\id MRK - Nomatsiguenga NT [not] -Peru (Web edition -2012 bd) \h Maricos \toc1 Ira Maricos Isanguenatocoqueri Jesoquirisito, Ati Icanta Iriro Cara Yogabisaicoonti \toc2 Maricos \toc3 Mr \mt1 IRA MARICOS ISANGUENATOCOQUERI JESOQUIRISITO, ATI ICANTA IRIRO CARA YOGABISAICOONTI \c 1 \s1 Ipocasique Joan, ibaotisatantagueque. \r (Mt 3.1-12; Ir 3.1-18; Jn 1.19-28) \p \v 1 Yamai nongomantëgotëri Jesoquirisito. Iriro Agabisaicoontatsiri, Itomi Tosorintsi. Iroonti Caninaro Nibarintsi ora nongomantëmi. \p \v 2 Jirai isanguenaque comantantatsiri jitacha Isaías: \q1 Icanë Tosorintsi: “Notomi, nagáqueri nomeraro irobaquemi irobetsicoboguitëmiro pabo. Ingantaiguëri matsiguenga: ‘Pigamaiguemari págacaninatobëri Ira Agabisaicoontatsiri, pinguemisantiri’. \v 3 Inguenguitsatacagaiguërini matsiguenga canta tenta ontimingani, ingomantëgotëmi: ‘Coraque Atingomi. Piganinatiro paneingomento pibega cara pobetsicoboguitineri irabo itingomisonori pigatingatiro’ ”. \p \v 4 Aroque omoncaraca ora icanque Tosorintsi, aisati ora isanguenaque Isaías jirai. Iconijapë Joan baotisatantatsiri canta tenta ontimingani. Icomantaigapëri imatsiguenga, ibaotisataiguëri. Iquenguitsatacagaiguëri: \p —Pingantaigaima yacaqueroca, pijocajiro ora picantaguetabeca te onganinate, pomasiniatitaje, quero picantaja pibega jirai. Pomaotisatima. Aro irojocajimiro Tosorintsi ora picantagueti te onganinate, iromaguisanquero, quero iguisaneintajimi. Aisati irogóiguë matsiguenga cara icábintsëmi Tosorintsi. \p \v 5 Aro iátasitaiguëri Joan tojai matsiguenga, Joreasati aisati Jerosaresati, iquemisantaiguëri. Icomantaigapë: \p —Aiti nacantaguetiro ora te onganinate. Nocoguini ingábintsena Tosorintsi iragabisaicotajina. \p Aique ibaotisataigabaqueri Joan cara nijaaquë jitacha Jorirán. \v 6 Ora iguitsagare Joan irianti cameyopiti, imatsaguitari imasitsa. Irianti yaagui ira tsiguëriquipague. Aisati itsimi pitsia. \v 7 Icomantaiguëri imatsiguenga: \p —Aique iribocapë sërari te aisa ingantina nibega naro. Ibaquina Irironta Natingomisonori, nitsoingaa naati naronta cantaca iromeraro Iriro. \v 8 Naro baotisatantaiguëmiro nija. Irari bocapënguitsine aiquenta irogopëmiro Caninaro Isëre Tosorintsi inasërequimi cara pinguemisantobëri. \s1 Ibaotisataca Jesos. \r (Mt 3.13-17; Ir 3.21-22; Jn 1.31-34) \p \v 9 Cara yarepa Jesos. Ipaniapa poeboroquë jitacha Nasaret cara Garireaquë, iátasipëri Joan. Ibaotisatobëri Joriránque. \v 10 Cara icontiatanai Jesos nijaaquë, aito cara iniobëro pasirianaca Jonogaguite pamasobingopëri Caninaro Isëre Tosorintsi ocampari sompaguiti. \v 11 Aisati oquemobëngani Irinibare Tosorintsi jonoquë icanquë: \p —Obiro Notomi, nanintasanotanë. Tojai nacaninabentasanotëmi. \s1 Icogabeca camagari irantacaquerime Jesos ora te onganinate. \r (Mt 4.1-11; Ir 4.1-13) \p \v 12 Aique ora Isëre Tosorintsi páganëri Jesos cara tera ontimingani. \v 13 Cara, itimaque 40 cataguiteri. Ipocasipëri Satanás icogabeca irantacaguirime Jesos ora te onganinate carari te ingantiro. Aisati ainta cobeingaripague, te iratsiquiri. Aique ipocasitaiguëri ironomirepague Tosorintsi imitocotaigapëri Ira Jesos. \s1 Iparintaca iquenguitsaque Jesos. \r (Mt 4.12-17; Ir 3.18-20; 4.14-15) \p \v 14 Cara yomianquengani Joan, aique iáque Jesos Garireaquë. Iquenguitsapëro Caninaro Irinibare Tosorintsi. \v 15 Icanque: \p —Aroque omoncaraguitepa. Pënibaque orequima iragáantane Tosorintsi cara intingomibintaiguëmi. Pingantaigaima yacaqueroca, pijocajiro ora picantaguetira te onganinate, pinguemisantiro ora Caninaro Nibarintsi. \s1 Cara icoigaiguëri irogomere Jesos. \r (Mt 4.18-22; Ir 5.1-11; Jn 1.35-51) \p \v 16 Cara ipanomiatanëro Jesos cara onamijaquë angaare jitacha Garirea, iniopëri Simón aisati ireinti, Antiris. Isiriataigasegui simaguitinta ini. \v 17 Icampëri Jesos: \p —Intsome, piguiatanëna. Jirai pitarobacaati pisiriataiguëri sima carari yamaica nomëmiro irorai pitarobacaare; pinguemisantacaguinari matsiguenga. \p \v 18 Aito cara ijocanëro isiritite, yoguiataiganaqueri. \v 19 Yogagaiganaca canta queronta cara iniopëri Jesos pite basini, Santiago aisati ireinti jitacha Joan. Iriro pitirooti itomi Sebereo. Yobetsicaigaseguiro irisiriamento cara pitotsiquë. \v 20 Aisati icaimaigapëri Jesos. Aito cara ijocaiganaqueri Sebereo aisati iromeraro cara ibitoquë yoguiataiganaqueri. \s1 Icanaque Jesos cara yapatotaiga jorío. \r (Ir 4.31-37) \p \v 21 Aro yaretaigacaro poeboro jitacha Caperinao. Cara cataguiteriquë comagoriantague, iroonti sábaro, icanaque Jesos pongotsiquë cara yapatotaiga joríojegui, yogometaigapëri matsiguenga. \v 22 Iquemaigabaqueri iquenganeintasantaiganaca yogometaiguërinta aisa icantari ibega itingomi ogótasantatsiri; Ira Jesos cagari aisa icanta ira ogomeantiro isanguenare Moisés. \v 23 Cara yapatotaiga jorío, ainta inasegui sërari inancari camagari. Catsigue icaimasantëri Ira Jesos: \p \v 24 —¡Ongainta! Quero picantaiguina, Jesos Nasaresati. ¿Naroco pipocasique yamai pitsipiriacagaiguëna? Nigóquimi Obiro, Ira Caninari Itomi Tosorintsi. \p \v 25 Isintsitsaqueri Jesos ira camagari, icanqueri: \p —Pomairete. Pijátopitiri ica sërarica. \p \v 26 Aro ira camagari yoguimogomogoatanëri, icaimanë catsiguesonori iátopitëri. \v 27 Iniaiguëri joríojegui, iquenganeintasanoiganaca, inibatobaca icantaiguë: \p —¿Pairo ojita oca? Iroonti iroraisonori ogomeantagantsi. Ica patiro inibatëri ira camagari, aito cara iquemisanqueri iátaji. Tojai itingomintasanti. \p \v 28 Aique omanapague iquemocotaiguëri Jesos omagaro Garireasati aisati antagaisati ira timaigatsi jaquerora. \s1 Jesos yogaguibegajiro iraguiro Peroro. \r (Mt 8.14-15; Ir 4.38-39) \p \v 29 Cara isotocaiganaji Jesos aisati irogomere cara pongotsiquë cara yapatotaiga jorío, icaiganaque ibangoquë Simón aisati irasi Antiris. Itsibatanacari Santiago aisati Joan. \v 30 Ainta ojanaisigui iraguiro Simón, pinariasega osamamentoquë. Icomantëgotëro, icomantaigabaqueri Jesos: \p —Ocatsiringaeguisigui iraguiro Simón. Pigaguibegajiro. \p \v 31 Aro yotsitiparo Jesos, yágobagotëro, yogaratingopëro. Aito cara pabisanajiro ogatsingaeguire, pibeganaa, opaguetaiguëri iraperi. \s1 Cara sábaroquë yogaguibegajiri tojai janaitaguetatsiri. \r (Mt 8.16-17; Ir 4.40-41) \p \v 32 Cara ochapinitanë, icanaque paba, yamaguepëneri tojai janaitaguetatsiri cara Jesosiquë, aisati ira inantagueca camagari. \v 33 Pënibaque omagaro Caperinaosati yapatotaigaca cara omoroquë ibango Simón cara inasegui Jesos. \v 34 Tojai yogaguibegaguetajiri ira janaitaguetatsi. Aisati igátaiguëri tojai camagari yomisotocajiri, te iranintacaguiri camagari irinibatocotiri igótirinta. \s1 Iquenguitsatagueque Jesos Garireaquë. \r (Mt 4.23; Ir 4.42-44) \p \v 35 Oquëtaguetanë icabiritamananaca Jesos tsitiniquerai. Iáque paniro cara tera ontimingani yamanocopëri Iriri. \v 36 Aique icabiritanaca irogomere icogaigabitacari Simón aisati itsipa, iáiganaque, \v 37 iniaigairi, icanqueri: \p —Icogaiguimini antagaisati matsiguenga. \p \v 38 Yotabitanëri Jesos: \p —Intsome basinipaguequë poeboro aronisati. Naninti nongomantagueiguëri aisati iroronta nipocasique. \p \v 39 Aro iátagueque iquenguitsatomotaguequeri matsiguenga cara yapatotaiga jorío yotsatengaguetanëro omagaro poeboropague cara Garireaquë. Aisati ijocaigaineri matsiguenga igamagarite. \s1 Jesos yogaguibegajiri iribatsasetaga. \r (Mt 8.1-4; Ir 5.12-16) \p \v 40 Aro ainta iribatsasetaga iátasiqueri Jesos yobaticagueritotasipari yamanopëri icanque: \p —Pinintica, piguëtetainaro nobatsagoro, pigaguibegajina. \p \v 41 Aro icantaneintëgotanëri Jesos itimagonaguitanaca ibaco, yotsagaqueri icanqueri: \p —Nocogui yamai; nagabisaicotajimi. \p \v 42 Aito cara opeganaa ora iribatsagoro, iquëtetanai. \v 43-44 Aro igáqueri Jesos: \p —Quero pairi picomantëmati. Pijáte saserirotiquë, poniaguimari irogóontëmi cara aroque pabisëgotai. Pingantiro ora icanque Moisés: páganëneri saseriroti pobira, iritaguineri Tosorintsi. Aro irogótocotaiguëmi matsiguenga aroque pabisëgotai piquëtetanai. \p \v 45 Carari aiquero piátanëtigue cara icomantëgotëri Jesos. Ipocasitaiguërinta tojaisonori matsiguenga yoticaiguëri Ira Jesos arota quero iqui poeboroquë, caraanti inai cara tera ontimingani. Përosati ipocasitaiguëri matsiguenga ira paniaguitacha poeboropaguequë jaanta. \c 2 \s1 Yogaguibegajiri emëngari Jesos. \r (Mt 9.1-8; Ir 5.17-26) \p \v 1 Aiquenta ipiganaja Jesos cara Caperinaoquë. Aro iquemocotobairi cara ainta pongotsiquë. \v 2 Aro yapatobiritaigacari tojaisonori matsiguenga, iaguiicaro pongotsi. Aisati sotoquë ishapiicaro omoro arota quero iqui basini. Jesos icomantaguequeri matsiguenga icomantëgotëro Irinibare Tosorintsi \v 3 cara yaretaigapa itsibasati sërari yanatocoigapëri sërari emëngari, ira te iranëibintsate. \v 4 Icogaigabitaca iráganëri tsomagui cara inasegui Jesos carari tigueti inguenaque cara ingaaganëri iacaronta pongotsi matsiguenga. Aro itaganëri jonoquë pongotsi yomoroganëro yoguëantaigacari jatasintsi aisati sogatsa catingasatiquë Jesos. \v 5 Jesos igótaiguëri cara iquemisantaiguëri yoguiaqueri cara iroguibegajiri ira emëngari, icabëri: \p —Yamai nomatsiguenga, nojocajimiro ora picantagueti te onganinate; quero iguisëgotaimiro Tosorintsi, quero iquengaimiro. \p \v 6 Ainta isobicaigasegui irapague ogomeantiro isanguenare Moisés, iquenganeintaca iriatiegui: \v 7 “¿Pairo icantobique negaca ica sërarica? Icantocotaguetasitari Tosorintsi. Quero pairi jocaguetirone ora te onganinate, paniro Tosorintsi icantiro”. \p \v 8 Igónijintasica Jesos ora iquenganeintaiga; yotabitaiganaqueri: \p —¿Pairo piquenganeintobitaiga cara najitosorintsitasitaca? \v 9 Te ongomëtate nanganqueri: “Nojocajimiro ora picantagueti te onganinate, nomaguisantocotimiro”, carari comëtaro nanganqueri: “Pingabiritima, págairo pijatasi panëitanae”. Aroca nanganque: “Pingabiritima panëitanë”, queroca yanëiti, pisërontobitaiguëna. ¿Aisonorico? \v 10 Yamai noguibegajiri janaitatsiri arota nogótacagaiguëmiro cara icanquina Pabati: “Pijocajineri ira cantaguetiro te onganinate, arota eiro quero aguisëgotëtajari”. Nagabeiro Naronta paniacha Jonogaguitequë nomatsiguengatapë yaca quibatsica. \p Aro icanqueri emëngari: \p \v 11 —Atsi pingabiritima, págairo pijatasi, pijáte pobangoquë. \p \v 12 Cara inetsaigaseguiri, icabiritanaca yágairo iatasi isotocanë. Iquenganeintasantaiganaca omagaro botoitachari, icantaiguë: \p —Caninarisonori Tosorintsi. Yamai aniaiguëro ora te oneingani jirai. \s1 Jesos icaimëri ira Irebí (aisati ijita Mateo). \r (Mt 9.9-13; Ir 5.27-32) \p \v 13 Aro iátaji Jesos cara onamijaquë angaare cara yapatobiripari tojai matsiguenga. Yogometaigabaqueri. \v 14 Aro yabisëmatanë iniopëri Irebí itomi Arijeo. Irebí irianti coigotaguetiri iguireguite imatsiguenga ipagantineri igobeingarite canta Iromaquënta. Icampëri Jesos: \p —Intsome, piguiatanëna. \p Aro yaratinganë Irebí, yoguiatanëri. \v 15 Aique iáque Irebí ibangoquë yapaaguëri Jesos aisati irogomere aisati tojai aguiataiguëri Jesos. Aisati icaimaiguëri tojai coigotantatsiri aisati ira cantaguetiro te onganinate. \v 16 Ainta bariseopague ira ogomeantiro isanguenare Moisés iniaiguëri Ira Jesos cara yapëgotaiguëri coigotantatsiri aisati cantaguetatsiri ora te onganinate. Icantaiguëri irogomere Jesos: \p —Te ingomeite Ogometimiri. Yapëgotaiguëri coigotantatsiri aisati ira cantaguetiro te onganinate. ¿Pairo icantobica negaca? Icantaguetiro Iriro te onganinate. \p \v 17 Cara iquemaigabaqueri Jesos, icantaiguëri: \p —Ira cajigatatsi te ingoguiri jompiantatsiri carari ira janaitatsi iriro coguiri. Te iroro nopocasite nangaimaguequeri caninatatsiri, irianti nangaimagueque ira cantaguetiro te onganinate. \s1 Icomantë Jesos pairo ora te iritibiritima irogomere. \r (Mt 9.14-17; Ir 5.33-39) \p \v 18 Cara ititopiantaiga irogomere Joan baotisatantatsiri aisati irogomere bariseo, ipocasitaigapëri Ira Jesos matsiguenga, yosamitapëri: \p —Ititopiantaiga irogomere Joan aisati irasi bariseo. Ititaiga, yamanocotaiguëri Tosorintsi. Carari pasi pogomere yapaigui aisati yógaiga. ¿Pairo te iritibiritima? \p \v 19 Yotabitaigabaqueri Jesos: \p —Pigóiguë ora ametaiga cara iráque iina sërari. Ingaimaiguëri imatsiguenga, irapajaqueri, inganinataiganaque omagaro. Cara iraretaiguëma, ¿Aroco irititaigapëma? Quero itita iroontita itsibatari ira ágantatsi. \v 20 Carari cara iriátë jaanta ira águërone iina, aro irititaiguëma igaimane. \v 21 Te ongomeite pinguemisantagarantiro ora yogometaiguimi bariseoegui aisati pingonaguëro nasi nogomeantane. Pigóiguë cara pigabitëro inaga piguitsagare, páguëro inagasite manchaguintsisite. Aroca pigabitantimaro iroraisite, cara ámanaquima ontisaraanaima oquibe ora inagasite piguitsagare. \v 22 Aisati pigóiguë ametaiga eiro oguëro irorai oja oba cara iriraimasiquë oisha. Cara onguëchotanë obaa iritopiganëma imasi, quero paparaata. Quero pairi ogantarone oja oba irinagamasiquë. Igóque cara onguëchotanë oja oba intonganë irinagamasi, oparaatëma obaa, aisati iraparaquima imasi. \s1 Yogometocoquero sábaro Jesos. \r (Mt 12.1-8; Ir 6.1-5) \p \v 23 Cara sábaroquë iquenaiguë Jesos aisati irogomerejegui cara panguirintsisiquë. Ira irogomere yágaiguëro oguitsoterei tirigo. \v 24 Iniaiguëri bariseo, icantaiguëri Ira Jesos: \p —Pinetseri pogomere. Jirai isanguenaque Moisés cara quero atarobacaati cara cataguiteriquë comagoriantague. ¿Pairo te inguemisantobitaigueri pogomere? ¿Pairo yobiguibiriquero tirigo yamai sábaroquë? \p \v 25 Yotabitaiganaqueri Jesos: \p —¿Teco pinibatapinintiro Sanguenari ora comantëgotaiguëri David aisati ira itsibata cara jirai págaiguëri itasegane? \v 26 Aiti pan cara ibangoquë Tosorintsi, ora yobetsiquineri Tosorintsi poguëngani catingasatiquë Iriro. Ora pan iroonti iraperi saseriroti, te iranintacaguiri basini irapero. Carari icanaque David cara ibangoquë Tosorintsi cara inasegui itingomi saseriroti jitacha Abiatar. Ira saseriroti ipabaqueri ira David pan, yapëro David aisati ipaiguëri ira icarataiguira, yapaiguëro aisati iriro. \v 27 Pinetse, iritsita yobetsiquë Tosorintsi ira matsiguenga. Aique yobetsiquëneri ora cataguiteri comagoriantague. Te irobetsiquëngani matsiguenga asi sábaro. \v 28 Nopaniaca Naro Jonogaguitequë, nomatsiguengatapë cara niboguë yaca quibatsica. Iroro nocomantëgotaguëquero sábaro pairoraca anganque cara sábaroquë. \c 3 \s1 Cara sábaroquë Jesos yogaguibegajiri ira camabocori. \r (Mt 12.9-14; Ir 6.6-11) \p \v 1 Icanaji Jesos aisati pongotsiquë cara yapatotaiga joríojegui. Tsomagui, ainta sërari camabocori poro ibaco. \v 2 Ainta matsiguenga inetsaiguëri ira Jesos aroca iragaguibegajiri sábaroquë. Icogaiguë ingantocotaiguëri: “Itarobacaaque Jesos sábaroquë. Te inguemisantiro isanguenare Moisés. Te ingomeite”. \v 3 Aro Jesos icanqueri ira sërari camabocori: \p —Atsi paratingue yaca aganguisatiquë cara iraniaiguëmi omagaro. \p \v 4 Aique icantaiguëri ira matsiguenga: \p —Yamai nosamitaiguëmi: ¿Pairo isanguenaque Moisés pairo caninatatsi anganque sábaroquë? ¿Caninataqueco angantiro ora caninaro, oraco angantiro ora te ongomeite? ¿Aganiatiri matsiguenga oraco agamaguëri? \p Imairetaiganaque. \v 5 Aro inetsaguetaiguëri