\id GAL - Naro NT [nhr] -Botswana 2012 (DBL 2014) 
\h GALATIA NE 
\toc2 GALATIA NE 
\toc1 Galatia ne 
\toc3 Gal 
\mt1 GALATIA NE  
\mt2 Paulom dis tcgãya sa  
\mt2 Galatia ne koe  
\imt1 Téé-cookg'ai sa  
\ip Eẽ i ko Jesom di qãè tchõàn tshoa-tshoa a ko xgaa-xgaaè, a ko ẽe Juta tama ne ka cám̀ tshàua mááè, kas kò tẽè sa xgoaba: khóè ba méém Juta iise kg'õè naka baà Moshem di x'áèan ko méé sa komsana naka baà q'ãe nqãa-qgai khòoè, nxãaskam gha tseegu dim dtcòm̀-kg'ao ba ii di sa. Me kò Paulo ba ncẽes gúùs cgoa ntcoeku, a ko máá qaase tama ia témé. Qaasekos gúù sa, Krestem koe dtcòm̀ si i, gaas ka ta gha wèéa ta ga Nqarim ka tchànokaguè. Igaba Galatia koe hàna zi kereke zi xg'aeku koe ne c'ẽe ne khóè ne hãa, Paulo ba ko ntcoe ne, a bìrísea hãa khóè ba méém gataga Moshem di x'áèan komsana naka baa nxãasega Nqarim ka tchànokaguè sa.  
\ip Paulom dis tcgãya sa kò góáèa, tseegu di dtcòm̀an koes gha Galatia ne ka̱bi ka, ncẽe ko tshúù-ntcõa di xgaa-xgaan ka ho̱àkaguè ne.  
\ip Paulo ba kò tshoa-tshoa (1-2) koe a Jeso Krestem dim x'áè úú-kg'ao ba tam gha ma tciiè di qaria nem úúa hãas ka kg'ui. A ba a kò nxàe, gam di tsééan x'áè úú-kg'aom ii dia Nqarim koe guua hãa, khama i khóèan koe guu tama sa, i gam di tsééan ẽe Juta tama ne khóè ne koe hãa sa.  
\ip Me kò nxãaska kg'ui sa ghùi, ncẽe ko máá, dtcòm̀an ka cúím ko khóè ba Nqarim koe tchànokaguè, témé di sa. Qãè tsééa nea khóè ba kgoara tama, igabam ko kgoaraèam khóè ba qãè tsééan kúrú ka (3-4).  
\ip Chõò di xu tcee xu (5-6) koem ko Paulo ba x'áí, Krestem koe dtcòm̀ sa ko ncàm̀kus ncẽe ko kg'õèa ta ka̱ba-ka̱ba sa óága sa.  
\ib  
\ip Qaa-qaasa kg'uia ne:  
\ili1 - q'ãe nqãa-qgai khòoku sa  
\ili1 - x'áèa ne  
\ili1 - kgoarasea ne  
\ib  
\ip Tcgãyas q'oo koe hàna zi:  
\io1 - Paulom di tsééa ne x'áè úú-kg'aom ii di i \ior (1–2) \ior*  
\io1 - Nqarim di cgóm̀kuan di qãè tchõà ne \ior (3–4) \ior*  
\io1 - Dtcòm̀-kg'ao ne di kgoarasea ne naka tsééa ne hẽéthẽé e \ior (5–6) \ior*  
\c 1  
\ms1 Paulom di tsééa ne x'áè úú-kg'aom ii di i (1–2)  
\s1 Tsgám̀kaguku zi  
\p
\v 1 Paulo ra a, x'áè úú-kg'ao\f + \fr 1:1 \fk x'áè úú-kg'ao - \ft Gerika sa ko “apostolo” témé.\f* ba kúrúèa hãa ra: khóè ne koe guu tamase, kana khóèm ka tamase, igaba Jeso Kreste ba hẽé naka x'ooan koe ghùi Mea hãam Nqarim Abom ka hẽéthẽé e.  
\v 2 Tíí hẽé naka wèé xu qõe xu ncẽe tíí cgoa hãa xu hẽéthẽéa ko \add ncẽes tcgãya sa\add* Galatia di zi kereke zi góá máá a ko máá:   
\p
\v 3 Nqarim gatá ka Xõò ba hẽé naka X'aigam Jeso Kreste ba hẽéthẽé tsara koe guua hãa cgóm̀kuan hẽé naka tòókuan hẽéthẽé méé i gatu cgoa hãa.  
\v 4 Ncẽe ko gatá di chìbian domka máàse ba, nxãasegam gha ncẽe x'aè dim nqõóm cg'ãè tc'ẽean dim koe kgoara tcg'òó ta a ka, ncẽem ko ma gatá dim Nqarim Xõò ba ma tc'ẽe khama.  
\v 5 Chõò tamase méém dqo̱m̀mè, Amen.   
\s1 Cúísega tseegu ii qãè tchõà ne  
\p
\v 6 Gatu kar area hãa! Eẽ Krestem di cgóm̀kuan koe tciia óá tu ua hãa ba tu ncẽeta ma qháésega aagua hãa, a tãá tchõàn koe nxana,  
\v 7 ncẽe qãè tchõà tama a. Igaba i c'ẽe khóèan hàna ncẽe ko nqùu sa tcãà tu u, a Krestem di qãè tchõàn kàmakagu kg'oana.  
\v 8 Igabar \add ko bìrí tu u a ko máá\add*: ncẽè sixae igaba kana nqarikg'ai koe guuam moengelem kòo c'ẽe tchõàn xgaa-xgaa tu u, ncẽe sixae kòo xgaa-xgaa tu u qãè tchõàn cgoa qõòa mááku tama a, ne méém chõò tamase xgàraè!  
