\id EPH - SW Tanna 
\h EFESAS 
\toc1 Efesas 
\toc2 Efes 
\mt1 Efesas  
\mt2 Nəkwəkwə yame Pol rɨmɨrai ramvən kɨmi niməhuak apa Efesas  
\imt1 Nəgkiarien kwakwə kape nəkwəkwə e Efesas  
\ip \bd ?Pa rɨmɨrai nəkwəkwə e?\bd* Aposol Pol rɨmɨrai nəkwəkwə e.  
\ip \bd ?Rɨmɨrai ramvən kɨmi pa?\bd* Rɨmɨrai nəkwəkwə e ramvən kɨmi nəməhuak mɨnə apa Efesas, kɨni morkeikei mə iriə tuksher-pən kɨn pəh rɨvən kɨmi niməhuak pɨsɨn pɨsɨn mɨnə ipakə tukun.  
\ip \bd ?Nɨmraghien rɨmnhawor pən iran mɨne ye nɨpɨg rɨmɨrai?\bd* Pol rɨmɨrikakun niməhuak apa Efesas, kɨni mamarə iriə min kape newk kɨsisər. Kɨni in morkeikei pɨk əriə, kɨni iriə kɨsorkeikei pɨk in. Efesas in taon ehuə kɨrik ye tanə ehuə e Tarki, kɨni in kwənmhaan huvə kɨrik mə Pol tukrɨni-ərhav nəgkiarien ikɨn kape Kughen.  
\ip \bd ?Rɨmɨrai nəkwəkwə e tuk naha?\bd* Pəh nien mə nəmə Efesas kɨmɨsor nar kɨrik rɨpəh nəmhenien, kɨni Pol rɨmɨrai nəkwəkwə e mə tukrhek əriə tukun. In rɨmɨrai əmə nəkwəkwə e mə tukrɨvəhsi-haktə nətərɨgien kapəriə. Kɨni morkeikei mə tukrɨni-ərhav norien atuatuk, mɨne wok kape niməhuak. Kɨni nəkwəkwə e ramvən kɨmi niməhuak ikɨn mɨnə fam.  
\c 1  
\s1 Pol rɨmnokrən huvə irəriə  
\pi1
\v 1 Yo Pol, yo aposol kɨrik kape Yesu Kristo, yame Kughen rɨmɨrpen ta yo mə kafan. Yakamni rhuvə pre tuk əmiə m-fam narmamə kape Kughen mɨnə apa Efesas yamə mɨne nakamharaptərəkɨn tɨm tɨm nhatətəyen kapətawə ye Yesu Kristo.\x - \xo 1:1 \xt Wok 18:19-21; 19:1 \x*  
\v 2 Pəh Kughen e Rɨmtawə, mɨne Yesu Kristo Yermaru kapətawə tukwautə-pre kɨn nəmərinuyen kɨmi əmiə.   
\s1 Kughen ravəhsi-pə nɨhuvəyen kɨmi ətawə ye Yesu Kristo  
\p
\v 3 Pəh khani vi vi Kughen e Rɨm Yesu Kristo Yermaru kapətawə, yame ravəhsi-pə nɨhuvəyen kɨmi ətawə yamə mɨne kasofugɨn-pən ye Kristo. Nɨhuvəyen mɨnə a kamhasɨ-pən ye rao ye neai mə tuksasitu ye nanmɨtawə.\x - \xo 1:3 \xt Efes 2:6 \x*  
\v 4-5 Ror məkneikɨn meinai nɨpɨg Kughen rɨmnəpəh nor-hanəyen neai mɨne nɨmoptanə, mərɨg ruɨrpen ta ətawə mə tukhauə kɨrikianə kɨtawə Kristo, kɨni mə kɨtawə tuksatuatuk ye nɨmrɨn,\x - \xo 1:4-5 \xt Jon 15:16 \x* pəh kɨpəh nəm-pənien nar has kɨrik irətawə. Meinai Kughen rorkeikei pɨk ətawə, kwasɨg ikɨn ror narɨmnar, mərɨg In ruɨrpen ta ətawə mə tuksofugɨn-pən ye Kristo, pəh In rɨrhi ətawə rəmhen kɨn kafan kwajikovə mɨnə. Nar a raməri-pən əmə nətərɨgien kafan mɨne naha nhagɨn yame In rorkeikei.\x - \xo 1:4-5 \xt Jon 1:12 \x*  
\v 6 Rɨmnor məknakɨn mə kɨtawə tukhani vi vi In tuk kafan nɨhuvəyen yame in rhuvə mapita. Nɨhuvəyen a In rɨmnautə-pə apnapɨg əmə kɨn kɨmi ətawə ye Tɨni yame In rorkeikei pɨk.  
\v 7 Nɨtaw Kristo rɨmnaiyu mor swatuk kɨmi ətawə khauə kɨrikianə kɨtawə Kughen, kɨni Kughen ruɨrɨsɨn ətawə ye narpɨnien kape norien has mɨnə kapətawə. In a rɨmnəspir norien has mɨnə kapətawə. !Rɨmnor məknakɨn meinai nɨhuvəyen kafan in rehuə mapita!\x - \xo 1:7 \xt Efes 2:7; Kol 1:14 \x*  
\v 8 Kɨni rɨmɨvəhsi-pə nɨhuvəyen a rehuə pɨk mapita, mɨvəhsi-pə nɨrkunien kɨmi ətawə tuk nɨrkunien narɨmnar fam.   
\p
\v 9 Kughen, kafan nətərɨgien rɨmnerkwaig kupan. Kɨni rɨmɨrpen mə nətərɨgien kafan tukruə mor nəfrakɨsien kɨn ye nɨmraghien kape Kristo. Kɨni rɨkin ragien mə tukror əpu nətərɨgien kafan kɨmi ətawə.\x - \xo 1:9 \xt Rom 16:25 \x*  
\v 10 In e mə tuk nɨpɨg kɨrik, ye nɨpɨg atuatuk kafan, In tukrofugɨn narɨmnar m-fam ye neai mɨne ye tokrei tanə tukasəmɨr ye kwermɨ yermamə kɨrikianə. In e, Yesu Kristo.\x - \xo 1:10 \xt Kol 1:16, 20 \x*   
\p
\v 11 Apa kupan, Kughen rɨmɨrpen ətawə mə tukhauə kafan mɨnə, ye nɨpɨg yame rɨmnofugɨn ətawə khauə mɨsor kɨrikianə kɨtawə Kristo. In e nətərɨgien kafan, kɨni In ramor mə narɨmnar m-fam tukasəkeikei masəri-pən əmə nətərɨgien kafan.\x - \xo 1:11 \xt Rom 8:28-29 \x*  
\v 12 Rɨmnor məknakɨn mə kɨmawə [kwənərəus kape Isrel] yamə mɨne yɨmɨsəkupən mɨshatətə ye Kristo, jakhani vi vi Kughen yame In yerpɨrɨg pɨk rapita.  
\v 13 Kɨni kɨmiə mɨn, [yamə mɨne pəh nien mə kɨmiə kwənərəus kape Isrel], nakwənhauə kɨrikianə kɨmiə Kristo nɨpɨg kɨmiə nɨmɨsərɨg nəgkiarien əfrakɨs, yame ramhajoun swatuk yame Kughen tukrɨvəh mɨragh narmamə iran. Nɨmnhani nəfrakɨsien iran, kɨni Kughen rɨmɨvəh-si pre Nanmɨn Kafan kɨmi əmiə ramor nɨmtətien mə kɨmiə narmamə kafan mɨnə.  
