\id EPH - Naro NT [nhr] -Botswana 2012 (DBL 2014) 
\h EFESO NE 
\toc2 EFESO NE 
\toc1 Efeso ne 
\toc3 Ef 
\mt1 EFESO NE  
\mt2 Paulom dis tcgãya sa  
\mt2 Efeso ne koe  
\imt1 Téé-cookg'ai sa  
\ip Paulom dis tcgãyas Efeso di ne khóè nem góá máána hãa sa tc'ãà dis ka ko Nqarim dis tc'ẽes ka kg'ui. Nqari ba kò tc'ẽe, wèés gúùs ẽe nqarikg'ai di sa hẽé naka nqõómkg'ai di sa hẽéthẽé gha Krestem koe xg'ae a cúís gúù sa kúrú sa (1:10). Gatagas ko thẽé Nqarim di ne khóè ne dtcàrà, Gam ko ma tc'ẽe khama ne gha ma xg'ae a Jeso Krestem cgoa cúís gúù sa ii sa.  
\ip Tc'ãà di xòèan tcgãyas di koem ko Paulo ba cúí iis ka nxàe, Nqarim Abom kò ma Gam di ne khóè ne ma nxárá tcg'òó sa hẽé, naka ne kò ma Jeso Krestem koe ma chìbia ne qgóóa mááè a kgoaraès ka hẽé, naka Nqarim dis nqòòkagukus ko ma Tcom-tcomsam Tc'ẽem ka ma máàkuès ka hẽéthẽé e.  
\ip Cám̀ dim xòèm koem ko nxárá-kg'ao ne bìrí, tseeguse méé ne Krestem dis kg'õè sa nqõómkg'ai koe kg'õè sa.  
\ip Tãáka zi dàò-kg'áḿ zia ko tséékaguè, a ko x'áí, Nqarim di ne khóè ne ko ma Krestem cgoa xg'ae a cúís gúù sa ii sa: kereke sa tc'áróm khama ii, me Kreste ba Tcúú Me e; a sa a nquum khama ii, Me Kreste ba hukuan dim Nxõ̱á Me e; a sa a séèès kos khóès khama ii, me Kreste ba khóès dim Khóè Me e.  
\ip Paulo ba kò káíse Nqarim di cgóm̀kuan Jeso Krestem koe hàna ka kg'ui. Wèé zi gúù zia ko Krestem di x'áàn koe guu a bóòè: Gam di ncàm̀kuan hẽé, naka dàòa-máákuan hẽé, naka chìbian di qgóóa-máákuan hẽé, naka cgóm̀kuan hẽé, naka q'ano-q'anokuan hẽéthẽé e.  
\ib  
\ip Qaa-qaasa kg'uia ne:  
\ili1 - kereke sa Krestem dim tc'áró me e, Me Kreste ba Tcúú Me e  
\ili1 - Krestem di zi qguù zi  
\ili1 - (tc'áróm di) kai-q'ooa ne  
\ili1 - Nqarim dis tc'ẽe sa  
\ili1 - tòókua ne  
\ili1 - cúís gúù sa ii  
\ib  
\ip Tcgãyas q'oo koe hàna zi:  
\io1 - Kreste ba hẽé naka kereke sa hẽéthẽé e \ior (1–3) \ior*  
\io1 - Ka̱bas kg'õè sa Krestem koe \ior (4–6) \ior*  
\c 1  
\ms1 Kreste ba hẽé naka kereke sa hẽéthẽé e (1–3)  
\s1 Tsgám̀kaguku zi  
\p
\v 1 Paulo ra a, Jeso Krestem dir x'áè úú-kg'ao\f + \fr 1:1 \fk x'áè úú-kg'ao - \ft Gerika sa ko “apostolo” témé.\f* ra, Nqarim ma tc'ẽea khama.  
\p Efeso koe hãa ne tcom-tcomsa, a Jeso Krestem koe dtcòm̀a hãa ner ko \add ncẽes tcgãya sa\add* góá máá, a ko máá:   
\p
\v 2 Nqarim gatá ka Xõò ba hẽé naka X'aigam Jeso Kreste ba hẽéthẽé tsara koe guua hãa cgóm̀kuan hẽé naka tòókuan hẽéthẽé méé i gatu cgoa hãa, témé.   
\s1 Krestem koe guua ts'ee-ts'eekg'aikua ne  
\p
\v 3 Dqo̱m̀mè méém Nqarim gatá dim X'aigam Jeso Krestem ka Xõò ba, ncẽe kò Krestem koe guu a nqarikg'ai koe hàna zi qgáì zi di ts'ee-ts'eekg'aikuan Tc'ẽem di wèé cgoa ts'ee-ts'eekg'ai taa ba.  
