\id LUK - Nahali \ide UTF-8 \h लुका \toc3 लुका \toc2 लुका \toc1 लुका लिखेल यीशु मसीन हाजाली खुबेर \mt2 लुका रचीत यीशु मसीह का सुसमाचार \mt1 लुका लिखेल यीशु मसीन हाजाली खुबेर \imt ओलखात \ip लुकान लिखेल हाजाली खुबेर नोवाला नेमान चार पुस्तेका माय रेन एक हे, जा माय यीशुन जीवणान बाराम देखाड़ेल हे। आखा पुस्तेकाह “हाजाली खुबेर,” केतेह। यीशुन मोतीन पासाण मत्ती, मरकुस एने योहान ज्या ज्यी पुस्तेक लिखेल हेते। लुका यीशुन जीवणान वार्ता ओलोच नाह, पुण तान मोतीन पासाण तान चेलान कामान बाराम बी लिखेल हे प्रेरितान काम नावान पुस्तेक माय न्यान बाराम वाचणे जुड़ेह। लुकान हाजाली खुबेर काहरी एने केवीह लेखायेल हे, ज्यान बाराम पाकी जाणकारी नाह सोती, पुण जादा केरीन आब्‍यास केरनारे इही मानतेह काय लुका लिखेल हाजाली खुबेर यीशुन जेल्मान कोम से कोम 70 वोरह्यान पासाण लेखानी। \ip ज्यी पुस्तेकीह लेखणार खुद लुका हे, तो एक दाकतेर ईतो। तान लेखणेन तरीको एने बाषा माय ज्य मालुम पुड़ेह काय लुका एक हिकेल माणुह ईतो। एने लुका होदतालो काय यीशुन जीवणान बाराम वातु खेरी खेरीच लेखाय जाय, एने गेटना जिहकेरीन ठिक तिहेस केरीन लेखाय जाय, काहाकाय तान बाराम वाचीन फायदो एय। \xt 1:1-3\xt* लुका यहुदि नाह ईतो। \xt कुलीसियो 4:10-14\xt* इहकेरीन लिखेल हे काय बिगेर यहुदि बी तान लिखेल होपालोस सोमजी सेकी जिहकेरीन यहुदि रिती रिवाजान वर्णन केराय जायेल हे, ज्‍याकेरीन ज्य साप ईथे। \xt 1:8\xt* \ip मोकतोस लुकान हाजाली खुबेर मत्ती एने मरकुस ने गेत हे। तीनु पुस्तेक माय तान गेटनान वर्णन एक हारको केराय जायेल हे। पुण लुकान पुस्तेक माय बपतीस्मा केरनार योहानान जेल्मान बाराम आखाह रेन होवटी जाणकारी जुड़ेह। एने लुका “माफीन” बाराम आखाह रेन होवटो लिखेह। \xt 3:3,\xt* \xt 11:4,\xt* \xt 17:3-4,\xt* \xt 23:24,\xt* \xt 24:47,\xt* एने विन्तान बाराम बी आखाह रेन होवटो लिखेह। \xt 3:21,\xt* \xt 5:16,\xt* \xt 6:12,\xt* \xt 17:1-12,\xt* \xt 22:32\xt* \iot रूपरेखा \io1 1. लुका हाजाली खोबरीन ओलखात एने लेखणेन कारेण केणे। \ior 1:1-4\ior* \io1 2. यीशुन जेल्मो एने सेवकायीन तियारीन बाराम। \ior 1:5–4:13\ior* \io1 3. यीशु किरेल चोमेत्कारान एने हिकाड़ेल वातीन बाराम। \ior 4:14–21:38\ior* \io1 4. सेवल्या तीन अद्याय यीशुन मोत एने बुजणे, पोशो जीव उठणे एने हेरगाम जाणेन बाराम हेते। \ior 22:1–24:53\ior* \c 1 \p \v 1 मोंगाल्ला थियुफिलुस: \p जुलूम जाणे हेते जा काय आमरी विचीम ज्यी गेटना ईयेल हे, इतिहास लेखणेन आमरी मोदेक किरेल हेते। \v 2 जिहकेरीन काय ता जा पेलुच रेन ज्यी गेटना देखणारे, एने हाजाली खोबरीन पारचार केरनारे सेवक एता; आमु फाय वोर पोचाड़ेल एता। \v 3 तानकेरता माहु खेरीच मालुम ईयेल हे काय ती सोब वातुन आखो हाल ठिख ठिख पुतो केरीन ताह तार केरता बाराबोर लाईन माय लेखुह। \v 4 मी ज्य ज्यानकेरता लिखेल हे काय तु आखी खेरायीन हिकवोणाह जाण लेय काय ती कोहली हे। \s बपतीस्मा केरनार योहानान पायदा एणेन जाणाव \p \v 5 \f + \fr 1:5 \fr*\ft यहुदिया: ज्या संग्यान संदर्ब आखो फलिस्तीन देस रेन हे। \ft*\f*यहुदियान राजा हेरोदेस ने कालाम जकरीया नावान एक चाकर्‍यो ईतो, तो अबियान गेराणान ईतो एने तान बायकुन नाव एलीशिबा एतो, ती हारून ने वोस ने एती। \v 6 ता दुयू बोगवानान नेजरी माय देरमी एता, एने मालीकान आखी वातु एने नेम पोर निर्दोस चालनारे एता। \v 7 तान सोराच नाह एता, काहाकाय एलीशिबा वांज एती, एने ता दुयू डावाला एता \p \v 8 इहकेरीन एनो काय जेवी जकरीया तान टोलान वारी आवणे बुखेत बोगवानान ओंगाण चाकर्‍यान काम केरतालो। \v 9 तेवी चाकर्‍यान रितीन गेत चिट्ठी टाक्या, एने जकरीयान नावान चिट्ठी निकेलनी काय मालीकान मोंदिरा माय जाईन दुणी पेटाड़ी। \v 10 दुणी देणे बुखेत आखी मोंडलीन माणहे बाहेर विन्ता केरताला। \p \v 11 तुलेचबूखे दुणीन वेदीन एक उगे, बोगवानान एक हेरोगदुत जीवड़े उगे उचकाहुच उबरियेल जकरीयाह देखानो। \v 12 ताह देखीन जकरीया बिय गीयो, एने ता माय बिय आव गियी। \v 13 पुण हेरोगदुत जकरीयाह केयो, “एय जकरीया बिय मा काहाकाय तारी विन्ता होमलाय जायेल हे, एने तारी बायकु एलीशिबा एक सोराह पायदा केरी, एने तु तान नाव योहान मिलजे। \v 14 तुवाह खुसी एने आनन्द एय, एने तान पायदा एय तेवी जुलूम माणहे खुस एती। \v 15 काहाकाय बोगवानान नेजरी माय तो मुठो रेय, तो अंगुरान रूह एने दारो केदी बी नाय पिय, एने तान आईख ने पेटाम रेच ने चोखाला जीवाम बोराय जाय। \v 16 एने इस्राएली माणहाम रेन जुलूम होवटा माणहाह, तान बोगवानान उगे फिराव लावी। \v 17 तो एलियान गेत जीवाम एने ताकेत माय एन मालीक ने ओंगाण ओंगाण चाली काय डायडायान मोन सोरा पोऱ्यान उगे केर देय, एने कायदो नाह माणनाराह देरमीन सोमेज माय लावी, एने बोगवानान केरता एक हाजी पोरजा तियार केरी।” \p \v 18 जकरीया हेरोगदुताह फुशो, “ज्य मी किहीक जाणु? काहाकाय मी ते डायो हे, एने मारी बायकु बी डायी एय जायेल हे।” \p \v 19 हेरोगदुत जकरीयाह जापाप आप्यो, “मी जिब्राएल हे, जो बोगवानान ओंगाण उबरेणे, माहु ज्यानकेरता मुकलेल हे काय मी तुवा हेऱ्यो वात केरू, एने तुवाह ज्यी हाजाली खुबेर होमलाड़नेन केरता आयेल हे। \v 20 देख, जेदिह वोर ज्यी वात पुरी नाय एय, ते दिह वोर तु मुकोच रिहे, एने बोल नाय सिकहे काहाकाय तु मार वातु पोर बुरहो नाह केऱ्यो, वात ठिख टेम पोर पुरी एय।” \p \v 21 माणहे जकरीयान वाट जोवताला, एने ता बोंगलाय गीया काय जकरीयाह मोंदिरा माय ओलीवार काहा लागी। \v 22 तेवी जकरीया बाहेर आवो, पुण बोल नाह सेकनो एने ता जाण लेदा काय जकरीयाह मोंदिराम काय बी दर्शन जुड़नो एय, एने जकरीया ईसारो केरतालो, एने मुकोच रेय गीयो। \p \v 23 जेवी जकरीयान सेवान दिह पुरा एय गीया, तेवी जकरीया तान गेर जात रिनो। \v 24 ता दिह्यान पासाण जकरीयान बायकुह एलीशिबाह दिह रेना, एने पाच मोयना वोर, आपणा आपाह ज्यो केयीन लीकाड़ मेल्‍यी। \v 25 माणहा माय मारी ईजुत सेटी केरनेन केरता, मालीक ज्या दिह्या माय किव केरीन मार केरता ओहलो किरेल हे। \s यीशुन पायदा एणेन जाणाव \p \v 26 एलीशिबाह दिह रेणेन सोव्वा मोयनाम बोगवानान उगे रेन जिब्राएल हेरोगदुत, गेलील नावान नासरत हेयराम। \v 27 \x + \xo 1:27 \xo*\xt मत्ती 1:18\xt*\x*एक कुवारली सोरी फाय मुकलेल, तीन मांगणी युसूफ नावान दाऊदान गेराणान एक एदम्या हेऱ्यी ईयेल एती, ती सोरीन नाव मरीयम एतो। \v 28 हेरोगदुत आहने आवीन केयो, “गीण एने बोरकेत तारीच रेय, एने बोगवान तार हिऱ्यो हे!” \p \v 29 मरीयम ज्यी वात होमलीन बिय गियी, एने विचार केरने बाज गियी काय? जी काल्ली बातीन खुबेर हे। \v 30 हेरोगदुत तीह केयो, एय मरीयम; बिय मा काहाकाय बोगवानान गीण तुवा पोर ईयेल हे। \v 31 \x + \xo 1:31 \xo*\xt मत्ती 1:21\xt*\x*होमेल, तुवाह दिह रेती, एने तु एक सोराह पायदा किरहे, एने तान नाव यीशु मिलजे। \v 32 तो महान एय, एने बोगवानान बिटोख केवाय; एने मालीक बोगवान तान आबाख दाऊदान राजगादि ताह आपी। \v 33 “एने तो याकुबान गेराणा पोर जेलेम राज केरी; एने तान राज केदी खेतेम नाय एय।” \p \v 34 मरीयम हेरोगदुताह केयी, “ज्य किहीक एय। मी ते कुवारली हे।” \p \v 35 हेरोगदुत तीह जापाप आप्यो, “चोखालो जीव तुवा पोर उतरी एने बोगवानान ताकेत तार पोर सावलो केरी केरीन तो चोखालो पायदा एण्यो हे। एने तो आखाह रेन उचो बोगवानान बिटोख केवाय। \v 36 एने होमेल तारी गेरल्यी एलीशिबान बी डायावाराम एक सोरो एण्यो हे, ती जी वांठी केवाताली तीन सोव्वो मोयनो हे। \v 37 काहाकाय जो वचन बोगवानान उगे रेन ईथे, तो काम एया सावाय नाह रेत।” \p \v 38 मरीयम केयी, “होमेल मी मालीकान चाकऱ्यी हे, मार हेऱ्यो तारा वचनान गेतुच एय।” तेवी हेरोगदुत ती फाय रेन जात रिनो। \s मरीयम एलीशिबाह मिलने जाणो \p \v 39 ता दिह्या माय मरीयम उतवालीच बोयड़ान देसा माय यहुदान एक हेयराम गियी। \v 40 एने जकरीयान गेर जाईन एलीशिबाह मिलीन नमस्‍कार केरी। \v 41 जेवी एलीशिबा मरीयम ने नमस्‍कार होमेलताच सोरो तीन पेटाम उसली पोड़नो, एने एलीशिबा चोखाला जीवा माय बोराय गियी। \v 42 एने ती जोरेस आयड़ीन केयी, “तु बायकु माय रेन बोरकेतवाली हे, एने तारो पेटावालो सोरो बी बोरकेतवालो हे! \v 43 जी गीण माहु कारीन जुड़नीह काय मार मालीकान आहख मार फाय आवीह? \v 44 होमेल, जीहे नमस्‍कार होमेलताच मार पेटाम सोरो खुसी माय उसेल पोड़नो। \v 45 बोरकेतवाला हेते ता जा बुरहो केरतेह, एने जी वात मालीकान उगे रेन ताह केवाय जायेल एत्यु त्यु पुऱ्यू एय गीयु!” \s मरीयम ने बोड़ायीन गीत \p \v 46 तेवी मरीयम केयी, “मारो मोन बोगवानान बोड़ाय किरेह; \q2 \v 47 एने मारो जीव माहु सोड़वणारा बोगवाना पोर खुस ईनो, \q2 \v 48 काहाकाय तो तान चाकेरनी पोर नेजेर टाक्‍यो! \q1 तानकेरता एवी रेन पिढी पिढीन माणहे माहु बोरकेतवाली केती, \q2 \v 49 काहाकाय तो ताकेतवालो बोगवान मार केरता मोट मोटला काम किरेल हे, \q1 तान नाव चोखालो हे; \q2 \v 50 तान गीण ता पोर हे जा ताह बितेह पिढीन पिढी वोर बोणीन रिथे। \q1 \v 51 तो तान ताकेत देखाड्यो जा सोताह मोट मोटला सोमेजताला ताह जोथ तोथा वेर दिनो। \q1 \v 52 बोगवान ताकेतवाला राजाह तान राजगादि पोर रेन उतार दिनो, \q2 एने गेरब्याह उचा किऱ्यो। \q1 \v 53 तो बुखल्याह हाजाली चिज आपीन आफरायेल हे, \q2 एने मालदाराह ठाल्ले आथेच काड़ दिनो। \q1 \v 54 तो तान पावोर इस्राएलाह होमाल लियेल हे, \q2 काय तो तान गीणीह एर केरी। \q1 \v 55 जी अब्राहाम एने तान वोस पोर जेलेम रेय, \q2 जिहकेरीन तो आमरा बाप दादाह कियेल ईतो!” \p \v 56 मरीयम तीन मोयना वोर एलीशिबा हेऱ्यी रेनी, ओवती तीन गेर जात रेनी। \s योहान बपतीस्मा केरनारान पायदा एणे \p \v 57 एलीशिबान सोरो पायदा केरनेन टेम पुरो एय गीयो, तेवी तीन सोरो एनो। \v 58 एने तीन आहने रेणारे गेरल्या, ज्यो होमलीन काय मालीक ती पोर मोटली गीण किरेल हे, ती हेऱ्या खुस एना। \p \v 59 एने आठवे दिह तान खेतना केरावणेन जी रिती एती, ती रिती केरने आवा, एने माणहे तान नाव आबाख पोर रेन जकरीया मेलताला। \v 60 पुण तान आहख केयी, “नाह ज्यान नाव योहान मीलो।” \p \v 61 ता तीह केया, “तारा गेरल्याम रेन ज्य नाव कुणीच ने नाय मीले।” \v 62 तेवी ता तान आबाख ईसारो केरीन फुशा, “तु ज्यान नाव काय मेलने हुदेह?” \p \v 63 तो लेखणेन पाटी मांगीन लेख दिनो, “ज्यान नाव योहान हे।” एने आखा बोंगलाय गीया। \v 64 तेवी तान मुय एने जिब तुलेचबूखे उगड़ी गियी, एने तो बोलने बाज गीयो, एने बोगवानान बोड़ाय केरने बाज गीयो। \v 65 तान आहने पाहने रेणारे आखा माणहे जुलूम बिय गीया, एने ज्यी वातु आखा यहुदिया एने आखा बोयड़ान ईलाका माय पोसरी गियी। \v 66 ज्यी वातु आखा होमेलनारे जान तान मोना माय विचार केरीन केया, “ज्यो तो सोरो कोहलो एय?” काहाकाय बोगवान आथ ता हिऱ्यो ईतो। \s जकरीयान जाणाव \p \v 67 तान आबोख जकरीया चोखाला जीवा माय बोराय गीयो, एने बोगवानान जाणाव ने वचन केणे बाज गीयो: \q1 \v 68 इस्राएलान मालीक, बोगवानान बोड़ाय एय! \q2 काहाकाय तो तान माणहा पोर नेजेर मीलेल हे एने तान सुटकारो किरेल हे। \q1 \v 69 एने तान पावोर दाऊदान गेराणा माय, \q2 आमरी केरता एक ताकेतवालो सोड़ोवणार आपेल हे। \q1 \v 70 तो तान चोखाला जाणकारान द्‍वारे जो दुनियान सुरवात रेन जिहकेरीन इती आयेल हे, कियेल ईतो। \q2 \v 71 आमरा दुसमोना हिऱ्यो रेन, \q2 एने आमरी पोर आखा कोपेट केरनारान आथाम रेन आमुह सोड़वेल हे। \q1 \v 72 तो आमरा डायडायाह कियेल ईतो \q2 काय गीण केरीन तार चोखाला वायदाह एर केरी। \q1 \v 73 जी सुगोण तो आमरा आबाख अब्राहाम हिऱ्यो खाईल ईतो, \q1 \v 74 तो आमुह ज्यो आपी काय आमु आमरा दुसमोनान आथाम रेन सुटीन, \q2 चोखालो एने देरमा माय बिगेर बिन जीवाय जाह वोर हे तान सेवा केरहु। \q1 \v 75 तान सोमोर चोखाला, एने देरमीन जीवणो, \q2 बिगेर बिन रेन तान चाकरी केरती रेहु। \q1 \v 76 “एने एय सोरा, तु मुखी बोगवानान जाणकार केवाही। \q2 काहाकाय तु मालीकान वाट बाणावणेन केरता तान ओंगाण ओंगाण चालहे, \q1 \v 77 एने तान माणहान सुटकारान इकेल आपी, काय तान पापान माफी एय। \q1 \v 78 ज्य आमरा बोगवानान ती मोटली गीण माय एय। \q1 तानकेरता उपेर रेन आमु पोर सुटकारान उजेड़ आवी, \q2 \v 79 काय आदारलो एने मोतीन सावला माय बोहणाराह तो उजेड़ ताह आपी, \q2 एने आमरा पायाह सान्तीन वाटी माय हुतरो चालाड़ी” \p \v 80 एने तो सोरो मोठो एने जीवान ताकेत माय वोड़ते गीयो, एने इस्राएलान माणहाह देखाणेन दिह वोर जेंगला माय रिनो। \c 2 \s यीशुन पायदा \r (मत्ती 1:18-25) \p \v 1 ता दिह्याम रोमान राजा अगुसतुसान उगे रेन कायदो निकेलनो, काय आखी केलीन माणहान नाव लेखाय जाय। \v 2 जी गेणती पेल्‍ली वार ता कालाम एनी, जेवी किरिनियुस सीरीया गावान सरकारी आदिकारी ईतो। \v 3 आखा माणहे नाव लेखाड़नेन केरता जान तान गावाम गीया। \p \v 4 एने युसूफ बी दाऊदान वोसीन ईतो, तान केरता गेलीलान नासरत गावाम रेन यहुदिया माय दाऊदान गाव बेथलेहेम माय गीयो। \v 5 काय तान बायकु मरीयम हिऱ्यो जीह दिह एता, नाव लेखाड़नेन गीया। \v 6 ता बेथलेहेम माय रेना, तेवी तीह हुदेरनेन दिह पुरा एय गीया। \v 7 एने ती तीन पेल्ला सोरान वेला हुदेरनी, एने ताह फाड़काम चोडालीन खेड़ा पोर मेल्या; काहाकाय ताह काल्लाच देरेम सालाम जागो नाह जुड़नो। \s हेरोगदुतान उगे रेन गोवालाह खुबेर \p \v 8 एने ता देसाम जोला गोवाल्या एता, जा राती चोवगानाम रेन जान तान बोकड्या मेंड्रान राखवाली केरताला। \v 9 तेवी बोगवानान एक हेरोगदुत तान आहने आवीन उबरीनो, एने बोगवानान बोड़ाय ने उजालो तान कावदेन चोमेकनो, एने ता जुलूम बिय गीया, \v 10 तेवी हेरोगदुत ताह केयो, “बिवो मा! काहाकाय हुमलो, मी तुमूह मोटली खुसीन हाजाली खुबेर केथु, जी आखा माणहान केरता हे। \v 11 काय आज दाऊदान गावाम तुमरे केरता एक सुटकारो केरनार पायदा ईनोह; एने ज्योस मसी मालीक हे! \v 12 एने तुमरी केरता तान निसाणी ज्यी हे: काय तुमू एक सोराह फाड़का माय चोडालीन एने खेड़ा माय लुट रियेल सापड़ी।” \p \v 13 तेवी ता हेरोगदुता हेऱ्या हेरोगदुतान टुलो बोगवानान बोड़ाय केरताला, एने ज्य कितेन देखाना: \q1 \v 14 “हेरगा माय बोगवानान बोड़ाय एय, \q2 एने देरती पोर ता माणहा माय जा पोर तो खुस हे, ताह सान्ती जुड़ी!” \p \v 15 जेवी हेरोगदुत ता फाय रेन हेरगा माय जात रेना, तेवी गोवाले एका दिहराह केया, “आवो, आपु बेथलेहेम माय जाईन जी वात एनीह, एने जीह मालीक आपुह कियेल हे, देखहु।” \p \v 16 एने ता तेवीच जाईन मरीयम एने युसूफाह एने खेड़ा माय ता सोराह लुट रियेल देख्या। \v 17 एने गोवाले ताह देखीन, ताह ती वात जी ज्या सोरान बाराम ताह कियेल एती, ताह देखाड्या। \v 18 एने आखा होमेलनारे ती वातु से जा गोवाले ताह कियेल एता, बोंगलाय गीया। \v 19 पुण मरीयम ज्‍यु सोब वातु, आपणा मोना माय मेलीन सोचती रेनी। \v 20 एने हेरोगदुत जिहकेरीन गोवालाह कियेल ईतो, एने तिहेच होमलीन एने देखीन बोगवानान बोड़ाय केरतीन आवतरना। \s यीशुन नाव मेलनो \p \v 21 \x + \xo 2:21 \xo*\xt लुका 1:31\xt*\x*जेवी आठ दिह पुरा एना, एने तान खेतनान\f + \fr 2:21 \fr*\ft यहुदिन एक रिती हे खेतना\ft*\f* रितीन टेम आवो, तेवी तान नाव यीशु मेल्या, जो हेरोगदुत ताह पेटाम आवणेन पेल कियेल ईतो। \s मोंदिर माय यीशुन बेट \p \v 22 जेवी मुसान नेमान गेत मरीयम एने युसूफान चोखो एणेन दिह पुरा एना। तेवी ता यीशुह यरूशलेम माय ली गीया काय बोगवानान हुम्बो लावी, \v 23 जीह केरीन बोगवानान कायदा माय लिखेल हे, “जोला बी पेल पायदा ईयेल ता बोगवानान केरता चोखाला ठेराती।” \v 24 एने बोगवानान कायदान वचनान गेत, ओलीन एक जोड़पो, नाहते पेरवान दुय पिला लावीन बोली केरी। \p \v 25 यरूशलेम माय शिमीयोन नावान एक एदमी ईतो, एने तो एदमी देरमी एने बक्त ईतो; एने तो वाट जोवतालो काय बोगवान इस्राएलान माणहाह वोचाड़े, एने चोखालो जीव ता पोर ईतो। \v 26 एने चोखालो जीव ताह कियेल ईतो, काय जाह वोर तु मालीक ने मसी देख नाय लिहे, ताह वोर मोतीह नाय दिखहे। \v 27 एने शिमीयोनाह चोखालो जीव हिकाड़ेल केरीन मोंदिराम आवो, एने जेवी आहख आबोख ता सोरा यीशुह माय लावा काय तान केरता कायदान रितीन गेत केरी। \v 28 तेवी शिमीयोन ता सोराह खोलाम दिऱ्यो, एने बोगवानान उपकार मान्यो: \q1 \v 29 “एय मालीक, एवी तु, तारा पावराह तारा वायदान गेत, \q2 तु माहु सान्ती माय मोरने दे। \q1 \v 30 काहाकाय मार डोला तारा सुटकाराह देख लेदाह। \q2 \v 31 जाह तु आखा देसान माणहान सोमोर तियार किरेल हे: \q1 \v 32 काय तो दिहरी जातीन माणहाह खेरायीह देखाड़ी, \q2 एने तारा निवाड़ेल माणहे इस्राएलान बोड़ाय एय” \p \v 33 तान आहख ने आबोख ती वातु माय जी तान बाराम केवाताली ता बोंगलाय जाताला। \v 34 तेवी शिमीयोन ताह बोरकेत आपीन आईख मरयमीह केयो, होमेल ज्यो ते इस्राएल माय जुलूम माणहाह पोड़ने, एने उठणेन केरता, एने जुलूम माणहे बोगवानाह सोड़ देती। ज्यी एक निसाणी रेय जान माणहे विरोद केरती \v 35 तानकेरता जुलूम माणहान मोनान खाराब विचार सामने आवती, एने तारा मोना माय दुख बोराय जाय। \s हन्नान गोवाय \p \v 36 \f + \fr 2:36 \fr*\ft एवी 84 वोरह्यान एती; नाहते 84 वोरह्यान रांडायेल एती।\ft*\f*एने आशेर गेराणा माय रेन हन्ना नावान फनुएलान बेटीख एक जाणकारनी एती, ती जुलूम डायी एती, एने वाराड़ केरीन हात वोरह्या वोर तीन एदम्या हेऱ्यी रियेल एती। \p \v 37 एवी ती चोवरायसी वोरह्यान रांडायेल एती, एने मोंदिराह नाह सोड़ताली एने उपास एने विन्ता केरीन रात दिह बोक्ती केरताली। \v 38 एने ती तुलबूखे ताहरी आवीन बोगवानान बोड़ाय केरने बाज गियी, एने ता आखा माणहे जा यरूशलेमान सुटकारान वाट जोवताला, तान बाराम वातु केरने बाज गियी। \s नासरत माय पोशो आवणो \p \v 39 \x + \xo 2:39 \xo*\xt मत्ती 2:23\xt*\x*एने जेवी ता बोगवानान कायदान गेत आखो पुरो केर लेदा, तेवी गेलील माय तान हियोर नासरत माय पोशा जात रेना। \v 40 एने सोरो पोहाती गीयो, एने टेणको, एने इकेल माय वोदते गीयो; एने बोगवानान गीण ता पोर एती। \s यीशु मोंदिर माय \p \v 41 यीशुन आहख एने आबोख देर वोरीह फसह नावान तिवाराम यरूशलेम माय जाया केरताला। \v 42 जेवी तो बारा वोरह्यान ईनो, तेवी ता तिवारान रितीन गेत यरूशलेम माय गीया। \v 43 एने जेवी ता ता दिह्याह पुरो केरीन आवताला, ते सोरो यीशु यरूशलेम माय रेय गीयो, एने ज्य तान आहख ने आबोख नाह जाणताला। \v 44 ता ज्य सोमजीन काय तो दिहरा हाती हेऱ्यो एय, एक दिह एय गीयो, एने ताह तान गेरल्या एने ओलखाती माणहा माय होदणे बाज गीया। \v 45 पुण नाह सापोड़नो ते होद्ती होदतीन यरूशलेम माय पोशा वोलीन गीया। \v 46 एने तीन दिह्यान बाद ता यीशुह मोंदिरा माय हिकाड़नारान विच माय बोहीन तान वातु होमेलते, एने ताह सावाल फुसतालो होद्या। \v 47 एने जोला तान होमेलताला ता आखा तान सोमेज एने जापाप होमलीन बोंगलाय जायेल एता। \v 48 तेवी ता ताह देखीन बोंगलाय गीया, एने तान आहख ताह केयी, “एय बेटा, तु आमु हिऱ्यो इहकेरीन काहा किऱ्यो? होमेल, तारो आबोख एने मी तेकलीत केरती लेन तुवाह होदताला।” \fig यरूशलेम माय मोंदिर|alt="Temple in Jerusalem" src="lb00250c.tif" size="span" copy="Horace Knowles ©" ref="2:41"\fig* \p \v 49 तो ताह केयो, “तुमू माहु काहा होदताला? काय तुमू नाह जाणते काय माहु मार आबाख ने गेराम रेणे जोरेवरी हे?” \v 50 ज्यी वात यीशु ताह केयो, “पुण ती वात ताह नाह सोमेजनी।” \p \v 51 तेवी यीशु ता हिऱ्यो गीयो, एने नासरत माय आवो, एने तान काबाम रिनो; एने तान आहख ज्यी सोब वात तीन मोनाम मेल्‍यी। \v 52 एने यीशु इकेल, एने डील डोल माय, एने बोगवानान एने माणहान गीण माय वोदती गीयो। \c 3 \s योहान बपतीस्मा केरनारान हिकवोण \r (मत्ती 1:1-12; मरकुस 1:1-8; योहान 1:19-28) \p \v 1 तिबिरीयुस रोमान राजाह राज केरने पोंदरा वोरह्या एताला, तेवी पुन्तियुस पिलातुस यहुदियान आदिकारी ईतो। एने ती टेम माय हेरोदेस राजा गेलील देसाम राज केरतालो। एने तान बाहख फिलीपुस, इतुरेया त्रखोनितीस देसाम राज केरतालो, एने अबील देसाम लिसानीयास राज केरतालो, \v 2 एने जेवी हन्ना एने केफा मुखी चाकऱ्या एता, ती टेम माय बोगवानान वचन उजाड़ी माय केफा चाकर्‍यान बेटाख योहान फाय पोचनो। \v 3 बपतीस्मा केरनार योहान यरदन नेदीन आरे मीरेन एद्दी माय जाईन पापान माफीन केरता पारचार किरो, “पासतावो किरो एने बपतीस्मा लिवो, ओवतो बोगवान तुमरा पापाह माफ केरी।” \q1 \v 4 जिहकेरीन यशाया जाणकारान पुस्तेक माय लिखेल हे: \q1 “उजाड़ी माय एक जाण आयेड़ने बाजरिनोह काय बोगवानान वाट तियार किरो; \q2 ‘एने तान सेड़ेक हुतरी किरो! \q1 \v 5 खाडा बुजाय जाती, \q2 एने बोयड़ा एक हारका एय जाती। \q1 वाकालाह हुतरो केरी, \q2 एने जो उचो नेचो हे तो चोवगान वाट बोणी। \q1 \v 6 एने देरतीन आखा माणहे बोगवानान सुटकाराह देखती!’” \p \v 7 \x + \xo 3:7 \xo*\xt मत्ती 12:34; 23:33\xt*\x*तेवी जुलूम माणहे ता फाय बपतीस्मा\f + \fr 3:7 \fr*\ft पाण्याम बुड़वणु एने बाहेर काड़णु\ft*\f* लेणेन केरता आवा, तेवी योहान ताह केयो, “एय गेड़हान पिला! तुमूह कुण हिकाड़ देनोह काय बोगवानान उगे रेन आवणारा रागाह रेन सेटा नाहो? \v 8 \x + \xo 3:8 \xo*\xt योहान 8:33\xt*\x*तुमरा पापाम रेन मोनाह बुदलो काय हाजो फोल लावो, एने आप आपणा मोना माय ज्य मा सुचो काय आमु अब्राहाम ने गेराणान हेते, काहाकाय बोगवान न्या देगड़ाम रेन तान गेराणो उबो केर सिकेह। \v 9 \x + \xo 3:9 \xo*\xt मत्ती 7:19\xt*\x*एवी कुराड़ ते जाड़ान थुड़ा पोर मिलेल हे, तानकेरता जो जाड़ फोल नाह लावेत, तो काटाय एने आक्‍ठा माय टाकाय जाय।” \p \v 10 तेवी माणहे ताह फुशा, “ताहार आमु काय किरज्‍यो?” \p \v 11 योहान ताह केयो, “जा फाय दुय डेगला एती, ते जा फाय नाह सोता ताह एक आप दिवो, एने जा फाय खाणो एय, तो बी इहीचकेरीन केरी।” \p \v 12 \x + \xo 3:12 \xo*\xt लुका 7:29\xt*\x*थोड़ाक फालो उकालनारे एता, ता बी योहान फाय बपतीस्मा लेणेन केरता आवा, एने ता योहानाह फुशा, “आमु काय किरज्‍यो?” \p \v 13 योहान ताह केयो, “जोलो फालो ठेरायेल हे तोलोच मांगज्यो ताह रेन वोदार मा मांगहो।” \p \v 14 एने थोड़ाक सिपायड़ा बी योहानाह फुशा, “आमु काय किरज्‍यो?” योहान ताह केयो, “कुणीह तेकलीत मा दिहो, एने जुठो गुनो मा लागाड़हो, एने तुमरी मोंजरी मायच निरहा रिवो।” \p \v 15 माणहे मसी आवी केरीन वाट जोवताला, “ता योहानाह ज्योच मसी एय, इहकेरीन विचार केरने बाज गीया।” \v 16 केरीन योहान ताह केयो, “मी तुमूह पाण्या केरीन बपतीस्मा केरथु, पुण जो मार पासाण आवण्यो हे, तो माहु रेन जादा ताकेतवालो हे, मारी ते तान खाहड़ान दोयड़ी सोड़नेन वोर लायकी नाय मीले, तो तुमूह चोखालो जीव एने आक्‍ठा केरीन बपतीस्मा आपी। \v 17 तान हुपड़ो तान आथा माय हे, एने तान खोलाह हास केरीन साप केरी, एने गोवाह तान मोटक्या माय टुलो केरी, पुण बुहटाह ता आक्‍ठा माय हेलगाड़ देय, जो जेलेम ओलाय नाय।” \p \v 18 इहीचकेरीन केरीन योहान जुलूम हिकवोण आपीन माणहाह हाजाली खुबेर होमलावते रिनो। \v 19 \x + \xo 3:19 \xo*\xt मत्ती 14:3,4; मरकुस 