\id REV - Naro NT [nhr] -Botswana 2012 (DBL 2014) \h XGÒRE-KG'AI \toc2 XGÒRE-KG'AI \toc1 Xgòre-kg'ai \toc3 Xgore \mt1 XGORE-KG'AI \mt2 Chóm̀sea zi gúù zi \mt2 xgòre-kg'ai sa \imt1 Téé-cookg'ai sa \ip Chóm̀sea zi gúù zi xgòre-kg'ais Johanem di sa kò góáè, dtcòm̀-kg'ao ne kò gane di dtcòm̀an Jeso Krestem koe hàna hãa domka xgàraèm x'aèm ka. Johane ba ko x'áí, Jeso ba wèé zi gúù zi nqõóm di zi Gam dim tshàu q'oo koe qgóóa hãa sa, a ba a gataga nxárá-kg'ao ne nqòòkagu, a ghùi-ghui tcáó ne kg'oana. \ip Ncẽes tcgãyas koem ko Nqari ba Gam di ne khóè ne chóm̀sea zi gúù zi xgòre-kg'aia máá. Káí zi sere-sere zim kò tséékagu, nxãasega ne gha dtcòm̀-kg'ao ne kóḿa q'ãa, ne c'ẽe ne khóè ne táá kóḿa q'ãa ka. \ip Ncẽes tcgãyas koe kaisase cgáém kg'ui ba ncẽe me e, ncẽe ko máá, Nqari ba gha X'aigam Jeso Krestem koe guu a còo dis ka Gam di cg'õo-kg'aoan tàà, dxãwam ga ba hẽéthẽé e, témé ba. A ba a gha Gam di ne khóè ne tcom-tcomsa ne ts'eekg'aian máà - ka̱bam nqarikg'aim koe hẽé naka ka̱bam nqõómkg'ai koe hẽéthẽém gha kúrú u. \ib \ip Qaa-qaasa kg'uia ne: \ili1 - tàà sa, x'áía ne, qari ne, dqo̱m̀ \ili1 - Ghùu-coa ba \ili1 - moengele ne \ili1 - tcgãya sa \ib \ip Tcgãyas q'oo koe hàna zi: \io1 - X'áís xgobekg'am ko sa \ior (1) \ior* \io1 - Tcgãya zi 7 zi kereke zi koe ko síí zi \ior (2–3) \ior* \io1 - Tcgãyas 7 zi gúù zi tc'àmà ko tcẽekg'am cgoaè ko zi gúù zi úúa sa \ior (4–7) \ior* \io1 - 7 xu torompita xu \ior (8–11) \ior* \io1 - Cg'ao-dxoo ba hẽé naka cám̀ kg'oo-coa tsara cg'õo ko tsara hẽéthẽé e \ior (12–13) \ior* \io1 - Tãáka zi x'áí zi \ior (14–15) \ior* \io1 - 7 zi gàba zi Nqarim di xgóàn di zi \ior (16) \ior* \io1 - Babilonem dis ko̱beku sa hẽé, naka kg'oo-coam dis tààè sa hẽé, tshúù-ntcõa di xu porofita xu hẽé, naka dxãwa ba hẽéthẽé e \ior (17:1–20:10) \ior* \io1 - Còo dis xgàraku sa \ior (20:11-15) \ior* \io1 - Ka̱bam nqarikg'ai ba hẽé naka ka̱bam nqõó ba hẽé naka ka̱bam Jerusalema ba hẽéthẽé e \ior (21:1–22:5) \ior* \io1 - Còo di kg'uia ne \ior (22:6-21) \ior* \c 1 \ms1 X'áís xgobekg'am ko sa (1) \s1 Tshoa-tshoa dis nxàe sa \p \v 1 Ncẽes tcgãya sa ko Jesom nxàea hãa zi gúù zi xgòre-kg'ai. Ncẽe zi gúù zi xgòre-kg'ai sam Nqari ba máà Mea, Gam di xu qãà xum gha x'áí, dùú zi gha qháése kúrúse sa ka. Jeso ba kò Gam dim moengele ba Gam dim qãàm Johanem koe tsééa úú a ncẽe zi gúù zi ka q'ãakagu me. \fig Asia di zi kereke zi 7 zi dis x'áí sa|src="HK00378.tif" size="span" ref="1:1" \fig* \v 2 Ncẽes tcgãyas koem ko Johane wèé zi gúù zi ẽem ko bóòa hãa zi nxàea tseegukagu: Nqarim di kg'uian hẽé naka Jesom kò nxàea tseegukagu sa hẽéthẽé ka. \v 3 Eẽ ko ncẽes tcgãya sa nxárá ba ts'ee-ts'eekg'aièa, ne gataga ẽe ko porofitan di kg'uian ncẽe komsana, a ko ẽe góásea sa qgóóa qari ne ts'ee-ts'eekg'aièa, x'aè ba cúù me e khama. \s1 Johane ba ko 7 zi kereke zi tsgám̀kagu \p \v 4 Tíía Johane ra ko 7 zi kereke zi nqõóm Asia dim koe hàna zi góá máá a ko máá: \p Cgóm̀kuan hẽé naka tòókuan hẽéthẽé méé i gatu cgoa hãa, ncẽe hàna, a kg'aiga hàna, a ko kháóa hààm \add Nqarim koe guua a\add*, naka 7 xu Tc'ẽe xu koe guuan hẽé, ncẽe ntcõó-q'oos Gam di x'aian dis cookg'ai koe hàna xu, \v 5 naka Jeso Krestem koe guuan hẽéthẽé e, ncẽe Nxàea-tseegukagu-kg'aom tcommèa ba, tc'ãà a x'ooan koe ghùièa ba, a ba a Tc'ãà-cookg'aim x'aiga xu nqõómkg'ai di xu di ba. \p Gaam ẽe ncàm̀ taa ba, a ba a kò c'áòa ba cgoa chìbia ta koe kgoara taa ba, \v 6 a ba a kò x'aian koe hẽé naka peresiti ne koe hẽéthẽé kúrú ta a, Nqarim Gam ka Xõò ba ta gha tsééa máá ka, Gam koe méé i dqo̱m̀kuan hẽé naka qarian hẽéthẽé chõò tamase hãa! Amen. \p \v 7 Bóò, túú-c'õò zi q'oo koem ko hàà, i gha wèé tcgáían bóò Me, ẽe gáò Mean ga hẽéthẽé e. Zi gha wèé zi qhàò zi nqõóm di zi Gam domka kg'ae. Gatà i gha ii. Amen! \p \v 8 “Tíí Ra Alefa Ra a, a Ra a Omega Ra a, \add ncẽe sa ko máá: tc'ãà di Ra a, a Ra a còo di Ra a\add*,” tam ko X'aigam Nqari ba méé, ncẽe hàna, a kg'aiga hàna, a ko kháóa hàà ba, qarim wèé ba. \s1 Johane ba ko Krestem cgoa xg'ae \p \v 9 Tíía Johane ra, gatu ka káíkhoe ra, ncẽe ko gatu cgoa xgàrakuan Jesom di xgàraèa ra, a ra a gatu khama Nqarim di x'aian dir khóè ra a. Tíí hẽé naka gatu hẽéthẽé méé ta qáò tcáó ii, naka ta qarika téé. Nqarim dim kg'ui bar xgaa-xgaaa, a ra a Jesom ka nxàea tseegukagua khamar tshàam ka nxa̱ma-nxa̱maèam nqõó-coam Patemose ta ko ma tciièm koe tòóèa. \v 10 X'aigam \add Nqarim\add* dim cáḿ kam kò Nqarim dim Tc'ẽe ba cg'oè cgae tea, ra kò qãáa te koe c'ẽem dòm̀ ba kóḿ me ko torompitam khama ma q'au, \v 11 a ko máá: “Eẽ tsi gha bóò sa méé tsi tcgãyas koe góá naka tsia 7 zi kereke zi koe tsééa úú: Efeso koe hẽé, naka Semurena koe hẽé naka Peregamo koe hẽé naka Tiatira koe hẽé, naka Saredise koe hẽé, naka Filadelefia koe hẽé, naka Laodikea koe hẽéthẽé e,” témé. \p \v 12 Nxãaskar kò tééa ka̱bise, ẽe ko kg'ui cgoa tem dòm̀ bar gha bóò ka. Eẽr ko tééa ka̱bise kar kò 7 zi lampi téé-q'oo zi gautan di zi bóò. \v 13 Gaa zi lampi zi di téé-q'ooan nqáè koer kò Khóèm dim Cóám khama iim Khóè ba bóò, me qáòm qgáí ba ha̱na, a ba a dxùua ba koe gauta dim bàne ba xòóa. \v 14 Tcúúa ba di c'õòa ne kò q'úú u, ghùuan di c'õòan khama ma, a i a tsõ̱án khama ma q'úú u, i Gam di tcgáían ka̱rukos c'ees khama ii. \v 15 Gam di nqàrèa nea kòo tchùuèas qanos khama ma x'áà, ncẽe kò c'ees q'oo koe xgài cgaeèa sa, i kò dòm̀a ba tòèko tshàan di ts'oo-q'ooan khama xam̀. \v 16 Me kò Gam dim x'õàm kg'áò xòè dim koe 7 zi tco̱nò zi qgóóa, me kò kg'áḿa ba koe ts'éèm ntcàum cám̀ kg'áḿ ba tcg'oa, i kò Gam di kg'áían koaba dis cáḿs x'áà khama ma tca̱à. \p \v 17 Eẽr ko bóò Me kar ko nqàrè-kg'ama ba koe cg'áé, x'óóam khóèm khama ii a. Me Gam dim kg'áò tshàu ba tíí koe tòó, a ba a máá: “Táá q'áò guu. Tc'ãà di Ra a, a còo di Ra a ke, \v 18 a Ra a ẽe kg'õèa Ra a, x'óóa Ra kò hãa, igaba bóò, chõò tamase Ra kg'õèa hãa! A Ra a x'ooan di xgobekg'aman qgóóa, naka x'óóa ne khóè ne dim qgáìm dian hẽéthẽé e. \v 19 Góá nxãaska ẽe tsi bóòa gúùa ne, ncẽeska ko kúrúsean hẽé naka ncẽe zi gúù zi qãá q'oo koe ko hàà kúrúsean hẽéthẽé e. \v 20 Eẽ tsi ko bóò Ra qgóóa hãa zi tco̱nò zi 7 zi hẽé naka 7 zi lampi téé-q'oo zi gautan di zi hẽéthẽéa tchõàs chóm̀sea hãas dis x'áí sa ncẽe si i: tco̱nò zi 7 zia moengele xu 7 zi kereke zi di xu u, zi 7 zi lampi téé-q'oo zi 7 zi kereke zi i.” \c 2 \ms1 Tcgãya zi 7 zi kereke zi koe ko síí zi (2–3) \s1 Efeso dis kerekes koe ko qõòs tcgãya sa \p \v 1 \add Me Jeso ba máá:\add* Efeso koe hànas kerekes dim moengele ba góá máá naka máá: \pi1 Ncẽea kg'uian Gaam di ga a, ẽe 7 zi tco̱nò zi kg'áòm x'õàm Gam dim koe qgóóa ba, a ba a ko 7 zi lampi téé-q'oo zi gautan di zi xg'aeku koe qõòa te ba. Ncẽetam ko méé: \v 2 Gatu di zi tséé zi Ra q'ana, ẽe tu ko qóḿse tséé zi hẽé, naka gatu di qáò tcáóan hẽéthẽé e. Q'ana Raa, khóèan ẽe cg'ãè cau tu tchõà úú cgoa tama sa, a tu a kúrúa bóòa khóè xu ẽe ko máá, x'áè úú-kg'ao\f + \fr 2:2 \fk x'áè úú-kg'ao - \ft Gerika sa ko “apostolo” témé.\f* xu u témé xu, igaba xu gaxu tama xu u, a tu a tshúù-ntcõa-kg'ao xu ii sa hòòa hãa. \v 3 Qáò tcáóan cgoa tu kò qarika tẽe, a tu a kò qóḿ cgoa qgóókua hãa Tirim cg'õèm domka, a tu a kò táá xhõen-tcáó. \pi1 \v 4 Igabar ko gatu koe c'ẽes gúùs tshúù sa bóò, a gaas ka kg'ui cgoa tu u kg'oana, a ko máá: “Gatu di ncàm̀kuan tc'ãà di tu aagua,” témé. \v 5 Tc'ẽe-tc'ẽese \add gatu di ncàm̀kuan kò kg'aia\add* hànam qgáì ba. Tsóágase tu gáé tshúùse cg'áéa! Tcóóse tu gatu di chìbian koe, naka kúrú tsééan kg'aiga tu kò kúrú u. Gatà tu kò hẽé tama ner gha gatu koe hàà, a Ra a gha gatu di lampian gaan di téé-q'ooan koe tcg'òó, ncẽè tcóóse tama tu kò hãa ne. \v 6 Igaba tu ncẽes gúùs qãès tééa gha máá tu u sa úúa: Nikolae ne di tsééan tu hòrea, ncẽe Tíí ka hòreèa a thẽé. \pi1 \v 7 Eẽ tceean úúa ba méém kóḿ, Tc'ẽem ko kereke zi bìrí sa. Gaam ẽe ko tàà bar gha kgoara máá me kg'õèan dis hìis koe tc'õó, ncẽe Nqarim dim paradaisim koe hàna sa. \s1 Semurena dis kerekes koe ko qõòs tcgãya sa \p \v 8 \add Me Jeso ba máá:\add* Semurena koe hànas kerekes dim moengele ba góá máá naka máá: \pi1 Ncẽea kg'uian Gaam di ga a, ẽe tc'ãà di ba, a còo di ba, ẽe kò x'óóa ba, a ba a kg'õè ba. Ncẽetam ko méé: \v 9 Gatu di xgàrasea ner q'anaa, naka gatu di dxàuan hẽéthẽé e, igaba tu qguùa. Q'ana Raa cg'ãè zi gúù zi ẽe ko máá Juta ne e témé ne ko méé cgae tu u zi, igaba ne Juta ne tama ne e, si c'ẽes xg'aes satanam di si i. \v 10 Táá cúí gúù ga q'áò guu ẽe tu gha hàà ko xgàra mááès gúùs ka. Bìrí tu ur ko, dxãwa ba gha c'ẽe-kg'áía tu qáé-nquuan koe tcãà, nxãasega tu gha kúrúa bóòè ka, tu gha 10 cáḿan xgàraè. Tcom-tcomsa méé tu ii, x'ooan di xg'aeku koe ga igaba, nakar gha cábás kg'õèan di sa máà tu u. \pi1 \v 11 Eẽ tceean úúa ba méém kóḿ, Tc'ẽem ko kereke zi bìrí sa. Gaam ẽe ko tàà ba cuiskaga cám̀ dis x'oos ka thõò-xamkaguèa tite. \s1 Peregamo dis kerekes koe ko qõòs tcgãya sa \p \v 12 \add Me Jeso ba máá:\add* Peregamo koe hànas kerekes dim moengele ba góá máá naka máá: \pi1 Ncẽea Gaam ẽe ts'éè a cám̀ kg'áḿ ntcàu ba úúam di kg'uian ga a. Ncẽetam ko méé: \v 13 Q'ana Raa nda koe tu x'ãèa sa: satanam dis ntcõó-q'oos hàna koe e, igaba tu ko Tiri cg'õèan qarika qgóóa, a tu a kò gatu di dtcòm̀an Tíí koe táá ntcoe, Antipasem Tirim tcom-tcomsa iim nxàea-tseegukagu-kg'aom di cáḿan kaga igaba, ncẽe kò satanam x'ãèa hãa koe gatu xg'aeku koe ga cg'õoè ba. \pi1 \v 14 Igabar ko gatu koe c'ẽe zi gúù zi cg'orò zi tshúù zi bóò, a gazi ka kg'ui cgoa tu u kg'oana, a ko máá: Khóè ne c'ẽe ne tu ẽe koe úúa hãa Balame di xgaa-xgaakuan qgóóa hãa ne, ncẽe ko Balake ba x'áí, Iseraele di ne khóè nem gha ntama ma chìbian koe tcãà sa ba, qàe-qae nem ko ne kúrúa mááseèa hãa nqárìan dàòa mááèa tc'õoan tc'õó, a ne a ko cg'áràn kúrú. \v 15 Gataga tu c'ẽe ne úúa hãa Nikolae ne di xgaa-xgaan qgóóa hãa ne. \v 16 Ke nxãaska tcóóse gatu di chìbian koe! Gatà i kò ii tama ne, Ra gha gatu koe qháése sencgaga hàà, a Ra a hàà ncõoan kúrú gane cgoa, kg'áḿa Te dim ntcàum cgoa. \pi1 \v 17 Eẽ tceean úúa ba méém kóḿ, Tc'ẽem ko kereke zi bìrí sa. Gaam ẽe ko tàà bar gha chóm̀mèa tc'õoan mana di máà, a Ra a gha q'úús nxõ̱á sa máà me, i gaas koe ka̱ba cg'õèan góásea, cúí khóè ga c'úùa hãa a, gaam ẽe ko séè sim cúím oose. \s1 Tiatira dis kerekes koe ko qõòs tcgãya sa \p \v 18 \add Me Jeso ba máá:\add* Tiatira koe hànas kerekes dim moengele ba góá máá naka máá: \pi1 Ncẽea Nqarim dim Cóám di kg'uian ga a, ncẽe Gam di tcgáían ka̱rukos c'ees khama ii ba, i Gam di nqàrèan tchùuèas qanos khama ii. Ncẽetam ko méé: \v 19 Gatu di zi tséé zi hẽé, naka ncàm̀kuan hẽé naka dtcòm̀an hẽé, naka tséé-kg'áḿan hẽé, naka qáò tcáóan cgoa qarika tééan gatu di hẽéthẽé Ra q'anaa. A Ra a q'ana hãa, kg'aika tu thuu ko ma tséé sa tu nqáéa hãa sa, a tu a ko ncẽeska kaisase tséé sa. \pi1 \v 20 Igabar ko gatu koe c'ẽe zi gúù zi tshúù zi bóò, a gazi ka kg'ui cgoa tu u kg'oana, a ko máá: Khóès Jesabele sa tu kgoara máána hãa, ncẽe ko porofiti si i ta ma tciise sa, si ko xgaa-xgaa a ko Tiri qãàn ho̱àkagua i ko cg'áràn kúrú, a ko tc'õoan ncẽe kúrúa mááseèa hãa nqárìan dàòa mááèa tc'õó. \v 21 X'aèa ner máà sia hãa tcóóses gha di i, igabas gas di cg'áràn koe tcóóse tc'ẽe tama. \v 22 Khamar gha xaoa tcãà si kgàrom \add xháés dim\add* koe, a Ra a gha ẽe ko gas cgoa cg'áràn kúrú ne kaisa xgàrasean koe tcãà, gas di zi dàò-kg'áḿ zi koe ne kò tcóóse tama ne. \v 23 A Ra a gha gas di cóán x'oos cgoa cg'õo. Zi gha wèé zi kereke zi q'ãa Tíí ga Ra a sa, ncẽe ko tc'ẽean hẽé naka tcáóan hẽéthẽé qaara tcg'òó Ra, a Ra a gha wèé ne ẽe ne ma tsééa hãa khamaga ma suruta ka̱bi. \v 24 Igabar ko c'ẽe tu Tiatira koe hàna tu (gatu ncẽe gas di xgaa-xgaan xùri ta ga hãa tu, a tu a ‘satanam di chóm̀sea hãa’ ta ko ma tciiè kàan xgaa-xgaase ta ga hãa tu) bìrí a ko máá: Cuiskagar c'ẽe cãà ga dcẽékagu tua hãa tite. \v 25 Igaba méé tu ẽe tu úúa hãa sa qgóóa qari nakar gha nxãakg'aiga síí hàà. \pi1 \v 26 Eẽ ko tàà ba, a ba a ko Tíí ko tc'ẽe zi tséé zi qgóóa qari, i nxãakg'aiga síí \add x'aèa ba\add* xg'ara bar gha tãá zi qhàò zi tc'ãà-cookg'ai di qarian máà, \v 27-28 ẽer kò ma Tirim Xõòm koe ma qarian hòòa khama. \q1 ‘Qano dim dqàbim cgoam gha tc'ãà-cookg'ai ne. \q1 Góḿ di zi gàba zi khamam gha ma cg'ám̀-cg'am ne.’ \mi Ra gha gataga q'uu tco̱nò sa máà me. \pi1 \v 29 Eẽ tceean úúa ba méém kóḿ, Tc'ẽem ko kereke zi bìrí sa. \c 3 \s1 Saredise dis kerekes koe ko qõòs tcgãya sa \p \v 1 \add Me Jeso ba máá:\add* Saredise koe hànas kerekes dim moengele ba góá máá naka máá: \pi1 Ncẽe kg'uia nea ẽe 7 xu Tc'ẽe xu Nqarim di xu hẽé naka 7 zi tco̱nò zi hẽéthẽé qgóóam di ga a. Ncẽetam ko méé: Gatu di zi tséé zi Ra q'ana. Khóè ne ko máá, kg'õèa tua, témé, igaba tu x'óóa. \v 2 Igaba méé tu tẽe naka tua cg'áré zi tséé-coa zi ẽe qaùa hãa zi qgóóa qari-qari, gaa zi ẽe qaùa zia kaà kg'oana ke. Gatu di zi tséé zir kò bóò ne zi Nqarim tcgáí q'oo koe tchàno tama khama. \v 3 Tc'ẽe-tc'ẽese méé tu nxãaska, ntama tu ma \add Nqarim di zi kg'ui zi\add* hòòa a kóḿaa sa. Qgóóa qari zi naka tua gatu di chìbian koe tcóóse naka Nqarim koe ka̱bise. Kókò tama tu kò hãa ner gha ts'ãà-kg'aom khama ma hàà, tu gha táá q'ãa, ndakam x'aèm kar gha gatu koe hàà sa. \pi1 \v 4 Gatà i ii igaba tu c'ẽe ne khóè ne Saredise koe úúa, qanega qgáía ne cg'uri-cg'uri tama ne, a ne a gha q'úúse ha̱nase qõò cgoa Te, kg'anoèa nea khama. \v 5 Eẽ ko tàà bar gha gane khama ma q'úúse hã̱akagu, a Ra a cuiskaga cg'õèa ba kg'õèan dis tcgãyas q'oo koe tchùua tcg'òóa hãa tite, a Ra a gha cg'õèa ba Tirim Abom cookg'ai koe hẽé naka Gam di xu moengele xu hẽéthẽé cookg'ai koe nxàea tseegukagu. \v 6 Eẽ tceean úúa ba méém kóḿ, Tc'ẽem ko kereke zi bìrí sa. \s1 Filadelefia dis kerekes koe ko qõòs tcgãya sa \p \v 7 \add Me Jeso ba máá:\add* Filadelefia koe hànas kerekes dim moengele ba góá máá naka máá: \pi1 Ncẽe kg'ui nea Gaam ẽe tcom-tcomsam di i, a ba a tseegu ii ba, ncẽe Dafitem di xgobekg'aman qgóóa ba. Xgobekg'amam kò hãa ne i cúí khóè ga tcẽekg'am tama, a tcẽekg'amam kò hãa ne i gataga cúí khóè ga xgobekg'am tama ba. Ncẽetam ko méé: \v 8 Gatu di zi tséé zi Ra q'ana. Bóò, cookg'aia tu koer xgobekg'amseam nquu-kg'áḿ ba tòóa, ncẽe cúí khóè ga tcẽekg'am tite ba. Q'ana Raa, cg'áré qarian tu úúa sa. Igabaga tu Tirim kg'ui ba qgóóa qaria, a tu a kò Tirim cg'õè ba táá c'úùse. \v 9 Bóò, c'ẽe ne ncẽe satanam dis còrè-nquus di ner ko máà tu u, ẽe ko Juta ne ta ma tciise ne, igaba gane tama ne e, a ne a tshúù-ntcõa-kg'ao ne e. Bóò, kúrú ner gha ne hàà gatu nqàrè-kg'am koe qo̱m̀, a ne a gha q'ãa, ncàm̀ tuar hãa sa. \v 10 Tiri x'áè-kg'áḿan, ncẽe kòo máá, qáò tcáóan cgoa méé tu qarika téé, témé tu kò qgóóa qaria, khamar gha gataga kgoara tu u cg'ãèan dim cáḿ koe, ncẽe ko wèém nqõóm koe hàà ba, hààm gha ẽe nqõómkg'ai koe x'ãèa ne kúrúa bóò ka. \pi1 \v 11 Sencgagar ko hàà; ẽe tu úúas gúù sa méé tu qarika qgóó, naka i nxãasega táá cúí khóè ga tàà dis cábá sa gatu koe séèa tcg'òó guu, \add ncẽe tààa hãam khóèm ko máàè sa\add*. \v 12 Eẽ ko tàà bar gha nquu ba ko ghùi-ghuim hìi ba kúrú, Tirim Nqarim dim tempelem di ba, me cuiskaga gaia gaa koe tcg'oa tite. Gaam koer gha Tirim Nqarim di cg'õèan góá naka Tirim Nqarim dim x'áé-dxoom di cg'õèan hẽéthẽé e, ka̱bam Jerusalemam di i, ncẽe ko nqarikg'ai koe guu a tcg'oa ba, Tirim Nqarim koe guu a, a Ra a gha gataga ka̱bas cg'õès Tiri sa gaam koe góá. \pi1 \v 13 Eẽ tceean úúa ba méém kóḿ, Tc'ẽem ko kereke zi bìrí sa. \s1 Laodikea dis kerekes koe ko qõòs tcgãya sa \p \v 14 \add Me Jeso ba máá:\add* Laodikea koe hànas kerekes dim moengele ba góá máá naka máá: \pi1 Ncẽe kg'uia nea Amene \add ta ko ma tciièm\add* di i, tcom-tcomsa a tseegum Nxàea-tseegukagu-kg'aom di i, Gaam ncẽe Nqarim Gam koe guu a wèé gúùan kúrúa hãa ba. Ncẽetam ko méé: \v 15 Gatu di zi tséé zir q'ana: qgàisa tama tua a kùrusa tama. Oo, kaisaser kòo tc'ẽe, qgàisa tu ga ii kana kùrusa ii sa! \v 16 X'oòsa tu u khama, a kùrusa tama, a qgàisa tama, khama Ra ko kg'áḿ q'ooa Te koe guu a kgàra tcg'òó tu u. \v 17 Nxàe tu kò a máá: “Qguùa taa, a ta a qguùan hòòa, a cúí gúù ga tcào tama,” témé khama, igaba tu tshúù qgáì koe tu hãa sa c'úùa, a cgóm̀ga tu u, a dxàua, a káà tcgáí tu u, a gataga qgáí ga hã̱a tama sa. \v 18 Dàò bar ko x'áí tu u: Tíí koe tu gautan x'ámá, c'eean cgoa xgõéèa a, naka tua nxãasega qguù; naka tu gataga Tíí koe q'úú qgáían x'ámá ncẽe tu gha hã̱a a, nxãasega i gha sau-cgaean káà cgae tu u ka, qg'aè-cgaea tu hãa di i. Naka tu gataga Tíí koe tcgáí di nxúìan x'ámá, tcgáía tu koe tu gha tcgaù u, bóò tu gha ka. \pi1 \v 19 Wèé ne ẽer ncàm̀a hãa ner ko tchàno-tchano a ko dqàèa kg'ónò. Ke tu tcãà tcáó naka gatu di chìbian koe tcóóse. \v 20 Bóò! Ncẽe ga Ra nquu-kg'áḿ koe téé-tẽe a ko xg'áḿ-xg'am. Ncẽè c'ẽe khóè ko dòm̀a Te kóḿ a ko nquu-kg'áḿ ba xgobekg'am ner gha tcãà a tc'õó cgoa a, i tc'õó cgoa Te. \pi1 \v 21 Eẽ ko tàà bar gha qarian máà, Tíí cgoam gha Tiris ntcõó-q'oos x'aian dis koe ntcõó di i, ncẽer ko Tíí ma tàà a Abom Tirim cgoa Gam dis ntcõó-q'oos x'aian dis koe ma ntcõe khama. \pi1 \v 22 Eẽ tceean úúa ba méém kóḿ, Tc'ẽem ko kereke zi bìrí sa. \c 4 \ms1 Tcgãyas 7 zi gúù zi tc'àmà ko tcẽekg'am cgoaè ko zi gúù zi úúa sa (4–7) \s1 Nqari ba hẽé naka Ghùu-coa ba hẽéthẽé tsara ko dqo̱m̀mè \p \v 1 Ncẽe zi gúù zi qãá q'oo koer kò bóò, kar kò nqarikg'ai koe bóò, me nquu-kg'áḿ ba xgobekg'amsea. Me kò torompitam khama xam̀ dòm̀ ba, ncẽer ko kg'aia kóḿa hãa ba kg'ui cgoa te a máá: “Qaò naka ncẽe koe hàà, nakar x'áí tsi, dùú sa gha ncẽe zi gúù zi qãá q'oo koe kúrúse sa,” témé ba. \v 2 Ra gaa x'aè kaga Tc'ẽem ka tcãàè, ka bóò, x'aian dis ntcõó-q'oo sa kò nqarikg'ai koe tòóèa, i c'ẽe Khóè gas koe ntcõe. \v 3 Eẽ ko ntcõóa-ntcõem di bóòse-q'ooa nea ko t'õès nxõ̱ás jasepere di sa hẽé naka saredio di sa hẽéthẽé di sara khama ii, si gaas ntcõó-q'oos x'aian di sa dòro-qhãóm ka nxa̱ma-nxa̱maèa, ncẽe kò nxõ̱ás t'õès emerelete dis khama ii ba. \v 4 Gaas ntcõó-q'oos x'aian dis koe zi kò 24 zi ntcõó-q'oo zi x'aian di zi nxa̱ma-nxa̱maà, xu kò ncẽe zi ntcõó-q'oo zi x'aian di zi koe 24 xu kaia xu ntcõóa-ntcõe, a xu a q'úú qgáían ha̱na, a tcúúa xu koe x'aian di cábán gautan di cábáa. \v 5 Gaas ntcõó-q'oos x'aian dis koe i ko túú-tebean guu a tcg'oa, tcẽe-tcẽean hẽé naka túúan di kg'ui-q'ooan hẽéthẽé e, i kò x'aian dis ntcõó-q'oos cookg'ai koe 7 xu ka̱ruko xu c'ee-kg'áḿ xu hàna a ko x'áà, ncẽea kò 7 xu Tc'ẽe xu Nqarim di xu xu u. \v 6 Gaas ntcõó-q'oos x'aian dis cookg'ai koem kò tshàa ba hàna, ts'óó-c'õán di q'áḿ-q'ooan khama ii ba, q'áḿ me e kò ii, q'áḿs nxõ̱ás khama ma. \p Si kò x'aian dis ntcõó-q'oo sa wèé dxùukg'aia sa koe 4 xu kg'oo-coa xu kg'õèa hãa xu ka nxa̱ma-nxa̱maèa, tcgáían gaan dia kò cookg'aian koe hẽé naka qãán koe hẽéthẽé cg'oèa. \v 7 Tc'ãà dim kg'oo-coa ba kò gàm khama ii, cám̀ di ba kò ghòè-coam khama ii, me nqoana di ba khóèan dis kg'áís khama iis kg'áí sa úúa, 4 di ba kò tsã̱ékos xães khama ii. \v 8 I kò ncẽe 4 kg'oo-coan wèé ga 6 tcgàmàn úúa, a wèé qgáìan gaan di koe káí tcgáían úúa, tcgàmàn ka nqãaka ga hẽéthẽé e, wèém koaba ba hẽé naka ntcùú ba hẽéthẽé i ko ncẽeta ma nxáèan cgoa chõò tama: \q1 “Tcom-tcomsa, tcom-tcomsa, tcom-tcomsa Me e \q1 X'aigam Nqari ba, qarim wèé ba, \q1 ncẽe kò kg'aiga hàna ba, \q1 a ba a \add ncẽeskaga\add* hàna ba, \q1 a ba a ko hàà ba,” \m témé. \p \v 9 A ẽe i ko gaa kg'oo-coan ẽe tcoman máà Me, a ko kaikagu Me, a ko qãè-tcaoa máá Me, Gaam ẽe x'aian dis ntcõó-q'oos koe ntcõóa-ntcõe ba, ncẽe ko chõò tamase kg'õè ba, \v 10 ka xu kò 24 xu kaia xu cg'áé, ẽe ntcõó-q'oos x'aian dis koe ntcõóa-ntcõem cookg'ai koe, a dqo̱m̀ Me, ncẽe ko chõò tamase kg'õè ba. Gaxu di cábán x'aian di xu ko tcg'òó a gaas ntcõó-q'oos x'aian dis cookg'ai koe tòó, a xu a máá: \q1 \v 11 “Kg'ano Tsi ia, \q1 sita di Tsi X'aiga Tsi Nqari Tseè, \q1 dqo̱m̀kuan hẽé, naka tcoman hẽé, \q1 naka qarian hẽéthẽé Tsi gha máàè sa, \q1 Tsáá Tsia wèé zi gúù zi kúrúa hãa khama, \q1 zi Tsari ncàm̀an ka hàna hãa, a ko kúrúè,” \m témé. \c 5 \s1 Tcgãya sa hẽé naka Ghùu-coa ba hẽéthẽé e \p \v 1 Ra kò bóò kg'áòm tshàum koe, Gaam ẽe kò x'aian dis ntcõó-q'oos koe ntcõem di ba, Me tcgãya sa qgóóa, q'ooa sa koe hẽé naka qãáa sa koe hẽéthẽé kò góásea sa, si 7 zi gúù zi tc'àmà ko tcẽekg'am zi cgoa tcẽekg'ammèa.\fig Tcgãya sa|src="HK00150.tif" size="col" ref="5:1" \fig* \v 2 A ra a kò qarim moengele ba bóò, me ko kaiam dòm̀ cgoa nxàe a ko máá: “Dìí ba tcgãyas xgobekg'am ka kg'anoèa, naka gaas di gúùan tc'àmà-tcẽekg'am si ko q'õàa tcg'òó ka hẽéthẽé e?” témé. \v 3 Igaba i kò nqarikg'ai koe hẽé naka nqõómkg'ai koe hẽé naka nqõóm ka nqãaka ga hẽéthẽé koe cúí khóè ga káà a, tcgãya sa ga xgobekg'am kana ga bóò q'oo si i. \v 4 Ra kò kaisase kg'ae, cúí khóè ga kò táá hòòè khama, kg'anoa a tcgãya sa xgobekg'ama ne kana bóò q'ooa sa. \v 5 Me kò nxãaska kaia xu ka c'ẽe ba bìrí te a máá: “Táá kg'ae guu! Bóò, Juta dis qhàòs dim Gàm ba, To̱bem Dafitem di ba, nxãa ba tààa. Tcgãya sam gha kgoana a xgobekg'am, naka ẽes tc'àmà-tcẽekg'am cgoaèa gúùan 7 hẽéthẽé e,” témé. \p \v 6 X'aian dis ntcõó-q'oo sa hẽé naka 4 kg'oo-coan hãa koe hẽé naka kaia xu xg'aeku koe hẽéthẽé ra kò Ghùu-coa ba bóò Me téé-tẽe, cg'õoèa hãa khama ii a, 7 nxãà nem kò úúa, 7 tcgáían hẽéthẽé e, ncẽe kò 7 xu Tc'ẽe xu Nqarim di xu ii i, ncẽe kò wèém nqõóm koe tsééa úúèa xu. \v 7 Qõòm kò a síí tcgãya sa séè, Gaam ẽe kò x'aian dis ntcõó-q'oos koe ntcõem dim kg'áòm x'õàm xòè koe. \v 8 Eẽm ko tcgãya sa séèa xg'ara, ka xu ko 4 xu kg'oo-coa xu hẽé, naka 24 xu kaia xu hẽéthẽé Ghùu-coam cookg'ai koe cg'áé. Wèéa ne kò zómá\f + \fr 5:8 \fk zómá - \ft Gerika sa ko “harepa” témé, cii cgoa dis gúùs zómás khama iis ka.