\id COL \h Kolose \toc3 Ks \toc2 Ks \toc1 KOLOSE \mt3 Paulo Ena Malele \mt1 KOLOSE \mt3 Kauta Kevatai \is1 Puka Laloana Ilelena Luvana \ip Kolose 'eva vanua ka Asia kanonai, Epeso kauta kele'etai. Paulo 'eva sia eda'a Kolose, beiamo kau vaida esinita deda'a 'abu kanaua'i deilolo, inoku deasi Koloseai. Paulo vali eika 'eva kau vaida deula eta abiveni bevaedeanala, kanaua 'ounai puka kanania eleleia bevalava'inita. \ip Kanania e'outa koma, Keliso 'eva dava boutai 'olatai kauna, mai ia sibona mo betata'u ita boutai bevamaulita. 'A dala vaida 'eva ita sia bevamaulita, ia Keliso kevanai beda'a tau. 'Olana Keliso nuanai 'eva Dilava eta'u dava boutai evapuluta, maivaka Keliso ena vinaula ai 'eva Dilava dava boutai eabita 'udai. Keliso 'eva ita nuatai emimia, inoku ita kamakamaka, mai ka'ula Keliso ena koakoa mai ena vinaula daitai ekadai. Paulo eta'u puka kanania eleleia, inoku kau lua evenita, Tukiko mai Onesimo, inoku ia laluana deabia deda'a Kolose kauata devenita. \is1 Puka Iduvuna Namata \io1 a. Lova aku. (1.1 - 8) \io1 b. Keliso ena mauli mai ena vinaula. (1.9 — 2.19) \io1 c. Mauli makamakana Keliso enai. (2.20 — 4.6) \io1 d. Luva to'ota (4.7 - 18) \c 1 \s1 Vanama'ina Luvana. \p \v 1 Lau Paulo, Dilava ena ula dainai Keliso Iesu ena veauneke kau'uai a'ao, mai bo'akalata Timoteo ita, \v 2 Bo'akalamai Dilava ena kabukabu kaumui Koloseai oi omimia Keliso oi oabivenia kaumui lai alele venimui. Lai ameamea Dilava ita Kamata ena iulaveni mai nua'elu 'eva akamuiai bemimia. \s1 Paulo Ena Meamea // Kolose Kauta Daitai. \p \v 3 Lai oi daimuiai lai ameamea melala boutai, eta Lovia namana Iesu Keliso Kamana Dilava lai avanama'inala. \v 4 'Olana valimui 'ani lai aika, Keliso Iesu oi oabivenia maivaka Dilava ena kabukabu kauta boutai oi olalo'au venita. \v 5 Abiveni mai lalo'au katania 'eva emui nuabatai e'asi, nuabata kanaua 'eva oi emui vutuvutuai emimia, inoku kanania 'eva luva umauna valina nama'ina 'ani siako oi oika laloanai oi oabi 'inia, \v 6 vali nama'ina kanaua 'eva 'ani easi kele'emui. Kanobata itoinai vali nama'ina kanania 'ani epulu odaoda ekukubu mai evuvua, vitaitana oi Dilava ena iulaveni koana 'uluna oi oika mai ovona oi ovo kave'i melala lava'ana'inai easi mo vali'u oi viloamuiai epulu. \v 7 Epafala kevanai vaikabasi kanaua oi oabia, ia 'eva emai lalo'au kauna lai ita da'ala lai abi, Keliso ena vinaula kave'i kauna oi daimuiai lai edulumai, \v 8 inoku ia eta'u lai e'oumai emui lalo'au 'eva Idume Kabukabuna enai. \s1 Keliso Ena Mauli // Mai Ena Vinaula. \p \v 9 Kanaua 'ounai melala kanaua'i valimui lai aika koanai lai 'eva oi daimuiai lai ameamea basibasi easi mo vali'u. Dilava lai anoia Idume Kabukabuna betata'u ikabasi mai aoneka itoina bevenimui, Dilava ena idiba ai bevavonumui ena ula oi boikabasia. \v 10 Inoku oi 'eva Lovia namana ena ula maulinai oi bomimia, inoku ia lalona ivanamana vinaulata boutai oi bovavai, vinaula nama'ita edeata edeata boutai oi bovavai vuavuamui bevuvua inoku emui ikabasi Dilava kevanai 'eva namana be'ao. \v 11 Ena siavu bounai ena nuavi siavunai e'asi davanai bevakula'ilamui inoku oi bolava 'ini mai lalonamamui ita oi bokula'ila melalata boutai laloatai. \v 12 Maivaka Kamata vanama'ina luvata oi bovenia, ia eta'u eva'olumui dava kanaua ena kabukabu kauta ita oi boabia ena 'ailala vanuana laloanai. \v 13 Dilava eta'u vabuto'o ena siavu laloanai evamaulita, mai evuata easi nakuna elalo'au venia kauna kanaua ena lovia vanuana laloanai. \v 14 Inoku Iesu dainai ita evamaulita eta si'avana e'ou kao. \p \v 15 Keliso 'eva sia kaikala Dilavana ikaikana, ia epulu makava vakaia depulu davata boutai 'eva ia venunai. \v 16 'Olana Keliso dainai Dilava eta'u dava boutai vutuvutuai mai kanobatai evavaita, kaikata davata mai sia kaikata davata, lovia kauta, siavu kauta, 'ola kauta, mai talavatu kauta mai vutuvutu de'ola vaia kauta. Dilava eta'u dava kataua boutai evavaita ia dainai mai ia ena. \v 17 Keliso 'eva 'ani emia vakaia dava boutai depulu, inoku ia dainai dava boutai 'abutai demimia. \v 18 Keliso 'eva 'ola Dilava ena lo'e kauta 'eva kauani, ia 'eva mauli 'olana bai ko'isi 'udai batani kauna, kanaua 'ounai dava boutai laloatai ia 'eva vaila umaunai. \v 19 Kanaua 'eva Dilava sibona ena ula, ia sibona ena mauli bounai nakuna enai bemimia. \v 20 Inoku Dilava eula nakuna dainai dava boutai vutuvutuai mai kanobatai bevaka'onamota be'asi ia kevana. Nakuna au ido'o valaukuna akanai eba 'eva nua'elu evavaia. \p \v 21 'Ana'ina melalanai oi mai Dilava 'eva viloamui e'alama ena 'ou kaumuiai oi oao 'olana emui koa mai lalovai si'asi'a daitai. \v 22 Beia vali'u 'eva nakuna kauanina ena ba dainai vaka'onamo vinaulana evavaia inoku oi beabimui be'asi kabukabu kaumuiai oi bo'ao vailanai oi bomakamaka mai emui va'eva luvata sia beluvavaita. \v 23 Kanaua 'ounai abiveni 'eva oi emui mauli 'olanai be'ao, kanaua'i oi bolava 'ini kave'i vali nama'ina 'ani oi oika valina ena nuabatai sia oi boma'iuvai'iuvai. Vali nama'ina kanania 'eva kau boutai kevatai deilolo vaia kanobata laloanai, kanaua eta'u lau Paulo evada'a'u vinaula kau'uai a'ao. \s1 Paulo Dilava Ena Lo'e Kauta // Daitai Evinaula Vunu. \p \v 24 Vali'u e'u ana-ana oi daimuiai ana-anana alalonama vaia. Lau Keliso ena ana-ana kalina evikania ia kauaninai kanaua Dilava ena lo'e kauta daitai davana kauani'uai ana-ana vaia. \v 25 Dilava eta'u lau ena lo'e kauta eta vinaula kau'uai evao'u, koa kanania eveni'u 'olana 'eva oi badulumui, Dilava ena luva bailolo vaia beda'amo bavaolea kave'i 'abu boutai laloatai. \v 26 Ena luva kanaua 'eva 'ana'inai easimo vali'u kau boutai kevatai evunia, beia vali'u 'eva evala'asia kave'i ena kabukabu kauta kevatai. \v 27 Dilava eula ena lalovai vuniana pulu edea kauta kevatai evala'asia 'eva