\id GAL - Waunan (Woun Meu) NT (alternate orthography) -Colombia 2011 (DBL -2013) \h GÁLATAS \toc1 Pabloou Galaciapienag ẽsap phã deepʉ̈itarr \toc2 Gálatas \toc3 Ga \mt1 GÁLATAS \mt2 Pabloou Galaciapienag ẽsap phã deepʉ̈itarr \ip \bd Khaíu phãjĩ maimua chijã khʉʉn atheeta phãjĩ.\bd* Galacia durr iglesia naajim aajem, ich Pablooucha Cristoou maach peerdʉ aaujem iek jaauthurwi ʉ̈u ʉ̈khatarr khʉʉn. Makhʉʉn iglesia ee chi ʉ̈kha durrum khʉʉnagta mʉg carta phãjim aajem, Pabloou. Galaciapien chan judionaan khaba griegonaan ajim aajem. Makhʉʉnagta Pabloou Ẽwandam iek jaau simua amag, “Pãrau ãba Cristo iekta thãraucha ʉ̈khamʉn chadcha Ẽwandamau pãar pekau chugpaawi warrjã ich mag pekau chukhu wënʉrrarrjö pãar irua ich aar auju ayaa apʉ̈ijugui” a jaaujim anʉm. \ip Pari magtarrta i ẽudee deeum khʉʉn bëewi, “Cristo iek ʉ̈kha nʉm khʉʉnaun judionaan khaba awiajã ichiita Ẽwandam dau na ajapha naagan mehëujã phʉʉrbichpiju aai nʉm” a jaaujeejim anaabá. Mamʉ magpaijã khaba, ich Pablo igwiajã, “Í chan chadcha Jesuucha ich i jaaumkhĩir jʉr autarr khabamta jãg nʉrrʉm” aajeejim aajem ich makhʉʉnau. \ip \bd Khan jawaag ajĩ.\bd* Mag ich ichaaur sëukha nem jaau wënʉrrʉm ich Pabloou ũr athaawai, chi ʉ̈kha nʉm khʉʉnagta khĩir mor chigpai jöoirau, “Amau jaau nʉmjö mag Moiseeu ley phã pʉatarr gaai jaau sim ipierraa nʉmuata maadëu dich pekau chugpaaju ẽkha nʉm khai, magan Cristoon parta maach kõit pakuls gaai dau aphʉʉ meejiebma” ajim anʉm (5:2). Magta warag jöoi meeukhabaadëwi Galaciapienag mʉg ẽsap phãjim anaabá, ag gaai amag iek khẽgkha iekhamamua, “Khantheeta jãg sĩi sëukha nem jaau wënʉrrʉm khʉʉnag ʉdʉraa pãach khũgurpi nʉma” a jaaupäaig. Mag, tag magʉm khʉʉn iek ũrpiba jaaupʉ̈ijim aajem, jöoirau. Pabloowan chi ʉ̈kha durrarr khʉʉn mag maestronaan anʉmta sëukha nem jaau wënʉrrʉm gaaimua amachdëu nacha ʉ̈khatarr iek isegtarr khʉʉndamjã thumaa deeu Jesús iek chaar eeta wënʉrrapim khõsi sĩejim. \c 1 \s1 Salud \p \v 1 ¿Jãgpai nʉ keena? Mʉʉn Pabloou õrau jʉr autarrjã khaba ich Jesucristoouchata ich phiriu autarr Jöoi dʉ̈imua jʉr autarr, ajapcharan ich Aai dʉ̈imua jʉr autarr wounma. \v 2 Muata ermanonaan mʉiguim khʉʉn dʉ̈imua pãrag mʉg ẽsap phã deepʉ̈i chirʉm, Galacia durr iglesia nʉnʉidʉm eem khʉʉnag. \v 3 Pãar kõit Ẽwandamag jëeu chiraajem, ichdëuta maach Pör Jesucristo dʉ̈imua ʉ̈u dʉ̈rrcha pãar eeg oowi pãar khõinaa phë wai naamkhĩir. \v 4 Pãrau khaphʉ nʉm, Jesucristo khurau khabamuan maachin agtha maach pekau eeta wënʉrraajeekham. Mamʉ magba maach Ẽwandam anaa maach Ayau ichdëu khĩirju wai sĩerrjö Jesucristoouta ʉ̈u ʉdʉraa ich thõopijim maach kõit, magbarmua pekau jua eemua maach peerdʉ awaag. \v 5 Ẽwandamau mag Cristo pʉ̈iwi ʉ̈u peerdʉju ayaa nʉm paar ʉ̈u ajim anaa thumaam khʉʉnagta ich mag i ajaug thö iekhapim khõsi chirʉm. \s1 Deeum iek maach peerdʉajem chan tag chukhum \p \v 6 Keena, mʉ gaai masi chirʉm chadcha, Cristooujã pãar khõsi arr gaaimua Ẽwandamau ich iek ʉ̈khamkhĩir thʉ̈rkha autarrta, agtha pömcha khaba nʉm ee deeu pãach garmuata i isegamjö jũrr marau pãachig jaautarr ichaaur jaau nʉmta maach peerdʉajem iek awi ag igarta theerbagkhaag ẽkha nʉm anʉm ũr chiraawai. Pãrau jãgbajupii chirajim. \v 7 Mamʉ mʉ iek ũrbat: deeum iek maach peerdʉajem chan tag chukhum; pãrag jãg nem jaau wënʉrrʉm khʉʉnaun sĩi warag pãrau ʉ̈khajujã khaugba apijuuta ẽkha wënʉrrʉm khabahab, magʉm gaaimua Cristoou chadcha maach peerdʉ aaujem iekta jũrr ag eyaajã khaba parhoob amachdëu jaaum aig jawaag. \v 8 Ya magbaadëm chan nem ajap khabata aadëju. Mamʉ ãbmua khãijã pãrag maach peerdʉajem iek jaau sim anʉmta nacha mʉig maachdëu pãrag jaauchëtarrjö khaba khĩetta jaau sim wounan, magan ichiita Ẽwandam jua machag ãwatab khaba ãwatju. Mʉchdëu wa Ẽwandam chog ãb ʉ̈gtharmua bëewia khãijã mag ag iek chaar khabamta jaaumʉn, magan Ẽwandamau ichiita am gaai mas ab khaba mas aju. \v 9 Cha mʉchdëu jaau chirʉmjö pʉaba mua deeu mag chirʉm: Ãbmua khãijã maach peerdʉajem iek jaau sim anʉmta mʉig nacha maachdëu pãrag ũrpitarr chaaurta jaauju atheen, jerrba Ẽwandam jua machag ãwatab khaba ãwatju. \v 10 Mua mag chirʉm aig chan õragta mʉch ëugar ajapha ig iyʉ̈ʉ amkhĩir khaba, Ẽwandamagta mʉchdëu nem wau chirʉm igwia chadcha ʉ̈u sim apiju ẽkhaajem; sĩi õrag mʉch ajapha oomkhĩirpaita mʉ mag chitʉm akhiin, ya Cristo chogjã khaba chirakham. \s1 Pabloou Ẽwandamau ich jʉr autarr jaautarr \p \v 11 Ermanonaan, chadcha khaphʉ abat cha mua pãachig jaau chirʉm: Mʉg maach peerdʉajem iek cha mua jaau chitʉm chan sĩi mʉig eegar maachjöpaim khʉʉn khĩirjug khabam. \v 12 Mʉg iek chan õrau mʉrʉg jaautarrjã khaba wa mʉch garmua khãijã deeum khʉʉn dʉ̈i khaugtarrjã khabam. Mʉg iekhan ich Jesucristoou mʉchigcha jaautarrau. \p \v 13 Pãrag khap amkhĩir jaaukhim; tale pãrau ũurjeejim warrgar mua nem waaujerr: Warrgar sĩi maach jöoin judionaan iigta ee chitaawai mʉg Cristo iek ʉ̈kha durrum khʉʉn dau augjã khaugba chadcha mua am ẽudee ẽkhaajeejim. \v 14 Ar maach pör agdaujö bãautarr khʉʉn appain mʉchdëuta am khãaijã ʉ̈rcha maach jöoin i khapcha chirajim, mʉchdëuta am khãaijã ajapcha ʉʉrkhaajerr aawai. \v 15 Mamʉ agtha thaabajã thaababa chirʉwe Ẽwandamau ich athee mʉ jʉr auju khĩirju wai sĩerr aawai, mag chitarr