\id GEN - Biblica® Open Nepali Contemporary Version
\usfm 3.0
\ide UTF-8
\h उत्पत्ति
\toc1 उत्पत्तिको पुस्तक
\toc2 उत्पत्ति
\toc3 उत्प
\mt1 उत्पत्तिको पुस्तक
\c 1
\s1 सृष्‍टिको वर्णन
\p
\v 1 आदिमा परमेश्‍वरले आकाशमण्डल र पृथ्वी सृष्‍टि गर्नुभयो। 
\v 2 पृथ्वी आकारविनाको र शून्य\f + \fr 1:2 \fr*\ft यतिबेला पद \+xt 9|link-href="GEN 1:9"\+xt* र \+xt 10|link-href="GEN 1:10"\+xt* मा भनिएझैँ पृथ्वीमा जमिन र पानी छुट्याइएको थिएन।\ft*\f* थियो। गहिराइको सतहमाथि अन्धकार थियो, र पानीमाथि परमेश्‍वरको आत्मा घुमिरहनुहुन्थ्यो।
\b
\p
\v 3 अनि परमेश्‍वरले आज्ञा गर्नुभयो, “उज्यालो होस्,” तब उज्यालो भयो। 
\v 4 अनि परमेश्‍वरले देख्नुभयो, त्यो असल थियो। उहाँले उज्यालो र अँध्यारोलाई अलग गर्नुभयो। 
\v 5 परमेश्‍वरले उज्यालोलाई “दिन” र अँध्यारोलाई “रात” भनेर नाम दिनुभयो। साँझ पर्‍यो र बिहान भयो—पहिलो दिन।
\b
\p
\v 6 अनि परमेश्‍वरले आज्ञा गर्नुभयो, “पानीलाई पानीबाट\f + \fr 1:6 \fr*\ft पृथ्वी माथिको पानी र पृथ्वीमा भएको पानी\ft*\f* अलग गर्नलाई पानीको बीचमा एउटा अन्तर होस्।” 
\v 7 यसरी परमेश्‍वरले एउटा अन्तर बनाउनुभयो। अनि अन्तरमुनिको पानी र अन्तरमाथिको पानीलाई अलग-अलग गर्नुभयो। तब त्यस्तै भइहाल्यो। 
\v 8 परमेश्‍वरले अन्तरलाई “आकाश” भनेर नाम दिनुभयो। साँझ पर्‍यो र बिहान भयो—दोस्रो दिन।
\b
\p
\v 9 त्यसपछि परमेश्‍वरले आज्ञा गर्नुभयो, “आकाशमुनि भएको पानी एक ठाउँमा जम्मा होस् र ओबानो भूमि देखा परोस्।” तब त्यस्तै भयो। 
\v 10 परमेश्‍वरले सुक्खा जमिनलाई “भूमि” र जम्मा भएको पानीको भागलाई “समुद्र” भनेर नाम दिनुभयो। अनि परमेश्‍वरले देख्नुभयो, त्यो असल थियो।
\p
\v 11 तब परमेश्‍वरले आज्ञा गर्नुभयो, “भूमिले वनस्पति, किसिम-किसिमका बिउ हुने बोटबिरुवा र बिउ हुने फल फल्ने रूखहरू पृथ्वीमा उमारोस्।” तब त्यस्तै भयो। 
\v 12 भूमिले वनस्पति उमार्‍यो: आ-आफ्नै प्रकारअनुसारका बिउ भएका बिरुवा र रूखहरूले आ-आफ्नै प्रकारअनुसार बिउ भएका फलका रूखहरू उमार्‍यो। अनि परमेश्‍वरले देख्नुभयो, त्यो असल थियो। 
\v 13 अनि साँझ पर्‍यो र बिहान भयो—तेस्रो दिन।
\p
\v 14 तब परमेश्‍वरले आज्ञा गर्नुभयो, “आकाशको अन्तरमा दिन र रात छुट्याउनलाई ज्योतिहरू होऊन्। तिनीहरू ऋतुहरू, दिनहरू र वर्षहरू जनाउने चिन्हहरू होऊन्। 
\v 15 अनि पृथ्वीमा प्रकाश दिनलाई आकाशमाथि ज्योतिहरू चम्कून्।” तब त्यस्तै भइहाल्यो। 
\v 16 परमेश्‍वरले दुई वटा ठूला ज्योतिहरू बनाउनुभयो—ठूलो ज्योति दिनमा प्रभुत्व गर्नलाई र सानो ज्योति रातमा प्रभुत्व गर्नलाई। उहाँले ताराहरू पनि बनाउनुभयो। 
\v 17 परमेश्‍वरले तिनीहरूलाई आकाशको अन्तरमा पृथ्वीमा उज्यालो दिन; 
\v 18 अनि दिन र रातमा प्रभुत्व गर्न; अनि उज्यालो र अँध्यारोलाई अलग-अलग गर्नलाई राख्नुभयो। अनि परमेश्‍वरले देख्नुभयो, त्यो असल थियो। 
\v 19 अनि साँझ पर्‍यो र बिहान भयो—चौथो दिन।
\b
\p
\v 20 फेरि परमेश्‍वरले आज्ञा गर्नुभयो, “पानी जीवित प्राणीहरूले भरियोस् र पृथ्वीमाथि आकाशको अन्तरमा चाहिँ चराहरू उडून्।” 
\v 21 यसरी परमेश्‍वरले समुद्रका आ-आफ्नै प्रकारका विशाल जलजन्तु र पानीमा झुण्ड-झुण्ड बनाएर पौडने तिनीहरूका आ-आफ्नै प्रकारका जीवित प्राणीहरू, र सबै पखेटा भएका चराहरूलाई आ-आफ्नै किसिमको गरी सृष्‍टि गर्नुभयो। अनि परमेश्‍वरले देख्नुभयो, त्यो असल थियो। 
\v 22 परमेश्‍वरले तिनीहरू सबैलाई आशिष् दिनुभयो र आज्ञा गर्नुभयो, “फल्दै-फुल्दै अनि संख्यामा वृद्धि हुँदै समुद्रको पानीमा भरिँदै जाओ र चराहरू पृथ्वीमा वृद्धि हुँदै जाऊन्।” 
\v 23 तब साँझ पर्‍यो र बिहान भयो—पाँचौँ दिन।
\b
\p
\v 24 फेरि परमेश्‍वरले आज्ञा गर्नुभयो, “पृथ्वीले विभिन्‍न जातका जीवित प्राणीहरू, अर्थात् प्रत्येकका आ-आफ्नै किसिमअनुसार: घरपालुवा जनावरहरू, जमिनमा हलचल गर्ने प्राणीहरू र जङ्गली जनावरहरू उत्पन्‍न गरोस्।” तब त्यस्तै भयो। 
\v 25 परमेश्‍वरले जङ्गली जनावरहरू, घरपालुवा जनावरहरू र जमिनमा घस्रने सबै प्राणीहरूलाई तिनीहरूका आ-आफ्नै किसिमले बनाउनुभयो। अनि परमेश्‍वरले देख्नुभयो, त्यो असल थियो।
\p
\v 26 तब परमेश्‍वरले आज्ञा गर्नुभयो, “हामी मानिस जातिलाई हाम्रै स्वरूपमा, हामीजस्तै बनाऔँ। तिनीहरूले समुद्रका माछा, आकाशका चराहरू, घरपालुवा जनावर, सबै जङ्गली पशु,\f + \fr 1:26 \fr*\ft केही प्राचीन पा.लि.हरूमा \ft*\fqa पृथ्वीमा \fqa*\ft भनिएको छ।\ft*\f* र पृथ्वीमा चलहल गर्ने सबै प्राणीहरूमाथि शासन गरून्।”
\q1
\v 27 यसकारण परमेश्‍वरले मानिस जातिलाई उहाँको आफ्नै स्वरूपमा सृष्‍टि गर्नुभयो,
\q2 परमेश्‍वरको स्वरूपमा उहाँले तिनीहरूलाई सृष्‍टि गर्नुभयो;
\q2 पुरुष र स्त्री गरेर उहाँले तिनीहरूलाई सृष्‍टि गर्नुभयो।
\p
\v 28 परमेश्‍वरले तिनीहरूलाई आशिष् दिनुभयो, र आज्ञा गर्नुभयो, “फल्दै-फुल्दै, वृद्धि हुँदै पृथ्वीमा भरिँदै र त्यसलाई आफ्नो वशमा पार्दैजाओ। समुद्रका माछा, आकाशका चराहरू र जमिनमा हलचल गर्ने प्रत्येक प्राणीहरूमाथि शासन गर।”
\p
\v 29 तब परमेश्‍वरले तिनीहरूलाई भन्‍नुभयो, “हेर, म तिमीहरूलाई सम्पूर्ण पृथ्वीमा प्रत्येक बिउ भएका बिरुवा र फलमा बिउ भएका प्रत्येक रूख दिन्छु। ती तिमीहरूका भोजनका निम्ति हुनेछन्। 
\v 30 तर पृथ्वीमा भएका सबै पशुहरू र आकाशमा भएका सबै चराहरू र जमिनमा चलहल गर्ने सबै प्राणीहरू—जीवनको सास भएका प्रत्येकका निम्ति—म आहाराको लागि हरियो वनस्पति दिन्छु;” तब त्यस्तै भइहाल्यो।
\p
\v 31 आफूले बनाउनुभएका सबै कुरा परमेश्‍वरले हेर्नुभयो र ती अति असल थिए। तब साँझ पर्‍यो र बिहान भयो—छैटौँ दिन।
\b
\c 2
\p
\v 1 यसरी आकाशमण्डल, पृथ्वी र तिनमा भएका सबै कुरा बनाइसकिए।
\b
\p
\v 2 परमेश्‍वरले सातौँ दिन हुँदासम्म आफूले गरिरहनुभएका काम सक्नुभयो; अनि सातौँ दिनमा उहाँले आफ्ना सबै कामबाट विश्राम लिनुभयो। 
\v 3 अनि परमेश्‍वरले सातौँ दिनलाई आशिष् दिनुभयो र त्यसलाई पवित्र तुल्याउनुभयो; किनकि यही दिन नै उहाँले सृष्‍टि गर्नुभएका सम्पूर्ण कामबाट विश्राम लिनुभयो।
\s1 आदम र हव्वा
\p
\v 4 याहवेह\f + \fr 2:4 \fr*\fq याहवेह \fq*\ft यो हिब्रू शब्द हो, जसको अर्थ \ft*\fqa म हुँ जो म हुँ \fqa*\ft भन्‍ने हुन्छ। यो परमेश्‍वर स्वयम्‌ले आफूलाई प्रकट गर्नुभएको नाम हो, र यो नामलाई पुरानो करारभरि नै यथावत् राखिएको छ।\ft*\f* परमेश्‍वरले सृष्‍टि गर्नुभएको आकाशमण्डल र पृथ्वीको विवरण यही नै हो।
\b
\p
\v 5 जब याहवेह परमेश्‍वरले आकाशमण्डल र पृथ्वी सृष्‍टि गर्नुभयो, त्यस बेला पृथ्वीमा कुनै वनस्पति र कुनै बोटबिरुवा देखा परेका थिएनन्; किनकि याहवेह परमेश्‍वरले पृथ्वीमा पानी पठाउनुभएको थिएन र जमिनमा काम गर्ने कुनै मानिस थिएन। 
\v 6 तर पृथ्वीबाट खोलाहरू निस्केर जमिनको सम्पूर्ण बाहिरी भागलाई भिजाउँथ्यो। 
\v 7 याहवेह परमेश्‍वरले मानिसलाई\f + \fr 2:7 \fr*\ft मूल भाषामा \ft*\fqa आदमाह \fqa*\ft अथवा \ft*\fqa आदम\fqa*\f* जमिनको माटोबाट बनाउनुभयो; अनि तिनको नाकमा जीवनको सास फुकिदिनुभयो। यसरी मानिस जीवित प्राणी बन्यो।
\p
\v 8 याहवेह परमेश्‍वरले पूर्वपट्टि भएको अदनमा एउटा बगैँचा लगाउनुभएको थियो; अनि आफूले बनाउनुभएको मानिसलाई उहाँले त्यहाँ राख्नुभयो। 
\v 9 अनि याहवेह परमेश्‍वरले भूमिबाट सबै किसिमका रूखहरू, अर्थात् हेर्नमा राम्रो र खानलाई असल रूखहरू उमार्नुभयो। अनि बगैँचाको बीचमा जीवनको रूख, साथै असल र खराबको ज्ञान दिने रूख पनि लगाउनुभयो।
\p
\v 10 बगैँचालाई भिजाउनका निम्ति एउटा नदी अदनबाट बहन्थ्यो; त्यो त्यहाँबाट छुट्टिएर चार वटा शाखामा बाँडिएको थियो। 
\v 11 पहिलो नदीको नाम पीशोन हो, जो हवीलाको समस्त मुलुक हुँदै बग्दछ, जहाँ सुन पाइन्छ। 
\v 12 (त्यस देशको सुन असल हुन्छ। त्यहाँ बास्‍ना आउने खोटो र गोमेद पनि पाइन्छन्।) 
\v 13 दोस्रो नदीको नाम गीहोन हो, जो कूशको\f + \fr 2:13 \fr*\ft सम्भवतः दक्षिण-पूर्व मेसोपोटामिया\ft*\f* समस्त मुलुक भएर बग्दछ। 
\v 14 तेस्रो नदीको नाम टाइग्रिस हो, जो अश्शूरको पूर्वतिर हुँदै बग्दछ; अनि चौथो नदीचाहिँ यूफ्रेटिस हो।
\p
\v 15 याहवेह परमेश्‍वरले मानिसलाई लगेर अदनको बगैँचामा काम गर्न र त्यसको हेरचाह गर्नका निम्ति त्यहाँ राख्नुभयो। 
\v 16 अनि याहवेह परमेश्‍वरले मानिसलाई यसो भनेर आज्ञा दिनुभयो, “यस बगैँचामा भएका कुनै पनि रूखहरूबाट खान तँ स्वतन्त्र छस्; 
\v 17 तर असल र खराबको ज्ञान दिने रूखको फलचाहिँ तैँले खाँदै नखानू! किनकि जुन दिन तैँले त्यो फल खान्छस्, तँ निश्‍चय नै मर्नेछस्।”
\p
\v 18 याहवेह परमेश्‍वरले भन्‍नुभयो, “मानिस एकलो रहन असल छैन। म त्यसको निम्ति एउटा सुहाउँदो सहयोगी बनाउनेछु।”
\p
\v 19 याहवेह परमेश्‍वरले भूमिबाट सबै जङ्गली जनावर र आकाशका पक्षीहरूलाई बनाउनुभएको थियो। मानिसले तिनीहरूका के-के नाम राख्दो रहेछ भनी हेर्न तिनीहरूलाई तिनीकहाँ ल्याउनुभयो; अनि मानिसले हरेक प्राणीलाई जे-जे भनेर बोलाए, त्यही नै तिनीहरूका नाम रह्‍यो। 
\v 20 यसरी मानिसले सबै घरपालुवा जनावरहरू, आकाशका पक्षीहरू र सबै जङ्गली जनावरहरूका नाम राखे।
\p तर आदमको\f + \fr 2:20 \fr*\ft अथवा \ft*\fqa मानिस\fqa*\f* लागि कुनै सुहाउँदो सहयोगी पाइएन। 
\v 21 यसकारण याहवेह परमेश्‍वरले मानिसलाई गहिरो निद्रामा पार्नुभयो। जब तिनी निदाइरहेका थिए, तब उहाँले तिनका करङहरूमध्ये\f + \fr 2:21 \fr*\fq करङहरूमध्ये \fq*\ft अथवा \ft*\fqa मानिसको छेउबाट केही भाग निकाल्नुभयो।\fqa*\f* एउटा निकालेर त्यस ठाउँलाई मासुले भरिदिनुभयो। 
\v 22 अनि याहवेह परमेश्‍वरले मानिसबाट जुन करङ निकाल्नुभएको थियो, त्यही करङबाट एउटी स्त्री बनाउनुभयो र तिनलाई मानिसकहाँ ल्याउनुभयो।
\p
\v 23 अनि मानिसले भने,
\q1 “अब यो त मेरै हाडहरूका हाड
\q2 र मासुको मासु हो;
\q1 तिनलाई ‘स्त्री’ भनिनेछ,
\q2 किनकि तिनी मानिसबाट निकालिएकी हो।”
\m
\v 24 यसैकारण मानिसले आफ्ना बुबा र आमालाई छोड्छ र आफ्नी पत्नीसित मिलिबस्छ, अनि तिनीहरू एउटै शरीर हुन्छन्।
\p
\v 25 मानिस र तिनकी पत्नी दुवै नाङ्गा थिए, तर तिनीहरू लाज मान्दैनथे।
\c 3
\s1 मानिसको पतन
\p
\v 1 अब याहवेह परमेश्‍वरले बनाउनुभएका सबै जङ्गली पशुहरूमध्ये सर्प सबैभन्दा बढी धूर्त थियो। त्यसले स्त्रीलाई भन्यो, “के याहवेह परमेश्‍वरले ‘यस बगैँचाको कुनै पनि रूखका फल तिमीहरूले नखानू’ भनी साँच्‍चै भन्‍नुभएको हो?”
\p
\v 2 तब स्त्रीले सर्पलाई भनिन्, “बगैँचामा भएका रूखहरूका फल हामी खान सक्छौँ, 
\v 3 तर परमेश्‍वरले यो पनि भन्‍नुभएको छ, ‘तिमीहरूले बगैँचाको बीचमा भएको रूखको फल खाँदै नखानू, र तिमीहरूले त्यो नछुनू; नत्रता तिमीहरू मर्नेछौ।’ ”
\p
\v 4 तब सर्पले स्त्रीलाई भन्यो, “तिमीहरू कदापि मर्नेछैनौ!” 
\v 5 “किनकि परमेश्‍वर जान्‍नुहुन्छ कि जब तिमीहरूले यो खान्छौ, तिमीहरूका आँखा खुल्नेछन्; अनि असल र खराब थाहा पाएर तिमीहरू पनि परमेश्‍वरजस्तै\f + \fr 3:5 \fr*\ft अथवा \ft*\fqa स्वर्गीय प्राणीहरू\fqa*\f* हुनेछौ।”
\p
\v 6 जब स्त्रीले त्यस रूखको फल खानका निम्ति असल, हेर्नमा रहरलाग्दो र बुद्धि प्राप्‍त गर्न चाह गर्नुपर्ने रहेछ भनी देखिन्, तब तिनले केही फल टिपेर खाइन्। तब तिनले आफ्ना पतिलाई पनि दिइन्; जो तिनीसँगै थिए, र तिनले पनि खाए। 
\v 7 तब ती दुवैका आँखा खुले, र आफू नाङ्गा भएका तिनीहरूले थाहा पाए। यसकारण तिनीहरूले ढाक्नका लागि नेभाराका पातहरू गाँसेर आफ्ना निम्ति वस्त्र बनाए।
\p
\v 8 जब याहवेह परमेश्‍वर दिनको शीतल समयमा बगैँचामा हिँड्दैहुनुहुन्थ्यो, तब मानिस र तिनकी पत्नीले उहाँको सोर सुने, र तिनीहरू याहवेह परमेश्‍वरदेखि बगैँचाका रूखहरूका बीचमा लुके। 
\v 9 तर याहवेह परमेश्‍वरले मानिसलाई, “तँ कहाँ छस्?” भनी बोलाउनुभयो।
\p
\v 10 तिनले जवाफ दिए, “मैले बगैँचामा तपाईंको सोर सुनेँ, र मलाई डर लाग्यो, किनकि म नाङ्गो थिएँ; त्यसैले म लुकेँ।”
\p
\v 11 अनि उहाँले भन्‍नुभयो, “तँ नाङ्गै छस् भनी कसले भन्यो? मैले नखानू भनी आदेश दिएको त्यस रूखबाट तैँले खाइस्?”
\p
\v 12 आदमले भने, “तपाईंले मसँगै रहन भनी दिनुभएको स्त्रीले त्यस रूखबाट मलाई केही फल दिई, र मैले खाएँ।”
\p
\v 13 तब याहवेह परमेश्‍वरले स्त्रीलाई भन्‍नुभयो, “तैँले यो के गरिस्?”
\p त्यस स्त्रीले जवाफ दिई, “सर्पले मलाई छल गर्‍यो, र मैले खाएँ।”
\p
\v 14 यसकारण याहवेह परमेश्‍वरले सर्पलाई भन्‍नुभयो, “तैँले यसो गरेको कारण,
\q1 “तँ सबै घरपालुवा जनावरहरू र
\q2 सबै जङ्गली जनावरहरूमध्ये तैँले मात्र श्राप पाउनेछस्!
\q1 तँ पेटको बलले घस्रनेछस्,
\q2 तेरो सारा जीवनभरि,
\q2 तैँले धुलो खानेछस्।
\q1
\v 15 अनि तेरो र स्त्रीको बीचमा,
\q2 अनि तेरा र स्त्रीका सन्तानको बीचमा
\q2 दुश्मनी हालिदिनेछु।
\q1 त्यसले तेरो शिर कुच्‍च्याउनेछ,
\q2 अनि तैँले त्यसको कुर्कुच्‍चा डस्‍नेछस्।”
\p
\v 16 स्त्रीलाई उहाँले भन्‍नुभयो,
\q1 “म तेरो गर्भावस्थाको पीडा ज्यादै बढाइदिनेछु;
\q2 बडो कष्‍टसाथ तैँले सन्तान जन्माउनेछस्।
\q1 तेरो चाहना तेरो पतितर्फ नै हुनेछ,
\q2 र उसले तँमाथि अधिकार जमाउनेछ।”
\p
\v 17 आदमलाई उहाँले भन्‍नुभयो, “किनकि तैँले तेरी पत्नीको कुरा सुनेको र मैले तँलाई ‘खाँदै नखानू भनी आदेश दिएको रूखको फल खाएको हुनाले,’
\q1 “तेरो कारणले भूमिमा श्राप परेको छ;
\q2 तेरो जीवनकालभरि
\q2 तैँले कष्‍टसाथ परिश्रम गरेर त्यसको फल खानेछस्।
\q1
\v 18 भूमिले तेरा निम्ति काँडा र सिउँडी उमार्नेछ;
\q2 अनि तैँले खेतबारीका सागपात खानेछस्।
\q1
\v 19 जबसम्म तँ माटोमा फर्किजाँदैनस्,
\q2 तबसम्म तेरो निधारको पसिनाद्वारा
\q1 तैँले आफ्नो भोजन खानेछस्;
\q2 किनकि तँ धुलो होस्,
\q1 र तँ धुलोमा नै फर्किजानेछस्;
\q2 किनकि यसैबाट तँ बनाइएको थिइस्।”
\p
\v 20 आदमले आफ्नी पत्नीको नाम हव्वा\f + \fr 3:20 \fr*\fq हव्वा \fq*\ft अथवा \ft*\fqa जीवितहरूकी आमा\fqa*\f* राखे; किनकि तिनी नै सबै जीवितहरूकी आमा थिइन्।
\p
\v 21 याहवेह परमेश्‍वरले आदम र तिनकी पत्नीका निम्ति छालाको वस्त्र बनाएर पहिर्‍याइदिनुभयो। 
\v 22 अनि याहवेह परमेश्‍वरले भन्‍नुभयो, “मानिस अब हामीजस्तै असल र खराबको ज्ञान जान्‍ने भएको छ। अब उसो त्यसले आफ्नो हात बढाउन नपाओस् र जीवनको रूखबाट टिपेर पनि नखाओस्, र अनन्तसम्म बाँच्न नपाओस्।” 
\v 23 यसकारण जुन भूमिबाट तिनी बनाइएका थिए, त्यसैको खनजोत गरोस् भनेर याहवेह परमेश्‍वरले तिनलाई अदनको बगैँचाबाट निकालिदिनुभयो। 
\v 24 उहाँले मानिसलाई धपाइदिनुभएपछि, अदनको बगैँचाको पूर्वपट्टि जीवनको रूखमा जाने बाटोको रक्षा गर्नलाई करूबहरू अनि चारैतिर चम्किरहने ज्वालामय तरवार राखिदिनुभयो।
\c 4
\s1 कयिन र हाबिल
\p
\v 1 आफ्नी पत्नी हव्वासित आदमको सहवास भयो; अनि तिनी गर्भवती भएर कयिनलाई जन्माइन्, र भनिन्, “याहवेहको सहायताले मैले एक जना मानिसलाई जन्म दिएकी छु।” 
\v 2 त्यसपछि तिनले कयिनको भाइ हाबिललाई जन्माइन्।
\p अब हाबिल भेडाबाख्राका गोठाला भए, र कयिनचाहिँ खेतको काम गर्ने भए। 
\v 3 केही समय बितेपछि कयिनले याहवेहलाई भेटी चढाउन आफ्नो उब्जनीबाट केही ल्याए। 
\v 4 अनि हाबिलले पनि आफ्ना बगालका पहिले जन्मेका मोटा पाठाहरूबाट केही असल भागहरू ल्याए। याहवेहले हाबिल र तिनको भेटीलाई निगाहको दृष्‍टिले हेर्नुभयो; 
\v 5 तर कयिनलाई र तिनको भेटीलाई चाहिँ निगाहको दृष्‍टिले हेर्नुभएन। यसकारण कयिन रिसले चुर भए, र तिनको मुख अँध्यारो भयो।
\p
\v 6 तब याहवेहले कयिनलाई भन्‍नुभयो, “तँ किन रिसाउँछस्? तेरो मुख किन उदास छ? 
\v 7 तैँले जे ठिक छ, सो गरिस् भने के तँ स्वीकारयोग्य हुँदैनस् र? तर तैँले जे ठिक छ, सो गरिनस् भने पाप तेरो ढोकामा ढुकिबसेको छ; त्यसले तँलाई अधीनमा राख्न खोज्छ, तर तैँले त्यसलाई अधीन गर्नैपर्छ।”
\p
\v 8 त्यसपछि कयिनले आफ्नो भाइ हाबिललाई भने, “आइज, हामी बाहिर खेतमा जाऔँ।” अनि जब तिनीहरू खेतमा थिए, तब कयिनले आफ्नो भाइ हाबिलमाथि आक्रमण गरे र तिनलाई मारे।
\p
\v 9 तब याहवेहले कयिनलाई सोध्नुभयो, “तेरो भाइ हाबिल कहाँ छ?”
\p तिनले जवाफ दिए, “म जान्दिनँ; के म मेरो भाइको गोठालो हुँ र?”
\p
\v 10 याहवेहले भन्‍नुभयो, “तैँले यो के गरिस्? सुन! तेरो भाइको रगतको आवाजले भूमिबाट मलाई पुकार्दैछ। 
\v 11 अब तँमाथि श्राप परेको छ, र भूमिबाट धपाइएको छस्, त्यस भूमिले तेरो हातबाट तेरो भाइको रगत लिनलाई आफ्नो मुख खोलेको छ। 
\v 12 जब तैँले भूमिमा खनजोत गर्छस्, अब उसो त्यसले तेरा लागि अन्‍न उमार्नेछैन। तँ पृथ्वीमा एक बेचैन डुलुवा हुनेछस्।”
\p
\v 13 कयिनले याहवेहलाई भने, “मेरो दण्ड मैले सहनै नसक्ने भयो। 
\v 14 आज तपाईंले मलाई यस ठाउँबाट निकाल्नुहुँदैछ; अनि म तपाईंको उपस्थितिबाट लुकाइनेछु; यस पृथ्वीमा म बेचैन डुलुवा हुनेछु; अनि जसले मलाई भेट्टाउँछ, त्यसले मलाई मार्नेछ।”
\p
\v 15 तर याहवेहले तिनलाई भन्‍नुभयो, “यस्तो हुनेछैन, यदि कसैले कयिनलाई मार्‍यो भने त्यसको सात गुणा बढ्ता त्यसले भोग्नेछ।” तब तिनलाई कसैले भेटेर नमारून् भनी याहवेहले कयिनलाई एउटा चिन्ह लगाइदिनुभयो। 
\v 16 यसरी कयिन याहवेहको उपस्थितिबाट गयो, र अदनको पूर्वपट्टिको नोद\f + \fr 4:16 \fr*\fq नोद \fq*\ft मूल भाषामा जसको अर्थ \ft*\fqa घुम्ने\fqa*\f* भन्‍ने ठाउँमा बस्‍न लाग्यो।
\p
\v 17 आफ्नी पत्नीसित कयिनको सहवास भयो; अनि तिनी गर्भवती भएर हनोकलाई जन्माइन्। तब कयिनले एउटा सहर बनायो, र त्यस सहरको नाम आफ्नो छोराको नामअनुसार हनोक राख्यो। 
\v 18 हनोकबाट इरादको जन्म भयो, र इरादचाहिँ महूयाएलका पिता भए, र महूयाएलचाहिँ मतूशाएलका पिता भए, र मतूशाएलचाहिँ लेमेकका पिता भए।
\p
\v 19 लेमेकले दुईटी स्त्रीहरूसित विवाह गरे; एउटीको नाम आदा र अर्कीको नाम सिल्‍ला थियो। 
\v 20 आदाले याबाललाई जन्माइन्; जोचाहिँ पालहरूमा बस्‍नेहरू र पशुपालन गर्नेहरूका पुर्खा थिए। 
\v 21 तिनको भाइको नाम यूबाल थियो; जोचाहिँ वीणा र बाँसुरी बजाउनेहरूका पुर्खा थिए। 
\v 22 सिल्‍लाको पनि एउटा तूबल-कयिन नामको छोरा भयो, जसले काँसो र फलामका सबै किसिमका औजार बनाउँथे। तूबल-कयिनकी बहिनी नामा थिईन्।
\p
\v 23 लेमेकले आफ्ना पत्नीहरूलाई भने,
\q1 “आदा र सिल्‍ला, मेरो कुरा सुन;
\q2 लेमेककी पत्नी हो, मेरा वचनहरू सुन!
\q1 मलाई घाइते बनाउने मानिसलाई मैले मारेको छु,
\q2 मलाई चोट पुर्‍याउने जवान मानिसलाई मैले मारेको छु।
\q1
\v 24 यदि कयिनको साटो सात गुणा हो भने
\q2 लेमेकको चाहिँ सतहत्तर गुणा हुनेछ।”
\p
\v 25 आदमको आफ्नी पत्नीसित फेरि सहवास भयो; अनि तिनले अर्को छोरो जन्माइन्, र त्यसको नाम यसो भन्दै शेत\f + \fr 4:25 \fr*\fq शेत \fq*\ft जसको अर्थ \ft*\fqa प्रदान गरियो\fqa*\f* राखिन्, “कयिनले हाबिललाई मारेपछि परमेश्‍वरले मलाई त्यसको सट्टामा अर्को छोरो दिनुभयो।” 
\v 26 शेतको पनि एउटा छोरा भयो; अनि तिनले त्यसको नाम एनोश राखे।
\p त्यस बेलादेखि मानिसहरूले याहवेहको नाममा आराधना\f + \fr 4:26 \fr*\ft अथवा \ft*\fqa पुकार गर्न थाले\fqa*\f* गर्न थाले।
\c 5
\s1 आदमदेखि नोआसम्मको वंशावली
\p
\v 1 आदमको वंशको विवरण यही हो:
\b
\p जब परमेश्‍वरले मानिस जातिलाई सृष्‍टि गर्नुभयो, तब उहाँले तिनलाई परमेश्‍वरको स्वरूपमा बनाउनुभयो। 
\v 2 उहाँले तिनीहरूलाई पुरुष र स्त्री बनाउनुभयो, र तिनीहरूलाई आशिष् दिनुभयो। तिनीहरूको सृष्‍टि हुँदा उहाँले तिनीहरूलाई “मानिस जाति”\f + \fr 5:2 \fr*\ft मूल भाषामा \ft*\fqa आदम\fqa*\f* नाम दिनुभयो।
\b
\li1
\v 3 आदम 130 वर्षको हुँदा, तिनीजस्तै तिनको आफ्नै स्वरूपमा एउटा छोरा भयो, र तिनले त्यसको नाम शेत राखे। 
\v 4 शेतको जन्मपछि आदम 800 वर्षसम्म बाँचे; अनि तिनका अरू छोराछोरी जन्मिए। 
\v 5 आदम जम्मा 930 वर्षसम्म बाँचे; अनि तिनी मरे।
\li1
\v 6 शेतको उमेर 105 वर्षको हुँदा, तिनी एनोशका पिता भए। 
\v 7 तिनी एनोशका पिता भएपछि शेत 807 वर्ष बाँचे; अनि तिनका अरू छोराछोरी पनि जन्मिए। 
\v 8 शेत जम्मा 912 वर्षसम्म बाँचे; अनि तिनी मरे।
\li1
\v 9 एनोशको उमेर 90 वर्षको हुँदा, तिनी केनानका पिता भए। 
\v 10 अनि तिनी केनानका पिता भएपछि, एनोश 815 वर्ष बाँचे; अनि तिनका अरू छोराछोरी भए। 
\v 11 एनोश जम्मा 905 वर्षसम्म बाँचे; अनि तिनी मरे।
\li1
\v 12 केनानको उमेर 70 वर्षको हुँदा, तिनी महलालेलका पिता भए। 
\v 13 अनि तिनी महलालेलका पिता भएपछि, केनान 840 वर्ष बाँचे; र तिनका अरू छोराछोरी जन्मिए। 
\v 14 केनान जम्मा 910 वर्षसम्म बाँचे; अनि तिनी मरे।
\li1
\v 15 महलालेलको उमेर 65 वर्षको हुँदा, तिनी येरेदका पिता भए। 
\v 16 अनि तिनी येरेदका पिता भएपछि, महलालेल 830 बाँचे; अनि तिनका अरू छोराछोरी जन्मिए। 
\v 17 महलालेल जम्मा 895 वर्षसम्म बाँचे; अनि तिनी मरे।
\li1
\v 18 येरेदको उमेर 162 वर्षको हुँदा, तिनी हनोकका पिता भए। 
\v 19 अनि तिनी हनोकका पिता भएपछि येरेद 800 वर्ष बाँचे; अनि तिनका अरू छोराछोरी जन्मिए। 
\v 20 येरेद जम्मा 962 वर्षसम्म बाँचे, र तिनी मरे।
\li1
\v 21 हनोकको उमेर 65 वर्षको हुँदा, तिनी मतूशेलहका पिता भए। 
\v 22 अनि तिनी मतूशेलहका पिता भएपछि हनोक परमेश्‍वरसित 300 वर्ष विश्‍वासयोग्य भएर बाँचे; अनि तिनका अरू छोराछोरी जन्मिए। 
\v 23 हनोक जम्मा 365 वर्षसम्म बाँचे। 
\v 24 हनोक परमेश्‍वरसित विश्‍वासयोग्य भएर बाँचे। अनि तिनी अलप भए; किनकि परमेश्‍वरले तिनलाई उठाइलैजानुभयो।
\li1
\v 25 मतूशेलहको उमेर 187 वर्षको हुँदा, तिनी लेमेकका पिता भए। 
\v 26 अनि तिनी लेमेकका पिता भएपछि मतूशेलह 782 वर्ष बाँचे; अनि तिनका अरू छोराछोरी जन्मिए। 
\v 27 मतूशेलह जम्मा 969 वर्षसम्म बाँचे; अनि तिनी मरे।
\li1
\v 28 लेमेकको उमेर 182 वर्षको हुँदा, तिनको एउटा छोरा जन्मियो। 
\v 29 अनि तिनले यसो भनेर त्यसको नाम नोआ\f + \fr 5:29 \fr*\fq नोआ \fq*\ft मूल भाषामा जसको अर्थ \ft*\fqa सान्त्वना\fqa*\f* राखे, “याहवेहले श्राप दिनुभएको भूमिमा हाम्रा हातले गरेको काम र कष्‍टदायक परिश्रममा यसले हामीलाई सान्त्वना दिनेछ।” 
\v 30 नोआ जन्मेपछि लेमेक 595 वर्ष बाँचे; अनि तिनका अरू छोराछोरी जन्मिए। 
\v 31 लेमेक जम्मा 777 वर्षसम्म बाँचे; अनि तिनी मरे।
\li1
\v 32 नोआ 500 वर्ष पुगेपछि तिनी शेम, हाम र येपेतका पिता भए।
\c 6
\s1 संसारमा दुष्‍टता
\p
\v 1 जब पृथ्वीमा मानिसहरूको संख्या बढ्न थाल्यो र तिनीहरूका छोरीहरू जन्मिए; 
\v 2 तब परमेश्‍वरका छोराहरूले मानिसका छोरीहरूलाई राम्री देखे; र तिनीहरूले आ-आफूले चुनेकाहरूसित विवाह गरे। 
\v 3 तब याहवेहले भन्‍नुभयो, “मेरो आत्माले सदाको निम्ति मानिससित विवाद\f + \fr 6:3 \fr*\ft अथवा \ft*\fqa मेरो आत्मा रहिरहनेछैन।\fqa*\f* गर्नेछैन; किनकि तिनीहरू मरणशील हुन्; त्यसको आयु एक सय बीस वर्ष हुनेछ।”
\p
\v 4 ती दिनहरूमा पृथ्वीमा नेफिलीमहरू\f + \fr 6:4 \fr*\ft अथवा \ft*\fqa ठूला र बलिया मानिसहरू \fqa*\ft \+xt गन्ती 13:33\+xt* मा पनि\ft*\f* थिए; र त्यसपछि पनि, जब परमेश्‍वरका छोराहरू मानिसहरूका छोरीहरूकहाँ गए; अनि तिनीहरूबाट छोराछोरीहरू जन्मिए। तिनीहरू पुरानो समयका बलिया-बलिया र नाम चलेका पुरुषहरू थिए।
\p
\v 5 याहवेहले पृथ्वीमा मानिसहरूको दुष्‍टता ज्यादा बढेको, र तिनीहरूको हृदयको विचार हरबखत दुष्‍टतातिर मात्रै ढल्केको देख्नुभयो। 
\v 6 पृथ्वीमा मानिसलाई बनाउनुभएकोमा याहवेहले अफसोस गर्नुभयो; र उहाँको हृदय असाध्यै दुःखित भयो। 
\v 7 यसकारण याहवेहले भन्‍नुभयो, “मैले सृष्‍टि गरेको मानिस जातिलाई—अनि तिनीहरूसँगै जनावरहरू, र आकाशका चराहरू र जमिनमा घस्रने प्राणीहरू, सबैलाई पृथ्वीबाट म नामनिशानै मेटिदिनेछु—किनकि तिनीहरूलाई बनाएकोमा मलाई अफसोस लागेको छ।” 
\v 8 तर नोआले चाहिँ याहवेहको दृष्‍टिमा अनुग्रह प्राप्‍त गरेका थिए।
\s1 नोआ र जलप्रलय
\p
\v 9 नोआ र उनको परिवारको विवरण यही हो:
\b
\p नोआ एक धर्मी मानिस थिए। आफ्नो पुस्ताका मानिसहरूको बीचमा तिनी निर्दोष मानिस थिए। तिनी विश्‍वासयोग्ताका साथ परमेश्‍वरसँग रहन्थे। 
\v 10 नोआका तीन छोराहरू थिए: शेम, हाम र येपेत।
\p
\v 11 परमेश्‍वरको दृष्‍टिमा पृथ्वी भ्रष्‍ट भएको, र हिंसाले भरिएको थियो। 
\v 12 परमेश्‍वरले पृथ्वी अति भ्रष्‍ट भएको देख्नुभयो; किनकि पृथ्वीका सबै मानिसहरू आफ्ना चालहरूमा भ्रष्‍ट भएका थिए। 
\v 13 यसकारण परमेश्‍वरले नोआलाई भन्‍नुभयो, “म सबै मानिसहरूको अन्त्य गर्दैछु; किनकि तिनीहरूको कारण पृथ्वी हिंसाले भरिएको छ। म निश्‍चय नै तिनीहरू र पृथ्वीलाई नष्‍ट गर्दैछु। 
\v 14 यसकारण तैँले आफ्नो निम्ति गोपेर काठको एउटा जहाज बनाउनू; अनि त्यसमा कोठाहरू बनाएर त्यसलाई भित्र र बाहिर अलकत्रले लिप्नू। 
\v 15 तैँले त्यसलाई यसरी बनाउनू—त्यो जहाज तीन सय क्यूबिट लामो, पचास क्यूबिट चौडा र तीस क्यूबिट\f + \fr 6:15 \fr*\ft लगभग 450 फिट लामो, 75 फिट चौडा र 45 फिट अग्लो\ft*\f* अल्गो होस्। 
\v 16 त्यसको छानो बनाउनू र छानामुनि वरिपरि एक क्यूबिट\f + \fr 6:16 \fr*\ft लगभग 18 इन्च\ft*\f* खुल्‍ला छोड्नु। जहाजको एक छेउमा एउटा ढोका राख्नू र, तल्‍लो, बीचको र माथिल्‍लो तला भएको बनाउनू। 
\v 17 म आकाशमुनि भएका सम्पूर्ण प्राणीहरू, जीवनको सास हुने प्रत्येक प्राणीलाई नाश गर्नका निम्ति पृथ्वीमा जलप्रलय ल्याउनेछु। पृथ्वीमा भएको प्रत्येक चीज नष्‍ट हुनेछ। 
\v 18 तर तँसितचाहिँ म मेरो करार स्थापित गर्नेछु; अनि तँ जहाजभित्र पस्‍नेछस्—तँ र तेरा छोराहरू, तेरी पत्नी र तेरा बुहारीहरू पनि। 
\v 19 तँसित जीवित रहनलाई आफूसितै भाले र पोथी गरेर सबै जीवित प्राणीहरूका एक-एक जोडीलाई जहाजभित्र लैजानू। 
\v 20 हरेक प्रकारका चराचुरुङ्गी, हरेक प्रकारका जनावर, र जमिनमा चलहल गर्ने हरेक प्रकारको प्राणीको एक-एक जोडी गरी तँसित जीवित रहनलाई आउनेछन्। 
\v 21 तैँले आफ्ना निम्ति र तिनीहरूका निम्ति हरेक प्रकारका खानेकुरा लैजा, र जम्मा पारिराख्।”
\p
\v 22 नोआले परमेश्‍वरले तिनलाई आज्ञा गर्नुभएअनुसार सबै गरे, हो, उनले त्यो गरे।
\c 7
\p
\v 1 तब याहवेहले नोआलाई भन्‍नुभयो, “तँ र तेरा सम्पूर्ण परिवार जहाजभित्र जा; किनकि मैले तँलाई यस पुस्तामा धर्मी पाएको छु। 
\v 2 तँसित हरेक प्रकारका शुद्ध पशुबाट भाले र पोथी गरेर सात जोडी, अशुद्ध पशुबाट\f + \fr 7:2 \fr*\ft परमेश्‍वरले यी पशुहरू भेटीको रूपमा अर्पण गर्न र खान वर्जित गर्नुभएको छ।\ft*\f* भाले र पोथी गरेर एक जोडी लिनू; 
\v 3 अनि हरेक प्रकारका चराचुरुङ्गीबाट सात जोडी भाले र पोथी गरी लिनू, ताकि तिनीहरूका विभिन्‍न जातिहरू पृथ्वीभरि जीवित रहून्। 
\v 4 अबको सात दिनमा म पृथ्वीमा चालीस दिन र चालीस रात पानी बर्साउनेछु; अनि म पृथ्वीबाट मैले बनाएको प्रत्येक जीवित प्राणीको नामनिशानै मेटिदिनेछु।”
\p
\v 5 अनि नोआले याहवेहले तिनलाई आज्ञा गर्नुभएअनुसार सबै गरे।
\p
\v 6 पृथ्वीमा जलप्रलय हुँदा नोआ छ सय वर्षका थिए। 
\v 7 अनि जलप्रलयको पानीबाट बाँच्नका निम्ति नोआ अनि तिनका छोराहरू, तिनकी पत्नी र तिनका बुहारीहरू जहाजभित्र पसे। 
\v 8 साथमा शुद्ध र अशुद्ध पशुहरू, चराचुरुङ्गी अनि जमिनमा चलहल गर्ने सबै प्राणीहरूका जोडीहरू, 
\v 9 अर्थात् भाले र पोथी गरी परमेश्‍वरले आज्ञा गर्नुभएझैँ नोआसँगै जहाजभित्र पसे। 
\v 10 अनि सात दिनपछि पृथ्वीमा जलप्रलय भयो।
\p
\v 11 नोआको जीवनको छ सय वर्षको दोस्रो महिनाको सत्रौँ दिनमा पृथ्वीका सबै गहिरा मूलहरू फुटे, र आकाशका पानीका बाँधहरू खोलिए। 
\v 12 अनि पृथ्वीमा चालीस दिन र चालीस रात पानी परिरह्‍यो।
\p
\v 13 त्यसै दिन नोआ र तिनका छोराहरू शेम, हाम अनि येपेत, तिनकी पत्नी र तिनका तीन बुहारीहरू जहाजभित्र पसे। 
\v 14 तिनीहरूसित आ-आफ्नै प्रकारका प्रत्येक जङ्गली जनावर, आ-आफ्नै प्रकारका सबै घरपालुवा पशु, आ-आफ्नै प्रकारका जमिनमा घस्रने प्राणी र पखेटा भएका आ-आफ्नै प्रकारका पक्षी थिए। 
\v 15 जीवनको सास हुने सबै प्राणीहरूका जोडी-जोडी गरी नोआकहाँ जहाजमा आए। 
\v 16 भित्र पसेका प्राणीहरूमध्ये परमेश्‍वरले नोआलाई आज्ञा गर्नुभएअनुसार प्रत्येक जीवित प्राणीका भाले र पोथी थिए। तिनीहरू भित्र पसेपछि याहवेहले ढोका थुनिदिनुभयो।
\p
\v 17 चालीस दिनसम्म पृथ्वीमा जलप्रलय भइरह्‍यो; अनि जब पानी बढ्दैगयो, तब त्यसले जहाजलाई पृथ्वीमाथि उचाल्दै लग्यो। 
\v 18 पानी बढ्दै गएर पृथ्वी भरिन थाल्यो, र जहाजचाहिँ पानीको सतहमाथि तैरिन थाल्यो। 
\v 19 पृथ्वीमा पानी झन्-झन् बढ्दैगयो, र आकाशमुनि भएका सबै अग्ला-अग्ला पर्वतहरू डुबे। 
\v 20 पानी बढेर पर्वतहरूभन्दा 15 क्यूबिट\f + \fr 7:20 \fr*\ft लगभग 23 फिट\ft*\f* माथिसम्म पुग्यो। 
\v 21 पृथ्वीमा चलहल गर्ने प्रत्येक जीवित प्राणी—चराचुरुङ्गी, घरपालुवा पशु, जङ्गली जनावर, पृथ्वीमा हुल बाँधेर हिँड्ने हरेक प्रकारका जीवजन्तुहरू र सारा मानिस जातिहरू नष्‍ट भए। 
\v 22 ओबानो भूमिमा भएका नाकमा जीवनको सास हुनेहरू सबै थोक नष्‍ट भए। 
\v 23 पृथ्वीमा भएका प्रत्येक जीवित प्राणी; हरेक मानिस, पशु, जमिनमा चलहल गर्ने प्राणी र आकाशका चराहरू सबैको पृथ्वीबाट नामनिशानै मेटियो। नोआ र तिनीसित जहाजभित्र भएकाहरू मात्र जीवित रहे।
\p
\v 24 पृथ्वीमाथि पानी एक सय पचास दिनसम्म जलमग्न भइरह्‍यो।
\c 8
\p
\v 1 तर परमेश्‍वरले नोआ, तिनीसित जहाजभित्र भएका सबै जङ्गली जनावर र घरपालुवा जनावरहरूलाई सम्झनुभयो; त्यसपछि उहाँले पृथ्वीमाथि बतास चलाउनुभयो, र पानी घट्न थाल्यो। 
\v 2 अब गहिरा मूलहरू र आकाशका पानीका बाँधहरू बन्द भएका थिए, र आकाशबाट पानी पर्न रोकिएको थियो। 
\v 3 पृथ्वीबाट पानी लगातार घट्दै जान थाल्यो। एक सय पचासौँ दिनपछि पानी कम भयो। 
\v 4 त्यसपछि सातौँ महिनाको सत्रौँ दिनमा जहाज अरारात पर्वतमा अडियो। 
\v 5 पानी दशौँ महिनासम्म लगातार घट्दै गयो; अनि दशौँ महिनाको पहिलो दिनमा पर्वतका टाकुराहरू देखिन थाले।
\p
\v 6 चालीस दिनपछि नोआले आफूले जहाजमा बनाएको झ्याल खोले; 
\v 7 अनि एउटा कागलाई बाहिर पठाए; त्यो पृथ्वीबाट पानी नसुकेसम्म यताउता उडिरह्‍यो। 
\v 8 त्यसपछि तिनले पृथ्वीको सतहमा पानी घट्यो कि घटेन भनेर बुझ्न एउटा ढुकुरलाई बाहिर पठाए। 
\v 9 तर पृथ्वीको सतहमा पानी भएकोले त्यस ढुकुरले आफ्नो खुट्टा जमिनमा राख्ने ठाउँ नपाएर तिनीकहाँ जहाजमा नै फर्किआयो। नोआले आफ्नो हात बढाएर ढुकुरलाई पक्रेर जहाजमा आफूकहाँ ल्याए। 
\v 10 तिनले अरू सात दिन पर्खे; अनि त्यस ढुकुरलाई फेरि जहाजबाट बाहिर पठाए। 
\v 11 बेलुका जब त्यो ढुकुर तिनी भएको ठाउँमा फर्किआयो; त्यसको चुच्‍चोमा भर्खरै टिपेको भद्राक्षको पात थियो! तब पृथ्वीबाट पानी घटेर गएछ भनी नोआले थाहा पाए। 
\v 12 तिनले अझै अर्को सात दिन पर्खेर ढुकुरलाई फेरि बाहिर पठाए; तर यस पटक त्यो तिनीकहाँ फर्केर आएन।
\p
\v 13 नोआको जीवनको छ सय एक वर्षको पहिलो महिनाको पहिलो दिनसम्ममा पृथ्वीबाट पानी सुकिसकेको थियो। तब नोआले जहाजको छाना उघारे, र पृथ्वीको सतह ओबानो भएको देखे। 
\v 14 दोस्रो महिनाको सत्ताइसौँ दिनसम्ममा पृथ्वी पूरै ओबानो भएको थियो।
\p
\v 15 तब परमेश्‍वरले नोआलाई भन्‍नुभयो, 
\v 16 “तँ र तेरी पत्नी, र तेरा छोराहरू र तिनीहरूका पत्नीहरूलाई लिएर जहाजबाट निस्की। 
\v 17 तँसित भएका हरेक प्रकारका जीवित प्राणी, पक्षी, जनावर र जमिनमा चलहल गर्ने सबै प्राणीहरूलाई बाहिर निकाल् ताकि तिनीहरू पृथ्वीमा फैलिँदै फल्दै-फुल्दै र संख्यामा वृद्धि हुँदै जाऊन्।”
\p
\v 18 यसकारण नोआ, तिनको साथमा छोराहरू, तिनकी पत्नी र बुहारीहरूसित बाहिर निस्केर आए। 
\v 19 जमिनमा घस्रने सबै जनावर, सबै प्राणीहरू र सबै उड्ने पक्षी—पृथ्वीमा हलचल गर्ने सबै जीवहरू तिनीहरूका जोडीअनुसार एकपछि अर्को गर्दै जहाजबाट बाहिर निस्के।
\p
\v 20 तब नोआले याहवेहको निम्ति एउटा वेदी बनाए, र शुद्ध पशुहरूबाट र शुद्ध पक्षीहरूबाट केही लिएर त्यस वेदीमाथि होमबलि चढाए। 
\v 21 याहवेहले त्यो मिठो बास्‍ना लिनुभयो; अनि आफ्नो मनमनै भन्‍नुभयो: “बाल्यवस्थादेखि नै मानिसको हृदय दुष्‍टतातिर ढल्केको भए तापनि मानिसको कारणले गर्दा म धर्तीलाई अब फेरि कहिल्यै श्राप दिनेछैनँ। अनि जसरी अहिले मैले गरेको छु, अब फेरि सबै जीवित प्राणीलाई म कहिल्यै नाश गर्नेछैनँ।
\q1
\v 22 “पृथ्वी रहेसम्म,
\q1 बिउ छर्ने र कटनीको समय,
\q1 जाडो र गर्मी,
\q1 ग्रीष्म ऋतु र शिशिर ऋतु,
\q1 दिन र रातको
\q1 अन्त्य कहिल्यै हुनेछैन।”
\c 9
\s1 नोआसँग परमेश्‍वरको करार
\p
\v 1 तब परमेश्‍वरले यसो भन्दै नोआ र तिनका छोराहरूलाई आशिष् दिनुभयो, “फल्दै-फुल्दै, संख्यामा वृद्धि हुँदै र पृथ्वीमा भरिँदै जाओ। 
\v 2 पृथ्वीका सबै पशुहरू र आकाशका सबै चराचुरुङ्गीहरू, जमिनमा चलहल गर्ने प्रत्येक प्राणी, र समुद्रका सबै माछाहरूमाथि तिमीहरूको भय र त्रास रहनेछ; तिनीहरू तिमीहरूका हातमा सुम्पिएका छन्। 
\v 3 हरेक जीवित प्राणी तिमीहरूको भोजनको निम्ति हुनेछ। मैले तिमीहरूलाई हरियो सागपात दिएझैँ, अब तिमीहरूलाई सबै थोक दिन्छु।
\p
\v 4 “तर तिमीहरूले मासुसँग रगतचाहिँ नखानू, जसमा त्यसको जीवन हुन्छ। 
\v 5 तिमीहरूका जीवन अर्थात् रगत लिनेको निश्‍चय नै म लेखा लिनेछु। म हरेक पशुबाट प्राणको लेखा लिनेछु; र हरेक मानिसबाट पनि, अरू मानिसका प्राणको लेखा म लिनेछु।
\q1
\v 6 “जसले मानिसको रक्तपात गर्छ,
\q2 मानिसबाटै त्यसको पनि रक्तपात हुनेछ;
\q1 किनकि परमेश्‍वरले मानिसलाई
\q2 आफ्नै स्वरूपमा बनाउनुभएको हो।
\m
\v 7 तर तिमीहरूचाहिँ फल्दै-फुल्दै र संख्यामा वृद्धि हुँदै जानू; र पृथ्वीमा फैलिँदै र यसमा बढ्दै जानू।”
\p
\v 8 तब परमेश्‍वरले नोआ र तिनीसँग भएका छोराहरूलाई भन्‍नुभयो: 
\v 9 “अब म तिमीहरूसँग र तिमीहरू पछिका सन्तानहरूसँग मेरो करार स्थापित गर्नेछु; 
\v 10 अनि तिमीहरूसित भएको प्रत्येक जीवित प्राणीसित पनि—चाहे त्यो चराचुरुङ्गी होस्, चाहे घरपालुवा वा जङ्गली जनावर होस्; तिमीहरूसित जहाजबाट बाहिर निस्किआएका सबैसित—पृथ्वीका प्रत्येक जीवित प्राणीहरूसित। 
\v 11 म तिमीहरूसित मेरो करार स्थापित गर्नेछु: अब उसो सबै जीवित थोकहरू जलप्रलयको पानीले नाश हुनेछैनन्; पृथ्वीलाई नष्‍ट पार्ने जलप्रलय फेरि हुनेछैन।”
\p
\v 12 अनि परमेश्‍वरले भन्‍नुभयो, “मैले तिमीहरू र तिमीहरूसित भएका प्रत्येक जीवित प्राणी र समस्त भावी पुस्ताहरूका निम्ति स्थापित गरेको करारको चिन्ह यही हो: 
\v 13 म बादलमा मेरो इन्द्रेणी राख्दछु; अनि यही नै मेरो र पृथ्वीको बीचमा बाँधेको करारको चिन्ह हुनेछ। 
\v 14 जब म पृथ्वीमाथि बादल फैलाउनेछु, अनि बादलमा इन्द्रेणी देखा पर्नेछ; 
\v 15 तब मैले तिमीहरूसित र हरेक किसिमका जीवित प्राणीहरूसित बाँधेको मेरो करार सम्झनेछु। अब उसो सम्पूर्ण जीवित थोक नष्‍ट गर्ने पानीको जलप्रलय कहिल्यै हुनेछैन। 
\v 16 जब बादलमा इन्द्रेणी देखा पर्नेछ, तब परमेश्‍वर र पृथ्वीमा भएका हरेक किसिमका सबै जीवित प्राणीहरूसित गरिएको यो अनन्तको करारलाई म सम्झनेछु।”
\p
\v 17 यसरी परमेश्‍वरले नोआलाई भन्‍नुभयो, “मैले म र पृथ्वीमा भएका सबै जीवितहरूबीच स्थापित गरेको करारको चिन्ह यही नै हुनेछ।”
\s1 नोआका छोराहरू
\p
\v 18 जहाज बाहिर निस्केर आउने नोआका छोराहरू शेम, हाम र येपेत थिए। (हामचाहिँ कनानका पिता थिए।) 
\v 19 नोआका तीन छोराहरू यिनै थिए; अनि यिनीहरूबाट आएका मानिसहरूले नै समस्त पृथ्वी भरियो।
\p
\v 20 नोआले खेतीपाती गर्न थाले, उनले एउटा दाखबारी लगाए। 
\v 21 जब तिनले दाखमद्यबाट पिए, तब तिनी मात्तिए, र आफ्नो पालभित्र नाङ्गै सुते। 
\v 22 कनानका पिता हामले आफ्ना पिताको नग्नता देखे, र बाहिर भएका आफ्ना दुई दाजुभाइलाई बताए। 
\v 23 तर शेम र येपेतले आफ्ना काँधमा एउटा लुगा लिए, र पछिल्तिरबाट सर्दै गई आफ्ना पिताको नग्नतालाई ढाकिदिए। तिनीहरूका अनुहार अर्कोपट्टि फर्केका हुनाले तिनीहरूले आफ्ना पिताको नग्नता देखेनन्।
\p
\v 24 जब नोआको मद्यबाट होश खुल्यो, र तिनले आफ्नो कान्छा छोराले तिनलाई के गरेका थिए, त्यो थाहा पाए; 
\v 25 तब तिनले भने,
\q1 “कनान श्रापित होस्!
