\id 1TH - South Tairora (Omwunra Toqura) NT -Papua New Guinea 2001 (DBL 2014) \h 1 Tesaronaika \toc1 Poruva Tesaronaikaaqinaahuani vunyaa qara vara kyora \toc2 1 Tesaronaika \toc3 1Tes \mt1 1 TESARONAIKA \mt2 Poruva Tesaronaikaaqinaahuani vunyaa qara vara kyora \ip Iesusira qati vara sivuma kyovaro nyaamwuni uro varuvaro 20 ihive nritarovaro Poruva mwaa quara qara ntumwa tora. Poruva Tesaronaikaaqi varuhua Karaisira qua timwa nyuvata mwihua mponramwuvanto Karaisira quara qutaave timwa kyeta varura. Mwihua Iesusira nraakye qora variqi vuvata mwia kyaara mpo uhua mwihua uaqiamaqita vuvaro Poruva mwihuara hia pupohairata kepukyaqama kye variqi quate tiro, mwaa quara qara ntumwa nyatora. Poruva Karaisiva tumuani quaravata mwihua ntapihi kye timwa nyunra. \c 1 \p \v 1 Nte Poruvama. Ntevata Sairaasivavata Timotivavata tirenramwu nkye Kotira nraakye qora Tesaronaikaaqi variahua nkyinima qara ntumwa teta. Nkye tiri tiqora Kotiranivantovata Iesusi Karaisiranivantovatama varita. Kotiva nkyi kyuqema nyatairaro nkyi mwutukyaqitaira qihaakya hirata variata. \s1 Tesaronaikaaqinaahua Iesusirara riemwaqita vurara tura \p \v 2 Tire mpo enta mpo enta Kotirara aakyara nteqata nkyiara kyuqeve timwa kyeta nkyi nyutu nteqata Kotirara aakyara nte varunanra. \p \v 3 Tire Kotira vuqaa variqata nkye vare varia kyaiqara hia taunru kyaraitita, tire ntapihi kyaurata nkye Karaisirara qutaa mwivave timwa kyeta mwiaqaatai nkye mwia kyaiqa varaqi quara. Nkyi mwutukyavanto Karaisirara vaihata nkye kyuqema kye mwia kyaiqa vare variara. Iesusi Karaisiva tiri vunyaa vaisivanto tumuaninra, nkye mwia vekya hia pupohaihata variqi vi variara. \p \v 4 Tiri tiqata vakyaa tuaavo, tire ntapihi kyauraro Kotira mwutukyavanto nkyiara vaiharo nkyiara ni nraakye qora variate tiro, mwiva nkyi nai kyaama taira. \p \v 5 Haaru tire Karaisira qua nkyi timwa nyiavarata nkye hia mwi quarara qumina quave tiraitita, mwi quarara kepukya quave tuvaro Kotira mwanraquravanto nkyi kyaahaqama kyovata nkye mwi quarara qutaave timwa kyeta kepukyaqama kye mwi quara riemwaqita vura. Mwi entara tire nkyiara rieqata nkyi utaqaa nrohi variqata kyuqema kye ntapihi kye nrohiavananra mwia nkye ntapihi kyaarama. \p \v 6 Mpo uhua nkyi uaqiama nyateqa nkyiara hia mwi quara riaate tuvata nkye hia mwihua qua riaraitita, Karaisira quara qutaave tuvaro mwiaqaatairo Kotira mwanraquravanto nkyi mwutukya kyuqema nyatovata nkye qamwateqa variqata tire hurantema kyeta Karaisira tiri vunyaa vaisi vataqita vi varura. \p \v 7 Nkye mwitaamaqi vuvata Karaisirara qutaave tuhua Masentoniaanivata Akaiaanivata varuhua nkyi taqeta, Kyai tirevata mwitaa hiare, timwa kyeta mwitaamaqi vurama. \p \v 8 Nkye Karaisira qua rieta mwiaqaatai mpohua mpohua timwa nyiqi quavaro mwi quava nkyiqitairo viro nrinro Masentoniaani viharo Akaiaani viharo mwiaqaatairo ekyaa mwatani viro nrinroma virara tita, ekyaa mwi mwatanaahua nkyiara tiqata, Mwihua kyuqema kye Kotira qua