\id HEB - Nomatsiguenga NT [not] -Peru (Web edition -2012 bd) \h Ebereo \toc1 Isanguenataguequineri Ebereo Irapiguemisantane \toc2 Ebereo \toc3 Eb \mt1 ISANGUENATAGUEQUINERI EBEREO IRAPIGUEMISANTANE \c 1 \s1 Tosorintsi inibatancáiri Itomi. \p \v 1 Jiraisonori Ira Tosorintsi inibatagueantari comantantatsiripague, aisati isanguenatacagaiguëri. Icomantaguetaiguëri omatsiguenga jiraisonori \v 2 carari yamaica cataguiteripague inibatancáiri Itomisonori Ira yoguibatë Tosorintsi. Itomi jitacha Jesoquirisito. Icanqueri: “Notomi, Obiro obetsiquërone antagaisati, pasintaguetimaro omagaro, Obironta obatacagantasanotatsiri”. Aro yobetsiquëro quibatsi, jonoquë, omagaro; aisati yobetsiquëri jonogasati, sërari, basiniri, antagaisatipague. Aro Tosorintsi imoncaraquineri Itomi ora icanqueri. \v 3 Aisa Itomi icantasanotari ibega Iriri, aitosati yobariaguitetasanoti, igáantaguetasanotiro omagaro. Aisa icantasanotarinta ibega Tosorintsi, aisati yoniagasantacái cara ati icanta Iriri. Cara iranintagueque ingantiro pairoraca, iritosonguiro, inganquero. Patiro inibatë, aro ocarati. Sintsirosonori Irinibare ora inantacacaro omagaro ora inaguetanënguitsi. Jirai ainiro acantaguetiro ora te onganinate, iroro te anganinataguëte. Carari ipoque Quirisito, icamobicáiro ora antagueti cagaro caninatatsi, yobiaquero, ipënabencáiro, isetajáiro catingasatiquë Tosorintsi, yoganinasëretacái. Aroquenta iguisëgotacáiri Itomi Tosorintsi itsipiriacacáiri, aro quero iguisëgotaái yamai. Icamaque, itiaca, icabiritanaa, yogainocanaa Jonogaguitequë, isobigopë ibacosonoriquë Tosorintsi Ira agáantasanotatsi omagaro. \s1 Quirisito ibataiguëri ira ironomireegui Tosorintsi. \p \v 4 Aisati Itomi Tosorintsi ibatasanotaiguëri antagaisati ironomire Tosorintsi irisaanganetsite. Iriro obaqueri Iriantinta Itomi Tosorintsi, carari yobetsicaca irisaanganetsite. \p \v 5 ¿Aintaco ironomire Tosorintsi icanque: \q1 Obiro Notomi, notomintëquemi? \m Teni intomintimari ironomire. Irianti Quirisito itomintaca. Teatisati ingantocotiri irisaanganetsite Tosorintsi: \q1 Naro pirinquima, nontomintëmari. \m Te ingantiri negaca. \v 6 Aisati jirai cara Iritsita igáque Itomi yaca quibatsica, icantaiguëri ironomire: \q1 Nococagaiguëri omagaro nasaanganetsite irobaticagueritotasitaigabaquimari Notomi, intingomintaiguëmari. \m \v 7 Icantocotaiguëri ironomire Tosorintsi: \q1 Nagátaiguëri nonamire iragagajineri matsiguenga Nanibare, iriáiguë sintsirisonori aisa inganquimaro coguentimainga sintseingaro. Aintasati yosigaro pamari cara pitairinga omanapague. \m \v 8 Carari Tosorintsi icanqueri Itomi: \q1 Tojai pigáantasanoti omagaro Obironta Tosorintsi cobeingarisonori. Caninasati pigáantanë përosati, caninaro Pinibare. \v 9 Tojai pinintasantiro ora caninaro; tesonori pinintiro cara icantaguetiro matsiguenga ora te ongomeite, cara te inguemisantimi. Obironta Tosorintsi, noganinasëretasantëmi, pabisaiguëri pobaiguëri iraegui pitsipa. \m \v 10 Aisati icanqueri Tosorintsi: \q1 Obiro Itingomi; jirai pobetsiquëro quibatsi, Jonogaguite, aisati antagaisati ora inatsi. \v 11-12 Aiquenta omegaiguëma, carari Obiro përosati cara pintimanë. Aisa ocanta manchaguintsi, inagatanë otsonganaquima, irojoquero, inganaquero irorai; aisati ocanta otsonganaquima oca quibatsica, omasiniatitanë omeganëma; pobetsicairo irorai. Paniro Obiro quero popasiniatiti, quero popega, quero pintiasipariti. \m \v 13 Tosorintsi te ingantëmatiri ironomire; te ingantiri irisaanganetsite negaca: “Pisobigue yaca nobacosonoriquëca; intsome antingomibintaigueri omagaro irooti cara nagabeimiri antagaisati ira quisaigabitëmi”. \v 14 Omagaro ira ironomire iroonti intagueti ora icocagaiguëri Tosorintsi. Irirojegui saangatsiri te ine ibatsa te iraneingani. Igátaiguëri Tosorintsi arota iromitocotaigueri iraegui iragabisaicoitë. \c 2 \s1 Caninataque anguemisantasantiri Itomi Tosorintsi. \p \v 1 Iroro icocagaigacái Tosorintsi anguengasëretiro omagaro ora icantaigacái Itomi, anguemisantasantiri. Intsome angantasantiro, querota opeicotaro. \v 2 Irianti aisonori ira Tosorintsi igátaiguëri ironomire ingomantaiguëri matsiguenga. Aisati iguisaiguëri Tosorintsi ira te inguemisantobëro Irinibare ora yogagajineri matsiguenga ira irisaanganetsite, icasitígataiguëri tsoengatsiri. \v 3 Tojai ipomirintsibentaigacái Itomi ora iragabisaicoontaái. Yamai aroca otsoinguëri, ¿Pijiqueco isigopicaro atsipiriagantsi, querota itsipiriacagáiro Tosorintsi? Jirai Iritsita Atingomi ogometaiguëri irogomere ati onganquima cara iragabisaicotajái Iriro. Aique icomantaigacáiro ira quemaiguëri. \v 4 Itsibataigari Tosorintsi imitocotaiguëri. Yagobiacaqueri cara itasongagueanti ora te oneingani jirai, aisati ocantacagaiguëri Isëre Tosorintsi tojai ora iquenganeintanca matsiguenga ora icogagueti Tosorintsi. Aro igóiguë matsiguenga cara aisonori ora icantaiguëri Tosorintsi. \s1 Jesos Itingomi antagaisati. \p \v 5 Aro yamaica nanibatëgotëro basiniati quibatsi cara iragáantasantë Atingomi aiquenta. Tosorintsi quero ipiri ironomire iragáantane. \v 6 Aroque isanguenaque David jirai, yosamitëri Ira Tosorintsi: \q1 Naantijegui matsiguenga, te nangantaiguemi pibega Obiro. ¿Pairo piquengabiritaiguëna? Aisati ¿Pairo piniacaninabiriqueri matsiguenga? \v 7 Cara pogaiganaquina yaca quibatsica poguibatëri pisaanganetsite, yabisaiguëna arosata, carari quero ocosamaniti cara irobataiguëna. Piniacaninataiguëna, aisati picantaiguëna nasintaguequimaro omagaro ora pobetsiquë yaca quibatsica. \v 8 Pagobiacaquina cara natingomibintaiguëri omagaro ira pobetsiquë. \m Ocari oca isanguenaque David. Pinetse, icanque: “Nabisaiganaqueri omagaro, intingomintaiguëna antagaisati inatsi”. \p Carari yamaica terai omoncaratima omagaro, terai agabeiro omagaro yobetsiquë Tosorintsi, \v 9 iroro cantënguicha icábintsasanotaigacái Tosorintsi cara igáqueri Jesos Itomi ipoque yaca quibatsica, itsipiriasanotapë icamobicái arota quero iáti eiro Sharincabeniquë. Cara irirai imatsiguengatapë Jesos, arosata ibataigabaqueri ironomire Tosorintsi. Icamaque Quirisito, aro yoganiatairi Tosorintsi yoguibatairi Itingomisonoriguinte, icobeingatacaqueri, yabisaigairi irisaanganetsite aitosati. \s1 Pairo icamobique Jesos. \p \v 10 Omagaro yobetsiquëro Tosorintsi, inaguequero, aisati igáantasantëro antagaisati. Aisati icoque iriáiguë omagaro itomijegui cara Jonogaguitequë intiomotaigapëri cara igáanti Iriro. Iroro itsipiriasantacaguëqueri cara igáqueri Jesos ora irogóontëmari cara Iriro caninari, iroro iragabisaicoontëmari iraegui quemisanquerine. \v 11 Aro yoganinataigacái Jesos, iroro yamaica ajitaguëtiri Iriri: “Pabati”. Aisati te iripasiguitëgotái Jesos icantaigái: “Igue”, aisati “Tsio”. \v 12 Jirai Quirisito icanqueri Iriri cara Sanguenariquë: \q1 Nongomantaiguëri igueegui aisati tsioegui ati picanta Obiro; cara yapatoitaigaca ira quemisantimi, aro nangarataiguëri nangántabenquimi nanganinabenquimi. \m \v 13 Aisati icanque: \q1 Aisa nacantaigari igueegui, naquemisanqueri Tosorintsi. \m Icanque aisati: \q1 Pinetsaiguena Naro yaca aisati iraegui natenca, itomijegui Tosorintsi aisati irisintoegui ipënari Pabati cara iquemisantaiguëna. \p \v 14 Omagaro eiroegui quemisantaiguëri Tosorintsi eanti matsiguenga, angamaiguë. Aisa Quirisito icampái ibega eiro cara ipaniaca Jonogaguitequë ipoque yaca quibatsica imatsiguengatapë, icamaque. Aro icamobicái arota iragabeiri camagari ira cogabitënguicha iráganacáime Sharincabeniquë cara angamaque. \v 15 Jirai otsorogaigabitacaro cara angamaiguëme, ajáqueme Sharincabeniquë, carari ipoque Quirisito yogabisaicotajái, yamaica teni ontsoroguiro agamane. \v 16 Igóiguë eiro cara Quirisito te iromitocotaigueri ironomire Tosorintsi, te ingábintsaigueri, carari ipocasiquero ingábintsaigacái eiro quemisantatsi, eironta imatsiguenga Abaram quemisantatsiri. \v 17 Icanque Quirisito caninasati, imatsiguengatapë aisa icantasanotacái ibega eiro, ireintiegui, arota ingantaneintëgotái. Aisati icantasanotëro omagaro ora icocaqueri Tosorintsi: Iriantinta Itingomisonori Saseriroti inibabencái, icamobicái arota iragabisaicotajái irisetaáiro Tosorintsi iromaguisantajáiro ora acantaguetomotiri te onganinate. \v 18 Jirai Jesos yagobiaqueri camagari cara icogabeca irantacaguirime ora te onganinate. Tojai itsipiriobicái Jesos igóontacaro ora atsipiriaiguë eiro pairoraca. Aro yamai igótasanti iromitococái cara icogabeca camagari iromerataigáime irantacacáiro ora quimingari. \c 3 \s1 Quirisito yabisëri ira Moisés. \p \v 1 Yamai, nopiguemisantane, te pingantajima pibega jirai. Nongomantaiguëmi cara icoigaiguëmi Tosorintsi pintiomotaiguëri canta Jonogaguitequënta. Pinguengaigueri Jesos Ira piquemisantaiguë. Igáqueri Tosorintsi yaca, icomantagueantë ati icanta Tosorintsi aisati pairoraca icocacái. Irianti Itingomisonori Saseriroti inibabencái catingasatiquë Tosorintsi, yogaganacáiro anibare cara amanocoqueri. \v 2 Jirai Tosorintsi icanqueri Moisés: “Caninasati pogometaiguëri pomatsiguenga, pigótacagaiguëri omagaro ora nococagaiguëri”. Aro icanquero antagaisati ora icanqueri Tosorintsi. Carari Jesos yabisëri ira Moisés, icantasanotëro omagaro ora icanqueri Iriri. \v 3 ¿Teco aniacaninatasantiri ira obetsiquirora ibango: iroonti pongotsi, te aniacaninatasantiro? Igóque ira obetsiquirora ibango, te ogótëmate pongotsi. Aisa ocanta caninataque aniacaninatasanotiri Jesos Irironta Atingomisonori; quero aniacaninatasanotiri Moisés cagarinta Atingomi. \v 4 Ainta matsiguenga obetsiquiro omagaro pongotsipague, carari yobetsiquëri Tosorintsi antagaisati timaigatsi. \v 5 Aro aisonori icanquero Moisés omagaro ora icocaqueri Tosorintsi. Iriro iromeraro Tosorintsi, caninasati yogagajineri imatsiguenga ora icomantëri iriro Tosorintsi ora abisënguitsine aiquenta. \v 6 Carari cagari Quirisito iromeraro Tosorintsi, Irianti Itomisonori. Icantasanotëneri Iriri antagaisati ora icocaqueri. Irianti