\id JAS - Waunan (Woun Meu) NT (alternate orthography) -Colombia 2011 (DBL -2013) \h SANTIAGO \toc1 Santiagoou ẽsap phã deepʉ̈itarr \toc2 Santiago \toc3 Stg \mt1 SANTIAGO \mt2 Santiagoou ẽsap phã deepʉ̈itarr \ip \bd Chi phãtarr.\bd* Warr ich Ẽwandam Iewaa Jesuucha ich dʉ̈i ogdʉba wënʉrramkhĩir doce jʉr autarr khʉʉn ee Santiagonaan numí naajim aajem: dau ãb, Juan dʉ̈i khod ãbam ichta chi naam ajim aajem, jöoi Zebedeo iewaa; ãbakhai jöoi Alfeo iewaa ajim aajem (Mt. 10:2-3). Mamʉ ãb sĩejim aajem agjö, dewam Santiago; ma ich Jesús eeum ajim aajem, i dʉ̈i ãd ãbam (Mt. 13:55). Ich mag Jesús eeumuata mʉg carta phãjim aajem ewag pawi. \ip Chi Jesús mʉig eegar nʉrraawai chan Santiagoou agtha ich naam iek ʉ̈khaba sĩejim aajem (Jn. 7:5). Maimua ag khur Jerusalén phöbör ee chi Jesús khapeen ãba biirdʉwi oraa narr aigta merag chukhu sim, ya ichdëujã dʉ̈i ʉ̈kha sĩerr (Hch. 1:13-14). Pedro Jerusalenmua petaawaijã ichta jũrr aig chi ʉ̈kha durrarr khʉʉn pörkha sĩsijim a sim (Hch. 12:17). \ip \bd Chijã khʉʉn atheeta phãjĩ maimua khan jawaag ajĩ.\bd* Amach Cristo iek ʉ̈kha narr gaaimua ʉ̈khaba narr khʉʉnau idëu khajap sĩuba aawai judionaan pöm deeum durrag dʉʉrjeejim aajem. Mag durrpierr aaidʉ thʉnʉm khʉʉnagta Santiagoou mʉg carta deepʉ̈ijim aajem, mag dau aug wau nʉmjã ögkhaba warag khĩir ubʉ aju aai nʉm a jaaupäaig. \ip Ãaur khʉʉnau jaauwai Testamento Iiur gaai mʉg librota nacha phãjim aajem. Chadcha magtarr khai, magan chi ʉ̈kha durrarr khʉʉn mag amachdëu ʉ̈khatarr aigmua warrpem dau aug wauphöbaaderrta mʉg carta gaai jaau sim (1:13-15). Amag khĩir eyaa api sim, jãga jöoi Job maimua tagam khʉʉn Ẽwandam iek jaaujerr khʉʉnjã dau aug waaujeejĩ (5:10-11). Magnaa dich dau aug waauwaijã warag oraapita jaaujim. \c 1 \s1 Salud \p \v 1 ¿Jãgpai nʉ keena? \p Mʉʉn Santiagoou, Ẽwandam chog anaa ĩchab maach Pör Jesucristo chog. Durrpierr maach meeun judionaan Cristo dënkha nʉm khʉʉn pãach nʉnʉidʉmpierr pãragta mua saludaa chirʉm. \s1 Idëu Ẽwandamagta dichig khĩirjug deepiju aai nʉm \p \v 2 Khodamnaan, nem thumaamua pãach khĩirpierr chachmawiajã warag oneeta abat. \v 3 Pãrau khaphʉ nʉm, mag prueba khĩir pogkhe pãach gaai burr nʉmuata mʉg maadëu ʉ̈kha nʉm iek isegkhimjö aadëp aawaijã magʉm gaaimuata ʉ̈u warag juapá jãpmaajem, magʉm ãwaat khaugaag. \v 4 Mamʉ mag prueba ãwat wënʉrrʉmuata idëu Ẽwandamag pãach wajaug paapinaa pãachig khĩirjugjã deepibat, ichdëu khõsimjö nʉisieg. \p \v 5 Mamʉ magʉm prueba ãwataag pãar ee iwiir ãb khãijã mag ich Ẽwandamau khõsimjö aju khaugba sim khai, ichigta jëeubat. Magbaawai irua khĩirjug deemamua khaugpiju. Ẽwandamau nem deewai chan maach dënjö mag, “Mua khachpaita deejujã” aba, ni chikham khĩir phʉʉrnaajã nem deeba aajem. \v 6 Mamʉ mag pãachdëu irig khĩirjug jëeuwaijã chadcha pãachig deeju khĩirjunaata jëeubat. Ar mag amachdëu jëeubarmjö deebaju khãijã khĩirju nʉm khʉʉn khĩirjugan sĩi phũasdau phũu parhoob ichdëu arrm aig arrjemjöta sĩsidʉm. \v 7 Ar mag deebaju khãijã jëwaagpam a khĩirjunaata jëeu nʉm khʉʉnau chan oob amachdëu jëeu nʉm maach Pör Ẽwandamau deeju amiet. \v 8 ¿Jãgwi mag chirʉ́? Ĩs amachdëu nem wauju khĩirjutarrjã noram paawai jũrr deeum khĩirjugta au sĩerrjëe aawaima, amachdëu jëeubarmpaita amachig deeju khĩirjuba. Mag khĩirjug ãba khabam gaaimuata pöd Ẽwandamau nem khõsimpai waujujã aba sĩerrjëem. \p \v 9 Ãb khãijã mʉig eegarm khʉʉnau oowai serbiibanaa dau aphʉʉ khitʉm mamʉ chadchata Cristo dënkha khitʉm khai, mʉg atag pawiajã Ẽwandamau ichig nem thum jʉ̈apiju khap, mag ermano onee abá. \v 10 Maagwai jũrr rik agjö Ẽwandam iek ʉ̈kha sim gaaimua mʉig eegar ich phatkhon wai sim okhoowiajã, mag ich Cristo dënkha simta mag phatkhon khãaijã ajapcha sim khap, onee