\f* zi hẽé naka gàba zi qãè hm̀m̀ xg'ãò gúùan ka cg'oèa zi gautan di zi hẽéthẽé qgóóa, ncẽe ko tcom-tcomsa ne di còrè ii i. \v 9 Xu kò ka̱bam cii ba nxáè a máá: \q1 “Kg'anoèa Tsi hãa, tcgãya sa séèan ka, \q1 a gaas tc'àmà-tcẽekg'am cgoaèa gúùan xgobekg'am, \q1 cg'õoèa Tsi kò hãa khama, \q1 a Tsi a kò khóè ne Tsari c'áòan cgoa \q1 x'ámá tcg'òó a Nqari ba \add máà\add*, \q1 wèé zi qhàò zi koe guu a, \q1 naka wèé ta̱man koe hẽé, \q1 naka wèé ne khóè ne koe hẽé, \q1 naka wèé zi xg'ae zi koe hẽéthẽé e, \q1 \v 10 a Tsi a kò kúrú ne ne x'aian di ne peresiti ne e, \q1 gatá dim Nqari ba ne gha tsééa máá ka, \q1 ta nqõómkg'ai koe tc'ãà-cookg'ai,” \m ta xu ma nxáè. \p \v 11 Kar kò bóò, a ra a káí xu moengele xu di dòm̀an kóḿ, ncẽe kò kaisase káí ii xu, nxáráè tite zi tcám̀-tcám̀ zi khama noo xu. Ncẽe kò x'aian dis ntcõó-q'oo sa hẽé naka kg'oo-coan hẽé naka kaia xu hẽéthẽé nxa̱ma-nxa̱ma hãa xu, \v 12 xu kò kaiam dòm̀ cgoa máá: \q1 “Kg'anoèa baa \q1 Ghùu-coam ncẽe kò cg'õoèa hãa ba, \q1 qaria nem gha hòò ka, \q1 naka x'aian hẽé, \q1 naka q'ãa di tc'ẽean hẽé, \q1 naka kaian hẽé, \q1 naka tcoman hẽé, \q1 naka x'áàn hẽé \q1 naka dqo̱m̀kuan hẽéthẽé e!” \m témé. \p \v 13 Ra kò nxãaska wèé gúùan ẽe kg'õèa hãa kóḿ, ncẽe nqarikg'ai koe hẽé naka nqõómkg'ai koe hẽé, naka nqõóm ka nqãaka hẽé, naka tshàa-dxooan koe hẽéthẽé hàna a, wèéan ẽe gaan koe hàna a, i ko máá: \q1 “Gaam ẽe x'aian dis ntcõó-q'oos koe ntcõe ba hẽé \q1 naka Ghùu-coa ba hẽéthẽé \q1 méé i dqo̱m̀kuan máàè, \q1 naka tcoman hẽé, \q1 naka x'áàn hẽé, \q1 naka qarian hẽéthẽé e, \q1 chõò tamase!” \m téméè. \p \v 14 I kò 4 kg'oo-coan máá: “Amen!” témé. Xu kò kaia xu cg'áé, a xu a dqo̱m̀. \c 6 \s1 7 zi gúù zi tc'àmà ko tcẽekg'am zi \p \v 1 Nxãaskar kò bóò, ẽem ko Ghùu-coa ba 7 zi gúù zi tc'àmà ko tcẽekg'am zi ka c'ẽe sa ko xgobekg'am kar kò 4 xu kg'oo-coa xu kg'õèa hãa xu ka c'ẽe ba kóḿ, me túúm dim dòm̀ cgoa ko kg'ui khama xam̀ a ko máá: “Hàà!” témé. \v 2 Kar kò bóò, q'úúm bìi ba, me ẽe qábì mea ba nxòo sa qgóóa, a ko x'aian dis cábá sa máàè, a ba a kò tààa hãase qõò, a gha síí tàà. \p \v 3 Eẽm ko gaia cám̀ dis gúùs tc'àmà ko tcẽekg'am sa xgobekg'am kar kò cám̀ dim kg'oo-coa ba kóḿ me ko máá: “Hàà!” témé. \v 4 Me kò nxãaska c'ẽem bìi ba tcg'oa, c'ees khama ma nco̱à ba. Gam dim qábì-kg'ao ba kò qarian máàèa, tòókua nem gha nqõómkg'ai koe séèa tcg'òó di i, nxãasega ne gha khóè ne cg'õoku ka, a ba a kò kaiam ntcàu ba máàèa hãa. \p \v 5 Eẽm ko Ghùu-coa ba gaia nqoana dis gúùs tc'àmà ko tcẽekg'am sa xgobekg'am, kar kò nqoana dim kg'oo-coa ba kóḿ me ko máá: “Hàà!” témé. Ghùi-kg'air ko kar kò ntcùúm bìi ba hẽé naka gam dim qábì-kg'ao ba hẽéthẽé bóò, me qóḿan ko tc'ãò-tc'ão sara gúù sara tshàu q'ooa ba koe qgóóa hãa. \v 6 Ra kò nxãaska kg'uim khama xam̀s gúù sa kóḿ kg'oo-coa xu 4 xu xg'aeku koe guu a, si ko máá: “Cúím cáḿ di suruta ne gha cúím tshàu-q'oom di péréan máà tsi, i gha cúím cáḿ di surutan nqoana tshàu-q'oo zi di maberean máà tsi, igabaga táá olife di nxúìan hẽé naka gõéan hẽéthẽé \add ko kúrú hìian\add* cg'õo guu!” témé. \p \v 7 Eẽm ko gaia 4 dis gúùs tc'àmà ko tcẽekg'am sa xgobekg'am kar kò 4 dim kg'oo-coam dim dòm̀ ba kóḿ me ko máá: “Hàà!” témé. \v 8 Ghùi-kg'air ko kar kò tsã̱ám bìi ba bóò. Eẽ kò qábì meam di cg'õèa nea ko x'oo o, i kò ẽe x'óóa ne khóè ne di x'ãè-q'ooan ko xùri me, i kò wèéan ga 4 xòèan nqõómkg'ai di koe guu a cúím xòèm koe qarian máàè, ntcàum cgoa i gha cg'õo ka, naka xàbàs cgoa hẽé, naka tcììan cgoa hẽé, naka qãáka di kg'oo-coan nqõómkg'ai di cgoa hẽéthẽé e. \p \v 9 Eẽm ko gaia 5 dis gúùs tc'àmà ko tcẽekg'am sa xgobekg'am kar kò ẽe Nqarim dim kg'uim ncẽe ne kò nxàea tseegukagua hãam domka cg'õoèa hãa ne di tc'ẽean altaram ka nqãaka bóò. \v 10 Kaiam dòm̀ cgoa ne kò q'aua tcg'òó, a máá: “Oo, tc'amaka hàna Tsi X'aiga Tsi Nqari Tseè, tcom-tcomsa a tseegu Tsi, cgóm̀ naka táá ão guu, naka nqõóm di ne khóè ne qháése xgàra, naka sita di c'áòan ka̱bi ẽe nqõómkg'ai koe x'ãèa hãa ne koe!” témé. \v 11 Me kò wèém khóè ba q'úúm qgáí ba máàè, a bìríè, cg'árése ne gha qãà\f + \fr 6:11 \fq qãà - \ft Gerika sa ko “sãa” témé.\f* sa, i nxãakg'aiga síí nxáráse-q'ooan gane ka c'ẽe ne qãà ne dian hẽé, naka qõese ga ne dian hẽéthẽé tc'ãò, ncẽe gha hàà cg'õoè ne, ncẽe ne kò ma gane hẽéèa khama. \p \v 12 A ẽem ko Ghùu-coa ba 6 dis gúùs tc'àmà ko tcẽekg'am sa xgobekg'am kar kò bóò, me ko nqõó ba kaisase cgùru, si kò cáḿ sa ka̱bise a ntcùúm qgáím khama ma ntcùú, me kò nxoe ba ka̱bise a c'áòan khama ma nco̱à. \v 13 Zi kò nqarikg'ai di zi tco̱nò zi nqõómkg'ai koe tcheè, ncẽe i ko ma faia dis hìis di tc'áróan kg'oarà ma tcheè khama ma, kaiam tc'ãám kas kòo ntcãa-ntcãaè ne. \v 14 I kò nqarikg'aian qabese, tcgãyas ga ma qabeè khama ma, i kò wèé xàbìan hẽé naka tshàam ka nxa̱ma-nxa̱maèa nqõó-coan wèé hẽéthẽé ntcãa-ntcãase a téé-q'ooan gaan di koe tcg'oa. \p \v 15 Xu kò nxãaska nqõómkg'ai di xu x'aiga xu hẽé, naka kaia xu khóè xu hẽé, naka tc'ãà-cookg'ai xu hẽé, naka ẽe qguùan hẽé naka qarian hẽé, naka wèé ne khóè ne \add c'ẽe ne\add*, qãà ne kana ẽe qãà tama ne gane hẽéthẽéa kò nxõ̱án di kòm̀an koe hẽé naka xàbìan di nxõ̱án koe hẽéthẽé tcãà a xàì. \v 16 A ne a kò xàbìan hẽé naka nxõ̱án hẽéthẽé tcii a ko máá: “Cg'áé cgae ta a, naka chóm̀ ta a tcgáí-q'ooa ba koe Gaam ẽe x'aian dis ntcõó-q'oos koe ntcõóa-ntcõe ba, naka gataga chóm̀ ta a Ghùu-coam di xgóàn koe. \v 17 Gatsara di xgóàn dim cáḿ kaia hãa ba hààraa ke, ka i gha dìín kgoana a q'óá me?” \c 7 \s1 144,000 khóèan Iseraele di i \p \v 1 Ncẽes gúùs qãá q'oo koer kò 4 moengele xu bóò, xu nqõóm di zi huku zi 4 zi koe tééa-tẽe, a xu a kò 4 tc'ãán nqõómkg'ai di qgóóa hãa, nxãasega i gha táá cúí tc'ãá ga nqõómkg'ai koe tc'ãá ka, kana tshàa-dxooan koe, kana wèé hìian koe ga igaba. \v 2 A ra a kò moengelem c'ẽe ba bóò, me ko cáḿs ko tcg'oa xòè koe guu a ko hàà, a ba a tcãà-tshàus koe x'áí sa úúa, Nqarim kg'õèa hãam di sa, khóè ne koem gha x'áís khama ma tòó sa, me kò kaia hãam dòm̀ cgoa moengele xu 4 xu tcii, ncẽe ko qarian máàèa hãa xu, nqõó ba xu gha cg'õo ka, naka tshàa-dxooan hẽéthẽé e, \v 3 a ba a ko máá: “Táá nqõó ba cg'õo guu, kana tshàa-dxooan ga, kana hìian ga igaba, naka ta gha nxãakg'aiga síí x'áí sa tòó, gatá dim Nqarim di tséé-kg'aoan còo koe,” témé. \v 4 Ra kò nxãaska ẽe kò x'áí sa tòó cgaeèa ne di nxáráse-q'ooan kóḿ: 144,000 ne khóè ne e, 12 zi qhàò zi Iseraele di ne khóè ne di zi wèé zi koe guu a. \li1 \v 5 12,000 ne kò Jutam dis qhàòs koe guu a x'áí sa tòó cgaeèa, \li1 ne kò 12,000 ne Rubenem dis qhàòs koe guu a x'áí sa tòó cgaeèa, \li1 naka 12,000 ne hẽé Gatem dis qhàòs koe, \li1 \v 6 naka 12,000 ne hẽé Aserem dis qhàòs koe, \li1 naka 12,000 ne hẽé Nafetalim dis qhàòs koe, \li1 naka 12,000 ne hẽé Manasem dis qhàòs koe, \li1 \v 7 naka 12,000 ne hẽé Simonem dis qhàòs koe, \li1 naka 12,000 ne hẽé Lefim dis qhàòs koe, \li1 naka 12,000 ne hẽé Isakarem dis qhàòs koe, \li1 \v 8 naka 12,000 ne hẽé Sebulonem dis qhàòs koe, \li1 naka 12,000 ne hẽé Josefam dis qhàòs koe, \li1 naka 12,000 ne hẽéthẽé Benjamenem dis qhàòs koe, \m nxãa nea kò x'áí sa tòó cgaeèa. \s1 Wèé xu nqõó xu di ne khóè ne \p \v 9 Ncẽe zi gúù zi qãá q'oo koer ko bóò, kar kò kaias xg'aes khóè ne di sa bóò, ncẽe cúí khóè kaga nxáráè tite sa, wèé zi qhàò zi koe guu a, naka wèé zi xg'ae zi koe hẽé, naka khóè ne koe hẽé, naka ta̱m xu koe hẽéthẽé e. Ne x'aian dis ntcõó-q'oos cookg'ai koe hẽé naka Ghùu-coam cookg'ai koe hẽéthẽé tééa-tẽe, a ne a q'úú qgáí-dxooan ha̱na, a hìian di nxã̱an tshàu q'ooa ne koe qgóóa. \v 10 A ne a kò kaiam dòm̀ cgoa q'aua tcg'òó a máá: \q1 “Kgoarakua ne gatá dim Nqarim koe guua, \q1 ncẽe x'aian dis ntcõó-q'oos koe ntcõóa-ntcõe ba, \q1 naka Ghùu-coam koe hẽéthẽé e,” \m témé. \v 11 Xu kò wèé xu moengele xu x'aian dis ntcõó-q'oo sa hẽé naka kaia xu hẽé naka 4 kg'oo-coan kg'õèa kò hãa koe hẽéthẽé tééa nxa̱ma-nxa̱ma. Ne kò x'aian dis ntcõó-q'oos cookg'ai koe tcúúa ne cgoa qám̀se, a Nqari ba dqo̱m̀, \v 12 a máá: \q1 “Amen! \q1 Dqo̱m̀kuan hẽé \q1 x'áàn hẽé \q1 q'ãan di tc'ẽean hẽé \q1 qãè-tcaoa-máákuan hẽé \q1 tcomkuan hẽé \q1 qarian hẽé \q1 naka kaian hẽéthẽé \q1 méé i chõò tamase \q1 gatá dim Nqarim di ii. \q1 Amen!” \m témé. \p \v 13 Me kò kaia xu ka c'ẽe ba kg'ui cgoa te a máá: “Dìí ga nea ncẽe ne, q'úú qgáí-dxooan ha̱na ne, a ne a nda koe guua?” témé. \p \v 14 Ra kò bìrí me a máá: “Kaia hãa tseè, tsáá tsi q'anaa!” témé. Me kò bìrí te a máá: “Ncẽe nea gane ẽe kaias xgàrakus koe guua hãa ne ne e. Gane di qgáí-dxooa ne ne xg'aàra hãa, a kúrú u i q'úú u Ghùu-coam di c'áòan cgoa. \v 15 Gaa domkaga \q1 ne x'aian dis ntcõó-q'oos Nqarim dis cookg'ai koe hãa, \q1 a ko dqo̱m̀ Me, \q1 koaba ba hẽé naka ntcùú ba hẽéthẽé e, \q1 Gam dim tempelem koe hãa a, \q1 Me gha Gaam \q1 ẽe x'aian dis ntcõó-q'oos koe ntcõe ba \q1 hãa cgoa ne \q1 a gha kòre ne\f + \fr 7:15 \fq hãa cgoa ne a gha kòre ne - \ft Gerika sa ko máá: “Gam dim tente bam gha tc'amkg'aia ne koe xgàu,” témé.\f*. \q1 \v 16 Cuiskaga ne gaicara xàbà hãa tite, \q1 a cáḿa hãa tite. \q1 Cáḿ sa cuiskaga dàò ne tite, \q1 kana c'ẽe kùruan ncẽe kaisa ga igaba. \q1 \v 17 Ghùu-coa ba gha gane dim Kòre-kg'ao ba ii khama, \q1 x'aian dis ntcõó-q'oos nqáè koe hãa ba, \q1 a ba a gha chùia úú ne kg'õèan di tshàan di tsgórèan koe, \q1 Me gha Nqari ba wèém tcgáí-tshàram \q1 gane di tcgáían di ba tchùua tcg'òó,” tam méé. \c 8 \ms1 7 xu torompita xu (8–11) \s1 7 dis gúùs tc'àmà ko tcẽekg'am sa ko xgobekg'ammè \p \v 1 Eẽm ko Ghùu-coa ba 7 dis gúùs tc'àmà ko tcẽekg'am cgoaè sa xgobekg'am kam kò nqarikg'ai koe qháì-qháì ba xóé, aoaram di nqáè-q'ooan khama noo x'aèa ne. \v 2 Kar ko 7 xu moengele xu ncẽe ko Nqarim cookg'ai koe téé-tẽe xu bóò, xu ko 7 torompitan máàè. \p \v 3 Me kò c'ẽem moengelem qãè hm̀m̀ xg'ãò gúùan úúa hãas gàbas gautan cgoa kúrúèa sa qgóóa hãa ba altaram koe hàà téé, a kò qãè hm̀m̀ xg'ãò gúùan káí máàè, nxãasegam gha wèé ne ẽe tcom-tcomsa ne di còrèan cgoa gautan dim altaram ncẽe x'aian dis ntcõó-q'oos cookg'ai koe hànam koe tcheè e ka. \fig Qãè hm̀m̀ xg'ãò tshãán dis gàba sa|src="HK00268.tif" size="col" ref="8:3" \fig* \v 4 I kò qãè hm̀m̀ xg'ãòs dàòa-máákus di ts'énèan hẽé naka ẽe tcom-tcomsa ne di còrèan hẽéthẽé ẽe kò Nqarim cookg'ai koe tẽem moengelem di tshàuan koe guu a qaò. \v 5 Me kò nxãaska moengele ba qãè-hm̀m̀ xg'ãò gúùan úúa hãas gàba sa séè, a altaram koe guua c'eean ka cg'oè-cg'oe si, a ba a nqõómkg'ai koe xaoa guu u; i kò túúan di kg'ui-q'ooan hẽé naka ts'oo-q'ooan hẽé naka túú-tebean hẽé, naka nqõóm di cgùru-q'ooan hẽéthẽé kúrúse. \s1 7 xu torompita xu \p \v 6 Xu kò nxãaska 7 xu moengele xu ncẽe kò 7 torompitan qgóóa hãa xu kg'ónòse, q'aukagu u xu gha ka. \p \v 7 Tc'ãà dim moengele ba kò gam dim torompita ba q'aukagu, si kò tsõ̱à sa hẽé naka c'ees ncẽe kò c'áòan cgoa xg'aea hãa sa hẽéthẽé xóé. Si kò nqõómkg'ai koe tcheèè, me kò nqoana xòèan nqõómkg'ai di koe guu a cúím xòè ba dào, me kò gataga nqoana xòèan hìian di koe guu a cúím xòè ba dào, i wèé dcãan tsã̱á ga dào. \p \v 8 Me kò cám̀ dim moengele ba gam dim torompita ba q'aukagu, si ko c'ẽes gúù sa tshàa-dxooan koe xaoa tcãàè, kaiam xàbìm khama noo sa, ncẽe c'eean ko gaas koe dào sa. Me kò nqoana xòèan tshàa-dxooan di koe guu a cúím xòè ba c'áòan kúrú, \v 9 si kò nqoana dtcõoan tshàa-dxooan q'oo koe x'ãèa hãa kg'oo-coan dis koe guu a cúís dtcõo sa x'óó, si kò nqoana dtcõoan skepean di koe guu a cúís dtcõo sa ko̱bèè. \p \v 10 Me kò nqoana dim moengele ba gam dim torompita ba q'aukagu, me kò nqarikg'ai koe guu a kaiam tco̱nò ba cg'áé, a ko x'áà, ka̱ruko c'ee-kg'áḿ khama ma, a ba a kò nqoana xòèan tshàan di koe hẽé, naka tshàan di tsgórèan koe hẽéthẽé cúím xòèm koe guu a tcheè. \v 11 Gaam tco̱nòm di cg'õèa ne ‘Kg'au’ u. Me kò nqoana xòèan koe guu a cúím xòèm tshàan di ba kg'au, i kò gaam tshàam ka káí khóèan x'óó, kg'au me e kò ii khama. \p \v 12 Me kò moengelem 4 di ba gam dim torompita ba q'aukagu, me nqoana xòèan cáḿs di koe guu a cúím xòè ba ko̱bèè, me gataga nqoana xòèan nxoem di koe guu a cúím xòè ba ko̱bèè, me nqoana xòèan tco̱nò zi di koe guu a cúím xòè ba ko̱bèè, nxãasegam