\id MAT - Nomatsiguenga NT [not] -Peru (Web edition -2012 bd) \h Mateo \toc1 Ira Mateo Isanguenatocoqueri Jesoquirisito, Ati Icanta Iriro Cara Yogabisaicoonti \toc2 Mateo \toc3 Mt \mt1 IRA MATEO ISANGUENATOCOQUERI JESOQUIRISITO, ATI ICANTA IRIRO CARA YOGABISAICOONTI \c 1 \s1 Isanguenaquero iripajiro imatsiguengajegui Jesos. \r (Ir 3.23-38) \p \v 1 Yamai nasanguenataiguëmiro iripajiropague icharineegui jirai Jesoquirisito. Irirori imatsiguenga David aisati Abaram. \p \v 2 Aro jirai itimi Abaram. Ainta itomi ira jitacha Isac. Aisati Isac itomintacari Jacob. Jacob itomintaigari ira Jorá aisati ireintiegui. \v 3 Jorá ijinantacaro Tamar. Itomintacari Baris aisati Tsara. Baris, iriro iriri Esiromo. Esiromo iriri Aram. \v 4 Aram itomintacari ira Aminarab. Aminarab iriri Nasón. Nasón iriri Saramón. \v 5 Saramón itomintaari ira Bos. Iniro Bos ojita Rajab. Itomi Bos ijita Oberi. Iniro Oberi jitacha Irot. Oberi iriri Isaí. \v 6 Itomi Isaí jitacha David, ira itingomi joríojegui. Cara Abaranquë irooti David ainta icarati 14 sërari. Yaguimintacari Orías David, itomintaari Saromón. \v 7 Saromón iriri Roboam. Itomi Roboam, Abías. Itomi Abías, Asa. \v 8 Asa itomintaari ira Josabá. Itomi Josabá irianti Joram. Itomi Joram, Osías. \v 9 Osías iriri Joatam. Itomi Joatam jitacha Acás. Acás iriri Esequías. \v 10 Ira itomi Esequías, Manasés. Itomi Manasés: Amón. Amón iriri Josías. \v 11 Josías itomintaari ira Jeconías aisati ireintiegui. Aro cara Daviriquë irooti Jeconías, ainta 14 sërari. Cara itimi Jeconías, ipocaiguë tojai soraro paniaigacha Babironiaquë, yágaiganaqueri omagaro joríojegui canta Babironiaquë. \p \v 12 Aique iconijapë Saratieri itomi Jeconías. Itomi Saratieri irianti Sorobabé. \v 13 Sorobabé iriri Abió. Itomi Abió: Eriaquim. Eriaquim iriri Asoro. \v 14 Asoro itomintaari Saroco. Itomi Saroco, Aquim. Aquim iriri Erió. \v 15 Itomi Erió: Eriasari. Eriasari iriri Matán. Itomi Matán irianti Jacob, \v 16 ira tomincari José ojimetsari María. María iniro Jesos Ira aisati jitacha Quirisito Agabisaicoontatsiri. \v 17 Ainta 14 sërari cara yágaiganaqueri joríojegui canta Babironiaquë irooti cara iboguë Quirisito. \s1 Cara iboguë Jesoquirisito. \r (Ir 2.1-7) \p \v 18 Yamai nongomantëmi ati ocanta jirai cara inë Jesoquirisito. Ainta José aisati iinatsari ojita María. Aroque iquengaigaca irágobaguima, carari teraiquerai iraneiro. Iroro cantënguicha poguë María, itasongancaro Isëre Tosorintsi. \v 19 Cara igóquero José cara poguë María iquengasëretaca: “Te onganinate ca poguë. Ainiro oniaguetiri sërari. Quero náguiro. Nojocajironi comanoroni. Quero nocomantiri omatsiguenga. Paniro nanganquero: ‘Nojocajimini yamai’ ”. Irianti caninari José, icoque ingábintsero María, te iraninte iraguipasiguitiro. \v 20 Iroontita iquianca José irojoquiro, iriguito yoniagapari ironomire Tosorintsi cara iquisaniqueri. Icantasiringapëri: \p —José, obiro imatsiguenga jirai David, quero pitsorogui cara páguëro María tenta iriro ogaguirone sërari pijinatsari. Ira ojaniquite itasongancaro Isëre Tosorintsi. \v 21 Ontsomaaquenica poro Otomi, pijitiri Jesos Irironta agabisaicoquerine imatsiguenga, irojocajineri ora icantagueti te onganinate. \p \v 22 Antagaisati ocanca nega arota omoncaratima ora icanque Tosorintsi jirai cara isanguenatacaqueri comantantatsiri jitacha Isaías: \q1 \v 23 Ainta omënibaque tsinane te oneiri sërari, ontsomaaqueri Otomi Ira jitënguichane Emanoel. \p Emanoel ocanti irinibarequë jorío: itsibatacái Tosorintsi. \p \v 24 Aro icabirica José iquemisanquero ora icomantasiringaqueri ironomire Atingomi. Iátasiquero María, icanquero: \p —Aro caraquenta nágasantëmi nobangoquë. \p \v 25 Carari terai iraneiro irooti cara ontsomaaqueri Otomi. Cara aroque iboguë ijiqueri Jesos. Aique yágasantëro ijinantacaro. \c 2 \s1 Ipocaiguë ogótasantiri jonogasati iraniaquerini Jesos. \p \v 1 Aro iboguë Jesos canta poeboroquë jitacha Berén cara quibatsiquë jitacha Jorea. Igáantë Eroris itingomi cara Jerosarénquë cara yaretaiga sërari ogótasantiri jonogasati. Ipaniaca jaanta cara iconteti paba. \v 2 Yosamitaigapëri Jerosaresati: \p —¿Nega ini yamai ira Itingomi joríojegui? Cara nopaniaca naniaigabaqueri ionogasatite, aro nigóiguë, irirai iboguënguitsi. Yamai nipocasitaiguëri nomanocotaiguëri. \p \v 3 Cara iquemocotobëri itingomi jitacha Eroris, iquenganeintasantanaca aisati itsoroganë. Itsorogaiganaque aisati omagaro Jerosaresati. \v 4 Aique Eroris yapatotaiguëri antagaisati saserirotipague obatatsiri aisati omagaro iraegui ogomeantiro isanguenare Moisés. Aro yosamitaigabaqueri \p —¿Nega iriboguë ira jitënguichane Quirisito? \p \v 5 Yotabitaiguëri: \p —Cara poeboroquë jitacha Berén yaca quibatsica ojita Jorea. Jirai isanguenatocoqueri ira comantantatsiri jitacha Miqueas: \q1 \v 6 Aiti Berén cara Joreaquë. Quero itsoinguiro Berén otiomijani poeboro: querootisati ijitiro carantatsiro aronta Berénquë iriboguë Irirosonori, Itingomi omagaro jorío. \p \v 7 Aique comanoroni Eroris icaimagantaiguëri cogatsi iraneiri Jesos. Yosamitaiguëri: \p —¿Ati ocanta cara iconijatomopëmi jonogasati cara piniaigabaqueri ora pigóontacari cara iboguë Itingomi? Pingomantasantina. \p \v 8 Aro icomantaiguëri. Aique Eroris igáqueri aisati: \p —Atsi pijáigue yamai. Pingogaigueri Ira Janequi. Pinetsaigueri atiraca itimi aisati atiraca icanta. Aique popigaima yaca, pingomantaigapëna naro. Nocoguini naneiri naro aisati, nantingomimpëmari. \p \v 9 Aique iáiguë, iniaigairi jonogasati ibaqueri irooti cara yaratingopë jonoica pongotsi cara ini Janequi. \v 10 Cara iniaiguëri jonogasati icaninatasantaiganaque. \v 11 Icanaque pongotsiquë, iniaigapëri Ira Janequi aisati María iniro. Aro yobaticagueritotasipari, yamanocotaiguëri, ijitaiguëri Itingomisonori. Aique itatarecoquero itsibogotequë ipasitaigacari maba ora pënatacha tojai: oro, aisati pite casangajengaro. \v 12 Aique isamaiguë ira maba matsiguenga. Iquisanitaiguë. Aro Tosorintsi icamanaasiringaqueri, icanqueri: \p —Quero pipiganaja Eroriquë. Popiganajima piguebatsitequë cara basiniatiquë abatsi. \p Aro iquenantaigaaro basiniati abatsi irooti cara ipaniaca. \s1 Isiganaca José Ejípitoquë, yáganëri Jesos aisati María. \p \v 13 Aroqueque iátaigai ira ogótasantiri jonogasati aique iquisanique José. Aisati iconijatomopëri ironomire Atingomi irisaanganetsite, icomantasiringapëri icampëri: \p —José, pingabiritima, páganëri Ira Janequi aisati iniro; pisiganëma cara Ejípitoquë. Pintime irooti cara nongomantaimi, cara popigaima, icoguirininta Eroris Ira Janequi iróguiri. \p \v 14 Aro irooti tsitiniriquë iáiguë. Yáganëri Janequi aisati iniro canta Ejípitoquë. \v 15 Canta, itimaigapë irooti cara icamaque Eroris. Aique ipigaigapaa iguebatsitequë. Icanque irooti ora isanguenatocoqueri jirai ira comantantatsiri jitacha Oseas. Atingomi isanguenatacaqueri: \q1 Icanque Tosorintsi: “Itimabeta Notomi canta Ejípitoquë. Nacaimairi iripigapaima aisati”. \s1 Ira Eroris yógagantëri janequipague cara Berénquë. \p \v 16 Cara te iripigaima ira ogótasantiri jonogasati, aro igótanë Eroris cara te inguemisantiri. Aro iguisasanotanaca Eroris, igátaiguëri isorarote, icanqueri: \p —Pijáigue cara Berénquë, pógaigueri antagaisati janequi sërari. Póguiri ira irirai ibogatsi aisati ira agabisatsi pite osarini. Popoguiriaigueri omagaro. \p Icanque negaca Eroris aroquenta icomantasantapëri ira ogótasantiri jonogasati, ati ocanta iniaiguëri jonogasati. \v 17 Jirai isanguenatocoquero oca comantantatsiri jitacha Jeremías. \q1 \v 18 Oquemocoquengani tsinane ocaimëgotasantëri otomijegui tojai piraicoqueri. Iroronta cantaca Iraquel, piraicotaiguëri ojaniquite cara Iramáquë jirai. Te onganinasëretanae yógaiguërinta otomijegui. \s1 Ipiganaja José Nasarequë, yáganëri Jesos aisati iniro. \p \v 19 Icamaque Eroris. Aro iquisaniqueri José. Iconijatomopëri ironomire Atingomi irisaanganetsite cara Ejípitoquë. \v 20 Icantasiringapëri: \p —José, atsi yamai pijátaje popiganajima piguebatsitequë. Páganëri Ira Janequi aisati iniro aroquenta icamaque ira cogabitacha iróguirime Janequi. \p \v 21 Aro yáganairi Ira Jesos aisati iniro, iáque cara iguebatsitequë imatsiguenga. \v 22 Cara yaretaja José iquemocopëri Ariquerao itingomi Joreasati. Ariquerao itomi Eroris ógueri. Aro itsorogopëri. Aisati Tosorintsi icamanaasiringaqueri: \p —Pigamemari Ariquerao. \p Aro yogaganaca José canta Garireaquë. \v 23 Cara yaretaja, itimopë poeboroquë jitacha Nasaret. Aro omoncaraca ora icanque comantantatsiripague jirai: Quirisito Nasaresati. \c 3 \s1 Joan baotisatantatsiri icomantagueanti cara tera ontimingani. \r (Mr 1.1-8; Ir 3.1-18; Jn 1.19-28) \p \v 1 Aro aique iáque Joan baotisatantatsiri cara tera ontimingani cara Joreaquë. Icomantaguetaigapëri imatsiguenga \v 2 icantopiantë: \p —Pingantaigaima yacaqueroca, pijocajiro ora picantagueti te onganinate, pomasiniatitaje, quero picantaja pibega jirai. Pabentimari Tosorintsi pënibaquenta orequima cara intingomibintaiguëmi Tosorintsi. \p \v 3 Jirai ira Joan isanguenatocoqueri comantantatsiri jitacha Isaías. Icanque Isaías: \q1 Ainta ira cajemaquenguitsine cara te ontimingani; inganque: “Coraguetaque Atingomi; págacaninatobëri; pinguemisantasantobëri, piganinatiro paneingomento pibega cara pobetsicoboguitineri irabo itingomi pigatingatineri”. \p \v 4 Ora iguitsagare Joan irianti cameyopiti, imatsaguitari imasitsa. Irianti yaagui ira tsiguëriquipague. Aisati itsimiri pitsia. \v 5 Ipocasitaigapëri tojai Jerosaresati iquemisantaiguëri, aisati omagaro Joreasati, antagaisati ira timaigatsi aronisati nijaaquë jitacha Jorirán. \v 6 Ainta tojai icampëri: \p —Aiti nacantaguetiro ora te onganinate. Nocoguini ingábintsena Tosorintsi iragabisaicotajina. \p Aique ibaotisataiguëri Joan Joriránquë. \p \v 7 Aisati iátasitaigabitacari tojai bariseo aisati arosonori saroseo icogabetaigaca imaotisataiguemame, carari iguisatsataigabaqueri Joan icabëri: \p —Te pinganinataigue, obirojegui aisa picantaigacari marangue. ¿Pairi comantaiguëmi pisigopitanëmaro cara iratsipiriacagaiguëmi Tosorintsi cantaquibi maranguepague cara isigopitaigacaro pamari? ¿Pijitasitaiguemame cara quero itsipiriacaguimiro? \v 8 Pinintica nomaotisataiguemi, aro caninataque pintimaigue caninasati arota nogótimi pijocasantëroca ora picantagueti te ongomeite pinguemisantasantiri Tosorintsi. \v 9 Quero picantaigui: “Naroegui imatsiguenga Abaram. Iroro iniacaninataguëtaiguëna Tosorintsi; quero iguisina”. Pamatobica obiati. Ingoqueca Tosorintsi, imiaguetiro ocaegui mopë imatsiguenga Abaram carari quero pogabisaicotiri iriro, quero iáti Jonocaguitequë irironta jorío imatsiguenga Abaram. Querootisati pabisaicoti obironta imatsiguenga Abaram. \v 10 Carari pënibaque inguisaiguëmi Tosorintsi. Picantaigacaro pibega anchato te ine oguitso; iritotëro casintaro, irojoquero tsitsiquë. Aisa picanta obiro te pinguemisantiri Tosorintsi, te pingantineri, irojocaiguëmi Sharincabeniquë. \v 11 Aroca nogóque ijocajiro matsiguenga ora icantagueti te onganinate, nobaotisatëri nijaaquë. Carari pënibaquenta iribocapë basini sërari, teni aisa ingantina nibega naro. Ibaquina Irironta Natingomisonori, nitsoingaa naronta cantaca iromeraro Iriro. Naro baotisataiguëmi nijaaquë, carari pinguemisanquerica Iriro ogaiguëmirone Caninaro Isëre Tosorintsi inasërequimi. Aisati ingasitígatëri Sharincabeniquë ira tsoengatsi te inguemisantiri. \v 12 Aroca omposaguiquero antianquero arosa, aique opoteguiquero. Ataquero omasiqui, iroonti oguitso águë oguëro cara ogantaroriquë. Aisati ingantima Atingomi iraniantimari antagaisati matsiguenga. Ingábintsaiguëri ira quemisantaiguërine, irianti cantaguetiro te onganinate irojoqueri tsitsiquë cara te otsibague. \s1 Cara ibaotisataca Jesos. \r (Mr 1.9-11; Ir 3.21-22; Jn 1.31-34) \p \v 13 Aique iáque Jesos Joriránquë, ipaniaca Garireaquë. Iátasiqueri Joan cara imaotisatobëri. \v 14 Te iraninte Joan imaotisatobëri, icabëri: \p —Quero nobaotisatimi. Caninataque pomaotisatina naro Obiati. ¿Pairo picogobiti nomaotisatimi Obironta Natingomisonori? \p \v 15 Yotabitanëri Jesos: \p —Pinintacaguina yamai. Nocogasanti pomaotisatina icocaquinaronta Tosorintsi. \p Icanque Joan: \p —Aro nomaotisatëmi. \p \v 16 Aro ibaotisatëri nijaaquë. Cara yagatanai Jesos, aique iniobëro Isëre Tosorintsi, opaniaca Jonogaguitequë, pamasobingopë paguëpëri Jesos, ocampari sompaguiti, pinampari. \v 17 Iriguito iquemaigabaquitiguiri Tosorintsi canta Jonogaguitequë, icanque: \p —Icari ica Notomi nanintasanotirini. Tojai nacaninabentasantobiqueri. \c 4 \s1 Icogabeca camagari irantacaquerime Jesos ora te onganinate. \r (Mr 1.12-13; Ir 4.1-13) \p \v 1 Aique Isëre Tosorintsi páganëri Ira Jesos cara tera ontimingani. Cara, icoque camagari iraniantimari. Icogabeca irantacaquerime Jesos ora te onganinate. \v 2 Cara, itica Jesos 40 cataguiteri, te irapëmate pairoraca. Págasantëri itasegane. \v 3 Aro iátasiqueri Jesos camagari, iraniantëmari. Icantabepari: \p —Obirosonorica Itomi Tosorintsi, pomeguiro oca mopëca pan, popero. \p \v 4 Yotabitanëri Jesos: \p —Quero nopeguiro. Ocanti Sanguenari jirai isanguenati comantantatsiri: \q1 Te patiro intimantimaro pan matsiguenga, carari intimantëmarotisati Irinibare Tosorintsi cara inguemisanqueroca. \p \v 5 Aique yáganëri camagari cara Jerosarénquë. Cara, yoguëri jonoica oquibe pongotsi irasi Tosorintsi. \v 6 Aro icantabecari: \p —Obiroca Itomi Tosorintsi, atsi pomatsecanë osobinta quibatsiquë. Pinguenguero ocanti Sanguenari: \q1 Tosorintsi iragáquimiri ironomire irisaanganetsitepague iromisanquemi. Irágaigabaquemi arota quero poparigopë mopëquë. \p \v 7 Yotabitanëri Jesos: \p —Quero picantiri Tosorintsi ora inganque; posamitiri ora icogui inganque. Aisati ocanti Sanguenari: \q1 Quero piniantari Pitingomi Iriantinta Pitosorintsite. \p \v 8 Aisati yáganëri Jesos camagari jonoquë oquibequë oguitoja. Ijigotëneri omagaro quibatsi, \v 9 icantabecari: \p —Pinetsaigueri antagaisati timaigatsi quibatsiquë. Aroca pintingominquina naro, pobaticagueritotasiquinaca, aro nomëmiro omagaro, nangantaiguëri antagaisati intaegui cara intingomintaiguëmi iriro. \p \v 10 Yotabitanëri Jesos aisati: \p —Pijáte, jaara, obiro Satanás. Ocantiti Sanguenari negaca: \q1 Pintingomintimari paniro Atingomi Irironta Pitosorintsite. Paniro Iriro pomanocoqueri pinguemisanqueri. \p \v 11 Aro iátaji camagari ijocanëri. Aique ipocasitaigapëri ironomirepague Tosorintsi irisaanganetsite, imitocotaigapëri Jesos. \s1 Iáque Jesos Garireaquë. \r (Mr 1.14-15; Ir 4.14-15) \p \v 12 Cara Jesos iquemocoqueri Joan cara yomianquengani, iáque Jesos cara Garireaquë. \v 13 Te intime Nasarequë, carari iáque Caperinaoquë. Caperinao iroonti poeboro onamijaquë oquibe angaare jitacha Garirea. Aisati pini aronisati iguebatsite Saborón aisati irasi Nejatari. \v 14 Aro omoncaraca ora isanguenatocoque Isaías comantantatsiri jirai cara icanque: \q1 \v 15 Ainta matsiguenga timaigatsi quibatsipaguequë: Saborón aisati Nejatari timatsi onamijaquë angaare jitacha Garirea; aisati aiquero basiniquë angaare oquibeguintesonori; aisa antatinta Jorirán; aisati Garirea canta itimaigui tojai matsiguenga cagarijegui jorío. \v 16 Jirai icantabetaigacari ibega iraegui timatsi tsitiniriquë tenta irogóigueri Tosorintsi. Iriátaiguëme Sharincabeniquë, carari yamai aisati icantaigari ira timaigatsi cataguiteriquë, aroquenta iquemocotaigabaqueri Jesos. \p \v 17 Aro iparintaca Jesos iquenguitsatomotaiguëri matsiguenga canta, icantaiguëri: \p —Pingantaigaima yacaqueroca, pijocajiro ora picantagueti te onganinate, pabentimari Tosorintsi pënibaquenta orequima iragáantane cara intingomibintaiguëmi. \s1 Jesos icoigaiguëri irogomere. \r (Mr 1.16-20; Ir 5.1-11; Jn 1.35-51) \p \v 18 Iroontita yanëisigui Jesos cara onamijaquë angaare jitacha Garirea, iniopëri Simón aisati ireinti, Antiris. Simón aisati ijita Peroro. Isiriatasegui simaguitinta ini. \v 19 Iniopëri Jesos aro icampëri: \p —Intsome, piguiatanëna. Jirai pitarobacaati pisiriatiri sima carari nomëmi irorai pitarobacaare; pinguemisantacaguinari matsiguenga. \p \v 20 Aito cara ijocanëro isiritite, yoguiataiganaqueri. \v 21 Yogagaiganaca negaqueronta, Jesos iniopëri pite basini, Santiago aisati ireinti, Joan. Iriro pitirooti itomi Sebereo. Yobetsicaigaseguiro irisiriamento cara ibitoquë. Aisati icaimaigapëri Jesos. \v 22 Aito cara ijocaiganaqueri iriri cara ibitoquë, yoguiataiganaqueri. \s1 Icomantagueanti Jesos cara Garireaquë. \r (Mr 1.35-39; 3.7-8; Ir 4.42-44; 6.17-19) \p \v 23 Iquenagueque Jesos cara Garireaquë; yogomeanti omagaro poeboropaguequë cara yapatoitaiga jorío. Aisati iquenguitsatocotagueantëro iragáantane Tosorintsi cara intingomibintaiguëri matsiguenga. Aisati Jesos yogaguibegajiri tojai janaitatsiripague. \v 24 Iquemocotaiguëri Jesos omagaro Siriasati. Aro yamaigapëri tojai imatsiguenga janaitaguetatsiri aisati catsibaguetatsiri arota iraguibegajiri. Yamapëri Jesosiquë ira inanca camagari, ira tingaraachari, aisati ira emëngari. Yogaguibegajiri antagaisati. \v 25 Yoguiataigapëri tojaisonori matsiguenga: Garireasati, Tecaporisisati, Jerosaresati, Joreasati, aisati ira paniacha antatinta Jorirán. \c 5 \s1 Iquenguitsaque Jesos cara oguitojaquë; icomantëgotaiguëri ira iraganinasëretaiguë Tosorintsi. \r (Ir 6.20-26) \p \v 1 Cara Jesos iniaiguëri tojai matsiguenga ira botoibiritaigacari, aro itonganaque oguitojaquë, isobigopë. Ishongaigapari irogomerejegui. \v 2 Aique yogometaiguëri, icantaiguëri: \p \v 3 —Iraganinasëretaiguëri Tosorintsi antagaisati ira cantatsi: “Nantingomintimari Tosorintsi. Nocoguini irojocajinaro ora nacantaguetomotiri quimingari, iragabisaicotajinata tenta nagabisaicotajima naneni”. Aro iragabisaicotajiri Tosorintsi. \v 4 Iraganinasëretaiguëri Tosorintsi omagaro ira agasëretaigacha, omagaro ira aragacha. Aro inganinasëretagaiganaqueri Tosorintsi. \v 5 Iraganinasëretaiguëri antagaisati ira te inguengasantima, quero iguisabacaga. Aro Tosorintsi ingábintsasanoiguëri, imëri ora caninaro. \v 6 Iraganinasëretaiguëri Tosorintsi omagaro ira cogasantatsi ingante caninasati. Iromitocotaiguëri intime caninasati. \v 7 Iraganinasëretaiguëri Tosorintsi antagaisati ira cantaneintëgotiri ira basini. Aisati ingantaneintëgotasantëri irirojegui Tosorintsi. \v 8 Iraganinasëretaiguëri Tosorintsi omagaro ira quingasëretaigacha caninasati aisati cantatsi caninaro. Aro ironijagaiguëmari iriro Tosorintsi. \v 9 Iraganinasëretaiguëri Tosorintsi antagaisati ira aguimairenqueri quisachari. Aro intomintaiguëmari Tosorintsi. \v 10 Aroca inguisaiguëmi aroquenta picaninataiguë, pinganinasëretaigue. Aro iragasobicaiguëmi Tosorintsi cara igáanti Iriro. \v 11 Aisati inganquimica catsimari, irinibatocotimica ora te onganinate, intsoiguëgotimica aroquenta piquemisantaiguëna, pinganinasëretaigue. \v 12 Jee, pinganinasëretasantaigue: imaiguëmi Tosorintsi ora caninaro cara Jonogaguitequë aisa icanta ipaiguëri comantantatsiri jirai cara iguisaiguëri imatsiguenga. Iroro quero pipëgataguëtari, ingantocoquiminta Tosorintsi caninaro. \s1 Ira quemisantatsiri yosiacaro pibega patiari aisati pibega michero. \r (Mr 9.50; Ir 14.34-35) \p \v 13 Aisati icantaiguëri Jesos: \p —Pigóiguë obotiatëri ibatsa arota quero isititi. Carari omasangatanëca patiari ora cochotacaguiro, quero ocomeitanai, ojoqueroti sotoquë iranëiro ogatiquengani. Obirojegui posiacaro pibega patiari: poganinataiguiri matsiguenga. \v 14 Aisati obirojegui picantaro michero yaca quibatsica. Iniaiguëmi matsiguenga ora picantaiguë aisa ocanta iniaiguëro poeboro inatsi oguitojaquë. Quero pimána. \v 15 Aisati posangueguitetocotaiguëri matsiguenga ora caninaro aisati picantaro michero. Cara poboquerotica, quero pimániro osobica cantiri, carari poguërotica jonoquë arota osangueguitetocotiri omagaro timatsi pongotsiquë. \v 16 Aisati obirojegui, pintimaigue caninasati arota iraniaiguemi pomatsiguengajegui cara caninasati picantaiga. Aro iraniacaninataiguëri Pabati Ira timatsi Jonogaguitequë. \s1 Jesos icomantëgotëro isanguenare Moisés. \p \v 17 Përosati yogomeque Jesos: \p —Teri iroro nopocasite nojocaguimiro cara piquemisantaiguëro isanguenare Moisés aisati isanguenare comantantatsiri. Nipocasique nogometaiguëmiro ora icantasanti. Nomoncaraquero. \v 18 Aisonori nangantaiguëmiro oca: otsonguëmaca quibatsi aisati Jonogaguite carari quero pitsonga isanguenare Moisés irooti cara omoncaraquima antagaisati ora icanque. \v 19 Queroca piquemisantasantiro isanguenare, aisati aroca pogometiri pomatsiguenga cara quero iquemisantasantiro, quero iniacaninatsantimi Tosorintsi cara iragáantanequë. Carari aroca pinguemisantasantëro omagaro isanguenaque aisati pogometaiguërica pomatsiguenga inguemisantasantiro, aro imëmi Tosorintsi pomitocotaiguëri cara igáanti. \v 20 ¿Pijitasitaiga Tosorintsi iniacaninataiguëri bariseo aisati ira ogomeantiro Sanguenari? Yamai nongomantaiguëmi, teni iromoncarataiguero ora icocagaigabitari Tosorintsi. Aisati obiro, queroca pabisiri iriro, queroca picaninatasantaigui, quero piáti obiro cara iragáantanequë Tosorintsi cara itingomibintanti. \s1 Icanque Jesos: “Quero piguisabacaga”. \r (Ir 12.57-59) \p \v 21 Aisati icanque Jesos: \p —Pigóiguë icantaiguë jirainisati: “Quero póganti. Aroca póganque, ingasitígatëmi Tosorintsi”. \v 22 Carari nongomantaiguëmi Naro: quero piguisaneintiri pomatsiguenga. Aroca pinguisaneinqueri, ingasitígatëmi pitingomi. Aroca pinganqueri: “Te pigóte”, inguisaiguëmi obatacagantatsiripague icarati 71. Quero picantëmatiri pairoraca querota pitsipireiro cara Sharincabeniquë. \v 23 Cara pijáqueca ibangoquë Tosorintsi aroca póguëneri pitaquineri pobira cara itagantariquë, carari piquianca aiti ora iguisëgotantimi pomatsiguenga, \v 24 atsi pijocanëri pobira cara, pijátasitiri ira quisëgotimi. Pobetsicobagaima, págacaninatobagaima. Aique popigaima ibangoquë Tosorintsi, póguineri pobira. \v 25 Aintaca pomatsiguenga irácagantëmi, pobetsicagairi pinguencaguimari. Pingante: “Intsome obetsicobagaima”, queroquerai yáganëmi cara poesitoquë. Aro ira joes iragáqueri soraro: “Páganëri ica”. Aique iromianquemi cara iromingamentoquë. \v 26 Aique queroca pipënabentiro antagaisati pirebetiri, quero yomisotocajimi aisati. \s1 Icanque Jesos: “Quero pintantopitiro pijina; querootisati pintantopitiri pijime”. \r (Mt 18.8-9; 19.9; Mr 9.43-47; 10.2-12; Ir 16.18) \p \v 27 Përosati icantaiguëri Jesos: \p —Pigóiguë icantaiguë jirai: “Quero pintaguetiro tsinane cagaro pijina. Quero pintaguetiri sërari cagari pijime”. \v 28 Carari nongomantaiguëmi Naro: pinetseroca tsinane pinebetëmaro, aisati pinguengasëretëro pintëro, aroque pintëro ora te ongomeite. Aroque paguimintimaro pijina. \v 29 Nosiacagantëmiro: oraca antaquemine piroquisonori ora quimingaro, pijocajiro ora picantagueti te onganinate. Aro pobetsiquiro pisëre aisatime ongantima pinguitsoguirome piroqui, pijoquintirome. Aro quero piáti Sharincabeniquë. \v 30 Oraca antaquemine pobacosonori ora te onganinate, pijocajiro ora picantagueti te ongomeite. Aro pobetsiquiro pisëre aisatime ongantima pitotirome pobaco, pijoquintirome. Aro quero piáti Sharincabeniquë. \v 31 Aisati ongantingani jirai: “Aroca pingoque pijocajiro pijina, pisanguenatinero pomero ora pijogantaimaro, aro pijoquero”. \v 32 Carari nongomantaiguëmi Naro: quero pijoquiro pijina. Aroca pijoquero, aisati págae basini, aroque paguimintëmaro pijinasonori, picantagueti ora te ongomeite. Aisati ira ágairone ora pijoque, aiti irantane ora te onganinate. Aintaca tsinane ojoqueri ojime ágairica basini sërari, aroque ontantopitiri paguimintacari ojimesonori. Iroonti patiro caninataque pijoquiro pijina aroca aguimintëmi, quero basini. \s1 Icanque Jesos: “Quero pamatobitiri pomatsiguenga”. \p \v 33 Aisati icanë Jesos: \p —Aisati pigóiguë onganti. Aroca pijoquero, aisati págae basini, aroque paguimintëmaro pijinasonori, picantagueti ngani jirai: “Quero picantasita: ‘Igóque Atingomi nasatironguëro omagaro nacanquimi. Aroca nomatobiquimi, iróguinata’. Aroca pinganque: ‘Igóque nasatironguëro omagaro nacanquimi’, aro pomoncaratima aisonori”. \v 34 Carari nongomantaiguëmi Naro: quero picantasitëmata. Quero pinibati: “Aisonorica aiti Jonogaguite, aisa ocanta nanibare, aisonori catingasati nomoncaraquimaro ora nacanquimi”. Nangantaiguëmi Naro: ora Jonogaguite iroonti iragáantomento Tosorintsi. Igóti aisonorica pinibati. \v 35 Querootisati pinibati: “Aisonorica aiti quibatsi, aisati aisonori catingasati ora nacanquimi; nomoncaraquimaro”. Carari ora quibatsi iroonti ora yagatiqui Tosorintsi. Igóque pitsoiganica. Querootisati pinibati: “Aisonorica aiti Jerosarén, aisati aisonori nanibatëmi catingasati”. Carari nangantaiguëmi itingomibintaiguëri Atingomi omagaro Jerosaresati. Igóti Iriro aisonorica pinibati. \v 36 Querootisati picanti: “Iritoitinata naguisiquë queroca ninibati catingasati”. Nacanquimi te pigóte ati ongantima pingamaque; paniro igóque Tosorintsi. Pintingomintimari Iriro igótinta pitsoiganica. \v 37 Pinibate catingasati. Quero pitsoiga, querootisati pamatobianti. Caninataque pintëroca pairoraca, pingante: “Jee, nantëro”. Queroca pintiro, pingante: “Quero nantiro”. Aroque. Te onganinate pomitojaiguiro pinibare. \s1 Jesos icanti: “Quero pipëgatari ira basini”. \r (Ir 6.29-30) \p \v 38 Përosati icanque Jesos: \p —Pigóiguë ongantingani jirai: “Aroca pinguitsoguëneri iroqui