Jesos, iguisasërequeri aisati yogasëreca tenta iraninte inguemisantiri. Aro icanqueri sërari ira camabocori: \p —Pintimagonaguitima pobaco. \p Aro itimagonaguitanaca. Aito cara ibeganaa ocaninatanai ibaco. \v 6 Aro isotocaiganaque bariseo cara pongotsiquë cara yapatotaiga joríojegui. Iátasitaiguëri iratirite Eroris, yosamitobaca: \p —¿Pairoroco anganqueri Jesos, agamaguëri? \s1 Cara iquenguitsatomonti Jesos aisati yoguibeganti cara angaarequë. \r (Mt 4.23-25; 12.15-21; Ir 6.17-19) \p \v 7 Aro iáiganaque Jesos aisati irogomerejegui cara onamijaquë angaare, aisati yoguiataiganaqueri tojai Garireasati, aisati tojai Joreasati, \v 8 aisati tojai Jerosaresati, tojai Iromeasati, aisati tojai antatiquerosati, aisati tojai Tirosati aisa Sirósati. Cara iquemocotaiguëri Jesos cara itasonganti, iroro ipocasitobitaigapëri tojai matsiguenga. \v 9 Jesos icanqueri irogomere: \p —Pomapënaro pitotsi, notetimaro arota quero itsinaquina tojai matsiguenga. \p \v 10 Aroquenta yoguibiaguequeri tojai matsiguenga, itsinatsinaitobaca janaitatsiripague, icogaiguë irotsagatiri Ira Jesos. \v 11 Ira matsiguenga inantagueca camagari, cara iniaiguëri Jesos yobaticagueritotasipari. Icaimaiguë camagari: \p —Jesos, Obiro Itomi Tosorintsi. \p \v 12 Aro icantasantaiguëri camagari Jesos: \p —¿Pairo picomantëcobiriquina? Pomairetaigue, quero picomantëgotina. \s1 Icoigaiguëri irogomere Jesos. \r (Mt 10.1-4; Ir 6.12-16) \p \v 13 Aique iáque Jesos cara oguitojaquë, icaimaiguëri irogomere ira icoigaiguë, aro iátasiiguëri. \v 14 Icoigaiguë icarati 12, icantaiguëri: \p —Piguiataiguena, pintsibataiguena. Najitaiguëmi nagátane. Aiquenta nagátaguequemi pinguenguitsatomotagueantë. \v 15 Aisati nagabiaquemi arota pigátaiguëri camagari pijocaiguëri. \p \v 16 Icoigaiguëri 12: Simón aisati ijiqueri Peroro; \v 17 aisati Santiago itomi Sebereo, aisa Joan ireinti Santiago; ijitaiguëri ira pitirooti Boaneriji ora cantatsi yosiacaro omanarontsi; \v 18 aisati Antiris, Jeripe, Baritoromé, Mateo, Tomás, aisati Santiago itomi Arijeo, Tareo, Simón ira nintasantiro ibaísite; \v 19 aisati Joras Cariotisati ira ágagantëri Jesos. \s1 Ora ijitocotaiguëri Jesos matsiguenga. \r (Mt 12.22-24; Ir 11.14-15) \p \v 20 Ipigaigapaa pongotsiquë Jesos aisati irogomere. Aitosati yapatobiritaigapari tojai matsiguenga irooti cara te irapabintae Jesos teatisati irogomere. \v 21 Cara iquemocoqueri imatsiguenga Jesos, iátasitaigabitaari iráganairime ibangosonoriquë. Icantobaca: \p —Te iraneicotajima Jesos; intsome áganairi. \p \v 22 Aisati ipocasitaigapëri Jerosaresati irianti ogomeantiro isanguenare Moisés, icantocotasitaigapari: \p —Ica sërarica inancari Berisebó aisati ijita Satanás itingomi camagari. Iroro ijogantaguëtari camagari. \s1 Yotabitaiguëri bariseo Jesos. \r (Mt 12.25-32; Ir 11.16-23; 12.10) \p \v 23 Aro Jesos icaimaiguëri matsiguenga. Cara ipocaigapë, icantaigabaqueri quingabaguirentsiquë: \p —¿Atiroco ingantima Satanás irojocajima iriati? Quero icantiro. \v 24 Aroca irógobaguima matsiguenga timaigatsi quibatsiquë, ¿Queroco itsongabacaga? \v 25 Aisa icanta matsiguenga pongotsiquë, queroca iquengaiga, querootisati itiomotobaga caninasati. \v 26 Tesonori iromitocotina Satanás cara nojoguetiri camagari. Ipëgatina. Arome Satanás inguisaiguërime igamagarite, ¿Atiroco ingantima intingomibintaiguëmarime camagarijegui? Querome iquengaiga querome pini iragáantane Satanás. \v 27 Ira Satanás aisati icantari ibega sërari sintsiri. Aiti ibiane, ichaapite, itongomento, omagaro ora yomisantantaro ibango querota icositiri pairoraca irasi. Carari iribocapëca basini sërari sintsirisonori, irabisapëri isintsire, iragabiapëri, iraguëshotapëri, irágopitapëri irógomento ora yabentabeca, irágopitapëri pairoraca icogui. Carari queroca yoguëshotiquiri quero yágui pairoraca. \v 28 Aisonori nangantasantaiguëmi cara Tosorintsi irojocaguetajineri matsiguengajegui ora icantagueti te onganinate aisati ora icantasitagueta, quero iguisasëretajiri, \v 29 carari quero icábintsiri ira cantëgotaguetasitaro Isëre Caninaro. Iriátë Sharincabeniquë. \p \v 30 Icanqueri Jesos negaca aroquenta icantocotaguetasicari matsiguenga cara inancari Jesos camagari. \s1 Icomantë Jesos pairi imatsiguengasonori. \r (Mt 12.46-50; Ir 8.19-21) \p \v 31 Piátasiqueri iniro Jesos aisati ireinti. Yaratingaigapë sotoquë, icaimagantaiguëri Jesos. \v 32 Tsomagui, isobiaque Jesos yogometaigaseguiri arosonori matsiguenga sobicaigatsi ishongaigacari. Aro icomantaiguëri: \p —Parepa piniro aisati pirentijegui. Ainta sotoquë; icogaiguini irinibataigapëmi. \p \v 33 Yotabitaiganaqueri Jesos: \p —¿Pairoroco inato? ¿Pairiroco igueegui? \p \v 34 Aro inetsaguequeri ira sobicomotaigaseguiri icantaiguëri: \p —Ocaegui iroro inato, icaegui iriro igueegui. \v 35 Pairiraca cantatsi ora icocaqueri Tosorintsi, irianti nomatsiguengasonori: najitaiguëri igue, aisati tsio, aisati inato. \c 4 \s1 Jesos icomantëgotiri ira panguitatsiri. \r (Mt 13.1-9; Ir 8.4-8) \p \v 1 Aitosati yoniagantaji Jesos cara onamijaquë angaare. Yapatoibiripari tojaisonori matsiguenga irooti yoteantanaca cara pitotsiquë isobiaque. Përo cara inaiguë matsiguenga cara onamijaquë. \v 2 Tojai yogometaguequeri, yogomeantacaro quingabaguirentsipague. Aro icantaguequeri: \p \v 3 —Pinguemaigue: ainta panguitatsiri iáque imiongaguitaguequero oguitsopague tirigo. \v 4 Opariguitagarantapë arosata oguitso onamiquë abatsi. Ipocaigapë tsimiripague yapaigapëro oguitso. \v 5 Basini tirigoguitso opariguitagarantapë mopësiquë. Te ine tojai quibatsi, aropirigasata arosonorinta mopë osobibatsaquero. Omanaanti piabitanaca; \v 6 cara ijonogatapë paba yogasiguiricapëro tenta ine oparipague. \v 7 Basini opariguitë cara totseisiquë; aro piabitanaca tirigo carari ora totsei pogamaguëro tirigo. Te ine oguitso. \v 8 Aiti basini tirigoguitso pariaquenguitsi caninabatsariquë quibatsi, pianë, piquibianë caninasati, oguitsotasantanë. Aiti panguirintsi oguitsotanë ocarati 30, aisati basini ocarati 60, aisati basini ocarati 100 oguitso. \v 9 Aitica piguemita ora piquemanta, pinguemisantiro ora nacantaiguëmi. \s1 Pairo yogomebirique Jesos quingabaguirentsiquë. \r (Mt 13.10-17; Ir 8.9-10) \p \v 10 Cara iáiganaque matsiguengajegui, ainta Jesos paniro aisati itsibataigari ira aguiataiguëri aisati irogomere icarati 12. Yosamitaiguëri: \p —¿Pairo ocanti ora posiacagantacái carani? \p \v 11 Icantaiguëri Jesos: \p —Nocogui pigóigue ati icanta Tosorintsi cara igáanti, ora te ogótingani jirai, carari ira matsiguengapague nogomeantacari quingabaguirentsipague nosiacagantineri tenta iraninte irogóigue. \v 12 Inetsabetaigaca carari te iranee, iquemaigabitaca carari te inguemaigue, te irogótaigabaquero ora nacantaigabitacari arota quero ipasiniatitaji querootisati ijocajiro ora icantagueti te onganinate. Iroro quero icábintsaguëtiri Torosintsi. \s1 Igótacagaiguëri irogomere ora ocanti quingabaguirentsi. \r (Mt 13.18-23; Ir 8.11-15) \p \v 13 Aisati icantaiguëri Jesos: \p —¿Teco pinguemaigabaquero oca quingabaguirentsica? ¿Atiroco pingantaiguëma pinguemaiguëro basinipague quingabaguirentsi? \v 14 Aro noniagaiguëmi ati ocanta iguengabaguire panguitatsiri. Ora oguitso aisati ocantaro Irinibare Tosorintsi. \v 15 Ora pariaquenguitsi abatsiquë ocantari ibega matsiguenga iquemaigabitacaro Irinibare, carari omanapague ipocasiqueri Satanás yágabitsaqueri ora iquemabeca, yomaguisantacaqueri. \v 16 Ora pariaquenguitsi mopësiquë aisa ocantari matsiguenga quemaigabitacaro nanibare. Icaninabentabecaro carari iquemisantabecaro arosata. \v 17 Yosigaro panguirintsi ora te ine opari omanapague ocamaque. Cara iguisaneintobiqueri imatsiguenga, te përo inguemisantiro nanibare, opomirintsitomotanacari, aro ijocajiro yomaguisantajiro cara iquemisantabeca tenta irogótasantiro. \v 18 Ora pariaquenguitsi totseisiquë aisati ocantari matsiguenga quemaigabitaro nogomeantane, \v 19 carari iquemisantabecaro arosata. Carari cara iquengasantanëro pairoraca inaguetatsi yaca quibatsica, iquengasantanëri iguireguite inintasantiri, iquengasantanëro inganinabentiro pairoraca icogui inganque, aro yomaguisantanëro Irinibare Tosorintsi, te inguemisantanairo. Te ine oguitso, te ingante ora caninaro. \v 20 Ora oguitso pariaquenguitsi caninabatsariquë quibatsi, otojaiganaque, aisati ocantaigari matsiguenga porocague iraegui quemisantasantobëro ora nogometiri. Përosati iquemisantanëna, icogui inganque omagaro ora icocaqueri Tosorintsi. Aisa icantaro pibega panguirintsi otojaiganaque openguiterei ora inatsi oguitso ocarati 100, aiti basini cara pinë 60, aisati basini cara ocarati 30 oguitso. \s1 Jesos yosiacagantineri irogomere michero. \r (Ir 8.16-18) \p \v 21 Aisati icantaiguëri Jesos: \p —Oboqueroca michero, quero oguiro osobiquë cobiti. Querootisati oguiro osobira somamintotsi. Carari oguëroca jonoquë aro ongonijaque pairoraca. \v 22 Aitica ománocotaga yamai aro ongonijaque aiquenta. Ora te ogótingani yamai ogóquengani aiquenta. \v 23 Aitica piguemita ora piquemanta, pinguemisantiro ora nacantaiguëmi. \p \v 24 Aisati icantaiguëri basini: \p —Yamai pinguengasantiro ora piquemaque. Aroca pigótobëro arosataanti ora nongomantëmi, aisati pingomantiri basini matsiguenga nogomeantane; aroca pigabisëneri ora pigóque, aro tojai nogótacagasantanëmi obiro aisati. \v 25 Pigóiguë arosata yamai, carari aroca pinguemisantanëna nogótacagasantaiguëmiro nogomeantane. Irari basinipague te ingogue inguemisantina, quero iquemaiguina. Nágabitsaqueri ora iquemabeca, iromaguisanquero. \s1 Jesos yosiacagantineri ora oguitso pianë piquibianë. \p \v 26 Aisati icanë Jesos: \p —Cara igáanti Tosorintsi ocantari ibega sërari ipanguitëro oguitso imiongaguitiro cara quibatsiquë. \v 27 Cara isamapë, icabirica pabisanaque tojai cataguiteri. Aro pianë oguitso piquibianë, carari te irogóte casintaro atiraca ocanaca. \v 28 Irotsita contepatsine otsoba cara quibatsiquë, aique osi, aique oquibianë opoa, aique ontegatanë onguitsotanë. \v 29 Cara osamatanë oguitso, aro irobibinguiquero. \s1 Jesos yosiacagantëneri mositasa. \r (Mt 13.31-32; Ir 13.18-19) \p \v 30 Aisati icanque Jesos, yosamitaiguëri irogomere: \p —¿Yamai ati icanta Tosorintsi cara itingomibintiri matsiguenga? ¿Pairo nanganquero nosiacagantiro iragáantane? \v 31 Aisati ocantaro pibega oguitso mositasa, iroonti quiripiquirosonori. \v 32 Carari omanguitënganica oquibianë, abisëro basinipague panguirintsi. Piquibianë otsegopague, aro pamamegagueta aro ipocasitaiguëro tsimiripague, yogaiguëro imagosipague. \p \v 33 Aro tojai Jesos yogomeantaro quingabaguirentsipague, yosiacagantëneri matsiguenga Irinibare Tosorintsi. Aroca iquemobëro arosata, aro arosata yogomequeri. \v 34 Yameca Jesos yogomeantaigari quingabaguirentsi ira botoibiritaigapari. Iroonti quingabaguirentsi inibatantari. Carari icomantasantaiguëri irogomere casiriconiati ora ocanti quingabaguirentsi. \s1 Jesos yoguimairenquero sintsiri coguentima. \r (Mt 8.23-27; Ir 8.22-25) \p \v 35 Irooti cataguiteri cara otsitinitanë, Jesos icantaiguëri irogomere: \p —Intsome antatinta angaare. \p \v 36 Aisati icantaiguëri matsiguenga ira botoibiritaigari onamijaquë: \p —Yamai atsi pijáigue pobangoquë. \p Ainta Jesos pitotsiquë. Aro yotetaiganaca irogomere iátocoiguë aiquero antatinta. Aisati yoguiatëgotaiganaqueri basiniquë pitotsipague. \v 37 Aro ocoguentimapë sintsirisonori, omotoncaatanë nija, potiatanaca pitotsiquë. Pënibaqueme ojaganëmame nija. \p \v 38 Ainta Jesos cara otsitíquë pitotsi isamasigui yonaguitosigaro manchaguintsi. Iátasiqueri irogomere, icabocapëri, icantaiguëri: \p —¡Ogometinari! ¿Pairo te pintsorogobite? ¡Pigabisaicotái! ¡Pënibaque atsiticoiguë! \p \v 39 Icabiritanaca Jesos, icanque: \p —Omairiatanaeta angaare, osantocotanaeta coguentima. \p Aito cara osantocotanai coguentima, omairiatasantanai angaare. \v 40 Aique icanqueri irogomere Jesos: \p —¿Pairo pitsorogobitaiguë? ¿Pairo terai pinguemisantobitina? \p \v 41 Itsorogasantaiganaque irogomere, iquenganeintasantaigaca, icantobaca: \p —¿Pairi Ica? Inibatë, oquemisantasantanëri coguentima aisati angaare. Yoguimairenquero. \c 5 \s1 Jesos yogabisaicoqueri sërari inancari camagari. \r (Mt 8.28-34; Ir 8.26-39) \p \v 1 Aro yaretocoiganaca antatinta cara itimaigui Gararasati. \v 2 Yaguëtanë Jesos cara pitotsiquë. Aro cara itia camatsirini ipaniaca sërari inancari camagari. \v 3 Itimi cara itia camatsirini. Te pairi aguëshotantimarine ora coshotsari sogatsa. \v 4 Aroque tojaitaque yoguëshotapinintaigabitacari imatsiguenga cara iguitiquë aisati ibacoquë carari itimishairo yobëshopiantairo yoguiripijitajiro. Te pairi agabeirine. \v 5 Përosati tsitiniriquë aisati cataguiteriquë iátopiantë cara itia camatsirini aisati oguitojapaguequë. Përo cara icaibainteti aisati itobaguecaro mopë. \v 6 Iniobëri jaanta Ira Jesos, isigasipari yobaticagueritotasipari, \v 7 icaimapë icampë catsigue: \p —¿Pairo picantobipëna naro, Jesos Itomi Tosorintsi jonoquënintaberi? Iniaquinanta Tosorintsi, nomanaquemini cara quero pitsipiriacaguina. \p \v 8 Inibatë negaca aroquenta Jesos igáqueri: \p —Obiro camagari quimingari, pijátopitairi ica sërarica. \p \v 9 Aisati yosamitëri Jesos: \p —¿Pairo pijita? \p Yotabitanëri: \p —Tojai najitaiga arosonorinta ninaigui. \v 10 Quero pigátaiguina jaanta. \p Tojai yamanasantobëri Ira Jesos. \v 11 Ainta inaigasegui arosonori chancho yapaigasegui cara tongagariquë. \v 12 Aro ira camagari yamanaiguëri Jesos: \p —Aroca pijocaiguëna, pigátaiguena cara chanchoeguiquë ninampëmari iriro. \p \v 13 Yotabitanëri Jesos: \p —¡Atsi pijáigue! \p Aro isotocaiganajiri sërari camagari, inantaigapari ira chanchoegui. Aro isigaiganaca chancho cara tarangaquë, imatsematseiganaque angaarequë tobotn tobotn tobotn. Itsiticaiganaque ijogataiganaca omagaro chancho icarati 2,000. \v 14 Aro ira omisantaiguiri chancho isigaiganaca icomantagueigapëri imatsiguenga cara poeboroquë aisati togantsipaguequë. Aique iátasitaiguëri Jesos tojai Gararasati iraniaiguëro omagaro atiraca ocanta. \v 15 Iniaigapëri Ira Jesos aisati ira inabitaca camagari. Ainta isobiaque iguitiquë Jesos, iquitsagasiga, iquengaa caninasati, aisati inibatai caninasati. Aro itsorogaigapë matsiguenga. \v 16 Ira niaiguëro antagaisati icomantasantaigabaqueri basini ati icanta Jesos yogabisaicoqueri ira inabitaca camagari aisati icomantëgotaiguiri chanchoegui. \v 17 Aique iraegui Gararasati yamanaiguëri Ira Jesos: \p —Atsi pijátaje yamai, quero pipocaji yaca aisati. \p \v 18 Aro yotetanaa Jesos pitotsiquë. Yamanabecari ira inabitaca camagari: \p —Nocoguini naguiatanëmi. \p \v 19 Carari te iranintacaguiri Jesos. Icanqueri: \p —Quero poguiatina, pinëni. Pijátasitiri pomatsiguenga cara pobangoquë, pingomantiri ora icanquemi Tosorintsi tojai icábintsëmi. \p \v 20 Aique iáque sërari icomantaguepëri Gararasati antagaisati Tecaporisiquë cara ocarati 10 poeboro ati ocanta cara yogabisaicoqueri Jesos. Iquenganeintasantacari omagaro quemaiguëri. \s1 Jesos yoguibegajiro araasetatsiri; aisati yoganiatairo irisinto Jairo. \r (Mt 9.18-26; Ir 8.40-56) \p \v 21 Aique imontëcotanaa Jesos. Cara yaretaja onamijaquë antatinta, yapatoibiritaigapari