\v 4 Nqõóm kúrúè tamas cookg'ai koem kò Gam koe guu a nxárá tcg'òóa mááse ta a khama, tcom-tcomsa ta gha, a tcgáí q'ooa ba koe káà chìbi ii ka.  
\v 5 Ncàm̀kuan cgoam kò bóòa tcg'òó a nxàea hãa, Jeso Krestem koe ta gha guu a Gaam di ta cóá ta ii sa, ẽem kò ma tc'ẽea hãa a ma ncàm̀a hãa khama,  
\v 6 nxãasega ta gha x'áàko cgóm̀kuan Gam di dqo̱m̀ ka, ncẽem \add Gam dim Cóám\add* ncàm̀am hãam koe kgoarasea hãase máà taa a.  
\v 7 Krestem koe ta chìbian di qgóóa-máákuan dis kgoarase sa úúa. Gam di cgóm̀kuan dis qguùs koem guu a Gam di c'áòan cgoa x'ámá tcg'òó ta a hãa khama.  
\v 8 Cgóm̀kuan ncẽem tchààse máà taa hãa a, wèé tc'ẽean Gam di cgoa hẽé naka bóòa q'ãan cgoa hẽéthẽé e.  
\v 9 Nqari ba kò Gam di zi tc'ẽe zi chóm̀sea hãa zi q'ãa-q'ãa ta a, ẽem kò ma \add Krestem\add* koe guu a ncàm̀a hãa khama ma:  
\v 10 Eẽm Nqari ba nxárá tcg'òóa hãam x'aèm kam gha wèé zi gúù zi Krestem koe xg'ae-xg'ae a cúís gúù sa kúrú ka, wèés gúùs ẽe nqarikg'ai di sa hẽé naka nqõómkg'ai di sa hẽéthẽé e.  
\v 11 Nqari ba nxárá tcg'òó taa, Krestem koe ta gha Gaam di ta ii ka, ẽem kò ma bìrísea hãa khama, wèé zi gúù zim kò Gaam ko ma tc'ẽe khama hẽé naka Me ko ma bóòa tcg'òó zi khama hẽéthẽé ma kúrú khama,  
\v 12 nxãasega ta gha Gaam di x'áàn dqo̱m̀ ka, gatá ncẽe kò \add nqòòkaguèa hãam\add* Krestem koe tc'ãà a nqòòan úúa hãa ta.   
\p
\v 13 Gatu igaba tu Krestem koe hãa, ẽe tu kò tseeguan dim kg'uim, ncẽe qãè tchõàn gatu di kgoarakuan di ba ko kóḿ ka. Gam koe dtcòm̀an ka tu kò Gaam di tu ii dis x'áí sa tòó cgaeè, nqòòkaguèa hãam Tc'ẽem Tcom-tcomsa ba.  
\v 14 Tcom-tcomsam Tc'ẽe ba x'áí Me e, nqòòkaguèa hãa gúùan gha tseeguan kaga hàà sa. Gaam x'aèm kaga ta gha kgoarakuan cg'oèase hòò, nxãasega ta gha Gam di x'áàn dqo̱m̀ ka.   
\s1 Paulo ba ko Efeso ne còrèa máá  
\p
\v 15 Ra ko ncẽes gúùs domka còrèa máá tu u. X'aigam Jesom koe dtcòm̀an gatu di kar kóḿa hãa, naka wèé khóèan tcom-tcomsa koe tu úúa hãa ncàm̀kuan ka hẽéthẽé e.  
\v 16 Gaa domkar gatu domka Nqari ba qãè-tcaoa máán chõòkagu tama, a ko tiri còrèan koe tc'ẽe-tc'ẽese tu u.  
\v 17 Nqarim gatá dim X'aigam Jeso Krestem di ba, x'áàn ka Xõò bar ko dtcàrà, bóòa q'ãan dim Tc'ẽe bam gha máà tu u sa, Me nxãasega \add Nqarim di zi gúù zi\add* xgòre-kg'aia máá tu u, tu qãèse q'ãa Me ka.  
\v 18 \add Còrèr ko,\add* tcáóa tu gha x'áàkaguè, tu nxãasega q'ãa, dùútsa nqòòs koem tcii tua hãa sa hẽé, naka Gam dis qguùs x'áàko sa nta noose kaia hãa sa hẽéthẽé e, ncẽe tcom-tcomsa ne khóè ne Gam di nem nqòòkagua hãa sa.  
