\id 2PE - Gela Translation Project \h 2 Peter \toc1 Eruani na Gegere Peter na Tabu te Gerea \toc2 2 Peter \toc3 2 Peter \mt2 Eruani na Gegere \mt1 Peter na Tabu \mt2 te Gerea \is1 ?Na Hava te Tughunia Igaa? \im Peter, nina manevetena Jesus Christ, te gerea na gegere eni. Te gerea na gegere eni tana balu niulu imurina gaia te gerea na diki gegere. Gaia te gegere vanira na vure tara taluutuni, mara ghahara ilokani na balu bubulo rana vure ni Rome tara vunaghi pungisighi. \ip Peter te gerea na gegere eni na pukuna gaia te ghilala na lei manetarai sorisori kara mai gea ma kara pegopegora rana taluutuni. Peter te ghilala tua na mateana te dutu tua, ge liona ge ke patupatura rana taluutuni, ge kara taonia mughua haia na tarai te utuni te va mai ta God ma Jesus Christ. Peter te kurutira ge kara tughuru ngasi tana lei tarai tara rongovighi itadira rana manevetena na pukuna tara righia Jesus nia na matadira. \ip Sakai na tarai sorisori na balu tinoni tara bosaa ke, Jesus Christ ke mua oli mai. Peter te bosa lagaa tana gegere eni me ghagua na maiana Lord Jesus, ke kale mughua, sakai vamua ighita ka mua ghilala na bongi ke ghoi oli mai iga. Jesus ke mua oli mai mua na pukuna God te liona ge ke vavolara rahei tara mua lavikehai mua na palu tana voladira. \iot Na lei Ghanaghana Mava ilokana na Gegere eni \io1 Nina bosa holopangoti Peter (1:1-2) \io1 God te vilighita ge ka taonia na nilabu maemane (1:3-21) \io1 Na lei manetarai sorisori (2:1-22) \io1 A Lord Jesus ke ghoi oli mai (3:1-18) \c 1 \s1 Nina bosa holopangoti Peter \p \v 1 Inau Simon Peter, nina seka\f + \fr 1:1 \fk Seka \ft Na tinoni tara sagua tana bona ni veitotoghoni. Te mua loghoa siki maana mi padalaghi tana binaboli te haghaa igaa. Na tinoni ke taotaoni na vetena vamua.\f* mana manevetena Jesus Christ, tu gerea na gegere eni. \p Inau tu gerea vanighau gatu, ighau tau tuvalia a sakai vamua na taluutuni ta loghoa. A Jesus Christ, a dida na God mana Vavola, te vaheghita udolu mai dida na taluutuni te uto ngangata na pukuna gaia te maemane. \v 2 Inau tu kokoeliulivuti vania God ge ke vaheghau nina sonihalavu mana mabo te au va, na pukuna tau ghilala utoa mau ghilala Jesus dida na Lord. \s1 God te vilighita ge ka taonia na nilabu maemane \p \v 3 Ta nina puku ni maana tabu God, Jesus te nighi hevei vanighita na lei totobo te manana vania na vola mana kabu maemane taonia na liona God. Gaia te vaheghita na lei totobo raini taonia dida ghilala utoana Jesus Christ. Gaia te hologhita taonia nina rongoragha mana maemane. \v 4 Mana pukuna na lei totobo rakeri, gaia God te vaheghita nina lei baubahu te mava. Nia na lei baubahu raini, ighau kau tuvalia nina vola tabu Christ, ma kau soghasania na lei nilabu dika ni maramana te butu mai tana lei ghanaghana dika. \p \v 5 Mana pukuna Christ te nei rakiri vanighau, ge kau lutu laga ge kau totolo ta nimiu na taluutuni. Keri ke, nia nimiu na taluutuni kau lutu laga ma kau taonia na nilabu te maemane tana volamiu, ma eni te hulighau ge kau ghilala utoa God. \v 6 Na ghilala utoana God, ke hulighau ge kau pilupilua na hulimiu ma eni ke hulighau va tana kabu rurughu, ma eni ke hulighau va tana kabu taoniana na volana God. \v 7 Na kabu marabu ke hulighau va tana doloviadira rana tinoni taluutuni, mana ghanaghana sosoko, ighau kau loghoa na puku ni dolo vanira na lei tinoni soko. \p \v 8 Ma ge kau kabu taonighi raeni ke, na lei totobo raini kara totolo tana volamiu, ge kau ghilala utoa dida Lord Jesus Christ ge kau loghoa na vavanga tana volamiu ge ke hangaghau ma kau gonighi na lei totobo uto.