\v 14 Meinai kɨtawə kwənhavəh Nanmɨn kape Kughen, kɨtawə kharkun huvə mə Kughen tukrɨvəh-si pə narɨmnar huvə mɨnə kɨmi ətawə yamə mɨne ruɨni ta mə tukror. Tukhavəh narɨmnar mɨnə a nɨpɨg Kughen tukrɨrɨsɨn ətawə e kafan narmamə mɨnə ye narpɨnien kape norien has kapətawə, mə narmamə tukhani vi vi Kughen yame In yerpɨrɨg pɨk rapita.\x - \xo 1:14 \xt 2 Kor 1:22 \x*   
\s1 Pol raməhuak mamni vi vi Kughen  
\p
\v 15 Ror pən, rɨrikakun ye nɨpɨg yame yɨmnərɨg nəvsaoyen kɨn nhatətəyen kapəmiə ye Yesu Kristo Yermaru kapətawə mɨne norkeikeiyen yame nakasor kɨmi narmamə kape Kughen mɨnə,  
\v 16 yakaməhuak tuk əmiə nɨpɨg m-fam meriaji-pə e taktakun, mamni vi vi Kughen tuk əmiə, mɨpəh nəpəhyen.  
\v 17 Yakamaiyoh Kughen yame In Kughen kape Yesu Kristo Yermaru kapətawə, mɨne In Rɨmtawə yame In rhuvə pɨk, mə tukrɨvəh-si pre Nanmɨn kafan kɨmi əmiə. Kɨni Nanmɨn kafan tukror əmiə takharkun nar, mor əpu Kughen kɨmi əmiə, mə takharkun huvə In.\x - \xo 1:17 \xt Kol 1:9 \x*  
\v 18 Kɨni yakaməhuak mɨn mə tukrəhitə ye nətərɨgien kapəmiə mə takharkun nar huvə yamə mɨne tukrɨvəh-si pre kɨmi əmiə. Nakharkun mə takpihavəh narɨmnar mɨnə a meinai In ruɨrpen ta əmiə. Kɨni yakaməhuak mə takharkun mə nɨhuvəyen yame ravəhsi-pən kɨmi narmamə kafan mɨnə in rhuvə pɨk,  
\v 19 kɨni nəsanɨnien kafan in rehuə pɨk, mamehuə ye nɨmraghien kapətawə yamə mɨne kamhani nəfrakɨsien ye Yesu.\x - \xo 1:19 \xt Kol 1:11 \x* Nəsanɨnien yame ramehuə irətawə in rehuə rəmhen kɨn nəsanɨnien ehuə kafan  
\v 20 yame rɨmnor Yesu rɨmɨmragh mɨn ye nɨmhəyen kafan, kɨni mor In rɨmavən məkwətə ye nɨkar Kughen matuk apa ye rao ye neai.\x - \xo 1:20 \xt Sam 110:1; 2 Kor 13:4; Kol 2:12 \x*  
\v 21 In yerpɨrɨg rapita agelo mɨnə fam, mɨne yarmhə mɨnə fam, mɨne nəsanɨnien mɨnə fam, mɨne nehuəyen mɨnə fam yame kavəhsi-pən kɨmi yermamə. In ramehuə ye nɨpɨg ai taktakun mɨne ye nɨpɨg yame tukrɨpiuə.\x - \xo 1:21 \xt Kol 1:16; 2:10 \x*  
\v 22 Kɨni Kughen rɨmnərəhu-pən narɨmnar m-fam ye kwermɨn, mor In ruauə mɨnehuə ye narɨmnar fam, mə tukrasitu ye niməhuak.  
\v 23 Kɨni niməhuak in nɨprai Kristo; Kristo raməmɨr fam irəriə, maməmɨr aikɨn mɨnə fam mɨne ye narɨmnar fam.\x - \xo 1:23 \xt Rom 12:5; Efes 4:10,15; Kol 1:18 \x*   
\c 2  
\s1 Apa kupan, ror məkneikɨn mə kɨmnhamhə; mərɨg taktakun ai, kwənhamragh  
\p
\v 1 Kɨmiə e, apa kupan, nɨmnhamhə meinai nɨmɨsəsɨk nəkwai Kughen, masor təvhagə hah,  
\v 2 masor norien has kape tokrei tanə, mhavən masor nəkwai Setan yame in ramarmaru ye yarmhə yamə mɨne kasəmɨr rarkurao irətawə.\f + \fr 2:2 \ft  Nəgkiarien Gris ramni mə “Nɨmɨsor nəkwai yermamə yame ramarmaru ye rao ye nɨmago-ago.” Nɨpran ramni Setan.\f* In e nanmɨn has yame ramor wok ai taktakun ye nɨmraghien kape narmamə yamə mɨne kasəsɨk nəkwai Kughen.\x - \xo 2:2 \xt Kol 3:7; Taet 3:3 \x*  
\v 3 Apa kupan, kɨtawə mɨn kɨmɨsarə məknenkɨn kɨtawə miriə. Rɨkitawə rɨmnorkeikei norien has mɨnə, kɨni kɨmɨsor təvhagə has yame ramor rɨkitawə ramagien. Kɨtawə kɨmnhakwasɨg əmə kɨn naha nhagɨn yame ramsɨ-pən yerkitawə mɨne ye nətərɨgien has kapətawə. Nɨpɨg kɨtawə kɨmɨsarha, təvhagə has rɨnarə ta yerkitawə, rəmhen kɨn yame ramarə yerki narmamə mɨnə fam. Kɨni rɨki Kughen raməmhə tuk təvhagə has kapətawə; In tukraməkeikei mɨvəhsi-pə narpɨnien kɨmi ətawə.\x - \xo 2:3 \xt Kol 3:6 \x*   
\p
\v 4 Mərɨg Kughen, kafan norkeikeiyen rehuə tuk ətawə, kɨni rɨkin rehuə rehuə pɨk tuk ətawə,  
\v 5 nar apnapɨg mə kɨmnhamhə meinai kɨmɨsəsɨk nəkwai Kughen, mərɨg In rɨmnor ətawə kamhamragh mɨn kɨtawə Kristo. Kɨni nɨhuvəyen əmə kafan ramor swatuk kɨmi əmiə mə Kughen tukrɨvəh mɨragh əmiə.\x - \xo 2:5 \xt Kol 1:21; 2:13 \x*  
\v 6 Kɨni Kughen rɨvəh-si haktə ətawə kɨtawə Kristo, mor mə kɨtawə tuksəkwətə kɨtawə Kristo ye rao ye neai.\x - \xo 2:6 \xt Kol 2:12 \x*  
\v 7 Kughen rɨmnor məkneikɨn mə nɨpɨg yame ramuə, In tukror əpu kafan nɨhuvəyen yame in rehuə pɨk rapita. In ramofugɨn-pən ətawə ye Yesu Kristo, mamasitu irətawə, mamhajoun mə nɨhuvəyen kafan in rehuə pɨk.  
\v 8 Meinai nɨhuvəyen kape Kughen in swatuk yame Kughen ravəh mɨragh əmiə iran, meinai nakashatətə iran. Pəh nien mə kɨmiə atuk nɨmɨsor swatuk mə Kughen tukrɨvəh mɨragh əmiə - Kughen pɨsɨn əmə ravəh mɨragh narmamə, nərokien rɨkək iran.  