gha cúím xòè ba táá x'áà ka, nqoana xòèan gazi di koe guu a. Me kò gataga nqoana xòèan koaban di koe guu a cúím xòè ba táá x'áàn hòò, i ntcùúan ka gataga ii. \p \v 13 Kar kò nxãaska bóò, a kóḿ si ko xãe sa ẽes ko nqarikg'ai nqáè koe tsã̱éa te ka kaiam dòm̀ cgoa kg'ae a ko máá: “Nqoana xu moengele xu kg'ónòsea máána hãa, torompita ba xu gha q'aukagu ka, khama i gha cg'ãè ii, cg'ãè ii, cg'ãè ii, gane ẽe nqõómkg'ai koe x'ãèa hãa ne ka,” témé. \c 9 \p \v 1 Me kò 5 dim moengele ba gam dim torompita ba q'aukagu, ra kò nqarikg'ai koe guu a nqõómkg'ai koe tcheèa hãam tco̱nò ba bóò. Me ko chõò-q'oo úú tamam ha̱ém di kòm̀an di xgobekg'aman máàè. \v 2 Chõò-q'oo úú tamam ha̱ém dim kòm̀ bam kò xgobekg'am, i kò kaiam c'eem di khama ii ts'énèan gaam kòm̀ koe tcg'oa, si kò cáḿ sa hẽé naka nqõóm-nqáè hẽéthẽé gaam kòm̀ koe tcg'oara hãa ts'énèan ka ntcùúkaguè. \v 3 I kò tcòm̀an ts'énèan koe guu a tcg'oa, a nqõómkg'ai koe hàà, a i a kò nqõómkg'ai koe xg'árìan di qarian khama noo qarian máàè. \v 4 A i a ko bìríè, nqõómkg'ai di dcãa ne i gha táá cg'õo sa, kana c'ẽe gúùan ẽe tsã̱á ga igaba, kana c'ẽe hìian ga igaba, gabà méé i khóèan cg'õo, ncẽe Nqarim dis x'áí sa còoan gaan di koe úú tama a. \v 5 Kgoara i kò mááè tama, cg'õo ne i gha sa, igaba i gha 5 nxoean kaisase xgáè ne sa, i kò gaan di xgáèku-q'ooan xg'árìm dian khama xam̀, ẽe i kò khóèan ka̱á ne. \v 6 Eẽ xu cáḿ xu ka i gha khóèan x'ooan qaa, igaba i hòò o tite. X'ooa ne i gha tc'ẽe, igaba i gha x'ooan bèe ne a qgóé. \p \v 7 Tcòm̀an ncẽea kò ncõo sa kg'ónòa mááèa xu bìi xu khama ii. Gaan di tcúúan koe i kò gautan cgoa kúrúèa cábán x'aian di khama ii gúùan úúa, i kò gaan di kg'áían khóèan dian khama ii. \v 8 I gaan di c'õòan khóès di c'õòan khama ii, i gaan di xõ̱óan gàman di xõ̱óan khama ii. \v 9 Gaan di dxùuan koe i kò dxùua tsi koe ko xgáèa máá tsi gúùan úúa, qano cgoa kúrúèa khama ii i, i kò gaan di tcgàmàn di ts'oo-q'ooan káí zi bìi kara zi dian khama xam̀, ncẽe ko ncõoan xàà zi. \v 10 A i a kò xg'árìan di khama ii tsáóan úúa, a i a kòo gaa tsáóan cgoa ka̱á, a i a tsáóan gaan di koe qarian úúa, khóèan ko 5 nxoean thõò-thõo o. \v 11 Gaan dim x'aiga ba kò chõò-q'oo úú tamam ha̱ém dim moengele me e. Gam di cg'õèa ne kò Heberas ka ‘Abatone’ e, a ba a kò Gerikas ka ‘Apolione’ ta ma tciiè, \add ncẽe sa ko ‘cg'õo sa’ témé.\add* \p \v 12 Tc'ãà dis cg'ãè sa nqáéa hãa, bóò, cám̀ cg'ãèa ne ko qanega hàà, ncẽe zi gúù zi qãá q'oo koe. \p \v 13 Me kò nxãaska 6 dim moengele ba torompita ba q'aukagu, ra kò nxãaska dòm̀ ba kóḿ, gautan dim altaram di xu 4 xu nxãà xu koe guua ba, ncẽe kò Nqarim cookg'ai koe hãa ba. \v 14 Me ko 6 dim moengelem ncẽe ko torompita ba qgóóa ba bìrí a máá: “Moengele xu 4 xu ncẽe tshàam kaiam Eferatese dim koe qáéèa xu méé tsi kgoara,” témé. \v 15 Xu kò gaxu moengele xu 4 xu cáḿan kg'ónò mááèa, kgoaraè xu gha a, gaa x'aè kaga, naka nxoe ba hẽé, naka kuri ba hẽéthẽé e. Xu gaa x'aè kaga kgoaraè, nqoana zi xg'ae zi khóè ne di zi koe xu gha guu a cúís xg'ae sa cg'õo ka. \v 16 Bìian qábìa hãa xu ncõo-kg'ao xu di nxáráse-q'ooa ne kò 200 milione e, ra kò nxáráse-q'ooa xu kóḿ. \p \v 17 Ncẽea ra kò ma tiris x'áíès koe bìi xu ma bóò ga a: qábì-kg'ao xua kò dxùua tsi ko xgáèa máá gúùan úúa hãa, ncẽe kò c'eean khama ma nco̱à a, a safirean khama ma kaisase tsã̱á a, a i a salefan khama ma dàḿ-tc'ubi i. I kò bìi xu di tcúúan gàman di tcúúan khama ii, i kò c'eean hẽé, naka ts'énèan hẽé, naka salefan hẽéthẽé gaxu di kg'áḿan koe tcg'oa. \v 18 Nqoana zi xg'ae zi khóè ne di zi koes kò guu a cúís xg'ae sa cg'õoè, ncẽe zi xgàraku zi thõòka zi nqoana zi ka: c'eean ka hẽé, naka ts'énèan ka hẽé, naka salefan ka hẽéthẽé e, ncẽe kò kg'áḿa xu koe tcg'oa a. \v 19 Bìian di qaria ne kò kg'áḿan gaan di koe hẽé, naka tsáóan gaan di koe hẽéthẽé hàna khama. Gaan di tsáóa ne kò cg'aoan khama ii, a tcúúan úúa, a i a kò gaan cgoa khóèan thõò-thõo. \p \v 20 C'ẽe ne khóè ne kò gazi xgàraku zi thõòka zi ka táá cg'õoè, igaba ne kò táá gane kúrúa hãa gúùan koe tcóóse, a kò dxãwa tc'ẽean dqo̱m̀an táá aagu, naka kúrú mááseèa nqárìan hẽéthẽé e, ncẽe gautan cgoa kúrúèa a, seleferan hẽé, naka tcg'aian hẽé, naka nxõ̱án hẽé, naka hìian hẽéthẽé e, ncẽe bóò ga hẽé tama a, kana kóḿ ga hẽé tama a, kana qõò ga hẽé tama a. \v 21 A ne a kò táá tcóóse gane di cg'õokuan koe hẽé, naka tsóòan kúrúan koe hẽé, naka cg'áràn koe hẽé, naka gane di ts'ãàn koe ga hẽéthẽé e. \c 10 \s1 Moengele ba hẽé naka tcgãya-coa sa hẽéthẽé e \p \v 1 Ra kò nxãaska c'ẽem moengelem kaia qarian úúa ba bóò, me nqarikg'ai koe guu a ko xõa. Túú-c'õòs kam kò qàbièa, a dòro-qhãó ba tcúúa ba tc'amkg'ai koe úúa. I kòo kg'áía ba cáḿs khama ma x'áà, i c'õáa ba nquu ba ko ghùi-ghuim hìim ka̱rua ko qaòm khama ii. \v 2 Tshàua ba koem kò tcgãya-coa sa qgóóa, xgobekg'amsea kò hãa sa. Gam dim nqàrèm kg'áò xòè di bam kò tshàam tc'amkg'ai koe tòóa, a dxàe xòè di ba nqõómkg'ai koe tòóa. \v 3 Kaisam q'au bam kò tcg'òó, gàman di kg'ae-q'ooan khama xam̀ ba. Eẽm ko q'au ka zi kò 7 zi kg'ui-q'oo zi túúan di zi kg'uia ts'oo. \v 4 Eẽ zi ko 7 zi kg'ui-q'oo zi túúan di zi ts'oo, kar kò góá kg'oana, igabar kò nqarikg'ai koe guuam dòm̀ ba kóḿ me ko máá: “Tc'àmà-tcẽekg'ama tòó ẽes gúùs 7 zi kg'ui-q'oo zi túúan di zi mééa hãa sa naka táá góá si guu!” témé. \p \v 5 Me kò nxãaska moengelem ncẽer kò bóò me tshàa tc'amkg'ai koe hẽé naka nqõómkg'ai koe hẽéthẽé tééa-tẽe ba, kg'áò xòè dim tshàu ba nqarikg'ai koe ghùi. \v 6 A ba a Gaam ẽe chõò tamas kg'õè sa ko kg'õèm cgoa gaìse, ncẽe nqarikg'ai hẽé naka gaa koe hàna gúùan hẽé, naka nqõómkg'ai hẽé naka gaa koe hàna gúùan hẽé, naka tshàa-dxooan hẽé naka gaan koe hàna gúùan hẽéthẽé kúrúa hãa ba, a ba a máá: “Cúí ão ga gha káà a, \v 7 igaba 7 dim moengelem ko hàà gam dim torompita ba q'aukagu xu cáḿ xu kas gha nxãaska Nqarim dis tchõàs chóm̀sea hãa sa tcg'oa a kúrúse, ẽem kò ma Gam di xu qãà xu porofiti xu ma xgaa-xgaa sia khama,” témé. \p \v 8 Me nxãaska dòm̀ ncẽer ko nqarikg'ai koe kóḿa hãa ba gaicara kg'ui cgoa te a máá: “Qõò naka síí ẽe xgobekg'amseas tcgãya sa, tshàam tc'amkg'ai koe hẽé naka nqõómkg'ai koe hẽéthẽé tééa-tẽem moengelem tshàu q'oo koe séè,” témé. \p \v 9 Ra kò moengelem koe síí a ra a dtcàrà me, tcgãya-coa sam gha máà te sa, me bìrí te a máá: “Séè si naka tc'õó si. Kg'au si i gha ii ncãàa tsi koe, igabas gha kg'áḿ-q'ooa tsi koe ka̱re ii, dènean khama ma,” témé. \v 10 Ra kò nxãaska gaas tcgãya-coa sa moengelem tshàu q'oo koe séè, a tc'õó si, si kò kg'áḿ-q'ooa te koe dènean khama ma ka̱re, igaba ẽer ko tc'õó sia xg'ara ka i kò ncãà-q'ooa te kg'au. \v 11 Ra kò nxãaska bìríè a máá: “Gaicara méé tsi porofita, káí ne khóè ne ka hẽé, naka káí zi qhàò zi ka hẽé, naka káí xu ta̱m xu ka hẽé, naka káí xu x'aiga xu ka hẽéthẽé e,” témé. \c 11 \s1 Cám̀ tsara nxàea tseegukagu-kg'ao tsara \p \v 1 Ra kò nxãaska qáò-q'ooan ko tc'ãò-tc'ãom hìi ba máàè, dqàbim khama kò ii ba, a bìríè a máá: “Tẽe naka síí tempelem Nqarim dim di qáò-q'ooan tc'ãò-tc'ão, naka altara ba hẽé, naka gaa koe hãa a ko dqo̱m̀ ne hẽéthẽé \add nxárá\add*. \v 2 Igaba tempelem ka tchàa koe hànam x'áé ba méé tsi guu, táá méé tsi nxãam di qáò-q'ooan tc'ãò-tc'ão guu. Nxãam x'áé ba qhàò zi di ne máàèa hãa ke, zi gha 42 nxoean tcom-tcomsam x'áé-dxoo ba náà. \v 3 Ra gha Tiri tsara nxàea tseegukagu-kg'ao tsara cám̀ tsara qarian máà, tsara gha saka di qgáían hã̱a a 1,260 cáḿan porofita.” \v 4 Ncẽe tsara nxàea tseegukagu-kg'ao tsara olife di tsara hìi tsara a, a cám̀ tsara lampi téé-q'oo tsara a, ncẽe wèém nqõóm dim X'aigam \add Nqarim\add* cookg'ai koe tééa-tẽe tsara. \v 5 A ncẽè c'ẽe khóèan kò thõò-thõo tsara a kg'oana ne i ko c'eean kg'áḿ-q'ooa tsara koe tcg'oa, a gatsara di cg'õo-kg'aoan cg'õo. Ncẽea ẽe thõò-thõo tsara a kg'oana khóèan gha ma cg'õoè ga a. \v 6 Qarian tsara úúa, nqarikg'aian tsara gha tcẽekg'am di i, táá i gha túúan tuu ka, gatsara di porofitan di cáḿan ka, a tsara a tshàan koe qarian úúa, ka̱bi i tsara gha i c'áòan kúrú di i, a tsara a gha nqõó ba xg'áḿ wèé cg'ãèan cgoa, ẽe tsara ga ko ma tc'ẽe khama ma. \p \v 7 Eẽ tsara ko Nqarim di kg'uian tseegukagua xg'ara, kam gha qãáka dim kg'oo-coam ncẽe chõò-q'oo úú tamam ha̱ém koe ko tcg'oa ba qaru-cgae tsara a, a ba a gha tàà tsara a, a cg'õo tsara a. \v 8 I gha gatsara di tc'áróan kaiam x'áé-dxoom di xg'aekuan koe xóé, ncẽe q'ãasea ba, a Sodoma ii ba kana Egepeto ii ba, ncẽe gatsara dim X'aigam \add Nqarim\add* xgàuèa koe. \v 9 Nqoana cáḿan hẽé naka cúím cáḿ di nqáè-q'ooan hẽéthẽé ka ne gha khóè ne ncẽe qhàò zi koe hẽé naka xg'ae zi koe hẽé naka ta̱m xu koe hẽé, naka nqõó xu koe guua ne hẽéthẽé, gatsara di tc'áróan kg'ama bóò, a gha xguì tc'ám̀an koe tsara gha xòóè sa, \v 10 ne gha ẽe nqõómkg'ai koe x'ãèa hãa ne tc'amkg'aia tsara koe qãè-tcao, a ne a gha kõ̱è sa kúrú, a aban tsééa mááku, ncẽe tsara porofiti tsara kò ẽe nqõómkg'ai koe x'ãèa hãa ne qóḿ ba qgóókagua hãa khama. \p \v 11 Igaba i kò nqoana cáḿan hẽé naka cúím cáḿ di nqáè-q'ooan hẽéthẽé qãá q'oo koe Nqarim koe guua kg'õèan di sónòan tcãà cgae tsara a, tsara kò nqàrèa tsara cgoa tẽe a téé, i kò kaisa q'áòan tcãà cgae gane ẽe kòo bóò tsara a ne. \v 12 Nxãaska tsara kò c'ẽem dòm̀ kaisa ba kóḿ, nqarikg'ai koe guua ba, me ko bìrí tsara a a máá: “Ncẽe koe tsao q'ábà qaò,” témé. Tsara túú-c'õòs cgoa nqarikg'ai koe q'ábà qaò, ne kò gatsara di ne cg'õo-kg'ao ne bóò tsara a. \p \v 13 Gaam x'aèm kam kò nqõó ba kaisase cgùru, me 10 xòèan koe guu a cúím xòèm x'áé-dxoom di ba xùbuse, i 7,000 khama noo khóèan gaam nqõóm di cgùru-q'ooan ka cg'õoè, ne kò c'ẽe ne kaisas q'áòs ka tcãàè, a ne a nqarikg'ai dim Nqari ba dqo̱m̀. \p \v 14 Cám̀ dis cg'ãè sa nqáéa hãa, igaba bóò, nqoana dis cg'ãè sa ko sencgaga hàà. \s1 7 dim torompita ba \p \v 15 Moengelem 7 di ba kò gam dim torompita ba q'aukagu, xu kò kaisase ko ts'oo xu dòm̀ xu nqarikg'ai koe kóḿse, a xu a ko máá: \q1 “Nqõómkg'ai di x'aia ne \q1 gatá dim X'aigam \add Nqarim\add* di x'aian kúrúa, \q1 naka \add nqòòkaguèa hãam\add* Krestem di hẽéthẽé e, \q1 Me gha chõò tamase X'aiga ba ii,” \m témé. \v 16 Xu kò nxãaska 24 xu kaia xu, ẽe kò Nqarim cookg'ai koe gaxu di ntcõó-q'ooan x'aian di koe ntcõe xu kg'áía xu cgoa qám̀se, a Nqari ba dqo̱m̀, \v 17 a máá: \q1 “X'aiga Tsi Nqari Tsi Qari Tsi wèé Tseè, \q1 ncẽe hàna Tsi, a kò kg'aiga hàna Tsi, \q1 qãè-tcaoa xae ko máá Tsi, \q1 kaia qarian Tsari Tsi séèa hãa khama, \q1 a Tsi a tshoa-tshoa a tc'ãà-cookg'aia hãa. \q1 \v 18 \add Nqõóm di zi\add* qhàò zia kò xgóà, \q1 igaba i Tsari xgóàn hààraa, \q1 naka ẽe x'óóa hãa ne xgàra di x'aèan hẽéthẽé e. \q1 Tsari ne qãà ne, ncẽe porofiti ne hẽé \q1 naka tcom-tcomsa ne hẽé naka wèéa ne \q1 ẽe ko Tsarim cg'õè ba q'áò ne hẽéthẽé \q1 Tsi gha \add qãèan cgoa\add* suruta, \q1 cg'áréan ga hẽé naka kaian ga hẽéthẽé e. \q1 A Tsi a gha ẽe ko nqõó ba cg'õo ne hàà cg'õo,” \m ta xu méé. \p \v 19 Me kò nxãaska Nqarim dim tempelem nqarikg'ai koe hàna ba xgobekg'amse, me kò Gam dis qáé-xg'aes dim káá ba bóòse Gam dim tempelem q'oo koe, i kò túú-tebean kúrúse, naka ts'oo-q'ooan hẽé, kg'ui-q'ooan gaan di hẽé, nqõóm di cgùruan hẽé naka kaias tsõ̱à sa hẽéthẽé e. \c 12 \ms1 Cg'ao-dxoo ba hẽé naka cám̀ kg'oo-coa tsara cg'õo ko tsara hẽéthẽé e (12–13) \s1 