onamijaquë tojai matsiguenga. \v 22 Yarepari sërari jitacha Jairo. Iriro obatacaguiri jorío cara pongotsiquë cara yapatotaiga. Cara iniopëri Jesos yobaticagueritotasipari, \v 23 tojai yamanasantapëri: \p —Pënibaque ongamaque nasinto. Popogopë Obiro pogapënero pobaco arota obeganaima. \p \v 24 Aro iátacaqueri Jairo Jesos. Ainta tojai matsiguenga aguiataiganaqueri itsinatsinataiganaqueri Ira Jesos. \v 25 Ainta tsinane piraaseti cosamani ocarati 12 osarini, tojai otsipiriaque. \v 26 Pipënabentaguetabecari jompiantatsiri omagaro ora pasinta, te aropei te iromitocotëmatiro. \v 27 Oquemocotobëri Jesos, aro piátasiqueri itisitaquë Jesos, oquenopë antagaisatiquë matsiguenga, potsagaqueri Jesos cara ocarati iguitsagare, \v 28 oquianca: “Aroca iroonti notsagaitëri onamiquë iguitsagare aroje iragaguibegajina”. \v 29 Potsagaqueri, aito cara pibeganaa, aro ocaratanai oraa. \v 30 Aro igónijinca Jesos cara yogaguibegajiro poro itasorintsitequë. Yapisitaca, yosamitaiguëri matsiguenga: \p —¿Pairi otsagaitënaro naguitsagare? \p \v 31 Yotabitaiganaqueri irogomere: \p —Ishongaiguëmi tojai matsiguenga itsinatsinataiguëmi. ¿Pairo posamitobiquena: “¿Pairi otsagaitënaro naguitsagare”? \p \v 32 Përosati inetsaguetaiguëri matsiguenga arota iraniaqueri pairiraca otsagaqueri. \v 33 Aro otsoroganë tsinane omogomogoatanaca. Pigóque tigueti ongantima ománanëma, cara igóquero Jesos, aro parepari pobaticagueritotasipari, ocomantëri antagaisati. \v 34 Icanquero Jesos: \p —Nomatsiguenga, aroquenta piquemisanquina nogaguibegajimi. Yamai pijáte pingaigasëretanae, pomagoriasëretanë. \p \v 35 Cara inibasigui Jesos, yarepa iratirite Jairo ipaniaca ibangoquë, icomantapëri: \p —Aroque ocamaque pisinto. Pitsipiriasica yamai páganëri Ira Ogomeantatsira. \p \v 36 Iquemobëri Jesos, yotabitanëri ira obatacaguiri jorío: \p —Jairo, quero pitsorogui. Patiro pinguemisantina. \p \v 37 Te iranintacaguiri quero pairi aguiatirine, irianti ira Peroro, aisati Santiago, aisati Joan ireinti Santiago. \v 38 Yaretaiganaca ibangoquë Jairo. Iniaigapëri tojai matsiguenga iraicotaiguëro catsiguesonori irisinto Jairo aisati yogasëretocotaigacaro. \v 39 Aro icanaque Jesos tsomagui, icantaigapëri: \p —¿Pairo picaibaibiriti? ¿Pairo piraicobiritaiguëro? Teni ongame janequi, pisamini. \p \v 40 Icabíntsátaigabaqueri; aro igátaiguëri antagaisati irisotocaigue sotoquë. Aro yáganëri iri janequi, aisati oniro, aisati irogomere icarati maba, icaiganaque tsomagui cara pinasegui ogamaga irisinto Jairo. \v 41 Yágobagotapëro obaco Jesos, icanquero: \p —Tarita, comi. \p Ocanti: “Janequi, nanganquemi pingabiritima”. \p \v 42 Aito cara ocaniatanai, pipigapaa osëre, ocabiritanaa, oparintanaa panëitanai aroquenta pogabisë 12 osarini. Iniaiguëro ira inasegatsi tsomagui, iquenganeintasantaiganaca. \v 43 Aro icantasantaiguëri Jesos: \p —Quero picomantëmatiri pairiraca. Pomero operi. \c 6 \s1 Ipiganaja Jesos Nasarequë. \r (Mt 13.53-58; Ir 4.16-30) \p \v 1 Aique iáque Jesos, ipiganaja yaretanaa iguebatsitequë. Yoguiataiganajiri irogomere. \v 2-3 Cara cataguiteriquë ora camagoriantague, icanaque pongotsiquë cara yapatotaiga jorío, yogomeantapë. Iquemaigabaqueri tojai matsiguenga, iquenganeintasantaigacari icantaiganaque: \p —Ica sërarica, irianti nomatsiguengasonori. ¿Nega opaniaca oca yogomeanti? ¿Nega opaniaca itasorintsite ora itasonganta? ¿Cagarico ira caripintero obetsiquiro mesa, sobicomentotsi, ira otomi María, ireinti Santiago, aisa José, aisati Joras, aisati Simón? ¿Aintasati iritsiroegui otimi yaca poeboroica? \p Aro itsoingaiguëri, icomëtaigacari, iguisaneintaiguëri. \v 4 Icanëri Jesos: \p —Ainta quemisantaiguëri ira quinguitsatiro Irinibare Tosorintsi, carari itsoingaiguëri imatsiguengasonori. \p \v 5 Tenta inguemisantaigueri cara Nasarequë te tojai iritosongantaguete Jesos cara. Porocagueanti yoguëro ibaco cara janaitatsiriquë, yoguibegajiri. \v 6 Iquenganeintasantanëri imatsiguenga Jesos tenta inguemisantaigueri. \s1 Jesos igátaiguëri irogomere inguenguitsataguetomotiri matsiguenga. \r (Mt 10.1-15; Ir 9.1-6) \p Iquenagueque Jesos poeboropaguequë. \v 7 Aro yapatotaiguëri irogomere caratatsi 12, igátaguequeri pitenaque, yagobiacagaiguëri irojogantaguequimari camagari. \v 8 Icantasantaiguëri: \p —Nagátaiguëmi yamai, carari quero páganëro pairoraca. Iroonti páganë pigotiqui. Quero páganëro poperi, querootisati pitsaguine, querootisati quirequi. \v 9 Aisati pisapatote poganëma carari quero páganëro pite piguitsagare. \p \v 10 Aisati icanqueri: \p —Atiraca pijáiguë, pingapë ibangoquë ira cajemobëmine. Pintiomotiri irooti cara pigaganëma. \v 11 Aitica poeboro cara te iranintaigue irágacaninataigabaquemi te inguemisantaigabaquemi, popotetanëneri quibatsipane pisapatotequë, aro pigaganëma. Pingantiri: “Tenta pinguemisantobëna, aiquenta iratsipiriacaquemi Tosorintsi”. \p \v 12 Aique iquenaguetaiganaque, iquenguitsataguetomotaiguëri matsiguenga: \p —Pingantaigaima yacaqueroca obirojegui, pijocajiro ora picantaguetira te onganinate. \p \v 13 Tojai igátaiguëri camagari jaara. Aisati itiriantari oguei asaitona tojai ira janaitaguetatsi, yogaguibegajiri. \s1 Eroris yógagantëri ira Joan. \r (Mt 14.1-12; Ir 9.7-9) \p \v 14 Tojai matsiguenga iquemocotaiguëri Jesos, aisati iquemocoqueri Eroris cobeingari cara Garireaquë. Icanë: \p —Irirojengari Joan baotisatantatsiri, ira camënguitsi caniatanaatsi. Iroro itasongantaguëti. \p \v 15 Carari icanque basini: \p —Irianti Erías. \p Basini icantocotaiguëri Jesos: \p —Irianti comantantatsiri cantaca ira comantantatsi jirai. \p \v 16 Carari Eroris iquemocoqueri omagaro, icanque: \p —Irirojengari Joan, ira nibatëacagantabitaca, caniatanaatsi. \p \v 17-19 Aro jirai Eroris yágabitsaqueri iina ireinti jitacha Jeripe. Iina jitacha Erorías. Icantopiantëri Eroris Joan: \p —Te ongomeite págabitsatiri iina pirenti. Ocanti isanguenare Moisés: “Quero pinebetaro iina basinipague”. \p Oguisaneinqueri Joan Erorías, ocogasantabitaca ógagantirime carari te ongantiro tenta iranintacaguiro Eroris ira ojimentaa. \v 20 Eroris iniacaninatëri ira Joan. Igóqueri Joan caninari, iquemisanqueri Tosorintsi. Te iranintacaguiro Erorías cara ógagantiri. Iquenganeintabitanacari Joan Eroris iquemisantabecari; icogasanti inguemiri carari te inguemisantiri. \v 21 Aro omoncarapaa cataguitëri cara iquianca Eroris cara inë jirai. Icaimagantaiguëri tojai itingomipague aisati itingomipague soraro aisati basini ira obatacagaiguiri Garireasati. Yapaagaiguëri. \v 22 Aro ocanaque osinto Erorías, obairapë. Poganinataiguëri Eroris aisati igaimane. Icantasanotëro Eroris: \p —Pomanina pairoraca ora pininti. Aro nomëmiro. \v 23 Cara aisonori iniaquina Tosorintsi, igóque quero namatobitimi, nangantasanotëmi, pairoraca pomanaguetina, aro nomëmiro. Pingoicoquinaca aganguisati nagáantane, aro nomëmiro. \p \v 24 Pisotocanai iroro, ocomantëro oniro, ocanquero: \p —¿Ina, pairo nomanaqueri? \p Potabitanëro: \p —Pomaniri ora iguito Joan baotisatantatsiri. \p \v 25 Ocanaji omanapague, ocanqueri Eroris: \p —Nocoguini yamaica pógagantiri Joan baotisatantatsiri, aique pomabaquinaro tsibetaquë iguito Joan. \p \v 26 Aro tojai yogasëretasantaca cobeingari cara icantasanotëro quero yamatobitiro, aisati aroquenta iquemaiguëri antagaisati igaimane ora icantasanotëro irisintotsari. \v 27 Aro Eroris igáqueri poro soraro ógantatsiri iriáte omanapague iráquintiro iguito Joan. Iáque cara iromingamentoquë yobatëaqueri ira Joan. \v 28 Aique yamapënero tsibetaquë iguito Joan, ipëro irisintotsari Eroris. Iroroque opëro oniro. \v 29 Cara iquemaiguë irogomere Joan, iátasiqueri, yágaiganaqueri igamaga Joan itiajiri. \s1 Itasonguëro pan Jesos, yomitojaiguëro. \r (Mt 14.13-21; Ir 9.10-17; Jn 6.1-15) \p \v 30 Ipigaigapaa irogomere Jesos. Yapatotaigapa icomantaigapëri antagaisati ora icantaiguë aisati omagaro yogometaiguë. \v 31 Ainta tojai matsiguenga ira bocasitaigapëri Jesos, aintasati ira pigaiganajacha. Tigueti ingantima irape Jesos aisati irogomere. Aro icantaigabaqueri Jesos: \p —Intsome casiriconiati arota pomagoriaigue arosata. \p \v 32 Aro yotetaiganaja pitotsiquë iátocotaiguë cara tera ontimingani. \v 33 Carari iniaigabaqueri matsiguenga cara iáiguë, igótaigabaqueri negaraca iriáiguë. Aro ipaniaigaca poeboropaguequë, isigaiganaca cara onamijaquë, ibataiguëri Jesos aisa irogomere, yaretaigaca teraiquerai iragatocopë Jesos, yoguiaigapëri. \v 34 Cara yaguëtanë Jesos cara pitotsiquë, iniopëri tojaisonori matsiguenga yapatoibiricari, icantaneintëgotaigapëri inaisiguinta icantaigasega oisha ira te irine ira omisantiri. Aro tojai yogometaigapëri pairoraca. \v 35 Cara ochapinitanë icantaigapëri irogomere: \p —Yaca teca ontimingani, aroque ochapinitanë. \v 36 Yamai pigátaigueri icaegui matsiguenga iriátaguetaje poeboropaguequë aisati togantsipaguequë iromananteta iraperi, tenta ine yaca. \p \v 37 Yotabitaiganaqueri Jesos: \p —Pomaigueri obirojegui ora irapaiguë. \p Icantaiguëri irogomere: \p —¿Pairo nangantaiguë? ¿Picogui najáte nomanantë pan ingaraque 200 tenario, nomaguetaiguëri? Querojengari cotonguiboro aguireguite. \p \v 38 Yosamitaiguëri Jesos: \p —¿Ati ocarati inatsi pasiatiegui pan? Atsi pijáte, pinetsero. \p Cara igóquero irirojegui, icanqueri: \p —Aiti pabocorooti pan, aisati ainta pite sima. \p \v 39 Icantaiguëri irogomere Jesos: \p —Pigasobicaigueri antagaisati irisobicagueigue arosatapague cara tobarisiquë. \p \v 40 Aro isobicagueiguë. Ainta ira caraquenguitsi 100, aisati basini icarataiguë 50, aisati icantaigaca basinipague. \v 41 Aique yáguëro Jesos ora pabocorooti pan aisati pite sima, inetsanaque jonoquë, icanqueri Iriri: \p —Pabati, nacarasiatocoquemiro oca noperijeguica popaiguënaca. \p Aro itibatsaaguequero pan Jesos, yotsatengaiguëri irogomere arota imaiguëri matsiguengajegui. Aisati yotsatengaigacari sima. \v 42 Yapaiguë antagaisati, iquemaigaca. \v 43 Aique yobiitaguetajiro irogomere ora irangarataneegui, iagajiro 12 cantiri. \v 44 Yapaiguëro pan tojai sërari icarati 5,000. \s1 Yanëiatanë Jesos jonoicaa nija. \r (Mt 14.22-33; Jn 6.16-21) \p \v 45 Aique icanque Jesos: \p —Nogomere, potetaiguema pitotsiquë. Pomontiaiganajima, pobatina antatinta cara Betsairaquë. Yamai nagátaiguëri ira botoibiritaiguina iriáigue ibangopaguequë. \p \v 46 Aro igátaiguëri yobetsataiganajari. Aique iáque Jesos oguitojaquë yamanopë, inibataqueri Iriri. \v 47 Ainta Jesos paniro inë cara otsitinitanë. Ora pitotsi pinë aganguijaquë. \v 48 Iniaiguëri irogomerejegui icomatabitacaro pitotsi, carari poguipigapigatocoqueri sintsiri coguentima. Aro igogaraaque iáque Jesos aiquero pitotsiquë, yanëiaapë jonoicaa angaarequë, te iritsitigue. Irabisanaquerime, \v 49 carari iniaigabaqueri yanëiaapë jonoicaa nija, icaibaitaiguë icantobaca: \p —¡Eeee! ¡Coraque camagari cara iráganacái! \p \v 50 Antagaisati iniaigabaqueri, itsorogasantaiganaqueri. Aro yotabitaigapëri Jesos: \p —Quero pitsorogui. Naanti bocapaatsi, pinganinasëretanëtigue. \p \v 51 Aro yotepa Jesos pitotsiquë, itsibataigaari. Aito cara osantocotanai coguentima; iniaiguëro irogomere iquenganeintasantaiganaca. \v 52 Aisati icanta iniaigabitacaro pan cara itasonguëro Jesos carari te inguengairo. Aisati iniaigabitacari Jesos cara yanëiaquero nija, carari terainta irogótiri Irironta Itomi Tosorintsi. \s1 Jesos yogaguibegajiri janaitaguetatsiri cara Jenesarequë. \r (Mt 14.34-36) \p \v 53 Aro imontiaiganaja. Yaretaiganaja Jenesarequë. Yoguëshotëgotaigapëro ibito. \v 54 Cara yaguëtaiganaque, igótobëri Jesos matsiguenga. \v 55 Cara igóiguë ainta Jesos aro isigaiganaca icomantobaguetanaca matsiguengajegui poeboropaguequë, yamaigapëri janaitaguetatsiri yamantaguepari jatasintsi. \v 56 Iquenagueque Jesos poeboropaguequë aisati togantsipaguequë. Negaraca iáque, yamapëri janaitatsiri, yoguëquineri iraganguitëirequë cara iniobëri Jesos yamanaiguëri: \p —Pinintacaguina notsagaitimiro piguitsagare cara ocarati. \p Aro yogaguibegajiri antagaisati ira otsagaqueri. \c 7 \s1 Ora yametaiga jorío. \r (Mt 15.1-9) \p \v 1 Aro yapatoibiritaigapari Jesos ira bariseopague aisati ira ogomeantiro isanguenare Moisés. Ipaniaigaca Jerosarénquë. \v 2 Iniaigapëri irogomere Jesos cara yapaigui; te inguibocotima. Icantaiguë bariseo: \p —Caninataque inguibocotaiguema queroquerai yapi arota iraganinasëretima. Cara te inguibocotima, iroonti quimingari ibaco. \p \v 3 Yametaiga bariseoegui aisati omagaro joríojegui queroca iquibocotasanta, quero yapi, cara yametaiga jirainisati aisati yogometaiguëri ira jorío. \v 4 Cara iripigaima cara poeboroquë cara yapatotaiga matsiguenga ipimantagueti pairoraca, queroca iquibocota jorío, quero yapi. Aisati yametaiga inguibopiantiro pairoraca basini: pojo, pachaca, oya, omagaro. \v 5 Aro ira bariseo aisati ogomeantiro Sanguenari yosamitaiguëri Ira Jesos: \p —¿Pairo te irometaigabiritimaro pogomere ora yametaiga omatsiguenga jirai? Yapantaigacaro ibaco quimingari. Icantagueti ora te onganinate. \p \v 6 Yotabitaiganaqueri Jesos: \p —Obirojegui matobiantatsiri cara aisonori icomantëgotaiguëmi Isaías cara isanguenaque jirai: \q1 Icanë Tosorintsi: “Ica matsiguengaca inibatasitëgotina ora caninaro, carari te inguenganeintina. \v 7 Yamanocotasitina carari yapatotasitaiga; iroonti yogomeantaigui irasi matsiguenga”. \p \v 8 Aisati icantaiguëri Jesos: \p —Teni pinguemisantiro ora icanquemi Tosorintsi, pijocasicaro; iroonti piquemisantasica ora yogomeanti matsiguenga. \v 9 Cara pametaigaro iroonti irasi pomatsiguenga, pitsoingaiguëro ora icanque Tosorintsi. \v 10 Isanguenaque Moisés: \q1 Pinguemisantiri piri aisati piniro. Ingameta ira cantëgotaguetasitari iriri aisati iniro. \m \v 11 Carari obirojegui, pogometaiguëri pomatsiguenga: “Pingantiri ira asintimi: ‘Quero nomitocotimi. Nomëmime quirequi, nangantaneintëgotëmime carari aroque natsita nacanqueri Tosorintsi nopëri Iriro naguireguite’ ”. \v 12 Cara picanque negaca, te pinintacaguiri ingábintsairi iriri aisati iniro, \v 13 te pogomeantiro Irinibare Tosorintsi, teatisati pinguemisantiro. Iroonti piquemisantaiguëro ora yametaiga pomatsiguenga jirai aisati pogaganëneri basini. Aitosati aiti tojai ora picanque cantacha nega. \s1 Jesos yogometocoquero pairoraca aguimingasëretiri matsiguenga. \r (Mt 15.10-20) \p \v 14 Aique Jesos icaimaiguëri ira botobiritaigari, icantaiguëri: \p —Pinguemina, obirojegui, pigótiro oca nocomantaiguëmica: \v 15 caninataque opaiguero pairoraca queronta poguimingatiro asëre. Orari ora inibatasitagueta iroro aguimingasëretacái cara aquianquero quimingaro. \v 16 Aitica piguemita ora piquemanta, pinguemisantiro ora nacantaiguëmi. \p \v 17 Aro ijocaiganaqueri matsiguenga botoitacha sotoquë, icanaji Jesos pongotsiquë cara yosamitëri irogomerejegui: \p —Teni nanguemimi; pingomantina ora ocanti picantaiguëri matsiguenga yamai. \p \v 18-19 Yotabitanëri Jesos: \p —¿Teraico pigóte obirojegui aisati? ¿Teco pigóte pairoraca opë ojáque asegotoquë aique agabisairo? Te ongantiro pairoraca asërequë. \p Iroro yogomeantaguëque cara antagaisati perintsi caninaro opëro. \v 20 Aisati icanque: \p —Ora paniacha iraneingomentoquë matsiguenga, ora iquengagueta, iroro