\id ROM - Nomatsiguenga NT [not] -Peru (Web edition -2012 bd) \h Iromasati \toc1 Paboro Isanguenaquineri Iromasati \toc2 Romanos \toc3 Iro \mt1 PABORO ISANGUENAQUINERI IROMASATI \c 1 \s1 Paboro ibetsataigari quemisantatsiri cara Iromaquë. \p \v 1 ¿Aintajeguibi nopiguemisantane canta Iromaquë? Naro Paboro nasanguenataiguëmiro oca. Icoiguëna Jesoquirisito igáquena nangantineri ora icocaquena cara nongomantagueiguëri matsiguenga ora Caninaro Nibarintsi ati icanta cara yogabisaicoonti Tosorintsi. \v 2 Jirai Tosorintsi isanguenatacagaiguëri ira comantantatsiri \v 3 cara icomantëgotaiguëri Itomi, Ira paniacha Jonogaguitequë imatsiguengatasantapë, imatsiguengatapari David. \v 4 Ipoque Jesoquirisito yaca quibatsica, yogamagaigabaqueri matsiguenga carari yoganiatairi Tosorintsi itasongasantëri. Quirisito yoniagaigapari matsiguenga cara aisonori Iriro Itomisonori Tosorintsi. Yasintasantacái, iroro antingomintasantaguëquimari. \v 5 Naquemisanquerinta, icábintsëna igáquina nanguemisantacaqueri omagaro basiniati matsiguenga ira cagari jorío. \v 6 Aisati obirojegui icaimaiguëmi icoiguëmi pintingomintimari Jesoquirisito. \v 7 Nasanguenataiguëmi Iromasati quemisantatsiri cara tojai inintaiguëmi Pabati Tosorintsi, yoganinasëretëmi. Nocogui përosati ingábintsasantimi aisati iromagoriasëretagaiguemi arota caninasati pintimaigue. Ingantaiguemirota Tosorintsi aisati Atingomi Jesoquirisito. \s1 Ininti Paboro iriáte iraniaigueri Iromasati. \p \v 8 Yamai nongomantëmi cara atiraca najátagueque naquemocotopiantaiguëmi cara piquemisantasanotaiguë. Iquemocotaiguëmi omagaroguitequë. Aroquenta piquemisanqueri Jesoquirisito obiro aisati, iroro nacarasiabiriquimi Tosorintsiquë. \v 9 Igóque Tosorintsi cara pairoraca icocaquina, nocogasanti nanganquineri omagaro. Aisati nocogui nomitocotiri antagaisati matsiguenga; përosati cara nocomantëgotëri Quirisito, naquenguitsatomotaiguëri matsiguenga atiraca icanta cara yogabisaicoonti Jesos. Përosati naquengaiguëmi \v 10 namanocotaiguëmini. Aisati namaniri: “Pabati, pinintacaguina naretimari naniaigueri Iromasati”. \v 11 Tojai naquengaiguëmi, naninti naniaiguemi aisati nogomequimiro ora pogomequina naro Isëre Tosorintsi. Nocogui nomitocotaiguëmi aiquero pinguemisantasantanëri Atingomi. \v 12 Aisati cara aniobaguimaca anguemisantasantë, aro aganinasëretobaquima. \v 13 Naninti pigóigue, nopiguemisantane, tojai nocogabeca najátasitaiguemime, carari te iranintacaguina Tosorintsi. Nocogui nomitocotaiguemi aisa ocanta nomitocotaiguëri tojai basini matsiguenga ira cagari jorío. \v 14 Aroquenta icábintsëna Tosorintsi aisati icoiguëna, quero nomagoriasëreti queroca nocomantaguetiri Guiresiasati aisati basini matsiguenga, ira ogótabetacha aisati ira te irogóte. ¿Teco naro igáque nanguenguitsatomotagueigueri omagaro? \v 15 Iroro ora nocogasantaguëque nongomantaigapëmi cara Iromaquë aisati. \s1 Icomantë Paboro pairo iquenguitsabiriquero Caninaro Nibarintsi. \p \v 16 Teni nopasiquitëmate nocomantaiguëri matsiguenga ora Caninaro Nibarintsi ati icanta cara yogabisaicoonti Quirisito. Iritosongobentiri Tosorintsi antagaisati ira quemisanquerine. Iritsita jorío iragabisaicoque Tosorintsi, carari yamai aitosati iragabisaicoqueri basiniati matsiguenga ira cagari jorío. \v 17 Pinetse, pairiraca quemisanquerine, iraniacaninatëri Tosorintsi, Ira caninarisonori cara jirai isanguenatacaqueri ira comantantatsiri jitacha Abacoc: \q1 Tosorintsi iraniacaninatëri omagaro ira quemisanquerine, cantaca te ingantaguetëmatiro ora te onganinate, aisati intimacagajiri yaca quibatsica aisati caninasati intiomoqueri Jonogaguitequë. \s1 Ira matsiguenga cagari jorío te irogóigueri Ira Tosorintsi. \p \v 18 Itimi Tosorintsi Jonogaguitequë, Iriro cantënguicha iguisacari omagaro ira te inguemisantiri carari përosati icantaguetiro quimingari, aisati te iraninte inguemisantiro ora aisonori ora irogóontëmari Tosorintsi, ora yoniagancari Iriro. \v 19 Aroca ingogaiguërime irogóiguëri ati icanta Tosorintsi, te omomirintsitabitima irogótiri aroquenta yoniagabitacari Tosorintsi. \v 20 Te iraneingani Tosorintsi carari jiraisonori oconijaque antagaisati ora yobetsiquë Iriro, ora igóontaigacari eiro cara ainta Iriro aisati aiti itasorintsite. Oconijatomotaiguëri omagaro matsiguenga. Yamai quero pairi cantatsi tsoengatsiri: “Te nogótocotiri Tosorintsi”. \v 21 Jirai igóigabitacari, carari te iraninte inguemisantiri te intingomintimari. Tosorintsi icábintsapinintabecari carari te ingarasiataigueri Iriro. Te inguengasëretaigueri: iquengasicaro pairoraca; yamai teni inguenguema catingasati. Itimaiguë tsitiniriquë icantaguetironta ora quimingari. \v 22 Icantaigabitaca: “Tojai nigóti naro”, carari te irogótëmate. \v 23 Icaninatasanoti Tosorintsi Ira timatsi Jonogaguitequë përosati, carari te intingomintimari matsiguengajegui. Yobetsiquëri irosiacagomentopague yobaticagueritotasicari yamanocotasitari. Yosiacagantaiguëri sërari ira camatsi, aisati tsimiripague, basiniripague, aisati maranguepague. Yamanocotasitari itingomintasicari iroonti ora yobetsicasitagueta, cagari Tosorintsisonori. \s1 Tosorintsi icasitígataiguëri matsiguenga ira cagari jorío. \p \v 24 Tojai icogaiguë matsiguenga iquenganeintapinintiro ora quimingari aisati icantaguetobagaigaca; iroro ora ijocaguëqueri Tosorintsi icanque: “Irineta. Iroonti inintaiguëro quimingari. Quero iquemina”. \v 25 Jirai igótaigabitacari ati icanta Tosorintsi, carari yamatobitaigaca iriati, tenta iranintiri Tosorintsi; iquemisantasicaro tsoigagantsi. Itingomincari ira yobetsiquë Tosorintsi, yamanocotasicari, te intingomintimari Ira obetsiquëro omagaro. Intsome aniacaninatiri Tosorintsi përosati Irironta caninarisonori. \v 26 Aro Tosorintsi inintacaqueri matsiguenga icantaguetaiguë pairoraca icogaiguë. Te ongogue tsinanejegui águe ojime, iroonti ocoque opitsinanete. \v 27 Aisa icanta sërarijegui: te ingogue irágue iina, irianti icogaiguë irapisërarite. Icantaguetobaca iriro pairorapagueraca quimingari, carari te irogóigue iripasiguite. Aro itsipiriacagaiguëri Tosorintsi yamai. \v 28 Tenta iranintaigueri Ira Tosorintsi, ijocaiganaqueri te inguengaigairi. Aisa icanta ijocaiganaqueri iriro Tosorintsi icantocotaiguëri: “Jemita, irineta. Irantirota quimingaripague, querota iquengaa catingasati”. \v 29 Icantaguetiro pairoraca ora te ongomeite, irasinta yoguiro te inganinatëmate omagaro. Ira sërari intaguetiro ora cagaro iina, aisati tsinane ontaguetiri ira cagari ojime. Iroonti iquengaigaca quimingaropague, inebetaro ora yasinta basinipague. Icogaiguë iramasitobaquima; ijonobaca, yógobaga, iguisatsatobaga, yamatobitobaga, iguisaneintobaca, \v 30 aisati inibatëgotobaca ora te onganinate. Iguisaneintaiguëri Ira Tosorintsi, ipëgatsatobaga, inintaigaca iriati, iquengasantaigabitaca caninari, inibatëgotaigabitaca caninasati. Iquengaguetabecaro ingantaguete tojai basinipague ora te onganinate, te inguemisantaigueri iriri casintari. \v 31 Tigueti ingantima irogóiguero ora caninari, te iromoncarataiguero irinibare, te iranintaigueri imatsiguenga, teatisati ingantaneintëgotaigueri. \v 32 Igóigabitacaro ora icanque Tosorintsi: “Antagaisati icantaguetopiantiro ora te onganinate iriáguë cara Sharincabeniquë”, carari përosati icantaguetiro quimingari aisati intaqueri basinipague. \c 2 \s1 Teatisati iraganinatiri Tosorintsi joríojegui. \p \v 1 Yamai aintajenga paniro cantatsi: “Icantaguetiro iriro ora te ongomeite. Teni inganinate”. Carari nongomantëmi: aisonori, aroca pingantocoqueri basinipague: “Aitiro picantaguetiro ora te onganinate”, aitisati ora picantagueti obiro. Aisa picantari ibega iriro: pigótabetaro caninaro carari te pingantiro. \v 2 Igóiguë eiro caninasati ingasitígataiguëri Tosorintsi antagaisati ira cantaguetiro cagaro caninatatsi. Ingasitígatëri caninasati igóquerinta antagaisati iquianca matsiguenga aitosati omagaro ora icantagueti te ongomeite. \v 3 Carari obiro, picanque: “Ainta icantaguetiro iriro”, aisati picantari ibega iriro, pintaguetiro obiro ora te ongomeite. ¿Pijiqueca quero icasitígatimi obiro Tosorintsi? \v 4 Pinetse. Tojai icábintsasantaiguëmi Tosorintsi icantaneintëgotaiganaquemi. Te iritsirisimi, yabequimi cara picantaguetiro quimingaro. ¿Pomaintëro omagaro oca? ¿Te pigóte cosamani icogabeca Tosorintsi pinguengaiguema, pijocajiro ora te onganinate picantagueti, pingantima yacaqueroca? Pigótabecaro, carari te pingantiro. \v 5 Icaimasëretabequimi Tosorintsi, carari te pininte pinguemiri ora icanquemi, te pininte pomasiniatitima pingantima yacaqueroca. Aiquero piáque picantaguetopiantëro ora cagaro caninatatsi, irooti cataguiteriquë cara ingomantëgotëmi Tosorintsi ingasitígatëmi. Irironta caninari, quero iguisasitari matsiguenga. Igóque atiraca icantaiga omagaro. \v 6 Ingasitígataiguëri antagaisati ira cantaguetiro ora te ongomeite; aisati iragasobiaqueri Jonogaguitequë omagaro ira cantiro caninari. \v 7 Pairiraca inganque caninasati aisati ingoquero omagaro ingocaqueri Tosorintsi, aisati ingoque cara antagaisati matsiguenga iraniacaninataiguëri Ira Tosorintsi, aro Tosorintsi intimacagajiri, iraganiasëretëri yamai aisati imëri iriro cara përosati intiomoqueri Jonogaguitequë. \v 8 Carari pairiraca nintasantacha iriati, icoque irobatacaguima, te iraninte ingantiro ora icocaqueri Tosorintsi, icogasita ingantaguetiro ora quimingari; aro inguisasantëri iriro Tosorintsi ingasitígatëri. \v 9 Iratsipiriacagaiguëri omagaro pairiraca cantaguetiro ora te onganinate, jemita iriroca jorío, iriroca basiniati matsiguenga cagari jorío. Aisa icantobaga iniaiguëri Tosorintsi. \v 10 Irari cantatsi caninasati, Tosorintsi iromagoriasëretaqueri, iraniacaninatëri, imëri cara iraniaqueri Tosorintsi jonoquë. Imëri pairiraca, iritsita jorío, aique ira cagari jorío. \v 11 Catingasatiquë Tosorintsi imoncaratobaca omagaro matsiguenga te imasiniatitobaguëmatima. Iniaiguëri aisa icantaiga. \s1 Tosorintsi igótacaqueri ira cagari jorío. \p \v 12 Ira cagari jorío te irogótiro isanguenare Moisés, carari aitiro icantaguetiro ora te onganinate, iriátë Sharincabeniquë. Quero icantiri iriro Tosorintsi: “¿Pairo te pinguemisantobitiro isanguenare Moisés?” tenta irogótiro. Carari ira ogótabecaro isanguenare ainiro icantagueti, aisati iriátë Sharincabeniquë. Iratsipiriasantaqueri Tosorintsi, inganqueri: “Pigótabecaro isanguenare Moisés Iroonti Nasi Nanibare, carari te pinguemisantiro”. \v 13 Te iraniacaninatasitimari Tosorintsi ira quemasitaigabitëmarone isanguenare Moisés, irianti iniacaninatasantë ira quemisantasantëro Irinibare. Iniacaninatëri cantaca te ingantaguetëmate ora te onganinate. \v 14 Pinetseri iraegui cagari jorío, ati icantaiga. Te irogótiro Sanguenari carari aitipague imoncaraquero ora ocanti Sanguenari. Igónijintabecaro cara itimaiguica caninasati. \v 15 Aroca inganque caninasati, pigótocoqueri cara igónijintabecaro iriro ora ocanti Sanguenari. Te iraneiro Sanguenari carari yamai igósëreca aroca inganque caninasati aisati igósëreca aroca ingantaguequero ora te ongomeite. \v 16 Aiquenta Tosorintsi inganqueri Jesoquirisito: “Aroquenta pigótocotaiguëri atiraca ocanta ora icantagueti omagaro matsiguenga, aisati pigótiri ora iquengaigaca, aro Obironta joes pingomantëgotiri negaraca iriáiguë aisati pairoraca ingantaiguë. Pingantocotiri aroca aniacaninatëri, aisati aroca atsipiriacaqueri”. Irootisati nocomantanti naro: cara ingomantëgotaguetiri matsiguengajegui Jesoquirisito, iragabisaicotajiri ira quemisantiri, aisati ingasitígatëri tsoengatsiri. \s1 Igótaigabitaro joríojegui isanguenare