\id 2CO - Olo NT [ong] -Papua New Guinea 1997 (web version -2014) \h 2 Korin \toc1 Youti pite ningi Pol lanteine mete pite Korin \toc2 2 Korin \toc3 2Ko \mt1 Youti pite ningi Pol lanteine mete pite Korin \c 1 \p \v 1 Ki Pol, ki pupane lite Krais Jisas wuso onom pite Ma Ili lelinaiki lepe le line winke louku Timoti. Ku waptei il pe nimoure mete pite Korin wuso pulpowo Ma Ili lepe, le nimoure mete yeflipiye pite Grik wuso pulpowo Ma Ili. \p \v 2 Ma Ili le Eiya louku lire Apa Ili Jisas Krais, te miso onom maneise le te waise onom malye. \s1 Ma Ili, le Yaitei piti onom manouku \p \v 3 Ku ma onom teingine masio Ma Ili, le ku meila nange lele, le le yaitei lite Apa ili louku Jisas Krais, Le Yaitei piti onom manouku, le le Ma Ili piti kanouku re lirouku teingipe. \v 4 Moingi yeflipi wuso falouku pepe le kanouku liso ku re ma namti kaniepe mete wuso moingi men nange falepe pepe. Ku ma mire singe elpesipe wuso ku kapi paule Ma Ili piti ma kaniepe pepe. \v 5 Min watafei moingi yeflipi wuso falowo Krais le ku re milape moingi watafei le lepe, liso Ma Ili kanowo Krais le ku re te rounge ma kanouku. \v 6 Wem ku mila moingi, ku kaneise le ise ma yirkilau yulpowo Ma Ili, le wem Ma Ili kanouku, is ise re le kaneise, le le waise singe piti ma yapiri enke le ise yile singe wem moingi faleise watafei pe falouku pepe, le ise miso yualo kolo. \v 7 Le ku mulpoise punkom, ise yilape moingi watafei ku pepe, le wem Ma Ili kanouku ku, ise re le miso kaneise. \p \v 8 Ilim winkem pouku, ku onposi piti ma mirpeise mire moingi wuso falouku wem ku ratei tef lite Esia lepe. Ku mila moingi ilitei le ku onposi mirpolo ku ma ma. \v 9 Ku onposi mirpolo moingi wuso falouku lepe le falouku piti ku ma ma. Wolo moingi fale soma ku ma mretai ku wai kutou singe kolo olo, wolo Ma Ili lotei le kanouku mile singe le le miso leilape mete wem pe pa. \v 10 Wem moingi ilitei wuso falouku lepe, le kanouku le le ma kanouku le ku mulpowo punkom wem moingi nou falouku, Le miso kanouku. \v 11 Le ma kanouku wem ise yeletei piti ma kanouku. Liso wem ise wuru yeletei piti ma kanouku, Le ma kanouku punkom, le Ma Ili ma lailolouku re luntoluku le mete wuru ma nempe nemi rautuwo wusoli le olo kanoukuye. \s1 Pol lemtetei kolo \p \v 12 Ku rautu kutou mire men nempleiye pepei le ku mretai punkom, ku wem oli oli ku telpalo kutou. Ku telpalo kutou mire ise le Ma Ili lirpei piti ku mempeteise kolo, ku mirpei punkom. Ku kapi enke pite mete piti tef le ku mesio towa fei lepei kolo olo, wolo ku Ma Ili onom manouku le le wauku singe piti mesio towa fei lepei. \v 13-14 Il wuso ise miso yungunape le ise retape, il fei pepe so ku maptei pe ise pepe. Le ki onposi kirpolo ise miso retai yoporotei yire il menmen wuso ise fei wala retape kumputei pepe liso wem Apa ili Jisas ma nou lau, wem fei lepe ise miso rautu isotei yirouku ku le ku re miso rautu kutou mireise ise. \p \v 15 Ku mretai nemple enke so ki kinu onposi piti ma ke kulise soma Ma Ili nou laileleise lirkilau. \v 16 Ki onposi piti ma ke kulise wem ki ke Masedonia le ki ma nou kau kulise wem ki kato Masedonia kau, ki ma nou kulise piti ise ma kaneiki ke Judia. \v 17 Wem ki onposi piti ma kolpepe, ki onposiepe yaupe lom? Lo ki onposi ki kutei le wem ki kusa nempi, ki ma kirpei kapwonou, kirpei kolo iyo, iyo le olo olo, ki ma kirpei kapwonou kolpepe lom? \v 18 Ma Ili olo le punkom le il wuso ku mirpeise pepe, ku mirpeise mapwonou molpepei, iyo le olo, ku mirpeise mapwonou kolo olo. \v 19 Wusoli Jisas Krais le ninge lite Ma Ili wuso il pele ki kire Sailas re Timoti meptalo pe ise pepe, il pele piti pirpei papwonou pirpolo iyo le olo, pe pirpei polpepe kolo. Le ninge lite Ma Ili, le le lirpei “Iyo.” niliye, le le lirpei punkom. \v 20 Il wuso Ma Ili topwepe lapiri lirouku pepe, Krais lirpei “Iyo.” lirpei le le lirpei punkom. Min polpepe so ku mirpei “Punkom”, ku mirpei piti meila nange lite Ma Ili. \v 21 Ma Ili lotei le leitouku ku mire ise, Le leitouku mepi mile singe miri Krais. Ma Ili lotei le keinuku, \v 22 le le leltouku yulei le le lotei wauku Riri Teingi ratei yefi pouku le le lolpepe soma ku ma kapi men nange wuso le laptei elpesipe pifei piti ma wauku pepe. \p \v 23 Ki kirpei le Ma Ili olo lulpope il peiki. Ma Ili retai onom peiki, ki onposi piti ma kete moingi kalteise kolo le ki min so ke Korin kolo olo lepe. \v 24 Ku miso waise il singe piti ma yulpope il pouku wolo, ku onposi piti ma molpepe kolo, wolo ku mireise mepi mesio towa piti ise isotei ma enke teingipe. \c 2 \p \v 1 Ki so onposi kolpepei, ki ma nou ke ise kolo olo wusoli nempis kinu ke, ise le ki, ku mepiye enke olpe. \v 2 Le wuso ki kiripe enke peise olpe, minemple pratei fei linei ma pirine onom peiki teingine? Olo, ise isotei wuso ki kiripe enke peise olpe, ise pepe soma yirine onom peiki teingine nepe ko. \v 3 Min polpepei so nempis ki kantei youti ne ise pepe. Ki kinaulo piti ma ke ise le ise yirine onom peiki one wolo ise isotei pepe soma yirine onom peiki teingine nepe ko? Ki kretai punkom, wem ki onom teingine is ise re ise yeflipiye ma enke teingipe. \v 4 Ki onom onetei le ki lus tipe nororo wem ki kaptei il elpesipe pinu pe ise, le ki onposi piti ma kiripe enke peise olpe kolo, olo, wolo ki onposi piti ise ma retai ise yeflipiye, ki onom puwoisetei. \p \v 5 Le metine leise wuso nempis luwalo tisi oli lepe, le lirowo metine nele onom one, metine fei lepe le lirine onom peiki one kolo olo wolo le liripe enke peise yeflipiye olpe lo ise ilepe le ki kirpei kolpepei piti ma kirkilau watowo metine lepe moingi kolo olo. \s1 Pe ma kani onom pantowo metine wuso nou weisine onom pele \p \v 6 Metine lepe le onom pele olo oneye lire moingi wuso ise yeflipiye watowo lepe. \v 7 Wolo ise ma onposiepe il olpe pele kolo, le ise ma watowo topo weli soma le lirkilau onom one kolo olo. \v 8 Ki kirpeise piti ise ma kosawo yolpepei, ise re, ise kani onom yantowo. \v 9 Min polpepei so ki kinu kantei youti ne ise pepe. Wusoli ki ma kretai ise yile singe lo olo, le piti ki ma kretai, ise ma yingiepe il peiki lo olo. \v 10 Wem metine nele le lingiepe il olpe wolo ise onposiepe il olpe pele kolo olo, is ki re ma onposiepe il olpe pite metine lepe kolo olo. Wusoli wem ki ma onposiepe il olpe pite metine nele kolo olo, le wuso ki ma kolpepe, ki onposi ise le ki so kolpepe kire nange lite Krais. \v 11 Ki kolpepe soma singe pite towa ma weitouku kolo wusoli ku mretai, towa le onposi piti ma weitouku mingowo tisi oli. \s1 Ma Ili kaniepe mete pele piti pingowo pile singe, le pe pesio towa lele lirkilau \p \v 12 Wem ki ke fale Troas piti ma keptalo il teingipe pite Krais, ki kulwepe polpepei, Ma Ili olo kapunuki wingi piti ki ma kesio towa lele. \v 13 Wolo ki onom onetei wusoli