\id JHN - Olo NT [ong] -Papua New Guinea 1997 (web version -2014) \h Jon \toc1 Il Teingipe pite Jisas Krais wuso Jon laptei pepe \toc2 Jon \toc3 Jon \mt1 Il Teingipe pite Jisas Krais wuso Jon laptei pepe \c 1 \s1 Il weitei pire metine wape piti ma kanouku nampir mratei. \p \v 1 Wem Ma Ili wala laptei men nange pite yuwei re tef lepei kolo olo, il olo pinu pratei fei. Il wata pirpolo pe metine le le liri Ma Ili ratei, le le watafei Ma Ili. \v 2 Wem linutei, il wata pirpolo pe metine lepe, le liri Ma Ili rounge ratei. \v 3 Il potei pepe so Ma Ili liripe piti lirpei le men nange yeflipiye pepe pe fale pratei, le menemple re fale pratei pinge tisi nele kolo olo. \v 4 Il potei olo nempi rasipe le wem Ma Ili liripe piti lirpei, nempi lepe naro lunkuwepe men nange pepe piti pe ma nampir pratei, le nempi lepe le lunkuku ku mete walem wata pirpolo weli piti loli nainuku tisi lepe. Le lus re enke pouku kere piti ku ma onposi le ku lupingio tisi men ku ma mingowo me piti ma mratei moporo. \v 5 Weli lepe, le lini luwouku ku mete piti mratei mire munkunum le minemple re miso palu kolo olotei. \p \v 6 Ma Ili laisi metine lele piti lilape il pele lau, nange lele Jon liti kaptetei. \v 7 Le lau piti lirpepe mete lire weli fei lepe. Jon liti kaptetei, le lau piti lirpepe mete soma pe yeflipiye ma pingitepe il pele le pe ma pulpope. \v 8 Jon liti kaptetei, le lila weli lau piti ma laltepe mete kolo olo, wolo le linu lau piti lirpepe lire weli fei lepe. \v 9 Weli fei lepei Le teingitei, Le lau lini luwope mete yeflipiye pite tef lepei. \p \v 10 Il wuso weitei pire metine lepe, le fale ratei tef lepei le le lotei so Ma Ili liri piti laptei mete re men nange pite tef lepei lepe, wolo mete olo puluwo matufuwo kolo olo. \v 11 Le lau falepe mete pite uf tef lele lotei, wolo mete nange peletei pepe, pe olo kesi paltei potei kolo olo. \v 12 Mete ilepe ausi kesi paltei potei le pe pulpowo, le le so lulpope lirpolo pe miso fale pire eple pite Ma Ili pele. \v 13 Pe fale pire eple pite Ma Ili pele pingowo tisi liti ku mete pite tef lepei lepe lom? Olo. Tisi liti yaire emare piti tef lepei lepe, pe pilape eple pelpe pingowo tisi nele, le ku mete wuso fale mire eple pite Ma Ili pele pepe, ku mingowo tisi nele, wusoli Ma Ili lotei le kanouku piti ma fale mire eple pele le le lotei ma yaitei ili piti luntoluku. \p \v 14 Il weitei pire metine wape, le le ratei leingalouku. Ku mulwepe singe pele le wai pele piti onom manoukutei le wai pele piti lingiepe il punkom pite Ma Ili pele. Ma Ili watowo singe fei pepei wusoli Le ninge neleiyeyetei lele. \p \v 15 Jon liti kaptetei, le lirpei nomnaipe liri le. Jon lirkilau lirpei liri lolpepei, “Metine lepei so ki kirpeise kiri lepe wem ki kirpei kolo, ‘Le lulteiki lingi lau, wolo le olo singetei le ki olo wusoli ki wala ema nilaiki kolo olo, le le olo linu ratei fei.’” \p \v 16 Le olo onom manoukutei le le so lirkilau lailolouku re luntoluku epli wem oli oli. \v 17 Il lipi pite Moses pepe, Ma Ili watowo Moses le le kanowo piti il polwepe mete piti pe ma pingiepe il lipi fei pepe le pe ma pratei poporo. Wolo Jisas Krais laule kusauku lire wai pite Ma Ili pele piti onom manouku, le wai pele piti ku ma mingiepe il punkom pele. \v 18 Minemple re puluwo Ma Ili kolo olotei. Ninge neleiyeyetei lele lepe, le watafei Ma Ili lotei, le le lire yaitei rounge tifei tire noute malfem, le so laule kosauku lire Ma Ili lepe. \s1 Il pite Jon liti kaptetei mete \p \v 19 Fei, mete lipi pite Juda, pe paisipe mete ilepe pelpe piti peptawi siye paptowo Ma Ili, le ilepe pite alpe lite Livai, pe pe falowo Jon liti kaptetei le pe peletei polpepei, “Ye minele?” \p \v 20 Jon lirepe mingim kolo olo, wolo le lirpei nomnaipe liri lotei lolpepei, “Ki Krais kolo olo.” \p \v 21 “Ye minele? Ye Ilaija lom?” Pe peletei. \p Jon namti lirpepe lolpepei, “Olo, ki Ilaija kolo olo.” \p Fei pe nou peletei, “Ko ye metine nimou wuso ku ratowo lepe lom?” “Olo,” le nou lirpepe. \p \v 22 Leye lo pe pirpei polpepei, “Ye ma irpouku ire yotei, ye minele? Ku ma kapi il nou me mirpepe wuso paitouku mau pepe. Ye irpei ire yotei, ye minele?” \p \v 23 Jon liripe il pite metine nimou Aisaia namti lirpepe lolpepei, Aisaia lirpei lireiki ki lirpolo \q1 “Metine nele lailolo ratei tef oli era re telmane ye yawi, lirpei lolo, ‘Ise kesi tisi yaltei tuwopou piti Apa Ili ma lingowo.’” \p \v 24 Fei mete ilepe pite Farisi wuso mete lipi pelpe paisipe pe falowo Jon lepe, \v 25 pe peletei polpepei, “Wuso ye Krais, lo Ilaija lo metine nimou nele kolo olo, le piti men ye kaptetei mete?” \p \v 26 Jon namti lirpepe lolpepei, “Ki kaptetei kire tipe yawi, wolo metine nele piti lile leingaloise nimin lepe, ise olo yirowo onom. \v 27 Le ma lulteiki lingi lau wolo ki metine teingi piti nenfaripe foiye pite ire filengi pele kolo olo.” \p \v 28 Menmen fei pepei, pe fale Betani lato wof Jodan plen lau liti epli fale, tulum wuso Jon kaptetei mete ratei lepe. \s1 Jisas, le sipsip ninge lite Ma Ili \p \v 29 Fei, nolowi Jon luluwo Jisas wuso karowo le lepe, le le lirpeiye, “Sipsip ninge lite Ma Ili lele min lepei wuso Ma Ili laltei lau piti ma la lungwipe il olpe pite mete piti tef. \v 30 Le lotei fei lepei so ki kirpei kiri lepe, wem ki kirpei kirpolo, ‘Metine nele ma lulteiki lingi lau wolo le olo singetei le ki olo, wusoli ki wala ema nilaiki kolo olo le le olo linu ratei fei.’ \v 31 Ki kutei re kirowo onom wolo ki ke kaptetei mete kire tipe piti ma mete pite Israel ma puluwo matufuwo le minele.” \p \v 32 Jon liti kaptetei le nampli lirpei lire menmen wuso le lulwepe pepe, lirpei lolo, “Ki kuluwo Riri Teingi lato teplai yuwei le le litipi lau watafei nafle malpu, le le luwalo lifowo. \v 33 Ki wala kirowo onom wolo Ma Ili wuso laiteiki kau piti kaptetei mete kire tipe lepe, Ma Ili lepe, le lirpeiki lolpepei, ‘Ye ma uluwo Riri Teingi litipi lau lifowo metine nele, metine fei lepe soma kaptetei mete lire Riri Teingi lepe.’ \v 34 Ki kuluwo fei le ki kirpeise, le ninge lite Ma Ili.” Jon lirpepe pepe. \s1 Pupam piti pinu pulsi Jisas \p \v 35 Nolowi nenpe Jon liti kaptetei nou le lile tulum fei lepe liringe pupam twinges tele, \v 36 wem le luluwo Jisas lilele lau le, le lirpeiye, “Sipsip ninge lite Ma Ili lele min lepei.” \p \v 37 Pupam twinges tele wuso tingitowo lirpei il pepei, le te tulsi Jisas. \v 38 Jisas weitei lulwenge wuso tulsi te lepe, le le loutetei lolpepei, “Ko ise rounge yau yinta men?” \p Le te rounge namti tirpowo tolpepei, “Rabai, ye ratei fei linei?” (Il pal piti Rabai pirpei polo le metine piti leptalo mete.) \p \v 39 “Rounge yau yuntoli.” Jisas namti lirpenge. So te rounge tiri Jisas pepi pe le te rounge tuluwo winem wuso Jisas ratei lepe le te tiri Jisas pepi petei wusoli epli weitei le piti ma lautile le le olo ningliye. \p \v 40 Pupam twinges tite Jon liti kaptetei, te wuso tingitowo Jon lirpei le te tulsi Jisas te tepe, nele lepe nange lele Andru. Le winke lite Saimon Pita. \v 41 Andru frou le lintawo line lele Saimon Pita le le lirpowoye, “Ku werengawo Mesaia fei.” (Il pal piti Mesaia pirpei polo Krais, metine Ma Ili keinio piti laltei lau.) \p \v 42 Leye lo Andru kesi Saimon lila le falowo Jisas. Jisas luluwo Saimon le le lirpeiye, “Ye Saimon, ninge lite Jon. Nange nele leiye ma pinaiye pirpolo Sifas.” (Il Grik pirpei polo Pita, le il pal pelpe pirpei polo “Erau”.) \s1 Jisas linawo Filip lire Nataniel \p \v 43 Nolowi Jisas onposi piti ma le Galili. Le lerengawo Filip le le lirpowoye, “Ye au ireiki we.” \v 44 (Filip lite uf Betsaida, le Andru re Saimon, te rounge re ratei uf fei lepe.) \v 45 Filip lintawo Nataniel le le lirpowo lolpepei, “Ku merengawo metine wuso Moses laptei il lirpei liri paitei Il Lipi pepe, le mete emarengi re wuso paptei il pirpei piri lepe. Le Jisas, ninge lite Josep, le le lite uf Nasaret.” \p \v 46 “Menele teingi miso fale uf Nasaret?” Nataniel leletei. \p “Au weli le ye ma uluwo.” Filip namti lirpowo Nataniel. \p \v 47 Wem Jisas luluwo Nataniel le fale lirowo malfem, Jisas lirpei liri lolpepei, “Metine lepei le lite Israel punkom, le le metine piti lirpei lempesipe mete kolo olo.” \p \v 48 Fei Nataniel leletei Jisas lolpepei, “Ko ye olomen so ye retaiki lepe?” \p Jisas namti lirpowo Nataniel lolpepei, “Filip wala linaye kolo olo, le ki olo kinu kuliye fei wem ye ratei ifau pau.” \p \v 49 Nataniel namti lirpeiye, “Ye metine piti eptalo mete, ye Ninge lite Ma Ili. Ye metine ili piti untoluwepe mete pite Israel.” \p \v 50 Fei Jisas lirpeiye, “Ye ulpoiki wusoli ki kirpeiye kirpolo ki kinu kuliye fei wem ye ratei ifau pau lepe lom? Ye ma ulwepe menmen lipi, le il fei kirpeiye pepei pepe olo kumpu.” \v 51 Le Jisas lirpepeye, “Ki kirpeise punkom, ise miso yuluwo teplai yuwei lungo le ririm pite Ma Ili pele ma punwei pe teplai yuwei le pe pitipi pau Ninge lite Metine Wape. \c 2 \s1 Jisas le Kana lulwepe piti papli oweli lipi piti metine lire moto roum maiteneme \p \v 1 Epli wem twinges re fei, mete pite uf Kana, lato tef ili lite Galili, pe papli oweli lipi piti metine nele lire moto roum maiteneme. Nimou pite Jisas re ne nulwepe, \v 2 le Jisas liripe pupam pele re, mete pite Kana paptei il pirpepe piti ma pe piripe pepi paplei oweli lipi pepe. \v 3 Wem pe paplei wain tipeluwi pepe pe yalipe, nimou pite Jisas nirpowo nolpepei, “Pe wain tipeluwi oloye ko, paplei yalipeye.” \p \v 4 Fei Jisas namti lirpene nimou pele lolpepei, “Ko ye moto, ye ma irpeiki piti kesio towa menele kolo olo, wusoli wem fei lepei olo, loporo piti ki ma kolomen re kolo olo.” \p \v 5 Leye lo nimou pele nirpepe mete piti paltei wain tipe watepe nimoure mete piti palei lepe, nirpepe nolpepei, “Il menemple le lirpeise, ise ma yingiepe.” \p \v 6 Fei mete pite Juda, pe pingiepe il wuru piti pungungu re kaptetei men nange pelpe wusoli pe onposi pirpolo pe ma pingiepe fei polpepe soma Ma Ili ma onom teingine lasiepe. Min polpepei so winem wuso Jisas liripe paplei oweli lipi pifei lepe, yaitei lite winem lepe le laptei paingelem lipitei pire eti plen poungo le niliyeye (6), laptei pire tipe pifei. Paingelem pepe, mete pite Juda pelpe paploupe era le pe narwipe pinge leinginim le pe so palfo tipe liripe lifei piti pe ma pungungu re kaptetei men nange pelpe. \v 7 Jisas lirpepe mete piti paltetei wain tipe lepe, lirpepe lolpepei, “Yalili tipe yalfo era paingelem pepei.” Le pe palfo tipe era paingelem pepe, palfo tipe le fale lire era paingelem nemi loparu. \p \v 8 Leye lo Jisas lirpepeye, “Ise fei ma yalfo tipe wuso lifei era paingo nele lepe le ise yila ye watowo metine piti linuse re luntolise watepe nimoure mete oweli re wain tipe piti paplei pepe, yalfo tipe lepe ye watowo lalei lingitowo wo.” Pe palfo tipe lepe pila pe watowo metine piti linuwepe re luntoluwepe pepe, \v 9 le le lalei tipe lepe lingitowo, le tipe lepe olo weitei lire wain tipe fei. Le lironom piti pe kali wain tipe lepe lato fei linei, (wolo mete wuso palfo tipe watowo lepe, pe pretai.) So metine piti linuwepe re luntoluwepe mete piti paptei oweli re wain tipe watepe nimoure mete piti paplei pepe, le linawo metine lotei piti laisene moto nepe, \v 10 le le lirpowo lolpepei, “Mete yeflipi pepe pe ma pinu paltei wain tipe teingitei lepe, pinu paltei watepe nimoure mete wuso pinape pau pepe, ma palei tani wo le wem pe pini purungo, pe soma paltepe wain pulou lepe palei pingi. Wolo ye olpepe kolo, wain tipe teingitei lepe ye inu watepe kolo olo, leiye wala lifei.” \p \v 11 Jisas linu lolpepe menmen fei pepei ratei Kana lato tef lite Galili wem le lirpei le tipe nimou weitei lire wain tipe, le fei pepei le kusape pupam pele lire singe lipi pele le pupam pele pulpowo. \p \v 12 Pe paplei oweli lipi pepe re fei, Jisas lire nimou pele, winkem re pupam pele pepi pe Kaperneam, le pe pratei epli wem yaipiyeye. \s1 Jisas linki le winem lite Ma Ili \p \v 13 Wem lire malfem piti mete pite Juda ma papli oweli lipi piti onposio wem wuso Ma Ili kaniepe manre yaire pelpe pau tani Isip lepe, wem fei lepe olo lau lire malfemye, liso Jisas le Jerusalem. \v 14 Jisas le winem lite Ma Ili le le lulwepe mete paptei bulmakau, sipsip re naflepem malpum pepe, le mete paisepe, le mete piti kapi era pite uf mete nemple le pe namti watepe era pite mete piti Juda. \v 15 Jisas kapi foiye kumpu pepe yaruwepe pingi nemple le le topwepe lapiri piti ma lesiepe watafei foiyou teingo niliyeye ili lepe. Le Le liri foiyou lepe laptu siye pepe, laptu naro pe tani winem lite Ma Ili. Jisas laptu sipsip re bulmakau naro pe yawi tani winem lite Ma Ili lepe, le ponu pite mete wuso kapi era pite uf mete nemple le pe namti watepe pite mete piti Juda, pe re ponu pelpe Jisas lesi weisipe le era pelpe pepe puwalo pire flaye. \v 16 Le le lire il singe lirpepe mete piti paptei naflepem malpum pepe, Jisas lirpepe mete fei pepe lolpepei, “Kapi naflepem peise yilape ye yawi tani winem fei lepei. Winem lepei, le lite Eiya leiki, le ise ma weisi fale lire winem liti yaptetei re yaisesipe oweli men nange pepe kolo olo.” \v 17 Fei pupam pele pe onposiepe il piti paitei yousi wuso pirpei polo, Ma Ili, winem leiye ki onom puwoltei kiri le onom peiki olo nireiki flistei wem mete pirowo oli.” \p \v 18 Mete lipi pite Juda pepe pau peletei Jisas polpepei, “Ye irpei le menmen ma lotei lire tute fale soma ku mretai ye kapi il piti ye ma aptu mete piti paptetei re paisesipe oweli pepe, ye ma aptu tani winem lite Ma Ili lepe?” \p \v 19 Jisas namti lirpepe lolpepei, “Wuso ise yaltutu winem lepei, le epli wem twinges niliyeye fei ki miso nou keila.” \p \v 20 Mete lipi pite Juda pepe nou peletei Jisas polpepei, “Ye miso nou eila winem lepei yali ire epli wem twinges niliyeye lom? Ku meila winem lite Ma Ili lepei eringi wurutei (46) fei ku so meila yali.” \p \v 21 Wolo winem lite Ma Ili lele wuso Jisas lirpei liri lepe, le lirpei liri topo tale lele lotei. \v 22 Liso wem Jisas la le Ma Ili nou leila, pupam pite Jisas pele nou onposiepe il pele wuso lirpei pepe le pe pulpope il piti paitei yousi pepe le il wuso Jisas lirpei pepe. \p \v 23 Wem mete piti Juda papli oweli lipi piti onposio wem wuso Ma Ili kaniepe manre yaire pelpe pau tani Isip lepe, wem fei lepe Jisas wala ratei Jerusalem le mete wuru pulpowo wem pe pulwepe menmen wuso potei pire tutu fale wem Jisas lirpei. \v 24 Wolo Jisas retape enke pite mete yeflipiye le le lulpope kolo olo. \v 25 Metine minele re lirpowo lire enke pite mete kolo olo, wusoli Jisas lotei retape enke pelpe leinginim. \c 3 \s1 Jisas lire Nikodemus \p \v 1 Metine nele nange lele Nikodemus, le metine ili piti liripe ilepe wane pele pepi pesio towa liti pinuwepe mete pite Juda, le le lite alpe liti Farisi. \v 2 Mulpou nele Nikodemus le falowo Jisas le le lirpowo Jisas lolpepei, “Rabai, ku mretai molpepei Ma Ili laiteiye au piti eptalo mete. Wuso Ma Ili liri metine nele rounge ratei kolo olo, metine fei lepe le miso lirpei le menmen potei pire tute fale watafei ye olpepe lepe kolo olo.” \p \v 3 Jisas namti lirpowo Nikodemus lolpepei, “Ki kirpeiye punkom, wuso metine nou fale teingi yefli kolo olo, Ma Ili miso lailolowo re luntoluwo metine fei lepe kolo olo.” \p \v 4 Fei Nikodemus nou leltei Jisas lolpepei “Metine ili lire lotei re fei le ma nou fale teingi yefli fei lolomen? Le miso nou linki yofu lite nimou pele le ne ma nou nila kolo olotei.” \p \v 5 Wolo Jisas nou lirpowo Nikodemus lolpepei, “Ki kirpeiye punkom kolpepei, wuso metine nou fale teingi yefli lire tipe re Riri Teingi kolo olo, metine fei lepe Ma Ili miso lailolowo re luntoluwo kolo olo. \v 6 Metine fale wem nimou re yaitei mele miti tef lepei roum mila, wolo le ma fale teingi yefli wem Riri Teingi lite Ma Ili lau lunkuwo. \v 7 So ye ma inlele yotei kolo olo wem ki kirpei kolo ise yeflipiye ma nou fale teingipe yeflipi. \v 8 Yuf lini liye liye re le lire onom pele. Ise yingitowo minu lele wolo ise yironom le lini lile fei linei lau lo le ma lini fei linei le. Min watafei Riri Teingi piti lunkuwepe mete pepe, ise olo yuluwo kolo. Wolo Le miso leilape mete enke piti pe ma tounga pesipe wai olpe le pe pingiepe piti teingipe.” \p \v 9 “Fei pepei ma fale polomen?” Nikodemus leletei Jisas. \p \v 10 Le Jisas namti lirpowo lolpepei, “Ye metine ili piti eptalo mete pite Israel, wolo ye ironom iripe menmen fei pepei lom? \v 11 Ki kirpeiye punkom, ku mirpei miripe menmen wuso ku mretape pepe le ku mirpeise miripe menmen wuso ku mulwepe pepe, wolo nemple peise re paptei mingim pire il pouku kolo olo. \v 12 Wuso ye ulpoiki kolo olo wem ki kirpeiye kire menmen piti tef lepei, ye olomen ma ulpoiki wem ki kirpeiye kire menmen pite yuwei? Miso olo. \v 13 Metine nele re lunwei le yuwei kolo olotei, Ninge lite Metine Wape, le loteteiye lato yuwei so litipi lau lepe.” Jisas lirpei lapulu. \p \v 14 Moses ratei tef oli era re telmane ye yawi le le kali kapa lesio fale lire tutu, le le so kali topuwo laitei nimpe le le leila nimpe lire tutu kapa lepe, leila lari lile tef oli era re telmane ye yawi lepe. Le Ninge lite Metine Wape re, pe ma tingeli laitei nimpe le pe ma peila lire nimpe lile watafei Moses leila tutu kapa lire nimpe lile lepe. \v 15 Pe ma peila Ninge lite Metine Wape soma mete yeflipiye wuso pulpowo pepe, pe miso kali nempi liti pratei pingi wem wem. \v 16 Ma Ili, le ninge neleiyeyetei lele, wolo le onom puwotei liripe mete yeflipiye piti tef le le so watepe ninge neleiyeyetei lele lepe. Ma Ili lolpepe soma wem mete yeflipi wuso pulpowo lepe, pe yeflipiye miso pa pelengi kolo olo, wolo pe miso kali nempi liti pratei pingi wem wem. \v 17 Wusoli Ma Ili laisi ninge lele lau tef lepei piti ma kapi il laptei liripe mete kolo olo, wolo Ma Ili laisi ninge lele lau piti ma kanouku ku mete piti tef. \p \v 18 Metine minele wuso lulpowo Ninge lite Ma Ili lepe, metine fei lepe Ma Ili miso kapi il laptei liri kolo olo. Wolo metine minele wuso lulpowo Ninge lite Ma Ili kolo olo, metine fei lepe Ma Ili olo kapi il laptei liri fei, wusoli metine lepe le lulpowo Ninge neleiyeyetei lite Ma Ili lele lepe kolo olo. \v 19 Ma Ili kapi il laptei liripe mete lolpepei, weli lele olo lau loli ratei tef lepei fei, wolo mete onom puwol wai oli lelpe liti pratei pire munkunum le pe pinauli weli fei lepe, wusoli pe pingiepe il olpe. \v 20 Metine minele liti lingiepe il olpe, metine fei lepe ma onom pesi weli le le ma laplingi il olpe pele wusoli le linaulo piti laptei fale alepe nimin. \v 21 Wolo metine minele piti lingiepe il teingipe punkom, metine fei lepe ma fale lile weli alepe nimin, le le lolpepe soma le kosai lotei alepe nimin piti le lingiepe il pite Ma Ili le le lesio towa teingi. \s1 Jisas lire Jon liti kaptetei mete \p \v 22 Wem kari re fei, Jisas liripe pupam pele pepi pe tef lite Judia. Jisas ratei lepe epli wem wuru, le le kaptetei mete. \v 23 Jon liti kaptetei, le re kaptetei mete ratei Ainon, lato malfem lire uf Salim wusoli tipeluwi wuru pifei tulum fei lepe. Mete pe falowo le le kaptetei. \v 24 (Wem fei lepe pe wala paltei Jon lifei winem oli kolo, wala olo.) \p \v 25 Fei, Jon liti kaptetei lepe, pupam ilepe pele pire metine nele lite Juda, pe pepi pire il pirpei pura nemple pire wai liti pungungu le pe miso fale teingipe pire Ma Ili. \v 26 Le pe so pe falowo Jon liti kaptetei le pe pirpowo polpepei, “Ko ye metine piti eitalouku lepe, ye retawo metine wuso nempis linu lireye ratei wof Jodan plen liye lepe le ye wuso irpouku iri lepe? Le fei re kaptetei mete le mete yeflipiye karowo pe piti le ma kaptetei.” \p \v 27 Fei, Jon liti kaptetei namti lirpepe lolpepei, “Menmen re miso falowo metine yawi kolo olo, Ma Ili liri ratei soma menmen fei polpepe pepe pe miso falowo metine fei lepe. \v 28 Ise isotei yingiteiki kirpeise kolpepei, ‘Ki Krais kolo olo, wolo Ma Ili laiteiki kinuwo kau.’ \v 29 Wem metine laisene moto, lotei piti moto pau lepe soma laisene moto nepe, le numu lele ma lile laptowo mingim. Le wem moto pau lepe le lirpei, numu lele miso onom teingine piti lingitepe il pele. Ki re, onom peiki teingine so nolpepe. \v 30 Metine piti lingeiki lau lepe, nange lele ma fale ili, mete wurutei ma paptowo mingim, le ki ma olo. Nange leiki ma fale ili watafei le lepe kolo olo.” \s1 Metine piti laule yuwei, le olo singetei \p \v 31 “Le piti lato yuwei lau lepe, nange lele ma ili linuwepe mete yeflipiye piti tef lepei. Le metine liti tef lepei lepe, le liti tef lepei le le ma lingiepe il piti tef lepei lirpei. Metine piti lato yuwei lau, nange lele ma ili linuwepe mete yeflipiye piti tef. \v 32 Metine piti lato yuwei lau lepe, le ma lirpei lire men nange wuso lulwepe re lingitepe pepe, wolo minemple re pingitepe il pele kolo olo. \v 33 Metine minele piti lingitepe il pele le le lulpope, le ma kosape nimoure mete nemple pepe lirpolo il wuso Ma Ili lirpei pepe olo punkom. \v 34 Metine wuso Ma Ili laisi lau lepe, le lirpei il pite Ma Ili pele, wusoli Ma Ili lusa riri lele lirkilau lunkuwo metine fei lepe. \v 35 Yaitei olo onom puwoltei liri ninge lele le men nange re, yaitei watowo ninge singe piti ma luntoluwepe. \v 36 Metine minele piti lulpowo ninge, metine fei lepe le miso kali nempi liti ratei lingi wem wem. Le metine minele piti linpim il pite ninge lepe, metine fei lepe le miso kali nempi liti ratei lingi wem wem kolo olo wusoli onom kotu pite Ma Ili pele ma niri ratei wem oli oli, le le ma lila moingi ili. \c 4 \s1 Jisas lire moto nenpe pite Samaria \p \v 1 Mete piti Farasi, pe pingitei wuso Jisas lirkilau weisipe enke pite mete wuru le le kaptetei piti ma pulsi, wolo Jon liti kaptetei olo, le lolpepe kolo olo. \v 2 (Jisas lotei kaptetei mete kolo olo, pupam pele so kanowo piti kaptetei pepe.) \v 3 Liso wem Jisas lingitepe il wuso mete piti Farasi pirpei pepe, le lusa tef lite Judia le le nou le tef lite Galili. \v 4 Jisas ma le raltei tef lite Samaria, le le soma le fale tef lite Galili. \p \v 5 Jisas le fale uf nange lele Sikar, lato tef lite Samaria. Uf lepe le lato malfem lire tef kumpu wuso Jekop lalowi watowo ninge lele Josep lepe. \v 6 Tipe oi lite Jekop lele re lato tef kumpu fei lepe. Le Jisas wuso lilele linge tisi ulel le lepe le le weitei lifei mingo lite tipe oi lepe, lifei laltei yef. Wem fei lepe epli olo lau lile niminye. \p \v 7 Fei moto nenpe pite Samaria, ne nau piti ma nalfo tipe. Le Jisas lirpene lolpepei, “Ye alfo tipe waiki kalei.” \v 8 Wem fei lepe pupam pele olo pe uf Sikar lepe piti ma paisepe oweli piti paplei. \p \v 9 Moto piti Samaria nepe, ne namti nirpowo Jisas nolpepei, “Ye lite Juda le ki pite Samaria. Ye olomen so eiteiki ire tipe piti waiye alei lepe?” (Pe wai lelpe, minki paingelem re pite mete pite Samaria pelpe, mete pite Juda miso kapi piripe kolo olo.) \p \v 10 Fei Jisas nou lirpene moto pite Samaria nepe lolpepei, “Wuso ye retai menmen teingipe piti Ma Ili ma watepe mete le ye retai ki metine minele so keiteiye piti waiki tipe liti kalei lepe, ye miso eiteiki le ki ma waiye tipe liti waiye nempi le ye ma ratei ingi wem wem.” \p \v 11 Leye lo moto nepe ne namti nirpeiye, “Ili leiki, ye mili liti ire englei tipe kolo olo, le tipe oi re olo lautiletei. Le tipe liti waiki nempi liti ratei kingi wem wem lepe, ye ma kali lato fei linei? \v 12 Ku mani louku Jekop so wauku tipe oi fei lepei le le lotei, eple tuleingi pele le sipsip pele re, pe yeflipiye palei tipe oi fei lepei. Le ye onposi irpolo ye ili inuwo Jekop lom?” \p \v 13 Jisas namti lirpene lolpepei, “Minele piti lalei tipe lite oi fei lepei, le ma nou yif punko. \v 14 Wolo minele piti lalei tipe wuso ki ma watowo lepe, le miso nou yif punko kolo olo. Tipe wuso ki ma watowo lepe, le ma falele wata pirpolo etingi lepe le le ma watowo metine lepe nempi liti ratei lingi wem wem.” \p \v 15 Fei moto pite Samaria nepe, ne nirpowo Jisas nolpepei, “Ili leiki, ye waiki tipe fei lepe soma ki ma nou yif punko kolo olo, lo tipe oi fei lepei re ki ma nou kau kalfo tipe kolo oloye.” \p \v 16 Leye lo Jisas lirpeneye, “E irpowo munge leiye le ye so nou au.” \p \v 17 “Olo, ki munge olo.” moto nepe ne namti nirpowo Jisas. Le Jisas nou lirpene lolpepei, “Ye irpei tuwopou wem ye irpei irpolo ye munge olo. \v 18 Ye inu aisipe mungarem pire esi plen poungo (5), le metine wuso ye fei iri roum ratei meme, le olo munge nange leiye kolo olo. Ye irpeiki punkom.” \p \v 19 Fei moto pite Samaria nepe, ne namti nirpowo Jisas nolpepei, “Ili leiki, ki fei kretai ye metine nimou. \v 20 Eiya mani peiki piti Samaria, pe rautuwo Ma Ili pratei tumun fei lepei. Wolo ise pite Juda, ise yirpei yolo uf ili Jerusalem soma ku ma me rautuwo Ma Ili lepe.” \p \v 21 Leye lo Jisas lirpene lolpepei, “Ko ye moto, ye ulpoiki. Wem wala lato, ma wem fei lepe fale, is mete ma rautuwo Eiya Ili ratei tumun fei lepei kolo olo, lo pe ma pe Jerusalem piti rautuwo re kolo olo. \v 22 Ise pite Samaria, ise retawo minele piti ise ma rautuwo re kolo olo. Ku pite Juda, ku mretawo minele piti ku ma rautuwo wusoli ku pite Juda miso kaneise retawo tisi piti Ma Ili ma kaniepe nimoure mete. \v 23 Wolo wem ma lau, le wem fei lepe olo fale fei wem nimoure mete piti rautuwo Eiya Ili punkomtei pepe, pe ma rautuwo pire onom re il punkom. Eiya Ili lirpei piti nimoure mete ma rautuwo polpepe. \v 24 Ma Ili, le Riri, le nimoure re mete wuso rautuwo pepe, pe ma rautuwo pire onom re il punkom.” \p \v 25 Fei moto pite Samaria nepe ne nirpowo Jisas nolpepei, “Ki kretai kolpepei, Mesaia, pinawo pirpolo Krais lepe, le miso lau. Wem le lau, le miso lirpouku lire il yeflipiye.” \p \v 26 Leye lo Jisas namti lirpene lolpepei, “Ki kutei so lepe, ki min kireye roum wirpepei lepei lepe.” \p \v 27 Wem me roum wala mirpepei mile, pupam pite Jisas pele pau fale le pe pinlele potei olpe piti puluwo lirine moto nenpe roum mirpei. Wolo pe nele lelpe re lentei lirpolo, “Ko ye inta menele?” Olo. Lo pe peletei Jisas pirpolo “Piti men so ye irine roum yirpepei lepe?” Olo, pe peletei polpepe re kolo olo. \p \v 28 Leye lo moto pite Samaria nepe ne nusa mili lite tipe ratei le ne nou ne uf Sikar lepe, nirpepe nolpepei, \v 29 “Ise yaule yuluwo metine nele wuso lirpeiki lire men nange yeflipiye wuso ki kinu kingiepe pepe. Le so Krais lepe lom?” \v 30 Liso mete pite uf kumpu lepe pe naro pe karowo Jisas. \p \v 31 Wem fei lepe pupam pite Jisas pele malfefi Jisas pirpei polo, “Ko ye metine piti eitalouku lepe, ye kapi oweli aplei wo.” \p \v 32 Wolo Jisas namti lirpepe lolpepei, “Ki oweli piti kaplei pepe, ise olo retape kolo olo.” \p \v 33 Liso pupam pele pepe, pe peite nempleye, “Minemple so pau watowo oweli pepe?” \p \v 34 Fei Jisas lirpepeye, “Ki oweli peiki piti kaplei pepe, ki ma kingiepe il pite metine wuso laiteiki kau lepe, le ki ma kesio towa wuso le waiki piti ma kesio lepe, ki ma kesio ke yaliye. \v 35 Il peise isotei yirpei yolo, ‘anongou twinges te twinges wala pato wem oweli ma poungo.” Ki kirpeise, ise wala yuluwo liom yoporo wo. Oweli olo poungo fei, le ise ma kotuwepe. \v 36 Metine piti kotuwepe oweli, le miso kapi era pele le le miso kotuwepe oweli piti kanowo ratei lingi wem wem. Le lolpepei soma metine piti lapiri oweli le metine piti kotuwepe oweli, te rounges tepiye miso onom teingine. \v 37 Il wuso pirpei polo, ‘metine nele lapiri oweli le nele kotuwepe’, il fei pepe pe pirpei punkom. \v 38 Ki kaiteise ye kotuwepe oweli pite liom mete nemple pelpe papiri. Ise yapiri kolo, wolo ise kotuwepe oweli piti mete nemple pelpe papiri.” \p \v 39 Mete wuru pite Samaria wuso pratei uf Sikar lepe, pe pulpowo Jisas wusoli moto wuso niri roum minu mirpei lepe, ne nirpepe nolpepei, “Le lirpeiki lire men nange yeflipiye wuso ki kinu kingiepe pepe.” \v 40 Liso wem mete pite Samaria pe falowo Jisas pe pirpei malfefi piti ma liripe pepi pratei. Le Jisas liripe pepi pratei epli wem twinges. \p \v 41 Mete nou nemple wuru pite Samaria pepe, pe pulpowo Jisas wusoli pe pingitepe il pele wuso leptalo pepe. \v 42 Le pe pirpene moto wuso ninu nire Jisas roum mirpei meme, pe pirpene polpepei, “Ku fei mulpowoye. Ku mulpowo wusoli ye irpouku iri lepe lom? Olo ku mulpowo wusoli ku kutou mingitepe il pele, le ku mretai molpepei le lotei punkom piti kaniepe nimoure mete piti tef.” \s1 Jisas kapi kainu tanio ninge lite metine piti lesio towa lite moli lipi \p \v 43 Jisas liripe mete pite Samaria pepi pratei epli wem twinges re fei, le lusape le le so le Galili. \v 44 Jisas lotei linu lirpei nomnaipe lolpepei, metine nimou uf mete nange peletei ma olo pinauli. \v 45 Wem Jisas le fale Galili, mete pite Galili pepe pe kesi paltei potei wusoli wem pe pe Jerusalem piti papli oweli lipi piti paplei onposio wem Ma Ili kesipe manre yaire pelpe pau tani Isip, wem fei lepe, pe pulwepe men nange yeflipiye wuso Jisas laptei fale pepe. \p \v 46 Jisas nou le uf Kana lato tef lite Galili, uf wuso Jisas linu lirpei le tipe nimou weitei fale lire wain tipe lepe. Metine nele piti lesio towa lite moli lipi pite Rom, le re lau lifei uf Kana lepe, le ninge kumpu lele olo kainu lato uf Kaperneam. \v 47 Wem le lingitei wuso Jisas re olo lato Judia so lau fale Galili ye, metine lepe karowo Jisas le fale luluwo, le le leletei piti ma le Kaperneam le le ma kapi kainu tanio ninge kumpu lepe wusoli le olo kainu olitei piti ma la. \p \v 48 Fei Jisas lirpowo metine piti lesio towa lite moli lipi piti Rom pepe, Jisas lirpowo lolpepei, “Minemple peise re miso pulpoiki kolo olo, ma pulwepe menmen lipi potei pire tute fale pepe, ma pulwepe wo pe soma pulpoiki.” \p \v 49 Wolo metine lepe namti lirpowo Jisas lolpepei, “Ili leiki, ye ma au ireiki wepi we wo, ninge leiki ma laye.” \p \v 50 Fei Jisas nou lirpowo metine lepe lolpepei, “Ye e, ninge leiye miso namin ratei.” Liso metine lepe lulpope il pite Jisas, le le leye. \v 51 Wem metine lepe, le wala le luwalo tisi ile, mete pele piti pesio towa lele lepe, pe pau fale perengawo le pe pirpowo polpepei, “Ninge leiye teingi ratei.” \p \v 52 Leye lo metine lepe lepletei liri wem piti ninge kumpu lele lepe, le nou fale teingi lepe. Le pe namti pirpowo polo, “Ninge leiye nou lironom nemul ningli wem epli lile weitei.” (1 kilok) \p \v 53 Fei yaitei lotei onposi wuso wem fei lepe so Jisas lirpowo lirpolo ninge lele miso teingi ratei lepe. Liso metine lepei lire moto re eple le mete piti piri pepi pratei winem lele pepe, pe yeflipiye pulpowo Jisas. \v 54 Menmen lipi fei pepei Jisas laptei fale pingi, puwope piti pinu wem le lirpei le tipe nimou weitei lire wain tipe lepe. Jisas laptei menmen fei pepei fale wem le lato Judia lau fale Galili. \c 5 \s1 Jisas kapi kaninu tanio metine nele lifei mingo lite tipe oi pinawo Betesda \p \v 1 Wem kari re fei, Jisas lunwei le Jerusalem piti ma lulwepe papli oweli lipi piti paplei rautuwo Ma Ili. \v 2 Uf ili Jerusalem lepe, tipe oi nele lifei laitei wingi piti mete pilape sipsip pelpe pinki pe uf ili Jerusalem lepe. Le tipe oi lepe mete pite Hibru pinawo pirpolo Betesda, le pe pepletei tuluwim twinges te twinges niliyeye pepletei polinemple neinowo tipe oi lepe. \v 3 Mete wurutei wuso kainu polomen polomen re pepe, pe paptei pifei tuluwim pepe. Mete piti lutepe pelpe olpe, ire esi pa, ire olpe. Pe pifei pungario tipe ma luroro lotei, \v 4 wusoli wem niliyeye niliyeye, riri lite Ma Ili ma litipi lau lile tipe oi lepe le le ma lunpiyoyo tipe. Le mete wuso kainu pepe, wem nele lelpe linu lautile le tipe oi lepe wem tipe lururu lotei, metine fei lepe miso nou fale teingi. Metine kainu fei lolomen re wolo le miso nou fale teingi wem le linu lautile le tipe oi fei lepe. \v 5 Metine nele liripe pepi pifei tuluwim pite tipe oi fei lepe, le le olo kainu lato eringi wurutei (38). \v 6 Jisas luluwo wuso letei luwo tuluwim pepe le le retai metine fei lepe olo kainu lato wem uleltei. Liso Jisas leletei metine fei lepe lolpepei, “Ye onposi piti ma nou fale teingi lom?” \p \v 7 Fei metine wuso kainu lepe, le namti lirpowo Jisas lolpepei, “Ili leiki, ki minemple re pifei lepei piti ma kaneiki peiteiki kautile ke tipe oi re kolo olo. Wem tipe luroro lotei lepe ki keilo piti ma ke, metine nele ma kelautu linu leye le ki olo keinenei katoye.” \p \v 8 Leye lo Jisas lirpowo metine lepe lolpepei, “Ye eilo kali poyu leiye le ye ilele e.” \v 9 Frouyo fei, metine lepe nou fale teingiye. Le kali poyu lele le le lilele leye. \p Menmen fei pepei fale epli wem piti mete pite Juda ma pifei yaupe piti onposio Ma Ili, \v 10 liso mete lipi pite Juda pepe, pe pirpowo metine wuso Jisas kanowo kapi kainu pele tanio lepe, pirpowo polpepei, “Epli wem fei lepei lepe, le wem piti ku ma mifei yaupe onposi Ma Ili le ye ma yaruwepe il lipi pouku wuso ye ma ila poyu leiye.” \p \v 11 Wolo le namti lirpepe lolpepei, “Metine wuso kaneiki nou fale teingi lepe, le lirpeiki lolpepei, “Ye kali poyu leiye le ye ilele e.” \p \v 12 Pe so peletei polpepei, “Metine minele so lirpeiye piti ye ma kali poyu leiye le ye ilele e lepe?” \p \v 13 Wolo metine wuso Jisas kapi kainu tanio lepe, le olo lirowo Jisas onom wusoli mete wurutei pile tulum fei lepe le Jisas frou kotire leye. \p \v 14 Wem kari re fei, Jisas lerengawo metine lepe lifei winem lite Ma Ili, le Jisas lirpowo lolpepei, “Ye untoli, ye fei nou fale teingiye. So ye ma nou ingiepe il olpe kolo olo. Wuso ye nou ingiepe il olpe, moingi men nange olpetei ma faleye.” \p \v 15 Leye lo metine lepe lusa winem lite Ma Ili lepe le le le lirpepe mete lipi pite Juda pepe, lirpepe liri Jisas wuso kapi kainu pele tanio lepe. \v 16 Min polpepei so pe watowo Jisas moingi wusoli le kapi kainu tanio metine fei lepe epli wem piti pe ma pifei yaupe onposio Ma Ili. \v 17 Jisas namti lirpepe mete lipi pite Juda pepe lolpepei, “Eiya leiki wem oli oli re lesio towa, le ki re ma kesio towa.” \p \v 18 Il fei pepei pe pirkilau kotuwepe enke pite mete lipi pite Juda le pe onposi piti ma petesi Jisas la. Jisas yaruwepe il lipi piti mete pite Juda wuso pirpei polo pe ma pifei yaupe epli wem piti pe ma pifei onposio Ma Ili, Jisas yaruwepe il lipi pepe poteteiye kolo olo, wolo le nou lirpei lasiepe lirpolo Ma Ili, le yaitei nange leletei. Wem Jisas lirpei il fei pepei, le wata pirpolo le lire Ma Ili rounge tante noute tepe. \s1 Ninge lite Ma Ili kapi singe lipi \p \v 19 Liso Jisas namti lirpepe mete lipi pite Juda pepe, Jisas lirpepe lolpepei, “Ki kirpeise punkom, towa lolomen lolomen re ninge miso lesio lire esi lus pele lotei kolo olo. Le luluwo yaitei lele lotei lesio towa fei lepe liso ninge re ma lingowo piti lesio towa fei lepe. Yaitei lesio towa menmen, ninge re ma lesio towa fei lepe. \v 20 Yaitei lotei onom puwol ninge leletei le le kosawo lire men nange pele yeflipiye wuso yaitei lotei lesiepe pepe. Yaitei miso kosawo ninge lire menmen lipitei watafei le kusawo lire menmen kumpu min ise fei yulwepe pepe wolo ise ma yinlele isotei yasiepe. \v 21 Min watafei yaitei lotei, le nou leilape mete wuso pa pepe le le nou watepe nempi liti nampir pratei, so tisi niliyeye fei lepe ninge re ma lingowo piti watepe mete nempi liti pratei. Ninge lotei onom pele, le keiniepe mete piti ma watepe nempi liti pratei. \v 22 Yaitei lotei lesio towa piti kapi il laptei liripe nimoure mete kolo olo. Le watowo ninge singe piti lesio towa fei lepe, \v 23 le yaitei lolpepei soma nimoure mete yeflipiye ma peila nange lite ninge lele watafei pe peila nange lite yaitei lotei lepe. Minemple wuso peila nange lite ninge kolo olo, yaitei wuso laisi ninge lau lepe re, pe peila nange lele kolo olo.” \p \v 24 “Ki kirpeise punkom, minele piti lingitepe il peiki le le lulpowo metine wuso laiteiki kau lepe, metine fei lepe le ma kali nempi liti ratei lingi wem wem. Metine fei lepe Ma Ili miso kapi il laptei liri kolo olo, wolo le ma wata pirpolo le lusa tisi oli piti la le le nou weitei lingowo tisi teingi piti ma namin ratei. \v 25 Ki kirpeise punkom, wem wuso ise wala ratei yungario lepe, le olo fei faleye, wem mete wuso pa pepe pe miso pingitepe il manu pite ninge lite Ma Ili. Le pe piti pingitowo lepe, pe miso nou peilo nampir pratei. \v 26 Min watafei yaitei lotei, le watepe mete nempi liti pratei, so ninge re le kapi singe elpesipe pite yaitei lele piti ma watepe mete nempi liti pratei. \v 27 Le yaitei lotei watowo ninge singe piti kapi il laptei liripe mete piti tef wusoli le Ninge lite Metine Wape. \v 28 Ise yinlele isotei yasiepe il fei pepei kolo olo. Wem ma fale, wem mete wuso pa le pe paptei pepe, pe ma pingitepe il manu pele. \v 29 Le pe ma nou peilo tani tef wuso paptei pato pepe, pe wuso pingiepe il teingipe pepe, pe ma nou peilo piti ma nou nampir pratei. Le pe piti pingiepe il olpe pepe, pe ma nou peilo wolo pe ma pila moingi ilitei.” \s1 Jisas lirpei nomnaipe lire le lotei \p \v 30 “Towa menmen re ki kesio kire onom peiki kutei kolo olo. Ki kingitepe il piti Eiya le ki so kingiepe piti kapi il kaptei kiripe mete. Le wem ki kapi il kaptei kiripe mete, ki kingiepe tuwopou wusoli ki kingiepe il wuso ki kutei onposi piti kingiepe pepe kolo olo, wolo ki kingiepe il pite metine lotei wuso laiteiki kau lepe.” \p \v 31 “Wuso ki kirpei re kingiepe il peiki kuteteiye, ise ma yingiteiki kolo olo, le il peiki re ma kere yaupe. \v 32 Wolo metine nele le lirpeise lireiki ki le ki kretai, il pele wuso lirpei lireiki ki pepe olo punkom. \v 33 Ise yaisipe mete peise pilape il pe falowo Jon liti kaptetei, le le lirpei il punkom lireiki ki. \v 34 Ki onposi piti metine nele ma lirpei lireiki ki lom? Olo. Ki keilape il pite Jon liti kaptetei lepe, keilape kirpeise soma ise ma yulpope le Ma Ili ma kaneise. \v 35 Jon liti kaptetei, le wata pirpolo nongo weli nele loli nainunuse lepe. Le il pele wata pirpolo pini nainunuse pepe le ise enke teingipe yasiepe wem kurauye. \v 36 Wuso ise yulpope il wuso Jon lirpeiki ki kolo lepe ise ma onposio towa leiki piti kesio lepe, ise yuluwo le ise miso retai, ki kesio towa ilitei so ise ma yulpoiki. Towa wuso Eiya waiki piti kesio lepe, ise yuluwo le ise miso retai Eiya laiteiki le ki so kau. \v 37 Eiya wuso laiteiki kau lepe, le lirpei il punkom lireiki ki. Ise yingitepe il manu pele re kolo olotei, le mi mati pele re, ise olo yuluwo kolo. \v 38 Le il pele re ise yesiepe pultei enke peise kolo olo wusoli ki kutei so Eiya laiteiki kau lepe, wolo ise yulpoiki kolo olo. \v 39 Ise yungunape il piti paitei yousi wusoli ise onposi yirpolo il fei pepe miso waise nempi liti ratei yingi wem wem le il potei pepe so pirpei pireiki ki lepe. \v 40 Wolo ise yinaulo piti yulteiki ki le ise ma kali nempi liti ratei.” \p \v 41 “Ki onposi piti mete ma peila nange leiki kolo olo. \v 42 Wolo ki kretaise, ki kretai kolpepei, ise enke peise leinginim, ise onom puwol Ma Ili kolo olo. \v 43 Eiya leiki laiteiki le ki so kau wolo ise tounga peteiki. Le wem metine nele lau lire onom pele, ise ma kesi yaltei isotei. \v 44 Ise onposi piti yeila nange pite isotei wane, wolo Ma Ili niliyeye lepe, ise onposi piti le ma leilape nange peise kolo olo. Ise yolpepei le ise yolomen ma yulpoiki ki? Ma olo. \v 45 Ise ma onposi yolpepei kolo olo, onposi yirpolo ki ma kirpowo Eiya leiki kire il olpe peise lom? Olo. Moses lotei lepe soma lirpowo Eiya leiki lire il olpe peise pepe. Moses so ise onom natowo yirpolo le miso kaneise lepe. \v 46 Le wuso ise yulpowo Moses punkom, ise fei ma yulpoiki, wusoli le laptei il lirpei lireiki ki. \v 