\id MRK \h Maleko \toc3 Mk \toc2 Mk \toc1 MALEKO \mt3 Vali Nama'ina \mt1 MALEKO \mt3 Eleleia Kauna \is1 Puka Laloana Ilelena Luvana \ip Vali nama'ina kanania Maleko eleleia, ena luva makavata laloatai kanania eluva koma, “Iesu Keliso Dilava Nakuna Valina Nama'ina.” Puka kanania laloanai 'eva ekaikabasi Iesu 'eva maiena siavu dava boutai bevavai. Kau evamaleleta melalatai, ka'uba si'avata vaika elo'ota asi melalatai, mai kau eta si'avana e'ou kao melalatai ena siavu 'eva ekaikala. Iesu sibona e'aeia Kau Nakuna, ia easi sibona evenia kau boutai betavata 'udai si'avana enai beluvuta ovo 'ounai. \ip Maleko sibona ena ula luvata 'eva doutamo sia eluvata, beia komolonai Iesu ena vinaula valina eluvaia. Lava'ana'ina Maleko eta'u Ioane vadi'u kabukabu kauna lovana eaku, mai Iesu aeidi'u kabukabu koma mai Satani ia evakovoa kauna lovana eakuia. Inoku Iesu eta'u kau mekau doutamo devuata kauta elalota, inoku evamaulita mai evamaleleta. Makavana 'eva mulinai deda'a kauta Iesu dava evavai ovota sia deovo, beiamo 'uluta asi'i ia ita dea'a ka'ona eda'amo deikabasia kave'i. Ia de'ovenia kauta kataua eta badu 'eva namanamo eao eda'a. Puka kanania to'onai 'eva Iesu ena ba mai ena ko'isi 'udai lovata eaku. \is1 Puka Iduvuna Namata \io1 a. Vali imakavana. (1.1 - 13) \io1 b. Iesu ena vinaula kau kevatai Kalilea laloanai. (1.14 - 9.50) \io1 c. Kalilea eda'amo Ielusalema. (10.1 - 52) \io1 d. Masi to'ona Ielusalema enai mai laloanai. (11.1 — 15.47) \io1 e. Iesu ena ko'isi 'udai. (16.1 - 8) \io1 f. Lovia namana ena la'asi mai ena ele'au vutuvutu. (16.9 - 20) \c 1 \s1 Vaidi'u Kabukabu Kauna // Ioane Eilolo. \r (Mt 3.1-12; Lk 3.1-18; Io 1.19-28) \p \v 1 Dilava Nakuna Iesu Keliso valina nama'ina lava ana'ina 'eva kanania. \v 2 Enolea kauna Isaia eleleia ediaka, \q1 “Dilava ediaka, ‘ E'u veauneke kauna asinia 'ana'i evavasi, \q1 emu dala beva'olua kave'i.’ \qr Mal 3.1 \q1 \v 3 Lele ka kano'akunai e'ae'ae ediaka, \q1 ‘Lovia namana ena dala ova'olua. \q1 Ena da'a dalana ovakomoloa.’” \qr Isa 40.3 \p \v 4 Kanaua 'ounai Vaidi'u kabukabu kauna Ioane kano'akunai evailaasi, evaidi'u kabukabu mai eilolo ediaka, “Emui si'avanai olalo 'udai, oi boidi'u kabukabu, Dilava emui si'avana be'ou kao.” \v 5 Kau doutamo Iudea kanonai mai Ielusalemai deda'a Vaidi'u kabukabu kauna Ioane lelena deika, eta si'avana de'ou dae, mai Iolidana nutunai evaidi'uta kabukabu. \p \v 6 Ioane evadodoa tubu'ana 'eva Kamela vuina. Kukuana 'apana 'eva Bolomakau avana, ena iani 'eva 'oasi'o mai metunu veina. \v 7 Kau vailatai kanania eilolo koma. “Kau ka lau muli'uai be'asi kauna 'eva lau e'u siavu bekeinia. Lau 'eva sia anama'ina vaika batoludivo ena tamaka valonata baluluvu. \v 8 Lau 'eva oi veiai avaidi'umui kabukabu, beia ia 'eva Idume Kabukabunai bevaidi'umui kabukabu.” \s1 Iesu Eidi'u Kabukabu // Mai Satani Ekovoia. \r (Mt 3.13; 4.11; Lk 3.21-22; 4.1-13) \p \v 9 Melala kanaua'i Iesu 'eva Kalilea kanona ka Nasaletai easi. Ioane eta'u evaidi'uia kabukabu Iolidana nutunai. \v 10 Iesu veiai ele'au koanai, vutuvutu eviluvu eikaia mai Idume Kabukabuna e'ovu easi ia akanai ikana vitaitana boiomalo boina. \v 11 Maivaka lele ka vutuvutuai easi, ediaka, “Oni 'eva Lau Naku'u, e'u lalo'au. Lau oni alalonama venimu vaika.” \p \v 12 Komolonai Idume Kabukabuna Iesu evada'ala deda'a kano'akunai. \v 13 Iesu ua'i emia melala vaninavui, Satani ia evakovoa, 'asi davata ita demia, beia anelu deasi inoku deduluia. \s1 Iesu Va'eka Kauta Vani E'aeta. \r (Mt 4.12-22; Lk 4.14-15; 5.1-11) \p \v 14 Vaidi'u kabukabu kauna Ioane vabuto'o lumanai de'alavua mulinai, Iesu 'eva eda'a Kalileaai Dilava valina nama'ina eilolo vaia. \v 15 Ediaka, “Luva 'ana'i bonina 'ani ele'au, Dilava ena lovia vanuana 'ani ekevai, emui si'avanai olalo 'udai, Vali Nama'ina ovamomo'aia.” \p \v 16 Iesu Kalilea 'ovu nabuanai eda'a laloanai, Simona mai kadina Andelea ita eikata, vuo 'ovuai denaia, 'olana laluana 'eva va'eka kauta. \v 17 Iesu e'outa ediaka, “Muli'uai omai, lau batata'u oi kau iva'ekata bavaikabasimui.” \v 18 Alimo eta vuo devikanita mulinai deda'a. \p \v 19 Ia eda'a ilulao Sebedaio nakuna Iakobo mai kadina Ioane ita eikata asiai eta vuo delaume. \v 20 Inoku Iesu komolonai laluana e'aeta, kamata Sebedaio mai vinaula melota asiai devikanita ia mulinai deda'a. \s1 Iesu Kau Ka Nuanai ka'uba Si'avana Vaika Elo'oia Asi. \r (Lk 4.31-37) \p \v 21 Iesu mai ibanona kauta ita deda'a Kapelanauma vanuanai. Melala Kabukabunai Iesu 'eva Iuda kauta eta lo'e laloanai eda'adodo inoku evaikabasi. \v 22 Kau kataua ena vaikabasi 'uluta deika koanai detabulovo si'asi'a, 'olana ena vaikabasi 'eva maisiavuta, mai sia talavatu de'olavaia kauta boita. \p \v 23 Kau ka nuanai ka'uba si'avana emia kauna edodo lo'e laloanai inoku evaoi ediaka, \v 24 “Iesu Nasaleta kaumu e! O'ula dava kevamaiai? Oni lai bovasi'avanamai 'ounai oasi, una? Aikabasi oni 'eva dai, oni 'eva Kabukabu kaumu Dilava edilamu.” \v 25 Iesu ka'uba si'avana e'ovenia ediaka, “Lele vunu, kau kanana nuanai la'asi!” \v 26 Ka'uba si'avana kau kanaua eva'ululu si'ala, evilavila si'asi'a inoku kau kanaua nuanai ela'asi. \v 27 Kau ua'i boutai detabulovo si'asi'a, ka ka sibota devilavuai viveni dediaka, “Kanania 'eva dava? Vaikabasimo makamakata vaida mai siavuta. Ka'uba si'avata vaika e'outa koanai lelena de'ika.” \v 28 Kanaua 'ounai Iesu valina alimo Kalilea kanona itoina laloanai dekavaia odaoda. \s1 Iesu Kau Dounamo // Evanama'inata. \r (Mt 8.14-17; Lk 4.38-41) \p \v 29 Iesu ibanona kauta Ioane mai Iakobo ita lo'e devikania komolotai deda'a Simona mai Andelea eta lumai. \v 30 Simona lavana ateatena 'eva e'olele, kauna desiavu ena lumai eno. Iesu easi koanai, ena 'olele luvana de'ouia. \v 31 Iesu eda'a ia kevana, imanai eabi eduluia evelia kole. Kauna siavuta deole, ateate eko'isi inoku eta iani evavai. \p \v 32 Melala eulu lavilavinai 'olele kauta mai kau nuatai ka'uba si'avata vaika demia kauta devada'ata deda'a Iesu kevana. \v 33 Vanua kauta boutai deasi luma kanaua vailanai dedo'u. \v 34 'Olele edeata edeata kauta doutamo Iesu evanama'inata, maivaka ka'uba si'avata vaika doutamo elo'ota asi, beia ka'uba si'avata vaika 'eva Iesu deikabasia 'ounai e'alavuta sia beluluva. \s1 Iesu Kalileai Eilolo. \r (Lk 4.42-44) \p \v 35 'Avu'avuni vabulanai, sia elani kave'i koanai Iesu eko'isi luma evikania, eda'a 'abu 'akuna kai, ua'i emeamea. \v 36 Beia Simona banona ita dela'asi ikavuna deda'a. \v 37 Inoku dedavalia koanai de'ouia dediaka, “Kau boutai 'eva oni dekavumu.” \v 38 Beia Iesu eta luva evamuea ediaka, “Ita kada'a vanua kevatai kataua, laloatai vaka bailolo, vinaula kanania dainai asi.” \v 39 Iesu 'eva Kalilea laloana itoinai eda'aia, Iuda kauta eta lo'e laloatai eilolo mai ka'uba si'avata vaika kau nuatai kataua elo'olo'ota asi. \s1 Iesu Loki Kauna Evanama'inala. \r (Mt 8.1-4; Lk 5.12-16) \p \v 40 Loki kauna ka easi Iesu vailanai ekuidula, enoia ediaka, “Bema bo'ula koanai, bomavanama'ina'u.” \v 41 Iesu eikaia elaloia, 'ounai imana eisia lao eabia kovo, e'ouia ediaka, “'O. Lau a'ula bonama'ina. Kaumu enama'ina!” \v 42 Alimo loki kau kanaua evikania, kauna enama'ina. \v 43 Iesu kau kanaua esinia koanai e'ouia kao ediaka, \v 44 “Lele'u o'ika, kau ka vailanai sia boluva kovo. Komolomuai boda'a Kabukabu kauna kevanai, kaumu beikala. Mose ena talavatu vitaitana, onama'ina 'ounai ainama Dilava bovenia oni emu nama'ina ivamomo'aina.” \v 45 Beia kau kanaua eda'a 'abu bounai ena nama'ina valina ekavaia odaoda. Ena valikava kanaua 'ounai Iesu 'eva vanua laloatai sia eda'adodo. Ia 'abu 'avaeatai mo emia, 'abu edeata edeata kauta 'eva deda'a kevana. \c 2 \s1 Iesu 'Eko Kauna Evanama'inala. \r (Mt 9.1-8; Lk 5.17-26) \p \v 1 Melala vaida deole mulitai Iesu mune'e emue eda'a Kapelanauma vanuana, kau luvana deika ia 'eva lumai. \v 2 Kau doutamo vaika deasi dedo'u luma evonu vaika, mia 'abuta 'eva asi'i vaika eda'a mo nutuala aunai eole Iesu eilolo lelena deika. \v 3 Kau vani 'eko kauna ka devuaia deasi. \v 4 'Olana kau dounamo vaika 'ounai, kau kanaua bevuala beda'a Iesu kevanai 'eva sia edaia. Kanaua 'ounai Iesu 'olana akanai luma 'uvinai 'ile ka devavaia. 'Eko kauna mai 'etana ua'i deva'ovua eda'a Iesu vailanai. \v 5 Iesu ia eta abiveni nama vaikana eikaia 'ounai, 'eko kauna e'ouia ediaka, “Naku'u e! Emu si'avana 'ani i'ou kaota.” \p \v 6 Talavatu de'olavaia kauta vaida ua'i demia, sibota delalovai lalovai. \v 7 “Dava 'ounai kau kanania kanaua eluva koma? Ia Dilava 'olana sia e'aku. Dilava mo sibona si'avana be'ou kao.” \v 8 Iesu alimo nuata lalovaita eikabasi, 'ounai e'outa, ediaka, “Dava 'ounai kanania oi olalovai koma? \v 9 'Eko kauna i'ounai, davana 'eva eveavea, ‘Emu si'avana 'ani i'oukaota,’ o, ‘Ko'isi emu 'eta abia da'a’? \v 10 Beia lau a'ula oi boikabasi, Kau nakuna 'eva mai siavuna kanobatai si'avana be'ou kaota.” Inoku 'eko kauna e'ouia ediaka, \v 11 “Lau oni a'oumu. Ko'isi, emu 'eta abia isi, da'a emu luma!” \v 12 Kau vailatai eko'isi, ena 'eta elo'uia eabiaisi eda'a. Boutai detabulovo si'asi'a, Dilava devanama'inala dediaka, “Ita koa kanania boina ka sia kaikaia kovo.” \fig 'Eko kauna mai 'etana deva'ovua.|src="lb00305b.tif" size="col" ref="2.1-12" \fig* \s1 Iesu Levi E'aeia. \r (Mt 9.9-13; Lk 5.27-32) \p \v 13 Iesu mune'e emue eda'a Kalilea 'ovu nabuanai. Kau doutamo vaika deasi kevana inoku evaikabasita. \v 14 Ia eda'a ilulao koanai, takisi abi kauna Levi Alepeo ena vinaula 'abunai emia divo eikaia, Iesu ia e'ouia ediaka, “Muli'uai mai!” Levi komolonai mo eko'isi mulinai eda'a. \p \v 15 Mulinai ia 'eva Levi ena lumai deaniani, takisi abi kauta mai si'avana kauta doutamo Iesu mai ibanona kauta ita deaniani, 'olana kau douta Iesu mulinai deda'a. \v 16 Talavatu de'olavaia kauta Palisea iduvunai deasi Iesu si'avana kauta mai takisi abi kauta ita deaniani ka'ona deikata koanai, ibanona kauta delavuaita dediaka, “Dava 'ounai Iesu takisi abi kauta mai si'avana kauta ita deaniani ka'ona?” \v 17 Iesu leleta eika koanai, eta luva evamuea ediaka, “Kau sia de'olele kauta 'eva mulamula veni kauna sia deula venia, beia 'olele kauta mo deula venia. Lau komolo kauta daitai sia asi, ia lau 'eva si'avana kauta daitai asi.” \s1 Love Lavuai Lavuaina. \r (Mt 9.14-17; Lk 5.33-39) \p \v 18 Vaidi'u kabukabu kauna Ioane ibanona kauta mai Palisea kauta 'eva delove. Kanaua 'ounai kau vaida deasi Iesu delavuaia dediaka, “Vaidi'u kabukabu kauna Ioane ibanona kauta mai Palisea kauta ibanota kauta 'eva delolove, ia oni ibanomu kauta dava 'ounai sia delolove?” \v 19 Iesu eta luva evamuea, ediaka, “Olalovai kave'i! Kamoane makamaka kauna ena ula kauta lalonama kanaua laloanai koanai a belove koma? Asi'i vaika! Boutai ita demia ka'ona koanai sia belolove. \v 20 Beia melalana be'asi koanai kamoane makamaka kauna kevatai beabia tau. Kanaua melalanai ia vaka belolove. \p \v 21 Tubu'a makamakana si'asi'ana ka tubu'a ana'ina 'idina sia bekuli avua, 'olana tubu'a makamakana si'asi'ana beveli bou tubu'a ana'ina be'idia. 