\id HEB - Obo Manobo Hebrews / edited MRB 01-APR-11 \rem Vera Khor - January- May 2008 Draft 5 after consultant check; reflects changes post RC 5/18-6/11/10 including update of BT. Reflects changes post Pst Roy's, Vera's comments 7/5-9/10, input from Donna, plus BT update 7/10/10. reflects chgs of supplementary mtl ck. which included comments by Donna and Vera 9/9/10. Reflects minor changes after Final Read Through January 12, 2011 \h HEBREO \toc1 Dos Sulat Atag to mgo HEBREO \toc2 Hebreo \toc3 Hebreo \mt2 Dos Sulat Atag to mgo \mt1 HEBREO \is1 Unna nod Bosan \ip Inin libru, waa nosorolli ko ondoy kos tohodsulat woy ingkon kos id popiyoddan. Piru otid bosan ta ini, od koovottan ta no id popiyod ini atag to id lolivuung nod pompomakoy no mgo Judio. Dos mgo Judio, od ngoranan mandad no mgo Hebreo pomon poron to timpu ni Abraham, woy id ngoranan mandad sikandan no koubbaran ni Israel, su koubbaran man sikandan taddot apu-buwoo ni Abraham, no id ngoranan ki Juda no anak ni Jacob. Na ini si Jacob, id ngoranan mandad ki Israel. \ip Inis mgo Hebreo, id posupittan pomon to kopomakoy ran ki Disas Krays (10:32-34; 13:3, 13). De-en iddos duma, id mohonnow ron kos kopomakoy (12:12), woy dos duma, id soro riyot kodlolivuung amoy od simba ki Disas Krays (10:25), oyyos od livod don nanoy sikandan diyot tapoy no pomokayon dan no mgo Judio. Purisu id sulat ini amoy'd mosalig kos kopomakoy ran. \ip Dos po-ukit to tohodsulat amoy'd kopuungan idda, id posaddoo rin no si Disas Krays kos lampas to langun. Duwon otollun id paabbotlabbot din kandan moka-atag ki Disas Krays. \io1 Unna, sikandin kos Anak to Monama, de-en lampas pa sikandin taddot mgo propeta iling ki Moises woy taddot mgo ponolihan. \io1 Iko-oruwa, lampas pa kos koru-anon to id puungan ni Disas kuntra taddot pinuungan to mgo tohodbuwis no Judio. \io1 Iko-otollu, ukit ki Disas Krays, od kotobbus en kos mgo minuvu, oyyos sikandin kos timbang buwis no od tuman taddot mgo Suhu ni Moises, su amoy konnad ko-ilangan nod bovuwis pa sikandan to oyama amoy'd koposinsyan kos saa to mgo minuvu. \ip Mid inniyat iddos tohodsulat, no ko-ilangan morumoruma ran tod Longaggon woy od ti-is to mgo kodposuppit. Id inniyat din mandad sikandan no diid aang-aang nod porani to Monama, oyyos si Disas Krays man kos daan ta riyot Monama (4:16; 6:20; 10:19-23). Id ituu mandad taddot tohodsulat iddos moka-atag to id puungan taddot novantug dangan no mgo minuvu to Monama pomon to kandan no kopomakoy. Ahad mosuppit iddos no-ukitan dan, waa ran id tanan to kopomakoy (11:1-39). \ip Diyot kotompusan ka-ay'n sulat, id pomonduwan din sikandan no diid poriyu ki Disas, ko konna, od ilingan dan iddos ko-ubpa tod pompomakoy dangan no id kahaa-i to Monama. \is1 Dos mgo Nokota-aw: \io1 Mid ikahi kos Monama keta ukit to Anak din no si Disas Krays (1:1-3) \io1 Lampas pa iddos Anak to Monama taddot mgo ponolihan (1:4 taman to 2:18) \io1 Lampas pa si Disas ki Moises (3:1 taman to 4:13) \io1 Lampas pa si Disas ki Aaron woy taddot langun no tohodbuwis (4:14 taman to 7:28) \io1 Lampas pa no moppiya iddos lammin tandu to Monama no notuman ni Disas Krays (8:1 taman to 9:28) \io1 Lampas pa no moppiya iddos kodbuwis ni Disas Krays (10:1-18) \io1 Od ponayun ki nod salig taddot id immanan ta (10:19-39) \io1 Dos kopomakoy dangan to mgo minuvu to Monama (11:1-40) \io1 Dos pomandu atag to ko-ubpa tod pompomakoy (12:1 taman to 13:19) \io1 Kotompusan no mgo pomandu woy kodpongumusta (13:20-25) \c 1 \s1 Mid Ikahi kos Monama Keta Ukit to Anak Din no si Disas Krays \p \v 1 Na dangan no timpu, komo-uraa id posaddoo to Monama iddos ponudtulon din diyot keton kovuyyahan\f * \fr 1:1 \ft Sikandan en kos kovuyyahan to mgo Hebreo no id ngoranan mandad no mgo Judio.\f* ukit to mgo propeta, woy nokod-osso-ossa kos po-ukit to kodposaddoo rin tadda. \v 2 Piru inin morin mgo allow, id posaddoo idda to Monama keta ukit to Anak din. Woy ukit en kandin, id bovallan to Monama kos langun diyon to langit woy ka-ay't ingod, woy id aam sikandin to Monama no od pongomunoy to langun. \v 3 Diyot kandin, od kokita kos langun no se-aa to kotuusan woy kopiyannoy to Monama, oyyos waa ko-ossan din to Monama.\f * \fr 1:3 \ft Od kovasa ini riyot Colosas 1:15-16.\f* Sikandin kos id somad to langun no riyot langit woy ka-ay't ingod ukit to kotuusan to kahi rin. Nopongnga ki nikandin id linisan pomon diyot mgo saa ta, id livod sikandin diyot datas to langit woy mid unsad lomig to kowanan to Monama no Motuus to langun.\f * \fr 1:3 \ft Od kovasa ini riyot Salmo 110:1.\f* \s1 Lampas pa iddos Anak to Monama taddot mgo Ponolihan \p \v 4 Na pomon ka-ay, id pokita to Monama no lampas iddos Anak din taddot mgo ponolihan, su iddos ngaran no id boggoy kandin to Monama, lampas pa kos bantug taddot ngaran to mgo ponolihan. \p \v 5 Oyyos waa en ponolihan no id osengan to Monama no, \q1 “Sikkow en kos Anak ku. \q1 Inin allow, id pokilaa ku no Amoy a nikkow.”\f * \fr 1:5 \ft Od kovasa ini riyot Salmo 2:7; Pinuungan 13:33.\f* \p Woy waa en mandad id oseng kos Monama moka-atag taddot ahad ondoy no ponolihan no mid ungketen to, \q1 “Siyak, od ka-amoy rin don \q1 woy sikandin, od ka-anak kud.”\f * \fr 1:5 \ft Od kovasa ini riyot 2 Samuel 7:14; 1 Cronicas 17:13.\f* \p \v 6 Na, diyot timpu no id popiyod don to Monama ka-ay to ampow't ingod iddos Anak din no ponganoy,\f * \fr 1:6 \ft Diyot botasanon to mgo Judio, iddos ponganoy no anak no mama kos od dokollan to koru-anon. De-en id ngoranan si Disas no ponganoy, oyyos sikandin kos lampas to langun no duwon koru-anon, woy id posivontuhan sikandin to Monama no Amoy rin.\f* mid ikahi sikandin to, \q1 “Ko-ilangan no od simba kandin iddos langun no ponolihan.”\f * \fr 1:6 \ft Od kovasa ini riyot Deuteronomio 32:43.\f* \p \v 7 Woy ini en kos id oseng to Monama moka-atag to mgo ponolihan, kahi rin to, \q1 “Sinuhuwan ku iddos mgo ponolihan, woy kopakoy nod bovallan ku sikandan iling to apuy woy kaamag no od tuman to suhu ku.”\f * \fr 1:7 \ft Od kovasa ini riyot Salmo 104:4.\f* \p \v 8 Piru riyot Anak din, mid ikahi iddos Monama to, \q1 “Sikkow en kos Monama. Od hari ka to waad tomanon, woy motallong kos kodhari ru to kikow'n mgo minuvu. \q1 \v 9 Id kahaa-i ru kos motallong no pinuungan, \q1 piru id kolingasa-i ru kos kororattan. \q1 Idda en kos unayan no siyak no Monama ru, \q1 id aam ku sikkow nod boggayan to bantug woy kahaan no lampas pa taddot langun no duma ru.”\f * \fr 1:9 \ft Od kovasa ini riyot Salmo 45:6-7.\f* \p \v 10 Duwon mandad id ikahi to Monama riyot Anak din no mid ungketen to, \q1 “Sikkow, od Longaggon, diyot tigkonayan, mid bovaa ka to ingod \q1 woy ukit to bollad du, novovallan iddos langun no riyot langit. \q1 \v 11 Od kowora man kos langun, piru sikkow, od taman en to waad tomanon. \q1 Langun ka-ay, iling to tapoy'n umpak no dii ron od kahamit. \q1 \v 12 Woy iling to tapoy'n umpak, od luppiyon du kos langit woy ingod, woy od buwassan du to lammi. \q1 Piru sikkow, dii ka en od kopalin, woy dos umuu ru, od taman to waad tomanon.”\f * \fr 1:12 \ft Od kovasa ini riyot Salmo 102:25-27.\f* \p \v 13 Na atag mandad taddot mgo ponolihan, waa en ahad sokkad kandan no id osengan to Monama iling ka-ay't id oseng din diyot Anak din, kahi rin to, \q1 “Unsad ka lomig to kowanan ku, taman tod kotalu kud iddos od pongkuntra kikow woy id po-iraom ku sikandan to kikow'n kodponguu.”\f * \fr 1:13 \ft Od kovasa ini riyot Salmo 110:1.\f* \p \v 14 Na, ko ungketen, iddos mgo ponolihan, mgo ispiritu sikandan no sinuhuwan to Monama amoy od tavang to langun nod kotobbus. \c 2 \s1 Ko-ilangan no Konna Ki od Suwoy Pomon diyot Bonnaan Nonaw \p \v 1 De-en pomon to lampas man to langun iddos Anak to Monama, ko-ilangan no id pomuwa ta riyot keton pusung iddos bonnaan nonaw no norinog ta, su amoy dii ki od pokosuwoy tadda. \v 2 Nosorollan ta no mooggot en iddos mgo Suhu no id posaddoo to Monama riyot kovuyyahan ta ukit to mgo ponolihan.\f * \fr 2:2 \ft Od kovasa ini riyot Deuteronomio 33:2; Pinuungan 7:38, 53; Galacia 3:19.\f* Woy dos waa id tuman taddon mgo Suhu, id silutan en sikandan loppa taddot saa no nopuungan dan. \v 3 Na otik id silutan man dangan to Monama iddos waa id tuman to mgo Suhu no id posaddoo ukit to mgo ponolihan, lampas ki pe-en nod silutan otik od podtohonon ta inis dakkoon koru-anon to kodtobbus. Oyya su iddos od Longaggon don en no si Disas kos id ponudtuu ka-ay'n kodtobbus, woy dos nokorinog kandin, id posivonnaa keta no mooggot en ini. \v 4 Woy dos Monama, id posivonnaa mandad taddon kodposivonnaa ran ukit to kotuusan no id boggoy rin kandan diyot kodpuung to nokod-osso-osson mokososoobbu, woy riyot mgo kotuihan no id pomon to Uhis no Ispiritu nid boggoy rin ukit to id kopi-i rin. \s1 Nominuvu si Disas amoy'd Tobbus Keta \p \v 5 Na, moka-atag taddot od inguma pa no lammin ingod no no-ikahi royd, konna en mgo ponolihan kos id boggayan to Monama to kotungud nod ponguu tadda init morin timpu, ko konna, idda en so mgo minuvu. \v 6 Oyyos duwon Nosulat no Kahit Monama no mid ungketen to, \q1 “Monama, ondan man kos diyot minuvu, mambot od kosowkuu ka kandan? \q1 Minuvu ra sikandan, mambo man tod okudiyon du? \q1 \v 7 Id poobbava ru sikandan taddot kotungud to mgo ponolihan to moobbavon timpu. \q1 Id boggayan du sikandan to bantug woy koddoong iling to hari, \q1 \v 8 woy id po-iraom du mandad kos langun diyot kandan no kodponguu.”\f * \fr 2:8 \ft Od kovasa ini riyot Salmo 8:4-6.