\id HEB - Naro NT [nhr] -Botswana 2012 (DBL 2014) 
\h HEBERA NE 
\toc2 HEBERA NE 
\toc1 Hebera ne 
\toc3 Heb 
\mt1 HEBERA NE  
\mt2 Tcgãyas Hebera ne góá mááèa sa  
\imt1 Téé-cookg'ai sa  
\ip Tcgãyas Hebera ne di sa kò xg'aes dtcòm̀-kg'ao ne di sa góá mááèa, ncẽe kò gane di xgàrasean domka tshoa-tshoa a ko gane di dtcòm̀an aagu ne. Góá-kg'ao ba kò gane di dtcòm̀an koe ntcàm ne, a ko Jeso Kreste ba tseegu dim Nqari Me e sa x'áí. Nqoana gúùan cgoam ko tseeguan x'áí:  
\io1 1. Jeso ba chõò tamam Cóá Me e Nqarim di ba, ncẽe kò tseegu di komsanan xgaa-xgaase ba, Xõòm koe guu a, ẽem kò hãa-q'ooa xgàrasean koe. Nqarim dim Cóám iisem, Jeso ba moengelean koe hẽé, naka Ncìís Qáé-xg'aes di xu porofiti xu hẽé, naka Moshem koe ga hẽéthẽé cgáé Me e.  
\io1 2. Cám̀ dis kam Jeso ba Nqarim ka nxárá tcg'òóèa hãa, chõò tamasem gha peresiti ba ii ka, peresiti xu Ncìís Qáé-xg'aes di xu ka cgáé iise.  
\io1 3. Kaiam Peresitim iisem, Jeso ba tseegu di kgoarasean óágara hãa, me dtcòm̀-kg'ao ba gaa domka chìbian koe hẽé, naka q'áòan koe hẽé, naka x'ooan koe hẽéthẽé kgoaraèa. Ncìís Qáé-xg'aes di x'aè kas xg'ao kgoaraku sa x'áíè, igabas ncẽeska Jesom koe xg'ara-xg'araèa hãa.  
\ip Góá-kg'ao ba ko dtcòm̀an di qarian x'áí Iseraele di ne dtcòm̀-kg'ao ne di kg'õèan koe, a ko gam di ne nxárá-kg'ao ne ncẽeta ma ntcàm, dtcòm̀a hãase ne gha qarika téé sa (11 dim tceem koe). A ba a ko 12 dim tceem koe gam di nxárá-kg'aoan ntcàm, gane di tcgáían ne gha Jesom koe qãea tòó, xháé zi hẽé naka qóḿ zi hẽéthẽé ẽe gha hàà cgae ne zi koe.  
\ib  
\ip Qaa-qaasa kg'uia ne:  
\ili1 - peresiti, chìbi, dàòa-mááku, còrè-nquu  
\ili1 - qáé-xg'ae  
\ili1 - dtcòm̀  
\ib  
\io1 - Kreste ba moengele xu ka cgáé Me e \ior (1–2)\ior*  
\io1 - Kreste ba Moshe ba hẽé naka Joshuam ka hẽéthẽé cgáé Me e \ior (3–4)\ior*  
\io1 - Kreste ba peresiti xu ka cgáé Me e \ior (5–7)\ior*  
\io1 - Krestem dis qáé-xg'ae sa Ncìís Qáé-xg'aes ka cgáé si i \ior (8–9)\ior*  
\io1 - Krestem di dàòa-máákua ne cgáé e \ior (10)\ior*  
\io1 - Dtcòm̀ sa \ior (11–12)\ior*  
\io1 - Nqari ba ko qãè-tcaokagu zi tséé zi \ior (13)\ior*  
\c 1  
\ms1 Kreste ba moengele xu ka cgáé Me e (1–2)  
\s1 Nqarim dim Cóá ba kaiam ga Me e  
\p
\v 1 Ncìí kuri kam kò Nqari ba káí xu dàò xu tãáka xu cgoa porofiti xu tséékagu a gatá ka tsgõose ga xu cgoa kg'ui,  
\v 2 igabagam ncẽeska còo di x'aèan ka ko Gam dim Cóám koe guu a kg'ui cgoa ta a. Gaam ncẽem kò Gam koe guu a nqõó ba kúrú, a wèé zi gúù zi dim q'õò-kg'ao ba kúrú Me ba.  
\v 3 Nqarim di x'áà-q'ooa nem ko x'áí, a wèé za ga Nqarim khama ii, a ba a ko wèé zi gúù zi Gam dim kg'uim di qarian ka qgóó. Eẽm ko \add gatá di\add* chìbian koe q'ano-q'anokuan kúrúa xg'ara kam kò tc'amaka hãam Qarim wèém dim x'õàm kg'áòm xòè koe síí ntcõó.   
\s1 Nqarim dim Cóá ba moengele xu ka kaia hãa  
\p
\v 4 Ncẽes ma Gam dis cg'õè sa ma moengele xu di cg'õèan ka tc'amaka hãa khamagam gaxu dis téé-q'oos ka tc'amaka hãas téé-q'oo sa máàèa.  
\v 5 Gatagam Nqari ba qanega c'ẽem moengele ba bìrí naka máá:  
\q1 “Tsáá tsia Tiri tsi cóá tsi i,  
\q1 Ra ncẽem cáḿ koe guu a tsarir Xõò Ra a,”  
\m témé ta ga hãa,  
\m kanam Nqari ba qanega c'ẽem moengele ba bìrí na máá:  
\q1 “gam ka Xõò bar gha ii,  
\q1 me gha Tirim cóá ba ii,”  
\m témé ta ga hãa khama.   
\m
\v 6 Igabagam kò Nqari ba ẽem ko Gam dim Cóám tc'ãà di ba nqõóm koe tsééa óá ka máá:  
\q2 “Wèé moengelean Nqarim di méé i dqo̱m̀ Me,”  
\m témé.   
\b  
\m
\v 7 Moengele xu kam kòo kg'ui nem ko máá:  
\q2 “Nqari ba ko Gam di xu moengele xu kúrú xu tc'ãán khama ii,  
\q2 a Gam di xu tséé-kg'ao xu kúrú xu c'eean di ka̱ru ta̱man khama ii,”  
\m témé,   
\m
\v 8 igabam kòo Cóám ka kg'ui nem ko máá:  
\q1 “Nqari Tseè,  
\q1 Tsaris ntcõó-q'oos x'aian di sa  
\q1 gha chõò tamase hãa.  
\q1 Tsari ne khóè ne  
\q1 Tsi ko tchànom dxòm cgoa tc'ãà-cookg'ai.   
\q1
\v 9 Eẽ tchàno ii sa Tsi ncàm̀a hãa,  
\q1 a ẽe cg'ãè ii sa hòrea.  
\q1 Gaa domkam Tsarim Nqari ba, Nqari Tseè,  
\q1 Tsáá ka c'ẽe xu nqáéa hãase nxárá tcg'òó Tsia,  
\q1 a qãè-tcaoan di nxúìan cgoa ntcã̱á tcúú Tsia hãa,”  
\m témé.   
\b  
\m
\v 10 A ba a ko máá:  
\q1 “X'aigaè,  
\q1 Tsáá Tsia tshoa-tshoases koe nqõó ba kúrúa hãa,  
\q1 i nqarikg'aian Tsari tshàuan di tséé e;   
\q2
\v 11 kaàku i gha,  
\q1 igabaga Tsi gha Tsáá chõò tamase hãa.  
\q2 Wèéan ga gha qgáían khama ma cg'ãa-cg'anase,   
\q2
\v 12 hã̱aèkom qgáím khama Tsi gha ma kabèa xg'ae e,  
\q2 i gha qgáían ko ma hã̱aè a tcg'òóè  
\q2 i c'ẽean hã̱aè khamaga ma ka̱bi-ka̱biè,  
\q1 igabaga Tsi gha Tsáá ẽe Tsi ii khama cúíga ii,  
\q1 i kuria Tsi chõò tite,”  
\m tam méé.   
\b  
\m
\v 13 Qanegam Nqari ba c'ẽem moengelem kaga máá:  
\q1 “Ncẽe koe ntcõó Tirim x'õàm kg'áòm xòè koe,  
\q1 nakar gha nxãakg'aiga síí tsari cg'õo-kg'aoan kúrú  
\q1 naka i nqàrè-kg'ama tsi dis ntcõó-q'oos koe ntcõó,”  
\m témé ta ga hãa.   
\b  
\p
\v 14 Kháé i nxãaska moengelean dùúa? \add Kg'amaga\add* xu Nqari ba ko tsééa máá xu tc'ẽe xu u, ncẽe Gam ka tsééa óáèa hãa xu, hàà xu gha khóèan hùi i kgoarasean hòò ka.   
\c 2  
\s1 Komsanan dis dqàèku sa  
\p
\v 1 Gaa domka méé ta ncẽe ta kò kóḿa hãa tchõàn kaisase komsana, naka táá gaan koe tcg'oa na ho̱à guu.  
\v 2 \add Gatá ka tsgõose ga xu\add* kò moengelean ka máàèa hãa tchõà nea kò kaisa qarian úúa, ne kò gane ẽe kò táá komsana a, a táá xùri i ne kg'ano nea xgàrakuan hòò.  
\v 3 Ncẽè ẽe ne khóè nea xg'ao xgàrakuan táá nxanagu, ka ta gha nxãaska gatá ntama ma nxanagu u, ncẽè ncẽeta noose kaias kgoarakus \add Jesom koe hãas\add* cgoa ta kò tchõà úú tama ne? Ncẽem kò X'aigam \add Jeso ba\add* kg'aia gaas ka kg'uia hãa, ne kò ẽe kò kóḿ Me ne gaas ka nxàea tseegukagu sa.  
\v 4 Nqarim igabagam kò thẽé káí zi x'áí zi hẽé, naka are-aresa zi gúù hẽé, naka tãáka qarian hẽé, naka Tcom-tcomsam Tc'ẽem di zi aba zi ncẽe ne kò Gam di ncàm̀an ka máàèa hãa zi ka hẽéthẽé ncẽe sa nxàea tseegukagu. Gaa domka méé ta kaisase ncẽe tchõàn komsana.   
\s1 Jeso ba Gam kgoarakuan koe ko úú ta am ga Me e  
\p
\v 5 Nqari ba ncẽe ko hààm nqõóm ncẽe ta ko gaam ka kg'ui ba moengelean máà naka i tc'ãà-cookg'ai tama khama.  
\v 6 Igabaga i \add Nqarim di zi\add* Tcgãya zi koe c'ẽe koe góásea hãa a ko máá:  
\q1 “\add Nqariè,\add* khóè ba dìí baa,  
\q2 Tsi ko gam ka tc'ẽe-tc'ẽese,  
\q1 me khóèm dim cóá ba dìí baa,  
\q2 Tsi tchõà úú cgoa mea?   
\q1
\v 7 Xòm̀ x'aè ka Tsi kò  
\q1 moengelean dis téé-q'oos ka nqãaka hãa sa máà me,  
\q1 a Tsi a kò x'áàn hẽé naka tcoman hẽéthẽé  
\q1 dis cábá sa cábákagu me,   
\q1
\v 8 a kò wèé zi gúù zi  
\q1 gam di qarian dòm̀ q'oo koe tòóa hãa,”  
\m témé.  
\p Nqari ba kò wèé zi gúù zi \add khóèm\add* di qarian dòm̀ q'oo koe tòóa hãa, si gam di qarian dòm̀ q'oo koe hãa tamas gúù sa káà si i. Igabaga ncẽe i ii khama, wèés gúùs gam di qarian dòm̀ q'oo koe hãa sa ta qanega bóò tama.  
\v 9 Igabaga ta ko Jeso ba bóò, ncẽe kò xòm̀ x'aèan q'oo koe moengelean dis téé-q'oos ka nqãaka hãa sa máàèa ba, nxãasegam gha Nqarim di cgóm̀kuan koe guu a wèém khóèm domka x'oo sa xám̀ ka. Me kò x'oo sam kò xgàrasea máá domka x'áàn hẽé naka tcomkuan hẽéthẽé dis cábá sa cábákaguè.   
\p
\v 10 Nqarim ncẽe ko wèés gúù sa kúrú, si wèés gúù sa Gam domka hãa, ba i kò qãèa máána hãa, Jeso bam gha kúrú Me xgàrasean koe guu a kg'ano Meas téé-q'oos koe hãa sa. A ba a kò ncẽe sa kúrú, káí ne cóá nem gha kúrú ne x'áàn koe hãa ka. Jeso ba Gaam kgoarakuan koe ko úú nem ga Me e khama.  