\v 9 Pəh nien mə wok kɨrik yame narmamə kasor, tamə kɨsausit tukun.\x - \xo 2:9 \xt 1 Kor 1:29-31; 2 Tim 1:9 \x*  
\v 10 Ror məkneikɨn mə Kughen rɨmɨvəhsi-pə nɨmraghien wi kɨmi ətawə, mofugɨn-pən ətawə ye Yesu Kristo mə kɨtawə tuksor wok yamə mɨne khahuvə. Wok mɨnə e, Kughen ruɨrpen ta mə tukasor.\x - \xo 2:10 \xt Rom 9:23; Taet 2:14\x*   
\s1 Kɨtawə kɨmnhauə kɨrikianə ye Yesu  
\p
\v 11 Ror məkneikɨn, takhapəh nɨsəru-kɨnien mə nɨpɨg nɨmɨsarha, pəh nien mə kɨmiə kwənərəus kape Isrel. Kɨni nəmə Isrel yame kavəh nao kɨmi əriə, iriə kɨmnhani mhamə kɨmiə nəmə iruə mɨnə, meinai kɨpəh nɨvəhyen nao kɨmi əmiə. (Mərɨg nɨvəhyen nao kɨmi yermamə, in nar apnapɨg - kamor əmə ye nɨprai yermamə).  
\v 12 Kɨni takhapəh nɨsəru-kɨnien mə ye nɨpɨg a, kɨmiə nɨmɨsərer isok tuk Kristo, pəh nien mə kɨmiə nəmə Isrel atuatuk, mərɨg kɨmiə nəmə iruə mɨnə əmə. Kɨni promes yamə mɨne Kughen rɨmɨni-pən tuk əriə, pəh nien mə rɨmɨni-pre tuk əmiə. Kɨmiə nɨmɨseinein əfrakɨs Kughen, mɨsarə ye tokrei tanə, nar kɨrik rɨrkək yame to naksərəhu-pən tɨm tɨm nətərɨgien kapəmiə iran mə taksarə kɨmiə min.\x - \xo 2:12 \xt Rom 9:4; Kol 1:21 \x*  
\v 13 Mərɨg kɨmiə, nɨmnɨsarə pawk isok tuk Kughen, mɨnhauə kɨrikianə kɨmiə Yesu Kristo. Kɨni taktakun ai, nɨtaw Kristo rɨmnor swatuk kɨmi əmiə mə takhauə əfrakɨs tuk Kughen.\x - \xo 2:13 \xt Kol 1:20 \x*   
\p
\v 14 Ror məkneikɨn mə Kristo pɨsɨn əmə ramərəhu nəmərinuyen, mamarkɨs narəyen kape nəmə Isrel mɨne nəmə iruə, mə tukhauə kɨrikianə. Apa kupan, loa kape kwənərəus kape nəmə Isrel in rəmhen əmə kɨn kəupə yame rɨmnarkoparɨn nəmə iruə kasor tɨkmɨr iriə miriə. Mərɨg Kristo rɨmnəhipu kəupə a.\x - \xo 2:14 \xt 1 Kor 12:13 \x*  
\v 15 Nɨpɨg rɨmamhə ye nai kamarkwao kɨn, In mor loa kupan ruauə mor nar apnapɨg kɨn, mə tukrofugɨn nəmə Isrel mɨne nəmə tanə pɨsɨn pɨsɨn mɨnə, khauə kɨrikianə mɨsor kwhen wi kɨrik. Rɨmnor məknakɨn mɨvəhsi-pə nəmərinuyen kɨmi ətawə.\x - \xo 2:15 \xt Kol 2:14 \x*  
\v 16 Kɨni ye nɨmhəyen kafan ye nai kamarkwao kɨn, Kughen rɨmnofugɨn əriə kɨrikianə, kɨni mɨkɨr-pən əriə kharerɨg-pən tuk Kughen, kɨni mor kapəriə tɨmət reiwaiyu mɨrkək.\x - \xo 2:16 \xt Sek 9:10; Kol 1:20,22 \x*  
\v 17 In rɨmauə mɨni-ərhav nəmərinuyen kɨmi əmiə nəmə tanə pɨsɨn pɨsɨn yamə mɨne kamni kɨmə nakasarə isok tukun, kɨni mɨni-ərhav nəmərinuyen kɨmi əmawə nəmə Isrel yamə mɨne kamni kɨmə yakasarə ipakə tukun.\x - \xo 2:17 \xt Aes 57:19 \x*  
\v 18 Kɨni Kristo rɨmnor swatuk kɨmi ətawə mɨfam kwənərəus kape Isrel mɨne nəmə tanə pɨsɨn pɨsɨn mɨnə mə tukhauə tuk Rɨmtawə Kughen ye Nanmɨn Rhakə kafan yame In kɨrikianə əmə.   
\p
\v 19 Kɨni ror məkneikɨn, pəh nien mə kɨmiə yepsɨpɨs mɨnə uə nəmə iruə mɨnə, mərɨg taktakun ai naksarə ye rao ye neai kɨmiə narmamə yamə mɨne kɨshatətə ye Yesu, kɨmiə Ji Kughen mɨnə.\x - \xo 2:19 \xt Efes 3:6 \x*  
\v 20 Kɨtawə kɨsəmhen kɨn nimə kɨrik kape Kughen yame səpaag ye nimə in e Yesu Kristo, kɨni aposol mɨnə mɨne profet mɨnə, iriə nɨhu nimə,\x - \xo 2:20 \xt 1 Kor 3:11 \x*  
\v 21-22 kɨni kɨmiə nəmə tanə pɨsɨn pɨsɨn mɨnə, naksəmhen kɨn kwenai yame Kristo ramərəhu haktə ye nimə. Kɨni ravhirəkɨn kwermɨ nimə mɨnə fam mə iriə tukhauə nimə atuatuk kape nəhuakien kɨmi Yermaru, yame Kughen ramarə ikɨn meinai Nanmɨn kafan raməmɨr ikɨn.\x - \xo 2:21-22 \xt 1 Kor 3:16; 1 Pita 2:5 \x*   
\c 3  
\s1 Kughen rɨmnor əpu nətərɨgien kafan  
\p
\v 1 Ror pən, yo, Pol, yɨmɨni-ərhav nəvsaoyen huvə kape Yesu Kristo tuk əmiə yamə mɨne pəh nien mə kwənərəus kape Isrel, kɨni taktakun ai kɨvəh-si-pən yo ye kalabus tukun.\x - \xo 3:1 \xt Fil 1:7,13 \x*  
\v 2 Kɨmiə nakwənharkun ta mə Kughen rɨmɨvəh-si pə wok e kɨmi yo mə jakni-ərhav nɨhuvəyen kafan kɨmi əmiə.\x - \xo 3:2 \xt Kol 1:25 \x*  
\v 3 Rəmhen kɨn yame yaknəgkiar kwakwə ta kɨmi əmiə, yakmə Kughen pɨsɨn əmə rɨmnor əpu nətərɨgien erkwaig kafan kɨmi yo.\x - \xo 3:3 \xt Efes 1:9-10; Kol 1:26 \x*  
\v 4 Nɨpɨg taksəvheikɨn nəgkiarien e, mharkun nhavəhyen kafak nɨrkunien ye nɨkarɨn kape nətərɨgien erkwaig kape Kughen ye nɨkarɨn kape Kristo.  
\v 5 Pəh nien mə Kughen rɨmnor əpu narɨmnar e kɨmi nəmə kupan, mərɨg taktakun ai Nanmɨn kafan rɨnor əpu kɨmi kafan aposol mɨnə mɨne profet yamə mɨne rɨmɨrpen ta əriə.  