ãba, ʉ̈u ich garmua mʉ eeg oowi \v 16 khãai ãb mʉrʉg ich Iewaa khaugpijim, judionaan khabam khʉʉn eem magwe ichdëu õor peerdʉ aaujem iekta jaau phʉʉrdʉ chitamkhĩir. Mag mʉchig jaaupibaawaijã mua iwiir ãbamʉgjã jëeuba, \v 17 ni Jerusalenag mawia mʉ nawe ich Jesuucha agjö ich i jaaumkhĩir jʉr auwi ich dʉ̈icha wënʉrraajerr khʉʉnagjã mua jãga jaauju aai chirʉ́ a jëwaanjã mabajim. Magju khãai maigpai chiraba, warag Arabiaag mawia, mam chirʉʉ awiata deeu Damascoog majim. \p \v 18 Mag Ẽwandamau mʉrʉg ich Iewaa khaugpitarr khur año thãrjup naata Jerusalenag majim Pedro dʉ̈i oog; maig mʉ seman numpai chirajim i dʉ̈i. \v 19 Ich maagwai maach Pör Jesús eeum Santiago appaita mua oojim; pari tagam khʉʉn agjö ich Jesuucha ich i jaaumkhĩir jʉr autarr khʉʉn chan mua ãbjã oobajim. Magtarr aawai mua chan deeum khʉʉnau mʉchig jaautarrta khaugwi jaauba, ich Ẽwandamaucha khaugpitarrta jaau chirʉm. \v 20 Cha mua pãrag mʉg ẽsap gaai jaau chirʉmʉn chadchata mua jaau chirʉm Ẽwandam dakhĩir; ichdëujã khaphʉ sim mʉ sëukhaba chirʉm. \p \v 21 Mag Jerusalén udthurtarr khurta deeu mʉch durr Ciliciaag mawi Siria durrjã udthurjim. \v 22 Pari maagwai chan Judea durr iglesia nʉnʉidʉm eem ermanonaanau chan agtha khĩircha chan bʉ̈ʉrjã mʉ khaugba naajim, am eejã maba chirarr aawai. \v 23 Sĩi amau ũurwai am khaibag wawaag mʉchdëujã am ẽudee ẽkhaajerrta ĩsin warag mʉchdëupata maach peerdʉajem iek jaau chitʉm anʉm ũurjeejim aajem, mʉchdëujã magʉm iek warre õrag isegpi jaauba aajerrjö. \v 24 Pari amachdëu mag ũr nʉm gaaimua warag Ẽwandamagta ʉ̈u ajim aajeejim aajem. \c 2 \s1 Tagam apostolnaanaujã Pablo iek jʉ̈gaagaa ũrtarr \p \v 1 Maimua magtarr khur catorce añonaata deeu ũwaai Jerusalenag majim Bernabé dʉ̈i; mag mʉch mam dʉ̈i Tito arrjim. \v 2 Mag mʉ marran, ich Ẽwandamau mʉrʉg maju aai chirʉm abaawaita majim. Maimua ya Jerusalén barwi iglesia ee chi pörnaan dʉ̈i maach appai biirdʉ nʉm aigta mua jũrr amag jaaubaadëjim judionaan khabam khʉʉnag maach peerdʉajem iek mʉchdëu jaaujem. Mua amag jaaujim, mʉchdëu nem jaau chitʉm khap amkhĩir, magba akhiin mua nem jaau chitʉm khaugbam gaaimua mʉch igar khaba khãijã abaawai mʉchdëu nawe jaautarr maimua ewag jaaubarmjã isegju awi. \v 3 Pari Jerusalenpie jöoin chi pörnaanau ũurwai mua nem jaau chirʉm chadcha ag eyaa sĩerr aawai, Tito judío khaba sim mʉ dʉ̈i nʉrrarrjã maach meeunau aajemjö mehëu thʉʉpʉ̈iju aai simjã abajierram. \v 4 Mua amag jaaujim, jãga ãaur khʉʉn ermanonaan anʉmjã sĩi sëukha nʉrrjëemta amach khaugbajupii awi maach aig bëejĩ, jũrr amachdëuta mʉ ichaaur pãarjö judionaan khabam khʉʉnaujã Cristo iek ʉ̈kha nʉm dʉ̈i maar jöoin iita ʉ̈rcha ʉʉrkhaju aai nʉm a jawaag. Mamʉ mua oowai mag maar jöoin iita ʉdʉraa mag ʉʉrkhapi jaautarr amuan, warag pãach chi ʉ̈kha durrum khʉʉnta mag maar jöoin iiu presonaanjö wai sĩsikham a chirajim, pöd chi öbëraajã khaugba. \v 5 Magua mua chi pörnaanag jaau chirajim mag mehëu thʉabichpi nʉmua wa tagam ley maar jöoin dën ʉʉrkha nʉmua chan maach peerdʉba aajem. Magua maach peerdʉajem iekta pãrag ich mag pãach ee wai naapim khõsi narr aawai, magta mag sëukha nʉrrjëe arr khʉʉnau mamagkhamjã bʉ̈ʉrjã maadëu amag maach ʉdʉʉr deeba, jũrr chikham ipeer ahaujii awi, maach garmuata pödpʉ̈ijim a chirajim. \p \v 6 Mamʉ mua mag jaautarr ũrwi mag Jerusalenpien chi ʉ̈kha nʉm khʉʉn ee jöoin amach pörkha wai nʉm khʉʉnaujã bʉ̈ʉrjã mʉrʉg, “Pua magta aju aai simjã” abajierram, mua jaautarr thum ʉ̈u amach jʉ̈gaagaata jaautarr aawai. (Pari Ẽwandam dau naan maachin thum agdaujöpai thʉnʉm aawai amach Cristo dʉ̈icha wënʉrrajim awi chi pörnaankha naawiajã mʉ gaai mas khaba sim.) \v 7 Amach garmuata mʉrʉg nem jaauju khãai, warag amach paarmua, ich Ẽwandamauta judionaan khabam khʉʉnagjã ichdëu maach peerdʉ aaujem iek jaaumkhĩir mʉrʉg jaau wai sim anaajim, ich jãg Pedroogjã ichdëuta judionaanag ich iek jaaumkhĩir jaau wai simjö. \v 8 Mag Pedroog ich iek jaaumkhĩir pʉ̈iwi judionaan pöm ich iek ʉ̈khapi autarr ag Ẽwandamaupaita mʉjã ĩchab judionaan khabam khʉʉn ee ich i jaaujemkha pʉ̈ibajieb, am eejã agjö õor pöm ich iek ʉ̈khapi awaag. \p \v 9 Mag ich Ẽwandamauta mʉ dʉ̈i mag sĩewaita Pedroou Santiago dʉ̈imua Juanaupa amachta chi ʉ̈kha durrum khʉʉn ee chadcha chi pörkha nʉm khʉʉnaujã chadcha ich Ẽwandamauta ʉ̈u mʉrʉgjã magamkhĩir ich jua theeg deejim anaajim warag. Magnaa chadcha ãbam phidag phidkha nʉm gaaimua ãba khapeenkha nʉm anʉmua mʉ dʉ̈i jua joothʉwi Bernabé dʉ̈ijã jua joothʉnaa warag maar khĩir onee iekhamajierram, judionaan khabam khʉʉn ee ich mag jaaumkhĩir. Maagwai amaujã ich agjö warag judionaanag jaau nʉisiju ajierram. \v 10 Ãba marag khĩir okhoopiba jaaumjö jaautarran, ermanonaan ee dau aphʉʉm khʉʉndamau nem ig nʉmjã sĩi amag oobamjö apibata jaaujim. Mamʉ amau mag jaauba arr akhiinjã, jãgʉm aiguin mʉʉn ichiita ich magta chitʉm. \s1 Pabloou ichdëu Pedroog iekhatarr jaautarr \p \v 11 Pari magtarrta ich Pedro Antioquía phöbör ee barimaawai, irua nem wau sim ʉ̈u khabata sĩejim; magua chadcha mua warre ichig khĩircha iekhajim. \v 12 Khani mua oowai warran, ermanonaan judionaan khabam khʉʉn dʉ̈ijã ʉ̈u ãba thach khoojeejim; pari mamagkharrta õor Santiago igar narr khʉʉn Jerusalenmua bardʉtkhabaimaawai, am