Moisés: aroca ingantaguetiro ora te onganinate, ingasitígatasantëri iriro Tosorintsi. \p \v 17 Carari obiroca jorío, pigamema. Picanque: “Nigótiro naro isanguenare Moisés. Naronta jorío iniacaninatasantina Tosorintsi”. Pinibatasita, piniacaninatasitaca obiati. \v 18 Pigóiguëro ora icocagaiguëmi Tosorintsi. Jirai yogometaiguëmiro isanguenarequë Moisés, iroro yamai pigóontacaro caninaripague. \v 19 Pijitasitaiga pigótacagaiguëri iraegui te irogóigue. Aisa ocantabeta posangueguitetocoquerime ira timatsi tsitiniriquë terainta irogótocotiri Tosorintsi. \v 20 Pigótacagaiguërime ira te irogóigue, aisa ocantabeta pogomequerime janequipague. Aisonori pigótaigabitacaro isanguenare Moisés, pijitasitaigacaro pogomequimiro caninasati ora aisonori. \v 21 Pinetse. Pogometaiguëri basini, carari ¿Pairo te pigóbirite obiro? ¿Teco onganinate pogometima obiati? Picomantaguetaigabitari basini: “Quero picositanti”. ¿Teco pingosite obiro? \v 22 Picantaigabitari: “Quero paguimintaro pijina”, carari ¿Teco paguimintimaro pasi pijina? Pomaintëri ibabane basiniati matsiguenga, picantabeca: “Quero pamanocotiri ira yobetsicasita; quero pijitosorintsitasitari”. Carari ¿Teco pingositiri ibabane ira cagari jorío, pomimantëri basini? \v 23 Pijica caninaribi, picantasitabeca: “Nigótiro naro Irinibare Tosorintsi”. Carari te pomoncaratiro ora ocantimi. ¿Teco pitsoinguiri Tosorintsi? \v 24 Isanguenaque jirai: \q1 Obirojegui jorío, aroquenta te pinguemisantasantiri Tosorintsi, iniaiguëmi matsiguenga ira cagari jorío, icantocotaguetasitari Tosorintsi icantaiguë: “Teni inganinate Itosorintsite jorío, quero naquemisantiri tenta naninte aisa nanganquimari ibegaiga jorío”. \s1 Ati icanta ira quemisantatsiri. \p \v 25 Aroca piquemisantiro isanguenare Moisés, aro caninataque pitotima aisati ora irogóontëmi matsiguenga cara obiro jorío, obiro irasi Tosorintsi. Carari teca pinguemisantiro, teatisati onganinate pitotima. Pinganquimari ibega ira cagari jorío te iritotima. \v 26 Aroca inguemisanquero Sanguenari ira cagari jorío, ¿Teco iraniacaninatiri Tosorintsi? Icancari jorío, irironta quemisantatsiri. \v 27 Ira te iritotima, te iraneiro isanguenare Moisés, carari icanquero ora ocanti Sanguenari, ¿Teco onganinate irobatimi, ingomantëgotimi obiro jorío pigótabecaro Sanguenari carari te pinguemisantiro? \v 28 ¿Ati icanta joríosonori? ¿Pairi aganinatëri Tosorintsi? ¿Iriroco totantatsiri? Teni. \v 29 Irianti joríosonori quemisantiri Tosorintsi, iquenganeintëri Iriro. Tosorintsi te iraniacaninabiritiri aroquenta itoca, irianti iniacaninatë aroquenta iquemisanqueri. Iniacaninatëri Tosorintsi, jemita quero iniacaninatiri matsiguenga. \c 3 \s1 Omagaro matsiguenga icantaguetomotiri Tosorintsi. \p \v 1 Obirojengari cantatsi: “¿Natsipiriasitaco cara naro jorío? ¿Pairo ocaninatobiti cara notota?” Te pitsipiriasitimaro cara pijoríotë. \v 2 Jirai Tosorintsi ipaiguëri joríojegui Irinibare arota irotsatengaiganaquineri omagaro matsiguenga. \v 3 Aisonori te inguemisantaigue antagaisati jorío, aintanta tsoenguiri Tosorintsi. Tenta ironijaguimari caninari jorío, ¿Aroco iromatobiqueri quemisantiri Tosorintsi? \v 4 Quero. Quero yamatobitiri. Aroca iromatobiantaiguë omagaro matsiguenga, carari quero icanta Tosorintsi yamatobiantëmati. Jirai isanguenaque David; icanqueri Tosorintsi: \q1 Catingarisonori Pinibare; teni pintsoiguema. Te pairi pëgatsatimine. \p \v 5 Aintaca jorío cantatsi: “Carari aroca nangantaiguëro te ongomeite, iraniaquina matsiguenga, irogótiri Tosorintsi caninari tenta ingantina nibega naro. ¿Teco onganinate cara nangantaguetomotiri arota iraniacaninataigueri Tosorintsi matsiguenga? ¿Iroroco inguisabiriquina Tosorintsi cara nacantaguetomotiri naro?” Inibati cantaca sërari ira te irogótiri Tosorintsi. \v 6 Oca tesonori onganinate irinibatiro matsiguenga. Quero yamatobitiri Tosorintsi; catingasati icanque cara ira cantaguetiro ora te ongomeite iriátë Sharincabeniquë. \v 7 Pinetse. ¿Onganinatëco cara nontsoiguema arome nogótacaquerime matsiguenga te intsoiguema Tosorintsi, aique intingomintaiguëmari matsiguenga? Tesonori ongomeite. Aique ¿Pairo inguisabiriquina Tosorintsi cara nontsoiguëgotëmari? \v 8 ¿Onganinatëco nangantaguetirome ora te onganinate arota inganinatantimarome Tosorintsi? Tesonori, quero nacantiro. Caninataque Tosorintsi iragátiri Sharincabeniquë ira cantaguetasitaro oca, inibatasita cantacha nega. Carari ainta cantëgotasitina: “Yogometiri matsiguenga Paboro cara caninataque ingantaguetiro cagaro caninatatsi”. Itsoigani iriro. \p \v 9 ¿Aroco caninataque inganque jorío: “Naroegui jorío. Caninarina naroegui, carari te inganinate iraegui basiniati matsiguenga”? Te onganinate irinibatiro ingantiro negaca. Aroque yoniagaigacái Tosorintsi cara imoncaratobaca omagaro, antagaisatinta icantaguetiro ora te ongomeite, jorío aisati basiniati matsiguenga ira cagari jorío. \v 10 Aronta ocanti Sanguenari jirai: \q1 Teni pairi caninatatsine, tesonori irine poro. \v 11 Teni irine ogótirone ora icocaqueri Tosorintsi, teatisati irine cogatsi irogótiri Tosorintsi. \v 12 Omagaro ijocanëro irabo Tosorintsi, te ingantëmatiro ora icocaqueri. Teni irinëmate poro cantirone caninari. \v 13 Cara isititi igamaga, aisa onganquima osotocanë irinibare quimingatsaro cara ibagantequë. Tojai yamatobianti, itsoiguëgotaigacari imatsiguengapague, iroro yamasiantaguëcari. \v 14 Tojai iguisatsatapinintaiguëri imatsiguengajegui. \v 15 Iriro ógueri. Omanapague irógasiquimari matsiguenga. \v 16 Negaraca iriátagueque itsipiriacaqueri basini. \v 17 Teni irogótëmate ingantaneintëgotiri matsiguenga, teatisati irogóte intime caninasati. \v 18 Teni intsoroguëmatiri Tosorintsi, teni inguemisantëmatiri. \p Iroro ora isanguenatacaqueri Tosorintsi jirai. \p \v 19 Yamai igóiguë eiro cara pairiraca ogótabecaro isanguenare Moisés aisati igótabeca ora icocagabecari Tosorintsi, quero icantiro: “Teni nogótiro”. Tenta ingantiro caninari, Tosorintsi ingasitígataiguëri iratsipiriacagaiguëri antagaisati ira cantaguetiro ora te onganinate. \v 20 Quero icanti poro pairiraca: “Nacanquero omagaro ora ocanti iragáantane Tosorintsi yamai iniacaninatëna”. Teni ingantëmatiro negaca. Ora Sanguenari patiro ogótacacái cara acantaguetomotiri Tosorintsi omagaro eiro ora cagaro caninatatsi. \s1 Tosorintsi yogabisaicotajiri antagaisati quemisantaiguëri Quirisito. \p \v 21 Ora isanguenare Moisés te omitocotái, te oganinatái, carari yamai yoniagaigacáiro Tosorintsi ati angantima iraniacaninatacái cantaca te angantaguetiro pairoraca ora te onganinate. Irootisati icomantaiguë Moisés aisati comantantatsiri. \v 22 Icomantacái yamai cara aquemisanqueri Jesoquirisito, iniacaninatacái Tosorintsi, jorío aisati ira cagari jorío. Iniaigacái Tosorintsi omoncaratobaca antagaisati \v 23 aitironta acantaguetomotiri Tosorintsi ora te onganinate, jorío aisati ira cagari jorío. Te pairi cantirone ora caninaro icocagabecái Tosorintsi. \v 24 Cara aquemisanqueri Jesoquirisito Ira camobicái, icábintsacái Tosorintsi yogabisaicotajái, iniacaninatacái cantaca te angantaguetëmatiro pairoraca ora te onganinate. Tojai icábintsasantacái Tosorintsi, te ingoicotái pairoraca cara ijocajáiro ora acantagueti te onganinate, quero iquengairo aisati. \v 25-26 Igáqueri Itomi, icamobicái iraabiritanacái. Yamai cara aquemisanqueri, aroque moncaraca, ijocajáiro ora acantaguetomotiri, isetajáiro, iniacaninatacái Tosorintsi cantaca te angantaguetëmatiro quimingari, quero iquengairo aisati. Aitosati jirai, teraiquerai iriboque Jesos yaca quibatsica, te ingasitígataigueri quemisantatsiri Tosorintsi igóquenta cara aique ingamobitaiguëri matsiguengajegui Quirisito. Iroro igóigaguëtë eiro cara icaninatasanoti Tosorintsi jirai aisati përosati, aitosati iniacaninataiguëri omagaro quemisantaiguëri Jesoquirisito. \s1 Te pairi agabisaicotachane. \p \v 27 Yamai teni angantima aguibatima tenta pairi agabisaicotachane iriati. ¿Pairo te angantobitiro eiro? Irianti quemisantatsiri yoganinasëretëri Tosorintsi, yogabisaicotajiri. \v 28 Iroro igóigaguëtë cara aquemisanque, yoganinasëretacái Tosorintsi. Te ingante: “Pomoncaratiro isanguenare Moisés, ora pabisaicoontaima”. \v 29 ¿Paniroco yogabisaicotaigairi jorío Tosorintsi? ¿Teco aisa iragabisaicotaigairi basiniati matsiguenga ira cagari jorío aitosati? \v 30 Ainta paniro Tosorintsi, icábintsaiguëri antagaisati omagaronta imoncaratobaca. Cara inguemisanquerica Quirisito jorío, iragabisaicoqueri Tosorintsi; aisati ira cagari jorío cara inguemisanque, iragabisaicoqueri, iraniacaninatëri cantaca te ingantaguetëmate ora te onganinate. \v 31 Cara aquemisanqueri Jesoquirisito, ¿Onganinatëco ojocanëro isanguenare Moisés? Teni, quero ojoquiro. Cara aquemisanqueri, omoncaraquero ora ocanque Sanguenari. \c 4 \s1 Iniacaninatëri Abaram Tosorintsi. \p \v 1 Pigótocoiguëri Abaram ira jorío timatsi jirai, ati icanta. Yamai nongomantaiguëmi: \v 2 te iragabisaicotima iriati. Arome iragabisaicoquimame iriati, inganquima iraguibatimame inganqueme: “Tojai nacaninati; nogabisaicotaja”. Carari te iragabisaicotima, iroro te ongomeitaguëte iraguibatima catingasatiquë Tosorintsi. \v 3 Pigóiguë ora ocanti Sanguenari: \q1 Isëretacari Tosorintsi Abaram iquemisanqueri, iroro iniacaninataguëqueri Tosorintsi, cantaca te ingantaguetëmate ora te onganinate. \m \v 4 Nosiacagantëmiro: aintaca sërari isiabaguitëneri ibatorote, ¿Teco caninataque iripënabintiri? Te onganinate ingantiri: “Jerica quirequi nomasitëmiri”, aroquenta itarobacaaquineri irebetërini. \v 5 Queroca icantiro sërari ora caninari, carari patiro iquemisanqueri Tosorintsi isëretacari, aro yoganinasëretëri Tosorintsi yogabisaicoqueri. Te iripënabintima sërari arota iraniacaninatiri Tosorintsi cantaca te ingantaguetëmate ora te onganinate. \v 6 Pinetse, te ingante pairoraca arota ingábintseri Tosorintsi, carari inganinasërete cara inguemisanqueri. Irootisati ora isanguenaque David jirai: \q1 \v 7 Yoganinasëretaiguëri omagaro matsiguenga icábintsaiguë Tosorintsi, ijocajineri ora icantagueti te onganinate, yomaguisanquineri. \v 8 Aisonori icaninasëretë sërari cara Tosorintsi quero iguisabiritiri ora icantagueti quimingari, querootisati iquengairo. \p \v 9 Aro ¿Pairi isanguenatocoque David, ira totacha, iraco te iritotima; ira jorío, iraco cagari jorío? Icomantëgotaiguëri antagaisati. Yamai nagatsitairo ora pigóiguë: iquemisanqueri Tosorintsi Abaram, iroro iniacaninataguëqueri cantaca te ingantaguetëmate ora te onganinate. \v 10 Carari ¿Ati ocanta cara yoganinatëri Abaram Tosorintsi? ¿Cara aroque itoca, caraco terai iritotima? Iniacaninatëri cara terai iritotima. \v 11 Tosorintsi iniaqueri Abaram caninari, aique icanqueri iritotëma, irogóontimari matsiguenga cara Abaram iritsita quemisanquenguitsi, aro yoganinatëri iriro Tosorintsi. Yamai pairiraca te iritotima carari iquemisanqueri Tosorintsi yoganinatëri aisati, iriro yosigari itomi Abaram, iniacaninatëri cara terai iritotima. Iroonti iquemisanqueri Tosorintsi. \v 12 Iraegui jorío quemisantatsiri aisati inganquimari ibega Abaram. Quero ijiti aroca iritotëma, aro iragabisaicoquima; iroonti caninatatsi inguemisante, aro iragabisaicotajiri Tosorintsi. Inganquimari Abaram, iquemisanque, yogabisaicoqueri cara terai iritotima. \s1 Ora icanqueri Abaram Tosorintsi. \p \v 13 Cara iquemisanque Abaram, aro iniacaninatëri Tosorintsi. Aique icanqueri iriro aisati imatsiguenga: “Nococaquemi aiquenta pigáantaiguëri antagaisati quibatsisati. Nomëmi obiro nagáantane aisati ira quemisantaiguëna cantaquibi obiro cara