\id MAT \h Mataio \toc3 Mt \toc2 Mt \toc1 MATAIO \mt3 Vali Nama'ina \mt1 MATAIO \mt3 Eleleia Kauna \is1 Puka Laloana Ilelena Luvana \ip Vali nama'ina kanania laloanai 'eva Mataio ediaka, Iesu eta'u Dilava ena luva 'ana'i kanaua 'ani siako ena kau Isalaela kauta kevatai evavaia davana evamomo'aia kave'i, luva 'ana'i kanaua Dilava eta'u kau ka besinia be'asi kau bevamaulita. Vali nama'ina kanania 'eva sia Iuda kauta kataua viloatai Iesu emia kauta kevataimo, beia kanobata itoina eta vali nama'ina. \ip Mataio 'eva Iesu nia'i kanobatai emia laloanai, kevanai dava depulu davata eluvasi vai kave'i. Ena pulu melalanai eda'amo deakubala melalana, inoku bai eko'isi 'udai mai ena kau evikanita eda'a vutuvutu. \ip Mataio dava namana lovana eakuia 'eva Dilava ena lovia vanuana, kanaua 'eva Iesu valina eluvaia kave'i. \ip Puka kanania ivaikabasi vaina ima laloanai, (1) Lolo akanai vamalele luvata, Dilava ena lovia vanuana laloanai kauta eta koakoa mai eta vavai (5 — 7); (2) Iesu ibanona kauta vinaula aboita bevavaita davata luvata (10); (3) Dilava ena lovia vanuana luvata ivavitaitata (13); (4) Ibanona kauta umauta demalele kauta kataua eta koakoa mai eta vavai abekoma (18); mai (5) Dava kataua kanobata dainai bepupulu davata. (24 — 25) \is1 Puka Iduvuna Namata \io1 a. Iesu Keliso ena kubudoli mai ena pulu. (1.1 — 2.23) \io1 b. Ioane vaidi'u kabukabu kauna ena vinaula. (3.1 — 12) \io1 c. Iesu ena idi'u kabukabu mai ivakovo. (3.13 — 4.11) \io1 d. Iesu ena vinaula kau kevatai Kalilea laloanai. (4.12 — 18.35) \io1 e. Kalileai eda'amo Ielusalema. (19.1 — 20.34) \io1 f. Masi to'onai Ielusalema kevanai mai laloanai. (21.1 — 27.66) \io1 g. Lovia namana ena ko'isi 'udai mai evaila. (28.1 — 20) \c 1 \s1 Iesu Keliso Ena Pulu Kubu Idolina. \r (Lk 3.23-38) \p \v 1 Iesu Keliso ena pulu kubu idolina, ia Abela'amo mai Davida 'ava'avatai easi. \p \v 2 Abela'amo eta'u Isa'ako evapulua, \q1 Isa'ako eta'u Iakobo evapulua, \q1 Iakobo nakuna 'eva Iuda mai bo'akalana ita. \q1 \v 3 Iuda eta'u Pelese mai Sela evapuluta, sinata 'eva Tamala, \q1 Pelese eta'u 'Esalona evapulua, \q1 'Esalona eta'u Lama evapulua. \q1 \v 4 Lama eta'u Aminadaba evapulua, \q1 Aminadaba eta'u Nasona evapulua, \q1 Nasona eta'u Salamona evapulua. \q1 \v 5 Salamona eta'u Boasi evapulua, sinana 'eva La'aba pulu edea ateatena. \q1 Boasi eta'u Obeda evapulua, sinana 'eva Luta pulu edea ateatena. \q1 Obeda eta'u Iese evapulua. \q1 \v 6 Iese eta'u vanua Lovia 'olana Davida evapulua. \q1 Davida eta'u Solomona evapulua, \q1 ia sinana 'eva 'ana'inai Ulia adana. \q1 \v 7 Solomona eta'u Le'oboama evapulua, \q1 Le'oboama eta'u Abia evapulua, \q1 Abia eta'u Asa evapulua. \q1 \v 8 Asa eta'u Ie'osabata evapulua, \q1 Ie'osabata eta'u Iolama evapulua, \q1 Iolama eta'u Usia evapulua. \q1 \v 9 Usia eta'u Iotama evapulua, \q1 Iotama eta'u A'asa evapulua, \q1 A'asa eta'u 'Esekia evapulua. \q1 \v 10 'Esekia eta'u Manase evapulua, \q1 Manase eta'u Amona evapulua, \q1 Amona eta'u Iosia evapulua. \q1 \v 11 Iosia eta'u Iekonia mai bo'akalana evapuluta, \q1 melala kanaua'i Babulono kauta deta'u Isalaela kauta deabita devuata deda'a eta kanobatai. \q1 \v 12 Vaida devuata deda'a Babulono mulinai Iekonia eta'u Sealetiele evapulua, \q1 Sealetiele eta'u Selubabele evapulua. \q1 \v 13 Selubabele eta'u Abiuda evapulua, \q1 Abiuda eta'u Eliakima evapulua, \q1 Eliakima eta'u Asolo evapulua. \q1 \v 14 Asolo eta'u Sadoka evapulua, \q1 Sadoka eta'u Akimi evapulua, \q1 Akimi eta'u 'Eliuda evapulua. \q1 \v 15 'Eliuda eta'u Eleasala evapulua, \q1 Eleasala eta'u Matana evapulua, \q1 Matana eta'u Iakobo evapulua. \q1 \v 16 Iakobo eta'u Iosepa evapulua. \q1 Iosepa adana Malia eta'u Iesu evapulua, kau vana de'aeia Keliso vamauli kauna. \p \v 17 Kanaua'i Abela'amo enai eda'a Davida enai 'eva ulu 'ouka vani, Davida enai eda'amo deda'a vaita Babulono melalanai vaka ulu 'ouka vani, mune'e devuata deda'a Babulono mulinai eda'amo Keliso enai vaka 'eva ulu 'ouka vani. \s1 Iesu Keliso Ena Pulu. \r (Lk 2.1-7) \p \v 18 Iesu Keliso a epulu koma valina 'eva kanania. Sinana Malia 'eva deluva 'ana'i vaia Iosepa beadavala, beia asido'o devaka'onamo laloanai eikabasi Idume Kabukabuna siavunai melo ka beabia. \v 19 Iosepa 'eva komolo kauna, sia eula Malia bevamalalaia kau mato vailatai 'ounai, eula luva 'ana'i kanaua vunivuniai bevavaia si'asi'a. \v 20 Lalovai kanaua elalovaia laloanai, Lovia namana ena Anelu niviai kevanai ela'asi e'ouia ediaka, “Iosepa Davida 'ava'avana e, Malia iadavana sia bomakau, 'olana Idume Kabukabuna siavunai melo kanaua beabia. \v 21 Ia 'eva melo ka bevapulua, vana oi bo'aea Iesu, 'olana ia 'eva ena kau eta si'avanai bevamaulita.” \p \v 22 Koa kanania epulu 'eva Lovia namana ena enolea kauna e'ouia luvana evamomo'aia. \q1 \v 23 “Vato makamaka ka besivabu melo ka bevapulua, \q1 vana be'aea 'Emanuela.” \q1 Anina 'eva ‘Dilava ita kevatai’. \qr Isa 7.14 \p \v 24 Iosepa eibi mulinai, Lovia namana ena Anelu eluva vitaitana evavaia Malia eadavala. \v 25 Ia laluana sia deno ka'ona kovo eda'amo Malia melo evapulua. Iosepa melo vana e'aeia Iesu. \c 2 \s1 Aoneka Kauta Dae Duasi Deasi. \p \v 1 'Eloda Lovia 'olana Iuda eloviala melalanai, Iesu 'eva Iuda laloanai Betele'emai epulu. Boni kanaua'i aoneka kauta dae duasi kanobata edeana ai deasi deda'a Ielusalema \v 2 inoku delavuai lavuai dediaka, “Iuda emui Lovia 'olana epulu melona 'eva a'i? Ia ena visiu dae duasi lai aikala 'ounai lai a'asi bakukudivo venia”. \v 3 'Eloda Lovia 'olana luva kanaua eika koanai nuana ebata, mai Ielusalema ai kau boutai vaka nuata debata. \v 4 'Eloda eta'u Iuda eta kabukabu kauta namata mai talavatu 'ola kauta boutai e'aeta deasi dedo'u inoku elavuaita ediaka, “Keliso 'eva a'i bepupulu?” \v 5 Ia ena luva devamuea dediaka, “Iuda, Betele'ema laloanai. Enolea kauna kanania eleleia koma. \q1 \v 6 ‘Oni Betele'ema, \q1 Iuda kanona laloanai, \q1 Iuda deikala kao vanuata viloatai oni 'eva sia okiki vaika, \q1 'olana oni emuai 'eva 'ola'ana'i kauna ka be'asi \q1 ia 'eva e'u Isalaela kauta be'ana'ia vaita mamoe i'imata kauna boina.’” \qr Mik 5.2 \p \v 7 Inoku 'Eloda aoneka kauta e'aeta vunivuniai dedo'u elavuaita beikabasi kave'i melala davana umaunai 'eva visiu kanaua ela'asi. \v 8 Esinita beda'a Betele'ema inoku e'outa ediaka, “Oi boda'a melo 'oma'omana kanaua oi bokavua kave'i. Oi bodavalia koanai oi bovaikabasi'u, inoku lau vaka bada'a ia bakukudivo venia.” \p \v 9 Aoneka kauta 'Eloda lovia 'olana lelena deika mulinai dalai deda'a laloanai visiu kanaua dae duasi deikaia davana e'ana'ia vaita eda'amo melo emia 'abunai evuakao. \v 10 Visiu kanaua deikaia koanai lalota denama keini. \p \v 11 Luma kanaua laloanai dedodo koanai melo sinana Malia ita deikata inoku dekuidula melo dekukudivo venia. Mulinai eta lavo deluvuta inoku veniveni davata kolo, mulamula bonana mediana, mai mulamula kula'ilana kauani bedavua davana dedalata isi deainama venia. \v 12 Inoku Dilava niviai e'outa kao sia bemumue 'Eloda kevana, inoku dala edeana deda'aia demue deda'a eta kanobata. \fig Aoneka kauta Dae Duasi deasi.|src="ubsc-01a.TIF" size="col" ref="2.1-12" \fig* \s1 Iesu Devuaia Deveau Ovo // Deda'a Aikupito. \p \v 13 Aoneka kauta deda'a mulitai Lovia namana ena Anelu niviai Iosepa kevanai ela'asi e'ouia ediaka, “Ko'isi melo sinana ita vada'ata oveauovo oda'a Aikupito. Ua'i oi bomimia beda'amo lau ba'oumu, 'olana 'Eloda 'eva 'ani melo bekavua beaku bala.” \v 14 Inoku, Iosepa eko'isi melo sinana ita evada'ata boni kanaua'i deda'a Aikupito, \v 15 ua'i demia beda'amo 'Eloda bebaba. Kanaua 'eva Lovia namana ena enolea kauna nutunai eluvavaia luvana ivamomo'aina, \q1 “Lau Aikupito ai Naku'u \q1 a'aeia la'asi.” \qr Hos 11.1 \p \v 16 'Eloda eikabasi aoneka kauta delebaia mai sia bemumue kevana 'ounai, ia nuana e'avala si'asi'a, aoneka kauta elavuaita bonina elalovaia vitaitanai luva eveni ena kuali kauta Betele'ema mai vanua kele'enai davata laloatai melo boutai vikauta lua mai venuai kauta deakubata. \v 17 Melala kanaua'i enolea kauna Ielimaia eluvavaia luvana 'eva emomo'ai, \q1 \v 18 “Lele ka Lama ai deika \q1 kani mai vilalo nama vaikana, \q1 La'ela nakuna ekani diata, \q1 ia nuana bevakula'ilala \q1 'eva sia eula \q1 'olana boutai 'ani deba palu.” \s1 Aikupitoai Demue // Deda'a Nasaleta. \qr Ier 31.15 \p \v 19 'Eloda eba mulinai Aikupito ai Lovia namana ena anelu Iosepa kevanai niviai ela'asi, \v 20 e'ouia ediaka, “Ko'isi melo sinana ita vada'ata omue oda'a Isalaela kanonai, 'olana melo beaku bala kauta kataua 'eva 'ani deba”. \v 21 Inoku Iosepa eko'isi melo sinana ita evada'ata deda'a Isalaela. \p \v 22 Beia Akelao kamana 'Eloda 'abuna eabia Iuda eikaia kao valina eika koanai, beda'a Ielusalema 'eva emakau. Inoku niviai vaikabasi eabia 'ounai ekeini eda'a Kalilea. \v 23 Ia deda'a vanua ka vana Nasaleta ua'i demia, kanaua 'eva enolea kauta deluvaia luvana emomo'ai ia 'eva be'aea Nasaleta kauna. \c 3 \s1 Vaidi'u Kabukabu Kauna // Ioane Eilolo. \r (Mk 1.28; Lk 3.1-18; Io 1.19-28) \p \v 1 Boni kataua'i Ioane Vaidi'u kabukabu kauna ela'asi Iuda kano'akunai ena ilolo emakavala ediaka, \v 2 “Emui si'avanai olalo 'udai, 'olana Dilava ena lovia vanuana 'eva 'ani ekevai.” \v 3 Kanania 'eva enolea kauna Isaia eta'u eluvavaia makava ediaka, \q1 “Kau ka kano'akunai evaoi ediaka, \q1 ‘Lovia namana ena dala ova'olua, \q1 Ena da'a dalana ovakomoloa.’” \qr Isa 41.3 \p \v 4 Ioane ena tubu'a 'eva Kamela vuinai evavaia, mai kukuana 'apana 'eva bolomakau avana elioia, ena iani 'eva 'oasi'o mai metunu veina. \v 5 Ielusalema kauta mai Iuda laloanai vanua boutai, maivaka Iolidana nutu kele'enai vanua boutai kauta deasi kevana lelena be'ika. \v 6 Eta si'avana e'ou kao, mai Iolidana nutunai evaidi'uta kabukabu. \p \v 7 Ioane Palisea kauta mai Sadukea kauta doutamo deasi kevanai bevaidi'uta kabukabu dekoma koanai e'outa ediaka, “Kau'asi nakuna kaumui e. Dai e'oumui anaana Dilava 'ani besinia kanaua kele'enai oi boveau tau? \v 8 Lalo'udai vuavuana ovala'asia. \v 9 Nuamuiai sia oi bodiaka oi 'eva Abela'amo 'ava'avana 'ounai anaana kanaua kele'enai oi boveau tau. Lau oi a'oumui Dilava 'eva mai siavuna bika'a katania'i Abela'amo 'ava'avana bevavaita! \v 10 Ila 'eva 'ani e'olu au 'olanai, vuavua nama'ita sia devapulu auta boutai 'eva beuku'eko 'alova laloanai bekapota dodo. \p \v 11 Lau 'eva veiai mo avaidi'umui kabukabu emui lalo'udai koana, beia lau muli'uai e'asi kauna 'eva Idume Kabukabuai mai 'alovai bevaidi'umui kabukabu. Ia ena siavu 'eva lau ekeini'u, lau sia anama'ina vaika ena tamaka bavuata. \v 12 Ena witi iaku mukamukata auna imanai eabia, ena witi 'abuna bevavaia kave'i, ena witi nama'ita 'eva idoubouta vakavakanai bedoubou, beia lu'ulu'uta 'eva sia ebo'o kovo 'alovanai betotou.” \s1 Ioane Iesu Evaidi'ua Kabukabu. \r (Mk 1.9-11; Lk 3.21-22) \p \v 13 Boni kanaua'i Iesu 'eva Kalilea ai easi Iolidana nutuna ai Ioane kevana bevaidi'ua kabukabu ekoma. \v 14 Beia Ioane eula Iesu nuana bevamuea 'ounai ediaka, “Oni lau bomavaidi'u'u kabukabu 'eva bemanama'ina. Beia dava 'ounai oasi lau keva'u.” \v 15 Iesu Ioane ena luva evamuea ediaka, “Vali'u kanania 'eva oni bovavaia. Vinaula kanania'i Dilava ena komolo vinaulata boutai ekavamomo'aita.” Inoku Ioane eta'u Iesu evaidi'ua kabukabu. \p \v 16 Iesu eidi'u kabukabu mulinai, veiai ele'au koanai komolonai vutuvutu eviluvu inoku Dilava Idumena e'ovu easi akanai itani boiomalo boina eikaia. \v 17 Inoku lele ka vutuvutuai e'aeasi ediaka, “Kanania 'eva lau Naku'u umauna, E'u lalo'au. Lau 'eva ia alalonama venia.” \fig Iesu evaidi'ua kabukabu, Idume Kabukabuna e'ovu easi akanai.|src="BaptismJ.tif" size="col" ref="3.13-17" \fig* \c 4 \s1 Diabolo Eta'u Iesu Evakovoa. \r (Mk 1.12-13; Lk 4.1-13) \p \v 1 Inoku Idume Kabukabuna eta'u Iesu evada'ala deda'a kano'akunai diabolo betata'u bevakovoa. \v 2 Iesu boni vaninavui mai lani vaninavui elove sia iani kena eania mulinai ia 'eva vikolo eaku si'ala. \v 3 Laloanai ivakovo kauna easi Iesu kevana e'ouia ediaka, “Bema oni Dilava nakuna koanai, bika'a katania outa palaoa be'ao.” \v 4 Beia Iesu ediaka, “Puka kabukabunai 'ani ilelena \q1 ‘Kau 'eva sia ianiai mo bemauli, \q1 Beia Dilava nutunai dela'asi luvata boutai ai bemauli.” \p \v 5 Kanaua'i diabolo eta'u Iesu evada'ala Ielusalema vanua kabukabunai, Lo'e kabukabuna kubuanai evalavala 'au, \v 6 inoku diabolo Iesu e'ouia ediaka, “Bema oni Dilava nakuna koanai, sibomu kanana'i lovo asi. 'Olana Puka kabukabunai 'ani ilelena, \q1 ‘Dilava ena anelu be'outa \q1 be'imamu imatai beabimu isi, \q1 kanaua'i aemu bika'ai sia boakua.’” \qr Sal 91.11,12 \m \v 7 Iesu ia ena luva evamuea ediaka, “Puka kabukabunai vaka kanania ilelena koma, \q1 ‘Lovia namana emu Dilava \q1 sia bovakovoa.’” \p \v 8 Inoku mune'e diabolo eta'u Iesu evada'ala lolo lakavaikana toilinai evalavala'au, inoku kanobata vanuata boutai nuavita evaikala. \v 9 Diabolo ediaka, “Bema bokuidula bokukudivo veni'u koanai, katania boutai oni bavenimu.” \v 10 Iesu diabolo e'ouia ediaka, “Satani e, da'atau! Puka kabukabunai 'ani ilelena, \q1 ‘Lovia namana emu Dilava sibonamo bokukudivo venia, \q1 mai da'alana bo'abi.’” \p \v 11 Kanaua'i diabolo Iesu kele'enai eda'a ovo, inoku anelu deasi deduluia. \s1 Iesu Ena Vinaula // Kalileai Emakavala. \r (Mk 1.14-15; Lk 4.14-15) \p \v 12 Iesu Ioane vabuto'o lumanai de'alavua valina eika koanai emue eda'a Kalilea kanonai. \v 13 Sia ua'i Nasaleta vanuanai emia, beia eda'a Sebulona mai Napatali kanotai Kalilea 'ovu 'aba'abanai vanua ka vana Kapelanauma ua'i emia. \v 14 Kanania epulu 'eva Isaia enolea kauna eluva luvana 'eva bemomo'ai, \q1 \v 15 “Sebulona kanonai mai \q1 Napatali kanonai, \q1 'ovu 'aba'abanai, Iolidana \q1 nutu avekenai, \q1 Kalilea pulu edea kauta \q1 eta kanoai! \q1 \v 16 Kau vabuto'oai \q1 demia kauta 'eva \q1 'ailala nama vaikana 'ani deikaia. \q1 Mai ba va'ava'ana kanonai demimia kauta akatai 'eva \q1 'ailala 'ani ela'asi.” \qr Isa 9.1,2 \p \v 17 Melala kanaua'i Iesu ena ilolo emakavala ediaka, “Emui si'avanai olalo 'udai, 'olana Dilava ena lovia vanuana 'eva 'ani ekevai!” \s1 Iesu Va'eka Kauta Vani E'aeta. \r (Mk 1.16-20; Lk 5.1-11) \p \v 18 Iesu Kalilea 'ovu 'aba'abana eda'aia eda'a koanai, a'a mai kadi lalua eikata, Simona vana ka 'eva Petelo, kadina Andelea ita eta vuo 'ovu laloanai denaia, 'olana ia 'eva va'eka kauta. \v 19 Iesu e'outa ediaka, “Muli'uai omai. Lau batata'u kau iva'eka venita kaumuiai bavaaomui.” \v 20 Komolonai mo eta vuo devikanita mulinai deda'a. \p \v 21 Eda'a ilulao 'eva a'a kadi lalua Iakobo mai Ioane kamata Sebedeo ita eta asi akanai eta vuo delaumeta eikata inoku e'aeta. \v 22 Komolonai eta asi mai kamata devikania Iesu mulinai deda'a. \s1 Iesu Eilolo Mai 'Olele // Evanama'inata. \r (Lk 6.17-19) \p \v 23 Iesu Kalilea kanona itoina laloana eda'aia, Iuda kauta eta lo'e laloatai evaikabasi, Dilava ena lovia vanuana valina nama'ina eilolo vaia, mai kau eta 'olele edeata edeata mai anana edeata edeata boutai evanama'inata. \v 24 Sulia kanobatana itoina laloanai valina dekava odaoda, kanaua'i kau deta'u 'olele edeata edeata kauta, anaana edeata edeata kauta, nuatai ka'uba si'avata vaika kauta, lalamamalo kauta, mai 'eko kauta devuata deasi Iesu kevana, inoku ia eta'u boutai evanama'inata. \v 25 Kau mato nama vaikana Kalileai mai Vanua Oukana kataua'i, Ielusalemai mai Iudai, mai Iolidana nutuna avekenai kanota kauta Iesu mulinai deda'a. \c 5 \s1 Iesu Loloai Eilolo. \r (Lk 6.20-23) \p \v 1 Iesu kau mato eikata koanai loloai ele'au emiadivo. Ibanona kauta deasi kevana, \v 2 inoku ena vaikabasi eabi lamala, ediaka, \q1 \v 3 “Idume enai detabu kauta 'eva denama'ina, \q1 'olana Dilava ena lovia vanuana 'eva ia eta. \q1 \v 4 Dekakani kauta 'eva denama'ina, \q1 'olana Dilava bevakula'ilata. \q1 \v 5 Sibota deva kikita kauta 'eva denama'ina, \q1 'olana eluva'ana'i vaia kanona 'eva ia eta. \q1 \v 6 Vinaula komolona devikolo vaia mai deveiba vaia kauta 'eva denama'ina, \q1 'olana Dilava betata'u bo'ata bevakubu. \q1 \v 7 Vilalo kauta 'eva denama'ina, \q1 'olana Dilava vaka ia 'ani belalota. \q1 \v 8 Nuata demakamaka kauta 'eva denama'ina, \q1 'olana ia 'eva Dilava beikala. \q1 \v 9 Nua'elu vinaulana devavaia kauta 'eva denama'ina, \q1 'olana ia 'eva be'aeta Dilava nakuna. \q1 \v 10 Vinaula komolona devavaia 'ounai devavaita si'asi'a kauta 'eva denama'ina, \q1 'olana Dilava ena lovia vanuana 'eva ia eta. \p \v 11 Lau muli'uai oi odada'a 'ounai kau benunulaimui, bevaiviivimui mai dede luvata si'avata vaika edeata edeata be'oumui 'eva oi onama'ina. \v 12 Lalomui benanama mai oi bolalonama, 'olana vutuvutuai 'eva tavamui namavaikana. 'Ana'inai enolea kauta demia koanai kanania devavaita koma. \s1 Kanobata Damenana Mai Kanobata 'Ailalana. \r (Mk 9.50; Lk 14.34-35) \p \v 13 Oi 'eva kanobata damenana. Bema damena dia'ana be'ole koanai, a bedia'a 'udai koma? Kevatai eta vinaula asi'i davata 'eva eka itota'au inoku kau akatai bemoi'au moi'au. \p \v 14 Oi 'eva kanobata kauta eta 'ailala. Lolo akanai vanua devavaia vanuana 'eva sia bevunia bedaia. \v 15 Kau ka lamepa betoua koanai olaka venunai sia bene'eadivo. Beia ikau'auna 'abunai bekaua'au, inoku kau boutai luma laloanai 'eva 'ailala bevenita. \v 16 Dala kanania vitaitanai, emui 'ailala kau vailatai ovala'asia beva'ailalata, kanaua'i vinaula nama'ita oi ovavai 'eva be'ika inoku Kamamui vutuvutuai bevanama'inala. \s1 Iesu Mose Ena Talavatu Evamomo'aita. \p \v 17 Sia oi bolalovaia lau asi 'eva Mose ena Talavatu mai enolea kauta eta vaikabasi babiovo. Lau asi 'eva sia babiovo beia eta vaikabasi bavamomo'aita. \v 18 Lau oi luva umauna a'oumui, kanobata mai vutuvutu betaule, beia lelelele kikina ka 'o luva kikina vaika ka talavatu laloanai sia betaule bedada'a mo dava boutai anita bepulu palu. \v 19 Kanaua 'ounai kau ka talavatu kikina vaika eukua inoku kau vaida vaikabasi kanaua vitaitana evaikata 'eva Dilava ena lovia vanuanai ia 'eva bekiki vaika. Beia dai talavatu 'olana e'aku mai vaikabasi kanaua vitaitana evaikata 'eva Dilava ena lovia vanuanai ia 'eva namana be'ao. \v 20 Lau oi a'oumui, beia oi emui komolo vinaulata ai Palisea kauta mai talavatu 'ola kauta eta komolo vinaulata sia oi bokeinita koanai Dilava ena lovia vanuanai sia oi boda'a dodo kovo. \s1 Bo'akalamui Ita // Oi Boviluva Viveni. \r (Lk 12.57-59) \p \v 21 Ana'inai 'ava'avamui kele'etai deluvaia luvana 'ani oi oika. “Sia Boakuaku, beia beakuaku kauna 'eva lavuai 'abunai belalava.” \v 22 Beia vali'u lau a'oumui. Kau ka bo'akalana ebaduvenia 'eva bevuala beda'a lavuai 'abuna. Mune'e kau ka bo'akalana bo'ona be'oua 'eva bevuala beda'a lavuai namana de'imala kauta kevatai. Beia kau ka bo'akalana be'oua bediaka, “Obo'o vaika.” 'eva bevuala beda'a 'abu si'avana vaika, ua 'eva 'alova sia ebo'o kovo 'abuna. \p \v 23 Kanaua 'ounai emu veniveni davana vala kabukabuna akanai oveveni laloanai bo'akalamu kele'enai emu va'eva ka emimia davana olaloaune koanai, \v 24 emu veniveni davana ua'i vala kabukabuna vailanai bovikania. Boda'a makava bo'akalamu kele'ena laluana oi boluvaluva mai oi bovaka'onamo, inoku bomumue emu veniveni davana boveveni. \p \v 25 Kau ka oni lavuai 'abunai bene'emu kauna vali'u oi laluana lavuai 'abuna oi oda'ala koanai, bova'amea va'eva kanaua oi bovakomoloa kaokao, vakaia lavuai vailanai bolavadivo. Kanaua sia bovavaia koanai, oni emu 'ou kauna lavuai e'imala kauna imanai beudamu, lavuai e'imala kauna betata'u vabuto'o lumana e'imala kauna imanai beudamu, inoku oni 'eva vabuto'o lumanai be'ulemu. \v 26 Lau luva umauna a'oumu, oni 'eva sia bola'asi kovo beda'amo emu va'eva tavana pene olena boveveni. \s1 Sia Bokulakula. \p \v 27 Oi luva 'ani oika 'eva kanania eluva koma, ‘Oni kau ka adana sia bokulala.’ \v 28 Beia lau oi a'oumui kau ka ateate eikala inoku elalovai si'asi'a 'eva nuanai 'ani kulakula koana ateate kanaua kevanai evavaia. \p \v 29 Makamu idibana si'avanai ene'emu divo koanai, boia asi boitoa'au. Kauanimu le'ena ka betaule 'eva emediana 'olana kaumu itoina 'alova sia ebo'o kovo 'abuna laloanai asi'i emakapomu dodo. \v 30 Mai imamu idibana si'avanai ene'emudivo koanai, botaua uku boitoa'au. Kauanimu le'ena ka betaule 'eva emediana 'olana kaumu itoina 'alova sia ebo'o kovo 'abuna laloanai asi'i emakapomu dodo. \s1 Kau Ka Adana Sia Beva'ovua. \r (Mt 19.9; Mk 10.11-12; Lk 16.18) \p \v 31 Maivaka kanania eluva koma, ‘Kau ka adana eva'ovua koanai iva'ovu malelena ka belelea bevenia.’ \v 32 Beia lau oi a'oumui, kau ka adana sia emaka si'a beia eva'ovua 'avaea ia 'eva eva'eva adana kulakula ai ene'eadivo, mai kau ka edeana betata'u deva'ovua ateatena kanaua beadavala koanai ia vaka kulakula koana evavaia. \s1 Sia Boluva'ana'i 'Avaea. \p \v 33 Mune'e 'ana'inai 'ava'avamui etai deluvaia luvana 'ani oi oika, ‘Emui luva 'ana'i 'eva sia oi boluvala. Beia Lovia namana enai oi oluva 'ana'i davana 'eva oi bovavaia.’ \v 34 Beia lau oi a'oumui. Sia oi boluva 'ana'i. Sia luva 'ana'i ka vutuvutuai oi bovavaia, 'olana ua 'eva Dilava ena mia'au 'abuna. \v 35 'O kanobata ai luva 'ana'i sia ka oi boluvala, 'olana ia 'eva Dilava aena ivalavadivona 'abuna, 'o Ielusalema ai luva 'ana'i sia ka oi boluvala, 'olana ia 'eva lovia 'ola 'ou'ouna ena vanua. \v 36 Mai oni 'olamu ai luva 'ana'i sia boluvala, 'olana oni vuimu ka'onamo bovadeva'ia 'o bova'uma'umala 'eva sia oikabasia. \v 37 Oni mo boluluva, ‘'O’ 'o ‘Asi'i’. Dava katania vaida akatai oluvavai 'eva kau si'avana kele'enai de'asi. \s1 Si'avana Tavana Sia Bovamuea. \r (Lk 6.29-30) \p \v 38 Oi luva kanania 'ani oi oika ediaka, ‘Maka tavana 'eva maka, mai nike tavana 'eva nike.’ \v 39 Beia lau oi a'oumui, kau ka ena si'avana tavana 'eva sia bovamuea. Kau ka metemu idibana bepi'ala koanai, metemu 'ealina vaka bovenia bepi'ala. \v 40 Kau ka e'ula emu ivadodo beabia 'ounai lavuai abunai bene'emu divo koanai, emu 'elutubu'a vaka bovenia. \v 41 Kau ka beva asiasimu maela ka'onamo boda'ala koanai, laluana maela lua oi boda'ata. \v 42 Kau denoimu davana 'eva bovenita, mai kele'emuai dava ka eula venia beabia 'avaea 'eva 'ouna sia bovavaia. \s1 'Ou Kauta Oi Bolalo'au Venita. \r (Lk 6.27-28, 32-36) \p \v 43 Oi luva kanania 'uluna 'ani oi oika ediaka, ‘Kevamui kauta oi bolalo'au venita, inoku emui 'ou kauta 'eva oi bovaiviivita.’ \v 44 Beia lau oi a'oumui, emui 'ou kauta oi bolalo'au venita mai devavaimui si'asi'a kauta daitai oi bomeamea. \v 45 Dala kanaua'i oi 'eva Kamamui vutuvutuai nakunai oi bo'ao. Ia 'eva si'avana kauta mai nama'ina kauta akatai ena melala evakalala, mai lamu evaakua komolo kauta mai va'eva kauta akatai. \v 46 Oi kau delalo'au venimui kauta mo oi olalo'au venita koanai tavamui 'eva dava oi boabia? Moni visi kauta vaka kanaua devavai koma. \v 47 Oi bo'akalamui mo ovanama'inata koanai, emui nama'ina 'eva dava kau vaida etai? Sia deabiveni kauta vaka kanaua devavai koma. \v 48 Kanaua 'ounai Kamamui vutuvutuai emimia kauna ekomolo vaika vitaitanai oi vaka oi bokomolo vaika.” \c 6 \s1 Kau Iduluta Koakoana. \p \v 1 “Oi bo'imamui kave'i, emui komolo vinaulata kau vailatai sia oi bovavai be'ika. Kanaua oi bovavai koma koanai oi 'eva Kamamui vutuvutuai kauna kele'enai tavamui asi'i. \p \v 2 Kanaua 'ounai ainama davana ta'ovala kauna bovenia koanai, kau vailatai sia bo'apa, vitaitana apa kauta lo'e laloatai mai vanua bo'adatai devavaia boina kau ia vanama'ina bevenita 'ounai. Lau oi luva umauna a'oumui, ia 'eva tavata itoina 'ani deabia. \v 3 Beia oi ta'ovala kauta oi oduluta koanai, imamu 'ealina sia beikabasi imamu idibana 'eva dava evavaia. \v 4 Kanaua'i emu ainama 'eva nuamuai bovunia. Inoku Kamamu dava vunivuniai depupulu eikata kauna oni tavamu beveveni. \s1 Meamea Dalana. \r (Lk 11.2-4) \p \v 5 Oi bomeamea koanai sia apa kauta boitai oi bo'ao. Ia eta ula namana 'eva lo'e laloatai mai vanua bo'adatai belavadivo bemeamea kau beikata 'ounai. Lau oi luva umauna a'oumui, tavata itoinai 'ani deabia. \v 6 Beia bomeamea koanai, emu laloa laloanai bodododo inoku emu nutuala bo'alavua bomeamea Kamamu sia oikala kauna kele'enai. Kamamu dava vunivuniai depupulu e'ika kauna tavamu beveveni. \p \v 7 Oi omeamea laloanai luva anita asi'i davata doutamo sia oi bo'oulai itani pulu edea kauta devavaia boina. Delalovaia eta meamea elaka'ina 'eva Dilava leleta 'ani eika. \v 8 Sia ia boitai oi bo'ao. Oi Kamamui asido'o oi onoia laloanai 'ani eikabasi oi dava oi oula venia. \s1 Meamea Lovia Namana Evaikabasita Dalana. \p \v 9 Oi 'eva kanania oi bomeamea koma. \q1 ‘Kamamai e, vutuvutuai omimia. \q1 Oni vamu 'eva lai bavakabukabua. \q1 \v 10 Emu lovia vanuana emai, \q1 boumaiai emu ula lai bavavaia kanobatai, vitaitana vutuvutuai devavaia boina. \q1 \v 11 Vali'u melala kanania amai lai aulaveni davata bovenimai. \q1 \v 12 Kau kataua kele'emaiai devavai si'asi'a kauta eta si'avana \q1 lai a'ou kao, \q1 vitaitana emai si'avana lai avavai davata 'ou kao. \q1 \v 13 Sia bovada'amai ivakovo laloatai, \q1 beia diabolo enai bovamaulimai. \q1 (Lovia vanuana oni emu, Siavu oni emu, Nuavi oni emu, beda'amo bemia keinikeini. Amen.)’ \p \v 14 Kau kataua kevamuiai devavai si'asi'a kauta eta si'avana oi bo'ou kao koanai, Kamamui vutuvutuai kauna emui si'avana vaka be'ou kao. \v 15 Beia, bema oi kau eta si'avana sia oi bo'ou kao koanai, Kamamui vutuvutuai emimia kauna vaka emui si'avana sia be'ou kao. \s1 Love Koakoana. \p \v 16 Oi ololove koanai vailamui sia oi bovavilalo itani apa kauta boita. Ikata koata devaedeanata kau boutai beikata beikabasi ia 'eva delolove. Lau oi luva umauna a'oumui, tavata itoina 'ani deabi. \v 17 Beia oni bololove koanai, vailamu bodeini mai deolo ai 'olamu bovavaia. \v 18 Kau sia beikabasi oni 'eva oani kabu, ia Kamata sia kaikala kauna mo beikabasi. Inoku Kamamu dava vunivuniai depupulu eikata kauna betata'u tavamu beveveni. \s1 Lavo Vutuvutuai. \r (Lk 12.33-34) \p \v 19 Emui lavo kanobatai sia oi bodoutabou, ua'i koekoe mai 'eme'eme betata'u bevasi'avanata, mai vinao kauta betata'u luma beaku papala bevinaota. \v 20 Beia emui lavo 'eva vutuvutuai oi bodoubou, ua'i 'eva koekoe mai 'eme'eme sia bevavai si'asi'a, mai vinao kauta luma sia beaku papala inoku bevinaota. \v 21 Inoku oni emu lavo 'abu davanai 'eva nuamu vaka ua'i. \s1 Kauani Ena Lamepa. \r (Lk 11.34-36) \p \v 22 Maka 'eva kauani ena lamepa, oni makamu denama'ina koanai kauanimu itoinai 'eva 'ailala laloanai. \v 23 Beia, bema makamu besi'avana koanai kauanimu itoinai 'eva vabuto'o laloanai. Inoku, bema oni nuamu 'ailalana evabula koanai vabula kanaua 'eva bevabulaavu. \s1 'Ola Kauta Lalua Da'alata // Sia Bo'abi. \r (Lk 16.13) \p \v 24 Kau ka 'ola kauta lalua melala ka'onamoai da'alata sia be'abi. Ka ulana sia be'ula ia ka belalo'au venia, 'o ka lelena be'ika ia ka 'eva beva si'avanala. Oi Dilava mai lavo laluana melala ka'onamoai da'alata sia oi bo'abi. \s1 Nuamui Sia Bebavunu. \r (Lk 12.22-31) \p \v 25 Kanaua 'ounai lau oi a'oumui. Nuamui sia bebavunu, emui mauli 'ounai dava oi boma ani 'o dava oi bomainu, 'o kauanimuiai dava oi bomavadodo davata sia oi bolalovaita. Mauli 'eva bokama ekeinia, mai kauani 'eva tubu'a ekeinia. \v 26 Akai delolovo manumanuta oikata. Ia kea sia devavado, sia de'ua'ua mai iani doubou doubou abutai sia de'ule, beia Kamamui vutuvutuai kauna 'eva e'imata kave'i. Beia oi emui nama'ina 'eva manumanu ekeinita. \v 27 Oi ka kena boma mauli dau'a lalovaina onua mekau vaia? \p \v 28 Mai dava 'ounai tubu'a enai nuamui ebavunu? La'uka vela a dekubu koma oi boikata. Ia sia debavunu 'o sibota tubu'ata sia devavai. \v 29 Beia lau oi a'oumui, Solomona ena nuaviai tubu'a nama'ina evadodoa, ia vela katania 'eva denama'ina vaika. \v 30 Kanaua'i la'uka duvuta vali'u develavela mala 'ani belamoda 'alova laloanai bekapota dodo belo'olo'o davata tubu'ata Dilava etata'u kanania evadodota koma koanai, oi emui tubu'a kanaua sia bevavadodomui koma, una? Emui abiveni dekiki kaumui. \v 31 Kanaua 'ounai nuamui sia bebavunu, sia oi bodiaka, “Ita dava eka ani?” 'o “Ita dava ekainu?” 'o “Ita dava ekavadodoa?” \v 32 Pulu edea kauta dava katania boita boutai dekakavu, beia oi Kamamui vutuvutuai 'ani eikabasi dava katania 'eva oi oula venita. \v 33 Oi 'eva Dilava ena lovia vanuana mai ena ula vinaulana komolona oi bokavua makava, vakaia dava katania boita boutai 'eva oi bevenimui. \v 34 Kanaua 'ounai nuamu sia bebavunu mala enai. Mala 'eva sibona ena nua mekau. Boni ka ka eta mekau 'eva sibota eta.” \c 7 \s1 Vaida Va'eva 'Abunai // Sia Oi Bone'etadivo. \r (Lk 6.37-38, 41-42) \p \v 1 “Vaida va'eva 'abunai sia oi bone'etadivo 'olana Dilava oi vaka va'eva 'abunai asi'i emane'emuidivo. \v 2 'Olana oi vaida va'evai oi one'etadivo koanai dalana vitaitanai Dilava betata'u oi va'evai bene'emuidivo. Mai oi emui koakoa vaida kele'etai vitaitatai Dilava betata'u kevamuiai vaka bevavai. \v 3 Dava 'ounai bo'akalamu makana laloanai au na'ina'ina oikala, beia oni sibomu makamu laloanai au ubana lalovaina sia olalovaia? \v 4 Dava 'ounai oni bo'akalamu o'oua, “Makamu laloanai au na'ina'ina babia ovo”? Ia oni 'eva makamu laloanai au ubana emimia. \v 5 Oni apa kaumu! Sibomu makamu laloanai au ubana boabia asi makava, vakaia boikaika kave'i inoku bo'akalamu makana laloanai au na'ina'ina boabia asi. \p \v 6 Kabukabu davana 'oveka sia oi bovenita, bekai'udai asi'i dema alamui 'ounai. Emui maili sia oi bokapota asi boloma vailatai. Aetai asi'i demamoikai moikaita 'ounai. \s1 Oi Bonoinoi, Oi Bokavua, Oi Boakuaku. \r (Lk 11.9-13) \p \v 7 Oi bonoinoi 'eva bevenimui, oi bokavua 'eva oi bodavalia, oi boakuaku 'eva nutualamui 'ani beluvu. \v 8 Kau ka ka benoinoi kauta 'eva bevenita, kavu kavu kauta 'eva bedavalia, mai beakuaku kauta 'eva nutualata beluvua. \p \v 9 Oni kau davamu, nakumu bokama bemanoinoi koanai bika'a bomavenia, una? \v 10 'O sisi bemanoinoi koanai kau'asi bomavenia, una? \v 11 Oi si'avana kaumui, beia nakumui dava nama'ita oi bovenita 'eva oi oikabasi. Kanaua 'ounai Kamamui vutuvutuai kauna betata'u benoinoi kauta dava nama'ita vida umauta bevenita, una? \p \v 12 Kau vaida kevamuiai dava oi oula venia bevavaia davana 'eva oi vaka kele'etai vitaitana oi bovavaia. Kanania 'eva Mose ena Talavatu mai enolea kauta eta vaikabasi luvana anina umauna. \s1 Nutuala Omoomona Laloanai // Oi Boda'adodo. \r (Lk 13.24) \p \v 13 Oi 'eva nutuala omoomona laloanai oi boda'a dodo. 'Olana ba keinikeini eda'ala nutualana 'eva epalapala mai dalana namana, kau doutamo 'eva ua'i deda'adodo. \v 14 Beia mauli keinikeini eda'ala nutualana 'eva eomoomo, mai dalana ida'ana 'eva epasisi, kau vavidamo dedavalia. \s1 Au Mai Au Vuana. \r (Lk 6.43-44) \p \v 15 Enolea dedeta kauta oi boikata kave'i, be'asi kele'emui ikata itani mamoe boita, beia nuata 'eva 'oveka 'asita aivalata boita. \v 16 Oi 'eva kau kataua vuavuatai oi boikata une. Kavakava 'eva veivei vuana sia bevapulua, 'o 'ini auma 'eva moika vuana sia bevapulua. \v 17 Vitaitana au nama'ita boutai 'eva vuata nama'ita devapulu, beia au si'avata 'eva vuata si'avata devapuluta. \v 18 'A au nama'ina 'eva vuavua si'avana sia bevapulua maivaka au si'avana 'eva vuavua nama'ina sia bevapulua. \v 19 Au kataua boutai vuavua nama'ita sia devapuluta davata 'eva be'uku 'alova laloanai bekapota dodo. \v 20 Kanaua 'ounai vuavua kataua boita 'eva enolea kauta dedeta 'ani oi boikabasita. \s1 Lau Oi Sia Aikabasimui. \r (Lk 13.25-27) \p \v 21 Kau boutai de'ae'u, ‘Lovia namana e, Lovia namana e,’ kau kataua boutai 'eva Dilava ena lovia vanuana laloanai sia beda'adodo, beia dai Kama'u vutuvutuai emimia kauna ena ula vinaulana bevavaia kauna 'eva beda'adodo. \v 22 Melala kanaua'i doutamo be'ou'u bediaka, “Lovia namana e, Lovia namana e, oni vamuai lai aenolea, vamuai ka'uba si'avata lai alo'ota asi, maivaka vamuai vatabulovo koata edeata edeata lai avavai!” \v 23 Inoku lau 'eva vailatai ba'outa kave'i badiaka, “Lau oi sia aikabasimui. Keva'uai oda'atau, oi si'avana ivavaina kaumui!” \s1 Luma Ivalavata Kauta Lalua. \r (Lk 6.47-49) \p \v 24 Kanaua 'ounai kau ka e'u luva kanania 'uluna e'ika maivaka vinaulata evavai 'eva itani aoneka kauna boina ena luma bika'a akanai evalavala. \v 25 Lamu eaku abaka ela'asi maivaka lani namana eunu luma euteia, beia sia e'eko, 'olana luma 'eva bika'a akanai evalavala 'au. \v 26 Beia kau ka e'u luva kanania 'uluna e'ika, inoku vinaulana sia evavaia 'eva itani bo'o kauna boina ena luma kano akanai evalavala. \p \v 27 Lamu eaku abaka ela'asi, mai lani eunu luma euteia inoku e'eko eakuia mukamuka.” \v 28 Iesu luva kanaua evapuala koanai kau mato boutai ena vaikabasiai detabulovo si'asi'a. \v 29 'Olana ia ena vaikabasi 'eva sia talavatu 'ola kauta eta vaikabasi boita, ena luva 'eva mai siavuna. \c 8 \s1 Iesu Loki Kauna Evanama'inala. \r (Mk 1.40-44; Lk 5.12-14) \p \v 1 Iesu loloai e'ovu koanai kau mato nama vaikana mulinai deda'a. \v 2 Loki kauna ka easi Iesu vailanai ekuidula e'ouia ediaka, “Lovia namana e, bo'ula koanai bovanama'ina'u.” \v 3 Iesu imana eisia lao eabia kovo inoku ediaka, “Lau a'ula kaumu benama'ina.” Komolonaimo loki kauna enama'ina. \v 4 Inoku Iesu kau kanaua e'ouia ediaka, “Sia kau ka makanai boluluva, beia sibomu boda'a kabukabu kauna kele'enai kaumu bovaikala, maivaka ainama Mose eluvavaia davana bovenia inoku bevamomo'aimu oni 'eva 'ani onama'ina.” \s1 Iesu Loma Kuali 'Olana Kauna Ena Da'ala Abi Kauna Evanama'inala. \r (Lk 7.1-10) \p \v 5 Iesu Kapelanauma vanuanai eda'adodo koanai, Loma kuali 'olana kauna ka easi kevana enoia bedulua. \v 6 Ia Iesu e'ouia ediaka, “Lovia namana e, e'u da'ala abi kauna e'eko lumai e'eno, kauna eanana vaika.” \v 7 Iesu ia e'ouia ediaka, “Bavasi bavanama'inala.” \v 8 Kuali 'olana kauna Iesu e'ouia ediaka, “Lovia namana e, lau sia anama'ina oni bo'asi e'u luma, beia boluluva mo ua'i e'u da'ala abi kauna benama'ina. \v 9 'Olana lau 'eva siavu kauna ka venunai amimia maivaka kuali kauta vaida lau venu'uai demimia. Lau kau kanania a'oua, ‘Da'a’ 'eva edada'a, mai kau kanaua a'oua, ‘Oni mai.’ 'eva e'asi. Maivaka e'u da'ala abi kauna a'oua, ‘Kanania vavaia.’ 'eva ia evavaia.” \v 10 Iesu luva kanaua eika koanai etabulovo si'asi'a, inoku mulinai deda'a kauta e'outa ediaka, “Lau oi luva umauna a'oumui, Isalaela laloanai kau ka kele'enai abiveni kanania boina sia ka adavalia kovo. \p \v 11 Lau oi a'oumui kau doutamo vaika daeai maivaka divoai be'asi Dilava ena lovia vanuana laloanai nadu 'abunai Abela'amo, Isa'ako mai Iakobo ita bemiadivo ka'ona. \v 12 Beia kau kataua Dilava ena lovia vanuana eva'olua ia eta kauta 'eva mulimuliai bekapota asi vabulaai ua'i bekakani mai 'asi'asita beala'oi ala'oi.” \p \v 13 Iesu kuali 'olana kauna e'ouia ediaka, “Da'a emu luma, oabiveni vitaitanai kevamuai 'ani bepupulu.” Ena da'ala abi kauna melala ka'onamoai komolonai enama'ina. \s1 Iesu Petelo Lavana Ateatena // Ena 'Olele Evanama'inala. \r (Mk 1.29-31; Lk 4.38-39) \p \v 14 Iesu Petelo ena lumai eda'adodo koanai, Petelo lavana ateatena eikaia e'olele kauna desiavu eno. \v 15 Iesu eta'u ateate imana eabi kovo, inoku 'olele evikania, ateate eko'isi Iesu ana iani evavai. \s1 Iesu Eta'u 'Olele Edeata Edeata Evanama'inata. \r (Mk 1.32-34; Lk 4.40-41) \p \v 16 Lavilavi eda'avenia koanai kau doutamo ka'uba si'avata vaika nuatai demia kauta devuata deasi Iesu kevana. Iesu ena luvai ka'uba si'avata vaika elo'ota asi maivaka 'olele kauta boutai evanama'inata. \v 17 Nia 'eva Isaia enolea kauna ena luva ivamomo'aina kanania eluva koma, \q1 ‘Ia sibona eta badebade beabi tau \q1 maivaka eta 'olele evanama'inata.’ \s1 Iesu Bebanoa Deko Kauta. \r (Lk 9.57-60) \p \v 18 Iesu kau mato namavaikana delavaia kaiukaiu eikata koanai ibanona kauta e'outa bekeini 'ovu avekena beda'ala. \v 19 Talavatu 'ola kauna ka easi Iesu e'ouia ediaka, “Vaikabasi kaumu e, 'abu davana boda'ala beia lau 'eva oni mulimuai badada'a.” \v 20 Iesu ia ena luva evamuea ediaka, “'Oveka 'asita 'eva mai eta va'ala, mai aka manumanuta 'eva mai eta ni'i, beia lau kau nakuna 'eva 'ola'u bane'eadivo la'u ba'ani 'abuna asi'i.” \v 21 Ibanona kauna ka Iesu e'ouia ediaka, “Lovia namana e, bamada'a kama'u bamakolea 'ana'i.” \v 22 Beia Iesu ia e'ouia ediaka, “Muli'uai mai, ba kauta 'eva vikanita sibota eta ba dekoleia.” \s1 Iesu Lani Mai Ka'uda Eva'olota. \r (Mk 4.36-41; Lk 8.22-25) \p \v 23 Kanaua'i Iesu asiai ele'au inoku ibanona kauta ita deda'a. \v 24 'Ovuai lani nama vaikana eunu, ka'uda namata deko'isi asi komanimo devaukua, beia Iesu 'eva emuinai tabu. \v 25 Ibanona kauta deda'a dekuia inoku de'ouia dediaka, “Lovia namana e, vamaulita! 'Ani eka ba.” \v 26 Beia eta luva evamuea ediaka, “Emui abiveni ekiki kaumui, dava 'ounai oi omakau?” Inoku Iesu eko'isi lani mai ka'uda e'ovenita, kanaua'i komolonai de'olo. \v 27 Kau asiai kataua detabulovo si'asi'a inoku dediaka, “Nia 'eva kau davana, lani mai ka'uda vaka lelena de'ika.” \s1 Iesu Kau Lalua Nuatai Ka'uba Si'avata Vaika Elo'ota Asi. \r (Mk 5.1-17; Lk 8.26-37) \p \v 28 Iesu 'ovu avekenai Kadalene kanonai ela'asi koanai, kau lalua nuatai ka'uba si'avata vaika demia kauta mitavai deasi kevana. Ia 'eva deaivala vaika 'ounai sia kau ka dala kanaua'i ekeini. \v 29 Ia devaoi dediaka, “Dilava nakuna e, kevamai ai dava oula venia? Melala asido'o edaia beia oni o'asi 'eva lai bovaananamai, una?” \v 30 'Abu kanaua'i viloana sia edau'a 'eva boloma 'ito namavaikana ka deaniani. \v 31 Inoku ka'uba si'avata Iesu denoia dediaka, “Oni bovala'asimai koanai, bosinimai lai bada'a boloma 'itona kanaua laloatai lai badododo.” \p \v 32 Inoku e'outa ediaka, “Oda'a.” Inoku ia dela'asi deda'a boloma nuatai dedodo. Boloma 'itona deveau de'ovu ke'eke'eai delovo asi 'ovu laloanai delovo uku veiai dedono ba. \p \v 33 Boloma i'imata kauta deveau ovo vanua namanai vali kanania mai ka'uba si'avata kau nuatai demia kauta valita vaka dekava. \v 34 Inoku vanua namana kauta boutai deasi Iesu beikala. Deasi deikaia koanai denoia eta kano bevikania. \c 9 \s1 Iesu 'Eko Kauna Ka Evanama'inala. \r (Mk 2.1-12; Lk 5.17-26) \p \v 1 Iesu asi ai ele'au 'ovuai ekeini eda'a Kapelanauma, ena vanua umauna. \v 2 Kau vaida 'eko kauna ka toto'ai devuaia deda'a kevana. Iesu eta abiveni eikaia koanai, 'eko kauna e'ouia ediaka, “Naku'u e, sia bomakau, emu si'avana 'ani i'ou kaota.” \p \v 3 Kanaua'i talavatu 'ola kauta vaida sibota viloatai deluvaluva dediaka, “Kau kanania 'eva Dilava enai eluva si'asi'a.” \p \v 4 Iesu 'eva eta lalovai eikabasi inoku ediaka, “Dava 'ounai lalovai si'avata nuamuiai oi olalovaita? \v 5 Davana 'eva eveavea, badiaka ‘Emu si'avana i'ou kaota.’ 'o badiaka ‘Ko'isi da'a.’ \v 6 Beia oi boikabasi lau kau nakuna 'eva mai e'u siavu kanobata kauta eta si'avana ba'ou kao.” Inoku Iesu 'eko kauna e'ouia ediaka, “Ko'isi, emu toto'a abia, inoku da'a emu luma.” \v 7 Ia eko'isi, inoku eda'a ena luma. \v 8 Kau mato koa kanaua deikaia koanai detabulovo si'asi'a, inoku siavu kanaua boina kau evenita Dilavana devanama'inala. \s1 Iesu Mataio E'aeia. \r (Mk 2.13-17; Lk 5.27-32) \p \v 9 Iesu 'abu kanaua evikania inoku eda'a koanai kau ka eikaia, ia vana 'eva Mataio, moni visi 'abunai emiadivo, e'ouia ediaka, “Muli'uai mai.” Mataio eko'isi mulinai eda'a. \p \v 10 Iesu Mataio ena lumai eaniani laloanai, moni visi kauta doutamo mai si'avana kauta vaka deasi ia mai ibanona kauta ita deaniani ka'ona. \v 11 Palisea kauta vaida koakoa kanaua deikaia koanai ibanona kauta delavuaita dediaka, “Dava 'ounai emui vaikabasi kauna moni visi kauta mai si'avana kauta katania boita ita deaniani ka'ona?” \p \v 12 Iesu 'ulu kanania eika koanai eta luva evamuea ediaka, “Sia de'olele kauta 'eva mulamula veni kauna sia deula venia, beia de'olele kauta mo deula venia. \v 13 Oi oda'a Puka kabukabuna luvana kanania anina dava 'eva oi bokavua, ‘Lau vilalo aula venia ia sia veniveni davana.’ Lau asi 'olana 'eva komolo kauta sia ba'aeta, beia si'avana kauta ba'aeta.” \s1 Love Lavuaina. \r (Mk 2.18-22; Lk 5.33-39) \p \v 14 Inoku Ioane ibanona kauta deasi Iesu kevana delavuaia dediaka, “Dava 'ounai lai mai Palisea kauta ita lai alolove, beia oni ibanomu kauta 'eva sia delolove?” \v 15 Iesu eta luva evamuea ediaka, “Kamoane makamaka kauna ena da'a'au kauta kele'etai emimia koanai ia a bekani koma? 