Itingomi omagaro ira quemisantatsiri. Aroca asëretaiganaquimari përosati, anguemisantasantaiguëri, igóiguë eiro cara iráganacái Jonogaguitequë. Caninataque anganinabentaigueri, aro igóiguë cara omatsiguengatacari Tosorintsi. \s1 Tosorintsi iguisaiguëri ira tsoengaiguëri aisa pëgataigari. \p \v 7 Jirai osanguenatacaqueri David Isëre Tosorintsi, icanti: \q1 Yamai, omagaro cataguiteriquë, aroca pinguemaigabaquero ora inibatëmi Tosorintsi, \v 8 quero pipëgatsataigari, querootisati pitsoinguiri. Quero picantaigari ibega pomatsiguenga jirai cara ipëgataigabitacari Tosorintsi canta tenta ontimingani, ijitaigabitaca quero icasitígatiri. \v 9 Icanque Iriro: “Aisonori ipëgataigabitina pomatsiguenga jirai, iniantaiguëna aroca nangasitígataiguëri. Iniaigabitacaro tojai ora nitasonguëneri; carari natsipiriasicaro tenta iranintaigue inguemisantaiguena. \v 10 Cosamani 40 osarini ipëgataiguëna. Iroro naguisaneintaguëqueri, nacantaiguëri: ‘Përosati cara pitsoingaiguëna, përosati cara pipëgataiguina. Te pinguenganeintina. Te pingogue pigóigue pairoraca nococagaiguëmi’. \v 11 Iroro naguisaneintaguëqueri, nacantasanotaiguëri: ‘Quero paretaiga iroraiquë quibatsi, quero nimagoriasëretagaiguimi canta caninaguiteroquë’ ”. \p Oca osanguenaca jirai. \p \v 12 Nopiguemisantane, pigamaiguema querota pitsoinguiri Tosorintsi catimanerisonori. Te pinganinasërete cara te pinguemisantiri, pijocanëri, popeicotari. Cara pinganque negaca, cara pomaintiri Tosorintsi caninarisonoriguinte, obiro te pingomeite. \v 13 Iroonti caninataque omagaro cataguiteri pingantobaguima pisintsisëretobaguima paniropague cara përosati pinguemisantasantanëri Tosorintsi, arota quero yamatobitimi camagari inganquemi pomaguisantiri Tosorintsi, pigatsitairo quimingaro ora pijoque jirai. \v 14 Carari aroca përosati anguemisantasantanëri Quirisito, asëretanëmari, igóiguë cara antsibatëmari Jonogaguitequë. \v 15 Ocanti Sanguenari: \q1 Yamai, omagaro cataguiteriquë, aroca pinguemaigabaquero ora irinibaquemi Tosorintsi, quero pipëgatsataigari, querootisati pitsoinguiri. Quero picantaigari ibega pomatsiguenga jirai. \p \v 16 ¿Pairi quemaigabitacari Tosorintsi, carari te inguemisantiri, ipëgataigari? Iriantiegui antagaisati ira yomisotocaiguë Moisés cara Ejípitoquë. \v 17 ¿Pairi itsirishaigaca Tosorintsi, iguisaiguëri tojai osarini ocarati 40? Iraegui te inguemisantaigueri, tojaipague icantaguetiro ora te onganinate. Aro Tosorintsi inintacagaiguëri icamaiguë cara tera ontimingani. \v 18 Tenta inguemisantaigueri, iroro icantasanotaguëqueri: “Quero paretaiga iroraiquë quibatsi, quero nimagoriasëretagaiguimi canta caninaguiteroquë”. \v 19 Iroro igóiguë eiro cara tigueti ingantaiguema ingaiganaque caninaguiteroquë tenta inguemisantaigueri Tosorintsi. \c 4 \s1 Icoguini Tosorintsi iromagoriasëretagái. \p \v 1 Pinetse, icancái Tosorintsi: “Aroca pinguemisantaiguëna, náganëmi Jonogaguitequë, pintiomoquena Naro, nomagoriasëretaquemi”. Intsome agamaiguema querota acantaigari ibega iraegui te inguemisante jirai, te iraretimaro caninaguiteroquë. \v 2 Aquemaigabaquero Caninaro Nibarintsi cara Quirisito iragabisaicotajiri pairiraca quemisanquerine iráganëri jonoquë. Aisa icanta irirojegui jirai iquemocotaiguëro caninaro quibatsi icasiriconiatitanëneri iriro Tosorintsi, carari te inguemisantiri, te ingaigapë caninaguiteroquë. \p \v 3 Aroque imagoriasëretacái Tosorintsi eiroegui quemisanqueri, aisati antiomoqueri Jonogaguitequë përosati, carari quero imagoriasëreti irirojegui ira te inguemisantiri. Icanque Tosorintsi: \q1 Naguisaneintaiguëri, nacantasanotaiguëri: “Quero picaigui obirojegui canta iroraiquë quibatsi, quero nimagoriasëretagaiguimi canta caninaguiteroquë”. \m Jirai Tosorintsi yobetsiquëro omagaro quibatsi aisati Jonogaguite, itsonquero imagoriaque. Aisati yobetsiquëneri matsiguenga iromagoriasëremento, carari tenta inguemisantaigue, te iromagoriantimaro. \v 4 Cara Sanguenariquë icantocoquero cataguiteri comagoriantague, iroonti sábaro: \q1 Ocarati 6 cataguiteri Tosorintsi yobetsiquëro antagaisati. Aroque. Aique cataguiteriquë 7 imagoriaque. Aro ocarati. \m \v 5 Aisati icanqueri Tosorintsi: \q1 Quero paretaiga iroraiquë quibatsi, quero nimagoriasëretagaiguimi canta caninaguiteroquë. \m \v 6 Aro ocaninati ora icanque Tosorintsi jirai, carari te iromagoriasëretaigue ira quemaigabitacari tenta inguemisantaigueri. Carari yamai aintapague quemisantatsi imagoriasëretaque Tosorinti. \v 7 Pabisaiganaque tojai osarini, aro icanai Tosorintsi aisati, “Yamai cataguiteri, nococagaiguëri matsiguenga inguemisantina, aro nomagoriasëretagaiguëri”. Irooti isanguenatacaqueri David: \q1 Yamai, omagaro cataguiteriquë, aroca pinguemaigabaquero ora inibatëmi Tosorintsi, quero pipëgatsataigari, querootisati pitsoinguiri. \m \v 8 Arome ingaaganëri imatsiguenga Josoé cara caninaguiteroquë, querome Tosorintsi isanguenatacaguirime David cara isanguenatocoquero basiniati cataguiteri cara iromagoriasëretaiguë quemisantatsiri. \v 9 Iroro igóiguë eiro aiquenta iráganëri Jonogaguitequë antagaisati ira quemisantaiguëri Tosorintsi, intiomotaigapëri përosati, quero ipomirintsitëmati itarobacaataji arota iraretimaro Jongaguite. \v 10 Pairiraca abencari Tosorintsi, imagoriasëretapë. Jirai itsonquero itarobacaare Tosorintsi cara yobetsicaguequero omagaro, aique imagoriaque, te irantaje aisati. Aisati eiro, aroca ajáque cara Iriroquë, aisa angantaigapëmari ibega Iriro, imagoriasëretaigapë. \p \v 11 Intsome ongogasante aretaiguëma canta Tosorintsiquë cara iromagoriasëretacái. Quero ipëgatari, querootisati itsoinguiri. Queroca aquemisantiri quero aretari. \v 12 Igóiguë eiro cara Tosorintsi catimanerisonori. Te ongomëtatomotiri pairoraca. Intiro pairoraca inganque. Igóti antagaisati. Inibatantaro Irinibare ora ogótacacái ati acanta asërequë. Irinibare aisa ocantaro sabiri catsëbarosonori pitirooti cara ocaraque tsomagui. Igótasantiro Tosorintsi ora aquenga aisati igótasantiro ora ocogui aisati ora anganque, omagaro. \v 13 Te pairoraca ongantima ománomotimari Tosorintsi, teatisati pairiraca ingantima irománomotimari ora icanque, igótasanotacáinta ati acanta aisati atiraca inaigui eiro. Iniasanotiro omagaro. Ingomantëgotacái acaninatica eiro aisati ainiroca aquemisanqueri. \s1 Jesos icantari ibega itingomi saseriroti. \p \v 14 Intsome anguemisantaiganaqueri Tosorintsi përosati aintanta Jesos Itomi yogainocanaca cara Jonagaguitequë cara inibabencái catingasati Iririquë. Irianti Itingomisonori Saseriroti yabisaiguëri omagaro basini saserirotijegui. \v 15 Jirai imatsiguengatapë Jesos, itsipiriagueque pairoraca, aisati ira Satanás icogabeca irantacaquerime ora te onganinate, carari te irantiro. Iroro igóontacaro Jesos ora atsipiriaiguë eiro yamai, aisati igóque ati icancái camagari. Igóque ora pomirintsitomocái, yogasëretococái icantaneintëgotacái, icábintsacái, imitococái. \v 16 Aro quero yamai otsoroguiri omanocotiri Tosorintsi, igóquenta inguemacái, ingantaneintëgotacái ingábintsacái iromitococái. \c 5 \s1 Ati icanta itingomi saseriroti. \p \v 1 Ira matsiguenga icoiguë Tosorintsi ipiaqueri itingomi saseriroti, icocaqueri iromanocotaiguëri imatsiguenga. Aisati yóguëneri Tosorintsi ibirapague ira ipaiguë matsiguenga. Aisati icomantëri matsiguenga cara icaninatasanoti Tosorintsi. Aintaca poro antaguetiro ora te onganinate, ira saseriroti óguërine ibira ira yamapë cantaguetatsiri, itaquineri Tosorintsi. Aique yágacaninatëri matsiguenga Tosorintsi aroquenta iquemisanqueri. \v 2 Ira itingomi saseriroti aisati icancái ibega eiro: matsiguenga ini. Igóque ingantaneintëgotacái eiro cara angantaguetiro quimingaro, ainironta icantaguetiro iriro ora te onganinate. \v 3 Iroro yóguëquineri Tosorintsi iraisati oisha, itaquineri. Aique iróquineri Tosorintsi iroishatepague imatsiguenga cantaguetatsiri. \v 4 Te pairi pegachane itingomi saseriroti iriati, irianti ipiaque Tosorintsi, aisa ocanta jirai cara Tosorintsi icoiguëri Aarón ipiaqueri itingomi saseriroti. \p \v 5 Aisa icanta Quirisito, te imeguima Iriati Saseriroti. Irianti icoiguë Iriri, ipiaqueri Itingomisonori saseriroti. Te ingantiro Iriati, carari icanqueri Tosorintsi: \q1 Obiro Notomi, notomintëmi yamaica. \m \v 6 Aisati icanqueri basiniquë Sanguenari: \q1 Përosati Obiro Saseriroti, pisaserirotitë cara picantari ibega Meriquisirec. \p \v 7 Jirai cara inasegui Quirisito yaca quibatsica, tojai yamanopiantiri Iriri, iragasantaca, aisati icaimëri Tosorintsi, icanqueri: “Pabati, aroca nangamaque, nigóquimi pingabiritajina”. Iquemisantasanotërinta Tosorintsi, aro ipëri ora yamanocoque. \v 8 Aisonori, Iriro Itomi Tosorintsi, carari iquemisantasanotëri Iriri, iroro itsipiriasantaguëque pairoraca. Aro igótanëro ati ocanta cara aquemisantiri eiro, atsipiriaque. \v 9 Cara iquemisantasanotëri Tosorintsi omagaro icocaqueri, iroro Tosorintsi igóontacari Ira Itomi cara Irianti caninarisonoriguinte, yagobeiro cara iragabisaicotaigairi antagaisati quemisantaiguëri Iriro. Yamai quero iáti eiro Sharincabeniquë, carari iráganacái Jonogaguitequë antiomoqueri përosati. \v 10 Tosorintsi ipiaqueri Itomi Itingomi saseriroti, icanqueri: \q1 Obiro Saseriroti, pisaserirotitë cara picantari ibega Meriquisirec. \s1 Terai inguemisantasante iraegui isanguenaquine. \p \v 11 Aiti tojai nocogabeca nogótacagaiguemi carari ocomëtaguetomotaiguëmi tenta pingogaigue pinguemisantaigabaquero. \v 12 Jirai tojai osarini piquemisantaigabitaca, carari yamai picantaigari ibega ira terai inguemisante. Onganinateme yamai pogometaiguërime basini, carari picogaiguë irogótacagaigaimi aitosati irootisati ora yogometaiguëmi jirai. Aisati picantari ibega janequi, picogaiguiro pitsomi tigueti ongantima popero basini coshori. \v 13 Ira aisa icantari tsorori janequi, icogui itsomi, te irogóontimaro ora caninaro, teatisati irogótiro ora te onganinate, tenta inguemisantasantiro Irinibare