\id 1PE \h 1 PIIDURU \toc1 Idi ʌrʌʌpʌgadadʌ oojai ismaacʌdʌ ooji Piiduru ʌvaavoitudadami vʌʌtarʌ \toc2 1 PIIDURU \toc3 1 P. \mt1 Idi ʌrʌʌpʌgadadʌ oojai ismaacʌdʌ ooji Piiduru ʌvaavoitudadami vʌʌtarʌ \c 1 \p \v 1 Aanʌ ʌrPiiduru ootosadʌ Suusi Cristo dai gʌnoojidi aanʌ aapimʌ ismaacʌdʌ Jerusaleenʌrʌ oidacatadai dai aidʌsi ʌjudidíu soimaasi gʌntaatatuli aapimʌ ʌʌmadu ʌgaa vaavoitudadami, aapimʌ sibʌaco iji. Dai sivi aipacoga oidaga aapimʌ Poontʌrʌ dai Galaasiʌrʌ dai Capadoosiʌrʌ dai Aasiʌrʌ dai Batiiñiʌrʌ. \v 2 Diuusi gʌrooga caʌcovai gʌnvuvaitu aapimʌ poduucai isduucai ipʌliditadai ʌgai ʌʌqui abiaadʌrʌ. Diuusi Ibʌadʌ ʌcovai gʌnvuvaitu mʌsaidʌ ivuaadana aa duiñadʌ dai ʌgai apiagʌnsoicʌi iscʌʌgacʌrʌ oidaca aapimʌ mʌsai ʌʌgidiña aapimʌ Suusi Cristo. Suusi Cristo muu curusiaba tai aasi ʌʌradʌ mʌsai aapimʌ cʌʌgacʌrʌ vuvacʌna mʌsvaavoitudagi cascʌdʌ Diuusi apiagʌnoigʌldi gʌnsoimaascamiga. Vai Diuusi sʌʌlicʌdʌ cʌʌgacʌrʌ gʌnnʌijadagi dai gʌniibʌstudacan tadacagi. \s1 ――― \p \v 3 Cʌʌgavʌr ñioocada aapimʌ Diuusi vui ʌpan duucai aanʌ. Ʌgai ʌroogadʌ gʌrtʌaanʌdamiga Suusi Cristo. Ʌgai duuacali ʌSuusi Cristo coidadʌ saagidaiñdʌrʌ cascʌdʌ viaa aatʌmʌ ibʌdagai utudui. Ʌgai sʌʌlicʌdʌ soigʌʌlidi aatʌmʌcʌdʌ cascʌdʌ. Dai poduucai nʌnʌra aatʌmʌ vaavoitudaitai istuigaco vʌʌscʌrʌ oidacamu aatʌmʌ Diuusi ʌʌmadu. \v 4 Diuusi gʌnmaa oigaragai isiimia aapimʌ tʌvaagiamu dai ʌgai ʌʌmadu oidacagi vʌʌscʌrʌ siʌʌscadʌ coiyagi. Mʌʌca tʌvaagiʌrʌ Diuusi ʌʌmadu camaisoimaasi ivuaadamu tomali ʌmaadutai. Dai vʌʌscʌrʌ baigʌnʌliadamu vʌʌscatai aapimʌ. Aapimʌ ʌrDiuusi maamaradʌ cascʌdʌ. \v 5 Aapimʌ vaavoitudai isDiuusi ʌrcʌʌgacʌrʌ gʌnvuviadami cascʌdʌ ʌgai gʌnnuucada aapimʌ gʌguvucadagacʌdʌ. Siʌʌscadʌ ʌpamu diviagi Suusi Cristo cʌʌgacʌrʌ gʌnvuvaidamu aapimʌ soimaasi ivuaadami saagidaiñdʌrʌ dai maatʌmu aapimʌ istumaasi cʌʌgaducami istumaasi Diuusi iduñia agai aapimʌ gʌnvʌʌtarʌ. \p \v 6 Vʌʌsi imaasicʌdʌ avʌr baigʌnʌliada aapimʌ tomasi sivi chiʌʌqui uumigi gʌaagai issoimaa taatagi aapimʌ mui naana maasi. \v 7 Siʌʌscadʌ soimaa taatamadagi oodami poduucai gʌmaatʌ issʌʌlicʌdʌ vaavoitudai ischo ʌʌpʌ. Gʌnvaavoidaraga ʌrʌpan ducami ooro gʌmʌmʌidi vai ʌcovai vusacʌi goʌʌ ooro. Poduucai aapimʌ siʌʌscadʌ soimaasi taatamadagi apiaʌʌgiditai Diuusi cʌʌ maatʌ issʌʌlicʌdʌ vaavoitudai. Dai poduucai gʌvaavoidaraga vaamioma cʌʌgadu siooro. Ooro gia uugiatʌi vai gʌnvaavoidaraga gia cho. Sioorʌ soimaasi taatamadagi dai apiaʌʌgiadagi Diuusi dai siʌʌscadʌ diviagi Suusi Cristo ʌgai potʌʌdamu isaliʌ cʌʌga idui, dai aagidamu ʌgai aa ʌʌpʌ. \p \v 8-9 Aapimʌ mainʌiditai Suusi Cristo vʌʌscʌrʌ siaa duutudai dai oigʌdai, tomasi maiquiaa nʌidi aapimʌ ʌgai vʌʌscʌrʌ vaavoitudai vai poduucai cʌʌgacʌrʌ gʌnvuvaidana. Dai cascʌdʌ vaavoitudai aapimʌ sai ʌgai cʌʌgacʌrʌ gʌnvuvaidana. Dai cascʌdʌ aliʌ baigʌnʌlidi aapimʌ dai maitʌtʌgai ñiooqui isducatai aagidagi aa, mʌsaliʌ baigʌnʌlidi. \p \v 10 Ʌʌquioma Diuusi ñiooquituldiadamigadʌ ismaacʌdʌ gaaagidi isDiuusi cʌʌgacʌrʌ gʌnvuvaida agai aapimʌ gʌnaajagʌitadai ismaatiagi isducatai Diuusi cʌʌgacʌrʌ gʌnvuvaida agaitadai. Ʌgai ʌʌgi caaagaitadai gomaasi dʌmos maicʌʌga maatʌ caʌcatadai. \v 11 Diuusi Ibʌadʌ, ʌgai vaa ismaacʌdʌ ʌʌmadu daja Suusi Cristo, maatʌtuli gʌñiñiooquituldiadamiga isducatai ʌCristo soimaa taata agaitadai dai goquiʌrʌ Diuusi maquia agaitadai ʌmo sʌʌlicami tʌvaagiʌrʌ. Dai Diuusi ñiñiooquituldiadamigadʌ aliʌsi gʌnaajagʌitadai ismaatiaga sioorʌ ʌrCristoca agaitadai dai siʌʌscadʌ divia agaitadai. \v 12 Dai Diuusi Ibʌadʌ aagidi ʌgai sai ʌñiooqui vaamioma ʌraatʌmʌ gʌrvʌʌtarʌ siʌgai. Dai vʌʌsi imaasi ismaacʌdʌ gaaagidiña Diuusi ñiñiooquituldiadamigadʌ ʌrʌgai vaa ismaacʌdʌ casi gʌnaagidi Diuusi ñiñiooquituldiadamigadʌ sividadʌ. Ʌgai gʌnaagidi isSuusi Cristo ʌrcʌʌgacʌrʌ vuviadami dai Diuusi ootoi gʌibʌdaga tʌvaagiaiñdʌrʌ vai ʌgai guvucadadʌcʌdʌ aagaiña ñiñiooquituldiadamigadʌ. Dai Diuusi tʌtʌaañicarudʌ tʌvaagiʌrʌ ipʌliditadai ismaatʌ caʌcagi vʌʌsi istumaasi aagai ʌʌquidʌ Diuusi ñiñiooquituldiadamigadʌ. \s1 ――― \p \v 13 Cascʌdʌ vʌʌsi imaasicʌdʌ tʌtʌgitodavurai aapimʌ isdivia agai Suusi Cristo bai gʌnduuca dai nʌnʌraca vaavoitudaitai issʌʌlicʌdʌ cʌʌgacʌrʌ gʌnnʌijada agai ʌgai siʌʌscadʌ diviagi. Maitavʌr tʌtʌgitoda istumaasi soimaascami dai cʌʌgacʌrʌ avʌroidaca. \v 14 Ʌʌgiadavurai aapimʌ Diuusi dai camaitivuaada vʌʌsi istumaasi ivuaadana maiquiaa maatʌcai mamaatʌtuldaragadʌ Suusi Cristo. \v 15 Diuusi ʌcovai gʌnvuvaitu aapimʌ cascʌdʌ avʌr ʌpan duucai ivuaada Diuusi. Ʌgai tomali ʌmo imidagai maisoimaasi ivueeyi. \v 16 Cʌʌ maatʌ aapimʌ iscaooja Diuusi ñiñiooquituldiadamigadʌ istumaasi aagai Diuusi dai pocaiti: “Cʌʌgacʌrʌ avʌroidaca aapimʌ dai maisoimaasi ivuaada, aanʌ tomali ʌmo imidagai maisoimaasi ivueeyi cascʌdʌ”, ascaiti Diuusi. \p \v 17 Diuusi ʌgai dai nʌidi vʌʌsi istumaasi ivueeyi vʌʌscatai ʌʌmadutai isbai cʌʌga ivueeyi ischo ʌʌpʌ. Dai ismaacʌdʌ maicʌʌga ivueeyi Diuusi soimaasi taatamituldi tomasi ʌrriricu siʌrsoitutuigami, siʌraaliducami, siʌrgʌgʌrducami, dai ooqui dai cʌcʌʌli vʌʌsi soimaasi taatamituldi Diuusi dai ʌgai ʌrgʌrooga cascʌdʌ siaa duutuada aapimʌ Diuusi quiaa oidacatai tami oidigi daama. \v 18 Ʌpan duucai oidacana aapimʌ gʌnʌʌqui aaduñicaru dai cʌʌga maatʌ aapimʌ sai istumaasi ivuaadana maitʌnsoicʌiña iscʌʌgacʌrʌ vuvaquiagi aapimʌ. Dʌmos Diuusi cacʌʌgacʌrʌ gʌnvuvaitu mʌsai camaipoduucai oidacana. Cʌʌ maatʌ aapimʌ isSuusi Cristo gaaa namʌqui cʌʌgacʌrʌ gʌnvuvaidaraga namʌgadʌ aidʌmʌsi muaa curusiaba, dai maisiu oorocʌdʌ tomali plaatacʌdʌ istumaasi uugiatʌi. \v 19 Suusi Cristo gʌmuaatu maitʌrsoimaasi iducamicatai poduucai isduucai coodaiña ʌjudidíu aali cañiiru ismaacʌdʌ maitʌrcoococoidadʌ sai Diuusi oigʌldana soimaascamigadʌ. \v 20 Maiquiaa cʌquivacai oidigi abiaadʌrʌ Diuusi camaatʌcatadai ispoduucai ʌpʌduñia agaitadai Suusi Cristocʌdʌ dʌmos ʌgai cayoga ugitʌcai oidigi divia dai cʌʌgacʌrʌ gʌnvuvaida agai. \v 21 Diuusi duaacali Suusi Cristo coidadʌ saagidaiñdʌrʌ dai maa ʌmo sʌʌlicami tʌvaagiʌrʌ cascʌdʌ cʌʌga vaavoitudai aapimʌ Diuusi dai nʌnʌra mʌsiʌʌscadʌ ʌʌmadu oidaca agai. \p \v 22 Diuusi caoigʌli gʌnsoimaascamiga ʌʌgiditai aapimʌ ñiooquidʌ, Diuusi Ibʌadʌ gʌnsoicʌi cascʌdʌ, mai cascʌdʌ aapimʌ sʌʌlicʌdʌ oigʌdai gʌnaaduñi. Apiavʌr cʌʌga gʌnoigʌada aapimʌ aipacoga. \v 23 Diuusi gʌnmaa ibʌdagai utudui aidʌsi vaavoitu aapimʌ ñiooquidʌ. Gʌndʌʌdʌ maitʌnmaa idi ibʌdagai utudui. \v 24 Mospoduucai ooja ʌmo Diuusi ñiooquituldiadamigadʌ: \q1 Vʌʌsi oodami ʌrʌpan ducami vasoi. Ʌvasoi gaquisarʌi daidʌ oodami cooyi. \q1 Dai vʌʌsi istumaasi viaa oodami ʌrʌpan ducami yoosigai. \q1 Yoosigai gaquisarʌi dai uugiatʌi vai istumaasi viaa oodami uugiatʌi. \q1 \v 25 Dʌmos Diuusi ñiooquidʌ vʌʌscʌrʌ ʌrvaavoi. \m Asduu ooja ʌmo Diuusi ñiooquituldiadamigadʌ. Dai ʌgai vaa ñiooqui ʌgai mʌsmaacʌdʌ gʌnaagidi aapimʌ. \c 2 \p \v 1 Cascʌdʌ casiavʌr maisoimaasi ivuaada, tomali maivupuiirumadada aa mʌstumaasi aagadagi vʌrai gomaasi ivuaada, dai maitavʌr coimudadʌ tuutiaca, dai maiñiooquiada aa. \v 2-3 Cʌʌ maatʌ aapimʌ isDiuusi cʌʌgacʌrʌ gʌnnʌidi cascʌdʌ aliʌsi gʌaagai ismaatʌcagi iscaiti Diuusi ñiooquidʌ dai ʌʌgaidagi mospoduucai vaamioma cʌʌga oidacana oodami isducatai Diuusi ipʌlidi vai Diuusi cʌʌgacʌrʌ vuvaidagi. \s1 ――― \p \v 4-8 Dañi poduucai ooja Diuusi ñiñiooquituldiadamigadʌ Diuusi ñiooquidʌrʌ iscaiti Diuusi: \q1 Aanʌ ootosdi ʌjudidíu ʌmo sʌʌlicami viaacami ismaascʌdʌ ʌcovai vusaitu aanʌ. \q1 Sʌʌlicʌdʌ cʌʌ tuiga ʌgai. \q1 Vʌʌsi sioorʌ vaavoitudagi ʌgai maiviaacamu istuisi siaa ʌʌradagi vaavoitudacai, ascaiti Diuusi. \m Asduu ooja Diuusi ñiñiooquituldiadamigadʌ. Cascʌdʌ aliʌ cʌʌ tuiga ʌgai aapimʌ gʌnvui ismaacʌdʌ vaavoitudai dʌmos aa vui ismaacʌdʌ maivaavoitudai ʌgai aliʌ soimaa taatamituldi. Mospocaiti Diuusi ñiñiooquituldiadamigadʌ: \q1 Ʌsʌʌlicami viaacami ismaacʌdʌ daí Diuusi muidutai gajiaadʌrʌ vipieeyi. \q1 Dai ʌgai ʌrʌgai vaa ismaacʌdʌ vaamioma tʌaanʌi. \m Dai pocaiti ʌʌpʌ: \q1 Sioorʌ gajiaadʌrʌ vipiaadagi gosʌʌlicami viaacami sʌʌlicʌdʌ soimaa taatamu. \q1 Dai iimia agai ʌDiaavora ʌʌmadu. \m Ascaiti Diuusi ñiñiooquituldiadamigadʌ. Vʌʌsi imaasicʌdʌ avʌrvaavoitudada dai ʌʌgiada aapimʌ Suusi Cristo. Ʌgai ʌrʌgʌʌ guvucadagai viaacami ismaacʌdʌ vʌʌscʌrʌ cʌʌ tuiga dai tomastuigaco oidaga. Diuusi cʌʌgacʌrʌ nʌidi ʌgai. Diuusi ʌco vusaitu sai tʌaanʌiña oodami dʌmos muidutai gajiaadʌrʌ viaa tomasi cʌʌ maatʌcatadai. Aapimʌ ʌmo siʌʌgʌmʌ gʌnducami vaavoitudaitai Suusi Cristo. Dai Diuusi ʌcovai gʌnvuvaitu aapimʌ dai gʌnmaa ibʌdagai utudui mʌsaidʌ ivuaadana Diuusi aa duiñdadʌ dai mʌsaidʌ ʌrpipiooñigadʌcana dai mʌsaidʌ ivuaadana istumaasi ʌgai ipʌlidi dai mʌsaidʌ siaa duutudaiña aapimʌ Diuusi. Aapimʌ cʌʌga istutuidi isivuaadagi vʌʌsi gomaasi. Suusi Cristo Ibʌadʌ gʌnʌʌmadu daja cascʌdʌ. Vʌʌsi gomaasi aliʌ oojoidi Diuusi. \s1 ――― \p \v 9 Dʌmos aapimʌ ʌrʌmo oodami ismaacʌdʌ Diuusi ʌcovai vuvaitu daidʌ ʌrmaamaradʌ Diuusi. Daidʌ ʌrʌpan ducami aapimʌ ʌjudidíu papaaligadʌ ismaacʌdʌ ivuaadatadai Diuusi aa duiñdadʌ, mai