\v 6 Nətərɨgien erkwaig e in e mə Nəvsaoyen Huvə kape Kughen in ramor swatuk kɨmi nəmə pəh nien mə kwənərəus kape Isrel, mə iriə mɨn tukhauə rəmhen kɨn nəmə Isrel, mhavəh nɨhuvəyen kape Kughen. Kɨni iriə mhauə kɨrikianə, mhavəh kwis nɨhuvəyen kape promes yame Kughen rɨmɨni ta tuk narmamə yamə mɨne kasofugɨn-pən tuk Yesu Kristo.\x - \xo 3:6 \xt Efes 2:13,16-19 \x*   
\p
\v 7 Kughen ramor wok ye nəsanɨnien ehuə kafan, masitu irak ye nɨhuvəyen kafan, mɨvəhsi-pə wok e kɨmi yo mə jakni-ərhav Nəvsaoyen Huvə kafan.\f + \fr 3:7 \ft  Gris ramni “Yo slef kape Nəvsaoyen Huvə.” Nɨpran ramni mə kafan wok kɨrikianə əmə: in e mə tukrɨni-ərhav Nəvsaoyen Huvə kape Kughen.\f*\x - \xo 3:7 \xt Kol 1:25 \x*  
\v 8 Nar apnapɨg mə yo ye tanə ye narmamə mɨfam kape Kughen, mərɨg ye nɨhuvəyen kafan, Kughen rɨmɨvəhsi-pə wok e, mə jakni-ərhav-pre tuk əmiə yame pəh nien mə kwənərəus kape Isrel nɨhuvəyen mɨnə kape Yesu Kristo yame to kɨtawə khapəh nharkun-famien, meinai iriə khapsaah, to kɨpəh nɨni-famien.\x - \xo 3:8 \xt 1 Kor 15:9-10 \x*  
\v 9 Kɨni Kughen rɨvəhsi-haktə mɨn yo mə jakor əpu kɨmi narmamə m-fam norien yame In rɨmnor nətərɨgien erkwaig kafan ruə mɨtərhav-pə. In apa kupan, Kughen e yame rɨmnor narɨmnar fam rɨpəh nor-əpu-yen nətərɨgien e kafan.  
\v 10 In rɨmnor məkna mə taktakun ai niməhuak in tukror əpu kɨmi agelo mɨnə mɨne nanmɨn yamə mɨne kasehuə ye tapən mə Kughen, kafan nɨrkunien rɨpsaah.  
\v 11 In e nətərɨgien kafan yame ramarə rerɨn, kɨni rɨmauə mor nəfrakɨsien kɨn ye Yesu Kristo Yermaru kapətawə.  
\v 12 Kɨtawə kashatətə ye Kristo, ror pən, to naha nɨpɨg, kharkun nhavənien mɨsərer ye nɨmrɨ Kughen mhapəh nhagɨnien.\x - \xo 3:12 \xt Jon 14:6; Rom 5:2 \x*  
\v 13 Ror pən, yakamərɨg pawk nəmhəyen tuk əmiə, mərɨg yakamaiyoh əmiə mə takhapəh nɨsorien nətərɨgien kapəmiə reiwaiyu tuk nɨpɨg əutən yame yakamarə iran ai taktakun, meinai in tukrasitu irəmiə ye kapəmiə nɨmraghien.   
\s1 Pol raməhuak tuk nəmə Efesas  
\p
\v 14 Ror pən, yakənɨmkur maməhuak kɨmi Kughen Rɨmtawə  
\v 15 yame In pɨsɨn əmə In nukne nɨmraghien kape narmamə mɨ-fam ye rao ye neai mɨne ye tokrei tanə.  
\v 16 Kughen, kafan nəsanɨnien mɨne nɨhuvəyen rehuə. Kɨni yakamaiyoh In mə Nanmɨn kafan tukror rɨkimiə rəsanɨn, mə kɨmiə taksərer tɨm tɨm nɨpɨg mɨfam,  
\v 17 pəh mɨshatətə ye Kristo, kɨni In tukramarə yerkimiə. Kɨni yakaməhuak mɨn mə nɨmraghien kapəmiə tukreiwaiyu məmnɨm huvə ye norkeikeiyen kape Kughen  
\v 18 mə kɨmiə narmamə kape Kughen mɨnə fam takharkun huvə mə norkeikeiyen kape Kristo, rəmnɨm pɨk, məpomh pɨk, mehuə pɨk mhaktə.\x - \xo 3:18 \xt Jon 14:23; Kol 1:23; 2:7 \x*  
\v 19 Norkeikeiyen a kape Kristo to kɨpəh nɨrkun-famien meinai in yerpɨrɨg pɨk. Mərɨg yakaməhuak mə takharkun huvə norkeikeiyen a mə Kughen tukrɨkuar ye nɨmraghien kapəmiə ye norien huvə mɨnə fam kafan.   
\p
\v 20 !Kɨni pəh khavəh-si haktə nhag Kughen! Ye nəsanɨnien kafan yame ramor wok ye nɨmraghien kapətawə, In rɨrkun norien narɨmnar rapita narɨmnar fam yame rɨkitawə raməsɨk uə yamə mɨne kɨsaiyoh In kɨn.  
\v 21 Pəh kɨtawə nəməhuak mɨnə kɨsor kɨrikianə kɨtawə Yesu Kristo, mhani vi vi Kughen nɨpɨg mɨfam mamhavən mamhavən, infamien rɨrkək. !Amen!   
\c 4  
\s1 Kɨtawə kasofugɨn-pən ye Kristo, mamhavəh nɨpamien  
\p
\v 1 Ror pən, yo yame kɨvəhsi-pən yo ye kalabus tuk nhag Yermaru, yakaməkeikei kɨmi əmiə mə takasarə ye nɨmraghien kɨrik yame ratuatuk, meinai Kughen rɨmnokrən kɨn əmiə mə takasarə məkneikɨn.\x - \xo 4:1 \xt Kol 1:10 \x*  
\v 2 Havəhsi-əhu atuk əmiə ye narɨmnar fam, kɨni mhauə kɨmiə nəmə mar mɨnə, kɨni nətərɨgien kapəmiə tukrapomh, kɨni nɨpɨg yermamə kɨrik tukror nar kɨrik rɨpəh nəmhenien ye nɨmrɨmiə, kɨni rɨkimiə tukrɨpəh nəmhə-aihuaayen tukun, meinai naksorkeikei əmiə mɨnə.\x - \xo 4:2 \xt Kol 3:12-13 \x*  
\v 3 Nanmɨn kape Kughen rɨmnofugɨn əmiə; ror məkneikɨn mə taksarkut skai mə taksarə kɨrikianə ye nəmərinuyen.\x - \xo 4:3 \xt Kol 3:14-15 \x*  
\v 4 Kɨtawə nɨpraitawə kɨrikianə əmə. Kɨni Nanmɨn kape Kughen kɨrikianə əmə. Kɨni nɨpɨg Kughen rɨmnokrən kɨn əmiə, nɨmɨsərəhu-pən tɨm tɨm kapəmiə nərɨgien ye nar kɨrikianə əmə.  
\v 5 Kɨni Yermaru kɨrikianə əmə. Nhajounien kɨrikianə əmə. Baptaes kɨrikianə əmə.  
\v 6 Kɨni kɨtawə kasəhuak kɨmi Kughen kɨrikianə əmə In e Rɨmtawə m-fam. In ramarmaru fam irətawə, kɨni mamor kafan wok ye nɨmraghien fam kapətawə, kɨni mamarə yerkitawə m-fam.\x - \xo 4:6 \xt 1 Kor 12:6 \x*   
\p
\v 7 Mərɨg Kristo rɨmnəwhai kafan nəsanɨnien tuk wok pɨsɨn pɨsɨn mɨnə kɨmi ətawə kɨrikianə kɨrikianə.  