'A melalana be'asi kamoane makamaka kauna kele'etai beabia tau koanai ia belolove. \p \v 16 Kau ka tubu'a makamakana si'ana tubu'a 'ana'ina ita sia bekuli ka'ona, 'olana ikulina 'abuna be'idi ovo 'eva 'ile 'ani namana beao. \v 17 Kau vine veina makamakana pute 'ana'inai sia belaiauda, 'olana pute be'idi 'eva vine veina be'itabu maivaka pute asi'i bemasi'avana, 'a vine veina makamakana 'eva pute makamakatai belaiuda inoku luana benama'ina.” \s1 Vato Ka Eba Mai // 'Olele Ateatena Ka. \r (Mk 5.22-43; Lk 8.41-56) \p \v 18 Iesu luva kanania eluvaia koanai, lo'e 'ola kauna ka easi vailanai ekuidula e'ouia ediaka, “Naku'u vatona 'eva vali'u mo ebaba, beia mai imamu akanai bokao'au inoku bemauli.” \v 19 Inoku Iesu eko'isi mulinai eda'a, ibanona kauta vaka deda'a. \p \v 20 Ua'i 'a'ate eta 'olele edavalia vikau ouka lua ateatena ka Iesu mulinai eda'a easi ena tubu'a si'ana eabia kovo. \v 21 'Olana sibona nuanai ediaka, “Ena tubu'a si'ana mo babia kovo 'eva banama'ina.” \v 22 'A Iesu ekai 'udai eikaia inoku e'ouia ediaka, “Naku'u e, bokula'ila, emu abiveni eta'u evanama'inamu.” Ateate komolonai mo enama'ina. \p \v 23 Inoku Iesu lo'e 'ola kauna ena lumai edodo, siau uvani kauta mai kanikani kauta 'uluta devua eikata, \v 24 inoku e'outa ediaka, “Ola'asi, vato 'eva sia eba, ia 'eva emuinai.” Beia ia 'eva Iesu deikaia demamai. \v 25 Inoku ia eta'u kau mato evala'asita mulimuliai mulinai, eda'a dodo vato ena laloa laloanai, vato imanai eabi, evako'isia. \v 26 Kano kanaua bounai laloanai valina kanania dekavaia odaoda. \s1 Iesu Maka E'ede Kauta Lalua Mai Malana Elevo Kauna Ka Evanama'inata. \p \v 27 Iesu 'abu kanaua'i ela'asi koanai maka 'ede kauta lalua mulinai deda'a devaoi dediaka, “Davida nakuna e, bomalalomai.” \v 28 Ia lumai edodo koanai maka 'ede kauta deasi kevana, inoku Iesu elavuaita ediaka, “Oi ovamomo'ai'u lau oi 'ani bavanama'inamui, una?” Ia dediaka, “'O, Lovia namana, lai avamomo'aimu.” \v 29 Iesu ia makata eabita kovo inoku ediaka, “Emui abiveni vitaitana kevamuiai epulu.” \v 30 Inoku makata deata. Iesu e'outa kao ediaka, “Sia kau ka oi bovaikabasia.” \v 31 Beia ia 'eva dela'asi deda'a kano kanaua itoina laloanai Iesu valina dekava. \p \v 32 Ia dela'asi deda'a koanai, kau vaida deta'u nutububu kauna ka nuanai ka'uba si'avana emia 'ounai devuaia deda'a Iesu kevana. \v 33 Ka'uba si'avana elo'oia asi mulinai nutububu kauna enama'ina inoku eluvaluva, kau boutai detabulovo inoku dediaka, “Isalaela laloanai koa kanania boina sia ka kaikaia kovo.” \v 34 Beia Palisea kauta dediaka, “Ia 'eva ka'uba si'avata eta 'ola kauna 'ounai ka'uba si'avata elo'ota asi.” \s1 Iesu Do'u Kauta Elalota. \p \v 35 Inoku Iesu eda'a vanua namata mai kikita boutai laloatai eda'a to'ato'a, eta lo'e laloatai evaikabasi, Dilava ena lovia vanuana valina nama'ina eilolo vaia, 'olele mai anana edeata edeata boutai evanama'inata. \v 36 Iesu kau mato kanaua eikaia koanai elalota 'olana ia 'eva delalo to'ato'a mai sia mai iduluta, itani mamoe sia mai i'imata kauta boita. \v 37 Inoku ia ibanona kauta e'outa ediaka, “Lobai iani doutamo 'ani de'olu, beia vinaula kauta 'eva sia douta. \v 38 Kanaua 'ounai loba 'uala kauna oi bonoia vinaula kauta besinita ena lobai be'ua'ua.” \c 10 \s1 Iesu Veauneke Kauta // 'Ouka Lua Edilata. \r (Mk 3.13-19; Lk 6.12-16) \p \v 1 Iesu ibanona kauta 'ouka lua e'aeta deasi kevana, siavu evenita ka'uba si'avata belo'ota asi maivaka 'olele mai anaana edeata edeata boutai bevanama'inata. \p \v 2 Veauneke kauta 'ouka lua vata 'eva katania, lava'ana'ia 'eva Simona, de'aeia vaka Petelo, mai kadina Andelea, Sebedeo nakuna Iakobo mai kadina Ioane. \v 3 Pilipo, Batolomeo, Toma mai moni visi kauna Mataio, Alepeo nakuna Iakobo, mai Tadeo. \v 4 Selote kauna Simona, mai Isakaliote kauna Iuda, Iesu venina eveni mai kouna ekou kauna. \s1 Iesu Ena Veauneke 'Ouka Lua Esinita La'asi. \r (Mk 6.7-13; Lk 9.1-5) \p \v 5 Iesu kau 'ouka lua katania esinita mai e'outa ediaka, “Sia oi boda'a pulu edea kauta eta kanoai maivaka Samalia vanuata sia ka laloanai oi boda'a dodo. \v 6 Beia oi boda'a Isalaela iduvuna ena mamoe detaule kauta kele'etai. \v 7 Oi bodada'a koanai oi boilolo bodiaka, ‘Dilava ena lovia vanuana 'eva 'ani ekevai.’ \v 8 'Olele kauta oi bovanama'inata, ba kauta oi bovamaulita, loki deabia kauta kauanita oi bovanama'inata, mai ka'uba si'avata oi bolo'ota asi. Oi oabi 'avaea 'ounai oi boveni 'avaea. \p \v 9 Emui idavala laloatai moni namata 'o kikita sia oi bo'uda. \v 10 Emui da'a to'ato'a 'ounai voina, tubu'a ivadodo ivaluana, tamaka, mai ikoko'a sia oi bo'abi, 'olana vinaula kauna 'eva mai inana'ana. \p \v 11 Vanua davanai oi oda'a dodo koanai beabimui dae kauna oi bokavua kele'enai oi bomimia beda'amo 'abu kanaua oi bovikania. \v 12 Luma kanaua'i oi oda'a dodo koanai vanama'ina oi boveveni. \v 13 Luma kauta beabimui dae koanai emui vanama'ina akatai bemimia, beia sia beabimui dae koanai emui vanama'ina 'eva oi boabia 'udai. \v 14 Mai vaida sia beabimui dae 'o lelemui sia be'ika koanai vanua 'o luma kanaua oi bovikania laloanai aemui apulolota oi bodavudavu ovo. \v 15 Lau oi luva umauna a'oumui, lavuai olena melalanai Sodomo mai Gomola vanuata eta mekau kena bekiki, beia vanua kanaua ena mekau 'eva namavaikana. \s1 Baduviveni Be'asi. \r (Mk 13.9-13; Lk 21.12-17) \p \v 16 Lau oi asinimui 'eva vitaitana itani mamoe boita oi oda'a 'oveka 'asita viloatai. Kanaua 'ounai oi boaoneka itani kau'asi boita mai boiomalo boita oi bo'ao nuamuiai si'avana sia oi bolalovaia. \v 17 Kau kevatai oi bo'imamui kave'i, 'olana ia beabimui beda'a lavuai 'abunai bene'emuidivo maivaka lo'e laloatai be'odimui. \v 18 Lau dai'uai oi bevuamui beda'a 'ola kauta namata mai lovia kauta namata vailatai belavuaimui, beia ia mai puluedea kauta kele'etai vali nama'ina oi bo'outa. \v 19 Bevuamui beda'a lavuai 'abuna koanai luva davana oi boluvala 'o a oi boluva koma 'eva nuamui sia bebavunu. Melala kanaua'i Dilava betata'u luva dava oi boluvala luvana 'eva bevenimui. \v 20 'Olana iluvana 'eva sia oi, beia Kamamui Dilava Idumena nuamuiai kauna beluluva. \p \v 21 Bo'akalana ka betata'u bo'akalana venina beveveni mai kouna bekokou beaku bala, kama betata'u nakuna kanaua bekomala, naku betata'u kamata mai sinata bevaiviivita ba 'abunai be'uleta. \v 22 Kau boutai lau dai'uai bevaiviivimui, beia dai lau dai'uai belava 'ini kauna beda'a to'onai ia 'eva bemauli. \v 23 Vanua kai bevaiviivimui koanai, oi bo'ulu oi boda'a vanua edeana ka. Lau oi luva umauna a'oumui, Isalaela vanuata boutai sia oi boda'a dodo palu laloanai lau kau nakuna 'eva ba'asi. \p \v 24 Malele melona ena vaikabasi kauna sia bekeinia 'o da'ala abi kauna ena 'ola kauna sia bekeinia. \v 25 Malele melona ena vaikabasi kauna ita bevitaita 'eva enama'ina, mai da'ala abi kauna ena 'ola kauna ita bevitaita 'eva enama'ina. Bema luma 'olana kauna be'aea Belesebulo koanai luma kauta vaka va si'avata be'ae. \s1 Dai Ekamakauvaia Kauna. \r (Lk 12.2-7) \p \v 26 Kanaua 'ounai sia oi bomakau venita. Dava devaakububu davata boutai 'eva bevala'asita mai devuni davata boutai 'eva beikabasita. \v 27 Dava vabulai a'oumui davata 'eva 'ailala laloanai oi boluva vaita mai luva kaiamuiai oi o'ika luvata 'eva luma 'uvinai oi boilolo vaita. \v 28 Kauani beaku bala kauta kataua sia oi bomakau venita 'olana idume 'eva sia beaku bala. Beia Dilava oi bomakau venia ia 'eva kauani mai idume luana bevabata 'alova laloanai. \p \v 29 Bisili lua 'eva pene ka'onamoai betavata. Beia Kamamui e'imata koanai sia ka be'eko asi kanoai. \v 30 Inoku vuimui boutai 'olamuiai 'eva 'ani evaku paluta. \v 31 Kanaua 'ounai sia oi bomakau, oi 'eva bisili doutamo vaika oi okeinita. \s1 Iesu I'oudaena. \r (Lk 12.8-9) \p \v 32 Kau ka kau vailatai bediaka ia lau ebano'u kauna 'eva lau vaka Kama'u vutuvutuai emimia kauna vailanai badiaka ia 'eva lau ebano'u. \v 33 Beia kau ka kau vailatai lau be'ou'u avuavu kauna 'eva lau vaka Kama'u vutuvutuai emimia kauna vailanai ia ba'oua avuavu. \s1 Kuali Lepona Abia Asi Kanobatai. \r (Lk 12.51-53; 14.26-27) \p \v 34 Sia oi bolalovaia lau asi 'eva nua'elu asi vaia kanobatai. Lau 'eva nua'elu sia asi vaia beia kuali lepona asi vaia. \v 35 Lau asi 'olana 'eva kanania, melo betata'u kamana bevaiviivia, vato betata'u sinana bevaiviivia, melo adana betata'u lavana ateatena bevaiviivia. \v 36 Kau ka ena luma kauta 'eva ena 'ou kautai be'ao. \p \v 37 Kau ka kamana 'o sinana elalo'au venita vaika vakaia lau, ia 'eva kele'e'uai sia bedaia. Kau ka nakuna oleolena 'o vatona elalo'au venia vaika vakaia lau, ia 'eva kele'e'uai sia bedaia. \v 38 Kau ka ena au ido'o valaukuna sia evuala muli'uai edada'a kauna, ia 'eva kele'e'uai sia bedaia. \v 39 Kau ka ena mauli beabi 'inia kauna 'eva ena mauli bevatauleia, kau ka ena mauli bevatauleia lau dai'uai kauna 'eva ena mauli bedavalia. \s1 Tava Nama'inana Bevenita. \r (Mk 9.41) \p \v 40 Kau davana oi eabimuidae kauna 'eva lau eabi'udae mai lau eabi'udae kauna 'eva esini'u Dilavana vaka eabiadae. \v 41 Kau ka enolea kauna ka eabiadae 'olana ia enolea kauna 'ounai, ia 'eva enolea tavana vitaitana beabia, mai kau ka komolo kauna ka eabiadae 'olana ia komolo kauna 'ounai, ia 'eva komolo kauna tavana vitaitana beabia. \v 42 Kau ka vei 'eluna 'ouai melo kikita katania ka bevenia 'olana ia lau ibano'u kauta 'ounai, lau oi luva umauna a'oumui, tava iabina laloanai ia sia betatabu.” \c 11 \s1 Iesu Vaidi'u Kabukabu Kauna Ioane Lovana Eakuia. \r (Lk 7.18-35) \p \v 1 Iesu ibanona kauta 'ouka lua luva katania'i evaidibata mulinai, 'abu kanaua evikania eda'a Kalilea vanuata laloatai ua'i bevaikabasi mai beilolo. \p \v 2 Ioane vabuto'o lumana laloanai Keliso ena vinaula valita eika koanai ibanona kauta esinita deda'a kevana, \v 3 Iesu delavuaia dediaka, boma 'oumai “Be'asi kauna 'eva oni? 'O edeana ka lai ba'imala?” \p \v 4 Iesu eta luva evamuea ediaka, “Omue oda'a, dava oi o'asi makamuiai oi o'ika mai kaiamuiai uluta oi o'ika 'eva Ioane vailanai oi boluvavai. \v 5 'Ede kauta 'ani deikaika 'udai, 'ome'ome kauta dedada'a, loki kauta 'ani denama'ina, kaia bubu kauta lele de'ika, ba kauta deko'isi demauli 'udai, mai ta'ovala kauta kevatai vali nama'ina deilolo vaia. \v 6 Kau ka kele'e'uai nuana sia elalo to'ato'a kauna Dilava bevanama'inala.” \p \v 7 Ioane ibanona kauta deda'a mulili laloanai, Iesu kau mato vailatai Ioane luvana eluva ediaka. “Oi dava boikala 'ounai oi oda'a kano'akunai? Lani 'ebavala eva'iuvai 'iuvaita oi boikata, una? \v 8 Asi'i koanai, oi oda'a 'eva dava oi boikala? Kau ka tubu'a pudalo pudalota evadodota kauna, una? Kau kataua tubu'a pudalo pudalota devadodo kauta 'eva lovia 'olana ena lumai demimia. \v 9 Inoku dava oi boikala 'ounai oi oda'a? Enolea kauna ka? 'O, lau oi a'oumui, Ioane 'eva enolea kauta boutai ekeinita. \v 10 Ia valina Puka kabukabunai kanania deleleia koma, \q1 ‘Lau e'u veauneke kauna basinia 'ana'i vailamuai, \q1 ia betata'u emu dala \q1 beva'olua kave'i.’ \qr Mal 3.1 \m \v 11 Lau oi luva umauna a'oumui, 'a'ate devapuluta kauta viloatai ka vaidi'u kabukabu kauna Ioane sia bekeinia, beia ua'i Dilava ena lovia vanuanai ekiki kauna 'eva Ioane bekeinia. \p \v 12 Vaidi'u kabukabu kauna Ioane ena melalai easimo vali'u, Dilava ena lovia vanuana 'eva deadedua vaia, vavai 'avaea kauta 'eva dekovoia bebuku vaita. \v 13 'Olana enolea kauta mai Mose ena talavatu boutai laloatai Dilava ena lovia vanuana valina deluvavaia 'eva easimo Ioane ena melalai. \v 14 Oi oabia dae koanai oi boikabasi Ioane 'eva Elia be'asi kauna. \v 15 Mai kaiana kauna 'eva lele be'ika. \p \v 16 Ulu kanania kauta davai bavavitaitata? Ia 'eva itani melo kikita tavatava 'abunai demiadivo banota de'aeta dediaka, \v 17 ‘Oi daimuiai siau lai auvani, beia oi sia oneneva. Ba masita lai a'abi, beia sia oi okakani.’ \v 18 Ioane easi 'eva elove, inoku ia dediaka, ‘Ka'uba si'avana ka ia nuanai.’ \v 19 Lau Kau nakuna asi aniani mai ainuinu 'eva ia dediaka, ‘Ia 'eva aniani si'asi'ana mai inuinu si'asi'ana, moni visi mai si'avana kauta eta kau.’ Beia aoneka 'eva vuavuana etata'u ena komolo evamomo'aia.” \s1 Sia Delalo 'Udai Vanuata Kevatai Besi'avana Vaika. \r (Lk 10.13-15) \p \v 20 Iesu vanua laloatai vatabulovo koata doutamo evavai vanuata kataua kauta e'ovenita, 'olana ia eta si'avanai sia delalo 'udai 'ounai. \v 21 “Kolasina e, kele'emuai besi'avana vaika! Betesaida e, oni vaka kele'emuai besi'avana vaika! Vatabulovo koata kevamuiai avavai davata Tulo mai Sidono kauta kevatai bamavavai koanai, ia 'eva 'ani siako vaikai bemalalo 'udai, tubu'a maputa bemavadodo mai 'olatai lavu bemane'edivo. \v 22 Beia lau oi a'oumui, Dilava ena lavuai namana melalanai Tulo mai Sidono kauta eta mekau 'eva kena bekiki beia oi 'eva besi'avana vaika. \v 23 Kapelanauma e, oni beabimu isi boda'a vutuvutu akanai, una? Asi'i, oni 'eva beitomu 'ovu 'alova laloanai. Vatabulovo koata kataua kele'emuai avavai davata Sodoma kele'enai bamavavai koanai, ia 'eva bemamia mo bema asi vali'u melala kanania. \v 24 Beia lau oi a'oumui, Dilava ena lavuai namana melalanai Sodoma ena mekau 'eva kena bekiki ia oi emui 'eva besi'avana vaika. \s1 Omai Kele'e'uai Lamui // Oi Bo'ani. \r (Lk 10.21-22) \p \v 25 Melala kanaua'i Iesu ena meameai ediaka, “Kama'u e, vutuvutu mai kanobata Loviana. Lau oni avanama'inamu 'olana dava katania ovunita ikabasi mai idiba kauta kevatai, beia melo kikita kevatai ovala'asita. \v 26 Kama'u e, luva umauna, 'olana kanania 'eva oni emu ula vitaitanai 'ani epulu. \v 27 Dava boutai 'eva Kama'u 'ani eveni'u. Sia kau ka Nakuna eikabasia beia Kamana mo sibona, mai kau ka Kamana sia eikabasia Nakuna mo sibona mai Nakuna edilata kauta kataua mo sibota kele'etai Kamana bevala'asia.” \p \v 28 “Bavunu kaumui mai mekau oi ovuala kaumui, boumuiai keva'u omaia, lau oi laani bavenimui. \v 29 E'u eveve oabia voumuiai ovuaia mai kele'e'uai ikabasi oi boabia 'olana lau 'eva a'eluovo mai 'ulu'u asi'i. Inoku idumemui lata be'ani. \v 30 'Olana e'u eveve 'eva eveavea mai tamu 'eva sia emekau.” \c 12 \s1 Melala Kabukabuna Lavuaina. \r (Mk 2.23-28; Lk 6.1-6) \p \v 1 Melala kanaua'i Iesu 'eva melala kabukabunai witi lobana laloanai eda'a keini. Ibanona kauta vikolo deakuta 'ounai witi vuata debuku deani. \v 2 Palisea kauta koakoa kanaua deikaia koanai Iesu de'ouia dediaka, “Ikala, oni ibanomu kauta 'eva melala kabukabunai dava sia bevavaia davana 'eva devavaia.” \v 3 Iesu eta luva evamuea ediaka, “Oi 'eva Davida debanoia kauta ita vikolo deakuta laloanai dava evavaia davana sia oi ovakua? \v 4 Ia Dilava ena lumai edodo, ua'i palaoa kabukabuna eabia, palaoa kanaua 'eva ekabukabu, kabukabu kauta sibota mo beania davana, ia mai debanoia kauta ita deania. \v 5 Mai kabukabu kauta lo'e kabukabuna laloanai melala kabukabuna vinaulana sia devavaia kave'i beia sia deva'eva, talavatuna kanaua 'eva sia oi ovakua? \v 6 Lau oi a'oumui, nia'i kau ka 'eva lo'e kabukabuna ekeinia. \v 7 ‘Lau a'ula vilalo, \q1 ia sia a'ula veniveni davata.’ \qr Hos 6.6 \m Puka kabukabunai luva katania anita oi bomaikabasi koanai kau sia deva'eva kauta va'evai sia oi bomane'etadivo. \v 8 'Olana lau Kau nakuna 'eva melala kabukabuna loviana.” \s1 Iesu Eta'u Ima Bade Kauna // Imana Evanama'inala. \r (Mk 3.1-6; Lk 6.6-11) \p \v 9 Iesu 'abu kanaua evikania eda'a Iuda eta lo'e laloanai edodo, \v 10 kau ka imana badena vaka ua'i, kau vaida deula Iesu va'eva 'abunai bene'eadivo, inoku Iesu delavuaia dediaka, “Melala kabukabunai 'olele ekavanama'inala 'eva mai va'evana 'o asi'i?” \v 11 Iesu e'outa ediaka, “Oni ka emu mamoe melala kabukabunai 'uliai bema'ekouda koanai sia bomaabiaisi, una? \v 12 Kau 'eva mamoe ekeinia. Kanaua 'ounai melala kabukabunai nama'ina ekavavai 'eva ekomolo.” \v 13 Inoku Iesu kau kanaua e'ouia ediaka, “Imamu isia komolo.” Inoku imana eisia komolo 'eva itoinai enama'ina vitaitana imana avekena boina. \v 14 Beia Palisea kauta dela'asi deda'a lova deaku aboina Iesu beakubala. \s1 Dilava Edilaia Kauna. \p \v 15 Iesu 'ani eikabasi 'ounai 'abu kanaua'i eda'atau. Kau doutamo vaika mulinai deda'a, eta 'olele boutai evanama'inata, \v 16 e'outa kao kau ka vailanai sia beluluva ia 'eva dai. \v 17 Kanania 'eva Isaia enolea kauna eluvavaia luvana ivamomo'aina. \q1 \v 18 ‘Oikaia ia 'eva adilaia \q1 e'u da'ala abi kauna, \q1 alalo'au venia maivaka \q1 alalonama venia. \q1 Lau Idume'u Kabukabuna \q1 basinia ia akanai, \q1 kanobata kauta kele'etai \q1 komolo beilolovaia. \q1 \v 19 Ia 'eva sia bevina 'o sia bevaoi \q1 maivaka lelena vanua dalatai \q1 sia be'ika. \q1 \v 20 Ia sia beba'iuku itani \q1 silibo 'ani emoku davana \q1 badebade kauta boita, \q1 maivaka 'ita 'ani ebo'o davana itani eta nuabata ekiki kauta boita ena nuabata sia bevabo'oa beda'amo komolo vinaulana bevala'asia. \q1 \v 21 Kanobata kauta boutai \q1 eta nuabata ia vana akanai \q1 bene'etadivo.’ \qr Isa 42.1-4 \s1 Iesu Mai Belesebulo. \r (Mk 3.20; Lk 11.14-23; 12.10) \p \v 22 Kau ka nuanai ka'uba si'avana emia kauna devuaia deda'a Iesu kevana ia 'eva makana de'ede mai malana esi'avana, Iesu eta'u evanama'inala, ua'i ia eluva luva mai eikaika 'udai. \v 23 Kau boutai detabulovo si'asi'a dediaka, “Ama'i kau kanania 'eva Davida Nakuna.” \v 24 Beia Palisea kauta vali kanania de'ika koanai dediaka, “Kanania 'eva ka'uba si'avata eta 'ola kauna Belesebulo ena siavuai ka'uba si'avata katana elo'ota asi.” \p \v 25 Iesu eta lalovai eikabasi 'ounai e'outa ediaka, “Kanobata ka sibona beva'alamaia inoku beviaku 'eva sia bemiadau'a, mai vanua ka sibona 'o iduvu ka sibona beva'alamaia beviaku koanai sia belava'ini bedaia. \v 26 Inoku Diabolo betata'u Diabolo belo'oa asi koanai ia 'eva sibona eva'alamaia, kanaua'i ena kanobata 'eva abelava 'ini koma? \v 27 Lau Belesebulo siavunai ka'uba si'avata alo'ota asi koanai dai ena siavuai oi emui kau ka'uba si'avata vaika delo'ota asi? Kanaua 'ounai emui kau betata'u va'evai bene'emuidivo. \v 28 Beia lau Dilava idumena siavunai ka'uba si'avata alo'ota asi koanai Dilava ena lovia vanuana 'eva 'ani easi oi akamuiai. \p \v 29 Kau ka kula'ila kauna ena luma sia beva'alamaia ena dava beabi tau beda'amo ia kula'ila kauna beabia bedo'oa makava, inoku ena dava bevinaota. \p \v 30 Kau ka lau dai'uai sia edadai kauna 'eva lau ebaduveni'u, mai kau ka lai laluana sia avalalo ka'ona kauna 'eva ekapo odaoda. \p \v 31 Kanaua 'ounai lau oi a'oumui, kau eta si'avana mai eta luva si'avata boutai 'eva be'ou kao bedaia, beia Idume Kabukabuna kele'enai eluva si'asi'a kauna 'eva ena si'avana sia be'oukao diba. \v 32 Kau ka beluva si'asi'a Kau nakuna kele'enai 'eva ena si'avana be'oukao bedaia, beia kau ka Idume Kabukabuna kele'enai beluva si'asi'a kauna 'eva ena si'avana sia be'oukao diba vali'u mauli kanania'i maivaka mauli vailai be'asi maulina. \s1 Au 'Eva Vuavuatai Ekaikabasita. \r (Lk 6.43-45) \p \v 33 Au nama'ina 'eva vuavua nama'ita bevapulu, au si'avanai 'eva vuavua si'avata bevapulu, 'olana au aboita 'eva vuavuatai ekaikabasi. \v 34 Kau'asi nakuta e, emui lalovai 'eva desi'avana aboina luva nama'ita oi bo'oulai? 