aapimʌ gaaagiada istumaasi gʌgʌrducami ismaacʌdʌ ivueeyi Diuusi. Diuusi cʌʌgacʌrʌ gʌnvuvaitu aapimʌ gʌnsoimaascamigaiñdʌrʌ dai sivi maatʌ aapimʌ ñiooquidʌ. \v 10 Ʌʌquioma aapimʌ maitʌrmaamaradʌcatadai Diuusi dai sivi casi ʌrmaamaradʌ aapimʌ Diuusi. Ʌʌquioma tomali ʌmaadutai maisoigʌʌlidiña aapimʌcʌdʌ dʌmos sivi Diuusi soigʌʌlidi aapimʌcʌdʌ. \s1 ――― \p \v 11 Giñaaduñi aapimʌ aliʌ tʌtʌgitoi mʌsiʌmo imidagai tʌvaagiana oidaca agai dʌmos aapimʌ quiaa tami oidigi daama oidaga, cascʌdʌ gʌndaanʌi aanʌ mʌsai maigoogosi gʌnducamicana. Camaatʌ aapimʌ isgʌaagai isapiagʌnaajagʌdagi dai maisoimaasi ivuaadagi. \v 12 Cʌʌgacʌrʌ avʌroidaca aapimʌ ʌgai saagida ismaacʌdʌ maivaavoitudai Diuusi vai siʌʌscadʌ gʌnvui ñioocada ʌgai ducami siʌrsoimaasi ivuaadamica aapimʌ vʌʌscʌrʌ nʌijadamu ʌgai isaliʌ cʌʌgacʌrʌ oidaga aapimʌ dai poduucai siʌʌscadʌ diviagi Diuusi dai nʌida agadagi ismaacʌdʌ ʌrcʌʌga ivuaadami dai ismaacʌdʌ ʌrmaicʌʌga ivuaadami ʌgai siaa duutuadamu Diuusi. \p \v 13 Cʌʌ maatʌ aapimʌ isDiuusi ipʌlidi isvʌʌscatai ʌʌgiadagi dudunucami cascʌdʌ avʌrʌʌgiada aapimʌ vʌʌsi ʌtʌtʌaanʌdami ismaacʌdʌ darasai ʌoodami tomasi ʌrʌbaitʌcʌaacamigadʌ ʌromamano. \v 14 Siʌ sonʌrʌ guucacami ismaacʌdʌ tʌaanʌi ʌbaitʌcʌaacamigadʌ ʌromamano sai soimaa taatatuldana ʌgai ismaacʌdʌ soimaasi ivueeyi dai sai cʌʌgacʌrʌ nʌidiña ismaacʌdʌ cʌʌga ivueeyi. \v 15 Diuusi ipʌlidi iscʌʌgacʌrʌ oidaca aapimʌ vai poduucai ʌgai ismaacʌdʌ vupuiiruga dai maivaavoituda ʌlidi Diuusi ñiooquidʌ maitʌnñiooquiadagi. \p \v 16 Dudunucami maivaamioma gatʌaanʌi siDiuusi dʌmos vʌʌscʌrʌ gʌaagai mʌsʌʌgiadagi dai maisoimaasi ivuaadagi. Diuusi ʌrʌgai ismaacʌdʌ vaamioma gatʌaanʌi dai aapimʌ ʌrpipiooñigadʌ Diuusi. Ʌʌgiadavurai ʌgai. \v 17 Siaavʌr duutuada aapimʌ vʌʌsi oodami. Oigʌadavurai vʌʌsi gʌnaaduñi vaavoitudadami. Ʌʌbiadavurai Diuusi dai siaavʌr duutuada ʌbaitʌcʌaacamigadʌ ʌromamano. \s1 ――― \p \v 18 Aapimʌ ismaacʌdʌ ʌrpipiooñi ʌʌgiadavurai gʌnaamu dai siaavʌr duutuada maisiuu mosʌcaasi ʌgai ismaacʌdʌ cʌʌ tuutuiga, ismaacʌdʌ tʌtʌaañicui dai oomaliga ʌʌpʌ. \v 19 Diuusi cʌʌgacʌrʌ nʌidi vʌʌscatai ismaacʌdʌ iduñia ʌlidi istumaasi ipʌlidi Diuusi dai maisoimaasi ivuaadatai vai vʌʌscʌrʌ aa soimaasi taatamituldi dai vʌʌscʌrʌ maivui ñioocai Diuusi. \v 20 Dʌmos isaapimʌ soimaasi ivuaadagi mai cascʌdʌ soimaasi gʌntaatatuldagi tomasi maivui ñioocai aapimʌ Diuusi. ¿Tumaasi ʌrcʌʌgai gomaasi? Dʌmos isaapimʌ cʌʌga ivuaadagi mai vʌʌscʌrʌ soimaasi gʌntaatamituldiadagi dai vʌʌscʌrʌ maivui ñioocada aapimʌ Diuusi ʌgai sʌʌlicʌdʌ cʌʌgacʌrʌ gʌnnʌijadamu. \v 21-23 Diuusi cʌʌgacʌrʌ gʌnvuvaitu mʌsai poduucai ivuaadana aapimʌ. Cristo sʌʌlicʌdʌ soimaa taata mʌsai cʌʌgacʌrʌ vuvacʌna aapimʌ. Tomali ʌmo imidagai maisoimaasi idui ʌgai dai tomali ʌmo imidagai maiyaata dai aidʌsi ʌoodami sigalnaasi ñiooqui aagidi ʌgai maiaagidi tomali ʌmo ñiooqui sigalnaascami. Dai aidʌsi ʌoodami soimaa taatamitulditadai ʌgai maipotʌtʌdai issoimaasi taatatulda agai ʌʌpʌ. Baiyoma ʌgai dagito sai Diuusi bai