\id MRK - Obo Manobo - Mark - Ena Vander Molen - 29-JUN-95 / edited MRB 25-MAR-11 \rem Reflects RC parallel check of Mark Synoptic portions (ch 1; 8:1-9:1; 11:27-12:44) 9/21-29/10. Reflects edits of rest of Marcos 10/12 - 11/09/10, concording parallel passages with Mateo, Luke and John. Reflects Vera's ck / input with edits Nov. 10, 2010. Reflects Donna's input to consultant check of portions and supplementary check 12/14-15/10. Reflects changes made after Vera's input to rest of Mark, including follow up Qs on portions 12/31/10 and rest of Mark 1/11/11. Reflects edits of Final Read Thru Feb. 24, 2011. \h MARCOS \toc1 Dos Moppiyon Dinoggan no id Sulat ni MARCOS \toc2 Marcos \toc3 Marcos \mt2 Dos Moppiyon Dinoggan no id Sulat ni \mt1 MARCOS \is1 Unna nod Bosan \ip Dos id sulat ka-ay'n libru, si Marcos. Iddos mgo minuvu no mowwet kos sinorollan to Biblia, mid ikahi no si Marcos, sikandin en si Juan Marcos no ig-agaw ni Bernabe (Colosas 4:10) no id duma ongki Pablo riyot unnon iponawon dan to kodponudtuu to Moppiyon Dinoggan (Pinuungan 12:25; 13:5). Nosorollan ta mandad no ini si Marcos, id duma ki Pedro (1 Pedro 5:13), woy ukit kandin, nosorollan ni Marcos iddos moka-atag to pinuungan woy nonaw tod Longaggon. \ip Inin libru, id sulat din atag to konna mgo Judio, labbi ron iddos mgo toho Roma, de-en waa rin oraroy opila ka-ay'n libru iddos mgo bersikulu pomon diyot Tapoy'n Tandu, iling taddot id puungan onni Mateo woy Lucas. Id paabbotlabbot din mandad ka-ay iddos kohulugan to dumon mgo kahi woy botasanon to mgo Judio, su amoy od koovottan taddot konna mgo Judio (3:17; 5:41; 7:1-4, 11, 34). \ip Wora oraroy sulata ni Marcos iddos moka-atag to kodnonaw ni Disas. Iyon din oray'n id sulat, iddos moka-atag to mgo mokososoobbun pinuungan din. Oyya su id kopi-i ni Marcos no id pokita iddos kotuusan ni Disas, iling to kodbawi tod pongkovohokan, kodbadnow taddot id poomatoy ron, ahad pa iddos kodposinsya to saa. \ip Sokkad no dakkoon dontulon to kodsulat ni Marcos ka-ay, idda en so kodpaabbotlabbot no si Disas, Tohodtobbus woy Anak to Monama (1:1, 11, 24; 3:11; 5:7; 8:29; 9:7; 14:61-62; 15:39). Woy dontulon din mandad no od inniyat keta nod dumoruma ki Disas ahad ondan kos od kotomanan ta (8:34-38; 10:29-31). \is1 Dos mgo Nokota-aw: \io1 Dos nonaw ni Juan no Tohodboutismu woy dos kodboutismu rin ki Disas (1:1-13) \io1 Dos tigkonayan to kodnonaw woy pinuungan ni Disas diyot Galilea (1:14 taman to 9:50) \io1 Dos pinuungan ni Disas no id tigkanoy riyot Galilea taman to Jerusalem (10:1-52) \io1 Dos kotompusan no simana ni Disas woy dos kopotayan din (11:1 taman to 15:47) \io1 Dos kodbadnow ki Disas (16:1-8) \io1 Dos kodpokita ni Disas woy dos kodbatun kandin diyot datas to langit (16:9-20) \c 1 \s1 Dos Nonaw ni Juan no Tohodboutismu \r (Mateo 3:1-12; Lucas 3:1-18; Juan 1:19-28) \p \v 1 Na, ini en kos tigkonayan to Moppiyon Dinoggan moka-atag ki Disas Krays no Anak to Monama. \v 2 No-ikahi riyot id posulat to Monama ki propeta Isaias no, \q1 “Id popiyod ku kos koddin tohodponudtuu nod unna kikow\f * \fr 1:2 \ft Dos kahi no, \fk kikow\ft nod tommanon ka-ay, si Disas Krays.\f* amoy od panoy to kod-inguma ru.”\f * \fr 1:2 \ft Od kovasa ini riyot Malaquias 3:1.\f* \q1 \v 3 Oyyos duwon monokkaan bawos diyot noka-awoy-awoy'n lugaa no mid ungketen to, \q1 “ ‘Ponaya row kos pusung dow atag tod Longaggon, woy tulidda row kos od ukitan din!’ ”\f * \fr 1:3 \ft Od kovasa ini riyot Isaias 40:3.\f* \p \v 4 Notuman en idda, su id inguma si Juan no Tohodboutismu no riyon id oubpa to noka-awoy-awoy'n lugaa. Id nonaw sikandin to mgo minuvu, kahi rin to, “Sondit kow woy tanan kowd to mgo saa row woy poboutismu kow amoy'd posinsyan kow to Monama.” \v 5 Na, mid undiyot kandin iddos mgo minuvu no id pomon diyon to intirut prubinsya to Judea woy pomon diyot bonuwa to Jerusalem. Id ponudtuu ran iddos mgo saa ran, woy id poboutismu ran ki Juan diyot Oweg to Jordan. \v 6 Iddos umpak ni Juan, binovallan pomot bowvuu to kamelyo woy dos ollon din, binovallan pomot kindaa to oyama.\f * \fr 1:6 \ft Dos umpak ni Juan no Tohodboutismu, iling to umpak ni propeta Elias. Od kovasa ini riyot 2 Hari 1:8. Nokod-iling mandad iddos id poponudtuu to Monama ki Juan taddot ki Elias, oyya su id ponudtuu ran diyot mgo minuvu iddos moka-atag to kodsilut to Monama woy dos moka-atag to kodsondit woy kodtanan to mgo saa.\f* Iyon koka-an din, mgo apang woy tonnob. \v 7 Na id posaddoo si Juan diyot mgo minuvu, kahi rin to, “Duwon od tundug koddi no lampas pa koddi, su konna a ollog ahad kod-akas da en to sandalyas din. \v 8 Od boutismuwan ku sikiyu to oweg, piru sikandin, Uhis no Ispiritu kos id boutismu rin koniyu.” \s1 Dos Kodboutismu ki Disas \r (Mateo 3:13-4:11; Lucas 3:21-22; 4:1-13) \p \v 9 Na riyot timpu to kodboutismu ni Juan, mid inguma si Disas pomon diyot bonuwa to Nazaret no sakup to prubinsya to Galilea, woy id boutismuwan sikandin ni Juan diyot Oweg to Jordan. \v 10 To id go-un don si Disas diyot oweg, idda ron en, nokita rin no nopokes kos langit woy id lonna iddos Uhis no Ispiritu riyot kandin iling to soopati. \v 11 Na, duwon bawos pomon diyot datas to langit no mid ungketen to, “Sikkow en kos Anak ku no id dokollan ku to ginawa woy oraroy a no nahaa kikow.” \p \v 12 To nopongnga boutismu-i si Disas, idda ron en, id po-undiyon sikandin to Uhis no Ispiritu to noka-awoy-awoy'n lugaa. \v 13 Na, daom to oppat-no-puun allow, id ubpa sikandin diyot noka-awoy-awoy'n lugaa no riyon en iddos mgo monnanap to puwaason, woy id geddaman sikandin ni Moivuyan. Piru mid undiyot ki Disas iddos mgo ponolihan amoy'd tuhanuu kandin. \s1 Dos Kod-umow ni Disas taddot Oppat no Tohodngongaap nod Kovovallan no mgo Tinodduwan Din \r (Mateo 4:12-22; Lucas 4:14-15; 5:1-11) \p \v 14 Na, to noprisu si Juan, id livod si Disas diyot Galilea amoy'd ponudtuu to Moppiyon Dinoggan to Monama. \v 15 Kahi rin to, “Ini ron en kos timpu no id ponudtuu to mgo propeta dangan, oyyos asow ron kos kodharit Monama. Sondit kow woy tanan kowd to mgo saa row, woy pomokaya row kos Moppiyon Dinoggan.” \p \v 16 Sokkad no allow, laggun tid ipanow si Disas diyot ibpit to Lanow't Galilea, nokita rin iddos oruwon toosuwod no si Simon woy si Andres. Id ooppan dan to pukut, su mgo tohodngongaap me-en sikandan. \fig Id umow ni Disas iddos oruwon tohodngongaap amoy'd kovovallan Marcos 1:16-18|src=" CNT5241.tif " size="span" ref="Marcos 1:16" \fig* \v 17 Kahin Disas kandan to, “Duma kow koddi. Konnad ngaap kos od ingutollon dow, ko konna, od nonawwan ku sikiyu nod ingutoo to mgo minuvu.” \v 18 Idda ron en, id tonanan dan iddos mgo pukut woy id duma ran kandin. \p \v 19 Na, ponayun mid ipanow si Disas diyot ko-unnan boyow, woy nokita rin iddos oruwa mandad no toosuwod no si Santiago woy si Juan no mgo anak ni Sebedeo. Id ounsad sikandan diyot bollangay no id oupiya to mgo pukut. \v 20 Idda ron en, id umow sikandan ni Disas no od duma kandin. Na, id tonanan dan iddos amoy ran no si Sebedeo riyon to bollangay duma taddot mgo minuvu no id popuung dan, woy mid duma ran mandad ki Disas. \s1 Dos Kodpoleggua ni Disas to Busow no id Lasud diyot Sokkad no Minuvu \r (Lucas 4:31-37) \p \v 21 Na, id undiyon onsi Disas to bonuwa to Capernaum. Woy riyon to Allow't Kod-imolloy, id usok si Disas diyot simba-an to mgo Judio woy mid nonaw to mgo minuvu. \v 22 Nosoobbuwan dan taddot kodnonaw rin su duwon en kotungud, konna iling taddot mgo tohodnonaw to Suhu ni Moises. \p \v 23 Na riyot simba-an to mgo Judio, duwon sokkad no minuvu no id losuran to busow woy id pomehes, kahi rin to, \v 24 “Disas no toho Nazaret, ondak lavut du konami? Id undini ka vo amoy'd silutan koy nikkow? Id kilaa a kikow, su sikkow en kos Uhis no Anak to Monama.” \p \v 25 Na id sugga ni Disas iddos busow, kahi rin to, “Po-onong-onong ka! Leggua kad kandin!” \p \v 26 Idda ron en, id pokookoo to busow iddon minuvu, woy ayas mid pomehes to waa pa sikandin id leggua riyot minuvu. \v 27 Nosoobbuwan iddos langun no minuvu woy id po-ikohiyoy ran to, “Eh, ondan man ini? Lammi inin nonaw, su duwon kotungud din nod sugga to mgo busow woy id leggua en!” \v 28 Pomon tadda, go-os nokoso-ob iddos moka-atag ki Disas diyot mgo lugaa no nokolingkus to intirut prubinsya to Galilea. \s1 Id Bowiyan ni Disas iddos Mo-uraan Novohokan \r (Mateo 8:14-17; Lucas 4:38-41) \p \v 29 Na, to id leggua onsi Disas diyot simba-an to mgo Judio, mid undiyon sikandin to baoy onni Simon woy Andres, duma ongki Santiago woy Juan. \v 30 Dutun, iddos ba-ay no onuhang ni Simon, id oilogga su id momonit. To mid inguma ron si Disas, id ponudtulan sikandin to mgo minuvu atag taddot novohokan. \v 31 De-en id poroniyan ni Disas iddos novohokan, woy id somaddan din kos bollad woy id po-onnow rin. Na idda ron en, no-uliyan sikandin woy id sondad kandan to koka-an. \p \v 32 To od kosagkup don, id piyod to mgo minuvu riyot ki Disas iddos langun nod kovohokan woy dos id ponlosuran to busow. \v 33 Langun to mgo minuvu riyot bonuwa, nolivuung diyot lama to baoy. \v 34 Na, no-uliyan ni Disas iddos mo-uraan minuvu no duwon nokod-osso-osson bohok, woy id poleggua rin iddos mo-uraan busow, woy waa po-osenga ni Disas iddos mgo busow, su nokokilaa ran man ko ondoy sikandin. \s1 Id Nonaw si Disas diyot Galilea \r (Lucas 4:42-44) \p \v 35 Mosukirom poron, mid onnow si Disas woy id undiyon to noka-awoy-awoy'n lugaa amoy od dasaa rutun. \v 36 Na, id nonangkap kandin onsi Simon. \v 37 To nokita ran don sikandin, mid ikahi ran to, “Od nongkapon ka to langun no minuvu.” \p \v 38 Piru kahin Disas kandan to, “Od undiyon ki pa to dumon bonuwa no morani ka-ay, su amoy id pokoponudtuu ku mandad kandan iddos Moppiyon Dinoggan oyyos ini en kos dontulon to kod-undini ku.” \p \v 39 De-en id lingkus ni Disas iddos langun no bonuwa riyon to Galilea. Id ponudtuu rin kos kahit Monama riyot mgo simba-an to Judio, woy id poleggua rin iddos mgo busow no id lasud diyot mgo minuvu. \s1 Id Bowiyan ni Disas iddos Minuvu no duwon Bohok no Et-et \r (Mateo 8:1-4; Lucas 5:12-16) \p \v 40 Na, duwon sokkad no minuvu no duwon bohok no et-et no id porani ki Disas. Mid lingko-od sikandin diyot isowwan din woy id po-eru-eru, kahi rin to, “Nokosaddoo a nod poko-uli ka ka-ay't molibmit no bohok ku otik id kopi-i ru.” \p \v 41 Pomon to oray'n no-eruwan si Disas kandin, id somaddan din iddos minuvu woy id ikohiyan din to, “Oyya, id kopi-i ku en. Na od ko-uliyan kad.” \p \v 42 Idda ron en, worad iddos et-et din woy no-uliyan don sikandin. \v 43 To waa pa po-iponawa ni Disas iddos minuvu, id loglohottan din sikandin, kahi rin to, \v 44 “Yo ru vo ponudtuu ini riyot ahad ondoy, ko konna, undiyon ka to tohodbuwis amoy'd ontongngan din kos lawa ru. Woy boggoy ka to buwis no id suhu ni Moises amoy'd posivonnaa riyot mgo minuvu no no-uliyan kad.” \p \v 45 Piru mid ipanow iddos minuvu woy id posaddoo rin iddos langun no pinuungan ni Disas, de-en nokoso-ob iddos dinoggan. Na pomon tadda, dii ron od poko-undiyon si Disas to dumon bonuwa, su otid kokita sikandin to mgo minuvu, od livuungan en sikandin. Purisu diyon da sikandin id oubpa to noka-awoy-awoy'n lugaa, piru id pon-undiyon dad en to kandin iddos mgo minuvu no pomon diyot nokod-osso-osson lugaa. \c 2 \s1 Id Bowiyan ni Disas iddos Minuvu no id Patoy kos Lawa \r (Mateo 9:1-8; Lucas 5:17-26) \p \v 1 Na, to id lihad kos pilon allow, id livod mandon si Disas diyot bonuwa to Capernaum, woy nokoso-ob kos dinoggan no id uli ron sikandin diyot baoy. \v 2 De-en mo-uraan minuvu no id lolivuung dutun woy pomon tadda, worad lugaa nod ko-usokkan, ahad pa riyot sobbangan. Woy id ponudtuu ni Disas kandan iddos kahit Monama. \v 3 Na, duwon oppat no minuvu nid inguma no id sayung to minuvu nid patoy kos lawa. \v 4 Piru pomon to mo-uraan minuvu riyot daom, waa ran nokoporani ki Disas. De-en id akas dan iddos atop\f * \fr 2:4 \ft Dos mgo baoy iddot timpu ni Disas, pattad kos atop, woy duwon geddan diyot leggua to kodpenek dutun.\f* no riyot pantok ni Disas. Nopongnga idda, id tuntun dan don iddos minuvu nid patoy kos lawa no id ilogga riyot ikam. \v 5 To nokita ni Disas no dakkoo kos kodsalig dan, id ikohiyan din iddos minuvu to, “Suwod, id posinsyan don kos mgo saa ru.” \p \v 6 Na, duwon mgo tohodnonaw to Suhu ni Moises no id ounsad dutun. To norinog dan iddos id ikahi ni Disas, kohingginawa ran to, \v 7 “Te, mambo moho tod ikahi ikon minuvu to iling duwon? Id sumpalit din kos Monama, oyyos waa en minuvu nod pokoposinsya to saa, ko konna, idda ra en so Monama!” \p \v 8 Piru nosorollan ni Disas kos diyot poomdom dan, de-en id ikohiyan din sikandan to, “Mambot ungketen kos poomdom dow? \v 9 Ingkon man musing kos moomok nod osengon atag ka-ay't minuvu no id patoy kos lawa? Idda vo so od ikahi no, ‘Id posinsyan don kos mgo saa ru,’ o iddos od ikahi no, ‘Lohinat ka, piyoddow kos ikam du woy ipanow ka’? \v 10 Piru id pokita ku koniyu no siyak no Anak to Minuvu, duwon kotungud ka-ay to ampow't ingod no od posinsya to mgo saa.” \p Na id isau si Disas diyot mama no id patoy kos lawa, woy mid ikahi sikandin to, \v 11 “Lohinat ka woy piyoddow kos ikam du, woy uli kad bo.” \p \v 12 Idda ron en, id lohinat sikandin nid piyod to ikam din woy id baya riyot isowwan to mgo minuvu. Na, nosoobbuwan dan woy id doong dan kos Monama, kahi ran to, “Pomon poron, ini ki pe-en nokokita to iling ka-ay'n notomanan!” \s1 Dos Kod-umow ni Disas ki Levi \r (Mateo 9:9-13; Lucas 5:27-32) \p \v 13 Nopongnga idda, mid livod mandon si Disas diyot ibpit to Lanow't Galilea, woy id nonaw sikandin taddot mo-uraan minuvu nid lolivuung no id undiyot kandin. \v 14 Todtahad, id ipanow ron mandon sikandin, woy nokita rin si Levi\f * \fr 2:14 \ft Inis Levi, osson ngaran ni Mateo.\f* no anak ni Alfeo no mid unsad diyot od boovoyaran to buhis. Kahin Disas kandin to, “Duma ka koddi.” \p De-en mid lohinat si Levi woy id duma kandin. \p \v 15 Sokkad no allow, id ka-an si Disas woy dos mgo tinodduwan din diyot baoy ni Levi. Duwon mandad mo-uraan tohodsukut to buhis woy duma pon mosaasaa no id ka-an duma ongki Disas, su mo-uraa kos id dumoruma kandin. \v 16 Na rutun, duwon mgo tohodnonaw to Suhu ni Moises no sakup to mgo Pariseo. To nokita ran no id ka-an si Disas duma to mgo mosaasaa woy taddot mgo tohodsukut to buhis, id ikahi ran diyot mgo tinodduwan din to, “Mambo moho tid lommung sikandin nid ka-an duwot mgo tohodsukut to buhis woy dumon mosaasaa?” \p \v 17 To norinog ni Disas idda, id tavak din sikandan ukit to ponunggelengan, kahi rin to, “Iddos mgo minuvu no waa bohok, konna od ko-ilangan to doktor, ko konna, idda ra en so duwon bohok. Na iling mandad tadda, waa a mid undini amoy'd nangkap to mgo motallong, ko konna, idda en so mgo mosaasaa.” \s1 Dos Intud Moka-atag to Kodpuasa \r (Mateo 9:14-17; Lucas 5:33-39) \p \v 18 Sokkad no timpu, id puasa iddos mgo tinodduwan ni Juan no Tohodboutismu woy dos mgo Pariseo. Na, duwon mgo minuvu no id porani ki Disas woy mid intud, kahi ran to, “Iddos mgo tinodduwan ni Juan no Tohodboutismu woy dos mgo Pariseo, duwon timpu nod puasa ran. Piru mambot ikos mgo tinodduwan du, dii man od puasa?” \p \v 19 Mid tavak si Disas to, “Otik duwon kosaa, od puasa vo iddos korumannan taddot lammid osawa laggun to duma ran pa sikandin? Dii en! Na ungketen dad en mandad kos mgo tinodduwan ku, konna pa sikandan od puasa laggun to duma a pa nikandan. \v 20 Piru od inguma en kos timpu nod puasa ran otid ongayon don pomon diyot kandan iddos id osawa.” \s1 Dos Moka-atag to Tapoy woy Lammin Nonaw \r (Mateo 9:16-17; Lucas 5:36-39) \p \v 21 Na, duwon mandon ponunggelengan ni Disas, kahi rin to, “Waa minuvu nod tapong to lammin ogget diyot tapoy'n umpak. Oyya su otid pippiyan don idda, od kipos dos ogget nid tapong woy od lowwag pe-en kos bendas.\f * \fr 2:21 \ft Dos tapoy'n ogget woy dos tapoy'n tootawwan to binu, id ponunggelengan to nonaw to mgo Judio. Iddos lammin ogget woy dos lammin binu, id ponunggelengan to nonaw ni Disas.\f* \v 22 Iling mandad tadda, waa minuvu no od ta-aw to lammin binu nod bovuwak poron diyot tapoy'n tootawwan no binovallan pomot kindaa to oyama, su otid puungan din idda, od kovendas iddon tawwan. Na od korattan da en iddos od tootawwan, woy od ko-uwakkan dos binu. Purisu ko-ilangan no iddos lammin binu, diyon en mandad id ta-aw to lammin tootawwan.” \fig Ini en kos trigu Marcos 2:23|src=" HK067D.tif " size="col" ref="Marcos 2:22" \fig* \s1 Dos Nonaw Moka-atag to Allow't Kod-imolloy \r (Mateo 12:1-8; Lucas 6:1-5) \p \v 23 Sokkad no timpu to Allow't Kod-imolloy, nokovaya si Disas woy dos mgo tinodduwan din diyot kamot no duwon pinomuwon trigu. Laggun tid ipanow ran, id pomadti iddos mgo tinodduwan din to mgo trigu, id kusukusu ran idda woy id sungit. \v 24 To nokita idda to mgo Pariseo, id ikahi ran ki Disas to, “Mambot id puungan to mgo tinodduwan du iddos id diiyan diyon to Allow't Kod-imolloy?”