\id 1CO - Waunan (Woun Meu) NT (alternate orthography) -Colombia 2011 (DBL -2013) \h 1 CORINTIOS \toc1 Nacharam ẽsap Pabloou Corintopienag phã deepʉ̈itarr \toc2 1 Corintios \toc3 1 Co \mt1 1 CORINTIOS \mt2 Nacharam ẽsap Pabloou Corintopienag phã deepʉ̈itarr \ip \bd Chi phãtarr.\bd* Pablo ich pem aawai warre comenzaa nʉwe ich thʉ̈r jaaunaa, “...muata Corinto phöbör eem iglesia ee chi ʉ̈kha durrum khʉʉnag mʉg ẽsap phã deepʉ̈i chirʉm” a sim (1:1-2). Ichdëuta nacha Corintopienag jaauthurwi ʉ̈u amau ʉ̈khajierram aajem. \ip \bd Chijã khʉʉn atheeta phãjĩ.\bd* Corintopienag iekhaagta phãjim. Mag am athee ajieb mamʉ, ĩchab thum “parhooba õor nʉnʉidʉmpierr maach dënjö maach Pör Jesucristoog jëeujem khʉʉn atheepata” phãjim (1:2). Chi Corinto Grecia durram phöbör ajim aajem, phöbör pömaam. Mag phöbör pömaam aawai ĩchab ag ee nem khaigbamjã nem khĩirpierr oojeejim anaabá. Maguata ĩchab õor pömjã deeum durrmua bëenaa durrpierramta mercanciajã khĩirpierr paraa ajim aajem. \ip Mag Corinto phöbör ee judionaan khabam khʉʉnta ʉ̈rcha naajim aajem; mamʉ agjö judionaanjã naajim aajem. Mag Pabloou nacha Corintopienag Cristo iek jaauthurtarr khap aju khai, Echos 18:1-21 oobá. \ip \bd Khan jawaag ajĩ.\bd* Pabloou mʉg carta phãawai am dʉ̈i ooba dʉ̈rrʉ̈ʉ sĩejim aajem. Mag nʉm eeta aarmua Cloe aiguim khʉʉn bëewi makhʉʉnau mamaam khʉʉn amach eepai khaigba nʉm irig jaauchëjim aajem (1:11). Amach mag naawaita amach garmuajã Pabloog ẽsap deepʉ̈ijim anaabá, amach ee mag problema pöm thʉnarr aawai mag carta gaai irig amau jãga aju aai naajĩ a khap jëwaag. Magbaawaita Pabloou mʉg nacharam carta Corintopienag deepʉ̈ijim aajem. Mamʉ nacha Cloe aiguim khʉʉnau ichig jaauchëtarr igwi am wawí sim (caps. 1-6); maimua cap. 7 aigmua atagta mag amach garmua ẽsap deepʉ̈itarr gaai jëeu narr jawaag phãjim. \c 1 \s1 Salud \p \v 1 Mʉʉn Pabloou, maach Pör Jesucristo iek jaaujem khamkhĩir ich Ẽwandamaucha jʉr autarr. Cristo gaaimua maach khodam Sóstenes dʉ̈imua \v 2 mʉg ẽsap phã deepʉ̈i chirʉm, pãar jam Corinto phöbör eem iglesia ee Ẽwandam iek ʉ̈kha nʉm gaaimua maach khodkhanaa ar Cristo gaaimua sĩi ãba i atheepai wënʉrrʉmua i phöbörkha nʉm khʉʉnag, maimua mag tag ar parhooba amach nʉnʉidʉmpierr maach dënjö maach Pör Jesucristoog jëeujem khʉʉnagjã agjö khap amkhĩirta mʉg ẽsap phã deepʉ̈i chirʉm. \v 3 Muan maach Aai Ẽwandamagjã jëeunaa maach Pör Jesucristoogjã jëeu chiraajem, pãar ʉ̈u wai nʉm dʉ̈i ĩchab khõinaa wai wënʉrramkhĩir. \s1 Jesucristo gaaimua Ẽwandamau maach dʉ̈i ʉ̈u anʉm \p \v 4 Muan jëeub khaba ich mag Ẽwandamag ʉ̈u ajim a chitaajem pãar kõit. Jãg Jesucristo gaaimua Ẽwandamau pãach ʉ̈u wai sim paarjã ĩchab mua ʉ̈u ajim aajem. \v 5 Ich jãg Jesucristo gaaimuata Ẽwandamau ʉ̈u ich iek jaau khaug apiwia khĩirjug pömjã deebarm aig, pãrag phatkhon pömta deebarm khãaijã ʉ̈uchata ajim pãar dʉ̈i. \v 6 Mag deebarmua Cristoou maach peerdʉ aaujem a pãrag jaau chirarrjã chadcha mʉchdëu jaautarrjö abarm pãar dʉ̈i. \v 7 Mag gaaimua ĩchab pãrau mʉg jẽb gaai maach pör Jesucristo bëeju nʉ nʉm orajã nem khĩirpierr Ẽwandamau waupiju ayaam nem wawaag ichdëucha ag jua theegjã thum deetarr aawai tag deeum jua theeg igba nʉm. \v 8 Mag maach Pör Jesucristo bëem ed ni ãbmuajã pãachdëu nem khaigba wautarr igwia pãach khĩir iekham ugua, ich mag Ẽwandamauta pãar ich dʉ̈i ubʉ phë wai nʉrraju. \v 9 Ẽwandamau ichdëu nem magju a iekhatarran, bʉ̈ʉrjã sëukhaba chadcha ich mag nem wau sĩerrʉm. Ẽwandam mag sĩerrʉmuata pãar thʉ̈rkha aujim, ich Iewaa anaa maach Pör Jesucristo dʉ̈ita ogdʉba wënʉrramkhĩir. \s1 Õor amach iglesia eepai sĩi pappierr thʉnʉmjö thʉnarr \p \v 10 Khodamnaan, muan pãragan maach Pör Jesucristoou apiejemjö ihãbata abat a chirʉm, sĩi jãg dich iglesia eepaijã pappierr thʉnʉmjö khaba. Magju khãai khajapha khõinaa nʉmua khĩirjug ãbata aajeethʉ̈. \v 11 Khodamnaan, mua pãrag mag chirʉmʉn, mau maach khodam Cloe aiguim khʉʉnau mʉrʉg jaaucheewai mag pãar khõinaajã khaba jũrr chikham ipeer ahau aajem anaawaita mag chirʉm. \v 12 Am iek mag pãar ee ãaur khʉʉnau, “Mʉʉn Pablo dënëu” aajem anʉm; wa “Mʉʉn Apolos dënëu” abaawai, jũrr ãbmua “Mʉʉn Pedro dënëu”; wa magbam khai tagam khʉʉnau jũrr, “Maran Cristo dënëugui” aajem anʉm mua maumua ũurwai. \v 13 Pãrau oowai, ¿Cristo nem thoophem khapanta sĩ mag iekhaag? ¿Wa mʉch cha pãrag iekha chirʉmta pãar kõit pakuls gaai meerphë thõjĩwa? Wa magbam khai pãar pör choowai, ¿pãar mʉ thʉ̈r gaaita pör choojierrá? \v 14 Jãgju khaphʉmjö ʉ̈uchata jãg pãar eem khʉʉn mua khapan pör choobajim. Ãba mua pör chootarr khʉʉnan, Crispo Gayo dʉ̈ipaita mua pör choojim. \v 15 Magtarr aawai ni ãbmuajã mʉ thʉ̈r gaaita pör choojim aju khaba sim. \v 16 (Ãaa, maimua ĩchab mua pör chootarran, Estéfanas di aiguim khʉʉnjã mua pör choojim. Maimua mag tag mua õor pör chootarr khai, khĩir ee paba chirʉm.) \v 17 Mag nʉm dʉ̈i õor pör choomkhĩirjã Cristoou mʉ pʉ̈ibajim. Irua mʉ pʉ̈itarran, sĩi ichdëu õor peerdʉ aaujem iek jaaumkhĩirta mʉ pʉ̈ijim. Mag jaau chitʉmjã, mamʉ mʉchdëu jaau khaphʉ chirʉm awia sĩi thethemnaanau iekhaajemjö iekhamamuajã jaaubajim, eeu magba akhiin õor jʉ̈gdaar ũrimʉ iekhabaadeewai warag pakuls gaai Cristo meerphë thõotarr iekta igba mʉchta thö iekham ugua awia. \s1 Cristota Ẽwandam jua theeg anaa i khĩirjugau \p \v 18 Jesucristo pakuls gaai meerphë thõotarr ag iek jaau nʉmʉn, ar mʉg jẽb gaaiwe okhoo nʉm khʉʉnau ũurwai, sĩi parhooba khĩir lököom khʉʉnau nem jaau nʉmjöta ũurjerram. Mamʉ mag sim jũrr ya mʉg maach ʉ̈u peerdʉwi nʉm khʉʉnagan, wajapcharan maachigma, maachigan maata ante warag Ẽwandam jua theegau. \v 19 Ich mag iek igwia Ẽwandamau ich iekhamam phãpitarr gaai jaauwai, Ẽwandamau ich igwi, \q1 “Õor amach khĩirjugpai thöwia mʉch igba aajem khʉʉnjã warag khĩirjug chukhumjö apʉ̈inaa \q1 idëu ich pör öphërgau khĩirjug pöm sĩewiajã igba warag mua am khĩirjug isegpʉ̈imaju” a iekhamajim ich Ẽwandamau. \rq (Is. 29:14)\rq* \p \v 20 Magtarr aawai khan wajaug sĩ ar amachta chi khaphʉm khaphʉm aajem khʉʉn khĩirjug wa chi machnaan khĩirjug khãijã, maimua khan wajaug sĩ ar sĩi amach khĩirjug jawaag sĩi parhoobam nem ig iyʉ̈ʉ nʉmua amach khapeen khĩupaa sĩsiu aajem khʉʉn khĩirjug. Mʉg jẽb gaai õor khĩirjug khaug sĩsidʉm khʉʉn khĩirjug Ẽwandamau ichdëu õor peerdʉ aaujem iek dʉ̈i oowain, sĩi bʉ̈ʉrjã serbiibamjöta sĩsidʉm, mʉgʉm khĩirjugau i aar õor barpieg irig chan bʉ̈ʉrjã maadëu nem igba sĩsid aawai. \v 21 Wajapcharan Ẽwandamau õrau amach khĩirjugaupai chan ich khaugbaju khaphʉ sĩerr aawai ich iek jaau nʉm ʉ̈kha nʉm gaaimuata õor peerdʉ aaujem. Amau amach khĩirjugta wajaug thöwi jũrr Ẽwandam iekta serbiibag pheejeeb mamʉ, mag amau serbiibag phë nʉm ʉ̈kha nʉmuata Ẽwandamau õor peerdʉ aaujem. \p \v 22 Judionaanaun sĩi amach dakhĩir ag na õrau nem ooba aajemta amach dakhĩir waupim khõchkha thʉnʉm; pari mag wauba aawaita mag maach peerdʉajem iek jaauwaijã ʉ̈khaba thʉnʉm. Maagwai jũrr griegonaanau warag nem thum khaphʉm aajem khʉʉn iek ũrm khõchgauta amachig maach peerdʉajem iekdam jaauwaijã ʉ̈khaba thʉnʉm. \v 23 Mamʉ maraun ãba õrau Cristo pakuls gaai meerphë thõotarr iekta jaau wënʉrrʉm. Mamʉ mag iek judionaanau ũurwain, amagan amau khĩirjuawai Cristo ajim anaawai meeju khaba sĩerr meetarr aawaita marau i iek jaau wënʉrrʉm ũurwaijã sĩi chad khabamjöta ũurjem. Maimua jũrr judionaan khabam khʉʉnau ũurwai, amagan maar sĩi serbiiba khithëem khʉʉnau nem jaau nʉmjöta sim. \v 24 Mamʉ par amau mag naawiajã, judionaanau wa judionaan khabam khʉʉnau awiajã ar ich Ẽwandamaucha thʉ̈r autarr khʉʉnagan mag Cristo cha marau jaau wënʉrrʉmta ich Ẽwandam jua theegau, aguata õor peerdʉ aaujeewai. Mag Cristo meebarmua maach peerdʉjuuta Ẽwandamau ag nawe khĩirju wai sĩerr aawai cha marau jaau nʉmjã chadcha ich Ẽwandam khĩirjugta jaau naabahab. \v 25 Wajapcharan mag Ẽwandam khĩirjug anʉmjã sĩi serbiiba khithëem khĩirjugjö simta õor khĩirjug chi wajapham anʉm khãaijã chi wajapcharamʉu. Wajapcharan mag Cristo Ẽwandam jua theeg anʉmta serbiibamjö ʉdʉraa ich thõopibarmua jũrr mʉg jẽb gayam khʉʉn jua theeg khãaijã nem jua theeg ʉ̈rpai sĩsijim. \p \v 26 Ẽwandam gaaimua khodamnaan, pãrau khaphʉ nʉm, pãar eem khʉʉn chadcha pãach khapeen mʉg jẽb gayam khʉʉn daarjã khĩirjug athee chi machnaan chan khapanjã khaba, ikhötöota durrum dʉ̈i chi thierrnaanjã wajappai chukhu, ni sĩi bigaaum khʉʉnau thö iyʉ̈ʉ aajem khʉʉnjã chukhum. Pari mag serbiibamjö durrab mamʉ, pãarta Ẽwandamau igjim. \v 27 Wajapcharan khĩirjug meraam khʉʉnta Ẽwandamau jʉr aujim, jũrr mʉg jẽb gaaim khĩirjug athee chi machnaan anʉm khʉʉnta jũurwia am khĩir naaupieg. Maimua sĩi serbiibamjö sĩsidʉm khʉʉnta jʉr aujim agjö ich Ẽwandamau, jũrr makhʉʉn gaaimua chi jua thierrnaan anʉm khʉʉnta khĩir naaupieg. \v 28 Mag bʉ̈ʉrjã nem igba sĩsidʉm khʉʉnta õrau kha isëe aajem khʉʉn dʉ̈i jʉr aujim, wajapcharan mʉg eegarpai aawain ar sĩi pasurjöpai khithëem khʉʉnma, makhʉʉnau jũrr nem wajaphamjö sĩsidʉm khʉʉnta isegpʉ̈iwia am khãaijã wajapcha aag. \v 29 Magtarr aawai ni iwiir ãbmuajã ich khĩirjug khaug chirʉm awia Ẽwandam na ich thö iekhaju aai khaba sim. \v 30 Maimua pãachin chadau ich Ẽwandamauchata pãar Jesucristo bʉ̈ ogdʉba phë wai sĩebma. Ich mag Cristo gaaimuata ĩchab maadëu Ẽwandam khĩirjug wai nʉm; i gaaimuata ya peerdʉwia sĩi pekau chukhu arrjö nʉm; i gaaimua ĩchab Ẽwandam iek ʉ̈kha nʉmua warag bãau wëtum; ich Jesucristo gaaimuata Ẽwandamau maach për autarrjö naawai i dënkha nʉm; mag i dënkha naawai ãba ichigpaita jëeupiejem. \v 31 Maguata ĩchab Ẽwandam iek phã sim gaai jaau simjö, \q1 “Ãbmua khãijã wir aig ichpai thö iekhaju khĩirju sim khai, \q1 warag maach Pör Ẽwandamta thö iekhaju aai sim.” \rq (Jr. 9:23-24)\rq* \c 2 \s1 Õrau pakuls gaai meerphë thõotarr iek \p \v 1 Khodamnaan, ar mua pãar oon mawia pãrag Ẽwandam iek jaau chiraawai mua pãar jʉ̈g daar sĩi khĩirjug khaug athee chi machnaan dënjö ũrihmʉjã iekhaba, ni amau jaau wënʉrraajem iekjã khabata mua pãrag jaaujim. \v 2 Jãg mʉ pãar ee chiraawai mua chan deeum nem jaaujujã khĩirjuba, ãba Jesucristota warag wajapcha khap apim ig chirajim. Wajapcharan chadcha i pakuls gaai meerphë thõotarr iekta pãar athee wajapcha sim khaphʉ chiraawai warag aata pãrag wajapcha khap apiju ẽkha chirajim. \v 3 Pãrau khaphʉ naabá, jãga pãar ee mʉ chiraimajĩ. Mʉchdëu jaau chirʉm pãrau ʉ̈khabaju khãijã khĩirjuwia, kha thũumjönaa jãphierr thʉnʉmjöta chirʉmua mʉ kha duui thʉnaajim. \v 4 Maimua mag chirʉmua ya Ẽwandam iek jaaubaadeewaijã, mʉchdëu jaau chirʉm iek ʉ̈khapi aum khõchgau awia mua pãar jʉ̈g daar sĩi chi machnaanau iekhaajemjö iekhamamuajã jaaubajim. Mag iekhaju khãai sĩi mua pãrag chaainagamjöpai iekhaajeejim. Mamʉ mag iek pãrau ʉ̈khatarrjã sĩi mʉchdëupaita pãrag ʉ̈khapiba, ich Ẽwandam Akhaar jua theegauta pãrag ʉ̈khapijim, \v 5 sĩi mʉg jẽb gayam khʉʉn khĩirjug gaai khaba, ãba ich Ẽwandam jua theeg gaaipaita ich mag ogdʉba ʉ̈kha wënʉrramkhĩir. \s1 Ich Akhaar gaaimuata Ẽwandamau maachig ich khaugpi sim \p \v 6 Magarrau ya ar amachdëu ʉ̈kha nʉm iek gaai ubʉnaa ogdʉba nʉm khʉʉnag iekhaawain chadau khĩirjug athee chi machnaanau iekhaajemjö iekhamamuata amagjã iekhaajem ĩchab. Mamʉ mag iekhamamjã mag sĩi mʉg jẽb gaaim khʉʉn khĩirjugan jöpcha chugpa chugpa sĩerrʉm aawai, magʉm khĩirjugjã khaba, ni mʉg durr gobernaajem khʉʉn khĩirjugaujã khabata jaaujem. \v 7 Mag khĩirjug mua jaau chirʉmʉn ich Ẽwandamaucha dee simʉu. Maguata mʉg durr thum ompaaju nawe ich sim aar maach auju khĩirjutarrjã maachig khaphʉ apiejem. Ĩsin mag khaphʉ nʉm, mamʉ warrgar chan mag khaphʉ apiju simta thum meer wai simjö sĩejim. \v 8 Ich Ẽwandamau mag Cristo gaaimua õor ich aar auju ayaa apiju a sim chan sĩi mʉg jẽb gaaim thethemnaanau pöd khĩirju aubajierram. Amau magʉm khaphʉ arr akhiin, maach Pör Jesucristo ʉ̈gtharmua bëetarrta amach paarmua pakuls gaai jãg i meerphë thõopibakham. \v 9 Mamʉ makhʉʉnaupaijã khaba, ewag pawiajã ich Ẽwandamau nem wau sim ni ãbmuajã khaugbaju khapta, ich iek gaai mʉg phãpijim: \q1 “Ẽwandamau ich khõsi wai nʉm khʉʉnag deeg phë wai simʉn, \q1 ni iwiir ãbmuajã ooba, ni ũrjã ũrba, ni ãbmuajã auju khĩirjuba sim nemta amag deeg wai sim.” \rq (Is. 64:4)\rq* \m \v 10 Ẽwandamau ich Akhaar gaaimuata mag maach athee nem wai simjã thum maachig khaphʉ api sim. Ich mag Akharauta ĩchab ich Ẽwandamau ich thãar eepai nem khaphʉ wai simjã khajapham nem khogreu jʉrmamjö thumaa khaphʉ apiejem. \v 11 Khaíu chikham khĩirjug khaphʉ aajẽ. Ãba ichdëupai khabam chan khaugbam. Ich jãgta sĩebahab Ẽwandamjã agjö: Ãba ich Akharaupai khabam chan pöd i khĩirjug khaugbam. \v 12 Maachdëu Cristo iek ʉ̈khaawai chan sĩi mʉg jẽb gayam khĩirjug parhoobam khʉʉnau jaaujemta aubajim. Maachdëun ich Ẽwandamau maach dʉ̈i nem wajapha wau simjã thum khaug aumamkhĩir ich Akhaar deetarrta wai nʉm. \v 13 Mag marau pãrag nem jaau nʉm chan sĩi mʉg jẽb gayam khʉʉnau jaaujem khĩirjugpai khaba, ich Ẽwandam Akharau maachig jaaumamta jũrr pãrag jaau nʉm. Magta pãraujã ĩchab Ẽwandam Akhaarta wai naawai agjö ich Ẽwandam Akharau jaaupi simta maraujã pãrag jaau nʉm. \p \v 14 Mamʉ ar chi Ẽwandam Akhaar ich thãar ee chukhu sim khʉʉu chan pöd Ẽwandam Akharau nem jaau sim khaugbam. Mag simua Ẽwandam Akharau nem jaaupi sim ũurwain, sĩi nem parhooba lököo jaau nʉmjöta ũurjem. Mag simua chan, sĩi ich Ẽwandam Akharaupaita khaugpiejeewai, pöd ich khĩraupai chan khaugbam. \v 15 Mamʉ chi Ẽwandam Akhaar wai simuan chadau jũrr khĩirjug wai sim, ich Ẽwandamau nem waupi sim ajapha khaphʉnaata agpierr nem wawaag. Mag sim ich chan jũrr Ẽwandam Akhaar chukhum khʉʉnau i igwia, “Jãan sĩi parta jãg iekha nʉrraajem” aju khaba nʉm, Ẽwandam Akhaar chukhum gaaimua amau jaauju khaugba naawai. \v 16 Ẽwandam iek phã sim gaai ag iek igwia, \q1 “Khaíu maach Ẽwandam khĩirjug thum khap abarju. \q1 Khaíuta i khãaijã khapcha sim awia jũrr ich