\id JAS - Waunan (Woun Meu) NT (original orthography) -Colombia 2011 (DBL -2013) \h SANTIAGO \toc1 Santiagoou hẽsap p'ã deepʌ̈itarr \toc2 Santiago \toc3 Stg \mt1 SANTIAGO \mt2 Santiagoou hẽsap p'ã deepʌ̈itarr \ip \bd Chi p'ãtarr.\bd* Warr hich Hẽwandam Hiewaa Jesuucha hich dʌ̈i hogdʌba wënʌrramk'ĩir doce jʌr hautarr k'ʌʌn hee Santiagonaan numí naajim haajem: dau hãb, Juan dʌ̈i k'od hãbam hichta chi naam hajim haajem, jöoi Zebedeo hiewaa; hãbak'ai jöoi Alfeo hiewaa hajim haajem (Mt. 10:2-3). Mamʌ hãb sĩejim haajem hagjö, dewam Santiago; ma hich Jesús heeum hajim haajem, hi dʌ̈i hãd hãbam (Mt. 13:55). Hich mag Jesús heeumuata mʌg carta p'ãjim haajem hewag pawi. \ip Chi Jesús mʌig heegar nʌrraawai chan Santiagoou hagt'a hich naam hiek hʌ̈k'aba sĩejim haajem (Jn. 7:5). Maimua hag k'ur Jerusalén p'öbör hee chi Jesús k'apeen hãba biirdʌwi oraa narr haigta merag chuk'u sim, ya hichdëujã dʌ̈i hʌ̈k'a sĩerr (Hch. 1:13-14). Pedro Jerusalenmua petaawaijã hichta jũrr haig chi hʌ̈k'a durrarr k'ʌʌn pörk'a sĩsijim ha sim (Hch. 12:17). \ip \bd Chijã k'ʌʌn hat'eeta p'ãjĩ maimua k'an jawaag hajĩ.\bd* Hamach Cristo hiek hʌ̈k'a narr gaaimua hʌ̈k'aba narr k'ʌʌnau hidëu k'ajap sĩuba haawai judionaan pöm deeum durrag dʌʌrjeejim haajem. Mag durrpierr haaidʌ t'ʌnʌm k'ʌʌnagta Santiagoou mʌg carta deepʌ̈ijim haajem, mag dau haug wau nʌmjã högk'aba warag k'ĩir hubʌ haju haai nʌm ha jaaupäaig. \ip Hãaur k'ʌʌnau jaauwai Testamento Hiiur gaai mʌg librota nacha p'ãjim haajem. Chadcha magtarr k'ai, magan chi hʌ̈k'a durrarr k'ʌʌn mag hamachdëu hʌ̈k'atarr haigmua warrpem dau haug waup'öbaaderrta mʌg carta gaai jaau sim (1:13-15). Hamag k'ĩir heyaa hapi sim, jãga jöoi Job maimua tagam k'ʌʌn Hẽwandam hiek jaaujerr k'ʌʌnjã dau haug waaujeejĩ (5:10-11). Magnaa dich dau haug waauwaijã warag oraapita jaaujim. \c 1 \s1 Salud \p \v 1 ¿Jãgpai nʌ keena? \p Mʌʌn Santiagoou, Hẽwandam chog hanaa hĩchab maach Pör Jesucristo chog. Durrpierr maach meeun judionaan Cristo dënk'a nʌm k'ʌʌn pãach nʌnʌidʌmpierr pãragta mua saludaa chirʌm. \s1 Hidëu Hẽwandamagta dichig k'ĩirjug deepiju haai nʌm \p \v 2 K'odamnaan, nem t'umaamua pãach k'ĩirpierr chachmawiajã warag honeeta habat. \v 3 Pãrau k'ap'ʌ nʌm, mag prueba k'ĩir pogk'e pãach gaai burr nʌmuata mʌg maadëu hʌ̈k'a nʌm hiek hisegk'imjö haadëp haawaijã magʌm gaaimuata hʌ̈u warag juapá jãpmaajem, magʌm hãwaat k'augaag. \v 4 Mamʌ mag prueba hãwat wënʌrrʌmuata hidëu Hẽwandamag pãach wajaug paapinaa pãachig k'ĩirjugjã deepibat, hichdëu k'õsimjö nʌisieg. \p \v 5 Mamʌ magʌm prueba hãwataag pãar hee hiwiir hãb k'ãijã mag hich Hẽwandamau k'õsimjö haju k'augba sim k'ai, hichigta jëeubat. Magbaawai hirua k'ĩirjug deemamua k'augpiju. Hẽwandamau nem deewai chan maach dënjö mag, “Mua k'achpaita deejujã” haba, ni chik'am k'ĩir p'ʌʌrnaajã nem deeba haajem. \v 6 Mamʌ mag pãachdëu hirig k'ĩirjug jëeuwaijã chadcha pãachig deeju k'ĩirjunaata jëeubat. Har mag hamachdëu jëeubarmjö deebaju k'ãijã k'ĩirju nʌm k'ʌʌn k'ĩirjugan sĩi p'ũasdau p'ũu parhoob hichdëu harrm haig harrjemjöta sĩsidʌm. \v 7 Har mag deebaju k'ãijã jëwaagpam ha k'ĩirjunaata jëeu nʌm k'ʌʌnau chan hoob hamachdëu jëeu nʌm maach Pör Hẽwandamau deeju hamiet. \v 8 ¿Jãgwi mag chirʌ́? Hĩs hamachdëu nem wauju k'ĩirjutarrjã noram paawai jũrr deeum k'ĩirjugta hau sĩerrjëe haawaima, hamachdëu jëeubarmpaita hamachig deeju k'ĩirjuba. Mag k'ĩirjug hãba k'abam gaaimuata pöd Hẽwandamau nem k'õsimpai waujujã haba sĩerrjëem. \p \v 9 Hãb k'ãijã mʌig heegarm k'ʌʌnau hoowai serbiibanaa dau hap'ʌʌ k'itʌm mamʌ chadchata Cristo dënk'a k'itʌm k'ai, mʌg hatag pawiajã Hẽwandamau hichig nem t'um jʌ̃apiju k'ap, mag hermano honee habá. \v 10 Maagwai jũrr rik hagjö Hẽwandam hiek hʌ̈k'a sim gaaimua mʌig heegar hich p'atk'on wai sim hok'oowiajã, mag hich Cristo dënk'a simta mag p'atk'on k'ãaijã hajapcha sim k'ap, honee habá. ¿Jãgwi mag