\id EPH 50EPHNSBP.PTX Ngaanyatjarra, Ephesians, July 2007, Amee Glass, Australia \h Yipitjala Nyinapayiku Lata \toc1 Yipitjala Nyinapayiku Lata \toc2 Yipitjalakutu \toc3 Yipitjalakutu \mt1 Lata-tjanampa Yipitjala Nyinapayi Pirniku \c 1 \p \v 1 Yuwa kurta tjurtupirti, ngayulu-tjanamparnanku Puultu lata ngaanya walkatjura yiwarla pala Yipitjala-yan nyinarra palunyaku. Tjiinya-rna Tjiitja-Kurayitjaku tjukurrpa watjalpayi nyinarra, Mama Kuurrtu-rni ngurrkarntaralpi tjunu palunyangka. \p Yuwa kurta tjurtupirti, Tjiitja-Kurayitjanya-yan tirtu wanara lurrtjurringkula warlkura. Nyangka-tjanamparnanku lata ngaanya walkatjura. \p \v 2 Nyangka-tjananyanta Mama Kuurrtu-pula Puurrpa Tjiitja-Kurayitjalu pukurlmara kanyinma. Nyangka-yayin kurrurnpa rapa tirtu nyinama. \s1 Mama Kuurrtu Kutjulpirtulpi Ngurrkarntankutja \p \v 3 Yuwa, marninypungama-la Mama Kuurrnga tjiinya Puurrpa Tjiitja-Kurayitjaku Mama. Tjiinya Mama Kuurrtu-lanya kurrurnpa pukurlmara kanyira yilkaringkatja pirningka tjiinya-lan Tjiitjalawana nyinarranyangka. \v 4 Tjiinya Mamalu-lanya manta wiyangkalpi ngurrkarntanu Kurayitjalawana-lan nyinarratjaku, palunyatjanu-lan palyamunurringkutjamaalpa walykumunu nyinarratjaku palunyala mirangka. \p Yuwa, ngarlturringkutjatjanulu \v 5 Mama Kuurrtu kutjulpirtu wuyurrarringkulalpi kulirnu katja yurntalpirti-lanya kanyilkitjalu Tjiitja-Kurayitjanya mirrirrinyangka. \v 6 Yuwa, marninypungama-la Mama Kuurrnga. Tjiinya-lampa ngarltunytjulu palunyaku katja kurrurnkurlu nintirnu. \v 7-8 Nyangka Kurayitjalu mirrirringkulalpi-lanya wankarunu. Nyangka palunyanguru Mama Kuurrnga-lampa kalyparringu. Yuwa, mularrpa ngarltunytjulu kulirnu-lanya wankarura kanyilkitjalu. \p \v 9 Yuwa, mularrpa Mama Kuurrtu walykumunura kulilpayi. Tjiinya kutjulpirtu kulirnu palunyaku Katja Kurayitjanya mantakutu witulkitjalu. Palunyatjanulu kumpilpa kanyiranytja. Palunyalulta-lampa kuwarrikutju yartakanu. \v 10 Tjiinya Mama Kuurrtu kuliranytja tayimpa ngaranyangka mantangkatja yilkaringkatja pirninya lurrtjulkitjalu. Nyangkayi Kurayitjanya-lampa pirnikurtu puurrpa nyinama. \p \v 11 Yuwa, Mama Kuurrtu yungarralu kulira kutjupa-kutjupa palyalpayi wuyurrpa-ra ngaralanyangka. Palunyalu-lanyatju ngurrkarntanu wantingu Kurayitjalawana nyinatjunkukitjalu. Tjiinya kutjulpirtu kulirnu palunyapirinymankukitjalu. \v 12 Nyangka-latju ngaa Kurayitjanya ngarnmanytju kulintjatjanulu Mama Kuurrnga tirtu marninypungama. \p \v 13 Nyangka nyuntulutarrartu-yan Mama Kuurrku tjukurrpa tjukarurrunya mularrkuliralpi palunyaku katja yurntalarringu. Tjiinya tjukurrpa walykumunulu-tjananyanta wankarunu. Tjiinya-yan Kurayitjanya mularrkulirnu. Nyangka Mama Kuurrtu Kuurti Walykumununya-tjananyanta tjarrpatjunu kalkurnu wantitjatjanulu. Nyangka pirnilu-yayi nyawa palunyaku wanalpayi-yan nyinarranyangka. Tjiinyakurlu puluka yangkarlta nyiltjitjurra wanti nyangka-yayi nyawa watjala, “Puurrpa nyarraku-ra”, palunyapirinypa. \v 14 Puru Mama Kuurrtu watjarnu wantingu ngula-lanya yilkarikutu katirra kanyilkitjalu. Palunyalu-lampa Kuurti Walykumununya ngunytjara nintirnu. Nyangka-layi nintilu kulinma, “Yuwa, ngula-lanya yilkarikutu katiku.” Yuwa, Mamanya-la marninypungama. Tjiinyamarntu yayirninytjulu palyalpayi. \s1 Puultu-tjanampa Mamala Tjapiranytja \p \v 15 Yuwa, kulirnu-tjananyarnanta tjiinya-yan Puurrpa Tjiitjanya mularrkulira wanaranyangka puru-yan yingkarta pirniku ngarlturringkula palyaranyangka. Palunyanguru-tjanamparnanku \v 16-17 tirtu Mamanya marninypungkula. Puru-tjanamparnanku tjapilpayi. Tjiinya Puurrpa Tjiitja-Kurayitjaku Mama walykumunungka-rna tjapilpayi Kuurti Walykumunulu-tjananyanta yartakankutjaku Mama Kuurrnga. Nyangka-rayayin ninti nyinama. \v 18 Puru-tjanamparnanku tjapira tjiinya-yan pina yarlarringkula kuliltjaku tjiinya Mamalu-tjananyanta yarltingu ngula-yan mirritjanu wanka tirtu nyinarratjaku. Puru-tjanamparnanku tjapira tjiinya-yan kuliltjaku tjiinya Mamalu-tjanampanku walykumunu pirni nintilku kalkurnu wantitjatjanulu. \v 19-20 Puru-tjanamparnanku tjapira tjiinya-yan kuliltjaku tjiinya Mamalu-lanya mularrkulilpayi