garmua irig jaauju aai sĩ” a phã sim. \rq (Is. 40:13)\rq* \m Chadcha ãbmuajã mag i khĩirjug thum khaugba sĩeb mamʉ, maach i Akhaar wai nʉm khʉʉnagan chadau ich Cristoouchata khaphʉ api sim, jãga wënʉrraju aai nʉ i dau na. \c 3 \s1 Cristo phidag gaai ãba phidkha nʉm \p \v 1 Cristo gaaimua khodamnaan, pãraun chadcha mag Ẽwandam Akhaar aujierrab mamʉ, mua pöd pãrag ya sĩi Ẽwandam iek athee nem khaug sĩsidʉm khʉʉnagamjö iekhaba, agtha sĩi mʉg jẽb gayam khĩirjug dʉ̈i thʉnʉm khʉʉnagamjöta iekhaajeejim. Wajapcharan Cristo iek khaugaag chaainjöpai thʉnʉm khʉʉnagamjöta iekhaajeejim. \v 2 ¿Pãrau chaain bʉ̈rʉʉ aawai ooba aajẽ? Ewaa au khitʉmʉg nem thethem deeba sĩi jũdchödampaita deejemjö, ich agjöta muajã pãrag nem jaau chirarrjã khaugju phithurg chukhu sĩejim. Khaugju phithurmta mua pãrag jaautarr akhiin, pãrau pöd khaugbakham. Ĩsjã agtha phithurm nem chan pãrau pöd khaugbam, \v 3 sĩi agtha parhoobam khʉʉnau khĩirjuajem khĩirjugta wai naawai. Pãarta wir aig pãach eepaijã agtha chikham nemjã pãach dën apim khõsinaa jũrr chikham ipeer ahau khaphöbaadëp nʉmʉn, magan agtha sĩi õor parhoobam khʉʉnjöpaita nʉm. Maguata amau nem waaujemjö pãraujã agtha wau nʉm. \v 4 Merag chukhu, wa ãbmua “Mʉʉn Pablo dënëu” jũrr magbaa ãbakhaíu “Mʉʉn Apolos dënëugui” aadëphʉm; jãg nʉm aig sĩi agtha ʉ̈khaba nʉm khʉʉn khĩirjug dʉ̈ipai naawai khabahab. \p \v 5 Pari pãrau pãachdëu mag nʉm wajapcha khĩirjukhiin, khai agá Pablo. Khai agá Apolos. ¿Am Ẽwandam chognaan sĩi i atheepai phidkha wënʉrrʉm khʉʉn khabá? Marau jaau wënʉrrʉm gaaimuata pãraujã maach Pör Jesús iek ʉ̈khajierram. Pari maar pãar khãai atchajã khaba nʉm. Thum maach chi mʉg wënʉrrʉm khʉʉnaun ãba maach Pör Jesuu maachig agdaujö nem jaaumarrdampaita wauwia nʉm khabahab. \v 6 Mag Jesús iek jaau nʉmʉn, muata nacha sĩi khajap nemjĩir chaar jĩir nʉmjö jĩirbajieb. Magbaawai Apoloou jũrr ag ee dö choobarmjö ajim, öbërmkhĩir. Mamʉ mag nemjĩir chaarjö öbërwia pãar ee aaidʉtarrjã ich Ẽwandamauta aaidʉpijim, ich iek aawai. \v 7 Wajapcha oowai, chi nacha jĩirtarr khʉ ni chi ag ee dö choo sĩerrjã maadëu nem igba sĩsidʉm. Mamʉ chi ich iekta nemjĩir daujö öbërpiwia aaidʉpiejemʉn ich Ẽwandamau. \v 8 Magua sĩi i iek nacha jaauchëtarr khʉʉn awiajã sĩi ag khur jaau wënʉrrʉm khʉʉn dʉ̈i ãba nʉm; ni iwiir ãbjã ʉ̈rʉʉ khaba sim. Mag naab mamʉ agdaujö dich phidkhamarrpierr Ẽwandamau par khabaju. \v 9 Wajapcha oowain maran sĩi i juag oojem khʉʉnau, i iekdam jaau nʉm gaaimua ich dʉ̈ita khapeerkhanaa ãba phidkha naawai. Maagwai pãar sĩi chi phʉajẽbjöta nʉm. Maagwai ich Ẽwandamauta ag ee nemjĩir jĩirkhamam, pari mag nemjĩiran ich iekhau. Wa magbam khai, sĩi dijöta nʉm. Pari mag di agjö ich Ẽwandamauta ëu arrum. \v 10-11 Wajapcharan mʉʉn sĩi ich Ẽwandamauta di ëu nʉm khʉʉn dën chi maestro khapibarmjö arr aawai muata ich Ẽwandam iek jaau nʉmjã warrpem chi dibʉ̈ jukhabarmjö ajim, jãga Ẽwandamau maach peerdʉ aaujẽ a jaau chirʉmua. Maagwai deeumua jũrr ag ʉ̈r warag ëumam, mag mua jaautarr ʉ̈r warag jaaumamua. Mamʉ mag mua nacha jaautarrjö khaba deeum iek jaauju khaba sĩewai chi ag ʉ̈r warag jaau nʉm khʉʉnaujã warre wajaphata jaauju aai nʉm. Mag mua chi dibʉ̈jö jukhajim a chirʉmʉn, Jesucristoou maach peerdʉajem iek igwiata mag chirʉm. \v 12 Mag Jesucristo iekta chi dibʉ̈jö nacha jukha sĩubarm ʉ̈rʉn chadau maadëu dichdëu khõchagpierr sĩi khajap di ëu nʉmjö warag i iekta jaauju aai nʉm. Di wajapham ëunaa da jẽeupiba aag khai, dipá wajaphamta phëwia, wa nem parhẽphʉm khãijã për aunaa warre wajaphata ëu sĩuju aai nʉm. Wa magba khũchpaim athee khai, sĩi khõmariipai dikhër dën wa choobʉ̈ dën khãijã ëuju aai sim. \v 13 Mamʉ mag di ëwaag nem khĩir pogkhe igwiajã, ya ich Cristooucha maachig jaaubarm edta khap aju, wajapha phidkhajĩ wa aai phidkhabajĩ. Mamʉ mag khap aagan, sĩi õtdau uu pierrumuata thũr phaa nʉmjö õt ee ich Ẽwandamaucha phaa oomamuata maadëu nem waaujerrpierr maach chach oomamua khap apiju. \v 14 Maigta khap aju, khan khĩirjug auwiata Ẽwandam athee mag nem waujĩ. Ãbmua di ëutarr gaaita chadcha õtdau uu thʉnarrjã paba ʉ̈u ãwatbapʉ̈imʉn, magan mag chi di ëutarr khʉʉgjã ich Cristooujã nem wajapham deeju, ich athee nem wautarr jũrr. \v 15 Mamʉ mag irua di ëutarrta sĩi õtdau khierrjã ãwatba uu thʉnʉʉ awia pa öbaadëmʉn, magan ich chi di ëutarr wounan peerdʉwiajã, peer ichpa phaapʉ̈itarrjö sĩi ich jua pariita peerdʉju. Pari chi phidagan thumaa okhooju. \p \v 16 ¿Pãrau khaugba nʉ, pãach thum ãba Ẽwandam sĩejem dikha nʉm? Magua khabahab ich Ẽwandam Akhaarta pãar ee sĩejem. \v 17 Mag pãach thum ãba Ẽwandam dikha naawai ö ãba nʉmua wajapha i di ʉʉrkhabat, wajapcharan pãach morma. Magba jãg pãar ee ãbmua “mʉʉn mag dënëu” wa “mʉʉn mag igarta chirʉm” aadëphʉm aiguin, sĩi di magreunaa chi dipá parhooba aaiphur wërppʉ̈i nʉmjöta naabahab. Mag pãach ö ãba khaba nʉm paar chan Ẽwandamau par daúapai oobaju pãar gaai. \v 18 Oob wir aig pãachdëupai pãach khũgurmiet. Ãb khãijã pãach ee sĩi mʉg jẽb gayam khĩirjug nem khaug chirʉm awia ichta chi khaphʉm a sim khai, magan warag sĩi khaugbamjöta aju aai sim, jũrr chadcha ich Ẽwandam khĩirjugchata khaugaag. \v 19 Ẽwandamagan mʉg jẽb gaaipaim khĩirjugan sĩi warag õor lökiepiejem khĩirjugau. Magʉm khĩirjug igwia Ẽwandamau ich i jaaumienag phãpitarr gaai mag sim: \q1 “Muan mʉg jẽb gayam khĩirjug khaugkham khʉʉnjã amach khĩirjug khaug gaaimuapai imeraa phithurg chukhu pʉr auwia khaibag ee päaijem” a sim Ẽwandamau. \rq (Job 5:13)\rq* \m \v 20 Ich mag iek igwiapai ĩchab ich iek phã sĩsidʉm gaai ich Ẽwandamaupai, \q1 “Jãg mʉg jẽb gayam khĩirjug athee chi machnaan anʉm khʉʉn khĩirjugjã jãg sĩi lököom khʉʉn khĩirjugkha sĩsidʉmʉn pãar Pöröun wajappha khaphʉ wai sĩejem” a sim Ẽwandamau ich igwia. \rq (Sal. 94:11)\rq* \m \v 21 Magua mua pãrag mag chirʉm: Ni ãbmuajã maestro ãb khãijã ichta chi khaphʉm awia magʉgpaita ee aju khaba sim. ¿Jãgwia? Am amach thum Ẽwandamau sĩi pãrag ich i jaaumkhĩirta pʉ̈itarr khʉʉn aawaima; mag sim jãga mag iwiir ãbpai khõsi abarju. \v 22 Magua mʉ, Apolos, Pedro, ajapcharan maach thumwe pãach dën khabahab; mʉg durr maimua cha maach iyʉ̈ʉ nʉmjã agjö mʉg atag pawiajã nem thum thʉnʉmpa pãach dën khabahab. \v 23 Mag maar pãar dën aawai maach thum pãachpa jũrr Cristo dën khabahab. Maagwai Cristo jũrr Ẽwandam dën. \c 4 \s1 Ich Jesuucha jʉr autarr khʉʉn phidag \p \v 1 Magua pãrau maarjã sĩi pãach ee Cristo chognaan anaa Ẽwandamau õrag ich khĩirjug jaaupiejem khʉʉnpaiu abat. Magdampai khabahab maar phidag. \v 2 Mamʉ ich mag phidag waumkhĩir irua jʉr au sim wounaun chadau ich Ẽwandamau oowaijã chadcha ichdëu phidag jaaubarmjã thumaa wajapha waumkhĩirta mag phidag deejemjã khaphʉ aju aai sim. \v 3 Magua mʉchjã ĩchab ich Ẽwandamauta ich i jaaumkhĩir jʉr autarr aawai pãrau mʉ jaauwiajã mʉch chan mua khĩirjuba chitʉm. Mʉ gaai mas khaba sim; ich chi mʉ jʉr autarrauta ichdëu khap mʉ jaauju, mʉ ʉ̈u phidkha chirʉ́ wa khaigba khãijã phidkha chirʉ́. Wa mag pãrau khabam khai, sĩi mʉg jẽb gaai chi thethemnaanau khãijã mʉ jaaukhiinjã, mʉ gaai mas khabam. Mʉg chitʉm aig ni mʉchdëujã mʉch jaauju khaba chirʉm. \v 4 Mua khaphʉ chirʉm, mʉch khaigba khaba chirʉm. Mag chirab mamʉ õor dakhĩir mʉʉn Ẽwandam dʉ̈i iekkhõr chukhu chirʉmjã aba chitʉm. Mag chiraawai mua khaphʉ chirʉm, mʉ khaibag wauju jaauju wa mʉ kõit khãijã iekhajuun ich maach Pör Jesuuchata jaauju aai sim, bigaaum khʉʉnau khabam. \v 5 Magua mua pãrag, “Oob chikham jaau chithëe amiet” a chirʉm. Magju khãai idëu maach Pör Jesucristo bëepi athat. Ich pierrwaita irua ichdëu khap õrau nem meraa wautarrjã khĩchag ee narrta araragag phë athamjö abaawai thumaam khʉʉnau khakhapdö aju. Maigta ĩchab õrau amach thãar eepai khĩirju sĩsidʉmjã thumaam khʉʉnag khaphʉ apiju. Ya mag jaau dichwian chadau õrau amachdëu nem wajapha nem waumaajerr igwia ichdëucha am wajapha ig iekhaju. \p \v 6 Cristo gaaimua khodamnaan, cha mua iekha chirʉmʉn pãach atheyau. Pãadë oobat. Mʉchpaita Apolos dʉ̈i maach phidkha nʉm jaauwia chirʉm, maar mag pãar khãai ʉ̈rpaijã khaba sĩi pãach chognaanjö wënʉrrʉm oowia Ẽwandam iek phã sim gaai jaau simjö chadcha maach thum agdaujöpai nʉm a khap amkhĩir. Maagwai ni ãbmuajã Ẽwandam iek jaaujem khʉʉn igwia, “Magʉgta ʉ̈rcha ee awia jũrr tagam khʉʉnag oobamjö” abaju. \v 7 ¿Khaíu pãrag jaauwai pãarta warm khʉʉn khãaijã ʉ̈rpai nʉm a jaaujĩ? Khan nemta deeba arr aawai pãrau bʉ̈ʉrjã chukhu nʉ. Mag Ẽwandamau deetarr pãachdëujã khaphʉ nʉmta, khantheeta pãrau pãach juapaauta paarpatarrjö khĩirjuajẽ. \p \v 8 Wajapcharan pãachigan, ya mʉg maach Ẽwandam iekhauta biwaau nʉmjö nʉm anʉm, ya i iek nem khaug nʉm awia. Pãachigan ya pãar reinaankha thʉnaabahab, pãachdëu nem ig nʉm thum wai nʉm awia. Magua tag pãrau bʉ̈ʉrjã maar jua igba nʉm anʉm. Chadcha Ẽwandam iekta pãachdëu khaphʉ nʉm anʉmjö khaphʉ naakhiin ʉ̈u akham. Jãgkhiin pãar ee par phidkhaba chadcha maach thum ãba Ẽwandam iek gaai ubʉ nʉm aju. \v 9 Magba mua oowai, maar ich Jesuucha ich iek jaaumkhĩir jʉr autarr khʉʉnta jũrr ich Ẽwandamaujã juau ogthom chi serbiibacharam khʉʉn dʉ̈ímjö api sim maar dʉ̈i. Mag nʉm aawai sĩi thumaam khʉʉnau oo nʉm dʉ̈i Ẽwandam chognaan ʉ̈gtharmpeenau oowaijã, sĩi maach khaigba nʉm gaaimua khëchpäaig phë arrumjöta oojem. \v 10 Maar mag durrumʉn, Cristo iek jaau nʉm gaaimua bigaaum khʉʉnaujã marag lök sĩerrjëem a iekha nʉm daar, pãarta jũrr Cristo iek ʉ̈kha naawai chi pör öphërm khʉʉn aajem, pãachdëupai. Maagwai maran sĩita kha theeg chukhumjö nʉm anʉm daar, pãarta jũrr maar khãaijã khĩir ubaaga nʉm aajem. Cristo gaaimua maran õraujã kha isëe nʉm daar, pãarta jũrr õraujã daupiinaa ökhö aajem. \v 11 Ĩs ewag pawiajã agtha jãdau ãwatnaa öbichagjã ãwat nʉm. Khajũadam theg jũjũa ajujã chukhu nʉm dʉ̈i õraujã maar dʉ̈i khaigba aajem. Mag nʉm chan maach di chaarjã chukhu durraajem. \v 12 Mag nʉmʉn maach bidam athee maach juadamaucha phidkha durrumua khajeeu durraajem. Maach thõp iyʉ̈ʉ aawaijã warag am kõit ʉ̈gthaagta jëeu durraajem. Maach khaibag wawaag maach ẽudee ẽkhaawaijã magʉmjã igba khĩu ãwat durraajem. \v 13 Maach khĩircha khaigba iyʉ̈ʉ aawaijã, maach garmua chan magʉmjã igba warag khĩir thũu am dʉ̈i iyʉ̈ʉ durraajem. Wajapcharan maran amau sĩi amach deg dijã sirphʉg thʉnʉm oomjöta aajem. Õor thumaam khʉʉnau isegtarrjö nʉmta, ĩsjã agtha chikham i ee ich jãg pʉʉrba durraajem. \p \v 14 Mua mʉg ẽsap gaai ikhʉaba pãrag mag phã deepʉ̈i chirʉm chan sĩi pãar khĩir naaupim khõchgaupai khabam. Mua mʉg ẽsap phã deepʉ̈i chirʉmʉn, mʉch chaainjö pãar khõsi wai chitaawaita sĩi pãar wawí chirʉmʉu. \v 15 Pãachig Cristo iek jaaumkhĩir pãrau maestronaan khapan diez mil jʉr wai naawiajã pãar chan dënnaan khapan chukhu nʉm. Jesucristo iek jãg pãachdëu ogdʉba ʉ̈kha wënʉrrʉm gaaimua mʉg jẽb gayan mʉʉta pãar ayau, Ẽwandamau maach peerdʉ aaujem iek muata nacha pãrag jaautarr gaaimua. \v 16 Magau keena. Maguata muan pãragjã mʉch chitaajemjöta wënʉrrapi jaau khitaajem. \p \v 17 Timoteoogjã mʉchdëu jaauwiata Cristo iek ʉ̈khatarr aawai ijã mʉ chaaijö sim. Magua pãragjã mʉchjö wënʉrraju khap amkhĩir, mua iita pãar aar pʉ̈ijim. Iruata maach Pör Cristo iekjã chadcha ogdʉba ʉ̈kha khitaajeewai mua i jãsene chitʉm. Ich barbaimaawaita irua pãrag jaauwimaju, jãgata mʉ chitaajẽ. Muajã pãar dënjö Cristo iek ʉ̈kha chitaawai mʉch chitʉmpierr iglesiapierr mʉchdëu jaaujem iekta irua pãrag jaaumaju. \v 18 Ãaur khʉʉn pãar khapeenan jũrr amachta pãar dʉ̈i ʉ̈rpai thʉnʉm aajem, mʉ amach aar mabajupii awia. \v 19 Mamʉ maach Pör Jesuu khõs amʉn, mʉchdëun jöpcha pãar oon maju khĩirju chirʉm, am iek mag amta Ẽwandam dën anaawai daau chadcha amachdëu jaau nʉm eyaa wënʉrrʉm khap aag. Jãan magbamʉn, sĩi Ẽwandam jua theegaujã khaba, sĩi par iiupai khãijã mag thʉnʉm. \v 20 Ẽwandam dënkha nʉm chan sĩi õor jʉ̈g daar nem iekhaa khaug iekha nʉm khabam; Ẽwandam dënkha nʉm abarmʉn chadcha irua nem jajaaukham ipierraa wënʉrrʉmua i jua theegta dich gaai oopi nʉmʉu. \v 21 ¿Jãga pãrau khõsi nʉ? ¿Mʉch barbaimaawai warre pãachig meeurrauta iekhapim khõsi nʉ, wa mawia sĩi pãach daupiinaa ithũuta pãachig iekhapim khõsi nʉwa? \c 5 \s1 Jãga aju aai nʉ jãg sĩi parhooba thʉnʉm khʉʉn dʉ̈i \p \v 1 Jaau nʉm khʉʉn iek mag pãar ee ãbmua ich bãaurr ũanpaita ich ʉʉikha wai sim anʉm. Jãgʉm pãar dak nem wajaphampa, jãgʉm pekau chan ni Ẽwandam iek khaugbam khʉʉn eejã ooba aajem. \v 2 Mag nʉmta pãrau pãachdëupain Ẽwandam iek wajapha ʉ̈kha nʉm aajerram. Mag iekhaju khãai warag pãar chigaa aju aai nʉmta, chigaa khabamjö nʉm. Chi mag sim wounan warre pãach eemua jʉrpʉ̈iju aaita sim. \v 3 Mʉ chan chadcha khĩircha chan pãar aar khaba chirʉm, mamʉ mʉchchata pãar aar chirʉmjö mʉch iekta maach Pör Jesucristo iek gaai thʉwi mua warre pãrag jaaukhim. Mua oowain jãgʉm khʉʉn dʉ̈in magta aju aai sim. \v 4 Pãar cha mua jaau chirʉm iek iekhaag ãba biirdʉawai khĩircha chan pãar aar khaba chirajup mamʉ mʉ akharan pãar aar sĩeju. Mag mʉchta pãar aar chirʉmjö chirʉm dʉ̈i ĩchab maach Pör Jesús i jua theegjã pãar dʉ̈i sĩeju. \v 5 Mag wajapha iekhawian chadau chi mag ich bãaurr ũan dʉ̈i sĩerr woun warre pãach eemua jʉrbapʉ̈it, dösãtagta i dʉ̈i ichdëu ampierr amkhĩir. Magbaawai ãsie ich daujã merag phëwia deeu ewag phʉʉrbawia ubʉ sĩsimʉn, maach Pör Jesús bëem edjã ʉ̈u i akhaardam peerdʉ auju. \p \v 6 Pãar ee jãg khaigba nʉm chan, pãachta wajapha nʉm awia pãrau pöd pãach thö iyʉ̈ʉ aju khaba nʉm. Jãgbaadëphʉmjã sĩi oobamjö bʉ̈ʉrjã iekhaba ich jãg sĩsiu akhiin, ãbpai mag sim gaaimua warag tagam khʉʉnpata ãrju, levadura bʉchkhun arin ee pʉ̈ibarmua warre thum aaidʉ joopjemjö. \v 7 Pãrau khaphʉm, phiesta Pascua ee paawai levadura thum barkhʉʉijem. Ich agjö khabahab Cristo meetarr gaaimua maach khaibag chugpaa athamjã. Mag sĩewai mag levadura dënjö pãach thumaam khʉʉn ãrpi sim woun warre pãach eemua chawag jʉrbapʉ̈it. Mag jʉrbapäaiwain