\q2 त्यो आफ्ना दाजुभाइहरू बीचमा
\q2 सबैभन्दा तुच्छ दास होस्।”
\p
\v 26 तिनले यो पनि भने,
\q1 “शेमका याहवेह, परमेश्‍वर धन्यका होऊन्;
\q2 कनानचाहिँ शेमको कमारा होस्!
\q1
\v 27 परमेश्‍वरले येपेतको क्षेत्र बढाऊन्;
\q2 येपेत शेमका पालहरूमा बास गरोस्;
\q2 अनि कनानचाहिँ येपेतको कमारो होस्।”
\p
\v 28 जलप्रलयपछि नोआ 350 वर्ष बाँचे। 
\v 29 नोआ जम्मा 950 वर्षसम्म बाँचे; अनि तिनी मरे।
\c 10
\s1 जाति-जातिहरूका तालिका
\lh
\v 1 नोआका छोराहरू शेम, हाम र येपेतको विवरण यही हो। जलप्रलयपछि तिनीहरूका आफ्नै छोराहरू भए।
\s2 येपेतका वंशहरू
\li1
\v 2 येपेतका छोराहरू:\f + \fr 10:2 \fr*\fq छोराहरू \fq*\ft जसको अर्थ \ft*\fqa पुर्खाहरू \fqa*\ft अथवा \ft*\fqa राष्ट्रहरू \fqa*\ft भन्‍ने जनाउँदछ। \+xt 3|link-href="GEN 10:3"\+xt*, \+xt 4|link-href="GEN 10:4"\+xt*, \+xt 6|link-href="GEN 10:6"\+xt*, \+xt 7|link-href="GEN 10:7"\+xt*, \+xt 20‑23|link-href="GEN 10:20‑23"\+xt*, \+xt 29|link-href="GEN 10:29"\+xt* र \+xt 31|link-href="GEN 10:31"\+xt* पदमा पनि।\ft*\f*
\li2 गोमेर, मागोग, मादी, यावान, तूबल, मेशेक र तीरास।
\li1
\v 3 गोमेरका छोराहरू:
\li2 अश्कनज, रिपत र तोगर्मा।
\li1
\v 4 यावानका छोराहरू:
\li2 एलीशा, तर्शीश, कित्तीम र रोदानीम\f + \fr 10:4 \fr*\ft केही प्राचीन पा.लि.हरूले \ft*\fqa दोदान \fqa*\ft पनि भनेर चलाएका छन्।\ft*\f*। 
\v 5 (यिनीहरूबाट नै समुद्री तटबासीहरू; तिनीहरूका आ-आफ्नै कुल र प्रत्येकको आफ्नै भाषाअनुसार तिनीहरूका राष्ट्रभित्र विभिन्‍न क्षेत्रहरूमा फैलिए।)
\s2 हामका वंशहरू
\li1
\v 6 हामका छोराहरू:
\li2 कूश, इजिप्ट, पूत र कनान।
\li1
\v 7 कूशका छोराहरू:
\li2 सेबा, हवीला, सब्ता, रामाह र सब्तेका।
\li1 रामाहका छोराहरू:
\li2 शेबा र ददान।
\lf
\v 8 कूश निम्रोदका पिता\f + \fr 10:8 \fr*\fqa पिता \fqa*\ft जसको अर्थ \ft*\fqa पुर्खा \fqa*\ft अथवा \ft*\fqa जग;\fqa*\f* थिए; जो पृथ्वीमा एक शक्तिशाली योद्धा बने। 
\v 9 तिनी याहवेहको सामु एक शक्तिशाली शिकारी थिए; त्यसैकारण यसो भन्‍ने चलन छ, “याहवेहको सामु निम्रोदझैँ, एक शक्तिशाली शिकारी।” 
\v 10 तिनको राज्यका प्रथम केन्द्रहरू बेबिलोन, एरेक, अक्‍काद र कल्नेह हुन्, जुन शिनार\f + \fr 10:10 \fr*\ft यो त्यो समयको बेबिलोन थियो।\ft*\f* देशमा छन्। 
\v 11 त्यस देशबाट तिनले आफ्नो क्षेत्रफल अश्शूरतिर फैलाए, जहाँ तिनले निनवे, रहोबोत-इर, कालह सहरहरू 
\v 12 अनि निनवे र कालहको बीचमा ठूलो सहर रेसेन बनाए।
\li1
\v 13 इजिप्टचाहिँ यिनीहरूका पिता थिए:
\li2 लूदीमहरू, अनामीहरू, लहाबीहरू, नप्‍तूहीहरू, 
\v 14 पत्रुसीहरू, कस्लूहीहरू (जसबाट पलिश्तीहरू आए), र कप्‍तोरीहरू।
\li1
\v 15 कनानचाहिँ यिनीहरूका पिता थिए:
\li2 आफ्ना जेठा छोरा सीदोन र हित्ती, 
\v 16 यबूसी, एमोरी, गिर्गाशी, 
\v 17 हिव्वी, अरकी, सिनी, 
\v 18 अर्वादी, सेमारी र हमातीहरूका पिता थिए।
\li2 पछि कनानीहरूका कुलहरू फैलिए, 
\v 19 अनि कनानीहरूका सिमानाहरू सीदोनदेखि गरारतिर गाजासम्म पुग्यो, अनि त्यहाँबाट सदोम, गमोरा, अदमा, सबोयीम भएर लासासम्म थियो।
\lf
\v 20 तिनीहरूका कुल र भाषाअनुसार आ-आफ्ना क्षेत्र र राष्ट्रहरूमा रहेका हामका छोराहरू यिनै हुन्।
\s2 शेमका वंशहरू
\lh
\v 21 शेमका छोराहरू जन्मिए, र शेमचाहिँ येपेतका भाइ थिए; शेम नै एबेरका सबै सन्तानका पुर्खा थिए।
\li1
\v 22 शेमका छोराहरू:
\li2 एलाम, अश्शूर, अर्पक्षद, लूद र अराम।
\li1
\v 23 अरामका छोराहरू:
\li2 ऊज, हूल, गेतेर र मेशेक।
\li1
\v 24 अर्पक्षद शेलहका पिता थिए,
\li2 अनि शेलहचाहिँ एबेरका पिता थिए।
\li1
\v 25 एबेरका दुई छोराहरू जन्मिए:
\li2 एउटाको नाम पेलेग\f + \fr 10:25 \fr*\ft पेलेग \ft*\ft जसको अर्थ \ft*\fqa विभाजन\fqa*\f* राखियो; किनकि पृथ्वी तिनकै पालोमा विभाजन भएको थियो। तिनको भाइको नाम योक्तान राखियो।
\li1
\v 26 योक्तान यिनीहरूका पिता थिए:
\li2 अल्मोदद, शेलेप, हसर्मवेत, येरह, 
\v 27 हदोराम, ऊजाल, दिक्ला, 
\v 28 ओबाल, अबीमाएल, शेबा, 
\v 29 ओपीर, हवीला र योबाब। यी सबै योक्तानका छोराहरू थिए।
\li2
\v 30 (तिनीहरू बसेको ठाउँ मेशादेखि पूर्वीय पहाडी देशको सपारासम्म फैलिएको थियो।)
\lf
\v 31 तिनीहरूका कुल र भाषाअनुसार आ-आफ्ना क्षेत्र र राष्ट्रहरूमा रहेका शेमका छोराहरू यिनै हुन्।
\b
\lf
\v 32 तिनीहरूका आफ्ना राष्ट्रभित्र, तिनीहरूका वंशका घरानाअनुसार नोआका छोराहरूका कुलहरू यिनै हुन्। जलप्रलयपछि पृथ्वीमा यिनीहरूबाट नै विभिन्‍न जातिहरू फैलिँदै गए।
\c 11
\s1 बाबेलको धरहरा
\p
\v 1 त्यस बेला सारा संसारभरि एउटै भाषा र एकै खालको बोली थियो। 
\v 2 मानिसहरू जब पूर्वतिर सर्दै गए, तिनीहरूले शिनार\f + \fr 11:2 \fr*\ft यो शिनार देश, त्यो समयको बेबिलोन थियो।\ft*\f* देशमा एउटा समथल भूमि भेट्टाए; र त्यहीँ बसोबास गर्न थाले।
\p
\v 3 तिनीहरूले आपसमा भने, “आओ, हामी इँटा बनाऔँ र त्यसलाई पोलेर कडा बनाऔँ।” तिनीहरूले ढुङ्गाको सट्टामा इँटा र मसलाको रूपमा अलकत्रा प्रयोग गरे। 
\v 4 त्यसपछि तिनीहरूले भने, “आओ, हामी आफ्ना निम्ति एउटा सहर बनाऔँ, र स्वर्गसम्म पुग्ने एउटा धरहरा बनाऔँ; अनि आफ्नो नाम राखौँ, नत्रता हामी सारा पृथ्वीभरि छरपस्ट हुनेछौँ।”
\p
\v 5 तब मानिसहरूले बनाउँदै गरेका सहर र त्यस धरहरा हेर्न भनी याहवेह तल ओर्लनुभयो। 
\v 6 त्यसपछि याहवेहले भन्‍नुभयो, “यी मानिसहरूको बोल्ने एउटै भाषा भएको कारण तिनीहरूले यो काम गर्न थालेका छन्; अब तिनीहरूले जे गर्नका निम्ति योजना बनाएका छन्, तिनीहरूका निम्ति केही पनि असम्भव हुनेछैन। 
\v 7 आओ, हामी तल जाऔँ, र तिनीहरूको भाषा खलबल पारिदिऔँ, ताकि तिनीहरूले एक-अर्काको बोली नबुझून्।”
\p
\v 8 यसरी याहवेहले तिनीहरूलाई त्यहाँबाट सारा पृथ्वीभरि छरपस्ट पारिदिनुभयो; अनि तिनीहरूले त्यो सहर बनाउने काम अधुरै छोडे। 
\v 9 त्यसकारण त्यस सहरलाई बाबेल\f + \fr 11:9 \fr*\fq बाबेल \fq*\ft मूल भाषामा \ft*\fqa अलमल\fqa*\f* भनिन्छ—किनकि यहीँ नै याहवेहले पृथ्वीका सारा मानिसहरूको भाषा खलबल पारिदिनुभएको थियो। तब त्यहाँबाटै याहवेहले तिनीहरूलाई सारा पृथ्वीभरि तितरबितर पारिदिनुभयो।
\s1 शेमदेखि अब्रामसम्म
\p
\v 10 शेमका वंशको विवरण यही हो:
\b
\li1 जलप्रलयको दुई वर्षपछि जब शेम 100 वर्ष पुगे, तब तिनी अर्पक्षदका पिता\f + \fr 11:10 \fr*\ft पिता \ft*\ft अथवा \ft*\fqa पुर्खा\fqa*\ft ; \+xt 11‑25|link-href="GEN 11:11‑25"\+xt*।\ft*\f* भए। 
\v 11 अनि तिनी अर्पक्षदका पिता भएपछि, शेम 500 वर्ष बाँचे; र तिनका अरू छोराछोरीहरू जन्मिए।
\li1
\v 12 जब अर्पक्षद 35 वर्ष पुगे, तिनी शेलहका पिता भए। 
\v 13 अनि तिनी शेलहका पिता भएपछि, अर्पक्षद 403 वर्ष बाँचे; र तिनका अरू छोराछोरीहरू जन्मिए।
\li1
\v 14 जब शेलह 30 वर्ष पुगे, तिनी एबेरका पिता भए। 
\v 15 अनि तिनी एबेरका पिता भएपछि शेलह 403 वर्ष बाँचे; र तिनका अरू छोराछोरीहरू भए।
\li1
\v 16 जब एबेर 34 वर्ष पुगे, तिनी पेलेगका पिता भए। 
\v 17 अनि तिनी पेलेगका पिता भएपछि एबेर 430 वर्ष बाँचे; र तिनका अरू छोराछोरीहरू भए।
\li1
\v 18 जब पेलेग 30 वर्ष पुगे, तिनी रऊका पिता भए। 
\v 19 अनि तिनी रऊका पिता भएपछि, पेलेग 209 वर्ष बाँचे; र तिनका अरू छोराछोरीहरू भए।
\li1
\v 20 जब रऊ 32 वर्ष पुगे, तिनी सरूगका पिता भए। 
\v 21 अनि तिनी सरूगका पिता भएपछि रऊ 207 वर्ष बाँचे; र तिनका अरू छोराछोरीहरू भए।
\li1
\v 22 जब सरूग 30 वर्ष पुगे, तिनी नाहोरका पिता भए। 
\v 23 अनि तिनी नाहोरका पिता भएपछि सरूग 200 वर्ष बाँचे; र तिनका अरू छोराछोरीहरू भए।
\li1
\v 24 जब नाहोर 29 वर्ष पुगे, तिनी तेरहका पिता भए। 
\v 25 अनि तिनी तेरहका पिता भएपछि नाहोर 119 वर्ष बाँचे; र तिनका अरू छोराछोरीहरू भए।
\li1
\v 26 जब तेरह 70 वर्ष पुगे, तिनी अब्राम, नाहोर र हारानका पिता भए।
\s1 अब्रामका वंशहरू
\p
\v 27 तेरहका वंशको विवरण यही हो:
\b
\p तेरहचाहिँ अब्राम, नाहोर र हारानका पिता भए; अनि हारान लोतका पिता भए। 
\v 28 आफ्ना पिता तेरह जीवित छँदै हारान आफू जन्मेको ठाउँ कल्दीहरूको ऊरमा मरे। 
\v 29 अब्राम र नाहोर दुवैले विवाह गरे। अब्रामकी पत्नीको नाम साराई थियो; अनि नाहोरकी पत्नीको नाम मिल्का थियो; यिनीचाहिँ हारानकी छोरी थिइन्, जो मिल्का र यिस्का दुवैका पिता थिए। 
\v 30 अब साराईचाहिँ बाँझी थिइन्; अनि तिनको कुनै सन्तान थिएन।
\p
\v 31 तेरहले अब्राम, आफ्नो नाति हारानको छोरा लोत र आफ्नी बुहारी साराई, अर्थात् आफ्नो छोरा अब्रामकी पत्नीलाई साथमा लिए; र कनान देशमा जानका निम्ति कल्दीहरूको ऊरबाट निस्के। तर हारानमा आइपुगेपछि तिनीहरू त्यहीँ बसोबास गर्न थाले।
\p
\v 32 तेरह 205 वर्ष बाँचे; अनि तिनी हारानमै मरे।
\c 12
\s1 अब्रामको बोलावट
\p
\v 1 याहवेहले अब्रामलाई भन्‍नुभयो, “आफ्नो देश, आफ्नो कुटुम्ब र तेरा पिताका घरानालाई छोडिदे; अनि त्यस देशमा जा, जुन म तँलाई देखाउनेछु।\f + \fr 12:1 \fr*\ft जुन म तँलाई उत्तराधिकारको रूपमा दिनेछु।\ft*\f*
\q1
\v 2 “म तँलाई एउटा महान् जाति बनाउनेछु;
\q2 अनि म तँलाई आशिष् दिनेछु;
\q1 तेरो नामलाई महान् तुल्याउनेछु;
\q2 अनि तँ आशिष्‌को मूल बन्‍नेछस्।
\q1
\v 3 तँलाई आशिष् दिनेहरूलाई म आशिष् दिनेछु;
\q2 अनि तँलाई श्राप दिनेलाई म श्राप दिनेछु; अनि
\q1 पृथ्वीका सबै जातिहरूले
\q2 तँद्वारा नै आशिष् पाउनेछन्।”
\p
\v 4 यसकारण याहवेहले अब्रामलाई भन्‍नुभएझैँ तिनी गए; अनि लोत पनि तिनको साथमा गए। अब्राम हारानबाट निस्कँदा पचहत्तर वर्षका थिए। 
\v 5 अब्रामले आफ्नी पत्नी साराई, आफ्नो भतिजो लोत, र तिनीहरूले जम्मा गरेका सबै धनसम्पत्ति र हारानमा प्राप्‍त गरेका मानिसहरूलाई लिए; अनि तिनीहरू सबै कनान देशतिर लागे; अनि तिनीहरू त्यहाँ आइपुगे।
\p
\v 6 अब्राम त्यस देशबाट यात्रा गर्दै मोरेको फलाँटको ठूला रूखहरू भएको ठाउँ शेकेमसम्म आइपुगे। त्यस बेला त्यस देशमा कनानीहरू बस्थे। 
\v 7 तब याहवेह अब्रामकहाँ देखा पर्नुभयो, र तिनलाई भन्‍नुभयो, “यो देश म तेरा सन्तानहरूलाई दिनेछु।” यसकारण तिनले आफूकहाँ देखा पर्नुभएको याहवेहका निम्ति त्यहाँ एउटा वेदी बनाए।
\p
\v 8 त्यसपछि तिनी त्यहाँबाट बेथेलको पूर्वपट्टिका पहाडहरूतिर गए, र बेथेललाई पश्‍चिम र ऐ सहरलाई पूर्वपट्टि पारेर तिनले आफ्नो पाल टाँगे। त्यहाँ तिनले याहवेहका निम्ति एउटा वेदी बनाए, र याहवेहको नामलाई पुकार\f + \fr 12:8 \fr*\fq पुकार \fq*\ft अथवा \ft*\fqa आराधना\fqa*\f* गरे।
\p
\v 9 तब अब्राम लगातार यात्रा गर्दै दक्षिणतिर\f + \fr 12:9 \fr*\fq दक्षिणतिर \fq*\ft अथवा \ft*\fqa नेगेव\fqa*\f* लागे।
\s1 इजिप्टमा अब्राम
\p
\v 10 तब त्यस देशमा अनिकाल पर्‍यो; अनिकाल विकराल भएकोले अब्राम केही समयको लागि इजिप्टमा बसोबास गर्न गए। 
\v 11 तिनी जब इजिप्टमा प्रवेश गर्न लागेका थिए, तब तिनले आफ्नी पत्नी साराईलाई भने, “तिमी कति सुन्दरी स्त्री छ्यौ भनी म जान्दछु। 
\v 12 जब इजिप्टियनहरूले तिमीलाई देख्नेछन्, तब तिनीहरूले भन्‍नेछन्, ‘यिनी त त्यसकी पत्नी रहिछिन्।’ तब तिनीहरूले मलाई मार्नेछन्, तर तिमीलाई चाहिँ जीवितै छाड्नेछन्। 
\v 13 तिमीले तिमी मेरी बहिनी हौ भनी भनिदेऊ; र तिम्रो खातिर मेरो भलाइ हुनेछ, र तिम्रो कारणले गर्दा मेरो जीवन बाँच्नेछ।”
\p
\v 14 जब अब्राम इजिप्टमा आए, तब इजिप्टियनहरूले साराईलाई एउटी अति सुन्दरी स्त्री रहेछिन् भनी देखे। 
\v 15 अनि जब फारोका अधिकारीहरूले तिनलाई देखे, तब तिनीहरूले फारोको सामु तिनको रूपको प्रशंसा गरे; त्यसकारण साराईलाई फारोको महलमा लगियो। 
\v 16 साराईको खातिर फारोले अब्रामसित असल व्यवहार गरे; अनि तिनले अब्रामलाई भेडाबाख्रा, गाईबस्तु, गधा, सेवक-सेविका र ऊँटहरू दिए।
\p
\v 17 तर याहवेहले अब्रामकी पत्नी साराईको कारण फारो र तिनको परिवारमा भयानक महामारीहरू पठाउनुभयो। 
\v 18 यसकारण फारोले अब्रामलाई बोलाएर भने, “तिमीले मसित के गर्‍यौ? साराई तिम्री पत्नी हुन् भनी तिमीले किन भनेनौ? 
\v 19 तिमीले किन ‘तिनी त मेरी बहिनी हुन्’ भनी भन्यौ? त्यसैले त मैले तिनलाई पत्नी तुल्याउनलाई लगेँ। अब हेर तिम्री पत्नी यहाँ छिन्। तिनलाई लिएर यहाँबाट गइहाल!” 
\v 20 तब फारोले अब्रामको विषयमा आफ्ना मानिसहरूलाई आदेश दिए; अनि तिनीहरूले तिनलाई तिनकी पत्नी र तिनीसित भएका सबै थोकसहित त्यहाँबाट पठाइदिए।
\c 13
\s1 अब्राम र लोत छुट्टिएका
\p
\v 1 यसरी अब्राम आफ्नी पत्नी र आफूसित भएका सबै थोकहरू लिएर इजिप्टबाट दक्षिणतिर गए, र लोत पनि तिनको पछि लागे। 
\v 2 अब्राम घरपालुवा पशुहरू, सुन र चाँदीमा प्रशस्त धनवान् भएका थिए।
\p
\v 3 दक्षिणबाट धेरै ठाउँहरूहुँदै तिनी बेथेलमा आइपुगे, अर्थात् बेथेल र ऐको बीच ठाउँमा जहाँ पहिले तिनको पाल टाँगिएको थियो 
\v 4 र त्यहाँ तिनले पहिलो वेदी बनाएका थिए। त्यहाँ अब्रामले याहवेहको नामलाई पुकार गरे।
\p
\v 5 अब्रामसित यात्रा गर्ने लोतका पनि भेडाबाख्रा, गाईबस्तुहरूका बथान र पालहरू थिए। 
\v 6 तर तिनीहरू एकैसाथ रहनका लागि जमिनले धान्‍न सकेन; किनकि तिनीहरूका सम्पत्तिहरू यति धेरै थिए कि तिनीहरू एकैसाथ रहन सकेनन्। 
\v 7 अनि अब्रामका गोठालाहरू र लोतका गोठालाहरू बीचमा झगडा सुरु भयो। त्यस बेला त्यस देशमा कनानी र परिज्जीहरू पनि बसोबास गर्थे।
\p
\v 8 यसकारण अब्रामले लोतलाई भने, “तिम्रो र मेरो बीचमा, र तिम्रा गोठालाहरू र मेरा गोठालाहरू बीचमा झगडा नहोस्; किनकि हामी नजिकका नातेदार हौँ। 
\v 9 के सम्पूर्ण देश तिम्रो सामु छैन र? हामी अलग होऔँ। तिमी देब्रेतिर गयौ भने म दाहिनेतिर जानेछु; तिमी दाहिनेतिर गयौ भने म देब्रेतिर जानेछु।”
\p
\v 10 त्यसपछि लोतले चारैतिर हेरे; सोअरतिरको यर्दनको सबै समथल भूमिलाई याहवेहको बगैँचाझैँ प्रशस्त पानी भएको इजिप्ट देशजस्तै देखे। (योचाहिँ याहवेहले सदोम र गमोरालाई नष्‍ट गर्नु अगिको कुरा थियो।) 
\v 11 यसकारण लोतले आफ्ना निम्ति यर्दनका सबै समथल भूमिलाई चुने; अनि पूर्वतिर लागे। यसरी यी दुई मानिसहरू एक-अर्काबाट अलग भए। 
\v 12 अब्राम कनान देशमै बसे, र लोतचाहिँ समथल भूमिका सहरहरूमध्ये एउटामा बसे; अनि तिनले सदोमको छेउमा आफ्ना पालहरू टाँगे। 
\v 13 सदोमका मानिसहरू दुष्‍ट थिए, र याहवेहको विरुद्धमा घोर पाप गरिरहन्थे।
\p
\v 14 अब्रामबाट लोत छुट्टिएपछि याहवेहले अब्रामलाई भन्‍नुभयो, “तँ जहाँ छस्, त्यहाँबाट उत्तर र दक्षिण, पूर्व र पश्‍चिम चारैतिर हेर्। 
\v 15 तैँले देखेको सबै जमिन तँ र तेरा सन्तानहरूलाई म सदाका निम्ति दिनेछु। 
\v 16 म तेरा सन्तानहरूलाई पृथ्वीको धुलोझैँ बनाउनेछु, र कसैले धुलो गन्‍न सक्छ भने तेरा सन्तानहरूलाई पनि गन्‍न सक्नेछ। 
\v 17 जा, त्यस देशको लम्बाइ र चौडाइ वारपार हिँड्; किनकि यो म तँलाई दिँदैछु।”
\p
\v 18 यसकारण अब्रामले आफ्नो पाल सारे, र हेब्रोनमा मम्रेका फलाँटका ठूला रूखहरूको छेउमा गएर बसे; त्यहाँ तिनले याहवेहको निम्ति एउटा वेदी बनाए।
\c 14
\s1 अब्रामले लोतलाई छुटाएका
\p
\v 1 त्यस बेला शिनारका\f + \fr 14:1 \fr*\fqa शिनार \fqa*\ft त्यस समयको बेबिलोन थियो, \+xt 9|link-href="GEN 14:9"\+xt* पदमा पनि।\ft*\f* राजा अम्रापेल, एल्‍लासारका राजा अर्योक, एलामका राजा कदोर्लाओमेर अनि गोयीमका राजा तिदाल मिलेर, 
\v 2 सदोमका राजा बेरा, गमोराका राजा बिर्शा, अदमाका राजा शिनाब, सबोयीमका राजा शेमेबेर अनि बेलाका राजा (अर्थात् सोअरका) विरुद्धमा लडाइँ गर्न गए। 
\v 3 यी पछिल्‍ला राजाहरू सबै एक भएर सिद्धीमको बेँसीमा (खारा समुद्रको\f + \fr 14:3 \fr*\ft अथवा \ft*\fqa मृत सागर\fqa*\f* बेँसीमा) भेला भए। 
\v 4 तिनीहरू बाह्र वर्षसम्म कदोर्लाओमेरका अधीनमा थिए, तर तेह्रौँ वर्षमा तिनीहरूले विद्रोह गरे।
\p
\v 5 चौधौँ वर्षमा कदोर्लाओमेर र तिनीसित मिलेका राजाहरूले अस्तेरोत-कर्णेममा रपाईहरूलाई, हाममा जूजीहरूलाई, शावे-किर्यातैममा एमीहरू 
\v 6 र सेइरको पहाडी देशमा भएका होरीतहरूलाई, मरुभूमितिर भएको एल-पारानसम्म परास्त गरे। 
\v 7 त्यसपछि तिनीहरू फर्केर एन-मिशापात (अर्थात् कादेशमा) गए, र तिनीहरूले अमालेकीहरूका सम्पूर्ण देशका साथै हासेसोन-तामारमा बसोबास गर्ने एमोरीहरूलाई पनि पराजित गरे।
\p
\v 8 त्यसपछि सदोमका राजा, गमोराका राजा, अदमाका राजा, सबोयीमका राजा, र बेला (अर्थात् सोअरका) राजा निस्किगए र सिद्धीमको बेँसीमा 
\v 9 एलामका राजा कदोर्लाओमेर, गोयीमका राजा तिदाल, शिनारका राजा अम्रापेल र एल्‍लासारका राजा अर्योकको विरुद्धमा—अर्थात् पाँचका विरुद्धमा चार राजाहरूले युद्धको मोर्चा बाँधे। 
\v 10 अब सिद्धीमको बेँसीचाहिँ अलकत्राको खाल्डाले भरिएको थियो; अनि सदोम र गमोराका राजाहरू भाग्दा कति जना ती खाल्डाहरूमा खसे; अनि बाँकी रहेकाहरूचाहिँ पहाडहरूतिर भागे। 
\v 11 ती चार जना राजाहरूले सदोम र गमोराका सबै सामान, र तिनीहरूका सबै खानेकुरा लिएर भागे। 
\v 12 तिनीहरूले सदोममा रहेका अब्रामका भतिजा लोत र तिनका सम्पत्ति पनि लिएर गए।
\p
\v 13 त्यहाँबाट उम्केको एउटा व्यक्तिले आएर यो कुरा हिब्रू अब्रामलाई बताइदियो। अब्रामचाहिँ आफूसित वाचामा रहेका एश्कोल र आनेरका भाइ\f + \fr 14:13 \fr*\ft अथवा \ft*\fqa नातेदार\fqa*\f* एमोरीका मम्रेका ठूला रूखहरूको छेउमा बसोबास गर्दैथिए। 
\v 14 जब अब्रामले आफ्नो नातेदारलाई कैद गरेर लगेका छन् भनी सुने, तब तिनले आफ्नो घरानामा जन्मेका तीन सय अठार जना तालिम प्राप्‍त मानिसहरूलाई लिए र तिनीहरूलाई दानसम्मै लखेट्दै गए। 
\v 15 रातको समयमा अब्रामले तिनीहरूलाई आक्रमण गरेर परास्त गर्नका लागि आफ्ना मानिसहरूलाई विभाजन गरे, र दमस्कसको उत्तरमा भएको होबासम्म लखेटे। 
\v 16 तिनले सबै मालसामान फिर्ता ल्याए; अनि स्त्रीहरू र अरू मानिसहरूसहित आफ्ना नातेदार लोत र तिनका सम्पत्तिलाई फर्काइल्याए।
\p
\v 17 अब्रामले कदोर्लाओमेर र तिनलाई साथ दिने अरू राजाहरूलाई जितेर फर्केपछि सदोमका राजा शावेको बेँसीमा (अर्थात् राजाको बेँसीमा) तिनलाई भेट्न आए।
\p
\v 18 तब शालेमका राजा\f + \fr 14:18 \fr*\ft अथवा \ft*\fqa यरूशलेमका राजा\fqa*\f* मल्कीसेदेक रोटी र दाखमद्य लिएर आए। तिनी सर्वोच्‍च परमेश्‍वरका पुजारी थिए। 
\v 19 अनि तिनले अब्रामलाई यसो भन्दै आशिष् दिए,
\q1 “सर्वोच्‍च परमेश्‍वर, आकाश र पृथ्वीका सृष्‍टिकर्ताले
\q2 अब्रामलाई आशिष् देऊन्।
\q1
\v 20 अनि सर्वोच्‍च परमेश्‍वर धन्यका होऊन्,
\q2 जसले तपाईंका शत्रुहरूलाई तपाईंका हातमा सुम्पिदिनुभयो।”
\m त्यसपछि अब्रामले तिनलाई हरेक कुराको दशांश दिए।
\p
\v 21 सदोमका राजाले अब्रामलाई भने, “मलाई मानिसहरू दिनुहोस्, र सामानहरू तपाईं आफैँ राख्नुहोस्।”
\p
\v 22 तर अब्रामले सदोमका राजालाई भने, “मैले याहवेह सर्वोच्‍च परमेश्‍वर, आकाश र पृथ्वीका सृष्‍टिकर्तातर्फ आफ्नो हात उचालेर शपथ खाएको छु, 
\v 23 कि म तिम्रो केही कुरो पनि ग्रहण गर्नेछैनँ। एउटा डोरी अथवा जुत्ताको फित्तासम्म पनि लिनेछैनँ। तिमीले ‘मैले अब्रामलाई धनी बनाएँ’ भनेर कहिल्यै भन्‍न पनि सक्नेछैनौ। 
\v 24 मेरा मानिसहरूले जे खाएका छन्, त्यो बाहेक म केही पनि ग्रहण गर्नेछैनँ; तर मसित जानेहरू—आनेर, एश्कोल र मम्रेले आ-आफ्ना भाग लिऊन्।”
\c 15
\s1 अब्रामसित याहवेहको करार
\p
\v 1 त्यसपछि दर्शनमा याहवेहको यो वचन अब्रामकहाँ आयो:
\q1 “अब्राम, तँ नडरा;
\q2 म तेरो ढाल हुँ,
\q2 र तेरो इनाम अत्यन्त ठूलो हुनेछ।”
\p
\v 2 तर अब्रामले भने, “हे प्रभु याहवेह, तपाईंले मलाई के दिन सक्नुहुन्छ? किनकि म निःसन्तान छु, र मेरो सम्पत्तिको हकदार दमस्कसको एलीएजर नै हुनेछ।” 
\v 3 अनि अब्रामले फेरि भने, “तपाईंले मलाई छोराछोरी दिनुभएन; यसकारण मेरै घरानामा जन्मेको सेवक नै मेरो उत्तराधिकारी हुनेछ।”
\p
\v 4 तब याहवेहको वचन फेरि तिनीकहाँ आयो: “यो मानिस तेरो उत्तराधिकारी हुनेछैन; तर तँबाटै जन्मिएको छोरो तेरो उत्तराधिकारी हुनेछ।” 
\v 5 उहाँले तिनलाई बाहिर लानुभयो र भन्‍नुभयो, “यदि तैँले गन्‍न सक्छस् भने आकाशतिर हेर्, र ताराहरू गन्।” तब उहाँले तिनलाई भन्‍नुभयो, “तेरा सन्तानहरू पनि त्यस्तै हुनेछन्।”
\p
\v 6 अनि अब्रामले याहवेहमाथि विश्‍वास गरे, र यो उनको निम्ति धार्मिकता गनियो।
\p
\v 7 उहाँले तिनलाई यो पनि भन्‍नुभयो, “म नै याहवेह हुँ, जसले तँलाई कल्दीहरूको ऊरबाट यो देश सम्पत्तिको रूपमा दिन भनी निकालेर ल्याएँ।”
\p
\v 8 तर अब्रामले भने, “हे प्रभु याहवेह, मैले यो सम्पत्तिको रूपमा पाउनेछु भनी म कसरी थाहा पाऊँ?”
\p
\v 9 यसकारण याहवेहले तिनलाई भन्‍नुभयो, “मकहाँ तीन-तीन वर्षको एउटा कोरली, एउटा पाठी र एउटा भेडा, र साथमा एउटा ढुकुर र एउटा परेवाको बचेरो ले।”
\p
\v 10 अब्रामले ती सबै उहाँकहाँ ल्याए, तिनीहरूलाई दुई टुक्रा गरी काटे र आधा भागलाई एक-अर्काको विपरीत दिशामा मिलाएर राखे; तर चराहरूलाई चाहिँ तिनले आधा गरी काटेनन्। 
\v 11 तब चील र गिद्धहरू शिकारमाथि झम्टेर आए, तर अब्रामले तिनीहरूलाई धपाए।
\p
\v 12 जब घाम डुब्दै थियो, अब्राम मस्त निद्रामा परे; अनि डरलाग्दो र घोर अन्धकारले तिनलाई छोप्यो। 
\v 13 तब याहवेहले अब्रामलाई भन्‍नुभयो, “तैँले यो निश्‍चय जानिराख् कि तेरा सन्तानहरू चार सय वर्षसम्म अर्काको देशमा प्रवासी हुनेछन् र त्यहाँ तिनीहरूले दास भएर दुर्व्यवहार खप्नुपर्नेछ। 
\v 14 तर म तिनीहरूले दास-दासी भएर सेवा गरेको देशलाई दण्ड दिनेछु; अनि पछि तिनीहरू त्यहाँबाट धेरै सम्पत्ति लिएर निस्किआउनेछन्। 
\v 15 तर तँचाहिँ शान्तिसित तेरा पुर्खाहरूकहाँ जानेछस्; अनि तँ पूरा बुढेसकालमा गाडिनेछस्। 
\v 16 चौथो पुस्तामा तेरा सन्तानहरूहरू यहाँ फर्केर आउनेछन्; किनकि एमोरीहरूको अधर्म अहिलेसम्म पूरा भइसकेको छैन।”
\p
\v 17 जब घाम अस्तायो र अँध्यारो भयो, र एउटा बलिरहेको आगो भएको धुवाँले भरिएको मकल देखा पर्‍यो, र ती टुक्राहरूका बीचबाट भएर गयो। 
\v 18 त्यसै दिन याहवेहले अब्रामसित एउटा करार बाँध्नुभयो र भन्‍नुभयो, “म तेरा सन्तानहरूलाई यो देश दिनेछु, अर्थात् इजिप्टको नदीदेखि\f + \fr 15:18 \fr*\ft यो इजिप्टको \ft*\fqa नील \fqa*\ft नदीको पूर्वी शाखा अथवा सिनैमा भएको इजिप्टको \ft*\fq नदी \fq*\ft हुन सक्छ।\ft*\f* महानदी यूफ्रेटिससम्म— 
\v 19 जुन केनीहरू, कनज्जीहरू, कदोमोनीहरू, 
\v 20 हित्तीहरू, परिज्जीहरू, रपाईहरू, 
\v 21 एमोरीहरू, कनानीहरू, गिर्गाशीहरू अनि यबूसीहरूका देशहरू हुन्।”
\c 16
\s1 हागार र इश्माएल
\p
\v 1 अब्रामकी पत्नी साराईले तिनका निम्ति कुनै सन्तान जन्माइनन्। तर तिनकी हागार नाम भएकी एउटी इजिप्टियन दासी थिइन्; 
\v 2 अनि साराईले अब्रामलाई भनिन्, “याहवेहले मेरो कोख बन्द गरिदिनुभएको छ। यसकारण जानुहोस्, मेरी दासीसित सुत्नुहोस्; सायद त्यसबाट मेरो लागि सन्तान पाउन सक्छु कि।”
\p साराईले जे भनिन्, त्यस कुरामा अब्राम सहमत भए। 
\v 3 यसरी अब्राम कनानमा दश वर्ष बसेपछि तिनकी पत्नी साराईले आफ्नी इजिप्टियन दासी हागारलाई आफ्ना पतिका निम्ति पत्नी हुनलाई दिइन्। 
\v 4 अनि उनी हागारकहाँ गए, र त्यो गर्भवती भई।
\p जब त्यसले आफू गर्भवती भएकी थाहा पाई, तब त्यसले आफ्नी मालिक्नीलाई हेप्न थाली। 
\v 5 तब साराईले अब्रामलाई भनिन्, “मैले भोगिरहेको कष्‍टको लागि तपाईं जिम्मेवार हुनुहुन्छ। मैले मेरी दासीलाई तपाईंको अँगालोमा सुम्पेँ; अब त्यसले आफू गर्भवती भएकी थाहा पाएर मलाई हेप्न थालेकी छ। याहवेहले नै तपाईं र मेरो बीचमा न्याय गरिदेऊन्।”
\p
\v 6 अब्रामले भने, “तिम्री दासी तिम्रै हातमा छे। तिमीलाई जे उचित लाग्छ, त्यससित त्यसै गर।” तब साराईले हागारसित दुर्व्यवहार गरिन्; त्यसकारण त्यो साराईबाट भागेर गई।
\p
\v 7 पछि याहवेहका दूतले हागारलाई उजाडस्थानमा पानीको मूलको छेउमा भेटे; त्यो मूल शूरतिर जाने बाटोको छेउमा थियो। 
\v 8 अनि उनले भने, “साराईकी दासी हागार, तँ कहाँबाट आइस्, र कहाँ जाँदैछस्?”
\p तब त्यसले भनी, “म मेरी मालिक्नी साराईबाट भाग्दैछु।”
\p
\v 9 तब याहवेहका दूतले त्यसलाई भने, “तँ आफ्नी मालिक्नीकहाँ जा, र तिनकै अधीनमा बस्।” 
\v 10 याहवेहका दूतले फेरि भने, “म तेरा सन्तानहरूलाई यति धेरै बढाउनेछु कि तिनीहरूलाई गन्‍न सकिनेछैन।”
\p
\v 11 याहवेहका दूतले त्यसलाई यो पनि भने:
\q1 “तँ गर्भवती छस्,
\q2 र तैँले एउटा छोरा जन्माउनेछस्।
\q1 तैँले उसको नाम इश्माएल\f + \fr 16:11 \fr*\fq इश्माएल \fq*\ft जसको अर्थ \ft*\fqa परमेश्‍वरले सुन्‍नुहुन्छ।\fqa*\f* राख्नू;
\q2 किनकि याहवेहले तेरो कष्‍टको पुकार सुन्‍नुभएको छ।
\q1
\v 12 तेरो छोरा मानिसहरूमा जङ्गली गधाझैँ हुनेछ;
\q2 उसको हात सबैको विरुद्धमा उठ्नेछ,
\q2 अनि सबैको हात त्यसको विरुद्धमा उठ्नेछ;
\q1 र ऊ आफ्ना दाजुभाइहरूसँग
\q2 शत्रुतामा बसोबास गर्नेछ।”
\p
\v 13 हागारले आफूसित बोल्नुहुने याहवेहलाई यो नाम दिई, “तपाईं मलाई देख्नुहुने परमेश्‍वर हुनुहुन्छ,” किनकि त्यसले भनी, “मलाई देख्नुहुनेलाई अब मैले पनि देखेकी छु।” 
\v 14 त्यसैकारण त्यस कुवालाई बेअर-लहै-रोइ\f + \fr 16:14 \fr*\fq बेअर-लहै-रोइ \fq*\ft जसको अर्थ \ft*\fqa मलाई देख्नुहुने जीवित परमेश्‍वरको कुवा।\fqa*\f* भनियो; जुनचाहिँ कादेश र बेरेदको बीचमा अहिलेसम्म पनि छ।
\p
\v 15 यसरी हागारले अब्रामका निम्ति एउटा छोरा जन्माई; अनि अब्रामले हागारले जन्माएको आफ्नो छोराको नाम इश्माएल राखे। 
\v 16 हागारले तिनका लागि इश्माएललाई जन्माउँदा अब्राम छयासी वर्षका थिए।
\c 17
\s1 खतनाको करार
\p
\v 1 अब्राम उनान्सय वर्ष पुग्दा याहवेह तिनीकहाँ प्रकट हुनुभयो र भन्‍नुभयो, “म सर्वशक्तिमान् परमेश्‍वर\f + \fr 17:1 \fr*\ft मूल भाषामा \ft*\fqa एल शद्दाइ\fqa*\f* हुँ; विश्‍वासयोग्य र निर्दोष भएर मेरो अगि हिँड्। 
\v 2 अनि म मेरो करार तेरो र मेरो बीचमा बाँध्नेछु, र तेरा सन्तानहरूलाई अत्यन्तै बढाउनेछु।”
\p
\v 3 त्यसपछि अब्राम घोप्टो परे; तब परमेश्‍वरले तिनलाई भन्‍नुभयो, 
\v 4 “हेर्, मेरो करार तँसित यही हुनेछ, तँ धेरै जातिहरूका पिता हुनेछस्। 
\v 5 अब उसो तँलाई अब्राम\f + \fr 17:5 \fr*\fq अब्राम \fq*\ft जसको अर्थ \ft*\fqa उच्‍च पारिएका पिता।\fqa*\f* भनिनेछैन; तर तेरो नाम अब्राहाम\f + \fr 17:5 \fr*\fq अब्राहाम \fq*\ft जसको अर्थ \ft*\fqa धेरै जातिहरूका पिता।\fqa*\f* हुनेछ; किनकि मैले तँलाई धेरै जातिहरूका पिता तुल्याएको छु। 
\v 6 म तँलाई धेरै फलवन्त बनाउनेछु; अनि तँबाट नै जाति-जातिहरू बनाउनेछु, र तँबाट राजाहरू निस्कनेछन्। 
\v 7 म मेरो करारलाई तेरो र मेरो, र तँपछिका तेरा सन्तानहरूको बीचमा आउने पुस्ताका निम्ति अनन्तको करार स्थापित गर्नेछु। अनि म तँ र तँपछि आउने तेरो सन्तानका परमेश्‍वर हुनेछु। 
\v 8 तँ र तेरा पछिका सन्तानहरूलाई अहिले तँ प्रवासी भएर बसेको सम्पूर्ण कनान देश, अनन्तको सम्पत्तिको रूपमा दिनेछु; र म तिनीहरूका परमेश्‍वर हुनेछु।”
\p
\v 9 तब परमेश्‍वरले अब्राहामलाई भन्‍नुभयो, “तेरो विषयमा चाहिँ, तँ र तँपछिका तेरा सन्तानहरूले आउने पुस्तौँ-पुस्तासम्म मेरो करार पालन गर्नुपर्छ। 
\v 10 मेरो र तेरो, साथै तँपछिका तेरा सन्तानहरूसित मेरो करार यही हो, अर्थात् तिमीहरूले पालन गर्नुपर्ने करार: तिमीहरूका प्रत्येक पुरुषको खतना\f + \fr 17:10 \fr*\fq तिमीहरूका \fq*\ft योचाहिँ हरेक पुरुषको लिङ्गको टुप्पोको छाला काटेर फाल्ने नियम।\ft*\f* हुनुपर्छ। 
\v 11 तिमीहरूका खलडीको खतना हुनुपर्छ, र योचाहिँ तँसित बाँधिएको मेरो करारको चिन्ह हुनेछ। 
\v 12 अनि आउने पुस्तौँ-पुस्तासम्म तिमीहरूको बीचमा आठ दिन भएको प्रत्येक पुरुषको खतना हुनैपर्छ। तेरा घरानामा जन्मेका अथवा विदेशीहरूबाट रुपियाँपैसा दिएर किनिएका—जो तेरा आफ्नै सन्तान होइनन्, 
\v 13 चाहे तेरा घरानामा जन्मेका होऊन्, अथवा तेरा पैसाले किनेका होऊन्, तिनीहरू सबैको खतना हुनैपर्छ। तेरो शरीरमा गरिएको मेरो करार अनन्तको करार हुनेछ। 
\v 14 खतना नगरिएको कुनै पनि पुरुष, जसको शरीरमा खलडीको खतना भएको छैन, त्यो व्यक्ति आफ्ना जातिहरूबाट बहिष्कृत गरिनेछ; किनकि त्यसले मेरो करार भङ्ग गरेको छ।”
\p
\v 15 परमेश्‍वरले अब्राहामलाई यो पनि भन्‍नुभयो, “तेरी पत्नी साराईको विषयमा चाहिँ, तैँले त्यसलाई अब उसो साराई भनेर नबोलाउनू; तर त्यसको नाम सारा\f + \fr 17:15 \fr*\fq सारा \fq*\ft जसको अर्थ \ft*\fqa धेरै जातिहरूकी आमा।\fqa*\f* हुनेछ। 
\v 16 म त्यसलाई आशिष् दिनेछु, र म निश्‍चय तँलाई त्यसबाट एउटा छोरा दिनेछु। म त्यसलाई आशिष् दिनेछु, र त्यो धेरै जातिकी आमा हुनेछे; त्यसबाट जाति-जातिका राजाहरू उत्पन्‍न हुनेछन्।”
\p
\v 17 तब अब्राहाम भुइँमा घोप्टो परे; अनि हाँसेर मनमनै भने, “के एक सय वर्ष पुगेको मानिसको पनि छोरा जन्मला र? के नब्बे वर्ष पुगेकी साराले पनि बच्‍चा जन्माउलिन् र?” 
