\id LUK - Nomatsiguenga NT [not] -Peru (Web edition -2012 bd) \h Irocas \toc1 Ira Irocas Isanguenatocoqueri Jesoquirisito, Ati Icanta Iriro Cara Yogabisaicoonti \toc2 Irocas \toc3 Ir \mt1 IRA IROCAS ISANGUENATOCOQUERI JESOQUIRISITO, ATI ICANTA IRIRO CARA YOGABISAICOONTI \c 1 \s1 Ibetsatari Tiójiro. \p \v 1-4 ¿Aintabi Tiójiro? Yamai naninti nongomantëgotëmiri Jesoquirisito. Ainta tojai aroque isanguenatocoqueri, icomantëgotëro ora icantagueque Iriro. Iniaiguëri aisati iquemaiguëri, iroro isanguenatocotaguëqueri Quirisito, iquenguitsatocoqueri. Ninibatëro isanguenare aisati nosamitasantaguequeri arota nogótocotasantiri Jesos cara iparintaca irooti yamai. Aroque nigóquero antagaisati. Yamai nagáquemiro, nocoguini pigóte catingasati obiro ora icantagueque Jesos, pigóte teni iromatobitaiguemi ira comantaiguëmi aisati ira sanguenataiguëmiro. \s1 Ira ironomire Tosorintsi icomantëri Sacarías cara aiquenta irinaque itomi. \p \v 5 Jirai, cara itingomibintanti Eroris cara Joreaquë, ainta saseriroti ijita Sacarías. Iriro imatsiguenga Abías. Icanquineri Tosorintsi cara oquibequë ibango. Ainta iina Sacarías ojita Isabel, aisati imatsiguenga Aarón. \v 6 Iquemisanti Sacarías, aisati iina. Icantaguequineri Tosorintsi omagaro ora icocaqueri, aisati imatsiguenga iniacaninataiguëri pitirooti. \v 7 Te irine itomi, sirabaronta iina. Aisati intiasiparitanë pitirooti. \p \v 8 Aro omoncaraca cataguiteri cara icantaiguëneri Tosorintsi imatsiguenga Abías. Yametaigaro irirojegui iragáqueri paniro saseriroti iritaguëneri Tosorintsi casangajengaro. \v 9 Icanqueri Sacarías irapisaserirotite: \p —Yamai atsi obiro pitaguineri Atingomi casangajengaro. \p \v 10 Aro icapë oquibequë ibango Tosorintsi cara Jerosarénquë. Sotoquë ainta inaigasegui tojai bototaigachari yamanaigasegui cara itaquero casangajengaro tsomagui. \v 11 Iriguito iconijatomopëri ironomire Tosorintsi irisaanganetsite yaratingopë cara pitagani casangajengaro. Yaratianque imatepacoquë Sacarías. \v 12 Cara iniobëri Sacarías, iquenganeintasantobacari itsorogobëri, \v 13 carari icampëri: \p —Sacarías, quero pitsorogui. Tojai pamanopiantëri Tosorintsi. Aroque iquemaquemi: aiquenta ontsomaaqueri otomi pijina. Pijitobëri Joan. \v 14 Tojai pinganinabenqueri obiro, aisati inganinabentaiguëri tojai pomatsiguenga. \v 15 Iraniacaninatëri iriro Tosorintsi iraguibatëri. Quero yóga obaa querootisati pairoraca cochoari. Coshoni ogasantëri Isëre Tosorintsi; cara queroquerai ini coshoni oguëri, inantasantëmari. Përosati ogomequeri. \v 16 Inguemisantacagaiguëri tojai jorío imatsiguenga arota intingomintaiguëmari Tosorintsi, casintari antagaisati. \v 17 Aisati inganquimari ibega Erías, tojainta ogomequeri Isëre Tosorintsi, aisati onganqueri iritosongantë tojai. Irobaqueri Atingomi, ingomantaiguëri imatsiguenga iraguiaigabaqueri, inguemisantaigabaqueri Ira bocatsi aisa icanta imatsiguenga jirai iquemisantaiguëri Tosorintsi. Inganqueri sëraripague inguengasëretaguimari itomi. Irogometaiguëri tsoengatsiripague inguemisantiri Atingomi, inganquero ora caninari. Irobetsicaiguëri imatsiguenga irágacaninataigabaqueri Atingomi. \p \v 18 Yosamitobëri Sacarías: \p —¿Aisonori? ¿Ati nangantima nogótasantë aisonorica oca picomantënaca? Aroque nantiasiparitanë naro, aisati ontiasiporotanë najina. \p \v 19 Aro yotabitanairi irisaanganetsite Tosorintsi: \p —Naro Gabiriel, coshoni noguëri Tosorintsi. Igáquina nongomantëmiro oca Nibarintsica caninatatsiri. \v 20 Aiquenta omoncaraquima omagaro oca nocomantëmica, carari aroquenta pitsoinguëna, yamai nogótacaquimiro pomasontitanë, quero pinibatai irooti cara irinaque pitomi. \p \v 21 Cara sotoquë, iquenganeintaigaca tojai jorío, yoguiaigabitacari Sacarías, icantobaca: \p —Cosamani inasegui tsomagui. ¿Pairo te irisotocobite? \p \v 22 Aique isotocopai ibangoquë Tosorintsi. Te irinibataje, ijicoguitetasipaa. Aro igóiguë jorío, icantaiguë: \p —Ainta ira iniaque tsomagui. \p Sacarías mosontisonori. \v 23 Poro tominco intëneri Tosorintsi cara oquibequë ibango. Aique ipiganaja Sacarías irasiquë ibango. \v 24 Aique opënibatanë iina, pimánaca obangoquë. Icarati pabocorooti manchacori te osotocaje. \v 25 Oquianca ocanque: \p —Jirai nipasiquique tenta irine notomi, carari quero nipasiquiti aisati. Icábintsëna Natingomi. Iriro caninarisonori. \s1 Gabiriel icomantëro Maria cara irinaque Otomi. \p \v 26 Aroque pogabisë 6 manchacori cara poguë Isabel iina Sacarías. Aro aisati igáqueri Gabiriel Tosorintsi: \p —Pijáte poeboroquë jitacha Nasaret cara Garireaquë. \v 27 Pingantiro María, iinatsari José. Iriro imatsiguenga David. Te oniobintiri sërari carari ocogui águiri José. \p \v 28 Aro iátasiquero. Yoniagaparo icampëro: \p —¿Aintabi, María? Naro bocatsi, naniaquemini. Nongomantëmini cara tojai inintasantimi Tosorintsi, tojai icábintsasantëmi, iniacaninatëmi, coshoni yoguëmi. Pobataiguëro antagaisati basini tsinane. \p \v 29 Otsorogobëri María cara inibatapëro negaca. Oquianca: “¿Pairoraca ocanti oca”? \p \v 30 Aro icampëro aisati: \p —María, quero pitsorogui. Aisonori icábintsasantëmi Tosorintsi. \v 31 Iroro poguëque. Aiquenta cara iriboganaque Pitomi, pijitiri Jesos. \v 32 Iriro obaquenguitsine Itingomisonorinta. Aisati Iriro Itomi Tosorintsi jonoquënintaberi. Tosorintsi inganqueri Igobeingarite jorío, imërini iragáantomento David icharine jirai. \v 33 Inganqueri Tosorintsi: “Notomi, përosati pintingomibintaiguëri omagaro joríojegui paniaiguënguicha Jacoboquë”. Përosati iragáantë, quero pitsonga iragáantane cara intingomibintaiguëri. \p \v 34 Aro María posamitobëri irisaanganetsite: \p —¿Ati ongantima oca picanquenaca, terainta naniobintiri sërari? \p \v 35 Yotabitanëro: \p —Inapëmi Isëre Caninaro Tosorintsi. Aisati iritosonquimi Tosorintsi jonoquënintaberi, inapëmi isintsire aisa ocantaro pibega mingori. Iroro ora iribogaguëque Pijaniquite, Iriro caninarisonori Itomi Tosorintsi. Ingantocoqueri: “Icaninatasanti Iriro. Te ingantaguetëmate ora te onganinate Irironta Itomi Tosorintsi”. \v 36 Aisati pomatsiguenga Isabel antiasiporo, te ogue jirai, yamai opënibatirini otomi aroque 6 manchacori \v 37 tenta ine ora comëtomotimarine Tosorintsi. \p \v 38 Aro ocanë María: \p —Iriro Natingomi. Ongonijatomotinata pairoraca icocaquina. Ingocaquinaca nontsomaaqueri Notomi cara picomantëna, aro caninataque. \p Irooti isaanganai ironomire Tosorintsi iátaji, te oniobairi aisati. \s1 María piátasiquero Isabel omatsiguenga. \p \v 39 Aro pobetsicaca María. Oquëtaguetanë piáque omanapague aiquero cara Joreaquë. Pitonganaque \v 40 piátasiquero Isabel. Pareca ibangoquë Sacarías. Ocapë oniopëro Isabel, ocampëro: \p —¿Aintabi? Naniaquemini. \p \v 41 Oquemobëro María Isabel cara pobetsataparo, aro yosebatanaca otomi Isabel tsomagui, pinantasantacaronta Isëre Tosorintsi, pogomequero. \v 42 Iroro ora ocantaguëtanë, ocanque: \p —¡Icantaneintëgotacái Tosorintsi! Icábintsaiguëro omagaro tsinane, carari obiro icábintsasantëmi, pobataiguëro antagaisati tsinane. Aisati icábintsasantëri Pijaniquite. \v 43 Obiro iniro Natingomi, Ira Pijaniquite. ¿Pairoroco pipocasibiriquina naro tenta nobatëmate? \v 44 Naquemobëmi cara pibetsatapëna; aito cara icaninatanë najaniquite yosebatanaca tsomagui natsaguiquë. \v 45 Aisati picaninatanë obiro aroquenta piquemisantobëro ora icomantagantëmira Atingomi. Iromoncaraquemiro Irinibare. \p \v 46 Aro ocanque María: \q1 —Nacantasëretë: “Caninarisonoriguinte Natingomi”. \v 47 Tojai nacaninabentasantëri Irironta Notosorintsite, Nagabisaicoontatsirite. \v 48 ¿Pairo icábintsabiriquina naro? Te nobate, teatisati nogóte, carari iniaquina icábintsasantëna. Iroro irinibatocotaguëquina omagaro matsiguenga yaca quibatsica cara nacaninabentasantëri Tosorintsi. \v 49 Tojai itasongobenquina Irironta sintsirisonoriguinte. Itasorintsitasanotë, icaninatasanoti; te ingantaguetëmate quimingari. \v 50 Përosati icantaneintëgotaiguëri antagaisati ira quemisantiri, ira tingomincari; icantaneintëgotaiguëri omatsiguenga jiraisonori irooti yamai icantaneintëgotaiguëna. \v 51 Tojai itasongagueanti. Yoguipasiguitëri aguibataigachari ira jitaigacha iriati caninari. \v 52 Yágabitsataiguëri cobeingaripague ira tingomintaigabitachari. Carari yoguibataiguëri ira te irajicaninatima iriati, inganqueri cobeingari iriro. \v 53 Yoguemagaiguëri ira tasegabetacha, iroro cantënguicha yágabitsaqueri casintaguetachari ora inomotiri. \v 54 Përosati Tosorintsi imitocotaiguëri antagaisati omatsiguenga quemisanqueri, përosati iquengaiguëri, icantaneintëgotaiguëri. \v 55 Aroque omoncaraca Irinibare, icanquero antagaisati ora icantaiguëri Abaram jirai. Aisati icanquero omagaro ora icantaiguëri imatsiguenga Abaram aisati inganquero përosati. \p \v 56 Ocari oca ocanque María. Aro otiomoquero Isabel maba manchacori, aique pipiganaja asiquë obango cara opaniaca. \s1 Cara inë Joan baotisatantatsiri. \p \v 57 Aro omoncaraca cataguiteri cara otsomaaqueri otomi Isabel. \v 58 Ocaninatasantanë. Iquemocotaiguëro omatsiguengajegui, icaninabentaiguëro. Icantaiguë: \p —Icantaneintëgotasantëro Atingomi. \p \v 59 Pabisanaque 7 cataguiteri. Oquëtaguetanai ipocasitaigapëri janequi arota iritotëqueri arosata omasiquë itegui cara yametaiga joríojegui. Aisati icantaigapë itimanamitane: \p —Caninataque irajitima Sacarías irágapairotajiri iriri. \p \v 60 Orari iniro ocantaigabaqueri: \p —Quero ijita Sacarías; iroonti irajiquima Joan. \p \v 61 Yotabitaiganaquero: \p —¿Pairo pinintobique pijitiri Joan? Teni irine Joan pomatsiguengaquë. \p \v 62 Aro ijigotaqueri Sacarías yosamitëri: \p —Obiro, ¿Pairo pininti obiro irajitima pitomi? \p \v 63 Yacotacaqueri iromapëneri paperi, isanguenataiguëneri: “Aroque ijica Joan”. Aro iquenganeintaigaca imatsiguenga. \v 64 Aito cara inibatagajiri Sacarías Tosorintsi inibatai aisati. Icanque: \p —Icaninatasanti Tosorintsi. \p \v 65 Aro iquenganeintasanotaigacari matsiguenga. Antagaisati timaigatsi tongagaripaguequë cara Joreaquë iquemocotaiguëri Joan itomi Sacarías. \v 66 Iraegui quemocotaiguëri Joan iquengasëretaiganacari yosamitobaca: \p —¿Ati icanta ira janequira? ¿Pairo inganque aiquenta? \p Igóiguë cara icábintsëri Joan Tosorintsi. \v 67 Aique Isëre Tosorintsi pinantasantacari Sacarías, pogomequeri, aro icanque: \q1 \v 68 —Caninataque omagaro matsiguenga iraniacaninatiri Atingomi Otosorintstite omagaro eiro jorío icharineegui Isirael. Itasongobentaigacái. Ipocasitaigacái cara iragabisaicotajái. \v 69 Jirai David icanquineri Tosorintsi ora icocaqueri. Yamai Tosorintsi igáqueri imatsiguenga David, itasorintsitobianti aisati yogabisaicoonti. \v 70 Icanque cara icomantëgotëri jirai comantantatsiripague: \v 71 “Icanë Tosorintsi: ‘Nagáquemiri Ira agabisaicotaiguëmine, aisati iragabeiri ira quisaiguëmine, irojocaiguëmiri. \v 72 Nangantaneintëgotaiguëri omagaro imatsiguenga Abaram. Quero nopeicotaro ora nacantasantaiguëri. \v 73 Jirai nacanqueri picharineegui Abaram: \v 74 “Aiquenta irinaiguë tojai quisaigabitëmine, carari nagabisaicotaigaimi. Quero pitsorogaigui pinguemisantaigaina; pinganinabentaiguëna. \v 75 Noganinasëretaiguëmi querota picantagueti te onganinate. Naniacaninataiguëmi, përosati pingantaiguë ora nococaquemi irooti cara pingamaiguë” ’ ”. Ocari oca icantasantë Tosorintsi jirai. \v 76 Yamai, notomi, irogótocoquemi matsiguenga obiro comantëgotërine Tosorintsi jonoquënintaberi. Pobetsiquineri Atingomi arota irágacaninataigabaqueri matsiguenga. Pobaqueri Atingomi obiro, pingomantaiguëri pomatsiguenga irobetsicaiganaquema, iraganinasëretaiguema, iragueiri Atingomi boquënguitsine, irágacaninataigabaqueri. \v 77 Aisati pogometaiguëri pomatsiguenga irogóigue ati ingantima iragabisaicotaigairi Tosorintsi irojocajineri ora icantagueti te ongomeite arota quero iquengaineri aisati. \v 78 Pingomantaiguëri aisonori inintasantacái Tosorintsi, tojai icantaneintëgotacái. Cara icontetapë paba, oquëtaguetanai, pabisanaque tsitiniri. \v 79 Aisa ocanta cara iribocapë Atingomi cara Jonogaguitequë, irosangueguitetocotaigacái eiro cantaguetatsi te onganinate, iragabisaicocái arota anganinabentaigueri antimaigue caninasati. Quero otsorogajiro agamane. \p Aroque icanquero oca Sacarías. \p \v 80 Aro yogabisë tojai irosarinite Joan, iquibianë. Aiquero iquemisantanëri Tosorintsi. Ijocanëri imatsiguenga itimaque cara tera ontimingani irooti cara cataguiteriquë cara iparintaca iquenguitsatomotaiganaqueri imatsiguenga. \c 2 \s1 Cara inë Jesos. \r (Mt 1.18-25) \p \v 1 Cara aroque inë Joan, ainta cobeingari Iromasati ijita Sésar Agósito. Itingomibintaiguëri omagaro quibatsisati. Icanque cara irisanguenatëgotaguequima antagaisati matsiguenga arota iripënabintiri quirequi impoesito. \v 2 Te irisanguenatëgotima jirai. Icanquero cara Quirinio itingomi cara Siriaquë. \v 3 Aique iáiguë omagaro cara iboeborotequë imatsiguenga jirai, isanguenatocotaigaca. \v 4 Itimi José canta poeboroquë jitacha Nasaret cara quibatsiquë jitacha Garirea. Aique iáque itonganaque cara Berénquë cara itimaque David imatsiguenga jirai. Berén pini cara Joreaquë. \v 5 Yáganëro María iina itsibatanacaro pënibaque ontsomaaque. \v 6 Cara pinasegui Berénquë, aroque omoncaraca cataguiteri cara ontsomaaque. \v 7 Icogabepa José pongotsi, carari tojai matsiguenga iagaigaparo pongotsipague. Aro icanaque cara ibangoquë ibiraegui, cara otsomaaqueri María Ira oguibare Otomi. Oponatancari manchaguintsisite, poguinariaqueri cara cajónquë ora yapantaiga ibiraegui. \p \v 8 Ainta inaigasegui aronisatiquë Berén ira omisantaiguiri iroishate tsitiniriquë cara yapaitiro tobarisi. \v 9 Iroguito poguëtaguetocotasantaiguëri irosangueguitere Tosorintsi. Aisati yoniagaigapari ironomire Atingomi. Itsorogasantaiganaque ira omisantatsiri. \v 10 Icampëri irisaanganetsite Tosorintsi: \p —Quero pitsorogaigui. Nipocasique nongomantaigapëmi Caninaro Nibarintsi ora pinganinasëretantima aisa inganinasëretaiguë omagaro matsiguenga cara inguemaigabaquero. \v 11 Yamai iboguë cara iboeborotequë David Ira agabisaicotaigaimine. Irianti Quirisito Atingomi. \v 12 Iroro pigóontëmari Janequi: cara pijáiguë piniaigapëri oponatancari manchaguintsisite, inariaca cara yapantariquë ibiraegui. \p \v 13 Iriguito yoniagaigapari itsibataigapari arosonori basini ironomire Tosorintsi, ipaniaigaca Jonogaguitequë, icantaigapë: \q1 —Icaninatasanoti Tosorintsi \v 14 Ira timatsi Jonogaguitequë. Intsome aniaigueri caninarisonoriguinte. Yaca quibatsica Tosorintsi ingábintsaiguëri iromagoriasëretagaiguëri antagaisati matsiguenga cantaiguëro ora icocagaiguëri, inganqueri intimacagobaguima caninasati. \p \v 15 Aique cara iáigai irisaanganetsite Tosorintsi Jonogaguitequë aisati, icantobaca ira omisantaiguiri iroishate: \p —Intsome cara Berénquë anetsaigueri Ira Agabisaicoontatsiri icomantagantëgotacái Atingomi. \p \v 16 Aito cara iáiganaque omanapague iniaigapëri José aisati María aisati Otomi inariaca cara yapantariquë ibiraegui. \v 17 Cara iniaigapëri icomantëgotëri Janequi omagaro icantaiguëri irisaanganetsite Tosorintsi. \v 18 Aro iquenganeintasantaigabacari antagaisati quemaigabaqueri. \v 19 Ora María tojai oquengasëretapininquero ora icomantaigapë, te omaguisantiro. \v 20 Aique ipigaigaca omisantiri iroishate, icantaiguë: \p —Aisonori icaninatasanoti Tosorintsi. Ocaninati omagaro ora icomantacái; pabisanaque irooti cara yoniagaigacái. Caninari ini Tosorintsi. \s1 Itoquengani Jesos. \p \v 21 Cara yogabisanë Jesos 7 cataguiteri, oquëtaguetanai itoquengani cara yametaiga joríojegui. Aisati ijitaiguëri Jesos, cara icanquero María irisaanganetsite Tosorintsi jirai. \s1 Yáganëri Jesos oquibequë ibango Tosorintsi. \p \v 22 Jirai Tosorintsi isanguenatacaqueri Moisés cara ontsomaaquerica tsinane otomi, 40 cataguiteri ontimaque obangoquë; quero piáti oconoitari quemisantatsiri. Aro imoncaraquero José isanguenare Moisés: cara omoncaraca 40 cataguiteri, yágaiganaqueri Jesos cara Jerosarénquë arota imëri Tosorintsi cara oquibequë ibango, icanque: \p —Jerica notomi obatatsi. Pairoraca pingocaqueri, nocogui ingantimiro. \p \v 23 Ocari oca icanque Tosorintsi isanguenatacaqueri Moisés: \q1 Ira obatatsi otomi tsinane irianti irasi Atingomi, intomintëmari. \m \v 24 Aisati piáque María omëri Tosorintsi ira icoicoque Iriro Sanguenariquë: pite sompaguiti queroca pite paroma. Omoncaraca omagaro ora ocanque Sanguenari. \p \v 25 Ainta itimi Jerosarénquë sërari ijita Simeón. Iquemisantasantëri Tosorintsi aisati itimi caninasati aisati yoguiaqueri Ira Agabisaicoontatsiri, Ira aganinasëretaiguërine antagaisati joríojegui imatsiguenga. Pinancari Simeón Isëre Caninaro Tosorintsi, iquemisantasantëro. \v 26 Aroque poniaguëri Isëre Caninaro cara quero icami irooti cara iraniobëri Quirisito, Ira iragáque Atingomi. \v 27 Piátacaqueri Simeón Isëre cara ibangoquë Tosorintsi. Ainta, cara icanaque José aisati María inganquineri Jesos ora icoicoque Tosorintsi Sanguenariquë. \v 28 Iniobëri Jesos Simeón, iátasiqueri, itsomaabëri, icanqueri Tosorintsi: \q1 \v 29-30 —Picaninatasanoti, Natingomi, casintina. Yamai naniaqueri Ira Agabisaicoontatsiri Ira picantocoquina. Aroque yamai; te naninte nantime yaca aisati. Yamai caninataque najáque Obiroquë. \v 31 Aisonori, pigáqueri iragabisaicotaigairi omagaro matsiguengapague. \v 32 Irosangueguitetocotaiguëri iraegui cagari jorío, irogótacaqueri ora aisonori; aisati iraganinataiguëri joríojegui ira quemisantaiguëri. \p \v 33 José aisati María iniro Jesos iquemaiguëro ora icantocoqueri Jesos Simeón, iquenganeintasantaiganaca. \v 34-35 Icantocobentaiguëri pitirooti: \p —Nocogui ingábintsaiguemi Tosorintsi. \p Aisati icanquero María: \p —Ica Pitomi igáque Tosorintsi iragabisaicotaiguëri tojai jorío quemisanquerine, carari ainta tojai inguisaneintaiguëri iritsoenguiri; iratsipiriacagaiguëri Iriro. Ipocasique iragabisaicotaigueri omagaro, carari ingonagaiguëma matsiguenga. Ainta inganinabentaigabaqueri, ira basini iripëgatsataigabaquimari: Iriro ogonijatomoquerine ora iquengaiga matsiguenga. Aiquenta tojai piraicoqueri Pitomi. \p \v 36 Aisati ainta cara tsinane comantantatsiri ojita Ana. Iroro irisinto Panoel imatsiguenga Aser itomi Jacob jirai. Ontiasiporotasantanë; otimacaqueri ojime 7 osarini cara icamaque; \v 37 yamai pinasitaa ora ogamaimentaga 84 osarini basini. Përosati pamanocotiri Tosorintsi cara ibangoquë. Tojai ocaninabenqueri cataguiteriquë aisati tsitiniriquë. Te onguenguero operi. \p \v 38 Aique pipoque Ana, oniopëri Jesos, ocarasiatocoqueri Tosorintsi. Aisati ocantocoqueri omatsiguenga Jerosaresati aguiaiguëri Agabisaicoontatsiri. \v 39 Cara imoncarataiguë José aisati María ora icanque Atingomi Sanguenariquë, ipigaiganaja Garireaquë cara poeboroquë jitacha Nasaret. \s1 Ipiganaja Jesos oquibequë ibango Tosorintsi. \p \v 40 Aro iquibianë Jesos, isintsitanë, aiquero iátanëtigue igótasantanë, yabisaiguëri basini irapijaneguite. Aisati tojai icábintsasanoqueri Tosorintsi. \v 41 Yametaiga José aisati María iátopiantaiguë omagaro osarini cara Jerosarénquë, imoncaraquero cataguiteri Pásicoa cara jirai yabisanaque jonoquë ironomire Tosorintsi, yogabisaicotaiguëri jorío cara Ejípitoquë. \v 42 Cara yogabisë Jesos 12 osarini, itsibatari casintari Jerosarénquë cara yametaiga jorío. \v 43 Aique cara pabisanaque jiesita, ora Pásicoa, ipigaiganaja tojai imatsiguenga carari përosati inë Jesos cara Jerosarénquë. Te irogóte casintari; \v 44 ijitaigabitaca itsibataigaari basini imatsiguenga. Patiro cataguiteri yanëiiguë. Cara ochapinitanë icogaigabitacari, \v 45 te iraneiri. Oquëtaguetanë ipigaiganaja Jerosarénquë icogaigabitacari. \v 46 Maba cataguiteri te iraniajiri Jesos, aique iniaigairi isobiaque oquibequë ibango Tosorintsi. Itsibataigari ira ogomeantiro isanguenare Moisés, iquemisantaiguëri cara yogomeantagueti, aisati yosamitaiguëri pairoraca. \v 47 Antagaisati ira quemaiguëri iquenganeintasantaigacari tojainta igótasanti aisati caninasati yotabitaiganaqueri ogomeantatsiri ora comëtaro. \p \v 48 Cara iniaigapëri José aisati iniro, iquenganeintasantacari. Ocanqueri iniro: \p —Notomi, ¿Pairo picantobitaiguëna negaca? Nocogaigabitëmi naro aisati piri nogasëretocoquemi. \p \v 49 Yotabitanëro Jesos: \p —¿Pairo picogobiquina? ¿Teco pigóte caninataque nantineri Pabati yaca ibangoquëca ora icocaquina Iriro? \p \v 50 Carari te inguemaigue ora icantabecari. \v 51 Aique iátaji itsibataiganajari cara Nasarequë. Përosati iquemisanqueri iriri aisati iniro, te iripëgatsatëmatimari. Ora iniro oquengasëretëgotacari Otomi antagaisati pigótocoqueri. \v 52 Aiquero iátanëtigue Jesos igótasantanë, iquibianë. Tosorintsi icábintsasantëri icaninabenqueri, aisati icaninabentaiguëri matsiguengajegui. \c 3 \s1 Iparintaca iquenguitsatomotagueantë Joan baotisatantatsiri. \r (Mt 3.1-6; Mr 1.1-8; Jn 1.19-28) \p \v 1 Jirai ainta cobeingari jitacha Tiberio Sésar ocarati 15 osarini icobeingabintaiguëri Iromasatijegui; igáantëri basini itingomipague: ainta Pontsio Pirato itingomi Joreasati; Eroris itingomi Garireasati; Jeripe, ireinti Eroris, itingomi Itoreasati aisati Taraconitesati; Irisania itingomi Abirenesati; \v 2 ainta itingomi saserirotijegui Anás aisati Caijás. Ainta icaegui itingomi, cara inibatë Tosorintsi icanqueri Joan itomi Sacarías: \p —Pijáte pinguenguitsatomotaigueri pomatsiguenga. \p \v 3 Aro iquemisanqueri Joan, iquenagueque cara Joriránquë aisati aronisati, yotsatengaiguëri imatsiguenga icantaiguëri: \p —Pingantaigaima yacaqueroca, pijocajiro ora picantaguetabeca te onganinate, pomasiniatitaje, quero picantaja pibega jirai. Pomaotisatima. Aro irojocajimiro Tosorintsi ora picantagueti te onganinate, iromaguisanquero, quero iguisaneintajimi. \p \v 4 Imoncaraquero Joan ora jirai isanguenatocoqueri Isaías comantantatsiri: \q1 Ainta ira cajemaquenguitsine cara te ontimingani, inganque: “Coraguetaque Atingomi, págacaninatobëri; pinguemisantasantobëri, piganinatiro paneingomento pibega cara pobetsicoboguitineri irabo itingomi, pigatingatiro. \v 5 Pijaguiro otininapague; quero pimánantaro pairoraca. Pinguiguiro tongagaripague. Pigatingatajiro cara pitigontigoiboguiti abatsi. Pobetsicaineri Atingomi caninasati. Pijocajiro ora picantagueti quimingaro, pobetsicasëretima caninasati arota inganinatapë. \v 6 Aique omagaro matsiguenga iraniaigabaqueri Agabisaicoontatsiri Ira igáque Tosorintsi”. \p Aro negaca isanguenaque Isaías. \s1 Iquenguitsatagueque Joan. \r (Mt 3.7-12; Mr 1.7-8) \p \v 7 Aique iátasitaiguëri Joan tojai matsiguenga imaotisataiguëmame. Carari icanque Joan: \p —Te pinganinataigue, obirojegui aisa picantaigacari marangue. ¿Pairi comantaiguëmi pisigopitanëmaro cara iratsipiriacagaiguëmi Tosorintsi cantaca maranguepague cara isigopitaigacaro pamari? ¿Pijitasitimame aroca nomaotisataiguimime quero iguisaiguimi Tosorintsi? \v 8 Pinintica nomaotisataiguemi, aro caninataque pingantaguete caninasati, pintimaigue caninasati, arota nogótimi pijocasantëroca ora te ongomeite, piquemisantasantiri Tosorintsi. Pinetsaigueri iraegui matsiguenga cagari jorío. Iranintiroca Tosorintsi, imiaguetiri imatsiguenga Abaram, carari quero yabisaicoonta irironta imatsiguenga Abaram. Querootisati pabisaicoonta obiatinta imatsiguenga; quero iroro iniacaninataguëtaiguimi. \v 9 Carari yamai pënibaque inguisaiguëmi Tosorintsi. Picantaigacaro pibega anchato te ine oguitso; iritotëro casintaro, irojoquero tsitsiquë. Aisa picanta obiro te pinguemisantiri Tosorintsi, te pingantineri, irojocaiguëmi Sharincabeniquë. \p \v 10 Aro yosamitapinintaiguëri iraegui quemaiguëri: \p —¿Pairoraca picogui nangantaigue naroegui? \p \v 11 Yotabitaiguëri Joan: \p —Aitica pite piguitsagare, pomagarantiri coguitiachari patiro. Aitica tojai poperi, pomagarantiri aisati coguitiaro. Pingábintseri. \p \v 12 Aisati iátasitaiguëri Joan coigotantatsiri iguireguite imatsiguenga ipagantiri igobeingarite (Sésar) canta Iromaquë. Ipocasique imaotisataiguëma, icantaigapëri ira Joan: \p —Ogomeantatsiri, ¿Pairoraca nangantaiguë naro? \p \v 13 Yotabitaigabaqueri Joan: \p —Quero picoicotasitari iguireguite pomatsiguenga, irianti páguiri pomoncaratiro ora icanquemi Iromasati. \p \v 14 Aisati yosamitaigapëri soraropague icantaiguëri: \p —Naroegui, ¿Pairoraca nanganque naro? \p Yotabitaiguëri Joan: \p —Quero págabitsatiri pairoraca yasinta basini aisati quero picantiri: “Queroca popabaquinaro, nanguisëmi”. Quero pinebetari quirequi, quero picantocotaguetasitari matsiguenga arota pomitsoroguiri imëmiri quirequi. Ira quirequi ipënabintimi pitingomi, antagaini; quero picogui basini. \p \v 15 Yoguiaiguëri Quirisito matsiguenga botoibiritaigari Joan, yosamitobaca: \p —¿Iriroco Joan Agabisaicoontatsiri? \p \v 16 Iriro cantënguicha Joan icantaiguëri: \p —Naro nobaotisataiguëmi nijaaquë, carari pënibaque iribocapë basini teni aisa ingantina nibega naro. Ibaquina Irironta Natingomisonori, nitsoingaa naronta cantaca iromeraro Iriro. Cara iribocapë Iriro irogaiguëmiro Caninaro Isëre inasërequimi oganinasëretëmi; carari ainta obirojeguiquë tsoengatsiri iragátaiguëri Sharincabeniquë. \v 17 Cara iribocapë Quirisito irapatoitaiguëri quemisantatsirijegui aisati ingasiriconiatiqueri. Ingantaiguëri cantaca casintaro arosa osamataga inganquero. Irapatontëmaro oguitso intianquero, iriboteguitëro, irojoquero omasiqui iritaguëro, iroonti oguitso iroquero cara yogantaroriquë. Aisa icanta Quirisito, iráganëri quemisantatsiri Jonogaguitequë, carari iragáqueri tsoengatsiri iritaguëma përosati Sharincabeniquë, iratsipiriaque përosati cara pini tsitsi pamari ora te otsibacanete. \s1 Yomianqueri Joan Eroris. \r (Mt 14.3; Mr 1.18-20; 6.17) \p \v 18 Aro tojai Joan icomantapinintaiguëri matsiguenga ora Caninaro Nibarintsi atiraca ongantima iragabisaicoqueri Tosorintsi. \v 19 Aisati Joan icamanaaqueri Eroris itingomi, icanqueri cara icantaguetiro te onganinate cara yágabitsaqueri ireinti iina jitacha Erorías. Aisati isintsitsaqueri cara icantaguetiro tojai basini ora te onganinate. \v 20 Aique iguisaneintanëri Eroris yágagantëri Joan yomianqueri, aiquero iátanëtigue icantaguetanë quimingaro. \s1 Ibaotisataca Jesos. \r (Mt 3.13-17; Mr 1.9-11; Jn 1.31-34) \p \v 21 Teraiquerai irominguengani Joan, cara ibaotisataiguëri tojai matsiguenga, ibaotisatëri Ira Jesos aisati. Iroontita yamanasegui Jesos, pasirianaca Jonogaguite \v 22 pamasobingopëri Caninaro Isëre Tosorintsi paguëpëri ocampari ibega sompaguiti, pinampari Jesos. Aisati oquemaquengani Irinibare Tosorintsi jonoquë icanque: \p —Obiro Notomi, nanintasanotëmini. Tojai nacaninabentasanotëmi. \s1 Ora iripajiropague imatsiguenga Jesos. \p \v 23 Aroque yogabisë Jesos 30 osarini cara iparintaca iquenguitsatomotaiguëri imatsiguenga. Ijitaigabitari itomi José carari Irianti itomitsari José. Jesos imatsiguenga Erí. \v 24 Erí itomi Matat. Matat itomi Irebí. Irebí itomi Mériqui. Mériqui itomi Jana. Jana itomi José. \v 25 José itomi Matatías. Matatías itomi Amós. Amós itomi Naom. Naom itomi Esiri. Esiri itomi Nagai. \v 26 Nagai itomi Maat. Maat itomi