\id ACT 45ACTNSBP.PTX Ngaanyatjarra,July 2007, Amee Glass, Australia \h Palyalpayinya \toc1 Palyalpayinya \toc2 Palyalpayinya \toc3 Palyalpayinya \mt1 Wati Tjukurrpa Watjalpayi Pirnilu-ya Palyaranytja \c 1 \p \v 1-2 Yuwa Tjiyapila, kutjulpirtu-rnanku tjukurrpa Tjiitjanyatjarra walkatjunu. Tjiinya kutjupa-kutjupa palyara puru nintipungkula-wanarayirnu, nyangkalta Mama Kuurrtu-lu yilkari katalarra katingu. Yuwa, palunyatjarra-rnanku walkatjurayirnu wantingu. Tjiinya Tjiitjalu kutjulpirtu tjukurrpa watjalpayi pirni ngurrkarntanu. Palunyalu yilkarikutu yankukitjalu-tjananya tjukarurrulu watjara pinangkatjuranytja Kuurti Walykumunulu kanyiranyangka. \v 3-4 Tjiinya mirritjanu wankarringkulalpi-tjananya tirtu pitjala yartakarringkulanytja. Nyangkalta-luya nyangu mula-mularringu wanka nyinarranyangka. Nyangka-tjananya watjaranytja tjukurrpa Mama Kuurrnga puurrarringkula nyinarratjaku. Palunyalu ngurra 40-tjanulu lurrtjurringkulalpi-tjananya watjarnu, “Tjurutjamanya-kurlu-yan wantirra kutipitjaku. Kuwarripa-ya nyinama. Nyangka ngayuku Mamalu-tjanampanku Kuurti Walykumununya nintilku tjiinya kalkurnu wantitjalu. Tjiinya-tjananyarnanta ngaangkalpi watjaranytja, palunyanya. \v 5 Tjiinya Tjuuntu-tjananya kapingka tjarrpatjuranytja. Nyangka kuwarri-kuwarri Kuurti Walykumununya-tjananyanta yarnangungkarriku.” \s1 Tjiitjanya Yilkari Katalarra Kutipitjangu \p \v 6 Nyangka Tjiitjanya tjukurrpa watjalpayingka-tjananya lurrtjurringu nyinarranytja. Nyangka-ya tjapirnu, “Puurr, kuwarri-muntan tjunku Yitjurayilku tjamupirtilu-ya marlakulu puurrarringkula kanyiltjaku yarnangu ngurra pirningkatja?” \p \v 7 Nyangka Tjiitjalu watjarnu, “Wiya, Mamalu yungarralu kulilpayi kutjupa-kutjupa ngula ngaratjaku. Palunyalu-tjananyanta yartakankukitjamunu. \v 8 Nyangka Kuurti Walykumununya pitjaku-tjananyanta tjarrpaku. Nyangkalta-yan kurrurnpa raparriku. Palunyalu-rniyan ngayunyatjarra watjanma yiwarla Tjurutjamalawanalu, ngurra Tjutiyalawanalu, Tjamiriyalawanalu, puru manta lipiwanalu.” \v 9 Nyangka wangkangu wiyarrinyangkartu Mama Kuurrtu-lu ma-katura katingu yilkarikutu. Nyangka-ya mirara-wanarayirnu, nyangkalta yutuwarilu yangatjunu. \p \v 10 Nyangka-ya ngarala tirtu yirranyakulanyatja. Nyangka wati-pula kutjarra warntu pirntaltjarra yartakarringkulalpi ngarangu. \v 11 Palunyalu watjarnu, “Wati Kalalinyamartatji pirni, kulila-rniya. Nyaaku-yan ngarala yirranyakula? Wati nyarra palunyanyartu marlaku pitjaku. Ngaa-yan nyangu yilkari katalarra kutipitjanyangka. Palunyapirinypartu marlaku tjarungaraku.” \s1 Wati Matjayinya-ya Ngurrkarntanu \p \v 12 Nyangka tjiinya-ya Tjurutjamala ngamunguru yapu yini Yalapalanguru ngarala yirranyakulanytja. Palunyalu-ya wantirra \v 13 marlaku yanu Tjurutjamaku. Palunyalu-ya tatirnu ruumpa katalarrangkatjangka tjarrpangu nyinarranytja. Wati yini ngaanya-ya: Piitanya, Tjuunnga, Tjayiminya, Yanturunya, Pilupanya, Tumutjunya, Paatjaluminya, Matjuyunya puru Yalpiyaku katja Tjayiminya, puru Tjayimannga tjiinya mantaku wangkapayinya, puru Tjayimiku katja Tjuutanya. \v 14 Wati palunyanya-ya, puru minyma pirninya, Tjiitjaku ngunytju Mirinya, puru Tjiitjaku marlanypirtitarrartu-ya tirtu lurrtjurringkula Mama Kuurrta tjapiranytja. \p \v 15 Nyangka ngurra marnkurrtjanu wanalpayi 120-ya lurrtjurringu nyinarranytja. Nyangka Piitalu pakaralpi \v 16-17 watjarnu, “Yuwa kurta tjurtupirti, kulila-ya. Tjiinya Payipulta ngarala tjukurrpa Tjuutanyatjarra. Tjiinya Kuurti Walykumunulu tjamu Tayipirrnga kanyiranytja. Nyangka kutjulpirtu walkatjunu wantingu. Nyangka kuwarrinya yartakarringu. Yuwa, Tjuutanya-lanyatju lurrtju parrapitjalayintja. Tjiinyamarntu-lu Tjiitjalu ngurrkarntanu palunyaku waarka palyaratjaku. Nyangka wati palunyalu-tjananya katingu Tjiitjanya-ya tjulyaltjaku.” \p \v 18 Nyangka tjiinya Tjiitjanya nintiralpi tjimarri mantjira mapitjangu manta payipungu. Palunyatjanu manta palunyangkartu punkaralpi mirrirringu. Tjiinya tjuni wartunarrannyangka-ra pirlintji titjurraarnu. \v 19 Nyangka-ya Tjurutjamala nyinapayi pirnilu kulirnu Tjuutanya mirrirrinyangka. Palunyalu-ya manta palunyanya yini Yakultamanya tjapirnu. Tjiinya wangka palunyanya ngaapirinypa, “Mirritjarranya”. \p \v 20 Nyangka Piitalu tirtu watjaranytja, “Tjiinya tjamu Tayipirrtu turlku ngaapirinypa walkatjunu wantingu. \q1 ‘Palunyaku ngurra-yanyu wantirra mapitja. \q2 Nyangkayi mungutja ngarama.’ \m Puru wangka ngaapirinypa, \q1 ‘Wati palunyanya wiyarringkunyangkayi \q2 kutjupalulpi waarka-ra palyanma.’” \p \v 21-22 Nyangka Piitalu-tjananya tirtu watjaranytja, “Tjiinya ngarala kutjupa-lanyatju lurrtjurringkutjaku, tjukurrpa Puurrpa Tjiitjanya mirritjanu wanka pakantjanya parrawatjaratjaku. Wati kutju-la ngaapirinypa ngurrkarntarra. Tjiinya-lanya lurrtjulu nyangu Tjuuntu Puurrpa Tjiitjanya kapingka tjarrpatjunkunyangka. Palunyalu lurrtjulu parrapitjalayirnu nyangu yilkarikutu yankunyangka.” \v 23 Nyangka-ya kuliralpi watjarnu wati kutjarra, Matjayinya-pula Tjawutjanya. Tjiinya Tjawutjaku yini kutjupa Paatjapanya, puru-ya tjapilpayi Tjatjannga. \v 24 Nyangka-ya Mama Kuurrta tjapirnu, “Puurr, nyuntulun ninti wati pirnikurtu. Palunyalu nintitjurra-lanyatju. Wati wanytjanyan ngurrkarntanu waarka palyaratjaku? \v 25 Tjiinyakurlu tjukurrpa watjalpayilu-ya palyanma, palunyapirinypa. Tjiinya Tjuutanya kutjupayarlarringkula kutipitjangu. Nyangka kutjupalulpi waarka palyanma.” \v 26 Nyangka-ya yini kutjarranya walkatjunu yapu kutju-kutjungka. Palunyalu-ya warningu nyangu yini Matjayinya. Palunyalu-ya tjunu wati palunyalutarrartu tjukurrpa watjaratjaku. Nyangkalta-ya 11-tjanu purulpi 12-pa nyinarranytja. \c 2 \s1 Kuurti Walykumununya Pitjangu \p \v 1 Nyangka tjirntu yini Pantikatjanya ngarangu tjiinya-ya Tjiyu pirnilu turlku purlkanya kanyilpayi, palunyanya. Palunyangka-ya wanalpayi pirninyartu lurrtjurringu ngurra palunyangkartu nyinarranytja. \v 2 Nyinarrayirnu-ya tjulurraaralpi kulirnu yilkari katalarranguru rurrkuranyangka pirriya purlkanyapirinypa. Tjiinya-ya pirnilurtu kulirnu kaninytjarra nyinarranytjalu. \v 3 Palunyalu-ya nyangu waru tilipirinypa tjarra-tjarrarringkulalpi katangka-katangka-tjananya nyinakatinyangka. \v 4 Nyangkalta Kuurti Walykumununya-tjananya tjarrpangu kurrurnta wiilyngaralanytja. Nyangka-ya kutju-kutju wangka kutjupa-kutjupa wangkarranytja tjiinya Kuurti Walykumunulu-tjananya yirringkaranyangka. \p \v 5 Nyangka Tjiyu pirni tjiinya-ya Mama Kuurrnga wanalpayinya nyinarranytja Tjurutjamala. Tjiinya-ya ngurra kutjupa-kutjupanguru pitjangu nyinarranytja. \v 6 Palunyalu-ya kuliralpi wirrtjarnu kapurturringu ngaralanytja. Palunyalu-ya kuliranytja wanalpayi pirnilu-ya tjukurrpa watjaranyangka. Palunyalu-yanku kutju-kutjulu wangka yungarra kulira ngurrkarntaranytja. Tjiinya-yanku ngurra kutjupa-kutjupangkatjalu wangka kulira tjurrkurlmaranytja. \v 7 Palunyalu-ya kuliralpi kata paarnarrarnu watjarnu, “Wiya, wati ngaanya-ya Kalalinyamartatji ngarala wangkarra. \v 8 Nyangka-lankun ngurra kutjupa-kutjupangkatjalu kulira, ‘Ngaanya-ya ngayuku-lampa wangka wangkarra.’” \v 9 Tjiinyamarntu-ya ngurra kutjupa-kutjupanguru pitjangu lurrtjurringu nyinarranytja — Paatjiyalanguru, Miitiyalanguru, Yiilamalanguru, Mitjutamilanguru, Tjutiyalanguru, Kapatutjilanguru, Puntalanguru, Yayitjalanguru, \v 10 Puritjilanguru, Pampiliyalanguru, Yiitjipulanguru puru Lipiyalanguru, tjiinya yiwarla Tjaarinila ngamunguru puru Ruumalanguru. \v 11 Tjiinya kutjupatjarra-ya Tjiyu nyangka kutjupatjarra-ya Tjiyu wiya Mama Kuurrnga wanalpayi — ngurra Kuritinyamartatji, puru Yarapiyanyamartatji. Nyangka-ya watjaranytja, “Ngurra kutjupa-kutjupangkatjalu-lankun kulira ngayuku-lampanku wangka yungarra wangkarranyangka. Tjiinya-ya watjara tjukurrpa Mama Kuurrtu kutjupa-kutjupa walykumunu palyarnu, palunyanya.” \v 12 Kata paarnarralpi-ya purtu kuliranytja. Palunyalu-yanku tjapiranytja, “Nyaatjanungka-ya wangka kutjupa-kutjupa wangkarra?” \p \v 13 Parturtu-ya kutjupatjarralu kuliralpi tjalkirr-tjalkirrtu watjarnu, “Wiya, wayintjanu-kulila-ya kakiri wangkarra.” \s1 Piitaku Tjukurrpa \p \v 14 Nyangka Piitalu kuliralpi pakarnu-tjananya tjukurrpa watjalpayi 11-ta ngarangu. Palunyalu mirrangu watjarnu, “Tjiyu pirni puru Tjurutjamala nyinapayi pirni, kulila-rniya. Ngayulu-tjananyarnanta watjalku tjurrkurlmanku purtu-yan kuliranyangka. \v 15 Kulila. Yarlaku-yan kakiri watjara. Mungayurnturalpi-ya kakiri wangkarranytjamunu. \v 16 Tjiinya Mama Kuurrku wangka kulira tjakultjunkupayilu yini Tjawultu kutjulpirtu watjarnu wantingu. Palunyanya kuwarri yartakarringu. Wangka palunyanya ngaapirinypa, \q1 \v 17 ‘Mama Kuurrtu watjarnu: Yilkari mantatarra wiyarrikitjangka \q2 ngayulu-rnatju Kuurti wiyalku pitjala yarnangu pirningkartu tjarrpatjaku. \q1 Nyangka nyuntuku-tjanampanku katja yurntalpirtilu-ya ngayuku wangka watjanma. \q1 Nyangka-ya yangupalalu puru yirna pirnilutarrartu \q2 tjukurrpa ngayunyatjarra nyangama. \q1 \v 18 Yuwa, Kuurti-rnatju tjarrpatjunku ngayuku waarka palyalpayi pirningka, wati minymangkatarrartu, \q2 nyangka-tjuya ngayuku wangka watjanma. \q1 \v 19 Nyangka-rna kutjupa-kutjupa yartakanku \q2 yilkaringka mantangkatarra ngaratjaku. \q2 Nyangka-ya yirrami, waru, puru tjunarnpa purlkanya nyaku. \q2 \v 20 Nyangka tjirntu mungalurraalku. \q2 Nyangka kirnara tjitirn-tjitirnarriku. \q2 Nyangkalta Puurrnga marla yartakarrirralpi yarnangu pirninya kuurrpa purlkanyangka ngaratjunku. \q1 \v 21 Nyangka Puurrtu-tjananya wankarunku tjiinya-luya tjapinnyangka.’” \p \v 22 Nyangka Piitalu tirtu watjaranytja, “Yitjurayilku tjamupirti, kulila-rniya. Puru-tjananyarnanta watjalku. Tjiinya Mama Kuurrtu Tjiitja-Natjarinyamartatjinya witurnu nyuntulakutu-tjananyanta. Nyangka-yan nyakulanytja yayirninytjulu kutjupa-kutjupa pirni palyaranyangka. Tjinguru-yan kulinma, ‘Wati ngaanya Mama Kuurrngamartatji.’ \v 23 Tjiinya Mama Kuurrtu kutjulpirtulpi kulirnu ngarnmanymanu wantingu tjiinya wati kutjulu Tjiitjanya-tjanampanku yinytjanulu nintiltjaku. Nyangka nyuntulu-yan watjarnu wati palyamunulu-ya wartangka yurtitjura mirrirntankutjaku. \v 24 Parturtu Mama Kuurrtu-lu wankara pakaltjingarnu. Tjiinya kamu mirri tirtu ngarrima. Tjiinyakurlu tjayiltjanu walatjurra. Palunyapirinypa Mama Kuurrtu-lu walatjunu. \v 25 Tjiinya kutjulpirtu tjamu Tayipirrtu Tjiitjanyatjarra ngaapirinypa watjarnu, \q1 ‘Ngayulu-rna nyangu Puurrnga-rni ngamu ngaralanytja \q2 tjiinya tjuni-rni tjurlpilyarritjakutarra. \q1 \v 26 Palunyalu-rna kurrurnpa rapa nyinarra Mama Kuurrtu-rni kanyiranyangka. \q2 Pukurlpa-rna wangkarra. \q1 Palunyalu-rna kulira \q2 ngula-rna mirritjanu wanka pakalkitjalu. \q1 \v 27 Tjiinyamarntu-rnin mirri wantikitjamunu \q2 manta kaninytjarra-rna tirtu ngarritjaku. \q1 Wantikitjamunu-rnin mirri-rna tirtu ngarrirra yurnarritjaku. \q2 Tjiinyamarntu-rnanku nyuntuku waarka mukulyanytjulu palyaranyangka. \q1 \v 28 Nyuntulu-rnin nintitjunu yiwarra wankakutu. \q2 Palunyalu-rnin lurrtju nyinarranytjalu pukurlmara kanyira.’ \p \v 29 Nyangka Piitalu tirtu watjaranytja, “Kurta tjurtupirti, kulila-ya. Watjalku-rna tjukarurrulku. Tjiinya tjamu-lampa Tayipirrnga nyinangu mirrirrinyangka-ya pulpangka tjarrpatjunu. Nyangka pulpa palunyanya ngurra ngaangka tirtu ngarala. \v 30 Nyangka Tayipirrtu wankalpi nyinarranytjalu Mama Kuurrku wangka kulira tjakultjunkupayi. Nyangka Mama Kuurrtu kalkurnu wantingu ngaapirinypa, ‘Nyuntuku tjamu ngula puurrarriku nyuntunyapirinypa nyinama.’ \v 31 Nyangka Tayipirrtu wangka palunyanya kuliranytjalu tjurrkurltu watjarnu wati nyarra Mama Kuurrtu kalkuntjanya mirritjanu wanka pakaltjaku. Tjiinya watjarnu, \q1 ‘Mama Kuurrtu-lu mirri nyakula wantinytjamunurtu \q2 tirtu ngarrirra yurnarritjaku.’” \m \v 32 Nyangka Piitalu tirtu watjaranytja, “Tjiinya wati palunyanya Tjiitjanya. Tjiinya Mama Kuurrtu-lu mirritjanu wanka pakaltjingarnu. Nyangka-latju mularrpa nyangu. \v 33 Nyangka Mama Kuurrtu-lu yitingkartu nyinatjunu puurrarringkula nyinarratjaku. Palunyalu kalkurnu wantitjalu watjarnu Tjiitjalu ngayuku-lampatju Kuurti Walykumununya nintiltjaku. Nyangka mularrpartu Kuurti palunyanyartu ngalyawiyarnu. Nyangka-yan kuwarrinya nyakula puru kulira tjiinya-lanyatju pitjangu kurrurnta tjarrpanyangka. \v 34 Tjiinya Tayipirrnga mantangka nyinarranytjalu yilkari katalarra kutipitjanytjamaalpa wiya. Palunyangka-lan nintilu kulira tjiinya Tayipirrtunku yungarralu watjaranytjamaalpa Kurayitjanyatjarra ngaapirinypa watjarnu, \q1 ‘Mama Kuurrtu ngayuku Puurrta watjarnu: \q2 Yitingkartu-rni puurrarri nyinama. \q1 \v 35 Nyangka-rna yanyan-yanyanpa nyinapayi pirninya kati pupatjurra \q2 nyuntulu-tjananyan tjina tinatjunkula nyinatjaku.’” \p \v 36 Nyangka Piitalu tirtu watjaranytja, “Yitjurayilku tjamupirti, kulila-rniya. Ngaanya-rna wati Tjiitjanya watjara wartangka-yan yurtitjunkutjanya. Tjiinya wati palunyanya Mama Kuurrtu ngurrkarntanu. Palunyalu watjarnu wantingu puurrpa purlkanya tirtu nyinarratjaku.” \p \v 37 Nyangka-ya kuliralpi kata paarnarrarnu. Palunyalu-ya Piitala-tjananya tjapirnu, “Yaaltjirriku-latju?” \p \v 38 Nyangka Piitalu-tjananya watjarnu, “Pirnilurtu-ya palyamunu wantirralpi pinkurraala. Palunyalu-ya Tjiitja-Kurayitjanya mularrkuliralpi kapingka tjarrpa. Nyangka Mama Kuurrnga-tjanampanku kalyparriku palunyalu Kuurti Walykumununya nintilku. \v 39 Tjiinya kalkurnu wantingu Kuurti palunyanya nyuntuku-tjanampanku nintilkitjalu, puru nyuntuku tjamu kaparlipirtiku, puru ngurra tiwangkatjakutarrartu. Tjiinya yarnangu pirni nyarra Mama Kuurrtu yarltiku, palunyakutarrartu.” \p \v 40 Nyangka-tjananya Piitalu tjukurrpa watjara-wanarayintja. Palunyalu kurrurntutarrartu watjaranytja, “Wankakutu-ya mularrkulila. Tjiinya-tjananya Mama Kuurrtu pungku mirrirntanku palyamunu pirni ngurra ngaangka nyinapayinya.” \v 41 Nyangka-ya yarnangu 3,000-tu mularrkulirnu. Nyangka-tjananya kapingka tjarrpatjunu. Palunyangka-ya wanalpayi pirningka lurrtjurringu. \v 42 Palunyalu-ya tirtu nintirringkulanytja tjukurrpa watjalpayilu-ya tjukurrpa nintipungkulanyangka. Lurrtjurringkula-yanku ngaparrku-ngaparrkulu mirrka nintira ngalkulanytja. Puru-ya Mama Kuurrta tjapiranytja. \s1 Wanalpayi Pirninya-ya Walykumunu Nyinarranytja \p \v 43 Nyangka Mama Kuurrtu-tjananya tjukurrpa watjalpayinya kanyiranytja. Nyangka-ya yayirninytjulu kutjupa-kutjupa palyaranytja. Nyangka yarnangu pirnilu-ya nyakula kata paarnarraranytja. \v 44 Nyangka-yanku wanalpayi pirni lurrtjurringkulanytjalu ngaparrkulu kutjupa-kutjupa nintiranytja. \v 45 Tjiinya yiwarla kanyiranytjalu puru manta mirrkatjarra kanyiranytjalu-ya tjimarrikitjalu nintiranytja. Palunyalu-ya tjimarri mantjira nintiranytja maralpa-ya nyinarranytjaku. \v 46 Tjirntu kutjupa tjirntu-ya mapitjala tjurrtju purlkanyangka lurrtjurringkulanytja. Palunyalu-yanku ngurra kutjupa-kutjupangka tjarrparra pukurltu mirrka parrangalkulanytja. \v 47 Palunyalu-ya Mama Kuurrnga marninypungkulanytja. Nyangka yarnangu pirnilu-ya nyakula watjaranytja, “Wiya, wanalpayi pirninya-ya walykumunu mularrpa nyinarra.” Nyangka Katungkatjalu-tjananya puru wanalpayi pirni lurrtjuranytja. Nyangka tjirntu kutjupa tjirntu wanalpayi-ya pirnirringkula-wanarayintja. \c 3 \s1 Wati Nyumpu Walykumunurringu \p \v 1 Nyangka kutjupa mungarrtji-pula Piitanya Tjuunnga tjurrtju purlkanyakutu mapitjalayintja. Tjiinya-ya tirtu mungarrtjirringkula tjarrparra Mama Kuurrta tjapilpayi. \v 2 Pitjangu-pula tjurrtjungka tjarrpakitjalu nyangu wati nyumpu nyinarranyangka. Wati palunyanya tjilkulpi nyumpu nyinarranytja. Nyangka-ya tjirntu kutjupa tjirntu katirra tjurrtju kayirrta nyinatjunkupayi. Kayirrpa palunyanya-ya watjalpayi yini Walykumununya. Palunyangka wati palunyalu nyinarra tjimarriku ngatjiranytja. \v 3 Palunyalu nyinangu nyangu Piitanya-pula Tjuunnga ngalyatjarrpakitjangka tjimarriku ngatjirnu. \v 4 Nyangka Piitalu ngaralalpi watjarnu, “Nyawa-linyatju.” \v 5 Nyangka-pulanya yirranyangu. Tjiinya yarlaku kulirnu tjimarri nintilkitjalu watjarnu. \v 6 Nyangka Piitalu watjarnu, “Tjimarri-rna wiya. Kutjupa-kutjupa-rnanku nintilku. Tjiinya Tjiitja-Kurayitjanya Natjarinyamartatjinya wanaranytjalu-rnanta watjara, pakala ngara.” \v 7 Watjarnu wantirralpi yamirrinu katurnu. Nyangkalta tjina kutjarra puru taritarrartu walykumunurringu. \v 8 Nyangka wati palunyanya waarrpungkulalpi pakarnu ngarangu. Palunyalu parrapaltjura ngaralanytja. Palunyalu-pulanya lurrtjurringkula tjurrtju purlkanyangka tjarrpangu. Palunyalu paltjura wuurlarrara Mama Kuurrnga marninypungkulanytja. \v 9 Nyangka pirnilu-ya nyangu wati palunyanya parrapaltjura Mama Kuurrnga marninypungkulanyangka. \v 10 Palunyalu-ya watjarnu, “Wiya, wati palanya Kayirrpa Walykumunungka ngatji nyinapayinya.” Nyangka-ya kata paarnarrarnu nyakulanytja wati nyumputjanu walykumunu parrapaltjura ngaralanyangka. \s1 Piitalu Tjukurrpa Watjaranytja Tjurrtju Purlkanyangka \p \v 11 Nyangka Piitanya-pula Tjuunnga ngaralanytja wiltja wirrmirangka. Tjiinya wiltja palunyalu tjurrtju purlkanyanya parrapapi-papirnu kanyiranytja. Nyangka-ya watjalpayi, “Tjalamanku Wiltja”. Nyangka wati nyumputjanulu-pulanya Piitanya Tjuunnga witurrpungu ngaralanytja. Nyangka-ya yarnangu pirnilu nyakulalpi kata paarnarrarnu. Palunyalu-ya kapurturringu palunyakutu-tjananya kukurraarnu. \v 12 Nyangka Piitalu-tjananya nyakulalpi watjarnu, “Yitjurayilku tjamupirti, kulila-rniya. Nyaatjanungka-yan tirtu ngarala yayirnirringkula? Tjinguru-yan kulira tjiinya-litju yungarra tjukarurru nyinarranytjalu wati ngaanya pakaltjingarnu. Wiya, Tjiitjala yiningka-litju pakaltjingarnu. \v 13 Tjiinya Mama Kuurrnga tjiinya-ya tjamupirti Yayipuramalu, Yayitjikilu, Tjayikapalu pupakatirra marninypungkupayilu palunyaku waarka palyalpayi Tjiitjanya yilkarikutu katuralpi puurrpa purlkanya nyinatjunu. Tjiinya wati palunyanya mantangkalpi nyinarranyangka nyuntulu-yan liita pirniku nintirnu. Nyangka Payilarrtu watjarnu walatjunkukitjalu. Nyangka nyuntulu-yan paanypungu. \v 14 Tjiinya-yan wati walykumunu Mama Kuurrku waarka palyalpayinya wantirralpi watjarnu wati mirriputju walatjunkutjaku. \v 15 Yuwa, wati wankarunkupayinya-yan mirrirntanu. Nyangka-lu Mama Kuurrtu wanka pakaltjingarnu. Nyangka-litju palunyanya nyakunytjatjanulu watjara. \v 16 Tjiinya palunyalu wati ngaanya wala walykumunurnu tjiinyamarntu-latju Tjiitjaku mula-mularringkulanyangka. Nyangka-yan nyakula walykumunu ngaralanyangka.” \p \v 17 Nyangka Piitalu tirtu watjaranytja, “Nintilu-rna kulira tjiinya nyuntulu-yan puru puurrpa pirnilutarrartu-ya ngurrpalu Tjiitjanya mirritjunu. \v 18 Tjiinya kutjulpirtulpi-ya Mama Kuurrku wangka kulira tjakultjunkupayi pirnilu watjaranytja Kurayitjalu pika mantjiltjaku. Nyangka wangka palunyanya yartakarringu. \v 19 Kulila-ya. Palyamunu-ya wantirralpi Mama Kuurrtakutu pinkurraala nyangka-tjanampankuyi kalyparriwa. \v 20 Palunyalu-tjananyanta kurrurnpa yipilymara kanyinma. Puru Tjiitjanya marlakulu witulku, wati nyarra kutjulpirtulpi-tjananyanta kalkurnu, palunyanya. \v 21 Tjiinya yilkari katalarra kuwarripa nyinarra tjiinya palunyaku Mamalu kutjupa-kutjupa pirninyartu walykumunultjaku. Palunyangka Mama Kuurrku wangka kulira tjakultjunkupayilu-ya kutjulpirtu watjarnu wantitjanya yartakarriku. \v 22 Tjiinya Mawutjalu watjarnu, ‘Nyuntuku Puurrpa Mama Kuurrtu wati kutju ngurrkarntaralpi witulku palunyaku wangka kulira-tjananyanta tjakultjunkulatjaku. Tjiinya-rni ngayunya nyuntunyamartatji ngurrkarntaralpi witurnu, palunyapirinypa. Palunyaku wangka-ya kulira wangarnarralu palyanma. \v 23 Nyangka-tjinguru kutjupalu palunyaku wangka kulira wantirranyangka Mama Kuurrtu tjarralku mirri pungkutjaku-ya.’ \v 24 Tjiinya Tjamiyultu puru Mama Kuurrku wangka kulira tjakultjunkupayi marlawana nyinarranytjalu-ya tirtu watjaranytja ngaa kuwarri yartakarringu palunyanya. \v 25 Nyangka wangka nyarra Mama Kuurrku wangka kulira tjakultjunkupayilu-ya watjarnu wantitjanya-tjanampanku yartakarringu. Tjiinya tjukurrpa tjamupirtingka watjarnu wantitjanya nyuntukutarrartu-tjanampanku ngarala. Tjiinyamarntu Mama Kuurrtu Yayipuramala watjarnu, ‘Nyuntuku tjamupirtinguru-tjananyarna yarnangu manta lipingkatja walykumunura kanyinma.’ \v 26 Nyangka Mama Kuurrtunku waarka palyalpayi ngurrkarntaralpi kurranyulu nyuntulakutu-tjananyanta witurnu. Nyangka-tjananyantayi walykumunura kanyinma palyamunu-yan wantirralpi tjukarurru nyinarratjaku.” \c 4 \s1 Piitanya-pulanya Tjuunnga-ya Kuurrta Ngaratjunu \p \v 1 Nyangka Piitalu-pula Tjuuntu-tjananya tjukurrpa ngarala watjaranytja. Nyangka palunyangkartu-ya tjurrtjungka waarka palyalpayi pirni, Tjatutji pirni, puru purlinymantaku-tjanampa puurrpa waalkarrara pitjangu. \v 2 Tjiinya-pulampaya mirrparnarringu Tjiitjanya mirritjanu wankarringkutjanya tirtu watjaranyangka. Nyangka palunyanguru-yanyu mirri pirni wankarringkula-wananma. \v 3 Mirrparnarrirralpi-pulanyaya tjulyarnu tjayilpangka tjarrpatjunu nyinarra-pula tjirnturritjaku wartalpi tjirntu tjarrpanyangka. \v 4 Parturtu pirnilu-ya Piitaku-pulampa wangka kuliralpi mula-mularringu. Nyangka-ya wanalpayi pirnirringu, 5,000-pa nyinarranytja. \p \v 5 Nyangka tjirntungka-ya Tjiyuku-tjanampa puurrpa, yirna pirni, puru Mawutjaku wangka nintipungkupayi pirni pitjangu Tjurutjamala lurrtjurringu. \v 6 Nyangka tjurrtjuku puurrpa purlkanya yini Yananya nyinarranytja. Nyangka-ya puru Kayapanya, Tjuunnga, Yalitjantanya, puru tjurrtjuku puurrpa purlkanyaku yungarrapirti lurrtjurringu. \v 7 Palunyalu-ya Piitanya-pulanya Tjuunnga ngaratjuralpi tjapirnu, “Yaaltjilu-pulan wati nyumpunya wala walykumunurnu? Nganala yiningka-pulan pakaltjingarnu?” \p \v 8 Nyangka Kuurti Walykumununya Piitaku kurrurnta wiilyngaralanytja. Nyangka-tjananya watjarnu, “Puurrpa pirni, yirna pirni, kulila-rniya. \v 9 Tjiinya-yan tjapira yaaltji-yaaltjilu-litju wati nyumpu wiirrurnu. \v 10 Nyangka-tjananyarnanta tjurrkurltu watjalku. Nyangka nyuntulu-yan puru Yitjurayilku tjamupirti pirnilurtu nintilu kulilku tjiinya wati ngaanya walykumunurringu ngarala Tjiitja-Kurayitjalu Natjarinyamartatjilu wiirrunnyangka. Yuwa, nyuntulu-yan Tjiitja-Kurayitjanya purnungka yurtitjunkunyangka mirrirringu. Nyangka Mama Kuurrtu wanka pakaltjingarnu. \v 11 Tjiinya Payipulta kutjulpirtu walkatjunu wantitjanya ngaapirinypa ngarala, \q1 ‘Yapu nyarra yiwarla palyalpayilu-yan palyamunukukantjalu mawurntalpa wantingu, \q2 palunyanya ngantjarrpa ngarala yiwarla witu-witura kanyira. \q1 Nyangkalta-ya nyakulalpi watjarnu, \q2 “Yapu palunyanyalpinyu mungutjamunu.” ’” \m Nyangka Piitalu tirtu watjaranytja, “Yapu palunyanya Tjiitjanya. \v 12 Kutju-palunyalu-lanya wankarunku. Kutjupalu wankarunkukitjamunu. Tjiinya kutju-palunyanya Mama Kuurrtu nintirnu wankarunkutjaku-lanya.” \p \v 13 Nyangka-ya kantjulpa pirninya kata paarnarrarnu Piitalu-pula Tjuuntu kurrurnpa rapalu ngarala watjaranyangka. Palunyalu-ya watjarnu, “Ngaanyalpi-pulanyu kuurlku ngurrpa.” Palunyalulta-ya kulirnu, “Munta, ngaanya-pula Tjiitjala tirtu parrangarapayinya.” \v 14 Palunyalu-ya nyangu wati nyumputjanu palunyanya lurrtju-pulanya ngaralanyangka. Nyangka-ya kutjupa-kutjupa watjalkitja wangka kanmarrarringu. \v 15 Palunyalu-ya watjarnu, “Yilkaku-pula mapitja ngara.” Nyangka-pula yilkaku mapitjangu. Nyangka-yanku wangkarra kuliranytja, \v 16 “Yaaltjingalku-lan? Tjiinya Tjurutjamala nyinapayi pirnilu-ya nyangu yayirninytjulu-pula palyaranyangka. Nyangka-lan purtu ngurrparringama. \v 17 Wiya, yaka-yakala-la wanti Tjiitjala yiningka-pula puru watjantjamaaltu wantitjaku tjiinya pirnilu-ya kuliltjakutarra.” \p \v 18 Nyangka-pulanyaya yarltirralpi yaka-yakarnu, “Watjalku-kurlu-pulan puru nintipungku Tjiitjala yiningka. Wantima-pula.” \v 19 Nyangka Piitalu-pula Tjuuntu watjarnu, “Wiya, nyuntulu-yanku yungarralu kulila. Wanytjanya tjukarurru palyaratjaku Mama Kuurrta mirangka? Nyuntuku-tjanampanku wangka kulira palyaratjaku? Wiya, tjinguru Mama Kuurrku wangka kulira palyaratjaku. \v 20 Nyangka-litju wantinytjamaaltu tirtu watjanma nyangu puru kulirnu palunyalu.” \v 21 Nyangka-ya kantjulpa pirnilu puru yaka-yakarnu watjantjamaaltu-pula wantitjaku. Palunyalu-pulanya walatjunu. Tjiinya-ya yarnangu pirniku ngurlurringkulalpi purtu kulirnu pungkukitjalu-pulanyaya. Tjiinyamarntu-ya pirnilurtu Mama Kuurrnga marninypungkulanytja \v 22 wati yirna-yirna-pula yayirninytjulu walykumunurnu palunyangka. \s1 Tjapiranytja-ya Kurrurnpa-tjananya Rapaltjaku \p \v 23 Nyangkalta-pulanyaya Piitanya Tjuunnga walatjunu. Nyangka-pula marlaku mapitjangu wanalpayi pirningka tjakultjunu yirna pirnilu puru tjurrtjuku puurrtu-ya watjantjanya. \v 24 Nyangka-ya kuliralpi Mama Kuurrta tjapiranytjalu ngaapirinypa watjaranytja: “Yuwa Puurr, nyuntulun mularrpa yilkari, manta, kapi yuru purlkanyatarrartu palyarnu puru yilkaringkatja, mantangkatja, puru kapingkatjatarrartu. \v 25 Kutjulpirtulpi nyuntuku Kuurti Walykumunulu wangka yartakanu tjamu Tayipirrta tjiinya nyuntuku waarka palyalpayingka. Nyangka watjarnu, \q1 ‘Nyaaku-ya Tjiyu wiya pirninya lirri warurringu? \q2 Tjiinya-ya yarlaku tjumaranytja kutjupa-kutjupa palyalkitjalu. \q1 \v 26 Tjiinya-ya puurrpa manta lipingkatja kapurturringkulalpi tjumaranytja \q2 Mama Kuurrnga puru wati nyarra Mama Kuurrtu kalkuntjanya pungkukitjalu.’ \m \v 27 Tjiinyamarntu yiwarla ngaangka-ya kapurturringu yanyan-yanyantu watjaranytja wati nyarra nyuntulun kalkuntjanya. Puurrpa Yaratalu, Pantjiya-Payilarrtu, Tjiyu wiya pirnilu, Yitjurayilku tjamupirtilutarra-ya tjumaranytja nyuntuku waarka palyalpayi Tjiitjanya pungkukitjalu. \v 28 Nyarra nyuntulun kutjulpirtulpi ngarnmanymanu watjarnu wantingu ngaratjaku, palunyanya-ya tjumaranytja palyalkitjalu. \v 29 Yuwa Puurr, kulinma-tjananya pika-lanyatju pungkukitjalu watjaranyangka. Palunyalu-lanyatju kanyinma nyuntuku wangka kurrurnpa rapalu watjaratjaku. \v 30 Puru pikatjarra pirninya pampura wiirrunma pirnilu-yayi kulinma puurrpa purlkanyalun pampura wankaranyangka. Yuwa, nyuntuku waarka palyalpayi Tjiitjalu-lanyatju kanyinma nyangka-latjuyi yayirninytjulu kutjupa-kutjupa palyanma.” \p \v 31 Nyangka-ya tjapira-wanarnu wiyarringu. Nyangka ngurra nyarra-ya tjarrpangu nyinarranytjanya yurri-yurringu. Nyangkalta Kuurti Walykumununya tjarrpangu kurrurnta-tjananya wiilyngarangu. Nyangka-ya Mama Kuurrku wangka kurrurnpa rapalu watjaranytja. \s1 Wanalpayi Pirnilu-yanku Ngaparrkulu Nintiranytja \p \v 32 Nyangka-ya wanalpayi pirnilu wuyurrpa kutjulu kulira palyaranytja. Tjiinya-ya watjaranytja, “Yungarralu-la kanyintjamaaltu ngaparrku-ngaparrkulu yinytjanulu nintinma.” Nyangka-ya mularrpartu palunyapirinytju nintiranytja. \v 33 Nyangka tjukurrpa watjalpayilu-ya kurrurnpa rapalu watjaranytja Tjiitjanya mirritjanu wanka pakantja. Nyangka Mama Kuurrtu wanalpayi pirninya-tjananya walykumunura kanyiranytja. \v 34 Nyangka kutjupa maralpa nyinanytjamunurtu. Tjiinya-ya yiwarlatjarralu, kaatantjarralu nintiranytja tjimarrikitjalu. Palunyalu-ya tjimarri palunyanya mantjiralpi \v 35 katirra nintiranytja tjukurrpa watjalpayiku-tjanampa. Nyangka-ya tjarrara nintiranytja-tjanampa maralpa-ya nyinarranytjaku. \p \v 36 Nyangka wati kutju Liipayiku wartangkatja yini Tjawutjalu Tjayipuranyamartatjilu tjimarri nintirnu palunyapirinytjurtu. Tjiinya wati palunyanya tjukurrpa watjalpayilu-ya yini kutjupa tjapirnu Paanapayinya. Tjiinya wangka ngaapirinypa, “Pukurlmankupayinya”. \v 37 Nyangka wati palunyalu kaatanpa kanyiranytja. Palunyalu nintirnu tjimarrikitjalu. Palunyalu tjimarri palunyanya katingu nintirnu tjukurrpa watjalpayiku-tjanampa. \c 5 \s1 Kurrirarra-pula Yananayanya Tjaparanya \p \v 1 Nyangka kurrirarra-pula Yananayanya Tjaparanya nyinarranytja. Nyangka wati Yananayalu-pulanku manta nintirnu tjimarrikitjalu. \v 2 Palunyalu tjimarri mantjiralpi kutjupatjarra tjarraralpi kanyirnu. Palunyalu kutjupatjarranya katingu nintirnu tjukurrpa watjalpayiku-tjanampa. Nyangka palunyaku kurri ninti nyinarranytja. \v 3 Nyangka Piitalu Yananayala tjapirnu, “Nyaakun Tjayitinnga wangka kulirnu mula-mularringu kurrurntanta wangkarranyangka? Nyuntulun tjimarri mantangkatja mantjiralpi tjarrarnu kanyirnu. Tjiinyan Kuurti Walykumununya mayurnu. \v 4 Tjiinya mantan kanyiratjaku ngaralanytja. Puru tjimarrin mantjiralpi kanyiratjaku ngaralanytja. Nyaakun nintilkitjalu kuliranytja? Palunyalun tjarrarnu kanyirnu. Tjiinyan wati mayuntjamaalpa Mama Kuurrngan mayurnu.” \v 5 Nyangkalta kuliralpi palunyangkartu punkarnu mirrirringu. Nyangka-ya pirnilu kuliralpi ngurluny-ngurlunyarringu. \v 6 Nyangka-ya yangupala pirnilu tjarrparralpi warntungka karrpira kutikatingu pulpangka tjarrpatjunu. \p \v 7 Nyangka mungarrtjirrinyangka Tjaparalunku kurri kulintjamaalpartu ngurrpartu tjarrparra pitjangu. \v 8 Nyangka Piitalu nyakulalpi watjarnu, “Yuwa, watjala-rni. Mantangkatja-munta-pulan tjimarri ngaapirinypartu mantjirnu?” \p Nyangka watjarnu, “Yuwa, palunyapirinypartu-litju mantjirnu.” \p \v 9 Nyangka Piitalu-lu watjarnu, “Nyaaku-pulan tjumaranytja tjiinya Kuurti Walykumunulu-pulanyanta pungkutjamaaltu wantitjaku mayuranyangka-pulan? Wiya, kuwarrin kutjurringu. Nyangka yangupalalu-ya mirri nyuntuku kurri katingu pulpangka tjarrpatjunu. Palunyalu-ya pitjangu tjaangka ngarala nyuntunyalpi mantjira katikitja.” \v 10 Nyangkalta kuliralpi palunyapirinypartu punkarnu mirrirringu. Nyangka-ya yangupalalu tjarrpangu nyangu mirrirrinyangka mantjira katingu pulpa kutjungkartu tjarrpatjunu palunyaku kurringka yitingka. \v 11 Nyangka-ya wanalpayi pirnilu, puru yarnangu pirnilurtu kuliralpi ngurluny-ngurlunyarringu. \s1 Pikatjarra Pirninya Wiirruranytja \p \v 12 Nyangka-ya tjukurrpa watjalpayilu yayirninytjulu kutjupa-kutjupa pirni palyaranytja. Nyangka-ya wanalpayi pirninya tirtu lurrtjurringkulanytja Tjalamanku Wiltjangka. \v 13 Nyangka kutjupatjarralu-ya ngurlulu lurrtjurringkutjamaaltu-tjananya wantirranytja. Nyangka-tjananyaya yarnangu pirnilurtu nyakula marninypungkulanytja. \v 14 Nyangka wati minyma pirnilu-ya Katungkatjanya mularrkuliralpi lurrtjurringu-tjananya. \v 15 Nyangka pirnilu-ya kulirnu tjukurrpa watjalpayilu-ya yayirninytjulu palyaranyangka. Palunyalu-ya pikatjarra pirni katingu warntu pataralpi yiwarrangka ngarritjura-wanarnu. Nyangka-tjananyayi Piitaku wiltjalu wiirrula pitjaku-tjananya wayirntankunyangka. \v 16 Nyangka-ya yarnangu pirni yiwarla kutjupa-kutjupangkatja nyarra Tjurutjamalawana ngarapayi, palunyangkatjalu-ya pikatjarra puru mamutjarra pirni kati-katirranytja. Nyangka-ya pirninyartu walykumunurringu. \s1 Tjayilta-ya Nyinarranyangka Yayintjultu-tjananya Walatjunu \p \v 17 Nyangka tjurrtjuku puurrpa purlkanya, puru palunyaku yamatji tjiinya Tjatutji pirninya-ya karurr-karurrarringu pirnilu-ya tjukurrpa watjalpayi-tjananya marninypungkulanyangka. \v 18 Palunyalu-tjananya tjulyaralpi tjayilpangka tjarrpatjunu. \v 19 Nyangka munga palunyangkartu Katungkatjaku yayintjultu yanu kayirrpa tjayiltatja yarlapungu. Palunyalu tjukurrpa watjalpayi-tjananya yarltirra katingu yilkakuralpi watjarnu, \v 20 “Mapitja-ya tjurrtju purlkanyangka tjarrpa. Palunyalu-ya yarnangu pirningka-tjananya tjukurrpa wankakutunya watjala.” \v 21 Nyangka mungayurnturalpi-ya mularrpartu tjurrtju purlkanyangka tjarrpangu-tjananya nintipungkulanytja. \p Nyangka-ya tjurrtjuku puurrpa purlkanyalu yirna pirninya-tjananya yarltingu kapurtunu wangkatjaku-ya. Palunyalu-ya wati marnkurrpa witurnu mapitjala wati-tjananya tjayiltatja katirra ngaratjunkutjaku. \v 22 Nyangka-ya mularrpartu mapitjangu tjayilpangka tjarrparralpi purtu nyangu wantirra marlaku pitjangu. Palunyalu-tjananya watjarnu, \v 23 “Wiya, mapitjangu-latju nyangu kayirrpa tjayiltatja lakapungu wantinyangka warrmarlalu-ya tirtu ngarala miranykanyiranytja. Nyangka-latju kayirrpa yarlapungkulalpi tjarrpangu purtu parranyangu, ‘Wiyartu.’” \v 24 Nyangka-ya tjurrtjuku puurrpa pirnilu puru purlinymantaku puurrtu purtu kuliranytja, “Yaaltjirringu-ya?” \v 25 Nyangkalta wati kutjulu tjarrparra pitjangu-tjananya watjarnu, “Kulila-ya. Wati nyarra tjayilpangka-yan tjarrpatjunkutjanya-ya tjurrtju purlkanyangka ngarala. Palunyalu-tjananyaya nintipungkula.” \v 26 Nyangka purlinymantaku puurrtunku wati pirninya yarltirra mapitjangu tjukurrpa watjalpayi-tjananya yarltirra katingu. Tjiinya tjulyantjamaaltu-tjananya yarltirrakutju katingu yarnangu pirnilu-tjananya yapungka yatultjakutarra. \p \v 27 Palunyalu-tjananyaya ngaratjunu kuurrpa-ya wangkatjaku. Nyangka tjurrtjuku puurrpa purlkanyalu-tjananya watjarnu, \v 28 “Wiya, ngayulu-latju watjarnu wantingu Tjiitjanyatjarra-yan nintipungkutjamaaltu wantirratjaku. Nyangka-yan yiwarla ngaa Tjurutjamala lipiwanalurtu parranintipungkulanytja. Puru-yan watjaranytja tjiinya ngayulu-latju Tjiitjanya mirri pungkutjanya.” \p \v 29 Nyangka Piitalu-ya watjarnu, “Wiya, wati-latju kulilkitjamunu. Tjiinya-latju Mama Kuurrku wangkakutju kulira wangarnarralu palyanma. \v 30 Tjiinya Mama Kuurrnga tjiinya ngayuku-lampa tjamupirtilu-ya pupakatirra marninypungkupayi, palunyalu Tjiitjanya wanka pakaltjingarnu nyuntulu-yan wartangka yurtitjunkutjanya. \v 31 Palunyalunku yitingkartu nyinatjunu puurrpa puru wankarunkupayi nyinarratjaku. Nyangka ngarala Yitjurayilku tjamupirtilu-yan palyamunu wantitjaku. Nyangka Mama Kuurrnga-tjanampanku kalyparringku. \v 32 Tjukurrpa palunyanya-latju nintilu watjara. Nyangka Kuurti Walykumunulutarrartu nintitjura. Tjiinya Mama Kuurrtu Kuurti palunyanya nintirnu palunyaku wangka kulira palyalpayiku.” \p \v 33 Nyangka kantjulpa pirnilu-ya kuliralpi lirri warurringu. Palunyalu-ya tjumaranytja yatura-tjananya mirrirntankukitjalu. \v 34 Parturtu Paratji kutju yini Kamayiltu-tjananya marrkurnu. Tjiinya wati palunyanya Mawutjaku wangka nintipungkupayi. Nyangka-luya pirnilu marninypungkupayi. Nyangka wati palunyalu pakarnu watjarnu purlinymantalu tjukurrpa watjalpayi-tjananya yilkaku katitjaku. Nyangka-tjananya mularrpartu yilkaku katingu. \v 35 Nyangka Kamayiltu watjarnu, “Yitjurayilku tjamupirti, kulila-rniya. Pamparr-pamparrtu-ya mirritjunkutjamaaltu wanti. \v 36 Tjiinya kutjulpirtu wati yini Tjiyutanya yartakarringu. Palunyalu yungarralunku marninypungkulanytja wati purlkanya. Nyangka-ya wati 400-tu palunyanya wanarnu. Parturtu-lu kutjupalu pungu mirrirntanu. Nyangka-ra wanalpayi pirninya wililyarrara yanu wiyarringu. \v 37 Nyangka marla puru wati kutjupanya yini Tjuutanya Kalalinyamartatji yartakarringu. Tjiinya-yanku yini tjunkulanytja kapamantu watjannyangka, palunyatjarralpi yartakarringu. Nyangka-luya pirnilu wanaranytja. Parturtu wati palunyanyatarrartu-ya mirri pungu. Nyangka-raya wanalpayi pirni kutju-kutjurringkula yanu. \v 38 Kulila-ya. Wati ngaanya-tjananyaya wantima. Tjiinya tjinguru-ya yungarralu kulira palyaranytjatjanu yungarra wiyarriku. \v 39 Nyangka-tjinguru Mama Kuurrtu-tjananya watjarnu wantinytjatjanungka-ya tirtu palyanma. Nyangka-yan purtu marrkunma. Tjiinya-yan marrkulkitjalu Mama Kuurrtatarrartu tungun-tungunarrima.” \p Nyangka-ya kantjulpa pirnilu kuliralpi mula-mularringu. \v 40 Palunyalu-tjananyaya tjukurrpa watjalpayinya marlakulu yarltingu. Palunyalu-ya watjarnu warrmarlalu-tjananyaya wirtapi pungkutjaku. Nyangka-tjananya pungkulayirnu tjunu wantingu. Nyangka-ya kantjulpa pirnilu yaka-yakarnu tjukurrpa Tjiitjanyatjarra-ya watjaranytjamaaltu wantitjaku. Palunyalu-tjananyaya walatjunu. \v 41 Nyangka-ya wantirra mapitjangu pukurltu watjaranytja, “Yuwa, Mama Kuurrtu-lanya nyangu Tjiitjanya wanaranyangka pukurlarringu. Palunyalu-lanya ngurrkarntanu pika-lan mantjiltjaku.” \v 42 Nyangka-ya tjirntu kutjupa tjirntu tjukurrpa walykumunu Tjiitjanyatjarra tirtu parrawatjaranytja. Tjurrtju purlkanyangka puru wanalpayi pirniku ngurrangka-ya tjarrparra tjukurrpa watjaranytja. Tjiinya-ya watjaranytja Tjiitjanya tjiinya wati palunyanya Mama Kuurrtu kalkuntjanya. \c 6 \s1 Wati 7-pa-ya Ngurrkarntanu \p \v 1 Nyangka-ya wanalpayi pirnirringkula-wanarnu. Nyangka-ya Tjiyu tjiinya Kuriki wangkapayi pirninya mirrparn-mirrparnarringu Tjiyu nyarra Yiipuru-ya wangkapayi pirniku. Palunyalu-ya tjukurrpa watjalpayi pirninya watjarnu, “Ngayuku-lampatju minyma parnaltji pirnilu-ya tjimarri mantjintjamunurtu tjirntu kutjupa tjirntu-ya parranintiranyangka.” \v 2 Nyangka-ya tjukurrpa watjalpayi 12-tu kuliralpi wanalpayi pirninyartu yarltingu kutjungkanu. Palunyalu-tjananya watjarnu, “Wiya, Mama Kuurrku wangka-latju wantikitjamunu tjimarri nyinarra tjarrara nintilkitjalu. \v 3 Tjinguru-lan ngaapirinypa palyanma. Parranyawa-ya ngurrkarntarra wati 7-pa tjiinya walykumunulu kulilpayinya puru kurrurnta-tjananya Kuurti Walykumununya wiilyngaralanytjanya. Nyangkalta-yayi palunyalu tjimarri tjarrara nintinma. \v 4 Nyangka ngayulu-latju Mama Kuurrta tirtu tjapinma puru tjukurrpa parrawatjanma.” \p \v 5 Nyangka-ya wanalpayi pirnilu kuliralpi pukurlarringu. Palunyalu-ya Tjiipannga ngurrkarntanu. Wati palunyalu Mama Kuurrnga mularrkulilpayi nyangka kurrurnta-lu Kuurti Walykumununya wiilyngarapayi. Nyangka-ya puru ngurrkarntanu Pilupanya, Purakuranya, Nikanunya, Timannga, Paamananya, puru Nikalunya Yantiyakanyamartatji. Tjiinya wati palunyalu Mama Kuurrnga wanaralpi Tjiyupirinyarringu nyinarranytja. \v 6 Wati palunyanya-tjananyaya katingu tjukurrpa watjalpayi pirnikutu. Nyangka-ya mara katangka-tjananya tjunkulalpi Mama Kuurrta-tjanampa tjapirnu. \p \v 7 Nyangka-ya Mama Kuurrku wangka tirtu watjaranytja. Nyangka Tjurutjamala wanalpayi-ya pirnirringkula-wanarnu. Puru tjurrtjungka waarka palyalpayi pirnilutarrartu-ya wanaranytja. \s1 Tjiipannga-ya Tjulyarnu Kuurrta Ngaratjunu \p \v 8 Nyangka Tjiipantu yayirninytjulu kutjupa-kutjupa palyaranytja, tjiinyamarntu Mama Kuurrtu-lu walykumunura kanyiranyangka. \v 9 Nyangka-luya wati kutjupatjarralu nyakula yanyanarringkulanytja, tjiinya-ya Tjaarininyamartatjilu puru Yalitjantanyamartatjilu. Tjiinya-ya tjurrtju kutjupangka tjarrpapayi. Nyangka-tjananyaya yini tjapilpayi, “Puurrku waarka palyarnu wiyarringkutjanya”. Nyangka puru Tjiyu kutjupatjarra ngurra Tjilitjinyamartatji puru Yayitjanyamartatji pitjangu-tjananya lurrtjurringu. Palunyalu-luya Tjiipanta lurrtjurringkulalpi waru-waru ngaparrku wangkarranytja tjukurrpa watjaranyangka. \v 10 Nyangka Tjiipantu walykumunulu watjaranytja Kuurti Walykumunulu tjukarurrura kanyiranyangka. Nyangka-ya purtu kuliranytja ngaparrtjika watjalkitjalu. \v 11 Palunyalu-ya wati marnkurrpa yarltirralpi tjimarri nintirnu mapitjala-ya Tjiipanngatjarra mayura parrawatjaratjaku. Nyangka-ya mularrpartu yanu watjaranytja, “Wiya, kulirnu-latju wati ngaalunyu tjalkirr-tjalkirrtu watjaranytja Mawutjanya, puru Mama Kuurrngatarrartu.” \v 12 Nyangka-ya yarnangu pirnilu kuliralpi mirrparnarringu. Nyangka-ya yirna pirninya, puru Mawutjaku wangka nintipungkupayinyatarrartu mirrparnarringu. Palunyalu-ya Tjiipannga tjulyara katingu ngaratjunu kuurrpa wangkatjaku. \v 13 Palunyalu-ya wati pirni yarltirra katingu mayura-luya watjaltjaku. Nyangka-luya mularrpartu mayura ngaapirinypa watjaranytja, “Wiya, wati ngaalu tjurrtju purlkanya-lampa puru Mawutjaku wangkatarrartu tjalkirr-tjalkirrtu watjaranytja. \v 14 Tjiinyanyu Tjiitja-Natjarinyamartatjilu tjurrtju ngaanya purlparrpungku. Palunyalunyu yara kutjupanku nyarra Mawutjalu-lanya nintipungu wantitjanya.” \v 15 Nyangka-ya pirnilurtu kuurrpangka nyinarranytjalu nyangu Tjiipannga yiiku yayintjulpirinyarringu ngaralanyangka. \c 7 \s1 Tjiipantu Tjukurrpa Watjara-Wanarayintja \p \v 1 Nyangka tjurrtjuku puurrpa purlkanyalu Tjiipannga tjapirnu, “Tjukarurrulu-munta-ya nyuntunyatjarra watjara?” \p \v 2 Nyangka Tjiipantu watjarnu, “Kurtapirti, puru yirna pirni, kulila-rniya. Kutjulpirtulpi tjamu Yayipuramanya ngurra Mitjutamila nyinarranytja. Tjiinya yiwarla Yarranku yankutjamaalpa kuwarripa nyinarranyangkalpi Mama Kuurrnga Puurrpa yilkaringkatjanya-lu yartakarringu. \v 3 Palunyalu watjarnu, ‘Nyuntuku ngurra puru yungarrapirti wantirra kutipitja ngurra nyarra ngayulu-rnanta nintitjunku, palunyakutu.’ \v 4 Nyangka Yayipuramalu mularrpartu wantirra kutipitjangu nyinarranytja yiwarla Yarranta. Nyangka-ra mama mirrirringu. Nyangka Mama Kuurrtu-lu katingu ngurra ngaa-yan nyinarra, palunyalakutu. \v 5 Tjiinya-ra Mama Kuurrtu ngurra ngaanya nintintjamaalturtu kalkurnukutju ngula nintilkitjalu Yayipuramaku, puru palunyaku tjamu kaparlipirtikutarrartu. Tjiinya kurranyulu watjarnu Yayipuramanya tjilkumaalpalpi nyinarranyangka. \v 6-7 Tjiinya Mama Kuurrtu ngaapirinypa watjarnu, ‘Nyuntuku tjamu kaparlipirti-ya ngurra kutjupakutu yanku. Nyangka-tjananyaya ngarltumaaltu pawurntjingara witu-witunma waarka purlkanya palyaratjaku. Nyangka-ya rawalu palyanma. Nyangkalta kurli 400-tjanulu-tjanamparna ngayulu nyarra witu-witulpayiku palyamunu purlkanya yartakanku. Nyangkanku nyuntuku tjamu kaparlipirtilu-rniya pakara pitjaku ngurra ngaangurulu pupakatirra marninypungama.’ \v 8 Nyangka puru Mama Kuurrtu Yayipuramala ngaapirinypa watjarnu, ‘Yuwa, ngayuku tjukurrpa kuliranytjalu katjanku watila. Tjiinya-yankun katjapirti tirtu watira-wananma.’ Nyangka Yayipuramaku katja Yayitjikinya yirti ngarringu. Nyangka ngurra 7-tjanulu-lu watirnu. Nyangka palunyapirinytjurtu Yayitjikilunku katja Tjayikapanya watirnu. Nyangka Tjayikapalunku katja 12-pa watirnu. Tjiinya tjamu palunyanguru-lan pirnirringu nyinarra.” \p \v 9-10 Nyangka Tjiipantu tirtu watjaranytja, “Nyangka Tjayikapaku katjapirti-ya marlanypa yini Tjawutjaku karurr-karurrarringu tjiinyamarntu palunyaku Mamalu palunyanyakutju walykumunura kanyiranyangka. Palunyalu-ya Tjawutjanya tjimarrikitjalu nintirnu. Nyangka-ya malikilu Yiitjipulakutu mantjira katingu puurrku waarka tjimarrimaaltu nyinarra palyaratjaku. Nyangka Mama Kuurrtu-lu tirtu kanyiranytja kutjupatjarralu-ya kurraranyangka. Nyangka Yiitjipuku puurrpa purlkanyalu watjarnu Tjawutjanya yarltirra katitjaku. Nyangka pitjangu ngaralanytja. Nyangka Mama Kuurrtu-lu kanyirnu. Nyangka walykumunulu kulira watjaranytja. Nyangka puurrpa palunyalu kuliralpi watjarnu palunyaku ngurrangkatja puru ngurra Yiitjipula lipiwanartu puurrarringkula kanyiltjaku. \v 11 Nyangkalta yayilurru purlkanya ngurra Yiitjipula lipiwana, puru Kayinantatarrartu ngarangu. Nyangka-ya pirni nyirnurrurringu nyinarranytja. Nyangka-lampaya tjamupirtilu purtu kuliranytja mirrka mantjilkitjalu. \v 12 Nyangka Tjayikapalu tjakulpa kulirnu tjiinya Yiitjipula-yanyu mirrka purlkanyatjarra nyinarra. Palunyalunku katjapirti, ngayuku-lampa tjamupirti witurnu. Nyangka-ya ngurra palunyakutu mirrkaku yanu. \v 13 Mirrka-ya yurrarayirnu pitjangu nyinarrayirnu puru mirrka wiyarrinyangka marlaku yanu. Palunyangkalta Tjawutjalunku watjarnu yartakanu palunyaku-tjanampa marlanypa nyinarranytjalu. Nyangka puurrpa purlkanyalu kulirnu Tjawutjaku yungarrapirti pitjanyangka. \v 14 Nyangka Tjawutjalunku kurtapirti wituralpi watjarnu, ‘Mapitja-ya ngurrakutu. Palunyalu mama Tjayikapanya, puru yungarrapirtitarrartu yarltirra kati.’ Nyangka-ya mularrpartu mapitjangu-tjananya yarltingu katinytja. Tjiinya yarnangu 75-pa-ya pitjanytja. \v 15 Nyangka-ya Tjayikapanya, palunyaku katjapirtitarrartu nyinarrayirnu Yiitjipula mirrirringu. \v 16 Nyangka-tjananyaya mirri tarrka katingu yiwarla Tjikimaku. Palunyalu-tjananya pulpangka tjarrpatjunu, nyarra Yayipuramalu kutjulpirtu Yayimula-tjananya payipungu wantingu, palunyangka.” \p \v 17 Nyangka Tjiipantu tirtu watjaranytja, “Nyangka-lampaya tjamupirti Yiitjipula nyinarrayirnu pirnirringu. Nyangka ngamurringu Mama Kuurrtu ngurra-tjanampa nintiltjaku, nyarra kutjulpirtu Yayipuramanya kalkurnu wantingu, palunyanya. \v 18 Nyangkalta puurrpa purlkanya kutjupa puurrarringu nyinarranytja. Tjiinya tjukurrpa Tjawutjanyatjarraku ngurrpa nyinarranytja. \v 19 Palunyalu-lampa tjamupirti mayura kanyiranytja. Palunyalu-tjananya pawurntjingara watjaranytja yirti-yanku yilkaku wantinyangka ngarrirra-ya mirrirritjaku. \v 20 Nyangkalta yirti walykumunu yini Mawutjanya ngarringu. Nyangka-lu ngurrangka kanyirnu kirnara marnkurrtjanulu \v 21 yilkaku wantinyangka puurrpa purlkanyaku yurntaltu pitjangu mantjiralpi nyuyupungu kanyirnu purlkarnu. \v 22 Nyangka-luya Yiitjipula nyinapayilu nintipungu wantingu. Nyangka Mawutjanya palunyaku-tjanampa tjukurrku nintipukarringu. Palunyalu walykumunulu watjara puru palyaranytja.” \p \v 23 Nyangka Tjiipantu tirtu watjaranytja, “Nyangka Mawutjalu nyinarrayirnu kurli 40-tjanulu watjarnu, ‘Yanku-rnatju yungarrapirti Yitjurayilku tjamu pirninya nyaku yaaltji-yaaltji-ya nyinarra.’ \v 24 Nyangka yanu nyangu palunyaku yungarra wati Yiitjipunya ngurraralu pungkulanyangka. Palunyalu yungarratjirratjalu pungu mirrirntanu wati ngurrangkatjanya. \v 25 Tjiinya Mawutjalu yarlaku kuliranytja tjiinya palunyaku yungarrapirtilu-ya nintilu nyakulalpi kulirnu tjiinya Mama Kuurrtu-lu ngurrkarntanu ngurra Yiitjipulanguru-tjananya walara katitjaku. Ngaanya-parturtu-ya ngurrpa nyinarranytja. \v 26 Nyangka ngarringu tjirnturringkula puru yanu nyangu Yitjurayilku tjamulu-pulanku pika pungkulanyangka. Palunyalu marrkuralpi watjarnu, ‘Wiya, yungarraralu-pulankun pungkula.’ \v 27 Nyangka wati nyarra kunpu-kunpulu pika-pikaranytjalu Mawutjanya yurnturalpi watjarnu, ‘Puurrpa-muntan pitjangu watjara-linyatjun tjukarurrulkitja? \v 28 Ngayunyatarrartu-munta-rnin mirri pungku tjiinyan wati Yiitjipunyamartatjinya mungarrtjilpi pungu mirrirntanu, palunyapirinypa?’ \v 29 Nyangkalta kulira ngurlu kukurraarnu. Pitjalayirnu ngurra Mitiyanta nyinarranytja. Palunyalu kurri yarltirralpi katja kutjarra yartakanu.” \p \v 30 Nyangka Tjiipantu tirtu watjaranytja, “Nyangka Mawutjanya nyinarrayirnu kurli 40-tjanu yapu Tjayinayila mayu-mayu nyinarranytja. Palunyalu nyangu yayintjulpa yartakarrinyangka warta tilingaralanyangka. \v 31 Palunyalu kata paarnarrarnu nyakulanytja. Palunyalu wartakutu ngamu-ngamurringu nyakukitja. Parturtu Mama Kuurrtu-lu watjarnu, \v 32 ‘Ngayulu-rna Mama Kuurrnga tjiinya-rniya tjamupirti Yayipuramalu Yayitjikilu puru Tjayikapalu pupakatirra marninypungkula, palunyanya.’ Nyangka Mawutjalu kuliralpi ngurlu tiltirrmaranytja. Palunyalu nyakulanytjamaaltu wantirranytja. \v 33 Nyangka-lu watjarnu, ‘Tjinapuunpanku yarrala tjurra. Tjiinyamarntun manta miirl-miirlta ngarala. \v 34 Yuwa, ngayuku katja yurntalpirti-rna nyakulanytja Yiitjipula nyinapayilu-ya pungkulanyangka. Puru-rna kuliranytja yularranyangka-ya. Nyangka-rna pitjangu-tjananya pakaltjingara katikitja. Yuwa, witulku-rnanta Yiitjipulakutu.’” \p \v 35 Nyangka Tjiipantu-tjananya tirtu watjara-wanarayintja ngaapirinypa, “Tjiinya-ya Yitjurayilku tjamupirtilu Mawutjanya panypurangkulalpi watjarnu, ‘Puurrpa-muntan pitjangu watjara-lanyatjun tjukarurrulkitja?’ Parturtu tjiinya Mama Kuurrtu-lu ngurrkarntanu puurrarringkula-tjananya ngurra Yiitjipulanguru katitjaku. Puru watjarnu yayintjultu-tjananya yirringkara katitjaku. Yayintjulpa palunyanya Mawutjala yutirringu warta kamparranyangka. \v 36 Nyangka Mawutjalu-tjananya mularrpartu walara katingu. Palunyalu yayirninytjulu kutjupa-kutjupa pirni palyaranytja Yiitjipulawanalu, kapi yini Tjitirn-Tjitirntawanalu, mayu-mayuwanalutarrartu. Palunyalu kurli 40-tjanulu-tjananya \v 37 Yitjurayilku tjamupirtingka watjarnu, ‘Mama Kuurrtu wati kutju ngurrkarntaralpi witulku palunyaku wangka kulira-tjananyanta tjakultjunkulatjaku. Tjiinya-rni ngayunya nyuntunyamartatji ngurrkarntaralpi witurnu, palunyapirinypa.’ \v 38 Yuwa, Mawutjanya-tjananya Yitjurayilku tjamupirtingka nyinarranytja tjiinya-ya mayu-mayu kapurturrinyangka Mama Kuurrku wangka kulilkitja. Nyangka yayintjulpa Mawutjala wangkangu yapu Tjayinayila. Nyangka kuliralpi Mawutjalu Mama Kuurrku tjukurrpa mantjirnu kulira-lan wanka nyinarratjaku.” \p \v 39 Nyangka Tjiipantu tirtu watjaranytja, “Parturtu tjamupirti-ya Mawutjaku tungun-tungunarringu. Palunyalu-ya mukurringu marlaku Yiitjipulakutu yankukitja. \v 40 Palunyalu-ya wati Yaranta watjarnu, ‘Wati Mawutjanya ngaangka yaaltjirringu Yiitjipulanguru-lanya katinytjatjanunya? Nyangka-lampa kutjupa-kutjupa palyala pupakatirra-la marninypungkulatjaku. Nyangka-lanyayi miranykanyira katirrayinma.’ \v 41 Nyangka-ya yapu mantjiralpi palyarnu puluka warlangupirinymanu. Palunyalu-ya kuka pungkulalpi tilirnu tjunkulalpi nintirnu. Palunyalu-ya mirrka ngalkula pupakatirra marninypungkulanytja yapu yungarralu palyarnu, palunyalu. \v 42 Nyangkalta-tjananya Mama Kuurrtu wantingu tjiinya-ya pirntirri pupakatirra marninypungkulatjaku. Tjiinyamarntu Mama Kuurrku wangka kulira tjakultjunkupayilu-ya kutjulpirtu ngaapirinypa walkatjunu wantingu, \q1 ‘Yitjurayilku tjamupirti, kulila-rniya. Tjiinya-yan mayu-mayuwana pitjalayintjalu \q2 tjiipu puluka ngayuku pungkula tilira nintiranytjamunu. \q1 \v 43 Tjukurrtatja yini Mulukaku tiinti-yan katirrayintja pupakatirra marninypungkukitjalu. \q2 Palunyalu-yan tjukurrtatja Riipanku pirntirripirinypa palyarnu \q2 pupakatirra marninypungkukitjalu. \q1 Nyangka-rna watjalku warrmarlalu-tjananyantaya Papulanta munkarra karrpira katitjaku.’” \p \v 44 Nyangka Tjiipantu-tjananya tirtu watjara-wanarayintja, “Yuwa, ngayuku-lampa tjamupirtilu-ya tiinti miirl-miirlpa kanyiranytja tjiinya Mama Kuurrnga-tjananya lurrtju nyinarranyangka. Tjiinya Mama Kuurrtu tiinti nintitjunu Mawutjalu palyaltjaku. Nyangka nyakulalpi palunyapirinypartu palyarnu wantingu. Nyangka-ya mayu-mayuwanalu parrakatirrayintja. \v 45 Katirrayirnu-ya mirrirringkula-wanarnu wiyarringu. Nyangka-tjanampa katjapirtilulpi katirrayintja. Nyangka Tjatjuwalu-tjananya puurrarringu kanyiranytja. Nyangka-ya tiinti palunyatjarra tjarrpangu ngurra kalkurnu wantitjala nyinarranytja. Tjiinya Mama Kuurrtu-tjananya yarnangu ngurrangkatja pakaltjingarnu. Nyangka-ya ngayuku-lampa tjamupirtilu ngurrararringu nyinarranytjalu tiinti palunyanya tirtu kanyiranytja. Nyangka-ya mirrirringkula-wanarnu. Nyangka-ya tjamupirti marlangkatja-marlangkatjalu tirtu kanyiranytja. Nyangkalta Tayipirrnga-tjanampa puurrarringu nyinarranytja. \v 46 Palunyalu walykumunu nyinarranytjalu Mama Kuurrnga pukurlmanu tjiinya Tjayikapalu pupakatirra marninypungkupayinya. Palunyalu Mama Kuurrta tjapirnu, ‘Palya-munta-rnanku yiwarla palyalku nyinarratjakun?’ \v 47 Parturtu Mama Kuurrtu-lu marrkurnu. Nyangka palunyaku katja Tjalamantu palyarnu.” \p \v 48 Nyangka Tjiipantu-tjananya tirtu watjaranytja, “Kulila-ya. Mama Kuurrnga nyinakitjamunu yiwarla nyarra watilu palyarnu wantinytjala. Tjiinya wati kutjulu Mama Kuurrku wangka ngaapirinypa tjakultjunu, \q1 \v 49 ‘Ngayulu-rna puurrpa purlkanya yilkari katalarra nyinarra. \q2 Palunyalu-rna tjina mantangka tinatjunkula. \q1 Yiwarla nyaapirinypa-tjuyan palyalku ngayulu-rna nyinarratjaku? \q2 Wiya, yiwarlangka-rna nyinakitjamunu. \q1 \v 50 Tjiinyamarntu-rna ngayulu pirnipurlka palyarnu wantingu.’” \p \v 51 Nyangka Tjiipantu-tjananya tirtu watjaranytja, “Wiya, nyuntulu-yan purtuwatjalpa nyinarra. Mama Kuurrku wangka-yan kulira wantipayi. Tjiinya-tjanampanku tjamupirtilu-ya Kuurti Walykumununya kulira wantirranytja, palunyapirinypa. \v 52 Yuwa, nyuntuku tjamupirtilu-ya Mama Kuurrku wangka kulira tjakultjunkupayi pirninya tirtu pungkulanytja. Tjiinya-ya ngarnmanymara watjaranytja Mama Kuurrku waarka tjukarurrulu palyalpayinya ngula pitjatjaku. Nyangka-tjananyaya mirrirntaranytja. Nyangkalta wati palunyanya pitjanyangka nyuntulu-yan yinytjanulu nintirnu mirri pungkutjaku. \v 53 Tjiinya yayintjulpa pirnilu-tjanampanku Mama Kuurrku wangka nintirnu. Nyangka-yan kulirnu wantingu.” \s1 Tjiipannga-ya Yapungka Yaturnu Mirrirntanu \p \v 54 Nyangka-ya kantjulpa pirnilu Tjiipanku tjukurrpa kuliralpi lirri warurringu. \v 55 Nyangka Kuurti Walykumununya Tjiipanta kurrurnta wiilyngaralanytja. Nyangka yirranyakulalpi nyangu Mama Kuurrnga tili purlkanyatjarra nyinarranyangka, puru Tjiitjanya yitingkartu ngaralanyangka. \v 56 Palunyalu watjarnu, “Wiya, yilkari katalarra-rna nyakula Katja Yarnangurrinytjanya Mama Kuurrta yitingka ngaralanyangka.” \p \v 57 Nyangka-ya mirrarralpi pina-yanku tjuturnu kuliltjakutarra. Palunyalu-ya kapurturringkula ngalyakukurraarnu \v 58 Tjiipannga tjulyara katingu yiwarlangka yilkaku warningu. Palunyalu-yanku kawutu yarraralpi yangupala yini Tjuulku nintirnu miranykanyiltjaku-tjanampa. Palunyalulta-ya yapungka warnirra yaturanytja mirrirntankukitjalu. Tjiinya-ya kulirnu Tjiipantu Mama Kuurrnga panypuratjarralu watjaranytja. Palunyakukantjalu-ya mirrparnarringkulalpi yaturanytja. \v 59 Yaturanyangka yurtu-yurtu Tjiipantu Puurrpa Tjiitjanya warlkuralpi tjapirnu, “Mirrirrinyangka-rni kuurti mantjila.” \v 60 Nyangkalta pupakatirralpi mirrangu watjarnu, “Wiya Puurr, ngaparrtjika-tjananya pungkutjamaaltu wanti. Kalyparriwa-tjanampa.” Watjarnu wantirralpi mirrirringulta. \c 8 \p \v 1-2 Nyangka Tjuultu nyakula kuliranytja, “Yuwa, palya-ya yaturnu mirrirntanu.” Nyangka-ya wati pirnilu nyarra Mama Kuurrnga wanalpayilu mirrarra yularranytjalu mirri mantjira katingu pulpangka tjarrpatjunu. \s1 Tjuultu Wanalpayi Pirninya Pungkulanytja \p Nyangka tjirntu palunyangkartu-ya kantjulpa pirnilu Tjiitjanya wanalpayi-tjananya pika purlkanya pungkulanytja ngurra ngaa Tjurutjamala nyinarranytjanya. Nyangka-ya pakara wililyarrara kukurraarnu. Palunyalu-ya ngurra Tjutiyalawana, puru Tjamiriyalawana nyinarranytja. Nyangka-ya tjukurrpa watjalpayi 12-nyakutju Tjurutjamala nyinarranytja. \p \v 3 Nyangka Tjuultu wanalpayi pirninya pungkula wiyalkitjalu-tjananya pika purlkanya pungkulanytja. Tjiinya parrapitjala ngurra kutjupa-kutjupangka tjarrparranytja. Palunyalu wati minymatarrartu-tjananya yawarrara katirra tjayilpangka tjarrpatjuranytja. \s1 Tjamiriyala Nyinapayi Pirni-ya Yingkartarringu \p \v 4 Nyangka-ya wanalpayi pirni wililyarrara yankutjalu ngurra pirningkartu tjukurrpa Tjiitjanyatjarra parrawatjaranytja. \v 5 Nyangka Pilupanya yiwarla Tjamiriyaku kutipitjangu. Palunyalu-tjananya tjukurrpa watjaranytja tjiinya Tjiitjanya wati palunyanya Mama Kuurrtu kalkuntjanya. \v 6 Nyangka-ya pirnilu yatatjura kuliranytja. Puru-ya nyakulanytja Pilupalu yayirninytjulu kutjupa-kutjupa pirni palyaranyangka. \v 7 Tjiinya mamu tjirtiranytja kurrurnta-tjananya nyinarranyangka. Nyangka-ya mirrarra pakara kukurraaranytja. Puru-tjananya nyumpu nyinapayi puru lurrpa-lurrpara parrapitjalayilpayi pirninya wala walykumunuranytja. \v 8 Nyangka-ya ngurra palunyangka yarnangu pirninyartu pukurlarringu nyinarranytja. \p \v 9 Nyangka wati maparntjarra yini Tjayimannga yiwarla palunyangka nyinarranytja. Palunyalu tirtu nyinarra maparntjuranytja. Nyangka-ya Tjamiriyala nyinapayi pirnilu nyakula kata paarnarraranytja. Nyangkanku yungarralu watjaranytja, “Ngayulu-rna wati purlkanya.” \v 10 Nyangka-ya pirnilurtu nyakula mula-mularringkulanytja. Palunyalu-ya watjaranytja, “Wati ngaanya-kulila yilkari katalarranguru pitjangu. Palunyalu Mama Kuurrngapirinytjurtu yayirninytjulu palyara.” \v 11 Tjiinya rawalu maparntjunkulanyangka-ya palunyapirinypa watjaranytja. \v 12 Nyangka Pilupalu pitjangu tjukurrpa walykumununya watjaranytja tjiinya Mama Kuurrnga puurrarringkula nyinarratjaku, puru Tjiitjanya wati palunyanya Mama Kuurrtu kalkuntjanya. Nyangka-ya yarnangu pirnilu mularrkulirnu. Nyangka-tjananya kapingka tjarrpatjunu. \v 13 Nyangka Tjayimantutarrartu mularrkulirnu. Nyangka-lu kapingka tjarrpatjunu. Nyangka Pilupanya parrawanarayintja. Palunyalu kata paarnarrarnu nyakulanytja Pilupalu yayirninytjulu kutjupa-kutjupa pirni palyaranyangka. \p \v 14 Nyangka tjukurrpa watjalpayi Tjurutjamala nyinarranytjalu-ya tjakulpa kulirnu, “Ngurra nyarra Tjamiriyala-yanyu Mama Kuurrku wangka kuliralpi mula-mularringu.” Nyangka-ya witurnu Piitanya-pulanya Tjuunnga yankula-tjananya lurrtjurringkutjaku. \v 15 Nyangka-pula