a enuavi koma kanaua ena kau bevaikabasi vaita, lalovai vuniana kanaua 'eva Keliso oi nuamuiai emimia lalovaina, inoku oi 'eva ena nuavi oi bonuabata vaia ia ita oi bokolea. \v 28 Lai 'eva Keliso valina lai ailolo vaia kau boutai kevatai, aoneka edeata edeatai lai avaidibata mai lai avaikabasita inoku kau boutai benama'ina kave'i Keliso laloanai vakaia lai bavala'asita Dilava vailanai. \v 29 Vinaula kanania dainai lau avinaula kula'ila mai abavunu Keliso etata'u kula'ila mai siavu lau nua'uai davana eveveni. \c 2 \s1 Ekabiveni Kula'ila // Dede Eka'alavua. \p \v 1 Lau a'ula oi boikabasi lau e'u bavunu 'eva aboina oi daimuiai, mai abiveni kauta kataua Laodikeai demimia kauta daitai, mai lau umau'u sia deika'u kovo kauta vaka daitai. \v 2 E'u lalovai umauna 'eva nuata bekula'ila mai lalo'auai bevaka'onamo, inoku nuata boutai be'ailala, beikabasi kave'i beda'amo Dilava ena luva vuniata beikabasita, kanaua 'eva Keliso. \v 3 Keliso nuanai 'eva idiba mai aoneka lavota boutai ua'i evunita. \p \v 4 Lau oi kanania a'oumui koma kau ka nua ani luvatai asi'i emalebamui 'ounai. \v 5 Lau 'eva sia oi kevamuiai, beia idume'u 'eva oi kevamuiai, beia emui mia 'eva dekomolo maivaka Keliso oi oabivenia mai kula'ilamui kataua a'ika 'eva alalonama. \s1 Keliso Kaunai Bokabe'au 'Eva // Mauli Umauna Boabia. \p \v 6 Kanaua 'ounai, oi Keliso Iesu 'ani oi oabia emui Lovia namana, vali'u 'eva ia nuanai oi bomimia. \v 7 Oi bolava 'ini ia nuanai itani au kanoai lamuna evavaia boina, ia akanai emui mauli oi bovalava 'au itani luma boina, vali nama'ina lai avaikabasimui abiveninai oi bokula'ila inoku melala boutai ia oi bovanama'inala. \p \v 8 Oi bo'imamui kave'i, kau ka betata'u kau eta idiba dedetai mai dede luvatai asi'i demalebamui, vaikabasi kataua 'eva kau eta idiba koakoatai de'asi maivaka ka'uba si'avata kanobata laloanai de'ola ka'ubata kevatai de'asi, ia sia Keliso enai. \p \v 9 'Olana Dilava ena mauli koakoana bounai 'eva Keliso kauanina laloanai emimia. \v 10 Oi emui vaka'onamo Keliso enai 'eva mauli nama'ina itoinai 'ani oi oabia. Keliso 'eva 'ola idumeta boutai mai siavu idumeta boutai 'olatai emimia. \v 11 Keliso enai oi 'eva 'ani iva oi oabia, iva kanaua 'eva kau imatai sia devavaia, beia iva kanaua 'eva kauani ena koakoa si'avata vaika kevatai oi boda'a tau, kanaua 'eva Keliso ena iva. \v 12 Oi emui vaidi'u kabukabuai 'eva Keliso ita dekolemui, mai emui abiveniai Keliso ita Dilava ena siavuai oi oko'isi 'udai, siavu kanaua eta'u Keliso ba ai evako'isia 'udai. \v 13 Oi 'eva 'ana'inai idumeai oi oba 'olana emui si'avana daitai mai oi pulu edea kaumui kauanimui si'avana vaika sia deivaia, beia vali'u Dilava eta'u Keliso ita evamaulimui, eta si'avana boutai e'ou kao. \v 14 Eta koakoa si'avata vaika ilele'auta davata vuota kamavua si'avanata ia eta'u esiuta, eabi ovo au ido'o valaukuna akanai ekokota 'au. \v 