\id 1TI NKO Paul's 1st Letter to Timothy in the Nkonya Language of Ghana \h 1 Timoteo \toc1 Ɔwʋlʋ́ Gyankpapʋá Paulo Lɔ́wanlɩ́n Sɩ́sɩ́ Timoteo \toc2 1 Timoteo \toc3 1 Ti. \mt2 Ɔwʋlʋ́ Gyankpapʋá Paulo Lɔ́wanlɩ́n Sɩ́sɩ́ \mt1 Timoteo \c 1 \rem Proofread 07-07-09 \s1 Itsiáha \p \v 1-2 Mɩ́ Paulo ánɩ́ anɩ Nkpa Ɔhɔ́pʋ Bulu mʋa Kristo Yesuá anɩ ansɩ́ dɩn mʋsʋ lɔ́bwɛ mɩ́ \w sumbí ɔyɔpʋ́\w*, dɛ́ ɔwʋlʋ́ ánfɩ wanlɩ́n sɩ́sɩ́ fʋ́ Timoteo ánɩ́ fʋ́gyi mɩ́ bí onutó Yesu hógyi amʋtɔ. \p Anɩ Sɩ́ Bulu mʋa anɩ Wíe Kristo Yesu bʋgyíi fʋ bʋalɛ, abʋwun fʋ nwɛ ha fʋ́ iwilwii. \s1 Afunu Atosunáhɛ́ \p \v 3 Brɛ́á ndɛnatɩ́ nɔyɔ́ Makedonia nsáɩntɔ á, nɛbláa fʋ mbɛ́ɛ, fʋtsía Efeso ɔmátɔ́, afʋka ahá ámʋ́ʋ́ bʋdɛ afunu atɔ́ suná ámʋ itin. \v 4 Mʋ́ ɔma a, da amʋ́ ɔlá abʋsi brɛ́ yintá há ɔtɛwa pʋ́ anáin ɩlɩ́ntɔ kláa tɩ́ntɩ́ɩ́ntɩ́n. Nwɛ́ɛngyí kɛkɛ ɩtɔpʋ́ba. Ɩtamahá ahá abʋtsia nkpa Bulu hógyitɔ. \v 5 Tɔ́á sʋá anɩaa fʋkáa amʋ́ itin gyí, alɩá Okristoyin okugyíɔkʋ ɔbɔ́dwɛ mʋ ba, mʋ klʋn mɛ́ɛha mʋ ɩpɔ́n, obénya agywɩɩn wankláán mʋ́a hógyi onutó. \v 6 Akʋ bʋmobuo alɩ ɔkpa ánfɩ. Mʋ́ sʋ bafwɩ́ yɔ́ bʋdɛ asʋ́n ánɩ́ ɩma asɩ blɩ́. \v 7 Bʋdekléá bɔ́bwɛ Mose \w mbla asunápʋ́\w*, támɛ bʋmɛdɛ́ ɩtɔ́ ámʋ́ʋ́ bʋdesuná ámʋ asɩ nu. Ɩdɛ amʋ́ bwɛ fɛ́ bʋyin mʋ́, támɛ bʋmeyín mʋ́. \p \v 8 Anɩyin ánɩ́ mbla ámʋ bʋ alɛ́, nɩ́ bɔpʋ́súná atɔ́ ɔkpa wankláánsʋ́. \v 9 Támɛ ɩwánkɩ anɩ ánɩ́ megyí yilé abwɛpʋ́ sʋ Bulu lɔ́wa mbla ámʋ. Mboún ahá ánɩ́ bʋtamagyi mʋ́sʋ́, ahá ánɩ́ amʋ́ asʋtɔ bʋ amʋ́ ɔnlɩn, ahá ánɩ́ bʋtamanyá mʋ ifú, lakpan abwɛpʋ́, ahá ánɩ́ amʋ́ ɩwɩ mɛ́tɩn, ahá ánɩ́ bʋtɔkpɔ́ɩ́ Bulu, ahá ánɩ́ bʋtɔmɔ́ amʋ́ akwɩɩ́pʋ́ pʋ́ aha bambá, \v 10 mbʋa atɔpʋ́, ayin ánɩ́ bʋtekle amʋ́ aba ayin pʋ́ atsɩá bʋtekle amʋ́ aba atsɩ, anyánkpʋ́sa ibíá agyípʋ́, afunupʋ, ahá ánɩ́ bɛká ntam bʋtamagyi mʋ́sʋ́ pʋ́ tsiátɔ́á ɩmɛkanáa atosunáhɛ́ wankláán ámʋ́ʋ́ \v 11 Bulu Onumnyampʋ, ɩkanfʋ́ gyi mʋ klɛ amʋ lɔ́pʋhá mɩ́ ɔbɛ́ɛ, ndáa mʋ́ ɔkan amʋ. \s1 Bulu Paulo Bʋalɛgyí \p \v 12 Nɛdá anɩ Wíe Kristo Yesu ɩpán ánɩ́ alawá mɩ́ ɔwʋnlɩ́n, bú mɩ́ ɔnɔkwalɩpʋ ɔbɛ́ɛ, nyɔ́ɔ agyʋ́má ánfɩ pʋsum mʋ. \v 