\id ROM - Orokaiva (Etija dialect) NT [okv] -Papua New Guinea 1988 (DBL 2014) \h Romans \toc1 Romans \toc2 Romans \toc3 Ro \mt1 ROMANS \c 1 \s1 Paul na ahari erevi Rome ekalesia ta degi kajena \p \v 1 Na Paul na Iesu Keriso ta pure ari embo apostel eto God ta duru javotoho embo ta degi hande ana jage eto umbuna avoeto nanena ungo Rome ekalesia ta degi ahari erevi ere kaitena. \v 2 Eto duru javotoho puvuresuja avo God na embo ta degi onde ena avo peroveta na ke ototohu avo matu kakajekea \v 3 amo God ta Meni ungotenau Bada Iesu Keriso amina enda ta beto bisi asuja amita ke avo kakajekea amo erevira: Iesu Keriso amo King David ta degi eto puvurarira \v 4 eto amina ambuto Ahihi Otohu ta sovera peni be amina vasiri te erena avo kogue God ta Meni be ra ainge erera. \v 5 avoeto amita javo avo enda embomeni tapa na ke be ijie avo ambo ambo ara God na na apostel ikena avoeto God ta hondate ari na enda tapa ta pahue ke hande ere ona \v 6 avoeto ungote tapa Iesu Keriso ta toho ava God na umbuna. \v 7 Avoeto ungo tapa God na osa ue amita toho ava siriketo umbunu Rome enda ta miteva amita degi ahari erevi ere kaitena amo ungota hondate ari te peka te avo God Mamota degi eto Bada Iesu Keriso ta degi ta eto puvuroi. \s1 Paul na Rome ta pambuto ke asi uje ere ua \p \v 8 Eto ke kiti ta amo na Iesu Keriso ta javo ta God ta degi osa ari ere ikitena amo ungo God tumota ere ova amita ke amo enda tapa ta sigeto ere pahua. \v 9-10 Eto na God ta ke agi ue amita Meni ta duru javotoho hande eona avoeto na ungo hotembitie iji tapa pari eona amo God na kiarira eto God na uje eto kito pambari degi hirikau pambuto ungo kesi pari ere ovona. \v 11 Amo Ahihi Otohu ta hondate ari avo hande eto umbuto sovera ava pambuto ungo kesi uje ere ona \v 12 eto erena amo na God tumota eona ainge ungo God tumota eova avo eto ungote tombu mine kia ue sovera ari mine umba asora. \v 13 Eto na enda nei nei embo ta degi pambuto pure ue pure ta be avo umbuona ainge nombo ungota degi pambuto umbasi uje ere ona te nau namei kamei ungo be kivujo, ari neite neite na peikitoi mitena. \v 14 Eto pure nau amo God na enda nei embomeni “school” kiari te “school” kiae embomeni te amita degi pambana ikena \v 15 avoeto ungo Rome ta miteva embomeni ta degi pambuto duru javotoho hande asi tunga ere ikitena. \s1 God ta duru javotoho amita sovera \p \v 16 Avoeto Keriso ta duru javotoho hande ururono ingito ke be aisuja embo amo God ta sovera na amburari sapura amita avo oreketo uhurouna ke hande ue me mane kesona. Eto duru emo nau Judea embomeni ta matu hande ea avo enda nei embomeni ta degi hande ere ona \v 17 eto duru amita ke susu amo God na embo ta degi ari javotoho erevi asi ere harikitia, amo embo na God tumota ururou kito God na embo javotoho ke aisuja, amita ke amo God ta ke ta matu kajari mitia amo erevira, “Tumota ari embo amina vasiri tambasuja”. \s1 God na embo tapa ta degi tumo ere ua \p \v 18 Eto embomeni na enana ta ari sasapura neite neite amina God ta ke be avo teto hahaitie eora avoeto God ta tumo na Utu i ta eto beto embo tapa ta hamo ta beuja avo God na harikeoi kiora \v 19-20 Amo God na Utu te enda te ena iji te eto puvuto eha emite amo God ta daroho irari ta sovera te eto amita ari tapa amo embo ta titi na mane kiora te amita ari avo ingeni hajire araha tambuta kiora avoeto God ta tumo avo tiumbeto pambari degi avo irae bera. \v 21 Eto enana God kia te God amo enana ta God mane ke ijie tumota ae, osa kageni ae, hotembari sasapura ta pahuo jo mume enu \v 22 enana ungo eonga kiari embopo ke ijie hotembari jajavotoho toto \v 23 God usasa te daroho iriuja avo kuho sindeto ungota ingeni na embo ta tombu ta di ta o ta o koso o ta tombu avo ove eto God ke ere ijiaetera. \v 24 Avoeto God na enana tonu hamo ta ujeje sasapura aita pahue me kiari, hamota tongopa mine ara ere ora. \v 25 Eto ari amina God ta ke be avo toto ke sokova ta pahue donda ingeni na ari avo tumota ue donda tapa ari God avo ere toturutora. Eto God jakeka ari avo daroho iroi, amen. \v 26 Eto ari ainge avoeto God na enana tonu me kiari ta vasiri avo ujeje neite neite ue ere pahora amo enana ta airi te tapa na ivu jimbari toho avo toto pambuto pamone nei ga oine eora \v 27 eto ainge nombo embo na amita ae jimbari toho avo toto pambuto embo nei ga oine asi uje isapamane eora avoeto ari sasapura ta hajire amo matu ue ere kogora. \v 28 Eto God ta kiari avo enana hotembae uo God na tonu enana ta uta sapura enu ari sasapura mane ara ena aita ere pahora. \v 29 Amo ujeje sasapura te ari sasapura neite neite eora amo erevira, embo nei ta donda kito uje ari, embo nei tari amburari, boru jumbari, ke sokova ari, biso ari, embo nei hihi tirari, \v 30 embo nei ta javo sapura ari, eto God uje ae ari, na na ijie umo eonga jakeka ari, namei ta degi hoviro ari, eto ainge ue sapura nei avo asi jombure ue emamo ta degi agi ae ke peive eora \v 31 eto hotembari irae, tumota ae, jo ari irae osa ari irae embomeni \v 32 amina God na enana ta ari sasapura ta hajire ikau kogue amburesora amo enana matu kiari rate toae ue embo nei nei kiti umbuto ue jakeka eora. \c 2 \s1 God na embo tapa sirikasuja \p \v 1 Eto umo embo peni retemo isapa re amo inena God ta ari sirikari amo mane tiumbeto pambasoa te embo nei ta ari siriketo pehumba ere oa amo ari no te tapa umo eonga pehumba ereoa. \v 2 Eto ungotena kiari amo God na embo ta ari sasapura siriketo ke be na hajire ikasuja \v 3 te umo embo teho na embo ta ari avo sirikaroa te umo te tapa ari sapura vahai avo ereoa avoeto God na ari sapura ta hajire ikasuja amo naingeto tiumbeto pambao? \v 4 Eto God na no ari sapura ta hajire matu ikau kiaetea te inena jo haperekau aja to aote mane ao avo God na iji koso be jo oi umo simba ere ua te God ta hondate ari avo uje ae ereoete? \v 5 Amo no jo ngahia amina jo haperekae mitiro God na ke be ta ari sirikari iji te amo God na no degi ta tumo pajire be aisi simba ere ua, \v 6 iji amite God na embo ta ari siriketo mine inono ta ikau kesora \v 7 amo embo amuna God ta usasa ta iresi jombure ue God ta uje avo pere ue sovera te iresuja embo amita degi God na vasiri ikau daroho iresuja \v 8-9 te embomeni tapa amuna ungota uje ta pahue God ta ke ga jujune ue ari sasapura ta pambasora amo God ta tumo na ikau memenga osaga keisora amo Judea embomeni na kiti kesora eto enda nei embomeni amo ambota kesora \v 10 eto ari jajavotoho embopo amo God na au usasa te peka te na otohu ta iresora amo Judea embomeni na kiti peka umbasora te enda nei embomeni ambota peka umbuto iresora \v 11 amo God ta titi ta embomeni tapa inono be ra. \v 12-15 Eto God na degi nei ta ari sasapura rete javotoho tambasuja amo hajire inonota ikau kesora amo God ta ke pepeni Moses ta degi enu kajena amo enda nei embomeni na eteketo kiae rate enana ta jo ta God ta ke mitia amina ari sasapura davore javotoho davore avo harikeoi kiora avoeto ari sapura aisora amo God na hajire ikau keisora. Rate God ta ke pepeni kajari amo Judea embomeni na eteketo kiora te ke avo ambo ambo ae eora avoeto God na hajire ikau kesora. Avo embo God na ke ingari embo avo javotoho ke mane euja te ke agi ari embo avo javotoho ke euja. \v 16 Eto ari einge ere ona amo God ta iji ke katari puvuresuja amikote Bada Iesu Keriso na embo ta hotembari jo ta ondikari tapa amo siriketo hajire ikau kesora amita ke amo God ta ke hande eona aita mitia. \s1 Judea embomeni te God ta ke pepeni te amita ke \p \v 17-19 Eto ungo Judea embomeni ta degi avo ikenu God na amita ke peni umbuto tumota ue iriova eto God ta tunga umbari embomeni ke ijie na na ereva amite eto ungo meni isapa ta eto God ta ke ingito umbari irae ari avoeto sapura davore javotoho davore amo ungo atepoekari kiari te God ta uje amite avo ungo kiari embopo avoeto titi kuru ari embopo kiti umbuto pambari embopo eto mume ta irari embopo ta usasa ikari embopo eto \v 20 kiari umbae embomeni atepoekari embopo eto meni isasaraho ta ate poekari embopo amo ungo na eova te do eto ungo eonga ainge ae eove? \v 21 Eto pegene eora ate poekeova amo ungo mane pegene eove? \v 22 Eto tiha pahia eora ate poekeova amo ungo mane tiha pahia eove? Eto ungo God ingeni na ari uje ae embopo ungona enana ta jakeka ari bande ta pegene mane eovete? \v 23-24 Eto ungo God ta ke peni umbari embo avoeto ungo embo peni ke ereva te God ta ke peni avo poekitie God ta javo eove sapura euja eto God ta ke kajari mitia amina harikitia amo erevira “Ungo Judea embomeni ta ari avo enda nei embomeni na kogue God ta javo ere urumbitera.” \v 25 Eto ungo Judea embomeni na dago God ta toho ke ijie hamo kakamba eova te God ta ke peni avo poekasova amo hamo kakamba eova amita ke avo irae asuja \v 26 Rate enda nei embomeni na God ta ke pepeni avo agi ue hamo kakamba ae rate God na kito embo nau be ra aisuja avoeto ungo Judea