wuwha ab muhkig amjed.’ Naꞌas id pi hohhoꞌid.” Neh, bo kaij g Paul. \p \v 22 Felix o si s‑ap s‑mahch ihda Jesus himdag. Kut am i haꞌasa neo g Paul. T g Felix am i kuhgi g haꞌichu kaihama hab kaijch, “M ant wo wa i apch ihda mat hekid wo i jiwia g Lysias ab Jerusalem t amjed.” \v 23 Neh, bo kaij ch am hahawa cheha g shondal ha‑geꞌejig mat am wabsh wo i uꞌukchid g Paul ch wabshaba hi wo wa hiwgidad matp hems am wo neidad g naipijjuj ch am wo haꞌichukaj i wehmtad. \s1 Matsh g Felix am ep kaiha g Paul g e‑wehm kihkam wehm. \p \v 24 K g felix wehm kihkam d Tuhligo ch hab chehgig Drusilla. Sh idam ab s‑kaimk g Paul. Tsh g Felix am ha cheha mamt am wo i wahki g Paul. Sh heg am ha ahgid am jiwiak mamt ab wo i chum s‑wohoch g Jesus Christ. Sh am hugkam wabsh s‑ap kaiham idam. \v 25 Sh am hahawa i ha ahgidahim mat am wo i e dagito s‑apꞌekam wui k pi am hu hab wo junihid g pi apꞌekam no pi e aihim mat g Jiosh gam hu wo i ha gawulkai g pi apꞌekam hemajkam. Tsh g Felix si s‑ehbenid k hab kaij, “Oi g gam hu hihm. M ant wo wa ep i m‑wai mat hekid am wo s‑ni‑apꞌek.” \v 26 K eda hab chum em‑ahg mat g Paul wo haꞌi namkid g lial mat wo dagito ch heg hekaj muꞌikko ab i wappaid mat am wo wehmaj neo. \p \v 27 Kut am i e baꞌiwich g gohk ahidag. T am hema ep dahiwua g kownal Felix kehkud ed k hab chehgig Porcius Festus. T wa eda g Felix pi shaꞌi dagito g Paul no pi si tatchua mat si s‑ap ab wo i nei g Tutuligo. \c 25 \s1 Matsh g Paul ab wo i gei si geꞌe kownal wui \p \v 1 Sh am d i waik tash amjed mat am i dahiwua g Festus Cesaria t am, tsh gam hu hih Jerusalem wui. \v 2-3 Tsh ab wui i hihi g uꞌugchu papal ch geꞌeged hemajkam k am ahgid hegai mo haschu ab i chum abchud g Paul ch ab si tahni mat ab wo i bei Jerusalem wui. Kush eda idam am heki hu e aꞌaga mat wo mua g Paul mat ab wo uꞌad. \p \v 4 Sh hab kaij g Festus, “Am o d wabsh kia lihso Cesaria t am. Nt eda hemuch am uhpam wo hih. \v 5 Kumt am haꞌi wo ni‑oid k am wo ah mam haschu ab abchud.” \p \v 6 K am dakahim g Festus am hu i hemako domig k gam hu hahawa hih Cesaria wui. T hegam geꞌeged hemajkam gam hu ep hihi. \p Baꞌich i tash at am i dahiwua g Festus lodaita kih ch ed k am ha chehani mat am wo i wahki g Paul. \v 7 T am i wahki. T an wehgaj gegokiwua k ab ha hekaj si pi ap haꞌichu abchud ch wabshaba pi e nako mas wo wohokamch ihda. \p \v 8 T g Paul am e wehhejed neok k hab kaij, “Pi ant haꞌichu shaꞌi pi ap hab juh manis melchkwua g t‑chehanig ahchim Tutuligo k pi shaꞌi uamhu g geꞌe cheopi k pi ab hu shaꞌi wui kehk g kownal.” \p \v 9 K hab kaij g Festus ab wui, “Pt hig am wo hih Jerusalem wui mant am haꞌab wo m‑lodai.” Bo kaij no pi hab elid mat wo s‑hohhoꞌi g Tutuligo. \p \v 10 K hab kaij g Paul, “Ia ani kehk kownal lodaita kih ed mant ia haꞌab wo chum ni‑lodaitach. Am ap wa si s‑mahch mant pi haꞌichu am hu hab shaꞌi juh mas pi apꞌe am ha wui g ni‑wehm oꞌodham. \v 11 Pi ant ab hu wo em‑tai mams wabsh wo ni‑dagito matp hab wo sha mahsk mant mul g chehanig. M o wa s‑apꞌe mamt wabsh wo ni‑muhkid mantp am hugkam mul. K wabshaba pi woho hegai mo ab ni‑abchud. T heg hekaj pi hedai wo e nako mas ab wo i