\f * \fr 2:24 \ft Od kovasa ini riyot Exodo 20:8-10.\f* \p \v 25 Mid tavak si Disas to, “Waa kow vo nokovasa taddot id puungan ni Harin David woy taddot mgo duma rin iddot timpu no id gutasan sikandan? \v 26 Id usok sikandin diyon to baoy't Monama, woy id ka-an din iddos paan no id buwis diyot Monama woy id boggayan din mandad iddos mgo duma rin. Iddon paan, id diiyan nod kannon to ahad ondoy, su iyon da od pokoka-an tadda, iddos mgo tohodbuwis. Notomanan idda timpu no si Abiator kos mowwet no ponguu to mgo tohodbuwis.” \p \v 27 Na kahin Disas diyot mgo Pariseo to, “Id bovallan to Monama kos Allow't Kod-imolloy atag to kopiyannan to mgo minuvu. Waa rin bovalli kos mgo minuvu atag to Allow't Kod-imolloy. \v 28 De-en siyak no Anak to Minuvu kos duwon kotungud ko ondan kos od puungan ahad diyon to Allow't Kod-imolloy.” \c 3 \s1 Id Bowiyan ni Disas diyon to Allow't Kod-imolloy iddos Minuvu no id Patoy kos Bollad \r (Mateo 12:9-14; Lucas 6:6-11) \p \v 1 Na, mid livod mandon si Disas diyot simba-an to mgo Judio. Diyot daom, duwon sokkad no minuvu no id patoy kos divauy'n bollad. \v 2 Woy duwon mandad mgo minuvu no od nangkap to po-unayan amoy'd ko-uug dan si Disas no nokopuung to saa. De-en id ponulan dan sikandin kod bowiyan din iddos minuvu riyon to Allow't Kod-imolloy. \v 3 Na, id osengan ni Disas iddos minuvu no id patoy kos bollad, kahi rin to, “Lohinat ka rinit isowwan to langun.” \p \v 4 Id inturan ni Disas iddos mgo minuvu rutun, kahi rin to, “Ingkon musing ka-ay kos noko-ikuu to mgo Suhu ni Moises diyon to Allow't Kod-imolloy? Idda vo so kodpuung to moppiya o iddos kodpuung to morat? Idda vo so kodtavang to minuvu o iddos kod-imatoy?” \p Piru id po-onong-onong da en sikandan. \v 5 Nolingasa si Disas nid tongtong taddot mgo minuvu no nokolingkus kandin, woy naanu sikandin pomon to motoggas kos pusung dan. Na id osengan din iddos minuvu no id patoy kos bollad, kahi rin to, “Kotongngow kos bollad du.” \p Na id kottong din idda, woy idda ron en, no-uliyan sikandin. \v 6 Nopongnga idda, id leggua iddos mgo Pariseo woy id polivuungoy ran duma to mgo sakup ni Herodes amoy'd nangkap to po-ukit to kod-imatoy ki Disas. \s1 Mo-uraan Minuvu kos mid Tinundug ki Disas \p \v 7 Na, mid undiyon si Disas to ibpit to Lanow't Galilea duma iddos mgo tinodduwan din. Id tinundug kandin iddos mo-uraan minuvu no id pomon diyot Galilea, woy duwon mandad duma no id pomon diyot Judea. \v 8 Duwon mandad id pomon diyot Jerusalem, diyot Edumea, diyot dipaa to Oweg to Jordan woy id pomon diyot mgo lugaa no sumbaoy to bonuwa to Tiro woy Sidon. Mid undiyon dan to ki Disas, su nokorinog dan to langun no mokososoobbun pinuungan din. \v 9 Na pomon to mo-uraa kos minuvu, id suhu ni Disas iddos mgo tinodduwan din no od panoy to bollangay nod sokayan din amoy dii sikandin od kolipit to mgo minuvu. \v 10 Pomon to mo-uraan novohokan kos no-uliyan din, de-en od po-ohawoy iddos dumon od pongkovohokan amoy'd porani ki Disas, su amoy od pokosomad dan kandin. \v 11 Na iddos id ponlosuran to busow, otid pokokita sikandan ki Disas, od ponlaangkob dan diyot isowwan din, woy od popeheson sikandan taddot mgo busow nod ungketen to, “Sikkow en kos Anak to Monama.” \p \v 12 Piru id loglohottan ni Disas tid sugga iddos mgo busow, no konna ran id ponudtuu to mgo minuvu ko ondoy sikandin. \s1 Dos Kod-aam ni Disas to Sopuu-oruwon Tinodduwan \r (Mateo 10:1-4; Lucas 6:12-16) \p \v 13 Nopongnga idda, mid tikoddog si Disas diyot buvungan, woy id umow rin iddos id kopi-i rin nod dumannon, de-en id porani sikandan. \v 14 Na, mid aam sikandin to sopuu-oruwon tinodduwan no id ngoranan din no mgo apostoles. Kahi rin kandan to, “Id aam ku sikiyu nod dumoruma koddi, woy id popiyod ku sikiyu amoy'd ponudtuu to kahit Monama. \v 15 Woy od boggayan ku sikiyu to kotungud to kodpoleggua to mgo busow.” \v 16 Na, ini en kos mgo ngaran to sopuu-oruwa no id aam ni Disas. Si Simon no id ngoranan din ki Pedro, \v 17 si Santiago woy dos ari rin no si Juan no id ngoranan sikandan ni Disas to Boanerges, no iddos kohulugan, baansi. Sikandan, mgo anak ni Sebedeo. \v 18 Dos duma si Andres, si Felipe, si Bartolome, si Mateo, si Tomas, si Santiago no anak ni Alfeo, si Tadeo, si Simon no mohingginawa to ingod din \v 19 woy si Judas Iscariote nod boligya ki Disas. \s1 Dos Kotuusan ni Disas to Kodpoleggua to mgo Busow \r (Mateo 12:22-32; Lucas 11:14-23; 12:10) \p \v 20 Na, to id uli ron si Disas woy dos mgo tinodduwan din, nolivuung mandon iddos mo-uraan minuvu riyot kandin. De-en waa ran nokosakat nid ka-an. \v 21 To norinog idda to mgo korumannan din, id undiyonnan dan sikandin amoy'd ongayon dan nanoy, oyyos duwon id ikahi no od busawon don kun sikandin. \p \v 22 Na, duwon mgo tohodnonaw to Suhu ni Moises no id pomon diyot Jerusalem no mid ikahi to, “Si Disas, id losuran ni Moivuyan\f * \fr 3:22 \ft Otik diyot Griego no kinohiyan, \fk Belsebul.\f* no ponguu to mgo busow. De-en od pokopoleggua sikandin to mgo busow.” \p \v 23 To norinog idda ni Disas, id poporani rin iddos mgo minuvu woy id osengan din sikandan ukit to mgo ponunggelengan, kahi rin to, “Mambot od po-owan ni Moivuyan iddos kandin da en no mgo sakup? \v 24 Otik duwon mgo sakup to sokkad no kohoriyan nod po-unayoy od povunuwoy, konnod kouhoy, od kohobba en iddon kohoriyan. \v 25 Ungketen dad en mandad kos od kotomanan taddot mgo sakup to sokkad no pomilya. Otid po-unayoy sikandan od po-imotayoy, od pokodsuwoysuwoy en sikandan. \v 26 Ungketen dad en mandad kos kohoriyan ni Moivuyan. Otid po-unayoy od po-imotayoy iddos kandin da en no sakup, konnod kouhoy, od kohobba en iddos kohoriyan din woy'd kotaman. \p \v 27 “Piru notalu kud si Moivuyan, oyya su id poleggua kud iddos mgo busow no mgo sakup din. Waa minuvu nod poko-usok diyot baoy to monokkaan minuvu amoy'd ahaw to mgo korotuwan din, otik konna pa unna od bokuwon iddos monokkaan minuvu, idda pa od ka-ahaw rin idda. \p \v 28 “Bonnaavonnaa nod ikohiyon ku koniyu, no ahad ondan no saa nod kopuungan to mgo minuvu, od koposinsyan pa to Monama, ahad iddos kodsumpalit dan kandin. \v 29 Piru iddos ahad ondoy nod sumpalit to Uhis no Ispiritu, konna en od koposinsyan. Oyya su iddos saa rin, konnad en od ka-awa riyot kandin taman to waad tomanon.” \p \v 30 Na id oseng ni Disas ini, su duwon id ikahi no iddos kotuusan din, id pomon to busow nid lasud kandin. \s1 Dos Inoy woy mgo Suwod ni Disas \r (Mateo 12:46-50; Lucas 8:19-21) \p \v 31 Na, mid inguma iddos inoy woy mgo suwod ni Disas. Id aangat sikandan diyot lama, woy id po-umow ran sikandin su duwon od osengon dan. \v 32 Diyot daom, duwon mo-uraan minuvu nid ounsad no nokolingkus kandin. Na, duwon mid ikahi kandin to, “Sir, iddos inoy ru woy mgo suwod du, id aangat diyot leggua su duwon kun od osengon dan kikow.” \p \v 33 Mid ikahi sikandin to, “Oyya, piru id pokita ku koniyu ko ondoy kos inoy woy mgo suwod ku.” \p \v 34 Na, id tongtong sikandin diyot mgo minuvu no nokolingkus kandin, woy kahi rin to, “Ini en no mgo minuvu kos inoy ku woy mgo suwod ku. \v 35 Su iddos ahad ondoy nod tuman to id kopi-it Monama, sikandan en kos inoy ku, mgo tobboy woy mgo suwod ku.” \c 4 \s1 Dos Ponunggelengan Moka-atag to Livuta no id Sovuran to Bonni \r (Mateo 13:1-9; Lucas 8:4-8) \p \v 1 Sokkad no allow, id nonaw mandon si Disas to mgo minuvu riyot ibpit to Lanow't Galilea. Pomon to oray'n mo-uraan minuvu no id lolivuung diyot kandin, mid unsad sikandin diyot bollangay amoy'd nonaw. Iddos mgo minuvu no riyot ibpit to lanow, id pominog kandin. \v 2 Na, mo-uraa kos id nonaw rin kandan ukit to ponunggelengan. Kahi rin to, \v 3 “Ooyyari row tod pominog ini. Duwon sokkad no minuvu nid undiyon to kamot amoy'd savud to bonni. \v 4 Na riyot kodsavud din, duwon mgo bonni no nongo-uug diyot daan woy id ponuktuk idda to mgo manuk nod layanglayang. \v 5 Dos duma, nongo-uug diyot botuwon. Pomon to movavow ra man kos livuta, go-os da idda id tuvu. \v 6 Piru to moko-untud don kos allow, naanos idda, woy pomon to waa goli nokodoralig, nahangu ron. \v 7 Dos duma, nongo-uug diyot sopiniton. To id tuvu dos mgo sopinit, nokubmutan don iddos lammid tuvu, de-en worad idda nokobovunga. \v 8 Piru iddos dumon bonni, nongo-uug diyot moppiyon livuta. Na, moppiya kos tuvu tadda woy id bovunga. Dos duma, ollog-ollog da kos bunga, dos duma mandad, dakkoo woy dos duma, oray'n dakkoo.” \p \v 9 Na kahin Disas to, “Sikiyu, su duwon man tolinga row, pa-ayyad kow pominog.” \s1 Dos Dontulon to mgo Ponunggelengan \r (Mateo 13:10-17; Lucas 8:9-10) \p \v 10 To id awa ron iddos mgo minuvu, id porani kandin iddos sopuu-oruwon tinodduwan din woy dos dumon minuvu, woy mid intud dan kandin moka-atag to mgo ponunggelengan. \v 11 Kahin Disas to, “Sikiyu, id boggayan kowd to Monama to koovottan taddot waa rin pa id posaddoo dangan moka-atag to kodhari rin. Piru riyot dumon minuvu, id nonaw ku kandan iddos langun no kovonnaan ukit to ponunggelengan, \v 12 su amoy ahad od totongtong dan, dii ran od pokokita woy ahad od pominog dan, dii ran od pokaabbot. Su otid pokaabbot dan, od sondit woy'd tanan sikandan to mgo saa ran, woy od posinsyan sikandan to Monama.”\f * \fr 4:12 \ft Od kovasa ini riyot Isaias 6:9-10.\f* \s1 Dos Kodpaabbotlabbot taddot Ponunggelengan Moka-atag to Livuta no id Sovuran to Bonni \r (Mateo 13:18-23; Lucas 8:11-15) \p \v 13 Na mid ikahi mandon si Disas to, “Waa kow pobbos nokaabbot taddot ponunggelengan? Otik dii kow od pokaabbot ka-ay, momonnu kow vo od pokaabbot to duma pon ponunggelengan ku? \v 14 Ini kos kohulugan taddot ponunggelengan. Dos bonni no id savud, idda en so kahit Monama no id nonaw riyot mgo minuvu. \v 15 Na iddos daan no no-uuhan to bonni, idda en so mgo minuvu no nokorinog to kahit Monama, piru idda ron en, id ahaw ni Moivuyan iddos kahi no nokopomuwa riyot pusung dan. \v 16 Na iddos botuwon no no-uuhan to bonni, idda en so nokorinog to kahit Monama woy idda ron en, nahaa ran to kodtanggap tadda. \v 17 Piru waa goli idda nokodoralig diyot pusung dan, woy sinsinahaw ra kos kopomakoy ran. Oyya su otid inguma kos kosupittan pomon to kodtanggap dan to kahit Monama, konnad sikandan od ponayun. \v 18 Dos sopiniton no no-uuhan to bonni, idda en so nokorinog to kahit Monama, \v 19 piru inaayun dan od popoomdom to mgo sowkuu to ko-ubpa ran, dos kodginawa to soopi woy od kolewang dan to mgo ingowollon to ko-ubpa ran. De-en iling to id kubmutan iddos kahi no norinog dan woy waa nokovunga. \v 20 Na iddos moppiyon livuta no no-uuhan to bonni, idda en so mgo minuvu no nokorinog to kahit Monama woy id tanggap dan idda, woy moppiya kos bunga tadda riyot ko-ubpa ran. Dos duma, ollog-ollog da kos bunga to kopomakoy ran, dos duma mandad, dakkoo woy dos duma pa, oray'n dakkoo.” \s1 Dos Ponunggelengan Moka-atag to Suu \r (Mateo 5:15-16; Lucas 8:16-18) \p \v 21 Na, duwon mandon ponunggelengan ni Disas. Kahi rin to, “Waa minuvu nod loottom to suu no od poongkobban to lobban o id ta-aw rin diyot silob to katri, ko konna, id ta-aw rin idda riyot od sopatan. \v 22 Iling mandad tadda, iddos, iddos ahad ondan no noko-ollos woy diid koovottan ko-ungkay, od kosorollan woy'd koovottan en diyot mori. \v 23 De-en su duwon man mgo tolinga row, pa-ayyad kow pominog.” \p \v 24 Na mid ikahi mandon si Disas to, “Pa-ayyad kow pominog, su otik ungketen, oraroy kow od pokaabbot, woy od duhangan pe-en to Monama kos koovottan dow. \v 25 Su iddos minuvu no nokaabbot to norinog din, od duhangan pe-en kos koovottan din. Piru iddos waa id pa-ayyad id pominog, od ongayon pe-en ahad iddos disok no koovottan din.” \s1 Dos Ponunggelengan Moka-atag to Bonni no id Tuvu \p \v 26 Na ponayun mid ikahi si Disas to, “Iddos kodharit Monama, iling ka-ay. Duwon sokkad no minuvu no id savud to bonni riyot kamot din. \v 27 Laggun tid ponayun sikandin to ipat allow no pinuungan din, woy riyot od tinuhon don sikandin to bulli, id tuvu iddos bonni no waa rin nosorolli kos po-ukit to kodtuvu tadda. \v 28 Dos livuta kos od potuvu woy od povunga to pinomuwa. Diyot unna, od tuvu iddos lawa, so-op tadda, od movoddos woy kopongnga, od bovunga ron. \v 29 Otid koutuwan don idda, od gaavon don su tingkottu ron man.” \s1 Dos Ponunggelengan Moka-atag to Oray'n Disok no Bonni \r (Mateo 13:31-32, 34; Lucas 13:18-19) \p \v 30 Na ponayun mid ikahi si Disas to, “Ondan man kos od ko-ilingan to kodharit Monama? Ondan man kos od koponunggelengan ka-ay? \v 31 Noko-iling idda to sokkad no bonni to mustasa no id pomuwa ron diyot kamot. Oray'n disok ini to langun no bonni ka-ay to ampow't ingod. \v 32 Piru otik id pomuwa ron ini woy od tuvu, mowwet pa ini to dumon mgo pinomuwa. Od lapung kos panga ka-ay woy riyot mallung, od sosaag kos mgo manuk nod layanglayang.” \p \v 33 Na, iddos kodnonaw ni Disas to kahit Monama riyot mgo minuvu, id po-ukit din to mgo ponunggelengan, woy idda ra en so od koovottan dan kos id nonaw rin. \v 34 Waa sikandin id nonaw kandan no konna po-ukit to mgo ponunggelengan. Piru ko idda ra en so mgo tinodduwan din kos duma rin, id paabbotlabbot din kandan iddos langun no kohulugan tadda. \s1 Dos Kodposoro ni Disas to Kaamag woy Baud \r (Mateo 8:23-27; Lucas 8:22-25) \p \v 35 Na, to od kosagkup don to idda ra en no allow, mid ikahi si Disas diyot mgo tinodduwan din to, “Od undiyon ki to dipaat lanow.” \p \v 36 De-en id tanan onsi Disas pomon diyot mo-uraan minuvu, woy id sakoy iddos mgo tinodduwan din taddot bollangay no riyon en mid unsad si Disas. Id undiyon dan to dipaa duma iddos dumon id pomollangay. \v 37 Na, tigkow mid doppot kos monokkaan kaamag woy nosuhat to doorakkoon mgo baud iddos bollangay. De-en od koponnu ron asow to oweg. \v 38 Piru si Disas no riyon lomig to ubpu to bollangay, nokotintinuhon diyot uunan. Id sukaa ran sikandin, kahi ran to, “Tohodnonaw, tovangi koy! Od koonnod kid man moho ini!” \p \v 39 Na, id onnow si Disas woy id sugga rin iddos kaamag woy id ikohiyan din iddos mgo baud to, “Soro kad! Tivonok kowd!” \p Idda ron en, id soro iddos kaamag woy id tivonok kos langun. \v 40 Kahin Disas kandan to, “Mambot novaakkan kow? Waa pobbos kodsalig dow koddi?” \p \v 41 Na, oraroy ran no nosoobbuwan woy id po-inturoy ran to, “Ondoy moho inin minuvu no ahad iddos kaamag woy mgo baud, id dumoruma kandin?” \c 5 \s1 Dos Kodpoleggua ni Disas to mgo Busow riyot Sokkad no Minuvu \r (Mateo 8:28-34; Lucas 8:26-39) \p \v 1 Na, id dunggu onsi Disas diyot dipaa to Lanow't Galilea, riyot lugaa to mgo toho Gerasa. \v 2 To id ponog si Disas taddon bollangay, duwon minuvu no id sinuggung kandin pomon diyot lovongngan.\f * \fr 5:2 \ft Diyot botasanon to mgo Judio, id lobbong dan iddos mgo minatoy riyon to langub o riyot id bongbangan no pahang.