\v 19 \add Gatagar ko còrè, q'ãa tu gha\add* nta noose i Gam di qarian gatá ncẽe ko dtcòm̀ ta koe kaia, a nxáráè tite sa. Gam di qarian ncẽe ko kaia qarian cgoa tséé e,  
\v 20 qarian ẽem kò Krestem koe tséékagua hãa a, ẽem kò x'ooan koe ghùi Me, a nqarikg'ai koe kg'áòm x'õàm Gam dim xòè koe ntcòo Me ka.  
\v 21 \add Nqari ba gaa koe\add* wèé ne khóè ne ntcõó-q'ooga ne hẽé, naka x'aigan hẽé, naka tc'ãà-cookg'aian hẽé naka wèé qarian hẽé, naka wèé zi cg'õè zi hẽéthẽé tc'amkg'ai koe ntcòo Mea, ncẽem nqõóm koe cúí tamase, igaba ncẽe ko hààm nqõóm koe ga hẽéthẽé e.  
\v 22 Nqari ba wèé zi gúù zi \add Krestem di\add* nqàrèan ka nqãaka tòóa, \add a kerekes dim tc'ãà-cookg'ai ba kúrú Mea,\add* Me wèé zi gúù zi \add tc'ãà-cookg'aia hãa\add*. Ncẽem dàòm kam kerekes dim Tcúú Me e,  
\v 23 ncẽe Gam di tc'áró ii sa. Si Gam cgoa cg'oè-cg'oeèa hãa, Gaam ncẽe ko wèé ne khóè ne wèé gúùan cgoa cg'oè-cg'oe ba.   
\c 2  
\s1 Chìbian koe ta kò hãa a x'óóa hãa, igabagam kò Nqari ba Krestem koe kg'õèkagu ta a  
\p
\v 1-2 C'ẽe x'aè ka tu kò x'óóa hãa, gatu di cg'ãè cauan hẽé naka chìbian hẽéthẽé koe tu kò hãa ka, a tu a kòo cg'ãèm dàòm koe kg'õè, ncẽem nqõóm di ne khóè ne khama ma, a kò tc'ãá-q'oo dim tc'ãà-cookg'aim di qarian dòm̀ q'oo koe hãa, tc'ẽem ncẽe ko ncẽeska khóè ne ẽe Nqari ba kóḿ tama ne koe tséé ba.  
\v 3 Gataga ta kò wèéa ta ga gane khama ii, a kòo gatá di cgàan ko tc'ẽe sa xùri, a kòo cgàa ba hẽé naka tc'ẽean hẽéthẽé ko tc'ẽe zi gúù zi kúrú, a kò gatà iim dàòm ka ncìísega kg'õèa ta q'oo koe \add Nqarim ka\add* xgóà-cgaekuan tééa máána hãa ta khóè ta a, c'ẽe ne khóè ne khamaga ma.   
\p
\v 4-5 Igabagam kò Nqari ba Gam dis ncàm̀kus kaias cgoa ncàm̀ ta a, a kò cg'ãè cau ta ii a x'óóa hãa koe Krestem cgoa xg'ae a kg'õèkagu ta a. A kò ncẽes gúù sa thõo-xama-máákuan kam cg'oè cgaeèa hãa domka kúrú. Cgóm̀kuan domka tu kgoaraèa!  
\v 6 A ba a kò Gam cgoa xg'ae a \add x'ooan koe\add* ghùi ta a, a kúrú ta a, ta kò Gam cgoa xg'ae a nqarikg'ai di zi qgáì zi koe ntcõó, Jeso Krestem koe.  
\v 7 Nxãasegam gha hààko zi x'aè zi ka Gam di cgóm̀kuan dis qguùs nxárá chõòè tite sa x'áí ka, ncẽem kò Jeso Krestem koe guu a Gam di qãèan koe máà ta a sa.  
\v 8 Dtcòm̀an koe tu guu a cgóm̀kuan domka kgoaraèa khama, si ncẽe sa gatu koe guu tama, a Nqarim dis aba si i,  
\v 9 a gatu di tséé-q'ooan koe guu tama, nxãasega i gha táá cúí khóè ga dqo̱m̀se ka.  
\v 10 Nqarim tshàu ka ta kúrúèa khama, a Jeso Krestem koe kúrúèa, qãè tsééan ta gha kúrú ka, ncẽem kò Nqari ba nxãakamaga kg'ónòa tòóa a, gaan q'oo koe ta gha qõò ka.   