\v 8 Ror pən, Nəkwəkwə kape Kughen ramni mə,  
\q1 “Nɨpɨg In rɨmnhaktə mɨvən ye rao ye neai,  
\q2 kɨni mɨkɨr-yerhav kafan tɨkmɨr yamə mɨne rɨmnapita əriə.  
\q2 Kɨni mɨvəh-si-pən nar huvə kɨmi narmamə.”\rq (Sam 68:18)\rq*   
\p
\v 9 (Nakharkun mə nəgkiarien e yame ramni mə, “In rɨmnhaktə,” nɨpran rɨmə Kristo rɨmnəkupan meiwaiyu-pə ye tokrei tanə.\x - \xo 4:9 \xt Jon 3:13 \x*  
\v 10 Kwən yame rameiwaiyu-pə, In yemə kɨrikianə əmə yame rɨmnhaktə mɨn yerpɨrɨg mapita neai, mə In tukrarə ikɨn mɨnə fam).  
\v 11 In yemə kɨrikianə əmə yame In rɨmɨvəhsi-pən nəsanɨnien kafan kɨmi narmamə pɨsɨn pɨsɨn mɨnə mə tɨksɨn tukhauə aposol mɨnə, tɨksɨn tukhauə profet mɨnə, tɨksɨn tukhauə narmamə kape nɨ-ni-ərhavyen Nəvsaoyen Huvə, tɨksɨn tukhauə pasta mɨnə mɨne yhajoun mɨnə.\x - \xo 4:11 \xt 1 Kor 12:28 \x*  
\v 12 Kristo rɨmnor məkna mə iriə tuksasitu mɨsor apnəpeinə ye narmamə kape niməhuak. Kɨni narmamə kape niməhuak tuksor wok kape Kughen mə nəməhuak, yame iriə kɨsəmhen kɨn nɨprai Kristo, iriə tukhaskai  
\v 13 mamhavən mɨseriaji kɨtawə m-fam khauə mɨsor kɨrikianə ye nhatətəyen kapətawə, mɨne nɨrkunien Ji Kughen, kɨni mɨsehuə mhauə mɨsəmhen kɨn Kristo yame In ratuatuk pɨk.\x - \xo 4:13 \xt Kol 1:28 \x*  
\v 14 Kɨni mə kɨtawə tuksəpəh norien mɨnə kape nɨtamaruə yame nɨpɨg mɨfam kamhaukreikɨn kapəriə nətərɨgien ye nar yame kwənhani ta nəfrakɨsien iran. Pəh nəgkiarien kape yhajoun eikuə mɨnə tukrɨpəh nɨkɨr-oror-ien ətawə rəmhen kɨn yame peao-peao kape tahik ramuh rao mamsai-sai.  
\v 15 Nɨkam, pəh kɨsor əmə norkeikeiyen, mamhani əmə nəfrakɨsien. Kɨni ye norien a, ye narɨmnar fam yame kasor, tukseihuə mhauə mɨsəmhen kɨn Kristo yame In kapən kapə niməhuak.  
\v 16 Kɨni Kristo ramor mə kafan narmamə mɨnə tukhauə kɨrikianə, rəmhen kɨn yame kwənərəus mɨnə kape yermamə kamharpɨn-pən ye nɨprai yermamə. Nɨpɨg norɨ-norɨn mɨnə ye nɨpran kasor wok atuatuk kapəriə ye norkeikeiyen, mɨsor nɨpran ramehuə mamskai.\x - \xo 4:16 \xt Kol 1:18; 2:19 \x*   
\s1 Norien huvə kape nəməhuak mɨnə  
\p
\v 17 Ye nhag Yermaru yakamni skai pre tuk əmiə mə takhapəh nɨsəri-pən-mɨnien norien kape kɨmiə mɨnə tɨksɨn yamə mɨne khapəh nhaniyen nəfrakɨsien ye Kughen.\f + \fr 4:17 \ft Gris ramni “Takhapəh nɨsəri-pən mɨnien norien kape nəmə Gris” uə “Takhapəh nɨsəri-pən mɨnien norien kape narmamə yame pəh nien mə nəmə Isrel.” Nɨpran ramni “Takhapəh nɨsəri-pən mɨnien norien kape ‘hithen man.’”\f* Nətərɨgien kapəriə ror nar apnapɨg kɨn.\x - \xo 4:17 \xt Rom 1:21; 1 Pita 1:14 \x*  
\v 18 Nɨrkunien kapəriə ramvən əmə apa rəpɨgnəp ikɨn, kɨni mhavən isok tuk nɨmraghien yame Kughen ravəhsi-pə, meinai kapəriə kapə rɨskai, mhapəh nɨsorkeikeiyen mə tukharkun Kughen, maseinein nar.  
\v 19 Mhapəh nɨsaurɨsien tuk kapəriə təvhagə has mɨnə, maseighan kɨn norien has mɨnə mə tuksarmaru ye nɨmraghien kapəriə, rəmhen kɨn nɨrpəhuyen nɨpiraovɨn, mɨne norien mɨnə ror məkna. Kɨni nɨpɨg m-fam kasorkeikei mə tukasor norien a.   
\p
\v 20 !Mərɨg kɨnhajoun Kristo kɨn əmiə, nhajounien e ror pɨsɨn əgkap ye yame en!  
\v 21 Kɨnhajoun norien kape Kristo kɨn əmiə, kɨmə kafan e kɨmiə. Kɨni khajoun əmiə kɨn nəfrakɨsien yame ramsɨ-pən ye Yesu.  
\v 22 Kɨni kɨnhajoun əmiə məkneikɨn mə ye nɨkarɨn kape norien mɨnə kupan kapəmiə, kɨmə taksəpəkiək ta kɨn norien akwas kapəmiə, meinai nətərɨgien has mɨnə a kamhakɨr oror əmiə, masoriah əmiə.\x - \xo 4:22 \xt Rom 8:13; Kol 3:9 \x*  
\v 23 Kɨnhajoun əmiə mə takseighan kɨn Kughen mə tukrukreikɨn nətərɨgien kapəmiə.\x - \xo 4:23 \xt Rom 12:2 \x*  
\v 24 Kughen ruɨkreikɨn ta nɨmraghien kapəmiə, kɨni kɨnhajoun ta əmiə mə taksəri-pən nərɨgien kafan. Kughen rɨmnor əmiə mə kɨmiə naksatuatuk, mɨsəmərhakə rəmhen kɨn In.\x - \xo 4:24 \xt Jen 1:26; Kol 3:10 \x*   
\p
\v 25 Ror məkneikɨn mə kɨmiə m-fam taksəkeikei mɨsəpəkiək ta kɨn norien kape neikuəyen, mamhani nəfrakɨsien tuk əmiə mɨnə, meinai kɨtawə kasofugɨn kɨrikianə rəmhen kɨn yame nor-norɨ nɨprai yermamə kɨmnharpɨn-pən irəriə mɨnə.\x - \xo 4:25 \xt Sek 8:16; Kol 3:8-9 \x*  
\v 26 Tukmə niemhaa rhai əmiə, takhapəh nɨsorien norien hah; kɨni səru-kɨn aihuaa əmə mhapəh nɨsorien niemhaa rarə irəmiə meriaji mɨrh rivə.\x - \xo 4:26 \xt Sam 4:4; Jem 1:19-20 \x*  
\v 27 Mhapəh nhavəh-sipənien kwənmhaan kɨmi Setan.  
\v 28 Yeməkrəh tukraməkeikei məpəh norien a, marar mor wok kɨn kwermɨn tuk nɨvəhyen narɨmnar məwhai kɨmi yavən has mɨnə.   