\fig Na Mane Rorodo|alt="A blind man" src="44_JN9.1_BlindMan.tif" size="span" loc="end 8" copy="44_JN9.1_BlindMan" ref="1:9" \fig* \v 9 Hauva, ma rahei tara mua talutatei na lei totobo uto tana voladira, te vaghara rahei tara mua vaevane uto para rorodo tana voladira, na pukuna tara nia ponolio God te va marabui tua na lei paludira. \p \v 10 Ighau rana taluutuni, kau bei gonia te vagha keri, ma kau lutu laga ge kau ghilala utoa aeni te utuni, God te hologhau me vilighau tua. Ge kau nei raeni ke, ma kau mua tumu keha itatana Lord. \v 11 Keri ke, God ke holopangoti togotogoghau ge kau rughuhaghe ta nina kinakabu te kasila dida Lord mana Vavolada a Jesus Christ. \s1 Kau varongohia na Gegere Tabu \p \v 12 Sakai vamua tau ghilalai tua mau tughuru ngasi tana taluutuni te utuni, inau tu ghanaghana ge ku tona haliu so na talutateani vaniamiu na lei totobo raini. \v 13 Inau tu ghanaghana aeni te uto ge ku tona haliu na talutateani vaniamiu so na lei totobo raini tana bona tu vola mua, ge kau mua nighi ponolio. \v 14 Na pukuna dida Lord Jesus Christ te bosa tatavahalea vaniu ke mua daro bona mu ku mate sanighau. \v 15 Mi kakeri tea ke, ge ku ghoi lutu laga mu ku tughunitatei vanighau na lei totobo raini, ge kau ghanaghana kale utoi imurina ge ku mate. \p \v 16 Tana bona tai bosai vanighau nina na maana dida Lord Jesus Christ maia na maiana, tai mua vuhaa siki tutugu manaha. Taho! Tai vaevanea nia na puku ni matamami na rongoraghana mana ladana. \v 17 Ighai tai kabukolua Jesus tana ghotu tabu tana bona God te vahea mai na talumava mana rongoragha. Tana bona keri tai rongovia na talama ni mangana, te mai kokou, ma God, puku ni Haba, te ghaghua, “Aeni na puku ni dalegu, tu dolovia. Inau tu nia togotogo utuni sughua.” \v 18 Eo, tolughai tai rongovia na talama ni mangana te mai kokou tana bona tai kabukolu itatana tana ghotu te tabu.\x - \xo 1:18 \xk \xt tolughai ... tana ghotu tabu \xt Matthew 17:1-5; Mark 9:2-7; Luke 9:28-35\x* \v 19 Mana pukuna keri, ge ai ghilala utoi na hava na lei prophet tara bosadilaa te utuni sughua. Te uto ge kau tabe ngasilia na hava tara gerei tua, na pukuna didira bosadila te vagha na bulu te marara tana bongi. Kau holopangotia didira bosadilaa polo ke sara mai a Christ. Na maiana te vagha na ghama ni dani mana nina marara ge ke va mararaa na tobamiu. \v 20 Na hava te mava ngangata ke, ighau kau ghilala utoa mughua didira lei bosadila na lei prophet tara gerei tana Gegere tabu, tara mua bosadilai taonia didira na ghanaghana heghedira. \v 21 Didira lei bosadila rana prophet te mua butu mai tana na ghanaghana ni tinoni. Taho! Na Tarunga Tabu te hulia na ghanaghanadira, ge kara nia kokoe na lei bosana God. \c 2 \s1 Na lei manetarai sorisori \p \v 1 Idania na balu prophet sorisori ighobudira na lei vure ni Israel. Me te vagha ghua, na balu manetarai sorisori kara mai ghua ighobumiu. Agaira kara bosaa na hava tara taraighau nia te utuni, hauvaa didira na tarai geva kara durakei didira na taluutuni rahei tara taonira. Na manetarai sorisori kara nia hughu na vunaghida Jesus, sakai vamua te mate ge tatavahalera tana hahi. Mana pukuna tara gonighi te vaghai, e mua hau God ke vahera na totoro sule ngangata. \v 2 E subo rana taluutuni kara taonighi