\f* \v 3 Inin minuvu, id losuran to mgo busow, woy riyon sikandin id oubpa to mgo lovongngan. Ahad pa od bokuwon sikandin to kodina, konna en od kotoholan. \v 4 Na, komo-uraa ron sikandin bokuwa to mgo kodina woy id pasung kos pa-a rin woy bollad din, piru id ponbudtus din iddos mgo kodina woy id pondorattan din iddos pasung. Waa en minuvu nod pokotohoo kandin su oray'n monokkaa. \v 5 Allow bulli, od livonglivong sikandin diyot lovongngan woy riyot buvunganon no laayun od pomehes, woy id ponpoliyan din kos lawa rin to mgo batu. \p \v 6 To nopantow rin si Disas, mid sinuggung sikandin nid lungkossu. Woy riyot kod-inguma rin, id lingko-od sikandin diyot isowwan ni Disas. \p \v 7 Na id pehes sikandin no mid ungketen to, “Disas, Anak to Monama no Lampas to Langun, ondak lavut du koddi? Kolimulimu, pongulivot ka riyot ngaran to Monama no konna a nikkow od silutan!” \fig Id sinuggung ki Disas iddos minuvu nid losuran to mgo busow Marcos 5:2-20|src=" CNT5321.tif " size="span" ref="Marcos 5:7" \fig* \p \v 8 (Id oseng din idda, su id ikohiyan don man ni Disas iddos busow to, “Sikkow no busow, leggua ka ka-ay'n minuvu!”) \p \v 9 Na id inturan sikandin ni Disas, kahi rin to, “Ondoy kos ngaran du?” \p Mid tavak iddos busow to, “Maanmaan kos ngaran ku, su mo-uraa koy.” \p \v 10 Ayas id po-eru-eru ki Disas iddos mgo busow no konna rin sikandan od po-owan taddon ingod. \p \v 11 Na riyot londig no morani rutun, duwon mo-uraan bavuy nid ponuwaa. \v 12 Id po-eru-eru ki Disas iddos mgo busow, kahi ran to, “Po-olina koy nod lasud duwot mgo bavuy.” \p \v 13 De-en id aman si Disas. Na id ponleggua iddos mgo busow, woy id losuran dan dos mgo bavuy no iddos ko-uralloy tadda, mgo oruwon maan (2,000). Idda ron en, id pouharus diyot daama iddos mgo bavuy woy nongo-uug diyot lanow woy nongoonnod. \p \v 14 To nokita idda taddot mgo tohodtamong to mgo bavuy, id lungkossu ran woy id ponudtuu ran iddos notomanan diyot langun no id ubpa riyot bonuwa, woy riyot mgo lugaa no nokolingkus dutun. To norinog idda to mgo minuvu, mid undiyon dan amoy'd kokita ko ondan kos notomanan. \v 15 Na riyot kod-inguma ran, id porani sikandan ki Disas woy nokita ran iddos minuvu no id losuran to maanmaan no mgo busow. Id ounsad sikandin, noko-oumpak don woy motallong don kos poomdom din. De-en oraroy ran no novaakkan. \v 16 Dos mgo minuvu no nokokita taddon notomanan, id ponudtuu ran diyot langun iddos moka-atag taddon minuvu woy dos notomanan taddot mgo bavuy. \v 17 To norinog idda to mgo minuvu, id po-eru-eru ran nod awa si Disas diyot lugaa ran. \p \v 18 Na, to id penek don sikandin diyot bollangay, id po-eru-eru kandin iddos minuvu no no-uliyan don no od porumannon sikandin ni Disas. \v 19 Piru id ikohiyan din iddos minuvu to, “Iyon moppiya, uli kad diyot koniyu, woy ponudtuu ru riyot korumannan du iddos id puungan tod Longaggon atag kikow woy dos eru rin kikow.” \p \v 20 De-en id uli ron iddos minuvu, woy id ponudtuu rin diyot sopuun bonuwa no sakup to Decapolis iddos langun nid puungan ni Disas atag kandin. Na iddos langun no nokorinog kandin, oraroy ran no nosoobbuwan. \s1 Id Badnow ni Disas dos Anak woy id Bowiyan Din iddos Ba-ay \r (Mateo 9:18-26; Lucas 8:40-56) \p \v 21 Na id sakoy mandon onsi Disas diyot bollangay, woy id livod sikandan diyot dipaa to lanow. To kodponog din, id livuungan sikandin to mo-uraan minuvu. \v 22 Duwon mandad id inguma no sokkad no ponguu to simba-an to mgo Judio no id ngoranan ki Jairo. To nokita rin si Disas, id porani sikandin woy mid lingko-od diyot isowwan din. \v 23 Id po-eru-eru sikandin no mid ikahi to, “Tohodnonaw, iddos ba-ay'n anak ku, od oumasoy ron. Kolimulimu, duma ka koddi woy somaddiyu sikandin amoy od ko-uliyan woy'd ko-uyag.” \p \v 24 De-en id duma si Disas kandin. Na, mid tinundug mandad iddos oray'n mo-uraan minuvu no id pososokoy riyot kandin. \p \v 25 Dutun, duwon mandad sokkad no ba-ay no novohokan su sopuu-oruwa ron no lahun, diid soro nod longossan. \v 26 Na, noosayan oraroy sikandin taddot kodbawi to mo-uraan doktor. Na-amin din don kos langun no koruwonnan din amoy id bayad kandan, piru waa sikandin no-uliyan, ko konna, id ayas baling dos bohok din. \v 27 To nokorinog sikandin moka-atag ki Disas, id lotlot sikandin diyot mo-uraan minuvu woy id porani riyot inoyyuhan ni Disas amoy'd somaddan din kos umpak ni Disas. \v 28 Su kohingginawa rin no, “Ahad od pokosomad a ra to umpak din, od ko-uliyan ad en.” \v 29 To nokosomad don sikandin, idda ron en, id soro iddos bohok din nod longossan. Na, noheddam din no no-uliyan don sikandin. \p \v 30 Idda ron en, noheddam ni Disas no duwon kotuusan no id leggua pomon kandin. Na, id loingoy sikandin woy mid intud diyot mgo minuvu, kahi rin to, “Ondoy kos id somad to umpak ku?” \p \v 31 Mid tavak dos mgo tinodduwan din to, “Ontongngiyu man, mo-uraa kos od sosok kikow. Mambo man tod intud ka ko ondoy kos id somad kikow?” \p \v 32 Piru id loloingoy pe-en sikandin amoy'd kokita ko ondoy kos mid somad to umpak din. \v 33 Pomon to nosorollan en taddot ba-ay iddos notomanan din, id kookoo sikandin to mattag allak woy id porani ki Disas. Mid lingko-od sikandin diyot isowwan din, woy id ponudtuu rin kos langun. \v 34 Na kahin Disas kandin to, “Uri, no-uliyan kad pomon to kopomakoy ru. Uli kad bo duma to kosunayan, su konnad od livod dos bohok du.” \p \v 35 Laggun tid oseng din idda, duwon mgo minuvu nid inguma pomon diyot baoy ni Jairo. Kahi ran to, “Poonna ruk ginawa ru, worad iddos anak du. Yo rud lewanga kos Tohodnonaw.” \p \v 36 Piru id podtohon ni Disas iddos osengan dan. Kahi rin ki Jairo to, “Yo kod kaanu. Salig ka ra.” \p \v 37 Na waa rin porumanna iddos dumon minuvu, si Pedro ra woy dos toosuwod no si Santiago woy si Juan kos id poruma rin. \v 38 To id inguma ron sikandan diyot baoy ni Jairo, nokita ni Disas no od kohuyakot kos mgo minuvu, woy norinog din iddos od pondaawit. \v 39 Na, to noko-usok don sikandin, mid ikahi sikandin to, “Mambot od kohuyakot woy'd pondaawit kow? Waa id patoy inis anak, ko konna, id tinuhon da.” \p \v 40 Piru id kosu-atan dan da en sikandin. Id poleggua rin iddos mgo minuvu, woy id poruma rin iddos amoy woy inoy tat anak woy dos otollu taddot mgo tinodduwan din. Id usok dan diyot kwartu no id pooyyasan tat anak. \v 41 Na id somaddan ni Disas iddos bollad taddot anak, woy kahi rin to, “Talita kumi,” no iddos kohulugan, “Idi, onnow kad!” \p \v 42 Idda ron en, id onnow dos anak woy id oipanow. (Iddon anak, sopuu-oruwa ron kos idad din.) To nokita ran idda, oraroy ran no nosoobbuwan. \v 43 Na, id loglohottan dan ni Disas no konna ran id ponudtuu riyot ahad ondoy iddon notomanan, woy id ikohiyan din sikandan no od pokannon dos anak. \c 6 \s1 Waa id Pomakoy ki Disas iddos Toho Nazaret \r (Mateo 13:53-58; Lucas 4:16-30) \p \v 1 Na mid tanan si Disas taddon bonuwa duma taddot mgo tinodduwan din, woy id undiyon sikandan to bonuwa to Nazaret no id dokollan din. \v 2 To id inguma ron kos Allow't Kod-imolloy, id undiyon si Disas to simba-an to mgo Judio woy mid nonaw. Na rutun, mo-uraan minuvu no id lolivuung. To norinog dan iddos nonaw ni Disas, oraroy ran no nosoobbuwan. Kahi ran to, “Te, ingkon ayu id pomon kos langun no sinorollan ka-ay'n minuvu? Ondoy ayu kos id boggoy kandin to moraom no koovottan? Mambot od pokopuung sikandin to mokososoobbu? \v 3 Konna vo sikandin man iddos panday no anak ni Maria woy suwod onni Santiago, Jose, Judas woy Simon? Konna vo iddos mgo tobboy rin, dini man id oubpa?” \p Na, nomorat sikandan ki Disas woy waa ran id pomakoy kandin. \p \v 4 De-en mid ikahi si Disas kandan to, “Iddos propeta, mowwet kos kod-ontong kandin to langun, piru riyot kandin no ingod, diyot mgo korumannan din woy riyot mgo sakup to pomilya rin, od poddisokkan sikandin to kod-ontong.” \p \v 5 Na pomon to dii sikandan od pomakoy, waa sikandin id puung to mokososoobbu riyot ingod din, idda ra en so pilopilon novohokan nid somaddan din kos no-uliyan. \v 6 Oray'n nosoobbuwan si Disas taddot mgo minuvu pomon to waa ran id pomakoy kandin. \p Na, id undiyon si Disas to langun no bariyu amoy'd ponudtuu to kahit Monama. \s1 Dos Kodsuhu ni Disas to Sopuu-oruwon Tinodduwan Din \r (Mateo 10:5-15; Lucas 9:1-6) \p \v 7 Na, id umow ni Disas iddos sopuu-oruwon tinodduwan din, woy id suhu rin sikandan no tinduwa. Id boggayan din sikandan to kotungud to kodpoleggua to mgo busow. \v 8 To waa pa sikandan id ipanow, id pomonduwan din sikandan, kahi rin to, “Yo kow'd piyod to koka-an, kavii woy soopi. Iyon dow ra piyodda, iddos tukod dow. \v 9 Sukub kow to sandalyas, piru yo kow'd piyod to ilisan. \v 10 Ahad ingkon kow od undiyon, woy otik duwon od inggat koniyu nod oubpa riyot baoy rin, yo kow'd alin diyot osson baoy taman tod awa kow taddon bonuwa. \v 11 Piru otid poko-inguma kow riyot lugaa no waad tanggap koniyu o konnod pominog to nonaw row, na tonani row idda woy podpara row kos boubbuk to livuta riyot pa-a row to kod-awa row, patow no waa id pokosondit dan koniyu riyot timpu nod silutan sikandan to Monama.” \p \v 12 De-en id ipanow ran, woy id ponudtuu ran diyot mgo minuvu no ko-ilangan od sondit woy'd tanan sikandan to mgo saa ran. \v 13 Na id poleggua ran iddos mgo busow, woy id doddasan dan to lana iddos od pongkovohokan woy no-uliyan sikandan. \s1 Dos Kopotayan ni Juan no Tohodboutismu \r (Mateo 14:1-12; Lucas 9:7-9) \p \v 14 Na, norinog ni Harin Herodes iddos moka-atag taddot pinuungan ni Disas pomon to oray'n novantug kos ngaran din. Oyyos duwon mgo minuvu nid ikahi to, “Ini en si Juan no Tohodboutismu no novadnow pomon diyot kopotayan. Ini en kos unayan nod pokopuung sikandin to mgo mokososoobbu.” \p \v 15 Duwon duma nid ikahi to, “Sikandin si Elias.” \p Duwon mandad duma no mid ikahi to, “Sokkad sikandin taddot mgo propeta dangan.” \p \v 16 Na, to norinog ni Herodes iddos moka-atag ki Disas, mid ikahi sikandin to, “Sikandin en si Juan no Tohodboutismu no id potompoddan kud to liyog, piru no-uyag mandon!” \p \v 17 Id ikahi ni Herodes idda, oyyos sikandin man kos id pa-ammot, id povaku woy id poprisu dangan ki Juan. Id puungan din idda pomon to kodsugga ni Juan kandin, su id ahaw rin si Herodias no sawa taddot ari rin no si Felipe. \v 18 Oyya su inaayun od ikohiyan ni Juan si Herodes no, “Supak diyot mgo Suhu ni Moises no od ahawon du kos sawa to suwod du.” \p \v 19 Pomon tadda, nolingasa si Herodias ki Juan woy'd po-imotayan din nanoy sikandin, piru waa rin nopuungi idda su konnod aman si Herodes. \v 20 Su novaakkan si Herodes ki Juan, oyyos nosorollan din no motallong sikandin no minuvu woy molinis kos pusung. De-en waa rin po-imotayi si Juan. Id kopi-i rin nod pominog to nonaw ni Juan, ahad od pokovoggoy idda to taong diyot poomdom din. \p \v 21 Na riyot kodsampot ni Herodes to allow't kodtobbow rin, nokokita si Herodias to po-ukit to kod-imatoy ki Juan. Id pon-inggat ni Herodes iddos langun no ponguu no no-iraom kandin, dos mgo kopitan to sundau, woy dos od kilaannon no mgo minuvu riyot Galilea amoy od sakup to pista to allow't kodtobbow rin. \v 22 To nolivuung don sikandan, iddos mongovay no anak ni Herodias ki Felipe, mid usok woy id sayow. Na, oray'n notoosan si Herodes woy dos langun nid pon-inggat din. De-en id ikohiyan ni Herodes iddos mongovay to, “Buyu ka koddi to ahad ondan nid kopi-i ru, su id boggoy ku en kikow.” \p \v 23 Id pongulivot pe-en sikandin, kahi rin to, “Ahad ondan kos od buyuwon du, id boggoy ku en kikow, ahad pa inis kotongnga ka-ay't kohoriyan ku.” \p \v 24 Na, id leggua iddos mongovay su od undiyot inoy rin woy mid intud kandin, kahi rin to, “Ondan man kos od buyuwon ku?” \p Id tavak dos inoy to, “Iyon du buyuwa, iddos uu ni Juan no Tohodboutismu.” \p \v 25 Idda ron en, id livod iddos mongovay riyot hari, woy mid ikahi sikandin to, “Id kopi-i ku nid boggoy ru koddi ini ron en, iddos uu ni Juan no Tohodboutismu no nokota-aw riyot bondihadu.” \p \v 26 Na, to norinog idda to hari, oray sikandin no naanu. Piru pomon to id pongulivot don me-en sikandin diyot isowwan taddot id pon-inggat din, waa sikandin nokobolivad. \v 27 Purisu idda ron en, id suhu rin iddos sokkad taddot mgo sundau rin no od tompoddan to liyog si Juan. De-en id ipanow dos sundau po-undiyot prisuwan, woy id tampod din iddos liyog ni Juan. \v 28 Na, id piyod din iddos uu ni Juan no nokota-aw riyot bondihadu, woy id boggoy rin idda riyot mongovay. Id boggoy mandad idda taddot mongovay riyon to inoy rin. \v 29 To norinog taddot mgo tinodduwan ni Juan iddon notomanan, id undiyon dan to prisuwan woy id angoy ran iddos lawa ni Juan amoy id lobbong. \s1 Dos Kodpoka-an ni Disas to Limmon Maan (5,000) no Minuvu \r (Mateo 14:13-21; Lucas 9:10-17; Juan 6:1-14) \p \v 30 To id livod don diyot ki Disas iddos mgo tinodduwan no id suhu rin, id ponudtuu ran kandin iddos langun no id puungan woy id nonaw ran. \v 31 Pomon to oray'n mo-uraan minuvu no od pokodsuvaa-suvaa nod inguma, konna ran od pokosakat ahad diyot kodka-an dan. \p De-en id osengan ni Disas iddos mgo tinodduwan din, kahi rin to, “Od undiyon ki to noka-awoy-awoy'n lugaa amoy'd poko-imolloy ki pa.” \v 32 Purisu id sakoy ran to bollangay amoy od undiyon dan to noka-awoy-awoy'n lugaa. \p \v 33 Piru to kodlogkiyat dan, nokita sikandan to mo-uraan minuvu no nokokilaa kandan. Id ponlungkossu ran no id pongulibpit diyot lanow pomon diyot nokod-osso-osson bonuwa, woy noko-unna ran pe-en id inguma riyot lugaa nod undiyonnan onni Disas. \v 34 To koddunggu onni Disas woy to kodponog din to bollangay, nokita rin iddos mo-uraan minuvu no nolivuung. No-eruwan sikandin, su noko-iling dan to mgo karnero no waa tohodtamong. Na, mo-uraa kos id nonaw rin kandan. \v 35 To od komapun don, id porani ki Disas iddos mgo tinodduwan din woy mid ikahi to, “Noka-awoy-awoy inin lugaa woy asow ron od saop kos allow. \v 36 Iyon ayu moppiya no od po-undiyonnon du to mgo bariyu inis mgo minuvu amoy'd pokovolli ran to koka-an.” \p \v 37 Piru kahin Disas kandan to, “Sikiyu kos od poka-an kandan.” \p Kahi ran to, “Sikami vo kos od bolli to koka-an dan? Ko-ilangan ayu nod puung koy daom to waun buwan\f * \fr 6:37 \ft Otik diyot Griego no kinohiyan, \fk oruwon gatus no denario.\ft Dos koru-anon tadda, od pokovayad to minuvu nod urunaa daom to waun buwan.\f* amoy'd pokovolli koy to paan no id poka-an kandan!” \p \v 38 Mid intud si Disas to, “Pilon molison no paan kos id piyod dow? Ontongngi row ve-en.” \p To no-ontongngan dan don idda, id ikahi ran to, “Eh, toonaw ra man limmon molison no paan woy oruwon ngaap inis ka-ay't keta.” \p \v 39 Na, id suhu ni Disas iddos mgo tinodduwan din no od livuungon kos langun no minuvu riyot mgo grupu, woy od po-unsaron sikandan diyot sobbotton. \v 40 De-en id pon-unsad iddos mgo minuvu to tinlimmompuu woy idda mandad so duma, simbokkad no gatus. \v 41 Na, id angoy ni Disas iddos limmon molison no paan woy oruwon ngaap, woy id langngag sikandin diyot datas to langit woy id posolamat diyot Monama. Nopongnga, id pontoppiktoppik din iddos mgo paan, woy id boggoy riyot mgo tinodduwan din amoy id sondad diyot mgo minuvu. Ungketen dad en mandad taddot mgo ngaap, id pontoppiktoppik din idda woy id pomboggoy riyot langun no minuvu. \v 42 Na, nokoka-an dan langun woy nongovuung. \v 43 Nopongnga, id temmos taddot mgo tinodduwan din iddos nongosama no nokoponnu pe-en to sopuu-oruwon bukag. \v 44 Na iddos ko-uralloy to mgo minuvu nid ka-an, mgo limmon maan (5,000) no mama. \s1 Dos Kod-ipanow ni Disas diyon to Ampow't Oweg \r (Mateo 14:22-33; Juan 6:16-21) \p \v 45 Na idda ron en, id posakoy ni Disas dos mgo tinodduwan din diyot bollangay, woy id po-unna rin sikandan diyot Betsaida no riyon to dipaa taddot lanow, laggun tid popo-uli rin pa iddos mgo minuvu. \v 46 To id ipanow ron iddos mgo minuvu, mid tikoddog sikandin po-undiyot buvungan amoy'd dasaa. \v 47 To od kosagkup don, diyon poron si Disas to buvungan no siksikandin da, piru iddos mgo tinodduwan din, id pomollangay riyot tongannan to dakkoon lanow. \v 48 Na, nopantow ni Disas no noosayan iddos mgo tinodduwan nod bovadsoy, su nosinuggung dan kos kaamag. To od ka-allow-allow ron, id undiyonnan dan ni Disas no mid ipanow riyon to ampow't oweg no uvag kun tod lihad kandan. \v 49 To nokita ran sikandin nid ipanow riyon to ampow't oweg, id pomehes sikandan to mattag allak, oyyos kunan dan ko busow sikandin. \v 50 Su iddos langun, nokokita kandin woy no-od-oratan. Piru idda ron en, mid ikahi si Disas to, “Yo kow'd kovaakki. Kahaa kow, su siyak ini.” \p \v 51 To id sakoy si Disas diyot bollangay, idda ron en, id soro dos kaamag. Na, oraroy ran no nosoobbuwan. \v 52 Oyyos ahad pa nokokita ran taddot mokososoobbun id puungan din taddot paan, waa ran nokaabbot taddot kohulugan tadda, su motoggas man kos uu ran. \s1 Id Bowiyan ni Disas iddos od Pongkovohokan diyot Genesaret \r (Mateo 14:34-36) \p \v 53 Na, to nokorunggu ran don diyot dipaa to lanow, noko-inguma ran diyot lugaa to Genesaret, woy id ikot dan iddos bollangay ran. \v 54 To kodponog dan to bollangay, idda ron en, nokilaa ron to mgo minuvu si Disas. \v 55 Na, id ponlungkossu ran diyot langun no lugaa no nokolingut, woy id sayung dan diyot ki Disas iddos od pongkovohokan amoy'd povowiyan dan kandin, ahad ingkon dan od korinog no riyon sikandin. \v 56 Ahad ingkon od undiyon si Disas, diyon to mgo bariyu, diyot mgo bonuwa o riyot mgo lugaa no nokolingkus dutun, od soyungon dan iddos od pongkovohokan diyot od kolivuungan to mgo minuvu. Id po-eru-eru ran ki Disas no od posomaddon dan ahad ubpu robbo taddot umpak din. Na iddos langun no nokosomad, no-uliyan en. \c 7 \s1 Dos Ko-ossan to Nonaw to mgo Pariseo taddot Suhu to Monama \r (Mateo 15:1-9) \p \v 1 Sokkad no timpu, duwon mgo Pariseo woy mgo tohodnonaw to Suhu ni Moises nid pomon diyon to Jerusalem no id undiyot ki Disas. \v 2 Nokita ran no duwon mgo tinodduwan din no mid ka-an no waa id ounab to bollad dan. Dos id puungan dan, supak diyot botasanon no ko-ilangan molinis dan diyot kod-ontong to Monama. \v 3 Su iddos mgo Judio, labbi ron iddos mgo Pariseo, konna ran od ka-an otik dii ran pa unna od ikulon dos botasanon to kovuyyahan dan moka-atag to kod-ounab to bollad. \v 4 Ahad od uli ran pomon diyot polingki, konna ran od ka-an otik dii ran od unnan tod ikuu iddos botasanon to kod-ounab to bollad, su saddook nokosomad dan to molibmit diyot kod-ontong to Monama. Na, duwon pa dumon botasanon nod ikulon dan, iling to kod-ounab to mgo pokawan, mgo kondiru woy brunsi no mgo kopitira. \p \v 5 De-en mid intud iddos mgo Pariseo woy dos mgo tohodnonaw to Suhu ni Moises. Kahi ran to, “Mambot id supak moho to mgo tinodduwan du iddos botasanon to kovuyyahan ta? Oyyos mid ka-an sikandan no waa id ounab to bollad.” \p \v 6 Mid tavak si Disas to, “Bonnaa en iddos id poposaddoo to Monama ukit ki Isaias. Oyya su oraroy kow od po-uvag-uvag no mopompomakoy iling taddot no-ikahi riyot Nosulat no Kahit Monama no mid ungketen to, \q1 ‘Inin mgo minuvu, taman da to dila kos kodposivantug dan koddi, \q2 piru moriyu kos pusung dan koddi. \q1 \v 7 Waa koru-anon to kodsimba ran koddi, \q2 su iddos id nonaw ran, id bobbovallan da to mgo minuvu!’