\f* \m Na no-ikahi ka-ay no iddos langun, no-iraom to kandan no kotungud. Iyon kohulugan tadda, no waa en ahad ondan no diid po-iraom kandan. Piru to inin timpu, waa ki nokokita no duwon minuvu no id ponguu to langun. \v 9 Piru si Disas da en kos nosorollan ta no nokotuman tadda. Oyya su iddot timpu no ka-ay pa sikandin to ampow't ingod, id poobbava sikandin to Monama taddot mgo ponolihan to moobbavon timpu, su amoy od patoy sikandin atag to langun no minuvu pomon to ginawa woy eru to Monama atag keta. Woy ko-ungkay, pomon to no-ukitan din don iddos kopotayan, id boggayan sikandin to bantug woy koddoong iling to hari. \p \v 10 Iddos Monama kos tohodbovaa to langun, woy id bovallan kos langun amoy'd koposivontuhan sikandin. Purisu ollog en iddos puhawang din no ukit to kodti-is ni Disas to langun no kosupittan, od kovovallan si Disas no Tohodtobbus no waa id pokosawoy. Woy ukit ka-ay, mo-uraa kos od kovovallan no mgo anak to Monama no od posivontuhan din. Oyyos si Disas kos id tagkas to daan atag to kodtobbus keta. \p \v 11 Na ko-ungkay, si Disas no id awa to mgo saa ta, woy siketa no nolinisan don, sokkad da en kos Amoy ta no idda en so Monama. De-en od kahaa si Disas nod ngaran keta no mgo suwod din. \v 12 Su mid ikahi sikandin diyot Monama no mid ungketen to, \q1 “Id pokilaa ku sikkow riyot mgo suwod ku to kopomakoy. \q1 Od kanta a to koddoong kikow riyot id lolivuung no id ponsimba kikow.”\f * \fr 2:12 \ft Od kovasa ini riyot Salmo 22:22.\f* \m \v 13 Id ikahi mandad sikandin to, \q1 “Od salig a en to Monama.” \m Woy mid ungketen pe-en sikandin to, \q1 “Ini ad duma to mgo anak to Monama no id sanna rin koddi.”\f * \fr 2:13 \ft Od kovasa ini riyot Isaias 8:17-18.\f* \p \v 14 Na siketa no mgo anak to Monama, mgo minuvu ki no duwon kopotayan. De-en si Disas mandad, nominuvu iling keta, su amoy od ukit sikandin to kopotayan. Woy ukit taddot kopotayan din, id talu rin si Moivuyan no id pomonnan to kopotayan. \v 15 Na, ko ungketen, duwon don kolegguangan taddot mgo minuvu no no-uripon to allak dan nod patoy pomon poron to ko-onakoy ran. \v 16 Ka-ay ta en pantok od kosorollan, no konna iddos mgo ponolihan kos id tovangan din, ko konna, idda en so koubbaran ni Abraham.\f * \fr 2:16 \ft Od ngoranan mandad si Abraham no “amoy” to langun nod pompomakoy. De-en iddos od ngoranan no koubbaran ni Abraham, apii ron mandad iddos langun nod pompomakoy, ahad konna sikandan mgo Judio. Od kovasa ini riyot Roma 4:16-17.\f* \v 17 Purisu ko-ilangan en nod kominuvu sikandin iling keta, woy od ko-ukitan din mandad iddos langun no no-ukitan ta amoy'd kovovallan sikandin no eeruwon woy morumoruma no Mowwet no Ponguu to mgo Tohodbuwis. Woy tohodpotongnga sikandin atag keta riyot isowwan to Monama amoy od koposinsyan kos mgo saa ta. \v 18 Na, pomon to noko-ukit don sikandin to kodposuppit woy kodgeddam, od pokotavang en sikandin taddot langun no minuvu nod ukit to kodgeddam. \c 3 \s1 Lampas pa si Disas ki Moises \p \v 1 Purisu mgo suwod no id aam to Monama amoy'd kovovallan no mgo minuvu rin no od lonug kandin diyot datas to langit, poomdomma row si Disas nid pomokayan ta. Sikandin en kos id popiyod to Monama amoy'd ponudtuu to kahi rin. Woy sikandin mandad kos Mowwet no Ponguu to mgo Tohodbuwis no id lohinat atag keta riyot isowwan to Monama. \v 2 Morumoruma sikandin to Monama no id aam kandin, iling mandad ki Moises no morumoruma to kotundanan din to kodpiyod taddot mgo minuvu to Monama, no idda en kos od ngoranan no Baoy't Monama. \v 3 Piru si Disas, ollog en no lampas nod posivontuhan kuntra ki Moises, su otid ponunggelengan ta kos baoy, iyon lampas no od posivontuhan, iddos mid bovaa, konna iddos baoy. \v 4 Oyyos nosorollan ta no iddos ipat baoy, duwon en id bovaa tadda, piru iddos Monama kos tohodbovaa to langun. \v 5 Na si Moises, morumoruma sikandin no sudsuhuwon diyon to baoy't Monama.\f * \fr 3:5 \ft Od kovasa ini riyot Numeros 12:7.\f* Dos pinuungan din, ponunggelengan idda taddot kovonnaan no id posaddoo to Monama init od ingumon timpu. \v 6 Piru si Disas Krays, konna ra sikandin sudsuhuwon to Monama, ko konna, Anak din en no morumoruma no od ponguu taddot baoy't Monama, no idda en so langun no mgo sakup din. Na siketa kos mgo sakup din otid ohotton ta pe-en kos kodsalig ta taddot id pobporoong ta no ko-immanan. \s1 Yo Row Potoggasa kos Pusung Dow \p \v 7 De-en poomdomma row iddos pomandu to Uhis no Ispiritu no mid ungketen to, \q1 “Ini en no allow, otid korinog dow kos bawos to Monama, \q1 \v 8 yo row potoggasa kos pusung dow iling taddot id puungan to koniyun kovuyyahan. \q1 Su iddon timpu, to riyon pa sikandan to noka-awoy-awoy'n lugaa,\f * \fr 3:8 \ft Otik diyot Cebuano, disyerto. Inin lugaa, motokkang oraroy kos livuta woy dii golid tuvuwan to pinomuwa.\f* id supak woy id geddaman dan ko ingkon taman kos posinsya to Monama.” \p \v 9 Oyya su mid ikahi iddos Monama to, \q1 “Ahad nokita ran don iddos mokososoobbun pinuungan ku daom to oppat-no-puun lahun, \q1 piru id geddaman a pe-en nikandan kod poowetton ku kos posinsya ku taddot motoggas no uu ran. \q1 \v 10 De-en oray a no nolingasa taddon mgo minuvu woy mid ikahi a to, \q1 ‘Inaayun od polinsuwoy kos poomdom ka-ay'n mgo minuvu, woy dii ran od tuman to mgo suhu ku.’ \q1 \v 11 Pomon to langot ku, id sosapa a no, \q1 ‘Dii ran en od poko-usok taddot ingod no imooyyan no id panoy ku.’ ”\f * \fr 3:11 \ft Od kovasa ini riyot Salmo 95:7-11.\f* \p \v 12 Purisu mgo suwod, ooyyari row inaayun no waa en sokkad koniyu no morat kos kodbovotasan pomon to diid pomakoy, oyyos idda en kos od pokoporiyu koniyu pomon diyot ma-antoy'n Monama. \v 13 Iyon dow puungi, po-inniyatoy kow ipat allow laggun to duwon pa timpu, su amoy dii kow od ko-okalan to saa no od pokopotoggas to koniyun pusung. \v 14 Su otik mosalig kos kopomakoy ta riyot ki Disas Krays pomon to tigkonayan taman to kotompusan, od kolonug ki en taddot langun no riyot kandin. \v 15 Yo kow'd kolingow taddot no-ikahi riyot Nosulat no Kahit Monama no mid ungketen to, \q1 “Ini en no allow, otid korinog dow kos bawos to Monama, \q1 yo row potoggasa kos pusung dow iling taddot id puungan dangan to koniyun kovuyyahan no id supak dan kos Monama.”\f * \fr 3:15 \ft Od kovasa ini riyot Salmo 95:7-8.\f* \p \v 16 Na, ondoy man iddos mgo minuvu no nokorinog don to bawos to Monama, piru mid supak pe-en sikandan? Waa ossa, idda en so mgo Hebreo no id ponguuwan ni Moises to kodleggua ran pomon diyot Ehipto.\f * \fr 3:16 \ft Od kovasa ini riyot Numeros 14:1-35.\f* \v 17 Woy ondoy man iddos mgo minuvu no id kolingasa-i to Monama daom to oppat-no-puun lahun? Idda rad en so mgo Hebreo no nokosaa kandin no id poomatoy riyot noka-awoy-awoy'n lugaa. \v 18 Woy ondoy man iddos mgo minuvu no id ikohiyan to Monama iddot sosapa sikandin no, dii ran en od poko-usok taddot ingod no imooyyan no id panoy rin?\f * \fr 3:18 \ft Od kovasa ini riyot Salmo 95:11.\f* Idda rad en so mgo minuvu no waa id dumoruma kandin. \v 19 Na, ka-ay ta en pantok od koovottan, no iddos unayan no waa sikandan noko-usok taddot ingod no imooyyan no id panoy to Monama,\f * \fr 3:19 \ft Atag to kodpaabbotlabbot ka-ay, bosa-aw riyot Mgo Kahi no Dakkoo kos Koru-anon no riyot kotompusan no mgo lokkeb.\f* oyyos waa ran id pomakoy to kahi rin. \c 4 \p \v 1 Na ahad waa noko-usok iddon mgo minuvu riyot ingod no imooyyan no id panoy to Monama, waa en nopalin iddos tandu rin nod poko-usok kos mgo minuvu rutun. Purisu od ayyad-ayyad ki, su saddook iddos duma keta, diid poko-usok. \v 2 Oyya su nokorinog kid man to Moppiyon Dinoggan no norinog dangan to keton kovuyyahan moka-atag taddon imooyyan. Piru ahad norinog dan idda, waa koru-anon tadda riyot kandan, oyyos waa ran id pomakoy. \v 3 Na iyon da od poko-usok taddon imooyyan, siketa en no mid pomakoy. Piru iddos waa id pomakoy, dii en od poko-usok tadda, oyyos mid ikahi iddos Monama to, \q1 “Pomon to langot ku, id sosapa a, no dii ran en od poko-usok taddot ingod no imooyyan no id panoy ku.”\f * \fr 4:3 \ft Od kovasa ini riyot Salmo 95:11.\f* \m Id oseng din ini, ahad tapoy rin don nopanoy iddon imooyyan pomon poron to kodbovaa to ingod. \v 4 Oyya su riyot Nosulat no Kahit Monama, duwon osengan moka-atag to iko-pittun allow no mid ungketen to, \q1 “Na, to iko-pittun allow, id imolloy ron iddos Monama to langun nid puungan din.”\f * \fr 4:4 \ft Od kovasa ini riyot Genesis 2:2-3.\f* \m \v 5 Woy moka-atag ka-ay, duwon mandad id ikahi to Monama riyot kovuyyahan ta no mid ungketen to, \q1 “Dii ran en od poko-usok taddot ingod no imooyyan no id panoy ku.”\f * \fr 4:5 \ft Od kovasa ini riyot Salmo 95:11.\f* \p \v 6 De-en iddos mgo minuvu dangan no nokorinog taddot Moppiyon Dinoggan moka-atag to imooyyan, waa ran noko-usok tadda, oyyos waa sikandan id pomakoy to Monama. Piru duwon en dumon mgo minuvu no id kopi-it Monama nod poko-usok taddot ingod no imooyyan no id panoy rin. \v 7 Purisu id boggoy pe-en iddos Monama to timpu amoy'd poko-usok tadda, woy iddon timpu, ini ron en no allow. Oyyos pomon poron ki Josue, nouhoy pa iddos timpu nid lihad, idda pa mid ikahi mandon iddos Monama ukit ki Harin David no mid ungketen to, \q1 “Ini en no allow, otid korinog dow kos bawos to Monama, \q1 yo row potoggasa kos pusung dow.”\f * \fr 4:7 \ft Od kovasa ini riyot Salmo 95:7-8.