riemwaqi vi variarave, ti variara. Nkyiqitairo mwi quava viro nrinroma virara tita, tire qumina mwi quara nkyita timwa nyianronra. \p \v 9 Haaru nkyivata variqata mwitaa mwitaa hiavana quara, mwi quara Akaiaaqinaahuavata, Masentoniaqinaahuavata timwa nyianre tita taqaurata mwi mwatanaahua nkyiari vaakya mwi quara ntapihi kyeta nkyiarivanto tiri timwa timwunra. Mwi entara tire nkyivata uto variavarata nkye unra mwanriqanra rieqata utu kye vato inraikyara qaqira kyeta tuqasaa vita qutaa mwanriqavanto qati variqi vi varira, Kotira mwia kyaiqa nraahu vararera uti varura. \p \v 10 Mwitaa hiqata nkye mwia mwaaquvanto nyaamwusairo qaiqaa tumuaninra vekya variara mwi quara mwi quara mwihua nkyiarivanto tiri timwa timwiavata riaunanra. \p Mwia mwaaquvanto qutu vuvaro Kotiva mwia qaiqaa qati vara sivuma kyova, Iesusiva, mwivama tiri vaitutuma kyaarivama variro. Nraakiara Kotira raraqa tairaro ko qiani entaraqaa Kotiva tiriqaavata qua vataankyo tiro, Iesusiva tiri vaitutuma timwa taananro. \c 2 \s1 Poruva nai toharero Tesaronaikaaqi kyaiqa varorara tura \p \v 1 Ni kata pakyaa tuaavo, haaru tire nkyivata uro variqata nkyi kyaahaqa hura kyaiqava hia qumina vivira. Nkye mwia ntapihiara. \v 2 Haaru hia nkye hunani quavana entara tire Piripaini variavarata mwi mwatanaahua tiri uaqiama timwa teta kyaurira inraikya vara timwuvata tire nriqa vu inraikyara varaavananra nkye mwi quara ntapihi kyaara. Tire Piripai kyeta nkye hunani utontaavarata vaisi airivanto tiri qoraqama timwa teta hia mwi quara qiate ti varuvaro Kotiva tiri kepukya timwuvata tire hia aatu hiraitita, Kotira qua Iesusira mwakyaakya nkyi timwa nyiavananra. \p \v 3 Tire nraakye qora qua timwa nyinrenra hia api qua rieqata mwi quara timwa nyiavananra. Hia tire mpohuavata api nrohiqata uaqia hi inraikyara utuana quara timwa nyiavananra. Hia tire nraakye qora unra utu nyatarera qua timwa nyiavananra. \p \v 4 Qaqao, Kotiva tiri mwataarama kyero taqero qioma nkye ni qua kyuqera nraakye qora timwa nyivarave tihata tire mwi quara nraakye qora timwa nyi varunanra. Tire hia nraakye qoravanto qamwata timwa taate tita, qua timwa nyunanra. Kotiva tiri qamwata timwa taarive tita, tire mwia qua nraakye qora timwa nyi varunanra. Tire vu nraato tunanravata Kotiva tukyama kyero taqaivama variro. \p \v 5 Nkye tiri okyara taqamwa kyaara. Tire haaru nkyivata nkyi mwaatani uro variqata hia tire kyuqe kyuqe timwaqi viqata qiavananra. Kotivavata taqe varuvata hia tire tiqata, Kyai tire kyuqe kyuqe timwaqita quarata mpo inraikya timwiate, timwa kyeta qua nkyi timwa nyiavananra. \v 6 Hia tire nkyiarave, mpohuave, tiri nrutu tuaaheraate qiavananra. \p \v 7 Tire Karaisiva nronraqama kyaihua variqata nkyiara kepukyaqama kye tiqata, Nkye tiri mwitaa mwataama timwa taate, qiara aanrava vahuvatavata, tire hia mwitaa hiraitita, tire qihaakyama kye nkyiqi kyaiqa varaavananra. Mwia nrova nai nraaqiaraqaa kyuqema kyero ntaqikyintema kye tire nkyiqa