\f * \fr 7:7 \ft Od kovasa ini riyot Isaias 29:13\f* \m \v 8 Na, bonnaa en no id puungan dow iddos id sulat ni Isaias, oyyos id tonanan dow iddos suhu to Monama woy iyon dow baling id ikuu, iddos mgo botasanon nid bobbovallan da to mgo minuvu.” \p \v 9 Mid ikahi pe-en si Disas to, “Oraroy kow od kotuigtuig nod inoyyug to suhu to Monama amoy'd ko-ikuu row ra en iddos botasanon dow! \v 10 Oyyos duwon id ikahi ni Moises no mid ungketen to, ‘Rispitu ka to amoy woy inoy ru,’\f * \fr 7:10 \ft Od kovasa ini riyot Exodo 20:12; Deuteronomio 5:16.\f* woy ‘Iddos ahad ondoy nod oseng to morat diyot amoy o inoy rin, ko-ilangan en nod imotayan.’\f * \fr 7:10 \ft Od kovasa ini riyot Exodo 21:17.\f* \v 11 Piru sikiyu, ossa moho kos nonaw row. Su iddos minuvu no duwon nanoy id pokotavang diyot amoy woy inoy rin, od bolivad baling sikandin nod ikahi to, ‘Korban,’ no iddos kohulugan, id ossa kud ini atag to Monama. \v 12 Na otid ikulon din iddos kodnonaw row, konnad sikandin od pokotavang to amoy woy inoy rin. \v 13 De-en id podwora row kos suhu to Monama ukit to kod-ikuu row to botasanon no id pomon diyot kovuyyahan dow. Woy duwon pe-en mo-uraan id puungan dow no iling ka-ay.” \s1 Dos od Pokolibmit to Minuvu riyot Kod-ontong to Monama \r (Mateo 15:10-20) \p \v 14 Na, id poporani ni Disas iddos mo-uraan minuvu woy id ikohiyan din to, “Pominog kow woy ooyyari row ini tod labbotlabbot. \v 15 Konnod pokolibmit diyot kod-ontong to Monama iddos ahad ondan no koka-an nod usok diyot bivig to minuvu. Iyon od pokolibmit, idda en so morat no osengan nod leggua to bivig din. \v 16 Na sikiyu, su duwon man tolinga row, pa-ayyad kow pominog.” \p \v 17 Nopongnga idda, id tanan sikandin taddot mo-uraan minuvu woy mid usok diyot baoy. Id intud ki Disas iddos mgo tinodduwan din ko ondan kos kohulugan taddot ponunggelengan din. \v 18 Kahin Disas to, “Waa kow vos mandad nokaabbot? Konna iddos ahad ondan no koka-an nod usok diyot bivig to minuvu kos od pokolibmit kandin diyot kod-ontong to Monama. \v 19 Oyyos dii man idda od poko-usok diyot ginawa rin, ko konna, diyon da to gottok woy od leggua.” \p (Ukit ka-ay'n osengan, id paabbotlabbot ni Disas no od pokoka-an ki to ahad ondan no koka-an.) \p \v 20 Na ponayun mid ikahi si Disas to, “Iyon od pokolibmit to minuvu riyot kod-ontong to Monama, idda en so nokota-aw riyot ginawa rin no od leggua riyot bivig din. \v 21 Oyyos pomon diyot daom to minuvu, nokota-aw riyot ginawa rin iddos morat no poomdom. Woy pomon tadda, od puung don sikandin to morat, iling to kodlaayuk to konna rin sawa, kodponakow, kod-imatoy, \v 22 kodloivug, kod-akon-akon, morat no ingowollon to lawa, kod-aakaa, kodpuung to kororattan, od kosina, koddoddora-at to duma, kodporatasdatas woy ko-ongollan. \v 23 Na langun ka-ay, id pomon diyot daom to ginawa to minuvu woy ini en kos od pokolibmit kandin diyot kod-ontong to Monama.” \s1 Dos Kopomakoy to Ba-ay no Konna Judio \r (Mateo 15:21-28) \p \v 24 Na, id tanan si Disas diyot Galilea woy id undiyon sikandin to mgo lugaa no moranit bonuwa to Tiro. To kod-inguma rin dutun, id owwot sikandin diyot sokkad no baoy, su id kopi-i rin nanoy no waa od pokosaddoo to kod-inguma rin. Piru ahad ungketen, nosorollan en ko ingkon sikandin. \v 25 Dutun, duwon sokkad no inoy no iddos ba-ay'n anak din, id losuran to busow. To norinog din nid inguma si Disas, idda ron en, id undiyon sikandin woy mid lingko-od nid ounduk diyot isowwan ni Disas. \v 26 Id po-eru-eru sikandin no od polegguangon ni Disas iddos busow nid lasud diyot anak din. Na iddon ba-ay, konna Judio, su nominuvu sikandin diyot prubinsya to Fenicia woy dos kinohiyan din, Griego. \v 27 Piru mid ooseng si Disas kandin ukit to ponunggelengan, kahi rin to, “Ko-ilangan no unna pa od kovuung kos mgo anak. Su konna en ollog nod ongayon iddos koka-an to mgo anak woy id sunggud diyot mgo tuyyang.”\f * \fr 7:27 \ft Dos kohulugan taddot id oseng ni Disas, od unna pa sikandin od tavang to mgo Judio, idda pa sikandin od tavang to konna mgo Judio.\f* \p \v 28 Piru kahi taddot ba-ay to, “Oyya, Longaggon, piru ahad pa iddos mgo tuyyang no riyot silob to lomisa, od pokoka-an man to mgo mumu nod pongo-uug to mgo anak.” \p \v 29 Kahin Disas to, “Pomon to iling duwon kos id oseng ru, od poko-uli kad su id leggua ron iddos busow nid lasud diyot anak du.” \p \v 30 Na id uli ron dos ba-ay, woy nokita rin iddos anak din no id oilogga no no-uliyan don. \s1 Id Bowiyan ni Disas iddos Diid Pokorinog woy Ommow no Mama \p \v 31 To id tanan si Disas diyot bonuwa to Tiro, id baya sikandin diyot bonuwa to Sidon, woy riyot mgo lugaa no moranit bonuwa to Decapolis, idda pa sikandin id livod diyon to Lanow't Galilea. \v 32 Na rutun, duwon mgo minuvu no id piyod diyot ki Disas to sokkad no minuvu no diid pokorinog woy ommow. Id po-eru-eru ran kandin no od somaddan din iddon minuvu amoy'd ko-uliyan. \v 33 De-en id piyod ni Disas iddos minuvu riyot moriyu boyow pomon diyot ko-urallan. Na, id tiyuk din to tintoddu rin woy id somaddan din iddos dila taddot minuvu. Nopongnga, id ilobban din iddos tintoddu rin woy id somoddan din iddos dila taddot minuvu. \v 34 Na id langngag si Disas diyot datas to langit, woy id songnga sikandin to moraom pomon to eru rin woy kahi rin to, “Efata,” no iddos kohulugan, “Od kopokesan ka!” \p \v 35 Idda ron en, nokorinog don dos minuvu woy na-awa iddos unayan no no-ommow sikandin, woy motallong don kos kod-ooseng din. \v 36 Id ikohiyan ni Disas dos mgo minuvu, no konna ran id ponudtuu riyot ahad ondoy iddos nokita ran. Piru ahad kopila rin sikandan id osengan, id ayas dan da en baling id poso-ob tid ponudtuu iddos nokita ran. \v 37 Na langun taddot nokorinog, oray'n nosoobbuwan. Kahi ran to, “Moppiya kos langun nid puungan din, oyya su ahad iddos diid pokorinog, woy dos mgo ommow, od poko-ooseng don!” \c 8 \s1 Dos Kodpoka-an ni Disas to Oppat no Maan (4,000) no Minuvu \r (Mateo 15:32-39) \p \v 1 Sokkad no timpu, nolivuung mandon iddos mo-uraan minuvu. Na-amin don kos tasak dan, de-en id poporani ni Disas iddos mgo tinodduwan din woy id ikohiyan din to, \v 2 “No-eruwan a ka-ay't mo-uraan minuvu, oyyos notolluwan don nid duma ran koddi no worad tasak dan. \v 3 Na, otid po-uliyon ku sikandan no diid pokoka-an, od moomet dan to gutas diyot daan, su duwon duma no moriyu pa kos od uliyan.” \p \v 4 Kahi taddot mgo tinodduwan din to, “Oyya en, piru ingkon ki man od poko-angoy to id poka-an ta ka-ay't mo-uraan minuvu, su ini ki man to noka-awoy-awoy'n lugaa?” \p \v 5 Mid intud si Disas kandan, kahi rin to, “Pilon molison kos paan duwot koniyu?” \p Id tavak sikandan to, “Pittu.” \p \v 6 Na, id po-unsad ni Disas iddos mo-uraan minuvu, woy id angoy rin iddos pittun paan woy id posolamat sikandin diyot Monama. Nopongnga, id pontoppiktoppik din idda woy id boggoy riyot mgo tinodduwan din amoy id sondad diyot mgo minuvu. \v 7 Duwon mandad pilopilon ngaap. Id posolamat mandon si Disas tadda riyon to Monama, woy id posondad din mandad idda taddot mgo tinodduwan din diyot mgo minuvu. \v 8 Na, nokoka-an dan langun woy nongovuung. To nopongnga ran mid ka-an, nokolimud iddos mgo tinodduwan to nongosama no nokoponnu to pittun doorakkoon bukag. \v 9 Dos ko-uralloy to minuvu nid ka-an, mgo oppat no maan (4,000).\f * \fr 8:9 \ft Waa pa apii to kod-iyap iddos mgo ba-ay woy mgo anak.\f* Nopongnga idda, id popo-uli ni Disas iddos mgo minuvu. \v 10 Woy id sakoy sikandin to bollangay duma to mgo tinodduwan din po-undiyot lugaa to Dalmanuta. \s1 Dos Kodbuyu to mgo Pariseo no od Pokitannon Sikandan to Mokososoobbu \r (Mateo 16:1-4) \p \v 11 Na, to kod-inguma ran diyot Dalmanuta, duwon mgo Pariseo no id porani ki Disas amoy'd opilon sikandin diyot opulanan, su id kopi-i ran nod posaharon sikandin. De-en id buyu ran kandin no od pokitannon sikandan to mokososoobbu nod posivonnaa no id popiyod en sikandin to Monama. \v 12 Id songnga si Disas to moraom, su id mosakit kos ginawa rin woy mid ikahi sikandin to, “Ooy koniyu no mgo minuvu to inin timpu! Mambot od buyu kow pa nod pokitannon to mokososoobbu? Bonnaavonnaa nod ikohiyon ku koniyu, no waa en mokososoobbu no id pokita ku koniyu.” \p \v 13 Na, id tanan onsi Disas kandan woy mid sakoy mandon to bollangay woy id tollus dan diyot dipaa to lanow. \s1 Id Ponunggelengan ni Disas to Potuvu to Paan iddos Nonaw to mgo Pariseo woy ki Herodes \r (Mateo 16:5-12) \p \v 14 Na, nolingow iddos mgo tinodduwan ni Disas no id piyod to tasak dan no paan, woy sokkad dobbon molison no paan kos diyot bollangay ran. \v 15 Id osengan sikandan ni Disas ukit to ponunggelengan, kahi rin to, “Bantoy kow taddot potuvu to paan to mgo Pariseo woy ki Harin Herodes.” \p \v 16 To id oseng ni Disas idda, id po-ikohiyoy ran to, “Saddook id oseng din idda su wora ki man nokopiyod to paan.” \p \v 17 Na nokosaddoo si Disas taddot mgo osengan dan, de-en mid ikahi sikandin to, “Mambot nosasow kow no waa kow nokopiyod to paan? Waa kow pobbos nokaabbot? Mambot motoggas kow nod pokaabbot? \v 18 Duwon mata row, piru konna kow od pokokita, woy duwon tolinga row, piru konna kow od pokorinog. Nolingow kowd bo taddot id puungan ku? \v 19 Iddot id pontoppiktoppik ku iddos limmon molison no paan nid poka-an ku taddot limmon maan (5,000) no minuvu, pilon bukag kos noponnu row tat nongosama?” \p Mid tavak sikandan to, “Sopuu-oruwa.” \p \v 20 Na mid ikahi mandon si Disas to, “Iddot id pontoppiktoppik ku iddos pittun molison no paan nid poka-an ku taddot oppat no maan (4,000) no minuvu, pilon doorakkoon bukag kos noponnu row tat nongosama?” \p Mid tavak sikandan to, “Pittu.” \p \v 21 Kahi rin kandan to, “Waa kow pobbos nokaabbot no inis id nonaw ku, konna moka-atag to paan?” \s1 Id Bowiyan ni Disas iddos Butud diyon to Betsaida \p \v 22 To id inguma onsi Disas diyot bonuwa to Betsaida, duwon mgo minuvu no id undiyot ki Disas woy id piyod sikandan to butud no mama. Id po-eru-eru ran nod somaddan din iddos butud amoy'd ko-uliyan. \v 23 Na id pikit ni Disas iddos butud, woy id leggua ran taddon bariyu. To nokoleggua ron sikandan, id ilobban din iddos mata taddot butud, id somaddan din sikandin woy id inturan, kahi rin to, “Ondan, duwon don od kokita ru?” \p \v 24 Na id langngag boyow iddos butud woy mid tavak to, “Oyya, od pokokita a to mgo minuvu, piru iling da to mgo kayu nod ipopanow.” \p \v 25 Id somaddan mandon ni Disas iddos mata taddot butud. Na, id totongtong iddos minuvu woy moppiya ron kos kod-ontong din. \v 26 Nopongnga idda, id po-uli sikandin ni Disas woy id ikohiyan din to, “Yo ka vo od baya riyot bonuwa nid pomonnan ta.” \s1 Dos Tavak ni Pedro no si Disas kos Mesiyas \r (Mateo 16:13-20; Lucas 9:18-21) \p \v 27 Na, mid undiyon si Disas woy dos mgo tinodduwan din to mgo bariyu no sakup to bonuwa to Cesarea Filipos, woy laggun tid ipanow ran, id intud si Disas kandan, kahi rin to, “Ondoy a man diyot poomdom to mgo minuvu?” \p \v 28 Mid tavak sikandan to, “Duwon id ikahi no sikkow kun si Juan no Tohodboutismu. Dos duma mid ikahi no sikkow si Elias, woy duwon duma nid ikahi no sokkad ka taddot mgo propeta dangan.” \p \v 29 Kahin Disas to, “Piru atag koniyu, ondoy a man?” \p Mid tavak si Pedro to, “Sikkow en kos Mesiyas.”\f * \fr 8:29 \ft Otik diyot Griego no kinohiyan, \fk Cristo\ft , woy riyot Hebreo, \+fk Mesiyas\ft . Od kovasa kos kohulugan to Mesiyas diyot listahan to Mgo Kahi no Dakkoo kos Koru-anon diyon to kotompusan no mgo lokkeb.\f* \p \v 30 Na, id loglohottan din iddos mgo tinodduwan no dii ran id ponudtuu riyot ahad ondoy iddos moka-atag kandin. \s1 Dos Unnon Kodponudtuu ni Disas Moka-atag to Kopotayan Din \r (Mateo 16:21-28; Lucas 9:22-27) \p \v 31 Na, mid tigkanoy ron si Disas to kodpaabbotlabbot diyot mgo tinodduwan din moka-atag tod kotomanan din. Kahi rin to, “Siyak no Anak to Minuvu, ko-ilangan nod ukit to mo-uraan kodposuppit, woy od elleyan a tod pombuyyahon to mgo Judio, taddot mgo ponguu to tohodbuwis woy taddot mgo tohodnonaw to Suhu ni Moises. Od imotayan a, piru riyot iko-otollun allow, od kovadnow a.” \v 32 Iddos langun no id ponudtuu ni Disas diyot mgo tinodduwan din moka-atag to kopotayan din, moomok da nod koovottan. To norinog idda ni Pedro, id piyod din si Disas diyot ibpit woy id sugga rin, kahi rin to, “Yo kod oseng to ungketen.” \v 33 Piru mid isau si Disas diyot mgo tinodduwan din woy id sugga rin si Pedro, kahi rin to, “Awa ka, Moivuyan! Su iddos poomdom du, konna pomon to Monama, ko konna, pomon to minuvu.” \p \v 34 Na, id poporani ni Disas iddos mgo minuvu woy dos mgo tinodduwan din woy id ikohiyan din to, “Iddos ahad ondoy no od kopiyan nod kovovallan no tinodduwan ku, ko-ilangan nod inoyyuhan din kos kandin nid kopi-i, woy od tiyangon din iddos kandin no krus\f * \fr 8:34 \ft Dos kohulugan to kahi no, \fk od tiyang to krus,\ft idda en so kodtuman to suhu ni Disas ahad ondan pa kos od kotomanan.\f* amoy'd dumoruma koddi. \v 35 Oyya su iddos minuvu nod konuhunan to umuu rin, od koworan da en baling tadda. Piru iddos ahad ondoy nod patoy pomon to koddumoruma rin koddi woy pomon to kodponudtuu rin to Moppiyon Dinoggan, duwon umuun waad tomanon. \v 36 Su ahad od kokomunoy to minuvu kos langun no korotuwan ka-ay to ampow't ingod, waa en koru-anon otid koworan sikandin to umuun waad tomanon. \v 37 Oyyos waa korotuwan no id pokovullas to minuvu amoy'd ka-awi rin iddos umuun waad tomanon. \v 38 Dos mgo minuvu to inin timpu, oray'n mosaasaa su id inoyyuhan dan kos Monama. Na otik id ko-ilow a nikandan woy dos mgo nonaw ku, siyak no Anak to Minuvu, id ko-ilow ku mandad sikandan init kodlivod ku nod dumannan to se-aa to kotuusan to Amoy ku woy taddot uhis no mgo ponolihan.” \c 9 \p \v 1 Na ponayun mid ikahi si Disas to, “Bonnaavonnaa nod ikohiyon ku koniyu, no duwon duma ka-ay no dii pa od patoy taman to dii ran pa od kokita iddos kotuusan to kodharit Monama.” \s1 Nopalin kos Boyo ni Disas \r (Mateo 17:1-13; Lucas 9:28-36) \p \v 2 To id lihad don kos annom no allow, id poruma ni Disas si Pedro, si Santiago woy si Juan po-undiyon to mowwet no buvungan no siksikandan da. Laggun tid totongtong dan ki Disas, idda ron en, nopalin kos boyo rin. \v 3 Iddos umpak din, id sella-sella pomot koputiyoy no waa en iling tadda ka-ay to ampow't ingod. \v 4 Na, nokita ran si Elias woy si Moises no id tongko ki Disas. \v 5 Kahin Pedro ki Disas to, “Tohodnonaw, moppiya en no ka-ay ki. Od sosabbung koy to otollu, sokkad atag kikow, sokkad atag ki Moises woy sokkad atag ki Elias.” \p \v 6 Id oseng ni Pedro idda pomon to waa rin nonongnongngi ko ondan kod osengon din, su oraroy sikandan no novaakkan. \v 7 Na duwon souhapun no id tambun kandan, woy duwon bawos nid pomon diyot souhapun no mid ungketen to, “Ini en kos Anak ku no id dokollan ku to ginawa. Pominogga row sikandin.” \p \v 8 Idda ron en, id langulangu ran woy waa osson nokita ran, si Disas dobbo. \p \v 9 Na laggun tod potupang dan, id loglohottan dan ni Disas. Kahi rin to, “Yo row en id ponudtuu riyot ahad ondoy iddos nokita row taman to siyak no Anak to Minuvu, od kovadnow ron.” \v 10 De-en id tota-aw ran diyot poomdom dan iddos id ikahi ni Disas, woy waa ran en id ponudtuu iddos nokita ran. Piru id po-inturoy sikandan, kahi ran to, “Ondan ayu kos kohulugan taddot id oseng din nod kovadnow sikandin?” \p \v 11 Na mid intud sikandan ki Disas, kahi ran to, “Mambot od ikohiyon to mgo tohodnonaw to Suhu ni Moises no ko-ilangan no unna od undini si Elias, idda pa iddos Mesiyas?” \p \v 12 Mid tavak si Disas to, “Bonnaa en no unna pa od undini si Elias amoy'd panoy to langun. No-ikahi mandad diyot Nosulat no Kahit Monama no dakkoo kos koosayan ku no Anak to Minuvu, woy od elleyan a nikandan pomon to lingasa ran koddi. \v 13 Piru od ikohiyan ku sikiyu, no id inguma ron si Elias, woy id puungan to mgo minuvu iddos langun no morat no id kopi-i ran nod puungan diyot kandin. Woy ini en kos no-ikahi moka-atag kandin diyot Nosulat no Kahit Monama.” \s1 Dos Kodpoleggua ni Disas to Busow no id Lasud diyot Anak \r (Mateo 17:14-21; Lucas 9:37-43) \p \v 14 Na, to id inguma onsi Disas diyot dumon mgo tinodduwan din no id polintotuwos, nokita ran no id lingut kandan iddos mo-uraan minuvu. Woy duwon mgo tohodnonaw to Suhu ni Moises no mid apuu taddon mgo tinodduwan. \v 15 To nokita si Disas taddot mgo minuvu, oraroy ran no nosoobbuwan, woy id ponlungkossu ran amoy od tommu kandin woy'd olit-olit. \v 16 Mid intud si Disas kandan, kahi rin to, “Ondan kos opulanan dow?” \p \v 17 Na duwon sokkad nid