chadau Pascua ee khoog pan levadura chukhu wau simjö pãar eejã mag khaigba nʉrrjëem gaaimua levadura dënjö bigaaum khʉʉnpa ãrpiju khʉʉn chukhu aju. \v 8 Mag phiesta Pascua ee aajemjöta maach Ẽwandam dʉ̈i wënʉrraju aai nʉm. Wajapcharan dich khaibag thum isegwia ãba khĩirjug wajapham auwia chadam iek gaai jaau simjö wënʉrrʉmʉn, pan levadura chukhu wau simjöta nʉm. Pari magba agtha dich khaigba nʉm khaphʉ nʉmjã isegba ich mag wai wënʉrrʉmʉn, magan sĩi agtha Ẽwandam iek khaugbam khʉʉnjöta nʉm. \p \v 9 Napem mʉchdëu ĩchab pãrag ẽsap phã deepʉ̈itarr gaai mua pãrag, “Jãg amach ʉʉin khabam dʉ̈ijã khapese aajem khʉʉn dʉ̈i chan oob khapeerkhamiet” a chirajim. \v 10 Pari mua mag chirʉm chan mag ar parhooba khapese aajem khʉʉn, wa phatkhon athee bĩe sĩerrjëem khʉʉn, nem jĩgmien wa nem parhoobamʉgta Ẽwandamagamjö jëeujem khʉʉn igwiata mag warre am dʉ̈i iekhajã iekhaba ni amag oobamjö abatjã aba chirajim. Mʉg jẽb gaai nʉweran ichiita am dʉ̈i maach ich jãg wënʉrraju. \v 11 Mua mag chirarran, ar pãach eepaijã ermanonaan anʉm khʉʉnta mag parhoobanaa phatkhon atheejã bĩe thʉnʉm khʉʉn, nem parhoobamʉgta ẽwandam awia jëeu nʉm khʉʉn, parhooba chikham khĩir iekhaajem khʉʉn, nag pig sĩerrjëem khʉʉn maimua nem jĩignemjã sĩerrjëem khʉʉnta jaau chirajim. Ar mag thʉnʉm khʉʉn dʉ̈i chan ni sĩi thach khoogpaijã oob am dʉ̈i ãba ohoodö amiet. \v 12-13 Chadcha ar sĩi ermanonaan khabam khʉʉn igwia chan pöd mua, “Aman magta sĩerrjëem” aju khaba chirʉm. Am mag jaaujuun ich Ẽwandamauta jaauju aai sim. Pari ichiita pãrau pãach eepaim khʉʉn dʉ̈in chadau pãachdëu khap nem inju aai nʉm. Magua mua pãrag, “Jãg pekau pöm sim warre pãach eemua chawag jʉrbapʉ̈it” a chirʉm. \c 6 \s1 Juez Cristo igar khabam khʉʉn na iekkhõr ëudʉ nʉm \p \v 1 Jãga jãg pãar pãach Ẽwandam iek ʉ̈kha nʉm khʉʉn aphajã iekkhõr aauwai, chi thethemnaan pãach eem khʉʉnjã igbanaa warag bʉ̈ʉrjã Ẽwandam iek ʉ̈khabam khʉʉn aarta weetjẽ, makhʉʉnagta pãach iekkhõr wai nʉm jawaan. \v 2 ¿Pãrau khaugba nʉ, mʉg maach Ẽwandam iek ʉ̈kha nʉm khʉʉnauta mʉg atag mʉg jẽb gaai Ẽwandam iek ʉ̈khaba arr khʉʉn khaibag maach ipaarmua Ẽwandamag jaau thʉnʉʉuju? Mag maachdëuta am khaibag waujujã Ẽwandamag jaauju nʉmta, jãgwia ag khãyau mʉg jẽb gayam nem phithur khabamjã pãrau pödba nʉ. \v 3 ¿Pãrau khaugba nʉ, ʉ̈gthar Ẽwandam chognaan thʉnʉm khʉʉnjã maach khãai eegpai thʉnʉisiju, maachta Ẽwandam dʉ̈i ãba am pörnaankha nʉisiju aawai? Maachdëuta magju khai, magan mʉg jẽb gayam iekkhõr chará ag khãaijã phithurg chukhu wajaphata waupʉ̈pʉ̈i aju aai nʉm. \v 4 Magua mua pãrag mag chirʉm: Bʉ̈ʉr abarm gaaimua pãach eepai iek phithurg aadeewai, ¿jãgwia pãrau pãach eepaim khʉʉnta chi jueznaan khamkhĩir jʉr auba aajerrá, sĩi Ẽwandam iekjã ʉ̈khabam khʉʉnagta pãach jusgaapiju khãyau? \v 5 Juau ogthom pãar khĩir naaumkhĩirta chadcha mua pãrag mag iekha chirʉm. Mag khõs aawaita pãrau jãg bigaaum khʉʉnta jʉr ahau aajem. Mua khĩirjuawai pãar ee magʉm iekkhõr öbërbaadëphʉm paar iekhaagjã pãach eepaijã chi thethemnaan thʉnʉm, ¿jãgwi magʉm khʉʉnta jʉr auba aajerrá? \v 6 Wajapcharan mag wir aig pãach ermanonaan eepai meeukha nʉmpaijã khabam; mag meeukhanaa ag iek ëudʉagpaawaijã jueznaan Ẽwandam iek ʉ̈khabam khʉʉn aarta wëtwia mamta magʉm iekjã ëudʉajerram. \v 7 Sĩi jãg pãach eepai bʉ̈ʉr abarm gaaimua khĩir auphöbaadëphʉmpaijã khaigbata sim. Pãach khapeenau pãach dʉ̈i warag khaigba aawaijã, parhoobam khʉʉnagta jaauju khãyau, ¿jãgwia warag sĩi magʉm khĩu ãwatpʉ̈iba aajẽ? ¿Jãg pãach nem khãijã jĩgkhaawai warag ʉdʉraa okhoopiba aajẽ, thumaam khʉʉnag khakhapdö apimaaugau? \v 8 Mamʉ pãrau magba, warag pãach garmuata pãach ermanonaan eepaijã nem wauju khabampa waunaa am nemdamjã khũgur aumaju ẽkhaajem. \p \v 9 ¿Pãrau khaugbata nʉ, jãg nem khaigba waaujem khʉʉn pöd Ẽwandam sim aar wëtju khabam? Oob ʉdʉʉr pãach khũgurpimiet. Ar dich õor khabam dʉ̈ita parhooba khapese aajem khʉʉn, amach õor dʉ̈i sĩsidʉmta deeum dʉ̈i aajem khʉʉn, nem parhoobamʉgta ẽwandam awia jëeujem khʉʉn maimua ar amach emkhooin aphajã ʉʉin dʉ̈ímjö waaujem khʉʉnjã Ẽwandam sim aar pöd öbërbam. \v 10 Mag tag thʉnʉm: nem jĩgkhaajem khʉʉn, phatkhon khĩrag bĩe sĩerrjëem khʉʉn, nag piim khʉʉn, parhooba chikham khĩir iekhaajem khʉʉn maimua ar sëukha chikham khũgurnaa chikham jua eem nemjã khecheu aumaajem khʉʉn, magʉm khʉʉnjã ni ãbjã Ẽwandam sim aar öbërbam. \v 11 Ãaur khʉʉn pãar ee cha mua jaau chirʉmjöta thʉnaajim warrgar. Mamʉ ĩs ya maach Pör Jesucristo gaaimua ich Ẽwandam Akharau ya pãar khaibag thum ʉpʉ̈iwia ich atheepaita nem wajapham appai wau wënʉrramkhĩir pãar jʉr aujim. Mag nʉm dʉ̈i warr pãar i dʉ̈i iekkhõr pöm wënʉrrarrjã, maach Pör Jesucristoou Ẽwandam Akhaar dʉ̈imua ʉ̈u pãar peerdʉ auwia pekau chukhu arrjö pãar wai sim. \s1 Maach moron Ẽwandam sĩejem diiu \p \v 12 Pãar ee ãaur khʉʉnau maagjeebma: “Muan mʉchdëu nem waum aig wau chitʉm; magʉm paarjã, khaíu mʉrʉg magʉm abarju” aajem. Chadcha ich magma. Mamʉ maadëu nem wau nʉm thum maach athee ʉ̈u khaba sĩerrʉm. Magua, muajã mag mʉchdëu nem waum aig pöd waubam; mua magkhiin magʉm nem wauju khĩirjugta warag mʉ ʉ̈rpaju. \v 13 Ĩchab ãaur khʉʉnau pãar ee maagjem: “Phiejãban khoog atheeta waaujem; maagwai maach bi thachdam khö nʉm atheeta Ẽwandamau deejim” aajem. Ma chadcha khoog atheema phiejãban, maagwai mag thach khö nʉmjã pekau khábama; pari ichiita Ẽwandamau magʉm thum chukhu apʉ̈iwia maach bijã jẽbeg paapʉ̈iju. Pari mag maach bi thach atheem awiajã, maach mor chan sĩi dich õor khabam dʉ̈i parhooba khapes amkhĩir khabajim. Maach moron maach Pör Jesucristo atheyau, thum ichdëu nem waupi sim wawaag. Maagwai ich Jesucristo, jũrr maach mor atheyau, í maach mor ee sĩejeewai. \v 14 Maguata ich jãg Ẽwandamau ich Jesús phiriu autarrjö, maachjã agjö ich mʉg cha maach nʉmjö deeu phiriutkha auju. \p \v 15 ¿Pãrau bʉ̈ʉrjãta khaugba nʉ, maach thumaam khʉʉn morta jũrr Cristo morkha sim? Mag simta, ãbmua khãijã ʉʉin parhooba durpa theeg sĩerrjëem khʉʉn dʉ̈i akhiin, maach mor mag Cristo morkha simta jũrr mag ʉʉirag dee naabahab. \v 16 ¿Pãrau khaugba nʉ, jãg ʉʉin chi durpathierrmie dʉ̈i nʉm aig, ya maach i dënkha nʉisip nʉm, maagwai jũrr ichjã agjö õor ãbpaimjö maach dënkha sĩsip sim? Ẽwandam iek phã sim gaai jaauwai, “Warr jaai khaba aawain numí narrta, jaaikha nʉisiewain õor ãbpaimjöta aphöbaadëm” a sim, “jũrr agdaujö warm dënkha nʉisim gaaimua.” \v 17 Ich agjöta naabahab maachjã ĩchab Cristo dënkha nʉisim aig. Ãb khãijã maach Pör Jesucristo dʉ̈i sĩsiewain, magbarm aigmua maadëu i oobahab mamʉ i Akhaar maach ee sĩeichëm gaaimua warag maachin i dʉ̈i õor ãbpaimkha i dënkha nʉisim. \p \v 18 Oob pãach õor khabam dʉ̈i khapese amiet. Deeum pekau waauwai chadcha Ẽwandam na maach khaigba api sĩeb mamʉ, jãg dich õor khabam dʉ̈i khapese anʉmjöcha khaba sim. Maach mor mag Cristo atheeta sĩewai, jãg dich õor khabam dʉ̈i khapes aawain, wir aig dichdëupaita dich khaibag wau nʉm, deeum dʉ̈i nʉmua dich mor Cristo dënkha simta ãrpi naawai. \v 19 ¿Pãrau khaugba nʉ, mʉg maach Cristo iek ʉ̈kha nʉm khʉʉn mor ĩchab Ẽwandamau maachig ich Akhaar deetarr ag sĩejem dikha sim? Ẽwandam Akharan chadcha maach eeta sĩejem. Mag í maach ee sĩejeewai maach mor chan maach dën khabam. \v 20 Chi morkhʉʉn Ẽwandamau, ichdëuta maach përkha autarr aawai. Maguata dich morjã ãba i atheepaita wai naaju aai nʉm, bigaaum khʉʉnaujã mag oowia Ẽwandam wajapha ig iyʉ̈ʉnaa maach ëugarjã wajapha iekhamkhĩir. \c 7 \s1 ¿Jua pʉrju aai nʉ wa jua pʉrju khaba nʉ? \p \v 1 Na ar pãachdëu mʉrʉg ẽsap deepʉ̈itarr gaai jua pʉrju aai nʉ wa jua pʉrju khaba nʉ a jëeu narr, ĩsin chad mua pãrag jaaukhim: Mʉrʉgan, emkhooin ʉʉin auba ich jãg amach appai wënʉrrakhiin nem wajaug sim. \v 2 Mamʉ jãg amach õor khabam dʉ̈ijã sĩi parhooba aadëphʉm gaaimuata emkhooinjã agdaujö amach ʉʉin dʉ̈i sĩsidnaa chi ʉʉinjã agdaujö amach jaain dʉ̈i sĩsid aju aai nʉm. \v 3 Ya mag ãba nʉisiewai, chi emkhooirau khõsi aadeewai chi ʉʉiraujã ĩgkhaba, maimua chi ʉʉirau khõsi aadeewaijã ich agjö chi emkhooiraujã magʉm aba aju aai nʉm, ya dich õor dʉ̈ita naawai. \v 4 Wa chi ʉʉirau khãijã, “Mʉch mor aawai mʉ jayaujã khaugba sim” a iekhaju khaba sim, warramjö pʉch appai khaba sĩewai. Ni chi emkhooiraujã pöd, “Mʉch mor mʉch gaai wai chiraawai mʉchdëu khõsi aadeewaita magju aai chirʉm” aju khaba sim, pʉjã ĩchab pʉch apham khaba aawai. \v 5 Mag jũrr agdaujö chikham dënkha naawai, ãbmua khõsi sim aig pöd iwiir ãbmua, “Mua khõchkhabam” aju khaba sim. Pãrau khapes aba ãwat auju aai nʉmʉn, khãaidam khapanaa khãijã maach Ẽwandamag jëwaagpaawai agdaujö sʉrkha auju aai nʉm a iekhawian chadau sʉrkhaju aai nʉm. Pari ya mag jëeu dichdimaawain chadau ũwaai pãachdëu waum khõsim aig waubat. Eeu magba akhiin, khãai khapan pãar magʉm khaugba nʉisiewai jũrr meperau deeum dʉ̈i khãijã pekau waupidukham. \p \v 6 Mag chirʉm chan, mag ichiita ẽwannaan thum pãach ʉʉin aupetat aba, wa chi ʉʉinag khãijã thum jaain jʉrkhabat aba chirʉm. Mag khõs amʉn ʉ̈uma; mag khõchkhabamʉn ich agjö nem wajaug sim. \v 7 Mʉch ödiiupain muan pãarjã thumaa mʉchjöta pãach appai naapim khõsi chirʉm. Mamʉ Ẽwandamau maachig agdaujö ich jua theeg deejem, mag deebarmua agdaujö dichig deemarrpierr ich atheeta nem waumkhĩir. \p \v 8 Pari mua ar agtha amach apha thʉnʉm khʉʉnag maimua khoopaa ʉʉinagjã agjö, “Mʉjö pãar ich jãg pãach appaita wënʉrrakhiin ʉ̈u akham” a chirʉm. \v 9 Mamʉ pãrau pãach ö khõchag pöd ãwatbaju nʉm khai, warre pãach ʉʉidamcha athat; maagwai ʉʉinaujã agjö warre pãach jaaindam aupetat. Warre dich õor dʉ̈icha nʉisiewai ʉ̈ucha sĩebahab, sĩi magʉm khõchag aadëphʉmjã ich mag ãwat wënʉrraju khãai. \p \v 10 Pari ya ar amach õor dʉ̈i nʉm khʉʉnag mua mag chirʉm. Ya ma chan sĩi mʉch iiupaijã khaba, maach Pör Jesuu mag jaaupi sĩewaita mag jaau chirʉm: Pʉch chi ʉʉiraujã oob pʉch jaai pʉa ʉrram. \v 11 Mamʉ pʉch jaai pʉawiajã, tag deeum jaaijã auba, ich magta ʉrraju aai sim. Mag ich mag pʉch appai ʉrramapha ʉmʉn, magan deeu pʉch jaai dʉ̈ita phʉʉrbaju aai ʉm. Maagwai pʉch chi emkhooiraujã pöd pʉch ʉʉi pʉaju khaba, ni deeum ʉʉijã auju khaba sim. \p \v 12 Mag tag deeum nemdam mua pãrag jaaum ig chirajim; ya ma chan maach Pör Jesuu jaaupi sim khabam, maan sĩi mʉch khĩirjug eepaimʉu. Mamʉ mʉchdëu khĩirjuawai chadcha magta aju aai sĩewaita pãrag jawaagpam: Maach ermanonaan eem ãbmua khãijã ʉʉi wai sim, pari mag ʉʉirau Ẽwandam iek ʉ̈khaba sim; mag khitʉmuata ich jayag ich pʉapimapha sim chan, mag ermanoou pöd mag ʉʉi pʉaju khaba sim. \v 13 Wa magba ʉʉi ãb Ẽwandam iek ʉ̈kha sim jayau khãijã jũrr Ẽwandam iek ʉ̈khaba sim; mamʉ ich ʉʉi ya ag dʉ̈i khaug sĩewai ich pʉapimapha sim chan, mag ʉʉiraujã pöd mag emkhooi pʉaju khaba sim. \v 14 ¿Jãgwi? Chi emkhooirau ʉ̈khaba sĩewia khãijã ya jũrr ich chi ʉʉi gaaimua Ẽwandamau tag sĩi bigaaum khʉʉnjöcha khaba ʉ̈u i eeg oo sĩewaima. Wa magba chi emkhooirau khãijã wajapha ʉ̈kha simta jũrr chi ʉʉirauta Ẽwandam iek ʉ̈khaba sim khai, ich agjö chi jayau pöd pʉaju khaba sim. Magba akhiin Ẽwandamau ich jaai gaaimua ʉ̈u ijã agjö eeg oo simta pʉaju. Wajapcharan mag chi Ẽwandam iek ʉ̈kha sim gaaimuata warm khʉʉnjã ichjö Ẽwandam dënkhapiejem. Magba akhiin pãar chaainjã sĩi bʉ̈ʉrjã Ẽwandam iek ʉ̈khaba aajem khʉʉn chaainjöta sĩsid aju. Mamʉ ʉ̈u ãbmua ʉ̈kha khërʉm gaaimua ya ĩchab amjã ich dënkhaímʉ ich dënkha aaujem Ẽwandamau. \p \v 15 Mamʉ mag jũrr iwiir ãbmua Ẽwandam iek ʉ̈khaba sĩewai chi ʉ̈khaba sim garmua pʉam khõchag thʉnʉm khai, idëu pʉch pʉapibá. Chi ʉ̈kha simua ʉ̈khaba simʉg pöd, “Pua chan mʉ pʉaju khaba sim” a iekhaju khaba sim. Ich mag ogdʉba wënʉrrʉm chan khõinaa wënʉrrabaju. Pari Ẽwandamau maachig khõinaata wënʉrrapi jaau sim. \v 16 Magua mag chi ʉ̈khaba sim garmuata dich iseg nʉmjã, ökhar dich dënjö ʉ̈khapi auju awi ogdʉmapham gaaimua khõinaa khaba wënʉrrʉm khai, ich garmuata idëu pʉch pʉapibá. Magba akhiin ich mag khõinaa khaba wënʉrraju. Chadcha mag ʉ̈khaju awiajã, jãga pua mag irua ʉ̈khaju khaphʉ sĩ, mag gaaimuapai mag khaigba nʉmta ogdʉba wënʉrraag. \p \v 17 Pari muan iglesiapierr õor nʉnʉidʉm khʉʉnag mʉgta chirʉm: Mʉrʉgan pãachdëu Ẽwandam iek ʉ̈khaawai narrjöta naaju aai nʉm. Mamʉ mag wënʉrrʉmua Ẽwandam Akharau pãachig ich jua theeg deemarrpierr i atheeta nem waubat. \v 18 Pua Ẽwandam iek ʉ̈khaawai judionaanau amachta Ẽwandam chaainkha nʉm khap amkhĩir aajemjö mehëu phʉʉrbich chirarr khai, ich mag chirsí. Wa phʉʉrbichba khãijã chirarr khai, oob phʉʉrbichpim. \v 19 Judionaan dënjö phʉʉrbich sim khai, ʉ̈u sim; pari phʉʉrbichba sĩewiajã ich agjö nem wajaug sim. Mamʉ Ẽwandamau magʉm gaaimuata maach ig sim abam. Magarrau chadcha wajapha simʉn, Ẽwandamau ich iek gaai jaau sim ipierraa nʉmʉn chadau wajapcha sim magʉm phʉʉrbich nʉm khãaijã. \v 20 Ẽwandamau maachig ich iek ʉ̈khapi aauwai maach narrjö ich magta naaju aai nʉm. \v 21 Irua pʉrʉg ich iek ʉ̈khapi aauwai pʉ sĩi chikham chogkha sĩerr khai, khani pua tag khĩirjuju. Pari pua oowai ʉ̈u pʉ pʉch patrón jua eemua öbërju ayaa oo wai sim khai, oob par daúapai oom. \v 22 Pari Ẽwandamau ʉ̈rcha magʉm khĩirjupiba sim. ¿Khan jãgwi mua mag chirʉ́? Pʉ ich mag chikham chogkha sĩsiwiajã, ichiita pekau maadëu oomaug sim chogkha sĩerr jua eemta maach Pör Cristoou pʉ peerdʉ autarr aawaima. Pari mag chikham chog khaba arr awiajã, mag Cristoou pʉ peerdʉ autarr aigmuan pʉʉn jũrr i chogta kha sĩsim. \v 23 Pãran thum Jesucristo bag ãrtarrauta Ẽwandamau pãar përkha aujim; maagwai ya pãran i dënëu. Chadcha mag khai, magan sĩi mʉg jẽb gayam khʉʉn khĩirjug igba, ãba i iekpaita ũrbat. \v 24 Ẽwandam gaaimua khodamnaan, pãachdëu Ẽwandam iek ʉ̈khaawai narrjö i na ich mag wënʉrrathʉ̈. \p \v 25 Daupeen ar agtha õor meraam khʉʉnag iekhaag chan, maach Pör Cristoou mʉrʉg jaauba arr aawai, wajappai iekhaju chukhu chirʉm. Pari mʉrʉgan mʉgta sim: Mʉjã ĩchab maach Pör Cristoou juapá