ni‑dagito ha wui. Ab ant wui wo i gei g si uhgchu kownal.” Neh, bo kaij g Paul. \p \v 12 K eda am dadha hegam mo am haꞌichu i shelamid ch am aꞌaga ihda. K g Festus ab ha kahk ch hab hahawa kaij ab Paul wui, “Neh, pt hemho wa am wo e uꞌapa si uhgchu kownal wui napt pi ab wui i gei.” \s1 Matsh g Agrippa ch Bernice am kaiha g Paul \p \v 13 K am hu hebai hema d kownal ch hab chehgig Agrippa. Sh g uwi wehngaj hab chehgig Bernice. Tsh idam am chehgio g Festus noki pi s‑ap ab i neid. \p \v 14 Sh am heꞌekia i tash amjed, sh am ha ahgid g Festus ab amjed g Paul ch hab kaij, “Ia o hema kuhpi g oꞌodham ch hab chehgig Paul. T g Felix pi i wuhshad. \v 15 Kunt wa am hih Jerusalem wui k am ha nei g Tutuligo uꞌugchu papal ch geꞌeged. K hegam ab haꞌichu abchud ihda lihso ch ab ni‑chehani mant wo mua. \v 16 Ni wabshaba am ha ahgid mo pi hab mahs g t‑kownalig chehanig. T hemho wa wehpeg am wo i e hudaw g lihso ha wehm hegam mo ab haꞌichu abchud k am wo neo e wehhejed. T g kownal ab haha wo mah g namkidadgaj. \p \v 17 “T wa woho i dada hegam Tutuligo ha wanimeddam. Nt am ha hekaj dahiwua kownal daikud ed mant wo ha kaiha. Kumt ab i wahki g lihso. \v 18 T am gegokiwua hegam mo ab haꞌichu chum abchud. Kuni hab ni‑ahg matp hems geꞌe haꞌichu ab wo abch ab t‑chehanig amjed. \v 19 K wabshaba ab wabsh e‑himdag amjed ab haꞌichu neꞌowin ch heg amjed ehp oꞌodham mash hab chehgig Jesus ch atsh heki hu muh. K eda g Paul hab kaij mat uhpam e chegito. \p \v 20 “Nt am wabsh i pi ni‑amich mant has masma si tasho haꞌichu wo s‑mai ab amjed k heg hekaj ab kakke g Paul mas wo s‑hohhoꞌi mat am uhpam wo hih Jerusalem wui k ab haꞌab wo e lodaitach. \v 21 K wabshaba ab t‑ahgid g Paul mat ab wo i gei si geꞌe kownal wui mat heg am wo mamche hegai mo haschu ab i abchud. Nt wa woho am ha cheha g shondal mat wo si nuhkud k ab wo ai mat am wo e uꞌapa si geꞌe kownal wui.” \v 22 Kush hab kaij g Agrippa am Festus wui, “Ahni ani hab waꞌap chum s‑kaimk ihda oꞌodham.” \p Sh hab kaij g Festus, “Pt wo wa kah siꞌalim.” \p \v 23 K am baꞌich d i tash, t hab masma i ha wahpki g Festus mo d si s‑has hahaꞌichu idam Agrippa ch Bernice. K hegam ep ha wehmaj mo d si uꞌugchu shondal ha‑geꞌegeꞌejig ch hegam mo d si s‑has hahaꞌichu heg eda kihhim. Kumt am i wahki g Paul. \v 24 K g Festus hab hahawa kaij: \p “Ahpi Agrippa map d kownal ch ahpim s‑has hahaꞌichu oꞌodham, m ia kehk em‑wui ihda oꞌodham. K g Tutuligo iia kch ab Jerusalem t ab ab haꞌichu abchud ab ni‑wui ch am si e gewpkad mat hemho wa wo e mua. \v 25 Nt wabshaba pi shaꞌi cheh g chuꞌijigaj mas heg hekaj wo e muhkid. \p “K heg wa hejel hab kaij mat ab wo i gei si geꞌe kownal wui. T hekaj hemho wa am hab wo e juh. \v 26-27 Ni wabshaba pi ni‑amichud mant haschu am wo oꞌohani g si geꞌe kownal ab amjed. K pi hab chum mahs mas am wo e uꞌapa g lihso pi am hu tasho ahgk mas haschu d chuꞌijigaj. Nt heg hekaj ia uꞌapa em‑wui mamt am wo i kaiha, wahm ahpi Agrippa map d kownal. Ntp hems haha wo s‑mai ab em‑amjed mant haschu am wo oꞌoha.” \c 26 \s1 Matsh am e wehhejed neo g Paul am wui g Agrippa \p \v 1 K hab kaij g Agrippa ab wui g Paul, “B ant m‑mah