piquemisanquina”. ¿Pairo icantobiquero oca? ¿Imoncaraqueroco Abaram isanguenare Moisés? Teni, terainta ine isanguenare. Tosorintsi icanqueri negaca aroquenta iquemisanqueri Abaram, isëretacari. \v 14 Aroca Tosorintsi imaiguërime iragáantane ira cogabitacha iromoncaratimarome isanguenare Moisés, aroque yamatobiqueri Abaram cara imëri cara inguemisanque. \v 15 Tosorintsi ingasitígataiguëri omagaro ira ogótabecaro isanguenare Moisés carari te iromoncaratiro, inguisaiguërini. Iroro cantënguicha te irogótocotiro isanguenare, iroro te inguisaigaguëtiri Tosorintsi. \v 16 Iroro yogabisaicotaguëtajiri Tosorintsi omagaro ira quemisantiri aisa icantari ibega Abaram cara iquemisanque iriro. Aro icábintsaiguëri antagaisati quemisantatsiri, jorío aisati ira cagari jorío, imoncaraquero Tosorintsi ora icanque. Yamai Abaram cantaca iriri omagaro quemisantatsiri. \v 17 Jirai isanguenatacaqueri comantantatsiri Tosorintsi, icanqueri: \q1 Abaram, obitsita quemisanquina, aiquenta aisa ingantaiguëma pibega obiro tojai basinipague matsiguenga cara inguemisanquina. Obiro cantaquibi iriri. \m Ira Tosorintsi iniaiguëri antagaisati quemisantatsiri icantaigari Abaram. Tosorintsi timagantatsiri yoganiatairi camabitachari aisati inaaquero omagaro ora terai ine. \p \v 18-20 Igótococa Abaram aroque intiasiparitanë, pënibaque ingamaque aroquenta yogabisë osarini ocarati 100. Aisati igóquero Sara iina cara sirabaro. Te irinëmate itomi, carari icomantëri Tosorintsi: \q1 Intojaiganaque pomatsiguengasonori. \m Aro te iritsoenguiri Tosorintsi; iroonti iquianquero ora icanqueri, igóque Abaram aisonori ora icanque Tosorintsi, iromoncaraquero omagaro. Teraiquerai irine imatsiguenga, icaninabenqueri Tosorintsi, iquemisanqueri, icanque: “Icaninatasanoti Tosorintsi”. \v 21 Igóque Abaram cara itasorintsitasanoti Tosorintsi, te omomirintsitomotiri iromoncaratiro ora icanqueri. Igóque cara iromoncaraquero. \v 22 Aroquenta iquemisanque Abaram, iniacaninatëri Tosorintsi. \v 23-24 Isanguenaque cara iniacaninatëri Abaram, carari irootisati icantaigacái eiro yamai: igóiguë eiro cara anguemisanqueri Tosorintsi, asëretimari, aro iraniacaninatacái cantaca te angantaguetëmatiro quimingari. Igóiguëri cara Tosorintsi yoganiatairi Atingomi Jesoquirisito \v 25 Ira camobicái aroquenta acantaguetomoqueri ora te onganinate, ipënabencáiro, yágabitsacáiro. Aro yoganiatairi Tosorintsi iroro igóontacari aisonori iniacaninatacái yágacaninatacái, teni inguisaigaái yamai. \c 5 \s1 Iniacaninatacái Tosorintsi, aro igóiguë eiro përosati antimaque Jonogaguitequë. \p \v 1 Aroque icamobicái Atingomi Jesoquirisito, icaniatanai. Cara aquemisanqueri ágobëri, aro yogabisaicotajái. Yamai iniacaninatacái Tosorintsi cantaca te angantaguetëmatiro ora te onganinate. Jirai ipëgataigacari Tosorintsi, yamai te anguisabacagajima. Yágacaninatacái Iriro. \v 2 Aquemisanqueri Jesoquirisito, aro igótacacáiri Tosorintsi icábintsasantacái përosati. Tojai acaninabenqueri, igóiguë eiro aiquenta aniaiguëri ati icanta Iriro aisati imasiniatitajái aisa ibega Iriro. \v 3 Aroca atsipiriaiguë pairoraca, anganinabenqueri Tosorintsi. Igóiguë eiro aroca iratsipiriacacái matsiguenga, iromitococái Tosorintsi abequero arota quero abenta. \v 4 Aroca igóiguë iromitococái Tosorintsi abequero, aro anganquineri omagaro ora icocacái. Aroca anganque ora icocacái, anguenguëro ora icancái, aisati igóiguë cara iromoncaraquero Irinibare, quero yamatobitái, \v 5 aisati ipacáiro Isëre pinasërecái pigótacacái tojai inintasanotacái Tosorintsi. Quero yogasëretacagái. Aro acaninabenqueri. \v 6 Jirai tigueti angantima agabisaicotima eiroegui, tenta ine asintsire. Aique omoncaraca cara igáqueri Itomi Tosorintsi; ipoque Quirisito icamobitaiguëri omagaro tsoengatsiri, ira pëgacari. \v 7 Querojengari aneiri paniro ingamobiqueri basini caninatatsiri iragabisaicotajiri. Carari aintajenga ingamobiqueri caninatasantatsiri. \v 8 Carari iroontita te anganinate eiro, te anintiri, cara ipëgatacari Tosorintsi, igáqueri Quirisito yaca icamobitaigacái. Aro yoniagaigacái icábintsasantacái, inintasantacái. \v 9 Piraatanë iraraa Quirisito cara icamobicái. Iroro yamai iniacaninatancái Tosorintsi, cantaca te angantaguetëmatiro ora te onganinate. Aiquenta inguisëri omagaro matsiguenga tsoengatsiri, ingasitígatëri Sharincabeniquë, carari iragabisaicotajái eiro quemisantatsiri quero iguisaái. \v 10 Jirai aguisabacaga eiro aisati Tosorintsi. Aique icamobicái Itomi, yamai te inguisaái Tosorintsi, ágacaninatobaca aroquenta aquemisanqueri Quirisito. Icamaque, aisati icaniatanai, përosati cara itasongobencái, inibabencái cara quero opegaja. \v 11 Yamai acaninabenqueri Tosorintsi aroquenta aquemisanquero Atingomi Jesoquirisito, iroro iniacaninatancái Tosorintsi imatsiguengatacái teni inguisaái. \s1 Ora icanque Arán aisati ora icanque Jesoquirisito. \p \v 12 Cara jiraisonori iparintacaro icantaguetiro ora te onganinate Arán, yoguimingasëretaca iriati, aisati yoguimingataiguëri antagaisati basini matsiguenga irasi yoguiro icantagueti ora te onganinate aitosati. Icantaigacari ibega Arán. Icamaque Arán, aisati icantaigacari iriro basini matsiguenga irasi yoguiro icamaguetaiguë aroquenta icanquero ora te ongomeite. \v 13 Jirai te ine isanguenare Moisés. Icantagueti matsiguengajegui ora te onganinate, carari te irogótasantaigue pairoraca icocaqueri Tosorintsi terainta imaigueri Irinibare. \v 14 Carari icamaiguë omagaro matsiguenga: Arán ira parintacaro, aisati antagaisati ira aguiataiguëri, irooti cara itimaque Moisés. Ora intë Arán iroro agamagaiguëri omagaro matsiguenga, te ogamaguiri ora icantagueti irirojegui. Ira Arán yosiacari Ira boquënguitsine aiquenta \v 15 carari inasitaca Iriro aisati. Ainiro icantagueti Arán ora icamantaigaca tojai matsiguenga, carari icábintsasanotaiguëri matsiguenga Tosorintsi te inguisaigairi cara icantaguetiro ora te onganinate aroquenta ipoque Jesoquirisito Ira igáque Tosorintsi. \v 16-17 Ora patiro icanque quimingari Arán pogamagaiguëri tojai matsiguenga, carari ora icanque Quirisito poganiataigairi tojai matsiguenga. Yamai Tosorintsi icábintsasanotaiguëri tojai, teni ingueincotaigairi ora icantaguetaigui, iroonti iniacaninataiguëri omagaro quemisanqueri Quirisito. Yoganiasëretaiguëri antagaisati quemisantatsiri, aisati intimacagaiguëri Jonogaguitequë përosati. \p \v 18 Patiro icantagueti Arán ora te ongomeite, irooti iáiguënime omagaro aiquero Sharincabeniquë. Carari ainta basini sërari, Ira Quirisito, iroonti icantaguetiro caninaro. Iroro yoganinasëretaguëtajái Iriro, yamai ajáiguë eiro Jonogaguitequë cara antiomotaiguëri përosati. \v 19 Jirai te inguemisantiri Tosorintsi Arán, iroro te anganinatantima yamai. Carari iquemisanqueri Iriri Quirisito, iroro yoganinatancái. \v 20 Jirai Tosorintsi isanguenatacaqueri Moisés arota irogóigue matsiguenga te onganinate ora icantagueti tojai. Teni inganinataigue, irianti quimingari, carari tojaisonori quemisantatsiri icábintsasanotaiguëri Tosorintsi. \v 21 Aro teni anganinataigue, irooti acamantaigaca, carari cara aquemisantaiguëri Atingomi Jesoquirisito iroro icábintsantaguëcáiro Tosorintsi yoganinatancáiro yoganiasëretacái. Yamai teni inguisaigaái cara acantagueti ora te ongomeite, përosati intimacacái canta Jonogaguitequë. \c 6 \s1 Cara obaotisabiricari Quirisito, acantaigari atsibatacari cara icamaque itiaca icaniatanai. \p \v 1 ¿Pairo anganque yamai? ¿Angantaguequeco pairoraca ora te ongomeite arota ironijaguimaro Tosorintsi cara ingábintsasanoigapinincái? \v 2 Tesonori. Quero ogatsitairo ora te onganinate. Iniaigacái Tosorintsi aisa acanta acamabeca, quero acantajiro aisati ora te onganinate. ¿Aroca angamobiquero ora te ongomeite, Atiroco angantima angantopiantairo? \v 3 Cara aquemisanqueri Jesoquirisito aisati obaotisabiricari, aisa acanca atsibataigacarini cara icamaque. Iniaigacái Tosorintsi aisa acanca acamacaquerini, acamaque eiro cara icamaque Quirisito. \v 4 Aisa acanca acarataiguërini cara itiaca, itiaca eiro aisati; cara icabiritanaa Quirisito aisa acanca acabiritanaani eiro aisati. Yamai inasitaiga aisa acancari ibega Jesos: icamaque, aique itasongasanotajiri Pabati Tosorintsi yoganiatairi. Yamai inasitanaa, te angantajima ibega jirai. \v 5 Aroca acantaigari ibega Quirisito cara icamobicái, aisa acanca itiacacari acaniatacaqueri aisati. Inasitanaa eiro. Te ingantajima Quirisito ibega jirai, aisati eiro te angantajima ibega jirai. \v 6 Jirai tojai ocogasantabitaca angaintetiro ora te onganinate, carari yamai aisa acanca atsibataigari Quirisito cara ipëicoca corosiquë icamaque. Iniaigacái Tosorintsi aisati acanca ipëicocani eiro acamaiguë aisati. ¿Pairo ocogobiti yamai agatsitairo ora te ongomeite? Jirai aisa acanca eiro ibega iratirite camagari, intacáiro quimingaripague. Carari yamai aisa acanca acamobiqueri, tigueti ingantima iromerataái camagari aisati. \v 7 Pinguenguema. Cara ingamaque matsiguenga quero pairi meratajari aisati. Quero yogatsitairo ora quimingari icantagueti jirai. \v 8 Aroca iniaigacái Tosorintsi cara acamacaqueri Quirisito cara icamaque, igóiguë aisati iraganiatacái intimacacái Iriroquë. \v 9 Igóiguë eiro cara icamaque Quirisito, icaniatanai. Quero icamaji aisati, tigueti ingantima ingamaje aisati. \v 10 Icamaque Jesos, icamobicáiro ora acantagueti cagaro caninatatsi. Aroque. Moncaraca. Quero icamaji aisati. Yamai itiomoqueri Tosorintsi, coshoni yoguëri përosati. \v 11 Yamai pinguengaiguema obirojegui, picanta picamasanoiguë quero pogatsitairo ora te onganinate picantagueti jirai; pinguenguema cara yoganiataigaimi aisati Jesoquirisito, pitimobiqueri Tosorintsi pigótirinta Iriro. \s1 Ati ocanta te pinguemisantiro yamai cantaguetagantsi, carari pinguemisantiri Tosorintsi. \p \v 12 ¿Teco cantaquibi picamaqueni? Iroro yamai quero pinintacagajiro cantaguetagantsi cara ontaquemi ora picantagueti jirai. Quero piquengairo picantajiro ora picanti jirai. \v 13 Aisa picantabeca picamaque, yamai quero popabacaro obiati cantaguetagantsi, yamai quero pinintacagajiro ontaguimiro ora te onganinate. Carari aisa picanca yoganiataimini Tosorintsi pomemari Iriro, pinintacaguiri irantacaguimiro pairoraca ora caninari icocaquemi Iriro. \v 14 Quero pagobeimi cantaguetagantsi ora pameta jirai; tenta pomomiritajimaro ora isanguenare Moisés, carari icábintsasanoiguëmi Tosorintsi, yosintsisëretëmi arota quero pagobeimi cantaguetagantsi. \v 15 ¿Pairo anganque yamai? Yamai tenta omomirintsitomotajái isanguenare Moisés, aisati igóiguënta tojai icábintsasanocái Tosorintsi, ¿Caninataqueco angantaguetiro pairoraca ocogui ora te onganinate? Querosonori. \v 16 ¿Pairiroco pintingominquima? Aroca pomëmaro pintingominquimaro cantaguetagantsi, ogabeimi ontagopiantëmi ora quimingari, pijáque aiquero Sharincabeniquë. Carari aroca pomëmari Tosorintsi pintingomintimari Iriro, iraganinasëretëmi irantacaquimiro ora caninaro, pijáque Jonogaguitequë Iriroquë. \v 17-18 Jirai pitingomintabecaro cantaguetagantsi; yamai pitingomincari Tosorintsi. Piquemisanquero omagaro yogometaiguëmi Iriro, iroro nacarasiataguëqueri yamai. Jirai picantopiantabitacaro ora cagaro caninatatsi; yamai picantopiantaiguëro ora caninatatsi. \p \v 19 Nongomantaiguëmiro ora pigóiguë, ora pinguemantëma. Aisa ocanta jirai popabacaro pitingomincaro cantaguetagantsi pagobeimi ontagopiantaquemi ora quimingaropague, caninataque yamai pomëmari pintingomintimari Tosorintsi pingantopiantaiganaquero caninataguetatsiri, pinganinatasantaiguë. \v 20 Jirai cara pitingomincaro