ki kerengawo line winke louku Taitus kolo olo. Liso ki kenyope eti le ki kusape mete pepe le ki kere ke Masedonia. \p \v 14 Wolo ki onom teingine kasio Ma Ili, wusoli le leitouku mingowo Krais wem Krais lirkilau weisipe singe pite towa. Ma Ili kanouku meptalo il pite Krais so mete ma pretawo le il pepe pe rufro liye liye re pe watafei wopu teingi fale koflape mete pepe. \v 15 Ku fale watafei oweli wopu teingi wuso Krais laltei watowo Ma Ili lepe, le wopu lepe le loungo luwope mete wuso Ma Ili ma kaniepe pratei pingi wem, mete pele, piti pratei uf lele, le mete piti ma pa pelengi pepe, wopu teingi lepe le loungo luwope oloye. \v 16 Mete piti ma pa pelengi pepe, wopu teingi lepe le ma losiepe pa le mete wuso Ma Ili ma kaniepe pepe, wopu teingi lepe le lunkuwepe piti pe ma nampir pratei. Towa lepei liti meptalo il pite Krais, le minele miso lesio? \v 17 Ku watafei mete yeflipi pepe kolo olo. Pe pempetei peptalo il pite Ma Ili piti kapi mole yini pite tef, wolo ku, ku Ma Ili laitouku me le ku ma mirpei punkom. Ku miri nange lele mirpei punkom wusoli ku mete piti mesio towa lite Krais. \c 3 \s1 Mete piti pingowo Krais, pe pesio towa lite il nemple yeflipi \p \v 1 Ku onposi piti ma nou rautu kutou lom? Lo ku ma molpepe watafei mete nemple pepe, ku mepletei mete nemple ma maptei yousi pe ise piti ma meilape nange pouku lo ise yaptei yousi pe mete nemple piti ma yeilape nange pouku, ku ma mepletei molpepe molpepe lom? \v 2 Ise isotei, ise watafei yousi wuso paptei paitei enke pouku pepe le mete yeflipiye ma pretape le pe ma pungunape. \v 3 Pepe pato alepe nimin polpepei, Krais lotei le lantei youti fei nepei le le laitouku milane me. Krais lantei youti nepe le le lire nimpe fai laptei il paitei erau filau kolo olo, wolo le liri Riri lite Ma Ili piti ratei lingi wem wem, Le liri Riri fei lepe laptei il paitei enke pite mete walem. \p \v 4 Ku mirpei il pepei wusoli ku mretai Ma Ili miso lolpepe lire nange lite Krais. \v 5 Ku menele re lingouku kolo piti ku ma mirpei mirpolo ku miso mesio towa fei lepe, olo. Singe wuso ku fei kapi pepei pepe, pe paule Ma Ili. \v 6 Le lotei so wauku singe piti mesio towa lite il nemple yeflipi wuso le topwepe lapiri pingi pepe le il pepe pe watafei il lipi pite Moses wuso Ma Ili laptei pepe kolo, wolo pe il pite Riri. Il lipi pite Moses wuso Ma Ili laptei pepe pe kosauku tisi liti ma, wolo Riri Teingi kosauku tisi liti mratei mingi wem wem. \p \v 7 Il lipi pite Moses pepe Ma Ili laptei paitei erau yalpungu le singe pite Ma Ili pele pini puwope wem Ma Ili watowo Moses. Mati lite Moses olo lini lirkilau kolo, wolo wem mete pite Israel puluwo, pe pirpolo singe lite Ma Ili olo pirkilau pini puwowo mati lite Moses le mete piti Israel ma lupoluwo wem ulel kolo olo. Le il lipi pite Moses pepe pe kosauku tisi liti ma, wusoli mete miso pingiepe poporo kolo olo, ma puwalo tisi oli. Wem le wauku il fei pepe singe lite Ma Ili pe pini puwope, \v 8 le il pite Riri wuso kosauku tisi lite mratei mingi wem wem lepe, il fei pepe ma singe pite Ma Ili ma pirkilau pini puwope lo ma olo? \v 9 Il wuso kosape mete pire tisi liti pila moingi, il pepe singe pite Ma Ili pini puwope, wolo il wuso kosape mete pire tisi liti pratei teingipe tuwopou pepe, il fei pepe olo singe pite Ma Ili pe pirkilau pini puwopetei. \v 10 Ku miso mirpei molo singe pite Ma Ili wuso pini puwope il sungoi liye lepe, singe fei pepe olo pini, wolo ku ma onposiepe kolo, wusoli singe pite Ma Ili wuso pini puwope il piti wem fei lepei lepe, singe fei pepe pe ma pirkilau pini puwope il fei pepe, le ku ma onposiepe. \v 11 Le il lipi pite Moses pepe, wem Ma Ili laptei, Le laptei lire singe lipi, le pe pini puwope, wolo il pepei pelesesa. Le il wuso Ma Ili topwepe lapiri fei pepe miso pile singe, le singe pite Ma Ili olo pini puwopetei wusoli il pepe ma pelesesa kolo olo ma pile pingi wem wem. \p \v 12 Wusoli ku mretai fei molpepei le ku so mirkilau meptalo il pite Ma Ili. \v 13 Ku watafei Moses kolo olo. Moses, le lire ranguwom yalpe muntuwo mati lele soma mete pite Israel ma pulwepe singe pite Ma Ili wuso pini puwo mati lite Moses lepe, pe ma pulwepe pelesesa kolo olo. \v 14 Mete pite Israel olo punkom, enke pelpe olo paungei le wem fei lepe le le lau lau fale fei, ranguwom yalpe lepe le wata pirpolo le lultei lapiri enke pelpe le wem pe pungunape il lipi pite Moses, pe olo pretape kolo. Wem metine lulsi Krais, wem fei lepe soma ranguwom yalpe lepe le wata pirpolo le kere tani. \v 15 Fei re wem pe pungunape il lipi pite Moses, ranguwom yalpe lepe le wata pirpolo le wala lultei lapiri enke pelpe. \v 16 Wolo ranguwom yalpe lepe le miso kere tani, min il wuso paptei paitei yousi le pe pirpei pepe. Pe pirpei polo, “ranguwom wuso laitei lopopo mati lite Moses lepe le kere tani wem Moses weitei kani onom lantowo Ma Ili.” \v 17 Fei, il wuso pirpei punguna Ma Ili lepe, Ma Ili lepei lepe le Riri le wem Riri lite Ma Ili lele lunkuwo metine nele, metine fei lepe, il olpe ma pesio pari kolo olo. \v 18 Le ku yeflipiye, ranguwom yalpe lepe olo lultei lopopo masi pouku kolo olo, le singe pite Ma Ili pele, pe pini puwouku watafei Ma Ili lotei. Ma Ili, Le Riri le singe pele olo pini puwouku pirkilautei, le le so weitouku fale watafei le lotei, le ku ma fale teingipe watafei le lotei. \c 4 \s1 Mete piti pingowo Krais, pe watafei minki yaupe \p \v 1 Ma Ili le onom manouku le le so wauku towa fei lepei mesio le ku olo mire wilfingou kolo. \v 2 Il menemple kumpu le il piti piripe mete topungou olpe pasi potei il fei pepe ku tounga pesipe le ku mempesipe mete kolo, le ku weisipe il pite Ma Ili le ku mirpei nemple yaupe kolo olo. Ma Ili luluku ku mile alepe nimin le ku meptalo il pele punkom le ku molpepe soma mete ma enke teingipe pirouku. \v 3 Le wuso il pite Ma Ili wuso ku meptalo pepe pe pe falepe mete ilepe kolo, mete fei pepe pe ma pingitepe il fei pepe kolo wusoli pe ma pa pelengi. \v 4 Pe pulpope il fei pepe kolo wusoli riri oli lite tef lepei le lesiepe enke pelpe lapiri le le kapi enke pelpe nampliepe le pe ma pretape il teingipe pite Ma Ili kolo, il teingipe piti pirpei pire singe pite Krais, Le watafei Ma Ili lotei. \v 5 Ku meptalo il mirpei mire ku kutou kolo olo, ku meptalo il mirpei mire Jisas Krais, le Apa Ili, le ku kutou ku Jisas lotei leitouku piti ma mesio towa leise yawi. \v 6 Ma Ili wuso lirpei lolo, “Tulum wuso munkunum lepe weli ma fale loli,” le Ma Ili elpesi lepe le liripe il pele singe pultei enke pouku watafei weli loli enke pouku leinginim lepe, le le lolpepe piti ma ku mretape singe pite Ma Ili pele wuso pini puwo mati lite Krais lepe. \p \v 7 Wolo menmen teingipetei pepe ku mesiepe watafei pe pratei mili re pepe le mili olo mire tef