g apꞌedag mapt am hejel e wehhejed wo neo.” T ab ha baꞌich i kekiwua g Paul k am e wehhejed neok \v 2-3 k hab kaij: \p “Agrippa map d kownal, ahpi ap s‑mahch g t‑himdag ch haꞌichu pi t‑apꞌedag ahchim Tutuligo. Ni heg hekaj si s‑ap ni‑tahtk mant ab m‑wui wo neo id i tashkaj ab amjed hegai mo haschu ab chum ni‑abchud g ni‑wehm oꞌodham. Kuni ab i m‑kakke mapt ab wo si i ni‑kaiham k ab wabsh wo i ni‑bahbgi. \p \v 4 “S‑mahch o g ni‑wehm oꞌodham mani has i masma ga hu i amjed mani d wabsh kia si ali nani pi wa eda am wabsh i kih ni‑jewedga ed ab Jerusalem t ab. \v 5 Dani Palasi wohochuddam. K g ni‑wehm oꞌodham s‑mahch mani am si s‑gewkam oid g t‑himdag. \v 6 Ia ani kehk ch wo ni‑lodai nani pi ab s‑wohochud mat g Jiosh woho hab wo juh hegai mat haschu am ha ahgi g t‑shohshonbad. \v 7-8 Bo ha ahg mat uhpam wo i ha wuwhas g koꞌi ab muhkig t amjed. Id o chum s‑wohochud g ni‑wehm oꞌodham ch eda s‑ni‑lodaitamk nani pi s‑wohochud mat hab i juh. \p \v 9 “Bani wa wa elid mant am wo si i ni‑nakog k wo shohbi g himdaj hegai Jesus mo ab Nazareth t amjed. \v 10 Ni wa wa woho am hab chum ni‑junihim amai Jerusalem t am. T wa g uꞌugchu papal ab i ni‑mah g ni‑apꞌedag. Kunid muꞌi ha kuh hegam mo ab s‑wohochud hegai himdag k ha wehm apꞌech g e jehnigiddam mamt wo ha kokda. \v 11 Kunt wa muꞌikko am apꞌech mamt wo ha shoꞌigch an i aꞌai ha‑chechopi ed k am chum ha chehani mat hab wo chei mo pi apꞌe hegai Jesus. Kunid wa shaꞌi si s‑ha kehꞌid ch am i ni‑nako mant am i wah gawul jewed kihhim ch ed mant wo ha shoꞌigch amai. \s1 Matsh am ep ah matsh has masma gawul juh g e‑chegitoidag ab amjed g Jesus \p \v 12 “Kunid wa ab si ha tai g uꞌugchu papal g ni‑apꞌedag k am hih Damascus wui heg wa si hekaj mant wo ha kuh hegam mo s‑wohochud mo hegai Jesus d Jiosh si Kehsha. \p \v 13 “Pegih neh, ahpi si s‑has haꞌichu, am achd hihim wohg ch ed am hu i dahm juhk. Kud am hab e juh mat am baꞌich i s‑mahs ton mo g tash tonlig an t‑wehgaj. \v 14 Kutt wehsijj i shul am jewedo. \p “Kunid ahni kah mad ab hema neok ni‑wui g ni‑neꞌokikaj ch hab kaij, ‘Saul, s‑wohom ap hig chum ni‑shoꞌigchud ch wabshaba hejel s‑koꞌokam has e wua.’ \p \v 15 “Kunid si has elid ch hab kaij, ‘Dohp wud ch ab neok?’ \p “Kud hab hahawa ep kaij, ‘Dani ahni Jesus map ha shoꞌigchud hegam mo ab si ni‑ihm. \v 16 Ab g i wamig k kekiwua. Ia ant i ni‑chehgi m‑wui mant am wo i m‑kei mapt d wo ni‑pionagk. Kupt am wo ha ahgi g hemajkam ihda map neid ch kah. Kunt am haꞌichu ep wo m‑chehgi imhab i baꞌich. Pt heg am ep wo ha ahgi. \v 17 Nt wo m‑doꞌibia ab ha amjed g m‑wehm oꞌodham. Kupt am wo ahgahid g haꞌichu ni‑ahga am ha wui g gawul mahs hemajkam. Nt am ep wo m‑nuhkud k wo m‑doꞌibia ab ha amjed. \v 18 Kupt am wo i ha tashogi mo pi am hu ni‑tatchui oidch hab e junihim ch am wabsh jiawul tatchui oidch hab e junihim. T ab wo m‑kaiham k ab wo i e dagito ni‑wui. Nt hekaj gam hu hab wo i juh g pi ap ha‑chuꞌijig k hab wo ha juh mat d wo ni‑hemajkamgak.’ Neh, bo kaij g Jesus ab ni‑wui. \s1 Mash am ahg g e‑chikpan mo am hab junidahim g Jesus \p \v 19 “Pegih neh, Agrippa map d kownal, bad wa masma am i e chehgi ni‑wui hegai mo d si geꞌe kownal am wehs haꞌichu dahm k hab wa masma ni‑cheha. Kunt ahni ab wohog elid \v 20 k am ha hekaj i ahgahi Damascus t am g haꞌichu ahgaj k amjed am ahgahi Jerusalem t am ch wehsko Judea chekshani ch ed. K am hahawa ni‑tashogid g Jiosh mant am ha wui wo hih g nahnko mahs hemajkam. Ni am muꞌikpa ha ahgidahim mat gam hu wo s‑ohhod g pi ap e‑chegitoi k ab wo i e nohnogi Jiosh wui k amjed hab wo junihid g s‑apꞌekam. \v 21 Neh, k d ihda mad heg hekaj an ni‑bei g ni‑wehm oꞌodham am geꞌe cheopi ch ed k chum alo ni‑mua. \v 22 K wabshaba iaꞌi himdam g Jiosh am ni‑wehmaj ch ni‑nuhkud. Ni heg hekaj ia kehk ch am si tasho em‑ahgid ahpim mam d s‑has hahaꞌichu mani haschu am ep ha ahgid g shoꞌig hemajkam. K ihda haꞌichu ni‑ahga d waꞌi hegai mo haschu g Mosesbad ch hegam kekelibad Jiosh haꞌichu i tashogiddam am heki hu ahgahim mat am hab wo e juh. \v 23 Sh idam am ahg matsh wa g Jiosh si Kehsha wo e shoꞌigchud k wo e muhkid k uhpam wo i wuhsh ab muhkig t amjed k id hekaj wo kuhpiꞌo g doꞌibiadag am ha wehhejed g Tutuligo ch nahnko mahs hemajkam.” \p \v 24 Neh, bo wa masma hejel e wehhejed neok g Paul. K g Festus ab si s‑kaidam hab kaij, “Ahpi aptki wabsh e lohgoch, Paul. Haꞌichu m‑mahchig atki wabsh m‑lohgoch.” \p \v 25 K hab kaij g Paul, “Pi ant shaꞌi ni‑lohgoch, si s‑has haꞌichu Festus. Hegai mani haschu hab ahg d si wohokam \v 26 ch am wabsh si tasho hab e junihim t‑shahgid. K g Agrippa wehs s‑mahch. \v 27 Agrippa map d kownal, m ap wa s‑ha wohochud g Jiosh haꞌichu i tashogiddam.” \p \v 28 K hab kaij g Agrippa ab wui g Paul, “Nap hab elid mapt ha hekaj wabsh s‑pehegi wo i ni‑nodagi id wui Jesus himdag?” \p \v 29 K g Paul hab kaij, “Chum anis ha hekaj o gam hu baꞌich. K wabshaba g ni‑hoꞌigeꞌidahuna am Jiosh wui d ihda mamt wehsijj ahpim mam am ni‑kaiham id tashkaj hems ab wo s‑wohochud k hab wo chuꞌigk mani ahni ch wabsh hi wo wa pi e wupulshch g e hukshchim wainomikaj.” \p \v 30 T am hahawa wehs i gegokiwua \v 31 k ab aꞌai e wui hab kaij am hihimadch, “Pi atki haꞌichu has shaꞌi juh ihda oꞌodham mat hekaj wo e muhkid o mas wo e kuhpach.” \p \v 32 K hab kaij g Agrippa ab wui g Festus, “T wo wa chum e dagito ihda mat hems pi ab hu wo e ah mat ab wo i gei si geꞌe kownal wui.” \c 27 \s1 Mamtsh am ui g Paul Rome wui \r An g neid g jewed oꞌohadag 907 \p \v 1 Mt am hahawa dagito g Paul ch haꞌi ep lilso shondal ha‑geꞌejig wui mat am wo i ha ui geꞌechu kownal wui. Id o hab chehgig Julius ch d ha‑geꞌejig hegam mo hab e aꞌaga Geꞌechu Kownal Shondalig. \p \v 2 K am hema daha g geꞌe wahlko ch atsh am gahi wo i wua Asia jewed wui. T g Julius g e‑shondalig ha wehm am ha ui g lilso k am i chehchsh heg ab wahlko. Nt ahni Luke ep ha oi. T heg ha oi Aristarcas mo ab d kihkam Thessalonica t ab am Macedonia jewed ch ed. Kutt am gahi i shul g ge shuhdagi. \p \v 3 Am baꞌich i tash, tt am dada Sidon kihhim t am. K eda g Julius s‑hoꞌigeꞌid g Paul ch hiwigi mat am wo him k wo ha nei g e‑naipijju mat hegam wo dagioꞌi. \p \v 4 Tt amjed am hahawa gahi ep i shul. K wabshaba g hewel ab si s‑gewkam med huduni tahgio t amjed ab t‑wui. Tt hekaj an bihbij Cyprus jewed