\id 1TH - SW Tanna 
\h 1 TESALONAEKA 
\toc1 1 Tesalonaeka 
\toc2 1 Tes 
\mt1 1 Tesalonaeka  
\mt2 Nəkwəkwə yame Pol rɨmnəkupən mɨrai ramvən kɨmi nəməhuak mɨnə apa Tesalonaeka  
\imt1 Nəgkiarien kwakwə kape nəkwəkwə e 1 Tesalonaeka  
\ip \bd ?Pa rɨmɨrai nəkwəkwə e?\bd* Aposol Pol rɨmɨrai nəkwəkwə e.  
\ip \bd ?Rɨmɨrai ramvən kɨmi nɨpa?\bd* Rɨmɨrai ramvən kɨmi niməhuak apa Tesalonaeka.  
\ip \bd ?Nɨmraghien rɨmnhawor pən iran mɨnə ye nɨpɨg rɨnamrai nəkwəkwə e?\bd* Niməhuak apa Tesalonaeka, in niməhuak vi kɨrik. Pol rɨrkun ta niməhuak apa Tesalonaeka ye newk kɨraru uə kɨsisər. Nəməhuak mɨnə aikɨn tukasəkeikei mhaurə ye nɨmraghien kapəriə. Kashatətə ye Yesu Kristo, kamuh əriə tɨksɨn, kasərɨg nəmhəyen. Kɨni tɨksɨn khapəh nharkun-huvəyen nɨpɨg kape Yesu Kristo yame tukrɨrerɨg-pə mɨn iran ye tokrei tanə. Tɨksɨn rɨkiriə raməsɨk mə Yesu tukrɨrerɨg-pə aihuaa əmə. Kɨni mɨseinein mə narmamə yamə mɨne kwnəhamhə ta kwasɨg ikɨn Yesu rɨrerɨg-pə mɨn, tukhawor əriə. ?Tukasarer mɨn uə?  
\ip \bd ?Rɨmɨrai nəkwəkwə e tuk naha?\bd* Pol rɨmɨrai nəkwəkwə e mə tukrɨvəhsi-haktə nətərɨgien kapəriə, kɨni mor nhatətəyen kapəriə rəusɨk-əusɨk. Kɨni morkeikei mə tukrɨvəh-sipən nhajounien yame ratuatuk ye nɨkarɨn kape nɨrerɨg-pə-mɨnien kape Yesu Kristo.  
\c 1  
\s1 Pol rɨmnokrən huvə ye nəməhuak mɨnə apa Tesalonaeka  
\pi1
\v 1 Yo Pol, mɨne Saelas, mɨne Timoti, yakarhɨni rhuvə tuk əmiə ye niməhuak apa Tesalonaeka. Kɨmiə nɨmnhauə kɨrikianə tuk Rɨmtawə Kughen mɨne Yermaru Yesu Kristo.\x - \xo 1:1 \xt Wok 17:1-9 \x*  
\pi1 Pəh Kughen tukrautə-pre kɨn kafan nɨhuvəyen mɨne nəmərinuyen kɨmi əmiə.   
\p
\v 2 Nɨpɨg m-fam, yakarhɨni-pən tuk Kughen mɨrhmə rɨkimasɨr ramagien tuk əmiə m-fam, kɨni marhəhuak tuk əmiə ye nəhuakien kapəmasɨr.  
\v 3 Nɨpɨg yakarhəhuak kɨmi Rɨmtawə Kughen, rɨkimasɨr ramagien meinai nɨpɨg mɨfam rɨkimasɨr raməsɨk kapəmiə wok yame ramsɨ-pən ye nhatətəyen kapəmiə. Kɨni rɨkimasɨr raməsɨk mə norkeikeiyen kapəmiə rehuə, naksasitu ye narmamə. Kɨni rɨkimasɨr raməsɨk mɨn narer-tɨm-tɨmien kapəmiə ye nɨpɨg əutən yamə mɨne kamhauə ye nɨmraghien kapəmiə. Kɨni naksor məknakɨn meinai nɨmɨsərəhu-pən tɨm tɨm nərɨgien kapəmiə ye Yesu Kristo Yermaru kapətawə.\x - \xo 1:3 \xt 1 Kor 13:13; Kol 1:4-6 \x*   
\p
\v 4 Piak mɨnə, mɨne nowinɨk yamə mɨne Kughen rorkeikei əmiə: Rɨkimasɨr ramagien mɨn tuk əmiə meinai yakrhɨrkun mə Kughen rɨmɨrpen əmiə.  