\v 11 Gaam ẽe ko khóèan kúrú i tcom-tcomsa ba hẽé, naka khóè ne ẽe ko kúrúè a tcom-tcomsa ne hẽéthẽéa cúís x'áé-q'oos di ne e. Gaa domkagam Jeso ba ‘Tíí qõe ga tuè’ ta ma tciia ne ka sau-cgaekaguè tama,  
\v 12 a ko \add Nqarim ka\add* máá:  
\q1 “Tíí qõe ga ne koer gha Tsari cg'õèan ka kg'ui;  
\q1 a ra a gha xg'aes q'ane koe téé a ciian cgoa dqo̱m̀ Tsi,”  
\m témé.   
\m
\v 13 A ba a ko gaia máá:  
\q1 “Nqarim koer gha Tiri tcoman tòó,”  
\m témé.  
\m A ba a ko gaia máá:  
\q1 “Ncãa ga Ra a,  
\q1 Nqarim máà Tea hãa ne cóá ne cgoa,”  
\m témé.   
\p
\v 14 Cóá nea c'áòan hẽé naka cgàan hẽéthẽé cgoa kúrúèa hãa ne khóè ne e, khamam kò Gaam igaba thẽé khóè ba kúrúse, a ba a kò x'óó, nxãasegam gha x'oos koe guu a x'ooan di qarian úúa hãa ba kaàkagu ka, ncẽe dxãwa ii ba,  
\v 15 a ba a kò ncẽe sa kúrú, nxãasegam gha gane ẽe kò wèé kg'õèa ne q'oo koe x'oos bèe koe qáésea hãa ne, gane di q'áòan koe kgoara ka.  
\v 16 Tseeguan kagam moengelea nem gha hùi ka hàà tama khama, igabagam Abrahamam ka tsgõose-coa nem gha hàà hùi ka hààraa.  
\v 17 Gaa domka i kòo qaase, wèé zi dàò zi koem ga Gam ka qõese ga ne khama ma kúrúè sa, nxãasegam gha Nqarim di tsééan koe kaiam peresitim tcom-tcomsa a cgóm̀kuan úúa hãa ba ii ka, a khóè ne dàòa-máákuan kúrúa máá, ne nxãasega gane di chìbian koe qgóóa mááè ka.  
\v 18 Gam igabam kò xgàrase, a kúrúa bóòè, khamam gha thẽé gane ẽe ko kúrúa bóòè ne hùi.   
\c 3  
\ms1 Kreste ba Moshe ba hẽé naka Joshua ba hẽéthẽé tsara ka cgáé Me e (3–4)  
\s1 Jeso ba Moshem ka kaia  
\p
\v 1 Gaa domka méé tu, tíí qõe ga tu tcom-tcomsa tuè, ncẽe nqarikg'ai di tciikuan koe hãa tuè, Jesom ka tc'ẽe. Jesom ncẽe kò Nqarim ka tsééa tcg'òóèa hãa ba, a Kaiam Peresiti ba ii ba, ncẽe ta ko Gam ka gatá di dtcòm̀an nxàea tseegukagu ba.  
\v 2 Gaam ẽe kò nxárá tcg'òó Mea hãam koem kò tcom-tcomsa Me e, ẽem kò ma Moshe ba ma Nqarim dim nquum wèém koe ma tcom-tcomsa me e khamaga ma.  
\v 3-4 Wèém nquu ba khóèan ka tshàoèa hãa, Me Nqari ba wèés gúù sa tshàoa hãa. Me ẽem ma nquum dim tshào-kg'ao ba ma nquum ka kaisa tcomkuan hòòa hãa khamagam Jeso ba Moshe ba nqáéa hãase tcomkuan hòòa hãa.  
\v 5 Moshe ba kò tséé-kg'ao me e, a kò Nqarim dim nquum wèém koe tcom-tcomsa me e, a ba a kò gam di zi tséé zi cgoa Nqarim ka gha hàà kg'uiè zi gúù zi ka nxàea tseegukagu.  
\v 6 Igabagam Kreste ba Nqarim dim nquum koe Gam dim Cóám iise tcom-tcomsa Me e. Ta gatá Gam di ta nquu ta a, ncẽè \add Nqarim koe\add* tcoman hẽé naka nqòòs ẽe ta ko gaas cgoa bóòses koe hẽéthẽé ta kò qgóóa qaria hãa ne.   
\s1 Komsana úú taman dis dqàèku sa  
\p
\v 7 Gaa domka méé tu ẽem ko Tcom-tcomsam Tc'ẽe ba méé a ko máá:  
\q1 “Ncẽe cáḿ ka ẽe tu kòo dòm̀a ba kóḿ   
\q1
\v 8 ne méé tu táá qari-qari tcáó guu,  
\q1 ẽe komsanan úú tama ne kò hẽé khama,  
\q1 ẽe ne kòo tchàa-xgóós koe kúrúa bóòè ka.   
\q1
\v 9 Ncẽe gatu ka tsgõose ga xu kòo kúrúa bóò Te koe,  
\q1 a kò 40 kurian séè a Tiri tsééan bóò.   
\q1
\v 10 Ra kò gaa domka ẽes qhàò sa xgóà cgaea hãa,  
\q1 a Ra a kò máá:  
\q1 ‘Gane di tcáóa ne ko wèé x'aè ka ho̱àkaguè,  
\q1 ne Tiri x'áè-kg'áḿan komsana tama,’  
\m témé.   
\m
\v 11 A Ra a kò gaa domka Tiri xgóàn koe gaìse a máá:  
\q1 ‘Cuiskaga ne Tiris sãakaguku-q'oos koe tcana hãa tite,’  
\m témé.”   
\p
\v 12 Q'ana méé tu hãa, tíí qõe ga tuè, naka i cúía tu ga táá cg'ãè, a dtcòm̀ úú tamas tcáó sa úúa hãa guu, ncẽe gha kúrú tu u tu kg'õèa hãam Nqarim koe tcg'oa sa.  
\v 13 Igaba méé tu wèé cáḿ ka korèku, ‘ncẽem cáḿ ba’ ta i kò ko mééès noose, naka i gha nxãasega táá c'ẽe-kg'áía tu ga cg'ãèan ka ho̱àkaguè naka qari-qari-tcúúè guu.  
\v 14 Ncẽè Nqarim koe ta kò ko qarika tcom, ncẽe ta kò ko kg'aia hẽé khama a síí chõò-q'oos koe tcãà ne ta gha Krestem koe xg'aea hãa.  
\v 15 Ncẽe i ma \add Nqarim dis\add* Tcgãyas koe ma góásea hãa khama a ko máá:  
\q1 “Ncẽem cáḿ ka tu kòo Nqarim di dòm̀an kóḿ  
\q1 ne méé tu táá gatu ka tsgõose ga xu  
\q1 Nqari ba kò komsana tama xu  
\q1 khama ma qari-qari tcáó guu,”  
\m témé.   
\p
\v 16 Kháé dìí ga nea ẽe kò dòm̀a ba kóḿa hãa igaba kò táá komsana Me ne? Gane ẽe kò Egepeto koe guu a tcg'oara hãa ne tama ne gáé kò ii, wèéa ne ncẽe kò Moshem ka tc'ãà-cookg'aièa hãa ne?  
\v 17 Kháé ba kò Nqari ba dìín 40 kurian xgóà cgaea hãa? Gane ẽe kò cg'ãèan kúrúa hãa ne tama nea gáé kò ii, ncẽe i kò gane di tc'áróan tchàa-xgóós koe x'óóku ne?  
\v 18 Kháé ba kò dìí ga ne koe gaìse, ncẽem kò bìrí ne a máá, Gam dis sãàkagukus-q'oo koe ne cuiskaga tcana hãa tite témé ne? Gane ẽe komsana tama ne koe cúí ga a.  
\v 19 Si kò ncẽes gúù sa x'áí ta a, dtcòm̀ úú tamas domka ne kò táá \add sãakagukus-q'oo koe\add* tcãà sa.   
\c 4  
\nb
\v 1 Gam dis sãakaguku-q'oos koe tcãàn dis nqòòkaguku sa hãa, ke méé ta q'ana hãa naka i cúía ta ga táá gaa koe tcãàn ka tààè naka kháóka qaùa hãa guu.  
\v 2 Qãè tchõà ne kò hàà cgae ta a ke, ẽe i kò ma síí cgae nea khamaga ma, igaba ẽe ne kóḿa hãa kg'uia nea kò gane koe cgáé tama, ẽe ne ko kóḿ m ka ne kò táá dtcòm̀ m khama.  
\v 3 Ncẽe sa ko máá, ẽe dtcòm̀a hãa ta gha ẽes sãakaguku-q'oos koe tcãà, témé. Nqari ba kò máá:  
\q1 “Tiri xgóàn koer gaìsea hãa,  
\q1 cuiskaga ne gane  
\q1 Tiris sãakaguku-q'oos koe tcana hãa tite sa,”  
\m témé khama. Eẽta i kò ma Gam di tsééan nxãakamaga nqõóm tshoa-tshoase-q'oo koe ga xg'ara hãa, me kò sana hãa igaba.  
\v 4 7 dim cáḿ ka i \add Nqarim di zi\add* Tcgãya zi koe c'ẽe koe góásea hãa a ko máá: “Nqari ba kò 7 dim cáḿ ka Gam di tsééan wèé koe sana hãa,” témé khama.  
\v 5 A ba a kò gaicara ncẽem qgáìm koe máá: “Cuiskaga ne Tiris sãakaguku-q'oos koe tcana hãa tite,” témé.  
\v 6 Gane ẽe kò tc'ãà a qãè tchõàn kóḿ nea kò táá dtcòm̀, khama ne kò gane di komsana taman domka gaas sãakaguku-q'oos koe táá tcãà. Ne c'ẽe ne hànaa, tcãà sa kgoara mááèa hãa ne.  
\v 7 Gaa domkam kò Nqari ba gaicara c'ẽem cáḿ ba tòó, “Ncẽem cáḿ ba” ta ko ma tciiè ba. Káí xu kuri xu qãá q'oo koem kò Dafitem koe guu a kg'ui, ncẽe i nxãakamaga \add Nqarim di zi\add* Tcgãya zi koe ma nxàeèa hãa khamaga ma a máá:  
\q1 “Ncẽem cáḿ ka tu kòo dòm̀a ba kóḿ,  
\q1 ne méé tu táá tcáóa tu qari-qari guu,”  
\m ta ko méé e.   
\p
\v 8 Ncẽè Joshuam kò xg'ao sãakaguku-q'oo sa máà nea hãa, nem ga kò Nqari ba táá ka̱bise a kháóka c'ẽem cáḿ ka kg'uia hãa.  
\v 9 Gaa domkagas Nqarim di ne khóè ne koe Sabata dis sãakaguku-q'oo sa téé-tẽe.  
\v 10 Dìím wèém ẽe ko Nqarim dis sãakaguku-q'oos koe tcãà ba ko gam di zi tséé zi koe sãa khama, ẽem kò ma Nqari ba Gam di zi koe ma sana hãa khamaga ma.  
\v 11 Ke méé ta gaa domka ncẽes sãakaguku-q'oos koe tcãàn x'ãà máá, naka taa nxãasega táá x'óóku guu, ncẽe ne kò gane ma gane di komsana taman domka ma x'óóku khama ma.   
\p
\v 12 Nqarim dim kg'ui ba kg'õèa hãa, a ko tséé khama, a wèé za ga ntcõe-kg'áḿ ntcàum ka kaisase ts'éè me e, a ko khóèan koe qhàea tcãàse, a tcáó sa hẽé naka tc'ẽe ba hẽéthẽé gáòa q'aa, a q'amku-q'oo zi hẽé naka tcgaèan hẽéthẽé q'aa-q'aa, a ba a ko tcáós di cauan hẽé naka tc'ẽe-kg'áḿan hẽéthẽé bóòa tcg'òó.  
\v 13 C'ẽes gúùs Nqarim tcgáí-q'oo koe chóm̀sea hãas ga sa káà si i, wèés gúùs ẽe kúrúèa hãa sa nqáḿan koe téé-tẽe a ko tcgáí-q'ooa ba koe hòòse, Gaam ncẽe Gam koe méé ta xo̱ara mááse ba.   
\ms1 Kreste ba peresiti xu ka cgáé Me e (4:14–7:28)  
\s1 Jeso ba kaiam peresitim tc'amaka hãa Me e  
\p
\v 14 Q'ana ta hãa, kaiam peresitim tc'amaka hãa ba ta úúa hãa sa, Jesom ncẽe Nqarim dim Cóá ba, ncẽe kò nqarikg'aian nqáé a Nqarim cookg'ai koe síí hãa ba. Ke méé ta ncẽe ta nxàea hãa dtcòm̀an qarika qgóó.  
\v 15 Kaiam peresitim gatá di kg'amkan koe thõò-xama máá ta a tama ba ta úú tama khama, igabaga ta kaiam peresiti ba úúa hãa, ncẽe kò ẽe ta gatá ma kúrúa bóòèa hãa khamaga ma wèé za kúrúa bóòè ba, igaba kò táá chìbi kúrú ba.  