kha ogdʉwi tag am dʉ̈ijã thach khöba aadëjim, mag amachdëuta amach jöoin i ajapcha ʉʉrkhaajem anarr khʉʉnau ich jaauju khĩirjuwi. \v 13 Pedro magbaadëm oowi aig agjö judionaan chi ʉ̈kha durrarr khʉʉnaujã ich agjöta aphöbaadëjim amach khapeen judionaan khabam khʉʉn dʉ̈i, Cristo igar nʉisiewai tag amach jöoin ley gaai jaau simjö abaju khaphʉ narrta. Mamʉ makhʉʉnpai khaba, ajapcharan ich Bernabépata dʉ̈i ag ee burrjim, warm khʉʉn oowi. \v 14 Mag mʉchdëu oowai maach peerdʉajem iek gaai wënʉrrapi jaau simjö khaba aadëm oobaawaita chadcha õor khapanag dakhĩir iekhamamua mua Pedroog mag chirajim: “Pʉ, judiokha simta dʉ̈rrʉ̈ʉ pua maach jöoin ijã ʉʉrkhaba sim. Pʉchjã mag simta, ¿jãgwi magan ĩsta deeu pua warramjö magʉm ley ʉʉrkha sĩ?” a chirajim. Magnaa mua irig, “¿Pua chan khaugba sĩeb” a chirajim, “pʉchdëu jãg simua warm khʉʉn judionaan khabam khʉʉnagjã maach meeun dënjöta magʉm ley ʉʉrkhapi jaau sim?” \s1 Judionaan awiajã ãba Cristo iek ʉ̈kha nʉm gaaimuata peerdʉ nʉm \p \v 15 Maran chadcha bi eewe judionaankha naawai ich Ẽwandamau ley deetarrjã wai nʉm. Magua maar chan chadcha sĩi Ẽwandam khaugbam khʉʉnjö parhoob nem waaujem khʉʉn khabam. \v 16 Mag naab mamʉ ĩsin ya marau khaphʉ nʉm ĩchab, mag sĩi Moiseeu ley phã pʉatarr ʉʉrkha nʉm gaaimuapai chan pöd ãbjã kulp chukhu sim aju khabam. Ãba Cristo iek thãraucha ʉ̈kha nʉm gaaimuata chadcha kulp chukhu aajem. Maguata maachdëujã ĩchab Jesucristo iekta ʉ̈kha nʉm, mag nʉm gaaimuata mag kulp chukhu nʉisieg. \v 17 Mamʉ ãba Cristo iekpai ʉ̈khawi maach jöoin iita isegkhiin, sĩi ley chukhu aawai parhooba nem waaujem khʉʉn dʉ̈i ãba nʉisiju, bʉ̈ʉrjã Ẽwandam chaain aju khaba. Chadcha am dënjö khaigba nem wawaag khabam mamʉ mag akhiin, ¿ãbmua khãijã Cristoou ich iekpaita ʉ̈khapi simua maachig pekauta waupi sim abaju khai, Ẽwandamau maach jöoinag ley deetarrta isegpi sĩewai? Mag aju aai sĩeb mamʉ mag khabam. Ichiita mag ley gaai jaau simjö Ẽwandam dau na ajapha wënʉrraju aai nʉm. Magua mag Cristoog dich peerdʉ aupim khõchgauta mag ley dich jöoin i isegkhiinjã, khaigba khaba sim. \v 18 Magju khãai, mua õrag mʉch paarmua maach judionaan ley ʉʉrkhapiba jaaujerrta ewag pawi deeu ũwaai jãg ley ʉʉrkha nʉmuata maachin ʉ̈u peerdʉajem awi ag gaai jaau simjö thumaa ʉʉrkhakhiin, magan mʉchdëuta mag ley khaigba jaaubarm, chadcha maach peerdʉ awaag chan serbiiba simta mag jaau chiraawai. \v 19 ¿Khan jãgwi mua mag chirʉ́? Warran chadcha jãg ley ajapha ʉʉrkha chitʉmuata ʉ̈u peerdʉju awi parta thumaa ajapha ʉʉrkhaju ẽkhaajerr aawaima. Mamʉ magʉm gaaimua chan Ẽwandamau mʉch aubaju khaug autarr aigmua warre tag magʉm leijã ʉʉrkhaba, ãba Cristo iekpaita ʉ̈kha chirsijim, chadcha ich Ẽwandamau khõsimjöta nem wau chitaag. \v 20 Maguata nem khaigbam wawaagan mʉʉn nawe Cristo thõo naawai i dʉ̈i ãba pakuls gaai thõrrjöta chirʉm, magʉm ley ʉʉrkha nʉmuata tag mʉch peerdʉjujã khĩirjuba. Pari tag warramjö mag khĩirjuba chirʉmʉn mʉch khĩraupai khaba, Cristo mʉ thãar ee sim ag juapaauta mʉrʉg magpi sim. Maguata Ẽwandamau khõsimjö wawaag ich Iewaa Cristoou mʉchig juapá deeju khĩirju chirʉmuata nem wau chitʉm, chadcha ichdëuta ich garmua mʉ khõsi awi mʉ kõitjã ichta thõopitarr aawai. \v 21 Mʉ chan ar ley ʉʉrkha nʉmta ajapcha sim awi Cristoon parta meejim a iekhaajem khʉʉn khaba chirʉm. Chadcha maach jöoin judionaan ley ʉʉrkha nʉmuata Ẽwandam dau na tag maach kulp chukhu apiejem akhiin, khanthee Cristo maach kõit meekhamma. \c 3 \s1 Khan gaaimuata Ẽwandam Akhaar aaujẽ \p \v 1 Galaciapien, pãarta chadcha khĩirjugjã chukhuta nʉmá. Pãrag khabá warre marau Cristo maach kõit pakuls gaai meetarrjã dawaa pãach daúachata oo nʉmjö jaaumajima. Magtarrta ¿jãgwi ʉdʉraata parhoobam khʉʉnag pãach khũgurpijierrá? \v 2 Mua pãrag jëeu ookhim, pari jũrran mʉ iek ʉ̈khabat keen: Pãrau Ẽwandam Akhaar jua theeg pãach gaai aauwai, ¿Moiseeu ley phã pʉatarr ʉʉrkha nʉm gaaimuata aujierrá, wa maach peerdʉajem iek marau pãachig jaautarr ũrwiata aujierráwa? \v 3 Chadcha pãar khĩirjug wai naakhiin, ¿warrcha ʉ̈kha phöbaadeewaijã ich Ẽwandam Akharauta pãrag Cristo iek ʉ̈khapibajĩ? Magtarrta ¿jãgwi ĩs mag Akhaar isegamjö pãach juapaaupai sĩi mag ley ʉʉrkha nʉmuata pãach ajaug paaju ẽkha nʉ? \v 4 Magan warr pãachdëu ʉ̈khaawaijã, ¿parta maach peerdʉajem iek ʉ̈khanaa Ẽwandam Akhaarjã aujierrab? ¡Ʉ̈khabam! \v 5 Magan jãg Ẽwandamau ich juapá deetarrau pãach ee mor masim khʉʉnpa dau daau monaaupʉ̈pʉ̈i aawaijã, ¿pãragan jãgʉmʉn mag ley ʉʉrkha nʉm gaaimuapá? ¿Khan gaaimuajöo sĩ pãrau khĩirjuawai? Jãg nʉm chan magʉm ley ʉʉrkha naawai khaba, warr pãachdëu maach peerdʉajem iek ũrwia ʉ̈khatarr gaaimuata jãg nʉm. \p \v 6 Pãrau mag ʉ̈khamapha nʉm khai ũrbat, jãgajĩ warrjã Ẽwandamau jöoi Abrán khararr dʉ̈i. Ẽwandamau ichig ich dʉ̈i magta aju abaawai Abranau chadcha ʉ̈khajim aajem. Mag ʉ̈khabaawai ʉ̈u Ẽwandamau i khaibag isegpʉ̈iwi warre kulp chukhu apʉ̈ijim anaabá. \v 7 Magtarr aawai pãadë khĩirjubat: Ĩs ewag pawiajã ar chadcha Abrán chaain anʉm khʉʉnan, ich jöoi khitarrjö Ẽwandam iek ʉ̈kham khõsi ʉ̈kha nʉm khʉʉnta i chaainau. \v 8 Ẽwandam iek phã sim gaai ĩs ewagam khʉʉn igwiajã pãarjö judionaan khabam khʉʉnpa maach peerdʉajem iek ʉ̈khabaawai Ẽwandamau amjã auju