\v 5 Kɨni yakrhɨrkun mə Kughen rɨmɨrpen əmiə meinai nəvsaoyen huvə yame yakarhɨni tuk əmiə, pəh nien mə ramuə ye nəgkiarien əmə, mərɨg Nanmɨn kape Kughen rɨmnor nar apsɨpɨs tɨksɨn irəmiə, ramor nɨmtətien mə nəgkiarien kafan ror nanmɨn, kɨni kɨtawə kharkun huvə mə in nəfrakɨsien. Kɨni nɨpɨg kɨmnɨsarə kɨtawə-m kɨmiə, nakharkun mə norien kapəmasɨr in rhuvə əmə mə tukrasitu irəmiə.\x - \xo 1:5 \xt 1 Kor 2:4-5 \x*  
\v 6 Kɨni kɨmiə nɨmnhasɨgovɨn norien kapəmasɨr mɨne Yermaru kapətawə. In e ye nɨpɨg yame nɨmnhavəh pawk nəmhəyen ehuə, mərɨg nɨmnhavəh nəvsaoyen huvə kape Kughen yerkin agien yame Nanmɨn kape Kughen ravəhsi-pə.\x - \xo 1:6 \xt Wok 17:5-9 \x*  
\v 7 Ror məkneikɨn, ye norien kapəmiə, nɨmɨshajoun swatuk huvə kɨrik kɨmi nəməhuak mɨnə ye provins e Masedonia mɨne apa Provins Akaea, mə tukhasɨgovɨn əmiə.  
\v 8 Nɨmnhani-ərhav nəgkiarien kape Kughen rəmhen kɨn yame naiyuk ramasək kamərɨg ikɨn mɨnə fam. Kɨni pəh nien mə nəmə Masedonia mɨne Akaea əmə, mərɨg narmamə ikɨn mɨnə fam kharkun kapəmiə nhatətəyen ye Kughen, kɨni rɨpəh nəmhenien mə to yakarhɨni mɨn nhatətəyen kapəmiə, meinai narmamə mɨnə fam kwəsərɨg ta nəvsaoyen kɨn.  
\v 9 Meinai nəmə Masedonia mɨne Akaea, iriə atuk kamhani-ərhav mə nɨpɨg yɨmɨrhuə mɨrhəm əmiə, rɨkimiə ragien tuk nɨwəhyen nəgkiarien kapəmasɨr. Iriə kamhani-ərhav mə kɨmiə nɨmnhaukreikɨn-pən nɨmetaimiə kɨmi nanmɨ kughen eikuə mɨnə, mhauə mhakwasɨg kɨn Kughen yame ramragh, kɨni in Kughen əfrakɨs.  
\v 10 Mamhawhin mɨn Ji Kughen yame tukrɨsɨ-faktə ye rao ye neai, yame Kughen rɨmɨvəh mɨragh In ye nɨmhəyen kafan. Kɨni In tukrɨrəhsita ətawə tuk narpɨnien mɨne niemhaa kape Kughen yame tukrɨpiuə.   
\c 2  
\s1 Wok yame Pol rɨmnor apa Tesalonaeka  
\p
\v 1 Piak mɨnə mɨne nowinɨk mɨnə: Nakharkun mə nɨpɨg kɨmasɨr yɨmɨrhurə mɨrhəm əmiə, nuəyen kapəmasɨr, pəh nien mə ror əmə nar apnapɨg kɨn, mərɨg in rɨmnor nəkuə.  
\v 2 Kɨni kɨmiə nakharkun mə in apa Filipai, narmamə kɨmɨsor rahah pawk pə kɨmi əmasɨr, kɨni mashek iah əmasɨr, mərɨg Kughen kapətawə rɨmnasitu irəmasɨr, kɨmasɨr yakarhətghaa kɨn nɨrhɨni-ərhavyen kafan nəvsaoyen huvə kɨmi əmiə, nar apnapɨg narmamə kasarkut mə tukhani-əhu əmasɨr.\x - \xo 2:2 \xt Wok 16:19-24; 17:1-9 \x*  
\v 3 Ror məkneikɨn meinai kapəmasɨr nəgkiarien tuk nɨviyen nərɨgien kapəmiə rɨpəh nɨsɨ-pənien ye nərɨgien hah kɨrik, uə tuk rɨkin yame rɨpəh natuatukien. Kɨni yɨmɨrhɨpəh nɨrharkutien tuk neikuəyen irəmiə.  
\v 4 Nɨkam. Yɨmɨrhɨpəh nɨrhorien məknakɨn. Mərɨg nɨpɨg yɨmɨrhəgkiar, yɨmɨrhɨrkun mə Kughen rɨvaag-pə yerkimasɨr, məm mə kɨmasɨr yakrhəmhen mə jakrhɨni-ərhav nəvsaoyen huvə, kɨni mamərəhu-pə ye kwermɨmasɨr. Kɨni pəh nien mə yɨmɨrhəgkiar mə narmamə rɨkiriə tukragien tuk əmasɨr. Mərɨg yɨmɨrhəgkiar mə Kughen rɨkin tukragien tuk əmasɨr. In Kughen yame rɨwaag-pə yerkimasɨr.\x - \xo 2:4 \xt Gal 1:10\x*  
\v 5 Nakharkun mə kɨmasɨr yɨmɨrhɨpəh nɨrhuəyen tuk əmiə mə jakrhɨvi nərɨgien kapəmiə ye nəgkiarien heikən mɨnə. Pəh nien mə yɨmɨrhɨni-ərhav nəvsaoyen huvə kɨmi əmiə mə jakarhɨvəh mane kapəmiə. Kɨni Kughen, In rɨrkun rɨkimasɨr mə yakarhəfrakɨs.  