13 Tɛkɩ mɩ́tɛblɩ́ mʋ ɩwɩ asʋn laláhɛ, ntɛdɩ́nká mʋ ahásʋ, sʋ́pa amʋ́ nɩ́. Támɛ olowun mɩ nwɛ, tsúfɛ́ mmɔhɔ mʋ gyi alɩ brɛ́ ámʋtɔ, mmeyín tɔ́á ndɛbwɛ ɛ́. \v 14 Óo, hɩɛ kɩ alɩá ɔhɩ́ɛ́ ɔbʋ awɩtɔlɛ! Ɔlɛha mɩ́ nenya mʋ hógyi pʋ́ mʋa mɩ́ abadwɛá ɩbʋ anɩa Kristonyɔ ɩkʋlɛbwɛtɔ. \v 15 Asʋ́n ánfɩ ɩbʋ mʋ́tɔ́, ilehián ánɩ́ ɔhagyíɔha ɔbɔ́hɔ mʋ́sʋ́ gyí. Mʋ́gyí, Kristo Yesu lɛ́ba ɔyɩ́tɔ́ bɛlɛ lakpan abwɛpʋ́. Mɩ́gyí amʋ́tɔ́ ɔlaláhɛ nɩ. \v 16 Támɛ ɩ́nɩ sʋ Bulu lówun mɩ nwɛ, há Kristo Yesu lɛ́lɛ mɩ́ ánfɩ ngyi lakpan ɔbwɛpʋ́ kpɔnkpɔɔnkpɔntɩ ánfɩ nɩ́. Mɛ́nɩ ɔhagyíɔha ɔbɛ́bɩ ánɩ́ Bulu tɛhɩ́ɛ́ nyá klʋn há ɔhá ánɩ́ ɔbɛ́ba bɔhɔ mʋ gyi, nyá nkpa ánɩ́ ɩtamatá. \v 17 Mlɩha awa Bulu numnyam, akanfʋ mʋ anɩaa, “Fʋ́gyí Owíeá fʋ́ iwíegyí tamamɔ́ ɔnɔ́. Bulu Ɔkʋkʋ́nʋ́ ɔkʋlɛ, bʋtamapʋ́ ansíbi wun fʋ. Fʋbʋ ɩnʋ brɛ́ fɛ́ɛ́, fʋtamawú! \w Amen.\w*” \p \v 18 Mɩ́ bí Timoteo, atɔ́ ámʋ́ʋ́ Bulu lɛ́lɛ súná tsú fʋ́ ɩwɩ ámʋ sʋ́ ndɛ mbla ánfɩ wa há fʋ́. Pʋ asʋ́n ánfɩ yɔ agyʋ́má, afʋpʋkɔ atosunáhɛ́ wankláán ámʋ nwunsʋ. \v 19 Kɩta fʋ́ hógyitɔ. Bwɛ tɔ́á fʋyin fʋ́ klʋntɔ ánɩ́ ɩbʋ alɛ́, tsúfɛ́ akʋ babwɛ́ tɔ́á bʋyin ánɩ́ ɩma alɛ. Mʋ́ sʋ ɩlahá amʋ́ hógyi lawú. \v 20 Amʋ́tɔ́ akʋ gyí Himeneo mʋa Aleksandro. Napʋ́ amʋ́ wá Ɔbʋnsám ɩbɩtɔ. Ɔbɩ́tɩ amʋ́ ɩsʋ, mɛ́nɩ bɛ́bɩá mehián ánɩ́ fɛ́blɩ́ Bulu ɩwɩ abususʋ. \c 2 \rem Proofread 07-07-09 \s1 Bulusúm Mbla \p \v 1 Ɩtɔ́á ndedunká ánɩ́ mlɩgyánkpa bwɛ gyí, mlɩkokoli Bulu ahá fɛ́ɛ́ nwunsʋ, amlɩbɔ mpáɩ ha amʋ́. Mlɩkʋlɩ Bulu atɔ́ há amʋ́, amlɩda mʋ ɩpán ɔhagyíɔha nwunsʋ. \v 2 Ilehián ánɩ́ mlɔ́bwɛ mʋ́ alɩ há awíe pʋ́ ahandɛ ɛ́, mɛ́nɩ asʋtɔ bólwií anɩ, abétsiá iwilwiitɔ, atalɩ sum Bulu ɔkpagyíɔkpasʋ. \v 3 Ɩ́nɩ bʋ́ʋ alɛ́, anɩ Nkpa Ɔhɔ́pʋ Bulu tekle nɩ. \v 4 Tsúfɛ́ odekléá ɔbɔ́hɔ ahá fɛ́ɛ́ nkpa, mɛ́nɩ bɛ́bɩ ɔnɔkwalɩ amʋ. \v 5 Bulu ɔkʋkʋ́nʋ́ ɔkʋlɛ bʋ ɩnʋ. Nsɩnɛ́ ɔlapʋ́ ɔkʋlɛ pɛ́ ɛ́ bʋ Bulu mʋa anyánkpʋ́sa nsɩnɛ́. Mʋgyí Kristo Yesu, ogyi nyankpʋsa amʋ. \v 6 Mʋlési mʋ nkpa há pʋ́hɔ ahá fɛ́ɛ́ nkpa. Asʋ́n ánfɩ Bulu lɔ́pʋhá ɔyɩ́ fɛ́ɛ́ mʋ́ brɛ́ wankláántɔ́ nɩ. \v 7 Ɔnɔkwalɩ ndɛ mlɩ bláa, mmɛdɛ́ afunu wa. Ɩ́nɩ sʋ́ Bulu