\v 16 Ke méé ta gaa domka kgoarasea hãase Nqarim dis ntcõó-q'oos x'aian dis koe cúù-cuuse, ncẽe cgóm̀kuan hãa koe, nxãasega ta gha gaa koe thõò-xama-máákuan hẽé naka cgóm̀kuan hẽéthẽé hòò, ncẽe gha hùi ta a, qaa a ta ko x'aè ka.   
\c 5  
\p
\v 1 Wèém kaiam peresitim ncẽe khóè ne xg'aeku koe guu a nxárá tcg'òóèa ba nxárá tcg'òóèa hãa, khóè nem gha nxãasega Nqarim cookg'ai koe tééa máá, a gane téé-q'oo koe chìbia ne domka aba zi hẽé naka dàòa-máákuan hẽéthẽé tcg'òóa máá ne ka.  
\v 2 Gaam igabam kg'amka me e, khamam ko gane ẽe cúí gúù ga c'úùa hãa a ko tsa̱a ne cgoa tc'ause tséé.  
\v 3 Gaa domka i ko qaase, khóè ne di chìbian domka hẽé, naka gam di chìbian domka hẽéthẽém gha dàòa-máákuan kúrú sa.   
\p
\v 4 I cúí khóè ga ncẽes tcomku sa séèa máásea hãa tite, igabam Nqarim ka tciièa hãa, ncẽem kò ma Arone ma tciièa hãa khamaga ma.  
\v 5 Krestem igabam kò táá kaiam peresiti bam gha kúrú ka kaikaguse, igabam kò nxárá tcg'òóè Gaam ẽe ko máá:  
\q1 “Tiri Tsi Cóá Tsi i;  
\q1 Ra ncẽe cáḿ koe guu a Tsarir Xõò Ra a,”  
\m témém ka.   
\p
\v 6 Ncẽem ko c'ẽe qgáì koe kg'ui a ko máá:  
\q1 “Chõò tamase Tsi peresiti Tsi i,  
\q1 Meleki-setekem di x'áèan koe guu a,”  
\m témé.   
\p
\v 7 Jesom di kg'õèan nqõómkg'ai di koem kò còrèan hẽé naka dtcàràn hẽéthẽé q'aua kg'aean cgoa nxàea tcg'òó, Gaam ẽe x'ooan koem gha kgoara Me di qarian úúa hãam koe, a ba a kò Nqari bam q'áòa hãa domka komsanaè.  
\v 8 Gatàm kò ma Cóá ba ii, igabam kò ẽem ko xgàrasea máás koe guu a komsanan xgaa-xgaase.  
\v 9 Eẽm hààraa máána hãa sam ko kúrúa xg'ara kam ko chõò tamas kgoaraku sa wèéa ne ẽe ko komsana Me ne koe óága.  
\v 10 A ba a kò kaiam peresiti bam gha ii dis ntcõó-q'oo sa Nqarim ka máàè, Meleki-setekem di x'áèan koe guu a.   
\s1 Dqàèkus dtcòm̀an aagu di sa  
\p
\v 11 Káí zi gúù zi xae ga ncẽes gúùs ka nxàe, igaba xae ga ma bìría tchàno-tchano tu u sa qari si i, kóḿa tu q'ãa tama khama.  
\v 12 Ncẽe x'aè ka tu ga kò xgaa-xgaa-kg'ao tu ii, igaba tu ko c'ẽem khóèm tseegu dis tshoa-tshoase-q'oos Nqarim di kg'uian di sa gha gaicara xgaa-xgaa tu u ba qaa. Bíìan tu ko qaa, a qari tc'õoan qaa tama.  
\v 13 Wèém khóèm ẽe ko bíìan cgoa xáròè ba qanega cg'áré me e khama, a tchànoan dim kg'ui ba xgaa-xgaan ka kg'anoè tama.  
\v 14 Igaba i qari tc'õoan kaia ne di i; nxãakamaga ne kò kúrú xám̀ m khama ne ko ẽe qãè ii sa ẽe tshúù iis koe q'aa-q'aa.   
\c 6  
\p
\v 1 Gaa domka méé ta tc'ãà di zi gúù zi ẽe ta kò Krestem ka xgaa-xgaase zi tcg'oara guu naka taa còoka kaia qõò. Táá méé ta gaicara tshoa-tshoase-q'oo sa tshào guu: káà hùi zi tséé zi koe tcóósean di sa, naka Nqarim koe dtcòm̀an di sa hẽé,  
\v 2 tcguù-tcguukuan ka xgaa-xgaakuan di sa hẽé, naka tshàuan tòó cgaekuan di sa hẽé, naka x'ooan koe tẽean di sa hẽé, naka chõò tamas xgàrakus di sa hẽéthẽé e.  
\v 3 Nqarim kòo kgoara máá ta a ne ta gha ncẽes gúù sa kúrú.   
\p
\v 4-6 Ka nea ga ntama ma gane ẽe kò gane di dtcòm̀an aagua hãa ne ka̱bise a gaicara tcóóse? Gane ncẽe kò c'ẽe x'aè ka Nqarim di x'áàn máàè, a kò nqarikg'ai di aban xám̀, a kò Tcom-tcomsam Tc'ẽe ba máàè, a Nqarim dim kg'uim di qãèan hẽé naka hààko x'aèan di qarian hẽéthẽé xám̀ ne, ncẽe ko gane di dtcòm̀an aagu ne. Thamka tama i hãa, chìbian koe tcóósean koe ne gha úúè sa. Nxãata i kò ii ne ne gha ko Nqarim dim Cóá ba gaicara xgàua mááse, a ko saucgae sa tcãà Me khama.   
\p
\v 7 Ncẽè nqõóm kò ko gam koe ko ntcã̱a túú tshàan ko kg'áà, a ẽe ko gaam koe xhárà ne tc'õoan cgoa hùi nem ko Nqarim koe ts'ee-ts'eekg'aikuan hòò.  
\v 8 Igaba ẽem kòo dxàman hẽé naka tc'ẽese tama tso̱man hẽéthẽé ka tso̱m cgaeè nem káà hùi me e, a ba a cgúíkuan ka tééa mááèa, a ba a gha còo dis ka dàòè.   
\p
\v 9 Ncàm̀-ncamsa tuè, ncẽeta xae ga ko ma kg'ui igaba xae cgáé zi gúù zi kgoarasean di zi koe gatu koe kaisa tcoman úúa hãa.  
\v 10 Nqari ba tchàno Me e, a cuiskaga ẽe tu kúrúa hãa tsééan hẽé naka ẽe tu Nqari ba x'áía hãa ncàm̀kuan hẽéthẽé c'úùa hãa tite. Ncẽe tu kò tcom-tcomsa ne kúrúa máána hãa, a tu a ko qanega tsééa máá ne ka.  
\v 11 Kaisase xae ko tc'ẽe, gatu ka c'ẽem wèém gha ncẽe zi gúù zi koe tcãà tcáó sa, nakam gha nxãakg'aiga còo dim x'aè ba síí hàà, naka tu gha nxãasega ẽe tu nqòòa hãa zi gúù zi ka cg'oè-cg'oeè.  
\v 12 Kg'amka tu gha ii sa xae tc'ẽe tama, igaba xae ko tc'ẽe, gane ẽe kò dtcòm̀ sa hẽé naka qáò tcáó sa hẽéthẽé sara koe guu a Nqarim ka ne nqòòkaguèa hãa zi gúù zi máàè ne tu gha serè sa.   
\s1 Nqarim dis nqòòkaguku sa tseegu si i  
\p
\v 13 Eẽm kòo Nqari ba Abrahama ba nqòòkagu, kam kò Gam ka Gam dis cg'õès ka gaìse, cúí khóè ga káà a khama Nqarim ka kaia a, gaan kam gha gaìse e,  
\v 14 a máá: “Tseegukar gha ts'ee-ts'eekg'ai tsi, a káí tsgõo-coan máà tsi,” témé.  
\v 15 Me kò Abrahama ba qáò tcáóan cgoa qãà, a ba a kò ncẽem dàòm ka ẽem kò Nqarim ka nqòòkaguèa sa hòò.   
\p
\v 16 Khóèa ne ko kuri ẽe gaan ka kaia hãan ka gaìse, si ko gaìse sa ẽe ko nxàeè sa qari-qari a wèé ntcoekuan ga kaàkagu khama.  
\v 17 Gane ẽem ko nqòòkagua hãa\f + \fr 6:17 \fq gane ẽem ko nqòòkagua hãa - \ft Gerika sa ko máá: “gane ẽem ko nqòòkagua hãa ne gha máàè e,” témé.\f* nem ko Nqari ba qãèse x'áí kg'oana, Gam di tséé-kg'áḿa nem cuiskaga kúrúa ka̱bi tite sa. Gaa domkam kò Gam dis nqòòkaguku sa gaìsean cgoa càù.  
\v 18 Nqari ba cuiskaga tshúù-ntcõan nxàe tite. I \add Gam di nqòòkagukuan hẽé naka gaìsean hẽéthẽéa\add* cám̀ sara gúù sara kúrúa ka̱biè tite sara a. Nqarim koe ta bèea síía hãa, \add qãè qgáì koe ta gha hãa ka\add*. Gam di nqòòkagukuan méé i qarika korè ta a, naka ta gha nxãasega cookg'aia ta koe hãas nqòò sa qgóóa qari.  
\v 19 Tcáóa ta ko qgóóa tòós gúùs\f + \fr 6:19 \fq qgóóa tòós gúù sa - \ft Gerika sa ko máá: “ankare” témé. Ankare sa skepe sa ko qgóóa tòós gúù si i.\f* khama ta ncẽes nqòò sa úúa hãa. Ncẽes nqòò sa ko còrè-nquum nqarikg'ai koe hànam q'ane koe síí, qgáím q'aa-q'aakom di c'ẽe xòèan koe.  
\v 20 Ncẽe Jesom gatá téé-q'oo koe tcana hãa koe, Gam ncẽe gatá ka tc'ãà a qõòa hãa ba. A ba a kò chõò tamase kaiam peresiti ba kúrú, Meleki-setekem di x'áèan koe guu a.   
\c 7  
\s1 Peresitim Meleki-seteke ba  
\p
\v 1 Ncẽem Meleki-seteke ba kò Salema dim x'aiga ba ii, a kaisase tc'amaka hãam Nqarim dim peresiti me e. Eẽm kò Abrahama ba x'aiga xu ncõos koe tàà, a ko ka̱bise kam kò Meleki-seteke xg'ae cgoa me a ts'ee-ts'eekg'ai me.  
\v 2 Me kò Abrahama ba \add ẽem kò ncõoan koe séèa hãa\add* gúùan wèé koe cúís tshàu-q'oo sa máà me. Tc'ãà dis kas ko Meleki-setekem dis cg'õè sa nxàeas kò ka̱biè ne máá: “Tchànoan dim x'aiga ba,” témé, me kò gataga Salema dim x'aiga ba ii, si ko nxãa sa máá: “Tòókuan dim x'aiga ba,” témé.  
\v 3 \add Gam ka góásea hãa gúù ga káà a:\add* kg'áò xõòa ba ka ga hẽé kana dxàe xõòa ba ka ga hẽé kana qhàòa ba ka ga hẽéthẽé e, ábàèam hãa kana x'óóam hãa cáḿ gam úú tama, igabam kò Nqarim dim Cóám khama ii, a ba a chõò tamase peresiti me e.   
\p
\v 4 Tc'ẽe-tc'ẽese naka bóò ntam ma kaia hãa sa, gatá ka tsgõosem Abrahamam ga ba kò ẽem kò ncõos koe tàà a séèa hãa gúùan ka cúís tshàu-q'oos dian máà me koe ga.  
\v 5 Xu kò ẽe xu khóè xu Lefim dis x'áé-q'oos di xu, ncẽe peresiti ii xu ka i ko x'áèan koe qaase, cúís tshàu-q'oo sa xu gha Iseraele di khóèan (ncẽe gaxu di qõean) koe séè sa, gatà ne ma gane igaba thẽé Abrahamam ka tsgõose-coa ne e igaba.  
\v 6 Meleki-seteke ba kò Lefim dis x'áé-q'oos koe guu tama, igabagam kò Abrahamam koe cúís tshàu-q'oo sa séè, a kò ts'ee-ts'eekg'ai me, Abrahamam ncẽe kò \add Nqarim ka gúù zi\add* nqòòkaguèa hãa ba.  
\v 7 Ntcoekuè tama ia, ẽe nqãaka hãa ba ko kuri ẽe kaia hãam ka ts'ee-ts'eekg'aiè sa.  