abá. ¿Jãgwi mag chirʉ́? Riknaanan pamaarjöta khithëe aawaima. ¿Pãrau pamaar khiugphëbaadëm ooba aajẽ? \v 11 Edau pes wʉʉbaadee, khiurbaadee, sĩi khʉʉijem. Mag khʉibaadee ooimʉ thʉnarrjã warre chi ooimʉg okhoojem. Riknaanjã ich agjöta thʉnaabahab. Phatkhon warag paarpaju ẽkha nʉm ee meebaadee magʉm nem thumaa sĩi werpʉajem. \s1 Khan jãgwiata nem khaigbam wauju khĩirjuajẽ \p \v 12 Woun ãbmua mag prueba khĩir pogkhe ich gaai burr nʉmjã ʉ̈uta dʉ̈i juapadam ubʉ ãwatbapʉ̈imʉn onee abá. Mag amʉn magan ich Ẽwandamauchata irig, “Ʉ̈u chadchata pua jʉmpʉ̈ijim” awia, ich aar auwia, ich mag ich dʉ̈i wai sĩsiju, thum mʉig eegar aawai ich daupii aajerr khʉʉnan warrgarwejã magta ich aar auju jaautarr aawai. \v 13 Mag prueba ãwat nʉm ee nem khaigba wauju khĩirjubaadeewaijã oob ich Ẽwandamauta maachig magʉm khĩirjupi sim amiet. Ẽwandamau chan nem khaigba waujöjöopaijã khaba aajeewai maachigjã ichdëu chan irua magʉm khĩirjug deeba aajem. \v 14 Maachin nem khaigba wauju khĩirjug dʉ̈i thaaba naawaita magʉm nem waum khõchkhaajem. Maguata magʉm nem wauju khĩirjubaadeewaijã sĩi wounagamjö ʉdʉraa dich ëudʉ arrpiejem. \v 15 Mamʉ mag khĩirjubaadëmjã isegba wai nʉmuata jũrr pekaúg paajem. Maimua mag pekau maach gaai ajap thierrpa sĩsiewai jũrr maguata warre okhoom iek okhoopiwi Ẽwandamagjã maach isegpiejem. \p \v 16 Khodamnaan, mag prueba ee nʉm aigjã Ẽwandamauta mag nem khaibag wauju khĩirjug deejim awi oob wir aig pãachdëupai pãach khũgurmiet mag khĩirju nʉmua. \v 17 Ẽwandam edjã ee nem thʉnʉmpa wautarraun maachig nem thum nem ajapham appaita deejem. Ich chan maach mʉig eegarm khʉʉnjö cambibierrsö khaba sĩerrʉm. Mag sĩewai prueba ee nʉm aigjã iruata magʉm khĩirjug deejim awi i gaai thʉju khaba nʉm. \v 18 Mag maach dʉ̈i ajapha sĩerraawai ewag pawi agjö ich chaainkhaju khʉʉn khãaijã maachta nacha ich chaainkha aujim, ichdëu maach peerdʉ aaujem iek ũrpibarm gaaimua. Mamʉ mag ich chaainkha autarr chan maach garmua khaba, ich garmuata mag ich chaainkhapim khõsi sĩerr aawai ajim. \s1 Par jʉ̈gʉupai ũrba Ẽwandamau jaau simjö aju aai nʉm \p \v 19 Khodamnaan, mʉg mua pãachig jawaagpam iek khĩir eyaa abat: Maachin thumaam khʉʉnta jʉ̈g ʉ̈rʉʉ aju aai nʉm, Ẽwandam iek jaau nʉm ũraag. Mag jʉ̈g ʉ̈rʉʉ naaju aai naab mamʉ, iekhaagpaawain ajapha khĩirjunaata iekhaju aai nʉm. Ẽwandam dʉ̈i wa i iek gaaimua khãijã oob meeukhakharrsö amiet. \v 20 Mag meeukhakharrsöta nʉm chan Ẽwandam najã ʉ̈u khabata nʉm, ichdëu khõsi simjö khaba naawai. \v 21 Magua mua pãrag mag chirʉm: Jãg Ẽwandam na parhooba maach ãrpiejem nem pãach gaai sĩsidʉm thum warre isegbapʉ̈it. Magnaan chadau khĩir machag chukhu Ẽwandam iek pãach thãar ee autarrta warag bãaupibat, ũr nʉmua. Jãg iekta nem jua theeg sim, pãar peerdʉ awaag. \p \v 22 Ich Ẽwandamau jaau simjö aag chan sĩi par jʉ̈gʉupai mag i iek jaau nʉm ũr nʉʉ aju khaba, chadcha ich iek gaai waupi jaau simjöta aju aai nʉm. Magba nʉm chan magan pãran pãachdëupaita sĩi pãach khũgur wai nʉm, mag ũr nʉmpaita ʉ̈u simpii awi. \v 23 Ar maach peerdʉajem iek ũr nʉmjã ag gaai jaau simjö khaba nʉm khʉʉnan sĩi woun ãb khomariipai ësphëg ee ich khĩir oojemjöta nʉm. \v 24 ¿Jãgwi? Irua ich khĩir ootarrta, deeu ag khur nʉʉpai awia khĩirjuawai, khaugba sim jãga sĩejĩ i khĩir. \v 25 Mamʉ ĩchab ar Ẽwandam iek amachdëu ũrbarmta khĩir okhooju khãai, warag wajapha khĩirjunaa ag gaai jaau simjö wau nʉm khʉʉnan mag amach nem wau nʉm gaaimua onee aju. Mag amachdëu ũr nʉmjã thum Ẽwandamau ichdëu waupim khõsim iekta jaau sĩewai i ipierraa nem wau nʉmua tag warramjö pekaúgta amach ʉ̈rpapiba nʉm. \p \v 26 Ãbmua khãijã, “Mʉʉn culto waaupierr peerthʉba manaa ich Ẽwandamau jaau simjö chitʉm” a sim, mamʉ mag simta dich khapeen