Khóè sa hẽé naka káí tcúú a kaiam cg'aom nco̱à ba hẽéthẽé e \p \v 1 Kaia, \add a are-aresas\add* x'áí sa kò nqarikg'ai koe bóòse, ncẽe khóès kò cáḿs khama ii qgáían ha̱na sa, me kò nxoe ba nqàrèa sa ka nqãaka hàna, si kò x'aian dis cábás 12 tco̱nòan úúa sa tcúúa sa koe hàna. \v 2 Ncãà nes kò úúa, a ábà qàe koe hãa, a ábàn di thõòan úúa, khamas kòo kg'ae. \v 3 Si kò c'ẽes x'áí sa gaicara nqarikg'ai koe bóòse, ka bóò, nco̱àm cg'ao-dxoom kaiam 7 tcúúan hẽé naka 10 nxãàn hẽéthẽé úúa ba hàna, a kò 7 cábán x'aian di tcúúa ba koe úúa. \v 4 Tsáóa ba kò nqoana zi xg'ae zi nqarikg'ai di tco̱nòan di zi koe guu a cúí sa xgàia tcg'òó, a nqõómkg'ai koe tcheèagu. Kam kò nxãaska cg'ao-dxoo ba khóès ẽe ábà kg'oanas cookg'ai koe téé, nxãasegam gha gas dim cóá ba ẽem ko ábàè kaga tóm̀ ka. \v 5 Si kò kg'áòm cóá ba ábà, ncẽe ko hàà \add nqõóm di zi\add* qhàò zi wèé zi qano dxòm cgoa tc'ãà-cookg'ai ba. Igabam kò gas dim cóá ba ntcàuè, a ba a Nqarim koe úúè, Gam dis ntcõó-q'oos x'aian dis koe. \v 6 Si kò khóè sa bèe a qãáka qgóéa síí, Nqarim x'ãè-q'ooan kg'ónòa máá sia hãa koe, ncẽe gaa koes gha hãa, a 1,260 cáḿan xáròè koe. \s1 Mikaele ba ko cg'ao-dxoom cgoa x'ãàku \p \v 7 Si ncõo sa nqarikg'ai koe tẽe. Mikaele ba hẽé naka gam di xu moengele xu hẽéthẽéa kò cg'ao-dxoom cgoa x'ãàku. Me kò cg'ao-dxoo ba hẽé naka gam di xu moengele xu hẽéthẽé gaxu cgoa x'ãàku. \v 8 Igabam kò \add cg'ao-dxoo ba\add* tààè, i nxãaska x'ãè-q'ooa ba nqarikg'ai koe kaà. \v 9 Me kò cg'ao-dxoo ba, cg'aom ncẽe ncìí, a dxãwa me e ta ko ma tciiè, a satana ii, a wèém nqõóm dim qàe-qaeku-kg'ao ba, nqõómkg'ai koe xaoa guuè, xu kò gam di xu moengele xu gam cgoa ga xaoa guuè. \p \v 10 Ra kò nxãaska kaiam dòm̀ ba nqarikg'ai koe kóḿ, me ko máá: \q1 “Ncẽeska i Nqarim di kgoarakuan hààraa, \q1 i Gam di qarian hààraa, \q1 naka Gam di x'aian hẽé, \q1 naka qarian Gam dim \add nqòòkaguèa hãam\add* Krestem di hẽéthẽé e. \q1 Gatá ka qõese ga ne dim chìbi-chibi-kg'ao ba xaoa guuèa khama, \q1 ncẽe ko gatá dim Nqarim cookg'ai koe \q1 koaba ba hẽé naka ntcùú ba hẽéthẽé chìbi-chibi ne ba. \q1 \v 11 Ghùu-coam di c'áòan cgoa hẽé \q1 naka Nqarim di kg'uian tseegukaguan ka hẽéthẽé ne tàà mea hãa; \q1 a kò gane dis kg'õè sa táá tòóa mááse, \q1 igabaga ne kò x'óóan kg'ónòsea máána hãa. \q1 \v 12 Gaa domka méé tu qãè-tcao, oo nqarikg'aiè, \q1 naka gatu ẽe gaa koe x'ãèa hãa tu hẽéthẽé e! \q1 Igaba i gha cg'ãè ii gatu ka, oo nqõókg'aiè, \q1 naka tshàa-dxooan hẽéthẽé e, \q1 dxãwa ba gatu koe xoana hãa, \q1 kaisa xgóàn cgoa khama. \q1 Q'anam hãa gam di x'aèa ne xòm̀ m sa khama!” \m tam méé. \p \v 13 Eẽm kò cg'ao-dxoo ba bóò, nqõómkg'ai koem xaoa xòóèa sa, kam kò kg'áòm cóá ba ábà hãas khóè sa qa̱e. \v 14 Igabas kò khóè sa tcgàmà tsara kaias xães di tsara máàè, nxãasegas gha cg'ao ba tsã̱éa guu, a qãáka síí hãa ka, qgáìm kg'ónòas kò mááèam koe, qgáìm ncẽes kò síí hãa a x'aè ba xáròè ba, kuri tsara hẽé, naka kurim nqáè-q'oo hẽéthẽé e. \v 15 Me kò cg'ao ba khóè sa ko xùrise tshàam di khama noo tshàan kg'áḿa ba koe guu a tcg'òó, nxãasega i gha xgàia tcg'òó si ka. \v 16 Igabam kò nqõó ba khóè sa hùi, a ba a kg'áḿa ba xgobekg'am, a ẽem tshàam ncẽem ko cg'ao-dxoo ba kg'áḿa ba koe guu a tcg'òó ba tóm̀. \v 17 Me cg'ao-dxoo ba khóès koe kaisase xgóà, a ba a kò tcg'oa a síí wèé cóáa sa cgoa ga ncõoan kúrú, gane ẽe ko Nqarim di x'áèan qgóóa qaria ne, a ko wèé x'aè ka Jeso ba tseegukagu ne. \v 18 Me kò cg'ao-dxoo ba tshàa-dxooan di góḿan koe téé. \c 13 \s1 Tc'ãà dim kg'oo-coa ba \p \v 1 Ra kò kg'oo-coa ba bóò, me tshàam koe guu a ko tcg'oa, 10 nxãàn hẽé, naka 7 tcúúan hẽé, naka 10 cábán x'aian di hẽéthẽé kò nxãàa ba koe úúa ba, me kò Nqari ba ko cóè cg'õèan wèé tcúúa ba koe úúa. \v 2 Kg'oo-coam ẽer kò bóò ba kò q'óèm khama ii, i kò nqàrèa ba bera dian khama ii, i kò kg'áḿa ba gàman dian khama ii. Me kò cg'ao-dxoo ba gam di qarian hẽé naka gam di ntcõó-q'ooan x'aian di hẽé naka kaia tsééan di qarian hẽéthẽé gaam kg'oo-coa ba máà. \v 3 Si kò gaam kg'oo-coam dis tcúús c'ẽe sa cg'ãès xg'am̀ sa úúa, x'óóam ga kò hãa sa, igabas kò gaas xg'am̀s kaia sa ts'irìa hãa, me kò wèém nqõó ba kaias ares cgoa kg'oo-coa ba xùri. \v 4 Ne kò khóè ne cg'ao-dxoo ba dqo̱m̀, qaria bam kò kg'oo-coa ba máà khama, a ne a kò \add gataga\add* kg'oo-coa ba dqo̱m̀, a ko máá: “Dìína kg'oo-coam khama ii? Dìína gha gam cgoa ncõoan kúrú?” témé. \p \v 5 Kg'oo-coa ba kò kg'áḿan máàè, dqo̱m̀sean di kg'uia nem gha kg'ui di i, naka Nqari ba cóèan di hẽéthẽé e. Me kò qarian máàè, 42 nxoea nem gha gam di tsééan kúrú ka. \v 6 Kg'áḿa bam kò xgobekg'am, a Nqari ba cóè, a cg'õèa ba cóè, a ba a Nqarim x'ãèa hãa qgáì hẽé naka gane ẽe nqarikg'ai koe x'ãèa hãa ne hẽéthẽé cóè. \v 7 Qaria nem kò máàè, ẽe tcom-tcomsa ne cgoam gha ncõoan kúrú di i, a tàà ne e. A ba a kò wèém \add nqõóm di zi\add* qhàò zi tc'amkg'ai koe hẽé, khóè ne koe hẽé, naka ta̱m xu koe hẽé, naka xg'ae zi koe hẽéthẽé qarian máàè. \v 8 Ne gha wèé ne ẽe nqõómkg'ai koe x'ãèa hãa ne dqo̱m̀ me, ncẽe nqõóm dis tshoa-tshoases koe i kò guu a cg'õèa ne kg'õèan dis tcgãyas koe góáè tama ne, Ghùu-coam ncẽe kò cg'õoèam dis koe. \p \v 9 Ncẽè khóèm kò tceean úúa hãa ne méém kóḿ: \q1 \v 10 Ncẽè c'ẽem khóèm gha qáéès kòo qaase \q1 nem gha qáéè, \q1 a ncẽè c'ẽem khóèm gha ntcàum cgoa cg'õoès kò qaase \q1 nem gha ntcàum cgoa cg'õoè. \m Ncẽe sa ko máá, tcom-tcomsa ne khóè ne Nqarim di ne méé ne qarika téé naka dtcòm̀, témé. \s1 Cám̀ dim kg'oo-coa ba \p \v 11 Ra kò nxãaska c'ẽem kg'oo-coa ba bóò, me nqõómkg'ai koe guu a ko tcg'oa. Ghùu-coam di nxãàn khamam kò ma cám̀ nxãàn úúa, a kòo cg'ao-dxoom khama ma kg'ui. \v 12 A kò tc'ãà dim kg'oo-coam di qarian cgoa hàna baa koe wèé tsééan gam di ga kúrú. A ba a nqõó ba hẽé naka nqõómkg'ai koe x'ãèa hãa ne hẽéthẽé kúrú ne tc'ãà dim kg'oo-coa ba dqo̱m̀, ncẽe gam dis xg'am̀s ncẽe x'óóam ga kò hãas xg'ao ts'irì ba. \v 13 Me kaia a \add are-aresa zi\add* x'áí zi kúrú, a ba a khóè ne cookg'ai koe nqarikg'ai koe guu a nqõómkg'ai koe hàà c'ee ba kúrú. \v 14 Gaa zi x'áí zi cgoam kò nqõómkg'ai koe x'ãèa ne khóè ne qàe-qae, x'áí zi ncẽem kò tc'ãà dim kg'oo-coam cookg'ai koe qarian máàèa hãa, kúrú zim gha ka zi. A ba a kò nqõómkg'ai koe x'ãèa ne khóè ne bìrí, kg'oo-coa ba méé ne sere-sere sa kúrúa máá sa, ncẽe kò ntcàum cgoa thõò-thõoèa igaba kg'õèa ba. \v 15 Qaria nem kò máàè, kg'oo-coam dis sere-sere sam gha tc'ãán máà, si sónò di i, nxãasegas gha gaam kg'oo-coam dis sere-sere sa kg'ui ka, a gane ẽe gaam kg'oo-coam dis sere-sere sa dqo̱m̀ tama ne kúrú ne cg'õoè ka. \v 16 Wèé ne khóè nem kò chùi, kg'áò xòè dim tshàum koe kana còoa ne koe ne gha x'áí sa tòó cgaeè ka. (Cg'árén ga hẽé naka kaian ga hẽé, qguùan ga hẽé naka dxàuan ga hẽé, kgoarasean ga hẽé naka qãàn ga hẽéthẽé e.) \v 17 Nxãasega i gha táá cúí khóè ga c'ẽes gúù sa x'ámá kana x'ámágu ka, gaas x'áí sa úú tama a, ncẽe kò gaam kg'oo-coam di cg'õè ii sa, kana cg'õèa ba di nxáráse-q'oo ii sa. \p \v 18 Ncẽes gúù sa ko tc'ẽean qaa. A ncẽè c'ẽem khóèm kò tc'ẽega ii ne méém gaam kg'oo-coam dim nxáráse-q'oo ba nxárá xg'ae. Khóèm dim nxáráse-q'oo me e ke, me gam dim nxáráse-q'oo ba 666 me e. \c 14 \ms1 Tãáka zi x'áí zi (14–15) \s1 Ghùu-coa ba hẽé naka Gam di ne khóè ne hẽéthẽé e \p \v 1 Ra kò nxãaska bóò, a cookg'aia te koe Ghùu-coa ba bóò Me Siona dim xàbìm koe tééa-tẽe, i kò 144,000 khóèan Gam cgoa hàna, ncẽe kò còoa ne koe Gam di cg'õèan hẽé naka Gam ka xõòm di cg'õèan hẽéthẽé góásea ne. \v 2 Ra kò c'ẽem ts'oom nqarikg'ai koe guua hãa ba kóḿ, me tòè ko tshàan khama xam̀, a kaia kg'ui-q'ooan túúan di khama xam̀. Ncẽer kò kóḿa hãam dòm̀ ba kò harepa cii-kg'ao ne dim khama xam̀, ne ko gane di harepan cii. \v 3 Ne kò x'aian dis ntcõó-q'oos cookg'ai koe hẽé naka 4 xu kg'oo-coa xu kg'õèa hãa xu cookg'ai koe hẽé naka kaia xu cookg'ai koe hẽéthẽé ka̱bam cii ba nxáè. Cúí khóè ga kò cii ba táá xgaa-xgaase, ẽe 144,000 ne cúí ne ne e kò ii, ncẽe kò nqõómkg'ai koe guu a x'ámá tcg'òóèa hãa ne. \v 4 Ncẽe xua ẽe kò táá khóè zi cgoa xóé xu khóè xu u, q'ano iise xu kò qgóósea hãa khama. Ghùu-coa ba xu kò wèé qgáìan ẽem ko qõò koe xùri. Khóè ne xg'aeku koe xu kò x'ámá tcg'òóèa hãa, tc'ãà di tc'áróan Nqarim di iise naka Ghùu-coam dian hẽéthẽé e. \v 5 Gane di kg'áḿan koe i kò cúí tshúù-ntcõa ga táá hòòè, káà chìbi ne e kò ii khama. \s1 Nqoana xu moengele xu \p \v 6 Ra kò nxãaska c'ẽem moengele ba bóò, me ko nqarikg'ai nqáè koe ko tsã̱éa te, a chõò tama qãè tchõàn úúa, a ko ẽe nqõómkg'ai koe x'ãèa hãa ne koe hẽé naka \add nqõóm di zi\add* qhàò zi wèé zi koe hẽé, naka wèé zi xg'ae zi koe hẽé, naka ta̱man koe hẽé, naka khóè ne koe hẽéthẽé nxàe e. \v 7 Kaiam dòm̀ cgoam kò máá: “Nqari ba q'áò naka x'áàkagu Me. Gam di xgàrakuan dim x'aè ba hààraa ke, naka dqo̱m̀ Me Gaam ẽe nqarikg'ai hẽé naka nqõókg'ai hẽé, naka tshàa-dxooan hẽé, naka wèé qgáìan tshàan ko tcg'oa hẽéthẽé kúrúa hãa ba,” témé. \p \v 8 Me kò c'ẽem moengelem cám̀ di ba xùri me, a máá: “Cg'áéa baa, cg'áéa baa, Babilonem kaia ba, gaam ncẽe \add nqõóm di zi\add* qhàò zi wèé zi kúrú zi gõéan kg'áà hãa ba, cg'áràn kúrú di i, Nqarim di xgóàn ko óága gõéa ne,” témé. \p \v 9 Me kò nqoana dim moengele ba xùri tsara a, a kaiam dòm̀ cgoa kg'ui a máá: “Ncẽè c'ẽem khóèm kò kg'oo-coa ba hẽé naka gam dis sere-sere sa hẽéthẽé ko dqo̱m̀, a x'áí sa còoa ba koe kana tshàua ba koe úúa nem \v 10 gha gaam igaba thẽé Nqarim di xgóàn di gõéan kg'áà, ncẽe qàbukaguè tama a, a kubis Gam di xgóàn dis koe ntcã̱aèa a. C'eean cgoa hẽé naka salefan hẽéthẽé cgoam gha tcom-tcomsa xu moengele xu hẽé naka Ghùu-coam cookg'ai koe hẽéthẽé thõò-thõoè. \v 11 I gha gane di thõò-thõoèan di ts'énèan chõò tamase qaò, ne sãa di x'aèan úú tama, koaba ba hẽé naka ntcùú ba hẽéthẽé e, gane ẽe ko kg'oo-coa ba hẽé naka sere-serea ba hẽéthẽé dqo̱m̀ ne, naka wèém ẽe cg'õèa ba dis x'áí sa hòòa ne hẽéthẽé e.” \p \v 12 Ncẽe sa ko máá, tcom-tcomsa ne khóè ne Nqarim di ne méé ne qarika téé, témé - gane ẽe ko Nqarim di x'áèan hẽé naka Jesom di dtcòm̀an hẽéthẽé qgóóa qari ne. \p \v 13 Ra kò dòm̀ ba kóḿ me nqarikg'ai koe guua hãa a ko máá: “Ncẽe sa góá: Ts'ee-ts'eekg'aièa nea ẽe ko Nqarim koe x'óó ne, ncẽem x'aèm koe guu a,” témé. Me Tcom-tcomsam Tc'ẽe ba máá: “Eè, \add ts'ee-ts'eekg'aièa nea,\add* sãa ne gha gane di tsééan koe, i gha gane di tsééan xùri ne khama!” témé. \s1 Nqõóm di tcuùè-q'ooa ne \p \v 14 Bóòr kò, a cookg'aia te koe q'úús túú-c'õò sa bóò. Gaas túú-c'õòs koe kò ntcõe ba kò Khóèm dim Cóám khama ii, a gautan dis cábás x'aian di sa tcúúa ba koe úúa, a ba a kò q'ãe cgoa dim xgàom ts'éè ba tshàua ba koe úúa. \v 15 Me kò c'ẽem moengele ba tempelem koe guu a tcg'oa, a kaiam dòm̀ cgoa gaam ẽe kò túú-c'õòs koe ntcõe ba q'au, a ko máá: “Tsarim xgào ba tcãà naka gaam cgoa tcuù, tcuùan dim x'aè ba hààraa hãa, nqõómkg'ai dian ncẽe tcuùè ko ne kaisase x'ãéa hãa ke,” témé. \v 16 Me kò nxãaska gaam ẽe túú-c'õòs koe ntcõe ba xgào ba nqõómkg'ai koe nqáékagu, me nqõó ba tcuùè. \p \v 17 Me kò c'ẽem moengele ba tempelem nqarikg'ai dim koe guu a tcg'oa. Gaam igabam kò q'ãe cgoa dim xgàom ts'éè ba qgóóa. \p \v 18 Me kò c'ẽem moengele ba altaram koe guu a tcg'oa, moengelem ncẽe c'eean koe qarian úúa ba, me kò gaam ẽe kò ts'éèm xgào ba qgóóa ba kaiam