\v 8 \add Peresiti xu\add* kò ko cúís tshàu-q'oo sa máàè. Igaba xu gha wèé xu peresiti xu x'óó, \add Meleki-setekem\add* cúím oose, si ko \add Nqarim dis Tcgãya sa\add* nxàea tseegukagu, kg'õèam ko hãa sa, témé khama.  
\v 9 Kg'amaga ta ga kg'ui a máá, Lefim ncẽe ko \add gam ka tsgõose-coa ga ne ka\add* cúís tshàu-q'oos dian máàè ba kò Abrahamam koe guu a \add Meleki-seteke ba\add* cúís tshàu-q'oo sa tcg'òóa máá, témé.  
\v 10 Eẽm kòo Meleki-seteke ba Abrahamam cgoa xg'ae kam kò Lefi ba qanega ábàè tama khama, igaba \add ncẽe tchànose ta kò ko nxàe e\add*, nem kò gam ka tsgõosem Abrahamam dim tc'áróm koe hãa.   
\s1 Jeso ba Meleki-setekem khama ii  
\p
\v 11 Moshem di x'áèa ne ko máá, peresitian méé i Lefim dis x'áé-q'oos di khóèan ii, témé, \add i kò ncẽean Aronem di x'áè-kg'áḿan ga a thẽé\add*. Igaba i kò Lefim di peresitian táá gaan di tsééan \add chõò tama qgóóa-máákuan óága di\add* xg'ara-xg'ara, khama i kò ko qaase, c'ẽem peresitim Meleki-setekem di x'áèan koe guuam ga hãa sa, Aronem di x'áèan ka tamase.  
\v 12 Ncẽè peresiti xu ko ma tòóa xùrikus kò ko ka̱biè ne méé i gataga thẽé x'áèan góá ka̱biè.  
\v 13 \add Gatá dim X'aigam\add* ncẽe zi gúù zi ko Gam ka nxàeè ba tãás qhàòs di Me e khama, i qanega cúí khóè ga Gam dis qhàòs koe guu naka altaram koe tséé ta ga hãa. \fig Altaram dàòa-máákus di ba|src="HK00256.tif" size="col" ref="7:13" \fig*  
\v 14 Q'ãasea i hãa khama, X'aiga ba Juta dis qhàòs koe guua hãa sa, me kò Moshe ba ẽes qhàòs kam ko kg'ui ka táá cúí gúù ga peresiti xu ka nxàe.   
\p
\v 15 Ncẽè c'ẽem peresitim Meleki-setekem khama iim kò hòòsea hãa, nes ko \add ncẽe xae ko nxàe sa\add* qãèse x'áíse:  
\v 16 khóèan di x'áèan kam kò táá peresiti ba kúrú, igaba chõò tamas kg'õès di qarian ka a khama.  
\v 17 \add Nqarim dis\add* Tcgãya sa ko ncẽe sa nxàea tseegukagu a ko máá:  
\q1 “Chõò tamase Tsi Peresiti Tsi i,  
\q1 Meleki-setekem di x'áèan koe guu a,”  
\m témé khama.   
\m
\v 18 Kg'aika di x'áèa ne kg'amka a, a káà hùi i khama i kò tcg'òóè.  
\v 19 Moshem di x'áèa ne kò táá Nqarim di tsééan xg'ara-xg'ara khama. Igabagam ncẽeska Nqari ba cgáés nqòò sa óágara máá taa hãa, ncẽe ta gha gaas koe Nqarim koe cúù-cuuse sa.   
\p
\v 20 \add Nqari ba\add* kò gaìsean tséékagu. C'ẽe xu peresiti xu kò táá gaìsean cgoa peresitian koe tòóè,  
\v 21 igabam kò \add Jeso ba\add* gaìsean cgoa peresiti ba tòóè, ẽem kò Nqari ba bìrí Me a máá:  
\q1 “X'aigam \add Nqari\add* ba gaìsea hãa,  
\q1 a cuiskaga tc'ẽea ka̱bia hãa tite,  
\q1 Tsi gha chõò tamase Peresiti Tsi i,”  
\m témé ka.  
\v 22 Ncẽes gaìses domka ta tseegukaga q'ana hãa, Jeso ba gha cgáés qáé-xg'aes ẽe nxàeèa hãa sa kúrú sa.   
\p
\v 23 X'oo sa kò ko peresiti xu xgáè-kg'am xu táá hãa, \add c'ẽe xu ko x'óó ne xu kò ko c'ẽe xu tòóè khama\add*. Gaa domkaga xu kò káí xu peresiti xu hàna hãa.  
\v 24 Igabam ko \add Jeso ba\add* Gam dis tséés peresitian di sa chõò tamase kúrú, chõò tamasem gha hãa khama.  
\v 25 Gaa domkam qarian úúa hãa, wèéa ne ẽe ko Gam koe guu a Nqarim koe cúù-cuuse nem gha chõò tamase kgoara di i, còrèam gha máá ne kam chõò tamase kg'õèa hãa khama.   
\p
\v 26 Kg'ano-kg'anosa a, ẽeta iim peresitim kaia ba ta ga úú sa: ncẽe tcom-tcomsa, a chìbi úú tama, a q'ano, a chìbi-kg'ao ne cgoa q'aa-q'aaèa, a nqarikg'ai ka tc'amaka kaikaguèa ba.  
\v 27 C'ẽe xu kaia xu peresiti xu khamam ii tama; i Gam koe qaase tama, wèé cáḿ kam ga kg'aia gam di chìbian domka dàòa-mááku sa kúrú a nxãwa khóè ne domka c'ẽe sa kúrú sa. Cúís dàòa-mááku sam kò wèé khóèan di si i domka cúí q'oro kúrú, ẽem ko dàòa-máákus iise tcg'òóse ka khama.  
\v 28 Moshem di x'áèan koe i ko guu a kg'amka khóèan nxárá tcg'òóè a kaia peresitian kúrú; igabam kò kg'uim gaìsean di ba ncẽe kò x'áèan ka kháóka hàà ba Cóá ba nxárá tcg'òó, ncẽe ko chõò tamase Nqarim di tsééan xg'ara-xg'ara ba.   
\c 8  
\ms1 Krestem dis qáé-xg'ae sa Ncìís Qáé-xg'aes ka cgáé si i (8–9)  
\s1 Kreste ba kaiam Peresiti Me e  
\p
\v 1 Cgáés gúùs ncẽe koe xae ko nxàe sa ncẽe si i: kaiam peresiti ba ta úúa hãa, Qarim wèém dim kg'áòm x'õàm xòè dis ntcõó-q'oos x'aian dis koe nqarikg'ai koe ntcõóa-ntcõe ba,  
\v 2 ncẽe kaisase tcom-tcomsam còrè-nquum koe Tséé-kg'ao ii ba, tseegu dim nquum Nqarim ka kúrúèa ba, khóèan ka tamase.   
\p
\v 3 Wèém peresitim kaia ba nxárá tcg'òóèa hãa, nxãasegam gha aba zi hẽé naka dàòa-máákuan ko kúrúè zi kg'oo-coa zi hẽéthẽé Nqarim koe úú ka. Gatà iim dàòm ka i ko qaase, gataga méém thẽé gatá dim Peresiti ba \add Nqarim cookg'ai koem gha\add* úús gúù sa úúa hãa sa.  
\v 4 Ncẽè nqõómkg'ai koem kò xg'ao hàna hãa, nem ga xg'ao peresiti tama, aba zi ko tcg'òó xu peresiti xu c'ẽe xua hàna hãa khama, Juta ne di x'áè-kg'áḿan ko gatà méé domka.  
\v 5 Eẽ xu ko kúrú tsééan peresiti dia nqarikg'ai koe ko kúrúèan khamaga ii, a gaan di sóm̀-c'ana a. A ncẽe i kò Moshem ka ii khamaga ii. Eẽm kò xgàuèkom còrè-nquu bam gha Moshe ba kúrú dim x'aè ba hàà kam kò Nqari ba q'ãakagu me a máá: “Kúrú méé tsi nakas wèés gúù sa ẽe tsi kò xàbìm tc'amkg'ai koe x'áíèa hãas khama ii,” témé. \fig Xgàuèkom còrè-nquu ba|src="LB00259.tif" size="span" ref="8:9" \fig*  
\v 6 Igabagam ncẽeska Jeso ba Nqari ba hẽé naka khóè ne hẽéthẽé xg'aeku koe téé-tẽe, a ncẽem dàòm ka ncìís qáé-xg'aes ka cgáé sa kúrúa hãa. A ba a gataga thẽé gaxu dis tséés ka cgáé sa máàèa hãa. Eẽm ko Nqari ba ka̱bas qáé-xg'ae sa kúrú, kam kò ncìís qáé-xg'aes di zi gúù zi ka cgáé zi \add khóè ne\add* nqòòkagu khama.   
\p
\v 7 Ncẽè tc'ãà dis qáé-xg'aes kò xg'ao káà chìbi sa ii, nes ga kò xg'ao cám̀ di sa táá qaaèa hãa khama.  
\v 8 Igabagam kò Nqari ba Gam di ne khóè ne koe chìbian hòò, a ba a kò kg'ui cgoa ne a máá:  
\q1 “Bóò, x'aè ba gha hàà,  
\q1 Iseraele di ne khóè ne hẽé naka Juta di ne khóè ne hẽéthẽé  
\q1 cgoar gha ka̱bas qáé-xg'ae sa kúrú ba.   
\q2
\v 9 Si ncẽes qáé-xg'aes ka̱ba sa cuiskaga ncìís qáé-xg'aes khama iia hãa tite.  
\q2 Gane ka tsgõose ga xu cgoar kò kúrúa hãa sa,  
\q2 ẽer kò qgóó x'õà xu a tc'ãà-cookg'ai xu, a Egepeto koe tcg'òó xu ka.  
\q2 Qáé-xg'aes ẽer kò máà nea hãas koe ne ko tcom-tcomsa tama  
\q2 khama ra kò Tíí X'aiga ra táá nqábé ne.   
\q1
\v 10 Igaba hààkom x'aèm kar gha Tíí X'aiga Ra  
\q1 Iseraele di ne khóè ne cgoa kúrús qáé-xg'aes ga si i ncẽe sa:  
\q1 Tc'ẽea ne q'oo koer gha Tiri x'áè-kg'áḿan tcãà,  
\q1 a Ra a gha tcáóa ne q'oo koe góá tòó o.  
\q1 Gane dim Nqari bar gha ii, ne gha Tiri ne khóè ne ii.   
\q2
\v 11 Me cuiskaga dìím ga ba gane xg'aeku koe tẽe  
\q2 naka gam ka c'ẽe ba xgaa-xgaa hãa kana bìrí mea hãa naka máá,  
\q2 ‘X'aiga ba méé tsi q'ana hãa’ téméa hãa tite.  
\q1 Wèéa ne ga gha q'ãa Tea hãa khama,  
\q1 cg'árém koe guu a tshoa-tshoa  
\q1 a síí kaiam koe chõò koe.   
\q1
\v 12 Gane di chìbian koer gha thõò-xama máá ne,  
\q1 a cuiskaga gaicara gane di chìbian ka tc'ẽe-tc'ẽesea hãa tite khama,”  
\m tam méé.   
\p
\v 13 Eẽm ko máá, ncẽes \add qáé-xg'ae\add* sa ka̱ba si i, témé kam ko Nqari ba máá, tc'ãà di sa ncìí si i, témé. Si gha gúùs ẽe ncìí a cg'ãa-cg'anasea hãa sa kháóa cgáéga kaà.   
\c 9  
\s1 Nqõómkg'ai koe hẽé naka nqarikg'ai koe hẽéthẽé còrèa ne  
\p
\v 1 Tc'ãà dis qáé-xg'ae sa kò khóèan méé i ga ko ma còrè di x'áè-kg'áḿan úúa hãa, naka còrèèkom qgáì ba hẽéthẽé e. \fig Xgàuèkom còrè-nquum di q'ooa ne, naka gaa koe hãa zi gúù zi hẽéthẽé e|src="BK00278.tif" size="col" ref="9:1" \fig*  
\v 2 Còrè-nquum \add cám̀ q'oo\add* ba kò kúrúè, me kò tc'ãà dim q'oo ba x'áà-x'aa-kg'ai cgoa dis gúùs ko tòóès gúù sa hẽé, tafole ba hẽé, naka ts'ee-ts'eekg'aièa hãa péréan hẽéthẽé úúa hãa. Me kò gaam qgáì ba, ‘Tcom-tcomsam qgáì ba’ ta ma tciiè.  
\v 3 Me kò còrè-nquum di tsara q'oo tsara ko q'aa-q'aam qgáí ba hàna, ncẽe kò gam qãá koe cám̀ dim q'oo ba úúa hãa ba, me kòo gaam q'oo ba ‘Kaisase tcom-tcomsam qgáì ba’ ta ma tciiè.  
