\id JAS - Ngindo Bible Version \ide UTF-8 \h Yakobo \toc1 Balua ja Yakobo \toc2 Yakobo \toc3 Yak \mt2 Balua ja \mt1 Yakobo \imt Kilongoi \ip Kitabu chenje kiandikigwa na mundu jumwe jwakemigwa Yakobo. Inhotwi kube Yakobo jonjo nga ojwakiba nnuna gwa Yesu, kabe akiba kilongoi mukikuta chukutumbula cha bandu abunhwamini Kilisto nu uyo akiba jumwe kati ja bandu bi libalacha likolongwa lya Yelusalemu (Itendwa 15:13). Uyo ndundame Paulo mu kitabu cha Akagalatia 2:9 ankema Yakobo, “lueke,” lu kikuta cha bandu abunhwamini Kilisto. Akachomi baamini kutenda kitabu cha Yakobo kiandikigwa tango nu kuikaje chaka cha 50 kuboka pukubelekwa Kilisto. Gambu Yakobo akiba kilongoi jukikuta cha bandu abunhwamini Kilisto chuku Yelusalemu penia inhotwi kube aandika kitabu chenje pakiba akatama kwenio. \ip Yakobo baandikila kitabu chenje, “Makabi komi na mabena agapwilikine ku ilambo yenge” (Lipungu lya 1:1). Maboulo agabi mukitabu cha Yakobo nga gakajangata bandu boa abunhwamini Kilisto nambu malobe ganga, “Makabila komi na mabena” gatenda ibonekane Yakobo baandakila Akayahudi abunhwamini Kilisto. Magambu kitabu chenje kipaligwa kichomigwe na bandu ajingi kilongile minhalo nduu. Yakobo akwajalile nhwalo gwa imani ni itendwa kutenda imani ja kweli jilaigwa ku itendwa (Lipungu lya 2:17). Uyo akelabwie nhwalo gwakakonjale bandu bina uloi (Lipungu lya 2:1-4). Kabe atulenge tuba maha kwa agatulongela (Lipungu lya 3:1-12). \iot Agabi mukitabu \io Yakobo bapata abali akachomi bakwe (Lipungu lya 1:1-1). \io Kabe balimbia mwojo bandu abunhwamini Kilisto kuimbalila mu kulaga (Lipungu lya 1:2-27). \io Kabe alanduli pibi kile chambone imani kulaigwa ku itendwa (Lipungu lya 2:1-26). \io Kuboka penia alaya nhwalo gwa malobe pagabi na makakala (Lipungu lya 3:1-12). \io Kabe Yakobo alanduli malango ga Nnoongo pagalekine na malango ga dunia (Lipungu lya 3:13-4:10). \io Kabe bakelebuya akachomi bakwe ku nhwalo gu kulokaloka (Lipungu lya 4:11-5:6). \io Yakobo ajomole kitabu chakwe kukalapila ilebe nduu (Lipungu lya 5:7-20). \c 1 \p \v 1 Ne Yakobo, napakachi ba Nnoongo na Angwana ana Yesu Kilisto, nampatanga abali mangweto, mammi kabila komi na mabena, agapwilikine padunia joa! \s Malango nu kuhyobalela \p \v 2 Makalongo pannondoigwa mmanyanga kutenda ngi kingobu chinu chu kuala mwojo, \v 3 mmanyi kutenda kulondoigwa ku imani inu impe kuimbalila. \v 4 Nno! Kuimbalila kwinu kube mpaka pukupela, kupala nkomale na nnimbe panga pelelwa kilebe. \v 5 Nambu anda mundu kati jinu apelwi malango gu kumanya, apaligwa kunnyopa Nnoongo ojwabape bandu boa muno nu kwambone. \v 6 Nambu apaligwa kujopa ku imani pangapwele kilebe. Gambu mundu ojwabi na mbwele abi andi kilebe chikitoligwa na kimbonga nu kulekeligwa okwo na okwo. \v 7 Gambu mundu andi jwenio akahyobaleje kupoke kilebe ka Angwana. \v 8 Mundu juna ndela ibena kuchichilakana mundela yakwe yenie yoa. \s Nhwocho na juna uloi \p \v 9 Anda nnyinu mundu jwanhwamine Kilisto abi nhwocho apaligwa kuala mwojo pajinuligwa na Nnoongo, \v 10 na mundu juna uloi aalala mwojo pauluigwa na Nnoongo. Gambu mundu juna uloi apakujebelea andi liloba likamanyai. \v 11 Lichoba pilipita lumu kubala nu kulembuya matutwe, na