a sim. Mag maach ich aar auju igwi jöoi Abranag, “Mʉg jẽb gaai durrpierram khʉʉnta pʉ gaaimua ʉ̈u wënʉrrajugui” ajim ich Ẽwandamau. \v 9 Magtarr aawaita ĩs ewagjã chadcha ʉ̈kha nʉm khʉʉnan Ẽwandamau ich jãg Abrán dʉ̈ijã ajapha arrjö am dʉ̈ijã ich agjö aju, irua ʉ̈khatarrjö ʉ̈kha naawai. \p \v 10 Pari magba ar Moiseeu ley phã pʉatarr ʉʉrkha nʉmuata amach peerdʉju awi ãba aata ig nʉm khʉʉnan, ya Ẽwandamau khaibag waujuuta nʉm, mag leíu jaau sim thum pöd ʉʉrkha auba nʉmta ãba aata ig naawai. Ẽwandamau ichdëu ley deetarr gaai jaauwai, mag leita ʉʉrkhaju khai warre thumaata ʉʉrkhapi sim; magbamʉn ichiita i jua ãwatab khaba ãwatju a phã sim. \v 11 Ichdëucha mag jaau sĩewai merag chukhuta sim, sĩi mag ley ʉʉrkha nʉmuapai chan ni ãbjã Ẽwandam dau na kulp chukhu khaba sim, Ẽwandamau ich iek gaai jaauwai “Ãba ich iek ʉ̈kha nʉm khʉʉnpaita ajaug paapʉ̈iwi ich aar aaujem” a jaau sĩewai. \v 12 Pari Moiseeg ley deetarr gaai chan magba, sĩita warag Ẽwandamag ich aar dich aupiegan mag ley gaai jaau sim thumaa ajaphata ʉʉrkhaju aai nʉm a sim. Pari chadcha mag ajapha ley ʉʉrkha nʉmuapaita Ẽwandam aar öbër wënʉrraju akhiin, ni ãbjã i aar öbërba aajeekham, ãbmuajã pöd thum ʉʉrkha auba aajeewai. \v 13 Mag ley gaaimua maach thumaam khʉʉnta Ẽwandamau khaibag wauju khʉʉnkha thʉnarrta, Cristoou jũrr maach khaigpër auwi maach kõit ʉdʉraa pakuls gaai ich meerppijim. Magtarr aawai Ẽwandam iek gaai jaau simjö, “Ar thõonaa pa gaaita jiirjop nʉm khʉʉnan ich Ẽwandamaucha dau ãaukhawi juau õrag oomkhĩirta mag jiirjoppibarm” a phã sĩewai, maadëu khaphʉ aju aai nʉm, maachta Ẽwandam dʉ̈i iekkhõr paar narrta maach pekau thum jũrr Cristoou ich gaaita paa aujim, magbarmua maach kõit ich gaaita Ẽwandamag jua khʉaba deemkhĩir. \v 14 Mag Cristoou ʉ̈u maach khaigpër autarran, ich Ẽwandamau maach jöoin Abranag jaautarrjö, mag Cristo maach kõit ich dau aphʉʉ apitarr iekta ʉ̈khabaawai judionaan khabam khʉʉnagpa Ẽwandamau ich Akhaar deeju atarrjã chadcha aumkhĩir ajim. \s1 ¿Khanthee ley serbii sĩ? \p \v 15 Cristo gaaimua khodamnaan, pãrag khapcha amkhĩir ejemplo deekhim: Mʉig eegar awiajã dich khapeen dʉ̈i iek deewi dich nem wauju ẽsap gaai ajapha phãnaa dich thʉ̈rjã firmaa sĩubarm chan nassi pawiajã pöd ãbmuajã ich appai deeum iek ag gaai phãju khaba, ni bʉchkhunjã borraaju khaba, chadcha ich ag gaai jaau simjöta aajem. \v 16 Ẽwandamau ich garmua Abranag iek deewaijã ich magta ajim. Ẽwandamau ich iek phã sim gaai Abrán chaain ewagam khʉʉn gaaimuata nem ajapha aju ajim. Mamʉ mag i chaain gaaimua atarran ajapcharan Cristo igwiata mag sĩejim. \v 17 Mua pãrag jaaum ig chirʉmʉn mʉgau: Mag Ẽwandam Abrán dʉ̈i iek deewain magta phãnaa ag gaai amach numiim khʉʉnauta firmaa sĩubarmjö ajim. Magtarr aawaita ag khur nassi cuatrocientos trienta años pawi ley Moiseeg deewaijã mag leíu nachgarwe Abrán dʉ̈i iekhatarr pöd serbiiba apʉ̈ibajim. Irua Abranag ewagam khʉʉn dʉ̈ijã mag ajapha aju jaautarr iek chan khĩir okhooba agthata balee sim. \v 18 Moiseeg ley phãkha deetarr gaaimuata Ẽwandamau maach peerdʉ aaujeekhiin, magan nacha Abrán dʉ̈i iek deetarrta jũrr serbiiba sĩsikham. Pari magba ich meukhuucha Abranag ich iek ʉ̈kha nʉm gaaimuata peerdʉ auju atarr aawai chadcha agtha ich magta aajem. \p \v 19 Mua khaphʉ chirʉm, magbaawai ãbmua khãijã, magan “¿Khantheeta mag Moisés ley serbii simma?” aju. Ajapcharan jãg ley serbii simʉn, õrau amachdëu Ẽwandamau nem jaau sim chaaur nem wau nʉm gaaimua amach pekau ee nʉm khap amkhĩirta serbii sim. Pari mag ley ag nawe Ẽwandamau Abranag Cristo pʉ̈iju jaautarr pʉ̈i nʉm orapaita serbiiju ajim. Mag lein Ẽwandamau ich chognaanagta Moiseeg deepibaawai Moiseeu jũrr phöbör ee thumaam khʉʉn athee aibëejim. \v 20 Pari Abrán dʉ̈i iekhaawai chan Moisés dʉ̈i atarrjö sĩi ich chognaan gaauta jaaupʉ̈iba, warre ichdëuchata jaaujim. \p \v 21 Pari magbaawai ãbmua khãijã ĩchab, “¿Magan mag Moisés leíu jũrr Ẽwandamau mag ewagam khʉʉn dʉ̈ijã ajapha aju a jaautarr chaaur khĩetta jaau sĩeb?” aju. Magjã khabam. Mag anaa mag leíuta chadcha Ẽwandamag maach aupiejem akhiin, magan sĩi mag ley gaai nem jaau sim wau nʉmuapaita Ẽwandam dau na maach kulp chukhu nʉisip aajeekham. \v 22 Pari Ẽwandamau magta maachig ich iek gaai jaauba sim. Magta jaauju khãai maachin thumaam khʉʉnta dich pekau gaaimua Ẽwandam dʉ̈i iekkhõr wai nʉm a sim, ichdëu jaautarrjö ich aar auju awiajã Jesucristo iek ʉ̈kha nʉm khʉʉnta mag auju aai nʉm a khap amkhĩir. \p \v 23 Agtha Cristo bëeba aawain mag leíuta Ẽwandam dʉ̈i iekkhõr wai nʉmjã khaphʉ apiejeejim, i dʉ̈i khõinaa ajujã khaugba. Mag narr aawai ãba i bëejuuta nʉ naajim, mag maach peerdʉ aujucha pierrwai i iek ʉ̈khaag. \v 24 Ajapcharan maach jöoinag ley deetarrauta Cristoou maach peerdʉjujã khap apijim, chadcha mag Cristo pierrwai thãraucha i iek ʉ̈kha nʉm gaaimua Ẽwandam dau na kulp chukhu nʉisimkhĩir. \v 25 Pari mag narrta ĩs ya ich Cristocha barchëwi i iekcha ʉ̈kha nʉisiewai ya tag mag ley igba nʉm. \v 26 Ya ĩsin mag ich Jesucristo iekta thãraucha ʉ̈kha nʉm gaaimua maachin thumta Ẽwandam chaainau. \v 27 Mag i chaainkha nʉm dʉ̈i pör choo nʉmua Cristo dʉ̈ijã khodkhanaa i khĩir theg nʉm, ich Cristo mʉig eegar aawai nʉrraajerrjö wënʉrraag. \v 