\v 4 A ba a kò gautan cgoa kúrúèam altaram qãè hm̀m̀ xg'ãò gúùan ko gaam koe dàòè ba hẽé, naka gautan cgoa tcgáùèam káá-dxoom qáé-xg'aes di ba hẽéthẽé úúa hãa. Me kò gaam káá-dxoo ba q'ooa ba koe gautan cgoa kúrúèam kubi-dxoom tc'õoan\f + \fr 9:4 \fq tc'õoan - \ft Gerika sa ko “mana ne” témé.\f* kò úúa hãa ba hẽé, naka Aronem dim dxòm ncẽe kò to̱aran ka tso̱m cgaeèa ba hẽé, naka tafole di sara nxõ̱á sara tca̱ba sara, ncẽe kò x'áè-kg'áḿan gasara koe góá tòóèa hãa sara hẽéthẽé úúa hãa.  
\v 5 Gaam káá-dxoom qáé-xg'aes dim tc'amkg'ai koes kò sere-seres cám̀ moengele tsara x'áàn di tsara di sa hàna, Kherubime ta ko ma tciiè tsara, ncẽe kò tcgàmà tsara cgoa kò qgóóa-máákuan dis ntcõó-q'oo sa qábìa tcana hãa tsara. Igabaga ta ncẽeska ncẽe zi gúù zi ka qáòse kg'uia hãa tite.   
\p
\v 6 Wèé zi gúù zia kò ko ncẽem dàòm ka kg'ónòè. Xu kò peresiti xu wèé x'aè ka tchàa dim còrè-nquum, tc'ãà dim q'oo koe tcãà a gaxu di tsééan kúrú. \fig Kaiam peresitim di hã̱a q'ooa ne|src="HK00267.tif" size="col" ref="9:6" \fig*  
\v 7 Igabagam kò ko cám̀ dim q'oom koe, kaiam peresitim cúím ga ba kurim q'oo koe cúí q'oro tcãà. A ba a kò ko \add wèé x'aèan ẽem ko tcãà ka\add* gabá hẽé naka khóè ne c'úùa hãase kúrúa hãa chìbian hẽéthẽé domka síí ko tcg'òó c'áòan cgoa tcãà.  
\v 8 Me kòo Tcom-tcomsam Tc'ẽe ba ncẽem dàòm ka x'áí, kaisase ts'ee-ts'eekg'aièam qgáìm koe ko síím dàò ba qanega xgobekg'ammè ta ga hãa sa, còrè-nquum tc'ãà dim hãas noose.  
\v 9 Si ncẽe sa x'áí si i ncẽem x'aèm koe ko úú ta a sa. A sa a ko x'áí, ẽe tcg'òóèa hãa zi aba zi hẽé naka máàku zi hẽéthẽéa cuiskaga còrè-kg'aom di tcáóan tchàno-tchanoa hãa tite sa.  
\v 10 Kg'amaga zi x'áè-kg'áḿ zi i, tc'õo sa hẽé, kg'áà sa hẽé naka tãáka zi dàò zi q'ano-q'anosean hẽéthẽé di zi. A zi a tcáós q'oo di tama zi x'áè-kg'áḿ zi i, ẽe x'aè ka cúí kò ko tséé zi, Me gha nxãakg'aiga síí Nqari ba wèé zi gúù zi ka̱ba-ka̱ba.   
\p
\v 11 Igabam kò Kreste ba kaiam peresitim khama ma hàà, qãè zi gúù zi ncẽe hààra hãa zi di ba. A ba a kò còrè-nquum ka kaia a kaisase tchàno iim \add còrè-nquum\add* koe tcãà, ncẽe khóè tshàu ka tshàoè naka ncẽem nqõómkg'ai di tama ba.  
\v 12 Piri kana ghòè-coan di c'áòan cgoam kò táá tcãà, igabam kò cúí q'oro hẽé naka còo di sa hẽéthẽé Gam di c'áòan cgoa kaisase tcom-tcomsam qgáìm koe tcãà, a ẽem dàòm ka chõò tamas kgoaraku sa óá.  
\v 13 Ncẽè pirian hẽé, naka ghòè-xòòan hẽéthẽé di c'áòan hẽé naka ghòè-coan di tháúan hẽéthẽé kò ko q'ano tama khóèan koe cgáìè a cgàa ba q'ano-q'ano, \add i khóèan ka̱bise a gaicara X'aiga ba còrè,\add*  
\v 14 ne ia gha nxãaska Krestem di c'áòan nta noose q'ano-q'ano ta a! Gam ncẽe kò chõò tamam Tcom-tcomsam Tc'ẽem ka Nqarim koe káà chìbi iise máàse ba, a kò x'ooan koe ko úú zi tséé zi koe gatá di tcáóan q'ano-q'ano ba, nxãasega ta gha kg'õèa hãam Nqari ba kúrúa máá ka.   
\p
\v 15 Gaa domkam \add Kreste ba\add* ka̱bas qáé-xg'ae sa óágara hãa, ncẽem gaas koe khóè ne hẽé naka Nqari ba hẽéthẽé xg'aeku koe téé-tẽe sa, nxãasega ne gha gane ẽe tciièa hãa ne nqòòkaguèa hãas gúùs ẽe x'óóa guuèa sa chõò tamase q'õò ka. Me Kreste ba x'óóa hãa, nxãasega ne gha \add gaa ne khóè ne\add* tc'ãà dis qáé-xg'aes koe kúrúsea hãa chìbian koe kgoaraè ka.   
\p
\v 16 Eẽ x'óóa hãam khóèm ka góá a qaùèa hãas tcgãyas, ncẽe gam di kg'uian úúa hãa sa méés x'óóam hãa sa x'áí naka saa nxãwa tséékaguè.  
\v 17 Tcgãyas ẽe x'óóa hãam khóèm di x'áè-kg'áḿan úúa hãa sa, ẽem khóèm kòo x'óó ne cúígas tséé ga si i khama, igaba ẽem khóèm kg'õèa hãas nooses káà qari si i.  
\v 18 Gaa domkas kò tc'ãà dis qáé-xg'ae sa c'áòan ntcã̱aguè tamas cookg'ai koe káà qari si i.  
\v 19 Gaa domkam xg'ao ko Moshe ba ẽem kò ncãa wèé ne khóè ne wèém x'áè-kg'áḿ ẽe x'áèan koe guua hãa ba xgaa-xgaa xg'ara ne, ghòè-coan hẽé, naka pirian hẽéthẽé di c'áòan séè a tshàan cgoa tcg'omea xg'ae, a qáòm hìim hisopo ta ko ma tciiè ba hẽé naka nco̱àm x'ábà ba hẽéthẽé tséékagu a tcgãya sa hẽé naka wèé ne khóè ne hẽéthẽé gaan cgoa cgáì,  
\v 20 a ba a máá: “Eẽm kò Nqari ba x'áè tu u, a máá, qgóóa tu qari témés qáé-xg'ae \add sa ko tc'àmà-tcẽekg'am\add* c'áòan ga a ncẽe e,” témé.  
\v 21 A ba a kò thẽé gaam dàòm ẽem cúím kaga c'áòan cgoa xgàuèkom còrè-nquu ba hẽé naka wèé zi gàba zi ẽe kòo còrèan koe tséékaguè zi hẽéthẽé cgáì.  
\v 22 Tseeguan kaga i ko x'áèan koe qaase khama, wèés gúùs gha c'áòan cgoa q'ano-q'anoè sa (igaba zi kò c'ẽe zi gúù zi c'áòan cgoa q'ano-q'anoè tama), i c'áòan kò ntcã̱aguè tama ne i chìbian di qgóóa-máákuan káà a.   
\s1 Krestem dis dàòa-mááku sa ko chìbian séèa tcg'òó  
\p
\v 23 Gaa domka i kò ko qaase, gúù zi \add ncẽe nqõómkg'ai koe hàna\add*, a nqarikg'ai koe hàna zi di sóm̀-c'ana ii zi ga ncẽeta ii dàòa-máákuan cgoa q'ano-q'anoè sa. Igabaga zi ko nqarikg'ai koe hàna zi gúù zi \add nqõómkg'ai di\add* dàòa-máákuan ka cgáéan qaa.  
\v 24 Kreste ba kò táá khóèan tshàu ka kúrúèam còrè-nquum, ncẽe tseegu dim còrè-nquum nqarikg'ai koe hànam dim sóm̀-c'ana iim koe tcãà khama, igabam kò nqarikg'ai koe tc'áró síí, a ba a ncẽeska gatá domka Nqarim cookg'ai koe hãa.  
\v 25 Gatagam kò táá nqarikg'ai koe síí, nxãasegam gha téé a gaa koe káí q'oro dàòa-máákus iise tcg'òóse ka, ncẽem ko kuri kaiam peresiti ba hẽé khama, ẽem ko wèém kurim ka kaisase tcom-tcomsam qgáìm koe tcãà a c'áòan ncẽe gam di tama úú ka.  
\v 26 Nxãata i kò ii nem ga kò xg'ao nqõóm tshoa-tshoase-q'oo koe ga guu a káí q'oro xgàrasea hãa khama. Igaba ncẽe i ii khama, cúí q'orom x'áísea hãa x'aèan chõò-q'oo koe, nxãasegam gha dàòa-mááku sa tcg'òóan ka chìbian kaàkagu ka.  
\v 27 Ncẽe i ma khóèm cookg'ai koe ma tòóèa khama, cúí q'oro méém x'óó, naka ẽes qãá q'oo koe xgàraè,  
\v 28 khamagam kò thẽé Kreste ba ẽeta iim dàòm ka cúí q'oro dàòa-máákus iise tcg'òóè, nxãasegam gha káí ne khóè ne di chìbia séèa tcg'òó ka. Me gha ka̱bise a hàà gaicara cám̀ di sa x'áíse, hààm gha khóè ne di chìbian séèa tcg'òó dise tamase, igaba gane ẽe qãà Mea hãa ne koe kgoarasean óá dise.   
\c 10  
\ms1 Krestem di dàòa-máákua nea cgáé e (10)  
\p
\v 1 X'áè-kg'áḿan \add Juta ne dia\add* qãè zi gúù zi hààko zi di sóm̀-c'ana a, a i a gaa zi tc'áró-tc'aro tama a. \add Ncẽe x'áè-kg'áḿa\add* nea cuiskaga Nqarim koe ko cúù-cuuse khóèan chìbian koe chõò tamase kgoara hãa tite. Gaa domka i ko qaase, dàòa-mááku zi méé zi wèé x'aè ka kurian ko ma xùriku khama ma kúrúè sa.  
\v 2 Ncẽè Nqari ba ko còrè ne khóè ne kò xg'ao tseeguan kaga cúí q'oro gane di chìbian koe q'ano-q'anoèa hãa, nxãasega i gha gane di tcáóan táá chìbi-chibi ne ka, ne zi ga kò xg'ao dàòa-mááku zi téékaguèa hãa.  
\v 3 Igaba zi ko ncẽeska ncẽe zi dàòa-mááku zi wèém kurim q'oo koe khóè ne gane di chìbian ka tc'ẽe-tc'ẽe.  
\v 4 Ghòè-xòòan hẽé naka pirian hẽéthẽé di c'áòa ne cuiskaga khóè ne di chìbian xg'aàra tcg'òóa hãa tite khama.   
\p
\v 5 Gaa domkam kò \add Kreste ba\add* nqõómkg'ai koem ko hàà ka \add Nqarim ka\add* máá:  
\q2 “Qhàea-mááku zi hẽé  
\q2 naka máàku zi hẽéthẽé  
\q2 Tsi kò tc'ẽe tama,  
\q1 igaba Tsi kò tc'áró ba máà Te.   
\q2
\v 6 Dàòa-mááku zi dàòèko zi hẽé  
\q2 naka dàòa-mááku zi  
\q2 chìbian ko tcg'òóa mááè zi hẽéthẽé  
\q2 Tsi kò táá qãè-tcao máá.   
\q1
\v 7 Ra kò nxãaska máá:  
\q1 ‘Nqariè, ncãa ga Ra a,  
\q1 Tsáá ko tc'ẽe sar gha hàà kúrú ka,  
\q1 ncẽe i \add Tsari zi\add* Tcgãya zi koe  
\q1 Tíí ka ma góásea hãa khama,’ témé,”  
\m tam méé.   
\m
\v 8 Tc'ãà dis kam kò máá: “Qhàea-mááku zi hẽé naka máàku zi hẽé naka dàòa-mááku zi dàòèko zi hẽé naka dàòa-mááku zi chìbian ko tcg'òóa mááè zi hẽéthẽé Tsi kò tc'ẽe tama, a Tsi a kò táá qãè-tcao máá zi,” témé. A ba a kò ncẽe sa nxàe, ẽeta zi kòo ma x'áèan koe qaase igaba.  