\v 18 अनि अब्राहामले परमेश्‍वरलाई भने, “इश्माएल तपाईंको आशिष्‌मुनि बाँच्छ भने पनि असल हुनेछ।”
\p
\v 19 तब परमेश्‍वरले भन्‍नुभयो, “तेरी पत्नी साराले तेरो निम्ति एउटा छोरा जन्माउनेछे; र तैँले त्यसको नाम इसहाक\f + \fr 17:19 \fr*\fq इसहाक \fq*\ft यसको अर्थ \ft*\fqa उनी हाँस्छन्।\fqa*\f* राख्नू। म त्यससित र त्यसपछिका सन्तानका निम्ति मेरो करार अनन्तको करारको रूपमा स्थापित गर्नेछु। 
\v 20 अनि इश्माएलको विषयमा चाहिँ मैले तेरो कुरा सुनेको छु; हेर्, म निश्‍चय नै त्यसलाई आशिष् दिनेछु; म त्यसलाई फलवन्त बनाउनेछु; अनि त्यसलाई संख्यामा असाध्यै बढाउनेछु। त्यो बाह्र शासकहरूका पिता हुनेछ, र म त्यसलाई एउटा महान् जाति बनाउनेछु। 
\v 21 तर मेरो करारचाहिँ म इसहाकसँग नै स्थापित गर्नेछु, जसलाई साराले आउँदो साल यही समयमा तेरो निम्ति जन्माउनेछे” 
\v 22 परमेश्‍वर अब्राहामसित कुरा गरिसक्नुभएपछि तिनीबाट गइहाल्नुभयो।
\p
\v 23 त्यही दिन नै परमेश्‍वरले तिनलाई भन्‍नुभएझैँ, अब्राहामले आफ्नो छोरा इश्माएल र आफ्ना घरानामा जन्मेका सबै, र आफ्नो पैसाले किनेका हरेक पुरुषको खलडीको खतना गरे। 
\v 24 अब्राहामको खलडीको खतना हुँदा तिनी उनान्सय वर्षका थिए। 
\v 25 अनि तिनको छोरा इश्माएलको खलडीको खतना हुँदा त्यो तेह्र वर्षको थियो। 
\v 26 अब्राहाम र तिनको छोरा इश्माएलको खतना पनि त्यही दिनमै गरियो। 
\v 27 अनि अब्राहामसँगै तिनका घरानाका, तिनका घरानामा जन्मेका, अथवा बिदेशीबाट किनिएका प्रत्येक पुरुषको खतना भयो।
\c 18
\s1 तीन आगन्तुकहरू
\p
\v 1 दिउँसोको गर्मीमा मम्रेका ठूला फलाँटका रूखहरू नजिक आफ्नो पालको प्रवेशद्वारमा अब्राहाम बसिरहेका बेला याहवेह तिनीकहाँ देखा पर्नुभयो। 
\v 2 अब्राहामले आँखा उठाएर हेरे; र तीन जना मानिसहरूलाई तिनको छेउमा उभिरहेका देखे। जब तिनले उहाँहरूलाई देखे, तब तिनी आफ्नो पालको प्रवेशद्वारबाट उहाँहरूलाई भेट्न भनी दौडेर गए; र भुइँसम्मै घोप्टो परेर दण्डवत् गरे।
\p
\v 3 तिनले भने, “हे मेरा प्रभु, यदि मैले तपाईंको दृष्‍टिमा निगाह पाएको छु भने तपाईंको सेवककहाँ एकछिन नबसी यत्तिकै नगइदिनुहोस्। 
\v 4 मलाई पानी ल्याउन दिनुहोस्, र आफ्ना पाउ धोएर यस रूखमुनि आराम गर्नुहोस्। 
\v 5 अब तपाईंहरू आफ्ना सेवककहाँ आउनुभएकोले मलाई केही खानेकुरा ल्याउन दिनुहोस्; अनि तपाईंहरू खानुहोस् र थकाइ मार्नुहोस्, र त्यसपछि आफ्नो बाटो लाग्नुहोला।”
\p उहाँहरूले भने, “हुन्छ, तिमीले भनेझैँ गर।”
\p
\v 6 यसकारण अब्राहाम हतार-हतार गर्दै पालभित्र साराकहाँ गएर भने, “लौ झट्टै तीन सिया\f + \fr 18:6 \fr*\ft लगभग 16 किलो\ft*\f* मसिनो पिठो तयार पारी मुछेर केही रोटी बनाऊ।”
\p
\v 7 तब अब्राहाम बगाल भएको ठाउँमा दौडेर गए, र एउटा कलिलो बाछो छानेर आफ्नो सेवकलाई दिए। उसले तुरुन्तै काटकुट गरेर पकायो। 
\v 8 तब तिनले दही, दूध र बाछाको मासु ल्याए, र उहाँहरूका सामु टक्र्याइदिए। अनि उहाँहरूले खाउन्जेल तिनीचाहिँ उहाँहरूकै छेउमा रूखमुनि उभिरहे।
\p
\v 9 तब उहाँहरूले अब्राहामलाई सोधे “तिम्री पत्नी सारा कहाँ छिन्?”
\p तिनले भने, “त्यहीँ पालभित्र छिन्।”
\p
\v 10 उहाँहरूमध्ये एक जनाले भने, “निश्‍चय नै म आउँदो वर्ष यसै समयमा तिमीकहाँ फर्किआउनेछु; तब तिम्री पत्नी साराको साथमा एउटा छोरा हुनेछ।”
\p अब साराले चाहिँ यो कुरा अब्राहामको पछिल्तिर भएको पालको प्रवेशद्वारबाट सुनिरहेकी थिइन्। 
\v 11 अब्राहाम र सारा निकै बुढाबुढी भइसकेका थिए; अनि साराको बच्‍चा जन्माउने उमेर पनि कटिसकेको थियो। 
\v 12 यसकारण सारा मनमनै हाँसिन् र भनिन्, “म बुढी भइसकेकी छु, र मेरा पति पनि वृद्ध भइसक्नुभएको छ; अब के मलाई साँच्‍चै यो सुख प्राप्‍त होला?”
\p
\v 13 तब याहवेहले अब्राहामलाई भन्‍नुभयो, “म बुढी भइसकेकीले के साँच्‍चै बच्‍चा जन्माउन सकुँली र? भन्दै सारा किन हाँसी? 
\v 14 के याहवेहका निम्ति कुनै कुरा कठिन छ र? म तोकिएको समयमा अर्को वर्ष तिमीकहाँ फर्किआउनेछु, र साराको एउटा छोरा हुनेछ।”
\p
\v 15 सारा डराइन्, र ढाँट्दै यसो भनिन्, “अहँ, म हाँसिनँ।”
\p तर उहाँले भन्‍नुभयो, “हो, तँ हाँसेकै थिइस्।”
\s1 सदोमका लागि अब्राहामको अन्तर्बिन्ती
\p
\v 16 जब ती मानिसहरू जान तयार भए, तब तिनीहरूले तल सदोमतिर हेरे; अनि उहाँहरूलाई अलिक परसम्म पुर्‍याउन अब्राहाम पनि सँगै गए। 
\v 17 तब याहवेहले भन्‍नुभयो, “मैले जे गर्न लागेको छु, के म त्यो कुरा अब्राहामबाट लुकाऊँ? 
\v 18 निश्‍चय नै अब्राहामको वंश एउटा महान् र शक्तिशाली राष्ट्र बन्‍नेछ, र पृथ्वीका सबै राष्ट्रहरूले ऊद्वारा नै आशिष् पाउनेछन्। 
\v 19 किनकि मैले उसलाई चुनेको छु, ताकि उसले आफ्ना छोराछोरी र त्यसपछिका आफ्ना घरानालाई जे ठिक र न्यायसङ्गत छ, सो गर्दै याहवेहको वचनको पालन गर्न आदेश गर्नेछ। त्यसपछि म अब्राहामका निम्ति सबै कुरा पूरा गर्नेछु, जुन मैले प्रतिज्ञा गरेको छु।”
\p
\v 20 तब याहवेहले भन्‍नुभयो, “सदोम र गमोराको विरुद्धमा उठेको आक्रोश अत्यन्तै ठूलो छ; अनि तिनीहरूको कुकर्म अति नै भएकोले, 
\v 21 मकहाँ आएको तिनीहरूको गुनासो सही हो कि होइन भनी हेर्न अब म तल जानेछु। यदि होइन रहेछ भने म थाहा गर्नेछु।”
\p
\v 22 यसकारण ती मानिसहरू फर्केर सदोमतिर गए; तर अब्राहामचाहिँ याहवेहकै सामु उभिरहे। 
\v 23 तब अब्राहाम उहाँको नजिक गएर भने: “के तपाईंले दुष्‍टहरूसँगै धर्मीलाई पनि नाश गर्नुहुन्छ? 
\v 24 यदि त्यस सहरमा पचास जना धर्मी मानिस रहेछन् भने के तपाईंले त्यस सहरलाई साँच्‍चै नाश गर्नुहुनेछ? के ती पचास धर्मी मानिसको खातिर त्यस ठाउँलाई छोडिदिनुहुन्‍न? 
\v 25 तपाईंबाट यस्तो पटक्‍कै नहोस्—धर्मीलाई पापीसँग मार्ने, र धर्मी र पापीलाई एउटै व्यवहार गर्ने काम तपाईंबाट नहोस्! तपाईंबाट यस्तो कदापि नहोस्! के सारा पृथ्वीका न्यायकर्ताले ठिक न्याय गर्नुहुन्‍न र?”
\p
\v 26 तब याहवेहले भन्‍नुभयो, “यदि मैले सदोम सहरमा पचास जना धर्मी मानिस पाएँ भने म तिनीहरूका खातिर सम्पूर्ण सहरलाई नाश गर्नेछैनँ।”
\p
\v 27 त्यसपछि अब्राहामले फेरि भने: “हुन त म धुलो र खरानीबाहेक केही होइनँ, तापनि मैले प्रभुसँग बोल्ने साहस गरेको छु। 
\v 28 यदि त्यस सहरमा पाँच कम पचास जना धर्मी मानिस रहेछन् भने के पाँच जना धर्मी कम भएको कारण तपाईंले सम्पूर्ण सहरलाई नाश गर्नुहुनेछ?”
\p उहाँले भन्‍नुभयो, “यदि मैले पैँतालीस जना पाएँ भने पनि म त्यसलाई नाश गर्नेछैनँ।”
\p
\v 29 एक पल्ट फेरि तिनले भने, “यदि चालीस जना मात्र पाइए भने नि?”
\p उहाँले भन्‍नुभयो, “चालीस जनाको खातिर पनि म त्यसो गर्नेछैनँ।”
\p
\v 30 तब तिनले भने, “प्रभु, रिसानी माफ पाऊँ, तर म अझै बोल्न पाऊँ। यदि तीस जना मात्र पाइए भने?”
\p उहाँले जवाफ दिनुभयो “यदि तीस जना मात्र पाएँ भने तापनि म त्यसो गर्नेछैनँ।”
\p
\v 31 अब्राहामले भने, “मैले फेरि प्रभुसित बोल्न साहस गरेको छु; यदि त्यहाँ बीस जना मात्रै पाइए भने नि?”
\p उहाँले भन्‍नुभयो, “बीस जनाको खातिर पनि म त्यसलाई नाश गर्नेछैनँ।”
\p
\v 32 तब तिनले भने, “प्रभु रिसानी माफ पाऊँ; तर अब एक पल्ट मात्रै बोल्न पाऊँ। यदि दश जना मात्र त्यहाँ पाइए भने?”
\p अनि उहाँले भन्‍नुभयो, “दश जनाको खातिर पनि म त्यसलाई नाश गर्नेछैनँ।”
\p
\v 33 अब्राहामसित कुरा गरिसक्नुभएपछि याहवेह गइहाल्नुभयो; अनि अब्राहामचाहिँ आफ्नो घरमा फर्के।
\c 19
\s1 सदोम र गमोराको विनाश
\p
\v 1 ती दुई स्वर्गदूतहरू साँझतिर सदोममा आइपुगे; अनि लोतचाहिँ सहरको मूलढोकामा बसिरहेका थिए। जब लोतले तिनीहरूलाई देखे, तब तिनी तिनीहरूलाई भेट्न उठे; अनि भुइँसम्मै घोप्टो परेर दण्डवत् गरे। 
\v 2 अनि तिनले भने, “हे मेरा प्रभुहरू हो, कृपया आफ्नो सेवकको घरमा पाल्नुहोस्। तपाईंहरू आफ्ना पाउ धुनुहोस् र रात यहीँ बिताउनुहोस्; अनि भोलि बिहानै आफ्नो बाटो लाग्नुहोस्।”
\p तर तिनीहरूले भने, “होइन, हामी यहीँ चोकमा रात काट्नेछौँ।”
\p
\v 3 तर लोतले धेरै कर गरिरहे, त्यसैले तिनीहरू लोतसित गए, र तिनको घरभित्र पसे। तिनले तिनीहरूका निम्ति खमिर नमिसाइएको रोटी पकाएर भोजन तयार पारे; अनि तिनीहरूले खाए। 
\v 4 तिनीहरू सुत्नुभन्दा अगि त्यस सदोम सहरका सबै ठाउँहरूबाट जवानदेखि वृद्ध, सबै मानिसहरू हुल बाँधेर आए, र त्यस घरलाई घेरे। 
\v 5 तिनीहरूले लोतलाई बोलाएर भने, “आज राति तिमीकहाँ आएका ती मानिसहरू कहाँ छन्? तिनीहरूलाई हामीकहाँ बाहिर ल्याऊ, र हामी तिनीहरूसित सम्भोग गर्न चाहन्छौँ।”
\p
\v 6 लोत तिनीहरूलाई भेट्न बाहिर निस्के, र तिनले आफ्नो पछिल्तिर भएको ढोका थुनिदिए, 
\v 7 अनि भने, “हे मेरा दाजुभाइहरू हो, म बिन्ती गर्दछु, यस्तो दुष्‍ट काम नगर्नुहोस्! 
\v 8 हेर्नुहोस्, कुनै पनि मानिसले कहिल्यै नछोएका मेरा दुई छोरीहरू छन्। बरु म तिनीहरूलाई तपाईंहरू सामु बाहिर ल्याउँछु, र तपाईंहरूलाई जस्तो इच्छा लाग्छ, तिनीहरूसित त्यस्तै व्यवहार गर्नुहोस्। तर बिन्ती छ, यी मानिसहरूलाई केही नगर्नुहोस्; किनकि तिनीहरू मेरो संरक्षण र छानामुनि आएका मेरा पाहुना हुन्।”
\p
\v 9 तब तिनीहरूले जवाफ दिए, “हाम्रो बाटो छोड्।” अनि तिनीहरूले भने, “यो मानिस परदेशी भई यहाँ रहनको लागि आएको हो, र यो त बडो न्यायकर्ता पो हुन खोज्दैछ! अब हामी यी मानिसहरूसँग भन्दा तिमीसँग खराब व्यवहार गर्नेछौँ।” त्यसपछि तिनीहरूले लोतलाई जोडले ठेल्न थाले, र ढोका भत्काउन अगि बढे।
\p
\v 10 तर लोतका पाहुनाहरूले हात बढाएर लोतलाई भित्र ताने, र ढोका थुनिदिए। 
\v 11 तब तिनीहरूले त्यस घरको ढोकाबाहिर भएका सानादेखि ठूला सबैलाई अन्धा पारिदिए; त्यसकारण तिनीहरूले ढोका भेट्टाउन सकेनन्।
\p
\v 12 त्यसपछि ती दुई मानिसहरूले लोतलाई भने, “के यहाँ तिम्रा अरू पनि कोही छन् कि? जुवाइँहरू, छोराहरू, छोरीहरू, अथवा यस सहरमा तिम्रा आफ्ना जो-जो छन्, तिनीहरू सबैलाई लिएर यहाँबाट गइहाल; 
\v 13 किनकि अब हामी यस ठाउँलाई नाश गर्न लागेका छौँ। किनभने याहवेहको अगि उठेको यहाँका मानिसहरूको विरुद्धमा आएको आरोप यति ठूलो भएको छ कि उहाँले हामीलाई यस ठाउँलाई नाश गर्न पठाउनुभएको छ।”
\p
\v 14 यसकारण लोत बाहिर गए, र आफ्ना छोरीहरूसित मगनी भएका जुवाइँहरूलाई यो कुरा बताए। तिनले भने, “चाँडो गरी यस ठाउँबाट निस्केर जाओ; किनकि याहवेहले यस सहरलाई नाश गर्न लाग्नुभएको छ।” तर तिनका जुवाइँहरूलाई तिनले ठट्टा गरेजस्तो लाग्यो।
\p
\v 15 झिसमिसे उज्यालो हुन लाग्दा ती दूतहरूले लोतलाई यसो भनेर हतार गराए, “चाँडो गर! यहाँ भएका तिम्री पत्नी र दुई छोरीहरू लिएर गइहाल, नत्रता यस सहरले दण्ड पाउँदा तिमीहरू पनि भस्म हुनेछौ।”
\p
\v 16 जब तिनले आनाकानी गरे, तब याहवेह तिनीहरूप्रति कृपालु हुनुभएकोले ती मानिसहरूले तिनकी पत्नी र दुई छोरीहरूका हात समाते, र तिनलाई सुरक्षित सहरबाहिर पुर्‍याए। 
\v 17 तिनीहरूलाई बाहिर निकालेर ल्याउनसाथ ती दुईमध्ये एकले भने, “आफ्नो ज्यान जोगाउनलाई भागिहाल! आफ्नो पछिल्तिर फर्केर नहेर, र समथल भूमिमा कतै नरोकिनू! पहाडहरूतिर भागेर जाऊ, नत्रता तिमीहरू भस्म हुनेछौ!”
\p
\v 18 तर लोतले तिनीहरूलाई भने, “हे मेरा प्रभुहरू हो, त्यस्तो नहोस्! 
\v 19 तपाईंहरूका सेवकले तपाईंहरूका दृष्‍टिमा निगाह पाएको छ, र मेरो ज्यान जोगाउनमा तपाईंहरूले मलाई ठूलो दया देखाउनुभएको छ। तर म भागेर पहाडतिर जान सक्दिनँ; त्यहाँ पुग्नुभन्दा अगि नै यो प्रकोप ममाथि आइलाग्नेछ, र म मर्नेछु। 
\v 20 हेर्नुहोस्, त्यतातिर दौडेर पुग्न सकिने एउटा नगर नजिकै छ, र यो सानो छ। मलाई त्यहाँ भागेर जान दिनुहोस्—यो सानो पनि छ, होइन र? तब मेरो ज्यान बाँच्नेछ।”
\p
\v 21 अनि तिनले भने, “ठिकै छ, म यो अनुरोधलाई पनि मान्दछु; तिमीले भनेको यस नगरलाई म नाश गर्नेछैनँ। 
\v 22 तर चाँडो गरी त्यहीँ भागेर जाऊ; किनकि तिमी त्यहाँ नपुगुन्जेल म केही गर्न सक्दिनँ।” (त्यसैकारण त्यस नगरलाई सोअर\f + \fr 19:22 \fr*\fq सोअर \fq*\ft जसको अर्थ \ft*\fqa सानो\fqa*\f* भनियो।)
\p
\v 23 लोत सोअरमा आइपुग्दा त्यस ठाउँमा सूर्य उदाइसकेको थियो। 
\v 24 तब याहवेहले स्वर्गबाट गन्धकको आगो सदोम र गमोरामाथि बर्साउनुभयो। 
\v 25 यसरी उहाँले ती सहरहरू र त्यस सहरहरूका बासिन्दाहरूसमेत, समस्त समथल भूमिहरू र त्यस ठाउँका वनस्पति सबै नाश गरिदिनुभयो। 
\v 26 तर लोतकी पत्नीले पछिल्तिर फर्केर हेरिन्, र तिनी नुनको खाँबो भइन्।
\p
\v 27 अब्राहाम भोलिपल्ट बिहानै उठे, र त्यस ठाउँमा गए, जहाँ तिनी याहवेहको सामु पहिले उभिएका थिए। 
\v 28 तिनले सदोम, गमोरा र समथल भूमिका सबै ठाउँतिर हेरे; अनि तिनले भट्टीबाट धुवाँ उठेझैँ, त्यस ठाउँबाट बाक्लो धुवाँको मुस्लो उँभोतिर उठिरहेको देखे।
\p
\v 29 यसरी परमेश्‍वरले समथल भूमिका सहरहरू नाश गर्नुभएपछि, उहाँले अब्राहामलाई सम्झनुभयो, तब उहाँले लोत बसिरहेका ती सहरहरूलाई नाश गर्नुभन्दा अगि लोतलाई त्यस ठाउँबाट सकुशल बाहिर निकाल्नुभयो।
\s1 लोत र तिनका छोरीहरू
\p
\v 30 लोत र तिनका दुई छोरीहरूले सोअर छोडे, र पहाडी इलाकातिर बसोबास गर्न थाले; किनकि लोत सोअरमा बस्‍न डराउँथे। तिनी र तिनका छोरीहरू एउटा ओडारमा बस्‍न थाले। 
\v 31 एक दिन जेठी छोरीले कान्छीलाई भनिन्, “हाम्रा बुबा वृद्ध भइसक्नुभएको छ; अनि सारा संसारको रीतिबमोजिम हामीलाई सन्तान दिन कुनै मानिस पृथ्वीमा छैन। 
\v 32 यसैले हामी आफ्ना बुबालाई दाखमद्य पियाऔँ, र वंश जोगाउन उहाँसँग सुतौँ।”
\p
\v 33 त्यसैले त्यस रात तिनीहरूले आफ्ना बुबालाई मद्य पियाए; अनि जेठीचाहिँ गएर आफ्ना बुबासित सुती। आफ्नी छोरी आफूसँग सुत्न कहिले आई र कतिखेर उठेर गई, सो कुरा तिनलाई पत्तै भएन।
\p
\v 34 भोलिपल्ट जेठीले आफ्नी बहिनीलाई भनी, “हेर, हिजो राति म आफ्नो बुबासित सुतेँ। आज पनि उहाँलाई मद्य पियाऔँ, र हाम्रो वंश जोगाउन आज रातिचाहिँ तिमी भित्र गएर उहाँसित सुत।” 
\v 35 यसरी त्यस रात पनि तिनीहरूले आफ्ना बुबालाई मद्य पियाए; अनि कान्छी छोरी गएर तिनीसित सुती। अनि आफ्नी कान्छी छोरी आफूसँग सुत्न कतिखेर आई र कतिखेर उठेर गई, सो कुरा तिनलाई पत्तै भएन।
\p
\v 36 यसरी लोतका दुवै छोरीहरू आफ्ना पिताबाट गर्भवती भए। 
\v 37 जेठी छोरीले एउटा छोरा जन्माई, र उसले त्यस बालकको नाम मोआब\f + \fr 19:37 \fr*\fq मोआब \fq*\ft मूल भाषामा जसको अर्थ \ft*\fqa पिताबाट जन्मेका।\fqa*\f* राखी; आजका मोआबीहरूका पिता तिनी नै हुन्। 
\v 38 कान्छी छोरीले पनि एउटा छोरा जन्माई, र उसले त्यसको नाम बेन-अम्मी\f + \fr 19:38 \fr*\fq बेन-अम्मी \fq*\ft जसको अर्थ \ft*\fqa मेरा पिताका मानिसहरू।\fqa*\f* राखी; आजका अम्मोनीहरूका पिता तिनी नै हुन्।
\c 20
\s1 अब्राहाम र अबीमेलेक
\p
\v 1 अब अब्राहाम त्यहाँबाट अगि बढेर दक्षिणका इलाकातिर गए, र कादेश र शूरको बीचमा बसोबास गर्न थाले। तिनी केही समयका लागि गरारमा बसे; 
\v 2 अनि त्यहाँ अब्राहामले आफ्नी पत्नी साराको विषयमा, “यिनी मेरी बहिनी हुन्” भने, तब गरारका राजा अबीमेलेकले सारालाई झिकाए र तिनलाई लगे।
\p
\v 3 तर एक रात सपनामा परमेश्‍वर अबीमेलेककहाँ आउनुभयो, र तिनलाई भन्‍नुभयो, “तैँले ल्याएको त्यस स्त्रीको कारण, तँ मरेतुल्य भएको छस्; त्यो विवाहित स्त्री हो।”
\p
\v 4 अबीमेलेक तिनको नजिक गएका पनि थिएनन्; अनि तिनले भने, “प्रभु, के तपाईंले एउटा निर्दोष जातिलाई नष्‍ट गर्नुहुनेछ? 
\v 5 के तिनले मलाई ‘यिनी मेरी बहिनी हुन्’ भनेनन् र? अनि के साराले पनि ‘यिनी मेरा दाजु हुन्’ भनिन र? त्यसैले यो मैले शुद्ध विवेक र शुद्ध हातले नै गरेको हुँ।”
\p
\v 6 तब परमेश्‍वरले सपनामा अबीमेलेकलाई भन्‍नुभयो, “हो, तैँले यो शुद्ध विवेकले गरेको हो भनी म जान्दछु; यसकारण मैले तँलाई मेरो विरुद्धमा पाप गर्नदेखि रोकेँ। यसैकारण मैले तँलाई त्यसलाई छुन दिइनँ। 
\v 7 अब त्यस मानिसकी पत्नी फर्काइदे; किनकि ऊ एउटा अगमवक्ता हो; र उसले तेरो निम्ति प्रार्थना गर्नेछ, र तँ बाँच्नेछस्। तर यदि तैँले सारालाई फर्काइदिइनस् भने यो निश्‍चय जानिराख्, तँ र तेरा जे जति छन्, ती सबै मर्नेछन्।”
\p
\v 8 भोलिपल्ट बिहानै अबीमेलेकले आफ्ना सबै कर्मचारीहरूलाई बोलाए, र जे भएको थियो, सो तिनीहरूलाई सबै सुनाए; तब तिनीहरू साह्रै डराए। 
\v 9 तब अबीमेलेकले अब्राहामलाई भित्र बोलाएर भने, “तपाईंले हामीलाई के गर्नुभयो? मैले तपाईंको के बिगार गरेँ, र तपाईंले म र मेरो राज्यमाथि यस्तो दोष ल्याउनुभयो? तपाईंले मसँग कहिल्यै गर्नै नहुने कामहरू गर्नुभएको छ।” 
\v 10 अनि अबीमेलेकले फेरि अब्राहामलाई सोधे, “यसो गर्नुको कारण के थियो?”
\p
\v 11 अब्राहामले जवाफ दिए, “ ‘यस ठाउँमा पक्‍कै पनि परमेश्‍वरको भय छैन, र मेरी पत्नीको कारण तिनीहरूले मलाई मार्लान् भनी मैले सोचेँ।’ 
\v 12 यसबाहेक यिनी मेरी साक्खै बहिनी पनि हुन्; अर्थात् मेरा पिताकी छोरी हुन्, तर मेरी आमाकी छोरीचाहिँ होइनन्; अनि यिनी मेरी पत्नी भईन्। 
\v 13 अनि जब परमेश्‍वरले मलाई मेरा पिताको घरानाबाट विदेशीझैँ घुम्नलाई निकाल्नुभयो, तब मैले सारालाई भनेँ, ‘तिमीले यसरी मलाई आफ्नो प्रेम देखाउन सक्छ्यौ: हामी जहाँ गए तापनि मेरो विषयमा “यिनी मेरा दाजु हुन् भन्‍नू।” ’ ”
\p
\v 14 तब अबीमेलेकले भेडाबाख्रा, गाईबस्तु र दास-दासीहरू ल्याए, र ती अब्राहामलाई दिए; अनि तिनकी पत्नी सारालाई पुनः तिनीकहाँ फर्काइदिए। 
\v 15 अनि अबीमेलेकले भने, “मेरो देश तपाईंको सामु छ; तपाईंलाई जहाँ मन पर्छ, त्यहीँ बस्‍नुहोस्।”
\p
\v 16 सारालाई तिनले भने, “म तिम्रा दाजुलाई एक हजार शेकेल\f + \fr 20:16 \fr*\ft लगभग 12 किलो\ft*\f* चाँदी दिँदैछु। योचाहिँ तिमीसित भएका सबैको सामु तिमीप्रति लागेको अभियोगको हर्जानास्वरूप हो; तिमी सम्पूर्ण तवरले सत्य ठहरिएकी छ्यौ।”
\p
\v 17 तब अब्राहामले परमेश्‍वरसित प्रार्थना गरे; अनि परमेश्‍वरले अबीमेलेक, तिनकी पत्नी र तिनकी दासीहरूलाई तिनीहरूले फेरि पनि सन्तान जन्माउन सकून् भनी निको पार्नुभयो; 
\v 18 किनकि याहवेहले अब्राहामकी पत्नी साराको कारण अबीमेलेकको घरानाका सबै स्त्रीहरूका कोख बन्द गरिदिनुभएको थियो।
\c 21
\s1 इसहाकको जन्म
\p
\v 1 अब याहवेहले भन्‍नुभएझैँ साराप्रति उहाँ अनुग्रही हुनुभयो; अनि याहवेह आफूले प्रतिज्ञा गर्नुभएझैँ साराका निम्ति गर्नुभयो। 
\v 2 सारा गर्भवती भइन्, र अब्राहामको वृद्धाअवस्थामा तिनका निम्ति परमेश्‍वरले प्रतिज्ञा गर्नुभएकै समयमा एउटा छोरा जन्माइन्। 
\v 3 साराले अब्राहामका निम्ति जन्माएकी छोरालाई तिनले इसहाक नाम दिए। 
\v 4 जब अब्राहामको छोरा इसहाक आठ दिनका भए, तब परमेश्‍वरको आज्ञाअनुसार तिनले उसको खतना गरे। 
\v 5 आफ्नो छोरा इसहाकको जन्म हुँदा अब्राहाम सय वर्ष पुगेका थिए।
\p
\v 6 साराले भनिन्, “परमेश्‍वरले मलाई हाँस्‍ने तुल्याउनुभएको छ; अनि जजसले मेरो बारेमा यो कुरा सुन्छन्, तिनीहरू पनि सबै मसँगसँगै हाँस्‍नेछन्।” 
\v 7 अनि तिनले अझ भनिन्, “साराले सन्तानहरूलाई दूध खुवाउनेछिन् भनेर अब्राहामलाई कसले भन्थ्यो होला? र पनि मैले उहाँको वृद्धावस्थामा उहाँका निम्ति एउटा छोरा जन्माएँ।”
\s1 हागार र इश्माएल निकालिएका
\p
\v 8 जब बालक इसहाक बढ्दैगयो, तब तिनलाई दूध छुटाइयो; अनि दूध छुटाइएको त्यस दिन अब्राहामले एउटा ठूलो भोज लगाए। 
\v 9 तर अब्राहामका निम्ति इजिप्टियन हागारले जन्माएकी छोराले आफ्नो छोरा इसहाकलाई ठट्टा गरिरहेको साराले देखिन्। 
\v 10 यसकारण तिनले अब्राहामलाई भनिन्, “त्यो दासी र त्यसको छोरालाई निकालिदिनुहोस्; किनकि त्यसको छोरो मेरो छोरो इसहाकसित कहिल्यै उत्तराधिकारी हुन सक्दैन।”
\p
\v 11 यस कुराले अब्राहामलाई धेरै दुःखित तुल्यायो; किनकि यो कुरा आफ्नो छोरासित सम्बन्धित थियो। 
\v 12 तर परमेश्‍वरले अब्राहामलाई भन्‍नुभयो, “त्यो बालक र तेरी दासीको विषयमा साराले भनेको कुरामा दुःख नमान्। साराले जे भन्छे, त्यो कुरा सुन्; किनकि इसहाकबाट नै तेरो वंशको नाम रहनेछ। 
\v 13 म तेरी दासीको छोरालाई पनि एउटा ठूलो जाति बनाउनेछु; किनकि त्यो पनि तेरै सन्तान हो।”
\p
\v 14 तब अब्राहाम बिहानै उठे, र हागारलाई केही भोजन र एक मशक पानी दिए। ती सामानहरू हागारका काँधमा राखिदिएर अब्राहामले त्यो र त्यसको बालकलाई पठाइदिए। अनि त्यो त्यहाँबाट निस्केर गई, र बेर्शेबाका मरुभूमिहुँदो भौँतारिन थाली।
\p
\v 15 जब मशकको पानी सकियो; तब त्यसले आफ्नो छोरालाई एउटा झाडीमुनि राखी। 
\v 16 तब त्यो एक काँड हान्‍ने जतिको दूरीमा\f + \fr 21:16 \fr*\ft लगभग 100 मिटर जतिको दूरी\ft*\f* गएर बसी, र, “म यो बालक मरेको हेर्न सक्दिनँ” भन्दै जोड-जोडले रुन थाली।
\p
\v 17 तब परमेश्‍वरले त्यो बालक रोइरहेको सुन्‍नुभयो; अनि याहवेहका दूतले स्वर्गबाट हागारलाई बोलाएर भने, “हागार, के भयो? नडरा; किनकि त्यो बालक जहाँबाट रोइरहेको छ, त्यहीँबाट परमेश्‍वरले त्यसको सोर सुन्‍नुभएको छ। 
\v 18 त्यस बालकलाई उठा, र त्यसको हात पक्री; किनकि म त्यसलाई एउटा ठूलो जाति बनाउनेछु।”
\p
\v 19 तब परमेश्‍वरले तिनका आँखा खोलिदिनुभयो; अनि त्यसले पानीको एउटा इनार देखी। तब तिनी गई, र मशकमा पानी भरेर त्यस बालकलाई पिउन दिई।
\p
\v 20 जब त्यो बालक बढ्दैगयो; परमेश्‍वर त्यससित हुनुहुन्थ्यो। त्यो मरुभूमिमा बस्थ्यो; र एउटा धनुर्धारी बन्यो। 
\v 21 त्यो पारानको मरुभूमिमा बस्थ्यो, तब त्यसकी आमाले इजिप्टबाट त्यसका निम्ति एउटी पत्नी ल्याइदिई।
\s1 बेर्शेबामा सन्धि
\p
\v 22 त्यस बेला अबीमेलेक र तिनका सेनाका सेनापति पीकोलले अब्राहामलाई भने, “तपाईंले गरेका सबै कुराहरूमा परमेश्‍वर तपाईंको साथमा हुनुहुन्छ। 
\v 23 अब परमेश्‍वरको सामु मसित शपथ खानुहोस्; तपाईंले मसित र मेरा छोराछोरीहरू अथवा मेरा सन्तानहरूसित झूटो व्यवहार गर्नुहुनेछैन। तर जसरी मैले तपाईंलाई दया देखाएँ, त्यसरी नै तपाईंले पनि मसँग र अहिले तपाईं विदेशी भएर बस्‍नुभएको देशलाई दया देखाउनुहोस्।”
\p
\v 24 अब्राहामले भने, “हुन्छ, म यो शपथ खान्छु।”
\p
\v 25 तब अब्राहामले अबीमेलेकका सेवकहरूले अब्राहामका सेवकहरूबाट पानीको कुवा खोसेको विषयमा तिनीसित गुनासो पोखे, 
\v 26 तर अबीमेलेकले भने, “यो काम कसले गरेको हो, सो म जान्दिनँ। तपाईंले मलाई भन्‍नुभएन, र आज मात्र मैले यस विषयमा सुनेँ।”
\p
\v 27 यसकारण अब्राहामले केही भेडा र गाईबस्तुहरू ल्याएर अबीमेलेकलाई दिए; अनि ती दुवैले करार बाँधे। 
\v 28 अब्राहामले सात वटा भेडाका पाठीहरू बगालबाट अलग पारे, 
\v 29 अनि अबीमेलेकले अब्राहामलाई सोधे, “तपाईंले यी सात वटा पाठीहरू अलग राख्नुभएको अर्थ के हो?”
\p
\v 30 तिनले जवाफ दिए, “यो कुवा मैले खनेको हुँ भन्‍ने प्रमाण होऊन् भनी यी सात वटा पाठीहरू मेरा हातबाट स्वीकार गर्नुहोस्।”
\p
\v 31 यसकारण त्यस ठाउँलाई बेर्शेबा\f + \fr 21:31 \fr*\fq बेर्शेबा \fq*\ft जसको अर्थ \ft*\fqa शपथको कुवा\fqa*\f* भनियो; किनकि ती दुवैले त्यहाँ शपथ खाएका थिए।
\p
\v 32 बेर्शेबामा करार बाँधेपछि अबीमेलेक र तिनका सेनापति पीकोल पलिश्तीहरूको देशमा फर्के। 
\v 33 अब्राहामले बेर्शेबामा एउटा झ्याउको बोट रोपे, र त्यहाँ तिनले याहवेह अनन्तका परमेश्‍वरको नाममा पुकार गरे। 
\v 34 अनि अब्राहाम केही समयसम्म पलिश्तीहरूको देशमा बसोबास गरे।
\c 22
\s1 अब्राहामलाई जाँच गरिएको
\p
\v 1 केही समयपछि परमेश्‍वरले अब्राहामलाई जाँच गर्नुभयो। उहाँले तिनलाई बोलाउनुभयो, “अब्राहाम!”
\p तिनले जवाफ दिए, “हजुर, म यहाँ छु।”
\p
\v 2 तब परमेश्‍वरले भन्‍नुभयो, “तैँले माया गरेको, तेरो एक मात्र छोरा, इसहाकलाई लिएर मोरीयाहको भूमिमा जा। म तँलाई जुन डाँडा देखाउनेछु, त्यहाँ त्यसलाई होमबलिको रूपमा चढा।”
\p
\v 3 भोलिपल्ट बिहानै अब्राहाम उठे, र आफ्नो गधामा काठी कसे। अनि तिनले सेवकहरूमध्ये दुई जनालाई र आफ्नो छोरा इसहाकलाई आफ्नो साथमा लगे। तिनले होमबलिका निम्ति पर्याप्‍त दाउरा काटिसकेपछि परमेश्‍वरले तिनलाई भन्‍नुभएको त्यस ठाउँतिर हिँडे। 
\v 4 तेस्रो दिनमा अब्राहामले आँखा उठाएर हेरे, र टाढैबाट त्यस ठाउँलाई देखे। 
\v 5 तब अब्राहामले आफ्ना सेवकहरूलाई भने, “म र यो केटो अलिक पर जानेछौँ, र तिमीहरूचाहिँ यहीँ गधासँग बस। हामी आराधना गर्नेछौँ, र तिमीहरूकहाँ फर्केर आउनेछौँ।”
\p
\v 6 अब्राहामले होमबलिको दाउरा उठाए र आफ्नो छोरा इसहाकलाई त्यो बोक्न लगाए; अनि तिनी आफूले चाहिँ आगो र छुरी बोके। ती दुई जब सँगै जाँदैथिए, 
\v 7 तब इसहाकले आफ्ना बुबा अब्राहामलाई भने, “बुबा!”
\p अब्राहामले जवाफ दिए, “भन्, मेरो छोरा!”
\p इसहाकले भने, “आगो र दाउरा त यहाँ छन्, तर होमबलिका लागि थुमाचाहिँ कहाँ छ त?”
\p
\v 8 अब्राहामले जवाफ दिए, “हेर् छोरा, परमेश्‍वरले नै होमबलिको निम्ति थुमा जुटाइदिनुहुनेछ।” त्यसपछि ती दुवै सँगसँगै हिँड्दै अगि बढे।
\p
\v 9 जब तिनीहरू परमेश्‍वरले भन्‍नुभएको त्यस ठाउँमा आइपुगे, तब अब्राहामले त्यहाँ एउटा वेदी बनाए; र त्यसमाथि दाउरा मिलाएर राखे। अनि तिनले आफ्नो छोरा इसहाकलाई बाँधे, र वेदीमा दाउरामाथि राखे। 
\v 10 तब अब्राहामले आफ्नो छोरालाई मार्न भनी हात छुरीतिर अगि बढाए। 
\v 11 तर स्वर्गबाट याहवेहका दूतले तिनलाई यसो भनेर बोलाए, “अब्राहाम! ए अब्राहाम!”
\p तिनले जवाफ दिए, “हजुर, म यहाँ छु।”
\p
\v 12 अनि उनले भने, “त्यस केटामाथि हात नउठा। त्यसलाई केही नगर्। तँ परमेश्‍वरको डर मान्‍ने मानिस रहेछस् भनी अब मलाई थाहा भयो; किनकि आफ्नो एक मात्र छोरालाई बलिदान चढाउनदेखि तँ पछि हटिनस्।”
\p
\v 13 तब त्यही समय अब्राहामले नजिकै झाडीमा सिङ अल्झेर बसेको एउटा साँढ-भेडा देखे। त्यसपछि तिनले त्यस भेडालाई ल्याए; अनि त्यसलाई आफ्नो छोराको सट्टामा होमबलिको रूपमा चढाए। 
\v 14 यसकारण अब्राहामले त्यस ठाउँलाई “याहवेह-यिरे” भनेर नाम राखे; अनि आजसम्म “याहवेहको पर्वतमा जुटाइनेछ” भन्‍ने चलन छ।
\p
\v 15 तब याहवेहका दूतले स्वर्गबाट अब्राहामलाई दोस्रो पल्ट बोलाए, 
\v 16 र भने, “मैले आफ्नै नाममा शपथ खाएको छु, भनी याहवेह घोषणा गर्नुहुन्छ, कि तैँले यो काम गरेको छस्, र तैँले आफ्नो एक मात्र छोरालाई मबाट नरोकेको कारण, 
\v 17 म निश्‍चय तँलाई आशिष् दिनेछु; अनि तेरा सन्तानहरूलाई आकाशका ताराझैँ र समुद्रको किनारका बालुवाजस्तै असंख्य वृद्धि गर्नेछु। तेरा सन्तानहरूले आफ्ना शत्रुहरूका सहरहरू अधिकारमा लिनेछन्; 
\v 18 अनि तेरा सन्तानहरूद्वारा पृथ्वीका सबै राष्ट्रहरूले आशिष् पाउनेछन्; किनकि तैँले मेरो आज्ञापालन गरेको छस्।”
\p
\v 19 तब अब्राहाम आफ्ना सेवकहरूकहाँ फर्केर आए; अनि तिनीहरूसँगै बेर्शेबातिर गए, र तिनी बेर्शेबामै बस्‍न थाले।
\s1 नाहोरका छोराहरू
\li1
\v 20 केही समयपछि अब्राहामकहाँ यस्तो खबर आयो, “मिल्का पनि आमा भइन्; तिनले तपाईंका दाजु नाहोरका निम्ति छोराहरू जन्माएकी छिन्:
\li2
\v 21 जेठोको नाम ऊज र माहिलोको नाम बूज;
\li2 अनि साहिँलोको नाम कमूएल (अरामका पिता) हो;
\li2
\v 22 अरू छोराहरूका नाम केसेद, हजो, पिलदाश, यिदलाप र बतूएल हो।”
\li3
\v 23 बतूएल रिबेकाका पिता भए।
\lf यी आठै जना छोरालाई मिल्काले अब्राहामका भाइ नाहोरका निम्ति जन्माइन्।
\b
\li1
\v 24 नाहोरकी उपपत्नीको नाम रूमा थियो; तिनले पनि छोराहरू जन्माइन्:
\li2 तिनीहरूका नाम तेबह, गहम, तहस र माका थिए।
\c 23
\s1 साराको मृत्यु
\p
\v 1 सारा एक सय सत्ताइस वर्षसम्म बाँचिन्। 
\v 2 अनि कनान देशको किर्यत-अर्बा अर्थात्, हेब्रोनमा तिनको मृत्यु भयो। अनि अब्राहाम साराका निम्ति विलाप गर्न र उनका निम्ति शोक गर्नलाई त्यहाँ गए।
\p
\v 3 अब्राहाम आफ्नी पत्नीको शव भएको ठाउँबाट उठे, र हित्तीहरूलाई भने, 
\v 4 “म तपाईंहरूको बीचमा एक विदेशी र प्रवासी हुँ। तपाईंहरूको सानो टुक्रो जमिन चिहानको लागि मलाई बेच्नुहोस्, ताकि मेरो मृतकलाई गाड्न सकूँ।”
\p
\v 5 तब हित्तीहरूले अब्राहामलाई भने, 
\v 6 “हे प्रभु, हाम्रो कुरा सुन्‍नुहोस्! तपाईं हाम्रो बीचमा परमेश्‍वरका राजकुमार हुनुहुन्छ। त्यसकारण हाम्रा चिहानहरूमध्ये सबैभन्दा असलचाहिँ छानेर त्यहीँ आफ्नो मृतकलाई गाड्नुहोस्। हाम्रो चिहानमा तपाईंको मृतकलाई गाड्न दिन हामी कसैले पनि इन्कार गर्नेछैनौँ।”
\p
\v 7 तब अब्राहाम उठेर त्यस देशका मानिस, हित्तीहरूको अगि निहुरिए। 
\v 8 अनि तिनले उनीहरूलाई भने, “यदि तपाईंहरूले मेरो पत्नीको शवलाई गाड्न ठाउँ दिने इच्छा गर्नुभएको हो भने मेरो कुरा सुनिदिनुहोस्, र सोहोरको छोरा एप्रोनसित मेरा निम्ति बिन्ती गरिदिनुहोस्, 
\v 9 अनि उनले आफ्नो जमिनको अन्तिममा भएको मक्पेलाको ओडार मलाई बेचून्। तपाईंहरूको बीचमा चलिआएको पूरा मूल्यमा त्यो चिहानको रूपमा मलाई बेचून् भनी उनलाई भनिदिनुहोस्।”
\p
\v 10 सहरको मूलढोकामा हित्तीहरू आएका थिए; अनि हित्तीहरूका बीचमा एप्रोन पनि त्यहीँ बसिरहेका थिए। अनि सबैले सुन्‍ने गरी एप्रोनले अब्राहामलाई जवाफ दिए; 
\v 11 उनले भने, “होइन, मेरा प्रभु, मेरो कुरा सुन्‍नुहोस्; म तपाईंलाई जमिन दिने\f + \fr 23:11 \fr*\ft अथवा \ft*\fqa बिक्री\fqa*\f* मात्र होइन, तर त्यसमा भएको ओडारसमेत दिन्छु। त्यो मेरा मानिसहरूको उपस्थितिमा तपाईंलाई दिन्छु। आफ्नो मृतकलाई त्यहीँ गाड्नुहोस्।”
\p
\v 12 फेरि अब्राहाम त्यस देशका मानिसहरूको सामु निहुरिए। 
\v 13 तब तिनले सबैले सुन्‍ने गरी एप्रोनलाई भने, “तपाईंले चाहनुहुन्छ भने मेरो कुरा सुन्‍नुहोस्। म जमिनको मूल्य तिर्नेछु। यो मबाट स्वीकार गर्नुहोस्, र मेरो मृतकलाई त्यहीँ गाड्न सकूँ।”
\p
\v 14 एप्रोनले अब्राहामलाई जवाफ दिए, 
\v 15 “हे मेरा प्रभु, मेरो कुरा सुन्‍नुहोस्; त्यस जमिनको दाम चाँदीको चार सय शेकेल\f + \fr 23:15 \fr*\ft लगभग 4.6 किलो हुन्छ।\ft*\f* मात्र हो; तर तपाईं र मेरो बीचमा मूल्यको के कुरा र? तपाईं आफ्नो मृतकलाई गाड्नुहोस्।”
\p
\v 16 हित्तीहरूले सुन्‍ने गरी एप्रोनले राखेको शर्त अब्राहामले स्वीकार गरे; अनि त्यस बेलाका व्यापारीहरूका बीचमा चल्ने मुद्राको तौलअनुसार तिनले चाँदीको चार सय शेकेल एप्रोनले तोकेको मूल्यअनुसार चुक्ता गरिदिए।
\p
\v 17 यसरी मम्रेको छेउमा भएको एप्रोनको मक्पेलाको जमिन—अर्थात् जमिन र ओडार दुवै जमिनको सिमानामा भएका सबै रूखहरूलाई 
\v 18 सहरको मूलढोकामा आएका सबै हित्तीहरूको उपस्थितिमा अब्राहामको सम्पत्तिको रूपमा पक्‍का गरी दर्ता गरियो। 
\v 19 त्यसपछि कनान देशमा भएको मम्रे अर्थात् हेब्रोनको छेउमा भएको मक्पेलामा भएको ओडारमा अब्राहामले आफ्नी पत्नी सारालाई गाडे। 
\v 20 यसरी त्यो जमिन र त्यसमा भएको ओडारलाई चिहानको रूपमा हित्तीहरूद्वारा अब्राहामको नाममा दर्ता गरियो।
\c 24
\s1 इसहाक र रिबेका
\p
\v 1 अब्राहाम अब धेरै वृद्ध भइसकेका थिए; अनि याहवेहले तिनलाई सबै कुरामा आशिष् दिनुभएको थियो। 
\v 2 तिनले आफ्नो घरानाको आफ्नो सबैभन्दा पुरानो सेवकलाई भने, जसले अब्राहामका सबै कुराको हेरचाह गर्थ्यो, “मेरो तिघ्रामुनि आफ्नो हात राख्। 
\v 3 अनि म तँलाई स्वर्ग र पृथ्वीका याहवेह परमेश्‍वरको नाममा शपथ खान लगाउँछु; अहिले म बसोबास गर्दैआएको कनानीहरूका छोरीहरूमध्येबाट मेरा छोराको निम्ति पत्नी नल्याउनू, 
\v 4 तर तैँले मेरै देश र मेरै कुटुम्बकहाँ गएर मेरो छोरा इसहाकका निम्ति एउटी पत्नी ल्याउनू।”
\p
\v 5 त्यस सेवकले तिनलाई सोध्यो, “यदि ती स्त्री मसँग यस देशमा आउन राजी भइनन् भने म के गरूँ? के मैले तपाईंको छोरालाई तपाईं जुन देशबाट आउनुभयो, त्यहीँ देशमा फर्काएर लैजानुपर्छ?”