\s1 Krestem koe cúís gúù sa kúrúa ne  
\p
\v 11 Gatu ncẽe tãá zi qhàò zi di iise ábàèa\f + \fr 2:11 \fk ábàèa - \ft Gerika sa ko máá: “cgàam koe,” témé.\f* tu cgoar ko kg'ui. \add Juta\add* ne kò q'ãe nqãa-qgai khòoè, ncẽe khóèm ko tshàua ba cgoa cgáé-q'ooa ba koe kúrús gúù sa, a ne a ko nxãaska ‘q'ãe nqãa-qgai khòoèa ne’ ta ma tciise, igabaga tu ko gatu ‘q'ãe nqãa-qgai khòoè tama ne’ ta ma tciiè. Ke méé tu tc'ẽe-tc'ẽese,  
\v 12 ẽe x'aè ka tu kò Kreste ba úú tama sa, a tu a kò Iseraele di ne khóè ne ka tãá nqõó di tu khóè tu u, a kò qáé-xg'aes nqòòkagukuan dis koe c'úùsea tu khóè tu u, a tu a kò nqòòan ga úú tama, a kò nqõómkg'ai koe Nqari úú tama.  
\v 13 Igaba tu ncẽeska gatu ẽe kò nqúù ii tu, Jeso Krestem koe, cúùse óáèa hãa, Krestem di c'áòan ka.  
\v 14 \add Kreste ba\add* gatá dim tòóku Me e khama, ncẽe kúrú ta a ta cúí ii ba, cám̀ xg'ae sara a kò ii igaba, a ba a hòrekuan dim xhàrom q'aa-q'aa ta a kòo ba xg'aekua ta koe khõá hãa. Gam di cgàan koem kò  
\v 15 \add Juta ne di\add* x'áèan hẽé, naka gaan di x'áè-kg'áḿan hẽé naka dqàè-kg'aman hẽéthẽé cg'õo, a cúím tc'áróm ka̱ba ba Gam koe kúrú, cám̀ tc'áróan téé-q'oo koe, tòóku sa kúrúan ka.  
\v 16 Xgàus koe x'óóan Gam di kam kò wèé sara qhàò sara cúím tc'áróm koe Nqarim cgoa tòókukagu, a kò gane di hòrekuan gaas xgàus cgoa ga cg'õo.  
\v 17 Me kò hàà tòókuan di qãè tchõàn xgaa-xgaa: gatu ẽe kò nqúù ii tu koe hẽé, naka gane ẽe cúù ne koe hẽéthẽé e.  
\v 18 Gam koe ta ko guu a wèéa ta ga cúím Tc'ẽem cgoa kgoarasease Abom koe síí khama.   
\p
\v 19 Khama tu ncẽeska tãá za guua kana c'úùsea hãa tu khóè tu tama tu u, igaba tu ncẽeska ẽe tcom-tcomsa ne cgoa cúím nqõóm di tu khóè tu u, a tu a gataga Nqarim dim nquum di tu x'ãè-kg'ao tu u.  
\v 20 Gaam nquum dis tshoa-tshoase-q'oo sa x'áè úú-kg'ao xu hẽé naka porofiti xu hẽéthẽé ka kúrúèa hãa, Me Jeso Kreste ba nquum huku dim nxõ̱á Me e.  
\v 21 Gam koem ko wèém nquu ba qgóóa xg'ae a kaikaguè, a ba a gha nxãasega X'aigam koe tcom-tcomsam tempele ba ii.  
\v 22 Gam koe tu ko gatu igaba \add c'ẽe ne dtcòm̀-kg'ao ne cgoa\add* tshàoa xg'aeè, nxãasega tu gha Tc'ẽem koe guu a Nqarim gha x'ãèm qgáì ba ii ka.   
\c 3  
\s1 Paulo ba ko tãá zi qhàò zi koe Krestem ka xgaa-xgaa  
\p
\v 1 Ncẽes gúùs domkar kò tíía Paulo ra, Jeso Krestem domka qáéèa hãa ra, gatu tãá zi qhàò zi di tu domka ra... \add ko máá:\add*  
\v 2 Nqarim máà tea hãas tséés cgóm̀kuan xgaa-xgaa dis ka tu gáé kóḿa hãa, \add ra gha gaa cgóm̀kuan\add* gatu koe \add tséékagu\add*.  
\v 3 Nqari ba kò Gam dis tchõàs chóm̀sea hãa sa x'áí tea hãa, ra kò gaas ka kg'aia xòm̀se góá máá tua hãa.  
\v 4 Eẽ tu kòo ncẽer tíí góá hãas gúù sa nxárá ne tu gha q'ãa, Krestem dis tchõàs chóm̀sea hãa sar q'ana hãa sa.  