didira na lei kabalaghi, mana pukuna keri ge rana vure keha kara bosa dikalaa na puku ni tarai vania na halautu ni taluutuni. \v 3 Mana pukuna gaira na vangapaitu, kara vuhai na lei didira tutugu sorisori ma ge kara holai nimiu na lologho. Ma God te detera tua idania me ke gonidilaa na toroadira. \p \v 4 Ighita ta ghilala God ke torora na pukuna gaia te mua arovira rana lei angel tana bona tara palugha idania. Me nira peta horu mai tana betidalo, mara pitira tana lei vatuluma te pui loloho, polo ke sara na bongi ni dete. \v 5 Mi tana bona Noah te vola mua idania, God te mua arovira tana maramana haulaghi, me durakea na maramana udolu nia na lualua te sule ngangata. Hauva te vavolara vamua a Noah ma gaira ra vitu na tinoni ta nina binaboli, na pukuna Noah te diki bosa tatea vanira rana vure dika ni maramana ge kara taonia nina nilabu maemane God.\x - \xo 2:5 \xt Vuivuni 6:1—7:24\x*\fig |alt="Ark in flood waters" src="co00629b.tif" size="col" loc="end 5" ref="2 Peter 2:5" \fig* \v 6 Mi murina idania ghua, God te torora rana vure eni ra rua na komu, Sodom mi Gomorrah. Te matera nia na lake, ge ke talutatera na lei tinoni udolu na hava ke kale itadira rahei tara diua God.\x - \xo 2:6 \xt Vuivuni 19:24\x* \v 7 Mi naghona God te kerea Sodom, gaia te vavolaa Lot, na pukuna gaia sakai na tinoni maemane, te dikalio ngangata na pukuna rana vure i Sodom tara gonighi na lei kabalaghi mana lei nilabu dika.\x - \xo 2:7 \xt Vuivuni 19:1-6\x* \v 8 Eo, agaia na tinoni maemane, tughu bongi gaia te nighi dikalio tana tobana nia na lei nilabu hahi te righighi me rongovighi. \v 9 Keri vaho ge ka ghilala ge God te ghilala me ke vavolara nina tinoni tana bona na lei vahola ke kalera. Me ke va vahaghitailira sughua rana tangohahi te vuivuni taeni polo ke sara tana bongi ni dete, \v 10 haba vaa rahei tara taonighi didira ghanaghana ni huli, mara nia sika nina maana God. \p Rana manetarai sorisori tara mua matagu ge kara gonighi na lei gehegehe dika, ma gaira rana vure talunagho. Mara koengelea mara mua nia kikinima nina rongoragha Lord ikokou. \v 11 Sakai vamua rana lei angel tara loghoa na maana mara laga va itadira rana manetarai sorisori, tara mua detehorura tana matana God. \p \v 12 Rana manetarai sorisori raini ke, e vaghara na maumanu asi tara mua ghanaghana na hava tara gonighi, mara taonighi vamua na hava na lei hulidira te lioni. Na lei maumanu asi tara vahura ge rana vure kara lotira ma kara matera. Rana manetarai sorisori tara koengelei na lei totobo tara mua ghilala utoi, keri ge God ke va matera te vaghara rana vure tara matera na lei maumanu asi. \v 13 Na tabani na lei tangohahi tara nei ke, God ke vahaghitailira na pukuna tara va nera rana vure keha ge kara vahaghitaili. Gaira te liodira ge kara nongira na vaukolu tana dani ge kara gonighi na lei nilabu dika. Gaira te vaghara na meto te kau tana tivi me ke mua ghoi tokeha, maia ghua te vaghara na pae te kira tana hulimiu, rakiri te vaghai na voladira itadira na vure taluutuni. Tana bona tara vanga kolughau, ara togotogo na pukuna tara pegopegoghau. \v 14 Mi tana bona tara righira na lei vaivine, tara kene taonira ge kara kolikolura, mara mua beto ta didira na gehegehe hahi. Mara malolora rahei didira na taluutuni te labe, ge kara gehetighi ghua na lei nilabu dika kolura. Ma rana manetarai sorisori rakeri, tara ghilala utoa na halautu ni vangapaitu. Ma gaira udolu sarana nina vavaranga God. \v 15 Ara tona haliu sania na halautu te maemane, mara taonia na halautuna Balaam dalena Beor. Agaia te liona ngangata na tabana ta nina gehegehe hahi. \v 16 Hauva God te pasaa Balaam kolua nina donkey ni haehaghe nia na talama ni manga ni tinoni, me betoa na prophet ge ke bei gonia na totobo te bule.