Matatías. Matatías itomi Semei. Semei itomi José. José itomi Jorá. \v 27 Jorá itomi Joanán. Joanán itomi Iresa. Iresa itomi Sorobabé. Sorobabé itomi Saratieri. Saratieri itomi Neri. \v 28 Neri itomi Mériqui. Mériqui itomi Ari. Ari itomi Cosam. Cosam itomi Erimaram. Erimaram itomi Er. \v 29 Er itomi Josoé. Josoé itomi Erieseri. Erieseri itomi Jorim. Jorim itomi Matat. Matat itomi Irebí. \v 30 Irebí itomi Simeón. Simeón itomi Jorá. Jorá itomi José. José itomi Jonam. Jonam itomi Eriaquim. \v 31 Eriaquim itomi Merea. Merea itomi Mena. Mena itomi Matata. Matata itomi Natán. Natán itomi David. \v 32 David itomi Isaí. Isaí itomi Oberi. Oberi itomi Bos. Bos itomi Saramón. Saramón itomi Nasón. \v 33 Nasón itomi Aminarab. Aminarab itomi Aram. Aram itomi Arani. Arani itomi Esiromo. Esiromo itomi Baris. Baris itomi Jorá. \v 34 Jorá itomi Jacob. Jacob itomi Isac. Isac itomi Abaram. Abaram itomi Taré. Taré itomi Nacoro. \v 35 Nacoro itomi Seroco. Seroco itomi Iragao. Iragao itomi Parec. Parec itomi Eberi. Eberi itomi Sara. \v 36 Sara itomi Cainán. Cainán itomi Arapasat. Arapasat itomi Sem. Sem itomi Noé. Noé itomi Iramec. \v 37 Iramec itomi Matosará. Matosará itomi Enoc. Enoc itomi Jaret. Jaret itomi Marereri. Marereri itomi Cainán. \v 38 Cainán itomi Enós. Enós itomi Set. Set itomi Arán. Tosorintsi yobetsiquëri ira Arán jiraisonori. \c 4 \s1 Icogabeca camagari irantacaquerime Jesos ora te onganinate. \r (Mt 4.1-11; Mr 1.12-13) \p \v 1 Cara ibaotisataca Jesos, pipocasiqueri Isëre Tosorintsi pinantasantapari. Aro ipaniaca nijaaquë Jorirán piátacaqueri Isëre cara tera ontimingani. \v 2 Ocarati 40 cataguiteri itimaque cara, te irapëmate. Páguëri oquibe itasegane. Aro ipocasipëri camagari icogabeca irantacaquerime Ira Jesos ora te onganinate. \v 3 Icampëri: \p —Obirosonorica Itomi Tosorintsi, pomeguiro oca mopëca pan, popero. \p \v 4 Yotabitanëri Jesos: \p —Quero nacantiro. Ocanti Sanguenari jirai isanguenaquero comantantatsiri: \q1 Te patiro intimantimaro pan matsiguenga, carari aisati intimantëmaro cara inguemisanquero omagaro Irinibare ora icanque Tosorintsi. \p \v 5 Aique yáganëri Jesos camagari jonoquë oquibequë oguitoja. Ijigotëneri omagaro quibatsi cara igáanti itingomipague, icantabecari: \p \v 6 —Pinetsero intapague, omagaro nasi. Pinintiroca, nangantaiguëri antagaisati quibatsisati intingomintimi irágacaninatëmi. Irironta nasiati, nomëri pairiraca naninti. \v 7 Aroca pobaticagueritotasiquina, pintingominquina naro, aro nanganqueri intingomintaiguëmi Obiro omagaro intaegui. Antagasiati irianti pasi. \p \v 8 Yotabitanëri Jesos icanqueri ira camagari: \p —Ocanti Sanguenari: \q1 Pintingomintimari paniro Atingomi Irironta Pitosorintsite. Paniro Iriro pomanocoqueri pinguemisantiri. \p \v 9 Aique yáganëri camagari Jerosarénquë, yoguëri jonoquë oquibe pongotsi irasi Tosorintsi. Icanqueri: \p —Obiroca Itomi Tosorintsi, atsi pomatsecanë osobinta quibatsiquë. \v 10 Pinguenguero ocanti Sanguenari: \q1 Tosorintsi iragáquemiri irisaanganetsitepague iromisanquemi. \v 11 Irágaigabaquemi arota quero poparigui mopëquë. \p \v 12 Aisati yotabitanëri camagari Jesos, icanqueri: \p —Quero picantiri Tosorintsi ora inganque; posamitiri ora icogui inganque. Ocanti Sanguenari: \q1 Quero piniantari Pitingomi Irianti Pitosorintsite. \p \v 13 Cara itsonque camagari irantacaquerime Jesos ora te ongomeite, igóque tigueti ingantiri, ijocanëri iátaji. Carari iripigaima aiquenta, iragatsitairo. \s1 Ipiganaja Jesos Garireaquë. \r (Mt 4.12-17; Mr 1.14-15) \p \v 14 Aro ipiganaja Jesos Garireaquë, pinancari Isëre Tosorintsi, piátacaqueri. Omanapague iquemocotaiguëri iraegui timaigatsi canta. \v 15 Yogomeantapë pongotsipaguequë cara yapatoitaiga joríojegui. Icaninabentaigabaqueri. \s1 Te iranintaigueri Jesos Nasaresati. \r (Mt 13.53-58; Mr 6.1-6) \p \v 16 Aique iáque Jesos Nasarequë, iboeborotequë cara iquibiaque jirai. Cara yameta, cara sábaroquë icanaque pongotsiquë cara yapatotaiga jorío, yaratianque arota irinibaquineri matsiguenga Irinibare Tosorintsi. \v 17 Ipëri isanguenare Isaías comantantatsiri. Yaquipariaquero, iniaquero cara isanguenaque: \q1 \v 18 Pinanquina Isëre Tosorintsi, ipasitënaro. Pigáquina nongomantaguetiri coguitiachari atiraca ongantima iragabisaicotaiguëri Tosorintsi. Aisati pigáquina Isëre Tosorintsi nangantocobintairi antagaisati irasi camagari nagabisaicotajiri, quero intaguiri quimingari aisati. Aisati pagobiacaquina naganinasëretaiguëri iraegui agasëretachari. Aisati pigáquina pagobiacaquina naniacagaigairi comarajari. Aisati nagabisaicotajiri iraegui atsipiriaigatsi. \v 19 Aisati pigáquina nongomantaguetiri matsiguenga ingábintsaiguëri Atingomi. \p \v 20 Aro itsonquero Jesos yapinaguiriquëro Sanguenari, yoguipigairi ipëri, isobiaque. Inetsaiguëri omagaro botoitachari. \v 21 Jesos icantaiguëri: \p —Yamai nomoncaraquero oca Sanguenarica piquemaiguëca. \p \v 22 Iniacaninataiguëri ira quemaiguëri, iquenganeintacaro ora caninatsaro irinibare. Yosamitobaca: \p —¿Teco iriro itomi José? \p \v 23 Aisati icantaigairi Jesos: \p —Aiquenta pingantaiguëna: “Agaguibegantatsiri, pigaguibegajima Obiro aisati pomatsiguengasonori. Poguibegaigairi matsiguenga cara Caperinaoquë. Atsi yamai pitasongante aisati yaca poboeborotequëca”. \p \v 24 Përosati icanqueri Jesos: \p —Aisonori nangantaiguëmi pitsoingaiguiri pomatsiguengasonori quinguitsatimiro Irinibare Tosorintsi, carari ira timaigatsi parigotiquë pinganinabentaigabaqueri. Naro nacantari Erías jirai. \v 25 Pigóiguë ainta pinasegui tojai ogamaimentaga jorío aguebatsitequë cara icomantanque Erías comantantatsiri jirai, cara yamanaque cara quero oparigui angani maba osarini aisati basini aganguisati, cara itasegaiguë matsiguengajegui, \v 26 carari te iragátingani Erías iromitocotaiguero tsinane jorío ogamaimentaga, iroonti igáqueri Tosorintsi cara poeboroquë jitacha Sarépita cara Sirónquë imitocoquero tsinane inabitacha canta, cagaro omatsiguenga. \v 27 Aisa nacantari Eriseo comantantatsiri. Cara itimi iriro ainta tojai jorío iribatsasetaga, carari te iragaguibegajiri iriro Eriseo. Paniro yogaguibegajiri Siriasati jitacha Naamán, basiniati matsiguenga cagari jorío. \p \v 28 Ocari oca iquemaiguë botoitacharijegui, iguisasitaigacari Jesos, icantaiguëri: \p —¿Picanti cara Tosorintsi te iraninte iromitocotaiguena? \p \v 29 Icabiritaigaca, yágaiguëri Jesos, yágaiganaqueri sotoquë Nasaret cara otserabatsaquë cara pini iboeborote, icogaigabitaca iromiongaiguërime osobinta. \v 30 Carari tigueti ingantima irotsagatajiri basini; aro iquenaque aganguisatiquë irirojegui, iátaji. \s1 Ipiganaja Jesos Caperinaoquë. \r (Mr 1.21-28) \p \v 31 Aique ipiganaja Jesos Caperinaoquë, cara Garireaquë. Cara sábaroquë yogometaiguëri matsiguenga. \v 32 Iquemaigabaqueri iquenganeintasantacari yogometaiguërinta aisa icantari ibega itingomi ogótasantatsiri. \v 33 Cara yapatoitaiga jorío ainta inasegui sërari inancari camagari quimingari. Catsigue icaimasantëri Ira Jesos: \p \v 34 —¡Ongainta! Quero picantaiguina, Jesos Nasaresati. ¿Aroco pipocasique yamai pitsipiriacagaiguëna? Nigóquimi Obiro, Ira caninari Itomi Tosorintsi. \p \v 35 Isintsitsaqueri Jesos, icanqueri: \p —Pomairete. Pijátopitairi sërarica. \p Aro yotëanëri sërari quibatsiquë aganguisatiquë botoitachari, isotogopitanëri, te pairo ingantëmatiri. \v 36 Antagaisati itsorogasantë iquenganeintasantacari, inibatobaca, icantaiguë: \p —¿Pairo ojita oca? Patiro inibatëri camagari iquemisanqueri iátaji. Tojai itingomitasanti, tojai itasonganti. \p \v 37 Aro omagaro timaigatsi cara Garireaquë iquemocotaiguëri Jesos. \s1 Jesos yoguibegajiro iraguiro Peroro. \r (Mt 8.14-15; Mr 1.29-31) \p \v 38 Aique isotocanë Jesos pongotsiquë cara yapatoitaiga jorío, icanaque ibangoquë Simón. Ojanaitë iraguiro Simón, ocatsiringaeguisigui. Yamanaigabaqueri: \p —Pigaguibeganairo. \p \v 39 Yotsitiparo Jesos, icanque: \p —Aro omeganaimata ogatsingaeguire. \p Aito cara pibeganaa, ocabiritanaa opaguetaiguëri iraperi. \s1 Yoguibegaigairi arosonori janaitatsiri. \r (Mt 8.16-17; Mr 1.32-34) \p \v 40 Cara icanaque paba, yamaigapëneri Jesos tojai janaitatsiripague, pairoraca óguëri. Aro yoguëneri ibaco iguitoquë paniropague, yogaguibegajiri. \v 41 Aisati ainta inantaigacari camagari. Cara yomisotocajiri icaimaiguëri camagari igótinta Iriro Agabisaicoontatsiri icantaiguë: \p —Obiro Itomi Tosorintsi. \p Carari Jesos yomisotocaigairi camagari, yoguimairentaiguëri tenta iraninte ingomantëgotiri. \s1 Yogaganaca Jesos cara Joreaquë. \r (Mt 4.23; Mr 1.35-39) \p \v 42 Oquëtaguetanë iáque Jesos cara tera ontimingani. Aique icogaiguëri matsiguenga, iniaigairi, icantaiguëri; \p —Quero piáti. Pintime yaca naroeguica. \p \v 43 Carari icantaiguëri Jesos: \p —Quero nini yaca. Caninataque najáte. Igáquina Tosorintsi nongomantaguetiri matsiguenga poeboropaguequë cara intingomintaiguemari Tosorintsi pënibaquenta orequima iragáantane. \p \v 44 Aro iátagueque Jesos iquenguitsataguetanëro Caninaro Nibarintsi pongotsipaguequë cara yapatoitaiga joríojegui cara Joreaquë. \c 5 \s1 Yágaiguëri tojai sima. \r (Mt 4.18-22; Mr 1.16-20) \p \v 1 Basiniquë cataguiteri Jesos iquenguitsatomotaiguëri matsiguenga cara onamijaquë angaare jitacha Jenesaret (aisati ojita Garirea). Arosonorinta matsiguenga itsinatsinaitobaca, aisati itsinatsinataiguëri Ira Jesos. \v 2 Iniaque Jesos pite pitotsi cara onamijaquë angaare, carari yaguëtaiganaque casintaro ira siriatatsiri iquibaigairo isiritite. \v 3 Aro yotecaro Jesos ibito Simón, icanqueri ingomate arosata. Aro isobiaque pitotsiquë cara angaarequë, yogometaiguëri botoibiritaigabacari onamijaquë. \v 4 Cara itsonquero Jesos irogomeantane, icanqueri Simón: \p —Intsome cara aganguijaquë pisiriate. \p \v 5 Yotabitanëri Simón: \p —Ogometinari, nasiriataigabitaca omagaro naraningui, te náguëmate sima, carari Obironta cantëna, naniantaimaro aisati. \p \v 6 Aro imiongaigairo irisiriamento yágasantaigairi sima inosiquëgotaiguëri tojaisonori. Iacaro isiritite pënibaque iribëshëgotanë. \v 7 Icaimaiguëri basini pitotsiberi yacotaiguëri arota iribocaigapë iromitocotaiguëri. Yaretocotaigapa, yotetaiguëri sima pite pitotsiquë, jagaca, pënibaque otsitiganë. \v 8 Ocari oca iniaque Simón Peroro, iquenganeintasantaca, yobaticagueritotasicari Jesos, icanqueri: \p —Natingomi, caninataque pijátaje. Te nanganinate naro, nacantagueti te ongomeite; teni onganinate pintsibatina. \p \v 9 Itsorogasantaiguë Peroro aisati omagaro itsipa cara iniaiguëri tojai sima yágaiguë. \v 10 Aisati itsorogaiguë Santiago aisati Joan, itomi Sebereo, itarobacaatacaqueri Simón. Aique icanqueri Simón Jesos: \p —Quero pitsorogui. Aisa pinganquima cara pisiriatiri sima, nocogui yamai pinguemisantacagaiguenari basini matsiguenga, Naronta agabiaquemine. \p \v 11 Aro yaretocotaigaa onamijaquë, ijocaiganaquero ibito, irisiriamento, omagaro, yoguiataiganaqueri Jesos. \s1 Jesos yogaguibegajiri iribatsasetaga. \r (Mt 8.1-4; Mr 1.40-45) \p \v 12 Cara icanaque Jesos poeboroquë, iniobëri sërari iribatsasetasantaga. Ibatsaguetanë omagaro, pitsonqueri. Aro yobaticagueritotasipari, yamanopëri icanque: \p —Natingomi, pinintica, piguëtetainaro nobatsagoro pigaguibegajina. \p \v 13 Aro itimagonaguitanaca ibaco Jesos yotsagaqueri, icanqueri: \p —Nocogui yamai; nagabisaicotajimi. \p Aito cara opeganaa ora iribatsagoro, iquëtetanai. \v 14 Igáqueri Jesos: \p —Quero pairi picomantëmati. Pijáte saserirotiquë, poniaguimari irogóontëmi cara pabisëgotai. Pingantiro ora icanque Moisés: páganëneri saseriroti pobira, iritaguineri Tosorintsi. Aro irogótocotaiguëmi matsiguenga aroque pabisëgotai piquëtetanai. \p \v 15 Carari aiquero piátanëtigue cara icomantëgotaiguiri Jesos. Ipocasitaiguëri tojaisonori matsiguenga inguemisanquero irogomeantane Jesos aisati arota iragaguibegaigairi janaitatsiripague. \v 16 Aro iáque Jesos canta tenta ontimingani, yamanaqueri Iriri inibatëri. \s1 Yoguibegajiri emëngari Jesos. \r (Mt 9.1-8; Mr 2.1-12) \p \v 17 Basiniquë cataguiteri iroontita yogomeanti Jesos pongotsiquë, ainta isobicaiguë iquemaiguëri bariseopague aisati ira ogomeantiro isanguenare Moisés ipaniaguetaigaca Garireaquë, Joreaquë, aisati Jerosarénquë. Aisati Jesos yogaguibegaigairi janaitaguetatsiri itasorintsitequë, yagobiaquerinta Tosorintsi. \v 18 Aique ipocaiguë sëraripague yanatocoigapëri sërari emëngari te iranëibintsataje. Icogaigabitaca iráganëri tsomagui cara inasegui Jesos. \v 19 Tigueti inguenacaqueri cara ingaaganëri iacaronta pongotsi matsiguenga. Aro itaganëri jonoica pongotsi yomoroganëro yoguëantaigacari jatasintsi aisati sogatsa catingasatiquë cara inasegui Jesos. \v 20 Jesos igótaiguëri cara yoguiaiguëri iragaguibegajiri emëngari, icabëri: \p —Yamaica, nomatsiguenga, nasetajimiro ora picantagueti te onganinate; quero iguisëgotaimiro Tosorintsi, quero iquengaimiro. \p \v 21 Ira ogomeantiro isanguenare Moisés aisati bariseo iquenganeintaigaca icantobaganaca: \p —¿Pairo ijica Iriati Ica icantocotaguetasitari Tosorintsi negaca? Quero pairi setaguetirone ora te onganinate, paniro Tosorintsi. Ijitosorintsitasitaca Ica. \p \v 22 Igónijinca Jesos ora iquenganeintaigaca; yotabitaiganaqueri: \p \v 23 —¿Pairo piquenganeintobitaiga najitosorintsitasitaca? Te ongomëtate nanganqueri: “Nojocajimiro ora picantagueti te onganinate, nomaguisantocotimiro”, carari comëtaro nanganqueri: “Pingabiritima, págairo pijatasi panëitanae”. Aroca nanganque: “Pingabiritima panëitanae”, queroca yanëiti, pisërontobitaiguëna. ¿Aisonorico? \v 24 Yamai nogaguibegajiri janaitatsiri arota nogótacagaiguemiro cara icanquena Pabati: “Pijocajineri ira cantaguetiro te onganinate; aique quero aguisëgotëtajari”. Nagabeiro Naronta paniacha Jonogaguitequë nomatsiguengatapë cara niboguë yaca quibatsica. \p Aro icanqueri emëngari: \p —Atsi pingabiritima, págairo pijatasi, pijátaje pobangoquë. \p \v 25 Aito cara iniaiguëri icabiritanaca, yágairo iatasi, iátaji ibangoquë, icanque: \p —Aisonori, icaninatasanoti Tosorintsi. \p \v 26 Iquenganeintasantaiganaca omagaro botoitachari, itsorogasantaiganaque aisati, icantaiguë: \p —Caninarisonori Tosorintsi. Yamai aniaiguëro ora te oneingani jirai. \s1 Irebí (aisati ijita Mateo) yoguiatëri Jesos. \r (Mt 9.9-13; Mr 2.13-17) \p \v 27 Cara isotocaji Jesos pongotsiquë, iniopëri Irebí, icoicotaguetiri imatsiguenga iguireguite, ipagantiri cobeingari Iromaquë. Icampëri: \p —Intsome, piguiatanëna. \p \v 28 Aro yapabaquëanëro cara isanguenatocotaguequeri quirequi, icabiritanaca, yoguiatanëri Jesos. \v 29 Aique iáque Irebí ibangoquë yapaaguëri Jesos. Aisati icaimaiguëri tojai coigotantatsiripague aisati basini imatsiguenga. Yapaagaiguëri antagaisati. \v 30 Aro iniaigapëri bariseopague aisati ira ogomeantiro isanguenare Moisés, yabentaigaca, yosamitaigapëri irogomere Jesos: \p —¿Pairo pitsipabiritaigacari coigotantatsiripague aisati cantagueantatsiripague? ¿Pairo papaagobiqueri aisati pairo pógagobitaigacari? \p \v 31 Yotabitaiganaqueri Jesos: \p —Ira cajigatatsi te ingoguiri jompiantatsi, carari ira janaitatsi iriro coguiri. \v 32 Te iroro nopocasite nangaimaguetiri caninatatsiri, irianti nangaimagueque ira cantaguetiro te onganinate arota irojocajiro, ingantaigaima yacaqueroca. \s1 Icomantë Jesos pairo te iritibiritima irogomere. \r (Mt 9.14-17; Mr 2.18-22) \p \v 33 Icantaigapëri Ira Jesos: \p —Ititopiantaiga irogomere Joan aisati irasi bariseo. Ititaiga, yamanocotaiguëri Tosorintsi. Carari pasi pogomere yapaigui aisati yógaiga. ¿Pairo te iritibiritima? \p \v 34 Yotabitaigabaqueri Jesos: \p —Pigóiguë ora ametaiga cara iráque iina sërari: ingaimaiguëri imatsiguenga inganinataiganaque omagaro. Cara iraretaiguëma, ¿Aroco irititaigapëma? Quero itita iroontita intsibatëmari ira ágantatsi. \v 35 Carari cara iriátë jaanta ira águërone iina, aisati iriáiguë igaimane, aro iragasërequima, irititaiguëma. Aisati Naro, iroontita natsibataigari nogomere, ¿Pairo natitacagobiquimari? Carari cara nangamaquenica, nojocanëri nogomere, aro iragasëretocoquina, irititaiguëma. \p \v 36 Aique yosiacagantancari Jesos quingabaguirentsi ora paniacha ora yametaiga matsiguenga carari pogomeque basiniati aisati: \p —Te ongomeite pinguemisantagarantiro ora yogometaiguimi bariseoegui aique pingonaguëro nasi nogomeantane. Pigóiguë cara pigabitëro inaga piguitsagare, páguëro inagasite manchaguintsisite. Aroca pigabitantimaro iroraisite, cara ámanaquima ontisaraanairo oquibe ora inagasite piguitsagare. \v 37-38 Aisati pigóiguë ametaiga eiro oguëro irorai oja oba cara iriraimasiquë oisha. Cara onguëchotanë obaa iritopiganëma imasi, quero paparaata. Quero pairi ogantarone oja oba irinagamasiquë. Igóque cara onguëchotanë oja oba intonganë irinagamasi, oparaatëma obaa, aisati iraparaquima imasi. \v 39 Aisati pairiraca óguëmarone obaa inagaa quero icogui yógaro iroraia. Inganque: “Ora inagaa caninajaro, pabisiro ora iroraia”. Aisa ocanta quero piconaguiro nogomeantane aisa irasi jirainisati. Nogometaiguëmi ora irorai carari ainta te iranintobëro, icanque: “Nameitacari irogomeantane omatsiguenga jirai, iroonti caninaro”. \c 6 \s1 Yogometocoquero sábaro Jesos. \r (Mt 12.1-8; Mr 2.23-28) \p \v 1 Aro basiniquë sábaro iáiguë Jesos aisati irogomerejegui cara panguirintsiquë. Ira irogomere yágaiguëro oguitsoterei tirigo imitoquero ibacoquë yapaiguëro oguitso. \v 2 Iniaiguëri bariseopague, icantaiguëri ira irogomere: \p —¿Pairo picantobitaiguëro yamai ora te onganinate? Teni ongomeite pobiguitantimaro sábaro. \p \v 3 Yotabitanëri Jesos: \p —¿Teco pinibatapinintiro Sanguenari ora comantëgotaiguëri David aisati itsibatari cara págaiguëri itasegane? \v 4 Aiti pan cara ibangoquë Tosorintsi, ora yobetsiquineri Tosorintsi oguëngani catingasatiquë Iriro. Ora pan iroonti iraperi saseriroti, te iranintacaguiri basini irapero. Carari icanaque David cara ibangoquë Tosorintsi, yáguëro ora pan ipëri saseriroti, yapëro iriro aisati ipaiguëri ira icarataiguira, yapaiguëro. \v 5 Nopaniaca Naro Jonogaguitequë, nomatsiguengatapë cara niboguë yaca quibatsica. Iroro nocomantëgotaguëquero pairoraca anganque sábaroquë. \s1 Cara sábaroquë Jesos yogaguibegajiri ira camabocori. \r (Mt 12.9-14; Mr 3.1-6) \p \v 6 Basiniquë sábaro, icanaque Jesos cara pongotsiquë cara yapatotaiga jorío, yogomeantapë. Ainta inasegui sërari camabocori ibacosonori, te osebatima. \v 7 Aintasati bariseopague aisati ira ogomeantiro isanguenare Moisés, inetsaiguëri Ira Jesos aroca iragaguibegajiri sábaroquë. Icogaiguë ingantocotaiguëri Jesos: “Itarobacaaque Jesos sábaroquë, te inganinate”. \v 8 Igóque Jesos ora iquengaigaca bariseopague. Aro icanqueri ira camabocori: \p —Atsi paratingue yaca aganguisatiquë cara iraniaiguëmi omagaro. \p Aro icabiritanaca, yaratianque. \v 9 Icantaiguëri Jesos: \p —Yamai nosamitaiguëmi: ¿Pairo isanguenaque Moisés caninatatsi angante sábaroquë? ¿Teco pininte pingantiro ora caninaro oraco te ongomeite? ¿Teco pininte pigaguibegajiri janaitatsiri, pinintinico ingame? \p \v 10 Inetsaiguëri omagaro Jesos. Aique icanqueri sërari: \p —Pintimagonaguitima. \p Aro itimagonaguitaca. Aito cara pibeganaa ibaco. \v 11 Iraegui ogomeantiro Sanguenari aisati bariseoegui iguisasantaiganaca, yosamitobaca: \p —¿Pairo anganqueri Jesos, agamaguëri? \s1 Icoigaiguëri irogomere Jesos. \r (Mt 10.1-4; Mr 3.13-19) \p \v 12 Basiniquë cataguiteri iáque oguitojaquë irinibaqueri Tosorintsi. Omagaro tsitiniri yamanasegui. \v 13 Iquëtaguetëgotë, icaimaiguëri ira aguiataiguiri, icoigaiguëri irogomere icarati 12, aisati ijitaiguëri iragátane. \v 14 Ijitaiga: Simón (aisati ijiqueri Peroro); aisati Antiris ireinti Peroro; Santiago; Joan; Jeripe; Baritoromé; \v 15 Mateo; Tomás; Santiago itomi Arijeo; Simón ira nintasantiro ibaísite; \v 16 Joras itomi Santiago; aisati Joras Cariotisati ira ágagantërine Jesos. \s1 Yogomeanti Jesos aisati yoguibeganti. \r (Mt 4.23-25; 12.15-21; Mr 3.7-12) \p \v 17 Yanongopaa, yaratingopë cara caninaguiteroquë. Ainta itsibataigari tojai irogomere aisati arosonori matsiguenga Joreasati, Jerosaresati, aisati ira paniaigacha Tiroquë aisati Sirónquë cara onamijaquë oquibe angaare. \v 18 Ipocasitaiguëri inguemisantaigabaqueri aisati icogaiguë iragaguibegajiri janaitatsiripague. Yoguibegaigairi. Aisati yomisotocaigairi camagaripague yapabaquëacagaigairi tojai matsiguenga. \v 19 Antagaisati cogaigatsi irotsagatiri Ira Jesos iniaiguërinta yagobeiro yogaguibegajiri omagaro janaitaguetatsiri. \s1 Jesos icomantëgotaiguëri ira iraganinasëretaiguë Tosorintsi. \r (Mt 5.1-12) \p \v 20 Aro inetsaiguëri irogomere, icantaiguëri: \p —Iraganinasëretaiguëmi Tosorintsi obiro te pasintima pigóiguinta te pigabisaicotajima obiati. Pintingomintaiguemarica, aro intingomibintaiguëmi obiro. \v 21 Cara pitasegaiguë yamai, pinganinatë cara popë pinguemaquema aiquenta. Aisa pingantima, picogasantaiguëca pingantaigue caninasati, iraganinasëretaiguëmi, iragabiaquemi cara pintimaiguë caninasati, iromitocoiguëmi, inguemasëretacaquimi. Iraganinasëretaiguëmi Tosorintsi obiro aragaigacha yamai aroquenta pogasëretaigaca. Picabaiguë aiquenta. \v 22 Iraganinasëretaiguëmi Tosorintsi cara inguisëgotaiguëmi matsiguenga, cara irojocaiguëmi cara yapatotaiga, cara ingantocotaguetasitëmi, cara iromaintaiguëmi aroquenta piquemisantaiguëna Naro, Naronta paniacha Jonogaguitequë nomatsiguengatapë cara niboguë yaca quibatsica. \v 23 Jee, pinganinasëretasantaiguë: imaiguëmi Tosorintsi ora caninaro cara Jonogaguitequë, iraganinasëretëmi aisa icanta yoganinasëretaiguëri comantantatsiri jirai cara iguisaiguëri imatsiguenga, ipaiguëri iriro Tosorintsi. \s1 Icomantëgotëri ira atsipiriaiguënguitsine. \p \v 24 Aisati icantaiguëri Jesos: \p —Carari obirojegui casintaguetasantacha, pitsipiriaiguë, aroque páguëro pasiati: picaninabentiro pasinta yamai. Carari aiquenta quero ipimiro pairoraca Tosorintsi, pitsipiriaiganaque. \v 25 Aisati pitsipiriaiganaque obiro piquemaigaca yamai; aiquenta pitasegaiguë. Yamai pijique: “Te nongoguiteimaro pairoraca”. Aiquenta pingoque ingábintsaiguemi Tosorintsi carari quero imitocotimi. Yamai pitsipiriasitaiga cara picabataigui picaninabentaiguëro ora inatsi quibatsica. Yamai picabataiguë; aiquenta piragaiguëma cara iratsipiriacagaiguëmi Tosorintsi. \v 26 Aroca iraniacaninataiguëmi omagaro matsiguenga yamai, pitsipiriaiguë aiquenta. Aisa icanta iniacaninataiguëri jirai iraegui comantantatsiri matobiantatsiri. \s1 “Pinintaigueri iraegui quisaiguimi”. \r (Mt 5.38-48; 7.12) \p \v 27 Aisati icantaiguëri Jesos: \p —Carari nangantaiguëmi obiro quemisantaiguënari: pinintaigueri iraegui quisaiguimi, pingantaigueri caninasati ira quisaneintaiguëmine, \v 28 potabitanëri caninasati ira cantëgotaguetasiquimi, pomanocotaigueri arota ingábintseri Tosorintsi. \v 29 Aroca iripasaboroquimi poboroquë, quero pipëgatari pinintacaguiri iripasaborotimi cara querora aisati. Aroca irágopitëmiro pobasitoro, quero piguisiri, pinintacaguiri iráganëro piguitsagare aisati. \v 30 Aroca iromanaquemi pairoraca, aro pomeri. Aroca irágopitëmiro ora pasinta, quero picoicotiri aisati. \v 31 Aroca pingoque ingábintsaiguemi matsiguenga, aro pingábintsaigueri iriro. \v 32 Aroca pingábintsëri paniro ira cábintsëmi, ¿Pijiqueco iraniacaninatëmi Tosorintsi, ingantocobentëmi? Quero. Igóque cara tsoengatsiri te inguemisante inintaiguëri aisati ira nintiri iriro. \v 33 Aroca pinganqueri caninasati ira cantëmiro caninasati, ¿Pijiqueco ingábintsëmi? Quero. Aisa icanta icanquero cantagueantatsiri. \v 34 Aroca picogui iraguipigaimiro ora popirisitaqueri basini, ¿Pijiqueco imëmiro pairoraca Tosorintsi? Quero. Aisa icanta icantaiguë tsoengatsiri: ipirisitaqueri ira aguipigairine aisati. \v 35 Carari obirojegui, pinintiri ira quisaneintaiguimi; pingantiri caninasati; pomirisitatiri coguitiachari quero pogueiri iraguipigaimiro; aro iraniacaninatëmi Tosorintsi jonoquënintaberi, imasantëmiro ora caninaro, intomintaiguëmi, aisati pingantaiguemari Ira timatsi jonoquë, icábintsaiguëri iraegui te ingarasiatiri aisati iraegui te ingomeite. \v 36 Pingantaneintëgotaguetiri basini aisa icanta Pabati Tosorintsi icantaneintëgotaguetiri. \s1 Obitsita comantëgotënguichane. \r (Mt 7.1-6) \p Përosati yogomeantë Jesos: \p \v 37 —Quero picantari joes. Quero picomantëgotiri pomatsiguenga: “¿Pairo icantobiquero negaca? Icantaguetiro ora te onganinate”. Queroca pinibatëgotiri negaca, quero icomantëgotimi Tosorintsi: “Aiti picantagueti obiro”. Quero picantocotaguetasitari basini; aro quero icantocotaguetasitimi obiro. Pijocajineri ora icantaguetimi, pomaguisantineri, aro irojocajimiro obiro Tosorintsi ora picantaguetomotiri Iriro iromaguisantimiro. \v 38 Pomeri coguitiachari, aro imëmi Tosorintsi ora coguitiomotimi. Quero imichati Iriro, imagantasanotëmi. Aroca arosata pingábintsëri basini, pomabaqueri arosata, aisati arosata ingábintsëmi obiro. Carari aroca tojai pingábintsasantëri basini, aro tojai ingábintsasantëmi obiro. \p \v 39 Përosati yogomeantë Jesos. Inibatantaro quingabaguirentsi: \p —¿Aroco ingatsatanëri comarajari ira basini comarajari? Quero. ¿Queroco iparigaigui omoroquë pitirooti? \v 40 Aisati icanta, ira irogomere te irobatiri ira ogometiri, te irabisiri. Aroca irogótasanotanë tojai aisati inganquimari ibega ira ogometiri. \v 41 Nosiacagantëmiro: aitica pairoraca otiomijani iroquiquë pomatsiguenga, aitisati oquibe pasi piroquiquë, ¿Pairo piniobiquero irasi cara te pigótima aiti oquibe pasi piroquiquë? ¿Pairo piguisëcobiritari pomatsiguenga cara icantagueti, carari te pigóte pabisiri obiro picantaguetasanti? \v 42 ¿Pairo picantobitiri: “Majire pine náguëtajimirota ora piroquiquëti”, carari quero pineiro aitinta anchapoa pasiquë piroqui? ¡Pamatobiantë! Pijitabeca picaninatasanti pabisirime pomatsiguenga. Obitsita obetsiquenguichane, pijocajiro anchato ocomarajatacaquemi, aique piniasantanë cara páguëtajineri basini arosata ora iroquiquëti. \s1 Ora anchato caninaro aisati ira matsiguenga caninari. \r (Mt 7.15-23; 12.33-37) \p \v 43 Aiti basini yosiacagantaiguëneri matsiguenga Jesos, icanque: \p —Ora caninaro anchato tigueti ongantima onguimingatë oguitso. Aisati ora anchato te ongomeite tigueti ongantima onganinatë oguitso. \v 44 Antagaisati anchato oniantagani oguitso. Aroca aneiro oguitso anchato aro ogóquero ati ocanta anchato aroca caninari. ¿Aroca picogui pamaqui, aroco pijáque porontsiquë? Quero piáti pigóquenta te ine oguitso porontsi. Querootisati pobiguitiro oba cara jirinaquë. Ora anchato onguitsotanë asi poguiro. \v 45 Aisa icanta, ira caninari sërari iquengasëretapinintiro caninaro, iroro icantaguëtiro ora caninaro. Ira te ingomeite iquengasëretapinintiro ora te onganinate; iroro icantaguëtiro ora te onganinate. Pairoraca iquengasëretaca matsiguenga, irootisati irinibaque. \v 46 ¿Pairo picantasibiriquina “Natingomi, Natingomi” carari te pinguemisantiro ora nacantaiguëmi? \s1 Icantocoqueri Jesos ira quemisantasantiri. \r (Mt 7.24-29) \p \v 47 Aisati icantaiguëri Jesos: \p —Yamai