khaibag jawaag wa chikham khĩir iekhaag khãijã bʉ̈ʉrjã ithʉbëpba sim chan, magan maguan ichdëupaita ich khũgur sim, Ẽwandamau waupi jaau simta wauba sĩewai. \v 27 Maach Aai Ẽwandamau ich dënkha nʉm khʉʉnag waupi jaau simʉn, wouchnaandamau wa khoopaa ʉʉinau khãijã nemdam ig nʉmjã audeenaa am ökhĩirjuu aawaijã am khĩir jãsenkha nʉmʉu. Mag nʉm dʉ̈i ĩchab sĩi parhoobam khʉʉnau nem waaujem nemjã wauba aajem khʉʉnta chadcha i dënkha nʉm khʉʉnau. \c 2 \s1 Iwiir ãbam khʉʉnpai daupii aju khaba nʉm \p \v 1 Khodamnaan, pãrau maach Pör Jesucristo ich Aai Ẽwandam dʉ̈i ãba sĩerrʉm iekta ʉ̈khaajeewai mua pãrag magkhim: Pãrau pãach ee phatkhon paraam khʉʉn dʉ̈ipaita ajapchanaa jũrr aphʉʉm khʉʉndam dʉ̈i aair aba aju khaba nʉm. \v 2 Khanim nemjö pãar khapanaa culto ee nʉm; mag nʉm ee õor numí dubbaichëm: ãb rik, maimua ãb sĩi dau aphʉʉ khitʉm. Chi rik khajũa wajappha ooihmʉ jũanaa jĩgpir gaaijã phĩr dënta sorrtik phuphup sim. \v 3 Magbaawai mag oowia irig, “Mʉigta jupbá, mʉigta pʉ athee wajapcha sim” awia, irig sie wajapcharam gaai juppibarm. Maimua ãbakhai jũrr aphʉʉ khitaawai khajũadam jöoiraa jũa khitʉm oowi jũrr irig, “Pʉdëu ich jampai bʉ̈jãau sĩsí,” wa magbam khai, “Jãig jẽkhʉt oo chirsí” amʉn, \v 4 magan pãraun iwiir ãbam khʉʉnagpaita eenaa jũrr tagam khʉʉn kha isëe nʉm. Mag nʉm aig pãrau pãachdëu ʉ̈khatarr iek gaai jaau simjö khĩirjuba, sĩi am khajũa ajapha jũa nʉm oo nʉm gaaimuapaita mag nʉm. \p \v 5 Cristo gaaimua khodamnaan, pãadë mʉ iek ũrbat: Maadëu pöd aphʉʉm khʉʉndam kha isëe aju khaba nʉm. Jãg aphʉʉm khʉʉndamjã amachdëu maach peerdʉajem iekta ũrwi ʉ̈kha naawai mʉig eegarweran aphʉʉ khithëe awiajã paraam khʉʉn khãaijã wajapcha wënʉrramkhĩir ich Ẽwandamau jʉr autarr khʉʉn khabahab. Mag nʉm dʉ̈i ĩchab mag ich daupiim khʉʉnta thum ich aar auju atarr aawai amjã ʉ̈gthar ich mag i dʉ̈i wënʉrraju khʉʉn khabahab. \v 6 Mamʉ magʉmta pãachdëuta jũrr am kha isëe aajem. ¿Pãrau khaugba nʉ, riknaanauta pãach dau ee aug khaugba nemdam bʉ̈rʉʉm atheejã pãach thet pʉpʉr aajem? ¿Amachdëu khabá ĩchab chi thethemnaan aarjã pãach arrnaa pãragta ʉ̈rcha phagpi jaaujem? \v 7 ¿Amach khabá Cristo igwiajã i jũur iyʉ̈ʉ sĩerrjëem? Mag Cristo iek ʉ̈khawi i dënkha naawai pãach pör choopitarrta, ¿jãgwi mag Cristo jũur iekhaajem khʉʉnagta pãrau ee aajẽ? \p \v 8 Pãrau Ẽwandamau ich iek phã sĩsidʉm gaai jaau simjö pãach khapeenta thumaa wir aig pãachjö daupii nʉmʉn chadau, chadcha ʉ̈u khërʉm, Ẽwandamau ʉ̈rcha waupi jaau simta wau naawai. \v 9 Mamʉ mag i ipierr nʉm anʉmjã sĩi iwiir ãbpaita daupii aadëphʉm chan, magan pãran warag pekauta wau nʉm. Mag nʉm aig mag i iek pãachdëu asekasba nʉmuapaita woun dënjö pãar Ẽwandam dʉ̈i kulp pöm nʉmjã dawaa jaau sim. \v 10 ¿Jãgwi pãrag mag chirʉ́? Ãbmua khãijã pöd Ẽwandamau Moiseeg ley deetarr thumaa ʉʉrkha auba ãb khãijã waaurpʉ̈imʉn ichiita kulp pöm sim, pöd ley thum ʉʉrkha auba sĩewai. \v 11 Pari maigjã ¿jãga mag öbër sĩma? Pãadë ũrbat: Ich ãbam Ẽwandamaupai, “Oob chikham thõom” anaa, “Oob chikham ʉʉijã waum” ajim. Pari magtarrta pua õor thõoba awiajã chikham ʉʉi waumʉn, magan ichiita pekaukha öbër sim, mag irua ley jaautarr ichaaur abarm aawai. \v 12 Pãrau khaphʉ nʉm, mag Ẽwandamau ich iek pãrag ʉ̈khapitarr chan sĩi pekaúgta ʉdʉʉr pãach ʉ̈rpapimkhĩir khaba, thumaam khʉʉn agdaujö kha khõsi amkhĩirta ich iek pãrag ʉ̈khapijim. Magtarr aawai, mag iek pãachdëu ʉ̈khatarrauta Ẽwandamau pãach jaauju khap, muan pãragan, iekhaawaijã agpierraa iekhanaa nem waauwaijã thumaam khʉʉn dʉ̈i nem agchata waubat a chirʉm. \v 13 ¿Jãgwi mua pãrag mag chirʉ́? Maan Ẽwandamau ichdëu õor i agkham edjã ar dich khapeen dau aug khaugba aajerr khʉʉn chan agjö am dau aug khaugba isegju aawaita mag chirʉm. Magarrau