chirʌ́? Riknaanan pamaarjöta k'it'ëe haawaima. ¿Pãrau pamaar k'iugp'ëbaadëm hooba haajẽ? \v 11 Hedau pes wʌʌbaadee, k'iurbaadee, sĩi k'ʌʌijem. Mag k'ʌibaadee hooimʌ t'ʌnarrjã warre chi hooimʌg hok'oojem. Riknaanjã hich hagjöta t'ʌnaabahab. P'atk'on warag paarpaju hẽk'a nʌm hee meebaadee magʌm nem t'umaa sĩi werpʌajem. \s1 K'an jãgwiata nem k'aigbam wauju k'ĩirjuajẽ \p \v 12 Woun hãbmua mag prueba k'ĩir pogk'e hich gaai burr nʌmjã hʌ̈uta dʌ̈i juapadam hubʌ hãwatbapʌ̈imʌn honee habá. Mag hamʌn magan hich Hẽwandamauchata hirig, “Hʌ̈u chadchata pua jʌmpʌ̈ijim” hawia, hich haar hauwia, hich mag hich dʌ̈i wai sĩsiju, t'um mʌig heegar haawai hich daupii haajerr k'ʌʌnan warrgarwejã magta hich haar hauju jaautarr haawai. \v 13 Mag prueba hãwat nʌm hee nem k'aigba wauju k'ĩirjubaadeewaijã hoob hich Hẽwandamauta maachig magʌm k'ĩirjupi sim hamiet. Hẽwandamau chan nem k'aigba waujöjöopaijã k'aba haajeewai maachigjã hichdëu chan hirua magʌm k'ĩirjug deeba haajem. \v 14 Maachin nem k'aigba wauju k'ĩirjug dʌ̈i t'aaba naawaita magʌm nem waum k'õchk'aajem. Maguata magʌm nem wauju k'ĩirjubaadeewaijã sĩi wounagamjö hʌdʌraa dich hëudʌ harrpiejem. \v 15 Mamʌ mag k'ĩirjubaadëmjã hisegba wai nʌmuata jũrr pekaúg paajem. Maimua mag pekau maach gaai hajap t'ierrpa sĩsiewai jũrr maguata warre hok'oom hiek hok'oopiwi Hẽwandamagjã maach hisegpiejem. \p \v 16 K'odamnaan, mag prueba hee nʌm haigjã Hẽwandamauta mag nem k'aibag wauju k'ĩirjug deejim hawi hoob wir haig pãachdëupai pãach k'ũgurmiet mag k'ĩirju nʌmua. \v 17 Hẽwandam hedjã hee nem t'ʌnʌmpa wautarraun maachig nem t'um nem hajap'am happaita deejem. Hich chan maach mʌig heegarm k'ʌʌnjö cambibierrsö k'aba sĩerrʌm. Mag sĩewai prueba hee nʌm haigjã hiruata magʌm k'ĩirjug deejim hawi hi gaai t'ʌju k'aba nʌm. \v 18 Mag maach dʌ̈i hajap'a sĩerraawai hewag pawi hagjö hich chaaink'aju k'ʌʌn k'ãaijã maachta nacha hich chaaink'a haujim, hichdëu maach peerdʌ haaujem hiek hũrpibarm gaaimua. Mamʌ mag hich chaaink'a hautarr chan maach garmua k'aba, hich garmuata mag hich chaaink'apim k'õsi sĩerr haawai hajim. \s1 Par jʌ̃gʌupai hũrba Hẽwandamau jaau simjö haju haai nʌm \p \v 19 K'odamnaan, mʌg mua pãachig jawaagpam hiek k'ĩir heyaa habat: Maachin t'umaam k'ʌʌnta jʌ̃g hʌ̃rʌʌ haju haai nʌm, Hẽwandam hiek jaau nʌm hũraag. Mag jʌ̃g hʌ̃rʌʌ naaju haai naab mamʌ, hiek'aagpaawain hajap'a k'ĩirjunaata hiek'aju haai nʌm. Hẽwandam dʌ̈i wa hi hiek gaaimua k'ãijã hoob meeuk'ak'arrsö hamiet. \v 20 Mag meeuk'ak'arrsöta nʌm chan Hẽwandam najã hʌ̈u k'abata nʌm, hichdëu k'õsi simjö k'aba naawai. \v 21 Magua mua pãrag mag chirʌm: Jãg Hẽwandam na parhooba maach hãrpiejem nem pãach gaai sĩsidʌm t'um warre hisegbapʌ̈it. Magnaan chadau k'ĩir machag chuk'u Hẽwandam hiek pãach t'ãar hee hautarrta warag bãaupibat, hũr nʌmua. Jãg hiekta nem jua t'eeg sim, pãar peerdʌ hawaag. \p \v 22 Hich Hẽwandamau jaau simjö haag chan sĩi par jʌ̃gʌupai mag hi hiek jaau nʌm hũr nʌʌ haju k'aba, chadcha hich hiek gaai waupi jaau simjöta haju haai nʌm. Magba nʌm chan magan pãran pãachdëupaita sĩi pãach k'ũgur wai nʌm, mag hũr nʌmpaita hʌ̈u simpii hawi. \v 23 Har maach peerdʌajem hiek hũr nʌmjã hag gaai jaau simjö k'aba nʌm k'ʌʌnan sĩi woun hãb k'omariipai hësp'ëg hee hich k'ĩir hoojemjöta nʌm. \v 24 ¿Jãgwi? Hirua hich k'ĩir hootarrta, deeu hag k'ur nʌʌpai hawia k'ĩirjuawai, k'augba sim jãga sĩejĩ hi k'ĩir. \v 25 Mamʌ hĩchab har Hẽwandam hiek hamachdëu hũrbarmta k'ĩir hok'ooju k'ãai, warag wajap'a k'ĩirjunaa hag gaai jaau simjö wau nʌm k'ʌʌnan mag hamach nem wau nʌm gaaimua honee haju. Mag hamachdëu hũr nʌmjã t'um Hẽwandamau hichdëu waupim k'õsim hiekta jaau sĩewai hi hipierraa nem wau nʌmua tag warramjö pekaúgta hamach hʌ̃rpapiba nʌm. \p \v 26 Hãbmua k'ãijã, “Mʌʌn culto waaupierr peert'ʌba manaa hich Hẽwandamau jaau simjö chitʌm” ha sim, mamʌ mag simta dich k'apeen k'aibag jawaag wa