nosiacagantëmiro ati icanta quemisantinari. Iquemaquero nanibare, icanquero ora nacanqueri nogomequeri. \v 48 Aisati icantari ibega sërari obetsiquiro ibango. Iquigasiquero tsomagui coshobatsariquë irooti cara yarecaro oquibe mopë osobi. Aro yáguero pongotsipoa yobatiaquero, yomianquero mopëquë yoguëshotancaro. Aro opariaque angani, pipoque jarini omotoncaatapa, posibitasantëro pongotsi, carari te áganëro coshorinta pongotsi. \v 49 Ira quemëro nanibare carari te inguemisantinaro aisati icancari ibega sërari obetsiquëro ibango sibitabatsariquë, te iritijasantiro pongotsipoa tsomagui. Pipoque jarini omotoncaatapa, posibitasantëro pongotsi, potëanëro páganëro te iraniajiro ibango. \c 7 \s1 Jesos yoguibegajiri ironomire capitán. \r (Mt 8.5-13) \p \v 1 Itsonque Jesos iquenguitsatomotaiguëri matsiguenga, aique iáque Caperinaoquë. \v 2 Aro ainta soraro Iromasati cagari jorío. Iriro capitán, itingomi 100 soraro. Ijanaitasantë ironomire ira ininti capitán, pënibaque ingamaque. \v 3 Cara iquemocoqueri Jesos capitán, igátaiguëri obatacaguiri joríopague iriátasitaiguëri Jesos iromanocotiri ironomire iragaguibegajiri. \v 4 Yaretaigaca jorío yamanopiantaigapëri Jesos: \p —Caninataque pijátasitiri capitán irironta caninari. Piguibegajineri ironomire. \v 5 Inintaigacái eiro jorío; yobetsicacái obango cara apatoitaiga. \p \v 6 Aique iáque Jesos yoguiataiganaqueri. Pënibaque irarequima cara itonguibocari basini iragátane capitán. Icomantapëri: \p —Icanque nagapitante: “Natingomi, quero pitsipiriobitina popoque yaca nobangoquë. Nitsoingaa naro, tenta aisa nangantimi pibega Obiro. Obiro caninari, naro te. \v 7 Iroro te najátasitaguëtimi. Nocogui pinibatë, irooti piguibegantaimari nonamire. \v 8 Aintasati agátinari, aisati ainta soraro ira nagátaiguë naro. Aroca nagáqueri nosorarote: ‘Pijáte’, aro iriátë. Aroca nanganqueri basini: ‘Popoque’, aro iribocapë. Aisatica nagáqueri nomeraro: ‘Pingantiro oca’, aro inganquero. Aisa picanta pibega Obiro. Omoncaraquima pairoraca pinibatë.” \p \v 9 Iquemobëri Jesos, iquenganeintacari, icantaiguëri iraegui aguiataiguëri: \p —Nangantasantaiguëmi: tojai iquemisantasantë capitán, yabisaiganaqueri antagaisati joríojegui quemisantatsi. \p \v 10 Aique ipigaiganaja iragátane capitán. Cara yaretaiganajaro pongotsi, iniaigapairi ironomire aroqueque ibeganaa, tegotsitatsi. \s1 Jesos yoganiatairi otomi ogamaimentaga. \p \v 11 Aique basiniquë cataguiteri iáque Jesos cara poeboroquë jitacha Naín, aisati yoguiataiguëri irogomere aisati basini tojai matsiguenga. \v 12 Cara yaretaigaca aitoniati, itonguibocari matsiguenga yanatocotaigapëri igamaga iritijërinime. Irianti otomi paniro ogamaimentaga. Itsibataiganacaro tojaisonori otimanamitane icantaneintëgotaigacaro. \v 13 Iniopëro Jesos Atingomi, icantaneintëgotëro aisati icampëro: \p —Quero piraga. \p \v 14 Yotsitiparo ora págantanacari yotsagaquero. Aro yaratingaiguë ira ágaiganaqueri. Icanque Jesos: \p —Oboina, nanganquimini, pingabiritima. \p \v 15 Aro icabiritanaa isobiaque ira camabitënguicha, inibatë. Aro icanquero iniro Jesos: \p —Jerica pitomi, caniari. \p \v 16 Iniaigabaqueri matsiguenga, itsorogasantaiganaque, icaninabentaiguëri Tosorintsi, icantaiguë: \p —Icaninatasanti Tosorintsi. Igácáiri comantantatsiri irogomecái Irinibare. Aisonori itasongobencái Tosorintsi, icábintsaigacái cara aquemisantaiguëri. \p \v 17 Aique omagaro timaigatsi Joreaquë aisati omagaro Garireasati iquemocotaiguëri Jesos. \s1 Ira Joan baotisatantatsiri igátaiguëri irogomere irosomipëri Jesos. \r (Mt 11.2-6) \p \v 18 Aisati irogomere Joan icomantëgotaiguëri Jesos ora itasonganque aisati yogomeantë. Aro Joan icaimaiguëri pite irogomere, \v 19 igáqueri Atingomiquë icanqueri: \p —Pijátasitiri Jesos, posamitapëri: “¿Obiroco Agabisaicoontatsiri Ira boquënguitsine, basiniatico naguiaiguë”? \p \v 20 Aro iáiguë irogomere Joan, icantaigapëri Ira Jesos: \p —Igátaiguëna Joan baotisatantatsiri nosamitëmi: “¿Obiroco Quirisito Agabisaicoontatsiri Ira nagamaca iriboquë, basinico naguiaque”? \p \v 21 Aito cara irooti cataguiteri Jesos yogaguibegaiguëri tojai janaitaguetatsiri; ijocaiguineri ira inancari camagari yogabisaicotajiri; aisati iniacagajiri tojai comarajatabetachari. \v 22 Aique yotabitaigabaqueri Jesos: \p —Popiganajima, pingomantaigueri Joan omagaro oca piniaque nacanque aisati ora piquemaquena. Pingantiri cara iniaanai comarajatabetachari; yanëitanai carancaratatsi; ibeganaa iribatsasetaga iquëtetanai; iquemaiganaji maguemitari; icaniatanai camabitachari; iquemisantaigabaquero Caninaro Nibarintsi iraegui te irasintima, yogabisaicotaigairi Tosorintsi. \v 23 Yoganinasëretaiguëri Tosorintsi iraegui quemisantaiganaquina, te ingomëtina te iritsoenguina. \s1 Jesos icantocoqueri Joan: “Icaninatasanti”. \r (Mt 11.7-15) \p \v 24 Cara ipiganaja irogomere Joan, aique Jesos inibatëgotëri iriro. Icantaiguëri matsiguengajegui quemaiguëri: \p —Cani piátaiguë cara tera ontimingani, piquemisantaiguëri Joan baotisatantatsiri. ¿Pairo piábiritaiguë? ¿Pigóiguërintaco iriro caninari sërari, iquemisantasantërinta Tosorintsi? Isintsisëretë. Cagari iriro cantaro choco cara posebatiro coguentima aiquero yaca aiquero cara. \v 25 ¿Pairo piátasitaiguë? ¿Piniaquerico iquitsagaca caninasati? Teni. Pigóiguë cara ira quitsagatacha iguitsagare caninaro sibitaro itimaigui cara ibangoquë itingomi. \v 26 ¿Pairo piábiritaiguë? ¿Teco pigóiguëri iriro comantanquero Irinibare Tosorintsi? Aisonori nangantaiguëmi ibataiguëri basiniegui igomantantatsirite Tosorintsi. \v 27 Irirori sanguenatëgotënguicha jirai cara icantocopëna Naro: \q1 Icanë Tosorintsi: “Notomi, aiquenta nagáqueri ira obatacaquemine, ingomantaigapëri imatsiguenga: ‘Aique naro, coraque Atingomi. Piganinataiguëneri paneingomento’ ”. \m \v 28 Nangantasantaiguëmi ora aisonori, ainta tojaisonori comantantatsiri, carari noguibatëri Joan. Irironta ogótasantëri Tosorintsi, ibataiguëri basini matsiguenga. Carari antagaisati imaiguëmari Tosorintsi, intingomintasantaiguëmari, irobataiguëri ira Joan, irogótasantanëri Tosorintsi. \s1 Caninasati inibatëgotëri Joan Jesos. \r (Mt 11.16-19) \p \v 29 Aisati icanque Jesos: \p —Antagaisati quemisantaiguëri Joan aisati iraegui coigotantatsiri ibaotisataigaca icantaiguë: “Aisonori, icaninatasanti Tosorintsi cara icocagaiguëna nojocajiro ora nacantaguetaiguë te ongomeite, nomaotisataiguëma”. \v 30 Carari irianti bariseoegui aisati iraegui ogomeantiro isanguenare Moisés te iranintaigue ingantineri Tosorintsi ora icocagaiguëri. Teatisati iriátasitaigueri Joan imaotisataigueri. \v 31 ¿Pairoraca nosiacagantanquemi? ¿Ati picanta obirojegui? \v 32 Aisati picantaigari janequipague imaguimpitaigui saateriquë icanqueri basini: “Natamporatabeca carari te piguiataiguena; nosoncatabitaca carari teatisati piguiatina; nomaninquetabeca carari te pijáigue. Nacántatabitaca nogasëretomemegabitaca, carari teatisati piragasëretaiguema”. \v 33 Pinetse. Picogaigabitaca ingantaiguerome pomatsiguenga pairoraca picocaqueri. Piniaigabaqueri Joan baotisatantatsiri itica aisati te iróguima piari, aro picantocotaguetasitaigari: “Oo, inancari Joan camagari, iroro ititaguëca”. \v 34 Aro nopaniaca Naro Jonogaguitequë, nomatsiguengatapë; te natitima, aisati nógacaro piari. Aro picantocoiguëna: “Tojai yapasanti Iriro, aisati Iriro singuitachari, imatsiguengatacari ira coigotantatsi naguireguite aisati itsibataigari ira cantaguetaigatsi ora te onganinate”. \v 35 Carari igóque Tosorintsi cara icanque Joan caninasati aisati nacanque Naro caninasati antagaisati icocaquena; aisati omagaro quemisanquenane, irogóiguë caninaro ora icocaquena Pabati. \s1 Ora tsinane pitiriqueri iguitiquë Jesos cara ibangoquë Simón. \p \v 36 Ainta bariseo jitacha Simón, icaimëri Ira Jesos iribocapë ibangoquë, irapajaqueri. Aro icanaque, yogasobicobëri mesaquë, yapaiguë. \v 37 Aintasati tsinane antagueantatsiri cara poeboroquë. Oquemocoqueri Jesos cara yapi ibangoquë bariseo, piátasiqueri, páigotanëneri casangajengaro. Ora pinanta pobetsicagani aribásitoro. \v 38 Paratingopë itapiiquë Jesos. Piragasantaca, oparintaca oquibantacari ora osengaja oroqui iguitiquë, aro oseguitiantacari oguisi. Pasaraguititanacari aisati pitiriantacari casangajengaro iguitiquë. \p \v 39 Iniobëro bariseo, ira pajaqueri Jesos, iquianca: “Irirome comantantatsiri iragátane Tosorintsi, irogótobëro oca tsinaneca iroonti antagueantatsiri quimingaro, poguimingatëri cara potsagaqueri”. \v 40 Aro icanqueri bariseo Jesos: \p —Simón, aiti ora nanganquemi. \p Yotabitanëri bariseo: \p —Atsi pinibate, Ogometinari. \p \v 41 Icanqueri Jesos: \p —Nosiacagantëmiro. Ainta sërari ipirisitataguetiri matsiguenga quirequi. Ainta paniro irebetëri 500 tenario; basini irebetëri 50 tenario. \v 42 Cara te irinaje iguireguite iripënabentairi ibatorote, aro isetaigaineri pitirooti ora irebetaigui. Yamai nosamitëmi: ¿Pairiraca nintasantiri ibatorote, yabisëri basini? \p \v 43 Yotabitanëri Simón: \p —Irirojengari irebetabitacari tojai. \p Icanque Jesos: \p —Aisonori. Caninasati potabitanëna. \p \v 44 Aro yapisitanaca Jesos inetsëro tsinane, carari përosati inibatëri Simón: \p —Carani nacapë yaca pobangoquëca, te págacaninatobëna. Te pomabaquinaro nija nanguibantëmaro naguiti. Piniaquero oca tsinaneca. Oquibantënaro osengaja oroqui naguiti, oseguitiantënaro oguisi. \v 45 Te pasaraborotina cara nametaiga naroegui jorío, carari oca pasarapiantacaro naguiti cara narepa irooti yamaica. \v 46 Te pishaguëantinaro asaiti naguitoquë, orari oshaguëantëna naguitiquë casangajengaro. \v 47 Iroro ora nongomantaguëquemi: aroquenta onintasantëna, poniagaca cara aroque isetajinero Tosorintsi ora ocantaguetasanti tojai te onganinate. Carari basini cantatsi: “Te nangantaguete tojai”. Iroro te iranintaguëtina tojai. \p \v 48 Aiquero icanquero tsinane Jesos: \p —Aroque nojocajimiro ora picantagueti te onganinate, yomaguisanquemiro Tosorintsi. \p \v 49 Aro ira igaimanejegui iparintaigaca yosaminatobaca: \p —¿Pairiraca ijica Ica cara icanque: “Nojocajimiro ora picantagueti te onganinate, yomaguisanquemiro Tosorintsi”? ¿Iriroco jitacha Tosorintsi? \p \v 50 Jesos icanquero tsinane: \p —Aroquenta piquemisanquina, yogabisaicotajimi Tosorintsi. Yamai pijáte pinganinasëretanë pomagoriasëretanë. \c 8 \s1 Poguiataiguëri Jesos tsinane omitocotopiantaiguëri. \p \v 1 Aique iquenaquenaiguë Jesos aisati irogomere poeboropaguequë. Iquenguitsatomotaiguëri matsiguenga ora Caninaro Nibarintsi, icomantëgotëro ati ocanta cara igáanti Tosorintsi. \v 2 Aisati poguiataiguëri tsinanepague ora ijocajine ogamagarite aisati yogaguibegajiro cara ojanaitagueti. Ainta María aisati ojita Magararasato, inabitacaro ogamagarite icarati 7; \v 3 aintasati Sosana aisati Joana iina Cosa. Ira Cosa imitocoqueri Eroris cobeingari, yomisantineri iguireguite aisati iromeraro aisati ibango. Aintasati basini tsinane poguiataiguëri Jesos. Aintanta oguireguite, omitocotaiguëri Jesos aisati irogomere; opaiguëri ora icogaiga. \s1 Jesos icomantëgotëri panguitatsi tirigo. \r (Mt 13.1-9; Mr 4.1-9) \p \v 4 Yapatoibiritaiganacari Jesos tojai matsiguenga paniaigacha poeboropaguequë. Aro yosiacagantaiguëneri quingabaguirentsiquë, icanque: \p \v 5 —Iáque panguitatsiri imiongaguitaguequero oguitsopague tirigo iritoganequë. Opariguitapë arosata oguitso onamiquë abatsi. Yagatiquëro matsiguengapague, aisati ipocaigapë tsimiripague, yapaigapëro oguitso. \v 6 Basini tirigoguitso opariguitë cara mopësiquë, piabitanaca; aique pisiguiricanë tenta ine nija, ocamaque. \v 7 Aiti basini opariguitapë cara totseisiquë. Piabitanaca tirigo aisati totsei, carari ora totsei pogamaguëro tirigo. \v 8 Basini opariguitapë caninabatsariquë quibatsi, pianë, piquibianë caninasati, oguitsotasantanë. Aiti 100 oguitso patiro panguirintsiquë. \p Cara itsonquero quingabaguirentsi, icanque Jesos catsigue: \p —Aitica piguemita ora piquemanta, pinguemisantiro ora nacantaiguëmi. \s1 Pairo yogomebirique Jesos quingabaguirentsiquë. \r (Mt 13.10-17; Mr 4.10-12) \p \v 9 Aique yosamitaiguëri irogomere: \p —¿Pairo ocanti ora posiacagantacái carani? \p \v 10 Yotabitaiganaqueri Jesos: \p —Nocogui pigóigue ati icanta Tosorintsi cara igáanti, ora te ogotingani jirai, carari ira matsiguengapague quero nocogui igóigui. Iroro nogomeantacari quingabaguirentsiquë nosiacagantëneri tenta iraninte irogóigue. Inetsabetaigaca carari te iranee, iquemaigabitaca carari te inguemaigue, te irogótaigabaquero ora nacantaigabitari. \s1 Igótacagaiguëri irogomere ora ocanti quingabaguirentsi. \r (Mt 13.18-23; Mr 4.13-20) \p \v 11 Aique icantaiguëri irogomere Jesos: \p —Yamai noniagaiguëmi ati ocanti quingabaguirentsi irasi panguitatsiri. Ora oguitso aisati ocantaro Irinibare Tosorintsi. \v 12 Ora pariaquenguitsi abatsiquë ocantari ibega matsiguenga iquemaigabitacaro Irinibare, carari omanapague ipocasitaiguëri camagari yágabitsaqueri ora iquemabeca, yomaguisantacaqueri. \v 13 Ora pariaquenguitsi mopësiquë aisati ocantari matsiguenga quemaigabitaro Nanibare. Icaninabentabecaro carari iquemisantabecaro arosata. Cara icogui camagari irantacaguiri ora te ongomeite, opomirintsitomocari Nibarintsi, ijocajiro. \v 14 Ora pariaquenguitsi totseisiquë aisati ocantari matsiguenga quemaigabitaro Nanibare, iquemisantabecaro arosata. Carari cara iquengasantanëro pairoraca inaguetatsi yaca quibatsica, iquengasantanëri iguireguite inintasantiri, iquengasantanëro inganinabentiro pairoraca icogui inganque, aro yomaguisantanairo Irinibare Tosorintsi, te inguemisantanairo. Te ine oguitso; te ingante caninasati. \v 15 Ora pariaquenguitsi caninabatsaroquë quibatsi, otojaiganaque, iroonti aisati ocantaigari matsiguenga iraegui quemisantasantobëro ora nogometiri. Përosati iquemisantanëna, icogui inganquero omagaro ora icocaqueri Tosorintsi. Icantaiguëro pairoraca caninaro, icaninabentaiguëri Tosorintsi. Iriro cantaca panguirintsi cara pinë openguiterei ora inatsi tojai oguitso. \s1 Pingomantagueantiro Caninaro Nibarintsi. \r (Mt 5.15-16; 10.26; 13.12; Mr 4.21-25) \p \v 16 Aisati yogomeque Jesos: \p —Aroca oboquero michero anetsantaiguëmaro, quero oguiro osobiquë cobiti. Querootisa oguiro osobiquë somamintotsi. Oguëroti jonoica arota ongonijatagueque pairoraca. Irootisati nanganque Naro; nocoguini pigótasantiro Nanibare. \v 17 Pairoraca ománocotaga yamai, ongonijaque aiquenta. Ora te ogótingani jirai, ogóquengani aiquenta; quero pairo pimánëmataja. Pingomantëgotaguetiro Caninaro Nibarintsi ati ocanta iragáantane Tosorintsi cara inguemisanqueri matsiguenga. \v 18 Iroro yamai pinguemasantiro ora nogometaiguëmi, pinguenguemaro arota pigótasantaiguero. Pigóiguë arosata yamai, carari aroca pinguemisantanëna, nogótasantacagaiguëmiro nogomeantane. Irari basinipague te ingogue inguemisantina, quero iquemaiguina. Nágabitsaqueri ora iquemabeca, iromaguisanquero, ingomëtobëmaro, quero igótëmatiro. \s1 Icomantë Jesos pairi imatsiguengasonori. \r (Mt 12.46-50; Mr 3.31-35) \p \v 19 Aique piátasiqueri iniro Jesos, aisati yoguiataiguëro ireintiegui. Yaretaigapa carari tigueti ingantaiguema irinibataigapëri yoticaigabaquerinta arosonori matsiguenga. \v 20 Icomantëri matsiguenga: \p —Arepa piniro, aisati pirentijegui. Ainta sotoquë; icogaiguini irinibataigapëmi. \p \v 21 Yotabitaiganaqueri Jesos: \p —Inato aisati igue iriantiegui quemaigabaquero Irinibare Tosorintsi, iquemisantaiguëro. Icaegui irianti quemisantatsiri nomatsiguengatacari. \s1 Jesos yoguimairenquero sintsiri coguentima. \r (Mt 8.23-27; Mr 4.35-41) \p \v 22 Basiniquë cataguiteri yotetaigacaro pitotsi Jesos aisati irogomere, icantaiguëri: \p —Intsome omontiaiganaquima antatinta angaare. \p Aro iátocotaiguë, \v 23 páigotanëri coguentima. Inariaca Jesos isamasegui. Omanapague pipoque oquibeguinte coguentima, omotoncaatanë nija, potiatanaca pitotsiquë, pënibaqueme iritsiticoiganaque. \v 24 Iátasiqueri Jesos, icabocapëri, icantaiguëri: \p —¡Ogometinari! ¡Ogometinari! ¡Atsiticoiguëni! ¡Pigabisaicotái! \p Icaguitë Jesos, icanque: \p —Omairiatanaeta angaare, osantocotanaeta coguentima. \p Aito cara omairiatasantanai angaare, osantocotanai coguentima. \v 25 Icantaiguëri irogomere Jesos: \p —¿Pairo te pinguemisantobitina? \p Itsorogasantaiganaque irogomere, iquenganeintasantaigacari icantobaca: \p —¿Pairi Ica? Inibatë, aro oquemisantasantanëri coguentima aisati angaare. Yoguimairenquero. \s1 Jesos yogabisaicoqueri sërari inancari camagari. \r (Mt 8.28-34; Mr 5.1-20) \p \v 26 Ipaniaigaca Garireaquë Jesos aisati irogomere, yaretocotaigapa antatinta Gararaquë. \v 27 Cara yagatanë, yaguëtanë Jesos, iniobëri Gararasati inancari camagari. Cosamani te inguitsagatima iguitsagare, te intime pongotsiquë, carari itimi cara itia camatsirini. \v 28 Cara iniopëri Ira Jesos, yobaticagueritotasitobacari, icaimapëri icampë: \p —¿Pairo pinganquena? Nigóquimi, Jesos, Obiro Itomi Tosorintsi jonoquënintaberi. Quero pitsipiriacaguina. \p \v 29 Icaimë negaca aroquenta igáqueri Jesos iriátabitsatiri sërari. Igóque camagari cara irojoqueri Jesos. Tojai yágapininqueri camagari ira sërari. Aisati tojai yoguëshotapinintaigabitacari imatsiguenga sogatsaquë coshori cara ibacoquë aisati iguitiquë, carari itimishairo yobëshopiantairo te iragabiaigueri. Ira camagari yáganëri cara tera ontimingani. \v 30 Yosamitëri sërari Jesos: \p —¿Pairo pijita? \p Yotabitanëri sërari: \p —Tojai najita. \p Icanque tojai aroquenta inantaigacari arosonori camagari. \v 31 Yamanaiguëri cara quero igátaiguiri iriáiguë omoroquë játaque tsomaguisonori. \v 32 Ainta inaigasegui arosonori chancho yapaigasegui cara tongagariquë. Aro yamanaiguëri Jesos camagari: \p —Aroca pijocaiguëna, pigátaiguena cara chanchoeguiquë ninampëmari iriro. \p Yotabitanëri Jesos: \p —¡Atsi pijáigue! \p \v 33 Aro iátopitaiguëri sërari camagari, inantaigapari ira chanchoegui. Aro isigaiganaca chancho cara tarangaquë, imatsematseiganaque angaarequë tobotn tobotn tobotn. Itsiticaiganaque ijogataiganaca omagaro chancho. \p \v 34 Aro ira omisantaiguiri chancho isigaiganaca icomantagueigapëri imatsiguenga cara poeboroquë aisati togantsiquë. \v 35 Aique iátasitaiguëri Jesos tojai Gararasati iraniaiguëro omagaro ati ocanta. Iniaigapëri Jesos aisati ira inantabeca camagari. Ainta isobiaque iguitiquë Jesos, iquitsagata, iquengaa inibatë caninasati. Itsorogaigapë matsiguenga. \v 36 Ira netsaiguëro antagaisati icomantasantaigabaqueri basini ati icanta Jesos yogabisaicoqueri ira inantabeca camagari. \v 37 Aro omagaro Gararasati itsorogaiguëri Jesos, yamanaiguëri: \p —Atsi pijátaje yamai, quero pipocaji yaca aisati. \p Aro yotetanaa Jesos pitotsiquë, pënibaque iriátëgotë, \v 38 ira inantabeca camagari yamanabecari Ira Jesos: \p —Nocoguini naguiatanëmi. \p Carari te iranintacaguiri Jesos, icanqueri: \p \v 39 —Quero pipoqui. Pijátasitiri pomatsiguenga cara pobangoquë, pingomantiri ora icanquemi Tosorintsi tojai icábintsëmi. \p Aique iáque sërari icomantagueantapë omagaro Gararasati ati ocanta cara yogabisaicoqueri Jesos. \s1 Jesos yoguibegajiro araasetatsiri; aisati yoganiatairo irisinto Jairo. \r (Mt 9.18-26; Mr 5.21-43) \p \v 40 Aique imontiaigapaa Jesos aisati irogomere. Yoguiaigabaqueri tojai matsiguenga, yágacaninataigabaqueri. \v 41 Itonguibocari sërari jitacha Jairo. Iriro obatacaguiri jorío cara pongotsiquë cara yapatotaiga. Yobaticagueritotasipari iguitiquë Jesos, yamanopëri icanqueri: \p —Intsome nobangoquë. \v 42 Pënibaque ongamaque nasinto. \p Ainta paniro irisinto, ocarati osarinite 12. Cara iáigasegui, itsinatsinataiganaqueri matsiguenga tojai. \v 43 Ainta tsinane piraaseque cosamani ocarati 12 osarini. Pipënabentaguetabecari jompiantatsiri omagaro ora pasinta, te aropei ongantima, te iromitocotëmatiro. \v 44 Aro piátasiqueri itisitaquë Jesos potsagaqueri cara ocarati iguitsagare. Aito cara pibeganaa, ocaratanai oraa. \p \v 45 Aro Jesos yosamitë icanque: \p —¿Pairi otsagaitënaro naguitsagare? \p Yotabitaiguëri antagaisati: \p —Teni pairi otsagatimine. \p Aique icanqueri Peroro aisati basini tsipacari: \p —Ogometinari, ishongaiguëmi tojai matsiguenga itsinatsinataiguëmi. \p \v 46 Carari icanqueri Jesos: \p —Ainta otsagaquina. Nigónijinca cara pogaguibegajiro natasorintsite. \p \v 47 Aro pigóque tsinane cara igóquero Jesos, aro parepari omogomogoatapa, pobaticagueritotasipari ocomantapëri: \p —Naro otsagaquero piguitsagare; iroro nibegantanaa cara niraaseinteque. \p \v 48 Yotabitanëro Jesos: \p —Nomatsiguenga, aroquenta piquemisanquina nogaguibegajimi. Yamai pijáte pingaigasëretanë, pomagoriasëretanë. \p \v 49 Cara inibasigui Jesos, yaretasipari matsiguenga ipaniaca ibangoquë Jairo, icomantapëri: \p —Aroque ocamaque pisinto. Pitsipiriasiquima yamai cara páganëri Ira Ogomeantatsira. \p \v 50 Iquemobëri Jesos, yotabitanëri: \p —Quero pitsorogui. Patiro pinguemisantina, aro obeganaima pisinto. \p \v 51 Yaretaiganaca pongotsiquë. Icanque Jesos: \p —Quero picaigui omagaro: irianti Peroro, Joan, Santiago, Jairo aisati oniro ora janaitatsi intsibataiganaquina tsomagui. \p \v 52 Iniaiguëri omagaro iraicotaiguëro yogasëretocotaigacaro. Icampëri Jesos: \p —Quero piraicotiro, teni ongameni, pisamini. \p \v 53 Icabíntsátaigabaqueri, igóiguënta cara ocamasantë. \v 54 Yágobagotapëro obacoquë Jesos, icaimëro catsigue icanquero: \p —Janequi, pingabiritima. \p \v 55 Aito cara ocaniatanai, pipigaa osëre, ocabiritanaa. Icanque Jesos: \p —Pomero operi. \p \v 56 Iquenganeintasantanaca casintaro janequi ora camabitacha, carari igáqueri Jesos cara quero icomantaguetiri pairiraca ora cantënguicha. \c 9 \s1 Jesos igátaiguëri irogomere inguenguitsatomotaguetiri matsiguenga. \r (Mt 9.35-38; 10.5-15; Mr 6.7-13) \p \v 1 Aique Jesos yapatotaiguëri irogomere icarati 12, yagobiacagaiguëri irojogantaguequimari camagari aisati iragaguibegajiri janaitaguetatsiri. \v 2 Igátaiguëri: \p —Pijátaguete pinguenguitsatomotaguetiri matsiguenga ati icanta Tosorintsi cara igáanti aisati piguibegaguetajiri janaitatsiripague. \p \v 3 Aisati icantaiguëri: \p —Quero páganë pairoraca abatsiquë: quero páganë pigotiqui, quero pitsaguine, quero páganë pan, querootisati piguireguite, quero pite piguitsagare. \v 4 Atiraca pijáiguë, pingapë ibangoquë ira cajemobëmine. Pintiomotiri irooti cara pigaganëma basiniquë poeboro. \v 5 Aitica poeboro cara te iranintaigue irágacaninataigabaquemi, te inguemisantaigabaquemi, popotetaineri quibatsipane pisapatotequë, aro pigaganëma. Pingantaigueri: “Tenta pinguemisantobëna, aiquenta iratsipiriacagaiguëmi Tosorintsi”. \p \v 6 Aro iátagueque, iquenaguetaiganaque poeboropaguequë, icomantaguetaigapëri imatsiguenga ora Caninaro Nibarintsi atiraca ingantaiguëma iragabisaicotajiri Tosorintsi. Aisati yogaguibegaguetajiri janaitatsiripague. \s1 Eroris icogui iraneiri Jesos. \r (Mt 14.1-12; Mr 6.14-16) \p \v 7 Aique ira cobeingari Eroris cara Garireaquë iquemocoqueri Jesos aisati irogomere, omagaro icantaiguë itasongaguetaiguë. Te irogóte pairoraca inguenguema aintanta cantatsi Jesos Irianti Joan ira yogamaguë Eroris. \v 8 Ainta basini icanque Irianti Erías iconijapai. Basini icantocotaiguëri Irianti comantantatsiri jirai, caniatajatsi. \v 9 Icanque Eroris: \p —Ira Joan nibatëacagantabitacari naati, carari ¿Pairi Ica naquemocoque itasorintsitasanti? \p Icogabeca Eroris iraneirime Jesos. \s1 Yomitojaiguëro pan Jesos cara itasonguëro. \r (Mt 14.13-21; Mr 6.30-44; Jn 6.1-15) \p \v 10 Aro ipigaigapaa iragátane Jesos, icomantaigapëri antagaisati icantaiguë. Aique Jesos yágaiganaqueri casiriconiati aronisatiquë Betsaira, \v 11 carari igóiguëro matsiguenga, yoguiataiganaqueri tojai. Yágacaninataigabaqueri Jesos, iquenguitsatomotaiguëri ati ocanta iragáantanequë Tosorintsi. Aisati yoguibegajiri janaitaguetatsiri. \v 12 Aro ochapinitanë ipocasitaiguëri irogomere Jesos icarati 12, icantaigabitacari: \p —Yamai pigátaigueri icaegui matsiguengaca iriátagae poeboropaguequë iromananteta iraperi aisati irisomaigapë. Teni ine perintsi yaca tenta ontimingani. \p \v 13 Yotabitaiganaqueri Jesos: \p —Pomaigueri obirojegui. \p Icantaiguëri irogomere: \p —Iroonti inatsi pan pabocorooti aisati pite sima. Tigueti angantima omaigueri iraperi queroca iáti amanantaiguineri. \p \v 14 Aintanta tojai matsiguenga, sërari icarati 5,000. Icanqueri irogomere Jesos: \p —Pigasobicaigueri antagaisati, 50 yaca, 50 cara, 50 canta, aisa icanca omagaro. \p \v 15 Aro yogasobicaiguëri omagaro. \v 16 Aique yáguëro Jesos ora pan aisati sima. Inetsë jonoquë, icanqueri Iriri: \p —Pabati, nacarasiatocoquimiro oca noperijeguica popaiguinaca. \p Aro itibatsaaguequero pan Jesos, yotsatengaiguëri irogomere arota imaigueri matsiguengajegui. \v 17 Yapaiguë antagaisati, iquemaigaca. Aique yobiitaguetajiro irogomere ora irangarataneegui, iagajiro 12 cantiri. \s1 Icanque Peroro: “Obiro Quirisito Agabisaicoontatsiri”. \r (Mt 16.13-23; Mr 8.27-33) \p \v 18 Basiniquë cataguiteri iáque casiriconiati Jesos, yamanaseguiri Iriri. Itsibataigari irogomere. Aro yosamitaiguëri: \p —¿Pairi ijitaiguëna matsiguenga? \p \v 19 Yotabitaiganaqueri irogomere: \p —Aintapague ijitaiguëmi Obiro Joan baotisatantatsiri. Ainta basini icantaiguë: “Ira Jesos Irianti Erías, ipocaji”. Aintasati ijitaiguëmi comantantatsiri jirai ipigapaa. \p \v 20 Aro yosamitaiguëri: \p —¿Pairo pijitaiguëna obirojegui? \p Yotabitanëri Peroro: \p —Obiro Quirisito Agabisaicoontatsiri igáque Tosorintsi. \p \v 21 Aique icanqueri Jesos: \p —Queroquerai picomantaguetiri pomatsiguenga. \v 22 Pigóiguë nopaniaca Naro Jonogaguitequë, nomatsiguengatapë cara niboguë yaca quibatsica. Yamai pënibaque najáque Jerosarénquë. Iratsipiriacagaigabaquina antiasipari aisati itingomiegui saseriroti aisati ira ogomeantiro isanguenare Moisés. Aisati irógaiguëna, carari ongaraque maba cataguiteri, nanganiatanae aisati. \s1 Ora inganque ira quemisantasantiri Jesos. \r (Mt 10.38-39; 16.24-28; Mr 8.34-38; 9.1; Ir 14.27) \p \v 23 Aro icantaiguëri Jesos: \p —Iranintasantëca pairiraca aguiatanënane inguemisantasantina, iranatanëro igorosite, quero icantanonta iriati, iroontita përosati imomirintsibenquinaro pairoraca nongocaqueri Naro. \v 24 Ira cogabitacha ingábintsëma yaca quibatsica, tenta iraninte iratsipiriero, aiquenta iratsipiriasantëma. Irari quemisantasantënane yaca quibatsica, irooti cara ingamobiquina Naro, aiquenta intiomoquina Jonogaguitequë, intimasantapë caninasati. \v 25 Aintaca sërari irasintaguetimaro antagaisati ora inatsi yaca quibatsica, aique ingamaque iriátë Sharincabeniquë, ¿Pairo iráque? ¿Teco iratsipiriasiquimaro omagaro? \v 26 Quero pipasiquitina, querootisati pipasiquitocotinaro nanibare. Nopaniaca Jonogaguitequë, nomatsiguengatapë cara niboguë yaca quibatsica. Aiquenta najátaje jonoquë. Cara nopigaima, nongobeingatasantapë nosangueguitetasantapë aisati icanta Pabati icobeingatasanti yosangueguitetasanti; intsibataigapëna ironomirepague Pabati irisaanganetsite caninari. Cara nopigaima naguipasiguitaiguëri iraegui pasiguitobitaiguina