28 Mag naawai ya ĩs chan ãbmuajã, “Mʉʉn judioou” wa “Mʉ chan judío khabam” ajujã khaba, ni chikham chog wa chikham chog khabamjã aba, ni “Mʉʉn emkhooi aawai ʉʉi khãaijã mʉchta ʉ̈rpai chirʉm” ajujã khabam. Pãran thum Cristo dënkha naawai õor ãbpaimjöta nʉm. \v 29 Mag chadcha pãar Cristo dënkha nʉm khai, magan chadchata Abrán chaainau. Mag i chaain aawai, ich Ẽwandamau irig i chaain ewagam khʉʉn dʉ̈ita ajapha aju arr aawai, pãar dʉ̈ita chadcha Ẽwandamau ʉ̈u aju. \c 4 \p \v 1 Mua pãrag jaaum ig chirʉmʉn mʉgta sim: Khanim nemjö woun rikkha simua chaai bʉ̈rʉʉ khitʉm ãbpai wai sim; mag sim meebaadee magdamauta i juagam nem jʉ̈aju. Mag ichdëuta thum jʉ̈ajup mamʉ, agtha bʉ̈rʉʉ khitʉm aiguin, ich ag degam chogjöpai chi jöoinau ichig nemdam jajaaukhampierrta wau khitʉm. \v 2 Sĩi chi jöoinauta bãau arrmam dʉ̈i irua jʉ̈aju nemjã thumaa amach dënjö ajapha wai nʉm. Maimua ya chi ayau ich meeju nawe ẽsap gaai jaau pʉatarr ag año wai sĩsiewaita ya ichig thʉsĩebapäaiwai ichdëucha khap sĩsiju; ajapcharan ajap ich jöoipa sĩsiewaima. \v 3 Maach mʉg Cristo iek ʉ̈kha nʉm khʉʉnjã ich agjöta naajim. Warrcha Cristo khaugju naweran sĩi parhoobam nem maach jöoin iita ʉ̈rcha khĩir pogkhe ʉʉrkhaajeejim, jöoinau chaainag nem jajaaukhampierr aajemjö, mʉgʉmuata chadcha dich peerdʉ aujupii awi. Pari mag ʉʉrkha nʉmuata ich ipierraa aawai warag ichta wounjö maach khãai ʉ̈rpai sĩejim. \v 4 Mamʉ mag wënʉrrʉʉ awi ya Ẽwandamau ich Iewaa pʉ̈iju ed aadeewai pʉ̈iwi, Ẽwandamkha sĩerrta maach thumaam khʉʉn thaabatarrjö chadcha maar meeun ʉʉirau oowi, bʉ̈rʉʉ bãaumamua tagam khʉʉnjö mag Moiseeu ley deetarr ʉʉrkha khitʉmua jöoipajim. \v 5 Pari Ẽwandamau mag i pʉ̈itarran, mag leita wounjö jua theeg sĩerr eemua maach ich iek ʉ̈kha nʉm khʉʉn peerdʉ aumkhĩir ajim; mag ʉ̈u peerdʉ athaawai ich Ẽwandamaujã ʉ̈u maach ich chaainkha wai sĩsimkhĩir. \v 6 Mamʉ mag ich chaainkha nʉisimjã maachig khap amkhĩir, ich Ẽwandamau jũrr ich Chaai Akhaarta pʉ̈ijim maach thãar ee sĩemkhĩir. Mag i Akhaar maach thãar ee simuata maachigjã Ẽwandamag Aai ichëpiewai chadcha maadëu Ẽwandam maach Aai aajem. \v 7 Magua ĩs pãar ya tag mag leita ʉʉrkhaag khaba nʉm; pãran ĩsin Ẽwandam chaainau. Mag i chaain aawai mʉg atag pawiajã Ẽwandamau pãar athee nem wai sim jʉ̈apib khaba jʉ̈apiju. \s1 Judionaan ley ʉʉrkhapimaaugau Pabloou chi ʉ̈kha nʉm khʉʉn wawitarr \p \v 8 Chadcha warr pãrau Ẽwandam khaugba aawain parhoobam nemta ẽwandam awi agʉmʉgta ee aajeejim. \v 9 Mamʉ ĩs ya pãrau Ẽwandam chaarta ajapha khaphʉnaa ich garmuajã pãar khaphʉ simta, ¿jãgwi warr pãach narrjö deeu ũwaai magʉm nem maadëu igba sĩi jua theegjã chukhu sĩsidʉmʉgta ee aju ẽkhaajẽ? \v 10 Maimua ¿khan jãgwi deeu ũwaai warrgarmjö phiesta edjã ʉʉrkhanaa, edau wahëe nʉm edjã jãgnaa, maimua tagam phiesta año gaai waaujerrjã deeu wauju khĩirju nʉ? \v 11 Jãg oowaita chadcha pãar ee Ẽwandam iek jaauwai jãg mʉch phithur chitarrjã sĩi par ajim aju ökhö chiraajem. \p \v 12 Ermanonaan, mʉʉn chadcha Judioou; mag chirab mamʉ ya mʉʉn pãar meeunjöta chirʉm, tag mʉch jöoin leijã ʉʉrkhaba. Magua muan pãragjã mʉchjöta abat a chirʉm. Oob maar jöoin ley ʉʉrkhamiet. Mua khaphʉ chirʉm pãrau mʉ iek ũrm khõsi ũrju. \v 13 Pãrau pãachdëujã khaphʉ nʉm, pãar ee nacha mʉchdëu maach peerdʉajem iek jaauwimaawai, mor machpawi warag pãar ee chirsierr gaaimuata ʉ̈u pãragjã jaauwi pãrau ũrjierram. \v 14 Muan jãg mʉch mor machpawi aphʉʉ chirʉmuata Ẽwandam iek jaau chitʉm oowi, pãrau warag mʉch isegwi pãach eemua mʉch jʉrpʉ̈iju khãijã khĩirju chirajim. Pari magjã magba, magju khãai angelnaan ich Jöoiraucha pʉ̈itarrjö wa ich Jesucristota pãach ee barbaimamjö ajierram pãrau mʉ dʉ̈i. \v 15 ¿Chadcha maagwain pãar onee naabajĩ? ¿Magtarrta jãga nʉ ĩs? Mua khaphʉ chirʉm, jãagwai maach peerdʉajem iek mua jaauwi ʉ̈u pãachdëu ũrtarr paar, onegau pãrau pãach dau jẽu deebaawai ʉ̈u mʉ khĩirdam inaapai khãijã aju khap amuan, magʉmjã aba pãrau chadcha pãach dau khãijã mʉrʉg jẽu deekham. \v 16 ¿Mag narrta ĩs jãga pãar jãg nʉ? Pãachdëu jãg deeum khʉʉn iekta ʉ̈khaag ẽkha nʉmjã idëu ʉ̈khapiba mua pãach khĩircha mʉg ẽsap gaai ikhʉaba mag iekha chirʉm awi, ¿pãach oomapha aawaita mag chirʉm anʉ́? Magjã khabam. \p \v 17 Jãg pãrag deeum iekpa jaau wënʉrrʉm khʉʉnan chadcha pãar athee wʉrpa thʉnʉm, mamʉ mag nʉmʉn am ödiin jũrr khĩetta khĩirju sĩsidʉm. Am khĩirjugan amach iekta pãrau ʉ̈kha phöbaadeewai tag mʉrʉgjã ooba jũrr amachigta ee apim khõsi nʉm. \v 18 Mua mag chirʉm chan mag pãrag am dʉ̈i khapeerkhapimapha aawaijã khabam. Chadcha pãar dʉ̈i ajapha aagta jãg naakhiin ʉ̈uma; pari mag pãar dʉ̈i ajapha akhiinjã mʉ chukag meerjã ich magta ajupma, jãg sĩi mʉ pãar dʉ̈i chirʉm dakhĩirpai khaba. \v 19 Chaaina, chaain chukhu chitaawai mʉrʉgan pãarta mʉ chaainau. Magua pãar atheyan mʉʉn ʉʉi chaai machkha thʉnʉmjö gaai machaaga chiraajem; pãrauta Cristo ʉdʉraa pãach gaai thierrpapibam aiguin, mʉʉn ich mʉg pãar khĩirjuau gaai machag chitaju. \v 20 Pãar dʉ̈ita ãba jooba chirʉm akhiin ʉ̈ucha akham, khĩircha aawai ajapcha jaaupʉ̈pʉ̈ig maag; mamʉ maach mʉg warp naawai khĩirju chirʉm jãga aju khai. Mua pöd khaugbam pãrau khani khĩirju nʉm khai, ich jãg warr pãach wënʉrrarrjö wënʉrraag. \s1 Pabloou Agar Sara