Tosorintsi. Irari antiasiparitatsi yosigari quemisantasantatsiri. \v 14 Carari pinguemisantasantaiguërime Tosorintsi, pingogaiguëme poperi irasi antiasipari. Pigótasantaiguërome pairo caninari pinganque aisati pigóiguërome ora te ongomeite, quero picantiro. \c 6 \s1 Icamanaaiguëri quemisantabetachari cara aiquero inguemisantasantanëri Quirisito. \p \v 1 Iroro ora quero nogatsitaimiro ora noparintaca nogometocotopiantëri Quirisito tenta omomirintsite. Caninataque aiquero pijáiganaquitigue pigótasantanëro omagaro ora icocagaiguëmi Tosorintsi. Nogometaiguëmi jirai: “Quero picantasitaguetaro pairoraca, queronta pogabisaicotimi; tigueti pingantima pigabisaicotima obiati. Caninataque pinguemisantiri Quirisito arota iragabisaicotajimi Tosorintsi. \v 2 Pomaotisabiritaiguëmari Quirisito arota irogótocotimi matsiguenga cara piquemisantiri. Cara pomanocoqueri Tosorintsi iromitocotiri popiguemisantane, poguineri pobaco iguitoquë. Cara angamaque angabiritanaima, iraganiatacái Tosorintsi. Aisati ingomantëgotaigacái”. Aro quero nogatsitaimiro oca aroquenta pigóiguëro. \v 3 Aroca iranintacaquina Tosorintsi, nogometaiguëmiro irorai arota pigótasanotanëro ora icocagaiguëmi Tosorintsi. \p \v 4 Pinetsaigue. Aintapague matsiguenga iquemabecaro Irinibare Tosorintsi, icaninabentabecari Tosorintsi cara icábintsabitacari, omitocotabecari Isëre Tosorintsi coshoni poguëri. \v 5 Aisati igótabecaro caninaro Irinibare Tosorintsi, icaninabentabecaro; iniaguetabecaro cara itasongomoqueri ira comantëgotaiguëri Quirisito, igótabecari Itingomi. \v 6 Oca igótabecaro omagaro, carari ipigapaa yomaguisantajiro ijocajiro, itsoinguëri Quirisito Ira iquemisantabeca jirai. Cara ijocajiro cara iquemisantabecari Quirisito, aisati icanca ipëicotajirini Quirisito. Itsoinguëri iriro, aitosati icoque iritsoengagajiri basini matsiguenga cara irisërontaiguëmari Quirisito aisati. Tigueti ingantima imasiniatitajima inguemisantasantairi ira quemisantabetacha aroquenta ijocajiri Quirisito. Pigamemari, quero picantari ibega iriro. \v 7 Ira quemisantasantatsi yosigaro quibatsi cara opariaque angani, oquibianë panguirintsipague, oguitsotanëneri ira panguitiro. Tosorintsi aganinatëro oca quibatsica caninari. \v 8 Carari ira quemisantabetacha yosigaro basini quibatsi cara aitosati opariaque angani. Ipanguitëro caninaguitsori, carari te ontojaigue panguirintsi. Otojaiganaque totsei aisati porontsipague. Aniaquero ora quibatsira, angantocoquero: “Te onganinate quibatsi. Intsome oporoiro, ataguiro omagaro”. Pigamema; quero picantaro ora quibatsi te ongomeite. \s1 Yoganinataiguëri ira isanguenaquine. \p \v 9 Aroque nacamanaaiguëmi, nanintaneegui, carari nagamëmi aisonori cara piquemisantaiguëri Quirisito, yogabisaicotaigaimi, aro pitimaiguë caninasati picanquero caninaropague. Aisa picantaro quibatsi caninaro ora omitojaiganaquero oguitso. \v 10 Tosorintsi Irianti caninarisonoriguinte, quero ipeicotaro cara pomitocotaiguëri popiguemisantane jirai, pinintaiguëri, përosati cara picantiro yamai. \v 11 Nococagasantaiguëmi paniropague cara përosati pingábintsaigueri popiguemisantane, aisati aiquero pinguemisantasantaiganaqueri Tosorintsi, pigueiri Atingomi cara iribocapë irágaiganaquemi Jonogaguitequë. \v 12 Quero poperabiritaro ora icocaquemi Tosorintsi. Iroonti pingantaiguemari ibega iraegui quemisantatsiri icantasantaiguineri Tosorintsi antagaisati ora icocaqueri, irágobëro omagaro ora yobetsicaiguëneri Tosorintsi. \p \v 13 Pinetse, cara ocogui ogótacaguiri matsiguenga cara aisonori acantiri, acanque: “Igóti Tosorintsi aisonori oca nacanquemica. Aroca nomatobiquimi, iratsipiriacaguinata”. Te aisa ingantái Tosorintsi. Jirai cara Tosorintsi icantasanotëri Abaram cara imëri itomi, tenta irine basini ibatiri Iriro, patiro icanqueri: “Aisonori oca nocomantëmi, Naronta Tosorintsi; quero nopasiniatitimiro Nanibare, quero namatobitimi”. \v 14 Aisati icanqueri ira Abaram: \q1 Aisonori, tojai nangantocobintimi, tojai nangábintsëmi, nomitocoquemi, tojai nomitojaiganaqueri pomatsiguengajegui. \m \v 15 Aro antsinisati yoguiaqueri Abaram irooti cara imoncaraquero Irinibare Tosorintsi. \v 16 Cara pairiraca matsiguenga icogui irogótacaqueri basini cara icanqueri ora aisonori, inganqueri: “Aisonori nacanquemi, iniaquina Tosorintsi, igóque. Queroca aisonori, nocoguini iratsipiriacaguina”. Aro irogóque cara quero yamatobitiri imatsiguenga, Irironta cobeingarisonori Tosorintsi. \v 17 Cara icoque Tosorintsi irogótacagaiguëri iraegui quemisanqueri cara aiquenta imaiguëri omagaro ora yogaiguëneri, icantaiguëri: “Aisonori omagaro oca nongomantaiguëmi Naanti Tosorintsi. Quero nopasiniatitiro Nanibare”. \v 18 Aro aisonori Irinibare Tosorintsi: teni irogóte intsoiguema. Carari aisati icanque: “Aisonori oca nongomantaiguëmi”, aro igóiguë eiro cara quero yamatobianti. Yamai aroca abentimari, igótasanti eiro iromoncaraquero ora icancái: ingábintsaigacái, iragabisaicotajái. \v 19 Aroca igóiguë yogabisaicocái, aro anganinabentasantëri, quero ogasëreta aisati. Aisati igóiguë inguemacái Tosorintsi cara omanocoqueri, aisati aiquenta arequima eiro cara Tosorintsiquë tigueti oticobacáine. \v 20 Ainta Jesos canta yamaica, icamobicái ibacái jonoquë, cara inibabencái Irironta Itingomisonori Saseriroti përosati cara icantari ibega Meriquisirec. \c 7 \s1 Ira Meriquisirec yabisaiguëri saserirotijegui imatsiguenga Irebí. \p \v 1 Yamai nongomantëgotëmiri ira Meriquisirec. Iriro jirai itingomi Saremisati. Aisati ipiaqueri saseriroti Tosorintsi Ira jonoquënintaberi. Aisati ainta Abaram. Yágaiganaqueri iratirite, yoguiataiganaqueri catsimari ira áganëri itomitsari. Imabocapëri ipoguiriaigapëri catsimari antagaisati itingomipague. Yamaigapairi itomitsari aisati ibiraegui ira yágabitanaca catsimari aisati yamapë tojai basini ora yasintabeca pairorapagueraca. Cara ipigapaa itonguibotobacari Meriquisirec, icabëri: “Ingábintsemita Tosorintsi”. \v 2 Aique yágarantëro Abaram ora yágabitsataiguëri catsimari, ipagaranqueri Meriquisirec, icanqueri: “Jeroca irasi Tosorintsi”. Aitica 10, aro ipëri patiro irasi Tosorintsi. Ira saseriroti ijita Meriquisirec, ora iripajiro ocanti caninarisonori. Aisati itingomi Saremisati. Sarem ocanti caninasati itimaigui. \v 3 Iriro te irisanguenatëgotengani iriri teatisati iniro. Te irogótingani atiraca ocanta cara iboguë, teatisati irogótingani atiraca ocanta cara icamaque. Aisa ocanta përosati itimi, iriro icantari ibega Itomi Tosorintsi Ira përosati itimi isaserirotitasantanë. \p \v 4 Pinguengueri Meriquisirec irianti abisëri Abaram jirai. Abaram iparintaigacari joríojegui, carari itingomincari Meriquisirec iriro, ipagaranqueri 1/10 (aitica 10, ipëri patiro) ora yágabitsataiguëri iripoguiriane. Aisonori Meriquisirec yabisëri Abaram. \v 5 Aique itojaiganaque imatsiguenga Abaram irooti cara inë Irebí. Aro Tosorintsi isanguenatacaqueri Moisés: “Tosorintsi ipegaiguëri saserirotijegui imatsiguenga Irebí. Aisati icocaqueri joríojegui imagaranqueri saseriroti arosata iraisati, ibira, ibanguire, iguireguite, omagaro. Aintaca 10, imëri paniro”. Aro isaserirotitë Irebí aisati imatsiguenga, antagaisati ipaniaca Abaranquë. \v 6 Ira Meriquisirec cagari imatsiguenga Irebí, carari iriro saserirotitënguitsi, yágobëneri Abaram cara ipagarampëri 1/10 iguireguite aisati ibiraegui (aintaca 10, ipëri paniro) ora irasi Abaram. Aique icabëri: “Ingábintsemita Tosorintsi”. Aro icantocobentobëri Abaram, ira icanque Tosorintsi intojaiganaqueta imatsiguenga. \v 7 Yamai igóiguë cara Meriquisirec obaqueri Abaram, yabisëri icanquerinta, “Ingábintsemita Tosorintsi”. \v 8 Yamai iraegui saseriroti yágapininqueri 1/10 (aintaca 10, yáguë paniro) ira ipagarantaiguëri matsiguenga, carari iraegui saseriroti imoncaracái cara icamaque. Iriro cantënguicha ira Meriquisirec inasitaca. Icantabeca te ingame iriro tenta ongantocotiri Sanguenari cara icamaque. \v 9-10 Jirai ipagaranqueri Abaram arosata (110: aitica 10, ipëri patiro) ora yágabitsaqueri catsimari itingomipague. Yamai yágobëri 1/10 ira saseriroti imatsiguenga Irebí. Cara Abaram itonguibocari Meriquisirec jirai ipagarantobëri 1/10. Arome irinaqueme Irebí, imagaranquerime ira Meriquisirec aitosati. Meriquisirec yabisaiganaqueri Irebí aisati antagaisati imatsiguenga. \s1 Ira saserirotijegui, imatsiguenga Irebí, tigue ingantima iragabisaicotái. \p \v 11 Jirai itingomi saseriroti irianti Aarón cara Tosorintsi isanguentacaqueri Moisés. Isanguenatocotaiguëri saserirotipague paniacha Aarónquë aisati Irebíquë. Itimaigabita tiguetinta ingantima iragabisaicotajiri imatsiguenga. Iroro Tosorintsi igátaguëqueri basiniati Saseriroti, cagari imatsiguenga Irebí, Irianti cantari ibega Meriquisirec. \v 12 Aro Ira Saseriroti basini igáque Tosorintsi iripëgairi saserirotijegui imatsiguenga Irebí. Aisati tenta pairi abisaicoontimarone isanguenare Moisés, tiguetinta ongantima iromoncaratiro, aiti irorai Nibarintsi Caninaro opëgajiro ora inaga isanguenare Moisés. Yamai Tosorintsi quero icantái omoncaratiro ora isanguenaque Moisés. \v 13-14 Aisati Ira Saseriroti Irianti imatsiguenga Jorá cara igóiguë eiro, te aro imaniema Irebiquë. Jirai te irisaserirotite pairiraca imatsiguenga Jorá tenta Moisés irisanguenatëgotëmatiri saseriroti paniënguicha Joráquë. Irianti isanguenatocoque iraegui irasi Irebí. \v 15 Yamai igóiguë eiro ainta Jesos Irianti Irirai Saseriroti aisa icantari ibega Meriquisirec. \v 16 Ira Jesos te iromatsiguengatimari Irebí carari isaserirotitasantacaqueri Tosorintsi aroquenta icaniatanë përosati. \v 17 Irootisati icanqueri Tosorintsi jirai: \q1 Obiro Saseriroti përosati cara picantari ibega Meriquisirec. \m \v 18 Yamai pinabitaca ora isanguenatocotaiguëri saseriroti imatsiguenga Irebí, tsongaca. Te ingogue Tosorintsi omomirintsitairo yamai tenta ogabisaicotajái, aisati tenta oretacagái Tosorintsiquë. \v 19 Tiguetinta ongantima