mesiepe le pe toulipi le fei pepei pepe pe ma kosauku, ku mesiepe mire singe pouku kolo olo, pe olo singe lipi pite Ma Ili pele prasipe. \v 8 Wem wuru moingi falouku wolo ku mualo kolo, wem wuru ku onposi moporo kolo wolo ku fupeitouku kolo. \v 9 Mete eringi pouku wuru wolo mete ilepe pe fale pire numuwi pouku, le wem wuru mete petetouku olpetei wolo pe pirouku nemple kolo olo. \v 10 Wem oli oli mete onposi piti ma petetouku ma watafei Jisas le ku musape pe wauku moingi soma pe ma pretai ku mingowo tisi lite Jisas. \v 11 Wem oli oli wem ku wala nampir mratei ku mila nange lite Jisas le ku onposi piti ma ma mire nange lele soma mete ma pretai ku mingowo tisi lite Jisas. \v 12 Pepei pato polpepei, ku ma ma mire nange lite Jisas wusoli ku meptalo il pele wolo ku kaneise piti ratei yingi wem wem. \p \v 13 Il piti paitei yousi pe pirpei polo, “Ki kirpei wusoli ki kulpowo Ma Ili.” Ku mingiepe il pepe le ku mulpowo Ma Ili leso ku re mirpei il pele. \v 14 Ku mretai molpepei, Ma Ili wuso nou leila Apa Ili Jisas lepe, wem ku ma ku re Ma Ili lepe le ma nou leilauku mire Jisas le le ma ketouku mireise ise, leitouku me le lotei. \v 15 Menemple yeflipiye fei pepe pe ma kaneise le wem Ma Ili onom manepe mete wuru wuru, pe ma enke teingipe piri le pe pirkilau rautuwo Ma Ili so mete nemple pingitei le pe peila nange lele. \p \v 16 Min polpepei so ku turuku kolo olo. Ku topungou pouku wata pirpolo piri potei olpe wolo epli wem oli oli Riri lirkilau lunkuku le le leilauku enke. \v 17 Le moingi kumpu wuso fei falouku pepe pe falouku wem kurau le pe ma kere wolo pe ma kanouku piti mirkilau kapi singe pite Ma Ili le ku ma enke teingipitei masiepe singe pite Ma Ili le moingi kumpu wuso falouku pepe ku ma onposiepe kolo oloye. \v 18 Wusoli ku lupoluwepe men nange wuso fei mulwepe alepe nimin pepei kolo olo, wolo ku lupoluwepe men nange wuso wala pinsi olol kotire pato. Men nange wuso ku fei mulwepe pepei pepe, pe ma pratei wem kurau wolo men nange wuso ku wala mulwepe kolo pepe, pe ma pratei pingi wem wem. \c 5 \s1 Ku ma kali winem liti ratei yuwei \p \v 1 Ku fei mretai molpepei topo tale louku lite tef fei lepei lepe le watafei winem liti ku mratei le wem le oli kerere, Ma Ili miso wauku winem nele piti ma mratei uf yuwei. Winem wuso le lotei lesio lepe, winem fei lepe le ma ratei lingi wem wem. \v 2 Le fei ku mouti mirpei, onom falowo winem liti ratei yuwei piti ma luwo muntuku, \v 3 le pepe ma wata pirpolo ku malfo olol teingi muntu kutou le ku ma pal yaupe kolo olo. \v 4 Wem ku wala meltei topo tale, le watafei winem liti tef fei lepei le luwo muntuku, ku mouti mirpei mire moingi le ku onposi mirpolo ma ma tani le ku ma meltei topo tale nele liti yuwei kolo olo, ku onposi molpepe kolo wolo ku onposi mirpolo topo tale lite yuwei lepe le ma weisi topo tale louku liti tef lepei soma topo tale oli piti ma la lepe, le ma wata pirpolo le lelesesa le oloye, le ku namti meltei topo tale teingi lite yuwei lepe le ku ma mratei mingi wem wem. \v 5 Ma Ili loteteiye le laltei wem fei lepe piti ma falouku le le wauku Riri lele piti ma wem fei lepe, ku ma kapi men nange wuso Ma Ili laptouku elpesipe pifei pepe. \p \v 6 Ku so wem oli oli ku topo weli, ku mretai molpepei wem ku meltei topo tale lite tef lepei, ku mratei fiyen mire uf teingi liti ku ma mire Jisas mepi mratei mingi wem wem. \v 7 Wusoli ku fei nampir mratei pepei, ku muluwo Ma Ili alepe nimin kolo, wolo ku mulpowo, Le wauku nempi liti mratei. \v 8 Ma Ili lirkilau wauku topo weli le ku onposi piti ma musa topo tale oli lepei lato le ku ma meltei nele teingi piti ma mire Ma Ili mratei. \v 9 Ku onposi liti ratei mire Ma Ili, ku ma mailelene onom pele. Ku onposi piti ma molpepe wem ku wala meltei topo tale oli lepei lo ku meltei nele teingi piti ma miri mratei uf teingi lele yuwei. \v 10 Le ku mailelene onom pite Ma Ili. Wusoli ku yeflipiye ma fale mile onom pite Krais piti le ma kapi il laptei lirouku. Ku niliye niliye Krais ma kapi il laptei lirouku lire wai louku fi fi, ku mingiepe il teingipe lo il olpe wem ku wala nampir mratei tef lepei. \s1 Ku ma kaniepe mete so pe fale pire numuwi pite Ma Ili pele \p \v 11 Ku mretai il pal pepe so ku turuku masio Ma Ili le ku so onposi piti ma weisipe enke pite mete. Ma Ili retauku loporotei le ki re onposi kirpolo ise enke peise leinginim, ise retauku yoporo. \v 12 Ku fei rautu kutou kolo olo, wolo ku onposi piti ise ma onposuku ku yoporotei so wem mete pirpeilauku pinge topo yuwi yaupe pepe, ise ma weisipe il pelpe pire il tuwopou punkom. \v 13 Pe pirpei polo “Ku fupeitotouku lom?” Wuso ku fupeitouku, ku fupeitouku piti ku mesio towa lite Ma Ili. Le wuso ku olo fupeitouku kolo, ku molpepei so ma kaneise. \v 14 Towa men ku mesio ku mesio wusoli Krais kani onom lantouku, le le luntoluku le fei ku mretai molpepei metine niliye la lungwipe mete yeflipiye le fei pepe pato polpepei, pe mete wuruye wata pirpolo pe piri pepi pa pepe. \v 15 Krais la lungwipe mete wuruye le le lolpepe soma mete wuso nampir pratei pepe pe ma onposi potei kolo olo, wolo pe ma onposio Krais wuso la lilepe tulum, le Krais wala lilepe tulum wem Ma Ili nou leila. \p \v 16 Wem fei lepei le le le, ku ma kapi il maptei miripe mete minge tisi lite ku mete pite tef kolo olo. Wem linu ku molpepe, ku mingowo tisi lite ku mete piti tef le ku kapi il maptei miri Krais wolo fei ku olo molpepe koloye. \v 17 Wem metine minele le kali Krais ratei yofu lele, metine fei lepe le fale teingi. Le lusape il olpe le le lingiepe il teingipe. \v 18 Men nange yeflipiye fei pepei Ma Ili lotei laptei fale le ku mete eringi pele wolo Krais la lungwouku liso Ma Ili weitouku fale mire numuwi pele le le wauku towa mesio piti ma weisipe mete nemple pepe re pe ma fale pire numuwi pele. \v 19 Il wuso ku meptalo pepe ku mirpei molo mete yeflipiye Krais la lungwipe liso Ma Ili weisipe fale pire numuwi pele. Ma Ili nou onposiepe il olpe pelpe kolo oloye le le wauku il piti le lolomen so le weisipe mete fale pire numuwi pele pepe. \p \v 20 Ku fei min pepei, ku milowo Krais tulum le ku mirpepe mete yeflipi watafei Ma Ili lotei le lirpepe pepe. Ku milowo Krais tulum le ku mirpepe molpepei, “Ise mete eringi pite Ma Ili pele wolo ise ma yusa le weiteise fale yire numuwi pele.” \v 21 Krais lingiepe il olpe kolo olotei, wolo Ma Ili onposi piti ma kanouku liso le laltei Krais kanouku lilape il olpe pouku. Ma Ili lolpepe soma Krais ma kapi il olpe tanuku le ma linauku lirpolo, “Ku mete teingipe tuwopou.” \c 6 \p \v 1 Ku mepi mesio towa mire Ma Ili le ku mirkilau mirpeise molpepei, Ma Ili onom maneise le ise ma kali wem yaltei yawi kolo olo. \v 2 Ise yingitei Ma Ili lirpei lolpepei, \q1 “Ki kingiteise le wem fei