mularrpartu kutipitjangu-tjananya lurrtjurringu. Palunyalu-tjanampa tjapirnu Kuurti Walykumununya pitjala kurrurnta-tjananya tjarrpatjaku. \v 16 Tjiinyamarntu-tjananya kuwarripa tjarrpanytjamunurtu. Puurrpa Tjiitjanya-ya mularrkuliralpi kapingkakutju tjarrpangu. \v 17 Nyangka-pula Piitalu Tjuuntu mara katangka-tjananya tjunkulalpi tjapirnu. Nyangka Kuurti Walykumununya-tjananya kurrurnta tjarrpangu. \p \v 18 Nyangka Tjayimantu nyangu tjukurrpa watjalpayilu-pula mara katangka-tjananya tjunkulanyangka Kuurti Walykumununya kurrurnta-tjananya tjarrparranytja. Nyangka tjimarri-pulampa yungkulalpi \v 19 ngatjirnu, “Nintila-pularni wanti nyangka-rnayi yayirninytjulu mara katangka tjunama nyangkayi Kuurti Walykumununya kurrurnta-tjananya tjarrpama.” \p \v 20 Nyangka Piitalu watjarnu, “Mapitja-pula tjimarrirarranpartu mirrirriwa. Yarlakun kulira payipungkukitjalu. Ngarna Mama Kuurrtukutju nintilku nyangka-tjananyan mara katangka tjunku Kuurti Walykumununya-tjananya tjarrpatjaku. \v 21 Nyuntulu-lanyatjun lurrtjurringkula waarka palyalkitjamunu. Tjiinyamarntun Mama Kuurrta mirangka tjukarurru nyinarranytjamunu. \v 22 Palyamunun kuliranytja tjimarringka payipungkukitjalu. Wantirralpi Mama Kuurrta tjapila nyangkankuyi kalyparriwa. \v 23 Tjiinya-rnin nyakula karurr-karurrtu kuliranytja ngayunyapirinypa nyinakitjalu. Tjiinyan palyamunu palyantjatjanu karrpilpapirinypa nyinarra.” \p \v 24 Nyangka Tjayimantu-pulanya watjarnu, “Wiya, Mama Kuurrnga-tju tjapila tjiinya nyuntulu-pulan watjaranytja, palunyanya yutirritjakutarra.” Nyangka-pula mularrpartu tjapirnu. \p \v 25 Palunyalu-tjananya tjukurrpa Tjiitjanyatjarra watjarayirnu wiyarringkula yanu. Ngurra Tjamiriyalawana-pula mapitjala ngurra kutjupa-kutjupangka tjukurrpa walykumununya mawatjarayintja. Tjiinya-pula ngatalu tjukurrpa ngalyawatjarayirnu Tjurutjamala tjarrpangu. \s1 Pilupanya-pula Wati Yitjiyupinyamartatji Wangkarranytja \p \v 26 Nyangka Katungkatjaku yayintjultu yartakarringkulalpi Pilupala-lu watjarnu, “Pakara yurlparirra yarra. Yiwarra nyarra Tjurutjamalanguru ma-ngarrirra yiwarla Kaatjalakutu, palunyalakutu yarra.” Tjiinya kuwarrinya yiwarra palunyanya mungutjarringu ngarala. \v 27 Nyangka Pilupanya pakara kutipitjangu. Pitjalayirnu nyangu wati Yitjiyupinyamartatji purni kaarrtjarrangka pitjalayinnyangka. Wati palunyalu minyma puurrku tjimarri miranykanyilpayi Yitjiyupila. Palunyalu Tjurutjamaku yanu Mama Kuurrnga pupakatingu marninypungu. Palunyatjanulta ngurraku mapitjalayintja. \v 28 Palunyalu kaarrta nyinarranytjalu Payipulpa nyakula watjaranytja. Tjukurrpa nyarra Mama Kuurrku wangka kulira tjakultjunkupayi yini Yatjayalu walkatjunu wantinytja nyakula watjaranytja. \v 29 Nyangka Kuurti Walykumunulu Pilupanya watjarnu, “Mapitja kaarrpa ngurlura wanala.” \v 30 Nyangkalta mularrpartu kukurraarnu ngamurringkulalpi kulirnu wati palunyalu tjukurrpa Payipultatja nyarra Yatjayalu walkatjunu wantitjanya nyakula watjaranyangka. Nyangka tjapirnu, “Tjukurrpa palunyanya-muntan kulira?” \p \v 31 Nyangka watjarnu, “Wiya, purtu-rna kulira tjurrkurlmara. Nganalunyka-rni watjalku tjurrkurlmanku? Tatilku-munta-rnin ngamulu nyinakatirralpi watjalku?” Nyangka mularrpartu-lu tatiralpi nyinakatingu. \v 32 Tjiinya wati palunyalu Payipulta ngaapirinypa nyakula watjaranytja, \q1 “Wati ngaanya-ya katingu mirrirntankukitjalu ngaratjunu. \q2 Nyangka kanmarrpa ngaralanytja. \q1 Tjiinyakurlu-ya tjiipu kati ngaratjurra mirri pungkukitjalu. \q2 Nyangka kanmarrpa ngarama, palunyapirinypa. \q1 Nyangkakurlu tjiipu kanmarrpa ngarama \q2 purrmu katapungkukitjangka, palunyapirinypa. \q1 \v 33 Tjiinya-luya kunpu-kunpu ngaratjunu kuurrpa wangkatjaku. \q2 Nyangka-ra kutjupa ngarltuwangkanytjamunu wiyartu. \q2 Nyangka kutjupalu tjukurrpa palunyaku tjamupirtitjarra watjalkitjamunu. \q2 Tjiinyamarntu yangupalartu mirrirringu.” \p \v 34 Nyangka wati palunyalu Pilupala tjapirnu, “Wati ngananya watjara Mama Kuurrku wangka kulira tjakultjunkupayilu? Yungarralu-muntanku watjara? Wiya-tjinguru kutjupanya.” \v 35 Nyangka Pilupalu watjarnu, “Wiya, wati yini Tjiitjanyatjarra watjara.” Nyangka Pilupalu tjukurrpa walykumununya Tjiitjanyatjarra watjara-wanarnu wiyarringu. \v 36 Mapitjalayirnu-pula kapikutu parrapitjangu. Nyangka wati palunyalu watjarnu, “Kapi ngaa ngarrirra karrungka. Nyangka-munta-rnin tjarrpatjunku?” \p \v 37 [Nyangka Pilupalu watjarnu, “Yuwa, palya. Kurrurntutarran mularrkuliranyangka-rnanta kapingka tjarrpatjunku.” \p Nyangka watjarnu, “Yuwa, mularrkulira-rna. Tjiitja-Kurayitjanya mularrpa Mama Kuurrku Katja.”] \p \v 38 Nyangka wati palunyalu watjarnu waarka palyalpayilu kaarrpa ngaratjunkutjaku. Nyangka ngaratjunkunyangka-pula mapitjangu kapingka tjarrpangu ngarangu. Nyangkalta Pilupalu kapingka tjarrpatjunu. \v 39 Nyangka-pula kapinguru pakara pitjangu. Nyangka Kuurti Walykumunulu Pilupanya kutikatingu. Nyangka wati Yitjiyupinyamartatjilu puru nyakunytjamaalpa pukurlpa mapitjalayintja. \v 40 Nyangka Pilupalu nyangu, “Yuwa-parta yiwarla yini Yatjutala-rna nyinarra.” Palunyalulta tjukurrpa walykumununya watjaranytja yiwarla pirniwanalu. Mawatjarayirnu yiwarla Tjitjariyaku parrapitjangu. \c 9 \s1 Tjuulnga Yingkartarringu \r Palyalpayinya 22.6-16; 26.12-18 \p \v 1-2 Nyangka Tjuultu Katungkatjaku wanalpayi pirninya tirtu mirritjunkulanytja. Palunyalu puru kuliranytja yankula yiwarla Tamarrkanyamartatji-tjananya tjulyara Tjurutjamaku marlakulu katirra tjayilpangka tjarrpatjunkukitjalu. Palunyalu mapitjangu tjurrtjuku puurrpa purlkanyangka watjarnu, “Lata-rni walkatjuralpi nintila, nyangka-rnayi Tamarrkaku kati tjurrtjungka-tjananya kanyilpayiku nintila. Nyangka-yayi nyakulalpi yuwarnmarra tjiinya-rna wati minyma nyarra Tjiitjaku yiwarra wanalpayinya-tjananya nyakula karrpira katitjaku.” Nyangka mularrpartu lata palunyapirinypa walkatjuralpi nintirnu. \p \v 3 Nyangka Tjuultu mantjira kutipitjangu. Pitjalayirnu, yiwarla Tamarrkaku ngamuntirringu. Nyangkalta yilkari katalarranguru tili purlkanyalu-lu yutirnu. \v 4 Nyangka nyakulalpi mantangka punkarnu. Palunyalu kulirnu ngaapirinypa watjaranyangka, “Tjuul! Nyaatjanungka-rnin pika pungkula?” \p \v 5 Nyangka tjapirnu, “Puurr, ngananyan wangkarra?” \p Nyangka watjarnu, “Ngayulu-rna Tjiitjanya nyuntulu-rnin pika pungkulanytjanya. \v 6 Ngaanguru pakara mapitja yiwarlakutu. Nyangkanta wati kutjulu watjalku palyaltjakun.” \p \v 7 Nyangka-ya wati pirni nyarra Tjuulku yamatjilu ngaralalpi wangka kanmarrarringu nyakulanytja. Tjiinyamarntu-ya yarnangu nyakunytjamaaltu wangkakutju kuliranytja. \v 8 Nyangka Tjuulnga pakarnu kuru piinkatirralpi purtu nyakulanytja. Nyangka-luya yamirrira katingu yiwarla Tamarrkala tjarrpatjunu. \v 9 Nyangka kurutjarra nyinarranytja. Palunyalu kapi tjikintjamaalpa mirrka ngalkunytjamaalpa nyinarrayirnu ngurra marnkurrarringu. \p \v 10 Nyangka yiwarla Tamarrkala wanalpayi yini Yananayanya nyinarranytja. Palunyalu tjukurrpa ngarringu nyangu Katungkatjalu-lu ngaralalpi watjarnu, “Yananaya.” Nyangka watjarnu, “Yuwa Puurr, kulira-rnanta.” \p \v 11 Nyangka watjarnu, “Pakara mapitja yiwarra yini Tjurrkurltakutu. Palunyalu Tjuutaku ngurrangka tjapila wati yini Tjuulku, yiwarla Taatjanyamartatjiku. Tjiinya wati palunyalu kuwarri nyinarra Mama Kuurrta tjapira. \v 12 Palunyalu puru tjukurrpa ngarringu nyangu wati yini Yananayalunyu pitjangu kata-lu pampurnu kuru yarlarritjaku.” \p \v 13 Nyangka Yananayalu watjarnu, “Wiya Puurr, pirnilu-rniya watjaranytja wati palunyalu-tjananyanyu nyuntuku wanalpayi nyarra Tjurutjamala nyinapayi pirninya pika purlkanya pungkulanytja. \v 14 Nyangka-yanyu tjurrtjuku puurrpa pirnilu-lu witurnu ngurra ngaaku pitjala nyuntuku wanalpayi-lanyatju karrpira katirra tjayilpangka tjarrpatjunkutjaku.” \p \v 15 Nyangka-lu Katungkatjalu watjarnu, “Mapitja-lu nyawa. Tjiinyamarntu-rna wati palunyanya kutjulpirtulpi ngurrkarntanu ngayuku waarka palyaratjaku, palunyalu-tju tjukurrpa parrawatjaratjaku Tjiyu wiya pirningka, puru puurrpa pirningka, Yitjurayilku tjamupirtingkatarrartu. \v 16 Nyangka-rnalu watjalku yartakanku tjiinya ngayuku tjukurrpa watjaranyangka-luya pika purlkanya pungkulatjaku.” \p \v 17 Nyangka mularrpartu Yananayanya mapitjangu tjarrpangu ngurra nyarra Tjuulnga nyinarranyangka. Palunyalu mara katangka tjunkulalpi watjarnu, “Kurta Tjuul, Puurrpa Tjiitjalu-rni witurnu tjiinyanta yiwarrangka yutirringu, palunyalu. Nyangka-rna pitjangu tjiinyan marlaku kuru yarlarringkula nyakutjaku. Puruntayi Kuurti Walykumununya tjarrparralpi wiilyngarama.” \v 18 Nyangkalta-lu nyirripirinypa kurunguru punkarnu. Nyangka kuru walykumunurringu. Nyangka-lu Yananayalu kapingka tjarrpatjunu. \v 19 Nyangka mirrka ngalkulalpi tjanyarlarringu palunyalu wala tamarlarringu wawanytjanu. \s1 Tjuultu Tjukurrpa Watjaranytja Tamarrkala \p Nyangka Tjuulnga wanalpayi pirningka nyinarranytja yiwarla Tamarrkala. Nyinarrayirnu, ngurra marnkurrtjanu \v 20 pakara mapitjangu tjurrtju pirningka tjarrparra watjaranytja tjiinya Tjiitjanya Mama Kuurrku Katja. \p \v 21 Nyangka-ya pirnilu kuliralpi kata paarnarrarnu. Palunyalu-yanku ngaparrku watjaranytja, “Wati ngaalulpinyu wanalpayi pirninya mirri pungkupayi Tjurutjamala. Palunyalu ngaanya pitjanytja wanalpayi ngurra ngaangkatjalpi karrpira tjurrtjuku puurrpa pirnikutu katikitja.” \p \v 22 Nyangka Tjuultu walykumunulu watjaranytjalu-tjananya ma-mula-mularnu tjukurrpa-ya kuliltjaku. Tjiinya-tjananya watjara tjurrkurlmaranytja tjiinya Tjiitjanya wati palunyanya Mama Kuurrtu kalkuntjanya. Tjiinya walykumunura watjaranyangka Tjiyu pirnilu-ya Tamarrkala nyinapayilu purtu kuliranytja Tjuulnga ngaparrkulu watjalkitjalu. \p \v 23 Nyangka Tjuulnga rawa nyinarranytja. Palunyangka Tjiyu pirnilu-ya kapurturringu tjumaranytja Tjuulnga mirri pungkukitjalu. \v 24 Nyangka Tjuultu tjakulpa kulirnu tjiinya-yanyu karlarla mungangkatarra kayirrpa yiwarlangkatja miranykanyiranytja ngalyapakannyangka-luya pungkukitjalu. \v 25 Nyangka mungangka-ya wanalpayi pirnilu Tjuulnga yarltingu. Palunyalu-ya pakirrpirinypa purturrungka karrpirnu. Palunyalu-ya Tjuulnga pakirrpangka nyinatjunkulalpi yaarrpa katalarrawanalu tjarutjunu. Nyangkalta pakara kukurraarnu. \s1 Tjuulnga Kutipitjangu Tjurutjamaku \p \v 26 Nyangka Tjuulnga yiwarla Tjurutjamaku kutipitjangu. Palunyalu purtulirringkulanytja wanalpayi pirningka lurrtjurrikitja. Tjiinyamarntu-ya ngurlulu ngaapirinypa kuliranytja, “Wiya-tjinguru mayura pungkukitjalu-lanya.” \v 27 Nyangkalta wati yini Paanapayilu pitjangu Tjuulnga yarltirra katingu tjukurrpa watjalpayi pirnikutu. Palunyalu-tjananya tjakultjunu tjiinya Tjuultu yiwarrangka pitjalayintjalu Katungkatjanya nyangu. Nyangka-lu wangkangu. Nyangka palunyaku tjukurrpa ngurlumaaltu rapalu-tjananya watjaranytja Tamarrkala. Tjiinya Paanapayilu-tjananya tjukurrpa watjalpayinya watjarayirnu mula-mularnu. \v 28 Nyangkalta Tjuulnga-tjananya lurrtjurringu. Palunyalu-tjananya parrawanaranytja Tjurutjamalawanalu. Palunyalu tjukurrpa Katungkatjanyatjarra kurrurnpa rapalu watjaranytja. \v 29 Palunyalu Tjiyu pirni Kuriki wangkapayingka-tjananya wangkarranytja. Nyangka-ya kutjupa-kutjupa watjaranyangka ngaparrkulu-tjananya watjaranytja. Nyangkalta-ya mirrparnarrirralpi watjaranytja Tjuulnga mirri pungkukitjalu. \v 30 Nyangka wanalpayi pirnilu-ya kuliralpi Tjuulnga yarltirra katingu yiwarla Tjitjariyaku. Palunyalu-ya witurnu yiwarla Taatjaku yankutjaku. \p \v 31 Nyangka ngurra Tjutiyala, Kalalila, Tjamiriyalawana-ya wanalpayi pirninya ngurlumaalarringu nyinarranytja. Tjiinya-tjananya parrawanara pungu-pungu wiyarringu. Nyangka Kuurti Walykumunulu-tjananya kurrurnpa yipilymara kanyiranytja. Nyangka-ya walykumunulu Katungkatjanya kuliltjarralu wanaranytja. Palunyalu-ya puru pirnirringkula-wanarnu. \s1 Wati Yiniyanya Puru Minyma Tuukatjanya \p \v 32 Nyangka Piitanya ngurra pirniwana parrapitjalayintja. Palunyalu yiwarla Litaku parrapitjangu Puurrpa Tjiitjaku wanalpayi pirningka lurrtjurrikitja. \v 33 Palunyalu nyangu wati wawanypa yini Yiniyanya ngarrirranyangka. Wati palunyanya wawanypa ngarripayikutju. Ngarrirrayirnu, nyangka kurli 8-tjanulu \v 34 Piitalu-lu pitjangu nyakulalpi watjarnu, “Yiniya, Tjiitja-Kurayitjalunta kuwarri walykumunulku. Pakaralpinku warntu karrpila.” Nyangkalta mularrpartu pakaralpi warntu karrpirnu tjunu. \v 35 Nyangka-ya yiwarla Litala nyinapayilu puru ngurra Tjarantawana nyinapayilu nyangu wati palunyanya wawanytjanu pakarnu parrapitjalayinnyangka. Palunyalu-ya pinkurraarnu Katungkatjanya wanarnu. \p \v 36 Nyangka yiwarla Tjapala minyma wanalpayi yini Tapitjanya nyinarranytja. Tjiinya Kuriki wangkapayilu-ya yini Tuukatjanya tjapilpayi. Minyma palunyalu kutjupa-kutjupa walykumunu tirtu palyalpayi. Palunyalu ngarlturringkula tjimarrimaalpa nyinapayiku-tjanampa palyara nintilpayi. \v 37 Palunyalu nyinarrayirnu pikatjarrarringkulalpi mirrirringu. Nyangka-luya mirri parltjirnu. Palunyalu-ya katingu ruumpa katalarrangkatjangka ngarritjunu. \v 38 Nyangka wanalpayi pirnilu-ya ngurra palunyangurulu tjakulpa kulirnu tjiinya Piitanyanyu ngamu nyinarranytja yiwarla Litala. Nyangka-ya kuliralpi wati kutjarra witurnu, “Mapitja-pula Piitanya watjala waarrpungkula pitjatjaku.” Nyangka-pula mularrpartu yanu yarltingu. \v 39 Nyangka Piitanya lurrtjurringkula-pulanya yiwarla Tjapaku parrapitjangu. Nyangka-luya yarltirra katingu ruumpa katalarrangkatjangka tjarrpatjunu. Nyangka minyma parnaltji pirnilu-ya pitjangu parrangarangu ngururrtjunu ngaralanytja. Palunyalu-ya yularra nintitjuranytja tjaarnpa kawututarra Tuukatjalu wankalulpi-tjanampa wakara nintiranytjanya. \v 40 Nyangka Piitalu-tjananya witurnu yilkaku yankutjaku. Palunyalu pupakatingu Mama Kuurrta tjapirnu. Palunyalu pinkurraaralpi watjarnu, “Tapitja, pakala.” Nyangkalta kuru yarlarringu. Palunyalu Piitanya nyakulalpi pakarnu nyinarranytja. \v 41 Nyangka-lu Piitalu yamirrinu katurnu. Nyangka pakarnu ngarangu. Nyangka Piitalu-tjananya wanalpayi puru minyma parnaltji pirninya yarltingu. Palunyalu-tjananya watjarnu, “Minyma ngaanya wankarringu ngarala.” \v 42 Nyangka Tjapala nyinapayilu-ya tjukurrpa minyma palunyatjarra parratjakultjunu. Nyangka-ya pirnilu kuliralpi Katungkatjanya mularrkulira wanarnu. \v 43 Nyangka Piitanya yiwarla palunyangka rawa nyinarranytja wati yini Tjayimannga nyarra latja palyalpayiku ngurrangka. \c 10 \s1 Kuuniyalu Yayintjulpa Nyakunytja \p \v 1 Nyangka puurrpa yini Kuuniyanya nyinarranytja yiwarla Tjitjariyala. Palunyalu warrmarla Ruumanyamartatji pirninya kanyilpayi. Warrmarla palunyanya-tjananyaya tjapilpayi yini Yitilinyamartatjinya. \v 2 Nyangka Kuuniyalu puru palunyaku yungarrapirtilutarrartu-ya Mama Kuurrnga pupakatirra marninypungkupayi. Tjiinya Kuuniyalu Mama Kuurrnga wanalpayi. Palunyalu Tjiyu pirni nyarra nyirnurru nyinapayiku-tjanampa ngarlturringkula kutjupa-kutjupa nintilpayi. Palunyalu Mama Kuurrta tirtu tjapilpayi. \v 3 Palunyalu nyinarrayirnu mungarrtjirringkulalpi Mama Kuurrta tjapiranytja. Palunyalu nyangu yayintjultu tjarrparralpi tjapirnu, “Kuuniya.” \p \v 4 Nyangka tjulurraaralpi ngurlutjarralu nyakulanytja. Palunyalu watjarnu, “Yuwa, nyaapa?” \p Nyangka yayintjultu watjarnu, “Mama Kuurrtu kuliranytja tjiinya-lun tjapiranyangka. Puru nyakulanytja ngarltutjarra pirnikun nintiranyangka. Palunyalu-rni witurnu pitjala-rnanta watjaltjaku. \v 5 Kulila. Wati marnkurrpa witula yiwarla Tjapalakutu. Nyangka-yayi yarra wati yini Tjayiman-Piitanya yarltirra kati. \v 6 Tjiinya Tjayimannga kutjupanya latja palyalpayiku ngurrangka nyinarra kapi yurungka yitingka.” \v 7 Nyangka yayintjulpa palunyalu wantirra yanu. Nyangka Kuuniyalu wati marnkurrpa-tjananya yarltingu tjiinya waarka palyalpayi kutjarra puru warrmarla kutju. Tjiinya warrmarla palunyalu Mama Kuurrnga wanalpayi. Palunyalu Kuuniyaku ngurrangka nyinarra waarka palyalpayi. \v 8 Nyangka Kuuniyalu-tjananya yarltirralpi tjakultjunu yayintjultu pitjangu watjannyangka. Palunyalu-tjananya witurnu yiwarla Tjapalakutu. \p \v 9 Nyangka-ya mapitjalayirnu ngarringu tjirnturringu pakara mapitjalayirnu Tjapalakutu ngamuntirringu. Nyangka palunyangkartu Piitanya yiwarla katalarra tatirnu Mama Kuurrta tjapilkitja. Tjiinya karlarla tatiralpi \v 10 parltjatjirratja mirarnu, tjiinya kuwarripa-ya mirrka paaranyangka. Palunyalu nyangu kutjupa-kutjupa Mama Kuurrtu yartakankunyangka. \v 11 Tjiinya nyangu yilkari yarlarringu, nyangka kaliki lipi purlkanya ngalyatjarungaralayintja. \v 12 Nyangka yanamulpa kutjupa-kutjupa nyinarranytja lirru, tirnka, tjurlputarrartu. \v 13 Nyangka Mama Kuurrtu watjarnu, “Piita, pakala pungkulalpi ngala.” \p \v 14 Nyangka Piitalu watjarnu, “Wiya Puurr, Mawutjalu-lanyatju yaka-yakarnu wantingu ngaapirinypa ngalkunytjamaaltu wantirratjaku. Tjiinya-rna ngaapirinypa kutjuwarra ngalkula wantirranytjamunu.” \p \v 15 Nyangka Mama Kuurrtu puru watjarnu, “Wiya, kuka walykumunu. Paanypungku-kurlun wantiku. Tjiinyamarntu ngayulu-rnanta watjara palyan ngalkutjaku.” \v 16 Nyangka Mama Kuurrtu kutjarrara puru watjarnu ngalkutjaku. Palunyalulta kaliki palunyanya marlakulu yilkarikutu katingu. \p \v 17 Nyangkalta Piitalu nyinarra kuliranytja, “Nyaaku-munta-rna ngaangka nyangu?” Purtu kuliranyangkartu wati marnkurrpa nyarra Kuuniyalu witurnu wantitjanya pitjangu. Tjiinya-ya Tjayimanku ngurraku ngurrira pitjangu kayirrta ngaralanytja. \v 18 Palunyalu-ya tjapirnu, “Wati yini Tjayiman-Piitanya-munta nyinarra?” \p \v 19 Nyangka Piitalu tirtu nyinarra purtu kuliranytja Mama Kuurrtu yartakanu palunyanya. Nyangkalta Kuurti Walykumunulu Piitala watjarnu, “Wati marnkurrtu-ya pitjangu nyuntuku ngurrira. \v 20 Nyangka pakala tjarungara-tjananya nyawa. Palunyalu kulira wantinytjamaaltu-tjananya wanala. Tjiinyamarntu-tjananyarna ngayulu witunnyangka-ya pitjanytja.” \v 21 Nyangka Piitalu tjarungarangu-tjananya watjarnu, “Yuwa, ngayuku-munta-tjuyan ngurrira? Nyaapa-yan tjapilkitja pitjanytja?” \p \v 22 Nyangka-ya watjarnu, “Warrmarla puurrpa yini Kuuniyalu-lanyatju witurnu. Tjiinya wati palunyanya walykumunu nyinapayi. Palunyalu Mama Kuurrnga wanalpayi. Nyangka-luya Tjiyu pirnilu marninypungkupayi. Nyangka yayintjultu Kuuniyanya watjarnu nyuntunyanta yarltitjaku, nyangkan yankula palunyaku ngurrangka tjarrparra tjukurrpa watjaltjaku.” \v 23 Nyangka Piitalu kuliralpi yarltingu-tjananya tjarrpatjunu. \p Nyangka-ya ngarringu tjirnturringu. Nyangka Piitanya-tjananya lurrtjurringkula yanu. Nyangka-ya wanalpayi Tjapanyamartatjilutarrartu lurrtjurringkula wanarnu. \v 24 Mapitjalayirnu-ya ngarringu tjirnturringkula Tjitjariyaku parrapitjangu. Nyangka Kuuniyalu-ya nyinarra nyakulanytja Piitanya pitjatjaku. Tjiinya Kuuniyalunku yungarrapirti puru yamatji pirninya kapurtunu kanyiranytja palunyaku ngurrangka. \v 25 Nyangka Piitanya parrapitjangu tjarrpakitja. Nyangka Kuuniyalu nyakula ngalyakukurraarnu pupakatingu. \v 26 Nyangka Piitalu yamirrinu katuralpi watjarnu, “Wiya, pakala ngara. Ngayulu-rna wati nyuntunyapirinypartu.” \v 27 Nyangka-pula tirtu ma-wangkarrayirnu ngurrangka ma-tjarrpangu. Nyangka Piitalu nyangu yarnangu pirninya-ya kapurturringu nyinarranyangka. \v 28 Palunyalu-tjananya watjarnu, “Yuwa, nyuntulu-yan nintilu kulira tjiinya Tjiyu pirni-latju Tjiyu wiyangka lurrtjurringkulanytjamunu. Tjiinyamarntu-latju Mawutjaku wangka wanalpayi. Nyangka kuwarri-rni Mama Kuurrtu nintitjunu wati kutjupaku nyiri-nyirirringkutjamaaltu wantirratjaku. \v 29 Nyangka-rna kulira wantinytjamaalpa wangarnarra pitjangu tjiinya-rniyan yarltinyangka. Nyangka-rni watjala. Nyaaku-rniyan yarltingu?” \p \v 30 Nyangka Kuuniyalu watjarnu, “Wiya, ngaangkalpi-rna ngurrangka nyinarranytjalu mungarrtji Mama Kuurrta tjapiranytja. Nyangka-rni wati warntu pirntaltjarra yutirringu ngaralanytja. \v 31 Palunyalu watjarnu, ‘Kuuniya, Mama Kuurrtunta kuliranytja tjapiranyangka. Purunta nyakulanytja ngarltutjarra pirnikun nintiranyangka. \v 32 Nyangkanyu wati marnkurrpa witula yiwarla Tjapalakutu. Nyangka-yayi mapitja wati yini Tjayiman-Piitanya yarltirra kati. Tjiinya Tjayimannga wati nyarra kutjupanya latja palyalpayi, palunyaku ngurrangka nyinarra kapingka ngamu.’ \v 33 Nyangka-rna mularrpartu witurnu yarltirranta-ya katitjaku. Nyangkan walykumunu pitjangu. Nyangka-latju Mama Kuurrta mirangka nyinarra palunyaku tjukurrpa kulilkitja. Nyaapirinypanta watjarnu tjakultjunkutjaku-lanyatjun?” \s1 Piitalu-tjananya Tjukurrpa Tjiitjanyatjarra Watjarnu \p \v 34 Nyangka Piitalu watjarnu, “Yuwa, kuwarrinya-rna kulira tjiinya Mama Kuurrtu nyakula yarnangu ngurra pirningkatjanya-ya waarrku nyinarranyangka. \v 35 Nyangka-ya Tjiyu wiyalu wanaralpi tjukarurru nyinaku. Nyangka-tjanampa Mama Kuurrtu nyakulalpi pukurlarriku. \v 36 Nyangka nyuntulu-yan nintilu kulira tjiinya Mama Kuurrtu tjukurrpa walykumununya Yitjurayilku tjamupirtiku-lampatju nintinnyangka. Tjiinya Mama Kuurrnga yarnangu pirniku kalyparriku Tjiitja-Kurayitjalanguru. Tjiinya palunyanya Puurrpa pirnikurtu nyinarra. \v 37-38 Puru-yan kulirnu tjiinya Tjiitjanya Natjarinyamartatjilu Tjutiyalawana parrapitjala yayirninytjulu kutjupa-kutjupa palyaranytja. Tjiinya kurranyulu Tjuuntu-tjananya tjukurrpa watjara kapingka tjarrpatjuranytja. Nyangka Mama Kuurrtu Kuurti Walykumununya Tjiitjala kurrurnta tjarrpatjunu. Nyangka Kalalilanguru parrapitjala ngurra kutjupa-kutjupangka walykumunu palyaranytja. Tjiinya pikatjarra pirni nyarra mamulu kurrara kanyiranytjanya wiirruranytja, tjiinyamarntu-lu Mama Kuurrtu kanyiranyangka. \v 39 Nyangka ngayulu-latju nyakulanytja Tjiyuku-lampatju ngurra lipiwanalu, Tjurutjamalawanalutarrartu parrapalyaranytja. Nyangka-ya wartangka yurtitjunu. Nyangka mirrirringu. \v 40 Parturtu ngurra kutjarratjanulu Mama Kuurrtu-lu wanka pakaltjingaralpi yartakaranytja ngayulu-latju nyakulatjaku. \v 41 Nyangka pitjala-lanyatju yartakarringkulanytja. Tjiinya pirningka yartakarringkutjamunurtu ngayulakutju-lanyatju yartakarringkulanytja tjiinya Mama Kuurrtu ngurrkarntanu wantitjala. Palunyalu-lanyatju lurrtjurringkula mirrkatarrartu ngalkulanytja. \v 42 Palunyalu-lanyatju watjarnu tjukurrpa walykumununya-latju parrawatjaratjaku. Puru-lanyatju watjarnu tjiinya Mama Kuurrtu-lu ngurrkarntanu kuurrpa purlkanyangka-tjananya ngaratjunkutjaku wanka nyinarranytjanya puru mirri pirninya. \v 43 Yuwa, kutjulpirtu Mama Kuurrku wangka kulira tjakultjunkupayilu-ya wati palunyanyatjarra watjaranytja. Tjiinya-ya pirnilu palyamunu wantirralpi wati palunyanya mularrkulilku. Nyangka Mama Kuurrnga-tjanampa kalyparriku.” \s1 Kuurti Walykumununya Tjarrpangu-tjananya Tjiyu Wiya Pirningka \p \v 44 Nyangka Piitanya wangkarranyangkartu Kuurti Walykumununya pitjangu pirningkartu-tjananya kurrurnta tjarrpangu nyinarra-ya kuliranyangka. \v 45 Nyangka-ya Tjiyu pirni nyarra Piitala pitjanytjanya kata paarnarrarnu tjiinyamarntu Kuurti Walykumununya Tjiyu wiya pirningkatarra pitjangu tjarrpanyangka. \v 46 Tjiinyamarntu-ya kulirnu wangka kutjuparringkula wangkarranytjalu-ya Mama Kuurrnga marninypungkulanytja. Nyangka Piitalu yamatji pirningka watjarnu, \v 47 “Wiya, Kuurti Walykumununya yarnangu ngaangka-tjananya tjarrpangu tjiinya kutjulpirtu-lanya tjarrpangu, palunyapirinypartu. Nyangka kutjupalu kamu marrkulku kapingka-lan tjarrpatjunkutjamaaltu wantitjaku.” \v 48 Nyangkalta watjarnu Tjiitja-Kurayitjala yiningka-tjananya tjarrpatjunkutjaku kapingka. Nyangkalta-tjananya mularrpartu kapingka tjarrpatjunu. Nyangka-ya Piitala watjarnu, “Nyina ngurra marnkurrtjanu yarra.” Nyangka mularrpartu nyinangu. \c 11 \s1 Piitalu-tjananya Tjurutjamala Nyinapayingka Tjakultjunu \p \v 1 Nyangka-ya tjukurrpa watjalpayilu puru wanalpayi Tjutiyalawanalu tjakulpa kulirnu Tjiyu wiyalutarrartu-ya Mama Kuurrku wangka mularrkulinnyangka. \v 2 Nyangka Piitanya Tjurutjamaku pitjangu. Nyangka-ya wanalpayi Tjiyu pirnilu payiralpi watjarnu, \v 3 “Yuwa, kulirnu-latju nyuntulun tjarrpangu nyinarranytja Tjiyu wiyangka-tjananyan. Puru-tjananyan lurrtjurringkula nyinarra mirrka ngalkulanytja.” \v 4 Nyangka Piitalu-tjananya pirnipurlka watjara-wanarayintja ngaapirinypa, \p \v 5 “Tjiinya-rna yiwarla Tjapala nyinarra Mama Kuurrta tjapiranytja. Palunyalu-rna kutjupa-kutjupa nyangu palunyalu-rni yartakankunyangka. Tjiinya yilkari katalarranguru kaliki lipi purlkanya-rni tjarungarangu. \v 6 Nyangka-rna ngamuntirrirralpi mularrnyangu yanamulpa pirni, kutjupatjarra-ya tjarntupirinypa, nyangka kutjupatjarranya-ya ngupanu, puru lirru, tirnka, tjurlputarra nyinarranytja. \v 7 Nyangkalta-rni Mama Kuurrtu watjarnu, ‘Piita, pakala pungkulalpi ngala.’ \v 8 Nyangka-rna watjarnu, ‘Wiya Puurr, Mawutjalu-lanyatju yaka-yakarnu ngaapirinypa ngalkunytjamaaltu wantirratjaku. Nyangka-rna ngaapirinypa kutjuwarra ngalkula wantirranytjamunu.’ \v 9 Nyangka Mama Kuurrtu puru watjarnu, ‘Wiya, kuka walykumunu. Paanypungku-kurlun wantiku. Tjiinyamarntu ngayulu-rnanta watjara palyan ngalkutjaku.’ \v 10 Nyangka-rni kutjarrara puru watjarnu ngalkutjaku. Palunyalulta kaliki palunyanya marlakulu yilkarikutu katingu. \v 11 Nyangkalta-ya wati marnkurrpa pitjangu ngaralanytja ngurra nyarra ngayulu-rna nyinarranytja, palunyangka. Tjiinya-tjananya Tjitjariyalanguru witurnu, palunyanya-ya. \v 12 Nyangka Kuurti Walykumunulu-rni watjarnu, ‘Kulira wantinytjamaaltu wanala-tjananya.’ Nyangka-tjananyarna mularrpartu wanarnu. Nyangka-rniya Tjapalanguru wanalpayi 6-tju wanarnu. Pitjalayirnu-latju Tjitjariyaku parrapitjangu. Palunyalu Kuuniyaku ngurrangka tjarrpangu. \v 13 Nyangka-lanyatju tjakultjunu tjiinyanyu yayintjulpa pitjangu palunyaku ngurrangka tjarrpangu ngaralanytja. Palunyalu watjarnu wati marnkurrpa Tjapalakutu witultjaku, nyangka Tjayiman-Piitanya yarltirra katitjaku. \v 14 Nyangkayi pitja watjala tjukurrpa tjiinya wati palunyalu puru palunyaku yungarrapirtilu-ya kulira wankarritjaku. \v 15 Nyangka-tjananyarna mularrpartu tjukurrpa watjaranytja. Palunyangkartu Kuurti Walykumununya-tjananya pitjangu tjarrpangu tjiinya kutjulpirtu-lanya kurrurnta tjarrpangu, palunyapirinypartu. \v 16 Nyangkalta-rna ruukulirnu Katungkatjalu kutjulpirtu watjarnu wantingu. Tjuuntu-tjananya kapingka tjarrpatjuranytja. Nyangkalta ngayunya-lanya Kuurti Walykumununya yarnangungkarriku. \v 17 Yuwa, Mama Kuurrtu-lampa Kuurti Walykumununya nintirnu Tjiitja-Kurayitjanya-lan mularrkulinnyangka. Palunyalu palunyapirinypartu-tjanampa Tjiyu wiya pirniku nintirnu mularrkulinnyangka-ya. Nyangka-rna nyakulalpi kuliranytja, ‘Kamu-rna Mama Kuurrnga marrkulku.’” \p \v 18 Nyangka-ya tjukurrpa palunyanya kuliralpi wangka kanmarrarringu. Palunyalu-ya watjaranytja, “Wiya, Mama Kuurrnga walykumunu. Tjiinya mukurringkula Tjiyu wiya pirnilutarrartu-ya palyamunu wantirralpi wanka nyinarratjaku.” Nyangkalta-ya Mama Kuurrnga marninypungkulanytja. \s1 Wanalpayi Yantiyakala-ya Nyinapayi Pirnirringu \p \v 19 Nyangka tjiinya-ya kutjulpirtu Tjiipannga yapungka yaturnu mirrirntanu. Palunyanguru-ya wanalpayi pirninya-tjananya parrawanara pungkulanytja. Nyangka-ya wililyarrara ngurra kutjupa-kutjupakutu yanu wiyarringu. Nyangka kutjupatjarra-ya kutipitjangu ngurra Panitjaku, Tjayipuraku, puru yiwarla Yantiyakaku. Palunyalu-ya tjukurrpa watjaranytja Tjiyu pirningkakutju. \v 20 Nyangka-ya wanalpayi kutjupatjarra Tjayipuranyamartatji puru Tjaarininyamartatji kutipitjangu Yantiyakaku. Palunyalu-ya Tjiyu wiya pirningka watjaranytja tjukurrpa walykumunu Puurrpa Tjiitjanyatjarra. \v 21 Tjiinya Mama Kuurrtu-tjananya kurrurnpa rapara kanyiranyangka-ya yarnangu pirningka-tjananya watjaranytja. Nyangka-ya mularrkuliralpi Katungkatjanya wanarnu. \p \v 22 Nyangka-ya wanalpayi Tjurutjamala nyinapayilu kulirnu Yantiyakala nyinapayilu-yanyu wanaranyangka. Palunyalu-ya wati Paanapayinya witurnu. \v 23 Nyangka kutipitjangu nyangu Mama Kuurrtu-tjananya walykumunulu kanyiranyangka pukurlarringu. Palunyalu-tjananya watjaranytja Katungkatjanya-ya wantinytjamaaltu kurrurntutarrartu wanaratjaku. \v 24 Tjiinya Paanapayinya wati walykumunu, Katungkatjanya mularrkulilpayi. Nyangka Kuurti Walykumununya-lu kurrurnta wiilyngarapayi. Nyangka tjukurrpa watjaranyangka pirnilu-ya Katungkatjanya wanaranytja. \p \v 25 Nyangka Paanapayinya wantirra yiwarla Taatjaku yanu wati nyarra Tjuulku ngurrilkitja. \v 26 Palunyalu ngurriralpi yarltirra katingu Yantiyakaku. Nyangka-pula wanalpayi pirningka nyinarra nintipungkulanytja. Nyinarrayirnu-pula kurli kutjurringu. Tjiinya Yantiyakala-tjananya kurranyulu kuwarripatjarra wanalpayi pirninya Kuritjinpa watjaranytja. \p \v 27 Nyangka palunyatjarralpi-ya Mama Kuurrku wangka kulira tjakultjunkupayi kutjupatjarra Tjurutjamanya wantirra pakara kutipitjangu Yantiyakaku. \v 28 Nyangka Kuurti Walykumunulu wangka yutirnu wati yini Yakapala. Nyangka pakaralpi-tjananya wanalpayi pirningka watjaranytja tjiinya yayilurru purlkanya manta lipiwana ngaratjaku. Nyangka mularrpartu ngarangu puurrpa purlkanya yini Kulutiyanya nyinarranyangka. \v 29 Nyangka-ya wanalpayi Yantiyakala nyinapayilu watjarnu tjimarri nintilkitjalu-tjanampa Tjutiyala nyinapayiku. Palunyalu-ya kutju-kutjulu kurrurnpa wuyurrtu tjarrara tjunkulayirnu wantingu. \v 30 Palunyalu-pulampaya Paanapayiku Tjuulku nintirnu. Nyangka-pula mantjira katingu liita pirniku nintirnu. \c 12 \s1 Wanalpayi Pirninya-tjananya Puru Pungkulanytja \p \v 1 Nyangka puurrpa Yaratalu warrmarla-tjananya watjarnu wanalpayi kutjupatjarra-tjananya pungkutjaku. \v 2 Palunyalu watjarnu Tjuunku kurta Tjayiminya mirrirntankutjaku. Nyangka-ya kunmarnu purlkanyangka katapungu mirrirntanu. \v 3 Nyangka Tjiyu pirnilu-ya kuliralpi pukurlarringu. Nyangka Yaratalu kulirnu-tjananya puru pukurlmankukitjalu. Palunyalu watjarnu Piitanya-ya tjulyaltjaku. Nyangka-ya mularrpartu tjulyarnu. Tjiinya turlku purlkanya Nyuma Tjalpu Ngalkupayinya ngarala-wanarayinnyangka-ya Piitanya tjulyarnu. \v 4 Palunyalu-luya tjayilpangka tjarrpatjunu. Nyangka warrmarla 16-tu-ya ngaapirinytju miranykanyiranytja. Tjiinya kutjarra-kutjarralu-ya miranykanyirayilku wantirra mapitjanyangka puru kutjarra-kutjarra kutjupalu-ya pitjaku miranykanyilku. Tjiinya-ya palunyapirinypa tirtu palyara-wanaranytja. Nyangka Yaratalu kuliranytja, “Kuwarripa, turlku Wayirntankutjanya ngaralayilku wiyarriku. Palunyangka-rna Piitanya kuurrpangka ngaratjunku.” \v 5 Nyangka wanalpayi pirnilu-ya Mama Kuurrta kurrurntutarrartu tjapiranytja Piitanya-ya tjayilpangka kanyiranyangka. \s1 Yayintjultu Piitanya Walatjunu \p \v 6 Nyangka Yaratalu watjarnu, “Tjirntungka-rna Piitanya ngaratjunku kuurrpangka.” Nyangka munga palunyangkartu Piitanya kunkunpa ngarrirranytja warrmarla kutjarrangka ngururrpa. Tjiinya kutjarralurtu-pulanku Piitaku yamirringka rankapu karrpirnu ngarrirranytja. Nyangka puru warrmarla kutjarralu-pula kayirrnguru miranykanyiranytja. \v 7 Nyangka Katungkatjaku yayintjulpa tjayilpangka tjarrpangu. Nyangka tili purlkanyalu yutirnu. Nyangka Piitanya pampuralpi watjarnu, “Waarrpuwa pakala.” Nyangka-lu rankapu yungarra yarralyarrarnu. \v 8 Nyangka yayintjultu watjarnu, “Nanpatjurranku. Purunku tjinapuunpa tjarrpatjurra.” Nyangka Piitalu mularrpartu nanpatjuralpi tjinapuunpa tjarrpatjunu. Nyangka yayintjultu watjarnu, “Kawutunku tjarrpatjuralpi-rni wanala.” \v 9 Nyangka Piitalu-lu pakara wanarnu. Palunyalu kuliranytja, “Wiya-tjinguru-rna tjukurr-tjukurrtu wanarayirni.” Palunyakukantjalu kuliranytja. \v 10 Nyangka-pula mapitjangu nyangu warrmarla miranykanyilpayi-ya ngaralanyangka wayirntara yanu. Puru-pula mapitjangu nyangu warrmarla kutjupatjarralu-ya ngarala miranykanyiranyangka puru wayirntara yanu. Palunyalu-pula pitjangu kayirrpa purlkakutu nyarra yurirltatjakutu. Nyangka yungarra yarlarringu. Nyangkalta-pula pakara yiwarrangka mapitjangu. Nyangkalta yayintjulpa palunyangkartu wiyarringu. \p \v 11 Palunyangkakutju Piitalu pina taparlarraralpi kulirnu, “Mularrpa-parta Katungkatjalunku yayintjulpa witurnu. Nyangka-rni wankarura katingu Yaratalu-rni pungkutjakutarra. Nyangka palyartu-ya Tjiyu pirninya pukurlarringu raatjunu.” \p \v 12 Nyangka Piitanya mapitjangu minyma Miriku ngurrakutu parrapitjangu. Tjiinya Miri palunyanya Tjuun-Maakaku ngunytju. Nyangka ngurra palunyangkartu-ya wanalpayi pirnilu kapurturringkulalpi nyinarra Mama Kuurrta Piitaku tjapiranytja. \v 13 Nyangka Piitalu ngarala kayirrpa yaarrtatjanya pungku-pungkulanytja. Nyangkalta kungka waarka palyalpayi yini Rawutanya mawirrtjarnu nyakukitja. \v 14 Palunyalu Piitaku wangka kulirnu ngurrkarntanu. Palunyalu pukurlarringkula yarlantjamaalpa marlaku kukurraarnu. Palunyalu watjarnu-tjananya, “Piitanya nyarra ngarala yilkaku.” \v 15 Nyangka-ya watjarnu, “Wiya, mayuran.” Nyangka tungun-tunguntu tirtu watjaranytja, “Wiya, mularrpa ngarala.” Nyangka-ya wantirralpi watjarnu, “Munta, tjinguru Piitaku yayintjulpa-kulila pitjangu ngarala.” \p \v 16 Nyangka Piitalu tirtu ngarala pungku-pungkulanytja. Nyangka-ya pakara parrapitjangu kayirrpa yarlarnu. Palunyalu-ya nyakulalpi kata paarnarrarnu. \v 17 Nyangka maranku yurritjingarnu kanmarrtu-ya kuliltjaku. Palunyalu tjukurrpa watjara-wanarnu tjiinya Katungkatjalu tjayilnguru yarltirra katinytjanya. Palunyalu watjarnu, “Tjukurrpa palunyanya-ya Tjayimila watjala puru wanalpayi kutjupatjarrangka.” Palunyalu-tjananya wantirra ngurra kutjupakutu yanu. \p \v 18 Nyangka tjirntungka-ya warrmarla miranykanyilpayi pirnilu kata paarnarraralpi purtu kuliranytja, “Piitanya ngaangka yaaltjirringu?” \v 19 Nyangka Yaratalu-tjananya watjarnu ngurriltjaku-ya. Nyangka-ya purtu parrangurrirayirnu wantingu. Nyangka Yaratalu warrmarla miranykanyilpayinya-tjananya yarltirralpi purtu tjapiranytja. Palunyalu-tjananya mirritjunu. Nyangkalta-tjananyaya pungu mirrirntanu. Palunyangka Yaratanya ngurra Tjutiyanya wantirra yanu yiwarla Tjitjariyala nyinarranytja. \s1 Puurrpa Yaratanya Mirrirringu \p \v 20 Nyangka puurrpa Yaratanya mirrparnarringu-tjanampa yiwarla Tayala puru Tjaatanta-ya nyinapayiku. Palunyalu-tjananya mirrkatjarralu kaarnu payipungkutjamaaltu-ya wantitjaku. Nyangkalta-ya yanu Yaratanya wangkarra kalypalkitja. Yarataku yiwarla purlkakutu-ya parrapitjalalpi ngarnmanypa wangkangu wati yini Pulatjala. Tjiinya wati palunyanya Yarataku yiwarlangkatja-tjananya miranykanyilpayi. Nyangka-tjananya watjarnu yirringkankukitjalu. Nyangka-ya lurrtjurringkula mapitjangu Yaratala watjarnu, “Kalyparriwa-lampatju nyangka-latjuyi mirrka puru payipungama nyuntuku ngurrangkatja.” \p \v 21 Nyangka Yaratalu-tjananya watjarnu tjirntu kutjupangka wangkakitjalu. Palunyalu tjirntu palunyangka warntu walykumunu nyarra puurrtu kanyilpayinya tjarrpatjunu. Palunyalu tjiya walykumunungka nyinakatingu. Palunyalu yarnangu pirningka-tjananya tjukurrpa watjaranytja. \v 22 Nyangka-ya kuliralpi mirrangu watjarnu, “Wiya, ngaanya watipirinypa wangkarranytjamaalpa, yilkaringkatjapirinypa wangkarra.” \v 23 Nyangkalta Katungkatjaku yayintjultu Yaratanya pikatjarrarnu. Nyangka katjanytju-ya tjuni ngalkulayirnu mirrirntanu. Tjinguru Yaratalu-tjananya marrkunma nyangka-ya Mama Kuurrngakutju marninypungama. \p \v 24 Nyangka-ya wanalpayi pirnilu Mama Kuurrku wangka tirtu parrawatjaranytja. Nyangka-ya wanalpayi kutjupatjarralpi puru pirnirringkula-wanarnu. \p \v 25 Nyangka Paanapayilu-pula Tjuultu tjimarri nyarra wanalpayi Yantiyakala nyinapayilu nintintjanya nintirnu liita pirniku. Palunyalu-pula Tjuun-Maakanya yarltirra Tjurutjamanya wantirra marlaku yanu ngurra Yantiyakalakutu. \c 13 \s1 Paanapayinya-pulanyaya Tjuulnga Witurnu \p \v 1 Nyangka Yantiyakala-ya wanalpayi pirni nyinarra lurrtjurringkulanytja. Tjiinya-ya Mama Kuurrku wangka kulira tjakultjunkupayi puru nintipungkupayi nyinarranytja, yini ngaanya-ya: Paanapayinya, Tjimiyannga tjiinya yini kutjupa Marunya-ya tjapilpayi, Lutjiyanya Tjaarininyamartatji, Tjuulnga, Manayinnga. Tjiinya Manayinnga puurrpa Yaratanya-pula kawaku nyinarrayirnu purlkarringu, palunyanya. \v 2 Nyangka wati palunyalu-ya lurrtjurringkula Mama Kuurrnga marninypungkulanytja. Palunyalu-ya mirrka wantirra Mamala tjapiranytja. Palunyangka Kuurti Walykumunulu-tjananya watjarnu, “Paanapayinya-pulanyaya Tjuulnga tjarrala wanti. Nyangka-pulayi waarka kutjupa palyala ngayulu-pulanyarna watjarnu wantitjanya.” \p \v 3 Nyangka-ya kuliralpi tirtu mirrka wantirra Mama Kuurrta tjapiranytja. Palunyalu-pulanyaya witulkitjalu mara katangka tjunkulalpi tjapirnu. Nyangkalta-pula yanu. \s1 Tjayipuralakutu-pula Kutipitjangu \p \v 4 Nyangka Paanapayinya-pula Tjuulnga yiwarla Tjalutjiyaku kutipitjangu Kuurti Walykumunulu-pulanya witunnyangka. Palunyangka-pula pawurrpangka tatira kapiwana kutipitjangu. Pitjalayirnu-pula parrapitjangu manta kurlunypa yini Tjayipuraku. Manta palunyanya kapingka ngururrkutjarra ngaralanytja. \v 5 Nyangka-pula tjarungarala yanu yiwarla Tjalamiku. Palunyalu-pula Tjiyuku-tjanampa tjurrtju pirningka tjarrparra Mama Kuurrku wangka nintipungkulanytja. Nyangka Tjuun-Maakalu lurrtjurringkulalpi-pulanya yirringkaranytja. \p \v 6-7 Nyangka-ya manta kurlunywana tjina mapitjalayirnu parrapitjangu yiwarla yini Payipatjaku. Nyangka puurrpa ngurra palunyangkatja yini Tjutjiya-Puulalu watjarnu Paanapayinya-pula Tjuultu pitjala tjukurrpa watjaltjaku. Tjiinya puurrpa palunyanya wati nintipuka nyinarranytja. Palunyalu mukurringkulanytja Mama Kuurrku wangka kulilkitja. Nyangka-pula mularrpartu pitjangu nyangu puurrku yamatji tjiinya wati Tjiyu yini Paatjitjanya nyinarranyangka. Wati palunyanya maparntjarra nyinapayi. Palunyalu yungarralunku mayura watjalpayi, “Ngayulu-rna Mama Kuurrku wangka kulira tjakultjunkupayinya.” \v 8 Nyangka Tjuultu-pula tjukurrpa watjaranyangka maparntjarra Paatjitjalu walyku-walykuranytja. Wati palunyanya Kuriki wangkapayilu-ya yini Yalimanya tjapilpayi. Nyangka wati palunyalu watjara walykuranytja puurrpa palunyalu kulira wanaltjakutarra. \v 9 Nyangka Kuurti Walykumununya Tjuulta kurrurnta wiilyngaralanytja. Tjiinya Tjuulnga-ya yini Puulngatarrartu tjapilpayi. Nyangka maparntjarranya tjukarurrulu nyangu. \v 10 Palunyalu watjarnu, “Nyuntulun mamupirinytju watjara walyku-walykura. Nyuntulun yanyantju walykumunu palyalpayiku. Kutjupa-kutjupan tirtu mayura palyalpayi. Palunyalun Mama Kuurrku wangka tjukarurrunya kutjupankupayi. \v 11 Nyangka kuwarrinta Mama Kuurrtu pampulku. Nyangkan kurutjarrarriku nyinama. Nyinarrayilkun marlakurtu kuru yarlarriku.” \p Nyangkalta mularrpartu kurutjarrarringu. Palunyalu parrangarala tjapiranytja kutjupalu-lu yamirrira katitjaku. \v 12 Nyangka puurrpa palunyalu nyangu Yalimanya kurutjarrarrinyangka mula-mularringkulalpi Katungkatjanya wanarnu. Tjiinya tjukurrpa Katungkatjanyatjarra kulirnu kata paarnarrarnu. \s1 Tjukurrpa-pula Watjaranytja Yantiyakala Ngurra Pitjitiyala \p \v 13 Nyangka Puulnga-ya pawurrpangka tatira yiwarla Payipatjanya wantirra mapitjangu. Kapiwana-ya pitjalayirnu parrapitjangu yiwarla Puukaku nyarra ngurra Pampiliyala ngarala, palunyaku. Palunyalanguru Tjuun-Maakalu-pulanya Puulnga Paanapayinya wantirra marlaku yanu Tjurutjamaku. \v 14 Nyangka-pula yiwarla Puukanya wantirra yanu pitjalayirnu yiwarla Yantiyakaku parrapitjangu ngurra Pitjitiyala ngaralanyangka. Nyangka-pula tjirntu Tjatiti yaka-yakangka Tjiyuku-tjanampa tjurrtjungka tjarrpangu nyinarranytja. \v 15 Nyangka wati kutjulu Mawutjaku wangka nyakula watjara-wanarnu wantingu. Palunyalu Mama Kuurrku wangka kulira tjakultjunkupayilu-ya walkatjunu wantitjanya puru nyakula watjara-wanarnu wantingu. Nyangka tjurrtjungka-tjananya kanyilpayilu wati kutju witurnu yankula-pulanya tjapiltjaku. Nyangka mularrpartu mapitjangu tjapirnu, “Kurta kutjarra, mukurringkula-latju tjukurrpa-pulan watjaltjaku. Tjinguru-pulan yarnangu pirningka watjalku. Nyangka-yayi kuliralpi kurrurnpa yipilyarri.” \v 16 Nyangka Puultu pakaralpi maranku yurritjingarnu kanmarrtu-ya kuliltjaku. Palunyalu watjarnu, \p “Yitjurayilku tjamupirti! Puru Tjiyu wiya pirni Mama Kuurrnga wanalpayi! Kulila-rniya. \v 17 Yuwa, Mama Kuurrnga tjiinya ngayulu-lan Yitjurayilku tjamupirtilu pupakatirra marninypungkupayilu tjamupirti-lampa ngurrkarntanu ngurra Yiitjipula-ya malikingka nyinarranyangka. Tjiinya-ya nyinarrayirnu pirnirringu Mama Kuurrtu-tjananya miranykanyira kanyiranyangka. Nyangka-tjananya yayirninytjulu Yiitjipulanguru pakaltjingara katingu. \v 18 Nyangka-ya Mama Kuurrta kunngalarringkula puru wangkarlkurringkulayintja mayu-mayu pitjalayintjalu. Nyangka-tjananya wantinytjamaaltu rawalu miranykanyira katirrayintja. Kanyirayirnu-tjananya kurli 40-tjanulu tirtu yirringkaranytja. \v 19 Nyangka-ya ngurra Kayinanku parrapitjalalpi yarnangu ngurra 7-tatja pungu wiyarnu. Tjiinyamarntu-tjananya Mama Kuurrtu yirringkaranytja. Palunyalu-tjananya ngurra palunyangkartu nyinatjunu. Nyangka-ya ngurrararringu nyinarranytja. \v 20 Tjiinya-ya Tjayikapaku yungarrapirti kutipitjangu Yiitjipula nyinarranytja. Nyangka kurli 450-tjanu palunyaku tjamupirti-ya ngurra Kayinanta ngurrararringu. Nyangka Mama Kuurrtu-tjanampa puurrpa pirni nintiranytja tjiinya-tjananyaya miranykanyiratjaku. Nyangka-ya marlangkatja-marlangkatja mirrirringkula-wanarnu wati yini Tjamiyultakuturringu. Tjiinya palunyanya Mama Kuurrku wangka kulira tjakultjunkupayi nyinarranytja. \v 21-22 Nyangka-ya puurrpa purlkanyaku ngatjirnu. Nyangkalta Mama Kuurrtu-tjanampa puurrpa Tjuulnga tjunu. Tjiinya wati palunyanya Pintjimanku tjamu, puru Kiitjaku katja. Palunyanya puurrpa nyinarrayirnu, nyangka kurli 40-tjanulu Mama Kuurrtu watjarnu wiyarringkutjaku. Palunyalu puurrpa Tayipirrngalpi tjunu. Palunyalu wati palunyatjarra watjarnu, ‘Yuwa, Tjatjiku katja Tayipirrtu-tju wangka wangarnarralu kulira palyalpayi. Wati palunyapirinypa-rna pukurltu nyakula.’ \v 23 Nyangkalta wati palunyaku wartangkatja wati yini Tjiitjanya nintirnu Yitjurayilku tjamupirti-tjananya wankarunkutjaku kutjulpirtu kalkurnu wantitjalu. \v 24 Nyangka Tjiitjanya yartakarrinytja kuwarripangka Tjuuntu-tjananya Yitjurayilku tjamupirtingka watjaranytja palyamunu-ya wantirra kapingka tjarrpatjaku. \v 25 Palunyalu Mama Kuurrku waarka palyara-wanarnu wiyarrikitjalu watjarnu, ‘Nyaapirinypa-rniyan kulira? Tjinguru-rniyan kulira ngayulu-rna wati palunyanya Mama Kuurrtu kalkuntjanya. Wiya, palunyanya ngayula marlawana pitjaku. Nyangka ngayulupirinypa-rna palunyaku tjinapuunpa yarralkitjamunu. Ngarna wati walykumunu mularrtu-ra yarralku. Tjiinyamarntu palunyanya puurrpa purlkanya.’” \p \v 26 Nyangka Puultu tirtu watjaranytja, “Kurtapirti, Yayipuramaku tjamupirti, kulila-rniya. Puru Tjiyu wiya pirni tjiinya Mama Kuurrnga wanalpayilu-rniya ngalyakulila. Tjiinya Mama Kuurrtu ngayuku-lampa tjukurrpa nyarra wankakutunya nintirnu kulira-lan wankarritjaku. \v 27 Nyangka-ya Tjurutjamala nyinapayilu, puru palunyaku-tjanampa puurrpa pirnilutarrartu ngurrpalurtu-yanku wankarunkupayinya wantingu, kutjupakukantjalu. Tjiinyamarntu-ya Tjatiti kutjupa Tjatiti yaka-yakangka purtu kulilpayi wangka nyarra Mama Kuurrku kulira tjakultjunkupayilu-ya walkatjunu wantitjanya tjiinya-ya nyakula watjaranyangka. Palunyalu-ya Tjiitjanya mirritjuralpi wangka palunyanyartu yartakanu. \v 28 Tjiinya-ya purtu ngurringarangu mirritjunkukitjalu. Parturtu-ya Payilarrtakutu katingu watjara mirritjunkutjaku. \v 29 Tjiinya-ya wangka pirni nyarra Payipulta kutjulpirtu walkatjunu wantitjanya yartakara-wanarnu. Nyangka-ya mirri wartangkatja mantjiralpi pulpangka tjarrpatjunu. \v 30 Nyangka-lu Mama Kuurrtu wanka pakaltjingarnu. \v 31 Nyangka-tjananya rawa yartakarringkulanytja. Yarnangu nyarra Tjiitjala-ya kutjulpirtu Kalalilanguru wanarnu Tjurutjamala lurrtju nyinarranytja, palunyangka-tjananya yartakarringkulanytja. Nyangka-ya tjukurrpa palunyanya kuwarrinya parrawatjara Yitjurayilku tjamupirtingka. \v 32-33 Nyangka-litju pitjangu tjukurrpa walykumununya nyuntula-tjananyanta watjalkitja. Tjiinya tjukurrpa nyarra Mama Kuurrtu tjamupirtingka watjarnu wantitjanya kuwarrinya-lampa yartakarringu. Tjiinyamarntu Mama Kuurrtu Tjiitjanya mirritjanu wanka pakaltjingarnu. Tjiinya Payipulta kutjulpirtu walkatjunu wantinytja turlku nampa 2-nya ngaapirinypa ngarala, \q1 ‘Nyuntunya-tjun ngayuku Katja nyinarra. \q2 Kuwarri-rnanku Mamarringu.’ \m \v 34 Yuwa, Mama Kuurrtu Tjiitjanya mirritjanu wanka pakaltjingarnu. Nyangka puru marlaku mirrirringkukitjamunu. Tjukurrpa palunyanyatjarra Mama Kuurrtu ngaapirinypa watjarnu, \q1 ‘Ngayulu-tjananyarnanta walykumunura kanyinma \q2 tjiinya-rna puurrpa Tayipirrta kutjulpirtu kalkurnu wantitjalu.’ \m \v 35 Nyangka Payipulta puru ngaapirinypa ngarala, \q1 ‘Wantikitjamunu-rnin mirri-rna tirtu ngarrirra yurnarritjaku. \q2 Tjiinyamarntu-rnanku nyuntuku waarka mukulyanytjulu palyaranyangka.’ \m \v 36 Tjiinya Tayipirrtu palyaranytja Mama Kuurrtu watjarnu wantitjanya. Palyarayirnu mirrirringu. Nyangka-luya pulpangka tjarrpatjunu tjamupirtingka. Nyangka ngarringu yurnarringu. \v 37 Nyangka wati nyarra Mama Kuurrtu wankara pakaltjingarnu, palunyanya ngarrirra yurnarringkutjamunurtu. \v 38-39 Kurtapirti, kulila-ya. Tjiinya Mama Kuurrnga-tjanampanku kalyparrikitjamunu Mawutjaku wangka-yan wanaranyangka. Ngarna Tjiitjalanguru Mama Kuurrnga-tjanampanku kalyparriku. Tjiinya Tjiitjanya-yan mularrkulilku. Nyangka Mama Kuurrtu kulilkitjamunu tjiinya-yan palyamunu palyaranytjanya, kalyparriku-tjanampanku. Nyangka-litju tjukurrpa palunyanya watjara mularrkuliltjaku-yan. \v 40 Palunyangka-ya kuliltjarra nyinama Mama Kuurrku wangka kulira tjakultjunkupayilu-ya watjarnu wantitjanya nyuntuku-tjanampanku yartakarritjakutarra. Tjiinya-ya ngaapirinypa watjarnu, \q1 \v 41 ‘Tjalkirr-tjalkirrpa nyinapayilu-ya kulila. \q2 Wartalpitjanu-yan tjulurraaralpi mirrirriku. \q1 Tjiinyamarntu kuwarri-rna kutjupa-kutjupa yartakanku. \q2 Nyangka-yan nyakulalpi mula-mularrikitjamunu. \q2 Puru kutjupalu-tjananyanta watjalku tjukarurrunnyangka-yan kulilkitjamunu.’” \m Palunyapirinypa Puultu-tjananya watjaranytja. \p \v 42 Nyangka Puulnga-pula Paanapayinya tjurrtjunguru pakalkitjangka pirnilu-ya tjapirnu, “Puru-munta-pulan marlaku pitjaku? Ngaa-pulan watjaranytja, palunyapirinypa-munta-pulan puru watjalku kutjupa tjirntu yaka-yakangka?” \v 43 Nyangka-ya tjurrtjunguru paka-pakarnu. Nyangka-ya Tjiyu pirnilu puru wati Tjiyupirinyarringu nyinarranytjalu-pulanya wanarnu lurrtjurringu. Nyangka-pula puru wangkarranytja. Palunyalu-tjananya kurrurntutarra watjarnu, “Mama Kuurrnga-ya tirtu wananma. Tjiinyamarntu ngarltunytjulu kanyilpayinya.” \p \v 44 Nyangka Tjatiti kutjupangka-ya pirnipurlka kapurturringu tjukurrpa Katungkatjanyatjarra kulilkitja. \v 45 Nyangka Tjiyu pirnilu-ya nyangu mingapirinypa-ya kapurturrinyangka karurr-karurrarringu. Palunyalu-ya ngaparrkulu watjaranytja Puultu watjaranyangka. Palunyalu-ya Puulnga panypuratjarralu watjaranytja. \v 46 Nyangka Puultu-pula Paanapayilu kurrurnpa rapalu watjarnu, “Wiya, Mama Kuurrtu watjarnu wantingu palunyaku wangka-tjananyanta Tjiyu pirningka ngarnmanytju watjaltjaku. Nyangka-litju mularrpartu watjarnu. Nyangka-yan kulira wantirra. Palunyanguru-yan wanka tirtu nyinakitjamunu. Nyangkalta-litju wantirralpi Tjiyu wiya pirningka-tjananya watjanma. \v 47 Tjiinya-litju kulira Mama Kuurrtu ngaapirinypa watjarnu wantingu, \q1 ‘Ngayulu-rnanta tilipirinypa tjunu Tjiyu wiya pirniku. \q2 Tjiinya tjukurrpan watjaranyangka \q2 yarnangu yarla lipingkatjalu-ya kulilku wankarriku.’” \p \v 48 Nyangka-ya Tjiyu wiya pirnilu kuliralpi pukurlarringu. Palunyalu-ya Mama Kuurrku tjukurrpa marninypungu. Nyangka-ya yarnangu nyarra Mama Kuurrtu ngurrkarntanu wanka tirtu nyinarratjaku, palunyalu-ya mularrkuliralpi wanarnu. \p \v 49 Nyangka pirnilu-ya ngurra palunyalawanalu tjukurrpa Katungkatjanyatjarra parrawatjaranytja. \v 50 Nyangka Tjiyu pirnilu-ya kurrarnu. Tjiinya-ya lurrtjurringu wati kantjulpa pirningka puru minyma tjimarri purlkanyatjarrangka nyarra Mama Kuurrnga-ya wanalpayingka. Palunyalu-tjananya watjaranytja, “Wiya, Puulnga-pula Paanapayinya-kulila palyamunu.” Nyangka-ya mirrparnarrirralpi yarnangu pirninya witu-witurnu Puulnga-pulanyaya kukurrtjingaltjaku. Nyangka-pulanyaya mularrpartu witurnu ngurra kutjupakutu-pula yankutjaku. \v 51 Nyangka-pula tjinapuunpa yarraralpi manta pata-patarnu. Nyawa-yayi kulila yungarralu-yanku Mama Kuurrnga wantinytjalu. Nyangka-pula wantirra kutipitjangu yiwarla Yakaniyaku. \v 52 Nyangka wanalpayi pirninya-ya ngurra Yantiyakala pukurlpa nyinarranytja. Nyangka-tjananya Kuurti Walykumununya kurrurnta wiilyngaralanytja. \c 14 \s1 Yiwarla Yakaniyala-pula Nyinarranytja \p \v 1 Nyangka Puulnga-pula Paanapayinya yiwarla Yakaniyala nyinarranytja. Palunyalu-pula Tjiyuku-tjanampa tjurrtjungka tjarrparralpi walykumunulu tjukurrpa watjaranytja. Nyangka-ya Tjiyu pirnilu, puru Tjiyu wiya pirnilutarrartu Tjiitjanya mularrkuliralpi wanarnu. \v 2 Nyangka-ya Tjiyu pirni nyarra Katungkatjanya kulira wantirranytjalu pitjangu-tjananya Tjiyu wiya pirninya watjarnu pinkurrtjingarnu. Nyangka-tjananyaya wanalpayi pirninya yanyan-yanyantu nyakula watjaranytja. \v 3 Nyangka Puulnga-pula Paanapayinya yiwarla palunyangka rawarringu nyinarranytja. Palunyalu-pula kurrurnpa rapalu watjaranytja tjukurrpa Katungkatjanyatjarra, tjiinya yarnangu pirniku ngarltunytju nyinarranytjanya. Palunyalu-pula yayirninytjulu kutjupa-kutjupa palyaranytja Katungkatjalu-pulanya kanyiranyangka. Nyangka-pulanyaya pirnilu nyakula ngaapirinypa watjaranytja, “Wiya, tjukurrpa nyarra-pula watjara, palunyanya tjukarurru mularrpa.” \v 4 Nyangka yarnangu pirnilu-ya tjarra-tjarralu watjaranytja. Tjiinya kutjupatjarralu-ya mularrkuliranytja tjukurrpa nyarra Puultu-pula Paanapayilu watjaranytjanya. Nyangka-ya kutjupatjarralu Tjiyu pirniku wangka mularrkuliralpi Puulku-pulampaya yanyan-yanyanarringu. \p \v 5 Nyangka-ya Tjiyu wiya kutjupatjarralu puru Tjiyu kutjupatjarralu, puru palunyaku-tjanampa puurrtutarrartu-ya watjaranytja tjukurrpa watjalpayi kutjarranya yapungka yatura mirrirntankukitjalu. \v 6 Nyangka-pula kulira wankalpi yanu ngurra Lakaniyaku, nyarra yiwarla Litjuranya puru Tuupinya ngarala, palunyaku. \v 7 Palunyalu-pula ngurra palunyalawanalu tjukurrpa walykumununya parrawatjaranytja. \s1 Yiwarla Litjurala Puru Tuupila-pula Nyinarranytja \p \v 8 Nyangka yiwarla Litjurala wati kutju nyumpu nyinarranytja. Wati palunyanya tjilkulpi nyumpu ngarringu. Palunyalu kutjuwarra tjina paltjura wantirranytjamunu. \v 9 Palunyalu nyinarra kuliranytja Puultu tjukurrpa watjaranyangka. Nyangka Puultu nyakulalpi kulirnu, “Wati nyarralu mularrkulira pika wiirrurritjaku.” Palunyalu tjukarurrulu nyakulanytjalu \v 10 mirrarralpi watjarnu, “Pakala. Paltjura ngara.” Nyangkalta pakaralpi parrapaltjura ngaralanytja. \v 11 Nyangka-ya Lakaniyala nyinapayilu nyakulalpi wangka yungarralu watjaranytja, “Wiya, ngaanya-pula yilkaringkatja yarnangurringkula pitjangu.” \v 12 Palunyalu-ya Paanapayinya tjapirnu yini Tjiyutjinya. Puru-ya Puulnga tjapirnu yini Yumitjinya. Tjiinya Puulnganyu wangkapayinya. Tjiinyamarntu-ya yilkaringkatja kutjarra yini Tjiyutjinya-pulanya Yumitjinya pupakatirra marninypungkupayi. \v 13 Nyangka yiwarla yilkaku tjurrtju ngaralanytja tjarrparra-ya Tjiyutjinya pupakatirra marninypungkulatjaku. Nyangkalta wati nyarra Tjiyutjiku tjurrtjungka waarka palyalpayilu puluka, tjulpun-tjulpunpatarra katingu kayirrkutu. Nyangka yarnangu pirnitarrartu-ya pitjangu puluka palunyanya pungkulalpi Puulnga-pulanya Paanapayinya pupakatirra marninypungkukitja. \p \v 14 Nyangka-pula kuliralpi kata paarnarrarnu. Palunyalu-pulanku warntu wartunpungkulalpi ngalyakukurraarnu marrkulkitja-tjananya. Yarnangu pirninya-ya kapurtu ngaralanytjala-pula yurntu-yurntura tjarrparralpi mirrangu watjarnu, \v 15 “Nyaaku-yan palunyapirinypa palyara? Tjiinya-litju yarnangu nyuntunyapirinypa nyinarra. Palunyalu-litju pitjangu tjukurrpa walykumunu Mama Kuurrngatjarra watjalkitja. Yarlaku-yan kutjupa-kutjupa pupakatirra marninypungkula. Wantirralpi-ya Mama Kuurrnga wanka nyinapayiku mula-mularriwa. Tjiinyamarntu palunyalu yilkari, manta, kapi purlkanyatarrartu palyarnu, puru yilkaringkatja, mantangkatja, kapingkatjatarrartu. \v 16 Tjiinya Mama Kuurrtu-tjananyanta kutjulpirtu nyakula wantirranytja manta lipingkatjalu-yan yungarralu kulira palyaranyangka. \v 17 Palunyalu-tjanampanku walykumunu tirtu palyalpayi nyakula-yan mularrkuliltjaku. Tjiinya kapi nintilpayi puru warta mirrkatjarralpayi. Palunyalu-tjananyanta parltjalpayi puru pukurlmara kanyilpayi.” \v 18 Tjiinya-pula marrkuranytja puluka-ya pungkulalpi-pulanyaya pupakatirra marninypungkutjakutarra. Nyangka-ya tungun-tungunarringkulalpi nguwanpa-pulampaya puluka pungkulalpi nintirnu. \p \v 19 Nyangka-ya Tjiyu kutjupatjarra yiwarla Yakaniyalanguru puru Yantiyakalanguru pitjangu. Palunyalu-ya tjukurrpa palyamunu Puulnga Paanapayinyatjarra watjaranytjalu yarnangu pirninya pinkurrtjingarnu. Nyangka-ya mirrparnarringkulalpi Puulnga yapungka yaturayirnu punkatjingarnu. Palunyalu-ya mirrikukantjalu yawarrara katingu yiwarla yilkaku warningu. \v 20 Nyangka wanalpayi pirni-ya pitjangu parrangururrtjunu ngaralanytja. Nyangkalta Puulnga pakara marlaku yanu yiwarlangka tjarrpangu. Palunyalu ngarringu tjirnturringkulalpi Paanapayinya yarltirra-pula yanu yiwarla Tuupiku. \s1 Yantiyakaku-pula Marlaku Yanu \p \v 21 Nyangka Puultu-pula Paanapayilu tjukurrpa walykumununya Tuupila watjaranytja. Nyangka pirnilu-ya mularrkuliralpi Katungkatjanya wanarnu. Nyangka-pula marlaku yanu Litjuralakutu. Litjuranyatjanu-pula yiwarla Yakaniyaku yanu. Palunyalu-pula puru yanu yiwarla Yantiyakaku nyarra ngurra Pitjitiyala ngaralanytjaku. \v 22 Tjiinya-pula ngurra kutjupa-kutjupangka-tjananya wanalpayi pirninya watjara kurrurnpa raparanytja tirtu-ya wanaratjaku. Tjiinya-pula ngaapirinypa watjaranytja, “Pika kutjupa-kutjupa-lampa ngaraku. Tjiinya-lanyaya yanyan-yanyantu pungkula-wananma. Nyangkalta Mama Kuurrtu-lanya ngula puurrarriku kanyinma.” \v 23 Tjiinya ngurra kutjupa-kutjupangka-pula tjarrparralpi wanalpayi pirningka lurrtjurringkulanytja. Palunyalu liita-tjanampa ngurrkarntara tjunkulanytja wanalpayi pirniku nyinarratjaku. Palunyalu-pula mirrka wantirra tjapiranytja, “Yuwa Mama, liita ngaanya-tjananya miranykanyira kanyinma.” \p \v 24 Nyangka-pula ngurra Pitjitiyalawana pitjalayirnu ngurra Pampiliyaku parrapitjangu. \v 25 Palunyalu-pula yiwarla Puukala tjukurrpa walykumununya watjarayirnu wiyarringkula wantirra yanu yiwarla Yataliku. \v 26 Palunyanguru-pula pawurrpangka tatira marlaku yanu yiwarla Yantiyakaku. Yiwarla nyarra kutjulpirtu-pulampaya tjapirnu Mama Kuurrtu-pulanya walykumunura kanyiratjaku palunyaku waarka-pula parrapalyaranyangka, palunyalakutu-pula parrapitjangu waarka palunyanya palyarnu wiyarringkulalpi. \p \v 27 Palunyalu-pula wanalpayi pirni Yantiyakala nyinapayinya kapurturalpi watjarnu, “Mama Kuurrtu-linyatju ngurra pirniwanalu parrakatirra kanyiranytjalu walykumunu palyaranytja. Tjiinya Mama Kuurrtu yarlapungu Tjiyu wiya pirnilutarrartu-ya mularrkulira wanaratjaku. Nyangka-ya mularrpartu wanara.” \v 28 Nyangka-pula wanalpayi palunyangka-tjananya rawa nyinarranytja. \c 15 \s1 Tjurutjamala-ya Lurrtjurringu Wangkarra Kuliranytja \p \v 1 Nyangka-ya wati kutjupatjarralu Tjutiyanya wantirra pitjangu Yantiyakaku. Palunyalu-ya wanalpayi pirningka watjaranytja, “Wiya, Mama Kuurrtu-tjananyanta wankarunkukitjamunu mularrkuliranyangkakutju-yan. Ngarna-yan Mawutjaku wangkawana watirringkunyangka-tjananyanta wankalku.” \v 2 Nyangka Puultu-pula Paanapayilu kuliralpi wiyarnmanu. Palunyangka-yanku ngaparrku wangkarrayirnu nguwanpa pika-pikarringu. Nyangkalta-ya watjarnu Puulnga, Paanapayinya puru wanalpayi kutjupatjarra-ya Tjurutjamaku yankutjaku, palunyalu-ya