omoncaratiro isanguenare Moisés, quero pogabisaicotiri pairiraca. Carari cara anguemisanqueri Quirisito, iragabisaicotajái Tosorintsi, irojocajáiro ora acantagueti te onganinate, intimacagajái. Quirisito yaretacacái canta Tosorintsiquë, igótacacáiri Iriri. \s1 Icanque Tosorintsi: “Aisonori përosati isaserirotitanë Quirisito”. \p \v 20-21 Te ingantasitima Tosorintsi, icantasanti: \q1 Naro Tosorintsi; oca nongomantëmi yamai, quero nopasiniatitiro Nanibare: “Obiro Saseriroti përosati”. \m Quirisito te aisa ingantimari ibega saserirotipague imatsiguenga Irebí. Irirojegui ipegaigaca saseriroti cara isanguenatocotaiguëri Moisés, carari Tosorintsi ipiaqueri Jesos Saseriroti. \v 22 Aisonori Jesos ibataiguëri basinipague saseriroti, aisati igótacacái cara iragabisaicotaigairi Tosorintsi irasintaiguëmari antagaisati ira quemisantaiguëri. \v 23 Tojai inaigabitaca iraegui saseriroti imatsiguenga Irebí aroquenta panironaque icamaiguë te përosati cara irisaserirotitaiganaque, \v 24 carari Jesoquirisito përosati isaserirotitanë Irironta timatsi përosati. \v 25 Përosati cara inganquima iragabisaicoontimari iraegui quemisanqueri, ira cogasantatsi iraretacaquimari catingasatiquë Tosorintsi. Përosatinta itimi Jesos, përosati inibabentanëneri iraisati. \p \v 26 Aisonori, Jesos caninasatisonori isaserirotibentaiguëri quemisantatsiri, Irironta caninarisonoriguinte, te ingantëmatiro quimingari, te ingantaguetëmatiro, te aisa ingantimari iraegui cantaguetasanotatsi yaca quibatsica; aisati icaimëri Tosorintsi itempari cara Jonogaguitequë. \v 27 Te aisa ingantimari ibega ira basini itingomi saseriroti. Antagaisati cataguiteri yógapininquineri Tosorintsi ibirapague itaquineri, tojai iquianquero ora te onganinate icantagueti iriro aisati ora icantagueti imatsiguengajegui. Carari te irógopiantineri ibira Quirisito, patironta icamobicái Iriro. Aroque, antagati. Quero icamaji aisati. \v 28 Jirai isanguenaque Moisés: isaserirotitaiganaque imatsiguenga Irebí. Iriantiegui matsiguenga ini, ainiro icantaguetiro ora te onganinate. Iroro cantënguicha aique Tosorintsi cantëgotëri Quirisito: “Naronta Tosorintsi aisonori oca nocomantëmica: përosati isaserirotitanë Notomi Irianti caninarisonoriguinte”. \c 8 \s1 Isaserirotitanë Quirisito canta Jonogaguitequënta. \p \v 1 Yamai nocogui pigótasantaigue cara Jesoquirisito ibataiguëri antagaisati basini saserirotijegui. Iriro Itingomisonori Saseriroti. Yamai ainta Iriro Jonogaguitequë, isobiaque ibacosonoriquë Tosorintsi Ira cobeingari. \v 2 Ira imatsiguenga Irebí yamanopiantaiguëri Tosorintsi cara pongotsiquë ora yobetsiquë matsiguenga, ojita ibango Tosorintsi. Carari Quirisito Itingomisonori Saseriroti, inibabencái catingasatiquë Tosorintsi Jonogaguitequë cara ibangosonoriquë ora yobetsiquë Tosorintsi, cagaro ora yobetsiquë matsiguenga. \v 3 Ira itingomi saseriroti ipapininqueri Tosorintsi pairiraca; tojai itoquineri yóguëneri ibirapague matsiguenga, itaquineri. Carari Quirisito te iróguiri ibira; Iriati pacari Tosorintsi iganiamento cara icamobicái. Aique iáque Jonogaguitequë icampëri Tosorintsi: “Yamai aroque nacamobitaiguëri matsiguengajegui niraatanëneri arota nagabisaicotajiri”. \v 4 Aintame Quirisito yamai yaca quibatsica, querome isaserirotitime, aintanta yaca saseriroti imatsiguenga Irebí yógapininquineri Tosorintsi ibirapague cara isanguenatocotaiguëri Moisés. \v 5 Icantopiantabitaca ora icanquineri Tosorintsi. Icantopiantiro yaca quibatsica cara ibangoquë Tosorintsi cara antagaisati iroonti osiacagomento ora inatsi Jonogaguitequë cara itimi Tosorintsi. Jirai cara Moisés irirai obetsiquëneri Tosorintsi ibango, icanqueri Tosorintsi: “Canta oguitojaquë jitacha Sinaí nogometasantëmiro atiraca onganquima cara pobetsiquënaro nobango. Pobetsiquinaro aisati ongantasantëmaro ora noniaguëmi”. \v 6 Ocaninatabitaca ora isanguenaque Moisés jirai ora isaserirotitanca imatsiguenga Irebí, icanquineri Tosorintsi, inibabentaiguëri imatsiguenga. Carari oca icantasantë yamai Tosorintsi ocaninatasanti, tojai ora irorai Nibarintsi pabisëro isanguenare Moisés. Aisa icanta Quirisito, tojai icantasanotëneri Iriri, tojai yabisëri saseriroti imatsiguenga Irebí. \v 7 Onganinatasantëme ora isanguenaque Moisés, arome irabisaicoontëmarome matsiguenga, querome icomantiri Tosorintsi basini Nibarintsi. \v 8 Carari jirai te iraganinataigueri Tosorintsi joríojegui tiguetinta ingantima iromoncaratiro isanguenare Moisés. Iroro aiquero isanguenataguëque basini: \q1 Icanque Atingomi: “Aiquenta nomaiguëri joríojegui irorai Nibarintsi; nongomantaiguëri antagaisati Isirael aisati omagaro ira paniacha Joráquë. \v 9 Ora irorai quero ocantaro pibega inaga ora nacantaiguëri. Jirai itimaigasegui omagaro joríojegui Ejípitoquë, carari nomisotocaigairi nágaiganaqueri basiniatiquë quibatsi. Te iromoncarataiguero ora nacantaiguëri, te inguemisantaiguena, iroro nojoguëtanëri. \v 10 Ora irorai Nibarintsi nongomantaiguëri aiquenta aisa onganquima negaca: nogótacaqueri ora nococaqueri, aisati nangueancagaiguëri Nanibare, quero ipeicotaro. Nasintaigacari: irajiquina Naro Itosorintsite aisati najitaiguëri irirojegui nasiati. \v 11 Aique quero pairi ogometiri imatsiguenga querootisati ireinti; quero icantiri: ‘Pigótiri Atingomi’, aronta irogótaiguëna antagaisati, itingomipague aisati ira cagari itingomi, antiasipari aisati janequi, omagaro irogóiguëna. \v 12 Nangábintsaiguëri, nojocajineri ora icantaguetomoquina te onganinate, quero naquengairo aisati ora icantagueti”. \m Oca icanqueri jorío Tosorintsi cara isanguenatacaqueri Jeremías, comantantatsiri jirai. \p \v 13 Cara icanqueri Tosorintsi “Nomaiguëri irorai Nibarintsi, quero ocantaro pibega ora inaga jirai”, aisa ocanta otsonganaquimaca ora inaga pënibaque omeganëma. Yamai teni omomirintsibentimaro isanguenare Moisés. \c 9 \s1 Ati ocanta ibango Tosorintsi cara yamanaigui saserirotipague. \p \v 1 Jirai Tosorintsi icomantaiguëri jorío omatsiguenga ati ocanta icocaqueri cara yamanocotopiantaiguëri, aisati icanqueri ati ocanta pongotsi cara icanquineri Tosorintsi saserirotijegui inibabentaiguëri omatsiguenga. Ora pongotsi aisa ocantaro pibega tocoyapango cantaca cáripa. \v 2 Aiti yotigantaro, aique cara tsomaguira pongotsi icantopiantaiguineri Tosorintsi saseriroti ora irasi. Aiti pinasegui irobotane aisati aiti mesa. Cara mesaquë aiti pan ocarati 12 iraperi saserirotipague. Ora pan oniaguëri ainta Tosorintsi cara. Oca pongotsica iroonti ibango Tosorintsi. \v 3 Aique aiti basini yotigantaro oquibepiriga; tsomaguisonorinta inasanti Tosorintsi cara te ingue saserirotijegui. \v 4 Cara, aiti ora itagantapiniantaro casangajengaro, iroro yobetsicantari oro otsibataro yotigantaro cara inasanti Tosorintsi tsomaguisonorinta. Aisati aiti cara cajón itiriantacaro oro aisati. Tsomagui cajónquë aiti maba pinasegui: ora cobiti yobetsicantari oro jagaca maná cantaca pan; aisati aiti igotiqui Aarón ora quitsotanënguitsi jirai; aisati ora pite mopë cara isanguenaquero Tosorintsi 10 iragáantane ora ipëri Moisés jirai. \v 5 Cara jonoica cajón ainta pite irosiacagomento irisaanganetsite Tosorintsi ijita querobín. Ira querobín iriro ogótacaguiri cara ainta Tosorintsi iquëtaguitetasanti cara. Aisati inetsaiguëro otataro cajón cara ishaguëtopiantiro omagaro osarini itingomi saseriroti ora iraraa chibo aisati irasi sërari baaca. Cara Tosorintsi iniobëro iraraa, ijocaigaineri jorío ora icantagueti quimingaro, yomaguisantineri. Carari yamai quero notsatenguimiro basini ati ocantagueta. \p \v 6 Aro yobetsiquëro pongotsi negaraca cara yoniaguëri Moisés Tosorintsi. Cara, icapinintaigui saserirotipague antagaisati cataguiteri icantaiguëneri Tosorintsi ora icocagaiguëri. \v 7 Carari tsomaguisonori te ingaigue aitinta yotigantaro oquibepiriga. Irianti itingomi saseriroti catsi cara tsomaguisonorinta, patiro iqui poro osarini yabisanaquero yotigantaro patirontiati. Yóguëneri Tosorintsi sërari baaca iraisati, aisati chibo irasi imatsiguenga, aique icanaque paniro, yáganëro iraraa, ishaguëantaparo otataroquë cajón, yamanopëri Tosorintsi: “Pabati, pingábintsaiguena, pijocaigainaro ora nacantagueti te ongomeite naro aisati ora icantagueti nomatsiguenga; quero piguisaigainaro aisati, quero piquengairo”. Aro nega icantopiantëro itingomi saseriroti antagaisati osarini. \v 8 Pinguenguero yotigantaro, cara poticaiguëri omagaro basini saseriroti aisati omagaro joríojegui cara quero icaigui. Tigueti inganëma ingaigapë cara catingasatiquë Tosorintsi. Oca pogomeanta Isëre Tosorintsi, igóiguë eiro cara përosati pinasegui yotigantaro, teraiquerai iraretimari Tosorintsi matsiguenga. \v 9 Caninataque anguenguero oca arota ogóontimaro yamai: antagaisati ora ipapinintaiguëri Tosorintsi joríojegui jirai aisati omagaro ibirapague yógapinintineri itaquineri, tigueti ongantima oganinasëretaigueri ira paigabitari Tosorintsi. Përosati igóiguë iriro cara te iraganinataigueri Tosorintsi. \v 10 Jirai Moisés yogometasitaigari joríojegui: pairoraca yapaigui, aisati pairoraca yógaigaca, aisati atiraca icanta iquibopiantaiga, tojai pairoraca cantacha nega. Irooti ora icocagaiguëri Tosorintsi jirai. Carari aro ocarati yamai. Ipoque yamai Quirisito Ira oguiaigui cosamani. Yamai pinasitaca ora icocacái Tosorintsi, irorai, ocaninatasanti yamai. \s1 Ira Quirisito yoganinasëretëri ira quemisantatsiri yamai. \p \v 11 Aroque ipoque Quirisito aisa icampari ibega itingomi saseriroti, carari icábintsacái Iriro icamobicái, Irironta Itingomisonori Saseriroti. Ora icanque Iriro caninarisonori. Jirai icantabeca saserirotijegui cara pongotsiquë ora yobetsicaiguë matsiguenga, iroro cantënguicha iátaji Quirisito jonoquë cara ibangosonoriquë Tosorintsi. Ocaninatasanoti aronta inibabencái canta Jonogaguitequë. \v 12 Yaca quibatsica ira itingomi saseriroti iátopiantë omagaro osarini tsomaguinta ibangoquë Tosorintsi, cara inasanti