duuna cʌʌ maatʌcatai isDiuusi vʌʌscʌrʌ cʌʌga ivueeyi. Dai Diuusi ipʌlidi mʌsi aapimʌ poduucai ivuaadagi ʌʌpʌ. \v 24 Aatʌmʌ aliʌ soimaasi ivueeyi cascʌdʌ soimaa taataragaitadai dʌmos Cristo soimaa taata curusiaba tʌsai aatʌmʌ cʌʌgacʌrʌ vuvaacʌna dai poduucai camaitʌrsoimaasi iducamicana aatʌmʌ dai saidʌ ivuaadana aatʌmʌ istumaasi Diuusi ipʌlidi. Aidʌsi gʌmuaatu Suusi Cristo curusiaba poduucai cʌʌgacʌrʌ gʌrvuvaitu gʌrsoimaascamigaiñdʌrʌ. \v 25 Moscʌʌ maatʌ aatʌmʌ tʌsmaiquiaa cʌʌgacʌrʌ vuvacʌcai aatʌmʌ maivaavoitudaiña tomali maiʌʌgidiña Suusi Cristo dʌmos sivi caʌma duucai gʌrtʌtʌgito aatʌmʌ dai camaisoimaasi ivuaadaragai dai cavaavoitudai dai ʌʌgidi aatʌmʌ Suusi Cristo. Suusi Cristo gʌrnuucada aatʌmʌ ʌpan duucai isduucai nucada ʌmo pastuuru gʌsosoiga cañiiru dai cʌʌgacʌrʌ gʌrvuvaidi. \c 3 \s1 ――― \p \v 1-2 Poduucai ʌʌpʌ aapimʌ ooqui cuucunacami ʌʌgiadavurai gʌncuucuna vai poduucai isʌmaadutai maivaavoitudadagi Diuusi ñiooquidʌ vaavoitudagi nʌiditai mʌscʌʌgacʌrʌ oidaga aapimʌ dai siaa duutudai tomasi aapimʌ maiaagidi Diuusi ñiooquidʌ. \v 3 Maitavʌr mostʌtʌgitoda mʌsducatai gʌngagasiuva agai dai mʌsmaasi gʌnaada agai yuucusi dai mʌsmaasi gʌnaada agai babaivucai dai nanaacagi gomaasi maitʌrsoiñi. \v 4 Baiyoma gʌaagai mʌstʌtʌgitodagi mʌsducatai oidaga. Maitavʌr gʌgʌrducʌdʌ gʌnʌliada tomali maioomaliaca. Gomaasi ʌgai istumaasi aliʌ oojoidi Diuusi. \v 5 Ʌʌquioma poduucai oidacana ooqui ismaacʌdʌ ʌʌgidiña Diuusi. Ʌgai sʌʌlicʌdʌ vaavoitudaiña Diuusi dai ʌʌgidiña gʌncuucuna. \v 6 Potuigacana Saara ʌʌpʌ ʌgai cʌʌga ʌʌgidiña Avraañi dai siaa duutudaiña. Aapimʌ potuutiacamu ʌʌpʌ mʌscʌʌgacʌrʌ oidacagi dai maiʌʌbiadagi tomali ʌmaadutai. \p \v 7 Dai aapimʌ cʌcʌʌli ooñiacami ʌʌpʌ cʌʌgacʌrʌ avʌr nʌijada gʌnooñiga dai siaa duutuada maisiu mosʌcaasi maisi guupuacatai ʌgai. Diuusi cʌʌgacʌrʌ vuvaitu ʌgai ʌʌpʌ sai vʌʌscʌrʌ oidacana ʌgai ʌʌmadu gʌnʌpan duucai cascʌdʌ. Poduuquiavʌr ivuaada vai tomali ʌmo istumaasi maisobicʌiña gʌnmamadaraga. \s1 ――― \p \v 8 Maitavʌr gʌncocoada. Dai soigavʌr gʌnʌliada gʌnaaduñicʌdʌ dai aipaco gʌnoigʌada ʌmo siʌʌgʌmʌ duucai. Cʌʌgavʌr tuutiaca vʌʌscatai vui dai maigʌgʌrducʌdʌ gʌnʌliada. \v 9 Isʌmaadutai soimaasi gʌnvuiidiadagi aapimʌ maitʌaagai ispoducai ivuiidiadagi aadʌrʌ. Dai isʌmaadutai gʌnñiooquiadagi aapimʌ maitʌaagai isñiooquiadagi. Diuusi ʌcovai gʌnvuvaitu aapimʌ dai gʌnsoiña agai cascʌdʌ daanʌdavurai Diuusi sai soiñana ʌgai ʌʌpʌ. \v 10 Pocaiti Diuusi ñiooquidʌrʌ: \q1 Sioorʌ siooma oidaca ʌliadagi maitʌaagai issoimaasi ñioocadagi dai maiyaatagʌdagi. \q1 \v 11 Maitʌaagai issoimaasi ivuaadagi mosʌca istumaasi cʌʌgaducami. \q1 Gʌaagai istomali ʌmo imidagai maitacocoadagi. \q1 \v 12 Diuusi nuucada ismaacʌdʌ maitʌrsoimaasi ivuaadami. \q1 Dai caʌcana siuu duucu gamamadada ʌgai. \q1 Dai ʌgai vuidʌrʌ caatʌ ismaacʌdʌ ʌrsoimaasi ivuaadami. \m Ascaiti Diuusi ñiooquidʌrʌ. \p \v 13 Isvʌʌscʌrʌ cʌʌgacʌrʌ oidaca aapimʌ baitoma maitiipucamu sioorʌ soimaasi gʌntaatamituldiadagi, \v 14 dʌmos