dòm̀ cgoa tcii, a máá: “Tsarim xgào ba tcãà naka nqõóm di kg'oman di tc'áróan tcuù cgoa me, gaan di tc'áróa ne x'ãéa hãa ke,” témé. \v 19 Me kò moengele ba nxãaska gam dim xgào ba nqõómkg'ai koe nqáékagu, a ba a nqõómkg'ai di kg'oman tcuù, a gõéan ko kúrúès qgáìs ncẽe Nqarim di xgóàn di iis koe xaoa tcãà a. \v 20 I kò kg'oman x'áé-dxoom ka tchàa koe náà tòm̀-tommè, gõéan ko kúrúès qgáìs koe, i c'áòan gaas qgáìs koe guu a tòè, a càùse, a bìi di tóḿ kgòrean ko téé khama noose síí, 300 kilomitara di qáò-q'ooan khama noose. \c 15 \s1 7 xu moengele xu di zi cg'ãè zi chõò di zi \p \v 1 Ra kò nxãaska c'ẽes kaias are-aresas x'áí sa nqarikg'ai koe bóò: moengele xu 7 xu ncẽe kò 7 cg'ãèan úúa xu - ncẽe chõò di i, gaan koe i kò Nqarim di xgóàn chõò khama. \p \v 2 Ra kò c'ẽes gúù sa bóò, tshàam ts'óó-c'õán khama ii ba, me c'eean cgoa tcg'omesea. A ra a kò gataga gane ẽe kò kg'oo-coa ba tàà hãa ne hẽéthẽé bóò, \add kg'oo-coam\add* ncẽe kò sere-sere sa kúrúa mááèa hãa, i kò cg'õèa ba nxáráse-q'oom ka x'áíèa ba. Tshàam qàe koe ne kò téé-tẽe, Nqarim máà nea hãa zi harepa zi qgóóa hãase. \v 3 Ne kò Moshem dim cii ba nxáè, Nqarim dim qãà ba, naka Ghùu-coam dim cii ba hẽéthẽé e, a ko máá: \q1 “Tsari tsééa nea kaia, a are-aresa a. \q1 Oo, X'aiga Tsi Nqari Tseè, Qari Tsi wèé Tseè! \q1 Tsari dàòa nea tchàno a tseegu u, \q1 oo, X'aiga Tsi \add nqõóm di zi\add* qhàò zi di Tseè! \q1 \v 4 Dìína gha táá q'áò Tsi, \q1 oo, X'aiga Tsi Nqari Tseè, \q1 a cg'õèa Tsi táá x'áàkagu? \q1 Tsáá Tsia cúísega tcom-tcomsa Tsi i. \q1 \add Nqõóm di zi\add* qhàò zi wèé zia gha hàà \q1 a Tsáá cookg'ai koe dqo̱m̀ khama, \q1 tchàno tsééan Tsaria x'áísea hãa khama,” \m témé. \p \v 5 Ncẽes gúùs qãá q'oo koer kò nqarikg'ai koe tempele ba bóò, xhàro-dxoom ncẽe Nqarim ko khóè ne cgoa kg'uim koe, me nqáè koe hànam qgáì ba xgobekg'amsea. \v 6 Xu kò gaxu moengele xu 7 xu gaa koe guu a 7 cg'ãèan cgoa tempelem koe tcg'oa. Q'úú qgáían tca̱àko xu kò ha̱na, a kò gautan di bànean dxùua xu koe qáéa. \v 7 Me kò 4 xu kg'oo-coa xu kg'õèa hãa xu ka c'ẽe ba nxãaska 7 xu moengele xu gautan di zi gàba zi 7 zi máà, chõò tamase ko kg'õèm Nqarim di xgóàn ka kò cg'oèa hãa zi. \v 8 Me kò tempele ba Nqarim di x'áàn hẽé naka Gam di qarian hẽéthẽé koe guua ts'énèan ka cg'oè-cg'oeè. I kò cúí khóè ga tempelem koe tcãà tama, i nxãakg'aiga qõò a síí 7 cg'ãèan moengele xu 7 xu di chõòkaguè. \c 16 \ms1 7 zi gàba zi Nqarim di xgóàn di zi (16) \p \v 1 Ra kò nxãaska kaiam dòm̀ tempelem koe guua hãa ba kóḿ, me ko moengele xu 7 xu bìrí a ko máá: “Qõò xao naka nqõómkg'ai koe síí Nqarim di xgóàn di zi gàba zi 7 zi ntcã̱àgu,” témé. \p \v 2 Me kò tc'ãà dim moengele ba qõò a síí gam dis gàbas dian nqõómkg'ai koe ntcã̱agu, zi kò cg'ãè a thõò zi chìbi zi khóè ne koe tcg'oa, ẽe kò kg'oo-coam dis x'áí sa úúa ne hẽé naka gam dis sere-sere sa kòo dqo̱m̀a máá ne hẽéthẽé e. \p \v 3 Me kò cám̀ dim moengele ba gam dis gàbas dian ntcã̱agu tshàa-dxooan koe, i tshàan ka̱bise a x'óóam khóèm di c'áòan khama ii, i kò tshàan q'oo koe hàna kg'õèa gúùan wèé ga x'óó. \p \v 4 Me kò nqoana dim moengele ba gam dis gàbas dian ntcã̱agu tshàa xu koe hẽé, naka wèé qgáìan tshàan ko tcg'oa koe hẽéthẽé e, i kò ka̱bise a c'áòan kúrú. \v 5 Ra kò tshàan dim moengele ba kóḿ, me ko máá: \q1 “Tchàno Tsi i, \q1 Tsáá ncẽe hàna \q1 a kò kg'aiga hàna Tsi, \q1 ncẽe tcom-tcomsa Tsi, \q1 xgàrakuan ncẽe koe Tsi tchàno Tsi i. \q1 \v 6 Tcom-tcomsa ne hẽé naka porofiti xu hẽéthẽé \q1 di c'áòa ne ne kò ntcã̱àgua, \q1 Tsi kò c'áòan máà ne ne kg'áà, \q1 ẽe ne kòo ma qaa khama \q1 \add gane di zi tséé zi cgoa\add*,” \m tam méé. \v 7 Ra kò altara ba kóḿ, me ko xo̱a a ko máá: \q1 “Eè, X'aiga Tsi Nqari Tsi qari Tsi wèé Tseè, \q1 Tsari xgàrakua ne tseegu a tchàno o,” \m témé. \p \v 8 Me kò 4 dim moengele ba gam dis gàbas dian cáḿs koe ntcã̱agu, si kò qarian máàè, khóèa nes gha c'eean cgoa dàò di i. \v 9 Ne kò khóè ne cáḿs di kùruan kaia ka dàòè, a kò Nqarim di cg'õèan cóè, Gaam ẽe ncẽe zi cg'ãè zi di qarian kò úúa hãa ba, a ne a kò táá chìbi bóòse a ka̱bise a Nqari ba dqo̱m̀. \p \v 10 Me kò 5 dim moengele ba gam dis gàbas dian kg'oo-coam dis ntcõó-q'oos x'aian dis koe ntcã̱agu, i kò gam di x'aian ntcùú-ntcuuè. Ne kò khóè ne thõòan ka ka̱án ta̱m, \v 11 a ne a nqarikg'ai dim Nqari ba gane di thõòan hẽé naka chìbian hẽéthẽé domka cóè. A kò táá ẽe ne kúrúa hãa zi gúù zi koe chìbi bóòse. \p \v 12 Me kò 6 dim moengele ba gam dis gàbas dian Eferatese dim tshàam kaiam koe ntcã̱agu, i gaam tshàam di tshàan kaà, nxãasegam gha dàòm cáḿs ko tcg'oam xòèm di xu x'aiga xu di ba kg'ónòè ka. \v 13 Ra kò nqoana cg'ãè tc'ẽean bóò, ncẽe ko cg'ao-dxoo ba hẽé, naka kg'oo-coa ba hẽé, naka porofitim tshúù-ntcõa ba hẽéthẽé xu kg'áḿ q'oo koe tcg'oa a, i dqòean khama ii. \v 14 Tc'ẽean ncẽea kò dxãwan di i, a kò \add are-aresa zi\add* x'áí zi kúrú, a kò wèém nqõóm di xu x'aiga xu koe síí, nxãasega i gha síí ncõos koe xg'ae-xg'ae xu ka, Nqarim Qarim wèém dim cáḿ kaiam ka. \p \v 15 (\add Nqari ba ko máá:\add* “Bóò, ts'ãà-kg'aom khamar ko ma hàà. Ts'ee-ts'eekg'aièa baa ẽe kókòa a qgáía ba qgóóa kg'ónòa ba, táám gha nxãasega qg'aè-cgaease qõòate ka, a ba a khóè ne xg'aeku koe táá sau-cgaease hãa ka,” témé.) \p \v 16 Ncẽe tc'ẽea nea kò x'aiga xu xg'ae-xg'ae, qgáìm ẽe ko Hebera dis kg'uis ka Hare-Magetone ta ko ma tciièm koe. \p \v 17 Me kò 7 dim moengele ba gam dis gàbas dian tc'ãán q'oo koe ntcã̱agu, me kò kaiam dòm̀ ba tempelem koe guu a tcg'oa, x'aian dis ntcõó-q'oos koe a máá: “Xg'araa ia,” témé. \v 18 I nxãaska túú-teben hẽé naka ts'oo-q'ooan hẽé naka túúan di kg'ui-q'ooan hẽé naka nqõóm di cgùruan hẽéthẽé kúrúse. Ncẽes cgùru sa kò kaisase kaia, si qanega gatà iis gúù sa kúrúse tama, khóèan nqõómkg'ai koe tshoa-tshoa a hãa koe ga guu a. \v 19 Me kò x'áé-dxoom kaia ba nqoana q'oro q'aa-q'aaè, i kò \add nqõóm di zi\add* qhàò zi di x'áé-dxooan cg'áé. Me kò Nqari ba kaiam Babilone ba tc'ẽe-tc'ẽese, a ba a gõéan dis kubis Gam di xgóàn kaia di sa máà me. \v 20 I kò tshàam ka nxa̱ma-nxa̱maèa nqõó-coan wèéan ga gàri a kaà, i kò cúí xàbì ga táá hòòse. \v 21 I kò kaia tsõ̱àn nqarikg'ai koe guu a khóè ne koe tcheè, 50 qóḿ-q'oo khama noo qóḿan kò úúa a. Ne kò khóè ne ncẽes gúùs cg'ãès tsõ̱àn dis domka Nqari ba cóè, ncẽes cg'ãè sa kò kaisase tshúù si i khama. \c 17 \ms1 Babilonem di cg'áé-q'ooan hẽé, naka kg'oo-coam dis tààè sa hẽé, tshúù-ntcõa di xu porofita xu hẽé, naka dxãwa ba hẽéthẽé e (17–20:10) \s1 Cg'árà-kg'ao sa hẽé naka kg'oo-coa ba hẽéthẽé e \p \v 1 Kam kò nxãaska 7 zi gàba zi qgóóa xu moengele xu 7 xu ka c'ẽe ba hàà cgae te, a hàà bìrí te a máá: “Hàà nakar hàà kaias cg'árà-kg'aos di xgàrasean x'áí tsi, ncẽe káí tshàan tc'amkg'ai koe ntcõe sa! \v 2 Ncẽe x'aiga xu nqõómkg'ai di xu gas cgoa cg'áràn kúrúa hãa sa, ne kò nqõóm di ne x'ãè-kg'ao ne gas di cg'áràn di gõéan nqàre sa,” témé. \p \v 3 Kam kò nxãaska tc'ẽem koe séè te, a qãáka úú te. Ra kò khóè sa bóò si nco̱àm kg'oo-coam tc'amkg'ai koe ntcõe, ncẽe gam koe i kò Nqari ba ko cóè cg'õèan cg'oèa hãa ba, me 7 tcúúan úúa naka 10 nxãàn hẽéthẽé e. \v 4 Si kò khóè sa tsã̱áse nco̱àse ha̱na, a kòo gautan ka hẽé, naka t'õè zi nxõ̱á zi ka hẽé, naka tca̱àko nxõ̱án cgoa kúrúèa qg'am̀an ka hẽéthẽé x'áà. Tshàua sa koes kò gautan dis kubi sa qgóóa, si cg'ãè zi gúù zi hẽé naka gas di cg'áràn di cg'urian hẽéthẽé ka cg'oèa hãa. \v 5 Gas di còoan koe i kò chóm̀seas gúù sa ko nxàe cg'õèan góásea: \pc “KAIAS BABILONE SA, \pc CG'ÁRÀ-KG'AO ZI KA XÕÒ SA \pc NAKA CG'ÃÈ ZI NQÕÓMKG'AI DI ZI HẼÉTHẼÉ DI SA,” \m ta ma góásea a. \v 6 Ra kò khóè sa bóò, si tcom-tcomsa ne di c'áòan ka nqàrea hãa, gane ẽe Jesom di ne nxàea tseegukagu-kg'ao ne di c'áòa ne. \p Eẽr ko bóò si kar kò kaisase are. \v 7 Igabam kò moengele ba bìrí te a ko máá: “Dùús domka tsia area? Ncẽes khóès di zi gúù zi chóm̀sea zir gha bìrí tsi, naka ẽes qábìa hãam kg'oo-coam 7 tcúúan hẽé naka 10 nxãàn hẽéthẽé úúam di zi hẽéthẽé e. \v 8 Kg'oo-coam ẽe tsi ko bóò ba kò hànaa, igabam ncẽeska káà me e, a ba a gha hàà chõò-q'oo úú tamam ha̱ém q'oo koe guu a qaò, a gha tcg'oa a síí kaàkaguè. Nqõómkg'ai di ne x'ãè-kg'ao ne, ncẽe gane di cg'õèan nqõóm tshoa-tshoasea koe guu a kg'õèan dis tcgãyas q'oo koe góáè tama ne gha are, gaam kg'oo-coa ba ne ko bóò ne. Hànam kò hãa, igabam ncẽeska káà me e, a gha gaicara hàà khama. \p \v 9 “Ncẽes \add gúù sa tsi kò kóḿa q'ãa kg'oana ne\add* i ko tc'ẽean qaase. 7 xu tcúú xua 7 xu xàbì xu u, ncẽes ko khóè sa gaxu koe ntcõe xu. \v 10 Gataga xu \add 7 xu tcúú xu\add* 7 xu x'aiga xu u. 5 xua kò cg'áé, me c'ẽe ba \add qanega x'aiga\add* me e, me c'ẽe ba qanega hàà tama - hààm kò nem gha hàà cg'orò x'aè-coan cúí ga hãa. \v 11 Kg'oo-coam ncẽe kò hànaa ba, a ncẽeska káà ii ba, nxãa ba 8 di me e, igabam 7 xu ka c'ẽe me e, a ba a gha síí cg'õoè. \p \v 12 “I nxãaska 10 nxãàn ẽe tsi kò bóò o, nxãan 10 xu x'aiga xu u, ncẽe qanega x'aian máàè ta ga hãa xu, igaba xu gha hàà cúím aoara ba gaam kg'oo-coam cgoa x'aiga xu gha ii di qarian hòò. \v 13 Ncẽe xua cúís tc'ẽe sa úúa, a ko gaxu di qarian hẽé naka gaxu di tsééan di qarian hẽéthẽé kg'oo-coa ba máà. \v 14 Ncõoan xu gha Ghùu-coam cgoa kúrú, Me gha Ghùu-coa ba tàà xu, x'aiga xu dim X'aiga Me e, a kaia xu x'aiga xu dim kaiam X'aiga Me e khama. Ne gha Gam cgoa hàna ne ẽe tciièa, a nxárá tcg'òóèa, a tcom-tcomsa ne ne e,” tam moengele ba méé. \p \v 15 A ba a bìrí te a máá: “Tshàan ẽe tsi kò bóò, ẽe cg'árà-kg'aos gaan koe ntcõóa-ntcõe e, nxãa nea káí ne khóè ne hẽé, naka xg'ae zi hẽé, naka nqõóan di zi qhàò zi hẽé, naka ta̱m xu hẽéthẽé e. \v 16 Nxãà xu 10 xu ẽe tsi ko bóò xu hẽé naka kg'oo-coa ba hẽéthẽéa gha cg'árà-kg'ao sa hòre. Cg'ãa-cg'anasekagu si i gha, a qg'aè-cgaekagu si, a gha cgàaa sa kg'oo, a c'eean cgoa dàò si. \v 17 Nqari ba tcáóa xu koe tcãà ana hãa khama, Gam ko tc'ẽe sa xu gha kúrú, a gha cúí tc'ẽe ka, a gaxu di x'aian di qarian kg'oo-coa ba máà, i gha nxãakg'aiga síí Nqarim di kg'uian tseegukaguè ka. \v 18 Khóès ẽe tsi ko bóò sa kaiam x'áé-dxoo me e, ncẽe nqõómkg'ai di xu x'aiga xu koe qarian úúa ba.” \c 18 \s1 Babilonem di cg'áé-q'ooa ne \p \v 1 Ncẽe zi gúù zi qãá q'oo koer kò c'ẽem moengele ba bóò, me nqarikg'ai koe guu a ko xõa, kaia qarian úúa ba, me kò nqõó ba gam di x'áàn ka x'áà-x'aaè. \v 2 Kaiam dòm̀ cgoam kò kg'ui a ko máá: \q1 “Cg'áéa baa, cg'áéa baa, Babilonem kaia ba! \q1 Dxãwan x'ãèa hãa qgáìa nem kúrúa, \q1 naka wèé zi tc'ẽe zi cg'ãè zi di x'ãè-q'ooan hẽéthẽé e, \q1 x'ãè-q'ooan wèés tsa̱rás kg'ooè tamas di hẽé, \q1 naka x'ãè-q'ooan wèém kg'oo-coam kg'ooè tama, \q1 a hòreèam di hẽéthẽé e. \q1 \v 3 \add Nqõóm di zi\add* qhàò zi wèé zia \q1 gas di cg'áràn di xgóà gõéan kg'áà hãa, \q1 xu nqõómkg'ai di xu x'aiga xu gas cgoa cg'áràn kúrúa, \q1 xu nqõómkg'ai di xu x'ámágu-kg'ao xu qguùa hãa, \q1 gas di xaù-q'ooan kaia ka,” \m témé. \p \v 4 Ra kò nxãaska c'ẽem dòm̀ ba nqarikg'ai koe guu a kóḿ, me ko máá: \q1 “Tiri tu khóè tuè, tcg'oaragu si, \q1 gas di chìbian koe tu gha táá tcãà ka, \q1 naka tua gha nxãasega táá gas di xgàraèan koe tcãà. \q1 \v 5 Gas di chìbia nea dtcõoa qaòkaguèa khama, \q1 a nqarikg'aian koe ga síía, \q1 Me Nqari ba gas di cg'ãè cauan tc'ẽe-tc'ẽesea hãa. \q1 \v 6 Ka̱bise naka máà si, \q1 ẽes ko ma