\v 9 Ncẽe xae nxãakamaga mééa hãa khamagar ko ncẽeska gaicara méé a ko máá: ncẽè c'ẽem khóèm kòo ẽe tu xgaa-xgaaèa qãè tchõàn cgoa qõòa mááku tama qãè tchõàn xgaa-xgaa tu u ne méém chõò tamase xgàraè!   
\p
\v 10 Khóè ne kar gha koaè sa ra koáé qaa kana Nqarim kaa? Kana ra ko khóèan qãè-tcaokagu sa qaa? Ncẽè qanega ra kòo khóèan qãè-tcaokagu ner Krestem dir tséé-kg'aor tama ra a!   
\s1 Ntam ko ma Paulo ba x'áè úú-kg'ao ba kúrú sa  
\p
\v 11 Q'ãa méé tu sar ko tc'ẽe khama, tíí qõe ga tuè, ncẽer kòo xgaa-xgaa qãè tchõà nea khóèan koe guu tama sa.  
\v 12 Khóèan kar máàè e tama khama, a \add khóèan ka\add* xgaa-xgaaè e tama, igaba ra Jeso Krestem ko tíí koe x'áíse koe guu a máàè ea.   
\p
\v 13 Kóḿa tu hãa ẽer kò Juta dis dtcòm̀s koe hãa kar kòo ma kg'õè sa khama: kaisase nqáéaser kò Nqarim dis kereke sa xgàra, a kòo cg'õoa dqùrì si.  
\v 14 A ra a kò Juta dis dtcòm̀s koe káí xu tiris tcáràs di xu ka còoka hãar Juta ra a, a kò ẽe ne kò sita ka tsgõose ga ne máà ta a cauan kaisase qgóóa qari.  
\v 15 Qanegar ábàè tama cookg'ai koem kò Nqari ba nxárá tcg'òó tea. A ba a kò Gam di cgóm̀kuan ka tciia óá te. I kò qãè-tcaokagu Me  
\v 16 Gam dim Cóá bam x'áí tea sa, nxãasegar gha tãá zi qhàò zi di ne koe Gam di qãè tchõàn xgaa-xgaa ka. Gaa x'aè kagar kò khóèan cgoa táá xg'ae,  
\v 17 a ra a kò gataga Jerusalema koe ga táá qõò, a ẽe xg'ao tíí ka tc'ãà a x'áè úú-kg'ao ii xu koe síí, igaba ra kò Arabia koe qõò, a ra a gaa koe guus ka Damaseko koe ka̱bise.   
\p
\v 18 Ra kò nxãaska nqoana kuri qãá q'oo koe Jerusalema koe qõò, a Petere\f + \fr 1:18 \fk Petere - \ft Gerika sa ko “Kefase” témé.\f* ba dàra, a síí 15 cáḿan gam cgoa x'ãè.  
\v 19 Igaba ra kò cúím x'áè úú-kg'aom ga ba táá bóò, Jakobom oose, ncẽe X'aigam \add Jesom\add* ka qõese ba.   
\p
\v 20 Bóò, Nqarim cookg'ai koer ko gaìse, ncẽer góá máá tua hãa sa tshúù-ntcõas tama si i sa.  
\v 21 Kháókar kò Siria hẽé naka Kilikia hẽéthẽé di zi xg'aeku zi koe qõò.  
\v 22 Ra kò Jutea di zi kereke zi koe q'ãaè tama, ncẽe Krestem koe hãa zi;  
\v 23 kg'amaga ne kò tíí ka kóḿaa hãa i ko máá: “Gaam ẽe kòo kg'aia xgàra ta a ba ko ncẽeska dtcòm̀s ka xgaa-xgaa, ncẽem kòo cg'õoa dqùrì sa,” téméè.  
\v 24 Ne kò tíí domka Nqari ba dqo̱m̀.   
\c 2  
\s1 Paulom di tchõà ne ko x'áè úú-kg'ao xu c'ẽe xu ka dtcòm̀mè  
\p
\v 1 Ra kò nxãaska 14 kurian qãá q'oo koe gaia Jerusalema koe qõò, Barenabasem cgoa hãase, a ra a kò thẽé Titom ga ba séè,  
\v 2 a \add Nqarim ko\add* x'áí \add te\add* sa xùri; a ra a ẽer kò tãá zi qhàò zi di ne xgaa-xgaa hãa qãè tchõàn gaxu cookg'ai koe síí tòó. Kaia ntcõó-q'ooan úúa hãa xu cgoar kò ncẽe sa cúía hãase nxàe; tsééan ncẽer ko wèé qaria te cgoa kúrúa hãa a, a ko qanega kúrú u, nea gha kg'amaga di ii sar tc'ẽe tama khama.  
\v 3 Igaba Titom ncẽe kò tíí cgoa hãam ka i kò qaase tama, q'ãe nqãa-qgai khòoèm gha sa, Gerika me e kò ii igaba.  
\v 4 Igaba xu kòo c'ẽe xu khóè xu kúrúè i gha sa tc'ẽe. Dtcòm̀-kg'ao xu khama xu ko ma qgóóse, igaba xu tchõà qaase xu iise sixae koe ts'ana tcana. A xu a ko ẽe ta Jeso Krestem koe úúa hãa kgoarasean hàà bóò, nxãasega xu gha gaxu di qãàn kúrú ta a ka.  
\v 5 Igaba xae kò x'aè-coam di kòm̀ ga táá máà xu, nxãasega tu gha qãè tchõàn di tseeguan úú ka.   
\p
\v 6 Igaba gaxu ẽe tc'ãà-cookg'aian khama ko ma qgóóè xu - ẽe xu kò hãas téé-q'oo sa tíí koe cúí gúù ga méé tama, Nqari ba khóè ne tãákase qgóó tama khama - ẽe xu khóè xua kò táá bìrí te, cúí gúù ga ra gha \add ẽer ko xgaa-xgaa qãè tchõàn\add* koe càù sa.  