\f* \p \v 8 Nosorollan ta no iddos mooggot no imooyyan no id panoy to Monama, konna en iddos ingod to Canaan no id piyoddan ni Josue to kovuyyahan ta. Su otik diyon pa to Canaan iddon imooyyan, worad nanoy id ikahi iddos Monama no duwon pa osson allow nod boggayan din to imooyyan kos mgo minuvu. \v 9 Na, ko ungketen, duwon pe-en mooggot no imooyyan atag to mgo minuvu to Monama, amoy od poko-imolloy sikandan iling to Monama no id imolloy riyot iko-pittun allow to kodbovaa rin to ingod. \v 10 Su iddos ahad ondoy nod poko-usok taddot ingod no imooyyan no id panoy to Monama, od poko-imolloy ron to pinuungan din, iling to Monama no id imolloy to langun nid puungan din. \v 11 Purisu od noonokkalan ta en nod poko-usok taddon imooyyan, su amoy waa sokkad keta no od poko-iling taddot kovuyyahan ta no waa noko-usok, oyyos waa sikandan id tuman taddot id ikahi to Monama. \p \v 12 Su ma-antoy kos kahit Monama woy motuus. Motaom pa ini to polihuma no oruwok taom no od poko-uddok taman diyot kinoroomman to poomdom woy ginawa, ahad pa riyot looso-an woy utok to tullan. Oyya su iddos kahit Monama, od pokopokita to langun no ingowollon to minuvu, ahad iddos noko-ollos no puhawang din. \v 13 Oyyos waa en id poko-ollos pomon to Monama, su nosorollan din kos langun moka-atag taddot mgo binovallan din, woy od isau ki en kandin atag taddot langun no nopuungan ta. \s1 Lampas pa si Disas taddot Langun no Tohodbuwis \p \v 14 De-en pomon to siketa duwon motuus no Mowwet no Ponguu to mgo Tohodbuwis no riyot datas to langit, no idda en si Disas no Anak to Monama, od ohotton ta kos keton kopomakoy, woy konna ki od soro nod ponudtuu no si Disas Krays kos od Longaggon ta. \v 15 Su iddos keton Mowwet no Ponguu to mgo Tohodbuwis, nokaabbot to mgo komoometan ta, oyya su iddos langun nod ko-ukitan ta no kodgeddam, no-ukitan din en mandad, piru waa en sikandin nopiyod nid puung to saa. \v 16 Purisu dii ki od ka-aang-aang no porani amoy'd dasaa riyon to Monama, oyyos mohingginawa sikandin woy eeruwon. Id ko-eru-i ki nikandin woy od tavang sikandin diyot timpu no duwon mgo ko-ilonganon ta. \c 5 \p \v 1 Iddos minuvu no id aam no mowwet no ponguu to mgo tohodbuwis pomon to mgo duma rin no Hebreo, id solihan sikandin nod isau to Monama atag taddot mgo duma rin. Sikandin kos od bovuwis taddot id pomboggoy atag to Monama, woy od poongossa to oyama atag to kodposinsya to mgo saa. \fig Iddos mowwet to ponguun tohodbuwis, od bovuwis taddot id pomboggoy atag to Monama, woy od poongossa to oyama atag to kodposinsya to mgo saa Hebreo 5:1|src=" HK078B.tif " size="span" ref="Hebreo 5:1" \fig* \v 2 Na pomon to minuvu ra me-en iddon tohodbuwis, duwon komoometan din. Purisu od kotuig sikandin nod poowwet to posinsya rin taddot mgo minuvu no nokosuwoy to id kopi-it Monama, oyyos waa saddoo ran no saa vos iddos id puungan dan. \v 3 Woy pomon to duwon mandad komoometan din, ko-ilangan no unna pa sikandin od poongossa to oyama atag to mgo saa rin, idda pa od poongossa sikandin atag to dumon minuvu.\f * \fr 5:3 \ft Od kovasa ini riyot Levitico 16:11-19.\f* \p \v 4 Waa minuvu nod unoy-unoy od aam to ko-ugolingun din amoy'd kovovallan no mowwet no ponguu to mgo tohodbuwis, su id kopi-i rin iddos bantug. Oyyos idda ra en so Monama kos od aam to minuvu no od boggayan taddon bantug iling taddot kod-aam din dangan ki Aaron.\f * \fr 5:4 \ft Si Aaron, id aam to Monama amoy'd kovovallan no mowwet no ponguu to mgo tohodbuwis to koubbaran ni Israel. Od kovasa ini riyot Exodo 28:1.\f* \v 5 Ungketen dad en mandad si Disas Krays, waa sikandin id unoy-unoy nid povantug to ko-ugolingun din amoy od kovovallan no mowwet no ponguu to mgo tohodbuwis, ko konna, idda en so Monama kos id puung tadda. Oyya su mid ikahi sikandin to, \q1 “Sikkow en kos Anak ku. \q1 Inin allow, id pokilaa ku no Amoy a nikkow.”\f * \fr 5:5 \ft Od kovasa ini riyot Salmo 2:7.\f* \m \v 6 Duwon mandad id ikahi rin no mid ungketen to, \q1 “Tohodbuwis ka to waad tomanon iling taddot pogko-tohodbuwis dangan ni Melquisedec.”\f * \fr 5:6 \ft Iddot timpu ni Abraham, si Melquisedec kos mowwet no ponguu to mgo tohodbuwis. Od kovasa ini riyot Genesis 14:18-20; Salmo 110:4; Hebreo 7:1-28.\f* \p \v 7 Iddot timpu no ka-ay pa si Disas to ampow't ingod, diyot koddasaa rin, id nganoy sikandin diyot Monama duma to monokkaan kodsinoggow, oyyos nokosaddoo sikandin no od pokopolegguang kandin iddos Monama pomon diyot kopotayan. Na id tavak to Monama iddos dosalon din, su mopoobbava sikandin woy morumoruma to mgo suhu. \v 8 Oyya su ahad Anak sikandin to Monama, notuig sikandin nod tuman to mgo suhu to Monama ukit taddot kosupittan no no-ukitan din. \v 9 Ukit tadda, novovallan si Disas no ollog woy waa id pokosawoy no tohodtobbus taddot langun no morumoruma kandin, amoy od kotanggap dan iddos umuun waad tomanon no id pomon kandin. \v 10 Woy id aam mandad sikandin to Monama no Mowwet no Ponguu to mgo Tohodbuwis iling ki Melquisedec. \s1 Dos Kod-udsuu riyot Kopomakoy \p \v 11 Na, mo-uraa pa nanoy kos od ko-oseng doy moka-atag to pogko-tohodbuwis ni Melquisedec woy ni Disas Krays, piru mohirap ini no id paabbotlabbot koniyu, su motoggas kow nod poovotton. \v 12 Nanoy od pokononaw kowd diyon to duma, su nouhoy kowd man diyot kopomakoy. Piru taman ko-ungkay, ko-ilangan kow pe-en nod nonawwan moka-atag to kahit Monama no norinog dowd diyot unna. Noko-iling kow poron to mgo anak no ko-ilangan pa od susu, oyyos dii kow pa man od pokosoppa to mokoggaan mgo koka-an. \v 13 Oyya su iddos minuvu no iling tadda, waa pa saddoo ko ondan kos ollog nod puungan din, su noko-iling sikandin to anak poron. \v 14 Piru iddos mokoggaan koka-an, idda en kos ollog nod kannon to mgo buyyag don diyot kopomakoy, oyyos od kotuig don man nod podtiitimbang ko ondan kos moppiya woy morat. \c 6 \p \v 1 Purisu pomon to nouhoy kid man id pomakoy, ko-ilangan nod udsuu ki pomon diyot unnon mgo nonaw moka-atag ki Disas Krays, woy od ponayun ki riyot mgo nonaw no od pokomosalig to keton kopomakoy. Konna tad od liilivoddon iddos nopohinonawwan tad, iling to kodtanan taddot waa koru-anon no pinuungan, woy dos moka-atag to kopomakoy ta riyot Monama. \v 2 Konna tad mandad od liilivoddon iddos nopohinonawwan tad moka-atag to kodpoboutismu, dos koddasaa ukit to kodtoddung to bollad diyot uu,\f * \fr 6:2 \ft Dos kohulugan to kodtoddung to bollad diyon to koddasaa, idda en so kodbuyu no id pokita to Monama kos kopiyannoy rin diyot sokkad no minuvu nod dosalan atag to pinuungan to Monama.\f* dos kodbadnow taddot id poomatoy ron woy dos kodhukum no waad tomanon kos undahon. \v 3 Iyon moppiya otik id kopi-it Monama, ponayun ki nod udsuu riyot kodpohinonaw taddot moraom no mgo nonaw moka-atag kandin. \p \v 4 Oyyos motoggas don en nod polivoddon woy'd posonditon kos mgo minuvu otik id inoyyug dan don ki Disas. Su dangan, no-owangan don man kos poomdom dan, woy noheddaman dan don iddos kopiyannan no id pomon diyot datas to langit, woy nolonug sikandan taddot mgo no-iroomman taddot kotuusan to Uhis no Isipiritu. \v 5 Noheddaman dan don mandad iddos kopiyannoy to kahit Monama, woy dos kotuusan to kodponguu rin init od inguma pon timpu. \v 6 Piru ahad no-ukitan dan don idda langun, id inoyyuhan dan dad en si Disas. Na, ko ungketen, waa en od pokopiyod kandan no od sondit woy'd livod diyot kopomakoy. Su iddos nopuungan dan, noko-iling to id ulit dan id pakpak diyon to krus iddos Anak to Monama woy id po-ilawan diyot isowwan to langun. \p \v 7 Siketa no mgo minuvu, noko-iling ki to kamot no inaayun od uranan. Otid pontuvu ron iddos mgo pinomuwa, duwon koru-anon tadda riyot komunoy. Na iddos minuvu no iling taddon kamot, od busbusan en to Monama to kopiyannan. \v 8 Piru ko iyon od pontuvu taddon kamot, iddos mgo aggi woy sopinit, waa en koru-anon tadda riyot komunoy. Iyon din od puungan, od tirukkan din iddon kamot, woy konnad en idda od tuvuwan to pinomuwa. Na iling mandad tadda, od silutan en to Monama iddos mgo minuvu nod inoyyug kandin. \p \v 9 Id ginowannan ku no mgo suwod, ahad ungketen kos mgo osengan ku, dakkoo kos kodsalig ku no konna kow od puung to iling tadda, su iddos moppiyon pinuungan dow, kilaannan no notobbus kowd en. \v 10 Oyya su ollog en kos langun nod puungan to Monama. Dii rin en od kolingawan iddos kodtavang dow taddot mgo minuvu rin pomon to koniyun kodginawa kandin, woy id puungan dow idda taman ko-ungkay. \v 11 Iyon dakkoon ingowollon doy, no ipat sokkad koniyu, od ponayun nod nokkaanokkaa no od puung tadda taman to kotompusan amoy'd kotuman iddos langun nid immanan dow. \v 12 Id oseng doy ini, su amoy dii kow od popopogguu riyot kopomakoy, ko konna, ilingi row iddos mgo minuvu no pomon to dakkoon kodsalig dan woy mowwet no kodti-is, notanggap dan iddos mgo tandu to Monama. \s1 Od Tumanon to Monama iddos Tandu Rin \p \v 13 Poomdomma row man iddos tandu to Monama ki Abraham. Pomon to waa od pokolampas to Monama, waa osson ngaran no id posivonnaa rin taddot kandin no tandu, idda en so kandin don en no ngaran. \v 14 Mid ikahi iddos Monama kandin to, \q1 “Od totandu a kikow no od boggayan ku en sikkow to kopiyannan \q1 woy od po-urallon ku kos koubbaran du.” \f * \fr 6:14 \ft Od kovasa ini riyot Genesis 22:16-17.\f* \p \v 15 Na si Abraham, pomon to waa id takas nid aangat taddot tandu to Monama kandin, notanggap din en idda. \v 16 Otid posivonnaa kos mgo minuvu no bonnaa en kos osengan dan, od pongulivot dan diyot ngaran to Monama no lampas pa kandan. Su ukit tadda, od kosoro en kos kodpo-opuloy ran. \v 17 Ungketen dad en mandad kos id puungan dangan to Monama. Id kopi-i rin no id pokita ki Abraham woy taddot koubbaran din, no dii en od kopalin kos puhawang din. De-en id posivonnalan din idda ukit to kodpongulivot to kandin no ngaran. \v 18 Oyya su otid totandu kos Monama, woy od posivonnalan din pe-en idda ukit to kodpongulivot to ngaran din, od kotuman en idda, oyyos dii sikandin od ouhus. Na ukit ka-ay't oruwa no id puungan din, od kosorollan ta no dii en od kopalin kos tandu to Monama. Purisu siketa no noka-aput don kandin, mosalig kos ginawa ta riyot kod-imman no od tumanon din en iddos tandu rin keta. \v 19 Inin kod-imman, ini en kos nokomosalig to keton kopomakoy iling to batu no diid kowaong. \p Ukit en mandad taddon kod-imman, iling to noko-usok kid diyot Lampas no Uhis no Lugaa no riyot divauy to mokoppaan kurtina no riyot daom to templo. Dos kohulugan tadda, worad od poko-allang to kodporani ta riyon to Monama. \v 20 Oyya su id unna ron man si Disas Krays diyot datas to langit atag keta. Sikandin kos Mowwet no Ponguu to mgo Tohodbuwis woy waad tomanon taddot pogko-tohodbuwis din iling ki Melquisedec. \c 7 \s1 Dos Pogko-tohodbuwis ni Melquisedec \p \v 1 Na si Melquisedec, sokkad no hari dangan diyot bonuwa to Salem, woy tohodbuwis mandad sikandin to Monama no Lampas to Langun. Iddot timpu no id ponalu si Abraham to kodpo-imotayoy ran taddot oppat no hari duma to mgo sundau ran, id tommu si Melquisedec kandin diyon to kod-uli rin, woy id dosalan din si Abraham no od boggayan sikandin to Monama to kopiyannan. \v 2 Nopongnga idda, id boggoy ni Abraham ki Melquisedec iddos iko-sopuu taddot langun no korotuwan no na-awi rin diyot kodpo-imotayoy.\f * \fr 7:2 \ft Od kovasa ini riyot Genesis 14:17-20.