pirniwanalu yayirninytjulu palyalpayi. Tjiinya yayirninytjulu Kurayitjanya mirritjanu wanka pakaltjingarnu. Palunyalu yitingkartu nyinatjunu yilkaringka. Palunyapirinytju-lanya yayirninytjulu palyalpayi. \v 21 Nyangka Kurayitjanya kuwarrinya puurrpa purlkanya nyinarra puurrpa pirningka munkarra, yayintjulpa pirningka munkarra, mamu pirningka munkarra, puurrpa mantangkatjangka yilkaringkatjangka munkarra, puurrpa-ya ngaa kuwarrinya nyinarra, palunyangka munkarra, puurrpa nyarra ngula nyinaku, palunyangkatarrartu munkarra. \v 22 Puru Mama Kuurrtu pirnipurlka mantangkatja yilkaringkatja nintirnu Kurayitjalu puurrarringkula kanyiltjaku. Palunyalu Kurayitjanya-lampa yingkarta pirniku nintirnu tjiinya puurrpa-lampa pirnikurtu nyinarratjaku. \v 23 Yuwa, yingkarta pirninya puru Kurayitjanya-lan kutjurringu nyinarra. Tjiinya yingkarta pirninya-lan yarnangupirinypa nyangka Kurayitjanya katapirinypa. Kamu-kulila katakutju parrapitjama. Tjiinya yarnangu pirninyartu yurripayi. Nyangka Kurayitjalu-lanya yingkarta pirninyartu wanka kanyira. Puru pirnipurlka manta yilkaringkatjatarra wanka kanyira. \c 2 \s1 Mirripirinypa-lan Nyinarranyangka Tjiitjalu Wankarnu \p \v 1 Yuwa, kutjulpirtu-yan mirripirinypa nyinarranytja. Tjiinyamarntu-yan Mama Kuurrta tungun-tungunarringkula palyamunu palyaranytja. \v 2 Ngarnmanytjulpi-yan yiwarra palyamununya wanaranytja mantangkatja kulilpayipirinytju. Mamu pirniku puurrpa-yan wanaranytja. Tjiinya-tjananya kuwarrinya tungun-tungunarripayi pirninya kanyira, palunyanya-yan wanaranytja. \v 3 Yuwa, pirninyartu-lan palunyapirinypa nyinarranytja. Tjiinya yungarrakurrurntu-lan mukurringkula palyaranytja. Tjinguru-lanya pirninyartu Mamalu mirrparntu warukutu witultjaku tjiinyamarntu-lan palyamunu nyinarranyangka. \v 4 Ngarna Mama Kuurrtu-lanya ngarlturringkulalpi wankarunu. \v 5 Tjiinya-lan mirripirinypa nyinarranytja tungun-tungunarrinytjatjanu. Nyangka Mama Kuurrtu-lanya ngarltunytjulu Kurayitjala lurrtjuralpi wankarnu. \v 6 Palunyalu-lanya katurnu yilkaringkapirinypa nyinatjunu Tjiitja-Kurayitjalawana. \v 7 Yuwa, Mama Kuurrtu palunyapirinymanu ngula-ya yarnangu pirnilu nintilu kuliratjaku tjiinya ngarltunytjulu-lanya wankarunu. Puru-yayi marlangkatjalutarrartu kulila tjiinya-lampa ngarlturringkulalpi witurnu Tjiitja-Kurayitjanya mirrirringkutjaku-lampa. \v 8-9 Tjiinya Mama Kuurrtu-tjananyanta ngarltunytjulu wankarnu mularrkuliranyangka-yan. Tjinguru-yan kulira kutjupa-kutjupa palyaranytjatjanu wankarringu. Wiya, ngarltunytjulu-tjananyanta wankarnu tjiinya-yankun yungarralu marninypungkutjakutarra kutjupa-kutjupa palyaranytjalu. \v 10 Yuwa, Mama Kuurrtu-lanya Tjiitja-Kurayitjala lurrtjuralpi kutjupanu tjiinya-lan walykumunu tirtu palyaratjaku. Tjiinya Mama Kuurrtu kutjulpirtu-lampa ngarnmanymanu wantingu palyaratjaku-lan. \s1 Kurayitjala-lan Kutjurringu \p \v 11 Tjiyu wiya pirnilu-munta-yan kulira, tjiinya-yan kutjulpirtu mawurntalpa ngurrpa nyinapayilu? Tjiinya-tjananyanta Tjiyu pirnilu watjalpayi, “Watirringkutjamunurtu-yan. Ngayunya-latju wati mularrpa.” \v 12 Yuwa, nyuntulu-yan kutjulpirtulpi Tjiitja-Kurayitjaku ngurrpa nyinarranytja. Tjiinya-yan ngurra kutjupangkatja. Tjiinya Mama Kuurrtu kutjulpirtu-lanyatju Yitjurayilku tjamupirti kalkurnu walykumunu kanyilkitjalu. Nyangka nyuntulu-yan mungutja nyinarranytja, maliki purlkanya. Mama Kuurrku-yan ngurrpa nyinarranytja. Puru-yan wanka tirtu nyinakitjalu purtu kuliranytja. \v 13 Nyangka kuwarrinya-yan Tjiitja-Kurayitjalawana nyinarra. Tjiinya-yan kutjulpirtu tiwa nyinarranytja. Nyangka kuwarrinya Tjiitja-Kurayitjalu-tjananyanta ngamuntinu purnungka mirrirringkutjatjanulu. \v 14 Tjiinya-yan Tjiyu wiya pirninya puru Tjiyu pirninya-latju mawurntalpa tiwa nyinapayi. Nyangka Kurayitjalu-lanya lurrtjurnu kalypa nyinarratjaku. Palunyangka-layi kutjurriwa. Tjiinya-lankun ngaparrkulu yanyanarringkupayi. Nyangka Kurayitjalu-lanya mirrirringkulalpi kalyparnu. \v 15 Tjiinya Kurayitjalu wiyarnu Tjiyuku wangka yaka-yaka pirninya, tjiinya Tjiyu pirninya puru Tjiyu wiya pirninya lurrtjulkitjalu. Nyangka-layi