\v 7 Igaba xu kò bóòa q'ãa, Nqari ba tíía máà tea hãa, qhàò zi di ner gha qãè tchõàn xgaa-xgaa sa, ẽem kò ma Petere ba máàna hãa khamaga ma, Juta nem gha qãè tchõàn xgaa-xgaa sa.  
\v 8 Nqarim ncẽe kò Petere ba tsééa hãa, me x'áè úú-kg'aom Juta ne ko qãè tchõàn xgaa-xgaa ba ii, ba kò tíí tséé te, x'áè úú-kg'aom tãá zi qhàò zi di ne ko qãè tchõàn xgaa-xgaa bar gha ii ka khama.  
\v 9 Xu kò Jakobo ba hẽé, naka Petere\f + \fr 2:9 \fk Petere - \ft Gerika sa ko “Kefase” témé.\f* ba hẽé naka Johane ba hẽéthẽé xu, ncẽe kòo nquu ba ko ghùi-ghui xu hìi xu iise séèè xu bóòa q'ãa Nqari ba ncẽes tséé sa máà tea hãa sa, a xu a tíía hẽé naka Barenabase ba hẽéthẽé tsam qgóó tshàu, dtcòm̀kua xae hãa dis x'áís iise. Dtcòm̀kua xae ko hãa ncẽeta xae gha ma tsééa xg'ae sa: Sitsam gha tãá zi qhàò zi di ne koe síí, xu gaxu Juta ne koe síí sa.  
\v 10 Cúís gúùs dtcàrà xu kòo sa: ẽe dxàua hãa ne méé tsam qãèse kòre si i, si kò gaas gúù sa tcáóa te koe tcãà kúrú sir gha sa.   
\s1 Paulo ba ko Petere ba ntcoe  
\p
\v 11 Igaba ẽem ko Petere ba Antioke koe hàà kar kò \add dtcòm̀-kg'ao ne\add* cookg'ai koe ga ntcoe me, chìbia nem úúa hãa khama.  
\v 12 C'ẽe xu khóè xu Jakobom ka tsééa óáèa xu ko hàà cookg'ai koem kòo tãá zi qhàò zi di ne cgoa tc'õó, igaba ẽe xu ko hàà kam kò q'ãe nqãa-qgai khòokus dis xg'ae sa bèe, a tééa dìbi, a tãá zi qhàò zi di ne cgoa q'aa-q'aase.  
\v 13 Gabá hẽé naka c'ẽe xu Juta xu hẽéthẽéa kò tshoa-tshoa a ẽe xu q'ana hãa si qãè tamas gúù sa kúrú, me kò Barenabasem ga ba gaxu di cg'ãè tsééan domka ho̱à cgoa xu.  
\v 14 Igaba ẽer ko qãè tchõàn di tseeguan xu xùri tama sa bóò kar ko wèéa ne cookg'ai koe ga Petere\f + \fr 2:14 \fk Petere - \ft Gerika sa ko “Kefase” témé.\f* ba bìrí a máá: “Juta tsi i, igaba tsi ko \add gane cgoa tc'õóan ka\add* tãá zi qhàò zi di ne di cauan cgoa kg'õè, Juta ne dian ka tamase. Ka nxãaska dùú saa ncẽe tsi ko qhàò zi di ne chùi, Juta ne di cauan ne gha xùri ka sa?” témé.   
\p
\v 15 Abà nqa̱is koe ga ta guu a Juta ta a, a qhàò zi di tama, ncẽe chìbi-kg'ao \add ta ko ma tciiè\add* ne.  
\v 16 Igaba ta q'ana hãa, khóè ba x'áèan komsana ka tchànom iise bóòè tama, igaba Jeso Krestem koe dtcòm̀an ka a sa. Gaa domka ta gatá \add Juta ta\add* igaba thẽé Jeso Krestem koe dtcòm̀a hãa, nxãasega ta gha Krestem koe dtcòm̀s ka tchàno ta iise bóòè ka, x'áèan komsana ka tamase; x'áèan komsana kam cúím khóèm ga ba tchàno iise bóòè hãa tite khama.   
\p
\v 17 Igaba ncẽè Krestem koe \add dtcòm̀an ka\add* ta kò tchàno ta iise bóòè kg'oana ne ta gha \add qhàò zi di ne khama ii, ncẽe\add* chìbi-kg'ao ne \add ta ko ma tciiè ne\add*. Kháé ẽe sa ko nxãaska máá, Kreste ba chìbian dim tséé-kg'ao Me e, \add ẽe ko kúrú ta a ta chìbi-kg'ao ii ba\add*, témé? Nxãas tama si i!  
\v 18 Ncẽè c'ẽem khóèm kòo ẽem ko̱bea hãa sa gaia tshàoa ghùi, nem ko chìbian kúrú.  
\v 19 X'áèa ner \add kg'õèa máá tama\add* khama, igabar x'áèan koe guu a x'óóa, nxãasegar gha Nqari ba kg'õèa máá ka. Krestem cgoar xgàuèa,  
\v 20 ra tíí ncẽeska kg'õèa hãa tama, igabam Kreste ba tíí koe kg'õèa hãa; ra ncẽer ko cgàam koe kg'õès kg'õè sa ko Nqarim dim Cóám koe dtcòm̀an koe kg'õè, ncẽe kò ncàm̀ tea, a tíí domka máàsea ba.  
\v 21 Ncẽè khóèm kò ko \add cgóm̀kuan ka tamase, igaba\add* x'áèan koe guu a Nqarim cgoa tchànokaguè, nem Kreste ba nxãaska kg'amaga káà hùise x'óóa hãa. Gaa domkar cuiskaga Nqarim di cgóm̀kuan dxùukg'ai za tòóa hãa tite.   