embomeni amo hamo kakamba ue God ta ke pepeni poekeova \v 27 te enda nei embomeni hamo kakamba ae amina God ta ke agi eora amina ungota degi pehumba aisora. \v 28-29 Ke erena amita be amo erevira Umo Judea embo tombu kiari amina mane eoa te no jo te hotembari te tapa amina eoa ainge nombo God ta ke kajari avo kogue hamo kakamba ari amina God ta toho mane asoa te no jo te ahihi te tapa na asoa amo God ta toho aisoa amo embo na ungota hamo kogue pehumba euja te no jo avo God na kito osa euja. \c 3 \s1 Ungote God vahai avo tumota aetera \p \v 1 Eto ungo Judea embo avoeto hamo kakamba ari avoeto tunga javotoho avo? \v 2 Ungo tunga javotoho evujo. Eto God ta ke amo embo nei ta ikae rate ungota degi ikena \v 3 Ke be amo ungona God ta ke ambo ambo asi onde ava te ungo nei uhoho na toturitava te God na ungota degi onde ena amo toaute? \v 4 Mane toasuja te embo tapa na ke sokova eora te God amo ke sokova embo mane ra te amita ke amo God ta ke ta einge kajari mitia “Eto embo na God ta degi eto kesi ke asora te God na ke be pere aisuja”. \v 5 Rate enda embo ta hotembari sokova na ke einge eora amo ungotena enda embo ta ari sasapura neite neite amina God ombuto umbuore God amo embo peni euja \v 6 amo ungotena ari sasapura amina eoi God ta degi usasa puvuja do avoembo God na ungotenau ari sasapura ta hajire ikau memenga kioro? \v 7 Amita ke be avo kito enda embomeni ta ari sasapura ta hajire mane ikaetija amo amita degi usasa ere puvutuhua avoeto embo ta ari sasapura kito tunga javotoho aetija, \v 8 ke ere kogova eremo ke be mane rate sokova einge amo nanena atepoekari ke ijie embo nei na ke sokova na eora amo erevira “ungo ari sapura neite neite evujo God ta javo peni ai” ke ainge amo nanena ari ke eora te ke ainge hande ari embo amo God na osaga memenga ikau kesora amo ungo tohora. \s1 Embo tapa amo ari sasapura embopora. \p \v 9 Avoeto ungotena ke do aro? Ungotena Judea embo javotoho eto enda nei embo amo sapura ke arote? Ainge manerate, na ke matu etene ingeva amo Judea embomeni te enda nei embomeni te tapa ari sasapura embopo avoeto inono inonora te \v 10 God ta ke ta matu einge kajari mitia erevira, “ari jajavotoho ari embo irae be iraera. \v 11 Eto ke ingari embo irae eto God jombure ari embo irae. \v 12 Embo tapa na God kuho sindeto degi sapura ta ere pahora avoeto ari javotoho embo irae be irae. \v 13 Embo tapa ta pe ta amo embo ta kovari use ahikeore masa puvuja aingeko eto ivivi na ke sokova eora amo o juhiri ta saruka pe petiki ta iriuja aingekora. \v 14 Eto enana ta pe amo hoviro kaviro na enetarira. \v 15 Eto embo ta sasaga beaja tiukasi tutuveora \v 16-17 eto enana peka umbae avoeto enana ta pambari degi amo osaga te sosou purisa te mitia \v 18 eto enana amo God jakeka ari hotembae be ra,” ke ainge kajari mitia. \v 19 Eto God ta ke pepeni amo Judea embomeni ta degi ikena amo enanana be ingora ikenu umbua te enda embomeni tapa na na ari sapura embo manera ke ainge avo mane asora te God na enana ta ari sapura ta hajire ikasuja avo kito ke mine mane ara ena. \v 20 Avoeto embo amuna God ta ke pepeni avo ambo ambo ururou God na kito embo erevi javotohora ainge mane aisuja te embo ta ari sapura amo God ta ke pepeni matu kajari mitia amina umbuto ikau araha ta puvurou embo amina amita ari sapura do aingere amo be kesuja. \s1 God na embo au javotoho asuja degi amo erevira \p \v 21-22 Rate embomeni na naingeto God ta titi ta javotoho asora degi amo God na peroveta mamatu ta degi enu kakajekea avo ungotena eha ere kogora amo God ta ke pepeni agi ari amina ae rate Bada Iesu ke be ijie tumota ururo God na kito embo javotoho ke aisuja amo Judea embo retemo enda nei embo re \v 23 eto embo tapa amo ari sasapura inono inono avoeto God ta usasa ta torari haite mane \v 24 rate ungotena embo jajavotoho ara God na ungotenau hande erevi ikena amo Iesu Keriso ta sasaga na ungotena ombuna avoeto embo amuna sasaga avo tumota ururou God na kito embo javotoho ke aisuja. \v 25-26 Eto Iesu Keriso ungotenau hondate ari embo avo puvurae pekota God na ikenu puvuna amo embomeni na ari sasapura ere uaetera amo God na kito tumo pajire be ere uaetija amo tau amburaetera te Iesu ikau enda ta beto ari sasapura avoeto amburesuja avo hotembitie ari sasapura ta hajire avo sausau ikae tona, te mane jene ambu aisuja avo embo tapa kiora ungotenau irari iji te Iesu Keriso ikenu puvuto enana ta eto ungotenau ari sasapura avoembo ambuna avoeto embo amuna Iesu tumota ururou amita ari sasapura ta hajire mane ikau kesuja te God ta tumo avo peiketo embo avo umbasuja. \v 27 Avoeto embo ta ari jajavotoho na God ta tumo ombuto uhurou kogue embo javotoho ke aute? Ainge manera. Ungotena ari jajavotoho ari embopo ke ijie iresora amo God na kito be mane hotembasuja te Iesu tumota ururoro God na kito embo jajavotoho ke aisuja. \v 28 Avoeto embo na God ta ke pepeni etokito agi aisora te God na mane orekasuja te Iesu tumota ururoro amina ungotena orekasuja avo ere kogora. \v 29 Eto God mo Judea embomeni ta God rete? ainge mane rate enda embomeni tapa ta God ra, \v 30 Rate God nei irae vahai amina dago Judea avoeto hamo kakamba ari embomeni Keriso tumota ururoro kito embo jajavotoho ra ainge aisuja ainge nombo enda nei embomeni hamo kakamba ae amina Keriso tumota ururoro embo jajavotoho ke aisuja. \v 31 Amo tumota ari amina orikitirou God ta ke pepeni amo toarote? Ainge mane rate ungotena God tumota ari amina amita ke pepeni amo agi eora. \c 4 \s1 Abraham na God tumota unu embo javotoho ke ena. \p \v 1 Eto dagota Ohihi Abraham avo ungote keisira, amita ari jajavotoho amina God ta tombu ta embo javotoho enute mo amita tumota ari na embo javotoho enu? \v 2 Eto Abraham na amita ari jajavotoho na God ta tombuta embo javotoho aetija amo embo na kito jakeka aetera te God na Abraham ta ari jajavotoho kito embo javotoho ke mane aetija \v 3 te God ta ke ta einge kajari mitia amo “Abraham na God ke be ena avo God na kito embo javotoho ke ena”, ke ainge kajari mitia \v 4 avoeto erena amo embona pure eto mine umbuja amo teho hande umbae rate amita pure ta mine avo umbuja \v 5 rate embo na amita ari jajavotoho God ombae rate ari sasapura embomeni na Keriso tumota ururoro God na hande mine vahai oreketo \v 6 umbau God ta tombuta embo amo ari sapura embo mane avoeto tunga javotoho be aisuja amita ke amo King David na einge kajena. \v 7-8 “Eto embo amuta ari sasapura amo God na hotembeto toto ahurekau irae au embo amo tunga javotoho ururou God na ehako mane hotembasuja”. \v 9 Eto tunga javotoho ari emo Judea embomeni avoeto hamo kakamba ari embomeni na pere kiorotemo hamo kakamba ae embomeni te tapa kioro? Eto ke matu etena amo Abraham na God ke be ijie tumota unu God na embo javotoho ke ena \v 10 amo tumota ari amita kiti ta hamo kakamba enute ambota enu? Eto amita ke be amo ungotena kiari amo Abraham na kiti God tumota ue tumota ari amita hajire avo God na enu hamo kakamba ena \v 11 avoeto hamo kakamba ae mitiaetija amikote amo God na kito embo javotoho ke ena avoeto Abraham amo ungo hamo kakamba ue tumota eova embomeni amita mamo pere mane \v 12 rate hamo kakamba ae embomeni God tumota eora amita mamora. \s1 God na onde ena avo God tumota ue umbuora \p \v 13 Eto God na Abraham ta eto meniundi ta degi enda tapa avo ikasi onde ena amo Abraham na God ta ke pepeni agi ere uaetija avoeto ikasi onde ae rate Abraham na God ke be ena avoeto Abraham embo javotoho ra ijie onde ena. \v 14 Te ungo ereva amo God ta ke pepeni agi ari embopo na God ta hotari umbasora ainge ke be kito embo tapa na hotari mane umbasora eto God na onde ena amo be ambu aetija. \v 15 Eto ungotena ere kogora amo God ta ke pepeni irae amo mane poekaetera te God ta ke amo mitia avoeto ungotena God ta hotari umbasi uje ue amo etokito ke pepeni avo agi eora te ke pepeni avo kaikari poekeora avoeto God ta tumo vahai avo tambasora. \v 16 Avoeto hotari onde ena avo God tumota ururoro Abraham ta meniundi tapa ta degi hande ikau umbasora amo ke pepeni umbae embopo te umbari embopo te tapa amuna Abraham na God tumota ena ainge nombo ue Abraham ta meniundi eto umbasora. \v 17 Eto ungotena Abraham ta meniundi tapa amita ke amo einge kajari mitia, “Abraham, umo nanena enda tapa ta mamo ere ikitena” ke ainge God na ena avoeto Abraham na embo amburari ta vasiri ikari God avo ke be ena amo ungotenau mamara te ari matu puvurari te puvurae te amo God ta tohora. \v 18 Eto Abraham kerembo ena te amita hamo bisi amo hotembae ue God tumota unu God na onde ena amo amita meni puvuto amita poru ta enda pajire be puvuroja onde ena \v 19 te Abraham ta pajirari jua 100 enu eto amita ae kerembo enu oti vavekena te hotembu hotembu ae \v 20 rate sovera umbuto God tumota ue jakeka ena. \v 21 Amo onde ena avo mane toasuja te sovera inono avoeto aisuja avo hotembeto ke