isvʌʌscʌrʌ soimaasi gʌntaatamituldiadagi ʌʌmoco tomamʌs cʌʌgacʌrʌ oidaga maitavʌr ʌʌbiada dai maitavʌr vuamʌn ʌliada Diuusi cʌʌgacʌrʌ gʌnnʌijadamu cascʌdʌ vʌʌscʌrʌ baigʌnʌliadamu aapimʌ. \v 15 Dai siaavʌr duutuada aapimʌ gʌntʌaanʌdamiga Suusi Cristo. Vʌʌscʌrʌ avʌr bai gʌnduuca dai aa noragida sioorʌ gʌntʌcacadagi mʌstuisi tʌgito isvʌʌscʌrʌ oidacagi Diuusi ʌʌmadu. Dai maitavʌr gʌgʌrducʌdʌ gʌnʌliada dai siaavʌr duutuada ʌgai ismaacʌdʌ gʌntʌcacadagi. \v 16 Cʌʌgacʌrʌ avʌr oidaca mʌsducatai maatʌcagi mʌsmaisoimaasi ivueeyi, vai poduucai sioorʌ gʌññiooquiadagi cʌʌgacʌrʌ oidacatai aapimʌ vaavoitudaitai Suusi Cristo siaa ʌʌrana Diuusi vui. \v 17 Sioomʌ ʌrcʌʌgai issoimaa taatamadagi cʌʌga ivuaadatai isDiuusi poduucai ipʌliadagi issoimaa taatamadagi soimaasi ivuaadatai. \p \v 18 Tomasi Suusi Cristo maitʌrsoimaasi ivuaadami vʌʌscʌrʌ gʌmuaatu. Oodami ʌrsoimaasi ivuaadami cascʌdʌ. Suusi Cristo gʌmuaatu sai oodami cʌʌgacʌrʌ vuvacʌnʌ daidʌ ʌrDiuusi maamaradʌcana. \v 19 Aidʌsi maiquiaa duaaca Suusi ibʌadʌ ii siaaco maa maisapi coidadʌ iibʌadʌ dai aagidi ʌmo istumaasi istumaasi Diuusi ipʌlidi ismaatʌca ʌgai. \v 20 Ʌgai maiʌʌgi Diuusi aidʌsi oidacatadai Noécaru. Diuusi maisoimaa taatatuli ʌoodami aidʌsi Noé ivuaadatadai ʌgʌʌ vaarcu asta aidʌsi naato Noé ʌgʌʌ vaarcu ismaacʌdʌrʌ vaa ʌgai ʌʌmadu cuvaracami aaduñdʌ aidʌsi tʌvʌpi duudu vaidʌ ʌvaarcu suudagi daama aimʌraiña poduucai cʌʌgacʌrʌ vuvaja ʌgai. \v 21 Dai poduucai sivi aatʌmʌ gʌrvapaconai suudagicʌdʌ dai cʌʌgacʌrʌ vuvacʌi vaavoitudaitai isSuusi Cristo duaaca coidadʌ saagidaiñdʌrʌ. Vacuanaragaicʌdʌ maivuaanʌi gatucuraga baiyoma poduucai cʌʌ maatʌ oodami isaatʌmʌ daanʌi sai gʌroigʌldana gʌrsoimaascamiga. \v 22 Suusi Cristo caii tʌvaagiamu dai mʌʌca daja sʌʌlisa padʌrʌ Diuusi dai tʌaanʌi vʌʌsi Diuusi tʌtʌaañicarudʌ dai vʌʌsi dudunucami ismaacʌdʌ ami daraaja. \c 4 \s1 ――― \p \v 1 Poduucai isduucai soimaa taata Suusi Cristo aapimʌ ʌʌpʌ gʌaagai isbai gʌnducagi dai soimaa taatagi. Ʌgai ismaacʌ soimaa taatamai gajiaadʌrʌ vipieeyi vʌʌsi istumaasi soimaascami. \v 2 Dai maitivuaadana mosʌcaasi istumaasi ʌʌgi ʌgai ipʌliadagi, baiyoma ivuaadana ʌgai istumaasi Diuusi ipʌlidi. \v 3 Aapimʌ ʌʌquioma ivuaadana istumaasi ipʌlidiña ʌpan duucai ʌgai ismaacʌdʌ maiʌʌgidi Diuusi camaitʌaagai mʌspoduucai ivuaadagi. Aliʌsi ʌrsoimaasi ivuaadamicana aapimʌ dai googosi gʌnducamicana dai navacoitʌracana dai aapimʌ ivuaadana mui naana maasi ojoodaicʌdʌ dai uusicʌdʌ dai siaa duutudaiña gʌndidiuusiga duucai, gomaasi aliʌ daidi Diuusi vʌʌsi oidi daama oidacami. \v 4 Ʌgai ismaacʌdʌ maiʌʌgidi Diuusi maimaatʌ istuisidʌ camaiʌpan duucai soimaasi ivueeyi aapimʌ ʌgai ʌʌmadu cascʌdʌ gʌnñiooquidi ʌgai. \v 5 Dʌmos aimu istuigaco vuidʌrʌ guuquiva agai ʌgai Diuusi, dai Diuusi aagidamu ismaacʌdʌ cʌʌga ivuaadana dai ismaacʌdʌ maicʌʌga ivuaadana. Diuusi cabai gʌduu dai aagida agai vʌʌsi duduaacʌdʌ dai coidadʌ ismaacʌdʌ cʌʌga ivuaadana dai ismaacʌdʌ maicʌʌga ivuaadana. \v 6 Muidutai ismaacʌdʌ cacoi