15 Au ido'o valaukuna kanaua akanai Keliso eta'u 'ola idumeta mai siavu idumeta eta siavu boutai ebuku vaita emoita mudumudu kau vailatai evamalalaita. \s1 Ita 'Eva Keliso Ita 'Ani Kaba. \p \v 16 Kanaua 'ounai kau ka aniani 'o inuinu 'outai, lo'e naduta, 'o vuia 'eneasina lalonamana naduna, 'o Melala kabukabuna, kataua daitai asi'i sisibamui demakao. \v 17 Dava kataua boutai 'eva va'ava'ana boina vailai bepupulu, beia momo'aina 'eva Keliso. \v 18 Kau kataua sibota nuata demanau dededede mai anelu dekukudivo venita kauta eta lalovai lalovai luvatai oi asi'i demava'ekomui asi, kataua 'eva sibota eta enolea luvatai de'apa, beia nuata 'eva idono davatai devonu. \v 19 Ia 'eva Keliso kevanai de'ekoasi, Keliso 'eva kauani 'olana, ia ena ikakao laloanai 'eva kauani itoina ekula'ila, ivataibouta mai kulia kolukoluta boutai eabi 'inita, inoku ekubu kave'i namana e'ao Dilava ena ula dalanai. \p \v 20 Oi Keliso ita ka'uba si'avata vaika kanobata ena mauli de'ola vaia ka'ubata kevatai 'ani oi oba inoku, dava 'ounai oi kanobata ena talavatu oi oabita dae vitaitana itani oi kanobata ena, \v 21 oi odiaka, “Sia oi boabia kovo,” “Sia oi bokovoa kovo,” “Sia oi bovalelea kovo”? \v 22 Kataua boutai 'eva anita asi'i maivaka bepupua 'olana ia 'eva kau devavai mai devaikabasivai talavatuta. \v 23 Talavatu katania boita ikaikata 'eva aoneka luvata boita, inoku kau detata'u anelu dekukudivo venita kula'ila nuata demanau dededede sibota kauanita deva-ana-anata, beia vinaula kataua 'eva eta vidulu asi'i 'olana lalovai si'avana vaika kau nuanai bela'asi lalovaina be'ouakao 'eva sia bedaia. \c 3 \s1 Keliso Ita 'Ani Kako'isi 'Udai. \p \v 1 Kanaua 'ounai, oi 'eva Keliso ita 'ani oi oko'isi 'udai 'ounai nuamuiai 'eva vutuvutu laloana davata mo oi bokavuta, 'abu kanaua'i 'eva Keliso Dilava idibana duasi emimia 'abuna. \v 2 Nuamuiai 'eva aka davata kataua oi bolalovaita, ia kanobata kanania davata sia oi bolalovai. \v 3 'Olana oi 'eva 'ani oi oba, inoku emui mauli 'eva Keliso ita 'ani Dilava nuanai ivunina. \v 4 Keliso 'eva oi emui mauli 'olana umauna, inoku bela'asi koanai oi vaka ia ita oi bola'asi ka'ona ena nuavi kanaua laloanai. \s1 Ita 'Eva 'Ani Kau Makamakata. \p \v 5 Kanaua 'ounai kanobata maulina ena ula vinaulata nuamuiai demimia davata oi bovabata, koakoata katania mo'a, lalovai 'obuta, kulakula, lalovai si'avata vaika, idono. Idono 'eva dilava dedeta ikukudivo venita koana. \v 6 'Olana koakoa kataua 'outai Dilava ena badu e'asi kau kataua lelena sia deabidae kauta kevatai. \v 7 'Ana'inai oi vaka kanaua oi omia koma kauani ena lalovai dalatai. \p \v 8 Beia vali'u 'eva oi dava katania boutai oi bovikanita, badu, vaivivi, lalovai si'avata, 'ovede luvata, mai luva si'avata, kataua sia ka nutumuiai oi boluvala kovo. \v 9 Banomui kevatai sia oi bodedede, 'olana emui mauli 'ana'ita eta koakoa 'eva 'ani oi ovadada ovo. \v 