\p
\v 6 अब्राहामले भने, “अहँ, हुँदैन। यो पक्‍का गर्, कि तैँले मेरो छोरालाई त्यहाँ फेरि फर्काएर नलैजानू! 
\v 7 मलाई मेरा पिताको घरानाबाट र मेरो जन्मस्थलबाट बाहिर निकालेर ल्याउनुहुने, र मसित बोलेर ‘तेरो सन्तानलाई म यो देश दिनेछु’ भन्दै मसँग शपथमा प्रतिज्ञा गर्नुहुने स्वर्गका परमेश्‍वर, याहवेहले नै तेरो अगि-अगि दूत पठाउनुहुनेछ; अनि तैँले मेरो छोराका निम्ति त्यहीँबाट एउटी पत्नी ल्याउनेछस्। 
\v 8 यदि ती स्त्री तँसित आउन चाहिनन् भने तँ मसित खाएको शपथबाट स्वतन्त्र हुनेछस्। तर याद राख्, मेरो छोरालाई चाहिँ फेरि त्यहाँ फर्काएर नलैजानू।” 
\v 9 यसकारण त्यस सेवकले आफ्ना मालिक अब्राहामको तिघ्रामुनि हात राख्यो, र यस विषयमा तिनीसित शपथ खायो।
\p
\v 10 तब त्यस सेवकले आफ्ना मालिकका दश वटा ऊँटहरूमा सबै किसिमका असल थोकहरूका सौगात लादेर हिँड्यो। अनि त्यो सेवक अराम-नहरैमतिर\f + \fr 24:10 \fr*\ft त्यो उत्तर-पश्‍चिमी मेसोपोटामिया हो।\ft*\f* गयो, र नाहोर भन्‍ने नगरतिर बाटो लाग्यो। 
\v 11 उसले नगरको बाहिर एउटा इनारको छेउमा आफ्ना ऊँटहरूलाई घुँडा टेकाएर बसायो; साँझ पर्ने बेला भएकोले स्त्रीहरू पानी भर्नका लागि इनारमा आउने बेला भएको थियो।
\p
\v 12 तब त्यसले प्रार्थना गर्‍यो, “हे याहवेह! मेरा मालिक अब्राहामका परमेश्‍वर, मलाई आज सफलता दिनुहोस्, र मेरा मालिक अब्राहाममाथि दया देखाउनुहोस्। 
\v 13 हेर्नुहोस्, म यस पानीको इनारनेर उभिरहेको छु; अनि यस नगरबासीका छोरीहरू पानी भर्न आउँदैछन्। 
\v 14 यसकारण यस्तो होस्: जुन केटीलाई ‘तिम्रो गाग्रो मतिर ढल्काइदेऊ, र म पानी पिउन पाऊँ,’ भनेर भनुँला र जसले ‘पिउनुहोस्, र म तपाईंका ऊँटहरूलाई पनि पिउन दिनेछु’ भनी भन्ली, त्यहीचाहिँ तपाईंले आफ्ना सेवक इसहाकका निम्ति चुन्‍नुभएको होस्। यसैबाट तपाईंले मेरा मालिकप्रति दया देखाउनुभएको छ भनी म जान्‍नेछु।”
\p
\v 15 उसले प्रार्थना गरिसक्नुभन्दा पहिल्यै रिबेका आफ्नो काँधमा गाग्रो बोकेर आइपुगिन्, जोचाहिँ अब्राहामका भाइ नाहोरकी पत्नी मिल्काका छोरा बतूएलकी छोरी थिइन्। 
\v 16 तिनी असाध्यै राम्री थिइन्, र कुनै मानिससँग कहिल्यै पनि सहवास नभएकी कन्या थिइन्। तिनी ओर्लेर इनारमा गइन्, र आफ्नो गाग्रो भरेर फेरि माथि आइन्।
\p
\v 17 त्यो सेवक दगुर्दै तिनलाई भेट्न गयो र भन्यो, “कृपया मलाई तिम्रो गाग्रोबाट अलिकति पानी पिउन देऊ।”
\p
\v 18 अनि तिनले भनिन्, “हुन्छ, पिउनुहोस्, मेरा प्रभु!” अनि तिनले गाग्रोलाई आफ्नो हातमा ओरालिन्, र उसलाई पिउन दिइन्।
\p
\v 19 उसलाई पिउन दिइसकेपछि तिनले भनिन्, “म तपाईंका ऊँटहरूलाई पनि तिनीहरूले अघाउन्जेल पानी उघाएर दिनेछु।” 
\v 20 यसरी तिनले चाँडो गरी आफ्नो गाग्रोको पानी डुँडमा खन्याइन्, र अझ धेरै पानी उघाउन इनारतिर दगुरिन्; अनि उसका सबै ऊँटहरूको लागि प्रशस्त पानी उघाइन्। 
\v 21 ती सेवकचाहिँ केही नबोली रिबेकालाई हेरिरहे। अनि कतै याहवेहले आफ्नो यात्रा सफल बनाउनुभएको त होइन भन्‍ने कुरा मनन गर्न थाले।
\p
\v 22 जब ऊँटहरूले पानी पिइसके, तब त्यस मानिसले आधा बेका\f + \fr 24:22 \fr*\ft लगभग 5.7 ग्राम\ft*\f* तौलको सुनको एउटा नत्थ र दश शेकेल\f + \fr 24:22 \fr*\ft लगभग 115 ग्राम\ft*\f* तौलको दुई वटा बाला झिक्यो। 
\v 23 तब उसले सोध्यो, “कृपया मलाई भन, तिमी कसकी छोरी हौ? के तिम्रा बुबाको घरमा हामीलाई बास बस्‍नका निम्ति ठाउँ छ?”
\p
\v 24 उनले त्यसलाई जवाफ दिइन्, “म मिल्काका छोरा बतूएलकी छोरी हुँ, जसलाई मिल्काले नाहोरका लागि जन्माएकी थिइन्।” 
\v 25 अनि उनले अझै भनिन्, “हामीसित पर्याप्‍त पराल र दाना छन्, साथै तपाईंलाई बास बस्‍नको लागि ठाउँ पनि छ।”
\p
\v 26 तब त्यस मानिसले घोप्टो परेर याहवेहको आराधना गर्‍यो, 
\v 27 र भन्यो, “मेरा मालिक अब्राहामका परमेश्‍वर, याहवेहको प्रशंसा होस्, जसले मेरा मालिकप्रति आफ्नो दया र विश्‍वासयोग्यता त्याग्नुभएको छैन। म बाटोमा छँदै याहवेहले मेरा मालिकका कुटुम्बको घरानातिरको यात्रामा मलाई अगुवाइ गरेर ल्याउनुभयो।”
\p
\v 28 तब रिबेका दगुरेर गइन् र आफ्नी आमाको घरानालाई यी सबै कुराहरू बताइदिइन्। 
\v 29-30 तिनका लाबान नाम भएका एक जना दाजु थिए; उनले नाकमा नत्थ र आफ्नी बहिनीका हातमा बाला देख्नासाथै, र रिबेकाले त्यस मानिसले उनलाई भनेका कुरा सुन्‍नसाथ लाबान त्यस मानिसलाई भेट्न बाहिर निस्किहाले, र त्यसलाई इनारको छेउमा ऊँटहरूसित उभिरहेका देखे। 
\v 31 अनि उनले भने, “हे याहवेहका धन्य जन, भित्र आउनुहोस्! तपाईं किन बाहिर उभिरहनुहुन्छ? मैले तपाईंका निम्ति घर र ऊँटहरूका निम्ति ठाउँ तयार पारेको छु।”
\p
\v 32 यसकारण त्यो मानिस लाबानसित घरभित्र गयो; अनि ऊँटहरूबाट भारी उतारियो। अनि ऊँटहरूका निम्ति पराल र दाना दिइयो; अनि लाबानले त्यो मानिस र त्योसँग आएका मानिसहरूका निम्ति गोडा धुन पानी दिए। 
\v 33 तब त्यसको सामु भोजन राखियो; तर त्यसले भन्यो, “जबसम्म मैले तपाईंहरूलाई भन्‍नुपर्ने कुरा भन्दिनँ, तबसम्म म केही खानेछैनँ।”
\p तब लाबानले भने, “हुन्छ, के कुरा हो, भन्‍नुहोस्।”
\p
\v 34 यसकारण त्यसले भन्यो, “म अब्राहामको सेवक हुँ। 
\v 35 याहवेहले मेरा मालिकलाई प्रशस्त आशिष् दिनुभएको छ। याहवेहले उहाँलाई भेडाबाख्रा, गाईबस्तु, सुन, चाँदी, सेवक-सेविका, ऊँट र गधाहरू दिनुभएको छ, र उहाँलाई धेरै धनी बनाउनुभएको छ। 
\v 36 मेरा मालिककी पत्नी साराले आफ्नो वृद्धावस्थामा अब्राहामका निम्ति एउटा छोरा जन्माउनुभयो; अनि अब्राहामले उनलाई आफूसित भएका सबै थोक दिनुभएको छ। 
\v 37 अनि मेरा मालिकले मलाई शपथ खान लगाएर यसो भन्‍नुभयो, ‘तैँले म बसेको कनानीहरूका छोरीहरूबाट मेरो छोराका निम्ति पत्नी नल्याउनू, 
\v 38 तर मेरा पिताका घरानामा, मेरो आफ्नै वंशमा जानू, र मेरो छोराका लागि एउटी पत्नी ल्याउनू।’
\p
\v 39 “तब मैले मेरा मालिकलाई सोधेँ, ‘यदि त्यो स्त्री मसँग आउन मानिन भने?’
\p
\v 40 “तिनले जवाफ दिए, ‘म जुन याहवेहको सामु विश्‍वासयोग्य भएर हिँड्छु, उहाँले नै आफ्ना दूतलाई तँसित पठाउनुहुनेछ र तेरो यात्रा सफल तुल्याउनुहुनेछ; अनि तैँले मेरा आफ्नै वंश र मेरा पिताको घरानाबाट मेरा छोराका निम्ति एउटी पत्नी ल्याउनेछस्। 
\v 41 यदि तँ मेरो वंशकहाँ गइस्, तर तिनलाई माग्दा तिनीहरूले तँलाई दिन मानेनन् भने तँ मेरो शपथबाट स्वतन्त्र हुनेछस्।’
\p
\v 42 “जब म आज यस इनारमा आइपुगेँ, र मैले भनेँ, ‘हे याहवेह! मेरा मालिक अब्राहामका परमेश्‍वर, तपाईंको इच्छा भएमा दया गरी मेरो यात्रा सफल गराइदिनुहोस्। 
\v 43 हेर्नुहोस्, म यस इनारको छेउमा उभिरहेको छु। अनि यस्तो होस्: यदि कुनै कन्या पानी भर्न आउँदा मैले तिनलाई भनेँ, “कृपया मलाई तिम्रो गाग्रोबाट केही पानी पिउन देऊ,” 
\v 44 अनि यदि उसले मलाई “पिउनुहोस्, र म तपाईंका ऊँटहरूका निम्ति पनि पानी उघाएर दिनेछु,” भन्ली, तब त्यही स्त्री याहवेहले मेरा मालिकका छोराका निम्ति चुन्‍नुभएको होस्।’
\p
\v 45 “मैले आफ्नो हृदयमा प्रार्थना गरी नसक्दै रिबेका आफ्नो गाग्रो काँधमा बोकेर आइन्। अनि तिनले इनारमा ओर्लेर पानी उघाइन्; तब मैले तिनलाई भनेँ, ‘मलाई अलिकति पानी पिउन देऊ।’
\p
\v 46 “उनले तुरुन्तै आफ्नो काँधबाट गाग्रो तल झारिन् र भनिन्, ‘पिउनुहोस्, र म तपाईंका ऊँटहरूलाई पनि पिउन दिनेछु।’ यसकारण मैले पिएँ, र तिनले ऊँटहरूलाई पनि पानी पिउन दिइन्।
\p
\v 47 “मैले उनलाई सोधेँ, ‘तिमी कसकी छोरी हौ?’
\p “उनले भनिन्, ‘म नाहोरका छोरा बतूएलकी छोरी हुँ, जसलाई मिल्काले जन्म दिनुभयो।’
\p “तब मैले उनको नाकमा नत्थ र हातमा बालाहरू लगाइदिएँ; 
\v 48 अनि मैले घोप्टो परेर याहवेहलाई आराधना गरेँ। मैले याहवेह, मेरा मालिक अब्राहामका परमेश्‍वरको प्रशंसा गरेँ; जसले मेरा मालिकका छोराका निम्ति आफ्ना भाइकी नातिनी ल्याउनलाई ठिक बाटोमा डोर्‍याउनुभयो। 
\v 49 अब यदि तपाईंले मेरा मालिकप्रति दया र विश्‍वासयोग्यता देखाउनुहुन्छ भने मलाई भन्‍नुहोस्; अथवा हुन्‍न भने पनि मलाई भन्‍नुहोस्, र म कतातिर लाग्नुपर्ने हो भनी जान्‍न सकूँ।”
\p
\v 50 तब लाबान र बतूएलले जवाफ दिए, “यो याहवेहबाट नै भएको हो; हामी तपाईंहरूलाई हो अथवा होइन केही भन्‍न सक्दैनौँ। 
\v 51 रिबेका तपाईंकै सामु छिन्; तिनलाई लिएर जानुहोस्! अनि याहवेहले निर्देशन गर्नुभएझैँ तिनलाई तपाईंका मालिकका छोराकी पत्नी हुन दिनुहोस्।”
\p
\v 52 तिनीहरूले भनेका कुरा अब्राहामका सेवकले सुनेपछि त्यसले भुइँमा निहुरिएर याहवेहलाई डण्दवत् गर्‍यो। 
\v 53 तब त्यस सेवकले सुन, चाँदीका गरगहना र लुगाफाटाहरू निकाल्यो, र रिबेकालाई दियो; त्यसले तिनका दाजु र आमालाई पनि बहुमूल्य उपहारहरू दियो। 
\v 54 तब त्यो र त्योसँग आएका मानिसहरूले खानपिन गरे, र त्यो रात त्यहीँ बास बसे।
\p जब तिनीहरू भोलिपल्ट बिहानै उठे, तब त्यसले भन्यो, “अब मेरा मालिककहाँ जानलाई बिदा दिनुहोस्।”
\p
\v 55 तर रिबेकाका दाजु र आमाले भने, “हाम्री छोरीलाई हामीसित दश दिन जति बस्‍न दिनुहोस्; अनि त्यसपछि तिनलाई लैजानुहोस्।”
\p
\v 56 तर त्यसले तिनीहरूलाई भन्यो, “अब मलाई रोकेर नराख्नुहोस्; किनकि याहवेहले मेरो यात्रा सफल पार्नुभएको छ। मलाई बिदा दिनुहोस्, र म मेरा मालिककहाँ जान पाऊँ।”
\p
\v 57 तब तिनीहरूले भने, “हामी रिबेकालाई बोलाऔँ र यसबारे तिनैलाई सोधौँ।” 
\v 58 तब तिनीहरूले रिबेकालाई बोलाएर सोधे, “के तिमी यस मानिससँग जान्छ्यौ?”
\p उनले भनिन्, “अँ, म जान्छु।”
\p
\v 59 यसकारण तिनीहरूले आफ्नी बहिनी रिबेकालाई तिनकी धाईआमासँगै अब्राहामका सेवक र त्यसका मानिसहरूलाई बिदा दिए। 
\v 60 अनि तिनीहरूले रिबेकालाई आशिष् दिएर भने,
\q1 “हाम्री बहिनी,
\q2 तिमी हजारौँ हजारमा बढ्दै जाऊ;
\q1 तिम्रा सन्तानले
\q2 आफ्ना शत्रुहरूका सहरहरूमा अधिकार जमाऊन्।”
\p
\v 61 तब रिबेका र तिनका सुसारेहरू तयार भए, र ऊँटमाथि चढे; अनि त्यस मानिसको पछि लागे। यसरी त्यस सेवकले रिबेकालाई लिएर गयो।
\p
\v 62 अब इसहाक बेअर-लहै-रोइबाट आएका थिए; किनकि त्यस बेला तिनी दक्षिणमा बस्दैथिए। 
\v 63 एक साँझ इसहाक ध्यान\f + \fr 24:63 \fr*\ft मूल भाषामा यसको अर्थ अनिश्‍चित छ।\ft*\f* गर्न बाहिर खेतमा गए; अनि तिनले जब आँखा उठाएर हेरे, तब तिनले ऊँटको लस्कर आइरहेका देखे। 
\v 64 रिबेकाले पनि आँखा उठाएर हेरिन्, र इसहाकलाई देखिन्। तिनी आफ्नो ऊँटबाट ओर्लिन्, 
\v 65 अनि त्यस सेवकलाई सोधिन्, “हामीलाई भेट्न खेतबाट आउँदैगरेका ती मानिस को हुन्?”
\p त्यस सेवकले जवाफ दियो, “उहाँ मेरा मालिक हुनुहुन्छ।” तब उनले घुम्टो हालेर आफ्नो मुहार छोपिन्।
\p
\v 66 तब त्यस सेवकले आफूले गरेका सबै कुराहरू इसहाकलाई भनिदियो। 
\v 67 इसहाकले रिबेकालाई आफ्नी आमा साराको पालभित्र लिएर आए; अनि तिनलाई विवाह गरे। यसरी तिनी उनकी पत्नी भइन्; अनि तिनले उनलाई प्रेम गरे। यसरी इसहाकले आफ्नी आमाको मृत्युपछि सान्त्वना पाए।
\c 25
\s1 अब्राहामको मृत्यु
\p
\v 1 अब्राहामले अर्की पत्नी पनि ल्याए, जसको नाम कतूरा थियो। 
\v 2 तिनले अब्राहामका निम्ति जिम्रान, योक्षान, मदान, मिद्यान, यिशबाक र शूहलाई जन्म दिइन्। 
\v 3 योक्षान शेबा र ददानका पिता थिए; ददानका वशंहरू अश्शूरीम, लतूशी र लऊम्मीहरू थिए। 
\v 4 मिद्यानका छोराहरू: एपा, एपेर, हनोक, अबीदा र एल्दा थिए। यी सबै कतूराका सन्तानहरू थिए।
\p
\v 5 अब्राहामले कमाएका सबै थोक इसहाकलाई छोडिदिए। 
\v 6 तर अब्राहामले आफू जीवित छँदै आफ्नी उपपत्नीका छोराहरूलाई उपहारहरू दिएर तिनीहरूलाई आफ्ना पुत्र इसहाकदेखि टाढा पूर्वको देशमा पठाइदिए।
\p
\v 7 अब्राहाम एक सय पचहत्तर वर्षसम्म बाँचे। 
\v 8 तब अब्राहाम आफ्नो पूरा बुढेसकालमा, एक वृद्ध मानिस भएर र पूरा आयुमा तिनको मृत्यु भयो; अनि आफ्ना मानिसहरूसित मिल्न गए। 
\v 9 तिनका छोराहरू इसहाक र इश्माएलले तिनलाई हित्ती सोहोरको छोरा एप्रोनको खेतमा, मम्रेको छेउमा भएको मक्पेलाको ओडारमा गाडे; 
\v 10 त्यो खेत अब्राहामले हित्तीहरूबाट\f + \fr 25:10 \fr*\ft अथवा \ft*\fqa हेतका वंशहरू\fqa*\f* किनेका थिए। त्यहाँ अब्राहाम आफ्नी पत्नी सारासँगै गाडिए। 
\v 11 अब्राहामको मृत्युपछि परमेश्‍वरले तिनका छोरा इसहाकलाई आशिष् दिनुभयो; अनि तिनी बेअर-लहै-रोइको नजिक बसे।
\s1 इश्माएलका छोराहरू
\p
\v 12 अब्राहामका छोरा इश्माएलको विवरण यही हो, जसलाई साराकी सेविका इजिप्टियन हागारले अब्राहामका निम्ति जन्माएकी थिइन्।
\b
\lh
\v 13 जन्म क्रमअनुसार इश्माएलका छोराहरूका नाम यिनै हुन्:
\b
\li1 इश्माएलको जेठो छोरा नबायोत,
\li1 केदार, अदबील, मिब्साम,
\li1
\v 14 मिश्मा, दुमा, मस्सा,
\li1
\v 15 हदद, तेमा, यतूर,
\li1 नापीश र केदमा।
\b
\lf
\v 16 इश्माएलका छोराहरू यिनै हुन्, र बस्ती र छाउनीहरूअनुसार बाह्र कुलका शासकहरूका नाम यिनै हुन्।
\b
\p
\v 17 इश्माएल जम्मा एक सय सैँतीस वर्षसम्म बाँचे; त्यसपछि तिनको मृत्यु भयो, र आफ्ना मानिसहरूसँगै माटोमा मिल्न गए। 
\v 18 तिनका सन्ततिहरू अश्शूरतिरको इजिप्टको पूर्वी सिमाना छेउको हवीलादेखि शूरसम्मका ठाउँहरूमा बसोबास गरे। अनि तिनीहरू आफ्ना सबै दाजुभाइहरूसित दुश्मनी लिएर बसे।
\s1 याकोब र एसाव
\p
\v 19 अब्राहामका छोरा इसहाकको विवरण यही हो।
\b
\p अब्राहाम इसहाकका पिता भए; 
\v 20 अनि पद्दन-अरामका अरामी बतूएलकी छोरी र अरामी लाबानकी बहिनी रिबेकासित विवाह हुँदा इसहाक चालीस वर्षका थिए।
\p
\v 21 आफ्नी पत्नी बाँझी भएकाले उनको पक्षमा इसहाकले याहवेहसित प्रार्थना गरे। याहवेहले तिनको प्रार्थनाको जवाफ दिनुभयो, र तिनकी पत्नी रिबेका गर्भवती भइन्। 
\v 22 तिनको गर्भमा बालकहरूले एक-अर्कालाई ठेल्न थाले। “मलाई किन यस्तो भइरहेको छ?” भनी तिनले याहवेहलाई सोध्न गइन्।
\p
\v 23 तब याहवेहले तिनलाई भन्‍नुभयो,
\q1 “तेरो गर्भमा दुई राष्ट्रहरू छन्,
\q2 अनि तेरो पेटबाट दुई जातिहरू छुट्टिनेछन्;
\q1 एउटा जाति अर्कोभन्दा बलियो हुनेछ;
\q2 अनि जेठोले कान्छोको सेवा गर्नेछ।”
\p
\v 24 जब तिनको जन्माउने समय आयो; तिनको गर्भमा जुम्ल्याह बालकहरू थिए। 
\v 25 पहिले निस्कने रातो वर्णको थियो; अनि त्यसको सम्पूर्ण शरीर रौँको वस्त्रझैँ थियो; र तिनीहरूले त्यसको नाम एसाव\f + \fr 25:25 \fr*\fq एसाव \fq*\ft जसको अर्थ \ft*\fqa रौँ नै रौँ भएको।\fqa*\f* राखे। 
\v 26 त्यसपछि उनको भाइ जन्मियो; जसले एसावको कुर्कुच्‍चा समातेको थियो; यसकारण त्यसको नाम याकोब\f + \fr 25:26 \fr*\fq याकोब \fq*\ft जसको अर्थ \ft*\fqa कुर्कुच्‍चा समात्छन् \fqa*\ft हिब्रू चलनअनुसार याकोबको अर्थ \ft*\fqa छली हो।\fqa*\f* राखियो। रिबेकाले तिनीहरूलाई जन्माउँदा इसहाक साठी वर्ष पुगेका थिए।
\p
\v 27 ती बालकहरू बढ्दै गए; अनि एसाव एउटा सिपालु शिकारी, खुला मैदानको मानिस भए; याकोबचाहिँ शान्त स्वभावका थिए, र तिनी पालमै बसिरहन्थे। 
\v 28 इसहाक शिकारको मासु खान रुचाउने हुनाले एसावलाई माया गर्थे; तर रिबेकाले चाहिँ याकोबलाई माया गर्थिन्।
\p
\v 29 एक पल्ट याकोबले सुरुवा पकाइरहेका बेलामा एसाव खुला मैदानबाट साह्रै भोकाएर आए। 
\v 30 एसावले याकोबलाई भने, “झट्टै मलाई त्यो रातो सुरुवा देऊ! म भोकले मर्नै लागेँ!” (त्यसैकारण तिनलाई एदोम पनि भनिन्थ्यो।)
\p
\v 31 याकोबले जवाफ दिए, “पहिले आफ्नो ज्येष्‍ठ अधिकार\f + \fr 25:31 \fr*\fq ज्येष्‍ठ अधिकार \fq*\ft यो पिताबाट प्राप्‍त हुने अधिकार हो; यस अधिकारअनुसार जेठाले अरू दाजुभाइभन्दा दुईगुणा बढ्ता अंश प्राप्‍त गर्दथे।\ft*\f* मलाई बेच।”
\p
\v 32 एसावले भने, “हेर, म त मर्नै लागेको छु। अब मेरो निम्ति ज्येष्‍ठ अधिकारको के काम?”
\p
\v 33 तर याकोबले भने, “पहिले शपथ खाएर मलाई भन।” यसकारण तिनले शपथ खाए, र आफ्नो ज्येष्‍ठ अधिकार याकोबलाई बेचे।
\p
\v 34 तब याकोबले एसावलाई केही रोटी र दालको सुरुवा दिए। तिनले त्यो खाए, पिए, र उठेर गइहाले।
\p यसरी एसावले आफ्नो ज्येष्‍ठ अधिकारलाई लत्याए।
\c 26
\s1 इसहाक र अबीमेलेक
\p
\v 1 अब अब्राहामको समयमा परेको अनिकालबाहेक त्यस देशमा फेरि अर्को एउटा अनिकाल पनि पर्‍यो; अनि इसहाक गरारमा भएका पलिश्तीहरूका राजा अबीमेलेककहाँ गए। 
\v 2 याहवेह इसहाककहाँ देखा पर्नुभयो र भन्‍नुभयो, “तल इजिप्टमा नजा; तर मैले तँलाई भनेकै देशमा गएर बस्। 
\v 3 यस देशमा केही समय परदेशी भएर बस्, र म तँसित हुनेछु र तँलाई आशिष् दिनेछु। किनकि म तँलाई र तेरा सन्तानहरूलाई यी सबै देशहरू दिनेछु; र मैले तेरा पिता अब्राहामसित खाएको शपथ पूरा गर्नेछु। 
\v 4 म तेरा सन्तानहरूलाई आकाशमा भएका ताराझैँ असंख्य तुल्याउनेछु; अनि तिनीहरूलाई यी सबै देशहरू दिनेछु; र तेरै सन्तानद्वारा पृथ्वीका सबै जातिले आशिष्\f + \fr 26:4 \fr*\ft अथवा \ft*\fqa अब्राहामद्वारा नै मानिसहरूले सबै प्रकारका उन्‍नति र सफलता प्राप्‍त गर्नेछन्। \fqa*\ft (हेर्नुहोस् \+xt 48:20\+xt*)\ft*\f* पाउनेछन्; 
\v 5 किनकि अब्राहामले मेरो आज्ञापालन गर्‍यो, र मेरा आज्ञाहरू, मेरा उर्दीहरू र मेरा निर्देशनहरू पालन गर्दै मैले चाहेका सबै कुरा गर्‍यो।” 
\v 6 यसकारण इसहाक गरारमै बसे।
\p
\v 7 त्यस ठाउँका मानिसहरूले तिनलाई रिबेकाको विषयमा सोधपुछ गर्दा तिनले भने, “यिनी मेरी बहिनी हुन्; किनकि रिबेकाको कारण त्यस ठाउँका मानिसहरूले तिनलाई मार्लान् भन्‍ने सोचेर रिबेकालाई आफ्नी पत्नी भन्‍न तिनी डराए; किनकि रिबेका अत्यन्तै राम्री थिइन्।”
\p
\v 8 जब इसहाक त्यहाँ बसेको धेरै भएको थियो, तब पलिश्तीहरूका राजा अबीमेलेकले झ्यालबाट तल हेरे, र तिनले इसहाकलाई आफ्नी पत्नी रिबेकासित प्रेमलाप गरिरहेका देखे। 
\v 9 यसकारण अबीमेलेकले इसहाकलाई बोलाएर भने, “यिनी त वास्तवमा तिम्री पत्नी रहिछिन्! मलाई तिमीले किन ‘यिनी मेरी बहिनी हुन्’ भन्यौ?”
\p इसहाकले तिनलाई जवाफ दिए, “किनकि मेरी पत्नीको कारण मैले आफ्नो ज्यान गुमाउन पर्ला कि भनी मैले सोचेँ।”
\p
\v 10 तब अबीमेलेकले भने, “तिमीले हामीसँग यो के गर्‍यौ? यी मानिसहरूमध्ये कोही तिम्री पत्नीसित सुतेको भए तिमीले हामीमाथि दोष ल्याउनेथियौ।”
\p
\v 11 यसकारण अबीमेलेकले सबै मानिसहरूलाई यसो भनी आदेश दिए: “यी मानिस अथवा यिनकी पत्नीलाई हानि गर्ने व्यक्तिले निश्‍चय नै मृत्युदण्ड पाउनेछ।”
\p
\v 12 इसहाकले त्यस देशमा अन्‍नबाली लगाए; अनि त्यही वर्ष तिनले सय गुणा कटनी गरे; किनकि याहवेहले तिनलाई आशिष् दिनुभएको थियो। 
\v 13 तिनी धनी भए, र तिनी अति धनाढ्य नहुन्जेल तिनको सम्पत्ति बढिरह्‍यो। 
\v 14 तिनीसित यति धेरै बगाल, गाईबस्तु र सेवक-सेविकाहरू थिए, कि पलिश्तीहरूले तिनीसित डाह गर्न लागे। 
\v 15 यसकारण तिनका पिता अब्राहामको समयमा, तिनका पिताका सेवकहरूले खनेका सबै इनारहरू पलिश्तीहरूले माटोले पुरिदिए।
\p
\v 16 तब अबीमेलेकले इसहाकलाई भने, “हामीदेखि टाढा गइहाल; किनकि तिमी हाम्रो निम्ति अति शक्तिशाली भएका छौ।”
\p
\v 17 यसकारण इसहाक त्यहाँबाट टाढा सरे र गरारको बेँसीमा पाल टाँगेर त्यहीँ बसोबास गरे। 
\v 18 इसहाकका पिता अब्राहामको समयमा खनिएका इनारहरू तिनले फेरि खने, जुन अब्राहामको मृत्युपछि पलिश्तीहरूले पुरिदिएका थिए; अनि ती इनारहरूलाई तिनका पिताले दिएकै नामहरू दिए।
\p
\v 19 इसहाकका सेवकहरूले बेँसीमा खने, र त्यहाँ स्वच्छ पानीको एउटा इनार पत्ता लगाए। 
\v 20 तर गरारका गोठालाहरूले इसहाकका गोठालाहरूसित झगडा गरेर भने, “यो पानी हाम्रो हो!” यसकारण तिनले त्यस इनारको नाम एसेक\f + \fr 26:20 \fr*\fq एसेक \fq*\ft जसको अर्थ \ft*\fqa झगडा\fqa*\f* राखे; किनकि तिनीहरूले उनीहरूसित झगडा गरेका थिए। 
\v 21 तब तिनीहरूले अर्को इनार खने, तर तिनीहरूले त्यसका निम्ति पनि झगडा गरे; यसकारण तिनले त्यसको नाम सित्ना\f + \fr 26:21 \fr*\fq सित्ना \fq*\ft जसको अर्थ \ft*\fqa विरोध\fqa*\f* राखे। 
\v 22 तिनी त्यहाँबाट अझ अगि बढे, र अर्को इनार खने; अनि कसैले पनि त्यसका निम्ति झगडा गरेन। तिनले त्यसको नाम यसो भनेर रहोबोत\f + \fr 26:22 \fr*\fq रहोबोत \fq*\ft जसको अर्थ \ft*\fqa फराकिलो ठाउँ।\fqa*\f* राखे, “अब याहवेहले हामीलाई ठाउँ दिनुभएको छ र हामी यस देशमा उन्‍नति गर्नेछौँ।”
\p
\v 23 त्यहाँबाट तिनी बेर्शेबासम्म गए। 
\v 24 त्यस रात याहवेह तिनीकहाँ देखा परेर भन्‍नुभयो, “म तेरा पिता अब्राहामको परमेश्‍वर हुँ। नडरा, किनकि म तँसित छु; म तँलाई आशिष् दिनेछु र मेरा सेवक अब्राहामको खातिर म तेरो सन्तानको संख्या बढाउनेछु।”
\p
\v 25 इसहाकले त्यहाँ एउटा वेदी बनाए अनि याहवेहको आराधना गरे। त्यहाँ तिनले आफ्नो पाल टाँगे; अनि त्यहाँ तिनका सेवकहरूले एउटा इनार खने।
\p
\v 26 त्यसै बेला गरारबाट अबीमेलेक आफ्ना व्यक्तिगत सल्‍लाहकार अहुज्जत र आफ्ना सेनाका सेनापति पीकोलसित तिनीकहाँ आए। 
\v 27 इसहाकले तिनीहरूलाई सोधे, “तपाईंहरूले मसित दुश्मनी गरेर मलाई धपाउनुभयो। अहिले तपाईंहरू किन मकहाँ आउनुभयो?”
\p
\v 28 तिनीहरूले जवाफ दिए, “तपाईंसित याहवेह हुनुभएको हामीले प्रष्‍टसँग देख्यौँ, र हामीले भन्यौँ, ‘तपाईंसित हाम्रो शपथसहितको वाचा गरिएको सम्झौता हुनुपर्नेथियो—हामी र तपाईंबीच।’ हामी तपाईंसँग एउटा सन्धि गर्न चाहन्छौँ, 
\v 29 ताकि हामीले तपाईंलाई हानि नगरी सधैँ तपाईंसित राम्रो व्यवहार गरेर शान्तिसित तपाईंलाई पठाइदिएझैँ, तपाईंले पनि हामीलाई कुनै हानि गर्नुहुनेछैन। अनि अहिले तपाईंले याहवेहद्वारा आशिष् पाउनुभएको छ।”
\p
\v 30 तब इसहाकले तिनीहरूका निम्ति भोज तयार पारे, र तिनीहरूले खाए र पिए। 
\v 31 अर्को दिन बिहानै ती मानिसहरूले एक-अर्कासित शपथ खाए। तब इसहाकले तिनीहरूलाई आफ्नो बाटो लगाइदिए; अनि तिनीहरू शान्तिसित गए।
\p
\v 32 त्यस दिन इसहाकका सेवकहरूले तिनलाई उनीहरूले खनेको इनारको विषयमा बताए। तिनीहरूले भने, “हामीले पानी भेट्टाएका छौँ!” 
\v 33 तब तिनले त्यसको नाम शिबा\f + \fr 26:33 \fr*\fq शिबा \fq*\ft जसको अर्थ \ft*\fqa शपथ \fqa*\ft वा \ft*\fqa सात\fqa*\f* राखे। आजसम्म नै त्यस नगरको नाम बेर्शेबा भनिन्छ।
\s1 याकोबले एसावको आशिष् लिएका
\p
\v 34 एसाव चालीस वर्षको हुँदा हित्ती बेरीकी छोरी यूदीतलाई र हित्ती एलोनकी छोरी बासमतलाई पनि विवाह गरे। 
\v 35 तर यी स्त्रीहरू इसहाक र रिबेकाका निम्ति सन्तापको स्रोत भए।
\c 27
\p
\v 1 इसहाक वृद्ध भइसकेका थिए, र तिनका आँखा पनि देख्न नसक्ने कमजोर भए; तब तिनले आफ्ना जेठा छोरा एसावलाई बोलाएर भने, “मेरो छोरा।”
\p तिनले जवाफ दिए, “हजुर, म यहाँ छु।”
\p
\v 2 इसहाकले भने, “हेर्, म वृद्ध भइसकेको छु; कुन दिन मरिने हो, थाहा छैन। 
\v 3 त्यसैले अब तेरो हतियार—अर्थात् तेरो काँडको ठोक्रो र धनु लिएर खुला खेतमा जा, र मेरा निम्ति एउटा पशु शिकार गरेर ले। 
\v 4 मलाई मनपर्ने स्वादिलो भोजन बना, म त्यो खान्छु, र म मर्नुभन्दा अगि तँलाई आशिष् दिन्छु।”
\p
\v 5 अब इसहाकले आफ्नो छोरा एसावसित कुरा गर्दैगर्दा रिबेकाले सुनिरहेकी थिइन्; तब एसाव खुला मैदानमा शिकार गरेर ल्याउन भनेर हिँडे। 
\v 6 त्यसपछि रिबेकाले आफ्ना छोरा याकोबलाई भनिन्, “हेर्, तेरा बुबाले तेरा दाजु एसावलाई यसो भन्दै गर्नुभएको मैले सुनेँ, 
\v 7 ‘मेरा लागि शिकार गरेर ले, र मेरा निम्ति स्वादिष्‍ठ भोजन तयार गर्, र म मर्नुभन्दा अगि याहवेहको उपस्थितिमा मेरो आशिष् तँलाई दिन्छु।’ 
\v 8 त्यसैले मेरो छोरा, ध्यानपूर्वक सुन्, र म तँलाई जे भन्छु, सो कुरा गर्! 
\v 9 अब बगाल भएको ठाउँमा जा, र दुई वटा असल पाठा चुनेर ले; ताकि म तेरा बुबाका निम्ति मनपर्ने स्वादिष्‍ठ भोजन बनाइदिन सकूँ। 
\v 10 तब त्यो लगेर तेरा बुबालाई खान दे, र मर्नुभन्दा अगि तिनले आफ्नो आशिष् तँलाई देऊन्।”
\p
\v 11 याकोबले आफ्नी आमा रिबेकालाई भने, “तर मेरा दाजु एसाव शरीरभरि रौँ नै रौँ भएका मानिस हुन्; अनि मचाहिँ चिल्‍लो छाला भएको मानिस हुँ। 
\v 12 मेरा बुबाले मलाई छाम्नुभयो भने के गर्ने? मैले त उहाँलाई छल गरेजस्तो हुन्छ; तब ममाथि आशिष्‌को साटो श्राप पो आइपर्ला।”
\p
\v 13 तिनकी आमाले तिनलाई भनिन्, “मेरो छोरा, त्यो श्राप मैमाथि परोस्; म जे भन्छु, तैँले त्यही गर्; जा र ती मेरा निम्ति लिएर आइज।”
\p
\v 14 त्यसपछि याकोब गए, र ती पाठा आफ्नी आमाकहाँ लिएर आए; अनि उनकी आमाले उनका बुबाले मनपर्ने स्वादिष्‍ठ भोजन तयार पारिदिइन्। 
\v 15 तब रिबेकाले तिनको घरमा भएका आफ्ना जेठा छोरा एसावका राम्रा-राम्रा लुगा ल्याएर आफ्ना कान्छा छोरा याकोबलाई लगाइदिइन्। 
\v 16 तिनले याकोबको हात र घाँटीको चिल्‍लो भागमा पाठाका छालाले ढाकिदिइन्। 
\v 17 तब आफूले तयार पारेको स्वादिष्‍ठ भोजन र रोटी तिनले आफ्नो छोरा याकोबको हातमा दिइन्।
\p
\v 18 तिनी आफ्ना बुबाकहाँ गएर भने, “मेरा बुबा!”
\p तिनले जवाफ दिए, “भन् मेरो छोरा, तँ को होस्?”
\p
\v 19 याकोबले आफ्ना बुबालाई भने, “म तपाईंको जेठो छोरा एसाव हुँ। मैले तपाईंले भन्‍नुभएझैँ गरेको छु। कृपया बस्‍नुहोस्, र मैले शिकार गरेर ल्याएको भोजन खानुहोस्; र मलाई आफ्नो आशिष् दिनुहोस्।”
\p
\v 20 इसहाकले आफ्नो छोरालाई सोधे, “मेरो छोरा, तैँले कसरी यति चाँडो शिकार भेट्टाइस् र?”
\p याकोबले जवाफ दिए, “मलाई तपाईंका याहवेह परमेश्‍वरले नै सफलता दिनुभयो।”
\p
\v 21 तब इसहाकले याकोबलाई भने, “मेरो छोरा, मेरो नजिक आइज, र तँ साँच्‍चै मेरा छोरा एसाव होस् कि होइनस् भनी म तँलाई छामेर जान्‍न सकूँ।”
\p
\v 22 याकोब आफ्नो बुबा इसहाकको छेवैमा गए; अनि तिनले उनलाई छोएर भने, “सोरचाहिँ याकोबको हो, तर हातहरूचाहिँ एसावकै हुन्।” 
\v 23 याकोबका हातहरू तिनका दाजु एसावका हातहरूजस्ता रौँ नै रौँ भएका हुनाले इसहाकले तिनलाई चिनेनन्। तब इसहाकले याकोबलाई आशिष् दिए। 
\v 24 इसहाकले तिनलाई सोधे, “के तँ साँच्‍चै मेरो छोरा एसाव नै होस् त?”
\p तिनले जवाफ दिए, “हो, म उही हुँ।”
\p
\v 25 तब तिनले भने, “मेरो छोरा, मलाई तेरो शिकारबाट खानलाई केही दे, र म तँलाई मेरो आशिष् दिन सकूँ।”
\p अनि याकोबले त्यो तिनीकहाँ ल्याए, र तिनले खाए; अनि उनले केही दाखमद्य पनि ल्याए, र तिनले पिए। 
\v 26 तब उनका बुबा इसहाकले तिनलाई भने, “मेरो छोरा, यता आइज, र मलाई म्वाइँ खा।”
\p
\v 27 यसकारण याकोब नजिकै गएर आफ्नो बुबालाई म्वाइँ खाए। जब उनको लुगाको बास्‍ना इसहाकले थाहा पाए, तब उनलाई आशिष् दिएर भने,
\q1 “अहो, मेरो छोराको बास्‍ना त
\q2 याहवेहले आशिष् दिनुभएको
\q2 खेतको बास्‍नाझैँ छ।
\q1
\v 28 परमेश्‍वरले तँलाई आकाशको शीतबाट
\q2 अनि पृथ्वीको उर्वर जमिनबाट—
\q2 प्रशस्त अन्‍न र नयाँ दाखमद्य देऊन्।
\q1
\v 29 राष्ट्रहरूले तेरो सेवा गरून्,
\q2 अनि मानिसहरू तेरो सामु झुकून्।
\q1 तेरा दाजुभाइहरूमाथि तेरो प्रभुत्व होस्,
\q2 अनि तेरी आमाका छोराहरू तेरो सामु झुकून्।
\q1 तँलाई श्राप दिनेहरूले श्राप पाऊन्,
\q2 र तँलाई आशिष् दिनेहरूले आशिष् पाऊन्।”
\p
\v 30 इसहाकले तिनलाई आशिष् दिइसकेपछि आफ्ना बुबाको उपस्थितिबाट याकोब निस्केका मात्र के थिए, तिनका दाजु एसाव शिकार गरेर भित्र आए। 
\v 31 तिनले पनि केही स्वादिष्‍ठ भोजन तयार पारे; अनि आफ्ना बुबाकहाँ ल्याए। त्यसपछि एसावले भने, “मेरा बुबा, कृपया उठेर बस्‍नुहोस्, र मैले शिकार गरेर ल्याएको मासुबाट केही खाएर मलाई आशिष् दिनुहोस्।”
\p
\v 32 तब तिनका पिता इसहाकले सोधे, “तँचाहिँ को होस्?”
\p तिनले जवाफ दिए, “म तपाईंको छोरा, तपाईंको जेठा छोरा एसाव हुँ।”
\p
\v 33 तब इसहाक जोडसित डरले काँपे, र भने, “त्यसो भए त्योचाहिँ को हो, जसले शिकार गरेर मकहाँ ल्यायो? तँ आउनुभन्दा अगि नै मैले त्यो खाएँ, र त्यसलाई आशिष् दिएँ—अनि निश्‍चय नै त्यसैले त्यो आशिष् पाउनेछ।”
\p
\v 34 जब एसावले आफ्ना बुबाको कुरा सुने, तब तिनी दुःखी भएर डाँको छोडेर रोए, र आफ्ना बुबालाई भने, “मेरा बुबा, मलाई पनि आशिष् दिनुहोस्!”
\p
\v 35 तर तिनले भने, “तेरो भाइले छल गरेर आयो, र तेरो आशिष् लग्यो।”
\p
\v 36 एसावले भने, “त्यसको नाम याकोब भनेर ठिकै राखिएको होइन र? त्यसले मलाई छल गरेको यो दोस्रो पटक हो। त्यसले मेरो ज्येष्‍ठ अधिकार लियो; अहिले मैले पाउनुपर्ने आशिष् पनि त्यसैले लग्यो!” तब तिनले सोधे, “के तपाईंले मेरा निम्ति केही आशिष् साँचेर राख्नुभएको छैन र?”
\p
\v 37 इसहाकले एसावलाई जवाफ दिए, “हेर् मेरो छोरा, मैले उसलाई तेरो मालिक बनाइसकेँ; अनि उसका सबै आफन्तहरूलाई उसका सेवक बनाइसकेको छु; अनि अन्‍न र दाखमद्यले उसलाई तृप्‍त पारिसकेको छु। यसकारण मेरो छोरा, म तेरा लागि के नै गर्न सक्छु र?”
\p
\v 38 एसावले आफ्ना बुबालाई भने, “मेरा बुबा, तपाईंसित एउटै मात्र पनि आशिष् होला नि? मलाई पनि आशिष् दिनुहोस् बुबा!” तब तिनी डाँको छोडेर रोए।
\p
\v 39 अनि उनका पिता इसहाकले उनलाई जवाफ दिए,
\q1 “तेरो बसोबास
\q2 पृथ्वीको उर्वर जमिनबाट टाढा;
\q2 माथि आकाशको शीतदेखि टाढा हुनेछ।
\q1
\v 40 तँ तरवारको भरमा जिउनेछस्,
\q2 अनि तैँले तेरो भाइको सेवा गर्नेछस्।
\q1 तर तँ बोझले विचलित भएपछि,
\q2 तैँले आफ्नो गर्दनबाट
\q2 त्यसको जुवा भाँचेर फ्याँक्नेछस्।”
\p
\v 41 आफ्ना पिताले याकोबलाई आशिष् दिनुभएको कारण एसावले याकोबसित शत्रुता राखे। अनि तिनले मनमनै भने, “मेरा पिताको मृत्युको शोकपछि म मेरो भाइ याकोबलाई मार्नेछु।”
\p
\v 42 आफ्नो जेठा छोरा एसावले भनेका कुरा जब रिबेकालाई भनियो, तब तिनले आफ्नो कान्छा छोरा याकोबलाई बोलाइपठाइन्, र तिनलाई भनिन्, “तेरो दाजुले तँलाई मार्ने योजना बनाएर बदला लिन खोज्दैछ। 
\v 43 अब मेरो छोरा, म जे भन्छु त्यो गर्; तँ हारानमा भएका मेरा दाजु लाबानकहाँ भागेर गइहाल्। 
\v 44 तेरो दाजुको रिस नमरुन्जेल तँ केही दिन त्यहीँ बस्। 
\v 45 तैँले तेरा दाजुलाई जे गरेको थिइस्, सो कुरा उसले नबिर्सुन्जेल बस्; अनि उसको रिस मरेपछि तँलाई त्यहाँबाट यता आउनू भनी म खबर पठाउनेछु। एकै दिनमा तिमीहरू दुवैलाई म किन गुमाऊँ?”