gasa máà tua khamaga ma, \q1 naka cám̀ q'oro suruta si gas di tsééan koe. \q1 Cám̀ q'oro cg'oè-cg'oea máá si, \q1 kubis ẽes kò cg'oè-cg'oeas koe. \q1 \v 7 Eẽs kò ma x'áàkaguse a ka̱rean máàsea hãa \q1 khama noose xgàra si \q1 naka thõòan máà si. \q1 Tcáóa sa koes ko máá: \q1 ‘X'aigas dxàe sa ntcõe, \q1 dxàe-ntcõar tama ra a, \q1 cuiskagar thõò-tcaoa hãase kg'aea tite,’ \m témé khama. \q1 \v 8 Gaa domka i gha gas di cg'ãèan cúím cáḿ ka hàà: \q1 tcììan hẽé naka tshúù-tcaoan hẽé, naka xàbàn hẽéthẽé e. \q1 Si gha c'eean cgoa dàòè, \q1 X'aigam Nqari ba qarian úúa, \q1 ncẽe ko xgàra si ba khama,” \m tam méé. \p \v 9 Eẽ xu ko nqõóm di xu x'aiga xu, ncẽe kò gas cgoa cg'áràn kúrú, a kòo nqõómkg'ai di ka̱rean gas cgoa tc'õó xu, dào-q'ooa sa di ts'énèan bóò ka xu gha kg'ae, a xu a gha thõòkase kg'ae cgae si. \v 10 Nqúù ka xu gha téé, gas di thõòan di q'áòan domka, a xu a gha máá: \q1 “Haò, cg'ãè i gha ii! \q1 Cg'ãè i gha ii, haò, kaiam x'áé-dxoo ba! \q1 Haò, Babilone ba, qarian dim x'áé-dxoo ba! \q1 Cúím aoaram q'oo koe i tsari xgàrakuan hààraa!” \m témé. \s1 Q'úúm bìim dim qábì-kg'ao ba \p \v 11 Xu gha nqõómkg'ai di xu x'ámágu-kg'ao xu kg'ae, a thõòkase kg'ae cgae si, cúí khóè ga gaxu di gúùan gaicara x'ámá hãa tite khama: \v 12 gauta di gúùan hẽé, naka selefera dian hẽé, naka t'õè nxõ̱án hẽé, naka tca̱àko nxõ̱án hẽé, naka q'úú qgáían hẽé, naka tsã̱áse nco̱à qgáían hẽé, naka tca̱àko qgáían hẽé, naka nco̱à qgáían hẽé, naka wèé hìi-qhàòan qãè hm̀m̀-xg'ãò hẽé, naka tcgoà di nxãàn cgoa kúrúèa zi gúù-qhàò zi wèé zi hẽé, naka kaisa marian ko tc'óà hìian cgoa kúrúèa zi gúù-qhàò zi wèé zi hẽé, naka tcg'aian hẽé, naka qanoan hẽé, naka tc'úúan úúa nxõ̱án hẽé, \v 13 naka kinamone hẽé, naka tsóòberean hẽé, naka qãè hm̀m̀-xg'ãò gúùan tcgáùse di hẽé, naka tshãán hẽé, naka qãè hm̀m̀-xg'ãò gúùan hẽé, naka gõéan hẽé, naka nxúìan hẽé, naka péréan hẽé, naka xháràèa péréan hẽé, naka ghòèan hẽé, naka ghùuan hẽé, naka bìian hẽé, naka kara zi hẽé, naka qãàn hẽé, naka khóèan di kg'õèan hẽéthẽé e. \v 14 Ncẽeta ne gha méé: “Wèé cgùrian ncẽe sari tcáóan kò xgónèa hãa ne tcg'oa cgae sia. Wèé qguùan hẽé naka gúù zi wèé zi t'õè-t'õe si ko zi hẽéthẽéa kaàraa hãa, a cuiskaga gaicara hòòè tite,” témé. \v 15 X'ámágu-kg'ao xu ncẽe kò ncẽe zi gúù zi x'ámágu xu, a kò gaas koe qguù xu, nxãa xua gha gas di thõòan di q'áòan domka nqúù ka téé, a gha kg'ae, a kaisase thõòkase kg'ae cgae si, \v 16 a máá: \q1 “Haò, cg'ãè i gha ii! \q1 Cg'ãè i gha ii, haò, kaiam x'áé-dxoom \q1 ncẽe q'úús qgáí sa ha̱nas \add khóès khama\add* ii ba, \q1 tsã̱áse nco̱àse ha̱na sa, \q1 a ko gautan ka hẽé, naka t'õè nxõ̱án ka hẽé \q1 naka tca̱àko nxõ̱án ka hẽéthẽé tca̱à sa! \q1 \v 17 Cúím aoaram ka \q1 i ncãa wèé x'aian ncẽe ga cg'ãa-cg'anasekaguè!” \m témé. \p Me gha wèém chùi-kg'aom skepean di ba hẽé naka q'ábà-kg'ao ba hẽé naka skepean ko qõòkagu xu hẽé naka wèé xu ẽe ko tshàan q'oo koe x'ámágu xu hẽéthẽé nqúù ka téé. \v 18 A gha ẽe xu kòo dàò-q'ooa sa di ts'énèan bóò ne q'aua tcg'òó, a xu a gha máá: “Ndakam x'áé-dxoo ba kò ncẽem x'áé-dxoom kaiam khama ii?” témé. \v 19 A xu a kò tcúúa xu koe tsharàn tcheè, ẽe xu ko kg'ae, a ko thõòkase kg'ae ka, a ko q'au a ko máá: \q1 “Haò, cg'ãè i gha ii, \q1 cg'ãè i gha ii, haò kaiam x'áé-dxoo ba. \q1 Wèé ne ẽe skepe zi tshàan q'oo koe úúa ne gam koe qguùa, \q1 gam di qguùan ka! \q1 Cúím aoaram kam cg'ãa-cg'anasekaguèa,” \m ta xu méé. \p \v 20 Qãè-tcaoa tu nqáé si, oo nqarikg'aiè, \q1 oo tcom-tcomsa tuè, \q1 naka x'áè úú-kg'ao xao hẽé naka porofiti xao hẽéthẽé e, \q1 Nqari ba gatu domka xgàrakuan máà sia ke! \p \v 21 Me kò nxãaska c'ẽem moengelem qari ba kaiam nxõ̱á-dxoom khama noom nxõ̱á ba ghùi, a ba a tshàam q'oo koe xàbù tcãà me, a máá: \q1 “Gatagam gha ma Babilonem, \q1 kaiam x'áé-dxoo ba ma qarika xàbù tcãàè, \q1 a ba a gha gaia táá hòòè. \q1 \v 22 Ciian harepa cii-kg'ao ne di hẽé \q1 naka nxáè-kg'ao ne di hẽé, \q1 naka fulutu cii-kg'ao ne di hẽé \q1 naka torompita cii-kg'ao ne di hẽéthẽéa \q1 cuiskaga gaicara sáá koe kóḿsea hãa tite; \q1 i cúí xom-kg'aoan \q1 ncẽe xommè ko zi gúù zi di ga \q1 cuiskaga gaicara sáá koe hòòsea hãa tite; \q1 i cuiskaga sáá koe \q1 gáí cgoa dis nxõ̱ás di gáí-q'ooan kóḿsea hãa tite. \q1 \v 23 Cuiskaga i lampian di x'áàn \q1 gaicara sáá koe x'áà hãa tite. \q1 Séè-kg'ao ba hẽé naka séèè kos khóè sa hẽéthẽé khara \q1 di kg'ui-q'ooa ne \q1 cuiskaga sáá koe gaicara kóḿsea hãa tite. \q1 Sáá koe ko x'ámágu ne khóè nea kò \add dqo̱m̀se\add* khama \q1 nqõómkg'ai di ne kaia ne khóè ne e \add sa\add*, \q1 zi kò \add nqõóm di zi\add* qhàò zi wèé zi \q1 sari tsóòan cg'ãè ka ho̱àkaguè, \q1 \v 24 i kò gas koe porofiti xu hẽé \q1 naka tcom-tcomsa ne hẽé, \q1 naka wèé ne ẽe nqõómkg'ai koe cg'õoèa ne di c'áòan hẽéthẽé hòòse,” \m témé. \c 19 \s1 Káí ne khóè ne ko nqarikg'ai koe Nqari ba dqo̱m̀ \p \v 1 Ncẽe zi gúù zi qãá q'oo koer kò khóè ne káí ne dis xg'aes di kg'ui-q'ooan khama xam̀s nxo̱bo sa nqarikg'ai koe kóḿ, ne ko máá: \q1 “Haleluya! \q1 Kgoarakuan hẽé \q1 naka x'áà ba hẽé \q1 naka qarian hẽéthẽéa \q1 gatá dim Nqarim di i. \q1 \v 2 Gam di xgàrakua ne tseegu a tchàno o khama. \q1 Kaias cg'árà-kg'ao sam xgàra hãa, \q1 ncẽe kò nqõó ba gas di cg'áràn ka cg'ãè-cg'ãe sa. \q1 Gam di qãàn di c'áòa nem ka̱bia máá sia hãa,” \m témé. \v 3 Ne kò gaicara q'au a máá: \q1 “Haleluya! \q1 Gas koe guua hãa ts'énèa ne ko chõò tamase qaò,” \m témé. \p \v 4 Kaia xu 24 xu hẽé naka kg'oo-coa xu kg'õèa hãa xu 4 xu hẽéthẽéa kò cg'áé, a Nqari ba dqo̱m̀, ncẽe kò x'aian dis ntcõó-q'oos koe ntcõe ba. A xu a kò máá: \q1 “Haleluya! Amen” \m témé. \s1 Ghùu-coam dis séè sa \p \v 5 Me kò nxãaska x'aian dis ntcõó-q'oos koe dòm̀ ba guu, a ko máá: \q1 “Gatá dim Nqari ba dqo̱m̀, \q1 gatu wèé tu tséé-kg'ao tu Gam di tu, \q1 gatu ẽe ko q'áò Me tu, \q1 cg'áréa tu ga hẽé naka kaia tu ga hẽéthẽé e,” \m témé. \p \v 6 Ra kò nxãaska khóè ne káí ne dis xg'aes khama xam̀ kg'ui-q'ooan kóḿ, si tòèko tshàan di ts'oo-q'ooan khama xam̀, naka kg'ui-q'ooan kaisa túúan di hẽéthẽé e, ne ko q'au a ko máá: \q1 “Haleluya! \q1 X'aigam gatá dim Nqarim \q1 ncẽe Qarim wèé ba tc'ãà-cookg'aia. \q1 \v 7 Hàà naka ta qãè-tcao, naka x'áàn máà Me! \q1 Ghùu-coam dis séè sa hààraa ke, \q1 si Gam dis khóè sa kg'ónòsea hãa. \q1 \v 8 Thamka qgáían q'úús kò máàè, \q1 x'áàko, a q'ano o, hã̱as gha ka,” \m ta ne méé. (Q'úú qgáía ne kò tchàno zi tséé zi i, tcom-tcomsa ne di zi khama.) \p \v 9 Me kò nxãaska moengele ba bìrí te a máá: “‘Ts'ee-ts'eekg'aièa nea gane ẽe séèkuan dis tc'õos dqòa dis Ghùu-coam dis koe tciièa ne!’ ta ma góá,” témé. A ba a càù a máá: “Ncẽe nea tseegu di kg'uian Nqarim di i,” témé. \p \v 10 Ncẽes gúùs kar kò nqàrè-kg'ama ba koe cg'áé, a ra a dqo̱m̀ me. Igabam kò bìrí te a máá: “Táá ẽeta hẽé guu! Tsáá cgoa gar qãà ra a, naka tsáá qõe ga ne cgoa ga hẽéthẽé e, ncẽe ko wèé x'aè ka Jesom ka nxàea tseegukagu ne, ke Nqari ba dqo̱m̀! Jesom di nxàea tseegukagua nea Tc'ẽem ka kúrúèa, porofitam gha sa ke,” témé. \s1 Q'úúm bìim dim qábì-kg'ao ba \p \v 11 Ra kò nqarikg'aian bóò i xgobekg'amsea, kar kò q'úúm bìi ba bóò, Me kò gam dim qábì-kg'ao ba Tcom-tcomsa a Tseegu ii ba ta ko ma tciiè. A ba a kòo gataga tchànoan cgoa gúù zi bóò a ncõoan kúrú. \v 12 Gam di tcgáía nea kò ka̱rukos c'ees khama ii, i Gam di tcúúan koe káí cábán x'aian di hàna. Gam koe góáseas cg'õè sam kò úúa, ncẽe ko cúí khóè kaga c'úùèa hãa, igaba Gam cúím ka q'ãaèa hãa sa. \v 13 Qáòm qgáí bam kò ha̱na, c'áòan koe kò tcãàèa ba, i Gam di cg'õèan Nqarim dim kg'ui me e. \v 14 Ne kò nqarikg'ai di ne ncõo-kg'ao ne xùri Me, a q'úú xu bìi xu qábìa hãa, a thamka qgáían ha̱na, q'úú a q'ano o. \v 15 Kg'áḿ-q'ooa ba koem kò ts'éèm xgào-dxoo ba tcg'oa, gaam cgoam gha \add nqõóm di zi\add* qhàò zi thõò-thõo ba, a ba a gha qano dim dxòm cgoa tc'ãà-cookg'ai ne, a ba a gha gõéan ko kúrúès qgáì sa Nqarim Qarim wèém di kaia xgóàn domka náà tòm̀-tom. \v 16 Gam dim qgáím koe hẽé naka cùbia ba koe hẽéthẽés kò ncẽes cg'õè sa góásea: \pc “X'AIGA XU DIM X'AIGA BA, \pc NAKA KAIA XU X'AIGA XU \pc DIM KAIAM X'AIGA BA,” \m ta ma góásea hãa. \p \v 17 Ra kò nxãaska moengele ba bóò, me cáḿs koe téé-tẽe, a ba a kò nqarikg'ai nqáè koe ko tsã̱éa te zi tsa̱rá zi kaiam dòm̀ cgoa tcii, a ko máá: “Hàà, naka ta kaias dqòa dis tc'õos Nqarim di sa xg'aea máá, \v 18 naka hàà cgàan x'aiga xu di kg'oo, cgàan tc'ãà-cookg'ai xu di hẽé, naka cgàan qariga xu khóè xu di hẽé, cgàan bìian di hẽé, naka bìi qábì-kg'ao xu di hẽé, naka wèé khóèan di cgàan hẽé: ẽe kgoarasea ne hẽé naka qãà ne hẽé, cg'áréan ga hẽé naka kaian ga hẽéthẽé di i,” tam méé. \p \v 19 Ra kò nxãaska kg'oo-coa ba hẽé naka x'aiga xu nqõóan di xu hẽéthẽé bóò, naka gaxu di ncõo-kg'aoan hẽéthẽé e, xu ncõo sa xg'aea máána hãa, bìim dim Qábì-kg'aom cgoa naka Gam di xu ncõo-kg'ao xu cgoa hẽéthẽé e. \v 20 Igabam kò kg'oo-coa ba qgóóè a qáé-nquuan koe tcãàè, naka tshúù-ntcõam porofiti ba hẽéthẽé e, ncẽe kò gaam cookg'ai koe \add are-aresa zi\add* x'áí zi kúrú ba. (Ncẽe zi x'áí zi cgoam kò gane ẽe ko kg'oo-coam dis x'áí sa úúa hãa, a kò gam dis sere-sere sa dqo̱m̀ ne qàe-qae.) Gatsara cám̀ tsara kò kg'õèa hãase xaoa tcãàè, salefan di c'eean ka̱ruko dim tèbem q'oo koe. \v 21 Xu kò ẽe qaùa hãa xu cg'õoè, bìi ba qábìam kg'áḿ koe tcg'oara hãam xgào-dxoom cgoa, zi kò wèé zi tsa̱rá zi gaxu di cgàan ka xg'ãàkaguè. \c 20 \s1 1,000 xu kuri xu \p \v 1 Ra kò moengele ba bóò, me nqarikg'ai koe guu a ko xõa, a tshàua ba koe chõò-q'oo úú tamam ha̱ém di xgobekg'aman qgóóa, naka kaiam táù-dxoo ba hẽéthẽé e. \v 2 Me kò cg'ao-dxoo ba ntcàu, gaam ẽem ncìím cg'ao ba, a dxãwa ii, a satana ii ba, a ba a 1,000 kurian qáé me, \v 3 a ba a chõò-q'oo úú tamam ha̱ém q'oo koe xaoa tcãà me, a ba a tc'amkg'aia ba koe tc'àmà-tcẽekg'am, nxãasegam gha táá gaicara \add nqõóm di zi\add* qhàò zi qàe-qae ka, i nxãakg'aiga síí 1,000 kurian nqáé. (Gaa x'aè qãá q'oo koe i ko qaase, cg'árésem gha kgoaraè sa.) \p \v 4 Kar kò nxãaska x'aian di zi ntcõó-q'oo zi bóò, ncẽe gazi koe i kò ẽe xgàrakuan di qarian máàèa ne ntcõóa-ntcõe zi. Ra kò khóè ne di tc'ẽean bóò, ncẽe kò Jesom ka nxàea tseegukagua hãa domka hẽé, naka Nqarim dim kg'ui ba ne kòo xgaa-xgaa hẽéthẽé domka ko q'ãe tcúúèa ne. Kg'oo-coa ba kana gam dis sere-seres igaba ne kò táá dqo̱m̀a máá, a ne a kò Gam dis x'áí sa còoa ne koe hẽé kana tshàua ne koe hẽéthẽé táá tòó cgaeè. Kg'õè ne kò, a ne a Krestem cgoa 1,000 kurian tc'ãà-cookg'ai. \v 5 Ne c'ẽe ne khóè ne x'óóa kò hãa ne táá gaicara kg'õè, i nxãakg'aiga síí 1,000 kurian chõò. Ncẽe sa x'ooan koe tẽes tc'ãà di si i. \v 6 Ts'ee-ts'eekg'aièa nea, a tcom-tcomsa ne e, gane ẽe x'ooan koe tẽes tc'ãà dis koe hàna ne! Ncẽe ne khóè ne koes cám̀ dis x'oo sa qari úú tama, igaba ne gha Nqari ba hẽé naka Kreste ba hẽéthẽé di ne peresiti ne ii, a ne a gha 1,000 kurian Gam cgoa tc'ãà-cookg'ai. \s1 Satana ba ko tààè \p \v 7 Eẽ i ko 1,000 kurian nqáé kam gha satana ba gam dis qáé-nquus koe guu a kgoaraè. \v 8 A ba a gha tcg'oa a síí nqõóm di chõò-q'ooan 4 koe hàna zi qhàò zi qàe-qae, \add nqõó tsara\add* Goge ba hẽé naka Magoge ba hẽéthẽé di tsara, a ncõoan xg'ae-xg'aea máá ne. Gane di nxáráse-q'ooa nea tshàam qàe di góḿan di nxõ̱á-coan khama noo. \v 9 Wèém nqõóm koe