chik'am k'ĩir hiek'aag k'ãijã bʌ̃ʌrjã hit'ʌbëpba sim chan, magan maguan hichdëupaita hich k'ũgur sim, Hẽwandamau waupi jaau simta wauba sĩewai. \v 27 Maach Haai Hẽwandamau hich dënk'a nʌm k'ʌʌnag waupi jaau simʌn, wouchnaandamau wa k'oopaa hʌʌinau k'ãijã nemdam hig nʌmjã haudeenaa ham hök'ĩirjuu haawaijã ham k'ĩir jãsenk'a nʌmʌu. Mag nʌm dʌ̈i hĩchab sĩi parhoobam k'ʌʌnau nem waaujem nemjã wauba haajem k'ʌʌnta chadcha hi dënk'a nʌm k'ʌʌnau. \c 2 \s1 Hiwiir hãbam k'ʌʌnpai daupii haju k'aba nʌm \p \v 1 K'odamnaan, pãrau maach Pör Jesucristo hich Haai Hẽwandam dʌ̈i hãba sĩerrʌm hiekta hʌ̈k'aajeewai mua pãrag magk'im: Pãrau pãach hee p'atk'on paraam k'ʌʌn dʌ̈ipaita hajapchanaa jũrr hap'ʌʌm k'ʌʌndam dʌ̈i haair haba haju k'aba nʌm. \v 2 K'anim nemjö pãar k'apanaa culto hee nʌm; mag nʌm hee hõor numí dubbaichëm: hãb rik, maimua hãb sĩi dau hap'ʌʌ k'itʌm. Chi rik k'ajũa wajapp'a hooihmʌ jũanaa jĩgpir gaaijã p'ĩr dënta sorrtik p'up'up sim. \v 3 Magbaawai mag hoowia hirig, “Mʌigta jupbá, mʌigta pʌ hat'ee wajapcha sim” hawia, hirig sie wajapcharam gaai juppibarm. Maimua hãbak'ai jũrr hap'ʌʌ k'itaawai k'ajũadam jöoiraa jũa k'itʌm hoowi jũrr hirig, “Pʌdëu hich jampai bʌ̈jãau sĩsí,” wa magbam k'ai, “Jãig jẽk'ʌt hoo chirsí” hamʌn, \v 4 magan pãraun hiwiir hãbam k'ʌʌnagpaita heenaa jũrr tagam k'ʌʌn k'a hisëe nʌm. Mag nʌm haig pãrau pãachdëu hʌ̈k'atarr hiek gaai jaau simjö k'ĩirjuba, sĩi ham k'ajũa hajap'a jũa nʌm hoo nʌm gaaimuapaita mag nʌm. \p \v 5 Cristo gaaimua k'odamnaan, pãadë mʌ hiek hũrbat: Maadëu pöd hap'ʌʌm k'ʌʌndam k'a hisëe haju k'aba nʌm. Jãg hap'ʌʌm k'ʌʌndamjã hamachdëu maach peerdʌajem hiekta hũrwi hʌ̈k'a naawai mʌig heegarweran hap'ʌʌ k'it'ëe hawiajã paraam k'ʌʌn k'ãaijã wajapcha wënʌrramk'ĩir hich Hẽwandamau jʌr hautarr k'ʌʌn k'abahab. Mag nʌm dʌ̈i hĩchab mag hich daupiim k'ʌʌnta t'um hich haar hauju hatarr haawai hamjã hʌ̃gt'ar hich mag hi dʌ̈i wënʌrraju k'ʌʌn k'abahab. \v 6 Mamʌ magʌmta pãachdëuta jũrr ham k'a hisëe haajem. ¿Pãrau k'augba nʌ, riknaanauta pãach dau hee haug k'augba nemdam bʌ̃rʌʌm hat'eejã pãach t'et pʌpʌr haajem? ¿Hamachdëu k'abá hĩchab chi t'et'emnaan haarjã pãach harrnaa pãragta hʌ̃rcha p'agpi jaaujem? \v 7 ¿Hamach k'abá Cristo higwiajã hi jũur hiyʌ̈ʌ sĩerrjëem? Mag Cristo hiek hʌ̈k'awi hi dënk'a naawai pãach pör choopitarrta, ¿jãgwi mag Cristo jũur hiek'aajem k'ʌʌnagta pãrau hee haajẽ? \p \v 8 Pãrau Hẽwandamau hich hiek p'ã sĩsidʌm gaai jaau simjö pãach k'apeenta t'umaa wir haig pãachjö daupii nʌmʌn chadau, chadcha hʌ̈u k'ërʌm, Hẽwandamau hʌ̃rcha waupi jaau simta wau naawai. \v 9 Mamʌ mag hi hipierr nʌm hanʌmjã sĩi hiwiir hãbpaita daupii haadëp'ʌm chan, magan pãran warag pekauta wau nʌm. Mag nʌm haig mag hi hiek pãachdëu hasekasba nʌmuapaita woun dënjö pãar Hẽwandam dʌ̈i kulp pöm nʌmjã dawaa jaau sim. \v 10 ¿Jãgwi pãrag mag chirʌ́? Hãbmua k'ãijã pöd Hẽwandamau Moiseeg ley deetarr t'umaa hʌʌrk'a hauba hãb k'ãijã waaurpʌ̈imʌn hichiita kulp pöm sim, pöd ley t'um hʌʌrk'a hauba sĩewai. \v 11 Pari maigjã ¿jãga mag höbër sĩma? Pãadë hũrbat: Hich hãbam Hẽwandamaupai, “Hoob chik'am t'õom” hanaa, “Hoob chik'am hʌʌijã waum” hajim. Pari magtarrta pua hõor t'õoba hawiajã chik'am hʌʌi waumʌn, magan hichiita pekauk'a höbër sim, mag hirua ley jaautarr hichaaur habarm haawai. \v 12 Pãrau k'ap'ʌ nʌm, mag Hẽwandamau hich hiek pãrag hʌ̈k'apitarr chan sĩi pekaúgta hʌdʌʌr pãach hʌ̃rpapimk'ĩir k'aba, t'umaam k'ʌʌn hagdaujö k'a k'õsi hamk'ĩirta hich hiek pãrag hʌ̈k'apijim. Magtarr haawai, mag hiek pãachdëu hʌ̈k'atarrauta Hẽwandamau pãach jaauju k'ap, muan pãragan, hiek'aawaijã hagpierraa hiek'anaa nem waauwaijã t'umaam k'ʌʌn dʌ̈i nem hagchata waubat ha chirʌm. \v 13 ¿Jãgwi mua pãrag mag chirʌ́? Maan Hẽwandamau hichdëu hõor hi hagk'am hedjã har dich k'apeen dau haug k'augba haajerr k'ʌʌn chan hagjö ham dau haug k'augba hisegju haawaita mag chirʌm. Magarrau