qihaakyama kye ntaqikyiavananra. \p \v 8 Mwi entara nkyiara tiri mwutukya vahuvata tire Kotira qua Karaisira mwakyaakya nkyi timwa nyita nai mpoqiavata nkyiara tiri mwutukya vahuvata tire nkyivata variqata nkyi nraahu kyaahaqa hiarahua variavananra. \v 9 Tire mwi entara toqaamwu tu kyeta kyaiqa varaavananra mwia nkye ntapihi kyaara. Tire Kotira qua Karaisira mwakyaakya nkyi timwa nyiqi viqata haunri nkyi muaanra nyianro tita, entaqivata iheravata toqaamwu tu kyeta qati nraahu kyaiqa varaqi vi variavananra. \p \v 10 Nkye Karaisira quara qutaave tuvata tire nkyivata variqi quavarata nkyevata Kotivavata taqovata tire kyuqema kye hia apiqama kyeqata nkyivata variavananra. \p \v 11 Mwia qova nai nraaqiaraqaa kyuqema kyero ntaqikyintema kye tire nkyi kuaiqia kuaiqiaqaa ntaqikyiqi quavananra. \v 12 Nkyi pupohaankyo tita, tire kepukya quaqo nkyi su nyato nyita, nkyi mwutukya qihaakyama nyateta, nkyiara po tiqata aanra kyuqeraqaa nraahu vivaro Kotiva nkyiara qamwateqaro variarive qiavananra. Nkye Kotiva nai ntaqikyi mwatukyaraqi uro variqata mwia peqa okyara taqaate tiro, Kotiva nkyi nyaanrama tairara titama, tire mwi quara mwi quara nkyi timwa nyita. \p \v 13 Tire Kotira qua nkyi timwa nyiavarata nkye mwi quarara hia qumina vaisivanto timwa tai quarave tiraitita, mwi quara Kotiva timwa tairave tura. Nkye mwitaa hiavata tire Kotirara kyuqeve timwaqi vunanra. Qio qutaaqama kye mwi quava Kotira quama vahiro. Nkye qua mwianra qutaave qiavaro mwi quava nkyiqi vahiqaro nkyi kyaahaqama nyate varira. \p \v 14 Ni kata pakyaa tuaavo, Iutiani Kotiva nyaanrama tai nraakye qorahua, mwihua Iesusi Karaisirara qutaave tuvata mwia kyaara nkyiari nramwunaahua mwihua uaqiamaqita vuvata mwihua nriqa vu inraikyara varaqi vi varura. Mwihua nraantantamwa kye nkyevata Karaisirara qutaave qiavata mwia kyaara nkyita nramwunaahua nkyi uaqiamaqita quavata nkye nriqa vi inraikyara varaqi vi variara. \p \v 15 Iutaavanto Iesusira ru kyora. Haaruvata kuaa mwihua nraahu poropeti vaisi mponramwu ru kyora. Mwaa entaravata mwi mwatanaahua nraahu Karaisira qua kyaara tirivata uaqiama timwate variara. Iutaavanto mwitaamaqi viqata mwihua Kotiva hia qamwataani kyaiqara nraahu varaqi viqata ekyaa mpo mwatanaahua nramwutaaqa hi variara. \p \v 16 Tire Kotiva nraakye qora huvantu nyataani quara mpo mwatanaa mpo mwatanaa timwa nyianre turata Iutaavanto tiriara hia mwi quara qiate tita, tiri aanra huvaitarera uti variara. Mwihua mwitaamaqi quavaro mwihua qora kyaiqavanto nritarero vaiharo Kotira raraqa taiharo qiove timwa kyero mwiaqaatairoma mate mwihua ntuquti variro. \s1 Poruva qaiqaa mwihua uro taqaaninranra tura \p \v 17 Ni kata pakyaa tuaavo, Iutaa vaisivanto tiri uaqiama timwa teta nkyiqitai tiri titovata mwia kyaara tire mpo entanramwu variqata tiri mwutukyavanto uaqia huvata nrainranra nraaqiara votima kye variqata hia nkyi siri taqaraitita, nkyiara nronraqama kye nraato tiqata varunanra. Tiri mwutukyavanto