Naro yamai. \v 27 Aisonori nangantasantaiguëmi, nogomerejegui, aintapague obiroquë queroquerai cara picami irooti cara piniaigabaquina nopocaje Naro iragáantanequë Tosorintsi. \s1 Ipasiniatitanë Jesos. \r (Mt 17.1-13; Mr 9.2-13) \p \v 28 Aro pabisanaque 8 cataguiteri, iáque Jesos. Yágaiganaqueri Peroro aisati Joan aisati Santiago, itongaiganaque tongagariquë. \v 29 Cara yamanasegui Jesos, ipasiniatitanë. Yosangueborotanë porirere, aisati oquëtatasanotanë iguitsagare. \v 30 Aisati iconijatomopëri pite sërari inibatagaiguëri Jesos, irianti Moisés aisati Erías. \v 31 Aisati yosangueborotapë porirere iriro pite aisati. Inibatëgotapëro cara ingamaque Jesos aiquenta cara Jerosarénquë. \v 32 Ipotsiquitasantaiguë Peroro aisati itsipa, carari icaguitasantanë iniaquero irosangueguitere Jesos aisati iniaigabaqueri basini pite sërari itsibatapari yaratingopë. \v 33 Cara pënibaque iriáigae pitirooti, icanqueri Jesos Peroro: \p —¡Ogometinari, caninataque inaigue yaca! Intsome obetsique yaca maba pongotsi otiomijani, patiro pasi, patiro irasi Moisés, aisati basini irasi Erías. \p Carari te irogóte Peroro ora icanque; inibatasita. \v 34 Cara inibatasegui, omabocapari mingori paguëtaguepëri. Cara poganguibotaigapëri mingori, itsorogaiganaque irogomere Jesos. \v 35 Aro iquemaiguëro Irinibare Tosorintsi cara mingoriquë, icantaiguëri: \p —¡Iriro Ica Notomi nigáqueri nacaninabentasantëri! ¡Pinguemisantaigueri! \p \v 36 Cara itsonque inibatë, inetsaigabitaca, te irine Erías teatisati Moisés, Irianti Jesos iniaque. Aro imánaiguëro, te ingomantëmatiri pairiraca; aiquenta ingomantëgotëro. \s1 Jesos yoguibegajiri janequi tingaraachari. \r (Mt 17.14-21; Mr 9.14-29) \p \v 37 Oquëtaguetanë yanongopaa, itonguibotaigabacari arosonori matsiguenga. \v 38 Ainta paniro icaimapëri Jesos, icanqueri catsigue: \p —Ogomeantatsiri, pinetseri ica notomica, pingantaneintëgotiri. Irianti notomi paniro, \v 39 inancari camagari. Icaimapinintacaqueri, itingaraacacari, yosimaresetëri ibagantequë, itsipiriasantacaqueri teraiquerai irapabaquëajiri. \v 40 Aroque namanaigabitacari pogomere irojocajinerime notomi igamagarite, carari tigueti ingantima iragabeiri irojocajiri. \p \v 41 Yotabitanëri Jesos: \p —¡Te pigóiguero Irinibare Tosorintsi! ¡Terai pinguemisantaiguero obirojegui, terai pinganinataigue! ¿Ati ongantima nantsibataiguëmi nabetaiguëmi natsipiriasita cara nogometasitaiguëmi? Tojai pitsoingaiguëna. Atsi pomapënari pitomi. \p \v 42 Cara yamapëri itomi, imogomogoataganacari camagari, yotëanëri janequi quibatsiquë, itingaraacaganacari. Jesos isintsitsaqueri camagari, igáqueri ijoquineri janequi, yogaguibegasantairi, ipëri iriri. \v 43 Iquenganeintasantanacari omagaro matsiguenga iniaiguëro. Icantaiguë: \p —¿Teco itasorintasanoti Tosorintsi, yagobeiri antagaisati? ¡Iriro cobeingari! \s1 Aisati icomantaigairi irogomere Jesos cara ingamaque. \r (Mt 17.22-23; Mr 9.30-32) \p Cara iquenganeintasantasiigari matsiguenga, icantaiguëri irogomere Jesos: \p \v 44 —Pinguengasantiro oca nongomantaiguëmica, quero pomaguisantiro. Nopaniaca Naro Jonogaguitequë, nomatsiguengatapë cara niboguë yaca quibatsica carari irácagantaiguëna matsiguenga irógaiguëna. \p \v 45 Carari te inguemaigabaquero ora icantabecari Jesos, icomëtaigabacaro tenta iranintacaguiri inguemiro. Aisati itsorogaiguë irosomitiri Jesos: “¿Pairo picanti”? \s1 Icomantë Jesos pairi obaquenguitsine cara itingomibintanti Tosorintsi. \r (Mt 18.1-7; 20.25-28; Mr 9.33-37; 10.42-45; Ir 22.24-30) \p \v 46 Aique inibatobaganaca icantobaganaca irogomere Jesos pairiraca obaquenguitsine irirojeguiquë. \v 47 Igóque Jesos ora iquengaigaca. Yáguëri janequi, yogaratianqueri aganguisatiquë, \v 48 icantaiguëri ira irogomere: \p —Pairiraca ágacaninatërine ica janequica iquemisanquinanta, aisati irágacaninatëna Naro. Pairiraca ágacaninatënane, aisati irágacaninatiri Ira agáquina. Carari págacaninatërica ira cantacha janequi, pomitocotirica, pingábintsërica, aro Tosorintsi iraniacaninatëmi, iraguibatëmi. \s1 Quero pometopitari basini quemisantatsiri. \r (Mr 9.38-40) \p \v 49 Aique icanqueri Joan: \p —Ogometinari, cani naniaiguëri sërari igáqueri camagari iriátopitëri matsiguenga. Icantabequina iquemisanquemi, inibatantaro popairo, iroro igáantantari camagari. Tenta intsibataiguena naroegui, nacantaiguëri: “Quero pigáantantaro iripajiro Jesos cagaribinta obiro nasiegui”. \p \v 50 Yotabitanëri Jesos: \p —Quero pometopitari. Queroca iguisasitái, iromitococái ingancái ibega eiro. \s1 Te irágacaninataigabaqueri Jesos Samariasati. \p \v 51 Aronibati cataguiteri cara iriátae Jesos jonoquë. Aro ipintsatanaca iriátë Jerosarénquë. \v 52 Igáqueri irogomere: \p —Pobate cara Samariaquë, pobetsiquinaro cara nasamapë. \p \v 53 Aro iátabeca, carari igóiguë Samariasati iriátë Jesos Jerosarénquë, quero yoguibegui janaitatsiri Samariaquë, iroro te iranintaguëte irágacaninatobëri, te imeri pongotsi cara irisomapë. \v 54 Aro ipiganaja irogomere icomantapëri Ira Jesos: \p —Teni iranintacagái asame Samariasati. \p Aique pite irogomere, Santiago aisati Joan, yosamitëri: \p Atingomi, ¿Picogui nomanocotiri Tosorintsi iragáquineri pamari omaniëma Jonogaguitequë, otagopëri Samariasati opoguiriaiguëri? \p \v 55 Inetsaiguëri pitirooti Jesos, isintsitsaqueri, icanqueri: \p —Teni onganinate anguiseri. Teni pigóigue ati picanta; teni pinganinasërete. \v 56 Nopaniaca Naro Jonogaguitequë, nomatsiguengatapë yaca quibatsica arota nagabisaicotaigueri matsiguenga. Teri iroro nopocasite nagamagaigueri. \p Aique yogagaiganaca basiniatiquë poeboro. \s1 Ainta ira cogabitacha iraguiatirime Jesos. \r (Mt 8.18-22) \p \v 57 Cara iáigasegui, ipocasipëri Jesos sërari, icampëri: \p —Ogomeantatsiri, naguiatanëmini negaraca pijáque. \p \v 58 Yotabitanëri Jesos: \p —Aiti imoro somani cara isami, aisati imagosi tsimiripague cara isami, carari te ine nasi nobango cara nanareima Naro caranta nopaniaca Jonogaguitequë, nomatsiguengatapë yaca quibatsica. \p \v 59 Aro Jesos icanqueri basini sërari: \p —Obiro, intsome, piguiatanëna. \p Yotabitanëri sërari: \p —Natingoni, nocoguini naguiatanëmi, carari cara ingamaqueni apati. Pinintacaguina natianëri; aique coshoni naguiatanëmi. \p \v 60 Yotabitanëri Jesos: \p —Piguiatina obiro. Ainta tsoengatsiri, ira te inguemisantiri Tosorintsi; iritijirita piri. Pijáte obiro, pingomantaguetiri matsiguenga ati ocanta iragáantane Tosorintsi. \p \v 61 Aintasati basini icanqueri: \p —Natingomi, aisati naro nocoguini naguiatanëmi, carari arotsita najápanaantë nobangoquë nobetsataigapanaantimari nomatsiguengasonori. \p \v 62 Icanqueri Jesos: \p —Cara irisiabaguitëgotiro isinguine sërari sabiriquë, inetsë cara iricaraque; queroca inetsi iricaraquero ibanguire. Aisa icanta, pairiraca parintachane iraguiatëna Naro, quero iquengaguetajiro ora icantaguetabeca jirai. Queroca yoguiatina përosati, queroca coshoni yogasantina, quero icomeiti iragáantanequë Tosorintsi. \c 10 \s1 Jesos igátaguequeri irogomere icarati 70. \p \v 1 Aique Atingomi icoigaiguëri basini irogomere icarati 70, igátaiguëri pitenaque irobataiguëri Iriro cara poeboropaguequë cara iriátë Jesos aiquenta. \v 2 Icantaigabaqueri: \p —Ainta tojai matsiguenga icogasanti irabisaicotaigue, carari teni irine tojai comantaiguërine Caninaro Nibarintsi iragabisaicoontaiguëmari Tosorintsi. Aisati icantaigaro tojai oguitso panguirintsi, carari teni irine tojai ira obiguitirone. Pomanocotiri Tosorintsi iragátaigueri comantantatsiri iriáiguë inguemisantacagaiguëri matsiguenga. \v 3 Yamai nagátaiguëmi, carari picantari itiomijani oisha ira nagáque cara cobeingariquë. Tojai iratsipiriacaquemi tsoengatsiri carari nomisantaiguëmi. \v 4 Quero páganë quirequi, querootisati pitsaguine, quero páganë basini pisapatote; quero pobetsatobacari ira tonguibotaiguëmine; pabisanaquitiguiri. Pintsatimataiguë cara nigátaiguëmi. \v 5 Atiraca ingaimaigabaquemi pisamapë ibangoquë, pingapë tsomagui, aro pobetsatapëmari: “Nocoguini ingábintsaiguemi Tosorintsi, iromagoriasëretagaiguëmi”. \v 6 Aroca icogui ingábintseri Tosorintsi, iraniacaninataigabaquemi, aro ingábintsaiguëri Tosorintsi iromagoriasëretacaqueri. Carari queroca ininti iquemisanti, quero imagoriasëretaguiri Tosorintsi; paniro obiro ingábintsaiguëmi. \v 7 Aroca irágacaninatobëmi, përosati pisame ibangoquë irooti cara pijátaje, quero pogagueta pongotsipaguequë. Popero aisati póguimaro ora imabaquemi, caninataquenta iripënabentëngani tarobacaatatsiri. \v 8 Atiraca pijátaiguë, aroca irágacaninataigabaquemi, popaiguero pairoraca imaiguëmi, \v 9 pigaguibegajiri janaitaguetatsiri, pingomantiri: “Pënibaque intingomibintaigapëmi Tosorintsi”. \v 10 Atiraca pijáiguë, queroca yágacaninatobëmi, pijáte abatsiquë, pingomantiri: \v 11 “Pinguemaiguena: nopoteguititaiganaquema pojongamamori arota pigóigue cara icogabeca Tosorintsi intingomibintaiguemi, carari te pinintiri obirojegui. Tenta págacaninataigabaquena, aisa ocanta, te irágacaninatimi Tosorintsi. Carari nogótacagaiguëmi pënibaque intingomibintaigapëmari quemisantiriri Ira igáque Tosorintsi”. \v 12 Pigóiguë jirai Tosorintsi iguisaigueri Soromasati, itagaiguëri, ipoguiriaiguëri itsipiriacagaiguëri. Yamaica nangantaiguëmi aiquenta cara ingomantëgotaiguëri matsiguenga, inguisasantaiguëri, iratsipiriasantacagaiguëri ira te inguemisantaigabaquemi; pabisanaquero cara iratsipiriacagaiguëri Soromasati. \s1 Inguisaiguëri Tosorintsi ira te inguemisante. \r (Mt 11.20-24) \p \v 13 Aisati icanë Jesos: \p —¡Tojai pitsipiriaiguë obirojegui Coraseisati! ¡Tojai pitsipiriaiguë obirojegui Betsairasati! Tojai piniaigabitëna cara nitasongagueanti, carari te pingantëmatima yacaqueroca, te pinguemisantina. Carari iraniaquename cara nitasongagueanti Tirosati aisati Sirósati, inguengasëretaiguemame iriro, irojocaiguërome ora icantagueti te onganinate, inguemisantaiguëname, inganaqueme oquibepiriga manchaguintsi tsitaro quipiriro aisati irisobicaiguëme somamoquë arota ironijagaiguemari imatsiguenga cara yogasëretaigaca, icantaigaa yacaqueroca. \v 14 Aiquenta cara Tosorintsi ingomantëgotaiguëri, iratsipiriacagaiguëri ira Tirosati aisati ira Sirósati tojainta te inganinataigue. Carari iratsipiriasantacagaiguëmi obirojegui Coraseisati aisati Betsairasati aroquenta piniaigabitobëna cara te onganinate, inguemisantaiguëname, inganaqueme oquibepiriga manchaguintsi tsitaro quipiriro aisati irisobicaiguëme s nitasonganti, carari te pinguemisantina. \v 15 Aisati obirojegui Caperinaosati, pijitasitaigabitaca pijáiguë Jonogaguitequë, carari pamatobitaigaca obiati përosatinta pitsoingaiguëna. Iroro pijátaguëque osobinta. \v 16 Aisati nangantaiguëmi, nogomerejegui, pairiraca quemisantaigabaquemine obirojegui, aisati Naro inguemisantaiguëna. Iraegui tsoengaigabaquemine obiro, aisati iritsoengaiguëna Naro. Ira tsoenguënane Naro, aisati iritsoenguëri Ira agáquina, te inguemisantiri. Yamai, pijátaigue. \s1 Cara ipigaigapaa iragátane Jesos iquenguitsatomonti. \p \v 17 Aique ipigaigapaa ira iragátane Jesos icarati 70, icaninataigapë, icantaigapëri: \p —Natingomi, nojogantaigacari popairo camagaripague, isotocaiganaque. \p \v 18 Icantaiguëri Iriro: \p —Jee, aisonori. Naniaqueri Satanás itingomi camagarijegui cara ijoquengani jonoquë. Nagobiaqueri Naro. \v 19 Iroro nopaguëtaiguëmi nagabiomento. Aisa ocanta cara pigatiquërica marangue aisati quitoniro carari quero icantëmatimi, aisati pigabiaiguëri camagaripague, inguisaigabitëmi quero icantimi atiraca. \v 20 Aisonori pigátaiguëri camagari, carari quero picaninataigui aroquenta iquemisantaiguëmi camagaripague, pinganinatasantaiganaque aroquenta pijáiguë Jonogaguitequë cara osanguenatocotaigaca popairo. \s1 Jesos icaninabenqueri Tosorintsi Iriri. \r (Mt 11.25-27; 13.16-17) \p \v 21 Aique poganinatasantëri Jesos Caninaro Isëre Tosorintsi, icanqueri Iriri: \p —Pabati, picaninatasanoti; nacaninabentasantimini Obironta Itingomi antagaisati Jonogaguitesati aisati omagaro quibatsisati. Ainta cantasitacha: “Nigótasanti naro”, carari pimánopitaiguëri ati picanta Obiro aisati ati ongantima pigabisaicotaiguëri. Irianti pigótacagaiguë ira quemisanquena ira te inguengasitima irogótasantëmi iriro. Caninataque piganinataigueri iriro, picoquenta pigótacagaigueri. \p \v 22 Aique Jesos icantaiguëri omagaro: \p —Ira Pabati ipëna antagaisati igótacaquina omagaro. Paniro igótasanotaquina Naronta Itomi; te irogótocotina basini matsiguenga. Teatisati pairi ogótirine Iriro. Paniro nigótiri Naro, Naronta Itomi. Aisati irianti nogometaiguë, nigótasantacagaiguëri Tosorintsi iriro. \p \v 23 Aique yapisitaanaca Jesos inetsaiguëri irogomere, icantaiguëri casiriconiati: \p —Icábintsaiguëmi Tosorintsi, yoganinasëretaiguëmi aroquenta piniasantaiguëro ora noniagaiguëmira. \v 24 Nangantaiguëmi: icogaigabitaca jirai comantantsirijegui aisati cobeingaripague iraniaiguerome oca piniaqueca obiro. Icogaigabitaca inguemaiguerome oca piquemaiguëca yamai, carari te iraneina teatisati inguemaiguena. \s1 Icogasanti Tosorintsi anintiri Iriro, aisati anintiri omatsiguenga. \r (Mt 22.34-40; Mr 12.28-34) \p \v 25 Aro yaratianque ogomeantiro isanguenare Moisés, icogabeca ingomëtaguimarime Jesos. Yosamitëri: \p —Ogomeantatsiri, ¿Pairo nanganque arota najáte Jonogaguitequë, nantimasantapë përosati, quero nacami? \p \v 26 Icanqueri Jesos: \p —¿Pairo ocanti ora isanguenatacaqueri Moisés Tosorintsi? ¿Pairo pinibati? \p \v 27 Yotabitanëri: \q1 —Pinintasantiri Tosorintsi Atingomi, pomasëretasantimari obiati, përosati pinguengueri, pinguemisantasantiri. Aisati pinintiri pitimanamitane pibega cara pininta obiati. \p \v 28 Icanqueri Jesos: \p —Caninataque pinibatë. Aroca pingantiro cantacha nega, aro pintimasantapë Jonogaguitequë përosati. \p \v 29 Carari ira ogomeantiro isanguenare Moisés icoque iraniacaninatirime Jesos. Iroro yosamitaguëqueri: \p —¿Pairiraca natimanamitane? \s1 Ira Samariasati icábintsëri jorío. \p \v 30 Aro yotabitanëri Jesos: \p —Nosiacagantëmiro quingabaguirentsi. Ainta paniro jorío ipaniaca Jerosarénquë yanonganaca iátabeca aiquero poeboroquë jitacha Jericó. Carari aganguisati abatsiquë imabocacari cosirintipague, yágaigabaqueri icositaiguëri omagaro, yágabitsaqueri iguitsagare, ipasataiguëri. Aique ijocaiganaqueri abatsiquë, pënibaque ingamaque. \v 31 Aro aique iquenopë paniro saseriroti, jorío aisati. Iniopëri ira sërari iramasitaga, aito cara yanamitanëri, te ingantaneintëgotiri. \v 32 Aisati ipoque basini jorío, imatsiguenga Irebí, iniopëri, yotsitipari, yanamitanëri, teatisati ingantaneintëgotiri. \v 33 Carari ainta Samariasati iquenopë, yarepari, inetsapëri, icantaneintëgotëri. \v 34 Iátasiqueri ijampitancari asaiti aisati obaa cochoari, iponataguequeri. Aique iqueicotacacari imoranequë Samariasati, yáganëri pongotsiquë cara isamaigui quenaigatsiri, yomisantëri. \v 35 Oquëtaguetanai, icoque iriátë Samariasati, yáguëri iguireguite pite tenario, ipëri casintaro pongotsi, icanqueri: “Jerica quirequi. Pomisantiri ica janaitatsirica. Yamai najáqueni. Queroca cotonguiboro quirequi, cara nopigaima nopënabenquimiri antagaisati”. Aique iáque. \v 36 Yamai, pinguengueri maba sërari iniaigapëri ira iramasitaga. ¿Pairi itimanamitane ira itaiguë cosirinti? \p \v 37 Yotabitanëri ogomeantiro Sanguenari: \p —Ira cantaneintëgotapëri. \p Icanqueri Jesos: \p —Atsi pijáte yamaica, pingantiro obiati negaca. \s1 Icanaque Jesos obangoquë Márita aisati María. \p \v 38 Aique iquenaque Jesos abatsiquë, yarecaro poeboro cara otimi tsinane ojita Márita. Ocaimobëri obangoquë. \v 39 Aintasati irento Márita, ojita María, ora sobicomoqueri iguitiquë Jesos, oquemisanquero irinibare. \v 40 Carari opomirica Márita pobetsicaguequineri Jesos pairorapagueraca. Piátasiqueri, ocanqueri: \p —Natingomi, pinetse paniro naro nobetsiquemiro poperi. Te omitocotina nirento. Atsi pingantiro omitocotina. \p \v 41 Yotabitanëro Jesos: \p —Márita, Márita, pogasëretagueca, popomirintsitaguecaro tojaipague. Ocaninataguetabeca, carari aiti patiro ocaninatasanti, \v 42 ora ocoque pirento, oquemisanquina Naro. Quero pairi ágabitsatiro cara otsibatëna Naro. \c 11 \s1 Jesos yogometaiguëri irogomere cara iromanocotaiguëri Tosorintsi. \r (Mt 6.9-13) \p \v 1 Basiniquë cataguiteri iáque Jesos casiriconiati yamanaqueri Iriri. Cara itsonque, icanqueri paniro irogomere: \p —Natingomi, ira Joan yogometaiguëri irogomere cara iromanocotaiguëri Tosorintsi. Yamai nocogui aisa pinganquima Obiro, pogometaiguena nomanocotiri aisati. \p \v 2 Icantaiguëri Jesos: \p —Cara pomanaiguëri Tosorintsi, pingantaigueri negaca: “Pabati nasiatiegui, ainta Obiro Jonogaguitequë; nocogaigui cara iraniacaninataiguemi omagaro matsiguenga Obironta Atingomisonori. Nocogaigui pintingomibintaiganaquena antagaisati. Aisati nocogui inganque omagaro matsiguengajegui ora picocagaiguëri aisati inganquimari iraegui timaigatsi Jonocaguitequë icantaigasegui omagaro picocagaiguëri. \v 3 Pomapinintaiguena noperi antagaisati cataguiteri. \v 4 Pijocaigainaro ora nacantaguetomoquimi te onganinate, pomaguisantinaro, quero piquengainaro. Pingábintsasantaiguena. Aisa nacanta nacábintsëri ira cantaiguëna ora te ongomeite, te nanguisaneintajiri. Quero pinintacaguiri camagari irantacaguina ora te onganinate”. \s1 Cara pomanocoqueri Tosorintsi ora coguitiomoquimi, aro imëmiro. \r (Mt 7.7-11) \p \v 5 Aisati icantaiguëri Jesos: \p —Pinetse, nosiacagantëmiro aisati. Aisati ocanta aroca pijátasiqueri pomatsiguenga aganguite pomaniri pan. Pingampëri: “Nomatsiguenga, pomenaro maba pan. \v 6 Yamaicasonori yarequina nomatsiguenga, carari te inëmate ora nomëri”. \v 7 Aique irotopiquimi cara tsomagui, inganque: “Quero paseriguina. Aroque nasiquero sitëcori, nisamaiguini naro, najina, najaniquitepague. Quero nacanta nacabirita yamai cara nomabaquemiro pan”. \v 8 Nacanquemi: queroca icabiritaja ipimiro irironta pamigote, ingabiritajima imëmiro ora pamanopiantëri arota quero paserigairi basini. \v 9 Nangantaiguëmi aisa ocanta: pomanopiantiri Tosorintsi pairoraca coguitomotimi, aro imëmiro; pingogopiantiro pairoraca, aro piniaquero; pingaimapininqueri, aro inguemaquemi, irasirëgotëmi. \v 10 Ira manántatsi imëngani; ira cogatsi iraniaquero; ira cajematsi inguemaquengani imëngani. Iromitococái cara omanaqueri; cara ongooqueri ironijagajái. \v 11 Pinetse, aroca iromanaquemi pitomi inganquemi: “Apati, pomena pan”, querosonori popiri mopë. Iromanaquemica: “Pomena sima najagueri”, quero popiri marangue. \v 12 Iromanaquemica: “Pomena iguitso tiapa”, quero popiri quitoniro. Quero popiri, iroonti pomasantiri ora icoguitiaca. \v 13 Pinetsaigue. Te pinganinatasantaigue obiro, carari pigóiguë pingábintsaiguëri pitomi, pomabaqueri ora icoguitiaca. Icaninatasanoti Piri Tosorintsi, Ira timatsi Jonogaguitequë, igótasanti icábintsaiguëri iraisati, imaiguëri Caninaro Isëre ira manëgotaiguiri. \s1 Icantocotasicari Ira Jesos: “Imitocoqueri itingomi camagari”. \r (Mt 12.22-32, 43-45; Mr 3.20-30) \p \v 14 Basiniquë cataguiteri Jesos iniaqueri poro sërari inancari camagari imasontitacaqueri. Ijoquineri camagari, itasongobenqueri sërari, inibatagajiri caninasati. Iniaiguëri matsiguengajegui iquenganeintasantaigacari, \v 15 carari aintapague icantasitaigacari: \p —Iroonti ijogantari camagari iragabiomento Berisebó itingomi camagarijegui, imitocoqueri Berisebó. \p \v 16 Ainta basini tsoenguiri Jesos icanqueri: \p —Ogomeantatsiri, nocogaiguini nanetsemi pitasonguinaro pairoraca ora nogóontëmi Obiroca Quirisito. \p \v 17 Carari igóque Jesos ora iquengaigaca. Icantaiguëri: \p —Aroca irógobaguima matsiguenga timaigatsi quibatsiquë, ¿Teco iripoguiriobaguima? Aisa icanta matsiguenga pongotsiquë; queroca iquengaiga, querootisati itiomotobaga përosati. \v 18 Tesonori iromitocotina Satanás. Ipëgatina. Picanque cara imitocoquina Berisebó cara nojogantari camagari. Arome Satanás inguisaiguërime igamagarite, ¿Atiroco ingantima intingomibintaiguërime camagarijegui? \v 19 Irirome omitocoquinane arota nojoquiri camagari, ¿Iriatisatico camagari omitocotaiguëri pomatsiguenga cara ijoqueri camagari iriro? Iriro ogótacagaiguëmine pomatsiguenga cara pamatobita obiati, picantocotaguetasitaiguina. \v 20 Carari yagobiacaquina Tosorintsi, iroro nojogantaigari camagaripague ora pigóontëma aroque parequimi yaca obiroquë iragáantane Tosorintsi, icogabeta intingomibintaiguemime. \v 21 Ira camagari aisati icantari ibega sërari sintsiri, aiti ibiane, ichaapite, itongomento, omagaro ora yomisantantaro ibango querota icositiri pairoraca irasi. \v 22 Carari iriboqueca basini sërari sintsirisonori, irabisëpëri isintsire, iragabeiri, irágopitapëri irógomento ora yabentabeca, imaguetaigapëri imatsiguenga pairoraca ingogue. \v 23 Ira te inguemisantina, te iraguiatina, iguisaquina, iriantinta iquemisanti Satanás. Aisati ira te iromitocotina, te inguemisantacaguinari matsiguenga, iquemisantacaqueri camagari. \v 24 Obirojegui jorío picantaigari ibega sërari inancari camagari quimingari. Isotocasitanaari camagari sërari; aro iátagueque igamagarite cara piriaguiteroquë quibatsi. Icogabeca iromagorie carari tigueti ingantiro. Aique iquianca: “Nopiganajima nobangoquë, cara sërariquë cara nopaniaca”. \v 25 Cara ipigapaa iniopëro pongotsi otarogaga, obetsicaga, ositaga. \v 26 Aique iáque, icaimaiguëri basini camagari quimingarisonori icarati 7. Aique yagobiaiguëri sërari icasëretaigapairi, inantasantaigapari. Yogatsitasantëri sërari, itsipiriasantacagaiguëri. \s1 Icaninasëretaiguë quemisantatsiri. \p \v 27 Ainta arosonori matsiguenga iquemaiguëri Ira Jesos. Ocaimë paniro tsinane, catsigue ocanqueri Jesos: \p —Tojai Tosorintsi icábintsasantëro piniro ora tominquemi jirai tsotaquemi. \p \v 28 Carari icanquero Jesos: \p —Aisonori, carari icábintsasanotaiguëri yoganinasëretaiguëri antagaisati ira quemaigabaquero Irinibare Tosorintsi, iquengasëretëro, iquemisantasantëro. \s1 Jesos icamanaaqueri iraegui botoibiricarira. \r (Mt 12.38-42; Mr 8.12) \p \v 29 Yapatobiritaigapari Jesos tojai basini matsiguenga. Aique yogometaigabaqueri Jesos, iparintaca icantaiguëri: \p —Te pinganinataigue tojainta pitsoingaiguëri Tosorintsi; iroro piniantëna: picogaigui natasongomotaiguemi; carari quero nacantajimiro aisati. Pinguengasëretiro ora icanque Jonás cara yosiguina nibega Naro, aro pinguemisantina. \v 30 Piquemocotaiguëri Jonás jirai, iniguëri omaganiro canianiro iguibeguinte sima. Maba cataguiteri inë tsomagui, aro icomarangairi onamijaquë ora irogóontaigabaquimari Nínebesati cara igáqueri Jonás Tosorintsi. Aisa nacanta Naro: aiquenta pigóontaiguëna cara igáquina Tosorintsi; nangamaque, ongaraque maba cataguiteri nanganiatanae Naronta paniacha Jonogaguitequë, nomatsiguengatapë cara niboguë yaca quibatsica. \v 31 Aisati jirai ainta tsinane itingomi omatsiguenga Sebasati. Cara opaniaca parigoti, oquemocoqueri Saromón tojai igóque iriro, aro piátasiqueri jaanta oniopëri oquemisampëri. Yamai ainta Naro obirojeguiquë, nobaqueri Saromón carari te pinguemisantaiguena. Aiquenta, cara Tosorintsi ingomantëgotaiguëri antagaisati matsiguenga, ongabiritanëma ora tsinane Sebasato ongantocotaiguëmi: “Picantasantaguetaiguë obirojegui ora te onganinate cara ipocasitaiguëmi Ira Agabisaicoontatsiri, carari te pinguemisantaigabaqueri. Inguisasantaiguëmi Tosorintsi”. \v 32 Aisati ingabiritaiguëma Nínebesati ingantocotaiguëmi: “Naquemisantaigabaqueri Jonás, nacantaigaa yacaqueroca nojocaigairo ora nacantaguetaiguë te onganinate, carari picantasantaguetaiguë obirojegui ora te onganinate, te pinguemisantaigabaqueri Agabisaicoontatsiri Ira obaqueri Jonás. Inguisasantaiguëmi Tosorintsi”. \s1 Ira quemisantatsiri cantaca michero. \r (Mt 5.15-16; 6.22-23; Mr 4.21-22; Ir 8.16) \p \v 33 Aisati icantaiguëri jorío Jesos: \p —Aintaca paniro matsiguenga oboquero michero iranetsantëmaro, te iromániro, te iroguiro osobiquë cantiri paquitomosiga, carari iroquero jonoquë arota ogonijaguitetocotiri omagaro timatsi pongotsiquë. \v 34 Ira cogasantiro ingante pairoraca icocaqueri Tosorintsi, irojocajiro ora quimingari, irogótasantanëro ora icogui Tosorintsi, ingantasantëro. Aisati ingantimari ibega sërari cara iniasanti, te irantibatima pogonijatinerinta omagaro. Carari ira te iranintiro ingante ora icocaqueri Tosorintsi, te irojocajiro ora icantagueti te onganinate, te inguemisante, përosati cara itimi tsitiniriquë. Aisa ingantimari ira te iranee; irantibatanëma tenta ongonijatomotiri pairoraca. \v 35 Caninataque pigónijintima piquemisanquerica Tosorintsi. \v 36 Aroca piquemisantasantëri, aro pigótasantanëri, quero pitsoinguëmati, pintimaque cataguiteriquë. Pinganquimaro michero cara pogani jonoquë pogonijaguitetocotiri antagaisati matsiguenga inatsi pongotsiquë. \s1 Jesos iguisaneintaiguëri bariseo aisati ira ogomeantiro Sanguenari. \r (Mt 23.1-36; Mr 12.38-40; Ir 20.45-47) \p \v 37 Cara inibatasegui Jesos, icanqueri bariseo: \p —Intsome ajáte nobangoquë nopaaguëmini. \p Aro yoguiatëri, yapaaguëri. \v 38 Te inguibocotima Jesos; iroro iquenganeintaguëca bariseo. \v 39 Aro icanqueri Atingomi: \p —Aisonori obirojegui bariseo pametaiga piquibopiantiro pitasane otisitaquë aisati poberatote, carari te pinguibiro quimingaro cara otequë. Ongantaiguëmi pibega obirojegui: piquibococa pobacoquë, carari tsomagui përosati pamatobitaiguëri matsiguenga, picositaiguëri, picantagueti tojai quimingaro. \v 40 ¡Te pigóigue obirojegui! Pigóiguë Tosorintsi yobetsiquëmiro pobaco; ¿Teco pigóigue aisati yobetsiquëmiro pisëre ora piquengasëretanta? \v 41 Pametaiga popasitabitacari ira coguitiachari. Obitsita pobetsiquima pisërequë, aique pingantaneintasantëgotaigueri coguitiachari, pomasitasantimari, aro pingábintsasantiri. Aisati iraniacaninataiguëmi Tosorintsi. \v 42 ¡Obirojegui bariseo, iratsipiriacagaiguëmi Tosorintsi! Aisonori popagarantiri arosata pasiati. Aroca páguë quirequi 10, aro pomagaranqueri paniro irasi Tosorintsi. Aroca páguë 10 osi pobanguirepague, aro pomagaranqueri patiro irasi Tosorintsi. Ocapague caninataque, carari te pinguengaiguero ora icocagasantaigabitëmi Tosorintsi: icogabeca pintimeme caninasati, icogabeca pinguemisantirime Tosorintsi aisati pintinerime. \v 43 ¡Obirojegui bariseo, iratsipiriacagaiguëmi Tosorintsi! Picogasantaiguë imaiguemi sobicomentotsi caninaro cara yapatotaiga jorío. Aisati picogasantaiguë irobetsataiguemi matsiguenga cara opimantagani pairoraca, irobetsataiguëmi: “Ogometinari”. \v 44 ¡Iratsipiriacagaiguëmi Tosorintsi! Obirojegui aisa picantaro ora yogantari camatsirini, te ine pairoraca ora irogóontëmaro matsiguenga. Yanëitaiganaque matsiguenga jonoica, yoguimingataigaca. \p \v 45 Aintasati paniro ogomeantiro isanguenare Moisés, icanqueri: \p —Ogomeantatsiri, cara pinibatëgotëri bariseo negaca, picantocotaguetasitaiguëna aisati naroegui ogomeantiro isanguenare Moisés. \p \v 46 Yotabitanëri Jesos: \p —Aisati Tosorinti iratsipiriacagaiguëmi obirojegui ogomeantiro isanguenare Moisés. Pobomirintsitaiguëri matsiguenga