\c 3  
\ms1 Nqarim di cgóm̀kuan di qãè tchõà ne (3–4)  
\s1 Dtcòm̀ sa nooam dàòm kgoaraè ta gham ga me e  
\p
\v 1 Gatu káà tc'ẽe tu Galatia tuè! Dìína gáé tsoò tua hãa? Gatu ncẽe tcgáí q'ooa tu koe gam kò Jeso Kreste ba qãèse x'áíse xgàuèam hãa sa tu!  
\v 2 Cúís gúù sar gatu koe q'ãa kg'oana: x'áèan komsana ka tua kò \add Tcom-tcomsam\add* Tc'ẽe ba hòò, kana ẽe tu kóḿa hãa \add qãè tchõàn koe\add* dtcòm̀s kaa?  
\v 3 Tsóágase tu gáé káà tc'ẽe tua! \add Tcom-tcomsam\add* Tc'ẽem cgoa tu tshoa-tshoaa hãa, ka tua ko ncẽeska cgàam \add di cauan\add* cgoa chõòkagu?  
\v 4 A hùi úú tamase tua kaisase xgàrasea hãa? Kháé tseegukaga ia kò hùi úú tama?  
\v 5 Gaam ẽe ko \add Tcom-tcomsam\add* Tc'ẽe ba máà tu u, a ko gatu xg'aeku koe are-aresa zi tséé zi kúrú ba koáé x'áèan tu ko komsana domka gatà hẽé? Kháé ba gáé ẽe tu kóḿa hãa \add qãè tchõàn koe\add* tu dtcòm̀a hãa domka gatà hẽé tama?   
\p
\v 6 Abrahamam ka i kò ii khamaga i ii: Nqarim koem kò dtcòm̀, a ba a kò tchànom iise bóòè!  
\v 7 Ke nxãaska kóḿa q'ãa, ẽe dtcòm̀ sa úúa hãa nea Abrahamam ka cóáse ga ne e sa.  
\v 8 \add Nqarim di zi\add* Tcgãya zia kò nxãakamaga còoka bóò, Nqari ba gha tãá zi qhàò zi di ne dtcòm̀s koe guu a tchàno ne iise bóò sa, a ba a kò Abrahama ba kámága qãè tchõàn máà, a máá: “Wèé zi qhàò zia gha tsáá koe guu a ts'ee-ts'eekg'aiè,” témé;  
\v 9 khama gane ẽe dtcòm̀an úúa hãa nea kò dtcòm̀a hãam Abrahamam cgoa xg'ae a ts'ee-ts'eekg'aiè.   
\p
\v 10 Wèé ne ẽe x'áèan komsanan ka ko \add tchàno ne iise bóòè kg'oana\add* nea cgúísea hãa; \add Nqarim di zi\add* Tcgãya zi koe i góásea hãa a ko máá: “Wèé x'aè ka ẽe X'áèan dis Tcgãyas koe góásea hãa zi gúù zi wèé zi kúrú tamam khóè ba cgúísea hãa,” témé khama.  
\v 11 X'áíse i ko, cúím khóèm ga ba x'áèan ka Nqarim cookg'ai koe tchàno iise bóòè ta ga hãa sa; \add Nqarim di zi Tcgãya zia ko máá:\add* “Eẽ tchàno ii ba gha dtcòm̀s koe guu a kg'õè,” témé khama.  
\v 12 Igaba i x'áèan dtcòm̀an koe guu tama, a ncẽe koe guua, \add Nqarim di zi\add* Tcgãya zi ko méé khama a ko máá: “Eẽ ko ncẽe zi gúù zi kúrú ba gha gazi koe guu a kg'õè,” témé.   
\p
\v 13 \add Nqarim di zi\add* Tcgãya zi koe i góásea hãa a ko máá: “Wèém khóèm ẽe ko hìis koe tceeè ba cgúíèa hãa,” téméè khamam kò Kreste ba gatá domka cgúíè. A ba a kò ncẽeta hẽéan ka x'áèan dis cgúíkus koe x'ámá tcg'òó ta a.  
\v 14 Nxãasega i gha Abrahamam kò nqòòkaguèa hãa ts'ee-ts'eekg'aikuan Jeso Krestem koe guu a tãá zi qhàò zi di ne koe tcãà ka, ta gha nxãasega dtcòm̀s koe guu a ẽe ta kò nqòòkaguèa hãam \add Tcom-tcomsam\add* Tc'ẽe ba hòò.   
\s1 X'áèan hẽé naka nqòòkagukuan hẽéthẽé e  
\p
\v 15 Tíí qõe ga tuè, wèé cáḿ dis sere-sere sar gha tséékagu. Khóè ne kò qáé-xg'ae sa kúrú a tseegukagu sia hãa ne i cúí khóè ga ko̱be si, kana c'ẽe gúù ga gaas koe càùa hãa tite.  
\v 16 Nqòòkaguku zia kò Abrahama ba hẽé naka gam ka cóáse ba hẽéthẽé tsara bìríèa hãa. Si \add Nqarim dis Tcgãya sa\add* ncẽeta méé naka máá: “naka gam ka cóáse ga XU hẽéthẽé e,” témé tama naka sa káí xu nxàe, igabas ko máá: “naka cóáse BA hẽéthẽé e,” témé, a ko cúí ba nxàe, ncẽe Kreste ii ba.  
\v 17 Ncẽe sa nxàer kos ga si i a ko máá: Qáé-xg'ae sa Nqarim ka kámága kúrú a tseegukaguèa hãa, i x'áèan 430 kurian qãá q'oo koe hààraa. Ncẽe x'áèa ne ẽes qáé-xg'ae sa ko̱be tite, a Nqarim dis nqòòkagu sa kaàkagua hãa tite.  