\v 9 A ba a kò nxãaska máá: “Ncãa ga Ra a, Tsáá ko tc'ẽe sar gha hàà kúrú ka,” témé. \add Ncẽe kg'uian ka\add*m kò ko tc'ãà \add di zi dàòa-mááku zi\add* séè a dxùukg'ai za tòó, nxãasegam gha gaa zi téé-q'oo koe hàà \add tcg'òóse a Gam dim tc'áróm cgoa\add* cám̀ dis \add dàòa-mááku\add* sa kúrú ka.  
\v 10 Jeso Krestem dim tc'áróm ncẽe kò cúí q'oro dàòa-máákus iise tcg'òóèam koe ta ko guu a q'ano-q'anoè, \add Nqarim\add* ncàm̀a hãa sam kò kúrú khama.   
\p
\v 11 Wèém peresiti ba ko cáḿan ko ma xùriku khama ma gam di tsééan kúrú, a ko dàòa-mááku zi cúíta ii zi káí q'oro tcg'òó, igabaga zi \add ncẽe zi dàòa-mááku zi\add* cuiskaga khóèan di chìbian xg'aàra tcg'òóa hãa tite.  
\v 12 Igabagam kò Kreste ba cúís dàòa-mááku sa chìbian domka tcg'òó, ncẽe gha chõò tamase hãa sa, a ba a kò síí Nqarim dim kg'áòm x'õàm xòè koe ntcõó.  
\v 13 A ba a gaam x'aèm ẽem koe guu a Gam di ne cg'õo-kg'ao ne gha hàà nqàrèa ba ka nqãaka tcãàè sa qãàa hãa.  
\v 14 Gane ẽe ko kúrúè a q'ano nem kò cúís dàòa-máákus cgoa chõò tamase kgoara khama.   
\p
\v 15 Me ko Tcom-tcomsam Tc'ẽe ba gatá koe thẽé ncẽe sa nxàea tseegukagu. Tc'ãà dis kam ko Nqari ba máá:   
\q1
\v 16 “Hààkom x'aèm kar gha Tíí X'aiga Ra  
\q1 gane cgoa kúrús qáé-xg'aes ga si i ncẽe sa:  
\q1 Tiri x'áè-kg'áḿa ner gha tcáóa ne q'oo koe tcãà,  
\q1 a Ra a gha tc'ẽea ne q'oo koe góá tòó o,”  
\m témé.   
\m
\v 17 A ba a gaicara máá:  
\q1 “Cuiskagar chìbia ne hẽé  
\q1 naka gane di zi tséé zi cg'ãè zi hẽéthẽé  
\q1 ka tc'ẽe-tc'ẽese tite,”  
\m témé.  
\v 18 Ncẽè ncẽe zi gúù zi ka i kò khóèan qgóóa mááèa hãa, ne i nxãaska dàòa-máákuan chìbian di gaicara qaase tama.   
\s1 Hààn ta Nqarim koe cúù-cuuse  
\p
\v 19 Tíí qõe ga tuè, gaa domka ta ga Jesom di c'áòan domka kgoarasea hãase kaisase tcom-tcomsam qgáìm koe tcãà.  
\v 20 Jeso ba q'aa-q'aakom qgáím ncẽe Gam dim tc'áróm iim koe guu a ka̱bam dàòm kg'õèan di ba xgobekg'ama máá taa hãa khama.  
\v 21 Ta kaiam peresitim Nqarim dim nquu ba tc'ãà-cookg'aia hãa ba úúa hãa,  
\v 22 ke hààn ta Nqarim koe q'ano-tcáóan cgoa cúù-cuuse, cg'oèa hãas nqòòs dtcòm̀an di sa úúa hãase, tcáó zi chìbi bóòsean koe guu a q'ano-q'anoèa\f + \fr 10:22 \fq q'ano-q'anoèa - \ft Gerika sa ko máá: cgáì-cgaièa hãa. Ncẽe sa ko máá, Jesom di c'áòan ka cgáì-cgaièa hãa zi.\f* hãa zi hẽé, naka tc'áróan q'ano tshàan cgoa xg'aàèa hãa hẽéthẽé cgoa.  
\v 23 Gaam ẽe nqòòkagu taa hãa ba tcom-tcomsa Me e, ke hààn ta nqòòs ncẽe ta gatá dis ii sa nxàea hãas koe qarika qgóó, ntcãa-ntcãaè tamase.  
\v 24 Hààn ta gatá ka c'ẽe ne ta ga ma ntcàms ka tc'ẽe-tc'ẽese, naka i gha nxãasega ncàm̀kuan hẽé naka qãè zi tséé zi kúrúan hẽéthẽé càùse.  
\v 25 Táá méé ta gatá di xg'ae-q'ooan chõòkagu guu, ncẽe ne ko c'ẽe ne kuri hẽé khama, igaba méé ta korèku, naka ta kaisase gatà hẽé, ẽem ko ma X'aigam dim cáḿ ba ma cúù ta ko ma bóò me khama ma.   
\p
\v 26 Ncẽè tseeguan ta q'ana hãa igaba ta kò ko hòòga chìbian x'ãèa máá a ko kúrú, ne i cúí dàòa-máákuan chìbian di ga hãa tite,  
\v 27 igaba q'áò-q'aosas xgàraku sa hẽé naka xgóàm c'ee ba hẽéthẽé cúí ga gha hãa, ncẽe gha ntcoe-kg'ao ne cg'õo o.  
\v 28 Ncẽè c'ẽem khóèm kò Moshem di x'áè-kg'áḿan ntcoea hãa, i cám̀ kana nqoana tééa-máá-kg'aoan di kg'uian ko ncẽes gúù sa nxàea tseegukagu, nem ko cg'õoè, thõò-xama mááè tamase.  
\v 29 Kháé nxãaska ncẽè c'ẽem khóèm kò Nqarim dim Cóá ba náà c'ãa-c'ana ne? Khóèm ncẽe ko qáé-xg'aes di c'áòan cg'ãa-cg'ana iise séè ba, ncẽem kò gaan ka q'ano-q'anoè e? Khóèm ncẽe ko cgóm̀kuan ko máà ta am Tc'ẽem koe bóò-boose ba? Tc'ẽe naka bóò, nta noose i gha gam di xgàrasean ma kaisase tshúùa máá me sa!  
\v 30 Gaam ẽe ko máá: “Tshúùan ka̱bi máá sa Tiri si i, Ra gha surutaa ka̱bi,” témé ba ta q'ana. Si ko gataga \add Nqarim dis Tcgãya sa máá\add*: “Nqari ba gha Gam di ne khóè ne xgàra,” témé khama.  
\v 31 Nqarim kg'õèa hãam tshàu q'oo koe cg'áéa tcãà sa q'áò-q'aosas gúù si i.   
\p
\v 32 Tc'ãà di xu cáḿ xu ẽem kò Nqari ba x'áà ba máà tu u xu ka tu tc'ẽe-tc'ẽese: xgàrase tu kò a tu a kò kaisas ncõos thõòkas koe hãa, igaba tu kò qarika tẽe.  
\v 33 C'ẽe x'aè ka tu kò ko khóè ne xg'aeku koe cóèè, a ko xgàraè, ne kò c'ẽe x'aè ka c'ẽe ne khóè ne ncẽem dàòm ka qãèse qgóóè tama, tu kò gane cgoa hãa a ko hùi ne.  
\v 34 Gane ẽe qáéèa hãa ne tu kò thõò-tcaoa máá, a tu a kò ẽe tu kò gatu di zi gúù zi xhùu cgaeè ka, qãè-tcaoan cgoa séèa mááse e, nqarikg'ai koe tu qãè zi gúù zi chõò tamase hãa zi úúa hãa sa tu q'ana hãa khama.  
\v 35 Táá méé tu Nqarim koe tu úúa hãa tcoman aagu guu, ncẽe kaisas ka̱bi mááku sa úúa hãa a.  
\v 36 Qarika méé tu téé sa ko qaase khama, nxãasega tu gha Nqarim kò nqòòkagu tua hãa sa hòò ka, ẽem ko tc'ẽe sa tu kò ko kúrúa xg'ara ne.   
\q2
\v 37 “Gaam ẽe ko hàà  
\q2 ba gha xòm̀ x'aè-coa q'oo koe hàà,  
\q2 a ão tite khama.   
\q1
\v 38 Tiri ne khóè ne ẽe tchàno ii  
\q1 nea gha dtcòm̀s ka kg'õè,  
\q2 igaba ncẽè c'ẽem khóèm kò ko  
\q2 \add dtcòm̀s koe\add* tééa dìbi  
\q2 ner cuiskaga gaam ka qãè-tcaokaguè tite.”   
\m
\v 39 Igaba ta gatá khóè ta ẽe dtcòm̀s koe tééa dìbia a kaàkaguèa ta tama ta a, igaba ta dtcòm̀ sa úúa hãa a kgoaraèa ta khóè ta a.   
\c 11  
\ms1 Dtcòm̀ sa (11–12)  
\p
\v 1 Dtcòm̀ sa ẽe tsi nqòòa hãa zi gúù zi koe tcoman úú si i, naka ẽe hòòse tama zi gúù zi hàna hãa sa q'ãa sa hẽéthẽé e.  
\v 2 Ncìí kuri di ne khóè ne kam kò Nqari ba gane dis dtcòm̀s domka qãè zi gúù zi nxàe.   
\p
\v 3 Dtcòm̀s ka ta ko bóòa q'ãa, wèém nqõó ba Nqarim dim kg'uim ka kúrúèa hãa sa, nxãasegas gha ẽe ko hòòse sa ẽe hòòse tama zi koe guu a kúrúè ka.  
\v 4 Dtcòm̀s kam kò Abele ba Kainem dis dàòa-máákus ka qãès dàòa-mááku sa Nqari ba kúrúa máá. A kò gaas koe guu a Nqarim ka tchànom khóèm iise bóòè, Nqari ba kò gam di zi aba zi ka qãèse kg'ui khama. A ba a ko x'óóam hãa igaba qanega dtcòm̀s koe guu a kg'ui.   
\p
\v 5 Dtcòm̀s kam kò Enoke ba \add ncẽes kg'õès koe\add* séèa tcg'òóè, nxãasegam gha táá x'oo sa xám̀ ka, i kò cúí khóè ga táá hòò me, Nqari ba kò séèa tcg'òó mea khama. \add Nqarim dis\add* Tcgãya sa ko nxàea tseegukagu a ko máá, ẽem ko séèa tcg'òóès cookg'ai koem kò nxãakamaga Nqari ba qãè-tcaokagua hãa témé khama.  
\v 6 Dtcòm̀s ka oosem khóè ba cuiskaga Nqari ba qãè-tcaokagua hãa tite. Wèém khóèm ẽe ko Nqarim koe hàà ba méém dtcòm̀, Nqari ba hãa, a ko gane ẽe ko qaa Me ne suruta ka̱bi sa khama.   
\p
\v 7 Nqari ba kò qanega bóòè tama zi gúù zi ka Nowa ba q'ãakagu, me dtcòm̀s ka Nqari ba komsana a araka ba kúrú, gam x'áé di nem gha nxãasega kgoara ka. Me kò \add dtcòm̀s\add* koe guu a nqõó ba chìbi-chibi. A ba a kò dtcòm̀s koe guu a tchànom iise Nqarim ka bóòè.   
\p
\v 8 Dtcòm̀s kam kò Abrahama ba ẽem kò tciiè ka komsana, a tcg'oa a ba a nqõóm ẽem gha kháóa hàà q'õòm koe qõò, gatàm kò ma qõòm ko qgáì c'úùa hãa igaba.  
\v 9 Dtcòm̀s kam kò nqòòkaguèam kò hãam nqõóm koe cg'áè-khoem khama ma x'ãè. Xgàuèko nquu-coan koem kò x'ãè, tsara kò gataga khóè xuku tsara Isaka tsara Jakobea tsara thẽé gaa koe ga x'ãè, ncẽe ko Nqarim koe cúíta iis nqòòkaguku sa hòò tsara.  
\v 10 Tshoa-tshoase-q'oo sa úúa hãam x'áé-dxoo bam téé a ko qãà khama, ncẽe gam dim kúrú-kg'ao ba hẽé naka tshào-kg'ao ba hẽéthẽé Nqari ii ba.   
\p
\v 11 Dtcòm̀s kam kò Abrahama, ẽetam kò ma gàesea hãa a cóá úú tite, si Sarahs ga sa cóá ábà tama igaba qarian hòò a cóán úú, Gam ẽe kò nqòòkagu mea hãa ba tcom-tcomsa Me e sam kò bóòa hãa khama.  