ar dich khapeendam dau aug khaug paraa aajerr khʉʉnan chad, mag Ẽwandamau õor i agkham edjã amach khaibag waubaju khap, i ögkhaba naaju. \s1 Chadcha ʉ̈kha nʉm khai jãga aju aai nʉ \p \v 14 Keena, Cristo gaaimua khodamnaan, ¿khan ajaug sĩ pãrau khĩirjuawai, maadëu “Muan thãraucha Ẽwandam iek ʉ̈kha chitʉm” aju, mamʉ mag simta Jöoirau dich khapeen juag oopi jaau simjö khaba nem wau sim? ¿Pãrau khĩirjuawai ʉ̈kha sim anʉmta mag nem wau sim woun chadcha peerdʉju khai? \v 15 Khanim nemjö woun ãb sim; ma, Cristo iek ʉ̈kha khërʉm gaaimua maach khodkha sim. Mag simta khajũajã chukhu ni thachdamjã khöju chukhu khërʉm. \v 16 Mamʉ ya i ma nʉrrʉm oowia ãbmua khãijã irig, “Ʉ̈u mawia biwaa chitá; oob jĩchagagjã pʉch gaai mas apim” a sim; mamʉ mag sim chan irua nem igjudamjã deepʉ̈iba simta mamagkham. ¿Pãrau oowai mag ʉ̈uta sĩ? \v 17 Ich agjöta sĩebahab Ẽwandam iek ʉ̈kha nʉmjã. Maadëu thãraucha ʉ̈kha nʉm anʉmta dich khapeen juag oo nʉmua bʉ̈ʉrjã am dau aug khaugba nʉm chan, magan parta mag ʉ̈kha nʉm anʉm. \p \v 18 Wa ãbmua khãijã, “Mua chan chadcha warm khʉʉn dënjö nem ajapham wauba chitab mamʉ, mʉch thãar eepain chadcha ʉ̈kha chitʉm” khãijã aju. Mamʉ mag khabam. Jãga mua khap abarju, chadcha irua mag ʉ̈kha sim, Ẽwandam iek gaai jaau simjö ich khapeenjã dau aug khaugba simta. Ajapcharan Ẽwandamau jaau simjö mʉch khapeen dʉ̈ijã ajapha chirʉm gaaimuata mag ʉ̈kha chirʉm aju aai chirʉm. \v 19 Pua khaphʉ sim, maach Ẽwandam ãbpai khitʉm. Pua mag khaphʉ sim aig nem ajaug sim. Mamʉ mag khaphʉ nʉmuapai pöd ʉ̈gthar öbërbam. Meperaujã khaphʉ sim, Ẽwandam ãbpaita sĩerrʉm; mamʉ amau ĩchab i ögkhaajem, amach gaai jua khʉaba aju khaphʉ naawai. \v 20 Khĩirjug chukdam, khaphʉ abá: Ẽwandam iek thãraucha ʉ̈kha nʉm anʉmjã ichdëu waupi jaau simjö wauba nʉm chan, chadcha ʉ̈kha nʉm khabam. \v 21 Pua khĩirjuawai ¿khan gaaimua Ẽwandamau jöoi Abrán khararrag chadcha i pekau chukhu arrjö chirʉm a jaaujĩ? ¿Ich chaai ĩgkhaba irig ofrendakha thõo deeju arr gaaimua khabajĩ? Ajapcharan ichdëu i ipierraa arr gaaimuama. \v 22 Pʉdë khĩirjubarí: Abranau mag wauba arr akhiin, ¿jãga irua Ẽwandam iek chadcha ʉ̈kha chirʉm akhajĩ? Ẽwandamau ichig nem mag abaawaijã ich ipierraa arr gaaimuata Abranau chadcha ich iek thãraucha ʉ̈khaajerrjã õrag khap apijim. \v 23 Mag ich ipierraa arr aawaita ag nawe Ẽwandamau irig, “Pua chadcha mʉ iek ʉ̈khabarm gaaimua pekau chukhu arrjö ʉ̈u pʉ mua mʉch aar aub khaba auju” atarrjã par khabajim, chadcha thãraucha ich iek ʉ̈khatarr aawai. Magtarr aawai, Abranau mag ich chaai ĩgkhaba ichig deeju ẽkhabarm aigta õragjã khap apijim, mag par iiupai khaba thãrauchata ichdëu Ẽwandam iek ʉ̈kha sĩerr. Mag nʉm dʉ̈i ĩchab mag thãraucha ʉ̈khawia ich ipierraa arr aawaita, ich Ẽwandamaujã jöoi Abrán warag ich khapeerkha aujim. \p \v 24 Maigta pãrau oo naabá, Ẽwandamau ãb khãijã pekau chukhu arrjö sim a jawaag chan, sĩi thãrau ʉ̈kha nʉmpai khabam. Ʉ̈kha nʉm dʉ̈i ichdëu waupi jaau simjö ich ipierraa nem waauwaita chadcha pekau chukhu arrjö sim a jaaujem. \v 25 Ũan Rahab khahʉrrarr chi durpathierrmiejã ich agjöta ajim ĩchab. Pãrau khĩirjuawai, ¿khan gaaimua Ẽwandamau ijã pekau chukhu arrjö ʉ̈u i eeg oojĩ? ¿Israelnaan ich di aig jẽerpiwi am chig am ugua meraa phöbör igaau jiir burrpʉ̈iwia jũrr deeum khʉd gar pʉ̈itarr gaaimua khabajĩ? \v 26 Ajapcharan jãan mʉgta sim keena. Jãg maach meebaadeewai ya maach gaai tag maach akhaar chukhu aadëm aig, ¿maach chi meemkha sĩsiba aajẽ? Ich jãgta sim ĩchab thãraucha Ẽwandam iek ʉ̈kha nʉm anʉmjã. Dichdëu ʉ̈kha chirʉm anʉmjö bigaaum khʉʉndam dʉ̈ijã nem ajapha waubam chan, magan maan chi thõmjö simta iiu sim a sim, thãraucha ʉ̈khaba simta mag ʉ̈kha sim a sĩewai. \c 3 \s1 Jãga