\x - \xo 2:16 \xt Buka Iduidu 22:4-35\x* \p \v 17 Rana lei manetarai sorisori raini ke tara mua hangara siki sakai. Agaira te vaghara na vulavula te mamaha, maia te vagha ghua na ghoghopa te ghurihia na ghuri me mua uha. God te gonidila ge ke talura tana pungi loloho i betidalo. \v 18 Mara nira tutugu talunagho heghedira, hauva na lei totobo tara bosai te taho iga na puku ni uto. Rana manetarai sorisori tara bosa te vagha keri ge kara malolora rahei tara tagiha tughulio vaso, mara sanira rana vure voo tara loghoa na lei nilabu dika raini. \v 19 Na manetarai sorisori tara bahura nia rana vure ge kara taonia na didira na tarai ke, kara tatavahale ge kara taonighi na ghanaghana ni hulidira. Hauva gaira heghedira te vaghara rana seka na pukuna na gehegehe dika tara gonighi kara vunaghi pungisira. Te vagha keri, siki tinoni ke taonia vamua na hava te vunaghi pungisia.\f + \fr 2:19 \ft Sakai na talunilabu vania te vagha na mane te inu bulebule haia. Sakai vamua te liona ngangata ge ke betoa, ke vahola ngangata vania na pukuna te vagha na inu bulebule te vunaghi pungisia gaia.\f* \v 20 Mi tana lei bona te padi rana manetarai sorisori tara ghilala Jesus Christ, dida Lord mana Vavola, keri ge ra sania tua na vola dika ni maramana eni. Hauva mi taeni, mara ghoi kabu pipiti so tana tangohahi, mana lei totobo raini te vunaghi pungisia na voladira. Na pukuna keri, mi taeni tara dika vanira haba vulea va ghua idania. \v 21 Te uto va vanira ge kara mua ghilala tua ivei kara ghaghua na kabu maemane, haba vulea va ge kara ghilala utoa, mara murisanighi mara mua taonighi na lei vetena te tabu God te vahera tua. \v 22 Tara nea te vagha erua na bosa liuliu manaha toro ghaghua, “Na kau ke ghoi olivia so me ghania na mumutana,”\x - \xo 2:22 \xt Manahana Solomon 26:11\x* mana “Na bolo te siu marabu tua ke ghoi olivia so na nenepa te uli tua iga.” \c 3 \s1 A Lord Jesus ke ghoi oli mai \p \v 1 Ighau rana taluutuni tu dolovighau, aeni eruani na gegere vanighau ilokani na lei gegere. Inau tu bosatatei na balu totobo tau ghilalai tua, keri ge ku patupatughau ge ke maemanei na ghanaghanamiu. \v 2 E liogu ge kau ghoi ghanaghana olighi ma kau ghilala utoi na hava tara bosadilai na lei prophet tabu idania, maia na hava te bosai na dida Lord mana Vavola, na lei totobo kiri nimiu na lei manevetena tara ladavaghinighi vanighau tua. \p \v 3 Na ghanaghana mava tu liona ge kau ghilala utoa ke, tana bongi sosoko, na balu tinoni tara taonighi na ghanaghana ni hulidira, kara mai ma kara kiahaghinia na utuni.\x - \xo 3:3 \xt Jude 1:18\x* \v 4 Gaira kara bosa, “?Jesus te nia baubahu na oliana mai, ke ghagua iga pe ke taho? ?Na hava na pukuna ge ka taluutunia ke oli mai? Rana kukuada tara mate tua, me taho siki totobo ke tughu tana bona ni vuhaana mai na maramana me sara gatu tua itaeni!” \v 5 Arahei tara bosa te vagha, te liodira ge kara nia ponolio idania mai tua gaia God te gonia na maramana mana parako nia na bosa ni mangana vamua. Gaia te vilivoka na pari mana beti, me lavidatoa mai na pari itatana na beti.