\v 5 Ncẽe nqáéa zi x'aè zi kas kò cúím khóèm ga ba q'ãa-q'ãaè tama, igabam ncẽeska \add Nqari ba\add* Tcom-tcomsam Tc'ẽem koe guu a Gam di xu tcom-tcomsa xu x'áè úú-kg'ao xu hẽé, naka porofiti xu hẽéthẽé koe x'áí sia hãa.  
\v 6 \add Si ncẽes tchõàs chóm̀sea hãa sa ncẽe si i:\add* Jeso Krestem koe ne kò tãá zi qhàò zi di ne qãè tchõàn koe guu a \add Juta ne\add* cgoa xg'ae a Nqarim di zi gúù zi di ne q'õò-kg'ao ne kúrúèa, a hàà gane cgoa xg'ae a cúím tc'áró ba kúrú, a ne a kò \add Nqarim nxàea hãas\add* nqòòkaguku sa gane cgoa xg'aea máá.   
\p
\v 7 Nqarim di qarian di tséé-kg'áḿan koem kò guu a Gam di cgóm̀kuan máà te, ncẽes tchõàs qãès dim tséé-kg'ao bar gha kúrú di i.  
\v 8 Wèé ne ẽe tcom-tcomsa ne kar nqãaka hãas téé-q'oos di ra a, igabar ncẽe cgóm̀kuan máàèa hãa, tãá zi qhàò zi di ne koer gha Krestem di zi qguù zi ncẽe nxárá chõòè tite zi di qãè tchõàn xgaa-xgaa ka,  
\v 9 a wèé ne khóè ne q'ãa-q'ãa, Nqarim ko ma Gam dis tchõàs chóm̀sea hãa sa ma qõòkagu sa. Nqarim ncẽe wèé zi gúù zi kúrúa hãa ba kò ncẽes gúù sa kúrú si kuri xu kuri xu táá q'ãase,  
\v 10 nxãasegam gha \add Nqari ba\add* ncẽem kámám ka kerekes koe guu a bóòse tamam nqõóm\f + \fr 3:10 \fq bóòse tamam nqõóm - \ft Gerika sa ko máá: “nqarikg'ai di zi \+add qgáì zi\+add*,” igabam ko ncẽem kg'ui ba Nqarim di x'ãè-q'oo ka kg'ui tama, domkam ko “bóòse tamam nqõó ba” ta ma ma góáè. Gataga thẽé 6:12 ba bóò.\f* di xu tc'ãà-cookg'ai xu hẽé naka qarian hẽéthẽé koe, Gam di q'ãan di tc'ẽean kúrú i q'ãase ka - \add Gam di q'ãan di tc'ẽean ncẽe ko\add* káí zi tãáka zi dàò zi ka x'áíse e.  
\v 11 Nqõóm kúrúè tamas cookg'ai koem kò ma tc'ẽea hãa khamam kò ma Nqari ba Jeso Krestem gatá dim X'aigam koe guu a ncẽes gúù sa kúrú.  
\v 12 Gam domka ta gha Gam koe dtcòm̀s koe guu a kgoarasease Nqarim hàna koe tcãà, tcoman úúa hãase.  
\v 13 Gaa domkar ko dtcàrà tu u, táá tu gha xgàrasean tiri ka xhõen-tcáó sa; gatu domkar ko kúrú u, qãè-tcao tu gha máá a ka.\f + \fr 3:13 \fq qãè-tcaoa tu gha máá a - \ft Gerika sa ko máá: “gatu di x'áà a,” témé.\f*   
\s1 Paulo ba ko gaia Efeso ne còrèa máá  
\p
\v 14 Gaa domkar ko \add gatá ka\add* Xõòm cookg'ai koe qúrùa te cgoa qám̀se,  
\v 15 ncẽe nqarikg'ai hẽé naka nqõómkg'ai hẽéthẽé di zi qhàò zi wèé zi cg'õèan máàna hãa ba.  
\v 16 Ncẽem ko ma x'áàkos qguù sa úúa khamar ko ma \add còrè Me\add*, Gam dim Tc'ẽem koem gha guu a tcáóa tu q'oo koe qari-qari tu u sa.  
\v 17 \add Ra ko gataga còrè,\add* Krestem gha dtcòm̀an koe guu a gatu di tcáóan koe x'ãè sa, nakas gha ncàm̀ku sa gatu dis to̱be sa hẽé naka tshoa-tshoase-q'oo sa hẽéthẽé ii sa.  