har dich k'apeendam dau haug k'aug paraa haajerr k'ʌʌnan chad, mag Hẽwandamau hõor hi hagk'am hedjã hamach k'aibag waubaju k'ap, hi högk'aba naaju. \s1 Chadcha hʌ̈k'a nʌm k'ai jãga haju haai nʌ \p \v 14 Keena, Cristo gaaimua k'odamnaan, ¿k'an hajaug sĩ pãrau k'ĩirjuawai, maadëu “Muan t'ãraucha Hẽwandam hiek hʌ̈k'a chitʌm” haju, mamʌ mag simta Jöoirau dich k'apeen juag hoopi jaau simjö k'aba nem wau sim? ¿Pãrau k'ĩirjuawai hʌ̈k'a sim hanʌmta mag nem wau sim woun chadcha peerdʌju k'ai? \v 15 K'anim nemjö woun hãb sim; ma, Cristo hiek hʌ̈k'a k'ërʌm gaaimua maach k'odk'a sim. Mag simta k'ajũajã chuk'u ni t'achdamjã k'öju chuk'u k'ërʌm. \v 16 Mamʌ ya hi ma nʌrrʌm hoowia hãbmua k'ãijã hirig, “Hʌ̈u mawia biwaa chitá; hoob jĩchagagjã pʌch gaai mas hapim” ha sim; mamʌ mag sim chan hirua nem higjudamjã deepʌ̈iba simta mamagk'am. ¿Pãrau hoowai mag hʌ̈uta sĩ? \v 17 Hich hagjöta sĩebahab Hẽwandam hiek hʌ̈k'a nʌmjã. Maadëu t'ãraucha hʌ̈k'a nʌm hanʌmta dich k'apeen juag hoo nʌmua bʌ̃ʌrjã ham dau haug k'augba nʌm chan, magan parta mag hʌ̈k'a nʌm hanʌm. \p \v 18 Wa hãbmua k'ãijã, “Mua chan chadcha warm k'ʌʌn dënjö nem hajap'am wauba chitab mamʌ, mʌch t'ãar heepain chadcha hʌ̈k'a chitʌm” k'ãijã haju. Mamʌ mag k'abam. Jãga mua k'ap habarju, chadcha hirua mag hʌ̈k'a sim, Hẽwandam hiek gaai jaau simjö hich k'apeenjã dau haug k'augba simta. Hajapcharan Hẽwandamau jaau simjö mʌch k'apeen dʌ̈ijã hajap'a chirʌm gaaimuata mag hʌ̈k'a chirʌm haju haai chirʌm. \v 19 Pua k'ap'ʌ sim, maach Hẽwandam hãbpai k'itʌm. Pua mag k'ap'ʌ sim haig nem hajaug sim. Mamʌ mag k'ap'ʌ nʌmuapai pöd hʌ̃gt'ar höbërbam. Meperaujã k'ap'ʌ sim, Hẽwandam hãbpaita sĩerrʌm; mamʌ hamau hĩchab hi högk'aajem, hamach gaai jua k'ʌaba haju k'ap'ʌ naawai. \v 20 K'ĩirjug chukdam, k'ap'ʌ habá: Hẽwandam hiek t'ãraucha hʌ̈k'a nʌm hanʌmjã hichdëu waupi jaau simjö wauba nʌm chan, chadcha hʌ̈k'a nʌm k'abam. \v 21 Pua k'ĩirjuawai ¿k'an gaaimua Hẽwandamau jöoi Abrán k'ararrag chadcha hi pekau chuk'u harrjö chirʌm ha jaaujĩ? ¿Hich chaai hĩgk'aba hirig ofrendak'a t'õo deeju harr gaaimua k'abajĩ? Hajapcharan hichdëu hi hipierraa harr gaaimuama. \v 22 Pʌdë k'ĩirjubarí: Abranau mag wauba harr hak'iin, ¿jãga hirua Hẽwandam hiek chadcha hʌ̈k'a chirʌm hak'ajĩ? Hẽwandamau hichig nem mag habaawaijã hich hipierraa harr gaaimuata Abranau chadcha hich hiek t'ãraucha hʌ̈k'aajerrjã hõrag k'ap hapijim. \v 23 Mag hich hipierraa harr haawaita hag nawe Hẽwandamau hirig, “Pua chadcha mʌ hiek hʌ̈k'abarm gaaimua pekau chuk'u harrjö hʌ̈u pʌ mua mʌch haar haub k'aba hauju” hatarrjã par k'abajim, chadcha t'ãraucha hich hiek hʌ̈k'atarr haawai. Magtarr haawai, Abranau mag hich chaai hĩgk'aba hichig deeju hẽk'abarm haigta hõragjã k'ap hapijim, mag par hiiupai k'aba t'ãrauchata hichdëu Hẽwandam hiek hʌ̈k'a sĩerr. Mag nʌm dʌ̈i hĩchab mag t'ãraucha hʌ̈k'awia hich hipierraa harr haawaita, hich Hẽwandamaujã jöoi Abrán warag hich k'apeerk'a haujim. \p \v 24 Maigta pãrau hoo naabá, Hẽwandamau hãb k'ãijã pekau chuk'u harrjö sim ha jawaag chan, sĩi t'ãrau hʌ̈k'a nʌmpai k'abam. Hʌ̈k'a nʌm dʌ̈i hichdëu waupi jaau simjö hich hipierraa nem waauwaita chadcha pekau chuk'u harrjö sim ha jaaujem. \v 25 Hũan Rahab k'ahʌrrarr chi durpat'ierrmiejã hich hagjöta hajim hĩchab. Pãrau k'ĩirjuawai, ¿k'an gaaimua Hẽwandamau hijã pekau chuk'u harrjö hʌ̈u hi heeg hoojĩ? ¿Israelnaan hich di haig jẽerpiwi ham chig ham hugua meraa p'öbör higaau jiir burrpʌ̈iwia jũrr deeum k'ʌd gar pʌ̈itarr gaaimua k'abajĩ? \v 26 Hajapcharan jãan mʌgta sim keena. Jãg maach meebaadeewai ya maach gaai tag maach hak'aar chuk'u haadëm haig, ¿maach chi meemk'a sĩsiba haajẽ? Hich jãgta sim hĩchab t'ãraucha Hẽwandam hiek hʌ̈k'a nʌm hanʌmjã. Dichdëu hʌ̈k'a chirʌm hanʌmjö bigaaum k'ʌʌndam dʌ̈ijã nem hajap'a waubam chan, magan maan chi t'õmjö simta hiiu sim ha sim, t'ãraucha hʌ̈k'aba simta mag hʌ̈k'a