basini, caninataque iripëgaquimi inguitsoguemiro pasi piroqui. Aroca piquëriaitëri pomatsiguenga irai, caninataque iripëgaquimi iriquëriajiquimiro pasi piji”. \v 39 Carari nongomantaiguëmi Naro: quero pipëgatari ira quisimi; aroca iranchotangaborotëmica cara poborosonoriquë, popisitaima pomëtiguimari queroca poboro ingapojaboroquemi aisati. \v 40 Aisati aroca ingoque sërari iráganëmi catingasatiquë joes, ingoque irágopitëmiro pigamisate, pomeri pobasitoro aisati. \v 41 Aroca iromeratëmi paniro, inganquimi: “Páganënaro oca nasica poro quirometoro”, aro pigabisëneri pite quirometoro. \v 42 Aroca iromanaquemi pomatsiguenga: “Pomenaro”, aro pomëtiguiri. Aisati aroca inganquimi: “Pomirisitatinaro oca”, aro pomirisitaqueri, quero pometopitari. \s1 Icanque Jesos: “Pinintaigueri quisaneinquimi, pingábintseri”. \r (Ir 6.27-36) \p \v 43 Përo icantaiguëri Jesos: \p —Piquemaiguë cara pomatsiguenga cantaigatsi: “Pingábintseri pomatsiguenga, carari pinguisaneintiri ira quisaneintimi obiro”. \v 44 Carari nangantaiguëmi Naro: pinintaigueri omagaro ira quisaneintimi aisati cantasitëgotaguetaiguimi, aisati pomanocotaigueri iraegui cantëgotaguetimi catsimari arota ingábintsaigueri iriro Tosorintsi. \v 45 Cara pingantaiguë negaca, poniagaiguema aisati picantari ibega Tosorintsi, Ira piquemisantaigui, Ira tomintaiguimi. Ainta Iriro canta Jonogaguitequënta, cara yobetsiquiri paba cara yobariaguitetocotaiguineri antagaisati, ira caninari aisati ira te inganinate. Aisati angani, yobariatëneri antagaisati, ira quemisantatsi aisati ira te inguemisante. \v 46 Aroca pingábintsëri paniro ira cábintsëmi, ¿Pijiqueco iraniacaninatëmi Tosorintsi? ¿Teco aisati ingábintsabacagaiguema ira coigotaiguimi piguireguite, ipagantineri cobeingari cara Iromaquë? \v 47 Aroca pobetsataigabaquimari paniro pomatsiguenga, ¿Pairo picantaiguë caninari? ¿Teco aisati irobetsatobagaiguema ira cagari jorío, ira te irogóigueri Tosorintsi? \v 48 Pinganinatasanotaiganaque, pingantaiguemari ibega Piri Tosorintsi. Icaninatasanoti Iriro; inintasantaiguëri omagaro matsiguenga. \c 6 \s1 Yogometaigái Jesos ati angantima angábintsante. \p \v 1 Aisati icantaiguëri Jesos: \p —Pigamema. Quero piquemisantomemega arota iraniacaninataiguemi matsiguenga aisonori obiro iroontita pamatobitaigaseguiri. Aroca pomatobitaiguëri negaca, quero iniacaninatimi Pabati Tosorintsi canta Jonogaguitequë. \v 2 Cara pomasitaiguëmarica pomatsiguenga ira cogatsi pairoraca quero picomantaguetiri basini. Irooti icanque ira quemisantomemegacha. Cara ipirica pairoraca ira coguitiacha, icomantaiguëri antagaisati. Icogui iraniacaninataigueri iriro. Nangantasantaiguëmi oca: iniacaninatabitarica iriro imatsiguenga, quero iniacaninatiri Tosorintsi. Aroque yáguëro iraisati. \v 3 Carari cara pomasitaiguëmarica ira cogatsi pairoraca, pomániro. Quero pigótacaguiri basini. \v 4 Aro quero igóti pomatsiguenga cara pomitocoqueri ira coguitiacha. Carari irogótocoquimi Tosorintsi, imëmiro ora caninari. \s1 Yogomecái Jesos ati angantima cara omanocoqueri Tosorintsi. \r (Ir 11.2-4) \p \v 5 Përosati yogomeanti Jesos: \p —Aisati, cara pomanocotaiguërica Tosorintsi, quero posigari ibega ira quemisantomemegachari. Yamanaigasegui iriro cara yapatoitaiga joríojegui aisati cara abatsiquë arota iraniacaninataigueri imatsiguenga. Aisonori nacantaiguëmi oca: aroque yáguëro iraisati. \v 6 Carari cara pomanocotaiguërica Pabati, pinganaque tsomagui, pisitocotanëma, aro pomanocotiri Piri. Iraniaquemi Iriro paniro obiro, iraniacaninatëmi, imëmiro ora caninaro. \v 7 Aisati cara pomanocotaiguërica, quero pinibatasita aisati picantari ibega ira te irogóigueri Tosorintsi. Inibatasitaiga iriro bero bero bero aronta ijitaigabita inguemaigabaqueri Tosorintsi cara yomitojaiganaquero irinibare. \v 8 Quero posigaigari ibega iriro. Igótasanti Tosorintsi antagaisati ora picogaigui cara queroquerai pamaniri. \v 9 Iroro cara pomanaiguërica Tosorintsi, pomanocotiri cantacha negaca: “Pabati nasiatiegui, ainta Obiro Jonogaguitequë, nocogaigui cara iraniacaninataiguemi omagaro matsiguenga Obironta Natingomisonori. \v 10 Nocogaigui pigáantasantaiguena yaca quibatsica; aisati nocogaigui nanganque antagaisati ora picocagaiguina. Aisati nocogaigui inganque omagaro matsiguengajegui ora picocagaiguiri aisati ingantaiguëmari iraegui timaigatsi cara Jonogaguitequë icantaigasegui omagaro ora picocagaiguiri. \v 11 Pomapinintaiguena noperi antagaisati cataguiteri. \v 12 Aiti nacantomotaguequimi ora te onganinate. Pingábintsasantaiguena, pijocajinaro quero piquengainaro aisa ocanta nojocajineri ora icantaguetomotina matsiguenga ora te onganinate, teni nanguisaneintajiri. \v 13 Quero pinintacaguiri camagari cara irantacaguina ora te onganinate. Përosati cara pigáantasantagueti omagaro. Pasintaguitetaro antagaisati. Përosati pitasongantasantagueti Obironta sintsirisonoriguinte. Përosati picobeingaguitetasanti. Aro ocarati, amen”. \s1 “Pijocajineri ira basini ora icantomotaguequimi”. \r (Mr 11.25-26) \p \v 14 Aisati icantaiguëri: \p —Aitosati aroca pijocajineri ira basini ora icantomotaguequimi te onganinate, ingábintsaiguëmi Pabati Tosorintsi Ira timatsi Jonogaguitequë, irojocajimiro aisati ora picantagueti obiro te onganinte, quero iquengaimiro. \v 15 Carari queroca pijocajineri pomatsiguenga ora icanquimi te onganinate, querootisati ijocajimiro Atingomi ora picantagueti cagaro caninatatsi. \s1 Yogomecái Jesos ati angantima cara atitaiguëma. \p \v 16 Përosati yogometaiguëri Jesos: \p —Cara pititimaca pomanocoqueri Tosorintsi, quero pigótacaguiri basini matsiguenga. Quero aisa picantaigari ibega ira quemisantomemegacha; cara ititopiantaiga iriro, yogasëretomemegaca arota irogóontëmari cara itita, aisati iraniacaninataiguëri matsiguenga. Nacantocotaiguëri oca: aroque yáguëro iraisati. Quero ipiri Tosorintsi. \v 17 Carari nacantaiguëmi, cara pititaiguëmaca, caninataque pobetsiquima, pinguibima pibega cara pametaiga. \v 18 Aro quero igótocotimi pomatsiguenga cara pitita. Carari irogóquimi Pabati jonoquë, imëmi aisati. \s1 Icanque Jesos: “Pingogue cara imëmi ora pasi canta Jonogaguitequë”. \r (Ir 11.34-36; 12.32-34) \p \v 19 Aisati icantaiguëri Jesos: \p —Quero pomitojaiguiro ora pasintagueta yaca quibatsica: yaca aiti ora irapë cajiro, aiti basini oraaquima, basini egatanë, aisati ora ingositëmiro cosirinti. Otsonganaquima omagaro. \v 20 Carari pingogue iromitojaiguemiro tojai ora pasi përonta cara pinë canta Jonogaguitequë, cara quero yapiro cajiro, quero piraaga, querootisati icositimiro, quero pitsonga. \v 21 Aitica ora pasintagueta yaca quibatsica, pinguengasëretapinintiroca ora inatsi yaca quibatsica; carari aitica pasi canta Jonogaguitequënta, pinguengasëretapinintirica Tosorintsi. \v 22 Aiti piroqui ora piniaanta, ora pigóonta. Posiacaro obotagantsi ora poboonta tsitiniriquë, piniantaro. Aroca ocaninatomoquimi, pigóiganaque, \v 23 carari queroca ocaninati, quero pinei, quero pigóti, pitimi tsitiniriquë. Aisa ocanta aroca pinguengasëretapininquero ora te ongomeite, quero pigótiri Tosorintsi, përosati pitimi tsitiniriquë. \s1 Icanque Jesos: “Aroca pintanontabitima obiati quero picantiro ora icocaquemi Tosorintsi”. \r (Ir 16.13) \p \v 24 Aisati basini icanque Jesos: \p —Quero picantiro piquemisantiri pite pobatorote. Aisa ocanta aroca pingantineri Tosorintsi omagaro ora icocaquemi quero picantanonta obiati. Aroca pingoque pingantanontima obiati, quero pintineri Tosorintsi. Quero picantiro pite. Aroca pinintasantëri Tosorintsi, quero picogui popobotiri piguireguite. Aisati pinintirica piguireguite, quero piquemisantiri Tosorintsi. \s1 “Quero pogasëreta Irironta omisantimi Tosorintsi”. \r (Ir 12.22-31) \p \v 25 Aisati icanque Jesos: \p —Yamai nongomantaiguëmi: quero pogasëretocotaro poperi, pomire, piguitsagare, pairorapagueraca. Irironta timaquimine Tosorintsi, ¿Queroco ipaiguimi poperi aisati? ¿Queroco icaaguimi pomanchaqui aisati? \v 26 Pinetsaigueri tsimiripague, pingueinguema. Teni imanguitanontima, teatisati iráguiro ibanguire iroquero ibangoquë, carari ipagueiguëri Pabati Tosorintsi iraperi antagaisati cataguiteri. Aroca yomisantaiguëri tsimiripague, aisati obirojegui iromisantasantaiguëmi pabisaiguërinta tsimiripague. \v 27 Aroca pinguengasëretëma, ¿Aroco pomitojaiguëro posarinite? Quero. Pitsipiriasita cara piquengasëreta. \v 28 Aisati ¿Pairo pogasëretocobiritaro piguitsagare, pairoraca pinguitsagatima? Pinetsaiguero otegapague tobari. Te onguengue. Te onguirique, teatisati ontëmate, \v 29 carari iroro caninarosonori. Jirai itimi Saromón, itingomi joríojegui. Iquitsagata caninasati iguitsagare carari te aisati ingantimaro pibega orapague otega. \v 30 Tosorintsi aganinatëro otegapague tobari, ora quero ocosamaniti omanapague osiguiricanë, iritaguëro matsiguenga. Cara yoganinatëro otegapague Tosorintsi, ¿Teco iromisantaiguemi obiro aisati; inguitsagataiguëmi? ¿Pairo pitsoingobitaiguëri? \v 31 Iroro, quero piquengasëretaguëta quero posamita: “¿Pairo nopë? ¿Pairo nóguëma? ¿Pairo nanguitsagaquima?” \v 32 Aisati icogaiguiro ocapague ira te inguemisante. Quero posigari irirojegui, aroquenta igóquero Pabati Tosorintsi cara Jonogaguitequë ora picogaigui obiro. Iromisanquemi. \v 33 Pingogue obitsita quemisantasantërine Tosorintsi, pintingomintasantimari, aisati pingogue iraniacaninatimi. Aique imagueiguëmiro ora picoguitiaiga. \v 34 Iroro, quero piquengasëretaguëta naramani, pairoraca pinganque. Cara orequima naramani, aro pinguenguero. Aiti ora piquengasëreti yamai; te onganinate pigasëretima naramani aisati. \c 7 \s1 “Quero pini joes, quero picomantëgotiri basini”. \r (Ir 6.37-42) \p \v 1 Përosati inibatë Jesos, icanque: \p —Quero pini joes. Quero picomantëgotiri pomatsiguenga. Aroca pingomantëgotëri: “¡Cara icantagueti iriro ora te onganinate!” aro ingantocoquemi Tosorintsi aisati: “Aiti ora picantagueti obiro”. \v 2 Aroca pinguisaneinqueri basini, iripëgaquimi obiro inguisaneinquimi aisati. Aisa ocanta pingábintsëri basini, aisati ingábintsëmi obiro. Cara picomantëgotëri basini matsiguenga, aisa inganquima ingomantëgotëmi obiro Tosorintsi. \v 3 Aitica picantagueti obiro te ongomeite, quero picantëmatiri pomatsiguenga: “Aiti picantagueti quimingaro”. Nosiacagantëmiro; aitica pairoraca oquibe cara piroquiquë, ¿Caninataqueco piniaquero arosata cara iroquiquë pomatsiguenga? Quero. \v 4 ¿Pairo picantobitiri: “Majire pine, nágabitsaquemiroti ora arosata piroquiquë”, carari quero pineiro aitinta oquibe pasi piroquiquë? \v 5 Tojai picantasita. Obitsita joquërone ora oquibe pasi piroquiquë. Aique piniasantë cara pijocajineri pomatsiguenga ora arosata inaaqueri iroquiquë. Aisati picoguica pingantiri pomatsiguenga irojocajiro ora icantagueti te ongomeite, pobate pijocajiro ora quimingari picantagueti obiro. \v 6 Te onganinate pomapinintiri otsiti caninari ibatsa tenta ingarasiatimiri; teatisati onganinate pomapinintiri chancho irapëro caninari mopë catari jitacha périra, queronta icogui yapiro. Iratsicabitëmaro, irojoquero, inguisanaquima, iratsicanëmi. Aisati ocanta ocaninatasanti Irinibare Tosorintsi. Caninataque pinguenguitsatomotaguetiri pomatsiguena, carari aroca inguisaneintocoquemiro tenta iranintaigue inguemisantiro, quero picomantairi aisati. \s1 Yogomeque Jesos: “Përosati pomanocotopiantiri Tosorintsi”. \r (Ir 11.9-13) \p \v 7 Aisati icantaiguëri Jesos: \p —Aroca pomanaqueri Tosorintsi, aro imaiguëmiro. Pomanocotopiantiri, aisa ocanta pingoqueroca pairoraca, aro imaiguëmiro. Aisa ocanta pirequimaca pongotsiquë, pingaimapëri casintaro, “Pisirenaro”, aro irasiriëmiro. Aisati cara përosati pomanocotopiantëri Tosorintsi, imaiguëmiro. \v 8 Aisonori imaimi Tosorintsi ora pomanocotopiantërira. Aisati cara pingogaiguëca iranetsacaquimiro. Cara pingaimapërica irasitëcoroquë, irasiriëmiro. \v 9 Aroca iromanaquimi pitomi: “Apati, pomena pan”, querosonori popiri mopë. \v 10 Aroca iromanaquimi: “Pomena sima najagueni”, quero popiri marangue. \v 11 Pinetsaigue. Te pinganinatasantaigue obiro, carari pigóiguë pingábintsaiguëri pitomi popabaqueri ora icoguitiaca. Icaninatasanti Tosorintsi, Ira timatsi Jonogaguitequë, igótasanti icábintsaiguëri antagaisati ira manëgotaiguiri. Imaiguëri ora caninaro. \s1 Icanque Jesos: “Pinintobagaiguema”. \r (Ir 6.31) \p \v 12 Aisati yogometaiguëri irogomere Jesos, icanque: \p —Aroca pingogue ingábintsaiguimi matsiguenga, pingábintsaigueri obiro. Pinintica ingantaneintëgotimi iriro, aro pingantaneintëgotiri obiro aisati. Iroro ora isanguenataiguë jirai Moisés aisati omagaro comantantatsiri. \s1 Jesos icomantëgotëro pite abatsi. \r (Ir 13.24) \p \v 13 Aisati icomantaiguëri matsiguenga Jesos: \p —Aroca pininti pingapë cara itimi Tosorintsi, pingapë otiomijaniquë omoro. Aiti basini omoro oquibe, aisati basini abatsi oquibe cara te omomirintsite iriáiguë matsiguenga, Carari iraegui quenantaro abatsi oquibe iriáiguë cara Sharincabeniquë, iratsipiriantëquero përosati. \v 14 Irari quenantaro otiomijaniquë omoro aisati otiomijani abatsi iraretaiguëma cara Jonogaguitequë. Arosonori quenantaigaro oquibe abatsi, carari arosataanti matsiguenga icaigapë omoroquë otiomijani aisati iquenantaigaro otiomijani abatsi. \s1 Jesos icomantëgotëri matobiantatsiri. \r (Ir 6.43-44) \p \v 15 Aisati icantaiguëri Jesos: \p —Pigamemari matobiantatsiri ingomantomemeguëmiro Irinibare Tosorintsi. Ingantabepëmarime ibega oisha; pijitaigabaqueri quero icantimi pairoraca. Carari irianti cantapëmarine ibega secari irianti cobeingarisonori. \v 16 Pinetsasantaiguero ora icantagueti, ora pigóontëmari icaninatica. ¿Páguëroco oba cara totseisiquë? Teni. ¿Paguëroco igo cara jirinasiquë? Teatisati. Aisati icantaiga matobiantatsiri: tigueti ingantiro caninari. \v 17 Pigóiguë caninaroca anchato aisati caninaro oguitso. Aisati teca onganinate anchato teatisati ongomeite oguitso. \v 18 Ora caninaro anchato tigueti ongantima onguimingate oguitso. Aisati ora anchato ora te ongomeite tigueti ongantima onganinate oguitso. \v 19 Pigóiguëro anchato te onganinate oguitso, otoquero ataquero aisati. \v 20 Aisati pigóigabaquero ati icantaigapa ira cogatsi irogometimi. Pigóiguë itimica caninasati, aisati irogomepëmiro Irinibare Tosorintsi caninasati. Carari teca intiomotimi caninasati, teatisati irogomeante catingasati. \s1 Ira játaiguënguitsine cara Jonogaguitequë. \r (Ir 6.47-49; 13.25-27) \p \v 21 Aisati icanai basini Jesos: \p —Aintaca pairiraca cantënane: “Natingomi, Natingomi”, quero iáti cara Jonogaguitequë cara nigáanti Naro. Aintanta inabita inganquina: “Obiro Natingomi, natingomintasantëmi”, carari quero iáti cara nagáantanequë. Irianti játënguitsine Jonogaguitequë iraegui quemisanqueri Pabati aisati icantasantineri ora icocaqueri omagaro. \v 22 Aiquenta cara nopocaje nongomantëgotaigapëri antagaisati matsiguenga, nanganqueri negaraca iriátë aisati pairoraca inganque. Ainta tojai cantasitënane “Natingomi, nocomantëgotëmi. Aisati nacantaiguëri matsiguenga inancari camagari: ‘Naquemisanquerinta Jesoquirisito Natingomisonori, iroro pijátopitiri ica, pijocanëri’. Aro iátaji, ijocanëri. Aisati nitasonganti Obironta omitocoquena”. \v 23 Carari nangantaigapëri: “Teni nogóiguemi. Pijáigue jaanta, tenta pinguemisantasantina. Piquemisantomemegasita. Tojai picantagueigui ora te onganinate. Picantanonta obiati”. \v 24 Pinetse, aroca pinguemobëro ora nogometaiguëmira pinguianquero, pinguemisanquero ora nococaquimi, pintaiguëro, aro naniacaninataiguëmi. Obiro pingantimari ibega sërari ogótatsiri yobetsiquëro ibango coshobatsariquë. \v 25 Opariaque oquibe angani, pipoque jarini omotoncaatapa, ocoguintimatasantapë sintsiri. Carari përosati pini ibango iroronta yobetsiquë coshobatsaroquë. Coshori pongotsi. \v 26 Carari teca pinguemobëro ora nogometaiguëmira, te pinguenguero, te pinguemisantiro ora nococaquimi, te pingantiro, aro nangantaiguëmi: obiro ibega sërari te irogóte. Yobetsiquëro ibango cara sibitabatsaroquë. \v 27 Opariatapë oquibe angani, pipoque jarini omotoncaatapa, ocoguintimatasantapë sintsiri. Aito cara pitëanë pongotsi catsiguero; páganëro jarini. Itsipiriasicaro ira obetsicabitaro. Aisa onganquima pitsipiriasiquima queroca picantasantiro omagaro ora nococaquimi. \s1 Itsonquero Jesos yogomequeri imatsiguenga cara oguitojaquë. \r (Mr 1.22) \p \v 28 Aroque itsonquero Jesos yogometaigabaqueri matsiguenga cara oguitojaquë. Iquenganeintasantaigapëri. Icantobagaiganaca matsiguenga: \p \v 29 —Tojai igóti Iriro. Teni asi anguemiro cantacha nega. Yogomeanti aisati icantari ibega Atingomi; teni aisati ingantima ira ogomeantiro isanguenare Moisés. \c 8 \s1 Jesos yogaguibegajiri ira iribatsasetaga. \r (Mr 1.40-45; Ir 5.12-16) \p \v 1 Aroqueque icomantanque Jesos cara oguitojaquë, yanongopa. Aro yoguiataiganaqueri arosonori matsiguenga. \v 2 Aro iátasiqueri poro sërari iribatsasetaga. Yobaticagueritotasipari, yamanopëri: \p —Natingomi, pinintica piguëtetainaro nobatsagoro. Nigóque picoguica pigaguibegajina. \p \v 3 Aro itimagonaguitasitanacari Jesos yotsagaqueri icanqueri: \p —Nocogui yamai; nagabisaicotajimi. \p Aito cara opeganaa ora iribatsagoro ibeganaa. \v 4 Aro igáqueri Jesos, icanqueri: \p —Quero picomantaguetiri pairiraca, carari pijáte catingasati, poniagapëmari saseriroti, ira nibabintimiri Tosorintsi. Pingantiri: “Nibatsagabeta, carari pinetsena yamai, abisëgotaina”. Aisati pomeri pobira: iróquimiri saseriroti iritaguëneri Tosorintsi cara igáqueri Moisés jirai. Ora irogóontimi cara piquëtetanai. \s1 Jesos yoguibegajiri ironomire capitán. \r (Ir 7.1-10) \p \v 5 Aro yogaganaca Jesos, aisati ira aguiataiguëri, yaretaigacaro poeboro jitacha Caperinao. Ipocasipëri sërari cagari jorío, irianti Iromasati. Iriro capitán, igátaiguëri 100 soraro. \v 6 Icampëri Jesos: \p —Natingomi, ainta nonamire cara nobangoquë, emëngatëni. Ainta icatsitasantëni. Nocogui pigabisëgotairi. \p \v 7 Icanëri Jesos: \p —Aro najáque cara, nagaguibegajantiri. \p \v 8 Carari yotabitanëri capitán: \p —Nigóquimi, Obiro Natingomi caninari; nitsoingaa naati, te nanganinate. Quero piáti nobangoquë. Nigóque aroca patiro pinibate, aro irobegajima. \v 9 Ainta agátinari, aisati ainta soraro ira nigátaigui naro. Aroca nagáqueri nosorarote: “Pijáte”, aro iriátë. Aroca nanganqueri basini: “Popoque”, aro iribocapë. Aisatica nagáqueri nomeraro: “Pingantiro oca”, aro inganquero. Aisati ocanta pibega Obiro. Omoncaraquima pairoraca pinibati. \p \v 10 Aro iquenganeintacari Jesos, icantaiguëri iraegui aguiataiguëri: \p —Nacantasantaiguimini: tojai iquemisantasanti ica, yabisanaqueri antagaisati joríojegui quemisantatsi. \v 11 Aiquenta cara igáanti Tosorintsi, iribocaigapë arosonori basiniati matsiguenga paniaigacha omagaroquë quibatsi. Irisobicaigapë intsibataigapëmari nomatsiguengajegui Abaram, aisati Isac, aisati Jacob cara iragáantanequë Tosorintsi. \v 12 Carari quero ipoqui tojai jorío cara tenta inguemisantaigueri Tosorintsi. Icogabeca Iriro iriáigue jorío cara iragáantanequë, carari itsoingaiguëri Iriro jorío. Iroro iragátaguëqueri cara otsitinitasanti. Tojai iratsipiriasantaiguë cara aisati iratsitsiaguitetanë. \p \v 13 Aique icanqueri capitán Jesos: \p —Yamai, pijáte pobangoquë. Aroquenta piquemisanquina noguibegajiri ponamire. \p Aro irooti ibeganaa ironomire. \s1 Jesos yogaguibegajiro iraguiro Peroro. \r (Mr 1.29-31; Ir 4.38-39) \p \v 14 Cara iáque Jesos ibangoquë Peroro, icanaque iniopëro iraguiro pinariasega osamamentoquë. Ojanaitë ocatsingaeguisigui. \v 15 Aro yotsagaquero obacoquë, yoguibegajiro. Aito cara ocabiritaja, opëri iraperi. \s1 Jesos yogaguibegajiri tojai basini janaitaguetatsiri. \r (Mr 1.32-34; Ir 4.40-41) \p \v 16 Cara ochapinitanë, iátasitaiguëri, yáganëri tojai matsiguenga ira inanca camagari. Ijocajineri Jesos igamagarite, aisati yogaguibegajiri omagaro janaitaguetatsiri. \v 17 Icanquero Jesos negaca arota iromoncaraquero ora isanguenatocoqueri jirai comantantatsiri jitacha Isaías: \q1 Aiquenta iribocapë Quirisito agabisaicoquerine tojai janaitaguetatsi, tojai ingábintsaiguëri. \s1 Icanque Jesos: “Piguiatapëna”. \r (Ir 9.57-62) \p \v 18 Cara yapatobiritaigapari Jesos arosonori matsiguenga, icanqueri irogomere: \p —Intsome antatinta. \p \v 19 Ainta inasegui paniro ogomeantiro isanguenare Moisés, yotsitipari Ira Jesos, icampëri: \p —Ogomeantatsiri, negaraca pijáque nocoguini naguiatanëmi. \p \v 20 Yotabitanëri Jesos: \p —Aiti imoro somani cara isami, aisati aiti imagosi tsimiripague cara isami, carari te ine nasi nobango cara nanareaquima Naro aronta nopaniaca Jonogaguitequë, nomatsiguengatapë cara niboguë yaca quibatsica. \p \v 21 Ainta basini irogomere icanqueri: \p —Natingomi, nocoguini naguiatanëmi, carari pënibaque ingamaque apati. Pinintacaguina natianëri; aique coshoni naguiatanëmi. \p \v 22 Yotabitanëri Jesos: \p —Piguiatina obiro. Ainta tsoengatsiri, ira te inguemisantiri Tosorintsi; iritijairita piri. \s1 Jesos yoguimairenquero sintsiri coguentima. \r (Mr 4.35-41; Ir 8.22-25) \p \v 23 Aro yotetanaca Jesos pitotsiquë, aisati itsibataiganacari irogomere. \v 24 Aro inariopa Jesos isamapë. Omanapague coraque pipoque oquibeguinte coguentima, omotoncaatapa, potiatanaca pitotsiquë. Përosati isamasegui Jesos. \v 25 Aro itsorogasantanë irogomerejegui, icabocapëri icanqueri: \p —¡Natingomi, atsiticoiguëni! ¡Pigabisaicotaiguena! \p \v 26 Icabirica icantaiguëri: \p —¿Pairo pitsorogobitaiguë? ¿Pairo te pinguemisantobitina? \p Aique yoguimairentajiro sintsiri coguentima aisati yoguimairenquero angaare aro omairiatasantanai. \v 27 Inetsaiguëri Jesos irogomere, iquenganeintasantaiganacari, icantobaca: \p —¿Ati icanta ica? Inibatë, aro oquemisantasantanëri coguentima aisati angaare. \s1 Jesos yogabisaicoqueri pite matsiguenga inancari tojai camagari. \r (Mr 5.1-20; Ir 8.26-39) \p \v 28 Aro yaretocotaigaca antatinta quibatsiquë jitacha Garara. Cara ainta pite sërari cara itiagani igamaga aroque inantaigacari camagari itonguibocari yotsitipari Jesos. Ira camagari tojai icatsimatacaqueri ira pitirooti sërari. Aro itsorogasantëri imatsiguenga, te inguenaigae cara itiaiguiri igamaga. \v 29 Icaimaigapë: \p —Obiro nigóquimi, Jesos, Obiro Itomi Tosorintsi. ¿Pairo pipocasibiriquina? ¿Naroco pipocasique yamai pitsipiriacagaiguëna? Terai omoncaratima naro cara natsipiriaque canta Sharincabeniquënta. \p \v 30 Ainta inaigasegui arosonori chancho yapaisigui. \v 31 Aro yamanaiguëri Jesos camagari: \p —Aroca pigabisaicoqueri ica sërarica, pigátaiguena cara chanchoeguiquëra ninampëmari iriro. \p \v 32 Jesos icantaiguëri: \p —¡Pijáigue! \p Aro iáiganaque, inantaigapari ira chanchoegui. Isigaiganaca chancho cara tarangaquë, imatsematseiganaque angaarequë tobotn tobotn tobotn. Itsiticaiganaque ijogataiganaca omagaro chancho. \v 33 Aro ira omisantiri chancho isigaiganaca cara poeboroquë, icomantagueigapëri imatsiguenga omagaro ora iniaque. Aisati icomantëgotëri sërari ira inantabeca camagari. \v 34 Aro iátasitaiguëri Jesos tojai Gararasati, icantaigapëri: \p —Atsi pijáte yamaica. Quero pipocaji yaca aisati. \c 9 \s1 Yogaguibegajiri emëngari Jesos. \r (Mr 2.1-12; Ir 5.17-26) \p \v 1 Aro yotetanaca Jesos cara pitotsiquë, iátocoiguë Iriro aisati irogomerejegui cara Caperinaoquë. \v 2 Yamapëri sërari emëngari te iranëibintsataje, yamëgotantaigacari jatasintsi. Igóque Jesos cara iquemisantaiguëri, icabëri: \p —Pinganinasërete, nomatsiguenga. Nojocajimiro ora picantagueti te onganinate. Quero iguisëgotaimiro Tosorintsi. \p \v 3 Ainta inasegui irapague ogomeantiro isanguenare Moisés. Icantaneintobaganaca: “Icantocotaguetasitari Tosorintsi Ica”. \p \v 4 Igóque Jesos ora iquenganeintaigaca, icantaiguëri: \p —¿Pairo picantocobiritaiguëna ora te ongomeite? \v 5 Aroca nanganque oca: “Yamai noguibegajimi, panëitanae”, ¿Teco pinetsaigabaqueri? Queroca nacantiro, picabíntsátaiguëna. Carari pijitaiguë nacantasita cara nacanqueri: “Nojocajimiro ora picantagueti te onganinate”. \v 6 Nocogui noniagaiguëmi te nangantasitima. Nopaniaca Jonogaguitequë, nomatsiguengatapë cara niboguë yaca quibatsica. Icanquena Pabati: “Pijocajineri ira cantaguetiro te onganinate; aique quero aguisëgotëtajari ora icantagueti”. Nocogui pigóigue aiti nojocajineri ira cantaguetiro quimingari yaca quibatsica. \p Aique icanqueri ira emëngari: \p —Pingabiritima, págairo pijatasi, pijáte pobangoquë. \p \v 7 Aro icabiritanaca, iátaji ibangoquë. \v 8 Iniaigabaqueri omagaro ira bototaigacha, iquenganeintasantaigaca iniacaninataiguëri Ira Tosorintsi, icantocotaiguëri: \p —Aisonori icaninatasanti Tosorintsi. Icantocotajiri Ica, cara yogaguibegajiri janaitaguetatsiripague. \s1 Icaimëri Mateo Jesos: “Piguiatanëna”. \r (Mr 2.13-17; Ir 5.27-32) \p \v 9 Aro yogaganaca Jesos cara nisobiqui naro, najita Mateo. Iniopëna cara nocoicotaguetiri nomatsiguenga iguireguite, nomagantairi nogobeingarite canta Iromaquë. Icampëna: \p —Intsome. Piguiatanëna. \p Aro nacabiritanaca, noguiatanëri. \v 10 Aique náganëri cara nobangoquë napaaguëri. Yapaiguë basini nagaimane tojai: irogomere Jesos, aisati ira natsibataiga coigotantatsi iguireguite nomatsiguenga ipagantaiguëri cobeingari Iromaquë, aisati ainta basini ira cantaguetiro te onganinate. \v 11 Aro iniaigapëna bariseoegui, yosamitaigapëri irogomere Jesos: \p —Te ingomeite Ogometimiri. Yapëgotaiguëri coigotantatsiri aisati ira cantaguetaigatsi