lepeye ki kani onom kanteise. Ki kaneise le wem fei lepeye ise kali nempi liti ratei yingi wem wem.” \p Fei yingitei. Ma Ili fei kani onom lantouku, le fei le ma kanouku mratei mingi wem wem. \s1 Moingi menmen wuso falowo Pol \p \v 3 Ku onposi mirpolo mete ma pretawo Ma Ili poporo so ku ma telpalo kutou mire towa ku mesio, wuso olo pe ma pinauli towa louku le ku ma mafo men mire kare tisi lite Ma Ili. Olo lepe ma olo wanketei. \v 4 Liso towa men yeflipiye ku mesiepe, ku ma kosai kutou ku mete piti mesio towa lite Ma Ili. Ku ma kosai kutou molpepei, wem moingi men nange falouku, ku ma mapiri enke le ku milape moingi fei pepe. \v 5 Pe petetouku, pe peitouku mifei winem oli, mete wuru pailolouku re penglouku tangou. Ku mirkilau mesio towa ili le ku telpalo metei maptei yepe kolo le ku oweli re olo. \v 6 Ku kosai kutou ku mete teingipe, ku mretape il pite Ma Ili moporo le ku meire kutou wem moingi falouku. Ku mailelepe mete nemple, ku kani onom mantepe mete nemple le Riri teingi le lirkilau lunkuku. \v 7 Ku kosai kutou ku kali singe lite Ma Ili le ku mirpei il punkom. Ku mesiepe il teingipe wata pirpolo parku piti mire maite nuwi, ku mesiepe Il Teingipe wata pirpolo pe nuwi re tape piti namplo mosiepe mete. \v 8 Mete peila nange pouku le pe kelelauku, pe nampluku uru le pe rautuku. Pe pamtuku yaupe wolo ku mirpei punkom. \v 9 Mete paptouku mingim kolo wolo pe yeflipiye pe pretauku, ku wata pirpolo ku ma pepe wolo ise min yuluku ku wala nampir mratei. Pe posuku olpetei wolo pe posuku ma kolo olo. \v 10 Ku milape moingi wolo ku enke olpe kolo, ku wem oli oli ku enke teingipe. Ku nange neiyouku nire oweli men nange pepe wolo ku maptei mete wuru fale pire mete lipi oweli men nange pelpe fale wuru. Ku wata pirpolo ku men nange pepe pe olo pouku kolo wolo punkomtei, men nange yeflipiye ku pouku. \p \v 11 Ise mete pite Korin, ise numuwi peikitei. Ku mirpeise moporotei le ku kani onom manteisetei. \v 12 Ku tounga peteise kolo, ise isotei so tounga petouku pepe. \v 13 Ki fei kirpeise wata pirpolo ise eple peiki pepe. Ise ma onposuku watafei ku onposise. Ise enke peise ma paungei kolo. \s1 Mete wuso wala pulpowo Ma Ili kolo pepe, ku ma numuwi pelpe kolo olo \p \v 14 Mete wuso wala pulpowo Ma Ili kolo pepe, ise ma yiripe yepi yesio towa men kolo olo, le ise yiripe yepi topwepe il menmen yapiri kolo olo ise ma yolpepe kolo. Polomen ma il teingipe tuwopou le il olpe peinei, pe ma pulpo nemple polomen? Weli lire munkunum te rounge miso tinsi noute lo ma olo? \v 15 Krais lire towa, te rounge miso tulpo noute lo ma olo? Metine piti lulpowo Krais le metine piti wala lulpowo Krais kolo, te rounge miso tesiene onom nenpeiye lo ma olo? \v 16 Mete piti rautuwo Ma Ili le mete piti rautuwepe weni ririm olpe, pe miso polpepe pifei winem niliye lo ma olo? Ku winem liti Ma Ili ratei. Ma Ili lotei lirpei lolpepei, “Ki ma kratei keingalope mete peiki le ki ma kiripe mepi me mau. Ki ma Ma Ili lelpe le pe ma mete peiki.” \v 17 Liso Ma Ili lirpei lolpepei, \p “Ise ma yusape le ise kere ye taniepe. Ise ma yesiepe men nange olpe kolo olo le ki ma kulpoise. \v 18 Ki ma Eiya leise le ise ma eple tuleingi re feri peiki, ki Ma Ili singetei ki kirpei il pepei.” \c 7 \s1 Pol onom teingine lasipe nimoure mete piti Korin \p \v 1 Ise numuwi peikitei, il pepei Ma Ili linu lirpei le ku mesiepe. Liso ku ma mailelepe enke pouku le ku ma tounga pesipe men nange olpe piti ma piripe topo tale re enke pouku olpe, le ku ma turuku mire Ma Ili so ku enke pouku ma teingipe felkele. \p \v 2 Enke peise ma onposuku. Ku watowo metine nele moingi kolo olo, ku mirine onom pite metine nele one kolo olo lo ku kapi menmen tanio metine nele kolo olo. \v 3 Ki kirpei il pepei piti ma kelelaise kolo, min wuso kinu kirpeise pepe, wem oli oli ku onposisetei le wuso ise ya, ku ma mireise mepi ma, le wuso ise nampir ratei, ku re ma mireise mepi ratei. \v 4 Ki kulpoise punkom le ki kirkilau rautuse. Moingi yeflipi wuso falouku pepe, ki olo kirkilau topo weli le ki onom teinginetei. \p \v 5 Wem ku me fale Masedonia, ku olo ratei yaupe kolo, moingi wala falouku. Liye liye re moingi fale, ku mire mete nemple mepi mire il mura nemple le enke pouku turwepe. \v 6 Wolo Ma Ili ma lulwepe mete wuso enke olpe pepe, le ma watepe topo weli, le Ma Ili fei lepe, Le wauku topo weli wem Taitus lau falouku. \v 7 Ku topo weli wem Taitus lau fale wolo wem le lirpouku lire ise wuso watowo topo weli lepe, il pepe pe pirkilau wauku topo weli. Taitus lirpouku lirpolo ise onposiki yirkilau piti ma yuliki, ise onom maneikitei le ise yoporo isotei piti ma keiyei yeiteiki le ise kapi moingi taniki. Le ki so fei onom teinginetei. \p \v 8 Le wuso youti peiki kinu kantei nepe ne nosiepe enke peise olpe, ki onposi nepe teingine. Wolo ki onom maneise wem ki kulwene youti nepe ne nosiepe enke peise olpe wolo ise enke olpe yato wem uleltei kolo olo. \v 9 Le fei ki onom teingine. Ki onom teingine wusoli ki kiripe enke peise olpe kolo olo, wolo ki onom teingine wusoli enke peise wuso olpe pepe pe weiteise nou kapi enke yaptei le ise tounga pesipe il olpe. Ma Ili onposi piti ise ma enke olpe yolpepe le ku olo waise moingi kolo. \v 10 Wem mete enke pelpe olpe pepe, le pe onposio Ma Ili le pe ma nou kapi enke paptowo, le le ma kaniepe pratei pingi wem wem. Le piti men ma ku onom manepe? Wusoli pe fale pire mete teingipe. Wolo mete wuso onposiepe moingi pelpe potei pe ma onposio Ma Ili kolo olo. Pe wala ma pa pasiepe il olpe pelpe. \v 11 Ise yulu isotei wuso Ma Ili liripe enke peise olpe pepe, Ma Ili lingiepe loporotei lireise le le onposi piti ma lulise, ise teingipe punkom lo olo. Ise turise le ise yinlele isotei le ise yirkilau onposio Ma Ili liso ise yoporo isotei piti ma yaptei mete olpe pepe, ise yaptei alepe nimin le ise ma watepe moingi. Ise nomnai isotei, ise olo yingiepe il olpe kolo. \v 12 Liso youti wuso kantei nepe, ki kantei ne metine piti kesi moingi lalteise lo ki kantei ne metine piti lila moingi, olo, ki kantei piti ise ma yulwepe retape, ise onposuku, ise yile lutepe pite Ma Ili alepe nimin le ise onposuku punkom. \p \v 13 Ku merengape fei pepe le pe wauku topo welitei. Pepe poteteiye pirouku topo weli kolo olo, Taitus re ku muluwo le onom teinginetei wusoli ise yirowo teingi, le ku so topo weli mirkilau. Ku onom teingine mireise, Taitus onom one lire men nange kolo oloye. \v 14 Ki rautu kutei kireise wem ki kirpowo Taitus le fei ki topo tapune kolo olo. Punkomtei ki rautuse kile lutepe pite Taitus le il wuso mirpeise pepe olo kere yaupe kolo, pe fale punkom. \v 15 Taitus lotei onposisetei wem le onposi piti ise yaptowo mingim le ise yailolowo re kesi yaltei isotei. \v 16 Ki onom teinginetei le ki