sim ha sĩewai. \c 3 \s1 Jãga sĩerrʌ́ maach meuk'ĩir \p \v 1 Hermanonaan, hoob t'umaam k'ʌʌnau Hẽwandam hiek jawaag maestronaan k'aju happaita k'ĩirjumiet. Pãrau k'augba narr k'ai, k'ap habat: Maach chi maestronaank'a nʌm k'ʌʌnta maachdëu deeum k'ʌʌnag jaau nʌmjö hagpierraa k'aba wënʌrrʌmʌn, maach gaaita Hẽwandamau jua k'ʌabacha deeju. \v 2 Maach chan hiwiir hãbmuajã t'umaa Hẽwandamau nem k'õsim happaita wauba haajem. Hãb k'ãijã bʌ̃ʌrjã sëuk'aba chik'am k'ĩir wa chik'am hëugar k'ãijã hiek'aba haajeek'iin, magan mag wounaun hichdëu nem wau simjã t'um Hẽwandam dau na hajap'ata waau k'ap'ʌ haajeek'am. \v 3 Pãrau hoowai cabaai pöm sĩewiajã hi hi hee waaijʌ̃naa hewag hëudʌawai, ¿dichdëu harram k'õsimpierr harrba haajẽ? \v 4 Hich hagjöta sim hĩchab barcojã. Hidëu par barco pöm chiraju, chi p'ũjã nem t'eeg wë t'ʌnaaju, mamʌ mag nem pöm simʌn timondam bʌ̃rʌʌ k'itʌmua chi capitanau hichdëu harrampierr p'eert'ʌpʌ̈pʌ̈ig harrjem. \v 5 Hich jãgta k'itʌm hĩchab maach meuk'ĩirjã. Hoowai chan pöm k'aba k'itʌm, pari mag simuan hiek pöoma hiek'a t'ʌnʌʌuju hak'iin, hiek pöm maach jʌ̃gaag k'abampa hiek'a t'ʌnʌʌuju. ¿Pãrau hoowai hõtdau k'ĩirdam bʌ̃rʌʌmuajã p'ʌajẽb pöm k'ar chará hooichaar heem magwe hörpʌ̈iba haajẽ? \v 6 Hajapcharan maach meuk'ĩran hĩchab hõtdau k'ĩrau. Maguata jãg hõtdaúa hichdëu barmampierr p'aamaajemjö, hichta benenjö sim, hiek k'aigbam hiek'amamua maach pekau paarpapieg. Mag hõtdau k'ĩirk'a sim t'õm hugua chi dösãtau hijeeuba p'up'uak'amjö sĩewaita maach meebam haiguin maan hidëu t'õpiba hich mag p'uu wai simjöta sĩejem, warag parhooba hiek'apieg. \v 7 Maguata pãadë k'ĩirjubat: Hõrau mʌg jẽb gaaim nemchaain k'ĩirpierr daumeerpaa haaujem: pabʌ̈ heem nemchaain chi k'õrpim k'umjöm, nem hichpan, nemk'õr, p'ũas heem hãwarrpa daumeerpaa haaujem. \v 8 Mamʌ dich meuk'ĩir chan hãbmuajã pöd t'ʌbëp hauba haajem. Jãan pabʌ̈ heem nem maach k'oojem k'ãaijã hʌ̃rpainaa nem k'aibagcha sĩerraawai, jãgua chan hʌdʌʌr hich daumeerpapiba, k'ierr hach dënjö hich garmuata hõor k'aibag waaujem. \v 9 Mag sim meuk'ĩraupaita maach Haai hanaa maach Hẽwandam t'ö hiek'anaa, hich hag meuk'ĩraupai dich k'apeenjã hãauk'anaa t'õp hiek'abaadëp haajem, Hẽwandamau maach t'umaam k'ʌʌn hich k'ĩir t'egwiata hompaatarrjã k'ĩirjuba. \v 10 Hajapcharan jãg nʌm haiguin, hich hag hiiupaita hiek hajap'amjã hiek'anaa hiek k'aigbampa hiek'abaadëp haajem. K'odamnaan, maadëu chadcha Cristo hiek hʌ̈k'a nʌm k'ai, pöd magju k'aba nʌm. \v 11 ¿Pãrau hoowai hãbam dösĩg heepai dö k'op'am jöi hau nʌm dʌ̈i warre hãba dö k'iyaamjã jöi haaujẽ? \v 12 Hich jãg higo bʌ̈ gaai olivo dau p'ierrba ni uva gaaijã pöd higo p'ierrba haajemjö, döjã hierrmuata hich mag k'iyaa höbërchë sim hee pöd hich hag heemuapai dö k'op höbërbam. Magua dich hiek'aawaijã hãba hiek hajap'ampaita hiek'aju haai nʌm. \s1 Jãga t'ʌnʌ́ Hẽwandamau dee sim k'ĩirjug wai nʌm k'ʌʌn \p \v 13 Hãb k'ãijã pãar hee hichdëuta hõor wawieg nem k'ĩirjug k'aauga hichdëuta t'um k'ap'ʌ sim ha k'ĩirju sim k'ai, magan chadcha hich mag sim bigaaum k'ʌʌnag k'ap hamk'ĩir hagpierraanaa nem hajap'a wau nʌrrʌmuata hich hoopibá. T'umaam k'ʌʌn dʌ̈i mag hich hö hajap'a simjã higba magba haajemjöo simʌn, magan chadcha hi k'ĩirjug paraa sim. \v 14 Pari magba pãrau pãach t'ãar heepai k'ãijã pãachta jũrr chik'am k'ãaijã hʌ̃rpai ham k'õsinaa pãachdëu nem jaau nʌmpaita hũrpim k'õchgau hõrag jaau nʌm k'ai, magan hoob chadam hiekta jaau nʌm hawia pãachta hajap'a nʌm hamiet. Pãach mag wënʌrrʌm haig sĩi chik'am k'ũgurta wënʌrrabahab. \v 15 Jãgʌm k'ĩirjug chan Hẽwandamau dee sim k'abam, jãan sĩi hich mʌig heegarm k'ĩirjugpaiu. Jã sĩi dösãt k'ĩirjug k'abahab; hichdëuta hõrag mag k'ĩirjupi sim. \v 16 Maguata mag hiwiir hãb warm k'ʌʌn k'ãaijã hʌ̃rpainaa hich hiekpaita hũrpimjã k'õsi haadëp'ʌm haig, magʌm gaaimua sĩi warag nem k'aigbamta parhooba hamachdëu k'õchagpierr waaujem. \v 17 