cara pogometaguetiri tojai, carari te pomitocotëmatiri tenta pinguemisantaiguero pasi pogomeantane. \v 47 Iratsipiriacagaiguëmi Tosorintsi pobetsicaiguirotinta pongotsipague pinguengantimari comantantatsiri ira yogamagaiguë pomatsiguenga jirai. \v 48 Obirojegui ógaiguëri. Arome pintimaigueme jirai pigamagaiguërime obiro. Pitsipiriasitaigaca yamai cara pobetsicaiguëro pongotsi pinguengantëmari tenta pinguemisantaigueri. \v 49 Iroro igótocotaiguëmi Tosorintsi icanque: “Nagáquemiri comantantatsiri aisati nagátane. Nigóque pógarantaigabaqueri aisati basini pinguisaiguëri catsimari. \v 50 Aiti picantagueti picogaiguinta pigamagaigueri omagaro comantantatsiri: pasi poguiro póganti, obiro aisati pomatsiguenga jirai. Naguibitacaiguëmiri cara pógaiguëri antagaisati comantantatsiripague cara iroraini nobetsiquë quibatsi irooti yamai; pógaiguëri obirojegui aisati pomatsiguenga jirainisati. Pintimaigueme jirai, pógaiguërime aisati. \v 51 Naguibitacaiguëmiri obirojegui cara pógaiguëri Abel aisati basini tojai. Aisati pogamaguëri Sacarías ira pógaiguë nobangoquë aronisati itagantariquë”. \v 52 Aisonori iratsipiriacagaiguëmi Tosorintsi, obirojegui ogomeantaiguëro isanguenare Moisés. Pigótaigabitaro Irinibare Tosorintsi. Iroro pogometaguëtaigabitacari pomatsiguenga, pamatobitaiguëri. Te pingogaigue obirojegui pigótiri Tosorintsi, teatisati pinintacagaigueri irogóigueri Iriro pomatsiguenga ira cogasantabitacari iragabisaicotaiguëri Tosorintsi. Poticaiguëri. \p \v 53-54 Aro itsonquero Jesos inibataiguëri. Cara isotocaiganaque antagaisati, iguisaneintaigacari Ira Jesos bariseoegui aisati ira ogomeantiro Sanguenari. Yosamitaigabitacari pairoraca; icogabeca irinibatacaquerime Ira Jesos te ongomeite. Icantobaca: \p —¿Pairoraca anganqueri Ira Jesos aniantëmari? Aroca anibataqueri ora te onganinate, aro anguisasantëri agamaguëri. \c 12 \s1 Icanqueri irogomere Jesos: “Quero picantaigari bariseo”. \r (Mt 10.26-33; 12.32; 10.19-20) \p \v 1 Aro yapatobiritaigacari Jesos arosonori matsiguenga, yagaticobacaigaca. Iparintaca Jesos icantaiguëri irogomere: \p —Quero picantaigari bariseoegui, pigamaiguemari iromatobitaiguëmi. Inibati caninasati carari icanquero basiniati, yamatobianti, yoguimingataiganaqueri matsiguenga ira quemisanqueri, icantacaqueri ora te onganinate aisa ocanta ora piponganta pan potsatianquero omagaro pan. \v 2 Pairoraca ománocotaga yamai, ongonijaque aiquenta. Ora te ogótingani jirai, ogótanëngani aiquenta irogóiguë antagaisati matsiguenga cara yamatobianti bariseo. Quero pairo mánëmatacha. \v 3 Aisati obirojegui, pairoraca pinibatë yamai pimánabecaro, aiquenta inguemaiguëro matsiguenga. Pairoraca pinibatëri pomatsiguenga casiriconiati tsomagui pobango, aiquenta ongonijatsatae cara yapatotaiga matsiguenga. \v 4 Yamai nongomantaiguëmi, nomatsiguenga, quero pitsoroguiri ira cogatsi iróguimi. Aroca iróoquemi, iroonti pobatsa iróoque; tigueti ingantimi pisërequë. \v 5 Nangantaiguëmi, pominguiri Tosorintsi, pomingatsatiri. Ingoqueca, iróoquemi; carari aisati ingoqueca, iragáquemi Sharincabeniquë. Jee, aisonori pintsoroguiri Iriro. \v 6 ¿Teco pigóiguë ipimantagani tsimiri iraagueri matsiguenga, te iripënatasantima? Carari igóiguëri Tosorintsi, te iromaguisantiri tsimiri. \v 7 Aisa ocanta igótasantëmi: igóti atiraca ocarati piguisi. Aroca yomisantaiguëri tsimiripague Tosorintsi, iromisantasantaiguëmi obirojegui. Quero pitsorogui. Pinganinabentiri Tosorintsi. \v 8 Nangantaiguëmi: pairiraca inganqueri imatsiguenga: “Ira Jesoquirisito Natingomi”, aique cara Jonogaguitequë inguemaiguëna ironomire Tosorintsi cara nanganqueri Pabati: “Itingominquena iriro, nomatsiguengatacari Naro”, Naanti paniacha Jonogaguitequë nomatsiguengatapë cara niboguë yaca quibatsica. \v 9 Carari inganquerica matsiguenga: “Cagari Jesos Natingomi”, aisati nanganqueri Pabati: “Tenta intingomintina iriro, iroro te nogótaguëtiri iriro Naro; cagari nasi”. Inguemaiguëna irisaanganetsite Tosorintsi. \v 10 Nopaniaca Naro Jonogaguitequë, nomatsiguengatapë. Carari pairiraca cantëgotaguetasiquinane, aroca inganquima yacaqueroca, iragabiaqueri Tosorintsi ingábintsëri, irojocajineri iromaguisaintairi ora icantagueti te onganinate. Carari quero icábintsiri ira cantëgotaguetasitarone Isëre Caninaro, quero yomaguisantineri, quero ijocajineri përosati queronta oquemisantacagajiri Isëre aroquenta imaintëro. \v 11 Cara irágaiganaquemica cara yapatotaiga jorío, aisati iráganëmi catingasatiquë joes aisati itingomi, quero pitsorogaigui, quero pogasëretaiga cara potabitanëri \v 12 ogomequeminta Isëre Tosorintsi ora pinibataiguë. Onibataquemi Caninaro Isëre. \s1 “Pigamema, quero picogui pasintagueta”. \p \v 13 Cara yapatotaiga matsiguenga, ainta paniro sërari icanqueri Ira Jesos: \p —Ogomeantatsiri, atsi pingantiri igue imagarantinaro ora ijocaiganaquena apati cara icamaque. Imeitënaro nasi igue. \p \v 14 Yotabitanëri Jesos: \p —Quero nacantiri cagarinanta joes, ira cantërine caninasati imagaranquemiro. \p \v 15 Aique icantaiguëri antagaisati Jesos: \p —Pigamema, quero picogaigui pasintagueta. Quero pinebetaro ora yasinta basini. Quero ocaninataguimi cara pasintaguequima. \p \v 16 Aique yosiacagantëneri quingabaguirentsi: \p —Ainta sërari casintaguetachari. Cara iritoganequë ipanguitëro tirigo, otojaigasantanë. Yobiguitëro tojai tirigoguitso. \v 17 Aro iparintaca iquianca: “Teni cotonguiboro nobango asi tirigoguitso jagasantaca. Aiti tojaiquerai. ¿Pairoroco nanganque yamai? ¿Negaraca noguëro nomisantëro? \v 18 Ajaa, naquianca. Nogomeriguetëro obangopague tirigo, nobetsiquëro iroraipague oquibeguinte, aro noguëro antagaisati natirigote aisati omagaro nasintagueta. \v 19 Nanganque: ‘Inomoquina tojai, quero nitsonguiro tojai osarini. Yamaica nomagoreaque, nopasantë, nasinguitapininquimaro’ ”. \v 20 Carari icanqueri Tosorintsi: “Te pineicotima obiro oshoincoquiminta. Yamaica tsitiniri pingamaque. Aique, ¿Pairi casintaguetajimarone antagaisati ocapague inomoquimi ora picaninabentabeca”? \v 21 Aisati icanta antagaisati matsiguenga cogatsi irasintasantëma tojai, carari te iraninte ingábintseri Tosorintsi. Caninataque pobetsiquima pintiomoqueri Tosorintsi Jonogaguitequë. \s1 Tosorintsi yomisantëri ira quemisanqueri; ipëri pairoraca ora icoguitia. \r (Mt 6.25-34, 19-21) \p \v 22 Aique icantaiguëri irogomere Jesos: \p —Nangantaiguëmi: quero pogasëretocotaro poperi, piguitsagare, atiraca páguëro. \v 23 Itimacaquimi Tosorintsi; ¿Queroco ipaiguimi poperi, piguitsagare aisati? \v 24 Pinetsaigueri ira tsimiripague. Teni imanguite, teatisati iráguiro ibanguire iroquero pongotsiquë cara irágopiantaiguëro aiquenta irapapiantëro. Carari ipagueiguëri Tosorintsi iraperi antagaisati cataguiteri. Aroca iromisantaiguëri tsimiripague, aisati obirojegui iromisantasantaiguëmi pabisaiguërinta tsimiripague. \v 25 Aroca pigasëretima, ¿Aroco pomitojaiguëro posarinite? Quero. Pitsipiriasita cara pogasëreta. \v 26 Tiguetinta pingantima arosata, ¿Pairo pogasëretocobiritaro basinipague oquibe? \v 27 Pinetsaiguero otegapague tobari atiraca oquibianë. Te onguengue. Te onguirique, teatisati ontëmate, carari iroro caninarosonori. Jirai itimi Saromón itingomi joríojegui. Iquitsagata caninasati yoganinata carari te aisati ingantimaro pibega orapague otega. Pabisanaqueri. \v 28 Tosorintsi yoganinatëro otegapague tobari ora quero ocosamaniti aronta omanapague osiguiricanë, iritaguëro matsiguenga. Cara yoganinatëro otegapague Tosorintsi, ¿Teco iromisantaiguëmi obiro aisati; inguitsagatacagaiguëmi? ¿Pairo pitsoingobitaiguëri? \v 29 Iroro quero piquengasëretaguëta, quero posamita: “¿Pairo nopë? ¿Pairo nóguëma”? \v 30 Aisati icogaiguëro ocapague ira te inguemisante. Quero posigari irirojegui, aroquenta igóquero Pabati Tosorintsi cara Jonogaguitequë ora picoguitiaiga obiro. Iromisanquemi. \v 31 Iroro pingogasantaguëque intingomibintaiguemi, aro imaiguëmi omagaro ora coguitiomoquimine. \v 32 Quero pitsorogaigui. Obirojegui picantaigari noishate, Naronta omisantantatsiri. Te pintojaigue, carari inintaiguëmi Pabati Tosorintsi, icaninabentaiguëmi, icogasanti pintingomintaiguemari. \v 33 Pomimantiro ora pasintagueta, pomaguetiri coguitiaguetachari omagaro opënataga; aique imëmi Tosorintsi ora caninaro cara Jonogaguitequë cara quero yapiro cajiro, quero piraaga, querootisati icositimiro, quero pitsonga. \v 34 Aitica ora pasintagueta yaca quibatsica, pinguengasëretapinintiro ora inatsi yaca quibatsica; carari aitica pasi Jonogaguitequënta, pinguengasëretapinintiri Tosorintsi. \s1 Pobetsiquima tenta pigóte atiraca ongantima iripigaima Atingomi. \r (Mt 24.45-51; 25.1-13; Mr 13.33-35) \p \v 35 Aisati icantaiguëri irogomere Jesos: \p —Pigamaiguemari Pitingomi, pobetsicasantaiguema. \v 36 Obirojegui, nogomere, aisati picantaigari iromeraro casintaro pongotsi. Iáque casintaro iraniaqueri imatsiguenga cara iráquero iina. Ainta iromeraro yomisantëneri casintaro pongotsi, yobotaiguëro micheropague, icaguitaiguë. Yoguiaiguëri irooti cara irarepëma, aito cara irasirëgotapairi. \v 37 Aro inganinatasantaiguë iromeraro igaguitaga cara irarepëma casintari. Nangantaiguëmi: iriati agasobicaigapëri iromeraro, irapajagaigapëri. \v 38 Aroca iribocapae aganguite, queroca coniamaniquë, jemita: iromeraro igaguitaga inganinabentasantaigabaqueri. \v 39 Aiti basini nongomantëmi: ainta basiniati casintaro pongotsi: aroca irogóque atiraca ongantima iribocapë cosirinti, ingaguitë, iromisantasantëro ibango, quero inintacaguiri icositiri pairoraca. Cara te irogóte atiraca ongantima iriboque cosirinti. \v 40 Aisati nacantabecari cosirinti, te nongomante atiraca ongantima cara nopocaje. Jirai nopaniaca Jonogaguitequë, nomatsiguengatapë yaca quibatsica. Pënibaque najáque. Aiquenta nopigaima. Aro pinguengaiguena, pobetsiquima, pigamaiguena arota quero nomabocapëmi. \p \v 41 Aro icanqueri Peroro: \p —Natingomi, ¿Pairi picantaiguë oca? ¿Paniroco naroegui, picoguico irogótaiguero omagaro matsiguenga? \p \v 42 Yotabitanëri Atingomi: \p —Aisati picantari ibega iromeraro caninari, igótasanti, iquemisantasantëri ibatorote, icanquineri ora icocaqueri. Ira ibatorote icanqueri imaguetaiguëri basini iromeraropague iraperi. Aique iáque ibatorote. \v 43-44 Aroca iraniopëri iromeraro antatsi caninasati ora icanëri, ingampëri ibatorote: “Caninasati picantaguequero ora nococaquemi. Yamai nocogui pomisantasantinaro omagaro ora nasinta, nigótinta yamai quero pamatobianti”. Aro inganinasëretë iromeraro. \v 45 Irari, aroca irajitabetima iromeraro te ongomeite: “Querojengari ipigaa nobatorote irooti cosamani”, inguisaiguërica itsipa basini iromeraro iripasataiguëri sërari aisati tsinane, iromeratëmari, irapasantë iriro irisinguitopiantëma, \v 46 iripigapëma ibatorote iromabocapëmari tenta iragueiri. Aro irócagantapëri iratsipiriacagopëri, irojocaigapëri cara intsibataiguëmari tsoengatsiri tenta inguemisante. \v 47 Ira iromeraro igótabecaro ora icocaqueri ibatorote, carari te ingantiro, te irobetsiquima, iripasatacagantasantapëri. \v 48 Carari ira te irogótasante ora icocaqueri ibatorote, quero tojai ipasatiri. Quero icocaguiri tojai ira te irogóte. Irari ogótasantatsi, ingocagasantëri tojai. \s1 Quero antagaisati iniacaninatiri Quirisito. \r (Mt 10.34-36) \p \v 49 Aisati icanque Jesos: \p —Nipocasique yaca quibatsica arota inguisaiguena matsiguenga iribëquëgotaiguena corosiquë. Ainta inguemisantaiguëna, ainta basini quero iquemisantaiguina iratsipiriacagaigueri ira caninabentaiguënane. Inguisabacagobitaiguëna. Nocogabeca abisënguitsineme omanapague. \v 50 Nigóque inguisaiguëna matsiguenga, irógaiguëna. Nigótironta, nogasëretasantaca yamai. Nocogui nangantiro omanapague. \v 51 Quero pijitasita nipocasica irágacaninatobagaiguëma omagaro matsiguenga. Quero yágacaninatobaga. Nipocasique nanganqueri inguisabacagaiguema. \v 52 Aintaca pabocorooti timaigatsi pongotsiquë inguisabacaguima, quero iquengabiritina. Ingaraque maba, inguisasëretaiguëri pite ira quemisanquinane. Pite inguisasëretaiguëri maba. \v 53 Nipocasique iroonti inguisasëretiri itomi iriri, aisati inguisasëretiri iriri itomi; onguisasëretobaguima osinto oniro; aisati onguisasëretobaguima eba aguiro. \s1 Caninataque pinguenguero ora ogomequimi ora piniaigabitaca. \r (Mt 16.1-4; 5.25-26; Mr 8.10-13) \p \v 54 Aisati Jesos icantaiguëri ira botoibiritaigari: \p —Cara piniaigabaquero oquibe mingori oconijapë aiquero cara icanaque paba, picantaiguë: “Coraguetaque angani”. Aro omariaque. Pigóiguë omariaque cara pitimaigui. \v 55 Aisati cara onguëtaguetanaeca, picanque: “Quero oparigui”. Aro osariganaque, ongatsiringaguetanë. \v 56 Te pinganinate obirojegui; pinibatë patiro carari picanque basiniati. Pigóiguëca omariaque angani, aisati aroca ongatsiringaguetë, ¿Pairoroco te pigóbirite piniantimaro ora piniaiguë icanque Joan baotisatantatsiri, aisati nacanque Naro aisati ora nogometaiguëmi? \v 57 Aisati ¿Pairo te pingogobite pigóiguero ora aisonori, ora caninari? \v 58 Aroca inguisabiriquimiri pomatsiguenga quirequi ira pirebetëri, iráganëmica cara joesiquë, piniantasantima pinguenguema cara abatsiquë queroquerai pareta. Pinguenguema atiraca ongantima popënabentajiri ira pirebeti. Aroca iráganëmi cara poesitoquë, ira joes iragáqueri soraro: “Páganëri ica, pomingueri”. Aro iromianquemi cara iromingamentoquë. \v 59 Nangantaiguëmi: queroca pipënabentiri antagaisati ira pirebetiri, quero yomisotocajimi aisati. \c 13 \s1 Queroca picanta yacaqueroca, iripoguiriaiguëmi Tosorintsi. \p \v 1 Aique iátasitaiguëri Jesos matsiguengapague, icomantaigapëri: \p —¿Piquemocotaiguëri Garireasati yógagantaiguëri Pirato? Iáigabitaca Jerosarénquë ibangoquë Tosorintsi yógaiguëneri ibira. Carari iguisaigabaqueri Pirato igátaiguëri isorarote yógaiguëri. Iconoataiguëri iraraa Garireasati iraraa ibira yógaiguëneri Tosorintsi. \p \v 2 Yotabitaiganaqueri Jesos: \p —¿Aroquenta yogamagaiguëri pijitaiguëco ira Garireasati cantasantagueantënguitsi ora te onganinate, yabisaiganaqueri imatsiguenga? \v 3 Nangantasantaiguëmi: tesonori. Carari queroca pijocajiro ora picantaguetaiguë te ongomeite, queroca picantaigaa yacaqueroca, aro pingantaiguëmari ibega Garireasati camënguitsi, Tosorintsi iripoguiriaiguëmi obirojegui aisati. \v 4 Aisati piquemocotaiguëri Jerosaresati cani cara oparigatetaiguëri mopëpongo cara Siroéquë, pitsitocaiguëri 18 matsiguenga, icamaiguë. ¿Pairo icamobitaiguë? ¿Pijitaiguëco icantasantaguetaiguë iriro ora te onganinate, yabisaiganaqueri basini Jerosaresati, iroro inintacaguëqueri Tosorintsi pitsitocaiguëri? \v 5 Nangantaiguëmi: tesonori. Irianti cantaigari omagaro matsiguenga. Aisati obirojegui, queroca pijocajiro ora te ongomeite, queroca picantaigaa yacaqueroca, iripoguiriaiguëmi obirojegui aisati. \p \v 6 Aique icanque Jesos, yosiacagantaiguëneri: \p —Ainta matsiguenga ipanguitëro iguera cara irobasitequë. Piquibiaque caninasati, inetsapiantabitacaro aitica oguitso, iráquerome, carari te onguitsotëmate. \v 7 Aique icanqueri ira omisantineri: “Maba osarini nocogabecaro oguitso oca igueraca; te naneiro. Pitoguiro iguera, teni ongomeite, otimabeca”. \v 8 Yotabitanëri omisantiro: “Nobatorote, ineta patiro osarini basini. Nanguiaque quibatsi nongonaguëro itiga pobira; \v 9 aique aroca onguitsotanë, caninataque. Carari queroca pini oguitso, aro notoquero”. \s1 Jesos yoguibegajiro tsinane sábaroquë. \p \v 10 Basiniquë sábaro yogomeantë Jesos cara yapatotaiga joríojegui. \v 11 Ainta tsinane cara pongotsiquë aro inancaro camagari jirai. Aroque yoanaitëro tojai osarini ocarati 18, iroro poguitaguëca tigueti ongantima aratingue catingasati. \v 12 Cara iniaquero Jesos, icaimëro, icanquero: \p —Obiro, tsinane, nagaguibegajimiro cara poguica. \p \v 13 Aro yotsagaquero, irooti pibeganaa, ocatingatanai. Aito cara ocanque catsigue: \p —Icaninatasanti Tosorintsi, yogabisaicotajina naro. \p \v 14 Aique ira obatatsi cara yapatoibiritaigari Tosorintsi jorío iguisaneinqueri Jesos aroquenta yogaguibegajiro tsinane sábaroquë. Icantaiguëri ira matsiguenga: \p —Aiti 6 cataguiteri cara atarobacaataigui cara caninataque popocaigue iragaguibegajimi. Carari quero pipocasitiri sábaroquë, iroonti cataguiteri comagoriantague. \p \v 15 Aique yotabitanëri Atingomi: \p —Tojai pamatobianti. Pinibatë patiro, picanque basiniati. Pintagueti obirojegui sábaroquë aisati. Pinetse: ¿Teco pintsaicotiri pobaacate aisati pomorane cara páganëri nijaaquë iróquima nija sábaroquë? \v 16 Carari cagari pobira oca tsinaneca, iroonti imatsiguenga Abaram. Tojai osarini ocarati 18 yoanaitëro Satanás. ¿Teco onganinatasante angábintsero sábaroquë? \p \v 17 Cara inibatë negaca, yoguimairentaiguëri antagaisati quisaneintaiguëri, yoguipasiguitaiguëri. Carari iraegui botoibiritaigari icaninabentaiganaqueri, icantaiguë: \p —Ocaninatasanti ora icantagueti Jesos. \s1 Cara Tosorintsi itingomibintaiguëri matsiguenga quemisantatsiri, aisa ocantaro pibega oguitso mositasa, aisati ocantaro pibega ora piponganta pan. \r (Mt 13.31-34; Mr 4.30-32) \p \v 18 Aique icanque Jesos: \p —¿Yamai ati ocanta cara itingomibintiri matsiguenga Tosorintsi? ¿Pairo nanganquero nosiacagantëmiro? \v 19 Aisati ocantaro pibega oguitso mositasa ora imionguë sërari iritoganequë. Pianë, piquibianë tojai, ipocaigapë tsimiripague, yogaigapëro imagosi otsegopaguequë. \p \v 20 Aisati icanque Jesos: \p —¿Pairo nosiacagantëmiro cara igáanti Tosorintsi? \v 21 Aisati ocantaro pibega ora piponganta pan. Cara obetsiquëro pan tsinane, águëro tojai opane tirigo, ongonaguëro arosata piponganta pan. Aique oponganë antagaisati. \s1 Icanque Jesos: “Pomomirintsibentima piretima Jonogaguitequë”. \r (Mt 7.13-14, 21-23) \p \v 22 Aro iátagueque Jesos aiquero Jerosarénquë, iquenagueque poeboropaguequë yogometaigapëri matsiguenga. \v 23 Yosamitobëri paniro: \p —Natingomi, ¿Atiraca ingaraque ira abisaicotajatsine? ¿Aroco ingaraque arosataanti? \p Icanqueri Jesos: \p \v 24 —Nosiacagantëmiro. Aroca pininti pingapë cara itimi Tosorintsi, pomomirintsibentima pingapë otiomijani omoro. Ainta tojai icogasantaigabita iriáiguë Jonogaguitequë, carari quero icantiro yaretaigaro tojai. \v 25 Aisa icanta casintaro pongotsi, irasitëgotanëma. Aique obirojegui terai pingaigue paratingaiguë sotoquë, pingaimë: “Natingomi, pisirenaro”. Carari irotopitanëmi tsomagui: “Teni nogóiguemi negaraca popaniaca”. \v 26 Aique pingantaigabitëmari: “Jirai pitsibataiguëna, papëcoiguëna, póigotaiguëna, aisati pogometaiguëna abatsipaguequë noboeborotequë”. \v 27 Inganque tsomagui: “Nagatsitaimiro teni nogóiguemi negaraca popaniaca. Pijátopitaiguena; popigaiguema tojainta picantagueti ora te onganinate”. \v 28 Canta pijáiguë, pigasëretasantaiguëma, piragasantaiguëma, aisati pitsitsiaguitetaiguë, cara piniaiguëri jaanta ira Abaram, Isac, Jacob aisati omagaro comantantatsiri cara itingomibintaiguëri Tosorintsi, carari obirojegui pijocaga sotoquë queronta picanta piáigui canta. \v 29 Iribocaigapë arosonori quemisantatsiri paniaigacha cara iconteti paba aisati cara iquiro, aisati toonquë aisati comate, aisati omagaro quibatsipaguequë, irisobicaigapë mesaquë iragáantanequë Tosorintsi, inganinabentaigapëri. \v 30 Quero yareta canta tojai itingomipague yaca quibatsica, ira piniacaninataiguë, carari iraretaiguëma tojai ira pomaintaiguë yamai inguemisantaiguënanta. \s1 Eroris te iromitsoroguiri Ira Jesos. \p \v 31 Irooti cataguiteri ipocaiguë arosata bariseopague. Icantaigapëri Ira Jesos: \p —Pijáte basiniquë quibatsi. Icoguini Eroris irócagantimi. \p \v 32 Icantaigabaqueri Jesos: \p —Pijáigue, pingantaigueri ira matobiantatsiri: “Icanque Jesos: ‘Quero nisiga. Nojoquineri matsiguengapague igamagarite, aisati nogaguibegajiri janaitatsiripague; nanganquero negaca yamai, naramani; aisati arosata cataguiteri notsonguëro natarobacaare ora nipocasique yaca’ ”. \v 33 Aro nanguenagueque yamai, naramani, aisati basini cataguiteri. Caninataque nangame Jerosarénquë aisa nangantaiguëmari ibegaiga comantantatsiripague jirai cara icamaiguë canta. \s1 Jesos yogasëretocoigacari Jerosaresati. \r (Mt 23.37-39) \p \v 34 Aisati icanque Jesos: \p —¡Jerosaresati, Jerosaresati, pógapinintaiguëri comantantatsiri, pibasiaqueri mopëquë ira igáquemi Tosorintsi! Aisa ocanta tiapa omisantaiguëri ojaniquite, ocábintsaiguëri, tojai nocogabeca nopatotaiguemime obirojegui, nanguemisantacagaiguemime, carari te pinintaigue pinguemisantina. \v 35 Pijitasitaiga Jerosarén caninaro, carari nojocanëmi Naro, aisati ijocanëmi Pabati Tosorintsi quero inomotajimi. Yamai nangantaiguëmi quero piniaigaina aisati irooti cara piniaigabaquina nopocaje aisati, nantingomibintaigapëmi, pingantocotaigabaquena: “Coraque Ira igáque Atingomi. Icaninatasanti Iriro”. \c 14 \s1 Jesos yoguibegajiri paniriabaguitachari sábaroquë. \p \v 1 Basiniquë sábaro iáque Jesos irapë ibangoquë itingomi bariseo. Inetsaigaseguiri. \v 2 Ainta cara paniro janaitatsiri, paniriabaguitachari yapaniriagueca omagaro. \v 3 Aro Jesos yosamitëri bariseoegui aisati ira ogomeantiro isanguenare Moisés, icantaiguëri: \p —¿Caninataqueco agaguibegajiri janaitatsiri sábaroquë? ¿Queroco? \p \v 4 Imairetasantaiguë irirojegui. Aro yotsagaqueri paniriachari Jesos yogaguibegajiri, igáqueri iriátae. \v 5 Icantaiguëri bariseo Jesos: \p —Aroca sábaroquë imariaque omoroquë pitomi, ¿Queroco págairi omanapague? Imariaqueca pobaacate omoroquë, ¿Queroco págairi irooti sábaroquë? Quero poguei oquëtaguetanaita. \p \v 6 Imairetaiguë tiguetinta ingantima irotopitiri. \s1 Icanque Jesos: “Quero poguibata”. \p \v 7 Aro iniaiguëri Jesos ira igaimanejegui cara yoguibataigaca. Icogabeca irisobicaiguëme inganquima itingomi arota iraniacaninataigueri matsiguenga. Aro icantaiguëri Jesos, yosiacagantaiguëneri: \p \v 8 —Cara ingaimëmica jiesitaquë cara iráquero iina sërari, quero pisobigui cara isobicaigui itingomipague tenta pigóte aroca iribocapë itingomi yabisanaquemi obiro. \v 9 Aique ira cajemaquemi pitirooti obiro inganquemi: “Pingabiritima, pomeri ica nagaimaneca irasi irisobicomento. Pisobigue obiro cara”. Aro popasiquitanë, pijáque pisobiaque cara carantatsiriquë. \v 10 Carari cara ingaimëmi, pirequima, pijáte, pisobique carantatsiriquë. Aique, iribocasitëmi ira cajemaquemi, inganquemi: “Omana, nomatsiguenga, pisobigopë yaca itingomiquë”. Iraniaiguëmi igaimanejegui cara mesaquë, irogóiguëmi obiro itingomi. Aro pinganinatanë. \v 11 Pairiraca quingachane caninari, irajiquima obatatsi, aro Tosorintsi iraguipasiguitëri, inganqueri carantatsiri. Aisati ira carantatsi, iraguibatasantëri iriro Tosorintsi, iraniacaninatëri imatsiguenga. \s1 Pingábintseri ira coguitiachari. \p \v 12 Aisati icanqueri Jesos ira cajemaqueri: \p —Cara pingaimaiguëri matsiguenga pobangoquë, popaagaiguëri catingaquë queroca chopiniquë, quero picaimiri irianti pamigotepague, querootisati pirentipague, querootisati pijitaneegui, querootisati pitimanamire casintaguetachari. Aroca popaaguëri, aro iriro pëgatajimine, irapajagajimi obiro. \v 13 Carari caninataque pingaimaigueri ira te irasintaguetima pairoraca, aisati ira camabocori, aisati ira carancara, aisati ira comarajari, omagaro cantacha negaca, \v 14 tiguetinta ingantaiguema iripëgatajimi irapajagajimi obiro. Carari aiquenta cara Tosorintsi iraganiataigairi antagaisati quemisantatsiri, iripëgatajimi, imaimi obiro cara picábintsanti yamai. \s1 Tosorintsi iritsita icábintsaigabitaca jorío. \r (Mt 22.1-14) \p \v 15 Iquemaqueri Jesos paniro igaimane, icanque: \p —Inganinasëretë ira papërone pan cara igáanti Tosorintsi. \p \v 16 Icanqueri Jesos quingabaguirentsiquë: \p —Ainta paniro sërari. Yobetsiquëro tojai perintsi, icaimagantaiguëri imatsiguenga iribocaigapë irapaiguë. \v 17 Aroque pobetsicaca antagaisati. Igátabecari ironomire ingomantaguetaiguëri igaimane: “Moncaraca yamai; pobetsicaca omagaro; popogopë yamaica”. \v 18 Carari te ingogaigue iriáigue. Icanque paniro: “Irorai namanantë naguebatsite. Najáque yamai nanetsëro, caninaguiteroca. Pingantinari pobatorote: ‘Quero ipoqui’ ”. \v 19 Icanque basini: “Irirai namanantë nobaacate icarati 10. Yamai najátasiqueri naniantëmari iriroca caninari, aroca intarobacaaque caninasati. Pingantiri pobatorote: ‘Quero icanta ipoqui’ ”. \v 20 Icanque basini: “Irorai náguë najina; iroro quero niátaguëti”. \v 21 Aro ipigapaa ironomire, icomantapëri ibatorote: “Icanquena: ‘Quero niáti, quero napi’ ”. Aro iguisaneinca, igáqueri ironomire: “Omanapague pijáte, pinguenagueque poeboroquë, pomapëri yaca ira te irasintaguetima pairoraca, aisati ira camabocori, aisati carancara, aisati comarajari, omagaro cantacha nega”. \v 22 Aique iáque ironomire, icaimaguequeri, yamaigapëri tojai. Icampëri ibatorote: “Casintinari, nocomantëri, ipocaigapë tojai, carari terai otsatenguima mesa; tojaiquerai basini”. \v 23 Aro icanqueri ironomire ibatorote: “Pijátaguete abatsipaguequë, pomaigapënari yaca irajagopëmaro nobango. \v 24 Carari, nanganquemi, quero yapi noperi paniro ira nacaimaigabitaca”. \s1 Icanque Jesos: “Pomomirintsibentinaro ora nococaquemi”. \r (Mt 5.13; 10.37-39; Mr 9.50) \p \v 25 Arosonori matsiguenga yoguiataiguëri Jesos cara abatsiquë. Yapisitaanaca, icantaiguëri: \p \v 26 —Nigóti pinintaiguëri piri, piniro, pijina, pitomi, pirenti, pitsiro, omagaro. Aisati pininta obiati. Caninataque, carari pingogaiguëca piguiatina, caninataque pinintasantaiguena Naro. Queroca pinintasantina, tigueti pingantima pomeguima nogomere. \v 27 Pairiraca nintatsi iraguiatanëna, imeguima nogomere, iranatanëro igorosite, quero icantanonta iriati. Queroca ipomirintsibentinaro pairoraca nongocaqueri, tigueti ingantima imeguima nogomere. \v 28 Pairiraca cogatsi irobetsiquë oquibe pongotsi, ¿Teco irotsita inguengue ora opënatëma, irogócoitiri iguireguite aroca cotonguiboro iritsonguëro pongotsi? \v 29 Aroca imarintëmaro, carari quero cotonguiboro quirequi, quero itsonguiro, iraegui netsërone pongotsi irisëronquimari casintaro. \v 30 Ingantocotaiguëri: “Iriro yobetsicabitacaro pongotsi; tigueti ongantima iritsonguero”. \v 31 Aintaca itingomi aisati isorarote icarati 10,000, igótocotobëri basini itingomi ipoque iriro aisati 20,000 isorarote iromanápëri, ¿Teco iritsita cajemaquerine ogótacagantatsiri, irogóontobagobëma inguengaiguëma aroca onganinatë iromanátaigabaqueri, iritsongaigabaqueri? \v 32 Aroca inguengaiguëma quero yagobeiri, iragátaiguëri iragátane iritonguibotobëmari basini itingomi aisati isorarote icarati 20,000 irosomitobëri pairoraca ingoque arota quero yomanátiri, iripigaigaima caninasati. \v 33 Aisati picantaiga obirojegui. Aroca pingoque piguiatanëna, obitsita pinguengasantima ati ocanta omagaro ora pasinta. Pigótasantiro, aro pijocaiganaquero, piguiatasantaiganaquena. Queroca papabaquëajiro, tigueti pingantima pomeguima nogomere. \v 34 Nococaqueri ira aguiatina quemisanquina inguemisantacaguiri basini matsiguenga irogometiri intime caninasati. Irianti cantaca patiari caninari. Queroca ijocanëro irasi, quero yoguiatina, quero