10 Inoku vali'u oi 'eva kauani makamakana 'ani oi ovadodoa. Kauani makamakana kanania 'eva evavaita Dilavana ena aoneka ai melala boutai bevamakamakamui beda'amo ia sibona ikaikanai oi bo'ao. \v 11 Mauli makamakana kanania laloanai 'eva sia Iuda kauna 'o Iuda kauna, deivaia kauna 'o sia deivaia kauna, nuana sia e'ailala kauna 'o lalovai si'asi'a kauna, da'alabi kauna 'o sia da'ala abi kauna, kataua boutai eta edeana asi'i, boutai 'eva Keliso ena, Keliso 'eva boutai nuatai emimia. \s1 Banota Ekaduluta. \p \v 12 Oi 'eva Dilava edilamui, evakabukabumui, mai elalo'auvenimui kaumui, kanaua 'ounai oi sibomui vilalo, koakoa nama'ita, manau, madana mai vakula'ila oi bovadodota emui mauliai. \v 13 Banomui ita emui nunuvai nunuvai mai emui luva vai'ade asido'o epupulu laloanai eta si'avana oi bo'ou kao vitaitana Lovia namana emui si'avana e'ou kao boina, oi vaka kanaua oi bovavai koma. \v 14 Inoku dava katania boutai akatai 'eva lalo'au oi bone'ea 'au, 'olana lalo'au etata'u dava boutai evaka'onamota dokadoka. \v 15 Keliso ena nua'elu 'eva nuamui be'ola vaia, kanaua 'ounai Dilava eta'u e'aemui ka'ona kauani ka'onamo laloanai. Melala boutai vanama'ina luvana Dilava oi bovenia. \v 16 Keliso ena luva 'eva nuamuiai bemimia belovia, inoku ka ka sibomui aoneka itoinai ai oi bovaikabasi mai oi bovaidiba, Salamo ai, masi ai, idume masitai Dilava oi bovanama'inala mai nuamui boutai vanama'ina lalovai lalovaitai. \v 17 Emui vinaulai 'o emui luvai, davata boutai 'eva Lovia namana Iesu vanai oi bovavai, maivaka Kamata Dilava vanama'ina luvana oi bovenia Iesu dainai. \s1 Vaidiba Luvata // Mauli Makamakanai. \p \v 18 'A'ate e, adamui eta ula oi boda'avaita, 'olana kanaua 'eva ekomolo Lovia namana vailanai. \v 19 Kau e, adamui oi bolalo'au venita, nuata sia oi bova ana-anata. \p \v 20 Melo mai vavato e, dava boutai laloatai kamamui sinamui leleta daitai oi bodadai, inoku kanaua 'eva Lovia namana nuana ivanama'inana. \v 21 Kama mai sina e, nakumui sia oi bo'ovenita si'asi'a, nuata asi'i demabadebade makauna. \s1 Da'alabi Kauna // Mai 'Ola Kauna. \p \v 22 Da'alabi kaumui e, kanobatai de'ola vaimui kauta melala boutai leleta daitai oi bodadai, sia ia beikamui inoku bevanama'inamui 'ounai, beia mai nuamui boutai oi bovinaula vitaitana Lovia namana 'olana oi o'aku oi ovinaula boina. \v 23 Vinaula dava oi ovavaia vinaulana oi bovavaia mai nuamui boutai, vitaitana itani Lovia namana ena vinaula oi ovavaia boina ia sia kau eta vinaula. \v 24 'Ani oi oikabasi Lovia namana avumui 'ani beva'olua oi boabia oi tavamuiai be'ao, 'olana oi 'eva emui 'ola kauna umauna Keliso ena vinaula kaumui. \v 25 Ia si'avana kauta eta si'avana kanaua tavana vitaitana beabia, 'olana Dilava 'eva kau ka enai sia e'au. \c 4 \p \v 1 'Ola kaumui e, emui da'alabi kauta komolo mai nama'ina dalanai oi bo'imata, 'olana oi oikabasi oi vaka emui 'ola kauna