\v 6 Kɨmasɨr yɨmɨrhɨpəh nɨrhuəyen mə kɨmiə kɨrik uə yermamə apnapɨg kɨrik tukrɨvəhsi-haktə əmasɨr.   
\p
\v 7 Kɨmasɨr e aposol misɨr kape Kristo, yakrhɨrkun nɨrharkutien kɨmi əmiə mɨrhɨmə taksəkeikei mhasiai əmasɨr rəmhen kɨn yamehuə misɨr mərɨg yakrhɨpəh nɨrhorien. Nɨpɨg yɨmɨrharə kɨtawə-m kɨmiə, norien kapəmasɨr rɨmar, rəmhen kɨn yame mamə ramarha huvə tuk tɨni mɨnə.  
\v 8 Rɨkimasɨr ramagien mə yakarhɨni-ərhav nəvsaoyen huvə, mərɨg pəh nien mə yakarhɨni-ərhav əmə, mərɨg yakarhor narɨmnar fam yame yakrhɨrkun nɨrhorien mə tukrasitu irəmiə. Rəmhen kɨn yɨmnarhɨvəh-si-pre nɨmraghien kapəmasɨr kɨmi əmiə, meinai kɨmiə nɨmnhauə mə kapəmasɨr narmamə keikei mɨnə.  
\v 9 Piak mɨnə mɨne nowinɨk mɨnə, ?Rɨkimiə raməsɨk nəmnhawkien kapəmasɨr uə nɨkam? Nɨpɨg yɨmɨrharə kɨtawə-m kɨmiə mɨrhəvsao-ərhav kɨn nəvsaoyen huvə kape Kughen kɨmi əmiə, kɨmasɨr yɨmɨrhor wok yenpɨg mɨne yeraan mə jakhavəh mane kɨrik mɨrhɨpəh nɨrhaiyoh-preyen kɨn nasituyen kɨmi əmiə.\x - \xo 2:9 \xt Wok 20:34 \x*   
\p
\v 10 Kɨmiə nɨmɨsəm mharkun nhani-ərhavyen mə nɨpɨg yɨmɨrharə kɨtawə-m kɨmiə nəməhuak mɨnə, norien kapəmasɨr in ratuatuk; kɨni Kughen raməm əmə mə norien kapəmasɨr in ratuatuk, kɨn rɨkin ramagien tukun. Kɨni nar kɨrik rɨrkək mə to kɨni-hah əmasɨr iran.  
\v 11 Kɨni nakharkun mə kɨmasɨr yɨmɨrhor rhuvə pən kɨmi əmiə m-fam ramhen kɨn yame tatə ramor rhuvə-pən kɨmi tɨni mɨnə.  
\v 12 Kɨni ye norien kɨrikianə əmə mɨn, yɨmɨrhərɨp tɨmtɨm əmiə, kɨni marharəhsi-haktə kapəmiə nərɨgien, marhəkeikei kɨmi əmiə mə nɨmraghien kapəmiə tukratuatuk ye nɨmrɨ Kughen, pəh rɨkin tukragien tukun. Kughen e rɨmnokrən kɨn əmiə mɨmə takhauə pəh In ramarmaru irəmiə, mɨpɨk əmiə naksarə ye rao ye neai.\x - \xo 2:12 \xt Wok 20:31 \x*   
\p
\v 13 Kɨni nɨpɨg m-fam, kɨmasɨr yakarhɨni vi vi Kughen meinai nɨpɨg nɨmnhavəh nəgkiarien kape Kughen yame nɨmɨsərɨg tuk əmasɨr, kɨni mhavəh rarə yerkimiə, kɨni rɨkimiə rɨpəh nəsɨkien mə in nəgkiarien kape narmamə əmə, mərɨg rɨkimiə rɨmnəsɨk mə in nəgkiarien kape Kughen. Kɨni nəfrakɨsien mə in nəgkiarien kafan. Kɨni nəgkiarien e ramor wok ye nɨmraghien kapəmiə, kɨmiə en narmamə yamə mɨne nakamhani nəfrakɨsien iran.\x - \xo 2:13 \xt 2 Tes 2:13 \x*  
\v 14 Piak mɨnə mɨne nowinɨk mɨnə, yakrhɨrkun mə nakwənhavəh nəgkiarien kape Kughen yerkimiə meinai nɨmɨsor rəmhen əmə kɨn nəməhuak mɨnə kape Kughen apa Judia kɨmɨsor. In e, iriə kwənhauə kɨrikianə ye Yesu Kristo, məkneikɨn nəmə iməriə ikɨn, nəmə Isrel, kɨmɨsarar mamhauh əriə. Kɨni nəmə iməmiə ikɨn kɨmnhauh məknakɨn əmiə.\x - \xo 2:14 \xt Wok 17:5 \x*  
\v 15 Nəmə Isrel a kɨmɨshopni Yesu Yermaru, mɨne profet kape Kughen mɨnə, mɨsher-yerhav mɨn kɨn əmawə yakhaier. Iriə a tɨkmɨr mɨnə kape narmamə mɨfam. Norien kapəriə ramor rɨki Kughen rapəh nagienien,\x - \xo 2:15 \xt Wok 9:23,29; 13:45,50; 14:2,5,19 \x*  
\v 16 meinai kɨmawə yakhamə jakhani-ərhav nəgkiarien kape Kughen kɨmi narmamə yamə mɨne pəh nien mə kwənərəus kape Isrel, mə Kughen tukrɨvəh mɨragh əriə, mərɨg nəmə Isrel tɨksɨn kasərer əswasɨg kɨn əmasɨr. Ye norien e, nɨpɨg mɨfam, iriə kasəwhai kəji norien has kapəriə rehuə mapita. Taktəkun ai, niemhaa mɨne narpɨnien kape Kughen ruauə tuk əriə.   