\p
\v 29 Hapəh nhaniyen nar has ye nhermiə, mərɨg hani əmə nar huvə yame tukrasitu ye narmamə tukmə kɨsarə ye naha nhagɨn narəyen, mə nəgkiarien kapəmiə tukrautə-pən kɨn nɨhuvəyen kape Kughen kɨmi əriə.\x - \xo 4:29 \xt Kol 4:6 \x*  
\v 30 Takhapəh nɨsorien Nanmɨn kape Kughen rɨkin rəmhə tuk norien kapəmiə, meinai In rɨmnor nɨmtətien mə tuk Nɨpɨg Kwasɨg, Kughen tukrɨrɨsɨn əmiə.\x - \xo 4:30 \xt Aes 63:10; Efes 1:13-14; 1 Tes 5:19 \x*  
\v 31 Takhapəh nharaptərəkɨnien norien has yame kamor irəmiə ror tu; mhapəh nɨsorien tɨmət, mhapəh nhaniyen nɨkar jir, mhapəh nɨsotgohyen, mhapəh nɨsorien niemhaa, mhapəh nɨsor-has-pənien kɨmi narmamə.\x - \xo 4:31 \xt Kol 3:8 \x*  
\v 32 Mərɨg hahuvə tuk əmiə mɨnə, masor rɨkimiə rɨmar tuk əmiə mɨnə, kɨni mɨsərukɨn norien has yame nakasor irəmiə mɨnə, rəmhen kɨn yame Kughen ramərukɨn norien has kapəmiə mɨnə meinai naksofugɨn-pən ye Kristo.\x - \xo 4:32 \xt Mat 6:14; 18:22-35; Kol 3:12-13 \x*   
\c 5  
\s1 Sor norien kape nɨkhakien  
\p
\v 1 Ror pən, sarkut skai tuk nɨsɨgovɨnien norien kape Kughen meinai kɨmiə ji Kughen keikei mɨnə.\x - \xo 5:1 \xt Mat 5:48 \x*  
\v 2 Kɨni mharaptərəkɨn tɨmtɨm norien kape norkeikeiyen, rəmhen kɨn yame Kristo rɨmnorkeikei məknakɨn ətawə, kɨni meighan-pə kɨn nɨmraghien kafan tuk nɨvəh-mɨraghien ətawə; nɨmhəyen kafan rəmhen kɨn sakrefaes kɨrik yame nəmiovɨn rapien huvə mamvən tuk Kughen.\x - \xo 5:2 \xt Eks 29:18; Hib 10:10 \x*   
\p
\v 3 Takhapəh nɨsorien norien has kɨrik mə tukni hah əmiə tukun, meinai kɨmiə narmamə kape Kughen yamə mɨne naksatuatuk. Yakamni norien has mɨnə rəmhen kɨn nɨpiraovɨn mɨne narman mɨnə kamhakɨr apsapɨs əriə mɨnə, mɨne norien has m-fam yame ror naurɨsien tuk nɨniyen, mɨne nəptɨgien kɨn nar.  
\v 4 Kɨni rɨpəh nɨhuvəyen mə takhani nəgkiarien yame ror naurɨsien, uə nəgkiarien ətəwao mɨnə, uə narpakwəyen. Nəgkiarien has mɨnə e khapəh nɨsəmhenien, mərɨg rhuvə mə taksəgnəgɨn əmə Kughen.  
\v 5 Kɨni takasəkeikei mharkun nar e mə narmamə yamə mɨne kamharpəhu nɨpiraovɨn, uə narmamə yamə mɨne kasor norien has yame ror naurɨsien tuk nɨniyen, uə yamə mɨne kasəptɨg kɨn nar, iriə e to khapəh nhavənien ye narmaruyen kape Kristo mɨne Kughen. (Narmamə yamə mɨne kasəptɨg kɨn nar kɨsəmhen kɨn narmamə yamə mɨne kasəhuak kɨmi nanmɨ nar mɨnə. Kapəriə kughen e nautə kapəriə).\x - \xo 5:5 \xt 1 Kor 6:9-10; Kol 3:5 \x*   
\p
\v 6 Hapəh nhapəhyen yermamə kɨrik mə tukrɨvi-pən əmiə ye nəgkiarien eikuə mɨnə kafan yame nəfrakɨsien rɨkək iran, meinai Kughen rɨkin rahas tuk norien has mɨnə a, kɨni tukror narpɨnien kɨmi narmamə yamə mɨnə kɨsəsɨk nəkwan.\x - \xo 5:6 \xt Rom 1:18; Kol 2:4,8 \x*  
\v 7 Ror pən, takhapəh nhavənien mɨsəriwək kwis kɨmiə miriə mɨsor norien has yame kasor.  
\v 8 Meinai kupan, nəpɨgnəpien rɨmnarmaru irəmiə. Mərɨg taktakun ai nakwənhauə tuk Kristo, nɨkhakien ramarmaru irəmiə.\x - \xo 5:8 \xt Jon 12:36; Efes 2:13; Kol 1:13; 1 Pita 2:9 \x* Ror pən, səriwək rəmhen kɨn narmamə kape nɨkhakien  
\v 9 meinai nɨkhakien ye nɨmraghien kapəmiə tukrɨkuə kɨn nɨhuvəyen mɨne natuatukien mɨne nəfrakɨsien.  
\v 10 Kɨni sarkut mə taksəm naha norien yame ramor Kughen rɨkin ramagien tukun.  
\v 11-13 Takhapəh nhakwasɨgien kɨn narmamə kape nəpɨgnəpien masor norien has mɨnə kɨmiə miriə. Norien mɨnə a, kwənkwan rɨkək yame rhuvə. Kɨni kɨtawə kɨsaurɨs kɨn nɨniyen norien apɨsapɨs kape narmamə yamə mɨne kɨsəsɨk nəkwai Kughen. Mərɨg hapɨk-pə norien mɨnə a ye nɨkakien, pəh narmamə tuksəm mharkun mə norien mɨnə a kɨsahas. Meinai narɨmnar fam yame tukhauə ye nɨkhakien, narmamə tukasəm huvə mharkun mə iriə kɨsor məknakɨn,\x - \xo 5:11-13 \xt Jon 3:20-21 \x*  
\v 14 meinai tukmə nɨkhakien rəsia-pen nar kɨrik, in mɨn ruə ye nɨkhakien. Ror pən kamni kɨmə,  
\q1 “!Eh! Kɨmiə yamə mɨne nakasapɨr. !Sarha!  
\q2 Hamragh mɨn ye nɨmhəyen,  
\q1 Pəh Kristo tukrɨsia-pen əmiə.”\x - \xo 5:14 \xt Aes 60:1\x*\f + \fr 5:14 \ft  Tukmə ror nəgkiarien e in nɨpe əhuak kɨrik, yame raməgkiar kɨmi narmamə yamə mɨne kɨseinein Kughen.\f*   
\p
\v 15 Ror məkneikɨn, takasərɨg əmiə, mhapəh nɨsorien norien kape yemətəwao, mərɨg sor norien kape yermamə yame kafan nɨrkunien rhuvə.  
\v 16 Kɨni nɨpɨg mɨfam tukmə naksəm swatuk tuk norien nɨhuvəyen, sor, meinai taktakun ai kɨtawə kɨsarə ye nɨpɨg kape nahasien rehuə.\x - \xo 5:16 \xt Kol 4:5 \x*  
\v 17 Ror pən, takhapəh nɨsətəwaoyen, mərɨg takasəkeikei mɨsarkut mə takharkun naha nhagɨn yame Yermaru rorkeikei.  