ka ua'i vutuvutuai emimia. \s1 Nuata Komolotai // Ekameamea Basibasi. \p \v 2 Oi bomeamea basibasi, oi omeamea laloanai nuamui nama'itai Dilava vanama'ina luvana oi bovenia. \v 3 Lai vaka akamaiai oi bomeamea inoku Dilava betata'u emai dala beluvua ena luva lai bailolo vaia Keliso ena luva vuniata lai bailolo vai, vinaula kanania dainai lau vabuto'o lumanai amimia. \v 4 Oi bomeamea vakaia lau luva kanania iloloai bavala'asi kave'i, vinaula kanania 'eva lau eveni'u bavavaia. \p \v 5 Oi boaoneka emui koakoa sia deabiveni kauta kevatai benama'ina, emui vinaula bonina sia oi bovaolea 'avaea. \v 6 Melala boutai kau nuana ivanama'inana luvaluvatai oi boluvaluva kave'i itani damena iani mamina evanama'inala boina, inoku ia eta lalovai luvata oi bovamueta kave'i. \s1 Paulo Tukiko Mai Onesimo // Esinita. \p \v 7 Tukiko betata'u lau vali'u itoinai bekavala, ia 'eva ita bo'akalata eta lalo'au kauna ka, ia vaka abiveni dokadoka vinaulana kauna, ia 'eva lau bano'u ka Lovia namana da'alana lai abi ka'ona. \v 8 Asinia evavasi kele'emui 'olana 'eva lai emai mia nia'i maulina valina bekakava, inoku oi nuamui bevakula'ila. \v 9 Onesimo asinia Tukiko ita devavasi, ia vaka ita bo'akalata eta lalo'au mai abiveni dokadoka kauna ka, ia 'eva oi ita oi omia ka'ona. Ia betata'u dava nia'i depupulu davata boutai luvata kevamuiai beluluva. \s1 Vanama'ina Luvana To'ona. \p \v 10 Alisitako lau bano'u ka vabuto'o lumana laloanai ena vanama'ina esinia evavasi, mai Banaba uana Maleko vaka ena vanama'ina esinia oi kele'emuiai. (Luva 'ani oi oabia Maleko bevavasi koanai oi boabia dae.) \v 11 Iusto vana ka Iesu vaka ena vanama'ina evenimui. Iuda kauta katania koi mo ita lai avinaula ka'ona Dilava ena lovia vanuana valina ikavanai, ia eta vakula'ila keva'uai 'eva namavaikana. \p \v 12 Epafala oi kadi'a'amui ka Keliso Iesu ena da'alabi kauna ena vanama'ina evenimui, ia 'eva melala boutai emeamea basibasi oi daimuiai oi bolava 'ini nuamui bekula'ila mai nuamui boutai Dilava ena ula vinaulana ivavaina laloanai. \v 13 Lau oi vailamuiai aluvasi Epafala 'eva oi daimuiai, Laodikea mai Eielopoli kauta kataua daitai evinuala kula'ila. \v 14 Eta lalo'au kauna Luka mulamula veni kauna mai Dema vaka eta vanama'ina devenimui. \p \v 15 E'u vanama'ina bo'akalata Laodikeai demimia kauta oi bovenita, maivaka ateate vana Numufa ena lumai Dilava ena lo'e kauta dedodo'u kauta oi bovenita. \v 16 Malele kanania oi bovakua bepupua mulinai 'eva oi bosinia beda'a Dilava ena lo'e kauta Laodikeai demimia kataua bevakua, inoku malele kanaua Laodikeai easi malelena oi bovakua. \v 17 Akipo oi bo'oua bodiaka, “Oni emu vinaula Lovia namana evenimu vinaulana bovavaia kave'i beda'amo bovaolea.” \p \v 18 Vanama'ina kanania 'eva lau Paulo sibo'u ima'uai alelea. Sia oi bobolabola lau 'eva mai seini'u amimia. Ameamea Dilava ena iulaveni koana kevamuiai bemimia.