icomeiti, quero icanti ora nococaqueri. \v 35 Irianti cantaro patiari cara omasangatanë ora cochotacaguiro, quero ocomeiti, ojoquero sotoquë ogatiquëngani. Aitica piguemita ora piquemanta pinguemisantiro ora nocomantëmi. \c 15 \s1 Jesos icomantëgotëri ira oisha ibiaga. \r (Mt 18.10-14; Jn 10.1-18) \p \v 1 Ipocasitaiguëri Jesos omagaro jorío coigotantatsiri quirequi, ipagantineri Iromasati. Aisati ipocasitaiguëri tojai cantaguetiro quimingari inguemisantaigapëri. \v 2 Aisati ainta bariseoegui aisati iraegui ogomeantiro isanguenare Moisés iniaiguëri Jesos, icantobaca: \p —Icanque Jesos ora te onganinate. Yágacaninataiguëri cantaguetatsiri, itsibataigari yapëcoiguëri. \p \v 3 Aique yosiacagantëneri Jesos, icantaiguëri: \p \v 4 —Pinguengaiguëri paniro sërari obirojeguiquë yomisantaiguëri iroishate icarati 100. Aroca imiaquima paniro iroishate, ¿Queroco ijocanëri 99 cara quesiiquë, iriátë ingooqueri ira oisha ibiaga irooti cara iraniopairi? \v 5 Cara iniopairi, icaninatë, iquiopairi, \v 6 ipigapaa ibangoquë, icaimaigapëri imatsiguenga aisati itimanamitane, icampëri: “Intsome anganinasëretanë; ipiaca noishate, nágairi aisati”. \v 7 Nangantaiguëmi, aisa ocanta inganinasëretasantaiguë cara Jonogaguitequë cara inganquima yacaqueroca paniro cantaguetatsiri ijocajiro ora icantagueti te onganinate. Yabisaiganaqueri cara icaninabentaiguëri tojai matsiguenga caninari te ingantiro quimingari. \s1 Jesos iquenguitsatocoqueri quirequi ibiaga. \p \v 8 Aisati icantaiguëri Jesos: \p —Aiti basini quingabaguirentsi nosiacagantëmiro: ainta tsinane pasincari iguitso quirequi icarati 10. Aroca imiaquima paniro, ongooguetajiri. Ontsitinitanëca, oboquero michero, otarogasantëro pongotsi; ongooqueri irooti cara oniajiri, ágairi. \v 9 Cara págairi, ocaimaiguëri omatsiguenga aisati otimanamitane ocantaigabaqueri: “Intsome anganinasëretanë: ipiaca naguireguite, nágairi aitosati”. \v 10 Nangantaiguëmi, aisa ocanta inganinabentaiguëri ironomire Tosorintsi irisaanganetsite cara inganquima yacaqueroca paniro cantaguetatsiri, ijocajiro ora icantagueti te onganinate. \s1 Jesos icomantëgotëri oboina ibiaga. \p \v 11 Aisati icanque Jesos: \p —Ainta sërari aisati pite itomi. \v 12 Icanqueri iriri itomi carantatsiri: “Pabati, pomena yamaica omagaro ora nasintajima naro cara pingamaqueca”. Aro ipaguetaiguëri pite itomi. \v 13 Cara pabisanaque arosata cataguiteri, itomi carantatsiri yapatotëro antagaisati irasi, iáque canta jaanta basiniatiquë quibatsi, yáganëro iraisati. Canta, te intimopë caninasati; icantaguetiro pairoraca icoganonta, yaparaqueri iguireguite aisati basini yasintabeca. \v 14 Cara itsonqueri omagaro, canta jaanta itasiataiguë matsiguenga. Aisati ira oboina sigachari itasegasantë. \v 15 Aique iáque icooqueri matsiguenga timatsi canta, intarobacaaquineri. Ainta paniro, igáqueri ichacaratequë imaigueri iraperi ichanchoneegui. \v 16 Aisati yapëro oboina ora otaqui iraperi chancho, te inguemina; icogabecaro basini; carari te imeri iriro iraperi. \v 17 Aique iquengasëretaca: “Ainta tojai tarobacaatineri apati. Cotonguiboro iraperi antagaisati, yapapinintaiguë te iritsonguero, carari naanti yaca nangamaqueni páguënanta natasegane. \v 18 Atsi nopiganajima apatiquë, nangampëri: ‘Pabati, nacantomotaguequeri Tosorintsi aisati obiro. \v 19 Teni ongomeite pijitina pitomi yamai tenta nanganinate. Pingantajina pomeraro, nantarobacaatimi pichacaratequë’ ”. \v 20 Aito cara iparintaca iáque iririquë. Cara aintaquerai jaanta, terai iraretima, inebintobacari iriri, igótobëri, icantaneintëgotëri itomi, isigasitanacari itonguibotobacari, yabitsinacobëri. \v 21 Icampëri: “Pabati, nacantaguetomoqueri Tosorintsi aisati obiro tenta nanguemisantimi. Teni ongomeite pijitina pitomi yamai tenta nanganinate...” \v 22 Carari iriri igáqueri ironomire: “Omanapague, pomapëneri quitsagarintsi caninarisonori, pinguitsagatiri, poguineri aniyo ibatsapacoquë aisati sapato iguitiquë; \v 23 aisati pomapëri itiomijani baaca aneri, póguineri. Intsome opaigue aisati intsome anganinasërebentiri notomi \v 24 aroquenta ipigapaa. Najitabeca icamaqueni carari cantaca icaniatanaini. Ipiaca carari yamai naniajiri”. Iparintaigaca icaninasëretaiguë, yapaiguë. \p Përosati icanque Jesos: \p \v 25 —Carari ainta itomi obatatsi cara ichacaratequë. Cara yaresërepa iquemaigapëri cara icántataiguë aisati icaninataiguë. \v 26 Icaimëri paniro ibimantaga, yosamitëri: “¿Pairo icaninabiritaiguë cara pongotsiquë?” \v 27 Yotabitanëri: “Ipigapaa pirenti. Yógagantëneri itiomijani baaca aneri yapaiguë. Icaninatasantë piri aroquenta iniobairi itomi caninasati yaretaja”. \v 28 Iguisanaca ireinti obatatsi, te iraninte ingue pongotsiquë. Carari iquemocoqueri iriri, isotocanë icanqueri: “Omana, notomi, pingapë. Pinganinabentobëri pirenti”. \v 29 Carari yotabitanëri, icanqueri: “Tojai osarini nacanquemiro pairoraca picocaquena, te nopëgatsatëmatimi. Carari te pomena naro paniro chibo nopaagaiguëri namigoteegui, nanganinatagaiguëri. \v 30 Carari yamai ipocaji pitomi, yaparatasicari piguireguite itsoncaquero tsinanepague antagueantatsiri, págacaninatobëri póguëneri aneri baaca”. \v 31 Icanqueri iriri: “Notomi, përosati pinomoquina. Omagaro nasintagueta iroonti pasi aisati. \v 32 Carari caninataque anganinabentiri pirenti. Aisa ocantabeca icamaque, najitabeca quero naniajiri aisati. Carari aisa ocanta icaniatanai, naniajiri. Ipegabeca, yamai naniajiri aisati. Intsome anganinasërebentiri”. \c 16 \s1 Jesos icomantëgotëri matobitiriri ibatorote. \r (Mt 6.24) \p \v 1 Aisati icantaiguëri irogomere Jesos: \p —Ainta sërari yasintaguetaro tojai. Aintasati iromeraro yomisantineri omagaro irasi ibatorote. Ipoque basini, icomantëgotëri iromeraro cara icositagarantëri casintari. \v 2 Icaimëri, yosamitëri: “¿Pairo ojita oca naquemocoquemi? ¿Aisonorico picositagarantëna? Yamai pobetsiquinaro pisanguenare, pomapënaro. Naninti naneiro ora picanque. Quero nanintacaguimi pintainaro pairoraca basini”. \v 3 Aique iquianca iriro: “Irojoquena nobatorote; quero inintacaguina nantaineri aisati. ¿Pairo nanganque yamai? Te nasintsite nasiabaguite. Aisati nopasiquique cara nomanopiantëri imasitëna quirequi. \v 4 Ajaa, nigóque ora nanganque. Aique cara irojoquena nobatorote, irágobëna basini ibangopaguequë”. \v 5 Aro icaimaiguëri paniropague ira irebetiri ibatorote. Icanqueri paniro: “¿Ati icarati pirebetiri nobatorote”? \v 6 Yotabitanëri: “Narebetëri tojai oguei aseitona, 100 irata”. Icanqueri: “Jeroca pisanguenare jirai. Yamaica pisanguenate cara pirebetiri 50 irata”. \v 7 Aique icanqueri basini: “Obiro, ¿Ati icarati pirebetiri nobatorote”? Yotabitanëri: “Narebetëri tojai tirigo 100 cantiri”. Icanqueri: “Jeroca pisanguenare jirai. Yamaica pisanguenate cara pirebetiri tirigo 80 cantiri”. \v 8 Aiquenta cara igóquero ibatorote ati ocanta iromeraro yamatobiqueri, icanque: “Te ongomeite cara yamatobiquina, carari igóti iráquero ora coguitiomotari”. Iraegui tsoengatsiri te inguemisantiri Tosorintsi, igótasantaiguë ati ongantima ingantacaqueri imatsiguenga ora icogui iriro. Yabisaiganaqueri quemisantatsiri tenta irogótasante; te inguengasëretima irobatiri basini. \v 9 Yamai nangantaiguëmi obirojegui: aintaca piguireguite, pingábintsaigueri ira coguitiacha, pomitocotiri pomeri ora coguitiomotari. Iramigotenquimi, quero yomaguisantiro ora picanqueri. Aique cara pingamaqueca, pijocanëri piguireguite carari irágacaninatobëmi Tosorintsi cara Jonogaguitequë, pintiomotaiguëri caninasati ira picábintsaiguë cara pongotsiquë quero pitsonga. \v 10 Ira cantatsi caninasati cara Tosorintsi ipëri arosata, aisati irantë caninasati cara imëri tojai. Carari ira matobiantatsi cara ipëri arosata, aisati iromatobiantanë cara imëri tojai. \v 11 Carari aroca pingositaguetaiguëro ora yasinta basini yaca quibatsica, aisati pabentaigaro ora pasinta obiro, ¿Pairiroco pëmiro ora caninaro quero pitsonga? Quero pairi. \v 12 Aroca picositaiguëri iguireguite basini, ¿Pairo imabiritimi Tosorintsi pairoraca caninari, pasiati? \v 13 Aintaca ironomitaga, quero icanta iquemisantiri pite ibatorote. Iromaintëri paniro, iraninqueri basini. Aisa ocanta, aroca pingantineri Tosorintsi omagaro ora icocaquemi quero picantanonta obiati. Aroca pingoque pingantanontima obiati, quero pintineri Tosorintsi. Quero picantiro pite. Aroca pinintasantëri Tosorintsi, quero picogui popobotiri piguireguite. Aisati pinintirica piguireguite, quero piquemisantiri Tosorintsi. \s1 Jesos inibataiguëri bariseoegui. \r (Mt 19.1-12; 11.12-13; 5.31-32; Mr 10.1-12) \p \v 14 Aro iquemaiguëri bariseo ora icanque Jesos. Isërontaigacari icogasantinta quirequi bariseoegui. \v 15 Icantaiguëri Jesos: \p —Pijitasitaiga caninari obiatiegui, aisati picogaiguë iraniacaninataiguemi matsiguenga, carari igóquemi Tosorintsi ora piquianca. Te inguenguema Tosorintsi aisa icanta iquengaiga matsiguenga. Ora icaninabentaiguë matsiguenga iniacaninatëro, iniaquero Tosorintsi te onganinatëmate. \v 16 Jirai ocaninatë inguemisantiro matsiguenga ora isanguenatacaqueri Moisés Tosorintsi, aisati ora iquenguitsatacaqueri comantantatsiri jirai, carari yareca yamaica Joan baotisatantatsiri. Yamai Tosorintsi icocaqueri basiniati. Onganinatasantë yamai inguemisantaigueri Joan matsiguenga intingomintasantëmari Tosorintsi. Yamai icogasantaigui tojai matsiguenga cara iragabisaicotajiri Tosorintsi, inganaque iragáantanequë, intingomintaiguëmari. \v 17 Aiquenta omeganëma quibatsi aisati Jonogaguite carari quero opeguëmata isanguenare Moisés. Icogui Tosorintsi përosati ongantima arota pigóontimaro ati ongantima pintimaigue caninasati. \v 18 Aintaca sërari irojoquero iina, iráque basini iina, yaguimintacaro iinasonori ora ijoque jirai. Aisati pairiraca ágairone ora ijoque ojime, yaguimintacari ojime cara icantagueti ora te ongomeite. \s1 Jesos icomantëgotëri ira casintaguetachari aisati Irásaro. \p \v 19 Përosati icanque Jesos: \p —Ainta paniro sërari casintaguetachari, icanaque iguitsagare caninari, catamagorisonori aisati quiraaquisaamagori. Antagaisati cataguiteri icaimaguëri imatsiguenga icantaigui jiesita yapasantaiguë; te ongoguitiomotimari pairoraca. \v 20 Carari ainta basini sërari jitacha Irásaro, irojocaga cara omoroquë casintaguetachari. Iribatsasebaguitaga omagaro. \v 21 Icogabeca irapërome ora ongarataga yobariaque casintaguetachari. Te inguemima. Te iromitocotiri pairiraca; carari ipocasitaiguëri otsitipague itsotaguepëro iribatsagoro. \v 22 Aique icamaque Irásaro, yáganëri ironomire Tosorintsi cara ini Abaram caninaguiteroquë. Aisati icamaque casintaguetachari, itiaca igamaga. \v 23 Cara osobiquë itsipiriasantë isërequë, tojai iniacatsigatacaro. Aisati inetsë canta jaanta, iniaiguëri Abaram aisati Irásaro. \v 24 Icaimë, icanqueri: “Apa, Abaram, pingantaneintëgotina yaca; pigátiri Irásaro iragaapagotima ibatsapacoquë nijaquë iribocapëta yaca arota iragatsingatinaro nanine aroquenta natsipiriasantë yaca tsitsica”. \v 25 Carari yotabitanëri Abaram: “Notomi, pinguenguero ati ocanta jirai cara pitimabeca quibatsiquë. Pitimi caninasati te pairoraca coguitiomotimine. Irari Irásaro tojai itsipiriasantë jirai. Carari yamai icaninatasanti iriro yaca; obiro pitsipiriasantë canta. \v 26 Aisati aiquero obiroquë aiti otarabi paraguitia játaque osobisonorinta arota pairiraca yaca quero yagobia iáti obiroquë. Querootisati pairiraca canta yagobia ipoqui yaca naroica”. \v 27 Icanqueri casintaguetabetachari: “Queroca ipoqui yaca, Apati Abaram, nomanaquemi pigátiri Irásaro cara ibangoquë apati. \v 28 Canta, ainta pabocorooti igue. Ingamanaaigapëri, inguemisantacagaiguëri igue Irásaro, imasiniatitaiguëma, arota quero ipocaigapë yaca cara natsipiriasantasegui”. \v 29 Icanqueri Abaram: “Aiti isanguenare Moisés aisati irasi comantantatsiri. Caninataque irinibataiguerota inguemisantirota imasiniatitima”. \v 30 Yotabitanëri: “Quero, Apati Abaram; quero iquemisantiro Sanguenari, carari aroca iriátasitaiguëri camatsiri, inguemisantobëri iriro, ingantaiguëma yacaqueroca imasiniatitima”. \v 31 Carari icanqueri Abaram: “Queroca iquemisantiro Sanguenari, querootisati iquemisantobëri camatsiri ira cabiritajachane”. \c 17 \s1 “Quero pintaguiri basini ora te onganinate”. \r (Mt 18.6-7; Mr 9.42) \p \v 1 Aique icantaiguëri irogomere Jesos: \p —Nangantaiguëmi, përosati ini ira antaaqueri imatsiguenga ora te onganinate; carari Tosorintsi ingasitígatëri ira antaaquerine basini. \v 2 Caninataqueme ingamaque queroquerai intaguiri ira quemisanquina ora te onganinate, aisa onganquima iraguëshotiaquineri oquibe mopë itsonoquë, irojoqueri angaarequë ingamaque. \v 3 Pigamema, quero pintaguiri basini ora te ongomeite. \s1 Pisetajineri popiguemisantane ora icantaguetimi te onganinate. \r (Mt 18.21-22) \p Aisati icanqueri Jesos: \p —Aintaca popiguemisantane icantaguetimi ora te onganinate, pingamanaairi. Aroca irojocajiro ora icantagueti te ongomeite, pijocajineri obiro, pomaguisantineri, quero piquengairo. \v 4 Aitica patiro cataguiteri ingositëmi, inguisatsatëmi, pairoraca inganquemi, iragatsitapininqueroca tojai, aroca inganquemi: “Nacanquemi ora te ongomeite; iroro nogasëretaguëca. Nojocajiro quero nacantajimiro aisati; pijocajinaro obiro aisati”, aro pijocajineri, pingábintseri, quero piguisiri. \s1 Aroca pinguemisantiri Tosorintsi, inganquemiro tojai. \r (Mt 21.18-22; Mr 11.22-26) \p \v 5 Ira iragátane Jesos icantaiguëri Ira Atingomi: \p —Naquemisantabecari Tosorintsi, carari nocogaiguë pinguemisantasantacagaiguena. \p \v 6 Icanqueri Atingomi: \p —Pinguemisanqueca arosata, pomaniri Tosorintsi pingantiri irisiabonguititiro ora anchatora, iragaratianquero cara angaarequë, aro inganquemiro. \s1 Ira quemisantatsiri aisa icantari iromeraro Tosorintsi. \p \v 7 Aisati icantaiguëri irogomere Jesos: \p —Quero piquenga obiatiegui caninari. Aintaca pomeraro isiabaguitë queroca yomisantimiri pobira, cara iripigaima pobangoquë, ¿Pairo pinganqueri? ¿Pinganquerimeco: “Pingapë omanapague, pisobigopë pope”? \v 8 Quero picantiri negaca. Pinganqueri: “Pobetsiquima, pingotina noperi aisati nomire, pomapënaro. Notsonqueroca naro, aro pope obiro, póguima aisati”. \v 9 Quero picarasiatiri pomeraro aroquenta icanquero ora picanqueri. \v 10 Aisati obirojegui picantaigari ibega pomeraro. Cara pitsonguëro antagaisati ora icocagaiguëmi Tosorintsi, caninataque pingantaigue: “Patiro nacanquineri Tosorintsi ora icocaquena. Te inëmate ora nanguenguema naro caninari, naanti iromeraro”. \s1 Jesos yogaguibegajiri 10 iribatsasetaga. \p \v 11 Aisati yogaganaa Jesos, iáque aiquero Jersarénquë, iquenaque Samariaquë aisati Garireaquë. \v 12 Cara yarecaro poeboro, itonguibocari sërari iribatsasetaga icarati 10. Yaratingaiguë arosata casiriconiati, te irotsititimari Jesos. \v 13 Icaimaigabaqueri: \p —Jesos Ogomeantatsiri, pingantaneintëgotaiguena, pigabisaicotaiguena. \p \v 14 Aro iniaiguëri Jesos, icantaiguëri: \p —Pijátasitaigueri saseriroti, poniagaiguemari. \p Aique iáiguë. Cara abatsiquë aito ca ibegaiganaja. \v 15 Aro ainta paniro iribatsasetabitaga, cara igóque aroque ibeganaa, ipigapaa, icaimanë catsigue, “Icaninati Tosorintsi yogaguibegajinanta”. \v 16 Yobaticagueritotasipari iguitiquë Jesos, yaquitomoca, icarasiapëri Ira Jesos. Irianti Samariasati, ipaniaca Samariaquë jirai. \v 17 Aique icanque Jesos: \p —¿Teco ingarate 10 iribatsasetaga ira nogaguibegaji? ¿Atini ira basini 9? \v 18 Icari ica cagari jorío, irianti basiniati matsiguenga. ¿Paniroco ica ipigapa inibacaninatëgotëri Tosorintsi? \p \v 19 Aique icanqueri iribatsasetabitaga: \p —Pingabiritima, pijátaje yamai. Aroquenta piquemisanquina, iroro nogabisaicotaguëtajimi. \s1 Ati icanta Tosorintsi cara itingomibintanti. \r (Mt 24.23-28, 36-41; Ir 19.11-12) \p \v 20 Aique yosamitaiguëri Jesos bariseoegui: \p —¿Ati ongantima orequima iragáantane Tosorintsi? \p Yotabitaiganaqueri Jesos: \p —Cara intingomibintëri matsiguenga Tosorintsi, quero pineiro tenta oneingani. \v 21 Quero pairi cantatsi: “Iroro oca”, querootisati, “Iroro ora”. Aisonori quero oconijati carari aiti obirojeguiquë. Paniro itingomibintiri Tosorintsi ira quemisanqueri. \p \v 22 Aique Jesos icantaiguëri irogomere: \p —Naro paniënguicha cara Jonogaguitequë nomatsiguengatapë. Quero natsibatimi përosati aiquenta nojocaiganaquemi. Coraque opoque cara pingogaigabitëma piniaigaina patiro cataguiteri basini, carari quero pineina. \v 23 Aintaca inganquemi: “Ainta Quirisito cara”, aintasati cantëmine: “Ainta yaca”, quero poguiatiri, quero pitsipiriasita piáti cagarinanta Naro. \v 24 Cara omabocapë tegotsitanatsi moretatsiri, osangueguitetanëro omagaro jonoquë, aisati nangampaima Naro cara nopogopae quibatsica. Nomabocaigapairi matsiguenga, carari iraniaigabaquina antagaisati. \v 25 Carari queroquerai nipocaji, Natsita atsipiriaquenguitsine tojai aronta iritsoengaigabaquina icaegui matsiguengaca, inguisaigabaquina. \v 26 Aisa ocanta jirai cara itimi Noé, itsoingaiguëri Tosorintsi matsiguenga, aisa onganquima cara nopigaima Naro, iritsoengaiguëna omagaro matsiguenga. \v 27 Cara Noé icamanaaiguëri, ira matsiguenga përosati icantaiga cara yametaiga: yapaiguë, yógaigaca, yágaiguëro iina, yágantacagaiguëro irisinto, përosati icantaiga irooti cara yotetanacaro pitotsi Noé. Aique opariaque oquibeguintesonori angani, ponangasantaca, ongaaretanë omagaro, pipoguiriaiguëri antagaisati tsoengatsiri. \v 28 Aisati icantaiga matsiguenga cara itimi Lot, yapaiguë, yógaigaca, yamanantaiguëro pairoraca, ipimantaiguëro, ipanguitaiguë ibanguire, yobetsicaiguëro pongotsipague, \v 29 carari cara isotocanë Lot cara Soromaquë, irooti cataguiteri Tosorintsi yobariaquineri tsitsi oconogaro asopiri paniacha jonoquë, pipoguiriaiguëri antagaisati Soromasati. \v 30 Aisa ingantaiguëma matsiguenga cara nopocaje Naro. Iritsoengaiguëna tojaisonori, quero iquengaiguiri Tosorintsi. \v 31 Aisati cara omoncaraquema cataguiteri cara nopocaje, aintaca paniro jonoica ibangoquë, quero iqui cara iráganëro ora yasinta; aintaca paniro iritoganequë, quero ipigaa ibangoquë. Irisiganëmata. \v 32 Pinguengaiguero iina Lot, opeganaca patiari cara papisitaanaca. \v 33 Pairiraca cogabitacha ingábintsëma yaca quibatsica tenta iraninte iratsipiriero, quero iáti Jonogaguitequë, iratsipiriasantëma. Irari quemisantasantënane yaca quibatsica, irooti cara ingamobiquina Naro, aiquenta intiomoquina Jonogaguitequë, intimasantapë caninasati. \v 34 Yamai nangantaiguëmi: cara nopocaje, intsibatëmari pite sërari irisomë irooti somamintotsiquë. Paniro náganë, ira basini nojocanëri. \v 35 Otonongasegueca tirigo pite tsinane; paniro náganë, ora basini nojocanëro. \v 36 Irisiabaguetasegueca pite sërari cara togantsiquë. Paniro náganë, irari basini nojocanëri. \p \v 37 Yosamitaiguëri irogomere: \p —Natingomi, ¿Nega onganquima negaca? \p Icantaiguëri Jesos: \p —Atiraca ini igamaga, aito cara imarigasipëri tisoegui. Aisa ocanta, atiraca itimi tsoengatsiri, iratsipiriacagaiguëri Tosorintsi. \c 18 \s1 Ora ogamaimentaga paserigapininqueri joes te inganinate. \p \v 1 Aisati basiniquë cataguiteri Jesos yogometaiguëri irogomere quingabaguirentsiquë. Icantaiguëri caninataque iromanopiantiri Tosorintsi, quero itsirisharo. \v 2 Yosiacagantëneri quingabaguirentsi, icantaiguëri: \p —Ainta poeboroquë ira joes ira te iminguiri Tosorintsi, teatisati ingantaneintëgotiri matsiguenga. \v 3 Aisati ainta irootiquë poeboro tsinane ogamaimentaga. Piátasitopiantëri joes, ocantopiantabitacari: “Pingábintsena pomitocotina; popëgabentina ira quisaneinquina”. \v 4 Iritsita te iraninte ingábintsero, carari piátasitopiantëri. Aiquenta iquianca: “Aisonori te nominguiri Tosorintsi teatisati nangábintseri matsiguenga, \v 5 carari paserigapininquina oca tsinaneca. Iroro nomitocotaguëquero, nangábintsëro arota quero pipocasitopiantaina paserigaina aisati”. \p \v 6 Icanque Atingomi: \p —Pinguengueri ira joes te inganinate, ora icanque. Ipëgabenquero tsinane ogamaimentaga. \v 7 Irianti Tosorintsi icaninati. Yamai përosati yamanopiantaiguëri quemisantatsiri, ¿Teco inguemaigueri cara iripëgabintaiguëri? \v 8 Nangantaiguëmi, quero ocosamaniti cara ingábintsaiguëri iripëgabintaiguëri. Carari cara nopigaima yaca quibatsica, ¿Aroco naniaigapëri quemisantaiguënane iromanocotaiguëri Tosorintsi? \s1 Yamanaigui pitirooti: bariseo aisati coigotantatsiri. \p \v 9 Aisati Jesos yosiacagantaiguëneri matsiguenga yoguibataiga, iquengaigaca iriati caninari, imaintaiguëri basini. Jesos inibataiguëri oca quingabaguirentsica: \p \v 10 Iáiguë pite sërari cara oquibequë ibango Tosorintsi, yamanaigapë. Paniro ini bariseo, ira basini irianti coigotantatsiri, icoicotaiguëri iguireguite imatsiguenga, ipagantiri igobeingarite Iromaquë. \v 11 Yaratingopë bariseo, yamanopë icanque negaca: “Tosorintsi, nacarasiaquemini cara te aisa nangantimari ibega basini sërari. Tojai nacaninati naro; te nangantaguete, te aisa nangantimari cosirinti, te nomatobite, te naguimintimaro najina. Teatisati nangantimari ibega ica coigotantatsirica. \v 12 Nameta omagaro ironisiquë nitita, aisati joebisiquë, te nope, iroonti naquenguimi Obiro. Aisati nopagarantimiro omagaro nágagueti. Náguëca 10, nopabaquemi patiro”. \v 13 Ira coigotantatsiri yaratingopë cara omoroquë pënibaque te ingue. Te iraniacaninatima iriati; ipasiquique, te iranetse jonoquë, yoguica icanque: “Tosorintsi, pingantaneintëgotina naronta cantagueantatsiri, tenta nanganinate”. \v 14 Yamai nangantaiguëmi, tojai icantagueti ira coigotantatsiri, carari icábintsëri Tosorintsi, yogabisaicotajiri. Cara ipiganaja ibangoquë, aroque igónijinca iriati cara iniacaninatëri Tosorintsi. Irari bariseo te iraniacaninatiri iriro Tosorintsi, te iragabisaicotiri. Pairiraca quingachane caninari, irajiquima obatatsi, aro Tosorintsi iraguipasiguitëri, inganqueri carantatsiri. Irari carantatsi, te irajitima caninari iriati, Tosorintsi iraguibatasantëri iriro. \s1 Icogui Jesos iribocasitaigueri janequijegui. \r (Mt 19.13-15; Mr 10.13-16) \p \v 15 Aique yamapëngani tsorori janequipague cara Jesosiquë, icogaiguë cara irogaguetineri ibaco Jesos iguitopaguequë janequi, iromanocotiri cara ingábintseri Tosorintsi. Iniaigabaqueri irogomere, imetaigacari Jesos, icantaigabaqueri: \p —Quero paseriguiri Atingomi. \p \v 16 Carari icaimaiguëri Jesos: \p —Quero picantiri. Nocoguini iribocasitaigapëna janequijegui. Igóiguë iriro intingomintina. Antagaisati icantaigari ibega ica intiomoquina cara iragáantanequë Tosorintsi. \v 17 Aisonori nangantaiguëmi: icaegui janequica inintaiguë intingomintimari Tosorintsi; pairiraca te aisati ingantima ibega janequi, quero pareta cara igáanti Tosorintsi. \s1 Jesos icamanaaqueri ira sërari casintasantachari. \r (Mt 19.16-26; Mr 10.17-27) \p \v 18 Basini cataguiteriquë iátasiqueri Jesos paniro itingomi jorío. Icampëri: \p —Caninari ogomeantatsiri, pingomantina: ¿Pairo nanganque arota nantimaque përosati canta Jonogaguitequë? \p \v 19 Yotabitanëri Jesos: \p —¿Pairo picantobiquina Naro caninari? Paniro ini caninari, Irianti Tosorintsi. \v 20 Pigótiro ora iragáantane Tosorintsi ora ipëri Moisés: quero pintiro tsinane cagaro pijina; quero póganti; quero picositanti; quero pitsoiguëgotaguetari ira basinipague; pinguemisantiri aisati pinintiri piri aisati piniro quero pipëgatsatëmatari. \p \v 21 Icanqueri sërari: \p —Aroque naquemisanquero omagaro oca, nomoncaraquero cara ninë janequi irooti yamai. \p \v 22 Iquemaqueri Jesos, icanqueri: \p —Panibati. Pinintica iraniacaninatimi Tosorintsi, atsi pijáte pomimantiro antagaisati ora pasinta, pomaguetiri ira coguitiaguetachari omagaro opënataga; aique imëmi Tosorintsi ora caninaro cara Jonogaguitequë. Cara pomimantëroca antagaisati, aro piguiatanëna Naro. \p \v 23 Cara iquemobëro oca, yogasëretasantanaca irironta casintaguetasantacha, aique iáque tenta iraninte imimantiro. \v 24 Iniobëri Jesos, icanque: \p —¡Opomirintsitomocari casintaguetachari iriátë canta itingomibintanti Tosorintsi! \v 25 Nanganquemi: opomirintsitomocari cameyo ingue otiomijaniquë omoro quitsapi, carari omomirintsitomotasantëmari casintachari iriátë cara igáanti Tosorintsi. \p \v 26 Iraegui quemaiguëri yosamitëri: \p —¿Aisonorico? ¿Pairo inganquima matsiguenga ora iragabisaicoontëma? \p \v 27 Carari yotabitaiganaqueri Jesos: \p —Quero icantiro matsiguenga yogabisaicota iriati, carari Irianti Tosorintsi inganquero antagaisati. Te omomirintsitomotimari Iriro. \s1 Ora imaiguëri Tosorintsi iraegui aguiatëri Jesos. \r (Mt 19.27-30; Mr 10.28-31) \p \v 28 Aique icanque Peroro: \p —Ogometinari, pinguengaiguena naroegui. Nojocaiganaquero omagaro ora nasintaiga, noguiataiganaquemi. \p \v 29 Icanqueri Jesos: \p —Aisonori nangantaiguëmi: quero pitsipiriaro. Aroca pintingomintimari Tosorintsi, pijocaiguëro pobango, pijina, pirentipague, piri, piniro, pitomipague, pisintopague, ingantocobentaiguëmi Tosorintsi. Aroca pingogasantë intingomibintimi Iriro, iroro pijocaguëquero pairorapagueraca, quero pitsipiriaro. \v 30 Aroca pijocanëneri arosata yamai, imaiguëmi tojai yaca quibatsica. Aisati irágaiganaquemi canta Jonogaguitequë pintiomoqueri përosati. \s1 Mabataque icomantaiguëri Jesos irogomere cara ingamaque. \r (Mt 20.17-19; Mr 10.32-34) \p \v 31 Aique icaimaiguëri irogomere casiriconiati icantaiguëri: \p —Yamai ajáiguë canta Jerosarénquë. Jirai isanguenatocotaiguëna comantantatsiripague, Naro paniacha Jonogaguitequë nomatsiguengatapë. Yamai omoncaraquima omagaro isanguentocotaiguëna. \v 32 Ira joríojegui irácagantaiguëna ira basiniati matsiguenga cagari jorío irágobëna. Irisërontaiguëna, iratsipiriacagaiguëna, irijobataiguëna. \v 33 Aisati iripasataiguëna, aique irógaiguëna. Carari ongaraque maba cataguiteri nanganiatanae aisati. \p \v 34 Te irogóigue irogomere ora icomantëri Jesos tenta inguemaigueri; icomëtaigabacaro. \s1 Jesos iniacagajiri comarajari Jericósati. \r (Mt 20.29-34; Mr 10.46-52) \p \v 35 Cara pënibaque irarepëmaro Jericó, Jesos iniopëri comarajari onamiquë abatsi yamanopiantëri matsiguenga imaigueri quirequi. \v 36 Iquemaigabaqueri tojai matsiguenga yabisaiganaque, aro yosamitë: \p —¿Pairi bocatsi? \p \v 37 Icomantaiguëri: \p —Coraque Jesos Nasaresati. Irabisanaque yaca. \p \v 38 Aique icaibatanë comarajari, icanque: \p —¡Jesos, Obiro imatsiguenga David, pingantaneintëgotina! \p \v 39 Iraegui obaqueri Jesos isintsitsataiguëri icantaiguëri: \p —¡Pomairete! \p Carari aiquero iátanëtigue icaimasantanë comarajari: \p —¡Jesos, imatsiguenga David, pingantaneintëgotina! \p \v 40 Yaratingopë Jesos, icaimagantëri; cara yarepa, icampëri: \p \v 41 —¿Pairo picogui nanganquemi? \p Icanqueri: \p —Natingomi, nanintini piniacagajina. \p \v 42 Icanëri Jesos: \p —Aro piniaje yamaica. Aroquenta piquemisanquina nagobiajiro cara piniaje aisati, aro naniacagajimi, nogabisaicotajimi. \p \v 43 Aito cara inianai, yoguiatëri Ira Jesos, icaninabenqueri Tosorintsi, icanque: \p —Iniacagajina Tosorintsi; icaninati Iriro. \p Aisati icanta omagaro