te onganinate. ¿Pairo icantobica negaca? Icantaguetiro ora te onganinate Iriro. \p \v 12 Cara iquemaigabaqueri bariseo Jesos, icanqueri: \p —Ira cajigatatsi te ingoguiri jompiantatsi, carari ira janaitatsi iriro coguiri. \v 13 Pijáigue, pinguenguero ora icanti Tosorintsi, jirai isanguenaquero Oseas: \q1 Te nongogue póguinari pobira, pitaguinari; iroonti nocogui pingábintseri pitimanamireegui pingantaneintëgotiri. \m Te iroro nopocasite nangaimaguetiri caninatatsiri, irianti nangaimagueque ira cantaguetiro te onganinate arota ingantaigaima yacaqueroca. \s1 Icomantë Jesos pairo te iritibiritima irogomere. \r (Mr 2.18-22; Ir 5.33-39) \p \v 14 Aique ipocasitaiguëri irogomere Joan baotisatantatsiri, yosamitaigapëri Ira Jesos: \p —Pinetse, nititopianta naroegui aisati bariseo. ¿Pairo te iritibiritaiguema pasi pogomere? \p \v 15 Yotabitaigabaqueri Jesos: \p —Pigóiguë ora ametaiga cara irágantë sërari. Ingaimaiguëri imatsiguenga, irapajaqueri inganinataiganaque omagaro. ¿Pairo te iragasërebiritima igaimane? Carari cara iriátë jaanta ira águërone iina, aro iragasërequima, irititaiguëma. Aisati nacanta Naro, aiquenta najátaje, aro iragasëretocoquina, irititaiguëma nogomere. \v 16 Aisati pigóiguë cara pigabitëro inaga piguitsagare, páguëro inagasite manchaguintsisite. Aroca pigabitantimaro iroraisite, cara ámanaquima ontisaraanairo oquibe ora inagasite piguitsagare. \v 17 Aisati pigóiguë ametaiga eiro oguëro irorai oja oba cara irirai imasiquë oisha. Cara onguëchotanë obaa iritopiganëma imasi, quero paparaata. Quero pairi ogantarone oja oba irinagamasiquë. Igóque cara onguëchotanë oja oba intonganë irinagamasi, oparaatëma obaa. Aisati oca nogometaiguëmi te onganinate ongonaguero ora yametaiga omatsiguenga jirai. \s1 Yoguibegajiro araasetatsiri Jesos; aisati yoganiatairo irisinto Jairo. \r (Mr 5.21-43; Ir 8.40-56) \p \v 18 Iroontita inibatasegui Jesos, ipocasiqueri itingomi jorío ira omisantiro pongotsi cara yapatotaiga, yobaticagueritotasipari, icampëri: \p —Yamaica ocamaque nasinto, carari nocogui pijáte cara nobangoquë, potsagatiro piganiatainaro. \p \v 19 Aito cara yoguiataiguëri Jesos aisati irogomere. \v 20-21 Ainta tsinane piraaseti cosamani ocarati 12 osarini, piátasiqueri Jesos itisitaquë potsagapëri, oquianca: “Aroca notsagaitëri onamiquë iguitsagare, aroje iragaguibegajina”. \v 22 Aro yapisitanaca Jesos, iniobëro, icabëro: \p —Pinganinate, nomatsiguenga. Piquemisanquinanta, aroque pibeganaa yamai. \p Aito cara pibeganaa. \p \v 23 Aro iátaji, yaretaigaca ibangoquë itingomi jorío, iniaigapëri arosonori matsiguenga icobëbensiguiro ogamaga irisinto aisati iragaigaca tojai. \v 24 Aro icantaiguëri Jesos: \p —Pijáigue. Teni ongame oca piraicotaiguica, pisamini. \p Icabíntsáigabaqueri Jesos matsiguenga. \v 25 Cara yomisotocaiguëri iriro Jesos, icanaque tsomagui, yágobagotapëro irisinto itingomi, aro ocabiritanaa. \v 26 Aique iquemocotaguetaiguëri Jesos antagaisati ira timaguetatsi cara aronisati. \s1 Jesos iniacagajiri pite comarajari. \r (Mt 20.29-34) \p \v 27 Cara yogaganaa Jesos, yoguiataiguëri pite sërari comarajari icaibataigabaqueri icanque: \p —Obiro imatsiguengasonori David jirainisati, pingantaneintëgotaiguena naro. \p \v 28 Icanaque Jesos pongotsiquë, aisati yoguiataiguëri ira pite comarajari. Yosamitaigabaqueri Jesos: \p —¿Pijitaiguëna quero naniacagajimi? \p Yotabitaiganaqueri: \p —Jee, Natingomi. Nigóiguë naro aro pingantaigainaro piniacagajina caninasati. \p \v 29 Aro yotsagaiguëri Jesos iroquiquë. Icantaigabaqueri: \p —Aro nanganquemi ora pijitobitaiguëna. \p \v 30 Aito cara iniasantanai. Aisati icantasantaiguëri Jesos: \p —Quero picomantiri basinipague: “Iniacagajina Jesos”. \p \v 31 Iriro cantënguicha iáiganaque icomantaguetaiganaqueri imatsiguenga icanque: \p —Iniacagajina Jesos Natingomi. \s1 Inibatagairi Jesos ira te irinibate. \p \v 32 Cara isotocaji pite, yamaigapëri Jesosiquë sërari inancari camagari. Te irinibate. \v 33 Aro yomisotocajineri igamagarite Jesos inibatagajiri caninasati. Iraegui jorío niaiguëri Jesos iquenganeintasantaigacari icantobagaiganaca: \p —Jirai te aniaigueri sërari cantacha negaca. \p \v 34 Carari icantaiguë bariseoegui: \p —Imitocoqueri itingomi camagari; iroro ora igátaguëquineri matsiguenga igamagarite. \s1 Icantaneintëgotaiguëri matsiguenga Jesos, icoque inguemisantaigueri. \r (Mr 6.34) \p \v 35 Aro iquenagueque Jesos omagaro poeboropaguequë. Yogomeantagueque cara yapatotapinintaiga jorío, aisati icomantëgotantaguequero iragáantane Tosorintsi. Aisati yogaguibegajiri tojai janaitatsiripague. \v 36 Iniaiguëri Jesos arosonori matsiguenga ira botoibiritari icantaneintëgotaiguëri, icanque: \p —Tojai itsipiriaiguë, ijocaigaca aisati icantaigari ibega oisha ira te irine omisantirine. \p \v 37 Aique icanqueri irogomere: \p —Aisati, icaegui icantaigaro tojai oguitso panguirintsi, carari te irine tojai ira obiguitirone. \v 38 Pomanocotiri Pitingomi iragátaiguëri tojai comantantatsiri iriáiguë, inguemisantacagaiguëri matsiguenga. \c 10 \s1 Jesos icoigaiguëri irogomere. \r (Mr 3.13-19; Ir 6.12-16) \p \v 1 Aique icoigaiguëri Jesos ira irogomere icarati 12. Ipaiguëri itasorintsite ora irojogantaguequimari camagari quimingari. Aisati ipaiguëri iragaguibegajiri iraegui janaitaguetatsi. \p \v 2 Ainta irogomere icarati 12. Iritsita Simón aisati ijita Peroro, aisati Antiris ireinti Peroro, aique Santiago itomi Sebereo, aisati Joan ireinti Santiago. \v 3 Aique ainta Jeripe aisati Baritoromé; aique Tomás aisati naro najita Mateo ira coigotantatsiri; aique Santiago itomi Arijeo, aisati Tareo; \v 4 aique Simón ira nintasantiro ibaísite aisati Joras Cariotisati ira ágagantëri Jesos. \s1 Igátaiguëri irogomere Jesos cara ingomantagueantë. \r (Mr 6.6b-13; Ir 9.1-6) \p \v 5 Aro igátaiguëri Jesos iraegui irogomere, icantaiguëri: \p —Quero piáigui basiniatiquë matsiguenga cagari jorío, querootisati piáti cara itimaigui Samariasati. \v 6 Caraanti pijáiguë joríojeguiquë ira naniaiguë cantaca oisha te irine omisantaiguërine. \v 7 Atiraca pijáiguë pinguenguitsatacaguetiri pomatsiguenga: “Pënibaque orequima cara iragáantëri ira quemisanqueri Tosorintsi”. \v 8 Piguibegajiri ira janaitaguetatsiri, piguëtetairi ira iribatsasetaga, pijocajineri matsiguenga igamagarite. Tojai nacábintsaiguëmi, carari te nongoicotimi. Yamai atsi obirojegui, pingábintsaigueri matsiguenga quero picoicotiri cara pomitocotaiguëri. \v 9 Quero páganë piguireguite, \v 10 querootisati páganë pitsaguine, querootisati páganë pite piguitsagare, querootisati pisapatote querootisati pigotiqui. Caninataque imasitaiguëmi poperi ira quemaigabaquemi aisati ora pingogaiguë. \v 11 Cara pirequima poeboroquë, pingogopëri quemisantasantatsiri, pintiomotiri iriro irooti cara pigaganëma basiniquë poeboro. \v 12 Cara pingapë pongotsi, piniacaninatapëri ira timatsi cara, pobetsatapëmari caninasati. \v 13 Aroca iraniacaninataigabaquemi iriro, pomanocotiri Tosorintsi ingábintseri casintaro pongotsi, carari queroca iniacaninataigabaquemi, quero picantiri Tosorintsi icábintsiri. \v 14 Queroca iniacaninatobëmi, querootisati iquemisantobëmi, popotetanaineri pojongabatsari pisapatotequë, aro pigaganëma. Pingantiri: “Tenta pinguemisantobëna, aiquenta iratsipiriacaquemi Tosorintsi”. \v 15 Aisonori nacantasantaiguëmi: itsipiriaiguëro Soromasati aisati Gomorasati, carari aiquenta cara ingomantëgotaiguëri matsiguenga Tosorintsi iratsipiriacagasantaiguëri iraegui te iraniacaninataigabaquemi. \s1 Icanqueri irogomere Jesos: “Aiquenta inguisaiguëmi matsiguenga”. \r (Mr 13.9-13; Ir 12.2-13; 21.12-19) \p \v 16 Përosati icomantaiguëri irogomere Jesos: \p —Yamai nagátaiguëmi, carari picantari oisha ira nagáque cara cobeingariquë. Tojai iratsipiriacaquemi tsoengatsiri. Pinguengasantaiganaquima, pingante ora caninaro. Quero pitsipiriacaguiri pomatsiguenga. \v 17 Pigamemari matsiguenga. Irágaiganaquemi catingasati pitingomipaguequë, iratsipiriacagaiguëmi. Aisati irágaiganaquemi matsiguenga cara yapatotaigaca iripasataiguëmi. \v 18 Cara irogóiguëca piquemisanquina, irágaiganaquemi cara itingomipaguequë. Aro pinguenguitsatocoquina pigótacaguinari basiniati matsiguenga cagari jorío ati ongantima nagabisaicotajiri cara inguemisanquena. \v 19-20 Cara irágaiganaquemi quero piquenga quero picanti: “¿Pairoroco nanganqueri?” Irogomeantëmiro Isëre Tosorintsi ora pinganque. Quero pigótasita obirojegui ora pingomantë carari onibataquemi Isëre Tosorintsi. \v 21 Aiquenta tojai inguisëgotaiguëna matsiguenga. Paniro irácagantëri ireinti irócagantëri, basini irócagantëri iraisati itomi, aisati basini irócagantaguequeri ira casintaigari. \v 22 Piquemisantaiguënanta, inguisaiguëmi matsiguengajegui, carari quero pijoquiro cara piquemisanquina. Aroca përosati pinguemisanquena nagabisaicotaiguëmi nágaiganaquemi cara Jonogaguitequë pintiomotaigapëna. \p \v 23 —Cara inguisaiguëmica iraegui timatsi patiroquë poeboro, aro pisiganëma, pigaganëma basiniquë poeboro. Aisonori nongomantaiguëmi oca: quero piátagueti omagaroquë poeboro cara itimaiguë joríopague queroquerai nipocaji Naro, Naronta paniënguicha cara Jonogaguitequë, nomatsiguengatapë. \v 24 Quero ibatiri ira ogometiri irogomere. Querootisati ibatiri ira meratari iromerataga. \v 25 Aisati irogomere inganquima ira ogometiri, aisati iromeraro ibega ira meratari. Aro yamai tojai iguisaiguëna omatsiguenga ijitasitaiguëna Naro Berisebó itingomi camagari. Piquemisanquinanta, aisati inguisaiguëmi, irajitasitaiguëmi pairiraca, \v 26 carari quero pitsorogaiguiri. Yamai aiti tojai ora te irogóiguero, carari aiquenta irogóiguë omagaro cara Naro Pitingomi aisati obirojegui nogomere caninari. Aisati irogóiguëro ora icantagueti antagaisati matsiguenga te onganinate. \v 27 Yamai patiro nocomantaiguëmi obiro, te irogóiguero tsoengatsiri, carari aiquenta pigótacaqueri. Yamai nimánabecaro, carari aiquenta pingomantasantaiguëri antagaisati oca nacanquimica. \v 28 Ainta coguënguitsine iróguimi, carari quero pitsorogaiguiri queronta icantimi igátimi cara Sharincabeniquë. Irianti pintsoroque Tosorintsi: ingoqueca Iriro iróguimi aisati iragáquemi Sharincabeniquë. \v 29 Pinetse, pigóiguë ipimantagani tsimiripague iraagueri matsiguenga, carari teca iranintacaguiri Pabati Tosorintsi quero icami paniro tsimiri. \v 30 Aisati igótiro atiraca ocarati piguisi, igótasantëro. \v 31 Pinetse. Tojai pobataiguëri tsimiripague, tojai iquengasëretaiguëmi Tosorintsi. Iroro quero pitsoroguëti. \v 32 Aroca pinganqueri matsiguenga: “Ira Jesoquirisito Natingomi”, aique cara Jonogaguitequë, nanganqueri Pabati: “Itingominquena iriro, nomatsiguengatacari”. \v 33 Carari pinganquerica matsiguenga: “Cagari Jesos Natingomi”, aisati canta Jonogaguitequënta, nanganqueri Pabati: “Tenta intingomintina iriro, iroro te nogótaguëtiri iriro Naro”. \s1 “Popomirintsibentiri Quirisito”. \r (Mt 16.24-25; Mr 8.34-35; Ir 9.23-24; 12.49-53; 14.26-27) \p \v 34 Aisati icanë Jesos: \p —Quero pijitasita cara nipoque irágacaninatobagaiguëma omagaro matsiguenga. Quero yágacaninatobaga. Nipoque nanganqueri iroonti inguisabacagaiguema. \v 35 Nipocasique iroonti inguisasëretiri sërari iriri, onguisasëretiro tsinane oniro, onguisasëretiro tsinane aguiro, \v 36 inguisasëretiri sërari imatsiguengasonori. \v 37 Pigóiguë caninataque pinintaigueri piri aisati piniro, carari caninatasantaque pinintasantina Naro. Queroca pinintasantina Naro, quero naniacaninatimi obiro. Caninataque pinintaiguëri pitomi aisati pisinto, carari caninatasantaque pinintasantina Naro. Queroca pinintasantina Naro, quero naniacaninatimi obiro. \v 38 Nocogui pingantinaro omagaro ora nongocaquemi irooti cara pingamobiquina. Pinintica piguiatanëna pinguemisantasantina, aro pinatanëro pigorosite, quero picantanonta obiati. Cara inguisatsataiguëmi matsiguenga aroquenta piquemisanquina, queroca popomirintsibentina obiro, quero naniacaninatimi Naro. \v 39 Aroca pingábintsasantëma obiati yamai, pitsipiriasantanë aiquenta. Carari pinguemisantasantinaca yamai, irooti cara iragamagaiguëmi pomatsiguenga, aiquenta pintiomopëna Jonogaguitequë, pintimasanotapë caninasati. \v 40 Antagaisati ira ágacaninataiguëmine obiro, irágacaninatëna Naro aisati. Ira ágacaninatënane Naro, aisati irágacaninatëri Pabati Ira agáquina. \v 41 Cara irogóquimica obiro comantëgotëri Tosorintsi, irágacaninataigabaquemi, aro imëri iriro Tosorintsi aisa ocanta imëmi obironta comantantatsiri. Aroca irágacaninatobëmi caninasati obironta caninari, imëri Tosorintsi aisa ocanta imëmi obiro. \v 42 Aisati cara irogóquimica piquemisanquina, iroro imëgotaguëquimi nija catsingajari, iraniaqueri Tosorintsi imëri aroquenta icábintsabaquemi obiro. \p Iroro oca yogomequeri irogomere Jesos. \c 11 \s1 Joan igáqueri irogomere iraniaqueri Ira Jesos. \r (Ir 7.18-23) \p \v 1 Aro, cara itsonquero Jesos yogometaiguëri irogomere icarati 12, yogaganaca cara poeboropaguequë. Yogometaguequeri ira timaigatsi cara aisati icomantagueiguëri. \v 2 Aroque yomianquengani Joan cara iromingamentoquë. Yamai cara iquemocoqueri Jesos ora icantagueque, Joan igátaiguëri irogomere: \p \v 3 —Pijátasitaigueri Jesos, posamitaigapëri: “¿Obiroco Agabisaicoontatsiri ira noguiaque, basinico naguiaiguë”? \p \v 4 Aro yaretaigapari Jesos yosamitaigapëri. Yotabitobëri Jesos: \p —Popiganajima, pingomantapëri Joan omagaro oca piniaque aisati ora piquemaque. \v 5 Pingantiri cara inianai comarajatabetachari, yanëitanai carancaratatsi, ibeganaa iribatsasetaga iquëtetanai; iquemaiganaji maguemitari, icaniatanai camabitachari, iquemisantaigabaquero Caninaro Nibarintsi ira coguitiacha, yogabisaicotaigairi Tosorintsi. \v 6 Yoganinasëretaiguëri Tosorintsi iraegui te iritsoenguena, te ingomëtina. \s1 Jesos inibacaninatëgotëri ira Joan. \r (Ir 7.24-30; 16.16) \p \v 7 Cara ipiganaja irogomere Joan, aique inibatëgotëri Joan Jesos. Yosamitaigabaqueri iraegui botoibiricari; \p —Cani piátaiguë cara tera ontimingani, piquemisantaiguëri Joan. ¿Pairo piábiritaiguë? Pigóiguërinta iriro caninari sërari, iquemisantasantërinta Tosorintsi. Isintsisëreti. Cagari iriro icantaro choco ora posebati coguentima aiquero yaca aiquero cara. \v 8 ¿Pairo piátasitaiguë? ¿Piniaquerico iquitsagaca caninasati? Teni. Pigóiguë cara ira quitsagatacha iguitsagare caninaro sibitaro itimaigui cara ibangoquë itingomi. \v 9 ¿Pairo piábiritaiguë? ¿Teco pigóiguëri iriro comantanquero Irinibare Tosorintsi? Aisonori ora nangantaiguëmi ibataiguëri basiniegui igomantantatsirite Tosorintsi. \v 10 Irirori sanguenatëgotënguicha jirai cara ingantocopëna Naro: \q1 Icanë Tosorintsi: “Notomi, aiquenta nagáqueri ira obatacaquemine, ingomantaigapëri imatsiguenga: ‘Aique naro coraque Natingomi. Piganinataigueneri paneingomento’ ”. \p \v 11 —Nacantasantaiguëmi ora aisonori, ainta tojaisonori comantantatsiri, carari noguibatëri Joan, ira baotisatantatsiri. Irironta ogótasantëri Tosorintsi, ibataiguëri basini matsiguenga. Carari antagaisati imaiguëmari Tosorintsi, intingomintasantaiguëmari, irobatasantaiguëri ira Joan, irogótasantanëri Tosorintsi. \v 12 Jirai icomantagueque Joan; yamai nocomantaguetaiganaquemi Naro. Iroro pigóontaiganacari Tosorintsi. Yamai icogasantaigui tojai matsiguenga cara iragabisaicotajiri Tosorintsi, inganaque iragáantanequë, intingomintaiguëmari. \v 13-14 Jirai antagaisati comantantatsiri iquenguitsatocotaiguëri Quirisito, aisa icanta Moisés icomantëgotëri. Icantaiguë: “Queroquerai ipoqui Quirisito, irobatacaqueri Erías”. Aique yamai ipoque Joan. Iriro aisati icampari ibega Erías. Pijitaigue cara imoncarapëro Joan Sanguenari. \v 15 Aitica piguemita ora piquemanta, pinguemisantiro ora nocomantimi. \s1 Caninasati inibatëgotëri Joan Jesos. \r (Ir 7.31-35) \p \v 16 Aisati icantaiguëri matsiguenga Jesos: \p —Aisati picantaigari janequipague imaguimpitaigui saatëriquë icanqueri basini: \v 17 “Natamporatabeca carari te piguiataiguena; nosoncatabitaca carari teatisati piguiatina; nacántatabitaca nogasëretabeca, carari teatisati piragasëretaiguema”. \v 18 Pinetse, picogaigabitaca ingantaiguërome pomatsiguenga pairoraca picocaqueri. Piniaigabaqueri Joan itica aisati te iróguima piari, aro picantocotaguetasitaigari: “Oo, inancari Joan camagari, iroro ititaguëca”. \v 19 Aro nopaniaca Naro Jonogaguitequë, nomatsiguengatapë; te natitima, aisati nógacaro piari. Aro picantocoiguëna: “Tojai yapasanti Iriro, aisati Iriro singuitachari, imatsiguengatacari ira coigotantatsi aguireguite aisati itsibataigari ira cantaguetaigatsi ora te onganinate”. Carari igóque Tosorintsi cara icanque Joan caninasati aisati Naro nacanque caninasati antagaisati ora icocaquena; aisati omagaro quemisantina, irogóiguëro caninaro ora icocaquena Pabati. \p Iroro oca icantaiguëri Jesos. \s1 Iratsipiriaiguë antagaisati ira tsoenguiri Ira Jesos. \r (Ir 10.13-15) \p \v 20 Aique icomantëgotaiguëri Jesos ira niaigabitari cara itasonganti carari përosati itsoingaiganaqueri. Icanque: \p \v 21 —¡Tojai pitsipiriaiguë obirojegui, Coraseisati! ¡Tojai pitsipiriaiguë obirojegui, Betsairasati! Tojai piniaigabitëna cara nitasongagueanti, carari te pingantëmatima yacaqueroca, te pinguemisantina. Carari iraniaquiname cara nitasongagueanti Tirosati aisati Sirósati, inguengasëretaiguemame iriro, irojocaiguërome ora icantagueti te onganinate, inguemisantaiguëname, imasiniatiquerome imanchaqui aisati irisobicaiguëme somamoquë arota ironijagaiguemari imatsiguenga cara iragasërequima. \v 22 Aiquenta, cara ingomantëgotaiguëri Tosorintsi, iratsipiriacagaiguëri ira Tirosati aisati ira Sirósati tojainta te inganinataigue. Carari iratsipiriasantagaiguëmi obirojegui Coraseisati aisati Betsairasati aroquenta piniaigabitobëna cara nitasonganti, carari te pinguemisantina. \v 23 Aisati obirojegui Caperinaosati pijitasitaigabitaca pijáiguë Jonogaguitequë, carari pamatobitaigaca obiati përosatinta pitsoingaiguëna. Iroro pijátaguëque canta osobinta. Iraniaiguërome ira Soromasati omagaro iniaiguëro Caperinaosati, inguengasëretaiguëmame iriro, querome itsongaiguirime jirai Tosorintsi, inëme iboeborote irootime yamai. \v 24 Aiquenta Tosorintsi iratsipiriacagaiguëri ira Soromasati aisati, carari tojai iratsipiriasanotagaiguëmi obirojegui Caperinaosati. \p Aroque inibatëri tsoengatsiri Jesos. \s1 “Popocasitina”, icanque Jesos. \r (Ir 10.21-22) \p \v 25 Aique yamanocoqueri Tosorintsi Jesos, icanqueri: \p —Pabati, Obiro caninarisonori. Nacarasiaquemi Obironta Itingomi antagaisati Jonogaguitesati aisati omagaro quibatsisati. Ainta cantasitacha: “Nigótasanti naro”, carari pimánopitaiguëri ati picanta Obiro aisati ati ongantima pigabisaicotaiguëri. Irianti pigótacagaiguëri ira quemisanquena ira te inguengasitima igótasantëmi iriro. \v 26 Caninataque piganinataiguëri iriro, picoquenta pigótacagaiguëri. \p \v 27 Aroque icanqueri Iriri, aique icantaiguëri imatsiguenga Jesos: \p —Ira Pabati ipëna omagaro igótacaquina antagaisati. Paniro igótasanotaquina Naronta Itomi; te irogótocotina basini matsiguenga. Teatisati pairi ogótirine Iriro. Paniro nigótiri Naro, Naronta Itomi. Irianti Tosorintsi nigótasantacagaiguëri ira nogometaiguë. \v 28 Cara pitsipiriaiguëca, aisati cara omomirintsitomoquimi pairoraca, popocasitina Naro, pingomantinaro antagaisati. Aro nangantaneintëgotaiguëmi, nomagoriasëretagaiguëmi arota quero opomirintsitomotaguimi aisati. \v 29 Pinguemisantina Naro, pingoguiro ora nogomeantane, aro tojai nangábintsaiguëmi nantsibatëmi tenta nanguengasantima Naati. Nanintasantëminta, nomagoriasëretagaiguëmi. Aroca pinguemisanquina aro tojai nangantaneintëgotaiguëmi, nomitocoquemi pabequero pairoraca. \v 30 Quero nimeratimi quero nobomirintsitimi, quero natsipiriacaguimi iroonti nomitocotopiantaiguëmi. \c 12 \s1 Yogometocoquero sábaro Jesos. \r (Mr 2.23-28; Ir 6.1-5) \p \v 1 Aro basiniquë sábaro iáiguë Jesos aisati irogomerejegui cara panguirintsisiquë. Itasegaiguë irogomere, yágaiguëro oguitsoterei tirigo yapaiguëro oguitso. \v 2 Cara iniaigapëri bariseo, icantaigapëri Ira Jesos: \p —Pinetseri pogomere. Yamai sábaro iroonti cataguiteri comagoriantague, teni ongomeite yamai irobiguitantimaro. \p \v 3 Yotabitobëri Jesos; \p —¿Teco pinibatapinintiro Sanguenari ora comantëgotaiguëri David aisati ira itsibata cara jirai págaiguëri itasegane? \v 4 Aro icanaque ibangoquë Tosorintsi, icampëri saseriroti: “Nitasegaiguëni”. Aiti pan ora yobetsiquineri Tosorintsi aique poguëngani catingasatiquë Iriro. Te iranintacagaigueri irapero matsiguengapague; irianti saseriroti paiguiro. Carari icábintsaigabaqueri saseriroti, ipaigabaqueri. Aro yapaigapë David aisati ira itsibata. Yamai te pingante: “Te onganinate irape David”, aro ¿Pairo picantobique yamai: “Te onganinate irape icaegui”? \v 5 Aisati isanguenaque Moisés: \q1 Quero pitarobacaati sábaroquë. \m Pigóiguë antagaisati sábaroquë iátopianti saseriroti cara ibangoquë Tosorintsi intapinintaiguë, carari te pinguisëgotimari iriro. Piniacaninataiguëri. \v 6 Nacantaiguëmi cara ainta yaca Ira obaquero ibango Tosorintsi. \v 7 Teco pigóiguero oca Sanguenarica jirai: \q1 Icanque Tosorintsi: “Te nongogue póguinari pobira, pitaguinari; iroonti nocogasanti pingantaneintëgotanëri pomatsiguenga”. \p —Pinguemisanquerome oca icanque Tosorintsi, querome picantocotirime icantagueti te onganinate icaegui nogomere obiguitëro tirigoguitso. \v 8 Nopaniaca Naro Jonogaguitequë, nomatsiguengatapë cara niboguë yaca quibatsica. Iroro nocomantëgotaguëquero sábaro pairoraca anganque sábaroquë. \s1 Cara sábaroquë yogaguibegajiri ira camabocori Jesos. \r (Mr 3.1-6; Ir 6.6-11) \p \v 9 Aro yogaganaca, icaigapëro pongotsi cara yapatotaiga jorío. \v 10 Ainta sërari camabocori. Aintasati bariseo yosamitobëri Ira Jesos: \p —¿Caninataqueco piguibegajiri ica camabocorica sábaroquë? \p Icogaiguë bariseo cara iragaguibegajiri arota ingantocotasiquimari Jesos: “Itarobacaati Jesos sábaroquë, te inganinate tenta inguemisantiro isanguenare Moisés”. \v 11 Aro yotabitaiguëri Jesos: \p —Pinetse, aroca sábaroquë imariaque omoroquë poishate, ¿Queroco págairi, pomisotocajiri? Caninataque pingábintsairi. \v 12 Aroca pingábintsairi oisha sábaroquë, ocaninatasanti angábintsairi matsiguenga sábaroquë. \p \v 13 Aique icanqueri ira camabocori: \p —Pintimagonaguitima pobaco. \p Aro itimagonaguitanaca, ocaninatanai ibaco pibega basini. \v 14 Iniaqueri bariseo, iguisaneintaiganaqueri. Iátagueque yosamitobagaigaca: \p —¿Ati anganqueri Jesos, agamaguëri? \s1 Jirai ora Sanguenari ocomantëgotëri Jesos. \r (Mr 3.7-12; Ir 6.17-19) \p \v 15 Cara igóque Jesos cara icogaiguë iróguiri, yogaganaa yoguiataiganaqueri tojai matsiguenga. Aintasati tojai janaitaguetatsiri ira yogaguibiaguetaji Jesos antagaisati. \v 16 Aro icantaiguëri: \p —Quero picomanti: “Yogaguibegajina Jesos”. \p \v 17 Cara icanque negaca, imoncaraquero ora icomantëgotëri jirai comantantatsiri jitacha Isaías. Isanguenaquineri Irinibare Tosorintsi cara icanque Iriro: \q1 \v 18 Pinetseri Quirisito Ira nogoigane inganque antagaisati nococaqueri. Tojai nanintasantiri, tojai naniacaninatëri. Nagáquineri Nasëre coshoni oguëri, omitocoqueri. Ingomantaiguëri basiniati matsiguenga, cagari jorío, ora caninaro aisati ati ongantima ora naganinatantimari omagaro. \v 19 Quero ipëgatsataro pairoraca; quero icaimasita; quero iquemacagari matsiguenga. \v 20 Quero itsipiriacaguiri agasëretachari ingantaneintëgotëri. Querootisati yamatobitiri ira cogatsi irogótina. Përosati ingábintsantë, irooti cara intingomibintaiguëri antagaisati matsiguenga caninasati. \v 21 Irogótocoqueri basiniati matsiguenga cara iragabisaicontë Iriro. Aisati intingomintaigabaquimari Iriro. \p Iroro oca icantocoqueri Tosorintsi jirai. \s1 Ira bariseo icantocotaguetasitaigari Ira Jesos. \r (Mr 3.20-27; Ir 11.14-23; 12.10) \p \v 22 Aique yamaigapëri Jesos poro sërari inancari camagari; te iranee, teatisati irinibate. Yogaguibegajiri; iniacagajiri aisati inibatagairi. \v 23 Iquenganeintasantaigacari antagaisati ira niaiguëri. Yosamitobagaigaca: \p —¿Iriroco Quirisito, imatsiguenga David, Ira oguiaiguë? \p \v 24 Carari yotabitaiganaqueri bariseopague: \p —Imitocoqueri Berisebó aisati ijita Satanás, itingomi camagarijegui. Iroro ijogantaguëcari camagari Ica. \p \v 25 Aro igóque Jesos ora iquengasëretaigaca, yotabitaiganaqueri: \p —Aroca irógobaguimame matsiguenga timaigatsi quibatsiquë, ¿Queroco ipoguiriobaga? Aisa icanta iraegui timaigatsi poeboroquë; aroca inguisabacagaiguëma quero përosati itimaigui cara. Aisa icanta matsiguenga pongotsiquë; queroca iquengaiga, querootisati itiomotobaga përosati. \v 26 Tesonori iromitocotina Satanás. Ipëgatina. Pinetse: arome iromitocoquiname Satanás cara nojoqueri jaanta camagari, ¿Queroco itsongabacaga iriati Satanás? \v 27 Aisati irirome omitocoquinane cara nojoqueri camagari, ¿Iriatisatico camagari omitocotaiguëri pogomere cara ijoqueri camagari iriro? Iriro ogótacagaiguëmi pogomere cara pamatobita obiati. \v 28 Carari Iroonti Isëre Tosorintsi omitocoquina cara nojoqueri camagari, ¿Teco iroro pigóontaiguema ainta yaca Tosorintsi, icogabeta iragáante, icogui pintingomintimarime? \v 29 Aintaca cogatsi ingositiri sintsiri, ¿Teco iritsita águërine, iraguëshotëqueri? Aique irágopitëri pairorapagueraca queronta ipëgatari casintaro. Querome nagobeiri Satanás, querome nojoquiri camagari. \v 30 Ira te