47 Wolo il wuso Moses laptei pepe, ise yulpope kolo olo, so ise yolomen ma yulpope il wuso ki kirpei pepe?” \c 6 \s1 Jisas watepe mete wurutei oweli (5,000) \p \v 1 Wem kari re fei, Jisas nou le mingo plen lite tuluple Galili (nange nele pinawo tuluple Taiberias). \v 2 Mete wurutei pulsi wusoli pe pulwepe menmen lipi wuso Jisas laptei fale wem le kapi kainu taniepe mete. \v 3 Jisas liripe pupam pele pepi punwei pe pifei tef nele lupai linpei lifei. \v 4 Le epli wem piti mete pite Juda ma papli oweli lipi paplei onposio wem wuso Ma Ili kesipe manre yaire pelpe pau tani Isip, epli wem fei lepe olo lau lire malfem ye. \v 5 Jisas luntoli wuso mete wurutei pau falowo, le so lirpowo Filip lolpepei, “Ku ma kapi oweli lipi pato fei linei soma watepe mete wurutei fei pepei pepe?” \v 6 Jisas lirpei il pepei piti lila Filip lusa le Jisas lotei olo linu retai fei piti ma lolomen liripe mete fei pepe. \p \v 7 Filip namti lirpowo Jisas lolpepei, “Piti mete wurutei fei pepei ma paplei oweli men kumpu, ku ma miripe era lipi watafei wan tausen tu huntret kina mire maise luom piti watepe palei.” \p \v 8 Fei Jisas pupam nele lele lepe, Andru, Saimon Pita winke lele, le lirpei lolpepei, \v 9 “Ninge kumpu nele lepe, le lilape lufe twinges te twinges niliyeye le ningu twinges. Wolo pe miso piripe mete fei pepei, lo olo?” \p \v 10 Liso Jisas lirpepe pupam pele lolpepei, “Yirpepe mete pepe pungura pratei.” Tulum fei lepe wolo yefli loli. Liso mete wurutei pepe, pe yeflipiye pungura pratei, pe wurutei watafei 5,000. \v 11 Jisas kapi lufe, leletei Ma Ili liripe re fei, le karipe watepe mete wuso pratei pinge wolo pepe. Ningu re, Jisas leletei Ma Ili liripe re fei, le so yaruwepe watepe mete pepe, le pe pirkilau paplei peilape fangelem. \v 12 Wem pe paplei peilape re fei, Jisas lirpepe pupam pele lolpepei, “Ise tonwipe oweli ilepe, ku miripe nemple kolo olo.” \v 13 Pe so tonwipe oweli ilepe pepe pafo pora pire eti plen le plen poungo, te twinges (12) fale. Mete wurutei wolo lufe twinges te twinges niliyeye pepe, pe piripe poungai le ilepe pratei yaupe liso pupam pite Jisas pele nou tonwipe pafo pora wuso pire eti plen le plen poungo, te twinges pepe (12). \p \v 14 Mete wuso pratei lepe, wem pe pulwepe menmen lipi wuso Jisas laptei fale pepe, pe pirpeiye, “Punkomtei, metine lepei, le metine nimou wuso Moses lirpei liri piti ma lau lepe.” \v 15 Jisas retai fei piti mete pepe ma pau kesi le pe ma pirkilau yeftuwo piti fale lire metine ili piti luntoluwepe. Liso Jisas loteteiye nou lunwei le tef lupai linpei lifefei lepe leye. \s1 Jisas lilele linge tipe yuwei \p \v 16 Wem ningli, pupam pite Jisas pele pitipi pe tuluple mingo lepe, \v 17 pe ponglo nimpe teingo le pe nou palowi tuluple ponglo pe Kaperneam. Mulpou lirkilauye wolo Jisas lau falepe kolo olo. \v 18 Wem fei lepe, yuf ili fale lalpopo tuluple le tipe lirkilau loungongo. \v 19 Pupam pepe, pe raltutuwe nimpe teingo lepe pe fiyen taise wem pe puluwo Jisas lilele linge tipe yuwei karepe le. Jisas le liri nimpe teingo malfem le pupam pepe, pe pinlele potei olpe. \v 20 Jisas lirpepeye, “Ise turise pato kuna ki.” \v 21 Pe pirpowo piti longlo lingepe pifei nimpe teingo, le frou yo fei, nimpe teingo lepe le le fale tuluple mingo plen wuso pe ma pe lepe. \s1 Mete pintawo Jisas \p \v 22 Le mete wurutei wuso Jisas watepe oweli paplei le pe pratei tuluple mingo plen lepe, pe nolowi mul peilo puntoli wuso nimpe teingo niliyeye ye laitei. Pe pretai polpepei, Jisas olo liripe pupam pele pepi ponglo nimpe teingo pe kolo olo, wolo pupam poteteiye ponglo pe. \p \v 23 Fei, nimpe teingelem nemple pato Taiberias so pau fale paitei tuluple lunko malfem pire tulum wuso Apa Ili leletei Ma Ili lire luom re fei, le so karipe watepe mete wurutei paplei pratei lepe. \v 24 Mete wurutei pepe, wem pe puntoli wuso Jisas olo liripe pepi pratei kolo, le pupam pele re olo, le pe so ponglolo nimpe teingelem pepe le pe pintawo Jisas pe Kaperneam. \s1 Jisas, le watafei luom liti mete palei le pe ma kali nempi liti pratei pingi wem wem \p \v 25 Wem mete pepe pe fale tuluple mingo plen, pe perengawo Jisas le pe so peletei polpepei, “Ye metine piti eitalouku lepe, ye wem liti men so au fale lepei?” \p \v 26 Fei Jisas namti lirpepe lolpepei, “Ki kirpeise punkom, ise yintataiki wusoli ise retape menmen lipi singe wuso ki kirpei le pe potei pire tute fale pepe lom? Olo, ise yintataiki wusoli ise yirkilau yalei luom lireise fangelem. \v 27 Oweli piti frou olpe porworo pepe, ise ma yesio towa piti yintape kapi kolo olo, wolo ise ma yesio towa liti kapi oweli piti kaneise ratei yingi wem wem. Oweli fei pepei, Ninge lite Metine Wape ma waise wusoli Ma Ili, le yaitei lele, le lulpowo fei piti le ma waise oweli fei pepei.” \p \v 28 Pe so peletei Jisas polpepei, “Ku ma molomen soma ku miso mesio towa lite Ma Ili?” \p \v 29 Jisas namti lirpepeye, “Towa fei lepei so Ma Ili onposi piti ise ma yesio, ise yulpowo metine wuso le laisi lau lepe.” \p \v 30 Le pe namti pirpowo Jisas polpepei, “Menmen lipi singe fei polomen ma ye irpei le pe potei pire tute fale soma ku mulwepe le ku ma mulpouye. Ye ma olomen? \v 31 Eiya mani pouku, pe palei mana pratei tef oli era re telmane ye yawi lepe, min watafei il piti paitei yousi, pe pirpei pepe. Pe pirpei polo, ‘Le watepe luom lite yuwei palei.’” \p \v 32 Leye lo Jisas lirpepeye, “Menmen wuso Moses waise lepe, le luom piti laule yuwei kolo olo. Eiya leiki lotei so waise luom punkom piti laule yuwei lepe. \v 33 Wusoli luom wuso Ma Ili waise lepe, le metine piti lato yuwei so litipi lau, le le ma watepe mete piti tef nempi liti pratei.” \p \v 34 Fei pe peletei Jisas polpepei, “Ili louku ye wauku luom fei lepei wem oli oli.” \p \v 35 Leye lo Jisas nomnaipe lirpei lolpepei, “Ki kutei so watafei luom lepe piti ma watepe mete nempi liti pratei. Metine minele wuso laule ki lepe, le miso nou nimpi nalei kolo olo. Le metine wuso lulpoiki ki, le miso yif punko re kolo olotei. \v 36 Ki fei kirpeise kirpolo ise yuliki fei, wolo ise yulpoiki kolo olo. \v 37 Mete yeflipi wuso eiya leiki waiki pepe, pe miso paule ki. Le minemple wuso paule ki lepe, ki miso kaisipe nou pe kolo olo, \v 38 wusoli ki kusa yuwei le ki kitipi kau tef lepei fei piti kingiepe il pite metine lotei wuso laiteiki kau lepe. Ki ma kingiepe il peiki kutei kolo olo. \v 39 Le lotei wuso laiteiki kau lepe, le onposi piti ki ma kingiepe fei kolpepei le mete yeflipi wuso le laptei pau ki pepe, ki ma kusa nele lelpe re ma le kotire kolo olo. Wolo ki ma nou keilape pe yeflipiye wem Ma Ili kapi il laptei liripe mete piti tef. \v 40 Wusoli eiya leiki onposi lolpepei, mete yeflipiye wuso puluwo ninge le pe pulpowo, pe miso kali nempi liti pratei pingi wem wem, le ki miso nou keilape nampir pratei wem Ma Ili kapi il laptei liripe mete piti tef.” \p \v 41 Il pepei weisipe enke pite mete piti Juda le pe pirpei narwi nemple piri Jisas wusoli le lirpei lolpepei, “Ki kutei so watafei luom lite yuwei le le litipi lau lepe.” \v 42 Pe so pirpei polpepei, “Metine lepe, le Jisas, ninge lite Josep ko? Ku mretame nimou re yaitei mele. Le fei, le lolomen ma lirpei lolo le lato yuwei so litipi lau lepe?” \p \v 43 Fei, Jisas namti lirpepe lolpepei, “Ise yirpei narwi nemple pato. \v 44 Metine minele re miso lau ki yawi kolo olo. Wuso Eiya piti laiteiki kau lepe, Le kesi metine fei lepe lau lalteiki, metine fei lepe ki miso nou keila namin ratei wem Ma Ili kapi il laptei liripe mete piti tef. \v 45 Mete emarengi sungoi paptei il pirpei polpepei, ‘Mete yeflipiye ma Ma Ili leptalo.’ So mete wuso pingitowo Eiya le Le leptalo pepe, pe yeflipiye ma paule ki. \v 46 Minele re luluwo Eiya kolo olo, metine lotei wuso Eiya laisi lau lepe, le loteteiye so luluwo. \v 47 Ki kirpeise punkom, metine piti lulpoiki ki, le ma kali nempi liti ratei lingi wem wem. \v 48 Ki watafei luom liti watepe mete nempi liti pratei. \v 49 Yaire manre peise, pe palei mana pratei tef oli era re telmane ye yawi lepe, wolo pe pa. \v 50 Wolo luom lite yuwei wuso litipi lau lepe, le nemtei, le minemple piti palei lepe pe miso pa kolo olo. \v 51 Ki watafei luom liti watepe mete nempi liti pratei, le ki kato yuwei so kitipi kau. Wuso minele lalei luom fei lepei, le miso ratei lingi wem wem. Luom wuso ki ma watowo lepe, le topo tale leiki piti watepe mete piti tef le pe ma nampir pratei.” \p \v 52 Il pepei, pe weisipe enke pite mete piti Juda le pe pire il pura nemple. Pe peite nemple pirpei polo, “Metine fei lepei, le lolomen ma wauku topo tale lele piti malei?” \p \v 53 Jisas lirpepe lolpepei, “Ki kirpeise punkom, wuso ise yalei topo tale lite Ninge lite Metine Wape kolo olo, le teluwi lele re ise yalei kolo olo, ise ma kali nempi liti ratei yingi wem wem kolo olo. \v 54 Metine minele piti lalei teluwi re topo tale leiki, le ma kali nempi liti ratei lingi wem wem, le ki ma nou keila namin ratei wem Ma Ili kapi il laptei liripe mete piti tef. \v 55 Topo tale leiki, le watafei owelitei. Le teluwi leiki re, le watafei tipe nimoutei piti yalei. \v 56 Metine minele piti lalei topo tale leiki, le le lalei teluwi leiki, metine fei lepe, le rateiki ki le ki re ratowo leinginim lele. \v 57 Eiya liti wauku nempi lepe, le laiteiki kau le ki namin ratei wusoli le re namin ratei. Liso metine minele piti leiyeiki lepe, le miso namin ratei wusoli ki ma kanowo piti namin ratei. \v 58 So luom fei lepei, le lite yuwei so litipi lau. Le watafei luom wuso manre yaire peise palei wolo pe pa pepe, le luom fei lepe kolo olo. Luom fei lepei wem metine nele lalei, le ma ratei lingi wem wem.” \p \v 59 Jisas lirpei il pepei wem le leptalo il lifei angli pau lite uf Kaperneam. \s1 Il piti watepe mete nempi liti pratei pingi wem wem \p \v 60 Pupam wuru pite Jisas pele, pe pingitepe il pepei le pe pirpei polo, “Il wuso le leptalo pepe, olo moingipetei. Minemple miso pingitepe il pepei?” \p \v 61 Minemple re pirpowo Jisas kolo olo, wolo le retai lolpepei, pupam pele olo pirpei narwi nemple. Le so lirpepe lolpepei, “Il pepei olo kotise enke piti ise ma yire wilfingou lom?” \v 62 Le wuso ise ma yuluwo Ninge lite Metine Wape ma nou lunwei le tulum lele piti lato yuwei wuso le lusa le le litipi lau lepe, le ise ma onposi yolomen? \v 63 Ko riri lite Ma Ili lele so watepe mete nempi liti nampir pratei. Singe pite metine pele lotei kolo olo. Il wuso ki kirpeise kiripe pepe, pe il pite riri pele le pe miso waise nempi liti nampir ratei. \v 64 Wolo ilepe peise olo yulpoiki kolo.” Jisas olo linu retai fei, mete minemple ma pulpowo kolo olo, le metine minele ma laltei le esi pite mete olpe. \p \v 65 Fei Jisas nou reresipe il lirpei lolpepei, “Il pal potei pepei so ki kirpeise kirpolo, metine minele re miso kareiki lau yawi kolo olo. Ma Eiya lotei weisine onom pite metine lepe pele soma le ma kareiki lau. Olo ma olo.” \p \v 66 Il fei pepei weisipe enke pite pupam pite Jisas le wuru pelpe nou pulsi piri pepi pe kolo oloye. \v 67 Jisas lepletei pupam pele wuso pire eti plen le plen te twinges pepe, lepletei lolpepei, “Le ise, ise re ma yusaiki le ise ye ko?” \p \v 68 Leye lo Saimon Pita namti lirpowo Jisas lolpepei, “Ili louku, minele ma ku karowo me? Olo, ye so esiepe il piti wauku nempi liti mratei mingi wem wem. \v 69 Le ku fei mulpouye le ku mretai molpepe, ye metine teingitei wuso Ma Ili laiteiye au lepe.” \p \v 70 Leye lo Jisas namti lirpepe pupam pele lolpepei, “Ise piti yire eti plen le plen te twinges pepe, ki keinise kolo olo ko? Ki keinise, wolo nele leise olo towa lunkuwo.” \v 71 Jisas lirim lirpei liri Judas ninge lite Saimon, le liti uf Iskariot. Judas, le pupane nele lite Jisas wuso pire eti plen le plen te twinges pepe, le soma laltei Jisas le esi pite mete olpe pepe. \c 7 \s1 Jisas winkem pele olo pulpowo kolo \p \v 1 Wem kari re fei, Jisas lilele le linge tef lite Galili. Le linau piti leptalo il linge tef lite Judia, wusoli mete lipi pite Juda pepe, pe onposi pirpolo ma petesi la. \v 2 Epli wem piti mete pite Juda ma papli oweli lipi rautu wem piti oweli poungo le pe ma kaptu winangou pal kumpu kumpu le pe pratei rourepe siye wasem piti fale paplei oweli pelpe. Epli wem fei pepe olo pau piri malfemye. \v 3 Liso Jisas winkem pele pirpowo polpepei, “Ye usa tulum lepei le ye e Judia soma pupam peiye ma pulwepe menmen lipi wuso ye irpei le pe potei pire tute fale pepe. \v 4 Wuso metine nele onposi lirpolo nange lele ma fale ili, le miso lesio towa lele kotire kolo olo. So ye ma esio towa leiye ile alepe nimin le mete yeflipiye ma puliye \v 5 Jisas winkem pele re olo pulpowo kolo. \p \v 6 Jisas lirpepe lolpepei, “Wem leiki loporotei wala fale kolo olo. Wem yaupe pepe, pe wem poporo peise. \v 7 Mete pititef miso enke olpe pireise kolo, wolo pe enke olpe pireiki ki wusoli ki wem oli oli kirpepe kirpolo pe wai lelpe olo oli liti pingiepe il olpe. \v 8 Ise ye yiripe rautuwo wem ili fei lepe. Ki ma ke kolo wusoli wem leiki loporotei wala lato.” \v 9 Jisas lirpei il pepei re fei, le wala ratei tef lite Galili. \s1 Jisas le lulwepe mete pite Juda rautuwo wem ili lelpe \p \v 10 Wem Jisas winkem pele pe pulwepe rautuwo wem ili lepe, Jisas re lingepe le lingi. Le le alepe nimin kolo, wolo le kotire le. \v 11 Wem pe rautuwo wem ili lelpe lepe, mete lipi pite Juda pintawo Jisas. Pe pepletei mete pirpolo, “Ko Jisas linei?” \p \v 12 Mete wurutei pepe, pe loule pirpei nemple liye liye re peinei kotuye, pirpei polo “Ko le metine teingi.” Le ilepe pirpei polo, “Olo le metine oli piti lempesipe mete.” \v 13 Wolo nemple pelpe re pirpei il lipi, alepe nimin kolo olo, wusoli pe turwepe piripe mete lipi pite Juda. \p \v 14 Mete pite Juda wuso rautuwo wem ili liti oweli poungo le pe pratei pinge winangou pal kumpu kumpu, pe prautuwo wem fei lepe so pe pile niminye, wem Jisas le fale winem lite Ma Ili le le leptalo il lifei. \v 15 Fei, mete lipi pite Juda pepe, pe pinlele potei olpe le pe peite nemple polpepei, “Metine lepei, mete nemple re peltalo kolo, wolo le lolomen so retaitei lepe?” \p \v 16 Jisas namti lirpepe lolpepei, “Il wuso ki keptalo mete kiripe pepe, il pepe olo peiki kolo. Wolo pe il piti paule Ma Ili wuso laiteiki kau lepe. \v 17 Metine minele wuso onposi lirpolo ma lingiepe il pite Ma Ili, metine fei lepe, le miso retai lolpepei, il wuso ki keptalo mete kiripe pepe, pe paule Ma Ili lo ki kutei onposiepe le ki kirpei kire singe peiki. \v 18 Metine piti lotei onposiepe il le le lirpei lire singe pele, metine fei lepe, le onposi piti ma leila nange lele lotei. Wolo metine piti onposio metine lotei wuso laisi lau lepe, le onposi piti ma leila nange lite metine wuso laisi lau lepe. Le metine fei lepe, le metine piti lirpei punkom, le ma lempetei kolo olo. \v 19 Il lipi pite Moses pepe, Moses waise ko? Iyo, le waise wolo nele leise re lingiepe il lipi pepe kolo olo. Le piti men ise onposi piti ma yeteteiki ka?” \p \v 20 Fei, mete wurutei pepe, pe namti pirpowo Jisas polpepei, “Ye olo towa lunkiye. Minemple so onposi pirpolo ma peteteiye a lepe?” \p \v 21 Wolo Jisas nou lirpepe lolpepei, “Ki kirpei le menmen ili lotei lire tute fale, le ise yinlele isotei yiri. \v 22 Moses lirpei piti ise ma yaploupe topungou pite eple tuleingi peise. Moses lotei lolpepei kolo, wolo manre yaire peise isotei so pinu pingiepe piti paploupe topungou pelpe pepe. Le epli wem piti ise ma yifei yaupe onposio Ma Ili, epli wem fei lepe, ise yalowi topo lite ninge tulei nele. \v 23 Le wuso epli wem piti ise ma yifei yaupe onposio Ma Ili le ise yalowi topo lite ninge kumpu nele, wolo ise yirpei yolo il lipi pite Moses pepe, ise yaruwepe kolo. Le piti men ise enke kotu yireiki ki wusoli epli wem piti ku ma mifei yaupe onposio Ma Ili le ki kapi kainu tanio metine nele? \v 24 Ise kapi il yaptei yiri metine yile yinge topo yuwei kolo olo, wolo ise yulwepe menmen wuso fale punkom pepe soma ise kapi il yaptei yiripe pepe.” \s1 Mete peite nemple pire Jisas pirpolo “Le Krais lom?” \p \v 25 Leye lo mete ilepe pite Jerusalem pirpei polpepei, “Metine fei lepei lepe, so pe pirpei pirpolo ma petesi la lepe lom? \v 26 Yuntoli, le lirpei lile alepe nimin le minemple re namti pirpowo pire il men re kolo. Ko mete lipi pepe, pe pretai le Krais punkom lom? \v 27 Wolo wem Krais lau, minemple re miso pretawo uf lele kolo olo. Le metine fei lepei, ku yeflipiye olo mretawo uf lele.” \p \v 28 Wem Jisas leptalo il lifei winem lite Ma Ili, le lirpei il lipi lirpei lolo, “Iyo, ise retaiki le ise retai ki lite uf mete mi so kaule lepei lepe. Wolo ki kaule kire onom peiki kutei kolo olo. Metine lotei wuso laiteiki kau lepe, le lirpei punkom le ise ma yulpope il pele. Ise retawo kolo olo, \v 29 wolo ki kretawo wusoli ki kiri wepi ratei le le so laiteiki kau.” \p \v 30 Leye lo mete ilepe pepe, pe onposi pirpolo ma penglei Jisas wolo nele lelpe re lesio kolo olo, wusoli wem loporotei lele wala lato. \v 31 Wolo mete wuru pelpe, pe pulpope il pite Jisas le pe pirpei polpepei, “Wem Krais lau, le miso lirpei le menmen lipi wuru potei ma pire tute fale yaupe le le ma fale linuwo metine lepei lo olo?” \s1 Pe paisipe yali pal pe piti ma penglei Jisas \p \v 32 Mete pite Farasi, pe pingitepe mete wuso loule piri nemple, pirpei piri Jisas lepe. Le pe so pire mete lipi piti peptawio Ma Ili siye, pe pepi paisipe yali pal piti puntoluwo winem lite Ma Ili lepe, pe paisipe pe piti ma penglei Jisas. \v 33 Fei, Jisas lirpei lolpepei, “Ki ma kireise ratei wem kurauye le ki ma nou ke metine wuso laiteiki kau lepe. \v 34 Ise ma yintaiki wolo ise miso yerengaiki kolo olo, wusoli tulum liti ki ke kratei lepe, ise miso ye kolo olo.” \p \v 35 Fei, mete lipi pite Juda pepe, pe pirpei nemple polpepei, “Le ma le pinei le so ku miso merengawo kolo olo lepe? Le ma le uf lipi pite mete piti Grik wuso mete ilepe pite Juda pe pratei pepe le le ma leptalo mete pite Grik lom? \v 36 Le lirpei lolo, ‘Ise ma yintaiki wolo ise miso yerengaiki kolo olo.’ Le le lirpei lolo, ‘Ise miso ye tulum liti ki ke kratei lepe kolo olo.’ Il pele pepei pepe, pal pelpe pato polomen?” \s1 Jisas lirim lirpei lire tipe liti kanowo metine ratei lingi wem wem \p \v 37 Epli wem linglitei liti mete pite Juda ma rautuwo wem ili lelpe lepe le kere, epli wem fei lepe, le wem ilitei lelpe. Epli wem fei lepe, Jisas leilo lile le le lirpei il lipi, lirpei lolpepei, “Metine minele piti yif punko, le ma laule ki, le ki ma watowo menmen piti lalei laltu yif. \v 38 Min watafei il piti paitei yousi pe pirpei pepe, ‘Minele piti lulpoiki ki, il teingipe ma pultei onom pele le pe ma falele watafei etingi tipe falele le lepe, le tipe lepei ma watepe nempi liti ratei lingi wem wem.’” \v 39 Jisas lirpei il pepei liri Riri Teingi wuso mete piti pulpowo, pe ma kali Riri fei lepei. Wem linu linu re lepe, lau lau fale wem fei lepe, Ma Ili wala watepe mete Riri fei lepe kolo olo, wusoli Jisas wala la kolo olo, le Ma Ili re wala nou leila lire singe lipi pele kolo olo. \s1 Mete kere pusa nemple \p \v 40 Mete wuru wuso pile peingalope mete wurutei pepe, wem pe pingitowo Jisas lirpei il pepei, pe pirpeiye, “Punkomtei, metine lepei le metine nimou wuso ku ratowo lepe.” \p \v 41 Ilepe pelpe pirpei polo, “Le kuna Krais.” \p Wolo ilepe pirpei polpepei, “Krais ma lato Galili lau lom? Olo. \v 42 Il piti paitei yousi pe pirpei polo Krais ma ninge palyene lite Devit, le le ma nimou nila Betlehem, uf kumpu wuso Devit linu ratei lepe.” \p \v 43 Fei, mete ilepe kere piri Jisas le ilepe weitowo lope re kelelawo. \v 44 Mete ilepe pirpolo ma penglei Jisas wolo nemple pelpe re pesio kolo olo. \s1 Mete lipi pite Juda, pe pulpowo Jisas kolo \p \v 45 Yali pal piti puntoluwo winem lite Ma Ili lepe, pe nou pe falepe mete lipi piti pinuwepe peptawio Ma Ili siye le mete pite Farasi. Yali pal pe falepe mete lipi pepe le mete lipi pepe pe pepletei yali pal pepe polpepei, “Piti men so ise yenglei yila yau kolo olo lepe?” \p \v 46 Le yali pal namti pirpepe mete lipi pepe polpepei, “Metine nele re lirpei watafei metine fei lepei kolo olo.” \p \v 47 Fei, mete pite Farasi pepe, pe nou pepletei yali pal polpepei. “Ise re, le lilaise lusaise ko? \v 48 Ise retawo metine ili nele lo ku, nele louku lite Farasi, metine nele lolpepei re ise retawo piti lulpowo Jisas lo olo? \v 49 Mete wurutei fei pepei, pe pretape il lipi pite Moses kolo olo, so Ma Ili ma watepe moingi.” \p \v 50 Nikodemus, le nele lelpe lite Farasi. Le lotei so linu le luluwo Jisas. Nikodemus lirpepe ilepe wane pele pite Farasi pepe lolpepei, \v 51 “Il lipi pouku pirpei polpepei, ku ma watowo metine moingi kolo olo. Ku wala ma minu mingitepe il pele wo soma ku ma kapi il maptei miri towa men le lesio.” \p \v 52 Wem mete lipi pire mete pite Farasi pepe, wem pe pingitepe il pepei, pe namti pirpowo Nikodemus polpepei, “So ye re lite Galili ko? Ye ungunape yousi le ye miso retai olpepei, metine nimou nele re miso fale lile Galili kolo olo.” \p \v 53 Fei, Mete yeflipi pepe pe pe winangou pelpe fi fi peye, \c 8 \p \v 1 Wolo Jisas le tumun lite nimpe oliv pile. \s1 Pe pamtuwene moto nenpe piti nire metine nele roum mauleli neme ausi \p \v 2 Nolowi lire mul ili, Jisas nou le winem lite Ma Ili. Mete wurutei pepe, pe yeflipiye pau pifei neinowo le Jisas lifei leptalo lire il pite Ma Ili. \v 3 Leye lo mete piti peptalo mete pire il lipi pite Moses, pe pire mete pite Farasi, pe pepi kesine moto nenpe pilane pinki pe winem lite Ma Ili. Moto nepe, pe perengane nire metine nele roum metei. Pe kesine moto nepe pilane pe pantei nile onom pelpe yeflipiye. \v 4 Le pe pirpowo Jisas polpepe, “Ye metine piti eitalouku lepe, moto nepei ku merengane nire metine nele roum metei. \v 5 Il lipi pouku, Moses wauku il singe lirpei lolo, moto fei nolpepei nepe, ku ma mire era mosiene na tani. Le fei, ye ma irpei il men?” \v 6 Pe pirpei il pepei pirpolo ma pempesi Jisas lualo tisi oli le pe soma pamtuwo. Wolo Jisas lungutu luwo le le lire eti tunongo kareri tef. \v 7 Wem pe wala pile peletetei Jisas, Jisas leilo tuwopou lile le le lirpepe lolpepei, “Ise minele leise piti lingiepe il olpe kolo olo, le ma linu liri erau lanpo.” \v 8 Leye lo Jisas nou lungutu luwo kareri tef. \v 9 Wem pe pingitepe il wuso Jisas lirpei pepe, pe yeflipiye kere pusa nemple, niliyeye niliyeye naro pe yalipeye, le pe pusa Jisas loteteiye lire moto nepe roum mile. Mete lipi pire potei pepe, pe naro pinuwepe piti peilo pingi pepe. \v 10 Jisas nou leilo tuwopou lile le le lenetei moto nepe lolpepei, “Le pe pinei? Nele lelpe re lile piti ma lamtuye lo olo?” \p \v 11 Le ne namti nirpowo Jisas nolpepei, “Ili leiki, olo.” Liso Jisas nou lirpene lolpepei, “So ki re ma kamtuye kolo olo. Ye e wolo ye ma nou ingiepe il olpe kolo olo.” \s1 Jisas, le watafei weli piti loli nainuwepe mete piti tef \p \v 12 Fei Jisas nou lirpepe mete wurutei wuso pau panfi pifei winem lite Ma Ili lepe, Jisas lirpepe lolpepei, “Ki weli liti nainuwepe mete piti tef. Metine minele piti lulteiki ki, le ma ratei lire munkunum kolo olo, wolo le ma kali weli liti kanowo ratei loporo.” \p \v 13 Mete pite Farasi pirpowo Jisas polpepei, “Ye fei irpei lepei lepe, ye yotei irpei ire yotei le minemple re pulpope il peiye kolo olo, il peiye olo teingelem yaupe.” \p \v 14 Fei Jisas namti lirpepe lolpepei, “Olo, wuso ki kuteteiye kirpei kire ki kutei re, il peiki piti kirpei pepe olo punkom, wusoli ki kretai ki lite linei kau, le uf men ma ki nou karowo ke. Ki kato fei linei kau le uf mi ma ki nou karowo ke lepe, olo ise retai kolo olo. \v 15 Ise kapi il yaptei yiripe mete nemple yinge tisi re wai lite ise mete piti tef. Wolo ki olo kapi il kaptei kire metine nele re kolo olo. \v 16 Le wuso ki ma kapi il kaptei kiri metine nele, il peiki ma tuwopou wusoli ki kuteteiye kapi il kaptei kiri metine fei lepe kolo olo. Eiya wuso laiteiki kau lepe, le lireiki wepi kapi il waptei wiri metine fei lepe. \v 17 Il wuso paptei paitei Il Lipi peise pepe, pe pirpei polo, wem mete twinges tulpo noute tire il menmen, il wuso te rounge tirpei pepe ma punkom. \v 18 Ki kirpei kire ki kutei, le eiya leiki wuso laiteiki kau lepe, le re lirpei lireiki ki.” \p \v 19 “Le eiya leiye linei?” Pe peletei Jisas. Liso Jisas namti lirpepe lolpepei, “Ise retaiki ki lo eiya leiki re olo, ise retauku kolo. Wuso ise retaiki ki, eiya leiki re ise miso retawo wolo ise olo yironom.” \p \v 20 Il pepei, Jisas lirpei lifei winem lite Ma Ili, lifei elpeingo wuso paptei ufal pifei piti nimoure mete ma pafo era piti watowo Ma Ili le pe pafo pratei pepe. Le minemple re penglei Jisas kolo olo, wusoli wem leletei wala lato. \s1 Jisas lirpei lirpolo “Tulum wuso ki ma ke lepe, ise miso ye kolo.” \p \v 21 Jisas nou lirpepe lolpepei, “Ki ma ke tanise. Ise ma yintataiki wolo ise ma ya yasiepe il olpe peise. Tulum piti ki ke lepe, ise miso ye kolo olo.” \p \v 22 Liso mete lipi pite Juda pepe, pe pirpei polo, “Ko, le lirpei lolo, tulum piti ki ke lepe, ise miso ye kolo olo. Le lirpei piti le ma leipo lotei la lom?” \p \v 23 Fei Jisas namti lirpepe lolpepei, “Ise pite tef lepei, le ki olo, ki lite yuwei kau. Ise pite tef lepei, le ki olo lite tef lepei kolo. \v 24 Min polpepei so ki kirpeise pepe, ise ma ya yasiepe il olpe peise. Le ise ma ya yasiepe il olpe peise wuso ise yulpo kolo olo, yulpo yirpolo ‘Ki kutei so lepe.’ Wuso ise yulpo yolpepe kolo olo, ise ma ya yasiepe il olpe peise. \p \v 25 Leye lo pe peletei Jisas polpepei, “Le ye minele?” \p Jisas namti lirpepe lolpepei, “Il min wuso kinu kirpeise pepe. \v 26 Menmen wuru piti ki ma kirpei le ki ma kapi il kaptei kireise kiripe menmen fei pepe. Metine lotei wuso laiteiki kau lepe, le lirpei punkom le ki kirpepe nimoure mete piti tef, kirpepe kiripe menmen potei wuso ki kingitowo lirpeiki liripe pepe.” \p \v 27 Jisas lirpei liri yaitei lele lite yuwei, wolo pe olo pironom pire il pele. \v 28 Liso Jisas lirpepe lolpepei, “Wem ise yeila Ninge lite Metine Wape le yuwei, wem fei lepe, ise miso retai yolpepei, ‘Ki kutei so lepe.’ Leye lo ise miso retai yolpepei, ki kesiepe towa menmen kire onom peiki kolo olo, wolo ki kirpei il menmen wuso eiya leiki leitaloiki piti ma kingiepe kirpei pepe. \v 29 Le metine lotei wuso laiteiki kau lepe, le lireiki ratei. Le lusaiki kolo olo, wusoli menmen piti pailelene onom pele nepe, ki olo wem oli oli kingiepe re kesiepe koporotei.” \v 30 Wem Jisas lirpei il pepei, mete wuru pulpowo. \s1 Jisas lirim lirpei lire mete yaupe, le mete piti pesio towa lite mete nemple \p \v 31 Liso Jisas lirpepe mete pite Juda wuso pulpowo pepe, Jisas lirpepe lolpepei, “Wuso ise yulpope il peiki wuso keitaloise pepe, ise pupam peikitei. \v 32 Ise miso retape il punkom, le il punkom pepe miso kaneise ye yawi, menele re miso lesise leireise kolo olo.” \p \v 33 Fei pe namti pirpowo Jisas polpepei, “Ku eple palye pite Abraham, le ku mesio towa lite metine nele yawi re kolo olotei. Wem ye irpei irpolo, ‘Ise miso ye yawi, menele re miso lesise leireise kolo olo,’ il pal pelpe pato polomen?” \p \v 34 Jisas namti lirpepe lolpepei, “Ki kirpeise punkom, metine minele piti lingiepe il olpe, il olpe pepe olo pesio pariye, le pe peilawo onom piti ma lirkilau lingiepe wem oli oli. \v 35 Metine liti lesio towa lite metine nele yawi lepe, metine lepe le miso ratei winem lite nimou yaitei mele wem oli oli kolo olo. Ninge lotei soma ratei winem lite nimou yaitei mele wem oli oli. \v 36 Le wuso ninge lotei kaneise ye yaupe, is menele re miso lesise leireise kolo olotei. \v 37 Ki kretai ise eple palye pite Abraham pele. Wolo ise onposi yirpolo ma yeteteiki ka, wusoli ise ma kapi il peiki wuso keptalo pepe kolo olo. \v 38 Menmen wuso eiya leiki kusaiki liripe pepe so ki min kirpei kiripe pepe, wolo ise olo yingiepe il pite yaitei nele leise.” \p \v 39 Fei, pe namti pirpowo Jisas polpepei, “Ko ku eiya louku so Abraham lepe.” \p Wolo Jisas nou lirpepeye, “Wuso ise eple pite Abraham punkom, ise ma yesiepe towa elpesipe watafei Abraham lotei lesiepe pepe. \v 40 Ki kuna kirpeise punkom kire il menmen wuso kingitowo Ma Ili lirpeiki liripe pepe. Wolo ise onposi yirpolo ma yeteteiki ka. Abraham lingiepe watafei ise pepei kolo olo. \v 41 Ise yingiepe watafei yaitei leise lotei, le lingiepe pepe.” \p Fei pe namti pirpowo Jisas polpepei, “Ku Ma Ili loteteiye, le eiya louku. Ku eple pite tisi kolo olo, ku eple pite Ma Ili pele lotei punkom.” \p \v 42 Leye lo Jisas lirpepe lolpepei, “Wuso Ma Ili, le yaitei leise punkom, ise ma onom puwoiki, wusoli Ma Ili lotei laiteiki kaule ki fei min kireise mepi mifei lepei. Ki kau kire onom peiki kutei kolo olo, wolo le laiteiki le ki so kau. \v 43 Le piti men so ise yironom yire il wuso kirpei pepe? Ise yironom wusoli ise miso yapteiki mingim kolo olo. \v 44 Ise eple pite yaitei leise Towa, le ise onposi piti ma yingiepe il menmen wuso le leilaise enke piti yingiepe pepe. Wem linutei, sungoitei liye, le oli piti letesipe mete pa. Le wem nele re, le lirpei il nemple punkom re kolo olotei, wusoli il punkom nemple re pultei onom pele kolo olo. Wem le lirpei lempesipe mete, le lingiepe il pele piti wem oli oli pele lingiepe pepe, wusoli le metine liti lempesipe mete le le nimoutei piti lempetetei. \v 45 Ki kirpei punkom, le min polpepei so ise yulpoiki kolo olo lepe. \v 46 Minele leise miso kusaiki lirpolo ki metine oli liti kingiepe il olpe? Le wuso ki kirpei punkom, piti men so ise yulpoiki kolo olo lepe? \v 47 Metine wuso Ma Ili lotei laisi lau lepe, metine fei lepe miso lingitepe il pite Ma Ili pele. Ise olo yaule Ma Ili kolo olo, le min polpepei so ise miso yaptei mingim kolo olo.” \p \v 48 Fei, mete pite Juda, pe namti pirpowo Jisas polpepei, “Ko ku mirpei tuwopou kolo lom? Ye lite Samaria, le ye olo towa lunkuye.” \p \v 49 “Ki towa lunkiki kolo olo.” Jisas namti lirpepe. “Wolo ki onposi piti keila nange lite eiya leiki, le ise olo yireiki teingi kolo olo. \v 50 Ki onposi piti mete ma peila nange leiki kutei kolo olo. Wolo metine nele, le onposi piti leila nange leiki, le il menmen le kapi laptei lireiki ki, le lirpei punkom. \v 51 Ki kirpeise punkom, metine minele piti lingiepe il peiki, le miso la kolo olotei.” \p \v 52 Jisas lirpei il pepei re fei, mete pite Juda nou pirpowo polpepei, “Ku fei mretai punkom molpepei, ye olo towa lunkiye. Abraham la, le mete emarengi re pa. Wolo ye irpei irpolo, ‘Metine minele piti lulpope il peiki pepe, le miso la kolo olotei.’ \v 53 Ku eiya louku Abraham lepe, le la, le mete emarengi re, pe pa. Wolo ye irpei irpolo ye ili inuwo Abraham lom? Le ye onposi yotei irpolo ye minele?” \p \v 54 Leye lo Jisas namti lirpepe lolpepei, “Wuso ki onposi piti keila nange leiki kutei, nange leiki kutei miso fale ili kolo olo. Metine lotei piti leila nange leiki lepe, le eiya leiki. Le lotei wuso ise yirpei yirpolo le Ma Ili leise lepe. \v 55 Ise retawo kolo olotei, wolo ki olo kretawo. Le wuso ki ma kirpei kirpolo ki olo kirowo onom, ki ma kempetei watafei ise pepe. Wolo ki olo kretawo, le ki kingiepe il pele. \v 56 Eiya leise Abraham lepe, le onom teingine lasio wem piti ki ma kau lepe, le le luluwo wem lepe fei, le le onom teingine.” \p \v 57 Fei, mete pite Juda pepe, pe pirpowo Jisas polpepei, “Ye eringi peiye olo wurutei kolo (50), le ye irpei irpolo ye uluwo Abraham lom?” \p \v 58 Le Jisas namti lirpepe lolpepei, “Ki kirpeise punkom, Abraham nimou pele wala nila kolo olo, ki olo kinu kratei fei.” \p \v 59 Wem pe pingitepe il pepei, pe kapi era piti ma piripe posio, wolo Jisas leingi lotei le le naro le yawi tani winem lite Ma Ili. \c 9 \s1 Jisas nempipe lutepe pite metine nele wuso lutepe pele olpe wem nimou nila \p \v 1 Wem Jisas lilele le, le luluwo metine nele lutepe pele olpe. Nimou nila lasiepe. \v 2 Fei, pupam pite Jisas pele peleteiye, “Ko ye metine liti eitalouku lepe, il olpe pite minemple pelpe so pire peptali metine fei lepei liso nimou pele nila nasiepe lutepe olpe pepe? Il olpe pele lotei lo pite nimou re yaitei mele?” \p \v 3 Le Jisas namti lirpepe pupam pele lolpepei, “Ise ma onposi yirpolo il olpe pele lotei so nimou nila nasiepe lutepe olpe pepe lom? Olo. Lo il olpe pite nimou re yaitei mele kolo olo. Nimou nila nasiepe lutepe olpe soma singe pite Ma Ili pele ma fale alepe nimin wem le kanowo. \v 4 Ku wala ma mesio towa lite metine lotei wuso laiteiki kau lepe wem epli wala lultei. Mulpou ma lau wem minemple re miso pesio towa kolo olo. \v 5 Wem ki wala ratei tef lepei, ki watafei weli piti lini nainuwepe nimoure mete piti tef.” \p \v 6 Jisas lirpei il pepei re fei, le laruwo tunku lualo tef nief le le lumpyowo. Jisas lumpyowo tef nief lepe re fei, le kali fanke lepe relta lutepe pite metine wuso lutepe olpe lepe. \v 7 Le Jisas lirpowo lolpepei, “Ye e tipe oi Siloam le ye kaltetei mati leiye.” (Nange Siloam lepe, il pal pirpei pirpolo, “Paisi le”.) Liso metine lutepe olpe lepe, le le kaltetei mati lele, le le nou lau, lutepe penfaro le le luntoli loporoye. \p \v 8 Mete wuso pratei malfem piri le pe piti pinu puluwo wuso wem le wala lutepe pele olpe le le kaituwepe lire era re oweli men nange pepe, pe peite nemple ye, “Ko metine lepe so nempis linu lifei le le kaitutu lire oweli yini pepe lom?” \p \v 9 Ilepe pirpeiye, “Iyo, le min so lepe.” Wolo ilepe pelpe pirpei polo, “Olo, le fei lepe kolo, Metine lepei mi mati pele so watafei metine lutepe olpe lepe.” \p Liso metine lotei lepe, le lirpei lolpepei, “Ki kutei so lepe.” \p \v 10 Le pe peletei polpepei, “Ko ye lutepe peiye pe naro fei polomen?” \p \v 11 Le le namti lirpepe lolpepei, “Metine nange lele Jisas, le lumpyowo tef le le kali fanke lepe relta lutepe peiki, le le lirpeiki lolpepei, ‘Ye e tipe oi Siloam le ye kaltetei mati leiye.’ Le ki so ke, le wem ki kaltetei mati leiki, lutepe peiki penfaro le ki kuntolili koporo.” \p \v 12 “Le le linei?” Pe peletei metine lepe. Fei, le namti lirpepe lolpepei, “Kunei, ki olo kretai kolo.” \s1 Mete pite Farasi pintape il piti minemple so kanowo metine wuso lutepe olpe lepe \p \v 13 Leye lo pe kesi metine wuso wem linu lutepe pele olpe lepe, pe kesi pila pe falepe mete pite Farasi. \v 14 Le epli wem wuso Jisas lumpyowo tef le le kali fanke repta lutepe pite metine lepe, le lutepe pele penfaro, epli wem fei lepe le wem piti pe ma pifei yaupe piti onposio Ma Ili. \v 15 Leye lo mete pite Farasi pepe, pe nou peletei metine wuso wem linu lutepe pele olpe, pe peletei pirpolo le lolomen so lutepe pele penfaro le le nou luntoli loporo lepe. Le metine lepe namti lirpepe lirpolo “Le kali fanke relta lutepe peiki, le ki kaltetei mati leiki le ki fei min kuntoli koporo lepe.” \p \v 16 Fei, mete ilepe pite Farisi pepe, pe pirpei polpepei, “Metine wuso lolpepei lepe, le metine piti laule Ma Ili kolo olo, wusoli le yaruwepe il lipi piti pirpei piri wem liti ku mifei onposio Ma Ili.” \p Wolo ilepe pelpe pirpei polpepei, “Ko metine liti lingiepe il olpe, le lolomen ma lesio towa men ili fei lolpepei lepe? Ma olo.” Le pe kare peite nemple, ilepe kani onom pantowo Jisas le ilepe onom flis pasio. \p \v 17 Liso mete pite Farasi nou peletei metine lepe polpepei, “Ye irpei irpolo le nenfaripe lutepe peiye ko, le ye ma irpei olomen iri?” \p “Ko le metine nimou,” metine lepe namti lirpepe mete pite Farasi. \p \v 18 Mete lipi pite Juda, pe wala pulpo pirpolo metine lepe nimou pele nila nasiepe lutepe olpe kolo olo. Le le min fei nou luntoli loporo lepe re, pe pulpo kolo olo. Le pe so piname nimou re yaitei mite metine lepe, \v 19 le pe pemetei polpepei, “Metine lepei, le ninge leise roum lom? Ise roum yirpei yolo ise roum yila yasiepe lutepe olpe ko? Le le lolomen so le fei nou luntoli loporo lepe?” \p \v 20 Fei, yaitei re nimou mele namti mirpepe mete lipi pite Juda pepe, roum mirpepe molpepei, “Ku retai le ninge louku, le ku retai ku wila wasiepe lutepe olpe. \v 21 Wolo le fei luntoli loporo, le minemple nenfarowo lope, olo ku olo wironom. Ise yeletei, le iliye, le le lotei miso nou lirpeise.” \v 22 Nimou re yaitei mite metine lepe, me roum mirpei il pepei wusoli me roum turweme mire mete lipi pite Juda pepe. Pe pinu pulpo nemple pirpolo minemple piti pirpei nomnaipe pirpolo Jisas le Krais, mete fei pepe, mete lipi piti Juda ma paplowi pato yaupe le pe ma pe rautuwo Ma Ili pifei angli pau lelpe kolo olo. \v 23 Min polpepei so nimou re yaitei mite metine lepe roum mirpei mirpolo, “Ise yeletei lotei, le iliye.” \p \v 24 Fei, mete lipi pite Juda pepe, pe nou pinawo metine wuso nimou nila nasiepe lutepe olpe pepe. Pe pinu pinawo liti peletei le fei pe nou pinawo, le wem tire twinges. Pe pirpowo metine lepe polpepei, “Ye eisi nange lite Ma Ili le ye ma irpei punkom iri metine wuso kaneiye lepe. Ku mretai molpepei, ‘Le metine oli piti lingiepe il olpe.’” \p \v 25 Leye lo metine lepe namti lirpepe lolpepei, “Wuso metine lepe, le lingiepe il olpe lo le lingepe il olpe kolo olo, ki kretai fei pepei kolo, olo kironom. Wolo menemple nempleiyeye fei pepei so ki kretai pepe. Ki lutepe olpe wolo fei ki kulwepe men nange koporo.” \p \v 26 Fei, mete lipi pite Juda pepe, pe nou peletei metine lepe polpepei, “Ko le lolomen lireye? Le nempipe lutepe peiye fei lolomen?” \p \v 27 Le metine lepe namti lirpepeye, “Ki kirpeise fei wolo ise yapteiki mingim kolo. Piti men ma ki nou kirpeise kasi? Ise onposi piti ma fale yire pupam pele lom?” \p \v 28 Leye lo pe pirpei lawo le pe pirpowo polpepei, “Ye so pupane lite metine lepe lele, ku olo. Ku pupam pite Moses pele. \v 29 Ku mretai molpepei, Moses, Ma Ili lirpowo. Wolo metine fei lepei, ku mretai piti le lato fei linei lau re kolo olo, ku mirowo onom.” \p \v 30 Metine lepe namti lirpepe lolpepei, “So fei pepei olo nempletei. Ise retai piti le lato fei linei lau kolo olo, wolo le nenfaripe lutepe peiki. \v 31 Ku mretai molpepei, mete piti pingiepe il olpe, Ma Ili miso laptepe mingim kolo olo. Wolo mete piti paptowo mingim le pe pingiepe il pele, Ma Ili miso laptepe mingim. \v 32 Wem linutei liti Ma Ili laptei men nange pite yuwei re tef, le le lau lau fale fei, il men re ku mingitepe pirpei piri metine nele piti nenfaripe lutepe pite metine nele wuso nimou nila nasiepe lutepe olpe pepe kolo olo. \v 33 Wuso metine lepei, le laule Ma Ili kolo olo, menmen fei lolpepei lepe, le miso lesio kolo olo.” \p \v 34 Fei, pe namti pirpowo metine wuso linu lutepe pele olpe pepe, pirpowo polpepei, “Ye nimou nilaye le ye eilo asiepe il olpe, le ye olomen ma eitalouku?” Le pe kesi piri naro le yawi tani angli pau. \s1 Jisas lirim lirpei lire mete piti lutepe olpe \p \v 35 Jisas lingitei wuso pe piri metine lepe naro le yawi tani angli pau, le wem Jisas lerengawo, le lirpowo lolpepei, “Ye ulpowo Ninge lite Metine Wape lo olo?” \p \v 36 Le metine lepe namti lirpowo Jisas lolpepei, “Ili leiki, ye irpeiki le minele soma ki ma kulpowo.” \p \v 37 Jisas lirpowo lolpepei, “Ye olo uluwo fei, le le lotei min lireye rounge yirpepei lepei lepe.” \p \v 38 Leye lo metine lepe lirpowo Jisas lolpepei, “Ili leiki, ki kulpoye.” Le le yaru yamkelem luwalo ratei onom pite Jisas. \p \v 39 Jisas lirpei lolpepei, “Ki kau tef lepei piti kapi il kaptei kiripe mete soma pe piti lutepe olpe, pe ma nou puntoli poporo. Le pe piti lutepe teingipe pepe, pe ma namti lutepe olpe.” \p \v 40 Mete pite Farasi wuso piri Jisas