sĩerrʉ́ maach meukhĩir \p \v 1 Ermanonaan, oob thumaam khʉʉnau Ẽwandam iek jawaag maestronaan khaju appaita khĩirjumiet. Pãrau khaugba narr khai, khap abat: Maach chi maestronaankha nʉm khʉʉnta maachdëu deeum khʉʉnag jaau nʉmjö agpierraa khaba wënʉrrʉmʉn, maach gaaita Ẽwandamau jua khʉabacha deeju. \v 2 Maach chan iwiir ãbmuajã thumaa Ẽwandamau nem khõsim appaita wauba aajem. Ãb khãijã bʉ̈ʉrjã sëukhaba chikham khĩir wa chikham ëugar khãijã iekhaba aajeekhiin, magan mag wounaun ichdëu nem wau simjã thum Ẽwandam dau na ajaphata waau khaphʉ aajeekham. \v 3 Pãrau oowai cabaai pöm sĩewiajã i i ee waaijʉ̈naa ewag ëudʉawai, ¿dichdëu arram khõsimpierr arrba aajẽ? \v 4 Ich agjöta sim ĩchab barcojã. Idëu par barco pöm chiraju, chi phũjã nem theeg wë thʉnaaju, mamʉ mag nem pöm simʉn timondam bʉ̈rʉʉ khitʉmua chi capitanau ichdëu arrampierr pheerthʉpʉ̈pʉ̈ig arrjem. \v 5 Ich jãgta khitʉm ĩchab maach meukhĩirjã. Oowai chan pöm khaba khitʉm, pari mag simuan iek pöoma iekha thʉnʉʉuju akhiin, iek pöm maach jʉ̈gaag khabampa iekha thʉnʉʉuju. ¿Pãrau oowai õtdau khĩirdam bʉ̈rʉʉmuajã phʉajẽb pöm khar chará ooichaar eem magwe örpʉ̈iba aajẽ? \v 6 Ajapcharan maach meukhĩran ĩchab õtdau khĩrau. Maguata jãg õtdaúa ichdëu barmampierr phaamaajemjö, ichta benenjö sim, iek khaigbam iekhamamua maach pekau paarpapieg. Mag õtdau khĩirkha sim thõm ugua chi dösãtau ijeeuba phuphuakhamjö sĩewaita maach meebam aiguin maan idëu thõpiba ich mag phuu wai simjöta sĩejem, warag parhooba iekhapieg. \v 7 Maguata pãadë khĩirjubat: Õrau mʉg jẽb gaaim nemchaain khĩirpierr daumeerpaa aaujem: pabʉ̈ eem nemchaain chi khõrpim khumjöm, nem ichpan, nemkhõr, phũas eem ãwarrpa daumeerpaa aaujem. \v 8 Mamʉ dich meukhĩir chan ãbmuajã pöd thʉbëp auba aajem. Jãan pabʉ̈ eem nem maach khoojem khãaijã ʉ̈rpainaa nem khaibagcha sĩerraawai, jãgua chan ʉdʉʉr ich daumeerpapiba, khierr ach dënjö ich garmuata õor khaibag waaujem. \v 9 Mag sim meukhĩraupaita maach Aai anaa maach Ẽwandam thö iekhanaa, ich ag meukhĩraupai dich khapeenjã ãaukhanaa thõp iekhabaadëp aajem, Ẽwandamau maach thumaam khʉʉn ich khĩir thegwiata ompaatarrjã khĩirjuba. \v 10 Ajapcharan jãg nʉm aiguin, ich ag iiupaita iek ajaphamjã iekhanaa iek khaigbampa iekhabaadëp aajem. Khodamnaan, maadëu chadcha Cristo iek ʉ̈kha nʉm khai, pöd magju khaba nʉm. \v 11 ¿Pãrau oowai ãbam dösĩg eepai dö khopham jöi au nʉm dʉ̈i warre ãba dö khiyaamjã jöi aaujẽ? \v 12 Ich jãg igo bʉ̈ gaai olivo dau phierrba ni uva gaaijã pöd igo phierrba aajemjö, döjã ierrmuata ich mag khiyaa öbërchë sim ee pöd ich ag eemuapai dö khop öbërbam. Magua dich iekhaawaijã ãba iek ajaphampaita iekhaju aai nʉm. \s1 Jãga thʉnʉ́ Ẽwandamau dee sim khĩirjug wai nʉm khʉʉn \p \v 13 Ãb khãijã pãar ee ichdëuta õor wawieg nem khĩirjug khaauga ichdëuta thum khaphʉ sim a khĩirju sim khai, magan chadcha ich mag sim bigaaum khʉʉnag khap amkhĩir agpierraanaa nem ajapha wau nʉrrʉmuata ich oopibá. Thumaam khʉʉn dʉ̈i mag ich ö ajapha simjã igba magba aajemjöo simʉn, magan chadcha i khĩirjug paraa sim. \v 14 Pari magba pãrau pãach thãar eepai khãijã pãachta jũrr chikham khãaijã ʉ̈rpai am khõsinaa pãachdëu nem jaau nʉmpaita ũrpim khõchgau õrag jaau nʉm khai, magan oob chadam iekta jaau nʉm awia pãachta ajapha nʉm amiet. Pãach mag wënʉrrʉm aig sĩi chikham khũgurta wënʉrrabahab. \v 15 Jãgʉm khĩirjug chan Ẽwandamau dee sim khabam, jãan sĩi ich mʉig eegarm khĩirjugpaiu. Jã sĩi dösãt khĩirjug khabahab; ichdëuta õrag mag khĩirjupi sim. \v 16 Maguata mag iwiir ãb warm khʉʉn khãaijã ʉ̈rpainaa ich iekpaita ũrpimjã khõsi aadëphʉm aig, magʉm gaaimua sĩi warag nem khaigbamta parhooba amachdëu khõchagpierr waaujem. \v 17 Mamʉ jũrr ich Ẽwandamaucha khĩirjug