Iriro, yáganëro iraraa chibo aisati irasi itiomijani sërari baaca. Irari Quirisito icamobicái Irineni, iraatanë irasi iraraa, aique iáque Jonogaguitequë isobicomopëri Tosorintsi. Icanqueri Iriri: “Aroque nacamobitaiguëri antagaisati matsiguenga arota nagabisaicotajiri. Yamai pairiraca quemisanquinane përosati intiomoquina Naro aisati Obiro yaca Jonogaguitequë”. Icamaque patiro, aroque, yamai quero yogatsitairo icamaji aisati. \v 13 Jirai yametaigacaro oca joríojegui. Aroca icantaguetiro quimingari matsiguenga, yóguëneri Tosorintsi chibo queroca sërari baaca; ira ibira camobiqueri casintari. Aisati yóguëro tsinane baaca itaquintiro, yágairo omamo, iconaguëro nija, ishaguëquineri ira cantaguetatsi te onganinate, aro Tosorintsi ijocajineri, isetajineri. Aique caninataque intsibataimari aitosati quemisantatsirijegui tenta inguimingatae yamai. \v 14 Aroca posaatabitacari matsiguenga iraraa ibirapague, irosaasëretasantantimaro iraraa Jesoquirisito caninarisonori ini. Posintsisëretëri Jesos Isëre Tosorintsi Ira timatsi përosati, aro iáque corosiquë icamobicái yosaasëretacái cara aquemisanqueri; yamai quero opomirintsitasitaro abisaicoonta eati, acanquineri Tosorintsi ora icocacái, te anguenguero angantajiro ora te onganinate. \v 15 Jirai patiro igóiguëro eiro isanguenare Moisés, carari te omoncaratiro. Ainiro acantaguetiro ora te onganinate, ajáqueme aiquero Sharincabeniquë. Aique ipoque Quirisito icamobicái isetajáiro ora acantagueti te onganinate, yogabisaicotajái, inibabencái catingasatiquë Tosorintsi, ipacáiro irorai Nibarintsi. Aro yamai icanque Tosorintsi: “Nobetsiquëneri ira nocoiguë ora caninaro, noguëneri Jonogaguitequë cara përosati inganinatasantomoquina”. \s1 Pairo icamobibiricái Quirisito. \p \v 16-17 Aro pinguengaiguero ora yametaiga omatsiguenga. Aitica irasi, isanguenaque: “Cara nangamaque, nocogui irasintëmaro nomatsiguenga ora nasi”. Aro isanguenaquero irasi iripajiro aisati iripajiro imatsiguenga asinquimarone ora irasi. Aique cara ingamaque, igóque ira asinquimarone. Queroquerai icami, quero yáguiro. Carari ingamaqueca, aro iráganëro. \v 18 Aisa ocanta jirai cara Tosorintsi sanguenataqueri Moisés ati ocanta ora ingantaiguë joríojegui. Tiguetinta ingantima ingamaque Tosorintsi, igáqueri Moisés cara iragamagaigueri ibira; aroque omoncaraca ora icanque Tosorintsi. \v 19 Jirai icomantaiguëri joríojegui Moisés ora icocaqueri Tosorintsi; inibataiguëneri Sanguenari. Aique yóguëri baaca aisati chibo, yáguëro iraraa iconoaquero nija. Aisati yáguë ibiti oisha quiraapitiri aisati casangajengaro jitacha isopo, yoaquero iraraaquë ipoteaquero oshaguëpëri omagaro imatsiguenga aisati ora Sanguenari. \v 20 Iroontita ishaguëqueri imatsiguenga, icanqueri: “Aroque nocomantaiguëmiro Irinibare Tosorintsi, yamai nagátaiguëmi pingantiro. Nashaguëantëmiro oca iraraaca arota pigóigue cara iromoncaraquero Tosorintsi antagaisati ora icantaiguëmi. Icanque Iriro: ‘Aroca përosati pinguemisanquina, aro përosati nangábintsaiguëmi’ ”. \v 21 Aique ishaguëquero ibango Tosorintsi ora iguemisantomento aisati ishaguëtaguequero omagaro ora inaguetatsi tsomagui, ora irasi saseriroti cara icanquero ora igátaiguëri Tosorintsi. \v 22 Aro isanguenaque Moisés: “Oca iraraaca pobira poganinatëri pairiraca cantaguetatsiri. Queroca icamobitineri matsiguenga ibira, iraraatanëneri iraraa, quero yogabisaicotajiri Tosorintsi quero isetajineri cara icantaguetiro ora te onganinate”. \s1 Patiro icamobicái Quirisito. \p \v 23 Yaca quibatsica pinabitaca ibango Tosorintsi aisati omagaro inaguetatsi tsomagui. Iroonti osiacagomento ibangosonori jonoquë. Caninataque ishaguëtaguequero pongotsi yaca osobica, yoganinatancaro iraraa ibira. Carari te ongomeite iraraa ibira oganinatiro ibangosonori Tosorintsi cara Jonogaguitequë aisati orapague inatsi canta. Canta, iroonti caninatatsi basiniati iraraa caninajaro pabisiro iraraa ibirapague, iroonti iraraa Jesoquirisito. \v 24 Aroque icamobicái Quirisito icaniatanai. Te inganaque ibangoquë Tosorintsi yaca ora yobetsiquë matsiguenga iroonti osiacagomento ora inatsi jonoquë, carari iáque Iriro Jonogaguitequë, aro icapë catingasatiquë Tosorintsi cara ibangosonoriquë cara inibabempái. \v 25 Ira itingomi saseriroti iátopiantë cara inasanti Tosorintsi, omagaro osarini yágapininquero iraraa sërari baaca aisati irasi chibo; te iráguiro irasi iraraa. Carari Quirisito te iraraatapinintaje irasi iraraa, patironta icamaque Iriro. \v 26 Arome irágopiantërome iraraa Tosorintsiquë, aisatime ongantimame ingamopiantë tojai cara yobetsiquëro quibatsi irooti yamaica. Carari yamai patiro ipoque, patironta icamobiqueri omagaro matsiguenga iragabisaicotasantaigairi quemisantatsiri, arota Tosorintsi iromaguisantineri ora icantagueti te onganinate. \v 27 Igóiguë eiro cara patiro ingamaque matsiguenga, aro ocarati, quero yogatsitairo icamaji. Cara ingamaque poro, aique ingomantëgotëri Tosorintsi pairoraca inganque aitosati negaraca iriátë. \v 28 Aisa icanta Quirisito patironta icamobicái iragabisaicotaigairi tojai matsiguenga, quero iquengairo Tosorintsi ora icantagueti te ongomeite. Aiquenta iribocapae Quirisito aisati, carari quero ipocasiti ingamobitajiri matsiguenga ora icantagueti queronta icamaji aisati. Iribocapae iráganëri jonoquë iraegui aguiaiguëri. \c 10 \s1 Tigueti ongantima oganinatái isanguenare Moisés. \p \v 1 Pinetsaiguero, omagaro ora isanguenatocoque jirai Moisés irianti irosiacagomento Quirisito Ira bocapënguitsine aiquenta, Ira caninarisonori. Cara ipogopë Quirisito, icábintsasantacái, yoganinasëretacái, carari jirai ira itingomi saseriroti yógapininqueri ibirapague antagaisati osarini ira tigueti ingantima iraganinatiri matsiguenga ira mapëri ibira. \v 2 Arome oganinasëretërime matsiguenga iraraa ibira ira yóguëneri Tosorintsi itaquineri, querome yogatsitairome cara yógapininqueri ibirapague omagaro osarini queronta iquengairo ora icantagueti te onganinate. \v 3 Carari yógapininqueri ibira antagaisati osarini, iroro ora oqueancagopiantaguëqueri cara ainiro icantaguetiro ora te onganinate \v 4 tiguetinta agabeirone oganinasëretiri matsiguenga iraraa sërari baaca aisati iraraa chibo. \v 5 Cara ipoque Quirisito yaca quibatsica icanqueri Tosorintsi: \q1 Te piniacaninatiro iraraa ibirapague, te pinintiro imemiro tenta oganinasëretiri matsiguenga. Pigáquina yaca nibogobitaiguëri omagaro matsiguenga arota nangamobitaigueri naganinasëretaiguëri. \v 6 Te piniacaninatiri omagaro cara yógapinintimiri ibirapague aisati itagopiantëmiri arota piganinatantimarime matsiguenga. \v 7 Aique nacanquemi: “Pabati Tosorintsi, aroque nipocasiquemi yaca nangantasantëmiro omagaro ora picocaquina. Nomoncaraquemiro antagaisati ora isanguenatocoquina jirai Sanguenariquë”. \p \v 8 Cara aroqueque icanque: “Te pinintiro cara yógapinintimiri ibirapague aisati itagopiantimiri, te piniacaninatobëri”, omagaro ora isanguenaque Moisés, \v 9 aique icanque: “Pocaquina yaca nangantasantëmiro omagaro ora picocaquina”. Yamai teni ongomeite cara iromapëneri Tosorintsi ibira matsiguenga tenta oganinatiri ira casintari, carari yamai icantasantiro Quirisito ora icocaqueri Tosorintsi ora yoganinasëretantaigacari matsiguenga quemisantatsiri. \v 10 Patiro icamobitaigacái Jesoquirisito, quero icamaji aisati, imoncaratasantëro ora icogui Tosorintsi. Yosaasëretasantacái, aisati omagaro quemisantatsiri, cantaca te angantaguetëmatiro pairoraca ora te onganinate. \s1 Ira óguiri ibirapague teni iragabisaicoontimari. Irianti Quirisito agabisaicoontatsi. \p \v 11 Aro icantopiantabita saserirotijegui, yógapinintineri Tosorintsi ibirapague, itagopiantëneri, carari te oganinatiri ira cantaguetatsi ora te onganinate. \v 12 Ira Quirisito patiro icamobicái, yoganinasëretaiguëri antagaisati quemisanqueri, ijocajineri ora icantagueti quimingaro. Aroque moncaraca. Aique isobiaque ibacosonoriquë Tosorintsi, \v 13 yoguiaqueri Iriri irooti cara iragabeineri omagaro ira quisaneinqueri Quirisito. \v 14 Patironta icamobiqueri omagaro ira icoigaiguë Tosorintsi, yoganinasëretasantaiguëri. Tosorintsi iniaiguëri cantaca te ingantaguetëmatiro cagaro caninatatsi. \v 15 Aisati pogometasantacái Isëre Tosorintsi, igóiguë eiro iroonti aisonori. Jirai isanguenatacaqueri comantantatsiri: \q1 Icanque Atingomi: \v 16 “Aiquenta nongomantaiguëri irorai Nibarintsi cara nogótacaqueri ora nococaqueri, aisati nangueancagaiguëri Nanibare, quero ipeicotaro”. \m \v 17 Aisati icanque: \q1 Quero naquenguëtairi aisati ora quimingaro icantaguetomoquina. \m \v 18 Pinetse, aroqueca Tosorintsi icábintsaigairi matsiguenga ora icantagueti te ongomeite, aroqueca yomaguisanquineri, quero icoicotajiri cara imairi ibira ingamobiqueri arota iraganinatiri matsiguenga. \s1 Intsome ajátasitiri aretimari Tosorintsi. \p \v 19 Nopiguemisantane, aroque icamobicái Quirisito iraabiritanacái, yogabisaicocái. Yamai igóiguë iniacaninatacái, quero otsorogui arequimarinica Tosorintsi yamai. \v 20 Jirai cara ibangoquë Tosorintsi aiti yotigantaro oquibepiriga; potiaqueri saseriroti querota iqui cara inasanti Tosorintsi. Aique icamobicái Quirisito icaniatanai, yaretacacái Tosorintsiquë. Iroro te inaguëtaje yamai ora yotigantaro. Iroro yamai otsitiguëpari Tosorintsi tenta otsoroguiri. \v 21 Yamai isaserirotitë Quirisito, Irianti Itingomisonori Saseriroti inibabentaiguëri quemisantatsirijegui. \v 22 Iroro yamai intsome ajátasitiri aretimari Tosorintsi, quero otsoroguiri aroquenta igóiguë cara icamobicái Quirisito isetajáiro ora acantagueti quimingaro, yoganinasëretancáiro Isëre. Yamai igóiguë cara iniacaninatacái, yosaasëretacái. \v 23 Aisati igóiguë cara iromoncaraquero Tosorintsi omagaro ora icancái, quero yamatobitái. Yamai caninataque ongomantaguetiri basini matsiguenga oca aquemisantocoquerica. \p \v 24 Intsome yamai anguengabacagaiguema arota omitocotobaguima. Intsome asintsisëretaigueri