wehgaj mat pi wo heb hu t‑wiꞌichkwua. \v 5 T am hebai i cheka. Tt am gahi i shul hegai ge shuhdagi mo an miabidch g Cilicia jewed ch Pamphylia jewed k ga hu dada mash ab d Myra kihhim am Lycia jewed ch ed. \v 6 T amai g shondal ha‑geꞌejig am hema ep cheh g geꞌe wahlko. Id ash ab Alexandria t amjed am Egypt jewed ch ed ch atsh gam hu wo gahi i gei Italy jewed wui. Kutt heg ab i chehchsh \v 7 k am gahi i shul. \p K wabshaba ab t‑wui hewed heꞌekia i tash. K hekaj wabsh s‑bahbagi him g wahlko ch am hu wa has masma ga hu jiwia Nidas kihhim t ab. T ab i t‑shohbi g hewel. Kutt hekaj inhab shaꞌal i t‑nohnogi wakolim tahgio ab wui hegai al jewed mo hab chehgig Crete. K an s‑muꞌukam i koa g jewed. K hab e aꞌaga Salmon Koa. \v 8 Kutt heg hugid an bihbij k am hu wa has masma ga hu dada mash hebai s‑ap dadhaiwup g wapalko. K ia amjed pi shaꞌi mehk hegai kihhim mo d Lasia. \p \v 9 Kuttki pi oi baꞌich hihim k ab wabsh ai mat wo si hewedad s‑hehpichꞌed. T hekaj wo s‑ta ehbidamak matt am gahi wo i shul. \p K g Paul am haꞌichu chum ha ahgid \v 10 ch hab kaij, “Nehꞌe! Bani masma neid matki wo s‑ta ehbidamak matt am gahi wo i shul iaꞌi amjed. T am hu wo e padch g wahlko ch hegai mo mohto. Kuttp hems ep wo haꞌi t‑koꞌij.” \p \v 11 T wabshaba g shondal ha‑geꞌejig ab si s‑ha wohoch g wahlko nuhkuddam ch enigakam k pi ab hu kaiha g Paul mo ab chum ha ahgid. \v 12 Pi o apkodag amai ha wehhejed g wapalko s‑hehpichꞌed. K heg hekaj muꞌijj hab kaij matt am gahi wo i shulig k wo chum si s‑ahim g Phoenix kihhim am Crete t am. Am o e shohbidch g shuhdagi toꞌotonk. K g wapalko am wabsh s‑ap dadhaiwup. \s1 Matsh g s‑gewk hewel am ha ai ge kahchki ch ed \p \v 13 Kut ab s‑bahbagi i meh g hewel wakolim tahgio amjed. K hab e ahg hegam mo himchud g wahlko mat am hab wo e juh mat has masma am e aꞌaga ch heg hekaj am wupulshpiꞌo g wahlko k am himch si miabidch g jewed hugidag. \v 14 T wabshaba ab haha wabsh s‑gewkam i meh g juhpin hewel ab jewed dahm amjed \v 15 k ab si s‑ta ehbidam wiꞌichkwua g t‑wahlko. Kut am i pi e nako mas wo moꞌoshk himch g wahlko ihda hewel. Kutt am wabsh i dagito k wabsh hiwigi g hewel mat am i t‑wiꞌichkwuhi. \v 16 K am hema al jewedag ch hab chehgig Cauda. K hi wa sha e shohbid matt an wecho bihbij. K eda am wabsh kia e chewaimed g al chum wahlko shuhdagi ch ed. Kutt am hahawa s‑hasigam i cheshaj. \v 17 T g chikpandam an hahawa si s‑wihnam wupulsh g geꞌe wahlko mat pi wo e padch. Am attp hems wo t‑wiꞌichkwua jewed wui. T g wahlko am hu wo e hiash hia ch ed. T heg hekaj g chikpandam ab i huhuds hegai lohna mo hekaj himchud g wahlko k wabsh hiwigi mat g hewel am i t‑wiꞌichkwuhi. \v 18 T ihda shaꞌi si s‑gewk hewel pi shaꞌi haꞌasa. K am baꞌich d i tash. T gam hu i shul hegai mo mohto g geꞌe wahlko. \v 19 K am baꞌich d ep i tash. K am wabsh kia si hewed. T gm hu i nehnch g hejel e‑nohnhoikaj hegai mo haschukaj chum himchud g geꞌe wahlko mat wo si i haukai. \v 20 Kutt muꞌi tashkaj pi shaꞌi nei g tash tonlig o g huhuꞌu. K am wabsh i med g s‑gewk hewel. Tt am hu hebai hab haha wabsh i t‑ah mattki pi wo shaꞌi t‑doꞌibia. \p \v 21 Kuch tash pi haꞌichu shaꞌi