kutjurriwa palunyalu kalypa tirtu nyinama. \v 16 Yuwa, yanyan-yanyanpa-lankun nyinarranytja. Nyangka Kurayitjalu-lanya kalyparnu wartangka mirrirringkulalpi. Tjiinya Tjiyu pirninya puru Tjiyu wiya pirninya lurrtjurnu yarnangu kutjurringkutjaku. Palunyalu-lanya katingu Mama Kuurrtakutu. \v 17 Yuwa, Kurayitjalu pitjangu-lanya tjukurrpa walykumununya watjarnu kalyparringkutjaku-lan. Tjiinya-tjananyanta Tjiyu wiya pirninya tiwa nyinarranyangka watjarnu. Puru-lanyatju Tjiyu pirninya ngamu nyinarranyangka watjarnu. \v 18 Yuwa, Kurayitjalu-lanya mirrirringkulalpi lurrtjurnu. Nyangka-lan kuwarrinya Kuurti Walykumununya kanyiranytjalu Mamalakutu pitjaku wangkaku nyangka-lanya kulilku. \p \v 19 Nyangka kuwarrinya nyuntulu-yan Tjiyu wiya pirninya ngurra kutjupangkatja maliki wiyarringu. Yingkarta pirningka-yan ngulytjurringu. Palunyalu-yan Mama Kuurrku katja yurntalpirti nyinarra. \v 20 Yuwa, ngayulu-lan yiwarla yaputjarrapirinypa. Tjiinyakurlu tjuminpa ngarnmanytju tjurra. Palunyalu yapu purlkanyanya ngantjarrpa tjurra. Palunyatjanulu yapu kurlunypa pirni tjunkula-wanala. Palunyapirinypa-lan. Tjiinya-ya Mama Kuurrku wangka kulira tjakultjunkupayi puru tjukurrpa watjalpayi pirninya tjuminpirinypa. Nyangka Kurayitjanya yapupirinypa, nyarra purlkanya ngantjarrpa ngarala, palunyapirinypa. Nyangka-lan ngayulu yapu kurlunypirinypa. \v 21 Nyangka Tjiitja-Kurayitjalu yiwarla yarnangurtu witurrpungkula kanyira. Nyangka purlkarringkula-wanarayirni. Tjiinya tjurrtju purlkanya ngarala, palunyapirinyarringkula-wanarayirni-lan Puurrpa Tjiitjaku tjurrtju. \v 22 Tjiinyakurlu yiwarla palyalkitjalu yapu kutjupa-kutjupa tjunkula-wananma, palunyapirinymara-lanya. Nyuntunyatarrartu-lanya yurrara lurrtjura Mama Kuurrku Kuurti Walykumununya tjarrparra nyinarratjaku. \c 3 \s1 Mama Kuurrtu Puulku Waarka Nintirnu \p \v 1 Yuwa, Mama Kuurrtu-lanya Tjiyu pirninya puru Tjiyu wiya pirninya lurrtjurnu kanyira. Palunyanguru-tjanamparnanku ngayulu Puultu Mama Kuurrta tjapira. Tjiinya-rna kuwarrinya tjayilpangka nyinarra. Tjiinya-rniya tjarrpatjunu Tjiitja-Kurayitjaku waarka-rna palyaranyangka. Tjiinyamarntu-tjananyarnanta Tjiyu wiya pirningka tjukurrpa parrawatjaranytja. \v 2 Yuwa, mularrpa-tjinguru-yan kulirnu tjiinya Mama Kuurrtu-rni ngarltunytjulu waarka ngaanya nintirnu, tjiinya nyuntula-tjananyarnanta tjukurrpa parrawatjaratjaku. \v 3 Tjiinya Mama Kuurrtu-rni yartakanu tjiinya kutjulpirtu kuliranytja palyalkitjalu. Nyangka-rna nintirringkulalpi kurlunypa walkatjunu. \v 4 Nyangka-yan wangka palunyanya nyakulalpi nintirringku tjiinya Mamalu-rni nintitjunu Kurayitjanyatjarra palunyanya. \v 5 Tjiinya kutjulpirtulpi-tjananya yarnangu pirningka nintitjunkutjamunurtu. Nyangka kuwarrinya Kuurti Walykumunulu-lanyatju nintitjunu Mamaku tjukurrpa watjalpayingka puru palunyaku wangka kulira tjakultjunkupayingka. \v 6 Tjiinya kutjulpirtu Mama Kuurrtu kalkurnu wantingu Tjiyu pirninya walykumunura kanyilkitjalu. Palunyalu kuwarrinya-lanyatju nintitjunu tjiinya Tjiyu wiya pirninyatarrartu walykumunura kanyilkitjalu. Nyangka-lan Tjiitja-Kurayitjalanguru tjukurrpa walykumununya mularrkuliralpi lurrtju nyinarra yarnangu kutjurringkulalpi. \p \v 7 Yuwa, Mama Kuurrtu-rni ngayunya ngarltunytjulu ngurrkarntanu palunyaku-rnara tjukurrpa watjaratjaku. Palunyalu-rni Kuurti Walykumununya nintirnu kurrurnpa rapalu-rna watjaratjaku. \v 8 Tjinguru-rniyan kulira ngayulu-rna yingkarta purlkanya. Wiya, purlkamunu-rna. Ngarna-rni Mamalu ngurrkarntanu tjukurrpa walykumununya-rnara parrawatjaratjaku Tjiyu wiya pirningka. Nyangka-yayi nintilu kulinma tjiinya Kurayitjanya walykumunu mularrpa nyinarranyangka, puru-lanya walykumunura kanyilkitjalu mukurringkulanyangka. Nyangka-layi kurrurnpa rapa tirtu nyinama. \v 9 Puru-rni yungu pirningkartu watjara tjurrkurlmankutjaku tjukurrpa nyarra Mama Kuurrtu rawalu kumpilpa kanyiranytjanya. Nyangka-yayi kulila, “Munta yuwa, ngaapirinypa Mama Kuurrtu yarnangu pirni wankarunku.” Yuwa, Mama Kuurrtu pirnipurlka palyantjatjanulu rawalu kumpilpa kanyiranytja \v 10 kuwarrinya yartakankukitjalu. Nyangka-yayi