\v 18 Hapəh nɨsapɨsien kɨn nɨnɨmien, meinai in ramkɨr-pən əmiə ye nətəwaoyen. Mərɨg rhuvə mə nɨmraghien kapəmiə tukrɨkuar əmə kɨn Nanmɨn kape Kughen.\x - \xo 5:18 \xt Luk 21:34 \x*  
\v 19 Kɨni səni nɨpe kɨmi əmiə mɨnə ye Nəkwəkwə e kamni kɨmə “Ol Sam,” mɨne nɨpe əhuak mɨnə, mɨne nɨpe yamə mɨne kamhasɨ-pən tuk Nanmɨn kape Kughen. Səni nɨpe mhavəhsi-pən rɨkimiə kɨmi Yermaru,\x - \xo 5:19 \xt Kol 3:16 \x*  
\v 20 kɨni ye nɨpɨg m-fam takasəkeikei masəhuak ye nhag Yesu Kristo Yermaru kapətawə, mhani-vi vi Tata Kughen tuk narɨmnar m-fam.\x - \xo 5:20 \xt Kol 3:17 \x*   
\s1 Nəgkiarien ramvən kɨmi narman mɨne nɨpiraovɨn yamə mɨne kwəsarkurək ta  
\p
\v 21 Seiwaiyu mɨsor nəkwaimiə mɨnə meinai nakhasiai Kristo.\x - \xo 5:21 \xt 1 Pita 5:5 \x*   
\p
\v 22 Kɨmiə nɨpiraovɨn yamə mɨne nakwəsarkurək ta, seiwaiyu mɨsor nəkwai narman mɨnə kapəmiə, rəmhen kɨn yame nakasor nəkwai Yesu Yermaru.\x - \xo 5:22 \xt Kol 3:18; 1 Pita 3:1 \x*  
\v 23 Meinai yerman in ramarmaru ye kafan piraovɨn rəmhen kɨn yame Kristo In ramarmaru ye niməhuak rəmhen mə kafan piraovɨn, kɨni mavəh mɨragh narmamə.\x - \xo 5:23 \xt 1 Kor 11:3; Efes 1:22 \x*  
\v 24 Niməhuak reiwaiyu mamor nəkwai Kristo, kɨni ye norien kɨrikianə əmə mɨn, nɨpiraovɨn yamə mɨne kwəsarkurək ta tukasəkeikei mɨseiwaiyu mɨsor nəkwai narman kapəriə ye narɨmnar fam.   
\p
\v 25 Kɨni kɨmiə narman yamə mɨne nakwəsarkurək ta, sorkeikei kapəmiə nɨpiraovɨn rəmhen kɨn yame Kristo rorkeikei niməhuak, meighan-pən kɨn kafan nɨmraghien kɨmin\x - \xo 5:25 \xt Kol 3:19; 1 Pita 3:7 \x*  
\v 26 mor mə niməhuak in ratuatuk ye nɨmrɨn, maikwas iran kɨn nu mɨne nəgkiarien kafan,\x - \xo 5:26 \xt Taet 3:5 \x*  
\v 27 mɨvəhsi-pə ipakə tukun, mɨmə ratuatuk huvə. Niməhuak ai rhakak mɨhuvə, rəmhen kɨn piraovɨn kɨrik yame kɨmnor-pən marə marə kɨmin mə tukrarkurək, kɨni nar kɨrik rɨkək ye nɨpran yame rɨpəh natuatukien.\x - \xo 5:27 \xt 2 Kor 11:2; Kol 1:22 \x*  
\v 28 Ye norien kɨrikianə əmə mɨn, narman tukasəkeikei mɨsorkeikei kapəriə nɨpiraovɨn, rəmhen kɨn yame kasorkeikei atuk nɨprairiə. Yermamə yame rorkeikei kafan piraovɨn, rorkeikei atuk in.  
\v 29 Səm-ru. Yermamə kɨrik rɨkək yame raməməkɨn atuk nɨpran, mərɨg in raməvɨgɨn huvə mamarha huvə tukun, rəmhen kɨn yame Kristo ramarha huvə tuk niməhuak.  
\v 30 Mərɨg niməhuak in rəmhen kɨn nɨprai Kristo, kɨni kɨtawə kasofugɨn-pən iran.  
\v 31 Ror məkneikɨn meinai Nəkwəkwə kape Kughen ramni mə,  
\q1 “Yerman tukrəta ye rɨmni mɨne nɨsɨni,  
\q2 mɨvən mor kɨrikianə iriu kafan piraovɨn.  
\q1 Kɨni iriu tukwarə rəmhen kɨn nɨprairiu kɨrikianə əmə.”\rq (Jen 2:24)\rq*   
\nb
\v 32 Nəgkiarien a in nəgkiarien huvə kɨrik yame rɨpam, kɨni nɨpran ramerkwaig. Mərɨg yakamni mə in nuhpɨkɨnien kɨrik mə Kristo mɨne niməhuak, iriu kɨrikianə.\x - \xo 5:32 \xt Rev 19:7 \x*  
\v 33 Mərɨg nəgkiarien a raurə mɨn tuk əmiə. Kɨni kɨmiə narman kɨrikianə kɨrikianə takasorkeikei kapəmiə nɨpiraovɨn rəmhen kɨn yame naksorkeikei atuk əmiə. Kɨni kɨmiə nɨpiraovɨn, takasəkeikei mhasiai kapəmiə narman mɨnə.   
\c 6  
\s1 Nəgkiarien ramvən kɨmi kwajikovə mɨnə mɨne tatə mɨne mamə  
\p
\v 1 Kɨmiə kwajikovə mɨnə. Sor nəkwai tatə mɨne mamə kapəmiə, meinai kɨmiə narmamə kape Yermaru, kɨni norien a in ratuatuk mə kɨmiə taksor.\x - \xo 6:1 \xt Kol 3:20 \x*  
\v 2 Nəgkiarien kɨrik ye Nəkwəkwə kape Kughen ramni mə, “Hasiai kapəmiə tatə mɨne mamə.” In e loa yame Kughen rɨmnərəhu məkupan yame ramni mə tukmə nakhakwasɨg kɨn, taksarə ye nɨhuvəyen mɨmə,   
\q1
\v 3 “Tukmə naksor nar a, narɨmnar ye narəyen kapəmiə tukraiyu huvə, kɨni narəyen kapəmiə ye tokrei tanə tukrapomh.”\rq (Dut 5:16)\rq*   
\p
\v 4 Kɨni tata mɨnə. Takhapəh nɨsorien narpɨnien yame rapita nərɨgien yame kwajikovə mɨnə kasor mə rɨkiriə tukrəmhə tukun, mərɨg sarha huvə tuk əriə, mɨsərɨp atuatuk norien mɨnə kapəriə, kɨni mɨshajoun əriə kɨn swatuk kape Yermaru.\x - \xo 6:4 \xt Sam 78:4; Prov 22:6; Kol 3:21 \x*   
\s1 Nəgkiarien ramvən kɨmi slef mɨnə mɨne nəmehuə kapəriə  
\p
\v 5 Slef mɨnə. Kapəmiə aikɨn yemehuə mɨnə ye tokrei tanə e. Sor nəkwairiə yerkimiə m-fam, mhasiai əriə, mhagɨn tuk əriə, rəmhen kɨn yame nakasor nəkwai Kristo.\x - \xo 6:5 \xt Kol 3:22-23; Taet 2:9-10; 1 Pita 2:18 \x*  
\v 6 Kɨni sor nəkwairiə, mərɨg pəh nien mə nɨpɨg əmə iriə kasarha tuk əmiə mə rɨkiriə tukragien tuk əmiə. Mərɨg sor nəkwairiə rəmhen kɨn yame kɨmiə slef mɨnə kape Kristo, kɨni masor norien yamə mɨne Kughen rorkeikei yerkimiə m-fam.  