\s1 Pol rɨmə tukruə məm nəmə Tesalonaeka  
\p
\v 17 Piak mɨnə mɨne nowinɨk mɨnə: nar apnapɨg mə yakahrarə isok tuk əmiə tuk kwənpər nɨpɨg, mərɨg yakrhorkeikei pɨk mə jakrhurə mɨrhəm əmiə. Nəfrakɨsien, nɨpraitawə isok tuk ətawə mɨnə. Mərɨg nətərɨgien kapətawə kɨrikianə. Kɨni yakrharkut pɨk mə jakrharerɨg-pre mɨrəm əmə.  
\v 18 Yɨmɨrhorkeikei pɨk mə jakrhurə mɨrhəm əmiə. Yo Pol, yɨmnarkut nɨpɨg rɨpsaah, mərɨg Setan rɨmnərer əswasɨg kɨn əmasɨr.  
\v 19-20 Yakrhorkeikei pɨk mə jakrhurə mɨrhəm əmiə meinai rɨkimasɨr ragien tuk əmiə. Kɨni yakrhərəhu-pən əusɨk-əusɨk nərɨgien kapəmasɨr mə nɨpɨg Yesu Yermaru tukrɨrerɨg-pə mɨn, jakrhagien pɨk mɨrhɨni-pən tukun mə kɨmiə e kwənkwai wok huvə kapəmasɨr.\x - \xo 2:19-20 \xt Fil 2:15-16; 4:1; 2 Tes 1:4 \x* Nəfrakɨsien, rɨkimasɨr ramagien pɨk tuk əmiə.   
\c 3  
\m
\v 1 Yakrhɨpəh nɨrhəmien əmiə ror tu, rɨkimasɨr rəpou; ipakə rɨkimasɨr rɨmnərkwopɨr. Kɨmasɨr yakrheinein mə kɨmiə naksarə huvə uə nɨkam. Kɨni kɨmasɨr yɨmɨrhɨni mə kɨmru [Saelas] jakawarə əmə e Atens,\x - \xo 3:1 \xt Wok 17:15 \x*  
\v 2 mwher-pre Timoti mə tukrurə məm əmiə. In piautawə kɨrik yame ramor wok kape Kughen kɨmasɨr min tuk nɨni-ərhavyen nəvsaoyen huvə kape Kristo. In rɨmaurə tuk əmiə mə tukrasitu irəmiə mɨwəhsi-haktə kapəmiə nərɨgien, kɨni mor əmiə naksərer tɨm tɨm ye nhatətəyen kapəmiə,\x - \xo 3:2 \xt Wok 16:1-3 \x*  
\v 3 mə nahasien yame ramuə taktəkun tukrɨpəh norien rɨkimiə rətərɨg pɨk. Nakwənharkun ta mə nətərɨgien kape Kughen e mə narmamə tuksor ahas pə kɨmi ətawə.\x - \xo 3:3 \xt 2 Tim 3:12 \x*  
\v 4 Nəfrakɨsien, nɨpɨg yɨmɨhrəmɨr kɨtawə-m kɨmiə, yɨmɨrhɨni mɨrhɨmə tukor ahas pə kɨmi ətawə. Kɨni kɨmiə nakharkun huvə mə ruauə mɨnor nəfrakɨsien kɨn rəmhen əmə kɨn yame kɨmasɨr yɨmɨrhɨni ta.  