anoma kyero uaqia huvata tire mwi entara, Kyai nrumu ntanteta uro nkyi siri taqaare, timwa kyeta \v 18 nkye hunani quananra aanra puaa hiavararo hia vahuvata variavananra. Nte Poruva qaiqaavata qaiqaavata nrumu ntantena uro nkyi taqarera hiavaro nte quari aanrava hia qioqa hura. Saataaniva tire quana aanranra tita tovata hia nkyi uro taqaavananra. \p \v 19 Qio nraakiara tiri vunyaa vaisivanto Iesusi Karaisiva qaiqaa tuminraqe tire mwi entara mwia vuqaa sivita variqata tire tahua taqaananra vekyave mate tire varita? Mwia nkyeve. Mwi entara tire tahua taqeve mpoqama kye qamwataananra? Mwiavata nkye nraahuma. Tire tahua taqetave tiri kyaiqavanto hia qumina viviho qiananra? Tire mwi entara nkyi Tesaronaikaa nraakye qora taqeqatama mwi quara mwi quara mwitaa qiananra. \p \v 20 Nkye Kotira nraaqiara kyuqema kye variarara rieqatama tire Kotira nrutu tuaahereqa qamwateqata varita. \c 3 \s1 Poruva Tesaronaikaani Timotira titorara tura \p \v 1 Tire nrumu ntanteta uro nkyi Tesaronaikaaqinaahua taqaare tita, aanranra puaamaqi viqa taqaavararo hia vahuvata haunri tire mpuahaama varita hia nkyi mwakyaakya riaarorave timwa kyeta kyai tire tetaraa mwaini Atenini variqata \v 2 Timotira titaararo mwiva uro nkyi taqaarive qiavananra. Timotiva tirivatama kyero Kotira kyaiqa vareqaro Karaisira qua kyuqe mwakyaakya nraakye qora timwa nyi variva. Timotiva mwiva uro nkyi su nyaato nyinrata nkye kepukyaqama kye variqata Kotira qua kyuqema kyeta riemwaqi quate tita, mwia titaavararo mwiva nkye hunani vurama. \p \v 3 Vaisi mponramwuvanto nkyi uaqiama nyataivata nkyiqitai mpo ihua pupohairata Kotira qaqira kye vivo tita, Timotira titaavararo mwiva nkye hunani vurama. Nkyevata tirevata Iesusira nraaqiara varunanranra tita, tiri uaqiama timwa teva vahiananro. Mwia nkye ntapihi kyaara. \p \v 4 Haaru tire nkyivata variqata nraakiara mwinro mwaanro tiri uaqiama timwate quara nkyi timwa nyiavarata nkye mwi quara riora. Qio mate nkye taqaavaro qutaama mwi inraikyava qovara hiro. \p \v 5 Nkyi uaqiama nyataivaqe nte mwaini mpuahaama qumina variankyo tina, kyai nte Timotira titaariro mwini quarive qiavara. Nkye Kotira qua rieve variavo, hiave rie variavo, tina, Timotira titaavaro nkye hunani vura. Nte nkyiara tiqana, Saataaniva mwihuara uaqia hi kyaiqara utuate tirata mwihua mwia qua rieta tiri quavata tire mwihuaqi kyaiqa vara taunanravata qaqira kyevorave tina, Timotira titaavara. \s1 Timotiva nkyi mwakyaakya kyuqe mwakyaakyama nrumu timwa mpiho, tura \p \v 6 Mate Timotiva nkye hianasairo uro ntantero nrumu nkyi mwakyaakya kyuqe mwakyaakya timwa mpihanama riaura. Mwiva nkyiara tiqaro, Mwihua Kotira qua riemwaqita vima variavo. Nanrianra nanrianra mwutukya vaihatama variavo. Mwihua tiriara riemwaqi viqata tiriara qamwateqatama variavo, tiro. Tire nkyi siri taqaataa ihata varurantema kye nkyevata tiri tiviri taqaataa ihata variavoma, tiro. Timotiva nkyiara mwitaa mwitaa tihatama riaunanra. \p \v 7 Ni kata pakyaa tuaavo, tire mwaini variqata ekyaa mwi muaanranra varaqi vi varuraro Timotiva nkye Iesusirara kepukyaqama kye riemwaqi quara, nkyi mwakyaakya kyuqe mwakyaakya tihata tire mwi quara riauraro tiri kepukya timwiho. \p \v 8 Nkyi hia pupohaihata kepukyaqama kye nronravanto ti quara riemwaqi quaraqaatai tire qioma kyuqema kye qati variqi quananra. \v 9 Timotiva nkyi mwakyaakya tiri timwa timwihanro tiri mwutukyaqitairo anoma kyero kyuqe ihata tire Kotira vuqaa variqata nronraqama kyema qamwateqa varita. Qikye, nkyiara qamwateqata nai Kotirara nataamave qamwataananra? \p \v 10 Qio tire qaiqaa nkyi uro taqeta nkyi kyaahaqa hiqata nkye Kotira qua hini qua hia riaara, mwi quaravata nkyi timwa nyianrata nkye Kotira qua ekyaa qua riemwaqita quate, titama tire entaqi ihera nkye hinani quana aanranra tinraamwutaante timwa kyeqata Kotirara aakyara nte varunanra. \p \v 11 Kotiva tiri tiqova naivata Iesusi Karaisiva tiri vunyaa vaisivantovata aanra tinraamwutairaqe qiove qiananra. \v 12 Kyaivaro tiri vunyaa vaisivanto nkyi kyaahaqa hirata nkye nanrianra nanrianra mwutukya vahirata variqi viqata uro ekyaa nraakye qoraravata mwutukya vahirata variata. Nkye mwitaamaqi vivera, tiri mwutukyavanto nkyiara mpoqiavata vahintema kyeroma nkyi mwutukyavanto mpohuara vahiananro. \p \v 13 Mwiva nkyi kyaahaqa hiraro nkyi mwutukyavanto kepukyaqa hirata varivaro nraakiara Iesusiva tiri vunyaa vaisivanto nai nraakye qora kyuqehua kyapata tuminrata nkyevata mwi entara hia apiqa hi nraakye qorahua variraitita, kyuqe nraakye qoravanto nraahu variqatara tita, hia kyauriraitita, qioma tiri tiqora Kotira vuqaa sivita varivara. \c 4 \s1 Mwataa hi aanranraqaa nrohi vaisirara Kotiva qamwateqaro varirave, tura \p \v 1 Qio ni kata pakyaa tuaavo, haaru tire nkyivata variqata nkyi timwa nyita mwataama kye aanra kyuqeraqaa nrohivaro Kotiva nkyiara qamwateqaro variarive qiavarata nkye mwi quara riora. Nkye matevata mwi quara rieqata nrohi variara. Tire teta vunyaa vaisi Iesusi Karaisirara rieqatama nkyiara po kye tita kepukyaqama kye tiqata, Kotira aanraqaa mwitaa mwitaama kye nrohiate tunanra mwi quara nraahu riemwaqi viqatama anomakye mpoqiavata mwi quara riemwaqi viqatama mwi aanranraqaa quaterama, turo. \p \v 2 Tiri vunyaa vaisi Iesusi Karaisiva tiri nronraqama kyovata tire mwaanra qua, mpo qua mpo qua nkyi timwa nyiavana quara, nkye ntapihi kyaara. \p \v 3 Qio Kotira mwutukyavanto mwataamama vahiro, Kotiva nkyiara hia uaqia hi kyaiqara utiraitita, aanra kyuqeraqaa nraahu nrohiqata api qaraqita nrohi okyarara qaqira kyaatema tiro. \p \v 4 Mwianra rieqatama nkyeta mwamwantara kyuqe mwamwantave timwa kyeta mwiaqotai uaqia hi kyaiqara utuarorave tiqata kyuqema kye nkyeta mwamwantaqa ntaqikyiqi quata. \p \v 5 Nkye variqata mpo mwatanaahua, hia Kotira qua riaahua api nrohiantema kyeta nrohivora. Mwihua qora kyaiqara mwutukya ntihata mwi kyaiqara uti variara. \p \v 6 Iesusira nraaqiara