pepi pile le pe pingitowo lirpei il pepei pepe, pe peletei polpepei, “Ye irpei irpolo ku re lutepe olpe lom?” \p \v 41 Le Jisas namti lirpepe lolpepei, “Wuso ise lutepe olpe, is ki ma kamtuse kirpolo ise yingiepe il olpe kolo olo. Wolo ise yirpei yirpolo ise lutepe teingipe le ise miso yuntoli yoporo, fei pepei ma pato polpepei, ise wala yingiepe il olpe le ki ma kamtuse kirpolo ise mete olpe piti yingiepe il olpe.” \c 10 \s1 Jisas lirpei il kauro yuwei lire wingi piti sipsip pinkingi \p \v 1 Jisas lirpei lolpepei, “Ki kirpeise punkom, metine minele wuso linki wingi pite sipsip kolo olo, wolo le longlo lunsuwene lom le le so linki le leinginim, metine fei lepe, le metine oli piti lire ausi. \v 2 Metine piti linki wingi, le metine teingi piti luntoluwepe sipsip. \v 3 Metine piti luntoluwepe sipsip wingi pepe, le ma kapunuwo wingi le sipsip miso pingitepe il manu pite metine piti luntoluwepe pepe. Sipsip nange peletei pepe, wem le lungunape nange pelpe fi fi, le ma naro linuwepe le, le pe ma pulsi pingi. \v 4 Wem le kesipe naro pe yawi, le ma linuwepe le sipsip ma pulsesi pingi wusoli pe pretape il manu pele. \v 5 Pe miso pulsi metine nele kolo olo wolo pe ma pantu tanio wusoli pe pironom pire il manu pele.” \s1 Jisas, le metine teingi liti luntoluwepe sipsip pite Ma Ili loporo \p \v 6 Jisas lirpepe lire il kauro yuwei pepei wolo pe pironom pire il pele wuso lirpepe pepe. \v 7 Liso Jisas nou lirpei lolpepei, “Ki kirpeise punkom, ki watafei wingi piti sipsip pinkingi. \v 8 Mete yeflipi wuso pinuki pau pepe, pe olo olpe piti pire ausi, wolo sipsip re olo paptepe mingim kolo olo. \v 9 Ki watafei wingi. Metine minele piti lau linkiki, le ma teingi ratei. Le ma linki re naro le lau watafei sipsip naro le lau piti laplei wolo pepe. \v 10 Metine piti lire ausi lepe, le lau piti ma lire ausi yo, letesipe pe yo liripe nemple ye. Ki kau piti ma kaneise kali nempi liti ratei, nempi liti kaneise lire men nange yeflipiye le ise miso ratei yoporotei.” \p \v 11 “Ki metine teingi liti kuntoluwepe sipsip koporo. Metine teingi piti luntoluwepe sipsip pepe, le onposi piti ma la lungwipe sipsip pele. \v 12 Metine wuso lesio towa piti kapi era pepe, le sipsip yaitei kolo olo, le sipsip re, le pele kolo olo. Le wem le luluwo morou pele laule, metine fei lepe ma luru le taniepe sipsipye le morou pele lepe ma lengleipe re laptu sipsip pire flaye. \v 13 Metine wuso lesio towa piti kapi era pepe, le linlele lantu taniepe sipsip wusoli le lesio towa piti kapi era yaupe le le onposi piti luntoluwepe sipsip loporo kolo olo.” \p \v 14-15 Ki metine teingi liti kuntoluwepe sipsip koporo. Min watafei Eiya retaiki ki le ki re min kretawo lepe. So ki re kretape sipsip peiki le pe re pretaiki. Le ki onposi piti ma ka kungwipe piti kaniepe. \v 16 Sipsip nemple pepe re ki peiki wolo pe wala pau pratei lom nepei kolo olo. Pe re ki ma kesipe kilape kau kapteinemple tulum niliyeye, metine niliyeye ma luntoluwepe le pe ma pingitepe il manu peiki.” \p \v 17 “Eiya kani onom lanteikitei wusoli nempi leiki ki kutei onposi piti kusape mete ma pirowo nele, le ki kolpepei soma ki ma nou kali. \v 18 Minemple re kali nempi leiki taniki kolo olo. Ki kutei kire onom peiki ki kalingou nempi leiki. Ki miso kalingou nempi leiki le ki miso nou kali. Eiya leiki lirpeiki piti ki ma kingiepe fei kolpepei.” \p \v 19 Fei, mete pite Juda nou kare peite nemple wusoli Jisas lirpepe lire il fei pepe. \v 20 Wuru pelpe pirpei polpepei, “Le kuna towa lunkuwo. Le olo onposi loporo kolo olo. So piti men ma ise yaptowo mingim?” \v 21 Wolo ilepe pirpei polo, “Ko, metine piti towa lunkuwo lepe, le miso lirpei fei lolpepei kolo olo. Le metine piti lutepe pele olpe lepe, towa lolomen ma nenfaripe lutepe pele? Ma olo.” \s1 Mete pite Juda pinauli Jisas \p \v 22 Wem piti is fale le mete pite Juda ma rautunemple piti onposio wem pe nou kali winem lite Ma Ili lele taniepe esi pite mete eringi pelpe. Wem ili fei lepei ma fale uf ili Jerusalem. \v 23 Wem fei lepe, Jisas lilele le lau linge elpeingo pinawo pirpolo “Elpeingo lite Solomon.” Elpeingo lepei lato mingo plen lite winem lite Ma Ili. \v 24 Fei, mete pite Juda fale panfi Jisas le pe peletei polpepei, “Ye usauku piti onposisi re kapi enke maptetei mireye kolo olo. Wem piti men soma ye irpouku il punkom ire yotei, ye Krais punkom lo olo?” \p \v 25 Jisas namti lirpepe lolpepei, “Ki kirpeise fei wolo ise yulpoiki kolo olo. Eiya leiki lirpeiki le ki min so kesiepe menmen lipi fale pepe, le fei pepe miso kosaise pireiki ki. \v 26 Wolo ise yulpoiki kolo olo wusoli ise sipsip peiki kolo olo. \v 27 Sipsip peiki pingitepe il manu peiki, ki kretape le pe pulteiki. \v 28 Ki watepe nempi liti pratei pingi wem wem, le pe miso pa kolo olotei. Le minemple re miso kapi taniepe esi peiki kolo olotei. \v 29 Eiya leiki wuso waiki menmen fei pepe, le olo singetei le minemple re miso kapi taniepe esi pele kolo olotei. \v 30 Eiya lireiki ki olo wunku noute fale wire metine niliyeye.” \p \v 31 Leye lo mete pite Juda pepe, pe nou kapi era piti ma piripe posio Jisas. \v 32 Wolo Jisas lirpepe lolpepei, “Ki kosaise kire towa teingipe wuru wuso Eiya waiki piti kesiepe pepe, le towa men fei pepe so ise yirpolo ma yiripe era yosiki yiripe pepe?” \p \v 33 Le mete pite Juda pepe, pe namti pirpowo Jisas polpepei, “Ku mirpolo ma miripe era mosiye miripe towa teingipe wuru wuso ye esiepe pepe lom? Olo. Ku mirpolo ma miripe era mosiye wusoli ye kelelawo Ma Ili. Ye kuna metine yawi lite tef lepei wolo ye irpolo ye Ma Ili liso ku ma miripe era mosiye.” \p \v 34 Jisas namti lirpepe lolpepei, “Il wuso paptei paitei Ili Lipi peise isotei pepe Ma Ili lirpei lolo “Ise Ma Lipi.” \v 35 Ku mretai molpepei, il pite Ma Ili pele wuso paptei paitei yousi pepe, pe olo pirpei punkomtei. Le mete wuso kapi il pite Ma Ili pele pepe, le linape lirpolo pe Ma Lipi. \v 36 Le ki, Eiya keiniki le le laiteiki kau tef lepei, so ise yolomen ma yirpei yirpolo ki kelelawo Ma Ili wem ki kirpei kirpolo ki ninge lite Ma Ili? \v 37 Wuso ki kesiepe towa pite Eiya pele kolo olo, is ise ma yulpoiki pato. \v 38 Le wuso ki kesiepe towa fei pepe, wolo ise yulpoiki kolo olo, ise wala ma ausi yulpope towa peiki wuso kesiepe pepe. Le ise yolpepe soma ise ma retai yoporotei yolpepei, Eiya lunkiki ki le ki kunkuwo Eiya.” \p \v 39 Pe nou pirpolo ma penglei Jisas wolo le naro le yawi taniepe. \p \v 40 Jisas nou lalowi wof Jodan longlo le plen wuso Jon liti kaptetei mete, le nempis linu kaptetei mete ratei lepe. Jisas le ratei tulum fei lepe. \v 41 Mete wuru karowo pe le pe pirpei polpepei, “Jon liti kaptetei, le lirpei le menmen lipi nemple potei pire tute fale yaupe kolo olo, wolo il pele yeflipiye wuso lirpei liri metine fei lepei lepe olo punkom.” \v 42 Le mete wuru pepe, pe pulpowo Jisas. \c 11 \s1 Lasarus la wolo Jisas nou leila \p \v 1 Metine nele nange lele Lasarus, le ratei uf kumpu pinawo Betani. Le lire eri wiem mele, Maria re Marta pepi pratei uf Betani le Lasarus kainu. \v 2 (Maria notei fei nepei so kalulu nimpe wopu tipe neltalipe ire pite Apa Ili le ne nire oru lene naplolowo lope. Ne umo lene Lasarus so kainu lepe.) \v 3 Eri wiem meme, me me maptei il pe Jisas mirpowo molpepei, “Apa Ili, numu leiyetei lepe olo kainu.” \p \v 4 Wem Jisas lingitepe il fei pepei, le lirpeiye, “Lasarus ma la lasiepe kainu fei pepei kolo, kainu pepei ma kosape mete pire singe lipi pite Ma Ili pele, le ninge lite Ma Ili re ma kali nange ili.” \p \v 5 Jisas onom keremetei Marta nire winke Maria le umo Lasarus. \v 6 Wem Jisas kapi il piti Lasarus wuso kainu lepe, Jisas wala ratei tulum elpesi lepe epli wem twinges. \v 7 Leye lo Jisas lirpepe pupam pele lolpepei, “Ku ma nou me Judia.” \p \v 8 Fei, pupam pele namti pirpowo Jisas polpepei, “Ko, ye metine piti eitalouku lepe, nempisye lepei mete pite Juda pirpolo ma posiye era le ye onposi piti ma nou e lom?” \p \v 9 Liso Jisas lirpepe pupam pele lolpepei, “Wem epli fale le le lau le piti ma lautile, le wem ulel ko? Iyo. So wuso metine nele lire epli alepe niminye lilele le lepe, le miso nautesipe men nange le le lualo kolo olo wusoli epli lini luwowo fei, le le miso luntoli loporo. \v 10 Le wuso metine lepe le lire mulpou le, is le ma nautesipe men nange le le ma lualo wusoli le olo lesio weli kolo olo.” \v 11 Jisas lirpei il pepei re fei, Le nou reresipe lirpei lolpepei, “Numu louku Lasarus olo lualo letei luwo wolo ki ma ke kumtasi.” \p \v 12 Le pupam pele namti pirpowo polpepei, “Ili louku, wuso Lasarus letei, le miso nou leilo.” \p \v 13 Wolo Lasarus olo la fei, le Jisas lempetei lirpei lirerim lirpolo le olo letei. \v 14 Liso Jisas lirpei nomnaipe pupam pele lolpepei, “Lasarus olo laye, \v 15 wem le la lepe, ki olo kiri kratei kolo. Le fei pepei ma kaneise piti yulpoiki so ki onom teingine. So ku ma me muluwo.” \p \v 16 Tomas, (nange nele pinawo pirpolo “taunge noute”) le lirpepe ilepe wane pele, pupam pepe, lirpepe lolpepei, “Ku yeflipiye ma mire metine piti leitalouku lepe, miri mepi me soma ku ma miri mepi ma.” \s1 Jisas le metine piti leilape mete le le watepe nempi liti pratei \p \v 17 Wem Jisas le fale, le kapi il pirpei pirpolo pe olo paltei Lasarus ye, epli wem twinges te twinges kari fei. \v 18 Uf Betani olo lato malfem lire uf ili Jerusalem, \v 19 le mete wuru pite Juda olo pe piti pulweme Marta nire Maria le pe malfefime piti ma mirkilau onposio umo lelme wuso la lepe. \p \v 20 Wem Marta ningitei wuso Jisas lau lepe, ne naro ne nuluwo le Maria olo nifei winem. \v 21 Marta nirpowo Jisas nolpepei, “Apa Ili, wuso ye nempis liye au fale, umo leiki miso la fei lolpepei kolo olo. \v 22 Wolo ki kretai, wuso ye fei eletei Ma Ili ire menmen, le ma waiye.” \p \v 23 Fei, Jisas lirpene lolpepei, “Umo leiye miso nou leilo namin ratei.” \p \v 24 Le Marta namti nirpowo Jisas nolo, “Ki kretai wem Ma Ili nou leilape mete, Lasarus re miso liripe nou peilo nampir pratei.” \p \v 25 Jisas lirpeneye, “Ki kutei so nou keilape mete le ki watepe nempi liti pratei. Minele piti lulpoiki, le la wolo le ma nou namin ratei. \v 26 Le metine minele piti wala namin ratei le le lulpoiki, le miso la kolo olotei. Marta, ye ulpope il fei pepei lo olo?” \p \v 27 Fei, Marta namti nirpowo Jisas nolpepei, “Iyo, ili leiki, ki kulpoye kirpolo ye Krais, ninge lite Ma Ili lele wuso le lirpei piti ye ma au tef lepei lepe.” \s1 Jisas louti \p \v 28 Marta nirpei il pepei re fei, ne ne nirpene winke pene Maria, nirpene louleye. Ne nirpene nolo, “Metine piti leptalo mete pepe, le olo lauleye le le lirpolo ma luliye.” \v 29 Wem Maria ningitei nolpepei, ne neilo frou naro ne yawi piti nuluwo Jisas. \v 30 Jisas wala le fale uf Betani kolo olo le wala so lile tulum elpesi wuso Marta naro nau falowo lepe. \v 31 Le mete pite Juda wuso pirine Maria pepi pifei winem le pe malfefine nepe, wem pe pulwene wuso neifale frou naro ne yawi, pe re peifale pulsine. Pe onposi pirpolo Maria ma ne erau nample wuso palingi umo Lasarus luwo lepe le ne ma noutuwo. \p \v 32 Wem Maria ne fale nuluwo Jisas, ne nualo ratei ire yepe tef pele le ne nirpeiye, “Apa Ili, wuso ye nempis liye au fale, umo leiki miso la fei lolpepepi kolo olo.” \p \v 33 Jisas lulwene noutiti le mete pite Juda wuso pirine pepi pau pepe, pe re pouti, le onom manepetei le onom pele re olo, onetei. \v 34 “Le ise yaltei linei?” Jisas lepletei. Fei, pe namti pirpowoye, “Ili louku, au untoli.” \p \v 35 Jisas lus tipe falele. \v 36 Liso mete pite Juda pepe pirpei nempleiye, “Yuntoli, le olo onposiotei.” \p \v 37 Wolo ilepe pelpe pirpeiye, “Le nempipe lutepe pite metine wuso lus olpe lepe ko? Le piti men ma le lusa Lasarus la fei lolpepei?” \s1 Jisas nou leila Lasarus namin ratei \p \v 38 Jisas onom pele nou onetei, le le erau nample wuso palingi Lasarus luwo le pe palfo erau filau laitei wingi. \v 39 Jisas lirpeiye, “Weisi erau fei lepe tani.” \p Wolo Marta, umo lene Lasarus wuso la lepe, ne nirpeiye, “Ko ku maltei epli wem twinges te twinges kari fei, le wuso ku weisi erau filau lepe tani, nane olitei ma fale.” \p \v 40 Leye lo Jisas lirpeneye, “Ko ki kirpeiye fei, wuso ye ulpoiki, ye ma ulwepe singe lipi pite Ma Ili.” \v 41 Pe so weisi erau lepe tani wingi. Jisas luntoli le teplai yuwei le le lirpeiye, “Eiya, ki onom teingine kireye piti ye apteiki mingim. \v 42 Ki kretai ye wem oli oli apteiki mingim, wolo ki kirpei il pepei wusoli ki onposiepe mete fei pile lepei piti pe ma pirkilau pulpo pirpolo ye yotei so aiteiki kau lepe.” \v 43 Jisas lirpei il pepei re fei, le lirkilau linai lirpeiye, “Lasarus-o, ye naro au.” \v 44 Fei, Lasarus wuso la le pe paltei luwo erau nample lepe, le naro lau towa yawiye, ire re esi pele wuso pire olongou weisi, le pe paltei papwonou pepe, pele pifei kirye, le ranguwom wuso topuwo falo re mi mati lele re wala laitei lopopo mi mati pele. Jisas lirpepeye, “Nenfaripe yini pepe tanio le ise yusa le.” \s1 Mete lipi pite Juda il poli nemple piti ma petesi Jisas la \p \v 45 Mete wuru pite Juda wuso pau pulwene Maria nepe, pe pulwepe menmen wuso Jisas lolpepe lepe le pe pulpowo. \v 46 Wolo mete ilepe pite Juda pepe, pe nou pe pirpepe mete ilepe pite Farasi, pirpepe pire Jisas wuso nou leila Lasarus lepe. \v 47 Liso mete ilepe pite Farasi pepe, pe pire mete lipi piti pinuwepe mete piti peptawio Ma Ili siye, mete lipi pepei pe pau panfinemple le pe pirpei polpepei, “Ko ku ma molomen? Metine lepei, le lirpei le menmen lipi potei pire tute fale yaupe. \v 48 Wuso ku musa lolpepei le wem ulel, mete yeflipiye ma pulpowo le moli lipi pite Rom ma pau paltutu winem lite Ma Ili pe pe kali uf re tef towa louku tanuku.” \p \v 49 Leye lo metine ili nele lelpe, nange lele Kaiafas, eringi fei pepe le ili piti linuwepe mete piti peptawio Ma Ili siye. Kaiafas lepe, le lirpepe ilepe wane pele lolpepei, “Ko ise retai men re kolo olo. \v 50 Ise yulwepe retape ko, pe ma pato poporo piti metine niliyeye ma la karipe lope le mete yeflipiye miso pratei teingipe, moli lipi pite Rom miso piripe nemple kolo olo.” \v 51 Wolo Kaiafas onposiepe il fei pepe le le so lirpei yaupe lom? Olo. Eringi wem fei pepe le lesio towa linuwepe mete piti peptawio Ma Ili siye, le le linu lirpei piti menmen punkom ma fale pingi. Le linu lirpei piti Jisas ma la lungwipe mete pite Juda. \v 52 Jisas ma la lungwipe pe poteteiye kolo olo, wolo le la piti kaniepe eple pite Ma Ili pele wuso kere pratei eryai pepe, kaniepe eple pite Ma Ili pele wuso kere pratei eryai pepe, kaniepe piti ma nou pau pratei peifonemple watafei pe pite alpe niliyeye lepe. \p \v 53 Epli wem fei lepe le le le, mete lipi pite Juda kapi il paptei piti ma petesi Jisas la. \v 54 Liso Jisas le lulwepe mete pite Juda alepe nimin kolo olo. Le kotire le fale uf kumpu pinawo Ifrem, lato tef oli malfem, tef oli era re telmane ye yawi. Jisas liripe pupam pele pe pratei uf fei lepe. \p \v 55 Wem ili liti mete pite Juda ma onposio wem Ma Ili kaniepe manre yaire pelpe pau tani Isip, wem fei lepe olo lau lire malfemye. Le mete wuru pusape uf pelpe le pe punwei pe Jerusalem, piti popori potei soma Ma Ili ma onom teingine lasiepe wem pe rautuwo wem ili fei lepe. \v 56 Pe pintatawo Jisas le wem pe panfinemple pifei winem lite Ma Ili, pe peite nemple pirpeiye, “Ise onposi yolomen? Wem ili fei lepei, Jisas ma lau lo olo?” \v 57 Wem fei lepe mete lipi piti pinuwepe peptawio Ma Ili siye, le mete pite Farasi, pe pinu watepe mete il piti wem pe puluwo Jisas, pe ma frou pe pirpepe soma pe ma penglei. \c 12 \s1 Maria kaptetei ire yepe pite Jisas \p \v 1 Epli wem pire eti plen poungo le niliyeye, epli wem fei pepei wala pato piti mete pite Juda ma papli oweli lipi piti onposio wem wuso Ma Ili kaniepe manre yaire pelpe pau tani Isip. Jisas le uf kumpu Betani, uf lite Lasarus wuso linu la le Jisas nou leila lepe. \v 2 Pe paplio Jisas oweli. Marta napwe oweli naptetei wem Lasarus lire Jisas tepi tifei ponu. \v 3 Leye lo Maria nila mili pau lire nimpe tipe, le nimpe tipe fei lepei olo teingi woputei le pe ma pire era lipi paise. Maria kalulu nimpe tipe lepei neltalipe ire yepe pite Jisas le ne nire oru lene nou naplolowo lope. Wopu lite nimpe tipe lepe loungo linkingi winem, winem re wopuye. \v 4 Fei, pupam nele lite Jisas, pinawo Judas lite Iskariot, le metine piti laltei Jisas le eti pite mete olpe. Le lirpei lolpepei, \v 5 “Nimpe tipe teingi woputei fei lepei, ise yaltepe mete nemple paise ko, le era lipi (1200 kina), le era fei pepe ise ma weisipe watepe mete wuso pe oweli yini nange naplei pepe.” \v 6 Judas lite Iskariot lirpei il pepei wusoli le onposiepe mete wuso oweli yini nange naplei pepe lom? Olo. Le lirpei wusoli le olo metine oli piti lire ausi, le le luntoluwo mole ufau lelpe liso le onposi piti ma kane lotei. \p \v 7 Wolo Jisas lirpowo Judas lolpepei, “Ye usane. Ne fei nolpepei lepe, ne ninu noporiki piti wem pe ma peiteiki le ne miso nou onposiepe. \v 8 Wem oli oli mete wuso oweli yini nange naplei pepe pe miso pireise ratei. Wolo ki olo, ki miso kireise mepi ratei wem oli oli kolo olo.” \s1 Pe pirpei piti ma petesi Lasarus re la \p \v 9 Mete wurutei pite Juda wuso pingitepe il pirpei pirpolo Jisas olo lau lifei uf Betani, pe poli nemple pe piti ma puluwo. Pe pe puluwo Jisas loteteiye kolo olo, wolo pe pe piti ma puluwo Lasarus re wuso la wolo Jisas nou leila lepe. \v 10 Liso mete lipi piti pinuwepe peptawio Ma Ili siye, pe pepletei nemple il piti ma petesi Lasarus re la, \v 11 wusoli le lotei so mete wuru pite Juda pepe, pe pusape mete lipi pelpe le pe weitei pulpowo Jisas wem pe pingitepe il piti Jisas nou leila Lasarus. \s1 Mete rautuwo Jisas wata pirpolo le metine ili wem le le Jerusalem \p \v 12 Mete wurutei wuso pau pratei Jerusalem piti ma rautuwo wem ili piti Ma Ili kaniepe manre yaire pelpe pau tani Isip, nolowi pe so pingitepe il pirpei piri Jisas ma le Jerusalem. \v 13 Pe so kapi oflongelem pilape naro pe penglei esi, le pe pailolo pirpei polo, “Meila nange lite Ma Ili. Ma Ili lailolowo metine piti lau lire nange lite Ili. Ma Ili ma lailolowo re luntoluwo metine ili lite Israel.” \p \v 14 Jisas lerengawo donki nele le le longlo lifowo tounga, min watafei il piti paitei yousi pe pirpei pepe. Il pirpei polo, \v 15 “Eple pite Jerusalem, ise turise pato. Metine ili leise min liplau, lifei tounga lite donki ninge.” \p \v 16 Wem fei lepe, Jisas pupam pele olo pire wouye pretai men re kolo. Wolo wem Jisas la le Ma Ili nou leila, wem fei lepe so pupam pepe pe onposiepe menmen wuso falowo pepe, le pe so pretai polpepei, il piti paitei yousi pe pirpei liso mete pingiepe piti polpepei piri Jisas. \p \v 17 Mete wurutei wuso pile puluwo Jisas linawo Lasarus naro lau tani erau nample wuso paltei luwo lepe le Jisas nou leila namin ratei, mete fei pepe, pe kete il pirpepe mete wurutei pite Jerusalem pepe. \v 18 Min polpepei so mete wurutei fale panfi Jisas wusoli pe pingitepe il fei piti le laptei menmen lipi fei pepei fale. \v 19 Le mete pite Farasi, pe pirpei nempleiye, “So ise yulwepeye lom? Ku miso weisi kolo oloye. Yuntoli, mete piti tef ili yefliye olo weitei pulsiye.” \s1 Mete ilepe pite Grik pirpolo ma puluwo Jisas \p \v 20 Mete ilepe pite Grik, pe peingalope mete wuso pe Jerusalem piti rautuwo wem ili liti Ma Ili kaniepe manre yaire pite Juda pau tani Isip. Mete ilepe pite Grik peingalope mete fei pepe. \v 21 Mete ilepe pite Grik pepei, pe pe falowo Filip. Le lite uf Betsaida lato tef lite Galili. Le pe pirpowo Filip polpepei, “Ili louku, ku mintawo Jisas piti ma muluwo.” \p \v 22 Fei, Filip le lirpowo Andru le te rounge te tirpowo Jisas. \v 23 Jisas namti lirpepe