6:17,18\xt*\x*हेरोदेस राजा तान आतल्या बायाख ने लाडी हेरोदियाह राखीन जुलूम खाराब काम किरेल ईतो, एने दिहरा खाराब काम बी तो केरतालो, ता पोर गुनो लागाड्यो। \v 20 तेवी हेरोदेस योहानाह जेली माय कोंडाड़ दिनो, इहकेरीन हेरोदेस उंजु जुलूम खाराब काम किऱ्यो। \s यीशु बपतीस्मा लिदो \r (मत्ती 3:13-17; मरकुस 1:9-11) \p \v 21 जेवी आखा माणहे बपतीस्मा लेदा, तेवी यीशु बी बपतीस्मा लेन विन्ता केरने बाज गीयो, तुलबूखे हेरोग उगड़ी गीयो। \v 22 \x + \xo 3:22 \xo*\xt मत्ती 3:17; मरकुस 1:11; लुका 9:35\xt*\x*एने चोखालो जीव पेरवान गेत यीशु पोर उतेरनो, एने हेरगा माय रेन ज्यो आवाज होमलानो, “तु मारो मोंगाल्लो बिटोख हे, मी तार पोर जुलूम खुस हे।” \s यीशुन बाप दादा \r (मत्ती 1:1-17) \p \v 23 जेवी यीशु सोता हिकाड़ने बाज गीयो, तेवी तो तीस वोरह्यान ईतो, माणहे ताह युसूफान बिटोख सोमेजताला, एने युसूफ एलीन बिटोख ईतो। \v 24 एली मत्तात ने बिटोख ईतो, मत्तान लेवीन बिटोख ईतो, लेवी मलकीन बिटोख ईतो, मलकी यन्नान बिटोख ईतो, यन्ना युसूफ ने बिटोख ईतो, \v 25 युसूफ मत्तीत्यान बिटोख ईतो, मत्तीत्या आमोस ने बिटोख ईतो, आमोस नहुम ने बिटोख ईतो, नहुम असल्यान बिटोख ईतो, असल्या नोगह ने बिटोख ईतो। \v 26 नोगह मात ने बिटोख ईतो, मात मत्तीत्यान बिटोख ईतो, मत्तीत्या शिमीन बिटोख ईतो, शिमी योसेख ने बिटोख ईतो, योसेख योदान बिटोख ईतो, \v 27 योदाह योहानान बिटोख ईतो, योहान रेसान बिटोख ईतो, रेसा जरूबाबेल ने बिटोख ईतो, जरूबाबेल शालतीएल ने बिटोख ईतो, शालतीएल नेरीन बिटोख ईतो। \v 28 नेरी मलकीन बिटोख ईतो, मलकी अद्दीन बिटोख ईतो, अद्दी कोसाम ने बिटोख ईतो, कोसाम ईलमोदाम ने बिटोख ईतो, ईलमोदाम एर ने बिटोख ईतो, \v 29 एर येशुन बिटोख ईतो, येशु एलियाजरान बिटोख ईतो, एलियाजर योरीम ने बिटोख ईतो, योरीम मत्तात ने बिटोख एने मत्तान लेवीन बिटोख ईतो, \v 30 मत्तात लेवीन बिटोख ईतो, लेवी शिमीयोन ने बिटोख ईतो, शिमीयोन यहुदान बिटोख ईतो, यहुदा युसूफ ने बिटोख ईतो, युसूफ योनान बिटोख ईतो, योना ईलयाकीम ने बिटोख ईतो, \v 31 ईलयाकीम मलेआन ने बिटोख ईतो, मलेआन मीन्नान बिटोख ईतो, मीन्ना मत्तान ने बिटोख ईतो, मत्तान नातान ने बिटोख ईतो, नातान दाऊदान बिटोख ईतो, \v 32 दाऊद यीशेन बिटोख ईतो, यीसे ओबेद ने बिटोख ईतो, ओबेद बोआज ने बिटोख ईतो, बोआज ने बिटोख ईतो, बोआज सलमोन ने बिटोख ईतो, सलमोन नहशोन ने बिटोख ईतो, \v 33 नहशोन अम्मीनादाब ने बिटोख ईतो, अम्मीनादाब अरनीन बिटोख ईतो अरनी हिसरोन ने बिटोख ईतो, हिसरोन फिरीस ने बिटोख ईतो, फिरीस यहुदान बिटोख ईतो, \v 34 यहुदा याकुबान बिटोख ईतो, याकुब इसहाक ने बिटोख ईतो, इसहाक अब्राहाम ने बिटोख ईतो, अब्राहाम तेरह ने बिटोख ईतो, तेरह नाहोर ने बिटोख ईतो, \v 35 नाहोर सरुग ने बिटोख ईतो, सरुग रऊ ने बिटोख ईतो, रऊ फिलीग ने बिटोख ईतो, फिलीग एबीर ने बिटोख ईतो, एबीर शिलह ने बिटोख ईतो, \v 36 शिलह केनान ने बिटोख ईतो, केनान अरफक्‍सद ने बिटोख ईतो, अरफक्‍सद शेम ने बिटोख ईतो, शेम नुह ने बिटोख ईतो, नुह लेमेक ने बिटोख ईतो, \v 37 लेमेक मथुशीलह ने बिटोख ईतो, मथुशीलह हनोक ने बिटोख ईतो, हनोक यिरीद ने बिटोख ईतो, यिरीद महेलेल ने बिटोख ईतो, महेलेल केनान ने बिटोख ईतो, महेलेल एनोश ने बिटोख ईतो, \v 38 एनोश शेत ने बिटोख ईतो, शेत आदम ने बिटोख ईतो, एने आदमाह बोगवान बाणायेल ईतो। \c 4 \s यीशुन पारेख \r (मत्ती 4:1-11; मरकुस 1:12-13) \p \v 1 यीशु चोखाला जीवा माय बोरायीन यरदन नेदी माय रेन पुशो आवो, तेवी चोखालो जीव ताह उजाड़ी माय ली गीयो। \v 2 एने सैतान चालीह दिह वोर यीशुन पारेख किरते रिनो। यीशु ता दिह्याम बिगेर खाईल रिनो, एने जेवी ता दिह पुरा एय गीया, तेवी ताह बुख लागी। \p \v 3 तेवी सैतान यीशुन आहने आवो एने केयो, “केदी तु बोगवानान बिटोख एय, ते ज्या देगड़ाह किय दे काय रूटो बोण जाय।” \p \v 4 पुण यीशु ताह जापाप आप्यो, “वचन माय इहकेरीन लेख मीलेल हे, ‘माणुह रोटा केरीन ओलोस नाह, पुण एकेक वचन जो बोगवानान मुयाम रेन निकलेह, जीवतालो रेय।’” \p \v 5 ओवतो सैतान यीशुह उचाच बोयड़ा पोर ली गीयो, एकुच ताल दुनियान आखो राज देखाड्यो। \v 6 एने सैतान यीशुह केयो, “ज्यो सोब आदिकार एने बोड़ाय तुवाह आप देह, काहाकाय ज्यो सोब माहु होप मीलेल हे, एने माहु पोटे ताह मी आप देथु। \v 7 केदी तु मारी बोक्ती किरहे ताहार मी ज्यो सोब तुवाह आप देह।” \p \v 8 तेवी यीशु ताह जापाप आप्यो, “वचन माय इहकेरीन लेख मीलेल हे, ‘तु तारा बोगवानान बोक्ती केर, एने तान ओलोच उपास केर।’” \p \v 9 तान पासाण सैतान यीशुह यरूशलेम हेयरा माय ली गीयो, एने ता सैतान यीशुह मोंदिरान चुटा पोर उबराखीन केयो, “केदी तु बोगवानान बिटोख एय ते न्या रेन बुंदे कुदजा। \v 10 काहाकाय वचन माय इहकेरीन लेख मीलेल हे, ‘बोगवान तान हेरोगदुताह तुवाह वोचाड़नेन केरता उकुम आपी। \v 11 एने हेरोगदुत तुवाह आथा माय उपेरूस विस लेती, केदी ओहलो नाय एय काय तारा पाया माय दिगोड़ नाय लागी।’” \p \v 12 पुण यीशु ताह केयो, “वचन माय इहकेरीन बी लेख मीलेल हे, ‘तु मालीक तारा बोगवानान पारेख मा किरहे।’” \p \v 13 जेवी सैतान सोब पारेख केरनेन बाद थोड़ीक टेम ने केरता यीशु हिऱ्यो रेन जात रिनो। \s यीशुन गेलील माय सेवा कार्यान सुरवात \r (मत्ती 4:12-17; मरकुस 1:14-15) \p \v 14 यीशु चोखाला जीवान ताकेत माय बोरायीन पुशो गेलील माय आवो, तेवी तान बाराम आरे मीरेन आखी एद्दी माय वात पोसरी गियी। \v 15 यीशु तान बोक्ती केरन्या गेरा माय हिकाड़ने बाज गीयो, ते आखा माणहे तान बोड़ाय केरने बाज गीया। \s नासरत ने माणहे यीशुह नाकारतेह \r (मत्ती 13:53-58; मरकुस 6:1-6) \p \v 16 ओवतो यीशु नासरत गावा माय आवो, जा तो मुठो ईयेल ईतो, यीशु तान आदेतीन गेत विहेवणेन दिह बोक्ती केरन्या गेरा माय गीयो, एने ता चोखाली पुस्तेक वाचणेन केरता उब रिनो। \v 17 यीशुह यशाया जाणकारान पुस्तेक आप्या, यीशु पुस्तेक उगाड़ीन जो लेख मीलेल एतो, तो निकालीन वाशो: \q1 \v 18 “मालीकान जीव माहु पोर हे, \q2 काहाकाय तो गेरब्याह हाजाली खुबेर होमलाड़नेन केरता माहु निवाड़ेल हे। \q1 एने माहु ज्यानकेरता मुकलेल हे, काय जेली माय कोंडायेल ताह सुटकारान गोसणा आपणे, \q2 एने आंदलाह डोला आपणेन केरता हाजाली खोबरीन पारचार केरू, \q1 एने जा चेदायेल हेते ताह सोड़वु \q2 \v 19 एने बोगवानान गीण ने नेजेरीन वोरह्यान गोसणा।” \fig लेटकेल पोत्र |alt="Scroll" src="hk00150c.tif" size="col" copy="Horace Knowles ©" ref="4:16"\fig* \p \v 20 वाचीन ओवतो यीशु पुस्तेक बोंद केरीन बोक्ती केरन्या गेरान चाकऱ्याह आपीन बोह गीयो, बोक्ती केरन्या गेराम आयेल सोब माणहान निगा यीशु पोर एती। \v 21 तेवी यीशु ताह केयो, “आजुच ज्य वचन तुमरे ओंगाण पुरो ईयेल हे।” \p \v 22 एने सोब माणहे तान बोड़ाय केऱ्या, एने तान मुयाम रेन निकलेल वातु होमलीन मोनाम मेल्या एने केया, “काय ज्यो, युसूफान बिटोख नाह सुतो?” \p \v 23 यीशु ताह केयो, “माहु मालुम हे ज्यी किस्सो तुमू किहो, एय वोंसी पेल तुच हुदेर, एने कफरनहूम माय किरेल कामाह आमु होमलेल हेते तिहेच तारा गावा माय बी केर।” \v 24 \x + \xo 4:24 \xo*\xt योहान 4:44\xt*\x*पुण मी तुमूह खेरीच केथु, काल्ला बी बोगवानान जाणकाराह तान गावाम मान पान नाह जुड़ने। \p \v 25 मी तुमूह खेरीच केथु, “एलियान टेम माय साड़े तीन वोरह्या वोर पाणी नाह पोड़नो, एने आखा देसाम काल पुड़नो, ती टेम माय इस्राएल देसा माय जुलूम रांडायेल बायकु एत्यु। \v 26 तीबी बोगवान एलियाह इस्राएलान काल्ली बी रांडायेल बायकु फाय नाह मुकल्यो, पुण सेदा देसान सारपत गावान एक रांडायेल बायकु फाय ताह मुकलेल।” \v 27 तिहेच केरीन जाणकार एलीशान टेम माय इस्राएल देसा माय जुलूम कोढी एता तीबी सीरीया देसान नामान नावान कोढीह सोड़ीन कुणीह नाह हुदाऱ्यो। \p \v 28 ज्यी वातु होमेलताच बोक्ती केरन्या गेरा माय बोह रियेल आखा माणहे रागाम बोराय गीया। \v 29 तेवी ता उठीन यीशुह गावान बाहेर काड़ देना, एने जा बोयड़ा पोर तान गाव बोह रियेल एतो, तान खाटान उगे ली जाताला, काय ता पोर रेन ताह बुंदे टाक देहु, \v 30 पुण यीशु तान विची माय रेन निकलीन जात रिनो। \s यीशु बुतड़ो लागेल माणहाह हुदारने \r (मरकुस 1:21-28) \p \v 31 यीशु ता रेन निकलीन गेलील देसान कफरनहूम गावा माय आवो, एने विहेवणेन दिह माणहाह हिकाड़ने बाजरियेल ईतो। \v 32 \x + \xo 4:32 \xo*\xt मत्ती 7:28,29\xt*\x*माणहे यीशुन हिकवोणीह होमलीन बोंगलाय गीया, काहाकाय यीशु आदिकार माय वातु होमलाड़तालो। \v 33 बोक्ती केरन्या गेरा माय एक बुतड़ो लागेल माणुह एतो, तो जोरेस आयड़ीन इहकेरीन केणे बाज गीयो, \v 34 “एय यीशु नासरी! तुवाह आमु हेऱ्यो काय काम? काय तु आमुह खेतेम केरने आयेल हे? मी तुवाह ओलेखथु तु कुण हे: तु बोगवानान चोखालो एदमी हे!” \p \v 35 पुण यीशु ताह दोपकाड़ीन केयो, “ठावको रे, ज्या माणहा माय रेन निकेल जा!” तेवी बुतड़ो ता माणहाह ओंगाण आसटीन बिगेर नुकसान पोचाड़ीन ता माय रेन निकेल गीयो। \p \v 36 तेवी आखा माणहे बोंगलाय गीया, एने एका दिहराह केणे बाज गीया, “ज्यी कोहली वात हे! ज्यो आदिकार एने ताकेत माय बुतड़ाह उकुम आपेह एने ता निकली जातेह।” \v 37 ज्यान पासाण यीशुन बाराम वात आखी जागे पोसीर गियी। \s यीशु जुलूम होवटा माणहाह हुदारने \r (मत्ती 8:14-17; मरकुस 1:29-34) \p \v 38 ओवतो यीशु बोक्ती केरन्या गेरा माय रेन निकलीन शमोनान गेर गीयो, ता शमोनान हाहवोक हेरी माय दुखारी खाटला पोर लुट रियेल एती, तेवी ता तीह हुदारनेन केरता यीशुह केया। \v 39 यीशु खाटला हिऱ्यो उबरीन हेरीह उतेर जाणेन केरता उकुम आप्यो, तेवी तीन हेरी उतरी गीयो, एने ती तान सेवा चाकरी केरने बाज गियी। \p \v 40 जेवी दिह बुड़नेन टेम माय माणहे बाती बातीन दुखाऱ्याह यीशु फाय लावा, एने यीशु आखा दुखाऱ्या पोर आथ मेलीन ताह हुदाऱ्यो। \v 41 एने जुलूम माणहा माय रेन बुतड़ा जोरेस आयड़ीन, “तु बोगवानान बिटोख हे, केयीन निकली गियी!” \p पुण यीशु ताह दोपकाड्यो, एने बोलने नाह दिनो, काहाकाय ता जाणताला काय, “तोच सोड़ोवणार मसी हे।” \s विन्ता केरन्या गेरा माय यीशुन पारचार केरनो \r (मरकुस 1:35-39) \p \v 42 उठ्यान विगोस यीशु ता रेन निकलीन उजाड़ी माय गीयो, पुण माणहे ताह होदतेन ता फाय आवा, एने ता यीशुह न्या रेन मा जाय केरीन रोकणे बाज गीया। \v 43 पुण यीशु केयो, “माहु दिहरा गावा माय बोगवानान राजान हाजाली खुबेर होमलावणे जोरेवरी हे, काहाकाय मी ज्याज ने केरता आयेल हे।” \p \v 44 तिहेच यीशु यहुदा देसाम आखा बोक्ती केरन्या गेरा माय एने आखा यहुदियान ईलाका माय पारचार किरते गीयो। \c 5 \s यीशु पेल्ला प्रेरिताह हादणे \r (मत्ती 4:18-22; मरकुस 1:16-20) \p \v 1 \x + \xo 5:1 \xo*\xt मत्ती 13:1,2; मरकुस 3:9,10; 4:1\xt*\x*एक दिह यीशु गन्नेसरतान देरीयान दिड़े उबरियेल ईतो, तेवी जुलूम माणहे तान कावदेन उबरीन, बोगवानान वचन होमेलनेन केरता एका दिहरा हेऱ्या देखलाताला। \v 2 तेवी यीशु देरीयान मीरे दुय डोंडह्या उबरियेल देख्यो, एने मासऱ्या ता पोर रेन उतरीन जाल दोवणे बाजरियेल एता। \v 3 ता डोंडह्या माय रेन एक जी शमोनान एती, ती पोर यीशु चेड़ गीयो एने शमोनाह केयो, “डोंडह्याह मेरा माय रेन जारीक ओग्योह ली जा,” उवतो यीशु ता पोर बोहीन हिकाड़ने बाज गीयो। \p \v 4 जेवी यीशु वातु हिकाड़ दिनो, ओवतो शमोनाह केयो, “डोंडह्याह उंडेह ली चाल, एने मासा देरनेन केरता तारी जाल टाक।” \fig डोंडह्या माय चेड़ीन मासा मारनारे मासा देरनु |alt="Fishermen in boat and catch fish" src="hk00208c.tif" size="span" copy="Horace Knowles ©" ref="5:4"\fig* \p \v 5 \x + \xo 5:5 \xo*\xt योहान 21:3\xt*\x*शमोन यीशुह केयो, “एय मालीक! आखी रात आमु जुलूम मेहनेत किरेल हेते, एने आमुह एक बी मासो आथ नाह लागो, पुण तु किथे केरीन जाल टाकुह।” \v 6 \x + \xo 5:6 \xo*\xt योहान 21:6\xt*\x*जेवी ता यीशुन वात होमलीन जाल टाक्या, तेवी जाली माय जुलूम मासा बोराय गीया, एने तान जाल फाटणे बाज गियी। \v 7 तेवी मोदेक ने केरता दिहरा डोंडह्‍याम बोह रियेल तान हातीह हाद्या, तेवी ता आवीन डोंडह्याह ओला बोर देना काय दुय बी डोंडह्या बुड़ने बाज गीया। \v 8 ज्यो देखीन पतरस यीशुन पाया पोड़ीन केयो, “एय मालीक! माहु हिऱ्यो रेन सिटो जातरे, काहाकाय मी पापी माणुह हे।” \p \v 9 काहाकाय शमोन एने तान हाती ओला मासा देखीन बोंगलाय जायेल एता। \v 10 ता शमोनान हाती जब्दीन दुय सोरा याकुब एने योहान बी एता, ता बी बोंगलाय गीया, तेवी यीशु शमोनाह केयो, “बिय मा, मी तुवाह हिकाडुह काय माणहाह बोगवाना फाय किहीक लावणु हे।” \p \v 11 जेवी शमोन एने तान हाती डोंडह्याह देरीयान दिड़े लावा, तेवी ता आखो काय सोड़ीन यीशुन पासाण चाल देना। \s यीशु कोढवाला माणहाह हुदारने \r (मत्ती 8:1-4; मरकुस 1:40-45) \p \v 12 जेवी यीशु एक गावा माय ईतो, ता एक कोढ वालो माणुह आवो; एने यीशुह देखीन तान पाया पोड़ीन विन्ता केरीन केयो, “एय मालीक, केदी तारी मोरजी एय, ते तु माहु हुदार सिकेह!”\f + \fr 5:12 \fr*\ft माहु साप किर: ओहलो मानतेह काय ज्यी बेमारी माणहाह देरमान प्रती खाराब केरने।\ft*\f* \p \v 13 तेवी यीशु आथ ओंगाण केरीन ताह सापलीन केयो, “मारी मोरजी हे, तु हुदेर जाय,” तेवी चालोच तो हुदेर गीयो। \v 14 तेवी यीशु ताह उकुम आप्यो, “जो काय ईयेल हे तो कुणीह मा किहे, पुण तु मोंदिरा माय जाईन चाकऱ्याह तारा सेरीराह देखाड़, एने मुसान नेम ने गेत हुदेर जाणेन चेड़ावो चेड़ाव काय ता पोर गोवाय रेय।” \p \v 15 पुण यीशुन बाराम ती वात जुलूम पोसरी गियी, तेवी जुलूम माणहे यीशुन हाजाली खुबेर होमेलने, एने तान बेमारीह रेन हुदेरनेन केरता टोलवाय गीया। \v 16 पुण यीशु ता रेन निकलीन उजाड़ी माय जाईन तान आदेतीन गेत विन्ता केऱ्या केरतालो। \s यीशु लोखवान दुखाऱ्या माणहाह हुदारने \r (मत्ती 9:1-8; मरकुस 2:1-12) \p \v 17 एक दिह यीशु हिकाड़ने बाजरियेल ईतो, तेवी थोड़ाक फरिसी एने देरेमगुरू बी ता बोह रियेल एता, जा गेलील यहुदियान आखा गावाम रेन, एने यरूशलेम रेन आयेल एता, एने माणहाह हुदारनेन केरता बोगवानान ताकेत यीशु फाय एती। \v 18 तुलबूखे थोड़ाक माणहे एक लोखवान बेमारी वालाह खाटला पोर लोटाड़ीन लावा, पुण जुलूम बिड़ एती, तानकेरीन ताह गेरा माय नाह ली जाय सेक्‍या, ता ताह गेराम ली जाणेन केरता जागो होदणे बाज गीया। \v 19 तेवी ता गेरा पोर चेड़ीन साजो उगाड़ीन लोखवान दुखाऱ्याह खाटला बेलुच यीशुन आहने उतार देना। \v 20 यीशु तान बुरहो देखीन लोखवा वाला दुखाऱ्याह केयो, “एय बेटा तारा पाप माफ एय गीया।” \p \v 21 तेवी फरिसी एने देरेमगुरू तान तान मोना माय विचार केरने बाज गीया, “ज्यो एदमी कुण हे? ज्यो ते बोगवानान चिहटा किरेह! बोगवानाह सोड़ीन पापान माफी कुण आप सिकेह!” \p \v 22 तान मोनान विचाराह जाणीन यीशु ताह केयो, “तुमरा मोना माय तुमू काहा ओहलो विचार केरने बाजरेनाह? \v 23 होपो काय हे? काय ज्य केणे, ‘तारा पाप माफ एय गीया, नाहते इही केणे काय उठीन चाल फिर?’ \v 24 पुण तुमूह मालुम रेणे जुवे काय माहु माणहान बेटाख ज्यी देरती पोर पाप माफ केरनेन बी आदिकार हे, ज्य किते जाईन लोखवान दुखाऱ्याह केयो, ‘मी तुवाह केथु, उठ एने तारो खाटलो उखलीन गेर जातरे।’” \p \v 25 तुलेचबूखे तो माणुह आखान ओंगाण उठीन उबरेय गीयो, एने खाटलो उखलीन बोगवानान बोड़ाय केरतीन तान गेर जात रिनो। \v 26 तेवी आखा माणहे बोंगलाय गीया, एने बोगवानान बोड़ाय केरने बाज गीया, एने जुलूम बिन केया, “ओलो मोठो काम आमु आजुच दिखेल हेते!” \s यीशु लेवीह हादणे \r (मत्ती 9:9-13; मरकुस 2:13-17) \p \v 27 उवतो यीशु ता रेन बाहेर गीयो, एने लेवी नावान एक फालो उकालनाराह फालो उकालनेन चोवकी पोर बोह रियेल दिख्यो, एने यीशु ताह केयो, “मार पासाण आव।” \v 28 तेवी लेवी सोब सोड़ीन यीशुन पासाण चाल देनो। \p \v 29 तेवी यीशुन केरता तो तान गेरा माय जुलूम होवटो खाणो तियार किऱ्यो, एने यीशु हेऱ्या फालो उकालनारे दिहरा जुलूम माणहे बी खाणो खाणेन केरता बोह रियेल एता। \v 30 \x + \xo 5:30 \xo*\xt लुका 15:1,2\xt*\x*तेवी फरिसी एने देरेमगुरू ता पोर गुनो लागाड़नेन केरता तान चेलाह फुशा, “तुमू फालो उकालनारे एने पापी माणहा हेऱ्या काहा खाते पितेह?” \p \v 31 तेवी यीशु ताह जापाप आप्यो, “हाजाला माणहाह वोंसीन जोरेवरी नाह पुड़ेत, पुण दुखाऱ्याह जोरेवरी पुड़ेह। \v 32 मी देरमीह नाह, पुण पापी माणहाह पापा माय रेन सोड़ेवणेन केरता हादणे आवोह।” \s उपासान बाराम सावाल \r (मत्ती 9:14-17; मरकुस 2:18-22) \p \v 33 ओवता ता यीशुह केया, “बपतीस्मा केरनार योहानान चेला उपास देरतेह एने विन्ता केरतेह, एने फरिसीन चेला बी तिहेच केरतेह, पुण तारा चेला उपास नाह देरते, ता काहा खाते एने पितेह?” \p \v 34 तेवी यीशु ताह जापाप आप्यो, “वोवड़ा हेऱ्या वाराड्या रेतेह, ता काय उपास देरतेह? केदीच नाह। \v 35 पुण एक टेम आवी, तेवी वोवड़ो ता हिऱ्यो रेन आंगे एय जाय, तेवी ता उपास देरती।” \p \v 36 ओवतो यीशु ताह एक उंजु किस्सो केयो, कुण बी नोवाला फाड़कान ठिगलो जुनाला फाड़काह नाह लागाड़ेत, एने केदी लागाड़ेह ते नोवालो फाड़को हाकड़ो एय जाय एने जुनाला फाड़काह फाड़ देय, एने नोवालो फाड़को जुनाला हिऱ्यो मेल नाय खाय। \v 37 एने कुण बी नोवाला अंगुरान रूहाह जुनाला चामड़ान थेयली माय नाह बुरेत, केदी ओहलो किरेह ते नोवालो अंगुरान रोह चामड़ान थेयलीह फाड़ीन वोय जाय, एने थेयली बी फाट जाय। \v 38 तानकेरता नोवाला अंगुरान रूहाह नोवाली चामड़ान थेयली माय बोरने जोरेवरी हे। \v 39 काल्लो बी माणुह जुनालो अंगुरान रूहाह पियलेन नोवालो नाह हुदेत, काहाकाय तो किथे, “काय जुनालोच हाजो हे।” \c 6 \s विहेवणेन दिह्यान मालीक \r (मत्ती 12:1-8; मरकुस 2:23-28) \p \v 1 विहेवणेन दिह यीशु तान चेला हिऱ्यो खेताम लागतो जाणे बाजरियेल ईतो, तेवी तान चेला गोवान उंब्या तोड़ीन आथा माय मोलीन खाणे बाजरियेल एता। \v 2 तेवी थोड़ाक फरिसी केया, “तुमू तो काम काहा केरतेह जो विहेवणेन दिह केरने कायदान विरोद हे?” \p \v 3 यीशु ताह जापाप आप्यो, “काय तुमू ज्य नाह वाशा, काय दाऊद एने तान हातीह बुख लागेल, तेवी तो काय किरेल? \v 4 ता बोगवानान चोखाला मोंदिरा माय जाईन चोखाला रोटा खादा, ता रोटा चाकऱ्याह सोड़ीन दिहरा कुणीच नाह खाय सेकताला, पुण ता रोटाह दाऊद खादो एने तान हातीह बी खावाड़ेल।” \p \v 5 तेवी यीशु ताह केयो, “मी माणहान बिटोख विहेवणेन दिह्यान बी मालीक हे।” \s यीशु आथ पांगा माणहाह हुदारने \r (मत्ती 12:9-14; मरकुस 3:1-6) \p \v 6 दिहरे विहेवणेन दिह यीशु यहुदिन बोक्ती केरन्या गेरा माय जाईन हिकाड़ने बाजरियेल ईतो, एने ता एक माणुह एतो, तान जिवड्यो आथ पांगलो ईतो। \v 7 तेवी थोड़ाक फरिसी एने देरेमगुरू यीशु पोर गुनो लागाड़ने ताकाव रियेल एता, ता ज्य देखणे होदताला काय यीशु विहेवणेन दिह आथ पांगा माणहाह हुदारेत काय नाह। \v 8 पुण यीशु तान मोनान विचार जाणीन आथ पांगा माणहाह केयो, “उठ, आखान ओंगाण उबरी जा,” तेवी उठीन उबरी गीयो। \v 9 तेवी यीशु ताह केयो, एवी तुमूह एक वात फुसथु आपणा नेम ने गेत विहेवणेन दिह काय केरने हाजो हे, काय बाकतो केरने हाजो हे? काय बोलो केरने? जीवाह वोचाड़ने काय जीवाह मारने? \v 10 \f + \fr 6:10 \fr*\ft केयो; थोड़ाक लेख माय रागा माय केयो लिखेल हे।\ft*\f*ताहरी बोह रियेल माणहान उगे फिरीन यीशु केयो, “तार आथ ओंगाण केर, तो तिहेस केऱ्यो, एने तान आथ पेल ने गेत हुदेर गीयो।” \p \v 11 पुण फरिसी एने देरेमगुरू आपसा माय होमच्‍यो केरने बाज गीया, “आपु यीशु हेऱ्या काय किरज्‍यो?” \s बारा प्रेरिताह यीशु निवाड़ने \r (मत्ती 10:1-4; मरकुस 3:13-19) \p \v 12 ता दिह्याम यीशु विन्ता केरनेन केरता बोयड़ा पोर गीयो, एने आखी रात बोगवाना फाय विन्ता केऱ्यो। \v 13 एने उजालो एताच यीशु तान चेलाह हादिन ताम रेन बारा चेलाह निवाड़ लिदो, एने तान नाव प्रेरित मिल्यो। \v 14 तान नावे ज्या हेते, शमोन जो तान यीशु पतरस बी मिल्यो, एने तान बाहख अन्द्रियास, याकुब एने तान बाहख योहान, फिलीपुस, बरतुल्मे, \v 15 मत्ती, थोमा, हलफाईन बिटोख याकुब, शमोन जो देसान बक्त ईतो, \v 16 एने याकुबान सोरो यहुदा, एने यीशुह देरावणार यहुदा इस्‍कोरिती। \s यीशु जुलूम दुखाऱ्या माणहाह हुदारने एने हिकवोण आपणे \r (मत्ती 4:23-25) \p \v 17 जेवी यीशु एने तान चेला बोयड़ा पोर रेन उतरीन चोवगाना माय उब रेना, एने तान चेलान बिड़ जुलूम एती, एने सोब यहुदिया, यरूशलेम, सुर एने सेदान देरीयान दिड़े रेन जुलूम होवटा माणहे, जा यीशुन वातु होमेलने एने तान बेमारीह रेन हुदेरनेन केरता ता फाय आयेल एता, ताहरी एता। \v 18 एने बुतड़ा लागेल ता बी यीशु फाय आवीन हुदेरना। \v 19 एने आखा माणहे यीशुह आथेलने होदताला, काहाकाय ताम रेन ताकेत निकलीन आखाह हुदारताली। \s बोरकेत एने हारापान वचन \r (मत्ती 5:1-12) \p \v 20 तेवी यीशु तान चेला उगे देखीन केयो, \q1 बोरकेतवाला तुमू हेते, जा गेरबोड़ा हेते; \q2 काहाकाय बोगवानान राज ताच ने हे! \q1 \v 21 बोरकेतवाला तुमू हेते जा बुखल्या हेते; \q2 काहाकाय तुमूह हाजो खाणे जुड़ी! \q1 जा एवी आहवा गालतेह ता बोरकेतवाला हेते; \q2 काहाकाय ता आहती! \p \v 22 \x + \xo 6:22 \xo*\xt 1 पतरस 4:14\xt*\x*बोरकेतवाला हेते तुमू; जेवी माणहान बेटाख ने कारेण माणहे तुमरे हेऱ्या दुसमोनाय केरती, एने तुमूह आंगे केर देती, एने तुमरी चिहटा केरती, एने तुमरा नावाह खाराब जाणीन खोड़ देती। \v 23 \x + \xo 6:23 \xo*\xt प्रेरितान काम 7:52\xt*\x*ते दिह तुमू खुस एन नाचज्यो, काहाकाय तुमरी केरता हेरगा माय मोटलो ईनाम हे; एने तान बाप दादा बोगवानान जाणकारा हेऱ्या इहीचकेरीन केऱ्या केरताला। \q1 \v 24 पुण एवी जा मालदार हेते, ता पोर हाय! \q2 काहाकाय तुमूह एवी हुख जुड़ जायेल हे! \q1 \v 25 जा एवी हाजोह खाते पितेह तान केरता हाय; \q2 एक टेम ओहलो आवी काय ता बुखल्या रेती! \q1 जा एवी आहतेह तान केरता बी हाय; \q2 एक टेम ओहलो आवी काय ता दुख मोणावती एने आहवा गालीन रेड़ती! \p \v 26 “जेवी सोब माणहे तुमूह हाजा केती, हाय तुमू पोर काहाकाय तान बाप दादा जुठा जाणकाराह हेऱ्या बी इहीचकेरीन केऱ्या केताला।” \s दुसमोनाह मोंग केरने \r (मत्ती 5:38-48; 7:12) \p \v 27 पुण मी तुमू होमेलनाराह केथु, “तुमरा दुसमोनाह मोंग किरो, एने तुमरो चिहटा किरेह, तान बोलो किरो। \v 28 जो तुमूह हाराप देय, ताह बोरकेत आपो, एने जा तुमरी हेऱ्या हाजा नाह रेते, तान केरता विन्ता किरो। \v 29 एने जो तारा एक गाड़शा पोर थापोड़ देय, तान उगे दिहरो गाड़शो बी फिराव दे, जो तार डेगलो सांडाड़ लेय ताह तारो डेगलो बी ली जाणे दे। \v 30 जो कुण बी तुवा फाय रेन काह उदार मांगी, ते ताह आप, एने जो तारी चिज सांडाड़ लेय ता फाय पुशो मा मांगहे। \v 31 \x + \xo 6:31 \xo*\xt मत्ती 7:12\xt*\x*जोहलो तुमू होदतेह, माणहे तुमरी हेऱ्या केरती, तुमू बी ता हेऱ्या तोहलोच किरो।” \p \v 32 केदी तुमूह मोंग केरनारा हेऱ्या तुमू मोंग केरतेह, ते तुमरी काय मोठाय? काहाकाय पापी माणहे बी ता पोर मोंग केरनारा हेऱ्या मोंग केरतेह। \v 33 एने केदी तुमू बोलो केरनारा हेऱ्या