mpovanto mwi kyaiqara utirera, mwiva nai henanra uaqiama mwataananro. Mwiva hiavata mwitaa hiari. Mpovanto mwitaa hirera, Kotiva naivantoma mwi vaisira ruananro. Tire haaru kepukyaqama kye nkye mwitaa hivorave tita, nkyi mwi quara timwa nyiavananra. \v 7 Kotiva hia tiri nraakye qorara nanrianra nanrianra api nrohiate tiro, tiri nraanrama tairavauma. Tiriara mwihua kyuqe kyaiqa nraahu varaqi quate tiro, Kotiva tiri tinraanrama taira. \p \v 8 Tire mwaa mwi quara nkyi timwa nyuna quara mpovanto mwoqa mwianriva hia vaisivauma mwoqa mwiananro. Mwi vaisiva Kotiva nai mwanraqura nkyi nyi varira, mwiama mwoqa mwiananro. \p \v 9 Nkye nanrianra nanrianra mwutukya vaihata variara Kotiva vaakya nkyi nyaamwutairara tita, tire hia qaiqaa mwi quara nkyi timwa nyita mwitaa hiate qiananra. \v 10 Nkye nanrianra nanrianra mwutukya vaihata variqata mwiaqaatai ekyaa Iesusira nraakye qora Masentoniaani variahuaravata mwutukya vaihata variara. Nkye mwitaamaqi vi variavata tire nkyiara mpoqiavata mwitaamaqi quatema turo. \p \v 11 Nkye qihaakyama kye varirara kepukyaqama kye riemwaqita quata. Hia qumina aanraqaa nrohiqata mpora kyaiqa uro mwaati taqe nrumu mwaati taqe hiata. Nkye nkyeta kyaiqa nraahu varaqita quata. Nkyeta kyauquqo kyaiqa vara kye kyara nreqata variata. Mwi quara haaru nkyi timwa nyiavananra mwivauma quata. \p \v 12 Nkye mwitaamaqita viqata nkye qioma nkyetavanto nkyetaqa ntaqikyiqata hia qumina uro mpohuara kyararave, mpo inrakyarave, nyaanru tiraitita, variqi vivata mpo nraakye qoravanto hia Iesusira qua riehua, mwihua nkyi kyaiqa taqeta nkyiara kyuqe nraakye qoravema tivara. \s1 Tiri vunyaa vaisivanto qaiqaa tumuaninranra tura \p \v 13 Ni kata pakyaa tuaavo, hia Kotira qua riaa nraakye qorahua ekyaara qutu vita hia qaiqaa siquananrave ti variavaro mwihua mwutukyavanto uaqia ihata variara. Nkyevata mwihua nraantantevo tita, tire ntapihi kyeta qutu vihua okyarara nkyi timwa nyinrenra. \p \v 14 Iesusiva qutu viro mwiqitairo qaiqaa sivura mwi quarara tire qutaave tunanra. Tire mwi quarara qutaave tiqatara tita, tire tiqata, Nraakye qora Iesusirara qutaa mwivave tihua, mwihua qutu vivaro Kotivama mwihuavata qati vara sivuma kyairata mwihua Iesusiravatama kye uro ntante tumivaravema, turo. \p \v 15 Tiri vunyaa vaisivanto tirivata timwa timwi quarama nkyivata timwa nyita. Tiri vunyaa vaisivanto tumuani entaraqaa Iesusirara qutaave tiqata qati varihua, hiama mwihua nraante vivata qutu vihua nraakiara vivara. \p \v 16 Qaqao, mwi entara Kotiva qua tiraro mwiaqaatairo nyaamwunyaava nronravanto aakyara tiraro Kotira ntomaqotairo vuatairaro tiri vunyaa vaisi nai mwivama nyaamwusairo tumuananro. Mwitaa hiraro Karaisirara qutaa mwivave timwa kye qutu vihua, Kotiva mwihua nraante qati vara sivuma kyairata \v 17 mwiaqaatai tiriqitai qati vari nraakye qorahua, mwihua vita qutu vihua kyapata ntuvaantua hita tiri vunyaa vaisivanto tonamwuqi tumuaninra mwia hunta kyarera virini vivara. Tire