deewia i dʉ̈i ubʉ chitʉmuata jaau chiraawai pãrau ʉ̈khaju aai nʉm. Ũrbat: \v 26 Ĩs ewagan warag phithuurga paaukhamaawai mʉrʉgan maachin cha maach nʉmjöpaita ich jãg wënʉrraju aai nʉm. \v 27 Ʉʉi wai chirʉm khai, oob pʉch ʉʉi pʉam. Ẽwan chirʉm khai, oob jöpkharraa ʉʉi auju khĩirjum. \v 28 Pari pua ʉʉi auju khĩirjubaadëwi warre ag dʉ̈i jua pʉrmʉn pekau khabam. Wa chi ʉʉirau khãijã ich jaaipaju dʉ̈i jua pʉrwiata pamʉn, ich agjö pekau khaba sim. Magba ya pãach õor dʉ̈i paaukhabaadeewai, warr pãach appai aawai naajerrjö khaba, phithuurga aju. Mag pãach phithur apimaaugauta mua pãrag mag jaau chirʉm. \p \v 29 Ĩchab mua pãrag magam ig chirʉmʉn mʉgau keena: Khĩir eyaa abat, mʉg jẽb gaai chan ya tag maach pöm wënʉrrabaju. Mag ya maach Pör Cristo bëeimʉʉ sim aawaita, ʉʉi paraa chirawiajã, dich ʉʉi dʉ̈ipaita ogdʉba khëkhëu aju khãyau, ʉ̈rcha maach Pör Cristo atheeta nem wajapha wauju aai nʉm. \v 30 Ökhĩirjuu nʉm khʉʉnjã, maach Pör Cristo bëeimʉʉ sim khaphʉ aawai oob atcha khoopaan sʉrkha nʉm khʉʉnjö amiet. Maimua ar onee nʉm khʉʉnjã, mag i bëeimʉʉ sim khaphʉ naawai, oob dau lököo amiet. Amach phatkhonau nem për au nʉm khʉʉnjã, oob ag dʉ̈i ich mag ëumeeju khĩirjumiet. \v 31 Mʉg jẽb gaaim nem athee pör wajapha aajem khʉʉnjã, magʉm nem chukhumjö ãba Ẽwandam athee nem waujuuta ẽkhabat. Maadëu khaphʉ nʉm, mʉg jẽb gayam nemen thum öwia ich mʉg durrjã chukhu aadëju. \v 32 Magua mua chan pãrag mʉg jẽb gayam nemta ʉ̈rcha khĩirju nʉʉ apimapha chirʉm. \p Ẽwannaan ʉʉinpan khãyau jua par nʉm, maach Pör Cristo athee ʉ̈rcha nem wajapham waunaa i dau na wajapha wënʉrrajuuta khĩirju nʉʉ aag. \v 33 Mamʉ mag khãyau jũrr ʉʉi paraam magcha jua par khaba sim Ẽwandam athee, í ichdëuta amachdëu nem ig nʉmjã khaphʉ agpierr nʉnʉʉu awia ich ʉʉi dʉ̈ijã ogdʉba sĩsiphʉm aawai. Wajapcharan ʉʉi paraa simʉn thoophem numí simjöta sim, Ẽwandam atheejã nem waunaa ich ʉʉi dʉ̈i sĩsip aagjã agjö. \v 34 Ʉʉijã ĩchab ich agjöta sim. Chi ich ap simua ãba maach Pör Jesucristo dau na nem wajapha wauju khĩirjugta khĩirju sim, ich mor maimua ich akhaarjã Ẽwandam atheeta wai sĩewai. Pari jaai paraamua magbaju, irua degam nem gaaijã pʉrnaa ĩchab ich jayau nem mag abaawaijã agpierr aadëp sim aawai. \p \v 35 Mua mag chirʉm chan sĩi pãar jaain jʉrpimaaugaujã khaba, pãach ʉ̈u wënʉrramkhĩirta mag chirʉm; mag õor dʉ̈i paawaijã magʉm gaaimua amach apham khʉʉnjö jua parcha khaba aawai pöd Ẽwandam athee wajappai nem waubaju khaphʉ chiraawaita mag chirʉm. \p \v 36 Pari ãbmua khãijã, “Ya mʉ chi jöoi chiraawai mʉch ʉʉidam auwia ag dʉ̈ita mʉ ʉ̈u chirsiju” a khĩirju sim khai, ichdëu khĩirju simjö aju aai sim. Magan ichdëu iek dee wai sim ʉʉi dʉ̈i warre jua pʉrju aai sim; mag jua pʉrbarm pekau khabam. \v 37 Pari deeum agjö chi jöoi ẽwan sim, magua khĩirju sĩi awia, “Mʉ ich jãg mʉch ap ʉʉin khĩirjã khaugba chitaju” amʉn, magan mag ichdëu khĩirju simjö aju aai sim, ʉʉi auba; magjã nem wajaug sim. \v 38 Wajapcharan mʉgta sim: Ya pãach jaai awaag, wa emkhooirau khai ichdëu iek dee wai sim dʉ̈i warre jua pʉrwiata pamʉn nem wajaug sim. Mamʉ jaai auba, maimua chi emkhooiraujã ʉʉi auba, pãach appai wënʉrrʉmjã pekau wauba wënʉrraju awia jua pʉrba akhiinjã wajapcha sim. \p \v 39 Ʉʉi jaai paraamʉn, chi jaai meebam aiguin ich jaai gaai jʉ̈gadau jʉ̈ simjöta sim, pöd pʉajujã khaba. Magarrau chi jaai meebaadeewain chadau ich ap sĩsiewai deeum jaai auju aai sim. Pari majã parhoobam khʉʉn dʉ̈ijã khaba, agjö Ẽwandam iek ʉ̈kha sim dʉ̈ita jua pʉrju aai sim. \v 40 Pari mua khĩirjuawai mag khoopaa ʉʉi tag jaai auba ich appai nʉrrakhiin, í oneecha ʉrraju. Maau mʉ khĩirjugan. Mua pãrag mag iekha chirʉmʉn, mʉchdëupai khĩirjuawaijã chadcha Ẽwandam Akhaar mʉch gaai wai chiraawaita pãrag mag chirʉm. \c 8 \s1 ¿Ẽwandamnaan anʉm na nemek wai narr khöju aai nʉ? \p \v 1 Ĩsin chad pãrag jaaukhim, ar na pãrau mʉrʉg jëeu narr: Ẽwandam awi agʉg jëeu nʉmua ag khĩirphee nemek wai narr khöju aai nʉ wa khöju aai khaba nʉ a jëeu narr. Mag iek aawai chadcha thumaam khʉʉnau khaphʉm aajem. Pari maadëu dichdëu nem khaphʉmta ig wënʉrrʉmʉn, magan dichdëupaita dich thö nʉm. Pari magba maadëu dich khapeenta daupii wai nʉmʉn chadau Ẽwandam iek gaaita maadëu am khĩirjugjã bãaupi nʉm. \v 2 Ãbmua khãijã “Muan chadau khaphʉ chirʉm” a iekha simʉn, magan magua chan chadcha ichdëu nem khaphʉ aju aai simjã khaugbata sim. \v 3 Mamʉ mag nem inag pömta ʉ̈rcha khaphʉ aju khĩirjuju khãyau, ãba Ẽwandam khõsi ajuuta ẽkhaju aai nʉm, mag i khõsi nʉm gaaimuata i dʉ̈i khapeerkha naawai. \p \v 4 ¿Õrau juau nem wautarrta ẽwandam awia agʉg jëeu nʉmua ag khĩirphee nemek wai narr khöju aai nʉ wa khöju khaba nʉ? Maadëu khaphʉ nʉm, õraun juau nem wautarrta ẽwandam anaab mamʉ, bʉ̈ʉrjã baleeba sĩsidʉm. Maach Ẽwandam charan ãbpaita khitʉm. \v 5 Õragan mʉg jẽb gaai ẽwandam anʉm khʉʉn khapan thʉnʉm, edjã eem magwe. Mag ẽwandamnaan anaa chi pörnaan anʉm khʉʉn khapan thʉnaawiajã, \v 6 maach atheyan Ẽwandaman ãbpaita khitʉm, Ẽwandam chi Aai. Ichdëuta nem thʉnʉmjã thum ompaa aujim. Magua maachjã i atheepaita wënʉrrʉm. Maach Pörjã ãbpaita sim ĩchab; ma, Jesucristoou. Nem thum thʉnʉmʉn ãba i gaaimuata thʉnʉm. Maachjã ĩchab i gaaimuata ʉ̈u peerdʉ durrum. \p \v 7 Maachdëu khaphʉ nʉm, mag Ẽwandam ãbpai simta maach Pörkha sim. Mamʉ ar õrau am ẽwandamnaan anʉm khʉʉn chan bʉ̈ʉrjã baleeba sĩsidʉm. Pari thumaam khʉʉnau chan magʉm khaugba nʉm. Ãaur khʉʉn warr Ẽwandam iek ʉ̈khaba aawai nem parhoobamʉg jëeu narr khʉʉnaun agtha chi nemekjã khö nʉm, chadcha deeum ẽwandam chi iwam khĩirpheeta wai narrpii awia. Pari am agtha Ẽwandam iek gaai khukhurpai naawai, amachdëu khĩirjuawai mag khö nʉmuajã agʉgcha jëeu nʉm dʉ̈i ãba sim a khĩirjuajem. Mag khĩirjubaadëm aigta amachdëupaita amach khaigba nʉmjöo khĩirjuajerram. \v 8 Pari maadëu khaphʉ aju aai nʉm, ĩs mag dich thach khö nʉm gaaimuata mag Ẽwandam najã maach ʉ̈u wënʉrrʉmjã abam. Magʉm nemek mod maadëu khökhiinjã, warm khʉʉn khãai wajapchajã wënʉrrabaju. Wa khöba akhiinjã, maachta warm khʉʉn khãaijã khaigbacha wënʉrrajujã abam. \v 9 Mamʉ nem parhoobamʉg jëeu nʉmua nemek wai narr pãachdëu khöju aai nʉm awiajã, wajapha khĩirjunaata khöbat, eeu pãach mag nʉm gaaimua ar Ẽwandam iek gaai agtha ubʉcha khaba durrum khʉʉnta jũrr pekau ee burrpidukham. \v 10 Pua khaphʉ sim, magʉm nemek mod khö nʉm khaigba khaba sim. Mamʉ pʉchdëu mag khaphʉ chirʉm awia, dich ermano agtha Ẽwandam dʉ̈i ubʉ khaba sim dakhĩir mawia nem parhoobam khĩirphee nemek mod wai narrta khökhiin, ich dakhĩir mag khöbaawai ¿iruajã agjö khöm khõs khabaju khai? Irua mag oowai pʉ dënjö khömʉn, \v 11 magbarm gaaimua pua pʉch ermano agtha Ẽwandam iek athee khukhuraa khitʉmta sĩi okhoopimjö okhoopiju, majã i gaaimuapata ĩchab Cristooujã ʉdʉraa ich thõopitarrta. \v 12 Maach ermanonaan Ẽwandam iek gaai agtha ubʉcha khaba khithëemta pekau ee burrpiewain, ich Cristo dʉ̈ichata iekkhõr paarpa nʉm. \v 13 Magam uguata, mua oowai mua nemek khö chirʉm gaaimua khãijã mʉ ermano imeraa pekau ee burrpiju sim khai, warag mʉchta bʉ̈ʉrjã nemek khöba ich mag chitaju. Magba akhiin mua nemek khö chirʉm gaaimua i pekau ee burrju. \c 9 \s1 Khani jãgju aai nʉ a khap amkhĩir Pabloou ichpai jaautarr \p \v 1 Mʉʉn chadcha ich Cristooucha ich i jaaumkhĩir jʉr autarrau. Magtarr aawai mʉ sĩi chikham jua eegarta khaba chirʉm. Muajã ĩchab mʉchdëucha maach Pör Jesús oobajieb; pãachdëujã pãrau khaphʉ nʉm, mʉ mag chirʉmua jaauwia khabahab pãachdëujã chadcha ʉ̈kha durrum. \v 2 Bigaaum khʉʉnau mʉ ëugar, “Jã chan ich Cristooucha ich i jaaumkhĩir jʉr autarr khabam” aju. Pari pãraun mʉ igwia, “Ich Jesuucha jʉr autarrau” a iekhaju aai nʉm. ¿Jãgwi? Mʉ gaaimuata pãachdëujã maach Pör Jesucristo iek wajapha ʉ̈kha nʉisiewaima. \p \v 3 Mʉch ëugar mʉch ĩgkha nʉm khʉʉnag mʉch iek ũrmkhĩir mua magkhim: \v 4 Muajã ĩchab warm khʉʉn dënjö pãar chi ʉ̈kha durrum khʉʉn jua eem thach dee nʉm khönaa pãar jua eem dödöjödamjã döju aai chirʉm. \v 5 Ʉʉijã Ẽwandam iek ʉ̈kha sim dʉ̈i jua pʉrwi mʉch chitʉmpierr wai chitaju aai chirʉm, tagam khʉʉn agjö ich Jesuucha jʉr autarr khʉʉnau aajemjö. Ich Jesús eeugpeenaujã magta aajem, Pedro dʉ̈imua. \v 6 Wa Bernabé dʉ̈i maach numpaita maar ich jãg maach juadamaucha phidkha wënʉrraju aai nʉwa, maach bidam athee. ¿Maarjã sĩi ĩchab pãrau jãogju aai nʉm khabá? \v 7 Khaíu jaauwai mag soldaaunkha nʉm khʉʉn amach phatkhonauta amach nem ig nʉmjã thum përkha aumaajem aajẽ. ¿Pãrau oowai nemjĩir jĩir nʉm khʉʉnau pöd amach nemjĩir eem khöju khaba aajẽ? ¿Phak bãau nʉm khʉʉnau pöd chi jũdchö döju khabam a ũurjẽ? Mag khabam. Maachin dich phidkha nʉm gaaimuata thachdamjã khö wënʉrrʉm. \v 8 Mua mag iekha chirʉm ũrwia oob pãrau sĩi mʉch khĩirjug eemuapaita mag iekha chirʉm amiet. Moiseeu Ẽwandam iek phã pʉatarr gaaijã ĩchab ich mag iekpai jaau sim. \v 9 Mag irua phã pʉatarr gaai jaauwai, “Pʉch nemjĩir dau bibthʉg deemkhĩir phak phidkhapi wai chirʉm aig, ag eem khöm ugua awia oob i i khõorjʉ̈ sĩum” a phã sim. ¿Maig Ẽwandamau phakta ʉ̈rcha maach khãyaujã dau aug khaugwiata mag iekhajĩ? Mag khabajim. \v 10 Ich iek gaai maach phidkha nʉm khʉʉn igwiapata mag iekhajim, mag phidkha nʉmjã par khaba amkhĩir. ¿Pãrau khaphʉ naabá, nemjĩir jĩirwai ag eem khöju khĩirjunaata jĩirjem, maimua chi bibthʉg simuajã khöju khĩirjunaata bibthʉgba aajẽ? Ich agjöta sim ĩchab Ẽwandam iekta nemjĩir jĩir nʉmjö jaau wënʉrrʉm khʉʉnjã: Chi ʉ̈kha durrum khʉʉnauta amau ig nʉmjã thum khap aju aai nʉm. \v 11 Magua mua mag chirʉm. Mʉchdëuta nacha pãar ee Ẽwandam iekta nemjĩir jĩir nʉmjö jĩirimajim. Magtarr aawai maarjã maach juau phidkhaba, sĩi pãrau nem dee nʉm iiupaita naaju aai nʉm. \v 12 Warm khʉʉnaun chadcha amau pãar dʉ̈i magta nʉm; pãrau pãachdëujã am dʉ̈i jãg nʉm khai, maar dʉ̈i chará pãrau wajapcha aju aai nʉm. Pari magʉmjã marau bʉ̈ʉrjã pãrag maar dʉ̈i chadcha magta abatjã aba, sĩi khĩu ãwatnaa maach juadamauta phidkha durraajem maachdëu nemdam ig nʉm athee; eeu magba akhiin sĩi maachig nem deemkhĩirta Cristo iekjã mag jaau wënʉrrʉm awia i iek ëugarta woun ëugarmjö khaigba iyʉ̈ʉ adukham. \v 13 Pãrau khaphʉ nʉm, ar Aai i jëeujem deg phidkha nʉm khʉʉnau chadcha ag ee Ẽwandam athee nem thʉnʉm khöju aai nʉm. Wajapcharan Ẽwandamag jëwaag nemek thorrphënaa chi nasãd gaai phaajem aig phidkha nʉm khʉʉnau chi nemek mod gayamjã khöju aai nʉm. \v 14 Ich agjöta maach Pör Ẽwandamaujã jaau sim: I iek mag chi maach peerdʉajem iek jaau nʉm khʉʉnan, mag jaau nʉm paar dee nʉmuata wënʉrraju aai nʉm aajem. \v 15 Pari magʉmjã ni biekdam ãbjã mua pãrag nem jëwaa khaugba chitʉm. Ĩs mʉg ẽsap phã chirʉmjã mʉchig nem deepʉ̈imkhĩirta mʉg phã deepʉ̈i chirʉmjã aba chirʉm. Ãbmua khãijã mʉrʉg, “Oob tag Ẽwandam iek par jawam” akhiin, magan mua jũrr irig, “Pari mʉch khĩrauta mag par jaau chitaawai mʉg chitʉmua jãdaúa thõkhiinjã mʉ gaai mas khaba sim” aju. \p \v 16 Ẽwandam iek jaau chitʉm awiajã mua wir aigpai mʉch thöba chirʉm. Chadcha ich Ẽwandamauchata mʉchig jaaupitarr aawai mua pöd irig, “Mua chan jaaubam” aju khaba chirajim. Mua Ẽwandam iekta jaauba sĩukhiin, irua mʉ gaai jua khʉaba deeju. Maigjã, ¡ë, apkhiitʉ mʉdam! \v 17 Mua mʉch khĩrauta i iek jaau chitʉm paarjã irua phagab khaba phagju. Pari ichiita jaaumapha awiajã, ich Ẽwandamauta mʉrʉg jaaupitarr aawai, jaauju aai chirʉm. \v 18 Magua mʉch khĩrauta mag i iek jaau chitaawai mʉ onee chiraajem, ni Ẽwandamaujã mag par jaaupiba sim ee mʉchdëupaita par jaau chitaawai. Mʉch mag chirʉm gaaimua onee chirʉmta mʉrʉgan ya phatkhonaucha jua ee phagbarmjö sim. Chadcha pãrag nem jëeuju aai chirʉmta, Ẽwandam iek jaauba chitʉmjöta bʉ̈ʉrjã pãrag jëeuba chirʉm. \p \v 19 Mʉ chan chikham chog khaba chirʉm, pari mag chirʉmta thumaam khʉʉn chogjöta chirʉm, mʉch mag chitʉm gaaimua jũrr õor khapanaacha Cristo iek ʉ̈khapi aumaag. \v 20 Judionaan ee chitʉm aig mʉchjã chadcha judiojöta aadeejem, amagjã ĩchab dʉ̈i Cristo iek ʉ̈khapi aum khõchgau. Mua mag chirʉm aiguin mʉgta chirʉm: Ar agtha Moiseeu phã pʉatarr iek ʉ̈rcha ʉʉrkhaajem khʉʉnta Cristo igar thereu awaagan mʉchdëujã agtha am dënjö ʉʉrkhaajem. Pari mʉ chan mag Moiseeu phã pʉatarr iekhau phẽethʉgba chirʉmta mag chitʉm. \v 21 Maimua ĩchab judionaan khabam khʉʉn ee maawaijã, am oowai ĩchab amachjöta aadeejem. Mag amachjö aadeejem a chirab mamʉ, maach Pör Cristoou nem waupiba aajem nem chan bʉ̈ʉrjã wauba chitʉm; sĩi amagjã ĩchab Cristo iek ʉ̈khapi awaagpaita maagjem. Pari wajapcharan mʉʉn Cristo iek ʉ̈kha chitaawai Ẽwandam ley dʉ̈ita chirʉm, ich ag leipai ĩchab Cristo ley aawai. \v 22 Õor agtha Ẽwandam iek gaai khukhurpaim khʉʉn daarjã amau nem wauju khabam nem wauba chitʉm, amagjã maach Pör Jesucristo iek gaai ubʉ apijuuta ẽkha chitaawai. Wajapcharan mʉʉn mʉchta õor ee maawaijã dʉ̈i ĩchab amachjö aadeejem, mag chach oomamua ãaur khʉʉnau khãijã ʉ̈khabaawai ʉ̈u peerdʉtkhamkhĩir. \v 23 Mʉ mag chitʉmʉn mʉʉn mʉg Jesucristo iek jaaum khõchgauta mag chitʉm, mʉch dʉ̈ijã ĩchab ich chaain tagam khʉʉn dʉ̈i wajapha aajemjö wajapha amkhĩir. \p \v 24 Pãrau khaphʉ nʉm, apostaa khaphig nʉm aig, õor khapan khaphiigjem. Mamʉ chi regaloon ãbpaimua auju simta thumaam khʉʉnau auju ẽkhaajem. Ich agjöta sim Ẽwandam sim aar baraagjã. Irua nem wajapham deebarm auju khĩirjuwiata khaphig nʉmjö abat. \v 25 Chi mag khaphiigjem khʉʉnan sĩi nem inag jöpcha ãarjem awaagpaijã amach mor sʉrkha nʉm. Maachjã agjö sʉrkha nʉm; mamʉ mag sʉrkha nʉmʉn jũrr am dën khãaijã nem wajapcharamta maachig deemkhĩrau. Ma chan ãrjã ãrba ni öjã öba ich mag sĩerraju. \v 26 Mag khĩirjuwiata mʉʉn mʉch appaijã khaphig chirʉmjö chiraajem, mʉch barju aar baraag. Mag nʉm dʉ̈i ĩchab õrau chikham phãr thʉnʉwaag wërbʉ nʉmjöta aajem. \v 27 Wajapcharan Ẽwandamau nem jaau sim ichaaur amaaugau, mʉʉn mʉch wawí chirʉmuata ajués sʉrkha chiraajem, parhoob nem wauba aag. Magba akhiin mʉch garmua õrag