inguemisantina, iguisaneinquina, irianti iquemisanti Satanás. Aisati ira te iraguiatina, te iromitocotina. \s1 Jesos icomantëgotëri ira cantëgotaguetasitaro Isëre Tosorintsi. \r (Mr 3.28-30; Ir 12.10; 6.43-45) \p \v 31 Aisati icantaiguëri bariseopague Jesos: \p —Tosorintsi ingábintsaiguëri antagaisati ira cantaguetiro te onganinate aisati omagaro ira nibataguetasitacha te ongomeite, irojocajineri, quero iguisasëretajiri. Carari quero icábintsiri ira cantëgotaguetasitaro Isëre Tosorintsi. \v 32 Nocomantaiguëmi cara nopaniaca Jonogaguitequë, nomatsiguengatapë cara niboguë yaca quibatsica, carari ingábintsaiguëri Pabati antagaisati ira nibatocotinane ora te ongomeite. Quero icábintsiri ira cantëgotaguetasitaro Isëre. Quero icábintsiri yamai, querootisati icábintsiri aiquenta. Iroonti iratsipiriacagaiguëri përosati. \v 33 Aroca ocaninati anchato, aisati caninaro oguitso; teca onganinate anchato, querootisati ocaninati oguitso. Aroca piniaquero oguitso, ¿Teco pigóte ocaninatica ora anchato? \v 34 ¡Obirojegui cantaquibi marangue! Te pingomeitaigue; tigueti ongantima pigóte pinibataigue caninaro inibatinta matsiguenga ora iquengasëretaca. Te onganinate pinguengasëretaiguema, iroro te onganinataguëte ora pinibataigui. \v 35 Ira caninari sërari iquengasëretapinintiro caninaro, iroro icantaguëtiro ora caninaro. Ira te ingomeite iquengasëretapinintiro ora te onganinate; iroro icantaguëtiro ora te onganinate. \v 36 Aiquenta ingomantëgotaiguëmi Tosorintsi: inguiancagaiguëmiro antagaisati pinibarepague ora pinibatasitaiga yamai. \v 37 Ocaninatica ora pinibataigui, aro iraniacaninataiguëmi, carari teca onganinate pinibare, inganquemi: “Aiti pinibatagueti te onganinate, tojai pitsipiriaque”. \s1 Jesos icomantëgotëri tsoengatsiri iraegui cogatsi iraniaiguëro itasorintsite. \r (Mr 8.11-12; Ir 11.29-32, 24-26) \p \v 38 Aique icantaigabitacari bariseopague aisati irapague ogomeantiro Sanguenari: \p —Ogomeantatsiri, nocogaigui nanetsëmi pitasonguinaro pairoraca arota nogótimi Obiroca Quirisito. \p \v 39 Yotabitanëri Jesos: \p —Te pinganinataigue tojainta pitsoingaiguëri Tosorintsi. Quero nitasongomotaiguimi ora pigóontëname. Aiti ora icanque Jonás: pinguengasëretiro cara yosiguina nibega Naro, aro pinguemisantina. \v 40 Jirai ainta iguibeguinte sima iniguëri ira Jonás omaganiro canianiro. Maba cataguiteri inë isegotoquë aique ijocajiri sotoquë. Aisa nanganquima Naro, nangamaquenica, natiaquima, maba cataguiteri ninë omoroquë quibatsi, aique nangabiritanaima. \v 41 Aiquenta, cara ingomantëgotaiguëmi Tosorintsi, ingabiritaiguëma Nínebesati ingantocotaiguëmi inganque: “Aiti picantagueiguë obirojegui te onganinate. Jirai naquemisantaigabaqueri ira Jonás nopasiniatica nojocaigairo ora te onganinate, nacantaigaa yacaqueroca. Obirojegui, piniaigabaqueri Agabisaicoontatsiri, tojai ibaqueri ira Jonás Irironta Atingomi, carari te pinguemisantaigabaqueri. Inguisasantaiguëmi Tosorintsi”. \v 42 Aisati jirai ainta tsinane itingomi omatsiguenga, Sebasati. Cara opaniaca parigoti, oquemocoqueri Saromón cara tojai igóque iriro, aro piátasiqueri jaanta oniopëri oquemisampëri. Yamai aintana Naro obirojeguiquë, nobaqueri Saromón carari te pinguemisantaiguena. Aiquenta, cara Tosorintsi ingomantëgotaiguëri antagaisati matsiguenga, ongabiritanaima ora tsinane Sebasato ongantocotaiguëmi: “Picantasantaguetaiguëro obirojegui te onganinate cara ipocasitaiguëmi Ira Agabisaicoontatsiri, carari te pinguemisantaigabaqueri Iriro. Inguisasantaiguëmi Tosorintsi”. \v 43 Obirojegui jorío picantaigari ibega sërari inancari camagari quimingari. Ijocajiri camagari sërari, yogabisaicotaja iriati. Iátagueque igamagarite cara piriaguiteroquë quibatsi. Icogabeca iromagoriaque, carari tigueti iromagoriaque. \v 44 Aique iquianca; “Nopiganajima nobangoquë, cara sërariquë cara nopaniaca”. Ira sërari icantaro ibango camagari. Aro ipiganaja iniopëro ositaga otarogaga obetsicaga irisobicomento irisomaminto, antagaisati. \v 45 Aro iátasitaiguëri basini camagari quimingarisonori icarati 7. Icampëri: “Intsome antime nobangoquë”. Aro yagobiaiguëri icasëretaigapëri sërari. Jirai itsipiriaque sërari arosata; yamai inantasantacari camagari. Yogatsitasantaca. Aisa picantaiga obirojegui. Jirai pitsipiriaigabitaca tenta pigóigue. Yamai piniabetobëna carari te pinguemisantina. Iroro pigatsitaguëtaiguëma, pitsipiriasanoiguë. \s1 Jesos imatsiguengataigacari antagaisati quemisantaiguëri. \r (Mr 3.31-35; Ir 8.19-21) \p \v 46 Iroontita iquenguitsati Jesos, icomantaguetaiguëri ira botoibiritaigapari cara pongotsiquë, aro pipocasiqueri iniro Jesos, aisati ireintiegui. Ainta sotoquë, ocaimagantaigapëri. \v 47 Icomantëqueri Ira Jesos: \p —Parepa piniro, aisati pirentijegui. Ainta sotoquë; ocoguini onibatimi. \p \v 48 Yotabitanëri Jesos: \p —¿Pairoroco inato? ¿Pairiroco igueegui? \p \v 49 Aro ijigotaiguëri irogomere, icanqueri: \p —Icaegui nogomere, irianti igueegui, aisati iroontiegui inato. \v 50 Pairiraca cantatsi ora icocaqueri Tosorintsi Ira timatsi Jonogaguitequë, irianti nomatsiguengasonori: najitaiguëri igue, aisati tsio, aisati inato. \c 13 \s1 Icomantëgotëri ira panguitatsiri Jesos. \r (Mr 4.1-9; Ir 8.4-8) \p \v 1 Irooti cataguiteri isotocaji Jesos cara pongotsiquë, iáque cara onamijaquë angaare, isobiaque. \v 2 Yoguiataiganaqueri irogomere, aisati yapatoibiritaigapari tojai matsiguenga. Iniaquero Jesos pitotsi otsatocotaga; aro yotetanacaro isobiaque. Iraegui matsiguenga përo cara inaiguë onamijaquë. \v 3 Aro tojai yosiacagantaguecaro quingabaguirentsipague. Icanque: \p —Iáque panguitatsiri imiongaguitaguequero oguitsopague tirigo iritoganequë. \v 4 Opariguitagarantapë arosata oguitso abatsiquë; aique ipogopë tsimiripague, yapapëro oguitso. \v 5 Basini oguitso opariguitagarantapë mopësiquë cara te ine tojai quibatsi aropirigasata arosonorinta mopë osobibatsaquë. Omanaanti piabitanaca; \v 6 cara ijonogatapë paba yogasiguiricapëro tenta ine oparipague; aro ocamaguetanai. \v 7 Aisati basini opariguitapë cara totseisiquë; aro piabitanaca carari pomatobairo totsei, te ine oguitso tirigo. \v 8 Basini opariguitagueque cara caninabatsariquë quibatsi, iroro caninatënguitsi. Pianë piquibianë caninasati pinanë oguitsopague. Aiti panguirintsi oguitsotanë ocarati 100, aisati basini ocarati 60, aisati basini ocarati 30 oguitso. \v 9 Aitica piguemita ora piquemanta, pinguemisantiro ora nacantaiguëmira. \s1 Pairo yogomebirique Jesos quingabaguirentsiquë. \r (Mr 4.10-12; Ir 8.9-10) \p \v 10 Aique yosamitaigapëri irogomere: \p —¿Pairo pogomebiriantaigari quingabaguirentsi ira basinipague? Te inguemaiguemi ora picantaiguëri. \p \v 11 Yotabitanëri Jesos: \p —Nocogui pigóigue ati icanta Tosorintsi cara igáanti, carari ira matsiguengapague te nongogue irogóigue irirojegui. \v 12 Aintaca igótabeca, aro nogótacagasantëri. Carari basinipague, te ingogue inguemisantina, quero iquemaiguina. Quero nogometiri iriro catingasati. Aisati nágabitsaqueri nobegopitëri ora igótabeca. \v 13 Iroro nogomeantaguëcari quingabaguirentsi nosiacagantineri tenta iraninte irogóigue. Inetsabetaiga carari te iranee, iquemaigabitaca carari te ingueme, te irogótaigabaquero ora nacantaigabitacari. \v 14 Jirai isanguenaque Isaías comantantatsiri, isanguenatocotaiguëri icaegui matsiguengaca: \q1 Icanque Tosorintsi: “Pinguemaigabitëmaro Nanibare, carari quero pigótobëro; pinetsabequima ora noniaguëmira carari quero piniasantaiguiro. \v 15 Te pinintaigue pigóigue aisatime pinganquima te ine pisëre; iroro quero piquengasëretaguëta. Tenta pinintaigue pinguemiro, iroro oshabitaguëpëmi piguemita, quero pigóigui. Querootisati piniasanti tenta pinintiro. Queronta pipocasitina, quero nogabisaicotajimi”. \p —Ocari oca icomantëgotaiguëri jorío jirai. \v 16 Carari obiro nogomere piniasantaiguiro ora noniagaiguëmira, piquemisantaiguina, iroro yoganinasëretaguëtaiguëmi Tosorintsi. \v 17 Nangantaiguëmiro ora aisonori: icogaigabitaca jirai comantantatsirijegui aisati caninatatsiri iraniaiguërome oca piniaqueca obiro. Icogaigabitaca inguemirome oca piquemaiguëca yamai, carari te iraneina teatisati inguemaiguena. \s1 Jesos yoniagaiguëri ora ocanti quingabaguirentsi. \r (Mr 4.13-20; Ir 8.11-15) \p \v 18 Aisati icantaiguëri Jesos: \p —Yamai noniagaiguëmiro quingabaguirentsi irasi panguitatsiri. \v 19 Nocomantëgotëro iragáantane Tosorintsi. Ainta quemaigabitacaro, carari te inguemobëro. Aro ipoque camagari yágabitsaqueri nanibare ora iquengaigabitaca. Iriro aisati icantaro pibega oguitso pariaquenguitsi abatsiquë. \v 20-21 Ainta basini tojai iquemabetobacaro ora nogometiri, icaninabentabecaro, carari cara inguisaneintocoqueri imatsiguenga, te përo cara inguemisantiro nanibare, opomirintsitomotanacari, ijocajiro yomaguisantajiro ora iquemisantabeca tenta irogótasantiro. Aisati icantaro oguitso pariaquenguitsi mopësiquë. \v 22 Ainta basini tojai iquematsatabecaro nogomeantane, carari iquengasantiro pairoraca inaguetatsi yaca quibatsica, aisati inintasantiro ora yasinta. Iroro te inguemisantaguëtina. Iriro cantaca oguitso pariaquenguitsi totseisiquë ora te onintacaguiro ontojaigue, te ine oguitso. \v 23 Aintasati basini matsiguenga arosatapague iquemisantasantobëro ora nogometiri. Përosati iquemisanquina, icanque antagaisati nococaqueri. Icantaro pibega oguitso pariaquenguitsi caninabatsaroquë quibatsi, ora tojaiganaquenguitsi. Aiti openguiterei ora inënguitsi oguitso 100, aiti basini cara pinë 60, aisati basini cara ocarati 30 oguitso. \p Ocari oca yoniagantaro Jesos quingabaguirentsi irasi panguitatsiri. \s1 Jesos icomantëgotëro tobari te ongomeite. \r (Mt 13.36-43) \p \v 24 Aisati yogomeanti Jesos basiniquë quingabaguirentsi. Icanque: \p —Nosiacagantaiguëmiro basini. Cara igáanti Tosorintsi ocantari ibega sërari panguitiro caninaro tirigoguitso. \v 25 Aro tsitiniriquë isamë iriro aisati iratirite. Cara isamaiguë, ipocasiqueri basini quisaneintirira ira panguitatsiri, ipanguitaguequineri irootiquë iritogane oguitso tirigoniro ora cantabitaro tirigo. Aique iátaji. \v 26 Aiquenta, cara oquibianë tirigo, onguitsotanë, aique ongonijatanë tirigoniro. \v 27 Aro iniaiguëro iratirite casintaro tirigo, iátasitaiguëri, yosamitëri: “¿Teco caninaquiro tirigoguitso cara pitoganequë? ¿Nega opaniaca ora tirigonirora?” \v 28 Yotabitaiguëri: “Irianti panguiquinaro ira quisaneintina”. Aique yosamitaiguëri iromeraro: “¿Pairoroco picogui nangantaigue? ¿Caninataqueco nasiajiro?” \v 29 Icanque: “Quero yamai. Aiquenta. Aroca pisiajiro yamai pisiajatiguiro tirigo aisati. \v 30 Ineta yamai. Ongantimata. Aiquenta, cara osamabinguique, nagátaiguëmi: ‘Irotsita picarataguetaje tirigoniro, piguëshotiro páganëro pitaguiro. Aique pobibinguitobëro tirigosonori, poguinaroti cara pongotsiquë’ ”. \p Iroro yosiacagantaiguineri irogomere Jesos. \s1 Yosiacagantëro Jesos oguitso mositasa. \r (Mr 4.30-32; Ir 13.18-19) \p \v 31 Aiti basini quingabaguirentsi yosiacagantëneri matsiguenga Jesos: \p —Aisati cara iragáantanequë Tosorintsi ocantaro pibega oguitso mositasa ora ipanguitë sërari cara togantsiquë. \v 32 Ora mositasaguitso iroonti quiripiquiserosonori, carari oquibianë obaquero basini panguirintsi. Ipocaigapë tsimiripague, yogapëro imagosi otsegopaguequë. \s1 Yosiacagantëro Jesos ora piponganta pan. \r (Mr 4.33-34; Ir 13.20-21) \p \v 33 Aisati basini, iquenguitsataiguëri Jesos: \p —Cara itingomibintanti Tosorintsi aisati ocantaro ora piponganta pan. Cara obetsiquëro pan tsinane, águëro tojai opane tirigo, oconaguëro arosata piponganta pan. Aique oponganë antagaisati. \p \v 34 Yameca Jesos yogomeantaigari quingabaguirentsi ira botoibiritaigapari. Iroonti quingabaguirentsi inibatantari. \v 35 Imoncaracaro Sanguenari cara isanguenaque comantantatsiri: \q1 Icanque Tosorintsi: “Tojai nosiacagantëneri matsiguengajegui nongomantaiguëri ora te irogóigue jirai cara nobetsiquëro quibatsi jiraisonori, irooti yamaica”. \p \v 36 Aique ijocaiganaqueri Jesos ira botoibiritaigacari, icanaque pongotsiquë cara yosamitaigapëri irogomere: \p —Nocogaiguë pingomantinaro pairo ocanti ora tirigoniro ora piquenguitsatomotaiguëna. \p \v 37 Yotabitanëri Jesos: \p —Nopaniaca Naro cara Jonogaguitequë, nomatsiguengatapë yaca quibatsica. Naro nosiacari ira panguitiro tirigoguitso. \v 38 Ora togantsi ocancaro quibatsi cara atimaigui eiro. Ora oguitso caninaro ocantaigari ibegaiga ira quemisanqueri Tosorintsi. Ora tirigoniro osigari ira quemisanqueri camagari. \v 39 Ira quisaneinqueri panguitatsiri, irianti icantari Satanás. Cara yobiguitanti aisati ocantaro cara otsonquema quibatsi cara nopocaje Naro. Iraegui obiguitatsi irianti ironomire Tosorintsi irisaanganetsite. \v 40 Pinguenguema. Yapatotaiguëro tirigoniro, itagaiguëro. Aisa ocanta nanganque aiquenta cara otsonquimaca quibatsi. \v 41 Nagátaiguëri tojai ironomire Tosorintsi, irapatotaiguëri cara nagáantanequë antagaisati cantaguetatsi ora te onganinate aisati basini ira cantacaqueri quimingari. \v 42 Nojocagantaiguëri cara pamariquë Sharincabeniquë; tojai iratsipiriaiguë canta, tojai iratsitsiaguitetanë. \v 43 Aique irosangueguitetaiguë antagaisati caninataigatsiri inganquimari ibega paba. Intsibataiguëmari Pabati cara igáanti Jonogaguitequë. Aitica piguemita ora piquemanta, caninataque pinguemisantiro oca nocomantëmica. \s1 Jesos yosiacagantëneri ira quirequi irománaga, aisati imapënequi shaota (ira jitacha périra). \p \v 44 Përosati yogomeque Jesos: \p —Cara igáanti Tosorintsi aisati ocantari ibega tojai quirequi irománaga quibatsiquë. Iniasipari sërari, aito cara iquiaque imánanontanaari iriro aisati, te ingomantëgotiri. Aro iáque, ipimantaguequero omagaro ora yasinta, yamanantë quibatsi cara inasegui quirequi. Yamai icaninabenqueri tojai quirequi. \v 45 Aisati iragáantane Tosorintsi ocantari sërari manantiri imapënequi shaota caninarisonori ira jitacha périra. \v 46 Iniopëri paniro, icaninatasanti ipënatasantaca. Inintasantiri, iroro ipimantaguëquero antagaisati ora yasinta, yamanantëri ira imapënequi shaota. \s1 Yosiacagantëro Jesos siriamentotsi. \p \v 47 Aisati yoniagaiguëri matsiguenga Jesos. Icanque: \p —Aisati cara itingomibintanti Tosorintsi ocantaro pibega irisiriamento sërari yágantari sima. Ijocaiguëro angaarequë, inosiquëgotëri yobiriatëgotëri tojai simapague. \v 48 Iacaro, aro inosiquëgotaiguëri irisiriamentoquë cara onamijaquë, isobicaiguë, yágaguetaiguëri simapague caninari yoguëri cantiriquë. Ira te inganinate ijoguequeri. \v 49 Aisa ocanta cara otsonquima quibatsi cara nopocaje Naro. Nagáqueri ironomire Tosorintsi irisaanganetsite ingasiriconiatitaiguëri antagaisati matsiguenga caninataguetatsiri. Aique aisati ingasiriconiatiqueri ira te inganinataigue, \v 50 irojocaiguëri cara Sharincabeniquë cara përosati iratsipiriaiguë aisati iratsitsiaguitetanë. \v 51 ¿Piquemaiguëro oca nocomantaiguëmica? \p Yotabitaiguëri irogomere: \p —Jee, naquemaiguëro. \p \v 52 Aisati icanque Jesos: \p —Aroca inguemisanquena ira ogomeantiro Sanguenari, irogótanëro tojai. Igóquero ora isanguenatagueque jirai, aisati inguemisanquenaca, irogóque ora nogomeanti Naro yamai. Irogóque ogomeantatsiri ati ocanta cara igáanti Tosorintsi. \s1 Ipiganaja Jesos cara Nasarequë. \r (Mr 6.1-6; Ir 4.16-30) \p \v 53 Itsonque Jesos cara yogomeantaro quingabaguirentsi, aique iáiguë Iriro aisati irogomere, \v 54 ipiganaja quibatsiquë cara ipaniaca. Icanaque pongotsiquë cara yapatoitaiga jorío, yogomeantapë. Iquenganeintasantaigabacari ira quemaigabaqueri. Yosaminatobaganaca: \p —¿Ati icanta cara yogomeanti? ¿Nega opaniaca ora igóque Iriro? ¿Pairo itasongantagueta? \v 55 ¿Cagarico Ica, itomi José obetsicaguetatsi mesa, sobicomentotsi? ¿Irorori iniro María? Aisati igóiguëri eiro ireintiegui: Santiago, aisati José, aisati Simón, aisati Joras. \v 56 ¿Teco aisati ontime iritsiro eiroeguica? ¿Negaraca opaniaca ora igóque aisati ora icanque? \p \v 57 Aro iguisaneintaiguëri, itsoingaiguëri. Iroro icantaguëtaiguëri Jesos: \p —Ainta quemisantaiguëri quinguitsatiro Irinibare Tosorintsi ira paniacha parigotiquë, carari itsoingaiguëri imatsiguengasonori comantantatsiri. \p \v 58 Te tojai iritosongaguete Jesos cara Nasarequë. Tojainta itsoingaiguëri imatsiguenga. \c 14 \s1 Eroris ijiqueri Jesos irianti Joan. \r (Mr 6.14-29; Ir 9.7-9) \p \v 1 Aique iquemocoqueri Jesos Eroris, itingomi Garireasati. \v 2 Icantaiguëri iromeraroegui: \p —Ira Jesos, iriantijengari Joan baotisatantatsiri. Nógagantabitacari, carari najique icabiritaja aisati, iroro itasongantaguëque. \p \v 3-4 Aroqueque Eroris yágabitsaqueri iina ireinti jitacha Jeripe; iina ojita Erorías. Icantabecari Joan: \p —Te ongomeite págabitsatiri iina pirenti. \p Iroro yágagantaguëqueri Joan Eroris yomianqueri yoguëshotiaqueri sogatsaquë coshotsari. \v 5 Icogabeca Eroris iróguirime ira Joan, carari itsorogaiguëri matsiguengajegui. Igóiguë matsiguenga cara Joan icomantëgotëri Tosorintsi. Ijique Eroris: “Aroca nógagantëri, inguisëgotaiguëmari matsiguengajegui”. \v 6 Aique pareca cataguiteri isantone Eroris. Icaimaguetaiguëri tojai imatsiguenga, yoganinasëretaigapëri. Aro omaninquebintëri osinto Erorías. \v 7 Iniacaninatobëronta ora tsinane ira Eroris, aro icanquero negaca: \p —Pairoraca pomanaquina, aro nomëmiro. Igóque Tosorintsi cara quero namatobitimi. \p \v 8 Aro ocomantatsaquero oniro, ocantacaquero negaca: \p —Nocoguini pógagantiri ira Joan baotisatantatsiri, aique pomapënaro ora iguito cara tsibetaquë aique nomëro inato cara ogóque aisonorica icamaque. \p \v 9 Yogasëreca itingomi cara icantasanotëro, aisati cara iquemaiguëri antagaisati igaimane ora icantasanotëro irisintotsari. \v 10 Aro igáqueri soraro irobatëaquintiri Joan cara iromingamentoquë. \v 11 Aique yamapënero tsibetaquë iguito Joan, ipëro irisintotsari. Iroroque përo oniro. \v 12 Ira irogomere Joan ipocaiguë, yágaiganaqueri cara iritijaigairi. Aique iáiguë, icomantaigapëri Ira Jesos: \p —Yogamaguëri Joan Eroris. \s1 Yoguibatëro Jesos itasonguëro pan, yomitojaiganaquero. \r (Mr 6.30-44; Ir 9.10-17; Jn 6.1-15) \p \v 13 Cara iquemaque Jesos aroque icamaque Joan, iátacagaiguëri irogomerejegui canta tenta ontimengani. Yotetanaca pitotsi. Aisati cara iquemocotaigabaqueri matsiguengajegui ijocaiganaquero iboeborotepague yoguiataiganaqueri cara onamijaquë. \v 14 Cara yagatocotaigapë Jesos, iniaigapëri tojai matsiguenga ira aguiaigaseguiri. Tojai icantaneintëgotaigapëri yoguibegaigairi janaitaguetatsiri. \v 15 Aro ochapinitanë cara ipocasitaigapëri irogomere, icantabetaigaari: \p —Yaca teca ontimingani, aisati aroque ochapinitanë. Yamai pigátaigueri icaegui matsiguengaca iriáiganaque poeboropaguequë iromananteta iraperi. \p \v 16 Icantaiguëri irogomere Jesos: \p —¿Pairo iratsipiriobitaiguë iriáigae? Pomaigueri obirojegui ora irapaiguë. \p \v 17 Yotabitanëri: \p —Teri ine yaca ora nomaiguëri. Yaca aiti oca pan ocarati pabocorooti aisati pitenianti sima. Quero cotonguiboro. \p \v 18 Icanque Jesos: \p —Pomenaro yaca. \p \v 19 Aique yogasobicaiguëri iraegui matsiguenga cara tobarisiquë. Aique yáguëro Jesos ora pan aisati sima. Inetsanaque jonoquë, icanqueri Iriri: \p —Pabati, nacarasiatocoquemiro oca noperijeguica popaiguënaca. \p Aro itibatsaaguequero pan Jesos, yotsatengaiguëri irogomere cara imaiguëri matsiguengajegui ira aguiataiguërira. Aisati yotsatengaigacari sima. \v 20 Yapaiguë antagaisati, iquemaigaca. Aique yobiitaguetajiro irogomere ora irangarataneegui, iagajiro 12 cantiri. \v 21 Tojai yapaiguë sërari icarati 5,000, aisati tsinanejegui, aisati ojaniquitejegui. \s1 Yanëiatanë Jesos jonoicaa nija. \r (Mr 6.45-52; Jn 6.16-21) \p \v 22 Aique icantaiguëri Jesos: \p —Nogomere, potetaiguema pitotsiquë, pobataigue antatinta. \p Aique igátaiguëri ira botoibiritaigari: \p —Yamai pijáigue pobangojeguiquë. \p \v 23 Aro itonganaque Jesos oguitojaquë cara yamanaque, inibatëri Iriri. Ainta Jesos paniro inë cara otsitinitanë. \v 24 Ora pitotsi aroqueque pinë aganguijaquë, icomatabitacaro irogomerejegui. Te iraretima iroontita omotoncaatasantapa nija aisati poguipigapigatocoqueri coguentima. \v 25 Cara igogaraaque iáque Jesos aiquero pitotsiquë, yanëiaapë jonoicaa angaare, te iritsitigue. \v 26 Iniaigabaqueri irogomere, te irogóigueri, itsorogasantaiganaque, icaibaitanë icantobaca: \p —¡Eeee! ¡Coraque camagari cara iráganacái! \p \v 27 Carari yotabitaigapëri Jesos: \p —Quero pitsorogaigui. Naanti bocapaatsi, pinganinasëretëgotina. \p \v 28 Aro icabëri Peroro: \p —Obiroca Natingomi, pingaimina najáque nanëiatanë jonoicaa nija irooti cara pinasegui Obiro. \p \v 29 Yotabitanëri Jesos: \p —Omana popogopë. \p Aro yaguëtanë Peroro, yanëiatanë jonoicaati nija iáque aique cara inasequi Jesos. \v 30 Pënibaque irarequimari cara iniaquero nija omotoncaatapa itsoroganë, iparintanaca itsitiganë. Icaibatanëri: \p —¡Natingomi, págobaina! \p \v 31 Aito cara yacotasitobairi Jesos, yágobagotobairi ira Peroro, icanqueri: \p —Arosata piquemisanquina, ¿Pairo pitsoingobiquina? \p \v 32 Aro yotetaigaaro pitotsi Jesos aisati Peroro. Aro osantocotanai coguentima. \v 33 Aito cara iraegui inasegatsi pitotsiquë yobaticagueritotasitaiganacari icantaigabaqueri: \p —Aisonori, Obiro Itomi Tosorintsi. \s1 Jesos yogaguibegajiri ira janaitaguetatsiri cara Jenesarequë. \r (Mr 6.53-56) \p \v 34 Aro imontiaiganaja, yaretaigapaa Jenesarequë. \v 35 Ainta timaigatsi cara, igótobëri Ira Jesos, icomantëgotaiguëri, yotsatengaiguëri imatsiguengajegui. Aro yamapëneri tojai janaitaguetatsiri. \v 36 Yamanocopëri cara iranintacaqueri irotsagataigapëri ogarasiquë iguitsagare. Aro yogaguibegaigairi omagaro ira otsagaqueri. \c 15 \s1 Ora yametaiga joríojegui. \r (Mr 7.1-13) \p \v 1 Aique iátasitaiguëri Ira Jesos bariseopague aisati ira ogomeantiro isanguenare Moisés. Ipaniaigaca Jerosarénquë. Yosamitaigapëri: \p \v 2 —Eiroegui jorío. Ametaiga queroquerai api, anguibocoquima. Iroro yogometaigái omatsiguenga jirai. ¿Pairo te ingantobitaigue negaca pogomerejegui? Yapasitaiga te inguibocotima. Yoguimingataca iriati. \p \v 3 Yotabitaiguëri Jesos: \p —Tojai pomoncaratasitaigaro ora icantasitagueta omatsiguenga jirai, iroro te pinguemisantaguëtiro ora yogometaiguëmi Tosorintsi. ¿Pairo picantobitaiga obirojegui negaca? \v 4 Icanque Tosorintsi: \q1 Pinguemisantiri piri aisati piniro. \m Aisati icanque: \q1 Ingameta ira cantëgotaguetasitari iriri aisati iniro. \m \v 5 Carari obirojegui, pogometaiguëri pomatsiguenga: “Pingantiri ira casintimi: ‘Quero nomitocotimi. Nomëmime quirequi, nangantaneintëgotëmime carari aroque nacanqueri Tosorintsi nomëri Iriro naguireguite’ ”. \v 6 Pogometaiguë quero picábintsairi piri. Cara picanque negaca, te pogometiri Irinibare Tosorintsi, teatisati pinguemisantiro. \v 7 Picantasitaigabita piquemisantasitabeta. Aisonori icomantëgotaiguëmi ira comantantatsiri Isaías cara isanguenaque jirai: \q1 \v 8 Icanque Tosorintsi: “Ica matsiguengaca inibatasitëgotina ora caninaro, carari te inguenganeintina. \v 9 Yamanocotasitina cara yapatotasitaiga; iroonti yogometa irinibare matsiguenga”. \s1 Ora aguimingasëretiri matsiguenga. \r (Mr 7.14-23) \p \v 10 Aique Jesos icaimaiguëri ira botoibiritaigari, icantaiguëri: \p —“Pinguemina, pigóiguero oca nocomantaiguëmica: \v 11 ora apaiguë, te oguimingatiro asëre. Iroonti ora inibatasitagueta iroro aguimingasëretacái cara aquianquero quimingaro. \p \v 12 Aique iátasiqueri Jesos irogomere, icomantaigapëri: \p —¿Teco pigóte iguisaneintobitaiguëmiro bariseoegui ora picanqueri? \p \v 13 Yotabitaiganaqueri Jesos: \p —Iriro icantaigaro pibega panguirintsi. Aiquenta irisiabonguitiquëro Pabati jonoquënintaberi antagaisati ora te imanguitiro Iriro. \v 14 Aro irinaigueta bariseoegui, te irogóigue; aisati icancari sërari comarajari ingatsatobaganëmaca ira basini comarajari. Pitirooti imarigaiganaque omoroquë. \p \v 15 Icanqueri Jesos Peroro: \p —Teni nanguemimi; pingomantina ora ocanti oca picanquinaca. \p \v 16 Icanqueri Jesos: \p —¿Teraiquerai pigóte? \v 17 ¿Teco pigóte pairoraca opë ojáque asegotoquë aique agabisairo? Te ongantiro pairoraca asërequë. \v 18 Cara pinibati pairoraca piquengasëreti; queroca piquenga caninasati, quero picaninasëreti, pinibati ora te onganinate. \v 19 Ora piquenga opaniaca paneingomentoquë: cara piquenganeintaguetiro te ongomeite, cara póganti, cara pintaguetiro tsinane cagaro pijina, aisa cara tsinane ontaguetiri sërari cagari ojime, cara picositanti, cara pitsoiguëgotantagueta, cara picantocotaguetasitari pomatsiguenga, omagaro oca paniacha paneingomentoquë. \v 20 Omagaro oca aguimingasëretimi. Iroro te pinganinataguëtaigue, carari aroca popë queroquerai piquibocota querootisati poguimingasëretimi. \s1 Oquemisanqueri Jesos tsinane Cananasato cagaro jorío. \r (Mr 7.24-30) \p \v 21 Aique iáiguë Jesos aisati irogomerejegui cara Tiroquë aisati Sirónquë. \v 22 Piátasiqueri Cananasato, cagaro jorío. Ocampëri: \p —Natingomi, Obiro imatsiguenga David itingomi jorío jirai. Nocoguini pingábintsena naro aisati nasinto. Inancaro camagari, yogatsitasantëro. \p \v 23 Carari te irotopitiro, imairetanë. Aro icantaiguëri irogomere: \p —Pingantiro ojátaje, tojainta poguiatacái paserigacái. \p \v 24 Icanquero tsinane Jesos: \p —Igáquina Pabati nangábintsaigueri joríojegui. Icantaigari ibega oisha ibiaga. \p \v 25 Aro pobaticagueritobiripari, ocanqueri: \p —¡Natingomi, pomitocotina! \p \v 26 Yotabitobëro Jesos: \p —Te onganinate irágopitiri janequi iraperi imaigueri otsiti. Cagarimi obiro jorío. ¿Pairo nomitocobiriquimi? \p \v 27 Potabitanëri: \p —Aisonori, Natingomi, ora picanque, carari yapiro otsiti opetoqui ora pariaguetatsi imesanequë casintari. \p \v 28 Aique icanquero: \p —Tsinane, caninataque piquemisanquina. Yamai aroque nopabaquemiro ora pamanocoquina. \p Irooti pabisaicoontanaa osinto. \s1 Jesos yogaguibegajiri tojai janaitaguetatsiri aronisati angaarequë. \p \v 29 Aro yogagaiganaca Jesos aisati irogomerejegui irooti onamijaquë angaare jitacha Garirea. Aique itongaiganaque, isobicaigapë. \v 30 Ipocasitaigapëri tojai matsiguenga, yágaiganaquineri tojai janaitaguetatsiri: ainta carancaratatsi, ainta comarajari, ainta ira patebocotatsi, ainta ira te irinibate, aisati tojai basini. Yobaticagueritotaguëpari. Aro Jesos yogaguibegajiri omagaro. \v 31 Aro iquenganeintasantaigacari matsiguengajegui ira niaiguëri Ira Jesos cara inibatagajiri ira te irinibate, yosebatagaari ira emëngari, yanëitagairi carancaratatsiri, iniacagajiri comarajari. Icantaiguë matsiguenga: \p —Caninari Tosorintsi, Ira iquemisantaiguë joríojegui. \s1 Yogatsitairo Jesos itasonguëro pan, yomitojaiganaquero. \r (Mr 8.1-9) \p \v 32 Aique icaimaiguëri irogomere Jesos, icantaiguëri: \p —Tojai nacantaneintëgotaiguëri antagaisati ira botoibiritaiguëna. Ocarati maba cataguiteri itsibataiguëna, yamai te inae iraperi. Itasegasantaiguë. Yamai aroca nagátaigairi iriáigae, iromagotasantanë queronta yapi, quero yaretaiga ibangopaguequë. \p \v 33 Yotabitaiganaqueri irogomere: \p —Pinetse, yaca teca ontimingani. ¿Nega nágaiguëneri pan ora irapaiguë? Tojaisonorinta matsiguenga. \p \v 34 Yosamitëri Jesos: \p —¿Ati ocarati pan inatsi? \p Yotabitanëri irogomere: \p —Ocarati 7, aisati ainta arosataanti sibai. \p \v 35 Aro icantaiguëri matsiguenga Jesos: \p —Pisobicaigue quibatsiquë. \p \v 36 Aro yáguëro pan aisati sibai, icanqueri Iriri: \p —Aro nega, Pabati, nacarasiaquemi popabaquinaro oca perintsica. \p Aique itibatsaaguequero, yotsatengaiguëri irogomerejegui arota cara irotsatianquimaro ira botoitaigacha. \v 37 Yapaiguë antagaisati, iquemaigaca. Aique yobiitaguetajiro ongarataga, iagajiro cantiri oquibe ocarati 7. \v 38 Yapaiguë tojai sërari icarati 4,000. Aisati papaiguë tojai tsinane aisati janequi. \v 39 Aique igátaiganaqueri Jesos, icanqueri: \p —Yamai pijáigae pobangopaguequë. \p Aique yotetaiganaja Jesos aisati irogomere pitotsiquë, imontiaiganaca irooti Magararaquë. \c 16 \s1 Icogabeca bariseo iritosongueme Jesos. \r (Mr 8.10-13; Ir 12.54-56) \p \v 1 Aique iátasitaiguëri bariseopague aisati saroseopague; icogaigabitapa iraniantimari Jesos irantacaquerime ora te onganinate. Icantabepari: \p —Atsi yamai nocogaiguini nanetsemi cara pitasonganti, ora nogóontëmi aroca popaniaca Jonogaguitequë. \p \v 2 Yotabitaigabaqueri Jesos: \p —Pinetsaigue, aroca ochapinitanë piniaquero onguiraaguitetë, ¿Teco pingantaiguë: “Quero oparigui angani”? \v 3 Aisati cara onguëtaguetanë, piniaqueroca onguiraaguetamanë jonoquë, aisati aitica mingori tsitaro, pingantaiguë: “Yamai omariaque angani”. Pigóiguë ati ocanta jonoquë, omariaqueca angani, carari te pigóigue omoncaraca tojai Sanguenari ora ocanti iribocapë Agabisaicoontatsiri. \v 4 Te pinganinataigue tojainta pitsoingaiguëri Tosorintsi. Picogabeca pineina cara natasonganque, carari quero noniaguimiro. Patiro piniaquero aiquenta nanganquimari ibega Jonás. \p Aique iáque, ijocaiganaqueri ira bariseo aisati saroseo. \s1 Ora piponganta pan irasi bariseo aisati saroseo, iroonti irogomeantane. \r (Mr 8.14-21) \p \v 5 Aro yaretocotaigaa antatinta Jesos aisati irogomere. Aique irogomere iquengaiguëro pan; yomaguisanquero te iromapëro. \v 6 Aro icantaiguëri Jesos: \p —Pigamaiguemaro ora piponganta pan irasi bariseoegui aisati irasi saroseoegui. \p \v 7 Aique yosamitobagaigaca irogomere: \p —¿Pairo icantobicái: “Pigamema ora piponganta pan irasi bariseo”? Tentajengari nomapëro pan. \p \v 8 Igóque Jesos ora iquengaigaca, icantaiguëri: \p —¿Pairo pijibiritaiguë nacantocoquemiro pan? Patiro arosataanti piquemisantaiguëna. \v 9 ¿Terai pigóigue? Cani ocarati pabocorooti pan, carari napaagaiguëri 5,000 sërari. Págaigairo pobiitaguetajiro ora ongarataga. ¿Ati ocarati cantiri pinë? \p Yotabitanëri: \p —Ocarati 12. \p \v 10 —Aisati ocarati 7 pan, aisati nopaguetaiguëri pan sërari icarati 4,000. ¿Ati ocarati pobiitaguetaji cantiriquë oquibe? \p —Ocarati 7. \p \v 11 Icanque Jesos: \p —¿Pairo te pigóigue? Te nangueincotiro pan ora peguënguichane cara nacanquemi: “Pigamema ora piponganta pan irasi bariseo aisati saroseo”. \p \v 12 Aique igóiguë irogomere te ingantocotiro aisonori ora piponganta pan, iroonti ocantaro pibega irogomeantane bariseoegui aisati irasi saroseoegui. \s1 Icanqueri Jesos Peroro: “Obiro Quirisito”. \r (Mr 8.27-30; Ir 9.18-21; Mt 18.18) \p \v 13 Aique iáiganaque Jesos aisati irogomere cara poeboroquë jitacha Sesárea, ora yobetsiquë Jeripo. Aro yosamitaiguëri irogomere Jesos: \p —Nopaniaca Naro Jonogaguitequë, nomatsiguengatapë, carari, ¿Pairiraca ijitaiguëna matsiguenga? \p \v 14 Yotabitaiguëri: \p —Aintapague ijitaiguë Obiro Joan baotisatantatsiri. Ainta basini ijitaiguëmi: “Ira Jesos Irianti Erías, ipocaji”. Ainta basini ijiquemi Obiro Jeremías. Aintasati icanque Obiro comantantatsiri. \p \v 15 Aro yosamitaiguëri: \p —¿Pairo pijitaiguëna obirojegui? \p \v 16 Yotabitanëri Simón aisati ijita Peroro: \p —Obiro Quirisito Agabisaicoontatsiri ira noguiaiguë. Aisati Obiro Itomi Tosorintsi caniatacagantatsiri. \p \v 17 Icanqueri Jesos: \p —Aisonori picanti, Simón itomi Jonás. Te irogometimiro matsiguenga; Irianti oniaguëmiro Pabati cara Jonogaguitequë. \v 18 Najitimi Peroro ora popairo ocanti mopë. Nococaquemi pinguemisantacagaiguëri basini matsiguenga tojai cara Naro Itomi Tosorintsi. Irapatoibiritaiguëna. Nangábintsaiguëri querota yagobeiri camagari, querootisati yobiacaguiri cara iquemisanquina. \v 19 Nomëmiro pinguemisantacaguiri matsiguenga aisa ocanta pisirecoquineri sitëcori arota ingasitapëri Tosorintsi cara igáanti. Queroca iquemisantimi matsiguenga yaca quibatsica, pingantiri cara quero iáti Jonogaguitequë. Aisati inganque Tosorintsi: “Aisonori picanqueri. Tenta inguemisantina, quero nomaguisantineri ora icantagueti te onganinate”. Carari antagaisati ira quemisanquero Irinibare Tosorintsi yaca quibatsica, pingantiri cara iriátë jonoquë cara përosati intiomoqueri Tosorintsi. Aro përosati inguenguemi Tosorintsi, inganque: “Aisonori. Nojocajineri ira quemisanquina ora icantagueti te onganinate, nomaguisantajineri”. \p \v 20 Aique Jesos icantaiguëri irogomere: \p —Quero picomantiri matsiguenga: “Iriro Jesos Irianti Quirisito”. \s1 Jesos icomantaiguëri irogomere cara ingamaque. \r (Mr 8.31-33; Ir 9.22) \p \v 21 Aique icomantaiguëri irogomere Jesos: \p —Coraque cataguiteri cara najáque Jerosarénquë. Canta, tojai iratsipiriacagaiguëna ira antiasipari aisati itingomiegui saseriroti aisati ira ogomeantiro isanguenare Moisés. Aisati irógaiguëna, carari ongaraque maba cataguiteri, aro nanganiatanae aisati. \p \v 22 Aro yáganëri Peroro casiriconiati, ipëgatsacari: \p —Natingomi, te onganinate oca picanqueca. Nocoguini quero itsipiriacaguimi, querota picami. \p \v 23 Aro yapisitasitanacari Peroro Jesos, icantasanotëri: \p —Pijáte, picanquina aisati picantari ibega Satanás. Quero pintaguinaro ora te onganinate. Te pigóte ora icocaquina Tosorintsi, iroonti pigóque ora icogui matsiguenga. \s1 Ora inganque ira quemisantasantiri Jesos. \r (Mt 10.38-39; Mr 8.34-38; Ir 9.23-27; 14.27) \p \v 24 Aique Jesos icantaiguëri irogomere: \p —Iranintasantëca pairiraca aguiatanëna inguemisantasantina, iranatanëro igorosite, quero icantanonta iriati, iroonti imomirintsibenquinaro pairoraca nongocaqueri Naro. Aroca iratsipiriacaqueri basini, përosati inguemisantanëna Naro. \v 25 Ira cogabitacha ingábintsëma yaca quibatsica, tenta iraninte iratsipiriero, aiquenta iratsipiriasantë. Irari quemisantasantënane yaca quibatsica, irooti cara ingamobiquina Naro, aiquenta intiomoquina Jonogaguitequë, intimasantanë caninasati. \v 26 Aintaca sërari irasintaguetimaro antagaisati ora inatsi yaca quibatsica, cara ingamaque iriátë Sharincabeniquë, ¿Pairo iráque? ¿Teco iratsipiriasiquimaro omagaro? Aroca iriátë Sharincabeniquë, tiguetisonori ingantima iriátë Jonogaguitequë, inganiatanae. \v 27 Nopaniaca cara Jonogaguitequë, nomatsiguengatapë cara niboguë yaca quibatsica. Aiquenta nopigaima aisati yaca quibatsica, nongobeingatasantapë aisati icanta Pabati icobeingatasanti; intsibataigapëna ironomirepague Pabati irisaanganetsite, aro nongomantëgotaiguëri antagaisati matsiguenga. Nomaiguëri omagaro icanquero ora nococagaiguëri; irianti ira quero iquemisantaiguina, natsipiriacaqueri. \v 28 Aisonori nacantasantaiguëmi, nogomerejegui, aintapague obiroquë ira queroquerai icami iraniaigabajina cara nopocaje Naronta Itingomisonori; noniagaiguëmiro nosangueguitere. \c 17 \s1 Ipasiniatitanë Jesos. \r (Mr 9.1-13; Ir 9.28-36) \p \v 1 Aro pabisanaque 6 cataguiteri cara Jesos itonganaque oquibequë oguitoja. Yágaiganaqueri casiriconiati ira Peroro aisati Santiago aisati Joan ireinti Santiago. \v 2 Aro ipasiniatitomopëri Jesos. Yosangueborotapë aisati icampari ibega paba. Aisati oquëtatasanotanë iguitsagare. \v 3 Aisati iconijatomopëri Moisés aisati Erías, inibatobagobaca Jesos. \v 4 Aro icanqueri Jesos Peroro: \p —¡Natingomi, caninataque ninaigue yaca! Pinintiroca, nobetsiquëmiro yaca maba pongotsi otiomijani, patiro pasi, aisati basini irasi Moisés, aisati irasi Erías. \p \v 5 Iroontita inibatasegui Peroro, paguëtaguëpëri mingori poganguibotaigapëri posangueguitetocopëri. Aro iquemaigabaquero Irinibare Tosorintsi cara mingoriquë, icanque: \p —Iriro nanintasanti Notomi Ica. Tojai nacaninatasantobiqueri. Pinguemisantaigueri Iriro. \p \v 6 Iquemaigabaquero oca irogomere, aro ipariaque yaquitomotaiganaca itsorogasantanë. \v 7 Ipocasitaiguëri Jesos. Yotsagataiguëri icanqueri: \p —Pingabiritima, quero pitsorogaigui. \p \v 8 Aro icabiritanaa icogabetajari Moisés aisati Erías, te irinaje, Irianti panibani inasegui Jesos. \v 9 Aique cara yanongaiganaca, igáqueri irogomere Jesos icanqueri: \p —Quero picomanti oca piniaiguëca. Aiquenta cara nangamaque aisati nanganiatanae, aro pingomantaigueri basini matsiguenga. Pingomantëgotina Naro omagaro ora pigótocoquina aisati cara nopaniaca Jonogaguitequë aisati nomatsiguengatapë. \p \v 10 Aique yosamitaiguëri irogomere: \p —Ira ogomeantiro Sanguenari cantatsi: “Iribocapae iritsita Erías cara queroquerai ipoqui Quirisito Ira Agabisaicoontatsi”. ¿Pairo yogomebiriqueri oca? ¿Pairo te iribocobipë Erías? \p \v 11 Yotabitaiganaqueri Jesos: \p —Aisonori icantaiguë: “Ingonijapae Erías, irobetsicaguepë omagaro”. \v 12 Yamai nocomantaiguëmi cara aroque ipocaji Erías carari te irogótaigabaqueri matsiguenga; tojai itsipiriacagaigabaqueri. Aisati nanganquima Naro, tojai iratsipiriacagaiguëna. \p \v 13 Aique igóiguë irogomere cara Jesos inibatëgotëri Joan baotisatantatsiri. \s1 Jesos yogaguibegajiri janequi tingaraachari. \r (Mr 9.14-29; Ir 9.37-43) \p \v 14 Aro cara yanongopaa osobi, ainta arosonori matsiguenga yapatotaiga. Aro ipocasipëri Jesos sërari, yobaticagueritotaguëpari, icampëri: \p \v 15 —Natingomi, pingantaneintëgotinari notomi; tojai itingaraacani, tojai itsipiriaque. Iparigopiantë tsitsiquë irisacanëma; aisati iparigatapininque nijaaquë. \v 16 Namabitapari yaca pogomerequëca nacantabepari: “Pigaguibegajiri notomi”, carari tigueti ingantiri iragabiairi iragabisaicotajiri. \p \v 17 Yotabitanëri Jesos: \p —¡Te pigóiguero Irinibare Tosorintsi! ¡Terai pinguemisantaiguero obirojegui, terai pinganinataigue! ¿Ati ongantima nantsibataiguëmi nogometasitaiguëmi carari te pigóigue tojainta pitsoingaiguëna? \p Aique icanqueri casintari janequi: \p —Atsi pomapënari pitomi. \p \v 18 Aro Jesos iguisatsatëri ira camagari, ijoqueri, yogaguibegajiri ira janequi. \p \v 19 Aique yosamitaiguëri Jesos irogomere casiriconiati: \p —¿Pairo te nagabiobitiri nagátiri ira camagari? \p \v 20 Icantaiguëri Jesos: \p —Teni pigabeiri tenta pinguemisantasantina. Arosataanti piquemisantaiguëri Tosorintsi. Aisonori nacantasantaiguëmi: aroca piquemisantaiguëri pinganqueroca ora oguitoja, “Ogaganëmata canta”, aro ogaganëma. Aisa ocanta mositasaguitso otiomijanisonori oquibianë, aisa ocanta cara pinguemisantaiganaque. Pinguemisantasantaiguëca, pinganqueroca pairoraca nongocaquemi. \v 21 Carari pinintica pijoguiri camagari cantacha ica, patiro pingantiro aroca pomanocotasantëri Tosorintsi aisati aroca pititima. \s1 Yogatsitai Jesos icomantaigairi irogomere, icanqueri: “Pënibaque nangamaque”. \r (Mr 9.30-32; Ir 9.44-45) \p \v 22 Iroontita yanëitaiganaque cara Garireaquë, Jesos icantaiguëri irogomerejegui: \p —Nopaniaca Jonogaguitequë, nomatsiguengatapë cara niboguë yaca quibatsica. Carari irácagantaiguëna matsiguenga, \v 23 irógaiguëna. Ongaraque maba cataguiteri aro nanganiatanae. \p Iquemaiguëro irogomere oca nibarintsica, aro yogasëretaiganaca. \s1 Ipënabentiro Jesos ora irobetsicantaguetimaro ibango Tosorintsi cara Jerosarénquë. \p \v 24 Aique iáiguë Caperinaoquë Jesos aisati irogomere. Cara ainta ira coigotëri quirequi irobetsicantaguetimaro ibango Tosorintsi. Ipocasiqueri ira Peroro, yosamitapëri: \p —¿Iripënabentapininquerinico Ira ogometimiri iguireguite arota iraganinatiro ibango Tosorintsi? \p \v 25 Icanqueri Peroro: \p —Jee, iripënabentiri. \p Cara ipiganaja Peroro cara pongotsiquë, yosamitëri Jesos: \p —Simón, ¿Pairo piquianca? Irapague itingomi, ¿Pairo icoicotopianti iguireguite? ¿Icoicoquerico imatsiguengasonori? Teca, ¿Iriantico icoicoqueri basiniati matsiguenga? \p \v 26 Yotabitanëri Peroro: \p —Icoicotaiguëri basiniati matsiguenga. \p Aro icanque Jesos: \p —Aisonori, te ingoicotiri imatsiguengasonori. Aisa nacanta Naro, te ingoicotina Pabati aroquenta nomatsiguengatacari. \v 27 Carari te naninte inguisaneintina ira coigotantatsi quirequi. Yamai pijáte angaarequë, pimate sima. Ira iritsita páguë, pintiguiranguiri, piniaqueri poro quirequi. Páganëri, pomeri ira coigotantatsi quirequi, popënabentina Naro aisati popënabentima obiro. \c 18 \s1 Icomantë Jesos pairi obaquenguitsine cara itingomibintanti Tosorintsi. \r (Mr 9.33-37; Ir 9.46-48) \p \v 1 Aique irogomerejegui Jesos iátasitaiguëri, yosamitaiguëri: \p —Cara igáanti Tosorintsi, ¿Pairi obaquenguitsine? \p \v 2 Aro icaimëri janequi Jesos, yogobëri aganguisati, \v 3 icanque: \p —Aisonori nongomantëmiro oca: pinguengasërete basiniati, pingantiro yacaqueroca. Queroca aisati pincanta ibega janequi, quero pareta cara igáanti Tosorintsi. \v 4 Teni inguenguema iriati caninari ica janequica. Pairiraca cantëmarine ibega ica janequica iriro obaquenguitsine cara iragáantanequë Tosorintsi. \v 5 Pairiraca ágacaninatëri ira cantari janequi iquemisanquinanta, aisati yágacaninatëna Naro. \v 6 Pairiraca antaquerine janequi quemisanquina ora te onganinate, natsipiriacaqueri. Caninataqueme ingamaque queroquerai intaguiri ora te onganinate, aisa onganquimame iragaguibeintsatsatëgotëneri oquibe mopë itsonoquë, irojoquerime angaarequë ingamaque. \v 7 Aiti tojai ora quimingari yaca quibatsica, aisati ainta tojai intaqueri basini ora te onganinate, carari iratsipiriasantëro ira antaquerira. \s1 Pijoquiro pairoraca antaquimine ora te ongomeite. \r (Mt 5.29-30; Mr 9.41-48; Ir 17.1-2) \p \v 8 Aisati icanque Jesos: \p —Yamai nosiacagantëmiro. Aroca ontaquimi pobaco ora te onganinate, pijocajiro ora picantagueti quimingari. Aro pobetsiquiro pisëre aisatime ongantima pitotirome pobaco pijoquerome. Aisati piguiti ontaquemiroca te onganinate. Caninataque pinë paboconirobi queroca paguitinirobi cara Jonogaguitequë, arota quero piáti Sharincabeniquë cara pini tsitsi ora te otsibacanete. \v 9 Aroca ontaquimiro piroqui ora te onganinate, pijocajiro ora quimingari. Pobetsiquiro pisëre aisatime ongantima páguirome pijoquerome piroqui. Caninataque pijáte paoquinirobi cara Jonogaguitequë, querota piátacaguiro pitirooti piroqui cara Sharincabeniquë cara te otsibacanete tsitsi aisati pitsipiriasantë përosati. \s1 “Quero pitsoinguiri janequijegui”. \p \v 10 Aitosati icanque Jesos: \p —Aisati, quero pitsoinguiri janequijegui, aintanta ironomire Pabati jonoquë yomisantaiguëri janequi, aisati icomantëgobentaiguiri. \v 11 Nopaniaca Jonogaguitequë, nomatsiguengatapë. Nipocasiqueri nagabisaicotaigairi ira játaiguënguitsineme Sharincabeniquë. \s1 Jesos yosiacagantëri oisha ibiaga. \r (Ir 15.1-7) \p \v 12 Aisati icantaiguëri irogomere Jesos: \p —Nosiacagantëmiro aisati. Aroca ini casintari 100 iroishate, imiaquimaca poro, ¿Queroco ijocaiganaqueri 99 cara tongagariquë, iriátasitëri ingogajantiri iroishate ira peguënquicha poro? \v 13 Cara iraniajirica, inganinabenqueri iroishate aroquenta iniajiri, pabisëro cara icaninabentaiguiri iraegui te imeguima. \v 14 Aisa icanta Pabati, te iraninte iriáte Sharincabeniquë paniro janequi. \s1 Icanque Jesos: “Pogometiri popiguemisantane cara quero icantagueti ora te onganinate”. \r (Ir 17.3; Mt 16.19; Jn 20.23) \p \v 15 Aisati icantaiguëri Jesos: \p —Aroca pigasërequima ingantaguetomoquiminta popiguemisantane ora te onganinate, pijátasitiri casiriconiati pingantiri. Quero picomantiri basini. Aroca inguemisantobëmi, intimaque caninasati, caninataque, págacaninatobagajima aisati. \v 16 Queroca iquemisantimi, pijátasitajiri aisati páganëri basini popiguemisantane, paniro queroca pite. Intsibataiguëmi irogóontimarota pairoraca pinganqueri, aisati ingampëri iriro cara inguengasëretaquimari irapiguemisantane. \v 17 Queroca iquemisantaigabaquemi, pingomantëgotiri cara yapatotaiga quemisantatsirijegui. Aisati ingamanaaiguëri. Queroca iquemisantaiguiri antagaisati irapiguemisantane, aro pingueincotaigueri ibega tsoengatsiri aroque icantagueque te onganinate. Quero pijitiri quemisantatsiri. Irianti cantacha coigotantatsi quirequi ipagantineri cobeingari Iromasati. \v 18 Pairoraca pingantaiguëri yaca quibatsica, irootisati inganqueri aisati Tosorintsi canta Jonogaguitequënta. Pingantaiguërica popiguemisantane cara icantagueti te onganinate, iroro quero pomaguisantaguëtineri, aro irooti inganqueri Tosorintsi. Aroca irobetsicasërequima, pijocajineri pingantaiguëri te ine icantagueti yamai, aisa ocanta ora inganqueri Tosorintsi inguengasëretëmi irojocajineri aisati. \v 19 Nagatsitaimiro: cara pomanaiguëri Tosorintsi cara Jonogaguitequë obiro aisati basini, aroca pinguengasëretima, aro imaiguëmi Tosorintsi ora pomanaqueri. \v 20 Aisonorinta atiraca irapatotaiguema pite quemisanquinane queroca maba, aisati aintana Naro nantsibataiguëmari. \s1 Pijocajineri basini ora icantaguetomoquimi te onganinate. \r (Jn 20.23) \p \v 21 Aique iáque Peroro, yosamitëri Ira Jesos: \p —Natingomi, nigóque cara ingantaguetomoquinaca te ongomeite nopiguemisantane, caninataque nangábintseri nojocajineri ora icantaguetomoquina, quero nipëgatari. Carari iragatsitainaroca, ¿Ati ongarate nojocobentajiri? ¿Aroco ongarate 7? \p \v 22 Yotabitanëri Jesos: \p —Nangantasanotëmi, quero patiro pijocobentajineri siete, carari tojaisonori pijogopiantaineri përosati; quero pipëgatari. \v 23 Aisati ora iragáantane Tosorintsi ocantari ibega ibatorote cogatsi cara iripënabentairi iratirite. \v 24 Icaimobëri paniro iromeraro, irebetiri tojaisonori quirequi. Icantabepari: “Popënabentajinari naguireguite”. \v 25 Yotabitanëri: “Tigueti ongantima nopënabentajimi yamai tenta irine quirequi”. Aro igáqueri basini: “Páganëri ica. Pomimantiri. Aisati pomimantiro iina, ianiquite, ora yasinta, omagaro; nágairi quirequi irebetëna”. \v 26 Aique yobaticagueritocari iromeraro, yamanaqueri: “Nobatorote, quero popimantina. Aiquenta nopënabentajimiri antagaisati”. \v 27 Aro icantaneintëgotanairi iromeraro ibatorote, icanqueri: “Nangábintsaimi, nojocajimiri ora pirebetëna nomaguisantocotajimiri. Quero nocoicotajimi”. Aro yomisotocajiri. \v 28 Cara iáque iromeraro, iniopëri irapimeraro irebetiri iriro arosata quirequi. Yágatsonotobëri icanqueri: “Popënabentinari ora pirebetëna”. \v 29 Aro yobaticagueritotabecari, yamanaqueri: “Quero picoicotinari yamai. Aiquenta nopënabentajimiri antagaisati”. \v 30 Carari te ingábintsairi. Yomianqueri iromingamentoquë icanqueri: “Cara popënabentajina, aro nagáqueri cara iromisotocajimi”. \v 31 Cara iniaigabaqueri imatsiguenga, yogasëretaigaca. Iátasitaiguëri ibatorote, icomantaigapëri: “Naniaiguëri ira picábintsai cani, te ingábintsante iriro yamai. Yomianqueri irapimeraro irebetërinta iriro arosata”. \v 32 Aro ibatorote icaimagantairi aisati iromeraro, icabëri: “Te pinganinate obiro. Picanquena: ‘Quero popimantina’, irooti nojogantaimiro ora pirebetëna. Nacábintsasantëmi, carari te pingábintseri irebetimi obiro arosata. \v 33 Aisati ¿Caninataqueme pingábintserime obiro ira irebetimi arosata, aisati pingantiname naro cara nacábintsëmi”? \v 34 Aro iguisanaca ipasatëri yomianqueri icanqueri: “Yamaica quero nomisotocajimi irooti cara popënabentajina antagaisati ira pirebetina”. \v 35 Aisa ocanta queroca picábintsairi ira cantaguetomoquimine te onganinate, queroca pijocajineri, querootisati icábintsaimi Pabati Jonogaguitequë. \c 19 \s1 Iáiguë Jesos aisati irogomere aiquero Joreaquë. \r (Mr 10.1) \p \v 1 Aroque icomantagueque Jesos cara Garireaquë. Aique yogagaiganaja Iriro aisati irogomere cara Joreaquë, canta antatinta Joriránquë. \v 2 Aisati yoguiataiganaqueri tojai matsiguenga. Aintasati tojai janaitaguetatsiri. Yoguibegajiri Jesos. \s1 Jesos yogometocoqueri ira joquërone iina. \r (Mt 5.31-32; Mr 10.2-12; Ir 16.18) \p \v 3 Aisati iátasitaiguëri Jesos bariseopague; icogabeca iraniantëmari irantacaquerime ora te onganinate. Yosamitaigapëri: \p —¿Caninataqueco irojocajiro iina sërari aitica pairorapagueraca ora te iranintocotiro? \p \v 4 Yotabitobëri Jesos: \p —¿Teco pinibatapinintabetimaro Sanguenari? Jirai Tosorintsi yobetsiquëri ira sërari aisati tsinane. \v 5 Aisati icanque Tosorintsi: \q1 Cara iráquero iina sërari, irojocanëri iriri aisati iniro, irágasantëro iina, intimacaquero casiriconiati. Coshoni iroquero iina, pitirooti inganquima paniro ibatsa. \m \v 6 Jirai inabitaca sërari aisati iina; yamai coshoni irogobaquima, intimaiguë inganquima paniro. Iniaiguëri Tosorintsi irianti paniro ibatsa. Ipanirootitaiguëri. Iroro te onganinataguëte irojocobagajima. Querootisati ijocaguiri basini matsiguenga. \p \v 7 Aisati yosamitaigapëri bariseo: \p —¿Aisonori? ¿Pairo isanguenabirique Moisés jirai? \q1 Pisanguenatinero pijina pomero ora pijogantaimaro, aro ocaninati pijocajiro. \p \v 8 Icantaigabaqueri Jesos: \p —Te pinganinasëretaigue, aro icanquemi Moisés cara caninataque pijocajiro pijina. Carari te iranintacaguimi Tosorintsi pijocajiro. Icocaquemi quero pijoquiro. \v 9 Nacantaiguëmi Naro, aroca pijoquero pijina, aisati págae basini, aroque paguimintëmaro pijinasonori. Patiro aroca aguimintëmi, aro caninataque pijocajiro. Aisati ira agairone tsinane ora ijoque ojime aroque yaguimintacari ojime. \s1 Icantocoqueri Jesos ira te irágue iina. \p \v 10 Aro icantaiguëri irogomere: \p —Aique, queroca ocaninati ijocajiro iina, caninataque quero yáganti. \p \v 11 Icanqueri Jesos: \p —Tigueti ongantima inguemiro antagaisati sërari oca nacantaiguëmica. Paniro inguemaquero ira yogometasanti Tosorintsi. \v 12 Ainta ira te irágobinte iina. Aintasati basini ira yágaguitsoiti, quero pini iina. Aisati ainta te iraninte iráguiro iina. Icoguini intimasitima arota inganquineri pairoraca ingocaqueri Tosorintsi. Aroca pinguianquero oca piquemaque, aro pinguengasëretëro. \s1 Jesos yoguëneri janequipague ibaco. \r (Mr 10.13-16; Ir 18.15-17) \p \v 13 Aique pamapëneri Jesos janequipague, ocantaigapëri: \p —Poguineri pobaco notomipague, pomanocotiri Tosorintsi arota ingábintseri. \p Icantaigabaquero irogomere: \p —Quero paseriguiri Atingomi. \p \v 14 Carari icanqueri Jesos: \p —Quero picantiri. Nocoguini iribocasitaigapëna janequijegui. Igóiguë iriro intingomintina. Antagaisati icantaigari ibega ica intiomoquina cara itingomibintanti Tosorintsi. \p \v 15 Aro yoguëneri ibaco, yamanaque: \p —Pabati, nanintini pingábintsaigueri icaegui janequipague. \p Aique iáque Jesos. \s1 Jesos icamanaaqueri ira sërari casintasantachari. \r (Mr 10.17-27; Ir 18.18-27) \p \v 16 Aro ipocasiqueri oboina sërari yosamitapëri: \p —Ogomeantatsiri, picaninati. ¿Pairo caninatatsi nanganque naro arota nantimaque përosati canta Jonogaguitequënta? \p \v 17 Yotabitanëri Jesos: \p —¿Pairo picantobiquina Naro caninari? Paniro ini caninari, Irianti Tosorintsi. Carari picoguica pijáte Jonogaguitequë, pingantiro omagaro ora isanguenaque Moisés. \p \v 18 Icanque oboina: \p —Aiti tojai isanguenaque. ¿Pairo pininti nanganque? \p Yotabitanëri Jesos: \p —Quero póganti, quero pintiro tsinane cagaro pijina, quero picositanti, quero pitsoiguëgotari pomatsiguenga. \v 19 Pinguemisantiri piri aisati piniro quero pipëgatsatari; pinintiri pitimanamitane aisa ocanta cara pininta obiati. \p \v 20 Icanqueri sërari: \p —Aroque naquemisanquero omagaro oca cara ninë janequi irooti yamai. ¿Paironibani nanganque basini? \p \v 21 Icanqueri Jesos: \p —Pinintica iraniacaninatimi Tosorintsi, atsi pijáte