cantaguetagantsi, picantaguetabecaro ora te onganinate, te pinintaigue pingantiro caninaro. \v 21 Carari yamai pipasiquiquero ora picantaguetabeca jirai. ¿Pairo páguë? Tesonori páguëmate. Picantaguetabecaro, pijáiguëntame aiquero Sharincabeniquë. \v 22 Carari yamai te pingantaigairo ora cagaro caninatatsi tenta ogabiaimi yamai cantaguetagantsi. Yapabaquëacagajimiro Tosorintsi, yamai pitingomincari Iriro. Yoganinasëretaiguëmi Iriro, imitocoiguëmi picantopiantiro ora caninaro, aisati yoganiataimi Iriro, përosati pintiomotaiguëri Jonogaguitequë. \v 23 Jirai ora cantaguetagantsi ontacáiro quimingari angamaque ajáiguëme aiquero Sharincabeniquë. Carari aquemisantaiguëri Jesoquirisito, atingomincari, icábintsacái Tosorintsi, yoganiasëretacái, ipasitaigacáiro cara antimaiguë Jonogaguitequë përosati. \c 7 \s1 Cara aquemisanti, te omerataigaái isanguenare Moisés. \p \v 1 Yamai, nigótocotaiguëmi, nopiguemisantane, pigóiguëronta isanguenare Moisés, aisati pigóiguë cara ingamaqueca matsiguenga, te ongantocotajiri isanguenare Moisés. \v 2 Nosiacagantaiguëmiro oca: cara águë ojime tsinane, coshoni oguëmari irooti cara ingamaque. Te ongomeite ojocasitajimari. Carari cara ingamaqueca ojime, te ongantocotajiri ojime Sanguenari tenta irinaje. \v 3 Aintaca ojime, te onganinate aguimintimari. Aroca igamaque ojime, aro caninataque ágae basini ojime. Yamai te aguimintimari ojimetomaco. \v 4 Pigóiguë, nopiguemisantane, icamaque Quirisito: aisa picanca picarataiguëri cara picamaiguë obirojegui. Yamai quero ocantocotimi isanguenare Moisés aroquenta picamobiquero. Iroonti yoganiataimi Tosorintsi arota pintsibatimari Quirisito Ira cabiritajacha, aisati arota pingantineri ora icocagaiguëmi Iriro. \v 5 Jirai atingomintaigacaro cantaguetagantsi, acantopiantaiguëro tojai pairoraca ora te onganinate ora icantocoque Tosorintsi: “Quero picantiro”. Cara icanque: “Quero picantiro”, aro tojai acantopiantaiguëro ora quimingaro, ajáiguëme aiquero Sharincabeniquë. \v 6 Carari yamai aisa acanta acamobiquero isanguenare. Quero aquengairo ora icantaiguë jorío yametaigacaro iriro. Yamai teni angantopiantiro ora ocanti isanguenatineri jirai, iroonti omitococái Isëre Tosorintsi acantopiantiro ora icocacái Tosorintsi. \s1 Paboro icomantëgotëro isanguenare Moisés. \p \v 7 ¿Pairo nangantaiguëmi? ¿Oraco te onganinate isanguenare Moisés? Teni nangantimiro. Querome pini isanguenare, quero nigótime te onganinate ora nacantagueti. Querome ocanti: \q1 Quero pinebetaro ora yasintagueta basinipague, \m quero nigónijintame aiti nasi naquengagueta quimingaro nacantaguetiro. \v 8 Pigótacagabequina te onganinate nanebetimaro pairoraca, nigótabecaro Sanguenari. Iroro cantënguicha aiquero niátanëtigue nanebetasantanacaro pairorapagueraca. Querome pini Sanguenari, quero nigótime teni ongomeite cara nanebetaro. \v 9 Jirai cara terai nogótiro Sanguenari, nacaninasëretasitabitaca. Carari aique pigótacaquina cara aitiro ora nacantagueti, iroro nogasëretaguëca nigótinta cara najáqueme aiquero Sharincabeniquë. \v 10 Nigótabeca aroca nomoncaraquerome antagaisati ocanti isanguenare Moisés, aro përosati nantimaqueme Jonogaguitequë, carari tigueti nangantima nomoncaratiro. Pigótacaquina yamai aiti nacantaguetiro ora te onganinate, iroro najátaguëqueme Sharincabeniquë. \v 11 Najitabeca cara nanganquero omagaro ora ocanti Sanguenari carari natsipiriasicaro. Pamatobiquina. Cara nigótasanti ora ocanti, nigónijinca tesonori nomoncaratiro, najáqueme aiquero Sharincabeniquë. \v 12 Pinetsaiguero, ocaninati isanguenare Moisés, iroonti Irinibare Tosorintsi, ocaninatasanti. \s1 Pairo acantobitiro ora te onganinate. \p \v 13 Aro ocaninati Sanguenari, carari ¿Pairo najábiriqueme Sharincabeniquë? ¿Iroroco Sanguenari játaquinane? Tesonori. Iroonti cantaguetagantsi játaquinane. Iroonti ora nacantagueti te ongomeite, iroro játaquinane aiquero Sharincabeniquë. Iroonti pigótacaquina Sanguenari quimingarisonori oca nacantagueti. \v 14 Iroonti caninaro Sanguenari aroquenta Tosorintsi isanguenatacaquero; narori, nasi noguiro nacantaguetiro ora te onganinate. Aitijenga pinëna tsomagui cantaguetagantsi ontaquinaro ora te onganinate. \v 15 Teni nogótocotima naati; nocogabeca nantimeme caninasati carari te nangantiro. Nacantopiantëro oca teca nanintiro nangante. \v 16 Cara nacantaguetiro oca teca naninte nangantiro, nigóque ocaninati ora ocanti Sanguenari. \v 17 Teni nongogabetima nangantiro pairoraca, carari nasi noguiro teni nanganinate, iroro ora nacantasitaguëtaro aitinta cantaguetagantsi naroica. \v 18 Nigónijinca teni nanganinatëmate. Cara nocogabeca nangantiro ora caninari, tigueti ongantima nangantiro caninari. \v 19 Teni nangantiro ora caninaro nocogabeca nangantirome, iroonti nacantopiantë ora quimingaro ora te nongogabetima nangantiro. \v 20 ¿Pairo nangantasibiriquimaro teni nongogabetima nantiro? Iroonti cantaguetagantsi naroica; nasi noguiro teni nanganinate, iroro nacantasitaguëtaro. \v 21 Aro nigónijinca jirai cara otsomaaquina inato, nasi noguiro nacantaguetiro te onganinate. Aique cara naquemisanqueri Quirisito otimacagajina Isëre Tosorintsi, pinasërequina. Yamai nocogabeca nangantopiantiro ora caninaro. \v 22 Aroquenta itimacagajina Tosorintsi, naquengasantabitacaro Irinibare, nocogasanotabitacaro nangantirome ora icocaquina. \v 23 Tojai nogasëretasantaca. Tojai naquengabecari Tosorintsi, nocogasantabitaca nangantirome ora icocaquina. Carari aiti pinëna tsomagui pipëgatëna cara tigueti ongantima nangantiro caninaro, iroonti omabocaquina nanganquero ora te onganinate ora te nanintiro. \v 24-25 Tojai natsipiriaque. Naquengasëretabitaca nangantirome ora icanquina Tosorintsi, iroro cantënguicha nasi noguiro teni nanganinate. ¿Pairi omitocoquinane arota quero nacantopiantairo ora te onganinate? Irianti Atingomi Jesoquirisito omitocoquinane. Iroro yamai tojai nacarasiatasantaguëtiri Tosorintsi. \c 8 \s1 Omitococái Isëre Tosorintsi. \p \v 1 Cara inguemisanquerica Jesoquirisito pairiraca, quero icasitígatiri Tosorintsi, quero iáti cara Sharincabeniquë. \v 2 Jirai, nasi noguiro nacantopiantëro ora te onganinate, najáqueme Sharincabeniquë. Carari naquemisanqueri Jesoquirisito, pogabisaicotajina Isëre Tosorintsi, poganiataina, ontimacaquena aiquenta cara Jonogaguitequë. \v 3 Pinetse, tigueti ongantima ogabisaicotajái isanguenare Moisés; asi oguiro te anganinate. Te angantiro ora ocancái. Carari yogabisaicotajái Tosorintsi. Igáqueri Itomi yaca quibatsica, imatsiguengatapë yosigopái ibega eiro carari te irantiro ora cagaro caninatatsi. Icamobicái, ipasinititajái cara opabacari, yamai quero acantaja ibega jirai. \v 4 Yamai cara anguengasëretëro anguemisanquero Isëre Tosorintsi, aro omoncaraquero ora ocanti Sanguenari. Te angantiro yamai ora ocoganontabeca. \v 5 Iraegui te irógotiri Tosorintsi, tsoengatsiri, iquengapiantëro ingantiro ora te ongomeite. Iraegui ira ogótiro Isëre Tosorintsi icogui ingantiro ora ococaqueri Isëre. \v 6 Ira quingasëretiro përosati pairoraca icoganonca iriati, iriátë Sharincabeniquë. Carari ira quingasëretiro përosati ora ococaqueri Isëre Tosorintsi, intimaque caninasati yaca quibatsica, aisati aiquenta intimaque Jonogaguitequë. \v 7 Ira quingasëretaro ora icogagueti ingante, icantaguetiro, itsoinguëri Tosorintsi, ipëgatacari. Teni iraninte ora icocaqueri Tosorintsi, teatisati ingantima ingantiro. \s1 Ati icanta ira cantatsi ora icoganonta. \p \v 8 Tosorintsi teni inganinabiritiri antagaisati cantaguetatsi pairoraca ora icoganonca iriati ora te onganinate. \v 9 Carari obirojegui, te pingantaiguemari iriro. Aroca pinanquimi Isëre Tosorintsi, coshoni pogaiguëmi, obiro irasi Quirisito. Aintaca pairiraca te inantimari Isëre Quirisito, te irogótiri Quirisito, cagari irasi. \v 10 Jirai icanquero Arán ora te ongomeite iroro icamaguëque; irooti acamanta eiro yamai aisati, carari obiroca irasi Quirisito, Tosorintsi yoganiasëretaimi iniacaninatëmi, aisati pitimi caninasati, aisati intimacaquemi Iriroquë cara Jonogaguitequë përosati. \v 11 Icamaque Jesos, carari yoganiatairi Tosorintsi. Yamai aroca pinasërequimi Isëre, aiquenta Tosorintsi ingabiritaiguëmi obiro aisati, iraganiataimiro pobatsa. Ingantaiguëmiro aroquenta pinasërequimi Isëre. \v 12 Yamai, nopiguemisantane, atsipiriasiquimaro cara përosati angantaguetiro ora te onganinate, aronta omitococái Isëre Tosorintsi angantiro caninaro. \v 13 Aroca pingantopiantëro ora quimingaro, pijáque aiquero Sharincabeniquë. Carari aroca pinguemisanquero Isëre Caninaro Tosorintsi, iroro quero picantaguëtiro ora te ongomeite aique pintiomoqueri Tosorintsi Jonogaguitequë përosati, pintimasanotapë. \s1 Omagaro ira quemisanqueri Tosorintsi itomintacari. \p \v 14 Omagaro ira quemisanquero Isëre Tosorintsi, irirojegui itomi Tosorintsi. \v 15 Yamai te pintsorogaigueri Tosorintsi, te aisa pingantimari ibega iromeraropague, carari ipëmiro Isëre, coshoni pogaiguëmi, pinasërequimi. Aitica Isëre, obirojegui itomipague Tosorintsi, picanqueri: “Pabati Tosorintsi”. \v 16 Ogomecái Isëre, ogónijintacacái aisonori itomintaigacái Tosorintsi. \v 17 Eiroca itomipague, aro aiquenta imaigacái Tosorintsi antagaisati ora yoguëneri itomipague, aisa ocanta aroque ipëri Quirisito irasi. Aisati aroca atsipiriobiqueri Quirisito yaca, aisati antsibatëmari Jonogaguitequë cara yosangueguitetasanti. Aro anganinabentasantanëri. \s1 Aiquenta quero aquengairo pairoraca ora atsipiriobiqueri yamai. \p \v 18 Aiquenta caninasati antimaque Jonogaguitequë, aniaquero irosangueguitere Quirisito, igóiguë cara quero aquengairo pairoraca ocancái yaca quibatsica: cara atsipiriobiqueri Quirisito, cara ajanaitë, cara isërontacái matsiguenga, cara te asintsite, cara omagotë, cara ocoguitiaca, omagaro. Quero aquengairo. \v 19 Aisati antagaisati yobetsiquë Tosorintsi yoguiaiguë icogasanti iraniaigacái cara ironijagaiguëri Tosorintsi cara eiro quemisantatsiri itomijegui. \v 20 Itsipiriasitaigaca itimaguetaiguë omagaro ira yobetsicaiguë Tosorintsi: omagaro camënguitsine: basiniripague, matsiguenga, panguirintsipague, omagaro. Te ingantabetima pairoraca icamantaigaca iriati; iroonti iparintaca icamantaigacaro ora icantagueque Arán jirai ora te onganinate. \v 21 Aiquenta quero icantaja ibega yamai, iroonti iraganinatasantaiguëri Tosorintsi antagaisati ira yobetsicanë cara iraganinatasantaigacái eiro. Cara irosangueguitetobë Atingomi angarataigabaqueri eironta itomipague Tosorintsi. Aro quero itsipiriasitaja aisati iraegui yobetsiquë Tosorintsi. \v 22 Aisati ocanta yamai otsiaquimanica tsinane cara ontsomaaquenica ongatsitasantë irooti yamaica, aisa ocanta yamai omagaro inatsi yaca quibatsica itsipiriaiguë irooti yamaica, icogasanti irobetsicairi irirai Tosorintsi, icogasanti irojocajiro ora inaga jirai. \v 23 Aisati eiroegui quemisantatsiri atsipiriabeca. Pinasërecái Isëre Tosorintsi omitococái, carari ocogasantaiguë angantaiguëmari ibega Quirisito cara Tosorintsi irogótacagaiguëri omagaro cara eiro itomipague. Aro ingabiritajáiro obatsa, imasiniatitajáiro iraganinatacáiro; quero atsipiriaji aisati, quero acamaji, quero pinai atsipiriagantsi. \v 24 Igóiguë eiro cara inganquero Tosorintsi antagaisati ora icancái, iromoncaratasantacáiro Irinibare. Aro aquemisanqueri, iroro yogabisaicoontaái; carari terai iromoncaratiro omagaro ora icancái. Aguiaiguëri cara aiquenta ingantobencáiro antagaisati. \v 25 Aroca igóiguë cara iromoncaracáiro Tosorintsi ora icancái, aro caninasati agueicoquimaro, quero itsirisharo. \s1 Omitococái Isëre Tosorintsi cara omanaqueri. \p \v 26 Aiti