Ẽwandam iek jaau chitʉʉ aajerrta, jũrr Jöoirau mʉrʉg nem deeju atarrta ĩgkha auju. \c 10 \s1 Parhoobam nemta ẽwandam awia agʉmʉg jëeupiba jaautarr \p \v 1 Ermanonaan, warr jöoingar aawai sĩi õor maba aajem ee ni döjã chukag ee Moisés dʉ̈i maach jöoin wënʉrrarr chan oob pãrau khĩir okhoomiet. Amach thum sĩi jʉʉnthumie naarjö jĩu jörröm eegarta wënʉrrʉmua phũas Chi Phur eejã thumaa bʉ̈ʉupai dʉrba dichjierram. \v 2 Amau amach thumaam khʉʉnau ʉdʉraata Moiseeg amach pörkhapijierram, ichdëu arrmpierr amach wai wënʉrramkhĩir. Magta am Phũas Phur eejã sĩi bʉ̈ʉu dʉrbagkha dichwi jʉʉnthumie naarjö jĩumamua am jaau warrjim õor chukag eejã. Mag thumaam khʉʉnau Moiseeg amach pörkhapi nʉmta i gaaita pör choo nʉmjö naajim. \v 3 Amau amach thumaam khʉʉnau ĩchab ich Ẽwandamau nem deemamjã khoojeejim. \v 4 Maimua thumaam khʉʉnau ĩchab ich Ẽwandam jua döjã döjierram. Mag amau dö dötarr Cristoou amag dee sim ajim, mag dö chukag ee wënʉrrʉmjã mokdau eem döou am öbichag meeupieg ichta am dʉ̈i sĩerr aawai. Mag mok eemua amag dö deewia am wënʉrrʉmpierr am dʉ̈i sĩejeejim, amau nem ig nʉm deeg. \v 5 Mamʉ Ẽwandamau mag thumaam khʉʉnag ich jua oopiejerr ãba, peer thumaam khʉʉnauta i dau na nem khaigba waaujeejim. Amachdëu mag nem ãrtarr gaaimua ich mag õor chukag durrpai pa bëpjierram, Ẽwandamau durr iiur deeju atarr aarjã barba. \p \v 6 Ẽwandamau am dʉ̈i magtarr gaaimua maadëu khaphʉ nʉm, pöd maadëu amau arrjö nem khaigbamta waum khõsi aju khaba nʉm. \v 7 Oob amau arrjö juaupai nem parhoobam wau sĩsidʉmta ẽwandam awi agʉmʉg jëeumiet. Am igwia Ẽwandam iek phã sim gaai, “Phak chaaita phĩr dën waunaa agʉg jëeu nʉmua ohood aphöbaadëwi thach khönaa döjã döjierram” a sim; “maimua mag ohood thʉnʉʉ awia deeu bʉ̈jãau paaukhawi jemkha phöbaadëjim” a phã sim. \v 8 Oob amau arrjö dich ʉʉin khabam dʉ̈ita parhooba dich ʉʉin dʉ̈ímjö khapes amiet. Amau Ẽwandamjã ögkhaba magwia warre ãbam edpai veintitres mil khëchjierram anaabá. \v 9 Oob ĩchab am eem ãaur khʉʉnau arrjö khaphʉ nʉmta juau ogthom maach Pör Cristo jũur iekhamiet pãach Pörkhapimaaugau. Amau maach Pör ögkhaba i ichaaur magwia, nemeu khaamamjã äpba ich aguapai khëchmajierram anaabá. \v 10 Oob pãach pörnaanau nem mag aawai am ichaaur serereu amiet; magba akhiin Ẽwandamau israelnaan dʉ̈i arrjö ich chog pʉ̈iwia chi mag narr khʉʉn khëchpʉ̈itarrjö pãachjã agjö khëchpʉ̈idukham. \p \v 11 Chadcha Ẽwandamau am dʉ̈i maagjerran, ĩs ewag pawiajã maadëu amau aajerrjö aju khaba nʉm a khap amkhĩrau. Ya mʉg jẽb eegar paimʉʉ pamaawai ĩs ewagam khʉʉnagjã mag khaphʉ amkhĩirta Ẽwandamau ich iek gaai mag phãpijim. \v 12 Magua mua ĩsjã pãrag mag chirʉm: Pãach Ẽwandam dʉ̈i ubʉ nʉm awia oob pãach thömiet, pekau ee burrju chan pöm khabam. \v 13 Pãrag jaaukhim, ũrbat: ¿Khar pãrau nem khaigbam waum khõsi aadëba aajẽ? Jãg nʉm chan mag pöd õrau ãwatbajöjöom nem khabam. Õor pöm ich agjö thʉnʉmta magbamjöo thʉnaajem. Mamʉ Ẽwandam maach dʉ̈i ogdʉba khitaajeewai irua maadëu ãwatbaju atchajã maachig prueba deebam. Mag prueba pöm maadëu ãwatbaju atcha maachig deeju khãyau, ĩchab irua khaphʉ apiju, jãga ʉdʉʉr dich thʉ aupiba ãwatpʉ̈iju aai nʉ. \p \v 14 Magua, Cristo gaaimua khodamnaan, mua chadcha pãar khõsi chitaawai pãach ʉ̈u wënʉrramkhĩirta mag chirʉm: Pãach khapeen Ẽwandam chaar khabamʉg jëeu nʉm aar pãach ëeurrwai oob am aar wëtmiet. \v 15 Pãrau khaphʉ naawai magan cha mua jaau chirʉm jaaubat, magá wa mag khabá. \v 16 Ẽwandamau maachig döpi jaautarrjö Santa Cena khaawai irig ʉ̈u ajim anaa doowai, ¿jãg nʉm aig maach Cristo bag ãrtarr gaaimua ãba Cristo dënkha nʉm a sim khabá, chi dö nʉm khʉʉn? ¿Wa mag khabáwa? Maimua chi panjã agjö jua ee aunaa irig ʉ̈u ajim anaa khoowai, ¿ĩchab Cristo mor gaaimua maach ãba i dënkha nʉm a sim khabá? \v 17 Maach khapan thʉnaawiajã, ãbam panpai khö nʉm gaaimua maachin õor ãbpaimta kha nʉm Cristo gaai. \p \v 18 Maimua ĩchab pãadë khĩirjubat israelnaanau Ẽwandamag jëwaag nemchaain khëchwia khoojem: ¿Nemchaain khëchwia chi phaajem nasãd gaai nemek wai narr gayam chi khö nʉm khʉʉnjã mag khö nʉmua amachdëuchata, “Maarjã Ẽwandam chaainaugui” anʉm khabajĩ? ¿Wa mag khabajĩwa? \p \v 19 Mua mag chirʉm chan mag jãg juau wautarrta Ẽwandam chi iwamʉu aba chirʉm. Mag iiuba sĩsid aawai par mag am khĩirphee wai narr nemek mod awiajã tagam nemek mod khãai ajapchajã khaba ni khĩethuujã khaba sim. \v 20 Mua mag chirʉm aiguin, jãg parhoobam nem juau wautarragta nemekjã thõonaa ẽwandam awia agʉg jëeu nʉm khʉʉnan meperagta jëeu nʉm ata chirʉm. Mua chan meperag chan bʉ̈ʉrjã pãrag ee apimapha chirʉm. \v 21 Magua Pöd Santa Cena kha nʉm aig Cristo jarr eem dönaa jũrr meperag jëeu nʉm khʉʉnau dö nʉm jarr eejã döju khaba nʉm. Pöd maach Pör Jesucristo mes gaaim pan khönaa agjö dösãt mes gayamjã au khöju khaba nʉm. \p \v 22 ¿Jãg warre õor numiim khʉʉnagta jëeum khõchkha nʉm aig, juau ogthom maach Pör dʉ̈i khujʉr nʉm khabá? I dʉ̈i khujʉrju khaba nʉm. Í maach dʉ̈i meeukhakhiin, maadëu pöd i jua jʉmbaju. \s1 Nem thum Ẽwandam onee amkhĩirta wauju aai nʉm \p \v 23 Pãar ee ãaur khʉʉnau maagjeebma: “Muan mʉchdëu nem waum aig wau chitʉm. Magʉm paarjã khaíu mʉrʉg magʉm abarju” aajem. Chadcha ich magma; mamʉ maadëu nem wau nʉm thum maach athee ʉ̈u khaba sĩerrʉm, magua muajã mag mʉchdëu nem waum aig pöd waubam. Mua magkhiin bithurgam khʉʉn khĩirjugjã Ẽwandam iek gaai bãaupiba sim. \v 24 Magua, oob dich appaita warm khʉʉn khãaijã wajapha wënʉrraju khĩirjumiet. Mag khãai jãga akhiin maach khapeenjã ʉ̈ucha nʉisiju aju khĩirjugta khĩirjubat. \p \v 25-26 Mamʉ sĩi merrkau ee mawia për autarr nemek mod chan oob khöju khaba sim amiet. ¿Jãgwi mua mag chirʉ́? Ẽwandam iek gaai jaauwai, “Mʉg durr maimua ag gaai nem thʉnʉmjã thum maach Pör Ẽwandam dënëu” a jaau sĩewaima. Mag jaau sĩewai pãrau nemek parhooba për auwia khöju aai nʉm, “¿Ĩsin mʉg nemek modjã am ẽwandam anʉm khĩirphee wai narr khãijã agamjã?” aba. \p \v 27 Ẽwandam iek ʉ̈khaba aajem khʉʉnau khãijã thach khömkhĩir pãach thʉ̈ʉrwai wëtam khõsim khai wëtju aai nʉm. Maimua pãachig nemdam deemam khĩu khöbat, “¿Mʉg nemek mod pãach ẽwandamag jëeu nʉmua i khĩirphee wai narr khabá?” a jëeuba. \v 28 Pari ãbmua khãijã pãachig, “Jãg nemeken ẽwandam anʉmʉg jëeu narr nemek modou” amʉn, chi jaau simua oowai khöju khaba simta khöbaadëm a khĩirjupimaaugau, oob warag khömiet. \v 29 Mag chirʉm chan pãar ar Ẽwandam iek gaai ubʉ durrum khʉʉn khĩirjuwia khaba, ar agtha Ẽwandam iek gaai ubʉ khaba khithëem khʉʉn khĩirjuwiata mag chirʉm. \p Pari ãbmua khãijã, “¿Jãga mag chikhamnau khĩirju simjöta awia pöd maadëu dichdëu khaphʉgpierr aju khaba nʉ?” aju. \v 30 “Mua mʉch thach khoowai Ẽwandamag ʉ̈u ajim anaa khö chirʉmta, jãga mag sĩi bigaaumua khöju khaba sim khĩirju sim gaaimuapai muajã khöju aai khaba chirʉ́” aju. \v 31 ¿Jãgwi mag sĩ? Maan mʉgta aju aai nʉm: Dich thach khoowai, dö doowai maimua mag tag nem inagdam waauwaijã, mag dich nem wau nʉm gaaimua õrau warag Ẽwandam wajapha thö iyʉ̈ʉ amkhĩirta nem wauju aai nʉm. \v 32 Ni ãbamʉgjã oob ejemplo khaigba oopimiet. Judionaan najã nem khaigba wauba, judionaan khabam khʉʉn najã nem khaigba wauba, ni ya Ẽwandam iek ʉ̈kha nʉm khʉʉn najã oob nem khaigba waumiet. \v 33 Mʉʉn mʉchin magta chitʉm. Mʉchdëu nem wau chirʉmjã thumaa õor dawagaata apim khõsi chitʉm; maimuajã mʉchpaita wajapha chitajujã khĩirjuba, bigaaum khʉʉndamta ʉ̈rcha mʉ gaai masi aajem, mʉchdëu am dʉ̈i mag chitʉm gaaimua amjã ĩchab ʉ̈u peerdʉtkhamkhĩir. \c 11 \p \v 1 Keena, pãrau oowai mua jãg ãba Cristoou nem waupi simpaita wau chitʉmjö, ich agjö pãraujã mua nem wau chitʉm oonaa mʉ dënjöta abat. \s1 Ʉʉin culto ee weetwai jãga aju aai nʉ \p \v 2 Cristo gaaimua khodamnaan, pãar gaaimua mʉ onee chirʉm, chadcha ʉ̈u pãrau mʉ khĩirjunaa mua pãachig Ẽwandam iek jaautarrjã isegba agpierr wënʉrraawai. \v 3 Mag naawai ĩs mua pãrag khĩir eyaa apim khõsi chirʉm: Ich jãg Ẽwandamta Cristo pörkha simjö, Cristota maach Pöröu, emkhooin awiajã; maagwai maach emkhoointa jũrr dich ʉʉin pörkha nʉm. \v 4 Mag maach chi emkhooin dich ʉʉin pörkha nʉmta Ẽwandamag jëeu nʉm aig, wa sĩi ich Ẽwandamau ich iek jaaupitarr khãijã jaau nʉm aig, ʉʉinjö putiu pör börrnaata jaaumʉn, magan Cristota wajap khĩir naaupi nʉm, Cristoogta dich Pörkhapiju aai nʉmta jũrr deeum khʉʉnagta dich pörkhapi nʉmjö naawai. \v 5 Wa magba ʉʉin khãijã Ẽwandamag jëeu nʉm aig, wa sĩi ich Ẽwandamau ich iek jaaupitarr khãijã jaau nʉm aig putiu pör börrba nʉmuata jaau nʉmʉn, magan amach jaai amach pörkha simta khĩir naaupi nʉm, amachta jũrr emkhooin khãaijã ʉ̈rpai am khõchgauta mag nʉmjö naawai. Maguata ʉʉin putiu pör börrba õor ee iekhaawain, pör bichnaa iekha nʉmjö chigaata aju aai nʉm. \v 6 Ʉʉinta õor khapanag ee maag bʉ̈ʉrjã putiu pör börrba nʉm khai, magan warre amach pör khõipʉ̈iju aaita nʉm. Mamʉ amau oowai mag pör khõibapäaiwai am chigaacha aju nʉm khai, magan õor ee iekhaagpaawaijã ichiita putiu pör börrju aai nʉm. \v 7 Pari jãg ich Ẽwandamta maach thumaam khʉʉn Pörkha sĩerrʉmjö warr maach ompaawaijã maach emkhooiragta jũrr mʉg jẽb gaai nem thʉnʉm thum pörkhapitarr aawai, emkhooi chan pöd putiu pör börrju khaba sim. Pari ʉʉiran ichiita putiu pör börrju aai sim. Mag ich pör börr sim aig, pöd irua ich jaai khãai ichta ʉ̈rpai aju khaba sim a sim. \v 8 Pãrau khaphʉ nʉm, warrcha Ẽwandamau maach jöoin ompaawai chan ʉʉi gaaimuata emkhooi ompaabajim. Magju khãai ʉʉita emkhooi gaaimua Ẽwandamau ompaajim. \v 9 Mag emkhooi ompaatarr chan ʉʉirau ig sĩerr aawai khabajim, ich Adanta chi ʉʉi khãai na omparr aawai. Magju khãai Ẽwandamau oowai chi emkhooirau ʉʉi ig sĩerr aawaita i athee ompaa deejim, i daumaai nʉrramkhĩir. \v 10 Magtarr aawaita ʉʉinan ichiita putiu pör deebaju aai nʉm. Mag nʉm aig amau chadcha ʉdʉraa emkhooinagta amach phẽethʉgpi nʉm a jaau nʉm. Mag putiu pör deebaawai õor dakhĩirpai khaba, ĩchab Ẽwandam chog angelnaan aig nʉm khʉʉn dakhĩirjã ʉ̈u sim. \v 11 Pari ĩchab khaphʉ abat: Maach mʉg Ẽwandam iek ʉ̈kha nʉm khʉʉn ee chan ni iwiram ãbmuajã jũrr chikham igbam aju khaba nʉm. Emkhooi khurau khaba akhiin, ʉʉijã chukhu akham; maimua ich agjö ʉʉi khurau khaba akhiin, emkhooijã chukhu akham. \v 12 Iin warrjã chadcha emkhooi gaaimuata ʉʉijã ompaajim. Mamʉ ich magtarrjö ewag pawiajã ʉʉirau chaai oo nʉm gaaimuata emkhooijã khitʉm. Mag naab mamʉ amach numwe emkhooi ʉʉi dʉ̈i Ẽwandamauta ompaajim. \p \v 13 Pãar khĩirjugau jãga sĩ keena: ¿Ʉʉin bʉ̈ʉrjã putiu pör deebaba õor khapanag dakhĩir Ẽwandamag jëeuju aai nʉ? Jaaubat. \v 14 Maadëu khaphʉ nʉm, warrgarwe maach emkhooin pörbʉ̈ durag bãaupiewai ʉ̈u khaba sĩejem. \v 15 Pari mag sim jũrr ʉʉin pörbʉ̈ duraata wajapha sĩejem, bʉ̈ʉrjã chigaa khaba. Ẽwandamau warrgarwe amag pörbʉ̈ duraa deejim, aguapaita putiu pör börr nʉmjö wënʉrramkhĩir. \v 16 Ãbmua khãijã mua jaau chirʉm ũrmaaugau mʉ ichaaur iekhaju khai, idëu mag sim ich iphithur. Pari mua chan deeum phöbör ee Ẽwandam iek ʉ̈kha durrum khʉʉnaujã khĩet jaau nʉm ũrba chitʉm. Ichiita thumaam khʉʉnau oowai ʉʉinan putiu pör börrju aai nʉm, culto ee weetwai. \s1 Santa Cena kha nʉm aig athuucha aajerr \p \v 17 Maimua mʉchdëu ũurwai Santa Cena khaawaijã mʉch jʉ̈gaag khaba ũr chiraawai, ag atheejã pãrag mʉ iekhaagpam. Mua ũurwai mag Santa Cena khaawaijã, maach Pör Jesucristo maach gaaimua thõotarrta khĩirjuju khãai, sĩi parhooba pãachdëu am aig aawai pãachdëupaita pãach khaibag waunaa nem ãr nʉm anʉm ũr chirʉm. \v 18 Chi oo nʉm khʉʉnau mʉrʉg jaauwai, mag chi ʉ̈kha durrum khʉʉn apha biirdʉ nʉm anʉmjã sĩita mag khĩkhĩratdöjã phʉʉrphöbaadëp aajem anʉm. Amau jaau nʉm thum chan mua chadcha aba chirʉm. Pari magdaman chadau mua mʉchdëujã ʉ̈khapai chirʉm. \v 19 Chadcha mag pãar pãach agdaujöm khʉʉn appai chum phʉʉr ohood aadëphʉm, khaíu meraa sĩ. Pari mag pãach khĩkhĩratdö biirdʉbaadëphʉm gaaimua sĩi õrau pãachta wajapcha Cristo igar nʉm amkhĩirta pãar mag nʉm khabahab. Pari wajapcharan ar pãarjö magba nʉm khʉʉnta chi chadcha agpierraa nʉm khʉʉnau. \v 20 Pari mag pãar ãba biirdʉ nʉm anʉmjã pãach appai khĩkhĩratdö chum poso phʉʉr ohood aadëpnaata maach Pör Jesuu Santa Cena jaau pʉatarrjö khaawaijã chadcha ich agjöjã khaba, sĩi thach khöm khõchgauta pãar maagjem. \v 21 Mag aawaita ya khoogpaawaijã agdaujö pãachdëu nem waibëemarrpierr pãachdëu khöm aig khöwia, döjã döwia, sĩi warag khëch thʉnʉisiphʉm. Mag thʉnʉm ee pogkha jãsöojã khëkhëdʉm, mag khöju chukhu aawai. \v 22 ¿Jãgáwa, pãar di chukhuta nʉ pãach di aarwe thach khöwia döjã döwia bëeg? ¿Jãgwia pãrau tagam khʉʉndam ʉ̈u agjö Ẽwandam iek ʉ̈kha durrum khʉʉnta kha isëemjönaa ar nem waibëeju chukhu durrum khʉʉndamjã khĩir naaupim khõchgaujöta jãg nʉ? Pãach jãg nʉm paar chan oob mua pãach ëugar wajapha ig iyʉ̈ʉ aju amiet. \s1 Jesuu Santa Cena waupi jaau pʉatarr \p \v 23 Nawe mua pãrag jãgata Santa Cena khaju aai nʉ a jaautarr aawai pãrau jãg nʉm aig pöd mua pãar ëugarjã wajapha ig iyʉ̈ʉ abam. Cha mua pãrag jaau chirʉmʉn, ich maach Pör Jesuucha mʉchig jaautarrta jũrr mua pãrag jaau chirʉm: Maach Pör Jesús ar Judaau chi thethemnaanag i pʉr deetarr ed ya edaar ãbmiecha ich khapeen dʉ̈i thach khö sĩewai, ich juaucha ich jua ee pan auwia, \v 24 ag paar nacha Ẽwandamag ʉ̈u ajim anaa thorreupʉ̈ijim aajem. Magnaa ʉapʉ̈iwia, “Pãach juau au khöbat, mʉʉn mʉ morou” ajim anʉm ich khapeenag. “Wajapcharan mʉg pandam thorreubarmʉn mʉ cha chirʉmta pãar peerdʉ aum khõchgau dau aphʉʉ ajuuta jaau sim. Mʉg atag pawiajã mʉg pãachdëu mʉ jua ootarrjö khabat, mʉ thõotarr khĩir eyaa aag” ajim aajem, maach Pör Jesuu ich khapeenag. \v 25 Maimua ĩchab ya mag thach khö aaipabaadeewai, chi jarrdamjã jua ee auwia agjö amag, “Mʉg jarr eem vinodam döbarmta warrgarwe Ẽwandamau õor dʉ̈i iek deeju aajerrau; mamʉ mʉg iekhan iek iiuriugui” ajim anʉm. “Mʉ bag mʉg vinojö ãrbarmuata Ẽwandamau, ĩsmua atagan chadau pãar peerdʉ wënʉrraju aai nʉm a jaau simgui” ajim anʉm. “Pãachdëu mʉg khanaa dö nʉmpierr mʉ pãach kõit dau aphʉʉ arr khĩirjunaata döbat” a jaaujim aajem ĩchab ich Cristoou. \v 26 Maguama, pãrau mag khanaata panjã khönaa chi jarr eemjã dö nʉmʉn, magan mag nʉmua maach Pör Jesús maach gaaimua thõotarrta jaau nʉmjö nʉm. I bëebam aig chan mag kha nʉm oob khĩir okhoomiet ajim aajem ich Jesuucha. \s1 Parhooba nʉm chan Santa Cena khaju khaba nʉm \p \v 27 Wajapha ũrbat mua jaau chirʉm: Ãbmua khãijã ich khaigba sim gaaimua Santa Cena wau nʉm khöju khaba simta khömʉn, magan ichdëupaita wir aig Ẽwandamag ich gaai mas amkhĩir ich ʉmkha sim. Mag sim aiguin maach Pör Jesús ich kõit dau aphʉʉ bag ãrtarrjã i gaai mas khaba sim a sim. \v 28 Magam uguata chi pan khöwia chi jarrdam eemjã döju nawe agdaujö wajapha khĩirjuju aai nʉm. Pua khĩirjuawai Ẽwandam dau na pʉch khaigba arr gaaimua khöjã khöba ni döjã döbaju aai sim khai, warag Ẽwandamag mag pekau chugpaapi jëeunaata chi pan khöwia döjã döbá. \v 29 Mamʉ magba mag Cristo dau aphʉʉ arr jaau simta wajaphajã khĩirjubanaa mag khönaa dömʉn, sĩi dichdëupaita dich gaai mas amkhĩir Ẽwandamag dich ʉmkha sim. \v 30 Pãach mag nʉm gaaimuata jãg pãach ee sĩi õor mor masim khʉʉn khapan thʉnʉm dʉ̈i sĩi kha thũum khʉʉn pömjã thʉnʉm. Ãaur khʉʉn amach mag nʉm gaaimua ya khëchwia nʉm. \v 31 Chadcha ag nawe maadëu dich thumaa khĩirjunaa dichdëu mag nem khaigba wautarr paarjã Ẽwandamag chugpaapi jëeunaata khökhiin, khan gaaimua irua mag maach gaai jua khʉaba abarju. \v 32 Pari mag Ẽwandamau maach gaai mas deewaijã sĩi maach wawiewaiu, õor pöm ich iek ʉ̈khaba thʉnʉm khʉʉn dʉ̈i ãba maach jua khẽgkhapʉ̈imaaugau. \v 33 Wajapcharan muan magta pãrag jaau chirʉm khodamnaan. Ĩsmua atag pãach ãba biirdʉnaa maach Pör Jesuu jaau pʉatarrjö khoogpaawai, pãach khapeen nʉbat, maimua thumaa ãba nʉisiewaita khöbat. \v 34 Mag nʉm ee ãb khãijã jãsog thʉnaawai pöd nʉbaju khĩirju sim khai, warre ich di aarwe khöwia bëeju aai sim, mag ãbam aig biirdʉnaa thach khö naawiajã Ẽwandamag pãach gaai mas apim ugua. Tagam nem pãrau jëeu narr ökhar mʉchcha pãar aar barimaawaita mʉchdëu khap jaauwimaju. \c 12 \s1 Ẽwandam Akharau ich jua theeg jiigjem \p \v 1 Khodamnaan, ĩs jũrr mua pãrag khaphʉ apim khõsi chirʉm, jãgata Ẽwandam Akharau maach ich iek ʉ̈kha nʉm khʉʉnag ich jua theegjã deejẽ, nem khĩir pogkhe waumamkhĩir. \v 2 Pãrau khaphʉ nʉm, warr agtha pãrau Ẽwandam iek khaugba naawai sĩi ʉdʉraa jãg juau nem parhoobam wautarragta pãach ëudʉ arrpi nʉmjö aajeejim, agʉmʉgta jëeu nʉmua. Pãrau khaphʉ nʉm ĩchab, warrgar pãrau ẽwandamnaan aajerr khʉʉn chan pöd iekhaba, meujã meraa sĩsidʉm, chadcha Ẽwandam chaar khaba sĩsid aawai. Pari ĩs ya pãrau Ẽwandam chaar iekta khaphʉ naawai ichdëun chadau pãrag ich iekha simjã khaphʉ apiju ich Akhaar gaaimua. \v 3 Magua ĩs khĩirjuawai, ãbmua khãijã chadcha Ẽwandam Akhaar jua theegauta i iek jaau nʉrrʉm khai, pöd Jesús thʉ̈r thʉ̈rnaa khaigba iekhaju khaba sim. Maimua ich Ẽwandam Akharauta iekhapibam chan, pöd ãbmua, “Jesuuta thumaam khʉʉn Pöröu” a iekhabaju. \p \v 4 Ẽwandamau chadcha ich chaainag ich jua theeg khĩirpierr deejem, agua ich athee nem waumkhĩir. Pari mag simʉn, ich Ẽwandam Akhaar ãbpai simuata mag deejem. \v 5 Ẽwandamau maachig nem waupi simua jũrr bigaaum khʉʉn chogkhamkhĩirta phidagjã khĩir pogkhe waupiejem. Mamʉ magʉmjã thum ich Ẽwandam Akhaar ãbpaimuata mag waupiejem. \v 6 Ẽwandamau maachig nem waupiju ayaam pöm khĩir pogkhe wai sim; pari ãba ichdëupaita mag nem khĩir pogkhe wawaagjã thumaam khʉʉnag ich juapá deejem. \v 7 Magta Ẽwandamau ich chaainag amachpierr ich Akhaar jua theeg khĩir pogkhe deemaajem, magʉm gaaimua chi ʉ̈kha durrum khʉʉn thumta wajapha wënʉrramkhĩir. \v 8 Ẽwandamau ich Akhaar gaaimua ãaur khʉʉnag ichdëu khõsimjö õor wawieg nem khĩirjug khaug apiejem. Maagwai ãaur khʉʉnag agjö nem khĩirjug khaug api sim, ich iek õrag jaau khaug amkhĩir. \v 9 Maagwai ãaur khʉʉnag ich ag Akharaupai khaphʉ apiejem, Ẽwandam am dʉ̈i sim aawai dich juapaaupai pöd nem waubajöjöomjã ich jua theegauta wauju khaphʉ apiejem. Ãaur khʉʉnag ĩchab ich aguapai õor mor mas sĩsidʉmjã monaaumkhĩir ich jua theeg deejem. \v 10 Ãaur khʉʉnag ag na õrau mag ooba aajemta õor dauderraa waumkhĩir ich juapá deejem. Ãaur khʉʉnag ich iekta deeum khʉʉnag jaau khaug apiejem. Maagwai ãaur khʉʉnag ĩchab khĩirjug deejem, Ẽwandam iekta jaau wënʉrrʉm anʉm khʉʉnau nem jaau nʉm ũurwai chadcha ich Ẽwandamauta iekhapi sĩ wa sĩi dösãt iekta jaau wënʉrrʉ́ a khaug aumamkhĩir. Ãaur khʉʉnag ĩchab deeum meu bʉ̈ʉrjã mʉig eegar iekhaba aajem meupa iekhapimaajem. Maagwai jũrr ãbakhaíg mag warmua iekhatarr, pari agjö ich meu khaba simta ich meúata iekhatarrjö, chi ũrtarr khʉʉnag jaaumkhĩir khĩirjug deejem. \v 11 Mag nem khĩirpierr jig simjö ich jua theeg dee simʉn, ich Ẽwandam Akharaupaita ichdëu deeju ayaam khʉʉnag mag deemaajem, ichdëu khõsimjöta nem waumamkhĩir. \s1 Thumaam khʉʉnta Cristo morkha nʉm \p \v 12 Maach moron chadcha thum ãbpaita sĩeb mamʉ, ag gaai nem khĩir pogkhe thʉnʉm. Ag gaai thʉnʉm: dau, jua, bʉ̈, kach, maimua magpaijã khabam. Pari mag thʉnaab mamʉ, ichiita õor mor ãbpaim gaaita mag thʉnaajem. Ich magta sim ĩchab Cristo morjã: Maachta i morkha nʉm. \v 13 Judionaan wa judionaan khabam khʉʉn, sĩi chikham chognaan wa amach cuenta nʉrrjëem khʉʉnpa maachin thum ãba ãbam Ẽwandam Akhaar auwiata pör choo nʉm, mag i Akhaar athaawai maach thumaam khʉʉnag Cristo mor ãbpai öbeer aumkhĩir. Magua mʉg maach khapan thʉnaab mamʉ, ãbam Akhaarpaita wai naawai chadcha maachta Cristo morkha nʉm. \p \v 14 ¿Pãrau oowai maach mor gaaipai nem khĩir pogkhe thʉnaabá? Maach mor chan mag nem khĩir ãbpaimuata morkha sim abam. \v 15 ¿Khanim nemjö bʉ̈ʉu khãijã juag, “Mʉ chan jua khaba aawai mor gayam khabam” akhiinjã? Magju khaba sim, chadcha ichjã mor gayam aawai. \v 16 Maimua jũrr kachiu khãijã daúg, “Mʉjã dau khaba aawai mor gayam khabam” akhiinjã. Mag gaaimua chadcha mor gayam khabam aju khaba sim, ichjã mor gaai sĩewai. \v 17 Maach mor thum dau akhiin, ¿khaniu ũrkhajĩ? Wa jũrr maach mor thum khãijã kach akhiin, ¿jãga nem thũphamjã khap akhajĩ? \v 18 Warr maach ompaawaijã ʉ̈uta Ẽwandamau maach magta deebajim. Irua oowai agdaujö amach sĩsid ajupierrta sĩumajim maach mor gaai, ichdëu khõchagpierr, amagjã agjö amachpierr nem waumkhĩir. \v 19 ¿Jãga akham khai Ẽwandamau sĩi maach dau, jua, wa bʉ̈pai khãijã ompaawia, tagam nem ompaaba arr amuan? Mag arr amuan maach mor aju khaba sĩekham. \v 20 Irua maachdëu nem igju thum maach mor gaai ompaakhajim. Pari nem khĩir khapan maach gaai thʉnaab mamʉ, ichiita maach moron ãbpaita sim. \p \v 21 Daúa ichdëuta warp oojem awia juadamag, “Mua pʉ igbam” aju khaba sim. Wa magbam khai jũrr pöröu khãijã bʉ̈ʉg, “Muajã pãar igbam” aju khaba sim, ichta tagam khʉʉn khãaijã maach mor gaai ʉ̈gtharraacha sĩejem awia. \v 22 Magju khãai wajapcha oowain, maach mor gayam nem wajappai igbajöjöo sĩsidʉmta tagam khʉʉn khãaijã ʉ̈rcha iigjem khʉʉnau. \v 23 Maimua ar maadëu dich mor wajappai asekasbaju ayaam perasta wajapha put eecha wai wënʉrraajem. Maimua ag khãai wajapcha ʉʉrkhaju aai nʉmta jũrr mag ãkhaa paraajã aba aajem, \v 24 am mag warm khʉʉnjö meer paar wai wënʉrraju igba naawai. Mag khãai ʉʉrkhabaju aai nʉm perasta wajapcha ʉʉrkhaajem. Pari Ẽwandamau warrgarwejã ich magta deejim, maadëu oowai wajap nem igbapaimta ʉ̈rcha jãsenkha nʉmjö wajapcha thʉa paar wai wënʉrramkhĩir. Ich agjöta sim ĩchab, maach khodamnaan Ẽwandam athee pöm nem wauju khaugba khithëem khʉʉnjã. \v 25 Ẽwandamau makhʉʉnjã ich morkha wai sim aawai agdaujö jãsene apim khõsi sim, maagwai iwiir ãbjã aaidʉba sĩi warag agdaujö warm khʉʉnau nem igaata oo naamkhĩir. \v 26 Mag naawai iwiir ãb khãijã mas aawai tagam khʉʉnaujã dʉ̈i thumaa sentii nʉm. Wa ãb khãijã nem wajapha waubarm gaaimua onee aawai tagam khʉʉnjã thumaa onee thʉnʉm. \p \v 27 Maach Cristo igar nʉm khʉʉnan, maachta i morou. Mamʉ thumaam khʉʉnau ãbam phidagpai wauba naawai dichpierr nem wau nʉm gaaimua ãb sĩi i juajö sim; deeum phidag wau sim gaaimua ãb i bʉ̈jö sim; ãb i daujö; ich mag nʉmua maimua mag tag ich mag thum i mor ëntër. \v 28 Ich Ẽwandamaujã ich iek ʉ̈kha nʉm khʉʉn ee ʉ̈rcha paraa apijim: \q1 Ich iek aaidʉ jaaumkhĩir ichdëucha jʉr aumam khʉʉn, \q1 ich iek jaaumamta jũrr warm khʉʉnag jaaujem khʉʉn, \q1 maimua ich iek jawaag maestronaan. \m Mag tag agjö paraa apijim: \q1 ichdëu juapá deebaawai õor dauderraa nem waaujem khʉʉn, \q1 ĩchab ich jua theegau õor monaaujem khʉʉn, \q1 sĩi chikham khĩir jãsenkhaag nem par daúa ooba aajem khʉʉn, \q1 iglesia ee dirijiijem khʉʉn, \q1 maimua ich Ẽwandam Akharau iekhapibaawai deeum meúa iekhaajem khʉʉn. \m Magʉm khʉʉnta ich iek ʉ̈kha nʉm khʉʉn ee paraa apijim. \p \v 29 Pari magʉm khʉʉn thum sĩi Ẽwandam iek aaidʉ jaaujem khʉʉn khaba, ni thumaam khʉʉnauta mag Ẽwandam iek jaaujem khʉʉnjã khaba, ni thumaam khʉʉnta mag Ẽwandam iek jawaag maestronaanjã khaba nʉm. Thumaam khʉʉnauta mag Ẽwandam juapaau õrau ooba aajemjã õor dauderraa nem waaujem khʉʉnjã khaba, \v 30 ni thumaam khʉʉnauta mag õor mor masim khʉʉn monaaujem jua theegjã chukhu nʉm. Thumaam khʉʉnagta mag Ẽwandam Akharau bʉ̈ʉrjã amachdëu meu khaugbamjã iekhapiba, ni thumaam khʉʉnta mag warmua deeum meúa nem jaautarrjã jũrr khaphʉ warm khʉʉnag jaaujem khʉʉnjã khabam. \v 31 Mag ãbpaimʉgta thum magamkhĩir Ẽwandamau ich jua theeg deeba sĩeb mamʉ, wajapha khĩirjunaa i jua theeg chi wajapcharam khʉʉnta aum khõsi irig jëeubat, agua pãach eejã thumaam khʉʉnta warag Ẽwandam iek gaai ubʉ paaukhamamkhĩir. \p Pari magʉm khĩirjuju khãai, ãb ag khãyau wajapcharam sim: ma, dich khapeen kha khõsi nʉmʉu. Maata pãrag jawaagpam. \c 13 \s1 Dich khapeen kha khõchag \p \v 1 Khanim nemjö ãbmua chadcha õor dakhĩir mʉg jẽb gayam meu khĩirpierr iekhanaa ʉ̈gtharmpeen meujã iekha sim, pari mag simta bʉ̈ʉrjã ich khapeen kha khõchkhaba sim chan, magan Ẽwandamau oowai mag wounan sĩi parta mag iekha sim. Mag sim aiguin sĩi tamburr bubujukhamjö khabam khai, latadí nenerrkhamjöpaita sim. \v 2 Maimua khanim nemjö ãbmua mʉg atag Ẽwandamau nem oopipig majujã thumaa ag nawe khaphʉnaa, mʉg eegarm khʉʉnau khaphʉ nʉm khĩirjugjã thumaa khaphʉ sim dʉ̈i ich Ẽwandamau khĩirju sim khĩirjugjã khaphʉ sim; pari mag simta bʉ̈ʉrjã ich khapeen kha khõchkhaba sim chan, magan Ẽwandamau oowai mag wounan parta mag sim. Wa magba ichdëu nem mag abaawai Ẽwandamau ichdëu jaautarrjö apiju khaphʉnaa, durrsĩig khãijã wounagamjö “Chum dʉnʉʉubaimá” abaawai, i ipierr chadcha ichdëu jaautarrjö mam mapi sim; pari mag nem wau simta bʉ̈ʉrjã ich khapeen kha khõchkhaba sim chan, magan Ẽwandamau oowai parta mag nem khĩir pogkhe khãijã wau sĩeju. \v 3 Wa ãbmua khãijã aphʉʉ khithëem khʉʉnag ich nem wai sim thum ich thach khöju arrpa jigpʉ̈iwia jũrr ichta khöju chuk sĩsip sim; wa ichcha khãijã Ẽwandam athee awia ʉdʉraa õt ee ich örpʉ̈ipi sim; pari magbarmjã bʉ̈ʉrjã ich khapeen kha khõchkhaba sĩerr khai, Ẽwandamau i aubaju. \p \v 4 Dich khapeen kha khõsim abarmʉn, dich dʉ̈i khaigba aawaijã sĩi khĩuuta ãwatpʉ̈pʉ̈ikham, magnaa thumaam khʉʉn dʉ̈ijã ö wajaphata anʉm. Dich khapeen kha khõsim abarmʉn, irua nem wai simjã dich dën apim khõsi khaba, wa maach khãai pör öphërg sĩewiajã ijö aju khĩirjuba; ni dich thöwia dichta warm khʉʉn khãaijã emkhooikha chirʉmjã abam. \v 5 Dich khapeen kha khõsim abarm chan, bʉ̈ʉr abarm gaaimua chaai daumeraamjö parhoob thʉthʉg aba, ni nem thʉnʉmjã ãba sĩi dich atheepaita khĩirjubam. Nem khõrgjã khaba, wa mag meeukhabaadëmjã sĩi ich mag khĩir thũajã khaugba ãba ich mag iekta ich mag ig nʉrraba aajem. \v 6 Dich khapeen kha khõsim chan, chikhamnau õor khaigba wau nʉm oowaijã warag onee khaba, ãba nem agcha wau nʉm oowiata onee aajem. \v 7 Chadcha dich khapeen kha khõsim abarmʉn, dich khapeer garmua dich dʉ̈i wajap khaba awiajã idëu ãwat pʉʉrbabakham. Chikham ëugar khaigba jaau nʉm ʉ̈khaba, nem wajapha jaau nʉmta ʉ̈khaajem. Dich khapeen pekau ee burrwaijã, ya jãgbaadëm chan tag at khabam a iekhaba, sĩita warag ʉ̈u deeu ich sĩerrjö ajapha aju anʉm, i igwia. Dich khapeer gaaimua õrau ich khaigba aawaijã, magʉmjã igba ãwatpʉ̈pʉ̈ikham. \p \v 8 Chadcha dich khapeen kha khõsim abarmʉn, mag khõchagjã ich mag chugpaa khaugba sĩerraju. Ẽwandam aar naaimaawaijã ich Ẽwandamjã khõsinaa ich khapeenjã ich mag kha khõsi wënʉrraju. Mamʉ mʉg atag paawai Ẽwandam iek jaau nʉm khʉʉnjã tag igbaju, ya ich dʉ̈icha naawai. Magbaadëm dʉ̈i tag Ẽwandam Akharau õrag amachdëu meu khaugbampa iekhapiejerrjã tag iekhapibaju. Ya maig paawai ĩchab õor khĩirjug khaugkham khʉʉn khĩirjugjã tag igbaju. \v 9 ¿Jãgwia magʉm tag igbaju? Ẽwandam iek jaau nʉmjã maadëu thum jaauju khaugbanaa mʉg jẽb gayam khĩirjugjã sĩi khomariipaita khaphʉ naawaima. \v 10 Maimua chi wajapcharam khĩirjug khaphʉ aju ed barbaicheewain chadau mag khomariipai khaphʉm nemjã tag chukhu aju. \p \v 11 Warr bʉ̈rʉʉ chiraawain chadcha chaain iekhaata iekhanaa chaain khĩirjugta khĩirju chitajim. Pari ya jöoipa chirsiewai warre chaai aawaim khĩirjug isegpʉ̈ijim. \v 12 Ẽwandam iek ʉ̈kha nʉmjã ich jãgta sĩebahab. Ĩsin maadëu Ẽwandam igwia i khaphʉ nʉm anaab pari sĩi ësphëg khĩir purrjöom ee nem inag oo nʉmjöpaita i khaphʉ nʉm, wajappai khaugba. Pari jãg nʉʉ awia mʉg atag paawai chadcha ich simjö maadëu i wajapha khaphʉ aju, ya agdaujö i dʉ̈i khĩircha oophöbaadëm aig. Mʉg maach agtha eegar wënʉrrʉweran mʉchdëun ya i wajapha khaphʉ chirʉm a chirab mamʉ, agtha i ooba aawai wajappai i khaugba chirʉm. Pari jãg chirʉʉ awia ich jãg ich Ẽwandamau wajap mʉ khaphʉ simjö mʉch garmuajã ĩchab i khaphʉ aju. \p \v 13 Mag Ẽwandam jua theegta ʉ̈rcha ig naab mamʉ, Cristo pierrwai tag magʉm igbaju. Magjup mamʉ nem khĩir thãrjup nʉm, makhʉʉn chan bʉ̈ʉrjã chugpaa khaugba sĩerrjëem. Makhʉʉn: Ẽwandam