\p
\v 46 तब रिबेकाले इसहाकलाई भनिन्, “म यी हित्ती स्त्रीहरूसित बस्दा-बस्दा वाक्‍क भइसकेकी छु। यदि याकोबले यस ठाउँका स्त्रीहरूबाट अर्थात् यस्ता हित्ती स्त्रीहरूबाट पत्नी ल्यायो भने म बाँचेर केही अर्थ हुँदैन।”
\c 28
\p
\v 1 यसकारण इसहाकले याकोबलाई बोलाएर आशिष् दिए। त्यसपछि उनले यस्तो आज्ञा दिए: “कनानी स्त्रीसँग विवाह नगर्नू। 
\v 2 तुरुन्तै पद्दन-अराममा तेरी आमाका पिता बतूएलको घरमा गइहाल्, र आफ्ना लागि तेरी आमाका दाजु लाबानका छोरीहरूमध्ये एउटीलाई विवाह गर्नू। 
\v 3 सर्वशक्तिमान् परमेश्‍वरले तँलाई आशिष् देऊन्, र तँ जाति-जातिको एक समुदाय नहोउन्जेल तँलाई फलवन्त बनाएर तेरो संख्याको वृद्धि गरून्। 
\v 4 उहाँले तँ र तेरा सन्ततिलाई अब्राहामलाई दिनुभएको आशिष् देऊन्, ताकि अब्राहामलाई परमेश्‍वरले दिनुभएको ठाउँ, जसमा तँ अहिले परदेशी भई बसेको छस्, त्यो भूमि तेरो अधिकारमा होस्।” 
\v 5 तब इसहाकले याकोबलाई बिदा गरे; अनि तिनी पद्दन-अराममा लाबानकहाँ गए। लाबान अरामी बतूएलको छोरा, अर्थात् याकोब र एसावकी आमा रिबेकाका दाजु थिए।
\p
\v 6 अब इसहाकले याकोबलाई आशिष् दिएर पद्दन-अरामबाट पत्नी ल्याउनू भनी त्यहाँ पठाएछन्, र तिनलाई आशिष् दिँदा “कुनै कनानी स्त्रीलाई विवाह नगर्नू,” भन्‍ने आज्ञा दिएछन्, 
\v 7 र याकोबले आफ्ना बुबा र आमाको आज्ञापालन गरेर पद्दन-अराममा गएको कुरा एसावले थाहा पाए। 
\v 8 जब तिनका पिता इसहाकलाई कनानी स्त्रीहरू मन पर्दैन रहेछ भनी एसावले थाहा पाए; 
\v 9 तब एसाव इश्माएलकहाँ गए, र आफूसित भएका पत्नीहरूबाहेक तिनले अब्राहामको छोरा इश्माएलकी छोरी, नबायोतकी बहिनी महलतलाई विवाह गरे।
\s1 बेथेलमा याकोबको सपना
\p
\v 10 याकोब बेर्शेबा छोडेर हारानतर्फ लागे। 
\v 11 तिनी कुनै एक विशेष ठाउँमा पुगेपछि सूर्य अस्ताइसकेकोले रात कटाउन त्यहीँ रोकिए। त्यस ठाउँमा एउटा ढुङ्गा लिएर त्यसको सिरानी लगाएर सुत्नका लागि तिनी ढल्किए। 
\v 12 अनि तिनले सपना देखे। पृथ्वीमाथि अडिएको एउटा भर्‍याङ, जसको टुप्पोचाहिँ स्वर्गसम्म पुगेको थियो; अनि परमेश्‍वरका दूतहरू त्यसमा उक्लँदै र ओर्लंर्दै गरेका देखे। 
\v 13 अनि सबैभन्दा माथिचाहिँ\f + \fr 28:13 \fr*\ft अथवा \ft*\fqa उनको छेउमा\fqa*\f* याहवेह उभिनुभएको थियो, र उहाँले भन्‍नुभयो: “म याहवेह नै तेरा पिता अब्राहाम र इसहाकका परमेश्‍वर हुँ। तँ ढल्किरहेको यो ठाउँ तँ र तेरा सन्तानहरूलाई म दिनेछु। 
\v 14 तेरा सन्तानहरू पृथ्वीको धुलोझैँ हुनेछन्; अनि तँ पश्‍चिम, पूर्व, उत्तर र दक्षिणतिर फैलिनेछस्। पृथ्वीका सबै जातिले तँ र तेरा सन्तानहरूद्वारा आशिष् पाउनेछन्।\f + \fr 28:14 \fr*\ft अथवा \ft*\fqa आशिष् दिँदा तँ अथवा तेरा सन्तानको नाम प्रयोग गरिनेछ।\fqa*\f* 
\v 15 म तँसँग छु, र तँ जहाँ जान्छस्, तँलाई रक्षा गर्नेछु; अनि तँलाई यस देशमा फर्काएर ल्याउनेछु। मैले तँसित गरेको प्रतिज्ञा पूरा नगरेसम्म म तँलाई छोड्नेछैनँ।”
\p
\v 16 जब याकोब निद्राबाट झल्याँस बिउँझे, र तिनले सोचे, “निश्‍चय नै याहवेह यस ठाउँमा हुनुहुँदोरहेछ; अनि मलाई यो थाहै थिएन।” 
\v 17 तब तिनी डराएर भने, “यो ठाउँ कति भययोग्य रहेछ! यो परमेश्‍वरको घरबाहेक अरू केही होइन रहेछ; यो त स्वर्गकै ढोका पो रहेछ।”
\p
\v 18 भोलिपल्ट बिहानै याकोब उठे, र आफूले सिरानी लगाएको ढुङ्गा लिए; अनि त्यसलाई खाँबोझैँ ठड्याएर टुप्पोमाथि तेल खन्याए। 
\v 19 तिनले त्यस ठाउँको नाम बेथेल\f + \fr 28:19 \fr*\fq बेथेल \fq*\ft जसको अर्थ \ft*\fqa परमेश्‍वरको घर।\fqa*\f* राखे; पहिला त्यस सहरलाई लूज भनिन्थ्यो।
\p
\v 20 तब याकोबले यसो भनेर भाकल गरे, “यस यात्रामा यदि परमेश्‍वर मेरो साथमा रहनुभयो, मलाई रक्षा गर्नुभयो; मलाई खानलाई भोजन र लाउनलाई लुगा दिनुभयो, 
\v 21 र म मेरा पिताको घरमा सुरक्षित फर्केर आएँ भने याहवेह मेरा परमेश्‍वर हुनुहुनेछ; 
\v 22 अनि मैले खाँबोझैँ ठड्याएको ढुङ्गाचाहिँ परमेश्‍वरको घर हुनेछ, र तपाईंले मलाई दिनुहुने सबै कुराको दशांश म तपाईंलाई दिनेछु।”
\c 29
\s1 याकोब पद्दन-अराममा आइपुगेका
\p
\v 1 तब याकोबले आफ्नो यात्रा जारी गर्दैगए, र पूर्वका जातिहरूको देशमा आए। 
\v 2 तब उनले त्यहाँ खुला मैदानमा एउटा इनार देखे, जसको छेउमा तीन बगाल भेडाबाख्राहरू बसिरहेका थिए। किनकि गोठालाहरूले त्यही इनारबाट आफ्ना बगाललाई पानी पियाउने गर्थे। इनारको मुखमा राखिएको ढुङ्गा ठूलो थियो। 
\v 3 जब सबै बगालहरू त्यहाँ भेला हुन्थे; गोठालाहरूले इनारको मुखबाट ढुङ्गा हटाइदिन्थे, र भेडाहरूलाई पानी पियाउँथे। त्यसपछि तिनीहरूले त्यस ढुङ्गालाई फेरि गुडाउँदै ल्याएर इनारको मुख छोपिदिन्थे।
\p
\v 4 याकोबले ती गोठालाहरूलाई सोधे, “मेरा भाइहरू हो, तपाईंहरू कुन ठाउँबाट आउनुभएको हो?”
\p तिनीहरूले जवाफ दिए, “हामी हारानबाट आएका हौँ।”
\p
\v 5 तिनले तिनीहरूलाई भने, “के तपाईंहरू नाहोरका नाति लाबानलाई चिन्‍नुहुन्छ?”
\p तिनीहरूले जवाफ दिए, “हजुर, हामी उहाँलाई चिन्छौँ।”
\p
\v 6 तब याकोबले तिनीहरूलाई सोधे, “के उहाँ कुशलै हुनुहुन्छ?”
\p तिनीहरूले भने, “ज्यू, उहाँ कुशलै हुनुहुन्छ; हेर्नुहोस्, भेडाहरू लिएर आउँदै गरेकी ती केटी उहाँकै छोरी राहेल हुन्।”
\p
\v 7 तिनले भने, “हेर्नुहोस्, घाम अझसम्म आकाशमाथि नै छ। यतिखेर बगाललाई भेला गराउने समय भएको छैन। भेडाबाख्राहरूलाई पानी पियाउनुहोस्; र फेरि चराउन लानुहोस्।”
\p
\v 8 तिनीहरूले भने, “सबै बगाल भेला नभएसम्म इनारको मुखबाट हामी ढुङ्गा हटाउन सक्दैनौँ। त्यसपछि हामी भेडाबाख्राहरूलाई पानी पियाउँछौँ।”
\p
\v 9 याकोब उनीहरूसित कुरा गर्दैगर्दा राहेल आफ्ना पिताका भेडाहरू लिएर आइपुगिन्; किनकि तिनी भेडा गोठाल्नी थिइन्। 
\v 10 जब याकोबले आफ्नी आमाका दाजु लाबानकी छोरी राहेल र लाबानका भेडाहरू देखे, तब तिनी गएर इनारको मुखबाट ढुङ्गा हटाएर आफ्ना मामाका भेडाहरूलाई पानी पियाए। 
\v 11 तब याकोबले राहेललाई म्वाइँ खाए, र डाँको छोडेर रुन लागे। 
\v 12 याकोबले राहेललाई आफू तिनका पिताका नातेदार र रिबेकाको छोरो हुँ भनेर बताए। त्यसैले राहेल दगुरेर गइन्, र आफ्ना पितालाई भनिन्।
\p
\v 13 लाबानले जब आफ्नी बहिनीको छोरा याकोबको विषयमा खबर सुने, तब तिनी उनलाई भेट्न हतारसाथ गए। तिनले उनलाई अङ्कमाल गरे, र म्वाइँ खाए, र तिनलाई घरमा ल्याए; अनि याकोबले तिनलाई त्यहाँ यी सबै कुराहरू भनिदिए। 
\v 14 तब लाबानले भने, “तिमी मेरै मासु र रगत हौ।”
\s1 याकोबले लेआ र राहेललाई विवाह गरेका
\p याकोब तिनीसित एक महिना बसेपछि, 
\v 15 लाबानले याकोबलाई भने, “हुन त तिमी मेरा नातेदार हौ, तर यसो भन्दैमा तिमीले सित्तैँमा मेरो सेवा गर्नुपर्छ र? तिम्रो ज्याला कति हुनुपर्ने हो, मलाई भन।”
\p
\v 16 लाबानका दुई छोरीहरू थिए; जेठीको नाम लेआ, र कान्छीको नाम राहेल थियो। 
\v 17 लेआका आँखा कमजोर\f + \fr 29:17 \fr*\ft मूल भाषामा यसको अर्थ \ft*\fqa प्रष्‍ट छैन।\fqa*\f* थिए, तर राहेलचाहिँ राम्रो बनोट भएकी र सुन्दरी थिइन्। 
\v 18 याकोबले राहेललाई प्रेम गर्थे, त्यसैले उनले लाबानलाई भने, “म तपाईंकी कान्छी छोरी राहेलका निम्ति तपाईंसित सात वर्ष सेवा गर्नेछु।”
\p
\v 19 लाबानले भने, “मैले यसलाई अरू मानिसलाई दिनुभन्दा त तिमीलाई दिनु नै असल हो। मसित यहीँ बस।” 
\v 20 यसकारण राहेललाई पाउनका लागि याकोबले सात वर्षसम्म सेवा गरे; तर तिनले उनलाई प्रेम गरेको कारण याकोबका लागि ती थोरै दिनजस्तो मात्र लाग्यो।
\p
\v 21 तब याकोबले लाबानलाई भने, “मलाई मेरी पत्नी दिनुहोस्। मेरो समय पूरा भयो, र म तिनीसँग सहबास गर्न चाहन्छु।”
\p
\v 22 यसकारण लाबानले त्यस ठाउँका सबै मानिसहरूलाई एकसाथ बोलाएर भोज दिए। 
\v 23 तर जब साँझ भयो, तिनले आफ्नी छोरी लेआलाई ल्याएर याकोबलाई दिए। अनि याकोबले तिनीसित सहबास गरे। 
\v 24 अनि लाबानले आफ्नी दासी जिल्पालाई आफ्नी छोरी लेआकी सेविका हुनलाई दिए।
\p
\v 25 जब बिहान भयो, राहेलको सट्टा लेआ पो त्यहाँ रहिछिन्! यसकारण याकोबले लाबानलाई भने, “यो तपाईंले मलाई के गर्नुभयो? के मैले राहेलका निम्ति तपाईंको सेवा गरेको होइनँ र? तपाईंले मलाई किन धोका दिनुभयो?”
\p
\v 26 लाबानले जवाफ दिए, “यहाँ हाम्रो परम्पराअनुसार कान्छीको विवाह जेठीभन्दा पहिले गर्नुहुँदैन। 
\v 27 यस छोरीसित एक साता वैवाहिक उत्सव पूरा गर, र तिमीले अर्को सात वर्ष मेरो सेवा गर; तब तिमीलाई कान्छी छोरी पनि दिनेछौँ।”
\p
\v 28 अनि याकोबले त्यस्तै गरे। तिनले लेआसित एक हप्‍ता बिताए; अनि लाबानले आफ्नी छोरी राहेललाई तिनकी पत्नी हुनलाई दिए। 
\v 29 अनि लाबानले आफ्नी सेविका बिल्हालाई आफ्नी छोरी राहेलकी सेविका हुनलाई दिए। 
\v 30 याकोबले राहेलसित सहबास गरे; अनि तिनले लेआलाई भन्दा राहेललाई बढी प्रेम गरे। अनि तिनले अर्को सात वर्ष लाबानको सेवा गरे।
\s1 याकोबका छोराछोरी
\p
\v 31 जब याहवेहले लेआलाई प्रेम नपाएकी देख्नुभयो, तब उहाँले तिनको कोख खोलिदिनुभयो; तर राहेलचाहिँ बाँझी रहिन्। 
\v 32 लेआ गर्भवती भइन् र तिनले एउटा छोरा जन्माइन्। तिनले उसको नाम रूबेन\f + \fr 29:32 \fr*\fq रूबेन \fq*\ft मूल भाषामा यसको अर्थ \ft*\fqa उहाँले मेरो कष्‍ट देख्नुभयो। \fqa*\ft नामको अर्थ \ft*\fqa हेर्नुहोस्, एउटा छोरा\fqa*\f* राखिन्; किनकि तिनले भनिन्, “योचाहिँ याहवेहले मेरो कष्‍ट देख्नुभएको कारणले हो। निश्‍चय नै मेरा पतिले अब मलाई प्रेम गर्नुहुनेछ।”
\p
\v 33 तिनी फेरि गर्भवती भइन्, र अर्को छोरा जन्माउँदा तिनले भनिन्, “किनकि मैले प्रेम पाइनँ भनेर याहवेहले सुन्‍नुभएको छ; र उहाँले मलाई यो छोरा पनि दिनुभयो।” यसकारण तिनले त्यसको नाम शिमियोन\f + \fr 29:33 \fr*\fq शिमियोन \fq*\ft जसको अर्थ \ft*\fqa सुन्‍नुहुने\fqa*\f* राखिन्।
\p
\v 34 तिनी फेरि गर्भवती भइन्, र अर्को छोरा जन्माउँदा तिनले भनिन्, “अब यस पटक त मेरा पति मसँगै मिल्न आउनुहुनेछ; किनकि मैले उहाँका निम्ति तीन वटा छोरा पाइसकेँ।” यसकारण त्यसको नाम लेवी\f + \fr 29:34 \fr*\fq लेवी \fq*\ft जसको अर्थ \ft*\fqa नजिक हुनु; जोडिनु\fqa*\f* राखियो।
\p
\v 35 तिनी फेरि गर्भवती भइन्, र त्यो छोरा जन्माउँदा तिनले भनिन्, “यस पटक म याहवेहको प्रशंसा गर्नेछु।” यसकारण तिनले त्यसको नाम यहूदा\f + \fr 29:35 \fr*\fq यहूदा \fq*\ft जसको अर्थ \ft*\fqa प्रशंसा\fqa*\f* राखिन्। त्यसपछि तिनले छोराछोरी जन्माउन छोडिन्।
\c 30
\p
\v 1 जब राहेलले आफूले याकोबका निम्ति सन्तान जन्माउन नसकेकी देखिन्, तब तिनले आफ्नी दिदीसित डाह गर्न लागिन्। यसकारण तिनले याकोबलाई भनिन्, “मलाई सन्तान दिनुहोस्, नत्रता म मर्नेछु!”
\p
\v 2 यो सुनेर याकोब राहेलसित रिसाउँदै भने, “तिम्रो कोख बन्द गरिदिने के म परमेश्‍वरको स्थानमा छु र?”
\p
\v 3 तब तिनले भनिन्, “मेरी सेविका बिल्हा यहीँ छ। त्यसकहाँ जानुहोस्, र त्यसले मेरा निम्ति सन्तान जन्माओस्, र त्यसबाट म पनि एउटा परिवार निर्माण गर्न सकूँ।”
\p
\v 4 यसकारण राहेलले आफ्नी सेविका बिल्हालाई याकोबकी पत्नी हुनलाई दिइन्। याकोबले त्यससँग सहबास गरे; 
\v 5 अनि बिल्हा गर्भवती भई, र याकोबका निम्ति एउटा छोरा जन्माई। 
\v 6 तब राहेलले भनिन्, “परमेश्‍वरले न्याय गर्नुभएको छ; उहाँले मेरो बिन्ती सुन्‍नुभएको छ; र मलाई एउटा छोरा दिनुभएको छ।” यसकारण तिनले उसको नाम दान\f + \fr 30:6 \fr*\fq दान \fq*\ft जसको अर्थ \ft*\fqa न्याय गरिएको।\fqa*\f* राखिन्।
\p
\v 7 राहेलकी सेविका बिल्हा फेरि गर्भवती भई, र त्यसले याकोबका निम्ति दोस्रो छोरा जन्माई। 
\v 8 तब राहेलले भनिन्, “मेरी दिदीसित मैले ठूलो सङ्घर्ष गरेकी छु, अब मैले जितेकी छु।” यसकारण तिनले उसको नाम नप्‍ताली\f + \fr 30:8 \fr*\fq नप्‍ताली \fq*\ft जसको अर्थ \ft*\fqa सङ्घर्ष।\fqa*\f* राखिन्।
\p
\v 9 जब लेआले आफ्नो कोख बन्द भएको देखिन्, तब तिनले आफ्नी सेविका जिल्पालाई लगेर याकोबकी पत्नी हुनका निम्ति दिइन्। 
\v 10 लेआकी सेविका जिल्पाले याकोबका निम्ति एउटा छोरा जन्माई। 
\v 11 तब लेआले भनिन्, “म कत्ति धन्य भएकी छु!”\f + \fr 30:11 \fr*\ft अथवा \ft*\fqa “सेनाहरू आउँदैछन्!”\fqa*\f* यसकारण तिनले उसको नाम गाद\f + \fr 30:11 \fr*\fq गाद \fq*\ft अथवा \ft*\fqa सौभाग्य \fqa*\ft अथवा \ft*\fqa सेनाहरू।\fqa*\f* राखिन्।
\p
\v 12 लेआकी सेविका जिल्पाले याकोबबाट दोस्रो छोरो जन्माई। 
\v 13 तब लेआले भनिन्, “म कति प्रसन्‍न छु! स्त्रीहरूले मलाई सुखी भन्‍नेछन्।” यसकारण तिनले उसको नाम आशेर\f + \fr 30:13 \fr*\fq आशेर \fq*\ft जसको अर्थ \ft*\fqa सुखी।\fqa*\f* राखिन्।
\p
\v 14 गहुँ काट्ने बेला रूबेन खेततिर गएका थिए; अनि तिनले विशाखमूल भेट्टाए, जुन तिनले आफ्नी आमा लेआकहाँ ल्याए। राहेलले लेआलाई भनिन्, “मलाई तिम्रा छोराले ल्याएका विशाखमूलबाट केही देऊ।”
\p
\v 15 तर लेआले तिनलाई भनिन्, “तैँले मेरो पतिलाई त लगिस्-लगिस्, अब मेरो छोराले ल्याएका विशाखमूल पनि खोस्छेस्?”
\p राहेलले भनिन्, “ठिकै छ, तेरो छोराको विशाखमूलको सट्टामा आज राति उहाँ तँसित सुत्नुहुनेछ।”
\p
\v 16 त्यसकारण जब साँझमा याकोब खेतबाट आए; तब लेआ तिनलाई भेट्न गइन् र भनिन्, “तपाईं आज मसँग रात बिताउनैपर्छ। मेरा छोराले ल्याएका विशाखमूल दिएर मैले तपाईंलाई भाडामा लिएकी छु।” यसकारण याकोबले त्यो रात लेआसँग बिताए।
\p
\v 17 परमेश्‍वरले लेआको बिन्ती सुन्‍नुभयो; अनि तिनी गर्भवती भएर याकोबका निम्ति पाँचौँ छोरा जन्माइन्। 
\v 18 तब लेआले भनिन्, “मैले मेरी सेविका आफ्नो पतिलाई दिएँ। त्यसैकारण परमेश्‍वरले मलाई प्रतिफल दिनुभएको छ।” यसकारण तिनले उसको नाम इस्साखार\f + \fr 30:18 \fr*\fq इस्साखार \fq*\ft मूल भाषामा \ft*\fqa प्रतिफल।\fqa*\f* राखिन्।
\p
\v 19 लेआ फेरि गर्भवती भइन्, र याकोबबाट छैटौँ छोरा जन्माइन्। 
\v 20 तब लेआले भनिन्, “परमेश्‍वरले मलाई एउटा बहुमूल्य उपहार दिनुभएको छ। यस पटक मेरा पतिले मलाई आदर गर्नुहुनेछ; किनकि मैले उहाँका निम्ति छ जना छोरा जन्माएकी छु।” यसकारण तिनले उसको नाम जबूलून\f + \fr 30:20 \fr*\fq जबूलून \fq*\ft जसको अर्थ \ft*\fqa आदर।\fqa*\f* राखिन्।
\p
\v 21 केही समयपछि तिनले एउटी छोरी जन्माइन्, र तिनको नाम दीना राखिन्।
\p
\v 22 तब परमेश्‍वरले राहेललाई सम्झनुभयो; उहाँले तिनको बिन्ती सुन्‍नुभयो, र तिनको कोख खोलिदिनुभयो। 
\v 23 तिनी गर्भवती भइन् र एउटा छोरा जन्माइन्; तब तिनले भनिन्, “परमेश्‍वरले मेरो अपमान हटाउनुभएको छ।” 
\v 24 तिनले उसको नाम योसेफ\f + \fr 30:24 \fr*\fq योसेफ \fq*\ft जसको अर्थ \ft*\fqa याहवेहले थपिदेऊन्।\fqa*\f* राखिन्, र भनिन्, “याहवेहले मलाई अर्को छोरा पनि थपिदेऊन्।”
\s1 याकोबको बगालको वृद्धि
\p
\v 25 राहेलले योसेफलाई जन्माएको केही समयपछि याकोबले लाबानलाई भने, “अब मलाई बिदा दिनुहोस्, र म आफ्नै देशमा फर्केर जान सकूँ। 
\v 26 मलाई मेरा पत्नीहरू र सन्तान लैजान दिनुहोस्; जसका लागि मैले तपाईंको सेवा गरेको छु, अब म जान पाऊँ। मैले तपाईंका लागि कति धेरै सेवा गरेको छु, सो तपाईं जान्‍नुहुन्छ।”
\p
\v 27 तर लाबानले तिनलाई भने, “यदि मैले तिमीबाट निगाह प्राप्‍त गरेको छु, भने दया गरी बसिदेऊ; किनकि मैले दिव्य जोखनाद्वारा जानेको छु, कि तिमीद्वारा नै याहवेहले मलाई आशिष् दिनुभएको छ।” 
\v 28 तिनले अझ भने, “तिमीलाई थप कति ज्याला चाहिन्छ भन, बरु म त्यो दिउँला।”
\p
\v 29 याकोबले तिनलाई भने, “मैले तपाईंका निम्ति कसरी सेवा गरेको छु, र तपाईंका गाईबस्तुहरू कसरी मेरो रेख-देखमा सप्रेका छन्, सो तपाईं जान्‍नुहुन्छ। 
\v 30 म आउनुभन्दा अगि तपाईंसित थोरै वस्तुभाउ थिए, तर अहिले बढेर धेरै वृद्धि भएको छ; अनि म आएको समयदेखि याहवेहले तपाईंलाई आशिष् दिनुभएको छ। तर अब मैले आफ्नै परिवारका निम्ति चाहिँ कहिले बन्दोबस्त मिलाऊँ?”
\p
\v 31 अनि तिनले सोधे, “त्यसो भए भन, म तिम्रो लागि के दिऊँ?”
\p याकोबले जवाफ दिए, “मलाई केही दिनुपर्दैन; तर यदि तपाईंले मेरा निम्ति यो एउटा कुरा गर्नुभयो भने म तपाईंको बगाल फेरि चराएर त्यसको हेरचाह गर्नेछु। 
\v 32 आज मलाई तपाईंका बगालमा गएर टाटेपाटे, थोप्ले भएका भेडाहरू, प्रत्येक कालो रङ्गको भेडाको पाठा, र प्रत्येक थोप्ले र टाटेपाटे बाख्राहरूलाई बगालबाट अलग गर्न दिनुहोस्। यिनीहरू नै मेरा ज्याला हुनेछन्। 
\v 33 अनि जहिले-जहिले तपाईंले मलाई दिनुभएको ज्याला जाँच्नुहुनेछ, भविष्यमा मेरो इमानदारीताले मेरो साक्षी दिनेछ। मसित भएका कुनै पनि टाटेपाटे वा थोप्ले नभएका बाख्रा अथवा कालो रङ्ग नभएको कुनै पनि भेडाको पाठा फेला पर्‍यो भने ती सबै चोरी गरिएको ठहरिनेछन्।”
\p
\v 34 लाबानले भने, “हुन्छ, तिमीले भनेझैँ होस्।” 
\v 35 त्यसै दिन लाबानले धर्के अथवा थोप्ले सबै बोकाहरू, र टाटेपाटे अथवा थोप्ला भएका बाख्रीहरू (जिउमा सेता भएका सबै), र सबै काला रङ्गका भेडाका पाठाहरू अलग गरे, र तिनीहरूलाई याकोबका छोराहरूको जिम्मामा दिए। 
\v 36 अनि तिनले याकोबदेखि तीन दिनको यात्राको दूरी बनाएर बसे; अनि याकोबचाहिँ लाबानका बाँकी बगालहरू हेरचाह गर्दै बसे।
\p
\v 37 अनि याकोबले, सल्‍ला, हाडे-बदाम र चिनारका रूखहरूका भर्खर काटिएका हाँगाहरू लिए; अनि त्यसका बोक्रा ताछेर भित्री सेतो काठ देखिने गरी सेता धर्काहरू बनाए। 
\v 38 तब तिनले बोक्रा ताछिएका ती हाँगाहरू सबै पानी पिउने डूँडहरूको छेउमा राखिदिए, ताकि पानी पिउन आउँदा बगालहरूले त्यो देखून्; किनभने त्यहाँ ती बगालहरू मिसिन्थे, 
\v 39 बगालहरू ती हाँगाहरूका सामु मिसिए; अनि तिनीहरूले धर्के, टाटेपाटे र थोप्ले पाठापाठीहरू जन्माए। 
\v 40 याकोबले बगालका पाठाहरूलाई छुट्याए, तर रहेकोलाई चाहिँ लाबानका धर्के र काला रङ्गका पशुहरूपट्टि फर्काइदिए। यसरी तिनले आफ्ना लागि बेग्लै बगाल बनाए, र तिनीहरूलाई लाबानका पशुहरूसित राखेनन्। 
\v 41 जहिले-जहिले बलिया पाठीहरूको मिसिने बेला आउँथ्यो, याकोबले तिनीहरू ती हाँगाहरूको सामु मिसिऊन् भनी ती हाँगाहरूलाई पानीको डुँडमा पशुहरूको सामु राखिदिन्थे, 
\v 42 तर ती बगालहरू कमजोर भएमा तिनले तिनीहरूलाई त्यहाँ राख्दैनथे। यसरी कमजोर पशुहरू लाबानकहाँ र बलियाहरूचाहिँ याकोबकहाँ हुनगए। 
\v 43 यसरी यी मानिस अति सम्पन्‍न भए; अनि तिनका ठूला-ठूला बगाल, सेवक-सेविका, ऊँट र गधाहरू भए।
\c 31
\s1 याकोब लाबानकहाँबाट भागेका
\p
\v 1 याकोबले लाबानका छोराहरूले यसो भनेका सुने, “याकोबले हाम्रा पिताका सबै थोक हडपेका छन्। हाम्रा पितासँग भएको सम्पत्तिबाट नै उनले यी सबै धन कमाएका हुन्।” 
\v 2 अनि लाबानको व्यवहार पनि आफूप्रति पहिलेको जस्तै नभएको याकोबले देखे।
\p
\v 3 तब याहवेहले याकोबलाई भन्‍नुभयो, “आफ्ना बुबा र तेरा नातेदारहरूको देशमा फर्किएर जा, र म तँसित हुनेछु।”
\p
\v 4 यसकारण याकोबले आफ्नो बगाल भएको खेतबाट लेआ र राहेललाई बोलाउन पठाए। 
\v 5 तिनले उनीहरूलाई भने, “मैले तिमीहरूका पिताको म प्रतिको व्यवहार पहिलेझैँ नभएको देख्छु; तर मेरा पिताका परमेश्‍वर मेरो साथमा रहनुभएको छ। 
\v 6 मैले तिमीहरूका पिताका निम्ति आफ्नो पूरा शक्तिले भ्याएसम्म सेवा गरेको तिमीहरूले देखेकै छौ। 
\v 7 तिमीहरूका पिताले मेरो ज्याला दश-दश पल्ट बदली गरेर मलाई छल्नुभएको छ। तैपनि परमेश्‍वरले तिनलाई मेरो केही हानि गर्न दिनुभएन। 
\v 8 उहाँले ‘टाटेपाटे पशुहरू तिम्रो ज्याला हुनेछन्’ भन्‍नुहुँदा सबै बगालले टाटेपाटे नै बियाउँथे; अनि उहाँले ‘धर्के पशुहरू तिम्रो ज्याला हुनेछन्’ भन्‍नुहुँदा सबै बगालले धर्के नै बियाउँथे। 
\v 9 यसरी परमेश्‍वरले तिमीहरूका पिताका गाईबस्तु खोसेर ती मलाई दिनुभएको छ।
\p
\v 10 “एक चोटि पशुहरूको प्रजनन्‌को बेला मैले एउटा सपना देखेँ; अनि भेडीबाख्रीहरूसित मिसिने ती बोकाहरू धर्के, टाटेपाटे अथवा थोप्लेहरू थिए। 
\v 11 तब सपनामा परमेश्‍वरका दूतले मसँग यसो भन्दै बोल्नुभयो, ‘याकोब;’ मैले जवाफ दिएँ, ‘हजुर, म यहाँ छु।’ 
\v 12 अनि उहाँले भन्‍नुभयो, ‘माथि हेर्, बगालसित मिसिने ती बोकाहरू धर्के, टाटेपाटे अथवा थोप्ले छन्; किनकि लाबानले तँप्रति कस्तो व्यवहार गरिरहेको छ, त्यो मैले देखेको छु। 
\v 13 म बेथेलका परमेश्‍वर हुँ, जहाँ तैँले एउटा खाँबोलाई तेलले अभिषेक गरेको थिइस्, र तैँले मसित एउटा प्रतिज्ञा गरेको थिइस्। अब उठ्, यो देशबाट निस्की, र तेरो आफ्नो जन्मस्थलमा फर्किजा।’ ”
\p
\v 14 अनि लेआ र राहेलले भने, “के हाम्रा पिताको पैतृक सम्पत्तिमा हाम्रो अझ केही अंश छ र? 
\v 15 के उहाँले हामीलाई परदेशीझैँ व्यवहार गर्नुहुन्‍न? उहाँले हामीलाई बेच्नुभएको मात्रै होइन, तर हाम्रा निम्ति दिइएको मूल्य पनि उहाँ आफैँले नै हडपिसक्नुभएको छ। 
\v 16 परमेश्‍वरले हाम्रा पिताबाट लैजानुभएको सबै सम्पत्ति हाम्रा र हाम्रा बालबच्‍चाकै हुन्। यसकारण परमेश्‍वरले तपाईंलाई जे-जे भन्‍नुभएको छ, त्यो गर्नुहोस्।”
\p
\v 17 तब याकोबले आफ्ना बालबच्‍चा र पत्नीहरूलाई ऊँटहरूमा चढाए, 
\v 18 अनि तिनले पद्दन-अराममा\f + \fr 31:18 \fr*\ft यो उत्तर-पश्‍चिम मेसोपोटामिया हो।\ft*\f* कमाएका सबै धनसम्पत्तिसहित आफ्ना सबै गाईबस्तुहरूलाई आफ्नो अगि लगाएर कनान देशमा भएका आफ्ना पिता इसहाककहाँ जानका लागि निस्के।
\p
\v 19 जब लाबान आफ्ना भेडाहरूका ऊन कत्रन गएका थिए; त्यही बेला राहेलले आफ्ना पिताका घरानाका घर-देवताहरू चोरिन्। 
\v 20 तब याकोब पनि अरामी लाबानलाई थाहै नदिई सुटुक्‍क हिँडे; आफू भाग्न लागेको कुरा नभनी तिनलाई धोका दिए। 
\v 21 यसकारण तिनी आफूसित जे जति थिए, ती सबै कुरालाई लिएर भागे; अनि यूफ्रेटिस नदी तरेर तिनी गिलादको पहाडी मुलुकतिर लागे।
\s1 लाबान याकोबको पछि-पछि गएका
\p
\v 22 तेस्रो दिनमा याकोब भागे भनी जब लाबानलाई सुनाइयो; 
\v 23 तब तिनले आफ्ना आफन्तहरूलाई साथमा लिएर सात दिनसम्म याकोबलाई पछ्याए; अनि तिनीहरूले तिनलाई गिलादको पहाडी मुलुकमा भेट्टाए। 
\v 24 तब परमेश्‍वर राति सपनामा अरामी लाबानकहाँ आएर तिनलाई भन्‍नुभयो, “होशियार बस्, याकोबलाई असल वा खराब केही पनि नभन्‍नू।”
\p
\v 25 लाबानले याकोबलाई भेट्टाउँदा तिनले गिलादको पहाडी मुलुकमा पाल टाँगेका थिए; अनि लाबान र तिनका आफन्तहरूले पनि त्यहीँनेर पाल टाँगे। 
\v 26 त्यसपछि लाबानले याकोबलाई भने, “तिमीले यस्तो के गर्‍यौ? तिमीले मलाई छलेर मेरा छोरीहरूलाई लडाइँका बन्दीहरूझैँ लिएर गयौ। 
\v 27 तिमी किन सुटुक्‍क भागेर मलाई छल्यौ? तिमीले मलाई भनेको भए, खैँजडी र वीणाको सङ्गीत बजाएर गीत गाउँदै सहर्ष तिमीहरूलाई बिदा गर्नेथिएँ। 
\v 28 तिमीले मलाई मेरा नातिनातिना र छोरीहरूलाई बिदाइको म्वाइँ समेत खान दिएनौ। तिमीले यसो गरेर मूर्खता गरेका छौ। 
\v 29 मैले चाहेँ भने तिमीलाई जे पनि गर्न सक्छु, तर हिजो राति तिम्रा पिताका परमेश्‍वरले मलाई भन्‍नुभयो, ‘होशियार बस्, याकोबलाई असल वा खराब केही नभन्‍नू।’ 
\v 30 अब तिमी गइहालेका छौ; किनकि तिमीले आफ्ना पिताको घरमा फर्कने इच्छा धेरै दिनदेखि राखेका थियौ। तर तिमीले मेरा घरानाका देवताहरू किन चोर्‍यौ?”
\p
\v 31 तब याकोबले लाबानलाई जवाफ दिँदै भने, “कहीँ तपाईंले आफ्ना छोरीहरू बलपूर्वक मबाट खोस्‍नुहोला कि भनी मैले सोचेको हुनाले म डराएर भागेँ। 
\v 32 तर यदि तपाईंले आफ्ना देवताहरू हामीमध्ये कोहीसित भेट्टाउनुभयो भने त्यो बाँच्नेछैन। यसकारण हाम्रा आफन्तहरूका सामु तपाईंको केही सामानहरू छन् भने आफैँ चिन्‍नुहोस्, र लैजानुहोस्।” तर ती देवताहरू राहेलले चोरेकी छन् भनेर याकोबलाई थाहै थिएन।
\p
\v 33 यसकारण लाबान याकोबको पालभित्र र लेआको पालभित्र, र दुई सेविकाका पालभित्र गए; तर तिनले ती कहीँ भेट्टाएनन्। त्यसपछि तिनी लेआको पालबाट निस्केर राहेलको पालभित्र पसे। 
\v 34 अब राहेलले घर-देवताहरू लिएर तिनलाई आफ्नो ऊँटको काठीभित्र राखेकी थिइन्, र आफूचाहिँ त्यसैमाथि बसेकी थिइन्। अनि लाबानले पालभित्र धुइँधुइँती खोजे, तर कहीँ पनि फेला पार्न सकेनन्।
\p
\v 35 अनि राहेलले आफ्ना पितालाई भनिन्, “मेरा मालिक, मसित नरिसाउनुहोस्; म तपाईंको उपस्थितिमा उभिन सक्दिनँ; किनकि म रजस्वलाको समयमा छु।” यसकारण तिनले धुइँधुइँती खोजे, तर आफ्ना ती घर-देवताहरू भेट्टाएनन्।
\p
\v 36 तब याकोब रिसाए, र लाबानलाई हप्काएर सोधे, “मेरो अपराध के हो? मैले कुन पाप गरेको छु, र तपाईं मेरो खेदो गर्नुहुन्छ? 
\v 37 तपाईंले मेरा सबै सामानहरूमा खानतलासी गर्नुभयो, तर तपाईंको घरानाको कुन सामानचाहिँ भेट्टाउनुभयो त? तपाईं र मेरा आफन्तहरूको सामु ती कुराहरू राख्नुहोस्, र तिनीहरूले नै हामी दुईका बीचमा निर्णय गरिदेऊन्।
\p
\v 38 “यी बीस वर्षदेखि म तपाईंसितै रहेँ। तपाईंका भेडा र बाख्राहरू कहिल्यै तुहिएनन्, न त मैले तपाईंका बगालका भेडाहरू नै खाएँ। 
\v 39 जङ्गली जनावरहरूले लुछेर मारिएका पशुहरू मैले तपाईंकहाँ ल्याइनँ; बरु मैले नै त्यसको क्षतीपूर्ति बेहोरेँ। अनि कुनै पशु दिउँसो वा राति चोरिएको होस्, तपाईंले मबाट नै त्यसको क्षतीपूर्ति तिराउनुहुन्थ्यो। 
\v 40 मेरो स्थिति यस्तो थियो: दिउँसो मलाई गर्मीले र रातमा चिसोले धेरै कमजोर बनाएर आँखाबाट निद्रा हराउँथ्यो। 
\v 41 यसरी नै मैले तपाईंको घरानामा बीस वर्ष बिताएँ। तपाईंका दुई छोरीहरूका निम्ति मैले चौध वर्ष तपाईंको सेवा गरेँ; अनि छ वर्ष तपाईंका भेडाबाख्राहरू चराएँ, तर तपाईंले मेरो ज्याला दश-दश पल्ट बदल्नुभयो। 
\v 42 मेरा पिताका परमेश्‍वर, अब्राहामका परमेश्‍वर, इसहाकको ‘भय’ मसित नहुनुभएको भए, तपाईंले मलाई निश्‍चय नै रित्तो हात पठाउनुहुनेथियो। तर परमेश्‍वरले मेरो कष्‍ट र मैले गरेको परिश्रम देख्नुभएको छ, त्यसैले हिजो राति उहाँले तपाईंलाई हप्काउनुभयो।”
\p
\v 43 त्यसपछि लाबानले याकोबलाई जवाफ दिए, “यी स्त्रीहरू मेरा छोरीहरू हुन्, यिनका छोराछोरीहरू मेरा नातिनातिनाहरू हुन्; अनि यी बगालहरू पनि मेरा बगाल हुन्। तिमीले देखेका यी सबै थोक मेरै हुन्। तर पनि आज यी मेरा छोरीहरू र तिनीहरूले जन्माएका यी छोराछोरीहरूलाई म के गर्न सक्छु र? 
\v 44 अब आऊ, तिमी र म, हामी एउटा करार बाँधौँ; अनि यो हामी बीचमा एउटा साक्षी होस्।”
\p
\v 45 यसकारण याकोबले एउटा ढुङ्गा लिए, र त्यसलाई खाँबोजस्तो ठड्याए। 
\v 46 अनि याकोबले आफ्ना नातेदारहरूलाई भने, “अरू केही ढुङ्गाहरू बटुल्नुहोस्।” तब तिनीहरूले ढुङ्गाहरू बटुलेर एउटा थुप्रो बनाए; अनि तिनीहरूले त्यस थुप्रोको नजिक खानपिन गरे। 
\v 47 लाबानले त्यसलाई यगर-सहदूता भन्‍ने नाम दिए; तर याकोबले चाहिँ गलेद\f + \fr 31:47 \fr*\fq गलेद \fq*\ft आरामाईक भाषामा \ft*\fq यगर-सहदूता \fq*\ft हिब्रू भाषामा \ft*\fq गलेद \fq*\ft यी दुवैको अर्थ \ft*\fqa साक्षीको थुप्रो भन्‍ने हुन्छ\fqa*\f* भने।
\p
\v 48 लाबानले भने, “यो ढुङ्गाको थुप्रो आज तिम्रो र मेरो बीचमा साक्षी हो।” त्यसैकारण त्यसलाई गलेद भनियो। 
\v 49 त्यसलाई मिस्पा\f + \fr 31:49 \fr*\fq मिस्पा \fq*\ft जसको अर्थ \ft*\fqa धरहरा\fqa*\f* पनि भनियो; किनकि तिनले भने, “हामी एक-अर्कादेखि अलग रहे तापनि याहवेहले तिमी र मलाई हेरचाह गरून्। 
\v 50 यदि तिमीले मेरा छोरीहरूप्रति दुर्व्यवहार गर्‍यौ, अथवा मेरा छोरीहरूबाहेक तिमीले अरू पत्नीहरू ल्यायौ भने हामीसँग कोही नभए तापनि तिम्रो र मेरो बीचमा परमेश्‍वर साक्षी हुनुहुन्छ” भन्‍ने कुरा याद राख।
\p
\v 51 लाबानले याकोबलाई यसो पनि भने, “यो ढुङ्गाको थुप्रो र यस खामोलाई हेर, जसलाई मैले मेरो र तिम्रो बीचमा स्थापित गरेको छु। 
\v 52 यो थुप्रो र यो खाँबो एउटा साक्षी हुनेछ, ताकि म यस थुप्रोलाई पार गरेर तिमीलाई हानि गर्न जानेछैनँ; अनि तिमी पनि यस थुप्रो र खाँबोलाई पार गरेर मलाई हानि गर्न मेरो ठाउँतिर आउनेछैनौ। 
\v 53 अब्राहामका परमेश्‍वर र नाहोरका परमेश्‍वर, अर्थात् उनीहरूका पिताका परमेश्‍वरले हाम्रो बीचमा न्याय गरून्।”
\p यसकारण याकोबले आफ्ना पिता इसहाकले मानेको भयको नाममा शपथ खाए। 
\v 54 याकोबले त्यस पहाडी मुलुकमा एउटा बलिदान चढाए, र आफ्ना नातेदारहरूलाई खानपिन गर्न बोलाए। तिनीहरूले खानपिन गरिसकेपछि त्यहीँ रात बिताए।
\p
\v 55 भोलिपल्ट बिहानै लाबानले आफ्ना नातिनातिना र छोरीहरूलाई म्वाइँ खाए, र तिनीहरूलाई आशिष् दिए। तब तिनी आफ्नो घरतिर फर्के।
\c 32
\s1 एसावसँग भेट्न याकोबको तयारी
\p
\v 1 याकोब पनि आफ्नो बाटो लागे; अनि परमेश्‍वरका दूतहरूले तिनलाई भेटे। 
\v 2 जब याकोबले तिनीहरूलाई देखे, तब तिनले भने, “यो त परमेश्‍वरको छाउनी हो!” यसकारण तिनले त्यस ठाउँको नाम महनाइम\f + \fr 32:2 \fr*\fq महनाइम \fq*\ft जसको अर्थ \ft*\fqa दुई वटा छाउनीहरू।\fqa*\f* राखे।
\p
\v 3 याकोबले आफूभन्दा अगाडि एदोम देशको सेइर भन्‍ने ठाउँमा तिनका दाजु एसावकहाँ दूतहरू पठाए। 
\v 4 अनि तिनले तिनीहरूलाई आदेश दिए: “तिमीहरूले मेरा मालिक एसावलाई यसो भन्‍नू: ‘तपाईंको सेवक याकोब भन्छन्, म लाबानसित बस्दैथिएँ र अहिलेसम्म त्यहीँ नै बसेँ। 
\v 5 मसित गाईबस्तु, गधाहरू, भेडा र बाख्राहरू र सेवक-सेविकाहरू छन्। म मेरा मालिककहाँ मैले उहाँको दृष्‍टिमा कृपा पाऊँ भनी यो समाचार पठाउँदैछु।’ ”
\p
\v 6 जब ती दूतहरू याकोबकहाँ फर्के, तब तिनीहरूले भने, “हामी तपाईंका दाजु एसावकहाँ गयौँ, र अहिले उहाँ तपाईंलाई भेट्न यतैतिर आइरहनुभएको छ, र उहाँको साथमा चार सय मानिसहरू छन्।”
\p
\v 7 यो खबर सुनेर याकोब अत्यन्तै डराएर आत्तिए; यसकारण याकोबले आफूसित भएका मानिसहरू, साथै बथानहरू, बगालहरू र ऊँटहरूलाई दुई दलमा विभाजन गरे। 
\v 8 तिनले सोचे, “यदि एसावले आएर एउटा दललाई आक्रमण गरे भने तापनि बाँकी रहेको अर्को दलचाहिँ भाग्न सक्नेछ।”
\p
\v 9 त्यसपछि याकोबले प्रार्थना गरे, “हे याहवेह, मेरा पिता अब्राहामका परमेश्‍वर, मेरा पिता इसहाकका परमेश्‍वर, जसले मलाई ‘तँ आफ्नो देश र आफ्ना नातेदारहरूकहाँ जा, र म तेरो उन्‍नति गराउनेछु’ भन्‍नुभयो; 
\v 10 तपाईंले आफ्नो सेवकप्रति देखाउनुभएको कृपा र विश्‍वासयोग्यताको योग्यको म छैनँ। मैले यस यर्दन नदीलाई पार गर्दा मसित लहुरोबाहेक केही थिएन; तर अब मसित दुई वटा दल भएका छन्। 
\v 11 म बिन्ती गर्छु, मलाई मेरा दाजु एसावको हातबाट बचाउनुहोस्; किनकि तिनी आएर यी आमाहरूलाई र तिनीहरूका छोराछोरीलाई आक्रमण गर्लान् भन्‍ने मलाई डर लागेको छ। 
\v 12 तर तपाईंले भन्‍नुभएको छ, ‘निश्‍चय नै म तेरो उन्‍नति गर्नेछु र तेरा सन्ततिलाई समुद्रको बालुवाझैँ बनाउनेछु, जो गन्‍न सकिनेछैन।’ ”
\p
\v 13 तिनले त्यो रात त्यहीँ बिताए; त्यसपछि आफूसित भएका थोकबाट तिनले आफ्ना दाजु एसावका निम्ति उपहार छुट्याए: 
\v 14 अर्थात् दुई सय बाख्री, बीस वटा बोका, दुई सय भेडी र बीस वटा भेडा, 
\v 15 तीस वटा दुहुना ऊँट साथमा तिनीहरूका बच्‍चा, चालीस वटा गाई, दश वटा बाछा, बीस वटा गधैनी र दश वटा गधा। 
\v 16 तिनले ती आ-आफ्नै बथानको हिसाबले आफ्ना सेवकहरूका जिम्मामा सुम्पिदिए, र आफ्ना सेवकहरूलाई भने, “मेरो अगि-अगि जाओ, र ती बथानहरूको बीचमा केही दूरी राख।”
\p
\v 17 तिनले पहिलो बथान लिएर जानेलाई निर्देशन दिँदै भने: “जब मेरा दाजु एसावले तिमीलाई भेटेर ‘तँ कसको मानिस होस्? अनि कहाँ जाँदैछस्? र तेरो अगि-अगि लागेका यी पशुहरूका मालिक को हुन्?’ भनी सोधे भने, 
\v 18 तैँले यसो भन्‍नू, ‘यी तपाईंका सेवक याकोबका हुन्। यी मेरा मालिक एसावलाई पठाइएका उपहार हुन्; अनि उहाँ हाम्रो पछि-पछि आउँदैहुनुहुन्छ।’ ”
\p
\v 19 अनि बथानहरूका पछि-पछि लागेका दोस्रो, तेस्रो र अरू सबैलाई पनि तिनले निर्देशन दिँदै भने: “एसावलाई भेटेपछि तिमीहरूले पनि त्यसरी नै भन्‍नू। 
\v 20 अनि ‘तपाईंका सेवक याकोब हाम्रो पछि-पछि आउँदैहुनुहुन्छ भनेर अवश्य भन्‍नू।’ ” किनकि तिनले सोचेका थिए, “म यी उपहारहरू अगि-अगि पठाएर तिनलाई शान्त तुल्याउनेछु; अनि मैले पछिबाट तिनलाई भेट्दा सायद तिनले मलाई ग्रहण गर्लान्।” 
\v 21 यसरी याकोबले तिनका उपहारहरू अगि-अगि पठाए, तर तिनी आफैँचाहिँ त्यहीँ छाउनीमै रात बिताए।
\s1 याकोबले परमेश्‍वरसँग कुश्ती लडेका
\p
\v 22 त्यस रात याकोब उठे, र आफ्ना दुई पत्नी, दुई सेविका अनि एघार छोरालाई लिएर यब्बोक नदी तरे। 
\v 23 याकोबले तिनीहरूलाई नदीपारि पठाए, त्यसपछि तिनले आफूसित भएका अरू सबै कुराहरू पनि पठाइदिए। 
\v 24 यसरी याकोब एकलै छोडिए; अनि एक जना मानिसले तिनीसित बिहान उज्यालो नभएसम्म कुश्ती लडिरहे। 
\v 25 जब आफूले याकोबलाई जित्न नसकेको ती मानिसले थाहा पाए, तब तिनले याकोबको कम्मरको जोर्नी छोए; अनि त्यस मानिससित कुश्ती खेल्दा-खेल्दै याकोबको कम्मरको जोर्नी खुस्क्यो। 
\v 26 तब ती मानिसले भने, “उज्यालो हुन लागेको छ, अब मलाई जान देऊ।”
\p तर याकोबले जवाफ दिए, “अहँ हुँदैन, मलाई आशिष् नदिएसम्म म तपाईंलाई जान दिनेछैनँ।”
\p
\v 27 तब ती मानिसले तिनलाई सोधे, “तिम्रो नाम के हो?”
\p तिनले जवाफ दिए, “याकोब।”
\p
\v 28 तब ती मानिसले भने, “तिम्रो नाम अब उसो याकोब होइन, तर इस्राएल\f + \fr 32:28 \fr*\fq इस्राएल \fq*\ft जसको अर्थ \ft*\fqa उनी परमेश्‍वरसँग सङ्घर्ष गर्छन्।\fqa*\f* हुनेछ; किनकि तिमीले परमेश्‍वर र मानिसहरूसँग लडाइँ लडेर जितेका छौ।”
\p
\v 29 तब याकोबले बिन्ती गरे, “दया गरी मलाई तपाईंको नाम के हो, बताउनुहोस्।”
\p तर तिनले जवाफ दिए, “तिमी किन मेरो नाम सोध्छौ?” तब ती मानिसले त्यहीँ नै याकोबलाई आशिष् दिए।
\p
\v 30 यसकारण याकोबले त्यस ठाउँलाई यसो भनेर पनीएल\f + \fr 32:30 \fr*\fq पनीएल \fq*\ft जसको अर्थ \ft*\fqa परमेश्‍वरको मुहार।\fqa*\f* नाम राखे, “किनकि मैले परमेश्‍वरलाई आमने-सामने देखेको छु, र पनि मेरो ज्यान बाँच्यो।”
\p
\v 31 तिनी पनीएलबाट जाँदा सूर्योदय भइसकेको थियो, र आफ्नो कम्मरको जोर्नी खुस्किएको कारण तिनी खोच्याउँदै हिँड्न थाले। 
\v 32 यसकारण तिनको कम्मरको जोर्नीको मूलनसा छोइएको हुनाले आजसम्म पनि इस्राएलीहरू जनावरको कम्मरमा टाँसिएको नसा खाँदैनन्।
\c 33
\s1 याकोबले एसावलाई भेटेका
\p
\v 1 याकोबले आँखा उठाएर हेर्दा एसावलाई चार सय मानिसहरूसित आइरहेका देखे; अनि तिनले छोराछोरीहरूलाई लेआ, राहेल र दुई सेविकाहरूका बीचमा विभाजन गरे। 
\v 2 तिनले सबैभन्दा अगि सेविकाहरू र तिनीहरूका छोराछोरीहरूलाई राखे; त्यसपछि लेआ र तिनका छोराछोरीहरूलाई, र राहेल र योसेफलाई सबैभन्दा पछाडि राखे। 
\v 3 तिनी आफैँचाहिँ सबैभन्दा अगि बढेर आफ्ना दाजुको नजिक आइपुग्दा सात पटक भुइँसम्मै निहुरेर दण्डवत् गरे।
\p
\v 4 तर एसाव याकोबलाई भेट्न दौडेर गए, तिनलाई अँगालो हाले र तिनले म्वाइँ खाए; अनि तिनीहरू दुवै धुरुधुरु रोए। 
\v 5 तब एसावले आँखा उठाएर हेरे, र ती स्त्रीहरू र बालबच्‍चाहरूलाई देखे। तब तिनले सोधे, “तिमीसित भएका यिनीहरू को हुन्?”