opiguemisantane iranintobaganëma aisati ingantiro ora caninaropague. \v 25 Intsome opatobiritimari Quirisito përosati. Quero picantari ibega irapague omaguisanqueri te inguengairi. Popatoitacaguimari popiguemisantane pisintsisëretobaguima pigótinta quero ocosamaniti cara iribocapae Atingomi. Caninataque pinganinabentiri aisati piganinatobagaiguema. \v 26 Pinetse, aroca igóiguë ora aisonori cara icamobicái Quirisito arota iragabisaicotajiri matsiguenga, caninataque asëretimari anguemisantasantiri. Te onganinate otsoinguiri ojocajiro cara aquemisanqueri. Ira cantatsi; “Quero naquemisantajiri Quirisito, nangantaguetirota pairoraca ora nongoque naro”, teni irinaje basini ira agabisaicotajirine. \v 27 Aisa aiquenta inguisaiganaqueri iriro Tosorintsi iratsipiriacaqueri Sharincabeniquë omagaro ira tsoengaiguiri. Iratsipiriantequero cara tsitsiquë ira iguisanejegui. \v 28 Yametaiga joríojegui iragamagaiguëri ira tsoenguëro isanguenare Moisés, te inguemisantiro. Aintaca pite queroca maba ingantocoitëri: “Ira cantaguetiro ora te ongomeite, naniaqueri”, aro iribasiaqueri imatsiguengajegui, quero yogasëretocotari. \v 29 Ira tsoenguëri Itomi Tosorintsi ingantocoqueri: “Itsipiriasicaro icamaque Quirisito, itsipiriasicaro iraatanë iraraa, querojenga yogabisaicotajiri pairiraca”, aisati itsoinguëro Isëre Tosorintsi, ora cábintsacái, ¿Caninataqueco ingasitígatasantiri iriro Tosorintsi? Aisonori iratsipiriasanotaqueri aroquenta imaintëro iraraa Quirisito ora yosaasëretantabecari. \v 30 Igóiguëri Atingomi cara icanque jirai: \q1 Aiquenta Naro quisaiguërine ira tsoengatsiri, Naatisati atsipiriacaquerine. \m Aisati icanque: \q1 Aisonori, nongomantëgotaiguëri matsiguengajegui pairoraca ingantaiguë aisati negaraca iriáiguë. \m \v 31 Irironta cobeingarisonoriguinte, aisati catimanerisonori, intsome aniacobeingatasantiri Tosorintsi Ira quisasanoiguërine ira te inguemisantiri, iratsipiriasanotagaiguëri. \s1 Quero pitsorogui pitsipiriobentineri Quirisito. \p \v 32 Pinguengaiguema ati picanta jirai, cara irorai piquemisantaiguëri Quirisito. Iguisaiguëmi matsiguenga cara piquemisanque, itsipiriacagaiguëmi, carari pabequero antsinisati, përosati cara piquemisanqueri. \v 33 Yapatobiritaiguëmi matsiguenga iguisaiguëmi icantaguebiriquimiro catsimari, isërontaiguëmi, itsipiriacagaiguëmi. Aisati picarataiguëri popiguemisantane ira itsipiriacaque; pogasëretocotaigacari, pomitocotaiguëri, picaninatagaiguëri. \v 34 Picantaneintëgotëri ira yomingaiguë. Aisati cara yágabitsataiguëmiro ora pasintagueta, pinintacaqueri, te popëgatimari, picaninataiguë pigóiguënta cara quero yágabitsatimiro cara itimacagajimi Tosorintsi yaca aisati itsibatimi, aisati quero yágabitsatimiro cara aiquenta përosati pintiomoqueri Tosorintsi Jonogaguitequë. \v 35 Iroro quero pijocaguëtajiro cara piquemisanqueri Quirisito, quero popeicotari pigótinta cara aiquenta ingábintsasantaiguëmi Tosorintsi. \v 36 Caninataque antsinisati pingantiro omagaro ora icocaquemi Tosorintsi, aique iromoncaraquemiro antagaisati ora icantasanotëmi. \v 37 Icanque Tosorintsi Sanguenariquë: \q1 Pënibaque iribocapae Atingomi, quero ocosamaniti. \v 38 Ira quemisanquinane përosati, naniacaninatëri cantaca te ingantaguetëmatiro ora te onganinate, aisati nantimacagajiri yamai aisati aiquenta intiomoquina Jonogaguitequë. Carari aroca irojocajiro cara iquemisanquina quero nacaninabentiri. \m \v 39 Carari teni angarataigueri eiro ira tsorogatsi jocairo cara iquemisanque iriáiguë Sharincabeniquë. Përosati cara aquemisantanë eiro, ajáque aiquero Jonogaguitequë. \c 11 \s1 Ora icantaiguë quemisantasantatsiri jirai. \p \v 1 ¿Ati ongantima anguemisantaiguëri Tosorintsi Ira te iraneingani? Aquemisanqueri, igótasantaiguë cara iromoncaratasantëro Tosorintsi antagaisati ora icancái. Aiti tojai teraiquerai aneiro, carari aquemisanqueri Tosorintsi, igótasantaiguë eiro aniaiguëro aiquenta ora icasijacái. \v 2 Iquemisantaiguë jirainisati, iroro ora igónijintacaguëqueri Tosorintsi cara iniacaninataiguëri. \v 3 Aquemisanque, aro igóiguë jirai cara inibatë Tosorintsi, ora pinanca quibatsi, Jonogaguite, aisati omagaro ora inaguetatsi. Inibatëtiguë, pinanë. Te ine pairoraca ora te irobetsiquiro. \v 4 Jirai Abel iquemisanqueri Tosorintsi cara yamapëneri ibira, irooti iniacaninatancari Abel cantaca te ingantaguete ora te ongomeite. Ira Cain, ireinti, te inguemisantiri Tosorintsi cara yamapëneri ibanguire; iroro te iraniacaninataguëtiri iriro Tosorintsi. Ora yamapë Caín te oganinatiri Tosorintsi, orari irasi Abel iroro aganinatëri. Aro Tosorintsi igónijintacaqueri Abel cara iniacaninatëri. Icamaque Abel, carari caninataque angantimari ibega iriro cara iquemisanqueri Tosorintsi, aro iraniacaninatacái aisati. \p \v 5 Iquemisanque Enoc, yoganinatëri Tosorintsi. Iroro te ingamaguëte; canianiro yáganëri Tosorintsi Jonogaguitequë. Icogabecari imatsiguenga, te iraniajiri aroquenta yáganëri jonoquë. Cara terai imeguima, icantocoqueri iriro Tosorintsi: “Naniacaninatasantirini Enoc”. \v 6 Queroca aquemisantiri Tosorintsi, quero oganinatiri. Aintaca cogatsi iraretimari, caninataque irajite cara aisonori ainta Tosorintsi, aisati caninataque iragueiri irotopitiri cara iromanocopëri, ingábintsabaqueri iraegui cogasantiri. \p \v 7 Aisati Noé iquemisanqueri Tosorintsi. Icanqueri: “Noé, aiquenta opoque oquibeguinte angani, onangasantanëma ongaaretanë omagaro quibatsiquë. Pobetsiquiro oquibe pitotsi ora pabisaicoontëma”. Terai oneingani angani terainta omariguëmate carari iquemisanqueri Noé. Tojai osarini yobetsiquëro pitotsi. Icamanaaigabitacari imatsiguenga carari te inguemisantaigueri. Aro yotetaiganaca Noé, iina, itomi icarati maba, aisato iraniro maba. Yabisaicoontaro ora pitotsi, te ingamaigue, ijogataigaca imatsiguenga tsoengatsiri cara ponangasantanaca nija. Tosorintsi ipoguiriaiguëri antagaisati. Irianti Noé abisaicotajatsi irironta quemisanquenguitsi aro iniacaninatëri Tosorintsi cantaca te ingantaguetëmate ora te onganinate. \p \v 8 Aisati Abaram iquemisanqueri Tosorintsi. Icanqueri: “Abaram, nanintini pijáte basiniquë quibatsi ora noniaguëmira. Nomëmiro pasinquimaro piguebatsite”. Aito cara iquemisanque Abaram, iáque cara teraiquerai irogóte negaraca iriátë. \v 9 Përosati iquemisanqueri Tosorintsi cara iquenagueque itimabaguitabitaca tenta irisobigasante cara basiniquë quibatsi ora icanqueri Tosorintsi cara irasintëmaro. Te irobetsique caninaro ibango iroro cantënguicha itimi tocoyapangoquë cantaca cáripa. Aisati icantari Isac aisati Jacob ira icanque irootisati Tosorintsi cara irasintëmaro quibatsi carari teatisati irisobigasante cara quibatsiquë. \v 10 Itimaque caninasati tocoyapangoquë aroquenta iquianquero basini poeboro inatsi jonoquë. Igóque cara iriátë Jonogaguitequë, intsibataiguëmari omagaro quemisantatsiri, intimaque pongotsiquë caninaro aisati coshori, ora te irobetsiquiro matsiguenga Irianti Tosorintsi obetsiquëro. \p \v 11 Aisati oquemisanque Sara. Iroonti sirabaro, te ontsomae otomi, aroque ontiasiporotasantë cara icanquero Tosorintsi: “Aiquenta pintsomaaque pitomi”. Aro oquemisanqueri, pigóque cara quero yamatobitiro Tosorintsi, iromoncaraquero Irinibare. Aro yagobiacaquero cara poguë, otsomaaqueri otomi. \v 12 Aisati aroque intiasiparitasantanë Abaram, pënibaque ingamaque. Te irine itomi carari yagobiacaqueri Tosorintsi cara itomintacari Isac. Yamai tojai icarataigui imatsiguenga Abaram, te irogótingani atiraca icarataigui. Icantaigari ibega jonogasati te irogótingani atiraca icarataigui. Aisati tojaisonori ini icantaigaro omaniqui onamijaquë oquibeguinte angaare, cara tojaisonori pini. \p \v 13 Aro icamaiguë irirojegui quemisantaigatsiri; itimabeca cara Canánquë carari te iraniasantaiguero omagaro icantasantaiguëri Tosorintsi. Te iraniasantiro, iroonti igótasantaiguë cara imaiguëri Tosorintsi ora icanque; aiquenta iraniaquero. Aro iquemisantaiguëri, icaninataiganaque, icanque: “Tenta përosati nantime yaca quibatsica, quero nisobigasanti yaca”. \v 14 Cara icanque negaca, igóiguë eiro cara icogasantaiguë iriáigue cara përosati intimasantaiguë. \v 15 Arome irisëretaiguëma iripigaiganajimame cara quibatsiquë cara ipaniaigaca jirai, aro iriáiguëme. \v 16 Carari icogaiguë iriáiguë caninaguiteroquë cara Jonogaguitequë ora abisëro pairoraca poeboro yaca quibatsica. Tosorintsi te iripasiquibiritaigueri, icanque: “Irirojegui notomi, Naronta Itosorintsite”. Icaninabentaiguëri Iriro. Aisati canta jonoquë Tosorintsi yobetsicaiguëneri caninaro pongotsipague. \p \v 17-18 Aro icantasantëri Abaram Tosorintsi intomintëmari Isac aique intojaiganaque imatsiguenga. Cara iquibianë Isac icoque Tosorintsi iraniantimari ira Abaram aisonorica iquemisanqueri. Icanqueri: “Póguinari pitomi Isac, pitaguinari”. Aro iquemisanqueri Abaram, iáque, pënibaque iróquerime itomi ira paniro. \v 19 Iquianca Abaram: “Aroca nóguëri Isac iragabeiro Tosorintsi iraganiatairi”. Aro pënibaque iróquerime Isac cara icanqueri Tosorintsi: “Quero póguiri pitomi. Aroque naniantëmi. Yamai nigóque piquemisantasantina”. Te ingame Isac, carari icanca icamaqueni Isac aisa icanca yoganiatairini Tosorintsi. \p \v 20 Aisati iquemisanque Isac, iroro ora icantocotaguëqueri itomi pite ijitaiga Jacob aisati Esaó. Yamanocoqueri Tosorintsi: “Pingábintsëcobentinari notomi pitirooti”. Aro aiquenta icábintsëcobenqueri tojai. \v 21 Aisa icanta Jacob iquemisanqueri Tosorintsi. Pënibaque ingamaque, aroque yoticaro igotiqui, yoguitomocari Tosorintsi yamanaqueri: “Pingábintsëcobentinari nacharine pitirooti itomi José. Pomitojaiganaqueri”. \v 22 Aisati José iquemisanque. Jirai itimi Ejípitoquë iriro aisati omagaro imatsiguenga, carari igóque cara aiquenta iriáigae joríojegui canta irasiquë iguebatsite. Cara icamaque icomantaiguëri imatsiguenga: “Pënibaque nangamaque. Aiquenta cara pijáigae aguebatsitequë, páganainaro notonguiporoqui, pitiopainaro