Mamʌ jũrr hich Hẽwandamaucha k'ĩirjug deewi wai nʌm k'ʌʌn magba, ham Hẽwandam na nem hagcha wau nʌmua hajap'a nʌm. Mag nʌm dʌ̈i hamau sĩi hõor k'õinaa hapijuuta hẽk'anaa dich k'apeenag hat'uucha nem waupi jaauba haajem. Hamau jũrr warm k'ʌʌnau hamach k'ĩirjugdam jaaum hiigwaijã hagjö hũrm k'õsi hũurjem. Hõor dau haug k'aug paraanaa, hiwiir hãbamʌgpaijã hee haba, chadchata hiek'anaa nem hajap'ata waaujem, hamachdëu hiek'aajemjö. \v 18 Har mag k'õinaa wënʌrram k'õsi haajem k'ʌʌnan nem waauwaijã nem t'um hagchata waaujem, hamach mag nem wau nʌm hoowi bigaaum k'ʌʌnaujã hamach dënjö nem hagchata waunaa k'õinaa wënʌrramk'ĩir. \c 4 \s1 Parhoobam k'ʌʌnjö haawain Hẽwandamta hiseg nʌm \p \v 1 Hĩs mua pãrag jëeu hook'im: ¿Jãgwiata pãar jãg pãach heepaijã k'õinaajã k'aba hiek p'it'uurga t'ʌnʌm dʌ̈i, chik'am dʌ̈i k'ĩir masi dʌrdʌrnaa jũrr bëhbë haajerráma? Mua hoowai jãan sĩi pãach t'ãar hee jãg pãachdëu nem waum k'õsimpaita waum k'õchk'a t'ʌnʌm gaaimuau. \v 2 Pãraun chik'am nemta pãach dën hapim k'õsi haajem haajem; maimua mag pãachdëu nem hig nʌm pöd paarpaba haawaijã, par hiek'aupai chik'am t'õojem hak'iin, chadcha t'õopʌ̈ik'am ha hiek'aajerram hanʌm. Pãach k'ãai bigaaum k'ʌʌndam puesto hajapcha k'ãijã wai nʌm hoowai magjã k'õchk'aba, jũrr pãachta garpabam haig chan nem pʌaba sĩerrjëem haajem. Magʌm gaaimuata pãach heepaita juurhi p'iidʌ t'ʌnʌmjö t'ʌnaabahab. ¿Pari k'an jãgwi mag pãachdëu nem hig nʌmjã pöd paarpaba haajẽ? Hẽwandamag jëeuba haawaima. \v 3 Maimua mag hichig jëeuwaijã hirua deeba haajem. ¿Jãgwi? Ya mag pãachdëu nem hig nʌm paarpabaadeewai hagua sĩi pãach hö k'õchagpierr nem wawaagta hig nʌmjã hichdëu k'ap'ʌ sĩewaima. \v 4 Pãran Hẽwandam hiek hʌ̈k'a nʌm hanʌmta, sĩi hi hiek hʌ̈k'aba haajem k'ʌʌnjö jãg pãachdëu k'õchagpierr nem wau nʌm gaaimua, hʌʌi jaai paraamta deeum dʌ̈i sĩejemjöta t'ʌnʌm. ¿Pãrau k'augba nʌ, pãachdëu mag hamau nem wau nʌmta dʌ̈i waum k'õchk'aawai jũrr Hẽwandamta hiseg nʌm? Har sĩi hamach k'õchagpierr nem waaujem k'ʌʌn dʌ̈ita k'apeerk'aawain jũrr Hẽwandam dʌ̈ita hiekk'õr paarpa nʌm. \v 5 Mamʌ Hẽwandamau maach hich dʌ̈ipaita naapim k'õsi sĩewai hich hiek gaaijã, \q1 “Mua mʌch Hak'aar pãrag dee chirʌm chan sĩi parhoobam k'ĩirjug hauwi magʌm nem k'aigbampa wau wënʌrramk'ĩir k'abam” ha sim. \rq (Zac. 8:2; Dt. 4:24; Ex. 20:5)\rq* \m \v 6 Mamʌ Hẽwandam maach dʌ̈i hö wajaug k'itaawai, mag wënʌrramk'ĩirjã hichdëuta maach juag hoojem. Hõor dʌ̈i hich mag k'itʌm higwi, hichdëupai hich hiek p'ãpitarr gaai, \q1 “Har mʌjã higba hamach juapaaupaita wënʌrraajem haajem k'ʌʌn chan mʌchdëujã higba chitʌm” ha sim. \q1 “Magarrau hamach serbiibag k'ap mʌchdëu nem jaau chirʌm wawaagjã mʌch juapadam hiigjem k'ʌʌnan chadau, mʌch garmuajã ham juag hoojem” ha p'ãpijim Hẽwandamau. \rq (Pr. 3:34)\rq* \m \v 7 Magua Hẽwandamagta hidëu hichdëu hampierr hapibat pãach dʌ̈i. Magnaa meperag pãach t'ʌ haum hugua, t'et'e t'ierrk'abat. Mag hichdëu pödba habaawai hirua pãar högk'awi pãar hogdʌ pʌaju. \v 8 Hẽwandamta pãach haig dʌ̈i p'ẽs t'ʌ̃r hahau habat; magbaawai hichdëujã pãrau hich hig nʌm k'ap pãar dʌ̈i hogdʌba nʌrraju. Pekaúa jua p'ʌisimjö sĩsidʌm k'ʌʌn, hirigta hidëu pãach pekau hʌpibat. Pãar jãg Hẽwandamau k'õsimjö nem waum k'õsinaa hĩchab parhoob pãach k'õchagpierr nem waum hiigjem k'ʌʌnjã, hidëu hirigta pãach t'ãar hajaug paapibat. \v 9 Pãach pekau pöm nʌm k'ĩirjuwia, gaai machgau hicharaucha bĩenaa hidawaa habat. Jãg pãach pekau hee naajeewai honeenaa hiuk'aau haajerr k'ĩirjuwia, jũrr hicharaucha hö jãsehne bĩewia hök'ĩirjuu habat. \v 10 Deeu pʌaba muan pãragan, pãach serbiibag k'ap Hẽwandamagta chaigpa nʌmua pãach dau haug k'augpibat ha chirʌm. Mag k'aita pãar deeu hajaug paapʌ̈iwi mʌg hatag pawiajã t'umaam k'ʌʌn dak'ĩir hirua pãar hajaug p'ëju. \s1 Dich k'apeen jaauju k'aba nʌm \p \v 11 Hermanonaan, hoob dich k'apeen hëugar hiek k'aigba hiek'amiet. Mag