'Olana nutu 'eva nuai evonu davana luvana eluvala. \v 35 Kau nama'ina nuanai dava nama'ita e'uda davata nama'ita evala'asi, kau si'avana nuanai dava si'avata e'uda davata si'avata evala'asi. \p \v 36 Lau oi a'oumui, kau luva 'avaeata deluluva kauta boutai Dilava ena lavuai melalanai tavata beveni dokadoka. \v 37 Kanaua 'ounai emu luva betata'u komolo bevenimu maivaka emu luva betata'u mekauta bevenimu.” \s1 Deula Siavu Koana Beikala. \r (Mk 8.11-12; Lk 11.29-32) \p \v 38 Inoku Palisea kauta mai talavatu 'ola kauta vaida Iesu de'ouia dediaka, “Vaikabasi kaumu e, lai a'ula oni kele'emuai siavu koana ka bomavavaia lai bamaikala.” \p \v 39 Iesu eta luva evamuea ediaka, “Ulu kanania si'avana maivaka sia maiemui abiveni kaumui, dava 'ounai siavu koana oi olavuai vaia? Beia koa bavenimui davana 'eva enolea kauna Iona mo ena koa. \v 40 Iona melala koi mai boni koi sisi namana bo'ana laloanai emia, vitaitana mo lau kau nakuna vaka melala koi mai boni koi kano laloanai bamimia. \v 41 Lavuai melalana be'asi Nineva kauta ulu kanania kaumui va'eva 'abunai bene'emuidivo, 'olana Iona ena iloloai delalo 'udai. Beia vali'u Iona ekeinia kauna 'eva nia'i. \v 42 Divo kanobatana loviana ateatena lavuai 'abunai beko'isi ulu kanania kaumui va'eva 'abunai bene'emuidivo, 'olana ia kanobata to'onai easi Solomona ena aoneka luvata e'ika. Beia vali'u Solomona ekeinia kauna 'eva nia'i.” \s1 Ka'uba Si'avana Ena Mue. \r (Lk 11.24-26) \p \v 43 “Ka'uba si'avana ka kau ka nuanai ela'asi koanai eda'a kano'akunai eda'a to'ato'a laani 'abuta ekavu, beia sia 'abu ka edavalia, \v 44 inoku sibona ediaka, ‘Lau 'eva bamumue bada'a e'u luma avikania lumana’, Inoku emue eda'a luma 'avaeana 'ani dedaloia kave'i mai e'olu edavalia. \v 45 Inoku ela'asi eda'a banona kalakoi ka desi'avana vaika kauta evuata deasi dedodo ua'i demia. Kau kanaua 'ana'inai ena mia esi'avana, beia valiu 'eva esi'avana vaika. Kanaua 'eva ulu si'avana kanania kauta kele'etai kanaua bepulu koma.” \s1 Iesu Sinana Mai Bo'akalana. \r (Mk 3.31-35; Lk 8.19-21) \p \v 46 Iesu kau eluva venita do'o laloanai sinana mai bo'akalana deasi dela'asi. Mulimuliai delava deula Iesu ita beluvaluva. \v 47 Kau ka ia e'ouia ediaka, “Sinamu mai bo'akalamu 'eva mulimuliai delalava, deula venimu oi boluvaluva.” \v 48 Iesu ia ena luva evamuea ediaka, “Lau sina'u 'eva dai, mai lau bo'akala'u 'eva dai?” \v 49 Imana ibanona kauta eisivenita inoku ediaka, “Katania kauta 'eva lau sina'u mai lau bo'akala'u. \v 50 'Olana kau ka lau Kama'u vutuvutuai emimia kauna ena ula evavaia kauna 'eva lau bo'akala'u, lovu'u mai sina'u.” \c 13 \s1 Luva Ivavitaitana Kau Ka // Kea Evadota. \r (Mk 4.1-9; Lk 8.4-8) \p \v 1 Melala ka'onamo kanaua'i Iesu lumai ela'asi eda'a 'ovu nabuanai emia divo. \v 2 Kau mato namavaikana delavaia kaiukaiu 'ounai eko'isi asi kai ele'au emia 'au, kau boutai 'eva nabuai delava. \v 3 Inoku ia eta'u dava doutamo luva ivavitaitatai e'outa ediaka, “Loba vavai kauna ka ela'asi eda'a ena lobai kea bevavado. \v 4 Ena witi keata ekapo odaoda koanai, vaida 'eva dalai de'ekoasi, ua'i manumau deasi deani paluta. \v 5 Vaida kano bika'a bika'anai de'ekoasi, dekubu molaumolau 'olana kano ekevekeve. \v 6 Inoku melala ele'au koanai kopita delamoda maivaka de'ibu 'olana lamuta asi'i. \v 7 Kea vaida 'iniauma laloatai de'ekoasi, beia 'iniauma dekubu inoku devavilita kaiukaiu. \v 8 Beia kea vaida 'eva kano nama'inai de'ekoasi. Inoku devua vaida vuata 'eva sinavu ka (100), vaida kalakoinavui (60), mai vaida koinavui (30). \v 9 Maikaiana kauna 'eva lele be'ika.” \s1 Luva Ivavitaitana 'Olana. \r (Mk 4.10-12; Lk 8.9-10) \p \v 10 Inoku ibanona kauta deasi Iesu kevana delavuaia dediaka, “Dava 'ounai kau luva ivavitaitata o'outa?” \v 11 Iesu eta luva evamuea ediaka, “Dilava ena lovia vanuana ikabasina vunita 'eva 'ani avenimui, beia ia kele'etai 'eva asi'i. \v 12 'Olana kau ka maiena dava kauna, doutamo bevenia, inoku ia ena dava 'eva bedoutamo vaika. Kau ka kevanai asi'i kauna kele'enai kava'ina emimia davana 'eva beabia ovo. \v 13 Luva ivavitaitata a'oumui 'olana 'eva kanania, beikala beia sia beikala une, lele be'ika beia sia beika une mai sia beikabasi. \v 14 Kanaua 'ounai Isaia ena enolea luvana 'eva easi emomo'ai, \q1 ‘Kaiamuiai lele oi oika beia nuamui sia de'eko'ovi, \q1 oi boikata 'udai'udai beia sia oi boikata une. \q1 \v 15 'Olana kau katania nuata \q1 'eva devabula, \q1 kaiata 'eva de'ou bubu mai \q1 makata 'eva de'alavu, \q1 makatai asi'i demaikaika, \q1 kaiatai lele asi'i demaika, \q1 nuata asi'i dema'eko'ovi, \q1 kanaua 'ounai asi'idemalalo 'udai keva'uai, amavamaulita 'ounai.’ \qr Isa 6.9,10 \p \v 16 “Oi 'eva Dilava evanama'inamui, 'olana makamuiai oi oika mai kaiamuiai lele oi o'ika 'ounai. \v 17 Lau luva umauna a'oumui, enolea kauta mai komolo kauta doutamo deula vaika dava oi oikala davana bemaikala, beia sia deikala, maivaka kaiamuiai lele oi o'ika davana bemaika, beia sia de'ika.” \s1 Luva Anina Ivavitaitana. \r (Mk 4.13-20; Lk 8.11-15) \p \v 18 “ Lele oika, luva ivavitaitatai vadovado anina 'eva dava. \v 19 Kau Dilava ena lovia vanuana valina de'ika beia nuata sia de'eko'ovi koanai diabolo e'asi dava nuatai devadota davata eabi tau. Kanania 'eva kea kataua dalai de'ekoasi boita. \v 20 Kano bika'a bika'ana akanai kea de'ekoasi 'eva itani kau ka Dilava ena luva 'uluna e'ika inoku mailalonamana alimo eabia dae. \v 21 Beia lamuna sia de'ovu kave'i 'ounai sia emia dau'a. Dilava ena luva 'ounai adedua 'o vaivivi de'asi koanai komolonai mo e'ekoasi. \v 22 Mai kea 'iniauma viloatai de'ekoasi 'eva itani kau ka Dilava ena luva 'uluna e'ika beia kanobata nua anina mai lavona lalovaita detata'u luva kanaua de'alavua inoku sia evuvua. \v 23 Beia kea kano medianai de'ekoasi 'eva itani kau ka Dilava ena luva 'uluna e'ika mai nuana e'eko'ovi. Ia 'eva evuvua vuavuana sinavu ka (100), vaida kalakoinavui (60), mai vaida koinavui (30).” \s1 Luva Ivavitaitana // Witi Mai Ava. \p \v 24 Iesu luva ivavitaitana ka vaka e'outa. “Dilava ena lovia vanuana 'eva itani kau ka kea nama'ita ena lobai evadota. \v 25 Beia kau boutai demuinai tabu laloanai, ena 'ou kauna easi witi viloatai ava evadota inoku eda'a. \v 26 Witi dekubu vuata devua koanai, ava vaka dekubu. \v 27 Loba 'uala kauna ena da'ala abi kauta deasi kevana de'ouia dediaka, ‘'Ola kaumu e, oni emu lobai 'eva kea nama'ita ovadota, beia ava kataua 'eva a'i deasi?’ \p \v 28 Ia eta luva evamuea ediaka, ‘'Ou kauna ka kanana evavaia.’ Ena da'ala abi kauta dediaka, ‘O'ula lai bada'a ava lai babukuisi?’ \v 29 Ia e'outa ediaka, ‘Asi'i, 'olana ava oi bobukuta isi koanai witi vaka ava ita asi'i oi omabukuta isi ka'ona. \v 30 Ovikanita lalua dekubu ka'ona beda'amo witi i'alita melalana. Melala kanaua'i 'eva i'alina kauta ba'outa, “Makavana 'eva ava oi bodoutabou oi bodo'o 'inita botouta be'ani, inoku witi oi bodoutabou oi boabita bo'asi e'u aile'e laloanai.” ’” \s1 Luva Ivavitaitana Tuava Keana. \r (Mk 4.30-32; Lk 13.18-19) \p \v 31 Iesu luva ivavitaitana ka vaka e'outa. “Dilava ena lovia vanuana 'eva itani tuava keana boina. Kau ka eabia inoku ena lobai evadoia. \v 32 Kea boutai viloatai ia 'eva ekiki vaika, beia ekubu koanai ia lobai 'eva namavaikana vadovado davata boutai evavele kanita, au ai eao aka manumanuta deasi ua'i le'enai lata de'ani.” \s1 Luva Ivavitaitana // Vakubu Mulamulana. \r (Lk 13.20-21) \p \v 33 Iesu luva ivavitaitana ka mune'e e'outa. “Dilava ena lovia vanuana 'eva itani vakubu mulamulana boina. Ateate ka vakubu mulamulana eabia vodu namana laloanai palaoa doutamo ita eiuia lavo'i eda'amo palaoa itoina ekubu.” \s1 Luva Ivavitaitata Eta Vinaula. \r (Mk 4.33-34) \p \v 34 Iesu dava katania boutai kau mato e'outa 'eva sia luva umautai, beia luva ivavitaitatai mo e'outa. \v 35 Kanania 'eva enolea kauna eluvavaia luvana evamomo'aia. \q1 “Baluva venita koanai luva ivavitaitanai baluva venita, \q1 kanobata epulu easi mo vali'u \q1 'eva dava vunita davata lau batata'u ba'outa dae.” \qr Sal 78.2 \s1 Luva Ivavitaitana Anina // Witi Mai Ava. \p \v 36 Inoku Iesu kau mato evikanita eda'a luma laloanai edodo, ibanona kauta deasi kevana de'ouia dediaka, “Luva ivavitaitana kanania loba laloanai ava anina 'eva dava 'oumai kave'i.” \p \v 37 Iesu enu'ovi ediaka, “ Kau kea nama'ina evadoia kauna 'eva lau kau nakuna. \v 38 Loba 'eva kanobata, kea nama'ita 'eva Dilava ena lovia vanuana kauta, ava 'eva kau si'avana ena kau. \v 39 'Ou kauna kanaua ava evadota kauna 'eva diabolo. I'alina melalana 'eva kanobata to'ona, i'alina kauta 'eva anelu. \v 40 Ava ibukuta isi mai idoubouta 'alovai be'ani 'eva kanobata to'onai bepupulu. \v 41 Lau kau nakuna e'u anelu basinita la'asi e'u vanua laloanai va'eva devavai kauta mai si'avana devavai kauta boutai bevalalota. \v 42 Ia betata'u 'alova sia ebo'o kovo 'abuna laloanai bekapota dodo, ua'i bekakani mai 'asi'asita beala'o'i ala'o'i. \v 43 Inoku komolo kauta 'eva Kamata ena lovia vanuana laloanai be'ailala itani melala boina. Mai kaiana kauna lele be'ika. \s1 Dilava Ena Lovia Vanuana Luvata Koi Ivavitaitata. \p \v 44 “Dilava ena lovia vanuana 'eva itani lavo nama'ina loba laloanai ikolena boina. Kau ka edavalia koanai ekoleia 'udai, mailalonamana eda'a ena dava boutai etavatava vaita moninai kano kanaua mailobana etavaia. \p \v 45 Mai Dilava ena lovia vanuana 'eva itani tavatava kauna ka 'emo'alu nama'ita ekavuta boina. \v 46 Inoku 'emo'alu nama'ina vaika ka edavalia koanai, eda'a ena dava boutai etavatava vaita moninai 'emo'alu kanaua etavaia. \p \v 47 Maivaka Dilava ena lovia vanuana 'eva itani vuo 'ovuai denaia inoku sisi edeata edeata dekoa boina. \v 48 Va'eka kauta vuo evonu koanai nabuai develia 'au, inoku demiadivo sisi nama'ita alavu laloanai deudata, beia si'avata 'eva deitota'au. \v 49 Kanobata ena oleai 'eva kanaua bepulu koma. Anelu be'asi komolo kauta mai si'avana kauta beva'alamata. \v 50 Si'avana kauta 'eva 'alova sia ebo'o kovo 'abuna laloanai bekapota dodo, ua'i bekakani mai 'asi'asita beala'o'i ala'o'i.” \s1 Lavo Makamakata Mai 'Ana'ita. \p \v 51 Inoku Iesu elavuaita ediaka, “Luva katania boutai nuamuiai 'ani de'eko'ovi?” Ena luva devamuea dediaka, “'O, nuamai 'ani de'eko'ovi.” \v 52 Ia e'outa ediaka, “Kanaua 'ounai talavatu 'ola kauta kataua Dilava ena lovia vanuana valina 'ani deikabasi kauta ka ka 'eva itani luma 'uala kauna boina, ena doubou doubou laloanai lavo makamakata mai 'ana'ita bedalata isi.” \s1 Iesu Ena Vanua Kauta Devaivivia. \r (Mk 6.1-6; Lk 4.16-30) \p \v 53 Iesu luva ivavitaitata katania e'outa mulinai 'abu kanaua evikania, \v 54 easi ena vanuai Iuda eta lo'e laloanai kau evaikabasita 'eva detabulovo si'asi'a. Delavuai lavuai dediaka, “Kau kanania aoneka mai vatabulovo vinaulata katania a'i eabita? \v 55 Ia 'eva kamuta kauna nakuna umauna, ia sinana vana Malia, bo'akalana 'eva Iakobo, Iosepa, Simona mai Iuda. \v 56 Lovuna boutai 'eva nia'i ita kamimia. Inoku kau kanania 'eva dava katania boutai a'i eabita?” \v 57 Inoku ia deta'u Iesu devaivivia. Beia Iesu ia e'outa ediaka, “Enolea kauna 'eva 'abu boutai ai 'olana be'aku, ena vanuai mai ena luma kauta 'eva 'olana sia be'aku.” \v 58 'Olana eta abiveni asi'i 'ounai vatabulovo vinaulata doutamo ua'i sia evavai. \c 14 \s1 Vaidi'u Kabukabu Kauna // Ioane Ena Ba. \r (Mk 6.14-29; Lk 3.19-20; 9.7-9) \p \v 1 Melala kanaua'i lovia 'olana 'Eloda 'eva Kalilea e'ola vaia koanai Iesu valina eika. \v 2 Inoku ena vinaula kauta e'outa ediaka, “Ioane vaidi'u kabukabu kauna akubala 'eva ba ai eko'isi 'udai, kanaua 'ounai vatabulovo vinaulata siavuna katania ia nuanai devinaula.” \p \v 3-4 'Ana'inai Eloda 'eva bo'akalana Pilipo adana Elodia eadavala. Inoku Ioane vaidi'u kabukabu kauna Eloda e'ouia ediaka, “Ateate kanania oadavala 'eva sia ekomolo.” Kanaua 'ounai Eloda luva eveni Ioane delioia vabuto'o lumanai de'alavua. \v 5 Eloda ena ula Ioane beaku bala, beia kau makauta emakau, 'olana Ioane 'eva enolea kaunai devaoa. \p \v 6 Eloda ena pulu melalana nadunai Elodia nakuna vatona kau mato vailatai eneva, inoku Eloda evalalonamala keini. \v 7 Kanaua'i Eloda vato eluva 'ana'i venia ediaka, ena luva 'ana'i kula'ilana vato e'ouia 'eva dava benoinoi vaia davana 'eva bevenia mo. \v 8 Sinana ena luvai vato Eloda enoia ediaka, “Vali'u mo Ioane vaidi'u kabukabu kauna 'olana nauai boudala boveni'u.” \p \v 9 Eloda lovia 'olana nuana evilalo. Beia ena luva 'ana'i e'aeta kauta vailatai eluvavaia 'ounai, luva eveni vato ena noinoi vinaulana bevavaia. \v 10 Kanaua 'ounai esinita vabuto'o lumana laloanai Ioane 'atona detauia uku. \v 11 Ioane 'olana nau nuanai deudaia deabia deasi vato devenia, inoku vato evuaia eda'a sinana evenia. \v 12 Ioane ibanona kauta deasi kauanina deabia devuaia deda'a dekoleia. Inoku deda'a Iesu de'ouia. \s1 Iesu Kau Sinavu Imanavui Evananita. \r (Mk 6.31-44; Lk 9.10-17; Io 6.1-13) \p \v 13 Iesu vali kanaua eika koanai asiai ele'au sibona eda'a 'abu 'avaeana ka, kau doutamo 'ulu kanania deika koanai eta vanuai aetai Iesu mulinai deda'a. \v 14 Iesu asiai e'ovu kau mato namana eikaia koanai elalota mai eta 'olele evanama'inata. \p \v 15 'Ani elavilavi 'ounai ibanona kauta deda'a Iesu kevana de'ouia dediaka, “Kanania 'eva 'abu 'avaeana maivaka 'ani eboboni. Do'u kauta sinita deda'a, vanua vaida laloatai sibota eta iani betatava 'eva benama'ina.” \v 16 Iesu e'outa ediaka, “Ia 'eva sia basinita, oi dava kena oi bovenita beania.” \v 17 Ibanona kauta de'ouia dediaka, “Lai kele'emaiai 'eva palaoa ima mai sisi lua mo.” \v 18 Iesu e'outa ediaka, “Oabi omai kele'e'u.” \p \v 19 Inoku kau e'outa ava akanai bemiadivo, palaoa ima mai sisi luana eabita e'a'adae vutuvutu eikaia Dilava evanama'inala inoku palaoa ekovita, ibanona kauta evenita deda'a kau devenita. \v 20 Ia boutai deaniani deani vunu, ibanona kauta iani kalita dedoubou aleka boutai 'ouka lua devavonuta. \v 21 Kau deaniani kauta 'eva sinavu imanavui (5,000) boina, kau mo 'avaena devakuta ia 'a'ate mai melo 'eva sia devakuta. \s1 Iesu Vei Akanai Eda'a. \r (Mk 6.45-52; Io 6.16-21) \p \v 22 Kanaua mulinai Iesu komolonai ibanona kauta asiai evaeleta 'au be'ana'ia beda'a 'ovu avekenai, laloanai ia 'eva kau esinita bedada'a. \v 23 Kau esinita deda'a mulinai, ia sibona lolo ka ai ele'au bemeamea. Eboni koanai ia 'eva sibona ua'i. \v 24 Beia asi kano evikania 'ani ela'asi vaika 'ovuai laloanai, ka'uda eko'isi asi eakuia ua eda'aia nia easia 'olana lani 'eva vailatai easi. \v 25 'Avu'avu vabulanai 'o'oloko ivakoina e'alala vitaitanai Iesu vei akanai eda'a kele'eta. \v 26 Ibanona kauta Iesu vei akanai eda'a deikaia koanai demakau si'asi'a, inoku devilavila dediaka, “Ei, ka'uba.” \v 27 Iesu komolonai mo e'outa ediaka, “Ovapasisi, nia lau, sia oi bomakau.” \p \v 28 Petelo eko'isi e'ouia ediaka, “Lovia namana e, oni umaumu koanai luva inoku vei akanai bavasi kele'emu.” \v 29 Iesu e'ouia ediaka, “Mai.” Inoku Petelo asiai e'ovu vei akanai eda'a keke Iesu kevana eda'aia. \v 30 Beia ka'uda namana eikaia koanai emakau, veiai ebulubulu laloanai evaoi ediaka, “Lovia namana e, bomavamauli'u!” \p \v 31 Komolonaimo Iesu imana eisialao Petelo eabia e'ouia ediaka, “Emu abiveni ekiki, dava 'ounai nuamu elalo to'ato'a?” \v 32 Inoku laluana asi akanai dele'au 'eva lani eto'o. \v 33 Ibanona kauta ua'i asi nuanai Iesu dekukudivo venia dediaka, “Momo'ai dokadoka oni 'eva Dilava Nakuna.” \fig Iesu imana eisialao Petelo eabia.|src="cn01722B.tif" size="col" ref="14.22-33" \fig* \s1 Iesu Kenesaleta Ai // 'Olele Kauta Evamaulita. \r (Mk 6.53-56) \p \v 34 'Ovuai dekeini deasi Kenesaleta kanonai dela'asi. \v 35 'Abu kanaua kauta Iesu deikaia une 'eva luva desinia eda'a vanua kele'etai kauta kevata, inoku kau kataua eta 'olele kauta boutai devuata deasi Iesu kevana. \v 36 Kau Iesu denoia 'olele kauta ena tubu'a tolina mo bema abia kovo. Inoku Iesu ena tubu'a tolina deabia kovo kauta boutai 'eva denama'ina. \c 15 \s1 Kau Eta Talavatu Mo Devaikabasita. \r (Mk 7.1-13) \p \v 1 Inoku Palisea kauta mai talavatu 'ola kauta vaida Ielusalemai deasi Iesu kevana delavuaia dediaka, \v 2 “Dava 'ounai ibanomu kauta koakoa 'ai'aita talavatuta deukuta? Imata sia dedeini makava ia deaniani.” \p \v 3 Iesu eta luva evamuea ediaka, “Dava 'ounai oi Dilava ena talavatu luvana oukua, beia emui koakoa 'ana'ita oabi dae? \v 4 'Olana Dilava ediaka, ‘Kamamu mai sinamu 'olata bo'aku,’ maivaka ediaka ‘Kau ka kamana 'o sinana besivada venia kauna 'eva beaku bala.’ \v 5 Beia oi 'eva emui vaikabasiai oi odiaka, ‘Kau ka kamana 'o sinana be'outa bediaka, “Lavo katania'i bamadulumui davata 'eva baveveni Dilava ena.” \v 6 Inoku kau kanaua 'eva kamana mai sinana 'eva dava kanaua'i 'olata sia be'aku.’ Dala kanaua boinai Dilava ena luva 'eva sia oi oabia dae, ia koakoa 'ana'ita mo oabi dae. \p \v 7 Dede kaumui e, Isaia 'eva ekomolo ena enolea luvatai oi akamuiai 'eva ediaka, \q1 \v 8 “Kau katania 'eva nututa bibi'atai mo va'u devanama'inala, \q1 beia nuata 'eva dau'ai vaikai. \q1 \v 9 Dekukudivo veni'u 'avaea, \q1 'olana devaikabasi talavatuta \q1 'eva kau eta talavatu \q1 luvata mo.” \qr Isa 29.13 \s1 Luva Kau Eva'obua. \r (Mk 7.14-23) \p \v 10 Iesu kau mato e'aeta deda'a kevana inoku e'outa ediaka, “Lele oika maivaka ovona oi bo'ovo. \v 11 Dava nutuai edodo edada'a nuai davana 'eva Dilava vailanai kau sia eva'obua, beia dava nutuai ela'asi davana 'eva kau eva'obua.” \p \v 12 Inoku ibanona kauta deasi kevana delavuaia dediaka, “Palisea kauta lelemu deika koanai nuata de'avala 'eva oikabasi?” \p \v 13 Eta luva evamuea ediaka, “Kama'u vutuvutuai emimia kauna sia evadota auta boutai 'eva mailamuta bebuluta isi. \v 14 Ovikanita. Ia makata de'ede 'ounai 'ede kauta devada'ata. Bema 'ede kauna ka betata'u 'ede kauna ka bevada'ala koanai laluana 'uliai be'ekouda.” \p \v 15 Inoku Petelo ediaka, “Luva ivavitaitana kanania anina 'oumai kave'i.” \v 16 Iesu ia e'outa ediaka, “Oi vaka nuamui sia de'eko'ovi? \v 17 Dava boutai nutuai dedododo deda'a bo'ai davata 'eva bo'ai dela'asi de'asi mulimuliai 'eva sia oi oikabasi? \v 18 Beia dava nutuai dela'asi davata 'eva nuai de'asi dela'asi, inoku davata kataua detata'u kau deva'obuta. \v 19 Inoku nuai ela'asi davana 'eva lalovai si'avata kau evada'ata beakuaku, bekulakula, bemaka si'a, bevinao, bededede mai be'oukeinikeini. \v 20 Koakoa kataua 'eva Dilava vailanai kau deva'obuta, beia imata sia kadeini kaniani 'eva kau sia eva'obua.” \s1 Kanana Ateatena Ena Abiveni. \r (Mk 7.24-30) \p \v 21 Iesu 'abu kanaua evikania eda'a Tulo mai Sidono kanotai. \v 22 'Abu kanaua'i Kanaana ateatena ka easi kevana inoku e'aeia ediaka, “Lovia namana Davida Nakuna e, lalo'u, ka'uba si'avana naku'u vatona nuanai 'eva evaana anala vaika.” \v 23 Beia Iesu ateate ena luva sia evamuea, inoku ibanona kauta Iesu denoia 'udai 'udai dediaka, “Lo'oa eda'a tau, 'olana mulitai e'asi e'aeta basibasi.” \p \v 24 Iesu ediaka, “Dilava lau esini'u 'eva Isalaela mamoeta detaule mo daitai.” \v 25 Ateate easi Iesu vailanai ekuidula, ediaka, “Lovia namana e, dulu'u.” \v 26 Iesu ateate ena luva evamuea ediaka, “Melo eta iani ekaito'au 'oveka be'ani 'eva sia enama'ina.” \v 27 Ateate ediaka, “Luva umauna Lovia namana, beia lovia kauna ena vakai, iani 'ika'ikata de'ekoasi venuai 'eva 'oveka vaka de'ani.” \v 28 Inoku Iesu e'ouia ediaka. “Ateate e, emu abiveni 'eva namavaikana, emu ula davana 'eva bepupulu.” Melala kanaua'i mo nakuna vatona emauli. \s1 Iesu 'Olele Edeata Edeata Evamaulita. \p \v 29 Iesu 'abu kanaua evikania eda'a Kalilea 'ovu nabuana eda'aia, inoku loloai ele'au emiadivo. \v 30 Kau mato namavaikana deasi kevana, devuata deasi kauta 'eva 'ome'ome, maka 'ede, ima bade, malata desi'avana, maivaka 'olele kauta edeata edeata Iesu aena 'olanai dene'etadivo, inoku ia eta'u evamaulita. \v 31 Malata desi'avana kauta deluvaluva, ima bade kauta imata dekomolo, 'ome'ome kauta dedada'a, makata de'ede kauta deikaika. Kau koa katania deikata koanai detabulovo si'asi'a, inoku Isalaela eta Dilava devanama'inala. \fig Iesu 'olele kauta evamaulita.|src="UBSA-01A.TIF" size="col" ref="15.29-31" \fig* \s1 Iesu Kau Sinavu Vaninavui Evananita. \r (Mk 8.1-10) \p \v 32 Iesu ibanona kauta e'aeta deasi kevana, e'outa ediaka, “Lau kau katania 'eva alalota, 'olana ia 'eva 'ani melala koi lau kele'euai demimia mai sia dava ka deania, maivikolota basinita bedada'a 'eva sia a'ula, 'olana ka dalai asi'i ema'eko.” \v 33 Ibanona kauta dediaka, “Nia 'eva kano'akuna, iani a'i eka abita kau mato kanania boina ekavananita?” \v 34 Iesu elavuaita ediaka, “Iani kevamuiai vida?” Ia dediaka, “Palaoa kalakoi ka mai sisi kikita vitalua mo.” \p \v 35 Inoku Iesu eta'u kau mato e'outa kanoai bemiadivo. \v 36 Inoku palaoa kalakoi ka mai sisi eabita Dilava evanama'inala, mulinai ekovita mukamuka, ibanona kauta evenita inoku ibanona kauta kau devenita. \v 37 Kau boutai deaniani deani vunu, ibanona kauta iani kalita aleka kalakoi ka devavonuta. \v 38 Ua'i deaniani kauta devakuta 'eva sinavu vani navui (4,000), beia 'a'ate mai melo 'eva sia devakuta. \v 39 Iesu kau mato esinita deda'a mulinai asiai ele'au ekeini Makadana kanona eda'aia. \c 16 \s1 Palisea Kauta Deula // Koa Ka Beikala. \r (Mk 8.11-13; Lk 12.54-56) \p \v 1 Palisea mai Sadukea kauta vaida deasi Iesu kevana dekovoia, denoia koa ka bevaikata 'eva bevamomo'aia ia vutuvutuai easi. \v 2 Beia Iesu eta luva evamuea ediaka, “Lavilavi melala ena ulu eda'a venia koanai, oi odiaka, ‘Mala melala benama'ina 'olana vutuvutu ebailua.’ \v 3 Belani 'avu'avu oi bodiaka, ‘Vali'u melala kanania'i 'eva lamu mai lani be'asi 'olana vutuvutu e'aola mai oli e'alavua.’ Koa davata vutuvutuai bepupulu 'eva oi oikabasi, beia dava 'ounai melala katania'i koa dava bepupulu davata 'eva sia oi oikabasita? \v 4 Abiveni asi'i mai si'avana uluna kaumui, koa oi okakavu, beia koa sia ka bavaikamui, enolea kauna Iona ena koa mo bavaikamui.” Inoku Iesu evikanita kele'etai eda'atau. \s1 Palisea Eta Vakubu Mulamulana. \r (Mk 8.14-21) \p \v 5 Inoku ibanona kauta dekeini 'ovu avekenai koanai palaoa debolabolata sia deabi. \v 6 Inoku Iesu e'outa ediaka, “Makamui oi bovaata, Palisea mai Sadukea kauta eta vakubu mulamulana kele'enai oi bo'imamui kave'i.” \v 7 Ibanona kauta sibota deluvaluva dediaka, “Luva kanania eluvala 'olana palaoa ka sia kabia ka'asi.” \v 8 Iesu eta lalovai eikabasia 'ounai e'outa ediaka, “Abiveni kiki kaumui e, dava 'ounai sibomui palaoa sia ka oi oabia 'ounai oi oluvaluva? \v 9 Nuamui sia de'ailala maivaka palaoa ima kau sinavu imanavuiai (5,000) deani vunu mai kalita aleka vida oi ovavonu 'eva sia oi olalovai 'ini, una? \v 10 Maivaka palaoa kalakoi ka kau sinavu vaninavuiai (4,000) deani vunu, kalita aleka vida oi ovavonuta 'eva sia oi olalovai 'ini, una? \v 11 Dava 'ounai nuamui sia de'ailala? Lau 'eva palaoa lovana sia akua, beia Palisea mai Sadukea kauta eta vakubu mulamulanai oi bo'imamui kave'i.” \p \v 12 Inoku luva kanaua'i nuata de'ailala, deikabasi ia 'eva palaoa ivakubuna mulamulana lovana sia eakuia beia ia 'eva Palisea mai Sadukea kauta eta vaikabasi luvatai be'imata kave'i lovata eakuia. \s1 Petelo Iesu E'ouia Dae Keliso. \r (Mk 8.27-30; Lk 9.18-21) \p \v 13 Iesu Kaisalea Pilipi kanotai ela'asi koanai, ibanona kauta elavuaita ediaka, “Kau dava dekoma, lau kau nakuna 'eva dai?” \v 14 Ena luva devamuea dediaka, “Vaida dediaka Ioane vaidi'u kabukabu kauna, vaida dediaka Elia, maivaka vaida dediaka Ielemia 'o enolea kauna ka.” \v 15 Iesu mune'e elavuaita 'udai ediaka, “Beia oi 'eva dava oi okoma, lau 'eva dai?” \p \v 16 Simona Petelo e'ouia ediaka, “Oni 'eva Keliso, mauli Dilavana Nakuna.” \p \v 17 Iesu ediaka, “Simona Ioane nakuna e, Dilava evanama'inamu, 'olana sia kau ka luva kanania oni evaikabasimu beia Kama'u vutuvutuai emimia kauna evaikabasimu. \v 18 A'oumu, oni 'eva Petelo, Bika'a kanania akanai e'u lo'e bavalavala, ba ena siavu 'eva e'u lo'e kanania sia beva'iuvai 'iuvaia. \v 19 Lau batata'u Dilava ena lovia vanuana iluvuna siavuna bavenimu, inoku kanobata ai boliota davata 'eva vutuvutuai beliota, kanobatai boluvuta davata 'eva vutuvutuai beluvuta.” \v 20 Inoku Iesu ibanona kauta e'outa kao, sia kau ka vailanai bediaka ia 'eva Keliso. \s1 Iesu Beanana Mai Bebaba Luvata Eluvavai. \r (Mk 8.31—9.1; Lk 9.22-27) \p \v 21 Melala kanaua'i Iesu ibanona kauta evaikabasita makava ia 'eva beda'a dokadoka Ielusalema ai ua'i Iuda eta kau namata, kabukabu kauta namata maivaka talavatu 'ola kauta beva anaanala vaika inoku beaku bala, beia melala ivakoinai Dilava betata'u ia bevako'isia 'udai. \p \v 22 Petelo eta'u Iesu evuaia eda'a 'aba'abai inoku e'ovenia ediaka, “Lovia namana e, kanaua sia bekoma, oni 'eva kanaua sia bekomamu.” \v 23 Iesu elava 'udai Petelo e'ovenia ediaka, “Satani e, kele'euai da'atau, oni lau e'u dala o'alavua, 'olana emu lalovai lalovai 'eva sia Dilava enai beia kau etai deasi.” \p \v 24 Inoku Iesu ibanona kauta e'outa ediaka, “Kau ka be'ula lau muli'uai bedada'a koanai ia sibona ena mauli bevikania, ena au ido'o valaukuna bevuala lau muli'uai bedada'a. \v 25 Kau ka sibona ena mauli sia e'ula bevikania kauna 'eva bevatauleia, beia kau ka lau dai'uai sibona ena mauli bevikania kauna 'eva beabi 'udai. \v 26 Kau ka kanobata itoinai iabinai ena mauli bevatauleia 'eva ena nama'ina dava? 'O kau ka ena mauli davai betavala 'udai? \v 27 Lau Kau Nakuna 'eva Kama'u nuavinai e'u anelu ita lai ba'asi, melala kanaua'i kau ka ka eta vinaula vitaitatai tavata baveveni. \v 28 Lau oi luva umauna a'oumui, vaida nia'i delalava kauta sia bebaba beda'amo Lau Kau Nakuna vutuvutu vanuana lovia siavunai ba'asi kau viloatai 'eva beika'u.” \c 17 \s1 Iesu Ikana Edeana. \r (Mk 9.2-13; Lk 9.28-36) \p \v 1 Melala kalakoi mulitai Iesu eta'u Petelo, Iakobo mai kadina Ioane ita mo sibota evada'ata deda'a lolo namana ka ai dele'au. \v 2 Inoku ua'i ia vailatai Iesu ikana edeana, vailana e'ailala ovo itani melala boina maivaka ena tubu'a dedeva'i si'asi'a de'amale 'amale. \v 3 Komolonaimo Mose mai Elia dela'asi ia vailatai, Iesu ita deluvaluva. \v 4 Inoku Petelo Iesu e'ouia ediaka, “Lovia namana e, ita nia'i kamimia 'eva emanama'ina, oni bo'ula koanai lau aiole koi bavavaita ka oni emu ka Mose ena ka Elia ena.” \p \v 5 Petelo eluva do'o laloanai, oli deva'i ovona easi e'alavuta, inoku lele ka oli laloanai easi ediaka, “Kanania 'eva lau naku'u, e'u lalo'au, lau ia alalonamavenia, lelena oi boika.” \p \v 6 Ibanona kauta lele kanaua deika koanai de'eko kanoai depakadivo, demakau si'asi'a. \v 7 Beia Iesu eda'a easi kele'etai, eabita kovo e'outa ediaka, “Sia oi bomakau, oko'isi.” \v 8 Inoku ia de'a'a dae 'eva sia kau ka deikaia beia Iesu mo sibona. \fig Iesu ikana edeana.|src="CN01728B.TIF" size="col" ref="17.1-8" \fig* \p \v 9 Loloai de'ovu koanai Iesu e'outa kao ediaka, “Dava oi oikala davana 'eva sia kau ka vailanai oi boluvala beda'amo lau kau nakuna ba ai bako'isi 'udai.” \v 10 Inoku ibanona kauta delavuaia dediaka, “Dava 'ounai talavatu 'ola kauta dediaka Elia 'eva beasi 'ana'i?” \p \v 11 Iesu eta luva evamuea ediaka, “Luva umauna, Elia 'eva be'asi inoku dava boutai beva'oluta kave'i. \v 12 Beia lau oi a'oumui, Elia 'eva 'ani easi, kau ia sia deikala une beia kele'enai eta ula vinaulata 'eva devavaita, vitaitana kanaua boina lau kau nakuna vaka kanaua bevaanaana'u koma.” \v 13 Inoku ibanona kauta deikabasi, ia 'eva Ioane va'idiu kabukabu kauna lovana eakuia. \s1 Iesu Melo Ka Nuanai Ka'uba Si'avana Vaika Elo'oia Asi. \r (Mk 9.14-29; Lk 9.37-42) \p \v 14 Inoku demue deda'a kau mato kele'etai dela'asi koanai, kau ka easi Iesu vailanai ekuidula e'ouia ediaka, \v 15 “Lovia namana e, Naku'u laloa 'olana ia 'eva 'olana ebo'obo'o mai evaanaanaia vaika, melala vaida sibona e'eko 'alova akanai 'o veiai edodovu. \v 16 Avuaia ada'a ibanomu kauta kele'etai, beia bevanama'inala 'eva ia sia edaita.” \p \v 17 Iesu e'outa ediaka, “Oi sia maiemui abiveni mai kaia bo'o uluna kaumui, lau kevamuiai abamia dau'a koma? Melo oabia omai keva'u.” \v 18 Iesu ka'uba sia'avana e'ovenia, inoku ka'uba si'avana melo nuanai ela'asi, melo komolonai enama'ina. \v 19 Kanaua mulinai ibanona kauta vunivuniai deda'a Iesu delavuaia dediaka, “Dava 'ounai ka'uba si'avata vaika lai balo'ota asi ako 'eva sia edaimai?” \p \v 20 Iesu eta luva evamuea ediaka, “'Olana emui abiveni dekiki vaika. Lau oi luva umauna a'oumui, emui abiveni 'eva itani tuava keana boina koanai, lolo kanania oi boma'oua, ‘Ilu da'amo ua'i’ 'eva komolonai bemailu bemada'a, sia dava ka kele'emuiai bemapasisi vaika. \v 21 Beia dava katania boita 'eva sibota sia bela'asi kovo, ia meamea ai mai loveai 'eva bela'asi.” \s1 Iesu Ena Ba Valina Ekava 'Udai. \r (Mk 9.30-32; Lk 9.43-45) \p \v 22 Ibanona kauta boutai deasi Kalileai devaka'onamo, inoku Iesu e'outa ediaka, “Lau kau Nakuna 'eva kou'u bekokou mai veni'u beveveni inoku beaku ba'u, \v 23 beia melala ivakoinai Dilava bevako'isi'u 'udai bamauli.” Kanaua deika koanai ibanona kauta devilalo. \s1 Iesu Petelo Ita Lo'e Kabukabuna Monina Deveni. \p \v 24 Iesu mai ibanona kauta deda'a Kapelanaumai dela'asi koanai, lo'e kabukabuna monina devisia kauta deasi Petelo kevana delavuaia dediaka, “Emui vaikabasi kauna Lo'e Kabukabuna monina eveveni?” \v 25 Petelo ediaka, “'O, eveveni.” Inoku Petelo eda'a luma laloanai edodo asido'omo eluva laloanai, Iesu Petelo elavuaia ediaka, “Simona e, oni dava oko? Kanobata loviata 'eva nakuta kele'etai moni de'abi 'o kau edeata kele'etai de'abi?” \v 26 Petelo ediaka, “Kau edeata kele'etai deabi.” Iesu ediaka, “Oluva kave'i, kanaua 'ounai melo 'eva moni sia bene'edivo. \v 27 Beia kau katania nuata asi'i kamavabaduta 'ounai, da'a 'ovuai emu kimai valona boitoa, sisi makavana bovelia'au sisina nutuna boluvua laloanai moni bodavalia, boabia bovenita laluana eta moni tavana.” \c 18 \s1 Dai 'Eva Namana Be'ao? \r (Mk 9.33-37; Lk 9.46-48) \p \v 1 Melala kanaua'i ibanona kauta deasi Iesu kevana delavuaia dediaka, “Dilava ena lovia vanuana laloanai dai 'eva namana be'ao?” \p \v 2 Inoku Iesu melo kikina ka e'aeia easi viloatai evalavadivo. \v 3 Inoku Iesu e'outa ediaka, “Lau oi luva umauna a'oumui, bema emui koakoa sia oi bovaedeana inoku melo kikita boitai sia oi bo'ao koanai oi 'eva Dilava ena lovia vanuanai sia oi boda'a dodo. \v 4 Kanaua 'ounai kau ka 'uluna asi'i melo kikina kanania boinai be'ao kauna, ia 'eva Dilava ena lovia vanuanai namana be'ao. \p \v 5 Kau ka lau vau'ai melo kikina kanania boina eabia dae kauna 'eva lau vaka 'ani eabi'u dae. \s1 Vikovo Bevavaia Kauna Kele'enai 'Eva Besi'avana Vaika. \r (Mk 9.42-48; Lk 17.1-2) \p \v 6 Beia lau deabiveni'u melona kanania boina ka va'eva ai bene'eadivo kauna 'eva bika'a namana 'atonai bedo'oa 'au inoku 'atubatai bekapoa uku bedono ba 'eva benama'ina. \p \v 7 Kanobata kanania 'eva besi'avana vaika, 'olana ia betata'u kau bevada'ata si'avanai bene'etadivo. Vikovo kataua boita 'eva bepupulu, beia vikovo bevavaia kauna enai besi'avana vaika. \v 8 Imamu 'o aemu si'avanai bene'emudivo koanai botaua uku boitoa 'au. Inoku imamu ka'onamo 'o aemu ka'onamo ai mauli keinikeini 'abunai boda'adodo 'eva enama'ina, ia sia enama'ina imamu luata 'o aemu luata bevada'amu sia ebo'o kovo mai eani keinikeini 'alovanai bekapomu dodo. \v 9 Makamu ka si'avanai bene'emudivo koanai boia asi boitoa 'au. Makamu ka'onamoai mauli keinikeini 'abunai boda'adodo 'eva enama'ina, ia makamu luata nama'itai sia ebo'o kovo 'alovanai bekapomu dodo 'eva sia enama'ina. \s1 Luva Ivavitaitana Mamoe Etaule. \r (Lk 15.3-7) \p \v 10 Oi bo'imamui kave'i melo kikita katania sia ka oi boikala 'iu'iu, 'olana ia eta anelu vutuvutuai 'eva melala boutai Kama'u vutuvutuai emimia kauna deluvavenia. \v 11 Lau kau Nakuna 'eva detaule kauta bavamaulita 'ounai asi. \p \v 12 Oi a olalovai koma? Kau ka ena mamoe sinavu ka, inoku ka'onamo bemataule koanai, kalavani ka navui kalavani ka (99) loloai bemavikanita inoku bemada'a etaule davana bemakavua. \v 13 Lau oi luva umauna a'oumui, bema edavalia koanai, kalavani ka navui kalavani ka daita sia bemalalonama ia edavalia davana dainai 'eva bemalalonama si'asi'a. \v 14 Vitaitanai Kamamui vutuvutuai e'ula melo kikita katania sia ka betaule. \fig Mamoe etaule davana edavalia.|src="BK00005B.TIF" size="col" ref="18.12-14" \fig* \s1 Bo'akalamu Kele'emuai Va'eva Evavaia Kauna Bovakomoloa. \p \v 15 Bo'akalamu si'avana evavai kele'emuai koanai boda'a kevana laluana mo oi boluvaluva vaia ena si'avana vailanai boluvala kave'i, inoku lelemu beabidae koanai oni 'eva bo'akalamu ita 'ani oi ovaka'onamo 'udai. \v 16 Beia lelemu sia be'ika koanai kau ka 'o lua bovuata boda'a kevana, inoku kau kataua lua 'o koi luva oi boluva vaita davata boutai bevamomo'aita. \v 17 Beia sia be'ula lelemui be'ika koanai, lo'eai boluvala asi, inoku sia be'ula leleta be'ika koanai pulu edeana kaunai 'o si'avana kaunai oi bova aoa. \s1 Ilio 'Ini, Mai Iluvu Dadai. \p \v 18 Lau oi luva umauna a'oumui, dava kanobatai oi oliota 'eva vutuvutuai vaka beliota mai dava kanobatai oi boluvuta 'eva vutuvutuai vaka beluvuta. \p \v 19 Mai a'oumui 'udai, kanobatai laluana dava ka nuamui ka'onamoai oi bonoinoi vaia davana 'eva Kama'u vutuvutuai emimia kauna bevavaia oi emui. \v 20 Kau lua 'o koi lau vau'ai devaka'onamo, lau 'eva ua'i ia ita.” \s1 Luva Ivavitaitana Da'alabi Kauna Ena Si'avana Sia E'oukao. \p \v 21 Inoku Petelo eda'a Iesu kevana elavuaia ediaka, “Lovia namana e, bo'akala'u bevavai si'asi'a kele'e'uai 'eva melala vida ena si'avana ba'ou kao? Melala kalakoi ka, una?” \p \v 22 Iesu ediaka, “ Melala sia kalakoi ka, beia melala kalakoi ka navui kalakoi ka (77). \p \v 23 'Olana Dilava ena lovia vanuana 'eva itani lovia 'olana ka boina, ena da'alabi kauta kele'enai dava vida deabi kauta 'eva bevakomolota. \v 24 Kanaua 'ounai ena vinaula emakavala laloanai kau ka ia kevanai sinavu boutai sinavu (10,000) eabi kauna devuaia deasi kevana. \v 25 Ia 'ola kauna ena moni tavana beveveni 'eva imanai sia edaia, 'ounai 'ola kauna ia e'ouia ediaka, ‘Oni mai adamu ita, nakumu mai emu dava boutai betavamui monitai moni oabia monina tavana boveveni.’ \v 26 Inoku da'alabi kauna ena 'ola kauna vailanai ekuidula enoia ediaka, ‘Lalo'u melala kava'inamo boveni'u, inoku abia monina tavana itoina baveveni.’ \v 27 'Ola kauna da'alabi kauna elaloia, inoku moni eabia davana e'ouia kao inoku esinia eda'a. \p \v 28 Inoku da'alabi kauna kanaua ela'asi eda'a koanai banona ka edavalia kau kanaua 'eva ia kele'enai kolo monina sinavu ka eabia, eko'isi kau kanaua eabi 'inia 'atona eveveia e'ouia ediaka, ‘E'u moni oabi monina tavana veni.’ \p \v 29 Inoku ia banona ekuidula enoia, ‘Lalo'u melala kava'inamo vi'ima tavana 'ani baveni.’ \v 30 Beia ia sia eula, kau kanaua evuaia eda'a vabuto'o 'abunai ene'eiadivo ua'i bemimia beda'amo moni tavata beveni palu. \p \v 31 Da'alabi kauta vaida koa kanaua deikaia koanai nuata deanana, deda'a eta 'ola kauna kevana dava epulu davana de'ouia. \v 32 Inoku 'ola kauna da'alabi kauna kanaua e'aeia easi, e'ouia ediaka, ‘Oni da'alabi kaumu si'avamu vaika, onoi'u 'ounai moni oabia monina itoinai a'ouia kao. \v 33 Beia dava 'ounai banomu sia olaloia vitaitana lau alalomu boina?’ \v 34 'Ola kauna ebadu si'asi'a da'alabi kauna evavabuto'oa anaana bevenia beda'amo moni kanaua eabia monina tavana itoinai beveni palu. \p \v 35 Kanaua 'ounai oi ka ka bo'akalamui nuamui umautai eta si'avana sia oi bo'outa kao koanai Kama'u vutuvutuai emimia kauna vaka kanaua bekomamui.” \c 19 \s1 Kau Ka Adana Eva'ovua. \r (Mk 10.1-12; Lk 16.18) \p \v 1 Iesu luva kataua eluva koa mulinai, Kalilea evikania eda'a Iuda kanonai Iolidana nutu avekena duasi. \v 2 Kau mato namavaikana ia mulinai deda'a u'ai eta 'olele evanama'inata. \p \v 3 Inoku Palisea kauta vaida deasi Iesu kevana devakovoa delavuaia dediaka, “Kau ka ena lalovai vaida daitai adana beva'ovua 'eva mai ena komolo ka 'o asi'i?” \p \v 4 Iesu eta luva evamuea ediaka, “Oi Puka Kabukabuna sia oi ovakua, una? Makavana umaunai dava boutai ivavaita Dilavana eta'u kau evavaita 'eva moluane mai ateate evavaita. \v 5 Inoku ediaka, ‘Kanaua 'ounai kau betata'u kamana mai sinana bevikanita, ia adana ita bevaka'onamo, laluana 'eva kauani ka'onamo.’ \v 6 Kanaua 'ounai ia 'eva sia lua ia ka'onamo. 'Ounai Dilava eta'u evaka'onamota kauta 'eva sia kau ka beva'alamata kovo.” \p \v 7 Palisea kauta delavuaia 'udai dediaka, “Dava 'ounai Mose e'oumai ediaka, kau be'ula koanai iva'ovu malelena belelea adana bevenia inoku beva'ovua?” \p \v 8 Iesu eta luva evamuea ediaka, “Oi emui nua pasisi 'outai Mose komolo evenimui adamui oi bova'ovuta, beia makavanai 'eva sia kanaua boina. \v 9 Lau oi a'oumui, kau ka adana sia ekulakula beia eva'ovua 'avaea inoku ia mune'e ateate makamakana ka eadavala, kau kanaua 'eva kulakula koana evavaia.” \p \v 10 Ibanona kauta Iesu de'ouia dediaka, “Moluane mai ateate viloatai kanaua eko koanai, kau sia bemakamoane 'eva bemanama'ina.” \p \v 11 Iesu eta luva evamuea ediaka, “Luva kanana kau boutai kevatai 'eva sia beabia dae, beia Dilava evenita kautamo kele'etai 'eva bedaia. \v 12 Kau vaida 'eva sia bekamoane, kau vaida 'eva kanaua boinai depulua sia bekamoane, kau vaida 'eva kau deta'u deivata sia bekamoane, kau vaida 'eva Dilava ena lovia vanuana 'ounai kamoane sia delalovaia. Dai kele'enai edaia kauna luva kanania beabia dae.” \s1 Iesu Melo Kikita Evanama'inata. \r (Mk 10.13-16; Lk 18.15-17) \p \v 13 Melala kanaua'i kau vaida nakuta devuata deasi Iesu kevana akatai bekao'au bemeamea, beia ibanona kauta deta'u kau kataua de'ovenita, \v 14 Iesu ediaka, “Melo kikita ovikanita, demai kele'e'u sia oi bo'alavuta, 'olana Dilava ena lovia vanuana 'eva katana boita kauta eta.” \v 15 Iesu imana melo kikita akatai ekao'au evanama'inata, mulinai Iesu 'abu kanaua evikania. \s1 Iesu Lavo Kauna 'Alu'aluna Ita Deluvaluva. \r (Mk 10.17-31; Lk 18.18-30) \p \v 16 Inoku kau ka easi Iesu kevana elavuaia ediaka, “Vaikabasi kaumu e, vinaula nama'ina davana bavavaia 'eva mauli keinikeini babia?” \p \v 17 Iesu ena luva evamuea ediaka, “Dava 'ounai lau kele'e'uai vinaula nama'ina olavuai lavuai vaia? Dilava mo sibona enama'ina, oni bo'ula mauli keinikeini bo'abia koanai, talavatu luvata bo'ima kave'i.” \p \v 18 Ia ediaka, “Talavatu luvata davata?” Iesu ediaka, “Talavatuta katania, sia boakuaku, sia bokulakula, sia bovinao, sia bodede. \v 19 Kamamu mai sinamu 'olata bo'aku, maivaka kevamu kauna bolalo'au venia itani oni sibomu olalo'au venimu vitaitana.” \p \v 20 Kau alu'aluna ediaka, “Katania boutai 'ani a'ima kave'i, inoku davai 'eva atabu?” \p \v 21 Iesu ia e'ouia ediaka, “Bo'ula bonama'ina kave'i kave'i koanai da'a emu dava boutai tavatava vaita monita ta'ovala kauta bovenita, inoku emu lavo 'eva 'ani ua'i vutuvutuai boabia, inoku bo'asi muli'uai bodada'a.” \v 22 Kau 'alu'aluna lele kanaua eika koanai nuana ebavunu eda'a tau, 'olana ia kevana lavo doutamo. \s1 Lavo Kauta Vutuvutuai Beda'adodo 'Eva Bepasisi. \p \v 23 Inoku Iesu ibanona kauta e'outa ediaka, “Lau oi luva umauna a'oumui. Lavo kauna Dilava ena lovia vanuanai beda'adodo 'eva bepasisi vaika. \v 24 Mai a'oumui 'udai. Sisi vana Kamela nila ilenai bedodo 'eva edaia, beia lavo kauna Dilava ena lovia vanuanai beda'adodo 'eva bepasisi vaika.” \p \v 25 Ibanona kauta luva kanaua deika koanai detabulovo si'asi'a delavuai lavuai dediaka, “Inoku dai 'eva mauli beabia?” \p \v 26 Iesu eika 'inita ediaka, “Kau etai kanania bevavaia 'eva sia bedaia, beia Dilava enai 'eva dava boutai bevavai bedaia.” \p \v 27 Petelo Iesu elavuaia ediaka, “Lai dava boutai avikanita inoku oni mo mulimuai lai adada'a, mulimuai lai adada'a 'eva dava lai babia?” \p \v 28 Iesu e'outa ediaka, “Lau oi luva umauna a'oumui. Dava boutai eta makamaka melalanai, lau Kau Nakuna e'u mia'au davana nuavina akanai bamia'au koanai, oi kaumui 'ouka lua muli'uai oi odada'a vaka mia'au davata 'ouka lua akatai oi bomia'au, Isalaela iduvuta 'ouka lua kauta oi bolavuaita. \v 29 Kau ka lau dai'uai ena luma 'o bo'akalana 'o lovuna 'o kamana 'o sinana 'o nakuna 'o ena kano bevikanita kauna 'eva sinavu sinavu akatai bedavalita 'udai, maivaka mauli keinikeini beabia. \v 30 Beia doutamo de'ana'ia kauta 'eva bemulikai, inoku doutamo demulikai kauta 'eva be'ana'ia.” \c 20 \s1 Luva Ivavitaitana Vinaula Kauta Vine Kulanai. \p \v 1 “Dilava ena lovia vanuana 'eva kanania boina. Kano 'ula kauna 'avu'avu avulanai ela'asi eda'a vinaula kauta ekavuta ena vine kulanai bevinaula. \v 2 Kano 'uala kauna ita luva devaka'onamo tavata melala kaonamo laloanai kina 'ouka be'abi, inoku esinita deda'a ena kula. \v 3 Melala koana kalavani ka (9) boina 'eva ela'asi eda'a tavatava 'abunai ua'i kau vaida delava 'avaea eikata. \v 4 Inoku e'outa ediaka, ‘Oi vaka oda'a e'u kulai ovinaula, tavamui baveveni.’ \v 5 Inoku ia vaka deda'a bevinaula. Ado'alavuni ela'asi eda'a mai vaka melala avekenai koana koi (3) boina ela'asi 'udai eda'a koa ka'onamo kanaua evavaia. \p \v 6 Mai lavilavi melala koana ima (5) boina ela'asi eda'a 'eva vaida mo delava 'avaea eikata, elavuaita ediaka, ‘Dava 'ounai nia'i oi olava boni 'avaea sia dava ka oi ovavaia?’ \v 7 Ena luva devamuea dediaka, ‘'Olana sia kau ka vinaula ka evenimai.’ Inoku e'outa ediaka, ‘Oi vaka oda'a e'u kulai ovinaula.’ \p \v 8 Melala eulu koanai, kula 'uala kauna kula i'imana kauna e'ouia ediaka, ‘Devinaula kauta bo'aeta tavata bovenita, muliai vaika deasi devinaula kauta etai bomakavala beda'amo deasi makava kauta etai bovapuala.’ \v 9 Lavilavi melala koana ima (5) boina dedodo devinaula kauta deasi ka ka kina 'ouka 'ouka evenita de'abi. \v 10 Inoku devinaula 'ana'i kauta deasi, eta lalovai 'eva tavata namata be'ao, beia ia vaka ka ka kina 'ouka 'ouka deabita. \v 11 Eta moni deabita koanai kula 'uala kauna denunulaia, \v 12 dediaka, ‘Muliai deasi kauta 'eva melala koana ka'onamo devinaula, lai 'eva melala kanania itoina ena mekau mai siavuna lai akoala, beia ia ita tavamai 'eva ovavitaita.’ \p \v 13 Kula 'ola kauna vinaula kauna ka ena luva evamuea ediaka, ‘E'u kau e, kele'emuai sia ava'eva. Ita laluana luva 'ani kavamomo'aia bovinaula melala ka'onamo koanai kina 'ouka bavenimu. \v 14 Oni tavamu abi inoku da'a. Lau a'ula muliai e'asi evinaula kauna ena bavenia oni emu avenimu vitaitanai. \v 15 Lau sibo'u e'u dava e'u ulai sibo'u sia bavavaia, una? 'O lau e'u nama'ina vaida etai 'ounai omamama, una? \p \v 16 Dala vitaitanai demulikai kauta be'ana'ia, ia de'ana'ia kauta bemulikai.’” \s1 Iesu Melala Ivakoina Ena Ba Luvana Eluva. \r (Mk 10.32-34; Lk 18.31-33) \p \v 17 Iesu dalai eda'a Ielusalema koanai ibanona kauta 'ouka lua evalavatatau 'aba'abai e'outa ediaka, \v 18 “Vali'u ita 'eva Ielusalema ai eka la'asi, lau Kau Nakuna 'eva kabukabu kauta namata mai talavatu 'ola kauta imatai beuda'u va'evai bene'e'udivo beaku ba'u. \v 19 Lau 'eva pulu edeana kauta imatai beuda'u bemediamedia vai'u be'odi'u mai au ido'o valaukuna akanai beaku ba'u, beia melala ivakoinai bako'isi 'udai.” \s1 Ateate Nakuna Daitai Iesu Enoia. \r (Mk 10.35-45) \p \v 20 Inoku Sebedeo nakuna lua sinata ita deasi Iesu kevana, sinata Iesu vailanai ekuidula ena 'ula davana ka enoinoi vaia. \v 21 Iesu ia elavuaia ediaka, “Dava o'ula?” Ia ediaka, “Naku'u katania luana komolo bovenita ka idibamu avekenai ka 'ealimu avekenai bemimia emu vutuvutu vanuana laloanai.” \p \v 22 Iesu ediaka, “Oi sia oikabasi dava oi onoinoi vaia? Anaana 'ouna bainua davana oi boinua bedaia, una?” Laluana dediaka, “Lai bainua bedaia.” \v 23 Iesu ia e'outa ediaka, “Luva umauna e'u 'ou 'eva oi boinua, beia idiba'u mai 'eali'u avekenai bemimia kauta 'eva lau sia badilata, ia 'abu kanaua 'eva 'ani Kama'u eva'olua edilata kauta mo bevenita.” \p \v 24 Ibanona kauta 'ouka luva kanaua deika koanai banota kataua laluana debadu venita. \v 25 Kanaua 'ounai Iesu ibanona kauta boutai e'aeta deasi kevana e'outa ediaka, “Oi oikabasi pulu edea kauta eta lovia kauta 'eva eta ulai kau de'olavaita eta kau namata maivaka eta siavuai devaeleta 'au kau devasiavuta. \v 26 Beia oi emuiai 'eva sia kanaua bekoma, kau ka viloamuiai e'ula namana be'ao kauna kanaua 'eva boumuiai emui da'alabi kaunai be'ao. \v 27 Maivaka kau ka viloamuiai e'ula be'ana'ia kauna kanaua 'eva boumuiai emui da'ala abi kaunai be'ao. \v 28 Vitaitana lau Kau Nakuna asi 'eva da'ala'u sia be'abi beia kau da'alata ba'abi, maivaka e'u mauli baveveni kau eta si'avanai bavamaulita 'ounai.” \s1 Iesu Maka Ede Kauta Lalua Makata Evanama'inata. \r (Mk 10.46-52; Lk 18.35-43) \p \v 29 Iesu ibanona kauta ita Ieliko devikania laloanai kau mato namavaikana ia mulinai deda'a. \v 30 Maka 'ede kauta lua dala 'aba'abanai demiadivo inoku Iesu kele'etai ekeini 'uluna deika koanai, de'ae'ae 'unu'unu dediaka, “Lovia namana, Davida Nakuna e! Lalomai!” \v 31 Beia kau mato ia de'ovenita lele bevuvunu. Ia laluana de'ae 'udai 'ae 'udai, “Lovia namana, Davida Nakuna e! Lalomai!” \p \v 32 Iesu elavadivo e'aeta deasi kevana, inoku elavuaita ediaka, “Oi o'ula dava emuiai bavavaia?” \v 33 Ia dediaka, “Lovia namana e, lai a'ula makamai beluluvu.” \v 34 Iesu elalota, makata eabi kovo. Komolonai makata deluvu inoku deikaika, inoku Iesu mulinai deda'a. \c 21 \s1 Iesu Ielusalema Ai Eda'adodo Itani Lovia 'Olana Boina. \r (Mk 11.1-11; Lk 19.28-40; Io 12.12-19) \p \v 1 Iesu ibanona kauta ita 'ani Ielusalema dekevaia laloanai Olive lolonai Betepake ai dela'asi, ua'i Iesu eta'u ibanona kauta lua esinita de'ana'ia, \v 2 e'outa ediaka, “Oi boda'a vanua vailamuiai kanaua'i doniki ka mai nakuna ita dedo'ota oi bodavalita, oi boluvuta oi bovuata bo'asi keva'u. \v 3 Kau ka luva ka beluvala koanai oi bodiaka, ‘Lovia namana eula venita,’ inoku komolonai bevenimui.” \p \v 4 Kanania 'eva Enolea kauna ena luva ivamomo'aina ediaka, \q1 \v 5 “Siona vanua kauta bo'outa, \q1 Oikaia, emui lovia 'olana \q1 e'asi kevamui. \q1 Ia maimanauna \q1 doniki kabenai emia'au, \q1 doniki nakuna akanai \q1 emia'au.” \qr Sek 9.9 \p \v 6 Ibanona kauta deda'a Iesu e'outa vinaulata vitaitana devavaita. \v 7 Doniki nakuna ita devuata deasi, eta tubu'a akatai delavalita 'au inoku Iesu emia'au. \v 8 Kau mato eta tubu'a dalai delavalita, mai vaida au le'eta dekalata ovo dalai delavalita. \v 9 Iesu vailanai mai mulinai deda'a kauta devaoi dediaka, \q1 “'Osana, Davida Nakuna ena! \q1 Lovia namana vanai e'asi kauna Dilava betata'u bevanama'inala! \q1 'Osana aka umau umaunai!” \fig Iesu Ielusalemai eda'adodo.|src="CN01782B.TIF" size="col" ref="21.5-10" \fig* \p \v 10 Iesu Ielusalemai eda'adodo koanai vanua kauta 'ulu namavaikana devavaia inoku delavuai lavuai dediaka, “Nia 'eva kau davana?” \v 11 Kau mato dediaka, “Nia 'eva Iesu enolea kauna Kalilea Nasaleta ai easi.” \s1 Iesu Lo'e Kabukabunai Tavatava Kauta Elo'ota Asi. \r (Mk 11.15-19; Lk 19.45-48; Io 2.13-22) \p \v 12 Iesu lo'e kabukabuna laloanai eda'adodo ua'i detavatava kauta boutai elo'ota asi, moni abi keini kauta eta vaka mai boiomalo detavatavavai kauta eta mia'au davata eva'i'itolita. \v 13 E'outa ediaka, “Puka kabukabunai 'ani ilelena, ‘E'u luma 'eva be'aea meamea lumana,’ beia oi 'eva vinaovinao kauta eta vunivuni 'abunai oi ovaaoa.” \p \v 14 Makata desi'avana kauta mai 'ome'ome kauta deda'a Iesu kevana lo'e kabukabuna laloanai, inoku ia eta'u evanama'inata. \v 15 Kabukabu kauta namata mai talavatu 'ola kauta Iesu vamauli koata evavai deikaia maivaka melo lo'e laloanai devaoi dediaka, ‘'Osana Davida Nakuna ena!’ ia 'eva debadu, \v 16 dediaka, “Oni melo dava deko leleta o'ika?” Iesu eta luva evamuea ediaka, “'O, leleta 'ani aika. Luva kanania 'ani oi ovakua? \q1 ‘Melo kikita mai \q1 'oma'omata debabae do'o bibi'atai \q1 vamu devanama'inala.’” \qr Sal 8.2 \m \v 17 Inoku Iesu evikanita vanua namanai ela'asi eda'a Betani ai eboni ua'i emia. \s1 Iesu Au Esivadala. \r (Mk 11.12-14; 11.20-24) \p \v 18 Elani 'avu'avu vabulanai Iesu emue eda'a vanua namana laloanai vikolo eakuia. \v 19 Suke auna ka dala 'aba'abanai eikaia eda'a kevana. Beia vuana sia ka eikaia uauana mo eikata, inoku e'ouia ediaka, “Oni sia bovua 'udai!” Au kanaua komolonai uauana delamoda inoku de'ibu. \p \v 20 Ibanona kauta koa kanaua deikaia koanai detabulovo si'asi'a inoku dediaka, “Dava 'ounai alimo au kanaua 'ani e'ibu?” \p \v 21 Iesu e'outa ediaka, “Lau oi luva umauna a'oumui, oi boma abiveni nuamui sia bemalalo to'ato'a koanai, Sia suke auna sibona kele'enai mo epupulu, ia lolo oi boma'oua, ‘Da'a 'atuai eno uku,’ inoku kanaua vaka bepupulu. \v 22 Dava boutai 'eva meamea ai oi bonoinoivaita inoku maiemui abiveni koanai 'ani oi boabita.” \s1 Iesu Ena Siavu // Delavuai Lavuai Vaia. \r (Mk 11.27-33; Lk 20.1-8) \p \v 23 Iesu mune'e Lo'e Kabukabunai eda'adodo evaikabasi laloanai, kabukabu kauta namata mai Iuda eta kau namata deasi kevana delavuaia dediaka, “Siavu davanai vinaula katania ovavai, maivaka dai siavu evenimu?” \v 24 Iesu eta luva evamuea ediaka, “Lau vaka oi lavuai ka'onamo bavenimui, e'u lavuai oi bovamuea koanai lau siavu davanai vinaula katania avavai davana 'eva ba'oumui. \v 25 Ioane ena vaidi'u kabukabu siavuna 'eva a'ia'i easi? Vutuvutuai easi 'o kau etai easi?” \p Ia sibota viloatai deluvaluva dediaka, “Ekadiaka, ‘Vutuvutuai easi.’ ia belavuaita bediaka, ‘Dava 'ounai sia oi oabia dae?’ \v 26 Beia Ekadiaka, ‘Kau etai easi koanai,’ kau katania 'eva kamakauvaita, 'olana ia boutai devamomo'ai Ioane 'eva enolea kauna.” \v 27 Kanaua 'ounai ia Iesu ena luva devamuea dediaka, “Lai sia aikabasi.” Inoku Iesu e'outa ediaka, “Lau vaka siavu davanai vinaula katania avavai 'eva sia ba'oumui.” \s1 Luva Ivavitaitana Melo Lua. \p \v 28 “Oi dava olalovaia? Kau ka nakuna 'eva lua, inoku eda'a 'aida'aidana kevana e'ouia ediaka, ‘Naku'u e, vali'u melala kanania boda'a e'u vine kulanai bovinaula.’ \v 29 Melo kamana ena luva evamuea ediaka, ‘Sia badada'a.’ Beia muliai elalovai lalovai kave'i inoku eda'a evinaula. \v 30 Kamata mune'e eda'a nakuna ivaluana kevana inoku luva vitaitana eluvavaia, inoku melo ediaka, ‘'O, kama'u, badada'a.’ Beia sia eda'a. \v 31 Ia laluana viloatai davana kauna 'eva kamata ena ula vinaulana evavaia?” Ia dediaka, “'Aida'aidana kauna.” \p Iesu ia e'outa ediaka, “Lau oi luva umauna a'oumui, moni visi kauta mai maka si'a 'a'ateta 'eva Dilava ena lovia vanuanai beda'adodo makava vakaia oi. \v 32 'Olana vaidi'u kabukabu kauna Ioane easi kele'emui inoku komolo dalana evaikamui, beia oi sia ovamomo'aia ia moni visi kauta mai maka si'a 'a'ateta 'eva devamomo'aia. Oi vaka koakoa kanaua oi oikaia, beia sia oi olalo 'udai mai sia oi ovamomo'aia.” \s1 Luva Ivavitaitana Kula I'imana Kauta Si'avata Vaika. \r (Mk 12.1-12; Lk 20.9-19) \p \v 33 “Kaiamui ovala luva ivavitaitana ka kanania. Kano kauna ka ena vine kulana evavaia, alana ekoia kaiukaiu, vine vuata bekali mukamuka 'ulina eoia mai vi'ima lumana edauia. Kula 'eva vinaula kauta vaida eva'imata, beia ia 'eva ekalima eda'a 'abu edeanai. \v 34 Vine vuana iabina melalana ekevai koanai, kula 'ula kauna eko'isi ena da'alabi kauta vaida esinita vuata iabita deda'a. \v 35 Kula de'imaia kauta deta'u da'alabi kauta deabi 'inita ka deaku si'ala ka deaku bala ka 'eva bika'ai deakuia. \v 36 Kula 'uala kauna mune'e da'alabi kauta vaida vaka esinita deda'a, makava 'eva vida mo vali'u 'eva doutamo deda'a, beia koa vitaitanamo ia kevatai devavaia. \p \v 37 To'ona umaunai 'eva kula 'uala kauna nakuna esinia eda'a kele'etai 'eva ediaka, ‘Lau naku'u 'ounai 'olana 'ani beaku.’ \v 38 Kula de'imaia kauta kula 'uala kauna nakuna deikaia koanai sibota deluvaluva dediaka, ‘Be'olavai kauna kanania. Omai kakubala, inoku kula 'eva ita eta be'ao.’ \v 39 Inoku ua'i deabia kula laloanai dedo'oia devuaia deda'a deitoia asi maku mulinai deakubala. \v 40 Inoku oi olalovaia, kula 'uala kauna be'asi koanai kula de'imala kauta kevatai dava bevavaia?” \p \v 41 Ia ena luva devamuea dediaka, “'Ola kauna betata'u kula de'imaia kauta si'avata vaika boutai beakubata, ia kula 'eva kula 'ima kauta edeata bevenita be'imala, vine vuata be'abi melalanai ia ena vaka be'abi beda'a bevenia.” \fig Vine kulana.|src="lb00103b.tif" size="col" ref="21.33-41" \fig* \p \v 42 Iesu ia e'outa ediaka, “Oi puka kabukabuna sia oi ovakua kovo, una? Kanania deleleia koma, \q1 ‘luma vavai kauta \q1 devavaia si'asi'a bika'ana 'eva 'ani \q1 bika'a namana umaunai eao. \q1 Kanania 'eva Lovia namana evavaia davana, \q1 ekaikala 'eva 'ani eta tabulovo!’ \qr Sal 118.22 \p \v 43 Kanaua 'ounai lau oi a'oumui, Dilava ena lovia vanuana kevamuiai beabia tau, vuavua evapuluta iduvuna kauta bevenita. \v 44 Kau ka be'eko bika'a kanania akanai 'eva kauanina be'alama, beia bika'a be'eko kau ka akanai kauna 'eva bemukamuka apuloloai be'ao.” \p \v 45 Kabukabu kauta namata mai Palisea kauta Iesu ena luva ivavitaitana kanaua eluvavaia 'uluna de'ika koanai deikabasi ia lovata eakuia. \v 46 Ia deula beabia belioa, beia kau mato makauta demakau 'olana kau delalovaia Iesu 'eva enolea kauna ka. \c 22 \s1 Luva Ivavitaitana Kamoane Makamaka Naduna. \r (Lk 14.16-24) \p \v 1 Iesu mune'e luva ivavitaitana e'outa 'udai ediaka, \v 2 “Dilava ena lovia vanuana 'eva itani lovia kauna ka nakuna ena kamoane naduna evavaia boina. \v 3 Ia ena da'alabi kauta esinita deveau veau eula venita kauta de'outa, beia eula venita kauta deba'oa sia deasi. \v 4 Inoku ia mune'e ena da'alabi kauta edeata vaida esinita ediaka, ‘Aveauta kauta oi bo'outa 'udai bodiaka, E'u bolomakau mai e'u sisi nama'ita akuta 'ani deivata mukamuka dava boutai 'ani de'olu, kamoane naduna oi bo'asi.’ \p \v 5 Beia eveauta kauta kataua 'eva ia lovana sia deakuia deda'a mulili, ka eda'a ena loba ka eda'a ena vinaula 'abuna. \v 6 Kalina 'eva da'alabi kauta deabi 'inita de'odita inoku deakubata. \v 7 Lovia kauna ebadu si'asi'a, inoku eko'isi ena kuali kauta esinita, akuaku kauta kataua deakubata eta vanua vaka detouia. \p \v 8 Inoku ia ena da'alabi kauta e'outa ediaka, ‘Kamoane ianina 'ani e'olu, beia aveauta kauta be'asi 'eva sia bedaia. \v 9 Oda'a vanua bo'adanai daidai oi bodavalita kauta oi boveauta be'asi kamoane naduna kanania'i.’ \v 10 Kanaua 'ounai da'alabi kauta deda'a vanua bo'adanai dedavalita kauta nama'ina kauta mai si'avana kauta boutai devuata deasi, da'a'au kauta kamoane lumana devavonua 'au. \p \v 11 Beia lovia kauna eda'a da'a'au kauta eikata koanai kau ka eikaia une kamoane naduna tubu'ana sia evadodoa. \v 12 Elavuaia ediaka, ‘E'u kau e! Kamoane naduna tubu'ana sia ka ovadodoa ia aboina odododo?’ Kau kanaua beluluva 'eva sia edaia. \v 13 Lovia kauna ena da'alabi kauta e'outa ediaka, ‘Aena imana oliota mulimuli vabulanai oi bokapoa asi, ua'i bekakani mai 'asi'asina beala'o'i ala'o'i.’” \p \v 14 Iesu ena luva to'onai ediaka, “Dounamo e'aeta beia vida mo edilata.” \s1 Monivisi Lavuai Lavuaina. \r (Mk 12.13-17; Lk 20.20-26) \p \v 15 Palisea kauta dedo'u lova deaku aboina Iesu ena luvai bemavaviua. \v 16 Eta kau vaida mai 'Eloda mulinai deda'a kauta ita desinita deda'a Iesu kevana de'ouia dediaka, “Vaikabasi kaumu e, lai aikabasi oni 'eva luva momo'ai kaumu, Dilava ena dala umauna ovaikabasi vaita maivaka kau daitai sia odadai 'olana ia kau aboita 'eva lovata sia o'aku. \v 17 Kanaua 'ounai emu lalovai dava 'eva vaikabasimai, moni devisia davana Kaisala bevenia 'eva ekomolo 'o asi'i?” \p \v 18 Eta lalovai si'avana vaika kanaua Iesu 'ani eikabasia 'ounai ediaka, “Oi dede kaumui, dava 'ounai oi ovakovo'u oi bovaviu'u oko? \v 19 Takisi oi oveveni monina ka ovaika'u.” Inoku siliva monina ka deabia deasi devenia. \v 20 Iesu ia elavuaita ediaka, “Kanania 'eva dai va'ava'ana maivaka dai vana?” \v 21 Ia dediaka, “Kaisala ena.” Inoku Iesu ia e'outa ediaka, “Kaisala ena Kaisala oi bovenia, Dilava ena Dilava oi bovenia.” \p \v 22 Luva kanania 'uluna de'ika koanai detabulovo si'asi'a inoku devikania deda'a. \s1 Bai Ko'isi 'Udai Lavuai Lavuaina. \r (Mk 12.18-27; Lk 20.27-40) \p \v 23 Melala ka'onamo kanaua'i Sadukea kauta deasi Iesu kevana, ia 'eva bai ko'isi 'udai sia devamomo'aia kauta, Iesu delavuaia, \v 24 dediaka, “Vaikabasi kaumu e, Mose kanania e'oumai koma. Kau ka ekamoane beia nakuna sia ka evapulua eba koanai bo'akalana betata'u obu kanaua beadavala melo ka bevapulua bo'akalana eba kauna nakunai be'ao. \v 25 Vali'u a'a kadi kauta boutai kalakoi ka viloamaiai demimia. 'Aida'aidana ekamoane, sia melo ka evapulua laloanai eba inoku obu bo'akalana ivaluana kele'enai evikania, inoku eadavala. \v 26 Mune'e bo'akalana ivaluana vaka nakuna asi'i eba, dala vitaitanai mo bo'akalana ivakoina kele'enai eda'amo bo'akalana ivakalakoi kana enai epua. \v 27 To'ona umaunai ateate vaka eba. \v 28 Vali'u ko'isi 'udai melalanai ateate kanaua 'eva dai adanai be'ao, 'olana kauta kalakoi kana ateate kanaua deadavala?” \p \v 29 Iesu eta luva evamuea ediaka, “Oi 'ani ova'eva 'olana Puka kabukabunai delele luvata mai Dilava ena siavu sia oi oikabasita 'ounai. \v 30 Ko'isi 'udai ai kau 'eva sia bekamoane. Ia 'eva vutuvutu aneluta boitai be'ao. \p \v 31 Ba kauta beko'isi 'udai luvana Dilava e'oumui 'eva sia oi ovakua, una? Ia ediaka, \v 32 ‘Lau 'eva Abela'amo ena Dilava, Isa'ako ena Dilava, Iakobo ena Dilava’. Ia 'eva sia ba kauta eta Dilava, ia 'eva mauli kauta eta Dilava.” \v 33 Kau mato luva kanania deika koanai ia ena vaikabasi luvanai detabulovo si'asi'a. \s1 Talavatu Namana Umauna. \r (Mk 12.28-31; Lk 10.25-28) \p \v 34 Iesu Sadukea kauta e'outa inoku lele devunu vaika valina Palisea kauta deika koanai ia vaka dedo'u. \v 35 Banota ka talavatu kauna Iesu ekovoia elavuaia ediaka, \v 36 “Vaikabasi kaumu e, talavatu luvana davana 'eva nama vaikana?” \p \v 37 Iesu ediaka, “Lovia namana emu Dilava bolalo'au venia mainuamu bounai mai idumemu bounai maiemu lalovai bounai ita. \v 38 Kanania 'eva talavatu luvana namana maivaka lava'ana'ina. \v 39 Talavatu luvana namana ivaluana 'eva kanania, kevamu kauna bolalo'au venia sibomu olalo'au venimu boina. \v 40 Talavatu luvata boutai mai enolea luvata boutai 'eva talavatu katania lua akatai delava 'au.” \s1 Iesu Palisea Kauta Elavuaita. \r (Mk 12.35-37; Lk 20.41-44) \p \v 41 Palisea kauta dedodo'u mo laloanai Iesu ia elavuaita ediaka, \v 42 “Oi 'eva Keliso a oi olalovaia koma? Maivaka ia 'eva dai nakuna?” Ia de'ouia dediaka, “Davida nakuna.” \p \v 43 Inoku Iesu elavuaita ediaka, “Dava 'ounai Idume Kabukabuna Davida nuana evavonu 'eva ia Keliso e'aeia Lovia namana? 'Olana Davida ediaka, \q1 \v 44 ‘Lovia namana 'eva e'u Lovia \q1 e'ouia ediaka, \q1 “Idiba'u avekenai \q1 bomimia beda'amo \q1 emu 'ou kauta aemu palapalata venutai bane'eta divo.” \qr Sal 110.1 \m \v 45 Davida Keliso e'aeia e'u Lovia koanai, a boina Keliso 'eva Davida nakunai be'ao?” \p \v 46 Kau ka Iesu ena luva bevamuea 'eva sia edaia, maivaka melala kanaua'i sia kau ka eula lavuai ka Iesu belavuaia. \c 23 \s1 Talavatu 'Ola Kauta Kevatai // Oi Bo'imamui Kave'i. \r (Mk 12.38-39; Lk 11.43, 46; 20.45-46) \p \v 1 Inoku Iesu eta'u kau mato mai ia ibanona kauta e'outa ediaka, \v 2 “Talavatu 'ola kauta mai Palisea kauta 'eva Mose ena mia'au davanai demia'au kau de'ola vaita. \v 3 Kanaua 'ounai leleta oi bo'ika, de'oumui vinaulata boutai oi bovavai, beia devavai koakoata 'eva sia oi bovavai, 'olana ia deilolovai vinaulata 'eva sia devavaita. \v 4 Eveeveai mekau namata dedo'o 'au inoku kau voutai dene'eta 'au, beia ia sibota 'eva sia de'ula imata li'uli'una kai beabia isi beduluta. \v 5 Eta dava devavai boutai 'eva kau beikata davata, puka kabukabuna luvata deleleta eta 'ola davatai meamea laloanai ba'utai dedo'o 'au 'eva devanamata maivaka eta meamea tubu'ata valota 'eva lakavaikata. \v 6 Nadu 'abutai 'eva mia'au davata nama'ita ulata de'ula, maivaka lo'e laloatai mia'au davata mediata umauta deula veni. \v 7 Eta ula 'eva tavatava 'abutai kau betata'u bevanama'inata mai 'olata be'aku mai bediaka ia 'eva vaikabasi kauta. \fig Puka kabukabuna luvata dedo'o 'au davana.