बोलो केरतेह, ते तुमरी काय मोठाय? काहाकाय पापी माणहे बी ता पोर बोलो केरनारा हेऱ्या बोलो केरतेह। \v 34 पोशा मांगणेन आसा केरीन उदार आपतेह, ते तुमरी काय मोठाय? काहाकाय पापी माणहे बी पापी हेऱ्या इहीचकेरीन केरतेह। \v 35 पुण तुमरा दुसमोनाह मोंग किरो, एने हाजो किरो, पोशा मांगणेन आसा केरीन उदार मा आपहो, तेवी तुमूह मोटलो ईनाम जुड़ी, एने तुमू मोटला बोगवानान सोरा केवाहो, काहाकाय बोगवान दन्यवाद नाह केरनारा पोर एने खाराब माणहा पोर बी गीण केरने। \v 36 एने जोहलो तुमरो हेरगावालो आबोख गीण केरनार हे, तिहेच केरीन तुमू बी गीण केरनार बुणो। \s दिहरा पोर गुनो मा लागड़हो \r (मत्ती 7:1-5) \p \v 37 दिहरा पोर गुनो मा लागाड़हो, ते तुमू पोर बी गुनो नाय लागाड़ाय, आरोपी मा ठेरावो, ते तुमू बी आरोपी नाय ठेराहो, एने तुमू माफ किरहो, ते तुमूह बी माफी जुड़ी। \v 38 तुमू दिहराह आप्या किरहो, ते दाब दाबीन पुरो बोरीन बोगवान तुमूह आपी, काहाकाय जा मापा केरीन तुमू मापहो तीच मापे तुमरी केरता बी मापाय जाय। \p \v 39 \x + \xo 6:39 \xo*\xt मत्ती 15:14\xt*\x*ओवतो यीशु एक किस्सो केयो, एक आंदलो दिहरा आंदलाह वाट नाय देखाड़ सेकी, तो देखाड़ी ते दुयू बी खाडाम जाय पोड़ती। \v 40 \x + \xo 6:40 \xo*\xt मत्ती 10:24,25; योहान 13:16; 15:20\xt*\x*चेला तान गुरूह रेन मोठा नाय बोण सेकी, पुण जो हास केरीन हिकलेय तोच गुरून गेत रेय। \p \v 41 तु तारा बायाख ने डोलाम कोचरो काहा दिखेह, तुवाह तारा डोलाम होट्यो नाह मालुम पुड़ेत काय? \v 42 तुवाह तारा डोला मायवालो होट्यो नाह देखात, ते तार बायाख किहीक केय सिकेह, एय बाहख मी तारा डोलाम रेन कोचरो काड़ देह? एय कोपट्या! पेल तारा डोलाम रेन होट्यो काड़ले, तेवी तु हास केरीन देखीन तारा बायाख ने डोलाम रेन काड़ सिकहे। \s जोहलो जाड़ तोहलो फोल \r (मत्ती 7:16-20; 12:33-35) \p \v 43 “काल्लोस हाजालो जाड़ नाह सोतो, जो खाराब फोल लावी, एने काल्लोस खाराब जाड़ नाह सोतो, जो हाजो फोल लावी। \v 44 \x + \xo 6:44 \xo*\xt मत्ती 12:33\xt*\x*जाड़ाह तान फोलाम रेन ओलेखतेह, काहाकाय काटाल्या जाड़ाम रेन अंजीरान फोल नाह तोड़ते, एने नाह काटाली बोरी पोर रेन अंगुर। \v 45 \x + \xo 6:45 \xo*\xt मत्ती 12:34\xt*\x*हाजाला माणहे तान हाजाला मोनान मोटक्या माय रेन हाजी वातु केरतेह, एने खाराब माणुह तान खाराब मोनान मोटक्या माय रेन खाराब वातु केरतेह, काहाकाय जो माणहान मोना माय हे, तोच तान मुया माय रेन बाहेर आवीह।” \s गेर बांदणारे दुय माणहे \r (मत्ती 7:24-27) \p \v 46 “जेवी तुमू मारो केणो नाह मानते, ते काहा माहु एय मालीक! एय मालीक केतेह? \v 47 जो मार फाय आवीह एने मारी वातुह होमलीन किरेह, ते मी तुमूह केथु काय तो कुणीन गेत हे। \v 48 तो इकेल केरीन गेर बांदणारान गेत हे, तो गेर बांदणे बुखेत उंडोच पायो खोदीन पाको पायो बोरीन गेर बाणावीह, पाणी पोड़नो एने वादोण वारो तान गेरा हेऱ्यो ठोकाह, पुण ताह आलाड़ नाह सिकेत, काहाकाय तो गेर देगड़ा पोर बांदायेल एतो।” \v 49 पुण जो माणुह मारी वातीह होमलीन नाह मानेत, तो बिगेर पायान माटड्या माय गेर बांदणारान गेत हे, पाणी पोड़नो एने वादोण वार ठोकाह, तेवी तो गेर पोड़ीन खेतेम एय जाथे। \c 7 \s रोमन आदिकारीन पावराह यीशु हुदारने \r (मत्ती 8:5-13) \p \v 1 जेवी यीशु माणहाह तान आखी वातु हिकाड़ दिनो, तेवी कफरनहूम हेयरा माय आवो। \v 2 ता एक रोमन आदिकारीन मोंगाल्लो पावोर ईतो, बेमारी माय मोरने पोर ईतो। \v 3 तो आदिकारी यीशुन बाराम होमलीन यहुदियान थोड़ाक डायडायाह इहकेरीन विन्ता केरनेन केरता यीशु फाय मुकल्यो, काय आवीन मार पावराह वोचाड़ ले। \v 4 ता यीशु फाय आवीन जुलूम विन्ता केरीन केया, “ता पोर गीण केर, काहाकाय तु गीण केरनार हे। \v 5 काहाकाय ताह आपणा देसान माणहा पोर मोंग हे, एने आमरी केरता तोच बोक्ती केरन्यो गेर बाणायेल हे।” \p \v 6 तेवी यीशु ता हिऱ्यो गीयो, एने आदिकारीन गेरान आहने पोचनो, ते आदिकारी तान हातीह ज्यी खुबेर केय मुकल्यो, “एय गुरू! तु मार गेर आवणेन तेकलीत मा केरी, काहाकाय मी ज्यान लायेक नाह सुतो, काय तु मार गेर आवी। \v 7 तान केरता मी आपणे आपाह ज्यी लायेक नाह सोमेजनो काय तार फाय आवो। पुण वचन ओलोच किय दे काय मारो पावोर हुदेर जाय। \v 8 काहाकाय मी बी दिहरा आदिकारीन आथान निड़ो काम केरथु, एने मार नेड़ा बी दिहरा सिपाय हेते, एने मी एकाह केथु, जा, ते तो जाथे, एने दिहराह केथु, आव ते तो आवीह, एने मार पावराह केथु, ज्य केर तो ताह किरेह।” \p \v 9 तेवी यीशु तान वातु होमलीन बोंगलाय गीयो, एने तान पासाण आवणारे माणहान उगे फिरीन केयो, “मी तुमूह केथु काय, मी इस्राएल माय बी ओलो बुरहो केरनार माणहाह नाह दिख्यो।” \p \v 10 एने आदिकारीन मुकलेल माणहे गेर पोशा आवीन ता पावराह हुदरेल देख्या। \s रांडायेल बायकुन सोराह यीशु जीवतालो केरने \p \v 11 \f + \fr 7:11 \fr*\ft जेल्दी; थोड़ाक लेख माय हेकालेन दिह लिखेल हे।\ft*\f*दिहरे दिह यीशु नाईन नावान एक गावा माय गीयो, तेवी तान चेला एने जुलूम माणहे ता हेऱ्या जाणे बाजरियेल एता। \v 12 यीशु गावान हिली माय पोचनो, ते दिखो, माणहे एक मुरेल माणहाह गावान बाहेर बुजणे ली जाणे बाजरियेल एता, तो एक रांडायेल बायकुन एकुच मोंगाल्लो बिटोख ईतो, एने गावावाला जुलूम होवटा माणहे ता हेऱ्या जाणे बाजरियेल एता। \v 13 रांडायेल बायकुह देखीन यीशुह गीण आवी, तेवी मालीक तीह केयो, “मा रिड़े।” \v 14 तेवी यीशु खाटलान आहने आवीन खाटलाह आथल्यो, एने खाटलो उखेलनारे उबरी गीया, तेवी यीशु केयो, एय जुवान! मी तुवाह केथु, “उठ।” \v 15 इही केताच मुरेल सोरो उठीन बोह गीयो, एने बोलने बाज गीयो, तेवी यीशु ताह तान आईख होप दिनो। \p \v 16 तेवी आखा माणहे बिन बोंगलाय गीया, एने ता बोगवानान बोड़ाय केरीन केणे बाज गीया, “आमरी विची माय एक मोटलो जाणकार आमुह वोचाड़नेन केरता आवोह, एने बोगवान आपणा माणहा पोर गीण किरेल हे।” \p \v 17 एने यीशुन वात आखा यहुदिया देसाम एने आरे मीरेन आखा देसाम पोच गियी। \s योहान बपतीस्मा केरनार तान चेलाह यीशु फाय मोकेलने \r (मत्ती 11:2-19) \p \v 18 एने बपतीस्मा केरनार योहान ने चेला ज्यी वातीन खुबेर ताह केय देना। \v 19 तेवी बपतीस्मा केरनार योहान तान दुय चेलाह हादिन यीशु फाय ज्य फुसणेन केरता मुकल्यो, काय आवणार ईतो, “काय तो तुस हे? नाहते आमु दिहरान वाट जुवज्यो?” \p \v 20 तेवी ता यीशु फाय आवीन केया, “योहान बपतीस्मा केरनार आमुह ज्य फुसणे मुकल्योह, काय आवणार ईतो, काय तो तुस हे, नाहते आमु दिहरान वाट जुवज्यो?” \p \v 21 ती टेम माय यीशु जुलूम दुखाऱ्याह, एने पिड़ा माय रेन, एने बुतड़ाह रेन सोड़ायेल, एने जुलूम आंदलाह देखाड़ेल ईतो, \v 22 तेवी यीशु योहानान चेलाह जापाप आप्यो, “जावो, तुमू जो होमेलतेह एने देखतेह तो योहानाह जाईन किवो: आंदला देखतेह, लेंगड़ा चालतेह, कोढी हुदेरतेह,\f + \fr 7:22 \fr*\ft साप किऱ्यो; देखी 5:12\ft*\f* बेयरा होमेलतेह, मुरेल जीव उठतेह, एने गेरीब माणहाह हाजाली खुबेर होमलाड़ाय जाथे। \v 23 बोरकेतवालो हे तो माणुह, जो मार केरता ठोकेर नाय खाय!” \p \v 24 जेवी योहानान चेला जात रेना, तेवी यीशु योहानान बाराम माणहाह केणे बाज गीयो: “तुमू उजाड़ी माय काय देखणे जायेल एता? काय वाराम आलताला टोकराह? \v 25 ओवता तुमू काय देखणे जायेल एता? काय हुवाल्ला फाड़का पेरनारा माणहाह? जा हुवाल्ला फाड़का पेरतेह, ता राजवाड़ाम हुकेह रेतेह। \v 26 ते ओवता तुमू काय देखणे जायेल एता? काय एगदा जाणकाराह देखणे? होव, मी तुमूह केथु, काय बोगवानान जाणकाराह रेन बी मोटलाह।” \v 27 ज्यो तोच योहान हे, जान बाराम वचन माय इहकेरीन लेख मीलेल हे, “काय बोगवान कियेल, मी मार खोबर्‍याह तारे ओंगाण मोकलुह, जो तार केरता वाट हुतरी केरी।” \v 28 मी तुमूह खेरीच केथु, “काय बायकुम रेन जा पायदा ईयेल हेते, ता माय योहानाह रेन मोठो कुण नाह, तीबी बोगवानान राज माय जो आत्याह रेन आत्यो हे, तोस योहानाह रेन मोठो हे।” \p \v 29 \x + \xo 7:29 \xo*\xt मत्ती 21:32; लुका 3:12\xt*\x*योहानान वातु होमलीन फालो उकालनारे एने जुलूम माणहे योहाना फाय आवीन बपतीस्मा लेदा, ता सोब बोगवानान वातीह खेरी मान लेदा। \v 30 पुण फरिसी एने देरेमगुरू योहान फाय रेन बपतीस्मा नाह लेदा, एने बोगवानान मोरजीह उपरूच टाल देना। \p \v 31 एने यीशु कितेच रिनो, “मी ज्यी दुनियान माणहान गेणती कायता हेऱ्यो केरू, काय ता कुणीन गेत हेते? \v 32 ता माणहे आटा माय बोहीन आयेड़नारा सोरान गेत हेते, जा एका दिहरा पोर आयड़ीन गुनो लागाड़तेह, ‘आमु तुमरी केरता पावली वाजाड़ेल, एने तुमू नाह नाचना, एने आमु दुख मोणायेल, पुण तुमू नाह रेड़ना।’” \v 33 काहाकाय बपतीस्मा केरनार योहान नाह रूटो खातेन आवो, एने नाह अंगुरान रूह पितेन आवो, एने तुमू केतेह, “ता माय बुतड़ो हे।” \v 34 पुण मी माणहान बिटोख खाते पितेन आवो, एने तुमू माहु केतेह, दिखो ज्यो ते खादाड़ एने दारकुट्या माणहे, फालो उकालनारान एने पापीन हाती हे! \v 35 पुण जा माणहे बोगवानान एकलीह मानतेह, ताच बोगवानान एकलीह खेरलो केतेह। \s यीशु पापी बायकुह माफ केरने \p \v 36 ओवतो एक फरिसी यीशुह विन्ता किऱ्यो, काय मार गेर आवीन रूटो खाय, तेवी यीशु ता हिऱ्यो जाईन रूटो खाणे बुठो। \v 37 \x + \xo 7:37 \xo*\xt मत्ती 26:7; मरकुस 14:3; योहान 12:3\xt*\x*ता गावाम एक पापी बायकु एती, ती ज्यो होमलीन काय यीशु फरिसीन गेर रूटो खाणे बोह रिनोह, तेवी ती पिपेलनी सिसी माय जटामासीन गेंदाण्यो तेल लेन आवी। \v 38 ती यीशुन पाया हेऱ्यी उबरीन ओली रेड़नी काय आहवाम तान पाय बिज गीया, एने तीन लेट्या केरीन तान पायाह नुसी, एने ओवती यीशुन पायाह गुल्‍या देन गेंदाण्यो तेल चोपड़ी देनी। \v 39 ज्य देखीन, यीशुह रूटो खावाड़नार फरिसी तान मोनाम ओहलो विचार केरने बाज गीया, “काय केदी यीशु खेरीच जाणकार रितो, ते जाण जातो काय ताह सापेलनार ती कुण एने कोहलीक बायकु हे? काहाकाय ज्यी ते पापी हे।” \p \v 40 ज्यो होमलीन यीशु ताह केयो, “एय शमोन, मी तुवाह एक वात केथु,” शमोन केयो, “एय गुरू, के।” \p \v 41 “दुय एदमी एक माणहा फाय रेन चांदीन रूपिया केरजो मांगेल एता, एक पाच होव, एने एक पाचाह रूपिया। \v 42 ता दुयू बी उदार मांगेल रूपिया बोरनेन केरता ता फाय काईच नाह एतो, तेवी उदार आपणार ता दुयूह बी माफ केर दिनो। ता माय रेन एवी कुण ताह जादा मोंग केरी?” \p \v 43 तेवी शमोन केयो, “मार सोमेज माय ते जान होवटोच माफ एनोह, तोच होवटो मोंग केरी।” \p तेवी यीशु शमोनाह केयो, “होव, तु ठिख जापाप आपेल हे।” \v 44 ओवतो यीशु ती बायकुन उगे फिरीन शमोनाह केयो, काय तु जी बायकुह दिखेह? मी तारे गेर आवो, पुण तु माहु पाय दोवणेन केरता पाणी नाह आप्यो, पुण जी आहवा केरीन मार पाय बिजवेल हे, एने तीन लेट्या केरीन नुसेल हे। \v 45 तु माहु गुल्‍या नाह दिनो, पुण न्या आवालो तुलबूखे रेन जी मार पायाह गुल्‍या देणे नाह सोड़ेल सोती। \v 46 तु मार मुंडाम तेल नाह चोपड्यो, पुण ज्यी मार पायाम गेंदाण्यो तेल चोपड़ेल हे। \v 47 तान केरता मी तुवाह केथु, “काय ज्यीन पाप जा जुलूम एता, ता आखा माफ एय गीया, काहाकाय ज्यी मार पोर जुलूम मोंग किरेल हे, पुण जान थोड़ाक माफ एनाह, तो थोड़ोच मोंग किरेह।” \p \v 48 एने ओवतो यीशु तीह केयो, “तारा पाप माफ एनाह।” \p \v 49 ता हेऱ्या जा खाणेन केरता बोह रियेल माणहे एता, ता तान तान मोनाम विचार केरने बाज गीया, “काय पापान माफी आपणार, ज्यो कुण हे?” \p \v 50 पुण यीशु ती बायकुह केयो, “तारो बुरहो, तुवाह वोचाड़ लियेल हे, तानकेरीन खुस एन गेर जातरे।” \c 8 \s यीशुन हिकवोण \p \v 1 ज्यान पासाण यीशु हेयरा हेयराम एने गावा गावा माय पारचार केरतीन, एने बोगवानान राज ने हाजाली खुबेर होमलावतेन फिरने बाज गीयो, एने तान चेला बी ता हेऱ्याच एता, \v 2 \x + \xo 8:2 \xo*\xt मत्ती 27:55,56; मरकुस 15:40,41; लुका 23:49\xt*\x*एने थोड्युक बायकु बी एत्यु, त्युम रेन थोड्युक बेमारी माय रेन हुदरेल एत्यु, एने त्यु ज्‍यु हेत्यु; मरीयम जी मगदलीनी केवाताली, ती माय रेन हात बुतड़ा निकलेल एता, \v 3 हेरोदेस ने बण्‍डारी खजानान लाडी योअन्ना एने सुसन्ना, एने मोकत्युस दिहऱ्यु बायकु एत्यु, त्यु खुद ने पोयशा केरीन यीशुन सेवा चाकरी केरताल्यु। \s पेरनारान किस्सो \r (मत्ती 13:1-9; मरकुस 4:1-9) \p \v 4 जेवी मोटली बिड़ टुलो एनी, ते हेयरान माणहे यीशुन ओंगाण चालीन आवा, ते यीशु किस्सा माय केयो; \p \v 5 “एक पेरनार दाणा पेरने गीयो, पेरने बुखेत थोड़ाक दाणा वाटीन दिड़े पोड़ना, एने चेंदाय गीया, एने चीड़ा ताह खाय गीया। \v 6 थोड़ाक दाणा सापराट्या माय पोड़ना, उगना, पुण माटड्यो नाह जुड़नो केरीन हुक गीया। \v 7 एने थोड़ाक दाणा काटाल्या जुरखील्या माय पोड़ना, एने जुरखील्या ता हेऱ्या एकठा एकठास वोदीन ताह दाब लेदा। \v 8 एने थोड़ाक हाजाली बुई माय पोड़ना, एने उगीन होव माप फोल लावा।” \p एने ज्य केणेन पासाण यीशु आयड़ीन केयो, “जान होमेलनेन कान एय, तो होमली लेय!” \s किस्सान काम \r (मत्ती 13:10-17; मरकुस 4:10-12) \p \v 9 यीशुन चेला ताह फुशा, “ज्या किस्सान मतलब काय हे?” \v 10 यीशु ताह जापाप आप्यो, “तुमूह बोगवानान राज ने मालमात ने लिकायेल वातुन सोमेज आपेल हे, पुण दिहराह किस्सा माय होमलाव देणु हे, ज्यानकेरता काय ता देखी तीबी नाय देखी, एने होमले तीबी नाय सोमजे।” \s दाणा पेरनारान किस्सान आरथो \r (मत्ती 13:18-23; मरकुस 4:13-20) \p \v 11 किस्सान मतलब ज्य हे; बिज बोगवानान वचन हे। \v 12 वाटीन दिड़े वाला दाणा ता हेते, जा वचन होमेलतेह, पुण सैतान आवीन तान मोना माय रेन वचन उखलीन ली जाथे, काहाकाय ओहलो नाय एय काय ताह बुरहो केरीन सुटकारो जुड़ी। \v 13 सापराट्या जागाम पुड़ेल दाणा ज्या हेते, जा वचनाह खुसी माय होमेलतेह, ते खोरा, पुण मुल नाह देरानो केरीन ता थोड़ीक वार वोर बुरहो मेलतेह, एने पारेख आवणे बुखेत बोटकी जातेह। \v 14 थोड़ाक माणहे काटाल्या जुरखील्या माय पोड़ना, ता ज्या हेते, जा वचन होमेलतेह ते खोरा; पुण ओंगाण जाईन चिन्ता, एने मालदेनान कामा माय फासाय जातेह, एने तान फोल नाह पाकीत। \v 15 पुण हाजाली बुई माय पेरायेल ता ज्या हेते, जा वचन होमलीन मोनाम मेलतेह, एने बागे रेन फोल लावतेह। \s दिवान किस्सो \r (मरकुस 4:21-25) \p \v 16 \x + \xo 8:16 \xo*\xt मत्ती 5:15; लुका 11:33\xt*\x*कुण बी दिवो पेटाड़ीन पायला बुंदे नाह मेलने, एने नाह खाटला बुंदे मेलने, पुण दिवो मेलनेन जागेच मेलने, काय गेराम आवणाराह उजालो देखाय। \p \v 17 \x + \xo 8:17 \xo*\xt मत्ती 10:26; लुका 12:2\xt*\x*काहाकाय कायच लिकायेल नाह सोतो, जो देखाय नाय जाय, एने नाह काय डापायेल हे, जो जाणाय नाय जाय, एने नाय देखाय। \p \v 18 \x + \xo 8:18 \xo*\xt मत्ती 25:29; लुका 19:26\xt*\x*ज्यानकेरता जोगवीन रिवो, काय तुमू काल्ली रिती माय होमेलतेह? काहाकाय जा फाय हे ताह आपाय जाय, एने जा फाय ना सोतो, ता फाय रेन तो बी सांडाड़ाय जाय, जाह तो आपणो सोमजेह। \s यीशुन आहख एने बाहख \r (मत्ती 12:46-50; मरकुस 3:31-35) \p \v 19 यीशुन आहख एने बाहख ताह मिलने आवा, पुण बिड़ एती केरीन ता नाह मील सेकना। \v 20 यीशुह माणहे केया, तारी आहख एने बाहख बाहेर उब रेनाह, तुवाह मिलने केतेह। \p \v 21 यीशु ज्यान जापाप माय ताह केयो, “मारी आहख एने मार बाहख ज्याच हेते, जा बोगवानान वचन होमेलतेह एने मानतेह।” \s यीशु वारो एने वादोणाह हाटेवणे \r (मत्ती 8:23-27; मरकुस 4:35-41) \p \v 22 उंजु एक दिह यीशु एने तान चेला डोंडह्या पोर चेड़ना, एने यीशु चेलाह केयो, “आवो आपु देरीयान पार जाहु।” तेवी ता डोंडह्याह सोड़ लेदा एने चाल देना। \v 23 पुण जुलबुखे डोंडह्यो चालने बाजरियेल एतो, ते यीशु हुव गीयो, तेवी उचकाहुच देरीया माय वादोण आवो, एने डोंडह्‍याम पाणी बोराणे बाज गीया, एने ता दोका माय एता। \v 24 तेवी ता आहने आवीन यीशुह उठाड्या, एने केया, “मालीक, मालीक, आमु खेतेम एणे बाजरेनाह।” तेवी यीशु उठीन वादोणाह एने पाण्यान जेलखाह दोपकाड्यो एने ता थोब गीया, एने ठावको एय गीयो। \v 25 तेवी यीशु ताह केयो, “तुमरो बुरहो का हे?” पुण ता बिय गीया एने बोंगलायीन तान तान केणे बाज गीया, “ज्यो कुण हे, जो वादोण एने पाण्याह बी उकुम आपेह, एने ता तान वात मान्तेह।” \s यीशु बुतड़ो लागेल माणहाह हुदारनो \r (मत्ती 8:28-34; मरकुस 5:1-20) \p \v 26 पोशा यीशु एने तान चेला गिरासेनियान देसा माय पोचना,\f + \fr 8:26 \fr*\ft गिरासेनिया; थोड़ाक लेख माय गदारा मत्ती 8:28 एने थोड़ाक लेख माय गेरगेसा लिखेल हे।\ft*\f* जो गेलीलान ती मीरे हे। \v 27 जेवी यीशु मेराम उतेरनो ते ता हेयरान एक माणुह ताह मिलानो, जा माय मोकतास बुतड़ा एता, तो जुलूम दिह रेन नाह फाड़का पेरतालो एने नाह गेरा माय रेतालो, पुण तो माहणा माय रेतालो। \v 28 तो यीशुह देखीन आयड्यो एने तान ओंगाण पाया पोड़ीन मोठेस सोबदाम केयो, “एय आखाम रेन मोठा बोगवानान बेटाख यीशु! माहु तुवा हेऱ्यो काय काम? मी तुवाह विन्ता केरथु, माहु डेंड मा आपी।” \v 29 काहाकाय यीशु ता बुतड़ाह ता माणहाम रेन निकेलनेन उकुम आपतालो। तानकेरता तो ताह जाहार ताहार सेतावतालो, केरीन माणहे तान आथ पाय हाकली केरीन एने बेड्यु केरीन बांदिन राखवाली केरताला, तीबी तो बांदिल तो तोड़ टाक देतालो, एने बुतड़ो ताह जेंगला माय दोवड़ावते लेन फिरतालो। \p \v 30 यीशु ताह फुशो, “तारो नाव काय हे?” तो केयो, “फोज” काहाकाय जुलूम बुतड़ा ता माय रिग रियेल एता। \v 31 बुतड़ा यीशुह विन्ता केऱ्या काय आमुह नेरेग कुंड माय जाणेन उकुम मा आपी।\f + \fr 8:31 \fr*\ft उंडालो खाडो; जान बुय नाय देखाय उहलो खाडो, अथाह कुंड, ओहलो मानतेह काय आखरी डेंड एणे वोर खाराब जीव देरतीन उंडाले जागे बोंद केराय जाताला। \ft*\f* \p \v 32 ता जागेच बोयड़ा पोर हुवऱ्यान एक मोटलो टुलो चेरने बाजरियेल ईतो, तानकेरता ता यीशुह विन्ता केऱ्या, काय आमुह ओया माय रिगणे दे, यीशु ताह हुवऱ्या माय मोकली दिनो। \v 33 तेवी बुतड़ा ता माणहाम रेन निकलीन हुवऱ्या माय रिग गीया, एने तो हुवऱ्यान टुलो, आड़वाया माय रेन दोवड़ीन देरीया माय जाय पोड़ना, एने बुड़ीन मोर गीया। \p \v 34 गोवाले जो ईयेल एतो, तो देखीन दोवेड़ना एने गावाम एने हेयराम जाईन तान खुबेर केऱ्या। \v 35 माणहे जो जो ईयेल एतो, तो देखणेन निकेलना एने यीशुन आहने आवीन, एने जा माय रेन बुतड़ा निकलेल एता, ताह यीशुन पायान जागे फाड़का पेरीन एने सुद्दी माय ठावकोस बोह रियेल देखीन बिय गीया; \v 36 जा माणहे ज्यो आखो तान डोला केरीन दिखेल एता, ता माणहाह केया काय बुतड़ा लागेल माणुह किहीक हाजो ईयेल। \v 37 तेवी गिरासेनियान आहने पाहनेन आखा माणहे यीशुह विन्ता केऱ्या, “आमरे न्या रेन जातरे।” काहाकाय ता माणहा माय जुलूम बिय बोराय जायेल एती, तेवी यीशु डोंडह्या पोर चेड़ीन वोल गीयो। \v 38 जा माणहा माय रेन बुतड़ा निकलेल एता, तो यीशुह विन्ता केरने बाज गीयो, “माहु तार हिऱ्यो आवणे दे,” पुण यीशु ताह ज्य केयीन मुकल्यो, \v 39 “तार गेर जातरे एने माणहाह किज्ये काय बोगवान तार केरता कोहलो मोट मोठो काम किरेल हे,” तो जाईन आखा हेयराम पारचार केरने बाज गीयो, “यीशु मार केरता कोहलो मोट मोठो काम किरेल हे।” \s याईरान मुरेल सोरीह जिवाड़नो एने एक दुखारी बायकुह हुदारनो \r (मत्ती 9:18-26; मरकुस 5:21-43) \p \v 40 जेवी यीशु पुशो वोलीन गेलील माय आवो, ते माणहे यीशुह खुसी माय मील्या, काहाकाय ता आखा तान वाट जोवताला। \v 41 तोलास माय याईर नावान एक माणुह जो यहुदिन बोक्ती केरन्या गेरान आदिकारी ईतो आवो, एने यीशुन पाया पोड़ीन विन्ता केरने बाज गीयो काय मार गेर चाल। \v 42 काहाकाय तान बारा वोरह्यान एकुच बेटीख एती, एने ती मोरने केरताली, जेवी यीशु ता हिऱ्यो जातालो, ते माणहे ता पोर जाय पोड़ताला। \v 43 \f + \fr 8:43 \fr*\ft थोड़ाक लेख माय ती तीन आखी जीवाय आदिकारी पोर खेरीच दियेल नाह लिखेल हे।