lolpepei, “Wem leletei fei faleye piti Ninge lite Metine Wape ma kali nange ili. \v 24 Ki kirpeise punkom, wit fouri nenpeiye, le wuso ne nualo ne tef kolo olo, ne ma fale nilape fouri nemple kolo olo. Wolo ne ma nualo ne tef le tef lanpo soma uwol fale nile le ne ma nilape fouri wuru. \v 25 Metine minele piti onom puwol lotei, le ma lalingou nempi lele. Le metine minele piti onom pinauli lotei wem le ratei tef fei lepei, le ma lailele lotei piti ratei lingi wem wem. \v 26 Metine minele lirpolo ma lesio towa leiki, le ma lulteiki soma uf liti ki kratei, uf fei lepe so metine piti lesio towa leiki lepe re ma le lireiki ratei. Metine piti lesio towa leiki, Eiya leiki ma lailolowo metine fei lepe.” \s1 Jisas lirpei piti le ma la \p \v 27 Jisas nou lirpei lolpepei, “Fei ki onom peiki one le ki ma kirpei il menemple? Ki ma kirpei kirpolo, ‘Eiya, ye usa wem fei lepe lau faleiki kolo olo,’ ki ma kirpei kolpepe lom? Olo. Il pal min pepei so ki kau piti ma kila moingi kiri wem fei lepe. \v 28 Eiya, ye kosape mete ire singe lipi peiye.” \p Leye lo il nemple pirpei fale teplai yuwei pau pirpei polpepei, “Ki kosape mete kire singe lipi peiki fei, le ki ma nou kosape.” \p \v 29 Mete wurutei wuso pile pepe, pe pingitepe il wuso fale teplai yuwei pau pepe le pe pirpeiye, “Kuna teplai loungongo.” \p Le ilepe pirpei polo, “Olo, riri lite yuwei lirpowo.” \p \v 30 Wolo Jisas lirpepe lolpepei, “Il wuso pirpei fale teplai yuwei pau pepe, pe pirpei piti kaneiki ki lom? Olo. Pe pirpei piti kaneise ise. \v 31 Wem fei lepei, le wem liti Ma Ili ma kapi il laptei liripe mete piti tef. metine oli wuso ratei luntoluwo tef fei lepei lepe, singe pele fei ma Ma Ili kapi weisipe. \v 32 Wem pe peilaiki ke yuwei tani tef, mete yeflipiye piti tef lepei ma ki keipipe kaptei kutei.” \v 33 (Wem Jisas lirpei il fei pepei, le lirpei lirerim lire tisi piti le ma la lolomen.) \p \v 34 Fei, mete wurutei pepe, pe namti pirpowo Jisas polpepei, “Ku Il Lipi pouku pirpouku polpepei, ‘Krais miso la kolo olo, le ma ratei lingi wem wem. Ye olomen so irpei irpolo pe ma peila Ninge lite Metine Wape le yuwei lepe? Ninge lite Metine Wape lepe, le minele?” \p \v 35 Leye lo Jisas nou lirpepe lolpepei, “Weli ma lini nainuse wem kurauye. Wem weli wala lini, ise kotopa isotei le ise yingowo tisi tuwopou soma munkunum ma fale keraiteise kolo olo. Wusoli wem metine nele lire munkunum lilele le, tisi piti lingowo le lepe olo ma lirowo onom, le le ma fupeletei. \v 36 Ise yulpowo metine piti lesio weli fei lepei wem le wala lireise ratei. Ise yolpepe soma ise fale yire mete piti ratei weli alepe nimin.” \p Wem Jisas lirpei il pepei re fei, le le leingi lotei kotire taniepe. \s1 Mete pite Juda wala pulpowo Jisas kolo olo \p \v 37 Pe pire lutepe pelpe potei pulwepe menmen lipi wuso Jisas lirpei le pe potei pire tute fale yaupe pepe, wolo olo, mete pite Juda pepe, pe pulpowo Jisas kolo olo. \v 38 Liso il wuso metine nimou Aisaia linu lirpei pepe, pe fale punkom. Il pele pirpei polpepei, \q1 “Ma Ili, minemple re pulpope il wuso ku mirpei pepe kolo olo. Le mete minemple so ye kosape ire singe peiye pepe?” \q1 \v 39 Men polpepei so pe pulpo kolo olo wusoli Aisaia linu reresipe il lirpei liripe fei. Aisaia lirpei lolpepei, \q1 \v 40 “Ma Ili kapi lapsisiepe le pe so pulwepe kolo olo, le le kapi enke pelpe namiepe le pe so pretai kolo olo. Le pe miso nou weitei kani onom panteiki piti ki ma kapi moingi pelpe taniepe kolo olo, Ma Ili lirpei lolpepei.” \p \v 41 Metine nimou Aisaia lirpei il pepei liri Jisas wusoli le wata pirpolo le linu lulwepe singe pite Jisas. \p \v 42 Wem fei lepe mete lipi pite Juda, wuru pelpe pulpowo Jisas, wolo pe turwepe pasiepe mete pite Farasi le pe pirpei alepe nimin kolo olo. Pe turwepe piti pirpei alepe nimin wusoli mete pite Farasi ma paptu tani angli pau lelpe. \v 43 Pe onposi piti pailelene onom pite Ma Ili lom, olo pe onposi piti pailelepe mete enke. \s1 Jisas il pele ma kapi il paptei pire mete \p \v 44 Jisas lirpei il lipi lirpeiye, “Metine minele piti lulpoiki ki, le lulpoiki ki kuteteiye kolo olo, wolo le lulpowo metine wuso laiteiki kau lepe re, le lulpowo. \v 45 Metine minele piti luliki, le luliki ki kuteteiye kolo olo, wolo le luluwo metine wuso laiteiki kau lepe re, le luluwo. \v 46 Ki kila weli kau tef lepei, le minemple piti pulpoiki ki, pe yeflipiye miso pratei pire munkunum kolo olo. \v 47 Metine minele piti lingitepe il peiki le le laptei mingim kolo olo, ki ma kapi il kaptei kiri metine fei lepe kolo olo. Ki kau tef lepei piti kapi il kaptei kiripe mete kolo olo, wolo ki kau piti kaniepe mete piti tef pratei pingi wem wem. \v 48 Metine minele piti linauleiki le le tounga pesipe il peiki, minemple ma kapi il paptei piri? Il potei wuso ki keptalo pepe, il pepe soma pirpei nomnaipe piri metine fei lepe, le teingi lo le oli. Wem Ma Ili nou leilape mete, il pepei ma pirpei piri. \v 49 Iyo, ki kirpei kire onom peiki kolo olo, wolo Eiya wuso laiteiki kau lepe, le waiki il piti ki kingiepe kirpei. \v 50 Le ki kretai, il singe pele ma kanowo metine piti ratei lingi wem wem. So il menmen piti ki kirpei pepe, Eiya lotei lirpeiki piti kirpei.” \c 13 \s1 Jisas kaptetei ire yepe pite pupam pele \p \v 1 Epli wem niliyeye lato piti mete pite Juda ma papli oweli lipi piti rautuwo wem wuso Ma Ili kaniepe yaire manre pelpe pau tani Isip. Jisas retai piti wem leletei so faleye piti le ma lusa tef lepei le le ma nou le yaitei lele. Jisas wem oli oli onom puwope pupam pele piti tef lepei, le fei le kosape le onom kerepetei. \p \v 2 Jisas lire pupam pele pifei paplei oweli. Le Towa olo onposi fei piti ma leilawo Judas onom le le ma laltei Jisas le eti pite mete olpe. Judas, le ninge lite Saimon lite uf Iskariot. \v 3 Jisas retai lolpepei, yaitei lele olo lirkilau watowo singe fei, le watowo singe piti luntoluwepe menmen pite tef le yuwei, le le retai le laule Ma Ili le le ma nou le Ma Ili. \v 4 Jisas lusape pupam pele pifei ponu le le leilo lile. Le kotuwo olol piti lalfo lifei yuwei lepe, kotuwo tani le le kali ranguwom liti pire paltu tipe, kali lari lifei pau lele. \v 5 Leye lo le kali tipe weisi lalfo waifile le le so kaptetei ire yepe pite pupam pele, le le lire ranguwom wuso lari lifei pau lele lepe, lire laplele tipe tani ire yepe pelpe. \v 6 Jisas kaptetei ire yepe pite pupam wuru pepe, kaptetei leinei leinei lau falowo Saimon Pita. Fei, Saimon Pita lirpowo Jisas lolpepei, “Ili leiki, ye ma kaptetei ire yepe peiki lom?” \p \v 7 Le Jisas namti lirpowo lolpepei, “Menmen fei ki kolpepei lepei lepe, ye olo retai kolo, wolo wem wala lato piti ye ma retai.” \p \v 8 Wolo Pita lirkilau lirpowo Jisas lolpepei, “Olo, ye ma kaptetei ire yepe peiki kolo olotei.” \p Fei, Jisas nou lirpowo Pita lolpepei, “Wuso ki kaptetei ire yepe peiye kolo olo, is ye ma pupane leiki kolo oloye.” \p \v 9 Liso Saimon Pita namti lirpowo Jisas lolpepei, “Ili leiki, ye kaptetei ire yepe peiki poteteiye kolo olo, esi pire falo leiki re ye ma kaptetei apwonou.” \p \v 10 Wolo Jisas nou lirpei lolpepei, “Metine minele wuso lungungu fei lepe, le olo teingiye, le le ma nou keitete lotei kolo. Ire yepe poteteiye miso le nou kaptetei. Le ise yeflipiye olo teingipe wolo niliyeye leise so oli, teingi kolo olo.” \v 11 (Jisas olo retai fei piti metine minele ma laltei le eti pite mete olpe le min polpepei so le lirpei lolo, “Ise yeflipiye olo teingipe le niliyeye leise so metine oli.”) \p \v 12 Jisas kaptetei ire yepe pite pupam pele re fei, le nou kali olol lele piti lalfo lifei yuwei lepe, kali lalfo le le lifei tulum lele piti lifei ponu pepe. Fei, le lepletei pupam pele lolpepei, “Ki fei kolpepe kireise pepe, ise retai lo olo? \v 13 Ise yinaiki yirpolo ki metine piti keitaloise le ise yinaiki yirpolo ki ili leise. Iyo, ise yingiepe tuwopou piti yinaiki fei yolpepe wusoli ki kutei so lepe. \v 14 Ki ili leise le ki metine piti keitaloise, le ki min kaptetei ire yepe peise pepe. Le ise re ma kaptetei ire yepe pite isotei wane. \v 15 Ki kalteise tisi lato fei piti ise ma yingiepe watafei ki kolpepe kireise pepe. \v 16 Ki kirpeise punkom, metine piti lesio towa yawi, le ma onposi lotei lirpolo le metine ili linuwo moli ili lele kolo olo. Le metine piti lilape il, le ma onposi lotei lirpolo le metine ili linuwo metine wuso laisi le lepe kolo olo. \v 17 Ise fei retape il punkom pepei le wuso ise yingiepe, ise ma enke teingipe.” \p \v 18 “Ki kirpeise kire ise yeflipiye kolo olo, ki kretaise ise minemple ki kutei keinise. Wolo il wuso paptei paitei yousi pepe ma fale punkom. Il wuso pirpei polpepei, ‘metine piti lireiki wepi waplei ma weitei luraiki.’ \v 19 Ki kinu kirpeise kire il fei pepei le menmen pepe wala fale pingiepe il pepei kolo, wala olo. Le wem menmen fei pepe fale, ise miso yulpo yirpolo ‘ki kutei so lepe piti kratei kingi wem wem’. \v 20 Ki kirpeise punkom, metine piti lailolowo metine minele wuso ki kaisi le lepe, le lailolowo metine wuso ki kaisi le lepe le ki re le laileleiki. Le metine piti laileleiki, le laileleiki le le lailolowo metine lotei wuso laiteiki kau lepe.” \s1 Jisas linu lirpei piti le ma la \p \v 21 Jisas lirpei il pepei re fei, onom pele weitei onetei le le lirpei nomnaipe lolpepei, “Ki kirpeise punkom, nele leise ma leiteiki ke eti pite mete olpe.” \p \v 22 Fei, pupam pele pepe pinlele potei olpe le pe lupilai nemple, enke pirpei potei piti minele so le lirpei liri lepe wusoli pe wala pire wouye. \v 23 Pupam nele lelpe wuso Jisas onom kerowotei liri lepe, le olo lifei malfem lire Jisas. \v 24 Liso Saimon Pita kanowo mi le le lirpeiye, “Eletei, minele so le lirpei liri lepe.” \p \v 25 Liso pupam lepe lintire le lirowo Jisas malfem, lifei laitowo lapi plen le le so leletei Jisas lolpepei, “Ili leiki, ye irpei iri minele?” \p \v 26 Jisas namti lirpowo pupam lepe lolpepei, “Ki ma kolto luom linge oweli tipe le ki ma watowo metine fei lepe.” Leye lo Jisas kari luom ile lolto linge oweli tipe le le watowo Judas, le ninge lite Saimon lite uf Iskariot. \v 27 Wem Judas kali luom wuso Jisas watowo lepe, frou yo fei towa lunkuwo Judas-ye. Jisas lirpowo Judas lolpepei, “Ye frou e olpepe menmen wuso ye ma olpepe lepe.” \v 28 Pupam wuso pifei ponu pepe, nele lelpe re retai piti polomen so Jisas lirpowo Judas lire il fei pepe, olo pironom. \v 29 Judas luntoluwo mole ufau lelpe le pupam ilepe pepe onposi pirpolo Jisas lirpowo Judas piti ma le laisepe oweli menmen piti pe ma papli piti rautuwo wem ili lite Juda, lo Jisas lirpowo piti ma lilape era le watepe mete wuso pe oweli yini nange naplei pepe. Pupam ilepe onposi fei polpepe. \p \v 30 Judas kali luom, leifale frou naro le yawi leye. Wem fei lepe olo mulpou. \s1 Jisas watepe pupam pele il piti pe ma kani onom pante nemple \p \v 31 Judas naro le re fei, Jisas lirpei lolpepei, “Fei Ninge lite Metine Wape ma kosape mete lire nange ili lele, Ma Ili re kali nange ili. \v 32 Le wuso Ninge lite Metine Wape ma kosape mete lire nange ili lite Ma Ili, is Ma Ili ma kali nange ili wem le kosape mete lire nange ili lite Ninge lite Metine Wape le le ma frou lolpepe. \v 33 Eple peiki, ki ma kireise ratei wem ulel kolo olo. Ise ma yintataiki wolo ki fei ma kirpeise kire il wuso nempis kinu kirpepe mete pite Juda pepe, kirpepe kirpolo, ‘tulum piti ki ma ke lepe, ise miso ye kolo olo.’ \v 34 Il yeflipi pepei ki il polise piti ise ma kani onom yante nemple. Min watafei ki kani onom kanteise, so ise re ma kani onom yante nemple. \v 35 Wuso ise kani onom yante nemple, mete yeflipiye ma pretai piti ise yulpoiki. \s1 Jisas linu lirpei piti Pita ma lirpei lire yef lirpolo le olo retawo Jisas kolo \p \v 36 Leye lo Saimon Pita leletei Jisas lolpepei, “Ili leiki, ye ma epinei?” Le Jisas namti lirpowo lolpepei, “Tulum liti ki ma ke lepe, ye fei ma ulteiki e kolo olo, wolo wem wala lato piti ye ma ingeiki e.” \p \v 37 Pita nou leletei Jisas lolpepei, “Ili leiki, piti polomen so ki fei ma kulteiye ke kolo olo lepe? Ki koporo kutei fei piti ma ka kareye lope.” \p \v 38 Jisas namti lirpowo Pita lolpepei, “Ye opori yotei punkom piti ma a kareiki lope lom? Ki kirpeiye punkom, wem woflu wala koro kolo olo, wem twinges niliyeye ye ma irpei ireiki yef irpolo ye olo retaiki kolo olo.” \c 14 \s1 Jisas, le tisi liti me Eiya \p \v 1 Jisas lirpepe pupam pele lolpepei, “Ise enke moingipere enke olpe kolo olo. Ise yulpowo Ma Ili le ki re ise yulpoiki. \v 2 Elpeingo wuru pato winem lite Eiya leiki, le ki ke piti ma koporise tulum. Wuso pepei olo punkom kolo olo, ki ma kirpeise kolo. \v 3 Le wem ki ke kopori tulum leise re fei, ki ma nou kau le ki ma keteise kilaise ye ki kutei soma ise ma ratei tulum wuso ki kratei lepe. \v 4 Ise retawo tisi liti ye uf wuso ki ma ke lepe.” \p \v 5 Tomas lirpowo Jisas-ye, “Ili louku, tulum liti ye ma e lepe, ku olo mretai kolo. Ku molomen ma mretawo tisi liti me lepe?” \p \v 6 Jisas namti lirpowo lolpepei, “Ki kutei so watafei tisi liti mete ma pe Eiya, le ki kosaise il punkom pite Ma Ili, le il fei pepe ma kaniepe mete piti pratei pingi wem wem. Tisi nele nele re kolo olo, ki kutei so tisi liti mete ma pingowo pe Eiya. Mete ma pau ki wo, pe soma pe Eiya. \v 7 Ise fei retaiki, Eiya leiki re ise retawo le wem fei lepei le le le, ise retawo Eiya le ise olo yuluwo fei.” Jisas lirpepe pupam pele pepe. \p \v 8 Filip lirpowo Jisas lolpepe, “Ili louku, ku onposiepe menmen nempleiye fei pepei, ye kosauku Eiya.” \p \v 9 Jisas namti lirpowo Filip, “Ko Filip, wem ulel ki kireise yeflipiye mratei wolo ye wala ireiki onom lom? Metine piti luliki fei, Eiya re metine lepe luluwo. Piti men so ye irpei irpolo ki ma kosaise Eiya lepe? \v 10 Ki kunkuwo Eiya le Eiya lunkiki, le Filip, ye ulpope il pepei lo olo? Il wuso i kirpeise fei pepe, il pepe ki peiki kutei onposiepe, le ki kirpei lom? Olo. Eiya wuso lunkiki lepe, le so waiki il piti kingiepe kirpei pepe. \v 11 Ise yulpoiki wem ki kirpei kirpolo ki kunkuwo Eiya, le Eiya lunkiki. Wuso ise yulpoiki kolo olo, men nange wuso ki kingiepe kesiepe fale alepe nimin pepe soma ise yulpope pepe ko. \v 12 Ki kirpeise punkom, metine minele piti lulpoiki, le miso lesio towa wuso ki kesio lepe. Iyo, ki miso kanowo lirkilau lesio towa ili linuki ki, wusoli ki ma ke Eiya. \v 13 Le wuso ise yiri nange leiki yiri yeiteiki yire men nange, ki ma waise wusoli ise peiki. Ki kolpepe soma ninge ma kosape mete lire nange ili lite yaitei lele. \v 14 Wuso ise yiri nange leiki yiri yeiteiki yire men nange, ki ma waise wusoli ise yulteiki ki.” \s1 Jisas lirpei piti ma watepe pupam pele Riri Teingi \p \v 15 Jisas reresipe il lirpepe pupam pele lolpepei, “Wuso ise onom puwoiki, ise ma yingiepe il peiki. \v 16 Ki ma keletei Eiya le le ma waise singe nele, le Riri piti lirpei il punkom, le le ma lireise ratei wem oli oli. \v 17 Mete eryai piti tef miso kali kolo olo, wusoli pe miso puluwo lo pretawo kolo olo. Wolo ise olo retawo fei, wusoli le lireise ratei le le ratei leinginim peise.” \p \v 18 “Ki ma kusaise isoteiye ratei kolo olo, ki ma nou kareise kau. \v 19 Wem kurauye mete piti tef miso puliki kolo olo, wolo ise miso yuliki wusoli ki namin kratei le ise re ma nampir ratei watafei ki. \v 20 Wem epli wem fei lepe fale, ise miso retai yolpepei, ki kire Eiya, ku mete twinges kolo olo, ku niliye watafei metine niliye lepe, le ise yireiki ki re, ku nemple nemple kolo olo, ku nempleiye watafei metine niliye lepe.” \p \v 21 “Metine minele piti kapi il peiki le le lingiepe, le metine piti onom puwoiki. Eiya leiki ma onom puwol metine minele wuso onom puwoiki lepe, le ki re ma onom puwol metine fei lepe, le ki ma kosawo kire ki kutei.” \p \v 22 Fei, Judas nele, (Judas lite Iskariot lepe olo), Judas nele fei lepei, le leletei Jisas lolpepei, “Ili louku, piti polomen so ye ma kosauku ku ire ye yotei le mete eryai piti tef pepe ma ye kosape ire ye yotei kolo olo lepe?” \p \v 23 Jisas namti lirpowo lolpepei, “Metine minele piti onom puwoiki, le ma lingiepe il peiki. Eiya leiki ma onom puwol metine fei lepe, le ki kire Eiya ma wau falowo le ku ma wiri metine lepe mepi ratei. \v 24 Metine minele piti onom puwoiki kolo lepe, le ma lingiepe il peiki kolo olo, ma linaulipe. Il wuso ise yingitepe fei pepe pe peiki kolo olo, pe il piti paule Eiya wuso laiteiki kau lepe.” \p \v 25 “Ki kirpeise kire menmen fei pepei fei wem ki wala kireise ratei. \v 26 Wolo singe piti kaneise lepe, le Riri Teingi, le Eiya ma laisi lau lire nange leiki. Le ma leitaloise lire men nange yeflipiye le le ma leilaise enke piti ise ma nou onposiepe il yeflipiye wuso ki kirpeise pepe.” \p \v 27 “Ki kusaise ratei yire enke malye, onom malye peiki kutei ki waise. Ki waise onom malye watafei mete piti tef waise nepe kolo olo. Ise enke moingipe re enke olpe pato, le ise turise pato. \v 28 Ise yingiteiki kirpeise kirpolo, ‘Ki ma kusaise, le ki ke, wolo ki ma nou kareise kau.’ Le wuso ise onom puwoiki, enke peise ma teingipe piti ki ma nou karowo Eiya ke, wusoli le olo singetei linuki ki. \v 29 Menmen pepe wala fale kolo le ki kinu kirpeise fei soma wem pe fale, ise ma yulpo yirpolo il peiki olo punkom. \v 30 Ki ma kireise mepi mirpei me wem ulel kolo olo, wusoli metine piti luntoluwo tef lepei olo lauye. Le miso weiteiki kolo olo, \v 31 wolo mete piti tef ma pretai polpepei, ki onom puwol Eiya, le min polpepei so ki ma kesiepe men nange yeflipiye kingiepe il wuso Eiya lirpeiki piti kingiepe pepe.” \p “Ise yau, ku ma me tani tulum fei lepei.” \c 15 \s1 Jisas, le watafei nimpe wain \p \v 1 “Ki watafei nimpe wain teingi liti lilape fouri teingipe, le Eiya leiki, le watafei metine piti lari liom wain. \v 2 Nimpe wain ine yeflipiye wuso pilape fouri kolo olo pepe, Eiya leiki ma yaruwepe tani wain nimou. Le ine yeflipiye wuso pilape fouri pepe le ma laptutu loporipe soma pe ma fale teingipe le pe ma pilape fouri wuru. \v 3 Ise fale teingipe fei, wusoli il wuso ki kirpeise pepe, pe pireise teingipe. \v 4 Ise ma kani onom yanteiki le ki re ma kani onom kanteise. Nimpe wain unou loteteiye ire pele miso lilape fouri kolo olo, le ma loli wain nimou soma le ma lilape fouri. Ise watafei wain ine pepe, wuso ise yile ire peise, le ise kani onom yanteiki kolo olo, ise ma yesiepe towa men teingipe kolo olo.” \p \v 5 “Ki watafei wain nimou le ise watafei wain ine. Metine minele piti kani onom lanteiki le ki re kani onom kantowo, metine fei lepe ma lesiepe towa teingipe wuru. Le wuso ki kaneise kolo olo, ise miso yesiepe towa men re kolo olo. \v 6 Metine minele piti kani onom lanteiki kolo olo, le ma watafei wain unou wuso yaruwo le pe piri le towa yawi piti ma lire punko lepe. Ine olpe pire punko fei polpepei, pe ma papwonou kapi pilape pe piripe pinki weli le weli ma laplei. \v 7 Le wuso ise kani onom yanteiki le il peiki prateise leinginim, men nange wuso ise onposiepe le ise yeiteiki yiripe pepe, ise ma kapi. \v 8 Wem ise yesiepe towa teingipe wuru le mete pretaise pirpolo ise pupam peiki, towa teingipe peise ma kosape mete pire nange ili lite Eiya leiki. \v 9 Ki onom puwoise watafei Eiya, le onom puwoiki lepe le ise yingiepe il peiki soma ki ma onom puwoise. \v 10 Min watafei ki, ki kingiepe il pite Eiya le le so onom puwoiki, le ise re ma yingiepe il peiki soma ki ma onom puwoise.” \p \v 11 “Ki kirpeise fei kire menmen fei pepei soma enke peise ma teingipe watafei ki, le ise ma yirkilau enke teingipe. \v 12 Ki kire il singe kirpeise kolpepei, ise ma onom puwo nemple, min watafei ki onom puwoise pepe. \v 13 Metine piti lirkilau onom puwope mete numuwi pele, le ma la lungwipe. \v 14 Le ise ma numuwi peiki, wuso ise yingiepe il peiki. \v 15 Ki ma kinaise kirpolo ise mete piti yesio towa lite metine nele yawi lom? Olo. Ki ma kinaise fei kolpepe kolo, wusoli metine piti lesio towa yawi lepe, le lironom lire towa wuso moli ili lele lesio lepe. Wolo ki kinaise kirpolo ise numuwi peiki wusoli il men nange wuso Eiya leiki lirpeiki liripe pepe, ki nampli kirpeise yalipeye. \v 16 Ise keiniki kolo olo, ki keinise le ki waise towa piti ye yesio, le towa fei lepe ma fale ili le le ma lualo kolo olo. Le wem ise yiri nange leiki yeletei Eiya piti ma waise menmen, le ma waise. \v 17 Il singe pepei ki kirpeise, ‘Ise onom puwo nemple.’” \s1 Mete piti tef enke olpe pasiepe pupam pite Jisas \p \v 18 “Wuso mete piti tef lepei pe enke olpe pireise, ise ma retai yolpepei, pe pinu enke olpe pireiki. \v 19 Wuso ise pite tef lepei mete ma onom puwoise watafei ise nange pelpetei pepe. Ise pite tef lepei wolo ki keinise le ise piti tef lepei kolo oloye, min polpepei so mete ma enke olpe pireise. \v 20 Ise ma onposiepe il wuso kirpeise kirpolo, ‘metine piti lesio towa yawi lite moli ili nele, metine piti lesio towa yawi lepe le ma onposi lotei lirpolo le lesio towa ili linuwo moli ili lele kolo olo, le ma onposi lolpepe kolo.’ Wuso mete piti tef lepei pe waiki moingi, ise re pe ma waise moingi. Le wuso pe pingiepe il peiki wuso keptalo pepe, is ise re pe miso pingiepe il peise. \v 21 Wolo pe ma waise moingi wusoli ise peiki, le pe polpepei pireise wusoli pe olo pironom pire metine wuso laiteiki kau lepe. \v 22 Wuso ki kau kirpepe kire il pite Ma Ili kolo olo, is pe ma pirpei pirpolo pe olo pingiepe il olpe kolo olo. Wolo fei pe pingitepe il pite Ma Ili wuso ki keptalo pepe le pe ma pire yef polomen, olo pe ma pila moingi. \v 23 Metine minele piti onom one lasiki, le onom one lasio Eiya leiki re. \v 24 Ki kaptei menmen lipi fale peingalope nimin le metine nele re lolpepe watafei ki kolo olo. Le wuso ki kaptei menmen fei pepei falepe kolo, is pe miso pirpei pirpolo pe olo pingiepe il olpe kolo olo. Wolo pe fei potei pire lutepe pelpe pulwepe menmen lipi wuso ki kaptei falepe nimin pepe, le pe olo wala enke olpe pasiki ki kire Eiya leiki. \v 25 Menmen fei pepei fale piti ma paptei il wuso paitei Il Lipi pelpe pepe ma fale punkom. Il wuso pirpei pirpolo, ‘Il pal re olo, wolo pe enke olpe pasiki yawi.’” \p \v 26 “Singe liti kaneise miso lau, le Riri liti lirpei il punkom le le ma laule Eiya. Le lire Eiya ratei le ki ma kaisi lau ise, le le ma lirpei lireiki ki. \v 27 Le ise re ma lirpepe mete yireiki ki wusoli wem linutei piti ki keptalo il, ise yulteiki mepi me mau.” \c 16 \p \v 1 “Ki kirpeise fei kire il pepei soma ise ma yire wilfingou piti yulpoiki kolo olo. \v 2 Pe ma peituse tani angli pal pelpe. Le wem wala lato, wem metine minele piti leteteise ya, le ma onposi lirpolo le lingiepe tuwopou piti rautuwo Ma Ili wolo olo. \v 3 Mete ma waise moingi fei polpepei wusoli pe pironom pire Eiya re ki. \v 4 Wolo ki kirpeise fei soma wem pe polpepe menmen fei pepei pireise, ise ma onposiepe il wuso kirpeise pepe.” \p “Wem linutei piti ki keptalo il, ki kirpeise kire menmen fei pepei kolo olo wusoli ki wala kireise ratei.” \s1 Riri Teingi lau lesio towa men \p \v 5 “Wolo fei ki ma nou karowo metine wuso laiteiki kau lepe, ki ma nou karowo ke le minele leise re leiteiki lirpolo, ‘Ko ye ma e pinei?’ Olo, nele leise re leiteiki fei lolpepe kolo. \v 6 Le fei ki kirpeise kire menmen fei pepei, enke peise leinginim ma olpe. \v 7 Wolo ki kirpeise punkom, piti kaneise, ki ma ke tanise wusoli wem ki ke kolo olo, singe liti kaneise lepe ma lau kolo olo. Le wuso ki ke soma ki ma kaisi lau ise pepe. \v 8 Le wem le lau, le ma kosape mete piti tef, kosape lire il olpe pe menemple wuso pe olo fupepletei pasiepe. Le le ma kosape lire metine minele le teingi tuwopou, le le ma kosape lire wai pite Ma Ili piti kapi il laptei liripe mete. \v 9 Pe fupepletei pasiepe il olpe wusoli pe pulpoiki kolo olo. \v 10 Pe olo fupepletei pasi metine le teingi tuwopou wusoli ki ma karowo Eiya ke le ise ma yuliki kolo. \v 11 Le pe olo fupepletei pire wai pite Ma Ili piti kapi il laptei liripe mete wusoli metine piti luntoluwo tef lepei olo Ma Ili kapi il laptei liri fei.” \p \v 12 “Il wuru wala pato piti ma kirpeise wolo fei ise olo yesiepe wurutei. \v 13 Le wem Riri piti lirpei il punkom pepe, wem le lau, le ma lirkilau leilaise enke piti retape il punkom pite Ma Ili yoporotei. Le ma lirpeise lire il pele lotei kolo olo, wolo le ma lirpeise lire il wuso le lingitowo Ma Ili lirpowo piti ma waise pepe le le ma lirpeise lire menmen piti ma fale wem lingi. \v 14 Le ma leila nange leiki le yuwei wusoli le ma kapi il wuso ki ma kirpowo pepe, le le ma lirpeise. \v 15 Men nange yeflipiye wuso pite Eiya pele pepe olo ki peiki, min polpepei so ki kirpei kirpolo Riri lepe le ma kapi il peiki le le ma lirpeise.” \s1 Onom one ma nou weitei onom teingine \p \v 16 “Wem kurauye ise ma yuliki kolo olo, leye lo wem kurauye ise ma nou yuliki.” \p \v 17 Fei pupam ilepe pirpepe pupam nemple pepe pirpeiye, “Il pal fei polomen so le lirpei lirpolo, ‘Wem kurauye ise ma yuliki kolo olo, leye lo wem kurauye ise ma nou yuliki?’ Le le lirpei lolpepei re, lirpolo, ku ma muluwo kolo wusoli le ma karowo Yaitei lele le. \v 18 Le lirpei lire wem kurau lepe, ko le lirpei fei lolomen?” pupam pepe peite nemple. “Le lirpei liri menele so ku wala mironom pepe.” \p \v 19 Jisas retai fei piti pe ma peletei, le le so lirpepe lolpepei, “Ki kirpei kirpolo wem kurauye ise ma yuliki kolo, leye lo wem kurauye ise ma nou yuliki. Il pepei so ise yeite nemple yiripe pepe lom? \v 20 Ko ki kirpeise punkom, ise ma youti re enke olpetei wolo mete piti tef ma enke teingipe. Enke peise ma olpe wolo pe ma nou weitei teingipe. \v 21 Wem moto nenpe piti nire yofu, ne ningitei pau pene kotu piti ma nilape eple, ne onom pene ma one wusoli wem olo lau lire malfem piti flis re moingi ma falene. Wolo wem ne nilape tani notei, ne onom pete il nire moingi pene wusoli ne nilape eple fei, le ne onom teingine. \v 22 Ise re ma yolpepe, fei ise enke olpe wolo wem ki nou kulise, ise ma nou enke teingipetei le minemple re miso nou weisipe enke peise olpe kolo olo.” \p \v 23 “Wem epli wem fei lepe fale, ise ma yeiteiki fei yolomen yolomen re kolo, ma olo. Ki kirpeise punkom, wem ise yiri nange leiki yeletei Eiya yire men nange pepe, le ma waise. \v 24 Wem linu piti ise yulteiki le le lau lau fale fei, ise yiri nange leiki yeletei Eiya yire menmen kolo olo. Ise yeletei Eiya le le ma waise menmen wuso yeletei yiripe pepe, le ise ma enke teingipetei.” \s1 Mete piti tef ma peila nange lite Ma Ili \p \v 25 “Ki kiripe il kauro yuwei kirpeise kire menmen fei pepei. Wolo epli wem wala lato, ma wem fei lepe fale ki ma kiripe il kauro yuwei kirpeise kolo olo, wolo ki ma kirpei namise koporotei kire Eiya leiki. \v 26 Wem epli wem fei lepe fale, ise ma yiri nange leiki yeletei Eiya, le ki kirpei kirpolo ki kapi il peise le ki ma keletei Eiya piti kaneise lom? Olo, ki ma kolpepe kolo. \v 27 Ki ma kile nimin piti kapi il peise le ki keletei Eiya kolo olo, wusoli Eiya lotei le onom puwoise. Le onom puwoise wusoli ise onom puwoiki le ise yulpo yirpolo ki kaule Ma Ili. \v 28 Eiya laiteiki kau tef lepei le fei ki ma kusa tef lepei le ki ma nou karowo Eiya ke.” \p \v 29 Leye lo Jisas pupam pele pirpowo polpepei, “Ye fei irpei aptutu, ye irpei kauro yuwei kolo olo. \v 30 Ku fei mretai molpepei ye olo retape menmen wurutei le minemple re miso peiteye kolo olo. Min pepei so ku mulpouye mirpolo ye aule Ma Ili.” \p \v 31 Jisas namti lirpepe lolpepei, “Ise fei yulpoiki ye lom? \v 32 Wem ma lau, le wem fei lepe olo faleye wem pe ma peituse yire fla, nou yantu karepe uf peise fi fi ye ye. Le ise ma yusaiki ki kuteteiye kile. Wolo ki olo kuteteiye kolo olo wusoli Eiya olo lireiki. \v 33 Ki kinu kirpeise il pepei soma enke peise ma malye, le ise kani onom yanteiki. Mete piti tef ma waise flis re moingi wolo ise ma topo weli, yirkilau yile singe. Singe olpe pite tef lepe olo ki kapi weisipeye.” \c 17 \s1 Jisas leletei Ma Ili piti ma lailelepe pupam pele \p \v 1 Jisas lirpei il pepei re fei, le luntoli le teplai yuwei le le lirpei lolpepei, “Eiya, wem lepe olo faleye. Ye waiki ki ninge leiye nange ili soma ki ma namti kosape mete kire nange ili leiye. \v 2 Ye waiki singe piti kuntoluwepe mete yeflipiye piti tef le ye olpepe soma mete yeflipiye wuso ye kesipe apteiki pepe, ki ma watepe nempi liti pratei pingi wemwem. \v 3 Le wuso mete pretaiye, ye Ma Ili niliye punkom, le pe pretaiki ki wuso ye aiteiki kau lepe, pe miso kali nempi liti pratei pingi wemwem. \v 4 Ki kosape mete piti tef kire nange ili leiye, le towa wuso ye waiki piti kesio lepe olo ki kesio yaliye. \v 5 Eiya, ye fei lepei ma ire eti peiye waiki nange ili, nange ili elpesi wuso kinu kesio wem ye wala aptei men nange pite tef lepei kolo olo pepe.” \v 6 “Mete piti tef wuso ye kesipe apteiki pepe ki kosape fei piti pe ma pretaiye. Pe peiye le ye so waiki. Pe pulpope il peiye, \v 7 le fei pe pretai polpepei men nange yeflipiye wuso ye waiki pepe, pe paule ye yotei. \v 8 Il wuso ye waiki pepe ki watepe fei le pe kapiye. Pe pretai polpepei ki kaule ye punkom, le pe pulpo pirpolo ye aiteiki kau.” \p \v 9 “Ki keiteiye piti ma ailelepe mete eryai piti tef kolo olo, wolo ki keiteiye piti ailelepe wuso ye kesipe apteiki pepe wusoli pe peiye. \v 10 Mete yeflipiye wuso ki peiki pepe olo ye peiye le fei ye peiye pepe olo ki peiki, le pe kosape mete piti tef pire nange ili leiki. \v 11 Le fei ki ma kareye ke lepe, ki ma kratei tef koloye wolo pe wala pratei tef lepei. Eiya, nange leiye olo ili le ye singetei, ye kaniepe pratei poporo pire singe peiye, singe wuso ye waiki pepe. Ye kaniepe ire singe peiye soma pe ma pratei puwo nemple mete nempleiye watafei ki kire ye, ku metine niliye lepe. \v 12 Wem ki wala kiripe mepi ratei ki kaniepe kire singe peiye, singe wuso ye waiki pepe. Ki kuntoluwepe koporo le nele lelpe re kotire kolo wolo niliyeye lelpe so lila moingi lingiepe il wuso paitei yousi pepe piti pe ma fale punkom. \v 13 Le fei ki ma kareye ke lepe, le ki kirpei fei pepei wem ki wala kratei tef lepei soma pe ma onom teingine pirkilau watafei ki onom teingine nepe. \v 14 Ki keptalo kire il peiye le mete piti tef olo enke kotu pasiepe wusoli pe pite tef lepei kolo olo, min watafei ki kutei re, ki liti tef lepei kolo olo. \v 15 Ki keiteiye piti ma kesipe tani tef lepei lom? Olo, wolo ki keiteiye piti kaniepe peinei nautepe singe pite metine oli lite tef lepei. \v 16 Min watafei ki, ki lite tef lepei kolo olo le pe re, pe pite tef lepei kolo olo. \v 17 Ye ma kapi aptei ye yotei piripe il punkom, il peiye il punkom pepe. \v 18 Ki kaisipe pe pinge tef lepei watafei ye aiteiki kau tef lepei lepe. \v 19 Ki onposiepe pe potei pepe so ki min wai kutei ke ye piti ma kesio towa leiye, le ki kolpepe soma pe re ma pire punkom piti wai potei pe ye piti ma pirkilau pesio towa leiye.” \p \v 20 “Ki keiteiye piti ailelepe pe poteteiye kolo olo, wolo mete wuso pingitepe il pelpe le pe pulpoiki pepe re, ki keiteiye piti ma ailelepe apwonou. \v 21 Eiya, ki keiteiye piti kaniepe pratei puwo nemple wata pirpolo pe mete nempleiyeye pepe. Pe ma pratei pire singe louku watafei ye ireiki ratei le ki kireye ratei lepe. Pe ma pratei puwo nemple wata pirpolo pe mete nempleiyeye pepe soma mete piti tef ma pulpo pirpolo ye aiteiki kau tef lepei punkom. \v 22 Ki watepe nange ili watafei ye waiki lepe le ki kolpepe soma pe ma pratei puwo nemple wata pirpolo pe metine niliye lepe, min watafei ye ireiki ki, ku noutiyeye. \v 23 Ki kiripe ratei le ye ireiki ratei le pe ma pratei puwo nempletei soma mete piti tef ma pretai polpepei, ye aiteiki kau tef lepei le ye onom puwope pupam peiki pepei watafei ye onom puwoiki lepe.” \p \v 24 “Eiya, ye yotei kesipe apteiki le tulum piti ki kratei, pe re ma pireiki mepi ratei soma pe ma puluwo nange ili leiki, nange ili wuso ye inu waiki wem ye wala altei tef re men nange kolo olo. Nange ili fei lepe ye waiki wusoli ye onom puwoiki. \v 25 Eiya, ye teingi tuwopoutei. Mete piti tef olo pretaiye kolo, olo pireye onom, wolo ki kretaiye le pupam peiki pepei pe pretai polpepei ye aiteiki kau tef lepei. \v 26 Ki kosape kire ye fei, le ki ma kolpepe wem oli oli soma pe ma onom puwo nemple watafei ye onom puwoiki lepe le ki re ma kiripe ratei.” \c 18 \s1 Mete olpe penglei Jisas \p \v 1 Wem Jisas leletei Ma Ili re fei, le liripe pupam pele naro pe panlowi etingi fomnongo kumpu nato tef towile pinawo pirpolo Kidron. Pe ponglo pe liom nele lato plen lite tef towile lepe. \v 2 Judas, le metine oli piti laltei Jisas le eti pite mete olpe, le retai liom fei lepe wusoli wem wuru Jisas liripe pupam pele pe pratei tulum fei lepe. \v 3 Judas kesipe yali pal ilepe piti puntoluwo winem lite Ma Ili, yali pal wuso mete lipi piti pinuwepe peptawio Ma Ili siye le mete pite Farasi, pe paisipe pe pepe. Judas kesipe yali pal fei pepei le yali pal ilepe piti pesio towa lite moli lipi pite Rom, Judas kesipe pepi pe. Pe pilape werau piti plolpo le pe pesiepe nango weli. \v 4 Jisas olo retai fei piti menmen pepei ma falowo, le so fale le lepletei yali pal pepe lolpepei, “Ko ise piti yintatawo minele?” \p \v 5 “Ko ku mintatawo Jisas lite Nasaret,” pe namti pirpei. \p Fei Jisas lirpeiye, “Le ki min lepei.” Judas, le metine oli piti laltei Jisas le eti pite mete olpe pepe, le re liripe pile. \v 6 Wem Jisas lirpepe lirpolo, “Ki min lepei.” yali pal pepe nou pire nimpi pe le pe pualo pratei tef. \v 7 Fei, Jisas nou lepletei, “Ko minele so ise yintatawo lepe?” \p “Ko ku mintawo Jisas lite Nasaret,” pe namti pirpei. \p \v 8 “Le ki kirpeise fei kirpolo ki min lepei,” Jisas lirpepe. “Le wuso ise yintataiki, mete fei pireiki pepei ise ma yusape pe.” \v 9 Jisas lirpei il pepei piti ma laptei il pele wuso linu lirpei pepe ma fale punkom. Il wuso lirpei lirpolo, “Eiya, mete wuso ye waiki pepe, ki kusa nele re kotire kolo olo.” \p \v 10 Saimon Pita lila werau lele laitei pau le le so kotuwo lire lalowi mingi lite metine piti lesio towa yawi lite metine ili piti linuwepe peptawio Ma Ili siye. Saimon Pita lalowi mingi lite eti tilpi lepe kereye. Metine piti lesio towa yawi le mingi lele wuso Pita lalowi lepe, nange lele Malkus. \v 11 Jisas lirpowo Pita lolpepei, “Ye nou alfo werau leiye le laitei tulum lele. Ye onposi irpolo moingi wuso Eiya waiki lepe ki ma kila kolo lom? Olo, ki ma kila.” \s1 Pe kesi Jisas pila pe falowo Anas \p \v 12 Yali pal pire ili lelpe piti luntoluwepe le yali pal pite Juda piti puntoluwo winem lite Ma Ili, pe penglei Jisas, topuwo pari, \v 13 le pe kesi pila pe falowo Anas linu. Anas, le yaitei piti lilane moto wuso Kaiafas laisene, le Anas yenetei lele Kaiafas lepe, eringi fei pepe le lesio towa linuwepe mete piti peptawio Ma Ili siye. \v 14 Kaiafas lotei so lirpepe mete lipi pite Juda lirpolo pe ma pato poporo piti metine niliye ma la lungwipe mete. \s1 Pita lire yef lirpolo le olo retawo Jisas kolo \p \v 15 Saimon Pita lire pupam nele, te rounge tulsesi Jisas tingi. Pupam nele lepe, le olo Kaiafas retawo loporotei le le so lire Jisas tepi tinki te uf teingo lite winem lite metine ili piti linuwepe peptawio Ma Ili siye. \v 16 Pita lile laitei wingi pite towa yawi. Pupam nele wuso Kaiafas retawo loporotei lepe, le nou noro le lirpene moto lainou nenpe piti nile nuntoluwepe wingi pepe, le ne nusa Pita linki le leinginim. \v 17 Fei, moto lainou piti nile nuntoluwepe wingi pepe, ne neletei Pita nolpepei, “Ye re ye pupane lite metine lepe ko?” \p “Olo, ki olo.” Pita namti lirpene. \p \v 18 Wem fei lepe yuf is fale le mete piti pesio towa yawi le yali pal, pe is pe so pasupu weli lato uf teingo lepe le pe pile neinowo piti papopo topungou pelpe. Pita karepe le liripe pepi pilowo weli lepe. \s1 Anas leletei Jisas \p \v 19 Wem fei lepe metine ili piti linuwepe peptawio Ma Ili siye pepe, le leletei Jisas liripe pupam pele le towa lele piti leptalo. \v 20 Jisas namti lirpowo lolpepei, “Ki wem oli oli kile alepe nimin kirpepe mete yeflipiye, ki keptalo il kifei angli pal le winem lite Ma Ili wuso mete yeflipi pite Juda pau panfinemple pifei lepe. Ki wem nele re kirpei il nemple kotire kolo olo. \v 21 Le piti men ma ye eiteiki? Ye epletei mete wuso pingitepe il peiki pepe. Ye epletei ire il wuso ki kirpepe pepe, pe pretai il menemple ki kirpepe.” \p \v 22 Wem Jisas lirpei il pepei, yalu pau nele wuso lile lepe le lapowo Jisas yifa le le lirpei lolpepei, “Ko ye olomen ma irpowo fei olpepei, le metine ili piti linuwepe peptawio Ma Ili siye.” \p \v 23 Jisas namti lirpowo yalu pau lepe lolpepei, “Wuso ki kirpei il nemple peinei, ye irpepe mete yeflipiye pepei, irpepe ire il fei pepe. Le wuso ki kirpei il tuwopou, piti men ye eteteiki?” \p \v 24 Leye lo Anas laisi Jisas le piti luluwo Kaiafas, le metine ili piti linuwepe peptawio Ma Ili siye. Jisas esi pele wala topwepe papiri. \s1 Pita nou lirpei lirpolo le olo retawo Jisas kolo \p \v 25 Pita wala lilowo weli, wem mete wuso piri pepei pile pepe, pe peletei polpepei, “Ye pupane nele lite metine lepe ko?” \p Wolo Pita lire yef lirpolo, “Olo, ki olo.” \p \v 26 Fei, metine nele piti lesio towa yawi lite metine ili piti linuwepe peptawio Ma Ili siye pepe, metine lepe le lite alpe lite metine wuso Pita lalowi mingi lele kere, le leletei Pita lolpepei, “Ki kuliye iri rounge yile liom ko?” \p \v 27 Wolo Pita nou lirpei lire yef lirpolo “Ko olo.” Wem fei lepeye woflu koro. \s1 Jisas le falowo Pailat \p \v 28 Pe pusa winem lite Kaiafas le pe kesi Jisas pila pe fale winem lite moli ili lite Rom. Wem fei lepe olo nolowi nau piti ma ifili. Mete pite Juda olo pinki pe winem ili lepe kolo wusoli pe onposi piti ma pire potei teingipe le pe soma paplei oweli piti onposio wem wuso Ma Ili kaniepe manre yaire pelpe pau tani Isip. \v 29 Liso Pailat naro le yawi lulwepe le le lepletei lolpepei, “Ko ise yamtuwo metine lepei yire men?” \p \v 30 Le pe namti pirpei pirpolo, “Wuso le lingiepe il menemple olpe kolo olo, piti men ma ku kesi mila mau malteiye? Ma olo.” \p \v 31 Pailat lirpepeye, “Ise isotei ma kapi il yaptei yiri yingiepe il lipi peise.” \p Fei, mete pite Juda pepe namti pirpei pirpolo, “Ise piti Rom il karouku piti ma maltei metine nele la kolo.” \v 32 Il pepei fale punkom pingiepe il wuso Jisas linu lirpei lire tisi men ma le la. \p \v 33 Pailat nou linki le winem ili lepe le le linawo Jisas leletei lolpepei, “Ye metine ili lite Juda lom?” \p \v 34 Jisas namti lirpowo lolpepei, “Ye yotei onposiepe le ye so eiteiki fei olpepe lo mete nemple pirpeiye pireiki ki.” \p \v 35 Pailat nou lirpei lolpepei, “Ye onposi irpolo ki lite Juda lom? Mete peiye yotei, pe pire mete lipi pelpe piti pinuwepe peptawio Ma Ili siye, pe so keteiye pilaiye pau faleiki lepe. Ye ingiepe il menemple olpe?” \p \v 36 Jisas namti lirpei lolpepei, “Ki metine ili watafei mete lipi piti puntoluwepe mete piti tef lepei kolo olo. Wuso ki fei kolpepe, pupam peiki ma plolpo kareiki lope le mete piti Juda miso pengleiki olo. Wolo olo, ki metine ili watafei mete lipi piti puntoluwepe mete piti tef lepei kolo olo.” \p \v 37 Liso Pailat leletei Jisas lolpepei, “Ko ye metine ili lom?” \p Jisas namti lirpowoye, “Ye irpei irpolo ki metine ili, ki kau tef lepei le ema nilaiki piti ma kingiepe menmen nempleiye fei pepei, ki ma kirpepe mete kire il punkom. Mete piti pingiepe il punkom, pe pingiepe il peiki.” \p \v 38 Fei, Pailat leletei Jisas, “Le il punkom pepe pe menemple?” \p Leye lo Pailat nou noro le yawi lulwepe