kulpoise punkom. \c 8 \s1 Mete piti Korin pe ma ausi kaniepe mete nemple \p \v 1 Ilim winkem peiki, ki fei ma kirpeise kire nimoure mete pite Masedonia wuso pulpowo Ma Ili pepe, le le lailelepetei. \v 2 Ma Ili lusape moingi lipi falepe wolo pe pualo kolo le pe pirkilau enke teingipe le pe oweli men re olotei wolo pe ausi kaniepe mete nemple. \v 3 Ki kirpeise punkom, pe kaniepe mete nemple, pe kaniepe kumputei kolo olo, pe pirkilau kaniepe. Onom pelpe potei, \v 4 pe malfouku le pe pirkilau pirpei piti pe ma kanouku mesio towa liti kaniepe mete pite Ma Ili pele wuso pratei Judia pepe. \v 5 Ku onposi piti pe ma polpepe, le pe pinu wai potei pe Ma Ili, leye lo Ma Ili lotei watepe enke le pe wai potei pau ku re, le pepe olo teingipetei. \v 6 Ku so mirkilau mirpowo Taitus, le wuso linu lesio towa fei lepei, ku mirkilau mirpowo piti wala ma lesio towa fei lepei lila le wo le le ma kaneise yesio towa fei lepe, towa wuso ise kani onom yantepe mete nemple le ise yesio piti ma kaniepe pepe. \v 7 Ise men nange peise olo wurutei. Ise yirkilau yulpope il pite Ma Ili, il peise yirpei olo teingipe le ise enke peise ulepe, ise retaitei. Ise yoporo isotei piti kaniepe mete nemple le ise kani onom yantouku. Le ku so mirpei piti ise ma onposi isotei kolo, ise ma kani onom yantepe mete nemple le ise yesio towa piti kaniepe mete pite Judia, kaniepe yire oweli, wusoli pe olo pepe. \p \v 8 Ki kaptei il singe piti ise ma yingiepe kolo olo. Wolo ki kosaise kire mete nemple wuso pirkilau kaniepe mete nemple pepe, le ki onposi piti ma kulise, ise re miso kani onom yantepe mete nemple lo olo. \v 9 Ise retai Apa Ili louku Jisas Krais, le onom manepe mete, le le nange lele olo ilitei, wolo le weitei lire metine piti nange olo, le le lolpepe piti ma kanouku ku. Le weitei lire metine yawi, nange olo piti ku ma namti fale mire mete lipi. \p \v 10 Il pepei ki peiki onposiepe le ki kirpeise kire towa wuso yesio lepe. Pe ma pato poporo wuso ise ma yesio towa wuso eringi nemple pe pepe le ise yesio yila yau yau fale fei, ise wala ma yesio towa fei lepe yila ye ye ma yaltuye. Ise yinu yesio towa yawi kolo olo, ise onom fale piti ma yesio towa fei lepe, towa piti kaniepe mete nemple. \v 11 Oru poluwo, yila ye ye ma yaltuye. Ise ma onom fale yire towa fei lepe yesio yila ye ma yaltuye, min watafei wem ise yinu onposi piti ma yesio lepe le men nange wuso yesiepe pepe, ise ma yiripe yesio towa fei lepe. \v 12 Wuso ise onom fale piti watepe mete nemple oweli re men nange pepe, Ma Ili ma onom teingine lasiepe men nange peise wuso ise yaptei watepe mete nemple pepe le men nange wuso ise olo pepe, Ma Ili olo onposiepe kolo. \p \v 13-14 Ki onposi piti ma ise isoteiye ma yila moingi piti yesio towa fei lepei le mete nemple pepe, pe ma kapi menmen peise yaupe lom? Olo. Wolo wem fei lepei lepe ise oweli men nange peise olo wurutei, le pe ma pato poporo piti ise ma kaniepe mete wuso pe oweli re men nange olo pepe. Le wem ise olo le pe oweli men nange pelpe fale wuru, pe miso namti kaneise. Ise fei yolpepei, ise yailele nemple yepiye. \v 15 Min il piti paitei yousi pe pirpei polpepei, \p “Metine piti tonwipe oweli wurutei le ma lesiepe wuru kolo olo le metine piti tonwipe oweli yaipiyeye, le ma lesiepe kumputei kolo olo.” \s1 Taitus le Korin \p \v 16 Ki onom teingine kasio Ma Ili, le leilane onom piti Taitus pele ma onposi piti ma kaneise watafei ki lepe. \v 17 Le lulpope il pouku yaupe kolo olo, le pele lotei onposiepe le le onom fale piti ma kaneise le le min so le faleise pepe. \v 18 Line winke nele louku ku maltei lire Taitus rounge te tepe, nimoure mete wuso pulpowo Ma Ili pepe pe yeflipiye kani onom pantowo wusoli le lesio towa lele piti leptalo il pite Ma Ili le le lesio lailolowo. \v 19 Le fei pepe yaupe kolo olo, nimoure mete wuso pulpowo Ma Ili pepe, pe yeflipiye keinio piti ma lirouku mepi mesio towa fei lepei liti me kaniepe mete pite Judia. Ku mesio towa piti kani onom mantepe mete nemple wusoli ku onposi piti ma meila nange lite Ma Ili le piti ku ma kosaise, piti ise re ma yolpepe. \p \v 20 Ku kotopa kutou piti mete nemple ma kelelauku kolo pire oweli men nange wuso ku milape me kaniepe mete piti Judia, pe ma kelelauku kolo. \v 21 Ku onposi pepei olo poporo piti ku ma mingiepe le ku onposi piti ma kosawo Ma Ili loteteiye kolo olo, ku onposi piti ma mete piti tef re, ku ma kosape mire towa fei lepei. \p \v 22 Ku so maisi line winke louku lepe, ku maisi liringe pepi pe. Wem wuru ku watowo towa piti lesio, le le telpalo lesio towa loporo le ku muluwo le wem oli oli onom fale piti ma kanouku. Le fei le retai ise miso kanowo punkom, le lirkilau lulpoise. \v 23 Taitus, le lireiki rounge wesio towa niliye piti ma kaneise le ilim winkem nemple wuso pepi pe pepe, pe pilepe tulum pite nimoure mete wuso pulpowo Ma Ili pepe le pe onposi piti ma peila nange lite Krais. \v 24 Ise kani onom yantepe, kosape soma nimoure mete wuso pulpowo Ma Ili pepe pe yeflipiye ma pretai punkom, ku rautu kutou mireise yaupe kolo olo. Ise ma kaniepe mete pite Judia yirkilau. \c 9 \p \v 1 Ki ma kaptei il waise kolo olo, il piti kirpeise kire oweli men nange wuso yaptei kaniepe mete piti Judia pepe. \v 2 Ki kretai ise onom fale piti ma kaniepe le ki keila nange leise kirpepe mete piti Masedonia. Ki kirpepe kolpepei, “Ilim winkem pouku pite Grik pe eringi nemple piye, pe poporo potei piti ma kaniepe mete piti Judia.” Ise onom fale piti ma kaniepe mete nemple le fei pepe, ise yeilape enke piti pe yeflipiye. \v 3 Ki fei kaptei ilim winkem pepei pe soma il wuso ku rautuse mirpei mireise pepe, il pepe ma kere yaupe kolo olo. Wolo il min so kirpei pepe, oweli men nange piti kaniepe mete piti Judia pepe ise ma yaptei elpesipe pifei. \v 4 Ise yolpepe kolo ma mete piti Masedonia wuso pireiki mepi mau pepe pe pulise yolpepe le ku mepi ma topungou olpe. Ku topungou olpe wusoli ku minu meila nange leise le ku mretai ise miso yolpepe punkom wolo ise olo yolpepe punkom kolo. \v 5 Ki so onposi kirpolo ma kaisipe ilim winkem pepei pinuki pe faleise le pe ma poporipe oweli men nange peise wuso ise topwepe il piti ma yaptei kaniepe mete piti Judia pepe, ilim winkem pepei pepe pe ma kaneise kapi men men peise pepe, kapi yaptei elpesipe pifei. Le ye lo wem ki kau, oweli men nange peise pepe olo elpesipe pifei le fei pepe ma kosape mete piti Masedonia yolpepei, ise kaneipe mete nemple wusoli ise onposi piti ma kaniepe le ku olo reituse kolo. \s1 Metine minele wuso lapiri oweli wuru ma kapi wurutetei \p \v 6 Ise ma retape il pepei, wem metine le watepe mete nemple oweli lire onom flis Ma Ili ma kanowo lirkilau kolo, wolo metine piti lailelepe mete lire onom malye Ma Ili ma kanowo lirkilau. \v 7 Metine