tavak, kahi rin to, “Tohodnonaw, duwon anak ku no id piyod ku ka-ay't kikow, su id losuran to busow unayan no konnad sikandin od poko-ooseng. \v 18 Otid ingumannan sikandin, od kopiloy nod pokovuntug diyot livuta, od bovuwak kos bivig din, od kihot kos ngipon woy'd koggaa sikandin. Id nganoy ad diyot mgo tinodduwan du nod polegguangon dan iddos busow, piru waa ran man noko-uli kandin.” \p \v 19 Kahin Disas to, “Sikiyu no mgo minuvu no waa kopomakoy woy ebbaw! Momonnu kouhayyoy kos kodumoruma ku koniyu? Kannu pa ayu od kotaman inis kodti-is ku koniyu? Piyodda row kos anak ka-ay't koddi!” \p \v 20 Na, id piyod dan iddos anak diyot ki Disas. To nokokita ki Disas dos busow, idda ron en, id pokookoo to busow iddos anak. Id gohulivid mandon iddos anak woy nopiloy no nokovuntug mandon diyot livuta, woy id likidlikid sikandin nid bovuwak kos bivig. \v 21 Mid intud si Disas taddot amoy, kahi rin to, “Kannu man sikandin no-iling ka-ay?” \p Id tavak dos amoy to, “Pomon poron to ko-onakoy rin. \v 22 Kopila ron nanoy sikandin od imotayan to busow nid lasud kandin, woy od pokoumbag sikandin diyot apuy woy oweg. Piru otid pokogaha ka, ko-eru-i koy woy tovangi koy.” \p \v 23 Kahin Disas to, “Mambot od ikahi ka no otid pokogaha a? Oyyos od kopuungan en kos langun otid pomakoy kos minuvu.” \p \v 24 Na, id nganoy kandin iddos amoy taddot anak, kahi rin to, “Duwon kopomakoy ku piru moomet en. Tovangi a nod mosalig kos kopomakoy ku!” \p \v 25 To nokita ni Disas no id lukutlukut id porani iddos mo-uraan minuvu, id suhu rin iddos busow nid lasud diyot anak. Kahi rin to, “Sikkow no busow no id po-ommow woy'd povongoo ka-ay't anak, leggua ka woy yo kad od livod nod lasud kandin.” \p \v 26 Na, id pomehes dos busow woy ayas din pe-en id pokookoo iddos anak, idda pa mid leggua sikandin. Iddos anak, imman tid patoy ron su worad man nokowaong. De-en mid ikahi iddos mgo minuvu to, “Eh, id patoy ron bos moho ika!” \p \v 27 Piru id somaddan ni Disas iddos bollad taddot anak woy id po-onnow rin, woy id lohinat dos anak no no-uliyan don. \p \v 28 To id usok onsi Disas diyot baoy nid oubpan dan, id inturan sikandin to mgo tinodduwan din no siksikandan da, kahi ran to, “Mambot waa koy nokopoleggua taddot busow?” \p \v 29 Mid tavak si Disas to, “Waa ossa nod pokopoleggua to iling taddon busow, idda ra en so koddasaa.” \s1 Dos Iko-oruwon Kodponudtuu ni Disas Moka-atag to Kopotayan Din \r (Mateo 17:22-23; Lucas 9:43b-45) \p \v 30 Na, id tanan onsi Disas taddon lugaa woy id baya sikandan diyot Galilea. Id kopi-i ni Disas no konnod kosorollan to mgo minuvu ko ingkon sikandin. \v 31 Id puungan din idda, su amoy waad pokolewang to kodnonaw rin to mgo tinodduwan din. Na kahin Disas kandan to, “Siyak no Anak to Minuvu, id boggoy a riyot bollad taddot od pongkuntra koddi. Id po-imotayan a nikandan, piru od kovadnow a riyot iko-otollun allow.” \p \v 32 Waa ran nokaabbot to kohulugan taddot id ikahi ni Disas kandan, piru od kovaakkan dan nod intud kandin. \s1 Dos Mowwet to Langun diyon to Kodharit Monama \r (Mateo 18:1-5; Lucas 9:46-48) \p \v 33 Na, id inguma ron onsi Disas diyot bonuwa to Capernaum. To riyon don sikandan to daom to baoy, id inturan ni Disas iddos mgo tinodduwan din, kahi rin to, “Ondan kos opulanan dow riyot daan?” \p \v 34 Piru id po-onong-onong da en sikandan, su id po-opuloy ran man ko ondoy kandan kos mowwet to langun. \v 35 Na, id ounsad si Disas woy id poporani rin iddos sopuu-oruwon tinodduwan din. Kahi rin kandan to, “Iddos ahad ondoy nod kopiyan nod kovovallan no mowwet to langun, ko-ilangan no od poobbava sikandin woy'd po-uripon to langun.” \p \v 36 Id angoy ni Disas iddos disok no anak woy id poohinat din diyot tongannan dan. Id sopipi rin iddon anak woy mid kahi sikandin to, \v 37 “Iddos ahad ondoy nod tanggap to mopoobbavon minuvu iling ka-ay't anak pomon to kopomakoy rin koddi, siyak kos id tanggap din. Woy konna ra siyak kos id tanggap din, ko konna, idda mandad so Monamon Amoy ku no id popiyod koddi.” \s1 Dos Konnod Supak Keta, od Poomig Keta \r (Lucas 9:49-50) \p \v 38 Na mid ikahi si Juan ki Disas to, “Tohodnonaw, nokokita koy to sokkad no minuvu no nokopoleggua to mgo busow ukit to ngaran du. Id sugga roy sikandin, oyyos konna ta man duma.” \p \v 39 Piru kahin Disas to, “Yo row sikandin sugga-a, oyyos waa minuvu no kopongnga od puung to mokososoobbu ukit to ngaran ku, od ooseng don to morat moka-atag koddi. \v 40 Su iddos minuvu no konnod supak keta, od poomig keta. \v 41 Bonnaavonnaa nod ikohiyon ku koniyu, no iddos ahad ondoy nod po-inom koniyu to sokkad no pokawan no oweg pomon to mgo tinodduwan kow to Mesiyas, od pokotanggap sikandin to ganti. \s1 Dos Moka-atag to Minuvu nod Okoy to Duma riyot Kodpuung to Saa \r (Mateo 18:6-9; Lucas 17:1-2) \p \v 42 “Na, iddos ahad ondoy nod poko-okoy nod puung to saa kos mopoobbavon minuvu iling ka-ay't disok no anak no od pomakoy koddi, moppiya pa nod ikottan kos liyog din to oray'n dakkoon gilingan no batu woy id lumbag sikandin diyot dahat. \fig Ini en kos gilingan no batu Marcos 9:42|src=" HK079E.tif " size="col" ref="Marcos 9:42" \fig* \v 43 De-en otik ikos bollad du kos unayan nod pokosaa ka, tompoddowd baling ika. Su moppiya pa nod pokotanggap ka to umuun waad tomanon no sokkad da kos bollad, kuntra to duwon oruwon bollad du no id lumbag ka riyon to linow't apuy. \v 44 [Oyyos dutun, duwon mgo tagkoy no diid patoy nod ka-an taddot mgo lawa ran woy dos apuy no konnod ko-ovukkan.] \v 45 Na otik ikos pa-a ru kos unayan nod pokosaa ka, tompoddowd baling ika. Su moppiya pa nod pokotanggap ka to umuun waad tomanon no sokkad da kos pa-a, kuntra to duwon oruwon pa-a ru no id lumbag ka riyon to linow't apuy. \v 46 [Oyyos dutun, duwon mgo tagkoy no diid patoy nod ka-an taddot mgo lawa ran woy dos apuy no konnod ko-ovukkan.] \v 47 Otik ikos mata ru kos unayan nod pokosaa ka, kootowd baling ika! Su moppiya pa nod lonug ka riyon to kodharit Monama no sokkad da kos mata, kuntra to duwon oruwon mata ru no id lumbag ka riyon to linow't apuy. \v 48 Oyyos dutun, duwon mgo tagkoy no diid patoy nod ka-an taddot mgo lawa ran woy dos apuy no konnod ko-ovukkan. \p \v 49 “Bonnaa en no duwon mgo kosupittan nod ko-ukitan to langun nod pompomakoy amoy'd mosalig kos kopomakoy ran. Su iddos mgo kosupittan, noko-iling taddot assin woy apuy nod poka-awa to ahad ondan no konna moppiya. \v 50 Moppiya kos assin su od pokovoggoy't nanam to koka-an ta, piru kod motabbang don ini, dii ron en id pokopolivod kos nanam. Purisu sikiyu nod pomakoy koddi, ko-ilangan nod poko-iling kow to assin ukit to kodpotovangoy no od moppiya kos koroniyan dow.” \c 10 \s1 Dos Moka-atag to Kodsuwoy to Sawa \r (Mateo 19:1-12; Lucas 16:18) \p \v 1 Na id tanan onsi Disas diyot prubinsya to Galilea, woy id undiyon sikandan to Judea woy riyot dipaa to Oweg to Jordan. Dutun, id livuungan mandon sikandin to mo-uraan minuvu, woy mid nonaw sikandin su idda en kos nooyami rin nod puungan. \p \v 2 Duwon mgo Pariseo no id porani ki Disas amoy'd posahad kandin ukit to kod-intud. Kahi ran to, “Ondan, noko-ikuu vo riyot mgo Suhu ni Moises iddos kodsuwoy to mama taddot sawa rin?” \p \v 3 Piru mid tavak si Disas kandan ukit to intud, kahi rin to, “Ondan man kos id suhu ni Moises koniyu moka-atag ka-ay?” \p \v 4 Id tavak sikandan to, “Id aman si Moises no od bovaa kos mama to kosulatan to kodposuwayoy, idda pa od suwayan din kos sawa rin.” \p \v 5 Kahin Disas to, “Id aman si Moises no od suwayan dow kos sawa row, su motoggas man kos uu row. \v 6 Piru riyot tigkonayan to kodbovaa to ingod, id bovallan to Monama kos mama woy ba-ay. \v 7 Ini en kos unayan no od tanan kos mama to amoy woy inoy rin amoy'd pokodsokkad don sikandan to sawa rin woy dos oruwa, od kosokkad don. \v 8 Na konnad sikandan oruwa, ko konna, sokkad don. \v 9 De-en iddos id podsokkad don to Monama, konnod podsuwayon to minuvu.” \p \v 10 To id inguma onsi Disas diyot baoy, id intud don mandon kandin iddos mgo tinodduwan din moka-atag to kodposuwayoy. \v 11 Mid ikahi si Disas to, “Iddos ahad ondoy no mama nod suwoy to sawa rin woy od osawa to duma, nokoloivug sikandin taddot unnon sawa rin. \v 12 Woy ungketen dad en mandad diyot ba-ay. Otid suwoy sikandin to sawa rin woy'd osawa to duma, nokoloivug sikandin taddot unnon sawa rin.” \s1 Id Pokita ni Disas kos Kopiyannoy Rin diyot mgo Anak ukit to Koddasaa \r (Mateo 19:13-15; Lucas 18:15-17) \p \v 13 Sokkad no allow, duwon mgo minuvu no id piyod to mgo anak dan diyot ki Disas, amoy ukit to kodtoddung din to bollad din taddot uu ran diyon to koddasaa, id pokita to Monama iddos kopiyannoy rin diyot mgo anak. Piru id sugga to mgo tinodduwan din iddos mgo minuvu. \v 14 To nokita idda ni Disas, nolingasa sikandin woy mid ikahi to, “Podtohona row ron kos mgo anak nod porani koddi, woy yo row sikandan sugga-a. Su iddos mgo minuvu no od salig to Monama iling to kodsalig to mgo anak, sikandan en kos od kolonug to kodharit Monama. \v 15 Bonnaavonnaa nod ikohiyon ku koniyu, no iddos ahad ondoy no diid salig to Monama iling to kodsalig to anak, dii en od kolonug diyon to kodharit Monama.” \p \v 16 Na, id ponsopipi rin iddos mgo anak woy ukit to kodtoddung din to bollad din taddot uu ran diyon to koddasaa, id buyu rin no iddos Monama, od pokita to kopiyannoy rin diyot kandan. \s1 Dos Moka-atag to Minuvu no Dakkoo kos Korotuwan \r (Mateo 19:16-30; Lucas 18:18-30) \p \v 17 To kodlogkiyat onni Disas to iponawon dan, duwon sokkad no minuvu no id lungkossu po-undiyot kandin. Id lingko-od sikandin diyot isowwan din woy mid intud, kahi rin to, “Moppiyon Tohodnonaw, ondan kos od puungan ku amoy'd pokotanggap a to umuun waad tomanon?” \p \v 18 Mid tavak si Disas to, “Mambot od ngoranan a nikkow no moppiya? Oyyos sokkad da kos moppiya, idda ra en so Monama. \v 19 Nokosaddoo kad taddot mgo suhu to Monama no mid ungketen to, ‘Yo kod imatoy, yo kod loivug, yo kod ponakow, yo kod posivonnaa to uhus, yo kod loimbung, woy rispitu ka to amoy woy inoy ru.’\f * \fr 10:19 \ft Od kovasa ini riyot Exodo 20:12-16; Deuteronomio 5:16-20.\f* ” \p \v 20 Kahi taddot minuvu to, “Tohodnonaw, langun duwon no suhu, id puungan kud pomon poron to ko-onakoy ku.” \v 21 Na, id tongtongngan ni Disas iddos minuvu duma to kodginawa, woy id ikohiyan din to, “Duwon pa sokkad no kulang diyot kikow. Uli ka, woy boligya ru kos korotuwan du woy pomboggoy ru kos bayad diyot worowora. Otid puungan du ini, duwon en korotuwan du riyot datas to langit. Kopongnga, livod ka woy duma ka koddi.” \v 22 To norinog idda taddot minuvu, od kokita riyot bonnong din no naanu sikandin woy id ipanow no noponnut lanu, oyyos dakkoo man kos korotuwan din. \p \v 23 Na id tongtong si Disas diyot mgo tinodduwan din, woy kahi rin kandan to, “Mosuppit en taddot minuvu no dakkoo kos korotuwan nod kolonug diyon to kodharit Monama.” \p \v 24 Nosoobbuwan iddos mgo tinodduwan din taddot id oseng din. Piru id ikahi mandon si Disas to, “Mgo anak, mosuppit en oraroy iddos kodlonug diyon to kodharit Monama. \v 25 Moomok pa iddos kod-usok to kamelyo riyon to bobbot simat kuntra to minuvu no dakkoo kos korotuwan nod lonug diyon to kodharit Monama.” \p \v 26 Na oray'n nosoobbuwan iddos mgo tinodduwan din, woy id po-inturoy ran to, “Ko ungketen, ondoy pobbo kos od kotobbus?” \p \v 27 Id tongtong si Disas kandan woy mid ikahi to, “Konna ini od kopuungan to minuvu, piru iddos Monama, od kopuungan din en kos langun.” \p \v 28 Kahin Pedro to, “Na sikami, id tonanan doyd kos langun pomon to koddumoruma kikow.” \p \v 29 Kahin Disas to, “Bonnaavonnaa nod ikohiyon ku koniyu, no iddos ahad ondoy nod tanan to ubpan din, mgo suwod o tobboy rin, amoy o inoy rin, mgo anak din, woy mgo kamot din pomon to koddumoruma rin koddi woy pomon to kodponudtuu rin to Moppiyon Dinoggan, \v 30 duwon ganti no id boggoy to Monama kandin to inin timpu. Oyyos od pokotanggap sikandin to lampas pa taddot id tonanan din no mgo ubpan, mgo suwod, mgo tobboy, mgo inoy, mgo anak woy mgo kamot. Od ukit mandad sikandin to kodposuppit pomon to kopomakoy rin, piru riyot mori, od pokotanggap sikandin to umuun waad tomanon. \v 31 Piru mo-uraan mowwet ko-ungkay riyot kod-ontong to minuvu no od poobbovan, woy mo-uraa mandad no moobbava ko-ungkay riyot kod-ontong to minuvu no od porotason.” \s1 Dos Iko-otollun Kodponudtuu ni Disas Moka-atag to Kopotayan Din \r (Mateo 20:17-19; Lucas 18:31-34) \p \v 32 Laggun to riyon pa onsi Disas to daan po-undiyot Jerusalem, id unna sikandin. Nosoobbuwan iddos mgo tinodduwan din, woy dos mgo minuvu nid tinundug kandan, novaakkan. De-en id livuung ni Disas iddos mgo tinodduwan din, woy id ponudtuu rin mandon kandan iddos moka-atag tod kotomanan din. \v 33 Kahi rin to, “Pominog kow, od undiyon kid to Jerusalem. Na rutun, siyak no Anak to Minuvu, id boggoy riyot bollad to mgo ponguu to tohodbuwis woy riyot mgo tohodnonaw to Suhu ni Moises. Od silutan a nikandan to kopotayan woy kopongnga, id boggoy a riyot bollad to konna mgo Judio. \v 34 Od sumpoliton a nikandan, od ilobban woy'd pomodasan. Kopongnga, od imotayan a, piru riyot iko-otollun allow, od kovadnow a.” \s1 Dos od Buyuwon onni Santiago woy Juan diyot ki Disas \r (Mateo 20:20-28) \p \v 35 Na, mid porani ki Disas si Santiago woy si Juan no mgo anak ni Sebedeo woy kahi ran to, “Tohodnonaw, duwon od buyuwon doy kikow.” \p \v 36 Mid intud si Disas kandan, kahi rin to, “Ondan man kos od buyuwon dow koddi?” \p \v 37 Id tavak sikandan to, “Otid inguma ron iddos timpu to kodhari ru nod dumannan to se-aa to kotuusan du, muopa nod po-unsaron koy nikkow riyot duug du, sokkad diyot kowanan du woy sokkad diyot ivang.” \p \v 38 Kahin Disas to, “Waa row nosorolli ko ondan kos od buyuwon dow. Od pokogaha kow vo nod ukit to koosayan iling tod ko-ukitan ku? Woy od pokogaha kow vo nod ti-is to kopotayan iling to kopotayan ku?” \p \v 39 Mid tavak sikandan to, “Oyya, od pokogaha koy.” Kahin Disas to, “Bonnaa rad en no iddos kosupittan nod ko-ukitan ku, od ko-ukitan dow mandad. Woy dos kopotayan nod ko-ukitan ku, od ko-ukitan dow en mandad. \v 40 Piru moka-atag to kodpo-unsad diyot kowanan woy ivang ku, konna siyak kos od aam tadda. Oyya su id panoy ron tapoy to Monama ko ondoy kos od po-unsaron din tadda.” \p \v 41 To norinog idda taddot sopuun tinodduwan no duma ran, nolingasa ran ki Santiago woy ki Juan. \v 42 Na id poporani ran langun ni Disas, woy id ikohiyan din sikandan to, “Nosorollan dow no iddos od ponguu to konna mgo Judio, id pomohos dan iddos kopi-i ran, woy dos mgo minuvu no mowwet kos kotundanan, id pokita ran en kos kandan no kotungud. \v 43 Piru sikiyu, konna kow iling kandan, su iddos ahad ondoy koniyu no od kopiyan nod kovovallan no mowwet, ko-ilangan nod po-uripon sikandin. \v 44 Woy dos ahad ondoy nod kopiyan no mowwet to langun koniyu, ko-ilangan nod po-uripon sikandin to duma. \v 45 Su ahad siyak no Anak to Minuvu, waa a mid undini to ingod amoy'd uripon to mgo minuvu, ko konna, amoy od po-uripon a woy'd boggoy to umuu ku atag to kodtobbus to mo-uraan minuvu.” \s1 Id Bowiyan ni Disas iddos Butud no si Bartimeo \r (Mateo 20:29-34; Lucas 18:35-43) \p \v 46 Na, id inguma si Disas woy dos mgo tinodduwan din diyot bonuwa to Jerico. To id tanan don sikandan dutun, oray'n mo-uraa kos minuvu nid duma kandan. Duwon sokkad no butud no mid ounsad diyot ibpit to daan amoy'd pokilimus. Sikandin, si Bartimeo no anak ni Timeo. \v 47 To norinog din nod lihad si Disas no toho Nazaret, id pehes sikandin no mid ungketen to, “Disas, lubbad ni David, ko-eruwan ka koddi!” \v 48 Id sugga sikandin taddot mo-uraan minuvu no od po-onong-onong da, piru ayas da en baling sikandin id pehes nid ungketen to, “Lubbad ni David, ko-eruwan ka koddi!” \p \v 49 De-en id soro si Disas woy mid ikahi to, “Po-undiniya row sikandin.” \p Na, id umow ran iddos butud woy kahi ran to, “Kahaa ka woy lohinat ka, su id umow ka nikandin.” \p \v 50 Idda ron en, id lusut din kos mowwet no umpak din woy id lohinat sikandin nid ipanow po-undiyot ki Disas. \v 51 Na id inturan sikandin ni Disas, kahi rin to, “Ondan man kos id kopi-i ru nod puungan ku kikow?” \p Mid tavak iddos butud to, “Tohodnonaw, id kopi-i ku nod pokokita.” \p \v 52 Kahin Disas to, “Na uli kad bo. No-uliyan ka pomon to kopomakoy ru.” \p Idda ron en, nokokita ron iddos butud woy id duma sikandin ki Disas. \c 11 \s1 Id Posivontuhan si Disas to mgo Minuvu to Kod-inguma Rin diyot Jerusalem \r (Mateo 21:1-11; Lucas 19:28-40; Juan 12:12-19) \p \v 1 Na, to morani ron onsi Disas diyot Jerusalem, od kopantow ran don iddos bariyu to Betpahe woy Betania no riyot banod to Buvungan to mgo Olibo. Id po-unna ni Disas dutun iddos oruwa taddot mgo tinodduwan din. \v 2 Kahi rin kandan to, “Undiyon kow to bariyu no riyot ko-unnan woy to kod-inguma row rutun, idda ron en, od kokita row kos natit asnu no waa pa nosokayi no id ikot. Okasa row vo idda woy tuyuka row rinit koddi. \v 3 Otik duwon od intud koniyu no, ‘Mambot od okasan dow kos natit asnu?’ tovaka row sikandin to, ‘Od ko-ilonganon ini tod Longaggon, woy go-os din da ini id po-uli.’ ” \p \v 4 Na id ipanow sikandan woy to kod-inguma ran, nokita ran iddos natit asnu nid ikot diyot sobbangan to ubpan no riyot ibpit to daan, woy id akas dan idda. \v 5 Duwon mgo minuvu rutun no mid ikahi kandan to, “Mambot od okasan dow kos natit asnu?” \p \v 6 Id tavak sikandan iling taddot id pomandu ni Disas kandan, de-en id aman iddos mgo minuvu. \v 7 Na, id tuyuk dan iddos natit asnu po-undiyon to ki Disas. Id ompasan dan idda to mgo umpak dan, woy id sakoy ron si Disas. \v 8 Mo-uraa kos minuvu rutun no id ampas to mgo umpak dan diyot od ukitan ni Disas to kodposivantug kandin. Idda mandad so duma, id tampod to mgo panga to kayu no doro-unon woy id ampas dan idda riyot daan. \v 9 Na, iddos mgo minuvu no riyot ko-unnan woy dos id tinundug ki Disas, id pehes dan no mid ungketen to, “Od doongon kos Monama. Od posivontuhan ta kos id popiyod to Monama nod Longaggon!”\f * \fr 11:9 \ft Od kovasa ini riyot Salmo 118:25-26.\f* \v 10 Id pokita to Monama iddos kopiyannoy rin taddot od ingumon hari nod suvaa to kovuyyahan doy no si David! Od doongon kos Monama riyot datas to langit!” \p \v 11 To kod-inguma ni Disas diyot Jerusalem, mid undiyon sikandin to lama to templo, woy id tongtongngan din iddos langun dutun. Nopongnga, id undiyon sikandin to Betania duma taddot sopuu-oruwon tinodduwan din, oyyos od kosagkup don. \fig Ini en kos kayu no igera Marcos 11:11|src=" HK068C.tif " size="span" ref="Marcos 11:11" \fig* \s1 Dos Moka-atag to Kayu no Igera no Waa id Bovunga \r (Mateo 21:18-19) \p \v 12 So-op no allow, id tanan sikandan diyot Betania amoy'd livod diyot Jerusalem. To riyon pa sikandan to daan, id gutasan si Disas. \v 13 Na, nopantow rin iddos kayu nod ngoranan to igera no maapung kos do-un. To kodporani rin taddot kayu amoy'd ontongngan din ko duwon bunga, paanan da en mgo do-un kos nokita rin, oyyos konna pa timpu nod bovunga iddon kayu. \v 14 De-en kahi rin diyot kayu to, “Pomon ko-ungkay, konna kad od bovunga.” \p Na, norinog idda taddot mgo tinodduwan din. \s1 Id Pa-awa ni Disas iddos id Pombovoligya riyot Templo \r (Mateo 21:12-17; Lucas 19:45-48; Juan 2:13-22) \p \v 15 To kod-inguma onni Disas diyot Jerusalem, mid undiyon sikandin to templo, woy id pa-awa rin iddos od pombovoligya riyot lama woy dos od pombovolli rutun. Id ponlingkuwab din iddos mgo lomisa taddot mgo tohodbullas to soopi, woy id pompiloy rin iddos mgo unsaran taddot od pombovoligya to mgo soopati. \v 16 Waa rin po-ukita iddos mgo minuvu nod piyod to ahad ondan no od baya riyot lama to templo. \v 17 Na id nonaw sikandin diyot mgo minuvu. Kahi rin to, “No-ikahi riyot Nosulat no Kahit Monama no, \q1 ‘Iddos Baoy't Monama, od ngoranan no baoy atag to koddasaa to langun no minuvu ka-ay to ampow't ingod.’\f * \fr 11:17 \ft Od kovasa ini riyot Isaias 56:7; Jeremias 7:11.\f* \m Piru sikiyu, id bovallan dow moho ini nod oubpan to mgo tokawon.” \p \v 18 To norinog taddot mgo ponguu to tohodbuwis woy taddot mgo tohodnonaw to Suhu ni Moises iddos id puungan ni Disas, id nangkap dan to po-ukit to kod-imatoy kandin. Oyyos novaakkan dan kandin, su iddos mo-uraan minuvu, oray'n notoosan woy nosoobbuwan taddot nonaw rin. \p \v 19 To id saop don kos allow, id tanan onsi Disas diyot Jerusalem. \s1 Nahangu iddos Kayu no Igera \r (Mateo 21:20-22) \p \v 20 To nosollom don to id livod sikandan diyot Jerusalem, noliharan dan iddos kayu no igera woy nokita ran no nahangu ron idda pomon to ubbus taman to dalig. \v 21 Na, nosompottan ni Pedro iddos id oseng ni Disas diyot kayu no igera woy mid ikahi sikandin to, “Tohodnonaw, ontongngiyu! Ikos kayu nid osengan du govoni no konnad od bovunga, nahangu ron!” \p \v 22 Kahin Disas kandan to, “Pomakoy kow to Monama. \v 23 Bonnaavonnaa nod ikohiyon ku koniyu, no iddos ahad ondoy nod pomakoy to Monama woy waa kodduworuwa, od kogaha rin tod ikahi kos buvungan to, ‘Ko-onnat ka woy'd poko-antug diyot dahat,’ na od puungan en idda to Monama. \v 24 De-en od ikohiyan ku sikiyu, no ahad ondan kos od buyuwon dow riyon to Monama, pomokaya row no notanggap dowd idda woy od kotanggap dow en idda. \v 25 Na, otid dasaa kow woy duwon poron id tota-aw row no morat no ginawa riyot duma, posinsya-i row sikandin amoy'd posinsyan kow mandad to Amoy row riyot datas to langit. \v 26 [Su otik dii row od posinsyan iddos duma, dii kow mandad od posinsyan to Amoy row riyot datas to langit.”] \s1 Dos Intud Moka-atag to Kotungud ni Disas \r (Mateo 21:23-27; Lucas 20:1-8) \p \v 27 Na, id inguma mandon onsi Disas diyot Jerusalem. Laggun tid ipanow sikandin diyot lama to templo, id porani kandin iddos mgo ponguu to tohodbuwis, dos mgo tohodnonaw to Suhu ni Moises woy dos od pombuyyahon to mgo Judio. \v 28 Mid intud sikandan ki Disas, kahi ran to, “Ondak kotungud du ka-ay't langun nid puungan du? Woy ondoy kos id boggoy kikow ka-ay'n kotungud?” \p \v 29 Kahin Disas kandan to, “To dii ku pa od tovakon kos intud dow, duwon intud ku koniyu. Tovaka row ini, woy id ponudtuu ku koniyu ko ondoy kos id boggoy koddi to kotungud to kodpuung ka-ay. \v 30 Iddos kotungud ni Juan to kodboutismu, id pomon bo riyot Monama o riyot minuvu?” \p \v 31 Na, id posisipoy ran kod monnuwon dan idda tod tavak. Kahi ran to, “Otid ikahi ki no, ‘Iddos Monama kos id boggoy kandin to kotungud,’ na od ikahi sikandin to, ‘Mambot waa kow id pomakoy ki Juan?’ \v 32 Piru otid ikahi ki no, ‘Minuvu kos id boggoy kandin to kotungud,’ na od kolingasa kos mgo minuvu keta.” (Od kovaakkan dan to mgo minuvu, su nosorollan to langun no propeta en si Juan.) \v 33 De-en id tavak dan si Disas to, “Waa koy nokosaddoo ko ingkon idda id pomon.” \p Na kahin Disas kandan to, “Ko ungketen, dii ku mandad sikiyu od ponudtulan ko ingkon id pomon kos kotungud ku to kodpuung ka-ay.” \c 12 \s1 Dos Ponunggelengan Moka-atag to id Pomursintu to Ubasan \r (Mateo 21:33-46; Lucas 20:9-19) \p \v 1 Na ponayun mid nonaw si Disas ukit to ponunggelengan, kahi rin to, “Duwon sokkad no minuvu no id pomuwa to ubas diyot kamot din. Id kuralan din idda woy mid bovaa sikandin to toviran to ubas, woy id poohinat sikandin to motikang no sabbung no od ubpan tod tamong tadda. Nopongnga, id popursintuwan din iddos kamot woy mid undiyon sikandin to osson ingod. \v 2 To timpu ron to kodpomupu to ubas, id suhu rin kos sudsuhuwon din diyot id pomursintu amoy'd angoy to kandin no taad. \v 3 Piru to kod-inguma taddot sudsuhuwon din, id ammot dan sikandin, id pomodasan woy id po-uli no waa nopiyod. \v 4 Pomon tadda, id suhu mandon taddot komunoy iddos ossa pa no sudsuhuwon. To id inguma sikandin dutun, id pomipitan dan kos uu rin woy ayas dan id po-ilawan. \v 5 Na, id suhu mandon taddot komunoy iddos sokkad pa no sudsuhuwon, piru id imotayan dan sikandin. Woy duwon pa mo-uraa nid suhu rin, piru iddos duma, id pomodasan dan woy dos duma, id pon-imotayan dan. \v 6 Iyon dobbo nosama nod kosuhu rin, iddos soosokkad no anak din no id dokollan din to ginawa. Purisu idda en kos id suhu rin, su kohingginawa rin no, ‘Od rispituwon dan en inis anak ku.’ \v 7 Piru to noko-inguma ron iddos anak din, id po-ikohiyoy iddos id pomursintu to, ‘Ika ron kos anak to komunoy. Kuo kid, od imotayan ta sikandin amoy siketa ron kos od pokokomunoy ka-ay't ubasan!’ \v 8 De-en id goyod dan sikandin, id imotayan woy id lumbag dan iddos lawa rin diyot leggua to ubasan.” \p \v 9 Na kahin Disas to, “Ondan ayu kos od puungan taddot komunoy to ubasan? Od undiyonnan din iddos id pomursintu woy'd imotayan, woy od popursintuwan din to ossa iddos ubasan. \p \v 10 Waa kow vo nokovasa taddot Nosulat no Kahit Monama no mid ungketen to, \q1 ‘Iddos batu no id oovoddan to mgo tohodbovaoy su kunan dan ko waa koru-anon, idda vos en kos batu no mosalig no po-unsaran. \v 11 Dos od Longaggon kos id puung tadda, woy motoos idda nod tongtongngan.’ ”\f * \fr 12:11 \ft Od kovasa ini riyot Salmo 118:22-23.\f* \p \v 12 To norinog idda taddot mgo ponguu to Judio, noovottan dan no sikandan kos id suhat din. De-en od omotton dan nanoy sikandin, piru novaakkan dan taddot mo-uraan minuvu nid pominog kandin. Purisu mid awa iddos mgo ponguu woy id ipanow. \s1 Dos Intud Moka-atag to Kodbayad to Buhis \r (Mateo 22:15-22; Lucas 20:20-26) \p \v 13 Na, to id awa ron iddos mgo ponguu to Judio, duwon mandad duma pon mgo Pariseo woy mgo minuvu ni Herodes no id suhu ran nod intud ki Disas amoy od posaharon dan sikandin ukit to osengan din. \v 14 To kod-inguma ran, mid ikahi sikandan to, “Tohodnonaw, nokosaddoo koy no bonnaa en kos nonaw ru. Nosorollan doy no iddos ahad ondoy nod isowwon du, id pod-iling du kos kodnonaw kandan, oyyos waa od podmusingon du woy iyon du id nonaw, iddos kovonnaan moka-atag to id kopi-it Monama. De-en duwon intud doy kikow. Diyot mgo Suhu ni Moises, ollog bo iddos kodbayad to buhis diyot hari to Roma o dii?” \p \v 15 Piru nosorollan ni Disas iddos kodpo-uvag-uvag dan. De-en kahi rin to, “Mambo man tod geddaman a nikiyu? Pokitanna a to soopi to Roma.” \fig Ini en kos soopi to Roma Marcos 12:15|src=" HK058D.tif " size="span" ref="Marcos 12:15" \fig* \p \v 16 De-en id toyawwan dan si Disas to soopi. Na mid ikahi sikandin to, “Ondoy man bonnong woy ngaran kos od kokita ka-ay?” \p Mid tavak sikandan to, “Iddos hari to Roma.” \p \v 17 Kahin Disas to, “Ko ungketen, boggoy row riyot hari to Roma iddos kandin, woy boggoy row riyot Monama iddos kandin.” \p Na, nosoobbuwan dan oraroy taddot tavak ni Disas. \s1 Dos Intud Moka-atag to Kodbadnow taddot id Poomatoy ron \r (Mateo 22:23-33; Lucas 20:27-40) \p \v 18 Na, duwon mgo Saduseo no id porani ki Disas. Inin mgo minuvu, konnod pomakoy nod bodnawon to Monama iddos id poomatoy ron. \v 19 Kahi ran to, “Tohodnonaw, nosulat diyot mgo Suhu ni Moises, no otik duwon mama nod patoy no waa anak dan taddot sawa rin, ko-ilangan no od pomoowwon idda to suwod din amoy'd poko-anak dan atag taddot id patoy. \v 20 Ponunggeleng, duwon pittun toosuwod no mama. Iddos kinokokayan, id osawa, piru id patoy no waa anak. \v 21 Na, id pomau taddot ari iddon ba-ay. Id patoy mandad sikandin no waa anak. Ungketen dad en mandad kos notomanan taddot iko-otollun suwod din. \v 22 Langun taddot pittun toosuwod, noko-osawa taddot ba-ay, piru waa ran man noko-anak. Diyot mori, id patoy mandad iddos ba-ay. \v 23 Na, init allow to kodbadnow taddot id poomatoy ron, ondoy musing kandan kos tullid no sawa taddot ba-ay? Su iddos langun tat pittun toosuwod, noko-osawa man kandin.” \p \v 24 Mid tavak si Disas to, “Soyup kow, oyyos waa kow nokaabbot taddot Nosulat no Kahit Monama woy taddot kotuusan to Monama. \v 25 Su otid bodnawon don iddos id poomatoy ron, konnad en sikandan od po-osoway, oyyos od poko-iling don sikandan to mgo ponolihan diyot datas to langit no konnod po-osoway. \v 26 Na moka-atag to kodbadnow taddot id poomatoy ron, waa kow vo nokovasa taddot id sulat ni Moises moka-atag taddot id oseng to Monama kandin diyot mid loglog no sopinit? Kahi rin to, \q1 ‘Siyak kos Monama ni Abraham, ni Isaac woy ni Jacob.’\f * \fr 12:26 \ft Od kovasa ini riyot Exodo 3:6.\f* \m Na, ungketen kos no-ikahi ahad nouhoy ron id poomatoy onsi Abraham. \v 27 Dos kohulugan tadda, no od kovadnow en iddos poomatoy ron, oyya su iddos Monama, konna sikandin Monama taddot id poomatoy ron, ko konna, Monama taddot nongo-uyag. De-en soyup kow!” \s1 Dos Intud Moka-atag to Suhu no Lampas to Langun kos Koru-anon \r (Mateo 22:34-40; Lucas 10:25-28) \p \v 28 Na, duwon tohodnonaw to mgo Suhu ni Moises no id pominog taddot id ikahi ni Disas diyot mgo Saduseo. Nosorollan din no ollog en iddos mgo tavak ni Disas taddot mgo Saduseo. Na id porani sikandin woy mid intud, kahi rin to, “Ondan man kos suhu no lampas to langun kos koru-anon?” \p \v 29 Mid tavak si Disas to, “Ini en kos suhu no lampas to langun kos koru-anon. \q1 Sikiyu no koubbaran ni Israel, pominogga row ini! Sokkad da kos Longaggon ta no idda en so Monama. \v 30 Ginowanniyu kos Monama nod Longaggon du riyot tivuk no pusung du, diyot tivuk no umuu ru, diyot tivuk no poomdom du woy riyot tivuk no konokkaan du.\f * \fr 12:30 \ft Od kovasa ini riyot Deuteronomio 6:4-5.\f* \p \v 31 Na, ini en kos iko-oruwon suhu no lampas to langun kos koru-anon. \q1 Ginowanniyu kos duma iling to kodginawa ru to ko-ugolingun du.\f * \fr 12:31 \ft Od kovasa ini riyot Levitico 19:18.\f* \m Worad en osson suhu no lampas pa ka-ay't oruwa.” \p \v 32 Iddos tohodnonaw to mgo Suhu ni Moises, mid ikahi to, “Tohodnonaw, ollog kos tavak du, oyyos sokkad da kos Monama woy worad en ossa. \v 33 Woy bonnaa en iddos id oseng du no od ginowannan ta kos Monama riyot tivuk no pusung ta, diyot tivuk no poomdom woy riyot tivuk no konokkaan ta. Bonnaa en mandad nod ginowannan ta iddos duma iling to kodginawa ta to keton ko-ugolingun. Dakkoo kos koru-anon taddot id loow no oyama no id buwis diyot Monama, piru lampas pa no dakkoo kos koru-anon otid tumanon ta inis oruwon suhu.” \p \v 34 To norinog ni Disas no ollog iddos tavak din, mid ikahi sikandin to, “Asow kad od kolonug to kodharit Monama.” \p Nopongnga idda, worad od poko-aku nod intud ki Disas. \s1 Dos Intud Moka-atag to Mesiyas \r (Mateo 22:41-46; Lucas 20:41-44) \p \v 35 Laggun tid nonaw si Disas to mgo minuvu riyot templo, mid intud sikandin, kahi rin to, “Mambo man tid ikahi iddos mgo tohodnonaw to Suhu ni Moises no lubbad ni David iddos Mesiyas? \v 36 Oyya su iddot no-iroomman si David to Uhis no Ispiritu, id oseng sikandin to, \q1 ‘Mid ikahi iddos Monama riyon tod Longaggon ku no, \q1 Unsad ka lomig to kowanan ku taman tod kotalu kud iddos od pongkuntra kikow.’ ”\f * \fr 12:36 \ft Od kovasa ini riyot Salmo 110:1.\f* \m \v 37 Na ponayun mid ikahi si Disas to, “Si David en kos id oseng no iddos Mesiyas, Longaggon din. Ko ungketen, iddos Mesiyas, konna ra lubbad ni David, ko konna, Longaggon din mandad.” \p Na, notoosan nid pominog iddos mo-uraan minuvu taddot nonaw ni Disas. \s1 Dos Pomandu ni Disas no od Bantoy taddot mgo Tohodnonaw to Suhu ni Moises \r (Mateo 23:1-12; Lucas 20:45-47) \p \v 38 Na ponayun mid nonaw si Disas, kahi rin to, “Bantoy kow taddot mgo tohodnonaw to Suhu ni Moises no od kotoosan nod oumpak to mowwet woy'd pokitakita to mgo minuvu. Id kopi-i ran nod kumustan woy'd rispituwon diyot od kolivuungan to mgo minuvu. \v 39 Otik diyon sikandan to simba-an to mgo Judio o riyot pista, id kopi-i ran nod unsad diyot mgo unsaran no id panoy atag taddot od rispituwon no mgo minuvu. \v 40 Id okalan dan iddos mgo ba-ay'n bau amoy od ka-ahaw ran iddos koruwonnan dan. Woy amoy od kotombunan iddos morat no pinuungan dan, od poowetton dan kos dosalon dan no uvag kun no moppiya sikandan no mgo minuvu. Purisu lampas en no moka-arat-arat iddos silut to Monama kandan.” \s1 Dos id Boggoy taddot Ba-ay'n Bau riyon to Monama \r (Lucas 21:1-4) \p \v 41 Na, id ounsad si Disas diyot isowwan to tootawwan to soopi riyot templo, woy id tongtongngan din iddos mo-uraan minuvu no id ta-aw to soopi rutun. Woy mo-uraa kos od koruwonnan nid ta-aw to dakkoon soopi. \v 42 Duwon mandad sokkad no worowora no ba-ay'n bau nid inguma, woy id ta-aw sikandin to oruwon pisus. \v 43 Na, id poporani ni Disas iddos mgo tinodduwan din woy kahi rin to, “Bonnaavonnaa nod ikohiyon ku koniyu, no dakkoo pa kos id boggoy ka-ay't worowora no bau kuntra taddot langun no nokovoggoy. \v 44 Su iddos id boggoy to dakkoon soopi, sama robbo idda taddot langun no koruwonnan dan. Piru inin bau, ahad worowora sikandin, id boggoy rin iddos sapuu uvag no soopi rin.” \c 13 \s1 Dos mgo Kilaannan to Kotompusan to Ingod \r (Mateo 24:1-14; Lucas 21:5-19) \p \v 1 Na, to id leggua si Disas diyot templo, sokkad taddot mgo tinodduwan din, mid ikahi to, “Tohodnonaw, ontongngiyu man kos motoos no templo no id bovallan pomot doorakkoon batu.” \p \v 2 Kahin Disas to, “Oyya, motoos en woy dakkoo, piru od inguma kos timpu no wora ahad sokkad duwot mgo batu no id podluntudluntud nod kosama, oyyos od gobban en.” \p \v 3 To riyon don sikandan to Buvungan to mgo Olibo, id unsad si Disas nid isau riyot templo. Na mid intud kandin onsi Pedro, si Santiago, si Juan woy si Andres no siksikandan da. \v 4 Kahi ran to, “Ponudtuli koy, kannu man od kotuman inis id oseng du, woy ondan kos kilaannan no asow ron od kotuman inis langun?” \p \v 5 Mid tavak si Disas to, “Bantoy kow no konna kow od ko-okalan. \v 6 Su mo-uraa kos od loppow no od po-uvag-uvag nod piyod to koddin ngaran nod ikahi no, ‘Siyak en kos Mesiyas,’ woy mo-uraa kos od ko-okalan dan. \v 7 Otid pokorinog kow no duwon gira ka-ay't morani woy riyot moriyu, yo kow'd kovaakki. Oyyos ko-ilangan en nod kotuman ini langun, piru konna pa ini kos kotompusan to ingod. \v 8 Su iddos sokkad no ingod, od pokidgira to osson ingod, woy dos sokkad no kohoriyan, od pokidgira to osson kohoriyan. Duwon mandad mgo linug diyot nokod-osso-osson lugaa woy duwon dakkoon gutas. Na ini langun, tigkonayan da to kosupittan, iling taddot mosakit nod geddamon to ba-ay nod sokalan. \p \v 9 “Piru sikiyu, bantoy kow su id boggoy kow riyot bollad to mgo tohodhukum, woy od ponlompossan kow nikandan diyot mgo simba-an to Judio. Od piyoddon kow nikandan diyot isowwan to mgo gubernador woy mgo hari pomon to kopomakoy row koddi. Na, idda ron en kos timpu no od pokoposivonnaa kow kandan moka-atag koddi. \v 10 Oyyos to dii pa od inguma iddos kotompusan to ingod, ko-ilangan no unna pa id ponudtuu kos Moppiyon Dinoggan diyot langun no minuvu ka-ay to ampow't ingod. \v 11 Otid piyoddon kow nikandan diyot tohodhukum, yo kow'd kaanu ko ondak od osengon dow. Iddon timpu, iddos Monama kos od boggoy koniyu to kotuihan, su iddos osengan dow, konna pomon koniyu, ko konna, pomon to Uhis no Ispiritu. \v 12 Na iddon timpu, duwon mgo toosuwod nod unoy od boggoy to suwod dan diyot bollad to dumon minuvu amoy'd po-imotayan. Ungketen dad en mandad iddos mgo amoy, id boggoy ran kos mgo anak dan amoy'd po-imotayan. Idda mandad so mgo anak, od atu to amoy woy inoy ran woy'd po-imotayan dan. \v 13 Na, id kolingasa-i kow to langun no minuvu pomon to kopomakoy row koddi. Piru iddos ahad ondoy nod ti-is to kosupittan taman to kotompusan, od kotobbus en.” \s1 Dos Moka-arat-arat nod Kotomanan \r (Mateo 24:15-28; Lucas 21:20-24) \p \v 14 Na ponayun mid ikahi si Disas to, “Od inguma kos timpu no od kokita row riyot lugaa\f * \fr 13:14 \ft Od kovasa ini riyot Daniel 9:27; 11:31; 12:11.