\x - \xo 3:5 \xt Vuivuni 1:6-9\x* \v 6 Imurina, God te durakea ghua na maramana nia na beti tana lualua te sule ngangata.\x - \xo 3:6 \xt Vuivuni 7:11\x* \v 7 Ma God te arevaghinia tua na parako mana pari, ge koro ghahara ritini na bongi ke mai ge ke durakera tana lake. Tana bona keri, gaia ke detera na lei tinoni soko, me ke durakera rana vure tara mua taonia gaia. \p \v 8 Ighau rana taluutuni tu dolovighau, kau bei ponolio gea: sakai na dani ke, te vagha a sakai na togha ni niulu itatana God, ma sakai na togha ni niulu ke, te vagha sakai na dani vamua.\x - \xo 3:8 \xt Buka Linge 90:4\x* \v 9 Ma Lord ke mua kise ta nina oli mai te vagha te nia baubahu, ke vagha na balu kara ba ghanaghana. Taho! E kabu rurughu na pukuna ighau. Gaia te mua liona siki sakai tamiu ge ke sivi me ke tagha, ma gaia te nia hevea na bona ge ke tughulio iga. \v 10 Taho siki sakai te ghilala tua na bona na tinoni gito ke mai. Te vagha ghua ighita ka mua ghilala na bongi ke oli mai ga Lord. Tana bongi keri, ke sule ngangata na tagumu, mana parako ke taghalaghinia, ma God ke durakera na aho, mana vula, mana lei veitughu tana lake, mana maramana mana lei totobo ilokana kara pisu.\f + \fr 3:10 \fk ... mana maramana mana lei totobo ilokana kara pisu \ft Balu na gegere haulaghi ni Eruani Peter te bosaa,\fq ma God te righia na maramana mana lei totobo ilokana kara gonidilara ge ke detera.\ft Righia Matthew 24:43; Luke 12:39: 1 Thessalonica 5:2; Na Livu 21:1\f* \p \v 11 Na pukuna God ke durakei sughua na lei totobo soko, keri ge kau ghanaghana utoa na vola tau ghahaghau iga. Kau kabu maemane mughua ma kau nea na hava God te liona tana volamiu. \v 12 Mi tana bona tau pitua na bongi God ke mai, kau lutu laga keri ge na bongi ke mina mai. Tana bongi keri God ke kerea na parako mana pari, mana aho, mana vula, mana lei veitughu kara taghalaghinira tana lapilapi ni lake. \v 13 Hauva mi ighita ka pitudilaa va na parako mana pari vaolu te nia baubahu tua God. Mana lei tinoni soko kara ghahara iga, kara kabu maemane kolua God.\x - \xo 3:13 \xt Isaiah 65:17; 66:22; Na Livu 21:1\x* \p \v 14 Ighau rana taluutuni tu dolovighau, kau tabotabo ngangata ge kau kabu tana vola te marabu me maemane, na pukuna tau pitudilaa ge ke kale na lei totobo raini. Ma kau kabu mabo kolua God. \v 15 Bei ponoliona, na hava na pukuna Lord ge kabu rurughu me pitu na pukuna gaia te liona ge ke vavolara rahei kara tughulio. Aeni te vagha ge gerei tua a kulada ta dolovia, a Paul, tana manaha God te vahea. \v 16 Gaia te nighi tarai tana lei nina gegere udolu. Balu nina talu ni kokoe ilokani te vahola na ghilalaani, ma gaira na balu tinoni tara mua loghoa na manaha mara loghoa na taluutuni te lugu ke, tara ririui na ghanaghanani na hava Paul te gerei ilokani nina gegere, te vaghai ghua tara nei tana Gegere tabu. Mana pukuna tara nei te vagha keri ke, ma God ke durakera. \s1 Na kokoe sosoko ta Peter \p \v 17 Ighau rana taluutuni tu dolovighau, na pukuna tau ghilalai tua raini, kau righitaoniutoghau heghemiu, keri ge rana diu vetena kara mua pegoghau ma kara hulighau nia didira na tarai sorisori. Ke vagha kau taonira ke, igeva kau vuivuni ni ghanaghana ruarua ma kau sivilaghinia nimiu na tughuru ngasi tana taluutuni. \v 18 Kau totolo haia tana sonihalavu mana ghanaghana manaha ta dida Lord mana vavola a Jesus Christ. \p Ighita ka holohabaa ma ka vahea na rongoragha mana lada itaeni maia ke va me va! Amen.