aguimingatëri. \v 21 Ora iquenga matsiguenga opaniaca tsomagui. Iquenguiro quimingari, aique icanquero te onganinate. Cara intaguetiro tsinane cagaro iina aisati cara tsinane ontaguetiri sërari cagari ojime; cara icositanti; cara yóganti; \v 22 cara inebetaro ora irasi basini; cara icantagueti pairoraca te ongomeite; cara yamatobianti; cara inintasanotëtiri ora yasinta basini; cara icantocotaguetasitari basinipague matsiguenga; cara iquengasita caninari iriati; cara te inguengueri Tosorintsi; \v 23 antagaisati ocapague paniacha cara iraneingomentoquë matsiguenga. Iroro oca aguimingataguetiri; carari Tosorintsi iniaqueri matsiguenga cara icantaguetiro quimingari. \s1 Oquemisanqueri Jesos tsinane cagaro jorío. \r (Mt 15.21-28) \p \v 24 Aique iáque Jesos aronisatiquë Tiro. Icanaque pongotsiquë, te iraninte irogótirime matsiguenga, carari tigueti ingantima irománima. \v 25 Ainta tsinane, ora osinto inancaro camagari. Cara oquemocoqueri Jesos, piátasiqueri pobaticagueritotasipari iguitiquë Jesos. \v 26 Iroro cagaro jorío, opaniaca cara Sirojenisiaquë. Pamanopëri Jesos: \p —Inancaro nasinto camagari. Pigátajinero. \p \v 27 Icanquero Jesos: \p —Nipocasique naguibatëri nomatsiguengasonori nomitocoqueri iriro. Caninataque irapeta iritsita janequi. Te ongomeite ágabitsatiri pan janequi arota omionguëneri otsiti itiomijani. \p \v 28 Carari potabitanëri: \p —Aisonori ora picanque, Natingomi, carari yapiro otsiti opetoqui ora yobariaguetaigui janequi. \p \v 29 Icanquero Jesos: \p —Caninataque piquemisanquena. Yamai pijátaje. Ira camagari aroque isotocanairo pisinto. \p \v 30 Aro pipiganaja obangoquë, oniopairo osinto pinariasega osamamentoquë. Aroque isotocanairo camagari. \s1 Jesos yoguibegajiri sërari maguemitari. \p \v 31 Aique yogaganaca Jesos, iquenaque Tiroquë, Sirónquë, aisati Tecaporisiquë cara pini 10 poeboro. Yaretaja angaarequë jitacha Garirea. \v 32 Yamaigapëri poro sërari maguemitari aisati te irinibatasante. Yamanaiguëri Ira Jesos iroguineri ibaco iragaguibegajiri. \v 33 Ainta tojai matsiguenga. Aro Jesos yáganëri casiriconiati, yomianquineri ibatsapaco cara iguemitaquë. Ijobabococa, yotsaganinequeri ira te irinibate cara ininequë. \v 34 Aique Jesos inetsanaque cara Jonogaguitequë, yaneingasantanë, icanque: \p —Epeta. \p Epeta ocanti pishapiriaguemitatanaima. \v 35 Aro ishapiriaguemitatanaa, iquemasantanai. Aisati posebatanaa inine, inibatasantanai. \v 36 Aro icantasantaiguëri Jesos: \p —Quero picomantëmatiri basinipague matsiguenga. \p Carari te inguemisantaigueri, aiquero icomantëgotanëri. \v 37 Ira matsiguenga iquenganeintasantëri Jesos, icantaiguë: \p —Antagaisati icanque caninari. Iquemacaguiri maguemitari aisati inibatagairi ira te irinibate caninasati. \c 8 \s1 Yogatsitairo Jesos yomitojaiganaquero pan. \r (Mt 15.32-38) \p \v 1 Basiniquë cataguiteri aisati yapatotaigaa tojai matsiguenga. Te inëmate iraperi. Jesos icaimaiguëri irogomere, icantaiguëri: \p \v 2 —Tojai nacantaneintëgotaiguëri icaegui botobiritaiguënaca. Ocarati maba cataguiteri itsibataiguëna, yamai te inae iraperi. Itasegasantaiguëni. \v 3 Yamai aroca nagátaiguëri iriáigae, iromagotasantanë queronta yapi, quero yaretaigaa ibangopaguequë. Ainta paniacha jaanta. \p \v 4 Yotabitaiganaqueri irogomere: \p —Pinetse, yaca teca ontimingani. ¿Nega nágaiguineri pan ora irapaiguë? Tojaini ini. \p \v 5 Yosamitaiguëri Jesos: \p —¿Ati ocarati pan inatsi? \p Icantaiguëri irogomere: \p Siete ocarati. \p \v 6 Aro icantaiguëri matsiguenga Jesos: \p —Pisobicaigue quibatsiquë. \p Aique yáguëro pan ocarati 7, icanqueri Iriri: \p —Aro nega, Pabati, nacarasiaquemiro popabaquinaro oca perintsica. \p Aique itibatsaaguequero yotsatengaiguëri irogomerejegui arota irotsatenguimaro ira bototaigacha. \v 7 Aintasati arosata isibaite. Icarasiatocoqueri, icantaiguëri irogomere: \p —Pomaguetaigueri sima aisati. \p \v 8 Yapaiguë antagaisati, iquemaigaca. Aique yobiitaguetajiro ongarataga, iagajiro cantiri oquibe ocarati 7. \v 9 Ainta icarati 4,000 matsiguenga ira paiguënguitsi. Aique igátaigairi yobetsataiganajari Jesos: \p —Yamai pijáigae pobangopaguequë. \s1 Icogabeca bariseo iritosongueme Jesos. \r (Mt 15.39–16.4; Ir 12.54-56) \p \v 10 Aique yotetaiganaja Jesos aisati irogomere pitotsiquë, imontiaiganaca irooti cara quibatsiquë jitacha Tarimanota. \v 11 Ipocasitaigapëri bariseopague. Isintsitsapëri, icampëri: \p —Atsi yamai nocogaiguini nanetsemi cara pitasonganti arota nogótimi aroca popaniaca Jonagaguitequë. \p \v 12 Aro yaneingasantanë Jesos, icantaiguëri: \p —¿Pairo yamanobitina icaegui matsiguengaca cara natasonganque? Aisonori nangantasantaiguëmi cara quero noniaguëmatiri, quero nitasonganti. \p \v 13 Aique iáque ijocaiganaqueri bariseo, yotetaja aisati pitotsiquë iátocotaji antatinta. \s1 Ora piponganta pan irasi bariseo iroonti irogomeantane. \r (Mt 16.5-12) \p \v 14 Yomaguisantanë irogomere iráganëro pan. Patiro yáganë. \v 15 Icantaiguëri Jesos: \p —Pigamaiguemaro ora piponganta pan irasi bariseoegui aisati irasi iratirite Eroris. \p \v 16 Aique yosamitobagaigaca irogomere: \p —¿Pairo icantobicái: “Pigamema ora piponganta pan irasi bariseo”? Tentajengari nomapëro pan. \p \v 17 Igótocotaiguëri Jesos, icanqueri: \p —¿Pairo pijibiritaiguë nacantocoquemiro pan? ¿Terai pingueme teraisati pigóte ora nacantaiguëmi? ¿Teco pinguengaiguena? \v 18 Aiti piroqui, ¿Pairo te piniantobitimaro? Aiti piguemita, ¿Pairo te pinguemantobitimaro? ¿Teco pinguengairo? Cara natibatsaaguequero pabocorooti pan napaagaiguëri 5,000 sërari, ¿Ati ocarati cantiri piagaji ora ongarataga? \p \v 19 Yotabitaiganaqueri: \p —Aro ocarati 12. \p \v 20 Përosati icantaiguëri Jesos: \p —Aisati aique ocarati 7 pan, aisati nopaguetaiguëri pan matsiguenga icarati 4,000. ¿Ati ocarati pobiitaguetaji cantiriquë oquibe? \p Icantaiguëri: \p —Ocarati 7 cantiri. \p \v 21 Aro icantaiguëri Jesos: \p —¿Terai pigóigue cara te nangantocotaiguemiro pan? Nacantocotaiguëmiro irogomeantane bariseo. \s1 Jesos yoguibegajiri comarajari cara Betsairaquë. \p \v 22 Aisati yaretaigaa Jesos aisati irogomere Betsairaquë. Yamaigapëneri comarajari, icantaigapëri: \p —Potsagatiri piniacagajiri. \p \v 23 Aique Jesos yáganëri comarajari ibacoquë icatsatanëri sotoquë poeboro casiriconiati. Ijobaoquiqueri iroquiquë, yoguëneri ibaco Jesos cara comarajariquë. Yosamitëri: \p —¿Ainta pinei arosata? \p \v 24 Inetsë, yotabitanëri: \p —Jee, naniabecari sëraripague carari te ingonijataigue caninasati, icantaigacaro pibega anchato, carari yanëitaiguini. \p \v 25 Aitosati Jesos yogaineri comarajari ibaco. Aique inetsai, ibeganaa, iniasantai caninasati. \v 26 Aro igáqueri Jesos: \p —Quero piáti poeboroquë, quero picomantiri basini, aroonti pijátaje pobangoquë. \s1 Igóti Peroro cara Jesos Irianti Agabisaicoontatsiri. \r (Mt 16.13-20; Ir 9.18-22) \p \v 27 Aique iáque Jesos, itsibataiganacari irogomere aiquero poeboroquë jitacha Sesária Jeripo. Cara aganguipoqui abatsi Jesos yosamitaiguëri irogomere: \p —¿Pairo ijitaiguina matsiguenga Naro? \p \v 28 Yotabitaiganaqueri: \p —Aintapague ijitaiguëmi Obiro Joan baotisatantatsiri. Ainta basini icantaiguë: “Ira Jesos Irianti Erías, ipocaji”. Aintasati ijitaiguëmi Obiro comantantatsiri jirai ipigapaa. \p \v 29 Aro yosamitaiguëri: \p —¿Pairo picantaigui obirojegui? \p Yotabitanëri Peroro: \p —Obiro Quirisito Agabisaicoontatsiri. \p \v 30 Jesos icantasantaiguëri: \p —Aisonori picanti, carari quero picomantaguetiri matsiguenga cara Naro Quirisito. \s1 Jesos icomantaiguëri irogomere cara ingamaque. \r (Mt 16.21-23; Ir 9.22) \p \v 31 Aique iparintaca Jesos yogometaiguëri irogomere icantaiguëri: \p —Pigóiguë nopaniaca Jonogaguitequë, nomatsiguengatapë cara niboguë yaca quibatsica. Yamai pënibaque najáque Jerosarénquë. Cara, iratsipiriacagaigabaquina antiasipari aisati itingomiegui saseriroti aisati ira ogomeantiro isanguenare Moisés. Aisati irógaiguëna, carari ongaraque maba cataguiteri, nanganiatanae aisati. \p Ocari oca icantabecari catingasati. \v 32 Aro yáganëri Peroro casiriconiati ipëgatsacari: \p —Natingomi, te onganinate oca picanqueca. Querota picami. \p \v 33 Yapisitasicari Jesos, inetsaiguëri irogomere, isintsitsaqueri Peroro: \p —Pijáte, picanquina aisati picantari ibega Satanás. Quero pintaguinaro ora te onganinate. Te pigóte ora icocaquina Tosorintsi, iroonti pigóque ora icogui matsiguenga. \s1 Ora inganque ira quemisantasantiri Jesos. \r (Mt 10.38-39; 16.24-28; Ir 9.23-27; 14.27) \p \v 34 Aique Jesos icaimaiguëri ira botoibiritaigari aisati irogomere, icantaiguëri: \p —Iranintasantëca pairiraca iraguiatanëna inguemisantasantina, iranatanëro igorosite, quero icantanonta iriati, iroonti përosati iromomirintsibenquinaro pairoraca nongocaqueri Naro. \v 35 Ira cogabitacha ingábintsëma yaca quibatsica, tenta iraninte iratsipiriero, aiquenta iratsipiriasantë. Irari quemisantasantënane yaca quibatsica quero ipasiquitina querootisati ipasiquitiro Caninaro Nibarintsi, irooti cara ingamobiquina Naro, aiquenta intiomoquina përosati Jonogaguitequë, intimasantanë caninasati. \v 36 Aintaca sërari irasintaguetimaro antagaisati ora inatsi yaca quibatsica, aique ingamaque iriátë Sharincabeniquë, ¿Pairo iráque? ¿Teco iratsipiriasiquimaro omagaro? \v 37 Aroca iriátë Sharincabeniquë, tiguetisonori ine pairoraca ingantima iriáteme Jonogaguitequë, inganiatanaeme. \v 38 Pairiraca pasiguitëgotina Naro aisati ipasiquitocotiro nanibare yaca quibatsica cara itimaigui tojai tsoengatsiri cantagueantatsiri te onganinate, aisati nopasiquitocoqueri iriro cara nopigaima. Nopigaima nongobeingatasantapë nosangueguitetasantapë aisati icanta Pabati icobeingatasanti yosangueguitetasanti, intsibataigapëna ironomireegui Pabati irisaanganetsite caninari. \c 9 \s1 Ipasiniatitanë Jesos. \r (Mt 17.1-13; Ir 9.28-36) \p \v 1 Aisati icantaiguëri Jesos: \p —Aisonori nangantasantaiguëmi, nogomerejegui, aintapague obiroquë queroquerai cara picami irooti cara piniaigabaquina nopocaje Naro iragáantanequë Tosorintsi. \p \v 2 Aro pabisanaque 6 cataguiteri cara Jesos itonganaque oquibequë oguitoja. Yágaiganaqueri casiriconiati ira Peroro aisati Santiago aisati Joan. Aro ipasiniatitomoqueri Jesos. \v 3 Oquetatasanotanë iguitsagare. Teni irine yaca quibatsica inguibiroca quitsagarintsi catarosonori aisa pibega oca. \v 4 Aisati iconijatomopëri Moisés aisati Erías inibatagaiguëri Jesos. \v 5 Aro icanqueri Peroro: \p —Ogometinari, caninataque inaigae yaca. Intsome obetsique yaca maba pongotsi otiomijani, patiro pasi, patiro irasi Moisés, aisati basini irasi Erías. \p \v 6 Te irogóte Peroro pairoraca inganque, inibatasita itsorogasantaiganaquenta ira maba. \v 7 Aito cara omabocapari mingori paguëtaguëpëri, poganguibotaiganaqueri. Aro iquemaiguëro Irinibare Tosorintsi cara mingoriquë, icanque: \p —Ica Notomi nanintasantiri. Pinguemisantaigueri Iriro. \p \v 8 Iroguito, inetsabetanaa. Te iraniajiri Erías, teatisati Moisés; panibani Jesos inanai. \v 9 Aique cara yanongaiganaja, icantasantëri irogomere Jesos icantaiguëri: \p —Quero picomantëgotiro oca piniaiguëca. Aiquenta cara nangamaque aisati nanganiatanae, aro pingomantaigueri basini matsiguenga. Pingomantëgotina Naro omagaro ora pigótocoquina aisati cara nopaniaca Jonogaguitequë aisati nomatsiguengatapë. \p \v 10 Aro te ingomantëgotiri, patiro iquengasitanaca, yosaminatobaganaca iriati: \p —¿Pairo icomanti Jesos cara icanque ingamaque aisati inganiatanae? \p \v 11 Aro yosamitaiguëri Ira Jesos: \p —Ira ogomeantiro Sanguenari cantatsi: “Iribocapae iritsita Erías queroquerai ipoqui Quirisito Ira Agabisaicoontatsi”. ¿Pairo yogomebirique oca? ¿Pairo te iribocobipë Erías? \p \v 12 Yotabitaiganaqueri Jesos: \p —Aisonori icantaiguë: “Ingonijapae Erías, irobetsicaigapëri omagaro”. Carari pinguenguero oca: ¿Pairo isanguenatocobiriquina Naro matsiguengatapënguitsine, natsipiriaquero, aisati iromaintaigabaquina matsiguenga? \v 13 Yamai nongomantaiguëmi cara aroque ipocaji Erías carari te irágacaninataigabaqueri matsiguenga, icantaiguëri pairoraca ora inintaiguë, itsipiriacagaigabaqueri, yógaiguëri aisa ocanta cara isanguenatococa Sanguenariquë. \s1 Jesos yoguibegajiri janequi tingaraachari. \r (Mt 17.14-21; Ir 9.37-43) \p \v 14 Cara yanongopaa Jesos, iniaigapëri arosonori matsiguenga. Aintasati irapague ogomeantiro isanguenare Moisés inibataigaseguiri irogomerejegui Jesos icarati 9. \v 15 Aro iniaigabaqueri Ira Jesos, iquenganeintasantaigabacari. Isigasigaitasipari matsiguengajegui, yobetsataigabacari. \v 16 Yosamitaigapëri matsiguenga Jesos: \p —¿Pairo pinibabiritaiguëri nogomere? \p \v 17 Yotabitanëri poro sërari: \p —Ogomeantatsiri, namabitapari notomi inancari camagari. Yomasontiaqueri. \v 18 Cara iráquerica camagari intingaraacaquimari, irobariaqueri quibatsiquë, irisimaresetaganëri ibagantequë; iratsitsiaguitetanë, ingantsirongatanë. Namanabecari pogomere iragátajineri igamagarite carari te iragabeiri. \p \v 19 Yotabitaiganaqueri Jesos, icantaiguëri: \p —¡Te pigóiguero Irinibare Tosorintsi! ¡Terai pinguemisantaiguero obirojegui, terai pinganinataigue! ¿Ati ongantima nantsibataiguëmi natsipiriasita cara nogometasitaiguëmi? Tojai pitsoingaiguëna. Atsi pomapënari pitomi. \p \v 20 Cara yamapëri janequi, itingaraacaganacari camagari, imogomogoataganacari, yotëanëri janequi quibatsiquë, ititigabaguetacaganacari, yosimaresetanëri aisati. \v 21 Jesos yosamitëri iriri: \p —¿Ati ocanta iparintaca cara icanca nega? \p Yotabitanëri iriri: \p —Irinaga jirai cara itiomijaniquerai. \v 22 Tojai yobarigopiantiri camagari cara tsitsiquë aisati nijaaquë, icogabeca iragamaguerime. Aroca pigabeiro pinganquero pairoraca, aro pingantiro yamaica. Pingantaneintëgotaiganaquina, pomitocotaiguena naro aisati notomi. \p \v 23 Icanqueri Jesos: \p —¿Pairo picantobiquina: aroca nagabeiro? Atsi obiro. Aroca pinguemisanqueri Tosorintsi, aro inganquimiro pairoraca. \p \v 24 Aro icaimanë iriri janequi: \p —¡Naquemisantabetimi! ¡Nocoguini pinguemisantacagasantina! \p \v 25 Iniaque Jesos cara yotsititaigapari tojai matsiguenga, aro isintsitsaqueri camagari, igáqueri: \p —Obiro camagari mosontitagantatsi aisati maguemitatacagantatsi pisotocanairi, quero pinantajari ica janequica aisati. \p \v 26 Aro icaimanë camagari, imogomogoataganacari ira janequi, isotocanai. Iriroque janequi icanacari ibega igamaga. Icantaiguë tojai matsiguenga: \p —Aroque icamaque. \p \v 27 Carari Jesos yágobagotëri ibacoquë janequi icabiritajiri, yogaratingajiri, ibeganaa. \v 28 Aique icaiganaque pongotsiquë Jesos aisati irogomerejegui, yosamitaiguëri casiriconiati: \p —¿Pairo te nagabiobitiri nagátiri ira camagari? \p \v 29 Yotabitaiganaqueri Jesos: \p —Ica irianti basiniati camagari, sintsiri ini. Patiro iriátë aroca pomanocotasantiri Tosorintsi aisati aroca pititima, aro iragabiaquemiri pigátiri jaara. \s1 Yogatsitai Jesos icomantaigairi irogomere, icanqueri: “Pënibaque nanagamaque”. \r (Mt 17.22-23; Ir 9.44-45) \p \v 30 Aique iáiganaque Jesos aisati irogomere, iquenagueque Garireaquë. Te iraninte Jesos irogóte pairiraca negaraca ini Iriro \v 31 yogometaiguirininta irogomere. Icantaiguëri: \p —Nopaniaca Jonogaguitequë, nomatsiguengatapë cara niboguë yaca quibatsica. Carari irácagantaiguëna matsiguenga, irógaiguëna. Ongaraque maba cataguiteri, aro nanganiatane. \p \v 32 Ira irogomere te inguemaigabaquero irogomeantane Jesos, icomëtaigabacaro. Aisati itsorogaiguë irosomitiri pairoraca icanti. \s1 Icomantë Jesos pairi obaquenguitsine cara itingomibintanti Tosorintsi. \r (Mt 18.1-7; Ir 9.46-48) \p \v 33 Yaretaiganaca Caperinaoquë, icaiganaque pongotsiquë. Jesos yosamitaiguëri irogomere: \p —¿Pairo pinibatobagopa abatsiquë? \p \v 34 Te irotopitaigueri, imairetaiganaque aroquenta cara abatsiquë inibatobagopa iriati pairi obaquenguitsine irirojeguiquë. \v 35 Isobigopë Jesos, icaimaiguëri irogomere icarati 12, icanqueri: \p —Pairiraca nintatsi irobate, caninataque ingarantanë, iromitocotaigueri antagaisati basini aisa inganquima iromeraro. \p \v 36 Icaimëri poro janequi Jesos. Yogaratianqueri aganguisatiquë irogomerejegui, yabitsinacobëri. Icantaiguëri: \p \v 37 —Pairiraca ágacaninatërine poro janequi cantacha ica iquemisanquinanta, aisati irágacaninatina Naro. Pairiraca ágacaninatenane, aisati irágacaninatiri Ira agáquina. \s1 Quero pometopitari basini quemisantatsiri. \r (Ir 9.49-50) \p \v 38 Icanqueri Joan: \p —Ogometinari, naniaiguëri sërari igáqueri camagari iriátopitiri matsiguenga. Icantabequina cara iquemisanquemi inibatantaro popairo, iroro igáantantari camagari. Tenta intsibataiguena naroegui, nacantaiguëri: “Quero pigáantantaro iripajiro Jesos cagaribinta obiro nasiegui”. \p \v 39 Yotabitanëri Jesos: \p —Quero pometopitari. Queroca iguisasitái, iromitococái. Quero icantocotaguetasitina. \v 40 Queroca ipëgatái, aisa icancái ibega eiro. \s1 Icanque Jesos: “Pingábintsabacaquima”. \r (Mt 5.29-30; 10.42; 18.6-9; Ir 17.1-2) \p \v 41 Aisati icanqueri Jesos: \p —Pairiraca pëcoquimine pomire piquemisanquinanta, nangantasantëmi iraniaqueri Tosorintsi imëri iriro aroquenta icábintsabaquemi obiro. \v 42 Aisati pairiraca antaquerine janequi quemisanquina ora te onganinate, natsipiriacaqueri. Caninataqueme ingamaque queroquerai intaguiri ora te onganinate, aisa onganquimame iraguëshotëgotanquimari oquibe mopë itsonoquë, irojoqueri angaarequë ingamaque. \v 43 Nosiacagantëmiro. Aroca ontaquimi pobaco ora te onganinate, pijocajiro ora picantagueti quimingari. Pobetsiquiro pisëre aisatime ongantima pitotirome pobaco pijoquerome. Caninataque pine paboconirobi cara Jonogaguitequë, arota quero piátacaguiro pite pobaco cara Sharincabeniquë cara pini tsitsi ora te otsibacanete, \v 44 aisati cara te ingame oguentiniropague aitosati cara tera otsibacanete tsitsi. \v 45 Aisati aroca ontaquimi piguiti ora te onganinate pijocajiro ora picantagueti quimingari. Pobetsiquiro pisëre aisatime ongantima pitotirome piguiti pijoquerome. Caninataque pine paguitinirobi cara Jonogaguitequë, arota quero piátacaguiro pitirooti piguiti Sharincabeniquë \v 46 cara te ingame oguentiniropague aitosati cara te otsibacanete tsitsi. \v 47 Aisatica ontaquimi piroqui ora te onganinate pijocajiro ora quimingari. Pobetsiquiro pisëre aisatime ongantima páguirome pijoquerome piroqui. Caninataque pijáte paoquinirobi cara Jonogaguitequë, querota piátacaguiro pitirooti piroqui cara Sharincabeniquë \v 48 cara te ingame oguentiniropague aitosati cara te otsibacanete tsitsi. \v 49 Antagaisati matsiguenga iratsipiriaque yaca quibatsica. Ora atsipiriagantsipague ongatsitëri quemisantatsiri onganquimaro pibega tsitsi, carari aisa oganinatëri osigaro onganinataganëro patiari ora ibatsa cara itaquineri Tosorintsi. \v 50 Ocaninati patiari, carari omeganëmaca ora cochotacaguiro, ¿Pairo aguipigapairone ora cochotacaguiro? Aisati obirojegui pingantimaro patiari; aroca págacaninatobaganëma, pintiomotobaguima caninasati, pinguengasëretima caninasati, aro pinguemisantacagaigueri basinipague matsiguenga. Caninataque piniacaninatobaganëma págacaninatobaganëma, pintiomotobaganëina, piganinataguetiri ira basinipague. \c 10 \s1 Iáque Jesos antatinta Joriránquë. \r (Mt 19.1-2) \p \v 1 Aique iáiguë Jesos aisati irogomere, yaretaigapa Joreaquë, imontiaiganacaro ora nija jitacha Jorirán. Aique yapatobiritaigacari tojai matsiguenga. Cara yameta Jesos, yogometaiguëri. \s1 Jesos yogometocoqueri ira joquërone iina. \r (Mt 19.3-12; Ir 16.18) \p \v 2 Iátasitaiguëri Jesos bariseopague; icogabeca iraniantëmari irantacaquerime te onganinate. Yosamitaigapëri: \p —¿Caninataqueco irojocajiro iina sërari? \p \v 3 Yotabitaigabaqueri Jesos: \p —¿Pairo isanguenataiguëmi Moisés jirai? \p \v 4 Icantaiguëri bariseopague: \p —Icanque Moisés: “Aroca iritsirishanëmaro iina sërari, irisanguenatënero, ingomantëro: ‘Nocoguini nojocajimi; pijátaje’. Imëro sanguenari ora irojogantëmaro”. \p \v 5 Icantaiguëri Jesos: \p —Icanque Moisés cara caninataque pijocajiro pijina tenta pinganinataigue. \v 6 Carari cara pobetsiquengani antagaisati jirai, \q1 Tosorintsi yobetsiquëri ira sërari aisati tsinane. \v 7 Iroro cara iráquero iina sërari, irojocanëri iriri aisati iniro, \v 8 irágasantëro iina, intimacaquero casiriconiati. Coshoni iroquimaro, ingantajima paniro ibatsa. \m Jirai inabitaca sërari aisati iina; yamai coshoni irogobaguima, intimaiguë inganguima paniro. Iniaiguëri Tosorintsi irianti paniro ibatsa. Ipanirootitaiguëri. \v 9 Iroro te onganinataguëte irojocobagajima. Querootisati ijocaguiri basini matsiguenga. \p \v 10 Cara ipigapa Jesos pongotsiquë, yosamitaiguëri irogomere pairo icanti. \v 11 Icantaiguëri Jesos: \p —Aintaca sërari irojocajiro iina, iráque basini tsinane, aroque yaguimintacaro iinasonori ora ijoque jirai. Te inguemisantiro ora icanti Tosorintsi: “Quero pintantopitiro pijinasonori”. \v 12 Aitosati pairoraca joquërine ojime páguëri basini sërari aisati paguimintari ojimesonori, te onguemisantiri Tosorintsi ora icanque: “Quero pintantopitiri pijimesonori”. \s1 Jesos yoguëneri janequipague ibaco. \r (Mt 19.13-15; Ir 18.15-17) \p \v 13 Aique yamapëngani itiomijani janequipague cara Jesosiquë, icogaiguë cara irogaguetineri ibaco Jesos iguitopaguequë janequi iromanocotiri ingábintseri Tosorintsi. Carari iniaigabaqueri irogomere, imetaigacari Ira Jesos, icantaigabaqueri, isintsitsaqueri: \p —Quero paseriguiri Atingomi. \p \v 14 Iniaiguëri Jesos iguisatsataiguëri irogomere, icantaiguëri: \p —Quero picantiri. Nocogui iribocasitaigapëna janequijegui. Igóiguë iriro intingomintina. Antagaisati icantaigari ibega ica intiomoquina cara itingomibintanti Tosorintsi. \v 15 Aisonori nangantaiguëmi: icaegui janequi inintaiguë intingomintimari Tosorintsi; pairiraca te intingomintimari aisati ingantima ibega janequi, quero yareta cara igáanti Tosorintsi. \p \v 16 Aique yágobëri janequipague Jesos itsomaguetobëri panirootipague, yoguëneri ibaco iguitoquë yamanocotaiguëri: \p —Iromitocotimita caninasati Tosorintsi, ingábintsemita. \s1 Jesos icamanaaqueri ira sërari casintasantachari. \r (Mt 19.16-26; Ir 18.18-27) \p \v 17 Cara iáque Jesos abatsiquë, isigopa poro sërari yobaticagueritotaguëpari Jesos, yosamitëri: \p —Caninari Ogomeantatsiri, ¿Pairo nanganque arota përosati nantimanë canta Jonogaguitequë? \p \v 18 Yotabitanëri Jesos: \p —¿Pairo picantobiquina Naro caninari? Paniro ini caninari, Irianti Tosorintsi. \v 19 Aroque pigóque ora icanque Tosorintsi cara isanguenaquero Moisés: \q1 Quero póganti; quero pintantopitiro pijina; quero picositanti; quero pitsoiguëgotaguetari ira basinipague; quero pamatobianti; pinguemisantiri piri aisati piniro, quero pipëgatsatëmatari. \p \v 20 Icanqueri sërari: \p —Ogometinari, aroque naquemisanquero omagaro oca cara ninë janequi irooti yamai. \p \v 21 Inetsëri Jesos, ininqueri, icanqueri: \p —Panibati. Pinintica iraniacaninatimi Tosorintsi, atsi pijáte, pomimantiro antagaisati ora pasinta, pomaguetiri coguitiaguetachari omagaro opënataga; aique imëmi Tosorintsi ora caninaro cara Jonogaguitequë. Cara pomimantëroca antagaisati atsi piguiatapëna Naro. \p \v 22 Cara iquemobëro oca icanqueri Jesos yogasëretasantanaca, icomëtanaca iboroquë irironta casintaguetasantacha, aique iátaji tenta iraninte imimantiro ora yasinta. \v 23 Inetsagueiguëri irogomere Jesos, icantaiguëri: \p —¡Opomirintsitomocari casintaguetachari iriátë canta itingomibintanti Tosorintsi! \p \v 24 Iquenganeintasantanacaro irogomere ora icanque Jesos. Carari yogatsitairo Jesos icanque: \p —Obirojegui aisa picantari notomijegui; opomirintsitomocari inganaque pairiraca cara iragáantanequë Tosorintsi. \v 25 Nanganquemi: opomirintsitomocari cameyo ingue otiomijaniquë omoro quitsapi, carari omomirintsitomotasantëmari casintachari iriátë cara igáanti Tosorintsi. \p \v 26 Ocari oca iquemaigabaque irogomere, iquenganeintasantanaca, yosaminatobaganaca: \p —¿Aisonorico? ¿Pairo inganquima matsiguenga iragabisaicoontima? \p \v 27 Jesos inetsaiguëri irogomerejegui, icantaiguëri: \p —Quero icantiro matsiguenga, quero paniro yogabisaicota, carari Irianti Tosorintsi inganquero antagaisati. Te omomirintsitomotimari Iriro. \s1 Ora imaiguëri Tosorintsi iraegui aguiatëri Jesos. \r (Mt 19.27-30; Ir 18.28-30) \p \v 28 Aique icanqueri Peroro: \p —Ogometinari, pinguengaiguena naroegui. Nojocaiganaquero omagaro nasintaigabita, noguiataiganaquemi. \p \v 29 Yotabitanëri Jesos: \p —Aisonori nangantaiguëmi: quero pitsipiriaro. Aroca pintingomintina Naro aisati pijocaiganaquero pobango, pirentipague, pitsiropague, piniro, piri, pitomipague, pitoganepague, pijocanëro aronta pinintaiguina Naro piguiatëna aisati piquenguitsatironta nanibare, aro ingantocobentaiguëmi Tosorintsi. \v 30 Aroca pijocopitënaro arosata cara piguiatëna, imaiguëmi Tosorintsi tojai. Págobëro yamai tojai basini pongotsi, tojai pirenti, tojai pitsiro, tojai piniro, pitomi, aisati pitogane; aisati inguisaneintëntimi basiniati matsiguenga. Carari pintiomoquina përosati canta Jonogaguitequë. \v 31 Ainta yamai tojai itingomipague yaca quibatsica, carari quero igáanti cara Jonogaguitequë cara panironta Atingomi. Aintasati tojai itsipiriaiguë yaca yamai, imaintaiguëri matsiguenga carari aiquenta imaiguëri Atingomi iromitocoiguëri cara igáanti Iriro. Icarantë yamai carari aiquenta irobataje. \s1 Aisati yogatsitairi icomantairi irogomere Jesos cara ingamaque. \r (Mt 20.17-19; Ir 18.31-34) \p \v 32 Iáiganaque Jesos aisati irogomere aiquero Jerosarénquë, itongaiganaque. Jesos ibataiguëri irogomere abatsiquë. Yoguiataiganaqueri, iquenganeintasantaiganaca, aisati itsorogaiganaque. Jesos yáganëri irogomere casiriconiati, icomantaiguëri atiraca inganquengani Jerosarénquë. Icanqueri: \p \v 33 —Pinguemina. Yamai ajáiguë Jerosarénquë. Naro paniacha Jonogaguitequë, nomatsiguengatapë cara niboguë yaca quibatsica. Iroro cantënguicha cara Jerosarénquë irágaiguëna itingomipague saseriroti aisati iraegui ogomeantiro isanguenare Moisés. Ingantaiguëri ira Iromasati: “Páguiri Jesos, póguiri tenta ingomeite”. \v 34 Irisërontaiguëna, iripasataiguëna, iriobataiguëna, aique irógaiguëna. Carari ongaraque maba cataguiteri nanganiatanae aisati. \s1 Santiago aisati Joan cogatsi irobate. \r (Mt 20.20-28) \p \v 35 Aique yotsitipari Jesos Santiago aisati ireinti Joan, pitirooti itomi Sebereo, icantaiguëri: \p —Ogometinari, nanintaiguini pingantina ora nomanaquimira. \p \v 36 Yotabitanëri Jesos: \p —¿Pairo pininti nanganquemi? \p \v 37 Icantaiguëri: \p —Aiquenta cara pigáantanequë, nocoguini pinintacaguina poro naro nosobiaque pobacosonoriquë, ica igueca irisobiaque pomatepacoquë. \p \v 38 Yotabitaiganaqueri Jesos: \p —Te pigóigue ora pamanaquena. Aiquenta natsipiriaque tojai. ¿Teco pintsorogue ca pitsipiriaiguë obiro? \p \v 39 Icantaiguëri pitirooti: \p —Te nontsorogue, nangantaiguëro naro natsipiriobiquimi. \p Icanqueri Jesos: \p —Jee, aisonori, aiquenta pigasëretocoquina aisati pitsipiriobiquina. \v 40 Carari quero Naro pimirone cara pisobicomoquina aiquenta. Paniro Pabati përine pairiraca tsipaquinane Naro cara nagáantë. \p \v 41 Iquemaiguëri basini irogomere icarati 10. Iguisaneintobiqueri ira Santiago aisati Joan, aroquenta icogabeca pitirooti iraguibatimame. \v 42 Aro icaimaiguëri irogomerejegui, icantaiguëri: \p —Pigóiguë ira itingomipague basiniati matsiguenga cagari jorío yametaiga imerataigari imatsiguenga. Aisati ira obatacagantatsiri imerataigari imatsiguenga. \v 43 Carari quero aisati picantaigari ibegaiga iriro. Pinintaiguëca piguibatima obiati, pomitocotaigueri pomatsiguenga pingábintsaguetaigueri, quero pimeratari. \v 44 Pinintica piguibatima, pomitocotaigueri pomatsiguenga pairoraca ininti. Pingantimari ibega iromeraro. \v 45 Nopaniaca Jonogaguitequë, nomatsiguengatapë arota nomitocotaigueri matsiguenga, quero nimeratari. Aisati nipocasique nangamobitaiguëri antagaisati matsiguenga arota iragabisaicotajiri Tosorintsi cara inguemisantaiguëna Naro. \s1 Jesos yogaguibegajiri Baritimeo, comarajari. \r (Mt 20.29-34; Ir 18.35-43) \p \v 46 Aro yaretaigaca Jericóquë Jesos aisati irogomere. Cara yogagaiganaca, yoguiataiganaqueri abatsiquë tojai matsiguenga. Ainta isobiaque onamiquë abatsi Baritimeo comarajari, itomi Timeo. Ira Baritimeo yamananteanti quirequi imëri matsiguenga. \v 47 Cara iquemobëri Jesos Nasaresati, icaimanë icanque: \p —¡Jesos, imatsiguenga David, pingantaneintëgotina! \p \v 48 Aro iguisatsataigabitacari ira botoitaigacha, icantaiguëri: \p —¡Pomairete! \p Aiquero iátanëtigue icaimasantanë: \p —¡Natingomi, pingantaneintëgotina Obironta imatsiguenga David! \p \v 49 Yaratingopë Jesos, icaimagantëri, icanque: \p —Pingaimiri. \p Aro icaimaiguëri, icantaiguëri: \p —Pinganinatanë, pingabiritima, icaimimini. \p \v 50 Aro ijocanëro iguitsagare icabiritanaca omanapague ipocasiqueri Jesos. \v 51 Icabëri Jesos: \p —¿Pairo picogui nanganquemi? \p Yotabitanëri comarajari icampëri: \p —Natingomi, nanintini piniacagajina. \p \v 52 Icanqueri Jesos: \p —Atsi pijátaje. Piniaje yamaica. Aroquenta piquemisanquina cara nagobiajiro piniaje, aro naniacagajimi nogabisaicotajimi. \p Aito cara iniaanai, yoguiatëri Jesos. \c 11 \s1 Icanaque Jesos Jerosarénquë. \r (Mt 21.1-11; Ir 19.28-40; Jn 12.12-19) \p \v 1 Cara pënibaque iraretaiguëma Jerosarénquë, aitisati pite poeboro otiomijani jitacha Betajajé aisati Betania aronisatiquë oguitoja jitacha Olibos, igáqueri Jesos pite irogomere \v 2 icanqueri: \p —Pobate, pijáigue catingasati poeboroquë irooti cara piniaqueri itiomijani boro itsatocotaga. Iriro teraiquerai ingueicotingani. Pintsaicotiri, pomapëri yaca. \v 3 Aintaca matsiguenga irosomitobëmica: “¿Pairo pitsaicobiritiri boro?” aro pinganëri: “Icoguirini Atingomi; aiquenta iraguipigairi”. \p \v 4 Aique iáiguë irogomere, iniaigapëri boro itsatocotaga omoroquë pongotsi yaratianque cara págaboquiobaga abatsi. Itsaicotanëri. \v 5 Ainta inasegui matsiguenga, yosamitaigabaqueri: \p —¿Pairo pitsaicobiritanëri itiomijani boro? \p \v 6 Aro yotabitanëri pitirooti ora icabëri naaraiquerai Jesos. Aro inintacagaiguëri matsiguenga iráganëri. \v 7 Icatsatanëneri Jesos, yoguëneri iguitsagarepague imiticaraquë boro itiomijani aro iqueicotanacari Jesos. \v 8 Ainta inaigasegui tojai matsiguenga yoguiaiguëri Ira Jesos. Yogaguetaiguëneri