\f* no konna en ollog nod tawwan, iddos od piyod to kororattan amoy'd supak to Monama. (Atag taddot od basa ka-ay, ko-ilangan nod loblovotton dow ini). Otid inguma ron inin kotomanan, iddos id pon-oubpa riyot Judea, ko-ilangan nod paahuy riyot buvunganon. \v 15 Iddos minuvu no riyot atop to baoy\f * \fr 13:15 \ft Diyot ingod to mgo Judio, pattad kos mgo atop to baoy ran woy kopakoy mandad nod oubpa riyot atop.\f* rin, ko-ilangan no konnad sikandin od usok diyot baoy amoy'd ponemmos pa. \v 16 Idda mandad so minuvu riyot kamot din, ko-ilangan no dii ron od uli amoy'd angoy to umpak din. \v 17 Woy iddon timpu, moko-eru-eru iddos mgo movoddos woy dos duwon anak nod susu poron! \v 18 Na, dasaa kow riyon to Monama no iddos kodpaahuy row, konnod pokosasang to timmohonnow. \v 19 Su iddos kosupittoy to iddon timpu, lampas pa taddot kosupittoy pomon poron to tigkonayan to kodbovaa to ingod taman ko-ungkay. Woy worad en od inguma pa no kosupittoy no iling tadda. \v 20 Piru ko waa poobbava-a to Monama iddon timpu, waa en ahad sokkad no minuvu nod ko-uyag. Piru atag da en taddot id pon-aam din, id poobbovan din iddon timpu. \p \v 21 “Na otik duwon mgo minuvu nod ikahi koniyu to, ‘Ontongngi row, ini ron kos Mesiyas,’ o ‘Idda ron sikandin,’ yo kow'd pomakoy kandan. \v 22 Oyyos od loppow en iddos od ikahi no sikandan kun kos Mesiyas, woy dos duma, od ikahi no sikandan kun kos mgo propeta. Od puung dan to mokososoobbu amoy'd aakaa nanoy taddot mgo minuvu nid aam to Monama. \v 23 Pomotawi row! Su id ponudtuu kud tapoy ini koniyu to dii pa od inguma iddon kotomanan.” \s1 Dos Kodlivod ni Disas Ka-ay to Ampow't Ingod \r (Mateo 24:29-31; Lucas 21:25-28) \p \v 24 “Na, kopongnga iddos timpu to kosupittan, \q1 ‘od mosukirom kos allow woy konnad od se-aa kos buwan. \q1 \v 25 Od pongko-uug kos mgo bitu-on, woy \q1 od pongo-antog iddos duma pa no riyot datas to langit.’\f * \fr 13:25 \ft Od kovasa ini riyot Isaias 13:10; 34:4.\f* \m \v 26 Na, od kokita to langun iddos lampas no se-aa to kotuusan ku no Anak to Minuvu riyot kod-inguma ku nod dumannan to souhapun. \v 27 Woy id popiyod ku iddos mgo ponolihan ku amoy od limud taddot mgo minuvu nid aam ku pomon diyot ahad ingkon ka-ay to ampow't ingod. \s1 Dos Ponunggelengan Moka-atag to Kayu no Igera \r (Mateo 24:32-35; Lucas 21:29-33) \p \v 28 Na mid ikahi si Disas to, “Poomdomma row iddos kayu no igera amoy'd pokopohinonaw kow. Otid kokita row nod sosuving don idda, od kosorollan dow no asow ron kos tintollak. \v 29 Iling mandad tadda, otid kokita rowd inin mgo kotomanan, od kosorollan dow no asow ron kos kodlivod ku. \v 30 Bonnaavonnaa nod ikohiyon ku koniyu, no od kotuman en inis langun, to dii pa od poomatoy kos mgo minuvu no no-uyag to inin timpu. \v 31 Od kowora kos langit woy livuta, piru inis mgo kahi ku, dii en od kowora.” \s1 Waa Ahad Ondoy no Nokosaddoo to Kodlivod ni Disas \r (Mateo 24:36-44) \p \v 32 “Piru moka-atag taddot timpu to kodlivod ku, waa ahad sokkad no minuvu no nokosaddoo, ahad iddos mgo ponolihan diyot datas to langit, ahad siyak no Anak to Monama, ko konna, idda ra en so Monamon Amoy. \v 33 De-en bantoy kow woy panoypanoy kow, oyyos waa row nosorolli ko kannu ini od kotuman. \v 34 Oyya su iddos kodlivod ku, noko-iling to sokkad no minuvu nid ipanow riyot moriyun ingod no waa rin id ponudtuu ko kannu sikandin od livod. Id sanna rin diyot mgo sudsuhuwon din iddos langun no riyot baoy rin, woy dos ipat sokkad kandan, duwon od puungan. Id suhu rin mandad iddos tohodtamong to sobbangan amoy inaayun od panoypanoy to kodlivod din. \v 35 De-en panoypanoy kow, oyyos waa row nosorolli iddos kodlivod ku iling taddot kodlivod to komunoy to baoy. Waa row nosorolli ko riyot timpu vo nod saop kos allow, riyot tongngovulli vo, to dii pobbo od ka-allow, o riyot timpu vo nod kosollom don. \v 36 Su otik tigkow a od inguma, saddook od ingumannan ku sikiyu no nokotinuhon. \v 37 Inis id ikahi ku koniyu, od ikohiyon ku mandad diyon to langun. Panoypanoy kow!” \c 14 \s1 Dos Puhawang to Kod-imatoy ki Disas \r (Mateo 26:1-5; Lucas 22:1-2; Juan 11:45-53) \p \v 1 Na oruwa robbon allow, idda pa od inguma iddos pista to Kodlihad to Ponolihan woy dos pista to Paan no Waa Potuvu. Dos mgo ponguu to tohodbuwis woy dos mgo tohodnonaw to Suhu ni Moises, id nangkap dan to po-ukit to kod-ammot ki Disas no waa od pokosaddoo woy od po-imotayan dan sikandin. \v 2 Kahi ran to, “Konna ta id posasang to pista kos kod-ammot kandin, su saddook od ko-ukag kos mgo minuvu.” \s1 Id Doddasan si Disas to Pomammut \r (Mateo 26:6-13; Juan 12:1-8) \p \v 3 Na, to riyon don onsi Disas to Betania, mid undiyon sikandan to baoy ni Simon no duwon bohok no et-et no no-uliyan don. To mid ka-an sikandan, duwon sokkad no ba-ay nid inguma no id piyod to oray'n mahaa no pomammut. Iddon pomammut, lumbus no nardo no nokota-aw riyot tootawwan no binovallan pomot batu nod ngoranan to alabastro. Id toppu rin iddos liyog taddot tootawwan, woy id daddas din iddos pomammut diyot uu ni Disas. \v 4 Piru duwon mgo minuvu rutun no nolingasa, woy id po-ikohiyoy ran to, “Kuu! Mambo moho tid uuwakkan din ikon pomammut? \v 5 Su otik id boligya pa nanoy ikon pomammut, maanmaan kos kontidad\f * \fr 14:5 \ft Otik diyot Griego no kinohiyan, \fk otollun gatus no denario.\ft Dos koru-anon tadda, lampas pa to sokkad no lahun no bayad to kod-urunaa.\f* duwon, woy dos bayad, id boggoy riyot mgo worowora.” \p Ayas dan id sawoy iddos ba-ay. \p \v 6 Piru kahin Disas kandan to, “Podtohona row ron sikandin. Mambot od sowayon dow sikandin? Su moppiya man iddos id puungan din koddi. \v 7 Su iddos mgo worowora, inaayun dow od koruma, woy ahad ondan no timpu, od kotovangan dow sikandan. Piru siyak, konna a nikiyu inaayun od koruma. \v 8 Inis ba-ay, id puungan din ko ondan kos od kogaha rin, su inis koddaddas din to pomammut ka-ay't lawa ku, id panoy rin atag to kodlobbong koddi. \v 9 Bonnaavonnaa nod ikohiyon ku koniyu, no ahad ingkon ka-ay to ampow't ingod id ponudtuu iddos Moppiyon Dinoggan, id ponudtuu en mandad inis id puungan din koddi amoy'd kosompottan sikandin.” \s1 Dos Puhawang to Kodboligya ki Disas \r (Mateo 26:14-16; Lucas 22:3-6) \p \v 10 Na, si Judas Iscariote no sokkad taddot sopuu-oruwon apostoles, mid undiyon to mgo ponguu to tohodbuwis amoy od pomuhawang to kodboligya ki Disas diyot kandan. \v 11 To norinog dan iddon puhawang, oraroy ran no nahaa woy id totandu ran nod boggoy't soopi ki Judas. De-en id nangkap sikandin to ollog no timpu to kodboligya ki Disas. \s1 Id Ka-an si Disas to Kotompusan no Kodlavung duma to mgo Tinodduwan Din \r (Mateo 26:17-30; Lucas 22:7-23; Juan 13:21-30; 1 Corinto 11:23-25) \p \v 12 Na riyot unnon allow to pista to Paan no Waa Potuvu, id buwis to mgo Judio iddos natit karnero atag to pista to Kodlihad to Ponolihan. Id porani ki Disas iddos mgo tinodduwan din woy mid intud, kahi ran to, “Longaggon, ingkon koy od panoy to keton lavung atag to pista to Kodlihad to Ponolihan?” \p \v 13 Na, id suhu rin iddos oruwa taddot mgo tinodduwan din woy id ikohiyan din to, “Undiyon kow to bonuwa to Jerusalem, woy rutun, duwon sokkad no mama nod kosinuggung dow no id tiyang to gunsu no duwon oweg. Tundug kow vo kandin diyot baoy nod undiyonnan din. \fig Ini en kos tootawwan no binovallan pomot batu nod ngoranan to alabastro Marcos 14:3|src=" HK033D.tif " size="col" ref="Marcos 14:13" \fig* \v 14 Otid inguma kow rutun, osengi row iddos komunoy taddot baoy no, ‘Mid intud iddos Tohodnonaw ko ingkon lomig kos kwartu no od kannan din to kodlavung atag to pista to Kodlihad to Ponolihan duma to mgo tinodduwan din?’ \v 15 Na, id pokita rin koniyu iddos mowwag no kwartu riyot iko-oruwon ondana no nopanoy ron tapoy iddos langun nod ko-ilonganon ta. Ponaya row rutun iddos lavung ta.” \p \v 16 Na, id ipanow iddos oruwon tinodduwan din po-undiyot Jerusalem, woy nokita ran iddos langun nid ikahi ni Disas kandan, woy id panoy ran iddos lavung atag to pista to Kodlihad to Ponolihan. \p \v 17 To od kosagkup don, id inguma si Disas diyot baoy duma taddot sopuu-oruwon apostoles. \v 18 Laggun tid ka-an dan, mid ikahi si Disas to, “Bonnaavonnaa nod ikohiyon ku koniyu, no sokkad koniyu nod tuhon koddi, od boligya koddi.” \p \v 19 Na oraroy ran no naanu, woy ipat sokkad kandan, mid intud kandin, kahi ran to, “Siyak bo kos od tommanon du?” \p \v 20 Mid tavak si Disas to, “Iddos sokkad koniyu nid aggom to paan ka-ay't yohung duma koddi, sikandin en kos od boligya koddi. \v 21 Oyyos siyak no Anak to Minuvu, od patoy en iling taddot no-ikahi riyot Nosulat no Kahit Monama. Piru moka-arat-arat en kod kotomanan taddot minuvu nod boligya koddi. Moppiya pa nanoy ko waa sikandin nominuvu.” \p \v 22 Laggun tid ka-an sikandan, mid angoy si Disas to paan woy id posolamat sikandin diyot Monama. Nopongnga, id toppiktoppik din idda woy id toyyow riyot mgo tinodduwan din, woy kahi rin to, “Owata row ini woy kanna row. Ini en kos lawa ku no id buwis atag koniyu.” \p \v 23 Na, mid angoy sikandin to kupa woy id posolamat sikandin diyot Monama. Nopongnga, id toyyow rin idda riyot kandan woy langun dan id inom tadda. \v 24 Kahin Disas kandan to, “Ini en kos longossa ku no id posivonnaa to kodpotonduwoy to Monama. Id tihis kos longossa ku atag to mo-uraan minuvu. \v 25 Bonnaavonnaa nod ikohiyon ku koniyu, no dii ad od uman nod inom to ammis to ubas taman tod inguma ron iddos timpu no od inom a to lammin ammis duma koniyu init timpu nod hari ron kos Monama.” \p \v 26 Na id kanta ran atag to koddoong to Monama, woy nopongnga, id undiyon dan to Buvungan to mgo Olibo. \s1 Id Ponudtuu Tapoy ni Disas iddos Kod-elle ni Pedro Kandin \r (Mateo 26:31-35; Lucas 22:31-34; Juan 13:36-38) \p \v 27 Na, to riyon don sikandan to daan, mid ikahi si Disas to, “Langun dow od paahuy woy'd tanan koddi, oyya su no-ikahi riyot Nosulat no Kahit Monama no, \q1 ‘Od imotayan ku iddos tohodtamong to karnero woy od pokodsuwoysuwoy kos mgo karnero.’\f * \fr 14:27 \ft Od kovasa ini riyot Zacarias 13:7.\f* \m \v 28 Piru riyot timpu nod kovadnow ad, od unna a koniyu riyon to Galilea.” \p \v 29 Na kahin Pedro ki Disas to, “Ahad od tanan dan langun kikow, konna a en od tanan kikow.” \p \v 30 Kahin Disas to, “Bonnaavonnaa nod ikohiyon ku kikow, Pedro, no to dii pa od ukkaa kos manuk to ko-oruwa to ini en no bulli, ko-otollu rud tod elle no waa ka id kilaa koddi.” \p \v 31 Piru ayas pe-en id totandu si Pedro, kahi rin to, “Ahad od patoy a duma kikow, konna ku en id elle no waa ku sikkow nokilaa.” \p Na, iling dad en mandad tadda kos id ikahi taddot langun no duma rin no tinodduwan. \s1 Dos Koddasaa ni Disas diyot Getsemane \r (Mateo 26:36-46; Lucas 22:39-46) \p \v 32 To mid inguma si Disas woy dos mgo tinodduwan din diyot lugaa nod ngoranan to Getsemane, id ikohiyan din sikandan to, “Unsad kow pa ka-ay laggun tod dasaa a.” \p \v 33 Na id poruma rin onsi Pedro, si Santiago woy si Juan. Id geddam din kos lampas no lanu, woy oray'n movoggat kos ginawa rin. \v 34 Kahi rin to, “Lampas kos lanu ku no imman tod patoy ad. Polintotuwos kow pa ka-ay woy yo kow'd tinuhon.” \p \v 35 Na id poriyu boyow sikandin diyot ko-unnan, woy rutun, id laangkob sikandin diyot livuta woy id dasaa no otid kopakoy, konna rin od ko-ukitan iddos koosayan nod inguma kandin. \v 36 Kahi rin to, “Amoy ku, od kopuungan du kos langun. Yo ad po-ukita tod ingumon koosayan. Piru konna inis id kopi-i ku kos od kotuman, ko konna, idda rad en so kikow'n id kopi-i.” \p \v 37 To id livod sikandin diyot otollun tinodduwan din, nokita rin sikandan no nokotinuhon. Kahi rin ki Pedro to, “Simon,\f * \fr 14:37 \ft Dos tullid no ngaran ni Pedro, Simon. Si Disas kos id boggoy kandin taddot ngaran no Pedro. Od kovasa ini riyot Mateo 10:2.\f* nokotinuhon ka vos! Konna ka vo od pokogaha no diid tinuhon ahad sokkad da no uras? \v 38 Yo kow'd tinuhon, ko konna, dasaa kow amoy dii kow'd kopiyod diyot kodpuung to saa. Dos ginawa row, od kopiyan nanoy nod puung to motallong, piru iddos lawa row, moomet.” \p \v 39 Na, id poriyu mandon boyow si Disas kandan woy mid dasaa sikandin iling taddot unnon dosalon din. \v 40 Nopongnga, id livod mandon sikandin diyot mgo tinodduwan din woy nokita rin sikandan no nokotinuhon, su oraroy ron no movoggat kos mata ran. Waa ran nosorolli ko ondan kos id tavak dan kandin. \p \v 41 To id livod mandon si Disas diyot kandan to iko-otollun timpu, mid ikahi sikandin to, “Mambot id tinuhon kow poron woy'd oimolloy? Ollog don. Id inguma ron kos timpu no siyak no Anak to Minuvu, id boggoy riyot bollad to mgo mosaasaa. \v 42 Onnow kowd, su ini ron kos minuvu nod boligya koddi. Kuo kid, oyyos od tommu kid kandin.” \s1 Dos Kod-ammot ki Disas \r (Mateo 26:47-56; Lucas 22:47-53; Juan 18:3-12) \p \v 43 Laggun tod ooseng pa si Disas, idda ron en, id inguma ron si Judas no sokkad taddot mgo tinodduwan din. Id duma kandin iddos mo-uraan minuvu no posidpiyod to mgo polihuma woy mgo badas. Iyon id suhu kandan, iddos mgo ponguu to tohodbuwis, dos mgo tohodnonaw to Suhu ni Moises woy dos od pombuyyahon to mgo Judio. \v 44 Tapoy id posaddoo ni Judas kandan iddos kilaannan. Kahi rin to, “Iddos minuvu nod pongumustan ku ukit to kod-arok, sikandin en iddos od nongkapon dow. Na, omotta row sikandin woy piyodda row. Po-ooyyari row sikandin tod tamong.” \p \v 45 De-en to kod-inguma ni Judas, idda ron en, id porani sikandin ki Disas woy mid ikahi to, “Tohodnonaw!” \p Woy id pongumusta sikandin ki Disas ukit to kod-arok. \v 46 Na, id ammot dan si Disas woy id ponoggasan dan tid somad. \v 47 Piru duwon sokkad no minuvu riyot morani no mid tadnus to polihuma rin, woy id tibbas din iddos uripon taddot mowwet no ponguu to mgo tohodbuwis, de-en no-utas kos divauy'n tolinga rin. \v 48 Na mid ikahi si Disas diyot mgo minuvu to, “Kriminal a vo su goli kow od piyod to mgo polihuma woy mgo badas to kod-ammot koddi? \v 49 Allow-allow a man duma koniyu nid nonaw riyot templo, piru waa a man nikiyu omotta. Piru od kotomanan ini langun amoy od kotuman iddos no-ikahi riyot Nosulat no Kahit Monama.” \p \v 50 To id oseng ni Disas idda, mid tanan kandin iddos langun no tinodduwan din woy id paahuy. \p \v 51 Na, duwon sokkad no konakan no id kokoumbung to monipis no ogget. Id tundug sikandin ki Disas. To od omotton dan mandad nanoy sikandin,\f * \fr 14:51 \ft Inin konakan, si Marcos no mid sulat ka-ay'n libru. Ini en kos unayan no id ponudtuu rin iddon notomanan.