pomimantiro antagaisati ora pasinta, pomaguetiri ira coguitiaguetacha omagaro opënataga; aique imëmi Tosorintsi ora caninaro cara Jonogaguitequë. Cara pomimantëroca antagaisati, omana piguiatanëna Naro. \p \v 22 Cara iquemabecaro oca, iáque oboina yogasëretasantanaca irironta casintaguetasantacha, te iraninte imimantiro. \v 23 Aro icantaiguëri irogomere Jesos: \p —Aisonori nacantasantëmi: opomirintsitomocari casintaguetachari iriátë cara itingomibintanti Tosorintsi. \v 24 Nagatsitaimiro aitosati, opomirintsitomocari cameyo ingue otiomijaniquë omoro quitsapi. Carari omomirintsitomotasantëmari casintachari iriátë cara iragáantanequë Tosorintsi. \p \v 25 Iquemaiguëri irogomere iquenganeintasantaigacari, yosamitobaca: \p —¿Aisonorico? ¿Pairo inganque matsiguenga cara irabisaicotajima? \p \v 26 Jesos inetsaiguëri irogomerejegui, icantaiguëri: \p —Quero icantiro matsiguenga, carari Irianti Tosorintsi inganquero antagaisati. Te omomirintsitomotimari Iriro. \s1 Quero itsipiriaro quemisantatsiri ira aguiatëri Jesos. \r (Mr 10.28-31; Ir 18.28-30) \p \v 27 Aique icanqueri Peroro: \p —Pinguengaiguena naroegui, tojai nocogasantaigui naguiataiganaquemi, iroro nojocaigaguëtanëro omagaro nasintaiga. ¿Pairo nágaigae aiquenta? \p \v 28 Yotabitanëri Jesos: \p —Nangantasantaiguëmi aisonori: aronta nopaniaca Jonogaguitequë nomatsiguengatapë, aiquenta nopocaje aisati iroraiquë quibatsi nagáantasantapë antagaisati. Cara nosobiaque nagáantomentoquë, obirojegui aguiataiguëna yamai, aisati pisobicaiguë pigáantomentoquë ocarati 12. Pigáantaiguëri joríojegui. \v 29 Aroca piguiataiganaquina, quero pitsipiriaro. Aroca pijocaiganaquero pobangopague, pirentipague, pitsiropague, piri, piniro, pitomipague, piguebatsitepague, pairorapagueraca, quero pitsipiriaro. Aroca pijogobitanënaro arosata piguiatëna, imaiguëmi Tosorintsi tojai. Aisati irágaiganaquemi cara Jonogaguitequë cara pintiomoqueri Tosorintsi përosati. \v 30 Ainta yamai tojai itingomipague yaca quibatsica, carari quero igáanti canta Jonogaguitequë cara panironta Atingomi. Aintasati yamai tojai itsipiriaiguë yaca, imaintaiguëri matsiguenga carari aiquenta imaiguëri Atingomi iromitocoiguëri cara igáanti Iriro. Icaranti yamai carari aiquenta irobaque. \c 20 \s1 Jesos icomantëgotëri merantachari obasiquë. \p \v 1 Aisati basini icanque Jesos: \p —Aisati nongomantaiguëmiro ati icanta Tosorintsi cara igáanti. Ainta casintaro irobasite. Oquëtaguetanë iátasitamanëri sëraripague poeboroquë intarobacaatineri irobasitequë. \v 2 Iniopëri iraegui cogatsi intarobacaatineri, icampëri: “Pintarobacaatina yamai irooti chopiniquë, aro nomaiguëmiri paniro quirequi ira jitacha tenario”. Icabëri: “Aro, caninataque”. Aique iáiguë itarobacaaquineri irobasitequë. \v 3 Cara ijonogatapë paba, aisati iátaji casintaro obasi poeboroquë, iniaigapëri basini sobicaigatsi te intarobacaate. \v 4 Icampëri: “Pinintica pintarobacaatina yamai cara nobasitequë, nopënabenquimi caninasati”. Yotabitanëri, \v 5 “Aro”, aique iáque itarobacaaquineri. Aisati catinga paba iátaji poeboroquë itarobacaatacaqueri basini. Aisati cara inëmatanë paba igáqueri basini intarobacaatineri. \v 6 Aisati pënibaque ochapinitanë iátaji. Iniopëri basini te irante. Yosamitapëri: “¿Pairo te pintarobacaabirite”? \v 7 Yotabitobëri: “Tenta pairi meratinane”. Icampëri casintaro: “Atsi pijáte pintarobacaatina aisati nobasitequë; pintsibatimari ira obataiguëmi”. \v 8 Cara ochapinitanë ira casintaro icanqueri ira omisantineri irobasite: “Popatotaigueri iraegui tarobacaataiguëna nobasitequë, popënabentiri. Piguibatëri popënabentiri ira carantënguitsi ipoque. Aique popënabenqueri basini irooti cara popënabentiri ira obapënguitsi naarai coniamaniquë”. \v 9 Aro ipoque ira tarobacaatënguitsi arosata, ipënabenqueri paniro tenario. \v 10 Aisa ocanta ipaiguëri ira parintënguicha catinga, aisati ira boquënguitsi cara ijonogatapë paba. Aique icaimaiguëri iraegui parintënguicha coniamaniquë. Iquengaigabitaca iriro iripënabentëri tojai, carari ipënabentaiguëri paniro tenario aisati. \v 11 Yágaigabaqueri iguireguite, iguisatsatëri ira tarobacaataqueri. \v 12 Icantaiguëri: “Ira carantënguitsi itarobacaataiguë arosataanti, carari pipënabentaiguëri iriatisati popaiguëna naro. Naanti niáigamanë cara oquëtaguetamanë, natarobacaatasantaiguë, icatsiringatasantë paba, tojai nomasobitaiguë. Caninataque náguëme basini quirequi”. \v 13 Paniro yotabitanë casintaro oba: “Nomatsiguenga, teni nomatobitimi. ¿Teco nangantimi naarai, ‘Nopënabenquemi paniro tenario’, picanquena, ‘Aro’? Aquengaigaca. \v 14 Yamai, páganëri pasiati, pijáte. Nocoguini nopënabentaiguëri ira carantënguitsi aisa inganquima pibiaca obiro. \v 15 ¿Teco onganinate nopasitacarico naguireguite? ¿Piguisaneinquinanico obiro aroquenta nacábintsaiguëri basini?” \v 16 Nongomantaiguëmi yaca quibatsica iraegui imaintaiguë imatsiguenga, iraguibataiguëri Tosorintsi cara Jonogaguitequë. Irari aguibataigacha yaca quibatsica ingarantaiguë canta. Aintanta tojai matsiguenga icantaigabitari Tosorintsi: “Pinguemisantina”, carari arosataanti ira quemisantaiguëri. Tojai quero iáti Jonogaguitequë. \s1 Mabataque icanque Jesos: “Nangamaque, aisati nangabiritajima nantimaje”. \r (Mr 10.32-34; Ir 18.31-34) \p \v 17 Aique iáiguë Jesos aisati irogomere aiquero Jerosarénquë. Yáganëri casiriconiati irogomere, icomantaigairi: \p \v 18-19 —Yamai intsomaigue Jerosarénquë. Naro paniacha Jonogaguitequë, nomatsiguengatapë cara niboguë yaca quibatsica. Iroro cantënguicha cara Jerosarénquë irágaiguëna itingomipague saseriroti aisati iraegui ogomeantiro isanguenare Moisés. Ingantaiguëri ira Iromasati: “Páguiri Jesos, póguiri tenta ingomeite”. Irisërontaiguëna, iripasataiguëna, iribëquëgotaiguëna corosiquë carari ongaraque maba cataguiteri nangabiritanaima nanganiatae. \s1 Piátasiqueri Jesos iina Sebereo. \r (Mr 10.35-45) \p \v 20 Aique piátasiqueri Ira Jesos iina Sebereo, otsibatapari otomi, Joan aisati Santiago. Pobaticagueritotasipari ocampëri: \p —Nocoguini pingábintsena. \p \v 21 Yosamitobëro: \p —¿Pairo pininti? \p Potabitapëri: \p —Aiquenta, cara pigáantë pigáantanequë, nocoque irisobicomoquimi notomi, paniro pobacosonoriquë, ira basini pomatepacoquë. Iromitocotaiguemita cara pintingomibintanque. \p \v 22 Icabëro Jesos tsinane aisati otomi: \p —Te pigóte pairoraca pomanaquina. Aiquenta natsipiriaque tojai. ¿Teco pintsorogue cara pitsipiriaiguë obiro? \p Yotabitanëri Santiago aisati Joan: \p —Teni nontsorogue, nangantaiguëro naro. \p \v 23 Aro icanqueri Jesos: \p —Aisonori pitsipiriaiguë, carari quero nopimiro cara pisobicomoquina aiquenta. Paniro Pabati përine pairiraca tsipaquinane Naro cara nagáantë. \p \v 24 Iquemaiguëri basini irogomere icarati 10. Aro iguisaneintobiqueri ira Santiago aisati Joan, aroquenta icogabeca pitirooti irobataiguërime. \p \v 25 Iriro cantënguicha Jesos icaimaiguëri irogomerejegui, icantaiguëri: \p —Pigóiguë ira itingomipague basiniati matsiguenga cagari jorío yametaiga imerataigari imatsiguenga. \v 26 Carari quero aisati picantaigari ibegaiga iriro. Pinintaiguëca piguibatima obiati, pomitocotaigueri pomatsiguenga pingábintsaguetaigueri, quero pimeratari. \v 27 Pomitocotaigueri pomatsiguenga pairoraca ininti. Pingantimari ibega iromerataga. \v 28 Nopaniaca Jonogaguitequë, nomatsiguengatapë arota nomitocotaigueri matsiguenga, quero nimeratari. Aisati nipocasique nangamobitaiguëri antagaisati matsiguenga arota iragabisaicotajiri Tosorintsi cara inguemisantaiguëna Naro. \s1 Jesos yogaguibegajiri pite comarajari. \r (Mt 9.27-31; Mr 10.46-52; Ir 18.35-43) \p \v 29 Cara yaretaiga Jesos aisati irogomere Jericóquë. Cara yogagaiganaca, yoguiataiganaqueri abatsiquë tojai matsiguenga. \v 30 Ainta isobicaigasegui pite comarajari onamiquë abatsi. Icomantaiguëri iriro: \p —Coraque Jesos. \p Aro icaibaitanë pitirooti: \p —¡Natingomi, Obiro imatsiguenga David! ¡Pingantaneintëgotaiguena! \p \v 31 Aro iguisatsataigabaqueri ira botoitaigacha icanqueri: \p —¡Pomairetaigue! \p Aiquero iáiguë icaimasantaiganaque: \p —¡Natingomi, pingantaneintëgotina Obironta imatsiguenga David! \p \v 32 Iquemaigapëri Jesos, yaratingopë, icaimagantëri, icanqueri: \p —¿Pairo picogaiguë nanganquemi? \p \v 33 Yotabitaiguëri pitirooti: \p —Natingomi, nanintaiguini piniacagajina. \p \v 34 Aro icantaneintëgotaigapëri Jesos, yotsagataiguëri iroquiquë. Aito cara inianai aisati. Aro yoguiataiganaqueri ira Jesos. \c 21 \s1 Icanaque Jesos Jerosarénquë. \r (Mr 11.1-11; Ir 19.28-40; Jn 12.12-19) \p \v 1 Aro yaretaigacaro poeboro jitacha Betajajé Jesos aisati irogomerejegui. Pinë Betajajé osobiquë oguitoja jitacha Olibos ora oguitoja catingasatiquë Jerosarén. Aro Jesos igáqueri pite irogomere, \v 2 icanqueri: \p —Pijáigue catingasati poeboroquë. Cara, piniaquero tsinane boro otsatocotaga, otsibatari itiomijani. Pintsaicotiro pomapëro yaca. \v 3 Aintaca matsiguenga irosomitobëmica: “¿Pairo pitsaicobiritiro boro?” aro pinganëri: “Icoguironi Atingomi”. Aro inganquemi: “Páganëro”. \p \v 4 Icanque Jesos negaca cara imoncaraquero ora isanguenatocoqueri jirai comantantatsiri jitacha Sacarías. Isanguenaque: \q1 \v 5 Pingomantiri Jerosaresati: “Coraque Pitingomi. Iriro caninarisonori, quero iquenga Iriati. Iqueicotanacari itiomijani boro”. \m \v 6 Aique iáque pite irogomere, \v 7 yamapëneri ira pite boro, antiasiporo aisati itiomijani. Yoguëneri iguitsagarepague imiticaraquë, aro iqueicotanacari Jesos. \v 8 Ainta inaigasegui tojai matsiguenga yoguiaiguëri Jesos. Yogaguetaiguëneri iguitsagarepague cara abatsiquë arota iragaticanëro boro. Aisati yogaguetaiguëneri otiomijani otsego anchato aisa icanta icantaigabaquineri itingomi. \v 9 Ibataiganaqueri tojai matsiguenga aisati yoguiataiganaqueri tojai. Icaimaiganaque: \p —Ainta Agabisaicoontatsiri, imatsiguenga David. Intsome antingomintobëmari. Intsome aniacaninatobëri. Igáqueri Tosorintsi aroquenta iniacaninatëri Iriro. Caninari Tosorintsi jonoquënintaberi. \p \v 10 Aro icanaque Jesos cara Jerosarénquë. Iquenganeintasantëgotobacari Jerosaresati, yosaminatobagaiganaca: \p —¿Pairi ica? \p \v 11 Yotabitaiguëri basini: \p —Irianti Jesos Nasaresati. Ipaniaca toonquë cara Garireaquë. Iriro comantantatsiri Ira igáque Tosorintsi. \s1 Jesos ijocaigapëri ira pimantaguetatsiri cara oquibequë pongotsi irasi Tosorintsi. \r (Mr 11.15-19; Ir 19.45-48; Jn 2.13-22) \p \v 12 Aro icanaque Jesos cara oquibequë pongotsi irasi Tosorintsi, iguisaigapëri antagaisati ira manantatsiri aisati ira pimantatsiri, ijocaigapëri sotoquë. Aisa icanqueri ira campiatiri quirequi aisati ira pimantiri paroma; yotëatapëri imesanepague aisati irisobicomentopague. \v 13 Icantaiguëri: \p —Ocanti Sanguenari: \q1 Icanque Tosorintsi: “Caninataque pomanocotaiguena yaca nobangoquë”. \m Carari obirojegui te pomanocotiri, iroonti picositapinintaigabaqueri ira bocaigatsi iromanocotaigapëri Tosorintsi. \p \v 14 Aique ipocasitaiguëri Jesos tojai comarajari aisati tojai carancaratatsiri. Yoguibegaigabaqueri. \v 15 Cara iniaiguëri itingomi saserirotipague aisati ira ogomeantiro isanguenare Moisés, iguisaneintaiganaqueri Ira Jesos, aroquenta itasorintsitagueque Iriro. Aisati Iriro icaimëgotaiguëri janequi cara oquibequë pongotsi, icantaiguë: \p —¡Intsome antingomintaiguemari imatsiguenga David! \p Aro iguisaneintasantaigaca saseriroti, icantaiguëri: \p \v 16 —¿Piquemaqueroco oca icantocotaiguëmi janequi? Te onganinate ijitaiguëmi Itingomi. \p Yotabitanëri Jesos: \p —Jee, naquemaiguëri. Teco pinibatiro Sanguenari ora cantatsi: \q1 Intingomintaiguëmari Ira Quirisito janequi aisati tsorori janequi ira tsotatsi. Irinibacaninataigabaqueri. \p \v 17 Aro iáiguë Jesos aisati irogomere, iáiganaque cara Betaniaquë cara isamaigapë. Ora Betania iroonti poeboro otiomijani. \s1 Jesos yogasiguiriquëro iguera. \r (Mr 11.12-14, 20-26) \p \v 18 Cara oquëtaguetanai ipigaigaa Jesos aisati irogomere aiquero Jerosarénquë. Cara abatsiquë itaseguë Jesos. \v 19 Cara onamiquë abatsi iniopëro panguirintsi jitacha iguera. Iátasiquero. Icogabecaro ojito, carari te ine, iroonti osi. Icampë: \p —Querota basini pinai ojito oca igueraca. \p Aito cara pisiguiricanë iguera, ocamaque. \p \v 20 Iniaiguëro irogomere, iquenganeintaigacaro, yosamitaiguëri Ira Jesos: \p —¿Ati ocanca pisiguiricasitaca iguera omanapague? \p \v 21 Yotabitaiguëri Jesos: \p —Nacantasantaiguëmini, aroca pinguemisanqueri Tosorintsi, pingantaiguëro aisa nacanta nacanquero iguera. Aisati pinganquerica Pabati: “Pigaganënaro oca oguitojaca, pijoquiro cara angaarequë”, aro inganquimiro. Carari quero pitsoinguiri. \v 22 Aisatica pinguemisanqueri, inganquimiro pairoraca pomanocoqueri. \s1 Yosamitaiguëri Jesos joríojegui: “¿Pairi agáquemi?” \r (Mr 11.27-33; Ir 20.1-8) \p \v 23 Aitosati icanaque Jesos cara oquibequë pongotsi irasi Tosorintsi. Iroontita yogomeantasegui, aro iátasitaiguëri itingomipague saseriroti aisati irapague ogomeantiro isanguenare Moisés, yosamitaiguëri: \p —¿Pairi agáquemi cara pijocaiguëri pimantaigatsiri? ¿Pairi oguëmi cara pijica itingomi? \p \v 24 Yotabitaiguëri Jesos: \p —Aisati Naro, patiro nosamitaiguëmi; aroca potabitaiguëna, aisati nongomantaiguëmi pairi agáquena Naro. \v 25 ¿Pairi agáqueri Joan cara ibaotisataiguëri tojai omatsiguenga? ¿Iriroco agáqueri Tosorintsi? ¿Iraco agáqueri matsiguenga? \p Icantobagaiganaca jorío: \p —Anganquerica: “Igáqueri Tosorintsi”, aro ingancái: “¿Pairo te pinguemisantobitaigueri Joan?” \v 26 Carari aroca anganqueri: “Igáqueri matsiguenga”, aro inguisaigacái omatsiguengapague ijitaiguënta cara igáqueri Joan Tosorintsi cara ingomantagueque. \p \v 27 Aro yotabitaiguëri: \p —Teni nogóigue pairi agáqueri. \p Icanqueri Jesos: \p —Aisati Naro, quero nocomantimi pairiraca agáquena nangantaguete ocapague piniaiguëca. \s1 Ira saserirotipague aisati icantari ibega oboina te iriátsatiri iriri. \p \v 28 Aisati icantaiguëri Jesos: \p —Yamai nongomantaiguëmiro quingabaguirentsi: ainta sërari aisati piteni itomi. Igáqueri itomi obatatsiri: “Notomi, pijáte yamai pintarobacaate cara obasiquë”. \v 29 Yotabitanëri: “Quero nantiro”, carari iquianca, aique iáque itarobacaapë. \v 30 Aisati igáqueri basini itomi: “Notomi, pijáte yamai pinte cara obasiquë”. Yotabitanëri: “Aro, Apa, najáque”. Carari te iriátsatiri. \v 31 Yamai nosamitaiguëmi: ¿Pairi antasantëneri iriri ora icocaqueri? \p Yotabitaiguëri: \p —Ira obatatsi, aroquenta itarobacaaque obasiquë. \p Aro icantaiguëri Jesos: \p —Nangantasantaiguimini oca: irobataiguëmi iriáiguë Jonogaguitequë ira coigotantatsi quirequi aisati ora antapinintaguetiri sërari cagari ojime. \v 32 Ipoque Joan baotisatantatsiri, icomantapëmi ati pingantaiguëma cara pinganinataiguë, carari te pinguemisantobëri. Irianti quemisantaiguëri ira coigotantineri Iromasati piguireguite, aisati oquemisanqueri tsinanepague antaguetaiguiri sërari cagari ojime. Icantaigaa yacaqueroca cara iriáiguë Jonogaguitequë, carari te pomasiniatitima obiro, te piganinataiguema, quero piáti jonoquë. \s1 Jesos icomantëgotëri ira omisantiro obasi. \r (Mr 12.1-12; Ir 20.9-19) \p \v 33 Aisati icantaiguëri Jesos: \p —Aiti basini nosiacagantëmiro: pinguemaigabaquero. Ainta sërari panguiquero obasi. Yotanquero. Aisati iquiaque omoro cara iragaticaguitëro oguitso aisati ora irágantëmaro oja. Aisati yobetsiquëro pongotsi oquibiantsa jonoquë ora iranetsantimaro. Aro yogaiguëri omisantineri irobasite, aique iáque jaanta basiniquë quibatsi. \v 34 Cara omoncaraca cataguiteri cara oragatanë oguitso, igátabecari iromeraro: “Pijáigue, pingampëri ira omisantinaro nobasite imagantaiguenaro nasiati”. Aro iáigabitaca. \v 35 Carari ira omisantiro iniaigabaqueri, yágaigabaqueri. Paniro ipasataiguëri, basini yogamagaiguëri, basini ibasegaiguëri mopëquë yoguipigabitacari. \v 36 Ira casintaro igátaigabitacari basini iromeraro tojai. Aitosati icantaigabaqueri. \v 37 Aique iquengasëretaca ira casintaro: “Yamai nagáqueri notomi. Iraniacaninataigabaqueri iriro”. Aro igáqueri itomi. \v 38 Irari omisantineri irobasite iniobëri itomi inibatobaganaca: “Coraque itomi casintaro. Cara ingamaquenica iriri, iriroquerai ágairone obasi. Intsome ógaigabaqueri, águero obasi asintaigaimaro eiroquerai”. \v 39 Aro yágaigabaqueri, yáganëri sotoquë obasi, yogamagaigabaqueri. \v 40 Cara iribocapë ira casintaro obasi, ¿Pairo inganqueri iraegui omisantaiguineri? \p \v 41 Yotabitaiguëri saseriroti: \p —Cara iriboque, irágaigapëri ira catsimari omisantatsiri, iratsipiriacaqueri, irógaigapëri. Aique irogaiguëri basini omisantineri irobasite, irianti caninari, ira pagantirine iraisati oja oba. \p \v 42 Aro icantaiguëri Jesos: \p —Teco pinibataiguero ora Sanguenari ocanti: \q1 Jirai itsoingaiguëro mopë ira obetsiquirori mopëpongo, ijoquero tenta irogóiguero cara icoiguëro Tosorintsi iroonti otingomi mopë, otingomi pongotsi, cantaca otingomipoa. Carari yágairo ora mopë, itingomiantacaro pongotsi. Icaninabenquero Atingomi, iniacaninatëro, icantacagajiri matsiguenga cara irogajiro otingomi mopë. Aisati naquenganeintasantëro naroegui. \m \v 43 Iroro nocomantaguëtaiguëmi: quero piniaiguiri Tosorintsi cara igáanti. Irianti jáiguënguitsine Iriroquë basiniati matsiguenga ira quemisanquerine intingomintaiguëmari Tosorintsi. \v 44 Pairiraca pariaquenguitsine yaca mopëca iricarapë itonguiquë; pairiraca otsinaque oca mopëca onganqueri cantaca pibega pojongabatsari. Naanti osigaro ora mopë otingomi nacantocotaiguëmiro; queroca pigótina, pitsipiriaque; queroca piquemisantina, pijáque Sharincabeniquë. Pairiraca comëtobënane iripoguiriaquengani. \p \v 45 Aro iquemaigabaqueri Ira Jesos itingomi saseriroti aisati ira ogomeantiro Sanguenari, igóiguë cara Jesos iquenguitsatocotaiguiri irirojegui. \v 46 Iguisaneintaigabitacari, icogaigabitaca irácagantërime, carari yomitsorogaiguëri matsiguenga igóiguënta matsiguenga cara aisonori Jesos icomantëgotëri Tosorintsi. \c 22 \s1 Jesos icomantëgotëri ira cajemaiguëri imatsiguenga cara irágantë itomi. \r (Ir 14.15-24) \p \v 1 Aisati icanque Jesos oca quingabaguirentsica. \p \v 2 —Nongomantaiguëmi ati ocanta cara itingomibintanti Tosorintsi. Ainta itingomi yobetsiquëneri itomi cara iráquero iina. Icaimaiguëri tojai matsiguenga. \v 3 Igátabecari iromeraro, icaimagantaigabitacari igaimanejegui, carari te iribocaigue. \v 4 Aisati igátabetajari basini iromeraro icantaiguëri: “Pingantiri nagaimane: ‘Aroque pobetsicaca antagaisati. Yógaiguëri ibaacate aisati iroishate aneri. Popogopë pinganinasëretaigapë’ ”. \v 5 Carari te inguemaigabaqueri. Iáiguë atiraca. Iáque paniro cara iritoganequë, iáque basini cara imimantagueantë. \v 6 Ainta basini ágobëri iragátane icantaigabaqueri catsimari. Aisati yogamagaigabaqueri basini iragátane. \v 7 Cara igóque itingomi, iguisanaca, igátaiguëri isoraroteegui iboeborotequë. Yogamagaigapëri ira igaimane, aique itagaigapëro ibangopague. \v 8 Aique icanqueri iromeraro itingomi: “Aroque nobetsiquë omagaro, carari te ingomeite nagaimanejegui, te iriboque. \v 9 Pijáigue cara abatsipaguequë, pingaimiri matsiguengajegui, pingantiri: ‘Pijáigue ibangoquë atingomi, pinganinasëretëgotineri itomi águënguitsine iina’ ”. \v 10 Aique iáiguë iromeraropague, icaimaguequeri imatsiguengajegui. Yapatoitaigaca tojai, caninari aisati ira te inganinate. Iagaigaparo pongotsi. \v 11 Aro iáque itingomi cara irobetsataiguëmari ira bocaigatsi. Iniopëri paniro sërari ira te ingue caninaro iguitsagare. \v 12 Yosamitapëri: “Nomatsiguenga, nopaguetaiguëri nagaimane caninaro quitsagarintsipague arota pinguitsagatima caninasati. ¿Pairo te pinguitsagabiritima obiro?” Te irotopitiri. \v 13 Aro icanqueri iromeraro: “Piguëshotiri ibacoquë aisati iguitiquë, pomisotoguiri sotoquë cara tsitiniriquë. Cara, iraraquima aisati iratsitsiaguitetanë”. \v 14 Pinguemina: ainta tojai icaimaigabita Tosorintsi carari te inguemisantiri; arosataanti ira icoigaiguë. \s1 Yogomequeri bariseo Jesos cara inganquineri itingomi ora icoicoqueri. \r (Mr 12.13-17; Ir 20.19-26) \p \v 15 Aique iáiguë bariseoegui, yosamitobagaigaca: \p —¿Pairo anganqueri Ira Jesos aniantimari? Aroca angantacaqueri ora te onganinate, aro cara anguisëri. \p \v 16 Aro igátaiguëri irogomere aisati ira aguiataiguiri Eroris. Iáiguë icantaigapëri Ira Jesos: \p —Ogomeantatsiri, nigóiguë aisonori pogomeantiro Irinibare Tosorintsi, aisati poniaguinaro catingasati atiraca ongantima naretaiguëmari Tosorintsi. Te pintsoroguiri pairiraca. \v 17 Yamai pingomantina pairoraca piquianca Obiro: ¿Caninataqueco omëri Sésar aguireguite? ¿Teco onganinate omagantëri cobeingari cara Iromaquë? \p \v 18 Igóque Jesos cara icogaigabitaca iromatobitirime, irantacaguiri ora te ongomeite. Yosamitaigabaqueri: \p —¿Pairo picogobiti pomatobitina? Te pinganinate. \v 19 Poniaguinari quirequi ira pipënabentiri Iromasati. \p Aro yamaigapëneri quirequi, ira jitacha tenario. \p \v 20 Yosamitëri Jesos: \p —¿Pairi casintaro oca irosiacagomentoca? ¿Pairi ijita sanguenatëgotënguicha yaca tenarioica, iroonti iripajiro? \p \v 21 Yotabitanëri: \p —Iroonti irasi Sésar nogobeingarite. \p —Icantaiguëri Jesos: \p —Aro, pomaigueri Sésar ira icoicoquemi, aisati pomaigueri Tosorintsi ora iraisati, ora icocaquemi Iriro. \p \v 22 Iquemaiguëri, iquenganeintasantaiganaca. Aique iáiguë, ijocaiganaqueri. \s1 Icantaiguëri saroseo Jesos: “Aisonori angabiritajima”. \r (Mr 12.18-27; Ir 20.27-40) \p \v 23 Irooti cataguiteri iátasitaiguëri Jesos saroseopague, ira ijitasitaiga cara quero icabiritaja igamagaegui. Aro yosamitaigapëri: \p \v 24 —Ogomeantatsiri, jirai isanguenaque Moisés: \q1 Aintaca sërari, carari te irine itomi, aique ingamaqueca, caninataque ireinti irágajiro iina; aroca ontsomaaque itomi, irianti irosiguëma itomi ireintitomaco. \m \v 25 Jirai ainta naroeguiquë poro sërari, aisati ireinti icarati 6. Yágabitaro iina, carari te irine itomi. Aique icamaque iriro. Aro iina yágairo ireinti. \v 26 Aisati icamaque iriro, te irine itomi. Aisati icantaigaca ireintiegui yágaigabitaro tsinane icamaiguë omagaro, teni irinëmate itomi. \v 27 Aique ocamaque tsinane aisati. \v 28 Cara ingabiritaigaima, ¿Pairi ágairone? Pinetse, ijinantaigabitaro antagaisati ireintiegui. \p \v 29 Aro yotabitanëri Jesos: \p —Tojai pamatobitaigaca obiatiegui tenta pigóiguero Sanguenari, teatisati pigóiguero itasorintsite irasi Tosorintsi. \v 30 Aisonori cara angabiritajima, antimaigae, quero ágai ajina. Antagaisati ira cabiritajachane ingantaiguëmari ibega ironomire Tosorintsi: quero yágai iina. \v 31 Ingabiritaiguëma omagaro camaigatsiri. ¿Teco pinibatiro ora icanti Tosorintsi jirai? Icanque: \q1 \v 32 Naro Tosorintsi. Iquemisantina Abaram. Iquemisantina Isac. Iquemisantina Jacob. \m Te ingante: “Iquemisantabequina”. Aroca iquemisanquerini Tosorintsi Abaram, ainta icaniati Abaram. Aisati caniari Isac aisati Jacob. Tosorintsi Irianti Itosorintsite ira caniatatsi. \p \v 33 Cara iquemaigabaqueri tojai matsiguenga, iquenganeintaigaca. Icanque: \p —Caninasati yogomeanti Jesos. \s1 Icomantëgotëro Jesos ora obatatsi ora icocaqueri Tosorintsi. \r (Mr 12.28-34) \p \v 34 Ira bariseo iquemocotaiguëri saroseo, cara caninasati yotabitaiganaqueri saroseopague Jesos yoguimairenqueri. Iroro itsorogaiganaque saroseo cara iraniantaiguëmari aisati. Aro ipocasitaiguëri Jesos bariseopague. \v 35 Icogaigabitaca iramasitacaguimarime Jesos irinibarequë. Ainta paniro bariseo ogomeantiro Sanguenari, yosamitëri iriro: \p \v 36 —Ogomeantatsiri, aiti tojai pogometaguequina Sanguenari. ¿Pairo obatatsi ora anguemisanque? \p \v 37 Yotabitanëri Jesos: \q1 —Pinintasantiri Atingomi, Irironta Pitosorintsite pomasëretasantimari obiati, përosati pinguengueri, pinguemisantasantiri. \m \v 38 Ocari oca iroro obatatsi cara Sanguenariquë. \v 39 Ora otsibata, ocanti negaca: \q1 Pinintiri pitimanamitane pibega cara pininta obiati. \m \v 40 Aroca pingantaiguëro oca, aro pomoncarataiguëro antagaisati isanguenare Moisés aisati omagaro isanguenataiguë comantantatsiripague. \s1 Quirisito imatsiguenga David. \r (Mr 12.35-37; Ir 20.41-44) \p \v 41 Cara përosati yapatoitaigasega bariseopague, yosamitaiguëri Jesos: \p \v 42 —¿Pairo piquengasëretëgotacari Quirisito? ¿Pairi imatsiguengataca? \p Yotabitaiganaqueri bariseo: \p —Iriro matsiguengatacari David. \p \v 43 Icantaiguëri Jesos: \p —Jirai Isëre Tosorintsi osanguenatacaqueri ira David; ijiqueri Quirisito “Natingomi”. Isanguenaque David: \q1 \v 44 Ira Tosorintsi icanqueri Natingomi: “Pisobigue yaca nobacosonoriquëca. Pintsibatina nagáantomentoquë irooti cara nagabeiri antagaisati ira quisaiguëmi, irajitaiguëmi Itingomi”. \m \v 45 Iriroca Quirisito Itingomi David, ¿Pairo pijitobitaiguëri Iriro imatsiguenga David? ¿Pairo te pijitobitaigueri Pitingomi obirojegui aisati? \p \v 46 Aro Jesos yoguimairentasantaiguëri bariseo irooti cara te pairi otabitirine. Itsorogaiganaque aro te irosomitaigairi aisati. \c 23 \s1 Jesos yogometaiguëri matsiguenga ati icantaiga ira ogomeantiro Sanguenari aisati bariseoegui. \r (Mr 12.38-39; Ir 11.42-46; 20.45-46) \p \v 1 Aique icantaiguëri Jesos ira imatsiguengajegui aisati ira irogomere. \p \v 2 —Iraegui ogomeantiro Sanguenari aisati ira bariseoegui ijitasitaigabita aisati icantaigari Moisés: yogomeantaguequero isanguenare Moisés. \v 3 Caninataque pingantaiguero ora yogometaiguëmi, carari quero poguiatiri aroquenta icantasitaigacaro irinibare, tenta ingantiro iriati ora icomantaigabitëmira. \v 4 Tojai yobomirintsitaiguëmi cara picanquero ora yogometaiguëmi, carari te iromitocotëmatimi iriati. \v 5 Antagaisati icantagueti iriro, icantasitaigaro arota iraniacaninataigueri imatsiguenga. Yogasitaro arosata Sanguenari cara ichotaiquë aisati ibacoquë. Aisati yobetsicasitaigacaro oquibesonori ogarasiquë iguitsagarepague arota iraniacaninataigueri matsiguenga, ingantocotaigueri: “Caninari bariseo aisati ira ogomeantiro isanguenare Moisés, iquemisantasantaiguëro”. \v 6 Aisati cara yapaigui icogasantaiguë intsibataiguëmari itingomipague, aisati cara yapatotaiga jorío icogasanti irisobicomento caninaro. \v 7 Icogasantaiguë irobetsataiguemari matsiguengajegui cara opimantagani pairoraca, irobetsataiguemari: “Ogometinari”. \v 8 Carari obiro, quero picantari. Quero picogui irajitimi “Ogometinari”, panironta ogometimiri, Naanti. Aisati picantobagaiga, pijitobagaiganaca: “Nopiguemisantane”. \v 9 Aisati yaca quibatsica, quero pijitasitari piri pairiraca, panironta Piri ini cara Jonogaguitequë. \v 10 Querootisati pinintacaguiri irajitimi “Natingomi”, panironta Pitingomi, Irianti Quirisito. \v 11 Pingoqueca pintingomintima, aro caninataque pobatacaguiri ira basinipague, pomitocotaigueri iriro. \v 12 Pairiraca quingachane caninari, irajiquima obatatsi, aro Tosorintsi iraguipasiguitëri, inganqueri carantatsiri. Aisati ira carantatsi, inganqueri obatacagantatsiri cara inguemisantasantëri imatsiguenga. \s1 Jesos isintsitsataiguëri ira ogomeantiro isanguenare Moisés aisati bariseo. \r (Mr 12.40; Ir 11.37-48; 20.47) \p \v 13 Icantaiguëri Jesos: \p —Obirojegui ogomeantiro Sanguenari aisati obirojegui bariseo, tojai ingasitígataiguëmi Tosorintsi tenta pinintacaguiri pairiraca iraretima cara iragáantanequë Tosorintsi, teatisati pijáigue obiro. \v 14 Tojai pamatobianti. Aisati tojai ingasitígataiguëmi Tosorintsi aroquenta págabitsaquero obango ogamaimentaga iroontita pamanocotasantasitari Tosorintsi arota iraniacaninataiguemi pomatsiguenga. Tojai iratsipiriacagaiguëmi. \v 15 Tojai ingasitígataiguëmi. Popomirintsibentaigari basini, pogometaguetaiguëri cara iromatobiantë aisa ingantaiguëmi pibega obiro. Yabisanaquemi iriro. Pamanocotasitaigari Tosorintsi obiro, carari te pingantiro caninaro; aisati yamanocotasantasitaigari pogomere, teatisati ingantiro caninaro. Aisa icantimi, icanquero ora iriátanquima Sharincabeniquë. \v 16 Ingasitígataiguëmi obirojegui. Aisa pingantimari ibega comarajari oniagasitari imatsiguenga comarajari negaraca pini abatsi. Picantasitaro: “Aroca inganque poro, ‘Iroontita pinë ibango Tosorintsi, pigóontimaro quero namatobitimi’, aro caninasati yamatobiantë. Carari aroca inganque, ‘Iroontita inë oro cara ibangoquë Tosorintsi, pigóontimaro quero namatobitimi’, aro aisonori iromoncaraquero irinibare”. \v 17 ¿Pairo picantobitaiga negaca? Te pininte pigóigue ora caninari. Ora ibango Tosorintsi ocaninatasanti, aisati ira oro caninari aroquenta poganinatëri ibango Tosorintsi. \v 18 Aisati picantasitaro: “Aroca inganque matsiguenga, ‘Iroontita pinë cara atagantëneri Tosorintsi obira, pigóontimaro quero namatobitimi’, aro caninasati yamatobiantë. Carari aroca inganque, ‘Cara ini obira omapëneri Tosorintsi arota ataquineri, aro pigóontimaro quero namatobitimi’, aro aisonori imoncaraquero irinibare”. \v 19 ¿Pairo picantobitaiga negaca? Te pininte pigóigue ora caninaro. Ocaninatasanti ora atagantëneri Tosorintsi ibatsa obira. Aisati icaninati ibatsa aroquenta poganinatëri ora atagantineri. \v 20-22 Pinetsaigue. Tojai picantaiguë: “¿Teco ine atagantineri Tosorintsi aisati ora inatsi jonoica?” “¿Teco ine ibango Tosorintsi aisati Iriro tsomaguira?” “¿Teco ine Jonogaguite aisati Iriro sobicatsi cara iragáantomentoquë?” Picantasitaro pairorapagueraca pijitasita caninataque pomatobitaigueri pomatsiguenga. Pijitasita ¿Teco intime Tosorintsi? Aisonori itimi, igóque ora picantagueti, ingasitígataiguëmi. \v 23 Obirojegui ogomeantiro isanguenare Moisés aisati obirojegui bariseo, ingasitígataiguëmi Tosorintsi pamatobiantinta. Pinetse: picantaguetaigabitacari. Aroca páguë quirequi 10, aro pomabaqueri paniro irasi Tosorintsi. Aroca páguë 10 osi pobanguirepague, aro pomabitëmari patiro osi. Carari te pinguengaiguero ora icocagasantaigabitimi Tosorintsi: icogabeca pintimeme caninasati, icogabeca pingantaneintëgotirime pomatsiguenga pingábintserime, icogabeca pinguemisantirime aisati pomoncaratirome pinibare. Caninataqueme pingantaiguerome antagaisati ocapague; aique aroca páguë pairoraca ocarati 10, patiro pomëri Tosorintsi. \v 24 Te pigótëmataigue, carari picogabeca pogometaiguerime matsiguenga Irinibare Tosorintsi. Aisonori tojai popomirintsitasantabitacaro ora cagaro icocaquimi Tosorintsi, iroro cantënguicha te pinguengatëmataigueri ora icocagabequimi. \v 25 Ingasitígataiguëmi obirojegui Tosorintsi tojainta pamatobianti. Piquibasantëro pitasane otisitaquë, carari te pinguibatetiro tsomaguitinina; cara osititeti. Aisa picanta obiro, poganinatasita arota iraniacaninataiguemi matsiguenga, carari te piganinasëretima pisërequë. Përosati picositanti aisati pamatobianti. \v 26 Te pigóigue. Aisati picantari ira te iranee. Obitsita quibatequerone tsomaguite, aique quero oquebatsitaji otisitaquë. Aroca piganinasëretëma, aro iraniacaninatëmi aisonori matsiguenga. \v 27 Obirojegui, bariseo aisati ogomeantiro isanguenare Moisés, ingasitígataiguëmi Tosorintsi pamatobiantinta. Aisati picantaro yogantari camatsirini, ibotsotiro catari. Ocaninatabitaca sotoquëranti carari tsomagui quimingaro isititi, jagaca itonguiporoqui. \v 28 Iniacaninatabitacaro matsiguenga ora picantagueti carari te pinganinasërete: tojai pamatobianti aisati tojai pintapinintiro ora te ongomeite. \v 29-30 Ingasitígataiguëmi Tosorintsi tojainta pamatobianti obirojegui. Jiraisonori pomatsiguenga ógaiguëri ira comantabitari Irinibare Tosorintsi, Ira caninari. Yamai pobetsicaiguëro pongotsipague pinguengantëmari comantantatsiri. Aisati picantasitaiga obirojegui: “Nantimeme naati jirai, quero nóguirime, quero nacantarime nomatsiguenga ógueri”. \v 31 Picanque: “Nomatsiguengatacari jirainisati”. Aisonori picantaiguë, irootisatinta pintaiguë cantacha irasi jirainisati. \v 32 Aisati posigari pomatsiguenga jirai, obirojegui ógueri aisati. Ora iparintaca jirai, picantaiguë obiro yamai. \v 33 Picantaigari marangue; pamasiqueri ira basini. Picantaguetasanoti tojaipague ora te onganinate, te pinganinatëmataigue. ¿Pijiqueco quero piáigui Sharincabeniquë? Aisonori pijáiguë canta. \s1 Icomantëri Jesos: “Ingasitígataiguëmi Tosorintsi”. \r (Ir 11.49-54; 13.34-35) \p \v 34 Përosati icanque Jesos: \p —Aiquenta nagáquemiri basini comantantatsiri, ogótatsiri, aisati ogomeantirone Irinibare Tosorintsi. Nigótaiguëmi, ainta ira pógagantaiguë, basini popëicotaiguëri, popasataiguëri basini cara papatotaiga, aisati pinguisaiguëri basini negaraca iriátagueque. \v 35 Ainta picantagueti, picogaiguinta pigamagaigueri antagaisati caninatatsiri. Jirai póguëri Abel, aisati basini tojai. Aisati pogamaguëri Sacarías, itomi Berequías, iroontita iquemisantacagabecari imatsiguenga cara ibangoquë Tosorintsi. Pintimaigueme obirojegui jirai, aisati póguërime. Pasi poguiro póganti. \v 36 Aro Tosorintsi ingasitígatëri omagaro ira cogaigatsi iróguiri basini. Aisati ingasitígatëmi obirojeguinta ógueri. \v 37 Joo, obiro Jerosaresati. Tojai pógapinintiri ira quinguitsatocotaiguimiri Tosorintsi, aisati pobasiaqueri mopëquë ira igáquemi. Aisa ocanta tiapa omisantiri ojaniquite itiomijani, ocábintsaiguëri, aisati nocogabeca Naro nangantimaro, nangábintsaiguemime, carari te pinintaigue pinguemisantobëna. \v 38 Pijitasitaiga Jerosarén caninaro, carari nojocanëmi Naro, aisati irojocanëmi Pabati Tosorintsi quero inomotajimi. \v 39 Quero piniaigaina aisati irooti cara piniaigabaquina nopocaje aisati nantingomibintaigapëmi, pingantocotaigabaquena: “Coraque Ira igáque Atingomi. Icaninatasanti Iriro”. \c 24 \s1 Icanque Jesos: “Aiquenta irogomeriguetëro ibango Tosorintsi”. \r (Mr 13.1-4; Ir 21.5-7) \p \v 1 Aique isotocanë Jesos cara ibangoquë Tosorintsi, iáque. Ipocasitaiguëri irogomere, ijigotaiguëneri ibango Tosorintsi aisati pongotsipague otsibataro. \v 2 Aro icantaiguëri Jesos: \p —¿Piniaigabitacaro ora pongotsipague? Aisonori nongomantëmi oca: aiquenta irogomeriguetëro antagaisati. Irogaguetajiro. Quero pini yaca pite mopë otsibatobagaa. \p \v 3 Aique iáiguë itonganaque oguitojaquë jitacha Olibos. Isobigopë Jesos. Aro comanoroni yosamitaigapëri irogomere: \p —Pingomantina: ¿Ati ongantima cara irogomeriguetëro orapague pongotsi? ¿Pairo ogótacaquinane ati ongantima cara popogopae? ¿Ati ongantima omoncaraquima antagaisati oca picantaiguënaca? \s1 Icomantaiguëri Jesos: “Aiquenta iribocaiguë tojai matobiantatsiri”. \r (Mr 13.5-8; Ir 21.8-11) \p \v 4 Aique yotabitanëri Jesos: \p —Arotasha pine quero yamatobitimi. \v 5 Iribocaiguë tojai, ingampë: “Naro Quirisito”. Iromatobitaigapëri tojai matsiguenga. \v 6 Pinguemopiantërota inganque: “Yomanátobacani canta”. Inganque basini: “Aiquenta iromanátobaguima canta jaanta”. Carari quero pogasëreta: tojai irógobaquima, carari queroquerai omoncarata omagaro nacantaiganaquemi. \v 7 Aiquenta inganquima matsiguenga inguisaiganaqueri basiniati matsiguenga, inguisëgotobagaiguëma irógobaquima. Aitosati iritasegaiguë tojaisonori matsiguenga. Aisati ontojaiganaque janatigantsipague. Tojai osebataguetanëma omagaroguitequë quibatsi. Iratsipiriaiguë matsiguengapague, \v 8 iroro cantënguicha queroquerai yobomirintsitasantiri matsiguengajegui. Aiquenta coraque agabenisonori. \s1 Tojai inguisaguetëri quemisantatsiri. \r (Mt 10.17-22; Mr 13.9-13; Ir 21.12-19) \p \v 9 Aisati icomantaiguëri irogomere Jesos: \p —Aroca irogóiguë matsiguenga piquemisantaiguëna, ingantobitaiguëmiro catsimari, irógarantaiganaquemi, inguisaiganaquemi antagaisati matsiguenga. \v 10 Ainta tojai irojocajiro cara iquemisantabeca, aique inguisaiguëri ira quemisantatsirisonori, irácagantaiguëri. \v 11 Ingonijapë tsoengantatsiri, ingantaigabitëma: “Nanguemisantacagaiguëmi”, carari iromatobitaiguëri antagaisati quemisantabetachari. \v 12 Tojai ingantaguequero te ongomeite, aisati tojai irojocajiro cara inintobagaigaca. \v 13 Carari nagabisaicotajiri antagaisati ira quemisantaiguënane përosati. \v 14 Pijátagueque antagaisatiquë quibatsi, pingomantaguetaigueri omagaro matsiguenga oca Caninaro Nibarintsica, cara nocogui intingomintaiguena; aique omoncaraquima antagaisati oca nacantaiguëmica. \s1 Aisati icanque Jesos: “Aiquenta imomirintsitaiguë Joreasati”, \r (Mr 13.14-18; Ir 21.20-24) \p \v 15 Aisati icomantanque Jesos: \p —Jirai isanquenaque comantantatsiri jitacha Daniel: \q1 Aiquenta ingapë cara ibangoquë Tosorintsi ira quimingarisonori cantaguetasantatsi ora te ongomeite, iraguimingatëro antagaisati. \m Pigóiguero Sanguenari. Cara piniaiguërica ira nocomantëgoti yamaica inganaque ibangoquë Tosorintsi, \v 16 aroca pitimi cara Jerosarénquë pisigaiganaquima otisipaguequë. \v 17 Aintabica obiro jonoquë pobango, quero piápanënti tsomagui págapanëntiro ora pasinta; iroonti pisigasantanëma. \v 18 Aroca pinë pitoganequë, quero pipigasitapanaantaro basini piguitsagare. \v 19 Tojai otsipiriaiganaquero tsinane ora pënibatatsi aisati ora tsotagatsi ojaniquite queronta pisigasantanaca. \v 20 Pomanocotiri Tosorintsi arota quero pisigaiga cataguiteriquë omarigantetetica angani, querootisati cara sábaroquë cara pamagoriaigui. \s1 Icanque Jesos: “Tojai iratsipiriaiguë antagaisati ira timaiganaquenguitsine”. \r (Mr 13.19-23; Ir 17.22-24) \p \v 21 Aitosati icanë Jesos: \p —Aique tojai iratsipiriasantaiguë matsiguenga. Iratsipiriasanoiguë abisëro ora itsipiriaiguë matsiguenga jiraisonori irooti yamaica, aisati abisëro omagaro inanënguitsine aiquenta. \v 22 Aroca ongosamanitanëme cara iratsipiriasanoiguë opoguiriaiguëri omagaro matsiguenga ingamaque, carari Tosorintsi ingábintsaiguëri antagaisati quemisanqueri iraegui icoiguë, arota quero ocosamaniti atsipiriagantsi. \v 23 Aintaca paniro cantatsi: “Iriro Quirisito Ica”, quero piquemisantiri. Aisati inganquemica: “Intsome canta Quirisitoquë”, querootisati poguiatiri. \v 24 Coraque iribocapë tojai matobiantatsiri ingampëmi: “Naro Quirisito”. Aisati iribocapë basini inganque: “Naro comantëmirine Tosorintsi”. Tojai iritosongantë, ingoque iromatobitaiguëri tojai matsiguenga, carari quero yamatobitiri ira quemisantasantatsi ira icoiguë Tosorintsi. \v 25 Piquemaquena yamai nocomantaiguëmi atiraca ongantima aiquenta queroquerai ini. \v 26 Aroca inganquemi: “Ainta Quirisito cara tera ontimingani”, quero piquemisantiri. Aitosati, aroca inganque: “Ainta tsomagui pongotsi”, quero piquemisantiri. \v 27 Nopaniaca Jonogaguitequë, nomatsiguengatapë. Cara omabocapái tegotsitanatsi moretatsiri, osangueguitetanëro omagaro jonoquë, aisa nangampaima Naro cara nopogopae quibatsica. Nomabocaigapairi, carari iraniaigabaquina antagaisati. \v 28 Atiraca ini igamaga, aito cara imarigasipëri tisoegui. Aisa ocanta tojainta itsoinganti joríojegui, iroro iribocasitaguëtaiguëri tojai matobiantatsiri. \s1 Ati ingampaima cara iribocapae Jesos aiquenta. \r (Mr 13.24-27; Ir 21.25-28) \p \v 29 Aisati icomantaiguëri irogomere Jesos: \p —Aro tojai iratsipiriasantaiguë antagaisati matsiguenga, omomirintsitomotaiguëri. Cara abisanaque atsipiriagantsi, aique intsitinitanë paba, aisati quero iconijaguitetanai manchacori. Aitosati imariaguepë jonogasati, aisati osebatanëma omagaro jonoquë. \v 30 Aique nongonijapë Naro cara jonoquë, iragasëretocotaigabaquina antagaisati tsoengatsiri. Iraniaigabaquina cara nopogopë mingoriquë. Nosangueguitetaigapëri nongobeingatasanotapë nagáantaiguëri omagaro Naro paniacha Jonogaguitequë, nomatsiguengatapë. \v 31 Aisati nagátaigapëri nonamireegui intibotë catsiguesonori irapatoitaiguëri antagaisati quemisantaiguëna iraegui igoigane Tosorintsi atiraca itimagueti quibatsiquë. \s1 Yosiacagantaiguëneri iguera Jesos. \r (Mr 13.28-31; Ir 21.29-33) \p \v 32 Aisati icantaiguëri irogomere Jesos: \p —Yamai nosiacagantaiguëmiro anchato jitacha iguera: pinguengasantiro. Cara iroraini otsego, ositanae osi, aro pigóiguë pënibaque osariganaje. \v 33 Aisa ocanta, cara piniaigabaquero oca nacantaiguëmica yamai, pigóiguë pënibaque orequima cataguiteriquë cara nopogopae. \v 34 Nanganquemi aisonori: queroquerai icamaigui joríojegui tsoengatsiri cara queroquerai omoncarata oca nocomantaiguëmica. \v 35 Omeganëma omagaro ora inatsi jonoquë aisati omeganëma oca quibatsica, carari quero opega nasi nanibare irooti cara omoncaraquima omagaro ora nacantaiguëmi. \s1 Te ogótengani atiraca ongantima cara iribocapae Jesos. \r (Mr 13.32; Ir 17.26-30, 34-36) \p \v 36 Aisati icanque Jesos: \p —Te irogóte pairiraca atiraca ongantima nopocaje Naro. Te irogóigue ironomireegui Tosorintsi. Nipoque, nomatsiguengatapë carari teatisati nogóte Naro. Paniro igóti Pabati. \v 37-39 Jiraisonori, cara itimi Noé, yapapinintaiguë imatsiguenga, isinguitapinintaigaca, yágapinintaiguëro iina, itimabeta aisa ocanta itimaigabitaca omatsiguenga yamai. Te inguemisantaiguëro cara icamanaaigabitacari Noé: “Coraque onangasantapëma”. Aro yotetanaca Noé pitotsiquë, yasitocoqueri. Aique omabocaigacari matsiguenga angani, ponangasantanaca, pitsongaiguëri, itsiticaiganaque. Aitosati inganquima yamai matsiguenga, atiraca ongantima nopocaje Naro, quero iquemisanti, nomabocaigapëmari. Aique iratsipiriaiguë antagaisati tsoengatsiri. \v 40 Aintaca piteni sërari cara togantsiquë, paniro náganë nantsibatanëmari, irari itsipa quero náganëri. \v 41 Aintaca pite tsinane mitoquirori singui, náganëro paniro nantsibatanëmaro, orari otsipa quero náganëro. \s1 Icanque Jesos: “Piguiaiguena”. \r (Mr 13.33-37; Ir 12.41-48; 21.34-38) \p \v 42 Përosati icanai Jesos: \p —Piguiaiguena, pinguenguena, tenta pigóigue atiraca ongantima cara nopogopae. ¿Nomabocaigapëmica? \v 43 Aisa icanta casintaro pongotsi, icositaguetiri. Aroca irogóqueme atiraca ongantima iriboquë cosirinti, ingaguitëme, quero inintacaguiri icositiri. \v 44 Aisa nacanta Naro. Pinguenguena piguiaiguena. Queroca piquenguina, aro nopocaje nomabocaigapëmi. \v 45 Pingantimari ibega caninari iromeraro casintari, igótasanti, igáanti basini iromeraro itsipa. Icanqueri ibatorote: “Obiro, pinganquineri basini arota popaaguiri caninasati”. Aique iáque. \v 46-47 Aroca iraniopëri iromeraro cantatsi caninasati, aro ingampëri ibatorote: “Caninasati picantaguetiro ora nococaquemi. Yamai nocogui pomisantasantiro omagaro ora nasinta, nigótinta yamai quero pamatobianti”. Aro inganinasëretë iromeraro. \v 48 Carari quero picantari ibega basini iromeraro te inguemisantiri ira ibatorote, inganqueca: “Yamai játaque ira meratinari, querojengari ipigapaa omanapague”, \v 49 aro inguisëri basini iromeraro itsipa, ingapojapinintiri, irisinguitopiantëma. \v 50 Aro ira ibatorote iromabocapëmari iromeraro te ingomeite, tenta iragueiri. \v 51 Aro ingasitígatapëri, iragáqueri intsibataiguëmari matobiantatsiri. Canta, iragasëretasantëma, iraraquima, iratsitsiaguitetanë. Quero picantari ibega iriro, irari posiguima caninari iromeraro quemisanqueri ibatorote. \c 25 \s1 Icomantëgotiro Jesos 10 tsinane terai ágante. \p \v 1 Aisati basini icantaiguëri irogomere Jesos: \p —Yamai nosiacagantëmiro aisati ati ocanta iragáantane Tosorintsi. Aintaca 10 tsinane terai ágante. Ocogaiguë otonguiboquimari ojime otsipa aisati ontsibataiguëmari cara jiesitaquë. Aroque otsitinitanë, aro áganëro omicherotepague. \v 2 Pabocorooti tsinane ogótatsiri; ora basini pabocorooti te ogóigue. \v 3 Oraegui te ogóte páganëro omicherote carari te áganë oja ora obotacagajimarone. \v 4 Oraegui ogótatsiri páganëro omicherote aisati páganë oja oboontaimaro. \v 5 Tenta iriboque omanapague ojime otsipa, opotsiquitaiguë pisamaiganaque. \v 6 Aro aganguite oquemaigabaqueri icaimaigapëro: “Coraque pijimetsari, pijáte pitonguiboguintimari”. \v 7 Omanapague ocaguitaiganaque 10 tsinane, pobetsicanëro omicheroeguite. \v 8 Aro ora te ogóte ocantabecaro ogótatsiri pabocorooti: “Pomabaquina arosata oja pasi; otsibaqueca nomicherotepague”. \v 9 Potabitaiguëro ogótatsiri: “Quero. Quero cotonguiboro oja naro aisati obiro. Aroca nomëmi naro, aisati otsibacanë nasi nomicherotepague. Pijáigue pomanantanontima pasi obiro”. \v 10 Iroontita piáigue omanantaiguë, yareca ojime otsipa. Otsibataigacari cara pongotsiquë iroro pabocorooti tsinane ogótatsiri aisati basini igaimane, icaigapë yapaigapë. Yasitocoigaca sitëcoriquë. \v 11 Aique paretaigapaa ora tsinane te ogóte, ocantaigabitapaari: “Pisirenaro naro aisati, naniaigapaimi”. \v 12 Carari yotabitobëro tsomagui: “Quero. Teni nogóiguemi pairiraca obiro. Te naninte popocasitina yaca”. \v 13 Pinguengasëretimaro oca nosiacagantëmica. Pigamema, tenta pigóigue atiraca ongantima cara nopigaima. \s1 Icomantëgotëri ira omitojaiguëneri iguireguite casintari. \r (Ir 19.11-27) \p \v 14 Aitosati icanque Jesos: \p —Aisati basini nosiacagantëmiro ati ocanta iragáantane Tosorintsi. Aisa ocanta sërari játënguitsine jaanta basiniatiquë quibatsi: queroquerai iáti icaimaiguëri iromeraroegui, icomantaiguëri: “Nanintini pomisantinari naguireguite”. \p \v 15 —Icanqueri paniro: “Jerica pabocorooti iguibe quirequi tojai iripënaro. Pomisantinari”. Icanqueri basini: “Jerica pite iguibe quirequi tojai iripënaro. Pomisantinari”. Aisati ipabaqueri basini iromeraro paniro iguibe quirequi tojai iripënaro iromisanquineri. Paniro ipëri tojai, irironta ogótasantatsiri. Ira basini ipëri arosata tenta irogótasante. Aro ipaguetanëri, aique iáque canta jaanta basiniquë quibatsi. \v 16 Ira águëri tojai quirequi iáque yamanantë ipimantë. Yomitojaigasantëneri iguireguite ibatorote, icarati pabocorooti aisati. \v 17 Aisati itsipa águëri pite iáque, yamanantë, ipimantë, yomitojaigasantëneri, yáguë basini pite. \v 18 Irari águëri paniro, iáque iquiaquero omoro, imánaquineri iguireguite ibatorote quibatsiquë. \v 19 Aiquenta ipigapaa ibatorote, icaimaigapëri iromeraro: “Yamai pomapënari naguireguite”. \v 20 Ipoque ira águëri pabocorooti, yamapë aisati basini pabacorooti, icanqueri ibatorote: “Jerica piguireguite popanaquina jirai. Namanantë, nopimantë tojai, aro nomitojaiguëri. Jerica basini, aisati icarati pabocorooti”. \v 21 Aro icanqueri ibatorote: “Caninataque picantasantëro ora nococaquemi. Cani nopanaquemiri arosata pomisantënari caninasati, yamai nocogui pomisantinari tojai basini. Aisati naninti tojai pinganinatomotina naro”. \v 22 Aique ipoque ira águëri pite, yamapë aisati basini pite, icanqueri ibatorote: “Jerica piguireguite popanaquina jirai. Namanantë, nopimantë, tojai nomitojaiganaqueri. Jerica basini, aisati icarati pite”. \v 23 Aro icanqueri ibatorote: “Caninataque picanque ora nococaquemi. Cani pomisantënari arosata. Yamai naninti pomisantinari tojai basini. Aisati nocogui tojai pinganinatomotina naro”. \v 24 Aique ipoque ira ágabitënguicha paniro, icanqueri ira ibatorote: “Nobatorote, nigóquimi obiro, te pingábintsante, notsoroquemi. Najique aroca nomitojaiganaquemirime piguireguite, págabitsaquinari omagaro. Iroro te nomitojaigaguëtiri. \v 25 Nitiaqueri antagaisati. Jerica naguipigaimiri ira pasi”. \v 26 Yotabitëri ibatorote: “Te pinganinate. Tojai poperataca. Pigótabeca nocogabeca naro pomitojaiguenarime naguireguite. \v 27 ¿Pairo te pomabiritiri ira ogapinintiri quirequi? Pomairime iriro, iripënabentainarime nágantajimarime basini. Iraguipigainarime omagaro nasi”. \v 28 Aro ibatorote icanqueri basinipague: “Págabitsatiri naguireguite, pomeri ira omisantinari caninasati, aroquenta cani yomitojaiganaqueri pabocorooti iguibe quirequi irooti cara yáguë basini pabocorooti. \v 29 Iriro nomasantë inomotiri tojai, irari inatsi arosata iriro nágabitsaque. \v 30 Yamai páganëri ica cara otsitinitasanti cara iraragasëretasantima aisati iratsitsiaguitetanë”. \s1 Jesos icanque cara aiquenta ingomantëgotaiguëri omagaro matsiguenga. \p \v 31 Aisati icomantë Jesos: \p —Nopaniaca Jonogaguitequë, nomatsiguengatapë. Aiquenta najátaje, nopigaima aisati. Intsibataigapëna tojai ironomire Tosorintsi irisaanganetsite. Nosobigopë nagáantomentoquë, nantingomibintaigapëri omagaro matsiguengajegui. \v 32 Nopatotaiguëri antagaisati matsiguenga, negaraca itimagueti. Naro aisati nanganquimari ibega ira casintari ibira inaguiri casiriconiati iroishate aisati igábarate. Aisati Naro ninaqueri casiriconiati ira quemisanquina aisati ira tsoengaiguina. \v 33 Nanganqueri ira quemisantaiguëna: “Popocaigapë yaca nobacosonoriquëca”. Nanganqueri ira tsoengaiguina: “Popocaigue yaca nomatepacoquëca”. \v 34 Aique nongomantaigabaqueri iraegui nobacosonoriquëni: “Omana, inganinatagaiguëmi Pabati. Jiraisonori yobetsiquëmiro iragáantane arota pintiomotaigueri. Yamai pijáigue pingarataigueri. Caninataque irobabintaiguemi. \v 35 Cara nitaseguë, popëna noperi. Cara nomiretë, popëna nomire. Te pigótaigabitina iroro cantënguicha pobangopaguequë pogasomabaquina. \v 36 Te ine nomanchaqui jirai, obiro paiguënaro. Najanaitënti, obiro bocasitaiguëna. Yomianquina cara iromingamentoquë, pipocasitaiguëna picábintsaiguëna”. \v 37 Aique irosomitaiguëna ira caninataigatsiri: “Natingomi, ¿Atiraca ocanta cara pitaseguë, cara napaagaiguëmi? Teni nanguenguero. ¿Atiraca ocanta cara pomiretë cara nopaiguëmi pomire? \v 38 ¿Atiraca ocanta cara nacábintsaiguëmi nobangopaguequë? ¿Atiraca ocanta cara nopabaquemi pomanchaqui? \v 39 ¿Atiraca ocanta pijanaitë, aisati yomianquemi, niátasitaiguëmi? Teni nanguengaiguero”. \v 40 Aro notabitaiguëri: “Aisonori nangantasantaiguëmi: cara picábintsëri paniro quemisanquina, aisati picábintsëna Naro”. \p \v 41 —Aique nangantaiguëri ira nomatepacoquëni: “Yamai pijáigue canta Sharincabeniquë, cara tsitsiquë ora te otsibague. Yobetsiquëro Tosorintsi jiraisonori; yobetsiquëneri Satanás, cara iriáiguë camagari, aisati antagaisati ira aguiataiguëri. Yamai pingarataigueri canta iriro aisati obirojegui. \v 42 Jirai nitasegabitaca, te pomaiguena noperi. Nomiretabitaca, teatisati pomaiguena nomire. \v 43 Naquenagueque, te pomena jatasintsi ora nasamantëma. Te ine nomanchaqui, carari te pomasitaiguenaro Naro. Najanaitë, te popocasitaiguena pinetsaiguena. Cara yomianquena iromingamentoquë teatisati popocasitaiguena”. \v 44 Aique irosomitaiguëna: “Natingomi, ¿Atiraca naniaigabitëmi cara pitaseguë, cara pomiretë, cara te ine pomanchaqui, cara te ine negaraca pisamë, cara pijanaitë, cara yomianquemi, cara te nomitocotaiguemi”? \v 45 Aro notabitaiguëri: “Aisonori nangantasantaiguëmi: cara te pingábintseri ira quemisanquina, teatisati pingábintsena Naro”. \v 46 Aique iraegui nomatepacoquëni iriáiguë cara Sharincabeniquë përosati ingasitígataiguëri Tosorintsi. Irari iraegui caninataigatsi iriáiguë cara Jonogaguitequë, intiomotaigapëna përosati. \c 26 \s1 Yosamitobaca jorío: “¿Ati anganqueri cara ágagantëri Jesos?” \r (Mr 14.1-2; Ir 22.1-2; Jn 11.45-53) \p \v 1 Tojai icomantanque Jesos, aique icanqueri irogomere: \p \v 2 —Pigóiguë ongaraque pite cataguiteri omoncaraquima cataguiteri jitacha Pásicoa. Nopaniaca Jonogaguitequë nomatsiguengatapë, carari irácagantaiguëna iribëquëgotagantëna. \p \v 3 Aro yapatotaigaca itingomipague saseriroti aisati ira ogomeantiro