deewi wai nʉm khʉʉn magba, am Ẽwandam na nem agcha wau nʉmua ajapha nʉm. Mag nʉm dʉ̈i amau sĩi õor khõinaa apijuuta ẽkhanaa dich khapeenag athuucha nem waupi jaauba aajem. Amau jũrr warm khʉʉnau amach khĩirjugdam jaaum iigwaijã agjö ũrm khõsi ũurjem. Õor dau aug khaug paraanaa, iwiir ãbamʉgpaijã ee aba, chadchata iekhanaa nem ajaphata waaujem, amachdëu iekhaajemjö. \v 18 Ar mag khõinaa wënʉrram khõsi aajem khʉʉnan nem waauwaijã nem thum agchata waaujem, amach mag nem wau nʉm oowi bigaaum khʉʉnaujã amach dënjö nem agchata waunaa khõinaa wënʉrramkhĩir. \c 4 \s1 Parhoobam khʉʉnjö aawain Ẽwandamta iseg nʉm \p \v 1 Ĩs mua pãrag jëeu ookhim: ¿Jãgwiata pãar jãg pãach eepaijã khõinaajã khaba iek phithuurga thʉnʉm dʉ̈i, chikham dʉ̈i khĩir masi dʉrdʉrnaa jũrr bëbë aajerráma? Mua oowai jãan sĩi pãach thãar ee jãg pãachdëu nem waum khõsimpaita waum khõchkha thʉnʉm gaaimuau. \v 2 Pãraun chikham nemta pãach dën apim khõsi aajem aajem; maimua mag pãachdëu nem ig nʉm pöd paarpaba aawaijã, par iekhaupai chikham thõojem akhiin, chadcha thõopʉ̈ikham a iekhaajerram anʉm. Pãach khãai bigaaum khʉʉndam puesto ajapcha khãijã wai nʉm oowai magjã khõchkhaba, jũrr pãachta garpabam aig chan nem pʉaba sĩerrjëem aajem. Magʉm gaaimuata pãach eepaita juurhi phiidʉ thʉnʉmjö thʉnaabahab. ¿Pari khan jãgwi mag pãachdëu nem ig nʉmjã pöd paarpaba aajẽ? Ẽwandamag jëeuba aawaima. \v 3 Maimua mag ichig jëeuwaijã irua deeba aajem. ¿Jãgwi? Ya mag pãachdëu nem ig nʉm paarpabaadeewai agua sĩi pãach ö khõchagpierr nem wawaagta ig nʉmjã ichdëu khaphʉ sĩewaima. \v 4 Pãran Ẽwandam iek ʉ̈kha nʉm anʉmta, sĩi i iek ʉ̈khaba aajem khʉʉnjö jãg pãachdëu khõchagpierr nem wau nʉm gaaimua, ʉʉi jaai paraamta deeum dʉ̈i sĩejemjöta thʉnʉm. ¿Pãrau khaugba nʉ, pãachdëu mag amau nem wau nʉmta dʉ̈i waum khõchkhaawai jũrr Ẽwandamta iseg nʉm? Ar sĩi amach khõchagpierr nem waaujem khʉʉn dʉ̈ita khapeerkhaawain jũrr Ẽwandam dʉ̈ita iekkhõr paarpa nʉm. \v 5 Mamʉ Ẽwandamau maach ich dʉ̈ipaita naapim khõsi sĩewai ich iek gaaijã, \q1 “Mua mʉch Akhaar pãrag dee chirʉm chan sĩi parhoobam khĩirjug auwi magʉm nem khaigbampa wau wënʉrramkhĩir khabam” a sim. \rq (Zac. 8:2; Dt. 4:24; Ex. 20:5)\rq* \m \v 6 Mamʉ Ẽwandam maach dʉ̈i ö wajaug khitaawai, mag wënʉrramkhĩirjã ichdëuta maach juag oojem. Õor dʉ̈i ich mag khitʉm igwi, ichdëupai ich iek phãpitarr gaai, \q1 “Ar mʉjã igba amach juapaaupaita wënʉrraajem aajem khʉʉn chan mʉchdëujã igba chitʉm” a sim. \q1 “Magarrau amach serbiibag khap mʉchdëu nem jaau chirʉm wawaagjã mʉch juapadam iigjem khʉʉnan chadau, mʉch garmuajã am juag oojem” a phãpijim Ẽwandamau. \rq (Pr. 3:34)\rq* \m \v 7 Magua Ẽwandamagta idëu ichdëu ampierr apibat pãach dʉ̈i. Magnaa meperag pãach thʉ aum ugua, thethe thierrkhabat. Mag ichdëu pödba abaawai irua pãar ögkhawi pãar ogdʉ pʉaju. \v 8 Ẽwandamta pãach aig dʉ̈i phẽs thʉ̈r ahau abat; magbaawai ichdëujã pãrau ich ig nʉm khap pãar dʉ̈i ogdʉba nʉrraju. Pekaúa jua phʉisimjö sĩsidʉm khʉʉn, irigta idëu pãach pekau ʉpibat. Pãar jãg Ẽwandamau khõsimjö nem waum khõsinaa ĩchab parhoob pãach khõchagpierr nem waum iigjem khʉʉnjã, idëu irigta pãach thãar ajaug paapibat. \v 9 Pãach pekau pöm nʉm khĩirjuwia, gaai machgau icharaucha bĩenaa idawaa abat. Jãg pãach pekau ee naajeewai oneenaa iukhaau aajerr khĩirjuwia, jũrr icharaucha ö jãsehne bĩewia ökhĩirjuu abat. \v 10 Deeu pʉaba muan pãragan, pãach serbiibag khap Ẽwandamagta chaigpa nʉmua pãach dau aug khaugpibat a chirʉm. Mag khaita pãar deeu ajaug paapʉ̈iwi mʉg atag pawiajã thumaam khʉʉn dakhĩir irua pãar ajaug phëju. \s1 Dich khapeen jaauju khaba nʉm \p \v 11 Ermanonaan, oob dich khapeen ëugar iek khaigba iekhamiet. Mag dich khapeen jaau simuan