\f* Dos kohulugan to ngaran no Melquisedec, Hari no Motallong, woy dos ingod no id horiyan din, id ngoranan no Salem, no iddos kohulugan, kosunayan. De-en id ngoranan mandad sikandin no, Hari to Kosunayan. \v 3 Waa no-ituu riyot Nosulat no Kahit Monama ko ondoy kos amoy woy inoy ni Melquisedec, ahad iddos kovuyyahan din. Waa mandad no-ituu iddos moka-atag to kodtobbow woy kopotayan din. Purisu noko-iling sikandin taddot Anak to Monama, oyyos waa mandad od tomanon taddot pogko-tohodbuwis din. \p \v 4 Poomdomma row iddos lampas no bantug ni Melquisedec. Su unna, ahad si Abraham no novantug no kovuyyahan ta, id boggayan din si Melquisedec to iko-sopuu taddot korotuwan no na-awi rin diyot kodpo-imotayoy. \v 5 Otik lubbad pa ni Levi\f * \fr 7:5 \ft Si Levi kos anak ni Jacob no apu ni Abraham.\f* si Melquisedec, moomok nod koovottan iddos kodboggoy ni Abraham kandin. Oyyos duwon Suhu ni Moises no mid ikahi, no iddos koubbaran ni Levi no novovallan no tohodbuwis, ko-ilangan no iddos duma ran no mgo Judio, od boggoy kandan to iko-sopuu taddot korotuwan dan ahad pe-en langun dan, koubbaran ni Abraham. \v 6 Piru si Melquisedec, ahad konna sikandin lubbad ni Levi, id boggayan sikandin ni Abraham to iko-sopuu. Iko-oruwa, si Melquisedec pe-en kos id dasaa riyon to Monama amoy'd pokotanggap si Abraham to kopiyannan no iyon id tonduwan to Monama. \v 7 Nokosaddoo ki man no iddos minuvu nod dasaa riyot Monama amoy'd boggoy to kopiyannan, lampas pa no novantug taddot minuvu no id porasaa kandin. \v 8 Iko-otollu, moka-atag taddot mgo tohodbuwis no koubbaran ni Levi no id tanggap to iko-sopuu, minuvu mandad sikandan no duwon kopotayan. Piru si Melquisedec, waa no-ituu riyot Nosulat no Kahit Monama no id patoy sikandin, ko konna, id posivonnalan no diid kotaman iddos pogko-tohodbuwis din. \v 9 Iko-oppat, od poko-ikahi ki no ahad si Levi no id pomonnan taddot mgo tohodbuwis nid tanggap to iko-sopuu, iling dad to nokovoggoy sikandin to iko-sopuu riyot ki Melquisedec ukit ki Abraham. \v 10 Oyya su ahad waa poron nominuvu si Levi iddot timpu no id tommu si Melquisedec ki Abraham, piru riyon don sikandin to lawa ni Abraham no kovuyyahan din. \s1 Si Disas kos Waad Tomanon no Tohodpotongnga to Monama woy riyot mgo Minuvu \p \v 11 Nosorollan ta no dangan, iddos koubbaran ni Levi no onsi Aaron, id aam to Monama no mgo tohodbuwis woy id nonaw sikandan to mgo minuvu moka-atag to mgo Suhu ni Moises. Na otik ukit to pogko-tohodbuwis dan, od komotallong kos mgo minuvu riyot kod-ontong to Monama, konnad nanoy ko-ilangan to ossa pa no tohodbuwis no id popiyod to Monama. Piru konna idda iling taddot pogko-tohodbuwis ni Aaron, ko konna, iling en ki Melquisedec. \v 12 Na, otik od buwassan man iddos pogko-tohodbuwis to koubbaran ni Levi, ko-ilangan en mandad nod buwassan kos mgo Suhu. \v 13-14 Nosorollan ta no iddos od Longaggon ta no si Disas Krays no id bullas taddot tapoy'n tohodbuwis, lubbad sikandin ni Juda, konna lubbad ni Levi. Waa en ossa no tohodbuwis pomon diyot lubbad ni Juda, idda ra en so od Longaggon. Oyyos waa en mandad osengan ni Moises moka-atag to lubbad ni Juda no od kovovallan no tohodbuwis. \p \v 15 Ka-ay ta en pantok oray'd koovottan, no id buwassan don iddos mgo tohodbuwis no koubbaran ni Levi woy dos mgo Suhu, oyyos duwon don osson tohodbuwis no iling ki Melquisedec. \v 16 Novovallan sikandin no tohodbuwis, konna ukit to kodtuman to Suhu no ko-ilangan nod pomon sikandin to koubbaran ni Levi, ko konna, ukit to motuus no umuu rin no waad tomanon. \v 17 Oyya su ini en kos posivonnaa moka-atag kandin diyot Nosulat no Kahit Monama no mid ungketen to, \q1 “Tohodbuwis ka to waad tomanon iling taddot pogko-tohodbuwis ni Melquisedec.”\f * \fr 7:17 \ft Od kovasa ini riyot Salmo 110:4.\f* \p \v 18 De-en id buwassan don to Monama iddos tapoy'n Suhu moka-atag to mgo tohobuwis, su iling to worad ngipon tadda, woy konnod od pokotavang keta. \v 19 Oyyos dii ki en od komotallong diyot kod-ontong to Monama ukit to kodtuman taddon mgo Suhu. Piru ko-ungkay, duwon don lampas pa no moppiyon od immanan ta, oyya su ukit ki Disas, od pokoporani kid to Monama. \p \v 20 Iyon nokomoppiya tadda, su id pongulivot kos Monama riyot ki Disas, no dii od kotaman kos pogko-tohodbuwis din. Piru iddos mgo tohodbuwis dangan no koubbaran ni Levi, waa en id pongulivot kos Monama kandan to iling tadda. \v 21 Piru to si Disas don kos id boggayan taddon kotundanan, id dumannan idda to kodpongulivot to Monama. Kahi rin to, \q1 “Siyak kos Monama nod Longaggon, id pongulivot kikow, \q1 woy dii en od kopalin kos poomdom ku, no Tohodbuwis ka to waad tomanon.”\f * \fr 7:21 \ft Od kovasa ini riyot Salmo 110:4.\f* \p \v 22 Na pomon taddon kodpongulivot to Monama, nosorollan ta no si Disas kos posivonnaa no od kotuman en iddos lampas no moppiya no lammin kodpotonduwoy. \p \v 23 Dangan, mo-uraa kos tohodbuwis, su otik duwon sokkad nod patoy, duwon od pokosuvaa amoy'd pokoponayun iddos pinuungan dan. \v 24 Piru si Disas Krays, waa kopotayan, de-en konnad ko-ilangan nod suvalan iddos pogko-tohodbuwis din, oyya su od taman en idda to waad tomanon. \v 25 Purisu od pokotobbus en si Disas to langun nod porani to Monama ukit kandin. Od pokotobbus sikandin ko-ungkay woy ahad kannu taddot id ponsalig kandin, su ma-antoy man sikandin to waad tomanon amoy od dasaa riyot Monama atag kandan. \p \v 26 Ollog en no si Disas kos Mowwet no Ponguu to mgo Tohodbuwis nod ko-ilonganon ta, oyyos uhis sikandin, motallong woy waa id pokosawoy. Id po-ossa sikandin to Monama pomon diyot mgo mosaasaa, woy id posivontuhan sikandin no lampas to langun diyot datas to langit. \v 27 Ossa sikandin taddot dumon mowwet no ponguu to mgo tohodbuwis. Oyya su ko-ilangan pa sikandan nod poongossa amoy'd bovuwis ipat allow atag to kandan no mgo saa, woy atag mandad to saa to mgo minuvu. Piru si Disas Krays, kosokkad da sikandin id bovuwis atag to saa to mgo minuvu, woy iyon din id poongossa riyon to krus, iddos kandin no lawa. \v 28 Dos id aam no mowwet no ponguu to mgo tohodbuwis no id ikuu to mgo Suhu ni Moises, mgo minuvu ra mandad sikandan nod pokopuung to saa. Piru nopongnga iddon mgo Suhu, id pongulivot kos Monama, no iyon din od aamon, iddos kandin no Anak nod kovovallan no Mowwet no Ponguu to mgo Tohodbuwis no waa en id pokosawoy, woy od taman to waad tomanon iddos pogko-tohodbuwis din. \c 8 \s1 Lampas pa no Moppiya iddos Lammin Kodpotonduwoy no id Tuman ni Disas Krays \p \v 1 Na, iyon kohulugan taddot langun no no-oseng doyd koniyu, no siketa, duwon don Mowwet no Ponguu to mgo Tohodbuwis no riyot datas to langit. Mid unsad sikandin lomig to kowanan to Monama no Motuus to Langun. \v 2 Dutun, id puung sikandin timbang tohodbuwis diyot Lampas no Uhis no Lugaa, no iddos kohulugan, diyon en to mooggot no tolda no simba-an no konna binovallan to minuvu, ko konna, binovallan to Monama. \p \v 3 Dos langun no mowwet no ponguu to mgo tohodbuwis, id aam amoy'd bovuwis taddot id pomboggoy woy id poongossa to oyama ayon to Monama. De-en iddos keton Mowwet no Ponguu to mgo Tohodbuwis, ko-ilangan en mandad duwon id poongossa rin. \v 4 Otik ka-ay pa sikandin to ampow't ingod, konna en sikandin od kovovallan no tohodbuwis, oyyos duwon don man mgo tohodbuwis dini no id pomon diyot koubbaran ni Levi iling taddot no-ikahi riyot mgo Suhu ni Moises. \v 5 Na, iddos pinuungan dan diyot tolda no simba-an ka-ay to ampow't ingod, noko-iling to aung da taddot tolda no simba-anan diyot datas to langit, su id ikuu ran iddos id puungan diyot datas to langit. Nosorollan ta ini, oyyos dangan to id poohinat pa si Moises to tolda no simba-anan,\f * \fr 8:5 \ft Od kovasa ini riyot Exodo 25-27, 30; Levitico 24:1-9. Dos tolda no ayon-anan, binovallan pomot kindaa to oyama.\f* id pomonduwan en sikandin to Monama no mid ungketen to, \q1 “Ko-ilangan nod ooyyaran du tod bovaa iddos langun woy id po-iling du idda taddot id pokita kud kikow riyot bovungan.”\f * \fr 8:5 \ft Od kovasa ini riyot Exodo 25:40.\f* \p \v 6 Piru iddos pinuungan no id sanna to Monama ki Disas Krays ko-ungkay, lampas pa no moppiya taddot pinuungan to mgo tohodbuwis ka-ay to ampow't ingod. Iling mandad tadda, inis lammin kodpotonduwoy no id puungan ni Disas no keton tohodpotongnga, moppiya pa taddot unna, oyyos id pomon ini riyot lampas pa no moppiyon mgo tandu to Monama. \v 7 Otik waa pa nanoy kulang taddot unnon kodpotonduwoy, konnad ko-ilangan nod buwassan pa idda. \v 8 Oyyos waa nahaa kos Monama taddot pinuungan to mgo minuvu no od ikuu taddot unnon kodpotonduwoy. De-en mid ikahi sikandin to, \q1 “Od inguma kos allow no od bovaa a to lammin kodpotonduwoy atag to koubbaran ni Israel woy koubbaran ni Juda. \q1 \v 9 Konnad ini iling taddot unnon kodpotonduwoy to kovuyyahan dan iddot kodpolegguang ku kandan pomon diyot Ehipto. \q1 Oyyos waa ran ponoyuna tid tuman iddos kodpotonduwoy roy, purisu id podtohon kud sikandan. \q1 \v 10 Na, ini en kos lammin kodpotonduwoy nod puungan ku riyot mgo minuvu to Israel init od ingumon mgo allow. \q1 Id ta-aw ku kos koddin mgo Suhu riyot poomdom dan, woy id pomuwa ku ini riyot pusung dan. \q1 Od kovovallan a no Monama ran, woy sikandan, od kovovallan no mgo minuvu ku. \q1 \v 11 De-en to iddon allow, konnad ko-ilangan no od nonaw sikandan moka-atag koddi riyot mgo korumannan dan woy riyot mg oiling dan. \q1 Oyya su langun no minuvu, od pokokilaa ron koddi, dos waa novantug woy dos novantug. \q1 \v 12 Od posinsyan ku kos morat no pinuungan dan, woy dii kud en od sompotton iddos mgo saa ran.”\f * \fr 8:12 \ft Od kovasa ini riyot Jeremias 31:31-34.