tjukurrpa watjalpayi pirningka puru liita pirningka lurrtjurringkula wangkarra kuliltjaku. \p \v 3 Nyangkalta wanalpayi pirnilu-tjananyaya witurnu. Nyangka-ya ngurra Panitjalawanalu puru Tjamiriyalawanalu mapitjalayintjalu parrawatjaranytja tjiinya Tjiyu wiya pirnilu-ya pinkurraara Mama Kuurrnga wanaranyangka. Nyangka-ya wanalpayi pirnilu pukurltu kuliranytja. \v 4 Nyangka-ya pitjalayirnu, Tjurutjamaku parrapitjangu. Nyangka-ya wanalpayi pirnilu, tjukurrpa watjalpayi pirnilu, puru liita pirnilutarrartu-tjananya nyakulalpi pukurlarringu. Nyangka Puultu-pula Paanapayilu tjakultjunu tjiinya kutjupa-kutjupa-pula palyaranytja Mama Kuurrtu-pulanya walykumunura kanyiranyangka. \v 5 Nyangkalta wanalpayi Paratji pirnilu-ya pakaralpi watjarnu, “Kulila-ya. Tjiyu wiya pirninya-tjananya watjala Mawutjaku wangkawana-ya watirringkutjaku, puru-ya palunyaku wangka kulira wangarnarralu palyaratjaku.” \p \v 6 Nyangka tjukurrpa watjalpayi pirninya puru liita pirni-ya lurrtjurringu wangkarra kulilkitja. \v 7 Wangkarrayirnu-ya, nyangka Piitalu pakaralpi watjarnu, “Kurtapirti, nyuntulu-yan ninti tjiinya Mama Kuurrtu-rni kutjulpirtu nyuntunyamartatji ngurrkarntanu. Palunyalu-rni Tjiyu wiya pirnikutu witurnu tjukurrpa walykumununya-tjananyarna watjaltjaku. Nyangka-ya mularrkuliralpi wanarnu. \v 8-9 Nyangka Mama Kuurrtu-tjananya nyakulalpi pukurlarringu. Palunyalu Kuurti Walykumununya-tjanampa nintirnu, nyarra ngayuku-lampa nintirnu, palunyapirinypartu. Tjiinya-tjananya kalyparringkulalpi parltjirnu mularrkulinnyangka-ya. Tjiinyamarntu Mama Kuurrtu nintilu kulilpayi yarnangu pirnilu-ya kuliranyangka. Palunyalu-tjananya Tjiyu wiya pirninya tjarra wantinytjamaalpa kalyparringu-tjanampa mularrkulinnyangka-ya. \v 10 Nyangka-yan nintilu kulira tjiinya tjamupirtilu ngayulutarrartu-lan purtulirringkulanytja Mawutjaku wangka wangarnarralu kulira palyalkitjalu. Nyangka nyaaku-yan watjara Tjiyu wiya pirnilu-ya wangka palunyanya kulira palyaratjaku? Tungunpungkula-munta-yan Mama Kuurrnga mirrparnmankukitjalu? \v 11 Wiya, ngayuku-lampa ngarala mularrkulira wankarritjaku Puurrpa Tjiitjanya-lampa ngarlturrinyangka. Nyangka palunyapirinypartu ngarala Tjiyu wiya pirniku-tjanampa.” \p \v 12 Nyangka Paanapayilu-pula Puultu tjakultjunu tjiinya Mama Kuurrtu-pulanya kanyiranyangka yayirninytjulu kutjupa-kutjupa palyaranytja Tjiyu wiya pirnilu-ya nyakula mularrkuliltjaku. Nyangka pirnilu-ya kanmarrtu kuliranytja watjaranyangka-pula. \v 13 Nyangkalta Tjayimilu watjarnu, “Kurtapirti, kulila-rniya. \v 14 Tjayiman-Piitalu kuwarri watjaranytja tjiinya Mama Kuurrnga Tjiyu wiya pirniku-tjanampa ngarlturringu. Palunyalu kutjupatjarra-tjananya ngurrkarntanu palunyaku yungarrapirti-ya nyinarratjaku. \v 15 Tjiinya kutjulpirtu Mama Kuurrku wangka kulira tjakultjunkupayilu-ya tjukurrpa palunyapirinypartu watjaranytja. Tjiinya wangka kamparntalpa ngaapirinypa Payipulta ngarala Tayipirrku tjamupirtitjarra. \q1 \v 16 ‘Mama Kuurrtu watjarnu, Ngayulu-rna ngula marlaku pitjaku. \q2 Palunyalu-rna Tayipirrku yiwarla purlparraantjanya marlakulu palyalku. \q1 Nyarra mantangka ngarrirranytjanya-rna marlakulu katulku ngaratjunku. \q1 \v 17 Nyangka-ya yarnangu ngurra pirningkatja ngayulakutu pinkurraalku. \q2 Tjiinya Tjiyu wiya nyarra ngayulu-rna ngurrkarntanu, palunyanya-ya. \q1 \v 18 Wangka palunyanya Mama Kuurrtu kutjulpirtu watjarnu wantingu.’” \p \v 19 Nyangka Tjayimilu wiyarrikitjalu watjarnu, “Ngayulu-rna ngaapirinypa kulira. Warnirripungkula watjantjamaaltu-la wantima Tjiyu wiya pirni Mama Kuurrtakutu-ya pinkurraaranyangka. \v 20 Ngaanyakutju-la latangka walkatjurra tjiinya kuka nyarra warta yapu pupakatirra marninypungkupayiku nintintjanya-yayi ngalkunytjamaaltu wantima. Palunyalu-yayi yurritjurtarringkula kurlanytjurringkutjamaaltu wantima. Puru-yayi kuka ngalkukitjalu kuwarripa wanti tjulku tjutirra wiyarringkutjaku. Puru-yayi yirrami tjikintjamaaltu wantima. \v 21 Tjiinya Tjiyu pirnilu-lan yiwarla kutjupa-kutjupangka Mawutjaku tjukurrpa tirtu watjalpayi. Tjatiti kutjupa Tjatiti yaka-yakangka-lan ngayuku-lampa tjurrtjungka tjarrparra Mawutjaku wangka tirtu kulilpayi.” \s1 Tjiyu Wiyaku-tjanampaya Lata Walkatjunu \p \v 22 Nyangka-ya tjukurrpa watjalpayilu, liita pirnilu, wanalpayi pirnilutarrartu wangkarrayirnu ngurrkarntanu wati kutjarra-pula Puulta-pulanya Paanapayila lurrtjurringkula Yantiyakaku yankutjaku. Wati Tjayilanya puru Tjuutanya-ya ngurrkarntanu. Tjiinya Tjuutaku yini kutjupa Paatjapanya. Wati palunyanya-pulanyaya pirnilu marninypungkupayi. \v 23 Nyangka-ya liita pirnilu lata ngaapirinypa walkatjunu: \pi1 “Kurta tjurtupirti, walykumunu-munta-yan nyinarra? Yuwa, ngayulu-latju tjukurrpa watjalpayilu puru liita pirnilutarrartu lata ngaanya wiyara nyuntuku-tjanampanku Tjiyu wiya pirniku, nyarra-yan yiwarla Yantiyakala puru ngurra Tjiriyala Tjilitjilawanatarrartu nyinarra, palunyaku. \v 24 Kulirnu-latju tjiinya wati kutjupatjarra ngayunyamartatji-ya yanu-tjananyanta lurrtjurringu. Palunyalu tjukurrpa-tjananyantaya watjarnu tjurlpilymanu. Wiya, wati palunyatjinnga-latju wituntjamaalpartu. Tjiinya-ya yungarralu yanu watjaranytja. \v 25 Nyangka-latju kuwarri lurrtjurringu wangkarranytja. Palunyalu-latju wati kutjarra ngurrkarntanu ngayuku-lampatju yamatji Paanapayila-pulanya Puulta yankula nyuntula-tjananyanta wangkatjaku. \v 26 Tjiinya-pulanyaya nguwankuranytja mirri pungkukitjalu. Nyangka-pula pika kulintjamaaltu Puurrpa Tjiitja-Kurayitjaku waarka tirtu palyaranytja. \v 27 Yuwa, Tjuutanya-pulanya Tjayilanya-latju witulku wangka ngaa walkatjunu wantitjanya nyuntula-tjananyanta watjaltjaku. \v 28 Tjiinya Kuurti Walykumunulu puru ngayulutarrartu-latju kulira ngaanyakutju yaka-yakalku wantiku: \v 29 Kuka nyarra warta yapu pupakatirra marninypungkupayiku nintintjanya-ya ngalkunytjamaaltu wantima. Palunyalu puru-ya yirrami tjikintjamaaltu wantima. Puru-ya kuka ngalkukitjalu kuwarripa wanti tjulku tjutirra wiyarringkutjaku. Palunyalu-ya yurritjurtarringkula kurlanytjurringkutjamaaltu wantima. Wangka palunyanya-yan kulira palyaranytjatjanu palyarungu nyinama. Yuwa, palunya-latju watjarnu wantingu.” \p \v 30 Nyangka-ya lata palunyanya walkatjuralpi wati palunyaku-tjanampa nintirnu. Palunyalu-tjananyaya witurnu Yantiyakaku yankutjaku. Nyangka-ya yanu pitjalayirnu parrapitjalalpi wanalpayi pirninya-tjananya yarltingu kapurtunu. Palunyalu-ya lata nintirnu. \v 31 Nyangka-ya nyakulalpi pukurlarringu, tjiinyamarntu tjukurrpa palunyalu-tjananya kurrurnpa yipilymankunyangka. \v 32 Nyangka Tjuutalu-pula Tjayilalu tjiinya Mama Kuurrku wangka kulira tjakultjunkupayi nyinarranytjalu watjarayirnu-tjananya wantingu raparringkula-ya tungun-tunguntu wanaratjaku. \v 33 Palunyalu-pula nyinarrayirnu, nyangka-pulanyaya wanalpayi pirnilu watjarnu palya-pula marlaku yankutjaku. Nyangka-pula mularrpartu marlaku yanu kurta pirni nyarra kutjulpirtu-tjananya witurnu, palunyalakutu. \v 34 [Nyangka Tjayilalunku yungarralu kuliralpi yankutjamaalpa nyinarranytja.] \p \v 35 Nyangka Puulnga-pula Paanapayinya yiwarla Yantiyakala rawa nyinarranytja. Palunyalu-pula tjukurrpa Katungkatjanyatjarra nyinarra nintipungkulanytja. Nyangka-ya kutjupatjarralutarrartu lurrtjurringkulalpi watjara nintipungkulanytja. \s1 Puulnga-pula Paanapayinya Tjarrarringu \p \v 36 Nyinarrayirnu-pula, nyangka Puultu Paanapayila watjarnu, “Marlaku-li kutipitja yiwarla pirnikutu nyarra-lin tjukurrpa Katungkatjanyatjarra parrawatjaranytja, palunyalakutu. Palunyalu-li nyawa, ‘Walykumunulu-munta-ya wanara?’” \v 37 Nyangka Paanapayilu watjarnu Tjuun-Maakanya yarltirra katikitjalu. \v 38 Nyangka Puultu watjarnu, “Wiya, kutjulpirtu waarka palyarayirnu palunyalu-linya Pampiliyalanguru ngatalpartu wantirra marlaku yanu. Nyangka-li yarltinytjamaaltu wanti.” \v 39 Nyangka-pulanku mirrparnarrirralpi pika-pikarringu. Palunyalu-pula palunyangururtu tjarrarringu. Nyangka Paanapayilu Maakanya yarltirralpi pawurrpangka-pula tatira kapiwana yanu ngurra Tjayipuraku. \v 40 Nyangka Puultu Tjayilanya yarltingu. Nyangka-pulampaya wanalpayi pirnilu tjapirnu Mama Kuurrtu-pulanya walykumunura kanyiratjaku. Nyangkalta-pula kutipitjangu. \v 41 Palunyalu-pula ngurra Tjiriyalawanalu puru Tjilitjilawanalu wanalpayi pirninya parrawatjaranytja tirtu-ya wanaratjaku. \c 16 \s1 Timatjinya-pulanya Lurrtjurringu \p \v 1 Nyangka Puulnga-pula Tjayilanya pitjalayirnu yiwarla Tuupinya wayirntara yanu yiwarla yini Litjuraku parrapitjangu. Palunyalu nyangu wanalpayi yini Timatjinya nyinarranyangka. Palunyaku ngunytju tjiinya Tjiyu nyinarranytja. Palunyalu Katungkatjanya wanalpayi. Nyangka-ra mama Kuriki nyinarranytja. \v 2 Nyangka-ya wanalpayi Litjurala nyinapayilu puru Yakaniyala nyinapayilu Timatjinya marninypungkupayi. \v 3 Nyangka Puultu-lu yarltirra katikitjalu watjarnu tjiinya kurranyu Tjiyuku yarawana watirringkutjaku. Nyangka mularrpartu watirringu. Tjiinya-ya Tjiyu pirnilu ngurra palunyangka nyinapayilu nintilu kuliranytja tjiinya palunyaku mama Kuriki nyinarranyangka. \v 4 Nyangkalta-ya Puulnga, Tjayilanya, Timatjinyatarrartu yanu. Palunyalu-ya yiwarla pirniwanalu wanalpayi pirningka parratjakultjuranytja wangka nyarra tjukurrpa watjalpayilu puru liita pirni nyarra Tjurutjamala nyinapayilu-ya watjarnu wantitjanya. Palunyalu-tjananyaya watjaranytja wangka palunyanya-ya wangarnarralu kulira palyaratjaku. \v 5 Palunyangka-ya wanalpayi pirnilu kurrurnpa raparringkula tirtu wanaranytja. Nyangka tjirntu kutjupa tjirntu wanalpayi-ya pirnirringkula-wanarnu. \s1 Puultu Wati Matjuniyanyamartatji Nyangu \p \v 6 Nyangka Puulnga-ya mapitjalayintja ngurra Puritjilawana puru Kalayitjalawana tjiinyamarntu-tjananya Kuurti Walykumunulu marrkurnu Yayitjalawana-ya mapitjala tjukurrpa watjaltjakutarra. \v 7 Pitjalayirnu-ya ngamuntirringu ngurra Maatjiyaku. Palunyalu-ya kuliranytja ngurra Pitjiniyaku yankukitjalu. Nyangka Kuurti Walykumunulu-tjananya marrkurnu. \v 8 Nyangka-ya ngurra Maatjiyalawana pitjalayirnu yiwarla Taruwalakutu parrapitjangu. \v 9 Nyangka munga palunyangkartu Mama Kuurrtu Puulta-lu nintitjunu wati Matjuniyanyamartatjilu ngarala yarltirranytja, “Ngurra ngaaku pitja-lanyatju yirringkala.” \v 10 Nyangka Puultu tjukurrpa palunyanya nyakulalpi-lanyatju tjakultjunu. Nyangka-latju waarrpungkulalpi warntu karrpirnu ngurra palunyaku yankukitjalu. Tjiinyamarntu-latju kuliranytja, “Wiya, Mama Kuurrtu-lanya nintitjunu yankula-lan tjukurrpa walykumununya ngurra palunyangka watjaltjaku.” \s1 Minyma Litiyalu Wanarnu \p \v 11 Nyangka-latju Taruwanya wantirra pawurrpangka tatira kapiwana tjukarurru yanu yiwarla Tjamarayiku. Ngarringu-latju tjirnturringkula kapiwana puru yanu yiwarla Niyapaliku. \v 12 Palunyalu-latju tjarungarala kutipitjangu yiwarla Pilupayilakutu. Tjiinya yiwarla palunyanya ngurra Matjuniyala ngaralanytja. Nyangka-ya yarnangu Ruumanyamartatji pirni palunyangka nyinarranytja. Nyangka-latju nyinarrayirnu ngurra marnkurrarringu. \v 13 Nyangkalta tjirntu Tjatiti yaka-yakangka-latju pakara yiwarla wantirra yilkaku kutipitjangu kapi yirralakutu. Tjiinya-latju kulirnu, “Tjinguru-ya Tjiyu pirninya kapingka kantilytja lurrtjurringkupayi Mama Kuurrta tjapilkitja.” Palunyalu-latju parrapitjalalpi mularrpartu nyangu minyma pirni-ya nyinarranyangka. Palunyalu-latju nyinakatingu-tjananya wangkarranytja. \v 14 Nyangka minyma kutju yini Litiyanya nyinarranytja. Tjiinya minyma palunyanya Tjarataranyamartatjilu warntu tjitirn-tjitirnpa nintilpayi tjimarrikitjalu. Palunyalu pukurltu kuliranytja Puultu tjukurrpa watjaranyangka. Tjiinyamarntu Mama Kuurrnga wanalpayi. Nyangka Mama Kuurrnga-lu kurrurnta wangkangu. Nyangkalta tjukurrpa Tjiitjanyatjarra mularrkulirnu. \v 15 Palunyalu Katungkatjanya wanaralpi kapingka tjarrpangu. Nyangka palunyaku yungarrapirtitarrartu-ya kapingka tjarrpangu. Nyangkalta-lanyatju Litiyalu watjarnu, “Nyuntulu-tjinguru-rniyan mularrkulira tjiinya-rna Tjiitjanya wanannyangka. Palunyatjanu-ya pitja ngayuku ngurrangka nyinama.” Nyangkalta-latju yanu nyinarranytja tjiinya-lanyatju witurringkula yarltirranyangka. \s1 Puulnga-pulanyaya Tjayilta Tjarrpatjunu \p \v 16 Nyangka kutjupayara-latju mapitjalayintja kapi nyarra-ya lurrtjurringkula Mama Kuurrta tjapilpayilakutu. Nyangka kungka mamutjarra waalkarrara pitjangu. Kungka palunyalu tjukarurrulu watjalpayi kutjupa-kutjupa yartakarritjaku. Nyangka palunyaku tjukurrpa kulilkitjalu-ya tjimarri payipungkupayi-tjananya palunyaku miranykanyilpayinya. \v 17 Nyangka kungka palunyalu-lanyatju wanarayintja. Palunyalu yarnangu pirningka-tjananya mirrarra watjaranytja, “Wati ngaalu-ya Puurrpa Purlkanyaku tjiinya Mama Kuurrku waarka palyalpayi. Palunyalu-ya tjukurrpa watjara kulira-yan wankarritjaku.” \v 18 Nyangka kungka palunyalu-lanyatju tjirntu kutjupa tjirntu parrawanara watjaranytja. Nyangka Puultu kulirnu-kulirnu mirrparn-mirrparnarringu. Palunyalulta pinkurraaralpi watjarnu, “Mamu ngana, pakara yarra Tjiitja-Kurayitjala yiningka-rnanta watjaranyangka.” Nyangkalta waarrpungkulalpi pakara yanu. \v 19 Nyangka-ya wati nyarra kungka miranykanyilpayilu nyakulalpi tjimarritjirratja mirrparnarringu. Palunyalulta Puulnga-pulanyaya Tjayilanya tjulyara katingu yiwarlangka ngururrkutjarra yurirlta ngaratjunu kuurrpa wangkatjaku. \v 20 Palunyalu-ya puurrpa Ruumanyamartatji pirningka watjarnu, “Wati Tjiyu ngaalu-pula ngayuku-lampa yiwarlawanalu-tjananya watjara kurrara. \v 21 Tjiinya-pula watjara yara kutjupa-lan wanaltjaku. Nyangka Ruumanyamartatjilu-lan yara yungarra kanyilpayi. Tjiinya kamu-lan yara kutjupa wanalku.” \v 22 Nyangka yarnangu pirnilu kuliralpi paka-pakarnu-pulanyaya pungkulanytja. Nyangka puurrpa palunyalu-ya warrmarla watjarnu warntu-pulampa wartunpungkula warnirra wirtapi wilyparnpungkutjaku. \v 23 Nyangka-pulanyaya mularrpartu wilyparnpungkulayirnu katingu tjayilpangka tjarrpatjunu. Nyangka puurrpa palunyalu-ya watjarnu tjayilpa miranykanyilpayilu lingkirrtu lakapungkutjaku. \v 24 Nyangka kuliralpi-pulanya ruumpa tjututu tjarrpatjunu. Palunyalu-pulanya tjina wartangka tjarrpatjunkulalpi lakapungu wantingu. \p \v 25 Nyangka-pula nyinarrayirnu munga kulturringkulalpi Mama Kuurrta tjapiranytja. Palunyalu-pula turlkutarrartu yinkarranytja. Nyangka-ya tjayilpangka nyinarranytjalu kuliranytja. \v 26 Nyangkalta manta yurrirralpi wartunarrara-wanarnu. Nyangka tjayilpa kaninytjarrawanatarrartu yurringu. Nyangka tuu pirninya yarlarringu. Nyangka pirnikurtu-tjanampa rankapu yurulyarrarnu mantangka ngarrirranytja. \v 27 Nyangkalta tjayilpa miranykanyilpayilu kunkuntjanulu wankarringkulalpi nyangu tuu pirninya yarla ngaralanyangka. Palunyalu kulirnu pirninya-ya kukurraarnu. Palunyakukantjalunku kunmarnu purlkanya yilarnu yungarralu wakara mirrirrikitjalu. \v 28 Nyangkalta Puultu mirrarralpi watjarnu, “Wakantjamaaltunku wanti. Yankutjamaalpa-latju pirninyartu ngarala.” \p \v 29 Nyangka kuliralpi watjarnu tili-ya katitjaku. Nyangka tili-ya katinyangka wirrtjarnu Puulta-pulanya Tjayilala pupakatirralpi ngurlu tiltirrmaranytja. \v 30 Palunyalu-pulanya yilkaku yarltirra katingu. Palunyalu tjapirnu, “Yaaltjinku-rna wankarrikitjalu?” \p \v 31 Nyangka-pula watjarnu, “Puurrpa Tjiitjanya mularrkuliralpin wankarriku. Puru nyuntuku yungarrapirtilutarrartu-ya mularrkuliralpi wankarriku.” \v 32 Nyangkalta-pula watjaranytja tjukurrpa Katungkatjanyatjarra. Nyangka wati palunyalu puru palunyaku yungarrapirtilutarrartu-ya kuliranytja. \v 33 Nyangka tjayilpa kanyilpayilu-pulanya pika yawarra parltjirnu. Palunyangkalta-pula wati palunyanya kapingka tjarrpatjunu puru palunyaku yungarrapirtitarrartu. \v 34 Nyangka-ya pirninyartu pukurlarringu Mama Kuurrnga mularrkuliralpi. Palunyalu-pulanyaya yarltirra katingu palunyaku ngurrakutu. Palunyalu mirrka-pulampa nintirnu. \p \v 35 Nyangka tjirntungka puurrpa Ruumanyamartatjilu-ya purlinymanta witurnu tjayilpa miranykanyilpayilakutu. Nyangka-ya yanu watjarnu, “Walatjurra-pulanya wati kutjarranya.” \p \v 36 Nyangkalta Puulta-lu watjarnu, “Puurrpa nyarralu-rniya watjarnu walatjunkutjaku-pulanyarnanta. Nyangka-pulan palya pakara yanku.” \p \v 37 Nyangka Puultu watjarnu, “Wiya, ngayulu-litju ruula Ruumanyamartatji kanyira. Nyangka-linyatjuya tjapintjamaaltu kunpu-kunpu pungu pirningka mirangka. Palunyalu-linyatjuya tjayilpangka tjarrpatjunu. Palunyalu-ya ngulakutju kumpiltu witura. Wiya, tjinguru-linyatjuya pitjala yungarralu yarltirra katima.” \p \v 38 Nyangka purlinymantalu-ya marlakulu yanu puurrpa palunyangka-tjananya tjakultjunu tjiinya-pula ruula Ruumanyamartatji kanyiranyangka. Nyangka-ya kuliralpi ngurlurringu. \v 39 Palunyalu mapitjangu-pulanyaya wangkarra kalypalkitja. Palunyalu-pulanyaya tjayilnguru yarltirra katirralpi watjarnu yiwarla-pula wantirra yankutjaku. \v 40 Nyangka-pula pakara yanu Litiyaku ngurrakutu. Palunyalu-pula wanalpayi pirninya watjara kurrurnpa yipilymaranytja. Palunyatjanu-pula wantirra kutipitjangu. \c 17 \s1 Tjatjalanila-pula Nyinarranytja \p \v 1 Nyangka Puulnga-pula Tjayilanya pitjalayirnu yiwarla Yampalinya puru Palaniyanya wayirntara parrapitjangu yiwarla Tjatjalanilakutu. Tjiinya Tjiyuku-tjanampa tjurrtju ngurra palunyangka ngaralanytja. \v 2-3 Nyangka Puulnga tjarrpangu tjiinyamarntu tirtu tjarrpapayi ngurra kutjupa-kutjupangka. Palunyalu yarnangu pirningka lurrtjurringkulalpi wangkarranytja. Nyangka-ya wangkarra purtu kuliranyangka Puultu-tjananya watjara tjurrkurlmaranytja tjiinya Payipulta kutjulpirtu walkatjunu wantitjanya. Tjiinya ngaapirinypa watjarnu, “Yuwa, Payipulta ngaralanytja wati nyarra Mama Kuurrtu kalkuntjanya pika purlkanyatjarra mirrirritjaku, palunyalu mirritjanu wankarringkula pakaltjaku. Tjiinya wati palunyanya Tjiitjanya ngaa-tjananyarnanta watjaranytjanya.” Nyangka Puultu Tjatiti kutjupa Tjatiti yaka-yakangka-tjananya tjukurrpa palunyapirinypa watjarayirnu wiiki marnkurrarringu. \v 4 Nyangka Tjiyu kutjupatjarralu-ya mularrkuliralpi lurrtjurringu Puulta-pulanya Tjayilala. Puru-ya Kuriki pirni tjiinya Mama Kuurrnga wanalpayilu puru minyma puurrpa pirnilutarrartu-ya mularrkuliralpi lurrtjurringu. \p \v 5 Nyangka-ya Tjiyu pirnilu nyakulalpi mirrparnarringu tjiinyamarntu-ya Puulta-pulanya lurrtjurringu palunyangka. Palunyalu-ya mapitjangu wati palyamunu pirni tjiinya waarka palyaranytjamununya nyakulalpi yarltingu. Palunyalu-ya pirnirringkulalpi yiwarlawana parramirrarranytja. Palunyalu-ya Tjayitjanku ngurrakutu parrapitjalalpi tuu pirninya kartarntaranytja Puulnga-pulanya Tjayilanya ngurrilkitjalu. Tjiinya-ya watjaranytja katikitjalu nyarra mirtingi-ya wangkapayilakutu. \v 6 Purtu-ya ngurrirnu wantirralpi wati Tjayitjannga puru wanalpayi kutjupatjarra-tjananya tjulyara katingu kantjulpa pirnikutu. Palunyalu-ya mirrarra watjaranytja, “Wati kutjarra nyarra ngurra pirniwanalu kurralpayinya-pula yiwarla ngaakutarrartu pitjangu. \v 7 Nyangkanyka Tjayitjantu-pulanya palunyaku ngurrangka tjarrpatjunu kanyira. Tjiinya palunyalu-pula tjalkirr-tjalkirrtu wantirra wangka nyarra puurrpa purlkanya Ruumala nyinapayilu watjarnu wantitjanya. Palunyalu-pula watjara tjiinyanyu puurrpa kutjupa nyinarra yini Tjiitjanya.” \v 8 Nyangka-ya kantjultu puru yarnangu pirnilutarrartu kuliralpi mirrparnarringu. \v 9 Nyangka-ya kantjulpa pirnilu watjarnu Tjayitjantu-ya tjimarringka payipungkula pakaltjaku. Nyangka-ya mularrpartu payipungu. Palunyangka-tjananyaya walatjunu. \s1 Puriyala-ya Nyinarranytja \p \v 10 Nyangka mungarrinyangka wanalpayi pirnilu Puulnga-pulanyaya Tjayilanya witurnu yiwarla Puriyaku. Nyangka-pula mapitjalayirnu parrapitjalalpi Tjiyuku-tjanampa tjurrtjungka tjarrpangu tjukurrpa watjaranytja. \v 11 Nyangka-ya nyinarra pukurltu kuliranytja. Tjiinya-ya Puriyala nyinapayilu pina yarlalu kuliranytja Tjatjalanila nyinapayipirinymunulu. Palunyalu-ya tjirntu kutjupa tjirntu Payipulpa ruulumanu wantitjanya wirlkara tirtu nyakulanytja mularrkulilkitjalu, “Puultu-munta mularrpa tjukarurrulu watjara tjiinya walkatjunu wantitjanyartu?” \v 12 Nyangka yarnangu pirnilu-ya mularrkulirnu. Nyangka-ya wati Kuriki pirnilu puru minyma Kuriki purlkanya pirnilutarrartu mularrkulirnu. \v 13 Parturtu Tjatjalanilanguru Tjiyu pirnilu-ya tjakulpa kulirnu tjiinya Puultu Mama Kuurrku wangka Puriyala-tjananya watjaranyangka. Palunyalu-ya pakara yanu watjara kurralkitja. Palunyalu-tjananyaya yarnangu pirninya pitjangu watjarnu-watjarnu pinkurrtjingarnu. Nyangka Puulku-tjanampaya mirrparnarringu. \v 14 Nyangkalta wanalpayi pirnilu-ya waarrpungkulalpi Puulnga witurnu kapi purlkanyakutu yankutjaku. Nyangka Tjayilanya-pula Timatjinya wantingu nyinangu. \v 15 Nyangka wati kutjupatjarralu-ya Puulnga katingu wantingu yiwarla Yatjanta. Nyangka Puultu-tjananya watjarnu, “Yarra-ya marlaku ngurraku. Palunyalu-ya tjarrparralpi Tjayilanya-pulanya Timatjinya witula waarrpungkula-pularni pitjala lurrtjurritjaku.” Nyangka-ya kulira mularrpartu marlaku yanu. \s1 Puulnga Yatjanta Nyinarranytja \p \v 16 Nyangka Puulnga yiwarla Yatjanta kuwarripa nyinarranytja Tjayilanya-pula Timatjinya pitjatjaku. Palunyalu nyangu yapu pupakatirra marninypungkupayi pirni ngaralanyangka tjuni tjurlpilyarringu. \v 17 Palunyalu Tjiyuku-tjanampa tjurrtjungka tjarrpangu wangkarranytja Tjiyu pirningka puru Tjiyu wiya pirni nyarra Mama Kuurrnga-ya wanalpayingka. Palunyalu yilkakutarrartu tjirntu kutjupa tjirntu nyinarra wangkarranytja yarnangu-ya pitjala lurrtjurringkulanyangka. \v 18 Nyangka-ya nintipuka pirni pitjangu-luya wangkarranytja. Tjiinya palunyanya-tjananyaya yini Yapikuri puru Tjawiki tjapiranytja. Nyangka kutjupatjarralu-ya tjalkirr-tjalkirrtu watjarnu, “Nyaapanyka ngaalu watjara? Nintipukalu-munta nintipungkula?” \p Nyangka-ya kutjupatjarralu watjarnu, “Wiya, kutjupa-kutjupa watjara tjiinya ngurra kutjupangkatjalu-ya pupakatirra marninypungkupayinya, palunyapirinypa.” Tjiinya Puultu watjaranytja tjukurrpa Tjiitjanyatjarra puru yarnangu pirninya ngula mirritjanu wankarringkula pakaltjaku. \v 19 Palunyangka-ya Puulnga yarltirra katingu purli yini Yariyapalakutu, nyarra-ya kantjulpa wangkapayi, palunyalakutu. Palunyalu-ya watjarnu, “Mukurringkula-latju kulilkitja tjukurrpa kuwarringkatjan watjaranyangka. \v 20 Tjiinya-latju palunyapirinypa kutjuwarra kulira wantirranytjamunu. Palunyangka-munta-lanyatjun watjalku tjurrkurlmanku?” \v 21 Tjiinya-ya yiwarla palunyangka nyinapayilu puru-ya maliki pirni pitjala nyinarranytjalu tjukurrpa ngurrpangkatja tirtu wangkarra kulilpayi. \p \v 22 Nyangka kantjulpa pirninya-ya pitjangu nyinarranyangka Puultu watjarnu, “Kulila-ya Yatjanta nyinapayi pirnilu. Pitjangu-rna ngurra ngaangka nyangu yapu pupakatirra marninypungkupayi pirni-yan kanyiranyangka. \v 23 Tjiinya-rna nyuntuku-tjanampanku yiwarlawanalu parranyakulanytja tjiinya-yan kutjupa-kutjupa pupakatirra marninypungkupayi. Palunyalu-rna nyangu yapu kutjungka-yan ngaapirinypa walkatjunu wantingu, ‘Ngaaku-lan ngurrpa.’ Yuwa, nyarra ngurrpalu-yan marninypungkupayi, palunyanya-rna watjalkitja pitjangu. \v 24 Tjiinya Mama Kuurrtu manta puru mantangkatja pirninyatarrartu palyarnu. Palunyanya puurrpa purlkanya yilkaringkatja puru mantangkatja pirniku-tjanampa nyinarra. Palunyalu nyinakitjamunu tjurrtju nyarra watilu palyarnu wantitjala. \v 25 Tjiinya palunyanya yungarra nyinarra. Nyangka-lan purtu kulilku kutjupa-kutjupa nintira yirringkankukitjalu. Tjiinyamarntu palunyalu-lanya kanyira. Nyangka-lan wanka nyinarra. Nyangka palunyalu-lampa pirnipurlka nintira. \v 26 Tjiinya ngarnmanypalpi wati kutju palyarnu. Nyangka palunyanguru-ya yarnangu kutjupa-kutjupa pirnirringkula-wanarnu. Nyangka-tjananya manta lipiwana nyinatjunu. Tjiinya manta wiyangkalpi ngarnmanymanu wantingu tjiinya-ya mawurntalpa yungarrapirtikutju ngurra kutjupa-kutjupangka nyinarratjaku, puru wiyarringkulatjaku. \v 27 Tjiinya Mama Kuurrtu yarnangu kutjupa-kutjupa palyarnu tjiinya-lan yungarralu kulira palunyakutu ngamuntirritjaku. Tjiinyakurlu wati kurutjarralu parrapantjurrmarra ngurrila-ngurrila pampula, palunyapirinypa. Tjiinya Mama Kuurrnga tiwamaalpa ngamu-lanya ngarala. \v 28 Tjiinya wati kutjulu watjarnu, \q1 ‘Mama Kuurrtu-lanya wanka kanyira palunyaku marangka.’ \m Nyangka puru nyuntuku-tjanampanku yungarra kutjupatjarralu wangka ngaanya walykumunulu watjarnu, \q1 ‘Ngayulutarrartu-lan palunyaku tjilku nyinarra.’ \m \v 29 Yuwa, palunyaku tjilku nyinarranytjalu-la watjantjamaaltu wanti tjiinya Mama Kuurrnga kawurlpirinypa, tjilpapirinypa, puru yapu nyarra watilu-ya yayirninytjulu palyaranytjanyapirinypa. \v 30 Tjiinya Mama Kuurrtu kutjulpirtulpi nyakula wantirranytja yarnangu pirnilu-ya palyamunu palyaranyangka. Tjiinyamarntu-ya ngurrpalu palyaranytja. Nyangka kuwarrinya Mama Kuurrtu-lanya watjara palyamunu-lan wantirra pinkurraaltjaku. \v 31 Tjiinyamarntu watjarnu wantingu yarnangu manta lipingkatja kuurrpa purlkanyangka ngaratjunkukitjalu. Palunyalu wati kutju ngurrkarntanu tjukarurrulu-lanya watjaltjaku. Wati palunyanya Mama Kuurrtu mirritjanu wanka pakaltjingarnu, pirnilurtu-lan kuliltjaku tjiinya wati palunyalu-lanya ngula kuurrpa purlkanyangka tjukarurrulu watjanma.” \p \v 32 Nyangka Puultu tjukurrpa mirritjanu wankarringkula pakantjanya watjaranyangka kutjupatjarralu-ya tjalkirr-tjalkirrtu watjara yikarringkulanytja. Nyangka-ya kutjupatjarralu watjarnu, “Wiya, mukurringkula-latju tjukurrpa palunyanya puru kulilkitja.” \v 33 Nyangka Puultu-tjananya wantirra yanu. \v 34 Nyangka wati kutjupatjarra-ya Puulta lurrtjurringkulalpi Katungkatjanya mularrkuliralpi wanarnu. Wati yini Tayinitjilu tjiinya Yariyapala wangkapayilu puru minyma yini Tamarilu puru kutjupatjarralutarrartu-ya mularrkuliralpi wanarnu. \c 18 \s1 Puulnga Kurinytja Nyinarranytja \p \v 1 Nyangka Puultu yiwarla Yatjannga wantirra kutipitjangu yiwarla Kurinyku. \v 2 Palunyalu parrapitjangu nyangu wati Puntanyamartatji yini Yakilanya nyinarranyangka. Nyangka-ra kurri yini Pitjilanya. Tjiinya-pula rawamunu ngurra Yitililanguru pitjangu nyinarranytja. Tjiinyamarntu puurrpa yiwarla Ruumala nyinapayilu yini Kulutiyalu Tjiyu pirninya witurnu ngurra Ruumanya-ya wantirra yankutjaku. Nyangkalta-pula pitjangu Kurinytja nyinarranyangka Puultu-pulanya pitjangu nyangu. \v 3 Palunyalu lurrtjurringu-ya waarka palyaranytja. Tjiinyamarntu marnkurrtu-ya tiinti palyara tjimarrikitjalu nintilpayi. \v 4 Nyangka Puulnga Tjiyuku-tjanampa tjurrtjungka tirtu tjarrpapayi tjirntu Tjatiti yaka-yakangka. Palunyalu Tjiyu pirningka puru Kuriki pirningka-tjananya nyinarra tjukurrpa Tjiitjanyatjarra watjalpayi kulira-ya mula-mularritjaku. \v 5 Nyangka Tjayilanya-pula Timatjinya Matjuniyalanguru pitjangu lurrtjurringu. Nyangka Puultu tiinti palyantjamaalarringu. Palunyalu tjukurrpa tirtu watjaranytja. Palunyalu Tjiyu pirningka-tjananya watjaranytja, “Wati nyarra Mama Kuurrtu kalkurnu, palunyanya Tjiitjanya.” \v 6 Nyangka-ya kulirnu-kulirnu palunyalu Puulnga yanyanarringkulalpi kutjupa-kutjupa pirni ngaparrku watjaranytja. Nyangka Puultunku kawutu yarraralpi manta pata-patarnu. Tjiinya nyakulalpinyka-yayi kulila yungarralu-yanku Mama Kuurrnga wantinytjalu. Palunyalu-tjananya watjarnu, “Nyuntulu-yan yungarralu kulira warukutu yankukitjalu. Nyangka-rni Mama Kuurrtu ngayunya kunkanymankukitjamunu. Nyangka-rna ngaanguru Tjiyu wiya pirningkakutju tjukurrpa watjanma.” \v 7 Nyangka-tjananya wantirra mapitjangu wati yini Titiya-Tjatjanku ngurrangka tjarrpangu nyinarranytja tjiinya Tjiyuku-tjanampa tjurrtjungka yitingka. Wati palunyalu Tjiyu wiyalu Mama Kuurrnga wanaranytja. \v 8 Nyangka wati yini Kuritjalu Katungkatjanya mularrkuliralpi wanarnu, puru palunyaku yungarrapirtilutarrartu-ya. Wati palunyalu Tjiyuku tjurrtjungka-tjananya kanyilpayi. Nyangka-ya yiwarla Kurinytja nyinapayi pirnilu tjukurrpa Katungkatjanya mularrkuliralpi wanarnu. Palunyangka-tjananya kapingka tjarrpatjunu. \p \v 9 Nyangka mungangka Katungkatjanya Puulta-lu yartakarringu. Palunyalu watjarnu, “Ngurlurringkula wantinytjamaaltu tjukurrpa-tjananya tirtu watjanma, \v 10 tjiinyamarntu ngayulu-rnanta kanyiranyangka. Nyangkanta kutjupalu pungkukitjalu purtulinku wantiku. Yuwa, tjukurrpa tirtu watjanma tjiinyamarntu-rniya yarnangu pirnilu yiwarla ngaangkatjalu wanalku.” \v 11 Nyangkalta Puultu-tjananya Mama Kuurrku wangka rawalu watjara nintipungkula-wanarnu kurli kutjurringkulalpi puru ma-nyinngarringu. \p \v 12 Nyangka wati yini Kaliyanya puurrarringu nyinarranytja ngurra Yakayalawana. Nyangka Tjiyu pirnilurtu-ya Puulnga tjulyara katingu puurrpa palunyangka ngaratjunu kuurrpa wangkatjaku. \v 13 Palunyalu-ya watjarnu, “Wiya, wati ngaalu yarnangu pirni-tjananya witu-witura nintira Mawutjaku wangka wantirralpi-ya kutjupayarlalu Mama Kuurrnga pupakatirra marninypungkulatjaku.” \p \v 14 Nyangka Puultu kuliranytja watjalkitjalu. Nyangka-parturtu puurrpa Kaliyalu watjarnu, “Tjiyu pirni, kulila-ya. Wati ngaalu walykunytjilpa palyantjamaalpartu. Nyangka-tjananyarnanta kulilkitjamunu. Tjiinya tjinguru-rniyan pitjala watjanma walykunytjilpa palyannyangka. Nyangka-tjananyarnanta kulinma. \v 15 Ngaanya-parturtu-rniyan nyuntuku tjamupirtiku yarakutju watjara. Nyangka-rna kuurrpa wangkakitjamunu. Mapitja-ya yungarralu wangkarra kulinma.” \v 16 Nyangkalta-tjananya witurnu kuurrpa-ya wantirra yankutjaku. \v 17 Nyangka-ya mapitjangu wati yini Tjatjaninya tjiinya Tjiyuku tjurrtjungka-tjananya kanyilpayinya tjulyarnu. Palunyalu-ya katingu kuurrpa wangkapayila ngamu pungkulayirnu tjunu wantingu. Nyangka puurrpa Kaliyalu-tjananya nyangu wantingu. \s1 Puulnga Yantiyakaku Marlaku Yanu \p \v 18 Nyangka Puulnga Kurinytja rawa nyinarranytja wanalpayi pirningka-tjananya. Palunyalu-pulanya Pitjilanya Yakilanya kurrirarra yarltirra pawurrpangka tatira yanu ngurra Tjiriyanyakitja. Pitjalayirnu-ya yiwarla Tjantjuriku parrapitjangu. Palunyangkanku Puultu mangka katapungu Tjiyuku yarawanalu. Tjiinyamarntu Mama Kuurrta mirangka watjarnu wantingu kutjupa-kutjupa palyalkitjalu. \v 19 Palunyalanguru-ya puru pawurrpangka tatira kapiwana kutipitjangu. Pitjalayirnu-ya parrapitjangu yiwarla Yipitjaku. Nyangka-pula Pitjilanya Yakilanya nyatarringu ngurra palunyangka rawa-rawa nyinakitja. Nyangkanku Puulnga Tjiyuku-tjanampa tjurrtjungka tjarrpangu nyinarra-tjananya wangkarranytja. \v 20 Nyangka-luya watjarnu rawa-rawa nyinatjaku. Nyangka Puultunku kuliralpi wiyarnmanu. \v 21 Palunyalu pakara yankukitjalu watjarnu, “Tjinguru Mama Kuurrtu-rni witulku. Nyangka-tjananyarnanta marlaku pitjaku.” Palunyalu wantirra-tjananya pawurrpangka tatira kutipitjangu. \p \v 22 Pitjalayirnu yiwarla Tjitjariyaku parrapitjangu. Palunyalu tjarungarala yanu Tjurutjamaku pitjalayirnu parrapitjangu. Palunyalu wanalpayi pirningka-tjananya lurrtjurringu. Wangkarrayirnu, wantirra-tjananya kutipitjangu. Pitjalayirnu Yantiyakaku parrapitjangu. \v 23 Nyinarrayirnu, palunyalu puru yanu Kalayitjalawanalu puru Puritjilawanalu wanalpayi pirninya-tjananya parrawatjaranytja Katungkatjanya-ya wantinytjamaaltu tirtu wanaratjaku. Tjiinya-tjananya watjara kurrurnpa yipilymaranytja. \s1 Wati Yini Yapalalu Tjukurrpa Watjaranytja \p \v 24 Nyangka wati Tjiyu yini Yapalanya tjiinya Yalitjantanyamartatji pitjangu nyinarranytja Yipitjala. Wati palunyanya Mama Kuurrku wangkaku ninti purlkanya nyinarranytja. Palunyalu walykumunulu tjukurrpa watjalpayi. \v 25 Tjiinya wati palunyanya kutjulpirtu nintirringu Katungkatjaku yiwarraku. Palunyalanguru tjaanarralu-tjananya tjukarurrulu nintipungkulanytja Tjiitjanyatjarra. Tjiinya Tjuunku tjukurrpakutju watjaranytja yarnangu pirnilu-ya palyamunu wantirralpi kapingka tjarrpatjaku. \v 26 Palunyalu Tjiyuku-tjanampa tjurrtjungka tjarrpangu kurrurnpa rapalu watjaranytja. Nyangka Pitjilalu-pula Yakilalu nyinarra kuliranytja. Palunyalu-lu yarltirra ngurrakutu katingu. Palunyalu-pula puru watjara tjurrkurlmaranytja Mama Kuurrku yiwarratjarra. \v 27 Nyangka Yapalalu nyinarrayirnu kulirnu ngurra Yakayaku yankukitjalu. Nyangka wanalpayi pirnilu-ya watjarnu, “Yuwa, walykumunun yanku.” Palunyalu-ya wanalpayi Yakayala nyinapayiku-tjanampa lata ngaapirinypa walkatjuralpi nintirnu, “Wati ngaanya Yapalanya-ya pukurltu yarltirralpi kanyinma.” Nyangka mularrpartu lata mantjira yanu-tjananya wanalpayi pirninya tjukurrpa watjara yirringkaranytja. Tjiinya-ya mularrkulira wanaranytja Mama Kuurrtu-tjananya ngarltunytjulu wuyurrmankunyangka, palunyanya-tjananya tjukurrpa watjara yirringkaranytja. \v 28 Puru Yapalanya Tjiyu pirningka wangkarranytja pirnilu-ya kuliranyangka. Palunyalu kurrurnpa rapalu watjaranytja Tjiitjanya tjiinya wati palunyanya Mama Kuurrtu kalkuntjanya. Tjiinya wangka Payipulta kutjulpirtu walkatjunu wantitjanya tjukarurrulu watjaranyangka-ya purtu kuliranytja ngaparrku watjalkitjalu. \c 19 \s1 Puulnga Yipitjala Nyinarranytja \p \v 1 Nyangka Yapalanya Kurinytja nyinarranytja. Nyangka Puulnga ngurra pirniwana parrapitjalanytja. Pitjalayirnu parrapitjangu yiwarla Yipitjaku. Palunyalu nyangu wanalpayi kutjupatjarra-ya nyinarranyangka. \v 2 Palunyalu-tjananya tjapirnu, “Nyuntulu-yan mularrkulinnyangka-munta-tjananyanta Kuurti Walykumununya kurrurnta tjarrpangu?” \p Nyangka-ya watjarnu, “Wiya, ngurrpa-latju. Kuurti Walykumununya-latju kutjuwarra kulira wantirranytjamunu.” \p \v 3 Nyangka Puultu puru tjapirnu, “Nganaku tjukurrpa-yan kuliralpi kapingka tjarrpangu?” \p Nyangka-ya watjarnu, “Tjuunku.” \p \v 4 Nyangka Puultu watjarnu, “Yuwa, Tjuuntu-tjananya Yitjurayilku tjamupirti watjaranytja palyamunu-ya wantirralpi kapingka tjarrpatjaku. Palunyalu-tjananya watjarnu tjiinya wati kutjupa marlawana pitjanyangka-ya mularrkuliltjaku. Tjiinya wati palunyanya Tjiitjanya watjaranytja.” \p \v 5 Nyangka-ya kuliralpi Puurrpa Tjiitjanya mularrkulirnu. Nyangka-tjananya kapingka tjarrpatjunu. \v 6-7 Nyangka Puultu-tjananya wati 12-pangka katangka mara tjunu. Nyangkalta Kuurti Walykumununya pitjangu kurrurnta-tjananya tjarrpangu. Nyangka-ya wangka kutjuparringkula wangkarranytja. Palunyalu-ya Mama Kuurrku wangka kulira tjakultjuranytja. \p \v 8 Nyangka Puulnga yiwarla palunyangka nyinarranytjalu Tjiyuku-tjanampa tjurrtjungka tirtu tjarrpapayi. Palunyalu-tjananya watjaranytja tjiinya Mama Kuurrnga puurrarringkula nyinarratjaku, palunyatjarra. Palunyalu-tjananya rapalu watjara tjurrkurlmaranytja ngaparrkulu-ya watjaranyangka. Palunyalu nyinarrayirnu kirnara marnkurrarringu. \v 9 Nyangka kutjupatjarralu-ya tungun-tunguntu kulira wantirranytja. Palunyalu-ya Katungkatjanyatjarra tjalkirr-tjalkirrtu watjaranytja pirnilu-ya kuliranyangka. Nyangka Puultu-tjananya wantirralpi wanalpayi pirninya yarltirra katingu Taaranaku kuurlkutu. Palunyalu tjirntu kutjupa tjirntu-tjananya nyinarra nintipungkulanytja. \v 10 Tirtu-tjananya nintipungkulayirnu kurli kutjarrarringu. Nyangka ngurra Yayitjala lipingkatjalu-ya tjukurrpa Katungkatjanyatjarra kulirnu tjiinya Tjiyu pirnilu puru Tjiyu wiya pirnilutarrartu. \s1 Wati Kiipaku Katjapirtitjarra \p \v 11 Nyangka Mama Kuurrtu Puulnga kanyiranytja. Nyangka yayirninytjulu kutjupa-kutjupa pirni palyaranytja. \v 12 Tjiinya Puulku yakirri puru warntu-ya mantjira katirra tjunkupayi pikatjarra pirningka. Nyangka-tjanampa pika wiyarringkupayi puru mamu kurrurnnguru pakara yankupayi. \v 13 Nyangka Tjiyu kutjupatjarralu-ya ngurra kutjupa-kutjupangka parrapitjala mamu watjara tjirtilpayi. Palunyalu-ya wati kutju mamutjarra nyakulalpi kulirnu mamu palunyanya tjirtilkitjalu Puurrpa Tjiitjala yiningka. Palunyalu-ya watjarnu, “Tjiitjala yiningka-latju watjara pakaran yankutjaku. Tjiitjanya nyarra Puultu watjalpayi, yini palunyangka.” \v 14 Tjiinya Tjiyu yini Kiipaku katja 7-tu-ya palunyapirinypa watjaranytja. Wati palunyanya tjurrtjuku puurrpa purlkanya nyinarranytja. \p \v 15 Nyangka mamulu-tjananya watjarnu, “Wiya, Tjiitjaku-rna ninti, puru Puulkutarrartu. Nyangka nyuntuku-tjanamparnanku ngurrpa.” \p \v 16 Nyangka-tjananya wati mamutjarralu pakaralpi pungkulayirnu tjunu wantingu. Palunyalu-tjanampa warntu wartunpungu. Nyangka-ya nikirrpalya puru pikatjarra pakara kukurraarnu. \v 17 Nyangka-ya yiwarla palunyangka nyinapayi pirnilurtu tjukurrpa palunyanya kulirnu. Tjiinya-ya Tjiyu pirnilu puru Tjiyu wiyalutarrartu kulirnu ngurlurringu. Palunyalu-ya Puurrpa Tjiitjaku yini miirl-miirlmara kanyiranytja. \v 18 Nyangka wanalpayi pirnilu-yanku watjara yartakaranytja palyamunu palyalpayilu. \v 19 Nyangka maparntjarra pirnilu-yanku pukpa yurrara katingu tilirnu tjunu pirnilu nyakulanyangka. Tjiinya pukpa palunyangka-ya nyakula maparntjunkupayi. Palunyalu-ya nyakula-wanarnu watjarnu tjiinya kutjulpirtu-ya tala 50,000-ta payipungkutjalu. \v 20 Nyangka yarnangu pirnilu-ya nyakulalpi tjukurrpa Katungkatjanyatjarra mularrkulirnu. Nyangka-ya Tjiitjanya wanalpayi pirni tirtu pirnirringkula-wanarayintja. \s1 Yipitjala Nyinapayi-ya Pika-pikarringu \p \v 21 Nyangka Puultu kulirnu Matjuniyalawana puru Yakayalawana mapitjala palunyalu Tjurutjamaku yankukitjalu. Palunyalu watjarnu, “Wiya, wuyurrpa-rni ngarala Tjurutjamanyatjanu-rna yiwarla Ruumakutarrartu yankutjaku.” \v 22 Nyangkalta palunyaku yamatji Timatjinya-pulanya Yuratjanya witurnu ngarnmanyarringkula-pula Matjuniyaku yankutjaku. Palunyalu kuwarripa nyinarranytja Yayitjala. \p \v 23 Nyangka palunyangkartu yiwarla Yipitjala nyinapayinya-ya mirrparnarrirralpi pika-pikarringu pirnilu-ya Tjiitjaku yiwarra wanaranyangka. \v 24 Tjiinya yiwarla palunyangka-ya purli kungka tjumangkatja yini Yaatimiku mula-mularripayi. Palunyalu-ya palunyaku tjurrtju purlkanyangka tjarrparra pupakatirra marninypungkupayi. Nyangka wati yini Tamitirrinya tjilpa palyalpayi ngurra palunyangka nyinarranytja. Palunyalu tjurrtju kurluny-kurlunypa pirni palyaranytja Yaatimiku tjurrtju purlkanyapirinypa tjiinya-ya marangka puru yakutjangka parrakatirrayiltjaku. Palunyalu tjimarrikitjalu nintilpayi tjiinya palunyaku waarka palyalpayi pirnilu-ya tjimarri purlkanya mantjiltjaku. \v 25 Nyangkalta Tamitirrilunku waarka palyalpayi pirninya puru tjilpa palyalpayi kutjupatjarra-tjananya yarltingu kapurtunu. Palunyalu-tjananya watjarnu, “Wati pirni, kulila-ya. Nyuntulu-yan ninti tjiinya-lan waarka ngaanguru tjimarri purlkanya mantjilpayi. \v 26 Palunyalu-yan nyakula puru kulira wati nyarra Puultu-lanya watjaranyangka. Tjiinya watjara yarlaku-lanyu pupakatirra marninypungkula yapu purnu watilu palyarnu wantitjanya. Palunyalu yarnangu pirni pinkurrtjingarnu yiwarla ngaangkatja puru ngurra Yayitjalawana-ya nyinarranytjanya. \v 27 Nyangka ngula-tjinguru-ya tjalkirr-tjalkirrtu watjalku waarka ngaa-lan palyaranytjanya. Nyangka-tjinguru Yaatimiku tjurrtju ngula mungutjarriku ngarama. Puru-tjinguru-ya kulintjamaalarriku kungka palunyanya tjiinya Yayitjalawana nyinapayilu-ya puru yarla lipingkatjalu pupakatirra marninypungkupayinya.” \p \v 28 Nyangka-ya kuliralpi mirrparnarringu. Palunyalu-ya mirrarra watjaranytja, “Kungka Yaatiminya-lampatju mungutjamunu.” \v 29 Mirrarra-ya parrawatjaranytja yiwarla lipiwanalurtu. Nyangka-ya lurrtjurringu-lurrtjurringu ma-pirnirringu. Palunyalu-ya Puulku yamatji Kayanya-pulanya Yaritjakanya tjulyarnu. Wati palunyanya-pula Matjuniyanyamartatji. Tjulyara-pulanyaya katingu nyarra-ya yarnangu pirni lurrtjurringkupayilakutu. \v 30 Nyangka Puultu kuliranytja yarnangu pirniwana tjarrparra kurranyunguru-tjananya watjalkitjalu. Nyangka-ya wanalpayi pirnilu marrkurnu. \v 31 Puru puurrpa yiwarlangkatja pirnilutarrartu-ya tjiinya Puulku yamatjilu tjukurrtjarra witurnu marrkultjaku. Nyangka-ya yanu watjarnu, “Yarnangu pirningka lurrtjurringkutjamaaltu wanti.” \v 32 Tjiinya yiwarla kaninytjarra-ya yarnangu pirnilu lingkirrtu mirrarra watjaranytja. Tjiinya-ya kuwar-kuwararringkulalpi mawurntal-mawurntalpa ngarala mirrarranytja, tjiinyamarntu-ya ngurrpartu minirringkula pitjangu, palunyatjanu. \v 33 Nyangka-ya Tjiyu pirnilu wati yini Yalitjantanya ngaratjunu kurranyunguru-tjananya watjaltjaku. Nyangka-ya kutjupatjarralu nyakulalpi kulirnu wati palunyanguru-yanyu kapurturringu mirrarranytja. Nyangka Yalitjantalu maranku yurritjingarnu kanmarrtu-ya kuliltjaku. Palunyalu watjarnu, “Kulila-ya. Tjiyu-latju mungutja nyinarra.” \v 34 Parturtu-ya kulirnu yungarralunku Tjiyu watjannyangka-ya puru mirrarra watjaranytja, “Kungka Yaatiminya-lampatju mungutjamunu.” Tjiinya rawalu-ya mirrarra watjaranytja. \p \v 35 Nyangka puurrpa yiwarlangkatjalu pakaralpi-tjananya kanmarrmanu. Palunyalu watjarnu, “Kulila-rniya. Yarla lipingkatjalu-ya nintilu kulira tjiinya ngayulu-lan Yaatimiku tjurrtju puru yapu mungutjamunu nyarra yilkaringuru punkantjanya miranykanyiranyangka. \v 36 Tjiinya pirninyartu-ya ninti. Nyangka kutjupa ngurrparrikitjamunu. Nyangka-rniya kanmarrarringkulalpi ngalyakulila. Pamparrkanyira-ya tirtu mirranytjamaaltu wanti. \v 37 Kulila. Wati ngaa kutjarranya-yan kunpu-kunpu katingu ngaratjunu wantingu. Tjiinya-pula yayirnirringkula watjaranytjamunu kungka-lan pupakatirra marninypungkupayinya. Puru-pula kungka palunyaku tjurrtjunguru mulyatarrirranytjamunu. \v 38 Nyangka-tjinguru Tamitirrilu puru palunyaku waarka palyalpayilutarrartu-ya mukurringkula payilkitjalu. Palunyalu-tjinguru-ya kuurrku yarltirra katima. Nyangka-ya puurrpa pirningka mirangka wangkama. \v 39 Nyangka-tjinguru-yan puru warnirripungkulanytjalu puurrpa yiwarlangkatjanya-lanyatjun tjakultjunama. Nyangka-latju yarnangu pirninya yarltima mirtingi-ya wangkatjaku. \v 40 Tjiinya puurrpa purlkanyalu Ruumanyamartatjilu kulilku tjiinya kuwarrinya-lan pika-pikarringkulanyangka. Palunyalu-lanya payilku. Nyangka-lan purtu kulilku. Tjiinyamarntu-lan kunpu-kunpu pika-pikarringkula mirrarranytja.” \v 41 Nyangkalta-tjananya witurnu ngurraku-ya yankutjaku. \c 20 \s1 Puulnga Matjuniyala Yakayalatarrartu Nyinarranytja \p \v 1 Nyangka Yipitjala nyinapayinya-ya pika-pika wangkarrayirnu wiyarringu. Nyangka Puultu wanalpayi pirninya yarltingu kapurtunu. Palunyalu tjukurrpa-tjananya watjara kurrurnpa yipilymarayirnu tjamalara wantirra yanu Matjuniyaku. \v 2 Ngurra palunyalawanalu tjukurrpa-tjananya parrawatjara kurrurnpa yipilymaranytja. Palunyalu ngurra Yakayaku yanu. \v 3 Palunyalu nyinarrayirnu kirnara marnkurrarringu. Palunyalu ngurra Tjiriyaku yankukitjalu tjakulpa kulirnu tjiinya Tjiyu pirnilu-yanyu mirritjuranyangka. Wantirralpi watjarnu Matjuniyalawana marlaku yankukitjalu. \v 4 Nyangka wati ngaanya-ya Puulta lurrtju yanu. Tjiinya Puriyanyamartatji Pirraku katja yini Tjupatanya, puru Tjatjalaninyamartatji wati kutjarra-pula yini Yaritjakanya puru Tjikantanya, puru Kayanya Tuupinyamartatji, puru Yayitjanyamartatji Tikikanya-pula Turapimanya, puru Timatjinyatarrartu yanu. \v 5-6 Nyangka Pilupayilanguru-ya kurranyu yanu nyinarranytja marlawana-litju mapitjala-tjananya lurrtjurringkutjaku. Nyangka turlku purlkanya Nyuma Tjalpu Ngalkupayinya ngaralanyangka-litju nyinarrayirnu wiyarringkunyangka pawurrpangka tatira kapiwana kutipitjangu. Pitjalayirnu-litju ngurra kutjarra-kutjarratjanu Taruwaku parrapitjangu. Palunyalu lurrtjurringu-tjananya nyarra-ya ngarnmanyarringu nyinarranytjala. Palunyalu nyinarrayirnu-latju ngurra 7-tjanu pakarnu. \s1 Puulnga Kutjuwarra-tjananya Yiwarla Taruwala Wangkarranytja \p \v 7 Nyangka Tjatiti mungangka-latju wanalpayi pirningka lurrtjurringu mirrka ngalkukitja. Nyangka Puultu tjukurrpa-lanyatju watjarayirnu munga kulturringu. Tjiinyamarntu kuliranytja yunguntjarra yankukitjalu. \v 8 Tjiinya ruumpa katalarrangkatjangka-latju nyinarranytja tili pirnitjarra. \v 9 Nyangka yangupala yini Yutikanya wintangka nyinarranytja. Nyangka Puultu tjukurrpa tirtu watjaranyangka ngalya nyuurru-nyuurrurringkulalpi kunkunarringu. Palunyalu winta nyarra katalarranguru pitjalayirnu punkarnu mantangka ngarrirranytja. Nyangka-ya tjarungarala parrakukurraarnu purtu yurritjingarnu nyangu wartalpitjanu mirrirringkunyangka. \v 10 Nyangka Puulnga tjarungaralalpi parrakukurraarnu mirringka wartungarakatingu. Palunyalu yampurnu. Palunyalu watjarnu-tjananya, “Wiya, yulamaalpa-ya raparriwa wankartu pakarnu nyinarranyangka.” \v 11 Nyangka-ya ruumpa palunyakutu marlaku tatirnu. Nyangka Puultu nyuma mantjiralpi kartarntanu-tjanampa parranintirnu. Nyangka-ya pirnilurtu ngalangu. Nyangka Puultu-tjananya tjukurrpa watjarayirnu tjirnturringkula yanu. \v 12 Nyangka-ya yangupala palunyanya pukurltu katingu ngurrakutu. \s1 Puulnga-ya Militaku Kutipitjangu \p \v 13 Nyangka-latju Puulnga wantirra pawurrpangka tatira yanu yiwarla Yatjalakutu yankukitja. Tjiinya Puultu-lanyatju witurnu ngarnmanypa-latju yankutjaku. Palunyalunku watjarnu tjina mapitjala Yatjala-lanyatju lurrtjurrikitjalu. \v 14 Palunyalu mularrpartu pitjangu-lanyatju lurrtjurringu. Nyangkalta-latju pawurrpangka tatira kapiwana yanu Mitiliniku. \v 15 Palunyatjanu-latju pitjalayirnu tjirnturringkulalpi Kiyala ngamu ngarangu. Puru-latju pitjalayirnu tjirnturringkulalpi Tjamaku parrapitjangu. Palunyalu-latju pitjalayirnu tjirnturringkulalpi Militaku parrapitjangu. \v 16 Tjiinya Puulku wangkangka-latju Yipitjanya wayirntara kartakutjarra yanu tjiinya ngurra palunyangkatjalu-lanyatjuya marrkura kanyiltjakutarra. Tjiinyamarntu Puulnga mukurringkulanytja waarrpungkula mapitjala Tjurutjamala nyinakitja tjirntu yini Pantikatjanya ngaratjaku, palunyangka. \s1 Puulnga-tjananya Yipitjanyamartatjingka Kutjuwarra Wangkangu \p \v 17 Nyangka Militalanguru Puultu wati kutju witurnu yiwarla Yipitjaku mapitjala liita pirninya yarltirra katitjaku. \v 18 Nyangka mularrpartu yanu-tjananya yarltirra katinytja. Nyangka Puultu-tjananya watjarnu, “Nyuntunya-tjuyan ngayuku ninti. Tjiinya-rniyan nyangu ngurra Yayitjaku-rna pitjanyangka. Palunyalu-rniyan rawalu nyakupayi nyinarranyangka-rna. \v 19 Katungkatjaku waarka-rna karnany-karnanymaaltu palyalpayi. Nyangka-rniya Tjiyu pirnilu mirritjuranytja. Nyangka-tjananyarnanta putakulu yulatjarralu tjukurrpa watjaranytja. \v 20 Puru-yan nintilu kulira tjiinya-rna kumpitjunkutjamaaltu yartakalu-tjananyarnanta tjukurrpa watjara tjurrkurlmankupayi. Puru-tjananyarnanta yilkaku tjukurrpa watjalpayi. Puru-tjanamparnanku ngurrangka-ngurrangka tjarrparra watjara nintipungkupayi. \v 21 Palunyalu Tjiyu pirninya puru Tjiyu wiya pirninya-tjananyarna tjiinya mula-mulalu watjaranytja palyamunu-ya wantirralpi Mama Kuurrtakutu pinkurraaltjaku, palunyalu-ya Puurrpa Tjiitjanya mularrkuliltjaku. \v 22 Nyangka kuwarrinya-rna Tjurutjamaku yanku Kuurti Walykumunulu-rni witunnyangka. Yiwarla palunyangka-rniya nyaapirinymanku-munta? Ngurrpa-rna. \v 23 Tjiinya yiwarla kutjupa-kutjupawana-rna pitjalayinnyangka Kuurti Walykumunulu-rni wangka kutju tjakultjunkupayi, ‘Nyuntunyanta-yanyu pungkulalpi tjayilpangka tjarrpatjunku.’ \v 24 Nyangka-rnatju kulira, ‘Wampaka-rniya pungku mirrirntanku.’ Ngaanyakutju-rna kulira tjiinya tjukurrpa walykumunu watjalkitjalu tjiinya Mama Kuurrtu-lanya ngarltunytjulu yirringkanu, palunyatjarra. Tjiinya Puurrpa Tjiitjalu-rni waarka ngaanya nintirnu. Nyangka-rna ngatalpa wantinytjamaaltu palyarayilku wiyalku.” \p \v 25 Nyangka Puultu tirtu watjaranytja, “Yuwa, nyuntulawana-tjananyarnanta parrawatjaranytja tjukurrpa Mama Kuurrnga puurrarringkutjanya. Nyangka ngula-rniyan puru nyakukitjamunu. \v 26 Kuwarrinya-tjananyarnanta mula-mulalu watjara. Tjiinya kutjupalu-tjinguru Mama Kuurrnga wanalku wantirralpi warukutu yanku. Nyangka-rni Mama Kuurrtu kunkanymankukitjamunu. \v 27 Tjiinya-tjananyarnanta kumpitjunkutjamaaltu wiyangkalpi watjara yartakaranytja pirnipurlka Mama Kuurrtu watjarnu wantingu palyalkitjalu, palunyanya. \v 28 Kulila-ya. Yungarralu-yanku kulinma Mama Kuurrta mirangka tjukarurru nyinakitjalu. Palunyalu-ya wanalpayi pirni nyarra Kuurti Walykumunulu-tjanampanku nintirnu wantitjanya miranykanyira kanyinma. Tjiinyakurlu tjiipu pirninya miranykanyinma, palunyapirinypa. Yarnangu palunyanya-tjananya Mama Kuurrtu payipungu kanyira tjiinyamarntu palunyaku Katja-tjanampa yangarrakatingu mirrirrinyangka. \v 29 Nyangka nintilu-rna kulira tjiinya-rna wantirra yankunyangka wati palyamunulu-tjananyanta pitjaku lurrtjurringkulalpi watjara piwarrtjinganma. Tjiinyakurlu papa nganyirri purlkanyalu tjiipu nyakula ngawurrmanama. Nyangka-ya ngurlurringkula wililyarrara kukurraala. Palunyapirinymankutjakutarra miranykanyinma-tjananyaya. \v 30 Nyangka wati kutjupatjarralu-ya nyuntulawana nyinarranytjalu wanalpayi pirni mayura muku-mukura katiku wanaltjaku-tjananya. \v 31 Palunyangkatarra-ya kuliltjarra nyinama. Palunyalu-ya ruukulinma tjiinya-tjananyarnanta tirtu nyinarra karlarla mungangkatarrartu yulatjarralu watjara nintipungkupayi. Nintipungkulayirnu-tjananyarnanta kurli marnkurrarringu.” \p \v 32 Nyangka Puultu tirtu watjaranytja, “Nyangka-rna kuwarri Mama Kuurrta tjapilku tjiinya-tjananyanta miranykanyiratjaku, nyangka-yayin tirtu kulinma tjukurrpa tjiinya Mamalu-lanya ngarltunytjulu yirringkankupayi. Tjukurrpa palunyanya tirtu kuliranytjalu-yan kurrurnpa yipilyarringkula tirtu wananma. Nyangka Mamalu-tjanampanku walykumunu mularrpa nintilku kalkurnu wantitjalu, tjiinyamarntu-yan palunyaku katja yurntalpirti nyinarranyangka. \v 33 Yuwa, ngayulu-tjananyarnanta nyinarranytjalulpi nyakula kutjupa-kutjupaku mukurringkulanytjamunu, tjimarriku, warntukutarra. \v 34 Nyuntulu-tjuyan ninti tjiinya-rna yungarralu waarka palyalpayi. Palunyalu-rna tjimarri yungarrangka mirrka warntutarra payipungkupayi puru ngayuku yamatji pirnikutarrartu. \v 35 Tjiinya-tjananyarnanta waarka palyaranytjalu nyuntunya-tjananya miniranytja palunyapirinypartu-yan palyaratjaku, palunyalu-yan pikatjarratarrartu yirringkaratjaku. Nyangka-la kulinma Puurrpa Tjiitjalu ngaapirinypa watjarnu wantinytja, ‘Walykumunu-munta ngarala tirtu mantjira-wanarayiltjaku? Wiya, palunyangka munkarra ngarala nintiratjaku.’” \p \v 36 Nyangka Puultu watjarayirnu wiyaralpi pupakatingu Mama Kuurrta-tjanampa tjapirnu. \v 37 Nyangka-ya yularra yampura nyunytjurayirnu ma-walatjunu. \v 38 Palunyalu-ya pakara pawurrkutu ngurlura wanarnu Puulnga kutjuwarra nyakula wantikitjalu. Tjiinya Puultu-tjananya watjarnu ngula-tjananya nyakukitjamunu. Palunyangka-ya yularranytja. \c 21 \s1 Puulnga Tjurutjamaku Kutipitjangu \p \v 1 Nyangka-latju wantirra-tjananya kutipitjangu. Kapiwana-latju tjurrkurlpartu pitjalayirnu ngurra Kuutjaku parrapitjangu. Ngurra palunyangka-latju ngarringu tjirnturringkula mapitjangu ngurra Ruurrku. Palunyatjanu-latju pitjalayirnu parrapitjangu yiwarla Pataraku. \v 2 Ngurra palunyangka-latju nyinarranytjalu nyangu pawurrpa kutjupa ngaralanytja ngurra Panitjaku yankukitja. Nyangka-latju pawurrpa palunyangka tatira yanu. \v 3 Pitjalayirnu-latju nyangu manta kurlunypa Tjayipuranya kayili ngaralanytja kapilu ngururrtjura kanyiranyangka. Palunyalu-latju wayirntara mapitjangu ngurra Tjiriyanyakitja. Pitjalayirnu-latju yiwarla Tayaku parrapitjangu. Ngurra palunyangka-latju tjarungarangu. Nyangka-ya kutjupa-kutjupa pirni pawurrtatja mantjira tjunkulanytja. \v 4 Nyangka-latju mapitjangu wanalpayi pirni ngurriralpi-tjananya lurrtjurringu. Nyinarrayirnu-latju wiiki kutjurringu. Nyangka Kuurti Walykumunulu-tjananya tjukurrpa Puulngatjarra yutirnu. Nyangka-luya watjaranytja Tjurutjamaku yankutjamaaltu wantitjaku. \v 5 Nyangka pawurrpa palunyangka tatilkitja-latju yiwarla wantirra pakara kapi kantilykutu mapitjangu. Nyangka-lanyatjuya wati minyma tjilkulutarrartu lurrtjurringkula wanarnu. Nyangka-latju kapi kantilynguru pupakatirralpi Mama Kuurrta tjapirnu. \v 6 Palunyalu-latju tjamalanu wantirra pawurrpangka ma-tatirnu. Nyangka-ya wantirra ngurraku marlaku mapitjangu. \p \v 7 Nyangka-latju yiwarla palunyanya wantirra kapiwana yanu. Pitjalayirnu-latju yiwarla Talamayiku parrapitjalalpi tjarungarangu. Palunyalu wanalpayi pirningka lurrtjurringkulalpi nyinarrayirnu mungarringu. \v 8 Ngarringu-latju tjirnturringkula yanu. Pitjalayirnu-latju yiwarla Tjitjariyaku parrapitjangu. Palunyalu-latju Pilupaku ngurrangka tjarrpangu nyinarranytja. Tjiinya Pilupanya tjukurrpa parrawatjalpayinya. Tjiinya kutjulpirtu-ya Tjurutjamala ngurrkarntanu wati 7-tu-ya waarka palyaratjaku. Tjiinya wati palunyanyatarrartu-ya ngurrkarntanu. \v 9 Nyangka Pilupaku yurntalpa kutjarra-kutjarra-ya kurrimaalpa nyinapayi. Palunyalu-ya Mama Kuurrku wangka kulira tjakultjunkupayi. \v 10 Nyangka-latju nyinarrayirnu ngurra marnkurrarringu. Nyangka wati yini Yakapanya tjiinya Mama Kuurrku wangka kulira tjakultjunkupayinya Tjutiyalanguru pitjangu. \v 11 Wati palunyanya pitjangu-lanyatju lurrtjurringu. Palunyalu Puulku nanpa mantjirnu. Palunyalu yungarralunku mara tjina karrpirnu. Palunyalu-lanyatju watjarnu, “Tjiyu pirni Tjurutjamala nyinapayilu-ya nanpa ngaaku yungarranya ngula karrpilku. Ngaa-rnatju yungarralu karrpirnu, palunyapirinymanku-luya. Palunyalu-ya wati palunyanya nintilku Tjiyu wiya pirniku-tjanampa. Tjiinya-rni Kuurti Walykumunulu palunyapirinypa watjarnu.” \p \v 12 Nyangka-latju kuliralpi Puulnga kurrurntutarra watjaranytja, “Wiya, wantirralpi-la Tjurutjamalakutu yankutjamaalpa nyinama.” \v 13 Nyangka Puultu watjarnu, “Nyaaku-rniyan yularra wuyurrpa kurrara? Ngayulu-rna ngaapirinypa kulira. Tjiinya-rniya palya Tjurutjamala nyinapayilu karrpilku mirrirntankutarrartu tjiinyamarntu-rna Puurrpa Tjiitjaku waarka palyaranyangka.” \p \v 14 Nyangka-latju purtu marrkurayirnu wantingu. Palunyalu-latju watjarnu, “Wanti-la nyangkayi Katungkatjalu watjarnu wantitjanya yartakarri.” \p \v 15 Nyangka-latju nyinarrayirnu warntu karrpira tjina yanu Tjurutjamaku. \v 16 Nyangka-ya wanalpayi kutjupatjarra Tjitjariyanyamartatjilu pakara-lanyatjuya lurrtjurringkula wanarnu. Palunyalu-lanyatjuya walara parrakatingu wati yini Mayitjanku ngurrakutu nyinarratjaku-latju. Tjiinya wati palunyanya Tjayipuranyamartatji. Palunyalu kutjulpirtu Katungkatjanya mularrkuliralpi tirtu wanaranytja. \s1 Puulnga Tjayimila Lurrtjurringu Wangkarranytja \p \v 17 Nyangka-ya wanalpayi pirninya pukurlarringu Tjurutjamala-latju tjarrpangu palunyangka. \v 18 Nyangka Puulnga-latju ngarringu tjirnturringkula mapitjangu Tjayimila wangkakitja. Nyangka-ya liita pirninyartu nyinarranytja. \v 19 Nyangka-tjananya Puultu nyakulalpi pukurltu warlkurnu. Palunyalu-tjananya tjukurrpa pirni tjakultjunu tjiinya Mama Kuurrtu Tjiyu wiya pirninya pinkurrtjingaranytja yingkartarringkula-ya wanaratjaku tjiinya palunyalu-tjananya tjukurrpa watjaranyangka. \v 20 Nyangkalta-ya kuliralpi Mama Kuurrnga marninypungu. Palunyalu-ya Puulta watjarnu, “Yuwa kurta, nyuntulu-muntan nyakula Tjiyu pirnilu-ya mingapirinytju Tjiitjanya wanaranyangka? Wati palunyalu-ya Mawutjaku wangka wantinytjamaaltu wangarnarralu tirtu kulira palyara. \v 21 Palunyalu-ya tjakulpa kulirnu nyuntulunyun Tjiyu nyarra ngurra kutjupa-kutjupangkatja-tjananyan parrawatjaranytja tjiinya-ya Mawutjaku wangka puru-lampa tjamupirtiku yara-ya wanantjamaaltu wantitjaku, palunyalu-yanku katja watintjamaaltu wantirratjaku. \v 22 Yuwa, Tjiyu pirnilu-ya kulilku nyuntulun ngurra ngaangka nyinarranyangka. Palunyangka-lan yaaltjirriku? \v 23-24 Tjiinya ngaapirinypa-latju kulira. Wati kutjarra-kutjarra ngurra ngaangka nyinarranytjalu-ya Mama Kuurrta mirangka kalkurnu kutjupa-kutjupa palyalkitjalu. Nyangka nyuntulu-tjananya lurrtjurriwa. Palunyalu-yanku parltjila Mawutjalu watjarnu wantitjapirinytju. Palunyalu nyuntulu-tjanampa tjurlpu tjiiputarra payipuwa nintila pungkulalpi-yayi tilila tjurra Mama Kuurrku nintilkitjalu. Puru-yankuyi mangka katapuwa. Nyangkanta-yayi yarnangu pirnilu nyawa Mawutjaku wangka tirtu kulira wanaranytjalu-tjanampan payipungu. Palunyalu-ya nintilu kulinma tjiinyanta-ya kutjupatjarralu mayura watjaranyangka.” \p \v 25 Palunyalu-ya tirtu watjaranytja, “Yuwa, lata-latju