dʉ̈i ĩgkhamamua jaautarr \p \v 21 Pãar ar Moiseeu ley werpʉarr gaai nem jaau sim wau nʉmuata pãach peerdʉju awi agpierr wau wënʉrram khõsi nʉm khʉʉn: ¿Pãrau chi ley gaai jaau sim ajapha khaphʉ nʉmʉ́ agá mag leígta ee aag? \v 22 Mag leita ãba ʉʉrkhaju khĩirjuju am ugua pãrag jaaukhim: Makhʉʉn libro gaai jaauwai, jöoi Abrán chaain numí wai sĩejim aajem: ãb daupeer Agar aajerr ich chogkha wai sĩerr dʉ̈ím maimua ãb ich chog khaba ich ʉʉi chaar Sara dʉ̈ím. \v 23 Mag ich chog dʉ̈i ootarr chaairan sĩi ich jãg bʉ̈ʉr abarm gaaimua ʉʉin bi ee paajemjö bi ee pawi ootarr ajim aajem. Pari ich ʉʉi chaar dʉ̈i ootarr chan magba, chi Sara ich daupeer gurjã pöd chaai ooba arrta ag nawe ich Ẽwandamaucha amag chaai oopiju jaautarr aawai ich iekhatarr chadcha amkhĩirta oopijim anaabá. \v 24 Mag ʉʉin numí chaain ootarran, ich jãg ʉʉinau chaain numí ootarrjö, Ẽwandamaujã biek numí õor dʉ̈i iek deetarrta jaau sim. Magua mag chi ʉʉi nacha chaai ootarrau, ajapcharan Agarrauma, Sinaí durrsĩ gaai Ẽwandamau Moiseeg ley deetarrta jaau sim. Chi Agarrjã sĩi jöoi Abrán chog arr aawai ag chaain ewagam khʉʉnjã ich magta chikham chogkha nʉisijim. Maguata ich agjö ĩchab mag ley gar thaaba nʉm khʉʉnjã, sĩi chikham chogkha nʉmjö, mag ley ʉʉrkhaagpaita thaaba nʉm. \v 25 Mag leíuta õor sĩi ich chognaankha wai sĩewai, chi ley deetarr durrjã Sinaí anaa Agar aju aai nʉm, chi Agarrta mag ley ʉʉrkha nʉmua ag chognaankha nʉm khʉʉn ãd aawai. Mamʉ ĩs ewagjã judionaanta mag ley ʉʉrkha nʉmua i chognaankha naawai mag Agar anʉm chan Sinaí durrsĩpai jaauba, Jerusalén phöbörpata jaau sim, jãata judionaan phöbör aawai. \v 26 Pari Sara sĩi Abrán chog khaba i ʉʉi chaar arr aawai jãgua jũrr ʉ̈gtharm Jerusalenta jaau sim; ajapcharan maach thum Cristo iek ʉ̈kha nʉm gaaimua ʉ̈gthar wëtju khʉʉn ãdkhata öbër sim. Magua ich jãg Sarajã Abrán chog khaba arrjö, maachjã mag ley ʉʉrkhaba nʉm gaaimua ag chog khaba nʉm. \v 27 Mag Sara maach mʉg ʉ̈kha wëjöm khʉʉn ãdkhaju igwi Ẽwandamau ich iek gaai phãpiewai, \q1 “Pʉʉn chadcha chaai ooba ʉrraawai bʉ̈ʉrjã chaai khierr machag khaugba ʉrrab mamʉ, ichiita onee abá” ajim. \q1 “Chikhamnau jaai khecheu auwi pʉch appai ʉrrab mamʉ, jãg pʉch chogkha simta pʉch jaai dʉ̈i sim khãaijã, pʉʉta ʉ̈rcha chaain khapaana ʉrraju” a phãpijim. \rq (Is. 54:1)\rq* \p \v 28 Ermanonaan, magtarr aawaita Sara iewaa chaar Isá ag nawe ich Ẽwandamau deeju jaautarrjö, pãarjã ag nawe ich iiu aawai ich chaainkha auju jaautarr khʉʉn khabahab. \v 29 Pãrau khaphʉ nʉm, mag jaar jöoi Abranau mag ich chog Agar anarr dʉ̈i amach khĩrau chaai ootarr Ismael aajerrau Sara iewaa Isá ich Ẽwandam Akharau oopitarr dʉ̈i khõinaa khaba aajeejim. Magua ĩs ewagjã ich agjöta sim ĩchab: judionaan ley ʉʉrkhaajem khʉʉnau maach ich Cristo iek chaar ʉ̈kha nʉm khʉʉnagjã amach dënjö ʉʉrkhapiju ẽkhaajem. \v 30 Pari judionaan awiajã chi mag nʉm khʉʉn chan Ẽwandamau aubaju khap amkhĩir ¿khan a sĩ Ẽwandam iek phã sim gaai Saraau iekhatarr igwi? Mag sim: \q1 “Abrán, jãg chaai ich ãd dʉ̈i warre maach aigmua jʉrbapʉ̈i” ajim chi Saraau. \q1 “Jã sĩi maach chogkha sim dʉ̈ím chaai aawai jãgua pöd maach chaai dʉ̈i ãba pʉ juagam nem jʉ̈aju khaba sim. \q1 Mʉ pʉ ʉʉi chaarkha ʉm dʉ̈ím chaairauta pʉ juagam nem jʉ̈aju aai simgui” ajim. \rq (Gn. 21:10)\rq* \m \v 31 Ermanonaan, maguata maach Cristo iekta ʉ̈kha nʉm khʉʉn chan sĩi mag ley ʉʉrkha nʉmua ag chogkha wënʉrramkhĩirta Ẽwandamau auba arr aawai, mag sĩi Agar Abrán chogkha sĩerr chaainjö khaba nʉm; maachin i chaain ich ʉʉi chaar dʉ̈ím khʉʉnjöta nʉm. \c 5 \s1 Dich jöoin iig tag ee apiba jaautarr \p \v 1 Keena, ya ĩsin Cristoou pãar pãach jöoin i eemua ʉ̈u öbeer athaawai oob tag warramjö agʉmʉgta ee amiet. Mag pãach jöoin i eemua ich mag peerdʉ wënʉrramkhĩirta Cristoou pãar öbeer autarr aawai jãg pãachdëu i iek ʉ̈khatarr gaaita ich mag ubʉ wënʉrrathʉ̈. Oob maar meeun judionaan iigta pãach ich chogkhapimiet. \p \v 2 Pari magaagan ajapha mʉ iek ũrbat keena: Mʉ Pabloouta pãrag mag chirʉm. Pãrauta Ẽwandam dau na pãach ajapha kulp chukhu paapʉ̈yaag awi ley gaai jaau sim ipierraa pãach mehëujã phʉʉrbichpi nʉm khai, magan Cristoou maach kõit ich thõopitarraupai pöd warre pãach peerdʉ aubam awiata mag nʉm. \v 3 Pãadë ũrbat, deeu pãrag phʉʉrba jaau chirʉm: Ãbmua khãijã mag mehëu phʉʉrbich nʉmuata Ẽwandamag ich aupim ig sim khai, magan tagam nem Moiseeu ley phã pʉarr gaai jaau sĩsidʉmjã ichiita thumaa ajapha ʉʉrkhaju aai sim; mag thum ʉʉrkha aubam chan oob Ẽwandamau pãach auju amiet. \v 4 Pãar jãg ley ʉʉrkha nʉmuata Ẽwandam dau na kulp chukhu aju ẽkha nʉm khʉʉnan, warag pãach garmuata Cristo kha isegwi i bʉ̈ ogdʉnaa Ẽwandamau pãach khõsi wai sĩerrjã pãach garmuata i barpʉa nʉm. \v 5 Pari pãar mag nʉm daumich, maraun chad Ẽwandam Akhaar gaaimua maimua chadcha Cristo maach kõit meetarr ʉ̈kha nʉm gaaimuata Ẽwandam dau najã maach kulp chukhu naaju khaphʉ nʉm. \v 6 ¿Jãgwi mua mag chirʉ́? Mua mag chirʉmʉn Ẽwandamau oowai Cristo iekta ʉ̈kha nʉm khʉʉnan mehëu phʉʉrbichba naawiajã thum agdaujöpai oojeewaita mag chirʉm. Iruan magʉm nemta wauju khãai, ãba ich iekpai ʉ̈kha nʉm dʉ̈i ichjã khõsinaa dich khapeenjã kha khõsita apiejem. \p \v 7 Pãachdëu nacha ʉ̈khatarr iek gaai pãar nem ajaug