maloba gakwe kutola pae nukualaje kabe. Uyo na mundu juna uloi apakujebelea mukubegele kwakwe. \s Kulondoigwa nu kutegigwa \p \v 12 Mbaya mundu ojwajendeke kuaminika mukulondoigwa, gambu andaimbalile mpaka kupela, aipata hupo ya bwomi eyalagila Nnoongo kapeganga abampala. \v 13 Anda mundu alondoligwe, akalengaje, “Nondoligwe na Nnoongo”, Gambu Nnoongo kunnondoyaje mundu kwa mabaja na jwenio. \v 14 Nambu mundu alondoligwa pautigwa nu kujonjigwa na tama jakwe mbaja. \v 15 Kuboka penia tama mbaja anda jikomile jileta mabaja na mabaja anda gakomile galeta kiu. \p \v 16 Makalongo bango manampala, makakoloigwaje! \v 17 Itoi yambone yoa ina kuala na tegatega iboka kumbengu, iboka Kawawa, abapangani muli kumbengu, benia kugalambukaje andi kiwili chikiama ama. \v 18 Kukupala kwabe bene ngubutupotola ku lilobe lyabe lya kweli, kupala tube milembu mu yoa yapangine. \s Kujoa nu kamula \p \v 19 Makalongo manampalanga nkombakelanga kilebe chenje! Kila mundu ajojakele kujoa nambu akajojokeje kulongela wala akajojoke kuchimwaje. \v 20 Gambu lilaka lya mundu kuotwaje kamu gambone gapala Nnoongo. \v 21 Yene magalekele kutali mabaja goa nu uchapu mpokelange kukunyenyepa lilobe lya Nnoongo elyapandite umyojo jinu, lyene liotwile kunkombolanga mangweto. \p \v 22 Mikikikoloyaje mmene makangweto kukupenakia tuje lilobe lyakwe nambu mpaligwa kamula ku itendwa. \v 23 Anda mundu jwajoa jwapenakia lilobe lyenie nambu kulibegeleje, jwenio andi mundu ojwakilolake mulindala, \v 24 andajomwi kikilolakea nu kuboka, kulibalila pabile. \v 25 Nambu mundu ojwakamu kukachana malagilo agalenganile nu kabeka bandu kube agabwa, nu kujendeke kutenda yenie pangalibalila chakijoine, nambu ngalikamula apakupata kindimba mu kila kilebe chakamula. \v 26 Mundu anda akibona nga ojwang'ola Nnoongo, nambu kulutabaje lugomo lwakwe mmanya jwenio ang'ongale Nnoongoje, na akikoloya mwene. \v 27 Ndela ejibi chwapi janga malemwa nnongi ja Nnoongo Awawa ngajenje, kajangata akakeba na akananhwele mumalola gabe, kikilende mmene makaakaigwaje padunia jenje. \c 2 \s Kelebuya nhwalo gu kubagulana \pi \v 1 Makalongo anda maamini Ana Yesu Kilisto, Angwana bi kibumo, makabagu banduje na pachokuje. \v 2 Tulenge mundu jonge akwindite pete ja jaabu na ngobo inachwapi ajingi pangongano inu, ni kingobu ucho ajingi mundu jonge ojwakwindite ngobo yangambone. \v 3 Anda munyalite muno jwajo ojwakwindite ngobo inachwapi nu kunnenge “ntame pamba” panachwapi na kunnenge nhwochojo “mwe nkajema okwo” andaje kunnenge “ntame paijagi,” \v 4 bo, kwenio kubagulanaje mangweto kwa mangweto? Bo mmi kuhukumuje mumawacho mabaja? \p \v 5 Makalongo bango manampala, mpenikiyange! Nnoongo bachagwi bandu akahocho padunia jenje babe bandu bina kipato mu imani nukupoke kingwana chalagila Nnoongo apakape bandu abapaile. \v 6 Nambu mangwetumwe mabembu bandu akahocho! Bo, bandu binuloi nga abamponjaje nu kumpeleka mumabalacha? \v 7 Bo, nga beniaje abalitukana liina lyambone lya Kilisto, mangweto nga bakwe? \p \v 8 Anda nnenganakie malagilo gi kingwana cha Nnoongo andi piandikigwe Mumajandiko ga Chwapi kulenga, “Mumpale nndami nnyinu andi pimikipala mmene,” mmanya mpakutenda pipaligwa muno. \v 9 Nambu