yayintjulpa pirnilu puru puurrpa yilkaringkatjalutarra nyawa yingkarta pirninya palunyalu kulila, “Yuwa, Mamanya ninti purlkanya mularrpa nyinarra, kutjupa-kutjupa kulira palyalpayi.” \v 11 Yuwa, Mamalu ngarnmanypalpi kuliranytja palunyapirinypa palyalkitjalu. Palunyalu witurnu Puurrpa-lampa Tjiitja-Kurayitjanya pitjala mirrirringkutjaku. \v 12 Nyangka-layin mula-mularringkulalpi Kurayitjalawana nyinama. Palunyalu-lan kurrurnpa rapa pitjaku Mama Kuurrtakutu. Tjiinyamarntu-lan nintilu kulilku, “Mamalu-rni kulira wangkarranyangka-rnalu.” \v 13 Kulila-ya. Kulilku-kurlu-yan tjurlpilyarriku tjiinya-rna tjayilpangka nyinarranyangka. Tirtu-ya Kurayitjanya wananma. Tjiinya-rniya tjayilpangka tjarrpatjunu nyuntula-tjananyarnanta tjukurrpa walykumununya watjaranyangka. Nyangka-kurlu-yan tjirturu-tjirtururriku. Wiya, pukurlpa-ya nyinama. \s1 Kurayitjanya-lampa Ngarltunytju Purlkanya \p \v 14 Nyangka-rna palunyanguru pupakatirra tjapilpayi Mama Kuurrta. \v 15 Tjiinya-lampa kutjumama nyinarra. Nyangka palunyala yarangka-ya marlawana mamarringu nyinarra yilkaringkatja mantangkatjatarrartu. \v 16 Tjiinya-rna Mamala tjapira yayirninytjulu-tjananyanta kanyiratjaku, nyangka-tjananyanta Kuurti Walykumunulu nyinarranytjalu kurrurnpa rapara kanyinma. \v 17 Puru-rna Mamala tjapira tjiinya Kurayitjanya-tjananyanta kurrurnta tirtu nyinarratjaku mularrkuliranyangka-yan. Puru-tjanamparnanku tjapira tjiinya-yan pirniku ngarlturringkula palyaratjaku. \v 18 Nyangka-yayin Mama Kuurrku katja yurntalpirtilutarrartu mularrkulila tjiinya Kurayitjanya-lampa ngarltunytju purlkanya nyinarranyangka. \v 19 Yuwa, tjapira-rna nyuntulu-yan nintirringkutjaku tjiinya Kurayitjanya-tjanampanku ngarltunytju purlkanya nyinarranyangka. Parturtu-lan purtu nintirriku wantiku. Yuwa, nintirringkulalpi-yayin Mama Kuurrngapirinypa nyinama. \p \v 20 Yuwa, Mamanya-la marninypungama. Tjiinya purlkanya mularrpa palyalpayi palunyaku Kuurti Walykumununya kurrurnta-lanya nyinarranyangka. Tjiinya-lan Mamala tjapiranyangka purlkanya wayirntalpa palyalpayi. Pinalu-lan kutjupa-kutjupa kulilku, palunyangka munkarra-lampa palyalku. \v 21 Yuwa, Mamanya-la tirtu marninypungama yingkarta pirnilurtu. Tjiinya Kurayitjalawana-la nyinarranytjalu tirtu marninypungama. Puru marlangkatja pirnilutarrartu-yayi marninypungama. Yuwa, walykumunu. \c 4 \s1 Waarka Kutjupa-kutjupa-lampa Nintirnu \p \v 1 Yuwa, ngayulu-rna tjayilpa kaninytjarra nyinarra Puurrpa Tjiitjaku waarka palyaranytjatjanu. Palunyalu-tjananyarnanta watjara tjiinya-yan walykumunulu wanaratjaku. Tjiinya-tjananyanta Mama Kuurrtu yarltingu tjukarurrulu-yan wanaratjaku. \v 2 Yuwa, karnany-karnanymaalpa-ya nyinama muku-muku. Puru waarrpungkula mirrparnarrinytjamaaltu-ya purinytju yatatjura kulinma. Ngaparrku yayirnirringkutjamaaltu-yanku wantirralpi ngarltunytju nyinama. \v 3 Yuwa, Kuurti Walykumunulu-tjananyanta kurrurnpa rapara kanyira lurrtju-yan nyinarratjaku. Nyangka-ya tirtu kulinma lurrtju nyinakitjalu. \v 4 Yuwa, ngayulu-lan yingkarta pirninya yarnangu kutjurringu nyinarra. Nyangka Kuurti Walykumunulu-lanya kutjulu walykumunura kanyira. Puru-lanya Mama Kuurrtu yarltingu palunyaku katja yurntalpirti-lan nyinarratjaku. Palunyanguru-lan pirnilurtu ngaanya kutju kulira tjiinya ngula mirrirringkulalpi wanka tirtu nyinakitjalu. \v 5 Yuwa, Puurrpa-lampa kutju nyinarra. Puru wangka kutju ngarala mularrkuliratjaku-lan. Puru-lan pirninyartu mula-mularringkulalpi kapingka tjarrpangu. \v 6 Puru Mama Kuurrnga kutju nyinarra tjiinya kutjumama yingkarta pirnikurtu. Puru Puurrpa-lampa pirnikurtu nyinarra. Palunyalu-lanya yingkarta pirniwana nyinarranytjalu waarkanku palyara. \p \v 7 Nyangka-lampa Kurayitjalu kutjupa-kutjupa nintirnu tjiinya waarka kutjupa-kutjupa-lan palyaratjaku. \v 8 Yuwa, Payipulta kutjulpirtu walkatjunu wantitja ngaapirinypa ngarala: \q1 “Tjiinya Puurrnga katu tatiralpi kurra-kurralpayi pirninya-tjananya ngawura kutjungkara katingu. \q1 Palunyalu yarnangu pirniku-tjanampa kutjupa-kutjupa nintiranytja.” \m \v 9-10 Nyaapirinypa watjara tjiinyanyu tatirnu? Tjiinya ngaapirinypa