isanguenare Moisés aisati jorío antiasiparipague. Yapatoitaigaca cara ibangoquë itingomi saseriroti, ira jitacha Caijás. \v 4 Yosamitobaca: \p —¿Ati anganqueri cara ágagantëri Jesos agamagaiguëri? \p \v 5 Aisati iquengaigaca: \p —Quero águiri jiesitaquë. Iriro iniacaninataiguë matsiguenga. Aroca águëri inguisaigacái eiroegui. \s1 Oshaguëantacari casangajengaro Jesos Betaniasato. \r (Mr 14.3-9; Jn 12.1-8) \p \v 6 Aique yogaganaca Jesos canta Betaniaquë, Iriro aisati irogomere. Ainta ibangoquë Simón, ira iribatsasebaguitaga jirai. \v 7 Yapasiguini Jesos aro pipogopë tsinane. Pamëgotasitapëri asaiti casangajengaro ora pënatacha tojai; pinantaro pobetsicagani mopë sibitaro jitacha aribásitoro. Pisataicoquero oshaguëantacari Jesos iguitoquë. \v 8 Aro iguisëgotaiganacaro irogomere Jesos, icanque: \p —¿Pairo paparaabiriquero casangajengaro? \v 9 Caninataqueme omimantërome casangajengaro águërime tojai quirequi omërime tojai ira coguitiacha omitocotaiguërime. \p \v 10 Yotabitaiguëri Jesos: \p —¿Pairo picantobibiriquero oca tsinaneca? Patiro ocanquinaro caninaro. \v 11 Përo cara irine obirojeguiquë ira coguitiachari te irine iguireguite; cara pinintica pomitocotaigueri iriro. Carari quero nini Naro përosati yaca. \v 12 Ocabëna caninasati. Oshaguëantobënaro queroquerai iteina. \v 13 Aisonori nangantaiguëmi: aiquenta pinguenagueque omagaroquë quibatsi, pinguenguitsatomotaguetaiguëri matsiguengajegui Caninaro Nibarintsi. Aitosati pingomantëgotiro oca tsinaneca arota irogótocotiro matsiguengajegui. \s1 Joras iquianca irácagantëri Jesos. \r (Mr 14.10-11; Ir 22.3-6) \p \v 14 Aique iáque paniro irogomere Jesos. Ijita Joras Cariotisati. Iátasitaiguëri itingomipague saserioti, \v 15 icantaigapëri: \p —Aroca nágagantëri Jesos, ¿Aro popënabenquina? \p Yotabitëri: \p —Jee, nomaiguëmi quirequi. \p Aro ipaiguëri quirequi iguitso icarati 30. \v 16 Aique ipigapaa Joras, inetsasantëri Jesos arota irogóontimari atiraca ongantima irácagantëri. \s1 Yobetsiquëneri Jesos cara icarantacaro yapë. Aisati Jesos icomantëgotëri ira ágagantërine. \r (Mr 14.12-21; Ir 22.7-13, 21-23; Jn 13.21-30) \p \v 17 Pareca Pásicoa cara yametaiga joríojegui yapaigui pan te ingonaguero ora piponganta. Iátasitaiguëri Jesos irogomere, yosamitaiguëri: \p —Natingomi, ¿Nega pininti nobetsiquëmiro cara popë Pásicoaquë? \p \v 18 Icantaiguëri Iriro: \p —Pijáigue cara Jerosarénquë; cara, piniaigapëri matsiguenga, pingantiri: “Icanque Ogometinari: ‘Pënibaque nomoncaraquero omagaro. Nanintini nopaiguë Pásicoaquë cara pobangoquë, Naro aisati nogomerejegui’ ”. \p \v 19 Aique iáiguë irogomere, iniaigapëri sërari. Yoniagaigabaqueri ibango cara yobetsiquëro perintsipague asi Pásicoa. \v 20 Cara otsitinitanë, ipocaiguë Jesos aisati irogomere. \v 21 Cara yapaigasegui, icomantë Jesos: \p —Aisonori nangantaiguëmi, ainta paniro yaca ira ágagantënane. \p \v 22 Aro yogasëretaigaca antagaisati, panirootipague yosamitëri: \p —Natingomi ¿Naroco ágagantëmine? \p \v 23 Yotabitaiguëri Jesos: \p —Irianti ira pëcoquina cara napë noberatotequë. \v 24 Nopaniaca Naro Jonogaguitequë, nomatsiguengatapë yaca quibatsica. Jirai isanguenatocoquina Sanguenariquë, aroque nomoncaraquero omagaro. Irari atsipiriasantërone ira ágagantënane ¡Caninataqueme querome ini iriro, querome itsipireiro! \p \v 25 Aique yosamitëri Joras, ira ágagantërine: \p —Natingomi ¿Naroco ágagantëmine? \p Yotabitëri Jesos: \p —Jee, Obiro. \s1 Yogomeantë Jesos cara irapapinintobiqueri quemisantatsiri aisati irógobitaiguëmari. \r (Mr 14.22-25; Ir 22.14-20; 1 Co 11.23-26) \p \v 26 Cara yapaigasegui, Jesos yáguë pan, icarasiaqueri Tosorintsi. Aique itibatsaaguequero, yotsatengaiguëri irogomerejegui. Icantaiguëri: \p —Jeroca pan osigaro nobatsa. Popaiguero. ¿Teco nangamobitaiguëmi? \p \v 27 Aique yáguë irógomento, icarasiaqueri Tosorintsi, ipaiguëri irogomere, icantaiguëri: \p —Pógaiguemaro obirojegui. \v 28 Iroro osigaro naraa, ora naraatobitanëneri omagaro matsiguenga cara nangamobitaiguëri. Yamai naraa ocanti irorai Nibarintsi; iroro ingábintsantaiguëmari Tosorintsi cara icanque jirai. Cara irabentaiguëna matsiguenga inguemisanquina, Tosorintsi irojocajineri matsiguenga ora icantagueti te onganinate, quero iquengairo. Nacantaiguëmi yamai arota pigóigue ati ocanta iragabisaicotajiri Tosorintsi antagaisati quemisanquinane. \v 29 Yamaica quero nógaaro oja oba irooti cara nantsibataiguëmi cara iragáantanequë Pabati. Cara iragáantë Iriro omagaro omasiniatitanë. Aique nóguëmaro iroraia aisati obirojegui. \s1 Jesos icantaiguëri irogomere: “Yamai tsitiniri pijocaiganaquina”. \r (Mr 14.26-31; Ir 22.31-38; Jn 13.36-38) \p \v 30 Aroqueque icántataiguë Jesos aisati irogomere, iáiguë cara oguitojaquë jitacha Olibos. \v 31 Yaretaigaca. Aro icampë Jesos: \p —Yamaica tsitiniri pijocaiganaquina, cara ocomantëgotëmi Sanguenari: \q1 Nóguërica ira omisantiri oisha, aro irisigaiganaquema iroishate, inguenagueque porocague. \m \v 32 Carari nanganiatanae, nobataiguëmi canta Garireaquë. \p \v 33 Aro icanqueri Peroro: \p —Aroca irojocanëmi antagaisati basini icaegui, quero nojoquimi naro. \p \v 34 Yotabitanëri Jesos: \p —Aisonori oca nongomantëmi: yamaica tsitinirica queroquerai icaimi tiapa sërari, ongaraque maba pinganque: “Teni nogótiri Ira Jesos”. \p \v 35 Icanque Peroro: \p —Aroca nantsibatëmi nangamobiquemi, quero nacanti: “Teni nogótiri Ira Jesos”. \p Aisati icantaigabitaca omagaro irogomere. \s1 Jesos yamanaqueri Iriri cara panguirintsisiquë jitacha Jetsemaní. \r (Mr 14.32-42; Ir 22.39-46) \p \v 36 Aique iáiguë Jesos aisati irogomere cara Jetsemaníquë. Icanqueri: \p —Pisobicaigue yaca; najáque Naro cara, nomanocoqueri Pabati. \p \v 37 Yáganëri mabani casiriconiati: Peroro aisati piteni itomi Sebereo. Tojai yogasëretasantaca, iquenganeintasantaca. \v 38 Icantaiguëri ira yoganë maba Jesos: \p —Tojai nogasëretasantaca agabenisonori. Pisobicaigue yaca, pingaguite. \p \v 39 Aique yogaganaca caraquerora yaquitomopa quibatsiquë. Yamanocopëri Iriri: \p —Pabati, teni naninte natsipirie, carari quero nacantiro ora nocogabeca Naro, iroonti nanganque ora picocaquena Obiro. \p \v 40 Aique ipigasitapaari irogomere. Iniopairi isamaigasegui. Yosamitëri ira Peroro: \p —¿Teco pabebintsatiro pobotsiquine, te pabetiro pingaguitëmate arosata? \v 41 Pingaguite, pomaniri Tosorintsi iromitocotaiguemi arota quero picantaguetiro ora te ongomeite. Picogabeta pingantirome ora nococaquemira, carari te pingantiro. \p \v 42 Aro ipiganaja yamanaji aisati: \p —Pabati, picocagasanotënaroca natsipiriero, aro caninataque. Nomoncaraquero antagaisati ora picocaquina. \p \v 43 Ipigapaa aisati iniopairi irogomere aitosati isamaigasegui, tojainta ipotsiquitasantë. \v 44 Aisati iátaji yamanocotajiri Iriri. Irootisati yogatsitairi ora icanqueri naaraiquerai. \v 45 Ipigasitapaari irogomere, icampairi: \p —¿Somatsibico? Yamai aroque omoncaraca. Jirai nopaniaca Jonogaguitequë, nomatsiguengatapë. Yamaica irácagantëna ira cagari caninataigatsi. \v 46 Pingabiritaiguema, intsome ajáte. Coraque ipoque ira ágagantënane. \s1 Yáguëngani Jesos. \r (Mr 14.43-52; Ir 22.47-53; Jn 18.2-11) \p \v 47 Cara inibatasegui Jesos, yarepa Joras ira yogometabeta Jesos. Icarataigapëri tojai matsiguenga. Yamaigapë isabirite aisati anchaqui cara igátaiguëri itingomipague saseriroti aisati antiasiparipague. \v 48 Aroque icomantaiguëri Joras icanque: \p —Ira nasarapëma Irianti Jesos. Págaiganaqueri. \p \v 49 Aique iátasiqueri Jesos Joras, yasarapari, icanque: \p —¿Aintabi, Ogometinari? \p \v 50 Yotabitanëri Jesos: \p —Nomatsiguenga, ¿Pairo pipocasiti yaca? \p Aique ipocasitaigapëri antagaisati, yágaiganaqueri. \v 51 Aro paniro irogomere yáguë isabirite, itoguimitatëri iromeraro itingomi saseriroti. \v 52 Jesos icanqueri: \p —Pomingairo pisabirite cara poguiroriquë. Antagaisati ira carantobagaro isabirite, ingamantëmaro sabiri iriro aisati. \v 53 ¿Teco pigóte nongocaquerica Pabati, iragátaiguënarime tojaisonori ironomire, inguisëcobentina? \v 54 Carari arome inguisëcobenquiname, iragabisaicotajiname, quero nomoncaratiro ora ocomantëgotëna Sanguenari. \p \v 55 Aique icantaiguëri ira bocasitaiguëri: \p —¿Pairo pamasibiriquinaro pisabirite aisati anchaqui? ¿Naroco cosirinti? Tojai piniaigabitëna cara nogometaiguimi cara ibangoquë Tosorintsi, te páguina. \v 56 Carari páguëna yamai aroquenta omoncaraca ora ocomantëgotëna Sanguenari. \p Aique ijocaiganaqueri Jesos antagaisati irogomere, isigaguetaiganaca. \s1 Yágaiganaqueri Jesos catingasatiquë itingomipague joríojegui icarati 71. \r (Mr 14.53-65; Ir 22.54-55, 63-71; Jn 18.12-14, 19-24) \p \v 57 Aro yágaiganaqueri Ira Jesos ibangoquë Caijás, itingomisonori saserirotipague. Cara, yapatobiritaigari basini itingomipague saseriroti aisati ira ogomeantiro isanguenare Moisés, aisati antiasipari. \v 58 Yoguiatanëri Peroro icarantanë. Icapë tantotsiquë tsomagui itsibataigacari sorarojegui. Icogui irogóte atiraca inganqueri ira Jesos. \v 59 Aro itingomipague saseriroti, aisati antiasipari, aisati omagaro itingomipague jorío icarati 71 itsoiguëgotaigacari Jesos arota iróguiri. \v 60 Ainta tojai tsoiguëgotacarira, carari te inguengaiguema. Aique ipoque pite basini tsoiguëgotantachari \v 61 icantaigapë: \p —Naquemaqueri cara icanque: “Nogomeriguetëro ibango Tosorintsi; ongaraque maba cataguiteri nobetsicairo aisati”. \p \v 62 Aro icabiritanaca itingomi saserirotipague, icanqueri Ira Jesos: \p —¿Pairo te potapibiritiri? ¿Pairo ojita oca icantocotaiguëmica? \p \v 63 Imairetopitëri Jesos, te irotopitëmatiri. Aique itingomi saseriroti igáqueri: \p —¿Teco iraneimi Tosorintsi Ira catimanerisonori? Pingomantasantina: ¿Obiroco Quirisito, Itomi Tosorintsi? \p \v 64 Yotabitëri Jesos: \p —Jee, Naro. Nopaniaca Jonogaguitequë, nomatsiguengatapë. Aiquenta piniaigaina nosobigopë ibacosonoriquë Tosorintsi sintsirisonoriguinte, aisati piniaigaina cara nopoque mingoriquë, nopigapaima yaca quibatsica. \p \v 65 Aique iguisanaca itingomi saseriroti itisaraanëro imanchaqui, icanque: \p —Piquemaigabaqueri. Ijitosorintsitasitaca Iriati. ¿Pairo ongogobique basini comantëgotërine? Piquemaiguëri cara icantocotaguetasitari Tosorintsi. \v 66 ¿Pairo piquianca obirojegui? ¿Pairo anganqueri? \p Yotabitaiguëri joríojegui: \p —Iriati cantagantënguicha, caninataque ingamaque. \p \v 67 Aro ibasioquiqueri iroquiquë aique ijobaboroqueri iboroquë, icapojaboroqueri. Inchotangaborotëri \v 68 icanqueri: \p —Jaa, Quirisito, pingomantina: ¿Pairi capojëmi? \s1 Icanque Peroro: “Teni nogótiri Jesos”. \r (Mr 14.66-72; Ir 22.54-62; Jn 18.15-18, 25-27) \p \v 69 Ainta isobiaque Peroro saaguiteroquë. Oniaqueri tsinane ironomire itingomi saseriroti, ocanqueri: \p —Aisati obiro aguiatiri Jesos, Ira Garireasati. \p \v 70 Iquemaiguëri antagaisati cara icanquero Peroro: \p —Teni nogóte pairoraca picanquina. \p \v 71 Iátabeca cara icabitapa, oniaqueri basini tsinane ironomire itingomi, ocantocoqueri: \p —Ica aisati yoguiatëri Jesos, Ira Nasaresati. \p \v 72 Aisati icanai Peroro: \p —Teni nogótiri ira posamitëna. Igóque Tosorintsi cara nacanque catingasati. Aroca nontsoiguëma ingasitígatinata. \p \v 73 Aique ocosamanitanë arosata, ainta basini icantaiguëri: \p —Aisonori poguiatiri Ira Jesos. Naquemaiguëmi cara pinibati; obiro Garireasati. \p \v 74 Yotabitanëri Peroro: \p —Tesonori nogótiri sërari ira picantocoquina. Igóque Tosorintsi aisonori nacanquemi. Queroca ninibatimi catingasati, nocogui ingasitígatina Tosorintsi. \p Irooti cara icaimanë tiapa sërari. \v 75 Aro iquengairo Peroro ora icanqueri Jesos: “Queroquerai icaimi tiapa sërari, mabataque pinganque: ‘Teni nogótiri Jesos’ ”. Aro isotocanai Peroro iáque iragasantaca. \c 27 \s1 Yáganëngani Jesos Piratoquë. \r (Mr 15.1; Ir 23.1-2; Jn 18.28-32) \p \v 1 Oquëtaguetamananaque, iquengaigaca iróguiri Jesos antagaisati itingomipague saseriroti aisati antiasipari jorío. \v 2 Yoguëshotaiguëri yáganëri cara itimi basiniati itingomi cobeingari, ira jitacha Pirato. \s1 Icamaque Joras. \r (Irag 1.18-19) \p \v 3 Cara igóque Joras, ira ágagantëri Jesos, cara iquengaigaca iróguiri Jesos, iquengasëretabitaca. Yoguipigaineri itingomipague saseriroti aisati antiasipari ira 30 iguitso quirequisonori. \v 4 Icantaigapëri: \p —Jerica piguireguite. Teni onganinate ora nacanque, tenta ingantëmate Jesos ora quimingaro. Notsoigëgotasitacari naro. \p Yotabitobëri saseriroti: \p —Jemita ora picanque, iroonti pasi. \p \v 5 Aique imionganaineri quirequi cara ibangoquë Tosorintsi, ipiganaja Joras. Aique iáque, yáguë sibitsa isiticanaca iriati. \v 6 Ira itingomipague saseriroti yágairi iguireguite, icantaiguë: \p —Te inganinate angábintseri ica quirequica omeri Tosorintsi. Iriantinta ipënabenqueri eiro arota irócagantiri. \p \v 7 Aro yosamitobaca: \p —¿Pairo anganqueri? \p Iquengaigaca: \p —Intsome omanantaiguero quibatsi atiantimari ira camatsine ira te aneiri paniacha parigotiquë. \p Aro yamanantë quibatsi ora yágapinintaigui, inti cobiti. \p \v 8 Iroro irooti yamai ojitaguëca oca quibatsica: asi iraraa. \v 9-10 Aro imoncaraquero isanguenare Jeremías: \q1 Yágaigairi ira 30 iguitso quirequisonori. Irianti quirequi ipënataca cara yágagantëri Quirisito. Irianti arosata cara yametaiga jorío jirai. Yamanantaiguë quibatsi caninaro asi cobiti. Ira Atingomi agáqueri iromanantëro. \p Aro isanguenaquero Jeremías jirai. \s1 Icomantëgotëri Jesos Pirato. \r (Mr 15.2-15; Ir 23.3-25; Jn 18.33–19.16) \p \v 11 Aro yaratingopë Jesos catingasatiquë basiniati itingomi cobeingari jitacha Pirato. Yosamitobëri iriro: \p —¿Obiroco itingomi joríojegui? \p Icanqueri Jesos: \p —Jee, Naro. \p \v 12 Aique cara icomantëgotëri itingomipague saseriroti aisati antiasipari, imairetanë Jesos, te irotopitiri. \v 13 Icanqueri Pirato: \p —¿Teco pinguemiro oca icantocotaiguëmica? ¿Pairo te potapibiritiri? \p \v 14 Carari te irotopitëmatiri. Iquenganeintacari Pirato, te irogóte pairo inganque. \v 15 Aro antagaisati osarini omoncaraca jiesita cara iquengaigaca joríojegui jiraisonori cara yabisobenqueri ironomire Tosorintsi cara Ejípitoquë. Cara jiesitaquë yameta Pirato iromisotocajiri paniro ira iromingane, ira icoigaiguë jorío. \v 16 Ainta tojai iromingane. Paniro jitacha Barabás. Irianti ógueri. \v 17 Cara yapatotaigaca jorío, yosamitaigabaqueri Pirato: \p —¿Pairi picogaigui nomisotocajimi? ¿Picogaiguico nomisotocajimiri ira Barabás, iraco Jesos nomisotocajimi, aisati ijitaigui Quirisito? \p \v 18 Igótocoqueri Pirato cara iguisagantasitacari Jesos joríojegui tenta iraninte inguemisantiri imatsiguenga. Ijitabeca Pirato inganqueme jorío: “Nocogaigui pomisotocajinari Jesos”. \v 19 Isobigasegui Pirato iragáantomentoquë cara yameta iquemaguetiri matsiguenga, ocomantabitapari iina: \p —Quero pógagantiri Jesos. Icaninati Iriro. Naraningui naquisaniqueri, tojai naqueincoqueri. \p \v 20 Carari itingomipague saseriroti aisati antiasipari jorío iquiancagajiri joríojegui iromanocoqueri Pirato iromisotocajiri ira Barabás aisati irócagantiri Ira Jesos. \v 21 Aisati yosamitairi Pirato: \p —¿Pairi picogaigui nomisotocajimi? \p Yotabitaiguëri: \p —Pomisotocajinari ira Barabás. \p \v 22 Aique yosamitaiguëri Pirato: \p —¿Pairo nanganqueri Ira Jesos, aisati ijita Quirisito? \p Icantaiguëri joríojegui: \p —¡Popëicotiri! \p \v 23 Yotabitaiguëri Pirato: \p —¿Pairoroco icantagueque te ongomeite ora nopëicobiriqueri? \p Icaimaiganaque jorío: \p ¡Popëicotiri! \p \v 24 Aro igótanë Pirato itsipiriasica yosamitabitacari tojainta iguisaneinqueri Jesos joríojegui. Aro igáqueri ironomire: \p —Pomapëna nija. \p Yamapëneri, iquibococa irogótacaguiri jorío te iraninte irócagantiri Jesos. Icanque: \p —Teni naninte naro nógagantiri. Pinintaiguica obirojegui, iroonti pasi. Teni naro agáantirine. \p \v 25 Yotabitaiguëri matsiguenga: \p —Nocogasantaiguë ingamaque. Caninataque inguisenata naroegui Tosorintsi aisati caninataque inguiseri notomijegui. \p \v 26 Aique yomisotocajiri Barabás. Aisati igáqueri soraro iripasataigueri Jesos, aisa iribëquëgotëri. \s1 Isërontaigacari Jesos soraropague. \r (Mr 15.16-20; Jn 19.1-3) \p \v 27 Aique yágaiganaqueri cara ibangoquë cobeingari, icaimaiguëri tojai basini soraro. \v 28 Aique yágabitsaqueri imanchaqui, ipëri basini inaga, quiraaquisaamagori. \v 29 Imatseiqueri iroonti totsei. Aisati ipëri chocopi, icanqueri: \p —Pomogotiro oca ocarapi chocopi. \p Aique ishongaigapari soraro yobaticagueritotomemegapari, isërontaigacari, icantaiguëri: \p —¡Obiro Natingomi! ¿Aisonorico Obiro itingomi joríojegui? \p \v 30 Aisati ijobataiguëri, yágabitsaqueri chocopi ipasataiguëri iguitoquë. \v 31 Aroqueque icabíntsátaiguëri, aisati yágabitsaqueri quiraaquisaamagori manchaguintsi, icaagobëri iraisati imanchaqui, yágaiganaqueri cara iribëquëgotaiguëri. \s1 Ipëicotaiguëri Jesos cara corosiquë. \r (Mr 15.20-32; Ir 23.26-43; Jn 19.17-27) \p \v 32 Aro yágaiganaqueri Jesos. Itonguibocari sërari Sirenesati, ijita Simón. Aro imeratobacari soraro, igáqueri: \p —Páganëneri igorosite. \p Aro yáganëneri. \p \v 33 Yaretaigaca Górogotaquë ora ocanti osigaro iguito igamaga. \v 34 Aro ipëtabecari Jesos oja obaa ogonoataga isincana; iniantacaro Jesos, te iraninte iróguimaro. \v 35 Cara aroque ipëicotaiguëri soraro corosiquë, aique imaguimpibintëqueri imanchaquipague Jesos ipabacaguecaro yotsatiancaro. Aro omoncaraca Sanguenari ora cantatsi: \q1 Imaguimpibintaiguëro nomanchaqui ora irogóontëma pairiraca áganërone. \m \v 36 Aique isobiaque osobiquë corosi inetsaiguëri. \v 37 Aisati yoguëro jonoica corosiquë, isanguenare Pirato. Isanguenaquero pairoraca ipëicobiriqueri. Ocanti: “Iriro Ica Jesos Itingomi joríojegui”. \v 38 Aisati ipëicotaiguëri pite cosirinti itsibatacari Jesos. Ainta paniro ibacosonoriquë Jesos, basini imatepacoquë. \v 39 Ainta yabisanaqueri abatsiquë, iniopëri Jesos, icabíntsáigapëri, ipoteguitotaigapa, \v 40 icantaiguëri: \p —Pogomeriguetiro ibango Tosorintsi, aisati ongaraque maba cataguiteri, pobetsicairo. Atsi yamai pigabisaicotajima Obiati. Obiroca Itomi Tosorintsi piguëtanae corosiquë. \p \v 41 Aisati isërontaigacari itingomipague saserirotijegui, aisati iraegui ogomeantiro isanguenare Moisés, aisati bariseoegui aisati antiasipari, icantobaganaca: \p \v 42 —Yogabisaicotaiguëri imatsiguenga carari te iragabisaicotima Iriati. Iriroca Itingomi joríojegui, iraguëtanae corosiquë. Nanetsaiguëri, aro nanguemisantaiguëri. \v 43 Itingomintabecari Tosorintsi Iriro. Icanque: “Naro Itomi Tosorintsi”. Nanetsaiguëri aroca iragabisaicoqueri Itomi yamai. \p \v 44 Aisa icanqueri ira cosirinti ipëicotacaca icantocotaguetasicari, isërontaigacari aisati. \s1 Icamaque Jesos. \r (Mr 15.33-37; Ir 23.44-46; Jn 19.28-30) \p \v 45 Cara catinga paba otsitinitanë antagaisati quibatsi irooti cara ochapinitanë. \v 46 Aro icaibatanë Jesos: \p —Eri, Eri, ¿Irama sabacatani? \p Ocanti: “Pabati, Notosorintsite, ¿Pairo pijocobitanëna?” \v 47 Ainta matsiguenga cara iquemaiguëri icantaiguë: \p —Pinguemiri. Icaimërini Erías comantantatsiri. \p \v 48 Aro isiganaca poro, yáguë ichomicantaro, yoaquero obaaquë cochori. Yoguëneri chocopiquë itimagonaguitanaca ipëri Jesos iróguimaro. \v 49 Ainta basini icanque: \p —Irinita. Quero popiri. Atsi anetserita aroca iribocasitapëri Erías iragabisaicopëri. \p \v 50 Aro icaimasantanai Jesos, irooti icamantaca. \s1 Inibatëgotëri ira niaiguëri Jesos cara icamaque. \r (Mr 15.38-41; Ir 23.47-49) \p \v 51 Cara icamaque Jesos, aito cara otisaraanaca aganguisati ora yotigantaro ibango Tosorintsi. Iroonti oquibepiriga tera yoguëro arota quero iqui pairiraca. Oparintanaca jonoquë, otisaraanaca irooti osobi. Aitosati posebatanaca quibatsi, moque moque moque, piquëtareaguetanë oquibe mopë. \v 52 Yasirecotanaca camatsiri, icaniatanai tojai quemisantatsiri. \v 53 Aique cara icaniatanai Jesos icabiritanaca iáiguë camabetachari cara Jerosarénquë. Iniaigapairi matsiguenga tojai. \v 54 Aro ira capitán aisati isorarote inetsaigaseguiri Jesos, cara iquemaigabaquero posebatanaca quibatsi, iniaiguëro cara otsitinitanë, iniaiguëri igamaga cara icabiritanaca, iquenganeintasantaca icantaiguë: \p —Aisonori, Iriro Itomi Tosorintsi. \p \v 55 Ainta jaqueronta tsinanepague onetsaiguëri Jesos aisati. Opaniaca Garireaquë. Coshoni poguiataiguëri Jesos opapinintaiguëri tojai omitocotaiguëri. \v 56 Ainta María Magararasato aitosati basini María iniro José aisati Santiago, aisati iniro piteni itomi Sebereo, aisati basini tsinane. Oniaiguëri Jesos cara icamaque. \s1 Yomianquengani Jesos omoroquë. \r (Mr 15.42-47; Ir 23.50-56; Jn 19.38-42) \p \v 57 Cara ochapinitanë ipocasiqueri Pirato poro Arimateasati jitacha José. Iriro irogomere Jesos aisati, iquemisanqueri. \v 58 Yamanopëri Pirato: \p —Camaque Jesos. Nocoguini pinintacaguina náganëri nomianqueri omoroquë. \p Aro igáqueri isorarote: \p —Pinintacaguiri ica iráganëri igamaga Jesos. \p \v 59 Aique iáque, yáganëri igamaga iponatancari tocoya irorai. \v 60 Yoguëri omoroquë cara iroraique yomoroque José. Ititiguëro mopë omoroquë, yasitocoontacari. Aro iátaji. \v 61 Ainta pisobiaque María Magararasato aisati basini María, oniaiguëri cara yomianqueri. \s1 Iáque soraro yomisantaigabitacaro omoro cara ini Jesos. \p \v 62 Pabisanaque cataguiteri ora jitacha Pásicoa cara ipëicoiguëri Jesos. Oquëtaguetamanë iátasitaiguëri Pirato ira itingomipague saseriroti aisati bariseopague. \v 63 Icantaigapëri: \p —Nogobeingarite, naquengaigairo cara icanque cani ira matobiantatsiri: “Nangamaque, aique ongaraque maba cataguiteri, nanganiatanae”. \v 64 Yamai nocogaiguë pigátinari soraropague iromisantiro omoro cara yoguëri igamaga. Iranetsasantiro maba cataguiteri arota quero iátasitiri irogomere yágairi igamaga inganque: “Icabiritanaa icaniatanai”. Jirai tojai yamatobianti; yamai aroca iráganëri irogomere, iromatobitasantaiguëri matsiguenga. \p \v 65 Aro Pirato igáqueri isorarote: \p —Atsi pijáigue, pomisantasanoiguero omoro. \p \v 66 Aro iáiguë yasitocotasantëri, itsinetëgotëri yomisantasantëro omoro soraro. \c 28 \s1 Cara icabiritanaa Jesos icaniatanai. \r (Mr 16.1-8; Ir 24.1-12; Jn 20.1-18) \p \v 1 Pabisanaque cataguiteri comagoriantague. Oquëtaguetanai, iroonti tominco, tsitiniquerai piáque María Magararasato aisati basini María otsipa piátasiquero omoro cara yoguëri Jesos. \v 2 Iroguito posebatanaca quibatsi aisati. Ainta ironomire Tosorintsi irisaanganetsite yamasobingopë canta Jonogaguitequënta irooti quibatsiquë, ititigapëro mopë ora yasitocoontabitacari, isobigopëro. \v 3 Tojai yobariaguiteti aisa ocanta moretatsiri. Oquëtatasanotanë catarisonoriguinte iguitsagare. \v 4 Iniaigabaqueri soraropague, itsorogasantaigabaqueri. Imogomogoatanaca icanaca ingamanëni. \v 5 Icampëro tsinane ironomire: \p —Quero pitsorogaigui. Nigóque pipocasitabecari Jesos, Ira ipëicotaiguë corosiquë. \v 6 Teni irinaje yaca. Aroque icaniatanai cara icanque. Jooque, pinetse cara yogabitacari. \v 7 Pijáigue omanapague pingomantaigapëri irogomere, “Icamabeca Atingomi, yamai aroque icaniatanai. Irobataiguëmi canta Garireaquë. Aro piniaigairi canta”. Aroque nocomantaiguëmi. \p \v 8 Oquenganeintasantaca tsinane aisati ocaninatasantaiguë. Piáiguë pisigasitaiganacari irogomere arota ongomantaigapëri. \v 9 Cara abatsiquë, iriguito yoniagaparo Jesos, ibetsataigaparo. Piátasiqueri pobaticagueritotasipari opogopëri iguitiquë. \v 10 Icampëro Jesos: \p —Quero pitsorogaigui. Pijáigue pingomantaigueri nogomere iriáigue canta Garireaquë. Aro iraniaigaina canta. \s1 Ijitasitaigaca joríojegui yáganairi Jesos irogomere. \p \v 11 Cara piátaigai tsinane, aisati iátagarantai soraro omisantëro omoro. Iáque poeboroquë icomantaigapëri itingomipague saseriroti ora iniaiguë. \v 12 Yapatotaiguëri aisati antiasipari, yosamitobaca: \p —¿Pairo anganque yamai cara quero icomantëgotiri? \p Aro icaimaiguëri soraro, icantaiguëri: \p —Jerica quirequi nomaiguëmi. \v 13 Pingantasitimari matsiguenga: “Cara nisamaigasegui aganguite ipocaiguë irogomere Jesos yáganairi igamaga”. \v 14 Aroca inguemocotaiguëmi ogobeingarite, pingantiri: “Nisamë”. Nongomantëri naro: “Quero piguisiri soraropague. Teni irisome. Naro cantëri: ‘Pintsoiguema’ ”. \p \v 15 Aro yágaiguëri quirequi soraro, icomantasitari matsiguenga carari itsoigani: “Nisamaiguë. Aique ipocaiguë irogomere Jesos yáganairi”. Aro icantobagaiga jorío negaca irooti yamai. \s1 Iniaigairi Jesos irogomere canta Garireaquë. \r (Mr 16.14-18; Ir 24.36-49; Jn 20.19-23) \p \v 16 Aro iáiguë irogomere Jesos cara Garireaquë. Icarati 11, panibani Joras. Iáiguë cara oguitojaquë ora icomantëri Jesos jirai. \v 17 Cara iniaigapairi yobaticagueritotasipari, carari ainta porocague ira tsoenguëri. \v 18 Aro ipocasitaigapëri Jesos, icampëri: \p —Jirai icanquina Pabati: “Pobatacagasanotiri omagaro Jonogaguitesati pintingomibintasanoiguëri, aisati pobatacagasanoigueri antagaisati quibatsisati”. \v 19 Yamai pijátagueque omagaro poeboropaguequë, pinguemisantacagaigueri matsiguengajegui, potsatiancagaigueri imegaiguema nogomerejegui. Aroca inguemisanquina Naro, pomaotisataigueri. Ora icocaqueri Pabati imaotisabiritimari Iriro aisati Naro aisati Isëre Tosorintsi. \v 20 Pogometaigueri ingantaigue antagaisati ora nocomantaiguëmi Naro. Atiraca pijáte nantsibataiguëmi Naro, coshoni nogaiguëmi përosati irooti cara nopocaje nobatacagantapë. \p Aro ocarati ora nasanguenaque. \sig Mateo \sig*