\p याकोबले जवाफ दिए, “यिनीहरू परमेश्‍वरले कृपा गर्नुभएर तपाईंको सेवकलाई दिनुभएका छोराछोरीहरू हुन्।”
\p
\v 6 तब ती सेविकाहरू र तिनीहरूका छोराछोरीले पनि नजिक आएर दण्डवत् गरे। 
\v 7 त्यसपछि लेआ र तिनका छोराछोरी आएर दण्डवत् गरे। आखिरमा योसेफ र राहेल पनि आए, र दण्डवत् गरे।
\p
\v 8 एसावले सोधे, “मैले भेटेका यी सबै बगाल र बथानको अर्थ के हो?”
\p याकोबले जवाफ दिए, “मेरा मालिक, तपाईंको दृष्‍टिमा मैले निगाह पाउन सकूँ भनेर हो।”
\p
\v 9 तर एसावले भने, “मेरो भाइ, मसित प्रशस्त छँदैछ। तिमीसित भएका तिम्रै लागि राख।”
\p
\v 10 याकोबले भने, “होइन, यदि मैले तपाईंको दृष्‍टिमा निगाह प्राप्‍त गरेको छु भने कृपया मबाट यो उपहार ग्रहण गर्नुहोस्; किनभने तपाईंले ममाथि यति ठूलो निगाह देखाएर स्वीकार गर्नुभएकोले, तपाईंको दर्शन पाउँदा परमेश्‍वरको दर्शन पाएझैँ भयो। 
\v 11 तपाईंकहाँ ल्याइएको मेरो उपहार ग्रहण गर्नुहोस्; किनकि परमेश्‍वरको अनुग्रहको कारणले मलाई चाहिएका सबै कुरा छन्।” अनि याकोबले कर गरेको कारण एसावले त्यो ग्रहण गरे।
\p
\v 12 तब एसावले भने, “अब हामी आफ्नो बाटो लागौँ; अनि म तिमीसित जानेछु।”
\p
\v 13 तर याकोबले भने, “मेरा मालिकलाई थाहै छ, यी छोराछोरीहरू कलिला छन्; र मैले बथानहरूका दूध खुवाउने भेडीहरू र गाईहरू र तिनीहरूका बच्‍चाहरूको हेरचाह गर्नुपर्छ। 
\v 14 यसकारण म तपाईंलाई बिन्ती गर्दछु, तपाईं नै मभन्दा अगि जानुहोस्। मचाहिँ मेरा मालिककहाँ सेइरमा नपुगुन्जेल अगाडि भएका बथानहरू, बगालहरू र बालबच्‍चाहरूको चालमा बिस्तारै हिँडेर आउनेछु।”
\p
\v 15 एसावले भने, “त्यसो भए म मेरा केही मानिसहरू तिमीसित छोडिदिनेछु।”
\p याकोबले सोधे, “तर त्यसो गर्नु आवश्यक होला र? मलाई केवल मेरा मालिकको दृष्‍टिमा निगाह पाउन दिनुहोस्।”
\p
\v 16 यसकारण त्यही दिन एसाव सेइरतिर फर्कन आफ्नो बाटो लागे। 
\v 17 तर याकोबचाहिँ सुक्‍कोतमा गए, जहाँ तिनले आफ्नै लागि र आफ्ना गाईबस्तुका लागि छाप्राहरू बनाए। यसैकारण त्यस ठाउँलाई सुक्‍कोत\f + \fr 33:17 \fr*\fq सुक्‍कोत \fq*\ft जसको अर्थ \ft*\fqa छाप्रो।\fqa*\f* भनियो।
\p
\v 18 याकोब पद्दन-अरामबाट\f + \fr 33:18 \fr*\ft अथवा, उत्तर-पश्‍चिमी मेसोपोटामिया।\ft*\f* आउँदा तिनी कनानको शेकेम सहरमा सुरक्षित आइपुगे, र त्यस सहरको छेवैमा पाल टाँगेर बसे। 
\v 19 तिनले शेकेमका बुबा हामोरका छोराहरूबाट, एक सय\f + \fr 33:19 \fr*\fq एक सय \fq*\ft मूल भाषामा \ft*\fqa केसिटाह \fqa*\ft केसिटाह अज्ञात तौल र मूल्यको पैसाको एकाइ थियो।\ft*\f* चाँदीका टुक्राहरू तिरेर एक टुक्रा जमिन किने, जहाँ तिनले आफ्नो पाल टाँगे। 
\v 20 अनि तिनले त्यहाँ एउटा वेदी खडा गरे, र त्यसलाई एल-एलोहे-इस्राएल\f + \fr 33:20 \fr*\fq एल-एलोहे-इस्राएल \fq*\ft जसको अर्थ \ft*\fqa इस्राएलका परमेश्‍वर शक्तिशाली हुनुहुन्छ।\fqa*\f* भने।
\c 34
\s1 दीना र शेकेमबासीहरू
\p
\v 1 एक दिन याकोबबाट लेआले जन्माएकी छोरी दीना, त्यस देशका स्त्रीहरूलाई भेट गर्न गइन्। 
\v 2 जब त्यस इलाकाका शासक हिव्वी हामोरको छोरा शेकेमले तिनलाई देखे, तब तिनले उनलाई लगेर उनको इज्जत लुटे। 
\v 3 तिनको हृदय याकोबकी छोरी दीनाप्रति आकर्षित भयो; तिनले त्यस केटीलाई प्रेम गरे, र उनीसित मिठा-मिठा कुरा गरेर फकाए। 
\v 4 अनि शेकेमले आफ्ना पिता हामोरलाई भने, “त्यस केटीलाई मेरी पत्नी हुनलाई ल्याइदिनुहोस्।”
\p
\v 5 जब याकोबले आफ्नी छोरी दीनालाई अशुद्ध बनाएको थाहा पाए, त्यस बेला तिनका छोराहरू तिनका गाईबस्तुसित खेतमा थिए; यसकारण तिनीहरू घर नआउन्जेल तिनी चुपचाप रहे।
\p
\v 6 तब शेकेमका पिता हामोर याकोबसित कुरा गर्न गए। 
\v 7 अब जे भएको थियो, त्यो सुन्‍नेबित्तिकै याकोबका छोराहरू खेतबाट घरमा आएका थिए। तिनीहरू विचलित र क्रुद्ध भए; किनभने शेकेमले याकोबकी छोरीलाई अशुद्ध बनाएर इस्राएलको बेइज्जत गरेका थिए। यस्तो शर्मलाग्दो काम गर्नु कदापि उचित थिएन।
\p
\v 8 तर हामोरले तिनीहरूलाई भने, “मेरो छोरा शेकेमको हृदय तपाईंकी छोरीमा आकर्षित भएको छ। दया गरी तिनलाई त्यसकी पत्नी हुनलाई दिनुहोस्। 
\v 9 हामीसित अन्तर-विवाह गर्नुहोस्; हामीलाई तपाईंका छोरीहरू दिनुहोस्, र हाम्रा छोरीहरू तपाईंहरूले लानुहोस्। 
\v 10 अनि तपाईंहरू हामीबीच बसोबास गर्न सक्नुहुनेछ। यो देश तपाईंहरूका लागि खुला छ। यहीँ बसोबास गर्नुहोस्, व्यापार गर्नुहोस् र सम्पत्ति जोड्नुहोस्।”
\p
\v 11 त्यसपछि शेकेमले दीनाका पिता र तिनका दाजुभाइहरूलाई भने, “मैले तपाईंहरूको दृष्‍टिमा निगाह पाऊँ! अनि तपाईंहरूले जे माग्नुहुन्छ, सो म दिनेछु। 
\v 12 मैले दुलही र तपाईंहरूकहाँ ल्याउनुपर्ने उपहार जतिसुकै ठूलो भए तापनि मूल्य तोक्नुहोस्। तपाईंहरूले जति माग्नुहुन्छ, सो म तिर्नेछु। केवल त्यो कन्यासँग मलाई विवाह गर्न दिनुहोस्।”
\p
\v 13 आफ्नी बहिनी दीना अशुद्ध पारिएकोले शेकेम र तिनका पिता हामोरसित कुरा गर्दा याकोबका छोराहरूले छलपूर्ण जवाफ दिए। 
\v 14 तिनीहरूले उनीहरूलाई भने, “हामी यस्तो गर्न सक्दैनौँ; खतना नभएका मानिसलाई हामी आफ्नी बहिनी दिन सक्दैनौँ। त्यो हाम्रा निम्ति अपमानजनक हुनेछ। 
\v 15 हामी केवल एउटै शर्तमा तपाईंहरूसँग मन्जुर हुनेछौँ: अर्थात् तपाईंहरूका सबै पुरुषहरूले खतना गरेर हामीजस्तै हुनुपर्छ। 
\v 16 तब हामी हाम्रा छोरीहरू दिनेछौँ; अनि आफ्ना लागि तपाईंहरूका छोरीहरू लिनेछौँ। हामी तपाईंहरूबीच बसोबास गर्नेछौँ, तपाईंहरूसित एउटै जाति हुनेछौँ। 
\v 17 तर यदि तपाईंहरू खतना हुन सहमत हुनुभएन भने हामी हाम्री बहिनीलाई लिएर जानेछौँ।”
\p
\v 18 हामोर र तिनको छोरा शेकेमलाई तिनीहरूको प्रस्ताव उचित लाग्यो। 
\v 19 आफ्ना पिताका घरानामा सबैभन्दा बढी सम्मान पाएका यस जवान मानिसले तिनीहरूले भनेबमोजिम गर्नलाई समय खेर फालेनन्; किनकि उनले याकोबकी छोरीलाई खूबै मन पराएका थिए। 
\v 20 यसकारण हामोर र तिनका छोरा शेकेम आफ्ना नगरबासीहरूलाई यो कुरा भन्‍नलाई आफ्ना सहरको मूलढोकामा गए। 
\v 21 तिनीहरूले भने, “यी मानिसहरू हामीप्रति मित्रतामा छन्। तिनीहरू हाम्रो देशमा बसून्, र व्यापार गरून्; यस देशमा तिनीहरूका निम्ति प्रशस्त ठाउँहरू छन्। हामीले तिनीहरूका छोरीहरू विवाह गर्न सक्छौँ, र तिनीहरूले हाम्रा छोरीहरू। 
\v 22 तर शर्त यो छ, कि हामीले पनि ती मानिसहरूले जस्तै हाम्रा पुरुषहरूका खतना गर्‍यौँ भने मात्र हामीसित एकै जाति भएर बस्‍न मन्जुर हुनेछन्। 
\v 23 के तिनीहरूका गाईबस्तु, तिनीहरूका सम्पत्ति र तिनीहरूका सबै पशुहरू हाम्रा हुँदैनन् र? यसकारण हामी तिनीहरूको शर्त मानौँ, र तिनीहरू हामीसँग बसोबास गर्नेछन्।”
\p
\v 24 सहरका मूलढोकाबाहिर निस्कने सबै मानिसहरू हामोर र तिनका छोरा शेकेमसित सहमत भए; अनि सहरमा भएका प्रत्येक पुरुषको खतना गरियो।
\p
\v 25 तीन दिन बितेपछि तिनीहरूलाई कष्‍ट भइरहेकै बेला, याकोबका दुई छोराहरू, शिमियोन र लेवी—दीनाका दाजुहरूले आ-आफ्नो तरवार लिएर कसैले थाहै नपाई सहरमा पसेर आक्रमण गरे, र सबै पुरुषहरूलाई मारे। 
\v 26 तिनीहरूले हामोर र तिनका छोरा शेकेमलाई तरवारले काटेर मारे, र दीनालाई शेकेमको घरबाट लिएर गए। 
\v 27 याकोबका छोराहरू लासहरू भएका ठाउँमा आए; अनि तिनीहरूकी बहिनीलाई अशुद्ध पारिएको सहरलाई लुटे। 
\v 28 तिनीहरूले उनीहरूका बगाल, बथान, गधाहरू र सहरभित्र अनि खेतहरूमा भएका प्रत्येक कुरा लिएर गए। 
\v 29 तिनीहरूले उनीहरूका सबै धनसम्पत्ति, स्त्रीहरू, छोराछोरी र घरमा भएका प्रत्येक कुराहरू लुटको मालझैँ कब्जा गरे।
\p
\v 30 तब याकोबले शिमियोन र लेवीलाई भने, “तिमीहरूले यस देशमा बस्‍ने मानिसहरू—कनानी र परिज्जीहरूसित मलाई अप्रिय बनाएर ममाथि सङ्कष्‍ट ल्यायौ। हामी अल्प संख्यामा छौँ। यदि तिनीहरू मेरो विरुद्धमा एकमत भएर मलाई आक्रमण गरे भने म र मेरा घराना नष्‍ट हुनेछौँ।”
\p
\v 31 तर तिनीहरूले जवाफ दिए, “के त्यसले चाहिँ हाम्री बहिनीलाई एउटी वेश्याझैँ व्यवहार गर्न हुनेथियो त?”
\c 35
\s1 याकोब बेथेलमा फर्केका
\p
\v 1 तब परमेश्‍वरले याकोबलाई भन्‍नुभयो, “बेथेल गएर त्यहीँ बसोबास गर्, र तँ तेरा दाजु एसावदेखि भागेको बेला तँकहाँ देखा पर्नुहुने परमेश्‍वरका लागि त्यहाँ एउटा वेदी बना।”
\p
\v 2 यसकारण याकोबले आफ्नो घराना र आफूसँग भएका सबैलाई भने, “तिमीहरूसँग भएका परदेशी देवताहरू त्याग, र आफूलाई शुद्ध पार, र आफ्ना लुगाहरू फेर। 
\v 3 त्यसपछि आओ र हामी बेथेल जाऔँ, जहाँ म परमेश्‍वरका निम्ति एउटा वेदी बनाउनेछु, जसले मेरो सङ्कटमा मलाई जवाफ दिनुभयो र, म जहाँ-जहाँ गएँ, मेरो साथमा रहनुभयो।” 
\v 4 यसकारण तिनीहरूले आफूसित भएका सबै विदेशी देवताहरू र आफ्ना कानका कुण्डलहरू याकोबलाई दिए; अनि याकोबले ती शेकेममा भएको फलाँटको रूखमुनि गाडिदिए। 
\v 5 त्यसपछि तिनीहरू त्यहाँबाट हिँडे, र तिनीहरू गएको चारैतिरका नगरहरूमा परमेश्‍वरको त्रास फैलियो। त्यसकारण कसैले पनि याकोबका छोराहरूलाई खेदेन।
\p
\v 6 याकोब र तिनीसित भएका सबै मानिसहरू कनानको लूजमा (अर्थात्, बेथेलमा) आए। 
\v 7 त्यहाँ तिनले एउटा वेदी बनाए, र तिनले त्यस ठाउँलाई एल-बेथेल\f + \fr 35:7 \fr*\fq एल-बेथेल \fq*\ft जसको अर्थ \ft*\fqa बेथेलका परमेश्‍वर।\fqa*\f* भने; किनकि तिनी आफ्ना दाजुदेखि भागेर जाँदा त्यहीँ नै परमेश्‍वरले आफूलाई तिनीकहाँ प्रकट गर्नुभएको थियो।
\p
\v 8 अब रिबेकाकी धाईआमा दबोराको मृत्यु भयो, र तिनलाई बेथेलबाहिर फलाँटको रूखमुनि गाडियो। यसकारण त्यसको नाम अल्‍लोन-बकुत\f + \fr 35:8 \fr*\fq अल्‍लोन-बकुत \fq*\ft जसको अर्थ \ft*\fqa रुवाबासीको फलाँटको रूख।\fqa*\f* राखियो।
\p
\v 9 याकोब पद्दन-अरामबाट फर्केपछि परमेश्‍वर तिनीकहाँ फेरि देखा पर्नुभयो, र तिनलाई आशिष् दिनुभयो। 
\v 10 परमेश्‍वरले तिनलाई भन्‍नुभयो, “तेरो नाम याकोब हो; तर अब उसो तँलाई याकोब भनिनेछैन, तर तेरो नाम इस्राएल\f + \fr 35:10 \fr*\ft इस्राएल \ft*\ft जसको अर्थ \ft*\fqa उनी परमेश्‍वरसँग सङ्घर्ष गर्छन्।\fqa*\f* हुनेछ।” यसरी उहाँले तिनको नाम इस्राएल राख्नुभयो।
\p
\v 11 अनि परमेश्‍वरले तिनलाई भन्‍नुभयो, “म सर्वशक्तिमान् परमेश्‍वर हुँ; फल्दै-फुल्दै र संख्यामा वृद्धि हुँदै जानू। तँबाट एउटा राष्ट्र र जाति-जातिहरूको एउटा समुदाय निस्कनेछ; र तेरा सन्तानहरूका बीचबाट राजाहरू निस्कनेछन्। 
\v 12 मैले अब्राहाम र इसहाकलाई दिएको देश म तँलाई पनि दिनेछु, र यही देश म तँपछि तेरा सन्तानहरूलाई पनि दिनेछु।” 
\v 13 त्यसपछि परमेश्‍वर आफूले तिनीसित कुरा गर्नुभएको त्यस ठाउँबाट माथि जानुभयो।
\p
\v 14 याकोबले तिनीसित परमेश्‍वरले कुरा गर्नुभएको ठाउँमा एउटा खाँबो ठड्याए; अनि त्यसमाथि तिनले अर्घबलि चढाए; अनि त्यसमाथि तेल पनि खन्याए। 
\v 15 परमेश्‍वरले तिनीसित कुरा गर्नुभएको त्यस ठाउँको नाम याकोबले बेथेल\f + \fr 35:15 \fr*\fq बेथेल \fq*\ft जसको अर्थ \ft*\fqa परमेश्‍वरको घर।\fqa*\f* राखे।
\s1 राहेल र इसहाकको मृत्यु
\p
\v 16 त्यसपछि तिनीहरू बेथेलबाट हिँडे। तिनीहरू एप्रातदेखि टाढा छँदै राहेललाई सुत्केरी व्यथा लागेर ज्यादै पीडा भयो। 
\v 17 अनि तिनलाई सुत्केरी व्यथाले कष्‍ट हुँदा सुँडेनीले तिनलाई भनिन्, “नडराउनुहोस्, किनकि तपाईंले अर्को छोरालाई जन्म दिनुभएको छ।” 
\v 18 जब तिनी मर्नै लागेकी थिइन्, तिनले अन्तिम सास लिँदैगर्दा, तिनले आफ्नो छोराको नाम बेन-ओनी\f + \fr 35:18 \fr*\fq बेन-ओनी \fq*\ft जसको अर्थ \ft*\fqa मेरो पीडामा जन्मिएको छोरा।\fqa*\f* राखिन्। तर त्यसका बुबाले त्यसको नाम बेन्यामीन\f + \fr 35:18 \fr*\fq बेन्यामीन \fq*\ft जसको अर्थ \ft*\fqa मेरो दायाँ हातको छोरा।\fqa*\f* राखे।
\p
\v 19 यसरी राहेलको मृत्यु भयो, र तिनी एप्रात (अर्थात् बेथलेहेम) जाने बाटोमा गाडिइन्। 
\v 20 तिनको चिहानमाथि याकोबले एउटा खाँबो खडा गरे; अनि त्यो खाँबो राहेलको चिहानको सङ्केतको रूपमा आजसम्म पनि छँदैछ।
\p
\v 21 इस्राएल अझै अगि बढे, र आफ्नो पाल मिग्दल-एदेरको पारिपट्टि टाँगे। 
\v 22 इस्राएल त्यस प्रान्तमा रहेकै बेला रूबेन आफ्ना बुबाकी उपपत्नी बिल्हासित सुते; अनि इस्राएलले यसको बारेमा सुने।
\b
\lh याकोबका बाह्र छोराहरू थिए:
\b
\li1
\v 23 लेआका छोराहरू:
\li2 रूबेन, जो याकोबका जेठा छोरा थिए,
\li2 शिमियोन, लेवी, यहूदा, इस्साखार र जबूलून।
\li1
\v 24 राहेलका छोराहरू:
\li2 योसेफ र बेन्यामीन।
\li1
\v 25 राहेलकी सेविका बिल्हाका छोराहरू:
\li2 दान र नप्‍ताली।
\li1
\v 26 लेआकी सेविका जिल्पाका छोराहरू:
\li2 गाद र आशेर।
\b
\lf पद्दन-अराममा जन्मेका याकोबका छोराहरू यिनै थिए।
\b
\p
\v 27 याकोब किर्यत-अर्बा (अर्थात्, हेब्रोन) को नजिक मम्रेमा आफ्ना पिता इसहाककहाँ आए, जहाँ अब्राहाम र इसहाक बस्थे। 
\v 28 इसहाक एक सय असी वर्षसम्म बाँचे। 
\v 29 तब इसहाकले आफ्नो पूरा बुढेसकालमा, पूरा आयुमा तिनले अन्तिम सास फेरे, र तिनको मृत्यु भयो; अनि आफ्ना पुर्खाहरूसित मिल्न गए। अनि तिनका छोराहरू एसाव र याकोबले तिनलाई गाडे।
\c 36
\s1 एसावका सन्तान
\p
\v 1 एसाव (अर्थात् एदोम) को विवरण यही हो।
\b
\p
\v 2 एसावले कनानी स्त्रीहरूबाट हित्ती एलोनकी छोरी आदा, हिव्वी सिबोनकी नातिनी र अनाकी छोरी ओहोलीबामा, 
\v 3 र नबायोतकी बहिनी इश्माएलकी छोरी बासमतलाई पनि आफ्नी पत्नी तुल्याए।
\p
\v 4 एसावको निम्ति आदाले एलीपज, बासमतले रूएल, 
\v 5 अनि ओहोलीबामाले येऊश, यालाम र कोरह जन्माइन्। यिनीहरू एसावका छोराहरू थिए, जो कनानमा जन्मेका थिए।
\p
\v 6 एसाव आफ्ना पत्नीहरू, छोराहरू, छोरीहरू, आफ्ना घरानाका सदस्यहरूका साथै गाईबस्तु र आफ्ना सबै जनावरहरू र तिनले कनानमा प्राप्‍त गरेका सबै कुराहरू लिएर आफ्नो भाइ याकोबदेखि टाढा अर्कै देशमा गए। 
\v 7 तिनीहरूका धनसम्पत्ति धेरै भएकोले तिनीहरू एकसाथ बस्‍न सकेनन्; तिनीहरूका गाईबस्तुका कारण तिनीहरू बसोबास गरेको देशले दुवैलाई धान्‍न सकेन। 
\v 8 यसकारण एसाव (अर्थात् एदोम) सेइरको पहाडी मुलुकमा बसोबास गरे।
\b
\lh
\v 9 सेइरको पहाडी मुलुकमा भएका एदोमीहरूका पुर्खा एसावको विवरण यही हो।
\b
\li1
\v 10 एसावका छोराहरूका नाम यिनै हुन्:
\li2 एसावकी पत्नी आदाका छोरा एलीपज र एसावकी पत्नी बासमतका छोरा रूएल।
\li1
\v 11 एलीपजका छोराहरू:
\li2 तेमान, ओमार, सपो, गाताम र कनज। 
\v 12 एसावका छोरा एलीपजकी एउटी उपपत्नी पनि थिइन्; जसको नाम तिम्ना थियो, जसले तिनका निम्ति अमालेकलाई जन्माइन्। यिनीहरू एसावकी पत्नी आदाका नातिहरू थिए।
\li1
\v 13 रूएलका छोराहरू:
\li2 नहत, जेरह, शम्मा र मिज्जा। यिनीहरू एसावकी पत्नी बासमतका नातिहरू थिए।
\li1
\v 14 अनाकी छोरी र सिबोनकी नातिनी, ओहोलीबामाले एसावका निम्ति जन्माएका छोराहरू यिनै हुन्:
\li2 येऊश, यालाम र कोरह।
\b
\lh
\v 15 एसावका सन्तानहरूमध्ये मुखियाहरूचाहिँ यिनै हुन्:
\li1 एसावका जेठा छोरा एलीपजका छोराहरू:
\li2 तेमान, ओमार, सपो, कनज, 
\v 16 कोरह,\f + \fr 36:16 \fr*\fq कोरह \fq*\ft केही प्राचीन पा.लि.हरूमा यो नाम छैन।\ft*\f* गाताम र अमालेक। यिनीहरू नै एदोममा भएका एलीपजका सन्तानका मुखियाहरू थिए; तिनीहरू आदाका नातिहरू थिए।
\li1
\v 17 एसावका छोरा रूएलका छोराहरू:
\li2 नहत, जेरह, शम्मा र मिज्जा। यिनीहरू एदोममा भएका रूएलका सन्तानका मुखियाहरू थिए; तिनीहरू एसावकी पत्नी बासमतका नातिहरू थिए।
\li1
\v 18 एसावकी पत्नी ओहोलीबामाका छोराहरू:
\li2 येऊश, यालाम र कोरह। यिनीहरू अनाकी छोरी ओहोलीबामा अर्थात् एसावकी पत्नीबाट आएका सन्तानका मुखियाहरू थिए।
\lf
\v 19 यिनीहरू एसाव (अर्थात् एदोम) का छोराहरू थिए; र यिनीहरू नै तिनीहरूका मुखियाहरू थिए।
\b
\li1
\v 20 त्यस इलाकामा बस्‍ने होरीत सेइरका छोराहरू यिनै थिए:
\li2 लोतान, शोबाल, सिबोन, अना, 
\v 21 दीशोन, एसेर, र दीशान। एदोम देशमा सेइरका यी छोराहरू होरीतवंशीका मुखियाहरू थिए।
\li1
\v 22 लोतानका छोराहरू:
\li2 होरी र होमान। तिम्नाचाहिँ लोतानकी बहिनी थिइन्।
\li1
\v 23 शोबालका छोराहरू:
\li2 अल्बान, मानहत, एबाल, शपो र ओनाम।
\li1
\v 24 सिबोनका छोराहरू:
\li2 अय्या र अना। (यही अना हुन्, जसले आफ्ना पिता सिबोनका गधाहरू चराउँदै गर्दा जङ्गलमा तातो पानीको मूल\f + \fr 36:24 \fr*\ft मूल भाषामा यसको अर्थ निश्‍चित छैन।\ft*\f* पत्ता लाएका थिए।)
\li1
\v 25 अनाका सन्तानहरू:
\li2 दीशोन र अनाकी छोरी ओहोलीबामा।
\li1
\v 26 दीशानका\f + \fr 36:26 \fr*\ft दीशोनको अर्को रूप \ft*\fqa दीशान \fqa*\ft हो।\ft*\f* छोराहरू:
\li2 हेमदान, एश्बान, यित्रान र करान।
\li1
\v 27 एसेरका छोराहरू:
\li2 बिल्हान, जावान र अकान।
\li1
\v 28 दीशानका छोराहरू:
\li2 ऊज र अरान।
\li1
\v 29 यिनीहरू होरी जातिका मुखियाहरू थिए:
\li2 लोतान, शोबाल, सिबोन, अना, 
\v 30 दीशोन, एसेर र दीशान।
\lf यिनीहरू नै सेइर देशमा तिनीहरूका दलअनुसार होरी जातिका मुखियाहरू थिए।
\s1 एदोमका शासकहरू
\lh
\v 31 कुनै इस्राएली राजाले राज्य गर्नुभन्दा अगि एदोममा राज्य गर्ने राजाहरू यिनै थिए:
\li1
\v 32 बओरका छोरा बेला एदोमका राजा भए। तिनको सहरको नाम दिन्हावा राखियो।
\li1
\v 33 बेलाको मृत्युपछि, बोज्रामा बस्‍ने जेरहका छोरा योबाब तिनको ठाउँमा राजा भए।
\li1
\v 34 योबाबको मृत्युपछि, तेमानीहरूको देशमा बस्‍ने हूशाम तिनको ठाउँमा राजा भए।
\li1
\v 35 हूशामको मृत्युपछि, मोआबको देशमा मिद्यानलाई जित्ने बेददका छोरा हदद तिनको ठाउँमा राजा भए। तिनको सहरको नाम अवीत राखियो।
\li1
\v 36 हददको मृत्युपछि, मस्रेकामा बस्‍ने शम्‍ला तिनको ठाउँमा राजा भए।
\li1
\v 37 शम्‍लाको मृत्युपछि, यूफ्रेटिस नदी नजिकै बस्‍ने रहोबोतका शौल तिनको ठाउँमा राजा भए।
\li1
\v 38 शौलको मृत्युपछि, अक्बोरका छोरा बाल-हानान तिनको ठाउँमा राजा भए।
\li1
\v 39 अक्बोरका छोरा बाल-हानानको मृत्युपछि, हदद\f + \fr 36:39 \fr*\ft केही प्राचीन पा.लि.हरूमा \ft*\fqa हदार \fqa*\ft पनि भनिएको छ।\ft*\f* तिनको ठाउँमा राजा भए। तिनको सहरको नाम पाऊ राखियो। तिनकी पत्नीको नाम महेतबेल थियो, जो मत्रेदकी छोरी र मेजहाबकी नातिनी थिइन्।
\b
\lh
\v 40 तिनीहरूका वंश र क्षेत्रअनुसार एसावका सन्तानका मुखियाहरूका नाम यिनै हुन्:
\li1 तिम्ना, अल्वा, यतेत,
\li1
\v 41 ओहोलीबामा, एलाह, पीनोन,
\li1
\v 42 कनज, तेमान, मिब्सार,
\li1
\v 43 मग्दीएल र ईराम।
\lf तिनीहरूले कब्जा गरेका देशमा तिनीहरूका बसोबासअनुसार एदोमका मुखियाहरू यिनै थिए।
\b
\lf एदोमीहरूका पुर्खा, एसावको वंशावली यही हो।
\c 37
\s1 योसेफका सपनाहरू
\p
\v 1 याकोब आफ्ना पिता परदेशी बनेर बसेको देश कनानमा बसे।
\b
\p
\v 2 याकोबका वंशको विवरण यही हो।
\b
\p योसेफ सत्र वर्षको जवान हुँदा तिनका दाजुहरूसँग भेडाबाख्राका बगालहरू चराउँथे। एक दिन तिनले आफ्ना पिताका पत्नीहरू बिल्हा र जिल्पाका छोराहरूको खराब व्यवहारको खबर आफ्ना बुबाकहाँ ल्याए।
\p
\v 3 इस्राएलले योसेफलाई आफ्ना अरू छोराहरूभन्दा धेरै माया गर्थे; किनकि तिनी उनको बुढेसकालमा जन्मेका थिए; अनि तिनले उनका लागि एउटा राम्रो बुट्टेदार लबेदा बनाए। 
\v 4 तिनका दाजुहरूले आफ्ना पिताले तिनलाई उनीहरूलाई भन्दा धेरै माया गरेको देखेर उनीहरूले तिनलाई घृणा गर्थे, र तिनीसँग नरम भएर बोल्दैनथे।
\p
\v 5 योसेफले एउटा सपना देखे; अनि जब त्यो सपना तिनले आफ्ना दाजुहरूलाई सुनाए, तब उनीहरूले तिनलाई झन् धेरै घृणा गर्न थाले। 
\v 6 तिनले उनीहरूलाई भने, “मैले देखेको सपना सुन्‍नुहोस्: 
\v 7 हामी खेतमा अन्‍नका बिटाहरू बाँधिरहेका थियौँ; तब अकस्मात् मेरो बिटा उठेर सीधा खडा भयो; अनि तपाईंहरूका बिटाहरू मेरो बिटाका चारैतिर जम्मा भएर मेरो बिटालाई दण्डवत् गरे।”
\p
\v 8 यो सुनेर तिनका दाजुहरूले तिनलाई भने, “के तँ हामीमाथि शासन गर्न खोज्दैछस्? के तैँले साँच्‍चै नै हामीमाथि शासन गर्नेछस्?” अनि त्यो सपना र तिनले भनेका कुराको कारण उनीहरूले तिनलाई झन् धेरै घृणा गरे।
\p
\v 9 त्यसपछि तिनले अर्को सपना देखे, र तिनले त्यो आफ्ना दाजुहरूलाई सुनाए। तिनले भने, “सुन्‍नुहोस्, मैले अर्को सपना देखेको छु; अनि यस पटक सूर्य, चन्द्र र एघार ताराहरूले मलाई दण्डवत् गरिरहेका थिए।”
\p
\v 10 जब तिनले आफ्ना दाजुहरूलाई बताएझैँ त्यो सपना आफ्ना पितालाई पनि बताए; तब तिनका पिताले तिनलाई हप्काउँदै भने, “तैँले देखेको यो सपना कस्तो हो? के तेरी आमा र मैले अनि तेरा दाजुहरूले साँच्‍चै आएर तेरो सामु भुइँसम्मै निहुरेर तँलाई दण्डवत् गर्नुपर्ने हो?” 
\v 11 तिनका दाजुहरू तिनीप्रति डाही भए; तर तिनका पिताले चाहिँ यस कुरालाई मनमै राखे।
\s1 योसेफ आफ्ना दाजुहरूद्वारा बेचिएका
\p
\v 12 अब तिनका दाजुहरू आफ्ना पिताका बगाल चराउन शेकेमको नजिक गएका थिए। 
\v 13 अनि इस्राएलले योसेफलाई भने, “तँलाई थाहै छ कि तेरा दाजुहरू शेकेमको नजिक बगालहरू चराउँदैछन्। आइज, म तँलाई उनीहरूकहाँ पठाउँछु।”
\p तिनले भने, “हवस्, म जान्छु।”
\p
\v 14 यसकारण इस्राएलले तिनलाई भने, “गएर हेर्, तेरा दाजुहरू र बगालहरू ठिक छन् कि छैनन्, अनि मकहाँ खबर लिएर आइज।” तब उनले तिनलाई हेब्रोनको बेँसीबाट पठाइदिए।
\p जब योसेफ शेकेममा आइपुगे, 
\v 15 एक जना मानिसले तिनलाई खेततिर यताउति घुमिरहेका देखे, र सोधे, “तिमी के खोज्दैछौ?”
\p
\v 16 तिनले जवाफ दिए, “म मेरा दाजुहरूलाई खोज्दैछु। उनीहरूले बगाल कहाँ चराउँदैछन्, के तपाईं मलाई भन्‍न सक्नुहुन्छ?”
\p
\v 17 ती मानिसले जवाफ दिए, “उनीहरू यहाँबाट गइसके। उनीहरूले हामी ‘दोतानमा जाऊँ’ भन्दै गरेका मैले सुनेको थिएँ।”
\p यसकारण योसेफ आफ्ना दाजुहरूलाई खोज्दै गए, र उनीहरूलाई दोतानको नजिक भेट्टाए। 
\v 18 तर उनीहरूले तिनलाई टाढैबाट देखे, र तिनी उनीहरूकहाँ आइपुग्नुअगि नै तिनको उनीहरूले हत्या गर्ने षड्यन्त्र रचे।
\p
\v 19 उनीहरूले आपसमा भने, “त्यो स्वप्नदर्शी आउँदैछ!” 
\v 20 “अब आओ, हामी त्यसलाई मारेर एउटा खाडलमा फ्याँकिदिऔँ; अनि एउटा डरलाग्दो जनावरले त्यसलाई खाएछ भनेर भनिदिऔँ। तब त्यसका सपनाहरू के हुँदारहेछन्, हेरौँला।”
\p
\v 21 जब रूबेनले यो कुरा सुने, तब उनले तिनलाई उनीहरूका हातबाट छुटाउने कोसिस गरे। उनले भने, “हामी त्यसको ज्यानचाहिँ नलिऔँ। 
\v 22 रक्तपात नगरौँ। बरु त्यसलाई यहाँ मरुभूमिको यस खाडलमा फ्याँकिदिऔँ; तर त्यसमाथि हातचाहिँ नउठाऔँ।” रूबेनले तिनलाई तिनीहरूका हातबाट छुटाएर तिनलाई आफ्ना पिताकहाँ फर्काएर लगिदिनका लागि यसो भनेका थिए।
\p
\v 23 यसकारण जब योसेफ आफ्ना दाजुहरूकहाँ आइपुगे, तब तिनले लगाएका राम्रा बुट्टेदार भएको लामो लबेदा उनीहरूले फुकालेर खोसे। 
\v 24 अनि उनीहरूले तिनलाई लगेर एउटा खाडलमा फ्याँकिदिए। त्यो खाडल रित्तो थियो; त्यसभित्र पानी थिएन।
\p
\v 25 जब उनीहरू खान बसे, तब उनीहरूले आँखा उठाएर हेरे; अनि गिलादबाट इश्माएलीहरूका एक दल आइरहेका देखे। तिनीहरूले ऊँटहरूमाथि मसलाहरू, सुगन्धित लेप र मूर्र लादेर र इजिप्टमा लाँदैथिए।
\p
\v 26 यहूदाले आफ्ना दाजुभाइहरूलाई भने, “आफ्ना भाइलाई मारेर त्यसको रगत लुकाएर हामीलाई के फाइदा छ र? 
\v 27 बरु हामी यसलाई यी इश्माएलीहरूलाई बेचिदिऔँ, र यसमाथि हातचाहिँ नहालौँ; आखिर जे भए तापनि यो हाम्रै भाइ, हाम्रै मासु र रगत हो।” अनि उनका दाजुभाइहरू सहमत भए।
\p
\v 28 यसकारण जब ती मिद्यानी व्यापारीहरू नजिक आइपुगे; तिनका दाजुहरूले योसेफलाई खाडलबाट तानेर माथि निकाले, र तिनलाई चाँदीका बीस शेकेलमा\f + \fr 37:28 \fr*\ft लगभग 230 ग्राम\ft*\f* इश्माएलीहरूलाई बेचिदिए; जसले तिनलाई इजिप्टमा लगे।
\p
\v 29 जब रूबेन खाडलमा फर्केर आए, तब योसेफलाई त्यहाँ नदेख्दा उनले आफ्ना वस्त्रहरू च्याते। 
\v 30 उनी आफ्ना भाइहरूकहाँ गएर भने, “त्यो केटो त त्यहाँ छैन! अब म के गरूँ?”
\p
\v 31 त्यसपछि उनीहरूले योसेफको लबेदा लिए, र एउटा बाख्रा मारेर त्यो लबेदालाई त्यस रगतमा चोपे। 
\v 32 अनि त्यो राम्रो बुट्टेदार भएको लबेदा फर्काएर उनीहरूले आफ्ना पिताकहाँ लगेर भने, “हेर्नुहोस् त, हामीले यो लबेदा भेट्टाएका छौँ; के यो तपाईंको छोराको हो र?”
\p
\v 33 तिनले त्यो चिनेर भने, “यो त मेरै छोराको लबेदा हो! कुनै डरलाग्दो जङ्गली पशुले योसेफलाई खाएछ क्यारे। पक्‍कै पनि त्यसलाई खाएर च्यात्तचुत्त पारेछ!”
\p
\v 34 तब याकोबले आफ्ना वस्त्रहरू च्याते, भाङ्ग्रा ओढे र आफ्नो छोराको लागि धेरै दिनसम्म शोक गरिरहे। 
\v 35 तिनका सबै छोराछोरीहरूले तिनलाई सान्त्वना दिन आए; तर तिनले शान्त हुन मानेनन्। तिनले भने, “होइनँ, म मेरो छोराकहाँ चिहानमा नगएसम्म शोक गरिरहनेछु।” यसरी तिनका पिताले तिनका निम्ति बिलौना गरिरहे।
\p
\v 36 यही बीचमा ती मिद्यानीहरूले योसेफलाई इजिप्टमा फारोका अधिकारीहरूमध्ये एक जना अङ्गरक्षकका सेनापति पोतिफरलाई बेचिदिए।
\c 38
\s1 यहूदा र तामार
\p
\v 1 त्यस समयमा यहूदा आफ्ना दाजुभाइहरूलाई छोडेर हीरा नाम भएको अदुल्‍लामबासीका एक जना मानिसकहाँ बस्‍नलाई गए। 
\v 2 त्यहाँ यहूदाले शूआ नाम भएको एक कनानी मानिसकी छोरीलाई भेटे। तिनले उनलाई विवाह गरे, र उनीसँग सहबास गरे; 
\v 3 अनि उनी गर्भवती भइन् र एउटा छोरा जन्माइन्; जसको नाम एर् राखियो। 
\v 4 उनी फेरि गर्भवती भइन्, र अर्को छोरा जन्माइन्; अनि त्यसको नाम ओनान राखिन्। 
\v 5 उनले अर्को छोरा पनि जन्माइन्; अनि त्यसको नाम शेलह राखिन्। उनले उसलाई तिनी कजीबमा हुँदा जन्माइन्।
\p
\v 6 यहूदाले आफ्नो जेठा छोरा, एर्‌का लागि एउटी पत्नी ल्याइदिए, जसको नाम तामार थियो। 
\v 7 तर यहूदाका जेठा छोरा एर् याहवेहको दृष्‍टिमा दुष्‍ट थिए; यसकारण याहवेहले त्यसको प्राण लिनुभयो।
\p
\v 8 तब यहूदाले ओनानलाई भने, “तेरी भाउजूकहाँ जा, र देवरले गर्नुपर्ने कर्तव्य पूरा गर्; अनि तेरा दाजुका निम्ति सन्तान उत्पन्‍न गर्।” 
\v 9 तर ओनानले यो थाहा पाए कि त्यो सन्तान तिनको आफ्नो हुनेछैन; यसकारण जहिले-जहिले तिनी भाउजूकहाँ सुत्न गए, तिनले दाजुको निम्ति सन्तान नहोस् भन्‍नको लागि आफ्नो वीर्यचाहिँ भुइँमा खसाले। 
\v 10 तिनले जे गरे, त्यो याहवेहको दृष्‍टिमा दुष्‍ट थियो; यसकारण उहाँले तिनलाई पनि नष्‍ट गर्नुभयो।
\p
\v 11 त्यसपछि यहूदाले आफ्नी बुहारी तामारलाई भने, “मेरो छोरा शेलह ठूलो नभएसम्म तिमी आफ्ना पिताको घरमा विधवा भई बस।” किनकि तिनका दाजुहरूजस्तै शेलहको पनि मृत्यु होला भनेर तिनले सोचेका थिए। यसकारण तामार आफ्ना पिताको घरमा बस्‍नलाई गइन्।
\p
\v 12 धेरै समयपछि शूआकी छोरी, यहूदाकी पत्नी मरिन्। जब यहूदा आफ्नो शोकबाट उत्रिए, तब उनी आफ्ना मित्र अदुल्‍लामबासी हीरासँग तिम्नामा मानिसहरूले उनका भेडाहरूको ऊन कत्रने ठाउँमा गए।
\p
\v 13 जब तिम्रा ससुरा आफ्ना भेडाहरूको ऊन कत्रनलाई तिम्नातिर आउँदैछन् भनेर तामारलाई बताइयो, 
\v 14 तिनले आफ्नो विधवाको पोशाक फुकालिन्, र आफूलाई नचिन्‍ने बनाउनको लागि आफूलाई घुम्टोले छोपिन्, र तिम्ना जाने बाटोमा भएको एनैमको प्रवेशद्वारमा बसिन्; किनकि शेलह ठूलो भइसकेपछि पनि त्यसकी पत्नी हुन नदिइएको तिनले देखिन्।
\p
\v 15 जब यहूदाले तिनलाई देखे, तिनले अनुहार छोपेकी हुनाले उनले तिनलाई वेश्या भनी ठाने। 
\v 16 आफ्नै बुहारी हो भनी उनले थाहा नपाएर तिनी बाटोको किनारमा गएर तिनलाई भने, “मसँग आऊ, र मलाई तिमीसित सुत्न देऊ।”
\p “तपाईंसँग सुतेँ भने मलाई के दिनुहुन्छ?” तिनले सोधिन्।
\p
\v 17 उनले भने, “म मेरा भेडाका बथानबाट तिमीलाई एउटा पाठो पठाइदिनेछु।”
\p तिनले सोधिन्, “तपाईंले त्यो नपठाउन्जेल मलाई बन्धकको रूपमा केही कुरा दिनुहुन्छ?”
\p
\v 18 यहूदाले भने, “म तिमीलाई के बन्धक दिऊँ?”
\p तिनले जवाफ दिइन्, “तपाईंको छाप भएको औँठी, त्यसको डोरी र तपाईंको हातमा भएको त्यो लहुरो राखे हुन्छ।” यसकारण उनले ती कुराहरू तिनलाई दिए, र तिनीसित सुते; अनि उनीद्वारा तिनी गर्भवती भइन्। 
\v 19 त्यसपछि तिनी आफ्नो घर गइन्, र आफ्नो घुम्टो फुकालेर फेरि आफ्नो विधवाको वस्त्र लगाइन्।
\p
\v 20 त्यसपछि त्यस स्त्रीबाट आफ्नो बन्धक फिर्ता गराउनलाई यहूदाले आफ्नो अदुल्‍लामबासी हिराद्वारा एउटा कलिलो पाठो त्यस स्त्रीकहाँ पठाए, तर उनले तिनलाई भेट्टाउन सकेनन्। 
\v 21 उनले त्यहाँ बस्‍ने मानिसहरूलाई “एनैम देवस्थानमा बस्‍ने देवदासी कहाँ छे?” भनी सोधे।
\p तिनीहरूले भने, “यहाँ त देवस्थानमा बस्‍ने कुनै देवदासी छैन।”
\p
\v 22 यसकारण उनी यहूदाकहाँ फर्किगएर भने, “मैले तिनलाई भेट्टाइनँ। त्यस ठाउँका मानिसहरूले पनि, ‘यहाँ देवस्थानमा बस्‍ने कुनै देवदासी छैन’ भने।”
\p
\v 23 तब यहूदाले भने, “त्यससित जे छन्, ती आफूसितै राखोस्, नत्रता हामी हाँसोको पात्र हुनेछौँ। जे भए तापनि मैले त्यसलाई यो कलिलो पाठो पठाएकै हुँ, तर तिमीले त्यसलाई भेट्टाएनौ।”
\p
\v 24 प्रायः तीन महिनापछि यहूदालाई “तपाईंकी बुहारी तामार वेश्यावृत्तिको दोषी ठहरिएकी छिन्; अनि त्यसको फलस्वरूप तिनी अहिले गर्भवती भएकी छिन्” भनियो।
\p यहूदाले भने, “तिनलाई बाहिर निकाल र जलाएर मारिदेओ!”
\p
\v 25 तिनलाई जब बाहिर निकाल्न लागे, तब तिनले आफ्ना ससुरालाई एउटा खबर पठाइन्। “यी सामानहरू जसका हुन्, तिनैद्वारा म गर्भवती भएकी हुँ,” तिनले भनिन्। अनि तिनले अझ थपेर भनिन्, “तपाईंले यो छाप-औँठी, डोरी, र लहुरो कसका हुन् भनी चिन्‍न सक्नुहुन्छ कि?”
\p
\v 26 यहूदाले ती कुराहरू चिनेर भने, “तिनी त मभन्दा धर्मी रहिछिन्; किनकि मैले तिनलाई आफ्नो छोरो शेलह तिनकी पति हुनलाई दिइनँ।” अनि उनी तिनीसित फेरि सुतेनन्।
\p
\v 27 जब तिनको सुत्केरी हुने समय आयो, तिनका गर्भमा जुम्ल्याहा छोराहरू थिए। 
\v 28 जब तिनी प्रसव-वेदनामा थिइन्, तीमध्ये एउटाले आफ्नो हात बाहिर निकाल्यो; यसकारण सुँडेनीले एउटा रातो डोरी लिएर त्यसको नाडीमा बाँधिदिइन् र भनिन्, “पहिले निस्केको यही हो।” 
\v 29 तर जब त्यसले आफ्नो हात फेरि भित्र तान्यो, त्यसको भाइचाहिँ बाहिर निस्क्यो; अनि तिनले भनिन्, “तँ यसरी आउनमा सफल भइस्!” अनि त्यसको नाम पेरेस\f + \fr 38:29 \fr*\fq पेरेस \fq*\ft जसको अर्थ \ft*\fqa तोड्दै बाहिर आउनु।\fqa*\f* राखियो। 
\v 30 तब आफ्नो नाडीमा रातो डोरी लिएको त्यसको भाइ बाहिर आयो र त्यसको नाम जेरह\f + \fr 38:30 \fr*\fq जेरह \fq*\ft यसको अर्थ \ft*\fqa रातो \fqa*\ft अथवा \ft*\fqa चमकदार।\fqa*\f* राखियो।
\c 39
\s1 योसेफ र पोतिफरकी पत्नी
\p
\v 1 अब योसेफलाई तल इजिप्टमा लगिएको थियो। फारोका अधिकारी, अङ्गरक्षकका सेनापति पोतिफर भन्‍ने इजिप्टियनले तिनलाई त्यहाँ लैजाने इश्माएलीहरूबाट किने।
\p
\v 2 याहवेह योसेफसित हुनुभएकोले तिनको उन्‍नति भयो, र तिनी आफ्ना इजिप्टियन मालिकको घरमा बस्‍न लागे। 
\v 3 जब तिनका मालिकले याहवेह योसेफको साथमा हुनुभएको र तिनले गरेका सबै कुरामा उहाँले आशिष् दिनुभएको देखे, 
\v 4 योसेफले उनको दृष्‍टिमा निगाह पाए, र उनका मुख्य कारिन्दा भए। पोतिफरले तिनलाई आफ्नो घरको जिम्मा दिए र उनीसित भएका सबै कुराहरूमाथि रेखदेख गर्न जिम्मेवारी सुम्पिदिए। 
\v 5 पोतिफरले आफ्नो घरको र आफूसित भएका सबै कुराको जिम्मा योसेफलाई दिएको समयदेखि तिनको कारण याहवेहले त्यहाँका इजिप्टियन घरलाई आशिष् दिनुभयो। याहवेहको आशिष् पोतिफरसित भएका सबै कुराहरूमा, अर्थात् घरभित्र र खेतमा भएका दुवै कुराहरूमाथि थियो। 
\v 6 यसकारण उनले आफूसित भएका सबै कुराहरू योसेफको रेख-देखमा छोडिदिए; आफूले खाने भोजनबाहेक अरू कुनै कुरामा पनि उनले चिन्ता गरेनन्।
\p योसेफ हट्टाकट्टा र सुन्दर थिए। 
\v 7 अनि केही समयपछि तिनका मालिककी पत्नीले योसेफलाई मन पराउन थालिन् र भनिन्, “मसँग ओछ्यानमा आऊ!”