iguitsagarepague cara abatsiquë arota iragaticanëro boro. Aisati yogaguetaiguëneri otiomijani otsego anchato aisa icanta icantaigabaquineri itingomi. \v 9 Ibataiganaqueri tojai matsiguenga aisati yoguiataiganaqueri tojai. Icaimaiganaque: \p —Tojai icaninatasanti Tosorintsi. Ainta Agabisaicoontatsiri. Igáqueri Tosorintsi aroquenta iniacaninatëri Iriro, icábintsëri. \v 10 Irianti imatsiguenga David atingomi jirai. Intsome antingomintobëmari, intsome aniacaninatobëri Irirai Atingomi. Caninari Tosorintsi jonoquënintaberi. \p \v 11 Cara yarepaa Jesos Jerosarénquë, icanaque oquibequë pongotsi irasi Tosorintsi cara yapatotaiga joríojegui, inetsagueque antagaisati. Aroquenta ochapinitanë isotocanai iáque Betaniaquë. Itsibataigacari irogomere caratatsi 12. \s1 Jesos icogabecaro ojito igueraquë, te ine ojito. \r (Mt 21.18-19) \p \v 12 Cara oquëtaguetanai ipigaigaa Jesos aisati irogomere aiquero Jerosarénquë. Itaseguë Jesos cara abatsiquë. \v 13 Iniopëro panguirintsi jitacha iguera. Inatsi tojai osi. Iátasiquero, icogabeca ojito, carari te ine. Patiro pinë osi terainta omoncaratima ora oguitsonta iguera. \v 14 Icanquero Jesos: \p —Yamai quero pinai basini ojito oca igueraca. Quero otsimagani ojito aisati. \p Iquemaiguëri irogomere. \s1 Jesos ijocaigapairi ira pimantaguetatsiri cara oquibequë pongotsi irasi Tosorintsi. \r (Mt 21.12-17; Ir 19.45-48; Jn 2.13-22) \p \v 15 Cara yaretaigapaa Jerosarénquë, icanaji Jesos oquibequë ibango Tosorintsi, iniaigapëri iraegui pimantaguetatsiri aisati manantatsiri, iguisaigapëri, ijocaiguëri sotoquë. Aisati ijoqueri ira campiatobagari iguireguite aisati ira pimanqueri paroma; yotëatapëri imesanepague aisati irisobigomentopague. \v 16 Te iranintacaguiri matsiguenga irágue pairoraca oquibequë pongotsi. \v 17 Aique Jesos yogometaiguëri ira matsiguenga: \p —Ocanti Sanguenari: \q1 Icanque Tosorintsi: “Nocogasanti iromanocotaiguena omagaro matsiguengapague yaca nobangoca”. \m Carari obirojegui te pomanocotiri, iroonti picositapinintaigabaqueri ira bocaigatsi iromanocotaigapëri Tosorintsi. \p \v 18 Iquemocoqueri Jesos itingomipague saseriroti aisati ira ogomeantiro isanguenare Moisés. Aro icogabeca iróquerime carari itsorogaiguërinta matsiguenga aroquenta iquenganeintasantaigacari Jesos ora irogomeantane. \v 19 Cara otsitinengatanë, iáiguë sotoquë Jerosarénquë Jesos aisati irogomere. \s1 Iniaiguëro iguera, pisiguiricanë. \r (Mt 21.20-22) \p \v 20 Oquëtaguetanai, cara ipigaigaa, iniaigapairo iguera ora icanë chopiquerai aroque ocamaque irooti opariquë. \v 21 Iquianquero Peroro, icanqueri: \p —Ogometinari, ¡Pinetsero! Ora panguirintsi aroque pisiguiricanë ora picanë chopi, “Quero otsimagani ojito aisati oca igueraca”. \p \v 22 Yotabitaiganaqueri Jesos: \p —Pinguemisantiri Tosorintsi, pisëretimari. \v 23 Aisonori nangantasantaiguëmi: aroca pinganqueri Pabati: “Pigaganënaro oca oguitojaca, pijoquiro cara angaarequë”, aisati queroca pitsoinguiri, piguiaqueri inganquero, aro inganquimiro. \v 24 Iroro nangantaguëquemi: pairoraca pomanaqueri Tosorintsi pinguemisantiri, piguiaqueri imëmiro, aro inganquemiro. \v 25 Cara pomanocoquerica Tosorintsi, piguibate pingábintseri pomatsiguenga, pijocajineri ora icantaguetomotimi te onganinate, arota Ira Piri jonoquënintaberi irojocajimiro ora picantaguetomotiri obiro te ongomeite. \v 26 Carari queroca pijocajineri pomatsiguenga ora icanquimi te onganinate, querootisati ijocajimiro Piri ora picantagueti obiro cagaro caninatatsi. \s1 Yosamitëri Jesos joríojegui: “¿Pairi agáquemi?” \r (Mt 21.23-27; Ir 20.1-8) \p \v 27 Yaretaigapaa Jerosarénquë. Yanëisigui Jesos oquibequë pongotsi irasi Tosorintsi cara yapatotaiga joríojegui. Aro ipocasitaigapëri itingomiegui saseriroti aisati ira ogomeantiro isanguenare Moisés aisati antiasipari. \v 28 Yosamitaigapëri: \p —¿Pairi agáquemi cara pijocaiguëri pimantatsiri? ¿Pairi oguëmi cara pijica itingomi? \p \v 29 Yotabitaiganaqueri Jesos: \p —Aisati naro, patiro nosamitaiguëmi; aroca potabitaiguëna, aisati nongomantaiguëmi pairi agáquena Naro. \v 30 ¿Pairi agáqueri Joan cara ibaotisataiguëri tojai omatsiguenga? ¿Iriroco agáqueri Tosorintsi? ¿Iraco agáqueri matsiguenga? Pingomantina. \p \v 31 Icantobagaiganaca jorío: \p —Anganquerica: “Igáqueri Tosorintsi”, aro ingancái: “¿Pairo te pinguemisantobitaigueri Joan?” \v 32 Carari aroca anganqueri: “Igáqueri matsiguenga”, aro inguisaigacái omatsiguengapague ijitaiguënta cara igáqueri Joan Tosorintsi ingomantaguete. \p \v 33 Aro yotabitaiguëri: \p —Teni nogóigue pairi agáqueri. \p Icantaiguëri Jesos: \p —Aisati Naro, quero nocomantimi pairiraca agáquina nangantaguete ocapague piniaiguë. \c 12 \s1 Jesos icomantëgotëri ira omisantiro obasi. \r (Mt 21.33-46; Ir 20.9-19) \p \v 1 Aisati iparintaca Jesos iquenguitsataiguëri matsiguenga quingabaguirentsiquë. Yosiacagantineri icantaiguëri: \p —Ainta sërari ipanguiaque obasi, itantotëro, iquiaque omoro cara iragaticaguitëro oguitso aisati ora irágantëmaro oja. Aisati yobetsiquëro pongotsi oquibiantsa jonoquë ora iranetsantimaro. Aique yogaiguëri omisantineri irobasite. Iquengaigaca cara onguitsotanëca, ira omisantineri iráquero aganguisati oba, aganguisati imagantëneri casintaro. Aique iáque jaanta intimaque cosamani. \v 2 Cara omoncaraca cara oracanë oguitso oba, igátabecari iromeraro icanqueri: “Pijáte pingampëri ira omisantinaro nobasite imagantaiguenaro nasiati”. \v 3 Carari ira omisantiro yágaigabaqueri ipasataigabaqueri. Yoguipiguëri, te imëmatobëri oba. \v 4 Aique igátabecari basini iromeraro. Iriro aisati ipasataigabaqueri iguitoquë, icabegobëri. \v 5 Aisati igátabecari basini ira yogamagaigabaque. Ira casintaro igátabecari basini iromeraro tojai. Ainta ipasataigabaque; ainta basini yogamagaigabaque. \v 6 Panibani itomi, ira inintasanti. “Irirojengari iraniacaninataigabaque”, icanque. Aro igáqueri itomi. \v 7 Irari omisantineri irobasite iniaigabaqueri itomi, inibatobaca: “Irironta itomi casintaro. Cara ingamaquenica iriri, iriroquerai áganairone obasi. Intsome ógaigabaqueri, águero obasi asintaiguemaro eiroquerai”. \v 8 Aro yágaigabaqueri, yogamagaigabaqueri, ijocaiguëro igamaga sotoquë obasiquë. \v 9 ¿Pairo piquengaiga? Cara iribocapë ira casintaro obasi, ¿Pairo inganqueri iraegui catsimari ira omisantaiguineri? Cara iribocapë, irágaigapëri ira catsimari omisantatsiri, iripoguiriaigapëri. Aique irogaiguëri basini omisantainerine irobasite, irianti caninari. \v 10 ¿Teco pinibataiguero ora Sanguenari? Ocanti: \q1 Jirai itsoingaiguëro mopë ira obetsiquirori mopëpongo, ijoquero tenta irogóiguero cara icoiguëro Tosorintsi iroonti otingomi mopë, otingomi pongotsi, cantaca otingomipoa. Carari yágairo ora mopë itingomiantaaro pongotsi. \v 11 Icaninabenquero Atingomi, iniacaninatëro, icantacagajiri matsiguenga cara irogajiro otingomi mopë. Aisati naquenganeintasantëro naroegui. \p \v 12 Aro igóiguë itingomi saseriroti aisati ira ogomeantiro Sanguenari aisati antiasipari cara Jesos iquenguitsatocotaiguiri irirojegui. Iguisaneintaigabitacari icogaigabitaca irácagantërime, carari yomitsorogaiguëri matsiguenga igóiguënta matsiguenga cara aisonori Jesos icomantëgotëri Tosorintsi. Aique iátaji joríojegui, ijocaiganaqueri Ira Jesos. \s1 Yogomequeri bariseo Jesos cara inganquineri itingomi ora icoicoqueri. \r (Mt 22.15-22; Ir 20.20-26) \p \v 13 Ira itingomiegui igátaiguëri Jesosiquë bariseopague aisati iratirite Eroris. Icogabeca iramasitacaguirime irinibare arota inguiseri itingomi cobeingari. \v 14 Iátasitaiguëri Jesos, icampëri: \p —Ogometinari, nigóiguë aisonori pogomeantiro Irinibare Tosorintsi, aisati poniagantiro catingasati atiraca ongantima aretaiguëmari Tosorintsi. Te pintsoroguiri pairiraca. Yamai pingomantina ora piquianca Obiro: ¿Caninataque omëri Sésar aguireguite? ¿Teco onganinate omagantëri cobeingari cara Iromaquë? \p \v 15 Igóque Jesos cara icogaigabitaca irantacaguirime ora te ongomeite. Yosamitaigabaqueri: \p —¿Pairo picogobiti pomatobitina? ¿Pairo picogobiti pamasitacaguinaro nanibare? Te pinganinate. Poniaguinari quirequi ira pipënabiantari ogobeingarite Iromasati. \p \v 16 Aro yamaigapëneri quirequi ira jitacha tenario. Yosamitëri Jesos: \p —¿Pairi casintaro oca irosiacagomentoca? ¿Pairi ijita sanguenatëgotënguicha yaca tenarioica, iroonti iripajiro? \p Yotabitaiganaqueri: \p —Iroonti irasi Sésar nogobeingarite. \p \v 17 Aro icantaiguëri Jesos: \p —Aro pomaigueri Sésar iraisati, pingantineri ora icocagaiguëmi, pinguemisantiri. Aisati pinguemisantiri Tosorintsi pomaigueri ora iraisati ora icocagaiguëmi Iriro. \p Iquemaiguëri, iquenganeintasantaiganaca. \s1 Aisonori inganiatanae igamaga. \r (Mt 22.23-33; Ir 20.27-40) \p \v 18 Aisati iátasitaiguëri Jesos saroseopague, ira ijitasitaiga cara quero icabiritaja igamaga, quero icaniatanai. Icantaigapëri: \p \v 19 —Ogomeantatsiri, jirai isanguenataiguëna Moisés: \q1 Aintaca sërari, carari te irine itomi, aique ingamaqueca, caninataque ireinti irágajiro iina; aroca ontsomaaque itomi, irianti irosiguëmari itomi ireintitomaco. \m \v 20 Jirai ainta sërari aisati ireinti icarati 6. Ira obatatsi yágabita iina, carari te irine itomi. Aique icamaque iriro. \v 21-22 Aro iina yágairo ireinti. Aisati icamaque iriro, te irine itomi. Aisati icantaiga ireintiegui yágaigabitaaro tsinane, icamaiguë omagaro, te irinëmate itomi. Aique ocamaque tsinane aisati, aro ocaraque. \v 23 Cara ingabiritaiguëma, ¿Pairi ágairone? Pinetse, ijinantaigabitaro antagaisati ireintiegui. \p \v 24 Yotabitaiganaqueri Jesos: \p —Tojai pamatobitaiga obiatiegui tenta pigóiguero Sanguenari, teatisati pigóiguero itasorintsite Tosorintsi. \v 25 Aisonori, cara angabiritajima, antimaigae, quero águiro ajina. Antagaisati cabiritachane ingantaiguëmari ibega ironomire Tosorintsi: quero yágai iina. \v 26 Ingabiritaiguëma omagaro camaigatsiri. ¿Teco pinibatiro ora icanti Tosorintsi jirai, isanguenaquero Moisés? Tosorintsi icanqueri Moisés cara anchatoquë pamasigatsi: \q1 Naro Tosorintsi. Iquemisantina Abaram. Iquemisantina Isac. Iquemisantina Jacob. \m \v 27 Te ingante: “Iquemisantabequina”. Aroca iquemisanqueri Tosorintsi Abaram, ainta icaniati Abaram. Aisati caniari Isac aisati Jacob. Tosorintsi Irianti Itosorintsite ira caniatatsi. Obirojegui yamai picomëtacani. \s1 Icomantëgotëro Jesos ora obatatsi ora icocaque Tosorintsi. \r (Mt 22.34-40; Ir 10.25-28) \p \v 28 Ainta poro ogomeantiro isanguenare Moisés, iquemaiguëri bariseo aisati saroseo cara yosamitaigapëri Ira Jesos. Aisati iquemaqueri Jesos cara yotabitanëri caninasati. Aro yosamitëri Jesos iriro: \p —Aiti tojai pogometaguequina Sanguenari. ¿Pairo obatatsi ora anguemisanque? \p \v 29 Yotabitanëri Jesos: \p —Iroro oca obatatsi: \q1 Isirael, pinguemaigue obirojegui. Pinguemisantiri Atingomi Irianti Pitosorintsite. Iriro paniro Irirosonori tenta irine basini Tosorintsi. \v 30 Pinintasantiri Tosorintsi Atingomi, pomasëretasantimari obiati, përosati pinguengueri, pinguemisantasantiri, pingantineri antagaisati ora icocaquimi Ira casintimi. \m \v 31 Ora otsibatara ocantaro pibega basini, ocanti: \q1 Pinintiri pitimanamitane pibega cara pininta obiati. \m Oca pite iragáantane Tosorintsi iroro obataigatsi. Te ine basini obataiguerone. \p \v 32 Ira ogomeantiro Sanguenari icanqueri Jesos: \p —Jee, aisonori, Ogomeantatsiri, ora picanque. Paniro ini Tosorintsi; teni irine basini. \v 33 Aisati caninataque anintasantiri, omasëretimari eati, përosati anguengueri, anguemisantiri, angantineri omagaro ora icocacái. Aisati ocanta caninataque anintiri atimanamitane ibega cara aninta eati. Aisonori oca iroro obatatsi, pabisëro cara omëri Tosorintsi oisha. Te ingogasante Iriro ataquineri oisha. \p \v 34 Jesos iquemaqueri, igótocoqueri ira ogomeantiro Sanguenari cara yotabitanë caninasati, icanqueri: \p —Pënibaque pintingomintimari Tosorintsi, pënibaque intingomibintëmi obiro. \p Aique itsorogaiguëri matsiguenga; te aiquero irosomitaigairi aisati Ira Jesos. \s1 Quirisito imatsiguenga David. \r (Mt 22.41-46; 23.1-36; Ir 20.41-47) \p \v 35 Cara yogomeantasegui Jesos oquibequë pongotsi cara yapatotaiga joríojegui, yosamitaiguëri: \p —¿Pairo icantobitaiguë ira ogomeantiro isanguenare Moisés cara “Ira Quirisito imatsiguengasonori David”? \v 36 Jirai Isëre Tosorintsi osanguenatacaqueri ira David. Isanguenaque nega: \q1 Ira Tosorintsi icanqueri Natingomi: “Pisobigue yaca nobacosonorica. Pintsibatina yaca nagáantomentoquëca irooti cara nagabeiri antagaisati ira quisaiguëmi, irajitaiguëmi Itingomi”. \m \v 37 Aisati David ijitiri Itingomi. ¿Ati ingantima David intingomintobitimari imatsiguengasonori ira boquënguitsine aiquenta? Iriroca Itingomi David, ¿Pairo te pijitobitaigueri Pitingomi obirojegui aisati? \p Iquemaigabaqueri tojai matsiguenga botoibiritaigari Jesos, icaninabentaigabaqueri. \p \v 38 Përosati yogometaiguëri matsiguenga Jesos: \p —Pigamaiguemari iraegui ogomeantiro isanguenare Moisés. Quero picantaigari ibega iriro. Icogasantaiguë iriro iranëitagueantëmaro imanchaqui caninarosonori aisati oquibeintsa. Aisati icogasantaiguë iriáiguë cara opimantagani pairoraca arota iraniacaninataigueri matsiguenga irobetsatobëmari. \v 39 Aisati icogaiguë iragasobicaigueri caninaroquë sobigomentotsi cara yapatotaiga jorío. Cara irapatoitima imatsiguenga irapaiguë, icogaiguë irisobicaigue aganguisati intsibataiguëmari itingomipague. \v 40 Aisati yágabitsaquero obango ogamaimentaga iroontita cosamani yamanocotasitari Tosorintsi arota iraniacaninataigueri matsiguenga. Carari nongomantaiguëmi ira cantatsi negaca iratsipiriasantaiguë irabisaiguëri basini matsiguenga, tojai ingasitígatëri Tosorintsi. \s1 Ora tsinane opëri Tosorintsi omagaro oguireguite. \r (Ir 21.1-4) \p \v 41 Ainta Jesos isobiaque oquibequë pongotsi irasi Tosorintsi. Inetsaiguëri matsiguenga cara yomingaiguëri iguireguite yogantaririquë quirequi ira ipiri Tosorintsi. Ainta casintaguetachari yomingaiguëri tojai quirequi. \v 42 Aisati iniobëro tsinane ogamaimentaga pomianqueri pite itiomijani iguitso quirequi ira te iripënatima. \v 43 Icaimaiguëri irogomere Jesos, icantaiguëri: \p —Nangantaiguëmi, aisonori ora ogamaimentaga te aisa ongantaiguemari basini ira paiguëri Tosorintsi iguireguite. Arosataanti quirequi opëri iroro, carari Tosorintsi iniacaninatëro pabisaiguëri basini. \v 44 Iraegui basini paiguëri Tosorintsi arosata ira inomotaiguiri, ainta tojai yoganontaiga. Carari cara opabacari Tosorintsi aisati opëri antagaisati pasinta inomotiro, teni irinaje basini omanantantajima operi. \c 13 \s1 Icanque Jesos ogomeriguetëngani ibango Tosorintsi. \r (Mt 24.1-2; Ir 21.5-6) \p \v 1 Cara isotocanë Jesos oquibequë pongotsi cara yapatoitaiga joríojegui, poro irogomere icanqueri: \p —Ogometinari, pinetsero mopëpague ora yobetsicantaro pongotsipague. ¡Oquibeguinte, caninaro! \p \v 2 Yotabitanëri Jesos: \p —¿Piniaigabitacaro ora pongotsipague? Aisonori nongomantëmi oca: aiquenta irogomeriguetaiguëro antagaisati. Quero pini yaca pite mopë otsibatobagaa. \s1 Ati ongantima irogomeriguetëro ibango Tosorintsi. \r (Mt 24.3; Ir 21.7) \p \v 3 Aique iáque Jesos isobigopë oguitojaquë