'Idi namana bepupulu. \v 22 Mai sia kauka vine makamakana vine veina ilaiudana putena ana'inai belaiauda, 'olana vine makamakana betata'u vine veina ilaiudana putena ana'ina bevamukamukala, vine mai putena besi'avana. Kanaua 'ounai vine makamakana 'eva vine veina putena makamakanai mo belaiauda.” \s1 Melala Kabukabuna Loviana. \r (Mt 12.1-8; Lk 6.1-5) \p \v 23 Melala Kabukabunai Iesu Witi lobanai ekeini, ibanona kauta da'atai Witi vuata debubulu deani. \v 24 Palisea kauta 'eva Iesu de'ouia dediaka, “Ikala! Dava 'ounai oni ibanomu kauta 'eva Melala Kabukabunai talavatu deva'alamaia?” \p \v 25 Iesu eta luva evamuea ediaka, “Davida ena kau ita melala kanaua'i vikolo deakuta, eko'isi dava evavaia davana valina sia oi ovakua kovo? \v 26 Kabukabu kauna namana Abiata ena melalai, Davida eko'isi eda'a Lo'e Kabukabunai palaoa kabukabuna ua'i kabukabu kauta mo be'ani davata eani, vaida ena kau evenita deani.” \p \v 27 Iesu mune'e e'outa 'udai ediaka, “Dilava eta'u Melala Kabukabuna evavaia 'eva kau eta nama'ina 'ounai, ia kau 'eva Melala Kabukabuna 'ounai sia evavaia. \v 28 Kanaua 'ounai Kau Nakuna 'eva Melala Kabukabuna vaka belovia vaia.” \c 3 \s1 Kau Ka Imana Ebade. \r (Mt 12.9-14; Lk 6.6-11) \p \v 1 Iesu mune'e emue eda'a Iuda kauta eta lo'eai eda'adodo, ua'i 'eva kau ka imana badena eikaia. \v 2 Kau vaida ua'i Iesu de'idimala va'eva ka bevavaia koanai beikala, bema kau kanaua bevamaulia Melala Kabukabunai koanai va'evai bene'ea divo. \v 3 Iesu ima bade kauna e'ouia ediaka, “Ko'isi, mai nia'i kau vailatai.” \v 4 Inoku Iesu eta'u kau elavuaita ediaka, “Eta Talavatu dava eluva vaia ekavavai Melala Kabukabunai? Nama'ina ekavavaia 'o si'avana ekavavaia? Kau ekavamaulia 'o ekavabaia?” Beia sia luva ka deluvaia, leleleleta asi'i. \v 5 Iesu mai badunaita ete'eta, mai elalota vaika, 'olana eta nua pasisi 'ounai. Ima bade kauna e'ouia ediaka, “Imamu isia pailolo!” Imana eisia pailolo koanai komolonai enama'ina. \v 6 Kanaua 'ounai Palisea kauta lo'eai dela'asi, komolonai deda'a 'Eloda enai de'au kauta ita dedo'u, Iesu iaku bana dalana deluvaluva vaia. \s1 Kau Mato Iesu Mulinai Deda'a. \p \v 7 Iesu ibanona kauta ita dela'asi deda'a Kalilea 'ovunai koanai, mato nama vaikana Kalileai mai Iudeai mulinai deda'a. \v 8 Maivaka kau Iudeai, Ielusalemai, Idumeai, Iolidana nutu avekena daenai kauta, Tulo mai Sidono kauta vaka deasi, 'olana 'eva Iesu koa kataua evavai valita deika 'outai. \v 9 Mato nama vaikana 'ounai, Iesu ibanona kauta e'outa asi ka beva'olua, kau dala asi'i dema lavalavua makauna. \v 10 Iesu kau doutamo vaika evamaulita 'ounai, 'olele kauta dala dekavu koanai devidoliviveni, eta ula Iesu beabia kovo. \v 11 Maivaka nuatai ka'uba si'avata vaika demia kauta Iesu deikaia koanai, deasi vailanai de'eko devaoi dediaka, “Oni 'eva Dilava Nakuna!” \v 12 Beia Iesu 'eva ka'uba si'avata vaika e'outa kao, valina sia bekakava ia 'eva dai. \s1 Iesu Veauneke Kauta // 'Ouka Lua Edilata. \r (Mt 10.1-4; Lk 6.12-16) \p \v 13 Iesu loloai ele'au eula venita kauta e'aeta, deda'a kevana. \v 14 Kauta 'ouka lua edilata, vata e'oulai Veauneke kauta, ia bebanoa, besinita la'asi beilolo, \v 15 maivaka siavu bevenita ka'uba si'avata vaika belo'ota asi. \v 16 'Ouka luana kauta katania. Simona (Iesu va ivaluana evenia Petelo), \v 17 Sebedeo nakuna Iakobo, kadina Ioane ita (Iesu va evenita 'eva Boanele, anina 'eva ‘Vutuvutu e'ulua nakuna.’) \v 18 Andelea, Pilipo, Batolomeo, Mataio, Toma, Alepeo nakuna Iakobo, Tadeo, Kanana kauna Simona, \v 19 mai Kaliote kauna Iuda Iesu venina eveni kouna ekou kauna. \s1 Iesu Mai Belesebulo. \r (Mt 12.22-32; Lk 11.14-23; 12.10) \p \v 20 Iesu lumai edodo, kau mune'e dedo'u 'udai, ibanona kauta ita beaniani 'eva sia edaia. \v 21 Kadi'a'ana valina deika koanai deda'a bevua muea, 'olana kau dediaka ia 'eva 'olana esi'avana. \p \v 22 Talavatu de'olavaia kauta vaida Ielusalemai deasi deluva dediaka, “Ka'uba si'avata vaika e'olavaita ka'ubana Belesebulo Iesu nuanai edodo, siavu evenia, ka'uba si'avata vaika elo'ota asi.” \v 23 Kanaua 'ounai Iesu e'aeta deasi kevana luva ivavitaitatai e'outa ediaka, “A boina Satani 'eva Satani belo'oa asi? \v 24 Kanobata ka sibona beva'alamaia inoku lalua bekuali koanai, kanobata kanaua 'eva sia belava 'ini. \v 25 Iduvu ka vaka sibona beva'alamaia inoku beviaku koanai, iduvu kanaua vaka sia belava 'ini. \v 26 Satani vaka ena iduvu beva'alamaia inoku sibota bekualita koanai, ena iduvu sia belava 'ini, ia bepupua. \p \v 27 Kau ka sia betata'u kula'ila kauna ena luma bedodoa kovo ena luma lavota be'abi, beda'a mo ia belioa 'ana'i vakaia ena luma davata bevinaota. \p \v 28 Luva umauna mo lau oi a'oumui, Dilava 'eva kau eta si'avana boutai mai eta luva si'avata vaika boutai be'ou kao mai dalana. \v 29 Ia kau ka Idume Kabukabuna kevanai beluva si'asi'a kauna 'eva ena si'avana sia be'ou kao kovo bemimia beda'a mo bemia keinikeini.” \v 30 Iesu kanaua eluva koma, 'olana vaida dediaka, “Ia nuanai 'eva ka'uba si'avana vaika emimia.” \s1 Iesu Sinana Mai Kadina. \r (Mt 13.1-9; Lk 8.4-8) \p \v 31 Inoku Iesu sinana mai kadina deasi mulimuliai delava, luva mo desinia eda'a Iesu kevana. \v 32 Do'u nama vaikana Iesu demiaia kaiukaiu kauta de'ouia dediaka, “Oni sinamu mai kadimu 'eva mulimuliai, deula venimu.” \v 33 Iesu eta luva evamuea ediaka, “Dai 'eva lau sina'u mai kadi'u?” \v 34 Iesu kau demiaia kaiukaiu kauta eikata inoku e'outa ediaka, “Katania 'eva lau sina'u mai bo'akala'u. \v 35 Dilava ena ula vinaulata devavai kauta 'eva lau bo'akala'u, lovu'u mai sina'u.” \c 4 \s1 Luva Ivavitaitana // Vadovado Kauna. \r (Mt 13.1-9; Lk 8.4-8) \p \v 1 Iesu mune'e eda'a Kalilea 'ovu nabuanai evaikabasi 'udai. Mato nama vaikana deda'a kevana delava bubua 'ounai, Iesu asi ka akanai ele'au emiadivo. Asi kena eiluasi 'oulai, kau boutai 'eva nabuai delavalaia. \v 2 Iesu 'eva dava doutamo luva ivavitaitatai kau evaikabasita. \p Ena vaikabasi laloanai kanania eluva koma. \v 3 “Kaiamui ovala. Vinaula kauna ka eda'a ena kea bevavado. \v 4 Ia kea lobai ekapo odaoda koanai, vaida 'eva dalai de'eko asi, inoku manumanu deasi deani paluta. \v 5 Vaida 'eva kano bika'a bika'anai de'ekoasi, dekubu molau, 'olana kano ekevekeve vaika. \v 6 Beia melala edae ekalata koanai delamoda, 'olana lamuta sia de'ovu kave'i. \v 7 Vaida 'eva ava 'ini'inita laloatai de'eko asi. Debudi'au, ia ava 'ini'inita depaka bubuta 'ounai, sia devua. \v 8 Mune'e vaida 'eva kano medianai de'eko asi, inoku debudi kave'i devua, vaida vuata koinavui, vaida kalakoinavui, mai vaida sinavu ka.” \v 9 Luva to'onai Iesu e'outa ediaka, “Mai kaiana kauna 'eva lele be'ika.” \s1 Iesu Luva Ivavitaitata // 'Olata Eluvavai. \r (Mt 13.10-17; Lk 8.9-10) \p \v 10 Iesu sibonamo koanai, ibanona kauta 'ouka lua mai kau vaida mulinai deda'a kauta sibota deda'a kevana delavuaia luva ivavitaitata anita be'oulai kave'i. \v 11 Iesu e'outa ediaka, “Dilava ena lovia vanuana luvata vuniata 'eva oi a'oumui kave'i, beia muliai demimia kauta 'eva dava boutai luva ivavitaitatai mo a'outa. \v 12 Kanaua 'ounai kau katania, \q1 ‘Beikala beikala beia \q1 sia beikala une, \q1 mai lele be'ika be'ika beia \q1 sia beikabasi. \q1 Bema beikala une mai beikabasi \q1 koanai, asi'i dema lalo'udai \q1 Dilava enai inoku eta si'avana \q1 ema 'ou kao 'ounai.’” \qr Isa 6.9, 10 \s1 Luva Ivavitaitata Anita. \r (Mt 13.18-23; Lk 8.11-15) \p \v 13 Iesu mune'e elavuaita ediaka, “Luva ivavitaitana kanania sia oi oikabasia, una? Aboina 'eva luva ivavitaitata vaida a oi boikabasi koma? \v 14 Vinaula kauna kea kataua ekapo odaoda 'eva Dilava ena luva ekapoia odaoda. \v 15 Kea kataua dalai de'eko asi 'eva kau vaida boita Dilava ena luva 'uluna de'ika, beia Satani e'asi koanai eabita tau. \v 16 Kau vaida 'eva itani kea kano bika'abika'anai de'ekoasi boita, Dilava ena luva 'uluna de'ika koanai, mailalonamata ita alimo deabia dae. \v 17 Beia lamuta asi'i, mai sia demia dau'a, inoku Dilava ena luva 'ounai bebadu venita 'o beva ananata koanai, 'ani be'eko. \v 18 Kea kataua ava 'ini'inita laloatai de'eko asi davata 'eva kau vaida boita Dilava ena luva 'uluna deika. \v 19 Beia kanobata ena nuanana mai ena lavo ilalo'vaita mai dava vaida iula venita detata'u Dilava ena luva nuatai kataua eabi tau. Kanaua 'ounai vuata 'eva asi'i. \v 20 Beia kau vaida 'eva itani kea kano medianai de'ekoasi boita, Dilava ena luva 'uluna de'ika deabia dae, mai devuvua 'eva vuata vaida koinavui, vaida kalakoinavui, vaida sinavu ka.” \s1 Lamepa Ikau 'Auna 'Abunai Bekaua 'Au. \r (Lk 8.16-18) \p \v 21 Iesu mune'e e'outa ediaka, “Kau ka lamepa betoua koanai, vodu laloanai sia beudala 'o maua laloanai sia beudala, Ia lamepa ikau 'auna 'abuna dokadokai bekaua 'au. \v 22 'Olana dava devuni davata boutai bela'asi, mai de'alavu davata boutai vaka bela'asi, dava ka sia bevunia kovo. \v 23 Bema mai kaiamu, 'eva lele ika.” \p \v 24 E'outa vaka ediaka, “Oi oika luvata 'eva olalo vaita kave'i. Emui veniveni vitaitatai mo Dilava bevenimui, maivaka kataua akatai doutamo bene'e 'au. \v 25 'Olana mai ena dava kauna akatai bene'e 'au bevenia, ia kevanai dava asi'i kauna 'eva enaiai kava'ina emimia davana vaka beabi ovo.” \s1 Luva Ivavitaitana Kea Ekubu. \p \v 26 Iesu e'outa 'udai ediaka, “Dilava ena lovia vanuana 'eva kau ka kea ena lobai ekapo odaoda boina. \v 27 Kau kanaua boni eomuinai lani ai eomia, ia kea 'eva debudi dekubu, sia eikabasi a dekubu koma. \v 28 Kano sibona anina evapulua, kea evabudia, kubuna eva elea'au, vakaia mulinai vuana evapulua. \v 29 Vuana e'aiva iukuna melalanai koanai, vinaula kauna ena lepo eabia eda'a, eukuia.” \s1 Luva Ivavitaitana Tuava Keana. \r (Mt 13.31-32; Lk 13.18-19) \p \v 30 Iesu mune'e eluva 'udai ediaka, “Dilava ena lovia vanuana 'eva davai ekavavitaitala? Luva ivavitaitana davanai ekavavitaitala? \v 31 Dilava ena lovia vanuana 'eva itani tuava keana boina, kea boutai viloatai 'eva ia mo kikina vaika, kanoai evadoia, \v 32 muliai ia ekukubu koanai, aniani auta boutai evele kanita, maivaka nama vaikana, le'ena namata 'elu'elutai aka manumanuta boutai de'asi ni'ita devavai.” \p \v 33 Iesu 'eva kau kataua eta ikabasi vitaitanai luva ivavitaitatai doutamo evaikabasita. \v 34 Beia ia luva ivavitaitatai mo eluva venita, ibanona kauta ita demiatau koanai luva anita e'oulai kave'i. \s1 Iesu Lani Mai Ka'uda Eva'olota. \r (Mt 8.23-27; Lk 8.22-25) \p \v 35 Melala kanaua'i makani 'eali'ealinai Iesu ibanona kauta e'outa ediaka, “Kakeini kada'a 'ovu avekenai.” \v 36 Ibanona kauta ita mato devikania deda'a, Iesu emia'au vaia asinai dele'au inoku ita deda'a. Asi vaida vaka mulitai deda'a. \v 37 Lani nama vaikana eunu, ka'uda eko'isi vei asi laloanai edodo, kevai mo deuku. \v 38 Iesu 'eva ena i'uina e'uinaia asi mulinai eno emuinai. Ibanona kauta deda'a kevana, dekuia dediaka, “Vaikabasi kaumu e, ita ekadono 'eva sia olalovaia?” \v 39 Iesu eko'isi lani mai ka'uda eluva pasisi venita ediaka, “O'olo!” Lani e'olo, ka'uda vaka eno kave'ikave'i. \v 40 Inoku Iesu ibanona kauta e'outa ediaka, “Dava 'ounai oi omakau? Mai emui abiveni 'o asi'i?” \v 41 Beia ia boutai demakau si'asi'a, devika viveni dediaka, “Nia 'eva dai? Lani mai ka'uda vaka lelena deika!” \c 5 \s1 Iesu Kau Ka Nuanai Idume Si'ava Vaikata Elo'ota Asi. \r (Mt 8.28-34; Lk 8.26-39) \p \v 1 Iesu mai ibanona kauta ita dekeini Kalilea 'ovu avekenai, Kelasa kanonai dela'asi. \v 2 Iesu asiai e'ovu koanai, kau ka ka'uba si'avata vaika nuanai demia kauna mitavai ela'asi easi Iesu ita devidavali. \v 3 Ena mia 'abuna 'eva mitava, sia kauka bedo'o 'inia bedaia mai seiniai vaka bedo'oa 'eva sia bedaia. \v 4 'Olana melala doutamo 'eva seini mai 'onauai delioia, beia 'onau evamokuta mai seini eva'alamata, ia ivamadanana 'eva kau ka sia eikabasi. \v 5 Boni mai lani ia 'eva mitavai mai loloai melala boutai eovaoi, mai ia sibona kauna telaleai eoivala pau'apau'a. \p \v 6 Kau kanaua Iesu dau'ai easi eikaia koanai, eveau eda'a vailanai ekuidula. \v 7-8 Iesu ka'uba si'avana vaika e'ouia ediaka, “Ka'uba si'avana vaika! Kau kanana nuanai la'asi.” Kau kanaua evaoi 'unu'unu ediaka, “Iesu Akai vaika Dilavana Nakuna e! Keva'uai dava bovavaia? Dilava vanai anoimu, sia bovanana'u.” \v 9 Iesu eta'u elavuaia ediaka, “Oni vamu 'eva dai?” Ia ena luva evamuea ediaka, “Va'u 'eva Mato, 'olana lai 'eva doumai vaika.” \v 10 Ia Iesu enoia 'udai 'udai 'abu kanaua'i sia belo'ota asi. \p \v 11 Boloma 'itona nama vaikana lolo 'aba'abanai deaniani. \v 12 Ka'uba si'avata vaika kataua deta'u Iesu denoia dediaka, “Bosinimai, boloma kataua kevatai inoku laloatai lai badododo.” \v 13 Kanaua 'ounai Iesu ena luvai ka'uba si'avata vaika kau kanaua nuanai dela'asi deda'a boloma nuatai dedodo, boloma 'itona 'eva sinavu boutai luanavui (2,000) deveau deda'a ke'eke'eai delovoasi 'ovuai dedovu, dedono ba. \p \v 14 Boloma 'ima kauta deveau deda'a vanua kauta mai lobai devanua kauta kevatai vali dekava, kanaua 'ounai kau develi deda'a dava epulu davana beikala. \v 15 Deda'a Iesu kevanai dela'asi koanai, 'ana'inai kau kanaua nuanai Ka'uba si'avata vaika demia kauna ena lalovai 'ani dekomolo, ena tubu'a evadodota emia divo deikaia, demakau si'asi'a. \v 16 Kau kataua Iesu dava evavaia deikaia davata kau vaida vailatai kau kanaua ka'uba si'avata vaika nuanai demia kauna luvana mai boloma luvata deluva. \v 17 Vanua kauta deta'u Iesu denoia eta kano bevikania. \p \v 18 Iesu asiai ele'au koanai ka'uba si'avata vaika nuanai demia kauna eta'u Iesu enoia bebanoa ita bedada'a. \v 19 Beia ia e'ouia kao ediaka, “Bomumue boda'a emu luma kauta kevata, Dilava a elalomu koma maivaka evamaulimu luvana kadi'a'amu bovaikabasita.” \v 20 Kanaua 'ounai kau kanaua eda'a Dekapoli vanuata 'ouka laloatai Iesu dava kevanai evavaia davana valina eilolo vaia, kau boutai detabulovo si'asi'a. \fig Ka'uba si'avata vaika boloma nuatai dedodo.