\v 18 Ncẽè Nqarim dis máàkus kò x'áèan koe guua hãa ne i nxãaska gaicara nqòòkagukus koe guu tama khama; igabam kò Nqari ba nqòòkagukus koe guu a Gam di cgóm̀kuan ka Abrahama ba máà a.   
\p
\v 19 Nxãaska x'áèan di tsééa nea dùú saa? Tcãàèa i kò hãa, \add nxãasega i gha x'áí,\add* chìbian \add kúrú sa dùú si i sa\add* ka, me gha nxãakg'aiga \add Abrahamam ka\add* Cóáse ba síí hàà, ncẽe kò nqòòkagukus koe nxàeèa ba. Moengele xu ka i kòo qõòkaguè, \add Moshem\add* ẽe ko nqáè koe hãam koe guu a.  
\v 20 Igaba ẽe nqáè koe hãa ba cúís \add xg'aes cgoa cúí tséé\add* tama, igabam Nqari ba cúí Me e.   
\s1 Qãàn hẽé naka cóán hẽéthẽé e  
\p
\v 21 Kháé nxãaska ia x'áèan Nqarim di zi nqòòkaguku zi cgoa qõòa mááku tama? Nxãas tama si i! Ncẽè kg'õè sa ko óá di qarian úúam x'áèm kò hàna hãa, nem ga kò khóè ba tseegukaga x'áèan komsana koe guu a Nqarim cgoa tchànokaguèa khama.  
\v 22 Igabas ko \add Nqarim dis\add* Tcgãya sa nxàea tseegukagu, wèém nqõó ba chìbian koe hãa sa, nxãasegas gha ẽe kò nqòòkaguèas abas ncẽe ko Jeso Krestem koe dtcòm̀an koe guu a máàè sa, ẽe ko dtcòm̀ ne máàè ka.   
\p
\v 23 Igaba dtcòm̀s ko hàà cookg'ai koe ta kò x'áèan ka qgóó a qáéèa hãa, nxãakg'aigas gha síí ncẽe ko hààs dtcòm̀ sa hòòè ka.  
\v 24 I kò gaa domkaga x'áèan tc'ãà-cookg'ai ta a hãa, Me nxãakg'aiga síí Kreste ba hàà\f + \fr 3:24 \fq Me nxãakg'aiga síí Kreste ba hàà - \ft kana “a ko Krestem koe úú ta a”.\f*, nxãasega ta gha dtcòm̀s koe guu a \add Nqarim cookg'ai koe\add* tchàno iise bóòè ka.  
\v 25 Si gaas dtcòm̀ sa hààraa, i ncẽeska \add x'áèan\add* tc'ãà-cookg'ai ta a tama.   
\p
\v 26 Wèéa tu ga dtcòm̀s koe guu a Jeso Krestem koe Nqarim di tu cóá tu u khama.  
\v 27 Wèéa tu ẽe kò Krestem koe tcguù-tcguuèa hãa tua Kreste ba ha̱na khama.  
\v 28 Me Juta ba kana Gerika ba hãa tite, me qãà ba kana qãà tama ba hãa tite, me kg'áò ba kana dxàes ga sa hãa tite, wèéa tu ga Jeso Krestem koe cúí tu u khama.  
\v 29 A ncẽè Krestem di tu kò ii, ne tu nxãaska Abrahamam di tu cóá tu u, a tu a ẽe kò nqòòkaguèa hãas x'ais di tu q'õò-kg'ao tu u.   
\c 4  
\p
\v 1 Méé ra ko sa: ẽe gha ko hàà x'aian q'õòm kò cóá ba ii nem gha hàà kg'amaga qãàm khama ma séèè, ẽetam ga ma wèé zi gúù zi q'õòa hãa igaba.  
\v 2 Tchàno-tchanoku-kg'ao xu hẽé naka qõòkagu-kg'ao xu hẽéthẽé dòm̀ q'oo koem hãa, me gha nxãakg'aiga xõòm ka tòóèa hãam x'aè ba síí hàà.  
\v 3 Ncẽem dàòm ka ta gatá igaba thẽé, ẽe ta kò cóá ii, ka kò nqõóm di qarian di ta qãà ta a.  
\v 4 Igaba ẽem ko x'aè ba cg'oè kam kò Nqari ba Gam dim Cóá ba tsééa úú, khóès ka ábàèa hãa, a x'áèan dòm̀ q'oo koe kg'õèa hãa ba,  
\v 5 síím gha ẽe x'áèan dòm̀ q'oo koe hãa ne kgoara ka, nxãasega ta gha \add Nqarim di ta\add* cóá ta ii di qarian hòò ka.  
\v 6 Me kò Nqari ba cóá tu u domka Gam ka Cóásem dim Tc'ẽe ba tsééa tcg'òó, Me síí tcáóa ta koe tcãà, a ba a q'aua tcii a ko máá: “Aboè, gatá ka Xõò Tseè,” témé.  
\v 7 Khama tsi ncẽeska gaicara qãà tama, igaba tsi cóá tsi i, a cóá tsi kò ii ne tsi gataga thẽé Nqarim koe guu a q'õò-kg'ao tsi i.   
\s1 Paulo ba Galatia ne dis téé-q'oos ka area hãa  
\p
\v 8 Kg'aia, ncẽe tu kò Nqari ba c'úùa hãa x'aè ka tu kò gúù zi ncẽe nqárì tama zi di tu qãà tu u.  
\v 9 Igaba tu ncẽeska Nqari ba q'ana hãa (i ko gataga qaase, nxàer gha a máá: “Nqarim ka tu q'ãaèa hãa,” témé sa), ka tua gha nxãaska ntama ma nqõóm di qarian ncẽe kg'amka, a cgóm̀-cgomsa koe gaicara ka̱bise? A tseegukaga tua gaicara gaan di qãà kg'oana?  