\p
\v 8 तर तिनले अस्वीकार गरे। तिनले आफ्नी मालिक्नीलाई भने, “सबै कुरा मेरो जिम्मामा रहेकोले मेरा मालिकलाई घरको कुनै कुराको पनि चिन्ता छैन। उहाँसित भएका सबै कुरा उहाँले मेरै रेख-देखमा राखिदिनुभएको छ। 
\v 9 यस घरमा मभन्दा ठूलो अरू कोही छैन। तपाईं उहाँकी पत्नी हुनुभएकोले, मेरा मालिकले तपाईंबाहेक अरू कुनै कुरा पनि मदेखि अलग राख्नुभएको छैन। त्यसकारण यस्तो दुष्‍ट काम गरेर कसरी परमेश्‍वरको विरुद्धमा म पाप गर्न सक्छु र?” 
\v 10 अनि तिनले दिनदिनै योसेफलाई त्यसो भने तापनि योसेफले तिनीसित सुत्न त परै जाओस्, तिनको नजिक बस्‍न समेत अस्वीकार गरे।
\p
\v 11 एक दिन योसेफ आफ्नो काम गर्न भनी घरभित्र गए; घरभित्र अरू कोही पनि सेवकहरू थिएनन्। 
\v 12 तब तिनले योसेफको लुगा समात्दै, “आऊ, मसँग ओछ्यानमा सुत!” भनिन्, तर आफ्नो लुगा तिनको हातैमा छाडेर तिनी घरबाट बाहिर भागे।
\p
\v 13 जब योसेफले आफ्नो लुगा तिनकै हातमा छाडेर घरदेखि बाहिर भागेको तिनले देखिन्, 
\v 14 तब तिनले आफ्ना घरका सेवकहरूलाई बोलाएर तिनीहरूलाई भनिन्, “हेर, यस हिब्रूलाई त हाम्रो बेइज्जत गर्न भनेर पो हामीकहाँ ल्याइएको रहेछ! त्यो मसँग सुत्नलाई यहाँ भित्र आयो, र म चिच्याएँ। 
\v 15 जब म चिच्याएको त्यसले सुन्यो, तब त्यसले आफ्नो लुगा मेरो छेउमा छोडेर घरबाट बाहिर भाग्यो।”
\p
\v 16 तिनले त्यो लुगा आफ्ना पति नआउन्जेल आफ्नै साथमा राखिन्। 
\v 17 तब तिनले उनलाई यो घटना भनिन्: “तपाईंले ल्याउनुभएको त्यो हिब्रू सेवक मेरो इज्जत लुट्न भनी मकहाँ आयो। 
\v 18 तर म जब सहायताको लागि चिच्याएँ, तब त्यसले आफ्नो लुगा मेरो छेउमा छोडेर घरबाट बाहिर भाग्यो।”
\p
\v 19 जब उनका मालिकले आफ्नी पत्नीले, “तपाईंको दासले मसँग यस्तो व्यवहार गर्‍यो,” भनेको घटना सुने, तब तिनी रिसले चुर भए। 
\v 20 योसेफका मालिकले तिनलाई राजाका कैदीहरू थुन्‍ने झ्यालखानामा लगेर हालिदिए।
\p तर योसेफ त्यस झ्यालखानामा हुँदा, 
\v 21 याहवेह तिनको साथमा हुनुहुन्थ्यो, र उहाँले तिनीमाथि दया देखाउनुभयो, र झ्यालखानाका हाकिमको दृष्‍टिमा तिनलाई निगाह प्राप्‍त गराइदिनुभयो। 
\v 22 यसकारण झ्यालखानाका हाकिमले योसेफलाई झ्यालखानामा राखिएका सबैमाथि रेखदेख गर्ने जिम्मा दिए; अनि तिनलाई त्यहाँ गरिने सबै कुराहरूका जिम्मेवारी सुम्पिदिए। 
\v 23 ती हाकिमले योसेफको जिम्मामा रहेका कुनै कुरामाथि पनि चिन्ता गर्दैनथिए; किनकि याहवेह योसेफसित हुनुहुन्थ्यो, र तिनले गरेका सबै कुरामा उहाँले तिनलाई सफलता दिनुभयो।
\c 40
\s1 मद्य टक्र्याउने र भान्से
\p
\v 1 केही समयपछि इजिप्टका राजाका मुख्य मद्य टक्र्याउने र मुख्य भान्सेले आफ्ना मालिक इजिप्टका राजाको विरुद्धमा अपराध गरे। 
\v 2 फारो आफ्ना दुई पदाधिकारीहरू अर्थात् मुख्य मद्य टक्र्याउने र मुख्य भान्से दुवैसँग क्रोधित भए। 
\v 3 अनि तिनीहरूलाई अङ्गरक्षकका सेनापतिको घरमा थुनामा राखिदिए, जहाँ योसेफ पनि थुनामा परेका थिए। 
\v 4 अङ्गरक्षकका सेनापतिले तिनीहरूलाई पनि योसेफको जिम्मामा सुम्पिदिए, र तिनले उनीहरूको हेरचाह गरे।
\p उनीहरू थुनामा रहेको केही समयपछि, 
\v 5 ती दुई मानिसहरू—अर्थात् इजिप्टका राजाका मद्य टक्र्याउने र भान्से, जो झ्यालखानामा परेका थिए, ती दुवैले एकै रातमा आ-आफ्ना सपना देखे, र प्रत्येक सपनाको आ-आफ्नै अर्थ थियो।
\p
\v 6 भोलिपल्ट बिहान जब योसेफ उनीहरूकहाँ आए, तिनले उनीहरूलाई उदास देखे। 
\v 7 यसकारण तिनले आफ्ना मालिकका घरमा आफूसित थुनामा परेका फारोका पदाधिकारीहरूलाई सोधे, “आज तपाईंहरू किन यति उदास हुनुहुन्छ?”
\p
\v 8 तिनीहरू दुवैले जवाफ दिए, “हामी दुवैले सपना देखेका छौँ, तर यसको अर्थ खोलिदिने कोही पनि छैन।”
\p तब योसेफले तिनीहरूलाई भने, “के सपनाका अर्थहरू परमेश्‍वरबाट खोलिने होइनन् र? मलाई तपाईंहरूका सपनाहरू भन्‍नुहोस्।”
\p
\v 9 यसकारण मुख्य मद्य टक्र्याउनेले योसेफलाई आफ्नो सपना भने। उनले तिनलाई भने, “मेरो सपनामा मैले मेरो सामु एउटा दाखको बोट देखेँ, 
\v 10 अनि त्यस बोटमा तीन वटा हाँगाहरू थिए। जब त्यसमा टुसा पलाएर फूल फुल्यो, त्यसका झुप्पाहरू पाकेका दाखहरू भए। 
\v 11 फारोको कचौरा मेरो हातमा थियो, मैले दाखहरू लिएँ, र ती दाखहरूलाई फारोको कचौराभित्र निचोरिदिएँ; अनि त्यो कचौरा तिनको हातमा टक्र्याइदिएँ।”
\p
\v 12 योसेफले उनलाई भने, “यसको अर्थ यही हो, तीन हाँगाहरू तीन दिन हुन्। 
\v 13 तीन दिनभित्र फारोले तपाईंलाई उच्‍च पार्नुहुनेछ, र तपाईंलाई तपाईंको पहिलेकै काममा नियुक्त गर्नुहुनेछ; अनि तपाईं तिनको मद्य टक्र्याउने हुँदा जे गर्नुहुन्थ्यो, त्यसरी नै तपाईंले फारोको कचौरा उहाँको हातमा टक्र्याउनुहुनेछ। 
\v 14 तर जब तपाईंसँग सबै कुरा सही हुन्छ, मलाई सम्झनुहोला, र ममाथि दया देखाउनुहोला; फारोलाई मेरो विषयमा भनिदिनुहोस्, र मलाई यस झ्यालखानाबाट बाहिर निकालिदिनुहोस्। 
\v 15 किनकि मलाई हिब्रूहरूको देशबाट बलपूर्वक ल्याइएको हो; अनि यहाँ पनि मैले झ्यालखानामा हालिने कुनै काम गरेको छैनँ।”
\p
\v 16 जब योसेफले मुख्य मद्य टक्र्याउनेको सपनाको अर्थ राम्रो खोलिदिएको मुख्य भान्सेले देखे, उनले योसेफलाई भने, “मैले पनि एउटा सपना देखेँ: मेरो शिरमा रोटीले भरिएका तीन टोकरीहरू थिए। 
\v 17 माथिल्‍लो टोकरीमा फारोका लागि पकाइएका सबै किसिमका खानेकुराहरू थिए; तर चराहरूले मेरो शिरमा भएको टोकरीबाट खाइरहेका थिए।”
\p
\v 18 “यसको अर्थ यही हो,” योसेफले भने, “ती तीन टोकरीहरू तीन दिन हुन्। 
\v 19 तीन दिनभित्र फारोले तपाईंको शिर काट्नुहुनेछ, र तपाईंको शरीरलाई एउटा रूखमा झुण्ड्याइदिनुहुनेछ। अनि चराहरूले तपाईंको शरीरलाई खानेछन्।”
\p
\v 20 अब तेस्रो दिनमा फारोको जन्मदिन थियो। अनि उनले आफ्ना सबै पदाधिकारीहरूलाई भोज दिए। उनले आफ्ना पदाधिकारीहरूको उपस्थितिमा आफ्ना मुख्य मद्य टक्र्याउने र मुख्य भान्सेलाई थुनामुक्त गरे: 
\v 21 फारोले मुख्य मद्य टक्र्याउनेलाई पहिलेकै काममा नियुक्त गरे। अनि उनले फेरि फारोको हातमा कचौरा टक्र्याए; 
\v 22 तर योसेफले उनीहरूलाई अर्थ बताएझैँ मुख्य भान्सेलाई फारोले झुन्ड्याइदिए।
\p
\v 23 तर मुख्य मद्य टक्र्याउनेले योसेफलाई सम्झेनन्; उनले तिनलाई बिर्से।
\c 41
\s1 फारोका सपनाहरू
\p
\v 1 पूरा दुई वर्ष बितिसकेपछि फारोले एउटा सपना देखे; सपनामा तिनी नील नदीको किनारमा उभिरहेका थिए। 
\v 2 अनि नील नदीबाट सात वटा चिल्‍ला र मोटा गाईहरू निस्केर आए, र काँसको घारीमा चर्न थाले। 
\v 3 त्यसपछि तिनीहरूका पछि-पछि अरू सात वटा कुरूप र दुब्ला गाईहरू नील नदीबाट बाहिर निस्के, र ती पहिलेका गाईहरूसँगै किनारको छेउमा उभिए। 
\v 4 अनि ती कुरूप र दुब्ला गाईहरूले ती चिल्‍ला र मोटा गाईहरूलाई खाइदिए। त्यसपछि फारो बिउँझे।
\p
\v 5 उनी फेरि निदाए, र दोस्रो सपना देखे: अन्‍नका सात वटा भरिला र असल बालाहरू एउटै डाँठमा फलिरहेका थिए। 
\v 6 त्यसपछि अन्‍नका अरू सात वटा पातला र पूर्वीय बतासले ओइलाएका बालाहरू निस्के। 
\v 7 अनि ती पातला अन्‍नका बालाहरूले भरिला सात वटा बालाहरूलाई निलिदिए। त्यसपछि फारो बिउँझे; अनि यो त पो सपना रहेछ भनी थाहा पाए।
\p
\v 8 बिहान उनको मन विचलित भयो; त्यसकारण उनले इजिप्टका सबै जादुगर र ज्ञानी मानिसहरूलाई बोलाए। फारोले तिनीहरूलाई आफ्ना सपनाहरू बताए; तर उनका निम्ति ती सपनाका अर्थ खोलिदिन कसैले पनि सकेनन्।
\p
\v 9 तब त्यस मुख्य मद्य टक्र्याउनेले फारोलाई भने, “आज मलाई मेरो गल्ती याद आएको छ। 
\v 10 एक पल्ट फारो आफ्ना सेवकहरूसँग रिसाउनुभएको थियो। अनि उहाँले मलाई र मुख्य भान्सेलाई अङ्गरक्षकका सेनापतिको घरको झ्यालखानामा थुन्‍नुभयो। 
\v 11 हामी दुवैले एकै रात सपना देख्यौँ, र ती प्रत्येक सपनाको आ-आफ्नै अर्थ थियो। 
\v 12 त्यहाँ हामीसँग एउटा हिब्रू जवान अङ्गरक्षकका सेनापतिका सेवक थिए। हामीले तिनलाई आफ्ना सपनाहरू बतायौँ; अनि तिनले हामीलाई हाम्रा आ-आफ्नो सपनाअनुसारको अर्थ खोलिदिए। 
\v 13 अनि तिनले हामीलाई अर्थ खोलिदिएजस्तै भयो: म आफ्नो काममा फेरि नियुक्त भएँ, तर अर्को मानिसचाहिँ झुन्ड्याइयो।”
\p
\v 14 यसकारण फारोले योसेफलाई बोलाउन पठाए; अनि तिनलाई झट्टै झ्यालखानाबाट बाहिर ल्याइयो। अनि तिनले आफ्नो दाह्री खौरे, र आफ्नो वस्त्र फेरेपछि तिनी फारोको सामु आए।
\p
\v 15 फारोले योसेफलाई भने, “मैले एउटा सपना देखेको छु, तर कसैले पनि त्यसको अर्थ खोल्न सकेनन्। तिमीले सपना सुनेपछि त्यसको अर्थ खोल्न सक्छौ भन्‍ने मैले सुनेको छु।”
\p
\v 16 योसेफले फारोलाई जवाफ दिए, “यसो गर्न मेरो शक्तिभन्दा बाहिरको कुरा हो,” “तर परमेश्‍वरले नै फारोलाई उहाँले चाहे अनुसारको जवाफ दिनुहुनेछ।”
\p
\v 17 तब फारोले योसेफलाई भने, “मेरो सपनामा म नील नदीको किनारमा उभिरहेको थिएँ; 
\v 18 अनि नील नदीबाट सात वटा चिल्‍ला र मोटा गाईहरू निस्केर आए, र काँसको घारीमा चर्न थाले। 
\v 19 त्यसपछि तिनीहरूका पछि-पछि अरू सात वटा घिनलाग्दा, कुरूप र अति दुब्ला गाईहरू निस्किआए। मैले इजिप्टमा कुरूप र दुब्ला गाईहरू कहिल्यै देखेको थिइनँ। 
\v 20 अनि दुब्ला र कुरूप गाईहरूले ती पहिले आएका सात वटा मोटा गाईहरूलाई खाइदिए। 
\v 21 तर तिनीहरूले ती सात वटालाई खाइसकेपछि पनि तिनीहरूले खाए भनेर कसैले भन्‍न सकेनन्; किनकि तिनीहरू पहिलेजस्तै कुरूप देखिन्थे। त्यसपछि म बिउँझेँ।
\p
\v 22 “मेरो दोस्रो सपनामा मैले अन्‍नका सात वटा भरिला र असल बालाहरू एउटै डाँठमा फलिरहेका देखेँ। 
\v 23 तिनीहरूको पछि ती ओइलाएका, पातला र पूर्वीय बतासले झूल्सेका अन्‍नका सात वटा बालाहरू निस्के। 
\v 24 ती पातला अन्‍नका बालाहरूले असल बालाहरूलाई निलिदिए। मैले यो कुरा जादुगरहरूलाई भनेँ, तर मलाई यसको अर्थ खोलिदिन कसैले पनि सकेनन्।”
\p
\v 25 तब योसेफले फारोलाई भने, “हजुरका सपनाहरू एउटै र उस्तै हुन्। परमेश्‍वरले के गर्न लाग्नुभएको छ, सो फारोलाई प्रकाश पारिदिनुभएको छ। 
\v 26 ती सात वटा मोटा गाईहरू सात वर्ष हुन्, र ती सात वटा भरिला बालाहरूचाहिँ सात वर्ष हुन्; दुवै सपनाको अर्थ एउटै हो। 
\v 27 ती पछिबाट आउने सात वटा कुरूप र दुब्ला गाईहरू सात वर्ष हुन्; त्यसै गरी ती पातला र पूर्वीय बतासले ओइलाएका सात वटा बालाहरू: ती अनिकालका सात वर्ष हुन्।
\p
\v 28 “मैले फारोलाई भनेझैँ यो हुनेछ: परमेश्‍वरले जे गर्न लाग्नुभएको छ, सो फारोलाई प्रकाश गरिदिनुभएको छ। 
\v 29 इजिप्टभरि सात वर्षसम्म ठूलो सहकाल हुनेछ; 
\v 30 तर त्यसपछि सात वर्षसम्म अनिकालले पछ्याउनेछ। तब इजिप्टमा भएका सबै सहकालहरू बिर्सिइनेछ; अनि अनिकालले देशलाई नाश पार्नेछ। 
\v 31 यस्तो घोर अनिकाल हुनेछ, कि देशमा पहिलेको सहकालको स्मरणसमेत रहनेछैन। 
\v 32 फारोलाई दिइएको दुई प्रकारका सपनाको कारणचाहिँ यो हो: यो कुरा गर्न परमेश्‍वरले दृढतापूर्वक निर्णय गर्नुभएको छ, र परमेश्‍वरले यो कुरा चाँडै गर्नुहुनेछ।
\p
\v 33 “अब फारोले विवेकी र बुद्धिमान् मानिस खोजेर तिनलाई इजिप्टको जिम्मा दिएर राखून्। 
\v 34 ती इजिप्टका सात वर्षका सहकालका समयमा उब्जनीको पाँचौँ भाग बटुल्नका लागि फारोले हाकिमहरू नियुक्त गरून्। 
\v 35 तिनीहरूले यी आउने असल वर्षहरूका सबै अन्‍नहरू जम्मा गरेर सहरहरूमा भोजनका निम्ति प्रयोग गरिनलाई फारोको अख्तियारमा भण्डारण गरून्। 
\v 36 यो अन्‍नचाहिँ इजिप्टमा आउँदैगरेको सात वर्षको अनिकालको समयमा प्रयोग गरिनलाई भण्डारमा जोगाइराख्नुपर्छ, ताकि देश अनिकालले नष्‍ट नहोस्।”
\p
\v 37 त्यो योजना फारो र उनका सबै पदाधिकारीहरूलाई असल लाग्यो। 
\v 38 यसकारण फारोले तिनीहरूलाई सोधे, “के परमेश्‍वरको आत्मा भएका यिनीजस्ता अरू मानिस पाऔँला?”
\p
\v 39 तब फारोले योसेफलाई भने, “परमेश्‍वरले तिमीलाई यी सबै कुरा प्रकट गरिदिनुभएको कारण तिमीजस्तो विवेकशील र बुद्धिमानी मानिस अरू कोही छैन। 
\v 40 तिमी मेरो राजमहलका हर्ताकर्ता हुनेछौ, र मेरा सबै प्रजा तिम्रो हुकुमको अधीनमा हुनेछन्। सिंहासनको विषयमा मात्र म तिमीभन्दा ठूलो हुनेछु।”
\s1 योसेफ इजिप्टका अधिकारी भएका
\p
\v 41 यसकारण फारोले योसेफलाई भने, “अबदेखि मैले तिमीलाई सम्पूर्ण इजिप्टको जिम्मेवारी सुम्पेको छु।” 
\v 42 तब फारोले आफ्नो औँलाबाट छाप-औँठी झिकेर योसेफका औँलामा लगाइदिए। उनले तिनलाई मलमलको लबेदा पहिर्‍याइदिए; र तिनको गलामा सुनको सिक्री लगाइदिए। 
\v 43 उनले तिनलाई आफ्नो दोस्रो दर्जाको अधिकारीको रूपमा रथमा सवार गराए; अनि मानिसहरू उनका अगि-अगि “बाटो छोड्!” भन्दै कराए। यसरी उनले तिनलाई सम्पूर्ण इजिप्ट देशमाथि अख्तियारवाला बनाए।
\p
\v 44 तब फारोले योसेफलाई भने, “म फारो हुँ; तर तिम्रो हुकुमविना इजिप्टभरि कसैले पनि हात वा खुट्टा उठाउन पाउनेछैन।” 
\v 45 फारोले योसेफलाई सापनान-पानेह नाम दिए; अनि ओनका पुजारी पोतीफेराकी छोरी आसनतलाई तिनकी पत्नी हुनलाई दिए। अनि योसेफले इजिप्टभरि भ्रमण गरे।
\p
\v 46 इजिप्टका राजा फारोको सेवामा प्रवेश गर्दा योसेफ तीस वर्ष पुगेका थिए। अनि योसेफ फारोको उपस्थितिबाट निस्किएर गए, र इजिप्टभरि भ्रमण गरे। 
\v 47 सात वर्षको सहकालमा देशमा प्रशस्त उब्जनी भयो। 
\v 48 योसेफले ती सात वर्षहरूमा इजिप्टमा प्रशस्त गरी उब्जिएका सबै अन्‍न ती जम्मा गरे, र सहरहरूमा जम्मा गरे। प्रत्येक सहरका छेउछाउका खेतहरूमा भएका उब्जनी तिनले सहरहरूमा थन्क्याए। 
\v 49 योसेफले समुद्रको बालुवासरह धेरै परिमाणमा अन्‍न जम्मा गरे; त्यो अन्‍न यति धेरै थियो कि नाप्‍न पनि नसकेकोले तिनले त्यसको हिसाब राख्नै छोडिदिए।
\p
\v 50 अनिकालका वर्षहरू आउनुभन्दा अगि ओनका पुजारी पोतीफेराकी छोरी आसनतबाट योसेफका दुई छोराहरू जन्मे। 
\v 51 योसेफले जेठोको नाम मनश्शे\f + \fr 41:51 \fr*\fq मनश्शे \fq*\ft जसको अर्थ \ft*\fqa बिर्साइदिनु।\fqa*\f* राखेर यसो भने, “योचाहिँ परमेश्‍वरले मेरा सबै कष्‍ट र मेरा पिताका सबै घरानालाई बिर्सन दिनुभएको कारणले गर्दा हो।” 
\v 52 दोस्रो छोराको नाम तिनले एफ्राइम\f + \fr 41:52 \fr*\fq एफ्राइम \fq*\ft जसको अर्थ \ft*\fqa दुईगुणा फलिफाप।\fqa*\f* राखेर भने, “योचाहिँ मेरो कष्‍टको देशमा परमेश्‍वरले मलाई फलिफाप गराउनुभएको कारणले गर्दा हो।”
\p
\v 53 इजिप्टमा सात वर्षको सहकाल समाप्‍त भयो; 
\v 54 अनि योसेफले भनेझैँ सात वर्षको अनिकाल सुरु भयो। अरू सबै देशहरूमा अनिकाल पर्‍यो, तर इजिप्टभरि चाहिँ भोजन थियो। 
\v 55 जब सारा इजिप्टका मानिसहरूले अनिकालको अनुभव गर्न थाले, तब मानिसहरू भोजनका लागि फारोसित बिलौना गर्न लागे। तब फारोले सबै इजिप्टियनहरूलाई भने, “योसेफकहाँ जाओ, र तिनले तिमीहरूलाई जे भन्छन्, त्यही गर।”
\p
\v 56 यसरी अनिकाल सारा देशभरि फैलियो। योसेफले सम्पूर्ण भण्डारहरू खोलिदिए, र इजिप्टियनहरूलाई अन्‍न बेचे; किनकि इजिप्टभरि नै घोर अनिकाल फैलिएको थियो। 
\v 57 अनि सबै देशका मानिसहरू योसेफबाट अन्‍न किन्‍नलाई इजिप्टमा आए; किनकि संसारभरि नै जताततै घोर अनिकाल परेको थियो।
\c 42
\s1 योसेफका दाजुहरू इजिप्टमा गएका
\p
\v 1 जब इजिप्टमा प्रशस्त अन्‍न छ भनी याकोबलाई थाहा भयो, तब उनले आफ्ना छोराहरूलाई भने, “तिमीहरू एक-अर्कालाई किन टुलुटुलु हेरेर बस्छौ?” 
\v 2 उनले भने, “इजिप्टमा अन्‍न छ भनी मैले सुनेको छु। जाओ, गएर अन्‍न किनेर ल्याओ, ताकि हामीहरू जीवितै रहन सकौँ, नत्रता हामी मर्नेछौँ।”
\p
\v 3 तब योसेफका दश जना दाजुहरू अन्‍न किन्‍नलाई इजिप्टमा गए। 
\v 4 तर याकोबले योसेफको भाइ बेन्यामीनलाई उनीहरूसित पठाएनन्; किनकि त्यसमाथि कुनै जोखिम आइपर्ला कि भनी तिनी डराए। 
\v 5 यसकारण अन्‍न किन्‍न जानेहरूमा इस्राएलका छोराहरू पनि थिए; किनकि कनानमा पनि अनिकाल परेको थियो।
\p
\v 6 त्यस समय योसेफचाहिँ इजिप्टका राज्यपाल थिए; अनि त्यहाँका सबै मानिसहरूलाई अन्‍न बेच्ने तिनी नै थिए। यसकारण योसेफका दाजुहरू आइपुगे, र उनीहरूले भुइँसम्म निहुरेर तिनलाई दण्डवत् गरे। 
\v 7 योसेफले आफ्ना दाजुहरूलाई देख्नासाथै उनीहरूलाई चिने; तर तिनले नचिनेको भान पारेर रुखो सोरमा उनीहरूसित बोले। तिनले सोधे, “तिमीहरू कहाँबाट आएका हौ?”
\p उनीहरूले जवाफ दिए, “हामी कनान देशबाट अन्‍न किन्‍न आएका हौँ।”
\p
\v 8 योसेफले आफ्ना दाजुहरूलाई चिने, तर उनीहरूले चाहिँ तिनलाई चिनेनन्। 
\v 9 अनि तिनले उनीहरूको बारेमा आफूले देखेका सपनाहरू सम्झे, र उनीहरूलाई भने, “पक्‍कै पनि तिमीहरू जासुस हौ! हाम्रो देशको कमजोरी पत्ता लगाउन आएका हौ।”
\p
\v 10 उनीहरूले जवाफ दिए, “होइन, हे प्रभु, हामी तपाईंका सेवकहरू अन्‍न किन्‍न आएका हौँ। 
\v 11 हामी सबै एकै मानिसका छोराहरू हौँ। तपाईंका सेवकहरू इमानदार मानिसहरू हौँ, हामी जासुस होइनौँ।”
\p
\v 12 तिनले उनीहरूलाई भने, “होइन! पक्‍कै पनि तिमीहरू हाम्रो देशका कमजोरी पत्ता लगाउन आएका हौ।”
\p
\v 13 तर उनीहरूले जवाफ दिए, “हामी तपाईंका सेवकहरू बाह्र जना दाजुभाइहरू छौँ; कनान देशमा बस्‍ने एकै मानिसका छोराहरू हौँ। कान्छोचाहिँ अहिले हाम्रा पितासित छ, र एउटाचाहिँ मरिसक्यो।”
\p
\v 14 योसेफले उनीहरूलाई भने, “मैले तिमीहरूलाई भनेझैँ तिमीहरू जासुसहरू हौ! 
\v 15 अनि तिमीहरू यसरी जाँचिनेछौ: फारोको जीवनको शपथ खाएर म भन्छु, तिमीहरूको कान्छो भाइ यहाँ नआएसम्म तिमीहरू यस ठाउँबाट जान पाउनेछैनौ। 
\v 16 तिमीहरूमध्ये एक जनालाई आफ्नो भाइ ल्याउन पठाओ; अनि अरूलाईचाहिँ थुनामा राखिनेछ, ताकि तिमीहरूले भनेको कुरा साँचो हो कि होइन भनेर पत्ता लगाउन सकियोस्। यदि होइन भने फारोको जीवनको शपथ खाएर म भन्छु, तिमीहरू जासुस हौ!” 
\v 17 अनि तिनले उनीहरू सबैलाई तीन दिन थुनामा राखे।
\p
\v 18 तेस्रो दिनमा योसेफले उनीहरूलाई भने, “म परमेश्‍वरको भय मान्दछु; यदि तिमीहरूले यसो गर्‍यौ भने तिमीहरू बाँच्नेछौ। 
\v 19 तिमीहरू इमानदार मानिसहरू हौ भने तिमीहरूका दाजुभाइहरूमध्ये एक जना थुनामा रहोस्; अनि अरूचाहिँ अन्‍न लिएर भोकले ग्रस्त भएका तिमीहरूका घरानाकहाँ जाऊन्। 
\v 20 तर तिमीहरूले आफ्नो कान्छो भाइलाई मकहाँ ल्याउनुपर्छ, ताकि तिमीहरूका कुराहरू साँचो ठहरियोस् र तिमीहरू मर्न नपरोस्।” तब उनीहरूले त्यसै गरे।
\p
\v 21 उनीहरूले आपसमा भने, “साँच्‍चै नै हामीले आफ्नो भाइलाई नराम्रो व्यवहार गरेको कारण दण्ड पाएका हौँ। त्यसले आफ्नो जीवनको निम्ति बिन्ती गर्दा हामीले त्यसलाई कति दुःखित भएको देखेका थियौँ, तर पनि हामीले सुनेनौँ; त्यसैकारण यो विपत्ति हामीमाथि आएको छ।”
\p
\v 22 रूबेनले भने, “के मैले तिमीहरूलाई त्यस केटाको विरुद्धमा पाप नगर भनेको थिइनँ? तर तिमीहरूले सुनेनौ! अब त हामीले त्यसको रगतको हिसाब दिनुपर्नेछ।” 
\v 23 योसेफले दोभासेलाई प्रयोग गरेका हुनाले तिनले उनीहरूका कुरा बुझ्दैछन् भनेर उनीहरूले थाहा पाएनन्।
\p
\v 24 तब तिनी उनीहरूदेखि अलि पर गएर रुन थाले; तर फेरि तिनले आफूलाई सम्हाले र आएर उनीहरूसित कुरा गरे। तिनले शिमियोनलाई उनीहरूकै आँखाको सामु बाँध्न लाए।
\p
\v 25 योसेफले उनीहरूका बोराहरूमा अन्‍न भर्न र हरेकको बोरामा तिनीहरूका आ-आफ्नै चाँदीका पैसा हालिदिन र यात्राका निम्ति खानेकुराको प्रबन्ध गर्न हुकुम गरे। उनीहरूका निम्ति यी सबै गरिसकेपछि, 
\v 26 उनीहरूले आफ्ना गधाहरूमाथि आफ्ना अन्‍नहरू लादे, र त्यहाँबाट गए।
\p
\v 27 उनीहरू राति बास बस्‍ने ठाउँमा रोकिएपछि तिनीहरूमध्ये एक जनाले आफ्नो गधालाई खानेकुरा दिनलाई आफ्नो बोरा खोले, तब बोराको मुखैमा आफ्नो पैसा देखे। 
\v 28 तिनले आफ्ना दाजुभाइहरूलाई भने, “मेरो पैसा फर्काइएको रहेछ। हेर, त्यो त मेरो बोरामै छ।”
\p उनीहरू डरले खङ्‌ग्रङ्गै भए, र काँप्दै एक-अर्कालाई हेर्दै भने, “परमेश्‍वरले हामीलाई किन यस्तो गर्नुभएको हो?”
\p
\v 29 जब उनीहरू कनान देशमा आफ्ना पिता याकोबकहाँ आइपुगे, तब उनीहरूले आफूमाथि जे घटना भएको थियो, ती सबै बताए; 
\v 30 अनि भने, “त्यस देशका मालिकले हामीसित रुखो बोली बोले, र हामी त्यस देशमा जासुसी गर्न गएझैँ व्यवहार गरे। 
\v 31 तर हामीले तिनलाई भन्यौँ, ‘हामी जासुसहरू होइनौँ; तर इमानदार मानिसहरू हौँ। 
\v 32 हामी बाह्र जना दाजुभाइहरू एकै पिताका छोराहरू हौँ। एउटा भाइ मरिसक्यो, र कान्छोचाहिँ अहिले कनानमा हाम्रा पितासित छ।’
\p
\v 33 “तब त्यस देशका मालिकले हामीलाई भने, ‘तिमीहरू इमानदार मानिसहरू हौ भनी म यसरी जान्‍नेछु: तिमीहरूका दाजुभाइहरूमध्ये एक जनालाई यहाँ मसित छोड, र बाँकीचाहिँ भोकले ग्रस्त भएको आफ्ना घरानाका निम्ति अन्‍न लिएर जाओ। 
\v 34 अनि तिमीहरूको कान्छो भाइलाई मकहाँ ल्याओ, र तिमीहरू जासुस होइन रहेछौ, तर इमानदार मानिसहरू रहेछौ भनी म जान्‍नेछु। तब म तिमीहरूको भाइलाई तिमीहरूकहाँ फर्काइदिनेछु, र तिमीहरूले यस देशमा स्वतन्त्र भएर लेनदेन गर्न सक्नेछौ।’ ”
\p
\v 35 उनीहरूले जब आफ्ना बोराहरू खाली गर्दैथिए; हरेकको बोराभित्र आ-आफ्नो पैसाको थैली रहेछ! जब उनीहरूले र उनीहरूका पिताले पैसाको थैलीहरू देखे, तब उनीहरू भयभीत भए। 
\v 36 उनीहरूका पिता याकोबले उनीहरूलाई भने, “तिमीहरूले मलाई मेरा छोराहरूदेखि वञ्चित गरायौ। योसेफ छैन; अनि अब यहाँ शिमियोन पनि छैन। अनि अझै तिमीहरू बेन्यामीनलाई लैजान खोज्दैछौ। यी सबै कुरा मेरा विरुद्धमा छन्!”
\p
\v 37 तब रूबेनले आफ्ना पितालाई भने, “यदि मैले यसलाई फर्काएर ल्याउन सकिनँ भने तपाईंले मेरा दुवै छोराहरूलाई मारिदिन सक्नुहुन्छ। यसलाई मेरो जिम्मामा छोडिदिनुहोस्, म यसलाई फर्काएर ल्याउनेछु।”
\p
\v 38 तर याकोबले भने, “मेरो छोरा तँसित त्यहाँ जानेछैन; यसको दाजु मरेर गयो, अब ऊ एउटा मात्र बाँकी रहेको छ। तिमीहरूसित यात्रामा यदि यसमाथि कुनै जोखिम आइपर्‍यो भने तिमीहरूले मलाई यो सेतै फुलेको अवस्थामा शोकसितै चिहानमा लैजानेछौ।”
\c 43
\s1 इजिप्टको दोस्रो यात्रा
\p
\v 1 देशमा अनिकाल अझ भयङ्कर रूपले बढ्दै भयो। 
\v 2 यसकारण जब उनीहरूले इजिप्टबाट ल्याएको अन्‍न खाइसके, तब उनीहरूका पिताले उनीहरूलाई भने, “फेरि जाओ, र हाम्रा लागि केही अन्‍न किनेर ल्याओ।”
\p
\v 3 तर यहूदाले तिनलाई भने, “ती मानिसले हामीलाई गम्भीरतापूर्वक यसरी चेतावनी दिएका छन्, ‘तिमीहरूको भाइ तिमीहरूसित छैन भने तिमीहरूले मेरो अनुहार फेरि देख्नेछैनौ।’ 
\v 4 तपाईंले हाम्रो भाइलाई हामीसित पठाउनुभयो भने हामी जानेछौँ र तपाईंका लागि अन्‍न किन्‍नेछौँ। 
\v 5 तर तपाईंले त्यसलाई पठाउनुभएन भने हामी जानेछैनौँ; किनकि ती मानिसले हामीलाई, ‘तिमीहरूको भाइ तिमीहरूसित छैन भने तिमीहरूले मेरो अनुहार फेरि देख्नेछैनौ’ भनेका छन्।”
\p
\v 6 अनि इस्राएलले सोधे, “तिमीहरूले ममाथि किन यो विपत्ति ल्यायौ? किन त्यस मानिसलाई तिमीहरूको अर्को भाइ छ भनेर भन्यौ?”
\p
\v 7 तब उनीहरूले जवाफ दिए, “ती मानिसले हामी र हाम्रा कुटुम्बको विषयमा केरकार गरे। तिनले, ‘के तिमीहरूका पिता अझ जीवितै छन्? के तिमीहरूसित अर्को पनि भाइ छ?’ भनेर सोधे। हामीले उनका प्रश्नहरूको मात्र जवाफ दियौँ। तिनले ‘तिमीहरूका भाइलाई यहाँ ल्याओ’ भनी भन्लान् भनेर हामीले कसरी जान्‍नु?”
\p
\v 8 तब यहूदाले आफ्ना पिता इस्राएललाई भने, “त्यस केटालाई मसित पठाउनुहोस्, तब हामी झट्टै त्यहाँ जानेछौँ, ताकि तपाईं र हाम्रा बालबच्‍चाहरू भोकभोकै मर्नुपर्नेछैन र बाँच्नेछन्। 
\v 9 म आफैँ त्यसको सुरक्षाको जमानी बस्‍नेछु; त्यसको लागि तपाईंले मलाई नै जिम्मेवार ठहराउन सक्नुहुन्छ। यदि मैले त्यसलाई तपाईंकहाँ फर्काएर तपाईंको सामु खडा गराउन सकिनँ भने म आफ्नो जीवनभरि तपाईंको अगि दोषी ठहरिनेछु। 
\v 10 यदि हामीले ढिलो नगरेका भए अहिले हामी दुई पल्ट गएर फर्किआउन सक्नेथियौँ।”
\p
\v 11 तब उनीहरूका पिता इस्राएलले उनीहरूलाई भने, “यदि यस्तै हुने हो भने यसो गर: यस देशका केही उत्तम उत्पादनहरू आफ्ना बोराहरूमा राख—अर्थात् अलिकति सुगन्धित लेप र अलिकति मह, केही सुगन्धित मसला, मूर्र, र अलिकति पेस्ता र हाडे-बदामहरू ती मानिसका निम्ति उपहारको रूपमा लिएर जाओ। 
\v 12 तिमीहरूका बोराहरूमा फर्काइदिएका पैसा फर्काउनलाई आफूसित दोबर पैसा लैजाओ। सायद त्यो एउटा भूल थियो। 
\v 13 तिमीहरूको भाइ पनि लगेर ती मानिसकहाँ झट्टै जाओ। 
\v 14 अनि सर्वशक्तिमान् परमेश्‍वरले ती मानिसको सामु तिमीहरूमाथि दया देखाऊन्, र तिनले तिमीहरूको भाइ सिमियोन र बेन्यामीनलाई तिमीहरूसित फर्केर आउन देऊन्। यदि म शोकमा विक्षिप्‍त हुनुपर्ने हो भने पनि होउँला।”
\p
\v 15 यसकारण ती मानिसहरूले उपहारहरू, दोबर पैसा र बेन्यामीनलाई पनि लिएर गए। तिनीहरू हतार-हतार इजिप्टतिर हिँडे; अनि योसेफकहाँ आफैँलाई हाजिर गराए। 
\v 16 जब योसेफले उनीहरूसित बेन्यामीनलाई देखे, तब तिनले घरका भण्डारेलाई भने, “यी मानिसहरूलाई मेरो घरमा लैजा, एउटा पशु मारेर भोजन तयार गर्; उनीहरूले दिउँसो मसित खानेछन्।”
\p
\v 17 त्यो मानिसले योसेफले भनेझैँ गर्‍यो, र ती मानिसहरूलाई योसेफको घरमा लग्यो। 
\v 18 अब ती मानिसहरू आफूलाई योसेफको घरमा लगिएको कारण आत्तिए। उनीहरूले सोचे, “हामीलाई यहाँ ल्याएको चाहिँ पहिलो पटक हाम्रा बोराहरूमा पैसा फर्काएर हालिदिएको कारणले गर्दा हो। तिनले हामीमाथि आक्रमण गर्न र हामीलाई दमन गरी दास तुल्याएर हाम्रा गधाहरू हडप्न चाहन्छन्।”
\p
\v 19 यसकारण उनीहरू योसेफका भण्डारेकहाँ गए, र घरभित्रको प्रवेशद्वारमा तिनीसित कुरा गरे। 
\v 20 उनीहरूले भने, “हाम्रा प्रभु, दया गर्नुहोस्, हामी पहिलो चोटि यहाँ अन्‍न किन्‍न आएका थियौँ। 
\v 21 तर हामी बास बसेको ठाउँमा राति आफ्ना बोराहरू खोल्दा हाम्रो प्रत्येकको बोराको मुखमा आ-आफ्ना पूरा पैसा राखिएको पायौँ। यसकारण हामीले त्यो पैसा आफूसित फर्काएर ल्याएका छौँ। 
\v 22 हामीले अन्‍न किन्‍नका लागि अरू पनि धेरै पैसा ल्याएका छौँ। कसले हाम्रो पैसा हाम्रा बोराहरूमा राखिदियो, सो हामी जान्दैनौँ।”
\p
\v 23 तिनले भने, “ठिकै छ, नडराओ। तिमीहरूका परमेश्‍वर, र तिमीहरूका पिताका परमेश्‍वरले नै तिमीहरूका बोराहरूमा धन राखिदिनुभएको छ। मैले तिमीहरूको पैसा पाएँ।” तब तिनले शिमियोनलाई उनीहरूकहाँ बाहिर ल्याए।
\p
\v 24 ती भण्डारेले ती मानिसहरूलाई योसेफको घरमा लग्यो, र उनीहरूलाई खुट्टा धुने पानी दियो; अनि उनीहरूका गधाहरूलाई दानापानी दियो। 
\v 25 दिउँसो उनीहरूले त्यहीँ भोजन गर्नुपर्छ भनी सुनेका हुनाले उनीहरूले योसेफ आउँदा तिनलाई टक्र्याउनका लागि आफ्ना उपहारहरू तयार पारे।
\p
\v 26 जब योसेफ घरमा आए, तब उनीहरूले आफूले घरभित्र ल्याएका उपहारहरू तिनलाई टक्र्याए, र उनीहरू भुइँसम्मै निहुरेर तिनको सामु दण्डवत् गरे। 
\v 27 तिनले उनीहरूका हालखबर सोधेर भने, “तिमीहरूले मलाई तिमीहरूका वृद्ध पिताको बारेमा भनेका थियौ, उनी कस्ता छन्? के उनी अझै जीवितै छन्?”
\p
\v 28 उनीहरूले जवाफ दिए, “तपाईंका सेवक, हाम्रा पिता अझै जीवितै र कुशल नै हुनुहुन्छ।” अनि उनीहरूले लम्पसार परेर तिनलाई दण्डवत् गरे।
\p
\v 29 चारैतिर हेरेपछि तिनले आफ्नै आमाका छोरा तिनको भाइ बेन्यामीनलाई देखेर सोधे, “तिमीहरूले मलाई भनेको तिमीहरूको कान्छो भाइ यही हो?” अनि योसेफले भने, “मेरो छोरा, परमेश्‍वर तँप्रति अनुग्रही होऊन्।” 
\v 30 आफ्नो भाइलाई देखेर योसेफ अति भावुक भए; अनि आफूलाई थाम्न नसकेर हतारिँदै रुने एकान्त ठाउँ खोज्दै निस्के। अनि तिनी आफ्नो निजी कोठामा पसे, र त्यहाँ रोए।
\p
\v 31 त्यसपछि तिनले आफ्नो अनुहार धोए, र तिनी बाहिर निस्किआए; अनि आफूलाई सम्हालेर भने, “अब खाना पस्क।”
\p
\v 32 उनीहरूले योसेफका निम्ति अलग्गै, ती दाजुभाइहरूका निम्ति अलग्गै, र तिनीसित खाने इजिप्टियनहरूका निम्ति छुट्टाछुट्टै भोजन पस्के; किनकि हिब्रूहरूसित भोजन गर्नु भनेको इजिप्टियनहरूका लागि घृणित मानिने हुनाले उनीहरूले हिब्रूहरूसित खान मिल्दैनथ्यो। 
\v 33 अनि ती मानिसहरूलाई योसेफको अगि जेठोदेखि कान्छोसम्म आफ्नो उमेरअनुसार बसाइयो; अनि उनीहरूले चकित भएर एक-अर्कालाई हेरे। 
\v 34 जब उनीहरूलाई योसेफको टेबुलबाट खाना पस्किइयो, बेन्यामीनको भाग अरू सबैको भन्दा पाँच गुणा बढी थियो। यसरी उनीहरूले तिनीसित भोज खाए, पिए र आनन्द मनाए।
\c 44
\s1 बोरामा चाँदीको कचौरा
\p
\v 1 योसेफले आफ्नो घरको भण्डारेलाई यस्तो हुकुम दिए: “यी मानिसहरूका बोराहरूमा उनीहरूले बोक्न सक्ने जति अन्‍नले भरिदे, र प्रत्येकको बोराको मुखमा आ-आफ्ना पैसा राखिदे। 
\v 2 त्यसपछि त्यस कान्छोको बोराको मुखमा चाहिँ त्यसको अन्‍नको पैसासितै मेरो चाँदीको कचौरा पनि राखिदे।” अनि त्यसले योसेफले भनेअनुसार गर्‍यो।
\p
\v 3 बिहान भएपछि ती मानिसहरू आफ्ना गधाहरूसितै पठाइए। 
\v 4 जब उनीहरू सहरदेखि केही टाढा मात्र पुगेका थिए, तब योसेफले आफ्ना भण्डारेलाई भने, “झट्टै ती मानिसहरूका पछि-पछि जा; अनि उनीहरूलाई भेटेपछि उनीहरूलाई भन्, ‘भलाइको साटो तिमीहरूले किन खराबी गर्‍यौ? 
\v 5 यही कचौरा होइनँ, जसबाट मेरा मालिकले पिउनुहुन्छ? र जसद्वारा उहाँले जोखना पनि हेर्नुहुन्छ? यो त तिमीहरूले खराब काम गर्‍यौ।’ ”
\p
\v 6 जब त्यसले उनीहरूलाई भेट्टायो, तब त्यसले उनीहरूलाई योसेफले भनेका कुरा दोहोर्‍यायो। 
\v 7 तर उनीहरूले तिनलाई भने, “मेरा मालिक किन यस्तो भन्दै हुनुहुन्छ? यस किसिमका कामहरू तपाईंका सेवकहरूबाट टाढा रहोस्। 
\v 8 हामीले त कनान देशबाट हाम्रा बोराहरूका मुखमा पाइएका पैसासमेत फेरि तपाईंकहाँ फर्काएका थियौँ। यसकारण तपाईंका मालिकको घरबाट कसरी हामीले सुन अथवा चाँदी चोरी गर्थ्यौँ र? 
\v 9 यदि तपाईंका सेवकहरूमध्ये कसैसित पनि त्यो चीज पाइयो भने त्यो मर्नेछ; अनि हामी बाँकीचाहिँ मेरा मालिक, हजुरका दासहरू हुनेछौँ।”
\p
\v 10 अनि त्यसले भन्यो, “तिमीहरूले भनेअनुसार नै भएको होस्। जससित त्यो पाइनेछ, त्यो मेरो दास हुनेछ; अनि तिमीहरू बाँकीचाहिँ दोषमुक्त हुनेछौ।”
\p
\v 11 उनीहरू हरेकले आ-आफ्नो बोरा छिटो-छिटो भुइँमा ओराले, र खोले। 
\v 12 अनि त्यस भण्डारेले जेठोबाट सुरु गरेर कान्छोसम्म सबैको खानतलासी गर्‍यो। अनि त्यो कचौरा बेन्यामीनको बोरामा पाइयो। 
\v 13 यो देखेर उनीहरूले आ-आफ्ना वस्त्र च्याते। तब उनीहरूले आफ्ना गधाहरूमा भारी लादे, र फेरि सहरतिर फर्के।
\p
\v 14 यहूदा र तिनका दाजुभाइहरू फर्केर आउँदा योसेफ घरमै थिए। अनि उनीहरू तिनको सामु भुइँमै लम्पसार परे। 
\v 15 योसेफले उनीहरूलाई भने, “तिमीहरूले यो के गर्‍यौ? मजस्तो मानिसले जोखनाद्वारा सबै कुरा पत्तो लगाउन सक्छु भनी तिमीहरूलाई थाहा थिएन?”
\p
\v 16 “हे मालिक, हामी हजुरलाई के भन्‍न सक्छौँ र?” यहूदाले जवाफ दिए। “हामी के नै पो भन्‍न सक्छौँ र? हामी कसरी आफूलाई निर्दोष प्रमाणित गर्न सक्छौँ? परमेश्‍वरले तपाईंका दासहरूको अधर्म उघारिदिनुभएको छ। हामी अब मेरा मालिकका सेवकहरू हौँ—अर्थात् हामी सबै, र त्यो पनि, जससित त्यो कचौरा पाइयो।”
\p
\v 17 तर योसेफले भने, “यस्तो काम मबाट दूर रहोस्! जुन मानिससित मेरो कचौरा पाइयो, त्यो मात्र मेरो दास हुनेछ। अरूचाहिँ शान्तिसँग आफ्ना पिताकहाँ जाओ।”
\p
\v 18 तब यहूदाले तिनीकहाँ गएर भने: “मेरा मालिक, तपाईंको सेवकलाई केही बोल्न दिनुहोस्। तपाईं फारोसमान हुनुभए तापनि नरिसाउनुहोस्। 
\v 19 मेरा मालिकले आफ्ना सेवकहरूलाई ‘तिमीहरूका पिता वा भाइ छन् भनी सोध्नुभयो।’ 
\v 20 अनि हामीले, ‘हाम्रा एक जना वृद्ध पिता हुनुहुन्छ, र उहाँको वृद्धावस्थामा जन्मेको सानो छोरा छ, त्यसको दाजु मर्‍यो; अनि ऊचाहिँ त्यसकी आमाको बाँचेको एउटै छोरा हो; र त्यसका पिताले त्यसलाई धेरै माया गर्नुहुन्छ’ भनेर जवाफ दियौँ।
\p
\v 21 “तब हजुरले आफ्ना सेवकहरूलाई भन्‍नुभयो, ‘उसलाई यहाँ मकहाँ ल्याओ, र म आफैँ उसलाई देख्न पाऊँ।’ 
\v 22 अनि हामीले हजुरलाई भन्यौँ, ‘त्यस केटोले आफ्ना पितालाई छोड्न सक्दैन। यदि त्यसले आफ्ना पितालाई छोड्यो भने उहाँ मर्नुहुनेछ।’ 
\v 23 तर तपाईंले आफ्ना सेवकहरूलाई भन्‍नुभयो, ‘तिमीहरूसित आफ्नो कान्छा भाइ यहाँ आएन भने तिमीहरूले मेरो अनुहार फेरि देख्नेछैनौ।’ 
\v 24 हामी जब तपाईंका सेवक मेरा पिताकहाँ गयौँ, तब हामीले उहाँलाई हजुरले भन्‍नुभएको कुरा भन्यौँ।
\p
\v 25 “अनि हाम्रा पिताले भन्‍नुभयो, ‘फर्केर जाओ, र अरू केही अन्‍न किन।’ 
\v 26 तर हामीले भन्यौँ, ‘हामी जान सक्दैनौँ। हामीसित हाम्रो कान्छो भाइ छ भने मात्र हामी जानेछौँ। हाम्रो कान्छो भाइ हामीसित छैन भने हामी ती मानिसको अनुहार हेर्न पनि पाउनेछैनौँ।’
\p
\v 27 “तपाईंको सेवक मेरा पिताले हामीलाई भन्‍नुभयो, ‘मेरी पत्नीले मेरा निम्ति दुई छोराहरू जन्माएकी थिइन् भनेर तिमीहरू जान्दछौ। 
\v 28 तीमध्ये एक जना मलाई छोडेर गयो, र मैले भनेँ, “त्यो निश्‍चय पनि टुक्रा-टुक्रा पारियो होला।” त्यस बेलादेखि मैले त्यसलाई देखेको छैनँ। 
\v 29 तिमीहरूले मबाट यसलाई पनि लग्यौ, र यसमाथि जोखिम आइपर्‍यो भने तिमीहरूले मेरो सेतै फूलेको कपाललाई शोकमै चिहानमा ल्याउनेछौ।’
\p
\v 30 “यसकारण अब तपाईंको सेवक मेरा पिताकहाँ जाँदा यो केटो हामीसित छैन भने मेरा पिता, जसको जीवन यस केटोसित घनिष्‍ठ रूपमा बाँधिएको छ, 
\v 31 यस केटालाई नदेख्दा उहाँ मर्नुहुनेछ। तपाईंका सेवकहरूले हाम्रा पिताको सेतै फुलेको कपाललाई शोकमै चिहानमा पुर्‍याउनेछौँ। 
\v 32 तपाईंको सेवकले आफ्नो पिताकहाँ यस केटाको सुरक्षाको जमानी बसेको छ। मैले भनेँ, ‘यदि मैले यसलाई तपाईंकहाँ फर्काएर ल्याइनँ भने म मेरो जीवनभरि मेरा पिताका सामु दोषी हुनेछु!’