ne gha qõòate, a ne a gha síí kgoara-cgae-q'oos ẽe tcom-tcomsa ne di sa nxa̱ma-nxa̱ma, naka ncàm̀-ncamsam x'áé-dxoo ba hẽéthẽé e. I kò c'eean nqarikg'ai koe guu a hàà dàòa cg'õo ne. \v 10 Me kò dxãwam, ncẽe kò qàe-qae ne ba, c'eean hẽé naka salefan hẽéthẽé dim tèbem q'oo koe xaoa tcãàè, ncẽe kg'oo-coa ba hẽé naka tshúù-ntcõan dim porofiti ba hẽéthẽé tsara hãa koe, xu gha koaba ba hẽé naka ntcùú ba hẽéthẽé chõò tamase thõò-thõoè. \ms1 Còo dis xgàraku sa (20:11-15) \s1 Tcgãyas kg'õèan di sa hẽé naka c'ẽe zi tcgãya zi hẽéthẽé e \p \v 11 Ra kò nxãaska kaias q'úús ntcõó-q'oos x'aian di sa hẽé naka Gaam ẽe kò gaas koe ntcõe ba hẽéthẽé bóò. Nqõómkg'ai hẽé naka nqarikg'ai hẽéthẽéa kò Gam hãa koe guu a bèe, a kò táá gaicara hòòè. \v 12 Ra kò ẽe kò x'óóa hãa ne bóò, kaia ne hẽé naka cg'áré ne hẽéthẽé e, ne x'aian dis ntcõó-q'oos cookg'ai koe téé-tẽe. Zi kò tcgãya zi hẽé naka c'ẽes tcgãyas kg'õèan di sa hẽéthẽé xgobekg'ammè. Ne kò ẽe x'óóa hãa ne ẽe ne kúrúa hãa zi gúù zi koe guu a xgàraè, tcgãya zi koe i ko ma góásea hãa khama ma. \v 13 I kò tshàa-dxooan khóè ne ẽe gaan koe x'óóa hãa ne tcg'òó, si x'oo sa hẽé naka x'óóa ne khóè ne dis qgáì sa hẽéthẽé sara ẽe ko gasara koe hãa ne x'óóa hãa ne khóè ne tcg'òó, me kò wèém khóè ba ẽem kúrúa hãas gúùs koe guu a xgàraè. \v 14 Sara kò x'oo sa hẽé naka x'óóa ne khóè ne dis qgáì sa hẽéthẽé sara c'eean dim tèbem q'oo koe xaoa tcãàè. Si ncẽe sa cám̀ dis x'oo si i, c'eean dim tèbem di sa. \v 15 Ncẽè c'ẽem khóèm di cg'õèan kò kg'õèan dis tcgãyas q'oo koe hòòse naka góásea hãa tama, nem kò c'eean dim tèbem q'oo koe xaoa tcãàè. \c 21 \ms1 Ka̱bam nqarikg'ai ba hẽé naka ka̱bam nqõókg'ai ba hẽé naka ka̱bam Jerusalema ba hẽéthẽé e (21–22:5) \p \v 1 Ra kò nxãaska ka̱bam nqarikg'ai ba hẽé naka ka̱bam nqõókg'ai hẽéthẽé bóò, tc'ãà dim nqarikg'ai ba hẽé naka nqõókg'ai ba hẽéthẽéa kò nqáéa hãa khama, me tshàa ba káàraa hãa. \v 2 Ra kò tcom-tcomsam x'áé-dxoom, ka̱bam Jerusalema ba bóò, me nqarikg'ai koe guu Nqarim koe, a ko xõa, a ba a séèè kos khóès khama ii, t'õè qgáían gas dim khóè ba ha̱na máána sa. \v 3 Ra kò kaiam dòm̀ x'aian dis ntcõó-q'oos koe guua ba kóḿ, me ko máá: “Bóò, Nqarim di x'áéa ne \add ncẽeska\add* khóè ne cgoa hãa, Me gha gane cgoa x'ãè. Gam di ne khóè ne e gha ii, Me gha Gaam Nqarim ga ba gane cgoa hãa, a ba a gha gane dim Nqari ba ii. \v 4 Wèém tcgáí-tshàra bam gha tcgáía ne koe tchùu, si gha x'oo sa hẽé, naka tshúù-tcaoan hẽé, naka kg'aean hẽé, naka thõòan hẽéthẽé kaà, kg'aika zi gúù zia nqáéa hãa khama,” témé. \p \v 5 Me kò Gaam ẽe x'aian dis ntcõó-q'oos koe kò ntcõóa-ntcõe ba máá: “Bóò, wèé zi gúù zir ko kúrú zi ka̱ba!” témé. A ba a ko gataga máá: “\add Ncẽes gúù sa\add* góá tòó, ncẽe kg'uia ne tcom-tcomsa a, a i a tseegu u ke,” témé. \v 6 A ba a ko bìrí te, a ko máá: “Xg'ara i hãa! Tíí Ra Alefa Ra a, a Ra a Omega Ra a, tshoa-tshoase sa hẽé naka chõò-q'oo sa hẽéthẽé e. Eẽ cáḿa hãa ner gha tshàan dim dòm̀ koe guu a máà, kg'õèan di tshàan di ba, surutakagu ne tamase. \v 7 Eẽ ko tàà ba gha ncẽe zi gúù zi q'õò, Ra gha gam dir Nqari Ra ii, me gha Tirim cóá ba ii. \v 8 Igaba ẽe q'áò ne hẽé, naka ẽe tcom-tcomsa tama ne hẽé, naka cg'ãè cau ne hẽé, naka cg'õo-kg'ao ne hẽé, naka cg'árà-kg'ao ne hẽé, naka tsóò-kg'ao ne hẽé, naka kúrú mááse di nqárìan ko dqo̱m̀ ne hẽé, naka wèé tshúù-ntcõa-kg'aoan hẽéthẽé di qgáìa ne gha ka̱ruko c'eean dim tèbem salefan dim q'oo koe hãa. Ncẽe sa cám̀ dis x'oo si i. \s1 Ka̱bam Jerusalema ba \p \v 9 Me nxãaska 7 xu moengele xu, ncẽe kò 7 cg'ãèan chõò di ka cg'oèa zi gàba zi 7 zi qgóóa xu ka c'ẽe ba hàà cgae te a bìrí te a máá: “Hàà, nakar séèè kos khóè sa x'áí tsi, Ghùu-coam ka dxàe sa,” témé. \v 10 A ba a kò Tc'ẽem koe séè a kaiam xàbìm qáòm koe úú te, a ba a tcom-tcomsam x'áé-dxoom Jerusalema ba x'áí te, me nqarikg'ai koe guua, Nqarim koe, a ko xõa, \v 11 x'áàn Nqarim di úú a, a kòo t'õès nxõ̱ás jasepere dis khama ma kaisase tca̱à, q'úúse q'áḿ sa tca̱àko nxõ̱án q'áḿ khama ma. \v 12 Kaiam xhàrom qáò bam úúa, a 12 zi heke-kg'áḿ zi úúa, a ba a heke-kg'áḿ zi koe 12 xu moengele xu úúa, i kò gazi heke-kg'áḿ zi koe 12 zi qhàò zi di cg'õèan Iseraele di xu cóá xu di góáèa. \v 13 Nqoana zi heke-kg'áḿ zi ko cáḿs ko tcg'oa xòè za hàna, zi nqoana zi heke-kg'áḿ zi tcg'ao xòè za hàna, zi nqoana zi heke-kg'áḿ zi dtcẽè xòè za hàna, zi nqoana zi heke-kg'áḿ zi cáḿs ko tcheè xòè za hàna. \v 14 Me kò xhàrom x'áé-dxoom di ba 12 zi nxõ̱á zi tshoa-tshoas di zi tc'amkg'ai koe tshàoèa, i kò gazi koe 12 cg'õèan hàna, Ghùu-coam di xu x'áè úú-kg'ao xu 12 xu di i. \p \v 15 \add Moengelem\add* ncẽe kò kg'ui cgoa te ba ko gautan cgoa kúrúèam qanom tc'ãò-tc'ão cgoa di ba qgóóa, x'áé-dxoo bam ko gam di heke-kg'áḿan hẽé naka gam di xhàroan hẽéthẽé tc'ãò-tc'ão cgoa ba. \v 16 X'áé-dxoo ba kò wèé 4 xòèa ba za cúíta noo, i wèé dxùukg'aia ba kò cúíta noo. Me kò gam dim qanom cgoa x'áé-dxoo ba tc'ãò-tc'ão, i qáò-q'ooa ba 2,400 kilomitara\f + \fr 21:16 \fk 2,400 kilomitara - \ft Gerika sa ko máá: “12,000 qáò-q'ooa ne,” témé.\f* khama noo, i dxùukg'aia ba hẽé naka cookg'aia ba hẽé naka qhùria ba hẽéthẽé cúíta noo. \v 17 Me nxãaska moengele ba xhàro ba tc'ãò-tc'ão, i kò qáò-q'ooa ba 60 mitara a\f + \fr 21:17 \fk i kò qáò-q'ooa ba 60 mitara a - \ft Gerika sa ko máá: “144 qáò-q'ooan x'õàm di khama noo,” témé.\f*, khóèan di nxárá-q'ooan ka, ncẽem kò moengele ba tséékagu u. \v 18 Xhàro ba t'õè nxõ̱án cgoa tshàoèa, jasepere ta ko ma tciiè e, me x'áé-dxoo ba q'ano gautan cgoa kúrúèa, a ts'óó-c'õán khama ma q'ano me e. \v 19 Nxõ̱á zi ncẽe x'áé-dxoom dim xhàrom gazi tc'amkg'ai koe tshàoèa zi kò wèés nxõ̱á-qhàòs cgoa t'õè-t'õeèa. Tc'ãà dia nea kò jasepere e, i cám̀ dian kò safire e, i nqoana dian kò kalesetone e, i 4 dian kò emerelete e, \v 20 i 5 dian kò saretonike e, i 6 dian kò saredio o, i 7 dian kò kerisolete e, i 8 dian kò berile e, i 9 dian kò topase e, i 10 dian kò kerisoperase e, i 11 dian kò hiasinte e, i 12 dian kò ametesete e. \v 21 Heke-kg'áḿ zi 12 zia kò 12 xu tca̱àko xu nxõ̱á xu cgoa kúrúèa, si kò wèés heke-kg'áḿ sa cúím tca̱àkom nxõ̱ám cgoa kúrúèa. Kaiam dàòm x'áé-dxoom xg'aeku di ba kò q'ano gautan cgoa kúrúèa, a ts'óó-c'õán khama ma q'áḿ me e. \fig Tca̱àko nxõ̱á di dqùia ne|src="LB00171.tif" size="col" ref="21:21" \fig* \p \v 22 X'áé-dxoom koer kò tempele ba hòò tama, X'aigam Nqarim Qarim wèé ba hẽé naka Ghùu-coa ba hẽéthẽé tsara kò Gam dim tempele ba ii khama. \v 23 X'áé-dxoo ba kò x'áàn cáḿs di kana nxoem di ga qaa tama, x'áàkagu me gha a, Nqarim di x'áà nea kò x'áàn máà me khama, Me kò Ghùu-coa ba gam dis lampi si i. \v 24 Zi gha \add nqõóm di zi\add* qhàò zi gam di x'áàn koe qõò, xu gha nqõóm di xu x'aiga xu gaxu di x'aian gam koe óá. \v 25 I kò gam di heke-kg'áḿan cáḿ \add chõò q'oo\add* koe tcẽekg'ammè tite, ntcùúa ne gha gaa koe káà a khama. \v 26 X'áàn hẽé naka qhàò zi di x'aian hẽéthẽéa gha gam koe óáè. \v 27 Cuiskaga i cúí gúù q'ano tama, kana dìím ẽe sau-cgaekagu ko gúùan ko kúrú ba, kana tshúù-ntcõan ko kúrú ba gam koe tcãà tite, igaba ẽe gane di cg'õèan Ghùu-coam dis tcgãyas kg'õèan dis q'oo koe góásea ne cúí ne e gha ii. \c 22 \s1 Kg'õèan dim tshàa ba \p \v 1 Kam kò \add nxãaska moengele ba\add* tshàan kg'õèan di úúam tshàa ba x'áí te, me tca̱àkos nxõ̱ás q'úús khama ii, a x'aian dis ntcõó-q'oos Nqarim dis koe hẽé naka Ghùu-coam dis koe hẽéthẽé guu a ko \v 2 x'áé-dxoom di dàòan x'áéan xg'aeku di koe ntca̱na xõa. Si kò kg'õèan dis hìi sa wèé dxùukg'aian tshàam di koe hãa, a ko 12 tc'áróan tc'õoan di kúrú, a kò wèém nxoem ka gaa tc'áróan tcg'òó. Gaas hìis di to̱ara nea kò \add nqõóm di zi\add* qhàò zi kg'õèkagu di i.\fig Tshàa ba hẽé naka hìi zi hẽéthẽé e|src="LB00348.tif" size="span" ref="22:2" \fig* \v 3 I gaicara cuiskaga cgúíkuan hãa tite. Si gha x'aian dis ntcõó-q'oos Nqarim di sa hẽé naka Ghùu-coam di sa hẽéthẽé x'áé-dxoom koe hãa, i gha Gam di qãàn tsééa máá Me. \v 4 Kg'áía ba ne gha bóò, i gha cg'õèa ba còoa ne koe góáse. \v 5 Ntcùú nea gaicara hãa tite, ne lampian di x'áàn hẽé naka cáḿs di x'áàn hẽéthẽé ga qaa tite, X'aigam Nqari ba gha x'áàn máà ne khama. Chõò tamase ne gha x'aiga ne ii. \ms1 Jesom di hàà-q'ooa ne (22:6-21) \p \v 6 Me moengele ba bìrí te a máá: “Ncẽe kg'uia ne tcom-tcomsa a, a tseegu u. Me kò X'aigam, ncẽe porofiti xu di xu tc'ẽe xu dim Nqari ba, Gam dim moengele ba tsééa tcg'òó, me síí ncẽe gha qháése hàà kúrúè zi gúù zi ka Gam di qãàn x'áí,” témé. \p \v 7 \add Me Jeso ba máá:\add* “Bóò, qháéser gha sencgaga síí! Ts'ee-ts'eekg'aièa baa gaam ẽe ko porofitan di kg'uian ncẽes tcgãyas di qgóóa qari ba,” témé. \p \v 8 Tíía Johane ra gaar kóḿar ga ra a, a ra a ncẽe zi gúù zi bóòa ra. A ẽer ko kóḿ a ko bóò zi kar kò moengelem ncẽe kò x'áí te ziam nqàrè-kg'am koe cg'áé, dqo̱m̀ mer gha ka. \v 9 Igabagam kò bìrí te a máá: “Táá ẽeta hẽé guu! Tsáá khamagar ma qãà ra a, naka tsáá qõea xu porofiti xu khamaga ma hẽé, naka ncẽes tcgãyas di ne wèé ne ẽe ko kg'ui ba qgóóa qari ne khamaga ma hẽéthẽé e, ke Nqari ba dqo̱m̀!” témé. \v 10 A ba a bìrí te a máá: “Táá porofitan di kg'uian ncẽes tcgãyas di tcẽekg'am guu, \add ncẽe zi gúù zi gha hàà kúrúse\add* x'aèa nea cúù u ke. \v 11 Eẽ ko cg'ãèan kúrú ba méém qanega cg'ãèan kúrú, nakam wèém ẽe cg'uriga ii ba méém qanega cg'uriga ii, naka ẽe ko qãèan kúrú ba méém qanega qãèan kúrú, nakam ẽe tcom-tcomsa ii ba méém qanega tcom-tcomsa ii,” témé. \p \v 12 \add Me Jeso ba máá:\add* “Bóò, qháéser gha sencgaga síí, a gha Tiri surutan cgoa síí, a gha síí wèém khóè ba ẽem ma tsééa hãa khamaga ma suruta. \v 13 Tíí Ra Alefa Ra a, a Ra a Omega Ra a, tc'ãà di Ra a, a Ra a còo di Ra a, tshoa-tshoase sa hẽé naka chõò-q'oo sa hẽéthẽé e,” témé. \p \v 14 Ts'ee-ts'eekg'aièa nea gane ẽe ko qgáía ne xg'aà ne, nxãasega ne gha kg'õèan dis hìis \add di tc'áróan tc'õó\add* di qarian úú, a ne a gha heke-kg'áḿan koe tcãà a x'áé-dxoom koe síí ka. \v 15 Tchàa za i ha̱ghuan hàna, tsoòkuan ko kúrúan hẽé, naka cg'árà-kg'aoan hẽé, naka cg'õo-kg'aoan hẽé, naka kúrúa mááseèa hãa nqárìan ko còrè ne hẽé, naka wèé ne ẽe tshúù-ntcõan ncàm̀a hãa a ko kúrú u ne hẽéthẽé e. \p \v 16 “Tíí Jeso Ra Tirim moengele ba tsééa máá tu ua hãa, hààm gha kereke zi koe ncẽe zi gúù zi ka nxàea tseegukagua máá tu u ka. Tíí Ra To̱be Ra a, a Dafitem dir Cóá Ra a, a Ra a kaisase ko x'áàr q'uu tco̱nò Ra a thẽé,” tam méé. \p \v 17 \add Tcom-tcomsam\add* Tc'ẽe ba hẽé naka séè-kg'ao sa hẽéthẽéa ko máá: “Hàà!” témé. \p Naka ẽe ko kóḿ ba méém máá: “Hàà!” témé. \p Wèém ẽe cáḿa hãa ba méém hàà, nakam wèém ẽe ko tc'ẽe ba, kg'õèan dim tshàam surutaè tama ba séè. \p \v 18 Wèém khóèm ẽe ko ncẽes tcgãyas di porofitan di kg'uian komsana ba Ra ko tseeguan bìrí a ko máá: ncẽè c'ẽem khóèm kò c'ẽe gúùan gaan koe càùa mááse, nem gha Nqari ba ncẽes tcgãyas koe góáèa hãa cg'ãèan càùa máá me, \v 19 a ncẽè c'ẽem khóèm kò ncẽes tcgãyas porofitan dis koe c'ẽe kg'uian séèa tcg'òó, nem gha Nqari ba gam di xòèan kg'õèan dis hìis koe hẽé, naka tcom-tcomsam x'áé-dxoom koe hẽéthẽé séèa tcg'òó, ncẽes tcgãyas koe góáèa a. \p \v 20 Gaam ẽe ko gazi gúù zi nxàea tseegukagu ba ko máá: “Eè, sencgagar gha síí,” témé. Amen. X'aiga Tsi Jeso Tseè, hàà! \p \v 21 X'aigam Jesom di cgóm̀kuan méé i gatu wèéa tu cgoa hãa.