\v 5 Tuk nar a, nɨpɨg rɨkikrɨmnəpou pɨk meinai yɨmneinein mə kɨmiə nɨmɨs-haw-arə, kɨni yɨmnher-pre Timoti mə tukrurə məm-ru nhatətəyen kapəmiə, mə ramskai uə nɨkam. Yɨmɨgɨn mə, Setan yame in yermamə kape nɨvəh-sipən-vəh-sipənien, in tukrəm swatuk kɨrik tuk nɨvəhsi-pən-vəhsi-pənien kɨmi əmiə, mor wok kapəmasɨr tukror əmə nar apnapɨg kɨn.   
\s1 Timoti raməvsao kɨn nəmə Tesalonaeka  
\p
\v 6 Mərɨg taktəkun ai, Timoti ruɨrerɨg-pə tuk əmru, kɨni mɨvəh nəvsaoyen huvə ye kapəmiə nhatətəyen mɨne norkeikeiyen. Mamni-pə tuk əmru mɨmə rɨkimiə raməsɨk əmasɨr ye nagienien, kɨni mɨsorkeikei mə taksəm əmasɨr, rəmhen kɨn yame kɨmasɨr yakrhorkeikei mə jakarhəm əmiə.\x - \xo 3:6 \xt Wok 18:5 \x*  
\v 7 Ror məkneikɨn, piak mɨnə mɨne nowinɨk mɨnə, nar apnapɨg mə yɨmɨrharə ye nahasien kɨni mɨrhərɨg nəmhəyen, mərɨg nəvsaoyen kape nhatətəyen kapəmiə rɨmɨvəhsi-haktə nətərɨgien kapəmasɨr tuk əmiə.\x - \xo 3:7 \xt 2 Tes 1:4 \x*  
\v 8 Yɨmɨrhɨvəh nəvsaoyen mə naksarer tɨm tɨm tuk Yesu Yermaru, yakarhərɨg mə yakrhəvəh mɨn nɨmraghien.  
\v 9 Nɨpɨg yakarhərer ye nɨmrɨ Kughen, nagienien kapəmasɨr tuk əmiə in rehuə, kɨni yakarhɨni vi vi Kughen tuk əmiə.  
\v 10 Yenpɨg mɨne yeraan, ye nɨpɨg m-fam, yakarhəhuak əusɨk-əusɨk mə jakarhəm mɨn əmiə, kɨni mɨrhajoun əmiə kɨn nar yame nakseinein hanə, mə kapəmiə nhatətəyen tukrurə mɨskai.   
\p
\v 11 Kɨni pəh Kughen kapətawə e Rɨmtawə mɨne Yesu Kristo Yermaru kapətawə iriu atuatuk kawor swatuk kɨmi əmasɨr kɨni yakarhurə mɨrhəm əmiə.\x - \xo 3:11 \xt 2 Tes 2:16-17 \x*  
\v 12 Pəh Yermaru kapətawə tukror norkeikeiyen kapəmiə tuk əmiə mɨne narmamə m-fam tukrhaktə mokrig marh-yerhav, rəmhen kɨn yame norkeikeiyen kapəmasɨr rehuə tuk əmiə.  
\v 13 Pəh In tukror rɨkimiə rəsanɨn mə nɨpɨg Yesu Yermaru tukrɨrerɨg-pə mɨn iriə kafan narmamə mɨnə, kɨni taksərer ye nɨmrɨ Kughen kapətawə e Rɨmtawə, kɨni mɨsatuatuk, kɨni nar kɨrik rɨrkək irəmiə mə to kɨni-hah əmiə iran.   
\c 4  
\s1 Nɨmraghien kapəmiə tukraməkeikei mor Kughen rɨkin ragien  
\p
\v 1 Piak mɨnə mɨne nowinɨk mɨnə, taktəkun ai jakaməkeikei maməgkiar ye narɨmnar tɨksɨn. Yakwərhajoun ta əmiə ye naha norien yame taksor mə Kughen rɨkin tukragien tukun. Kɨni nəfrakɨsien naknasor. Kɨni taktəkun ai yakarhaiyoh əmiə marhuh rɨkimiə ye nhag Yesu Yermaru mə taksor əmə məknakɨn mamharpɨn pəh norien a tukreihuə.  
\v 2 Sor məknakɨn meinai nakwənharkun ta nəgkiarien yame Yesu Yermaru rɨmɨvəhsi-pə nehuəyen kɨmi əmasɨr mə jakrhɨni-ərhav.   
\p
\v 3 In e nərɨgien kape Kughen mə tukrərəhu karɨn əmiə mə kafan mɨnə mə taksor nar yame rhuvə matuatuk: Takhapəh nɨsəri-pənien swatuk kape nɨpiraovɨn mɨne narman yamə mɨne kamhakɨr apɨs apɨs əriə mɨnə.\x - \xo 4:3 \xt 1 Tes 5:23; 1 Pita 1:16 \x*  
\v 4 Kɨmiə kɨrikianə kɨrikianə takasəkeikei mɨseihuə ye nɨpraimiə ye norien yame rhuvə matuatuk, pəh narmamə tukhasiai əmiə tukun.  