niliye niliye le ma laptei oweli men nange piti ma watepe mete nemple, menmen wuso le onposi piti ma watepe le le ma nou onposi lotei liripe kolo lo le ma onposi lirpolo ku raltuwe, le le so lolpepe, olo, le ma onposi lolpepe kolo, wusoli Ma Ili kani onom lantowo metine piti watepe mete nemple menmen pele, le watepe lire onom teingine. \v 8 Le men nange wuso ise olo pepe, Ma Ili ma namti waise wurutei le ise ma wem oli oli yire yef kolo, men men peise ma wuru le pe ma kaneise yesiepe towa men nange teingipe. \v 9 Min il piti paitei yousi pe pirpei polpepei, \q1 “Mete piti oweli yini nange naplei pepe, Le watepe lire onom malye. Le wem oli oli lailelepe mete le wai lele miso kere kolo.” \p \v 10 Le Ma Ili wuso watowo metine oweli piti lapiri le luom piti lalei, Ma Ili fei lepe le miso waise oweli piti yapiri le le miso laptei fale piti ma pilape oweli wurutei wem ise kaniepe mete nemple yire onom malye. \v 11 Le ma wem oli oli waise men nange wurutei piti ise miso kaniepe mete nemple le oweli men nange peise wuso ku kapi watepe mete nemple pepe, wuru pelpe miso enke teingipe pasio Ma Ili. \v 12 Towa fei ise yesio lepe, ise kaniepe mete pite Ma Ili pele wuso pe oweli men nange olo pepe, ise yolpepe men nempleiye pepe kolo olo wolo ise yeilape enke pite mete wuru le pe enke teingipe pasio Ma Ili. \v 13 Mete wuru pretaitei ise yulpowo Krais wusoli ise kaniepe mete nemple. Leso mete pepe ma peila nange lite Ma Ili. Pe ma rautuwo pire ise wusoli ise yulpowo Krais yaupe kolo, ise olo yingiepe il pele punkom le ise kaniepe. \v 14 Le pe ma peletei Ma Ili piti ma laileleise wusoli pe onposisetei wem Ma Ili kosaise tisi liti kani onom yantepe mete nemple le ise kaniepe yire enke malye. \v 15 Ma Ili olo lirkilau kanoukutei lire menmen teingitei le ku miso mirpei miri fei molomen re kolo olo, so ku ma enke teingipe masio Ma Ili. \c 10 \s1 Pol lirpei numnaipe lire towa wuso le lesio \p \v 1 Ki Pol, ki kire onom malye kirpeise watafei Krais. Mete pirpei pireiki ki pirpolo ki metine touli kire yape wem ki kireise mepi ratei wolo wem ki kato fiyen, ki kire il singe kirpeise wolo pepe olo punkom kolo. \v 2 Ise reituki piti ma kire il singe kirpeise wem ki kau ise kolo, ise reituki kolo wusoli ki kretai punkom ki miso kire il singe kirpepe mete wuso pirpei polo ku mesio towa lite mete piti tef. \v 3 Punkomtei ku mratei tef fei lepei, wolo ku mire nuwi tape piti tef lepe, ku miripe lolpo kolo olo. \v 4 Nuwi tape wuso ku miripe lolpo, pe piti tef lepei kolo olo, wolo nuwi tape pepei pe pite Ma Ili pele, le ku miripe piti ma weisipe singe piti tef. Mete pire il purauku yaupe, il pelpe ma ku miripe nemple, \v 5 Menemple piti peila nange lelpe potei, le pe fale pile popopo tisi liti mete ma pretawo Ma Ili kolo olo, menemple fei pepe ku ma maptutu tani. Ku kapi enke piti mete mapsisi le ku weisipe pulpowo Krais. \v 6 Le wem ise kosai isotei piti ise olo yirkilau kani onom yantowo Ma Ili fei, le wuso metine minele le nou tounga pesi Ma Ili, ku olo mopori kutou piti ma watowo metine fei lepe moingi. \p \v 7 Ise yulwepe men nange yile topo yuwei yawi. Minele leise ratei lepe le onposi lotei lirpolo le lite Krais lom? Metine fei lepe le wala ma nou onposi lotei wo, wusoli ku pite Krais pele punkom le metine minele lepe, le olo lempetei. \v 8 Ki olo topo tapune kolo, le wuso ki rautu kutei kirkilautei kire singe wuso Ma Ili wauku pepe, ki rautu kutei yawi kolo. Ki rautu kutei kire singe wuso Ma Ili wauku piti ma mesise meilaise le piti ku ma meiteise yualo kolo, olo. \v 9 Ki kinau piti ise ma onposi yirpolo yousi peiki wuso kaptei pepe, ise ma turise yasiepe. Olo, ise ma onposi yolpepe kolo. \v 10 Metine nele ma lirpei lolo, “Pol il pele piti laptei paitei yousi olo singetei, wolo wem le lirouku ratei malfem, le touli le il pele re olo malye topo.” \v 11 Metine fei lolpepe lepe le ma retai lolpepei, il singe piti ku maptei paitei yousi wem ku mato fiyen le il pouku wem ku ratei malfem mireise, fei pepei olo nemtei kolo. Ku ma mirpei il singe mireise watafei il pouku mirpei paitei yousi pepe. \p \v 12 Iyo, mete piti peila potei lol pepe, ku ma nausi kutou miripe kolo olo. Pe olo fupepletei. Pe potei onposiepe il pelpe piti ma nausi potei piripe le pe kapi il paptei pire potei pingiepe il pelpe wuso pe potei pelpe onposiepe pepe. \v 13 Ku olo, ku rautu kutou me mile so lepeye. Ku rautu kutou mire towa wuso Ma Ili wauku pepe le towa wuso ku mesio wem ku ratei meingaloise. Towa men mete nemple pesiepe ku ma rautu kutou miripe kolo olo. \v 14 Ku rautu kutou me mile ise le pepe poporo, le ku rautuwepe mete nemple yaupe kolo olo. Ku rautu kutou mireise ise wusoli ku milape il teingipe pite Krais me fale ise. Le mete nemple pinu peitaloise kolo olo. \v 15 Ku rautu kutou me mile ise le towa pite mete nemple pelpe wuso pesiepe pepe ku ma rautu kutou miripe kolo olo. Wolo ku onposi piti ise ma yirkilau yulpope il pite Ma Ili le ku ma mirkilau mesio towa ili meingaloise le wem oli oli ku ma rautu kutou mire towa wuso Ma Ili wauku lepe, le towa piti mete nemple ma ku rautu kutou miripe kolo olo. \v 16 Leye lo ku ma monsise me uf tef nemple le ku ma meptalo il teingipe pite Ma Ili le towa wuso mete nemple pelpe pinu pesiepe pepe ku ma rautu kutou miripe kolo olo. \v 17 Wolo il piti paitei yousi pepe pe min pirpei polpepei, \p “Metine minele lirpolo le ma rautu lotei, le ma rautu lotei lire towa wuso Ma Ili lesio lepe.” \p \v 18 Wusoli Ma Ili ma lulpowo metine wem Ma Ili lotei le leila nange lite metine fei lepe le wem metine fei lepe le lotei leila nange lele, Ma Ili ma lulpowo kolo. \c 11 \s1 Pol kosape pire pupam teingipe, le pupam wuso pemtetei pepe \p \v 1 Ki fupeiteiki kolomen re wolo ki onposi piti ise wala ma kani onom yanteiki. Ise ma yolpepe. \v 2 Ki kingeise il kirpei watafei Ma Ili lotei. Ise watafei moto lainou nenpe wala yeflinetei wuso ki topwepe il kapiri piti ne ma naise metine nele loteteiye le metine fei lepe le Krais. \v 3 Ki turiki piti ise enke peise ma onposiepe men nange eryai le piti ise ma tounga pesi Krais wuso ise yulpowo yoporotei lepe. Ise ma yolpepe watafei Iv wuso nulpope il pite tutu wuso lempesine nepe. \v 4 Ise frou enke teingipe yasio metine wuso lau faleise le le leptalo il liri Jisas nele yefli le Jisas wuso ku meptalo il miri lepe, olo metine lepe le leptalo il liri kolo, wolo ise enke teingipe yasio metine fei lepe. Le ise kali riri nele le ise yulpope il nemple, pe watafei riri re il wuso ku waise pepe kolo olo, ise kapi nemple yeflipi. \p \v 5 Mete wuso peptalo il nemple le ise yinape yirpolo pe pupam teingipe pepe wolo ki onposi pe pupam teingipe watafei ki kolo olo. \v 6 Ki mete peitaleiki piti kirpei koporo