iek ʉ̈khawia i gaaimuata maach ʉ̈u wënʉrrʉm khĩirjugau; ʉ̈gthar pawiajã warag wajapcha paaukhamaju khĩirjug, maimua Ẽwandam khõsi nʉm gaaimua dich khapeenjã kha khõsi nʉm. Pari mag thãrjup nʉm eem ãb sim chi wajapcharam. Ma, cha mua jaau chirʉmjö dich khapeen kha khõsi nʉmʉu. \c 14 \s1 Ẽwandam Akharau deeum meu iekhapibaawai \p \v 1 Keena, mua pʉaba deeu pãrag jaau chirʉm: Ãba dich khapeen kha khõsi ajuuta ʉ̈rcha ẽkhabat. Magnaan chadau ĩchab ich Ẽwandam Akharau dee sim juapajã aum khõsi aju aai nʉm. Pari bʉ̈ʉrjã õrau khaugbam meúata iekhaju khãai, ʉ̈rcha i iek deeum khʉʉnag jaau khaphʉ aagta pãach gaai wajapha ich jua theegdam deepim khõsi abat. \v 2 Deeum meu iekhamamua khãijã irig jëeumʉn, nem wajaug sim ĩchab; pari mag deeum meu iekha simuan õrag ũrmkhĩirjã khaba, sĩi Ẽwandamag ũrmkhĩirpaita iekha sim aawai, chadcha ich Ẽwandam Akharau khĩirjug wajapham dee sim awiajã bigaaum khʉʉnau ni ãbmuajã khaugbaju, khan ata iekha sĩ. \v 3 Mag khãyau Ẽwandamau ich iek jaaupi simta jaau nʉrrʉm wounaun chadau chadcha warag bigaaum khʉʉnpata Ẽwandam Iek gaai am khĩirjugdam bãaupiwia, am khĩirjã onee apinaa ĩchab am wawijã wawí sim. \v 4 Pari magba deeum khʉʉnau magʉm meu khaugbag aigta amag ũrpimaaugaujö deeum meúata iekha simuan sĩi ichigpaita wir aig jaau sim. Mamʉ Ẽwandamau ich iek jaaupitarrta jũrr õrag ũrmkhĩir jaau nʉm khʉʉnaun chadau chadcha thumaa chi ʉ̈kha durrum khʉʉnta warag Ẽwandam iek khaugpi nʉm. Mag amau nem khaug paaukhamam aig warag ag iek gaaita am khĩirjugjã bãaukha wëtum. \p \v 5 Mʉrʉgan pãach thumaam khʉʉnau deeum meu pãachdëu khaugbam khãijã iekhakhiin ʉ̈u sim. Pari mua oowai Ẽwandamau ich iek jaaupi sim jaau nʉmta wajapcha sim, sĩi jãg dëgölp deeum meúa iekha nʉm khãaijã. Mag iekhawiajã pari warm khʉʉnag khaphʉ amkhĩir deeu am meúa jaaumʉn ʉ̈u sim, Ẽwandamau mag iekhapitarr thumaam khʉʉnag khakhapdö amkhĩir. \v 6 Pãrau oowai mʉch khãijã pãar aar mawia sĩi deeum meu pãrau khaugbamuata pãrag iekhabaimakhiinjã, “¿Khani jaau simʉ mag sĩma?” aju pãrau. Mamʉ pãrag wajapha khap amkhĩran, pãar meúata jaauju aai chirʉm: Ẽwandamau pãrag ich iek jaaupitarr, wa mʉg atag irua maach dʉ̈i aju, wa Ẽwandam khĩirjug khãijã khĩir pogkhe jaauju aai chirʉm. Magan chadau pãrau khaphʉ nʉisiju, pãach meúa aawai. \p \v 7 Pãrag deeum ejemplo jaaukhim: Karris khãijã wa guitarra khãijã siirwai, siir meraa aawai sĩi ö ʉ̈ʉrbaajã chukhu sirkhiin, jãga khap abarju khanta sir sĩ. Pöd khaugbaju. \v 8 Wa soldaaun khãijã juurhi ee wërbʉan wëtum aig chi trompeta sir simua wajapha ö araraa sirba akhiin, jãga thumaam khʉʉnau khaphʉ aju mag sirbarmuapai amachig “Audimat” a jaaubarm. \fig |src="HK062B.tif" size="span" copy="Orace Knowles ©The British & Foreign Bible Society, 1954, 1967, 1972, 1995." ref="1CO 14.8" \fig* \v 9 Pãarjã ĩchab ich agjöta thʉnʉm. Pãrau khãijã deeum khʉʉnag iekhaawai amau khaugbam meúata iekhamʉn, jãga amau khaphʉ abarju amachig iekha nʉm. Par sĩi jãgan paagta iekha nʉmjö okhoppha nʉisiju. \v 10 Mʉg durr gayan meu khapan khĩir pogkhe thʉnʉm. Chi meu khʉʉnagan meu wajaphamma, amach meu aawai, maimuajã amach iekhamam thum khaphʉ nʉm. \v 11 Pari mag thʉnʉm eemua ãb khãijã bëewia mua i meu khaugba chitʉmta mʉrʉg ich meúa iekhachëkhiin, mua pöd khaugbaju. Mag chan pöd iyʉ̈ʉ abam, ni ãbmuajã chikham meu khaugba aawai. \v 12 Magua mua sĩi iekkhõrjã khaba mag chirʉm: Pãrau jãg Ẽwandam Akharau ich jua theeg dee sim aum khõchag thʉnʉmʉn nem wajaug sim. Mamʉ chi wajapcharamta paarpam khõsi abat, ar pãachdëu oowai agua ʉ̈rcha chi ʉ̈kha durrum khʉʉn thumaa khĩir onee apijöjöom. \p \v 13 Ãbmua khãijã ich meu khaba deeum meúata iekhaajem ag jua theeg wai sim khai, magan agjö ich Jöoirag jëeuju aai sim, mag ichdëu iekhabarm iekpai aig ũr nʉm khʉʉnag deeu am meúa jaaujem ag jua theegjã ichig deemkhĩir. \v 14 Ẽwandamag jëeu chirʉm aig mua sĩi parhooba deeum meúata jëeukhiin, mʉ akharaun chadcha Ẽwandamag jëeu jöchkhërama. ¿Pari mag sim mʉch chi ʉ̈rʉmua mʉchdëu iekhatarrjã khaugba abaawaijã? \v 15 Magbaawai ¿jãgajuma? Magbaawai mag deeum meúa jëeumam dʉ̈i jũrr aig dich iek ũr nʉm khʉʉnag jaau khaphʉ jawaag agjö Ẽwandamag dichig jaaupima, jũrr am meúa amag khap amkhĩir jawaag. Meukhaar khãijã agjö bʉ̈ʉrjã õrau khaugbam meúata mag au dichtarr khai, ich agjö am meúata amag jaauma, khap amkhĩir. \v 16 Mag am meúa khaba sĩi deeum meúata Ẽwandam thö iekhamamua jëeukhiinjã, jãga pua iekha simjã khaugba aawai aig durrum khʉʉndamau pʉ ipierr dʉ̈i ich magau abarju. Amau pöd magbaju, pʉ iekhamamjã khaugba aawai. \v 17 Par pua nem wajaug ũrihmʉ jëeumaju; pari mag sim aig chan bʉ̈ʉrjã bithurgam khʉʉndam Ẽwandam iek gaai khĩirjug bãauba, ich magpai bʉ̈ʉrjã ũrba arrjö durrum. \v 18 Mua chadcha Ẽwandamag ʉ̈u ajim a chirʉm, mʉchdëu irig jëeu chirʉm aig mʉchdëuta pãar khãaijã ʉ̈rcha deeum meúa iekhaajeewai. \v 19 Mag chitab mamʉ, khapanag ee chirʉm aiguin, iek pöm khaba awiajã, thumaam khʉʉnag mʉch iekha chirʉmjã khaphʉ apim khõsita chitʉm, sĩi mʉch appai iekha chirʉʉ abarmjã am meúa khaba aawai iwiram ãbmuajã khaugba ich mag öbërpimaaugau. \p \v 20 Cristo gaaimua khodamnaan, mʉg mua jaau chirʉm khap aag oob sĩi chaaindamjö khĩirjug meraa amiet. Magarrau nem khaigbam wawaagan chadau warag wauju khaugba aju aai nʉm, chaain daumeraa aawai nem wauju khaugba aajemjö. Pari Ẽwandam Akhaar jua theegau nem khĩir pogkhe waupiejem eem chi wajapcharam khap aagan, chadcha jöoin khĩirjugjöta abat, wajapha khĩirjuag. \v 21 Khĩir eyaa abat jãga Ẽwandamau warrjã maach jöoin israelnaan ichdëu amach castigaa sim khap amkhĩir deeum khʉʉnag amach meúata amag iekhapijĩ. Ag iek igwia Ẽwandamau ich iek phã sim gaai, \q1 “Jãkhʉʉn wounaanau mʉ iek ʉ̈khaba arr aawai jũrr deeum khʉʉnagta mua am durr khechthʉg aupiwi amach meúata jũrr chi durr khʉʉnagjã iekhapiju” ajim, “mag oobaawai amach khaibag isegamkhĩir. \q1 Pari par mag deeum durram khʉʉnau amach dʉ̈i magbarmjã ʉ̈khabaju” a phã sim. \rq (Is. 28:11-12)\rq* \m \v 22 Magua, ĩs ewagjã mag õrau meu khaugbam iekha nʉmuata chi ũr nʉm khʉʉnag Ẽwandam iek ʉ̈khapiju aju khaba nʉm. Magarrau Ẽwandam ichdëucha ich iek jaaubarmta jũrr thumaam khʉʉnag ũrmkhĩir am meúa jaau nʉmuan chadau ʉ̈khaba nʉm khʉʉnaupa ʉ̈kham khõsi ʉ̈khaajem, ajaphata ũr naawai. \v 23 Pãadë khĩirjubat: Ẽwandam iek ʉ̈kha durrum khʉʉn thumaa ãbam aig biirdʉnaa, thumaam khʉʉnau deeum meúata iekha thʉnʉmcha khãijã ãb bʉ̈ʉrjã Ẽwandam iek ʉ̈khaba sim dubchëwia mag oobaicheewaijã, khan abarju irua. Par jãgan irua, “¡Ih! parhooba dubwia sĩi õor pöm lökie thʉnʉmjã oobarm” awia warag ʉ̈khab sĩsiju. \v 24 Pari magba sĩi pãach thumaam khʉʉnag Ẽwandamau jaau simta jũrr õrag jaau nʉmcha khãijã ãb Ẽwandam iek ʉ̈khaba khitʉm dubchëwia mag ũrbaicheewai, irua thumaa ãsie ich mor ewag khĩirjuwia, “Chadchata mʉʉn pekau pöoma chirʉm” aju, ich jʉ̈gdaar mag pãrau jajawagmam ũrwia. \v 25 Mag amachdëu i oojã ooba aajemta wajapha i oojem khʉʉn dënjö ichigcha jaaumam ũrbaawai kanieu thʉkhöonaa, “Chadcha Ẽwandam am dʉ̈i sĩewaita mʉg thʉnʉm” awia, dʉ̈i amach paarmua Ẽwandamag jëeuju. \s1 Pãach nem iinwai wajapha oonaata inbat \p \v 26 Ya ãbmiecha paawai mua pãrag magkhim: Ar ãba khapanaa biirdʉnaa Ẽwandamag jëeuwai, ãaur khʉʉnau meukhaar auju aai nʉm; maagwai ãaur khʉʉnau Ẽwandam iek gaaimta jaau nʉmua õor wawiju aai nʉm; maagwai ãaur khʉʉnau ich Ẽwandamaucha amachig jaaubarm iekta jũrr deeum khʉʉnag khap apiju aai nʉm. Tagam khʉʉn deeum meúa khãijã iekhaju aai nʉm; maagwai warm khʉʉnau jũrr makhʉʉnau deeum meúa jaaubarmta thumaam khʉʉnag ũrmkhĩir jaauju aai nʉm. Mamʉ mag nem in nʉmjã, dich appaita onee aag khaba, thum aig nʉm khʉʉn Ẽwandam dʉ̈i warag ubʉ apiegta mag wauju aai nʉm. \v 27 Pãach meu khabam iekhaju awiajã iekhaju aai nʉm. Pari numpai wa thãrjuppai khãijã ããbdö iekhamamuata iekhaju aai nʉm, sĩi thum sereuba. Mag deeum meúa iekhabarmjã ichiita jũrr ãbmua jaaub khaba jaauju aai sim am meúa, thumaam khʉʉnag ũrmkhĩir. \v 28 Mag khapan thʉnʉm ee ni ãbmuajã mag warm khʉʉnau deeum meúa iekha nʉm jaauju chukhum chan, magan warag bʉ̈ʉrjã deeum meúa iekhaba, sĩi pãach ödegpaita iekhabat, pãachdëu Ẽwandam dʉ̈imuapaita mag pãach iekhabarm khap aag. \v 29 Wa magba sĩi Ẽwandamau pãachigcha jaaubarm iekta jũrr õrag jawaag wai nʉm khai, agjö numpai khabamʉn thãrjuppaita iekhaju aai nʉm. Maagwai tagam khʉʉnau sĩi khĩuu ũrwia jaauju aai nʉm, chadcha Ẽwandam Akharauta mag iekhapi sĩ, wa sĩi ich khĩirjug eepaimuata mag iekha sĩ. \v 30 Pari mag agtha warm iekha sim ee, deeum aig simʉg khãijã ĩchab ich Ẽwandamau ich iek jaaumkhĩir jaaumʉn, magan chi nacha iekha sĩerr iekha öwia jũrr magʉg iekhapiju aai sim. \v 31 Mag ããbdö iekhamamuata thum chi Ẽwandamau ich iek jaaupi nʉm khʉʉn iekha öju aai nʉm, aig durrum khʉʉndamag khaugpiwia ĩchab khĩirdam onee durramkhĩir. \v 32 Chi mag Ẽwandamau ich iek jaaupibaawai jaau nʉm khʉʉnaun wajapha khaphʉ aju aai nʉm, amach parhooba sereuba sĩi ããbdöpaita iekhamaju aai nʉm. \v 33 ¿Jãgwia mag chirʉ́? Sĩi jãg nem parhooba amachdëu ampierr aawai Ẽwandamau khõchkhaba aajeewaita mag chirʉm. Ẽwandam chan oob magʉm eem khabam. Iruan agpierraanaa khõinaata wënʉrrapiejem. \p Jãg tagam khʉʉn chi ʉ̈kha durrum khʉʉn iglesia ee aajemjö, \v 34 ʉʉinan culto ee paawai sĩi khĩuuta ũr ohoodö aju aai nʉm. Am, emkhooin ijẽjẽbkham ee dʉ̈i iekhaju khaba nʉm, ich Ẽwandam iek phã sim gaai jaau simjö, am sĩi amach jaai jua eegarpai khithëem aawai. \v 35 Emkhooinau culto ee nem jaau nʉm wajappai khaugba aawai wajapcha khap aag jëeum khõsi nʉm khai, di aar pawia amach jaainagta jëeuju aai nʉm. Magba jãg culto ee ʉʉin ijẽjẽb aawai ʉ̈u khaba sim. \p \v 36 Pãrau jãg deeum iglesia ee aajemjö khaba, sĩi pãachdëu am aig nem waauwai, ¿pãachdëuta nacha Ẽwandam iek ompaa aujimpii nʉ? ¿Wa pãachdëupaita mag Ẽwandam iek khaphʉ nʉwa? \v 37 Pãar ee ãb sĩi ich iiupai khãijã Ẽwandamau ichig jaaubarm iek jũrr õrag jaaujem ag jua theeg paraam a sim khai, wa deeum jua theeg Ẽwandam Akharau deetarr khãijã wai sim a sim khai, magua tagam khʉʉn khãaijã khapcha aju aai sim: muajã ich ãbam Ẽwandam Akharaupai mʉchig jaaupitarrta jaau chirʉm. \v 38 Pari ĩchab ãbmua khãijã mua nem jaau chirʉmjã chad amapha sim khai, magan oob “Jã chan Ẽwandamauta ich iek jaaupi simʉu” amiet. \p \v 39 Cristo gaaimua khodamnaan, magua mua mag chirʉm: Ẽwandamau ich iek pãachigcha jaaubarm jũrr õrag jaaujem ag jua theegta pãachig deepim khõsi abat, i iek õor jʉ̈g eyaa jawaag. Pari mag awiajã oob, “Deeum meu chan iekhaju khaba sim” amiet. \v 40 Deeu pʉaba pãrag jaau chirʉm: Mag nem waauwaijã sĩi parhooba pãachdëu ampierr aba, agpierraata aajeethʉ̈. \c 15 \s1 Cristo meewia deeu phiidʉtarr \p \v 1 Khodamnaan, pãrag khĩir eyaa apim khõsi chirʉm maach peerdʉajem iek ar na mʉchdëucha pãachig jaautarr. Ich mag iek ajim pãrau ʉ̈khawia ĩsjã ʉ̈u agtha ag gaai ubʉ durrum. \v 2 Ich mag iek mʉchdëu pãrag jaautarr gaaimua ʉ̈u pãar peerdʉwi nʉm, majã chadcha ʉ̈khatarr khai mamʉ. Ich agtha pãar ag iek pʉaba ich mag i dʉ̈i ubʉ nʉm khai, ʉ̈u pãar chadcha peerdʉ nʉm. \p \v 3 Mʉchdëu ʉ̈khatarr iekta ya ĩchab pãragjã jaauwia chirʉm, jãga ich Ẽwandam iek phã sim gaai jaau simjö chadcha Cristo maach pekau gaaimua thõjĩ. \v 4 Mag i thõowia bëp sĩutarr khãai thãrjup nʉm ee ũwaai maach ich mʉg phiidʉtarrjã ĩchab mua pãrag jaaujim. Mag i phiidʉjujã ĩchab ich Ẽwandam iek phã sim gaai ya ag nawe jaau sim. \v 5 Mua pãrag jaaujim, Pedroog ich oopitarr, ag khur doce ich dʉ̈i ogdʉba wënʉrraajerr khʉʉnag ich oopitarr, \v 6 maimua ag khur ũmaai deeu ich iek ʉ̈kha durrarr khʉʉn khapan quinientos atcha ãbam aig narr khʉʉnag ich oopitarr. Mag i ootarr khʉʉn ãaur khʉʉnan ya khëchwia naab pari jãrrcha atcha agtha monakha thʉnʉm, mag amachdëu ootarr jawaag. \v 7 Maimua Santiagoogjã ich oopiwia thum ich dʉ̈i ogdʉba wënʉrraajerr khʉʉnagjã ich oopijim. \v 8 Jãkhʉʉnan chadcha ya ich dʉ̈i dʉ̈rrʉ̈ʉ wënʉrraajerr khʉʉn ajim, mamʉ mʉʉn eeu ich iek ʉ̈khatarr edweta warre mʉrʉg ich oopiwia mʉ jʉr aujim. Maguama, mag mʉrʉgta ãbmiecha ich oopitarr aawai mʉʉn sĩi agtha khukhur chirʉwe thaabapʉ̈itarrjöta chirʉm. \v 9 Magtarr aawai Jesuu ich iek jaaumkhĩir ichdëucha jʉr autarr khʉʉn eejã mʉchta thumaam khʉʉn khãaijã serbiibacha chitʉm. Mag chiraawai mʉjã ĩchab ich Jesuucha ich iek jaaumkhĩir thʉ̈r autarrau a thʉ̈rju aai khaba chirʉm, i iek ʉ̈kha durrum khʉʉn khaibag wawaagjã am ẽudee ẽkha chitʉʉ aajerr aawai. \v 10 Mag chitajieb mamʉ ʉ̈u Ẽwandamau mʉ eeg oowi ĩs ich iek jaaujemkha wai sim. Mʉchta mʉch khapeen ich iek jaaumkhĩir ichdëucha jʉr autarr khʉʉn khãaijã ʉ̈rcha phidkhawia chirʉm. Mʉch juapadamau khabajim pari ichdëu mʉ juag oowiata ʉ̈u chadcha mʉ dʉ̈rrcha i athee phidkhabarm. Jãgan Jöoirau parchata mʉ eeg oobajim. \v 11 Pari mag chirʉm aig chan khaita ʉ̈rcha phidkhajĩ wa khaita pöm phidkhabajĩ a chirʉm khabam. Maach thumaam khʉʉnau ichiita Cristo meewia deeu iiu phiidʉtarr iekta jaau nʉm; mag jaauwia pãrau ʉ̈khajierram. \s1 Khëchwiajã deeu phiidʉtkhaju \p \v 12 Pari mag Cristo meewia phiidʉtarr marau pãrag jaaubaawai ʉ̈khatarrta, jãga ĩs ũurwai pãar eem khʉʉn iek mag õor meebarm chan tag phiidʉba aajem a jaau nʉm ũr chirʉ́. \v 13 Chadcha mag õor meebarmjã tag phiidʉba aajeekhiin, magan Cristojã agtha ich aukhërtarr jẽbdeg sĩejeekham. \v 14 Mag Cristo chadcha iiu phiidʉwia ich mʉg öbërba arr akhiin, cha marau i iek jaau wënʉrrʉmjã sëukha chad khaba arrta jaau wënʉrrakham. Mag khai magan maadëu parta ʉ̈kha nʉm. \v 15 Chadcha mag amau jaau nʉmjö õor meebarmjã meem iekta meejem akhiin, magan maraun sëukhata Ẽwandamau Cristo phiriu aujim a jaau wënʉrrʉm, chadcha phiidʉba arrta. \v 16 Amau jaau nʉmjö mee nʉm khʉʉn tag bʉ̈ʉrjã iiuba nʉm khai, magan Cristojã meewia tag phiidʉbakham. \v 17 Mag Cristojã phiidʉba arr khai, magan parta pãraujã