dich k'apeen jaau simuan jũrr Hẽwandamau Moiseeg hich hiek p'ãpitarr gaai dich k'apeen k'a k'õsi hapi jaau simta warag serbiibag p'ënaa hichdëuta k'apcha sim ha sim. Mag sim haiguin mag hiek gaai jaau sim k'ãai hich hiekta hajapcha sim ha sim. \v 12 Mamʌ chadcha k'aita hich haar hauju wa k'aita hisegju ha jaauju wounan hãbpaita sim; ma Hẽwandamau. Hich mag Hẽwandamauta mag dich k'apeen daupii hapi jaau sim leijã deetarr haawai, ¿hichdëuta k'apcha sĩebá? Magtarrta, ¿jãgwi maach hagdaujöpai t'ʌnʌm k'ʌʌnauta dich k'apeen jaauju haai nʌ? \s1 Dich juapaata t'ö hiek'aju k'aba nʌm \p \v 13 Pãar har sĩi pãachdëu nem waum haig nem waaujem k'ʌʌn, mʌ hiek hũrbat: Pãar hiek'aawai, “Hĩs wa nan k'ãijã maach chum deeum p'öbör hee wëtwi jũrr jamta año hãb p'idk'aju” ha hiek'aajem, “p'atk'on pöm ganaag.” \v 14 Mamʌ mag nʌm chan pãach mag hiek'atarr noramjã hagt'a monak'a naaju wa ya meewi naaju k'ãijã k'augba nʌmta mag hiek'aajem. ¿Pãrau jʌʌnt'umie bau wëjöm hooba haajẽ? Mag bau wëjoowi deeu nʌʌpai hawi hoowai, ¿chukk'u t'ʌnaaba haajẽ? Maachin jãgta k'it'ëem; maadëu hiwiir hãbmuajã dich t'õju hed k'augbam. \v 15 Jãg pãach juapaaupaita nem t'um waaujemjö hiek'aju k'ãai, ¿jãgwi pãrau sĩi, “Maach Pör Hẽwandamau k'õsnaa maach monak'a wai simʌn, maachdëu k'ĩirju nʌmjö wauju” haba haajẽ? \v 16 Pari magba pãrau chan pãach dajẽk'u k'it'ëemjã k'ĩirjubanaa, hök'ar naspawi nem waujupata k'ĩirjuwia, pãachta warag t'ö hiek'aajerram. Jãg dich juapaata t'ö hiek'a nʌm chan Hẽwandamau k'õchk'aba sĩerrʌm, hichta t'ö hiek'aju haai nʌm t'ö hiek'aba haawai. Jãg nʌm k'ʌʌn chan hamach mag nʌmjã hoob pãrau Hẽwandamau k'augbamjö sĩi k'ĩir hok'oopʌ̈iju hamiet. \v 17 Pãadë hũrbat: Nem hajap'a haju haai sim k'ap'ʌ simjã wauba simʌn, magan mag sim haigjã warag Hẽwandamau hoowai pekauk'a höbër sim. \c 5 \s1 Riknaanag hamach k'ĩircha jaautarr \p \v 1 Riknaan, mʌ hiek hũrbat: Hĩsin chad jũrr pãragta mʌ hiek'aagpam. Hẽwandamau mʌg durr hi hagk'am hed pãach gaai jua k'ʌaba deeju k'ĩirjuwia hicharaucha bĩebat. \v 2 Hĩs pãrau pãach p'atk'onta hig nʌm, mamʌ mag simʌn, Hẽwandamagan sĩi nemmíjöta sim. Pãrau jãg k'ajũa wajap'a jũa nʌmʌn, jãan hirigan sĩi nemchaainau t'ʌrrk'ich simjö bʌ̃ʌrjã maadëu nem higbata sĩsidʌm. \v 3 Pãrau jãg p'ĩr p'atk'on dʌ̈i wai nʌmʌn, hirigan jãan sĩi jierr chi sõsp'ëmjö baleebata paauk'amam warag. Jãg pãach p'atk'on baleeba paauk'amamjö, pãachjã mʌg hatag paawai hag dʌ̈i hok'oob k'aba hok'ooju. Pari mag simʌgta, ya mʌg maach hi hagk'aju k'ãai k'apan k'aba waaurmam heejã, warag pãrau magʌmʌg heenaa nem pöm paarpa haujuuta hẽk'aajem. \v 4 Mamʌ pãadë mʌ hiek hũrbat: Pãach p'atk'on hʌʌrk'am k'õchgauta pãrau hõordam pãach p'idag hee p'idk'apiejem k'ʌʌnagjã haai p'agba sĩerrjëem. Maagwai mag pãach p'idag hee p'idk'a durraajem k'ʌʌnauta pãachdëu hamach dʌ̈i maagjem jũrr, Hẽwandamag pãar gaai jua k'ʌaba deepi jaau nʌm. Hamau mag jëeu nʌm chan maach Pör Hẽwandam chi jua t'ierriu hũr sĩewai par hok'oopibam. \v 5 Chadcha mʌig heegar pãachigan pãar nem hajaauga t'ʌnʌm, pãachdëu nem hig nʌmjã t'um paraanaa pãach k'õchagpierr nem wau nʌmua. Mag pãach k'õchagpierr nem wau nʌmuan, di heegarm nemchaai t'õopäaig hõtpaapi nʌmjö, pãachdëupaita pãach hõtpaa harrum, Hẽwandamau hichdëu mʌg durr hi hagk'am hed sĩi hirig pãach t'õopʌ̈imk'ĩirjö. \v 6 Pãachdëuta hõordam hiekk'õr chuk'u hamach kõit hiek'ajupaijã jaauju k'augba k'it'ëem k'ʌʌnjã k'aibag waupi jaaunaa t'õojã t'õopimaajem, pãachta hʌ̃rpai nʌm hawi. \s1 P'it'urg haauwai warag Hẽwandamagta jëeunaat \p \v 7 Hermanonaan, Hẽwandamau magʌm k'ʌʌn gaai jua k'ʌaba deeju k'ap, hich jãg hamau pãach dau hap'ʌʌ wai naawiajã magʌm higba maach Pör Jesucristo deeu bëejuuta nʌbat. ¿Pãrau hooba haajẽ, jãga nemjĩir jĩirjem k'ʌʌnau hamach nemjĩirdam p'ierraag noseg hig nʌmjã da chëba haawai hichiita nʌajẽ? \v 8 Pãachdëu hʌ̈k'atarr hiek gaai hubʌ nʌmuata pãraujã