|src="Ubsc-07c.tif" size="col" ref="5.1-20" \fig* \s1 Iailo Nakuna Vatona, Mai Iesu Ena Tubu'a Eabi Kovo Ateatena. \r (Mt 9.18-26; Lk 8.40-56) \p \v 21 Iesu mune'e asiai ele'au inoku dekeini 'ovu avekenai, devadai'au koanai, mato namana 'eva ua'i nabuai maivaka dedo'u 'udai. \v 22 Lo'e 'ola kauna ka vana Iailo, eda'a ua'i Iesu eikaia koanai aena 'olanai ekuidula, \v 23 mai nuana itoinai enoia ediaka, “Naku'u vatovatona 'eva 'ani bebaba, kamada'a kaunai bomakao'au bemamauli.” \v 24 Iesu eko'isi Iailo ita deda'a, ia mato namana vaka Iesu dedabubua deda'a. \v 25 Ateate ka vaka ua'i 'a'ate eta 'olele eanana vaia vikau boutai 'ouka lua. \v 26 Mulamula veni kauta doutamo ia ena 'olele bevanama'inala beia sia edaita, ena moni mai lavo boutai evaoleta, beia ena 'olele sia enama'ina, 'olele 'eva namana eao. \v 27 Ia Iesu valina eika koanai, mato viloatai ia mulinai eda'a inoku ena tubu'a eabiakovo. \v 28 'Olana ia elalovaia, ‘Bema ena tubu'a mo babiakovo koanai bamauli.’ \v 29 Ena tubu'a eabiakovo komolonai lala eto'o, kauna eonovaia ena 'olele 'eva 'ani enama'ina. \v 30 Iesu komolonai eonovaia vamauli siavuna nuanai davana ela'asi 'ounai elava 'udai inoku elavuai lavuai ediaka, “Dai e'u tubu'a eabiakovo?” \v 31 Ibanona kauta deluva dediaka, “Mato nama vaikana devi'avi vi'avi kele'emuai, dava 'ounai olavuai lavuai, dai eabimu kovo.” \v 32 Beia Iesu 'eva ekai to'ato'a dai ia eabiakovo. \v 33 Ateate kevanai epulu koakoana 'ani eikabasi 'ounai, emakau si'asi'a mai 'ululu 'ululuna eda'a Iesu vailanai ekuidula, ena 'olele luvana bounai eluvavaia. \v 34 Iesu ia e'ouia ediaka, “Naku'u e, 'olana emu abiveni 'ounai 'ani omauli. Mai mainomu da'a. Emu anana boutai 'ani deole.” \p \v 35 Iesu eluvaluva do'o laloanai, Iailo ena lumai kau vaida deasi kevana inoku de'ouia dediaka, “Nakumu 'eva 'ani eba. Vaikabasi kauna sia vabavunua.” \v 36 Beia Iesu luva kanaua eika koanai sia eabia dae, lo'e 'ola kauna e'ouia ediaka, “Sia makau, ia abiveni mo.” \v 37 Ia eta'u boutai e'outa kao ka sia bebanoa, ia Petelo, Iakobo mai bo'akalana Ioane kauta kakoina bebanoa. \v 38 Deda'a lo'e 'ola kauna ena lumai dele'au, kau eikata dekani vilalo mai dekani si'asi'a. \v 39 Iesu luma laloanai eda'adodo, kau e'outa ediaka, “Dava 'ounai oi okakani, 'ulu nama vaikana oi ovavaia, vato kanania sia eba, ia 'eva emuinai.” \v 40 Beia ia 'eva Iesu deikaia demamai. Kau boutai e'outa dela'asi, mulinai vatovato kamana mai sinana ia mai ibanona kauta koina ita deda'a vatovato eno 'abunai dedodo. \v 41 Iesu vatovato imanai eabi inoku e'ouia ediaka, “Dalita Kumi!” (Anina 'eva ‘Vatovato e, a'oumu, ko'isi.’) \v 42 Vatovato kanaua komolonai mo eko'isi inoku eda'a to'ato'a. Deikaia kauta boutai detabulovo si'asi'a. Vatovato vikauna 'eva 'ouka lua. \v 43 Iesu e'outa kao dava epulu davana 'eva sia kau ka be'oua. Mune'e e'outa vatovato ana iani kena bevenia beania. \c 6 \s1 Iesu Nasaletai Devaivivia. \r (Mt 13.53-58; Lk 4.16-30) \p \v 1 Iesu 'abu kanaua evikania, ibanona kauta ita deda'a ia ena vanua umauna Nasaleta. \v 2 Melala kabukabunai ia ena vaikabasi eabi sinala. Lo'eai lelena deika kauta boutai detabulovo si'asi'a, dediaka, “Aoneka kanania dai evenia? Siavu a'ia'i easi koa katania evavai.” \v 3 Ia delavuaia dediaka, “Ia 'eva kamuta kauna, Malia nakuna, Iakobo, Iosepa, Iuda mai Simona 'a'ata, lovuna vaka nia'i kevatai?” \v 4 Iesu e'outa ediaka, “Enolea kauna 'eva 'abu boutai laloatai beabia dae, beia ena vanua umaunai mai dona mai kadi'a'ana umauta 'eva sia beabia dae.” \v 5 Ua'i 'eva koa doutamo sia evavai, ia 'olele kauta vida mo akatai ekao'au, evamaulita. \v 6 Eda'unai si'asi'a 'olana eta abiveni asi'i 'ounai. Inoku ia eda'a vanua edeata vaida laloatai evaikabasi. \s1 Iesu Ibanona Kauta 'Ouka Lua Esinita Asi. \r (Mt 10.5-15; Lk 9.1-6) \p \v 7 Mune'e Iesu ibanona kauta 'ouka lua e'aeta deasi kevana, siavu evenita, lalua lalua esinita idume si'avata vaika belo'ota asi. \v 8 Evaidibata ediaka, “Emui da'a to'ato'a laloatai dava ka sia oi boabia, ikokoa mo ka'onamo oi boabia. Voina, iani maivaka moni ka sia oi boabia. \v 9 Emui tamaka oi bolavauda, beia ivadodo ivaluata sia oi bo'abi. \v 10 Oi boele'au lumana kanaua'i mo oi bomimia beda'a mo vanua kanaua oi bovikania. \v 11 Bema sia beabimui dae 'o lelemui sia beika koanai oi bovikanita, aemui apulolota oi bodavu davu ovo eta va'evai be'ao eta si'avana ivamomo'aina.” \v 12 Inoku ibanona kauta deda'a, deilolo kau bevalalota 'udai, \v 13 maivaka ka'uba si'avata vaika doutamo delo'ota asi, 'olele kauta doutamo deoloai kauta deuku devamaulita. \s1 Vaidi'u Kabukabu Kauna Ioane Ena Ba. \r (Mt 14.1-12; Lk 9.7-9) \p \v 14 Lovia 'olana kauna 'Eloda vali kanaua eika, 'olana Iesu vana 'eva 'ani 'abu bounaiai deluva vaia. Vaida dediaka, “Vaidi'u kabukabu kauna Ioane bai 'ani eko'isi 'udai, mai kanaua 'ounai siavu vinaulata katania evavaita.” \v 15 Vaida dediaka, “Ia 'eva Elia.” Vaida mune'e dediaka, “Ia 'eva enolea kauna ka, itani enolea kauta ana'ita boita.” \v 16 Beia 'Eloda 'ulu kanaua eika koanai, ediaka, “Ioane, 'atona atauia uku kauna bai 'ani eko'isi 'udai.” \p \v 17 'Ana'inai Ioane sia eba koanai, 'Eloda 'eva 'ani luva esini, Ioane deabia delioia vabuto'o lumanai de'alavua, kanaua evavaia 'olana 'eva 'Elodia dainai. 'Eloda eta'u kadina Pilipo adana 'Elodia eadavala. \v 18 Inoku Ioane eta'u 'Eloda e'ouia ediaka, “Oni kadimu adana oadavala 'eva ova'eva.” \v 19 'Ounai 'Elodia 'eva Vaidi'u kabukabu kauna Ioane ebadu venia, iaku bana dalana ekavuia, beia sia mai dalana. \v 20 'Olana 'Eloda 'eva Ioane makauna emakau, eikabasi ia 'eva vinaula kave'i maivaka kabukabu kauna, kanaua 'ounai ia e'imaia kave'i. Melala doutamo 'Eloda Ioane ena luva 'uluta eika koanai, nuana ebavunu beia eula lelena be'ika. \p \v 21 'Eloda ena pulu melalana edaia 'ounai nadu namana ka devavaia, vanua loviata, kuali 'ola kauta, maivaka Kalilea kauta namata deveauta deasi. \v 22 'Elodia nakuna vatona easi do'u kauta vailatai eneva. 'Eloda mai ena ula kauta boutai lalota denama, inoku 'Eloda eta'u vato kanaua e'ouia ediaka, “Oula venia davana bo'oua koanai bavenimu.” \v 23 Mai eluva ana'i ediaka, “Dava boula venia 'eva bavenimu, itani e'u kanobata avekena bonoinoi vaia vaka bavenimu.” \p \v 24 Vato ela'asi eda'a sinana elavuaia ediaka, “Lau dava banoinoi vaia?” Sinana e'ouia ediaka, “Vaidi'u kabukabu kauna Ioane 'olana bonoinoi vaia. \v 25 Vato emue edodo molau eda'a 'Eloda lovia 'olana kauna e'ouia ediaka, “Lau a'ula, vali'unai mo Vaidi'u kabukabu kauna Ioane 'olana nau ai boudala, boveni'u.” \v 26 Lovia 'olana kauna 'Eloda ena lalovai sia ekomolo, beia 'olana 'ani eluva ana'i vato dava beula venia davana 'eva beveveni mo, mai ena vosi kauta ua'i deaniani ka'ona kauta vaka ena luva ana'i 'uluna deika 'ounai sia be'ula 'eva dalana asi'i. \v 27 Kanaua 'ounai lovia 'olana kauna 'Eloda kuali kauna ka esinia bedada'a Vaidi'u kabukabu kauna Ioane 'olana beabia be'asi. Kuali kauna kanaua eda'a vabuto'o lumanai Vaidi'u kabukabu kauna Ioane 'atona etauia 'uku. \v 28 'Olana nau ai eudaia eabia eda'a vato evenia, vato eta'u eabia eda'a sinana evenia. \p \v 29 Vaidi'u kabukabu kauna Ioane ibanona kauta valina deika koanai deda'a kauanina deabia deda'a mitavai dekoleia. \s1 Iesu Sinavu Imanavui (5,000) Evananita. \r (Mt 14.13-21; Lk 9.10-17; Io 6.1-14) \p \v 30 Iesu ena veauneke kauta demue deda'a kevanai dedo'u 'udai, devavai davata mai devaikabasi luvata boutai vailanai deluvavai. \v 31 Mato namana deda'a de'asi 'ounai Iesu mai ibanona kauta ita eta aniani 'abuna asi'i, ia eko'isi e'outa ediaka, “Kada'a 'abu 'avaeana kai, ua'i lamui oi bo'ani.” \v 32 Kanaua 'ounai asiai dele'au, deveau keini 'abu 'avaeana ka deda'aia. \p \v 33 Beia kau doutamo deikata mai deikabasi ia 'eva adeda'aia, 'ounai vanua kauta boutai deveau laia de'ana'ia deda'a 'abu kanaua'i dela'asi. \v 34 Devadai 'au koanai Iesu mato namavaikana eikaia 'eva elalota vaika itani mamoe sia mai i'imata kauna ka boina. Kanaua 'ounai dava doutamo evaikabasita. \v 35 Lavilavi melala 'ani be'ulu 'eva ibanona kauta deasi kevana, de'ouia dediaka, “Nia 'eva kano'akuna maivaka melala 'ani beboboni. \v 36 'Ounai kau katania bomasinita demada'a lobai maivaka vanua kevatai u'ai eta iani dematava dema ani.” \v 37 Iesu e'outa ediaka, “Oi sibomui iani kena ovenita, deania.” Ia ibanona kauta ia deluva venia dediaka, “Lai batata'u moni sinavu lua (200 denali) ianina lai batavala bavenita be'ani, una?” \v 38 Iesu e'outa ediaka, “Iani vida kevamuiai? Oda'a, oika.” Deda'a deika kave'i demue deasi, de'ouia dediaka, “Palaoa i'abuta ima mai sisi lua.” \p \v 39 Iesu ibanona kauta e'outa, kau okoleta iduvu kikita ka ka duvu akatai bemiadivo. \v 40 Kanaua 'ounai kau boutai sinavu ka ka mai imanavui ka ka devamiata. \v 41 Inoku ia eko'isi palaoa ima mai sisi lua eabita e'a'a dae vutuvutu eikaia iani evanama'inata. Palaoa ekovita ibanona kauta evenita dekole mato boutai devenita. Sisi luana vaka kanaua ekoleta koma. \v 42 Boutai deaniani, deani vunu. \v 43 Iesu ibanona kauta palaoa mai sisi kalita dedoubou, aleka boutai 'ouka lua devonu. \v 44 Deaniani kauta viloatai momoluane 'avaeana 'eva sinavu imanavui (5,000). \fig Iesu sinavu imanavui evananita.|src="UBSCL-08c.TIF" size="col" ref="6.30-44" \fig* \s1 Iesu Vei Akanai Eda'a. \r (Mt 14.22-33; Io 6.15-21) \p \v 45 Iesu alimo ibanona kauta esinita asiai bele'au be'ana'ia beda'a Betesaida avekena. 'A ia 'eva do'u kauta esinita. \v 46 Kau deda'a mulitai ia ele'au eda'a loloai bemeamea. \v 47 Lavilavi evabula vabula koanai asi 'eva 'ovu bo'adanai, 'a Iesu sibona 'eva kanoai. \v 48 Ia eikata 'eva debala debavunu 'olana lani vailatai easi 'ounai. O'oloko eta alala vitaitanai Iesu 'atu akanai eda'a kevata itani asi kevanai bemada'a keinimo boina. \v 49 Ia 'atu akanai eda'a deikaia delalovaia ka'uba, demakau devaoi. \v 50 'Olana ia boutai deikaia nuata debata. Ia alimo e'outa ediaka, “Sia omakau, nuamui ovapasisi. Nia Lau.” \v 51 Asiai elava'au kevatai inoku lani eto'o 'eva detabulovo si'asi'a. \v 52 'Olana Iesu kau palaoa evenita deani, ibanona kauta koa kanaua ovonai sia deovo, nuata depasisi vaika. \s1 Iesu Kenesaletai 'Olele Kauta Evanama'inata. \r (Mt 14.34-36) \p \v 53 Iesu ibanona kauta ita asiai deveau keini Kenesaleta nabuanai do'o dene'eia. \v 54 Asiai de'ovu koanai kau alimo Iesu deikaiaune. \v 55 Deda'a odaoda kano kanaua laloanai, eta 'olele kauta toto'ai deovuata deoda'a Iesu a'i eomia valina deoika 'abuta. \v 56 Iesu eda'a 'abuta boutai vanua kikita mai vanua namata. Kau 'olele kauta devuata deda'a tavatava 'abutai dene'eta divo, denoia ena tubu'a tolina mo bemabia kovo. Ena tubu'a deabia kovo kauta boutai 'eva demauli. \c 7 \s1 Kubuta Eta Vaikabasi. \r (Mt 15.1-9) \p \v 1 Palisea mai talavatu 'ola kauta vaida Ielusalemai deasi Iesu kevanai dedo'u. \v 2 Iesu ibanona kauta vaida imata sia dedeini mai 'obuta deaniani, kanaua 'eva Iuda eta koakoai sia dekomolo Palisea kauta vailatai. \v 3 Palisea mai Iuda kauta boutai 'eva sia deaniani 'avaea, ia eta vaikabasi vitaitanai imata dedeini ana'ia vakaia deaniani kubutai 'ava'avata eta koakoa vitaitana. \v 4 Tavatava 'abutai de'asi koanai eta tavatava davata sia deanita, ia dedeini makava mai ia vaka deidi'u inoku deaniani. Kubuta eta talavatu doutamo vaka de'ima kave'i, itani 'ou, olaka mai iuduta davata vaka dedeini. \v 5 Kanaua 'ounai Palisea mai talavatu 'ola kauta Iesu delavuaia dediaka, “Ibanomu kauta kubuta 'ava'avata devavai vinaulata sia devavai, dava 'ounai imata mai 'obuta deaniani?” \v 6 Iesu eta luva evamuea ediaka, “Isaia ena enoleai oi dede kaumui lovamui eakuia. Kanania eleleia koma. \q1 ‘Kau katania 'eva nututai mo \q1 Lau devanama'ina'u. \q1 'Beia nuata umauta 'eva \q1 dau'ai vaika. \q1 \v 7 Dekukudivo veni'u 'avaea mo, \q1 'olana talavatu katania kau devaikabasita 'eva \q1 kau devavai talavatuta.’ \qr Isa 29.13 \m \v 8 Oi 'eva Dilava ena talavatu 'ani oi ovikanita, beia kau eta talavatu mo oi oabi 'inita.” \p \v 9 Mai vaka e'outa ediaka, “Oi Dilava ena talavatu ivuninai 'eva oi oidiba vaika, kanaua 'ounai sibomui emui vaikabasi koakoata oi oabi 'inita. \v 10 'Olana Mose eluva ediaka, ‘Kamamu sinamu 'olata bo'aku’, ‘kau ka kamana 'o sinana enai beluva si'asi'a kauna 'eva oi bo'aku bala.’ \v 11 Beia oi odiaka, ‘Kau ka kamana 'o sinana be'oua, vidulu davata bamavenimui ia 'ani Koban.’ (Koban anina 'eva ‘Ainama davata Dilava ena’.) \v 12 Kanaua 'ounai kau oi o'alavuta kamata, sinata sia beduluta. \v 13 Koakoa kanania oi ovavai 'eva oi sibomui emui ikabasi kau oi ovaikabasita, Dilava ena luva oi ovunia. Mai kataua boita doutamo vaka oi ovavai.” \s1 Kau Eva'obua Davata. \r (Mt 5.10-20) \p \v 14 Mune'e Iesu mato e'aeta deda'a kevana, e'outa ediaka, “Boumuiai kaiamui ovala, oi boikabasi kave'i. \v 15 Dava ka mulimuliai edododo kau nuanai davana kau sia eva'obua, beia dava ka kau nuanai ela'asi davana kau eva'obua. \v 16 Mai kaiana kauna lele be'ika.” \p \v 17 Iesu do'u kauta evikanita lumai edodo koanai ibanona kauta deda'a kevana, luva ivavitaitana kanaua anina delavuai lavuai vaia. \v 18 Iesu e'outa ediaka, “Oi nuamui sia de'ailala, una? Sia oi oikabasia? Iani edododo kau nuanai davana kau sia eva'obua. \v 19 'Olana kanaua 'eva nuanai sia edododo, ia bo'a laloanai edododo vakaia bela'asi.” (Iesu luva kanania eluvavaia 'olana 'eva iani boutai denama'ina eka ani, sia beva'obuta.) \v 20 Eluva 'udai ediaka, “Dava kau nuanai bela'asi davana betata'u kau beva'obuta. \v 21 Lalovai si'avata vaika kau nuanai dela'asi davata 'eva katania, kulakula, vinao, akuaku, \v 22 demali, lalovai va'eva, dede, bo'o, kani, apa, 'oukeinikeini, mai vavai 'avaea. \v 23 Dava si'avata vaika boutai nuai dela'asi davata detata'u kau deva'obuta.” \s1 Sulofenise Ateatena Ena Abiveni. \r (Mt 15.21-28) \p \v 24 Iesu 'abu kanaua evikania eda'a Tulo kanonai, ia ena ula sia kau ka beikabasi ia 'eva ua'i, kanaua 'ounai luma ka laloanai eda'a dodo, beia ena pode dalana asi'i. \v 25 Ateate ka nakuna vatona nuanai ka'uba si'avana vaika emia, Iesu valina eika koanai, komolonai easi inoku aena 'olanai ekuidula. \v 26 Ateate kanaua 'eva sia Iuda ateatena, beia ia 'eva 'Elene ateatena Sulofenise ai epulu. Iesu enoia ka'uba si'avana vaika nakuna nuanai belo'oa 'asi. \v 27 Beia Iesu ia e'ouia ediaka, “Melo demaniani makava, 'olana melo eta iani ekabi ekaitoasi oveka be'ani 'eva sia enama'ina.” \p \v 28 Ateate ediaka, “Lovia namana e, luva umauna, beia oveka vaka melo deaniani 'ika'ikata vakavaka venunai davata deani.” \v 29 Iesu ia e'ouia ediaka, “Kanaua oluva koma 'ounai, mue mo da'a emu luma, ka'uba si'avana vaika nakumu nuanai davana 'ani ela'asi.” \v 30 Ateate emue eda'a ena luma koanai nakuna 'ani enama'ina edavalia ena muinai 'abunai, ka'uba si'avana vaika 'ani ela'asi. \s1 Iesu Kaia Bubu Mai Mala Levo Kauna Evanama'inala. \p \v 31 Mune'e Iesu Tulo evikania Sidono mai Dekapoli kanotai ekeini eda'a Kalilea 'ovunai ela'asi. \v 32 Kau vaida deta'u kau ka kaiana debubu maivaka malana elevo kauna devuaia deasi Iesu kevana, denoia akanai bekao'au bevanama'inala. \v 33 Iesu kau kanaua do'u viloatai evamiala tau, inoku imana li'uli'una kaiana laloanai eisia dodo, mune'e imana e'anodia kau kanaua malana eabia kovo. \v 34 Iesu ea'adae vutuvutu eikaia elavodi, inoku kau kanaua e'ouia ediaka, “Efata!” (Anina 'eva, “Luvu!”) \v 35 Alimo kau kanaua kaiana ileta deluvu mai malana enama'ina eluvaluva kave'i. \v 36 Iesu e'outa kao vali kanania sia kau ka vailanai beluva vaia. E'outa kao beia ia lelena sia deika, ia valina dekava. \v 37 Kau boutai detabulovo si'asi'a deluva dediaka, “Ia dava boutai evavai kave'i! Kaiata debubu kauta lele deika vaka mala levo kauta deluvaluva kave'i.” \c 8 \s1 Iesu Sinavu Vaninavui (4,000) Evananita. \r (Mt 15.32-39) \p \v 1 Melala kanaua'i kau doutamo mune'e deda'a Iesu kevanai dedo'u 'udai. Ia iani asi'i 'ounai, Iesu ibanona kauta e'aeta deasi kevanai e'outa ediaka, \v 2 “Kau katania 'eva alalota vaika, 'olana melala 'ani koi kele'e'uai demimia eta iani 'eva 'ani eole. \v 3 Bema mai vikolota basinita dalai 'eva vaida asi'i dema'eko, 'olana vaida 'eva 'abu dau'anai deasi.” \v 4 Ibanona kauta de'ouia dediaka, “Ita 'eva kano'akunai. Iani a'ia'i ekabi, kau katania ekavananita?” \v 5 Iesu elavuaita ediaka, “Emui iani boutai vida?” Ia dediaka, “Palaoa kalakoi ka.” \p \v 6 Iesu kau e'outa kanoai bemiadivo. Inoku palaoa kalakoi ka kataua eabi isi vanama'ina luvana Dilava evenia, inoku ekovita mukamuka ibanona kauta evenita bekokole, kau bevenita. Eluva vitaitana devavaia. \v 7 Eta sisi kikita vaka vitalua, evanama'inata, inoku ibanona kauta evenita bekokole. \v 8 Boutai deaniani, deani vunu. Ibanona kauta iani kalita dedoubou 'eva aleka kalakoi ka. \v 9 Kauta 'eva boutai sinavu vani navui (4,000) boita. \p Inoku kaka esinita deda'a eta 'abu. \v 10 Inoku ibanona kauta ita asiai dele'au deda'a Dalmanuta kanona. \s1 Palisea Kauta De'ula // Koa Ka Beikala. \r (Mt 16.1-4) \p \v 11 Palisea kauta deasi Iesu delavuaia bevakovoa, koa ka bevavaia beikala, bevamomo'aia ena siavu 'eva Dilava kevanai easi. \v 12 Iesu elavodi mai nua'avalana, eluva ediaka, “Dava 'ounai ulu kanania kaumui koa oi okakavu? Luva umauna lau oi a'oumui, ulu kanania kaumui koa ka sia bavaikamui.” \v 13 Inoku ia evikanita asiai ele'au 'udai ekeini eda'a 'ovu avekena. \s1 Palisea Kauta Mai 'Eloda Eta Vakubu Mulamulana. \r (Mt 16.5-12) \p \v 14 Ibanona kauta palaoa boutai debolabolata, palaoa ka'onamo mo asiai emia. \v 15 Iesu ia evaidibata ediaka, “Makamui oi bovata, Palisea kauta mai 'Eloda eta vakubu mai eta nuani koakoata asi'i oi omavavai makauna.” \v 16 Ibanona kauta sibota viloatai deluvaluva dediaka, “Iani sia ka kabiakasi 'ounai kanania eluva koma.” \v 17 Iesu eikabasi davai deluva, e'ovenita ediaka, “Dava 'ounai iani kele'emui asi'i davana luvana oi oluluva? Oi sia oi oikabasi 'o ovonai sia oi o'ovo? Nuamui depasisi vaika? \v 18 Mai makamui, beia sia oi oikala? Mai kaiamui, beia lele sia oi oika? Dava sia oi olalovai 'ini? \v 19 Lau palaoa ima akovi mukamuka kau sinavu ima navui (5,000) deani vunu koanai kalita aleka vida oi ovavonu?” Ia deluva dediaka, “Aleka 'ouka lua.” \v 20 Ia e'outa ediaka, “Maivaka palaoa kalakoi ka akovi mukamuka kau sinavu vaninavui (4,000) deani vunu, kalita aleka vida oi ovavonu?” Ia dediaka, “Aleka kalakoi ka.” \v 21 Ia e'outa ediaka, “Oi dava 'ounai nuamui sia de'ailala?” \s1 Iesu Betesaidai Maka Ede Kauna Makana Evanama'inata. \p \v 22 Deasi Betesaida vanuanai dela'asi koanai, kau vaida maka ede kauna ka devada'ala deasi Iesu kevana denoia akanai bekao'au makana bevanama'inata. \v 23 Iesu maka ede kauna imanai eabi evada'ala dela'asi vanua mulinai, makana e'anodi mai imana akanai ekao'au inoku elavuaia ediaka, “Dava 'ani oika?” \v 24 Maka ede kauna ea'adae, eluva ediaka, “Kau aikata deda'a to'ato'a itani au boita.” \v 25 Mune'e makanai ekao'au 'udai, ia eika to'ato'a koanai ena ikaika 'ani enama'ina, dava boutai eikata kave'i. \v 26 Esinia beda'a ena luma, e'ouia ediaka, “Vanua laloanai sia boda'a dodo.” \s1 Petelo Iesu E'ouia Dae Keliso. \r (Mt 16.13-20; Lk 9.18-21) \p \v 27 Iesu ibanona kauta ita deda'a Kaisalea Pilipo vanuata, dalai ibanona kauta elavuaita ediaka, “Kau 'eva dava dekoma, lau 'eva dai?” \v 28 Ena luva devamuea dediaka, “Vaida dediaka, oni 'eva Vaidi'u kabukabu kauna Ioane, 'a vaida dediaka, oni 'eva Elia, maivaka vaida dediaka, oni 'eva enolea kauna ka.” \v 29 Beia ia elavuaita ediaka, “Ia oi odiaka, lau 'eva dai?” Petelo ia e'ouia ediaka, “Oni 'eva Keliso, Dilava edilamu kaumu.” \v 30 Iesu e'outa kao ia luvana kau ka sia be'oua. \s1 Iesu Beanana Mai Bebaba Luvata Eluvavai. \r (Mt 16.21-28; Lk 9.22-29) \p \v 31 Ia ibanona kauta evaikabasita makava, Kau Nakuna 'eva anana doutamo beananavaita, vanua 'ola kauta, kabukabu kauta namata, mai talavatu 'ola kauta bevaivivia maivaka beaku bala, beia boni ivakoinai 'eva beko'isi 'udai. \v 32 Luva kanania e'ouia dae kave'i koanai, Petelo Iesu evamiala tau 'aba'abai eluva pasisi venia. \v 33 Beia Iesu 'eva elava 'udai, ibanona kauta eikata, Petelo e'ovenia ediaka, “Satani, Da'atau, muli'u da'ala! 'Olana emu lalovai 'eva sia Dilava enai, ia kau eta.” \p \v 34 Inoku Iesu mato e'aeta maivaka ibanona kauta ita e'outa ediaka, “Kau ka be'ula lau bebano'u koanai, ia sibona ena mauli bevikania, ena au ido'o valaukuna beabia 'isi bevuala, lau muli'uai bedada'a. \v 35 Bema ena mauli beabi 'inia kauna ena mauli bevataulea, beia lau 'ou'uai mai vali nama'ina 'ounai ena mauli beitoa'au kauna 'eva ena mauli beabia. \v 36 Kau ka kanobata itoina bema abia ia ena mauli bemavataulea 'eva enai ena nama'ina dava? \v 37 'O kau ka dava beveveni ena mauli beabia 'udai? \v 38 Lau dai'uai 'o e'u luva daitai kau ka kulakula maivaka ulu sia'avana kanania vailatai bemalalai veni'u kauna, Kama'u ena nuavi ena anelu kabukabuta ita be'asi koanai Lau Kau Nakuna vaka ia bamalalai venia.” \c 9 \p \v 1 Maivaka Iesu e'outa ediaka, “Luva umauna mo lau oi a'oumui, vaida nia'i delalava kauta sia bebaba beda'a mo Dilava ena lovia vanuana mai siavuna be'asi 'eva beikala.” \s1 Iesu Ikana Evaedeaia. \r (Mt 17.1-13; Lk 9.28-36) \p \v 2 Melala kalakoi de'ole mulinai, Iesu 'eva Petelo, Iakobo mai Ioane mo evada'ata lolo namana kai dele'au, ua'i demiatau koanai vailatai ikana evaedea, \v 3 ena tubu'a e'amale 'amale edeva'i ovo, edeva'i si'asi'a kanobatai tubu'a deini kauna ka kanaua sia bemavadeva'ia koma. \v 4 Inoku Elia mai Mose devaila divo ia vailatai dela'asi, laluana Iesu ita deluvaluva. \v 5 Petelo eta'u Iesu e'ouia ediaka, “Vaikabasi kaumu e, ita nia'ia'i 'eva enama'ina vaika, aiole koi lai bavavai, ka oni emu, ka Mose ena, ka Elia ena.” \v 6 Beia demakau si'asi'a 'ounai, Petelo a beluva koma 'eva sia eikabasi. \v 7 Oli ka easi e'alavuta, maivaka lele ka oli laloanai easi, ediaka, “Kanania 'eva lau naku'u, e'u lalo'au kauna, lelena oi bo'ika.” \v 8 Alimo dekailao dekaimai beia ia sia kau ka deikaia, Iesu sibona mo ia viloatai. \p \v 9 Loloai de'ovu koanai, Iesu e'outa kao deika davata 'eva kau ka vailanai sia beluluva, beda'a mo Kau Nakuna bai beko'isi 'udai. \v 10 Ena luva delalovai 'inia, ia sibota mo deluvaluva vaia, bai ko'isi 'udai anina 'eva dava. \p \v 11 Ia deta'u Iesu delavuaia dediaka, “Dava 'ounai talavatu 'ola kauta deluva Elia 'eva beasi makava?” \v 12 Iesu e'outa ediaka, “Luva umauna. Elia 'eva beasi makava, dava boutai bevavai kave'i. Ia dava 'ounai Kau Nakuna luvana Puka Kabukabunai deleleia beanana si'asi'a vaika maivaka bevaivivia? \v 13 Lau oi a'oumui, Elia 'eva 'ani easi, maivaka kau eta ula vinaulata boutai kevanai devavai, ia luvana deleleia vitaitanai.” \s1 Iesu Melo Ka Nuanai Ka'uba Si'ava Vaikana Melona Evamaulia. \r (Mt 17.14-21; Lk 9.37-43) \p \v 14 Deasi ibanona kauta vaida kevatai koanai, kau doutamo vaika delavata kaiukaiu, talavatu 'ola kauta mai ibanona kauta ita devina deikata. \v 15 Do'u kauta Iesu deikaia koanai, detabu lovo si'asi'a deveau deda'a kevana devanama'inala. \v 16 Iesu ibanona kauta elavuaita ediaka, “Dava vinana oi ovina vaia?” \v 17 Do'u laloanai kau ka eluva ediaka, “Vaikabasi kaumu e! Lau naku'u abia a'asi oni kevamu, 'olana nuanai mala si'avana ka'ubana emimia 'ounai sia eluvaluva. \v 18 Melala vaida ka'uba si'ava vaikana e'iuvai 'iuvai 'eva eva'ekoa kanoai enodivo nutunai budo budo mai nikena eala'ini kauna epasisi ovo. Ibanomu kauta anoita ka'uba si'avana vaika belo'oa asi, beia sia edaita.” \p \v 19 Iesu e'outa ediaka, “Ulu kanania kaumui emui abiveni asi'i, kevamuiai bamimia beda'a mo melala davanai? Bakau anana kevamuiai beda'a mo melala davanai? Melo oabia omai keva'u.” \v 20 Melo deabia deda'a Iesu kevana, ka'uba si'avana vaika Iesu eikaia koanai, melo evatakutaku si'ala, e'eko kanoai e'ule keini 'ule keini, nutunai budo budo dela'asi. \p \v 21 Iesu melo kamana elavuaia ediaka, “Aida koanai kanania boina eabi sinala?” Ia ediaka, “'Ani 'oma'omanai melalanai. \v 22 Melala doutamo ka'uba si'avana vaika etata'u 'alova akanai ekapoa 'au mai veiai ekapoa uku bevabala ekoma. Beia 'ani bovavaia koanai, lalomai, mai dulumai.” \v 23 Iesu e'ouia ediaka, “Dava 'ounai 'ani bavavaia bedaia