tojai ora te ogóiguero eiro, carari omitococái Isëre Tosorintsi tenta ogóigue omanocotiri caninasati, carari pigóque Isëre, ongantocobintacái. Cara omanocotabetimari eiro, tenta ogótiro nibarintsi caninaro, Ora Isëre omitococái ongantacacairo ora te ogótiro cara atiraca anganque. \v 27 Igótasanotacái Tosorintsi aitosati igóque pairoraca ocanti Isëre. Cara ocantocobintacái pamanocobintái, pigóquero omagaro ora icocacái Tosorintsi. \s1 Ora icocacái Tosorintsi. \p \v 28 Igóiguë eiro aroca aninqueri Tosorintsi, icantocobintaáiro omagaro ora ocancái poganinatacái. Aroca omomirintsitomocái pairoraca, igóque Iriro, quero inintacaguiro ojocagajairi cara aquemisanqueri. Icancáiro negaca icoigacáinta jirai, icancái ora icocacái. \v 29 Jiraisonori igótocotaigacái Tosorintsi cara anguemisanqueri, icantococái: “Inganinatanë ira quemisanquinane, ingantaiguëmari ibega Notomi”. Itomi Irianti Jesoquirisito, jiraisonori itimi ibacái. Aique itomintaigaái eiro, omatsiguengataigacari Quirisito Ira obacái. \v 30 Jirai icantococái Tosorintsi: “Nontomintaiguëmari”, aique icoigacái itomintacái; aique iniacaninatacái yoganinatacái cantaca te angantaguetiro ora te onganinate. Aisati icantococái: “Aiquenta caninasati intiomotaigapëna cara Jonogaguitequë iraniopëna cara nosangueguiterequë intsibataigapëna”. \p \v 31 ¿Teco onganinate ocapague? Pinetse, itasongobencái Tosorintsi. ¿Pairi yamai agabiacáine? Quero pairi agabiái. \v 32 Te irometocotimari Itomi, Ira igáque yaca quibatsica icamobicái. ¿Teco ogóigue aisati imaigacáiro antagaisati ora coguitiomocáine? \v 33 Icoigacái Tosorintsi, iniacaninatacái cantaca te angantaguetëmatiro pairoraca ora te onganinate. ¿Yamai pairi comantëgotacáine aiti ora acantagueti \v 34 ora iragáantacái Sharincabeniquë? Quero pairi. ¿Teco ingamobitái Jesoquirisito, yogabisaicotajái? Aisati icabiritanaa, yogainocanaa isobicomopëri Iriri ibacosonoriquë, inibabencái. \v 35 ¿Pairi jocaquerine Quirisito cara inintaigacái? Querosonori ini. Aroca iratsipiriacacái, inguisaigacái, ingantaguecái catsimari; aroca omomirintsitomocái pairoraca, aroca ágacái atasegane, teca ine omanchaquipague, aroca ontsoroquëro pairoraca; aroca angamaque; jemita, përosati inintasanotacái Quirisito. \v 36 Aisa ocanta jirai isanguenatococái: \q1 Naquemisanqueminta, Natingomi, iroro isariaguëtaiguëna iróguina. Iniaiguëna cantaquina oisha cara yógapinintiri. \m \v 37 Aisonori tojai inintaigacái Quirisito, përosati itsibatacái imitococái atiraca ocanta, iroro acaninabentaguëqueri. \v 38-39 Aisonori te inëmate ora jocaquerine cara inintaigacái. Quero icantiro ironomirepague Tosorintsi irisaanganetsite, querootisati camagaripague, basini obatacagantatsiripague, iraegui paniacha jonoquë, iraegui paniacha osobinta, antagaisati ira yobetsicaiguë Tosorintsi, quero ijocaguiri Tosorintsi cara inintaigacái. Aroca angamaque, aroca antimaque, quero icantiro yamaica, querootisati aiquenta. Aquemisanqueri Atingomi Jesoquirisito, aro yamai inintasantaigacái, aisati coshoni yogacái omagaro, yamai, aisati përosati. \c 9 \s1 Tojai icábintsaiguëri joríojegui Paboro. \p \v 1-2 Tojai naquengasëretëgotëri antagaisati nomatsiguengasonori, iraegui jorío. Aisonori oca nacanti, igóque Quirisito teni nontsoiguema. Aisati pigóque Isëre pinanquinanta. Nogasëretocotaigacari nomatsiguenga tenta inguemisantaigueri Quirisito. \v 3 Arome nangantiro nagabisaicotiri, najáqueme Sharincabeniquë irabisaicoontëmame nomatsiguenga; najáqueme canta, querome naneiri Quirisito naro canta Jonogaguitequë. Tojai nacábintsaiguëri nomatsiguenga nocogasanti iragabisaicotajiri Tosorintsi. \v 4 Nomatsiguenga aisati ijitaiga Isirael, itomintaigabitacari Tosorintsi. Itsibataigari itasongobentaguetaiguëri, yoniagapinintaiguëri irosangueguitere. Iquemaigabitacaro joríojegui ora icantasantaiguëri Tosorintsi ira jirainisati; igótaigabitacaro isanguenare Moisés; igótabeca ati ingantimame inguemisantiri Tosorintsi, iromanaiguërime; igótaigabitacaro Irinibare Tosorintsi cara icanque aiquenta iragáqueri Agabisaicoontatsiri. \v 5 Jiraisonori iparintaigaca imatsiguenga Isirael. Aisati cara irirojeguiquë cara imatsiguengatapë Quirisito, imatsiguengatapari joríojegui. ¿Teco Iriro Quirisito Tosorintsi? Irirosonori Tosorintsi. Caninataque aniacaninataiguëri përosati, antingomintasantaiguëmari omagaro eiro. \v 6 Igótaigabitacaro Irinibare Tosorintsi, carari te inguemisantaiguero. ¿Pairo te inguemisantobite? ¿Yamatobitaiguërico Tosorintsi? Tesonori, teni iromatobitiri. Pinetse: antagaisati jorío ipaniaca Isiraeriquë jirai, irianti imatsiguengasonori, carari te inguemisantaigueri Tosorintsi omagaro jorío. \v 7 Aisati te ingantasantaiguemari ibega Abaram antagaisati imatsiguenga. Jirai icanqueri Abaram Tosorintsi: \q1 Ira pomatsiguengasonori imaniëma cara pitomiquë jitacha Isac. \m \v 8 Oca yamai nongomantëmiro pairo ocanti. Tosorintsi te intomintimari omagaro imatsiguenga Abaram. Irianti imatsiguengataca imatsiguenga Isac. \v 9 Icanque Tosorintsi negaca: \q1 Panibati osarini nopocaje Naro, ontsomaaqueri otomi Sara pijina. \m \v 10 Pabisanaque patiro osarini iboguë Isac. Aique iquibianë, yáguë iina ojita Iribeca. Cara poganë ainta tsomagui pite otomi. \v 11 Aintaquerai opënibaqueri Iribeca pitirooti; terai ingantiro pairoraca caninari, teatisati irantiro ora te onganinate, aito icoiguëri Tosorintsi. \v 12 Aro icanquero Iribeca Tosorintsi: \q1 Ira iritsita iboguënguitsine inganquimari ibega iromeraro ireinti carantatsiri. \m \v 13 Aisati isanguenatocoqueri pitirooti: \q1 Icanque Tosorintsi: “Nanintasantiri Jacob, irari Esaó te nanintasantiri”. \m Pinetse: igóque Tosorintsi ora icocaqueri, aique imoncaraquero. \s1 Ati icanta Tosorintsi cara icanqueri jorío aisati ira cagari jorío. \p \v 14 ¿Pairoroco anganque: “Teco onganinate oca icanque Tosorintsi”? Tesonori, quero acantiro. \v 15 Jirai icanqueri Moisés Tosorintsi: \q1 Naanti cantirine pairiraca nangantaneintëgotë, aisati nangábintsëri pairiraca naninti. \m \v 16 Te ingantaneintëgotiri ira coguiro, teatisati ira cantasantobitiro, carari Tosorintsi icantaneintëgotëri pairiraca icoiguë Iriro. \v 17 Cara Sanguenariquë, jirai Tosorintsi icanqueri Baraón: \q1 Nacantasiquimi obiro itingomi Ejípitosati, ora irogóontima matsiguenga cara tojai nitasonganti Naro, aisati arota tojai intingomintaiguena omagaro quibatsisati. \m \v 18 Pinetse, ingantaneintëgotëri Tosorintsi pairiraca icogui; aisati imegajiri tsoengatsiri pairiraca icogui. \v 19 Yamaica najique pinganquena: “Aroca inganqueri pairiraca tsoengatsiri, aique ¿Pairo inguisabiriqueri cara icantagueti? ¿Teco icantaguetiro ora icocaqueri Tosorintsi?” \p \v 20 Pinetse, obianti matsiguenga: te onganinate popëgatsatimari Tosorintsi, Irirosonori Atingomi. Nosiacagantëmiro cobiti. Aroca onganquero obetsiquirori: “¿Pairo te pobetsicobitina naro caninasati?” \v 21 Ora obetsiquirori cobiti, ¿Teco ontiro quibatsi pairoraca ocogui? ¿Teco onganinate obetsiquë patiro cobiti caninaro, aisati otsipa quero poganinatiro? \v 22 Aroca ingoque Tosorintsi, ¿Teco onganinate iratsipiriacaguiri ira iguisëgotaca? ¿Teco onganinate irogótacaguiri matsiguenga cara aiti itasorintsite? Carari teca iraninte iratsipiriacaguiri iraegui cantiro ora te onganinate, irianti abequero ora icantagueti, icantaiguëri antsinisati, aro ¿Pairo picantaguebiritiri Tosorintsi? \v 23 Tojai icábintsasanoqueri ira játatsi Jonogaguitequë, ira icoiguë jirai, yobetsiquëri arota irogóigueri Iriro cábintsantatsiri aisati irogóigueri Irirosonori Itingomi, intsibatëmari Jonogaguitequë cara yosangueguiteanti. \v 24 Iroro yobetsicaguëcái, icoigaiguëri quemisantatsiri, jorío aisati ira cagari jorío. \v 25 Irootisati isanguenaque Oseas jirai: \q1 Icanti Tosorintsi: “Ainta cagari nomatsiguenga jirai, inaigabitaca; carari yamai nomatsiguengatacari. Aintasati jirai inaigabita te nanintasantiri, carari yamai nanintasanotairi”. \m \v 26 Aisati icanque Oseas: \q1 Cara irasiquë iguebatsite icanqueri jirai ira cagari jorío: “Obirojegui cagari nomatsiguenga”, carari yamai aisati irajitaigairi itomipague Tosorintsi timagantatsiri. \m \v 27 Aitosati isanguenaque Isaías, iquenguitsatocoqueri joríojegui: \q1 Tojaisonori ingarataiguë imatsiguenga Isirael, aisa inganquima pibega omaniqui oparaguequë oquibeguinte angaare, quero acantiro igócoitiro atiraca ocarati omaniqui. Aisati iriro joríojegui, quero acantiri igócoitiri atiraca ingarataiguë tojaininta icarati. Carari tenta inguemisante tojai, quero itojaigasanti ira iragabisaicotaje Tosorintsi, arosataanti ini. \v 28 Aiquenta iromoncaraquero Tosorintsi antagaisati ora icanque: iromabocaiguëri omagaro tsoengatsiri, ingasitígatëri. Omanapague irotsatengasantëro omagaro. \m \v 29 Aisa ocanta cara isanguenaque Isaías: \q1 Querome icábintsaigacái Tosorintsi, Ira agáantatsi omagaro cara Jonogaguitequë aisati omagaro yaca quibatsica, querome yogabisaicotajái arosataanti quemisantatsiri, aro iritsongacáime, aisati angantaiguëmarime Soromasati aisati Gomorasati ira ipoguiriasantaiguë Tosorintsi jirai. \s1 Pairo te inguemisantobite joríopague. \p \v 30 ¿Pairo nangantaiguëmi? Ira basiniati matsiguenga cagari jorío, te ingogaigabitimaro iraganinatiri Tosorintsi, carari yamai iquemisantaiguëri, iroro iniacaninatancari. \v 31 Irari joríojegui icogaigabitaca ingantaguetirome ora isanguenare Moisés arota iraganinatantimarome, carari te iromoncaratiro. \v 32 ¿Pairo te iraniacaninabiritaigueri jorío Tosorintsi? Tenta inguemisantaigueri Tosorintsi; iroonti icogabeca irantaiguero pairoraca caninaro. Tojai icomëtabitacaro, tenta irogóigue aroca inguemisantaiguëri Jesos, aro iraniacaninataiguëri Tosorintsi. \v 33 Jirai isanguenaque ora icanquineri jorío Tosorintsi: \q1 Nagátabequimari Notomi cara Siónquë, carari quero igótaigabaqueri jorío. Quero igóiguiri Quirisito pairi ijita, iroro iritsoengaguëtaigabaqueri, ingomëtobëmari iragasërebiriquimari. Carari quero yogasëreta ira quemisanquerine Quirisito, iroonti inganinasërebenqueri. \c 10 \p \v 1 Nopiguemisantane, tojaisonori nocogui iragabisaicotaigairi joríojegui Tosorintsi. Namanocotopiantëri Tosorintsi: “Pinguemisantacagaigueri nomatsiguenga ora pigabisaicoontëmari”. \v 2 Nigóque tojai icogaigabitaca jorío iraganinataiguerime Tosorintsi, ingantaiguënerime antagaisati ora icocaqueri. Carari te irogóigue pairoraca icocagaiguëri. \v 3 Te irogóigue ati icanta Tosorintsi cara iniacaninatacái. Icogaigabita iraganinataiguemame iriati, te ingogue iraganinataigueri iriro Tosorintsi. \v 4 Pinetse, ipocasicái Quirisito, icamobicái. Yamai cara anguemisanqueri Iriro, iraganinatacái. Atsipiriasicaro yamai cara omoncaratabetimaro ora isanguenare Moisés arota abisaicoontimarome. \s1 Ati anganquima ora abisaicoontëma. \p \v 5 Jirai Moisés isanguenatocoqueri ira cogatsi iromoncarataguetiro Sanguenari: \q1 Aintaca cogabitacha iromoncarataguetirome Sanguenari iraganinatantimarome, caninataque iromoncaratirome omagaro, aro intimaque përosati. \m \v 6 Iroro cantënguicha cara aquemisanqueri Quirisito, iniacaninatacái Tosorintsi. Icanë: \q1 Quero piquenga: “Nomomirintsitëmaro nabisaicoontëmaro. Najátasiqueri Quirisito canta Jonogaguitequë, nomapëri yaca arota iragabisaicotajina”. \m Teni, quero picantasita negaca obiro. \v 7 Querootisati piquenga: \q1 Aro najátasique osobi cara ini ira camaiguënguitsi, nangabiriqueri Quirisito Ira camënguitsi, arota iragabisaicotajina. \m \v 8 Cara aquemisanqueri Quirisito, aro yogabisaicotajái. \q1 Aiti yaca pini Irinibare Tosorintsi, aroque