ngarala, tjiinya kurranyu tjarrpangu manta kaninytjarra. Palunyatjanu marlaku ma-tatirnu. Tjiinya yilkari wayirntara munkarrakutu ma-tatirnu yarla lipiwanartu nyinakitja. \v 11 Yuwa, walykumunu-lampa nintirnu waarka-lan ngaapirinypa palyaratjaku: kutjupatjarralu-ya tjukurrpa watjaratjaku, kutjupatjarralu-ya Mama Kuurrku wangka kulira tjakultjuratjaku, nyangka kutjupatjarralu-ya tjukurrpa parrawatjarayiltjaku, puru kutjupatjarralu-ya ngurrangurulu yingkarta pirninya-tjananya miranykanyira nintipungkulatjaku. \v 12 Yuwa, Kurayitjalu palunyapirinypa nintiranytjalu yingkarta pirninya tamarlmankulanytja tjiinya Mama Kuurrku waarka palyaratjaku nyangkayi Kurayitjaku yarnangu tjiinya yingkarta pirninya walykumunu nyinama. \v 13 Nyangka-lan lurrtjulu mularrkuliralpi Mama Kuurrku Katjaku ninti nyinama. Palunyalu-lan yingkarta purlkanya nyinama Kurayitjanyapirinypa. \v 14 Pina tjilkupirinypa-munta-lan tirtu nyinama? Tjiinya-lanyaya mayulpayi pirnilu tjukurrpa kutjupa-kutjupa mayura watjaranytjalu piwarrtjingaranytja. Tjiinyakurlu pirriyalu yarla kutjupangurulu tjanpi ngalyapuula. Palunyalu yarla kutjupangururringkula ma-puula. Palunyapirinypa-lanyaya piwarrtjingaranytja. Nyangka tjiinya-ya yingkarta purlkanya piwarrtjingalkitjamunu. \v 15 Nyangka-lanku kuwarrinya ngarlturringkulanytjalu tjurrkurltu watjanma. Palunyatjanu-lan yingkarta purlkarringkulalpi Kurayitjanyapirinyarriku tjiinya-lampa Puurrpa nyinarranyangka. \v 16 Yuwa, yingkarta pirninya-lan yarnangu kultu karilpa nyinarra. Nyangka Kurayitjanya kata-lampa. Tjiinyakurlu tarrka pirninya walykumunu yurrima paarltu witurrpungkula kanyiranyangka. Palunyapirinypa-lan pirnilurtu Kurayitjaku waarka palyara. Palunyalu-lankun ngarlturringkula palyaranytjalu walykumunurringkula-wanarayirni. \s1 Kurayitjalawana-ya Nyinarranytjalu Ngaapirinypa Nyinama \p \v 17 Yuwa, Puurrpa Tjiitjalu-rni watjarnu. Nyangka-rna ngaanya yaka-yakara-tjananyarnanta. Palyamunukutju-ya nyinarra kulintjamaaltu wanti. Tjiinya-ya Mama Kuurrku ngurrpa pirnilu palunyapirinypa kulilpayi. Nyangka nyuntulu-ya palunyapirinypa tirtu nyinanytjamaaltu wanti. \v 18 Tjiinya-ya purtukulilpa mungalurrtapirinypa nyinarra. Mama Kuurrtakutu-ya pitjanytjamaalpa wankaltjaku-tjananya. Tjiinya-ya witu-witu ngurrpa nyinarra. \v 19 Kurntaku ngurrpalu-ya walykurtu-walykurtu palyamunu palyalpayi. Puru-ya kakirirringkula kurlanytjurringkula kutjupa-kutjupa palyamunu palyalpayi. \p \v 20-21 Yuwa, Kurayitjalu palunyapirinypa palyaranytjamunu. Nyangka ngayulu-latju tjukarurrulu wangka Tjiitjanyatjarra nintipungu. Nyangka-yan mularrpa kulirnu. \v 22-24 Kutjulpirtu-yan kutjupa-kutjupa mukurringkula palyamunu palyalpayi. Palunyanya-ya wanti. Nyangka-tjananyantayi Mama Kuurrtu kurrurnpa palyarungula puru pinatarrartu yarlapuwa. Tjiinya Mama Kuurrtu-tjananyanta walykumununnyangka-yan kutjuparriku nyinama. Palunyalu-yan kurrurnpa puru pina Mamanyapirinyarringkulalpi tjukarurru nyinama. Tjiinyakurlu warntu palyamunu yarraralpi warni wanti. Palunyalu walykumununya tjarrpatjurra, palunyapirinypa. \p \v 25 Yuwa, yingkarta pirnilu-lanku mayuntjamaaltu tjukarurrulu watjanma. Tjiinyamarntu-lan lurrtjulurtu Kurayitjanya wanara. \v 26 Nyangka-tjinguru-yan mirrparnarriku. Palunyalu-kurlu-yan palyamunu palyalku. Wanti. Puru-ya mirrparnarringkula rawa nyinarranytjamaalpa karlarla kutjungkartu kalyparriwa, \v 27 tjiinya mamulu-tjananyanta kutjupayarla pinkurrtjingaltjakutarra. \v 28 Nyangka-tjinguru-yan mulyatanytju nyinarranytja. Wiya, wantirralpi-ya waarka palyanma. Palunyalu walykumunu palyaralpi payi mantjila nungkuku. Palunyalu nyirnurru nyinarranytjanya-tjananya yirringkanama. \v 29 Puru wangka palyamunu-ya wangkanytjamaaltu wantima. Wangka walykumunukutju-ya wangkama. Nyangka-yayi kulira kurrurnpa yipilyarrima. \v 30 Nyangka Kuurti Walykumununya-ya tjurlpilymankutjamaaltu wantima. Tjiinya Mama Kuurrtu-tjananyanta tjarrpatjunu wantingu kanyiratjaku-yan, puru-yan nintilu kuliratjaku tjiinya Tjiitjalu ngula marlaku pitjalalpi mantjira-tjananyanta katiku. \v 31 Nyangka-ya mikin-mikinpa nyinanytjamaaltu