koꞌa. T g Paul ab i ha waid k hab kaij, “Mamt hems ab wo ni‑kaiha, kutt pi ab hu wo chum gahi i shul ab amjed matt wa ab dadhaiwua. Neh, t idani chum pi wo e padch g wahlko. T g haꞌichu mohtoi pi wo heb hu e shul. \v 22 Mt wabshaba pi has wo shaꞌi e tahtkkad. Pi amt hedai wo shaꞌi e muhkid. Heg at waꞌi wahlko wo e padch. \v 23 Id ani s‑mahch nat pi hema am i e chehgi g anghil ni‑wui \v 24 k hab kaij, ‘Pi g shaꞌi haꞌichu ehbidad, Paul. Hemho wa apt am wo kekiwua si geꞌe kownal wui. T g Jiosh ab i m‑kaiham k wehs wo ha doꞌibia hegam mo m‑wehmaj.’ Neh, bo kaij g anghil ab ni‑wui. \p \v 25 “Kumt am wo si i e gewpkai. Jiosh at woho hab wo juh hegai mo haschu am ni‑ahgid g anghil \v 26 k ab wo t‑uꞌapa g hewelkaj mo ab hebai al jewedag shuhdagi ch ed.” \p \v 27 Am d i gohk domig amjed mat am t‑ai g s‑gewk hewel, t eda i e huh g s‑chuhugam. K am wabsh kia t‑wiꞌichkwuhim. K hegam wahlko nuhkuddam hab elid mach aihim mash ab hebai jewedag \v 28 ch heg hekaj am haꞌichu s‑wehch i huduni g wijinakaj an wudk mat heg hekaj wo s‑mai mas heꞌes i s‑juhk. T ged hu si taht g jewed mat siant gokko wehst‑mahm (120) tad wijina hekaj. Kut ab i wanchkwua ihda s‑wehch haꞌichu. K am shaꞌi heꞌes, t am ep i huduni. T ged hu ep si taht g jewed mat humukto wehst‑mahm (90) tad wijina hekaj. \v 29 T am i s‑mai moki ab aihim mo ab hema jewedag k s‑ehbid mat am hu ab wo gei hohodai ch ed g wahlko. T hekaj giꞌik am shul g s‑wehch wapainomi mo hekaj wulshshap g geꞌe wahlko k am hahawa si e hoꞌigeꞌidahu mat wo mahsij. \p \v 30 K haꞌi hejel s‑e doꞌibiamk g wahlko nuhkuddam ch am i huduni g al chum wahlko shuhdagi ch ed hab wabsh s‑e junimk mat am haꞌi ep wo i huhuds g wupulshpadaj g wahlko. \v 31 K wabshaba g Paul hab kaij ab wui g shondal ha‑geꞌejig ch hegam shondal, “Pi amt wo shaꞌi e doꞌibia matp wo sha t‑dagito idam wahlko nuhkuddam.” \v 32 T hekaj g shondal an si hikkumia g wipijina mo an hekaj wulshch g al chum wahlko. T ged hu gei shuhdagi ch ed. \p \v 33 Kuki eda mahsihim. K g Paul am ha chehani mat wo haꞌichu huh hab kaijch, “Do waꞌi gohk domig mamt amjed pi haꞌichu huh nam pi e kudut id hekaj pi t‑apꞌedag. \v 34 Mt ab hig wo haꞌichu hug k ab wo i e gewpkai. Hemho wa amt wehsijj wo e doꞌibia.” \v 35 Neh, bat cheꞌiok am ha hekaj bei g pahn k ab si ihm g Jiosh wehs ha wehhejed k am hahawa i hahain k huh. \v 36 T wehsijj am i neidok ab si i e gewkemhun k am hahawa haꞌichu huh. \v 37 Kuch eda d gohk siant wewaꞌakko gamai chuhdp (276). \v 38 Tt am i wehsijj kokwod. Kut am hahawa ep i chikpan k gm hu shul g pilkani ge shuhdagi ch ed mat wo si i haukai g geꞌe wahlko. \s1 Matsh am e padch g geꞌe wahlko \p \v 39 T am i mahsi, t g wahlko nuhkuddam pi shaꞌi amich hegai jewed mattki ab wui i wuwha. K eda am s‑tadaniko i wahks g shuhdagi ch pi hohodaig an hugidaj an. T hab i e ah mat am wo himch g wahlko. Tp hems ab s‑ap wo dahiwua heg eda. \v 40 T hekaj am si hikkumia g wupulshpadaj. T im hu shul shuhdagi ch ed. K eda an wupulshch hegai mo hekaj s‑apko e himchud g wahlko. Kumt gam si wuhpulꞌo k am hahawa wabsh i cheshaj hegai lohna mo gam hu baꞌich hab chuꞌig. T g hewel