\v 10 C'ẽe cáḿan hẽé, naka nxoean hẽé naka x'aèan hẽé naka kurian hẽéthẽé tu xaèa kg'ónò a ko kõ̱è zi kúrú.  
\v 11 Q'áòkagu te tu ko! Eẽr gatu koe kúrúa hãa tsééa ne káà hùi khamaga i ii domka.   
\p
\v 12 Tíí qõe ga tuè, còrè tu ur ko a ko máá: Tíí khama méé tu ii, témé, tíí igabar gatu khama ii ke. Cúí cg'ãè ga tu kúrú cgae te tama.  
\v 13 Q'ana tu hãa, cgáé-q'oom di kg'amkan domkagar kòo kg'aia qãè tchõàn xgaa-xgaa tu u sa.  
\v 14 Eẽta i kò ma tiri tcììan kúrúa bóòa tu di ii, igaba tu kò táá ntcoe te ga hẽé, a xguì te ga hẽé, a kò Nqarim dim moengelem khama ma qãèse hààkagu te, Jeso Krestem khama ma.  
\v 15 Gatu di qãè-tcaoa ne \add ncẽeska\add* ndaa? Tíí ga ra gha nxàea tseegukagu a máá, kgoanase i kò ne tu ga tcgáía tu nxo̱bea tcg'òó, a máà te, témé.  
\v 16 A \add ncẽeska\add* ra gáé gatu dim cg'õo-kg'ao ba kúrúsea, ncẽer ko tseeguan bìrí tu u ka?   
\p
\v 17 Eẽ xu \add tshúù-ntcõa-kg'ao\add* xua qãèm dàòm ka tcãà-tcaoa máá tu u tama, igaba xu ko qaa sa \add sixae cgoa\add* q'aa-q'aa tu u si i, nxãasega tu gha tcãà-tcaoa máá xu ka.  
\v 18 I wèé x'aè ka qãès gúùs koe tcãà-tcaoan qãè e, tíí kò gatu cgoa hãa ne cúí tamase.  
\v 19 Tiri tu cóá tu ncàm̀-ncamsa tuè, gatu domkar gaicara ábàn di thõòan koe hãa, Me gha nxãakg'aiga síí Kreste ba gatu koe kúrúse!  
\v 20 Nta ra ko ma tc'ẽe, ncẽeskar ga gatu cgoa hãa sa, a ra a ga kg'ui-q'ooa te ka̱bi! Gatu kar area hãa khama.   
\s1 Hagare sa hẽé naka Sarah sa hẽéthẽé e  
\p
\v 21 Bìrí te tu, gatu ncẽe x'áèan dòm̀ q'oo koe tu gha hãa sa ko tc'ẽe tu: a x'áèan tu komsana tama?  
\v 22 Góásea i hãa a kò máá, Abrahama ba ko cám̀ cóá tsara úúa hãa, me c'ẽe ba qãàs di me e, me c'ẽe ba \add gam dis khóès\add* kgoarasea hãas di me e, téméè.  
\v 23 Igabam kò qãàs dim cóá ba cgàam koe guu a ábàè; me kò kgoarasea hãas khóès dim cóá ba nqòòkagukus koe guu a ábàè.  
\v 24 Ncẽe zi gúù zia gha x'áís iise séèè: ncẽe sara khóè sara cám̀ sara qáé-xg'ae sara a; c'ẽe sa Sinai dim xàbìm dis x'áí si i, a ko hàà gha qãàn kúrú cóán ábà, si nxãa sa Hagare si i.  
\v 25 Si Hagares ncẽe sa Sinai dim xàbìm Arabia dim nqõóm koe hànam dis x'áí si i, a Jerusalema dis x'áí si i; gas di ne cóá ne cgoas xg'ae a qãà si i khama.  
\v 26 Igaba tc'amaka hãas Jerusalema sa kgoarasea, a sa a gasá gatá ka xõò si i.  
\v 27 Góásea i hãa khama a ko máá:  
\q1 “Qãè-tcao, sáá ábà tama si khóè seè,  
\q1 \add qãè-tcaoan ka\add* q'au,  
\q1 sáá ncẽe ábàn di thõòan koe hãa tite si;  
\q1 ẽe aaguèas khóès di cóá nea  
\q1 ẽe séèa hãas khóès dian ka káí i khama,”  
\m téméè.   
\p
\v 28 \add Ncẽes Jerusalema sa gatá ka xõò si i khamaga\add* tu gatu, tíí qõe ga tuè, Isakam khamaga ma nqòòkagukus di tu cóá tu u.  
\v 29 Igaba ẽem x'aèm kam kò ẽe ko cgàam koe guu a ábàèm cóá ba, ẽe Tc'ẽem koe guu a ábàèa ba xgàra; si ko gatà iis gúù sa ncẽe zi cáḿ zi kaga igaba kúrúse.  
\v 30 Igaba sa ko \add Nqarim dis\add* Tcgãya sa nta méé? Ncẽetas ko méé a ko máá: “Xhàiagu qãà sa hẽé naka gaas dim cóá ba hẽéthẽé e! Qãàs dim cóá ba cuiskaga ẽe kgoarasea hãas khóès dim cóám cgoa xg'ae naka q'õòa hãa tite ke,” témé.  
\v 31 Gaa domka, tíí qõe ga tuè, qãàs di ta cóá ta tama ta a, igaba ta kgoarasea hãas khóès di ta cóá ta a.   
\c 5  
\ms1 Dtcòm̀-kg'ao ne di kgoarasea ne naka tsééa ne hẽéthẽé e (5–6)  
\s1 Krestem koe kgoarasea hãa ne  
\p
\v 1 Kreste ba kò kgoara ta a, nxãasega ta gha kgoarasease hãa ka; gaa domka méé ta nxãaska qarika téé, naka taa qãàn dis joko sa gaicara táá kgoara mááse guu.   