lɛ́lɛ mɩ́ ɔbɛ́ɛ, mbwɛ́ɛ mʋ asʋ́n ɔkan ɔdapʋ́, mʋ sumbí ɔyɔpʋ́ pʋ́ osunápʋ́ ha ahá ánɩ́ bʋmegyi Yudafɔ, mɩ́ ambla amʋ́ ɔnɔkwalɩ asʋ́n tsú Yesusʋ hógyi ɩwɩ nɩ́. \p \v 8 Ndekléá ɔpasua kugyíkʋtɔ á, ayin ánɩ́ amʋ́ ɩwɩ lɛtɩn bʋtsúu ɩbɩ fʋa bɔ mpáɩ. Ɔblɔ́ ntɛ́ɛ nwɛ́ɛngyí mátsiá amʋ́tɔ́. \v 9 Atsɩ ámʋ ɛ́ bʋdɩ́da tati ɔkpa wankláánsʋ́. Amʋ́ atɔ dɩdáhɛ́ máwɔ ansíbi. Bʋmádʋn imi bwɛ, wá sika atɔ́, dɩ́dá atatiá ɩbʋ ibíá dʋbɩ. \v 10 Atsɩá bɛɛ bʋtenyá Bulu ifú bʋbwɛ́ɛ yilé. Mʋ́ ɔbɛ́ha bɔ́wa akɩ́lɛ nɩ. \v 11 Ilehián ánɩ́ bétsiá asɩ díín, ba ɩwɩasɩ súan atɔ́. \v 12 Mmɔkʋ́há atsɩ ɔkpa mbɛ́ɛ, bʋsúna ayin atɔ́, ntɛ́ɛ bʋgyíi ayinsʋ. Mboún bʋtsía díín. \v 13 Tsúfɛ́ \w Adam\w* Bulu légyankpá bwɛ́ asa ɔlɔbwɛ \w Hawa\w*. \v 14 Megyí Adam ɛ́ \w Satan\w* lɛ́mlɛ́, mboún Hawa ɔlɛmlɛ́, ɔlɔkʋsʋ́ lɩ́ɩ́ Bulu mblasʋ. \v 15 Támɛ Bulu ɔbɔ́hɔ ɔtsɩ nkpa tsʋn ɩkwɩ́ɩsʋ.\f + \fr 2:15 \fq Tsʋn ɩkwɩɩ́sʋ, \ft ntɛ́ɛ \fqa Tsʋn mʋ abi kwɩɩ́hɛ́sʋ. \ft Idesuná ánɩ́ \fqa Tsʋn obíá ɔtsɩ ámʋ ɔbɔ́kwɩɩ́sʋ, \ft ntɛ́ɛ \fqa tsʋn Yesu ɩkwɩ́ɩsʋ.\f* Nɩ́ ɔlɛtalɩ́ kɩ́tá mʋ hógyi pʋ́ mʋ abadwɛtɔ, ɔlɛha mʋ ɩwɩ lɛtɩn, oletsiá nkpa ɛ́ wankláán. \c 3 \rem Proofread 07-07-09 \s1 Ɔpasua Ɔhandɛ Bwɛ \p \v 1 Asʋ́n ánfɩ bʋ mʋ́tɔ́. Nɩ́ ɔha ɔbwɛ́ agywɩɩn ánɩ́ mɔ́bwɛ ɔpasua ɔhandɛ a, alakle agyʋ́má wankláán. \v 2 Imehián ánɩ́ ɔlala bétsiá ɔpasua ɔhandɛ ɩwɩ. Ɔbwɛ́ɛ ɔka ɔkʋlɛ otsiápʋ, mʋ agywɩɩntɔ da, otegyi ɩwɩsʋ, obú bʋ mʋsʋ, ɔtɔhɔ afɔɔ́, otosúná atɔ́ ɛ́ wankláán. \v 3 Ɔmábwɛ nta ɔbʋpʋ́ ntɛ́ɛ ɔhá ánɩ́ ɔbʋ ɩyɩn. Ɔbwɛ́ɛ ɔhá ánɩ́ ɔlɛba ɩwɩasɩ, mʋ asʋ́n lolwií. Ɔmábwɛ ɔtrɛ́pʋ́, ɔmábwɛ kɔ́ba ɔdwɛpʋ́. \v 4 Ɔbwɛ́ɛ ɔhá ánɩ́ ɔtɛkɩ mʋ wóyísʋ́ wankláán, mʋ abí bɛba ɩwɩasɩ, bʋtobú mʋ ɔkpagyíɔkpasʋ. \v 5 Tsúfɛ́ nɩ́ ɔha méyín mʋ wóyísʋ́ kɩ wankláán á, nkálɩ ɔbɛ́talɩ́ kɩ Bulu ɔpasua ámʋsʋ? \v 6 Ɔmábwɛ ɔhá ánɩ́ ɔlɛdamlí klʋntɔ mɔkʋ́wá ɔpá. Nɩ́ megyí alɩ á, ɩbɛ́ha mʋ obótsu ɩwɩ, Bulu ɔbɛ́bɩtɩ́ mʋ ɩsʋ fɛ́ Ɔbʋnsám. \v 7 Ɩ́nɩ fɛ́ɛ́ ɔma a, ilehián ánɩ́ ahá ánɩ́ bʋma ɔpasua ámʋtɔ kʋ́ráá bɛ́tɩ mʋ ɩdayilé. Nɩ́ megyí alɩ á, ɔbɛ́kpa wíé Ɔbʋnsám yibitɔ sʋ́pa. \s1 Ɔpasua Ɔhandɛ Ɔbʋápʋ \p \v 