wantima. Puru-ya mirrparnarringkula lirri warurringkutjamaaltu wantima. Ngalytjurrmara warrkinytjamaaltu-ya wantima. Puru-ya yanyan-yanyantu nyakula kutjupaku karurraantjamaaltu wantirra nyinama. \v 32 Palunyalu-yanku ngaparrku-ngaparrkulu yirringkanama. Puru-yanku kurrurnpa ngarlturringkula kalyparringama. Tjiinya Mama Kuurrnga-tjanampanku Kurayitjalanguru kalyparringu, palunyapirinypartu. \c 5 \s1 Kurayitjanya Wanaranytjalu-yan Tilingka Nyinarra \p \v 1 Yuwa, Mama Kuurrtu-tjananyanta katja yurntalpirti mukulyanytjulu kanyira. Palunyangka-ya yara yarrkanma Mamanyapirinypa nyinakitjalu. \v 2 Tjiinya Kurayitjanya-lampa ngarlturringkulalpi mirrirringu. Palunyapirinypa-la ngarltunytju nyinama. Tjiinya Mama Kuurrnga pukurlarringu Kurayitjanya-lampa yinytjanurringu mirrirrinyangka. Tjiinyakurlu kuka pungkulalpi tilila tjurra nintila Mama Kuurrku nyangka parntila pukurlarri, palunyapirinypa. \p \v 3 Yuwa, Kurayitjaku wanalpayi-yan nyinarra. Palunyanguru-ya walykumunu nyinama. Tjiinya kurlanytju yurritjurta yurrirranytjamaalpa nyinama. Puru-ya ngayarrka kutjupa-kutjupaku warnirripungkutjamaalpa nyinama. Nyangka pirnilu-ya purtu kulinma tjumalkitjalu tjiinyamarntu-yan wiyangkalpi walykumunu nyinarra. \v 4 Ngarlpu-ngarlpurringkula-ya warrkinytjamaaltu wantima. Puru-ya tjuma palyamunu watjantjamaaltu wantima. Tjiinya Kurayitjaku wanalpayilu warrkirra tjuma palyamunu watjaranytjamunu. Nyangka-ya Mamanya marninypungama walykumunulu-tjananyanta kanyiranyangka. \v 5 Kulila-ya ngaanya. Tjiinya kurlanytju yurripayinya puru ngayarrka kutjupa-kutjupaku warnirripungkulanytjanya, palunyanya-ya nyinakitjamunu Mama Kuurrnga-pula Kurayitjanya puurrarriku nyinarranyangka. Tjiinya tjinguru-rna ngayarrka kutjupa-kutjupaku warnirripungama. Nyangka-rni Mama Kuurrtu nyaku tjiinya-rna mirrka kuka tjimarri warntu kutjupa-kutjupa pupakatirra marninypungkulapirinypa. Tjiinyamarntu-rna kurrurnpatarrartu palunyatjinku mukurringkula. \p \v 6 Nyangka-tjinguru-tjananyanta kutjupalu muku-mukura watjalku palunyapirinypa palyaratjaku. Nyangka-kurlu-yan mula-mularriku. Tjiinya Mama Kuurrnga mularrpa mirrparnarriku tungun-tungunpa pirniku palunyapirinypa-ya palyaranyangka. \v 7 Puru-ya yarnangu palunyapirinytja lurrtjurringkutjamaaltu nyakula wantima. \v 8 Yuwa, kutjulpirtu nyuntulutarrartu-yan mungalurrtapirinypa nyinarranytja. Palunyalu-yan kuwarrinya Puurrpa-Tjiitjanya wanaranytjalu tilingka nyinarra. Palunyalu-ya tilingka nyinarranytjalu walykumunu palyanma. \v 9 Tjiinya-rna tilingka nyinarranytjalu walykumunu palyanma. Tjiinya mayuranytjamaaltu-rna tjukarurrulu watjanma. Puru-rna tjukarurru nyinama. \v 10 Yuwa, purinytju-ya yatatjunkula kulira walykumunu palyanma tjiinya Puurrpa Tjiitjanya pukurlmankukitjalu. \v 11 Puru-ya marlawanarringkula pampuranytjamaaltu wantima yarnangu kutjupatjarranya-ya mungalurrtapirinypa palyamunurringkulanyangka. Palunyalu tjiinya kutjupa-kutjupa kumpiltatja yartakarra tilikutu. \v 12 Wiya, tjinguru-rna palunyapirinypa tjakultjuralpi purlkanya kurntarriku. \v 13 Tjiinya yartakankunyangka-ya kulilku tjiinya palyamunu-ya palyaranyangka. Tjiinyakurlu pirntaltjingala nyangka yutirriwa, palunyapirinypa. \v 14 Tjiinya-ya ngaapirinypa watjalpayi, \q1 “Kunkunpa ngarripayi wankarriwa. \q2 Wankarringkula mirritjanu pakala. \q1 Nyangka Kurayitjalunta tilipirinytju yutira kanyinma.” \p \v 15 Yuwa, kuliltjarra-ya nyinama. Tjiinya watarrku-ya nyinanytjamaaltu yatatjura kulira palyanma. \v 16 Tjiinya kuwarrinya-lampa ngarala walykumunu palyaratjaku. Nyangka-la wantinytjamaaltu tirtu palyanma. Tjiinyamarntu-ya pirnilu kuwarrinya palyamunu palyara. \v 17 Pina kuwar-kuwarpa-la nyinanytjamaaltu, Puurrpa Tjiitjanya tjapila, “Nyaapirinypan mukurringkula palyaltjaku-rna?” \p \v 18 Yuwa, wayinpa-ya tjikira kakirirringkutjamaalpa nyinama. Tjiinyamarntu mirrikutu ngarala. Wantirralpi-ya Kuurti Walykumununya tjarrpatjuralpi kanyinma. Nyangkayi kurrurnta wiily-wiilyarri. Tjiinyakurlu kapi tjutinnyangka wiilyngarama, palunyapirinypa. \v 19 Nyangkalta-yan ngaparrku-ngaparrkulu turlku yinkarra