be ena \v 22 eto Abraham ta hotembari avo God na kito embo javotoho ke ena \v 23 eto God na kito embo javotoho ke ena amo Abraham vahai mane rate \v 24-25 embo ta ari sasapura ombuto umbasi God na ungotenau Bada Iesu tonu ambunu ehako jiginu vasiri te erena avoeto embo amuna God ke be ijie tumota aisuja embo amite tapa avo God na kito embo javotoho ke aisuja. \c 5 \s1 Keriso avoembo God ta titi ta embo jajavotohora \p \v 1-2 Rate Iesu Keriso na ungotena avoembo ena avoeto God tumota ururoro God na kito Keriso ta hondate ari avoeto embomeni ta ari sasapura irae embomeni jajavotoho ke ijioi amita degi peka umbuora avoeto God ta usasa ta torasi tunga javotoho ue simba mitera. \v 3 Eto avo pere mane rate embomeni na uore osaga memenga kiora amina ando ta sovera ari umbuto ivo ue iresora avoeto tunga javotoho ereora. \v 4 Eto ando ta sovera ari na Ahihi ta sovera ururou ari sapura ta sausau mane beasora te ungotenau vasiri avo Otohu ururou God tumota ue iresora. Eto mitie God na ari javotoho avo ungotenau ikasuja avo simba ue sovera eto iresora. \v 5 Eto God na amita osa ari ungotenau jo ta overekena amo God na amita Ahihi Otohu avo ikenu beto puvuto ungotenau jo ta toreto mitie ke ijioi ingihe God ta ke avo ke be eora. \v 6 Eto ungo kogova amo ungotena sovera umbari degi irae iji te Iesu na ari sasapura embomeni avoembo ambuna. \v 7 Eto ke be amo enda embo na embo javotoho avoembo sari asi mane hotembaetija te iji nei nei ainge embo na embo nei javotoho be javotoho avoembo sari asi hotembeora \v 8 te God ta osa ari do aingere avo embo na kiora ungotena ari sasapura te irari iji te ungotena avoembo Keriso ikenu puvuto ambuna. \v 9 Avoeto ungotena ari sasapura embomeni avoembo Keriso na amita sasaga overekenu bena amina embo jajavotoho ere ora avoeto God ta tumo avo Keriso na peikena. \v 10 Eto ke erena amo ungotena God ta degi kitoho ue mitiaetera amita Meni ikenu puvuto ambunu ungotena God ta degi peka umbuto Iesu ta vasiri na orekitirou irari javotoho tambasora \v 11 amo ungotenau Bada Iesu Keriso na ungotena avoembo ambuna avoeto ungotena God ga namei ereora, avoeto osa ari na tunga javotoho ue mitera. \s1 Adam te Keriso te ta ke \p \v 12 Eto ungo ke erevi hotembevujo, eto enda ta amburari amo irae rate embo Adam na ari sapura ena amina amburari tambuna. Eto ari sasapura amo enda tapa embomeni na eora avoeto amburari amo enda tapa embomeni ta degi puvuna. \v 13 Eto God na amita ke pepeni Moses ta ikae puvurae kiti ta amo embomeni na ari sasapura ere uaetera te God ta ke pepeni amo ikae puvurae avoeto God na ungo nau ke poekari embopo ke ainge ae \v 14 rate Adam na vahai God ta ke poekena avoeto Adam ta iji te eto pambuto Moses ta irari iji te embomeni na ari Adam na ena ainge mane rate ari sasapura neite neite ue ere ambuvujikitovora. Eto Keriso ambota puvuresuja amita ate kitira avo Adam na ena. \v 15 Te Adam ta ari avo embo tapa ta degi ta amo amburari puvuna te ambota God ta hande javotoho be Iesu ta degi ta eto puvuna amo Adam na ena ainge mane, pajire be ra \v 16 amo eingera, eto embo vahai na ari sapura ena amo God na kito embo ta degi hajire ikau kogue amburesora te God ta hande amina ari sasapura isapamane ombunu irae ena avoeto hajire kiari irae. \v 17 Eto embo vahai ta ari sapura amina amburari irerembeto sigeto pahunu embo tapa ambuvujekeora te embo tapa amuna God ta hande javotoho avo uhue embo nei vahai Iesu Keriso amita degi vasiri eha umbuto God ta degi tunga uhue javotoho ari na Iesu Keriso ga heteto enda tapa titi jigihe iresora. \v 18 Eto ke erena amo embo vahai na ari sapura ena avoeto embo tapa ambuvujeketo ari sasapura ta hajire kiaetera te embo nei Iesu na ari javotoho ena amina ari sasapura ta hajire kiari avo peikena avoeto embo tapa na vasiri eha umbuto irari haite ra. \v 19 Amo Adam na God ta ke peive eto embo tapa amita ari sapura ari embo ena te Keriso na God ta ke agi ena amina embo isapamane na embo jajavotoho aisora. \v 20 Eto God na amita ke pepeni avo Moses ta ikena amo ari sasapura pajirou embo tapa be kiora ikena te ari sasapura papajitinu God ta hondate ari te tapa pajire be ena, \v 21 avoeto ari sasapura heteto pajire be eto embo ta degi amburari hande ena, te eha oroho amo God ta jo ari te hondate ari te avo titi jigihe mitia avoeto ungotena God ta tombu ta embomeni jajavotoho eto Bada Iesu Keriso ta degi vasiri eha umbuto vasiri te daroho iresora. \c 6 \s1 Bapataito ari ta ke. \p \v 1 Avoeto ungote God ta hondate ari mo naingeto simba aro? Eto ungotena God ta hondate ari peni vahai be aja ari sasapura kaikari arote? \v 2 Ainge mane aisora te ungotena Iesu Keriso ga kajueto ari sasapura avoembo ambuvujekea avoeto ereto ari sasapura mane ue iresora. \v 3 Amita ke be amo erevira, ungotena Iesu Keriso ga amburari avoeto ungotena bapataito eora amita ate kitira avo eora. \v 4 Amo God Mamo na amita usasa sovera te na Iesu Keriso ambuna avo jiginu vasiri te erena avoeto amiga vasiri eha umbuto irora ambunu kovea aita bapataito eora. \v 5 Amo Iesu ambuna amiga kaju eora avoeto Iesu na vasiri te erena ainge nombo ungotenanena vasiri te erasora. \v 6-7 Eto ungotena ere kogora amo ari sapura embo amburesuja amo ari sapura ehako mane aisuja te irae aisuja avoeto ungotenau hamo ta ari sapura amita sovera avo irae aja Iesu ga cross ta teo ambua amo ari sapura ta ke agi mane aisi ue ambua. \v 8 Eto ungotena Keriso ga ambua avoeto Keriso ga iresora avo ke be hotembeora. \v 9 Eto ke nei be hotembeora amo Keriso ambuto vasiri te erena amo ehako mane amburesuja te amburari amo Iesu na nembarira. \v 10 Eto Iesu na iji vahai enda ta ari sapura avoembo ambuto vasiri te erena amo God ga iriuja \v 11 ainge nombo ungo Iesu Keriso avoembo ambuto vasiri te ereto God te Iesu Keriso te ga kajueto vahaita miteva. \v 12 Eto ungo hamo te bisi te miteva amikote amo ari sasapura na titi jigihirou ungo amita ke agi avojo. \v 13 Eto umo ambuto vasiri te erari avoeto no utu rate ingeni rete titi rete hamo rete amo ari sapura ara mane ikasoa te ari jajavotoho ara pe te God ta degi hande ikejo. \v 14 Eto umo God ta ke pepeni na andirari embo mane rate God ta hande umbari embo avoeto ari sasapura na umo mane titi jigesuja. \s1 Ungotena ari sasapura ta embo manera. \p \v 15 Eto ungotena God ta ke pepeni na andirae rate God ta degi vasiri hande etei umbera amo ari sasapura aisora amo tehorete? Ainge manera te \v 16 umo embo amita pure tunga ikasoa amo embo amita ke avo pere agi asoa amo ari sasapura agi ue ere uma amburote God ta ke agi ue ere uma amita titi ta embo javotoho ao? \v 17 Eto ungo matu amo ari sasapura ta ke agi ari embora te God ta ke hande ore ingihava avo be jigito miteva avoeto God osa ere ora. \v 18 Avoeto ungo ari sasapura na andirari avo bujeketo araha ta puvuto ke jajavotoho ta agi ari embopo ere ova. \v 19 Eto ke erena avo ungo be ingova timu hatirari ke na umbuto ere hona amo ari jajavotoho na titi jigoute mo ari sasapura na titi jigou? Eto iji matu amo ungota hamo na ari sasapura isapamane be ere uaeteva avoeto jandireketo ari jajavotoho avo otohu ue amita ke agi ari embopo evujo. \v 20 Eto iji matu amo ungo ari jajavotoho na titi jigae rate ari sasapura na ungo titi ere jigihaetija, iji amikote amo ungota degi ari javotoho puvunute? \v 21 Na ere kogona amo ungota degi me kiari te amburari te avo puvuna. \v 22 Rate ungo ari sapura na andirari avo God na bujeketei amita pure embopo ere ova, amo amita pure ere uma Otohu ue vasiri te daroho iresova. \v 23 Eto ari sasapura ta mine amo amburesora te God ta hande amo Bada Iesu Keriso ta degi vasiri daroho umbuto iresora. \c 7 \s1 Embo pamone jimbari ta timu hatirari ke \p \v 1 Eto nau namei kamei ungo God ta ke pepeni amo Moses ta iji te ikena avo ungo kiari embopora, eto ke pepeni amina ungo vasiri te iriova amo peikarirate amburesova amo ungo mane peikasuja avo ungo kiarira. \v 2 Eto ke erena amo eingera. Eto pamone na amita ivu vasiri te irirou amo mane toasuja te ivu amburou toasuja amo God ta ke pepeni amina mane peikasuja. \v 3 Rate ivu amburae mitirou pamone amina amita hamo embo nei ta ikasuja amo tiha pamone rate ivu amburou embo eha jimbasuja amo ke pepeni amina mane peikasuja. \v 4 Avoeto nau namei kamei ungotena God ta ke pepeni mamatu avo toasi Keriso ga kajueto ambua te God ta toho be eto pure amita be avo umbara God na jiginu Keriso ga vasiri te erea. \v 5 Amita be amo ungotena hamo ta ujeje sasapura agi ari iji te God ta ke pepeni na taekasi unu ari sasapura uje isapamane ere umite ambuvujekeo. \v 6 Rate ungotena God ta ke pepeni na andirari amita degi ambuvujekeo bujekenu tambuta pahue God ta Ahihi Otohu ta ke agi ue iriora amo ke pepeni kajari amina ae rate vasiri ehaha na eora. \s1 God ta ke pepeni te ari sasapura te amita ke \p \v 7 Avoeto ungotena