8 Ɔpasua ɔhandɛ ɔbʋápʋ ɛ́ ɔbwɛ́ɛ ɔhá ánɩ́ obú bʋ mʋsʋ, ɔma nnonyɔ, ɔtamabʋ́ ntá, ɔma sika ɔnsɩ́pɛ. \v 9 Ilehián ánɩ́ ɔbɛ́kɩtá hógyi asʋ́n ámʋ́ʋ́ ɩlalɩn ɔwan ámʋtɔ wankláán, mʋ klʋn ɛ́ mɛ́ɛtrá ha mʋ ɩpɔ́n. \v 10 Mlɩgyankpa pʋ agyʋ́má ɩkʋ wa mʋ ɩbɩtɔ, pʋsɔ mʋ kɩ bɛɛ ɔlala ma mʋ ɩwɩ, asa amlɩha mʋ ɔbwɛ ɔpasua ɔhandɛ ɔbʋápʋ. \v 11 Alɩ kɛ́n mʋ ka\f + \fr 3:11 \ft Mʋ ka ntɛ́ɛ ɔpasua ɔhandɛ ɔbʋápʋ tsɩ́hɛ́\f* ɛ́ ɔbwɛ́ɛ ɔtsɩá obú bʋ mʋsʋ, ɔtamablɩ́ ahá ɩwɩ asʋn laláhɛ, otegyi ɩwɩsʋ, ɔbʋ ɔnɔkwalɩ tógyítɔ́tɔ́ nɩ. \v 12 Ɔpasua ɔhandɛ ɔbʋápʋ ɔbwɛ́ɛ ɔka ɔkʋlɛ otsiápʋ, ɔtɛtálɩ́ kɩ mʋ abí pʋ́ mʋ wóyísʋ́ wankláán. \v 13 Ahá bʋtobú ɔpasua ɔhandɛ ɔbʋápʋ ánɩ́ ɔtɔyɔ́ mʋ agyʋ́má wankláán. Ɩtɛhá mʋ ɔtɛtálɩ́ tɔ́ɩ́ tsú mʋ hógyiá ɔbʋ Kristo Yesutɔ. \s1 Asʋn Ŋaínhɛ́ Kpɔnkpɔɔnkpɔntɩ \p \v 14 Ndɛ ɔwʋlʋ́ ánfɩ wanlɩ́n sɩ́sɩ́ fʋ́, támɛ ndɩn ansɩ́ ánɩ́ nɔ́kɔsɩ́ ba ɩnʋ. \v 15 Mʋ́mʋ́ nɩ́ ndɛ ɔpá wa kʋ́ráá á, ɔwʋlʋ́ ánfɩ ɩbɛ́ha fɛ́bɩ tsiátɔ́ oduá ilehián ánɩ́ ɔha obétsiá Bulu wóyí, igyi Bulu Ɔkɩankpapʋ ɔpasua ámʋtɔ. Ɔpasua ámʋ gyí ɔtan pʋ́ ntswɩasɩ kpékplékpéé há ɔnɔkwalɩ asʋ́n ámʋ nɩ. \v 16 Ɔnɔkwalɩ, anɩ Bulusúm ɩwɩ asʋ́n ámʋ́ʋ́ ɩlalɩn ɔwan ámʋ lómoní. Mʋ́gyí, \q1 Kristo\f + \fr 3:16 \fqa Bulu \ft bʋ nwʋlʋ́ dada amʋ akʋtɔ.\f* lɛ́lɛ mʋ ɩwɩ súná fɛ́ nyankpʋsa. \q2 Ɔŋɛ Wankɩ́hɛ́ lɛ́lɛ mʋ suná ánɩ́ yilé ɔbwɛpʋ́ ogyi. \q2 Bulu-abɔpʋ bowun mʋ, \q1 ahá bɛda mʋ asʋ́n ɔkan súná ɔmá fɛ́ɛ́. \q2 Ɔyɩ́tɔ́ ahá bɔhɔ mʋ gyi, \q2 Bulu lótsu mʋ ya ɔsʋ́sʋ́ numnyamtɔ. \c 4 \rem Proofread 07-07-09 \s1 Afunu Atɔ́ Asunápʋ́ \p \v 1 Ɔŋɛ Wankɩ́hɛ́ amʋ lahɩ́ɛ́ lɛ́ blɩ́ ɔbɛ́ɛ, brɛ́ tráhɛ amʋtɔ á, akʋ bési Kristosʋ hógyi. Bɛ́yaa asʋ nú afunu ɔŋɛ́ asʋ́n pʋ́ \w ɔŋɛ laláhɛ\w* atosunáhɛ́. \v 2 Apinabwɛbí abwɛpʋ́ afunu atɔ́ asunápʋ́ anfɩ bʋgyi. Amʋ́ klʋn tamatráa ha amʋ́ ɩpɔ́n.\f + \fr 4:2 \ft Amʋ́ klʋn labwɛ́ fɛ́ tɔ́á bapʋ́ dátɔ wá ogyá, lɛ́ tɔ́ mʋ́.