\ft*\f* एक बायकु जीह बारा वोरह्या रेन लुय वोयणेन बेमारी एती, एने जी तीन आखी जीवाय वोंसीन पासाण खीरचो किर दियेल एती, तीबी कुणीच ने आथा केरीन हुदरेल नाह एती, \v 44 पासाण रेन आवीन यीशुन फाड़कान सेवड़ाह सापल्यी, एने चालोच तीन लुय वोयणे बोंद एय गीयो। \v 45 ज्या पोर यीशु केयो, “माहु कुण सापलेल?” जेवी आखा माणहे नाह नाह केणे बाज गीया, ते पतरस केयो, “एय मालीक, तुवाह ते बिड़ दाबेह, एने तार पोर माणहे आव पोड़तेह।” \p \v 46 पुण यीशु केयो, “माहु कुण सापलेल हे, काहाकाय मी जाण लियेल हे, काय मार माय रेन ताकेत निकलेल हे।” \v 47 जेवी बायकु देख्यी काय मी लीकाय नाह सिकेत, ते कापतेन आवी, एने यीशुन पाया पोड़ीन आखा माणहान सोमोर केयी काय ती कायतान केरीन यीशुह सापलेल, एने किहीक चालोच हुदरी गियी। \v 48 यीशु तीह केयो, “बेटी, तारो बुरहो तुवाह हुदार दियेल हे, बे फिकेर जातरे।” \p \v 49 तेवी यीशु ज्य केणेच बाजरियेल ईतोन एक जाण यहुदिन बोक्ती केरनेन गेरान आदिकारीन ता रेन आवीन केयो, “तार सोरी मोर जायेल हे; एवी गुरूह तेकलीत मा आपी।” \p \v 50 ज्यी वात होमलीन यीशु याईराह केयो, “बिय मा; बुरहो उलोस केर, तेवी ती वोच जाय,” \p \v 51 गेरा माय आवीन यीशु पतरस, योहान, याकुब, एने सोरीन आईख आबाख ओलास दिहरा कुणीच ता हिऱ्यो माय आवणे नाह दिनो। \v 52 आखा माणहे तीन केरता साती ठोकीन रेड़ताला, पुण यीशु ताह केयो, “रिड़ो मा; ती मुरेल नाह सोती, पुण हुवणे बाजरेनीह।” \p \v 53 ता माणहे ज्यो सोमजीन काय ती मोर गियीह, ता माणहे यीशुन मोजाक उड़ावणे बाज गीया। \v 54 पुण यीशु तीन आथ देरीन केयो, “एय बेटी, उठ।” \v 55 तेवी तीन जीव वोलीन आव लागो, एने ती चालोच उठीन उबरी गियी, एने यीशु उकुम आप्यो काय ज्यीह काह खाणेन आपो। \v 56 तीन आहख आबोख बोंगलाय गीया, पुण यीशु ताह सोमजाड्यो काय जो ईयेल हे, तो कुणीह मा किहो। \c 9 \s यीशु बारा प्रेरिताह मोकेलने \r (मत्ती 10:5-15; मरकुस 6:7-13) \p \v 1 ओवतो यीशु बारा चेलाह हादिन ताह आखा बुतड़ाह एने बेमारीह सेटो केरनेन ताकेत एने आदिकार आप्यो। \v 2 एने ताह बोगवानान हेरोग राज ने पारचार केरने, एने बेमारी वालाह हुदारनेन केरता मुकल्यो। \v 3 यीशु ताह केयो, “वाटीन केरता कायच मा लिहो, नाह डेंगो, नाह थेयलो, नाह रूटो, नाह पोयशा, एने नाह दुय दुय डेगला। \v 4 एने जाह वोर ज्या कामाह पुरो नाह केर लेते, ताह वोर ता गेराह मा सोड़हो, तुमू तीच गेर रिज्यो। \v 5 \x + \xo 9:5 \xo*\xt प्रेरितान काम 13:51; लुका 10:4-11\xt*\x*जो कुण तुमूह हादि नाय, ता हेयरा माय रेन निकेलने बुखेत तुमरा पायाम लेटकेल रेजड़ो जिटेक दिज्यो, काय ता पोर पुरावो रेय।” \p \v 6 तेवी चेला निकेलना एने गावा गावा हाजाली खुबेर होमलाड़ते, एने माणहाह हुदारतेन फिरते रेना। \s हेरोदेस राजा विचाराम पोड़नो \r (मत्ती 14:1-12; मरकुस 6:14-29) \p \v 7 \x + \xo 9:7 \xo*\xt मत्ती 16:14; मरकुस 8:28; लुका 9:19\xt*\x*एने देसान राजा हेरोदेस ज्यो होमलीन गाबराय गीयो; काहाकाय मोकतास जाणे कियेल एता, बपतीस्मा केरनार योहान मुरेल माय रेन जीव उठेल हे। \v 8 एने मोकतास जाणे ज्य केया, “एलिया देखायेल हे।” एने थोड़ाक ज्यो केताला, “जुनाला जाणकारा माय रेन कुण तीबी जीव उठेल हे।” \v 9 पुण हेरोदेस केयो, “योहानान ते मी मुंड काटाड़ दियेल ईतो, एवी ज्य कुण हे, ज्यान बारामाय ओहल्यु वातु होमेलथु?” एने हेरोदेस ताह देखणेन आसा किऱ्यो। \s यीशु पाच एजार माणहाह रूटो खावाड़ ने \r (मत्ती 14:13-21; मरकुस 6:30-44; योहान 6:1-14) \p \v 10 ओवता प्रेरित वोलीन जो काय ता किरेल एता, यीशुह केय होमलाया, एने यीशु ताह आंगे केरीन बेतसेदा नावान एक गावाम ली गीयो। \v 11 ज्य सोमजीन बिड़ तान पासाण चाल देनी, एने यीशु ती बिड़ीन माणहाह मिलनो, एने ताह बोगवानान राज ने वातु केणे बाज गीयो; एने जा हुदेरने होदताला ताह हुदाऱ्यो। \p \v 12 जेवी दिह डेल ने बाज गीयो, ते बारा चेला आवीन यीशुह केया, “माणहाह मोकली दे, काय आहने पाहने गावा माय जाईन थोबती, एने रोटान बांदाबोस केरती, काहाकाय आपु न्या हुनाला जागाम हेते।” \p \v 13 यीशु चेलाह केयो, “तुमूच न्याह खाणेन आपो,” चेला केया, “आमु फाय पाच रोटा एने दुय मासाह सोड़ीन उंजु काय नाह सोतो, पुण होव, केदी आमु जाईन ज्या आखा माणहान केरता रूटो वेचातो लेहु, ते एय सिकेह।” ता माणहे एदमीच पाच एजार एता। \v 14 तेवी यीशु तान चेलाह केयो, “माणहाह पाचाह पाचाह केरीन पोंगेत माय बोहाड़ दिवो।” \p \v 15 ता इहीचकेरीन केऱ्या एने आखाह बोहाड़ देना। \v 16 तेवी यीशु ता पाच रोटा एने दुय मासा आथाम लिदो, एने हेरगान उगे देखीन बोगवानान दन्यवाद किऱ्यो, एने मुड़ मुड़ीन चेलाह आपते गीयो काय माणहाह वाटती। \v 17 जेवी आखा माणहे खाईन आफरी गीया, एने चेला उगरेल रोटान टुकड़ा बारा टोपला बोरीन विशा। \s पतरस यीशुह मसी हे केरीन स्वीकार ने \r (मत्ती 16:13-19; मरकुस 8:27-29) \p \v 18 जेवी यीशु हुनाला जागाम विन्ता केरने बाजरियेल ईतो, एने चेला ता हेऱ्या एता, तेवी यीशु चेलाह फुशो, “माणहे माहु काय केतेह?” \p \v 19 \x + \xo 9:19 \xo*\xt मत्ती 14:1,2; मरकुस 6:14,15; लुका 9:7,8\xt*\x*तान चेला जापाप आप्या, “योहान बपतीस्मा केरनार, एने कुण ते एलिया, एने थोड़ाक केतेह जाणकार माय रेन ईखेह जीव उठेल हे।” \p \v 20 \x + \xo 9:20 \xo*\xt योहान 6:68,69\xt*\x*यीशु ताह फुशो, “पुण तुमू माहु काय केतेह?” \p पतरस जापाप आप्यो, “तु बोगवान मुकलेल मसी हे।” \s यीशु तान मोतीन बाराम जाणाव केरने \r (मत्ती 16:20-28; मरकुस 8:30–9:1) \p \v 21 तेवी यीशु ताह केठीण उकुम आप्यो, “ज्य कुणीह मा किहो।” \v 22 एने यीशु केयो, “माणहान बेटाख ने केरता जोरेवरी हे काय तो जुलूम दुख उखील लेय, एने डायडाया एने मुखी चाकऱ्या एने देरेमगुरू ताह नेचो सोमजीन मार देती, एने तो तीसरे दिह पुशो जीव उठी।” \p \v 23 \x + \xo 9:23 \xo*\xt मत्ती 10:38; लुका 14:27\xt*\x*उवतो यीशु आखाह केयो, जो कुण मार पासाण आवण्यो एय ते सोताह नाकारी, एने मार केरता मोरनेन तियार हे तो मार पासाण चाल देय। \v 24 \x + \xo 9:24 \xo*\xt मत्ती 10:39; लुका 17:33; योहान 12:25\xt*\x*काहाकाय जो कुण तान जीव वोचाड़ने हुदेह, तो ताह गोमावी, पुण जो कुण मार केरता तान जीव गोमावी, तोच ताह वोचाड़ी। \v 25 केदी माणुह आखी देरतीह तान ताबाम केर लेय, एने तान जीव गोमाव देय, नाहते दुख उखल्यो एय, ते ताह काय फायदो एय। \v 26 जो कुण माहु एने मारी वातीह लाजवाय, माणहान बिटोख बी जेवी तान एने तान आबाख ने, एने चोखाला हेरोगदुतान बोड़ाय हिऱ्यो आवी, तेवी ताह बी लाजवाय। \v 27 मी तुमूह खेरीच केथु, “जा न्या उब रेनाह, ता माय रेन काल्ला काल्ला ओहला हेते काय जाह वोर बोगवानान राज नाय देख लेती, ताह वोर मोतीन होवाद नाय चाखती।” \s यीशुन वेह बोदेलने \r (मत्ती 17:1-8; मरकुस 9:2-8) \p \v 28 ज्यी वातुन आठ दिह्यान पासाण यीशु पतरस एने याकुब एने योहानाह आरही लेन विन्ता केरनेन केरता बोयड़ा पोर गीयो। \v 29 जुलबुखे यीशु विन्ता केरनेच बाजरियेल ईतो, तेवी तान मुयान वेह बोदलाय गीयो, एने तान फाड़का दोवल्या एन पिपेलने बाज गीया। \v 30 एने उचकाहुच मुसा एने एलिया, ज्या दुय एदमी यीशु हेऱ्या वातु केरने बाजरियेल एता। \v 31 ज्या हेरगान बोड़ाय हेऱ्याच देखाना, एने यीशुन मोरनेन होमच्‍यो केरने बाजरियेल एता, जो बोगवानान योजना यरूशलेम माय पुरो एण्यो एतो। \v 32 पतरस एने तान हाती निंद माय बोराय रियेल एता, एने जेवी ता जागना, तेवी तान बोड़ाय एने ता दुय एदम्याह, जा यीशु हेऱ्या उबरियेल एता, देख्या। \v 33 जेवी ता यीशुन आहने रेन जाणे बाज गीया, ते पतरस यीशुह केयो, “एय मालीक, आपणो न्या रेणेन हाजो हे! ते आमु तीन तोम्बु बाणावहु, एक तार केरता, एक मुसान केरता, एने एक एलियान केरता।” पतरस नाह जाणतालो काय, काय केणे बाजरिनोह। \p \v 34 तो ज्य केणेच बाजरियेल ईतो, ते एक वादेल आवीन ताह साव लेदो, एने जेवी वादलो चेलाह कोंडणे बाज गीया, ते बिय गीयो। \v 35 \x + \xo 9:35 \xo*\xt मत्ती 3:17; 12:18; मरकुस 1:11; लुका 3:22; 2 पतरस 1:17,18\xt*\x*तेवी ता वादला माय रेन ज्यो बोल निकेलनो काय, “ज्यो मारो बिटोख एने मारो निवाड़ेल हे, ज्यान हुमलो।” \p \v 36 ज्यो बोल एतास यीशु एखालोच देखानो, एने ता ठावकाच रेय गीया, एने जो काय दिखेल एता, तान काल्लीस वात ता दिह्या माय कुणीस नाह केया। \s यीशु एक सोरा माय रेन बुतड़ाह निकालने \r (मत्ती 17:14-18; मरकुस 9:14-27) \p \v 37 एने दिहरे दिह जेवी यीशु तान तीन चेला हिऱ्यो बोयड़ा पोर रेन उतेरनो, ते एक मोटली बिड़ यीशुह आव मीलनी। \v 38 एने दिखो, गेरदी माय रेन एक माणुह आयड़ीन केयो, “एय गुरू, मी तुवाह विन्ता केरथु, काय मार बेटाख पोर गीण केर, काहाकाय तो मारो एकुच बिटोख हे। \v 39 एने होमेल, एक बुतड़ो ताह दिरेह, एने तो उचकाहुच आयड़ी उठेह: एने तो ताह ओहलो मोहदेलेह काय तो मुयाम रेन फेचे बोर लावेह; एने ताह केठीण देशा माय सोड़ेह। \v 40 एने मी तारा चेलाह विन्ता किरेल काय बुतड़ाह निकाले, पुण ता नाह निकाल सेक्‍या।” \p \v 41 यीशु ताह जापाप आप्यो, “एय अविश्वासी, एने पिटारा माणहे, मी केवीह वोर तुमू हिऱ्यो रेह, एने तुमरी वेठुह? तारा सोराह न्या लेन आव।” \p \v 42 तो सोरो आवणेच बाजरियेल ईतो काय बुतड़ो ताह आसटीन मोहदेल्यो, पुण यीशु बुतड़ाह दोपकाड्यो एने सोराह हुदारीन तान आबाख होप दिनो। \v 43 तेवी आखा माणहे बोगवानान मोटली ताकेत देखीन बोंगलाय गीया। \s यीशु तान मोतीन दुसरी वार जाणाव केरने \r (मत्ती 17:22-23; मरकुस 9:30-32) \p पुण जेवी आखा माणहे यीशु किरेल ता कामाह देखीन बोंगलाय रियेल एता, तेवी तान चेलाह यीशु केयो, \v 44 “तुमू आखा ज्यी वातीह हास केरीन हुमलो, काहाकाय मी माणहान बिटोख माणहान आथाम होपाय जाय।” \v 45 पुण ज्यी वात तान सोमेज माय नाह आवी, एने ती ताह सोमेज माय नाय आवणे जुवे, तानकेरीन ता हेऱ्यी रेन आठावे रेनी, एने चेला ज्यी वातीन बाराम यीशुह फुसणेन बिताला। \s आखाम रेन मोठो कुण? \r (मत्ती 18:1-5; मरकुस 9:33-37) \p \v 46 \x + \xo 9:46 \xo*\xt लुका 22:24\xt*\x*ओवतो ता माय ज्यो बोलचाल एणे बाज गीयो, काय आपणे माय रेन मोठो कुण हे। \v 47 पुण यीशु तान मोनान विचार जाण लिदो, एने एक सोराह लेन तान आहने उबो किऱ्यो, \v 48 \x + \xo 9:48 \xo*\xt मत्ती 10:40; लुका 10:16; योहान 13:20\xt*\x*एने ताह केयो, “जो कुण मार नावाम ज्या सोराह स्वीकार किरेह, तो माहु स्वीकार किरेह; एने जो माहु स्वीकार किरेह, तो माहु मोकेलनाराह स्वीकार किरेह, काहाकाय जो तुमरे माय आखाम रेन आत्याम रेन आत्यो हे, तोच मोटलो हे।” \s तो तुमरे विरोद माय नाह, पुण तुमरे उगे हे \r (मरकुस 9:38-40) \p \v 49 तेवी योहान केयो, “एय मालीक, आमु एक माणहाह तारो नाव लेन बुतड़ाह काड़तालो दिखेल, एने आमु ताह इहकेरीन मा किरहे केरीन रोक्‍या, काहाकाय तो आमरी हेऱ्यो मिलीन तार पासाण नाह आवीत।” \p \v 50 यीशु योहानाह एने दिहरा चेलाह केयो, “ताह मा रूको, काहाकाय तो तुमरे विरोद माय नाह, पुण तुमरे उगे हे।” \s सामरीयान माणहे यीशुन विरोद केरनु \p \v 51 जेवी यीशुन हेरगाम उपेर जाणेन दिह पुरा एण्या एता, तेवी यीशु यरूशलेम माय जाणेन विचार पाको किऱ्यो। \v 52 तेवी यीशु तान खोबर्‍याह ओंगाण मुकल्यो, एने ता सामरीयान एक गावाम गीया, काय तान केरता जागो तियार केरती। \v 53 पुण तावाला माणहे ताह स्वीकार नाह केऱ्या, काहाकाय यीशु यरूशलेम माय जाणे बाजरियेल ईतो। \v 54 \f + \fr 9:54 \fr*\ft थोड़ाक लेख माय एलिया किरेल जुड़ेल हे।\ft*\f*ज्य देखीन तान चेला याकुब एने योहान केया, “एय मालीक, जुगाम रेन आक्‍ठो पाड़ीन न्यान खेतेम एय, तानकेरीन आमु उकुम आबज्यो, ओहली तारी मोरजी हे काय?” \p \v 55 पुण यीशु ताह दोपकाड्यो। एने केयो, तुमू नाह जाणते काय तुमू कोहला जीवान हेते।\f + \fr 9:55 \fr*\ft थोड़ाक लेख माय आखरीन बाग जुड़ेल हे।\ft*\f* काहाकाय मी माणहान बिटोख माणहान जीवाह खेतेम केरने नाह, पुण वोचाड़नेन केरता आयेल हे। \v 56 एने यीशु एने तान चेला दिहरा गावाम जात रेना। \s यीशुन अनुयायी \r (मत्ती 8:19-22) \p \v 57 जेवी यीशु तान चेला हेऱ्यो वाटे जाणे बाजरियेल ईतो, तेवी एक माणुह यीशुह केयो, “जा जा तु जाहे मी तार पासाण चाल देह।” \p \v 58 यीशु ताह केयो, “कोल्यान देरे एने चीड़ान पांजरा रेतेह, पुण माणहान बेटाख ने केरता मुंड लीकाड़ ने बी जागो नाह सुतो।” \fig देरा माय पिला हेऱ्यो कोल्यो |alt="Fox with kits in a hole" src="bk00051c.tif" size="col" copy="Horace Knowles ©" ref="9:58"\fig* \p \v 59 एने यीशु दिहराह बी केयो, “मार पासाण आव।” पुण तो केयो, “एय मालीक, माहु पेल मार आबाख बुजणेन जाणे दे।” \p \v 60 यीशु ताह केयो, “मुरेलाह तान मुरदाह बुजणे दे, पुण तु जाईन बोगवानान राज ने बाराम हाजाली खोबरीन पारचार केर।” \p \v 61 उंजु एक केयो, “एय मालीक, मी तार पासाण आवुह, पुण पेल माहु मार गेरल्‍याह खुबेर आपणे दे।” \p \v 62 यीशु ताह केयो, “जो कुण एला पोर आथ मेलीन पासाण फिरीन दिखेह, तो बोगवानान राज ने लायकीन नाह सोतो।” \c 10 \s बाहात्तर चेलाह मोकेलनो \p \v 1 एने ज्यी वातुन पासाण मालीक बाहात्तर चेलाह उंजु निवाड्यो,\f + \fr 10:1 \fr*\ft थोड़ाक लेख माय सेत्तेर लिखेल हे। \ft*\f* एने जा जा हियोर एने जी जागे यीशु जाण्यो ईतो, तान पेल दुय दुय मिलीन तान ओंगाण मोकली दिनो। \v 2 \x + \xo 10:2 \xo*\xt मत्ती 9:37,38\xt*\x*यीशु चेलाह केयो, “पाकेल खेते ते जुलूम हेते, पुण मोंजर्‍या थोड़ाच हेते, तान केरता खेतान मालक्याह विन्ता किरो काय तो तान खेतान काटणी केरने मोंजऱ्याह मोकेल देय।” \v 3 \x + \xo 10:3 \xo*\xt मत्ती 10:16\xt*\x*जावो! मी तुमूह मेंड्रान गेत कोलवान विची माय मोकेलथु। \v 4 तान केरता बोटवो, थेयलो, खाहड़ा मा लिहो, एने वाटे रोकाहो मा चालते चालतेच नमस्‍कार किरज्‍यो। \v 5 जी बी गेर तुमू जाहो, पेल ता गेरान माणहाह किज्यो, ज्या गेरान माणहाह बोगवान सान्ती आपी। \v 6 पुण ता गेरान माणहे हाजा निहे एती, ते तुमरी सान्ती तुमू फाय पोशी फिरीन आव लागी, \v 7 \x + \xo 10:7 \xo*\xt 1 कुरिंथीयो 9:14; 1 तीमुथीयुस 5:18\xt*\x*ताच गेराम रिज्यो, एने जो काय तुमूह ता आपती, तोच खाज्यो एने पिज्यो, काहाकाय मोंजऱ्याह तान मोंजरी जुड़ने जुवे, एने गेरा गेरा मा फिरहो। \v 8 एने जा गावा माय तुमू जाहो, एने ता गावान माणहे तुमूह हादती, ते जो बी तुमरी ओंगाण मेलती तोच खाज्यो। \v 9 ता गावान दुखाऱ्या माणहाह हुदाऱ्यो, एने ता माणहाह किज्यो, काय बोगवानान राज तुमरी आहनेच आव लागेल हे। \v 10 \x + \xo 10:10 \xo*\xt प्रेरितान काम 13:51\xt*\x*पुण जा गावाम तुमू जाहो, एने ता गावान माणहे तुमूह ग्रहण नाय केरती, ते ता आटा माय जाईन किज्यो, \v 11 \x + \xo 10:11 \xo*\xt मत्ती 10:7-14; मरकुस 6:8-11; लुका 9:3-5\xt*\x*तुमरा गावान रेजड़ो जो आमरा पायाम लेटकेल हे, आमु ताह तुमरी ओंगाण जेटकी देतेह, पुण तुमू ज्य जाण लिवो, काय बोगवानान राज तुमरी आहनेच आव लागेल हे। \v 12 \x + \xo 10:12 \xo*\xt मत्ती 11:24; \xt*\xt मत्ती 10:15\xt*\x*मी तुमूह खेरीच केथु, “नियाव ने दिह ता गावान डेंड सदोमाह रेन वोदार रेय।” \s अविश्वास केरनारा हेयरान माणहाह नाकारनो \r (मत्ती 11:20-24) \p \v 13 एय खुराजीन तारो हाय! एय बेतसेदा तारो हाय! तुमरी विची माय किरेल ताकेतीन काम, केदी ता सुर एने सेदा माय केराय जाता, ते तावाला माणहे गोंटा फांगरीन एने रोखड़ा पोर बोहीन ता केवीह ने पापाम रेन मोन बोदेल लेता! \v 14 पुण नियाव ने दिह तुमरो डेंड सुर एने सेदान देशाह रेन वोदार रेय। \v 15 एने एय कफरनहूम काय तु हेरोग वोर उचो केराय जाहे? पुण तु ते आंदारकेली वोर नेचो जाहे। \p \v 16 \x + \xo 10:16 \xo*\xt मत्ती 10:40; मरकुस 9:37; लुका 9:48; योहान 13:20\xt*\x*यीशु तान चेलाह केयो, “जो तुमरी वात होमलेह, तो मारी वात होमलेह, एने जो तुमरो नाकार किरेह, तो माहु नाकार किरेह, एने जो मारो नाकार किरेह, तो माहु मोकेलनारान नाकार किरेह।” \s बाहात्तर चेला पोशा वोलीन आवणो \p \v 17 \f + \fr 10:17 \fr*\ft थोड़ाक लेख माय सेत्तेर लिखेल हे। देखी वचन 1 माय।\ft*\f*ता बाहात्तर चेला पोशा खुस एतेन वोलना एने आवीन यीशुह केया, “एय मालीक तारा नावा माय बुतड़ा आमरा उकुमाह मानतेह।” \p \v 18 यीशु चेलाह केयो, “मी सैतानाह, विजलीन गेत हेरगाम रेन पोड़तालो देखणे बाजरियेल ईतो।” \v 19 एने हुमलो, मी तुमूह आदिकार आपथु काय तुमू गेड़हाह एने विचा पोर उबरी सिकहो एने दुसमोनान आखी ताकेत पोर आदिकार आपेल हे, एने काल्लीस चिज केरीन तुमरो काईच नुकसान नाय एय। \v 20 तीबी ज्यी वातु माय खुस मा ईवो, काय बुतड़ा आमरा काबाम हेते, पुण ज्याकेरीन खुस ईवो, काय तुमरा नावे हेरगाम लेख मीलेल हेते। \s यीशुन खुस एणे \r (मत्ती 11:25-27; 13:16-17) \p \v 21 \f + \fr 10:21 \fr*\ft चोखाला जीवान द्‍वारे; थोड़ाक लेख माय जीवान द्‍वारे लिखेल हे। \ft*\f*तुलबूखे यीशु चोखाला जीवा माय एन खुसी माय बोराय गीयो, एने केयो, “एय आबा, हेरोग एने देरतीन मालीक! मी तारो दन्यवाद केरथु काय तु ज्यी वातुह इकेल एने सोमेज वालाह रेन लीकाड़ मिल्योह, पुण सोराह देखाड़ेल हे, काहाकाय एय आबा, तुवाह ज्योस हाजो लागो।” \p \v 22 \x + \xo 10:22 \xo*\xt योहान 3:35; \xt*\xt योहान 10:15\xt*\x*मारो आबोख माहु आखोच होप दियेल हे, एने कुणीच नाह जाणेत काय बिटोख कुण हे, आबोख उलोस जाणेह, एने आबोख कुण हे ज्य बी कुण नाह जाणेत, पुण बिटोख उलोस जाह देखाड़ेल हे, तोच जाणेह। \p \v 23 यीशु चेलाह कुवालोच ली जाईन फिरीन केयो, “तुमरी गेत जी वातुह देखतेह ता डोला बोरकेतवाला हेते। \v 24 काहाकाय मी तुमूह केथु काय जी वातु देखतेह एने होमेलतेह, जुलूम जाणकार एने राजा देखणे एने होमेलने होदताला, पुण ता नाह देख सेक्‍या, एने होमेल नाह सेक्‍या।” \s गीणदार सामरीन किस्सो \p \v 25 \x + \xo 10:25 \xo*\xt मत्ती 22:35-40; मरकुस 12:28-34\xt*\x*एने हुमलो, एक देरेमगुरू यीशुह फासाड़नेन केरता फुशो, “एय गुरू, जेलेमक्यो जीवाय सापड़ावणेन केरता मी काय केरू?” \p \v 26 यीशु ताह केयो, “मुसान नेम माय काय लिखेल हे? तु किहीक वाचेह?” \p \v 27 तो जापाप आप्यो, “मुसान नेम माय इहकेरीन लिखेल हे, काय तु तारा मालीक बोगवानाह, तारो पुरो मोन एने पुरो जीव, एने पुरी ताकेत लागाड़ीन मोंग किरजे; एने तारा आहने रेणाराह तार गेतुच मोंग किरजे।” \p \v 28 यीशु ताह केयो, “तु ठिख जापाप आपेल हे, ज्योच केर, ते तु जीवतालो रिहे।” \p \v 29 पुण तो सोताह देरमी ठेरावणेन केरता यीशुह फुशो, “ते मार आहने रेणार कुण हे?” \p \v 30 यीशु जापाप आप्यो, “एक माणुह यरूशलेम रेन यरीहो माय जाणे बाजरियेल ईतो, एने वाटे चोरटा ताह रोकीन तान फाड़का काड़ लेदा, एने देय देन ताह मुरेल मुरदोच सोड़ीन जात रेना। \v 31 एने ओहलो एनो, काय तीच वाटे रेन एक चाकर्‍यो जाणे बाजरियेल ईतो, पुण तो ताह देखीन टेलीन दिहरी वाटे रेन जात रिनो। \v 32 तिहेच एक लेवी ती जागे आवो, पुण तो बी ताह देखीन टेलीन दिहरी वाटे रेन जात रिनो। \v 33 पुण एक सामरी परवासी ता आव निकेलनो, एने ताह देखीन ता पोर गीण आवी। \v 34 एने तान आहने आवीन तान जेखेम पोर तेल एने अंगुरान रूह लागाड़ीन पाटा बांद्यो, ओवतो तो ताह गेदड़ा पोर बोहाड़ीन देरेम साला माय ली गीयो, एने तान चाकरी केऱ्यो। \v 35 दिहरे दिह तो दुय चांदीन रूपिया काड़ीन देरेम सालान मालक्याह आप्यो, एने ताह केयो, तु ज्यान चाकरी हास केरीन किरजे, एने ज्यानकेरता तु जोलो बी खीरचो किरहे, ते मी पुशो वोलीन आवुह, तेवी आप देह।” \p \v 36 यीशु ज्यी वात केयीन ताह फुशो, “एवी तारे सोमेज माय जो चोरटाम कोंडायेल ईतो, न्या तीना माय रेन तान आहने रेणार कुण ठेरानो?” \p \v 37 देरेमगुरू केयो, “जो ता पोर गीण किरेल, तोच!” यीशु ताह केयो, “जा तु बी ज्यान गेत केर।” \s मार्था एने मरीयम ने गेर यीशु \p \v 38 \x + \xo 10:38 \xo*\xt योहान 11:1\xt*\x*जेवी यीशु एने तान चेला जाणे बाजरियेल एता, तेवी तो एक गावाम गीयो, एने ता मार्था नावान एक बायकु यीशुह तीन गेरा माय थोबाड़ी। \v 39 एने मरीयम नावान तीन एक बोणीख एती, ती मालीक ने पाया हेऱ्यी बोहीन तान वचन होमेलने बाजरियेल एती। \v 40 पुण मार्था काम केरीन किचवाय जायेल एती, एने ती यीशु फाय आवीन केयी, “एय मालीक, तुवाह मारी जारीक बी कालजी नाह सोती काय? मार बोणीख माहु सोब काम केरने केरता एखाली सोड़ दियेल हे, एने तीह के काय मारी मोदेक केरी।” \p \v 41 मालीक तीह केयो, “मार्था! एय मार्था! तु जुलूम वातुन केरता चिन्ता किरेह एने दुखी ईथे। \v 42 पुण एक वात जोरेवरी हे, एने मरीयम तो हाजो ईसो निवाड़ लियेल हे, तो ती फाय रेन कुण नाय सांडाड़ सेकी।” \c 11 \s यीशु चेलाह विन्ता केरनेन हिकाड्यो \r (मत्ती 6:9-13; 7:7-11) \p \v 1 यीशु एक जागे विन्ता केरने बाजरियेल ईतो, एने विन्ता केरीन पासाण तान चेलाम रेन एक ताह केयो, “एय मालीक! योहान बपतीस्मा केरनार तान चेलाह विन्ता केरने हिकाड़ेल हे, तिहेच आमुह बी हिकाड़।” \p \v 2 यीशु ताह केयो, तुमू विन्ता केरने बुखेत इहकेरीन किवो: \q1 “एय आमरा आबा! \q2 तारो चोखो नावान मान सम्मान मेलाणे जुवे; \q2 तारो राज आवी। \q2 \v 3 आमरो दाड़ीन दिह ने खाणो आमुह दाड़ीन आप्या केर।\f + \fr 11:3 \fr*\ft आमरे केरता जोलोक गिरेज हे तोलोक एन; नाहते हेकालेन दिह्यान केरता मोकतोस एन।\ft*\f* \q2 \v 4 एने आमरा पापाह माफ केर। \q1 काहाकाय आमु बी आमरा गुनेगाराह माफ केरतेह, \q1 एने आमुह पारेख माय मा पाड़ी।” \p \v 5 एने तान पासाण यीशु चेलाह केयो, “तुमू माय रेन कुण हे जान हाती रेय एने तो आदि राती ता फाय जाईन केय, ‘एय हाती माहु तीन रोटा आप। \v 6 काहाकाय वाटे जाणार हाती माहु फाय आव रिनोह, ताह खावाड़नेन केरता मार फाय कायच नाय मीले।’” \v 7 तेवी तो माय रेन जापाप आप्यो, “माहु वेला मा केरावी, एवी ते बायणो बोंद हे, एने सोरा बी मार हेऱ्या हुवणे बाजरेनाह, तान केरता उठीन तुवाह कायच नाह आप सिकेत।” \v 8 मी तुमूह केथु काय तो तान हाती हे तीबी उठीन नाय आपी, तीबी लाज सोड़ीन मांगेह; तान केरता ताह जोला रोटान गिरेज हे, तोला रोटा उठीन आपी। \p \v 9 एने मी तुमूह केथु, “मांगहो ते तुमूह आपी, हुदहो ते तुमूह जुड़ी, एने बायणाह ठुको ते तुमरे केरता उगड़ी जाय।” \v 10 काहाकाय जो बी मांगेह ताह आपी, एने जो हुदेह ताह जुड़ जाय, एने जो बायणाह ठोकेह तान केरता उगाड़ाय जाय। \v 11 तुमरे माय रेन ओहलो आबोख कुण हे, केदी तान सोरो मासो मांगी, ते तान बोदले गेयड़ेह आपी काय? \v 12 नाहते ईंडो मांगी ते विचो आपी? \v 13 जेवी तुमू खाराब एन बी तुमरा सोराह हाजी वोस्तु आपणेन जाणतेह, ते तुमरो हेरगावालो आबोख ता फाय मांगणाराह चोखालो जीव काहा नाय आपी! \s यीशु एने बालजबुल \r (मत्ती 12:22-30; मरकुस 3:20-27) \p \v 14 उवतो यीशु एक बुतड़ाह जो ता एदम्या माय रिगेल ईतो, तो मुको ईतो, एने जेवी यीशु ता बुतड़ाह काड्यो ते तो एदमी बोलने बाज गीयो, एने तो देखीन माणहे बोंगलाय गीया। \v 15 \x + \xo 11:15 \xo*\xt मत्ती 9:34; 10:25\xt*\x*पुण ता माय रेन थोड़ाक केताला, “ज्यो ते बुतान मुखी बालजबुलान ताकेत केरीन बुतड़ाह बाहेर काड़ेह।” \p \v 16 \x + \xo 11:16 \xo*\xt मत्ती 12:38; 16:1; मरकुस 8:11\xt*\x*थोड़ाक माणहे यीशुह पारेखणेन केरता ता फाय बोगवानान उगे रेन निसाणी मांग्‍या। \v 17 यीशु तान मोन जाणीन ताह केयो, “जा राज ने माणहा माय फुट पोड़ जाथे, ताहार तो राज खेतेम एय जाथे, एने जान गेरान माणहा माय फुट पुड़ेह, ताहार ता गेरान माणहे खेतेम एय जातेह।” \v 18 केदी सैतान ताच ने विरोदी एय जाय, ते तान राज किहीक टिकेन रेय? काहाकाय तुमू मार बाराम केतेह काय, मी बुतड़ान मुखीन मोदेक लेन बुतड़ा काड़थु। \v 19 पुण मी इही केरथु, ते तुमरो वोस कुणीन मोदेक लेन बुतड़ा काड़तेह? तान केरता ताच तुमरो नियाव केरती। \v 20 पुण केदी मी बोगवानान ताकेत केरीन बुतड़ा काड़थु, ते सोमजी जाज्यो काय बोगवानान राज तुमरे आहने आव लागेल हे। \p \v 21 जेवी एक तेगड़ो माणुह आथ्‍यार बांदिन तान गेरान राखवाली किरेह, तान मालदेन वोचीन रीथे। \v 22 पुण ताह रेन वोदार तेगड़ो माणुह तान आथ्‍यार सांडाड़ लिथे, एने तान मालदेन लुटीन वाट दिथे। \p \v 23 \x + \xo 11:23 \xo*\xt मरकुस 9:40\xt*\x*जो मार हेऱ्यो नाह सोतो तो मार विरोद माय हे, एने जो मार हेऱ्यो टुलो नाह किरेत, तो फाकरी दिथे। \s बुतड़ो फिरीन आवणे \r (मत्ती 12:43-45) \p \v 24 जेवी एक माणहा माय रेन खाराब जीव निकलीन उजाड़ जागा माय विहेवणेन केरता होद्ती फिरेह, एने तीह काहरी बी जागो नाह जुड़ेत, ते ती किथे, “जा गेराम रेन मी निकलीन आयेल हे, ताच गेराम पोशी जात रेह। \v 25 तो बुतड़ो पुशो आवीन ता जागाह साप सुतरो एने हिंगारेल दिखेह।” \v 26 एने ती पोशी जाईन ताह रेन उंजु खाराब दिहरा बुतड़ाह लीयावेह, एने ता माय रिगीन रेतेह, एने ता माणहान जीवणो, पेल्लाह रेन जादाच खाराब एय जाथे। \s बोरकेतवालो कुण हे \p \v 27 यीशु ज्यी वात केरने बाजरियेल ईतो, तेवी गेरदी माय रेन एक बायकु इहकेरीन आयड़ीन केयी, “तुवाह पायदा केरनार बोरकेतवाली हे।” \p \v 28 यीशु ती बायकुह केयो, “होव! पुण जा बोगवानान वातीह होमेलतेह एने मानतेह ता जुलूम बोरकेतवाला हेते।” \s बोगवानान उगे रेन निसाणीन मांग \r (मत्ती 12:38-42) \p \v 29 \x + \xo 11:29 \xo*\xt मत्ती 16:4; मरकुस 8:12\xt*\x*यीशुन आहने जुलूम माणहे टोलवाणे बाजरियेल एता, तेवी यीशु केयो, “ज्या सोमयान माणहे जुलूम खाराब हेते, जा निसाणी होदतेह पुण योनान निसाणीह सोड़ीन दिहरी निसाणी नाह आपायेल सोती।” \v 30 बोगवानान वात होमलाड़नार योना निनवेन माणहान केरता निसाणी ठिरेल हेते, तिहेस केरीन माणहान बिटोख ज्यी टेम ने माणहान केरता एक निसाणी हे। \v 31 नियाव ने दिह दक्शिण देसान राणी, ज्या कालान माणहा पोर गुनो लागाड़ी, काहाकाय सुलेमान राजान एकलीन वातु होमेलनेन केरता देरतीन दिहरे खुणे रेन आयेल एती, एने हुमलो! सुलेमानाह रेन बी मुठो न्या हे। \v 32 योनान वात होमलीन निनवेन माणहे तान पापे सोड़ीन मोन बोदेल लेदा, नियाव ने दिह निनवेन माणहे उबरीन ज्या कालान माणहा पोर गुनो लागाड़ती, एने हुमलो! योनाह रेन बी मुठो न्या हे। \s सेरीरान दिवो \r (मत्ती 5:15; 6:22-23) \p \v 33 \x + \xo 11:33 \xo*\xt मत्ती 5:15; मरकुस 4:21; लुका 8:16\xt*\x*कुणीच बी दिवो पेटाड़ीन बुयाराम नाह मीलेत एने नाह ते पायला बुंदे;\f + \fr 11:33 \fr*\ft थोड़ाक लेख माय ज्या ठामलान बुंदे नाह मेलनु लिखेल हे।