aidʌsi maiquiaa coi ʌgai caʌ Diuusi ñiooquidʌ dai poduucai ismaacʌdʌ vaavoitu vʌʌscʌrʌ oidaca agai Diuusi ʌʌmadu ʌpan duucai Diuusi, Diuusi tomastuigaco oidaga. Vʌʌsi oodami viaa iscoiyagi poduucai soimaa taatatuldi Diuusi cascʌdʌ. \p \v 7 Casi miaadimi istuigaco ugitia agai vʌʌsi istumaasi cascʌdʌ cʌʌgacʌrʌ avʌr oidaca aapimʌ dai maitʌtʌgitoda istumaasi soimaascami gʌnnuucadacavurai dai maisoimaasi ivuaada baiyoma avʌr gamamadada. \v 8 Dʌmos siooma gʌaagai mʌsoigʌadagi gʌnaaduñi. Sioorʌ oigʌdai gʌnaaduñi cʌʌga gaoigʌldi ʌʌpʌ mʌssoimaasi ivuiidiadagi. \v 9 Baigʌnʌliaracʌdʌ avʌr gʌnmiaadʌgiada aipaco gʌnquiiquiʌrʌ. \v 10 Vʌʌsi oodami maatʌ ʌmo istumaasi dai poduucai istutuidi issoicʌdagi aa. Diuusi poduucai idui cascʌdʌ. Vʌʌscatai gʌaagai isaipacoga gʌnsoicʌdagi isducatai istutiadagi. Poduucai vʌʌscatai ivueeyi ʌaa duiñdagai ismaacʌdʌ Diuusi ipʌlidi saidʌ ivuaadana. \v 11 Sioorʌ ʌrñiooquituldiadamigadʌcagi Diuusi gʌaagai iscʌʌga agadagi istumaasi Diuusi ipʌlidi. Sioorʌ soicʌdagi iscʌʌga aagadagi vai poduucai vʌʌsicʌdʌ istumaasicʌdʌ ivueeyi aatʌmʌ vʌʌscʌrʌ siaa duutudai aatʌmʌ Diuusi. Suusi Cristo ʌrʌgai ismaacʌdʌ gʌrsoicʌi iscʌʌga ivuaada aatʌmʌ vʌʌsi istumaasi. Aliʌsi gʌaagai isvʌʌscatai siaa duutuadagi Diuusi. Diuusi ʌrʌgai dai tomastuigaco tʌaanʌi oidi daama dai tʌvaagiʌrʌ. \s1 ――― \p \v 12 Giñaaduñi maitavʌr vuaam ʌnʌliada tomali maiduduaadicuda mʌsiʌʌscadʌ soimaasi taatamadagi. Diuusi ʌgai dai soimaasi gʌntaatamituldi nʌida ʌliditai mʌsabai sʌʌlicʌdʌ vaavoitudai. Gomaasi gʌaagai siʌpʌduñiagi vʌʌsi vaavoitudadamicʌdʌ. \v 13 Baiyoma avʌr baigʌnʌliada mʌsiʌʌscadʌ soimaa taatamadagi. Aapimʌ soimaa taatamai ʌpan duucai Suusi Cristo cascʌdʌ. Dai poduucai baigʌnʌliadamu aapimʌ ʌʌpʌ siʌʌscadʌ diviagi Suusi Cristo dai vʌʌscatai siaa duutuda agai. \v 14 Mʌssoimaasi ñiooqui gʌnaagiadagi vaavoitudaitai aapimʌ Suusi Cristo gʌaagai mʌsbaigʌnʌliadagi. Diuusi Ibʌadʌ aliʌsi dadadacʌi dai gʌnʌma daja cascʌdʌ gʌaagai mʌsbaigʌnʌliadagi. Ʌgai ismaacʌdʌ soimaasi ñiooqui gʌnaagiadagi ʌgai ñiooquidi Diuusi Ibʌadʌ, dʌmos aapimʌ siaa duutudai Diuusi Ibʌadʌ. \v 15 Aapimʌ gʌaagai issoimaa taatamadagi dʌmos maisiu soimaasi ivuaadatai tomali gacoodacamicatai tomali ʌʌsivuacatai tomali gʌvapasaitai aa aa duiñdadʌrʌ. \v 16 Dʌmos sioorʌ soimaa taatamadagi vaavoitudaitai Suusi Cristo ʌgai maitʌaagai issiaa ʌradagi, baiyoma gʌaagai isiaa duutuadagi Diuusi, vaavoitudai ʌgai Suusi Cristo cascʌdʌ. \p \v 17 Caaayi istuigaco Diuusi nʌida agai ʌoodami sabai cʌʌga ivuaadana ismaicʌʌga ivuaadana ʌʌpʌ. Ʌpʌga nʌida agai ʌgai vaavoitudadami dai gooquiʌrʌ ʌgai ismaacʌdʌ maitʌrvaavoitudadami dai soimaa taatatulda agai ismaacʌdʌ maicʌʌga ivuaadana. Dʌmos isDiuusi soimaasi gʌrtaatamituldi aatʌmʌ ismaacʌdʌ ʌrvaavoitudadami, vaamioma soimaa taatatuldamu agai ismaacʌdʌ maiʌʌgidi. \v 18 Ʌcʌʌga ivuaadami avʌnacai istutuidi iscʌʌgacʌrʌ vuvaquiagi dai ʌsoimaasi ivuaadami siaadʌrʌ cʌʌgacʌrʌ vuvacʌna. \v 19 IsDiuusi ipʌliadagi isʌvaavoitudadami