\v 12 Ncẽem khóèm cúím, ncẽe kò x'oos qàe koe hãam, koe ne kò guu a káí ne tsgõo-coa ne hãa, ncẽe gane di káí-q'ooan nqarikg'ai di tco̱nòan hẽé, naka tshàa-dxooan-kg'áḿ di góḿan di \add nxõ̱á-coan\add* ncẽe nxáráse tite hẽéthẽé di káí-q'ooan khama noo ne.   
\p
\v 13 Wèé ne khóè ne ncẽe ne kò dtcòm̀an úúa hãa a ko x'óó. Eẽ ne kò nqòòkaguèa zi gúù zi ne kò táá hòò, igaba ne kò nqúù ka zi hãase bóò zi a ne a kò qãè-tcaoa máá zi. Kgoarasea hãase ne kò nxàe, nqõóm koe ne dàra-kg'ao ne e a cg'áè-khoe ne e sa.  
\v 14 Eẽta ko méé ne khóè ne ko x'áí, c'ẽem nqõóm x'ãè-q'oo ne gha ba ne ko qaa sa khama.  
\v 15 A kò táá nqõóm ẽe ne kò gaam koe guua hãam ka tc'ẽe-tc'ẽese. Gatà ne kò xg'ao hẽéa ne ne ga kò xg'ao ka̱bise ne gha di x'aèan úúa hãa khama.  
\v 16 Igaba ne kò ẽem nqõóm ka qãèm nqõóm nqarikg'ai di ba xgónèa. Me ko Nqari ba gaa domkaga gane dim Nqari ba ta ma tciièan ka sau-cgaekaguè tama, x'áé-dxoo bam kg'ónòa máá nea hãa khama.   
\p
\v 17 Dtcòm̀s kam kò Abrahama, ẽem kòo Nqari ba kúrúa bóò me ka, Isaka ba dàòa-máákus iise tcg'òó. Me kò gaam ẽe kò nqòòkaguèa hãa ba gam dim cóám cúíse ábàèa hãa ba dàòa-mááku sa kúrú cgoa ka hẽé,  
\v 18 ẽetam kò ma Nqari ba bìrí mea hãa a máá: “Isakam koe tsi gha guu a ncẽer nqòòkagu tsia hãa tsgõo-coan úú,” téméa hãa igaba.  
\v 19 Nqari ba ẽe x'óóa hãa nem gha ghùi di qarian úúa hãa, sam kò Abrahama ba bìrísea hãa khama. Si ko ncẽe sa c'ẽem dàòm ka máá, x'ooan koem kò guu a Isaka ba hòò, témé.   
\p
\v 20 Dtcòm̀s kam kò Isaka ba hàà gha kúrúse ts'ee-ts'eekg'aikuan Jakobea tsara Esaua tsara nqòòkagu.   
\p
\v 21 Dtcòm̀s kam kò Jakobe, ẽem ko x'óós cookg'ai koe wèé tsara cóá tsara Josefam di tsara ts'ee-ts'eekg'ai, a ba a gam dim dqàbi hìim cgoa qari-qarisea hãase, Nqari ba dqo̱m̀.   
\p
\v 22 Dtcòm̀s kam kò Josefa, x'óóm gha di x'aèan ko cúù ka, Iseraele di ne khóè ne dis qõòs Egepeto koe ne gha guu a tcg'oa dis ka kg'ui, a ba a kò x'áè-kg'áḿan nda méé ne gam di c'õá xgubu-xgubuan úú di máà ne.   
\p
\v 23 Dtcòm̀s ka khara kò Moshem ka xõò ga khara táá x'aigam di x'áè-kg'áḿan \add wèé xu cóá xu méé xu cg'õoè di\add* bèe, a khara a kò ẽem ko ábàèa xg'ara ka nqoana nxoean chóm̀ me, t'õèm cóá me e sa khara kò bóòa hãa khama.   
\p
\v 24 Dtcòm̀s kam kò Moshe ba, ẽem ko kai ka, Farom dis cóás dim cóá ba tam gha ma tciiè sa xguì,  
\v 25 a kò táá xòm̀ x'aèan ka chìbian di ka̱rean tc'õós koe máàse, igabam kò Nqarim di ne khóè ne cgoam gha xgàraè sa nxárá tcg'òóa mááse.  
\v 26 Gatagam kò hààkom x'aèm dis máàkus koe tòón tcgáía hãa, khamam kò Kreste bam gha xgàrasea máá sa bìríse, a ba a kò ẽe sa bóò, si Egepeto di x'aian ka kaia hãas x'ai si i.  
\v 27 Dtcòm̀s kam kò x'aigam di xgóàn bèe tamase Egepeto koe tcg'oa, Gaam ẽe hòòse tama bam kò qgóóa qari khama, bóò Mea kò hãa khóè khama ma.  
\v 28 Dtcòm̀s kam kò Paseka dis kõ̱è sa kúrú, a c'áòan \add méé i nquuan-kg'áḿ koe\add* cgáìè di x'áèan tcg'òó, nxãasegam gha moengelem cg'õokus di ba táá tc'ãà a ábàèa cóán Iseraele di cg'õo ka.   
\p
\v 29 Dtcòm̀s ka ne kò \add Iseraele ne\add* Nco̱à Tshàa dim tshàa-dxoo ba tchoaba, c'óòa hãam qgáìm koe ko nqáé khama ma, igaba ẽe xu kò Egepeto di xu khóè xu tchoaba kg'oana ka xu kò tshàan ka tóm̀mè.   
\p
\v 30 Dtcòm̀s ka i kò nxõ̱á di xhàroan Jeriko di cg'áé, ẽe ne ko \add Iseraele ne\add* 7 cáḿan nxa̱ma-nxa̱ma ana xg'ara ka.   
\p
\v 31 Dtcòm̀s kas kò cg'árà-kg'aos Rahabe sa Nqarim di x'áèan komsana tama ne cgoa táá cg'õoè, ẽes kò tãá za guu a ko nqõó ba ntcáà tsara khóè tsara tòókuan cgoa qãèse hààkagu ka.   
\p
\v 32 Dùú sa ra gha qanega nxàe? Ncẽe Giteone ba hẽé, Baraka ba hẽé, Samsone ba hẽé, Jafete ba hẽé, Dafite ba hẽé, Samuele ba hẽé naka porofiti xu hẽéthẽé kar gha c'ẽe gúù nxàe di x'aèa ner úú tama ka,  
\v 33 ncẽe kò dtcòm̀s koe guu a x'aian x'ãà tàà, a kò ẽe tchàno ii sa kúrú, a ẽe xu kò nqòòkaguèa sa hòò xu, ncẽe kò gàman di kg'áḿan tcẽekg'am,  
\v 34 a c'eean di ka̱ru ta̱man di xgóàn ts'írí, a ntcàum di kg'áḿ-c'aman nxanagu xu, ncẽe kò kg'amka ii igaba kò ka̱bise a qari-qariè xu, ncẽe kò ncõoan koe tàà xu, a kò tãá nqõó di xu ncõo-kg'ao xu x'ãà tàà xu qgóé xu.  
\v 35 Khóè zi kò ẽe kò x'óóa hãa qhàòan gazi di i x'ooan koe guu a ghùièa hãa ne koe hòò. C'ẽe nea kò kaisase xgàraè igaba ne kò kgoarakuan xguì, nxãasega ne gha ẽe ne ko x'ooan koe tẽe ka qãès kg'õè sa kg'õè ka.  
\v 36 C'ẽe nea kò nco̱iè a ne a kò xg'áḿmè, a kò thẽé táùan cgoa qáéè a qáé-nquuan koe úúè.  
\v 37 C'ẽe ne kò nxõ̱án cgoa xaoè, ne c'ẽe ne gáòa q'aaè, ne c'ẽe ne ntcàuan cgoa cg'õoè. Ghùu khòoan kana piri khòoan ne kò hã̱a a ko caate. Dxàua ne kò hãa, a kò qóḿ cgoa qgóókua hãa, a ne a kò tshúùse qgóóè.  
\v 38 Nqõó ba ko qãèa máá ne tama. Ho̱àra ne ko te tchàa-xgóóan koe hẽé naka xàbìan koe hẽé naka nxõ̱án dòm̀ q'oo koe hẽé naka dqòò ha̱éan koe hẽéthẽé e.   
\p
\v 39 Wèéa ne ga kò Nqari ba qãè-tcaokagu gane di dtcòm̀an ka, igaba ne kò táá ẽe ne ko nqòòkaguèa hãa sa hòò.  
\v 40 Nqari ba kaisase qãès gúùs c'ẽe sa kg'ónòa máá taa hãa, nxãasega ne gha gane gatá cgoa xg'ae a \add Nqarim máà ta kg'oana sa\add* cg'oèa hãase hòò ka.   
\c 12  
\s1 Jesom koe tòón tcgáí  
\p
\v 1 Ta ncẽeta noose kaias túú-c'õòs nxàea tseegukagu-kg'ao ne dis ka nxa̱ma-nxa̱maèa hãa, ke méé ta wèés gúùs ẽe ga ko xgáè-kg'am ta a sa hẽé naka ncẽe ko qóḿ ba qgóókagu ta a zi cg'ãè zi hẽéthẽé aagu, naka taa ncẽe ta máàèa hãas qàrò sa qáò tcáóan cgoa qàrò,  
\v 2 Jesom koe tcgáía ta tòóa hãase, ncẽe ko gatá di dtcòm̀an tshoa-tshoa a xg'ara-xg'ara ba. Ncẽe kò qáò tcáóan cgoa xgàukuan koe máàse ba, nxãasegam gha hààkom x'aèm ka qãè-tcaoan hòò ka, a kò táá saucgae ba. A ncẽeska Nqarim dis ntcõó-q'oos dim kg'áòm x'õàm xòè koe ntcõóa-ntcõe ba.  
\v 3 Gaam ncẽe kò chìbi-kg'ao ne di ntcoekuan domka ncẽeta noo thõòan q'oo koe qáò tcáóse hãa ba. Gabá méé tu tc'ẽe-tc'ẽese, naka tua gha nxãasega táá ta̱u naka xhõen-tcáó guu.   
\p
\v 4 Gatu dis dqùrìs ncẽe tu ko chìbian cgoa x'ãàkus koe tu qanega c'áòa tu ntcã̱agu tu gha xguìs téé-q'oos koe síí ta ga hãa.  
\v 5 Ghùi-ghui-tcáókuan dim kg'ui ba tu gáé c'úùa hãa? Ncẽe ko gatu cgoa \add Gam di tu\add* cóá tu ii khama ma kg'ui, a ko máá:  
\q1 “Tiri tsi cóá tseè,  
\q1 táá X'aigam di dqàè kg'ónòkuan ntcoe guu,  
\q1 naka ẽem kò ko dqàè tsi ne táá xhõen-tcáó guu,   
\q1
\v 6 X'aiga ba ko gaam ẽem ncàm̀a hãa ba dqàèa kg'ónò,  
\q1 a wèém ẽem ko Gam dim cóám khama ma séè ba xgàra ke,”  
\m témé ba.   
\m
\v 7 Ke méé tu dqàèa kg'ónòkuan koe qáò tcáó ii, Nqari ba ko Gam di tu cóá tu iise qgóó tu u ke. Ndakam cóá ba hãa, ncẽe xõòm ka dqàèa kg'ónòè tama ba?  
\v 8 Wèém cóá ba ko dqàèa kg'ónòè. Gaa domka, ncẽè dqàèa kg'ónòè ta ga tu kò hãa ne, tu nxãaska qãèm dàòm ka ábàè tama tu cóá tu u, cg'áràn koe guu a ábàèa tu, a tseegu di tama tu cóá tu u.  
\v 9 Gataga ta wèéa ta ga nqõómkg'ai koe kg'áò xõòan úúa hãa, ncẽe ko dqàèa kg'ónò ta a, ta ncẽes gúùs domka tcom ana hãa. Ka ta gha kháé nxãaska nta noose gatá ka Xõòm tc'ẽem dim koe máàse a kg'õè?  
\v 10 Gatá ka xõò ga ne ko xòm̀ x'aè-coa q'oo koe dqàèa kg'ónò ta a, ẽe ne ko gane ma tc'ẽe khama ta gha ii ka, igabaga ẽem ko Nqari ba dqàèa kg'ónò ta a ne i gatá hùi di i, nxãasega ta gha Gam di q'ano-tcáóan hòò ka.  
\v 11 Ncẽè c'ẽe x'aè ka ta kòo dqàèa kg'ónòè ne i thõòka khama xam̀, a qãè-tcaokagu ta a tama. Igaba ne gha hààko x'aè ka gane ẽe kò dqàèa kg'ónòèa hãa ne tchànoan dim tc'áróm tòókuan úúa hãa ba máàè.   
\p
\v 12 Gaa domka méé tu x'õàa tu hẽé naka qúrùa tu ncẽe xhõea hẽéthẽé qari-qari.  