\v 18 \add Còrèr ko,\add* qarian méé tu úú naka nxãasega wèé ne ẽe tcom-tcomsa ii ne cgoa Krestem di ncàm̀kuan di tc'ãò-tc'ãoan bóòa q'ãa sa: gaan di tchàà-q'ooan hẽé, qáò-q'ooan hẽé, naka qàm-q'ooan hẽéthẽé e,  
\v 19 nxãasega tu gha ncàm̀kuan ncẽe q'ãa sa nqáéa hãa q'ãa ka. \add Ncẽe zi gúù zi kar ko còrè,\add* nxãasega tu gha wèé cg'oè-q'ooan Nqarim di cg'oèan di ka cg'oè-cg'oeè ka.   
\p
\v 20 Qaria nem úúa, wèés ẽe ta ko dtcàrà kana tc'ẽe-tc'ẽese sam gha kaisase tc'amaka nqáéa hãase kúrú di i, ncẽe ko gatá koe tséé qarian koe guu a.  
\v 21 Kerekes koe hẽé naka Jeso Krestem koe hẽéthẽé méém dqo̱m̀mè, wèé zi qhàò zi \add khóè ne di zi ko ma xùriku khama\add*, chõò tamase. Amen.   
\c 4  
\ms1 Ka̱bas kg'õè sa Krestem koe (4–6)  
\s1 Krestem dim tc'áróm koe cúís gúù sa kúrúa ne  
\p
\v 1 Gaa domkar ko tíí, ẽe X'aigam domka qáéèa ra dtcàrà tu u, qãèse tu gha kg'õè sa, ẽem Nqari ba tcii tua hãas kg'õè sa kg'anoa hãas kg'õè sa.  
\v 2 Wèé x'aè ka méé tu cg'áré-cg'arese, naka tua qãè tu khóè tu ii, qáò tcáó tu, ncàm̀kuan cgoa qgóókua hãa tu,  
\v 3 qáé-xg'aes tòókuan dis koe ko guu a wèé qaria tu cgoa Tc'ẽem koe cúí ii sa qgóóa qari tu.  
\v 4 Cúím tc'áró ba hãa, me cúím Tc'ẽe ba hãa, ẽe tu kò ma gataga cúís nqòòs koe ma tciièa hãa khama, ẽem kò Nqari ba tcii tua hãa ka.  
\v 5 Me cúím X'aiga ba hãa, si cúís dtcòm̀ sa hãa, si cúís tcguù-tcguuku sa hãa,  
\v 6 cúím Nqari ba hãa, wèéa \add ta\add* dim Xõò ba, wèé zi gúù zi ka tc'amaka hãa ba, wèé za ga hẽé, naka wèéan koe ga hẽéthẽé e.   
\p
\v 7 Igabaga ta wèéa ta ga aba sa máàèa, eem Kreste ba Gam dis tc'ãò-tc'ãos koe guu a q'aa-q'aa máá taa hãa sa.  
\v 8 Gaa domka i ko máá:  
\q1 “Eẽm xg'ao ko tc'amaka qaò  
\q1 kam xg'ao Gam di xu cg'õo-kg'ao xu qáé  
\q1 a ba a kò khóè ne aban máà,”  
\m téméè.   
\m
\v 9 Ncẽe i ko máá: “Xg'aom tc'amaka qaò,” téméè ka sa ko dùú sa nxàeè? Kg'aikam kò nqãaka hàna xu qgáì xu nqõóm di xu koe xõana hãa sa ko nxàeè.  
\v 10 Eẽ kò xõana hãa ba kò Gam ga Me e, ncẽe kò wèé nqarikg'aian ka tc'amaka qaòa hãa ba, nxãasegam gha wèé gúùan cg'oè-cg'oe ka.  
\v 11 Aba zi ẽem kò tcg'òóa hãa zia kò c'ẽe xu gha x'áè úú-kg'ao xu ii, xu c'ẽe xu porofiti xu ii, xu c'ẽe xu qãè tchõàn di xu tsa̱i-tsa̱i-kg'ao xu ii, xu c'ẽe xu xg'ae zi di xu kòre-kg'ao xu hẽé naka xgaa-xgaa-kg'ao xu hẽéthẽé ii di zi ii.  
\v 12 A kò ncẽem dàòm ka tcom-tcomsa ne khóè ne kúrú ne \add Nqari ba hẽé naka c'ẽe ne hẽéthẽé\add* tsééa máán kg'ónòsea máána hãa, nxãasegam gha Krestem dim tc'áró ba kaikaguè ka,  
\v 13 ta nxãakg'aiga síí wèéa ta ga dtcòm̀s koe cúís gúù sa kúrú, a kaia ta khóè ta ii, Nqarim dim Cóá ba q'ana hãa ta, nxãasega ta gha cg'oèa hãas tc'ãò-tc'ãos Krestem dis téé-q'oos dis koe síí ka.  