kolo olo, wolo ki metine piti onom ulene. Ku wem oli oli mirpei mamteteise piti ise ma retai yoporo. \p \v 7 Wem ki keptalo il teingipe pite Ma Ili pe ise, ki keiteise piti ise ma yaiteiki kolo olo. Ki kire yape piti ma keiteise fale yire mete lipi, mete pretaise, ki kolpepe lepe, pe olo wanketei lom? \v 8 Wem ki kesio towa keingaloise, mete piti uf mete nemple wuso pulpowo Ma Ili pepe pe paiteiki. Ki kapi men nange pelpe piti ma ki kaneise. \v 9 Le wem wuso ki wala kireise mepi ratei pepe ki kirpei piti ise ma kaneiki yire era men re kolo olo. Ilim winkem wuso pato Masedonia le pe pau pepe pe pilape men nange wuso ki olo pepe, pe pilape fei pepe yeflipiye pau waiki. Wem linu wuso kireise ratei lepe ki kirpei piti ise ma kaneiki yire oweli men nange kolo olo, le wem lingi lingi re ki ma waise moingi kolo olo. \v 10 Ki kesiepe il punkom pite Krais le ki topwepe il piti ki ma rautu kutei kireise, le mete pite Grik, liye liye re pe miso il kareiki kolo olo. \v 11 Piti men so ki kirpei il pepei? Ki kirpei wusoli ki kani onom kanteise kolo lom? Olo, Ma Ili retai ki kani onom kanteise. \p \v 12 Ki fei rautu kutei kireise lepe ki ma wem oli oli kolpepe piti ma kapiri mete wuso pinape pirpolo pupam pepe, kapiri le pe ma pinta tisi piti ma rautu potei pirpolo pe pesio towa lelpe watafei ku kolo olo, pe ma pirpei polpepe kolo. \v 13 Mete fei pepe pe pupam kolo, pe pempetei. Pe pempetei pesio towa watafei pupam le pe weitei potei fale pirpolo pe pupam pite Krais punkom wolo olo, pe pempetei. \v 14 Le fei pepe ma nou nemple yeflipi kolo olo. Towa oli re miso weitei lotei fale watafei riri wuso kapi singe pite Ma Ili le le linini lepe. \v 15 Liso mete piti pulsi towa, pe re miso weitei potei fale watafei pe mete piti pingiepe il teingipe tuwopou le tisi lelpe olo nou nele yefli kolo. Pe pingowo tisi lelpe lepe pe pe yo ma pila moingi ili pire towa oli lelpe wuso pesio lepe. \s1 Pol rautu lotei lire moingi le lila \p \v 16 Ki nou kirpei kasiepe kolpepei minele re ma onposi lirpolo ki fupeiteteiki kolo olo. Le wuso ise onposi yolpepe sou, ki fupeiteteiki le ki ma rautu kutei kumpuye. \v 17 Iyo, il wuso ki kirpei pepe Ma Ili olo onposi piti ki ma kirpei kolpepe kolo, wolo ki kirpei wata pirpolo ki fupeiteteiki lepe. \v 18 Wolo mete wuru rautu potei pire men nange pite tef, le ki re ma kolpepe. \v 19 Ise isotei olo retaitei le ise min so kani onom yantepe mete piti fupepletei pepe. \v 20 Mete piti reituse ye eryai, lo pe kapi men nange tanise, lo pe pempeteise piti ma yualo tisi oli, lo pe kaneise piti yila moingi kolo olo, lo pe pire esi fila papoise mi mati peise, mete fei pepe ise min kani onom yantepe pepe. \v 21 Pe pireise singe le ki olo touli so ki ma topo tapune lo olo? \p Le wuso metine minele lirpolo ma rautu lotei lire menele, ki ma kirpei watafei ki fupeiteteiki lepe, ki re ma kire watpeli rautu kutei ko? \v 22 Pe pite Hibru lom? Ki re lite Hibru. Pe pite Israel lom? Ki re lite Israel. Pe eple palye pite Abraham lom? Ki re ninge palyene lite Abraham. \v 23 Pe mete piti pesio towa lite Krais lom? Ki kirpei wata pirpolo ki falo linini lepe wolo ki metine piti telpalo kesio towa lite Krais le pe olo. Ki kirkilau kesio towa ili, wem wuru pe peiteiki kifei winem oli, wem wurutei pe pire foiye peteteiki le wem wuru moingi faleiki piti ma ka wolo olo. \v 24 Wem twinges te twinges niliye mete piti Juda pe pire foiye peteteiki wem wurutei (39), \v 25 mete piti Rom pe peteteiki wem twinges niliye le wem niliye pe piripe era posiki. Wem twinges niliye ki konglo nimpe teingelem ke wolo peryai liripe leplangu lasi era le nimpe teingelem pepe pe paututu le wem niliye ki kuwowo kingi tipe mulpou niliye lire epli niliye. \v 26 Wem wuru wuso kaulo ke kau lepe wofrengi pa peituki le mete olpe peituki piti ma kapiki oweli men nange peiki. Mete piti alpe leiki Juda le pe piti alpe nemple pe weitei puraiki. Ki ke fale uf lipi, moingi faleiki, wem ki ke peryai lipi moingi faleiki le mete wuso pempetei pirpolo pe numuwi peiki wolo pe weitei puraiki. \v 27 Ki kesio towa le ki kratei kaltei yef re kolo olo. Wem wuru ki telpalo ketei kaptei yepe kolo olo, ki nimpi neiyeiki le ki yif punko. Wem wuru ki oweli olo, winem lo olongou re olo. \v 28 Le ki ma kungunape men nange eryai pepe kolo, wolo epli wem wem wuso lepe ki kirkilau onposiepe nimoure mete yeflipiye wuso pulpowo Ma Ili pepe. \v 29 Wem metine nele le lire malye ki re weitei kire malye, le wem metine nele weisi nele lualo tisi oli, ki onom olo ma teingine kolo. \p \v 30 Wuso ki ma rautu kutei, ki ma rautu kutei kire singe peiki kolo olo, ki ma rautu kutei kiripe men nange wuso mete nemple ma pretai ki olo touli kiripe pepe. \v 31 Ma Ili le le Yaitei lite Apa Ili Jisas, Ma Ili fei lepe ku ma meila nange lele wem oli oli, le retai ki olo kempetei kolo. \v 32 Wem ki kratei Damaskus, metine piti luntoluwepe nimoure re mete piti uf tef liti Damaskus lepe le laptei yali pal pile wingi lipi piti pinkingi pe pau uf Damaskus lepe, yali pal pepe pe pile piti ma pengleiki ki. Metine piti luntoluwepe nimoure mete piti Damaskus lepe le lesio towa lunkunguwo metine ili Aretas. \v 33 Wolo ilepe peiki piti pulpowo Ma Ili pepe pe peifoiki kawo pora le pe peifoiki kautile nample liti lato lom pelpe wuso pantei neinowo uf lelpe lepe, pe peifoiki kautile nample lepe le ki fale ke yawi tanio metine piti luntoluwepe pepe. \c 12 \s1 Pol lirpei lire youngou lele \p \v 1 Pe pato poporo kolo re wolo ki ma rautu kutei. Le ki fei ma kirpei kire yongou wuso Ma Ili waiki pepe. \v 2 Eringi wuru karieiki fei (14 yia) le ki kulpowo Ma Ili fei le Ma Ili keteiki lilaiki le yuwei (men fei pepei pepe pe faleiki punkom lo ki lus kere le ki kulwepe wolo ki olo kironom, Ma Ili loteteiye le retai.) \v 3 Ki olo topo tapune piti keila nange leiki kutei, wolo ki nou kirpei, ki kretai kolpepei Ma Ili keteiki lilaiki le uf teingi (ki nou kirpei, fei pepei pepe pe fale punkom lo ki lus kere le ki kulwepe wolo ki kretai kolo, Ma Ili loteteiye le retai.) \v 4 Le uf fei lepe kingitepe men nange olo nempletei, il men ma kirpei kiripe olo, le men nange fei pepe mete walem re ma nampli pirpepei kolo olo. \v 5 Sou ki ma rautu kutei kire menmen wuso Ma Ili waiki lepei, wolo ki ma rautu kasi kutei kolo olo. Men nange wuso Ma Ili luliki ki touli kasiepe pepe, fei pepe miso ki ma rautu kutei kasiepe. \v 6 Wuso ki ma rautu kutei, ki ma fupeiteteiki kolo olo wusoli ki kirpei punkom. Wolo ki ma rautu kutei kolo wusoli ki kinaulo piti metine nele ma lirkilau leila nange leiki yawi wolo le miso retai wem le luluwo towa wuso ki kesio lepe le il wuso ki kirpei pepe. \p \v 7 Wolo Ma Ili linaulo piti ki ma rautu kutei kire il men teingipe