canta”. \p \v 23 Aique ira itingomi Ejípitosati igobeingarite iniaiguëri joríojegui cara itojaiganaque. Aro itsorogaiguëri tojaisonorinta inanë. Igáqueri cara irojogatëri nijaaquë iraegui itomi jorío ira irirai iboguënguitsine. Iquemisanqueri Tosorintsi ira tomintaigari Moisés. Cara iboguë, iniobëri caninari ini, aro te inguemisantiri ira cobeingari, imánopitëri itomi maba manchacori arota quero yóguiri. Igóque iriri aisati iniro cara Tosorintsi ingábintsëri itomi iripëgabintëri. \v 24 Aro te ingame Moisés. Aique iquibianë obangoquë irisinto igobeingarite Ejípitosatiegui. Aro iquianca: “Teni nongogue nomatsiguengatimari Ejípitosati, naanti jorío”. \v 25 Igóque cara joríojegui iquemisantaiguëri Tosorintsi, iroro itsipiriacagobitaiguëri Ejípitosati. Aisati igóque Moisés cara iriro itomitsari Baraón ira cobeingari. Iniacaninataiguëri Ejípitosatiegui aisati inganquimame irirome Ejípitosatisonori. Arome ingoquero, inganinabenquerome antagaisati inaguetatsi cara Ejípitoquë. Aisati igóque Moisés arome irojocanërime imatsiguengasonori ingantaguequeme ora te onganinate. Aro ijocanëro omagaro irasi Ejípitosati, icoque intsibataiguemari imatsiguengajegui, cara iratsipiriaiguë. Igóque aisati cara inguisanijinqueri iriro Ejípitosati. \v 26 Aisati iquianquero ora caninatasantatsiri. Ijique: “Aiquenta Tosorintsi iragáqueri Agabisaicoontatsiri (Ira jitacha Quirisito) iragabisaicotaiguëna. Aro caninataque nantsibatëmari nomatsiguenga, natsipiriobiqueri Ira Agabisaicoontatsiri, pabisëro cara nasintaguequimaro omagaro inaguetatsi Ejípitoquë noguiaquerinta Tosorintsi ingábintsasantëna aiquenta”. \p \v 27 Aroquenta Moisés iquemisanqueri Tosorintsi Ira te iraneingani, te intsoroguiri igobeingarite Ejípitosati. Aro ijocanëro Ejípito, igóquenta cara itsibatacari Tosorintsi. \v 28 Aisati iquemisanqueri Tosorintsi cara icanqueri: “Moisés, aiquenta nagáqueri nasaanganetsite irabisanaque jonoica Ejípitoquë, iróqueri itomijegui tsoengaigatsiri, irianti itomi obatatsi camënguitsine. Obiro aisa pomatsiguenga, pigamagaiguërica oboina oisha, pomotsotiro iraraa onamiquë omoro pobangopague, iraniaquero iraraa, aro quero iqui nasaanganetsite ógantatsiri, quero icami pitomipague cara pini iraraa oisha. Aisati popaiguero pan te ine ora piponganta”. Aro Moisés aisati imatsiguenga iquemisantaiguëro Irinibare Tosorintsi; yogamagaiguëri oishapague, yoguëro iraraa. Te ingamaigue itomi obatatsi joríojegui. Carari icamaiguë tojai itomipague Ejípitosati. \v 29 Aroquenta iquemisantaiguëri jorío, Tosorintsi yobetsiquëneri abatsi piriabatsaro cara imontiaiganacaro joríojegui oquibe Angaare Quiraajari. Ipatimaiguëri isoraroteegui Ejípitosati, ijogataigaca antagaisati cara pipigatanaa nija. \p \v 30 Aisati aroquenta Josoé aisati joríojegui iquemisantaiguëri Tosorintsi, 7 cataguiteri ishongaigaparo poeboro ojita Jericó yanëitaiganaque. Aito cara opariaque oticoro Jericó. \v 31 Aro yogamagaigapëri omagaro Jericósati. Iroonti yogabisaicotajiro Rajab; jirai oniobintiri sëraripague ira cagari ojime carari yamai aroque oquemisanqueri Tosorintsi cara yareca iragátane Josoé cara inetsasantëro Jericó. Págobëri caninasati omitocoqueri oquemisantobërinta cara icomantëgotëri Tosorintsi. \p \v 32 ¿Pairi basini nongomantëgotë? Quero cotonguiboro nacantocotimiri tojai basini matsiguenga. Ainta Guereón, Barac, Sansón, Jepeté, aisati David, Samoel, aisati comantantatsirijegui —ainta tojaisonori quemisanqueri Tosorintsi. \v 33 Iquemisanque, iroro ora yomanátaguëqueri cobeingaripague, yágabitsaqueri iguebatsite yasintaigaparo; caninasati itingomibintaiguëri imatsiguenga icantaiguëro ora icocaqueri Tosorintsi; iniaquero cara Tosorintsi imoncaraquero Irinibare; ijoquengani cara secaripaguequë, carari Tosorintsi yomisantëri, te iratsiquiri secari. \v 34 Basini quemisantatsiri ijoquengani pamariquë, iroro cantënguicha te iritaguima. Basini icogabeca iricaraquerime sabiriquë, carari yogabisaicotobëri Tosorintsi. Ijanaitë, carari yosintsitaiguëri Tosorintsi yogaguibegajiri. Imitocotaiguëri Tosorintsi cara yagobiaqueri ira omanátachari quisachari, yomisigaiguëri omagaro. \v 35 Oquemisanqueri Tosorintsi tsinane, iroro yoganiataguëtajiri icabiritajiri otomi camabitënguicha. Ainta basini quemisantatsiri itsipiriaiguë, icanqueri: “Aroca pijocajiro cara piquemisanque, aro nopabaquëajimi quero natsipiriacaguimi”. Carari yotabitanëri: “Quero nojocajiro cara naquemisanqueri Tosorintsi. Aiquenta iraganiataina, nantiomopëri Iriro”. \v 36 Ainta basini quemisantatsiri, isërontaigacari, ipasataiguëri tac tac tac, yoguëshotagarantëri sogatsaquë coshotsari, yomingaiguëri. \v 37 Basini ibasegaiguëri. Aintapague itotaiguëri serochoquë yogamagaiguëri, basini icarataiguëri sabiriquë. Basini te inguitsagatima caninasati, iroonti icanaque imasi oisha aisati imasi cábara. Iquenagueque canta tenta ine ibango irasi. Ocoguitiomotaiguëri pairoraca, icantaguebiriqueri catsimari, itsipiriacagaiguëri. \v 38 Isigopitaigacari ira quisaiguëri, iquenagueque cara tera ontimingani aisati otisipaguequë. Imánopitaigacari quisaiguëri omoropaguequë tongagari aisati quibatsi. Icaninatasanti, carari te irágacaninatiri ira quisaneiantatsiri tsoengatsiri, te iranintaigueri. \v 39 Iquemisanque icaegui, iroro ora igónijintacagaiguëri Tosorintsi cara iniacaninataiguëri, carari te iraniasantaiguero omagaro icantasantaiguëri Tosorintsi, iroonti igótasantaiguë ora aisonori imaiguëri Tosorintsi aiquenta iraniaiguëro antagaisati icanqueri. \v 40 Tosorintsi te ironijagaigueri iriro ora yobetsiquineri icocaquerinta iraguiaigacái eiro. Aiquenta ironijagaiguëri omagaro quemisantatsiri omoncaratobaquima cara imaáiro Tosorintsi antagaisati, iriro aisati eiro, ora yobetsicacái icasijacái, aisati iraganinasëretasantacái. \c 12 \s1 Pinguengueri Jesos, piguiatiri. \p \v 1 Aro tojai iquemisantaiguë icaegui nocomantëgotëca. Cara anguemocotaiguëri omitococái anguemisanqueri Tosorintsi. Aisati inetsaigacái yamai igóiguë pairoraca acanque eiro. Yamai nosiacagantëmiro: ¿Teco pigóte ora yameta oboina irisiganëma irogóontima pairiraca obaquenguitsine? Cara irisiganëma irojocanëro iguitsagare arota irisigasantanëma. Aisa ocanta caninataque ojocanëro pairoraca otiacái ora te ongomeite, pairoraca comëtomocái, cara anganquineri Tosorintsi ora icocacái. \v 2 Përosati intsome anguengueri Jesos Ira quemisantasanotatsi. Iquemisantacaqueri matsiguenga, yogabisaicotaigairi. Tojai itsipiriobencái cara corosiquë jirai. Carari igóque iráganacái canta Jonogaguitequë, cara itsipiriobencái, te iripasiguitiro. Aique yogainocanaa. Yamaica ainta isobiaque ibacosonoriquë Tosorintsi, itsibatacari iragáantomentoquë. \v 3 Jirai tojai iguisaiguëri tsoengatsiri Ira Jesos, tojai itsipiriacaqueri. Yamai pinguengasantiri arota quero pogasëreta, quero pitsirisharo cara itsipiriacaquemi obiro, quero pijocajiri Quirisito. \s1 Tosorintsi yogatingatajiri quemisantatsiri ira cantiro ora te onganinate. \p \v 4 Yamai picantabecari cantaguetatsiri: “Pijocajiro ora picantagueti te onganinate”, carari terai inguisemi, terai ingantaguebiritimiro catsimari, terai iróguimi, terai piraatanëneri Quirisito piraa. \v 5 ¿Aroco pomaguisanquero cara itomintëmi Tosorintsi? Aisati isanguenatacaqueri jirai cara icanquemi Tosorintsi: \q1 Notomi, cara nacamanaaquemi nogatingatajimi, quero pipëgatina, quero piguisina, quero pitsirisharo; Naanti Pitingomi. \v 6 Cara ingantagueque te onganinate nanintane, nacamanaaqueri, nogatingaqueri. Nogótacaqueri cara te nanintiro ora icantagueti. Cara natsipiriacaquemi pigóontëma cara notomintëmi. \p \v 7 Cara yogatingaquemi Tosorintsi, quero pitsirisharo. Inintaiguëmi, itomintaiguëmi, iroro iragatingataguëquimi. Aisa ocanta ametaro eiro cara acamanaairi otomijegui. \v 8 Omagaro sërari icamanaaqueri yogatingaqueri itomi. Aisati Tosorintsi. Queroca yogatingataiguimi, cagaribi obiro itomi, irisinto; te pomatsiguengatimari. \v 9 Jirai cara eiro janequiquerai yogatingacái ira asintái, aro aquemisantaiguëri. ¿Teco aisati caninataque antingomintimari, ominguiri Tosorintsi Ira asintái, Ira timasëretacagái yaca quibatsica aisati intimacagajái përosati Iriroquë canta Jonogaguitequë? \v 10 Iraegui asintái yaca quibatsica yogatingacái yogomecái cara ijitabeca iriro caninaro arota antimantimaro caninasati yaca quibatsica carari quero cosamani atimi yaca. Irari Tosorintsi yogatingacái caninasati igótinta omagaro, yogatingacái arota aisonori yoganinasëretacái. Icogasanti iraganinasëretái icaninatasanotinta Iriro. \v 11 Aisonori teni ongogue iragatingatái Tosorintsi. Ocatsitanacáinta te anganinabentiro, ogasëretococaro. Carari aiquenta anguenguero, anguemisantasantëri; anganinabentiro aroquenta oganinasëretacái. \s1 Quero pomaintiro cara icábintsaigacái Tosorintsi. \p \v 12 Cara pitsirishaca piguiatiri Quirisito aisa picanta pomagotasantaigabitaca, pingabiritanaima, pisintsitae quero pijocajiri Quirisito. Aisonori iguisabiritaiguëmiro matsiguenga aroquenta piquemisantaiguëri Tosorintsi, carari quero poperata, pinganinasërete. \v 13 Caninasati pingomantëgotiri Quirisito pairiraca ijita, pingantineri Tosorintsi omagaro ora icocaquemi. Aique piganinasëretiri popiguemisantane ogasëretabetachari, pinguemisantasantaguiri iriro. \v 14 Pingogasantaigue págacaninataigueri basini matsiguenga carari quero piguisaneintaiguiri querootisati iguisaneintaiguimi iriro. Aisati pingogasante pintingomintasantimari Atingomi. Aique iromitocoquemi pintimaque caninasati, iraganinasëretëmi. Cagaribica iraisati Atingomi, quero pitiomotiri. \v 15 Pigamaiguema arota quero pomaguisantiri Tosorintsi cara icábintsëmi, quero pijocajiro cara piquemisanqueri. Quero piguisaneintobaga arota quero pamasisëretaguetacagari popiguemisantanepague. \v 16 Quero pintaguetiro tsinane cagaro pijina, quero pintaguetiri sërari cagari pijime. Querootisati