jitacha Olibos. Catingasati pinë ibango Tosorintsi. Aro casiriconiati yosamitaiguëri itsibasati irogomere: Peroro aisati Santiago aisati Joan aisati Antiris: \p \v 4 —Pingomantaiguena: ¿Ati ongantima cara irogomeriguetëro orapague pongotsi? ¿Pairo ogótacaquinane cara omoncaraquima antagaisati oca picantaiguënaca? \s1 Icomantaiguëri Jesos: “Aiquenta iratsipiriaiguë matsiguengajegui”. \r (Mt 24.4-8; Ir 21.8-11) \p \v 5 Icantaiguëri Jesos: \p —Pigamaiguema arota quero yamatobitaigapëmi pairiraca. \v 6 Iribocaiguë tojai matsiguenga ingantaigapëmi: “Naro Quirisito”. Iromatobitaigapëri tojai matsiguenga. \v 7 Pinguemocotaiguëro omanátobagachari; ingantaiguëmi: “Yomanátobacani canta jaanta”. Ira basini irojocaiguëri itingomipague irogaiguëri irirai. Quero iquengaiganaja matsiguengajegui, carari quero pitsorogaigui. Aiquenta onganquima tojai inguisabacaquima, carari queroquerai omoncarata omagaro ora nacantaiganaquemi. \v 8 Aiquenta inguisaiganaqueri basiniati matsiguenga, inguisëgotobaganëma irógobaquima. Aisati tojai osebataguetanëma quibatsiquë. Aitosati iritasegaiguë tojaisonori matsiguenga omagaroguitequë. Antagaisati oca iroonti omarintanëma, iroro cantënguicha queroquerai yobomirintsitasantiri matsiguengajegui. Aiquenta coraque agabenisonori atsipiriagantsi. \s1 Tojai inguisaguetaiguëri ira quemisantatsiri. \r (Mt 10.19-22; 24.9-14; Ir 21.12-19) \p \v 9 Përosati icomantëri Jesos: \p —Pigamaiguema obirojegui. Cara irogóiguë matsiguenga piquemisantaiguina irágaiganaquemi cara yapatotaiga, iripasataiguëmi. Aisati irágaiganaquemi catingasatiquë itingomipague aisati cobeingaripague. Pitsipiriaquero oca aroquenta piquemisantaigëna Naro. Pingomantaguetiri iraegui quisaiguëmi. Pingomantëgotina. \v 10 Nocogui cara queroquerai pabisi omagaro oca atsipiriagantsica, ingomantëgotaguequero Caninaro Nibarintsi antagaisati matsiguengapaguequë ati ongantima nagabisaicotajiri cara inguemisanquina. \v 11 Cara irágaiganaquemica cara yapatotaiga itingomipague, quero pitsorogui, quero piquenga: “¿Pairoraca nanganqueri?” Ogósëretacaquemi Isëre Tosorintsi ora pinganque, onibataquemi. \v 12 Aiquenta ira sërari irácagantëri ireinti, irócagantëri. Aisati irácagantëri ira itomi. Ira janequipague irácagantëri ira casintari irócagantëri. \v 13 Piquemisantaiguënanta, inguisaiguëmi matsiguengajegui. Carari nagabisaicotajiri antagaisati ira abequerone, ira quemisantaiganaquina përosati. \s1 Icanque Jesos: “Aisati irobomirintsitaiguëri Joreasati. Aisati tojai iratsipiriaiguë antagaisati timaiganaquenguitsine”. \r (Mt 24.15-28; Ir 17.22-24; 21.20-24) \p \v 14 Aisati icomantë Jesos: \p —Jirai isanguenaque comantantatsiri jitacha Daniel: \q1 Aiquenta ingapë cara ibangoquë Tosorintsi ira quimingarisonori cantaguetasantatsi ora te ongomeite, iraguimingatëro antagaisati. \m Pigóiguëro Sanguenari. Cara piniaiguërica ira nocomantëgoti yamaica inganaque ibangoquë Tosorintsi cara quero iqui pairiraca, aroca pitimi Joreaquë pisigaiganaquima otisipaguequë. \v 15 Aintabica obiro sotoquë pobangoquë, quero picapanaanti tsomagui págapanaantiro ora pasinta; iroontita pisigasantanëma. \v 16 Aroca pinë pitoganequë, quero pipigasitapanaantaro basini piguitsagare. \v 17 Tojai otsipiriaiganaquero tsinane ora pënibatatsira aisati ora tsotagatsi ojaniquite queronta pisigasantanaca. \v 18 Pomanocotiri Tosorintsi arota quero pisigaiga cataguiteriquë omarigantetetica angani. \p \v 19 Aitosati icanë Jesos: \p —Aique tojai iratsipiriasantaiguë matsiguenga. Iratsipiriasanoiguë abisërone ora itsipiriaiguë matsiguenga jiraisonori irooti yamaica, aisati abisërone omagaro inanënguitsine aiquenta. \v 20 Aroca ongosamanitanëme cara iratsipiriasanoiguë, opoguiriaguëri omagaro matsiguenga ingamaque, carari Tosorintsi ingábintsaiguëri antagaisati quemisanqueri iraegui icoiguë, arota quero ocosamaniti atsipiriagantsi. \v 21 Aintaca poro cantatsi: “Iriro Quirisito Ica”, quero piquemisantiri. Aisati inganquemica: “Intsome canta Quirisitoquë”, quero poguiatiri. \v 22 Coraque iribocapë tojai matobiantatsiri ingampëmi: “Naro Quirisito”. Aisati iribocapë basini inganque: “Naro comantëgotëmirine Tosorintsi”. Tojai iritosongantë, ingoque iromatobitaiguëri tojai matsiguenga, carari quero yamatobitiri ira quemisantasantatsi ira icoiguë Tosorintsi. \v 23 ¡Pigamaiguema! Aroque nocomantaiguëmi atiraca ongantima aiquenta queroquerai omoncarata. \s1 Atiraca ongantima cara iribocapae Jesos aiquenta. \r (Mt 24.29-31; Ir 21.25-28) \p \v 24 Aisati icomantaiguëri irogomere Jesos: \p —Cara abisanaqueca oca atsipiriagantsica, aique intsitinique paba, aitosati quero yobariaguitetanai manchacori, \v 25 imariaguëpë jonogasati, aisati osebatanëma omagaro jonoquë. \v 26 Aique iraniaigabaquena Naro, Naati nopaniaca jirai Jonogaguitequë nomatsiguengatapë, nopogopë mingoriquë, nongobeingatasanotapë nosangueguitetasanotapë, nantingomibintasantaiguëri omagaro, nagabeiri antagaisati. \v 27 Aisati nagátaigapëri nonamireegui irapatotaiguëri antagaisati quemisantaiguëna iraegui igoigane Tosorintsi atiraca itimagueti quibatsiquë. \s1 Yosiacagantaiguëneri iguera Jesos. \r (Mt 24.32-35; Ir 21.29-33) \p \v 28 Aisati yoniagaiguëri irogomere Jesos: \p —Yamai nosiacagantaiguëmiro anchato jitacha iguera: pinguengasantiro. Cara iroraini otsego, ositanae osi, aro pigóiguë pënibaque osariganaje. \v 29 Aisa ocanta, cara piniaigabaquero oca nacantaiguëmica yamai, pigóiguë pënibaque orequima cataguiteriquë cara nopogopae. \v 30 Nangantasantaiguëmiro oca: queroquerai icamaigui joríojegui tsoengatsiri queroquerai omoncarata oca nocomantaiguëmica. \v 31 Omeganëma omagaro ora inatsi jonoquë aisati omeganëma oca quibatsica, carari quero opega nasi nanibare. Omoncaraquima omagaro ora nacantaiguëmi. \s1 Te ogótengani atiraca ongantima cara iribocapae Jesos. \r (Mt 24.36-51; Ir 12.41-48) \p \v 32 Aisati icanque Jesos: \p —Te irogóte pairiraca atiraca ongantima nopocaje Naro. Te irogóigue ironomireegui Tosorintsi. Nipoque, nomatsiguengatapë carari teatisati nogóte Naro. Paniro igótiro Pabati. \v 33 Pigamematasha, aisati piguiaiguena tenta pigóigue atiraguiteca cara nopigapaima. \v 34 Nosiacari sërari játatsi canta jaanta. Queroquerai iáti, ingaimëri antagaisati iromeraro, ingomantaguetanëri paniropague pairoraca inganquineri. Aisati iroganëri omisantineri omoro ibango. Inganqueri: “Pigamema, pinetsero”. \v 35 Arotasha pinaigue obirojegui nogomere tenta pigóigue atiraca ongantima iraretajima casintaro pongotsi. Te pigóigue iribocapaeca chopiniquë, queroca aganguitequë, queroca coniamaniaquë cara ingaimanë tiapa sërari, queroca naramaniquë. \v 36 Pigamabentimatasha cara iriguito irarepaima casintaro, caquitatsibi iraniopaimi. \v 37 Ora yamai nanganquimira aitosati nanganqueri antagaisati: “Pigamematasha”. \c 14 \s1 Icoque itingomipague jorío irácagantëri Ira Jesos. \r (Mt 26.1-5; Ir 22.1-2; Jn 11.45-53) \p \v 1 Aro pitenibati cataguiteri orequima jiesita jitacha Pásicoa cara yapaiguiro joríojegui ora pan te ine piponganta, aisati iquengaigaca cara isotocaiguë Ejípitoquë jiraisonori. Aro yapatotaigaca itingomipague saseriroti aisati ira ogomeantiro isanguenare Moisés icogaigabitaca iromatobitaigueri Jesos arota iráqueri aisati iróguiri. \v 2 Icantobagaigaca irirojegui: \p —Quero águiri jiesitaquë. Iriro iniacaninataigui matsiguenga. Aroca águëri inguisaigacái eiroegui. \s1 Oshaguëantacari casangajengaro Jesos Betaniasato. \r (Mt 26.6-13; Jn 12.1-8) \p \v 3 Aique yogaganaca Jesos canta Betaniaquë. Cara, ainta Iriro ibangoquë Simón ira iribatsasetabitaga jirai. Yapasigui Jesos cara pipocasipëri tsinane. Pamëgotasitapëri asaiti casangajengaro jitacha náriro ora tojai pipënata. Ora pinanta pobetsicagani mopë sibitaro jitacha aribásitoro. Pisataicoquero, oshaguëguitontapari Jesos iguitoquë. \v 4 Aintasati basini matsiguenga iguisëgotaiganacaro casangajengaro. Icantobaganaca: \p —¿Pairo paparaabiriquero casangajengaro? \v 5 Caninataqueme omimantërome casangajengaro águërime tojai quirequi 300 tenario omërime tojai ira coguitiacha omitocotaiguërime. \p Iguisaneintaiganaquero tsinane. \v 6 Icantaiguëri Jesos: \p —Ineta iroro. ¿Pairo picantobiquero oca tsinaneca? Patiro ocanquinaro caninaro. \v 7 Përo cara irinaque obirojeguiquë ira coguitiachari te irine iguireguite; cara pinintica pomitocotaiguëri iriro. Carari quero nini Naro përosati. \v 8 Ocanquinaro caninasati. Oshaguëantobënaro queroquerai iteina. \v 9 Aisonori nangantaiguëmi: aiquenta pinguenagueque omagaroquë quibatsi, pinguenguitsatomotaguetaiguëri matsiguenga Caninaro Nibarintsi. Aisati pingomantëgotiro oca tsinaneca arota irogótocotiro matsiguengajegui. \s1 Joras iquianca irácagantëri Jesos. \r (Mt 26.14-16; Ir 22.3-6) \p \v 10 Aique iáque paniro irogomere Jesos, ijita Joras Cariotisati. Iátasitaiguëri itingomipague saseriroroti, inibatagaigapëri cara irácagantëri Jesos. \v 11 Iquemaigabaqueri saseriroti, icaninataiganaque iquengaigaca imëri Joras quirequi. Aique ipigapaa Joras, inetsasantëri Jesos arota irogóontëmari atiraca ongantima cara irácagantëri. \s1 Yobetsiquineri Jesos irogomere cara icarantacaro yapë. \r (Mt 26.17-19; Ir 22.7-13) \p \v 12 Pareca Pásicoa cara yametaiga joríojegui yapaigui pan te ingonaguero ora piponganta, aisati cara yóguiri oboina oisha aisa icanta cara icantaigaca jorío jiraisonori Ejípitoquë. Yosamitaiguëri Jesos irogomere: \p —Natingomi, ¿Nega pininti nobetsiquëmiro cara popë Pásicoaquë? \p \v 13 Jesos igáqueri pite irogomere: \p —Atsi pijáte poeboroquë. Cara pitonguibotobëmarica sërari iromëgotapë nija chomoquë, piguiatanëri. \v 14 Cara ingapë iriro, pinganqueri casintaro pongotsi: “Icanque Ogometaiguinari: ‘Cara pobangoquë, ¿Nega pini cara nopaiguë Pásicoa Naro aisati nogomerejegui?’ ” \v 15 Ironijagaiguëmiro oquibe coarito jonoquë; aito pobetsiquëro perintsi asi Pásicoa. \p \v 16 Aique iáiguë pite cara poeboroquë, iniaigapëri sërari aisa ocanca omagaro cara icantaiguëri Jesos. Aro yobetsicaiguëro Pásicoa. \s1 Jesos icomantëgotëri ira ágagantërine. \r (Mt 26.20-25; Ir 22.21-23; Jn 13.18-30) \p \v 17 Cara otsitiniguitetanë, yaretaigapa Jesos aisati irogomere. \v 18 Cara yapaigasegui mesaquë, icantaiguëri Jesos: \p —Aisonori nangantaiguëmi, ainta paniro yapëgotëna yaca ira ágagantënane. \p \v 19 Aro yogasëretaigaca antagaisati, paniropague yosamitëri: \p —Natingomi, ¿Naroco ágagantëmine? \p \v 20 Icantaiguëri Jesos: \p —Irianti paniro obirojegui picarati 12. Irianti pëcosiguina cara napë noberatotequë. \v 21 Nopaniaca Naro Jonogaguitequë, nomatsiguengatapë yaca quibatsica. Jirai isanguenatocoquina Sanguenariquë, aroque nomoncaraquero omagaro. Irari atsipiriasantërone ira ágagantënane, ¡Caninataqueme querome ini iriro! ¡Querome itsipireiro! \s1 Yogomeantë Jesos irapapinintobiqueri quemisantatsiri aisati irógobitaiguëmari. \r (Mt 26.26-29; Ir 22.14-20; 1 Co 11.23-26) \p \v 22 Cara yapaigasegui, Jesos yáguë pan, icarasiaqueri Tosorintsi, itibatsaaguequero, yotsatengaiguëri irogomerejegui. Icantaiguëri: \p —Jeroca pan osigaro nobatsa. Popaiguero. ¿Teco nangamobitaiguemi? \p \v 23 Aique yáguë irógomento, icarasiaqueri Tosorintsi, ipaguitaiguëri. Antagaisati yógaigacaro. \p \v 24 Icantaiguëri: \p —Iroro osigaro naraa, ora naraatobitanëneri omagaro matsiguenga cara nangamobitaiguëri. Yamai naraa ocanti irorai Nibarintsi; iroro ingábintsantaiguëmari Tosorintsi. Cara irabentaiguëna, Tosorintsi irojocajineri matsiguenga ora icantagueti te onganinate, quero iquengaineri aitosati. Nacantaiguëmi yamai arota pigóigue atiraca ongantima iragabisaicotajiri Tosorintsi antagaisati quemisanquinane. \v 25 Yamaica quero nógaaro oja oba aisati irooti cara nantsibataiguëmi cara iragáantanequë Pabati. Cara igáantë Iriro omagaro omasiniatitanë. Aique nóguëmaro iroraia aisati obirojegui. \s1 Icantaiguëri irogomere Jesos: “Yamai pijocaiganaquina”. \r (Mt 26.30-35; Ir 22.31-38; Jn 13.36-38) \p \v 26 Aroque yapaiguë. Aique icántataiguë Jesos aisati irogomere, iáiguë cara oguitojaquë jitacha Olibos. \v 27 Icantaiguëri irogomere Jesos: \p —Yamai pijocaiganaquina pisigaguetanëma, cara ocanti Sanguenari: \q1 Nóguëri ira omisantirine oisha, aro irisigaiganaquima iroishate, inguenagueque porocague. \m \v 28 Carari nanganiatanae, nobataiguëmi canta Garireaquë. \p \v 29 Iriro cantënguicha Peroro icanqueri: \p —Aroca irojocanëmi antagaisati basini icaegui, quero nojoquimi naro. \p \v 30 Yotabitanëri Jesos: \p —Aisonori nongomantëmi, Peroro. Yamaica tsitinirica queroquerai icaimanai tiapa sërari, ongaraque maba pinganque: “Teni nogótiri Ira Jesos”. \p \v 31 Aisati icanatasantë Peroro: \p —Aroca nantsibatëmi nangamobiquemi, quero nacanti: “Teni nogótiri Ira Jesos”. \p Aisa icantaiguë antagaisati irogomere. \s1 Jesos yamanaqueri Iriri cara panguirintsisiquë jitacha Jetsemaní. \r (Mt 26.36-46; Ir 22.39-46) \p \v 32 Aique iáiguë yaretaigaca Jetsemaníquë. Jesos icantaigapëri irogomere: \p —Pisobicaigue yaca; najáque Naro cara, nomanocoqueri Pabati. \p \v 33 Aro maba yáganë casiriconiati: Peroro aisati Santiago aisati Joan. Iparintaca Jesos tojai yogasëretasantaca aisati iquenganeintasantaca. \v 34 Icanqueri: \p —Tojai nogasëretasantaca agabenisonori. Pënibaque nangamaque. Pisobicaigue yaca, pingaguite. \p \v 35-36 Aique yogaganaca cara querora, yaquitomopa quibatsiquë. Yamanocopëri Iriri: \p —Apa, Pabati, Obiro pinganque omagaro; caninataque pigabisainaro ora bocatsi; teni naninte natsipirie, carari quero nacantiro ora nocogabeca Naro, iroonti nanganque ora picocaquina Obiro. \p \v 37 Aique Jesos ipigapaa irogomerequë. Iniopairi isamaigasegui. Yosamitëri ira Peroro: \p —Simón, ¿Pairo pisamabirique? ¿Teco pabebintsatiro pobotsiquine, te pabetiro pingaguitëmate arosata? \v 38 Pingaguite, pomaniri Tosorintsi arota iromitocotaiguemi quero picantaguetiro ora te ongomeite. Picogabeta pingantirome ora nococaquemira, carari te pingantiro. \p \v 39 Aisati iátaji Jesos. Yamanocotajiri Iriri. Irootisati yogatsitairi ora icanqueri naaraiquerai. \v 40 Ipigapaa aisati iniopairi irogomere aitosati isamaigasegui, tojainta ipotsiquitasantë. Te irogóiguë irotopitanairi. \v 41 Aisati iátaji yamanopai maba. Aro ipiganaja Jesos, icantaiguëri irogomere: \p —¿Somaigatsibico? Atsi pisamaigue yamai. Jirai nopaniaca Jonogaguitequë nomatsiguengatapë. Carari aroque omoncaraca yamai cara irácagantëna ira cagari caninataigatsi. \v 42 Pingabiritaiguema, intsome ajáte. Coraguitaque ira ágagantënane. \s1 Yáguëngani Jesos. \r (Mt 26.47-56; Ir 22.47-53; Jn 18.2-11) \p \v 43 Cara inibatasegui Jesos, yarepa Joras ira yogometabeta Jesos. Icarataigapëri tojai matsiguenga. Yamaigapë isabirite aisati anchaqui. Aroque igátaiguëri itingomipague saseriroti aisati ira ogomeantiro isanguenare Moisés aisati antiasiparipague. \v 44 Aroque icomantaiguëri Joras icanque: \p —Ira nasarapëma ora pigóontanëmari Iriro Jesos. Páganëri. \p \v 45 Aique iátasipëri Jesos Joras, yasarapari, icanque: \p —¿Aintabi, Ogometinari? \p \v 46 Aique ipocasitaigapëri antagaisati ira itsibataigapa Joras, yágaiganaqueri Ira Jesos. \v 47 Aro paniro irogomere yáguë isabirite, itoguimitatëri