yipilypa nyinama, turlku Payipultatjanya, puru Tjiitjanyatjarra, puru turlku Kuurti Walykumunulu nintipungkulanyangka. Kurrurntutarrartu-ya yinkarra Katungkatjanya marninypungama. \v 20 Puru kutjupa-kutjupa ngaralanyangka-ya tirtu Mama Kuurrnga marninypungama Puurrpa Tjiitja-Kurayitjala yiningka. \s1 Wati Minyma-ya Ngaapirinypa Nyinarratjaku \p \v 21 Yuwa kurta tjurtupirti, Kurayitjanya-yan wanaranytjalu yingkarta kutjupatjarraku wangka kulira ngaparrku-ngaparrkulu wangarnarralu palyanma. \p \v 22 Minyma kurritjarra pirni, nyuntuku kurrilu watjaranyangka-ya wangarnarralu kulira palyanma. Tjiinyakurlu-yan Puurrpa Tjiitjaku wangka wangarnarralu kulira palyanma, palunyapirinypa. \v 23 Wati tjiinya puurrpa nyinarra palunyaku kurriku. Tjiinya Kurayitjanya yingkarta pirniku puurrpa nyinarra, palunyapirinypa. Puru Kurayitjalu-lanya yingkarta pirninya wankarunkupayi tjiinyamarntu-ra yarnangu. \v 24 Minyma pirni, nyuntuku kurrilu watjaranyangka-ya wantinytjamaaltu wangarnarralu kulira palyanma. Tjiinya Kurayitjalu watjaranyangka-ya yingkarta pirnilu wangarnarralu kulira palyara, palunyapirinypa. \p \v 25 Wati pirni, kurri-yanku ngarlturringkula kanyinma. Tjiinya Kurayitjanya yingkarta pirniku ngarlturringu. Palunyalu yinytjanurringu-lampa mirrirringu, palunyapirinypa. \v 26 Tjiinya mirrirringu yingkarta pirninya walykumunulkitja. Tjiinya palunyaku wangkalu kapingkapirinypa-lanya parltjilku. \v 27 Tjiinya-layi yingkarta pirninya ngula Kurayitjala ngara tjalkarra mularrpa, yawarra kutjupa-kutjupa ngaralanytjamaalpa. Palurukurrurnpa-lan ngaraku Kurayitjala, walykumunu mularrpa. \v 28 Yuwa, wati kurritjarralunku kurri ngarltunytjulu kanyinma. Tjiinyakurlunkun yungarralu yarnangu walykumunura kanyinma, palunyapirinypa. Tjiinya watilu kurri ngarltunytjulu kanyiranytjatjanulu yungarralunku walykumunura kanyira. \v 29 Tjiinya kamunkun yarnangu yungarra yanyanarrima. Tjiinyan mirrka ngalkupayi. Palunyalunkun yungarralu miranykanyira kanyilpayi walykumunu nyinakitjalu. Tjiinyakurlu Kurayitjalu yingkarta pirninya miranykanyinma, palunyapirinypa. \v 30 Tjiinyamarntu-lan yingkarta pirninya Kurayitjaku yarnangupirinypa nyinarra. \v 31 Nyangka Payipulta kutjulpirtu walkatjunu wantinytjanya ngaapirinypa ngarala, “Watilunku mama ngunytju wantirralpi kurringka lurrtjurringku. Palunyatjanu-pula yarnangu kutjurringkulalpi nyinama.” \v 32 Wangka palunyanya kamparntalpa. Tjiinya kumpilpa ngaralayirnu kuwarrinya yartakarringu. Nyangka-rna kulira tjiinya wangka palunyanya Kurayitjanyatjarra puru yingkarta pirninyatjarra. \v 33 Puru wangka palunyanya nyuntukutarrartu-tjanampanku ngarala. Wati pirni, minyma kurriku-yanku ngarlturringkula palyanma. Tjiinyakurlun yungarralunku kulira walykumunu palyanma, palunyapirinypa. Nyangka minyma pirni, wati kurrilu watjaranyangka-ya panypurangkutjamaaltu kulinma. \c 6 \s1 Tjilku Puru Mama Ngunytju Ngaapirinypa Nyinarratjaku \p \v 1 Tjilku pirni, Puurrpa Tjiitjanya-yan wanaranytjalu mama ngunytjuku wangka wangarnarralu kulira palyanma. Tjiinya palunyapirinypa palyaranytjatjanu-yan tjukarurrulu palyanma. \v 2 Tjiinya Mama Kuurrtu wangka 10-pa nintirnu. Palunyalu ngaanyakutju kalkurnu, “Mama ngunytju-yanku panypurangkutjamaaltu kulinma. \v 3 Palunyalu-yan manta ngaangka walykumunu rawa nyinarrayilku ngula nyalparriku.” \p \v 4 Mamalu ngunytjulu-yankun tjilku kunpu-kunpu payintjamaaltu wantima mirrparnarritjakutarra. Tjiinya Puurrpa Tjiitjanya kuliranytjalu-tjananya nintipungkula-wanara purlkanma. Puru palyamunu-ya palyaranyangka tjukarurrunma. \s1 Waarka Palyalpayi Puru Puurrpa Ngaapirinypa Nyinarratjaku \p \v 5 Waarka palyalpayi pirni, kulila-ya. Puurrpa mantangkatjaku wangka-yanku wangarnarralu kulira palyanma panypurangkutjamaaltu. Kurrurnpa tjaanarralu Kurayitjakupirinypa palyanma. \v 6 Tjiinya nyakulanyangkakutju palyantjamaaltu, marlartatarrartu talypurringkula wantinytjamaaltu palyanma. Tjiinya puurrtunta mirrawarnitjaku kulintjamaaltu kurrurntutarrartu palyanma Kurayitjakupirinypa, tjiinya Mama Kuurrnga-tjanampanku pukurlarritjaku. \v 7 Yuwa, pukurltu-ya