anda mabagwi bandu ntenda ubaja, na malagilo gunhukumulanga mangweto mmi kujalije malagilo. \v 10 Ojwalemwa lilagilo limwe, mmanya abakube ni lilemwa mumalagilo goa. \v 11 Gambu Nnoongo ujwo jwalenga makatenda “ngongolaje” nga ujwo ojwalenga, “Makakomaje.” Kuyene ata ikabi nteije ngongola, nambu nte koma, mwe magajaliteje malagilo goa. \v 12 Nnongelanga nukamu andi bandu abapa kuhukumigwa kwa malagilo agaleta agabwa. \v 13 Gambu Nnoongo abeje na kia apapakunhukumu mundu jwanga kiya. Juna kiya kujogopaje kujema nnongi ja hukumu ja Nnoongo. \s Imani ni itendwa \p \v 14 Makalongo chambone kini anda mundu alengite akweti imani nu kongo kulayaje kuitendwa? Bo, imani jenie jiotolabo kunkola? \v 15 Anda tulonge mundu ojwaamini abi munalome andaje munkege akwetije ngobo wala chakulya. \v 16 Bo kualala kunnenge jwenio, “nnyabula kwa tengela makajote mwoto nu kujukuta,” pangampe kile chakipala mubwomi gwakwe? \v 17 Uyo imani janga itendwa iwile. \p \v 18 Nambu mundu aotwi kulenga, “Mwenga nkweti imani, nenga ngweti itendwa!” Elo! Unangile mundu kube na imani panga itendwa, nane nannangila imani jango kuitendwa yango. \v 19 Bo, mwe kuamini kutenda Nnoongo abi jumwe tu! Tela! Nimichepela jiamini ulyo, kabe nukulendema kwa mbwele. \v 20 Mwe malangoje! Bo, mpala kunnaya kube imani janga itendwa jiwile? \v 21 Bo, Ulaimu aokobito bapatabo kube bambone nnongi ja Nnoongo? Ikiba kuitendwa yabeje! Kingobu pabampanga mwana gwabe Isaka pikitembe kube lilumbo. \v 22 Mmikulola kutenda imani jakwe kengamana ni itendwa yakwe, imani jakwe jikamilika ni itendwa yakwe. \v 23 Yene ngagalenganila Majandiko Gachwapi agalenga, “Ulaimu nganhwamini Nnoongo, na kuimani jakwe Nnoongo ngannyekete kube jwambone.” Yene Ulaimu ngakemigwa ng'anja jwa Nnoongo. \v 24 Mmikulola kutenda mundu ajeketeligwa kube jwambone nnoongi ja Nnoongi kuitendwa yakwe, ngiti kuimani jika tuje. \v 25 Ikiba uyo kunhwalo gu munkege nngongola ojwakonda Laabu. Jwenio ngajeketeligwa kube jwambone nnongi ja Nnoongo magambu ga kapokela akaingakii Akasilaeli bajabule kupete jenge ndela. \v 26 Yene andi mmele panga uhuke mmanya uwile, uyo imani yanga itendwa iwile. \c 3 \s Kuundika lulimi \p \v 1 Makalongo bango, makalokale kube makaboli ajingije. Andi umanyiela, takaboli tubakupata hukumu ngolongwa kupeta bange bandu. \v 2 Gambu tuboa twenga tulemwa ku ile ijingi. Anda mundu kulemwaje mukulonge kwakwe, mmanya mundu jwenio akamilike, na aotwile kukilongalea mmele gwakwe. \v 3 Twenga tantaba choma pakano falasi kupala atukengame kwakwoa okutupala kujenda. \v 4 Nhwachanga ntumbwi, iganukube nkolongwa uotwile kuutigwa nuupepo nambu kugalambuya kwa kasia njokochoko, kujenda kwakwoa okwapala jwaulongalea. \v 5 Uyo, lulimi, luganukube kipagwa kichokochoko cha mmele, kukiluya makolongwa muno. \p Mwoto nchokochoko tu nambu uotwile kutinia nhwitu nkolongwa. \v 6 Lulimi lubi andi mwoto. Lutweli mabaja ndu ngi kipagwa kichokochoko chi mibele jito nambu kujambuki ubaja mmele gwoa. Lulimi kutinia bwomi gwito gwoa kuboke kubelekwa mpaka kuwe. Gambu gwene utiniigwa na mwoto gu kujahanamu. \v 7 Mundu aotwile kulanga inyama naotwile kulanga ipanganigwe yoa andi inyama ya mpongote ni ijuni