\f* \p \v 13 Na, pomon to id ikahi man kos Monama no od bovaa sikandin to lammin kodpotonduwoy, dos kohulugan tadda, no iddos unna, dii ron od kahamit woy to diid kouhoy, od kowora en. \c 9 \s1 Dos Tolda no Simba-anan Ka-ay to Ampow't Ingod woy dos diyot Datas to Langit \p \v 1 Na riyot unnon kodpotonduwoy to Monama riyot kovuyyahan ta, duwon mgo nonaw moka-atag to ollog no po-ukit to kodsimba kandin. Woy mid bovaa mandad iddos keton kovuyyahan to tolda no simba-anan atag kandin ka-ay to ampow't ingod. \v 2 Iddon tolda no simba-anan, duwon oruwon kwartu. Dos unna, od ngoranan no Uhis no Lugaa. Diyot daom tadda, duwon tootawwan to pittun ilowan, woy duwon lomisa nid tawwan to mgo paan no id buwis diyot Monama. \v 3 Dos iko-oruwon kwartu, id ngoranan no Lampas no Uhis no Lugaa no nokorivauy ra en taddot unnon kwartu, woy id po-oottan idda to mokoppaan kurtina. \fig Ini en kos tolda no simba-anan to mgo Judio dangan Hebreo 9:1-3|src=" HK077B.tif " size="span" ref="Hebreo 9:3" \fig* \v 4 Na rutun, nokota-aw iddos od lolaawan no binovallan pomot buawan, no riyon en od loowon kos insenso no id buwis diyot Monama. Diyon en mandad iddos kavan no buawan nod ngoranan to Kavan to Kodpotonduwoy. Diyot daom tadda, duwon kuron no buawan no id tawwan to koka-an nod ngoranan to mana.\f * \fr 9:4 \ft Od kovasa ini riyot Exodo 16:11-35.\f* Diyon en mandad iddos tukod ni Aaron\f * \fr 9:4 \ft Od kovasa ini riyot Numeros 17:1-10.\f* no mid sosuving woy dos oruwon moumpepen batu\f * \fr 9:4 \ft Od kovasa ini riyot Exodo 34:1, 27-28.\f* no id sulatan to mgo suhu to Monama. \v 5 Na riyot ampow taddot kavan, duwon oruwon binovallan no iling to boyo to ponolihan,\f * \fr 9:5 \ft Otik diyot Griego no kinohiyan, \fk kerubin.\f* patow no riyon en kos Monama.\f * \fr 9:5 \ft Od kovasa ini riyot Exodo 25:17-22.\f* Nokod-isau sikandan woy nokod-uma kos pakpak dan, no nokotoddung taddot kavan no riyon en no lugaa, od posinsyan kos mgo saa.\f * \fr 9:5 \ft Diyot tongannan taddot oruwon ponolihan, id povossik iddos longossa to oyama no id buwis atag to kodposinsya to mgo saa.\f* Piru konna pa ko-ungkay kos timpu no od ko-ipan ini to kodpaabbotlabbot. \fig Ini en kos Kavan to Kodpotonduwoy Hebreo 9:4-5|src=" HK077D.tif" size="span" ref="Hebreo 9:5" \fig* \p \v 6 Ungketen en dangan kos kodto-oo taddot langun diyot daom to tolda no simba-anan. Na ipat allow, od usok iddos mgo tohodbuwis diyot unnon kwartu amoy od tuman to kandan nod puungan atag to Monama. \v 7 Piru riyot Lampas no Uhis no Lugaa, idda ra en so mowwet no ponguu to mgo tohodbuwis kos od poko-usok woy kosokkad da to ipat lahun. Diyot kod-usok din, ko-ilangan nod piyod sikandin to longossa to oyama no id buwis atag to mgo saa rin woy atag to waa tongoddi no saa to mgo minuvu.\f * \fr 9:7 \ft Od kovasa ini riyot Levitico 16:1-14.\f* \v 8 Na ukit tadda, id posaddoo to Uhis no Ispiritu, no waa en od poko-usok diyot Lampas no Uhis no Lugaa laggun to no-iraom poron kos mgo minuvu riyot mgo suhu moka-atag to kod-usok tadda. \v 9 Idda langun, iling da to mgo ponunggelengan no od nonaw keta ko-ungkay'n timpu. Su iddos kodboggoy woy kodbuwis amoy'd simba to Monama, konna en od pokolinis to poomdom to mgo minuvu nod puung tadda. \v 10 Oyya su idda langun nod puungan, moka-atag da to lawa iling taddot id diiyan no mgo koka-an, inommon woy nokod-osso-osson po-ukit to kodlinis. Piru dii en idda od pokolinis to poomdom to mgo minuvu. Woy ponayun dan nid ikuu taddon mgo Suhu taman to id inguma kos timpu no id buwassan idda to Monama taddot lammin kodpotonduwoy. \p \v 11 Piru ko-ungkay, mid undini ron si Disas Krays, woy sikandin don en kos Mowwet no Ponguu to mgo Tohodbuwis. Na ukit kandin, notanggap ta iddos kopiyannan taddot lammin kodpotonduwoy no nopongnga rin. Mid usok sikandin diyot tolda no simba-anan, no riyot datas to langit no lampas pa no moppiya woy uhis. Woy konna idda binovallan to minuvu, oyyos konna man idda ka-ay to ampow't ingod. \v 12 Kosokkad da sikandin id usok diyot Lampas no Uhis no Lugaa no riyot datas to langit. Woy konna longossa to kambing woy longossa to natit baka kos id buwis din, ko konna, iddos kandin don en no longossa. Ukit tadda, notanggap ta iddos kodtobbus taman to waad tomanon. \p \v 13 Na riyot unnon kodpotonduwoy, otik duwon mgo minuvu no nolibmitan pomon to nokosaa sikandan diyot id diiyan to pomokayon dan, dii sikandan od pokolonug to kodsimba riyot Monama. Ko-ilangan nod poongossan sikandan to turun baka o kambing, woy od bukbukan to avu taddot id loow no natit baka amoy od kolinisan mandon sikandan.\f * \fr 9:13 \ft Od kovasa ini riyot Numeros 19:9.\f* \v 14 Na otid pokolinis man iddos longossa to oyama, lampas pe-en iddos longossa ni Disas Krays. Oyyos ukit to kotuusan to Uhis no Ispiritu no waa kopotayan, id buwis ni Disas Krays kos kandin no lawa no waa en saa riyot Monama. Su iddos longossa rin, od pokolinis en to poomdom ta no nolibmitan to waa koru-anon no pinuungan, amoy od pokosimba kid diyon to ma-antoy'n Monama. \p \v 15 Purisu ukit ka-ay'n lammin kodpotonduwoy, si Disas Krays kos tohodpotongnga atag keta riyon to Monama, su amoy iddos langun nid aam din, od pokotanggap taddot waad tomanon no kopiyannan no id tandu rin. Bonnaa en ini, oyyos pomon to kopotayan ni Disas Krays, nokolegguang don sikandan pomon diyot langun no morat no pinuungan dan iddot timpu no no-iraom pa sikandan taddot unnon kodpotonduwoy. \v 16-17 Su otik duwon od bovallan no kodpotonduwoy, ko-ilangan en no duwon id poongossa no oyama no id buwis atag taddon kodpotonduwoy. Oyya su iddos po-unsaran tadda, ko-ilangan ukit to kopotayan taddot buwis, woy dii idda od koposivonnalan otik no-uyag pa iddos oyama no id buwis taddon kodpotonduwoy. \v 18 Purisu idda en kos unayan, no ahad iddos unnon kodpotonduwoy nid puungan to Monama, waa koru-anon otik waa idda poongossa-i. \v 19 Su id posaddoo ni Moises diyot mgo minuvu iddos langun no suhu to Monama. Nopongnga idda, id angoy rin kos longossa to natit baka woy kambing woy id podsambut din idda to oweg. Na, id angoy rin mandad kos bowvuut karnero no id tinan to moollutu, woy id takos din idda riyot panga to kayu no isopo. Id aggom din idda riyot longossa, woy id povossik din diyot libru no id sulatan to mgo Suhu, ahad diyot langun no minuvu. \v 20 Na mid ikahi si Moises to, “Inin longossa kos od pokomosalig to kodpotonduwoy no id suhu to Monama no od tumanon dow.”\f * \fr 9:20 \ft Od kovasa ini riyot Exodo 24:6-8; Lucas 22:20.\f* \v 21 Iling mandad tadda, id povossikan ni Moises to longossa iddos tolda no simba-anan, woy dos langun no kosongkapan atag to kodsimba to Monama. \v 22 Su riyot mgo Suhu ni Moises, ko-ilangan no duwon en longossa amoy id linis taddot langun, oyyos gali od koposinsyan kos mgo saa, otik duwon id potihis no longossa. \p \v 23 Na, ko-ilangan nod linisan to longossa to mgo oyama iddos langun no id ilingan da riyot datas to langit. Piru lampas pa no moppiya iddos mooggot no simba-an no riyot datas langit, de-en ko-ilangan en idda to lampas pa no moppiyon buwis. \v 24 Purisu waa id usok si Disas Krays diyot tolda no simba-anan no binovallan to minuvu no id po-iling da taddot mooggot diyot datas to langit. Su riyon don en sikandin to langit woy ko-ungkay, diyon sikandin amoy'd isau to Monama atag keta. \v 25 Iddos mowwet no ponguu to mgo tohodbuwis no Hebreo, ko-ilangan no ipat lahun, od bovuwis sikandan to longossa to oyama. Piru si Disas Krays, waa id bovuwis to kandin no lawa ipat lahun, ko konna, kosokkad da en. \v 26 Su otik ungketen pa kos id puungan din, komo-uraa nanoy sikandin id oilasoy to kopotayan pomon poron to kodbovaa to ingod. Piru iyon id puungan din, diyot morin timpu, kosokkad da en sikandin mid undini to ingod amoy'd awa to keton mgo saa ukit to kodbuwis to kandin no lawa. \v 27 Na moka-atag to mgo minuvu ka-ay to ampow't ingod, kosokkad da sikandan od patoy woy kopongnga, od isau ron diyot kodhukum. \v 28 Ungketen dad en mandad si Disas Krays, kosokkad da sikandin id patoy amoy'd tiyang to saa to mo-uraan minuvu. Woy od livod sikandin ka-ay't ingod, piru konnad atag to mgo saa ta, ko konna, amoy od tobbus taddot langun no id aangat kandin. \c 10 \s1 Lampas pa no Moppiya iddos Kodbuwis ni Disas Krays \p \v 1 Na, iddos mgo Suhu no id boggoy to Monama ki Moises, iling da idda to aung nod posaddoo taddot mooggot no kopiyannan nod inguma pa ukit ki Disas Krays. De-en ipat lahun, ahad od liilivoddon dan iddos kodbovuwis nod ikuu to mgo Suhu, konna en idda od pokotavang kandan no od kovovallan no mgo minuvu no waa id pokosawoy. \v 2 Su otik molinis don en sikandan pomon to kodbovuwis, konnad nanoy sikandan od popoomdom no nokosaa poron, woy dii ron nanoy ko-ilangan nod bovuwis pa sikandan. \v 3 Piru iyon mooggot moka-atag taddot kodbovuwis dan ipat lahun, od posampot idda kandan no duwon poron mgo saa ran. \v 4 Oyya su iddos longossa to mgo turu no baka woy mgo kambing, dii en od poko-awa to mgo saa. \p \v 5 Ini en kos unayan no iddot kod-undini ni Disas Krays to ampow't ingod, mid ikahi sikandin diyot Monamon Amoy rin to, \q1 “Konna iddos kodboggoy to mgo buwis woy dos kodpoongossa to mgo oyama kos id kopi-i ru. \q1 Purisu id boggayan a nikkow to lawa amoy id buwis. \q1 \v 6 Oyyos waa ka en nahaa taddot id loow no mgo oyama no id buwis, woy taddot id poongossa atag to kod-awa to mgo saa.” \p \v 7 Na mid ikahi mandon si Disas to, \q1 “Oh Monama, ini ad amoy'd tuman to id kopi-i ru, iling taddot osengan du moka-atag koddi riyot Nosulat no Kahi ru.”\f * \fr 10:7 \ft Od kovasa ini riyot Salmo 40:6-8.\f* \p \v 8 Na, od livoddon ta iddos kohulugan taddot id oseng ni Disas. Unna, mid ikahi sikandin no waa nopi-i woy waa nahaa-i to Monamon Amoy iddos mgo buwis no id boggoy kandin to mgo minuvu. Id ikahi rin idda, ahad noko-ikuu rad diyot mgo Suhu. \v 9 Mid ikahi mandon ni Disas, no ka-ay ron sikandin amoy'd tuman to id kopi-it Monama. Purisu od kosorollan ta, no id awa to Monama iddos tapoy'n po-ukit to kodbuwis ukit to mgo oyama, woy id buwassan din idda to lammin po-ukit no idda en so lawa ni Disas Krays. \v 10 Woy pomon to id tuman din iddos id kopi-it Monama, na-awa ron kos mgo saa ta ukit to kosokkad da no kodbuwis ni Disas Krays to kandin no lawa. \p \v 11 Na iddos mgo tohodbuwis no Hebreo, ko-ilangan allow-allow en nod lohinat diyot tolda no simba-anan woy od ulit-ulit sikandan nod bovuwis diyon to Monama. Piru inin kodbovuwis dan, dii en od poko-awa to saa to mgo minuvu. \v 12 Piru si Disas Krays, kosokkad da en mid buwis to kandin no lawa atag to mgo saa ta, woy konnad ko-ilangan nod ulit-uliton pa. Na nopongnga rin puungi idda, id unsad sikandin lomig to kowanan to Monama. \v 13 Woy ko-ungkay, diyon don si Disas id aangat taman tod kotalu ron to Monama iddos od pongkuntra ki Disas, woy id po-iraom din sikandan to kodponguu ni Disas. \v 14 Na ukit taddot sokkad da no buwis, iddos mgo minuvu no id linisan din, worad id pokosawoy kandan taman to waad tomanon. \p \v 15 Nosorollan ta no bonnaa en ini, su id posivonnaa iddos Uhis no Ispiritu riyot Nosulat no Kahit Monama taddot id ikahi tod Longaggon no mid ungketen to, \q1 \v 16 “Ini en kos lammin kodpotonduwoy no id puungan ku riyot mgo minuvu init od ingumon mgo allow. \q1 Na, id pomuwa ku kos koddin mgo suhu riyot pusung dan \q1 woy id ta-aw ku idda riyot poomdom dan.” \p \v 17 Mid ikahi mandon sikandin to, \q1 “Dii kud en od sompotton iddos mgo saa ran woy dos morat no pinuungan dan nod supak to suhu to Monama.”