okoma! Dilava eabivenia kauna kevanai dava boutai bevavai 'eva bedaia.” \v 24 Alimo melo kamana evaoi ediaka, “Lau 'eva 'ani abiveni, bomadulu'u e'u abiveni kikina abivenina vanamaia.” \v 25 Iesu do'u kauta eikata, develi molau deda'a kevana koanai, ia ka'uba si'avana vaika e'ovenia ediaka, “Mala levo mai kaia bo'o ka'ubana, lau oni a'oumu. Melo nuanai la'asi, kanana'i sia bododo 'udai.” \v 26 Ka'uba si'avana vaika evaoi, melo evatakutaku si'ala, inoku ia ela'asi, melo eno itanimo eba, kau dediaka melo 'ani eba vaika. \v 27 Beia Iesu melo imanai eabi evelia isi, alimo eko'isi elavadivo. \p \v 28 Iesu luma laloanai eda'a dodo, ibanona kauta vunivuniai delavuaia dediaka, “Dava 'ounai lai ka'uba si'avana lai balo'oa asi 'eva sia edaia?” \v 29 Ia e'outa ediaka, “Dava katania boita ilo'o asita dalana ka asi'i, meamea mo sibona.” \s1 Iesu Ena Ba Valina E'ouia 'Udai. \r (Mt 17.22-23; Lk 9.43-45) \p \v 30 Iesu ibanona kauta ita 'abu kanaua devikania, Kalilea kanonai dekeini. Iesu sia eula kau ka beikabasi ia 'eva a'ia'i, \v 31 'olana ibanona kauta evaikabasita, e'outa ediaka, “Kau ka lau Kau Nakuna veni'u beveveni kou'u bekokou kau imatai beuda'u, beaku ba'u. Beia melala ivakoinai lau 'eva bako'isi 'udai.” \v 32 Beia ia 'eva sia deikabasi dava eluvavaia maivaka belavuaivaia 'eva demakau. \s1 Dai 'Eva Namana? \r (Mt 18.1-5; Lk 9.46-48) \p \v 33 Kapelanauma vanuanai dela'asi, luma laloanai Iesu ibanona kauta elavuaita ediaka, “Vali'u dalai ka'asi 'eva dava oi oviadedua vaia?” \v 34 Beia sia deluva, 'olana dalai deasi 'eva dai vana namana be'ao deviadedua vaia. \v 35 Iesu emia divo, ibanona kauta 'ouka lua e'aeta, e'outa ediaka, “Dai e'ula be'ana'ia kauna, ia sibona muliai vaika bene'ea divo maivaka kau boutai eta da'alabi kaunai be'ao.” \v 36 Inoku Iesu melo kikina ka eabia vailatai evalavala divo kukuanai eabi vakaia e'outa ediaka, \v 37 “Kau ka lau va'uai melo kikina kanania boina eabia dae kauna lau vaka eabi'u dae, lau eabi'u dae kauna 'eva sia lau mo sibo'u, beia esini'u Dilavana vaka eabia dae.” \s1 Sia Evaivivita Kauna 'Eva // Ita Banota. \r (Lk 9.49-50) \p \v 38 Ioane eta'u e'ouia ediaka, “Vaikabasi kaumu e, kau ka lai aikaia, vamuai ka'uba si'avata vaika elo'ota asi, lai ata'u a'ouia bevapuala, 'olana ia 'eva sia ita banota.” \v 39 Iesu e'outa ediaka, “Sia oi boma'alavuia, 'olana lau va'uai siavu vinaulata evavai kauna, muliai lau va'u sia bevasi'avanala. \v 40 'Olana sia evaivivita kauna 'eva ita banota. \v 41 Luva umauna lau oi a'oumui. Va'uai kau ka vei 'ou ka bevenimui oi boinua 'olana oi 'eva Keliso ena, kau kanaua 'eva mai tavana.” \s1 Vikovo Bevavaia Kauna Kevanai Besi'avana Vaika. \r (Mt 18.6-9; Lk 17.1-2) \p \v 42 “ Bema dai lau keva'uai deabiveni melota ka si'avanai bene'eadivo kauna 'eva bika'a nama vaikana ka 'atonai bedo'oa 'au bekapoa uku 'atuai 'eva bemanama'ina. \v 43 Imamu ka bevava'evamu koanai, botaua uku, imamu ka'onamoai mauli nama'ina laloanai bodododo, inoku sia enama'ina imamu luai boda'a 'alova sia ebobo'o kovo 'abuna. \v 44 'Abu kanaua 'imolo 'imolota kau deanita davata 'eva sia deba kovo, maivaka 'alovana sia ebo'o kovo. \v 45 Aemu ka bevava'evamu koanai, botaua uku, aemu ka'onamoai mauli nama'ina laloanai bodododo, inoku sia enama'ina aemu luana nama'itai 'alova 'abunai bekapomu dodo. \v 46 'Abu kanaua 'imolo'imolota kau deanita davata 'eva sia deba kovo, maivaka 'alovana sia ebo'o kovo. \v 47 Makamu ka bevava'evamu koanai, boiasi, makamu ka'onamoai Dilava ena lovia vanuanai bodododo maivaka sia enama'ina makamu luana nama'itai 'alova 'abunai bekapomu dodo. \v 48 'Abu kanaua 'imolo 'imolota kau deani davata 'eva sia deba kovo, maivaka 'alovana sia ebo'o kovo. \p \v 49 Inoku mekau 'alova boina betata'u kau boutai bevaananata vaika itani dedamenata boina.” \p \v 50 “Damena 'eva dava nama'ina, beia bema damena sia bedia'a koanai ivadia'a 'udai dalana asi'i. Oi 'eva sia kanaua boinai oi bo'ao, ia damena oi boabia viloamuiai, oi bovaka'onamo.” \c 10 \s1 Ka Adana Sia Beva'ovua. \r (Mt 19.1-12; Lk 16.18) \p \v 1 Iesu 'abu kanaua evikania eda'a Iuda kanonai ekeini eda'a Iolidana duasi. Kau doutamo deasi Iesu kevanai dedo'u 'udai, mune'e evaikabasita melala boutai evavai vitaitata. \p \v 2 Palisea kauta vaida deda'a kevana devakovoa dediaka, “Eta talavatuai kau ka adana bema eva'ovua koanai mai ena komolo, 'o?” \v 3 Iesu e'outa ediaka, “Mose ena talavatu laloanai dava ekoma?” \v 4 Ia ena luva devamuea dediaka, “Mose ena talavatu ediaka, kau ka adana beva'ovua koanai malelena belelea beda'a ateate kevana, inoku ateate beva'ovua.” \v 5 Iesu e'outa ediaka, “'Olana emui nua pasisi 'ounai Mose talavatu kanania evenimui. \v 6 Beia Dilava kanobata evavaia melalanai, kau evavaita moluane mai ateate. \v 7 Kanaua 'ounai kau 'eva kamana sinana bevikanita, ia adana ita bemia ka'ona. \v 8 Ia laluana kauanita 'eva ka'onamo boina. Kanaua 'ounai laluana kauanita 'eva ka'onamo, beia sia lua. \v 9 Dilava eta'u evaka'onamota davana kau sia beva'alamaia.” \p \v 10 Deda'a luma ka laloanai, ibanona kauta 'eva Iesu kevanai luva kanaua anina delavuai lavuai vaia 'udai. \v 11 Iesu e'outa ediaka, “Kau ka adana eva'ovua mune'e ateate ka eadavala 'udai ia 'eva mo'a kauna. \v 12 Ateate vaka adana bevikania kau ka beadavala ia vaka 'eva mo'a ateatena.” \s1 Iesu Melo Kikita Evanama'inata. \r (Mt 19.13-15; Lk 18.15-17) \p \v 13 Kau vaida nakuta devada'ata deda'a Iesu kevana akatai bekao'au bevanama'inata, beia ibanona kauta deta'u de'ovenita. \v 14 Iesu koa kanaua eikaia koanai ebadu, ediaka, “Melo kikita ovikanita, demai lau keva'u, sia olo'ota, 'olana katania boita 'eva Dilava ena lovia vanuana kauta. \v 15 Luva umauna lau oi a'oumui, Dilava ena lovia vanuana iabinai kau ka melo kikina boina sia be'ao koanai, ia 'eva sia beda'adodo kovo.” \v 16 Inoku Iesu melo eabita, imana akatai ekao'au evanama'inata. \fig Melo kikita evanama'inata.|src="UBSA-05D.TIF" size="col" ref="10.13-16" \fig* \s1 Lavo Kauna. \r (Mt 19.16-30; Lk 18.18-30) \p \v 17 Iesu dalai eda'a laloanai, kau ka eveaua nanadi eda'a vailanai ekuidula elavuaia ediaka, “Vaikabasi kaumu nama'imu e, lau dava bavavaia mauli keinikeini babia?” \v 18 Iesu eta'u e'ouia ediaka, “Dava 'ounai lau nama'i'u o'oua? Kau ka sia enama'ina, ia Dilava sibona mo enama'ina. \v 19 Talavatu 'ani oikabasia. Sia Boakuaku, sia bokulakula, sia bovinao, sia bo'ou keinikeini, sia bodedede, kamamu sinamu 'olata bo'aku.” \v 20 Kau kanaua eluva ediaka, “Vaikabasi kaumu e, talavatu katana 'eva kiki'u koanai a'imata kave'i easi mo vali'u.” \v 21 Iesu ia eika 'inia mai lalo'auna inoku eluva ediaka, “Dava ka'onamo otabu vaia 'eva kanania, emu lavo botavatava vaita, monita ulalu kauta bovenita koanai vutuvutuai tavamu boabia, inoku bo'asi muli'uai bodada'a.” \v 22 Luva kanaua eika koanai, vailana maivilalona eda'a ovo mainua ananana, 'olana ia 'eva lavo kauna. \s1 Lavo Kauta Vutuvutuai Bedododo 'Eva Bepasisi. \p \v 23 Iesu ekai to'ato'a, ibanona kauta e'outa ediaka, “Lavo kauta Dilava ena lovia vanuana laloanai bedododo 'eva epasisi vaika” \v 24 Ibanona kauta luva kanaua deika 'eva detabu lovo si'asi'a, beia mune'e e'outa 'udai ediaka, “Naku'u e, Dilava ena lovia vanuana ida'a dodona 'eva epasisi vaika. \v 25 Kamela nila 'ilenai bekeini 'eva bedaia, beia lavo kauna Dilava ena lovia vanuanai bedododo 'eva epasisi vaika.” \v 26 Ibanona kauta detabu lovo si'asi'a, sibota viloatai deluvaluva dediaka, “Dai 'eva mauli beabia?” \v 27 Iesu eika 'inita, inoku ediaka, “Dava ivavaita kau kevatai sia bedaia, beia Dilava kevanai 'eva edaia. 'Olana dava boutai ivavaita Dilava kevanai 'eva edaia.” \p \v 28 Petelo eta'u Iesu e'ouia ediaka, “Lai emai dava boutai lai avikanita, oni mulimuai lai adada'a.” \v 29 Iesu e'outa ediaka, “Luva umauna lau oi a'oumui, kau ka betata'u lau dai'uai mai vali nama'ina dainai ena luma, 'o bo'akalana, 'o lovuna, 'o sinana, 'o kamana, 'o nakuna, 'o ena kano bevikanita, \v 30 vali'u melala kanania'i ia 'eva dava doutamo be'abi, ena luma, bo'akalana, lovuna, sinana, nakuna mai ena kano boutai sinavu sinavu be'abi, maivaka beva ananala, inoku melalana be'asi koanai ia 'eva mauli keinikeini beabia. \v 31 Beia doutamo de'ana'ia kauta 'eva bemulikai, maivaka demulikai kauta 'eva be'ana'ia.” \s1 Iesu Melala Ivakoinai Ena Ba Valina Eluvavaia. \r (Mt 20.17-19; Lk 18.31-34) \p \v 32 Dalai Ielusalema kokona deda'a koanai Iesu 'eva e'ana'ia ibanona kauta nuata ebavunu si'asi'a, maivaka mulinai deda'a kauta 'eva demakau, kanaua Iesu eta'u ibanona kauta e'aeta tau, kevanai dava bepupulu davana valina 'eva vailatai eluvavaia. \v 33 Ediaka, “Ita vali'u kaele'au Ielusalemai ua'i kau ka lau Kau Nakuna veni'u beveveni kou'u bekokou kabukabu kauta mai talavatu de'olavaia kauta kevatai, iaku ba'u luvana bevamomo'aia, pulu edea kauta bevenita. \v 34 Kau kataua lau bemedia media vai'u, be'anodi'u, be'odi'u inoku beaku ba'u, beia melala ivakoinai 'ani bako'isi 'udai.” \s1 Iakobo Mai Ioane Eta Ula Ka // Iesu Kevanai. \r (Mt 20.20-28) \p \v 35 Sebedeo nakuna lalua Iakobo mai Ioane deasi Iesu kevana, de'ouia dediaka, “Vaikabasi kaumu e, emai ula davana ka kevamuai lai banoinoi vaia 'eva bovavaia.” \v 36 Iesu e'outa ediaka, “Oi o'ula dava kevamuiai bavavaia?” \v 37 Ia deluva dediaka, “Emu nuavi oabia koanai, lai laluana ka oni idibamuai ka 'ealimuai lai bamamia.” \p \v 38 Beia Iesu ia e'outa ediaka, “Oi onoinoi vaia davana 'eva sia oi oikabasia. Lau bainua 'ouna oi boinua bedaimui? Maivaka lau bevaidi'u kabukabu'u idi'u kabukabuna oi bevaidi'u kabukabumui bedaia?” \v 39 Laluana deluva dediaka, “'O, Bedaimai.” \p Inoku Iesu e'outa ediaka, “Lau bainua 'ouna 'eva oi vaka oi boinua, maivaka lau bevaidi'u kabukabu'u idi'u kabukabuna oi vaka bevaidi'u kabukabumui. \v 40 Beia idiba'uai mai 'eali'uai bemimia kauta 'eva lau sia badilata. Mia 'abuta kataua 'eva Dilava 'ani eva'oluta, ia ena ula kauta mo eta.” \p \v 41 Ibanona kauta 'ouka 'ulu kanaua deika koanai Iakobo mai Ioane itana debadu venita. \v 42 Iesu e'aeta deasi kevana e'outa ediaka, “Oi oikabasi Pulu edeana kauta eta kau delovia vaita, ia 'eva kula'ilai kau de'ana'ia vaita, maivaka eta siavuai kau de'imata. \v 43 Beia oi viloamuiai 'eva sia kanaua boina, dai namana belalovaia kauna 'eva da'alamui iabinai be'ao. \v 44 Maivaka bema dai e'ula be'ana'ia kauna 'eva oi boumuiai da'alamui iabina kaunai be'ao. \v 45 Lau Kau Nakuna asi 'eva da'ala'u sia be'abi, beia da'ala ba'abi 'ounai asi, maivaka e'u mauli baveveni kau doutamo batavata bemauli.” \s1 Iesu Batimeo Makana 'Edeta Evanama'inata. \r (Mt 20.29-34; Lk 18.35-43) \p \v 46 Ia Ielikoai dela'asi. Iesu mune'e ibanona kauta mai kau doutamo ita Ieliko devikania, dala 'aba'abanai maka'ede kauna vana Batimeo (ua 'eva Timeo nakuna) emia divo ua'i enoi va'ame. \v 47 Kau kanaua Iesu Nasaleta kauna vana de'ouia 'uluna eika koanai, alimo e'ae ediaka, “Iesu Davida nakuna e! Lalo'u.” \v 48 Kau deta'u depilaia lele bevuvunu, beia ia 'eva e'ae 'udai 'ae 'udai e'ae 'unu'unu ediaka, “Davida nakuna e! Lalo'u.” \v 49 Iesu elavadivo, e'outa ediaka, “O'aeia.” Kanaua 'ounai ia deta'u maka ede kauna de'ouia, “Lalomu denama, ko'isi, ia 'eva oni e'aemu.” \v 50 Komolonai ena ikalu eitoia 'au, eko'isi eda'a Iesu kevana. \v 51 Iesu ia elavuaia ediaka, “O'ula dava bavavaia kele'emuai?” Maka ede kauna eluva ediaka, “Vaikabasi kaumu e. A'ula maka'u bomavanama'inata.” \v 52 Iesu e'ouia ediaka, “Da'a, emu abiveni eta'u 'ani evamaulimu.” Makana 'ani deata, kanaua'i Iesu mulinai eda'a. \c 11 \s1 Iesu Ielusalemai Eda'adodo. \r (Mt 21.1-11; Lk 19.28-40; Io 12.12-19) \p \v 1 Ielusalema dekavuia deda'a, deasi Olive lolonai, Betefage Betani kevatai, ua'i Iesu ibanona kauta lalua esinita 'ana'i, \v 2 e'outa ediaka, “Oi boda'a vanua kanaua vailatai vanuana laloanai oi boda'a dodo, doniki nakuna ka oi bodavalia kau ka sia emia'au kovo donikina ua'i 'ani dedo'oia 'au, oi boluvua oi boabia bo'asi. \v 3 Bema kau ka belavuaimui, bediaka, ‘Dava 'ounai kanana oi ovavaia?’ koanai, oi bo'oua bodiaka, ‘Lovia namana eula venia, melala kikinamo vakaia bevamuea.’” \v 4 Laluana deda'a doniki nakuna ka dedavalia vanua bo'adanai luma ka nutualana aunai ido'o 'auna deikaia. Deluvuia laloanai, \v 5 kau vaida ua'i delava kauta delavuaita, dediaka, “Dava 'ounai doniki nakuna oi oluvua?” \v 6 Iesu eluvavaia vitaitanai mo kau kataua de'outa 'eva devikanita. \v 7 Doniki nakuna deabia deasi Iesu kevana koanai, kabenai eta tubu'a delavalita, inoku Iesu emia'au. \v 8 Kau doutamo eta tubu'a dalai delavali, vaida 'eva dala 'aba'abanai au uauata detauku delavalita. \v 9 Vailanai mai mulinai deda'a kauta deva'oi dediaka, \q1 “'Osana! Lovia namana vanai \q1 e'asi kauna kavanama'inala. \q1 \v 10 'Ava'avata Davida ena \q1 lovia vanuana 'ani e'asi kauna \q1 kavanama'inala. \q1 'Osana, aka umaunai \q1 Dilavana kavanama'inala.” \p \v 11 Iesu Ielusalemai ela'asi Lo'e Kabukabuna laloanai eda'a dodo, dava boutai eika, beia melala e'iu'iu 'ounai ibanona kauta 'ouka lua ita demue deda'a Betani. \s1 Iesu Suke Auna Esivadala. \r (Mt 21.18-19) \p \v 12 Elani Betani devikania laloanai Iesu vikolo eakuia. \v 13 Suke mai uauana dau'ai eikaia, eda'a kevana beikala kave'i bema vuana ka itani, beia uauana 'avaeata mo sia dava ka edavalia, 'olana Suke sia eta vua melalana. \v 14 Iesu au kanaua e'ouia ediaka, “Oni vuamu kau ka sia beania 'udai beda'a mo to'ona asi'i.” Ibanona kauta lelena kanaua deika. \s1 Iesu Lo'e Kabukabunai Edodo. \r (Mt 21.12-17; Lk 19.45-48; Io 2.13-22) \p \v 15 Ielusalemai dela'asi, Iesu Lo'e Kabukabunai eda'adodo tavatava kauta elo'ota asi, moni deabi keini kauta eta vakavaka eva'i'itolita mune'e boiomalo detavatava vaita kauta eta mia'au davata edolita 'i'itolita. \v 16 Iesu eta dala e'alavuta ka ena tavatava davana sia bevuala keini Lo'e Kabukabuna ikekebilina laloanai. \v 17 Kau evaikabasita ediaka, “Puka Kabukabunai deleleia, Dilava ediaka, ‘E'u luma 'eva kau boutai be'oua eta meamea lumana’, beia oi 'ani abi'avaea kauta eta pode 'abuna oi ovaoa.” \p \v 18 Kabukabu kauta namata mai talavatu de'olavaia kauta 'ulu kanania deika 'ounai, iakubana dalana dekavuia, ia demakau vaia 'olana kau boutai 'eva ena vaikabasi luvata kataua delalonama vaita 'ounai. \v 19 Lavilavi 'eva vanua namana kanaua devikania. \fig Iesu Lo'e Kabukabunai tavatava kauta elo'ota asi.|src="CN01787B.TIF" size="col" ref="11.15-19" \fig* \s1 Suke Auna 'Ani E'ibu. \r (Mt 21.20-22) \p \v 20 'Avu'avuni deda'a keini koanai, Suke kanaua deikaia 'ani e'ibu eda'a mo lamunai. \v 21 Petelo elaloune inoku Iesu e'ouia ediaka, “Vaikabasi kaumu e! Ikala. Suke o'ovenia auna 'eva 'ani e'ibu.” \v 22 Iesu e'outa ediaka, “ Dilava oiboabivenia. \v 23 Luva umauna lau oi a'oumui. Kau ka lolo kanania bema'oua, ‘Sibomu ko'isi 'atu laloanai eno uku’, bevamomo'aia nuana sia belalo to'ato'a koanai davana bepupulu. Ia eula vaia 'eva beabia. \v 24 Kanaua 'ounai lau oi a'oumui, oi oula veni davata boutai meameai oi bonoinoi, inoku oi boabiveni 'eva oi bodavalita oi emui. \p \v 25 Meamea laloatai oi bolalava koanai, devasi'avanamui kauta eta si'avana oi bo'ou kao, inoku Kamamui vutuvutuai kauna emui si'avana vaka be'ou kao. \v 26 Beia eta si'avana sia oi bo'ou kao koanai, Kamamui vutuvutuai emimia kauna emui si'avana vaka sia be'ou kao.” \s1 Iesu Ena Siavu // Delavuailavuai Vaia. \r (Mt 21.23-27; Lk 20.1-8) \p \v 27 Mune'e Ielusalemai dela'asi, Iesu eda'a Lo'e Kabukabuna vailanai eda'a keini koanai, kabukabu kauta namata, talavatu de'olavaia kauta, maivaka vanua kauta namata deda'a Iesu kevana. \v 28 Delavuaia dediaka, “Siavu davanai vinaula katania ovavaita, maivaka dai siavu katania evenimu?” \p \v 29 Iesu ediaka, “Lau vaka lavuai ka bavenimui, bema anina oi bo'ou'u koanai dai ena siavuai vinaula katania avavai 'eva bavaikabasimui. \v 30 Ioane ena vaidi'u kabukabu 'eva vutuvutuai easi 'o kau kevatai easi? Oluva.” \p \v 31 Sibota viloatai delovaku vaia dediaka, “‘Ekadiaka vutuvutuai easi’ koanai belavuaita ‘Dava 'ounai sia oi ovamomo'aia?’ \v 32 'O ekadiaka ‘Beia bema Kau kevatai easi.” Beia kau mo demakau vaita, 'olana kau boutai deikabasi Ioane 'eva enolea kauna umauna. \v 33 Ia Iesu de'ouia dediaka, “Sia lai aikabasi.” Iesu mune'e e'outa ediaka, “Lau vaka siavu davanai vinaula katania avavai 'eva sia bavaikabasimui.” \c 12 \s1 Luva Ivavitaitana // Kula I'imana Kauta. \r (Mt 21.33-46; Lk 20.9-19) \p \v 1 Iesu eta'u luva ivavitaitanai e'outa ediaka “Kau ka vine kulana evavaia, alana eko bubua, vine vuata ivakali mukamukata 'ulina eoia, mai ika kaona lumana evavaia. Kau vaida evenita be'imala, beia ia 'eva kalima eda'a. \v 2 Vine de'aiva koanai kau kanaua ena da'ala iabina kauna ka esinia eda'a kula de'imala kauta kevata. Vine anita vitalua kevatai be'abi. \v 3 Beia kula i'imana kauta deta'u da'ala iabina kauna deabia kao, de'odia, desinia imana 'avaeana emue. \v 4 Mune'e 'ola kauna da'ala iabina kauna ka esinia eda'a kevata 'eva 'olana dekalaia ulu maivaka devamalalaia. \v 5 Mune'e ena da'ala iabina kauna ka esinia eda'a 'eva deaku bala. Doutamo esinita deda'a, vaida deaku si'ata, ia vaida 'eva deaku bata. \v 6 Ka'onamo emia besinia kauna 'eva nakuna elalo'au venia kauna. To'ona umaunai ia esinia, ediaka, ‘Naku'u kanania basinia bedada'a 'eva 'ani 'olana be'aku.’ \v 7 Beia kula i'imana kauta delovaku, dediaka, ‘Omai, kanania 'eva kula 'ola kauna nakuna, kaku bala, ena kula kanania mai dava boutai 'eva ita etai be'ao.’ \v 8 Kanaua 'ounai deabia kao, deaku bala, kauanina dekapoia keini kula mulinai.” \p \v 9 Iesu ia elavuaita ediaka, “Oi olalovaia, kula 'ola kauna 'eva dava bevavaia? Ia be'asi kula i'imana kauta beaku bata, vine kulana beabia kau vaida bevenita be'imala. \p \v 10 Puka Kabukabunai deleleia davana sia oi ovakua? Kanania eluva koma, \q1 ‘Luma ivavaina kauta devaivivia \q1 bika'ana 'eva luma ivua 'inina \q1 kubuana bika'ana medianai e'ao. \q1 \v 11 Kanania 'eva Lovia namana \q1 evavaia, kaikala katabulovo!’” \qr Sal 118.22, 23 \p \v 12 Iuda kauta namata Iesu iliona delalovaia 'olana deikabasi luva ivavitaitana 'eva ia akatai eluvavaia. Beia kau demakau vaita 'ounai devikania deda'a. \s1 Takisi Veni Lavuailavuaina. \r (Mt 22.15-22; Lk 20.20-26) \p \v 13 Muliai ia deta'u Palisea kauta mai 'Eloda enai de'au kauta vaida desinita deda'a Iesu kevana lavuailavuai ai bevaviua. \v 14 Inoku deda'a kevana delavuaia dediaka, “Vaikabasi kaumu e, lai aikabasi oni 'eva luva umauta oluluva, kau eta lalovai luvata sia omakau vaita, ia a boita lovata sia o'aku, beia Dilava ena dala umaunai mo ovaikabasi. Inoku tava ekaveni Kaisala kevanai 'eva ekomolo 'o asi'i? \p \v 15 Tava ekaveni 'o asi'i?” Beia Iesu eta dede kanaua eikabasia, elavuaita ediaka, “Dava 'ounai oi ovakovo'u! Moni ka oabia omai, baikaia.” \v 16 Moni ka deabia deasi devenia 'eva elavuaita ediaka, “Kanania 'eva dai va'ava'ana? Mai dai vana?” Ia dediaka, “Kaisala.” \v 17 Iesu e'outa ediaka, “Kaisala ena Kaisala oi bovenia, Dilava ena Dilava oi bovenia.” Kanaua deika 'eva detabu lovo si'asi'a. \fig Loma kauta eta moni.|src="HK00168B.TIF" size="col" ref="12.13-17" \fig* \s1 Kamoane Lavuailavuaina Bai Ko'isi 'Udai Mulinai Luvana. \r (Mt 22.23-33; Lk 20.27-40) \p \v 18 Sadukea kauta ko'isi 'udai sia devamomo'aia kauta vaida eta lavuailavuai ka dainai deda'a Iesu kevana. \v 19 Delavuaia dediaka, “Vaikabasi kaumu e, Mose kanania eleleia koma, ‘Kau ka nakuna asi'i bebaba obuna bemimia, ba kauna kadina betata'u obu kanaua beadavala nakuna bevapuluta ba kauna nakunai beva aota.’ \v 20 Inoku vali'u 'a'a kadi boutaina kalakoi ka. Batani kauna ekamoane, nakuna asi'i eba. \v 21 Kadina ivaluana obu kanaua eadavala, nakuna asi'i eba. Kadita ivakoina vaka kanaua boina kevanai epulu. \v 22 Kalakoi ka kataua ateate kanaua ka'onamo deadavala, beia sia ka nakuna ka evapulua inoku ia deba. To'onai ateate vaka eba. \v 23 Kau kalakoi ka boutaina deadavala, inoku ko'isi 'udai 'eva dai adana umaunai be'ao?” \p \v 24 Iesu e'outa ediaka, “Oi 'eva ova'eva 'olana Puka Kabukabuna anina sia oi oikabasia maivaka Dilava ena siavu sia oi oikabasia. \v 25 Ba kauta beko'isi koanai ia 'eva anelu vutuvutuai kauta boita, sia bekamoane. \p \v 26 Bai beko'isi 'udai luvana sia oi oikabasia, Mose ena Pukai sia oi ovakua? La'uka eani 'abunai Dilava Mose eluva venia, ‘Lau 'eva Abela'amo ena Dilava, Aisaka ena Dilava, Iakobo ena Dilava.’ \v 27 Ia 'eva sia ba kauta eta Dilava, beia mauli kauta eta Dilava. Oi boumuiai 'eva oi ova'eva.” \s1 Talavatu Namavaikana Umauna. \r (Mt 22.34-40; Lk 10.25-28) \p \v 28 Talavatu de'olavaia kauna ka ua'i eta viala 'uluna eika, eikabasi, Iesu kau kataua eta lavuai tavana evamuea kave'i. Inoku ia eta'u Iesu elavuaia ediaka, “Talavatu boutai davana 'eva talavatu katania boutai akatai emimia?” \v 29 Iesu e'ouia ediaka, “Boutai akatai 'eva kanania. ‘Isalaela kaumui e, lele oika. Lovia namana eta Dilava 'eva Lovia namana ka'onamo mo. \v 30 Lovia namana emu Dilava bolalo'au venia, mai nuamu bounai, mai idumemu bounai, mai emu lalovai bounai, mai kula'ilamu bounai.’ \v 31 Ivaluana 'eva kanania. ‘Kevamuai kauna vaka bolalo'au venia, sibomu olalo'au venimu boina.’ Talavatu ua'i ka sia emimia katania luana akatai.” \v 32 Kau kanaua eluva ediaka, “Vaikabasi kaumu e, oni 'eva okomolo. Oluva kave'i, Dilava 'eva ka'onamo mo, sia ka ua'i. \v 33 Maivaka Dilava ekalalo'au venia mai nuata bounai, mai lalovaita bounai, mai kula'ilata bounai, kevata kauna ekalalo'au venia sibota kalalo'au venita boina, talavatu namavaikata 'eva veniveni i'abuta mai iakuba venivenita katania vinaulata boutai ekeinita.” \p \v 34 Iesu kau kanaua eikaia, eluva kave'i koanai e'ouia ediaka, “Oni mai Dilava ena lovia vanuana 'eva viloamui sia edau'a.” Kanaua mulinai kau ia belavuaia 'eva demakau. \s1 Keliso 'Eva Dai Nakuna. \r (Mt 22.41-46; Lk 20.41-44) \p \v 35 Iesu Lo'e Kabukabuna laloanai evaikabasi koanai kau elavuaita ediaka, “Aeko 'ounai talavatu de'olavaia kauta dediaka ‘Keliso 'eva Davida Nakuna’? \v 36 Kanaua 'eva Idume Kabukabuna siavunai Davida nutunai eluva ediaka, \q1 ‘Lovia namana e'u lovia \q1 e'ouia ediaka, \q1 Idiba'u duasi mia \q1 beda'a mo emu 'ou kauta \q1 boutai aemu'abuna venunai \q1 bane'eta divo.’ \qr Sal 110.1 \m \v 37 Davida sibona eta'u Keliso e'aeia ‘Lovia namana’ koanai, a mo boina Keliso nakunai be'ao?” Mato kaiata devala kauta mai lalonamata ia lelena deika. \s1 Talavatu De'olavaia Kauta Be'imata Kave'i. \r (Mt 23.1-36; Lk 20.45-47) \p \v 38 Iesu mune'e evaikabasita 'udai, ediaka, “Talavatu de'olavaia kauta kevatai oi bo'imamui kave'i, ia 'eva tubu'a laka'ita devadodota dekeinikeini dalai mai tavatava 'abutai, eta ula 'eva kau ia beikata 'olata be'aku. \v 39 Mune'e lo'e laloatai eta ula mia'au nama'itai bemia'au, nadu laloatai maivaka 'abu namata nama'itai mo bemia'au. \v 40 Obu eta luma devadoeta, eta meamea devalaka'i vaikata beikata 'ounai. Kau kataua boita 'eva mekau nama vaikana bedavalia.” \s1 Obu Ena Veniveni. \r (Lk 21.1-4) \p \v 41 Iesu Lo'e Kabukabuna laloanai ainama mauana vailanai emia divo, do'u kauta eta moni mauai deuda eikata, lavo kauta doutamo 'eva eta moni doutamo deuda. \v 42 Beia obu ulaluna ka easi, ena moni kikita lua eabita easi eudata, eta vitaita 'eva pene ka'onamo boina. \v 43 Iesu Ibanona kauta e'aeta deda'a kevana e'outa ediaka, “Luva umauna lau oi a'oumui, obu ulaluna kanaua eudala davana 'eva nama vaikana ia boutaina de'uda davata 'eva kikita. \v 44 'Olana lavo kauta eta moni doutamo beia kikita mo de'uda, obu ulaluna 'eva ena davali davana beaniani vaia davana itoinai eudala.” \c 13 \s1 Iesu Lo'e Kabukabuna Be'eko Benodivo Valina Ekava. \r (Mt 24.1-2; Lk 21.5-6) \p \v 1 Iesu Lo'e Kabukabunai ela'asi laloanai, ibanona kauna ka eta'u e'ouia ediaka, “Vaikabasi kaumu e, Lo'e Kabukabuna bika'a nama'ina vaikai devavaia, ikala!” \v 2 Iesu enu'ovi ediaka, “Luma nama vaikata katania o'ika? Boutai be'eko benodivo palu, be'ule tau, bika'a ka bika'a ka akanai sia beno'au sia bemimia.” \s1 Belebamui Mai Bevananamui. \r (Mt 24.3-14; Lk 21.7-19) \p \v 3 Iesu Olive lolonai emia divo Lo'e Kabukabuna evailala, Petelo, Iakobo, Ioane mai Andelea vaka deda'a kevana vunivuniai delavuaia. \v 4 “Vaikabasimai, dava katania aida bepupulu? Maivaka bepupulu bonina koana 'eva a boina?” \p \v 5 Iesu e'outa ediaka, “Oi bo'imamui kave'i, kau ka asi'i emalebamui. \v 6 Kau doutamo lau va'uai beasi beluluva bediaka, ‘Lau 'eva Keliso’, kau doutamo belebata. \p \v 7 Kuali 'uluta mai valita oi