piquemaquero. \m Quero popomirintsita pabisaicoontimaro queronta picantiro. Pinguemisanqueroca oca nocomantëmica, aro iragabisaicotajimi Tosorintsi. \v 9 Aroca pingomantëri matsiguenga cara Jesos Irianti Pitingomi, aisati pinguengueri Irianti Itomi Tosorintsi Ira cabiritajiri, aro iragabisaicotajimi. \v 10 Pairiraca sëretimarine Quirisito, inguemisanqueri, aro iraniacaninatëri Tosorintsi; aisati aroca ingomantëri matsiguenga cara iquemisanqueri Quirisito, iragabisaicotajiri iriro Tosorintsi. \v 11 Ocanti Sanguenari: \q1 Quero ipasiquiti ira quemisanqueri. \m \v 12 Omoncaratobagaigaca omagaro eiro, jorío aisati ira cagari jorío. Eatijegui iniaigacái Atingomi Irironta agáantatsi antagaisati, Itingomi omagaro. Pairiraca abentaigapëmarine, ingábintsaigabaqueri, ingantaneintëgotobëri. \v 13 Ocanti Sanguenari: \q1 Iragabisaicotaigai Atingomi pairiraca abentimarine. \s1 Tojai itsoingaiguëri Quirisito jorío. \p \v 14 Queroca iquemisantiri Atingomi matsiguenga, ¿Ati ingantima cara irabentëmari? Queroca iquemocotiri, ¿Ati ingantima inguemisanqueri? Queroca ini ira comantantatsiri, ¿Ati ingantima inguemocotiri? \v 15 Queroca igátingani comantantatsiri, ¿Ati ingantima iriátë ingomantëgotëri Quirisito? Aisonori Tosorintsi igátaiguëri, cara isanguenatocotaiguëri jirai: \q1 Caninataque cara ipoque iraegui comantacáiro Nibarintsi Caninaro. Tojai acaninabentobëri aniacaninatobëri. \m \v 16 Carari te omagaro inguemisantobëro Nibarintsi Caninaro cara Quirisito iragabisaicotajiri pairiraca quemisanquerine. Isanguenatocoqueri tsoengatsiri Isaías: \q1 Natingomi, nocomantaigabitacari, carari tojai icarati ira te inguemisantina, itsoingobëro Pinibare. \m \v 17 Patiro inguemisanque matsiguenga cara ingomantëgotëqueri Jesoquirisito, cara icamobicái aisati cara icaniatanai iroro iragabisaicoontaigacái. \p \v 18 Pijique ¿Te inguemocotiri antagaisati jorío? Aisonori iquemaigabitaca. Ocanti Sanguenari: \q1 Iáque comantantatsiri omagaro quibatsiquë, iquemaibagaqueri antagaisati timaigatsi. \m \v 19 Piqueanca ¿Te irogóigue jorío cara inguemisantaiguë basiniati matsiguenga? Igótabeca aroquenta icomantaiguëri Moisés jirai: \q1 Icanque Tosorintsi: “Aiquenta pinguisaneinqueri basiniati matsiguenga ira pitsoingaigabitaca. Pijonaiguëri pinguisaiguëri iraegui te irogótabetimari Tosorintsi”. \m \v 20 Aisati catingasati isanguenaque Isaías: \q1 Icanti Tosorintsi: “Te ingogaiguena ira basiniati matsiguenga, te irosomitocobintina, carari noniagaigacari Naati nigótacaqueri, yamai igóiguëna”. \m \v 21 Aisati Isaías icomantëgotëri joríojegui ira aisati ijitaiga Isirael; inibataqueri Tosorintsi: \q1 Ira joríojegui, tojai nacaimapinintaigabitacari, carari ipëgatsataiguëna, te ingogue inguemisantina. \c 11 \s1 Tosorintsi te iromaguisantaigueri joríojegui. \p \v 1 Yamaica nosamitëmi: “¿Iriroco Tosorintsi joquëri ira joríojegui? ¡Teni! ¿Yomaguisantaiguërico ira itomintabitaca? Teni”. Naatisati jorío carari te iromaguisantina naro. Nomatsiguengatacari Abaram aisati Benjamín. \v 2 Tosorintsi te irojocaigueri përosati iraegui jorío ira igótaiguë icoigaiguë jirai. ¿Teco pigóigue ora ocanti Sanguenari? Oquenguitsatocoqueri Erías jirai cara yamanaqueri Tosorintsi, icanque: \q1 \v 3 Natingomi, tesonori inganinataigue icaegui jorío. Yógapinintaiguëri ira pigomantantatsirite; yogomeriguetëro itagantaripague cara yamanaigabitaca jirai; aisati ira imatsiguenga ijocagaiguëri cara iquemisantaigabitëmi. Yamai icogaiguë iróguina naro. Paniro naquemisantimi naanti. \m \v 4 Pinguenguero ora yotabitanëri Erías Tosorintsi. Icanqueri: \q1 Aintaquerai 7,000 sërari quemisantasantina, nacábintsaiguëri nacasiriconiatiqueri. Te intingomintobëmari ira Baal, te irajitosorintsitasitimari ira ibabane basiniati matsiguenga. \m \v 5 Aisa ocanta yamai. Ainta arosataantipague jorío igoigane Tosorintsi, icábintsaiguëri. \v 6 Pinetse, icábintsaiguëri Tosorintsi te ingantiri cara irantiro jorío pairorapagueraca. Arome ingocaqueri irantaguetiro pairoraca arota iraniacaninatiri Tosorintsi, te ingábintsaigueri. \p \v 7 ¿Pairo anganque yamaica? Icogaigabitaca jorío iraniacaninataigueri Tosorintsi, carari te. Iniacaninataiguëri porocague, ira icoiguë Tosorintsi. Iriroquerai basini, te ingogaigue inguemisante tenta inguenganeintëmatima. \v 8 ¿Teco aisati ongantocoqueri Sanguenari? Ocanti: \q1 Irobegabitsaqueri Tosorintsi cara iquengabeca jorío. Iniaguetabecaro pairoraca, iquemaguetabecaro, carari te inguemisantaigue. Aisa icantaiga irooti yamai. \m \v 9 Aitosati isanguenatocoqueri David: \q1 Icaninabiritaigabitacaro pairoraca, carari yamatobitaigaca iriati. Aique ingamaque iratsipiriobitaiguëmaro ora icantagueti te ongomeite. \v 10 Aisati inganquima te iraniasante iraegui, aisati iroguitaiguëmame inguiaqueronta tinarosonori, aiquenta quero pini ora igóonta; quero icaninati. Iroonti iragasëretaiguëma. \s1 Ati icanta jorío aisati basiniati matsiguenga. \p \v 11 Aro itsoingaiguëri Tosorintsi joríojegui: ¿Aroco ijocaiguëri Tosorintsi iguisaiguëri yamaica? Teni. Quero iguisiri. Iroonti yogabisaicotaigairi basiniati matsiguenga ira cagari jorío arota ingogue joríojegui ingantaiguemari ibegaiga iriro, inguemisantaiguë aisati. \v 12 Itsoingaiguë, te ingogaigue inguemisante, carari Tosorintsi yogabisaicotaiguëri basiniati matsiguenga. Aiquenta, cara aisati inguemisantasantaigae joríojegui, ¿Teco aiquero iriáiguetigue inguemisantasantaigue iriro aisati tojai ira basiniati matsiguenga irabisaicoontaiguëma? \v 13 Cagari obirojegui jorío. Pigóiguë cara igáquina Tosorintsi nongomantaguetaiguëmi. Nocogasanti nanganquineri antagaisati ora icocaquena. \v 14 Naninti nongocaguiri nomatsiguenga ingantaiguëmi pibega obiro, inguemisantaigueri Quirisito cara iragabisaicotagarantëri iriro. \v 15 Itsoingaiguënta jorío yamai, te irágacaninataigueri Tosorintsi, carari yágacaninataiguëmi obiro cagari jorío. Yamai ira jorío icantaigacari ira camasëretaigatsi, tenta inguemisante; aiquenta inguemisantaigairi Tosorintsi, aro irágacaninataigabajiri iriro aisati. Játaigaqueme tojai matsiguenga aiquero Sharincabeniquë, carari aiquenta cara inguemisantaiguë jorío iriáiguë tojaisonori cara Jonogaguitequë. \v 16 Pinetse, Tosorintsi iniacaninatëri Abaram iraisati, icasiriconiatiqueri, ¿Teco iraniacaninataigueri imatsiguenga Abaram aisati? Yamai nosiacagantëmiro anchato: aroca ocaninati opari, ¿Teco aisati onganinate otsego? Aisa icanta Abaram, icaninati iriro, aiquenta Tosorintsi iraganinataiganaqueri imatsiguenga Abaram aisati. \v 17 Yamai intsome anguenguero anchato jitacha olibo. Ocaninati opari aisati opoa, carari otsegopague te. Aro itotaguequero casintaro ora otsego te ine oguitso, ijoquero. Yáguë basini otsego, iroonti oliboniro, yoguibitaquero arota onguitsotane. Pianë iragabitane. Ora opari iroonti ocantari Abaram; ora otsego posiacari jorío; ora irorai yoguibitaque posiaquemi obirojegui cagari jorío. \v 18 Yamai quero pijita obiro otsegosonori; quero piquenga: “Nacaninati naanti, te nangantimari ira jorío ira ijoque jirai”. Pinguenguema cara oquëshotaquimi opoa, iroroque opari coshotacaguiro opoa. \v 19 Yamaijenga pijique: “Ijocaiguëri jorío Tosorintsi, coshoni yoguëna naro. ¿Teco nanganinatasante naro?” \v 20 Aisonori, itsoingaiguëri jorío, ijocaigabitacari Tosorintsi. Piquemisantaiguërinta, iroro coshoni yoguëquemi. Quero piniacaninata obiati; pominguiri Tosorintsi. Pigamema arota quero pijocajiro obiro cara piquemisanqueri. \v 21 Iritsita jorío ijocaiguë Tosorintsi; queroca piquemisantiri përosati obiro, irojoquemi aisati obiro. \p \v 22 Pinguengueri Tosorintsi: Iriro cábintsantatsiri, aisati casitígatantatsiri. Tenta inguemisantaigueri jorío, icasitígataiguëri, carari icábintsaiguëmi obiro piquemisantaiguërinta. Aroca përosati pinguemisanqueri, përosati ingábintsaiguëmi; queroca piquemisantiri, irojocajimi obiro aisati. \v 23 Irari joríopague; aroca inguemisantaigae, irágacaninataigairi Tosorintsi. Irironta Atingomisonori ingantaiguëri matsiguenga pairoraca icogui. \v 24 Jirai te pigótaigueri Tosorintsi, carari yágacaninataiguëmi cara piquemisanqueri: obiro cantaca otsego oliboniro yoguibitaquemi opoaquë olibo caninaro. Aisati ocaninatasanti irágacaninataigairi jorío ira cantaro otsegosonori olibo. \v 25 Nopiguemisantane, aiti ora naninti nongomantëmiro ora te pigóiguero jirai. Nongomantëmi arota quero piniacaninata obiati. Pinetse, itsoingagarantabeca jorío yamai, carari ainta porocague quemisantatsi. Iroro cantënguicha quero itsoingaigui përosati. Cara omoncaraquima inguemisantaiguë basiniati matsiguenga ira cagari jorío, aro omoncaraquima aisati inguemisantaiguë jorío. \v 26 Aisonori, aiquenta Tosorintsi iragabisaicotaigairi omagaro jorío. Aisati icanti Tosorintsi Sanguenariquë: \q1 Iribocapë Agabisaicoontatsiri, irijoríotapë, inguemisantacagaiguëri imatsiguenga, irojocajineri cara itsoinguëri. \v 27 Nomoncaraquero omagaro nacantasantaiguëri imatsiguenga jirai: nomaiguëri irorai Nibarintsi cara nogabisaicotaigairi, nojocajineri ora icantaguetomoquina te onganinate, quero naguisaneintaigairi aisati. \p \v 28 Yamai ipëgataigari Tosorintsi joríojegui itsoingaiguëri; iroro yamai Tosorintsi yogabisaicotaguëtaigaimi obiro cagari jorío. Carari icoigaiguëri jorío Tosorinti jirai, përosati inintaiguëri, aiquenta iromoncaraquineri ora icantaiguëri imatsiguenga jirai: ora icantaiguëri Abaram aisa Isac aisa Jacob. \v 29 Teni iromatobiante Tosorintsi: quero yágabitsatajáiro ora ipaigaicái, querootisati ijocajiri igoigane përosati. \v 30 Jirai te pinguemisantaigue obirojegui, carari aroquenta itsoingasantaiguëri Tosorintsi joríojegui, iroro icantaneintëgotaguëtaiguëmi obiro yamai. \v 31 Yamai te inguemisantaigue jorío carari aiquenta inguemisantaje aitosati, aisa ingantaiguëmi pibega obiro. Aique ingantaneintëgotaigairi Tosorintsi, aisa ingantaiguëmi pibega obiro cara ingantaneintëgotaiguëmi. \v 32 Icanque Tosorintsi cara aitiro icantaguetiro ora te onganinate omagaro matsiguenga, te inguemisantiri, carari icogui ingantaneintëgotaigueri antagaisati, iragabisaicotaigairi. \v 33 ¿Teco inganinatasanote Tosorintsi? Aitinta ora igóontasanota, tojaisonori igótasanoti. Tigueti angantiro ogóiguero eiro ora iquenga Iriro, teatisati ogóiguero pairoraca icantocotaiguëri matsiguenga. \v 34 Irootisati ocanti Sanguenari: \q1 ¿Aintaco igótiro ora iquenga Atingomi? Teni. ¿Aintaco yogomequeri pairoraca inganque Iriro? Teatisati. \v 35 ¿Aintaco ipëri pairoraca, iripënabentëri? Teni irine. \m \v 36 Pinetsaigue, iqueanquero Tosorintsi yobetsiquëro antagaisati. Ipijootaiguëri omagaro, itimacaqueri. ¿Cagarico Iriro asintaigari antagaisati timaigatsi? Intsome yamai omagaro eiro antingomintasanotaiguemari përosati, intsome angantocotiri: “Caninarisonoriguinte Tosorintsi”. Aroque. \c 12 \s1 Ipasiniatitanë quemisantatsiri. \p \v 1 Nopiguemisantane, tojaisonorinta icábintsaigacái icantaneintëgotacái Tosorintsi, nocogasanti yamai pomaiguemari obiati pingantasantiri irasintasantimi, pintimobiqueri. Quero picantasitaro pairoraca, iroonti pingantaiguë ora ingocaquemi Iriro, iroonti ora caninaro. Caninasati pintime, inganinabentaiguëmi. Caninataque pingantineri obiro negaca. \v 2 Quero picantaigari ibega tsoengatsiri, iroonti pomasiniatitima cara pinguengasëretëro ora caninaro. Iroro pigóontimaro ora icocaquemi Tosorintsi, aro pinganquero. Ora icogui Iriro, iroonti caninarosonori. \s1 “Quero piniacaninata”. \p \v 3 Icábintsëna Tosorintsi cara icanquina iragátane. Yamai nongomantaiguëmiro paniropague: quero pairi