\ft*\f* पुण गेराम आवणाराह उजालो आपणेन केरता कोठी पोर मिलेह। \v 34 तारा सेरीरान दिवो तारो डुलो हे, एने तारो डुलो हाजो एय ते तारो आखो सेरीर बी उजालोच रेय, पुण तारो डुलो खाराब रेय ते तारो आखो सेरीर आंदारलोच हे। \v 35 तान केरता उशारीम रिवो काय जो उजालो तुमरे माय हे, ताम आंदारो नाय एणे जुवे। \v 36 तान केरता तारो आखो सेरीर उजालो हे, ते तान काल्लो बी ईसा माय आंदारो नाय रेय ते आखो ते आखो उजालोच रेय, जिहकेरीन ती टेम माय रीथे जेवी दिवो तान चोमेक माय रेन तुवाह उजालो आपेह। \s यीशु फरिसी एने देरेमगुरूह हिकाड़ने \r (मत्ती 23:1-36; मरकुस 12:38-40) \p \v 37 जेवी यीशुन वातु केरीन निवेरने बाद, तेवी एक फरिसी आवीन ताह विन्ता केरीन केयो, “मार फाय रूटो खाणे चाल, तेवी यीशु ता फाय जाईन रूटो खाणे बुठो।” \v 38 यहुदिन रितीन गेत यीशु बिगेर आथ दुयेल रूटो खाणे बोह रियेल ईतो, फरिसी ज्य देखीन बोंगलाय गीया। \v 39 यीशु ताह केयो, एय फरिसी तुमू तेली एने कोलह्याह उपेर उपेर रेन उजालतेह, पुण तुमरे माय आंदारो एने खाराबी बोराय रियेल हे। \v 40 एय विणएकल्या बाहेरल्यो ईसो बाणावणार मायवालो ईसो बी बाणायेल हे। \v 41 पुण जो तुमू फाय हे तो गेरब्याह वाट दिवो, ते हुमलो आखो काय तुमरी केरता चोखो एय जाय। \p \v 42 एय फरिसी! तुमू पोर हाय पुदीना एने आदो एने आखी बातीन बाजीन दाहवो ईसो आपतेह, पुण नियाव एने बोगवानान मोंगाह सोड़ देतेह, केरती ते रेतेह एने ताह बी नाय सोड़ता। \p \v 43 एय फरिसी तुमू पोर हाय! तुमू मोंग केरतेह बोक्ती केरन्या गेरा माय खाज खाज जागाम बोहणे एने आटा माय तुमूह माणहे सालाम केरी, ओहलोह होदतेह। \v 44 एय देरेमगुरू एने फरिसी! तुमू पोर हाय, काहाकाय तुमू बुजायेल माहणान गेत हेते, ता पोर चालणारा माणहाह मालुम नाह पुड़ेत। \p \v 45 तेवी देरेमगुरू यीशुह केयो, “एय गुरू! इहकेरीन केयीन तु आमरी चिहटा किरेह।” \p \v 46 यीशु ताह केयो, “एय देरेमगुरू तुमू पोर बी हाय! तुमू माणहा पोर उखलाय नाय ओलो बार मेल देतेह, पुण तान वोजाह आंगल्या केरीन बी नाह सापेलते।” \v 47 हाय तुमू पोर! काहाकाय बोगवानान जाणकाराह तुमरा बाप दादा मार दियेल एता, तान माहणे बाणावतेह। \v 48 एने तुमरा बाप दादान काम तुमरा आथाम हे, इही तुमू पुरावो देतेह, काहाकाय तुमरा बाप दादा ताह मार दियेल एता एने तुमू तान माहणे बाणावतेह। \v 49 तानकेरता बोगवानान इकेल बी कियेल हे, मी बोगवानान जाणकाराह एने निवाड़ेल प्रेरिताह तुमू फाय मोकेलथु, एने ता थोड़ाक मार देती एने थोड़ाक वेला केरावती। \v 50 काहाकाय केल बोणनेन दिह रेन आज वोर जोला बी बोगवानान जाणकारान लुय वोयेल हे, ता आखान लेखो ज्या टेम ने माणहा फाय लेवाय जाय। \v 51 हाबील ने खुन रेन जकरीयान खुन वोर जो वेदीन विची माय माराय जायेल, तान बाराम मी तुमूह खेरीच केथु, न्या सोबान लेखो ज्या सोमयान माणहा फाय लेवाय जाय। \p \v 52 एय देरेमगुरू तुमू पोर हाय! तुमू एकलीन कुची ते लेय लेदाह, पुण तुमू खुद नाह रिगना एने दिहराह बी रिगणे नाह देना। \p \v 53 जेवी यीशु ता रेन निकेलनो, ते देरेमगुरू एने फरिसी तान पासाण पोड़ गीया, एने जुलूम वातीन बाराम फुसणे बाज गीया। \v 54 काहाकाय ता यीशुन मुयाम रेन निकेलनार वातीह देरीन फासाड़नेन ताक माय एता। \c 12 \s फरिसीन गेत मा बुणो \r (मत्ती 10:26-27) \p \v 1 \x + \xo 12:1 \xo*\xt मत्ती 16:6; मरकुस 8:15\xt*\x*तुलेचबूखे ताहरी एजार माणहे टोलवाय गीया काय एका दिहरा पोर जाय पोड़ताला, तेवी यीशु तान चेलाह केयो, “फरिसीन कोपेट ने खमीराह रेन उशारी माय रिज्यो।” \v 2 \x + \xo 12:2 \xo*\xt मरकुस 4:22; लुका 8:17\xt*\x*काहाकाय जो डापायेल हे तो उगड़ी जाय, एने जो लिकायेल हे तो सोब उगड़ी जाय। \v 3 एने जो बी तुमूह आदारला माय कियेल हे, तो उजाला माय होमलाय जाय, एने जो तुमूह गेरा माय कियेल हे, ताह माला पोर रेन पारचार केराय जाय। \s कुणीह बिज्यो? \r (मत्ती 10:28-31) \p \v 4 एय मार हाती मी तुमूह केथु काय सेरीरान नुकसान केरते ताह मा बिहो, काहाकाय तो ज्य सोड़ीन दिहरो कायच नाय केर सेकी। \v 5 मी तुमूह सोमजाड़थो काय तुमू कुणीह बिणे जुवे, मोरनेन पासाण नेरगा माय टाकणेन जाह आदिकार हे, ता बोगवानाह बिवो, होव, मी तुमूह केथु ताहच बिवो। \p \v 6 दुय रूपियान पाच चीड़ा नाह वेचाते काय? तीबी बोगवान ताम रेन एकाह बी नाह विहरेत। \v 7 तुमरा मुंडान सोब लेट्या बी गेणायेल हेते, तानकेरता बिवो मा, काहाकाय तुमू जुलूम चीड़ाह रेन वोड़ीन हेते। \s यीशुह मान्ने नाह मान्ने \r (मत्ती 10:32-33; 12:32; 10:19-20) \p \v 8 मी तुमूह केथु, “जो कुण माणहान ओंगाण माहु स्वीकार केर लेय, ताह माणहान बिटोख बी बोगवानान हेरोगदुतान ओंगाण बी स्वीकार केर लेह, पुण जो बी माणहान ओंगाण माहु नाकारी, ताह माणहान बिटोख बी हेरोगदुतान ओंगाण नाकार केरी।” \v 9 पुण जो कुण माणहान ओंगाण मारो नाकार केरी, ते माणहान बिटोख बी बोगवानान हेरोगदुतान ओंगाण तान नाकार केरी। \p \v 10 \x + \xo 12:10 \xo*\xt मत्ती 12:32; मरकुस 3:29\xt*\x*जो बी माणहान बेटाख ने विरोद माय काय बी केय, तान तो गुनो माफ एय जाय, पुण जो चोखाला जीवान विरोद माय गुनो केरी, तान गुनो माप नाय एय। \p \v 11 \x + \xo 12:11 \xo*\xt मत्ती 10:19,20; मरकुस 13:11; लुका 21:14,15\xt*\x*माणहे तुमूह बोक्ती केरन्या गेरान एने नियाव केरनार आदिकारीन ओंगाण उबा केरती, एने तान ओंगाण काय केणु हे तान फिकेर मा किरहो। \v 12 काहाकाय चोखालो जीव तुमूह काय केणु हे, तो तुलेचबूखे हिकाड़ देय। \s एक मालदार फोगान किस्सो \p \v 13 ओवतो गेरदी माय रेन एक यीशुह केयो, “एय गुरू! मार बायाख किय दे काय मार आबाख ने ता मालदेनाह मार हिऱ्यो वाट लेय।” \p \v 14 यीशु ताह केयो, एय माणुह! कुण माहु तुमरो नियाव केरनार एने वाटणार ठेरायेल हे? \v 15 यीशु चेलाह केयो, “उशारी माय रिवो! एने आखी बातीन लालुच रेन वोचीन रिवो, काहाकाय कोलोक बी मालदेन काहा नाह रेत, ता माय खेरलो जीवणो नाय रेय।” \p \v 16 ओवतो यीशु ताह एक किस्सो केयो, “एक मालदारान खेता माय जुलूम मेर पाकनी।” \v 17 तो विचार केरने बाज गीयो, दाणा मेलनेन केरता मार फाय होवटो जागो नाय मीले ते मी काय केरू? \v 18 ते तो केयो, “मी इही केरूह मार मालदेनान मोटक्याह तोड़ीन ताह रेन मोठोह मोटक्यो बाणावुह, ओवतो ता माय मार दाणा एने सोब मालदेनाह मेलुह। \v 19 तेवी मी मार जीवाह केह, एय मार जीव तुवा फाय जुलूम वोरह्यान केरता जुलूम मालदेन मीलेल हे, खा पी मोज्या केर, एने हुकेच रे।” \v 20 पुण बोगवान ताह केयो, “एय फोगा! आज राती मी तारो जीव काड़ देह, ताहार जो बी तु टुलो किरेल हे, तो कुण खाय।” \p \v 21 एने यीशु ताह केयो, “जो आपणी केरता मालदेन टुलो किरेह, तो बी तान गेतुच हे, पुण बोगवानान नेजरीम मालदार नाय मीले।” \s बोगवाना पोर बुरहो किरो \r (मत्ती 6:25-34) \p \v 22 ओवतो यीशु तान चेलाह केयो, “तान केरता मी तुमूह केथु, तुमरा जीवान चिन्ता मा किरहो काय आमु काय खाहु, एने नाह तुमरा सेरीरान केरता काय आमु काय पेरहु। \v 23 काहाकाय खाणाह रेन जीव मुठो हे, एने फाड़काह रेन सेरीर वोदार हे।” \p \v 24 चीड़ाह दिखो, ता नाह पेरते एने नाह ते काटतेह, एने तान मोटक्या बी नाह रेते, तीबी बोगवान ताह खावड़ावेह। न्या चीड़ाह रेन तुमरी किमोत होवटी हे। \v 25 \f + \fr 12:25 \fr*\ft उंजु थोड़ोक जीवो; नाहते उंजु थोड़ोक उचा वुड़ो।\ft*\f*तुमरे माय कुण ओहलो हे, जो चिन्ता केरीन तान जीवाय आथ बोर वोदाड़ सेकी? \v 26 तान केरता ओलो आत्यो बी तुमू नाह केर सेकते ते दिहरी वातीन केरता फिकेर काहा केरतेह? \v 27 जेंगला मायवाला फुलाह दिखो! ता किहीक मोठा एतेह? तानकेरता नाह काम केरते एने नाह काटते, ते मी तुमूह केथु काय सुलेमान राजा बी तान आखा राज माय ताम रेन काल्ला एकान गेत फाड़का नाह पिऱ्यो। \v 28 एय अविश्वासी! जेंगला मायवाला खेड़ाह जो आज हे एने हेकाले आक्‍ठा माय टाकाय जाय, बोगवान ताह ओहलो पेरावीह ते तुमूह काहा नाय पेरावी? \p \v 29 तानकेरीन आमु काय खाहु एने काय पिहु, ज्यान फिकेर मा किरहो \v 30 काहाकाय ज्यी दुनियान माणहे न्यु सोब चिजीह होदते रेतेह, पुण तुमरा हेरगावाला आबाख मालुम हे, काय तुमूह ज्यी सोब चिजीन जोरेवरी हे। \v 31 पुण तुमू बोगवानान राजाह हुदो ते ज्‍यु सोब वोस्तु तुमूह जुड़ जाती। \s हेरगान मालदेन \r (मत्ती 6:19-21) \p \v 32 एय मार आतल्या टोलान माणहे मा बिवो, काहाकाय तुमरो आबोख तुमूह बोगवानान राज आपेह। \v 33 तुमरो मालदेन वेचीन बुखल्याह आप दिवो, तुमरी केरता नोवाली वाहली तियार किरो जी जुनी नाय एणे जुवे, एने हेरगा माय मालदेन टुलो किरो जो गेटेत नाह एने चोरटा बी चोरी नाय केरी एने ओदाय बी नाह लागेत। \v 34 काहाकाय जाहरी तुमरो मालदेन हे, ताहरीस तुमरो मोन बी लाग रेय। \s जाकता रिवो \p \v 35 \x + \xo 12:35 \xo*\xt मत्ती 25:1-13\xt*\x*तुमू कायेम तियार रिवो, एने तुमरो दिवो कायेम हेलगाड़ते रिवो। \v 36 \x + \xo 12:36 \xo*\xt मरकुस 13:34-36\xt*\x*तुमूह तुमरो मालीक कुलबुखे आवी? ओहला वाट जोवणार माणहान गेत बुणो जेवी मालीक वाराड़ाम रेन आवीन बायणो ठोकी, ते एकुच ताल बायणो उगाड़ देय। \v 37 मालीक आवीन देखणेन टेम माय जागताला रेणारे पावोर बोरकेतवाला हेते! मी तुमूह खेरीच केथु तो तान कोमेर बांदिन खाणे बोहाड़ी, एने ता फाय आवीन सेवा चाकरी केरी। \v 38 केदी तो आदि राती निहे ते कुकड़ा वाहणेन टेम माय जागतालो देखी, ते ता पावोर बोरकेतवाला हेते। \v 39 \x + \xo 12:39 \xo*\xt मत्ती 24:43,44\xt*\x*पुण ज्यो जाण लिवो काय केदी गेरान मालीक जाणतो काय चोर कुलबुखे आवण्यो हे, ते जागतो रितो एने तान गेर लुटणे नाय दितो। \v 40 तुमू बी तियार रिवो, काहाकाय ज्यी टेम माय तुमू विचार नाह केरते, ती टेम माय माणहान बिटोख आव लागी। \s बोरहावालो एने विण बोरहावालो पावोर \r (मत्ती 24:45-51) \p \v 41 तेवी पतरस केयो, “मालीक, तु ज्यो किस्सो आमरे केरता ओलोच काय आखा माणहान केरता कियेल हे।” \p \v 42 तेवी यीशु केयो, “ओहला बोरहावालो एने ईकेलवालो कारबारी कुण हे? जाह मालीक तान पावरा पोर आदिकारी ठेरावी काय तो ठिख टेम पोर खाणेन सोमान आपी।” \v 43 बोरकेतवालो हे तो पावोर, जाह मालीक पुशो आवीन ओहलो केरतालो देखी। \v 44 मी तुमूह खेरीच केथु तो ताह सोब मालदेना पोर आदिकारी ठेरावी। \v 45 पुण तो पावोर केदी इही विचार केरने बाज जाय काय मारो मालीक आवणेन वार लागाड़ने बाजरिनोह, एने पावराह एने पावेरन्युह देणे बाज जाय, एने खाणे पिणे एने दारूड्यो बोण जाय, \v 46 \f + \fr 12:46 \fr*\ft ज्यान टुकड़ा टुकड़ा किरो; नाहते बाहेर जुगार दिवो।\ft*\f*तेवी ता पावरान मालीक ओहला दिह्याम आवी जुलबुखे तो तान वाट नाह जुवेत, एने ओहला टेम माय आव लागी, एने ताह डेंड आपीन ताह अविश्वासी हिऱ्यो ठेरावी। \p \v 47 तो पावोर तान मालक्यान मोरजीह ते जाणतालो, पुण तीह केरीन नाह चालनो एने तियार नाह रिनो, तेवी तो जुलूम मार खाय। \v 48 पुण जो मालक्यान मोरजी नाय जाणे, एने मार खाणेन ओहलो काम केरी, ते तो मार खाय, पुण जाह वोदार आप मीलेल हे, ता रेन वोदार मांगी, एने जाह वोदार होप मीलेल हे, ता फाय जुलूम ईसाब लेय। \s यीशुन कारेण माय दुनियाम फुट \r (मत्ती 10:34-36) \p \v 49 मी देरती पोर आक्‍ठो हेलगाड़ने आयेल हे, एने ओहलो होदथु काय तो एवी हेलेग जाय। \v 50 \x + \xo 12:50 \xo*\xt मरकुस 10:38\xt*\x*माहु एक बपतीस्मा लेणु हे, तो लेता वोर मी जुलूम दुखाम हे। \v 51 मी देरती पोर मेल केरावणे आयेल हे, ज्यो सोमेजतेह काय? मी तुमूह केथु आंगे केरने आयेल हे। \p \v 52 काहाकाय एवी रेन एक गेरा माय पाच जाणे रेती ते ता माय फुट पोड़ जाय, तेवी पाच जाणाम रेन दुयान विरोद तीन एय जाती। \v 53 आबोख बेटाख ने, एने बिटोख आबाख ने विरोद केरी, आहख बेटीख ने एने बेटीख आईख ने विरोद केरी, हाहवोक वोवड़ीख ने, एने वोवड़ीख हाहवोक ने विरोद केरी। \s टेमीन निसाणी \r (मत्ती 16:2-3) \p \v 54 यीशु गेरदीन माणहाह केयो, “वादलाह बुड़ता उगे आवताला देखतेह, ते तुमू केतेह चालोच पाणी पोड़ी, ते तोहलोच ईथे। \v 55 एने दिह उगता उगे वारो सुटेह ते गेरमी पोड़ी, एने तोहलोच ईथे। \v 56 एय कोपट्या! तुमू देरती एने जुगान रेंग रूपान बाराम पुतो लागाड़ लेतेह, पुण ज्या कालान बाराम काहा नाह पुतो केर सेकते?” \s हाती हेऱ्यो सोमेज केरने \r (मत्ती 5:25-26) \p \v 57 तुमू खुद फिसलो काहा नाह केर लेते काय हाजो काय हे? \v 58 तारो दुसमोना हिऱ्यो आदिकारा फाय जाणे बुखेत वाटेच ता हिऱ्यो मेल किरले, नाह ते तो खेरीच तुवाह आदिकारी फाय खेच ली जाय, एने आदिकारी तारो नियाव केरीन सिपायड़ाह होप देय, एने ता तुवाह जेली माय कोंड देती। \v 59 मी तुमूह केथु काय जाह वोर टिकड़ी टिकड़ी नाय बोर दिहे ताह वोर ता रेन नाय सुटहे। \c 13 \s पाप केरने बोंद किरो नाहते खेतेम ईवो \p \v 1 ती टेम थोड़ाक माणहे आव पोचना, एने यीशु हेऱ्या गेलीलान माणहान बाराम वातु केरने बाज गीया, जाह पिलातुस मारेल ईतो। \v 2 यीशु ताह जापाप आप्यो, “तुमू सोमेजतेह काय ज्या गेलीली दिहरा आखा गेलीलान माणहाह रेन जादा पापी एता काय तान ज्यी देशा एनी? \v 3 मी तुमूह केथु काय नाह। केदी तुमू पाप केरने बोंद नाय किरहो, ते इहीचकेरीन खेतेम ईहो। \v 4 काय तुमू सोमेजतेह ता आठरा जाणे जा पोर शिलोम ने मालो पुड़ेल ईतो, एने ता दाबाईन मोर गीया, ता यरूशलेम ने रेणारे आखा माणहाह रेन जादा गुनेगार एता? \v 5 मी तुमूह केथु काय नाह; पुण केदी तुमू पाप केरने बोंद नाय किरहो, ते तुमू आखा बी इहीचकेरीन खेतेम ईहो।” \s बिगेर फोलान अंजीर जाड़ान किस्सो \p \v 6 ओवतो यीशु ज्यो किस्सो केयो: एगदा अंगुर ने खेता माय एक अंजीरान जाड़ एतो। एने तो ता माय फोल होदणे आवो, पुण फोलुच नाह जुड़नो। \v 7 तेवी तो खेतान राखवाल्याह केयो, देख तीन वोरह्या वोर मी ज्या अंजीरान जाड़ाम फोल होदणेन आवथु, पुण नाह जुड़ेत तान केरता ज्याह तोड़ दिवो काय ज्यो बुईह काहा रोक रेय? \v 8 राखवाल्यो मालक्याह केयो, “एय मालीक ज्याह ज्यी वोरीह उंजु रेणदे काय मी ज्यान कावदेन खोदीन खोत टाकुह। \v 9 केदी दिहरी वोरीह फोली ते हाजो, नाह ते ज्याह काट दिज्ये।” \s विहेवणेन दिह्या डोंगायेल बायकुह हुदारने \p \v 10 विहेवणेन दिह यीशु एक बोक्ती केरन्या गेरा माय हिकाड़तालो। \v 11 ता एक बायकु एती, जीह आठरा वोरह्या वोर एक कमजोर केरनार बुतड़ो लागेल ईतो, एने ती डोंगाय जायेल एती एने किहीक बी हुतरी नाह एय सेकताली। \v 12 यीशु तीह देखीन हादिन केयो, “एय बायकु, तु तारी कमजोरीम रेन सुट जायेल हे।” \v 13 तेवी यीशु ती पोर आथ मिल्यो, एने ती तुलेचबूखे हुतरी उबरेय गियी, एने बोगवानान बोड़ाय केरने बाज गियी। \p \v 14 ज्यानकेरता काय यीशु विहेवणेन दिह हुदारेल ईतो, यहुदिन बोक्ती केरन्या गेरान आदिकारी खीजवायीन माणहाह केणे बाज गीयो, “सोव दिह हेते जा माय काम केरने जुवे, एने ताच दिह्या माय आवीन हुदरे, पुण विहेवणेन दिह नाह।” \p \v 15 ज्य होमलीन मालीक ताह जापाप आप्यो, “एय कोपट्या, माणहे काय विहेवणेन दिह तुमू माय रेन एक तुमरा बोयलाह नाहते गेदड़ाह कोठाम रेन सोड़ीन पाणी पिवाड़ ने नाह ली जात? \v 16 ते काय ज्यो हाजो नाह एतो काय जी बायकु अब्राहाम ने बेटीख हे, जीह बुतड़ो आठरा वोरह्या वोर बांद मिलेल ईतो, विहेवणेन दिह ज्या बांदायेल माय रेन सुट गियीह?” \v 17 जेवी यीशु जी वातु केयो ते तान आखा विरोदी लाजवाय गीया, एने आखी गेरदीन माणहे ता बोड़ायीन कामाह देखीन, जा यीशु केरतालो, खुस एय गीया। \s राईन दाणान किस्सो \r (मत्ती 13:31,32; मरकुस 4:30-32) \p \v 18 पुशो यीशु केयो, “बोगवानान राज कुणीन गेत हे? एने मी तान गेणती कुणा हेऱ्यो केरू? \v 19 तो राईन दाणान गेत हे, जाह एगदो माणुह लेन तान खेताम पिरीह: एने तो वोदीन जाड़ बोण गीयो; एने चीड़ा तान डालख्यु माय पांजरो बाणावीन रेतेह।” \s खमीर ने किस्सो \r (मत्ती 13:33) \p \v 20 यीशु पुशो केयो “मी बोगवानान राज ने गेणती कायता हेऱ्यो केरू? \v 21 तो खमीर ने गेत हे, जाह एगदी बायकु लेन फिटा माय बेचकी देनी, एने आखो फिट खमीर बोण गीयो।” \s हाकड़ो बायणो \r (मत्ती 7:13-14–21:23) \p \v 22 यीशु हियोर हियोर एने गाव गाव हिकाड़तेन यरूशलेमान उगे जाणे बाजरियेल ईतो, \v 23 एने थोड़ाक माणहे यीशुह फुशा, “एय मालीक, काय सुटकारो सापड़ावणारे थोड़ाच हेते?” \v 24 यीशु ताह केयो, “हाकड़ा बायणाम जाणेन कोसीत किरो, काहाकाय मी तुमूह केथु काय जुलूम जाणे रिगणेन कोसीत केरती, एने ता रिग नाय सेकती। \v 25 जेवी गेरान मालीक उठीन बायणो लागाड़ लेय, एने तुमू बाहेर उबरेन बायणो ठोकीन किहो, ‘एय मालीक आमरी केरता बायणो उगाड़ दे,’ एने तो केय, ‘मी तुमूह नाह ओलखेत, तुमू कावाला हेते?’ \v 26 ताहार तुमू किहो, ‘आमु तार सामने खादा पिदा एने तु आमरा आटा माय हिकाड़तालो।’ \v 27 पुण तो केय, मी तुमूह केथु, ‘मी नाह जाणेत तुमू कावाला हेते। एय अन्याय केरनारे तुमू आखा मार हेऱ्या रेन सेटा एय जावो।’ \v 28 \x + \xo 13:28 \xo*\xt मत्ती 22:13; 25:30\xt*\x*\x + \xo 13:28 \xo*\xt मत्ती 8:11,12\xt*\x*तुमू अब्राहाम एने इसहाक एने याकुब एने आखा जाणकाराह बोगवानान राज माय बोह रियेल दिखहो, पुण आपणे आपाह ता रेन बाहेर काड़ मीलेल दिखहो, तेवी रिड़हो एने दात केकड़ावहो! \v 29 तेवी पुर्व एने पश्‍चिम; उत्तर एने दक्शिण रेन माणहे टोलवाती, एने ता बोगवानान राज ने खाणा माय बोहती। \v 30 \x + \xo 13:30 \xo*\xt मत्ती 19:30; 20:16; मरकुस 10:31\xt*\x*एने हुमलो, जा माणहे पासाण हेते, ता ओंगाण एय जाती, एने जा ओंगाण हेते, ता पासाण एय जाती।” \s यरूशलेम ने केरता रेड़नो \r (मत्ती 23:37-39) \p \v 31 तुलेचबूखे थोड़ाक फरिसी यीशु फाय आवीन केया, “हेरोदेस राजा तुवाह मारने हुदेह, केरीन तु न्या रेन एगदी उगे जातरे।” \p \v 32 यीशु ताह केयो, “जाईन ता कोल्या हे किय दिवो काय होमेल, ‘मी आज एने हेकाले बुतड़ाह निकालथो एने दुखाऱ्याह हुदारथो, एने तीसरे दिह मारो काम पुरो केरूह। \v 33 तीबी माहु आज एने हेकाले एने पोरेन दिह चालतेच रेणे जोरेवरी हे, काहाकाय काल्लो बी जाणाव केरनार यरूशलेम ने सावाय दिहरी जागे नाह माराय जाणे।’ \p \v 34 “एय यरूशलेम! एय यरूशलेम! तु जो जाणाव केरनाराह मार टाकेह, एने जाह बोगवान तुवा फाय मुकलेल, ताह तु देगड़ाठीह। एने कोलीक वार मी ज्यो हुद्यो काय जिहकेरीन कुकड़ी तीन पिच्‍याह फाकड़ा बुंदे टुलो किरेह, तिहेच मी तारा सोराह टुलो केरू, पुण तुमू इही नाह होद्या। \v 35 दिखो, तुमरो गेर तुमरी केरता उजाड़लोस सोड़ाय जाथे, एने मी तुमूह केथु: जाह वोर तुमू नाय किहो, ‘बोरकेतवालो हे, जो बोगवानान नावा माय आवीह, ताह वोर तुमू माहु पोशा केदी नाय दिखहो।’” \c 14 \s यीशु विहेवणेन दिह हुदारने \p \v 1 ओवतो इहकेरीन एनो काय विहेवणेन दिह, जेवी यीशु फरिसीन एक आदिकारीन गेर रूटो खाणेन गीयो, एने ता यीशुह मारनेन ताकाव रियेल एता। \v 2 ताहरी यीशुन ओंगाण एक माणुह एतो ताह पाय हुजणेन बेमारी माय दुखाऱ्यो एतो। \v 3 यीशु देरेमगुरू एने फरिसीह केयो, “विहेवणेन दिह आपणा नेम ने गेत हुदारने हाजो हे काय नाह?” \p \v 4 पुण ता ठावकाच रेना। तेवी यीशु ताह आथलीन हुदाऱ्यो एने जाणे दिनो, \v 5 \x + \xo 14:5 \xo*\xt मत्ती 12:11\xt*\x*एने यीशु ताह केयो, “तुमरे माय रेन ओहलो कुण हे, जान गेदड़ो नाहते बुयेल वावड़ी माय पोड़ जाय, एने ताह विहेवणेन दिह चालोच बाहेर नाय काड़हो?” \p \v 6 ता ज्‍यु वातुन कायच जापाप नाह आप सेक्‍या। \s नम्रता एने पावणाय केरने \p \v 7 तेवी यीशु दिख्यो काय हादेल माणहे किहीक मुखी मुखी जागो निवाड़ लेतेह, ज्य देखीन यीशु ताह एक किस्सो आपीन केयो, \v 8 “जेवी एगदो तुवाह वाराड़ा माय हादि, ते मुखी जागा माय मा बुहहे, ओहलो नाय एय काय तो तुवाह रेन बी एगदा मोठलाह नेवतो आपेल एय, \v 9 एने जो तुवाह एने ताह दुयाह बी नेवता आपेल हे, तो आवीन तुवाह केय, ‘ज्याह जागो आप,’ एने तेवी तुवाह लाजवायीन आखाम रेन नेची जागा माय जाईन बोहणे पोड़ी। \v 10 पुण जेवी तुवाह हादावणी आवी ते आखाम रेन नेची जागा पोर जाईन बुहजे, काय जेवी तो जो तुवाह नेवतो आपेल हे, तो आवीन ते तुवाह केय, ‘एय जोड़ीदार, ओंगाण आवीन बोह,’ तेवी तुवा हेऱ्या बोहणारान सामने तारी बोड़ाय एय। \v 11 \x + \xo 14:11 \xo*\xt मत्ती 23:12; लुका 18:14\xt*\x*काहाकाय जो कुण सोताह मोठो बाणावी, तो आत्यो बाणावाय जाय; एने जो कुण सोताह आत्यो बाणावी, तो मोटलो बाणावाय जाय।” \p \v 12 तेवी ताह नेवता आपणाराह यीशु केयो, “जेवी तु दिह्या नाह ते राती रूटो खाहे, ते तारा जोड़ीदाराह एने बाहख नाह ते मालदार आहने रेणाराह मा हादहे, ओहलो नाय एणे जुवे काय ता बी तुवाह नेवता आपती एने तारो बुदलो पुरो केरती।” \v 13 पुण जेवी तु खाणो खाणे बुहहे, ते गेरब्याह, लुला, लेंगड़ाह एने आंदलाह हादजे। \v 14 तेवी तु बोरकेतवालो रिहे, काहाकाय तुवाह आपणेन केरता ता उगे रेन तुवाह कायच नाय जुड़ी, पुण तुवाह देरमीह पोशो जीव उठणेन पासाण बोगवानान उगे रेन फोल जुड़ी। \s मोटला खाणान किस्सो \r (मत्ती 22:1-10) \p \v 15 ता हेऱ्या खाणो खाणारा माय रेन एक जाण ज्‍यु वातु होमलीन यीशुह केयो, “बोरकेतवालो हे, तो जो बोगवानान राज माय रूटो खाय।” \p \v 16 यीशु ताह केयो, “काल्लो माणुह मोकतोस खाणो बाणायो, एने जुलूम माणहाह हाद्यो।” \v 17 जेवी खाणो तियार एय गीयो, तेवी नेवताल्याह हादणे तान एक पावरा फाय खुबेर ली मुकल्यो, “चालो, खाणो तियार हे।” \v 18 पुण ता आखाच माफी मांगणे बाज गीया। पेल्लो ताह केयो, “मी खेत वेचातो लियेल हे, एने जोरेवरी हे काय ताह देखु; मी तुवाह विन्ता केरथु, माहु माफ केर दे।” \v 19 दिहरो केयो, “मी पाच जोड़ी बुयेल वेचातो लियेल हे, एने ताह पारेखणे जाथु; मी तुवाह विन्ता केरथु, माहु माफ केर दे।” \v 20 एक जाण उंजु केयो, “मी वाराड़ किरेल हे, तान केरता नाह आव सिकेत।” \p \v 21 तो पावोर आवीन तान मालक्याह ज्‍यु वातु केय होमलाड्यो। तेवी गेरान मालीक रागा माय आवीन तान पावराह केयो, हेयरान बाजाराम एने गेली माय चालोच जाईन गेरब्याह, लेंगड़ाह, एने आंदलाह न्या लीयाव। \v 22 पावोर उंजु केयो, “एय मालीक जीह केरीन कियेल ईतो, तिहेच केरीन किरेल हे एने तीबी जागो हे।” \v 23 मालीक पावराह केयो, “सेड़की पोर एने वाड़ी निही जा एने माणहाह पोटाड़ीन लीयाव काहाकाय मारो गेर बोराय जाय।” \v 24 काहाकाय मी तुमूह केथु, “ता हादेल माणहा माय रेन कुण मार खाणाह नाय साक सेकती।” \s चेला बोणनेन किमोत \r (मत्ती 10:37,38) \p \v 25 जेवी एक मोटली गेरदी यीशु हेरी जाताली, ते यीशु पासाण फिरीन माणहाह केयो, \v 26 \x + \xo 14:26 \xo*\xt मत्ती 10:37\xt*\x*“केदी एगदो मार फाय आवी, एने तान आईख आबाख एने बायकु एने सोराह एने बायाख एने बोणह्युख न्या वोर काय तान जीवाह बी माहु रेन जादा मोंग केरी, तो मारो चेलो नाह एय सिकेत। \v 27 \x + \xo 14:27 \xo*\xt मत्ती 10:38; 16:24; मरकुस 8:34; लुका 9:23\xt*\x*एने जो कुण मार केरता खुरूसखाम उखलीन दुख वेठीन मोरने नाह हुदेत, एने मार पासाण नाय आवी, तो बी मारो चेलो नाह एय सिकेत। \p \v 28 “तुमरे माय रेन कुण हे जो किल्लो बाणावणे हुदेह, एने पेल बोहीन खीरचो नाय जोड़ी काय पुरो केरनेन ताकेत मार फाय हे काय नाह। \v 29 एने इहकेरीन नाय एय काय जेवी तो पायो बांद लेय पुण तियार नाय केर सेकी, ते आखा देखणारे ज्य केयीन तान मोजाक उड़ावीन आहणे बाज गीया, \v 30 ‘ज्य माणुह बाणावणे ते बाजनोह पुण बाणाव नाह सीक्‍यो!’ \v 31 एने काल्लो ओहलो राजा हे जो दिहरा राजा हिऱ्यो लेड़ाणेन जाथे, एने पेल बोहीन विचार नाय केरी काय जो विह एजार लेन मार पोर चेड़ाव केरीन आवीह, काय मी दोह एजार लेन तान सामनो केर सेकथु, काय नाह। \v 32 नाह ते तान सेटाच रेती, तो खोबर्‍याह मोकलीन मेल केरने होदि। \v 33 इहीचकेरीन तुमरे माय रेन जो कुण तान आखो सोड़ी नाय, ते मारो चेलो नाह बोण सिकेत। \s होवादो मीठ \r (मत्ती 5:13; मरकुस 9:50) \p \v 34 “मीठ ते हाजो हे, पुण मीठान खारलो होवाद जात रेय, ते काल्ली चिजी केरीन खारलो केराय जाय। \v 35 तो नाह ते बुईन केरता, एने नाह खोतान केरता कामाम आवीह: पुण ताह माणहे बाहेर टाक देतेह, जान होमेलनेन कान हेते ता होमली लेय!” \c 15 \s टाकायेल मेंड्रान किस्सो \r (मत्ती 18:12-14) \p \v 1 \x + \xo 15:1 \xo*\xt लुका 5:29,30\xt*\x*आखा फालो उकालनारे एने पापी यीशु फाय आया केरताला, काय ता यीशुन वातु होमली। \v 2 पुण फरिसी एने देरेमगुरू कुयराएन केया, “ज्यो ते पापी हिऱ्यो बेलाह एने ता हिऱ्यो खाते पिते।” \p \v 3 तेवी यीशु ताह ज्यो किस्सो केयो, \v 4 “तुमरे माय रेन कुण हे जान एक होव मेंड्रा एती, एने ताम रेन एक टाकाय जाय, ते नोवह्यान नोव मेंड्राह जेंगलाम सोड़ीन, ता टाकायेल मेंड्राह जाह वोर नाह सापड़ेत ताह वोर होदते नाय रेय? \v 5 एने जेवी ताह सापड़ी जाथे, तेवी तो जुलूम खुसी एन ताह खादा पोर उखली लिथे; \v 6 एने गेर आवीन हातीह एने तान आहने रेणाराह टुलो केरीन किथे, ‘मार हेऱ्या मोंज किरो, काहाकाय मारो टाकायेल मेंड्रो सापड़ी जायेल हे।’ \v 7 मी तुमूह केथु इहीचकेरीन पाप सोड़नार पापी माणहान बाराम बी हेरगा माय ओलीच खुसी एय, जोलीक नवह्यान्नव देरमीन बाराम नाह जा पाप केरने सोड़ दियेल हेते, जाह मोन बोदेलनेन गिरेज नाय मीले। \s टाकायेल रूपियान किस्सो \p \v 8 “तिहेच ओहली काल्ली बायकु एय जी फाय दोह रूपिया एती, एने ताम रेन एक रूपियो टाकाय जाय, ते तो दिवो हेलगाड़ीन एने गेर बारीन, जाह वोर नाह सापड़ेत ताह वोर होदते नाय रेय? \v 9 एने जेवी सापड़ी जाथे, ते ती तीन जोड़ीदाराह एने आहने रेणार्‍यु बायकुह टोलवीन किथे, ‘मार हेऱ्यो मोंज किरो, काहाकाय मारो टाकायेल पोयशो सापड़ी जायेल हे।’ \v 10 मी तुमूह केथु इहीचकेरीन पाप सोड़नार पापीन बाराम बोगवानान हेरोगदुतान सामने मोंज ईथे।” \s उजाड्या सोरान किस्सो \p \v 11 पुशो यीशु केयो, “एक माणहान दुय सोरा एता।” \v 12 ताम रेन आतल्‍यो बिटोख आबाख केयो, “एय आबा, मालदेन माय रेन जो मारो वाटो हे तो माहु आप दे।” \v 13 थोड़ाक दिह्याम आतल्‍यो बिटोख तान आखो मालदेन लेन एकठो केरीन सिटोच मुलखाम जात रिनो, एने ता आखो मालदेन मोज मोचती माय उड़ाव दिनो। \v 14 जेवी तो आखो काय खेरची दिनो, तेवी ता देसाम मुठलो काल पुड़नो, एने तो गेरीब एय गीयो। \v 15 केरीन तो ता देसाम रेणार एक जाणा फाय काम होदणेन केरता गीयो। एने तो ताह तान खेताम हुवऱ्या चारने मुकल्यो। \v 16 पुण जो हुवऱ्या खाताला, ता फोला केरीन तान पेट बोरने होदतालो; काहाकाय ताह कुण खाणे नाह आपतालो \v 17 तेवी तो सुद्दी माय आवीन तो सोताह केयो, “मार आबाख फाय ते जुलूम पावराह पेट बोरीन रूटो जुड़ेह, एने मी न्या बुखल्यो मोरने बाजरिनोह। \v 18 पुण एवी मी मार आबाख फाय जाह, एने ताह केह काय आबा, मी बोगवानान विरोद माय एने तार नेजरीम पाप किरेल हे। \v 19 एवी मी तारो बिटोख केवाणेन सुद नाह रिनो, ते माहु तारो एक पावरान गेत राखले।” \p \v 20 तुलबूखे तो उठीन तान आबाख फाय चाल पोड़नो। सिटोच रेन आबोख ताह दिख्यो ते ता पोर जुलूम किव आव गियी, एने दोवड़ीन ताह गेले लागाड्यो, एने ताह गुल्‍या दिनो। \v 21 तेवी बिटोख आबाख केयो, “आबा, मी बोगवानान विरोद माय एने तारी नेजरीम पाप किरेल हे; एवी मी तारो बिटोख केवाणेन सुद नाह रिनो। \v 22 पुण आबोख तान पावराह केयो, ‘सेटकाह हाजालाह रेन हाजाह फाड़का लावीन ज्याह पेरावो, एने ज्यान आथाम मुंदी एने पाया माय खाहड़ा पेरावो, \v 23 उंजु पालेल वासड़ो लावीन मारो आपु खाहु एने मोंज केरहु। \v 24 काहाकाय मार बिटोख मोर जायेल ईतो, पुण पुशो जीव जायेल हे: टाकाय जायेल ईतो, पुण एवी सापड़ी जायेल हे।’” इहकेरीन ता मोंज केरने बाज गीया। \p \v 25 पुण तान डावालो बिटोख खेताम ईतो। जेवी तो आवतालोन गेरान आहने पोचनो, ते तो गीते गावताला एने वाजाड़ताला एने नाचणेन आवाज होमल्यो। \v 26 तेवी तो एक पावोराह हादिन फुशो, “ज्य काय एणे बाजरिनोह?” \v 27 पावोर ताह केयो, “तारो आतल्‍यो बाहख आव रिनोह, तो हाजे हुके जुड़नो, केरीन तारो आबोख पालेल वासड़ो मारेल हे।” \v 28 ओहलो होमलीन ताह राग आव गीयो एने ताह गेराम रिगणेन बी मोन नाह एनो; पुण तान आबोख बाहेर आवो एने ताह विन्ता केरीन पोटाड़ने बाज गीयो। \v 29 बिटोख ताह केयो, “देख, मी ओला वोरह्या रेन तारी चाकरी केरने बाजरिनोह एने मी केदी बी तारी वात नाह टाल्यो? तीबी तु मार जोड़ीदार हिऱ्यो मोंज केरनेन केरता माहु बोकड़ीन एक गीदल्यो बी नाह आप्यो! \v 30 पुण तारो ज्यो बिटोख, तारो मालदेन गेलेत कामाम उड़ाव दियेल हे, पुण तो पुशो आव लागोह ते तु पालेल वासड़ो मारायेल हे। \v 31 आबोख ताह केयो, ‘बेटा, तु ते जेलेम मार हिऱ्यो हे जो काय मारो हे तो आखो तारोच हे। \v 32 ते आपुह जुलूम खुस एन तिवार मानावणे जुवे काहाकाय ज्यो तारो बाहख मोर जायेल ईतो, पुण पुशो जीवतालो एय जायेल हे; टाकाय जायेल ईतो, पुण एवी सापड़ी जायेल हे।’” \c 16 \s चेतुर कारबारी \p \v 1 ओवतो यीशु चेलाह केयो, “काल्ला कारबारीन एक पावोर ईतो। एने माणहे तान सोमोर ता पोर ज्यो गुनो लागाड्या काय ज्यो तारो आखो मालदेन उड़ाव दिथे, \v 2 तो ताह हादिन केयो, ‘ज्यी काय वात हे जी मी तारे बाराम होमेलथु? आपणे कारबारीन ईसाब आप, काहाकाय एवी तु कारबारी नाह रेय सिकेत।’ \v 3 तेवी कारबारी सोचणे बाज गीयो, ‘एवी मी काय केरू? काहाकाय मारो मालीक एवी कारबारीन काम माहु फाय रेन सांडाड़ ने बाजरिनोह। मार माय ताकेत नाह सोती काय माटड्यो खोदु; एने बिख मांगणेन माहु लाज आवीह। \v 4 मी सोमजी गीयो काय केरूह, काहाकाय जेवी मी कारबारीन कामा पोर रेन सुट जाह ते माणहे माहु तान गेरा माय लेय लेती।’ \p \v 5 “एक एक केरीन हाद्यो एने पेल्लाह फुशो, ‘तुवा पोर मार मालीक ने कोलोक केरजो हे?’ \v 6 तो केयो, ‘होव मोण तेल,’ तेवी तो ताह केयो, ‘तारा खाताम पाचाह लेख दे।’ \v 7 ओवतो तो दिहराह फुशो, ‘तुवा पोर कोलोक केरजो हे?’ तो केयो, ‘होव मोण गोव,’ तेवी तो ताह केयो, ‘तारा खाताम आठ होव लेख दे।’ \p \v 8 “मालीक ता अन्याय केरनारा कारबारी नावल्यो काय तो चेतराएच काम किरेल हे; काहाकाय ज्यी दुनियान माणहे तान कालान टेम ने माणहा हिऱ्यो रित वेवारा माय उजालान माणहाह रेन जुलूम चेतुर हेते।” \p \v 9 एने यीशु ताह केयो, “अन्याय केरीन दुनियान मालदेन से तुमरे केरता जोड़ीदार बाणाव लिवो, काहाकाय जेवी तो निवरी जाय, ते ता तुमूह जेलेमक्यो खेतेम नाह एणे ता माय लेय लेती। \v 10 जो जुलूम आतीस वातु माय ईमानदार हे; तो होवटा माय बी ईमानदार हे। \v 11 केदी तुमू दुनियान मालदेन माय ईमानदार नाह रेना, ते खेरलो मालदेन तुमूह कुण होपी? \v 12 केदी तुमू जो दिहरान हे ईमानदार नाय रिहो ते जो तुमरो खुद ने हे, ताह तुमूह कुण आपी? \p \v 13 \x + \xo 16:13 \xo*\xt मत्ती 6:24\xt*\x*“काल्लो बी पावोर दुय मालक्यान चाकरी नाह केर सिकेत; काहाकाय तो एका हिऱ्यो ईमानदार, एने दिहराह मोंग केरी, नाहते उवतो एका हिऱ्यो मिलीन रेय एने दिहराह काईच नाय सोमजी। तुमू बोगवानान एने मालदेनान दुयान चाकरी नाह केर सेकते।” \s यीशुन थोड़ीक हिकवोण \r (मत्ती 11:12,13; 5:31,32; मरकुस 10:11,12) \p \v 14 फरिसी जा मालदेनान लालच्‍या एता, ता आखी वातु होमलीन यीशुन मोजाक उड़ावीन आहणे बाज गीया। \v 15 यीशु ता फरिसी माणहाह केयो, तुमू ते माणहान सामने आपणे आपाह देरमी केवाड़तेह, पुण बोगवान तुमरे मोनाह जाणेह। काहाकाय जी चिज माणहान नेजरी माय जुलूम हाजी हे, ती बोगवानान आहने खाराब हे। \p \v 16 \x + \xo 16:16 \xo*\xt मत्ती 11:12,13\xt*\x*मुसान कायदो एने जाणकार बपतीस्मा केरनार योहान वोर रेना, ती टेम रेन बोगवानान राज ने हाजाली खुबेर होमलाड़ ने बाजरिनोह, एने एक एक माणुह ता माय जोर लागाड़ीन रिगेह। \v 17 \x + \xo 16:17 \xo*\xt मत्ती 5:18\xt*\x*जुग एने देरती उलेव एय जाती, पुण मुसान कायदान एक टिमको बी टेल जाणेन होपो हे। \p \v 18 \x + \xo 16:18 \xo*\xt मत्ती 5:32; 1 कुरिंथीयो 7:10,11\xt*\x*जो कुण तान बायकुह सोड़ीन दिहरी हिऱ्यो वाराड़ किरेह, तो सिनालो किरेह, एने जो कुण ओहली सोड़ेल बायकु हिऱ्यो वाराड़ किरेह, तो बी सिनालो किरेह। \s मालदार माणुह एने गेरीब लाजर \p \v 19 एक मालदार माणुह एतो, जो मोंगाला फाड़का पेरतालो एने दाड़ीन हुकेह रेतालो। \v 20 ता लाजर नावान एक गेरीब एदमी रेतालो, तान सेरीर चांदा केरीन बोराय रियेल एतो, एने दाड़ीन दिह लाजराह मालदार माणहान बायणा हेऱ्यो लावीन बोहाड़ देतालो, \v 21 तो मालदारान पाटला पोर वालो पुड़ेल उसटालो खाणो खाईन तान पेट बोरने होदतालो; एने ता चिता आवीन तान गायाह चाटताला। \p \v 22 एक दिह गेरीब लाजर मोर गीयो, एने हेरोगदुत ताह लेन अब्राहाम फाय पोचाड़ देना। ओवतो मालदार बी मोर गीयो एने गाड़ देना, \v 23 \f + \fr 16:23 \fr*\ft आंदारकेली; मुरेल माणहान दुनिया।\ft*\f*पुण तो आंदारकेली आक्‍ठान पिड़ाम पोड़नो, एने तो ता रेन नेजेर टाक्‍यो, ते अब्राहाम जुलूम सीटे नेजेर पोड़नो ते लाजर ता हिऱ्यो बोह रियेल ईतो दिख्यो। \v 24 तेवी तो आयड़ीन केयो, “एय आबा अब्राहाम, मार पोर गीण केरीन लाजराह मोकली दे काय तो तान आंगलीन सेवटो पाण्या माय बिजवीन मारी जिबीह हेली केरी, काहाकाय मी ज्या आक्‍ठो माय वेला केरने बाजरिनोह!” \p \v 25 पुण अब्राहाम केयो, “एय बेटा, एर केर काय तु तारे जीवाय माय मोंज किऱ्यो, पुण लाजर वेला किरेल ईतो। पुण एवी तो न्या हुक हुदेरनोह, एने तु वेला केरने बाजरिनोह। \v 26 ओलोच नाह पुण आमरे एने तारे विचीम जुलूम मुठो खाडो ठेराव मिल्योह, काय जो न्या रेन तार फाय जाणे होदि, तो नाय जाय सेकी; एने जो ता रेन न्या आवणे होदि, तो नाय आव सेकी।” \v 27 मालदार एदमी केयो, “ते एय आबा, अब्राहाम मी तुवाह विन्ता केरथु काय तु लाजराह मारा आबाख ने गेर मोकली दे, \v 28 काहाकाय मारा पाच बाहख हेते; लाजर तान सामने ज्यी वातीन चेतावणी देय, काय ओहलो नाय एय काय ज्यी पिड़ान जागाम नाय आवी।” \v 29 अब्राहाम ताह केयो, तारा बायह्या फाय मुसान एने जाणकारान पुस्तेक हेते, ता तान होमले। \v 30 मालदार एदमी केयो, नाह एय आबा अब्राहाम; केदी मुरेल माय रेन जीवतालो एन ता फाय जाय, ते ता पाप केरने सोड़ीन मोन बोदेलती। \v 31 अब्राहाम ताह केयो, ता मुसान एने जाणकारान नेम नाह होमेलते, ते केदी मुरेल माय रेन बी एगदो जीवतालो एयीन ता फाय जाय तीबी तान नाय होमेलती। \c 17 \s पाप \r (मत्ती 18:6,7,22; मरकुस 9:42) \p \v 1 ओवतो यीशु तान चेलाह केयो, “ज्य ते एय सिकेह काय थोड़ाक माणहे थोड्युक वातुन केरता पाप नाय केरी, पुण हाय ता माणहा पोर जो ठोकरान कारेण बुणीह। \v 2 जो कुण ज्या आतल्या माणहाम रेन एकाह पाप केरावी, ते तान गेलाम गेरटीन पुड़ बांदिन देरीयाम जुगार देणे हाजो रेय। \v 3 \x + \xo 17:3 \xo*\xt मत्ती 18:15\xt*\x*तुमू चोकसीम रिवो का काय केरतेह! \p “केदी तारो बाहख पाप केरी ते ताह सोमजाड़, एने केदी तार बाहख पासताय ते ताह माफ केर। \v 4 तो एकुच दिह्याम तार विरोद माय हात वारीन पाप केरी, एने हातु बी वार तार फाय आवीन केय, ‘मी पासताथु,’ ते ताह माफ केर।” \s बुरहो \p \v 5 तेवी प्रेरित मालीकाह केया, “आमरो बुरहो वोदाड़।” \p \v 6 मालीक केयो, केदी तुमरो बुरहो राईन दाणान बाराबोर बी रितो, ताहार ज्या तुतून जाड़ाह उकुम आपता काय मुला बेलुच तार तारेस उखलीन देरीया माय जाय पोड़! ते तो तुमरी मान लेय। \s काम \p \v 7 केदी एक पावोर खेत खेड़ीन, नाहते मेंड्रा चारीन गेर आवी, ते तान मालीक ताह सेटकोह आवीन खाणे बोह इही केय काय? \v 8 तो इही नाय केय! पुण इही केय, मार केरता खाणो तियार केर एने जाह वोर मी खाह पीह ताह वोर मार सेवा चाकरी किर; तान बाद तु बी खाय पिय लीजे। \v 9 पावराह जो काम मालीक होपेल ईतो केरी, ते तो हाजो किरेल केरीन दन्यवाद देय काय? \v 10 इहीचकेरीन जो काम केरनेन उकुम तुमूह आप मीलेल हे, तो पुरो केरनेन बाद किहो, आमु विणकाम्या पावोर हेते; जो आमुह केरनु एतो आमु तोलोच किरेल हेते। \s यीशु कोढवाला दोह दुखाऱ्याह हुदारने \p \v 11 यरूशलेम जाणेन बुखेत यीशु सामरीया एने गेलीलान विचीम रेन एन जाणे बाजरियेल ईतो। \v 12 ते एक गावाम रिगताच यीशुह दोह कोढ लागेल माणहे मीलना। \v 13 ता यीशुह देखीन जोरेस आयड़ीन केया, “एय यीशु मालीक, आमरी पोर किव केर!” \p \v 14 यीशु ताह देखीन केयो, “जावो, तुमरा सेरीराह चाकऱ्याह देखाड़ो।” \p ते ता वाटे जाणे बाजरियेल एताच ने चोखा एय गीया।\f + \fr 17:14 \fr*\ft साप किरेल, देखी 5:12।\ft*\f* \v 15 ता माय रेन एक दिख्यो काय मी चोखो एय जायेल हे, तेवी तो मोठेच आवाज माय बोगवानान बोड़ाय केरती लेन पुशो यीशु फाय आवो; \v 16 एने यीशुन पाया पोड़ीन यीशुह दन्यवाद दिनो; एने तो सामरीवालो ईतो। \v 17 यीशु ताह केयो, “काय दोह ने दोह चोखा नाह एना काय, ते ओवता ता दिहरा नोव का हेते? \v 18 विदेसी पुशो आवीन बोगवानान बोड़ाय किऱ्यो पुण दिहरा यहुदि का हेते?” \v 19 तेवी यीशु ताह केयो, “उठीन उब रे एने जातरे; तु बुरहो किऱ्यो केरीन चोखो एय जायेल हे।” \s बोगवानान राज ने आवणो \r (मत्ती 24:23-28-37-41) \p \v 20 थोड़ाक फरिसी यीशुह फुशा काय बोगवानान राज केवीह आवी, ते यीशु ताह केयो, “बोगवानान राज देखाणेन गेत नाह आवीत। \v 21 हुमलो बोगवानान राज न्या हे नाहते ता हे इहकेरीन माणहे नाय केती, काहाकाय बोगवानान राज तुमरी विची माय हे।”\f + \fr 17:21 \fr*\ft तुमू माय हे, तुमरी विचीम हे, नाहते उचकाहुच तुमरी विचीम आव लागी।\ft*\f* \p \v 22 ओवतो यीशु चेलाह केयो, माणहान बिटोख आवी, ती टेम तुमू एकास टेमाह देखणेन एर किरहो, पुण नाय देख सिकहो। \v 23 माणहे तुमूह केती, “दिखो पोलो न्या हे!” नाहते “दिखो, ता हे!” तेवी तुमू मा जाहो एने तान पासाण मा चाल पोड़हो। \v 24 उंजु यीशु केयो, विज जीहे जुगान एक कोपरे रेन जुगान दिहरे कोपरे वोर विजलेह, तिहेच केरीन मी माणहान बेटाख ने आवणेन टेम माय बी एय। \v 25 पुण ताह पेल जुलूम दुख वेठणे बी जोरेवरी हे, एने ज्यी केलीन माणहान द्‍वारे नेचो गेणाय जाय। \v 26 यीशु केयो, एने जिहकेरीन नोहान दिह्या माय ईयेल एतो, तिहेच केरीन माणहान बेटाख ने दिह्या माय बी एय। \v 27 जेदिह वोर नुह डोंडह्या माय नाह बुठो, ते दिह वोर माणहे खाताला पिताला लेन देन केरताला, एने ता माय वाराड़े एताला। तेवी मुहेल दार्‍यो पाणी पोड़ीन ता आखाह खेतेम केर दिनो। \v 28 इहीचकेरीन लुत ने दिह्याम बी ईयेल एतो काय माणहे खाताला पिताला, एने लेणो देणो केरताला, जाड़े लागाड़ताला एने गेरे बाणावताला; \v 29 पुण जेदिह लुत सदोम रेन निकेलनो, ते दिह हेरगाम रेन आक्‍ठो एने गंदक पोड़ीन आखाह मार टाकी। \v 30 माणहान बेटाख ने आवणेन टेम माय बी इहीचकेरीन एय। \p \v 31 \x + \xo 17:31 \xo*\xt मत्ती 24:17,18; मरकुस 13:15,16\xt*\x*ते दिह जो गेरान साजा पोर एय एने तान सोमान गेरा माय एय, तो सोमान लेणे बुंदे नाय उतरे; एने तिहेच केरीन जो खेता माय एय तो वोलीन गेर नाय आवी। \v 32 लुत ने बायकुह एर किरो! \v 33 \x + \xo 17:33 \xo*\xt मत्ती 10:39; 16:25; मरकुस 8:35; लुका 9:24; योहान 12:25\xt*\x*पुण जो माणुह तान जीवाह वोचाड़ने होदि तो तान जीवाह गोमाड़ी, एने जो तान जीवाह गोमाड़ी तो तान जीवाह जीवतालो मेली। \v 34 मी तुमूह केथु, ती राती एक खाटला पोर दुय माणहे हुव रेती; ता माय रेन एक विसाय जाय एने दिहराह सोड़ देय। \v 35 दुय बायकु एकठ्युस गेरटी देलने बाज रेती, त्यु माय रेन एक विसाय जाय एने दिहरीह सोड़ देय। \v 36 \f + \fr 17:36 \fr*\ft थोड़ाक लेख माय ज्यो वचन नाह जुड़ेत।\ft*\f*दुय जाणे खेता माय काम केरने बाज रेती, ता माय रेन एकाह विसाय जाय एने एक रेय जाय। \v 37 ज्य होमलीन चेला यीशुह फुशा, “एय मालीक, ज्य काहरी एय?” यीशु ताह केयो, “जाहरी देड़ हे ताहरी मोराग्या टोलवाती।” \c 18 \s विण देरमी नियाव केरनार एने रांडायेल ने किस्सो \p \v 1 उवतो यीशु तान चेलाह ज्य हिकाड़नेन केरता एक किस्सो केयो, काय जेलेम विन्ता केऱ्या किरो एने ईमोत मा आरो: \v 2 “एक गावा माय नियाव केरनार रेतालो, तो नाह ते बोगवानाह बितालो एने माणहान बी फिकेर नाह केरतालो। \v 3 ताच गावा माय एक रांडायेल बायकु बी रेताली, ती तालताल आवीन केताली, ‘मार पोर गुनो लागाड़नारा हिऱ्यो रेन माहु वोचाड़।’ \v 4 तो जुलूम दिह वोर तीन वात नाह मान्यो, पुण सेवली वार मोना माय विचार केरीन केयो, मी बोगवानाह नाह बित एने माणहान फिकेर बी नाह किरेत, \v 5 तीबी ज्यी रांडायेल बायकु माहु दोम्या किरेह, तानकेरता मी ज्यीन फेसलो केरूह, इहकेरीन नाय केरूह ते ज्यी रांडायेल बायकु तालताल आवीन सेवली बुखेत मार नाका माय दोम केर देय।” \p \v 6 मालीक केयो, “हुमलो, ज्यो अन्‍यायी नियाव केरनार काय किथे? \v 7 तानकेरता बोगवानान निवाड़ेल माणहे रात दिह मोदेक ने केरता रेड्या केरतेह, बोगवान तान नियाव केरने वार लागाड़ी काय? \v 8 मी तुमूह केथु, तो चालोच तान नियाव केरी। तीबी माणहान बिटोख जुलबुखे आवी, ते देरती पोर बुरहो केरनाराह देखी काय?” \s फरिसी एने फालो उकालनारान किस्सो \p \v 9 यीशु ताह जा आपणे उपेर बुरहो मेलताला काय आमु देरमी हेते, एने दिहराह नेचा सोमेजताला, ताह ज्यो किस्सो केयो: \v 10 दुय एदमी मोंदिर माय विन्ता केरनेन केरता गीया; ता माय एक फरिसी एने दिहरो फालो उकालनार ईतो। \p \v 11 \f + \fr 18:11 \fr*\ft एखालोच सिटो उबरीन विन्ता किऱ्यो; थोड़ाक लेख माय उबरीनो एने सोताह विन्ता किऱ्यो। \ft*\f*फरिसी उबरीन तान मोनाम इहकेरीन विन्ता केरने बाज गीयो, “एय बोगवान, मी तारो दन्यवाद केरथु काहाकाय मी दिहरा माणहान गेत लालची, ठेगारो, एने सिनाल्यो नाह सुतो, एने ज्या फालो उकालनारान गेत बी पापी नाह सुतो। \v 12 मी एप्ता माय दुय वार उपास केरथु मी मारी आखी कामाईन दाहवो ईसो बी आपथु।” \p \v 13 पुण फालो उकालनार सिटोच उबरीन हेरगान उगे बी नाह दिख्यो, पुण तो तान साती ठोक ठोकीन इहकेरीन केयो, एय बोगवान, मी पापी हे, मार पोर गीण केर! \v 14 \x + \xo 18:14 \xo*\xt मत्ती 23:12; लुका 14:11\xt*\x*यीशु केयो, “मी तुमूह केथु काय फरिसी देरमी नाह ठेरानो, पुण फालो उकालनार बोगवानान ओंगाण देरमी ठेरानो एने तान गेर जात रिनो; काहाकाय जो आपणे आपाह मोठो मानी, तो आत्यो केराय जाय; एने जो आपणे आपाह आत्यो मानी तो मोठो केराय जाय।” \s यीशु सोराह बोरकेत आपणे \r (मत्ती 19:13-15; मरकुस 10:13-16) \p \v 15 थोड़ाक माणहे तान सोराह यीशु फाय लावणे बाज गीया काय तो सोरा पोर आथ मेली; पुण चेला देखीन ताह दोपकाड्या। \v 16 यीशु सोराह आहने हादिन केयो, “सोराह मार फाय आवणे दिवो एने ताह मा रूको, काहाकाय बोगवानान राज सोरान हारकोस हे। \v 17 मी तुमूह खेरीच केथु काय जो बोगवानान राजाह सोरान गेत नाय माने तो ता राज माय केदी माय नाय रिगी।” \s मालदार माणुह एने जेलेमकी जीवाय \r (मत्ती 19:16-30; मरकुस 10:17-31) \p \v 18 एक यहुदि आदिकारी यीशुह फुशो, “एय हाजा गुरू, जेलेमक्यो जीवाय ने आदिकारी बोणनेन केरता मी काय केरू?” \p \v 19 यीशु ताह केयो, “तु माहु हाजो काहा किथे? बोगवानाह सोड़ीन दिहरो कुणीच हाजो नाह। \v 20 तु कायदाह ते जाणेह: ‘सिनालो मा किरहे, खुन मा किरहे, एने चोरी मा किरहे, कुणीन बी जुठो पुरावो मा दिहे, तारा आबाख एने तारी आईख ने मान मिलजे।’” \p \v 21 यहुदि आदिकारी यीशुह केयो, “मी ते ज्या उकुमाह आत्योच रेन मानते आयेल हे।” \p \v 22 ज्य होमलीन यीशु आदिकारीह केयो, “तुवाह एक वात एवी केरनु हे, तारो आखो काय वेचीन गेरब्याह वाट दे; एने तुवाह हेरगा माय मालदेन जुड़ी, एने आवीन मार पासाण चाल।” \v 23 आदिकारी ज्य होमलीन जुलूम नाराज एय गीयो, काहाकाय तो मोटलो मालदार ईतो। \p \v 24 यीशु ताह देखीन केयो, “मालदाराह बोगवानान राज माय जाणेन जुलूम केठीण हे! \v 25 उटड़ाह हुईन डोसाम रेन जाणे केठीण हे, तिहेस केरीन मालदाराह बोगवानान राज माय जाणे केठीण हे।” \p \v 26 होमेलनारे फुशा, ते ओवतो कुणान सुटकारो एय? \p \v 27 यीशु जापाप आप्यो, “ज्य माणहान केरता केठीण हे, तो बोगवानान केरता केठीण नाह सोतो।” \p \v 28 तेवी पतरस केयो, “देख, आमु ते आखो काय सोड़ीन तार पासाण आव लागेल हेते।” \p \v 29 मी तुमूह खेरीच केथु, बोगवानान राज ने केरता आपणो गेर, नाहते बायकुह, नाहते बाहख, नाहते आईख आबाख, नाहते आपणा सोराह सोड़ देना एती; \v 30 ताह ज्यी टेम माय वोदार नाय जुड़ी, पुण आवणारा कालाम जेलेमक्यी जीवाय जुड़ी। \s तान मोतीन बाराम यीशुन तिसरी जाणाव \r (मत्ती 20:17-19; मरकुस 10:32-34) \p \v 31 ओवतो यीशु बारा चेलाह आंगे ली जाईन केयो, “हुमलो, आपु यरूशलेम माय जातेह, एने जोल्युक वातु माणहान सोरान केरता जाणकारान उगे रेन लेखाय जायेल हे, ती आखी पुरी एय। \v 32 माणहान सोराह बिगेर यहुदिन आथाम होप देती, एने ता तान मोजाक उड़ावती; एने तान ईजुत लेती, एने ता पोर थुपती, \v 33 उंजु ताह चापका केरीन देती, एने मार टाकती; पुण तो तीसरे दिह जीवतो एय जाय।” \p \v 34 पुण चेला ज्यी वातीह नाह सोमेजना; एने जी वात ताह रेन लिकीन रेनी, एने ज्यी वात यीशु कियेल ती तान सोमेज माय नाह आवी। \s यीशु आंदला बिखारीह देखतो केरने \r (मत्ती 20:29-34; मरकुस 10:46-52) \p \v 35 जेवी यीशु यरीहोन आहने पोचनो, ते एक आंदलो सेड़कीन दिड़े बोहीन बिख मांगतालो। \v 36 एने माणहान चालनेन गेगदो होमलीन तो फुशो, “ज्य काय एणे बाजरिनोह?” \p \v 37 माणहे आंदलाह केया, “यीशु नासरी जाणे बाजरिनोह।” \p \v 38 तेवी आंदलो आयड़ीन केयो, “एय यीशु दाऊदान सोरा, मार पोर गीण केर!” \p \v 39 जा ओंगाण जाताला, ता आंदलाह दोपकावताला काय ठावको रे; पुण तो उंजु जोरेस आयेड़ने बाज गीयो, “एय दाऊदान सोरा, मार पोर गीण केर!” \p \v 40 तेवी यीशु उबरीन उकुम आप्यो आंदलाह मार फाय लावो, एने जेवी तो आहने आवो ते यीशु आंदलाह फुशो, \v 41 “तु काय हुदेह काय मी तार केरता केरू?” \p “एय मालीक, ज्य काय मी पोशो देखणे बाज जाव।” \p \v 42 यीशु ताह केयो, “देखणे बाज्जा; तारो बुरहो तुवाह हुदार दियेल हे।” \p \v 43 तेवी तो चालोच देखणे बाज गीयो एने बोगवानान बोड़ाय किरते लेन यीशुन पासाण चाल पोड़नो; एने आखा माणहे देखीन बोगवानान बोड़ाय केऱ्या। \c 19 \s फालो उकालनार जक्‍कय ने गेर यीशु \p \v 1 यीशु यरीहो माय रेन जाणे बाजरियेल ईतो। \v 2 तेवी ता जक्‍कय नावान एक एदमी