ni ikokalakani na yamaki yu umache. \v 8 Nambu kila mangobu nimi ito kutulema. Lulimi kilebe kibaja, kutawalikaje, kabe kitweli uchungu ogukoma bandu. \v 9 Ku lulimi twenga tutenda kalumba Angwana na Awawa bito. Kululimi ulwo tabeka nhwilo bandu, bandu abapanganigwe kukilandanikio cha Nnoongo. \v 10 Malobe gukumpe mundu kindimba na gukummeka mundu nhwilo goa gaboka mukano jimwe. Makalongo bango, ilebe yenje ipaligwije kube yene. \v 11 Chembwe chimwe kupiaje mache maimu na gina mwinyo. \v 12 Makalongo bo, ntini uotwile kupambika zabibu? Andaje nzabibu kupambika tini? Chembwe cha mache gina mwinyo kupiaje mache maimu. \s Malango kuboka ku Nnoongo \p \v 13 Bo, mene juna kumanya na malango kati jinu? Alaye kilebe chenie kwa majendo gakwe gambone ni itendwa yakwe eitendigwa ina kualala itendigwa kukunyenyepa na kwa malango. \v 14 Nambu anda myojo jinu jitweli bwiu nu kuchimwa nu kukikoya, makaibilikije kweli kukulokeloke gwambone gwinu. \v 15 Malango genia gaboka kumbenguje, nambu ja padunia ngiti ji Uhuke jwa Chwapije, kabe gu Kichetani. \v 16 Gambu papoa apabi bwiu na kukiluya, penia pabi ni kijonga na kila ubaja. \v 17 Nambu malango agaboke kumbengu, gabi chwapi, kupala tengela nu kulita na kajali bandu, utweli kia na itendwa yambone, kubagulanaje wala undendemunduje. \v 18 Bandu abapala tengela bapandanga mbeju ya tengela na bapakuuna mauno agunhwalali Nnoongo. \c 4 \b \s Kummandaki Nnoongo \p \v 1 Kuputana nu kujomana kuboka ko? Kuboka mutama inu eijomana nkati jinu. \v 2 Mmi na tama ju kupala ilebe nambu mmi kipataje yene nnolanga tela tu koma, yene mmi kujomana nu kuputana. Mpatangaje chimikipala magambu mmi kujopaje ku Nnoongo. \v 3 Pannyopanga ku Nnoongo mmi kupataje magambu nnyopanga ilebe kupala mitumie ku tama inu. \v 4 Mangwetumwe mabandu bangaaminika. Bo, mmanyije kutenda kipala ilebe ya dunia tela nu kube mangondwa ba Nnoongo? Mundu jwajoa ojwaipala ilebe ya dunia abe nngondwa jwa Nnoongo. \v 5 Makapemeleje kutenda Majandiko Gachwapi galenga malobe gajagi, pagalenga, “Uhuke ojwabekigwe na Nnoongo nkati jito abi na bwiu muno.” \v 6 Nambu upeele gwatupi Nnoongo guna makakala muno, andi Majandiko pagalenga, “Nnoongo kakananga bandu bina kulokaloka nambu kapeganga kindimba bandu abanyenyepa.” \v 7 Lele mannyali Nnoongo, mankanange Mmaja na jwenio mantilanga. \v 8 Mummandakile Nnoongo jwombe maba papipi na mangweto. Nkuyange maboko ginu makabajamwe. Nnyeguyange myojo jinu makandendemundu! \v 9 Nhwechukange na ng'utange nukokaleka. Kueka kwinu kube nguto, nu kuala mwojo kwinu kube kuwechuka kukolongwa. \v 10 Nnyenyepange nnongi ja Angwana, bombe mabanyinulanga. \s Kelebuya nhwalo gwakahukumu ajinu akaumini \p \v 11 Makalongo makakopekeanaje, ojwankopake nnongo gwakwe andaje kunhukumu nnongo gwakwe, agakopake malagilo nu kugahukumu malagilo. Nambu anda magahukumu malagilo mmanya mwe mmi kugaagabalaje malagilo, nambu mmi mahakimu. \v 12 Nnoongo tu ojwaotwi kubeka malagilo nu kugahukumu. Jwenio jikajakwe ojwaotwi kombola nukujita bandu. Lele mwe mabene mpaka nhwoto kahukumu ajinu bandu? \s Kelebuya nhwalo gu kulokaloka \p \v 13 Ngoe mpenikiyange mangweto mannenga kutenda, “Leleno andaje malabo nijenda