|src="HK00274B.TIF" size="col" ref="23.5" \fig* \p \v 8 Beia oi 'eva kau sia be'aemui vaikabasi kaumui, 'olana oi emui vaikabasi kauna 'eva ka'onamo maivaka oi boumuiai 'eva a'a mai kadi. \v 9 Kanobatai sia kau ka oi bo'aea kamamui, 'olana oi kamamui 'eva ka'onamo vutuvutuai emimia. \v 10 Maivaka sia bediaka, oi 'eva 'ola kaumui, 'olana oi emui 'ola kauna 'eva ka'onamo, Keliso. \v 11 Viloamuiai kau ka namana be'ao kauna kanaua 'eva oi emui da'ala abi kaunai be'ao. \v 12 Kau ka sibona evanamala kauna 'eva Dilava betata'u ia bevakikia, ia sibona evakikia kauna Dilava betata'u ia bevanamala.” \s1 Iesu Palisea Eta Dede Koakoata Daitai E'ovenita. \r (Mk 12.40; Lk 11.39-42, 44, 52; 20.47) \p \v 13 Talavatu 'ola kaumui mai Palisea kaumui oi dede kaumui, kevamuiai besi'avana vaika, Dilava ena lovia vanuana nutualana kau vailatai oi o'alavua, oi sibomui sia oi odododo maivaka kau de'ula bedododo kauta oi o'alavuta. \v 14 Talavatu 'ola kaumui mai Palisea kaumui, dede kaumui, kevamuiai besi'avana vaika, obu eta luma oi ovadoeta, emui meamea oiova laka'ina inoku kau oiova akuleata. Kanaua 'ounai mekau namana oi boabia. \p \v 15 Talavatu 'ola kaumui mai Palisea kaumui oi dede kaumui, kevamuiai besi'avana vaika, kanobata itoinai oi oda'aia kau ibanomui kautai oi ovaaota, inoku kanaua oi ovavaia 'eva kau ena si'avana melala lua oi ovanamala ia beda'a 'alova sia ebo'o kovo 'abuna oi boimui. \p \v 16 Maka 'ede ivada'ata kaumui, kevamuiai besi'avana vaika, oi odiaka kau ka lo'e kabukabuna vanai beluva 'ana'i 'eva lovana sia oi boakua, beia kolo lo'e kabukabuna laloanai davana vanai beluva 'ana'i 'eva oi boabi 'inia. \v 17 Oi obo'o maivaka makamui de'ede, davana 'eva namana? Kolo 'o lo'e kabukabuna kolo evakabukabua davana? \v 18 Mai oi odiaka, kau ka vala kabukabuna vanai beluva 'ana'i 'eva lovana sia oi boakua, beia ainama davana vala kabukabuna akanai vanai beluva 'ana'i 'eva oi boabi 'inia. \v 19 Oi a o'ede koma, davana 'eva namana? Ainama davana vala kabukabuna akanai 'o vala kabukabuna ainama davana evakabukabua davana? \v 20 Kanaua 'ounai vala kabukabuna vanai eluva 'ana'i kauna 'eva vala kabukabuna mai akanai demimia davata boutai vatai eluva 'ana'i. \v 21 Maivaka lo'e kabukabuna vanai eluva 'ana'i kauna 'eva lo'e kabukabuna mai laloanai emimia kauna vanai eluva 'ana'i. \v 22 Maivaka vutuvutu vanai eluva 'ana'i kauna 'eva Dilava ena mia'au davana mai emia'au kauna vanai eluva 'ana'i. \p \v 23 Talavatu 'ola kaumui mai Palisea kaumui oi dede kaumui, kevamuiai besi'avana vaika, loba ianita iani devadia'a davata 'eva oi ova'oukata ka'o ka'o oi oveveni Lovia namana ena valalo ai, beia talavatu vinaulata namata, komolo, vilalo mai abiveni oi obolabolata, inoku katania oi bomavavai 'eva bemanama'ina, kataua vaka sia oi bomabolabolata. \v 24 Maka 'ede ivada'ata kaumui, diudiu vaeavaea ai oi o'adoa isi ia sisi vana kamela 'eva oi odonoa. \p \v 25 Talavatu 'ola kaumui mai Palisea kaumui oi dede kaumui, kevamuiai besi'avana vaika, 'ou mai nau mulita oi odeinita beia nuata 'eva vinao mai idonoai oi oabi davatai devonu. \v 26 Palisea kaumui makamui de'ede, 'ou mai nau nuata odeinita makava inoku mulita vaka 'ani bemakamaka. \p \v 27 Talavatu 'ola kaumui mai Palisea kaumui oi dede kaumui, kevamuiai besi'avana vaika, oi 'eva mitava deva'ideva'ita boita, mulita 'eva demakamaka beia laloata 'eva ba kauta kuliata mai pedata boutai ai devonu. \p \v 28 Dala vitaitanai kau oi kauanimui de'ika 'eva komolo kaumui boina, beia nuamui 'eva dede mai si'avanai devonu. \s1 Iesu Palisea Eta Mekau // Eluva Vaia Makava. \r (Lk 11.47-51) \p \v 29 Talavatu 'ola kaumui mai Palisea kaumui oi dede kaumui, kevamuiai besi'avana vaika, enolea kauta eta mitava oi ovavai kave'i mai komolo kauta eta mitava oi ovavelavelata kave'i. \v 30 Oi odiaka, ‘Kubumai eta melalai lai amapulu koanai enolea kauta deakubata laloanai lai 'eva sia bamaduluta.’ \v 31 Kanaua'i 'eva oi sibomui oi o'umuidae, oi 'eva enolea kauta deakubata kauta 'ava'avata. \v 32 Kubumui kamamui eta si'avana demakavala davana oi bovaolea kave'i. \v 33 Oi 'eva kau'asi mai kau'asi nakuta kaumui, Dilava e'oumui 'abu oi boda'ala 'abuna 'alova sia ebo'o kovo kanaua enai a oi boveau 'akauma koma? \p \v 34 Enolea kauta, aoneka kauta mai vaikabasi kauta basinita bevasi kevamui, vaida oi boakubata, vaida au ido'o valaukunai oi bokokota 'au, vaida lo'e laloatai oi bo'odita, maivaka vanua ka ai oi bolo'ota beda'a vanua ka. \v 35 Kanaua 'ounai komolo kauta lalata boutai kanobata akanai de'itabu mekauna 'eva oi akamuiai be'ovu, vinaula komolo kauna Abela lalanai bemakavala beda'amo Belekia nakuna Sekalaia, ia 'eva lo'e kabukabuna mai vala kabukabuna viloatai oi oaku bala kauna enai bepupua. \v 36 Lau oi luva umauna a'oumui, akuaku katania boutai eta mekau 'eva ulu kanania kauta akatai be'ovu. \s1 Iesu Ielusalema Ekanidiala. \r (Lk 13.34-35; 19.41-44) \p \v 37 Ielusalema e, Ielusalema e, enolea kauta oakubata maivaka Dilava veauneke kauta esinita devasi kevamu kauta bika'ai oakuta, melala vaida a'ula nakumu bavalalota itani 'o'oloko ka vanina venunai nakuna epakakaita boina, beia sia o'ula. \v 38 Kanaua 'ounai emu lo'e kabukabuna 'eva bavikania 'avaea maivaka be'aku. \v 39 Lau oni a'oumu, sia boika'u 'udai beda'amo oni bodiaka, “Dilava betata'u Lovia namana vanai easi kauna bevanama'inala!” \c 24 \s1 Iesu Lo'e Kabukabuna // Be'eko Valina Ekava. \r (Mk 13.1-2; Lk 21.5-6) \p \v 1 Iesu lo'e kabukabunai ela'asi dalai eda'a laloanai ibanona kauta deda'a ilulao kevana inoku lo'e kabukabuna lumana lovana deaku. \v 2 Iesu ia e'outa ediaka, “Dava katania boutai oi oikata? Lau oi luva umauna a'oumui, bika'a ka bika'a ka akanai sia beno'au bemimia, boutai 'eva be'ekoasi be'ovu.” \s1 Iesu Ediaka, Mekau Dounamo Bepupulu. \r (Mk 13.3-13; Lk 21.7-19) \p \v 3 Iesu olive lolonai emia divo laloanai ibanona kauta vunivuniai deda'a kevana delavuaia dediaka, “'Oumai, dava katania aida bepupulu? Emu mue'udai maivaka kanobata to'ona koana 'eva a boina?” \p \v 4 Iesu eta luva evamuea ediaka, “Oi bo'imamui kave'i, kau ka asi'i emalebamui. \v 5 'Olana lau vau'ai kau doutamo be'asi beluluva bediaka, ‘Lau 'eva Keliso kanania,’ inoku kau doutamo belebata. \v 6 Kuali 'uluta mai valita oi bo'ika koanai nuamui sia bebabata, dava kataua boita bepupulu beia to'ona 'eva vailai. \v 7 Kanobata ka betata'u kanobata ka bekualivenia, iduvu ka betata'u iduvu ka bevaiviivia. 'Abu edeata edeatai vikolo bepupulu mai 'abu dounamoai kanokau bepupulu. \v 8 Katania boutai 'eva melo epupulu anaanana makavana boina. \p \v 9 Inoku oi 'eva bevuamui beda'a beva anaanamui, beakubamui, lau dai'uai kanobata boutai oi bevaiviivimui. \v 10 Melala kanaua'i kau doutamo eta abiveni be'ekoasi kaka sibota venita beveveni kouta bekokou, maivaka bevaiviivita. \v 11 Inoku enolea kauta dedeta doutamo bela'asi kau doutamo belebata. \v 12 Si'avana vinaulana 'eva namana be'ao 'ounai kau doutamo eta lalo'au bebadebade. \v 13 Beia belava 'ini beda'a to'onai kauna 'eva mauli beabia. \v 14 Dilava ena lovia vanuana valina nama'ina kanania 'eva kanobata itoina laloanai beilolo vaia, iduvu boutai beikabasi, inoku mulinai kanobata to'ona be'asi. \s1 Melala Si'avana Vaika. \r (Mk 13.14-23; Lk 21.20-24) \p \v 15 Kanaua 'ounai kaivakuku si'avana vaika kanaua enolea kauna Daniela luvana eluva davana 'abu kabukabunai belavadivo oi boikala koanai, (vaku vaku kauna emaikabasi.) \v 16 Iudai demimia kauta kataua 'eva beveau lolo beda'ala. \v 17 Kau luma 'uvinai kauna 'eva sia be'ovu luma laloanai ena dava be'abi. \v 18 Mai kau lobai kauna 'eva sia bemumue ena lumai ena tubu'a iabina bedada'a. \v 19 Melala kataua laloatai 'a'ate maibo'ata mai melo 'oma'omata devabaeta 'a'ateta etai 'eva besi'avana vaika. \v 20 Oi bomeamea Dilava kele'enai, asi'i oi oma veau ovo 'elu melalanai 'o melala kabukabunai. \v 21 'Olana adedua nama vaikana bepupulu, kanobata emakavala easi mo vali'u kanaua boina sia ka epulu, muliai vaka vitaitana sia ka bepupulu. \v 22 Dilava melala kataua sia bemavato'oto'ota koanai sia kau ka bemamauli, beia ia edilata kauta daitai melala kataua 'eva bevato'oto'ota. \p \v 23 Melala kanaua'i kau ka be'oumui bediaka, ‘Oikaia, Keliso kanania’, 'o ‘Ia kanaua,’ koanai sia oi bovamomo'aia. \v 24 'Olana Keliso dedeta mai enolea dedeta 'eva bela'asi vatabulovo vinaulata mai koa namata bevavai, Dilava edilata kauta vaka belebata bedaia. \p \v 25 Oi bolalovai 'inia Lau 'ani avaikabasimui makava. \v 26 Kanaua 'ounai ia be'oumui bediaka, ‘Keliso ua'i kano'akunai’ koanai sia oi bodada'a, 'o ‘Ia laloai nia’, koanai sia oi bovamomo'aia. \v 27 'Olana Lau Kau Nakuna e'u asi koana 'eva itani vutuvutu daeai e'amalea edada'amo divoai boina. \p \v 28 Ba kauanina a'i e'eno 'abunai, 'e'ekavala vaka ua'i bevaboua. \s1 Lau Kau Nakuna E'u Asi. \r (Mk 13.24-27; Lk 21.25-28) \p \v 29 ‘Melala kataua adeduata be'ole mulitai \q1 komolonai melala bevabula, \q1 vuia sia bekakala, \q1 visiu vutuvutuai be'ekoasi, \q1 mai vutuvutuai siavu davata boutai be'iuvai 'iuvai. \qr Isa 13.10, 34.4 \m \v 30 Inoku Lau Kau Nakuna e'u asi koana 'eva vutuvutuai bela'asi, inoku kanobata kauta boutai 'eva bekakani, Lau Kau Nakuna siavu mai nuavi namana laloanai oli akatai ba'asi beika'u. \v 31 Bisi beuvanita 'uluta namata laloanai e'u anelu basinita vutuvutu to'onai beda'a vutuvutu to'ona vanina vani laloatai adilata kauta bevalalota. \s1 'Ovai Ikabasi Eka'abia. \r (Mk 13.28-31; Lk 21.29-33) \p \v 32 'Ova auna enai ikabasi oi boabia. Bosi betutua 'au koanai, oi 'ani boikabasi avala 'ani ekevai. \v 33 Dala vitaitanai dava katania oi boikata koanai, oi 'ani boikabasi melala 'eva 'ani ekevai lau 'eva 'ani nutuala kele'enai. \v 34 Lau oi luva umauna a'oumui, ulu kanania sia bebapalu beda'a mo dava katania boutai bepupulu. \v 35 Vutuvutu mai kanobata 'eva betaule, beia lau e'u luva 'eva sia betaule. \s1 Sia Kau Ka Eikabasi // Melala Davanai. \r (Mk 13.32-37; Lk 17.26-30, 34-36) \p \v 36 E'u asi melalana maivaka melala koana sia kau ka eikabasi, vutuvutu aneluta sia deikabasi Nakuna vaka sia eikabasi, ia Kama'u sibona mo eikabasi. \v 37 Noa ena melalai boina, lau kau nakuna e'u asi melalana vaka kanaua bekoma. \v 38 Abaka namana asido'omo ela'asi laloanai kau 'eva deaniani, deinuinu mai dekamoane eda'a mo melala kanaua'i Noa aunakoiai edodo. \v 39 Sia deikabasi kovo dava bepupulu eda'a mo abaka namana ela'asi, inoku boutai dedono ba. Lau kau nakuna e'u asi melalanai vaka kanaua bekoma. \v 40 Melala kanaua'i kau lua lobai bevinaula, Dilava betata'u ka'onamo beabia isi banona bevikania. \v 41 Ateate lua witi iuduna bika'ana be'iloa laloanai, Dilava betata'u ka'onamo beabia isi banona bevikania. \v 42 Kanaua 'ounai makamui be'ata 'olana emui Lovia namana ena asi melalana 'eva sia oi oikabasia. \v 43 Beia kanania oi bolalovai 'inia, luma 'uala kauna bemaikabasi melala koana davanai vinao kauna be'asi koanai ia 'ani makana bemaata, inoku ena luma sia bemava'alamaia bemadodo. \v 44 Kanaua 'ounai melala boutai oi vaka bova'olu, 'olana lau kau nakuna 'eva melala kanaua'i oi sia oabiva'ai laloanai ba'asi. \s1 Da'alabi Kauna Nama'ina Mai Da'alabi Kauna Dedena. \r (Lk 12.42-46) \p \v 45 Dai 'eva da'alabi kauna nama'ina mai eidiba ia ena 'ola kauna betata'u bedilala ena luma i'imanai be'ao, da'alabi melota eta iani bevenita aniani melalana umaunai? \v 46 Ia vinaula kanaua evavaia laloanai ena 'ola kauna bemumue beikala koanai ia bevanama'inala. \v 47 Lau oi luva umauna a'oumui, 'ola kauna betata'u ia bedilala ena dava boutai i'imata kaunai bevaoa. \v 48 Beia da'alabi kauna si'avana vaika 'eva bediaka, ‘E'u 'ola kauna asido'o easi.’ \v 49 Inoku ia betata'u banona da'alabi kauta beakuta maivaka inuinu kauta ita beaniani mai beinuinu ka'ona. \v 50 Melala ka da'alabi kauna kanaua ena 'ola kauna sia elalovaia maivaka melala koana sia eikabasia laloanai ia be'asi. \v 51 'Ola kauna betata'u ia beaku si'ala belo'oa la'asi dede kauta ita 'abu ka'onamoai, ua'i ia bekakani mai 'asi'asina beala'oi ala'oi.” \c 25 \s1 Luva Ivavitaitana Vato 'Ouka. \p \v 1 “Melala kanaua'i Dilava ena lovia vanuana 'eva itani vato 'ouka boita, eta lamepa deabi deda'a kamoane makamaka kauna ita bevidavali. \v 2 Ima 'eva debo'o ia ima 'eva deidiba. \v 3 Inoku bo'o vavatota eta lamepa deabita, beia kelesini kalita sia vaida deabi. \v 4 Idiba vavatota eta lamepai kelesini delai inoku kelesini kalita deabi. \v 5 Kamoane makamaka kauna 'eva sia ali easi, inoku vavato makata demuinai delatolao delatomai inoku denodivo demuinai. \p \v 6 Malolua umaunai vaoi 'uluna de'ika ediaka, ‘Kamoane makamaka kauna 'ani e'asi, ola'asi ita oi bovidavali.’ \v 7 Inoku vavato boutai deibi deko'isi, eta lamepa devavai kave'i. \v 8 Inoku bo'o vavatota deta'u aoneka vavatota denoita dediaka, ‘Emui kelesini vitalua ovenimai ke emai lamepa 'ani debobo'o.’ \v 9 Ia eta luva devamuea dediaka, ‘Asi'i. Oi mai lai ita ekalai 'eva sia bedaia. Nama'ina 'eva oda'a detatava 'abunai emui vitalua otava.’ \v 10 Bo'o vavatota deda'a tavatava 'abuna laloanai kamoane makamaka kauna ela'asi, deva'olu vavatota ima sibota deda'a kamoane naduna laloanai dedodo inoku nutuala de'alavua. \p \v 11 Mulinai bo'o vavatota deasi inoku de'ae'ae dediaka, ‘'Ola kaumu e, 'Ola kaumu e, nutuala luvua laibadodo.’ \v 12 Beia ia eta luva evamuea ediaka, ‘Lau oi luva umauna a'oumui, lau oi sia aikabasimui.’ \p \v 13 Kanaua 'ounai makamui be'ata, melalana mai melala koana 'eva sia oi oikabasia. \fig Vavato 'ouka mai lamepata.|src="Ubsc-10a.tif" size="col" ref="25.1-13" \fig* \s1 Luva Ivavitaitana Da'alabi Kauta Koi Moni De'ima. \r (Lk 19.11-27) \p \v 14 Inoku Dilava ena lovia vanuana 'eva kanania boina. Itani kau ka kalima bedada'a 'abu dau'anai boina, ena da'alabi kauta e'aeta, e'outa ena dava boutai be'imata. \v 15 'Ola kauna kanaua eta'u ena da'alabi kauta ka ka eta kula'ila vitaitatai kolo monina evenita, ka kolo monina ima evenia, ka kolo monina lua, ka 'eva kolo monina ka'onamo evenia inoku ia kalima eda'a. \v 16 Kolo monina ima eabiata kauna 'eva komolonai eda'a vinaulana evavaia inoku akanai kolo monina ima evavai. \v 17 Kolo monina lua eabita kauna vaka kanaua ekoma, inoku akanai kolo monina lua evavai. \v 18 Beia kolo monina ka'onamo eabia kauna eda'a 'uli e'uaia inoku 'ola kauna ena moni ekoleia. \p \v 19 Melala edau'a mulinai da'alabi kauta kataua eta 'ola kauna emue easi ena moni lavuaita elavuai. \v 20 Kolo monina ima eabi kauna kolo monina ima akatai ita eabita easi ediaka, ‘'Ola kaumu e, kolo monina ima oveni'u. Inoku ikala, akanai kolo monina ima katania avavaita.’ \v 21 'Ola kauna ediaka, ‘Da'alabi kaumu mediamu vinaula komolo kaumu, vinaula ovavai kave'i, dava kikita o'ima kave'i 'ounai vali'u dava namata i'imatai bavaaomu. Mai e'u lalonama laloanai dodo.’ \p \v 22 Kolo monina lua eabi kauna vaka easi ediaka, ‘'Ola kaumu e, kolo monina lua oveniu. Inoku ikala, akanai kolo monina lua katania avavaita.’ \v 23 'Ola kauna ediaka, ‘Da'alabi kaumu nama'imu vinaula komolo kaumu, vinaula ovavai kave'i, dava kikita o'imata kave'i 'ounai vali'u dava namata i'imatai bavaaomu. Mai e'u lalonama laloanai dodo.’ \p \v 24 Beia kolo monina ka'onamo eabia kauna easi ediaka, ‘'Ola kaumu e, lau aikabasi oni 'eva kau pasisimu, kau edeata devadovado 'abutai o'ua'ua mai kau edeata kea dekapo odaoda 'abutai ovalalovalalo. \v 25 Kanaua 'ounai lau amakau ada'a emu kolo monina ka'onamo kano laloanai akoleia inoku abia a'asi. Ikala oni emu kolo moni 'abunai mo kanania.’ \p \v 26 'Ola kauna ediaka, ‘Da'alabi kaumu si'avamu vaika maivaka balea kaumu, oni olalovaia lau kau vaida devadovado 'abutai a'ua'ua mai kau dekapo odaoda 'abutai avalalovalalo, una? \v 27 Kanaua boina koanai moni i'uleta 'abunai bomane'edivo inoku amue'udai asi koanai akanai kikina ka bemapulu ita bamaabi ka'ona. \v 28 Vali'u kele'enai kolo monina ka'onamo 'eva obuku vaia, kolo monina 'ouka eabi kauna ovenia. \v 29 'Olana maiena kauna 'eva doutamo bavenia, ena dava bedoutamo vaika, beia etabu kauna 'eva kikina kele'enai emimia davana vaka babuku vaia. \v 30 Da'alabi kauna kanania ena nama'ina asi'i oitoia asi eda'a 'abu vabulanai ua'i bekakani mai 'asi'asina beala'oi ala'oi’. \s1 Lavuai Namana To'ona Umauna. \p \v 31 Lau kau nakuna mainuavi'u e'u anelu boutai ita lai ba'asi koanai e'u mia'au davana nuavina akanai bamia'au. \v 32 Kanobatai iduvu boutai lau vaila'uai bevaboua, inoku lau batata'u kau bava'alamata, mamoe 'ima kauna mamoe mai nani eva'alamata boina. \v 33 Lau batata'u mamoe 'eva idiba'u avekenai bane'etadivo, nani 'eva 'eali'u avekenai bane'etadivo. \v 34 Inoku lau Lovia 'olana batata'u idiba'u avekenai kauta ba'outa badiaka, ‘Kama'u evanama'inamui kaumui, omai kanobata evavaia koanai vutuvutu vanuana kanania eva'olua oi emui oabia avumui ai be'ao. \v 35 'Olana lau avikolo 'eva oi iani oveni'u ani, vei ba'u aba 'eva oi vei oveni'u ainu. Lau kau edea'u 'eva oi oabi'u dae emui lumai. \v 36 Kele'e'u tubua asi'i 'eva oi tubu'a ovavadodo'u. Lau a'olele 'eva oi lau o'ima'u. Lau vabuto'o lumanai 'eva oi oasi oika'u.’ \p \v 37 Inoku komolo kauta ena luva bevamuea bediaka, ‘Lovia namana e, aida melalanai ovikolo inoku lai avananimu, 'o aida melalanai vei bamu oba inoku vei lai avenimu oinu? \v 38 Aida melalanai lai aikamu kau edeana inoku lai abimu dae emai lumai, 'o aida melalanai kele'emuai tubu'a asi'i inoku tubu'a lai avenimu ovadodo? \v 39 Aida melalanai o'olele lai a'imamu 'o ovabuto'o inoku lai avasi aikamu?’ \p \v 40 Inoku lau Lovia 'olana ia ba'outa badiaka, ‘Lau oi luva umauna a'oumui. Bo'akala'u ulaluta katania ka kele'enai kanaua oi ovavaia koma koanai 'eva lau kele'e'uai vaka 'ani kanaua oi ovavaia koma.’ \p \v 41 Inoku lau Lovia 'olana batata'u 'eali'u avekenai kauta ba'outa badiaka, ‘Dilava evaiviivimui kaumui, kele'e'uai oda'atau oda'a eani keinikeini 'alovana deva'olua diabolo maiena melo ita eta davana kanaua laloanai ododo. \v 42 'Olana lau vikolo eaku'u 'eva sia oi ovanani'u, maivaka vei ba'u aba 'eva vei sia oi oveni'u ainu. \v 43 Lau kau edea'u 'eva emui lumai sia oabi'u dae, kele'e'uai tubu'a asi'i 'eva tubu'a sia ka oi ovavadodo'u. Lau a'olele 'eva sia oi o'ima'u maivaka vabuto'o lumanai 'eva sia oi oasi oika'u.’ \p \v 44 Ia vaka ena luva bevamuea bediaka, ‘Lovia 'olana e, aida melalanai lai aikamu, vikolo eakumu, 'o vei bamu oba, 'o kau edeamu, 'o tubu'a kele'emuai asi'i, 'o o'olele maivaka vabuto'o lumai, inoku sia lai adulumu?’ \p \v 45 Inoku lau ia ba'outa badiaka, ‘Lau oi luva umauna a'oumui, bo'akala'u ulaluta katania ka kele'enai kanaua sia oi ovavaia koma 'eva lau vaka kele'e'uai kanaua sia oi ovavaia koma.’ \v 46 Inoku kau kataua 'eva basinita anaana keinikeini 'abuna beda'ala, ia komolo kauta 'eva basinita mauli keinikeini 'abuna beda'ala.” \c 26 \s1 Iesu Iakubana Dalana Dekavuia. \r (Mk 14.1-2; Lk 22.1-2; Io 11.45-53) \p \v 1 Inoku Iesu luva katania boutai eluva vai koa mulinai ibanona kauta e'outa ediaka, \v 2 “Oi oikabasi La'au keini naduna 'eva melala luamo vailai. Inoku lau kau nakuna 'eva veni'u beveveni kou bekokou au ido'o valaukunai akanai bekoko'u 'au bababa.” \p \v 3 Melala kanaua'i kabukabu kauta namata mai Iuda eta kau namata ita kabukabu kauta 'olatai kauna vana Kaiapa ena lumai dedo'u. \v 4 Ia vunivuniai eta luva devaka'onamo aboina Iesu beabia beaku bala. \v 5 Beia ia sibota dediaka, “Nadu laloanai sia ekavavaia kau asi'i bemaviala.” \s1 Ateate Ka Deoloai // Iesu 'Olana Esisia. \r (Mk 14.3-9; Io 12.1-8) \p \v 6 Iesu Betani ai loki kauna Simona ena lumai emia laloanai, \v 7 Ateate ka kavapu maideolona tavana namana bematavala davana eabia easi Iesu aniani 'abunai emia divo 'eva 'olanai esisia. \v 8 Ibanona kauta deikaia koanai debadu dediaka, “Dava 'ounai deolo kanania eitoa'au 'avaea? \v 9 Deolo kanania tavana namanai bematavatava vaia inoku monina ta'ovala kauta bemavenita.” \p \v 10 Beia Iesu eikabasi dava luvana deluva 'ounai e'outa ediaka, “Dava 'ounai ateate nuana oi ovabavunua? Ia 'eva vinaula nama'ina vaika lau e'uai evavaia. \v 11 Ta'ovala kauta 'eva melala boutai oi kevamuiai bemimia, beia lau 'eva sia melala boutai kevamuiai bamimia. \v 12 Deolo kanania ia esisia lau kau'uai 'eva ikole'u vinaulana eva'olua vaika. \v 13 Lau oi luva umauna a'oumui, kanobata itoinai laloanai vali nama'ina kanania beilolo vaia 'eva ateate vinaula kanania evavaia vinaulana 'eva be'oua ia ilalovainai be'ao.” \s1 Iuda Eda'a Veni Beveveni // Mai Kou Bekokou. \r (Mk 14.10-11; Lk 22.3-6) \p \v 14 Melala kanaua'i ibanona kauta 'ouka lua (12) banota ka vana Iuda Isakaliote kauna 'eva eda'a kabukabu kauta namata kele'etai, \v 15 elavuaita ediaka, “Iesu imamuiai baudala koanai dava oi boveni'u?” Inoku siliva monita 'ouka koi (30) devaku devenia. \v 16 Melala kanaua easi laloanai Iuda dala ekavu melala mediana davanai Iesu ia imatai beudala. \s1 Iesu La'au Keini Ianina // Ibanona Kauta Ita Deani. \r (Mk 14.12-21; Lk 22.7-14, 21-23; Io 13.21-30) \p \v 17 Palaoa 'avaeana naduna melalana lava'ana'inai, ibanona kauta deasi Iesu kevana delavuaia dediaka, “La'au keini naduna ianina a'i lai bava'olua boania?” \v 18 Ia eta luva evamuea ediaka, “Oda'a vanuai kau kanaua kele'enai oi bo'oua bodiaka, ‘Emai vaikabasi kauna ediaka, “E'u melala 'ani ekevai, lau mai ibano'u kauta ita emu lumai La'au keini naduna lai bavavaia.’ \v 19 Kanaua 'ounai ibanona kauta Iesu e'outa vinaulana vitaitanai devavaia, La'au keini naduna ianina deva'olua. \p \v 20 Elavilavi koanai Iesu mai ibanona kauta 'ouka lua ita aniani 'abunai demiadivo deaniani. \v 21 Deaniani laloanai ia ediaka, “Lau oi luva umauna a'oumui, oi ka 'eva lau veni'u boveveni mai kou'u bokokou.” \v 22 Ibanona kauta devilalo si'asi'a ka ka delavuaia dediaka, “Lovia namana e, olalovaia lau, una?” \v 23 Ia ediaka, “Kau kanaua imana mai lau ima'u nau ka'onamoai lai auda ka'ona kauna veni'u beveveni mai kou'u bekokou. \v 24 Lau Kau Nakuna 'eva Puka kabukabunai deleleia vitaitanai bababa, beia kau nakuna venina beveveni mai kouna bekokou kauna enai 'eva besi'avana vaika, ia sia bemapulu 'eva bemanama'ina.” \v 25 E'ouia kauna Iuda ediaka, “Vaikabasi kaumu e, olalovaia lau, una?” Iesu ediaka, “'Ani oluva mo kanana.” \s1 Lovia Namana Ena Anibou. \r (Mk 14.22-26; Lk 22.15-20; 1Kl 11.23-25) \p \v 26 Ia deaniani laloanai Iesu palaoa eabia evanama'inala inoku ekovia, ibanona kauta evenita inoku ediaka, “Oabia oania, kanania 'eva lau kauani'u.” \v 27 Inoku 'ou ka eabia evanama'inala evenita ediaka, “Boumuiai kanania oinuia. \v 28 Kanania 'eva lau lala'u, luva 'ana'i lalana kau mato daitai be'itabu si'avana i'ou kaona. \v 29 Lau oi a'oumui, vine veina kanania lau sia bainua 'udai beda'a mo Kama'u ena vanuai vine veina makamakana oi ita ekainua ka'ona.” \p \v 30 Kanaua'i masi ka deabia mulinai dela'asi, deda'a Olive lolona. \s1 Iesu Eluva 'Ana'i Petelo // Ia Be'oua Avuavu. \r (Mk 14.27-31; Lk 22.31-34; Io 13.36-38) \p \v 31 Inoku Iesu e'outa ediaka, “Vali'u boni kanania'i emui abiveni be'ekoasi inoku oi bovikani'u, 'olana Puka kabukabunai 'ani ilelena, ‘Lau mamoe i'imana kauna baku bala inoku mamoe 'itona 'eva beveau siusiu.’ \v 32 Beia lau bako'isi 'udai mulinai lau 'eva ba'ana'ia bada'a Kalilea vakaia oi bodada'a.” \v 33 Petelo eko'isi ediaka, “Ama'i boutai oni bevikanimu inoku beveau ovo, lau 'eva oni sia bavikanimu kovo.” \v 34 Iesu Petelo ena luva evamuea ediaka, “Lau oni luva umauna a'oumu, vali'u boni kanania'i o'oloko asido'omo be'alala laloanai, oni melala koi lau bo'ou'u avuavu. Bodiaka oni lau sia oikabasi'u.” \v 35 Petelo mune'e ediaka, “Luvana asi'i, laluana kamaba ka'ona, beia lau 'eva oni sia ba'oumu avuavu.” Inoku ibanona kauta vaka luva ka'onamo kanaua deluvaia. \s1 Iesu Ketesemaneai Emeamea. \r (Mk 14.32-42; Lk 22.39-46) \p \v 36 Iesu ibanona kauta ita deda'a 'abu vana Ketesemane, inoku e'outa ediaka, “Lau bada'a ua'ia'i bameamea laloanai oi 'eva nia'i oi bomimia.” \v 37 Ia Petelo mai Sebedeo nakuna luana evada'ata deda'a. Inoku ia 'eva evilalo vaika mai nuana eanana, \v 38 inoku e'outa ediaka, “Lau nua'u 'eva eanana vaika itani bamaba. Nia'i oi bomimia makata be'ata inoku ekavi'ima.” \v 39 Eda'a ilulao laloanai kanoai epakadivo emeamea ediaka, “Kama'u e, kele'emuai bedaia koanai anaana 'ouna kanania e'uai bomabia ovo. Beia oula venia davana bovavaia, ia sia lau e'u ula bovavaia.” \v 40 Inoku emue 'udai easi ibanona kauta kele'etai 'eva demuinai eikata, ia eta'u Petelo e'ouia ediaka, “Dava 'ounai oi kakoina mai lau melala koana ka'onamo sia kavi'ima? \v 41 Oi bovi'ima oi bomeamea ivakovo laloanai asi'i oi omadodo 'ounai. Idumemui 'eva de'ula beia kauanimui 'eva debadebade.” \p \v 42 Emue eda'a melala ivaluana emeamea 'udai ediaka, “Kama'u e, anaana 'ouna kanania iabi ovona dalana asi'i koanai banana. Inoku emu ula vinaulana bepupulu.” \v 43 Emue easi koanai demuinai eikata 'udai 'olana makata demuinai vaika. \v 44 Kanaua 'ounai evikanita emue melala ivakoina emeamea, luva ka'o ka'o mo kataua eluva 'udai. \p \v 45 Inoku emue 'udai easi ibanona kauta kele'etai e'outa ediaka, “Oi omuinai mai lamui oi o'ani do'o mo? Oikaia, melalana 'ani eabia, lau Kau Nakuna 'eva 'ani si'avana kauta imatai beuda'u. \v 46 Oko'isi, kada'a. Oikaia veni'u eveveni kou'u ekokou kauna 'ani e'asi.” \fig Iesu Ketesemaneai emeamea.|src="cn01810B.tif" size="col" ref="26.36-46" \fig* \s1 Iesu De'abia Delioia. \r (Mk 14.43-50; Lk 22.47-53; Io 18.3-12) \p \v 47 Iesu eluva do'omo laloanai ibanona kauta 'ouka lua banota ka Iuda ela'asi, kau doutamo ita lepo mai uku deabita deasi. Ia 'eva kabukabu kauta namata mai Iuda eta kau namata desinita kauta. \v 48 Veni mai kou ekou kauna koa ka evaikabasita ediaka, “Baba'ua kauna 'eva kauna mo kanaua oi boabia.” \v 49 Iuda komolonai eda'a Iesu kevana ediaka, “Vaikabasi kaumu e, oni onama'ina?” Inoku eba'uia. \v 50 Iesu Iuda ena luva evamuea ediaka, “E'u kau e, oasi vaia vinaulana vavaia.” Inoku deda'a deilulao kau deasi dela'asi Iesu deabi 'inia delioia. \p \v 51 Inoku Iesu debanoia kauta ka ena lepo evelia asi kabukabu kauta akatai kauna ena da'alabi kauna ka kaiana epaia ovo. \v 52 Iesu ia e'ouia ediaka, “Emu lepo 'abunai 'ulea, 'olana lepoai deviaku kauta boutai lepoai bebaba. \v 53 Lau kama'u bamanoia koanai ia komolonai anelu iduvuna 'ouka lua kuali aneluta sinavu boutai kalakoi navui (6,000) bemasinita bemaasi keva'u 'eva sia oi oikabasi, una? \v 54 Kanaua bemapulu koma koanai, Puka kabukabunai deleleia lau e'uai bepulu dokadoka davana 'eva a bemomo'ai koma?” \p \v 55 Melala ka'onamo kanaua'i Iesu eta'u do'u kauta e'outa ediaka, “Lau vinaovinao kau'u 'ounai oi imamui mai lepota mai maiukuta oi o'asi oi boabi'u, una? Melala bounai lau 'eva oi ita lo'e kabukabuna laloanai kamia avaikabasi, beia sia oi oabi'u olio'u. \v 56 Beia enolea kauta eta lelelele bemomo'ai 'ounai katania boutai kanania depulu koma.” \p Inoku ibanona kauta boutai Iesu devikania deveau 'akauma. \s1 Iesu Lavuai 'Abunai Elavadivo. \r (Mk 14.53-65; Lk 22.54-55, 63-71; Io 18.13-14, 19-24) \p \v 57 Kau kataua Iesu deabia 'eva devuaia deda'a kabukabu kauta akatai kauna Kaiapa kevana, talavatu 'ola kauta mai Iuda eta kau namata 'eva ua'i deakubou ka'ona. \v 58 Beia Petelo mulitai dau'ai eda'a, deda'amo kabukabu kauta akatai kauna ena ala laloanai deda'adodo. Ia edodo 'abu de'imala kauta ita demia dava bepupulu 'eva beikala. \p \v 59 Kabukabu kauta namata mai talavatu 'ola kauta dede luvata dekavu Iesu va'eva 'abunai bene'eadivo bevabala. \v 60 Kau doutamo dela'asi dede luvata enai deluva, sia dava ka dedavalia inoku to'onai 'eva kau lua dela'asi, \v 61 dediaka, “Kau kanania ediaka Dilava ena lo'e kabukabuna 'eva bevelia'ovu inoku melala koi laloatai bevalavala 'udai.” \p \v 62 Kabukabu kauta akatai kauna eko'isi Iesu elavuaia ediaka, “Mai emu luva ka? Kau katania ivava'evamu luvana deluvala 'eva eta luva tavana bovamuea 'o asi'i?” \v 63 Beia Iesu sia luva ka eluvavaia. Kabukabu kauta akatai kauna e'ouia 'udai ediaka, “Mauli Dilavana vanai alavuaimu luva umauna boluvala. Oni 'eva Keliso Dilava nakuna koanai, luva!” \p \v 64 Iesu ediaka, “'Ani oluva mo kanana. Boumuiai a'oumui, vali'u melala kanania'i mai vaila eda'ala laloanai lau Kau Nakuna 'eva siavu Dilavana idibanai bamimia mai vutuvutu vanuanai oli akanai ba'asi oi boika'u.” \v 65 Inoku kabukabu kauta akatai kauna sibona ena tubu'a e'idia ediaka, “Ia 'eva Dilava vana evavaia si'asi'a. Dava 'ounai vamomo'ai luvata kakakavu? Vali'u sibomui kaiamuiai Dilava vana evavaia si'asi'a lelena 'ani oi oika. \v 66 Oi dava oi oko?” Kau ena luva devamuea dediaka, “Ia 'eva eva'eva 'ounai bebaba.” \p \v 67 Inoku Iesu vailana de'anodia mai deakuia, mai vaida depi'aia, \v 68 dediaka, “Oni Keliso, 'oumai dai epi'amu kauna 'oua dae.” \s1 Petelo Iesu E'ouia Avuavu. \r (Mk 14.66-72; Lk 22.56-62; Io 18.15-18, 25-27) \p \v 69 Boni kanaua'i Petelo 'eva ala laloanai luma vailanai emia, inoku da'alabi vatona ka easi kevana e'ouia ediaka, “Oni vaka Iesu Kalilea kauna obanoia.” \v 70 Petelo kau boutai vailatai e'ou avuavu ediaka, “Lau sia aikabasi oni dava luvana oluluva.” \v 71 Inoku Petelo ela'asi eda'a nutuala aunai, ua'i da'alabi vatona edeana ka ia eikaia inoku kau e'outa ediaka, “Kau kanania 'eva Iesu Nasaleta kauna ebanoia.” \v 72 Petelo mune'e e'ou avuavu 'udai eluva pasisi ediaka, “Aka kauna eikabasi, lau kau kanaua sia aikabasia.” \v 73 Melala sia edau'a mulinai ua'i delava kauta deda'a Petelo kevana dediaka, “Luva umauna oni vaka banota ka, 'olana oni emu luvaluva 'ulunai lai aikabasi.” \v 74 Inoku ia eluva pasisi ediaka, “Aka kauna eikabasi luva umauna a'oumui. Asi'i koanai Dilava beva anaana'u. Kau kanana lau sia aikabasia.” Komolonai o'oloko e'alala. \v 75 Inoku Petelo Iesu ena luva eluvaia luvana elaloia une, “O'oloko asi do'omo be'alala laloanai oni melala koi bo'ou'u avuavu.” Kanaua'i ela'asi eda'a mulimuliai ekani si'asi'a. \c 27 \s1 Iesu Devuaia Deda'a // Pilato Kevana. \r (Mk 15.1; Lk 23.1-2; Io 18.28-32) \p \v 1 'Avu'avuni vabulanai kabukabu kauta namata mai Iuda eta kau namata boutai lova deaku luva devaka'onamoa Iesu bevabala. \v 2 Inoku Iesu delioia devada'ala deda'a Kavana kauna Pilato imanai deudaia. \s1 Iuda Ena Ba. \r (Vn 1.18-19) \p \v 3 Beia Iuda veni mai kou ekou kauna Iesu eikaia va'eva ai de'uleia mai bebaba koanai elalo vunu, Siliva monina koi navui eabita eda'a kabukabu kauta namata mai Iuda eta kau namata bevenita, \v 4 ediaka, “Lau 'ani si'avana avavaia, 'olana ena va'eva asi'i kauna venina aveni kouna akou.” beia ena luva devamuea dediaka, “Kanaua 'eva sia lai ia oni sibomu emu mekau.” \v 5 Kanaua 'ounai Iuda moni kataua lo'e kabukabuna laloanai ekapota dodo inoku ia ela'asi eda'a sibona edo'o ba. \p \v 6 Kabukabu kauta namata moni deabi isi inoku dediaka, “Kanania 'eva ita eta talavatu, moni kanania lo'e kabukabuna mauanai sia ekaudala 'olana ba tavanai eao.” \v 7 Moni kanaua lovana deaku mulinai 'eva vodu vavai kauna kele'enai kano detavaia, kano kanaua 'eva kau edeata eta mitavai be'ao. \v 8 Kanaua 'ounai kano vana de'aeia ‘Lala Kanona’ easi mo vali'u. \v 9 Ielemia enolea kauna eluvavaia luvana 'eva easi emomo'ai ediaka, ‘Isalaela kauta tava de'ouia ia tavanai be'ao davana Siliva monina koinavui deabia, \v 10 inoku moni kanaua vodu vavai kauna ena kano detavaia Lovia namana e'ou'u vitaitana.’ \s1 Pilato Iesu Elavuaia. \r (Mk 15.2-5; Lk 23.3-5; Io 18.33-38) \p \v 11 Melala kanaua'i Iesu Kavana vailanai elavadivo, Kavana kauna eta'u Iesu elavuaia ediaka, “Oni 'eva Iuda kauta eta lovia 'olana, una?” Iesu ia ena luva evamuea ediaka, “'O, 'ani oluvalamo kanana.” \v 12 Beia kabukabu kauta namata mai Iuda eta kau namata vuvua devakoala koanai Iesu sia luva ka eluvaia. \v 13 Inoku Pilato eta'u Iesu e'ouia ediaka, “Luva edeata edeatai vuvua devakoamu 'eva leleta sia o'ika?” \v 14 Beia Iesu sia luva ka eluvaia kovo, 'ounai Kavana kauna etabulovo si'asi'a. \s1 Pilato Ediaka Iesu Beakubala. \r (Mk 15.6-15; Lk 23.13-25; Io 18.38—19.16) \p \v 15 La'au keini naduta melalatai Kavana kauna ena koakoa dainai vabuto'o kauna ka deula venia kauna 'eva bevala'asia 'avaea. \v 16 Melala kanaua'i vabuto'o kauna ka vana Balaba kau boutai deikabasia kave'i kauna vabuto'o lumanai emia. \v 17 Kau mato ua'i dedo'u laloanai Pilato elavuaita ediaka, “Oi o'ula dai bavala'asia 'avaea, Balaba 'o Iesu oi o'aea Keliso?” \v 18 'Olana Pilato eikabasi kave'i Iuda eta kau namata 'eva Iesu demama venia 'ounai imanai deudaia. \v 19 Ia lavuai mia'aunai emia laloanai adana luva esinia eda'a kevana, “Kau kanana sia maiena va'eva kevanai sia dava ka bovavaia, 'olana boniai ia anivia 'eva nua'u ebavunu si'asi'a.” \p \v 20 Beia kabukabu kauta namata mai Iuda eta kau namata kau mato devaasiasita Balaba denoinoi vaia bevala'asia ia Iesu 'eva ba ai bene'eadivo. \v 21 Inoku mune'e Pilato kau mato elavuaita ediaka, “Laluana katania dai oi oula venia kauna bavala'asia?” Ia ena luva devamuea dediaka, “Balaba.” \v 22 Pilato ediaka, “Inoku Iesu oi o'aea Keliso kele'enai dava bavavaia?” Boutai dediaka, “Au ido'o valaukuna akanai bokokoa 'au!” \v 23 Beia Pilato elavuaita 'udai ediaka, “Dava 'ounai, va'eva dava evavaia?” Beia ia devaoi 'unu'unu dediaka, “Au ido'o valaukuna akanai bokokoa 'au!” \p \v 24 Pilato eikabasi ena siavu 'ani asi'i, inoku 'ulu namana 'ani evua. 'Ounai vei eveliamai kau mato vailatai imana edeinita ediaka, “Lau kau kanania ena ba vuona sia bakoala, nia 'eva oi sibomui emui ula.” \v 25 Kau boutai dediaka, “Ia ena ba mekauna lai mai nakumai ita lai bakoala.” \v 26 Inoku Pilato Balaba evala'asia eda'a kele'etai, ia Iesu evenita be'odia au ido'o valaukuna akanai bekoko 'au. \s1 Kuali Kauta Iesu Devabo'oa. \r (Mk 15.16-20; Io 19.2-3) \p \v 27 Kavana kauna ena kuali kauta Iesu deabia devuaia deda'a Kavamani lumanai, inoku kuali kauta boutai deasi delavaia kaiukaiu. \v 28 Ia deta'u Iesu ena tubu'a devadada ovo ia tubu'a 'aolana devavadodoia. \v 29 'Olanai be'ulea davana 'iniauma devavilia inoku 'olanai dene'eia 'au. Olo ka imana idibanai devaabia, vailanai dekuidula devabo'oa dediaka, “Iuda kauta eta lovia 'olana e, oni 'eva onama'ina?” \v 30 Inoku de'anodia olo debuku vaia, 'olanai deaku 'udai 'udai. \v 31 Devabo'oa mulinai tubu'a 'aolana kanaua devadadala asi, ena tubu'a umauta devavadodoia. Devada'ala au ido'o valaukuna akanai bekokoa 'au. \s1 Iesu Au Ido'o Valaukuna Akanai Dekokoia'au. \r (Mk 1.21-32; Lk 23.26-43; Io 19.17-27) \p \v 32 Kuali kauta Iesu devada'ala laloanai Kulene kauna vana Simona dedavalia devasiasia Iesu ena au ido'o valaukuna bevuala. \v 33 'Abu kai dela'asi vana Kolokota. (Anina 'eva ‘'Ola kuliata 'abuna’.) \v 34 Ua'i vine veina mulamula vamaina ka ita delai ka'ona Iesu devenia beinua, edemalia kovo mo beia sia einuia. \v 35 Kuali kauta Iesu au ido'o valaukuna akanai dekokoia 'au mulinai sibota ena tubu'a punipuniai dekole. \v 36 Kanaua mulinai demiadivo makata 'eva ia deika 'inia. \v 37 Iesu 'olana akanai ia ivava'evana luvana deleleia 'au dediaka, ‘Nia 'eva Iesu, Iuda Kauta Eta Lovia 'Olana.’ \p \v 38 Melala kanaua'i vinaovinao kauta lua Iesu ita ka ka eta au idau valaukuta akatai dekokota 'au, ka idibana avekenai mai ka 'ealina avekenai. \v 39 Kau ua'i dekeini kauta 'olata deka'eka'e mai vabo'obo'o luvata Iesu de'ouia, \v 40 dediaka, “Oni odiaka lo'e kabukabuna boakua mukamuka inoku melala koi laloanai bovalavala 'udai kaumu, oni Dilava nakuna koanai sibomu vamaulimu, au ido'o valaukuna akanai ovu mai.” \v 41 Kabukabu kauta namata talavatu 'ola kauta mai Iuda eta kau namata vaka devabo'oa dediaka, \v 42 “Ia kau vaida evamaulita, beia dava 'ounai sibona sia evamaulia? Ia 'eva Isalaela eta lovia 'olana, vali'u au ido'o valaukuna akanai e'ovu emai 'eva ekabivenia. \v 43 Ia Dilava eabivenia inoku Dilava ia eulavenia koanai vali'u evamaulia, 'olana ediaka ia 'eva Dilava nakuna.” \v 44 Vinaovinao kauta luana au ido'o valaukuna akanai dekokota 'au kauta vaka ia deluva pasisi venia. \s1 Iesu Ena Ba. \r (Mk 15.33-41; Lk 23.44-49; Io 19.28-30) \p \v 45 Ado'alavuni laloanai vabuto'o namavaikana kanobata itoina e'alavua eda'amo melala elava keini koana koi. \v 46 Melala koana koi laloanai Iesu evaoi ediaka, “Eloi eloi lama sabakatani!” Anina 'eva ‘E'u Dilava e, E'u Dilava e, dava 'ounai 'ani ovikani'u!’ \v 47 Kau vaida ua'i delava lelena deika kauta dediaka, “Kau kanania 'eva Elia e'aea.” \v 48 Komolonai banota ka eveau eda'a dapulu ka eabia vine veina vamainai eudaiauku, inoku auai eisia 'au Iesu beinua. \v 49 Beia vaida dediaka, “Vikania, Elia be'asi bevamaulia koanai ekaikala.” \v 50 Iesu evaoi 'unu'unu 'udai mulinai eba. \p \v 51 Melala kanaua'i lo'e kabukabuna laloanai bo'adai ikekebili tubu'ana kanaua bo'adanai e'idi lua akai e'ovu eda'a mo venuai. Kanokau eko'isi bika'a de'alama. \v 52 Mitava 'ulita dela Dilava ena kabukabu kauta doutamo deba kauta demauli deko'isi. \v 53 Iesu eko'isi 'udai mulinai eta mitavai dela'asi Ielusalema ai dedadodo inoku kau doutamo etai devaila. \v 54 Kuali 'ola kauna ena kuali kauta ita Iesu de'imaia, kanokau eko'isi mai dava depulu davata boutai deikata koanai demakau si'asi'a dediaka, “Luva umauna kau kanania 'eva Dilava nakuna.” \fig Lo'e kabukabuna ikekebili tubu'ana e'idi lua.|src="CN01843B.TIF" size="col" ref="27.51" \fig* \p \v 55 'A'ate doutamo vaka ua'i dau'ai delava deikaia, Ia 'eva Kalilea ai Iesu mulinai deda'a mai da'alana deabi 'a'ateta. \v 56 Viloatai 'eva Malia Makadala ateatena mai Malia ka Iakobo mai Iosepa sinata mai Sebedeo nakuna laluana sinata. \s1 Iesu Dekoleia. \p \v 57 Lavilavi kanaua'i lavo kauna ka easi vana Iosepa Alimatea kauna ia vaka Iesu debanoia kauna ka. \v 58 Ia eda'a Pilato kevana inoku Iesu kauanina enoinoi vaia, Pilato luva eveni 'eva Iesu kauanina Iosepa bevenia. \v 59 Inoku Iosepa Iesu kauanina eabia ovo, tubu'a makamakana medianai e'umia. \v 60 Ia sibona ena mitava makamakana bika'a abunai e'uaia mitavana laloanai ekoleia, bika'a namana ka eva'ulea eda'a nutuala evaakububua inoku eda'a. \v 61 Malia Makadala ateatena banona Malia ka ita 'eva ua'i mitava avekenai demia deikaia. \s1 Kuali Kauta Mitava De'imaia. \p \v 62 Elani 'avu'avuni melala kabukabunai kabukabu kauta namata mai Palisea kauta deda'a Pilato kevana, \v 63 dediaka, “Kau namana e, lai dede kauna kanaua maulinai emia laloanai ena luva eluvavaia luvana lai alalovai 'inia ediaka, ‘Melala ivakoinai bako'isi 'udai.’ \v 64 Kanaua 'ounai bo'outa mitava be'imala kave'i beda'a mo melala ivakoinai. 'Olana sia enama'ina, ibanona kauta beda'a Iesu kauanina bevinaoa inoku kau vailatai bediaka ‘Ia 'eva ba kauta viloatai 'ani eko'isi 'udai.’ Dede kanania muliai adeduana besi'avana vaika vakaia 'ana'inai davana.” \v 65 Pilato e'outa ediaka, “'Ima'ima kauta ovuata oda'a, mitava be'imala kave'i.” \v 66 Kanaua 'ounai deda'a mitava i'alavuna bika'ana de'alavua kave'i akanai talavatu koana dene'e'iadivo, inoku 'ima'ima kauta ua'i devikanita beikala kao. \fig Kuali kauta mitava de'imala.|src="cn01849b.tif" size="col" ref="27.62-66" \fig* \c 28 \s1 Iesu Bai Eko'isi 'Udai. \r (Mk 16.1-10; Lk 24.1-10; Io 20.1-18) \p \v 1 Melala kabukabuna eole mulinai masi melalana lava'ana'iana 'avu'avu vabulanai, Malia Makadala ateatena mai Malia ka ita deda'a mitava beikala. \v 2 Melala kanaua'i kanokau nama vaikana eko'isi laloanai Lovia namana ena anelu ka vutuvutuai e'ovu easi mitava nutualana bika'ana eva'uleatau akanai emia'au. \v 3 Ia vailana e'ailala ovo itani e'amalea boina mai ena tubu'a dedeva'i ovo itani oli deva'ina boina. \v 4 Mitava de'imaia kauta anelu deikaia koanai demakau si'asi'a de'ululu nuata detaule de'eko kanoai deno itani deba boina. \p \v 5 Beia anelu 'eva 'a'ate e'outa ediaka, “Sia omakau, lau aikabasi oi Iesu au ido'o valaukuna akanai dekokoia 'au kauna oi okavua. \v 6 Ia 'eva sia nia'i. Ia 'eva 'ani eko'isi makavanai e'oumui vitaitana. Omai eno 'abuna oikaia. \v 7 Inoku oda'a kaokao ibanona kauta oi bovaikabasita, Ia 'eva ba kauta viloatai 'ani eko'isi 'udai inoku 'ani e'ana'ia eda'a Kalilea, ua'i oi boikala. Luva kanania ba'oumui ako 'ounai asi.” \p \v 8 Kanaua 'ounai 'a'ate mitavai dela'asi molau maimakauta mai mailalonamata deveau deda'a ibanona kauta bevaikabasita. \v 9 Dalai deda'a laloanai Iesu ita devidavali. E'outa ediaka, “Mediamui!” Inoku deda'a kevana depakadivo aena deabi 'ini inoku dekukudivo venia. \v 10 Inoku Iesu e'outa ediaka, “Sia omakau, oi boda'a bo'akala'u oi bovaikabasita beda'a Kalilea ua'i beika'u.” \s1 Mitava De'imaia Kauta Eta Vaikabasi Luvata. \p \v 11 'A'ate dalaiai deda'a koanai, kuali kauta mitava de'imaia kauta vaida demue deda'a vanua namanai makatai dava depulu davata boutai kabukabu kauta namata vailatai deluvavaita. \v 12 Kabukabu kauta namata 'eva Iuda eta kau namata ita dedo'u deluvaluva eta lalovai devalavala kuali kauta kataua 'eva moni namana ka bevenita, \v 13 inoku de'outa dediaka, “Oi bodiaka, ‘Boniai lai amuinai tabu laloanai ibanona kauta deasi Iesu kauanina devinaoa.’ \v 14 Vali kanania Kavana kauna be'ika koanai lai ba'oua, oi 'eva kau 'avaeamui, maivaka nuamui sia bebavunu sia dava ka oibolalovaia.” \v 15 Kuali kauta moni deabia inoku de'outa vitaitana devavaia. Kanaua 'ounai luva kanania Iuda kauta viloatai deluvaia odaoda melala kanaua'i easi mo vali'u. \s1 Iesu Ibanona Kauta Kevatai Evailaasi Vinaula Evenita. \r (Mk 16.14-18; Lk 24.36-49; Io 20.19-23; Vn 1.6-8) \p \v 16 Inoku ibanona kauta 'ouka ka deda'a Kalileai Iesu e'outa lolona deda'a venia. \v 17 Ibanona kauta ia deikaia koanai dekukudivo venia, beia vaida 'eva nuata delaloto'ato'a. \v 18 Iesu eda'a ilulao kele'etai inoku e'outa ediaka, “Dilava siavu davata boutai vutuvutuai mai kanobatai 'ani eveni'u. \v 19 Kanaua 'ounai oi boda'a kanobata boutai kauta ibano'u kautai oi bovaota, Kamana Nakuna mai Idume Kabukabuna vatai oi bovaidi'uta kabukabu, \v 20 a'oumui luvata boutai oi bovaikabasita vinaulata bevavai. Kaiamui ovala, lau 'eva melala bounai oi kevamuiai beda'a mo kanobata to'ona.”