\v 7 Sor kapəmiə wok yerkimiə m-fam rəmhen kɨn yame nasituyen kapəmiə ramvən atuatuk tuk Yermaru - pəh nien mə ramvən əmə tuk yermamə.  
\v 8 Meinai nakharkun mə Yermaru tukrɨvəhsi-pən nərokien kɨmi narmamə m-fam tuk nar huvə yamə mɨne kɨmɨsor, nar apnapɨg yermamə in slef kɨrik uə pəh nien mə in slef.\x - \xo 6:8 \xt 2 Kor 5:10; Kol 3:24-25 \x*   
\p
\v 9 Kɨni kɨmiə nəmehuə mɨnə. Sor rhuvə pən kɨmi slef mɨnə kapəmiə rəm nəmhen, meinai nakharkun mə kɨmiə miriə, kapəmiə Yermaru kɨrikianə əmə, kɨni In ramor rəm nəmhen əmə kɨmi narmamə m-fam. Mərɨg takhapəh nɨsəgkiar-skai-yen kɨmi slef mɨnə kapəmiə mə tuksor nəkwaimiə.\x - \xo 6:9 \xt Rom 2:11; Kol 4:1 \x*   
\s1 Nuhpɨkɨnien kape neipən kape narowagɨnien  
\p
\v 10 Nəgkiarien infamien e kafak. Sərer tɨmtɨm ye Yermaru mɨne kafan nəsanɨnien ehuə.  
\v 11 Kɨmiə taksəkeikei mhavəh narɨmnar fam yame Kughen rɨmɨvəhsi-pre tuk nərer-tɨmtɨm-ien ye nɨpɨg yame Setan ramarkut mə tukruh əmiə iran, rəmhen kɨn yame mobael ravəhsi-pən neipən mamor apnəpeinə tuk nərer-tɨm-tɨmien ye nɨpɨg kape narowagɨnien.\x - \xo 6:11 \xt Rom 13:12; 2 Kor 10:4 \x*  
\v 12 Yakamni məkneikɨn meinai pəh nien mə kɨtawə kasarowagɨn kɨmi narmamə kape tokrei tanə, mərɨg kɨsarowagɨn kɨmi narɨmnar yame kɨpəh nəmien: In e yarmhə mɨnə, mɨne nəmehuə mɨnə ye tapən, mɨne narɨmnar yamə mɨne kasəsanɨn ye nahasien kape nəpɨgnapien ai taktakun ye tokrei tanə, mɨne nanmɨn has mɨnə e rarkurao irətawə.\x - \xo 6:12 \xt 1 Pita 5:8-9 \x*  
\v 13 Ror pən, takasəkeikei mhavəh narɨmnar fam yame Kughen rɨmɨvəhsi-pre tuk nərer-tɨmtɨm-ien ye nɨpɨg yame nahasien yame Setan ramor tukruə, rəmhen kɨn yame mobael ravəhsi-pən neipən mamor apnəpeinə tuk nərer-tɨm-tɨm-ien ye nɨpɨg kape narowagɨnien. Kɨni tukmə naksarkut skai, to nakhapəh nhamɨrien.   
\p
\v 14 !Sərer matuk!  
\p Haraptərəkɨn nəgkiarien əfrakɨs. In e rəmhen kɨn kətəut yame nakamhavitərəkɨn kwerkwaimiə kɨn.  
\p Sor norien kapəmiə ratuatuk ye nɨmrɨ Kughen. In rəmhen kɨn aean yame ramətapɨg kɨn nɨmagemiə.\x - \xo 6:14 \xt Aes 11:5; 59:17; 1 Tes 5:8 \x*   
\p
\v 15 Sor kapəmiə nərɨgien rɨskai ye nəvsaoyen huvə kape nəmərinuyen. In rəmhen kɨn but skai yame ramasitu irəmiə tuk nərer-tɨm-tɨmien.\x - \xo 6:15 \xt Rom 10:15 \x*   
\p
\v 16 Nar kɨrik mɨn e, shatətə tɨm tɨm ye Kughen. In rəmhen kɨn sil e in timba ehuə kɨrik yame rɨrkun nor-əswasɨgien kɨni mher-əpɨs nap yame ramuək-pən ye kwenhao yame Setan ramarpə-pre kɨn.   
\p
\v 17 Hani nəfrakɨsien mə Kughen ravəh mɨragh narmamə. In rəmhen kɨn kəvəvhao yame kɨmnor kɨn aean yame ramətapɨg kɨn kapən kapə jir.  
\p Harkun huvə Nəkwəkwə kape Kughen. In rəmhen kɨn nao nisə kape narowagkɨnien yame Nanmɨn kape Kughen ravəhsi-pre kɨmi əmiə.\x - \xo 6:17 \xt Hib 4:12 \x*   
\p
\v 18 Kɨni seighaan kɨn Nanmɨn kape Kughen mə tukrɨkɨr əmiə tuk nəhuakien kapəmiə ye nɨpɨg mɨfam; mɨsarha huvə, masəhuak nɨpɨg mɨfam tuk nəməhuak mɨnə fam.\x - \xo 6:18 \xt Luk 18:1; Kol 4:2; 1 Tes 5:17 \x*   
\p
\v 19 Kɨni səhuak mɨn tuk yo mə nɨpɨg m-fam, tukmə yakaməgkiar, pəh Kughen tukrɨvəhsi-pə nəgkiarien kɨmi yo, mə jakpəh nɨgɨnien tuk nɨni-ərhavyen Nəvsaoyen Huvə yame nɨpran ramerkwaig, mərɨg Kughen rɨmnor əpu kɨmi ətawə.\x - \xo 6:19 \xt Kol 4:3-4; 2 Tes 3:1 \x*  
\v 20 Kɨni taktakun ai, rɨmnher-pə kɨn yo rəmhen kɨn yəgkiar kafan, mərɨg kɨvəhsi-pən yo ye kalabus, kɨmɨrkwəji yo kɨn jen, meinai yakamni-ərhav Nəvsaoyen Huvə. Səhuak tuk yo mə jakətɨgah tuk nɨni-ərhavyen Nəvsaoyen Huvə, meinai in e wok kafak.\x - \xo 6:20 \xt 2 Kor 5:20; Flm 9 \x*   
\s1 Nəgkiarien infamien  
\p
\v 21-22 Yo yakorkeikei mə kɨmiə taksərɨg nəvsaoyen kafak, ror pən, yakamnher-pre kɨn Tikikas rurə. In piautawə keikei kɨrik yame ramaiyu skai tuk wok kape Yermaru eikɨn e. In tukrəvsao kɨn nɨmraghien kafak kɨmi əmiə, mə yakamhaw-arə. Pəh nəvsaoyen a tukrɨvəh-si haktə nətərɨgien kapəmiə.\x - \xo 6:21-22 \xt Wok 20:4; Kol 4:7-8; 2 Tim 4:12\x*   
\p
\v 23 Pəh Kughen Tata mɨne Yesu Kristo Yermaru kapətawə tukravəh-si pre nəmərinuyen mɨne norkeikeiyen mɨne nhatətəyen.  
\v 24 Pəh Kughen tukrautə-pən kɨn nɨhuvəyen kafan kɨmi narmamə m-fam yamə mɨne kasorkeikei Yesu Kristo Yermaru kapətawə, ye norkeikeiyen yame infamien rɨrkək.