\f * \fr 10:17 \ft Od kovasa ini riyot Jeremias 31:33-34.\f* \m \v 18 De-en konnad ko-ilangan nod bovuwis pa to oyama atag to saa, oyyos noposinsyan kid man to Monama. \s1 Od Ponayun Ki nod Salig taddot id Immanan Ta \p \v 19 Purisu mgo suwod, pomon to longossa ni Disas no id tihis, duwon don kodsalig ta nod usok diyot Lampas no Uhis no Lugaa riyot datas to langit, no iddos kohulugan, od pokoporani kid to Monama. \v 20 Su ukit to kodbuwis to kandin no lawa, iling to novendas don iddos mokoppaan kurtina no noko-allang to daan to kod-usok diyot Lampas no Uhis no Lugaa. Oyya su id lukatan din don iddos lammin daan atag keta amoy od pokoporani kid to Monama, woy inin daan kos od tuntuu keta riyot umuu no waad tomanon. \v 21 Woy ko-ungkay, siketa, duwon don motuus no Mowwet no Ponguu to mgo Tohodbuwis, woy sikandin en kos ponguu ta no mgo minuvu to Monama. \v 22 De-en ko-ilangan nod porani ki riyot Monama to bonnaavonnaa duma to dakkoon kodsalig kandin, su nosorollan ta no nolinisan don kos kodpopoomdom ta no nokosaa ki poron. Oyya su iling to id povossikan don idda to longossa ni Disas Krays, woy no-unavan don kos lawa ta ukit to molinis no oweg.\f * \fr 10:22 \ft Od kovasa ini riyot Exodo 29:4; Levitico 16:4.\f* \v 23 Ponayun ki no mosalig diyot ko-immanan no id ponudtuu ta, woy konna ki od duworuwa, oyyos od kosolihan kos Monama no od tuman taddot tandu rin keta. \v 24 Dii ki od kolingow nod potovangoy inaayun, su amoy od monit pe-en kos kodpohinowannoy ta woy'd puung ki to moppiya. \v 25 Dii ki od iling to duma no id soro to kodlolivuung atag to kodsimba to Monama, ko konna, od po-inniyatoy ki, labbi ron en to od kokita tad no asow ron od inguma iddos allow to kodlivod tod Longaggon ta. \p \v 26 Su otik duwon don koovottan ta taddot bonnaan nonaw, piru od tongoddan ta pe-en nod puung to saa, worad en id buwis ta no od poko-awa to keton mgo saa. \v 27 Worad od immanon taddot minuvu no id puung tadda, su idda ra en so moka-arat-arat no kodsilut to Monama kos od ingumannon din, woy dos golid luhindab no apuy no od tutung taddot langun nod ponsupak kandin. \v 28 Dangan, otik duwon od supak to mgo Suhu ni Moises, od imotayan sikandin to waa eru, otid koposivonnalan to oruwa o otollun minuvu no bonnaa en no nokosaa sikandin.\f * \fr 10:28 \ft Od kovasa ini riyot Deuteronomio 17:2-7.\f* \v 29 Na, ko ungketen kos kosupittoy to silut taddot id supak to mgo Suhu ni Moises, lampas pe-en iddos minuvu nod poddisokkan din to kod-ontong iddos Anak to Monama! Oyyos waa rin boggayi to koru-anon iddos longossa ni Disas no id posivonnaa taddot kodpotonduwoy to Monama woy id linis to kandin no mgo saa. Su riyot kodpuung din tadda, id sumpalit din iddos Uhis no Ispiritu no od ko-eruwan kandin. \p \v 30 Oyya su nokilaa ta iddos Monama no mid ikahi to, \q1 “Siyak kos duwon kotungud nod balus. Siyak kos od silut taddot od puung kikow to morat!” \p Woy duwon pe-en id ikahi rin no mid ungketen to, \q1 “Od hukuman tod Longaggon iddos mgo minuvu rin.”\f * \fr 10:30 \ft Od kovasa ini riyot Deuteronomio 32:35-36; Salmo 135:14.\f* \m \v 31 Moka-arat-arat en kod kotomanan taddot minuvu nod po-umannan to silut to ma-antoy'n Monama. \p \v 32 Sompotta row iddot unnon timpu to lammi pa nopokesan kos koniyun poomdom taddot bonnaan nonaw no id pomokayan dow. Na ahad lampas kos kodposuppit koniyu, id ti-is dow idda woy waa na-antog kos koniyun kopomakoy. \v 33 Duwon timpu no id po-ilawan kow riyot isowwan to mo-uraan minuvu, woy id ponlompossan pomon to kopomakoy row ki Disas Krays. Duwon mandad timpu no ahad konna sikiyu kos id poosayan, id tovangan woy id pokita row no duma row en iddos id posupittan. \v 34 No-eruwan kow taddot duma row nod pompomakoy no id prisu. Woy ahad id ahawan kow to langun no koruwonnan dow, piru ungketen dad en kos koniyun kahaan. Oyya su nosorollan dow no lampas pa no dakkoo kos koru-anon taddot od kokomunoy row riyot datas to langit, woy dii en idda od kowora woy'd taman to waad tomanon. \p \v 35 De-en yo row woranna kos koniyun kodsalig to Monama, su dakkoo en kos ganti nod kotanggap dow pomon kandin. \v 36 Ko-ilangan no moti-isti-is kow amoy'd kotuman dow iddos id kopi-it Monama, woy od pokotanggap kow taddot id tandu rin. \v 37 Oyyos duwon Nosulat no Kahit Monama no mid ungketen to, \q1 “Konnod kouhoy, od inguma ron iddos od oongatan dow, su dii en sikandin od lewanglewang. \q1 \v 38 Iddos minuvu nid podmotallong ku ukit to kopomakoy rin koddi, od pokotanggap to umuun waad tomanon. \q1 Piru kod inoyyuhan a nikandin, dii a en od kahaa kandin.”\f * \fr 10:38 \ft Od kovasa ini riyot Habacuc 2:3-4.\f* \m \v 39 Piru siketa, konna ki iling taddot mgo minuvu no id inoyyug to Monama Monama woy'd silutan, ko konna, mosalig kos keton kopomakoy woy pomon tadda, od kotobbus ki. \c 11 \s1 Dos Kopomakoy taddot mgo Minuvu Dangan \p \v 1 Na, ondan man kos kopomakoy? Dos kopomakoy, idda en so kodsalig ta nod kotuman en iddos mgo tandu to Monama no id immanan ta. Woy ahad waa ta poron idda nokita, oraroy ta no nosorollan nod inguma en idda. \p \v 2 Iddos kovuyyahan ta, id kahaa-i to Monama pomon to kopomakoy ran. \p \v 3 Pomon to kopomakoy, od koovottan ta no inis ingod woy dos langit, binovallan to Monama ukit da en to kandin no kahi. De-en inis langun nod kokita, waa bovalli pomon diyot od kokita.\f * \fr 11:3 \ft Od kovasa ini riyot Genesis 1:1-31; Salmo 33:6, 9.\f* \p \v 4 Poomdomma row man si Abel. Pomon to kopomakoy rin, lampas no moppiya iddos kodbuwis din diyot Monama kuntra taddot kodbuwis to kakoy rin no si Cain. De-en ukit to kopomakoy ni Abel, id kahaa-i sikandin to Monama woy id podmotallong din sikandin, su id tanggap din man iddos buwis ni Abel.\f * \fr 11:4 \ft Od kovasa ini riyot Genesis 4:3-10.\f* Ahad nouhoy ron sikandin id patoy, piru id inniyat ki poron nikandin ukit taddot moppiyon ponunggelengan to kopomakoy rin. \p \v 5 Na si Enoc mandad, pomon to kopomakoy rin, waa sikandin id ukit to kopotayan, su id batun man sikandin to Monama, de-en worad sikandin nokita ka-ay to ampow't ingod. Woy no-ikahi riyot Nosulat no Kahit Monama, no iddot waa poron novatun si Enoc, id kahaa-i sikandin to Monama.\f * \fr 11:5 \ft Od kovasa ini riyot Genesis 5:21-24.\f* \p \v 6 Waa en minuvu no id kahaa-i to Monama otik waa kopomakoy rin. Oyya su iddos ahad ondoy nod porani to Monama, ko-ilangan nod pomakoy sikandin no duwon en Monama, woy od boggayan din to ganti iddos minuvu nod nangkap kandin. \p \v 7 Na si Noe mandad, pomon to kopomakoy rin, id tuman din iddos id ikahi to Monama moka-atag to od ingumon mgo kotomanan no waa rin pa nokita. Purisu id bovaa sikandin to arka, amoy dii sikandin od ka-apii nod koonnod woy dos kandin no pomilya. Ukit to kopomakoy rin, id podmotallong sikandin to Monama. Piru iddos dumon minuvu, no-ipannas sikandan pomon to waa ran id pomakoy to Monama.\f * \fr 11:7 \ft Od kovasa ini riyot Genesis 6:13-22.\f* \p \v 8 Na si Abraham, pomon to kopomakoy rin, id tuman din iddos suhu to Monama no od po-undiyonnon sikandin to ingod no id tandu kandin. Id tanan sikandin diyot ingod din ahad waa saddoo rin ko ingkon sikandin od isau.\f * \fr 11:8 \ft Od kovasa ini riyot Genesis 12:1-5.\f* \v 9 Woy pomon to kopomakoy rin, ahad diyon don sikandin to ingod no id tandu kandin to Monama, waa sikandin id tullid nid bovaoy, su id oubpa ra sikandin diyot tolda iling to konna mohingod dutun. Ungketen dad en mandad iddos anak din no si Isaac woy dos apu rin no si Jacob. Dos id ubpan dan, tolda ra ahad id tandu ron to Monama no od kokomunoy ran iddon lugaa. \fig Ini en kos mgo tolda no id oubpan to kovuyyahan to mgo Judio Hebreo 11:9|src=" HK030B.tif " size="span" ref="Hebreo 11:9" \fig* \v 10 Su iyon din od immanon, iddos bonuwa no riyot datas to langit no od taman to waad tomanon, oyyos Monama kos id puhawang woy mid bovaa tadda. \p \v 11-12 Na si Sara mandad, pomon to kopomakoy rin, noko-anak poron sikandan ahad buyyag don woy dii nanoy od poko-anak, woy buyyag don mandad oraroy si Abraham woy worad en ko-immanan nod poko-anak pa ukit ki Sara. Piru pomon to kopomakoy ni Abraham no iddos Monama, od tuman en taddot tandu rin, novovallan sikandin nid pomonnan to mo-uraan koubbaran, iling ko-uralloy to bitu-on diyot langit woy paok to dahat no diid ko-iyap.\f * \fr 11:11-12 \ft Od kovasa ini riyot Genesis 18:11-14; 21:2.\f* \p \v 13 Na iddon mgo minuvu, id poomatoy ron no mosalig kos kandan no kopomakoy. Ahad waa ran notanggap iddos tandu to Monama iddot no-uyag pa sikandan, piru iling to nopantow ran don tapoy no od kotanggap dan en iddos tandu to Monama init morin mgo allow. De-en waa kodduworuwa ran nid ikahi, no mgo moholiyug da sikandan ka-ay to ampow't ingod. \v 14 Ka-ay ta en pantok od kosorollan, no iddos mgo minuvu nid ikahi to iling tadda, duwon pa osson ingod nod immanon dan no kandan don en. \v 15 Su otik diyon pa to poomdom onni Abraham iddos ingod nid pomonnan dan, nokolivod poron nanoy sikandan dutun. \v 16 Piru iyon dan en od immanon, iddos lampas pa no moppiyon ingod no riyot datas to langit. Purisu konna id ko-ilow to Monama no od ngoranan sikandin no Monama ran, su id panoy rin don man iddos bonuwa atag kandan. \p \v 17-18 Pomon to kopomakoy ni Abraham, iddot id geddaman sikandin to Monama, nopanoy sikandin nod imatoy taddot soosokkad no anak din no si Isaac\f * \fr 11:17-18 \ft Od kovasa ini riyot Genesis 22:1-14.\f* amoy id buwis diyot Monama, ahad pe-en si Isaac kos id tonduwan to Monama no od pomonnan to kandin no koubbaran. \v 19 Oyya su id pomakoy si Abraham, no otid patoy man si Isaac, od pokovadnow en kandin iddos Monama. Su otik waa pa sugga-a to Monama si Abraham, od patoy en nanoy si Isaac. De-en noko-iling dad to novadnow si Isaac pomon diyot kopotayan. \p \v 20 Na si Isaac, pomon to kopomakoy rin, id dosalan din no iddos mgo anak din no si Jacob woy si Esau amoy od pokotanggap to kopiyannan init morin mgo allow.\f * \fr 11:20 \ft Od kovasa ini riyot Genesis 27:27-29; 39-40.\f* \p \v 21 Si Jacob mandad, pomon to kopomakoy rin, to asow ron sikandin od patoy, id dasaa sikandin nod boggayan to Monama to kopiyannan iddos oruwon apu rin no anak ni Jose.\f * \fr 11:21 \ft Od kovasa ini riyot Genesis 47:31; 48:1-20.\f* Woy mid unduk sikandin diyot tukod din amoy'd simba riyon to Monama. \p \v 22 Na si Jose, pomon to kopomakoy rin, to asow ron sikandin od patoy, mid ikahi sikandin no od inguma kos timpu nod awa iddos koubbaran ni Israel diyot ingod to Ehipto. Woy id ponaantaan sikandin no od piyoddon dan iddos tullan din amoy id lobbong diyot ingod nod undiyonnan dan.\f * \fr 11:22 \ft Od kovasa ini riyot Genesis 50:24-25.\f* \p \v 23 Pomon to kopomakoy to amoy woy inoy ni Moises, id ollos dan sikandin daom to otollun buwan nopongnga sikandin id tobbow. Waa ran novaakki ahad id supak dan iddos suhu to hari no od imotayan iddos langun no anak no mama to mgo Hebreo no lammid tobbow, oyyos nokita ran no konna awang no anak si Moises.\f * \fr 11:23 \ft Od kovasa ini riyot Exodo 1:22; 2:2.\f* \p \v 24 Na si Moises mandad, pomon to kopomakoy rin, iddot id dakkoo ron sikandin, id bolivad sikandin nod ngoranan no apu to harit Ehipto, ahad id onnat sikandin taddot ba-ay no anak en to harit Ehipto.\f * \fr 11:24 \ft Od kovasa ini riyot Exodo 2:10-12.\f* \v 25 Suwamig id ti-is din iddos kodposuppit duma taddot iling din no mgo minuvu to Monama, kuntra tod oubpa sikandin diyot baoy to hari no od kahaahaa nod puung to saa, oyyos iddon kahaan, od lihad da. \v 26 Id popoomdom sikandin no moppiya pa nod ti-is sikandin to kodsumpalit pomon to ko-immanan din taddot od ingumon Mesiyas kuntra tod koratu sikandin diyot Ehipto. Oyya su iyon din od ingowollon nod kotanggap din iddos ganti no id pomon diyot Monama init morin allow. \p \v 27 Woy pomon to kopomakoy ni Moises, id tanan sikandin diyot Ehipto woy waa sikandin novaakki taddot langot to hari. Ahad mosuppit kos no-ukitan din, waa en sikandin id livod, oyya su iling to nokita rin no id duma kandin iddos Monama no diid kokita. \v 28 Pomon to kopomakoy, id tuman din iddos suhu to Monama moka-atag taddot Kodlihad to Ponolihan. Id pomonduwan din iddos langun no koubbaran ni Israel no od poletan to longossa to karnero iddos mgo sobbangan, su amoy diid opilon tod imatoy taddot ponolihan to Monama iddos ponganoy no mgo anak dan.\f * \fr 11:28 \ft Od kovasa ini riyot Exodo 12:21-30.\f* \p \v 29 Na iddos koubbaran ni Israel, pomon to kopomakoy ran, id batas sikandan diyot Moollutun Dahat no nokodba-ad woy notokkang don iddos livuta nid boyan dan. Piru iddos langun no sundau to Ehipto no id loupug kandan, nongoonnod, su id podko-ot don man to Monama iddos dahat.\f * \fr 11:29 \ft Od kovasa ini riyot Exodo 14:21-31.\f* \p \v 30 Woy pomon to kopomakoy to koubbaran ni Israel, nongohobba iddos motikang no aavat no batu no nokolingkus diyon to intirut bonuwa to Jerico, nopongnga ran idda lingkuslingkusi daom to pittun allow.\f * \fr 11:30 \ft Od kovasa ini riyot Josue 6:12-21.\f*\fig Ini en kos motikang no aavat no nokolingkus to intirut bonuwa to Jerico Hebreo 11:30|src=" HK022D.tif " size="span" ref="Hebreo 11:30" \fig* \p \v 31 Na si Rahab no id bovoligya dangan to lawa rin, pomon to kopomakoy rin, waa sikandin opila tid imatoy duma taddot mgo mohingod diyot Jerico no id ponsupak to Monama. Oyya su id tovangan din man iddos oruwon minuvu no id popiyod ni Josue\f * \fr 11:31 \ft Od kovasa ini riyot Josue 2:1-21; 6:22-25.\f* amoy'd poni-id ko ingkon lomig kos kotoluwan to Jerico. \p \v 32 Na, ka-ay ra en taman kos kod-oituu ku moka-atag to kopomakoy taddot kovuyyahan ta, oyyos kulang don kos timpu to kod-oituu moka-atag ongki Gideon, ki Barac, ki Samson, ki Jefte, ki David, ki Samuel woy taddot mgo propeta.\f * \fr 11:32 \ft Od kovasa ini riyot Maghuhukom 6:11-8:32 (Gideon); 4:6-5:31 (Barac); 13:2-16:31 (Samson); 11:1-33 (Jefte); 1 Samuel 16:1; 1 Hari 2:11 (David); 1 Samuel 1:1; 25:1 (Samuel).\f* \v 33 Su iddon mgo minuvu, pomon to kopomakoy ran, id talu ran to kodpo-imotayoy iddos doorakkoon ingod. Dos duma kandan, motallong kos kodponguu diyot kandan no ingod, woy dos duma, nokotanggap taddot mgo tandu to Monama kandan. Woy dos duma kandan, id talu ran iddos movuut no mgo liyun no iling tid takkom kos bivig amoy diid pokokahat.\f * \fr 11:33 \ft Od kovasa ini riyot Daniel 6:1-27.\f* \v 34 Dos duma kandan, id loow riyot golid luhindab no apuy, piru waa ran nomonnu.\f * \fr 11:34 \ft Od kovasa ini riyot Daniel 3:1-30.\f* Woy duwon duma no nokopaahuy pomon diyot od pon-imatoy kandan. Idda mandad so duma, ahad duwon komoometan, piru id boggayan sikandan to Monama to konokkaan. Woy novovallan sikandan no movuut diyot kodpo-imotayoy, woy nokopaahuy kandan iddos mgo sundau pomon diyot dumon ingod. \v 35 Duwon mandad mgo ba-ay no pomon to kopomakoy ran, no-uyag mandon iddos mgo anak dan no id poomatoy ron.\f * \fr 11:35 \ft Od kovasa ini riyot 1 Hari 17:17-24; 2 Hari 4:25-37.\f* \p Woy duwon duma no id podsuwamig dan nod patoy riyot kodposuppit, woy id elle ran nod polegguangon diyot prisuwan, kuntra tod inoyyuhan dan kos kandan no kopomakoy. Oyya su id salig dan nod kovadnow sikandan woy od kotanggap dan iddos lampas pa no moppiyon umuu. \p \v 36 Idda mandad so duma, pomon to kopomakoy ran, id po-ilawan sikandan woy ayas id pomodasan, woy duwon pe-en duma no id pombaku to kodina woy id pomprisu. \v 37 Duwon mandad duma no id ponlumbahan to batu taman tid patoy, dos duma, id podtongnga tid gavas kos lawa ran woy dos duma, id pomonibbas. Duwon duma kandan no iyon dan dobbo id umpak, iddos kindaat karnero woy kambing. Noompasan dan no worowora, od ooyuwon woy id posupittan. \v 38 De-en iddon mgo minuvu, ahad ingkon dobbo sikandan od ubpa riyot noka-awoy-awoy'n lugaa woy id oollos dan diyot buvunganon, diyot mgo langub to daama woy mgo bobbo riyot livuta. Immat wora koru-anon dan, piru iyon bonnaa, konna ollog nod pokodduma ran taddot mgo minuvu no ka-ay to ampow't ingod. \p \v 39 Pomon taddot kopomakoy ran, oray'n nahaa kos Monama kandan. Piru ahad ungketen, waa ran pa notanggap iddos id tandu to Monama kandan taman tid poomatoy ran. \v 40 Oyyos duwon lampas pa no moppiyon puhawang to Monama atag keta. Id kopi-i rin no od kolonug ki kandan diyot kodtuman din taddot tandu rin, amoy od kovovallan ki no mgo minuvu rin no waa id pokosawoy. \c 12 \s1 Dos Kodpotullid to Monama taddot mgo Anak Din \p \v 1 Na siketa ko-ungkay, noko-iling ki to id lonug to lumba to kodlungkossu no id tonuran taddot mo-uraan od pompomakoy dangan no noposivonnalan no mooggot kos kandan no kopomakoy riyon to Monama. De-en ko-ilangan no od iling ki to tohodlungkossu, woy id sowela ta kos langun nod pokobaavag keta riyot kodpuung to id kopi-it Monama, labbi ron iddos saa nod pokoporellos keta. Od nokkaanokkaa ki to kodlungkossu riyot daan no id aam to Monama atag keta taman tod poko-inguma ki riyot od tomanan. \v 2 Konna ta id posuwoy kos kodtongtong ta riyot ki Disas, oyyos sikandin kos id pomonnan to keton kopomakoy, woy sikandin kos tohod-ipongnga tadda taman to worad kulang. Oyya su id ti-is sikandin diyon to krus woy id podtohon din iddos ilow tadda,\f * \fr 12:2 \ft Dos kopotayan diyon to krus, oray'n moko-ilow-ilow, oyya su ini en kos silut taddot minuvu no kriminal. Konna ra idda, od lobbasan iddos minuvu no id pakpak diyon to krus.\f* su iyon din id poomdom, iddos kahaan to kodtobbus din keta. Na ko-ungkay, diyon don sikandin mid unsad lomig to kowanan to Monama. \p \v 3 Poomdomma row iddos kodti-is ni Disas to langun no mosaasaa no id supak kandin, amoy dii kow od ko-obbod woy'd soro riyot kopomakoy. \v 4 Su iddos kovonnaan, waa pa sokkad koniyu no id imotayan pomon to kod-atu row to saa. \p \v 5 Nolingawan dowd bo iddos Nosulat no Kahit Monama atag koniyu no id ngoranan no mgo anak din? Su mid ikahi iddos Monama no, \q1 “Anak ku, yo ru poddisokki to koru-anon iddos kodpotullid kikow tod Longaggon, \q1 woy yo kod ko-obbod otik od suggan ka. \q1 \v 6 Oyya su iddos langun no id dokollan ku to ginawa, od tuliddon ku en. \q1 Woy dos langun nid ngoranan ku no koddin mgo anak, od pipitan ku en amoy'd suggan.”\f * \fr 12:6 \ft Od kovasa ini riyot Panultihon 3:11-12.