\v 5 Rɨkimiə tukrɨpəh nɨvən-pɨkien tuk nɨkɨr-məniwənien yerman uə piraovɨn, rəmhen kɨn yame narmamə yamə mɨne khapəh nɨsəhuakien mɨseinein Kughen kasor.\x - \xo 4:5 \xt 1 Kor 6:13 \x*  
\v 6 Takhapəh nɨsəkrəhyen kɨn piraovɨn kape yerman pɨsɨn, tamə naksor ahas pən tuk piaumiə mɨnə. Yermaru kapətawə tukrɨpior narpɨnien kɨmi narmamə yamə mɨne kasor təvhagə has mɨnə a. Yakwərhɨni-pre ta nəgkiarien a marhor kwirɨg kɨn kɨmi əmiə.  
\v 7 Ror məkneikɨn meinai pəh nien mə Kughen rɨmnokrən kɨn ətawə mə tuksəmkɨmɨk ye nɨmrɨn, mərɨg mə tukasarə ye nɨmraghien yame in rɨmnərəhu karɨn mə kafan.\x - \xo 4:7 \xt Hib 12:14 \x*  
\v 8 Ror məkneikɨn, yermamə yame rukreikɨn-pən nɨmeitaan kɨmi nəgkiarien e, pəh nien mə raukreikɨn-pən nɨmeitaan kɨmi narmamə, mərɨg raukreikɨn-pən nɨmeitaan kɨmi Kughen yame rɨmɨvəhsi-pə Nanmɨn Kafan kɨmi əmiə.\x - \xo 4:8 \xt Luk 10:16; 2 Kor 1:22 \x*   
\p
\v 9 Nakwənharkun ta norien kape norkeikeiyen əmiə mɨnə nəməhuak mɨnə, kɨni in e pəh nien mə nar kɨrik yame jakaməkeikei mɨrai ye nəkwəkwə, meinai Kughen rɨmnhajoun ta əmiə kɨn mə taksorkeikei əmiə mɨnə.\x - \xo 4:9 \xt Jon 13:34 \x*  
\v 10 Kɨni nəfrakɨsien, naksorkeikei piautawə mɨnə fam ye provins e Masedonia ikɨn nakasarə ikɨn. Mərɨg, piak mɨnə mɨne nowinɨk mɨnə, yakarhuh rɨkimiə mə taksor məkneikɨn mamharpɨn pəh norkeikeiyen kapəmiə tukreihuə.   
\p
\v 11 Taksəkeikei mɨsarkut tuk nəri-pənien swatuk kape nɨmraghien yame ramərinu, mɨsor atuk kapəmiə wok mə takhavəh mane kape nəvɨgɨnien\f + \fr 4:11 \ft Nəgkiarien kape Gris ramni mə “Taksor wok kɨn kwermɨmiə.”\f*, rəmhen əmə kɨn yame yɨmɨrhɨni-pre ta tuk əmiə\x - \xo 4:11 \xt Efes 4:28 \x*  
\v 12 pəh takhapəh nɨsətəgtəyen ye yermamə kɨrik, kɨni kapəmiə nɨmraghien tukrɨvi-pə narmamə iruə mɨnə mə tukhasiai əmiə.   
\s1 Nɨrerɨg-pə-mɨnien kape Yesu Yermaru  
\p
\v 13 Piak mɨnə mɨne nowinɨk mɨnə, yakrhɨpəh nɨrhorkeikeiyen mə kɨmiə takseinein mə tukrhawor pən iran mɨne ye narmamə yamə mɨne kwənhamhə ta. Nɨpɨg kɨmiə kɨrik rɨmamhə, takhapəh nɨsasək-pɨkien rəmhen kɨn yame narmamə yamə mɨne khapəh nɨsərəhu-pənien nərɨgien kapəriə kɨmi Kughen kɨsasək pɨk rɨkiriə rərhakɨs.  
\v 14 Kɨtawə kamhani nəfrakɨsien mə Yesu rɨmamhə mɨmragh mɨn, ror pən rɨkitawə rɨrkun mə nɨpɨg Yesu tukramuə mɨn, kɨni Kughen tukror mə narmamə yamə mɨnə kɨmɨshatətə ta ye Yesu kɨmnhamə, tukharerɨg-pə mɨn iriə Yesu.\x - \xo 4:14 \xt Rom 14:9; 1 Kor 15:3-4,12 \x*  
\v 15 Kɨni yakarhɨni-pre nəgkiarien atuatuk kape Yesu Yermaru kɨmi əmiə, mə kɨtawə e yamə mɨne kamhamragh mɨsarə mɨseriaji nɨrerɨrɨg-pə-mɨnien kape Yesu, nəfrakɨsien, kɨtawə tukhapəh nɨsokupənien ye narmamə yamə mɨne kɨmɨsəkupən mhamhə.  