ईतो, तो जुलूम मालदार एने फालो लेणारान मुखी ईतो। \v 3 जक्‍कय यीशु कुण हे तो देखणे होदतालो पुण गेरदीन कारेण यीशुह देख नाह सेकतालो, काहाकाय तो बुटक्‍योच ईतो। \v 4 तेवी देखणेन केरता तो आखाम रेन ओंगाण दोवड़ीन एक उमरान जाड़ा पोर चेड़ गीयो, काहाकाय यीशु तीच वाटे जाण्यो ईतो। \v 5 जेवी यीशु ता जागाम आवो, तेवी जाड़ान उपेर देखीन केयो, “एय जक्‍कय, सेटकोह नेचो उतेर; काहाकाय आज माहु तार गेराम थोबणे जोरेवरी हे।” \p \v 6 तो सेटकोह उतऱ्यो एने खुस एन यीशुह तान गेर ली गीयो। \p \v 7 ज्य देखीन आखा माणहे कुड़कुड़ावीन केणे बाज गीया, “ज्यु ते एक पापी माणहा फाय पावणो बोणीन थुबेह।” \p \v 8 तेवी जक्‍कय उठीन मालीकाह केयो, “एय मालीक, मार मालदेन माय रेन आदो ईसो मी गेरब्याह आप देह, एने मी एगदाह फाय ठेगीन वोदार लेदो एय ताह चार गुणा पोशो आप देह।” \p \v 9 तेवी यीशु ताह केयो, “आज ज्या गेरा माय सुटकारो आयेल हे, काहाकाय ज्यो बी अब्राहाम ने बिटोख हे। \v 10 \x + \xo 19:10 \xo*\xt मत्ती 18:11\xt*\x*काहाकाय माणहान बिटोख टाकायेल ताह होदणे एने तान सुटकारो केरने आयेल हे।” \s दोह सिक्‍कान किस्सो \r (मत्ती 25:14-30) \p \v 11 जेवी माणहे ज्‍यु वातु होमेलने बाजरियेल एता, तेवी यीशु एक उंजु किस्सो केयो, काहाकाय यीशु यरूशलेम ने आहने ईतो, एने ता सोमेजताला काय बोगवानान राज एवी आवण्यो हे। \v 12 ते यीशु केयो, “एक मोटलो पोदवालो एदमी सेटाच देसाम जाथे, काहाकाय राज पोदवी लेन आवती रेय।” \v 13 जाणेन पेल तान दोह पावराह हाद्यो, एने एक एक होनान सिक्‍का आपीन ताह केयो काय, “मी आवुह ताह वोर वेपार किरते रिज्यो।” \v 14 पुण तान माणहे ता हेऱ्या दुसमोनाय मेलताला, ते ता तान पासाण खोबर्‍या फाय खुबेर मोकली काय, “आमु नाह होदते काय ज्यु आमरे उपेर राज केरी।” \p \v 15 जेवी राज पोदवी जुड़ गियी तेवी मालीक पुशो आवो, तेवी तो सिक्‍का आपेल पावराह हाद्यो, काहाकाय मालुम केरने होदतालो काय ता कोलोक कामायेल हेते। \v 16 तेवी पेल्लो आवीन केयो, “एय मालीक, मी तारा होनान सिक्‍का केरीन दोह उंजु होनान सिक्‍का कामायेल हे।” \v 17 मालीक ताह केयो, एय हाजा पावोर! तु जुलूम थोड़ाक माय ईमानदार निकेलनो, ते तानकेरता दोह हेयरा पोर आदिकार मेल। \v 18 दिहरो आवीन केयो, “एय मालीक, मी तारा होनान सिक्‍का केरीन पाच उंजु सिक्‍का कामायेल हे।” \v 19 मालीक ताह बी केयो, “तु बी पाच हेयरा पोर आदिकार मेल।” \p \v 20 तीसरो आवीन केयो, “एय मालीक, देख तारो होनान सिक्को ज्यो हे; जाह मी पोतड़ा माय लीकाड़ मीलेल ईतो। \v 21 मी तुवाह बितालो, काहाकाय तु काठो माणुह हे, जो तु नाह मिल्यो ताह विस लिथे एने जो तु नाह पेर्‍यो, ताह काटेह।” \v 22 मालीक ताह केयो, “एय खाराब पावोर, मी ताराच सोबदा केरीन तुवाह गुनेगार ठेरावथो। तुवाह मालुम एतो काय मी काठो एदमी हे, एने मी जाह नाह मिल्यो ताह विस लेथु, एने जो मी नाह पेर्‍यो ताह काटथु; \v 23 ते तु मार पोयशा होवकाराह काहा नाह आप दिनो? तेवी मी आवीन वियाजताज लेय लितो?” \p \v 24 जा माणहे आहने उबरियेल एता, तो ताह केयो, “तो होनान सिक्को ता फाय रेन लेय लिवो, एने जा फाय दोह सिक्‍का हेते ताह आप दिवो।” \v 25 ता ताह केया, “एय मालीक, ता फाय ते पेलुच रेन होनान दोह सिक्‍का हेते!” \v 26 \x + \xo 19:26 \xo*\xt मत्ती 13:12; मरकुस 4:25; लुका 8:18\xt*\x*मी तुमूह केथु, “जा फाय हे, ताह आपाय जाय; एने जा फाय ना सोतो, ता फाय जो बी हे तो बी लेवाय जाय। \v 27 \x + \xo 19:27 \xo*\xt मत्ती 25:14-30\xt*\x*पुण मार ता दुसमोनाह जा नाह होदताला काय मी ता पोर राज केरू, ताह न्या लावीन मार सामने मार टाको!” \s जिकेल राजान गेत यीशु यरूशलेम माय रिगेह \r (मत्ती 21:1-11; मरकुस 11:1-11; योहान 12:12-19) \p \v 28 ज्यी वात केयीन यीशु तान ओंगाण ओंगाण यरूशलेम ने उगे चाल पुड़नो। \v 29 जेवी यीशु जेतुन नावान बोयड़ा पोर बेथफगे एने बेतनिया गावान आहने पोचनो, ते यीशु तान चेलाम रेन दुय जाणाह ज्य केयीन मुकल्यो, \v 30 तुमू सोमोरल्या गावा माय जावो; एने ता पोचताच तुमूह बांदिल एक गेदड़ान पिलो जुड़ी, ता पोर कुण बी नाह बुहेल सोतो ताह सोड़ीन मार फाय लियावो। \v 31 \f + \fr 19:31 \fr*\ft मालीक; तान मालीक\ft*\f*केदी एगदो तुमूह फुसी, “ज्याह काहा सोड़ने बाजरेनाह, ते इहकेरीन किज्यो काय मालीकाह ज्यान गिरेज हे।” \p \v 32 जा मुकलेल एता, ता जाईन जीहे यीशु ताह कियेल ईतो, तिहेच ताह जुड़नो। \v 33 जेवी ता गेदड़ान पिलाह सोड़ने बाजरियेल एता, ते गेदड़ान मालीक ताह फुशो, “ज्या गेदड़ान पिलाह काहा सोड़तेह?” \p \v 34 ता केया, “मालीकाह ज्यान जोरवुत हे।”\f + \fr 19:34 \fr*\ft मालीक; तान मालीक\ft*\f* \v 35 ता गेदड़ान पिलाह यीशु फाय लावा, एने तान फाड़का गेदड़ान पिला पोर आथरीन यीशुह ता पोर बोहाड़ देना। \v 36 जेवी यीशु गेदड़ान पिला पोर बोहीन जाणे बाजरियेल ईतो, ते ता तान फाड़का वाटे आथीरते जाताला। \fig यरूशलेम माय यीशुन जिकीन रिगणो|alt="Jesus’ Triumphant entry to Jerusalem" src="lb00315c.tif" size="span" copy="Horace Knowles ©" ref="19:36"\fig* \p \v 37 यीशु यरूशलेम ने आहने जेतुन बोयड़ान उतेरती पोर आवो, ते चेलान आखी टोली जुलूम खुस एय गियी एने ज्या चोमेत्कार ने मोटला कामाह देखीन मोठेस आयड़ीन बोगवानान बोड़ाय केरी: \v 38 “जो राजान नावा माय आवीह तो बोरकेतवालो हे, हेरगा माय सान्ती एने जुगा माय बोगवानान बोड़ाय एय!” \p \v 39 तेवी गेरदी माय रेन थोड़ाक फरिसी यीशुह केणे बाज गीया, “एय गुरू, तारा चेलाह ठावका केर!” \p \v 40 यीशु जापाप आप्यो, “मी तुमूह केथु, केदी ज्या ठावका रेती ते दिगोड़ आयेड़ने बाज जाती।” \s यीशु यरूशलेमाह देखीन रेड़नो \p \v 41 जेवी यीशु यरूशलेम ने आहने आवो, तेवी तो ता हेयराह देखीन रेड़नो। \v 42 एय यरूशलेम! तु आजुच सान्तीन वातुह जाणतो, ते कोलोक हाजो रेतो पुण ज्यी वात तारा डोला केरीन लीकाय जायेल हे। \v 43 काहाकाय ओहला दिह आवती काय तारा दुसमोन टुलो एन तुवाह कोंड लेती, एने चार मीरेन माणहे तार पोर दाबाव टाकती; \v 44 तुवाह एने तार माय रेणारे तारा सोराह माराव देती, तार माय देगड़ा पोर दिगोड़ बी नाय रेय; काहाकाय जा टेम माय बोगवान तुमूह वोचाड़नेन आयेल ईतो, पुण तुमू ताह नाह ओलख्या। \s मोंदिर माय रेन वेपारीह निकालनो \r (मत्ती 21:12-17; मरकुस 11:15-19; योहान 2:13-22) \p \v 45 तेवी यीशु मोंदिर माय जाईन वेचणाराह बाहेर निकालने बाज गीयो! \v 46 एने यीशु केयो, “वचन माय लिखेल हे काय बोगवान किथे, ‘मारो गेर विन्तान गेर केवाय,’ पुण तुमू ताह डाकुन पाड़ावो बाणाव मेल्याह!” \p \v 47 \x + \xo 19:47 \xo*\xt लुका 21:37\xt*\x*यीशु दाड़ीन मोंदिर माय हिकवोण केरतालो; एने मुखी चाकर्‍यो एने देरेमगुरू एने माणहान डायला यीशुह मारनेन होदताला, \v 48 पुण ज्यो काम केरनेन ताह काय गालो नाह जुड़नो काय ज्य किहीक केरहु, काहाकाय आखा माणहे यीशुन वातुह पुरा मोना केरीन होमेलताला। \c 20 \s यीशुन आदिकार पोर सावाल \r (मत्ती 21:23-27; मरकुस 11:27-33) \p \v 1 एक दिह यीशु मोंदिर माय माणहाह हिकवोण देणे बाजरियेल ईतो एने हाजाली खुबेर होमलाड़तालो, ते मुखी चाकर्‍यो एने देरेमगुरू, डायडाया हेऱ्या आहने आवीन उबरी गीया; \v 2 एने केणे बाज गीया, “आमुह के, तु ज्या कामाह काल्ला आदिकार माय किरेह, एने कुण हे जो तुवाह ज्यो आदिकार आपेल हे?” \p \v 3 यीशु ताह जापाप आप्यो, “मी बी तुमूह एक सावाल फुसथो; माहु किवो, \v 4 योहानाह बपतीस्मा केरनेन आदिकार हेरगान उगे रेन एतो काय माणहान उगे रेन एतो?” \p \v 5 तेवी ता तान तान केणे बाज गीया काय जापाप आपुह, “केदी आपु केहु, ‘हेरगान उगे रेन,’ ते तो केय, तुमू ता पोर बुरहो काहा नाह केऱ्या? \v 6 एने केदी आपु केहु, ‘माणहान उगे रेन,’ ते आखा माणहे आपुह देगड़ा केरीन देती, काहाकाय माणहे खेरीच जाणतेह काय योहान जाणकार ईतो।” \v 7 ओवता ता जापाप आप्या, “आमुह नाह मालुम काय ताह आदिकार कुणीन उगे रेन जुड़ेल।” \p \v 8 यीशु ताह केयो, “ते मी बी तुमूह नाह केत काय मी ज्य काम काल्ला आदिकार माय केरथु।” \s बाकता किरसाणान किस्सो \r (मत्ती 21:33-46; मरकुस 12:1-12) \p \v 9 तेवी यीशु माणहाह ज्यो किस्सो केणे बाज गीयो, “एगदो माणुह अंगुर ने खेत केऱ्यो, एने किरसाणाह तो गोवांद्यो आपीन मोकता दिह्यान केरता दिहरा देसाम जात रिनो” \v 10 जेवी टेम आवो ते मालीक किरसाणा फाय एक पावराह मुकल्यो काय ता अंगुर ने खेतान थोड़ाक फोलान ईसो ताह आपी, पुण किरसाणे ताह देन एने ठाल्ले आथे मोकेल देना। \v 11 ओवतो तो दिहरा पावराह मुकल्यो, एने किरसाणे ताह बी देना एने ताह लाजवाड़ीन ठाल्ले आथे मोकेल देना। \v 12 ओवतो तो तीसरा पावराह मुकल्यो, एने ता ताह बी गायलो केरीन खेताम रेन बाहेर टाक देना। \v 13 तेवी अंगुर ने खेतान मालीक केयो, मी काय केरू? मी मार मोंगाल्ला बेटाख मोकलुह, एय सेकी ता तान मान मेलती? \v 14 पुण किरसाणे मालक्यान बेटाख देखीन आपसा माय विचार केरने बाज गीया, “ज्यो ते वोच हे, चालो आपु ज्याह मार देता तेवी ज्यी मालदेन आपणी एय जाय! \v 15 एने ता ताह अंगुर ने खेताम रेन बाहेर निकालीन मार टाक्या। केरीन एवी खेतान मालीक ता हिऱ्यो काय केरी? \v 16 ‘मालीक आवीन किरसाणाह खेतेम केरी, एने अंगुर ने खेत दिहराह होप देय।’” ज्य होमलीन ता यीशुह केया, “बोगवान केरीन इहकेरीन नाय एणे जुवे।” \p \v 17 यीशु तान उगे देखीन केयो, “पुस्तेक माय ज्य काय लेख मेल्योह? ‘जा देगड़ाह मिस्तऱ्या बिगेर कामान सोमजीन जुगार दियेल, तोच दिगोड़ पायान खास दिगोड़ बोण गीयो।’ \v 18 जो कुण ता देगड़ा पोर पोड़ी तो टुकड़ा एय जाय, एने चुरा वोल जाय, एने जा पोर तो पोड़ी, ताह देल देय।” \s केसराह फालो आपणे \r (मत्ती 22:15-22; मरकुस 12:13-17) \p \v 19 ती टेम देरेमगुरू एने मुखी चाकऱ्या यीशुह देरने होद्या, काहाकाय ता सोमजी जायेल एता काय यीशु आपणे बाराम ज्यो किस्सो कियेल हे, पुण ता माणहाह बिना। \v 20 ता यीशुन ताक माय रेना, एने वोकल्याह मोकल्यो काय जा देरमी बोणनेन नेट केरीन तान काल्लान काल्ला सावाला माय फासाड़ सेकी, काहाकाय यीशुह यहुदि आदिकारीन आथाम एने रोमन आदिकारा माय होप देहु। \v 21 ता वोकल्या यीशुह ज्यो फुशा, “एय गुरू, आमु जाणतेह काय तु ठिख किथे एने हिकाड़ेह बी, एने काल्लाह नेचो नाह किरेत, पुण बोगवानान वाट खेराय माय देखाड़ेह। \v 22 काय आमुह रोमन आदिकारीह फालो आपणे हाजो हे काय नाह?” \p \v 23 पुण यीशु तान चेतराय जाणीन ताह केयो, \v 24 “माहु एक चांदीन सिक्को देखाड़ो। ज्या पोर कुणान साप एने नाव हे?” ता केया, “रोम ने राजा केसर ने।” \p \v 25 यीशु ताह केयो, “ते जो केसरान हे, तो केसराह आपो; एने जो बोगवानान हे, तो बोगवानाह आपो।” \p \v 26 ता माणहान सामने ज्यी वाती माय यीशुह फासाड़ नाह सेक्‍या, पुण तान जापाप रेन बोंगलायीन ठावकाच एय गीया। \s पोशो जीव उठणे एने वाराड़ \r (मत्ती 22:23-33; मरकुस 12:18-27) \p \v 27 \x + \xo 20:27 \xo*\xt प्रेरितान काम 23:8\xt*\x*ओवता सदुकी जा केतेह काय मुरेलान जीव उठणो सोतोच नाह, ता माय रेन थोड़ाक जाणे यीशुन आहने आवीन फुशा, \v 28 “एय गुरू, मुसान नेम माय इहकेरीन लिखेल हे काय: ‘केदी एगदान बाहख तान बायकु जीवतालीच ने बिगेर सोरान मोर जाय, ते तान बाहख तान बायकु हिऱ्यो वाराड़ केर लेय, एने तान बायाख ने केरता वोच पायदा केरी।’ \v 29 हात बाहख एता, पेल्लो बाहख वाराड़ केरीन बिगेर सोरान मोर गीयो। \v 30 उवतो दुसरो, \v 31 एने तीसरो बी ती बायकु हिऱ्यो वाराड़ केर लिदो। एने इहीचकेरीन हातु बिगेर सोरान मोर गीया। \v 32 सेवली बुखेत ती बायकु बी मोर गियी। \v 33 केरीन जीव उठणेन पासाण ती ता माय रेन कुणीन बायकु रेय? काहाकाय ती हेऱ्या हातु बी बाहख वाराड़ किरेल एता।” \p \v 34 यीशु ताह केयो, “ज्यी दुनियान सोरा माय ते वाराड़ ईथे, \v 35 पुण जा माणहे ज्यान लायेक रेती काय ता कालाह एने मुरेल माय रेन जीव उठणेन आत केरती, ता नाय वाराड़ केरती एने नाय वाराड़ केरने होपाती। \v 36 ओवता ता मोरती बी नाय। काहाकाय ता हेरोगदुतान गेत रेती, एने मोरीन जीव उठणेन कारेण बोगवानान सोरा बोणीन रेती। \v 37 पुण ज्यी वातुह काय मुरेल जीव उठतेह, मुसो बी हेलेगताला जाड़ान उदारण माय देखाड़ेल हे, काय तो बोगवानाह अब्राहाम ने बोगवान, एने इसहाक ने बोगवान एने याकुब ने बोगवान किथे। \v 38 बोगवान ते मुरदान नाह पुण जीवतालान बोगवान हे, काहाकाय तान आहने आखा जीवताला हेते।” \p \v 39 तेवी ज्य होमलीन देरेमगुरू माय रेन थोड़ाक इहकेरीन केया, “एय गुरू, तु खेरीच केयो।” \v 40 एने सदुकीह उंजु यीशुह काह फुसणेन ईमोत नाह एनी। \s मसी कुणान बिटोख हे? \r (मत्ती 22:41-46; मरकुस 12:35-37) \p \v 41 ओवतो यीशु ताह फुशो, “मसी दाऊद ने खानदानान काहा केतेह?” \v 42 दाऊद खुद बजन सहितान पुस्तेक माय किथे; मालीक मार मालीकाह केयो, मार जीवड़े उगे बोह! \v 43 जाह वोर काय मी तारा दुसमोनाह तारे पायान बुंदे नाय केर देव। \v 44 दाऊद ते मसी मालीक किथे; ते ओवतो तो तान वोच किहीक एय सेकी? \s देरेमगुरूह रेन जोगवीन रिज्यो \r (मत्ती 23:1-36; मरकुस 12:38-40) \p \v 45 जेवी आखा माणहे होमेलने बाजरियेल एता, ते यीशु तान चेलाह केयो, \v 46 “देरेमगुरूह रेन जोगवीन रिज्यो, ताह लाम्बा लाम्बा फाड़का पेरीन फिरने हाजो लागेह, उंजु आटा माय नमस्‍कार एने आदार केरनु एने बोक्ती केरन्या गेराम मुखी जागे बोहणु एने खाणान पोंगेत माय हाजो जागो ताह हाजो लागेह। \v 47 ता रांडायेल बायकुन फायदो उखलीन त्युन पोयशा सांडाड़ लेतेह, एने माणहाह देखाड़नेन केरता जुलूम वार वोर विन्ता केऱ्या केरतेह। ताह होवटोह डेंड जुड़ी।” \c 21 \s गेरीब रांडायेल बायकुन बेट \r (मरकुस 12:41-44) \p \v 1 उवतो यीशु दिख्यो काय मालदार जान तान दान मोंदिर ने दान पेटीम टाकणे बाजरेनाह। \v 2 तेवी यीशु एक गेरीब रांडायेल बायकुह बी मोंदिर ने दान पेटी माय दुय आना टाकताली दिख्यो। \v 3 तेवी यीशु केयो, “मी तुमूह खेरीच केथु काय जी गेरीब रांडायेल बायकु आखाम रेन वोदार टाकेल हे। \v 4 काहाकाय मालदार तान वोदार माय रेन थोड़ोक दान टाकेल हेते, पुण जी रांडायेल बायकु फाय जीवणेन केरता जो एतो तो आखो टाक दियेल हे।” \s मोंदिर खेतेम एणेन बाराम जाणाव \r (मत्ती 24:1,2; मरकुस 13:1,2) \p \v 5 जेवी थोड़ाक चेला मोंदिर ने बाराम वात केरने बाजरियेल एता, काय जा कोहला होबाता देगड़ा एने बोगवानाह आपेल चिजी केरीन हिगार मेल्यह, ते यीशु केयो, \v 6 “ज्य आखो तुमू एवी देखणे बाजरेनाह, पुण ओहला दिह आवती ते ज्या आखाह ओदार देती, एने न्या एक बी दिगोड़ नाय रेय।” \s तेकलीत एने दुख \r (मत्ती 24:3-14; मरकुस 13:3-13) \p \v 7 चेला यीशुह फुशा, “एय गुरू, ज्य आखो केवीह एय? एने ज्‍यु वातु पुरी एणेन टेम माय काय निसाणी रेय?” \p \v 8 यीशु केयो, “तुमू जोगवीन रिवो ठेगाहो मा, काहाकाय जुलूम माणहे मारो नाव लेन आवीन केती, ‘मी तोच हे,’ एने केती काय टेम आहने आव लागेल हे। पुण तुमू तान पासाण मा जात रिहो। \v 9 जेवी तुमू लेड़ाय एने देंगान खुबेर होमेलहो ते गाबराहो मा, काहाकाय ओहलो पेल एणेन जोरेवरी हे; पुण ती टेम माय चालोच खेतेम नाय एय।” \p \v 10 तेवी यीशु ताह केयो, “एक जाती दिहरी जाती पोर एने राज पोर राज लेड़ाय केरी, \v 11 एने मोट मोटला बुकम्प एती, एने जागा जागा काल पोड़ी एने बेमारी आवी, एने जुगाम रेन जुलूम बयंकर गेटना गेड़ती एने मोट मोटली निसाणी देखाय। \v 12 पुण ज्यो आखो एणेन पेल मार नावान कारेण तुमूह देरीन वेला केरावती, एने पोंचा माय होपती, एने जेली माय कोंडती, एने राजान एने आदिकारीन सामने ली जाती। \v 13 ती टेम माय तुमूह मारी हाजाली खोबरीन बाराम गोवाय देणेन टेम जुड़ जाय। \v 14 \x + \xo 21:14 \xo*\xt लुका 12:11,12\xt*\x*आमु आपणे आपाह किहीक वोचाड़हु ज्यान बाराम मोना माय पेलुच रेन फिकेर मा किरहो। \v 15 काहाकाय मी तुमूह ओहली इकेल एने बोल आपुह काय तुमरा आखा विरोदी तुमरी हेऱ्या सामनो एने जापाप नाय आप सेकती। \v 16 तुमरा आहख आबोख, एने बाहख, एने तुमरा गेरल्या एने जोड़ीदार बी तुमूह देरावती; एने तुमरे माय रेन थोड़ाक माणहाह माराव देती। \v 17 मार नावान कारेण आखा माणहे तुमू हेऱ्या दुसमोनाय केरती। \v 18 पुण तुमरे मुंडीन एक लेट्यो बी उखली नाय। \v 19 तुमू दिर खाहो ते तुमरा जीवाह वोचाड़ लिहो। \s यरूशलेम खेतेम एणेन बाराम जाणाव \r (मत्ती 24:15-21; मरकुस 13:14-19) \p \v 20 “जेवी तुमू यरूशलेमाह जुलूम सिपाया केरीन कोंडायेल दिखहो, ते सोमजी जाज्यो काय ज्यो खेतेम एण्यो हे। \v 21 ते जा माणहे यहुदिया माय एती ता बोयड़ा पोर नाह जाय; एने जा यरूशलेमान माय एती ता बाहेर निकेल जाय; एने जा गावा माय एती ता पोशा यरूशलेम हेयराम नाय जाय। \v 22 काहाकाय ता दिह डेंड आपणेन रेती, एने जो वचन माय लेख मेल्यह तो आखो पुरो एय जाय। \v 23 ता दिह्या माय जी पेटावाली एने आतल्या सोराह बुजो खावाड़तेय, त्युन केरता हाय, हाय! काहाकाय ता दिह्याम ज्यी देरती पोर जुलूम पिड़ा आवी एने ज्या माणहा पोर बोगवानान मोटलो राग बोड़की। \v 24 ता तालवारी केरीन माराय जाती, एने आरापी बोणीन आखा देसाम पोचाड़ाय जाती; एने टेम पुरो एणे वोर बिगेर यहुदिन माणहे यरूशलेमान माणहाह चेंदती। \s माणहान बेटाख ने पोशो आवणो \r (मत्ती 24:29-31; मरकुस 13:24-27) \p \v 25 \x + \xo 21:25 \xo*\xt प्रकाशितवाक्य 6:12,13\xt*\x*“दिह, एने चांद, एने ताराम निसाणी देखाय, एने देरीयो गेरजी एने जावटा आवती ते दुनियान आखा माणहे तेकलीत माय पोड़ीन गाबराय जाती। \v 26 बिय ने कारेण देरती पोर आवणी गेटनान वाट जोवते जोवते माणहान जीवाम जीव नाय रेय, काहाकाय जुगान ताकेत आलाड़ाय जाय। \v 27 \x + \xo 21:27 \xo*\xt प्रकाशितवाक्य 1:7\xt*\x*तेवी ता माणहान बेटाख ताकेत एने मोटली बोड़ाय हिऱ्यो वादला पोर आवताला देखती। \v 28 जेवी ज्‍यु वातु एणे बाज रेती, ते उबरीन तुमरो मुंड उपेर किरज्‍यो; काहाकाय तुमरो सुटकारो आहनेच रेय।” \s अंजीर ने जाड़ान किस्सो \r (मत्ती 24:32-35; मरकुस 13:28-31) \p \v 29 यीशु ताह एक किस्सो बी केयो: “अंजीर ने जाड़ एने आखा जाड़ाह दिखो। \v 30 जिहकेरीन अंजीरान डिरा फुटने बाज जाथे, ते तुमू देखीन खुद जाण जातेह काय उनालो आहने हे। \v 31 तिहेच केरीन जेवी तुमू ओहल्यु वातु एताल्यु दिखहो, तेवी जाण जाज्यो काय बोगवानान राज आहने हे। \p \v 32 “मी तुमूह खेरीच केथु काय जाह वोर ज्‍यु आख्‍यु वातु पुऱ्यू नाय एय, ताह वोर ज्यी पिढीन माणहे खेतेम नाय एती। \v 33 जुग एने देरती टेल जाय, पुण मार वचन केदी नाय टेली। \s जागते रिवो \r (मत्ती 24:36-44; मरकुस 13:32-37) \p \v 34 “तानकेरता जोगवीन रिवो, तुमरो मोन साकवालो एन खुमारी माय नाय रेणु जुवे, एने जीवणान फिकरीह रेन मोंदड़ालो नाय एणे जुवे, नाहते ता दिह तुमरी पोर फासान गेत उचकाहुच आव जाती। \v 35 काहाकाय तो आखी देरती पोर रेणारे आखा माणहा पोर इहीचकेरीन आव पोड़ी। \v 36 तानकेरता जागताला रिवो, एने देर टेम विन्ता किरते रिवो; तेवी ज्यी आवणार आखी गेटनाह रेन वोचहो एने माणहान बेटाख ने ओंगाण उब रेणेन लायेक बुणो।” \p \v 37 \x + \xo 21:37 \xo*\xt लुका 19:47\xt*\x*यीशु दाड़ीन मोंदिर माय जाईन हिकाड़तालो, एने राती बाहेर जाईन जेतुन नावान बोयड़ा पोर रेया केरतालो। \v 38 एने दाड़ीन दिह उठ्यान वेगाच आखा माणहे यीशुन वात होमेलनेन केरता मोंदिर माय ता फाय आया केरताला। \c 22 \s यीशुन विरोद होमच्‍यो \r (मत्ती 26:1-5; मरकुस 14:1-2; योहान 11:45-53) \p \v 1 बिगेर खमीरान रोटान तिवार जो फसह केवाह, आहने ईतो; \v 2 एने मुखी चाकर्‍यो एने देरेमगुरू यीशुह मारावणेन गालो काड़ने बाजरियेल एता, पुण ता माणहाह बिताला। \s यहुदा इस्‍कोरितीन बुरहो तोड़ने \r (मत्ती 26:14-16; मरकुस 14:10-11) \p \v 3 यहुदाह इस्‍कोरिती बी केताला तो यीशुन बारा चेलाम रेन एक ईतो ता माय सैतान रिग गीयो। \v 4 यहुदा मुखी चाकऱ्या एने मोंदिरान सिपायड़ान मुखी फाय गीयो, एने यीशुह किहीक देराव सेकु, ज्यान बाराम ता हिऱ्यो वातु किऱ्यो। \v 5 ते ता जुलूम खुस एय गीया एने यहुदाह पोयशा आपणे तियार एना। \v 6 यहुदा मान लिदो एने जा माणहे नाय रेती ता यीशुह देरावणेन गालो होदणे बाज गीयो। \s चेला हिऱ्यो फसह तिवारान सेवल्यो खाणो \r (मत्ती 26:17-25; मरकुस 14:12-21; योहान 13:21-30) \p \v 7 जेवी बिगेर खमीरान रोटान तिवारान दिह आवो, तेवी ता फसह तिवारा माय गीदल्यो चेड़ावणे जोरेवरी एतो। \v 8 यीशु पतरस एने योहानाह इहकेरीन केयीन मुकल्यो: “जावो आपणे केरता फसह तिवारान खाणो तियार किरो।” \p \v 9 तेवी चेला यीशुह फुशा, “आमु तान काहरी तियारी किरज्‍यो तारी मोरजी काय हे?” \p \v 10 यीशु ताह केयो, “गावा माय रिगताच तुमूह एक माणुह पाणी बुरेल गुंडो उखलीन जुड़ी, एने जा गेरा माय तो जाय ताच गेराम तुमू बी जाज्यो” \v 11 एने ता गेरान मालक्याह किज्यो: “गुरू तुवाह फुसेह, काय मार चेला हिऱ्यो फसह तिवारान खाणो खाणेन खोली का हे?” \v 12 तो तुमूह उपेर हिंगारेल एक मोटली खोली देखाड़ देय; ताच फसहान खाणान तियारी किरज्‍यो। \p \v 13 तेवी चेला जाईन जिहकेरीन यीशु कियेल ईतो, तिहेच केरीन ता देख्या एने ताहरी ता फसहान खाणान तियारी केऱ्या। \s मालीकान खाणो \r (मत्ती 26:26-30; मरकुस 14:22-26; 1 कुरिंथीयो 11:23-25) \p \v 14 जेवी टेम आव लागु, ते यीशु बारा प्रेरिता हिऱ्यो खाणो खाणे बुठो। \v 15 एने यीशु ताह केयो, “माहु दुख वेठणेन पेल तुमरे हिऱ्यो फसह तिवारान खाणो खाणेन जुलूम आसा एती। \v 16 मी तुमूह केथु काय जाह वोर बोगवानान राज माय ज्य आखो पुरो नाय एय, ताह वोर मी ताह केदी नाय खाव।” \p \v 17 तेवी यीशु वाटको लेन दन्यवाद केरीन केयो, “ज्याह लिवो एने तुमरे माय वाट लिवो। \v 18 मी तुमूह केथु काय एवी रेन बोगवानान राज आवता वोर मी अंगुरान रोह केदी नाय पिव।” \p \v 19 ओवतो यीशु रूटो लिदो, एने दन्यवाद केरीन मुड्यो एने चेलाह आपीन केयो, “ज्यो मारो सेरीर हे जो तुमरे केरता आप मीलेल हे, माहु एर केरनेन केरता इहीचकेरीन केऱ्या किरज्‍यो।” \v 20 तिहेच केरीन यीशु वाटको लेन चेलाह कितेन आप्यो, “ज्यो वाटको मारी लुय माय नोवालो वायदो हे जो तुमरी केरता वोयाड़ाय जाथे।\f + \fr 22:20 \fr*\ft थोड़ाक लेख माय वचन 19 मायवालो ज्यो मारो सेरीर हे ने पासाण यीशुन सोबदो, एने आखो 20 वचन बी नाह लिखेल सोतो।