iromeraro itingomi saseriroti. \v 48 Aro icantaiguëri Jesos: \p —¿Pairo pamasibiriquinaro pisabirite aisati anchaqui págantanënaro? ¿Pijitaiguëco Naro cosirintsi? \v 49 Tojai piniaigabitina cara nogometaiguimi cara ibangoquë Tosorintsi, te págaiguena carari aroquenta omoncaraca ora ocomantëgotina Sanguenari. \p \v 50 Aique ijocaiganaqueri Jesos antagaisati irogomere, isigaguetaiganaca. \v 51 Ainta poro oboina sërari yoguiatanëri Jesos. Te inguitsagatema, patiro icanaquero tocoya. Yágaigabitacari iriro matsiguenga \v 52 carari ijocanëro tocoya, isigaganatanaca saacanari. \s1 Yágaiganaqueri Jesos catingasatiquë itingomipague joríojegui icarati 71. \r (Mt 26.57-68; Ir 22.54-65; Jn 18.12-14, 19-24) \p \v 53 Aique yágaiganaqueri Ira Jesos ibangoquë itingomisonori saseriroti cara yapatobiritaigacari basini itingomipague saseriroti aisati antiasipari aisati ira ogomeantiro ora isanguenare Moisés. \v 54 Yoguiataiguëri Peroro icarantanë. Icapë tantotsiquë tsomagui itsibataigacari sorarojegui cara yotataiguë tsitsiquë. \v 55 Aro ira itingomipague saseriroti, aisati antiasipari, aisati omagaro itingomipague jorío icarati 71 icogaigabitaca matsiguenga ingomantëgotëri Jesos ora te onganinate arota irógaigueri. \v 56 Ainta tojai itsoiguëgotaigabitacari Jesos carari te inguengaiguema. \v 57 Ainta basini tsoiguëgotantachari icantaiguë: \p \v 58 —Cani jirai naquemaiguëri naroegui cara icanë Jesos: “Nogomeriguetairo oca ibangoca Tosorintsi ora yobetsicaiguë matsiguenga. Ongaraque maba cataguiteri, nangabiritajiro basini irorai ora te irobetsiquiro matsiguenga”. \p \v 59 Carari teatisati onguengaiguema irinibare ira comantëgotaiguëri. \v 60 Aro icabiritanaca itingomi saserirotipague, yosamitëri Ira Jesos: \p —¿Pairo te potapibiritiri? ¿Pairo ojita oca icantocotaiguëmica? \p \v 61 Përo cara imairetopitëri Jesos, te irotopitëmatiri. Aisati yosamitairi itingomi saseriroti: \p —¿Obiroco Quirisito Itomi Tosorintsi caninarisonoriguinte? \p \v 62 Icanque Jesos: \p —Jee, Naro. Nopaniaca Jonogaguitequë, nomatsiguengatapë. Aiquenta piniaigaina nosobigopë ibacosonoriquë Tosorintsi sintsirisonoriguinte, aisati piniajina cara nopoque mingoriquë, nopigapaima yaca quibatsica. \p \v 63 Aito cara iguisanaca itingomi saseriroti itisaraanëro imanchaqui, icanque: \p —Piquemaigabaqueri. ¿Pairo ongogobique basini comantëgotërine? \v 64 Icantocotaguetasitari Tosorintsi. ¿Pairo piquengaiga obirojegui? ¿Pairo anganqueri? \p Yotabitaiguëri joríojegui; iquengaigaca antagaisati: \p —Caninataque ingamaque. \p \v 65 Aique ijobaboroqueri iboroquë, ibasioquiqueri iroquiquë inchotangaborotëri. Icantaiguëri: \p —Jaa, pingomantina. ¿Pairi capojëmi? \p Aisati iromeraroegui itingomi saseriroti inchotangaborotëri. \s1 Icanque Peroro: “Teni nogótiri Jesos”. \r (Mt 26.69-75; Ir 22.54-62; Jn 18.15-18, 25-27) \p \v 66 Aintaquerai isobiaque Peroro saaguiteroquë. Pipoque tsinane ironomire itingomi saseriroti. \v 67 Oniopëri cara yotasigui tsitsiquë. Onetsasantëri ocanqueri: \p —Aisati obiro aguiatiri Jesos, Ira Nasaresati. \p \v 68 Carari itsoiganaca Peroro: \p —¡Teni nogótiri! ¡Teni nanguemimi pairoraca picantina! \p Aro iátabeca Peroro cara icabitapa. Aito cara icaimanë tiapa sërari. \v 69 Iroroquerai tsinane onetsiri Peroro aisati. Ocantaiguëri iraegui inaigasegatsi: \p —Ica sërarica aguiatëri Jesos aisati irogomere. \p \v 70 Yotabitanai Peroro: \p —¡Teni nogótiri! \p Caraca arosata, ira inaigasegatsi icantaiguëri ira Peroro: \p —Aisonori obiro tsipataigari irogomere Jesos obironta Garireasati; pinibatinta picantaigari ibegaiga Garireasati. \p \v 71 Icantasanti Peroro: \p —Te sonori nogótiri sërari ira picantocoquina. Igóque Tosorintsi aisonori nacanquemi. Queroca ninibatimi catingasati, nocogui ingasitígatina Tosorintsi. \p \v 72 Aito cara yogatsitanai icaimanai tiapa sërari. Aro iquianquero Peroro cara icomantëri Jesos: “Queroquerai icaimanai tiapa sërari, maba pinganque: ‘Teni nogótiri Jesos’ ”. Cara iquengairo ora icanqueri Jesos, iragasantanaca Peroro. \c 15 \s1 Yágaiganaqueri Jesos catingasatiquë Pirato. \r (Mt 27.1-26; Ir 22.66–23.25; Jn 18.28-40) \p \v 1 Oquëtaguetamananaque, yapatotaigaca itingomiegui saseriroti aisati antiasiparipague aisati iraegui ogomeantiro isanguenare Moisés. Aisati yapatotaigaca basini obatacagantatsiri icarati 71. Iquengaigaca, yoguëshotaiguëri Ira Jesos, yágaiganaqueri cara Piratoquë, ipaigapëri Pirato ira cobeingari. \v 2 Yosamitobëri Jesos Pirato: \p —¿Obiroco Itingomi joríojegui? \p Yotabitanëri Jesos: \p —Jee. Naro aisonori ora picanque. \p \v 3 Icantocotaguetasicari Jesos itingomiegui saseriroti, icantaiguë: \p —Tojai icantagueque ora te ongomeite. Te inganinate Iriro. \p \v 4 Aisati yosamitairi Pirato icanqueri Ira Jesos: \p —¿Pairo te potabitëmatobitiri? Tojai icomantëgotaiguëmi cara picantaguetiro te ongomeite. \p \v 5 Carari te irotopitëmatiri Jesos irooti cara iquenganeintasantanacari Pirato. \v 6 Aro antagaisati osarini omoncaraca jiesita cara iquengaigaca joríojegui jiraisonori cara yabisobenqueri ironomire Tosorintsi cara Ejípitoquë. Cara jiesitaquë yameta Pirato iromisotocajiri paniro ira yomingui iromingamentoquë, ira icoigaiguë jorío. \v 7 Ainta iromingane ijita Barabás. Yomianqueri irironta ógueri aisati icantaiguëri imatsiguenga: “Intsome ojocajiri Iromasati ogobeingarite”. \v 8 Aro yapatotaigaca joríojegui, icocagaiguëri ira Pirato: \p —Yamaica nocogaiguini pingantinaro ora pameta: pomisotocajiri paniro iromingaga. \p \v 9 Yotabitaigabaqueri Pirato yosamitaiguëri: \p —¿Picogaiguico cara nomisotocajimiri Ira Itingomi joríojegui? \p \v 10 Icanque negaca Pirato aroquenta igóque cara iguisaneintasicari Jesos itingomiegui saseriroti tenta iraninte inguemisantiri Jesos matsiguenga. \v 11 Carari itingomiegui saseriroti icantacagaiguëri joríojegui: \p —Nocogaiguini pomisotogajiri ira Barabás. \p \v 12 Aique yosamitaiguëri Pirato: \p —¿Pairo nanganqueri Ira Jesos Ira pijitaiguë Itingomi joríojegui? \p \v 13 Icantaiguëri catsigue joríojegui: \p —¡Popëicotiri corosiquë! \p \v 14 Yotabitaiguëri Pirato: \p —¿Pairo icanque quimingari ora nopëicobiriqueri? \p Icaimaiganaque jorío catsigue: \p —¡Popëicotiri! \p \v 15 Icogasanti Pirato iraganinataiguëri matsiguenga. Aro yomisotocajiri Barabás, ipaiguëri joríojegui. Aisati igáqueri soraro iripasataiguëri Jesos aisati iribëquëgotëri. \s1 Isërontaigacari Jesos soraropague itsipiriacaqueri. \r (Mt 27.27-31; Jn 19.1-3) \p \v 16 Aique yágaiganaqueri Ira Jesos cara ibangoquë cobeingari, tsomagui, ora jitacha peretorio. Yapatotaiguëri omagaro basini irapisorarote. \v 17 Aro icaagaigabaqueri Jesos manchaguintsi quiraaquisaamagori. Aisati yobetsiquëneri imatseiro iroonti totsei, imatseiqueri. \v 18 Aique isërontaigacari, yobetsatomemegaigacari: \p —¡Obiro Natingomi! ¡Intimeta Itingomi joríojegui! \p \v 19 Yágaiguë anchaqui ipasatantaigacari iguitoquë, ijobatopiantaiguëri, yobaticagueritotomemegasitacari, itingomintomemegacari. \v 20 Cara itsongaiguë icabíntsátaiguëri isërontaigacari, yágabitsaqueri manchaguintsi quiraaquisaamagori, icaagobairi iraisati imanchaqui. \s1 Ipëicotaiguëri Jesos cara corosiquë. \r (Mt 27.32-44; Ir 23.26-43; Jn 19.16-27) \p Aique yágaiganaqueri cara iribëquëcoiguëri. \v 21 Itonguibocari sërari Sirenesati, ijita Simón. Iriro iriri Arijantoro aisati Irojo. Ipaniaca parigoti, iáque Jerosarénquë. Imeratobacari soraro, igáqueri: \p —Páganëneri igorosite. \p Aro yáganëneri irooti cara \v 22 yaretaigaca Górogotaquë ora ocanti osigaro iguito igamaga. \v 23 Aro ipabitacari Jesos oja oba ogonoataga casangajengaro jitacha mira, carari te iróguimaro Jesos. \v 24 Aro ira soraropague ipëicotaiguëri Jesos cara corosiquë, aique imaguimpibintëqueri imanchaqui Jesos ipabacaguecaro yotsatiancaro. \v 25 Terai irionogatasante paba cara ipëicoqueri. \v 26 Isanguenaquero pairoraca ipëicobiriqueri. Ocanque: “Ica Iriro Itingomi joríojegui”. \v 27 Aisati ipëicoqueri pite cosirinti itsibatacari Jesos. Ainta paniro ibacosonoriquë Jesos, basini imatepacoquë. \v 28 Aro omoncaraca Sanguenari ora ocanti negaca: \q1 Itsibatacari ira cantaguetiro te onganinate. \p \v 29 Ainta abisanaqueri abatsiquë iniopëri Jesos, icabegaiguëri, ipoteguitotaigapa, \v 30 icantaiguëri: \p —Obiro ogomeriguetirone ibango Tosorintsi, aisati ongaraque maba cataguiteri, pobetsicairo. Atsi yamai pigabisaicotajima Obiati. Cagarimica matobiantatsiri, piguëtajima corosiquë. \p \v 31 Aisati isërontaigacari itingomiegui saseriroti aisati iraegui ogomeantiro isanguenare Moisés icantobaca: \p —Yogabisaicotaiguëri imatsiguenga carari te iragabisaicotima Iriati. \v 32 Iriroca Itingomi joríojegui, Agabisaicoontatsiri, iraguëtajimata Iriati corosiquë. Nanetsaiguëri, aro nanguemisantaiguëri. \p Aisa icanca ira cosirinti itsibatancari ipëicoqueri icantocotaguetasicari Ira Jesos, icabegaiguëri aisati. \s1 Cara Icamaque Jesos. \r (Mt 27.45-56; Ir 23.44-49; Jn 19.28-37) \p \v 33 Cara catinga paba otsitiniguitetanë antagaisati quibatsi irooti cara inëmatanë paba ochapinitanë. \v 34 Cara ochapinitanë icaibatanë Jesos. \p —Eroi, Eroi, ¿Irama sabacatani? \p Ora ocanti: “Pabati, Notosorintsite, ¿Pairo pijocobitanëna?” \v 35 Ainta matsiguenga cara, iquemaiguëri icantaiguë: \p —Pinguemobëri. Icaimërini Erías comantantatsiri. \p \v 36 Aro isiganaca poro, yáguë ichomicantaro, yoaquero obaaquë cochoari. Yoguëneri chocopiquë itimagonaguitanaca ipabitacari Jesos, icanque: \p —Irinita. Atsi anetseri aroca iribocasitapëri Erías iraguëpëri iragabisaicoqueri. \p \v 37 Aro icaimasantanë Jesos, irooti icamantaca. \v 38 Cara icamaque Jesos, aito cara otisaraanaca aganguisati ora yotigantaro ibango Tosorintsi. Iroonti oquibepiriga tera yoguëro arota quero iqui pairiraca. Oparintaca jonoquë, otisaraaca irooti osobi. \v 39 Aro ira capitán inetsaseguiri Jesos, ati icanta cara icaibatanë aisati icamaque. Icanque: \p —Aisonori Ica sërarica Iriro Itomi Tosorintsi. \p \v 40 Aintasati cantaqueronta tsinanepague onetsaiguëri Jesos. Ainta María Magararasato, aitosati basini María iniro Santiago carantatsi aisati iniro José, aisati Saromé. \v 41 Ocapague tsinane poguiataiguëri Ira Jesos cara Garireaquë, opaiguëri iraperi, tojai omitocoiguëri. Aisati ainta basini tsinanepague aguiataigapëri irooti Jerosarénquë. \s1 Itiaiguëri igamaga Jesos omoroquë. \r (Mt 27.57-61; Ir 23.50-56; Jn 19.38-42) \p \v 42 Aroque ochapinitanë. Iroro cataguiteri cara yobetsicaiguë jiesita queroquerai pareta sábaro cara imagoriaigui. \v 43 Aro ipocasiqueri Pirato poro Arimateasati jitacha José. Iriro icarataigui basini obatacagantatsiri icarati 71 cara yapatotaigaca. Iriro iniacaninataiguë matsiguenga aisati yoguiaquero iragáantane Tosorintsi cara intingomibintaiguëri antagaisati matsiguenga. Te intsoroguiri ira cobeingari; ipocasipëri yamanopëri: \p —Camaque Jesos. Nocogui pinintacaguina náganëri igamaga nomianqueri omoroquë. \p \v 44 Imabocaca Pirato cara aroque icamaque Jesos. Icaimagantëri igapitante soraro, yosamitobëri: \p —¿Aisonori camaque Jesos? \p \v 45 Cara icomantëri capitán Pirato cara aisonori icamaque, ipëri José igamaga Jesos. \v 46 Aique iáque José yamanantëro tocoya caninaro irorai, yoguëpëri igamaga Jesos, iponatancari tocoya, yomianqueri omoroquë ora yomoroquera jirai cara mopëquë, ititiguëro mopë yasitocoontobacari. \v 47 Cara yomianqueri igamaga Jesos tsomagui onetsaiguëri María Magararasato aisati basini María iniro José. \c 16 \s1 Cara icabiritanaa Jesos icaniatanai. \r (Mt 28.1-10; Ir 24.1-12; Jn 20.1-10) \p \v 1 Pabisanaque cataguiteri comagoriantague aique piáiguë maba tsinane, María Magararasato, María iniro Santiago aisati Saromé. Piáiguë pamanantaiguë casangajengaro arota otiritaiguerime Jesos. \v 2 Oquëtaguetanai, iroonti tominco, cara iriraique contepatsi paba, paretaigaca tsinane omoroquë. \v 3 Posamitobaca: \p —¿Pairiraca titigaigacáirone ora mopë yasiantacaro omoro? \p \v 4 Ocantaiguë negaca oquibeguintenta mopë. Cara onetsaigapëro oquibe mopë, aroque osiringaja. \v 5 Aro ocaiganaque tsomagui omoroquë oniopëri oboina sërari isobigasegui obacosonoriquë. Iquitsagata manchaguintsi catarisonori. Oniaigapëri oquenganeintasantaigapa otsorogaiganaque. \v 6 Icantaigabaquero: \p —Quero pitsorogaigui. Nigóque picogaigabitarini Jesos Nasaresati Ira ipëicoiguë corosiquë. Teni irinaje yaca; aroque icaniatanai, icabiritanaa. Pinetse yaca cara yoguëri. \v 7 Yamai pijáigue pingomantaigapëri irogomerejegui aisati Peroro: “Aique iriátë Jesos cara Garireaquë cara icantaiguëmi jirai, irobataiganaquemi”. \p \v 8 Aique pisotogaiganaji maba tsinane omoroquë, pisigaiganaca. Oquenganeintasantanaca, omogomogoataiganaca otsorogaiganaque. Te ongomantëmatiri pairiraca otsorogasantaiguënta. \s1 Jesos yoniagapaaro María Magararasato. \r (Mt 28.9-10; Jn 20.11-18) \p \v 9 Cara icaniatanai Jesos tomincoquë, irotsita yoniagapaa María Magararasato ora ijoquine ogamagarite icarati 7 jirai cara inantabecaro. \v 10 Aique piáque ocomantapëri iraegui itsibataiga Jesos cara aroque icabiritaja. Yogasëretaigasega aisati iragaigasega \v 11 cara ocomantaigabitapari: \p —Caniatanai Jesos Atingomi, naniajiri. \p Carari te irajitaigabaquero. \s1 Jesos yoniagapaari pite irogomere. \r (Ir 24.13-35) \p \v 12 Aique ipasiniatitanë Jesos cara yoniagapaari pite irogomere yanëitaigasegui abatsiquë iáiguë iritoganequë. \v 13 Iriro pite ipigaigaa icomantaigapëri ira basini irogomere Jesos. Teatisati irajitaigabaqueri iriro. \s1 Yoniagaigapaari irogomere icarati 11. \r (Mt 28.16-20; Ir 24.36-49; Jn 20.19-23) \p \v 14 Aiquenta yoniagaigapaari irogomere icarati 11 cara yapaisigui. Isintsitsataigapëri icanque: \p —¿Teco nongomantaiguemi nangabiritajima? ¿Pairo te pijitobitina? Picantaigaca te ine pisëre. ¿Pairo te pijitobitaigueri ira niaigaina Naro? \p \v 15 Aisati Jesos icantaiguëri irogomere: \p —Pijáigue antagaisatiquë quibatsi, pingomantëgotaguetinaro omagaro matsiguengajeguiquë oca Caninaroca Nibarintsi cara nacamobiqueri, nacaniatanai. \v 16 Pairiraca quemisanquerone oca Caninaroca Nibarintsi aisati imaotisatëma, iragabisaicotajiri Tosorintsi. Ira quero iquemisantiri, Tosorintsi iratsipiriacaqueri iriro Sharincabeniquë. \v 17 Ira quemisanquerine, Tosorintsi oniagaiguëmari itasorintsite. Iragántantaiguëmaro nopairo camagaripague. Irinibaquero irorai nibarintsi. Cara iraniaiguëri imatsiguenga irogóontimaro aisonori ora icomantaiguë. \v 18 Aisati imogotirica marangue, aroca iratsiquëri, quero icami. Aroca iróguimaro pigantatsiri, querootisati icami. Iroquinerica ibaco janaitatsiri, aro iragaguibegajiri. \s1 Itsonquero Maricos isanguenare. \r (Ir 24.50-53; Irag 1.7-11) \p \v 19 Iroro oca icantaiguëri irogomere Atingomi Jesos, aique iáque jonoquë. Yogainocanaa isobiaque ibacosonoriquë Tosorintsi, itsibatari Iriri cara itingomibintanti. \v 20 Aique iátagueque irogomere iquenagueque icomantaguetaiguëri antagaisati matsiguenga aisati icanta Atingomi Jesos. Coshoni yogaiguëri Jesos imitocoiguëri cara itasongagueanti arota irogóte matsiguenga cara aisonori ora icomantagueanti. \p Aro ocarati ora nasanguenaque. \sig Maricos \sig*