\v 16 Mərɨg Yesu Yermaru atuatuk əmə In tukrɨsɨ-pən ye rao ye neai meiwaiyu-pə, kɨni mokrən apomh, kɨni yemasur mɨn kape agelo mɨnə in tukrokrən apomh, kɨni naiyuk tukrasək, məkneikɨn narmamə yamə mɨne kwəshatətə ta ye Yesu, kɨmnhamhə, tukhamragh mɨsəkupən mɨsərer.\x - \xo 4:16 \xt 1 Kor 15:51-52 \x*  
\v 17 Kwasɨg ikɨn, kɨtawə e yamə mɨne kamhamragh mɨsarə, tukshaktə kɨtawə miriə ye napuə mə tuksəm Yesu Yermaru ye nɨmago-ago. Tuksarə kɨtawə min kape rerɨn.  
\v 18 Takhavəh nəgkiarien e mhavəh-si haktə nərɨgien kɨn kapəmiə.   
\c 5  
\nb
\v 1 Piak mɨnə mɨne nowinɨk mɨnə, to yakrhɨpəh nɨrhɨni-atuatukien nɨpɨg narɨmnar mɨne tukruə iran,  
\v 2 meinai kɨmiə nakwənharkun ta mə Nɨpɨg Yame Yermaru\f + \fr 5:2 \ft  Ol Testamen raməvsao kɨn “Nɨpɨg kape Yermaru” ye Joel 2:31, Amos 5:18 mɨne Malakae 4:5.\f* tukruə iran, in rəmhen kɨn yame yəkrəh ramuə yenpɨg.\x - \xo 5:2 \xt Mat 24:42-43; 2 Pita 3:10; Rev 3:3 \x*  
\v 3 Narmamə tukamhani mhamə, “Narɨmnar fam rəmərinu, kɨni nahasien rɨrkək,” məkneikɨn nahasien tukruə aihuaa əmə tuk əriə, rəmhen kɨn nəmhəyen yame ramuə aihuaa əmə tuk piraovɨn yame ror tɨpɨn. Nahasien tukruə tuk narmamə, tukseinein napien tukun.\x - \xo 5:3 \xt Mat 24:39; Luk 21:34-35 \x*   
\p
\v 4 Mərɨg piak mɨnə mɨne nowinɨk mɨnə, kɨmiə nakhapəh nɨsərerien ye nəpɨgnapien mə to Nɨpɨg Kwasɨg ramuə, to nakhapəh nɨsakurien rəmhen kɨn yame yəkrəh kɨrik ramuə tuk yermamə, in rakur.  
\v 5 Kɨmiə mɨfam ji nɨkhakien mɨne nɨraanien. Kɨtawə pəh nien mə narmamə kape nɨpɨgien uə nəpɨgnapien.\x - \xo 5:5 \xt Rom 13:12 \x*  
\v 6 Ror məkneikɨn, pəh tukhapəh nɨsorien rəmhen kɨn narmamə yamə mɨne kɨsapɨr. Mərɨg pəh kɨsarha, masəm huvə kapətawə nərɨgien mɨne norien mɨnə,  
\v 7 meinai narmamə yamə mɨne kasapɨr, iriə kasapɨr yenpɨg, kɨni narmamə yamə mɨne kasapɨs, iriə kɨsapɨs yenpɨg.  
\v 8 Mərɨg pəh kɨtawə tukseihuə ye norien mɨnə kapətawə, meinai kɨtawə narmamə kape nɨraanien. Pəh kharaptərəkɨn norien kape nhatətəyen mɨne norkeikeiyen, rəmhen kɨn yame mobael kɨrik yame ravəhsi-pən aean kɨrik yame ramətapɨg kɨn nɨmagen, kɨni pəh kɨsərəhu-pən tɨm-tɨm kapətawə nərɨgien kɨmi Kughen, rəmhen kɨn mobael kɨrik yame raukrai pən kəvəvhao skai yame ramətapɨg kɨn kapən kapə.\x - \xo 5:8 \xt Aes 59:17; Efes 6:14,17 \x*   
\p
\v 9 Pəh kɨsor məknaikɨn meinai pəh nien mə Kughen rɨmɨrpen ətawə mə tukror niemhaa mɨne narpɨnien kɨmi ətawə, mərɨg rɨmɨrpen ətawə mə tukrɨvəh mɨragh ətawə ye Yesu Kristo Yermaru kapətawə.  
\v 10 Rɨmamhə tuk ətawə, yamə mɨne kamhamragh mɨne yamə mɨne kwənhamhə ta, mə kɨtawə m-fam tukharkun narəyen kɨrikianə kɨtawə min.\x - \xo 5:10 \xt Rom 14:8-9; 1 Tes 4:14 \x*  
\v 11 Ror məkneikɨn, takhavəh-sihaktə nərɨgien kapəmiə mɨnə, kɨni mɨsasitu irəmiə mɨnə mə taksor nhatətəyen kapəmiə rəusɨk-əusɨk. Nəfrakɨsien, in ai nakasor ai taktəkun mɨne.   