soimaasi taatamadagi vʌʌscʌrʌ gʌaagai isʌvaavoitudadami apiacʌʌgacʌrʌ oidacagi, vaavoitudaitai isDuusi nuucada. Diuusi idui oodami dai sʌʌlicʌdʌ cʌʌgacʌrʌ nʌidi ismaacʌdʌ vaavoitudai. \c 5 \s1 ――― \p \v 1 Gʌnmaaquia iñʌlidi aanʌ ñiooqui aapimʌ vaavoitudadami gʌntʌtʌaanʌdamiga. Aanʌ ʌʌpʌ ʌrtʌaanʌdami ʌpan duucai ʌgai. Daidʌ ʌrnʌijadami isducatai soimaa taata Suusi Cristo dai aanʌ ʌʌpʌ ʌʌmadu daacamu Suusi Cristo vʌʌsi vaavoitudadami ʌʌmadu. \v 2 Aapimʌ tʌtʌaanʌdami nuucadacavurai govaavoitudadami ismaacʌ tʌaanʌi. Aliʌsi gʌaagai mʌsbaigʌnʌliaragacʌdʌ ivuaadagi isducatai Diuusi ipʌlidi, dʌmos maisiu guvucadagaicʌdʌ, tomali maisiu mosgamaitʌa ʌliditai tumiñsi. Baigʌnʌliaragacʌdʌ avʌrivuaada gʌnaa duiñdaga, \v 3 maitavʌr soi duucai nʌijada dai maitavʌr soi vuaada baiyomavʌr cʌʌgacʌrʌ oidaca vai poduucai oidacana gogaa vaavoitudadami ʌʌpʌ. \v 4 Dai poduucai siʌʌscadʌ diviagi Suusi Cristo ʌgai gʌndadadaquituda agai ʌpan duucai ʌgai dai vʌʌscatai siaa gʌnduutuadamu aapimʌ ʌʌpʌ. \p \v 5 Poduucai ʌʌpʌ aapimʌ gʌgʌʌli ʌʌgiadavurai gʌntʌtʌaanʌdamiga aipacoga avʌr gʌnsoicʌda maigʌgʌrducʌdʌ gʌnʌliditai. \q1 Diuusi soicʌi ismaacʌdʌ maigʌgʌrducʌdʌ gʌnʌlidi. \q1 Dai ʌgai vuidʌrʌ caatʌ ismaacʌdʌ gʌgʌrducʌdʌ gʌnʌlidi. \m \v 6 Dai maitavʌr gʌgʌrducʌdʌ gʌnʌliada Diuusi vui. Ʌgai aliʌ viaa guvucadagai dai ʌmo imidagai siʌʌscadʌ ʌgai ipʌliadagi gʌnmaaquimu ʌmo sʌʌlicami. \v 7 Maitavʌr vuaam ʌnʌliada tomali ʌmo istumaasicʌdʌ Diuusi ʌgai dai gʌnsoicʌi dai gʌnnuucada. \p \v 8 Cʌʌgavʌr gʌntʌtʌgitoca. Gʌnsaayu ʌDiaavora tomasiaacoga aimʌrai dai gaagai sioorʌ soimaasi iduiñdagi cascʌdʌ gʌnnuucadacavurai. \v 9 Dai maitʌndadagitoda issoimaasi gʌnduiñtuldagi ʌgai, baiyomavʌr apiacʌʌga vaavoitudada maatʌcatai isvʌʌscatai gʌnaaduñi vaavoitudadami vʌʌsi oidigʌrʌ soimaasi taatamai gʌnʌpan duucai. \v 10 Dai mʌsiʌʌscadʌ casoimaasi taatagi bai tʌvʌpi Diuusi bai duñia agai gʌniibʌdaga sipoducai cʌʌga ivuaadamu aapimʌ gʌnaa duiñdaga dai Diuusi cʌʌga gʌnvaavoitulda agai dai cʌʌga gʌnmaaquia agai tʌgitoidagai. Diuusi ʌgai dai cʌʌgacʌrʌ gʌnnʌidi dai gʌnvai mʌsai iimʌna tʌvaagiamu dai ʌʌmadu daraajana ʌgai dai Suusi Cristo tomastuigaco. \v 11 Aliʌsi gʌaagai isvʌʌscatai siaa duutudagi Diuusi. Diuusi ʌrʌgai dai tomastuigaco tʌaanʌi oidigi daama dai tʌvaagiʌrʌ. \s1 ――― \p \v 12 Aanʌ gʌnooji idi ali oojai dai Silvaanocʌdʌ gʌnootosi. Goovai ʌrgʌraduñi vaavoitudadami dai cʌʌga tuiga. Dai idi oojiʌrʌ gʌnmaa aanʌ ñiooqui dai gʌnaagidi sai Diuusi cʌʌgacʌrʌ gʌnnʌidi dai poduucai maatʌcamu aapimʌ isDiuusi sʌʌlicʌdʌ gʌnoigʌdai. Dai apiavʌr cʌʌga vaavoitudada isDiuusi gʌnoigʌdai. \p \v 13 Idi vaavoitudami ismaacʌdʌ tami Bavilooniʌrʌ daraaja Diuuscʌdʌ gʌnviaatuldi. Diuusi ʌcovai vuvaitu idi ʌpan duucai aapimʌ. Marcusi ismaacʌdʌ giñmara gʌducami Diuuscʌdʌ gʌnviaatuldi ʌʌpʌ. \v 14 Baigʌnʌliaragacʌdʌ gʌnviaatuldiada dai apiavʌr gʌnoigʌada aipacoga. \p Aanʌ ipʌlidi isvʌʌscatai aapimʌ ismaacʌdʌ vaavoitudai Suusi Cristo baigʌnʌliadagi. \p Mosʌcaasi.