walkatjuralpi wiyarnu Tjiyu wiya pirni nyarra Tjiitjanya-ya mularrkuliralpi wanara, palunyaku. Lata ngaapirinypa walkatjuralpi wiyarnu. Tjiinya-latju watjarnu tjiinya kuka nyarra warta yapu pupakatirra marninypungkupayiku nintintjanya-yayi ngalkunytjamaaltu wantima. Palunyalu-yayi yirrami tjikintjamaaltu wantima. Puru-yayi kuka ngalkukitjalu kuwarripa wanti tjulku tjutirra wiyarringkutjaku. Puru-yayi yurritjurtarringkula kurlanytjurringkutjamaaltu wantima. Tjiinya palunyapirinypa-latju watjarnu.” \p \v 26 Nyangka mularrpartu Puulnga wati kutjarra-kutjarrangka-tjananya lurrtjurringu. Nyangka-yanku parltjirnu Mawutjalu watjarnu wantitjanyapirinytju. Nyangka Puulnga yanu tjarrpangu tjurrtju purlkanyangka. Palunyalu tjurrtjungka waarka palyalpayingka watjarnu, “Wati nyarra kutjarra-kutjarrangka-rna lurrtjurringkulalpi parltjirnu. Nyangka wati palunyalu-ya ngurra 7-tjanulu tjiipu tjurlpu katiku. Nyangka-tjanampan pungkulalpi tililku tjunku Mama Kuurrku nintilku.” \s1 Puulnga-ya Tjulyarnu \p \v 27 Nyangka-ya nyinarrayirnu, nyangka ngurra 6-tjanulu Tjiyu pirni ngurra Yayitjanyamartatjilu-ya nyangu Puulnga tjurrtju purlkanyangka tjarrpangu ngaralanyangka. Palunyalu yarnangu pirninya witu-witurnu mirrparnarritjaku-ya. Palunyalu-ya Puulnga tjulyarnu. \v 28 Palunyalu-ya mirrarralpi watjarnu, “Yitjurayilku tjamupirti, nyawa-ya. Wati ngaalu ngurra pirniwanalu tjukurrpa parrawatjalpayi tjiinya-lampa tjamupirtiku yara-ya wanantjamaaltu wantitjaku, puru tjurrtju ngaa purlkanyangka tjarrpanytjamaaltu wantirratjaku. Palunyalu kuwarri Tjiyu wiya pirni-tjananya tjalkirr-tjalkirrtu katingu tjarrpatjunu tjurrtju ngaa miirl-miirlta.” \v 29 Tjiinya-ya kutjulpirtu nyangu wati yini Turapimanya Yipitjanyamartatji Puulta parrapitjalayintja Tjurutjamalawana. Palunyalu-ya kulirnu wati palunyanya katingu tjurrtju purlkanyangka tjarrpatjunu. Palunyakukantjalu-ya kulirnu. \p \v 30 Nyangka yiwarla lipiwana-ya kulirnu mirrparnarrirralpi mirrarranytja. Palunyalu-ya ngalyakukurraarnu kapurturringu. Palunyalu-ya Puulnga tjulyara yilkaku yawarrara katingu. Nyangkalta-ya tjurrtjungka waarka palyalpayilu tuu pirninyartu yangatjunu. \v 31 Nyangka-ya Puulnga pungkulanytja mirrirntankukitjalu. Nyangka wati kutjulu nyakula kukurraarnu warrmarla Ruumanyamartatjiku-tjanampa puurrpa purlkanyangka watjarnu, “Kulila, yiwarla lipiwana-yanku pika pungkula.” \v 32 Nyangkalta wati palunyalu warrmarla puurrpa kutjupatjarra puru warrmarla pirni yarltirra kukurraarnu nyarra-ya pungkulanytjalakutu. Nyangka-ya warrmarla pirninya nyakulalpi Puulnga pungkutjamaalarringu. \v 33 Nyangka warrmarla puurrpa purlkanyalu Puulnga lingkirrtu witurrpungkulalpi katurnu. Palunyalu watjarnu rankapu kutjarrangka-ya karrpiltjaku. Palunyalu-tjananya tjapirnu, “Wati ngaanya ngananya? Nyaapirinypa palyarnu?” \v 34 Nyangka-ya tjarralu-tjarralu kutjupa-kutjupa watjaranytja. Nyangka purtu kuliranytja. Palunyalunku warrmarla pirninya-tjananya watjarnu Puulnga katirra tjarrpatjunkutjaku palunyaku-tjanampa yiwarla witu-witungka. \v 35 Nyangka-ya yamirrira katingu tatilpayi ngaralanytjakutu. Palunyalu-ya ma-tatilkitjalu tjitira katingu yarnangu pirninya-ya nganyirrirringkulanyangka. \v 36 Tjiinya marlawanalu-ya mirrarra wanarayintjalu watjaranytja, “Puwa-luya tjurra.” \s1 Puultunku Yungarralu Watjaranytja \p \v 37 Nyangka warrmarlalu-ya Puulnga katingu palunyaku-tjanampa ngurrangka tjarrpatjunkukitjalu. Nyangka Puultu warrmarla puurrpa purlkanyangka watjarnu, “Palya-munta-rnanta wangkaku?” \p Nyangka kuliralpi watjarnu, “Yuwa, nyuntulu-partan Kuriki wangkapayi? \v 38 Tjiinya kulirnu-rnanta nyuntulun wati nyarra Yiitjipunyamartatji palyamunu palyalpayinya. Palunyakukantjalu-rnanta kulirnu. Tjiinya kutjulpirtu wati palunyalu-tjananya yarnangu pirninya witu-witurnu kapamanku-ya pika-pikarringkulatjaku. Palunyalu wati 4,000-pa-tjananya kunmarnutjarra-kunmarnutjarra yarltirra walara katingu mayu-mayu kanyiranytja.” \p \v 39 Nyangka Puultu watjarnu, “Wiya, ngayulu-rna Tjiyu nyinarra. Nyangka ngayuku-tju ngurrara yiwarla purlkanya yini Taatjanya ngurra Tjilitjila ngarala. Nyangka palya-munta-tjananyarna tjukurrpa watjalku?” \p \v 40 Nyangka puurrpa palunyalu watjarnu, “Yuwa, palyan tjukurrpa watjalku.” Nyangka Puulnga yiwarla tatilpayingka ngaralanytjalu maranku yurritjingarnu yarnangu pirninya-ya kanmarrarritjaku. Nyangkalta-ya kanmarrarringu. Nyangka Puultu wangka Yiipurulu watjarnu, \c 22 \p \v 1 “Kurtapirti, yirna pirni, kulila-rniya. Ngayulu-rnatju tjukurrpa watjalku.” \v 2 Nyangka-ya wangka yungarra Yiipuru kuliralpi kanmarrarringu kuliranytja. Nyangkalta tjukurrpa ngaanya watjarnu, \p \v 3 “Yuwa, ngayulu-rna Tjiyu nyinarra. Ngayuku-tju ngurrara yini Taatjanya ngurra Tjilitjila ngarala. Nyangka-rna yangupalalpi yiwarla ngaakutu pitjangu nyinarranytja. Nyangka-rni wati nintipuka yini Kamayiltu nintipungkulanytja. Tjiinya-lampa tjamupirtiku yara watjara nintipungkulanytja. Nyangka-rna kurrurnpa tjaanarralu Mama Kuurrnga wanaranytja ngaa nyuntulu-yan wanara, palunyapirinytjurtu. \v 4 Nyangka-tjananyarna Tjiitjaku yiwarra wanalpayi pirninya pungkula mirrirntaranytja. Palunyalu-tjananyarna wati minymatarrartu tjulyara katirra tjayilpangka tjarrpatjuranytja. \v 5 Mayuntjamaaltu-rna mularrpa watjara. Nyangka tjurrtjuku puurrpa purlkanya puru kantjulpa pirninya ngayuku-tjuya ninti. Tjiinyamarntu palunyalu-rniya lata nintirnu makatirra-rna Tjiyu pirni Tamarrkala nyinapayiku-tjanampa nintiltjaku. Nyangka-rna lata palunyanya mantjira yanu wanalpayi pirninya-tjananyarna karrpira marlakulu Tjurutjamaku katikitjalu. Nyangka-tjananyayayi pika puwa.” \s1 Puultunku Watjaranytja Tjiitjalakutu Pinkurraantjalu \p \v 6 Nyangka Puultu tirtu watjara-wanarayintja, “Nyangka-rna mapitjalayirnu tinarringkulalpi Tamarrkaku ngamuntirringu. Palunyalulta-rna nyangu tili purlkanyalu-rni yilkaringuru yutinnyangka. \v 7 Nyangka-rna mantangka punkaralpi kulirnu yini-rni tjapira watjaranyangka, ‘Tjuul! Nyaatjanungka-rnin pika pungkula?’ \v 8 Nyangka-rna tjapirnu, ‘Puurrpa ngananyan wangkarra?’ Nyangka-rni watjarnu, ‘Ngayulu-rna Tjiitjanya Natjarinyamartatji tjiinya nyuntulu-rnin pika pungkulanytjanya.’ \v 9 Nyangka-ya ngayuku yamatji pirnilu wangka palunyanya kulintjamaaltu tilikutju nyangu. \v 10 Nyangka-rna tjapirnu, ‘Puurr, yaaltjirriku-rna?’ Nyangka-rni watjarnu, ‘Pakara mapitja Tamarrkaku. Nyangkanta wati kutjulu watjalku Mama Kuurrtunku ngarnmanymanu wantingu palyaltjakun.’ \v 11 Nyangka-rniya yamatji pirnilu yamirrira katingu Tamarrkaku. Tjiinyamarntu-rna tili purlkanyanguru kurutjarrarringu.” \p \v 12 Nyangka Puultu tirtu watjaranytja, “Nyangka yiwarla palunyangka wati yini Yananayanya Mama Kuurrnga wanalpayi nyinarranytja. Palunyalu Mawutjaku wangka wangarnarralu kulira palyalpayi. Nyangka-luya Tjiyu pirni ngurra palunyangka nyinapayilu marninypungkupayi. \v 13 Wati palunyalu-rni pitjangu ngaralalpi watjarnu, ‘Kurta Tjuul, kuru yarlarriwa.’ Nyangka-rna waarrpungu kuru yarlarringkulalpi nyangu Yananayanya ngaralanyangka. \v 14 Nyangka-rni watjarnu, ‘Tjiinya Mama Kuurrnga tjiinya ngayuku-lampa tjamupirtilu-ya pupakatirra marninypungkupayi, palunyalunta ngurrkarntanu. Palunyalunta ngula watjalku yartakanku kutjupa-kutjupan palyaratjaku. Tjiinyanta palunyaku waarka palyalpayi Tjiitjanya yartakanu. Nyangkalta-lun nyangu puru palunyaku wangka kulirnu. \v 15 Nyuntulumarntun nyangu puru kulintjatjanulu yarnangu pirningka parrawatjanma. \v 16 Nyangka waarrpuwa pakala. Nyangka-rnanta kapingka tjarrpatjurra. Nyangkan Puurrpa Tjiitjanya tjapilku nyangkantayi parltjila palyamunun palyaranytja, palunyanguru.’” \s1 Katungkatjalu Puulnga Witurnu Tjiyu Wiya Pirnikutu \p \v 17 Nyangka Puultu-tjananya ngarala tirtu watjaranytja, “Yuwa, Tjurutjamaku-rna marlaku pitjalalpi tjurrtju purlkanyangka tjarrpangu Mama Kuurrta tjapiranytja. Nyangka-rni yartakanu \v 18 Puurrpa Tjiitjalu-rni ngarala watjaranytja, ‘Waarrpungkula Tjurutjamanya wantirra yarra, tjiinyamarntu-ya kulilkitjamunu tjukurrpa ngayunyatjarran watjaranyangka.’ \v 19 Nyangka-rna watjarnu, ‘Puurr, pirnilu-rniya nintilu kulira tjiinya-rna tjurrtju pirningka tjarrparra nyuntuku wanalpayi pirninya tjulyara pungkupayi. \v 20 Nyangka nyuntuku tjukurrpa watjalpayi Tjiipannga-ya yaturanyangka-rna ngarala nyakula kuliranytja, “Wiya, palya-luya yatulku mirrirntanku.” Palunyalu-tjanamparna warntu miranykanyiranytja Tjiipannga-ya yaturanyangka.’ \v 21 Nyangka-rni puru watjarnu, ‘Pakara yarra. Tjiinya-rnanta tiwa witulku Tjiyu wiya pirnikutu.’” \p \v 22 Nyangka-ya walykumunulurtu kulira-wanaranytja Puultu tjukurrpa watjaranyangka. Palunyalu-ya wangka palunyanya Tjiyu wiyatjarranya kuliralpi mirrparnarringkulalpi mirrarra watjaranytja, “Puwa-ya tjurra. Puwa-ya tjurra. Wiya, wati pala palunya wanka nyinama.” \v 23 Mirrarranytjalu-yanku kawutu wartunpungkula warnirranytja. Palunyalu-ya manta yurrara warnirranytja. \v 24 Nyangkalta warrmarla puurrpa purlkanyalu watjarnu Puulnga-ya katirra tjarrpatjunkutjaku palunyaku-tjanampa ngurrangka. Palunyalu-tjananya watjarnu, “Nyaatjanunyka-luya wati ngaanya mirrarra watjara? Wirtapi-lu wilyparnpungkulalpi tjapila.” \v 25 Nyangka-ya ngaratjuralpi karrpirnu wirtapi pungkukitjalu. Nyangka warrmarla puurrpa ngamu ngaralanyangka Puultu watjarnu, “Kunpu-kunpu-parta-rniyan pungku? Tjiinya ngayulu-rna ruula Ruumanyamartatji kanyira. Nyangka-munta-rniyan kuurrpangka ngaratjura tjapintjamaaltu pungku?” \p \v 26 Nyangkalta kulira mawirrtjarnu warrmarla puurrpa purlkanya watjarnu, “Nyaakun pamparr-pamparrtu watjarnu pungkutjaku? Wati nyarralu ruula Ruumanyamartatji kanyira.” \p \v 27 Nyangkalta mapitjangu Puulnga mularrtjapirnu, “Mularrpa-muntan ruula Ruumanyamartatji kanyira?” \p Nyangka watjarnu, “Yuwa.” \p \v 28 Nyangka puurrpa palunyalu watjarnu, “Ngayulu-rna tjimarri purlkanyangka ruula palunyapirinypa payipungu.” \p Nyangka Puultu watjarnu, “Wiya, tjilku pilyirrtulpi-rna kanyiranytja ngayuku mamalu ruula palunyanya mantjinnyangka.” \p \v 29 Nyangkalta-ya warrmarla nyarra Puulnga pungkula tjapilkitjanya warnakatingu ngarangu. Nyangka warrmarla puurrpa purlkanya ngurlurringu ngurrpalu-lu rankapungka karrpintjatjanulu. Tjiinya ngulakutju kulirnu ruula kanyiranyangka. \s1 Puulnga-tjananya Kantjulpa Pirningka Ngarangu \p \v 30 Nyangka tjirntungka warrmarla puurrpa purlkanyalu watjarnu tjurrtjuku puurrpa pirni puru kantjulpa pirninya-ya lurrtjurringkutjaku. Tjiinya puurrpa palunyalu purtu kuliranytja, “Nyaatjanungka-ya Tjiyu pirnilu Puulnga pungkulanytja?” Tjiinya kuliranytja kantjulpa pirnilu-ya watjara yartakankutjaku. Palunyalu watjarnu rankapu Puulngamartatji-ya yarraltjaku, palunyalu katirra kantjulpa pirningka ngaratjunkutjaku. Nyangka-ya mularrpartu katingu ngaratjunu. \c 23 \p \v 1 Nyangka Puultu-tjananya kantjulpa pirninya tjukarurrulu nyakulanytjalu watjaranytja, “Kurtapirti, Mama Kuurrta mirangka-rna tjukarurrulu kulira palyaranytjatjanu kurntamaalpa ngarala.” \v 2 Nyangkalta tjurrtjuku puurrpa purlkanyalu yini Yananayalu watjarnu, “Tjaa-ya ma-puwa ngamu ngaralanytjalu.” \v 3 Nyangka Puultu watjarnu, “Mama Kuurrtunta nyuntunya pungku tjiinyamarntun ngarnartu walykumunupirinypa nyinarranyangka. Nyuntulu-rnin Mawutjaku wangka kuliranytjalu tjukarurrulkitja nyinarra. Parturtun nyuntulun Mawutjaku wangka kulira wantirra palunyalu watjara pungkutjaku-rniya.” \p \v 4 Nyangka-ya Puulta ngamu ngaralanytjalu watjarnu, “Tjurrtjuku puurrpa purlkanyan tjalkirr-tjalkirrtu watjara.” \p \v 5 Nyangka Puultu watjarnu, “Munta, ngurrpalu-rna watjarnu. Kulirnu-rna wati kutjupa ngaralanytja. Palunyakukantjalu-rna kulirnu. Tjiinya Payipulta kutjulpirtu walkatjunu wantitjanya ngaapirinypa ngarala, ‘Palyamunu watjantjamaaltu wantima nyuntuku-tjanampanku puurrpa.’” \p \v 6 Nyangka Puultu nyangu kutjupatjarra-ya Tjatutji nyangka kutjupatjarranya Paratji nyinarranyangka. Palunyalu-tjananya mirrangu watjarnu, “Kurtapirti, kulila-rniya. Ngayulu-rna Paratji nyinarra. Nyangka-tjuya tjamupirti Paratji nyinarranytja. Nyangka-rna mularrkulira pirninya-ya ngula mirritjanu wanka pakaltjaku. Palunyanguru-rniyan ngaratjunu kuurrpa-rna wangkatjaku.” \v 7 Nyangkalta-yanku kuliralpi tjarralu-tjarralu ngaparrkulu watjaranytja. \v 8 Tjiinya Tjatutji pirnilu-ya watjalpayi tjiinyanyu mirritjanu wanka pakalkitjamunu. Puru-ya watjalpayi yayintjulpa puru kuurti pirni-ya nyinarranytjamunu. Nyangka Paratji pirnilu-ya tjukurrpa palunyanya mularrkulilpayi. \v 9 Nyangka-ya kantjulpa pirninya lingkirrarringkula mirrarranytja. Nyangka Paratji kutjupatjarra Mawutjaku wangka nintipungkupayilu-ya pakaralpi mirrangu lingkirrtu watjarnu, “Ngayulu-latju kulira wati ngaalu palyamunu palyaranytjamunu. Ngurrpa. Tjinguru-lu kuurtilu, tjinguru yayintjultu kutjupa-kutjupa watjarnu.” \p \v 10 Nyangka-yanku nganyirrirringkula ngaparrkulu watjaranytja. Nyangka warrmarla puurrpa purlkanyalu nyakulalpi ngurlurringu tjiinya Puulnga-ya ngaparrku yilara wartunpungkutjakutarra. Palunyalu warrmarla pirninya watjarnu, “Waarrpungkula-ya tjarungarala Puulnga tjulyara kati. Palunyalu ngayuku-lampa ngurrangka tjarrpatjurra.” Nyangka-ya mularrpartu katingu tjarrpatjunu. \p \v 11 Nyangka Puulnga nyinarrayirnu mungarringu. Nyangka Katungkatjalu mungangka pitjangu watjarnu, “Ngurlumaalpa nyinama. Tjukurrpa ngayunyatjarra-rnin ngurra ngaangka watjantjatjanulu yiwarla Ruumalatarrartu watjalku.” \s1 Puulnga-ya Mirrirntankukitjalu Watjaranytja \p \v 12 Nyangka yunguntjarra Tjiyu pirnilu-ya lurrtjurringkulalpi tjumaranytja Puulnga mirrirntankukitjalu. Tjiinya-yanku Mama Kuurrta mirangka watjarnu mirrka ngalkunytjamaaltu kapi tjikintjamaaltu wantikitjalu. Ngarna Puulnga mirrirntaralpikutju-ya puru ngalku tjikilku. \v 13 Tjiinya wati 40-lu-ya palunyapirinypa watjarnu wantingu. \v 14 Palunyalu-ya mapitjangu tjurrtjuku puurrpa pirni puru yirna pirningka watjarnu, “Mama Kuurrta mirangka-latju watjarnu mirrka ngalkunytjamaaltu kapi tjikintjamaaltu wantikitjalu. Ngarna Puulnga mirrirntaralpikutju-latju puru ngalku tjikilku. \v 15 Nyangka nyuntulu-ya kantjulpa pirnilutarra wati kutju witula warrmarla puurrpa purlkanyakutu. Nyangkayi yarra ngarnartu watjala tjiinya nyuntulu-yan mukurringkula Puulnga puru tjapilkitjalu. Nyangkalta Puulnga ngalyawitulku. Nyangka-latju kumpilku ngaraku nyaku pitjalayinnyangka pungku mirrirntanku.” \p \v 16 Parturtu Puulku yukarilu kulirnu mirritjuranyangka-ya. Palunyalu mawirrtjarnu warrmarlaku-tjanampa ngurrangka tjarrparralpi Puulta tjakultjunu. \v 17 Nyangkalta kuliralpi warrmarla puurrpa kutju yarltingu. Palunyalu watjarnu, “Yangupala ngaanya makati puurrpa purlkanyakutu nyangka-luyi kutjupa-kutjupa watjala.” \v 18 Nyangka-lu mularrpartu yarltirra katingu puurrpa purlkanyangka watjarnu, “Wati rankaputjarra yini Puultu-rni watjarnu yangupala ngaanya-rnanta katitjaku. Nyangkayi kutjupa-kutjupa watjala.” \p \v 19 Nyangka puurrpa purlkanyalu kuliralpi yamirrira-pula mawurntalpa yanu. Palunyalu tjapirnu, “Nyaapirinypa-rnin watjalkitja pitjangu?” \p \v 20 Nyangka watjarnu, “Wiya, puurrpa Tjiyu pirnilu-ya yunguntjarra pitjakunta ngarnartu ngaapirinypa watjalku. Mukurringkula-yanyu Puulnga katinyangka puru-ya tjapilkitjalu. \v 21 Nyangka-tjananya kulira wantima. Tjiinyamarntu Puulku-ya wati 40-lu kumpiralpi ngarala kulyakanyinma. Tjiinya-ya Mama Kuurrta mirangka watjarnu mirrka ngalkunytjamaaltu kapi tjikintjamaaltu wantikitjalu. Ngarna Puulnga mirrirntaralpikutju-ya puru ngalku tjikilku. Nyangka kuwarrinya-ya nyinarra nyakula nyuntulun witunnyangka mirrirntankukitjalu-ya.” \p \v 22 Nyangka warrmarla puurrpa purlkanyalu yangupala palunyanya yaka-yakarnu, “Mapitjaku-kurlun watjalku ngayula-rnin tjarrpangu tjakultjunkutjalu.” Nyangkalta-lu witurnu. \s1 Puulnga-ya Puurrpa Pilikilakutu Katingu \p \v 23 Nyangka warrmarla puurrpa purlkanyalu warrmarla puurrpa kutjarra yarltirralpi watjarnu, “Warrmarla 200-pa-pula yarlti kapurturra kanyila. Palunyalu warrmarla purnitjarra 70 puru warrmarla kurlartatjarra 200-pa-tjananya kanyila. Nyangka-yayi tamarlarri nyinama mungangka yankukitja yiwarla Tjitjariyaku. \v 24 Puru-pula purni kutjupatjarra ngaratjurra Puulnga tatira yankutjaku. Nyangka warrmarlalu-yayi Puulnga miranykurrulu makati puurrpa Pilikilakutu.” \v 25 Nyangka watjarnu wantirralpi lata walkatjunu ngaapirinypa: \pi1 \v 26 “Yuwa Piliki, ngayulu-rna Kulutiya-Litjiyalu lata ngaanya walkatjura nyuntulun puurrpa purlkanyalu nyakutjaku. Nyangka-muntan walykumunu nyinarra? \v 27 Yuwa, wati ngaanya-ya yini Puulnga makatiku. Tjiinya Tjiyu pirnilu-ya tjulyaralpi pungkulanytja mirrirntankukitjalu. Nyangka-rna kulirnu tjiinya wati palunyalu ruula Ruumanyamartatji kanyiranyangka. Palunyalu-rna warrmarla pirnitjarralu mawirrtjarnu wankarunu. \v 28 Palunyalu-rna purtu kuliranytja, ‘Nyaanguru-ya pungkulanytja?’ Palunyalu-rna katingu ngaratjunu kantjulpa Tjiyu pirnilu-ya tjapiltjaku. \v 29 Nyangka-ya tjapiralpi-rniya watjarnu Puultunyu palunyaku-tjanampa tjamupirtiku yara tjalkirr-tjalkirrtu watjaranyangka. Nyangka-lan palunyanguru kamu watjalku tjayilpangka tjarrpatjaku puru mirrirringkutjaku. \v 30 Nyangka-rna ngarringu tjirnturringkulalpi tjakulpa kulirnu Tjiyu pirnilu-yanyu tjumaranytja Puulnga mirri pungkukitjalu. Palunyalulta-rna nyuntulakutu witurnu. Palunyalu puurrpa Tjiyu pirninya-tjananyarna watjarnu mapitjala-ya nyuntula kuliltjaku.” \m Tjiinya lata palunyapirinypa palyarnu wantingu. \p \v 31 Nyangka-ya warrmarla pirninya nyinarrayirnu mungarringu. Palunyalu-ya Puulnga katingu yiwarla Yantipaturaku. \v 32 Palunyalu-ya ngarringu tjirnturringu. Nyangka warrmarla-ya tjina pitjanytjatjanu wantirra marlaku yanu ngurrakutu. Nyangkalta-ya purnitjarralukutju Puulnga puru katingu. \v 33 Katirrayirnu-ya Tjitjariyaku parrapitjangu. Palunyalu-ya Puulnga puurrpa Pilikiku nintiralpi latatarrartu nintirnu nyakutjaku. \v 34 Nyangka puurrpa palunyalu lata nyakulalpi Puulnga tjapirnu, “Nyuntunya ngurra ngananyamartatji?” Nyangka watjarnu, “Tjilitjinyamartatji-rna.” \v 35 Nyangka kuliralpi watjarnu, “Yuwa palya. Puurrpa Tjiyu pirninya-ya pitjaku. Palunyangka-rnanta kuurrpangka ngaratjunku. Tjiinyamarntu puurrpa palunyalu-ya watjaranytja kutjupa-kutjupan palyaranyangka.” Nyangkalta watjarnu wantirralpi palunyaku warrmarla-tjananya watjarnu, “Puulnga-ya miranykanyinma yiwarla purlkanyangka nyarra ngayuku ngurrangka ngamu.” Nyangkalta-ya katingu tjarrpatjuralpi miranykanyiranytja. \c 24 \s1 Puulnga-ya Watjaranytja Palyamununyu Palyaranytja \p \v 1 Nyangka ngurra 5-tjanu tjurrtjuku puurrpa purlkanya yini Yananayanya puru yirna pirninya-ya pitjangu Tjitjariyaku. Nyangka wati luuya wangkapayi yini Tatalanyatarra pitjangu. Wati palunyalu-ya puurrpa Pilikila ngaralalpi watjarnu Puultunyu kutjupa-kutjupa palyamunu palyaranytja. \v 2 Nyangka puurrpa Pilikilu watjarnu Puulnga-ya katitjaku. Nyangka-ya mularrpartu katingu ngaratjunu. Nyangka Tatalalu ngaapirinypa watjarnu, \p “Yuwa Puurr, nyuntulu-lanyatjun walykumunulu puurrarringu kanyiranytja. Nyangka-yanku pika pungkutjamaalarringu kalypa nyinarranytja. Nyangka-latju rawa pukurlpa nyinarranytja. Nyangka-ya kutjupa-kutjupa walykumunu palyaranytja ngayuku-lampatju ngurra lipiwanalu nyuntulun walykumunulu kulira watjaranyangka. \v 3 Nyangka-latju pukurltu nyakupayi. Palunyalu-latju nyuntunya marninypungkupayi. \v 4 Nyangka walykunya-rna rawa wangkakitjamunu. Palunyangka-rni yatatjura kulinma wati ngaaku-tjanamparna wangkarranyangka. \v 5 Tjiinya-latju nintilu kulira tjiinya wati ngaa pikaputju nyinarranyangka. Tjiinya ngurra kutjupa-kutjupakutu yankula Tjiyu pirninya witu-witulpayi kapamanku-ya mirrparnarringkulatjaku. Tjiinya wati palunyanya puurrpa-tjanampa wati Natjarinyamartatjiku wanalpayi pirniku. \v 6 Palunyalu puru tjurrtju purlkanyangka tjalkirr-tjalkirrpa tjarrpangu kurralkitja. Nyangka-latju nyakulalpi tjulyarnu. [Palunyalu-latju tjamupirtiku yaranguru tjapilkitjangka \v 7 warrmarla puurrpa purlkanya yini Litjiyalu pitjangu Puulnga tjulyara katingu. \v 8 Palunyalu-lanyatju watjarnu nyuntulakutu pitjala watjaltjaku.] Nyangka nyuntulutarrartun wati ngaanya tjapiralpi mularrkulilku tjukarurrulu-latju watjaranyangka.” \v 9 Nyangka Tjiyu pirnilutarrartu-ya kuliralpi watjarnu, “Yuwa, mularrpa wati ngaalu tjukarurrulu watjara.” \s1 Puultunku Watjaranytja Puurrpa Pilikila \p \v 10 Nyangka puurrpa Pilikilunku mara yurringu Puulnga wangkatjaku. Nyangka ngaapirinypa watjarnu, \p “Yuwa puurr, nintilu-rna kulira nyuntulu-lampatjun Tjiyu pirniku puurrpa rawa nyinarranyangka. Palunyalu-rna pukurltu kulira yungarralu-rnatju watjalkitjalu nyuntulun kuliltjaku. \v 11 Ngaanya-rnanta tjukarurrulu watjara. Nyangkan kutjupanya tjapilku. Nyangkanta-ya mularrwatjalku. Tjiinya-rna kuwarri-kuwarri Tjurutjamaku yanu Mama Kuurrnga pupakatirra marninypungkukitja. Palunyalu-rna ngurra 12-tjanu ngaanya nyuntula ngarala. \v 12 Yuwa, tjurrtju purlkanyangka-rna tjarrparralpi kutjupangka pika-pika wangkanytjamunurtu. Palunyalu-rna yiwarlangka puru tjurrtju pirningka tjarrparra yarnangu pirni-tjananyarna witu-wituranytjamunurtu mirrparnarritjaku-ya. \v 13 Tjiinya wati ngaalu-rniya kunpu-kunpu mayura watjara. Palunyalu-ya kamu tjukurrpa kutjupa ngayunyatjarra watjalku yartakanku nyuntulun kulira mula-mularritjaku. \v 14 Nyangka-rnatju yungarralu ngaanya watjalku. Mama Kuurrnga tjiinya-ya ngayuku-lampatju tjamupirtilu pupakatirra marninypungkupayi, palunyanya-rna warlkura marninypungkupayi. Tjiinya-rna Tjiitjaku yiwarra wanaranytjalu Mama Kuurrnga marninypungkupayi. Nyangka-rniya nyakula watjalpayi yarlaku-rnanyu marninypungkulanyangka. Wiya, Mawutjaku wangka pirninyartu-rna mularrkulilpayi. Puru wangka nyarra Mama Kuurrku wangka kulira tjakultjunkupayilu-ya walkatjunu wantitjanyatarrartu-rna mularrkulilpayi. \v 15 Nyangka wati ngaalu-latju tjukurrpa kutjurtu mularrkulira tjiinya Mama Kuurrtu ngula mirri pirninya wanka pakaltjingaltjaku. Tjiinya walykumunu palyalpayinya puru palyamunu palyalpayinyatarrartu pakaltjingalku. \v 16 Nyangka-rnatju tirtu kulilpayi tjukarurru nyinakitjalu, Mama Kuurrta mirangka puru wati pirningkatarrartu. Tjiinya-rna kulira kurrurnpa rapa nyinakitjalu.” \p \v 17 Nyangka Puultu tirtu watjaranytja, “Tjiinya-rna ngurra kutjupa-kutjupangka parranyinarrayirnu kurli marnkurrarringu. Palunyalu-rna Tjurutjamaku marlaku yanu tjimarri katirra yungarrapirtiku nintilkitja puru kuka pungkula Mama Kuurrku tilira nintilkitja. \v 18 Palunyalu tjurrtju purlkanyangka tjarrparralpi parltjirnu-rnatju Mawutjalu watjarnu wantitjapirinypartu. Nyangkalta-rniya nyangu kutju ngaralanyangka. Tjiinya yarnangu pirninya-rniya lurrtjurringkula mirrarranytjamunurtu. \v 19 Tjiinya Tjiyu kutjupatjarra Yayitjanyamartatjilu-rniya nyangu. Tjinguru wati palunyalu-ya pitjala watjanma palyamunu-rna palyaranyangka. \v 20 Puru tjinguru wati ngaalu-ya tjakultjunama nyarra kantjulpa pirnilu-rniya ngaratjuralpi purtu tjapiranytja. \v 21 Tjiinya ngaanyakutju-rna mirrangu watjarnu, ‘Mularrkulira-rna tjiinya pirninya-ya ngula mirritjanu wankarringkula pakaltjaku. Palunyanguru-rniyan ngaratjunu kuurrpa-rna wangkatjaku.’” \p \v 22 Nyangkalta puurrpa Pilikilu-tjananya watjarnu, “Yuwa palunya. Kuurrpa wiyarringu. Kuwarripa wanti. Nyangka warrmarla puurrpa Litjiyanya pitjanyangka-rnalu puru tjapiralpi watjalku.” Tjiinya Pilikilu tjakulpa tirtu kulilpayi Tjiitjaku yiwarra-ya wanaranyangka. \v 23 Palunyalu warrmarla puurrpa watjarnu Puulnga miranykanyiratjaku. Nyangkayinyu warrmarlatjarra pakara parrangarala tjarrpama, nyangka yamatji pirnilu-ya mirrka warntutarra katirra nintinma. \s1 Pilikila-pulanya Tjutjilala Wangkarranytja \p \v 24 Nyinarrayirnu-ya nyangka kurrirarra-pula Pilikinya Tjutjilanya pitjangu nyinakatingu. Nyangka Pilikilu watjarnu Puulnga-ya katirra ngaratjunkutjaku. Tjiinya minyma palunyanya Tjiyu nyinarranytja. Nyangka Puultu pitjangu-pulanya watjaranytja tjukurrpa Tjiitja-Kurayitjanya mularrkuliltjaku. \v 25 Palunyalu-pulanya watjarnu tjukarurru nyinarratjaku, puru pamparr-pamparrmaaltu yatatjura kulira palyaratjaku. Puru watjarnu Mama Kuurrtu ngula yarnangu pirninyartu kuurrpa purlkanyangka ngaratjunkutjaku. Nyangka Pilikilu kuliralpi ngurlurringu. Palunyalu watjarnu, “Yuwa, palya. Mapitja. Nyangka ngula wuyurrpa miraralpi-rnanta puru yarltiku.” \v 26 Palunyalu Puulnga ngamurtu-ngamurtu yarltirranytja. Nyangka pitjala nyinarra wangkapayi. Tjiinya Pilikilu kuliranytja, “Tjinguru-rni Puultu tjimarri nintilku walatjunkutjaku-rnalu.” Palunyapirinypa kuliranytja. \p \v 27 Nyangka Puulnga nyinarrayirnu kurli kutjarrarringu. Nyangka Pilikilu kuliranytja Tjiyu pirninya pukurlmankukitjalu. Palunyalu Puulnga walatjunkutjamaaltu wantirra yanu. Nyangka puurrpa kutjupa yini Puutjiya-Piitjanya pitjangu nyinakitja. \c 25 \s1 Puultu Watjarnu Puurrpa Ruumala Nyinapayila Ngarakitjalu \p \v 1 Nyangka puurrpa Piitjanya yiwarla Tjitjariyaku pitjangu ngurra palunyawana-tjananya kanyilkitja. Palunyalu ngurra marnkurrtjanu pakara yanu Tjurutjamaku. \v 2 Nyangka-ya tjurrtjuku puurrpa pirnilu puru puurrpa Tjiyu pirnilu nyakulalpi watjaranytja Puultunyu palyamunu palyaranytja. Palunyalu-ya witu-witura nintiranytja, \v 3 “Watjala nyangka-yayi kati Tjurutjamaku.” Tjiinya-ya kampangkartu watjarnu ngarnmanymanu wantingu pitjalayinnyangka kumpira Puulnga mirrirntankukitjalu. \v 4 Nyangka Piitjalu watjarnu, “Wiya, warrmarla pirnilu-ya Puulnga miranykanyira Tjitjariyala. Nyangka-rna kuwarri-kuwarri marlaku yanku. \v 5 Nyangka puurrpa pirninya-yanku witula lurrtjurringkula-rniya yankutjaku. Nyangka-yayi ngurra nyarrangka Puulnga punturalpi watjala.” \p \v 6 Nyangka-tjananya Piitjanya puru nyinarrayirnu ngurra 10-ngurupirinypa Tjitjariyaku yanu. Palunyalu ngarringu tjirnturringkulalpi ruumpa nyarra kuurrpa wangkapayingka parrapitjangu nyinakatingu. Palunyalu watjarnu Puulnga-ya katitjaku. \v 7 Nyangka-ya mularrpartu katingu ngaratjunkunyangka Tjiyu pirnilu-ya Tjurutjamanyamartatjilu parrangururrtjunkulalpi watjaranytja Puultunyu kutjupa-kutjupa palyamunu palyaranytja. Palunyalu-ya puurrpa Piitjanya purtu watjara mula-mularanytja. \v 8 Nyangka Puultu yungarralunku watjarnu, “Ngayulu-rna Tjiyuku-tjanampa yara tjalkirr-tjalkirrtu kulira palyaranytjamunurtu. Puru-rna tjurrtju purlkanyaku tjalkirraantjamunu. Palunyalu-rna puurrpa nyarra Ruumala nyinapayinya tjalkirr-tjalkirrtu watjaranytjamunu.” \p \v 9 Nyangka puurrpa Piitjalu watjarnu, “Tjurutjamaku-tjinguru-rna yanku. Nyangka-muntan pitjaku ngurra palunyangka kuurrpa wangkaku?” Tjiinya puurrpa Piitjalu kuliranytja Tjiyu pirninya pukurlmankukitjalu. \p \v 10 Nyangka Puultu watjarnu, “Palya-rnin kuurrpa ngaangka ngaratjunu puurrpa Ruumala nyinapayilunta nyinatjunu wantinyangka. Nyangka-tjinguru-rnin ngaangka ngurringarala watjanma. Tjiinyan nintilu kulira tjiinya-rna Tjiyu pirninya kurrantjamunurtu. \v 11 Palyamunu-tjinguru-rna palyannyangka palya-rnin mirritjunku. Nyangka mayura-rniya watjaranyangka nyuntulu-rnin Tjiyu pirniku yinytjanulu nintilkitjamunu. Wiya, witula-rni puurrpa nyarra Ruumala nyinapayilakutu.” \p \v 12 Nyangkalta kuliralpi palunyaku kantjulpa pirningka wangkarralpi watjarnu, “Yuwa, mukurringkulan puurrpa Ruumala nyinapayila yankula ngarakitja. Palyartun yanku ngaraku.” \s1 Puulnga-pulanya Puurrpa Kuripala Puunitjila Ngarangu \p \v 13 Nyangka puurrpa Piitjanya nyinarrayirnu wiiki pirnirringu. Nyangka puurrpa Kuripanya-pula Puunitjinya nyarrumparra pitjanytja wati Piitjanya nyakula marninypungkukitja ngurra palunyaku puurrarrinyangka. \v 14 Nyangka-pula nyinarrayirnu ngurra marnkurrarringu. Nyangka Piitjalu-pulanya tjukurrpa Puulngatjarra ngaapirinypa watjarnu, “Wati kutju tjayilpangka nyinarra puurrpa Pilikilu walatjunkutjamaaltu wantirra yankutja. \v 15 Nyangka ngaangkalpi-rna Tjurutjamaku yanu. Nyangka-rniya tjurrtjuku puurrpa pirnilu puru yirna Tjiyu pirnilu watjaranytja wati palunyalunyu palyamunu palyaranytja. Palunyalu-rniya watjaranytja tjiinya-rnalu mirritjunkutjaku. \v 16 Nyangka-rna watjarnu, ‘Wiya, wati Ruumanyamartatjilu-latju kunpu-kunpu mirritjunkulanytjamunu. Tjiinya ngarnmanytju-latju kuurrpangka ngaratjunkupayi. Nyangka wati pirnilu-ya nyakunytjatjanulu watjalku palyamunu palyaranytja. Nyangkalta ngaparrtjika yungarralunku watjalku.’ Palunyapirinypa-tjananyarna watjarnu. \v 17 Nyangka-rniya tjurrtjuku puurrpa pirni lurrtjurringkula pitjangu. Nyangka-rna ngarringu tjirnturringkulalpi waarrpungu-tjananyarna tjarrpatjunu ruumpa nyarra kuurrpa wangkapayingka. Palunyalu-rna tjarrpangu nyinakatirralpi watjarnu Puulnga-ya katitjaku. \v 18 Nyangka-ya mularrpartu katingu ngaratjunu. Nyangka-ya Tjiyu palunyanya pakarnu Puulngatjarra watjalkitja. Nyangka-rna kuliranytja wati palunyalu palyamunu palyarnu, palunyanguru-ya kuurrpangka ngaratjunu. Palunyakukantjalu-rna kulirnu. \v 19 Ngaanya Puulta-luya ngaparrku wangkarra kuliranytja palunyaku-tjanampa tjamupirtiku yara. Palunyalu-ya puru watjaranytja wati yini Tjiitjanya kutjulpirtu mirrirringkutjanya. Nyangka parturtu Puultu watjaranytja wati palunyanyanyu wanka nyinarranyangka. \v 20 Nyangka-rna purtu kuliranytja, ‘Nyaapirinypa-ya ngaalu watjara? Kutjupalupalka-rni watjala tjurrkurlmarra.’ Palunyalu-rna Puulnga watjarnu, ‘Tjurutjamaku-tjinguru-rna yanku. Nyangka-muntan pitjaku ngurra palunyangka kuurrpa wangkaku?’ \v 21 Nyangka Puultu watjarnu, ‘Wiya, witula-rni puurrpa Ruumala nyinapayila-rna yankula ngaratjaku. Nyangka-rniyayi warrmarlalu miranykurrulu katirrayinma.’ Nyangkalta-tjananyarna warrmarla watjarnu, ‘Kuwarripa-luya kanyila. Nyangka-rna ngula puurrpa Ruumala nyinapayilakutu witula.’” \p \v 22 Nyangka Kuripalu kuliralpi watjarnu, “Yuwa, ngayulutarrartu-rna mukurringkula wati palunyanya kulilkitja.” \p Nyangka Piitjalu watjarnu, “Yuwa, ngarrikun tjirntungka kulilku.” \p \v 23 Nyangka-ya ngarringu tjirnturringu. Nyangka ruumpa purlkanyangka Kuripanya-pula Puunitjinya warntu walykumunutjarra tjarrparralpi nyinakatingu. Nyangka-ya warrmarla puurrpa purlkanya pirni puru kantjulpa pirni tjarrparrayirnu nyinarranytja. Nyangka puurrpa Piitjalu watjarnu Puulnga-ya katitjaku. Nyangka-ya mularrpartu katingu ngaratjunu. \v 24 Nyangkalta Piitjalu watjarnu, “Puurrpa Kuripa, puru wati minyma pirni, kulila-rniya. Nyakula-yan wati ngaanya. Tjiinya Tjiyu pirni ngurra ngaangkatjalu puru Tjurutjamanyamartatjilu-rniya watjalpayi palyamununyu palyaranytja. Palunyalu-ya mirrarra watjaranytja kutjupalu waarrpungkula mirrirntankutjaku. \v 25 Nyangka-rna purtu tjapira ngurringaralanytja palyamunu palyaranyangka-rna mirritjunkukitjalu. Nyangka yungarralunku watjarnu puurrpa Ruumala nyinapayila ngarakitjalu. Nyangka-rna watjarnu witulkitjalu. \v 26 Palunyalu-rna purtu kulira, ‘Nyaapirinypa-rna walkatjunku puurrpa palunyalu nyakutjaku?’ Yuwa, wati palunyanya ngaa ngarala yarnangu pirnilu-yan kuliltjaku. Nyangka Kuripa, nyuntulutarrartu kuliralpi-rni watjala yaaltji-yaaltji-rna walkatjunku. \v 27 Tjiinyamarntu-rna kulira, ‘Wiya, kunpu-kunpu-rna witulkitjamunu. Mukurringkula-rna tjukarurrulu walkatjunkukitja kutjupa-kutjupa palyaranytjanya.’” \c 26 \s1 Puultunku Puurrpa Kuripala Watjaranytja \p \v 1 Nyangka puurrpa Kuripalu Puulta watjarnu, “Yuwa, palyan yungarralunku watjalku.” Nyangka Puultunku mara yurrirralpi watjarnu, \p \v 2-3 “Yuwa puurr, pukurltu-rnanta kulira watjalkitjalu. Tjiinyamarntun nintilu kulira Tjiyu pirnilu-yanku tjamupirtiku yarawanalu palyara puru kutjupa-kutjupa-ya wangkarra kuliranyangka. Tjiinya Tjiyu pirnilu-rniya watjaranytja palyamunu-rnanyu palyaranytja. Nyangka-rni yatatjura kulinma yungarralu-rnatju watjaranyangka.” \p \v 4 Nyangka Puultu tirtu watjaranytja, “Yuwa, Tjiyu pirnilu-ya nintilu kulira tjiinya tjilkulpi-rna ngurra yungarrangka nyinarranytja. Palunyatjanu-rna yangupalarringkula yanu Tjurutjamala nyinarranytja. \v 5 Puru-ya nintilu kulira ngayulu-rna Paratji nyinarranytjalu Mawutjaku wangka tjukarurrulu kulira palyalpayi. Tjingurunta-ya palunyapirinypa watjara yartakanama ngayuku ninti-ya nyinarranytjalu. \v 6 Nyangka-rna kuwarrinya kuurrpangka ngarala Mama Kuurrku wangka-rna mularrkuliranytjatjanu. Tjiinya-lampatju tjamupirtingka watjarnu wantingu mirritjanu-tjananya wanka pakaltjingalkitjalu. \v 7 Nyangka wangka palunyanyartu Yitjurayilku tjamupirtilu-latju mularrkuliranytjalu Mama Kuurrnga karlarla mungangkatarra marninypungkupayi. Yuwa puurr, Tjiyu pirnilu-rniya kuurrpangka ngaratjunu palunyapirinypa-rna mularrkuliranyangka. \v 8 Nyangka nyaatjanungka-yan purtu mula-mularringkula tjiinya Mama Kuurrtu mirri-tjananya wanka pakaltjingaltjaku? Tjiinya mularrpa-tjananya pakaltjingalku.” \p \v 9 Nyangka Puultu tirtu watjaranytja, “Nyangka ngarnmanytjulpi-rna Tjiitjanya Natjarinyamartatjiku wanalpayi pirninya walykuranytja. \v 10 Palunyalu-tjananyarna Tjurutjamala pika pungkulanytja. Puru-tjananyarna tjayilpangka tjarrpatjunkupayi tjurrtjuku puurrpa pirnilu-rniya watjannyangka. Puru-rna yuwarnmankupayi kantjulpa pirnilu-tjananya mirritjuranyangka. \v 11 Palunyalu-rna tjurrtjungka tjarrparra-tjananyarna pika purlkanya pungkulanytjalu witu-witura nintilpayi Tjiitjaku-ya ngurrparringkulatjaku. Puru-tjanamparna lirri warurringkula ngurra kutjupa-kutjupakutu yankupayi pungkukitja-tjananyarna.” \s1 Puultunku Watjaranytja Tjiitjalakutu Pinkurraantjalu \p \v 12 Nyangka Puultu ngaapirinypa tirtu watjara-wanarayintja, “Nyangka-rna yiwarla Tamarrkaku mapitjalayintja pika-tjananyarna pungkukitja tjurrtjuku puurrpa pirnilu-rniya witunnyangka. \v 13 Yiwarrangka-rna yamatji pirnitjarra pitjalayirnu tinarringu. Palunyalu-rna nyangu tili purlkanyalu-lanyatju yilkaringurulu yutinnyangka. Tjiinya tili purlkanya tjirntungka munkarrapirinytju pirntalarrarnu-lanyatju kanyiranytja. \v 14 Nyangka pirninyartu-latju punkarnu mantangka ngarrirranytja. Nyangka-rna kulirnu kutjupalu-rni wangka Yiipurulu yini tjapira watjaranyangka, ‘Tjuul! Nyaatjanungka-rnin pika pungkula? Tjiinya ngayuku-tjun tungun-tungunarringkulanytjalu yungarralunkun pikarntara. Tjiinyakurlu warta yiritjarralu puluka tulturrpungkula ma-wananma. Nyangkakurlu warnakatirranytjalu yungarralunku pikarntarra, palunyapirinypa.’ \v 15 Nyangka-rna tjapirnu, ‘Puurrpa ngananyan wangkarra?’ Nyangka-rni watjarnu, ‘Ngayulu-rna Tjiitjanya, nyuntulu-rnin pika pungkulanytjanya. \v 16 Nyangka pakala ngara. Tjiinya yartakarringu-rnanta watjalkitja waarka-tjun palyaratjaku. Yuwa, kuwarri-rnin nyakunytjatjanulu yarnangu pirningka parrawatjanma. Puru-tjananyan tjakultjunama kutjupa-kutjupa-rnanta ngula nintitjunku, palunyanya. \v 17 Nyangka-rnanta wankarura kanyinma Tjiyu pirnilu puru Tjiyu wiya pirnilunta-ya pika pungkulanyangka. Tjiinyamarntu-rnanta Tjiyu wiya pirnikutu witulku. \v 18 Nyangka-tjananyan watjalku pina yarlalku pinatjarrapirinypa-ya nyinarranyangka. Palunyalu-tjananyan pinkurrtjingalku tilikutu mungalurrtapirinypa-ya nyinarranyangka. Tjiinya-tjananyan watjalku pinkurrtjingalku Mama Kuurrtakutu tjiinyamarntu-tjananya Tjayitintu kanyiranyangka. Nyangka-rniya mularrkulilku. Nyangka-rna kulilkitjamunu palyamunu-ya palyaranytjanya, kalyparriku-tjanamparna. Palunyalu-tjananyarna Mama Kuurrku katja yurntalpa kutjupatjarrangka lurrtjulku.’” \s1 Puultu Watjaranytja Tjiitjaku Waarka Palyaranytjalu \p \v 19 Nyangka Puultu tirtu watjaranytja, “Yuwa, puurrpa Kuripa, yilkari katalarranguru-rni watjannyangka-rna wantinytjamaaltu wangarnarralu kulira palyaranytja. \v 20 Ngarnmanytju-rna tjukurrpa watjaranytja yiwarla Tamarrkala puru Tjurutjamala. Palunyatjanu-rna ngurra Tjutiyalawanalu puru Tjiyu wiya pirningkatarra parrawatjaranytja tjiinya-ya palyamunu wantirralpi Mama Kuurrtakutu pinkurraaltjaku. Palunyalu-tjananyarna watjaranytja walykumunu-ya palyaratjaku nyangka-yayi pirnilu nyawa mula-mularriwa palyamunu-ya wantinyangka. \v 21 Palunyangurungka-rniya Tjiyu pirnilu tjulyarnu tjurrtju purlkanyangka-rna ngaralanyangka. Palunyalu-rniya pungkulanytja mirrirntankukitjalu. \v 22 Parturtu Mama Kuurrtu-rni yirringkanu. Nyangka-rna kuwarrinya ngarala tjukurrpa-tjananyarnanta puurrpa purlkanyangka puru yarnangu pirningkatarrartu watjara. Tjiinya Mawutjalu puru Mama Kuurrku wangka kulira tjakultjunkupayilu-ya ngarnmanytjulpi watjaranytja yartakarritjaku, tjukurrpa palunyanyartu-rna watjara. \v 23 Tjiinyamarntu-ya ngaapirinypa watjarnu, ‘Wati nyarra Mama Kuurrtu kalkuntjanyanyu pika purlkanyatjarra mirrirriku. Palunyanya mirritjanu wanka pakalku. Nyangka-ya mirri pirninya marlawana wankarringkula pakanma. Wati palunyalunyu mirritjanu wankarringkutjalu tjiinya Tjiyu pirningka puru Tjiyu wiya pirningka watjalkupirinypa tjiinya tilikutu-ya pinkurraara wankarritjaku.’” \p \v 24 Nyangka Puultu palunyapirinypa watjaranyangka puurrpa Piitjalu mirrangu watjarnu, “Wiya, kuwar-kuwartun watjara. Tjiinya pukpa pirni nyakulanytjatjanun pina kuwar-kuwararringu.” \p \v 25 Nyangka Puultu watjarnu, “Wiya puurr, kuwar-kuwarmaalpa-rna ngarala. Pina palyalu-rna tjukurrpa tjukarurru watjara.” \v 26 Nyangkalta Puultu Kuripanya watjarnu, “Puurr, kurrurnpa rapalu-rnanta watjaranytja tjiinyamarntun wiyangkalpi ninti nyinarranyangka. Tjiinyamarntu yarnangu pirnilu-tjingurunta-ya pitjala tjakultjuranytja. Tjiinya pirnilu-ya nyangu Tjiitjanya pitjangu nyinarranyangka. \v 27 Yuwa Kuripa, mularrkulira-muntan Mama Kuurrku wangka kulira tjakultjunkupayilu-ya kutjulpirtu walkatjunu wantitjanya? Yuwa, mularrpan mularrkulira.” \p \v 28 Nyangka Kuripalu watjarnu, “Yuwa, nyuntulu-partan kulira kuwarrirtu-rnin tjukurrpa watjara yingkartankukitjalu?” \p \v 29 Nyangka Puultu watjarnu, “Yuwa, tjingurun kuwarri-kuwarri yingkartarriku. Wiya, tjingurun ngula yingkartarriku. Nyangka-tjanamparnanku Mama Kuurrta tjapira ngayunyapirinyarritjaku-yan. Palya-parturtu-yan rankapumaalpa nyinama.” \p \v 30 Nyangkalta puurrpa Kuripanya, Piitjanya, minyma Puunitjinya puru yarnangu pirninya-ya pakara mapitjangu. \v 31 Palunyalu-yanku watjaranytja, “Wiya, wati palunyalu kutjupa-kutjupa palyamunu palyaranytjamunu. Ngarna palyamunu palyalpayinya tjayilpangka tjarrpatjunku puru mirrirntankutarrartu-ya.” \v 32 Nyangka Kuripalu Piitjala watjarnu, “Tjinguru-lan wati palunyanya kuwarrirtu walatjunama. Parturtunku yungarralu watjarnu puurrpa Ruumala nyinapayila ngarakitjalu.” \c 27 \s1 Puulnga Pawurrta Tatirnu Ruumaku Yankukitja \p \v 1 Nyangka puurrpa Piitjalu nyinarrayirnu watjarnu pawurrpangka-latju tatira ngurra Yitiliku yankutjaku. Nyangka-ya watjarnu warrmarla puurrpa yini Tjuliyalu Puulnga puru yarnangu rankaputjarra kutjupatjarranya miranykanyiratjaku. Tjiinya Tjuliyalu kanyilpayi warrmarla pirni puurrpa nyarra Ruumala nyinapayiku. \v 2 Nyangka pawurrpa ngurra Yarramitinyamartatji ngaralanytja ngurra Yayitjalakutu yankukitja, tjiinya yiwarla pirni kapi kantilytja ngarala-wanarayirni, ngurra palunyalawana ma-ngaralayilkitja. Nyangka-latju pawurrpa palunyangka tatirnu. Nyangka puru wati yini Yaritjakanya yiwarla Tjatjalaninyamartatji tatirnu. Tjiinya yiwarla palunyanya ngurra Matjuniyala ngarala. \v 3 Nyangka-latju tatira kapiwana kutipitjangu. Pitjalayirnu-latju, munga kutjutjanu yiwarla Tjaatanku parrapitjangu. Nyangka warrmarla Tjuliyalu Puulku ngarlturringkulalpi watjarnu, “Yuwa, palyan tjarungarala yamatji pirnikutu yanku. Nyangkanta-ya nyakulalpi mirrka warntutarrartu nintilku.” Nyangka-latju mularrpartu yanu parrangarala marlaku pitjangu. \v 4 Palunyalu-latju pawurrpangka tatira kapiwana puru kutipitjangu. Nyangka-latju ngurra Tjayipurala yuuwana tjarrparra yanu pirriya purlkanya wangkarranyangka. \v 5 Pitjalayirnu-latju nyangu ngurra Tjilitjinya Pampiliyanya-pula tiwa ngaralanyangka. Pitjalayirnu-latju yiwarla Maaraku parrapitjalalpi tjarungarangu. Tjiinya yiwarla palunyanya ngurra Litjiyala ngaralanytja. \v 6 Nyangka warrmarla puurrtu nyangu pawurrpa kutjupa Yalitjantanyamartatji ngaralanytja ngurra Yitiliku yankukitja. Nyangka-lanyatju palunyangka tatitjunu. \p \v 7 Nyangka-latju kapiwana purinypa pitjalayirnu, ngurra pirnirringu. Tjiinyamarntu pirriyalu-lanyatju walykuranytja. Nyangka-latju tungun-tungunpa pitjalayirnu yiwarla Nayitaku ngamurringu. Palunyalu-latju mapitjakitja purtulirringu wantirralpi pinkurraara pitjalayirnu ngurra Kuritila yuuwanarringu. Palunyalu-latju Tjalumaninya wayirntara yanu. \v 8 Palunyalu-latju manta ngamuwana tungun-tungunpa pitjalayirnu parrapitjangu manta yuupirinypa ngaralanyangka. Tjiinya ngurra palunyanya yini Manta Yuu Walykumunutjarranya yiwarla Latjiyala ngamu ngaralanytja. Nyangka-latju tjarungarangu nyinarranytja. \p \v 9-10 Rawa-latju nyinarrayirnu nyinngakuturringu. Nyangka Puultu-tjananya watjarnu, “Wati pirni, kulila-rniya. Ngaangka-la nyinarrayila, nyangka nyinnga wiyarriwa. Kuwarri-tjinguru-lan yankulalpi mirrirringku. Puru yulytja pawurrtatja puru pawurrpatarrartu kapingka tjarrpaku wiyarriku.” Tjiinya-ya nyinngangka pawurrpa ngaratjura wantirra nyinapayi pirriya purlkanyalu pawurrpa kartarntankutjakutarra. \v 11 Parturtu warrmarla puurrtu Puulku wangka kulirnu wantirralpi mula-mularringu pawurrpa katipayilu-pula wati pawurrku yungarralu watjaranyangka. \v 12 Tjiinya wati pirnilu-ya watjaranytja, “Nyinngarrinyangka pirriya purlkanya ngurra ngaangkatarrartu wangkapayi. Nyangka-la wantirra kapiwana puru yarra. Tjinguru-lan pitjalayilku manta yuupirinypa yini Piinikiku parrapitjaku. Palunyalu-lan nyinarrayilku nyinnga wiyarringkunyangka puru yanku.” Tjiinya ngurra palunyanya ngurra Kuritila yapurra ngarala. \s1 Pirriya Purlkanyalu Pawurrpa Katirrayintja \p \v 13 Nyangka pirriya walykumunu yurlparirranguru wangkarranytja. Nyangka-ya nyakulalpi pukurlarringu. Palunyalu-ya watjarnu, “Yuwawu! Pirriya ngaalu pawurrpa yurntura katiku Piinikilakutu.” Palunyalu-ya purli purturrutjarra tjiinya pawurrpa witurrpungkula kanyilpayinya yilarnu. Nyangkalta pawurrpa mapitjalayintja. Nyangka-ya pawurrpa katirrayintja ngurra Kuritila ngamuwanalu. \v 14 Nyangka rawamaalpartu pirriya purlkanya manta kurlunynguru ngalyakukurraarnu. Pirriya palunyanya-ya watjalpayi, “Kayilikarta”. \v 15 Palunyalu kukurraarnu pawurrpa kakalwarra-warrapungkula yurntura-wanarayintja. Nyangka pirriya purlkanyalu kurra-kurraranyangka-ya tjukarurrulkitjalu purtulinkulayirnu wantingu watjarnu, “Wanti-la. Wampaka-lanya pirriyalu katima.” \v 16 Nyangka-latju manta kurlunypa yini Kuutala yuuwana tjarrparra mapitjalayintja. Nyangka pawurrpa kurlunypa nyarra purlkanyalu yilara katirrayintja, palunyanya-ya yilarayirnu katuralpi \v 17 pawurrpa purlkanyangka yurtitjunu wantingu kartakatitjakutarra. Palunyalu-ya puru pawurrpa purlkanya purturrungka parrakarrpirnu kartakatitjakutarra. Palunyalulta-ya ma-kulira-wanarnu ngurlurringu watjarnu, “Wiya-tjinguru-lan mapitjalayirni Lipiyalakutu nyarra tali kapi kaninytjarra ngarapayilakutu.” Nyangkalta-ya warntu purlkanya waraly-waralyngarapayinya yurulypungu tjiinya pawurrpa mapitjala tali palunyangka tjarrpatjakutarra. Nyangka pirriyalu-lanyatju tirtu yurntura yurritjingara makatirrayintja. \v 18 Nyangka-latju pitjalayirnu tjirnturringu. Nyangka pirriya purlkanyalu pawurrpa tirtu yurritjingaranyangka puuka pirni-ya mantjira kapingka warnirra tjarrpatjuranytja. \v 19 Nyangka-latju puru pitjalayirnu tjirnturringu. Palunyangka-ya pawurrtatja kutjupatjarranya mantjiralpi warningu. \v 20 Nyangka-latju tjirntu puru pirntirri nyakunytjamaalpa pitjalayintja yutuwarilu tirtu tjutura kanyiranyangka. Nyangka pirriya purlkanyalu-lanyatju yurntura parrawanarayirnu ngurra pirnirnu. Nyangkalta-latju watjarnu, “Wiya, wartalpitjanu-lanya kapingka tjarrpatjunku mirrirntanku.” \p \v 21 Nyangka tjiinya-ya wati pirnilu mirrka ngalkunytjamaaltu waarka purlkanya pawurrtatja palyarayirnu ngurra pirnirringu. Nyangka Puultu pakaralpi-tjananya watjarnu, “Wati pirni, kulila-ya. Tjinguru-rniyan ngurra Kuritilalpi kulinma ngayulu-tjananyarnanta watjannyangka. Palunyalu-yan pawurrpa ngaratjura wantima. Ngaanya-lan pitjalayirnu walykukuturringu, nyangka pawurrpa ngaanya kartakatiku wiyarriku. \v 22 Nyangka-rniya kuwarrinya kuliralpi kurrurnpa raparriwa. Tjiinyamarntu yarnangu kutjupa mirrirrikitjamunu, pawurrpakutju kartakatiku. \v 23 Tjiinya-rna Mama Kuurrnga kulira marninypungkupayi nyangka-rni kanyilpayi. Nyangka mungangkalpi palunyaku yayintjultu-rni pitjangu \v 24 watjarnu ngurlumaalpa-rna nyinarratjaku. Tjiinyanyu ngarala mapitjala-rna puurrpa Ruumala nyinapayila ngaratjaku. Nyangkanyu Mama Kuurrnga ngayuku-tju ngarlturringkulanytjalu yarnangu pirni pawurrtatjanyatarrartu wankarura kanyinma. \v 25 Yuwa wati pirni, kurrurnpa-ya raparriwa. Tjiinya-rna mularrkulira tjiinya Mama Kuurrtu-rni watjaranytjanya mularrpa yartakarriku. \v 26 Nyangka pirriyalu pawurrpa ngaanya yurntura wanalku manta kurlunykutu.” \p \v 27 Nyangka tjiinya-latju kapi yini Mititurayintawana pitjalayintja. Nyangka pirriyalu-lanyatju yurntura yurritjingara makatirrayirnu wiiki kutjarrarnu. Nyangka-latju puru pitjalayirnu munga kulturringu. Nyangkalta pawurrpa palyalpayilu-ya nintilu kulirnu mantakutu ngamuntirrinyangka. \v 28 Palunyalu-ya purli karrpiralpi purturrutjarralu warningu manta kapi kaninytjarra pampultjaku. Palunyalu-ya marlakulu yilaralpi nyangu, “Kuwarripa, kaninytjarrartu.” Palunyalu-ya rawamaalturtu puru warningu. Palunyalu-ya yilaralpi nyangu, “Manta ngamurringu.” \v 29 Palunyalu-ya purli purturrutjarra pawurrpa witurrpungkula kanyilpayi kutjarra-kutjarra marlarrkunguru warningu kapingka tjarrpatjunu pawurrpa ngaratjaku. Tjiinya-ya ngurlurringu pawurrpa yapu purlkanyakutu yankunyangka purlparrpungkula yarlapungkutjakutarra. Nyangkalta-ya nyinarra watjaranytja, “Waarrpuwapalka tjirnturriwa.” \v 30 Nyangka pawurrpa palyalpayilu-ya mulyanguru pawurrpa kurlunypa walatjuranytjalu ngarnartu mayura warnirranytja purli pawurrpa witurrpungkupayinyapirinypa. Tjiinya-ya kuliranytja pawurrpa kurlunytjarralu wantirra yankukitjalu. \v 31 Parturtu Puultu-tjananya nyangu. Palunyalu warrmarla puurrpa puru warrmarla pirninya watjarnu, “Wati palalu-ya wantirra yankunyangka-lan wankarrikitjamunu.” \v 32 Palunyangka-ya purturru pawurrpa kurlunytjatja katapungu. Nyangkalta kapilu katingu. \p \v 33 Nyangka mungayurntura-wanarayinnyangka Puultu yarnangu pirningka watjarnu, “Mirrka-ya ngala. Tjiinyamarntu-yan ngalkunytjamaalpa nyinarrayirnu wiiki kutjarrarringu. \v 34 Nyangka-yanku ngala tjanyarlarri. Tjiinyamarntu-yan pikarringkukitjamunu wankarringkula nyinama.” \v 35 Nyangkalta nyuma mantjirnu. Palunyalu mirangkartu-tjananya Mama Kuurrnga marninypungu. Palunyalu mirrka kartarntaralpi ngalkulanytja. \v 36 Nyangka-ya nyakulalpi kurrurnpa raparringu. Palunyalu-ya pirnilurtu mirrka ngalangu. \v 37 Tjiinya-latju pirnipurlka 276-pa pawurrpangka pitjalayintja. \v 38 Nyangka-ya ngalangu nungkurringkulalpi wiirpa yakutjatjarra mantjira warnirrayirnu wiyarnu pawurrpa tjultjurntankutjakutarra. \s1 Pawurrpa Kartakatingu \p \v 39 Nyangka tjirntu pakannyangka pawurrpa palyalpayilu-ya manta nyakulalpi purtu ngurrkarntaranytja. Palunyalu-ya nyangu manta yurirl-yurirlpa walykumunu ngaralanyangka. Palunyalu-ya kulirnu pawurrpa makatirra manta palunyangka ngaratjunkukitjalu. \v 40 Palunyalu-ya purturru kartarntanu purli pawurrpa witurrpungkula kanyilpayingkatja. Palunyalu-ya purturru warta mirru-mirrungkatja yarrarnu wantingu. Tjiinya warta palunyanya pawurrpa marlarrkunguru ngarapayi yurritjingara-ya pawurrpa nampirrtjingara katirratjaku. Palunyalu-ya mulyanguru warntu waraly-waralytjunu pirriyalu pawurrpa puura yurntultjaku mantakutu. Nyangka pawurrpa mularrpartu mapitjalayintja. \v 41 Parturtu kapi kaninytjarra tali wararra ngaralanytja. Nyangka pawurrpa tali palunyangka tjarrparralpi nganytjarnu. Palunyalu mulyanguru purtu yurrirranytja. Nyangka marlarrkunguru kapilu pungkula kartarntaranytja. \p \v 42 Nyangka warrmarlalu-ya watjarnu yarnangu rankaputjarra-tjananya mirrirntankukitjalu kapingka-ya tjarrparra mantakuturringkula kukurraaltjakutarra. \v 43 Nyangka warrmarla puurrtu-tjananya marrkurnu tjiinya Puulnga wankalkitjalu. Palunyalu wati pirningka watjarnu, “Kapingka tjarrpapayi nintinya-ya ngarnmanyarringkula mapitja mantakutu. \v 44 Nyangka-ya ngurrpanya warta puuka puru tampirrpa pirninya witurrpungkula marlawana mapitja.” Nyangkalta-latju kapingka tjarrparralpi mapitjalayirnu mantakutu wankartu parrapitjangu. \c 28 \s1 Ngurra Maltala-ya Nyinarranytja \p \v 1 Nyangka-latju mantakutu pitjangu. Tjiinya manta kurlunypa kapilu ngururrtjura kanyiranytja. Nyangka-ya yarnangu ngurrangkatjalu watjaranytja, “Ngurra ngaanya yini Maltanya.” \v 2 Nyangka ngurrangkatja pirnilu-lampatjuya ngarlturringu watjarnu palya-latju nyinatjaku. Palunyalu-lampatjuya waru tilirnu warringkatarra, tjiinyamarntu kapilu puyiranyangka. \v 3 Nyangka Puultu kurrkalpa yurrara warungka tjunkulanytja. Nyangka warulu lirru kampangu pakaltjingarnu. Nyangkalta Puulnga mara patjaralpi tirtu kanyiranytja. \v 4 Nyangka-ya ngurrangkatja pirnilu nyangu maranguru waraly-waralyngaralanyangka. Palunyalu-ya watjaranytja, “Wiya, wati nyarranya tjinguru mirriputju. Palunyalu kapingka wankarringkulalpi puru tjitjangu lirrungkalpi.” \v 5 Nyangkalta Puultu lirru warukutu warnirralpi walykumunurtu ngaralanytja. \v 6 Nyangka-ya ngarala watjaranytja, “Kuwarripa-la nyawa. Tjinguru-lu puulykurringku. Tjinguru punkalkutarrartu mirrirriku.” Nyangka-ya nyangu-nyangu. Nyangka-parturtu wiyartu. Walykumunurtu tirtu ngaralanytja. Nyangkalta-ya purtu kuliralpi watjarnu, “Wiya-kulila-tjinguru tjukurrtatja yilkaringuru pitjangu.” \p \v 7 Nyangka wati yini Papilaku kaatanpa ngurra palunyangka ngamu ngaralanytja. Wati palunyanya puurrpa-tjanampa ngurra palunyangka nyinapayiku. Palunyalu-lanyatju yarltirralpi tjarrpatjunu kanyirayirnu ngurra marnkurrmanu. \v 8 Nyangka palunyaku mama pikatjarra ngarrirranytja. Tjiinya tjuni pikarringkulalpi minyarratarra warurringu. Nyangka Puulnga palunyaku ngurrangka tjarrpangu. Palunyalu Mama Kuurrta tjapirnu. Palunyalu pampurnu pika wiirrurnu. \v 9 Nyangkalta-ya kuliralpi pikatjarra pirni Puultakutu pitjangu pika pampura-tjananya wiirrultjaku. Nyangka-ya mularrpartu walykumunurringu. \v 10 Palunyalu-lampatjuya kutjupa-kutjupa walykumunu katingu nintirnu. Puru-lampatjuya yalatjaku katirra nintiranytja pawurrpangka-latju tatira yankukitjangka. \s1 Ruumalakutu-ya Mapitjalayintja \p \v 11 Nyangka-latju ngurra Maltala nyinarrayirnu kirnara marnkurrtjanu-latju pawurrpa Yalitjantanyamartatjingka tatirnu. Tjiinya pawurrpa palunyanya yini “Kurta Kutjarranya” ngurra palunyangka ngaralayirnu pirriya-pirriyangkakutju yurringu. Palunyangka-latju tatira kutipitjangu. \v 12 Kapiwana-latju pitjalayirnu parrapitjangu yiwarla Tjaarakunyku. Palunyalu-latju tjarungaralalpi nyinarrayirnu ngurra marnkurrarringu. \v 13 Palunyalu-latju puru tatira kapiwana yanu. Pitjalayirnu-latju yiwarla Riitjiyaku parrapitjalalpi ngarringu tjirnturringu. Nyangka pirriya yurlparirranguru ngalyakukurraaralpi pawurrpa puura wanarayintja. Nyangka-latju pitjalayirnu ngurra kutjarratjanu parrapitjangu yiwarla Putaliku. \v 14 Nyangka-latju tjarungarala yanu nyangu wanalpayi pirni-ya nyinarranyangka lurrtjurringu. Nyangka-lanyatjuya watjarnu nyinarra wiikirritjaku. Nyangka-latju mularrpartu nyinarrayirnu wiikirringu. Palunyangurulta-latju pakara tjina yanu. \v 15 Nyangka-ya Ruumalanguru wanalpayi pirnilu kulira ngata-ngata pitjangu. Kutjupatjarra-ya pitjangu yiwarla yini Yapiya-Makirrku. Nyangka-ya kutjupatjarranya pitjangu Yiwarla Ngarripayi Marnkurrku. Nyangka Puultu-tjananya nyakulalpi kurrurnpa yipilyarringu. Palunyalu Mama Kuurrnga marninypungu. \s1 Puulnga Ruumala Nyinarranytja \p \v 16 Nyangka-latju pitjalayirnu Ruumala tjarrpangu. Nyangka-ya watjarnu Puulnga ngurra kutjungka nyinarratjaku, nyangka warrmarlalu-ya miranykanyiratjaku. \p \v 17 Nyangka Puultu nyinarrayirnu ngurra marnkurrtjanulu witurnu wati kutjulu mapitjala puurrpa Tjiyu pirninya yarltirra katitjaku. Nyangka-ya mularrpartu pitjangu. Nyangka Puultu-tjananya watjarnu, “Kurtapirti, kulila-rniya. Ngayuku-lampa yungarrapirti-rna kutjuwarra tjalkirr-tjalkirrtu watjaranytjamunu. Puru-rna tjamupirtiku yara watjara panypurangkulanytjamunu. Nyangka Tjurutjamala-rniya kunpu-kunpu tjulyaralpi yinytjanulu nintirnu wati Ruumanyamartatji pirniku. \v 18 Nyangka-rniya purtu ngurringarangu mirritjunkukitjalu. Palunyalu-rniya kuliranytja walatjunkukitjalu. \v 19 Nyangka-ya Tjiyu nyarralu kurraranytja. Nyangka-rna watjarnu puurrpa Ruumala nyinapayila pitjala ngarakitjalu. Tjiinya-rna kutjuwarra kuliranytjamunu yungarrapirti-tjananyarna palyamunu watjalkitjalu. \v 20 Yuwa, yarltingu-tjananyarnanta tjukurrpa palunyanya-yan kuliltjaku. Tjiinya Yitjurayilku tjamupirtilu-lan mularrkulira wati nyarra Mama Kuurrtu kalkuntjanya pitjatjaku. Nyangka wati palunyalanguru-rniya rankapungka karrpirnu wantingu.” \p \v 21 Nyangka-ya watjarnu, “Wiya, wati Tjutiyanyamartatjilu-ya lata nyuntunyatjarra ngalyawiyaranytjamunu. Puru ngurra palunyalanguru kutjupalu pitjala tjumara watjaranytjamunu. \v 22 Nyangka-latju mukurringkula nyuntuku tjukurrpa kulilkitja. Tjiinyamarntu ngurra pirningkatjalu-tjananyantaya tjalkirr-tjalkirrtu watjalpayi Tjiitjanya-yan wanaranyangka.” \p \v 23 Nyangka-ya Puulta wangkangu watjarnu tjirntu kutjupangka puru pitjala kulilkitjalu. Palunyatjanu-ya tjirntu palunyangka mularrpartu pirnirringkula pitjangu. Nyangka-tjananya tjukurrpa Mama Kuurrnga puurrarringkutjanya ngaapirinypa watjarnu, “Nintilu-yan kulira Payipulta kutjulpirtu walkatjunu wantitjanya ngarala wati nyarra Mama Kuurrtu kalkuntjanya pitjatjaku. Nyangka Mawutjalu puru Mama Kuurrku wangka kulira tjakultjunkupayilu-ya palunyapirinypartu watjaranytja. Tjiinya wati palunyanya yini Tjiitjanya.” Tjiinya Puultu-tjananya yunguntjarranguru tjukurrpa watjarayirnu tjirntu tjarrpatjunu. \v 24 Nyangka-ya kutjupatjarralu kuliralpi mula-mularringu. Nyangka kutjupatjarralu-ya kulirnu wantingu. \v 25 Nyangka pakara mapitjalayintjalu-yanku ngaparrku watjaranytja. Tjiinyamarntu-ya yankukitja ngaralanyangka Puultu-tjananya watjarnu, “Wiya, Kuurti Walykumunulu kutjulpirtu Mama Kuurrku wangka yutirnu wati Yatjayala. Nyangka nyuntuku-tjanampanku tjamupirtingka tjukarurrulu watjarnu. Nyangka-tjinguru nyuntukutarrartu-tjanampanku ngarala. Tjiinya palunyanya wangka ngaapirinypa. Mama Kuurrtu watjarnu: \q1 \v 26 ‘Mapitja yarnangu palunyangka-tjananya ngaapirinypa watjala: \q1 Tjiinya-yan kulilku-kulilku purtu tjukarurrulku wantiku. \q1 \v 27 Tjiinyamarntu-yan purtukulilpa nyinarra. \q2 Palunyalu-yan pina tjuturringkutjalu kulilkitjamunu. \q1 Nyuntulu-yan pina yarlalu kulira pinkurraalkitjamunu \q2 ngayulu-tjananyarnanta walykumunultjaku.’” \p \v 28 Nyangka Puultu-tjananya tirtu watjaranytja, “Kulila-ya ngaanya. Mama Kuurrtu-tjananya tjukurrtjarra witurnu tjukurrpa wankarunkupayinya-ya Tjiyu wiya pirningka-tjananya watjaratjaku. Tjiinya yarnangu palunyalu-yanku mularrkulilku.” \v 29 [Tjiinya palunyapirinypa-tjananya watjannyangka Tjiyu pirnilu-yanku pakaralpi ngaparrku pika-pikarringkula mawatjarayintja.] \p \v 30-31 Nyangka Puultu ngurra yanyutjangka payipungkula nyinarranytja. Nyangka yarnangu pirni-ya pitjalanyangka-tjananya pukurltu yarltirra tjarrpatjunkupayi. Palunyalu-tjananya watjara nintipungkupayi Mama Kuurrnga puurrarringkutjanya puru Puurrpa Tjiitja-Kurayitjanyatjarra. Tjiinya kurrurnpa rapalu-tjananya watjalpayi. Nyangka-ya marrkuntjamaaltu wantirranytja. Nyangka nyinarrayirnu kurli kutjarrarringu. \p Yuwa, palunya.