bo'ika koanai, nuamui sia bebabata, dava katania bepupulu, beia to'ona 'eva vailai. \v 8 Iduvu ka beko'isi iduvu ka bekualia, kanobata ka beko'isi kanobata ka bekualia. Kanokau bedada'a 'abu edeata edeata, vikolo namata bepupulu. Katania 'eva itani melo epupulu anana lava'ana'ina boina. \p \v 9 “Sibomui oi bo'imamui kave'i. Beliomui valuva 'abutai bene'emuidivo, lo'e laloatai be'odimui. Lau dai'uai talavatu kauta mai kanobata loviata vailatai oi bolalava, kevatai vali'u oi bokakava. \v 10 To'ona 'eva sia be'asi beda'a mo vali nama'ina beilolo vaia iduvu boutai kevatai. \v 11 Beliomui valuva 'abunai bene'emui divo koanai, dava oi bokoma luvana sia oi bolalovaia, melala bedaia bevenimui luvana mo oi boluvala, 'olana oi sia boluluva, beia Idume Kabukabuna beluluva. \v 12 'A'a kadi betata'u sibota venita beveveni kouta bekokou, kama betata'u nakuta venita beveveni kouta bekokou beaku bata. Naku betata'u sinata kamata bebo'o kaita beabita beda'a beaku bata. \v 13 Lau dai'uai kau boutai bebadu venimui, ia dai bevapasisi beda'a to'onai kauna 'eva bemauli. \s1 To'onai Melala Si'avana Vaika. \r (Mt 24.15-28; Lk 21.20-24) \p \v 14 “Vasi'avana mai vamakau kauna sia bemalava divo 'abunai belava divo oi boikala. (Vakuvaku kaumu, luva kanania anina boikabasia kave'i.) Melala kanaua'i Iudeai demimia kauta 'eva beveau lolo beda'ala. \v 15 Bema kau ka ena luma akanai ia 'eva sia be'ovu luma laloanai bedododo ena dava be'abi, ia beveau. \v 16 Lobai evinaula kauna vaka sia bemumue lumai ena tubu'a beabia. \v 17 Melala kataua laloatai ateate mai bo'ata maivaka vadudu 'a'ateta kevatai 'eva besi'avana vaika. \v 18 Oi bomeamea Dilava kevanai dava katania avala laloanai sia bepupulu. \v 19 'Olana melala kataua eta si'avana 'eva besi'avana vaika 'a Dilava kanobata evavaia makava melalanai easi mo vali'u melala kanania ena si'avana ita sia bevitaita, muliai vaka kataua boina ka sia bepulu 'udai. \v 20 Bema Lovia namana melala kataua sia bemavato'ota 'eva ka sia bemamauli kovo, beia ia edilata kauta 'outai melala kataua bevato'ota. \p \v 21 “Melala kanaua'i kau ka bema 'oumui, ‘Oikaia, Keliso kanania’ 'o ‘Oikaia, Keliso kanaua’ 'eva sia oi bovamomo'aia. \v 22 Keliso dedeta mai enolea dedeta kauta be'asi, koa edeata edeata mai siavu edeata edeata bevavai, eta ula 'eva Dilava edilata kauta belebata, beia sia bedaita. \v 23 Kanaua 'ounai oi bo'imamui kave'i, vailai bepulu davata boutai 'ani avaikabasimui. \s1 Lau Kau Nakuna Ba'asi. \r (Mt 24.29-31; Lk 21.25-28) \p \v 24 “Si'avana kataua be'ole mulinai, Melala 'eva bevabula avu, maivaka vuia sia bekakala. \v 25 Visiu vutuvutuai be'ekoasi, \q1 maivaka vutuvutuai siavu davata \q1 edeata edeata be'iuvai'iuvai. \qr Isa 13.10, 34.4 \v 26 Melala kanaua'i kau 'eva lau Kau Nakuna beika'u oli akanai ba'asi mai siavu'u maivaka mai nuavi'u. \v 27 E'u anelu basinita beda'a 'unipuata vani lani de'asi 'abutai, adilata kauta bevado'uta kanobata si'ana beda'a si'ana. \s1 'Ova Ekaikala. \r (Mt 24.32-35; Lk 21.29-33) \p \v 28 “'Ova kevanai ikaika nama'ina oi boikala, 'Ova bedidimu uauana makamakata oi boikata 'eva oi boikabasi vikau 'ani ekevai. \v 29 Oi vaka dava katana boita oi boikata koanai oi boikabasi ia ena mue'udai 'ani ekevai nutuala aunai. \v 30 Luva umauna lau oi a'oumui, ulu kanania sia be'ole beda'a mo dava katania boutai bepupulu. \v 31 Vutuvutu mai kanobata betaule, beia lau e'u luva 'eva sia betaule. \s1 Sia Kau Ka Eikabasi // Melala Davanai. \r (Mt 24.36-44) \p \v 32 “Melala koana 'o bonina kau ka sia eikabasia, ena anelu vutuvutuai sia deikabasia, Nakuna vaka sia eikabasia, beia Kamana sibona mo eikabasia. \p \v 33 “Makamui be'ata, oi bovi'ima, melalana be'asi 'eva oi sia oikabasia. \v 34 Vitaitana kau ka kalima eda'a koanai, ena da'alabi kauta siavu evenita ena luma be'imala, ka ka eta vinaula bevavai maivaka nutuala i'imana kauna e'ouia makana be'ata bevi'ima. \v 35 Kanaua 'ounai oi bovi'ima, 'olana luma kauna ena mue 'eva sia oi oikabasia, boniai, maloluai, 'o'oloko ena 'alalai, 'o 'avu'avu avekenai be'asi. \v 36 Bema ia bevada'unai be'asi itani, muinai tabumuiai asi'i emadavalimui. \v 37 Oi a'oumui luvana kau boutai vaka a'outa adiaka, ‘Makamui be'ata!’” \c 14 \s1 Iesu Beaku Bala Dalana Dekavuia. \r (Mt 26.1-5; Lk 22.1-2; Io 11.45-53) \p \v 1 Melala luamo vailai demia La'au keini mai Palaoa 'avaeana naduna. Kabukabu kauta namata mai talavatu de'olavaia kauta vunivuniai dala dekavu Iesu beabia beaku bala. \v 2 Dediaka, “Ita nadu kanaua laloanai sia ekavavaia. Kau asi'i 'ulu namana demavavaia ounai.” \s1 Ateate Ka Iesu 'Olanai // Deolo Esisia. \r (Mt 26.6-13; Io 12.1-8) \p \v 3 Iesu 'eva Betaniai, loki kauna Simona ena lumai, ua'i eaniani laloanai, ateate ka deolo vana Nado bonana mediana maivaka tavana nama vaikana davana kavapuna nama'ina vaika eabia eda'a. Inoku kavapuna eaku papala Iesu 'olanai esisia. \v 4 Kau vaida ua'i 'eva debadu, sibota deluvaluva dediaka, “Dava 'ounai deolo kanania evaolea 'avaea? \v 5 Bematavatava vaia ama'i denali sinavu koi bemadavali, monina kanaua 'eva ta'ovala kauta bemavenita.” Ia ateate kanaua de'ovenia si'asi'a. \v 6 Beia Iesu e'outa ediaka, “Ovikania! Dava 'ounai oi obadu venia? Ia 'eva vinaula nama'ina lau keva'uai evavaia. \v 7 Ta'ovala kauta 'eva melala bounai kevamuiai demimia, oi bo'ula koanai melala doutamo emui vanama'ina davata oi bovenita. Beia lau 'eva melala bounai kevamuiai sia bamimia. \v 8 Ena kula'ila vitaitanai keva'uai evavaia. Asido'o dekole'u, ia kau'u deoloai eukua, vailai bepupulu davana 'eva eva'olua vaika. \v 9 Luva umauna lau oi a'oumui, a'ia'i Vali Nama'ina beilolo vaia kanobata itoinai ateate kanania vaka vinaula evavaia vinaulana beluvavaia, ia ilalovaina.” \s1 Iuda Eda'a Iesu Venina // Mai Kouna Ekou. \r (Mt 26.14-16; Lk 22.3-6) \p \v 10 Kaliote kauna Iuda 'ouka lua kauta banota ka eda'a kabukabu kauta namata kevatai Iesu venina beveveni mai kouna bekokou. \v 11 Kabukabu kauta namata Iuda kevanai 'ulu kanaua deika 'eva lalota denama si'asi'a, deluva 'ana'i moni bevenia, kanaua 'ounai Iuda dala ekavu, dala nama'ina davanai 'eva Iesu kabukabu kauta namata imatai beudala beabia. \s1 Iesu Mai Ibanona Kauta Sibota Eta La'aukeini Nadunai Deaniani. \r (Mt 26.17-25; Lk 22.7-14, 21-23; Io 13.21-30) \p \v 12 Palaoa 'avaeana naduna melalana lava'ana'ina La'au keini ianina mamoeta iaku bata melalanai, Iesu ibanona kauta delavuaia dediaka, “Olalovaia La'au keini ianina a'i lai bava'olua boania?” \v 13 Iesu ibanona kauta lalua esinita, ediaka, “Oi boda'a vanua laloanai oi boda'a dodo, ua'i kau ka oi boikala vodu mai veina bevuala, mulinai oi bodada'a. \v 14 Bedodo lumanai luma biakuna oi bo'oua bodiaka, ‘Vaikabasi kauna elavuai, da'a'au laloana a'ia'i? Ibano'u kauta ita La'au keini naduna ianina lai bania.’ \v 15 Inoku ia sibona laloa namana ka akai 'ani e'olu davana bevaikamui. Ua'i eta iani oi bova'olua.” \v 16 Ibanona kauta laluana deda'a, vanua laloanai deda'adodo 'eva Iesu e'outa davata boutai dedavalita. La'au keini ianina deva'olua. \p \v 17 Lavilavi eda'a venia koanai, Iesu ibanona kauta 'ouka lua ita deasi. \v 18 Aniani 'abunai demiadivo deaniani laloanai, Iesu e'outa ediaka, “Luva umauna lau oi a'oumui, viloamuiai laluana lai aniani ka'ona kauna lau veni'u beveveni kou'u bekokou.” \v 19 Ibanona kauta nuata debavunu, ka ka delavuaia, “Olalovaia lau, 'o?” \v 20 Iesu eta luva evamuea ediaka, “Oi 'ouka lua kaumui ka, laluana nau ka'onamoai lai akao uda kauna. \v 21 Lau Kau Nakuna 'eva bababa Puka Kabukabunai eleleia vitaitana, beia lau Kau Nakuna veni'u beveveni kou'u bekokou kauna 'eva ilalona mo, si'avana nama vaikana bedavalia, sia bemapulu 'eva bemanama'ina.” \s1 Lovia Namana Ena Anibou. \r (Mt 26.26-30; Lk 22.14-20; 1Kl 11.23-25) \p \v 22 Deaniani laloanai, Iesu palaoa eabia, Dilava evanama'inala inoku ekovia, ibanona kauta evenita, ediaka, “Oabia, oania! Kanania 'eva lau kauani'u.” \v 23 Mune'e 'ou eabia, Dilava evanama'inala ibanona kauta evenita, boutai deinuia. \v 24 Iesu ediaka, “Kanania 'eva lau lala'u kau doutamo daitai be'itabu. Lau lala'u 'eva kau mai Dilava eta vaka'ona luva'ana'ina makamakana ivamomo'aina koana. \v 25 Lau oi a'oumui, vine veina ka sia bainua 'udai beda'amo Dilava ena lovia vanuana laloanai makamakana bainua.” \p \v 26 Masi ka deabia eole mulinai, dela'asi deda'a Olive lolona. \fig Lovia namana ena anibou.|src="CN01803B.TIF" size="col" ref="14.12-26" \fig* \s1 Iesu Petelo Beluvala Luvana Eluvavaia 'Ana'i. \r (Mt 26.31-35; Lk 22.31-34; Io 13.36-38) \p \v 27 Iesu ibanona kauta e'outa ediaka, “Boumuiai oi bovikani'u oi boveau siusiu, 'olana Puka Kabukabunai deleleia, \q1 ‘Lau mamoe i'imata kauna \q1 bako bala, \q1 kanaua'i mamoe bounai \q1 beveau siusiu.’ \qr Sek 13.7 \m \v 28 Beia lau bai bako'isi 'udai mulinai ba'ana'ia bada'a Kalilea.” \v 29 Petelo Iesu e'ouia ediaka, “Bema bano'u katania boutai oni bevikanimu, beia lau 'eva sia bavikanimu kovo.” \v 30 Iesu Petelo e'ouia ediaka, “Luva umauna lau oni a'oumu, vali'u boni kanania o'oloko ivaluana asido'o be'alala laloanai, oni melala koi lau bo'ou'u avuavu.” \v 31 Beia Petelo eluva pasisi ediaka, “Bema ita laluana eka ba ka'ona, lau oni sia ba'oumu avuavu.” Ibanona kauta boutai vaka kanaua deluva koma. \s1 Iesu Ketesemaneai Emeamea. \r (Mt 26.36-46; Lk 22.39-46) \p \v 32 'Abu ka vana Ketesemaneai dela'asi. Kanaua'i Iesu ibanona kauta e'outa ediaka, “Oi nia'i omia, lau bada'a bameamea.” \v 33 Inoku Petelo, Iakobo, mai Ioane mo evada'ata, ia nuana eanana maivaka ebavunu. \v 34 Kanaua 'ounai e'outa ediaka, “Lau 'eva idume'u eanana itani bamaba mo boina. Nia'i oi bomimia, makamui be'ata oi bovi'ima.” \v 35 Kava'ina mo eilulao eda'a, inoku kanoai epakadivo emeamea, bema mai dalana anana bonina kanaua ia kevanai bema da'a tau. \v 36 Ia emeamea ediaka, “Kama'u e, Kama'u e, dava boutai kele'emuai 'eva dedaia. 'Ou kanania kele'e'uai bomabia tau. Sia lau e'u ula, beia oni emu ulai.” \p \v 37 Iesu emue easi ibanona kauta koi muinai tabutai edavalita, ia Petelo e'ouia ediaka, “Simona e, oni omuinai, una? Melala kikinamo makamu demata bomavi'ima bemadaia 'o asi'i? \v 38 Oi bomeamea oi bovi'ima, 'olana vikovoai asi'i oi omadodo. Nuamu 'eva eula vaika, beia kauanimu 'eva ebade bade.” \p \v 39 Mune'e emue eda'a emeamea, ena meamea luvata ka'oka'omo eluvata 'udai. \v 40 Emue easi koanai, kauta koi muinai tabutai edavalita, 'olana makata demuinai 'ounai, luva dava be'oua 'eva sia deikabasi. \p \v 41 Melala ivakoina emue easi, e'outa ediaka, “Oi omuinai do'o mai lamui oi o'ani? 