kilambo chikuteno nukutama kwenio chaka mbyu kuucha ilebe nu kupata uloi ndu.” \v 14 Mangwetomwe mmanyije bwomi gwinu apupakube malabo! Bwomi gwinu nga nike, mangweto mmi andi ngongobwe ijipiti kingobu tu nukuboka. \v 15 Ipaligwa kulenga “Angwana anda bapaile tuba tammomi tutenda chache na chache.” \v 16 Nambu ngoe ntenda kulokaloka nu kukiluya, kulokaloka kwenio kubaja. \v 17 Anda mundu kamwaje lyale elyalimanyi lyambone lyapaligwa kamula, atenda mabaja. \c 5 \s Kelebuya nhwalo gu uloi \p \v 1 Mpenikiyanga oti manuloi manhwamine! Ng'utange nukokaleka gambu gu kulaga okumpakupata. \v 2 Uloi gwinu ubolite, na ngobo inu ileligwe nu umea. \v 3 Jaabu jinu nu uloi gwinu uleligwa na nguu, na nguu jenie jibakube uchaili kwinu mangweto na jenie jiba kulye mibele jinu andi mwoto. Mangweto mikilundaki uloi mumachoba gukujomolela gano. \v 4 Malepangiteje mapungu gabe abakamulinga maengo mumigonda jinu. Mpenekie kokaleka kwabe! Nguto ja benia abaunanga mumigonda jinu kiike ka Angwana bina uwecho. \v 5 Ntamangite padunia kukikonjalela nu ukonji. Nnenepinge mmi tela ni lichoba li kuchinjigwa. \v 6 Munhukumwile nu kunkoma mundu jwanga malemwa, jwanga nkananga mangweto. \s Kubalakia nu kung'ongale Nnoongo \p \v 7 Lele makalongo, mmegange mukulendela mpaka Angwana pabapakuika. Nnolanga nnemi apalende ipandwa yakwe mpaka pipakujela kwambone. Jwenio kulende ku kuimbalila ula ja chembeya na jantolo. \v 8 Namangweto uyo mpaligwa kuimbalila nu kujema ndii, gambu lichoba likuika Angwana libandakile. \p \v 9 Makalongo makang'olelanaje mmene makangweto jika Nnoongo manhwukumulanga. Nno, hakimu ambaika kuhukumula. \v 10 Makalongo anda mpai kukilandanaki kuimbalila mu kupotekigwa, maachanga akalondoli abatangacha nhwalo kuboka ka Angwana. \v 11 Angweto takemanga mbaya magambu gukuimbalila. Nnyoine nhwalo gwa Ayubu, nu mmanyangite Angwana pabantendile pukujomolela. Gambu Angwana batweli kia nu upeele. \p \v 12 Muno mwa genia, makalongo, mikijilapalije mbengu, wala dunia, wala kukilebe chachoa. Nnenganga “Elo,” anda kweli, nnenganga “Ije” anda uwangi na penia nhukumigwaje na Nnoongo. \p \v 13 Bo, abi mundu kati jinu juna malola? Apaligwa kugongalela ku Nnoongo. Bo, abile ojwaala mwojo? Apaligwa kujemba miambo ji kunnumba Nnoongo. \v 14 Bo, abi mundu ntamwe kati jinu? Apaligwa kakema akinanhota bikikuta cha bandu abunhwamine Kilisto, bombe mabunnyopela nu kumpakaya mauta kulina lya Angwana. \v 15 Kujopa kwenio anda bajopite ku imani ntamwe malama, Angwana mabannyinula jwenio. Ati ikabi akweti mabaja malekekeigwa. \v 16 Yene nnengalane mabaja ginu na nnyopelane ku Nnoongo kupala nnamange. Kujopa kumundu jwajekatiligwe na Nnoongo kukweti makakala gukutenda majingi anda ajopite kukachana. \v 17 Nnondoli jwa Nnoongo Eliya akiba mundu andi twenga. Ngajopa kukachana ula jikakomaje, na ula jikomitije pikilambo kukingobu cha yaka itatu na myei sita. \v 18 Kuboka penia ngajopa kabele, mbengu ngijipia ula ni ipandwa ngimalika pannema. \p \v 19 Makalongo bango, kati jinu anda mundu ajilekite ndela ja kweli, na jonge ammuye, \v 20 mmanyanga kutenda jwenio ojwammuite abakunkola bwomi gwa mundu mmaja jwenio mukiu, na mabaja majingi gabakuboigwa.