hich hagjö maach Pör Jesús bëeju nʌbat; hí barchëju hed chan ya pöm waaurba sim. \p \v 9 K'odamnaan, pãach mag p'it'urg hau wënʌrrawiajã hoob magʌm gaaimua jũrr pãach heepai chi parpem dʌ̈ita dau p'uu hamiet, heeu magʌm paar Hẽwandamau jũrr pãachigta “Pãrau jãgju k'aba naajimwai” haduk'am. Mag bigaaum k'ʌʌnjã jaauju haai simʌn hich Hẽwandamau. Hichta ya bëeimʌʌ sĩebahab, maach t'umaam k'ʌʌnag hagdaujö dichdëu nem waaujerrpierr jawaag. \v 10 Keena, pãadë hoobat: Warrgar Hẽwandam hi jaaujerr k'ʌʌnjã maachjö chik'amnau dau hap'ʌʌ waunaa p'it'urg haupiejeejim, mamʌ magʌmjã hʌ̈u hamau hãwatpäaijeejim. Magtarr haawai maadëujã hagjö ham dënjö jʌmju haai nʌm. \v 11 Pãadë k'ĩirjubat: ¿Hĩs hewagjã maadëu, “Jãg warrgarwejã p'it'urg hau nʌmjã hʌ̈u hãwatpʌ̈i nʌm k'ʌʌnan chadcha Hẽwandam dʌ̈i honee nʌm” haba haajẽ? Pãrau hũurjem, jãga jöoi Job k'ararr meperau hajapp'a hich dau haug waupitarrjã hʌ̈u hãwatpʌ̈ijĩ, maimua mag hʌ̈u hãwatpʌ̈itarr jũrr jãga maach Pör Hẽwandamau hõor dau haug k'aug paraa k'itaawai hʌ̈u hi heeg hoojĩ. Hĩsjã maadëu mak'ʌʌn jöoin dënjö hãwatpʌ̈i nʌmʌn, jãga hirua maachjã heeg hooba habarju. \p \v 12 Tagam nem mua jaau chirʌm hũrmap'a hawiajã cha mua jawaagpam chan hoob par jʌ̃gʌupai hũrmiet keena. Hõrau mag pãach dau hap'ʌʌ hapiewai, hich hagjö haju hawi, hoob sĩi haai k'ĩirjuba hiek'amiet. Magju k'ãai pãach hiek'aawaijã chadchata hiek'abat. Nem wauju k'ai, warre wauju habat; wa waubam k'ai, hich hagjö warre waubam habat. Mamʌ mag hiek'aawaijã hoob hedjã higwi, mʌg jẽb higwi, wa deeum nem hinag parhoobam higwia k'ãijã nem wauju ha hiek'amiet, heeu magba hak'iin mag pãach hiek gaaimuapai Hẽwandamauta pãach k'aibag wauduk'am. \p \v 13 Pãar hee hãb k'ãijã mag p'it'urg hau sim k'ai, hök'ĩirjuu haju k'ãai, warag Hẽwandamagta jëeubá. Wa jũrr hãb k'ãijã honee sim k'ai, Hẽwandamta t'umeuk'arbá. \v 14 Hãb k'ãijã mor mas sim k'ai, iglesia heem chi pörnaan t'ʌ̃rk'ʌʌibá, hich kõit Hẽwandamag jëeumk'ĩir. Magbaawai hamau bëewi chi haaunaan nemk'aúa k'a p'uur nʌm dʌ̈i maach Pör Jesús jua t'eeg t'ö nʌmua hirigta jëeumaju, monaaupʌ̈imk'ĩir. \fig |src="cn02147b.tif" size="col" copy="© 1978 David C. Cook Publishing Co." ref="JAS 5.14" \fig* \v 15 Mag pãachdëu jëwaagpamjã chadcha monaauju k'ĩirjunaata jëeumʌn chi haaunaan chadcha Hẽwandamau monaaupʌ̈iju. Mag monaaubapäaiwai hich pekau gaaimuata mag mor mas sĩerr k'ai, chi pekaujã chugpaapʌ̈iju hich Hẽwandamau. \p \v 16 Keena, chadcha Hẽwandam na hajap'a nʌm k'ʌʌnau hirig jëeu nʌm k'ʌʌn hiek'an chadcha hichdëu hʌ̈k'aajeewai, muan pãragan, pãach pekau wai nʌmjã hagdaujö dich k'apeenag meerba jaaunaa jũrr hagdaujö dich k'apeen kõitjã Hẽwandamagta jëeubat ha chirʌm. Magnaata pãrau jëeumʌn, mor mas k'ëk'ëdʌm k'ʌʌnjã monaauju. \v 17 Mʌ sëuk'a chirʌm ham hugua, pãadë k'ĩirjubat: Pãrau hũurjem warrgar jöoi Elías haajerr: Hijã hĩchab maach p'it'urg hau nʌmjö p'it'urg hau jẽedʌ k'itaajeejim haajem; mamʌ mag k'itʌmua sĩi warag Hẽwandamag noseg chëpiba jëeubaawai, chadcha Hẽwandamau hi hiek hʌ̈k'awi año t'ãrjup hawi jãrr bʌ̃ʌrjã noseg chëba sĩsijim hanaabá. \v 18 Maimua mag año t'ãrjup hawi jãrr nʌm hee, deeu hichdëupai jëeumamua nosegdam chëpi jëeubaawaita, Hẽwandamau noseg pöm chëpijim haajem. Magta hʌ̈u hĩchab nemjĩirdamjã deeu k'öju paarpajim haajem. Magua pãach Hẽwandamag jëeuwai hoob sĩi pardëu k'õs k'ãijã jëeu nʌm hamiet. \p \v 19 K'odamnaan, hãbmiecha paawai pãadë mʌ hiek hũrbat: Hãb k'ãijã pãar hee maach peerdʌajem hiek hichdëu hʌ̈k'a sĩerr hisegwi sĩi parhoob hichdëu ham haig nem wau nʌrrʌmta deeu hãbmua k'ãijã wawí hauwi hũwaai k'ʌd hajaug hee p'aibapʌ̈imʌn, \v 20 magan mag parhoob nʌrrarrau pekau pöm sĩerrjã hʌ̈u Hẽwandamag chugpaapi hat'am. Magbarm haig hĩchab Hẽwandamau mag woun gaai jua k'ʌaba deeju harrta hʌ̈u hʌdʌʌr deepiba peerdʌ hat'am. Hayoo keena. Mʌgdam hajim pãrag jaaum hig chirarr. \cls Santiago