\v 13 Nqàrèa tu tchàno dàòan kúrúa máá, naka ne nxãasega ẽe nqo̱ara ne táá tààè guu, igaba qãèkaguè.   
\s1 Nqari ba xguìan dis dqàèku sa  
\p
\v 14 Wèé qaria tu cgoa kúrú naka wèé khóèan cgoa tòókua hãase x'ãè naka tua q'ano-tcáó ii. Q'ano-tcáó tama tu kò hãa ne tu cuiskaga X'aiga ba bóòa hãa tite ke.  
\v 15 Q'ãa méé tu naka i táá cúí khóè ga Nqarim di cgóm̀kuan tcào guu, nakam táá cúím to̱bem kg'aum ga ba tso̱m guu, ncẽe gha tshúùan ghùi ba, ncẽe gha káí ne kúrú ne cg'uri-cg'urise ba,  
\v 16 naka i táá cúí khóè ga cg'árà di ii guu kana Esaum khama cg'ãè tcáó ii guu, ncẽe kò qgáé-kg'ai dim cóám ii dis téé-q'oo sa cúís gàbas tc'õoan dis domka x'ámágu ba.  
\v 17 Ncẽe ta ma q'ana hãa khama, ẽe koe guus kam kò ts'ee-ts'eekg'aièm gha sa qaa; igabam kò táá ẽem kúrúa hãa sam gha kúrúa ka̱bi dim dàò ba hòò, gaa domka i kò ts'ee-ts'eekg'aikuan xguì me, gatàm kò ko ma wèé tcáóa ba ka tcgáí-tshàran cgoa qaa a igaba.   
\p
\v 18 Ncẽe tu gam koe hààra hãam \add xàbì ba Sinai dim xàbìm\add* khama ii tama khama, ncẽe gatu ga qgóó a xám̀ ba, ncẽe c'eean ko gaam koe ka̱ru, me ntcùú sa hẽé, dcùú-qom sa hẽé, kaiam tc'ãá ba hẽé,  
\v 19 nxãàm di ts'oo-q'ooan hẽé naka dòm̀ di kg'ui-q'ooan hẽéthẽé úúa hãa ba. Ncẽe khóè ne ko gaam dòm̀ di kg'ui-q'ooan kóḿ ka ne kò dtcàrà, táá ne gha gaicara c'ẽe kg'uia ba ga kóḿ sa ba,  
\v 20 ẽe ne kò x'áèèa hãa sa kò qóḿa máá nea hãa khama, ncẽe kò ko máá: “Ncẽè kg'oo-coa ga ii, a kò ncẽem xàbì ba qgóó igaba méé i nxõ̱án cgoa xaoa cg'õoè,” témé sa.  
\v 21 Eẽ kòo bóòè sa kò kaisase q'ae-q'aesa si i, me kò Moshe ba máá: “Q'aean kar tcãàèa, a ko cgùru,” témé.   
\p
\v 22 Igabaga tu \add ẽem xàbìm koe hàà tama, a\add* Siona dim koe hààraa, nqarikg'aian dim Jerusalema ba, kg'õèa hãam Nqarim dim x'áé-dxoo ba. A tu a gataga tcám̀-tcám̀ moengelean qãè-tcaoa hãase xg'aea hãa koe hààraa.  
\v 23 A tu a gataga tc'ãà a ábàèa ne dis kerekes koe hààraa, ncẽe cg'õèa ne nqarikg'ai koe góá tòóèa ne. A tu a gataga Nqarim koe hààraa, wèé khóèan dim Xgàra-kg'ao ba, a tu a gataga tchàno ne khóè ne\f + \fr 12:23 \fq tchàno ne khóè ne - \ft Gerika sa ko máá: “xg'ara-xg'araèa ne tchàno ne,” ncẽe “Nqarim ko ma tc'ẽe ne khama ma kúrúèa ne khóè ne tchàno ne” ta i ga mééè ne.\f* di tc'ẽean koe hààraa.  
\v 24 A tu a gataga Jesom koe hààraa, ka̱bas qáé-xg'aes koe ko Nqari ba hẽé naka khóè ne hẽéthẽé xg'aeku koe ko tòókuan kúrú ba. A tu a gataga c'áòan tsa̱risea hãa koe hààraa, ncẽe ko Abelem di c'áòan ka qãè kg'uian kg'ui i.   
\p
\v 25 Q'ãa méé tu naka táá Gam ẽe ko kg'ui cgoa tu u ba xguì guu. Ncẽè gane ẽem kò nqõómkg'ai koe hãa a ko kg'ui cgoa ne, ne ko xguì nea kò táá nxanagu Me, ka ta gha nta noose nxanagu Me, Gaam ncẽe nqarikg'ai koe hãa a ko kg'ui cgoa ta a ba?  
\v 26 Gaam ncẽem ẽe x'aè ka kò dòm̀a ba cgoa nqõómkg'ai ntcãa-ntcãa ba, igabagam ncẽeska nqòòkagu taa hãa, a máá: “Qanega cúí Ra gha nqõómkg'ai cúí ntcãa-ntcãa tamase nqarikg'aian ga hẽéthẽé ntcãa-ntcãa,” témé ba.  
\v 27 Ncẽem kg'uim, ncẽe ko máá: “Qanega cúí,” témé ba ko kúrúèa hãa zi gúù zia gha ntcãa-ntcãaè a tcg'òóè sa x'áí, nxãasega zi gha gúù zi ntcãa-ntcãaè tite zi qaù ka.   
\p
\v 28 Gaa domka méé ta Nqarim di x'aian, ncẽe cuiskaga ntcãa-ntcãaè tite ta máàèa hãas gúù sa qãè-tcaoa máá, naka taà Nqari ba còrè, qãè-tcaokagu Me kom dàòm ka, kaisa tcomkuan hẽé naka q'áòan hẽéthẽé cgoa.  
\v 29 Gatá dim “Nqari ba dàòa ko cg'õos c'ees khama ii” ke.   
\c 13  
\ms1 Nqari ba ko qãè-tcaokagu zi tséé zi (13)  
\p
\v 1 Qõekua ne khóè ne khama tu ma ncàm̀ku.  
\v 2 Táá méé tu c'urù guu, tãá za guua hãa khóèan x'áéa tu koe qãèse hààkagua ne; gatà hẽéan ka i kò c'ẽe khóèan c'úùa hãase moengelean cg'áè-khoe iise qãèse hààkagu ke.  
\v 3 Gane ẽe qáé-nquuan koe hàna ne ka tc'ẽe-tc'ẽese naka ẽe ne hànas téé-q'oos koe tòóse, naka tua gataga gane ẽe xgáèè ko ne tc'ẽe-tc'ẽese, gatu ga ko ma xgàrase khama ma.   
\p
\v 4 Wèé khóèan ka méé i séèkuan tcommè nakam kgàrom séèkuan di ba q'ano ii, Nqari ba gha cg'áràn ko kúrú ne hẽé naka wèé cg'árà qhàòan ga hẽéthẽé ko xgàra ke.   
\p
\v 5 Kg'õèa tu méé i marian ncàm̀ koe tòósea hãa guu, igaba méé tu wèés gúùs ẽe tu úúa hãa sa qãè-tcaoa máá. Nqari ba kò máá:  
\q1 “Cuiskagar guu tsia hãa tite;  
\q1 a Ra a gataga cuiskaga aagu tsia hãa tite,”  
\m témé ke.  
\v 6 Gaa domka ta ko kgoarasea hãase kg'ui a ko máá:  
\q1 “X'aiga ba tirim Hùi-kg'ao Me e,  
\q1 ra cúí gúù ga bèe tite,  
\q1 dùú ba ga khóè ba kúrú te?”  
\m témé.   
\p
\v 7 Tc'ẽe-tc'ẽese tu gatu di xu tc'ãà-cookg'ai xu, ncẽe kò Nqarim di kg'uian xgaa-xgaa tu u xu. Tc'ẽe-tc'ẽese nta iis kg'õè sa xu kò kg'õè sa naka tua gaxu dis dtcòm̀ sa serè.   
\p
\v 8 Jeso Kreste ba Gam cúím ga Me e, ncãaka dim cáḿ ka hẽé, ncẽem cáḿ ka hẽé, naka chõò tamase hẽéthẽé e.   
\p
\v 9 Táá méé tu cg'ãè na tãáka xgaa-xgaa-kg'áḿan ka ho̱àkaguè guu. Gatu di tcáóan gha \add Nqarim di\add* cgóm̀kuan ka qari-qariè sa qãè si i ke, tc'õoan di x'áè-kg'áḿan komsanan ka tamase, ncẽe gane ẽe ko tc'õó o ne koe cúí hùi ga úú tama a.  
\v 10 Altara ba ta úúa hãa, peresiti xu ncẽe Juta ne ko còrèm qgáìm koe ko tséé xu cúí qari ga úú tama, gaam koe xu gha tc'õó di ba.   
\p
\v 11 Kaiam peresiti ba ko kg'oo-coan di c'áòan séè a chìbian dis tcg'òóa-máákus iise kaisase tcom-tcomsam qgáìm koe úú, igabaga i ko gaan di tc'áróan x'áém ka tchàa koe dàòè.  
\v 12 Gaa domkagam kò Jesom igaba thẽé gataga x'áé-dxoom ka tchàa koe xgàraè, nxãasegam gha Gam di c'áòan koe guu a khóè ne kúrú ne gane di chìbian koe q'ano a tcom-tcomsa ka.  
\v 13 Ke hààn ta nxãaska x'áém ka tchàa koe tcg'oa naka Jesom cgoa xg'ae naka Gam cgoa sau-cgaekaguè.  
\v 14 Ncẽe koe ta kúúa ta gha hãam x'áé-dxoo ba úú tama, igabaga ta ko hààkom x'áé-dxoo ba qaa khama.   
\p
\v 15 Ke hààn ta nxãaska wèé x'aè ka Nqari ba dqo̱m̀an di dàòa-máákuan Jesom koe guu na tcg'òóa máá, dàòa-máákus ncẽe cg'õèa ba nxàea tcg'òóan ka ko kg'áḿs ka kúrúè sa.  
\v 16 Naka tua táá qãèan kúrúan hẽé naka aukuan hẽéthẽé c'urù guu, gatà ii dàòa-máákuan kam ko Nqari ba qãè-tcaokaguè ke.   
\p
\v 17 Gatu di xu tc'ãà-cookg'ai xu komsana naka gaxu di x'áè-kg'áḿan koe máàse. Kòre tu u xu ko ke, khóèm gatu ka gha Nqari ba chóà máám khama ma. Komsana xu naka xu nxãasega tsééa xu qãè-tcaoan cgoa kúrú, tshúù-tcaoan cgoa tamase, gatà i kò ii ne i cuiskaga hùi tua hãa tite ke.   
\p
\v 18 Còrèa máá xae e, tcáóa xae q'oo koe xae tcoman úúa hãa chìbian xae bóòse tama di i, a xae a ko wèé qgáì koe xae gha qãès kg'õè sa kg'õè sa tc'ẽe ke.  
\v 19 Ra ko wèé qaria te ka dtcàrà tu u, còrè tu gha sa, nakar gha nxãasega qháésega ka̱bise a hàà cgae tu u.   
\s1 Còo di còrèan hẽé naka tsgám̀kaguku zi hẽéthẽé e  
\p
\v 20 Chõò tamas qáé-xg'aes di c'áòan kam kò Nqari ba gatá dim X'aigam Jesom, ncẽe kaia hãam ghùu kòre-kg'ao ba x'ooan koe guu a ka̱bi a óága. Ncẽem Nqarim tòókuan di ba méém \fig Kòre-kg'ao ba ghùu zi cgoa|src="HK0003.tif" size="col" ref="13:20" \fig*  
\v 21 wèés gúùs qãè sa máà tu u, naka tu nxãasega ẽem Gabá tc'ẽea hãa sa kúrú. Gataga méém Jeso Krestem koe guu naka tséé zi qãè-tcaokagu Me gha zi gatá koe kúrú. Chõò tamase méém Jeso Kreste ba dqo̱m̀mè! Amen.   
\p
\v 22 Tíí qõe ga tuè, ghùi-ghuin tcáó tu u ghas tcgãyas xòm̀ sar góá máá tua hãa, a ko dtcàrà tu u qáò-tcaoa tu gha máá si sa.  
\v 23 Gatá ka qõesem Timoteom kgoaraèa hãa sa tu gha q'ãa sar ko tc'ẽe. Ncẽè qháésem kò ko hàà ner gha gam cgoa síí cgae tu u.  
\v 24 Wèé xu tc'ãà-cookg'ai xu gatu di xu hẽé naka wèé ne tcom-tcomsa ne hẽéthẽé tu tsgám̀kagu. Italea di ne ko thẽé tsgám̀kagu tu u.   
\p
\v 25 Cgóm̀kuan méé i gatu wèé tu cgoa hãa.