uro teta vunyaa vaisi hunta kyeta mwiaqaatai ekyaa enta mwia vatama kyeta qati variqi quananra. \p \v 18 Nkyi mwutukyaqitai kyuqe hi varirata variate tita, nkye mwi quara nai timwa mwi nai timwa mwi hiqata variata. \c 5 \s1 Iesusiva tumuani entarara terama teta variate, tura \p \v 1 Ni kata pakyaa tuaavo, ekyaa mwi inraikyava qovara hianinra okyara nkyeta ntapihi kyaarara tita, tire qumina nkyi qara ntumwa kye timwa nyiqata mwi entara mwaa entarave qiarora. \v 2 Nkye ntapihi kyaarama. Mpuara vaisivanto entaqi tirema kye nriantema kyero Iesusivavata nkye hia mwianra rie entara tumuananro. \p \v 3 Nraakiara nraakye qoravanto tiqata, Mate kyuqe entave. Kyuqema kye variqi virerave, timwa kye varivaro nrihanrama nyatero mwihua ntuqutu raupirima kyaari entava nrintairata mwihua anoma kyeta uaqiama kyeta varivara. Nraakyevanto kyuqe variqi viharo qamwanrama kyero nraaqiara mwataari entava qovara iharo atura ntintema kyero qamwanrama kyero mwi entava qovara hiananro. Mwi entaraqaa hiama mpovanto ntuqema kyero aatu quari aanrava vahiananro. \p \v 4 Ni kata pakyaa tuaavo, nkye hia enta hiraqi variqata uaqia hi kyaiqara uti variahuara tita, nkye mwi entava mpuara vaisivanto tirema nrintema kyero nriankyo tita, teramateta variate. \v 5 Nkye omwavanto itainani varia nraakye qorahua nraahu variara. Nkye huari iteqaro ntuvaahainani nraahu variara. Nkyevata tirevata hia enta hiro kyokira riraqi varurahuavauma. \p \v 6 Tire mwianra rieqatama haunri mpo nraakye qora nraantante vaite variarora. Nrivaqe sivi variqata vu ntapairi kye viti viri taqeqata variqi quara. \p \v 7 Vaitaahua entaqi vaite variavata uera nramanri nraahuavata entaqi nraahu nreqata apiqama kyeqa uera nte variara. \v 8 Tire hia mwihua nraantantamwa kyeta varurahua. Tire ntuvaahairaqaa nrohura nraakye qorahuara tita, varaivaqe vu ntapairi kye viti viri taqeqata variqi quara. \p Ntaqi vaisiva vevavanto ni mutukya ruankyo tiro, nai mwetokyaqa qainiqotairo nraamwuma taira. Mwia nraantantamwa kyeta varaivaqe Iesusirara kepukyaqama kye riemwaqi viqata nanrianra nanrianra mwutukya vataana okyarara riemwaqi quararo mwi okyarava tiri mwetokya ntumwaqu tairaqe variara. \p Ntaqi vaisiva qiataqi ruankyo tiro, qaini tovaqa nai qiataqaa qutaira. Mwia votima kyero Kotiva tiri huvantu kyero tivita vatairaqe tire mwiavata qio variana quara riemwaqi quararo mwi quava tiri qiataqaa tovaqa votima kyero vahiari. \p \v 9 Hia Kotira raraqa tairaro tiri ntuqutirero nai kyaama tairavauma. Tire Iesusi Karaisira tiri vunyaa vaisiara rieqata hia ekyaara qutu viraitita, Kotiravata qati variqi quananranra rieqaro Kotiva tiri nai kyaama tairama. \p \v 10 Karaisiva tiriara rieqaro qutu vurara tita, qutu quararove, qati variararove, mwiva tuminraqe tire mwi entaraqaatai mwiavata ekyaa enta qati variqi quananra. \v 11 Nkye mwianra rieqatama nkye mate hiantema kyeta nkye nai kyaahaqa hi nai kyaahaqa hiqata nai kepukyaqama mwate nai kepukyaqama