mete pite Juda le le lirpepe lolpepei, “Ki kerengape il pal nemple piti ma watowo metine lepei moingi kolo olo.” \s1 Pailat lirpei piti Jisas ma la \p \v 39 “Wolo ise mete piti Juda, ise wai leise piti wem ise rautuwo wem ili wuso Ma Ili kesipe manre yaire peise pau tani Isip, ise ma yeiteiki piti kesi metine nele piti lifei winem oli lepe ma kaltei naro le yawi. Ise yirpei piti ki ma kusa metine ili lite Juda lepei le yawi lom?” \p \v 40 Wolo pe namti pailo pirpei polpepei, “Olo, le olo. Ku mirpei ma ye kesi Barabas altei lau yawi.” Barabas, le metine oli piti letesipe mete pa. \c 19 \p \v 1 Leye lo Pailat lirpepe yali pal piti ma kesi Jisas pila pe le pe ma pire foiye petesi. \v 2 Yali pal pepe pe kapi foiye singu yaruwepe pire wi le pe reptapo pifei falo lite Jisas. Leye lo pe kali ranguwom yalei pario lifei esi yoli le le lualo lultei tounga lele le noro ire asingu tef. \v 3 Le pe pe pau palpowo mati le pe pirpei polpepei, “Ye metine ili lite Juda, ye ma ratei ingi wem wem.” \p \v 4 Fei, Pailat nou noro le yawi lirpepe mete wurutei wuso pile towa yawi pepe, lirpepe lirpolo, “Ise yingitei, ki ma kesi kila kau yawi lepei le ki ma kosaise kirpolo ki kerengape il pal nemple piti ma watowo moingi kolo olo.” \v 5 Leye lo Jisas naro le yawi, foiye singu wuso yaruwepe pire wi pepe, reptawowo pifei falo lele le pe pario ranguwom yalei. Fei, Pailat lirpepeye, “Ise yuluwo, metine min lepei.” \p \v 6 Mete lipi piti pinuwepe peptawio Ma Ili siye le yali pal piti puntoluwo winem lite Ma Ili, wem pe puluwo Jisas, pe pailo pirpei pirpolo, “Tingeli laitei nimpe, tingeli laitei nimpe.” \p Le Pailat lirpepe lolpepei, “Ise kesi yila ye le ise tingeli laitei nimpe. Ki kerengape il pal nemple piti ma watowo moingi kolo olo.” \p \v 7 Mete wurutei pite Juda pepe, pe nou pirpowo Pailat polpepei, “Ku il lipi pouku pirpei pirpolo le ma la wusoli le leite lotei lirpolo le ninge lite Ma Ili.” \p \v 8 Wem Pailat lingitepe pirpei il pepei, le olo turuwo oli. \v 9 Le nou linki le winem ili lepe le le leletei Jisas lolpepei, “Ye lite linei au?” \p Wolo Jisas namti lirpowo kolo olo. \v 10 Le Pailat lirpowo Jisas lolpepei, “Ye ma irpeiki kolo lom? Ye retai, ki kapi il piti ki ma kusaiye e yawi lo ki ma kirpepe yali pal piti tingeleiye aitei nimpe.” \p \v 11 Jisas namti lirpowo Pailat lolpepei, “Ye kapi il piti untoliki wusoli Ma Ili waiye il fei pepe. Le metine piti leiteiki kau eti peiye lepe, le ma lila moingi ilitei linuye ye.” \p \v 12 Wem Pailat lingitepe il pepei, le linta tisi piti ma lusa Jisas le yawi. Wolo mete wurutei pepe pe nou pailolo pirpeiye, “Wuso ye usa le yawi, pe ma pato polpepei, ye olo numu lite moli ili lite Rom kolo olo. Metine minele piti leite lotei lirpolo le metine ili piti luntoluwepe mete, le metine oli piti yaruwepe il pite moli ili lite Rom, le te rounge ma tire noute eringi.” \p \v 13 Wem Pailat lingitepe il pelpe pepei, le kesi Jisas lila naro le yawi le le longlo lifei flenge piti lifei kapi il laptei liripe mete. Tulum fei lepe il Hibru pinawo pirpolo “Gabata”, tulum paptetei era piti pesio tisi teingi. \v 14 Epli olo le lile nimin ye le wem lire malfem piti mete pite Juda ma paplei oweli piti onposio wem wuso Ma Ili kaniepe manre yaire pelpe pau tani Isip. Liso Pailat lirpepe mete pepe lolpepei, “Metine ili leise min lepei.” \p \v 15 Pe nou pailo pirpowo Pailat polpepei, “Etesi la, etesi la, tingeli laitei nimpe.” \p Pailat lepletei lolpepei, “Ise yirpei piti ki ma tingeli metine ili leise laitei nimpe lom?” \p Wolo mete lipi piti pinuwepe peptawio Ma Ili siye pepe, pe namti pirpei pirpolo, “Ko ku metine ili niliyeye piti luntoluku pepe, le moli ili lite Rom.” \p \v 16 Leye lo Pailat kesi Jisas laltepe piti pe ma tingeli laitei nimpe. \p Fei, yali pal kesi Jisas pila peye. \s1 Pe tingeli Jisas laitei nimpe \p \v 17 Jisas lotei lila nimpe lele le le naro liripe pe fale tulum pinawo pirpolo Oru Weingampi. Il Hibru pinawo pirpolo Golgota. \v 18 Tulum lepe, pe tingeli Jisas laitei nimpe. Pe tingelinge mete noute twinges, nele laitei nimpe nele pite lile eti tilpi lite Jisas le nele laitei nimpe nele piti lile eti enkau. Le Jisas laitei nimpe piti lile nimin. \v 19 Pailat laptei il paitei nimpe yalpe le pe papsi paitei nimpe wuso Jisas laitei lepe. Il pirpei polo, “Jisas lite Nasaret, le metine ili lite Juda.” \v 20 Mete wuru pite Juda, pe pungunape il pepei wusoli tulum wuso pe tingeli Jisas laitei lepe olo malfem lire uf ili Jerusalem. Il pinu paptei il Hibru, leye lo pe paptei il Latin le pe paptei il Grik pingi. \v 21 Mete lipi pite Juda piti pinuwepe peptawio Ma Ili siye pepe, pe pirpowo Pailat polpepei, “Ye ma aptei il irpei irpolo ‘le metine ili lite Juda’ olo, ye ma aptei olpepe kolo. Wolo ye ma aptei irpei irpolo, ‘metine lepei, le lirpei lirpolo le metine ili lite Juda.’” \p \v 22 Wolo Pailat namti lirpepeye, “Il menemple ki kaptei fei, pe ma paitei polpepe.” \p \v 23 Wem yali pal tingeli Jisas laitei nimpe re fei, pe kapi olongou pele karipe paptei tulum twinges te twinges piripe yali pal fi fi. Pe kali olol lele piti lalfo lifei leinginim, olol lepe olo nele teingi yefli. \v 24 Yali pal pepe pirpei nempleiye, “Ku ma mesio kari pato. Ku mantetei nimpe fouri le muluwo minele ma kali olol fei lepe.” Pepei fale punkom pingiepe il wuso pirpei pirpolo, \p “Pe karipe olongou peiki wai nemple, le pe pantetei nimpe fouri piti kali olol leiki.” \p Yali pal pingiepe fei polpepe. \p \v 25 Piti pile malfem pire nimpe wuso tingeli Jisas laitei lepe, Jisas nimou pele, Jisas nimou winke pene, le Maria, ne moto pite Klopas, le Maria Makdala. \v 26 Jisas lulweme nimou pele nire pupane lele wuso le onom puwoltei liri lepe, Jisas luweme roum mile le le so lirpene nimou pele lolpepei, “Ema, ninge leiye min lepe.” \p \v 27 Leyelo Jisas lirpowo pupane lepe lirpeiye, “Ema peiye min nepe.” Wem fei lepe le le le, pupane lepe kesine Jisas nimou pele lilane le lantei pepi pratei winem lele. \s1 Wem Jisas la \p \v 28 Jisas retai lolpepei, wem fei lepe towa lele piti lau lesio lepe ma yali le piti ma laptei il wuso paitei yousi pepe ma fale punkom, le lirpei lolpepei, “Ki yif punko.” \p \v 29 Waifile nele lire wain tipe wala pulou, pe palfo fale lire waifile lepe ratei. Pe so kali namalou poltoto wain tipe lepe re fei, pe kali peltei loli ilyau um le pe peila le peltowo nemi. \v 30 Jisas keisi wain tipe lepe lalei lelangu re fei, le lirpei lolpepei, “Fei towa olo yaliye.” Leye lo le laute oru yo fei, laye. \s1 Yalu pau lire nuwi lalwe rapu Jisas lapi plen \p \v 31 Fei, mete pite Juda peletei Pailat piti ma lusape yaruwepe ire pite mete wuso petesipe pepi pa pepe, le pe ma karipe tani nimpe pelpe wuso tingelipe paitei pepe. Pe polpepei wusoli epli wem fei lepe, le wem liti mete pite Juda ma pesiepe oweli poporipe elpesipe pifei piti nolowi pe ma pifei yaupe onposio Ma Ili. Le pe pinau piti pusape mete pepe paitei nimpe wusoli nolowi ma wem ili lelpe piti pifei onposio Ma Ili. \v 32 Liso yali pal pe petesipe yaruwepe ire pite metine linu lepe, petesipe yaruwepe re fei, pe petesipe pite nele lepe. Te rounge wuso yali pal petesinge tire Jisas pepi pa pepe. \v 33 Wolo wem pe weisi Jisas puluwo, le olo la fei le pe so yaruwepe ire pele kolo olo. \v 34 Yalu pau nele lire nuwi lele lalwe rapu Jisas lapi plen le frou yo fei, teluwi re tipe fale pualo tef. \v 35 Metine piti lulwepe menmen fei pepei pepe, le lingiepe lirpei piti ise ma yulpope il pele. Il pele wuso lirpei pepe olo punkom le le lirpei lire menmen piti fale punkom. \v 36 Pe yaruwepe ire emingelem pite Jisas kolo olo, le fei pepei fale piti ma paptei il wuso paitei yousi pepe ma fale punkom. Il wuso pirpei pirpolo, “Emingo nele lele re ma loungo kolo olo.” \v 37 Le il nemple wuso paitei yousi pepe re, pe pirpei pirpolo, “Mete ma puluwo liti pe pire nuwi palwe rapu lapi plen.” \s1 Pe paltei Jisas \p \v 38 Yali pal yaruwepe ire emingelem pite mete twinges petesinge tire Jisas pepei pa pepe, yali pal polpepe re fei, liso Josep lite uf kumpu Arimatia, le le leletei Pailat piti ma kali Jisas le laltei. Josep, le pupane lite Jisas wolo le leingi lotei wusoli le turuwo lasiepe mete lipi pite Juda. Pailat lirpowo Josep lirpolo le miso kali Jisas lila le laltei. Liso Josep le kali Jisas. \v 39 Nikodemus, le wuso linu lire mulpou le luluwo Jisas wem Jisas wala namin ratei lepe. Nikodemus lepei, le lulsi Josep rounge te le le lilape nimpu repinge re youlupeingi yousi piti ma tire wopu talpo topo lite Jisas, le lilape wuru leye. \v 40 Mete twinges tepei te kali ranguwom teingi tire weisi Jisas lirepe nimpu repinge re youlupeingi yousi pepe piti ma wopu lalpo topo lele wusoli mete pite Juda, pe pingowo tisi lepei wem pe paptei towa pelpe. \v 41 Liom nele lato malfem lire tulum wuso pe petesi Jisas la lato lepe, le liom fei lepe erau nample nele wala palowi yefli, le lato liom fei lepe. Pe wala palingi towa nele re luwo kolo olo, wala yeflitei. \v 42 Epli wem fei lepe, mete pite Juda poporipe oweli men nange pelpe elpesipe pifei piti ma nolowi pe ma pifei yaupe onposio Ma Ili. Liso Josep lire Nikodemus nenyetei kali Jisas talingi luwo erau nample lepe wusoli le olo lato liom malfem. \c 20 \s1 Jisas nou leilo tani erau nample yawi lato \p \v 1 Sandei mul ili, wala munkunum pesi, Maria Makdala ne fale erau nample wuso palingi Jisas luwo lepe le ne nuluwo erau filau liti palfo lufro wingi pite erau nample lepe olo weisi taniye. \v 2 Ne nou nantu ne falowo Saimon Pita lire pupane nele wuso Jisas onom puwoltei liri lepe, le ne nirpengeye, “Pe kali ili louku tani erau nampleye, le ku mirowo onom piti pe ma pila pe paltei fei linei.” \p \v 3 Liso Pita lire pupane nele lepe, te rounge teifale te erau nample lepe. \v 4 Te rounge tantu te wolo pupane nele lepe, le lirkilau lantu fale raltei Pita le le linu le fale erau nample. \v 5 Pupane lepe, le lungutu luwo laplingi lutepe lulwepe ranguwom yaupe pifei erau nample leinginim wolo le olo linki le kolo. \v 6 Saimon Pita lantu luwol le fale le le linki le erau nample leinginim. Le lulwepe ranguwom yaupe pifei, \v 7 le ranguwom yalpe wuso pari lifei falo lite Jisas. Ranguwom yalpe lepei le luwo liripe ranguwom nemple pepe kolo olo, wolo le olo yaruwo linge nele le pe paltei luwo ire pele. \v 8 Leye lo pupane nele wuso linu le fale erau nample lepe, le re linki le lulwepe ranguwom yaupe pifei le le lulpo lirpolo fei pepe olo fale punkom. \v 9 Te rounge wala tire wouye tire il piti paitei yousi wuso pirpei pirpolo le la wolo le ma nou leilo. \v 10 Leye lo Pita lire pupane nele lepe rounge nou te uf teye. \s1 Jisas falene Maria Makdala \p \v 11 Maria noutiti nile erau nample towa yawi. Wem ne wala noutiti ne nungutu nuwo naplingi lutepe nuntoli ne erau nample leinginim, \v 12 le ne nulwenge ririm twinges tifei leinginim. Te rounge tafo olongou fiyu le te tifei tulum wuso paltei Jisas luwo lepe, nele lifei liti oru luwo, le nele lifei liti ire puwo. \v 13 Fei, ririm tepe te tenetei Maria tolpepei, “Ko ye moto nepe, piti men so ye outi?” \p Le ne namti nirpenge nirpolo, “Pe kali ili leiki pila peye, le ki olo kironom piti pe ma paltei luwo fei linei le.” \p \v 14 Wem ne nirpei il pepei re fei, ne weitei nuluwo Jisas lile wolo ne olo nuluwo matufuwo kolo. \v 15 “Ko ye moto nepe, piti men so ye outiti?” Jisas lenetei. “Le ye intawo minele?” \p Fei, Maria onposi nirpolo le metine piti luntoluwo liom lepe, le ne so nirpowo nolpepei, “Ili leiki, wuso ye kali tani, ye irpeiki ire tulum piti ye ila e altei luwo le ki ma ke kali.” \p \v 16 Jisas linane nange pene lirpeiye, “Ko Maria.” \p Ne weitei karowo ne le ne nire il Hibru nirpei nirpolo, “Rabonai.” Il pal pirpolo metine piti leptalo mete. \p \v 17 Jisas il karine lirpeiye, “Ye esiki pato wusoli ki wala nou kunwei ke Eiya kolo olo. Wolo ye ma nou e irpepe winkem peiki irpolo ki ma nou karowo eiya ke yuwei, le Eiya leiki le ise leise, le Ma Ili leiki le le Ma Ili leise.” \p \v 18 Liso Maria Makdala ne falepe pupam pepe le ne nirpepe wuso ne nuluwo ili lelpe le il pepei wuso le lirpene pepe. \s1 Jisas falepe pupam pele \p \v 19 Sandei ningli loltopuye wem pupam pepe, pe panfi nemple pifei winem leinginim, le wingi olo pafo wingi teingelem pire papiri wusoli pe olo turwepe pasiepe mete lipi pite Juda. Jisas fale lirpepeye, “Ise ratei yire onom malye.” \v 20 Jisas lirpei il pepei re fei, le kosape pape yipalwongou pite esi re lapi plen pele. Pupam enke teingipetei piti puluwo ili lelpe. \v 21 Leye lo Jisas nou lirpepe lolpepei, “Ise ratei yire onom malye. Min watafei Eiya laiteiki kau tef lepei lepe, le ki re kaiteise ye yinge tef lepei.” \v 22 Jisas lirpei il pepei le le lutupa nempi lelesipe le le lirpei lolpepei, “Ise kali Riri Teingi. \v 23 Wuso ise wala onposiepe il olpe pite mete nemple, Ma Ili re ma wala onposiepe il olpe pelpe. Le wuso ise onposiepe il olpe pite mete nemple kolo, Ma Ili re ma nou onposiepe il olpe pelpe kolo.” \s1 Jisas lire Tomas \p \v 24 Pupane nele piti lire eti plen le plen te twinges tepe, (12) nange lele Tomas (nange nele pinawo Didimus), le olo liripe pupam wuru pepe pepi pifei kolo wem Jisas lau falepe. \v 25 Liso pupam nemple pepe pirpowo Tomas polpepei, “Ko ku muluwo ili.” \p Wolo Tomas weitepe lope lirpolo, “Wuso ki kulwepe pape yipalwongou pite esi pele kolo olo, le ki kesiepe kingitepe tulum wuso pire singu palwe lepe, le lapi plen pele re ki kesiepe kingitepe kolo olo, ki ma kulpope il peise kolo.” \p \v 26 Epli wem pire eti plen poungo te twinges kari fei, pupam pepe nou pau panfi nemple pifei winem leinginim, le wingi re olo pafo wingi teingelem. Le wem fei lepe Tomas re liripe pepi pifei. Wingi teingelem olo pafo papiri wingi wolo Jisas lau fale lile leingalope nimin le lirpeiye, “Ise ratei yire onom malye.” \v 27 Leye lo le lirpowo Tomas, “Alfo eti tunongo leiye lepei le ye ulwepe esi peiki, le ye ma esi eti leiye altei linge lapi peiki ingitepe. Ye onom twinges kolo, ye ulpoiki.” \p \v 28 Tomas namti lirpowo Jisas lolpepei, “Ye ili leiki le ye Ma Ili leiki.” \p \v 29 Jisas lirpowoye, “Ye ulpoiki wusoli ye uliki ko? Mete piti puliki kolo pepe, pe olo pulpoiki le pe so enke teingipe.” \s1 Piti men so pe paptei il paitei yousi pepei \p \v 30 Pupam pite Jisas potei pire lutepe pelpe puluwo piti le laptei menmen lipi wuru fale le pe olo paptei paitei yousi pepei kolo. \v 31 Wolo ki kaptei fei pepeiye paitei piti ise ma yulpo yirpolo Jisas, le Krais, le ninge lite Ma Ili. Le wem ise yulpowo Jisas ise ma kali nempi liti ratei yingi wemwem. \c 21 \s1 Jisas falepe pupam pire eti plen poungo te twinges \p \v 1 Wem kari re fei, Jisas nou falepe pupam pele wem pe pireri taimere pifei tuluple Taiberias. Jisas falepe lolpepei, \v 2 Saimon Pita, Tomas (nange nele pinawo Didimus), Nataniel (le lite uf kumpu Kana lato tef lite Galili), eple winge tite Sebedi, le pupam noute twinges, pe ponpete nemple. \v 3 Saimon Pita lirpepe pupam pepe lirpolo, “Le ise, ki ma ke kireri taimere kapi ningu.” \p “So ku re ma mepi me.” Pe pirpowo Pita. Le pe so ponglo nimpe teingo pe wolo mulpou ulel lepe pe penglei men re kolo. \v 4 Ifili kere lirkilau le epli laptu fale, Jisas fale lile tuluple linko plen wolo pupam pepe olo puluwo matufuwo kolo. \v 5 Leye lo Jisas linape lepletei lirpolo, “Ko ise lainiyongou pepe ise yenglei men lo olo?” \p “Olo.” Pe namti pirpowo. \p \v 6 Fei, Jisas lirpepeye, “Ise yiri taimere leise lualo nimpe teingo plen liti eti tilpi le ise ma yengleipe ningu nemple.” Le pe so piri taimere lualo tipe wolo pe miso nou peipi lau yuwei kolo wusoli ningu olo wurutei le pe pire taimere moingi. \p \v 7 Pupane wuso Jisas onom puwoltei liri lepe, le lirpowo Pita lolpepei, “Ko le kuna ili louku.” Wem Saimon Pita lingitepe il wuso pirpei pirpolo, “Le kuna ili louku,” le frou kapi olongou pele lafo, (wusoli le nomplei tani, pau yawi) le le konko lualo tipe. \v 8 Pupam nemple pepe, pe pifei nimpe teingo le pe peipepi taimere lire ningu pila pe fale telmane plen. Pe puwo tipe fiyen kolo, olo pe malfem pire telmane lite tuluple mingo plen. \v 9 Wem pupam pepe kotu pualo pe telmane mingo, pe puluwo weli nele loli lato le ni nele lire luwom tuwo weli lepe. \v 10 Le Jisas lirpepe lolpepei, “Kapi ningu nemple wuso fei yengleipe pepe yilape yau.” \p \v 11 Saimon Pita longlo nimpe teingo le le leipi taimere lire ningu lilape le telmane mingo. Taimere lepe fale lire ningu, lipiye yaupe le pe wurutei (153) wolo taimere re olo kere kolo. \v 12 Fei, Jisas lirpepe pupam pepe lolpepei, “Ise yau yaplei.” Pupane nele re leletei Jisas lirpolo le minele, olo wusoli pe pretai le ili lelpe. \v 13 Jisas le kali luom lire ni lepe watepe. \p \v 14 Wem fei lepei, le wem twinges niliye piti Jisas falepe pupam pele, wem le la fei le Ma Ili nou leila. \s1 Jisas lire Pita rounge tirpei \p \v 15 Pupam pepe paplei re fei, Jisas lirpowo Saimon Pita lolpepei, “Saimon, ninge lite Jon, ye inuwepe pupam pepei piti ye onom puwoikitei lom?” \p Le Saimon Pita namti lirpowo Jisas lolpepei, “Iyo, ili leiki. Ye retai piti ki onom puwoye.” \p Jisas nou lirpowo lolpepei, “Mete peiki wuso watafei sipsip eple peiki pepe ye ma untoluwepe.” \v 16 Jisas nou lirpowo Saimon, linu lirpowo le le fei nou lirpowo le ma wem twinges, lirpowo lolpepei, “Saimon, ninge lite Jon, ye onom puwoiki lo olo?” \p Le Saimon Pita namti lirpowoye, “Iyo, ili leiki, ye retai ki onom puwoye.” \p Fei, Jisas lirpowoye, “Ye untoluwepe sipsip peiki.” \v 17 Jisas nou lirpowo, wem fei lepei le wem twinges niliye piti Jisas lirpowo Saimon Pita. Jisas lirpowoye, “Saimon, ninge lite Jon, ye onom puwoiki lo olo?” \p Pita onom one wusoli wem twinges niliye fei Jisas leletei lirpolo, “Ko ye onom puwoiki lo olo.” Liso Saimon Pita lirpowo Jisas lolpepei, “Ili leiki, ye retape men nange yeflipiye. Ye retai piti ki onom puwoye.” \p Jisas lirpowoye, “Ye untoluwepe sipsip peiki. \v 18 Ki kirpeiye punkom, wem ye wala kumpu, ye eltalo morou topo leiye luwo pau le ye aulolo e ire onom peiye. Wolo wem ye ma oli ire metine, ye ma kesipe eti peiye aptei le mete nemple ma topwepe papiri le pe ma keteiye pilaiye pe tulum nele wuso ye inau piti e lepe. Wolo pe ma keteiye pilaiye pe.” \v 19 (Jisas lirim lirpei lire tisi liti Pita ma la lolomen le le ma leila nange lite Ma Ili.) Leye lo Jisas lirpowo Pita lolpepei, “Ye ulteiki.” \s1 Jisas lirpei liri pupane nele wuso le onom puwoltei liri lepe \p \v 20 Pita weitei luntoli tounga le le luluwo pupane nele lulsi luwo tounga lau. Pupane lepei wuso Jisas onom puwoltei liri lepe, le le wuso lifei lulu Jisas malfem wem pe paplei le le leletei Jisas lire minele soma laltei le eti pite mete olpe pepe. \v 21 Wem Pita luluwo pupane lepe le lirpowo Jisas lolpepei, “Ili leiki, metine lepei ma lolomen?” \p \v 22 Jisas namti lirpowo Pita lolpepei, “Wuso ki kirpei piti le wala ma namin ratei lungari wem piti ki ma nou kau, piti men ma ye onom one? Olo, ye ulteiki ki.” \p \v 23 Min polpepei so pupam pite Jisas pele kete il pirpei nemple piri pupane lepe pirpolo le miso la kolo olo. Wolo Jisas lirpei lolpepe kolo. Le lirpei lirpolo, “Wuso ki kirpei piti le wala ma namin ratei lungari wem piti ki ma nou kau, piti men ma ye onom one?” \p \v 24 Le pupane lotei piti lirpei liripe menmen fei pepei, le le lotei piti laptei il pepei, le ku mretai molpepei, il menemple le lirpei, le lirpei punkom. \s1 Menmen wuru Jisas laptei fale \p \v 25 Menmen wuru Jisas laptei fale. Wuso pe paptei il pirpei piripe menmen yeflipiye fei pepe, ki onposi tef lepei ma fale loparu lire yousi piti paptei il paitei.