ke do aro? God ta ke pepeni amo sapura ke aro? Ke ainge mane aisora te ari sasapura do aingere avo God ta ke pepeni na eoi kiora amo erevira, embo nei ta donda umbasi jo ta sirikeora amo sapura rate teho amo mane kiaetera te God ta ke pepeni amina taekeoi kiora. \v 8 Rate na God ta ke peni avo hotembitie nau jo ta kajeoi embo ta donda umbasi uje isapamane eona avoeto God ta ke pepeni irae amo ari sasapura ta hajire mane kiaetena. \v 9-10 Eto matu kiti ta amo na God ta ke pepeni avo kiae avoeto vasiri te mitiaetena te itiketo kogue ari sasapura jo nau ta irerembenu nau Ahihi amburari avo kia, amo na God ta ke pepeni agi eto vasiri umbana God na ikena te ai ta amo amburari pere tahana. \v 11 Amo erevira, na naingeto iresona amita degi amo God ta ke pepeni amina degi ena te ari sapura degi ai ta pahue amina ke sokova ijinu ingiho God ta ke pepeni amina nau Ahihi amo teo ambuna. \v 12 Rate ungotena ere kogora amo God ta ke pepeni amo sapura mane rate ke Otohu jajavotoho embo ta irari naingeto iresora avo God na ikena. \v 13 Rate donda jajavotoho amina ahihi nau avo tenu ambunute? Ainge mane rate nau ari sasapura amina tenu ambuna, amo ungotenau ari sasapura amo sapura be sapura avo be kiora God no amita ke pepeni avo ikena amita jo ta ari sasapura irerembeto amita sovera na ahihi nau tenu ambuna. \s1 Ungotenau jo ta hotembari heriso amina isoro mine ara ereora. \p \v 14 Eto ungotena ere kogora amo God ta ke pepeni Utu ita puvurari rate namo enda embora te ari sasapura ta ke agi ue amita pure eona \v 15 amo na uje eona donda avo toto uje ae donda avo uje ue kaiketo ue na eonga embo nei ta ari ko ere one ainge ijie eona. \v 16 Eto ari uje ae eona avo ue God ta ke pepeni avo ke be eona avo poeketo me kiona, \v 17 avoeto ari sasapura amo hotembari na hotembeto ae rate jo ta irerembeto jo ta kajeoi eona. \v 18 Amo ari jajavotoho asi uje eto tunga ere ikitona te ari avo inono ae avoeto nau jo ta amo ari jajavotoho irae rate ari sasapura avo pere mitia. \v 19 Eto na ari jajavotoho asi amo pe na eona te ehako ari sasapura eona \v 20 amo na ari sapura toasi eona te toae eona amo na embo nanena ae rate nau jo ta ari sapura amina eoi eona. \v 21 Avoeto jo nau ta ari einge emo mitia, na ari jajavotoho asi uje eona te ari sapura emo hoi ta irae rate namote mitia \v 22 eto nau jo ta amo God ta ke pepeni mitia avo osa eona \v 23 te ari sasapura pepeni te tapa nau jo ta mitia avo eto enana heriso na isoro ue na ari sapura ta tipura embo arako ereona. \v 24 Oio! na sapura embo eto nau hamo na nau Ahihi kiti umbuto amburari degi ta ere pahua amo amuna oreketo umbau? \v 25 God na ke ijirou Bada Iesu Keriso na nau ahihi oreketo umbasuja avoeto na God osa matuainge eona, te ke erena amo erevira, na jo nau na God ta ke pepeni agi eona te hamo nau amo ari sasapura ta ke agi euja. \c 8 \s1 Ungotenau ahihi ta irari \p \v 1 Eto ungotena Iesu Keriso ga kaju eto iresora amo ungotenau ari sasapura ta hajire mane ikau kesora, \v 2 Amita be amo ungotena Iesu Keriso ambuna amita Ahihi Otohu ta sovera na ungotena ari sasapura te amburari te na pundurari avo bujekena avoeto tambuta ere pahora. \v 3 Amo ungotenau hamo ta uje sasapura isapamane avoeto God ta ke peni agi ue ungotena eonga sapura bujekari inono ae rate God na amita Meni ikenu puvuto embo sasapura ta hamo umbuna avo ungotena ari sasapura ta pene ikitie ari sasapura avoeto ungotena ombuto umbuto ambuna. \v 4 Amo God ta ke pepeni avo agi eto amita hamo na ombuto ambuna avoeto ungotena hamo ta uje amo ambo ambo ae Ahihi Otohu ta hondate ari amina God ta ke pepeni simba eora embopo avo God na kogue Iesu ta pure avoembo embo jajavotoho ke eria. \v 5 Ari sasapura matu neite neite ta pambari embomeni na hamo ta uje amita tunga ere ikitera te nei uhoho Ahihi ta pambari embomeni na Utu i ta ari amita tunga ere ikitera \v 6 Irari matu avo tunga ikasuja embo amo amburesuja te ahihi ta irari avo tunga ikasuja amo tunga jamo ari te peka te tambasuja. \v 7 Amita be amo vasiri matu ta tunga humbari embo amo God ta kitoho amina God ta ke pepeni amo agi ue ambo ambo ari inono ae ra \v 8 eto ari mamatu agi ari embopo amita ari amo God na kito osa mane aisuja. \v 9 Rate ungo amo God ta Ahihi Otohu na ungota jo ta mitia avoeto ungo ari sasapura mamatu ta ke agi mane eova te Ahihi ta ke agi eova te embo amuna Keriso ta Ahihi jo amita ta umbae amo Keriso ta toho manera. \v 10 Eto no hamo avo sari aisuja te Keriso no jo ta iresuja avoeto no Ahihi amo God na javotoho ari avoeto vasiri te iresuja. \v 11 Eto no Ahihi na Iesu ambuna amo jiginu vasiri te erena ainge nombo Ahihi no jo ta iresuja amo ainge hamo no jigou vasiri te erasuja amo amita Ahihi no jo ta mitia avoeto ainge aisuja. \v 12-13 Eto nau namei kamei ungotena hamo ta ujeje sasapura avo agi ue amo amburesora avoeto ari ainge avo mane aisora te Ahihi Otohu ta sovera na hamo ta ujeje tapa tau amburou vasiri te iresora. \v 14 Eto God ta Ahihi ambo ambo ari embopo amo God ta meniundira. \v 15 Eto ungo God na amita Ahihi iketei umbua amo God oju ue pure avo ikae rate ungo God ta meniundi be avo Ahihi amita amo iketei umbeva amo amita Ahihi ta sovera na “God nau Mama” ainge amo eova \v 16 amo God ta Ahihi na ungotenau jo be ta “ungo God ta meniundi ra” ainge ijioi ingihe eora. \v 17 Eto ungotena amita meniundi avoeto Keriso na hotari umbija vahai avo ungotenane umbasora. Eto Keriso na osaga te memenga te kito God ta usasa ta torena ainge nombo ungotena Keriso na osaga te memenga te kina avo kogue amita usasa ta torasora. \s1 Ungotena God ta usasa ta torasora \p \v 18 Eto Utu ita usasa puvurou kogue tunga javotoho aisora eto na ere kogona amo ungotena enda ta osaga memenga tapa amo isapa rate God ta usasa kesora amina pajire be aisuja. \v 19 Eto iji ke katari iji te Utu te enda te na God ta meni undi mo do aingere avo God na au puvuroro kesi simba ue mitera. \v 20-21 Eto donda tapa God ta ingeni na enu ari sapura ai ta puvutuhunu kito amita hamo ta saruka ena avo donda iji kombu te bujekasuja avo simba ere ua amo iji kombu te bujekau embo amburari te donda sasape ari te au irae au God ta meniundi ga usasa ta toreto tunga jamo jamo te iresora. \v 22 Eto ungotena ere kogora amo God ta donda tapa amina amo pamone na meni umbasi ue memenga kiora ainge donda tapa amo memenga kogue mitovora. \v 23 Eto donda avo pere mane rate ungotena God ta Ahihi Otohu umbari embopo amina ungotenau jo ta sisisasi ijie daroho irari ta hamo eha ikau umbuto amita meniundi be asora avo simba mitovora. \v 24 Amo ungotena God tumota ue amina donda javotoho avo ikasi onde ena avo simba ara ungotena oreketo umbuna. Eto donda avo matu umbaetera amo God tumota mane aetera. \v 25 Te God na umbara onde ena amo eha umbae rate ambota umbasora avoeto God tumota ue simba ue mitovora. \v 26 Eto ungotena ivo ambu embopo avoeto God ta Ahihi Otohu na hondate eto einge euja amo ungotena pari ari ta degi jombure eora amo Ahihi Otohu na ungotenau jo ta pari amo ijiore ingihe si javotoho be na God ta degi eoi ingioi \v 27 God ta Ahihi Otohu na God ta uje tapa deire amo kogue embomeni ta pari avo God ta degi si na ijioi God embo ta jo kiari embo avoeto Ahihi Otohu ta hotembari tapa avo kiuja. \v 28 Eto ungotena ere kogora amo tunga javotoho ari te tunga osaga ari te tapa ungotenau degi ta puvuja amo God na amita tunga umbari embomeni amina sovera eto ari javotoho avo kiora ikeoi puvuja amo God ta ujena embomeni amita toho ara umbuna amita degi ikeoi puvuja. \v 29-30 Eto God na enana matu umbasi sirikena amo amita Meni Bugo ta hajire vahai avo umbuto amita ambo jimbi ara sirikena avoeto God na enana jage eto umbuto umo eonga enu embomeni jajavotoho ere ora avoeto God na au usasa amita ta toreto iresora. \s1 Amita Meni Iesu Keriso ta pure avoeto God na ungotena osa euja. \p \v 31 Rate ungote ke mine amo do aro? Eto ungotena God na simba ere ua te embo amuna mane sovera eto nembasuja. \v 32 Eto God na amita Meni amo oreto umbae rate ungotenamo avoembo ikenu puvuto sari ena avoeto ungotena ere kogora amo donda nei pepeni te isasaraho te tapa amo mane orasuja te ungotenamo avoembo ikasuja. \v 33 Eto God na ungotena amita toho ara siriketo umbuna amo embo amuna pehumba au? Eto God na pehumba aute? Ainge manera te God na ungotenau ari sasapura egenu irae enu ungotena embo jajavotoho be ena \v 34 rate embo amuna ungotena pehumba au?, Iesu na pehumba aute? Ainge mane rate amina ambuto vasiri te ereto God ta ingeni be ta arumbeto mitie ungotenamo avoembo God ta degi ke ijie mitia avoeto ungotena amina mane pehumba aisuja. \v 35 Eto Keriso na ungotena osa ere ua amo ari deina peikau? Osaga na memenga na beuje na iri bo irae amina boru jujune eto tari amburari na peikaute? Amina mane peikasuja \v 36-37 te ungotena osaga memenga