jũrr Ẽwandamau Moiseeg ich iek phãpitarr gaai dich khapeen kha khõsi api jaau simta warag serbiibag phënaa ichdëuta khapcha sim a sim. Mag sim aiguin mag iek gaai jaau sim khãai ich iekta ajapcha sim a sim. \v 12 Mamʉ chadcha khaita ich aar auju wa khaita isegju a jaauju wounan ãbpaita sim; ma Ẽwandamau. Ich mag Ẽwandamauta mag dich khapeen daupii api jaau sim leijã deetarr aawai, ¿ichdëuta khapcha sĩebá? Magtarrta, ¿jãgwi maach agdaujöpai thʉnʉm khʉʉnauta dich khapeen jaauju aai nʉ? \s1 Dich juapaata thö iekhaju khaba nʉm \p \v 13 Pãar ar sĩi pãachdëu nem waum aig nem waaujem khʉʉn, mʉ iek ũrbat: Pãar iekhaawai, “Ĩs wa nan khãijã maach chum deeum phöbör ee wëtwi jũrr jamta año ãb phidkhaju” a iekhaajem, “phatkhon pöm ganaag.” \v 14 Mamʉ mag nʉm chan pãach mag iekhatarr noramjã agtha monakha naaju wa ya meewi naaju khãijã khaugba nʉmta mag iekhaajem. ¿Pãrau jʉʉnthumie bau wëjöm ooba aajẽ? Mag bau wëjoowi deeu nʉʉpai awi oowai, ¿chukkhu thʉnaaba aajẽ? Maachin jãgta khithëem; maadëu iwiir ãbmuajã dich thõju ed khaugbam. \v 15 Jãg pãach juapaaupaita nem thum waaujemjö iekhaju khãai, ¿jãgwi pãrau sĩi, “Maach Pör Ẽwandamau khõsnaa maach monakha wai simʉn, maachdëu khĩirju nʉmjö wauju” aba aajẽ? \v 16 Pari magba pãrau chan pãach dajẽkhu khithëemjã khĩirjubanaa, ökhar naspawi nem waujupata khĩirjuwia, pãachta warag thö iekhaajerram. Jãg dich juapaata thö iekha nʉm chan Ẽwandamau khõchkhaba sĩerrʉm, ichta thö iekhaju aai nʉm thö iekhaba aawai. Jãg nʉm khʉʉn chan amach mag nʉmjã oob pãrau Ẽwandamau khaugbamjö sĩi khĩir okhoopʉ̈iju amiet. \v 17 Pãadë ũrbat: Nem ajapha aju aai sim khaphʉ simjã wauba simʉn, magan mag sim aigjã warag Ẽwandamau oowai pekaukha öbër sim. \c 5 \s1 Riknaanag amach khĩircha jaautarr \p \v 1 Riknaan, mʉ iek ũrbat: Ĩsin chad jũrr pãragta mʉ iekhaagpam. Ẽwandamau mʉg durr i agkham ed pãach gaai jua khʉaba deeju khĩirjuwia icharaucha bĩebat. \v 2 Ĩs pãrau pãach phatkhonta ig nʉm, mamʉ mag simʉn, Ẽwandamagan sĩi nemmíjöta sim. Pãrau jãg khajũa wajapha jũa nʉmʉn, jãan irigan sĩi nemchaainau thʉrrkhich simjö bʉ̈ʉrjã maadëu nem igbata sĩsidʉm. \v 3 Pãrau jãg phĩr phatkhon dʉ̈i wai nʉmʉn, irigan jãan sĩi jierr chi sõsphëmjö baleebata paaukhamam warag. Jãg pãach phatkhon baleeba paaukhamamjö, pãachjã mʉg atag paawai ag dʉ̈i okhoob khaba okhooju. Pari mag simʉgta, ya mʉg maach i agkhaju khãai khapan khaba waaurmam eejã, warag pãrau magʉmʉg eenaa nem pöm paarpa aujuuta ẽkhaajem. \v 4 Mamʉ pãadë mʉ iek ũrbat: Pãach phatkhon ʉʉrkham khõchgauta pãrau õordam pãach phidag ee phidkhapiejem khʉʉnagjã aai phagba sĩerrjëem. Maagwai mag pãach phidag ee phidkha durraajem khʉʉnauta pãachdëu amach dʉ̈i maagjem jũrr, Ẽwandamag pãar gaai jua khʉaba deepi jaau nʉm. Amau mag jëeu nʉm chan maach Pör Ẽwandam chi jua thierriu ũr sĩewai par okhoopibam. \v 5 Chadcha mʉig eegar pãachigan pãar nem ajaauga thʉnʉm, pãachdëu nem ig nʉmjã thum paraanaa pãach khõchagpierr nem wau nʉmua. Mag pãach khõchagpierr nem wau nʉmuan, di eegarm nemchaai thõopäaig õtpaapi nʉmjö, pãachdëupaita pãach õtpaa arrum, Ẽwandamau ichdëu mʉg durr i agkham ed sĩi irig pãach thõopʉ̈imkhĩirjö. \v 6 Pãachdëuta õordam iekkhõr chukhu amach kõit iekhajupaijã jaauju khaugba khithëem khʉʉnjã khaibag waupi jaaunaa thõojã thõopimaajem, pãachta ʉ̈rpai nʉm awi. \s1 Phithurg aauwai warag Ẽwandamagta jëeunaat \p \v 7 Ermanonaan, Ẽwandamau magʉm khʉʉn gaai jua khʉaba deeju khap, ich jãg amau pãach dau aphʉʉ wai naawiajã magʉm igba maach Pör Jesucristo deeu bëejuuta nʉbat. ¿Pãrau ooba aajẽ, jãga nemjĩir jĩirjem khʉʉnau amach nemjĩirdam phierraag noseg ig nʉmjã da chëba aawai ichiita nʉajẽ? \v 8 Pãachdëu ʉ̈khatarr iek gaai ubʉ nʉmuata pãraujã