pomaintiro cara icábintsaiguëmi Tosorintsi. Quero picantari Esaó ira mainqueri Tosorintsi, te inguengueri. Esaó irianti itomi Isac. Igóque cara ingamaque iriri, irasintëmaro iriro omagaro irasi iriri, aisati ingábintsëri Tosorintsi. Aro iquenabaguitë Esaó, ipigapaa, págasantëri itasegane. Iniopëri ireinti cara ingoquero maroro quiraaquiro. Inebetaparo, icampëri ireinti: “Igue, pomenaro pomarore nitasegasantëni”. Yotabitanëri Jacob: “Aroca nopëgajimi, ingantocobintëna naanti apati, imënaro iraisati cara ingamaque, aro nomëmi poperi”. Icampëri: “Aro. ¿Pairo nongogobique cara ingantocobintëna aiquenta cara pënibaque nangamaque yamaica?” Aro ipëri iraperi. Ira Esaó imaintëro cara ingábintsëri Tosorintsi aiquenta. Itsoinguëtiguiro. \v 17 Carari pigóiguëro cara aiquenta iquengairo Esaó ora icanque. Iragasantaca. Icogabeca ingantocobintirime iriro iriri aisati ingábintserime Tosorintsi. Tigueti ingantima ingantiro iriri aroquenta icantocobintëri ireinti. Aroque Jacob pëgairi Esaó. Tenta Esaó iranintiri Tosorintsi, ijoquero cara ingábintsëri aiquenta. Te inguemisante. Aro yamai, quero picantari ibega Esaó. \s1 Ati ocanta icábintsaigacái Tosorintsi. \p \v 18 Te piniaiguero ora iniaiguë joríojegui jiraisonori canta oguitojaquë jitacha Sinaí cara icomantaiguëri Moisés ora icocagaiguëri Tosorintsi. Itsorogasantaiguë cara iniaiguëro omanarontsi cobeingari, aisati oquibeguinte coguentima, aisati otsitinitasantanë cataguiteriquë. \v 19 Iquemaiguëro itibore cara itibotasantanë catsiguesonori, aisati iquemaigabaquero Irinibare Tosorintsi cobeingari, itsorogasantaiganaqueri. Icantaiguëri ira Moisés: “Quero inibataái querota acami. Pinibatiri obianti”. \v 20 Itsorogasantaiguëri cara icanque Tosorintsi: “Te naninte iriboque yaca oguitojaquë matsiguenga teatisati ibira. Pairiraca boquënguitsine, iragatiquëroca oguitoja, pobasegaigueri pigamagaigueri”. Aro itsorogasantaiganaque joríojegui. \v 21 Tojaisonoriguinte icobeingatasantë Tosorintsi, irooti cara icanque Moisés: “Notsorogasantëri naro, nomogomogoatanaca”. \v 22 Obirojegui, tenta pijáigue Sinaíquë, iroro te pintsorogaigaguëte. Iroonti ocanca paretaigaca basiniatiquë oguitoja ora jitacha Sión cara itimi Tosorintsi catimanerisonori. Aisa ocanta piáiguë Jerosarénquë canta Jonogaguitequë, paretaigari Tosorintsi pigóigapëri. Icábintsasantëmi, quero pitsoroguiri. Aisati pitsibataigapari tojaisonori ironomire Tosorintsi irisaanganetsite cara yapatoibiritaigari, icaninabentaiguëri. \v 23 Aisati picarataiguëri antagaisati itomijegui Tosorintsi irisanguenatëgotaga Jonogaguitequë. Aisati ainta Tosorintsi Ira comantëgotaiguëri omagaro matsiguenga negaraca iriáte aisati pairoraca inganque. Aintasati isërejegui antagaisati caninari iraegui quemisanqueri Tosorintsi jirai; aroque yoganinasëretaigabaqueri Tosorintsi. \v 24 Jiraisonori Tosorintsi icantasantë cara aiquentata imaiguëri matsiguenga irorai Nibarintsi. Yamai imoncaracaro Irinibare cara ipoque Quirisito. Yamai pabencari Jesos pitentaigari Ira camobicái iraatanë iraraa. Iroro yosaatantajái Tosorintsi ora acantagueti te onganinate. Aisati jiraisonori Caín óguëri Abel ireinti, iroro icasitígabiriqueri Tosorintsi. Carari cara iraatanë Jesos, yogabisaicotajái Tosorintsi. Iraraa Jesos caninaro, pabisëro iraraa Abel. \p \v 25 Jirai iraegui jorío ipëgatsacari Tosorintsi cara Moisés yogabisëneri imatsiguenga Irinibare Tosorintsi. Tenta inguemisantaigueri, itsipiriacagaiguëri. Yamai aisati icogui Tosorintsi irinibataiguëmi obiro. Quero pipëgatsatari obiro aisati; popëgatsatimarica inguisaiguëmi aisati. Cagari matsiguenga nibacái yamai, Irianti Tosorintsi Ira timatsi Jonogaguitequë. \v 26 Jirai cara Sinaíquë cara inibatë Tosorintsi yosebatëro quibatsi, carari yamai icanque: “Aiquenta panibati nosebatairo quibatsi, carari quero patiro quibatsi, aisati nosebatëri paba, manchacori, aisati omagaro jonogasati”. \v 27 Icanque: “Panibati nosebatairo”, aro irojocaguequero omagaro ora yobetsiquë jirai, iritsonguëro ora te onguëshote. Iroonti inaatsine coshori ora tigueti ongantajima osebatima. \v 28 Intsome angarasiatiri Tosorintsi cara ipacáiro intimacacái iragáantanequë cara quero posebataa. Intsome angantineri ora icocacái, intsome angarasiatiri aisati anganinabentiri, intsome antingomintimari Irironta caninarisonori aisati cobeingarisonori. \v 29 Aisa icantaro tsitsi cara otaquero pairoraca, Tosorintsi cobeingarisonoriguinte inguisaiguëri ingasitígataiguëri antagaisati matsiguenga ira cantaguetiro ora te onganinate, ira tsoengatsiri. \c 13 \s1 Icanque: “Pintimaigue caninasati”. \p \v 1 Pinintobaganëma obiro aisati popiguemisantaneegui. \v 2 Aroca irarequimi quemisantatsiri ira te pineiri jirai, págacaninatobëri. Jirai ainta yágacaninatobëri carari te irogótiri, yogasomabaqueri caninasati, carari cagari matsiguenga, irianti ironomire Tosorintsi irisaanganetsite. \v 3 Pinguengaigueri iromingaga, pingábintsaigueri aisatime pinganquimame yominguëtëmini obiro aisati. Aisati pingábintseri ira icantaguebirique catsimari obironta imatsiguenga pitsipiriaque aisati obiro. \v 4 Caninataque iráguiro iina sërari, águiri ojime tsinane. Aisati caninataque iraniobaquima ira ágasantobagacha. Carari Tosorintsi ingasitígatëri antagaisati ira aguimintaro iina, aisati omagaro ora aguimintari ojime. Iratsipiriacaqueri pairiraca antaguetiro ora cagaro iina. \v 5 Quero picogui irinasante piguireguite, iroonti pinganinabenque ora pasinta inomotimi ipëmi Tosorintsi. Icanque Iriro: “Coshoni noguëmi; quero nojocajimi”. \v 6 Iroro angantaguëque: \q1 Nigóque cara iromitocoquina Tosorintsi, quero notsorogui quero naquengasëreta, tiguetinta ingantina matsiguenga iramasisëretina nasërequë. \p \v 7 Pinguengueri ati icanta ira quemisantacagaiguëmi, ira ogometaiguëmiro Irinibare Tosorintsi. Pinguengaigueri ati icanta itimaigui caninasati. Aisati pingantaiguemari ibegaiga iriro cara iquemisantasantaiguëri Tosorintsi. \v 8 Quero ipasiniatiti Atingomi Jesoquirisito, përosati cara icanta, jirai, yamaica, përosati. \v 9 Pinguemisantasantiri Quirisito. Quero piquemisantiro ora yogometasitimi matsiguenga. Caninataque anguemisantiro ora yogomecái Tosorintsi Ira cábintsaigacái yosintsisëretacái. Ainta cantaiguëmi popero oca quero papiro ora, carari itsipiriasita tenta oganinasëretiri iriati ora irogomeantane, querootisati poganinasëretimi obiro. \v 10 Cara anguemisanquerica Quirisito Ira camobicái, aro iragabisaicotajái. Irari saserirotijegui te inguemisantiri; yametaigaro cara yogamaguiri ibira yaagaiguë ibatsa arota irabisaicoontimarome. Carari itsipiriasicaro tenta ogabisaicotiri. \v 11 Aro ira itingomi saserirotijegui yógapinintiri ibira, yágapininquero iraraa yoguëro tsomaguisonori ibangoquë Tosorintsi arota irojocanëneri matsiguenga ora icantagueti te onganinate. Aique yáganëro ibatsa ibira canta jaanta, sotonta poeboroquë, itaquintiro. \v 12 Aisati icanqueri Jesos, yágaiganaqueri sotoquë poeboroquë cara yogamagaiguëri. Cara, itsipiriasantë icamaque cara iraganinataiguëri ira matsiguengajegui quemisantaiguërine. \p \v 13 Isërontobitaigacari Jesos matsiguenga. Aisa acanta irisërontaigacái cara aguiatëri. Jemita, intsome anguemisantiri përosati. \v 14 Yaca quibatsica quero atimi cosamani, carari oguiaiguë antimopë përosati canta Jonogaguitequë. \v 15 Aroquenta aquemisanqueri Jesoquirisito, caninataque angarasiatiri Tosorintsi përosati aisati omanocotiri aisati ongomantaguetiri matsiguenga: “Caninarisonoriguinte Notosorintsite Ira natingomincara”. \v 16 Obirojegui, quero pomaguisantaiguiro pomitocotobaganëma, aisati pingábintsaigueri popiguemisantane coguitiachari. Oca iroro oganinatëri Tosorintsi. \p \v 17 Pinguemisantaigueri ira quinguitsatomotimiro Irinibare Tosorintsi, pintingomintimari. Yomisantaiguëmi yogometaiguëmi arota iraganinasëretaiguemi pisërequë. Aiquenta Tosorintsi irosomitobëri: “¿Pairo pogometaiguëri ira piquemisantacaque? ¿Caninasatico iquemisantaiguëmi?” Aro ingomantapëri. ¿Teco caninataque ingantocoquemi: “Jee, caninasati iquemisantaiguëna”? Carari queroca piquemisantiri, ingantocoquemi, “Teni inguemisantina”, aro inguisaiguëmi Tosorintsi. \v 18 Najitaiguë te nangantaguete ora te onganinate. Tojai nocogaiguë nangantiro ora caninari. Pomanocotaiguena cara nantime caninasati. \v 19 Aisati nocogasanti pomanocotaiguena arota Tosorintsi iranintacaquina naniaigaimi aisati, iromitocoquina naretajimi omanapague. \v 20 Aitosati nocoguini ingábintsaiguemi Tosorintsi, Ira cogatsi iromagoriasëretagaiguemi aisati inganquemi pintimaigue caninasati. Jirai yoganiatairi Atingomi Jesos Ira camobicái iraabencáiro iraraa. Cara icamaque Jesos, aroque imoncaraquero Tosorintsi ora irorai Nibarintsi ora icantasantë jirai: aroque yobetsiquëneri quemisantatsiri cara iragabisaicotajiri intimacaganëri jonoquë Iriroquë. Aro icantocobintacái Jesos, yomisantacái aisa icantari ibega casintari iroishate yomisantaiguëri. \v 21 Aitosati namanocotaiguëmi cara iraganinatimi Tosorintsi arota pingantaiguero omagaro ora caninari, ora icocagaiguëmi. Aique inganinabentaiguëmi Tosorintsi aisati Jesoquirisito Ira piquemisantaiguë. Caninataque antingomintimari përosati, angantocobentiri “Caninarisonoriguinte Atingomi Jesoquirisito”. Aroque. \s1 Aro ocarati isanguenaquero. \p \v 22 Nopiguemisantaneegui, nocogui págacaninatobëro oca nasanguentaiguëmica tenta nomitojaiguero nanibare. Pinguengasantobëro, quero pijocajiro cara piquemisantaiguëri Quirisito. \v 23 Pigóiguë cara yomianqueri Timoteo opiguemisantane. Yamai nongomantaiguëmi cara yomisotocajiri; queroca icosamaniti cara iribocapë yaca, nantsibatanëmari cara obirojeguiquë, naniaigaantimi. \v 24 Pobetsataiguenari iraegui ogometocotaiguiri Atingomi aisati antagaisati quemisantatsiri cara. Yaca ibetsataiguëmi Itariasati quemisantatsiri. \v 25 Nocogui Tosorintsi ingábintsaiguemi omagaro obirojegui. Aro ocarati.