i iek ʉ̈khajierram. Mag akhiin magan pãran agtha pãach pekau eeta wënʉrraajeekham. \v 18 Mag i phiidʉba arr khai, magan ĩchab i iek ʉ̈kha durrumua ötarr khʉʉnjã amach pekau eepaita ich mag okhoo durrum. \v 19 Cristoou ich igar wënʉrrʉm jũrr maach ich aar auju a simjã, maach meewai chadcha ich aar aubamta mag sĩekhiin, magan ¿khan wajaug athee i gaaimua mʉg phithur wënʉrraajeekhajĩ? Mag akhiin maachta chadcha thumaam khʉʉn khãaijã parchata phidkha wënʉrrʉmjöo aajeekham. \p \v 20 Pari Cristoon chadchata iiu phiidʉjim. Mag õor pöm ö nʉm ee ichta nacha phiidʉtarr gaaimua ewag pawiajã õor khapan ichjö phiidʉtkhaju jaau sim ajim. \v 21 Wajapcharan ich jãg warrjã õor ãbpaim gaaimua ewag pawiajã õor thum okhoo nʉisierrjö, ich agjö ĩchab woun ãbpaim gaaimuata ewag pawiajã õor iiu phiidʉtkhaju i gaaimua. \v 22 Ich jãg warrgarwe Adán gaaimua õor thum ö derr aawai ich agjö ĩchab Cristo gaaimuapaita thum maachin ich mag iiu wënʉrraju. \v 23 Pari majã sĩi parhooba khabam: Cristota nacha phiidʉjim; mag khur deeu ich pierrum edta i igar ʉ̈kha durrum khʉʉnjã jũrr phiidʉtkhaju. \v 24 Ya magbarm aigmuan chadau, Cristoouta mʉg durr thum ich khaibag dʉ̈i ag gaai jua theeg thʉnʉmpa thum pödpʉ̈inaa jũrr ich Ẽwandam chi Ayagta nem thum jʉ̈apiju, ich mag chi Pörkha sĩsimkhĩir. \v 25 Pari mag ich Ayagta jua theeg thum jʉ̈apiju na, ich dʉ̈i iekkhõr paraam khʉʉn thum ich jua eegar phë au nʉm ora ich Cristota mag ichdëu õor phë aumam khʉʉn Reikha sim. \v 26 Mag ich dʉ̈i iekkhõr paraam khʉʉn thum ich jua eegar phë athaawai, ãbmiecha paawai tag õor mee khaugba thʉnʉisiju, \v 27 magamkhĩirjã ich Ẽwandamau thumaa Cristoogta jaau wai sĩewai. Mag nem thum irigta jaaujim anʉm chan, ich Ẽwandam chi Aaipata jũrr i jua eegar sim anʉm khabam. Ich Ẽwandam chi Aai chan pöd i jua eegar aju khaba sim, warrjã ich Jöoirauta mag nem thʉnʉm thum i jua eegar apitarr aawai. \v 28 Maimua mag nem thum thʉnʉm Cristoou ich jua eegar phë athaawai ich Cristojã Ẽwandam Iewaakha simta jũrr ich Jöoi jua eegar sĩsiju, ich Jöoirauta warrjã irig jua theeg thum ich jua eegar phëdeetarr aawai. Magbaawain chadau ich Ẽwandamta nem thum thʉnʉm khãaijã warag ʉ̈rpai sĩsiju. \p \v 29 Mag Cristo iiu phiidʉbajim anʉmʉ magan ¿khanthee ãaur khʉʉnau jãg ya meetarr khʉʉn kõitjã amach pör choopi nʉmma? Mag õor mee nʉm khʉʉn iiuba nʉm chan, ¿khanthee am kõit pör choopi nʉmma? \v 30 Mag Cristo iiu phiidʉba arr khai, magan ¿khantheeta maar jãg ed ëepierr sĩi maach mod ʉmkha nʉmjö wënʉrraajemma i gaaimua? \v 31 Mag wënʉrrʉm gaaimua mʉchin edau ãspapakhampierrta tag pãar khĩir chitabajujö aadëp aajem, chikhamnau dakhãwaau. Pãar Cristo igar nʉm gaaimua mʉch onee chirʉmjã meerba jaau chirʉm pãrag. Ich agjö mʉch peer õrau thõthõo aajem pãrag jaau chirʉmjã sëukhaba chirʉm. \v 32 Dich khapeenpaijã khaibag sĩi maach khoojemjö sĩsidʉm dʉ̈ijã par iekhaupain Efeso phöbör ee chadcha maar jãau nʉmjö aadëp aajeejim, Cristo gaaimua. Pari chadcha õor ö nʉmjã tag phiidʉba aajeekhiin, ¿khanthee mʉ mʉg chitʉʉ aju chad khabam athee? Mag akhiin magan am iekhõoin, “Keena, jöpcha khëchju nʉpí, magan warag thach khöwia onee döjã dötarrau” aju aai nʉm. \p \v 33 Pari mag khabam khodamnaan. Oob ar Jesús iiu phiidʉbajim a jaaujem khʉʉnag pãach khũgurpimiet. Pãrau khaugbá: “Khaigbam khʉʉn dʉ̈i khapeerkhaawain maach wajapha chirarrjã ãrpäaijem” a jaaujem. \v 34 Khĩirjug khaphʉ aajeethʉ̈. Mua ũr chirʉm, mag maach meebarm chan tag phiidʉba aajem a jaaujem khʉʉn pãach eepaijã thʉnʉm anʉm; mamʉ mag thʉnʉmjã pãar bʉ̈ʉrjã chigaa khabamjöta aajerram, amag iekhabanaa sĩi ũrbamjö aawai. Pãrau khaugba nʉ, chi mag nʉm khʉʉn chan Ẽwandam igar khaba, ni bʉ̈ʉrjã i khaugba naawaita mag nʉm. Magʉm khʉʉn pãach ee wai naaba warre jʉrbapʉ̈it. Mʉch iek ũrwia khĩir naaumkhĩir ĩs chadcha mʉ mag iekha chirʉm pãrag. \s1 Jãga meetarr khʉʉnjã deeu phiidʉtkhaju khai \p \v 35 Tale ãaur khʉʉnau amach ödegpai khãijã, “Keena, jãg õor mee nʉmjã ¿jãgata phiidʉtkhaju khai? wa am phiidʉtkhaawai ¿am mor jãgata sĩsid aju khai?” a jëeuju, amach wir aigpai khãijã. \v 36 Chi mag jëeu simʉn magan wajap khĩirjubanaata mag sim. Pãrau ooba aajẽ, jãga aajẽ nemjĩir dau jĩirwai. Par daúa oowai nemjĩir daudam jẽb eecha joothʉ kheerwai warre thõbaadëmjöo oojem. Pari mag thõbarmjö arrta, deeu tharrphëbaadëmuata ũwaai khërdam paarpawia iiu khërsiejem. Ich agjöta thʉnaabahab maachjã; maach meewia jẽb ee aukheerwai mʉg atag deeu phiidʉtkhaju khʉʉn khabahab. \v 37 Pãadë mʉ sëu awia arroz wa deeum nemjĩir dau khãijã jĩirnaa oobat: Mag nem jĩirwaijã warre chi bʉ̈damchata jĩirba, chi daudampaita jĩirjem. \v 38 Mag öbërmamuata chi nemjĩir daupierr khĩir pogkhe öbeerjem, Ẽwandamau warrgarwe ich mag derr aawai. Maachjã agjö meebarmuata mor iiur paarpa naabahab. \v 39 Ich jãg nemjĩir dau khĩir pogkhe paraanaa pabʉ̈jã khĩirpierr thʉnʉmjö, maach morjã khĩet sĩebahab, tagam nem dʉ̈i. Nemchaain pabʉ̈ eem morjã khĩet sim; nem ichpan morjã khĩet sĩewai ãwarr morjã agjö khĩet sim. \v 40 Ʉ̈gtharmpeen morjã khĩet sĩewai, mʉg jẽb gayam khʉʉn morjã khĩet sim. Ʉ̈gtharmpeen amach ooimʉg khĩet wai naawai mʉg jẽb gayam khʉʉn ooimʉgjã khĩet sim. \v 41 ¿Pãrau oowai mʉg edau ãsdawam edau chi edaram dʉ̈i khĩet sĩeba aajẽ? Ni phĩdagjöojã khaba sĩsidʉm. Amach chi phĩdag appaijã thum dau agdaujö wʉʉba, dau khĩet sĩsid aajem. \p \v 42 Wajapcha khĩirjukhiin, maachjã ich jãg nemjĩir jĩir nʉmjöta naabahab ĩchab, mag meewia deeu iiu phiidʉajem a jaauwai. Khani maach meewai nemjĩir jĩir nʉmjö maach mor jẽb ee aukhërbaawai sĩi beeurjem; pari mag meebarmua deeu iiu phiidʉbarm chan tag beeurbam. \v 43 Mag bëp sĩubarm chan tag bʉ̈ʉrjã maadëu igba sim. Pari magtarrta deeu phiidʉ sĩsiewain chadau sĩita ooihmʉ sĩsiju, magjö aju nem chan maadëu ooba aajem. Ya sĩi jua theegjã chukhu bëp sĩutarrta jũrr phiidʉawain chadau juapa theegta phiidʉju. \v 44 Maach meewain maach mordam cha maach iyʉ̈ʉ nʉmta jẽb ee maajem. Pari mag sim phiidʉawai chan ya tag mʉg mor khĩir khaba, ʉ̈gtharmpeen morkhata phiidʉju. Wajapcharan mʉig dich bi eem morjã paraa aawai ʉ̈gtharmpeen morjã ĩchab thʉnʉm. \p \v 45 Ẽwandam iek phã sim gaai jaauwai, warrcha ichdëu ompaatarr woun Adán a thʉ̈r sĩerr ichdëuta iiupi aujim a jaau sim, magbarmua ewag pawiajã maach paarpa aumkhĩir. Pari ag khur Cristo pierrwai jũrr ich garmuata õor iiupie chaar iiupiejem, magbarmua ich gaaimuata ʉ̈gthar õor öbër wënʉrramkhĩir. Mag Ẽwandamau Adanta nacha ompaatarrjö, jũrr Cristota nacha phiriu aujim, ichta ʉ̈gthar wëtju khʉʉn dën chi Pörkha sĩsimkhĩir. \v 46 Magtarr aawaita mʉg agtha eegar nʉweran ich mʉg mor maachdëu wai nʉm dʉ̈ipaita wënʉrraju. Pari mʉg atagta agjö ich Ẽwandamaupai maachig tag thõjã thõba aajem mor deeju. \v 47 Nacharam woun Adán aajerran jẽb dënta Ẽwandamau ompaa aujim, pari Cristoon jũrr ʉ̈gtharmuachata bëejim. \v 48 Maach mʉg agtha mʉg durr jöoi gaai durrum khʉʉnan nacha mag jẽb dën ompaa autarr ag mor khĩirta wai nʉm: pari ya ʉ̈gthar paawain ich ʉ̈gthar sim ag mor khĩirta wai naaju, Cristo mor khĩir. \v 49 Ĩs ewag pawiajã agtha Adanag mor deetarr khĩirkha wënʉrrʉmjö, jãg nʉʉ awia jũrr ich Cristoou mor wai sim khĩirta maadëujã agjö wai nʉisiju. \p \v 50 Pari cha mua jawaagpam wajapha ũrbat ermanonaan: Maach mʉg eegar aawai maach mordam mʉg khitʉm chan pöd Ẽwandam sim aar öbërbam. Maach mor mʉg bʉ̈ʉr abarmua dajẽkhu khitʉm chan pöd Ẽwandam sim aar wënʉrraju khaba nʉm. \v 51-52 Pari ũrbat, ĩchab agjö cha mua pãar jʉ̈gderraa jawaagpam: ma chan pãrau bʉ̈ʉrjã ũrba aajemʉu: Maach mʉg thʉnʉm khʉʉn thumcha chan khëchbaju. Pari agtha khëchba naawiajã, chadcha maach chi ʉ̈kha nʉm khʉʉn mor mʉg simʉn, ãbmiecharam trompeta sirbarm dʉ̈i sĩi mʉg maach dau phĩrbarmjö abarm ee, warre maach thumta mor iiur wai nʉisiju. Mag trompeta tẽe abaawaita nawe khëchwia jẽb ee khëkhëd arr khʉʉnjã deeu phiidʉtkhaju, tag khëchba ich mag iiu nʉisieg. Magbarm dʉ̈i maagwai agtha maach chi monakha durrum khʉʉnjã deeum mor chi iiurigta paapʉ̈iju ich Ẽwandamau. \v 53 Magbaawai maach mor mʉg dajẽkhu khitʉmjã jũrr bʉ̈ʉrjã meeba aajemʉg pabaadëm dʉ̈i, tag beeurjã beeurba, sĩi ich mag sĩerraajemkha sĩsiju. \v 54 Mag tag maach meejã khaugba thʉnʉisiewain chadau chadcha ich Ẽwandam iek phã sim gaai jaau simjö, “Mʉg atag paawai mʉch garmuata õor dajẽgpiejemjã pödpʉ̈iju” a simjö nʉisiju. \v 55 Mag igwia ĩchab ich Ẽwandamau ich iek deeum ich iek jaaujemʉg phãpitarr gaai jaauwai, “Magbaawain chadau jãg õrau amach dajẽgju ögkhaajerrjã tag khĩirjuba nʉisiju” a sim, “chi maach dajẽgpiejerrjã ya tag jua theeg chukhu sĩsiewai.” \v 56 Jöoingarwe ley deetarr gaaimuata õrau amach pekau pöoma wai nʉmua okhoojujã khaphʉ aajem, mag pekaúata nem jua theeg benen dënjö õor meepiejeewai. \v 57 Mamʉ ʉ̈u maach Pör Jesucristoou mag pekaúa õor okhoopiejem ich garmua pödpʉ̈itarr gaaimua ʉ̈u maach i dʉ̈i wënʉrrʉm, tag okhooju khaba. Mag nʉm dʉ̈i mʉg jẽb gaaiwejã maachig ich jua theeg deejem, mag pekau jua theegag dich thʉ aupiba aag. \p \v 58 Cristo gaaimua khodamnaan, mua chadcha pãar khõsi chitʉm. Magua mua pãrag, “Ich jãg i dʉ̈i ubʉnaa chikhamnau chaaur nem jaau nʉmuajã pãach khũgurpiba, warag maach meewiajã deeu iiu nʉisijuuta khĩirjunaa i dau najã nem wajapha wau nʉm gaaita phidkhanaat” a chirʉm. Pãrau khaphʉ nʉm, ich athee maach mag phidkhabarmjã irua sĩi ich jãg par okhoopibaju. \c 16 \s1 Ofrenda dee nʉm \p \v 1 Pãrau khaphʉ nʉm, jãga mua Galaciapienagjã jaaupʉ̈ijĩ. Magtarr aawai jãg Cristo gaaimua maach khodnaankha thʉnʉm khʉʉn athee pãach eejã agjö phatkhon phiebat. \v 2 Domighed paawai agdaujö pãachdëu ganmampierr phiepetat; maagwai ya wai naawai, mʉ barbaimaawaita eeupemjö mag phatkhon jʉrjʉr abaju. \v 3 Ya pãach aar mʉ barbaimaawai pãrau õor jʉr auju; makhʉʉnta mʉchdëucha pʉ̈iju, maach khodnaan Jerusalenpien athee mag pãachdëu phatkhon jʉr phietarr deen mamkhĩir. Amach dʉ̈ipai ĩchab ẽsap phãnaa deepʉ̈iju. Ag gaai pãrau jaaupʉ̈iju, mʉg chi phatkhon arr nʉm khʉʉnan maachdëucha jʉr auwiata pʉ̈i nʉm khʉʉnau a khap amkhĩir. \v 4 Mʉchdëu oowai mʉchjã am dʉ̈i maju aai chirʉm khai, magan mʉchdëuta am phë arrju mag phatkhon deen. \s1 Pablo Corintoog maju khĩirjutarr \p \v 5 Pãar oon mamua Macedoniapien ee mʉ dichju. Ökhar mag phʉʉrdʉmamuata Corinto barju, pãar aar. \v 6 Tale pãar aig mʉ khãaidam khapanaa khãijã chiraimaju, pari agtha wajappai khaugba chirʉm. Ichaau pamʉn, jãig pãar aig chirʉmua idëu mʉch gaai noseg jaar dichpiju. Maimua ya döchʉumie burrbaadeewaita mʉch majuug mamkhĩir, mag tale pãrau mʉrʉg jap ee mʉchdëu nemdam igju thumaa phëdeepʉ̈iju. \v 7 Mamʉ mʉʉgwaiwe chan mabam. Sĩi pãar aig dichmapha chiraawai maach Pör Jesuu khõs amʉn mʉch ödiiwan pãar aig dʉ̈rrʉ̈ʉ chiraimaju khĩirju chirʉm. \v 8 Pari ya mʉg phiesta Pentecostés burrju gayaa pamaawai ich mʉig Efeso phöbör ee chirʉmua warag phiesta dichpiju. \v 9 Maach Pör Cristo iek jaau chitʉm gaaimua õor khapankham khʉʉnau mʉ khõchkhaba thʉnaab mamʉ, mua magʉmjã igba warag jaauju, mag maach Pör athee phidkha nʉmua i iek jaauju ayaa oo wai chiraawai. Magua pöd phiesta nawe chan mʉ mabam. Mua khaphʉ chirʉm, mag mua jaaubarm chi ũr nʉm khʉʉnaujã sĩi par jʉ̈gʉupai ũrbaju. \p \v 10 Pãach aar Timoteo barimaawai i dʉ̈i wajapha abat, ichjã ĩchab pãach ee aairaa chiramkhĩir. Magaag ĩchab ijã mʉjö maach Pör Cristo iek jaau nʉm phidagta jaau khitaajem. \v 11 Iwiram ãbmuajã oob pãrau i kha isëe amiet. Magju khãai irua nem igjudam thumaa irig deebapʉ̈it, onee urumua mʉ oon bëemkhĩir. Bʉ̈ʉrjã barchëba aawai tagam khʉʉn ermanonaan dʉ̈i í nʉ chirʉm. \p \v 12 Maach ermano Apoloogjã par mua pepet chirʉʉ ajim, warm khʉʉn dʉ̈i pãar oon mamkhĩir. Pari magʉmjã maba, thʉba sĩsijim. Pari ökhar ichdëu oowai maju ayaa abarm ed jam pãar aar i barju. \s1 Pabloou Corintopienag salud deepʉ̈inaa am wawitarr \p \v 13 Ãbmiecha paawai pãrag, “Pãach oomapha aajem khʉʉn dʉ̈ijã khĩir khaphʉnaa pãachdëu Cristo iek ʉ̈kha nʉm gaaita ubʉ thierrkha nʉisit” a chirʉm. Ag iek gaaita emkhooinkhanaa nem jua theeg abat. \v 14 Pãach eepai nem waauwaijã, thumaa dich khapeen kha khõsinaa am ʉ̈u apiegta nem waubat. \p \v 15 Cristo gaaimua khodamnaan, Corintopien. Pãrau khaphʉ nʉm, maach ermano Estefanata jam pãar aar Acaya durr nacha ich chaain dʉ̈imua ich ʉʉipa mʉg maach peerdʉajem iek ʉ̈khajim. Mag ʉ̈khawia amach khĩrauta agjö ar ewag ʉ̈khamam khʉʉn juagjã oo nʉisijim. \v 16 Muan pãrag, “Jãgʉm wounaanau wa ijö Ẽwandam iek gaai phidkha nʉm khʉʉnau khãijã pãachig mag abaawai ag ipierraa abat” a chirʉm. \v 17 Mʉ onee chirʉm, pãar bëeba nʉm ee Estefanaauta Fortunato dʉ̈imua Acaicopa ʉ̈u mʉ oon bëetarr aawai. Pãachcha pöd bëebahab mamʉ, am pierrumua ʉ̈u pãachchata pierrumjö abarm. \v 18 Ʉ̈u chadcha amau mʉ thãar onee apiwia pãarjã ich agjö onee apiju, deeu pãar aar bardʉtkhaimaawai. Jãgʉm wounaanan chad pãrau chadcha pãach garmuajã bʉ̈ʉrjã chig abata wai naaju aai nʉm. \p \v 19 Mau Asia provincia ee iglesia nʉnʉidʉm eem khʉʉnaujã pãrag salud deepʉ̈i nʉm. Aquiloou Priscila dʉ̈imua salud deepʉ̈i nʉm, maimua am deg ermanonaan culto waaujem khʉʉnaujã agjö salud aajem pãrag, pãarjã maach Pör Jesucristo dënkha naawai. \v 20 Tagam ermanonaanaujã agjö thumaam khʉʉnag salud aajem. Pãach ãba biirdʉawai pãach khapeen dʉ̈i agdaujö kha khõsinaa saludaabat. \p \v 21 Mʉch Pabloouchata pãrag mʉg saluddam mʉch juadamaucha phãnaa deepʉ̈i chirʉm. \p \v 22 Ãbmua khãijã maach Pör Jesucristo khõchkhaba sim khai, magan ichdëu khap chirá Cristoou jãga aju i dʉ̈i ich bëem ed. \p Maach Pör Jesús, ¡deeu pidú! \p \v 23 Pãar kõit maach Pör Jesucristoog jëeu chirʉm, ichdëuta pãar dʉ̈i ogdʉba ich mag pãar ʉ̈u wai nʉrramkhĩir. \p \v 24 Pãar thumaam khʉʉn mua khõsi chitʉm, maach thum ãba Jesucristo dënkha thʉnaawai. \p Mʉgdampai ajim pãrag jaaum ig chirarr. Ayoo keena, \cls Pablo