wëtmarrta ¿jãga jãg maach peerdʉajem iek chaarta isegwi parhooba nem jaau nʉmta ʉ̈kham ig nʉma? \v 8 Warrcha Ẽwandamau pãrag ich iek ʉ̈khapi aauwaijã tag pãach jöoin iig ee apimaaugauta Cristo gaaimua pãrag ich iek ʉ̈khapi autarr aawai, pãar jãg nʉm chan ich Ẽwandamau khabam. \v 9 ¿Pãrau ũrba aajẽ, “Levadura bʉ̈rʉʉ pʉ̈itarrjã arin ee thum aaidʉajem” aajem? Ich jãgta naabahab pãar ee jãg chad khabam iek jaau wënʉrrʉm khʉʉnjã. Am khapan khaba naab mamʉ, amachdëu jãg jaau wënʉrrʉmua pãach thumaam khʉʉnagta maach peerdʉajem iek isegpiju ẽkha naabahab. \v 10 Amau jãg naab mamʉ, pãraujã mʉ dënjö ʉ̈kha naawai mua khaphʉ chirʉm pãrau maach Pör Cristo iek isegbaju. Pari jãg pãar idëu khajap sĩuba wënʉrrʉm khʉʉnan ichiita Ẽwandamau am gaai mas deeb khaba mas deeju. \p \v 11 Jãg mʉch meeun judionaanaupaijã mʉ ëugar sëukha jaau nʉmjö chadcha warramjö agtha mua mʉch paarmua mehëujã phʉʉrbichpi jaau chitakhiin, amach ipierr warag Cristo iekjã ʉ̈khanaa mehëujã phʉʉrbichpi jaauwai, amau mʉ khaibag wauju ẽkhaju khãai warag ajaphata mʉ ig iyʉ̈ʉ aajeekham. Mag akhiin Cristo pakuls gaai thõotarr iek jaauwaijã am gaai mas khaba aajeekham. \v 12 Maestronaan anʉm khʉʉnta khaugab jãg parhoob nem jaaunaa mehëujã phʉʉrbichpi jaau nʉm gaaimua idëu pãar khajap sĩuba nʉm khʉʉnan, mag bʉchkhunpai phʉʉrbichpi jaauju khãai amach phãrrta wir aig amachdëupai warre japʉ̈inaa tag pãar molestaaba akhiin ʉ̈ucha akham. \p \v 13 Ermanonaan, Ẽwandamau pãrag ich iek ʉ̈khapi aauwaijã tag magʉm pãach jöoin i ʉʉrkhapieg khaba, ich ipierraa amkhĩirta pãar ichig thʉ̈rkha aujim. Magtarr aawai irua khõsim nemen chad pãachdëu waum aig wauju aai nʉm. Mamʉ mag pãachdëu waum aig nem wauju aai nʉm awi oob sĩi parhoobam khõchag pãach khĩirjug ee bëewai agpierr amiet. Magju khãai pãach khapeenjã agdaujö kha khõsinaa am dʉ̈i ajapha ajuuta ẽkhabat. \v 14 ¿Khan jãgwi mua mag chirʉ́? Moiseeu ley phã pʉatarr thum sĩi “Pʉch khapeenjã daupii abá ich jãg wir aig pʉchdëupai pʉch chig apimapha aajemjö” a sim gaaimuata thumaa jaau öbër sĩewaita mag chirʉm. \v 15 Pari pãrau mag Ẽwandamau Moiseeg jaautarrjö khaba warag pãrau pãach wir aigpaijã chikham oomapnaa sĩi khoojem nemjöta aadëp akhiin, pöm wënʉrraba pãachdëupaita pãach khaibag wauju, Cristo gaaimua ʉ̈u wënʉrraju arrta sĩi parhoobam khʉʉnjö naawai. \s1 Parhoob aju khãai Ẽwandam Akhaar ipierrta aju aai nʉm \p \v 16 Keena, magua mua pãar wawí chirʉm, mʉ iek ũrbat: Pãach ö khõchagpierr nem khaigbamta waum khõchkhakha aju khãai, Ẽwandam Akhaarta pãach gaai phẽsnaa ichdëu pãachig nem jajaaukhamta agpierr abat. \v 17 Nem khaigbam wauju khĩirjug maach gaai simʉn Ẽwandam Akhaar maach ee sim dʉ̈i wërbʉa gaai nʉmjöta aajem, ãbmua nem waum khõsim jũrr ãbkhaíu waumapha aadëp aawai. Makhʉʉn numí mag ihãba khaba aajem khʉʉn aawai makhʉʉn numiim khʉʉnauta maach chi ʉ̈rʉm khʉʉnagjã amachdëu khõsimjöta waupiju ẽkhaajem. \v 18 Mamʉ Ẽwandam Akharagta ʉdʉraa pãachig ichdëu nem waupim khõsimta jaaupinaa i ipierraa nʉm chan ya tag mag leijã igba nʉm, ich Ẽwandam Akharauta ichdëu khap nem waumkhĩir jajaau aju aawai. \p \v 19 Pãadë mʉ sëu awi oobat. Merag chukhu sĩejem ar sĩi amach khõchagpierr nem waaujem khʉʉn; magʉm khʉʉnau mʉgta aajem: Amach õor khabam dʉ̈ijã khapes aajem; mag khapes aawaijã athuuchata aajem, pöd amach khõchagjã ãwat auba ya ich magta waau khaug thʉnaawai. \v 20 Nem parhoobam nem juau wautarrta ẽwandam awi agʉmʉgpa jëeunaa bënëujã õor ʉʉrthʉnaa khʉʉgjem. Chikham khĩirjã oomapnaa chikham dʉ̈i khĩir bʉ̈ʉnaa amach khapeendam ajapha nʉm oowai magjã khõchkhaba sĩerrjëem. Bʉ̈ʉr abarm gaaimua nem khõrgnaa nem inagjöm wawaag aawaijã amachta garpapa aajem, chikhamnag inpimaaugau. Amach idʉ̈ii aajem khʉʉnpai khõsinaa jũrr agjö deeum khʉʉn igar nʉm khʉʉn dʉ̈ijã amachta ʉ̈rpai aju khĩirju sĩerrjëem. \v 21 Jãgʉm khʉʉnaun chikham nemdamjã amach dën apim khõssita aajem. Magnaa nag pöm waupʉ̈inaa sĩi khëch thʉnʉisipnaa thach bipömjã khö sĩerrjëem. Maimua mag tag amau nem waumaajem jaaumakhiin, nem khĩir khapaana thʉnʉm. Na mʉchdëu pãrag jaau chirarrjö ũwaai pʉaba deeu mag chirʉm: Cha mua jaau dichdimam nem waaujem khʉʉn chan Ẽwandam durr wëtbam. \p \v 22 Mag khãai Ẽwandam Akharagta ichdëu khõsi simjö ʉdʉraa pãachig nem jaaupi nʉmʉn chad warag pãar ee agdaujö pãach khapeen kha khõsinaa, onee, khõinaata wënʉrraju. Mag nʉm dʉ̈i ĩchab chikhamnau khãijã dich meeukhapiju ẽkhaawaijã sĩi ãwatpʉ̈pʉ̈i aa khaphʉnaa, ich ödeg bigaaum khʉʉndamjã ʉ̈uta wënʉrrapim khõsi, õor dʉ̈i ö ajaphanaa, dich khapeenag nem magju abarmjã chadcha dich iekhatarrjö nem wau wënʉrraju. \v 23 Magnaa ĩchab dichta warm khʉʉn khãai ʉ̈rpai ajujã khĩirjuba, daumaanaa sĩi pãachdëu nem waum khõsimʉgta ʉdʉʉr pãach ʉ̈rpapibaju. Mag ajaphata nem wau nʉm khʉʉn chan leíujã agʉm paar khaibag waupi jaaubam, mag Ẽwandam Akharau jajaaukham ipierr nʉm aig ley gaaijã dich khapeen dʉ̈i api simjöta naawai. \v 24 Cristo dënkha nʉm khʉʉnan warr i thõo naawaiwe amach ö khõchagpierr nem wauju khĩirjugpata warre i dʉ̈i pakuls gaai meerppʉ̈itarrjöta nʉm, tag magʉm nem khaigbam wau nʉmua pekau wauba aag. \v 25 Keena, mag Ẽwandam Akharauta Cristo gaaimua ʉ̈u maach Ẽwandam dënkhapi wai sĩewai ichdëu khõsimta