\p
\v 33 “यसर्थ अब दया गरी हे मेरा मालिक, यस केटाको सट्टामा हजुरको सेवक भएर मलाई बस्‍न दिनुहोस्; तर यस केटोलाई आफ्ना दाजुहरूसित फर्कन दिनुहोस्। 
\v 34 यो केटो मेरो साथमा छैन भने म आफ्ना पिताकहाँ कसरी जान सक्छु? होइन! मालिक, मेरा पितामाथि आइपर्ने यस्तो सन्ताप म हेर्न सक्दिनँ!”
\c 45
\s1 योसेफले आफूलाई प्रकट गर्छन्
\p
\v 1 तब योसेफले आफ्ना सबै कर्मचारीहरूको सामु आफैँलाई थाम्न सकेनन्; अनि तिनी “सबै जना मेरो उपस्थितिबाट गइहाल!” भनेर चिच्याए। त्यसैले योसेफले आफ्ना दाजुभाइहरूकहाँ आफैँलाई प्रकट गर्दा तिनीसित अरू कोही थिएनन्। 
\v 2 अनि तिनी यति डाँको छोडेर रोए, कि इजिप्टियनहरूले पनि सुने, र फारोका परिवारले यो कुरा थाहा पाए।
\p
\v 3 योसेफले आफ्ना दाजुभाइहरूलाई भने, “म योसेफ हुँ! के मेरा पिता अझै जीवित हुनुहुन्छ?” तर तिनका दाजुभाइहरूले तिनलाई जवाफ दिनै सकेनन्; किनकि उनीहरू तिनको उपस्थितिमा चकित भएका थिए।
\p
\v 4 त्यसपछि योसेफले आफ्ना दाजुभाइहरूलाई भने, “मेरो नजिक आउनुहोस्।” जब उनीहरू आए, तब तिनले भने, “म तपाईंहरूको भाइ योसेफ हुँ, जसलाई तपाईंहरूले इजिप्टमा बेच्नुभएको थियो! 
\v 5 अब विचलित नहुनुहोस्, र मलाई यहाँ बेच्नुभएकोमा आफैँसित नरिसाउनुहोस्; किनकि हामी सबैको जीवन बचाउनका लागि नै परमेश्‍वरले मलाई तपाईंहरूभन्दा अगि पठाउनुभयो। 
\v 6 देशमा दुई वर्षदेखि अनिकाल छाएको छ; अनि अब आउने पाँच वर्षहरूमा जोत्ने र कटनी गर्ने काम हुनेछैन। 
\v 7 तर एउटा महान् छुटकाराद्वारा तपाईंहरूका निम्ति पृथ्वीमा एउटा अवशेष जोगाइराख्न र तपाईंहरूका जीवन बचाउनका लागि परमेश्‍वरले मलाई तपाईंहरूको अगि पठाउनुभयो।
\p
\v 8 “यसर्थ मलाई यहाँ पठाउने तपाईंहरू होइन, तर परमेश्‍वर हुनुहुन्छ। उहाँले मलाई फारोका बुबासरह, उहाँको सम्पूर्ण घरानाको मालिक र सम्पूर्ण इजिप्टको शासक बनाउनुभयो। 
\v 9 अब झट्टै मेरा पिताकहाँ फर्किजानुहोस् र यसो भन्‍नुहोस्, ‘तपाईंको छोरो योसेफ यसो भन्छ: परमेश्‍वरले मलाई सम्पूर्ण इजिप्टका मालिक बनाउनुभएको छ। ढिलो नगरी मकहाँ आउनुहोस्। 
\v 10 तपाईंहरू, तपाईंका छोराछोरीहरू र तपाईंका नातिनातिनाहरू, तपाईंका पशुहरूका बगाल र बथान, र तपाईंसित भएका सबै गोशेनको प्रान्तमा मेरो छेवैमा बस्‍नुहुनेछ। 
\v 11 त्यहाँ म तपाईंहरूका निम्ति बन्दोबस्त गरिदिनेछु; किनकि पाँच वर्षको अनिकाल आउन बाँकी नै छ। नत्रता तपाईंसहित तपाईंको परिवार सबै बिचल्‍लीमा पर्नेछन्।’
\p
\v 12 “हेर्नुहोस्! तपाईंहरूसँग साँच्‍चै नै म बोल्दैछु भनेर तपाईंहरू आफैँले र मेरो भाइ बेन्यामीनले पनि देखेको छ। 
\v 13 मेरा पितालाई इजिप्टमा मलाई दिइएको सम्मानको विषयमा तपाईंहरूले देख्नुभएको प्रत्येक कुराको विषयमा भन्‍नुहोस्। अनि मेरा पितालाई झट्ट यहाँ ल्याउनुहोस्।”
\p
\v 14 तब तिनले आफ्नो भाइ बेन्यामीनलाई अँगालो हाले र धुरुधुरु रोए, र बेन्यामीनले पनि रुँदै तिनलाई अँगालो हाले। 
\v 15 अनि तिनले सबैलाई म्वाइँ खाए, र उनीहरूसित रोए। त्यसपछि तिनका दाजुहरूले पनि तिनीसित कुराकानी गरे।
\p
\v 16 योसेफका दाजुभाइहरू आएका छन् भन्‍ने खबर जब फारोको महलमा पुग्यो, तब फारो र तिनका सबै अधिकारीहरू खुशी भए। 
\v 17 फारोले योसेफलाई भने, “तिम्रा दाजुभाइहरूलाई यसो गर्नु भन: ‘तिमीहरूका पशुहरूमा भारी लाद, र कनान देशमा फर्क; 
\v 18 अनि तिमीहरूका पिता र तिमीहरूका परिवारहरूलाई फर्काएर मकहाँ ल्याओ। म तिमीहरूलाई इजिप्टको सबैभन्दा असल जमिन दिनेछु; र तिमीहरूले यस देशको उत्तम चीजहरू उपभोग गर्न सक्नेछौ।’
\p
\v 19 “म तिनीहरूलाई यसो गर्नु भन्‍ने आदेश पनि दिन्छु: ‘तिमीहरूका छोराछोरीहरू, पत्नीहरूका लागि इजिप्टबाट केही गाडाहरू लैजाओ, र तिमीहरूका पितालाई यहाँ लिएर आओ। 
\v 20 तिमीहरूका आफ्ना मालसामानको केही चिन्ता नगर; किनकि इजिप्टका सबैभन्दा असल कुराहरू तिमीहरूका हुनेछन्।’ ”
\p
\v 21 यसकारण इस्राएलका छोराहरूले त्यसै गरे। फारोले हुकुम दिएझैँ योसेफले तिनीहरूलाई गाडाहरू दिए, र तिनले यात्रामा तिनीहरूलाई चाहिने कुराहरूको प्रबन्ध गरिदिए। 
\v 22 उनीहरू प्रत्येकलाई तिनले नयाँ वस्त्र दिए; तर बेन्यामीनलाई तिनले चाँदीका तीन सय शेकेल\f + \fr 45:22 \fr*\ft लगभग 3.5 किलो।\ft*\f* र पाँच जोर वस्त्र दिए। 
\v 23 अनि तिनले आफ्ना पितालाई यी कुराहरू पठाइदिए: इजिप्टका सबैभन्दा असल कुराहरूले लादिएका दश वटा गधाहरू र अन्‍न, रोटी र तिनलाई यात्रामा चाहिने अन्य सामग्रीले लादिएका दश वटा गधैनीहरू पठाइदिए। 
\v 24 तब तिनले आफ्ना दाजुभाइहरूलाई पठाइदिए; अनि उनीहरू बिदा हुन लाग्दा तिनले उनीहरूलाई भने, “बाटोमा झगडा नगर्नुहोला!”
\p
\v 25 यसरी उनीहरू इजिप्टदेखि हिँडे, र कनान देशमा आफ्ना पिता याकोबकहाँ आए। 
\v 26 उनीहरूले तिनलाई भने, “योसेफ अझै जीवित छन्! अनि वास्तवमा तिनी समस्त इजिप्टका शासक हुन्।” यो कुरा सुनेर याकोब स्तब्ध भए; तिनले तिनीहरूका कुरा पत्याएनन्। 
\v 27 तर जब योसेफले उनीहरूलाई भनेका सबै कुराहरू तिनलाई बताइदिए र जब तिनले योसेफले तिनलाई यात्राका लागि पठाएका गाडाहरू देखे, तब उनीहरूका पिता याकोबको होस फर्क्यो। 
\v 28 इस्राएलले भने, “मेरो छोरो योसेफ अझै जीवित छ भन्‍ने मलाई विश्‍वास भयो। म मर्नुभन्दा अगि गएर त्यसलाई भेट्नेछु।”
\c 46
\s1 याकोब इजिप्टमा गएका
\p
\v 1 यसकारण आफूसित भएका सम्पूर्ण थोकहरू लिएर इस्राएलले यात्रा सुरु गरे; अनि तिनी बेर्शेबा पुगेपछि तिनले आफ्ना पिता इसहाकका परमेश्‍वरका निम्ति बलिदान चढाए।
\p
\v 2 अनि राति दर्शनमा परमेश्‍वर इस्राएलसँग बोल्नुभयो र भन्‍नुभयो, “याकोब! ए याकोब!”
\p उनले जवाफ दिए, “हजुर, म यहाँ छु!”
\p
\v 3 उहाँले भन्‍नुभयो, “म याहवेह, तेरा पिताका परमेश्‍वर हुँ। इजिप्टमा जानलाई नडरा; किनकि म त्यहाँ तँलाई एउटा ठूलो राष्ट्र बनाउनेछु। 
\v 4 म तँसित इजिप्टमा जानेछु, र म निश्‍चय तँलाई फेरि फर्काएर ल्याउनेछु। अनि योसेफले आफ्नै हातले तेरा आँखा बन्द गरिदिनेछ।”
\p
\v 5 तब याकोबले बेर्शेबा छोडे; अनि इस्राएलका छोराहरूले आफ्ना पिता याकोब र उनीहरूका छोराछोरीहरू, उनीहरूका पत्नीहरूलाई फारोले पठाइदिएका गाडाहरूमा बसाए। 
\v 6 यसरी याकोब र उनका सबै सन्तानहरूले आफूसित आफ्ना गाईबस्तु र उनीहरूले कनानमा कमाएका सम्पत्तिहरू लिएर इजिप्टमा गए। 
\v 7 याकोबले आफ्ना सबै सन्तान—अर्थात् आफ्ना छोराहरू, नातिहरू, आफ्ना छोरीहरू र नातिनीहरू इजिप्टमा लिएर गए।
\b
\lh
\v 8 इजिप्टमा जाने इस्राएलका छोराहरू (याकोब र उनका सन्तानहरू) का नामहरू यिनै हुन्:
\b
\li1 याकोबका जेठा छोरा रूबेन।
\li1
\v 9 रूबेनका छोराहरू:
\li2 हानोक, पल्‍लू, हेस्रोन र कर्मी।
\li1
\v 10 शिमियोनका छोराहरू:
\li2 यमूएल, यामीन, ओहद, याकीन, सोहोर र कनानी स्त्रीतर्फको छोरा शौल।
\li1
\v 11 लेवीका छोराहरू:
\li2 गेर्शोन, कहात र मरारी।
\li1
\v 12 यहूदाका छोराहरू:
\li2 एर, ओनान, शेलह, फारेस र जेरह (तर एर र ओनान कनान देशमा नै मरेका थिए)।
\li2 पेरेसका छोराहरू:
\li3 हेस्रोन र हामूल।
\li1
\v 13 इस्साखारको छोराहरू:
\li2 तोला, पुवा, याशूब र शिम्रोन।
\li1
\v 14 जबूलूनका छोराहरू:
\li2 सेरेद, एलोन र यहलेल।
\lf
\v 15 यिनीहरूचाहिँ याकोबका निम्ति लेआले पद्दन-अराममा जन्माएका छोराहरू थिए; यसबाहेक उनकी छोरी दीना पनि थिइन्। उनका छोराछोरीहरू जम्मा तेत्तीस जना थिए।
\b
\li1
\v 16 गादका छोराहरू:
\li2 सेफोन, हाग्गी, शूनी, एसबोन, एरी, अरोदी अनि अरेली।
\li1
\v 17 आशेरका छोराहरू:
\li2 यिम्ना, यिश्‍वा, यिश्‍वी र बेरियाह। उनीहरूकी बहिनी सेरह थिइन्।
\li2 बरीआका छोराहरू:
\li3 हेबेर र मल्कीएल थिए।
\lf
\v 18 लाबानले आफ्नी छोरी लेआलाई दिएकी दासी जिल्पापट्टिका याकोबका छोराछोरीहरू यिनै हुन्; यिनीहरू जम्मा सोह्र जना थिए।
\b
\li1
\v 19 याकोबकी पत्नी राहेलका छोराहरू:
\li2 योसेफ र बेन्यामीन।
\li3
\v 20 इजिप्टमा ओनका पुजारी पोतीफेराकी छोरी आसनतद्वारा जन्मेका योसेफका छोराहरू मनश्शे र एफ्राइम थिए।
\li1
\v 21 बेन्यामीनका छोराहरू:
\li2 बेला, बेकेर, अश्बेल, गेरा, नामान, एही, रोश, मुप्पीम, हुप्पीम र आर्द।
\lf
\v 22 राहेलबाट जन्मेका याकोबका छोराहरू यी हुन्; यिनीहरू जम्मा चौध जना थिए।
\b
\li1
\v 23 दानका छोरा:
\li2 हुशीम।
\li1
\v 24 नप्‍तालीका छोराहरू:
\li2 यहसेल, गुनी, येसेर र शिल्‍लेम।
\lf
\v 25 यिनीहरूचाहिँ लाबानले आफ्नी छोरी राहेललाई दिएकी दासी बिल्हापट्टिका याकोबका छोराहरू हुन; यिनीहरू जम्मा सात जना थिए।
\b
\lf
\v 26 इजिप्टमा याकोबसित जाने उनका सबै आफ्ना सन्तानमा उनका बुहारीहरूबाहेक, उनीहरू छयसट्ठी जना थिए। 
\v 27 इजिप्टमा जन्मेका योसेफका दुई छोराहरू लगायत, इजिप्टमा गएका याकोबका परिवारमा जम्मा सत्तरी\f + \fr 46:27 \fr*\ft केही प्राचीन पा.लि.हरूले 75 जना भनेर पनि उल्‍लेख गरेका छन्। (\+xt प्रेरित 7:14)\+xt*\ft*\f* जना थिए।
\b
\p
\v 28 अब याकोबले आफू गोशेनमा पुग्न लागेको खबर दिन भनी यहूदालाई आफ्नो अगि योसेफकहाँ पठाए। जब उनीहरू गोशेनको प्रान्तमा आइपुगे; 
\v 29 तब योसेफले आफ्नो रथ तयार पारे, र आफ्ना पिता इस्राएललाई भेट्न गोशेन गए। योसेफ उनको सामु पुग्नसाथ आफ्ना पितालाई अँगालो हालेर धेरै समयसम्म रोइरहे।
\p
\v 30 इस्राएलले योसेफलाई भने, “म आफैँले तँ अझै जीवितै रहेको देखेको हुनाले अब म शान्तिसित मर्न तयार छु।”
\p
\v 31 तब योसेफले आफ्ना दाजुभाइहरू र आफ्ना पिताको घरानालाई भने, “म गएर फारोसित कुरा गर्नेछु, ‘कनान देशमा बसिरहेका मेरा दाजुभाइहरू र मेरा पिताका घराना मकहाँ आएका छन्। 
\v 32 यी मानिसहरू गोठालाहरू हुन्, र पशुपालन गर्छन्; अनि उनीहरूले आफ्ना बगाल, बथान र भएभरका सबै कुराहरू लिएर आएका छन्।’ 
\v 33 जब फारोले तपाईंहरूलाई भित्र बोलाएर ‘तिमीहरूका कामकाज के हो?’ भनी सोध्छन्, 
\v 34 तपाईंहरूले भन्‍नुहोस्, ‘हाम्रा पुर्खाहरूले गरेझैँ हामी बाल्यकालदेखि नै पशुपालन गर्दैआएका छौँ।’ तब तपाईंहरूलाई गोशेनको प्रान्तमा बसोबास गर्न दिइनेछ; किनकि इजिप्टियनहरूका नजरमा गोठालाहरू घृणित हुन्।”
\c 47
\p
\v 1 तब योसेफ गए, र फारोलाई भने, “मेरा पिता र मेरा दाजुभाइहरू, उनीहरूसित भएका बगाल र बथान; अनि भएभरका सबै कुराहरू लिएर कनान देशबाट आएका छन्, र अहिले गोशेनमा छन्।” 
\v 2 तिनले आफ्ना पाँच जना दाजुभाइहरू छानेर उनीहरूलाई फारोकहाँ उपस्थित गराए।
\p
\v 3 फारोले ती दाजुभाइहरूलाई सोधे, “तिमीहरूको पेशा के हो?”
\p उनीहरूले फारोलाई जवाफ दिए, “हामी हजुरका सेवकहरू, हाम्रा पुर्खाहरूझैँ गोठालाहरू हौँ।” 
\v 4 उनीहरूले फारोलाई यो पनि भने, “कनानमा अनिकाल ज्यादै छाएकोले हामी केही समयको लागि यहाँ बस्‍नलाई आएका छौँ; किनकि तपाईंका सेवकहरूका बगाल चराउने ठाउँ छैन। यसकारण, अब दया गरी तपाईंका सेवकहरूलाई गोशेनमा बसोबास गर्न दिनुहोस्।”
\p
\v 5 फारोले योसेफलाई भने, “तिम्रा पिता र तिम्रा दाजुभाइहरू तिमीकहाँ आएका छन्, 
\v 6 इजिप्ट देश तिम्रो सामु छ। तिम्रा पिता र तिम्रा दाजुभाइहरूलाई देशको सबैभन्दा उत्तम भागमा बस्‍न देऊ। उनीहरू गोशेनमा बसून्। उनीहरूमध्ये कोही विशेष क्षमता भएका छन् भन्‍ने तिमी जान्दछौ भने उनीहरूलाई मेरा गाईबस्तुको पनि जिम्मा लगाइदेऊ।”
\p
\v 7 तब योसेफले आफ्ना पिता याकोबलाई भित्र ल्याए, र उनलाई फारोको सामु उपस्थित गराए। याकोबले फारोलाई आशिष्\f + \fr 47:7 \fr*\ft अथवा \ft*\fqa अभिवादन गरे।\fqa*\f* दिए, 
\v 8 अनि फारोले याकोबलाई सोधे, “तपाईंको उमेर कति भयो?”
\p
\v 9 याकोबले फारोलाई भने, “मेरा प्रवासकालका वर्षहरू एक सय तीस हुन्। मेरा वर्षहरू थोरै र कष्‍टपूर्ण रहेका छन्; तर ती मेरा पुर्खाहरूका प्रवासकालका वर्षहरू जति भने होइनन्।” 
\v 10 तब याकोबले फारोलाई आशिष् दिए, र फारोको उपस्थितिबाट निस्किए।
\p
\v 11 यसकारण योसेफले आफ्ना पिता र आफ्ना दाजुभाइहरूलाई इजिप्टमा बसोबास गराए; अनि फारोले आदेश दिएअनुसार देशको सबैभन्दा असल भाग अर्थात् रामसेसमा उनीहरूलाई जग्गाजमिन दिए। 
\v 12 योसेफले आफ्ना पिता, आफ्ना दाजुभाइहरू र आफ्ना पिताका सबै घरानालाई उनीहरूका बालबच्‍चाको संख्याअनुसार भोजन जुटाइदिए।
\s1 योसेफ र अनिकाल
\p
\v 13 घोर अनिकाल परेकोले सम्पूर्ण देशमा भोजन थिएन; इजिप्ट र कनान दुवै अनिकालको कारण ग्रस्त भएका थिए। 
\v 14 योसेफले इजिप्ट र कनानका मानिसहरूले अन्‍न किन्दा तिरेका सबै रकम सङ्कलन गरे; अनि तिनले त्यो पैसा फारोको महलमा ल्याए। 
\v 15 जब इजिप्ट र कनानका मानिसहरूका रकम सकियो, तब इजिप्टका मानिसहरू सबै जना योसेफकहाँ आएर भने, “हामीलाई भोजन दिनुहोस्। तपाईंको आँखाकै सामु हामी किन मर्नु? हाम्रो सबै रकम सकिए।”
\p
\v 16 तब योसेफले भने, “यदि तिमीहरूसँग रकम छैन भने गाईबस्तु लिएर आओ। म तिमीहरूका गाईबस्तुको साटोमा अन्‍न दिनेछु।” 
\v 17 यसकारण तिनीहरूले आफ्ना गाईबस्तुहरू योसेफकहाँ ल्याए; अनि तिनले तिनीहरूका घोडा, भेडाबाख्रा, गाईबस्तुहरू र गधाहरूको सट्टामा तिनीहरूलाई अन्‍न दिए। तिनले त्यो वर्षभरि नै तिनीहरूका सबै गाईबस्तुको सट्टामा तिनीहरूलाई अन्‍न दिए।
\p
\v 18 जब त्यो वर्ष बित्यो, तब दोस्रो वर्ष उनीहरू योसेफकहाँ आएर भने, “हामी हाम्रा मालिकबाट यो सत्य कुरा लुकाउन सक्दैनौँ। हाम्रो रकम सकिसक्यो; अनि हाम्रा गाईबस्तु पनि तपाईंका भइसकेका छन्। अब हामीसित हाम्रा शरीरहरू र जमिनबाहेक हाम्रा मालिकलाई दिनका लागि केही पनि छैन। 
\v 19 तपाईंका आँखाकै सामु हामी किन नष्‍ट होऔँ? अन्‍नको साटोमा हामी र हाम्रा जमिनहरू किन्‍नुहोस्। हामी आफैँलाई हाम्रा जमिनसहित फारोका दासको रूपमा समर्पित गर्दछौँ। हामीलाई बिउ दिनुहोस्; ताकि हामी बाँचौँ, र नमरौँ। अनि हाम्रो जमिन उजाड नहोस्।”
\p
\v 20 यसकारण योसेफले इजिप्टका सबै जमिनहरू फारोका निम्ति किने। इजिप्टियनहरूका लागि अनिकाल विकराल भएको हुनाले इजिप्टियनहरू हरेकले आफ्ना जमिनहरू बेचे। अनि यसरी ती जमिनहरू फारोका भए। 
\v 21 अनि योसेफले इजिप्टको एक कुनादेखि अर्को कुनासम्मका सबै मानिसहरूलाई दासत्वमा ल्याए। 
\v 22 तैपनि तिनले पुजारीहरूका जमिनचाहिँ किनेनन्; किनकि तिनीहरूले फारोबाट तोकिएका भोजनको आफ्नो भाग नियमित पाउँथे। फारोले तिनीहरूलाई दिएका भागबाट तिनीहरूका निम्ति पर्याप्‍त भोजन प्राप्‍त गर्दथे। त्यसैले गर्दा तिनीहरूले आफ्ना जमिन बेचेनन्।
\p
\v 23 योसेफले मानिसहरूलाई भने, “अब हेर, आज मैले तिमीहरू र तिमीहरूका जमिनहरू फारोका निम्ति किनेको छु; तिमीहरूका निम्ति यहाँ बिउ छ। यसकारण तिमीहरूले खेतमा उब्जनी लगाउन सक्छौ। 
\v 24 तर फसल भएपछि त्यसको पाँचौँ भाग फारोलाई दिनू। पाँच भागको चार भागचाहिँ खेतको लागि बिउ र तिमीहरू आफ्ना लागि, आफ्ना घराना, र आफ्ना छोराछोरीहरूका लागि भोजनका निम्ति राख्नू।”
\p
\v 25 तिनीहरूले भने, “हजुरले हाम्रा प्राणको रक्षा गर्नुभएको छ। हजुरको अनुग्रह हामीमाथि रहोस्; हामी फारोका दासत्वमुनि रहनेछौँ।”
\p
\v 26 यसकारण योसेफले इजिप्टमा जमिनको विषयमा यो कानुन स्थापित गरे, जुन आजसम्म छँदैछ—उब्जनीको पाँचौँ भाग फारोको हुन्छ। केवल पुजारीहरूको जमिन मात्र फारोका भएनन्।
\p
\v 27 अब इस्राएलीहरू इजिप्टमा गोशेनको प्रान्तमा बसोबास गरे। त्यहाँ तिनीहरूले जग्गाजमिन र सम्पत्ति आर्जन गरे। अनि तिनीहरू फल्दै-फुल्दै गए र संख्यामा धेरै वृद्धि भयो।
\p
\v 28 याकोब इजिप्टमा सत्र वर्ष बसे, र उनी जम्मा एक सय सतचालीस वर्षका भए। 
\v 29 जब इस्राएलको मृत्यु नजिक आयो, तब उनले आफ्नो छोरा योसेफलाई बोलाउन पठाए, र उनलाई भने, “यदि मैले तेरो दृष्‍टिमा निगाह पाएको छु भने तेरो हात मेरो तिघ्रामुनि राख्। अनि मलाई दया र विश्‍वासयोग्यता देखाउनेछु भनी प्रतिज्ञा गर्। मलाई इजिप्टमा नगाड्नू, 
\v 30 तर म आफ्ना पितापुर्खाहरूसित मिल्न गएपछि मलाई इजिप्टदेखि बाहिर निकालेर लैजा। अनि तिनीहरू गाडिएको ठाउँमा गाड्नू।”
\p तिनले भने, “म तपाईंले भन्‍नुभएझैँ गर्नेछु।”
\p
\v 31 उनले भने, “मसित शपथ खा।” तब योसेफले उनीसित शपथ खाए। अनि इस्राएल आफ्नो लहुरोको टुप्पोमा अडेस लागे\f + \fr 47:31 \fr*\ft अथवा \ft*\fqa दण्डवत् \fqa*\ft भन्‍ने हुन्छ।\ft*\f* र उनले आराधना गरे।
\c 48
\s1 मनश्शे र एफ्राइम
\p
\v 1 केही समयपछि “तपाईंका पिता बिरामी हुनुहुन्छ” भनेर योसेफले खबर पाए। यसकारण तिनले आफ्ना दुई छोराहरू मनश्शे र एफ्राइमलाई आफैँसित लिएर गए। 
\v 2 जब याकोबले “तपाईंको छोरा योसेफ आएका छन्” भनी खबर पाए, तब उनी आफैँ बल गरेर खाटमा बसे।
\p
\v 3 याकोबले योसेफलाई भने, “सर्वशक्तिमान् परमेश्‍वर कनान देशको लूजमा मसित देखा पर्नुभयो, र मलाई आशिष् दिनुभयो। 
\v 4 अनि उहाँले मलाई भन्‍नुभयो, ‘म तँलाई फलदायक बनाएर तेरो संख्यामा वृद्धि गराउनेछु। म तँलाई जातिहरूको समुदाय बनाउनेछु। अनि म यस देशलाई तँपछि तेरा सन्तानहरूलाई सदाका निम्ति सम्पत्तिको रूपमा दिनेछु।’
\p
\v 5 “अब म यहाँ आउनुभन्दा पहिले इजिप्टमा जन्मेका तेरा दुई छोराहरू मेरै कहलाइनेछन्। रूबेन र शिमियोन मेरा भएझैँ एफ्राइम र मनश्शे पनि मेरै भनिनेछन्। 
\v 6 तिनीहरूभन्दा पछि जन्मेका तेरा छोराहरू तेरै हुनेछन्। उनीहरूले पैतृक अधिकारस्वरूप पाएको प्रदेशमा यिनीहरू आफ्ना दाजुभाइहरूकै नामले चिनिनेछन्। 
\v 7 म पद्दनबाट कनान देशमा फर्कंदै गर्दा हामी एप्राताबाट अलि पर हुँदा नै राहेलको मृत्यु भयो। यसकारण मैले ठूलो शोकसहित तिनलाई त्यहाँ एप्रात (अर्थात् बेथलेहेम) जाने बाटोमा गाडे।”
\p
\v 8 जब इस्राएलले योसेफका छोराहरूलाई देखे, उनले “यिनीहरू को हुन्?” भनी सोधे।
\p
\v 9 योसेफले आफ्ना पितालाई भने, “यिनीहरू परमेश्‍वरले मलाई यस देशमा दिनुभएको छोराहरू हुन्।”
\p तब इस्राएलले भने, “तिनीहरूलाई मकहाँ ले, र म तिनीहरूलाई आशिष् दिनेछु।”
\p
\v 10 इस्राएलका आँखा वृद्धावस्थाको कारण धमिलिएका थिए। अनि उनले राम्ररी देख्न सक्दैनथे। यसकारण योसेफले आफ्ना छोराहरूलाई तिनका नजिक ल्याए; अनि तिनका पिताले तिनीहरूलाई चुम्बन गरे, र अँगालो हाले।
\p
\v 11 इस्राएलले योसेफलाई भने, “मैले तेरो अनुहार फेरि देख्न पाउँछु भनेर चिताएको पनि थिइनँ; अब परमेश्‍वरले मलाई तेरा सन्तानहरूहरू पनि हेर्न दिनुभयो।”
\p
\v 12 तब योसेफले तिनीहरूलाई इस्राएलका काखबाट हटाए, र आफ्नो अनुहार भुइँतिर पारेर दण्डवत् गरे। 
\v 13 अनि योसेफले ती दुवैलाई लिए, एफ्राइमलाई आफ्नो दाहिने हातले समातेर इस्राएलको देब्रेपट्टि, र मनश्शेलाई आफ्नो देब्रे हातले समातेर इस्राएलको दाहिनेपट्टि पारेर तिनका नजिक ल्याए। 
\v 14 तर इस्राएलले आफ्नो दाहिने हात बढाएर कान्छा छोरा एफ्राइमको शिरमाथि राखे। अनि आफ्नो देब्रे हात घुमाएर जेठो छोरा मनश्शेको शिरमाथि राखे।
\p
\v 15 तब उनले योसेफलाई आशिष् दिएर भने,
\q1 “जुन परमेश्‍वरको सामु
\q2 मेरा पिता अब्राहाम र इसहाक विश्‍वासयोग्य भएर हिँडे,
\q1 जुन परमेश्‍वर मेरो जीवनभरि
\q2 आजसम्म मेरो गोठालो भएर रहनुभएको छ,
\q1
\v 16 ती स्वर्गदूत, जसले मलाई सबै खराबीबाट जोगाउनुभएको छ,
\q2 उहाँले नै यी बालकहरूलाई आशिष् देऊन्।
\q1 तिनीहरूद्वारा नै मेरो नाम,
\q2 र मेरा पिता अब्राहाम र इसहाकको नाम अमर होऊन्;
\q1 अनि पृथ्वीमा
\q2 यिनीहरूको संख्या अनगन्ती होस्।”
\p
\v 17 जब योसेफले आफ्ना पिताले उनको दाहिने हात एफ्राइमको शिरमा राखेका देखे, तिनी अप्रसन्‍न भए; यसकारण तिनले एफ्राइमको शिरबाट मनश्शेको शिरमाथि सारिदिनलाई आफ्ना पिताको हात समाते। 
\v 18 योसेफले उनलाई भने, “होइन, मेरा पिता, योचाहिँ जेठा हो; तपाईंको दाहिने हात यसको शिरमाथि राख्नुहोस्।”
\p
\v 19 तर तिनका पिताले अस्वीकार गरेर भने, “मलाई थाहा छ, मेरा छोरा, मलाई थाहा छ। त्यो पनि एउटा जाति बन्‍नेछ। त्यो पनि महान् हुनेछ। तर त्यसको कान्छो भाइचाहिँ त्योभन्दा महान् बन्‍नेछ। अनि त्यसका सन्तानहरू जातिहरूको एक समूह हुनेछन्।” 
\v 20 त्यस दिन उनले तिनीहरूलाई आशिष् दिएर भने,
\q1 “तिमीहरूकै नाममा इस्राएलले यो आशिष् उच्‍चारण गर्नेछ:
\q2 ‘परमेश्‍वरले तिमीहरूलाई एफ्राइमझैँ र मनश्शेझैँ बनाऊन्।’ ”
\m यसरी उनले एफ्राइमलाई मनश्शेको अगाडि राखे।
\p
\v 21 तब इस्राएलले योसेफलाई भने, “मेरो मृत्युको समय आएको छ; तर परमेश्‍वर तँसित हुनुहुनेछ र तँलाई आफ्ना पितापुर्खाहरूको देशमा फर्काएर लानुहुनेछ। 
\v 22 म तँलाई तेरा दाजुभाइहरूभन्दा एक भाग बढ्ता पहाडी पाखो दिनेछु, जुन पाखो मैले मेरो तरवार र धनुले एमोरीहरूबाट हात पारेको छु।”
\c 49
\s1 याकोबले आफ्ना छोराहरूलाई आशिष् दिएका
\p
\v 1 तब याकोबले आफ्ना छोराहरूलाई बोलाएर भने: “तिमीहरू भेला होओ, र आउँदा दिनहरूमा तिमीहरूलाई के-के हुनेछ, त्यो म भन्‍नेछु।
\q1
\v 2 “याकोबका छोराहरू हो! भेला होओ, र सुन;
\q2 तिमीहरूका पिता इस्राएलका कुरा सुन।
\b
\q1
\v 3 “रूबेन, तँ मेरो जेठा छोरा होस्,
\q2 मेरो शक्ति, मेरो बलको पहिलो चिन्ह,
\q2 सम्मानमा विशिष्‍ट, र शक्तिमा विशिष्‍ट।
\q1
\v 4 तँ पानीझैँ चञ्चल छस्; यसैले इज्जत रहनेछैन;
\q2 किनकि तँ आफ्ना पिताको ओछ्यानमा चढिस्,
\q2 मेरो पलङमा चढिस् र त्यसलाई अशुद्ध पारिस्।
\b
\q1
\v 5 “शिमियोन र लेवी दाजुभाइहरू हुन्;
\q2 तिनीहरूका तरवारहरू हिंसाका हतियारहरू हुन्।
\q1
\v 6 म तिनीहरूको सभामा नपसूँ,
\q2 म तिनीहरूका परिषद्‌मा सामेल नबनूँ;
\q1 किनकि तिनीहरूले रिसमा मानिसहरू मारेका छन्।
\q2 अनि खेलवाड गरेर गोरुहरूका ढोडनसा काटेका छन्।
\q1
\v 7 तिनीहरूको यति डरलाग्दो रिस,
\q2 तिनीहरूको निष्‍ठुर क्रोधमाथि श्राप परोस्!
\q1 म तिनीहरूलाई याकोबमा छरपस्ट पार्नेछु,
\q2 र इस्राएलमा तितरबितर पार्नेछु।
\b
\q1
\v 8 “यहूदा, तेरा दाजुभाइहरूले तँलाई प्रशंसा गर्नेछन्;
\q2 तेरो हात तेरा शत्रुहरूको गर्दनमा हुनेछ;
\q2 तेरा पिताका छोराहरूले तँलाई दण्डवत् गर्नेछन्।
\q1
\v 9 ए यहूदा, तँ सिंहको डमरुजस्तै छस्;
\q2 मेरो छोरा, तँ शिकारबाट फर्कन्छस्।
\q1 त्यो सिंहझैँ झुक्दछ,
\q2 सिंहनीझैँ आराम गर्न लमतन्‍न पर्दछ—कसले उसलाई जगाउने आँट गर्ला?
\q1
\v 10 यहूदाको हातबाट राजदण्ड हट्नेछैन,
\q2 न त शासकको लहुरो त्यसका खुट्टाहरूका बीचबाट\f + \fr 49:10 \fr*\ft अथवा \ft*\fqa तिनका सन्तानहरूबाट।\fqa*\f* हट्नेछ,
\q1 जबसम्म यी जसका हुन्, ती आउँदैनन्,
\q2 अनि जातिहरू उहाँमा आज्ञाकारी बन्‍नेछन्।
\q1
\v 11 त्यसले आफ्नो गधालाई दाखको बोटमा,
\q2 र त्यसको बछेडोलाई त्यसले उत्तम हाँगामा बाँध्नेछ;
\q1 त्यसले आफ्नो वस्त्र दाखमद्यमा,
\q2 र आफ्नो लबेदा दाखको रसमा धुनेछ।
\q1
\v 12 त्यसका आँखा दाखमद्यभन्दा गाढा रङ्गका,
\q2 र त्यसका दाँतहरू दूधभन्दा सेता हुनेछन्।
\b
\q1
\v 13 “जबूलून समुद्री किनारमा बस्‍नेछ,
\q2 र ऊ जहाजहरूका लागि बन्दरगाह बन्‍नेछ;
\q2 त्यसको सिमाना सीदोनतिर फैलिनेछ।
\b
\q1
\v 14 “इस्साखार दुई काठीका बीचमा
\q2 आराम गर्ने बलियो गधा हो।
\q1
\v 15 जब त्यसले आफू बिसाएको ठाउँ कति असल छ,
\q2 र आफ्नो देश कति आनन्दपूर्ण छ भनी देख्छ,
\q1 त्यसले आफ्नो काँध भारी बोक्नको लागि झुकाउनेछ,
\q2 र कडा परिश्रमको लागि समर्पित हुनेछ।
\b
\q1
\v 16 “दानले इस्राएलको एउटा कुलको हैसियतले
\q2 आफ्ना मानिसहरूलाई न्याय दिनेछ।
\q1
\v 17 दान बाटो छेउको एउटा सर्प,
\q2 र गोरेटोमा बसेको विषालु सर्प हो,
\q1 जसले घोडाको कुर्कुच्‍चा डस्छ,
\q2 र यसमा सवार हुने मानिस पछिल्तिर पछारिन्छ।
\b
\q1
\v 18 “हे याहवेह, म तपाईंको छुटकारालाई अपेक्षा गर्दछु।
\b
\q1
\v 19 “गादलाई आक्रमणकारीहरूको दलले आक्रमण गर्नेछ;
\q2 तर त्यसले चाहिँ तिनीहरूलाई उल्टो खेदेर तिनीहरूका कुर्कुच्‍चामा आक्रमण गर्नेछ।
\b
\q1
\v 20 “आशेरको भोजन उत्तम हुनेछ;
\q2 त्यसले राजालाई सुहाउने स्वादिलो भोजन जुटाउनेछ।
\b
\q1
\v 21 “नप्‍ताली स्वतन्त्र भएकी मुडुली मृग हो,
\q2 जसले सुन्दर पाठाहरू बियाउँछे।
\b
\q1
\v 22 “योसेफ एउटा फलदायक दाखको बोट हो,
\q2 पानीको मूलको नजिक भएको फलदायक दाखको बोट,
\q2 जसका हाँगाहरू पर्खाल नाघेर फैलिन्छन्।
\q1
\v 23 धनुर्धारीहरूले निर्दयतासाथ त्यसलाई आक्रमण गरे;
\q2 तिनीहरूले दुश्मनी राखेर त्यसलाई काँडले हाने।
\q1
\v 24 तर त्यसको धनु स्थिर रह्‍यो;
\q2 त्यसका बलिया पाखुराहरू फूर्तिला रहे;
\q1 त्यो याकोबका सर्वशक्तिमान्‌को हातले गर्दा
\q2 त्यो गोठाला, इस्राएलका चट्टानले गर्दा भएको थियो;
\q1
\v 25 तेरा पिताका परमेश्‍वर, जसले तँलाई सहायता गर्नुहुन्छ,
\q2 सर्वशक्तिमान्, जसले तँलाई
\q1 माथि स्वर्गका आशिष्‌हरू,
\q2 तल भएको समुद्रका आशिष्‌हरू,
\q2 स्तन र गर्भका आशिष्‌हरू दिनुहुन्छ।
\q1
\v 26 तेरा पिताका आशिष्‌हरू
\q2 प्राचीन पर्वतहरूका आशिष्‌हरूभन्दा
\q2 र पुराना पहाडहरूका प्रचुरताहरूभन्दा महान् छन्;
\q1 यी सबै आशिष्‌हरू योसेफका शिरमा होऊन्;
\q2 आफ्ना दाजुभाइहरूका बीचमा भएका राजकुमारका आँखीभौँमाथि बसून्।
\b
\q1
\v 27 “बेन्यामीन साह्रै भोकाएको ब्वाँसो हो;
\q2 बिहान त्यसले शिकार खान्छ;
\q2 साँझमा त्यसले लुटको माल बाँड्छ।”
\p
\v 28 यी सबै इस्राएलका बाह्र कुल हुन्; र यसरी उनीहरूका पिताले उनीहरू प्रत्येकलाई सुहाउँदो आशिष् दिए।
\s1 याकोबको मृत्यु
\p
\v 29 तब याकोबले उनीहरूलाई यी निर्देशन दिए: “म आफ्ना मानिसहरूसित मिल्न जान लागिरहेको छु। मलाई हित्ती एप्रोनको खेतमा भएको ओडारमा मेरा पितापुर्खाहरूसित गाड्नू, 
\v 30 जुन ओडारचाहिँ कनानमा मम्रेको छेउमा मक्पेलाको खेतमा छ। अनि त्यो ठाउँ अब्राहामले हित्ती एप्रोनबाट चिहान घारीको रूपमा खेतसमेत किनेका थिए। 
\v 31 त्यहीँ नै अब्राहाम र तिनकी पत्नी सारा गाडिए; त्यहीँ इसहाक र तिनकी पत्नी रिबेका गाडिए; र त्यहीँ नै मैले लेआलाई गाडेँ। 
\v 32 त्यो जमिन र त्यो ओडार हित्तीहरूबाट किनिएको हो।”
\p
\v 33 अनि याकोबले आफ्ना छोराहरूलाई निर्देशन दिइसकेपछि उनले आफ्ना खुट्टा पलङमा पसारेर आफ्नो अन्तिम सास फेरे। यसरी उनी आफ्ना मानिससित मिल्न गए।
\c 50
\p
\v 1 योसेफ आफ्ना पितालाई अँगालो हालेर धेरै बेर रोए, र उनलाई म्वाइँ खाए। 
\v 2 तब योसेफले आफ्ना सेवामा खटाइएका वैद्यहरूलाई आफ्ना पिता इस्राएलको शरीरमा सुगन्धित लेप लगाउन आदेश दिए। यसकारण ती वैद्यहरूले 
\v 3 चालीस दिन लगाएर सुगन्धित लेप लगाए; किनकि लेप लगाउन त्यति नै समय लाग्थ्यो। अनि इजिप्टियनहरूले उनका निम्ति सत्तरी दिनसम्म शोक मनाए।
\p
\v 4 शोकका दिनहरू बितेपछि योसेफले फारोका भारदारहरूलाई भने, “यदि मैले तपाईंको दृष्‍टिमा निगाह पाएको छु भने फारोसित मेरा लागि बोलिदिनुहोस्। उहाँलाई भन्‍नुहोस्, 
\v 5 ‘मेरा पिताले मलाई शपथ खान लाउनुभयो, र भन्‍नुभयो, “मेरो मृत्यु हुन लागेको छ; मलाई कनान देशमा मैले आफूले बनाएको चिहानमा गाड्नू।” अब मलाई आफ्ना पितालाई गाड्न जान दिनुहोस्; त्यसपछि म फर्कनेछु।’ ”
\p
\v 6 फारोले भने, “जाऊ, र तिम्रा पिताले तिमीलाई शपथ खान लगाएझैँ तिनलाई गाड।”
\p
\v 7 यसकारण योसेफ आफ्ना पितालाई गाड्न गए। फारोका सबै राजकर्मचारीहरू—अर्थात् सभाका प्रधानहरू र इजिप्टका सबै सम्मानित व्यक्तिहरू तिनीसित गए। 
\v 8 यसबाहेक योसेफका घरानाका सबै सदस्यहरू, तिनका दाजुभाइहरू र तिनका पिताका सबै घराना पनि गए। गोशेनमा बालबच्‍चाहरू, बगालहरू र बथानहरू मात्र छोडिए। 
\v 9 रथहरू र घोडसवारहरू पनि तिनीसित गए। त्यो एउटा ठूलो समूह थियो।
\p
\v 10 जब तिनीहरू यर्दनको छेउमा भएको आतादको खलोमा पुगे, तब तिनीहरूले धेरै बेरसम्म भारी विलाप गरे; अनि त्यहाँ योसेफले आफ्ना पिताको निम्ति सात दिनसम्म शोक गरे। 
\v 11 जब त्यहाँ बस्‍ने कनानीहरूले आतादको खलोमा गरिएको शोक देखे, तिनीहरूले भने, “इजिप्टियनहरूले ठूलो शोक मनाइरहेका छन्।” त्यसैकारण यर्दनको नजिकको त्यस ठाउँलाई हाबिल-मिश्रइम\f + \fr 50:11 \fr*\fq हाबिल-मिश्रइम \fq*\ft जसको अर्थ \ft*\fqa इजिप्टियनहरूको विलाप।\fqa*\f* भनिन्छ।
\p
\v 12 यसरी याकोबका छोराहरूले उनले आज्ञा दिएबमोजिम गरे: 
\v 13 तिनीहरूले उनलाई कनानमा पुर्‍याए र मम्रेको छेउमा मक्पेलाको खेतमा भएको ओडारमा गाडे, जुन अब्राहामले हित्ती एप्रोनबाट चिहान घारीको रूपमा खेतसितै किनेका थिए। 
\v 14 आफ्ना पितालाई गाडेपछि योसेफ तिनका दाजुभाइहरू र तिनका पितालाई गाड्न गएका अरू सबैसित इजिप्टमा फर्किए।
\s1 योसेफले आफ्ना दाजुभाइहरूलाई आश्‍वासन दिएका
\p
\v 15 उनीहरूका पिताको मृत्यु भएको देखेर योसेफका दाजुभाइहरूले भने, “यदि योसेफले हामीले त्यसप्रति गरेका सबै खराबीको साटो मनमा इबी राखेर हामीसँग बदला लियो भने?” 
\v 16 यसकारण उनीहरूले योसेफकहाँ यसो भनेर खबर पठाए, “तपाईंका पिताले आफ्नो मृत्यु हुनुभन्दा अगि यस्तो आदेश दिनुभएको छ: 
\v 17 ‘तिमीहरूले योसेफलाई यसो भन्‍नू: तेरा दाजुभाइहरूले विगतमा तँलाई खराब व्यवहार गरेर तँप्रति गरेका पापहरू र खराबीहरूलाई क्षमा गरिदे भनी म भन्दछु।’ अब दया गरी तपाईंका पिताका परमेश्‍वरका सेवकहरूका पापहरू क्षमा गरिदिनुहोस्।” त्यो खबर तिनीकहाँ पुगेपछि योसेफ रोए।
\p
\v 18 तब तिनका दाजुभाइहरू तिनीकहाँ आएर तिनको अगि घोप्टो परेर भने, “हामी तपाईंका दासहरू हौँ।”
\p
\v 19 तर योसेफले उनीहरूलाई भने, “नडराओ; के म परमेश्‍वरको स्थानमा छु र? 
\v 20 तिमीहरूले मलाई हानि गर्ने विचार गर्‍यौ; तर अहिले धेरैको प्राण बाँच्ने जुन काम भइरहेको छ, त्यो काम परमेश्‍वरले भलाइका निम्ति गर्नुभयो। 
\v 21 यसकारण अब नडराओ; म तिमीहरू र तिमीहरूका बालबच्‍चाहरूको पालनपोषण गर्नेछु।” अनि तिनले उनीहरूलाई फेरि आश्‍वासन दिए, र उनीहरूसित दयालु भएर कुराकानी गरे।
\s1 योसेफको मृत्यु
\p
\v 22 योसेफ आफ्ना पिताका सम्पूर्ण परिवारसित इजिप्टमा बसे। तिनी एक सय दश वर्षसम्म बाँचे। 
\v 23 तिनले एफ्राइमका छोराछोरीहरूका तेस्रो पुस्तासम्मलाई देखे। मनश्शेका छोरा माकीरका छोराछोरीहरूलाई पनि तिनले काखमा लिए,\f + \fr 50:23 \fr*\ft जसलाई जन्मको समयमा योसेफका घुँडामा राखियो।\ft*\f* जसलाई तिनले आफ्नै ठान्दथे।
\p
\v 24 तब योसेफले आफ्ना दाजुभाइहरूलाई भने, “मेरो मृत्यु हुन लागेको छ; तर परमेश्‍वर निश्‍चय तिमीहरूलाई सहायता दिन आउनुहुनेछ; र तिमीहरूलाई यस देशबाट उहाँले अब्राहाम, इसहाक र याकोबलाई शपथद्वारा प्रतिज्ञा गर्नुभएको देशमा लैजानुहुनेछ।” 
\v 25 अनि योसेफले इस्राएलका छोराहरूलाई शपथ खान लगाएर भने, “परमेश्‍वर निश्‍चय तिमीहरूको सहायताका लागि आउनुहुनेछ, र तिमीहरूले मेरा हड्डीहरू यस ठाउँबाट माथि लैजानू।”
\p
\v 26 यसरी योसेफको एक सय दश वर्ष उमेर पुगेर मृत्यु भयो। अनि उनीहरूले तिनलाई सुगन्धित लेप लगाएपछि बाकसमा हालेर इजिप्टमा नै राखे।