mwate hiqata variata. \s1 Vitini ekyaara qua tura \p \v 12 Tire nkyiara mwataa hiatema tita, Vaisi mponramwuvanto nkyivata variqata Kotira kyaiqa nkyiqi vare varihua nkye mwihuara nronraqama rieqata mwihua kyuqema nyataata. Tiri vunyaa vaisivanto mwihuara nkyi aanra kyuqera nyaamwutamaqi quate tiro, mwihua nronraqama kyaira. \v 13 Mwihua nkyiqi kyaiqa varerara tita, nkye mwianra rieqata mwihuara kyuqe vaisive tiqata nkye mwihuara mwutukya vahirata variata. Nkye kuaara nraati variqi viqata nanrianra nanrianra qihaakyamaqita quata. \p \v 14 Tiri qata vakyaa tuaavo, tire nkyiara mwataa hiatema tita, Hia kyaiqa vararaitita qumina nrohi varihua su nyaato nraivata mwihua kepukyaqama kyeta kyaiqa varaata. Aatu hi varihua kyaahaqa hivata kepukyaqama kyeta Kotira kyaiqa varaata. Hia Iesusira qua kepukyaqama kyeta riemwaqi vihua, kyaahaqa hivata kepukyaqama kye Iesusira qua riemwaqi quata. Hia paparuqa hita vuavi raavira tiraqitai mpohua kyaahaqamaqita quata. \p \v 15 Nkyi uaqiama nyataivata nkyiari uaqiama nyataaro tita, rauriqata variata. Nkye nanrianra nanrianra kyuqe hita kyaahaqa hiqata ekyaahua kyaahaqa hiata. \p \v 16 Nkye ekyaa enta qamwateqata variata. \p \v 17 Nkye ekyaa enta Kotirara aakyara nteqata variata. \p \v 18 Hia kyuqe enta nraahu Kotirara qamwateqata variata. Uaqia hi entaravata Kotirara qamwateqata nraahu variqi quata. Kotira kyakya hiva nkyiara mwitaamaqita quatema tiro. \p \v 19 Kotira mwanraquravanto nkyiqi variva nkyiqi kyaiqa utirera hirata nkye mwia kyaiqa antua kyeta mwia qua hia rievora. \p \v 20 Kotira mwanraquravanto vaisi mpo kyaahaqa hiraro mwi vaisiva Kotira qua tirata nkye mwia quara qumina quave tivora. \p \v 21 Nkye ekyaa kyaiqave, ekyaa inraikyave, tukyama kye taqaivaro kyuqema vahianinra mwia nraahu tuqara tutaata. \p \v 22 Ekyaa uaqia hi kyaiqavave, uaqia hi inraikyavave, vahianinra mwia qaqira kyaata. \p \v 23 Nraakye qorara hia aatu hiraitita, mwutukyaqitai qihaakya hi varirata variate ti variva, Kotiva nkyivata kyaahaqa hirata nkye hia uaqia hi kyaiqara utiraitita, kyuqe kyaiqa nraahu varaqi quata. Kotiva nkyiqa ntaqikyi variraro nkyi mwutukyavantovata, su nyaatovantovata, mwamwantavantovata, qio vahiari. Mwitaa hiraro Iesusi Karaisiva tiri vunyaa vaisivanto tumuani entaraqaa nkye kyuqema kyeta varivaro hiama nkyiqa qua vahiananro. \p \v 24 Kotiva nkyi nyaanrama taiva qutaaqama kyeroma nkyi kyaahaqamaqiro quananro. \p \v 25 Ni kata pakyaa tuaavo, nkye tiriaravata rieqata Kotirara aakyara ntaata. \v 26 Nkye Iesusira nraaqiara varihuara tita, Iesusira nraaqiara mpo ihua kyuqema kye qua mwanteqata nai kyauqu mwi nai kyauqu mwi hiqata variata. \p \v 27 Nronravanto ni nronraqama kyaiva nte nkyiara kepukyaqama kyena tiqana, Qara mwaa kyaara ntumwa kyeta ekyaa tiri tiqata vakyaavata mwaa quara timwa nyiata. \p \v 28 Tiri vunyaa vaisivanto Iesusi Karaisiva nkyivata variqaro nkyi kyuqema nyatairata nkye kyuqema kye variqi quatema tuqo.