am t‑wiꞌichkwua am wui mo am i wahks g shuhdagi. \v 41 T wabshaba ged hu si e hiash g wahlko moꞌo oꞌod ch ed mat koi am hu i wah. K eda shaꞌi si s‑gewkam ab i hihhim g shuhdagi toꞌotonk. Kut hegai mo gam hu oidch hab chuꞌig gam si e ohmi. \p \v 42 T g shondal am i e apꞌech mat wehs wo ha kokda g lilso mat pi wo i e watchwihim k wo heb hu wohp. \v 43 T wabshaba pi ha hiwigi g ha‑geꞌejig nat pi s‑doꞌibiam g Paul k am wehsijj ha chehani mat wo i e watchwihi am jewed koa wui. Tsh hegam mo s‑mahch g watchwi am wo i nehni k heheꞌejel wo i e watchwihi. \v 44 T heg haꞌi am wo i ha oi an e uꞌukch uꞌus t an mat ab e ohmi g wahlko. Kutt hab masma wehsijj t‑doꞌibia ga hu ak mo ab i koa g jewed. \c 28 \s1 Matsh ga hu ai g Malta jewed \p \v 1-2 Kuki am haꞌi d oꞌodham ch si s‑ap i e taht k ab i t‑neid k si s‑t‑nawojima. Kutt s‑mai mash ihda al jewed d Malta. K eda juhk ch s‑hehpid. Kutki am ge t‑nahj. \v 3 T g Paul am haꞌi kuꞌa mat am wo si i mehmed g nahda k am toa mei ch ed. T g koꞌoi ab hema si i daꞌiwush tonidk k an kiꞌish nowij an. \p \v 4 T g kihkam am i nei ihda koꞌoi mo an kiꞌishch g Paul k hab kaij ab aꞌai e wui, “Id oki d ha muꞌakam ch hi wa chum pi e muhkid am shuhdagi ch ed. Kuki am hab wa mahs matki hemho wa wo e muhkid k ab wo bei g s‑koꞌok e‑namkidadag.” \v 5 K wabshaba g Paul am si e nowigid ch gam hu wua g koꞌoi mei ch ed k pi shaꞌi koꞌokam e juh. \v 6 K idam kihkam am chum neid mat wo i tosko o wabsh chum hekid wo muhk k i gei. T wabshaba gam hu wabsh i mehko. T oi wa pi haꞌichu has shaꞌi juh g Paul. T am hahawa gawul ep i e ah k hab kaij moki d jiosh. \p \v 7 Ha‑geꞌejig idam hemajkam o hab chehgig Publius ch am waꞌi mia oidag. Kuch am wehmaj dadkkahim waik tash nat pi si s‑ap ab i t‑nei. \v 8 Kuki g ohgaj woꞌok ch mumku g s‑tonjigkaj ch wakuidagkaj. T g Paul am i wah mo am woꞌo k an tahtam k am i tai g Jiosh mat wo doaj. T wa woho hab e juh mat doaj. \v 9 T am i nei ihda g hemajkam. T am hahawa muꞌi ep dada g kokꞌodam k e dodaj. \v 10 T hekaj ab si has i t‑elid k shaꞌi muꞌi haꞌichu t‑mah. Am hu i hebai mat am i e ai matt wo hihi, t ab ep i t‑mah hegai matt haschu wo i tatchuad am gahi ep i shuligk. \s1 Matsh gam hu dada Rome t am \p \v 11 T eda hema wuhshad g s‑hehpichꞌed g geꞌe wahlko ch hab e aꞌaga Kukadi Jijosh ch ab Alexandria t amjed. Am d i waik mashad, tt heg ab gam hu gahi i shul juhpin tahgio wui \v 12 k ga hu dada mo am d Syracuse kihhim. Am d i waik tash, \v 13 tt gam hu gahi ep i shul juhpin tahgio wui k ga hu dada mo am d Regium kihhim. \p Am baꞌich d i tash, t ab i meh g hewel wakolim tahgio amjed. Tt hekaj s‑hohtam gam hu dada mo d i gohk tash mash am d Putoli kihhim am gahi i shuligk. \v 14 Kuki am haꞌi kih g t‑wehm wohochuddam ch ab si t‑ahgid mattsh am wo ha wehmajkahim hemako domig ab. Kutt wa woho hab t‑juh k gam hu hahawa hihi Rome wui. \v 15 Kutsh wa heki hu am kah hegam t‑wehm wohochuddam ab Rome t ab mattsh am wo dada k atki mehk ab i hihi mat wo t‑hoꞌigeꞌel. Kut haꞌi idam am t‑nam mo am d Waik Gegosidakud. T haꞌi am ep t‑nam mo am d Appius Nolawtakud. Kut ab i ha nei g Paul k ab ihm g Jiosh k ab si