ere kogora amo God ta ke ta einge kajari mitia, “Eto ungotena God ke be eora avoeto iji tapa ungotenau amburari avo simba uore embopo na o sheep teto hevarako uore mitovora” ke ainge mitia amo ungotenau osaga memenga tapa amo Iesu Keriso ungotenau osa ari embo ta sovera na ari tapa erevi ungotenanena nembeora. \v 38-39 Eto ke amita be nanena ere kogona amo amburari rete vasiri rete anera rete embo titi jigari rete donda matu irari rete ambota puvuroute sovera ari i ta rete enda ta rete tapa be tapa God na ari amina God ta osa ari ungotenau degi ta ikari amo Bada Iesu Keriso ta degi ere kogora avoeto peikari inono ae be ra. \c 9 \s1 Paul na amita namei kamei Judea Embomeni avo hotembeto osaga ena amita ke \p \v 1 Eto na ke sokova ae rate Keriso ta javota ke be erena amo Ahihi Otohu na nau jo ta ei ingihe erena \v 2 amo nau namei kamei Judea embomeni ta degi do puvuresuja avoembo osaga ere kogona. \v 3 Eto nau namei kamei Israel embomeni na Keriso ke be ara ari erevi aetena amo nanena ungo hondate ari embo ke eto God na ungo uhue namo avo tau amburaetena \v 4 te God na Israel embomeni amo amita meniundi avoeto umbuto amita sago kiari te usasa te eto ke kajari peni te isapa te eto naingeto God jakeka asora amite tapa iketo enana ta degi hotari ikasi onde ena. \v 5 Eto Israel embomeni ta mamone mamatu na God ta ke kiti umbua eto Keriso enana ta hondate ari embo puvuna amo enana ta jeka hoka ta orohuta puvuna amita javo amo i be ita, God ta peka ta daroho iresuja. Amen. \v 6 Eto God ta ke Israel embomeni ta degi ikitie onde ena amo God na toae rate enana ta ujena toa te amita be amo hamo na Israel embo rate ungota jo avo Israel embo mane. \v 7 Eto Abraham ta meniundi tapa amo Abraham ta meniundi be mane avoeto amita ke kajari erevi be hotembevujo “Eto no ahihije ta mamo be amo no meni Isaac na aisuja”. \v 8 Eto ke amita be amo God ta meniundi be amo hamo te bisi te na ae rate God ta ke matu ikari avo ingihe ke be ari embomeni amo God ta meniundi eto Abraham ta meniundi bera. \v 9 Eto God na Abraham ta ae na meni umbaja onde ue ke einge ena, “Eto na iji iketena inonota puvuto mitirono no ae Sarah na meni umbasuja” ainge enu \v 10 meni Isaac umbunu pajito embo eto Rebecca jimbuto ve ikena. \v 11-12 Rebecca urete eto oti ta meni heriso irari iji te God na ke einge ena, “Meni ambo Jacob amina embo peni au meni bugo amo ambo meni amita pure embo aisuja”, eto ke ainge ena amo meni javotoho davore sapura davore avo kito ae rate God ta uje na ena \v 13 amita ke avo einge kajena “Na embo Jacob avo osa ere ona te embo Esau avo na uje ae ra”. \v 14 Ke ainge God na ena amo embo sirikari sapura ue enute? ainge aera te \v 15 Moses ta degi ke einge ena avo kivujo “Na uje nau na embo kogurono jo aisuja amo embo kito hondate aisona”, ke ainge God na ena \v 16 amo embo kito hondate ari amo embo na eonga pure ngahia eto God ta hondate umbae rate God ta jo ari na hondate ari ikeoi embo ta degi puvuja. \v 17 Amita be amo God na Pharoah ta degi ke einge ena, “Umo nanena umbuto iketene embo peni etea amo nanena no degi ta isoro ururono enda embomeni tapa na kogue nau javo te nau sovera te avo kogue ke be ara umo nanena iketene hetetea”. Ke ainge ena \v 18 amita be amo God ta uje na embo nei kito jo eoi hondate euja eto embo nei amo kito toi jo ngahia eora. \s1 God ta tumo te jo ari te \p \v 19 Te ungona nau degi ta ke einge ereva amo “Eto God na umo eonga embo ta jo eoi ngahia eora amo God na naingeto embo amo pehumba au? Eto God na uje amita avo ururou embo na amita uje avo ari haite rete?” Ungo ke ainge ereva \v 20 te na ungota degi ke erevi erena amo ungo embo teho rate ke ainge ijie God ta degi pehumba ereova, amo erevira, ovu enda na ari amina ovu ari pamone ta degi ke einge aisuja “Umo do eto nau degi ta ari einge mo ete?” Ainge aisuja ainge nombo ungo na ke amo ereva \v 21 amo ovu ari pamone na enda umbuto ovu heriso eto ovu nei kiari ovu eto ovu nei sio jigama aisora ovu amo teho uje amita na euja. \v 22 Eto ari ainge nombo amo God na embo ta degi ere ua amo God na embo ta ari sasapura avoembo amita tumo do aingere amite eto amita sovera te avo embo na kiora ue embomeni sasapura tau ambuvujekitie hajire kiaetera te \v 23 avo toto simba ue mitie embo amita toho matu siriketo umbuna avo amita usasa javotoho kiora ue toto mitouva. \v 24 Eto embomeni amo ungotena Judea rete enda nei embomeni rete amo God na matu siriketo umbuna amo ungotenamora. \v 25 Eto God na enda nei embomeni te tapa amita toho ara umbasuja avo peroveta Hosea na einge kajena, “Eto embomeni amo nau mane rate nane embomeni nau ke aisona eto enda amita embomeni amo na osa ae rate nanena nau tunga umbari embomeni ke aisona, \v 26 eto ungo enda aita mitiaeteva amo nanena ungo embomeni nau mane ke ijiena te embo nei na ungo enda ai ta miteva avo kogue God vasiri te amita meniundi ke aisora”. Ke ainge peroveta Hosea na kajena. \v 27 Eto Peroveta Isaiah na Israel embomeni kogue ke einge ena, “eto Israel embomeni na eva hora aingeko embo isapamane arote aisora amo God na embo heriso kateketo umbasuja. \v 28-29 Amo porere mane aisuja te sausau enda embomeni ta degi hajire ikau kesora,” Ke ainge Isaiah na eto ke nei einge ena, “Eto Utu te enda te ta Bada God sovera isapamane te na jo enu Israel embomeni heriso be amo tae tona te toaetija amo da Sodom te Gomorrah te na ea aingeko tapa tau amburaetera.” \s1 Paul na Israel avoembo pari ena \p \v 30 Eto ke erena emita tutumota ke peni mo do ano? Rate ke peni re erevira, enda nei embomeni na embo jajavotoho asi jombure ae rate God na oenga kito etei embo jajavotoho ere ora amo embo amuna God tumota ururou God na kito embo javotoho ke aisuja. \v 31 Eto Judea embomeni na God ta ke pepeni tapa avo agi asi tunga ikea te God na kito embo jajavotohora ainge aera \v 32 te do eto ke ainge aere? Amita be amo ungo ke be na God tumota ae rate ari neite neite amina embo jajavotoho asi ere uaetera, te enana na God ta Atara amo amita Meni Iesu Keriso amita hamota teto tiambu eto bea \v 33 amita ke amo einge kajari mitia, “Ungo kivujo, da Jerusalem ta tiri Zion ai ta nau Atara ikano mitirou amo ungo teto tiambueto beasova te ungo na Atara avo kito ke be ijie amo me mane kesova”. \c 10 \p \v 1 Eto nau namei kamei, nau jo tapa na Judea embomeni nau be avoeto God na oreketo umbaja jo tapa na pari eona. \v 2 Eto enana ta jo tapa na God uje ue amita pure asi uje eora amo na kiarira te God ta ke be amo enana be kiaera. \v 3 Te God na eoi embo jajavotoho eora te enana na ari avo kito kiaesira ue God na ari javotoho ari avo toto ungo eonga eto javotoho asi eora te \v 4 Keriso na vahai God ta ke pepeni tapa amo inono ta etei irae etija avoeto embo amuna tumota ururou amo God na kito embo javotoho ke aisuja. \s1 God na embo tapa oreketo umbasi uje ere ua \p \v 5 Eto Moses na ke einge kajena, “Embo amuna God ta ke pepeni avo tapa inono ta agi aisuja amo God na kito embo javotoho ke ijirou daroho irari ta vasiri tambasuja”. \v 6-7 Te God tumota ururoro kito embo jajavotoho ke aisuja amita ke amo Moses na einge kajena, “Embo amuna Utu ita bitari inono re? Eto embo amuna embo amburari ta degi be ari inonore? ke ainge jo no ta mane hotembasoa” ke ainge Moses na kajena te ke be amo ungotenau orekari embo Keriso matu Utu ita eto puvuna eto matu vasiri te erena. \v 8 Eto ke ainge mane aisova te God tumota ari ta ke dago na hande eora amo einge kajari mitia “Eto God ta ke amo hoi ta mane rate no ivivita mitia eto no jo ta mitia.” \v 9 Ke amita be amo erevira, Iesu ambunu God na enu vasiri te erena avo embo amina jo te tapa ke be ijie ivivi na Iesu amo nau Bada ra ainge aisuja embo amo God na kito oreketo umbasuja \v 10 Amo ungo na jo te tapa na ke be ereva avoeto God na kogue embo jajavotoho ke aisuja, eto ungota ivivi na ereva avoeto oreketo umbasuja. \v 11 Eto God ta ke kajari ta amo einge mitia “Embo amuna tumota aisuja amo me mane kesuja” ke ainge mitia \v 12 te Judea rete enda nei rete amita javo ai ta irae rate enda tapa embo amuna Bada ta hondate ari umbasi penunu aro ikau umbaro inono aisuja, amo enda tapa amita Bada aisuja. \v 13 Avoeto enda tapa ta embomeni amuna Bada ta javo ta jage aisora amo Bada na oreketo umbasuja. \p \v 14 Eto enanana Bada ke be ae aisora amo naingeto Bada jage aro? Eto enana amita ke embo na ae ingae aisora amo naingeto ke be aro? Eto embo na pambuto ke hande ae ingae amo naingeto ingoro? \v 15 Eto embo na ke hande ari embo ikae pambae amo naingeto ke hande au? Avoeto ke einge kajari mitia “Ke javotoho hande ari embo ta utu uruhu amo ingari javotoho.” \v 16 Ke ainge mitia te Israel embo nei nei na ke avo ere ingihera te ambo ambo ae avoeto amita ke amo Isaiah na einge kajena, “Bada, ungotenau ke hande ere ora te embo amuna ke be erei? Enana