\p
\v 2 Komsana! Tíía, Paulo ra ko bìrí tu u a ko máá: q'ãe nqãa-qgai khòoè tu kòo nem Kreste ba gatu koe cúí hùi ga úú tama, témé.  
\v 3 A ra a ko wèém khóèm ẽe q'ãe nqãa-qgai khòoèm gha sa máàsea hãam koe gaicara nxàea tseegukagu, nxãaska méém ẽe i ko x'áèan méés wèé sa kúrú sa.  
\v 4 Gatu ncẽe x'áèan \add komsana\add* ka gha tchàno tu iise bóòè tua Krestem koe guu a q'ãea tcg'òóèa; cgóm̀kuan tu cg'áé guua.  
\v 5 Tc'ẽem koe ta ko guu a dtcòm̀s koe ta gha tchàno ii dis nqòò sa hãa a qãà khama.  
\v 6 Q'ãe nqãa-qgai khòoè sa kana q'ãe nqãa-qgai khòoè tama sa Jeso Krestem koe cgáé tama, igaba ncàm̀s koe ko tséés dtcòm̀ si i.   
\p
\v 7 Qãèse tu kòo qàrò, ka ia dìín xgáè-kg'am tua hãa tseeguan komsana ne?  
\v 8 Eẽta iis xgaa-xgaaku sa Gaam ẽe ko tcii tu um koe guu tama.  
\v 9 Cg'áré péré gãé-gãe ne ko káí péréan kúrú i gãe.  
\v 10 X'aigam koer tcoman úúa hãa, cuiskaga tu c'ẽe dàò ga séèa hãa tite di i; me gha gaam ẽe ko nqùu sa tcãà tu u ba gam dis xgàrase sa xám̀, dìím ga igaba.   
\p
\v 11 Igaba, tíí qõe ga tuè, ncẽè xgaa-xgaa ra kòo, a ko máá: q'ãe nqãa-qgai khòoku sa ko qanega qaase, témé ne ra ko kháé nxãaska dùús domka xgàraèa máá? Gatà i kò ii, ne i ga kò xgàus \add ka xgaa-xgaan\add* xg'ore sa ghùi tama.  
\v 12 Eẽ ko tcg'ome tcúú tu u xu khóè xu méé xu qõò naka síí q'ãe khòo-kg'aiè sar ko tc'ẽe!   
\p
\v 13 Kgoarasea tu gha hãa ka tu tciièa khama, tíí qõe ga tuè; igaba méé tu gatu di kgoarasean táá cgàam di zi tséé zi koe tcãà guu; igaba méé tu ncàm̀kuan koe guu naka gatu ka c'ẽean tsééa máá.  
\v 14 Wèé x'áèa ne ko cúím x'áè-kg'áḿ koe nxàeè a ko máá: “Tsáá ka c'ẽe ba méé tsi ncàm̀, ẽe tsi ma ncàm̀sea hãa khamaga ma,” témé khama.  
\v 15 Igaba ẽe tu kòo ka̱áku a ko ka̱á kg'ooku, ne méé tu q'õése naka tua gha gatu ka c'ẽe ne ka táá cg'õoè guu.   
\s1 Tcom-tcomsam Tc'ẽem koe kg'õè sa hẽé naka cgàam di tsééan hẽéthẽé e  
\p
\v 16 Igaba ra ko máá: \add Tcom-tcomsam\add* Tc'ẽem ka méé tu tcéè tcuìè naka tua cgàam ko tc'ẽe sa táá kúrú guu, témé.  
\v 17 Cgàam ko qaa sa ẽem ko \add Tcom-tcomsam\add* Tc'ẽe ba qaas cgoa qõòa mááku tama khama, si Tc'ẽem ko qaa sa cgàam dis cgoa qõòa mááku tama; ncẽea ne ko x'ãàku khama, nxãasega tu gha ẽe tu ko tc'ẽe sa táá kúrú ka.  
\v 18 Igaba ncẽè \add Tcom-tcomsam\add* Tc'ẽem ka tu kò tc'ãà-cookg'aièa hãa ne tu x'áèan dòm̀ q'oo koe hãa tama.   
\p
\v 19 Cgàam di tséé ne ko kg'ama bóòse a i a: cg'árà a, naka cg'ãè zi tséé zi hẽé, naka cg'urian hẽé,  
\v 20 naka kúrúa mááseèa hãa nqárìan dqo̱m̀an hẽé, naka tsoòan cii hẽé, naka hòrekuan hẽé, naka xg'orean hẽé, naka tauan hẽé, naka xgóàn hẽé, naka cẽèan hẽé, naka kóḿku taman hẽé, naka dtcõò zi cgoa q'aa-q'aasean hẽé,  
\v 21 naka chìikuan hẽé, naka nqàrea hãa ne hẽé, naka qarika kg'áàn hẽé, naka ncẽe zi gúù zi khama ii zi hẽéthẽé e. Ra ko ncẽeska bìría q'ãa-q'ãa tu u, ncẽer kò kg'aia ma q'ãa-q'ãa tua hãa khamaga ma, a ko máá: ẽeta ii zi gúù zi ko kúrú nea cuiskaga Nqarim di x'aian q'õòa hãa tite, témé.   
\p
\v 22 Igaba \add Tcom-tcomsam\add* Tc'ẽem di tc'áróa ne ncàm̀ si i, naka qãè-tcaoan hẽé, naka tòókuan hẽé, naka qáò tcáóan hẽé, naka qãè tcáóan hẽé, naka qãèan hẽé, naka tcom-tcomsan hẽé,  
\v 23 naka tc'aua hãan hẽé, naka qãè qgóósean hẽéthẽé e. Eẽta ii zi gúù zi koe i x'áèan tséé úú tama.  