ich agjö maach Pör Jesús bëeju nʉbat; í barchëju ed chan ya pöm waaurba sim. \p \v 9 Khodamnaan, pãach mag phithurg au wënʉrrawiajã oob magʉm gaaimua jũrr pãach eepai chi parpem dʉ̈ita dau phuu amiet, eeu magʉm paar Ẽwandamau jũrr pãachigta “Pãrau jãgju khaba naajimwai” adukham. Mag bigaaum khʉʉnjã jaauju aai simʉn ich Ẽwandamau. Ichta ya bëeimʉʉ sĩebahab, maach thumaam khʉʉnag agdaujö dichdëu nem waaujerrpierr jawaag. \v 10 Keena, pãadë oobat: Warrgar Ẽwandam i jaaujerr khʉʉnjã maachjö chikhamnau dau aphʉʉ waunaa phithurg aupiejeejim, mamʉ magʉmjã ʉ̈u amau ãwatpäaijeejim. Magtarr aawai maadëujã agjö am dënjö jʉmju aai nʉm. \v 11 Pãadë khĩirjubat: ¿Ĩs ewagjã maadëu, “Jãg warrgarwejã phithurg au nʉmjã ʉ̈u ãwatpʉ̈i nʉm khʉʉnan chadcha Ẽwandam dʉ̈i onee nʉm” aba aajẽ? Pãrau ũurjem, jãga jöoi Job khararr meperau ajappha ich dau aug waupitarrjã ʉ̈u ãwatpʉ̈ijĩ, maimua mag ʉ̈u ãwatpʉ̈itarr jũrr jãga maach Pör Ẽwandamau õor dau aug khaug paraa khitaawai ʉ̈u i eeg oojĩ. Ĩsjã maadëu makhʉʉn jöoin dënjö ãwatpʉ̈i nʉmʉn, jãga irua maachjã eeg ooba abarju. \p \v 12 Tagam nem mua jaau chirʉm ũrmapha awiajã cha mua jawaagpam chan oob par jʉ̈gʉupai ũrmiet keena. Õrau mag pãach dau aphʉʉ apiewai, ich agjö aju awi, oob sĩi aai khĩirjuba iekhamiet. Magju khãai pãach iekhaawaijã chadchata iekhabat. Nem wauju khai, warre wauju abat; wa waubam khai, ich agjö warre waubam abat. Mamʉ mag iekhaawaijã oob edjã igwi, mʉg jẽb igwi, wa deeum nem inag parhoobam igwia khãijã nem wauju a iekhamiet, eeu magba akhiin mag pãach iek gaaimuapai Ẽwandamauta pãach khaibag waudukham. \p \v 13 Pãar ee ãb khãijã mag phithurg au sim khai, ökhĩirjuu aju khãai, warag Ẽwandamagta jëeubá. Wa jũrr ãb khãijã onee sim khai, Ẽwandamta thumeukharbá. \v 14 Ãb khãijã mor mas sim khai, iglesia eem chi pörnaan thʉ̈rkhʉʉibá, ich kõit Ẽwandamag jëeumkhĩir. Magbaawai amau bëewi chi aaunaan nemkhaúa kha phuur nʉm dʉ̈i maach Pör Jesús jua theeg thö nʉmua irigta jëeumaju, monaaupʉ̈imkhĩir. \fig |src="cn02147b.tif" size="col" copy="© 1978 David C. Cook Publishing Co." ref="JAS 5.14" \fig* \v 15 Mag pãachdëu jëwaagpamjã chadcha monaauju khĩirjunaata jëeumʉn chi aaunaan chadcha Ẽwandamau monaaupʉ̈iju. Mag monaaubapäaiwai ich pekau gaaimuata mag mor mas sĩerr khai, chi pekaujã chugpaapʉ̈iju ich Ẽwandamau. \p \v 16 Keena, chadcha Ẽwandam na ajapha nʉm khʉʉnau irig jëeu nʉm khʉʉn iekhan chadcha ichdëu ʉ̈khaajeewai, muan pãragan, pãach pekau wai nʉmjã agdaujö dich khapeenag meerba jaaunaa jũrr agdaujö dich khapeen kõitjã Ẽwandamagta jëeubat a chirʉm. Magnaata pãrau jëeumʉn, mor mas khëkhëdʉm khʉʉnjã monaauju. \v 17 Mʉ sëukha chirʉm am ugua, pãadë khĩirjubat: Pãrau ũurjem warrgar jöoi Elías aajerr: Ijã ĩchab maach phithurg au nʉmjö phithurg au jẽedʉ khitaajeejim aajem; mamʉ mag khitʉmua sĩi warag Ẽwandamag noseg chëpiba jëeubaawai, chadcha Ẽwandamau i iek ʉ̈khawi año thãrjup awi jãrr bʉ̈ʉrjã noseg chëba sĩsijim anaabá. \v 18 Maimua mag año thãrjup awi jãrr nʉm ee, deeu ichdëupai jëeumamua nosegdam chëpi jëeubaawaita, Ẽwandamau noseg pöm chëpijim aajem. Magta ʉ̈u ĩchab nemjĩirdamjã deeu khöju paarpajim aajem. Magua pãach Ẽwandamag jëeuwai oob sĩi pardëu khõs khãijã jëeu nʉm amiet. \p \v 19 Khodamnaan, ãbmiecha paawai pãadë mʉ iek ũrbat: Ãb khãijã pãar ee maach peerdʉajem iek ichdëu ʉ̈kha sĩerr isegwi sĩi parhoob ichdëu am aig nem wau nʉrrʉmta deeu ãbmua khãijã wawí auwi ũwaai khʉd ajaug ee phaibapʉ̈imʉn, \v 20 magan mag parhoob nʉrrarrau pekau pöm sĩerrjã ʉ̈u Ẽwandamag chugpaapi atham. Magbarm aig ĩchab Ẽwandamau mag woun gaai jua khʉaba deeju arrta ʉ̈u ʉdʉʉr deepiba peerdʉ atham. Ayoo keena. Mʉgdam ajim pãrag jaaum ig chirarr. \cls Santiago