\v 14 Nxãasega ta gha táá cg'áré cóán khama ii, a tshàan di qhonèan ka wèé za xàbùèa te ka, naka táá wèés xgaa-xgaas di tc'ãán ka wèé za dqòm̀mèa te guu. Khóèan di zi kàa-kg'áḿ zi hẽé naka ho̱àkaguko zi dàò zi hẽéthẽé cgoa ne ko tsa̱ákagu tu u, a ko qãèm dàòm koe tcg'òó tu u.  
\v 15 Hààn ta táá gatà ii guu, gabà méé ta ncàm̀kuan cgoa tseeguan nxàe, naka ta nxãasega kai naka wèé zi gúù zi koe Gam khama ii, Krestem ncẽe Tcúú ii ba.  
\v 16 Gam koe i ko guu a wèé tc'áróan kai, i ko wèé xòèan cgáé-q'oom di qõòa xg'ae a q'amku-q'oo zi koe qarika qgóóku. Eẽm ko wèém xòèm cgáé-q'oom di ba ma gam dis tséé sa cúía kúrú khamam ko ma cgáé-q'oo ba kai, a ko ncàm̀kuan koe tshàoa ghùise.   
\s1 Ka̱bas kg'õè sa Krestem koe  
\p
\v 17 Gaa domkar ko wèé tcáóa te cgoa ncẽe gúùan X'aigam cookg'ai koe bìrí tu u a ko máá: Táá méé tu tãá zi qhàò zi di ne khóè ne dis kg'õè sa kg'õè guu, ncẽe cg'ãa-cg'anasea tc'ẽean úúa ne.  
\v 18 Gane di komsana taman hẽé naka gane di tc'irì-tc'irisean hẽéthẽé domka ne ntcùú-ntcuu tcáóèa, a ne a Nqarim dis kg'õès cgoa qõòa mááku tama.  
\v 19 Sau-cgaean di tc'ẽe ne úú tama, a ne a qgóóse tamas koe máàsea hãa, wèé gúùan cg'ãè ne gha nxãasega kúrú ka, a ko wèé x'aè ka ncẽe gúùan qaara mááse.   
\p
\v 20 Igaba tu kò gatu ncẽeta iim dàòm ka táá Kreste ba xgaa-xgaase.  
\v 21 Tseeguan kaga tu Gam ka kóḿaa hãa, a Gam ka xgaa-xgaaèa hãa, tseegua ne Jesom koe hãa khama.  
\v 22 Ncìí cauan gatu dis kg'õès kg'aiakas di méé tu aagu, ncóó-kg'áḿ zi ncẽe ko ho̱àkagu tu u zi ka ko cg'ãè-cg'ãeè e.  
\v 23 Naka i gatu di tc'ẽean hẽé naka tcáóan hẽéthẽé ka̱ba-ka̱baè,  
\v 24 naka tu ka̱base hã̱a, Nqarim dis iis khama ma, tseeguan di tchànoan koe hẽé naka q'anoan koe hẽéthẽé e.   
\p
\v 25 Gaa domka méé tu nxãaska gatu di tshúù-ntcõan aagu nakam wèém khóè ba gam ka c'ẽem cgoa tseeguan kg'ui, wèéa ta ga cúím tc'áróm di ta a ke.  
\v 26 Xgóà tsi kò hãa ne táá tsari xgóàn hẽé naka i chìbian koe tcãà tsi guu. Táá wèém cáḿ ba xgóà hãa naka i síí dqòa guu.  
\v 27 Táá dxãwa ba kòm̀ máà guu.  
\v 28 Eẽ ko ts'ãàm khóè ba méém táá gaicara ts'ãà guu, igabaga méém tséé naka baa qãè gúùan tshàua ba cgoa kúrúa mááse, naka baa gha nxãasega ẽe gha ko hùian qaa ne c'ẽe gúùan máà.   
\p
\v 29 Táá cg'ãè kg'uian hẽé naka i kg'áḿa tu koe tcg'oa guu, igaba méé i qãè kg'uian cúí ii, ncẽe ko tshàoa ghùi tu u, a ko c'ẽe ne qaaseko \add gúùan\add* máà a, nxãasegas gha ẽe tu ko kg'ui sa ẽe ko kóḿ si ne qãèan kúrúa máá ka.  
\v 30 Táá méé tu Tcom-tcomsam Tc'ẽem Nqarim di ba thõò-xám̀kagu guu, ncẽe tu kò q'õòkuan dis x'áí sa Gam ka tòó cgaeè ba, nxãakg'aigam gha síí kgoarakuan dim cáḿ ba hàà di sa.  