idëu warag maachig jajaau apitarrau. \p \v 26 Oob iwiir ãbmuajã ichta warm khʉʉn khãai ʉ̈rpai sim a khĩirjumiet. Chikham nemjã dich dën apim khõsi khaba, ni magʉm gaaimuajã oob dich khapeen dʉ̈ita khĩir bʉ̈ʉ dʉrdʉr amiet. \s1 Agdaujö dich khapeen juag ooju aai nʉm \c 6 \p \v 1 Ermanonaan, pãachdëu oowai ãb khãijã Cristo gaaimua maach khodkha khërʉm pekau ee buudimam oobaawai, ar chi Ẽwandam Akharau pãachig nem jajaaukhampierr aajem khʉʉnau i khaigpërbat. Mag deeu i khaibag eemua öbeer auju ẽkha nʉm aigjã ithũu wawimamuata i wawipetat, deeu ajaug ee sĩsimkhĩir. Mamʉ mag pekau ee burr nʉm khʉʉn wawiewaijã khĩir khaphʉ abat, eeu pãachpata dʉ̈i agjö adukham. \v 2 Pãach ee ãb khãijã problema paarpaawai, warag pekau ee burrm ugua, oob irig oobamjö amiet. Pãrau chadcha athaba magta am khaigpërju ẽkha durrumʉn, Cristoou dich khapeen kha khõsi apitarr aawai chadcha magta nʉm. \p \v 3 Ãb khãijã sĩi atcharagaupai ichta warm khʉʉn khãaijã ʉ̈rʉʉcha sim a sim wounan, ichdëupaita ich khũgur sim, ich mag iekha sim gaaimuapai serbiiba simta mag iekha sim merag chukhu sĩewai. \v 4 Magju khãai chikhamnau nem khaigba wau nʉmta eerpanaa jaauju khãai, pʉchpaita khĩirjubá, chadcha Ẽwandamau khõsimjöta wau sĩ a khap aag. Mag irua khõsimjöta nem wau simʉn chad onee aju awiajã magʉm gaaimuata onee aju aai sim. \v 5 Mua mag dichdëu nem wau nʉmta ʉ̈u sĩ wa ʉ̈u khaba sĩ a khap aju aai nʉm a chirʉmʉn, Ẽwandam khĩirphee dʉnʉʉutkhabaimam edjã chikhamnau nem wautarrta irua maachig jëeuba dichdëu nem wautarrta jëeumaju aawaita mag chirʉm. \p \v 6 Mʉg maach peerdʉajem iekta bën dö nʉmjö khaug nʉm khʉʉnaun amachdëu nem wai nʉm eemjã mag amachig jaau nʉm khʉʉnag deeb khaba dedee aju aai nʉm. \p \v 7 Pãachta Ẽwandam dau na chi ajapcharam khʉʉn awi oob wir aig pãachdëupai pãach khũgurmiet. Mʉig maach agdaujöm khʉʉn appain pãrau õor khũgurwiajã Ẽwandam chan pöd ãbmuajã khũgur aubam. Pãrau khaphʉ nʉm, maadëu nem jĩirwain deeum nemjĩir öbërba, dichdëu nemjĩirtarr khĩirta öbeerjem. \v 8 Ich agjöta sĩebahab mʉig eegar aawaijã: Maadëuta dichdëu khõchagpierr parhooba nem waaujerr khai, mag dichdëu nem khaigbam waaujerraupaita Ẽwandamag maach aupibaju. Pari magba Ẽwandam Akharau khõsimjöta agpierr nem waaujerr khai, ich ag Ẽwandam Akharaupaita ĩchab ich mag maach ich dʉ̈icha ʉ̈gthar wënʉrrapiju. \v 9 Maguata maach chan mʉg nʉm aig khusëukha phöbaadëm awi nem ajapha wauju aai nʉmjã wauba ich mag sĩuju aai khaba nʉm. ¿Jãgwi? Chokhõgba magta nem ajapham apha wau wënʉrrʉmʉn, Ẽwandamau oowai ichdëu magju ayaa am ed mag nem waum khõsi waaujerr jũrr maach dʉ̈i agjö ʉ̈u aju aawaima. \v 10 Keena, maguata muan pãragan, ʉ̈uta dich khapeen juag ooju aai nʉm aiguin thumaam khʉʉn dʉ̈ita ajapha aju aai nʉm a chirʉm. Pari mag nʉm aigjã Cristo gaaimua maach khodkha thʉnʉm khʉʉn dʉ̈ita maadëu ʉ̈rcha ajapha aju aai nʉm. \s1 Pabloou ãbmiecha õor wawimamua salud deepʉ̈itarr \p \v 11 Keena, pãadë oobat: Ya öpʉ̈yaagpaawai mʉch juadamaucha pãrag mʉg ẽsap nem dau dapag phã deepʉ̈i chirʉm. \fig |src="CN02077B.TIF" size="col" copy="© 1978 David C. Cook Publishing Co." ref="GAL 6.11" \fig* \v 12 Ar jãg ajués pãrag amach dënjö dich khakhua dauchachpi jaau nʉm khʉʉnaun, sĩi amach meeun dʉ̈i iekkhõr aumaaugauta jãg nʉm, mag amach jöoin iita pʉapi jaauba naawai Cristo pakuls gaai meerphë thõotarr gaaimua amachdëu mʉ dʉ̈i nʉmjö amach ẽudee ẽkham ugua. \v 13 Pari mag nʉm chan mag dich khakhua dauchachpi jaau nʉm khʉʉnaujã amachdëu ley jaau nʉm gayam thumjã ʉʉrkha auba nʉmta mag nʉm. Mag nʉmta amach garmuan chad pãrag ichiita amau jaau nʉmjö aju aai nʉm anʉm, mag amach ipierr abaawai amachdëu jaauwiata pãraujã jãg pãach mor dauchach wai nʉm a iekhaag. \v 14 Pari mua chan mag am dënjö mʉch thöba, maach Pör Jesucristo chi pakuls gaai dau aphʉʉ arrta thö iekhaajem. ¿Khanthee mua mʉchdëupai mʉch thöbaadëju? Mag mʉch kõit pakuls gaai Cristo thõtarr aawaita ĩs chan warr mʉchdëu nem waaujerrjã tag khĩirjuba, magʉm nem waumaaugau warag chi meemjöta chirʉm; ajapcharan magʉm nem chan mʉ athee chukhumjöta thʉnʉm, ya jũrr Cristo dʉ̈ita chiraawai. \v 15 Mʉ naan par amach khakhua dauchachpi jaau thʉnaaju. Mag naab pari maachin dauchach chukhu thʉnʉm khʉʉn dʉ̈i agdaujöpai nʉm Ẽwandam dau na. Magarrau mʉch paarmuajã dʉ̈i balee sim a chirʉmʉn, Cristo iek ʉ̈kha nʉm gaaimua deeu thaabatarrjö i dënkha nʉmʉn chad chadcha balee sim a chirʉm. \v 16 Pãar thum mag Cristo dënkhanaa ichdëu jaaumam ipierraa wënʉrrʉm khʉʉn kõitta muan jëeu chirʉm, khõinaa ich jãg pãach eeg oopaar amkhĩir. Maimua ĩchab thum tagam khʉʉnjã chadcha Ẽwandam chaainkha thʉnʉm kõitjã mua jëeu chiraajem. \p \v 17 Keena, mʉ ajim mua pãrag jaaum ig chirarr. Mʉigmua atag chan ni ãbmuajã tag mʉchig mag dich khakhua dauchachpi jaau nʉm iek igpimapha chirʉm. Magʉm dauchachta igju khãai, Cristo iek jaau chitʉm gaaimua õrau mʉ pʉrnaa wʉ wai nʉmua pedphëmarrta mʉch mor gaai chadcha dauchachjö wai chitʉm. Jãgʉm oo nʉm gaaimuata õrau khaphʉ aju aai nʉm, mʉ chadcha i chogkha chitʉm. \p \v 18 Ermanonaan, magdampai ajim mua pãrag jaaum ig chirarr. Muan pãar kõit jëeu khitaajem, maach Pör Jesucristoouta ich jãg pãach ʉ̈u wai nʉrramkhĩir. Ayoo keena, \cls Pablo