'Ani edaia, bonina 'ani ela'asi. Kau Nakuna 'eva si'avana kauta imatai 'ani enouda. \v 42 Oko'isi kada'a, veni'u eveni kou'u ekou kauna 'ani e'asi.” \s1 Iesu Delioia. \r (Mt 26.47-56; Lk 22.47-53; Io 18.3-12) \p \v 43 Iesu eluva do'o mo laloanai, Iuda 'ouka lua kauta banota ka ela'asi, mato namana imata mai ukuta maivaka mai kuali lepota mulinai deda'a, boutai 'eva kabukabu kauta namata mai talavatu de'olavaia kauta mai vanua kauta namata desinita deda'a. \v 44 Venina eveni mai kouna ekou kauna mato kanaua 'ani e'outa ediaka, “Baba'ua kauna 'eva kauna kanaua oi bolioa oi boabia bodada'a.” \p \v 45 Iuda ela'asi komolonai eda'a Iesu kevana, ediaka, “Vaikabasi kaumu e.” Inoku eba'uia. \v 46 Mulinai Iesu deabia inoku delioia. \v 47 Inoku Iesu ita delava ka'ona kauna ka eko'isi lepo evelia asi kabukabu kauta 'olatai kauna ena da'alabi kauna kaiana ekalaia ovo. \v 48 Iesu e'outa ediaka, “Oi imamui mai kuali lepota mai ukuta oi o'asi lau oi boabi'u vitaitana lau 'eva vinaovinao kau'u. \v 49 Melala boutai lau 'eva oi ita Lo'e Kabukabuna laloanai avaikabasi, beia sia oi oabi'u. Kanania 'eva Puka Kabukabunai deleleia 'ana'i luvana bemomo'ai dainai.” \v 50 Kanaua'i ibanona kauta boutai Iesu devikania deveau siusiu. \p \v 51 Kau 'alu'aluna ka Iesu mulinai eda'a, tubu'a ka'onamo mo evadodoa. Kau kanaua delioia koanai, \v 52 ena tubu'a imatai evikania inoku kauna 'avaeana eveau ovo. \s1 Iesu Iuda Eta Lovia Kauta Vailatai Elava. \r (Mt 26.57-68; Lk 22.54-55; Io 18.13-14, 19-24) \p \v 53 Ia Iesu devada'ala deda'a kabukabu kauta 'olatai kauna kevana, inoku kabukabu kauta namata, vanua kauta namata mai talavatu de'olavaia kauta boutai ua'i dedo'u. \v 54 Petelo 'eva Iesu mulinai eda'a, beia mai viloata deda'amona kabukabu kauta 'olatai kauna ena ala laloanai, ua'i vi'ima kauta vaida ita demia ka'ona, 'alova enanaia. \p \v 55 Kanaua'i kabukabu kauta namata mai Iuda eta lovia kauta Iesu ivabana dalana dekavuia, beia va'eva ka sia dedavalia. \v 56 Kau doutamo vaika oukeinikeini luvata dedeta deluva kevanai, beia eta oukeinikeini luvata 'eva ka sia emomo'ai. \v 57 Kau vaida mune'e deko'isi eta dede luvana deluvaia Iesu kevanai, dediaka, \v 58 “Lai lelena aika, ediaka, ‘Lau Lo'e Kabukabuna kanania kau imatai devavaia davana 'eva baluvua, melala koi laloanai kau imatai sia bedaua Lo'ena Kabukabuna ka badaua.’” \v 59 Beia eta dede luvata katania vaka sia demomo'ai. \p \v 60 Inoku kabukabu kauta 'olatai kauna eko'isi kau vailatai elavadivo Iesu elavuaia ediaka, “Oni emu luva ka 'o asi'i boluvala luva katania deluluva akatai?” \v 61 Beia Iesu sia luva ka eluvaia maivaka ena luva sia evamuea. \p Kabukabu kauta 'olatai kauna mune'e elavuai 'udai ediaka, “Oni Keliso, devanama'inala Dilavana Nakuna, una?” \v 62 Iesu ediaka, “Lau mo kau'u kanania, boumuiai 'eva lau Kau Nakuna oi boika'u akaiai siavu boutai Dilavana imana idibanai bamiadivo inoku vutuvutu olinai ba'asi.” \v 63 Kabukabu kauta 'olatai kauna luva kanaua 'uluna eika koanai nuana e'avala si'asi'a, sibona ena tubu'a e'idia, evaoi ediaka, “Luva davana kakavua? \v 64 Dilava evasi'avanala luvana 'ani oi oika, emui lalovai 'eva dava?” Ia boutai dediaka, bebaba. \p \v 65 Inoku vaida Iesu de'anodia mai makana de'apa avu maivaka deakuia, delavuai dediaka, “Luva, dai eakumu?” Vi'ima kauta vaka depi'aia. \s1 Petelo Iesu E'ouia Avuavu. \r (Mt 26.69-75; Lk 22.56-62; Io 18.15-18, 25-27) \p \v 66 Petelo 'eva ala laloanai koanai, kabukabu kauta 'olatai kauna ena da'alabi vatona ka easi. \v 67 Ia Petelo 'alova enanaia eikaia koanai, eikaia basibasi e'ouia ediaka, “Oni vaka Nasaleta kauna Iesu obanoia.” \v 68 Beia Petelo 'eva e'ou avuavu ediaka, “Dava luvana oluluva davana 'eva lau sia aikabasia.” Inoku eda'atau eda'a nutuala aunai. \v 69 Da'alabi vatona kanaua mune'e eikaia 'udai koanai, vialulu kauta e'outa ediaka, “Kau kanania 'eva ia banota ka.” \v 70 Ia mune'e e'ou avuavu. \p Sia edau'a laloanai Petelo ita delava ka'ona kauta de'ouia dediaka, “Luva umauna, oni vaka ia banota ka. 'Olana oni vaka Kalilea kaumu.” \v 71 Inoku Petelo ia eluva pasisi venita ediaka, “Oi dava o'oua davana 'eva lau sia aikabasi. Bema adedede koanai Dilava bevaanana'u.” \v 72 Inoku 'o'oloko ivaluana e'alala. Kanaua'i Petelo Iesu e'ouia luvana elaloiaune, ‘'O'oloko ivaluana asido'o be'alala laloanai, oni melala koi bo'ou'u avuavu.’ Inoku Petelo ekani. \c 15 \s1 Iesu Pilato Vailanai. \r (Mt 27.1-2; 11—14; Lk 23.1-5; Io 18.28-38) \p \v 1 'Avu'avuni vabulanai kabukabu kauta namata, vanua kauta namata, talavatu de'olavaia kauta mai do'u kauta boutai dedo'u molau luva devaka'onamoa. Iesu delioia deda'a Pilato devenia. \v 2 Pilato Iesu elavuaia ediaka, “Oni Iuda kauta eta Lovia 'olana kaumu, una?” Iesu enu'ovi ediaka, “'Ani oluva mo kanaua.” \v 3 Kabukabu kauta namata luva doutamo Iesu akanai deluvavai. \v 4 Pilato mune'e Iesu elavuaia 'udai ediaka, “Oni sia boluluva, una? Oni oikabasi luva edeata edeata oni akamuai deluvavai.” \v 5 Beia Iesu sia luva ka evamuea, kanaua 'ounai Pilato elaloto'ato'a. \s1 Pilato Eluva Iesu Beaku Bala. \r (Mt 27.15-26; Lk 23.13-25; Io 18.39—19.16) \p \v 6 Pilato ena koakoa melala bounai nadu laloatai vabuto'o kauna ka deula venia kauna 'eva evala'asia. \v 7 Melala kanaua'i kau ka vana Balaba devavabuto'oa. Ia 'eva Loma kauta ita 'ou deviabi viveni, viaku laloanai kau vaida eaku bata. \v 8 Inoku do'u kauta Pilato denoia melala bounai koakoa kanaua evavaia davana bevavaia. \v 9 Pilato elavuaita ediaka, “Oi o'ula Iuda Lovia 'olana kauna bavala'asia?” \v 10 'Olana Pilato 'ani eikabasi kabukabu kauta namata 'eva Iesu demama venia 'ounai deabia ia imanai deudaia. \v 11 Beia kabukabu kauta namata deko'isi do'u kauta devasiasita bediaka, Pilato Balaba bevala'asia ia Iesu 'eva bemimia. \v 12 Pilato do'u kauta elavuaita 'udai ediaka, “Oi o'ula dava Iuda eta lovia 'olana oi okoma kauna kevanai bavavaia?” \v 13 Boutai devaoi, “Au ido'o valaukuna akanai vabaia!” \v 14 Pilato elavuaita 'udai ediaka, “Dava 'ounai, ena va'eva dava?” Beia ia devaoi 'unu'unu dediaka, “Au ido'o valaukuna akanai vabala!” \v 15 Pilato eula mato nuata bevanama'ina 'ounai Balaba eluvuia. Iesu e'odia kuali kauta evenita au ido'o valaukuna akanai beaku bala. \s1 Kuali Kauta Iesu Devabo'oa. \r (Mt 27.27-31; Io 19.2-3) \p \v 16 Kuali kauta Iesu devada'ala deda'a talavatu lumana namana laloanai ua'i eta kau boutai devado'uta. \v 17 Tubu'a 'aolana devavadodoia maivaka 'ini auma deabia devakuia 'olanai dene'eia 'au. \v 18 Eta vabo'obo'o demakavala dediaka, “Iuda lovia 'olana e, bomia keinikeini.” \v 19 Moloveai 'olana de'odia de'anodia, vailanai dekuidula dekukudivo venia dededede. \v 20 Devabo'oa mulinai, tubu'a 'aolana kaunai devadadala asi, ena tubu'a umauna devavadodoia devala'asia au ido'o valaukuna akanai beaku bala deko deda'a. \fig 'Ola'ola davana 'ini aumai devavaia.|src="44_John19.2_CrownOfThorns" size="col" ref="15.17" \fig* \s1 Iesu Au Ido'o Valaukuna Akanai Dekokoia 'Au. \r (Mt 27.32-44; Lk 23.26-43; Io 19.17-27) \p \v 21 Kulene kauna ka vana Simona 'uniai easi Ielusalema kokona eda'a, ia 'eva Alesanda mai Lufo kamata. Kuali kauta Simona ita devidavali koanai devasiasia Iesu ena au ido'o valaukuna bevuala. \p \v 22 Iesu devada'ala deda'a 'abu ka vana Kolokota, anina 'eva, 'Ola Kuliana 'Abuna. \v 23 Ia vine veina vamaina mai anana ivakikina mulamulana itana deiu lavo'i devenia beinua, beia Iesu 'eva sia einuia. \v 24 Inoku Iesu au ido'o valaukuna akanai dekokoia au. Eole mulinai kuali kauta ena tubu'a punipuniai dekoleta deito dai 'eva davana beabia. \p \v 25 'Avu'avuni melala esiavu laloanai (9 a.m.) Iesu au ido'o valaukuna akanai dekokoia au. \v 26 Ia 'olana akanai va'eva malelena kanania deleleia koma. ‘Iuda kauta eta Lovia 'olana.’ \v 27 Vinaovinao kauta lalua Iesu ita melala ka'onamo au ido'o valaukuta akatai dekokota 'au, ka idibanai ka 'ealinai. \v 28 Puka Kabukabuna luvana 'ani emomo'ai ediaka, ‘Si'avana kauta ita devakuta ka'ona.’ \p \v 29 Dekeinikeini kauta luva si'avata vaika de'ouia, maivaka 'olata deka'eka'e dediaka, “Oni kaumu kanania odiaka Lo'e Kabukabuna boluvua inoku boni koi laloatai bodaua 'udai. \v 30 Vali'u kanana'i au ido'o valaukuna akanai 'ovu, sibomu vamaulimu!” \v 31 Dala vitaitanai mo kabukabu kauta namata mai talavatu de'olavaia kauta Iesu demedia media vaia dediaka, “Kau vaida evamaulita, beia sibona bevamaulia 'eva sia edaia. \v 32 Keliso Isalaela eta Lovia 'olana, vali'u ua'i au ido'o valaukuna akanai e'ovu kaikaia maivaka ekavamomo'aia.” Iesu ita au ido'o valaukuna akanai dekokota 'au kauta laluana vaka kevanai luva si'ava vaikata deluva. \s1 Iesu Ena Ba. \r (Mt 27.45-56; Lk 23.44-49; Io 19.28-30) \p \v 33 Ado'alavuni umaunai kanobata itoinai evabula avu eda'a mo melala elava keini koana koi boina. \v 34 Melala vitaitanaimo Iesu e'ae'ae 'unu'unu ediaka, “Eloi Eloi, lama sabakatani?” Anina 'eva ‘E'u Dilava e, E'u Dilava e, dava 'ounai ovikani'u?’ \v 35 Kevanai delava kauta vaida Iesu lelena deika, dediaka, “Kaiamui ovala, ia 'eva Elia e'aea.” \v 36 Kau ka eveau eda'a dapulu eabia vine veina vamaina laloanai ekaoia uku, silibo ai ekoia 'au inoku eisia 'au Iesu evenia beinua inoku ediaka, “Kavi'ima kaikaia. Elia ama'i be'asi beabia ovo.” \v 37 Iesu evaoi 'unu'unu inoku eba. \p \v 38 Melala kanaua'i Lo'e Kabukabuna laloana tubu'ana bo'adanai e'idi luala akai e'ovu eda'a venu. \v 39 Kuali de'olavaia kauna ka Iesu kevanai vaika elavadivo eikaia ia evaoi lelena eika, kanaua eba koma eikaia koanai ediaka, “Kau kanania 'eva Dilava Nakuna umauna.” \fig Loma kuali de'olavaia kauta.|src="HK00197B.TIF" size="col" ref="15.39" \fig* \p \v 40 'A'ate vaida 'eva dau'ai delava devialulu, viloatai 'eva Makadala ateatena Malia Iakobo kikina Iosepa ita sinata Malia mai Salome. \v 41 'A'ate katania 'eva Kalileai Iesu mulinai deda'a deduluia. Iesu ita Ielusalemai dela'asi ka'ona 'a'ateta doutamo vaka 'eva ua'i. \s1 Iesu Dekoleia. \r (Mt 27.57-61; Lk 23.50-56; Io 19.38-42) \p \v 42 Melala kanaua 'eva va'olu melalana, belani 'eva Melala Kabukabuna. Melala 'ani be'ulu ekoma koanai, \v 43 Alimatea kauna Iosepa nuana ebubuia eda'a Pilato vailanai enoia Iesu kauanina dainai. Ia 'eva Iuda eta lovia 'olana kauna ka kau vaka 'olana de'aku, Dilava ena lovia vanuana be'asi e'imala kauna ka. \v 44 Pilato Iesu alimo eba valina eika koanai etabulovo si'asi'a. Ia eko'isi kuali e'olavaia kauna e'aeia Iesu ena ba melalana elavuai lavuai vaia. \v 45 Pilato Iesu ena ba 'uluna kuali e'olavaia kauna kevanai eika koanai, ia Iosepa e'ouia Iesu kauanina beabia. \v 46 Iosepa tubu'a nama'ina ka etavaia, Iesu kauanina eabia ovo tubu'a kanaua'i e'umia evuaia eda'a mitava bika'a ioi vaikana laloanai ene'eia divo, bika'a namana ka eva'ulea inoku e'alavua. \v 47 Makadala ateatena Malia mai Iosepa sinana Malia laluana Iesu kauanina dene'eiadivo 'abuna deikaia. \c 16 \s1 Iesu Bai Eko'isi 'Udai. \r (Mt 28.1-8; Lk 24.1-12; Io 20.1-10) \p \v 1 Melala Kabukabuna eole mulinai Makadala ateatena Malia Iakobo sinana Malia mai Salome deolo bonata mediata detava beda'a Iesu kauanina beukua. \v 2 Masi melalana 'avu'avu vabulanai, melala edae laloanai, 'a'ate kataua dala ai deda'a mitava kokona deda'a koanai, \v 3 sibota deluvaluva dediaka, “Dai beduluta, mitava nutualana bika'ana bedolia tau.” \v 4 Beia dekailao koanai, mitava nutualana bika'a nama vaikana 'ani idoli tauna deikaia. \v 5 Ia mitava laloanai deda'a dodo 'eva kau 'alu'aluna ka tubu'a deva'ita evadodo idiba duasi emia divo deikaia koanai demakau si'asi'a. \fig Mitava 'avaeana.|src="43_Luke23.53-24.2 _RollingStoneTomb" size="col" ref="16.4" \fig* \p \v 6 Kau kanaua ediaka, “Sia omakau. Oi Nasaleta kauna Iesu dekokoia 'au kauna oi okavua. Ia 'eva 'ani eko'isi. Sia nia'i. Dene'eia divo 'abuna oikaia. \v 7 Oda'a ibanona kauta mai Petelo oi bo'outa, oi bodiaka, ‘Oi boda'a Kalileai, Iesu 'ani be'ana'ia ua'i, oi boikala eluva vitaitanai!’” \p \v 8 Kanaua 'ounai 'a'ate kataua dela'asi mitava devikania mai lalovailalovaita maivaka mai makauta. Demakau 'ounai sia kau ka de'ouia. \s1 Iesu Malia Makadala Kevanai Mai Kau Lalua Kevatai Ela'asi. \r (Mt 28.9-10; Io 20.11-18) \p \v 9 Masi melalana 'avu'avuni vabulanai, Iesu ba ai eko'isi mulinai, Makadala ateatena Malia kevanai ela'asi makava, ia 'eva 'ana'inai Iesu ka'uba si'avata vaika kalakoi ka nuanai elo'ota asi ateatena. \v 10 Makadala ateatena Malia eda'a Iesu debanoia kauta devilalo dekani kevatai Iesu valina ekava. \v 11 Malia kevanai vali deika Iesu 'ani emauli, mune'e eikaia ekoma, beia ena luva sia deabia dae. \p \v 12 Muliai kau lalua dalai deda'a 'uni laloanai Iesu ikana evaedeaia kevatai ela'asi. \v 13 Inoku laluana demue deda'a banota vailatai deluva. Beia ia vaka sia devamomo'aita. \s1 Iesu 'Ouka Ka Kevatai Ela'asi. \r (Mt 28.16-20; Lk 24.36-49; Io 20.19-23; Vn 1.6-8) \p \v 14 Kanaua mulinai kauta 'ouka ka deaniani laloanai, Iesu ela'asi kevatai. Eta abiveni asi'i maivaka eta nua pasisi 'ounai e'ovenita. 'Olana eko'isi 'udai mulinai deikaia kauta leleta sia devamomo'ai. \v 15 Inoku ia e'outa ediaka, “Oi boda'a kanobata itoinai Vali Nama'ina kau boutai kevatai oi boilolo vaia. \v 16 Eabiveni mai eidi'u kabukabu kauna 'eva mauli beabia, beia sia eabiveni kauna 'eva mekau bekoala. \v 17 Deabiveni'u kauta 'eva siavu vinaulata katania boita bevavai. Lau va'uai ka'uba si'avata vaika belo'olo'ota asi, maivaka mala edeata edeatai beluluva, \v 18 imatai kau'asi beabita mai mulamula si'avata vaika be'inu, beia kevatai sia dava ka bepupulu, maivaka imata 'olele kauta akatai bekao'au 'eva eta 'olele benama'ina.” \s1 Iesu Vutuvutuai Ele'au \r (Lk 24.50-53; Vn 1.9-11) \p \v 19 Lovia namana Iesu ia e'outa mulinai, ele'au eda'a vutuvutu, Dilava idibana duasi emia divo. \v 20 Ibanona kauta boutai ua'i dela'asi 'abu boutai laloatai deilolo. Lovia namana 'eva ia kevatai 'ounai koa edeata edeata devavai, vinaula kataua'i eta ilolo evamomo'aita.