wuso le kosaiki pepe liso le lelteiki menmen watafei si lepe, Le lelteiki loli le menmen watafei si lepe le leiweweiki olitei. Moingi fei lepei lepe le lite towa lele piti ma lirkilau waiki flis re moingi le ki ma rautu kutei kolo olo. \v 8 Wem twinges niliye ki keletei Ma Ili kire moingi fei lepei le ki keletei piti ma kali taniki. \v 9 Wolo Ma Ili nou lirpeiki lirpolo, “Menele ma ki waiye olo, ki onom maneiye fei wusoli wem ye touli, singe peiki ma fale lipi.” Ki onom teinginetei le wem ki touli, ki ma rautu kutei wusoli wem fei lepe ki miso kingitepe singe pite Krais pirkilau punkiki. \v 10 Ki onom teingine wem ki touli, lo wem mete kelelaiki, lo pe posiki re peituki lo moingi eryai pepe faleiki wusoli ki kesio towa lite Krais. Wem ki touli, singe lite Ma Ili miso lirkilau lunkiki. \s1 Pol onposiepe nimoure mete piti Korin \p \v 11 Ki kolpepe wata pirpolo ki fupeiteteiki lepe wolo ise nimoure mete piti Korin, ise yeilaiki onom piti ki ma kolpepe. Ise isotei ma kosai isotei yirpolo ise yulpoiki ki. Ki metine yawi kolomen re wolo ki watafei pupam nemple peise wuso ise yirkilau yeilape nange pelpe pepe, ki watafei pe kolo olo. \v 12 Men nange lipi lipi wuso potei pire tute fale pinge towa wuso ki kesio wem ki kratei keingaloise lepe, men nange fei pepe pe kosaise, ki pupane lite Krais. \v 13 Nimoure mete nemple wuso pulpowo Ma Ili pepe pe poteteiye ki kailelepe le ise olo lom? Olo, ki kaileleise yepiye wolo ise piti Korin ki keiteise piti kaneiki kolo olo. Pe ki kepletei piti kaneiki le ise piti Korin olo, ki kolpepe kireise kolo. Ki kapi men nange peise kolo le fei pepe olo wanketei lom? \p \v 14 Wem lepei, le wem twinges niliye piti ki kopori kutei piti ma ke kulise le ki ma keiteise kire menele re kolo, ma olo. Ise isotei so ki onom puwoise pepe, mole yini peise olo ki onom puwope kolo. Eple ma puntoluwepe emare yaire pire oweli men nange kolo olo, emare yaire soma puntoluwepe eple pelpe pepe. \v 15 Onom peiki ma teingine wuso oweli men nange peiki re ma kiripe tani le ki kutei re ma kiri kutei piti ma kaneise. Ki onom puwoise kirkilautei le ise ma namti onom puwoiki kumputei lom? \p \v 16 Ise ma yulpoiki yirpolo ki olo kaituse kire men nange peise re kolo olo. Wolo metine nele lirpei lolo ki kempeteise le ki weiteise yulpope il teingelem yaupe. \v 17 Ki kali menele leise tanise lo olo? Lo mete wuso ki kaisipe pe ise pepe, pe polpepe pireise lom? \v 18 Ki malfefi Taitus piti le, le ki kaisi line winke nele wuso lulpowo Ma Ili lepe, ki kaisi lire Taitus rounge te. Ise ma yirpei yolo Taitus re le kapi men peise tanise lom? Taitus re ki, ku rounge onposiepe il nempleiye le ku wesio towa wingowo tisi niliye piti ma kaneise lo olo? \p \v 19 Ise ma onposi yirpolo ku nempis liye so mau mau fale fei, ku kapi il mapsisi mopopo kutou lom? Olo, ku mirpei il wuso Krais lirpouku piti mirpei pepe, ku mile lutepe pite Ma Ili le ku mirpei le men nange ku mesiepe ise numuwi poukutei, men nange pepe ku mesiepe piti ma kaneise. \v 20 Ki turiki piti wem ki ma ke faleise ki ma kulise ise wai leise ma nemtei kolo olo, le ise re ma yuliki wai leiki ma nemtei kolo olo. Ki ma kau kire il singe kirpeise. Ki turiki piti wem ki ke ki ma kulise kelelai nemple re yirpelai nemple, enke kotu yire nemple le ise yire filai, yirpei il yauli nemple piti ma kete topo oli yaltei nemple, ise kete il ye yirpepei yaupe yaupe, ise rautu isotei yaupe yaupe le ise telpalo ratei yailele nemple kolo olo. \v 21 Ki turiki piti wem nele wem ki ke, Ma Ili leiki ma weiteiki onom piti ki ma retai kolpepei, towa leiki olo teingi kolo, le wem ki kireise ratei le ki ma kotuwepe wuru peise wuso pinu pingiepe il olpe pepe le pe wala weite yefi kolo olo. Pe pingiepe il olpe piti enke fale le pe paulelipe nimoure ausi. \c 13 \s1 Pol laptei il lapulu \p \v 1 Ki kinu ke kulise wem twinges le wem fei lepei le ma wem twinges niliye piti ki ma ke kulise. Il piti paitei yousi pe pirpei polpepei, “Il menmen piti yirpei yamtu nemple, il ma pile singe wuso mete twinges lo twinges niliye pe pulpo nemple pire il fei pepe.” \v 2 Ki ma kirpeise ise mete wuso nempis yinu yingiepe il olpe pepe le mete nemple wuru pepe, il wuso nempis kirpeise, kinu ke lepe olo wolo wem ki nou ke, wem fei lepe so ki kirpeise kire il singe, le fei ki kato fiyen ki nou kirpeise kolpepei, wem nele wem ki ke minele re miso le yawi kolo, ise yeflipiye ma yila moingi. \v 3 Ise ma retai punkom Krais lirpei il pele fale nemi leiki, le ki ma kosaise kire singe pele. Wem le kapi il laptei lireise le olo touli kolo, wolo le kosaise lire singe pele, Le lesio towa lele leingaloise. \v 4 Krais lire malye le pe tingeli laitei nimpe wolo singe pite Ma Ili, le nou leila. Ku mila nange lele le ku re ma mire malye wolo singe lite Ma Ili olo lunkuku le ku wala nampir mratei piti ma mesio towa liti kaneise. \p \v 5 Ise yautulu isotei le ise kapi il yaptei yire isotei. Ise yulpope il pite Ma Ili le wem moingi faleise, ise yile singe lo olo? Punkomtei Krais Jisas olo lireise ratei, le wuso le lireise ratei kolo, is il wuso ise yulpope pepe pe ma kere yaupe. \v 6 Ki kretai punkom, ise retai towa wuso ku mesio lepe le miso kere yawi kolo olo. \v 7 Ku meletei Ma Ili mireise piti ise ma ratei yoporo, yingiepe il olpe kolo. Ku molpepe piti ma kosauku kutou mirpolo ku mesio towa le towa louku miso kere yawi kolo olo lom? Olo, ku onposi molpepe kolo, wolo ku onposi piti ise ma yingiepe il teingipe yoporo. Wuso towa louku ma kere yawi re wolo il teingipe poporo pepe ise wala ma yingiepe. \v 8 Il piti punkom pepe ku ma meilape il olpe mau mire mulfipe kolo olo, wolo ku ma mingiepe il teingipe poporo soma il piti pirpei punkom pepe pe ma fale alepe nimin. \v 9 Ku onom teingine wem ku toulipi wolo ise singe. Le ku re so meletei Ma Ili mireise piti ise ma ratei teingipe tuwopou. \v 10 Min polpepei so ki kantei youti nepei wem ki wala kato fiyen kireise le ki min kolpepei lepe, so wem ki ke faleise ki ma kire il singe kirpeise kolo olo, il singe wuso Ma Ili waiki pepe. Il singe pepe ki kiripe piti ma kaltu keteise lol lom? Olo il singe pepe piti ma keilaise lol. \s1 Pol laptei wem teingi pe nimoure mete piti Korin \p \v 11 Le fei ilim winkem peiki, ki keiteise kire wem teingi le Ma Ili lireise ratei. Ise yapteiki mingim le ise ma yulpo nemple, telpalo nemple ratei yoporo le ise ma ratei teingipe tuwopou. Le Ma Ili piti onom puwope nimoure mete le le Ma Ili piti onom malye, le ma lireise ratei. \p \v 12 Ise ma yeite nemple le ise yeipi nemple esi. \v 13 Nimoure mete piti Ma Ili pele pe pirpei wem teingi lelpe le ise. \p \v 14 Apa Ili Jisas Krais ma onom maneise, Ma Ili ma onom puwoise le Riri Teingi ma lireise ise yeflipiye ratei.