ingito ingarako ereora”. \v 17 Avoeto Keriso ta ke avo hande uore embo na ingihe ke be eora \v 18 te embo na Keriso ta ke avo enana Israel embomeni ta degi hande uerete aere? Amita ke amo einge kajari mitia, “God ta ke amo enda susu ta itiketo pambuto tutumo be ta irae arira” ainge mitia te \v 19 Israel embomeni na God ta ke ere ingihera te be ingae rete? ainge manera te amita ke amo God na ijinu Moses na kajena amo eingera, “Eto nanena enda nei embomeni uhurono amo ungo Judea embo na kito nango umbae ereoi ainge ijie osaga kesova amo enana enda nei kiari irae ke eova embomeni avo uhurono ungo tumo aisova” ke ainge kajena \v 20 avo Isaiah na ke erevi kajena amo ke be pere na kajena, “Enana enda nei embomeni na na jombure ae rate tahara, eto enana na jage ae rate teho nanena etene na be ere kogora”, \v 21 te Israel ta ke amo einge kajena. “Eto iho vujari ta eto pambuto hi sihukarita amo nau Judea embomeni umbasi no degi ingeni ere jujurukitena te enana ta jo ngahia oi ke ingito puvurae ereora”. Ke ainge God na ijinu Isaiah na kajena. \c 11 \s1 God na Israel embo tuna umbasuja. \p \v 1-3 Eto ke nei aisona amo God na amita embomeni egikenute? Ainge aera te namote tapa na Israel embo eto Ahihi nau amo Abraham eto embomeni nau amo Benjamin ra eto God na amita embomeni matu kina amo God na egikaera. Te peroveta Elijah na Israel embomeni ta jo ngahia avo pehumba eto God ta degi hariketo ke ainge ena avo ungo be hotembevujo, “Bada God, Israel embomeni na no peroveta tapa tetere ambuvujeketera eto no pene gaga jigito aimbetera na eonga mitena te namote tapa taro amburona ere ora”, ainge enu \v 4 God na ke mine einge ena, “ke ainge amo erea te embo tapa 7,000 ainge avo embo nau ara simba ereona amina God ingeni na ari javo Baal avo paunge teteri eto tumote pain ae mitera” ke ainge ena \v 5 avoeto eha oroho emo God na embo amita toho avo uje amita na umbuto simba ere ua. \v 6 Amo embo ta ari jajavotoho amina God ombae rate God ta uje na embo umbuja te embo ta ombari avo God na mane umbasuja te embo ta degi hande ere ikitia avoeto uje amita na embo umbuja. \v 7 Te ke do aro? Eto Israel embomeni na God kesi jombure ere uaetera te tambae ea te God na eonga kito siriketo umbija embomeni amina God ere tahora. Eto God na siriketo umbae tona embomeni avo ke be mane kiora God na titi ere peikitia \v 8-9 amita ke amo einge kajari mitia, “Eto God na enana ta siro etei bouka etei titi na kiae eto onde na ingae amo God na ainge ena amikote puvuto eha emite ainge pere mitera”. Amita ke amo David na einge kajena, “Eto enana ta hajae vajae amo ihive aingeko kaiketo mitirou ai ta toraro timbau hajire kesora. \v 10 Eto titi ta taro kuru au ari sasapura ta bouka umbuto ku okokombeto daroho iresora.” Ke ainge David na Judea embopo God kiae avoembo kajena. \v 11 Eto eto ingari ke nei asona amo erevira, Israel embomeni na teto tiambueto beto mitera amo mane ereto pambarote? Ereto pambasora te enana ari sasapura eto beto mitera enda nei embomeni God na oreketo uhua avo kogue enana naingeto umbaetija avoeto tunga osaga kogue mitera. \v 12 Eto ke erevi be hotembevujo, Israel embomeni na God egiketo ari sasapura ta bea avoeto God na enda nei nei embomeni avo ere uhua avoeto enana ta degi ari javotoho puvija, eto Judea embomeni te tapa umbasuja amo ari javotoho be enda tapa ta ainge puvuresuja. \s1 Enda nei embomeni na javotoho ari ere uhora \p \v 13 Eto ungo enda nei embomeni ta degi ke erena, amo ungota degi ke hande ana God na iketija pure amo nau degi ta nombo be rate \v 14 pure erevi ereona amo ungo God ta degi javotoho ari ere uhova avo embomeni nau na kito umbasi uje ururoro God na kito oreketo umbaja pure erevi ereona. \v 15 Te God na Israel embo tona avoembo enda nei embomeni na God ga namei ere ora te Israel embomeni ehako umbasuja amo amburari ta eto eha erarako aisora. \v 16 Eto embo na pure ta indari be isapa umbuto God ta degi ikasuja eto pure ta indari tapa amo God ta toho ue otohu aisuja eto nei i susu amo otohu ururou eto i amita hatu gigi tapa amo otohu aisuja. \v 17 Eto Israel embomeni ta ke amo i ‘olive’ da tambuta iriuja amita ke ta umbuto puvuresona. Eto God na i ‘olive’ ta hatu sasapura amo jeto kahumbena eto i ‘olive’ sevahe ta amita hatu avo umbuto puvuto da ta i ‘olive’ amita ikenu kakambuketo i susu ai ta indari javotoho te umo javotoho te ungo na indie ere papajikitova. \v 18 Te ungo i hatu matu kahumbari avo kogue sapura ke ijie ungo eonga na na avojo, eto ungo na i susu amita degi indari ikae rate i susu amo ke matu God na Abraham ta degi ikari avoeto ungota degi indari ere ikitia. \v 19 Te ungo ke ereva amo i hatu sasapura avo kahumbeto gosuketo dago avo iketei kakambuketo mitera avoeto ungo na dago javotoho ke ereva \v 20 te kivujo enana amo God ke be ae avoeto kahumbena te ungo amo God ke be ijie tumota eova avoeto miteva te ungo ‘na na’ avo, teho kogue irivujo, \v 21 eto hatu be amo tona avoeto ungo sevahe ‘olive’ ta hatu na God toasova amo ungo te tapa toasuja. \v 22 Eto God amo osa ari embo eto memenga ikari embo avoeto ungo be hotembevujo, eto enana egikea amita degi memenga ikari embo rate ungo tumota ururovo amo ungo simba aisuja te ungona toasova amo ungo tiukau irae aisova. \v 23 Eto Judea embomeni na jo haperekau God ke be ijie tunga uhuroro amo God na umbuto i hatu matu kahumbena aita ikau kakambukasora, ari ainge amo God na ari inono be ra \v 24 amita be amo erevira, ungo enda nei embomeni amo sevahe ‘olive’ avo umbuto da ‘olive’ ta iketei kahava amo uho ungota be mane ra te Judea embomeni amo da ‘olive’ ta hatu be avoeto ehako umbuto ikau tohota uhu be aita kambasora. \s1 Israel embomeni amo God na oreketo umbasuja. \p \v 25 Eto nau namei kamei, ke be vahai araha ta mane, ma ta ondikari avo nanena ano ingova uje ere ona amo ungo God na umbari ke ijie na na eova avo eto ke erevi ano ingova erena, Israel embomeni tuna amina God ta degi jo ngahia ue mitera avoeto enda nei embomeni God na umbau inono au \v 26 Israel embo nei tuna God na oreketo umbasuja, amita ke amo einge kajari mitia, “Eto enana ta orekari embo amo tiri Zion ta eto puvuto Jacob ta embomeni na God ta degi tumo eora avo au irae au \v 27 enana ta degi noma kaeto enana ta ari sasapura avo umbano irae aisuja” ke ainge God na ena. \v 28 Eto Judea embomeni na God ta duru javotoho avo ingari uje ae ue God ta degi kitoho ereora amo ungo enda nei embomeni avoembo ereora. Rate Judea embomeni ta ohihi mamatu amo God na kiti umbuna avoeto Judea embomeni amo embomeni amita ke ijie osa ere ua \v 29 amo matu kiti hondate asi ke ijie umbuto noma kajena avoeto enana mane toasuja. \v 30 Eto ungo enda nei embomeni na God ta degi ari sasapura ere uaeteva ainge nombo Judea embomeni na eha oroho God ta degi ari sasapura ore ungona God ta jo ari avo kogue ere uhova. \v 31 Eto God na ungota degi jo ere ua avoembo iji ambota amo enana Judea embomeni God ta degi ari sasapura ereora avo God na jo au umbasuja. \v 32 Eto Judea embomeni te enda nei embomeni te tapa avo God na jo ururou hondate au kesora avoeto embomeni tapa na God ta degi ari sasapura ara tona. \s1 God jakeka aisora. \p \v 33 Oio, God ta javotoho ari te hotembari te kiari te, eva ta ukomo ainge peni vahai be eto God na embota ari sirikari amo embo na kiae ra eto God ta ari neite neite tapa amo embona kiari inono ae ra. \v 34 Eto embo amuna Bada ta hotembari kogue onde katau? embo na kogue ari inono ae ra. \v 35 Eto embo amuna God ta degi hande ikitirou hande mine ikau? hande mine ikari inono ae ra. \v 36 Eto Utu ta donda te enda ta donda te tapa amo amita sovera te kiari te na umo eonga avoembo ena avoeto amita degi usasa daroho iresuja, amen. \c 12 \s1 Ekalesia ta irari. \p \v 1 Eto nau namei kamei ungo God jakeka ari be erevi ava erena. God na ungo jo ere ua avoeto ungota ari avo otohu ue vasiri ungota avo God ta degi pene ikitirovo God na kito tunga javotoho aisuja. \v 2 Eto ungo enda ta hajire avo mane aisova te ungota hotembari avo jandireketo hotembari eha umbuto God ta uje pere avo kogue ari javotoho davore God na kito osa aisuja ari avo pere ue irivujo. \v 3 Eto God na na osa eto amita pure nau degi ta ikena avoeto ungota degi onde ere katitena amo ungo embo vahai vahai na ungo eonga embo peni ke mane aisova te ungo vahai vahai amita degi God na ungota tumota ari do ikena avo pere kogue inono ta evujo. \v 4 Eto ungotenau hamo ta donda amo neite neite ra, mende rete titi rete pe rete amita pure amo eonga eonga ra. \v 5 Eto ainge nombo ungotena tapa amo Keriso ta hamo avoeto ungotena hamo vahaira \v 6 te God na amita hondate ari na amita pure ara amita sovera ari amo eonga eonga ikeuja avoeto embo amina God ta ke harika aja sovera ari ikena avoeto amita tumota ari na pure avo aisuja, \v 7 Eto embo unduresi sovera