\f* \v 52 iyon dan nosomaddan iddos ogget din, woy nokopaahuy sikandin no nousutan don. \s1 Dos Kod-isau ni Disas diyot Hukumanan to mgo Judio \r (Mateo 26:57-68; Lucas 22:54-55, 63-71; Juan 18:13-14, 19-24) \p \v 53 Na, id piyod dan si Disas diyot baoy to mowwet no ponguu to mgo tohodbuwis, woy rutun, id lolivuung iddos langun no ponguu to tohodbuwis, dos od pombuyyahon to mgo Judio woy dos mgo tohodnonaw to Suhu ni Moises. \v 54 Si Pedro, id tintinundug no moriyu boyow taman to noko-inguma sikandin diyot lama to baoy taddot mowwet no ponguu to mgo tohodbuwis. Id ounsad sikandin diyot morani to apuy duma to mgo tohodtamong to baoy, woy id oinarang sikandin. \p \v 55 Na, iddos mgo ponguu to tohodbuwis woy dos langun no sakup to hukumanan to mgo Judio, id nangkap sikandan to unayan ahad konna bonnaa amoy od uuhon dan to saa si Disas woy'd po-imotayan. Piru waa nokita ran no id uug dan kandin. \v 56 Mo-uraa kos id posivonnaa to uhus amoy'd uuhon dan to saa si Disas, piru waa nokod-iling iddos kodponudtuu ran. \p \v 57 Na, duwon mgo minuvu no id lohinat amoy'd posivonnaa to uhus moka-atag kandin. \v 58 Kahi ran to, “Norinog doy nid oseng si Disas no od gobban din inis templo no binovallan to minuvu, woy daom to otollun allow, od poohinaton din mandon iddos osson baoy no konna binovallan to minuvu.” \p \v 59 Piru ahad iling tadda kos id oseng dan, waa rad en nokod-iling iddos kodponudtuu ran. \p \v 60 Na, id lohinat iddos mowwet no ponguu to mgo tohodbuwis diyot isowwan to langun, woy id inturan din si Disas, kahi rin to, “Waa vo id pokotavak du taddot id oseng dan moka-atag kikow?” \p \v 61 Piru id po-onong-onong da en si Disas. Na, id intud mandon iddos mowwet no ponguu to mgo tohodbuwis, kahi rin to, “Sikkow ve-en kos Mesiyas, dos Anak to od posivontuhon no Monama?” \p \v 62 Mid tavak si Disas to, “Siyak en idda. Od kokita row no siyak no Anak to Minuvu, od unsad lomig to kowanan to Monamon Motuus, woy od kokita row mandad iddos kodlivod ku pomon diyot datas to langit no od dumannan to souhapun.”\f * \fr 14:62 \ft Od kovasa ini riyot Salmo 110:1; Daniel 7:13.\f* \p \v 63 Na, id bendas taddot mowwet no ponguu to mgo tohodbuwis iddos umpak din pomon to lingasa rin, woy mid ikahi sikandin to, “Konnad ko-ilangan nod angoy ki pa to duma nod posivonnaa taddot saa rin. \v 64 Sikiyu ron en kos nokorinog taddot kodsosumpalit din. Ondak od ko-oseng dow ka-ay?” \p Na langun dan, id ikahi no ollog en sikandin nod silutan to kopotayan. \p \v 65 Na duwon id pon-ilob ki Disas, woy id tombunan dan kos mata rin woy id ponsuntuk dan sikandin. Kahi ran to, “Otukow ve-en ko ondoy kos mid suntuk kikow!” \p Idda mandad so mgo tohodtamong to baoy, id pontabpi ran sikandin. \s1 Dos Kod-elle ni Pedro ki Disas \r (Mateo 26:69-75; Lucas 22:56-62; Juan 18:15-18, 25-27) \p \v 66 Laggun to riyon si Pedro to lama, duwon sokkad no ba-ay nid lihad kandin. Iddon ba-ay, sokkad taddot sudsuhuwon to mowwet no ponguu to mgo tohodbuwis. \v 67 To nokita rin si Pedro no id oinarang, id porani sikandin nid totongtong ki Pedro, woy kahi rin to, “Sikkow mandad, sokkad ka en no duma ni Disas no toho Nazaret.” \p \v 68 Piru mid elle si Pedro, kahi rin to, “Waa a nokosaddoo woy waa a moho nokaabbot duwot id oseng du.” \p Na id leggua sikandin diyot sobbangan to lama, woy idda ron en, duwon manuk nid ukkaa. \v 69 Nokita mandon si Pedro taddot ba-ay, woy id osengan din iddos mgo minuvu no id loohinat dutun, kahi rin to, “Ikon minuvu, sokkad en sikandin taddot mgo duma ni Disas.” \p \v 70 Piru mid elle rad mandon si Pedro. \p Todtahad, id oseng mandad ki Pedro iddos id pon-loohinat dutun, kahi ran to, “Sokkad ka en no duma ni Disas, su toho Galilea ka man mandad.” \p \v 71 Piru id pongulivot si Pedro nid ungketen to, “Ahad od patoy a pa ko-ungkay ko id ouhus a, su nosorollan to Monama no waa ku en moho nokilaa ikos minuvu nod tommanon dow!” \p \v 72 Idda ron en, id ukkaa iddos manuk to ko-oruwon timpu. Na, nosompottan ni Pedro iddos id ikahi ni Disas kandin no, “To dii pa od ukkaa kos manuk to ko-oruwon timpu to ini en no bulli, ko-otollu rud tod elle no waa ka id kilaa koddi.” Na, id sinoggow si Pedro woy mopet oraroy kos sinoggawon din. \c 15 \s1 Si Disas diyot Isowwan ni Pilato \r (Mateo 27:1-2, 11-14; Lucas 23:1-5; Juan 18:28-38) \p \v 1 To od ka-allow ron, id pomuhawang iddos mgo ponguu to tohodbuwis, dos od pombuyyahon to mgo Judio, dos mgo tohodnonaw to Suhu ni Moises woy dos langun no tohodhukum ko ondan kos od puungan dan ki Disas. Na, id baku ran kos bollad din woy id piyod dan sikandin diyot ki Pilato no gubernador to Roma. \v 2 Id inturan ni Pilato si Disas, kahi rin to, “Sikkow vo kos hari to mgo Judio?” \p Mid tavak si Disas to, “No-oseng dud en.” \p \v 3 Na iddos mgo ponguu to tohodbuwis, mo-uraa kos saa no id uug dan ki Disas. \v 4 De-en id intud mandon si Pilato, kahi rin to, “Norinog du iddos mo-uraan saa no id uug dan kikow. Ondan, waa vo id pokotavak du?” \p \v 5 Piru waa en id tavak si Disas, de-en oray'n nosoobbuwan si Pilato. \s1 Dos Kodsilut ki Disas to Kopotayan \r (Mateo 27:15-26; Lucas 23:13-25; Juan 18:39; 19:1-16) \p \v 6 Na ipat pista to Kodlihad to Ponolihan, nooyami ron ni Pilato no od poleggua to sokkad no pinirisu nod buyuwon to mgo Judio. \v 7 Iddon timpu, duwon mgo minuvu no noprisu pomon to kodsupak dan to guberno. Sokkad kandan, id ngoranan ki Barabas no noko-imatoy to minuvu riyot nosamuk don. \v 8 To id undiyot ki Pilato iddos mo-uraan minuvu, id buyu ran nod polegguangon din iddos sokkad no pinirisu, su idda me-en kos od puungan din ipat lahun. \v 9 Na mid intud si Pilato kandan, kahi rin to, “Od kopiyan kow vo nod polegguangon ku inis Hari to mgo Judio?” \p \v 10 Id oseng ni Pilato idda, su nosorollan din no iddos mgo ponguu to tohodbuwis, kosina kos unayan no id boggoy ran si Disas diyot bollad din. \v 11 Piru id sutsutan taddot mgo ponguu to tohodbuwis iddos mgo minuvu, no iyon dan od buyuwon nod polegguangon, si Barabas, konna si Disas. \v 12 Id intud mandon si Pilato, kahi rin to, “Ondak id kopi-i row nod puungan ku ka-ay't minuvu no id ngoranan dow no Hari to mgo Judio?” \p \v 13 Na id pehes dan no mid ungketen to, “Id pakpak sikandin diyon to krus!” \p \v 14 Kahin Pilato kandan to, “Mambo? Ondan man kos saa no nopuungan din?” Piru ayas pe-en id pehes iddos mgo minuvu nid ungketen to, “Id pakpak sikandin diyon to krus!” \p \v 15 De-en id poleggua ni Pilato si Barabas su id kopi-i rin nod kahaa kos mgo minuvu, woy id polompossan din si Disas. Nopongnga, id boggoy rin sikandin diyot bollad to mgo sundau amoy id pakpak diyon to krus. \s1 Dos Kodsumpalit to mgo Sundau ki Disas \r (Mateo 27:27-31; Juan 19:2-3) \p \v 16 Na, id piyod to mgo sundau si Disas diyot lama to baoy't gubernador, woy id livuung dan iddos langun no duma ran no mgo sundau. \v 17 Id umpakan dan si Disas tod momoollutun umpak iling to umpak to hari. Id podlambed dan iddos duhiyon no baahon, woy id bovallan dan idda no kuruna no id takos diyot uu ni Disas. \v 18 Na, id po-uvag-uvag dan nod posivantug kandin woy kahi ran to, “Muopa nod mowwet kos umuu ru, sikkow no hari to mgo Judio!” \p \v 19 Na id pomipitan dan kos uu rin to bookayu, woy id pon-ilobban dan sikandin, woy id ponlingko-od dan diyot isowwan din no uvag kun tod simba ran kandin. \v 20 Nopongnga ran sikandin tid sumpalit, id lusut dan iddos od momoollutun umpak woy id posukub dan mandon iddos kandin no umpak. Nopongnga, id piyod dan sikandin diyot leggua amoy id pakpak diyon to krus. \s1 Dos Kodpakpak ki Disas diyon to Krus \r (Mateo 27:32-44; Lucas 23:26-43; Juan 19:17-27) \p \v 21 Laggun to riyon sikandan to daan, nokosuggung dan to sokkad no minuvu no toho Cirene no id pomon diyot bariyu. Id pohos dan sikandin nod tiyang taddot krus ni Disas. (Dos ngaran din, si Simon no amoy onni Alejandro woy Rufo). \v 22 Id piyod dan si Disas diyot lugaa nod ngoranan to Golgota, no iddos kohulugan, lugaa to Bongovongo. \v 23 Od boggayan dan si Disas to binu no id sombutan to bawi nod ngoranan no mira,\f * \fr 15:23 \ft Inis mira, sokkad no pomammut, piru bawi mandad ini amoy konna oraroy od geddam to mosakit iddos minuvu no id pakpak diyon to krus.\f* piru waa sikandin id inom tadda. \v 24 Na, id pakpak dan sikandin diyon to krus. Id bunutbunut dan atag taddot ogget ni Disas ko ondan kos od kokomunoy to ipat sokkad kandan. \fig Id pakpak si Disas diyon to krus taddot mgo sundau to Roma Marcos 15:24|src=" ubsn189.tif " size="span" ref="Marcos 15:24" \fig* \v 25 Mgo alas nuwebe to sollom kos uras to kodpakpak dan ki Disas diyon to krus. \v 26 Na riyot korotula, nokosulat iddos saa no id uug dan kandin no mid ungketen to, “Ini en si Disas no Hari to mgo Judio.” \p \v 27 Na, duwon oruwon kriminal no id pakpak dan mandad diyon to krus no riyot tapad ibpit ni Disas. Iddos sokkad, diyon lomig to kowanan din woy dos sokkad, diyon lomig to ivang. \v 28 [Ukit ka-ay, notuman iddos no-ikahi riyot Nosulat no Kahit Monama no mid ungketen to, \q1 “Diyot kod-ontong to mgo minuvu, id po-iling sikandin to sokkad no kriminal.”\f * \fr 15:28 \ft Od kovasa ini riyot Isaias 53:12.\f*] \p \v 29 Na iddos mgo minuvu nid lihad dutun, id ponlingi-lingi ran woy id sumpalit dan sikandin. Kahi ran to, “Tomman du, od gobban du iddos templo woy'd poohinaton du mandon daom da to otollun allow! \v 30 Otik mooggot en iddos id oseng du, tovangiyu kos ko-ugolingun du woy ponog ka ruwot krus!” \p \v 31 Ungketen dad en mandad kos id puungan taddot mgo ponguu to tohodbuwis woy dos mgo tohodnonaw to Suhu ni Moises. Id sumpalit dan sikandin, kahi ran to, “Te, id tovangan din kos duma, piru dii man sikandin od pokotavang to ko-ugolingun din! \v 32 Otik bonnaa en no sikandin kos Mesiyas no Hari to Israel, od pokoponog nanoy sikandin duwot krus amoy od kokita ta woy'd pomakoy ki kandin.” \p Na, ahad iddos oruwon minuvu no id pakpak diyon to krus no riyot tapid ibpit din, id sumpalit mandad kandin. \s1 Dos Kopotayan ni Disas \r (Mateo 27:45-56; Lucas 23:44-49; Juan 19:28-30) \p \v 33 Na, to moko-untud don kos allow, tigkow id mosukirom kos intirut ingod daom to otollun uras. \v 34 To alas tres don to mapun, id pehes si Disas to monokkaa no mid ungketen to, “Eloi, Eloi, lema sabactani,” no iddos kohulugan, “Monama ku, Monama ku, mambot id tonanan a nikkow?” \p \v 35 To norinog idda taddot dumon minuvu no id loohinat dutun, mid ikahi sikandan to, “Id umow rin si Elias!” \p \v 36 Na, duwon sokkad no minuvu nid lungkossu woy id angoy sikandin to immat bukoo nid aggom diyot suka, woy id takos din idda riyot ubpu to panga to kayu. Nopongnga, id bullow rin idda amoy id po-inom kandin. Mid ikahi iddos minuvu riyot mgo duma rin to, “Od ongatan ta kod loppow vo si Elias amoy od angoy kandin duwot krus.” \p \v 37 Na, id pehes si Disas to monokkaa woy novudtus don kos songnga rin. \p \v 38 Iddos oray'n mokoppaan kurtina\f * \fr 15:38 \ft Dos mokoppaan kurtina riyot templo, allang idda amoy konnod poko-usok kos mgo minuvu riyot Uhis no Lugaa to templo. To novendas idda timpu to kodpatoy ni Disas, kilaannan idda no od pokoporani ron kos mgo minuvu riyon to Monama.\f* riyon to templo, novendas pomon diyot datas po-undiyot dosiyung. \v 39 To norinog taddot kopitan to mgo sundau no id lohinat diyot isowwan to krus iddos kodpehes ni Disas, woy to nokita rin iddos notomanan, mid ikahi sikandin to, “Mooggot bos en no Anak sikandin to Monama!” \p \v 40 Na, duwon mandad mgo ba-ay nid pomantow. Sikandan onsi Maria no toho Magdala, si Salome, woy si Maria no inoy ni Jose woy dos ari rin no si Santiago. \v 41 Sikandan iddos mgo ba-ay no id dumoruma ki Disas, woy id tavang kandin to riyon pa sikandin to Galilea. Duwon mandad mo-uraa pon mgo ba-ay no id duma kandin to kod-undiyon din to Jerusalem. \s1 Dos Kodlobbong ki Disas \r (Mateo 27:57-61; Lucas 23:50-56; Juan 19:38-42) \p \v 42 Na iddot kodpatoy ni Disas, nokosasang idda to allow to kodpanoy atag to Allow't Kod-imolloy. De-en to id saop don kos allow, duwon minuvu nid inguma no id ngoranan ki Jose no toho Arimatea. \v 43 Sokkad sikandin nod rispituwon no sakup to Mowwet no Hukumanan to mgo Judio, woy id aangat sikandin to timpu to kodharit Monama. To iddon mapun, waa sikandin id aang-aang nid undiyot ki Pilato, woy id buyu rin nod ongayon iddos bangkoy ni Disas. \v 44 To kodbuyu ni Jose tadda, nosoobbuwan si Pilato, su kunan din ko waa pa id patoy si Disas. Na id po-umow rin iddos kopitan to mgo sundau, woy id inturan din ko mooggot be-en no id patoy ron si Disas. \v 45 Id ikahi iddos kopitan to mgo sundau no id patoy ron en si Disas, de-en id aman si Pilato no od ongayon ni Jose iddos bangkoy ni Disas. \v 46 Pomon tadda, id ipanow si Jose. Id bolli sikandin to mahaa no ogget, woy id angoy rin iddos bangkoy ni Disas diyon to krus woy id bukusan din idda taddot ogget. Nopongnga, id ta-aw rin idda riyot lovongngan no id bongbangan no pahang iling to langub. Duwon dakkoon batu rutun no id lokkob din taddot lobbong. \v 47 Na, nokita ni Maria no toho Magdala woy ni Maria no inoy ni Jose ko ingkon din lomig id lobbong iddos bangkoy ni Disas. \c 16 \s1 Dos Kodbadnow ki Disas \r (Mateo 28:1-8; Lucas 24:1-12; Juan 20:1-10) \p \v 1 To id lihad don iddos Allow't Kod-imolloy, id bovolli to pomammut onsi Maria no toho Magdala, si Salome woy si Maria no inoy ni Santiago, su od undiyon dan to lobbong amoy'd busbusan dan to pomammut iddos bangkoy ni Disas.\f * \fr 16:1 \ft Atag to mgo Judio, otid saop don kos allow, idda ron en kos tigkonayan to so-op no allow. De-en diyon to Allow't Kod-imolloy, dii sikandan od puung taman tod saop kos allow.\f* \v 2 Na, sollom poron to allow't Linggu to lammi pa id bottuk allow, mid undiyon sikandan to lobbong ni Disas. \v 3 To waa pa sikandan id inguma rutun, id po-inturoy ran nid ungketen to, “Ondoy kos od po-ibpit taddot batu no riyot sobbangan to lovongngan din?” \p \v 4 Piru to kod-inguma ran dutun, nokita ran no noko-ibpit don iddos batu. \v 5 To id usok don sikandan, nokita ran no duwon sudduwan no mama no moputi kos umpak, woy mid unsad sikandin diyon lomig to kowanan dan, woy novaakkan sikandan. \v 6 Kahi rin kandan to, “Yo kow'd kovaakki. Nokosaddoo a nod nangkap kow ki Disas no toho Nazaret no id pakpak diyon to krus. Piru worad sikandin ka-ay, su id badnow ron! Ontongngi row man ikos lugaa nid tawwan kandin. \v 7 Na ipanow kow, woy ponudtuu row ini riyot mgo tinodduwan din, labbi ron en ki Pedro. Osengi row no id unna ron si Disas diyot Galilea, woy rutun, od kokita ran sikandin iling taddot id ponudtuu rin kandan.” \p \v 8 Na, id ponleggua ran diyot lovongngan woy id pompaahuy sikandan, su id kookoo ran to mattag allak. Waa ahad sokkad no id ponudtulan dan oyyos novaakkan dan. \s1 Dos Kodpokita ni Disas ki Maria no toho Magdala \r (Mateo 28:9-10; Juan 20:11-18) \p \v 9 [Na, to novadnow ron si Disas to sollom poron to allow't Linggu, unna sikandin id pokita ki Maria no toho Magdala no id losuran dangan to pittun busow nid poleggua rin. \v 10 Nopongnga idda, id undiyonnan ni Maria iddos mgo tinodduwan ni Disas. No-ingumannan din sikandan no id ponlanu woy id ponsinoggow. \v 11 To norinog dan iddos ponudtulon ni Maria no nokita rin si Disas no novadnow ron, waa ran id pongimbonnaa. \s1 Dos Kodpokita ni Disas diyot Oruwa taddot mgo Tinodduwan Din no id Undiyon to Emaus \r (Lucas 24:13-35) \p \v 12 Nopongnga id pokita si Disas ki Maria no toho Magdala, id pokita mandad sikandin diyot oruwa taddot mgo tinodduwan din laggun tod ipanow ran pomon diyot bonuwa. Piru waa ran go-os nokokilaa kandin su nopalin kos boyo rin. \v 13 Na, id livod sikandan diyot Jerusalem amoy id ponudtuu ran diyot mgo duma ran no nokita ran si Disas, piru waa mandad sikandan id pongimbonnaa. \s1 Dos Kodpokita ni Disas diyot Sopuu-sokkad no Tinodduwan Din \r (Mateo 28:16-20; Lucas 24:36-49; Juan 20:19-23; Pinuungan 1:6-8) \p \v 14 Diyot mori, id pokita si Disas diyot sopuu-sokkad no tinodduwan din laggun tid ka-an dan. Id sawoy rin sikandan, su kulang kos kopomakoy ran woy motoggas kos uu. Oyyos waa ran man id pongimbonnaa taddot osengan to mgo minuvu no nokokita no novadnow ron sikandin. \v 15 Na kahin Disas kandan to, “Undiyon kow to langun no tribu ka-ay to ampow't ingod, woy id ponudtuu row kos Moppiyon Dinoggan diyon to langun. \v 16 Dos ahad ondoy nod pomakoy woy'd poboutismu, od kotobbus en. Piru iddos konnod pomakoy, od silutan to kopotayan. \v 17 Woy dos od pomakoy koddi, od boggayan to kotuusan to kodpuung to mokososoobbu. Oyyos od pokopoleggua sikandan to mgo busow woy od poko-oseng dan to mgo kinohiyan no waa ran nopohinonawwi. \v 18 Otid pokosomad sikandan to mgo uwod woy'd poko-inom dan to ahad ondan nod poko-ilu, konna ran od komonnu. Na, od somaddan dan iddos uu tod pongkovohokan woy od ko-uliyan en.” \s1 Dos Kodbatun ki Disas diyot Datas to Langit \r (Lucas 24:50-53; Pinuungan 1:9-11) \p \v 19 Nopongnga mid ikahi si Disas nod Longaggon diyon to mgo tinodduwan din, novatun don sikandin diyot datas to langit, woy mid unsad sikandin lomig to kowanan to Monama. \v 20 Na, id ipanow iddos mgo tinodduwan din amoy'd ponudtuu to Moppiyon Dinoggan diyot ahad ingkon no ingod. Id boggayan sikandan tod Longaggon to kotuusan to kodpuung to mokososoobbu amoy od posivonnalan din iddos id ponudtuu ran.]