aguibatacha. Quero pijita pabisëri basini popiguemisantane. Caninasati pinguengaiguema ati picantaiga, aroquenta Tosorintsi ipacáiro paniropague cara aquemisanqueri aisati anganquineri ora icocacái paniropague. \v 4 Pinguenguema ati acantaiga: paniro pini obatsa carari aiti tojaipague, oroqui aniaantaro, aguemita aquemantaro, obagante inibatantaro, obaco opogontaro, aguiti anëitantaro, omagaro. Te antagaisati ongantaigue irootisati. \v 5 Aisa acanta omagaro quemisanqueri Quirisito, tojai acarataigui, omatsiguengatobaca. Eiro acantaro pibega ibatsa Quirisito: paniropague eiro acantaro iguiti, ibaco, iroqui, iguemita. Paniro ibatsa carari te omagaro ongante irootisati. Eiro iraisati Quirisito, carari paniropague icanquineri basiniati, omitocotobaca. \v 6 Ipaguetacáiro pinasitagueca ora anganquineri Atingomi. Inintacacái paniropague anganquineri pairoraca, carari pinasitagueca. Quero operataro ora anganque. Aroca inganquemi pingomantaguetiro ora yoniaguëmi, aro pingomantiro caninasati, pinguemisantiri. \v 7 Aroca inganquemi pomitocotiri basinipague, aro pomitocoqueri caninasati. Aroca irogomequemi obiro, obiroquerai ogomequerine caninasati ira basinipague. \v 8 Aroca inganquemi piganinasëretiri popiguemisantane, aro piganinasëretiri caninasati iriro. Aroca iragáquemi pomasitimari ira coguitiaro pairoraca, aro pomasantiri. Aroca iraguibatëmi itingomi, pigáantiri pomatsiguenga caninasati; piniacaninataigueri. Aroca inganquemi pingantaneintëgotiri basiniati, pinganinatanë. \p \v 9 Pinintaigueri pomatsiguenga, quero picantasitari: “Nanintimini”, iroonti pinintasantiri. Quero picogui orapague te onganinate, iroonti pingogaigue pintiro ora caninatasantatsi. \v 10 Pinintasantobaguima obiro quemisantatsi, ¿Teco pingantobaguima cara piquemisanti? Piniacaninatiri basinipague, pingogue piguibatiri. \v 11 Pairoraca pinganque, quero poperata, iroonti pisintsibentineri Atingomi antagaisati ora icocagaiguëmi. \v 12 Pigóiguënta cara iromoncaraquero Tosorintsi omagaro ora icanquemi, pigueiro, aro pinganinabentiro. Aroca omomirintsitomotimi pairoraca, antsinisati pabequero. Përosati pomaniri Tosorintsi arota iromitocotimi. \v 13 Pomapinintiri popiguemisantane ora coguitiomotari. Caninasati pintimacagobëri ira niaiguimi, pingábintsabaqueri. \v 14 Pingantocobentiri ira cantaguetimi catsimari, pomanocotiri Tosorintsi: “Pingábintseri ica”. Quero pipëgatari. \v 15 Pinganinataguiri ira caninatatsi. Aroca iragasërequima pomatsiguenga, aro pigasëretacaguimari obiro aisati. \v 16 Pinguengasëretobaguima, págacaninatobaguima. Quero poguibata obiati, querootisati pitsoinguiri pomatsiguenga. Pintsibatimari ira cagari obatatsi. Quero pijita ogótasantatsiri. \v 17 Aroca pomatsiguenga ingantaguequimi catsimari, quero pipëgatari, quero piguisiri. Pingogue pingantiro ora iraniacaninataiguë pomatsiguenga. \v 18 Quero pipëgatobaga. Pingogasantaigue pintimacagaigueri matsiguengajegui caninasati. \v 19 Yamai, nanintane, quero piguisiri ira cantaguetimiro catsimari quero pipëgatari. Irianti Tosorintsi atsipiriacaquerine, ingábintsëmi cara icanque jirai: \q1 Natsipiriacaqueri nanguisëcobenquemi Naronta Pitingomi. \v 20 Aroca iritasiaque ira quisimi, pomeri iraperi. Aroca iromiretë, pomeri imire. Aique iripasiguitë, quero iguisaimi aitosati. \m \v 21 Quero pinintacaguiri ira te ingomeite irantacaguimiro pairoraca ora te onganinate. Iroonti pingábintseri, poniaguimari cara caninaribi obiro. \c 13 \s1 Caninataque anguemisantaigueri atingomipague. \p \v 1 Pinguemisantaigueri pitingomipague obirojegui, ¿Teco Tosorintsi oguirine cara itingomibintaiguëmi? Querome inintacaguiri, querome itingomibintimi. \v 2 Ira pëgatari itingomi, ipëgatari Tosorintsi aisati aroquenta Tosorintsi oguëri cara intingomibintëmi. Tosorintsi ingasitígatëri ira te inguemisantiri itingomi. \v 3 Ira timatsi caninasati te iminguiri itingomi, irari cantaguetiro ora te onganinate. Aro queroca picogui pitsoroguiri pitingomi, pintime caninasati; aique iraniacaninatëmi. \v 4 Aisonori, Tosorintsi inintacaqueri cara intingomibintanque irorota pintimantima caninasati. Carari teca onganinate ora picantagueti, aro pintsoroguiri. Te iratsipiriasitima itingomibintanti. Tosorintsi inintacaqueri iratsipiriacagaigueri antagaisati ira antiro ora te ongomeite. \v 5 Tenta ongogue iratsipiriacagái atingomipague, teatisati ongogue ogónijintima cara acanque ora te onganinate, aro caninataque anguemisantiri atingomi, angantiro ora caninaro. \v 6 Iroro popagarantaguëtiri pitingomi piguireguite arosata. Popënabentiri arota ingantiro ora igáqueri Tosorintsi: intingomibintaiguëmi caninasati. \v 7 Pogaigueneri omagaro pitingomi ora icoguitiaca: aintapague pomeri quirequi, ainta basini pomeri pairoraca. Aintapague basini pomingaigueri, pinguemisantaigueri, piniacaninataigueri. \s1 Caninataque anintasantobaguima, omagaro. \p \v 8 Quero pirebetaguetiri matsiguenga pairorapagueraca, iroonti pinintobagaiguema pingábintsabacaguima. Ira nintiri itimanamitane aisati imoncaraquero omagaro isanguenare Moisés. \v 9 Icanti: \q1 Quero paguimintaro pijina, quero paguimintari pijime, quero póganti, quero picositanti, quero pinebetaro ora yasinta basinipague. \m Tojai basini icanque Moisés: \q1 Pinintiri pitimanamitane pibega cara pininta obiati. \m Aroca anganquero oca, aro omoncaraquero antagaisati ora icanque Moisés. \v 10 Aroca anintiri atimanamitane, tigueti angantima angantëmatiri ora te onganinate, ora omoncaraantëmaro omagaro isanguenare Moisés. \s1 Quero ocosamaniti cara iribocasitapái Atingomi. \p \v 11 Quero ocosamaniti cara iribocasitapái Atingomi Jesoquirisito. Jirai aquemisanqueri, ajitasitaigabitaca ongosamanitë cara iriboquë. Carari yamai intsome aguiaigueri, aisati intsome antime caninasati. \v 12 Aroca angantaguetopiantëro ora te onganinate, aisati acanta atimini tsitiniriquë, imánacacaro ora acantagueti. Aroca angantopiantëro caninaro, aisati acanta atimini cataguiteriquë, quero ipasiquitiro ora acanque. Aro yamai posiacaro cara pënibaque onguëtaguetanë, pënibaque iribocapae Atingomi. Caninataque quero acantaguetiro yamai ora te onganinate, intsome angantiro iroonti ora caninaro. \v 13 Intsome antimaigue caninasati arota iraniaigacái matsiguenga cara acanquero caninaro. Quero acantaguetiro pairoraca cagaro caninatatsi. Quero pisinguita, quero piconoitari ira cantaguetiro ora quimingaropague; quero aguisabacaga, quero antiro tsinane cagaro ajina, quero ontiri sërari cagari ojime, quero ipëgatsatobaga, quero anebetaro ora yasinta. \v 14 Pomemari Atingomi Jesoquirisito arota intingomibintasantimi Irironta Pitingomisonori, pinguemisantiri. Quero picogajiro ora te onganinate, querootisati piquengairo. Pomaniri Atingomi iritosongobentimi cara pingantiro caninaro, iragabiaquemi cara quero pogatsitairo ora quimingari picantagueti jirai. \c 14 \s1 Caninataque irágacaninatobagaiguema omagaro quemisantatsiri, ira quemisantasanotatsi aisati ira quemisantatsi arosantaanti. \p \v 1 Ingoqueca basini quemisantatsiri ingarataiguemi cara piquemisantaigui, aro págacaninataigabaqueri. Teraica irogótasante ora icocacái Atingomi, carari quero pipëgatsatari cara igótabeca iriro. \v 2 Ainta cantatsi caninataque opaigue pairoraca: ibatsa aisati omagaro. Carari ainta basini te irogótasante, ijitabeca te ingomeite ajagueri ibatsa, iroonti panguirintsipague opë. \v 3 Aroca pameta paaguiri ibatsa, quero pomaintiri ira te iraagueri. Aisati teca pijagueri ibatsa obiro, quero picanti: “Te ingomeite ira aaguira ibatsa”, aroquenta yágacaninatëri iriro Tosorintsi, itomintari. \v 4 ¿Teco Iriro Tosorintsi Itingomi? ¿Ocaninatico pinganque obiro: “Te ingomeite ira tenta inguemisantiri Atingomi”? Tosorintsi ingantocoqueri iriro ocaninatica ora icantagueti. Aisati Atingomi iragabiaqueri ingantiro caninaro. \v 5 Aisati ainta inganque: “Te omoncaratobaguima ora cataguiteri; pinasitaca patiro cataguiteri anguemisantasantirita Tosorintsi”. Ainta basini inganque: “Caninataque antagaisati cataguiteri anguemisantiri, te inasitima, omagaro cataguiteri irootisati”. Aro ocaninati pigóigue pairoraca picogui obiati, carari quero pipëgatobagobitaro ora cataguiteripague. \v 6 Ira cantatsi: “Nacasiriconiatiquero patiro cataguiteri naquemisanqueri”, ¿Teco ingogue intingomintimari Atingomi? ¿Pairo ametocobiritari? Aisati ira aaguira ibatsa, icarasiaqueri Atingomi, itingomintari. ¿Pairo ametocobiritari? Aisati basini te iraagueri ibatsa, aitosati icarasiaqueri Atingomi, itingomincari caninasati. \v 7 Teni antimasitima, teni angantanontima ora ocogui eati, teni antimobitima; teatisati angamasitima. \v 8 Aroca antimaque, caninataque antimobitiri Atingomi; anganquineri omagaro ora icocacái. Aroca angamaque, caninataque angamobitiri Iriro aisati. Intsome antingomintimari Atingomi, eiroca caniari, eiroca camatsi, eiro iraisati yasincáinta. \v 9 Icogui Quirisito intingomibintaigueri omagaro, caniatatsiri aisati camatsiri. Iroro icamobique Iriro aisati icabiritanaa. \v 10 ¿Pairo picantocobiritiri popiguemisantane: “Te inganinate”? ¿Pairo pitsoingobitiri? Nogótacagaiguëmi: aiquenta aniaigapëri Tosorintsi; ingaimacái, aique ingomantëgotaigacái caninaroca ora acantagueti. \v 11 Jirai ocanti Sanguenari: \q1 Icanque Atingomi: “Përosati nacaniati Naanti, aisonori oca nongomantëmica. Aiquenta irobaticagueritotasitaigapëna antagaisati matsiguenga, intingomitaiguëna. Inganquina: ‘Caninaribisonori, Obiro Tosorintsi’ ”. \m \v 12 Aisonori, aiquenta aniaiguëri, aisati ongomantaiguëri omagaro ora acantagueti yaca quibatsica, aique ingantocotaigacái ocaninatica ora acantagueti. \p \v 13 Te onganinate angantocotasitimari opiguemisantane: “Te onganinate ora icantagueti inta”. Carari intsome asëretima quero antaguiri ora te ongomeite, intsome omitocotiri ingantirota caninaro. \v 14 Yogomequina Atingomi Jesos, nigóti ocaninati omagaro ora yoganë. Aitica ora ijique matsiguenga te ongomeite ingantiro, caninataque quero icantiro. Aroca inganquero, iraguimingasëretëma. Caninataque ajague ibatsa, irari jitasitacha te ingomeite iraagueri ibatsa, aro quero yaaguiri iriro tenta inganinate iraagueri. \v 15 Aisati obiro, aroca pijagamotëri popiguemisantane ira tsorogatsi iraagueri iriro, pijagaquerica, aique pigasëretacaquimari; teni onganinate cara pinganquero oca. Cara pigasëretacaquimarica, teni pinintasantiri. Aroquenta Quirisito icamobiqueri iriro aisati, caninataque quero pitsoingaguiri yamai. \v 16 Pijitaigabitaca ocaninati pintaguetaigue pairoraca, carari basini ijitabeca te. Quero pintaguiri icantocotaguetasitimi. \v 17 Aroca iragáantë Tosorintsi aneingomentoquë, aro atingomincari; quero ogasëreta cara api aisati cara óga; iroonti anguemisanque Isëre Tosorintsi, anganquero ora caninaro, antiomotobaquima caninasati, anganinatanë. \v 18 Aroca anguemisanquero Isëre, aro caninasati anganquineri Quirisito ora icocacái. Aisati iraniacaninatacái Tosorintsi aisa omatsiguenga. \v 19 Aro yamaica intsome ongogue anguengasëretaiguema, antime caninasati, aisa intsome omitocotobaguima, asintsisëretobaguima, anguemisantacagobaganëma. \p \v 20 Aroca yogasëreca popiguemisantane cara iniaquemi paagomotiri ibatsa, quero pamasisëretiri popiguemisantane quero pijocaguiri cara iquemisanti. Aisonori caninataque opaguetiro pairoraca ajagaguitiri pairiraca, carari te onganinate ojocaguiri cara iquemisanti opiguemisantane. \v 21 Aro quero paagasitomotari ibatsa, querootisa pisinguitomotari, quero picantiro pairoraca ora amasisërequerine basini. \v 22 Aroca pigóti