\f* \v 3 Amʋ́dɛ́ ahá hɩɛ bɛɛ, bʋkísi atogyihɛ kʋ, bʋmátsiá aká mʋ́a akúlu ɛ́ nɩ́. Támɛ Bulu onutó lɔ́bwɛ atogyihɛ amʋ, ánɩ́ ahógyipʋá babɩ́ ɔnɔkwalɩ amʋ bʋdáa mʋ ɩpán, abʋgyi. \v 4 Tógyítɔ́á Bulu lɛ́lɛ bʋ alɛ́. Mʋ́ sʋ ɩma alɛá abékisí kʋkʋ. Ilehián ánɩ́ abɔ́hɔ kugyíkʋ, dá mʋ ɩpán. \v 5 Tsúfɛ́ Bulu asʋ́n pʋ́ mpáɩ ámʋ́ʋ́ anɩlabɔ́ wʋ́lɩ́ atogyihɛ amʋsʋ ámʋ lahá mʋ́ lamlí Bulu klɛ́. \s1 Kristo Osúmpʋ́ Wankláán \p \v 6 Nɩ́ fɔpʋ́ asʋ́n ánfɩ tswɩ apíó ámʋ ansɩ́tɔ́ á, fɔ́bwɛ Kristo Yesu osúmbi wankláán ánɩ́ bapʋ́ hógyi amʋtɔ asʋ́n, pʋ́ atosunáhɛ́ wankláán ámʋ bʋ́lá fʋ́, fʋdɛ mʋ́tɔ́. \v 7 Máyaa asʋ nú atsɩ dɛhɛn ɔtɛ pʋ́ mʋ́á imotsú Bulu ɩwɩ. Mboún hɩɛ fʋ́ ɩwɩ, afʋsum Bulu wankláán. \v 8 Tsúfɛ́ nɩ́ fʋ́dɛ nyankpʋsa ɔyʋlʋ́ʋ anfɩ hɩɛ á, labi kpalobí kʋ bʋ mʋ́tɔ́. Támɛ nɩ́ fɔpʋ́ Bulusúm hɩ́ɛ́ fʋ́ ɩwɩ á, ɩbʋ alɛ́ dʋn. Tsúfɛ́ oyúla bʋ mʋ́tɔ́ há anɩ séi ánfɩ anɩtsie nkpa, pʋ́ nkpa ámʋ́ʋ́ ɩbɛ́ba amʋtɔ. \v 9 Asʋ́n ánfɩ bʋ mʋ́tɔ́, ilehián ánɩ́ abɔ́hɔ mʋ́. \v 10 (Nkpa ánfɩ sʋ́ anɩdɛ́ ɩwɩ laláa yɔ agyʋ́má ɔwʋnlɩ́nsʋ́), anɩ ansɩ́ dɩn Bulu Ɔkɩankpapʋ, ogyi ahá fɛ́ɛ́ Ɔlɛpʋ́, títriu ahógyipʋ anfɩsʋ nɩ́. \p \v 11 Suna amʋ́ atɔ́ ánfɩ, afʋha amʋ́ abʋgyi mʋ́sʋ́. \v 12 Máha ɔhaa obu fʋ́ kebi. Mboún fʋ́ tɔ́ɩtɔ, fʋ́ nkpatsiátɔ́, fʋ́ ahádwɛ, fʋ́ Bulu hógyi pʋ́ fʋ́ ɩwɩtɩ́ɩn ɩbwɛ́ɛ atosuánhɛ ha amʋ́. \v 13 Nɩ́ mlefia a, bɔ mbɔ́dɩ́ afʋtsia kla Bulu asʋ́n suna amʋ́. Da asʋ́n ámʋ ɔkan, afʋsuna amʋ́ atɔ́ alɩɩ yɔ́fʋn brɛ́á nɛ́ba. \v 14 Mákiná Bulu atokiehɛ́ ámʋ́ʋ́ ɔlɔpʋhá fʋ́ tsʋn mʋ ɔnɔ́sʋ́ atɔɩ́pʋ́sʋ, brɛ́á ɔpasua ahandɛ bɔpʋ ɩbɩ dɩ́nká fʋ́sʋ́ amʋ. \v 15 Tsia bwɛ ɩ́nɩ aná, afʋsi ɩwɩ ha mʋ́, mɛ́nɩ ahá bówun ánɩ́ fʋ́dɛ nkpá yɔ. \v 16 Tsia kɩ fʋ́ tsiátɔ́ pʋ́ atosunáhɛ́ amʋ. Tomi bwɛ mʋ́ alɩ, mɛ́nɩ fɔ́hɔ fʋ́a asʋ́n ámʋ anupʋ́ nkpa. \c 5 \rem Proofread 07-07-09 \s1 Tɔ́á Abɔ́bwɛ Há Ahógyipʋ \p \v 1 Mákplʋn wa oyin dɛhɛn. Mboún tɔɩ bla mʋ asʋ́n fɛ́ fʋ́ sɩ́. Kɩta nyasubi ámʋ fɛ́ alɩá fɛ́kɩtá fʋ́ apio yinhɛ́. \v 2 Kɩta atsɩ dɛhɛn amʋ fɛ́ fʋ́ yín, afʋkɩta mbitebí ámʋ ɛ́ fɛ́ fʋ́ apio tsɩhɛ́. Máwa amʋ́ mba. \p \v 3 Ɔpasua ámʋ bʋkɩ́ɩ asʋrapʋá bʋhɩ́ɛ́ bʋma ɔbʋápʋsʋ. \v 4 Támɛ nɩ́ ɔsʋrapʋ ɔkʋ bʋ abí ntɛ́ɛ aná á, ha amʋ́ abʋbɩ tɔ́á ilehián ánɩ́ bégyankpá bwɛ́ há amʋ́ akwɩɩ́pʋ́ ntɛ́ɛ amʋ́ aná Bulusúm ɔkpasʋ, pʋka amʋ́ akɔ. Mʋ́gyí amʋ́sʋ́ kɩ, tsúfɛ́ mʋ́tegyi Bulu ansɩ́ nɩ́. \v 5 Ɔsʋrapʋá ɔhɩ́ɛ́ ɔma ɔhaa tɔpʋ́ ansɩ́ dɩ́nká Bulusʋ, tsíá bɔ mpáɩ ɔpa onyé, kʋ́lɩ́ Bulu tɔ́á ɩdɛ mʋ hián. \v 6 Ɔsʋrapʋá mʋ klɛ gyí nkpagyí kotóó mʋ́ lawú asa ɔna ɔyɩ́tɔ́. \v 7 Bla ɔpasua ámʋ asʋ́n ánfɩ, mɛ́nɩ ɔhaa mɛ́ɛblɩ́ ɔsʋrapʋ ɔkʋkʋ ɩwɩ asʋn laláhɛ. \v 8 Nɩ́ ɔkʋ mɛ́kɩ mʋ abusuanfɔsʋ, títriu mʋ wóyítɔ́ ahásʋ á, mʋ́mʋ́ aladámlí ɔma há hógyi amʋ. Ɩ́nɩ sʋ mʋ lakpan dʋn ɔhá ánɩ́ ɔmɔhɔ Bulu gyi. \p \v 9 Ɔsʋrapʋ oduá mʋ ɩdá bétsiá asʋrapʋ adá ɔwʋlʋ́tɔ́ gyí, ɔsʋrapʋá alahɔ tsú nfí aduesie pʋ́ya, ɔlɔwa ɔnɔkwalɩ há mʋ kulu.\f + \fr 5:9 \ft Ɔsʋrapʋá ɔmɔkʋ́kíná okúlu kɩ.\f* \v 10 Ɔbwɛ́ɛ ɔhá ánɩ́ ahá bʋyin ánɩ́ ɔlɔbwɛ yilé, fɛ́ abísʋ́kɩ, afɔɔ́hɔ, olosúm Bulu ahá,\f + \fr 5:10 \fq olosúm Bulu ahá \ft ntɛ́ɛ \fqa ɔtɔfwɩ́ ahógyipʋ ayabiasɩ.\f* ɔtɔbʋ́a ahá ánɩ́ bʋdɛ ɩwɩɔsɩn wúun, ɔlɔbwɛ agyʋ́má wankláán kugyíkʋ. \p \v 11 Máwanlɩ́n asʋrapʋá bʋmɔkʋ́dan adá wá ɔwʋlʋ́ ámʋtɔ, tsúfɛ́ nɩ́ amʋ́ ɔwɔ́lɩ ɩhá amʋ́ bɔbwɛ́ agywɩɩn ánɩ́ bɛ́latsía akúlu a, bʋmɛ́ɛtrá talɩ́ súm Kristo ɔnɔkwalɩsʋ. \v 12 Ɩ́nɩ ɩbɛ́ha bégyi pɔ́n, tsúfɛ́ batʋ́n amʋ́ ntam ánɩ́ bɛka há Bulu. \v 13 Ɔma a, bʋtɛbɩ́ ɔwʋlɩyɔ wa, yíntá brɛ́ nátɩ́ kí ahá wóyítɔ́. Megyí ɔwʋlɩyɔ wʋlɛ, bʋtemlí ahá ɩwɩ asʋ́n ablɩ́pʋ́, nátɩ́ wá ɔnɔ́ ahá asʋ́ntɔ́, blɩ́ asʋ́n ánɩ́ imehián ánɩ́ bɛ́blɩ́. \v 14 Ɩ́nɩ sʋ ndekléá asʋrapʋ amʋ́ʋ́ bʋmɔkʋ́dan amʋ bʋwúna tsia akúlu kwɩɩ abí, abʋkɩ amʋ́ wóyísʋ́, mɛ́nɩ bʋmɛ́ɛha anɩ alupʋ́\f + \fr 5:14 \ft Ntɛ́ɛ \fqa olupʋ́\f* ɔkpa abʋblɩ anɩ ɩwɩ asʋn laláhɛ kʋkʋ. \v 15 Ndɛ asʋ́n ánfɩ blɩ́, tsúfɛ́ asʋrapʋ akʋ badámlí yɔ́ bʋbuo Ɔbʋnsám dodo. \v 16 Nɩ́ Okristoyintse ɔkʋ bʋ asʋrapʋ mʋ abusuantɔ á, ɔkɩ́ɩ amʋ́sʋ́. Ɔmási amʋ́ tswɩ ɔpasua ámʋsʋ, mɛ́nɩ ɔpasua ámʋ bénya ɔkpa kɩ amʋ́á bʋma ɔhaasʋ. \p \v 17 Ilehián ánɩ́ ɔpasua ámʋ bɛ́ka ɔpasua ahandɛá bʋdɛ amʋ́ kpa akɔ wankláán, wá amʋ́ numnyam. Títriu amʋ́á bʋtɔbɔ́ mbɔ́dɩ́ Bulu asʋ́n ámʋ ɔkanda pʋ́ mʋ́ suná ɩwɩ. \v 18 Tsúfɛ́ Bulu asʋn wanlɩ́nhɛ́ amʋ ɩlɛblɩ́ ɔbɛ́ɛ, “Bʋtamawá ɔnantswieá ɔdɛ ayó da ɔnɔ́ ɩkan.”\f + \fr 5:18 \ft Deut. 25:4. Mʋ́ asɩ gyí, “Bʋtamalɛ́ ɔkwɛ́n pʋ́ ɩbɩ tsítsi ɔsʋlʋ́tɔ.”