waarka palyanma, Puurrpa Tjiitjakupirinypa. Tjiinya-ya puurrpa mantangkatjakukutju kulintjamaaltu Puurrpa Tjiitjakutarrartu kuliltjarralu palyanma. \v 8 Kulila-ya ngaanya. Tjinguru-yan puurrku waarka palyalpayi. Tjinguru-yan yungarralu kulira palyalpayi. Walykumunulu-yan palyaranyangka Mama Kuurrtu-tjanampanku ngaparrtjika walykumunu palyalku. \p \v 9 Puurrpa pirni, kulila-ya. Waarka palyalpayi pirninya-yanku walykumunura kanyinma. Mirrparn-mirrparntu-ya watjantjamaaltu wantima. Kulinma-ya tjiinya-lampa pirnikurtu Puurrpa kutju yilkaringka nyinarra. Palunyalu yiiku palya nyakula wantirranytjamaaltu pirninyartu tjukarurrulu nyakula kanyilpayi. \s1 Kamparntalpa Watjaranytja Warntupirinypa Witu-witunya \p \v 10 Yuwa, Puurrpa Tjiitjalawana nyinarranytjalu-ya kurrurnpa raparringkula nyinama. Tjiinyamarntu yayirninytjulu yirringkankupayi. \v 11 Nyangka-ya warntupirinypa witu-witunya tjarrpatjura kanyinma. Tjiinya Mama Kuurrtu-lampa nintirnu pikangkatarrartu. Nyangka-yan tjarrpatjunku kanyiranyangka mamu mayunytjulu-tjananyanta punkatjingalkitjalu purtulinku wantiku. Nyangka-yan kutjuwiirru ngarama. \v 12 Tjiinya-lan yarnangu pirninya pungkulanytjamaalpa, puurrpa yilkaringkatja palyamunu pirninya-lan pika pungkula, mamu pirninya, yayintjulpa palyamunu pirninya, tjukurrtatja palyamunu pirninyatarrartu. Tjiinya palunyalu-lanyaya puurrarringkula kanyira mungalurrtapirinypa-lan nyinarranyangka. \v 13 Yuwa, warntupirinypa witu-witunya-ya tjarrpatjurra kanyinma, tjiinya Mama Kuurrtu nintirnu wantinytjanya. Nyangkalta-ya pikakitja pitjanyangka tungunpungkulalpi-yan witu-witu ngaraku. Tjiinya-yan ngurlurringkula kukurraantjamaalpa tungun-tungunpa tirtu ngarama. \p \v 14 Yuwa, mayuntjamaaltu-ya tjukarurrulu watjanma. Palunyapirinymaranytjalu-yan nanpangkapirinytja karrpilku ngarama. Puru-ya palyamunu palyantjamaalpa tjukarurru tirtu nyinama. Palunyapirinypa nyinarranytjalu-yan pirlpirrtatjanya witu-witupirinypa tjarrpatjuralpi ngarama. \v 15 Palunyalu-ya tjaanarralu tjukurrpa walykumununya parrawatjanma. Mularrkuliralpi-yayi kurrurnpa rapa nyinama. Tjiinya tjukurrpa parrawatjalkitjalu-yan tjinapuunpapirinypa tjarrpatjunku tamarlpa paltjura ngarakitjalu. \v 16 Mama Kuurrnga-ya tirtu mularrkulinma. Mularrkuliranytjalu-yan tjara purlkanyatjarrapirinypa ngarama. Nyangka mamulu kurlarta tilitjarrangka warnirra wakaranyangka mungarturrima tjara palunyangka. \v 17 Tirtu-ya kulinma tjiinya Tjiitjalu-tjananyanta wankarunu. Tjiinya palunyanya kuliranytjalu-yan mangkawarla witu-witunya katangka pupatjunkupirinypa ngarama. Nyangka Kuurti Walykumunulu-tjananyanta nintipungama Mama Kuurrku wangka watjaratjaku. Tjiinya palunyapirinypa watjaranytjalu-yan kunmarnu yiri wirrmiratjarrangkapirinypa wakanma. \v 18 Kuurti Walykumunulu-tjananyanta wuyurrmara kanyiranyangka Mamala-ya tirtu tjapinma. Talypurringkula wantinytjamaaltu-ya tirtu wanka-wankalu tjapinma yingkarta pirniku. \v 19 Ngayukutarrartu-ya tjapinma tjiinya Mamalu-rniyi nintitjurra nyangka-rnayi kurrurnpa rapalu watjala yartakarra tjukurrpa walykumununya kutjulpirtu kumpilpa ngaralanytjanya. \v 20 Tjiinya-rna ngayulu tjukurrtjarra nyinarra. Palunyalu-rna kuwarrinya tjayilpa kaninytjarra nyinarra tjiinya-rna tjukurrpa Tjiitjanyatjarra watjaranytjatjanu. Tjapinma-tjuya nyangka-rnayi kurrurnpa rapalu tjukurrpa tirtu watjanma. \s1 Puultu Wiyarrikitjalu Watjaranytja \p \v 21 Yuwa, Tikikalu-tjananyanta mapitjaku watjalku ngayunyatjarra. Nyangka-yayin kuliralpi ninti nyinama. Tikikanya-lampa kurta walykumunu nyinarra. Tjiinya rawalu waarka palyalpayi Puurrpa Tjiitjaku. \v 22 Palunyangka-rnalu witulku nyuntulakutu-tjananyanta mapitjala watjaltjaku ngayulu-latju walykumunu nyinarranyangka puru-tjananyanta pukurlmankutjaku. \p \v 23 Yuwa kurta tjurtupirti, Mamalu-pula Puurrpa Tjiitja-Kurayitjalu kurrurnpa-tjananyanta rapara kanyinma ngarlturringkula-yan palyaratjaku puru Kurayitjanya-yan tirtu mularrkuliratjaku. \v 24 Yuwa, Mamalu-tjananyanta pukurlmara kanyinma Puurrpa Tjiitja-Kurayitjaku-yan mukulyanytju tirtu nyinarranyangka. \p Yuwa, palunya.