\v 24 Ne gane ẽe Jeso Krestem di ne cgàa ba xgàua hãa, naka gaam cgàam di zi xám̀se-q'oo zi hẽé naka gaam di zi tc'ẽe zi hẽéthẽé cgoa.  
\v 25 Ncẽè Tc'ẽem ka ta kò kg'õèa hãa, ne méé ta Tc'ẽem cgoa qõòa te si i.  
\v 26 Táá méé ta bóòse gúù kana ghã̱aku di ii guu, kana chìiku di ii guu.   
\c 6  
\s1 Wèém khóè ba qãèan kúrúa máá ne  
\p
\v 1 Tíí qõe ga tuè, ncẽè c'ẽem khóèm kò cg'ãèan kúrú ka qgóóèa hãa, ne méé tu gatu ncẽe \add Tcom-tcomsam\add* Tc'ẽe ba úúa hãa tu tc'ausase úúa tcg'òó me. Tsáá igaba méé tsi kòresea hãa naka tsia táá chìbian koe tcãà guu.  
\v 2 Gatu di zi xgàm zi tu xgàma hùiku, naka tua gha ncẽem dàòm ka Krestem di x'áèan komsana.  
\v 3 A ncẽè c'ẽem khóèm kò tc'ẽea máá, gúù cgáé me e, ta tc'ẽea hãa, gúù cgáé tama baa igaba, nem ko qàe-qaese khama.  
\v 4 Wèém khóè ba méém gam di tsééan qãèse bóò. Qãè kò ii nem gha nxãwa koase, c'ẽem khóèm cgoa tòóa xg'aese tamase.  
\v 5 Wèém khóè ba méém gam dis xgàm sa dcẽéa mááses gúù si i khama.   
\p
\v 6 Eẽ ko \add Nqarim dim\add* kg'ui ba xgaa-xgaaè ba méém gam dim xgaa-xgaa-kg'aom cgoa wèé zi gúù zi qãè zi xg'aea máá.   
\p
\v 7 Táá méé tu qàe-qaeè guu: Nqari ba cuiskaga nco̱iè tite ke; wèés gúùs ẽem ko khóè ba xhárà sa, nxãa sam gha gataga thẽé tcuù khama. \fig Cgùrian ko xháràm khóè ba|src="LB00094.tif" size="col" ref="6:7" \fig*  
\v 8 Me gha gaam ẽe ko gam di cgàan koe xhárà ba, gaam cgàam koe ga guu a ko̱bea cg'õo sa tcuù; igaba gaam ẽe ko \add Tcom-tcomsam\add* Tc'ẽem koe guu a xhárà ba gha \add Tcom-tcomsam\add* Tc'ẽem koe guu a chõò tamas kg'õè sa tcuù khama.  
\v 9 Ke hàà naka ta qãèan kúrú ka táá xhõekaguè guu; kg'anoa hãam x'aèm ka ta gha tcuù ke, ncẽè kaàn tcáó tama ta kò hãa ne.  
\v 10 Gaa domka, ncẽe ga ta x'aè ba hòòa hãa, ke hàà naka ta wèé khóèan koe qãèan kúrú, káí-kg'aise ẽe dtcòm̀s dim x'áém di ne koe.   
\s1 Còo di zi dqàèku zi hẽé naka tsgám̀ku zi hẽéthẽé e  
\p
\v 11 Bóò, nta noose kaia hãa góá ner ko tséékagu sa, ncẽer ko \add ncẽeska\add* tshàua te cgoa góá máá tu u ka.   
\p
\v 12 Gane ẽe ko chùi tu u q'ãe nqãa-qgai khòoè tu gha ka nea ko cgàam koe qãè-qgóósean cúíga tc'ẽe, nxãasega ne gha Krestem dis xgàus domka táá xgàraè ka.  
\v 13 Gane ẽe q'ãe nqãa-qgai khòoèa nea gane ka x'áèan qgóóa qari tama khama, igaba ne ko tc'ẽe gatu méé tu q'ãe nqãa-qgai khòoè sa, nxãasega ne gha gatu dim cgàam koe dqo̱m̀se ka.  
\v 14 Igaba tíí ka, cuiskagar c'ẽes gúùs koe dqo̱m̀sea hãa tite, gatá dim X'aigam Jeso Krestem dis xgàus koe cúí oose. Gaas koer guu a nqõó ba xgàua mááèa, ra tíí nqõó ba xgàua mááèa.  
\v 15 Q'ãe nqãa-qgai khòoè sa kana q'ãe nqãa-qgai khòoè tama sa gúù méé tama khama, igabam ko Nqari ba ka̱bas kg'õè sa kúrúa máá ta a\f + \fr 6:15 \fq ka̱bas kg'õè sa kúrúa máá ta a - \ft Gerika sa ko c'ẽe zi kg'ui zi tséékagu ncẽe ko máá: “ka̱base kúrúèa hãam nqõóm” khama ma, témé zi.\f*.  
\v 16 Tòókuan hẽé naka thõò-xama-máákuan hẽéthẽé méé i gane ẽe ko ncẽem x'áè-kg'áḿ ba xùri ne cgoa hãa, \add gane hẽé\add* naka Nqarim di ne Iseraele ne hẽéthẽé e.   
\p
\v 17 Còo dis ka méé i c'ẽe khóè ga táá cg'ãèan kúrúa máá te guu, cgáé-q'ooa te koer Jesom domka xgàrakuan di zi x'áí zi úúa hãa ke.   
\p
\v 18 Cgóm̀kuan X'aigam Jeso Krestem di méé i gatu dim tc'ẽem cgoa hãa, tíí qõe ga tuè. Amen.