\f* \p \v 7 De-en otik duwon mgo kosupittan nod inguma koniyu, ti-isa row, su ini en kos po-ukit to Monama to kodnonaw koniyu pomon to mgo anak kow me-en nikandin. Oyyos waa anak no diid tuliddon to amoy rin. \v 8 Dos Monama, od potullid to langun no anak din. Otik waa kow id posupittan to Monama amoy'd potullid koniyu, konna kow mooggot no mgo anak din, ko konna, noko-iling kow to mgo anak to daan. \v 9 Duhang pa tadda, otid po-iraom ki to kodpotullid to mgo amoy ta ka-ay to ampow't ingod woy id rispituwan ta sikandan, lampas pe-en nod po-iraom ki to kodpotullid taddot Monamon Amoy no riyot datas to langit amoy'd pokotanggap ki to umuun waad tomanon. \v 10 Dos mgo amoy ta, id potullid keta to moobbava ra no timpu, woy od puungan dan iddos diyot poomdom dan nod pokomoppiya atag keta. Piru iddos Monama, id potullid keta atag to kopiyannan ta amoy'd od poko-iling ki kandin no waa en saa. \v 11 Bonnaa en no konna ki od kahaa otik id potullid ki, su mosakit en idda. Piru kopongnga tadda, od kotullid kos kodbovotasan ta woy mosunay ron kos ginawa ta. \p \v 12 De-en yo kowd ko-obbod, ko konna, ohotta row kos koniyun ginawa woy kodsalig diyon to Monama. \v 13 Ikula row kos motullid no daan, su amoy od ilingan kow taddot mgo minuvu no iling tod tengkod dobbo kos kopomakoy. Ukit ka-ay, konnad sikandan od moomet, ko konna, od monokkaa en mandon. \s1 Ko-ilangan no Konna Ki od Inoyyug to Kopiyannoy to Monama \p \v 14 Noonokkali row no moppiya kos koroniyan dow riyot langun, woy poriyu kow to saa amoy'd kahaa kos Monama. Su iddos minuvu no konna molinis diyot kod-ontong to Monama, konna en od pokokita tod Longaggon. \v 15 Ooyyari row no waa sokkad koniyu no od inoyyug woy'd elle taddot kopiyannoy to Monama. Oyya su iddos minuvu nod puung to ungketen, mo-uraa kos od ko-okoy rin diyot kodpuung to saa, su od poko-iling sikandin to mopet no pinomuwa no od tuvu nod pokosamuk ukit to ilu tadda. \v 16 Ooyyari row mandad no waa sokkad koniyu nod laayuk to konna rin sawa, woy yo kowd ikuu taddot mgo minuvu no waa Monama iling ki Esau no id bullas din kos pogkoponganoy rin taddot toonaw sokkad no yohung no koka-an.\f * \fr 12:16 \ft Od kovasa ini riyot Genesis 25:27-34.\f* \v 17 Oyyos nosorollan ta no kopongnga tadda, id ayas pe-en id buyu si Esau riyot amoy rin no od dosalan sikandin amoy'd pokotanggap mandad to kopiyannan. Piru ondan pobbo, su dii rin don en od ka-awi iddos pogkoponganoy rin ahad od patoy pa sikandin to kodsinoggow. \v 18 Purisu noonokkalan ta nod poriyu to saa, su iddos kodporani ta riyot Monama, konna iling taddot kovuyyahan ta. Oyyos id porani ran diyot Buvungan to Sinai no duwon nokita ran no mid loglog no apuy woy moka-arat-arat no mosukirom woy duwon monokkaan kaamag. \v 19 Nokorinog sikandan to morahingdahing no trumpeta woy moka-arat-arat no bawos to Monama. To norinog dan idda, id po-eru-eru ran no dii ron sikandan od porinoggon tadda. \v 20 Oyya su oray sikandan no no-oratan taddot osengan din no mid ungketen to, \q1 “Otik duwon od pokohedda ka-ay'n buvungan, ahad pa iddos oyama, od lumbahon en to batu taman tod patoy.”\f * \fr 12:20 \ft Od kovasa ini riyot Exodo 19:12-23; 20:18-21.\f* \p \v 21 Lampas en no moka-arat-arat iddos nokita ran to iddon timpu, su ahad si Moises, noko-ikahi no goli sikandin id pongookoo to mattag allak din.\f * \fr 12:21 \ft Od kovasa ini riyot Deuteronomio 9:19.\f* \p \v 22 Piru siketa ko-ungkay, iyon tad id poroniyan iddos Buvungan to Sion, no idda en kos bonuwa nod ngoranan to Lammin Jerusalem diyot datas to langit no id ubpan to ma-antoy'n Monama. Woy riyon en iddos maanmaan no ponolihan no od pongokahaa nod simba to Monama. \v 23 Nolonug kid duma taddot od lolivuung nod pompomakoy timbang ponganoy no mgo anak to Monama, no nosulat don kos mgo ngaran diyot datas to langit. Dutun, od pokoporani kid to Monama no tohodhukum to langun. Woy riyon ki en mandad duma taddot mgo gimukud to motallong no minuvu no id poomatoy ron woy waa id pokosawoy. \v 24 Od pokoporani ki mandad ki Disas Krays no keton tohodpotongnga no id posivonnaa taddot lammin kodpotonduwoy ukit to longossa rin nid tihis. Oyya su lampas pa no moppiya iddos longossa rin no timbang id ponudtuu moka-atag to kodposinsya to saa kuntra taddot longossa ni Abel no timbang id nganoy ra to kodbalus.\f * \fr 12:24 \ft Od kovasa ini riyot Genesis 4:8-12.\f* \p \v 25 Ooyyari row no dii kow od povovongoo taddot id ikahi to Monama koniyu. Su otik id silutan man iddos kovuyyahan ta no waa id pominog taddot id ikahi ni Moises ka-ay to ampow't ingod, iyon ki pobbo no diid silutan otid elleyan ta iddos kahi no id pomon diyot datas to langit. \v 26 Dangan, to mid ikahi iddos Monama riyot Buvungan to Sinai, goli na-antog kos livuta. Piru ko-ungkay, id totandu sikandin no od umanon din tod antog kos livuta, woy konna ra inis livuta, ko konna, ahad mandad iddos diyot langit.\f * \fr 12:26 \ft Od kovasa ini riyot Hageo 2:6.\f* \v 27 Dos kohulugan taddon osengan, no od inguma kos timpu no iddos langun no binovallan nod ka-antog, od kowora, su amoy iddos diid ka-antog, idda en kos od kosama.\f * \fr 12:27 \ft Dos od ka-antog, idda en so binovallan nod lihad da, woy dos diid ka-antog, idda en so od taman to waad tomanon.\f* \p \v 28 Purisu od posolamat ki to Monama, oyyos od kolonug kid to kodhari rin no diid ka-antog. Od simba-anon ta sikandin woy'd posivontuhon nod dumannan to allak su ini en kos id kahaa-i rin. \v 29 Oyya su iddos Monama nod simba-anon ta, od silut to mgo minuvu iling tod luhindab no apuy nod poko-ibmuk to langun.\f * \fr 12:29 \ft Od kovasa ini riyot Deuteronomio 4:24.\f* \c 13 \s1 Dos Pinuungan no id Kahaa-i to Monama \p \v 1 Ponayun kow pohinowannoy timbang toosuwod diyon to kopomakoy. \v 2 Yo kow'd kolingow nod olit-olit woy od tuhanuu to mgo moholiyug nod inguma riyot ubpan dow. Oyyos duwon id puung to ungketen no waa saddoo ran no mgo ponolihan bos kos id olit-olit dan.\f * \fr 13:2 \ft Od kovasa ini riyot Genesis 18:1-8; 19:1-3.\f* \v 3 Yo kow'd kolingow nod tavang taddot mgo minuvu no noprisu pomon to kopomakoy ran, woy ko-eru-i row sikandan no iling to riyon kow en mandad to prisuwan duma kandan. Poomdomma row mandad iddos id posupittan, woy tovangi row sikandan no iling to id posupittan kow mandad. \p \v 4 Ko-ilangan nod boggayan dow to dakkoon koru-anon kos kodpo-osoway, woy yo row libmiti kos koniyun kodpo-osoway, su od silutan en to Monama iddos od loivug woy dos ahad ondoy nod laayuk to konna ran sawa. \p \v 5 Yo row dokolli to ginawa kos soopi, woy ko-ilangan nod ko-ongaddan kow ko ondan kos diyot koniyu. Oyya su mid ikahi iddos Monama to, \q1 “Dii ku en sikiyu od tonanan woy dii ku en sikiyu od podtohonon.”\f * \fr 13:5 \ft Od kovasa ini riyot Deuteronomio 31:6, 8; Josue 1:5.\f* \p \v 6 De-en waa id kovaakki ta, oyyos od poko-ikahi ki man no, \q1 “Iddos od Longaggon kos od tavang koddi, de-en waa id kovaakki ku ahad ondan kos puungan to minuvu rinit koddi.”\f * \fr 13:6 \ft Od kovasa ini riyot Salmo 118:6, 7.\f* \p \v 7 Poomdomma row iddos mgo ponguu row no unnon id nonaw koniyu to kahit Monama. Poomdomma row mandad iddos moppiyon undahon to kandan no ko-ubpa, woy ikula row iddos kopomakoy ran. \v 8 Si Disas Krays, waa en kopolinan pomon poron dangan, ko-ungkay woy taman to waad tomanon. \v 9 Yo kow'd popiyod taddot nokod-osso-osson mgo nonaw no od pokoposuwoy koniyu pomon diyot bonnaan nonaw. Su iyon od pokoponokkaa to keton ginawa, idda en so kopiyannoy to Monama, konna iddos kodtuman to mgo suhu moka-atag to koka-an, oyyos waa en koru-anon to kodtuman tadda. \p \v 10 Siketa nod pompomakoy, noposinsyan don kos mgo saa ta ukit to kopotayan ni Disas Krays diyon to krus. Piru iddos mgo minuvu nod bovuwis poron to mgo oyama amoy'd koposinsyan kos mgo saa ran, waa lavut dan taddot kodposinsya no nopuungan diyon to krus. \v 11 Otik od bovuwis iddos mowwet no ponguu to mgo tohodbuwis atag to kodposinsya to mgo saa ran, od piyoddon din iddos longossa taddot id buwis diyot Lampas no Uhis no Lugaa. Piru od loowon dan iddos lawa taddot id buwis diyot leggua to bonuwa.\f * \fr 13:11 \ft Od kovasa ini riyot Levitico 16:27.\f* \v 12 Na, ungketen dad en mandad kos notomanan ni Disas Krays, su riyon man sikandin id imotayan to leggua to bonuwa amoy ukit to longossa rin, od kolinisan kos mgo minuvu taddot mgo saa ran. \v 13 De-en mgo suwod, od undiyon kit kandin diyot leggua to bonuwa, no iddos kohulugan, od tonanan tad iddos pomokayon to mgo Judio, ahad od po-ilawan ki iling kandin. \v 14 Oyyos konna ka-ay to ampow't ingod kos od ubpan ta taman to waad tomanon, ko konna, iyon ta od immanon iddos bonuwa nod ubpan ta no riyot datas to langit. \v 15 Purisu ukit ki Disas Krays, ko-ilangan no inaayun ki od doong woy'd posolamat diyon to Monama. Su ini en kos ollog no buwis taddot mgo minuvu nod ponudtu no sikandin kos od Longaggon ta. \v 16 Yo kow'd kolingow nod puung to moppiya riyot duma, woy potobtovangoy kow, oyya su inin pinuungan, iling to buwis no id kahaa-i to Monama. \p \v 17 Dumoruma kow to pomandu to koniyun mgo ponguu, woy po-iraom kow to kandan no kotungud. Oyyos sikandan kos od tamong koniyu amoy dii kowd pokosuwoy pomon diyot bonnaan nonaw, woy nosorollan dan no od isau ran kangkan diyot Monama amoy od ponudtuu to nopuungan dan. De-en dumoruma kow kandan amoy'd kahaa ran nod tuman to kandan no pinuungan. Su otik dii kow'd dumoruma, od kaanu sikandan woy dii idda od pokomoppiya koniyu. \p \v 18 Ponayun kow dasaa atag konami. Nosorollan doy no molinis kos konamin poomdom diyot isowwan to Monama, woy ingowollon doy no od oubpa no inaayun motallong kos langun nod puungan doy. \v 19 Od loglohottan ku sikiyu, no ponayun kow dasaa atag koddi amoy'd pokolivod a ruwot koniyu to diid kouhoy. \p \v 20-21 Muopa no iddos Monama no id pomonnan to kosunayan, od potommu to langun no ko-ilonganon dow amoy'd kopuungan dow iddos id kopi-i rin. Sikandin kos id badnow ki Disas Krays nod Longaggon ta, no ukit to longossa rin, noposivonnalan iddos lammin kodpotonduwoy no od taman to waad tomanon. Oyyos sikandin en kos motuus no Tohodtamong ta no timbang mgo karnero rin. Woy ukit ki Disas Krays, muopa nod puungan to Monama rinit keta iddos id kahaa-i rin. Od doongon ta sikandin taman to waad tomanon. Oyya, od kotuman en ini. \s1 Kotompusan no mgo Pomandu woy Kodpongumusta \p \v 22 Mgo suwod, od loglohottan ku sikiyu, no yo kowd ko-obbod nod pominog to kodpomandu ku ukit ka-ay'n sulat, su moobbava ra man ini. \v 23 Id kopi-i ku mandad nod kosorollan dow no iddos suwod ta no si Timoteo, id poleggua ron pomon diyot prisuwan. Otik go-os da sikandin od poko-inguma rini, od dumannon kud sikandin to kod-unduwot koniyu. \p \v 24 Na, id pongumusta a vo riyot langun no ponguu row to kopomakoy woy riyot langun no minuvu to Monama. Iddos mgo suwod ta riyot kopomakoy no toho Italia, id pongumusta mandad koniyu. \p \v 25 Muopa no langun dow, od pokotanggap to kopiyannoy to Monama. \p Na, ka-ay ra en taman.