\ft*\f* \p \v 21 “पुण दिखो, माहु देरावणारान आथ मार हिऱ्यो पाटला पोर हे। \v 22 काहाकाय माणहान बेटाख ने केरता ठेराव मेल्यह, तिहेच केरीन माराय जाय पुण जा माणहा केरीन यीशु देराय जाय ता माणहान केरता हाय!” \p \v 23 तेवी चेला एका दिहराह फुसणे बाज गीया काय आपणाम ओहलो केरनार कुण एय। \s आखाम रेन मोठो कुण? ज्या पोर बोलचाल \p \v 24 \x + \xo 22:24 \xo*\xt मत्ती 18:1; मरकुस 9:34; लुका 9:46\xt*\x*उंजु चेलाम ज्यो बोलचाल बी एनो काय आपणाम आखाम रेन मोठो कुण हे। \v 25 यीशु चेलाह केयो, “बिगेर यहुदि पोर तान राजा राज किरेह; एने जा ता पोर आदिकार केरतेह, ता उपकार केरनार केवातेह।” \v 26 \x + \xo 22:26 \xo*\xt मत्ती 20:25-27; मरकुस 9:35; 10:42-44\xt*\x*तुमू ओहला मा बुणहो; पुण जो तुमरे माय रेन मोटलो हे, तो आतल्यान गेत रेय, एने जो तुमू माय रेन मुखी हे, तो पावोरान गेत रेय। \v 27 \x + \xo 22:27 \xo*\xt योहान 13:12-15\xt*\x*काहाकाय मोटलो कुण हे, तो जो खाणो खाणेन बोह रिनोह, नाहते तो जो वाटणार पावोर? खाणो खाणार ते मोठो हे, पुण तुमरे विची माय मी पावोरान गेत हे। \p \v 28 “तुमू ता हेते, जा मारी पारेख माय मार हेऱ्याच रेना” \v 29 एने जिहकेरीन मारो आबोख एक राज पोर माहु आदिकार आपेल हे, तिहेच केरीन मी बी तुमूह आदिकार आपथु, \v 30 \x + \xo 22:30 \xo*\xt मत्ती 19:28\xt*\x*काहाकाय तुमू बी मार राज माय मार पाटला पोर खावो पिवो, एने राजगादि पोर बोहीन इस्राएल ने बारा गेराणान नियाव किरहो। \s पतरसान नाकारान जाणाव \r (मत्ती 26:31-35; मरकुस 14:27-31; योहान 13:36-38) \p \v 31 उंजु यीशु केयो, “शिमोन, एय शिमोन! होमेल, बुतड़ो तुमूह पारेखणेन केरता परवांगी मांग लियेल हे, काय तुमू आखाह खाराबाम रेन हाजालाह आंगे केरी जिहकेरीन किरसाण गोवान दाणाह बुहटाम रेन आंगे किरेह। \v 32 पुण मी तार केरता विन्ता किऱ्यो काय तारो बुरहो कोमजोर नाय एय; एने जेवी तु मार फाय पुशो आवहे, ते तारा बायाख ईमोत आपजे।” \p \v 33 पतरस यीशुह केयो, “एय मालीक तार हिऱ्यो मी जेली माय जाणेन एने मोरनेन केरता बी तियार हे।” \v 34 यीशु केयो, “एय पतरस, मी तुवाह केथु काय आज कुकड़ो वाहणेन पेल तु तीन वार माहु नाह ओलखेत ओहलो केयीन नाकारो किरहे।” \s वाहली, जोलनो, एने तालवार \p \v 35 \x + \xo 22:35 \xo*\xt मत्ती 10:9,10; मरकुस 6:8,9; लुका 9:3; 10:4\xt*\x*ओवतो यीशु ताह फुशो, “जेवी मी तुमूह बिगेर बोटवो एने जोलनो, एने बिगेर खाहड़ान मोकेलतालो, ते काय तुमूह काल्ली चिजीन कोमी पोड़नाली काय?” ता केया, “काल्ली चिजीन नाह” \p \v 36 यीशु ताह केयो, “पुण एवी जा फाय बोटवो एय तो तीह लेय लेय एने तिहेच केरीन जोलनो लेय लेय, एने जा फाय तालवार निहे एय तो तान फाड़का वेचीन एक तालवार वेचाती लेय लेय \v 37 काहाकाय मी तुमूह केथु काय पुस्तेक माय इहकेरीन लेख मेल्योह: तो गुनेगारा हिऱ्यो गेणाय गीयो, काहाकाय तान बाराम कायदा माय लिखेल ती वातु पुऱ्यू एणेन जोरेवरी हे।” \p \v 38 चेला केया, एय मालीक, “देख! न्या दुय तालवार हेत्यु!” यीशु चेलाह केयो, “ओल्युच जुलूम हेत्यु।”\f + \fr 22:38 \fr*\ft तो जुलूम हे, नाहते ज्यो जुलूम हे।\ft*\f* \s जेतुन बोयड़ा पोर यीशुन विन्ता \r (मत्ती 26:36-46; मरकुस 14:32-42) \p \v 39 ओवतो यीशु ता रेन निकलीन तान आदेतीन गेत जेतुन बोयड़ा पोर गीयो, ते चेला बी यीशु हेऱ्या गीया। \v 40 ता जागा पोर पोच गीया, ते यीशु चेलाह केयो, “तुमू विन्ता किरो काय पारेख माय नाय पोड़हो।” \p \v 41 यीशु चेलाह रेन दिगोड़ टाकणे उलोक सीटे जाईन मांड्या वोलीन विन्ता केरने बाज गीयो, \v 42 यीशु इहकेरीन विन्ता केरने बाज गीयो, “एय आबा, तारी मोरजी एय ते ज्या दुखान वाटकाह मार फाय रेन सिटो केर ले, तीबी मारी नाह पुण तारीच मोरजी पुरी एणे दे।” \v 43 तेवी हेरगाम रेन एक हेरोगदुत यीशुह देखानो जो ताह ताकेत आपतालो। \v 44 यीशु जुलूम दुखी एन उंजु बी जुलूम दुख माय विन्ता केरने बाज गीयो; एने यीशुन उबारो लुयान मोट मोटला टिपकान गेत बुई पोर पोड़ताला।\f + \fr 22:44 \fr*\ft थोड़ाक लेख माय 43-44 वचन नाह लिखेल सोतो।\ft*\f* \p \v 45 जेवी यीशु विन्ता केरीन उठ्यो एने तान चेला फाय गीयो, ते ता नाराज ने कारेण हुवणे बाजरियेल एता। \v 46 एने यीशु चेलाह केयो, “तुमू काहा हुवणे बाजरेनाह? उठो, विन्ता किरो काय तुमू पारेख माय नाय पोड़हो।” \s यीशु दोका माय देराय जाणे \r (मत्ती 26:47-56; मरकुस 14:43-50; योहान 18:3-11) \p \v 47 यीशु इहकेरीन केणे बाजरियेल ईतो, ते जुलूम माणहे ता आवा, एने बारा चेलाम रेन यहुदा बी तान ओंगाण ओंगाण आवतालो, तो यीशुन आहने आवो काय ताह गुल्‍या देय। \v 48 यीशु ताह केयो, “एय यहुदा, काय तु गुल्‍या देयीन माणहान बेटाख देरावेह?” \p \v 49 यीशुन चेला जा ता हेऱ्या एता देख्या काय एवी काय एण्यो हे, ते ता केया, “एय मालीक, आमु तालवार चालाड़ज्यो काय?” \v 50 एने ता माय रेन पतरस तालवार केरीन मुखी चाकर्‍यान पावोरान जीवड्यो कान काट दिनो। \v 51 पुण यीशु तो देखीन केयो, “थुबो, इही मा किरो।” एने यीशु तान कानाह सापलीन ताह हाजो किऱ्यो। \p \v 52 तेवी यीशु मुखी चाकऱ्याह एने मोंदिरान राखवाल्यान आदिकाराह एने डायडायाह जा यीशुन विरोद चेड़ाय केरीन आयेल एता, ताह केयो, “तुमू माहु कायदो तोड़नार सोमजीन तालवार्‍यु एने डेंगा लेयीन आवाह काय? \v 53 \x + \xo 22:53 \xo*\xt लुका 19:47; 21:37\xt*\x*जेवी मोंदिर माय मी दाड़ीन तुमरे हिऱ्यो रेतालो, ते तुमू माहु काहा देरनेन कोसीत नाह केऱ्या; पुण ज्यो तुमरो टेम हे, एने आदारलान राज हे।” \s पतरसान नाकार \r (मत्ती 26:57-58,69-75; मरकुस 14:53-54,66-72; योहान 18:12-18,25-27) \p \v 54 ओवता ता यीशुह मुखी चाकर्‍यान गेर लावा। ते पतरस बी तान पासाण पासाण आवो। \v 55 एने जेवी ता आक्‍ठो पेटाड़ीन खोली माय टोलवाएन बोह रियेल एता, ते पतरस बी ता हिऱ्यो बोह गीयो। \v 56 तेवी एक पावेरनी पतरसाह आक्‍ठीन मीरे बोह रियेल देखीन, एने ती तान उगे देखीन केयी, “ज्यो एदमी बी यीशु हिऱ्यो ईतो।” \p \v 57 पुण पतरस नाकारतेन केयो, “एय बायकु, मी ताह नाह ओलखेत।” \p \v 58 थोड़ीक वारीन पासाण दिहरो माणुह पतरसाह देखीन केयो, “तु बी ते ता माय रेन एक हे।” पतरस केयो, “नाह, मी ता माय रेन नाह।” \p \v 59 एक गेंटान पासाण उंजु एक एदमी जोर लेएन केयो, “खेरीच ज्यो एदमी बी ता हिऱ्यो ईतो, काहाकाय ज्यो गेलील वालो हे।” \p \v 60 पुण पतरस केयो, “तु कायतान बाराम केणे बाजरिनोह तो मी नाह जाणेत!” पतरस इहकेरीन केणे बाजरियेल ईतो, ते चालोच कुकड़ो वाह दिनो। \v 61 तेवी मालीक पासाण फिरीन पतरसान उगे दिख्यो, ते पतरसाह बी यीशु कियेल ती वात एर आवी काय “आज विगोस कुकड़ो वाहणेन पेल, तु माहु नाह ओलखेत इहकेरीन तीन वार किहे।” \v 62 एने पतरस बाहेर निकलीन उहकी उहकीन रेड़ने बाज गीयो। \s सिपायड़ा यीशुन ईजुत उड़ावणे \r (मत्ती 26:67-68; मरकुस 14:65) \p \v 63 जा यीशुह देर रियेल एता, ता सिपायड़ा यीशुन मोजाक उड़ावीन देणे बाज गीया; \v 64 एने ता यीशुन डुले पाटो बांदिन ताह फुशा, “जाणाव केरीन के काय तुवाह कुण देनोह!” \v 65 एने ता जुलूम होवट्यु उंजु बी चिहटान वातु यीशुन विरोद माय केया। \s मुखी चाकर्‍यो एने देरेमगुरून ओंगाण यीशु \r (मत्ती 26:59-66; मरकुस 14:55-64; योहान 18:19-24) \p \v 66 जेवी दिह उगनो ते डायडाया एने मुखी चाकऱ्या एने देरेमगुरू एकठा टोलवाना, एने यीशुह तान मुखी पोंचा माय लावीन केया, \v 67 “केदी तु मसी एय? ते आमुह केय दे!” यीशु ताह जापाप आप्यो, “मी तुमूह केह ते तुमू बुरहो नाय किरहो। \v 68 एने केदी मी तुमूह फुसूह ते जापाप नाय दिहो। \v 69 पुण एवी रेन माणहान बिटोख आखाम रेन ताकेतवाला बोगवानान जीवड़े उगे बोह रेय।” \p \v 70 इहकेरीन होमलीन आखा माणहे फुशा, “ते तु बोगवानान बिटोख हे काय?” यीशु ताह जापाप आप्यो, “तुमूच ते केतेह मी हे।” \p \v 71 तेवी ता केया, “आमुह एवी काल्ला पुरावान गिरेज नाह; काहाकाय खुद आमु तान मुया केरीन होमली लियेल हेते।” \c 23 \s पिलातुस ने ओंगाण यीशु \r (मत्ती 27:1,2-11-14; मरकुस 15:1-5; योहान 18:28-38) \p \v 1 तेवी आखा पोंचान माणहे उठना एने यीशुह पिलातुस फाय ली गीया। \v 2 ताहरो ता इहकेरीन केयीन यीशु पोर गुनो लागाड़ने बाज गीया: “ज्यो आमरा यहुदि माणहाह बोड़कावणे बाजरिनोह, एने रोमन राजाह फालो आपणेन विरोद किरेह, एने आपणे आपाह मसी एक राजा किथे।” \p \v 3 पिलातुस यीशुह फुशो, “तु यहुदिन राजा हे काय?” यीशु जापाप आप्यो, “तुसते किथे मी तोस हे।” \p \v 4 तेवी पिलातुस मुखी चाकऱ्याह एने गेरदीह केयो, “माहु ज्या एदम्‍याम काय गुनो नाह देखात।” \p \v 5 पुण ता उंजु बी जुलूम जोरेस केणे बाज गीया, “ज्यो गेलील रेन ते न्या वोर, आखा यहुदिया देसान माणहाह हिकाड़ी हिकाड़ीन बोड़काव दियेल हे।” \s हेरोद राजान सामने यीशु \p \v 6 ज्य होमलीन पिलातुस फुशो, “ज्यु एदमी गेलील वालो हे काय?” \v 7 एने ज्य जाणीन काय यीशु हेरोदेसान आदिकार वालो हे, ते ताह हेरोदेस फाय मोकली दिनो, काहाकाय ता दिह्या माय हेरोद बी यरूशलेम माय ईतो। \v 8 हेरोदेस यीशुह देखीन जुलूम खुस एय गीयो, काहाकाय तो जुलूम दिह्यान ताह देखणे होदतालो; तो तान बाराम होमलेल ईतो, एने ता फाय रेन चोमेत्कार देखणेन आसा केरतालो। \v 9 हेरोद यीशुह जुलूम सावाल फुसते रिनो, पुण यीशु ताह कायच जापाप नाह आप्यो। \v 10 मुखी चाकऱ्या एने देरेमगुरू यीशु पोर जुलूम वातीन गुनो लागाड़ते रेना। \v 11 तेवी हेरोदेस तान सिपाया हिऱ्यो यीशुन ईजुत लेन तान चिहटा केऱ्यो, उवतो जुलूम जामण्या फाड़का पेरावीन पोशो पिलातुस फाय मोकली दिनो। \v 12 ते दिह रेन पिलातुस एने हेरोदेस राजान दोस्ती एय गियी; तान पेल ता एका दिहरान दुसमोन एता। \s पिलातुस यीशुह मोरनेन डेंड आपेह \r (मत्ती 27:15-26; मरकुस 15:6-15; योहान 18:39–19:16) \p \v 13 पिलातुस मुखी चाकऱ्याह एने आदिकारीह एने माणहाह हाद्यो, \v 14 एने तो ताह केयो, “तुमू ज्या माणहाह बोड़कावणार केयीन मार फाय लावाह, एने हुमलो, मी तुमरी ओंगाणुच ज्याह पारेख लियेल हे, पुण जी वातीन तुमू गुनो लागाड़ने बाजरेनाह ती वातीन बाराम माहु ज्या फाय कायच गुनो नाह सापड़नो; \v 15 हेरोदेस राजाह ज्या माय काय गुनो नाह सापड़नो, केरीन तो ज्याह आमरी फाय पुशो मोकली दियेल हे एने हुमलो, ज्याह मारने डेंड आपणे हारको काय गुनो नाह सापड़ेल सोतो। \v 16 तानकेरता मी ज्याह चापका देवाड़ीन सोड़ देह।” \v 17 \f + \fr 23:17 \fr*\ft थोड़ाक लेख माय ज्यो वचन जुड़ेल हे (देखी मरकुस 15:5।)\ft*\f*पिलातुस तिवारान टेम माय यहुदि माणहान केरता एक आरापीह सोड़ देतालो। \p \v 18 पुण ता आखा माणहे आयड़ीन केया, “ज्याह मार टाक एने आमरी केरता बरअब्बाह सोड़ दे!” \v 19 रोमी सारकारान विरोद माय हेयराम देंगो एने खुन किरेल ईतो, केरीन बरअब्बा जेली माय कोंडायेल ईतो। \p \v 20 पिलातुस यीशुह सोड़ने होदतालो, केरीन माणहाह उंजु सोमजाड्यो, \v 21 पुण माणहे पोशा आयड़ीन केया, “ओयाह खुरूसखाम पोर चेड़ाव, खुरूसखाम पोर!” \p \v 22 पिलातुस तिसरी वार ताह फुशो, “काहा, ज्यो काय गुनो किरेल हे? माहु ते ज्या माय मोतीन डेंड आपणेन कायच गेलती नाह देखात। तानकेरता मी ज्याह चापका देवाड़ीन सोड़ दिथो।” \p \v 23 पुण ता आयड़ी आयड़ीन पासाण पोड़ गीया काय यीशु खुरूसखाम पोर चेड़ावाय जाय, एने सेवली बुखेत माणहान आयेड़नो सफल एनो। \v 24 जीहे माणहे मांग केऱ्या तिहेच पिलातुस यीशुह खुरूसखाम पोर चेड़ावणेन उकुम आप्यो। \v 25 बरअब्बा देंगो किरेल एने खुन किरेल तानकेरता जेली माय कोंडायेल ईतो, एने जाह ता मांगताला, ताह सोड़ दिनो; पुण यीशुह तान मोरजीन गेत तान आथाम होप दिनो काय ताह जो केरनु हे ता हेऱ्या केरी। \s यीशुह खुरूसखाम पोर चेड़ावणो \r (मत्ती 27:32-44; मरकुस 15:21-32; योहान 19:17-27) \p \v 26 जेवी सिपायड़ा यीशुह ली जाणे बाजरियेल एता, तुलेचबूखे कुरेन गावाम रेणार शिमोन नावान एक माणुह हेयराम रेन आवणे बाजरियेल ईतो, तेवी सिपायड़ा ताह देरीन यीशुन खुरूसखाम उखलाड्या एने यीशुन पासाण पासाण चालने लागाड्या। \p \v 27 जुलूम माणहे यीशुन पासाण पासाण चाल पोड़ना ता माय जुलूम बायकु बी एत्यु त्यु यीशुन केरता साती ठोकी ठोकीन रेड़ने बाजरियेल एत्यु। \v 28 यीशु त्युन उगे फिरीन केयो, “एय यरूशलेमान बेट्युख, मार केरता मा रिड़ो; पुण तुमरे एने तुमरा सोरान केरता रिड़ो। \v 29 काहाकाय ओहला दिह आवती, ते माणहे केती, ‘ज्‍यु वांज हेत्यु त्यु बोरकेतवाल्यु हेत्यु ज्‍यु सोराह पायदा नाह किऱ्यो एने दुद नाह पिवाड्यु, त्यु बोरकेतवाल्यु हेत्यु।’ \v 30 \x + \xo 23:30 \xo*\xt प्रकाशितवाक्य 6:16\xt*\x*ती टेम माय त्यु बोयड़ाह केती काय आमरी पोर ओदरी पोड़ी, एने बोयड्युह केती आमुह डाप लिवो। \v 31 काहाकाय ता निल्ला जाड़ा हेऱ्या ओहला केरतेह, ते हुकेल जाड़ा हेऱ्या काय काय नाय केरती?” \p \v 32 ता दिहरा दुय आरापीह, यीशु हेऱ्या खुरूसखाम पोर मारने ली गीया। \v 33 ता खोपड़ी नावान जागे पोचना, ता यीशुह खुरूसखाम पोर चेड़ाया, एक डाकुह तान जीवड़े उगे एने दिहराह डाखरे उगे चेड़ाया। \v 34 तेवी यीशु केयो, “एय आबा, न्याह माफ केर, काहाकाय ज्या जो केरने बाजरेनाह तो नाह जाणते।”\f + \fr 23:34 \fr*\ft थोड़ाक लेख माय यीशु केयो, “एय आबा, न्याह माफ केर, काहाकाय ज्या जो केरने बाजरेनाह तो नाह जाणते!” नाह लिखेल सोतो। \ft*\f* ओवता ता चिटठ्यु टाकीन यीशुन फाड़का वाट लेदा। \v 35 माणहे उबरीन देखणे बाजरियेल एता, एने यहुदिन मुखी बी यीशुन मोजाक केरीन केतालो: “ज्यो दिहराह वोचाड्यो, तु खेरीच बोगवानान निवाड़ेल मसी एय ते, आपणे आपाह वोचाड़ ले।” \p \v 36 सिपायड़ा बी आहने आवीन एने माणलो अंगुरान रोह चुहाड़ीन यीशुन मोजाक केरीन केताला, \v 37 “तु खेरीच यहुदिन राजा एय, ते आपणे आपाह वोचाड़ ले!” \p \v 38 एने तान खुरूसखाम ने उपेर गुनान चिट्ठी लेखीन लागाड़ मीलेल एती: “ज्यो यहुदिन राजा हे।” \p \v 39 यीशु हेऱ्या दुय आरापी बी खुरूसखाम पोर चेड़ायेल एता, ताम रेन एक आरापी यीशुन चिहटा केरीन केयो, “तु मसी नाह सुतो काय? खेरीच तु मसी एय ते आपणे आपाह एने आमुह बी वोचाड़।” \p \v 40 पुण दिहरो आरापी ताह दोपकावीन केयो, “तु बोगवानाह बी नाह बित काय? तु बी ते तोच डेंड बोगेतणे बाजरिनोह, \v 41 आपु ते आपणा नियाव ने गेत डेंड बोगेतणे बाजरेनाह, काहाकाय आपु आपणा कामान गेत तोहलो फोल सापड़ाव रेनाह; पुण ज्यो ते काल्लो गेलेत काम नाह किरेल सुतो।” \v 42 ओवतो तो यीशुह केयो, “एय यीशु, जेवी तु तारा राज हिऱ्यो आवहे ताहार तु माहु बी एर किरजे।” \p \v 43 यीशु ताह केयो, “मी तुवाह खेरीच केथु काय आजुच तु मार हिऱ्यो हेरगा माय रिहे।” \s यीशुन जीव सोड़नो \r (मत्ती 27:45-56; मरकुस 15:33-41; योहान 19:28-30) \p \v 44 ती टेम माय हिराणेन बारा वाचता रेन तीन वाचता वोर आखा देसा माय आदारो एय गीयो; \v 45 तेवी दिह्यान उजालो बोंद एय गीयो एने मोंदिरान पुड़दो फाटीन दुय टुकड़ा एय गीया। \v 46 एने यीशु जोरेस आयड़ीन केयो, “एय आबा, मी मारो जीव तारा आथाम होपथु।” इहकेरीन केयीन तो मोर गीयो। \p \v 47 ज्य आखो देखीन सिपायड़ान मुखी, बोगवानान बोड़ाय केरीन केयो, “खेरीच ज्यो माणुह देरमी ईतो।” \p \v 48 जा माणहे ज्यी गेटनाह देखणे बाजरियेल एता, ता साती ठोकते जाईन पोशा जात रेना। \v 49 \x + \xo 23:49 \xo*\xt लुका 8:2,3\xt*\x*पुण यीशु हेऱ्यो गेलील रेन ज्‍यु बायकु पासाण पासाण आयेल एत्यु, त्यु एने तान ओलखातीन आखा माणहे, सेटाच उबरीन देखणे बाजरियेल एता। \s यीशुन बुजणो \r (मत्ती 27:57-61; मरकुस 15:42-47; योहान 19:38-42) \p \v 50 ता युसूफ नावान एक हाजो एदमी ईतो, तो यहुदिन मोटला पोंचान एक माणुह ईतो, \v 51 तो यहुदिन फेसला माय एने यहुदिन कामा माय बेचकायेल नाह ईतो। तो यहुदिन हेयरान अरीमतीया गावाम रेतालो एने तो बोगवानान राज आवी इहकेरीन वाट जोवतालो। \v 52 एने तो पिलातुस फाय जाईन यीशुन देड़ मांग्‍यो; \v 53 तेवी देड़ाह खुरूसखाम पोर रेन उतारीन हुवाल्ली डाठी माय गुंडालीन एक माहणाम मिल्यो, तो माहेण सापराट्याम खुदेल एतो; एने ता माय उंजु कुणीह नाह मीलेल एता। \v 54 तो दिह तियारीन दिह ईतो, एने विहेवणेन दिह आवण्यो ईतो। \p \v 55 गेलील रेन आयेल बायकु युसूफान पासाण पासाण जाईन ता माहणाह देख्यु, एने यीशुन देड़ाह किहीक मेल्या तो सोब देख्यु। \v 56 ओवत्यु त्यु पोशु गेर गीयु एने यीशुन देड़ा पोर लागाड़नेन केरता मोग मोग गेंदाणार तेल एने सोमान तियार किऱ्यो; एने यहुदि नेम ने गेत विहेवणेन दिह त्यु आराम केऱ्यु। \c 24 \s यीशुन जीव उठणो \r (मत्ती 28:1-10; मरकुस 16:1-8; योहान 20:1-10) \p \v 1 एप्तान पेल्ले दिह त्यु बायकु वेग्युच उठीन तियारी केरीन मोग मोग गेंदाणार तेल एने सोमान लेन माहणा माय गीयु। \v 2 त्यु माहणा पोर रेन देगड़ाह उथलेल देख्यु। \v 3 तेवी त्यु माहणा माय गीयु, पुण ता त्युह मालीक यीशुन देड़ नाह जुड़नो। \v 4 तो देखीन त्यु बोंगलाय गीयु, पुण तुलेचबूखे दोवल्या पिपेलन्या फाड़का पिरील, दुय माणहे त्युन आहनेच आवीन उबरेय गीया। \v 5 ताह देखीन त्यु बियीन बुईन उगे मुय केर लेद्यु, ते ता त्युह केया, “तुमू जीवतालाह मुरेल माय काहा होदत्युह? \v 6 \x + \xo 24:6 \xo*\xt मत्ती 16:21; 17:22,23; 20:18,19; मरकुस 8:31; 9:31; 10:33,34; लुका 9:22; 18:31-33\xt*\x*तो न्या नाह सुतो, पुण तो जीव उठेल हे, गेलील माय रेणे बुखेत तो तुमूह कियेल ती वात एर किरो।” \v 7 जोरेवरी हे काय माणहान बिटोख पापीन आथाम देराय जाय एने खुरूसखाम पोर चेड़ावाय जाय, एने मोरीन तीसरे दिह जीव उठी। \p \v 8 तेवी त्युह यीशु कियेल ती वात एर आवी। \v 9 बायकु माहणा माय रेन आवीन त्यु वातुह ईग्यार चेलाह एने दिहरा आखा माणहाह केय होमलायो। \v 10 प्रेरिताह ज्यी वातु केणाऱ्यु बायकु ज्‍यु हेत्यु, मरीयम मगदलीनी, योअन्ना एने याकुबान आहख मरीयम, एने त्यु हेऱ्यु दिहऱ्यु बायकु बी एत्यु। \v 11 त्युन वातु ताह फालतुक लागी, एने ता त्युन वाती पोर बुरहो नाह केऱ्या। \v 12 पुण पतरस उठनो एने दोवड़ीन माहणा माय जाईन, एने माहणा माय निवड़ीन दिख्यो, तेवी ता पोतड़ा ओलाच पोड़ रियेल देखीन तो बोंगलायीन तान गेर जात रिनो।\f + \fr 24:12 \fr*\ft थोड़ाक लेख माय वचन 12 नाह लिखेल सोतो। \ft*\f* \s ईमावुस ने वाटे यीशु चेला हिऱ्यो मिलानो \r (मरकुस 16:12,13) \p \v 13 तेदिस यीशुन दुय चेला ईमावुस नावान एक गावाम जाणे बाजरियेल एता, तो गाव यरूशलेम रेन ईग्यार किलो मिटर सेटो एतो। \v 14 ता दुय जाणे ती गेटनान बाराम आपसा माय वातु किरते जाताला। \v 15 जेवी आपसा माय वातु केरतीन जाणे बाजरियेल एता तेवी यीशु ता हिऱ्यो आवो, एने ता हिऱ्यो चाल पोड़नो। \v 16 एने ता देख्या, पुण ता यीशुह नाह ओलख्या। \v 17 यीशु ताह फुशो, “तुमू काल्ली गेटनान बाराम वातु केरने बाजरेनाह? ता ज्य होमलीन नाराज एन उबरी गीया।” \v 18 ता माय एकान नाव क्‍लियोपास एतो तो केयो, “काय तु यरूशलेम रेन फिरणार तु ओलोच हे काय? ज्यी गेटना यरूशलेम माय गेटेल हे, तान बाराम तुवाह मालुम नाय मीले काय?” \p \v 19 यीशु ताह फुशो, “काल्ली वातु?” ता यीशुह केया, “तु यीशु नासरीन बाराम नाह जाणेत काय? तो बोगवानान एने आखा माणहान नेजरीम जुलूम मोठो काम एने वचनाम ताकेतवालो जाणकार ईतो। \v 20 मुखी चाकऱ्या एने आमरा आदिकारी ताह मोतीन डेंड आपाड़ीन खुरूसखाम पोर चेड़ाव देना। \v 21 आमरी आसा एती काय तोच इस्राएली माणहान सुटकारो केरावी, ओलोच नाह! एने ज्यी गेटना गेटीन तीन दिह एतेह। \v 22 एने आमरे माय रेन थोड्युक बायकु आमुह बोंगलाड़ देन्युह, काहाकाय त्यु वेग्युच माहणा माय जायेल एत्यु, \v 23 पुण त्युह यीशुन देड़ नाह सापेड़नो, त्यु इही कितेन आव्यु काय आमु हेरोगदुतान देरसेन दिखेल हेत्यु, ता आमुह कियेल काय यीशु जीवतालो हे। \v 24 एने आमरा थोड़ाक हाती माहणा माय गील्या, बायकु केताल्यु, तिहेच ता बी देख्या पुण ता यीशुह नाह देख्या।” \p \v 25 तेवी यीशु ताह केयो, “एय विणएकल्या, तुमू बोगवानान जाणकारान आखी वाती पोर बुरहो केरनेन काहा दिरा हेते? \v 26 मसी दुख वेठीन तान बोड़ाय माय बोराणे जोरेवरी एतो।” \v 27 मुसो एने जाणकार जो पुस्तेक माय तान बाराम लिखेल वातीन मतलब ताह सोमजाड़ दिनो। \p \v 28 तोलाक माय जा गावाम जाणे बाजरियेल एता ता गावान आहने जाय पोचना, यीशु जीवे ओंगाण जाण्यो हे इही देखाड्यो। \v 29 पुण ता रावणी केऱ्या काय दिह बुड़ जायेल हे, एने आदारो पोड़ने बाजरिनोह, “तु आमु हिऱ्यो थोब।” तेवी तो ता हिऱ्यो थोबणेन केरता गेरा माय गीयो। \v 30 यीशु ता हिऱ्यो खाणो खाणे बुठो, तेवी रूटो उखलीन बोगवानाह दन्यवाद किऱ्यो, एने रोटाह मुड़ीन ताह आपणे बाज गीयो। \v 31 तेवी तान डोला उगड़ी गीया एने ता यीशुह ओलखी लेदा, तेवी यीशु तान नेजरीम रेन आरताय गीयो। \v 32 ता आपसा माय वातु केऱ्या काय तो वाटे आपु हिऱ्यो वातु केरतालो, एने चोखाली पुस्तेकीन वातु आपुह सोमजाड़तालो, तेवी आपु ताह काहा नाह ओलेख सेक्‍या? \p \v 33 तुलेचबूखे ता चालोच उठीन यरूशलेम माय पोशा जात रेना, ताहरी ईग्यार चेला एने दिहरा हाती टोलवाय रियेल देख्या। \v 34 ता चेला केणे बाज गीया, “यीशु खेरीच जीव उठेल हे, एने शमोन पतरसाह देखायेल हे।” \p \v 35 तेवी ता दुयू वाटे ईयेल ती वात ताह केया, उंजु रूटो मुड़ने बुखेत ता यीशुह किहीक ओलखी लेदा तो आखो केय देना। \s यीशु तान चेलाह देरसेन देणे \r (मत्ती 28:16-20; मरकुस 16:14-18; योहान 20:19-23; प्रेरितान काम 1:6-8) \p \v 36 जेवी चेला ती वातु केणे बाजरियेल एता, तेवी तुलेचबूखे यीशु तान विची माय आवीन उबरेय गीयो एने ताह केयो, “तुमूह सान्ती जुड़ी।”\f + \fr 24:36 \fr*\ft थोड़ाक लेख माय एने उंजु ताह केयो, “तुमरे माय सान्ती रेय!” नाह लिखेल सोतो।\ft*\f* \p \v 37 पुण ता यीशुह बुत हे, इही सोमजीन बोंगलायीन जुलूम बिय गीया। \v 38 यीशु ताह केयो, “तुमू काहा बितेह? तुमू मोना माय सेंका काहा केरतेह? \v 39 मार आथा एने पायाह दिखो, मी तोस हे। माहु सापलीन दिखो, माहु जिहकेरीन तुमू देखणे बाजरेनाह, तोहलो बुतान आड़े एने माह नाह रेत जिहकेरीन मार माय देखतेह।” \p \v 40 तेवी यीशु ज्य केयीन ताह तान आथ पाय देखाड्यो।\f + \fr 24:40 \fr*\ft थोड़ाक लेख माय वचन 40 नाह लिखेल सोतो।\ft*\f* \v 41 ता उंजु बी बुरहो नाह किरेल एता; ता माय ओला खुस एयीन बोंगलाय गीया, यीशु ताह फुशो, “न्या तुमू फाय खाणेन काह हे काय?” \v 42 “ता यीशुह बुंजेल मासान टुकड़ो आप्या।” \v 43 तो मासान टुकड़ो तान सामने खादो। \p \v 44 यीशु ताह केयो, “मुसान पुस्तेक एने जाणकारान पुस्तेक, उंजु गीतान पुस्तेक माय मार बाराम लिखेल वातु पुऱ्यू एणे जुवे, ज्यी वातु मी तुमू हिऱ्यो रेणेन बुखेत तुमूह कियेल।” \p \v 45 तेवी यीशु चोखाली पुस्तेकीन वातु सोमेजणेन केरता ताह इकेल आप्यो। \v 46 एने ताह केयो, “वचन माय ज्य लेख मीलेल हे काय मसी दुख वेठी, पुण तीन दिह्याम मुरेल माय रेन जीव उठी। \v 47 यरूशलेम रेन चालु केरीन आखी केलीन माणहा माय इहकेरीन पारचार किरो, तुमू पाप केरने बोंद किरो ते बोगवान तुमरा पापाह माफ केरी। \v 48 तुमू ज्‍यु आखी वातीन पुरावो हेते। \v 49 \x + \xo 24:49 \xo*\xt प्रेरितान काम 1:4\xt*\x*दिखो मार आबोख जो माहु आपणेन वायदो किरेल हे, ताह मी तुमरी केरता मोकलुह, पुण हेरगाम रेन ताकेत जुड़ता वोर, तुमू यरूशलेम माय थोबज्यो।” \s यीशुन हेरगाम जाणो \r (मरकुस 16:19,20; प्रेरितान काम 1:9-11) \p \v 50 \x + \xo 24:50 \xo*\xt प्रेरितान काम 1:9-11\xt*\x*उवतो यीशु यरूशलेम हेयराम रेन बेतनिया गावान बाहेर ताह ली गीयो, तेवी तो आथ उचा केरीन ताह बोरकेत आप्यो। \v 51 एने ताह बोरकेत आपते लेन तो ता हिऱ्यो रेन आंगे एय गीयो, एने हेरगा माय विसाय गीयो।\f + \fr 24:51 \fr*\ft थोड़ाक लेख माय एने उपेर हेरगा माय विसाय गीयो नाह लिखेल सोतो। \ft*\f* \v 52 तेवी ता यीशुह वोंदिन जुलूम खुसी माय पोशा वोलीन यरूशलेम माय आवा। \v 53 एने ता दाड़ीन मोंदिर माय जाईन बोगवानान बोड़ाय केऱ्या केरताला।