\f* Ɩlɛtrá blɩ́ ɔbɛ́ɛ, “Agyʋ́má ɔyɔpʋ́ bʋtɛká ɩkɔ.” \fig “Bʋtamawá ɔnantswieá ɔdɛ ayó da ɔnɔ́ ɩkan.”|src="hk00096b.tif" size="span" loc="1TI5:17-25" copy="Horace Knowles, The Bible Society, London" ref="1 Timoteo 5:18" \fig* \v 19 Nɩ́ ɔkʋ ɔdá ɔpasua ɔhandɛ asʋ́n súná fʋ́ á, máhɔ mʋ́, nkɛ́tɩ fanú mʋ́ tsú ahá abanyɔ́-abasá ɔnɔ́ asa. \v 20 Wa ɩyɩn wa ɔhandɛ ámʋ́ʋ́ ɔdɛ lalahɛ bwɛ ámʋ ɔpasua ámʋ ansɩ́tɔ́, mɛ́nɩ atráhɛ bénya ifú. \p \v 21 Nlɩɩ́ Bulu mʋa Kristo Yesu pʋ́ Bulu-abɔpʋ ánɩ́ alalɛ́ ansɩ́tɔ́, ndɛ fʋ́ hɩɛ mbɛ́ɛ, fʋgyí asʋ́n ánfɩsʋ wankláán. Mákɩ ɔhaa ansɩ́tɔ́ ntɛ́ɛ fútí fɩtátɔ kɩ. \v 22 Mákɔsɩ́ tsíá yáɩ́ ɔha ɔpasua ɔhandɛ. Máwa ɩbɩ ɔha bambá lalahɛbwɛtɔ. Ha fʋ́ ɩwɩ ɩtɩn brégyíbrɛ́. \p \v 23 Fʋ́ ɔmɛ́tɔ́ ɩlɔ ámʋ sʋ mátsiá nu ntsu wʋlɛ, tsia nu ntá kpalobí-kpalobí. \p \v 24 Akʋ lakpan meŋaín. Mʋ́ sʋ bʋtɔkɔ́sɩ́ wun mʋ́ bɩ́tɩ́ amʋ́ ɩsʋ. Akʋ klɛ́ ɛ́ leŋaín, ɔma asa ɩtɛlɩn ɔwan. \v 25 Alɩ kɛ́n yilébwɛ tamaŋáín nɩ́. Nɩ́ ɩmɔkɔsɩ́ lɩn ɔwan kʋ́ráá á, ɩtɛbɛlɩn ɔwan ɔma. \c 6 \rem Proofread 07-07-09 \p \v 1 Ilehián ánɩ́ nkpábiá bʋbʋ ɔpasua ámʋtɔ bɛ́hɩɛ bú amʋ́ awíe, mɛ́nɩ ɔhaa mɔ́ɔkpɔɩ́ Bulu mʋa anɩ atosunáhɛ́ amʋ. \v 2 Ilehián ánɩ́ amʋ́á amʋ́ awíe bʋbʋ ɔpasua ámʋtɔ bóbu amʋ́ awíe amʋ dʋn. Séi kʋ́ráá ilehián ánɩ́ bóbu amʋ́ dʋn nɩ, tsúfɛ́ ahógyipʋ bʋgyi, bʋtɔdwɛ́ amʋ́ ɛ́. \s1 Afunu Atosunáhɛ́ Pʋ́ Atonyahɛ́ Onutó \p Ɩ́nɩ aná gyí tɔ́á fʋsúna amʋ́, afʋwa amʋ́ atɛtɔ-ɔnlɩn abʋbwɛ nɩ́. \v 3 Nɩ́ ɔkʋ lósuná atɔ laláhɛ kʋ, mʋ́a anɩ Wíe Yesu Kristo asʋn blɩ́hɛ́ pʋ́ Bulusúm atosunáhɛ́ amʋ ɩmɛná á, \v 4 idesuná ánɩ́ ɔhá ámʋ dɛ́ ɩwɩ tsu. Omeyín tɔtɔ, nwɛ́ɛnkpangyí labʋ́lá mʋtɔ. Mʋ́á ɩtɛdálɩ tsu mʋ́tɔ́ gyí ɔnsɩ́pɛ, ɩtrɛ́, isia pʋ́ agywɩɩn laláhɛ. \v 5 Asʋ́n ánɩ́ imedéhián ɩwɩ nwɛ́ɛn ahá ánfɩ odu bʋtɛnátɩ́ gyí. Amʋ́ agywɩɩn lawú, bʋtamablɩ́ ɔnɔkwalɩ. Amʋ́ odu bʋtosúsu ánɩ́ Bulusúm igyi ɔkpa kʋá fɔ́tsʋn mʋ́sʋ́ nyá ɩwɩ. \p \v 6 Labi kpɔnkpɔntɩ bʋ Bulusúmtɔ́ nɩ́ tɔ́á anɩbʋ yaɩ́ legyi anɩ ansɩ́. \v 7 Tsúfɛ́ anɩmɔ́pʋ tɔtɔ ba ɔyɩ́tɔ́, anɩmɛ́ɛtalɩ́ pʋ́ tɔtɔɔtɔ ɛ́ nátɩ́. \v 8 Mʋ́ sʋ nɩ́ anɩbʋ atogyihɛ pʋ́ atɔ dɩdáhɛ́ a, mlɩha mʋ́ kpán igyi anɩ ansɩ́. \v 9 Ahá ánɩ́ bʋtekleá bʋnyáa atɔ́ á, ɩbwɛ́bwɛ́ɛ́bwɛ́ bʋtɛkpá wíé ɩsɔ́kɩ pʋ́ ayibitɔ. Amʋ́ mimlála tɛkpá amʋ́ yówie ɩwɩɔsɩn mʋ́a lalahɛtɔ, hɩ́ amʋ́. \v 10 Tsúfɛ́ kɔ́badwɛ tɔ́pʋ́ lalahɛ kugyíkʋ ba. Mʋ́ ɔma akʋ bagya alɩɩ, bafwɩ́ dalɩ hógyi amʋtɔ, ɩlahá amʋ́ bʋdɛ awɩrɛhɔ tsɔtsɔɔtsɔ gyí nɩ. \s1 Paulo Asʋ́n Tráhɛ \p \v 11 Timoteo, fʋ mʋ́ á, Bulu ɔha fʋgyi. Mʋ́ sʋ ha ɩ́nɩ aná ɩwa ɩfɔ́ fʋ́ wá. Hɩɛ fʋ́ ɩwɩ, afʋbwɛ tɔ́á ɩda ɔkpa. Bɔ mbɔ́dɩ́ afʋha yilébwɛ, Bulusúm, hógyi, ɔdwɛ, klʋnya pʋ́ ɩwɩasɩbá itsía fʋ́tɔ́. \v 12 Kɔ hógyi ɩkɔ́ wankláán ámʋ. Fʋ́ ɩbɩ bɛ́da nkpa ámʋ́ʋ́ ɩtamatá, Bulu obékie anɩ mʋ́ ɔma amʋ. Nkpa ánfɩ sʋ́ Bulu lɛ́tɩ fʋ́ nɩ́. Mʋ́ sʋ fobwií ɔnɔ́ ahá tsɔtsɔɔtsɔ ansɩ́tɔ́, gyi fʋ́ hógyi ɩwɩ adánsɩɛ nɩ́. \v 13 Nlɩɩ́ Bulu, ogyi tógyítɔ́ nkpa Ɔhapʋ́ mʋa Kristo Yesuá olegyi ɩwɩ adánsɩɛ wankláán Pontio Pilato ansɩ́tɔ́, ndɛ fʋ́ hɩɛ, \v 14 mbɛ́ɛ, fʋkɩ́ta mbla ánfɩ fɛ́ɛ́tɔ́ wankláán. Mási mʋ́tɔ́ kpɛ́fʋn ɛkɛá anɩ Wíe Yesu Kristo ɔbɛ́lɛ ɩwɩ ɔwan. \v 15 Bulu ɔkʋkʋ́nʋ́ ɔkʋlɛ amʋ ilehián ánɩ́ abɛ́kanfʋ́. Mʋ nkʋlɛ pɛ́ gyí Otúmípʋ, awíe fɛ́ɛ́tɔ́ Owíe. Mʋ ɔbɛ́lɛ Kristo súná brɛ́ wankláán ámʋ́ʋ́ mʋ onutó ɔlɛhɩɛ yáɩ́ ámʋtɔ. \v 16 Mʋ nkʋlɛ pɛ́ tamawú, otsie ɔwankɩ́kpá ánɩ́ ɔhaa tamatálɩ́ kpʋ́kpɛ́ mánta mʋ. Ɔhaa mɔ́kʋ́wun mʋ kɩ, ɔhaa móowun mʋ ɛ́ ɛkɛkɛɛkɛ. Mʋ klɛ gyí obú mʋ́a túmi brɛ́ fɛ́ɛ́! \w Amen\w*! \p \v 17 Bla ɔyɩ́ ánfɩtɔ ɩwɩ anyapʋ́ fɛɛ, bʋmátsu ɩwɩ. Bʋmápʋ ansɩ́ dɩ́nká kɔ́ba anfɩ́ iméetsiá yɔ́ ánfɩsʋ. Mboún bʋpʋ́ʋ ansɩ́ dɩnka Bulusʋ. Mʋtɛ́há anɩ tógyítɔ́á abɔ́pʋnyá ansigyí ɔyɩ́ ánfɩtɔ. \v 18 Bla amʋ́ fɛɛ, bʋpʋ́ʋ amʋ́ kɔ́ba bwɛ yilé, amʋ́ yilébwɛ imoni. Bʋsánkɩ ɩbɩtɔ abʋkie atɔ́. \v 19 Nɩ́ bʋdɛ ɩ́nɩ bwɛ á, bʋdɛ atonyahɛ́ yaɩ́ há brɛ́ ámʋ́ʋ́ ɩbá ámʋ. Amʋ́ ɩbɩ bɛ́da nkpa onutó ámʋ. \p \v 20 Timoteo, kɩ́tá ɩtɔ́ ámʋ́ʋ́ Bulu lahá fʋ́ ámʋ wankláán. Asʋ́n ánɩ́ ɩma asɩ, imosuná Bulusúm mádalɩ fʋ́ ɔnɔ́. Máwa ɩwɩ mimlá nwɛ́ɛngyí ánɩ́ ɩtamasúná Bulusúmtɔ́. Akʋ bʋtɔwá afunu bɛɛ, asʋ́nbɩ igyi. \v 21 Tsúfɛ́ akʋ batsʋn mʋ́sʋ́ sí Kristosʋ hógyi. \p Bulu ogyíi mlɩ bʋalɛ.