\s1 Nəgkiarien infamien  
\p
\v 12 Piak mɨnə mɨne nowinɨk mɨnə. Taktəkun ai yakarhaiyoh əmiə mə takhasiai narmamə irəmiə yamə mɨne kasor wok rɨpsaah. In e yamə mɨne Yermaru kapətawə rɨmɨrpen əriə mə tukhakɨr əmiə masəvhag kɨmi əmiə.  
\v 13 Takhasiai huvə əriə, mɨsorkeikei əriə tuk wok yame kasor, kɨni mɨsarə ye nəmərinuyen kɨmiə miriə.  
\v 14 Kɨni piak mɨnə mɨne nowinɨk mɨnə, yakarhuh rɨkimiə mə taksor kwirɨg kɨmi narmamə yamə mɨne kasarpah. Havəh-si haktə nətərɨgien kape narmamə yamə mɨne rɨkiriə rəpou. Mɨsasitu ye narmamə yamə mɨne kapəriə nəsanɨnien rɨrkək. Mɨsor nərɨgien kapəmiə rəpomh tuk narmamə mɨfam.\x - \xo 5:14 \xt 2 Tes 3:6,11 \x*  
\v 15 Tukmə yermamə kɨrik ror nar kɨrik rɨpəh nəmhenien ye nɨmrɨmiə, kɨni kɨmiə takhapəh nɨsorien tai norien yame rɨmnor, mərɨg nɨpɨg mɨfam, takasəkeikei mɨsarkut mə taksor wok huvə kɨmi əmiə mɨnə mɨne narmamə mɨnə fam.\x - \xo 5:15 \xt Rom 12:17; 1 Pita 3:9 \x*   
\p
\v 16 Nɨpɨg mɨfam rɨkimiə tukramagien;\x - \xo 5:16 \xt Fil 4:4 \x*  
\v 17 nɨpɨg m-fam taksəhuak kɨmi Kughen;  
\v 18 nɨpɨg m-fam takhani vi vi Kughen, nar apnapɨg mə naksarə ye nɨhuvəyen uə nahasien. Taksor nəgkiarien misɨr a meinai in a nəkwai Kughen tuk əmiə yamə mɨne nakasofugɨn-pən ye Yesu Kristo.\x - \xo 5:18 \xt Efes 5:20 \x*   
\p
\v 19 Takhapəh nɨsarer-əswasɨgien kɨn nherien nap kape Nanmɨn kape Kughen.\x - \xo 5:19 \xt Efes 4:30 \x*  
\v 20 In ravəhsi-pən nəgkiarien kɨmi profet mɨnə, kɨni takhapəh nhaniyen nar apnapɨg iran;  
\v 21 mərɨg taksəm huvə mɨsəkir huvə narɨmnar fam, mharaptərəkɨn tɨm tɨm nar huvə mɨnə,  
\v 22 mɨsəpəh narɨmnar fam yame raha.\x - \xo 5:22 \xt 1 Jon 4:1 \x*   
\p
\v 23 Pəh Kughen atuatuk, In Kughen kape nəmərinuyen, In tukrərəhu karɨn əmiə mə kafan mɨnə. Pəh tukror mə rɨkimiə m-fam, mɨne nɨmraghien fam kapəmiə, mɨne nɨpraimiə mɨfam tukratuatuk mə nɨpɨg Yesu Kristo Yermaru tukrɨrerɨg-pə mɨn iran, nar kɨrik rɨrkək irəmiə mə to kɨni hah əmiə iran.\x - \xo 5:23 \xt 2 Tes 3:3 \x*  
\v 24 Yermamə yame ramokrən kɨn əmiə, nɨpɨg m-fam tukror kafan nəgkiarien, kɨni In tukror narɨmnar mɨnə a.   
\p
\v 25 Piak mɨnə mɨne nowinɨk mɨnə, səhuak tuk əmiə mɨnə.\x - \xo 5:25 \xt Kol 4:3; 2 Tes 3:1 \x*  
\v 26 Sokrən huvə irəmiə mɨnə\f + \fr 5:26  \ft “Nɨpɨg naksofugɨn əmiə mɨnə, taksor ‘holy kiss’ irəmiə mɨnə.” ‘Holy Kiss’ ror nɨmtətien mə kasofugɨn pən ye Yesu masorkeikei əriə mɨnə.\f*, rəmhen kɨn yame kɨmiə kɨrikianə ye Yesu Kristo.  
\v 27 Ye nhag Yesu Yermaru, yakamarkut mamni-pre tɨm tɨm kɨmi əmiə mə taksəvheikɨn nəkwəkwə e kɨmi piak mɨnə mɨne nowinɨk mɨnə fam.   
\p
\v 28 Pəh Yesu Kristo Yermaru kapətawə tukrautə-pre kɨn kafan nɨhuvəyen kɨmi əmiə.