ari umbuna embo amina pure avo ue embo unduresuja, eto ate poekari ta sovera ari umbasuja embo amina ate poekasuja, \v 8 Eto onde katari embo na God ta ke hande aisuja, eto hande ikari embo na hande aisuja, eto titi jigari embo na embo simba ue iresuja, eto hondate ari embo amina osaga kiari embo avo osa osa ari na tunga javotoho ari na unduresuja. \v 9 Eto embo osa asova amo hamo na mane osa asova te ari sasapura uje ae ue ari jajavotoho avo ue jo tapa na osa evujo. \v 10 Eto namei kamei ari na embo nei amo otohu embo ke ijie osa mine ara evujo. \v 11 Eto Bada ta pure ue pegogo mane aisova te jo tapa na tunga vahai ta iketo pure evujo. \v 12 Eto ungo God ta degi hotari umbasova avo hotembitie tunga javotoho evujo. Eto osaga memenga puvuresuja amo mane toasova, javajava te pari ue irivujo. \v 13 Eto ungota namei kamei ekalesia ta ujeje deire avo mitirou kito amo hondate evujo, eto ekalesia embo damina puvuresora unduresova avo peni bera ainge ijie jireki poeki eto kito poeto kogue eto unduvujo. \v 14 Eto embo na ungota degi ta memenga ikau kito amo mane hoviro javiro asova te God na javotoho ari enana ta degi ikaja pari evujo. \v 15 Eto embomeni tunga javotoho ue mitera amiga tapa tunga javotoho evujo, eto embomeni osaga kogue si ijie mitera amiga tapa si evujo. \v 16 Eto embomeni ga peka ta irivujo, eto ungo embo pepeni ke ijie na na ijie umo eonga kiari embo mane asova te embomeni ga tapa umoro evujo. \v 17 Eto embo na ungota degi ta ari sapura au kito amo mine ari sapura mane aisova te embo tapa ta titi ta ari javotoho davore avo eto kogoeto evujo. \v 18 Eto ari ungota avo jigito kogoeto embo tapa ga peka ta irivujo. \v 19 Eto nau namei kamei ungo na ari sasapura ta mine mane ikasova te God ta tumo avo hotembeto tovujo amita ke amo einge kajari mitia, “Eto ari sapura ta mine amo nanena ikasona”, ke ainge Bada God na eria \v 20 avoeto ari nei amo einge evujo. Eto ungota kitoho beuje ururou kito amo indari te umo te avo ikevujo indore. Eto ainge ururovo amo me kito havo havo ue pambasora. \v 21 Eto ari sasapura na ungo nembasuja avoeto simba ue ari jajavotoho na ari sasapura ta degi isoro eto senikevujo. \c 13 \s1 Gavana ta ke agi asora. \p \v 1 Eto ungo gavana ta ke agi evujo. Eto gavana ta sovera amo embo nei na ikae rate God na vahai ikeuja avoeto gavana ta pure ari embopo ta sovera ari God na ikeoi umbuto pure eora. \v 2 Avoeto embo amuna gavana ta ke ingae aisuja amo God na gavana ta sovera ikari avoeto gavana na embo amita hajire ikau kesuja. \v 3 Eto ke agi ari embo na joru mane aisuja te gavana ta ke agi ae embo amina gavana joru ue iriuja avoeto embo amuna joru ae teho iresi uje eto kito amo gavana ta ke agi ururovo kito embo javotoho ke aisuja. \v 4 Eto gavana amo God ta pure ari embomeni avo ungo hondate ara God na ikena avoeto ungo na gavana ta ke ikari poekasova amo hana kesova avoeto joru ue irivujo, eto God na no degi ta tumo ere ua avoeto gavana na no degi ta memenga ikau kesova. \v 5 Eto ungo gavana ta ke agi ae asova amo ungota ari sasapura avoeto ungota jo ta hotembu hotembu ue iresova eto nei amo memenga ikaro kesova avo joru ue irivujo. \v 6 Eto gavana amo God ta pure ari embo eto ungo simba eora avoeto enana ta mine avo tax koro ikevujo. \v 7 Eto tax koro rete haja baja rete Otohu ari rete tumote pain rete amo enana ta mine ikasora ainge ijie ikevujo. \s1 Osa mine ara ari ta ke. \p \v 8 Eto embo ta hondate ari mine avo mane ikasi ke asova te ikevujo umbau irae ai. Eto hondate ari vahai emore mane irae aisuja avoeto osa ari mine ara ue matu ainge iresuja, eto ari ainge avo ue amo God ta ke pepeni avo inono ta aisova. \v 9 Eto ke erena amita be amo erevira, God ta ke pepeni amo umo tiha mane aisoa, embo mane tao amburesora, pegene mane aisoa embo nei ta donda kito umbasi jo ta mane sirikasoa eto ke nei nei amite tapa mitera ke amita susu be amo erevira, “Umo oenga osa ere oa ainge nombo no namei osa ejo”. \v 10 Eto namei osa ue amita degi sapura mane aisoa te osa ari amo God ta ke pepeni tapa amita susura. \v 11 Eto ungo ari ainge ue amo iji eha avo hotembitie ereto heteto irivujo, ungotena matu amo God ke be ijio oreketo umbuna avoeto ungotena pambasora iji amo auvetija \v 12 amo Keriso puvuto ere hua amo mume irae ururou iho bujasuja avoeto mume ta ari avo toto usasa ta ki emi avo jigito heteto irivujo. \v 13 Eto mumete ari sasapura ue umo indie ke siosao ijie tiha paiha ue boru jujune ke ijie embo nei ta donda kito si ijie isoro eora avo toto iji ta ari avo jigama evujo. \v 14 Eto hamo ta ujeje sasapura amita gamo ta mane tutuvasova te Bada Iesu Keriso ta ari avo umbuto turereketo irivujo. \c 14 \s1 Namei ta ari deire kito pehumba avojo. \p \v 1 Eto embo nei na God tumota ue amita osa ari avo ombasi ue ke pepeni neite neite jigama euja embo amiga mane boru jumbasova te pekitie umbuvujo. \v 2 Eto ungo ere kogova amo embo vahai amina nei do hotembae ue indari neite neite tapa avo indie iriuja eto embo nei amo God tumota be ae avoeto o tapa God ta titi ta indahu ke ijie ina pere indiuja. \v 3 Rate o indari embo amina o ajirekari embo ta degi ganini ijie embo sapura ke mane aisuja eto o ajirekari embo amina o indari embo avo pehumba mane aisuja eto o indiora amite eto mane indiora amite amo God na amo pure ari embo amita avoeto pekitie umbuja \v 4 Eto embo ainge eora amo God ta ke avo ambo ambo asi uje ue eora avoeto inena God ta pure ari embo ta degi mane pehumba asoa. Eto embo amina ari ainge ue amo hetautemo beau amo Bada na simba ere ua avoeto Bada ta sovera na jigou hetasuja. \v 5 Eto embo nei amo iji vahai vahai amo otohu iji ra euja rate embo nei amo iji tapa amo otohu ijira euja te ke peni be amo embo na amita jo ta do aisuja avo siriketo aisuja \v 6 Eto embo nei na iji nei nei otohu iji ra euja amo Bada jakeka ijie otohu euja eto embo nei o indiuja amo God osa ue indiuja avoeto God jakeka euja, eto embo nei o ajirekeuja amo Bada otohu ue ajirekeuja avoeto amite tapa God jakeka ere ua. \v 7-9 Eto embo amo teho iroute mo amburou amo umo eonga ae rate teho iresuja amo Bada na eonga au iresuja eto amburesuja amo Bada na eonga au amburesuja amo embo amburari te vasiri te amita Bada aisi Keriso na ambuto vasiri te erena avoeto ungotena teho iresora eto amburesora amo ungotena Bada ta meniundi ra. \v 10 Eto ungotena tapa amo Bada ta meniundi rate ungo nei uhoho amina namei ta ari nei avo kogue sapura ke ijiove nei uhoho na mine pehumba ereova amo sapura be avo ere ova te ke be amo ungotena tapa God ta tombu ta hetaro God na ungotenau ari sirikitirou ungotenanena God ta degi ke mine asora \v 11 amita ke amo einge kajari mitia, “Na vasiri te Bada nanena ke erevi erena, embo tapa na tombu nau ta heteto tumotepain ue umo God ra ke aisora”. Ke ainge mitia. \v 12 Avoeto ungotenau ari tapa amita ke susu amo God ta degi harikaro ingesuja. \s1 Namei tiambueto beuja simba evujo \p \v 13 Eto ungotena pehumba mine ara mane aisora te ungotenau irari avo ungotena eonga kogue namei ta pambari degi avo mane peikaro teto tiambueto veaja simba aisora. \v 14 Eto Bada Iesu na ke ena amo na ere kogona amo indari nei sapura nei javotoho ra aera te embo nei na indari nei avo sapura ke ijie indesuja embo amo ari sapura aisuja aravora. \v 15 Eto indari emo no namei indahu avo namei hotembae ue inde kito amite tapa indie osaga ere kogua amo inena namei osa ae ue ereoa. Eto Keriso amo namei avoembo ambuna te inena ari no amina namei ta degi ao ari sapura ta beasuja. \v 16 Eto ungota degi ari jajavotoho avo pambuto embo nei ta degi ta avo kito urumbaro simba evujo. \v 17 Eto God na embomeni amita toho siriketo umbuto titi jigesuja amo indari amo ke peni mane rate embo ari javotoho ari te peka te tunga javotoho ari te avo Ahihi Otohu na hande euja avo ke peni bera. \v 18 Eto embo amuna ke avo be hotembitie Keriso ta pure ururou God na kito osa ururou embo na kogue ke be aisora \v 19 avoeto ari deina ue hondate mine ara ari amo aro ejeha au peka ta iroro avo ue hamo asora \v 20 Eto God ta pure avo indari ta ke na mane avo sapura aisuja. Eto indari tapa amo javotoho rate namei na indari indirou namei na kito tiambueto beasuja amo sapura \v 21 avoeto namei na kito ari sapura aute avo hotembitie o rete mo wine rete mo donda deire avo be tovujo irae ai. \v 22 Eto umo indari ajirekari rete ari nei deire amo God te umo te aingeto ungo tohora te ke amo mane toasova ainge nei mane hande asova te umo eonga ke avo jigama ue amo no jo ta umo eonga pehumba mane asoa avoeto tunga javotoho ue iresoa. \v 23 Eto embo amita hotembari heriso avoeto indonote mane indono ainge eto na indesona ainge eto indesuja amo embo amita jo ta pehumba ere ua avoeto embo amo God ta titi ta ari sapura ere ua. \c 15 \s1 Sovera ambu embopo avo hondate evujo \p \v 1 Eto