inintacaquemi Tosorintsi pinganque pairoraca, quero picantopiantomotiri ira te irometimaro, teni inguenguemi. Aroca pigónijinca ocaninati ora picantagueti, aro pinganinatomotiri Tosorintsi. \v 23 Carari pijitica te ongomeite pairoraca icanque popiguemisantane, quero picantasitaro obiati. Aroca pinganquero, pingantaguetomoqueri Tosorintsi ora te onganinate. Teca pigóte inintacaquemiro Iriro, teni ongomeite pingantasitimaro. \c 15 \p \v 1 Pinetse, aroca aquemisantasanti, aisati igóiguë eiro caninaro oca nocomantëmica, caninataque. Carari aisati caninataque anguengueri ira te inguemisantasante, aisati omitocotiri ira te irogótasante; quero acantasitaro ora ocogabeca eati, \v 2 iroonti anguengueri opiguemisantane arota inganinate iriro. Aisati intsome omitocotiri arota irogótasantanë, inguemisantasantanë. \v 3 ¿Teco aisati Quirisito te ingantasitima ora icogabeca Iriro? Ocantocoqueri jirai Sanguenariquë: \q1 Quirisito icanqueri Iriri: “Iraegui quisatsataiguëmi Obiro, iguisatsatëna Naro aisati”. \m \v 4 Jirai Tosorintsi isanguenatacaqueri comantantatsiri. Isanguenataiguëneri ira joríojegui jirai, aisati isanguenare omitococái irooti yamai arota ogóontimaro atimaiguica caninasati. Aisati iroro omitococái abetiro cara itsipiriacacái matsiguenga, aisati poganinatacái cara aiquenta antiomoqueri Tosorintsi Jonogaguitequë. \v 5 ¿Teco Tosorintsi imitocotopiantaiguëmi cara pabetiro ora itsipiriacaquemi aisati icaninatagaiguëmi? Yamai nocogui iromitocotimi piniacaninatobaganëma aisati págacaninatobaguima cara yogomecái Jesoquirisito. \v 6 Nocogui omagaro obirojegui pinguengaiguema pingantaigue: “Caninarisonoriguinte Otosorintsite Iriri Atingomi Jesoquirisito”. \v 7 ¿Teco yágacaninataigacái Quirisito? Yamai aisa pinganquima págacaninatobagaiguema omagaro obiro, aique iraniacaninataiguëri Tosorintsi matsiguenga. \p \v 8 Jirai ipoque Quirisito yaca quibatsica, Irianti jorío, imitocotaiguëri imatsiguenga, igótacagaiguëri cara te iromatobitëmataigueri Tosorintsi. Aisati igótacagaiguëri cara iromoncaraquero omagaro ora icantaiguëri jorío Tosorintsi jirai. \v 9 Aisati ipocasique irogótacagaigueri ira basiniati matsiguenga cagari jorío cara icantaneintëgotaiguëri iriro aisati arota ingantaigue: “Caninarisonori Tosorintsi icantaneintëgotaiguëna aitosati”. Irootisati ocanti Sanguenari: \q1 Icanqueri Iriri Quirisito: “Nongomantaiguëri ira basiniati matsiguenga: ‘Icaninatasanoti Tosorintsi; intsome angántabentaigueri’ ”. \m \v 10 Aiti basini Sanguenari cantatsi: \q1 Cagaribi jorío, carari pitsibataigacari iriro picaninabentaiguëri Tosorintsi. \m \v 11 Aisati ocanti basini Sanguenari: \q1 Obirojegui cagari jorío, pingante: “Icaninatasanoti Tosorintsi”. Iraniacaninataiguerita antagaisati matsiguenga. \m \v 12 Aisati isanguenaque Isaías: \q1 Ingonijapë imatsiguenga Isaí, iribocapë intingomibintaigapëmari basiniati matsiguenga, inguemisantaigabaqueri iragabisaicotaigapairi. \m \v 13 Igóiguë cara iromoncaracáiro Tosorintsi omagaro ora icancái, intimacagajái canta Iriroquënta Jonogaguitequë. Cara piquemisantaiguërinta yamai, nocogui iraganinasëretaiguemi aisati iromagoriasëretagaiguemi arota pintimaigue caninasati. Aisati nocogui ogabiaquemi Isëre Tosorintsi pigueiri Atingomi iripigaimanica aisati pigótasantaigue cara iromoncaraquemiro omagaro ora icanque. \s1 Icanque Paboro: “Tojai naninti nanguenguitsate”. \p \v 14 Yamai, nopiguemisantane, nigótocoiguëmi cara picaninataiguë, aisati pigótasantaiguëro Irinibare Tosorintsi, aisati pigóiguë pingomantobaguimaro Irinibare. \v 15 Yamai catingasati nasanguenataiguëmi, naquencagaiguëmiro omagaro ocapague, arota quero pomaguisantiro. Aisonori icábintsëna Tosorintsi, \v 16 igáquena nongomantaguetaiguëri basiniati matsiguenga ira cagari jorío. Naquenguitsatomotaiguëri ati icanta Jesoquirisito cara yogabisaicoonti. Nigótacagaiguëri ati icanta Tosorintsi arota imaiguemari inguemisantiri. Aique ogometasantaiguëri Isëre Tosorintsi, oganinasëretaiguëri, yágacaninataiguëri Tosorintsi. \v 17 Iroro nanganinabentaguëqueri cara yagobiacaquina Quirisito naquemisantacagaiguëri tojai matsiguenga cara nocomantëgotëri Tosorintsi. \v 18 Quero ninibatëgotasitaro pairoraca, iroonti naquenguitsatocoque ora icantacaquena Quirisito. Iniaiguëna basiniati matsiguenga aisati iquemaiguëna, iquemisanqueri Tosorintsi. Iroro pitasongaguëquina Isëre, nacanquero ora irorai te iraniaiguero matsiguenga, iquenganeintaiganaca. \v 19 Aro nocomantaguetaiguëri matsiguenga cara Jerosarénquë, aisa aronisatipague, irooti Iríricoquë, aisati omagaroguitequë. Nocomantëgotëri Quirisito, ati icanta Iriro cara yogabisaicoonti. \v 20 Nocogasanti nanguenguitsatomotaigueri iraegui terai irogóigueri Quirisito. Te nongogue naguiatiri basini ira iritsita comantënguitsi. \v 21 Jirai ocanti Sanguenari: \q1 Inguemaque iraegui terai inguemocotiri Quirisito: irogóqueri iraegui terai irogótocoigueri. \m \v 22 Aro tojainta naquenguitsatomotaguetaiguëri ira terai irogótiri, tigueti nangantima najátasiquimi, te naretaiguemi obiro. Notigopiantaca. \v 23 Carari yamai, aroquenta notsatengaiguëneri matsiguengajegui yaca Caninaro Nibarintsi, nocomantaguetaiguëri, aisati tojai osarini nocogabeca naniaiguemi, \v 24 iroro nopintsataguëca najáte obirojeguiquë. Nanganinatomotaiguëmi, aique naninti nagaganëma canta irooti Isipaniaquë. Nocogui pomitocotaigabaquina cara najáque, pingábintsaiguena, poniagaiguena atiraca nanguenaque. \p \v 25 Carari yamai naninti najátaje Jerosarénquë, nágaiganaquineri opiguemisantane canta \v 26 quirequi ipagantiri Maseroniasati aisati Acayasati. Yapatotaiguëneri coguitiari quirequi. \v 27 Aroque icogaiguë ingábintsaigueri quemisantatsiri cara Jerosarénquë. Te iromatsiguengatimari carari ira Jerosaresati parintënguicha icomantaguetaiguëri ati ongantima iragabisaicotima. Aro icanque Maseroniasati: “¿Teco inguemisantacagái joríopague? Iroro yamai caninataque angábintsaigueri iriro. Omagantëri quirequi arota iromanantantimari pairoraca coguitiomocari”. \v 28 Cara nojocanëneri quirequi ira yapatotaiguëneri, aro najáque obirojeguiquë. Aique nagaganëma irooti cara Isipaniaquë. \v 29 Nigóque cara naretaiguëmi, nanguenguitsatomopëmi, aro anganinabentaiguëri Quirisito. \p \v 30 Yamai, nopiguemisantane, eironta iraisati Quirisito, aquemisantaiguëri, aisati pogometaigacái Isëre Tosorintsi anintobaguima, nocogui yamai pomitocotaiguëna, pomanocotaiguena Tosorintsiquë arota iragabiaguina, \v 31 arota quero yágaiguina tsoengatsiri cara Joreaquë. Aisati pomanocotaigueri Jerosaresati cara inganinabentaigabaqueri quirequi ipagantaiguëri irapiguemisantane. \v 32 Aique aroca iranintacaquena Tosorintsi, naretaigapëmi, tojai nanganinatapë. Aro nomagoriasëretapë arosata, aisati aganinasëretobaquima. \v 33 Nocoguini iromagoriasëretagaiguemi Tosorintsi, coshoni irogaiguëmi. Aro ocarati, amen. \c 16 \s1 Ibetsataigari Iromasati. \p \v 1 Yamai naninti pingábintsaigabaquero Jebe ora nigáque obiroquë. Iroro opiguemisantane opaniaca Senquereaquë cara omitocotaiguëri tojai quemisantatsiri. \v 2 Págacaninatobëro caninasati, iroronta quemisanqueri Atingomi aisati. Pomitocotaigabaquero, pomero ora coguitiomotaro. Yaca omitocotaiguëri tojai quemisantatsiri, aisati omitocoquena naro. \v 3 Pobetsatinaro Pirisira aisati Aquira ojime. Tojai imitocotaiguëna cara nacantaiguëneri Jesoquirisito. \v 4 Jirai icogaigabitaca iróguiname matsiguenga, carari pogabisaicoquena Pirisira aisati Aquira. Ocábintsëna pogabisaicoquena cara pënibaque iróguirome iroro aisati ojime. Pënibaqueme ingamobitaiguëna. Tojai nacarasiataiguëri, naro aisati omagaro opiguemisantane ira cagari jorío. \v 5 Aisati pobetsataiguenari omagaro quemisantatsiri botoitacha cara ibangoquë Aquira. Pobetsatinari aisati Epeneto; nanintasantiri iriro. Jirai cara naquenguitsataguetomotaiguëri Asiasati, iritsita quemisanqueri Quirisito. \p \v 6 Pobetsatinaro María, iroronta omitocotasantaiguëmi. \v 7 Aisati pobetsataiguenari nomatsiguenga Antorónico aisati Jonias. Jirai itsibataiguëna cara yomianquena iromingamentoquë. Iniacaninatasantaiguëri iragátane Atingomi. Ibataiguëna cara iquemisantaiguëri Quirisito jirai. \v 8 Pobetsatinari Ampiriato, iquemisanqueri Atingomi; tojai nanintiri. \v 9 Pobetsatinari Orobano, icarataiguëna cara nocomantëgotaguetaiguëri Quirisito. Aisati Isitaquis, pobetsatinari iriro, nanintane. \v 10 Aisati pobetsatinari Aperis, ira iniacaninatë Quirisito. Pobetsataiguenari opiguemisantane cara ibangoquë Arisitóboro. \v 11 Pobetsatinari nomatsiguenga Eroriano. Aisati pobetsataiguenari ira quemisantaiguëri Atingomi cara ibangoquë Narisiso. \v 12 Pobetsataiguenaro Tirijena aisati Tirijosa, ocanquineri Atingomi. Aisati ocanta Périsira, pobetsatinaro. Inintasantiro Atingomi, Ira ocantasantine iroro. \v 13 Pobetsataiguenari Irojo igoigane Atingomi, aisati iniro, ora cantaca nasi inato. \v 14 Aisati Asínquirito, Jeregonte, Erimes, Patorobas, Eremas, pobetsataiguenari iriro, aisati iraegui botoitacha itsibataiga. \v 15 Aisati pobetsataiguenari Jirórogo aisati Joria, Nereo aisati iritsiro, Orimpia aisati omagaro quemisantaigatsiri cara yapatotaiga. \v 16 Cara popatotaiguëma, págacaninatobagaiguema, pinintobagaiguema. Ibetsataiguëmi antagaisati quemisantaiguëri Quirisito, yapatobiritaigacari negaraca itimaigui. \p \v 17 Yamai nangantasantaiguëmi, nopiguemisantane, pigóigueri ira cantobagaigacha catsimari, yogometaiguëri quemisantatsiri cara iripëgatobaguima, aisati icantacaqueri ora te ongomeite. Aisati te iraninte pinguemisantiro ora yogometaiguëmi iragátaneegui Atingomi. Pigamaiguemari, quero pitsibatari, quero poguiatiri. \v 18 Teni ingantineri ora icocagaiguëri Atingomi Quirisito, iroonti icantasitaigaro pairoraca icogagueti iriati. Caninasati inibatabitaca, carari icogaiguë iromatobitaigueri iraegui te irogótasante. \p \v 19 Igótocoiguëmi omagaro quemisantatsiri cara piquemisantasanti, iroro nacaninabentaguëtaiguëmi. Carari nocogui pigótasantaigue pingantiro omagaro ora caninaro; iroroquerai ora te onganinate, quero picantëmatiro. \v 20 Nocoguini iromagoriasëretagaiguemi Tosorintsi arota pintimaigue caninasati. Quero ocosamaniti cara Tosorintsi irobatanëri Satanás aisati querota intaguimiro ora te ongomeite. Ingábintsaiguemita Atingomi Jesoquirisito. \v 21 Ibetsataiguëmi Timoteo, ira tsipatina cara nacanquineri Atingomi. Aisati ibetsataiguëmi nomatsiguenga Irosio, Jasón, aisati Sosípatoro. \v 22 Yamai naro Térisio sanguenatëneri Paboro oca sanguenarica. Aisati naro, naquemisanqueri Atingomi, nobetsataiguëmi naro. \v 23 Ibetsataiguëmi Gayo, ira agasobiquina ibangoquë aitosati ira bototaiguëri quemisantatsiri yaca. \v 24 Ibetsataiguëmi aisati Erásito ira omisantineri iguireguite icaegui timaigatsi yaca. Aitosati ibetsataiguëmi opiguemisantane jitacha Coarato. \s1 Icaninabentiri Tosorintsi Paboro aisati itsonquero isanguenare. \p \v 25 Yamai intsome antingomintimari Tosorintsi, Ira agabiacái cara aquemisantasantëri, cara asëretasantaigacaro oca naquenguitsatocoquerica Jesoquirisito. Te irogótaigue jirainisati cara iriboquë Quirisito iragabisaicotajái. Teraiquerai ingomantiri Tosorintsi, \v 26 carari yamai igótacacái. Isanguenatacaqueri comantantatsiri jirai, aisati igátaiguëna naro, aro nocomantaiguëri omagaro matsiguenga: “Caninataque pinguemisantaigueri Tosorintsi catimanerisonori”. \v 27 Tojaisonori igótasanti Irianti, paniro ini. Intsome, antagaisati quemisantaiguëri Jesoquirisito, angante: “Icaninatasanoti Tosorintsi”. Aro ocarati, amen. \sig Paboro \sig*