e gewkai. \s1 Mash has i masma am haꞌichug g Paul Rome t am \p \v 16 Kutt am dada Rome t am. Kumt wabsh hiwigi g Paul mat wabsh hejelko wo i chiwia. K g shondal am hi wa nuhkud. \p \v 17 Muꞌi o am kih g Tutuligo. K am d i waik tash. T g Paul am i ha wai g ha‑geꞌegedga e‑kih wui. T am i e nam. K hab kaij ab ha wui: \p “Ni‑hajuni, am amt ni‑lihsoch Jerusalem t am k ab i ni‑dagito Rome chehanig wui. K eda hab wa chum mahs mant pi has chuꞌi ab ha wui t‑hajuni o g t‑himdag. \v 18 T hegam Rome t ab hahaꞌichu ab haꞌichu ni‑kakke k chum s‑ni‑dagitoimk nat pi pi haꞌichu shaꞌi cheh manis heg hekaj wo ni‑muhkid. \v 19 T wabshaba g t‑wehm oꞌodham ab wui gegokiwua ihda. Kunt hekaj hab i ni‑ah mantki hemho wa ab wo i gei si geꞌe kownal wui mo hi wa chum pi am hu haꞌichu d hegai manis ab wo ha abch g t‑wehm oꞌodham. \v 20 Ab ani hiwig hegai Jiosh si Kehsha mach wehsijj nenida ahchim Tutuligo. Ni hab elid mo hema d hegai ch heki hu am i wuhsh. K eda muꞌijj g t‑wehm oꞌodham pi wohochud mo d hegai ch hab s‑ni‑kehꞌid. Nt heg hekaj ab i em‑wai mant em‑wehm wo aꞌagad.” \p \v 21 K hab kaij ab wui, “Pi at ab hu hedai shaꞌi t‑oꞌohani hegam geꞌeged oꞌodham ab Judea t ab ab m‑amjed. T pi hedai ia hu shaꞌi jiwia g t‑hajuni ab amjed mas am hu i pi ap has m‑ahg. \v 22 K eda wehsko g hemajkam muꞌi pi ap has ahg ihda himdag mapsh ahpi s‑wohochud. Kuch s‑kaimk maps has wo chei ab amjed.” \v 23 Neh, bo kaij. T am hahawa aꞌaga k kei g tash mat wo e jehnigi. \p T am him k am i e ai g tash. T muꞌi am dada amai mo am daha g Paul k am i e jehnigi ge tash oidam k gam hu si huduni. K g Paul am i ha tashogid g Jiosh kownaltalig ch am si s‑gewkam ha jehnigid mo g Jesus d hegai si Kehshaj g Jiosh mat wa ab amjed an oꞌoha g Mosesbad ch hegam kekelibad Jiosh haꞌichu i tashogiddam. \p \v 24 T haꞌi ab i s‑wohoch ab kaiok. T wabshaba haꞌijj pi shaꞌi wohoch. \v 25 T am i pi shaꞌi e apꞌet k hab e juh mat wo aꞌai hihi. T hekaj id hab ep chei g Paul, “Do si wohokam mash wa has i kaij g Jiosh ab em‑amjed ab Isaiabad wui. K an hab chuꞌig Isaiabad oꞌohana ed: \q1 \v 26 Am g hihm k am hab chehꞌi ha wui idam hemajkam: \q1 Mt wo kah g haꞌichu ni‑ahga ch wo neidad mani haschu s‑kehg hab em‑junid ch wabshaba pi wo amich mani d ahni ch hab wua haꞌichu. \q1 \v 27 Em‑chegitoidag at i e mehkod ab ni‑amjed. \q1 Kum pi chechkaidag ch pi ab hu ni‑wui i e nohnogidamk mant wo i kegch g pi ap em‑chegitoidag ch pi ap haꞌichu hab em‑juni. \rq Isaiah 6:9-10 \rq* \m Neh, bo masma an oꞌohadag mo id hab kaij g Jiosh. \p \v 28 “Pegih, mtki pi ab hu wo kaiha g Jiosh haꞌichu ahga mat wo em‑doꞌibia. T g Jiosh heg hekaj ab wo ha mah g gawul mahs hemajkam ihda doꞌibiadag ahga mo ab chum s‑em‑mahkimk. T hegam ab hi wo kaiha.” [ \v 29 T am i haꞌasa hab chei ihda g Paul. T gam hu aꞌai hihi hegam mo ab kah si e neꞌowinahimch.] \p \v 30 K am kihkahim g Paul gohk ahid ab hema kih ed mo namkid ch am kih. K g hemajkam am chechga. \v 31 K g Paul si s‑ap e tahtk ch ab ha neid ch am wabsh si s‑mahchim haꞌichu ha ahgid ab amjed g Jiosh kownaltalig ch ha mashcham ab amjed g t‑kownalig Jesus Christ. K pi hedai shaꞌi shohbid.