matsiguenga iniaiguëri, icanque: \p —Aisonori, icaninati Tosorintsi. \c 19 \s1 Iniobëri Jesos Saqueo. \p \v 1 Aique yarepa Jesos Jericóquë iquenaguequero. \v 2 Ainta ira casintaguetachari jitacha Saqueo, itingomi coigotantatsiripague, icoicotaiguëri iguireguite imatsiguenga ipagantaiguineri igobeingarite Iromasati. \v 3 Icogabeca Saqueo iraneiri Jesos, carari te iraneiri iriantinta catsitiini. \v 4 Isiganaca ibataiguëri basini matsiguenga tojai, itanë anchatoquë ora jitacha sicómoro arota iraneiri Jesos cara inguenopë. \v 5 Cara yarepa Jesos, inetsë jonoquë iniopëri Saqueo, icampëri: \p —Saqueo, piguëpë omanapague. Yamai nocogui nantiomoquemi pobangoquë. \p \v 6 Aro yaguëpë omanapague, icanqueri: \p —Intsome nobangoquë. \p Aro tojai icaninatanë Saqueo, \v 7 carari iniaiguëri imatsiguenga, yabentaiganaca iguisaneintaiguëri icantobaganaca: \p —¿Pairo iátasibiriqueri Jesos cara ibangoquë Saqueo tenta inganinate? Icantaguetasanti. \p \v 8 Aique yaratianque Saqueo icanqueri Jesos: \p —Natingomi, nomagarantaguetaiguëri coguitiachari aganguisati antagaisati ora nasinta. Aisati aintaca matsiguenga namatobiqueri nocositëri, naguipigaineri omagaro, aisati nomëri basini. Nocositërica patiro, aro nomairi otsibasati. \p \v 9 Icanqueri Jesos: \p —Yamaica cataguiteri Tosorintsi yogabisaicotajimi obiro aisati iragabisaicotajiri pomatsiguenga yaca pongotsica. Aisatinta picantari ibega Abaram: piquemisanquero nanibare. \v 10 Iroro nipocasique, nopaniaca Jonogaguitequë nomatsiguengatapë. Nipocasique nongooque nagabisaicotajiri pairiraca quemisanquinane, ira terai irogótiri Tosorintsi. \s1 Ira itingomi ipaiguëri iromeraro quirequi. \r (Mt 25.14-30) \p \v 11 Ira matsiguenga iquemaiguëri Jesos ora icanqueri Saqueo, yosiacagantëneri quingabaguirentsi aroquenta yareca aronisati Jerosarénquë aisati yoguiaiguëri matsiguenga cara omanapague intingomibintaiguëri Tosorintsi. \v 12 Aro icantococa Jesos: \p —Ainta paniro sërari caninari imatsiguenga itingomi, iriátë cosamani parigoti basiniquë quibatsi imeganëma itingomi iriati, aique iripigaima intingomibintaiguëri imatsiguenga iboeborotequë. \v 13 Teraiquerai iriáte icaimaiguëri iromeraro icarati 10, ipaguetaiguëri panirootipague paniro iguibe quirequi. Icantaiguëri: “Jerica tojai naguireguite, nomirisitatimiri. Pomanantantimari, pomimante, pomitojaiguenari irooti cara nopigaima”. Aique iáque imeganëma itingomi. \v 14 Carari aintapague imatsiguenga te intingomintimari, iguisaneintaigacari, igáqueri sërari iáque icantabepari ira cobeingari: “Teni nanintaigueri ira sërarira intingomibintaiguena naroegui. Quero poguiri natingomiegui”. \v 15 Carari ijiqueri itingomi; aique ipigapaa, icaimagantaiguëri iromeraro ira ipaguetaiganaque iguireguite. Yosamitëri panirootipague: “¿Pomitojaiguënari naguireguite?” \v 16 Aro ipoque ira obaquenguitsi icampëri: “Natingomi, nomitojaiguëmiri piguireguite. Popanaquina paniro. Yamai ainta 10 basini”. \v 17 Icanqueri itingomi: “Caninataque. Picanque caninasati ora nococaquemi. Cani nopëmi arosata. Yamai nomëmi 10 poeboro pintingomibintaiguenari matsiguenga cara”. \v 18 Aique ipoque basini iromeraro icanqueri: “Natingomi, nomitojaiguëmiri piguireguite. Popanaquina paniro; yamai ainta basini pabocorooti”. \v 19 Icanqueri: “Caninataque. Pintingomibintaiguenari matsiguenga timaigatsi pabocorooti poeboroquë”. \v 20 Aique ipoque basini iromeraro icanqueri: “Natingomi, jerica piguireguite. Noguëmiri caninasati noponatëri nobaaniotequë. \v 21 Nacanque negaca notsoroquemi nigóquiminta obiro te pingábintsante. Najique aroca nomitojaiguerime piguireguite, págabitsaquinari omagaro. Nigóquimi pobiguiti cara te pomanguite”. \v 22 Aique yotabitanëri: “Te pinganinate; te pingantiro ora nocacagabequimi. Picantabeca te nangábintsante; nágabitsaquimiri omagaro; nobiguiti cara te nomanguite. Pigótabecaro oca, iroro naguisaneintaguëquimi. \v 23 ¿Pairo te pogobitiri naguireguite cara omisantiririquë quirequi? Poguërime cara, aintame yamai aisati basini quirequi imaiguëname ira omisantiriri”. \v 24 Aique icanqueri ira quemaiguëri: “Págabitsatiri naguireguite, pomeri ira omisantënari 10 quirequi”. \v 25 Icantaiguëri: “Carari, Natingomi, aroque ainta tojai iguireguite”. \v 26 Nangantaiguëmi: pairiraca inomoque tojai, imëngani basini, carari ira te irasintasantima, ira arosata inomotiri irágopitënganiri. Aisa ocanta Irinibare Tosorintsi. Aroca pinguenguero pigótasantëro, oganinasëretëmi. Carari aintaca cantatsi: “Nigóquero antagaisati”, irari ira te ingogue inguemisantina, quero iquemina. Nágabitsaqueri ora iquemabeca, iromaguisanquero. \v 27 Aisati icanque itingomi: “Yamai, iraegui quisaiguina, te iraninte intingomintina, pomaigapënari yaca pigamagaigueri catingasatiquë naro”. \s1 Icanaque Jesos Jerosarénquë. \r (Mt 21.1-11; Mr 11.1-11; Jn 12.12-19) \p \v 28 Cara itsonquero quingabaguirentsi Jesos, yogaganaca itonganaque aiquero Jerosarénquë. \v 29 Cara pënibaque irarequimaro pite poeboro ora jitacha Betatajé aisati Betania, ora poeboro pini aronisatiquë oguitaja jitacha Olibos, igáqueri pite irogomere, \v 30 icantaiguëri: \p —Pijáigue catingasati poeboroquë. Cara pinganaque, piniopëri itiomijani boro itsatocotaga. Teraiquerai ingueicotingani. Pintsaicotiri pomapëri yaca. \v 31 Aintaca matsiguenga irosomitobëmica: “¿Pairo pitsaicobiritiri boro?” aro pinganëri: “Icoguirini Atingomi”. \p \v 32 Aique iáiguë iragátane, iniaiguëri aisa ocanta cara icanqueri Jesos. \v 33 Cara itsaicosiguiri, ainta casintari yosamitaigabaqueri: \p —¿Pairo pitsaicobiritaiguëri noborone? \p \v 34 Yotabitaiganaqueri: \p —Icoguirini Atingomi. \p —Aro páganëneri. \p \v 35 Aro yágaiganaquineri Jesos, yoguëneri iguitsagarepague imiticaraquë boro itiomijani, aro iqueicotanacari Jesos. \p \v 36 Negaraca cara inguenaque Iriro, ira matsiguenga yogaguetaiguëneri iguitsagarepague cara abatsiquë arota iragaticanëro boro. \v 37 Cara iparintaca yanonganaca oguitoja Olibos yoguiataiguëri tojai irogomere. Icaninabentaiguëri icaimaiguë, icantaiguë: \p —Tojai icaninatasanti Tosorintsi. Tojai naniaiguëro cara itasongobentopiantacái. \v 38 Ainta Agabisaicoontatsiri. Intsome antingomintobëmari. Intsome aniacaninatobëri. Igáqueri Tosorintsi aroquenta iniacaninatëri Iriro. Caninasati itimi omagaro Jonogaguitesati. Caninari Tosorintsi jonoquënintaberi. \p \v 39 Aintasati bariseopague itsibataigari arosonori matsiguenga aguiataiguëri Jesos. Icantaiguë bariseo: \p —Ogomeantatsiri, piguimairentaigueri matsiguenga ira aguiataiguëmi. \p \v 40 Yotabitaiganaqueri Jesos: \p —¿Pairo naguimairentobitiri? Caninataque inganinabentaiguena. Iromairetaiguëca irirojegui, Tosorintsi irinibatacaquero mopëpague ontingominquina. \s1 Iraicoqueri Jerosaresati Jesos. \p \v 41 Cara pënibaque irarequimaro Jerosarén, Jesos iraicotaiguëri Jerosaresati, icanque: \p \v 42 —Yamai nipocasitaigabitëmi. Tojai nocogabeca nantimacagaiguemime caninasati, nagabisaicotaiguemime arota quero iguisaiguimi Tosorintsi, carari te pinintaiguena obirojegui. Pitsoingaigabaquina, yamaica quero pineina nantingomibintaiguëmi. \v 43 Aiquenta orequima cataguiteri cara ira quisaiguëmine irishongaigapëmi, iroticaiguëmi arota quero pisigaiga, iratsipiriacagaigapëmi, \v 44 irógaigapëmi obirojegui aisati pijaniquite, irogomeriguetëro omagaro pongotsiegui, quero pini yaca pite mopë otsibatobagaja. Ingantaigapëmiro negaca aroquenta nipocasitaigabitëmi, nantingomibintaiguemime, carari te pinguemisantina, te pintingomintaiguena, iroonti pitsoingaiguëna. Iroro aiquenta Tosorintsi iragátaiguëmi tojai soraro iripoguiriaiguëmi. \s1 Ira Jesos ijocaiguëri pimantatsiri cara ibangoquë Tosorintsi. \r (Mt 21.12-17; Mr 11.15-19; Jn 2.13-22) \p \v 45 Aique iáque Jesos cara oquibequë ibango Tosorintsi, icanaque, iniaigapëri iraegui pimantaguetatsi aisati manantatsiri, iguisaigapëri ijocaiguëri. \v 46 Icantaiguëri: \p —Aiti osanguenata jirai, icanque Tosorintsi: \q1 Nocogasanti pomanocotaiguena yaca nobangoquë. \p Carari obirojegui te pomanocotiri, iroonti picositapinintaigabaqueri ira bocaigatsi iromanocotaigapëri Tosorintsi. \p Aro itsonque ijocaiganaqueri. \v 47 Antagaisati cataguiteri yogomeanti Jesos cara ibangoquë Tosorintsi. Carari iguisaneintaiguëri itingomipague saserirotijegui aisati ira ogomeantiro isanguenare Moisés aisati obatatsiri, yosaminatobaganaca: \p —¿Atiroco anganqueri Jesos, agamagaiguëri? \p \v 48 Carari te irogóigue atiraca inganqueri arosonorinta matsiguenga aguiataiguëri, iquemisantaiguëri itingomintaigacari. \c 20 \s1 Yosamitaiguëri ira Jesos joríojegui: “¿Pairi agáquemi?” \r (Mt 21.23-27; Mr 11.27-33) \p \v 1 Patiro cataguiteri yogomeanti Jesos cara oquibequë pongotsi irasi Tosorintsi. Cara icomantaigaseguiri matsiguenga atiraca ingantima iragabisaicotaiguëri Tosorintsi, ipocasitaiguëri itingomipague saseriroti aisati ira ogomeantiro isanguenare Moisés aisati antiasipari, \v 2 Icantaigapëri: \p —Pingomantaiguena: ¿Pairiraca agáquemi cara pijocaiguëri pimantatsiri? ¿Pairi oguëmi obiro cara pijica itingomi? \p \v 3 Yotabitaiguëri Jesos: \p —Aisati Naro, patiro nosamitaiguëmi. Pingomantina Naro: \v 4 ¿Pairi agáqueri Joan cara ibaotisataiguëri tojai omatsiguenga? ¿Iriroco agáqueri Tosorintsi? ¿Iraco agáqueri matsiguenga? \p \v 5 Icantobagaiganaca jorío: \p —Anganquerica: “Igáqueri Tosorintsi”, aro ingancái: “¿Pairo te pinguemisantobitaigueri Joan?” \v 6 Carari aroca anganqueri: “Igáqueri matsiguenga”, aro inguisaigacái icaegui omatsiguengaca, iribasegaigacái mopëquë ijitaiguënta cara igáqueri Joan Tosorintsi ingomantagueantë. \p \v 7 Aro yotabitaiguëri: \p —Teni nogóigue pairi agáqueri. \p \v 8 Aique icantaiguëri Jesos: \p —Aisa Naro, quero nocomantaiguimi pairiraca agáquina nangantagueantë ocapague piniaiguëca. \s1 Jesos icantocoqueri jorío aisa icancari ibega catsimari ira omisantiro obasi. \r (Mt 21.33-44; Mr 12.1-11) \p \v 9 Aisati iparintaca Jesos iquenguitsataiguëri matsiguenga. Yosiacagantëneri icantaiguëri: \p —Ainta sërari panguiquero obasi, yogaiguëri omisantinerine irobasite. Iquengaigaca cara onguitsotanëca, ira omisantineri iráquero aganguisati oba, imagantëri casintaro aganguisati. Aique iáque jaanta itimaque cosamani. \v 10 Cara omoncaraca cara oracanë oguitso oba, igátabecari iromeraro icanqueri: “Pijáte, pingampëri ira omisantinaro nobasite imagantaiguenaro nasiati”. Carari ira omisantiro yágaigabaqueri ipasataigabaqueri. Yoguipiguëri, te imëmatiri oba. \v 11 Aique igátabecari basini iromeraro. Iriro aisati ipasataigabaqueri icantaguetobëri ora catsimaro, yoguipiguëri. Teatisati imaigueri oba. \v 12 Ira casintaro obasi igátabecari basini iromeraro. Yágaigabaqueri yámasitaigabaqueri ijocaiguëri sotoquë obasi. \v 13 Aique iquianca casintaro obasi, icanque: “¿Pairo nanganque yamai? Ajaa, nigóti. Nagáqueri notomi, ira nanintasanti. Irirojengari iraniacaninataigabaque”. Aro igáqueri itomi. \v 14 Ira omisantineri irobasite iniaigabaqueri itomi, inibatobaca: “Irironta itomi casintaro. Cara ingamaquenica iriri, iriroquerai ágairone obasi. Intsome ógaigabaqueri, águirota obasi asintaiguemaro eiroquerai”. \v 15 Aro yágaigabaqueri, yáganëri sotoquë obasi, yogamagaigabaqueri. Yamai, ¿Pairo pijique inganqueri ira casintaro? ¿Pairo ingantaiguëri ira catsimari? \v 16 ¿Teco iriátë iriro, inguisasantaiguëri omisantiro irobasite, iripoguiriaiguëri? Aique irogaiguëri basini caninari ira omisantainerine irobasite. \p Aro icantaiguë ira quemaiguëri: \p —¡Querota pini negaca! \p \v 17 Inetsaiguëri Jesos, icantaiguëri: \p —¿Pijitabeca quero pabisi? ¿Pairoroco ocanti Sanguenari cantatsi: \q1 Jirai itsoingaiguëro mopë ira obetsiquirori mopëpongo, ijoquero tenta irogóiguero cara icoiguëro Tosorintsi iroonti otingomi mopë, otingomi pongotsi, cantaca otingomipoa pongotsi? \m \v 18 Pairiraca pariaquenguitsine yaca mopëca ocaraaque itongui; pairiraca otsinaque oca mopëca obichaqueri onganqueri pojongabatsari. Naanti osigaro mopë otingomi nacantocotaiguëmiro; queroca pigótina, pitsipiriaque; queroca piquemisantina, pijáque Sharincabeniquë. Pairiraca comëtobënane, iripoguiriaquengani. \s1 Yogomequeri Jesos ira bariseo cara inganquineri itingomi ora icoicoqueri. \r (Mt 21.45-46; 22.15-22; Mr 12.12-17) \p \v 19 Aro iquemaigabaqueri Ira Jesos ogomeantiro isanguenare Moisés aisati itingomipague saseriroti, icogaigabitaca irácagantërime igóiguënta cara Jesos iquenguitsatocotaiguiri irirojegui carari te iráguiri itsorogaiguërinta matsiguenga. \v 20 Iroro ora inetsaguëqueri jorío ira Jesos, aisati igátaiguëri sërari icanqueri: \p —Pijáigue, pomatobitiri Ira Jesos. Pingantomemegapëma cara pingoguirome pigóiguero ora aisonori, pingoguirome pinguemisantaiguero, carari pingomëtaguiri irinibare. Aroca ingomëtëma pisiguima pingomantina. Aique naroegui nongomantëri cobeingari arota inguiseri Jesos. \p \v 21 Aique iáiguë. Icantaigapëri Ira Jesos: \p —Ogomeantatsiri, nigóiguë aisonori pogomeantiro Irinibare Tosorintsi, aisati poniaguinaro catingasati atiraca ongantima aretaiguëmari Tosorintsi. Te pintsoroguiri pairiraca. \v 22 Yamai nosamitëmi: ¿Caninataqueco omëri Sésar aguireguite? ¿Teco onganinate omagantiri cobeingari cara Iromaquë? \p \v 23 Igóque Jesos cara icogaigabitaca iromatobitirime irantacaguirime ora te ongomeite. Icantaiguëri: \p —¿Pairo picogobiti pingomëtaguinaro nanibare? \v 24 Poniaguinari quirequi ira tenario pipënabentiri Iromasati. \p Aro yamaigapëneri quirequi ira jitacha tenario. Yosamitaiguëri Jesos: \p —¿Pairi casintaro oca irosiacagomentoca? ¿Pairi ijita sanguentëgotënguicha yaca tenarioica, iroonti iripajiro? \p Yotabitanëri jorío: \p —Iroonti irasi Sésar nogobeingarite. \p \v 25 Aro icantaiguëri Jesos: \p —Aro, pomaigueri Sésar iraisati, pingantineri ora icocagaiguëmi, pinguemisantiri. Aisati pinguemisantasantiri Tosorintsi pomaigueri ora iraisati, ora icocagaiguëmi Iriro. Pintingomintasantimari. \p \v 26 Tigueti ingantima ingomëtaguiri Jesos irinibarequë catingasatiquë matsiguengajegui. Iquenganeintasantaigacari jorío cara caninasati yotabitanëri, aro imairetaiguë. \s1 Aisonori inganiatanae igamaga. \r (Mt 22.23-33; Mr 12.18-27) \p \v 27 Aisati iátasitaiguëri Jesos saroseopague, ira ijitasitaiga cara quero icabiritaja igamaga, quero icaniatanai. \v 28 Icantaigapëri: \p —Ogomeantatsiri, jirai isanguenataiguëna Moisés: \q1 Aintaca sërari, carari te irine itomi, aique ingamaqueca, caninataque ireinti irágajiro iina; aroca ontsomaaque itomi, irianti irosiguëma itomi ireintitomaco. \m \v 29 Jirai ainta sërari aisati ireinti icarati 6. Ira obatatsi yágabitaca iina, carari te irine itomi. Aique icamaque iriro. \v 30 Aro iina yágairo ireinti. Aisati icamaque iriro te irine itomi. \v 31 Aisati icantaigaca ireintiegui yágaigabitaro tsinane, icamaiguë omagaro, teni irinëmate itomi. \v 32 Aique ocamaque tsinane aisati. \v 33 Cara ingabiritaigaima, ¿Pairi ágairone? Pinetse, ijinantaigabitaro antagaisati ireintiegui. \p \v 34 Icantaiguëri Jesos: \p —Aisonori, yaca quibatsica yameta sërari yáguiro iina. Aisati tsinane págui ojime. \v 35 Carari cara itimi Tosorintsi, paniro iraretima iraegui iragabisaicoque Tosorintsi yaca quibatsica, iraniacaninataiguëri. Iraganiatairi intiomopëri Tosorintsi carari quero yágai iina. Aisati tsinane, quero págai ojime. \v 36 Canta querootisati icamaji, Tosorintsi intomintaiguëmari përosati iraganiataiguëri. Irianti aisati ingantaiguëmari ironomire Tosorintsi irisaanganetsite ira quero icami aisati. \v 37 Jirai igóque Moisés cara ingabiritaiguëma igamagaegui. Isanguenaque cara yoniagapari Atingomi cara otiomijaniquë anchato otaaga, icampëri: \q1 Naro Tosorintsi. Iquemisantina Abaram. Iquemisantina Isac. Iquemisantina Jacob. \m \v 38 Pinetse. Te ingante: “Iquemisantabequina”. Aroca iquemisanqueri Tosorintsi Abaram, ainta icaniati Abaram. Aisati caniari Isac aisati Jacob. Tosorintsi Irianti Itosorintsite ira caniatatsi. \p \v 39 Aro icantaiguëri ogomeantiro Sanguenari: \p —Ogometinari, caninaro oca picantaiguëna. \p \v 40 Aique itsorogaiguë irosomitaigairi Ira Jesos aisati. \s1 Quirisito imatsiguenga David. \r (Mt 22.41-46; Mr 12.35-37) \p \v 41 Aique icantaiguëri Jesos aisati: \p —Obirojegui picantaiguë: “Ira Agabisaicoontatsiri imatsiguenga David”. ¿Pairo picantobiti negaca? \v 42 Iriati David isanguenatocoqueri Quirisito jirai cara sárimoquë: \q1 Ira Tosorintsi icanqueri Natingomi: “Pisobigue yaca nobacosonoriquëca. \v 43 Pintsibatina yaca nagáantomentoquëca irooti cara nagabeiri antagaisati ira quisaiguëmi, irajitaiguëmi Itingomi”. \p \v 44 Aique yosamitaiguëri Jesos: \p —Iriroca Quirisito Itingomi David, ¿Pairo pijitobitaiguëri Iriro imatsiguenga David? ¿Pairo te pijitobitiri Pitingomi obirojegui aisati? \s1 Icanque Jesos: “Pigamemari ira ogomeantiro isanguenare Moisés”. \r (Mt 23.1-36; Mr 12.38-40; Ir 11.37-54) \p \v 45 Cara iquemisantaigaseguiri Jesos matsiguenga botobiritaigari, icantaiguëri ira irogomere: \p \v 46 —Pigamaiguemari ira ogomeantiro isanguenare Moisés. Icogaigui iranëitagueantimaro imanchaqui oquibeintsa; icogasantaiguë iriáiguë cara opimantagani pairoraca arota iraniacaninataigueri matsiguenga; aisati icogaiguë iragasobicaigueri caninaroquë sobicomentotsi cara yapatotaiga jorío. \v 47 Aisati yágabitsaquero obango ogamaimentaga iroontita cosamani yamanocotasitari Tosorintsi arota iraniacaninataigueri matsiguenga. Carari nongomantaiguëmi ira cantatsi negaca iratsipiriasantaiguë irabisaiguëri basini matsiguenga tojai ingasitígatëri Tosorintsi. \c 21 \s1 Ora tsinane opëri Tosorintsi antagaisati oguireguite. \r (Mr 12.41-44) \p \v 1 Ainta Jesos oquibequë pongotsi irasi Tosorintsi. Inetsaiguëri casintaguetachari cara yomingaiguiri iguireguite yogantaririquë quirequi ipëngani Tosorintsi. \v 2 Aisati iniobëro tsinane ogamaimentaga pomianqueri pite itiomijani iguitso quirequi ira te iripënatima. \v 3 Icanque Jesos: \p —Nangantaiguëmi, aisonori ora ogamaimentaga te aisa ongantaiguemari basini paiguëri Tosorintsi iguireguite. Arosataanti quirequi opëri iroro, carari Tosorintsi iniacaninatëro pabisaiguëri basini. \v 4 Iraegui basini ipaiguëri Tosorintsi arosata ira inomotaiguiri, aintaquerai tojai yoganontaiga. Carari opabacari Tosorintsi aisati opëri antagaisati pasinsiga inomotiro, teni irinaje basini omanantantajima operi. \s1 Icanque Jesos ogomeriguetëngani ibango Tosorintsi. \r (Mt 24.1-3; Mr 13.1-4) \p \v 5 Inibatobaganaca irogomere Jesos, icantaiguë: \p —¿Teco onganinatasante ora ibangora Tosorintsi? Pobetsiquëngani mopëpague oquibe aisati poganinaguetiro, aisati yoganinatancaro ora ipaiguëri Tosorintsi. \p \v 6 Aro icantaiguëri Jesos: \p —Aiquenta irogomeriguetaiguëro antagaisati ora piniaiguë yamai. Quero pini pite mopë otsibatobagaa; omagaro ogomeriguetëngani. \p \v 7 Yosamitaiguëri: \p —Ogometinari, ¿Atiraca ongantima cara irogomeriguetëro orapague pongotsi? ¿Pairo ogótacaquinane cara omoncaraquima antagaisati picantocotaiguëna? \s1 Icanque Jesos: “Aiquenta omomirintsitomoquimari matsiguengajegui”. \r (Mt 24.4-8, 23-27; Mr 13.5-8) \p \v 8 Aisati icantaiguëri irogomere Jesos: \p —Pigamaiguema arota quero yamatobitaiguimi. Iriboquë tojai matsiguenga ingantaiguëmi: “Naro Quirisito”, aisati “Igáquina Quirisito nongomantëmi pënibaque irarequima Iriro”. Quero piquemisantaiguiri, quero poguiatiri. \v 9 Pinguemocotaiguëro omanátobagachari; ingantaiguëmi: “Yomanátobagani canta jaanta”. Ira basini irojocaiguëri itingomipague irogaiguëri irirai itingomi. Quero iquengaiganaja matsiguengajegui carari quero pitsorogaigui: aiquenta onganquima tojai inguisabacaquima irógobaquima, carari queroquerai omoncarata omagaro ora nacantaiganaquemi. \v 10 Aisati nangantaiguëmi: aiquenta matsiguenga inguisaiganaqueri basiniati matsiguenga, inguisëgotobaganëma irógobaquima. \v 11 Aisati tojai osebataguetanëma quibatsiquë. Aitosati iritasegaiguë tojaisonori matsiguenga omagaroguitequë; ontojaiganaque janatigantsipague; ingamaiguë tojai matsiguenga; intsorogaiganaque omagaro; cara jonoquë iraniaiguëro cobeingaguiteri ora te oneingani jirai. \s1 Tojai inguisaguetaiguëri ira quemisantatsiri. \r (Mt 10.17-22; 24.9-14; Mr 13.9-13) \p \v 12 Përosati icomantaiguëri Jesos: \p —Carari iritsite quisaguetaiganaquemine, irágaiguëmi, iratsipiriacagaiguëmi, irágaiganaquemi cara pongotsiquë cara yapatotaiga, iromingaiguëmi iromingamentoquë. Irágaiganaquemi catingasatiquë itingomipague inguisatsataiguëmi aroquenta piquemisanquina Naro. \v 13 Aro pinguenguitsatocotina, ati ongantima nagabisaicotajiri cara inguemisanquina. \v 14 Quero pitsoroguiri, quero piquenga: “Aroca iráquena, ¿Pairoroco nanganqueri?” \v 15 Nogósëretacaquemi Naro ora pinganque. Onibataquemi Isëre Tosorintsi arota quero igóti ipëgatsatimi ira quisaiguëmine. \v 16 Irácagantëmi piri aisa piniro aisati pirentipague aisati pitsiropague, aisati irácagantëmi pomatsiguenga, omagaro. Irógarantaguequimi porocague. \v 17 Piquemisantaiguënanta, inguisaiguëmi matsiguenga. \v 18 Aroca iróquemi, quero opega patiro piguisi piguitoquë. Pijáiganaque Jonogaguitequë Tosorintsiquë. Quero atira picantëmata. \v 19 Cara iratsipiriacagaiguëmi aroca përosati pinguemisanquina, pintiomoquina Jonogaguitequë. \s1 Icanque Jesos: “Iritsongaiguëri Jerosaresati soraro”. \r (Mt 24.15-22; Mr 13.14-20; Ir 19.41-44) \p \v 20 Aisati iquenguitsatomotaiguëri Jesos: \p —Cara piniaigabaquerica soraro irishongaiguëmaro Jerosarén, aro pigóiguë pënibaque iritsongaiguëro poboeborote. \v 21 Aique iraegui inasegatsine Joreaquë, irisigaiganaquimata cara otisipaguequë; iraegui inasegatsine Jerosarénquë irisotocaiganaqueta; iraegui inasegatsine togantsiquë quero ipigapaa poeboroquë. \v 22 Aro omoncaraquima antagaisati ora isanguenaque jirai cara ingasitígataiguëri Tosorintsi omagaro tsoengatsiri. \v 23 Tojai otsipiriaiganaquero tsinane ora pënibatasegatsine aisati tsotagasegatsine ojaniquite queronta pisigasantanaca. Tojaisonori iraniacatsigatëmaro Jerosaresati tojainta ingasitígatasantaiguëri Tosorintsi. \v 24 Iromanátaigapëri, ingamaiguë tojaisonori jorío. Aisati irágaiganaquengani tojai Jerosaresati parigotipaguequë, iromerataigabaquimari. Ainta basiniati matsiguenga cagari jorío imaniaiguëma basiniatipaguequë quibatsi, intimaigapë Jerosarénquë irooti cara omoncaraquima antagaisati ora icantocoqueri Tosorintsi jirai, irooti cara inganque: “Antagati”. \s1 Atiraca ongantima cara iripigaima Jesos. \r (Mt 24.29-31; Mr 13.21-27; Yon 6.12-14) \p \v 25 Përosati icantaiguëri Jesos: \p —Aique cara pënibaque nopocaje Naro, imasiniatitanë omagaro iraegui jonoquëni: intsitinitanë paba aisa manchacori; imariaguëpë jonogasati. Piniaiguëro ora te oneingani jirai. Antagaisati matsiguenga timaigatsi yaca quibatsica intsorogasanoiganaque cara inguemaigabaquero cara ojigocanëma oquibeguinte angaarepague aisati cara omotoncaatasantanë oquibeguintesonori. \v 26 Aisati osebatëma omagaro Jonogaguite. Intsorogasanoiganaque antagaisati matsiguenga, ingamëmanataiganaque inguengaiguëma: “¿Pairoraca basini onganquima? ¿Atiraca anganquima eiro?” \v 27 Aique iraniaigabaquena Naro, Naati nopaniaca jirai Jonocaguitequë nomatsiguengatapë, nopogopë mingoriquë, nongobeingatasanotapë nosangueguitetasanotapë, nantingomibintasantaiguëri omagaro, nagabeiri antagaisati. \v 28 Cara piniaigabaquero omarintëma ocapague nocomantaiguëmica yamai, pinganinataigue, pinetsaigabaquina; pënibaque nopogopae notsonquemiro nagabisaicotasantaiguëmi, quero pitsipiriaigai aisati. \s1 Ora ogóontëngani orequima cara intingomibintaiguëri matsiguenga Tosorintsi. \r (Mt 24.32-35; Mr 13.28-31) \p \v 29 Aitosati icantaiguëri irogomere Jesos: \p —Aisati nosiacagantëmiro anchato jitacha iguera. Pinetsero iguera aisati omagaro basini anchatopague. \v 30 Cara iroraini otsego, ositanae osi, aro pigóiguë pënibaque osariganaje. \v 31 Aisa ocanta, cara piniaigabaquero ocapague nacantocotaiguemica, pigóontëmaro omanapague orequima cara Tosorintsi intingomibintaiguëri matsiguenga yaca quibatsica. \v 32 Nangantaiguëmi aisonori: queroquerai icamaigui joríojegui tsoengantatsi queroquerai omoncarata ocapague nocomantaiguëmica. \v 33 Omeganëma omagaro inatsi jonoquë aisati omeganëma oca quibatsica, carari quero opega nasi nanibare. Omoncaraquima omagaro ora nacantaiguëmi. \s1 Icantaiguëri Jesos: “Pigamaiguema pigueina”. \r (Mt 24.36-44; Mr 13.33-37) \p \v 34 Aisati icantaiguëri: \p —Pigamaiguema. Nomabocapaimi. Quero picantiro ora te omitocotimi, quero pisinguitaiga, quero pogasëretocotaguetaro orapague inatsi yaca quibatsica \v 35 arota quero poguipasiguitimi cataguiteri cara nopocaje. Omabocaiguëri omagaro matsiguenga ira te iragamaiguema. \v 36 Pigamema, pingaguite, pomanocotaigueri Tosorintsi arota iromitocoiguemi pingantiro ora caninaro, pintiomotaigabaquina, arota quero pitsipiriaro omagaro nocomantaiguëmi. \p \v 37 Aro cara cataguiteriquë yogomeantë Jesos oquibequë pongotsi irasi Tosorintsi; cara ochapinitanë, iáque oguitojaquë jitacha Olibos, itimaque cara. \v 38 Oquëtaguetanë iátasitaiguëri matsiguengajegui cara ibangoquë Tosorintsi, icogaiguë inguemisantopiantaigueri. \c 22 \s1 Iquengaigaca saseriroti cara Joras irácagantëri Jesos. \r (Mt 26.1-5, 14-16; Mr 14.1-2, 10-11; Jn 11.45-53) \p \v 1 Pënibaque orequima cataguiteripague jitacha Pásicoa cara yapaiguiro joríojegui ora pan te ine piponganta, aisati iquengaigaca cara isotocaiguë Ejípitoquë jiraisonori. \v 2 Icogaigabitaca iróguirime Jesos itingomipague saserirotijegui aisati iraegui ogomeantiro Sanguenari, icantobaca: \p —¿Ati anganqueri ágagantiri Jesos agamagaiguëri? Intsome angantiro comanoroni querota iguisaigái matsiguenga iniacaninatërinta Jesos. \p \v 3 Aique ira Satanás camagari iátasiqueri Joras Cariotisati, ira yogometabeca Jesos; yagobiopëri yogomequeri irácagantëri Itingomi Ira Jesos. \v 4 Aro Joras iátasiqueri itingomipague saseriroti, icampëri: \p —Nomitocoquemi págaiguëri Jesos. \p \v 5 Icaninatasantaiguë, icantaigabaqueri: \p —Aro, caninataque. Aroca águëri, aro nomaiguëmiri quirequi. \p \v 6 Iquengaigaca. Aro icanque Joras: \p —Aro. Nanetsëri; aique nongomantaiguëmi ati ongantima págagantëri comanoroni. Quero iniaiguimi matsiguenga. \s1 Yobetsiquineri Jesos cara icarantacaro yapë. \r (Mt 26.17-19; Mr 14.12-16) \p \v 7 Pareca Pásicoa cara yametaiga joríojegui yóguëri oisha aisati icantaigari ibega jorío jiraisonori Ejípitoquë. \v 8 Aro Jesos igátaiguëri Peroro aisati Joan, icanqueri: \p —Pijáigue, pobetsicaiguero cara opaiguë Pásicoaquë. \p \v 9 Yosamitaiguëri pitirooti: \p —¿Nega pininti nobetsiquëmiro? \p \v 10 Icantaiguëri Iriro: \p —Cara pirequima Jerosarénquë, piniopëri sërari yáigotëro nija. Piguiatiri irooti pongotsiquë cara inganaque. \v 11 Aro pingantaiguëri casintaro pongotsi: “Icanque Ogometinari: ‘¿Nega pini cara nopaiguë Pásicoaquë, Naro aisati nogomerejegui?’ ” \v 12 Ironijagaiguëmiro oquibe coarito jonoquë; aito pobetsiquëro perintsi asi Pásicoa. \p \v 13 Aique iáiguë, iniaigapëri sërari aisati omagaro aisa ocanta icantaiguëri Jesos. Yobetsicaiguëro Pásicoa. \s1 Yogomeantë Jesos cara irapapinintobiqueri quemisantatsiri aisati irógobitaiguëmari. \r (Mt 26.20-29; Mr 14.17-25; Jn 13.18-30; 1 Co 11.23-26) \p \v 14 Aique cara ochapinitanë yaretaigapa Jesos aisati irogomere, isobicaigapë mesaquë yapaigapë. Icanqueri: \p \v 15 —Tojai nocoque nopaaganaimi oca Pásicoa cara queroquerai nacami \v 16 nangantaiguëminta cara quero napairo aisati irooti cara omoncaraquima omagaro isanguenatocotaiguëna cara intingomibintanque Tosorintsi iragáantanequë. \p \v 17 Aro yáguëro ógomentotsi, icarasiaqueri Iriri, icantaiguëri: \p —Jeroca, pógaiguemaro obirojegui \v 18 nanganqueminta cara quero nógaaro obaa aisati irooti cara iragáantanequë Tosorintsi. \p \v 19 Aique yáguëro pan, icarasiaqueri Tosorintsi, itibatsaaguequero, yotsatengaiguëri irogomerejegui. Icantaiguëri: \p —Jeroca pan osigaro nobatsa. Popaiguero. ¿Teco nangamobitaiguemi? Nocogui cara popapinintaiguëro pan pinguengasëretapinintaiguëna cara nacamobiquemi. \p \v 20 Aro yapaiguëro. Aisa yáguëro ora yóganta obaa, icanque: \p —Jeroca obaa, pógaiguemaro. Iroro osigaro naraa ora naraatobitanëneri omagaro matsiguenga cara nangamobitaiguëri. Yamai naraa ocanti irorai Nibarintsi; iroro ingábintsantaiguëmari Tosorintsi cara icanque jirai. Cara irabentaiguëna matsiguenga inguemisanquina, Tosorintsi irojocajineri ora icantagueti te onganinate, quero iquengaineri aisati. Cara pógapinintaiguëmaro obaa pinguengasëretaiguena cara nacamobitaiguëmi arota iragabisaicotajimi Tosorintsi. \v 21 Yamai ainta yaca yapëgotëna ira ágagantënane. \v 22 Nopaniaca Naro Jonogaguitequë, nomatsiguengatapë yaca quibatsica. Omoncaraca omagaro isanguenatocoquina jirai Sanguenariquë. Irari atsipiriasantërone ira ágagantënane. \p \v 23 Aro iparintaigaca irogomere Jesos yosaminatobaca iriatiegui: \p —¿Pairiraca ágagantërine? \s1 Icomantë Jesos pairi obaquenguitsine. \r (Mt 18.1-7; 20.25-28; Mr 9.33-37; 10.42-45; Ir 9.46-48) \p \v 24 Aique icantobaganaca irogomere Jesos pairiraca obaquenguitsine irirojeguiquë. \v 25 Icantaiguëri Jesos: \p —Pigóiguë cara yametaiga basiniati matsiguenga ira cagari jório itingomintaigacari itingomipague, iriro cantënguicha itingomi merataigari imatsiguenga. Icantasitaigaca: “Nomitocoiguëri natiriteegui”. \v 26 Carari quero aisati picantaigari ibegaiga iriro. Pinintica piguibatima obiati, quero piquenga obiati caninari pabisiri basini. Pomitocoigueri pomatsiguenga, pingábintsaguetaigueri, quero pimeratari. \v 27 ¿Pairi obatatsi, iraco sobigatsi mesaquë, iraco mapënerine iraperi? Pigóiguë ibaque ira sobigatsi mesaquë, yapi, imeratari iromeraro ira mapënerine iraperi. Carari te nomerataiguemi Naro, Naanti cantaca pomeraro. \v 28 Coshoni pogaiguëna jirai, pitsibataiguëna cara yobomirintsitapinincái omatsiguenga; \v 29 aiquenta nomaiguëmi pintingomibintante aisati nacanta aroque ipëna Pabati cara natingomibintanque. \v 30 Pintsibataiguëna, popëgotaiguëna aisati pógaiguëma canta nantingomibintanque, aisati antingomibintaiguëri omagaro jorío imatsiguenga itomi Jacob icarati 12. \s1 Jesos icomantëri Peroro: “Yamaica tsitinirica mabataque pinganque: ‘Teni nogótiri Jesos’ ”. \r (Mt 26.30-33; Mr 14.26-31; Jn 13.36-38) \p \v 31 Aique icanque Atingomi: \p —Simón, Simón, icogui Satanás iraniantëmi aisonorica piquemisanquina. Icogui irantacaquemi ora te onganinate. \v 32 Carari namanocoquemi iromitocotimi Tosorintsi irosintsisërequimi querota pijoquiro cara piquemisanti. Aiquenta, cara pijocajiro ora picantagueti te onganinate, piganinasëretaguetiri popiguemisantane, pomitocotaguetiri, pinguemisantasantacaguiri. \p \v 33 Icanqueri Peroro (Simón): \p —Natingomi, naguiatëmi përosati. Aroca iromingaiguina, irógaiguinaca aisati, quero nojocanëmi naro. \p \v 34 Icomantëri Jesos: \p —Nanganquemi, Peroro: yamaica tsitinirica queroquerai icaimi tiapa sërari, ongaraque maba pinganque: “Teni nogótiri Ira Jesos”. \s1 Omoncaraquima omagaro ora isanguenatocoquengani Jesos. \r (Ir 9.1-6) \p \v 35 Aisati icantaiguëri irogomere Jesos: \p —Jirai nigátaiguëmi piáiguë piquenguitsatomotagueiguëri matsiguengajegui, nacanquemi: “Quero páganëro pitsaguine, querootisati poperi, querootisati basini pisapatote”. Yamaica nosamitëmi: ¿Pitsipiriaiguë? ¿Aiti coguitiomoquemi? \p Yotabitaiguëri irogomere: \p —Tesonori. \p \v 36 Aro icanqueri Jesos: \p —Carari yamai nangantaiguëmi: aitica pitsaguine, páganëro, aisati aitica pomotsirate páganëro. Piguireguite aisati. Teca ine pisabirite, pomimantiro basini piguitsagare pomanante patiro sabiri. \v 37 Nangantaiguëmi cara omoncaraquima ora isanguenatocoquina jirai Isaías: \q1 Itsibatacari ira cantaguetiro ora te onganinate. \m Aisonori, omagaro isanguenatocotaguequina omoncaraquima. \p \v 38 Aique icantaigapëri: \p —Natingomi, pinetse. Jeroca pite sabiri. \p Icanque Jesos: \p —Aroque, antagati, moncaraca. \s1 Cara Jetsemaníquë Jesos yamanaqueri Iriri. \r (Mt 26.36-46; Mr 14.32-42) \p \v 39 Aique, cara yameta Jesos, iáque oguitojaquë jitacha Olibos. Yoguiataiguëri irogomerejegui. \v 40 Cara yaretaigapaa, icantaiguëri: \p —Pingaguitaigue, pomaniri Tosorintsi cara iromitocoiguemi quero picantaguetiro ora te ongomeite. \p \v 41 Aique yogaganaca arosata caraquerora, yobaticagueritotasipa, yamanocopëri Iriri: \p \v 42 —Pabati, teni naninte natsipirie, carari quero nacantiro ora nocogabeca Naro, iroonti nanganquero ora picocaquena Obiro. \p \v 43 Aique ipocasipëri ironomire Tosorintsi imitocopëri yosintsitëri. \v 44 Tojai yogasëretasanotaca, itsipiriasëretasantaca, aisati yamanocotasantëri Iriri. Tojai imasobique, opariaatë imasobire quibatsiquë cantaca iraraa. \v 45 Icabiritaja, ipigapaa cara isamaigasegui irogomere. Carani yogasëretasantaiga, iroro imagotaguëtaiguë. \v 46 Icantaiguëri: \p —¿Pairo pisamabiritaiguë? Pingabiritaiguema pomanaigue arota quero picantiro ora te onganinate. \s1 Cara yáganëngani Jesos. \r (Mt 27.47-56; Mr 14.43-50; Jn 18.2-11) \p \v 47 Aintaquerai inibatasegui Jesos cara yaretaigapa tojai matsiguenga. Ibataiguëri Joras, irianti irogomere Jesos, iátasipëri Jesos yasaraboropari. \v 48 Icabëri Jesos: \p —Joras, ¿Págagantënanico cara pasarapëna? ¿Teco pigóte Naro paniacha Jonogaguitequë, nomatsiguengatapë? \p \v 49 Aro iniaigabaqueri ira tsipataigari Jesos. Yosamitaiguëri: \p —Natingomi, ¿Picoguico nopëgabentaiguemi nacarataigueri? \p \v 50 Aro paniro irogomere yáguero isabirite itoguimitatobëri iguemitasonori ibimantaga itingomi saseriroti. \v 51 Icanqueri Jesos: \p —¡Aroque, antagati! ¡Quero pintiri basini! \p Aique yotsagaquineri iguemita, yogaguibegajiri. \p \v 52 Jesos icantaigabaqueri itingomipague saseriroti aisati ira itingomipague sorarojegui omisantiro ibango Tosorintsi aisati antiasiparipague, icantaiguëri: \p —¿Pairo pamasibiriquinaro pisabirite aisati anchaqui? ¿Pijiquinanico Naro cosirinti? \v 53 Omagaro cataguiteri piniaigabitëna cara nogometaiguimi cara ibangoquë Tosorintsi, te pingantëmatina. Carari omoncaraca yamai págaiguëna aisati iragabianque camagari intingomibintanque arosata. \s1 Icanque Peroro: “Teni nogótiri Jesos”. \r (Mt 26.69-75; Mr 14.66-72; Jn 18.15-18, 25-27) \p \v 54 Aique yágaiganaqueri Jesos cara ibangoquë itingomi saseriroti. Yoguiataiguëri Peroro icarantanë panirooti. \v 55 Yogamataiguëro tsitsi cara saaguiteroquë tsomagui tantotsi. Isobicaigapë, Peroro aisati. \v 56 Cara isobicasegui Peroro, oniasantëri tsinane obimantaga itingomi saseriroti, ocanque: \p —Ica aisati yoguiatëri Jesos. \p \v 57 Carari icanquero Peroro: \p —¡Cagarina naro! ¡Teni nogótiri! \p \v 58 Aique arosata, iniaqueri basini, icanque: \p —Aisati obiro aguiatëri Jesos. \p Carari icanqueri Peroro: \p —¡Teni naguiatiri, teni nogótiri! \p \v 59 Aique ocosamanitanë arosata, icanëri basini: \p —Aisonori yoguiatëri ica sërarica, irianti Garireasati. \p \v 60 Carari icanqueri Peroro: \p —Teni nogóte pairoraca picanquina. \p Iroontita inibasigui Peroro, irooti cara icaimanë tiapa sërari. \v 61 Aro inebintanaca Atingomi inetsëri Peroro. Aito cara iquianquero Peroro cara icomantëri Jesos: “Queroquerai icaimi tiapa sërari yamai, mabataque pinganque: ‘Teni nogótiri Jesos’ ”. \v 62 Aro isotocanai Peroro iragasantaca. \s1 Isërontaigacari Jesos. \r (Mt 26.67-68; Mr 14.65) \p \v 63 Ira omisantaiguiri Jesos isërontaigacari aisati ipasataiguëri. \v 64 Aisati ibasioquiqueri iroquiquë, inchotangaborotëri, icantaiguëri: \p —Jaa, pingomantina: ¿Pairi capojëmi? \p \v 65 Përosati, tojai icantocotaguetasitaigari, isërontaigacari. \s1 Yáganëngani Jesos cara yapatotaigaca jorío obatatsi icarati 71. \r (Mt 26.57-66; Mr 14.53-64; Jn 18.19-24) \p \v 66 Cara oquëtaguetamananaque, yapatotaigaca iraegui antiasipari aisati itingomipague saserirotijegui aisati iraegui ogomeantiro isanguenare Moisés. Yágaiganaqueri Jesos catingasatiquë itingomipague ira obatatsiri icarati 71. \v 67 Icantaigabaqueri: \p —Pingomantaiguena Obiroca Quirisito, Ira Agabisaicoontatsiri. \p Yotabitaiguëri Jesos: \p —Aroca nongomantaiguëmi: “Jee, Naro Quirisito”, quero piquemisantina. \v 68 Aisati nosamitaiguëmica pairoraca ora isanguenatocoquina, quero potabitaiguina. \v 69 Nopaniaca Jonogaguitequë, nomatsiguengatapë yaca quibatsica. Yamai pënibaque najátaje aisati Jonogaguitequë, nosobigopë cara ibacosonoriquë Tosorintsi Agabiasanotachari. \p \v 70 Icantaiguëri antagaisati jorío: \p —¿Obiroco Itomi Tosorintsi? \p Yotabitaiguëri Jesos: \p —Jee, Naro, cara picantaiguë. \p \v 71 Aro yosamitobaca: \p —¿Pairo ongogobique basini comantëgotërine? Aquemaiguëri omagaro eiro ora icanque Iriati: icantocotaguetasitari Tosorintsi. Ijitosorintsitasita Iriati. \c 23 \s1 Yáganëngani Jesos Piratoquë. \r (Mt 27.1-14; Mr 15.1-5; Jn 18.28-38) \p \v 1 Aito cara omagaro jorío obatatsiri yágaiganaqueri Ira Jesos catingasatiquë Pirato, ira cobeingari Iromasati. \v 2 Aro icomantëgotaigapëri Ira Jesos, itsoiguëgotaigari: \p —Teni ingomeite Ica. Naniaiguëri cara yamatobitaiguëri nomatsiguengajegui, icantaigabitacari: “Quero popiri cobeingari quirequi”. Aisati icantopianti: “Naro Quirisito, pintingomintina, pinguemisantina Naro”. \p \v 3 Yosamitëri Jesos Pirato: \p —¿Aisonorico? ¿Obiroco Itingomi joríojegui? \p Yotabitanëri Jesos: \p —Jee, Naro aisonori ora picanque. \p \v 4 Aro Pirato icantaiguëri itingomipague saserirotijegui aisati iraegui ogomeantiro isanguenare Moisés aisati tojai matsiguenga botoitaigacha, icanque: \p —Ninibatëri Ica sërarica. Te ine pairo ingantaguetëmate ora nangasitígabiriqueri. \p \v 5 Carari icantopiantaiguëri jorío: \p —Iguisagaigacari ira matsiguengajegui, icantaiguëri: “Intsome ojoquiri ogobeingarite”. Iparintaca cara Garireaquë, yamai yaca aisa icampa, yamatobitaguëpëri tojai. \s1 Pirato igáqueri Jesos cara Eroriquë. \p \v 6 Cara iquemaque Pirato, yosamitëri: \p —¿Iriroco Garireasati Ica? \p \v 7 Yotabitëri: \p —Jee, Iriro. \p Icanqueri Pirato: \p —Aro, atsi páganëri cara Eroriquë igobeingarite Garireasatiegui. Yamai ainta yaca Jerosarénquë; ipoque cani. \p \v 8 Aro yágaiganaqueri. Iniobëri Eroris, icaninatanë. Tojai iquemocotopiantëri Jesos itasongantagueque; icogasantë iraneiri. Icogabeca iraneirime cara itasonganti. \v 9 Cosamani yosamitaguetabecari Ira Jesos, carari te irotopitiri. \v 10 Tojai yogatsitapinintaiguë itingomipague saserirotijegui aisati iraegui ogomeantiro isanguenare Moisés, icantaiguë: \p —Teni inganinate Ica, aiti icantagueti ora te ongomeite. \p \v 11 Aique isërontaigacari Ira Jesos Eroris aisati omagaro isorarote. Irooti iquitsagatacagaigacari caninaro quitsagarintsi icantomemegacari itingomi, isërontobitaigacari. Aique yoguipigaineri Pirato. \v 12 Jirai iguisabacaga Eroris aisati Pirato, carari yamai iparintacaro yágacaninatobaca, ijocajiro cara iguisabitobaca jirai. \s1 Ipëgantaari Jesos ira Barabás. \r (Mt 27.15-26; Mr 15.6-15; Jn 18.39–19.16) \p \v 13 Aique Pirato yapatotaiguëri ira itingomipague saserirotijegui aisati obatacagaiguëri jorío aisati tojai basini matsiguenga, icantaiguëri: \p \v 14 —Pinetse, carani pamaigabitënari Ica, picantaiguëna yogometiri matsiguenga cara irojocajina naro aisati basini cobeingari natsipa. Piniaiguë cara nosamitasantëri pairoraca, carari naniacaninatëri, te ine irantane ora te ongomeite. Picantasitaigaca obirojegui. \v 15 Aisati ira Eroris iniacaninatëri, irooti cara yoguipigainari. Ica te ingantaguete pairoraca ora nógobiqueri. \v 16 Yamai nopasatagantëri, nomisotoqueri. \p \v 17 Aro antagaisati osarini omoncaraca jiesita cara iquengaigaca joríojegui jiraisonori cara yogabisaicobintëri ironomire Tosorintsi cara Ejípitoquë. Cara jiesitaquë yameta Pirato iromisotocajiri paniro iromingane, ira icoigaiguë jorío. \v 18 Carari icaimaiguë omagaro jorío: \p —¡Pógagantiri Ica; iriroque pomisotocaje Barabás! \p \v 19 Yomianqueri ira Barabás irironta ógueri aisati icantaiguëri imatsiguenga: “Intsome ojocajiri Iromasati ogobeingarite”. \v 20 Icogabetanta Pirato iromisotocajiri Jesos, icogabeca iraguimairentaiguërime matsiguengajegui, \v 21 carari aiquero iáiguë icaimaiguë: \p —¡Popëicotiri, popëicotiri! \p \v 22 Yogatsitairo Pirato maba icantaiguëri: \p —¿Pairo icanque ora nopëicobiriqueri? Nosamitaigabitëmi obirojegui aisati nosamitabitacari Iriro. Te ine ora pigótacagaiguëna ora icantagueti te onganinate. Te ine ora nagamagobiqueri. Iroro nopasataguëqueri, nomisotocajiri. \p \v 23 Carari përosati icaimaiganaque: \p —¡Popëicotiri, popëicotiri! \p Aiquero icaimasantaiganaque iróoti cara yagobiaiguëri ira Pirato ora icogabeca iriro. \v 24 Icantaiguëri: \p —Aro nanganque ora picocagaiguëna. \p \v 25 Yomisotocajineri ira Barabás, ira yomianque jirai aroquenta yogamaguëri matsiguenga aisati icoque irojocajiri igobeingarite. Ipaiguëri Barabás, carari igáqueri isorarote irágaiganaqueri Jesos cara iribëquëgotaiguëri. \s1 Yágaiganaqueri Ira Jesos iribëquëgotëri. \r (Mt 27.31-32; Mr 15.21-23; Jn 19.16-17) \p \v 26 Aro yágaiganaqueri Jesos iribëquëgotaiguëri. Itonguibocari Sirenesati, ijita Simón, ipaniaca parigoti. Aro imeratobacari soraro iráganëneri Jesos igorosite, yoguiatëri yanatanëneri. \v 27 Aisati yoguiataiguëri arosonori matsiguenga aisati tojai tsinane, piraicotaiguëri. Aisati pogasëretococari. \v 28 Carari inetsaiguëro Jesos, icantaiguëro tsinanepague: \p —Jerosaresato, quero piraicotina Naro; piraicotaiguema obirojegui, aisati pitomijegui. \v 29 Aiquenta orequima cataguiteri omomirintsitomotaiguëmi, pitsipiriaiguë. Ingantaiguë matsiguenga: “Onganinasëretë ora tsinane quero pogui ojaniquite, aisa ora quero otsotacagui”. \v 30 Aique ingantaigabitëma matsiguenga: “Otiopënata taranga, ománaiguenata oguitoja”. \v 31 Aroca itsipiriacagaiguëna Naro te nangantëmate ora te onganinate, iritiguëmarini iratsipiriasantacaqueri iraegui cantasantatsi tojai te ongomeite. \p \v 32 Aisati yágaiganaqueri pite cosirinti iribëquëgotëri, intsibatëmari Jesos. \s1 Ipëicotaiguëri Jesos corosiquë. \r (Mt 27.33-38; Mr 15.22-32a; Jn 19.18-24) \p \v 33 Cara yaretaigaparo oguitoja ojita Carabera, ora ocanti osigaro iguito igamaga, aro ipëicotaigapëri Jesos corosiquë. Aisati ipëicotaiguëri pite cosirinti basiniquë pite corosi, paniro ibacosonoriquë Jesos, ira basini imatepacoquë. \v 34 Icanque Jesos: \p —Pabati, pingábintseri icaegui yogamaguënani, quero piguisiri tenta irogóigue pairoraca icantaiguë. \p Ira soraropague imaguimpibintëqueri imanchaquipague Jesos ipabacaguecaro yotsatiancaro. \v 35 Ainta yaratingaiguë tojai matsiguenga inetsaiguëri. Aisati ainta obatacagaiguëri jorío isërontaigacari icantaiguë: \p —Yogabisaicotaiguëri imatsiguenga. Intsome anetsaigueri aroca iragabisaicoquima Iriati, Iriroca Quirisito Agabisaicoontatsiri, Ira icoiguë Tosorintsi igáqueri. \p \v 36 Aisati isërontaigacari soraropague. Iátasiqueri ipapëri obaa cochoari \v 37 icantaiguëri: \p —¡Obiroca Itingomi joríojegui, pigabisaicotima Obiati! \p \v 38 Aiti sanguenari poguëngani igorositequë jonoica iguito Jesos, ocanti: “Icari Ica Irianti Itingomi joríojegui”. Osanguenaca maba nibarintsiquë: irinibarequë guiriego aisati irasi ebereo aisati iratín irinibare Iromasati. \s1 Inibataiguëri cosirinti Jesos. \r (Mt 27.39-44; Mr 15.32b) \p \v 39 Aisati ainta paniro cosirinti ipëicoca aisati itsibatari Jesos, isërontacari icanqueri: \p —¿Obiroca Quirisito Agabisaicoontatsiri? Atsi yamai pigabisaicotima Obiati, aisati pigabisaicotaiguëna naro pitirooti. \p \v 40 Irari basini cosirinti isintsitsaqueri itsipa, icanqueri: \p —¿Teco pintsoroguiri Tosorintsi? Aisati obiro, pënibaque pingamaque. \v 41 Aroquenta ocositagueanti eiroegui acantaguetiro cagaro caninatatsi, iroro ipëicotaguëcái atsipiriaiguë yamai. Irari Ica te ingantëmate ora yógobiqueri. \p \v 42 Aisati icanqueri Ira Jesos: \p —Jesos, Natingomi, pinguenguena cara pirequima pigáantanequë cara pigáanti omagaro, quero pomaguisantina. \p \v 43 Yotabitanëri Jesos: \p —Aisonori nanganquimi, yamaica cataguiteri pintsibatëna canta caninaguiteroquë. \s1 Icamaque Jesos. \r (Mt 27.45-50; Mr 15.33-37; Jn 19.28-30) \p \v 44 Aroque icatingapë paba cara otsitinitanë omagaro quibatsi irooti cara ochapinitanë. \v 45 Itsitinitanë paba, aisati otisaraanaca aganguisati ora yotigantaro oquibe ibango Tosorintsi, \v 46 aito cara icaimanë Jesos, catsigue icanque: \p —Pabati, yamaica nomëmiro nasëre. \p Irooti icamantanaca. \s1 Ora iquengaigaca ira niaiguëri Jesos cara icamaque. \r (Mt 27.51-56; Mr 15.39-41) \p \v 47 Ira igapitante sorarojegui icarati 100 iniaqueri Jesos cara icamaque, iniacaninatëri Ira Tosorintsi, icanque: \p —Icaninatasanti Tosorintsi; aisati Ica camënguitsica. Aisonori Irianti Itomi Tosorintsi caninari, te ingantëmate ora te onganinate. \p \v 48 Aisati ira botoibiritaigari cara inetsaiguëri Jesos cara ipëicoca, iniaiguëro omagaro, ipigaiganaca yogasëretaigaca. \v 49 Ainta jaqueronta ira ogóiguëri Jesos inetsaiguë aisati ora tsinanepague tsipataigapari cara ipaniaca Garireaquë, onetsaiguëri aisati. \s1 Cara itiaqueri Jesos omoroquë. \r (Mt 27.57-61; Mr 15.42-47; Jn 19.38-42) \p \v 50 Aro ainta caninari sërari jitacha José, itentaigacari basini obatatsiri jorío icarati 71 cara yapatotaigaca. \v 51 Iriro Arimateasati, te iranintiro cara ipëicotaiguëri Jesos irironta aguiaquero iragáantane Tosorintsi cara intingomibintaiguëri antagasiati matsiguenga. \v 52 Ira José iátasiqueri Pirato yamanopëri imëri igamaga Jesos arota iromingueri. Aro ipëri. \v 53 Aique iáque, yoguëpëri igamaga Jesos, iponatancari tocoya, yomianqueri irasiquë iritijomento yomoroquero mopëquë, ora terai iritijantimaro. \v 54 Iroro cataguiteriquë yobetsicaiguë jorío jiesita; teraiquerai oretima sábaro cara imagoriaiguë. Pënibapë. \v 55 Ora tsinanepague aguiataiguëri Garireaquë otsibataigapari aisati Jerosarénquë, onetsaiguëri cara itiaqueri omoroquë. \v 56 Pipigaiganaja obangoquë, pobetsiquëneri casangajengaropague otiritaiguërime igamaga Jesos. Aroquenta pareca sábaro, cara omagoriaiguë cara ocanti isanguenare Moisés. \c 24 \s1 Icaniatanai Jesos, icabiritaja. \r (Mt 28.1-10; Mr 16.1-8; Jn 20.1-10) \p \v 1 Aique oquëtaguetanai tomincoquë, piáigamanë tsinane cara yomianqueri Jesos, págaiganaque casangajengaropague ora pobetsiquëneri. \v 2 Cara paretaigapa omoroquë oniaigapëro oquibe mopë aroque otitigaca ora yasintocoontacari Josë Ira Jesos. \v 3 Ocaigabitanaca tsomagui, carari te oneiri igamaga Atingomi Jesos. \v 4 Iroontita onetsasigabitapaari, oquenganeintasantaca, aitoniati yaratingaigapë pite sërari iquitsagata catarisonoriguinte iguitsagare pobariaguitetasantë. Imabocaparo tsinane, \v 5 otsorogaigabaqueri, poguitasantaigaca. Icantaigapëro: \p —¿Pairo picogobiqueri Ira caniatatsi yaca cara yomianqueri igamaga camatsiri? \v 6 Teni irinaje yaca. Aroque icaniatanai. Pinguenguero ora icanque Jesos jirai cara aintaquerai Garireaquë. \v 7 Icantaiguëmi: “Naro paniacha Jonogaguitequë nomatsiguengatapë cara niboguë yaca quibatsica, aiquenta irácagantëna matsiguenga cantagueantatsiri te ongomeite, iribëquëgotaiguëna, aique ongaraque maba cataguiteri, nanganiatanae”. \p \v 8 Aro oquengaigairo irinibare Jesos. \v 9 Pipiganaja poeboroquë ocomantaigapëri irogomere Jesos aisati ocomantagueiguëri basiniegui quemisantatsiri. \v 10 Ainta María Magararasato, aisati Joana, aisati basini María iniro Santiago, aintasati basini tsinane. Tojai tsinane ocomantaigabitacari iragátane Jesos, \v 11 carari te inguemisantaigabaquero ora ocomantabitaca tsinane cara icaniatanai Jesos. Ijitaigabitaca ocantasitaiga tsinane te ogóigue. \v 12 Paniro Peroro icabiritanaca isiganaca omoroquë, yoguipa, inetsapë tsomagui. Patiro iniopë ora tocoya iponatantabecari Jesos. Aique ipiganaja pongotsiquë, iquenganeintasantaca. \s1 Pite quemisantatsiri iniajiri Ira Jesos abatsiquë. \r (Mr 16.12-13) \p \v 13 Aro irooti cataguiteri iáiguë pite quemisantatsiri cara poeboroquë jitacha Emaos, cosamani 11 quirometoro aiquero Jerosarénquë. \v 14 Cara iquenaigasegui inibatobaca, inibatëgotëri Jesos ati ocanta icantaiguëri matsiguenga, aisati ora icantasantë Iriro. \v 15 Cara iáigasegui inibatobaca iquengamotobaca, yotsitipari Jesos, itsibatanacari abatsiquë. \v 16 Iniaigabitobacari carari Tosorintsi te iranintacaguiri irogótobëri. \v 17 Aro yosamitëri Jesos: \p —Cara piquenaigasegui, ¿Pairo picantobitobaca? \p Irirojegui yaratingaiguë, yogasëretaigaca. \v 18 Paniro, ijita Quiriopas, yotabitanëri: \p —Igóiguë antagaisati Jerosaresati. ¿Obiroco paniro te pigótocotiro? \p \v 19 Yosamitëri Jesos: \p —¿Pairo pinibatëgoti? \p Icantaiguëri iriro pitirooti: \p —¿Teco pinguemocotiri Jesos Nasaresati? Caninasati icomantaguetaiguëri matsiguengajegui Irinibare Tosorintsi, aisati itasongagueanti. Iniacaninatëri Tosorintsi, aisati naniacaninataiguëri naroegui. \v 20 Irari itingomipague saserirotijegui aisati iraegui obatacagaiguëna yágagantëri, aro yogamagaiguëri ipëicotaiguëri. \v 21 Najitaigabitaca Iriro Agabisaicoontatsirite, iragabisaicocái eiro joríojegui. Icantabeca inganiatanae aisati, carari yamai pabisanaque maba cataguiteri cara icamaque. \v 22 Aintapague tsinane tsipataiguëna, piáigamanë omoroquë, pipigaigapaa omabocapaina cara \v 23 ocomantaiguëna te oniaigairi igamaga Jesos, te irinaje. Aisati ocampë cara yoniagaparo ironomire Tosorintsi icanquero cara ainta Atingomi caniari. \v 24 Aisati ainta naroeguiquë iáiguë cara omoroquë iniaigapëro irooti ora ocanque tsinane, carari te iraniaigairi Iriro. \p \v 25 Aique icanqueri Jesos: \p —¡Te pigótëmataigue; pitsoinguëri comantantatsiri ira quinguitsataiguëmi Irinibare Tosorintsi jirai! Terai pinguemisantiri. \v 26 ¿Teco ingantaiguemi cara Iritsita atsipiriaquenguitsine Quirisito Agabisaicoontatsiri ingamaque, aique inganiatanae iriátë Jonogaguitequë? \p \v 27 Aro yogometasantaiguëri Sanguenari, yotsateanquero omagaro comantëgotëri Iriro. Iparintacaro isanguenare Moisés, aique yogometaiguëri isanguenare basinipague comantantatsiri. \v 28 Aro yaretaigaaro Emaos, irabisanaqueme Jesos \v 29 carari icantaiguëri itsipa pite: \p —Quero piáti. Pintiomotina yaca nobangoquë. Aroque ochapinitanë, pënibaque ontsitinitanë. \p Aro icanaque Jesos pongotsique, itimaque. \p \v 30 Cara isobicaiguë mesaquë, yáguëro pan Jesos, icarasiaqueri Tosorintsi, itibatsaaguequero, ipaguetaiguëri itsipa. \v 31 Aito cara ira pitirooti igóiguëri Irianti Jesos; irooti cara ipegopitanacari. \v 32 Aique icantobaca pitirooti: \p —¿Teco onganinatasante icancái cara abatsiquë igótacaganacáiro Sanguenari? Tojai ocancái asërequë, poganinasëretacái. \p \v 33 Aito cara icabiritaigaca, ipigaiganaja cara Jerosarénquë. Iniaigapëri ira irogomere Jesos icarati 11 cara yapatoica irirojegui aisati basini quemisantatsiri. \v 34 Irirojegui icantaigabaqueri: \p —Aisonori icaniatanai Atingomi icabiritaja. Iniajiri Simón. \p \v 35 Aique ira pite Emaosati icomantaigapëri icampë: \p —Aisati naro, naniaigairi canta abatsiquë. Yogometaigapëna caninasati cara niáigasegui carari terai nogótiri. Aique canta pongotsiquë itibatsaaguequero pan ipaiguënaro, irooti nigóontacari. Aito cara ipeganaca. \s1 Jesos yoniagaigapari irogomere. \r (Mt 28.16-20; Mr 16.14-18; Jn 20.19-23) \p \v 36 Iroontita icomantaseguiro, Iriguito yoniagaigapari Jesos, yaratingopë aganguisatiquë irirojegui, icantaigapëri: \p —Quero pitsorogaigui. Pomagoriasëretaigue obirojegui. \p \v 37 Itsorogasantaiguë irirojegui, te irogótaigabaqueri. Ijitaigabitaca iniaigabaqueri sëretsi. \v 38 Aro icampë Jesos: \p —¿Pairo pitsorogobitaiguë? ¿Pairo pitsoingobitaiguëna Naanti? \v 39 Pinetsaiguero nobaco aisati naguiti cara ipëicoquina. Potsagataiguena pigóontëna aisonori Naro bocatsi; aiti nobatsa aisati notongui, te aisa nangantimaro pibega sëretsi. \p \v 40 Aique yoniagaigapari ibacoquë aisati iguitiquë. \v 41 Iniaigabitari icaninabentaigabitari, carari terainta iragabiaigue irajitiri cara icaniatanai. Cara iquenganeintasantaigasega, yosamitaiguëri Jesos: \p —¿Aiti poperi yaca? \p \v 42 Aro ipaiguëri sima iritasitaga. \v 43 Yáguëri yaaguëri cara inetsaigaseguiri. \s1 Itsonque Jesos yogometaiguëri irogomere. \s1 (Irag. 1.4-8) \p \v 44 Aique icantaiguëri: \p —Pinguengaiguero nanibare ora nocomantaiguëmi cani: “Tojai itsipiriacagaiguëna irógaiguëna, omoncaraquema antagaisati isanguenatocoquina Moisés aisati comantantatsiri, aisati omoncaraquema omagaro isanguenatocoquina David cara sárimoquë”. Yamai omoncaraca. \p \v 45 Aique igótacagaiguëri ora ocanti Sanguenaripague, \v 46 icantaiguëri: \p —¿Teco ongante Sanguenari, “Iratsipiriaque Quirisito Agabisaicoontatsiri ingamaque, ongaraque maba cataguiteri inganiatanae ingabiritajima; \v 47 aique iriáiguë iragátane imarintëma Jerosarénquë ingomantëgotaiguëri matsiguengajeguiquë cara irojocajiro ora icantagueti te ongomeite aroca inguemisantaiguëri Jesos irabentëmari Tosorintsi, aro Tosorintsi irisetaigaineri ora icantaguetomoqueri quimingari quero iquengairo aisati”? \v 48 Pigóiguëro ocanti negaca Sanguenari. Yamai piniaiguëro cara omoncaraca ora isanguenatocoiguëna jirai. Yamai nocoguini pinguenguitsatocotaiguena. \v 49 Pinëni yaca Jerosarénquë yamai queronta ocosamaniti cara nagátaiguëmiro ora icantasantaiguëmi Pabati, Iroonti imagantëmi Isëre Tosorintsi inantaigapëmi coshoni ogaiguëmi. Ogabiagagaiguëmi pingantaiguëneri Pabati pairoraca ingocagaiguëmi. \s1 Cara yogainocanaa Jesos Jonogaguitequë. \r (Mr 16.19-20; Irag 1.9-12) \p \v 50 Aique Jesos itsibataiganacari irogomere irooti cara Betaniaquë. Cara, itimagonaguitanaca ibaco jonoquë, yamanaqueri Iriri icanque: \p —Pabati, jerica nogomerejeguica; pingantocobentaigueri, pomitocotaigueri. \p \v 51 Cara icantocobentaseguiri Jesos, aito cara yáguëngani jonoquë yogainocanaca, ipeganaca. \v 52 Aique irogomere ipigaiganaja Jerosarénquë, icaninabentasantaiguëri Atingomi. \v 53 Carari, omagaro cataguiteri iátopiantaiguë cara oquibequë pongotsi irasi Tosorintsi icantaiguë: \p —Icaninatasanoti Tosorintsi. \p Aro ocarati ora nasanguenaquemi. \sig Irocas \sig*