ungotena Keriso tumota ue sovera umbari embopo na ungotenau ujeje ta mane pambasora te embo nei sovera peni umbae embopo avo hondate ue iresora, \v 2 Eto ungotena embo vahai na ungotenau namei na Keriso ta degi sovera ari umbaja ungote degi jombure ue iresora. \v 3 Ke ainge avo Keriso te tapa amita hamo avo hotembae rate amita ke avo einge kajari mitia amo “Bada God, enana na Umo urumbeora te bouka amo koho nau ta ere vivitia” ainge kajari mitia. \v 4 Eto God ta ke ijioi kakajikitovora amo ungotenanena God ta ke susu be avo kiora kakajekea, eto ke ai ta sovera ari umbuto osaga memenga puvuresuja te mane oju asora te God na umbara onde ena avo simba ue iresora. \v 5 Eto na pari ere ona amo ungo na Iesu Keriso ambo ambo ururovo ungotenau onde katitie sovera ikari embo God amina ungotena jo vahai ari avo ikau \v 6 uhue jo vahai eto pe vahai amina ungotenau Bada Iesu Keriso ta Mamo God avo jakeka ijiroro amita degi usasa puvuresuja. \s1 Enda nei embomeni ta degi duru javotoho puvija \p \v 7 Eto Keriso ta peka na ungo uhaja ainge nombo ungota peka mine ikara ururovo embo nei na kogue God jakeka aisora. \v 8 Eto erevi hotembevu, Iesu puvuna amo God na Judea ta ohihi hondate asi onde ena avoeto Iesu amo Judea embo hondate asi puvuna \v 9 eto enda nei embomeni na God ta jo ari avo enana na kito God jakeka ara puvuna amita ke amo einge kajari mitia “Eto ari no avoeto enda nei embomeni ta da ta enana ga umo jakeka ijie no javota haveni aisora” ke ainge eto \v 10 nei amo “Ungo Judea embomeni te enda nei embomeni te aingeto vahaita eto tunga javotoho evujo” eto ke nei amo \v 11 “Ungo enda nei embomeni Bada jakeka evujo eto ungo embo tapa Bada ta degi haveni evujo”. \v 12 Eto Isaiah na ke einge kajena “Eto embo Jesse ta meni King David amita ahije vahai amina ereto enda nei embomeni amita titi jigari embo ururou kogue ke be ijiroro enana ta Bada aisuja”, ke ainge kajena. \v 13 Eto pari erena emo ungo God ke be ijirovo tumota ari God amina ungota degi peka te tunga jamo ari te ikitirou uhue Ahihi Otohu ta sovera ari umbuto God na ambota ikau umbava onde ena avo simba ue tunga javotoho ue irivujo. \s1 Paul ta pure ta ke. \p \v 14 Eto nau namei kamei na ungo tumota ae ue teho kajae rate ungo eonga ate poekari mine ara eto onde katari mine ara ue tunga iketo ere ova amo na ere kogona te \v 15 God na pure nau ikena avoeto ari neite neite tapa erevi be hotembava ke ngahia na ere kaitena. \v 16 Amo na Iesu Keriso ta pure ari embo enda nei embo avoembo ikari avoeto pure avo ue ungota degi God ta duru javotoho hande ere ona amo enda nei embomeni Ahihi Otohu na egau God na enana ta degi pene javotoho umbaja ere ona. \v 17 Avoeto na God ta pure avo Iesu Keriso ga vahaita ere ona avoeto tunga javotoho ereona \v 18 te na ke erena emo embo nei nei na Keriso ta pure ereora avo ae rate nanena Keriso ta hondate ari na pure one enda nei embomeni na ingihe God ta ke itiketo agi ere ora \v 19 amo Ahihi Otohu ta sovera na ari neite neite one kogora amo da Jerusalem eto pambuto da Illyricum kakane ainge eto Keriso ta duru javotoho avo hande one ere ingihera. \v 20 Eto uje nau amo na embo nei ta tutuvi hurukari aita mane bande gerikeona te na eonga tutuvi huruketo bande gerikasona ke ainge eto God ta ke ingae embomeni enda nei ta pambuto Keriso ta duru javotoho hande eona. \v 21 Amo God ta ke einge kajari mitia avo kogue eona, “Eto kiae embomeni na kesora eto matu ingae embomeni na ingito ke be aisora” \v 22 eto na pure ainge ere ovona amina ungota degi sausau pambae amore ere ovona. \s1 Paul na Rome embomeni kesi pambasuja. \p \v 23 Eto na jua koso be ungo kiae enda nei nei eita pahue pure ere ovona avo pure etene irae etei \v 24 enda Spain ta pambasi pambuto degi ta heteto ungo te umoro isapa ue ungota pekari avo kito pambasona. \v 25-26 Rate na kiti amo ekalesia da Jerusalem ta mitera amita pure ta pambuto da Macedonia te da Achaia te ta ekalesia na koro siriketo enana da Jerusalem embo nei nei donda ambupu eto koro irae embomeni ta koro siriketo nanena ikana ijie hande iketera avo ikasi pambasona. \v 27 Eto koro amo enana ta jo tapa na ikasi uje eto iketera amo teho hande ae rate Bada ta ke avo Judea embo na enda nei embo ta degi hande ore ere ingihera avoeto hande mine haja baja avo iketera. \v 28 Avoeto na enana ta hande iketera avo umbuto pambuto ungota ingeni ta iketo enda Spain ta pambasi pambuto ungote arumbeto umoro asona \v 29 Eto na kogona amo ungote umoro ue Keriso ta osa ari avo mine kiara aisora. \v 30 Eto nau namei kamei Bada Iesu Keriso ta javota eto Ahihi Otohu ta osa ari na namo avoembo pari ururovo na degi ta pahue kitoho embo tambasona avo eto nau javota pari evujo. \v 31 Eto enda Judea jo ta Keriso kiae embomeni amina na tasora avoeto tiumbeto pambana eto Judea ekalesia na koro eremite tapa umbara amite tapa pari evujo. \v 32 Eto God na uje au kito amo na pambuto ungote jangu indie tunga javotoho asona \v 33 te God ta peka ungota degi iroi, amen. \c 16 \s1 Pekari ta ke \p \v 1-2 Eto ungotenau du Phoebe amo da Cenchreae ekalesia pamone ta pure ari pamone avo ungota degi puvuresuja amo ungo Keriso ta embomeni be kito avo pekevujo. Eto pamone amina embo isapamane te eto namote tapa hondate euja avoeto puvuto amina donda do uje au kito hondate evujo. \v 3 Eto pamone Prisca te amita ivu Aquila te amo namote Iesu Keriso ta javota pure ere uaetera avo ere pekitena, \v 4 eto enana ta vasiri na na orekitie enana sari ari haite ea amo nanena vahai osa ae rate enda nei ekalesia tapa na enana osa ereora. \v 5 Eto ekalesia tapa enana ta bande ta torukeora amite tapa ere pekitona. Eto nau namei Epaenetus amina enda Asia ai ta kiti jo haperekenu Keriso ambo ambo ena avo ere pekitena. \v 6 Eto nei amo Mary na ungo embo pure ngahia ena avo ere pekitona. \v 7 Eto apostel embo pepeni Andronicus te Junias te amo nau ke vahai embopo namote tapa tipura uera amina na Keriso ambo ambo ae kitita amo enana embo heriso amina Keriso ambo ambo uera avo ere pekitona. \v 8 Eto nau namei Ampliatus avo Bada ta javota osa ere ona avo ere pekitona. \v 9 Eto ungotena Keriso ta pure vahai embo Urbanus te nau namei be Stachys te avo ere pekitona. \v 10 Eto embo Apelles amo memenga kina te toae Keriso tumota ere ouva amite eto embo Aristobulus te amita bande vahai embomeni avo ere pekitona. \v 11 Eto nau da Judea embo vahai Herodion amite eto embo Narcissus ta bande vahai embomeni Bada ta javota mitera avo ere pekitona. \v 12 Eto pamone heriso Tryphaena te Tryphosa te avo Bada ta pure ngahia be na ere ora avo ere pekitona. Eto nau du Persis amite tapa Bada ta pure ngahia na ere ua avo ere pekitona. \v 13 Eto Bada ta meni Rufus amite amita e te na aja nau na arako uija avo ere pekitona. \v 14 Eto embo javo Asyncritus Phlegon te Hermes te Patrobas te Hermas te enana amita namei kamei tapa enana amiga torukeora avo ere pekitona. \v 15 Eto embo Philologus te amita ae Julia te embo Nereus te amita du te Olympas te Keriso ta embomeni enana ga tapa mitera avo ere pekitona. \v 16 Eto Bada ta ke ta mune tavo mine ara ari amina osa mine ara evujo. Eto Keriso ta ekalesia tapa eita mitera amina ungo ere pekitora. \s1 Ke tutumo \p \v 17 Eto nau namei kamei ke erena amo embo ta hotembari sokova na Iesu ta ke ate poekitiroro amo ungo teto tiambueto beasova avoeto ari avo toto be kogue irivujo. \v 18 Eto embomeni amo Iesu Keriso ta pure ari embomeni mane rate ujeje sasapura ta pure ari embo amina ke gamo na poekitie ijiore ke kiae embomeni na ambo ambo eora. \v 19 Eto ungona God ta ke avo ambo ambo ere ova amo embo tapa na kiari avoeto na nau jo tapa na osa ere ona. Eto ungo ari jajavotoho kiari embopo ue ari sasapura avo mane kesova te toava uje ereona. \v 20 Eto ari ainge ururovo jo jamo jamo ari ta God Mamo amina Satan umbuto ungota tombuta tau karaun eto beasuja avoeto ungotenau Bada Iesu ta hondate ari avo ungota degi iresuja. \v 21 Eto nau pure vahai embo Timothy te nau da vahai embo Lucius te Jason te Sosipater te na ungo ere pekitora. \v 22 Eto na Tertius nanena Paul ta pe ta ke erevi ingito ungota degi ere kaitena amo Bada ta javo ta ungo ere pekitona. \v 23 Eto na Paul embo Gaius amina na undurari javotoho ere ua amite ekalesia amita bande ta torukitora amite tapa ungo ere pekitora. Eto da ta koro simba ari embo javo Erastus te ungotenau namei Quartus te na ungo ere pekitera. \v 24 (-) \v 25 Eto duru javotoho amo Iesu Keriso ta ke avo hande eona avo ungo na ingihirovo God na ungo jigou hetasova. Eto ke emo matu be rate ondikari iriuja \v 26 avo enda tapa ta embomeni na daroho irari God avo embomeni na ke be ijie ambo ambo ara God na ijinu peroveta na kakajekea ke avo araha tambu ta harikeore ingiova. \v 27 Eto Iesu Keriso avoembo God kiari embo vahai amita degi usasa puvuresuja, Amen.