\v 31 Cg'ãè tcáóan hẽé naka qão-qão-tcáókuan hẽé naka xgóà-cgaekuan hẽé naka q'au-kg'aikuan hẽé naka cóèkuan hẽéthẽé méé i gatu koe kaà, naka hòrekuan di zi tc'ẽe zi cg'ãè zi hẽéthẽé e.  
\v 32 Igaba méé tu gatu ka c'ẽean koe qãè tu ii, naka tua gatu ka c'ẽe ne tcáóa tu xgobekg'ama máá, naka qgóóa máá tsáá ka c'ẽe ba chìbia ba, ẽem ma Nqari ba ma Krestem koe chìbia tu ma qgóóa máá tua hãa khama.   
\c 5  
\s1 X'áàm koe kg'õèa ne  
\p
\v 1 Ke méé tu Nqarim di tu serè-kg'ao tu ii, ncàm̀-ncamsa tu cóá tu iise,  
\v 2 naka tua ncàm̀kuan cgoa kg'õè, ncẽem ma Kreste ba ma ncàm̀ taa hãa khama ma, a ba a kg'õèan Gam di máàna hãa gatá domka, qãè hm̀m̀s dàòa-máákus iise, a ba a qhàea-mááku Me e, Nqarim koe.   
\p
\v 3 Igaba méé i táá gatu xg'aeku koe cg'áràn kóḿse guu, kana c'ẽe cg'uri ga igaba, kana ncóókuan ga igaba, gatà iis kg'õè sa tcom-tcomsa ne kg'anoa hãa ke.  
\v 4 Cg'ãè cauan ga igaba kana káà hùi kg'uian ga igaba, kana tshúù kg'uian ga igaba, ncẽe qaase tama a, igaba méé i qãè-tcaoa máákuan hãa.  
\v 5 Ncẽean méé tu q'ãas gúù si i khama: dìím wèém ẽe ko cg'áràn kúrú ba, kana q'ano tama ba, kana ẽe ko c'ẽe ba ncóó ba (ncẽe kúrúa mááseèa nqárìan ko dqo̱m̀ ba) hẽéthẽéa cuiskaga nqòòkaguèa hãa gúùan hòò tite, x'aian Krestem di hẽé naka Nqarim di hẽéthẽé koe.   
\p
\v 6 Táá hẽé naka i c'ẽe khóè ga qàe-qae tu u guu, káà hùi kg'uian cgoa, ncẽes gúùs domka i ko Nqarim di xgóàn ẽe komsana Me tama ne hàà cgae ke.  
\v 7 Ke nxãaska gane cgoa táá xg'ae guu.   
\p
\v 8 C'ẽe x'aè ka tu kò ntcùúan di tu u, igaba tu ncẽeska X'aigam koe x'áàn di tu u, ke méé tu x'áàn di tu cóá tu iise kg'õè. \fig X'áà-x'aa-kg'ai cgoa dis gúù sa xhàrom di kòm̀an koe|src="LB00148.tif" size="col" ref="5:8" \fig*  
\v 9 X'áàm di tc'õoa ne ko hòòè wèés ẽe qãès koe naka wèés ẽe tchànos koe hẽé naka ẽe tseegus koe hẽéthẽé e khama.  
\v 10 Kúrú naka bóò dùú sa ko Nqari ba qãè-tcaokagu sa.  
\v 11 Káà tc'õo tsééan, ntcùúan-q'oo di méé tu tchõà úú cgoa guu, igaba méé tu cg'ãè e sa x'áí.  
\v 12 Gúù zi ẽe ne ko chóm̀sease kúrú zi ka kg'uian igaba i sau-sauga a khama.  
\v 13 Igaba wèés gúùs ẽe ko x'áàn cgoa x'áà-x'aaè sa ko bóòse,  
\v 14 wèés gúùs ẽe ko bóòse sa x'áàn \add di tséé\add* e khama. Gaa domkaga i ko máá:  
\q1 “Kókò, tc'om-kg'ao tseè,  
\q1 naka tẽe x'ooan koe,  
\q1 nakam gha Kreste ba x'áà-x'aa tsi,”  
\m téméè.   
\p
\v 15 Ke méé tu qãèse bóò, nta tu ko ma kg'õè sa, táá káà tc'ẽe ne khóè ne khama ma kg'õè guu, igaba tc'ẽega khóè khama ma.  
\v 16 Qãèse wèém x'aè ba tséékagu, cáḿ zia cg'ãè zi i ke.  
\v 17 Gaa domka méé tu táá káà-tc'ẽekaguse guu, igaba kúrú naka X'aigam \add Nqarim\add* dis tc'ẽe sa dùú si i sa q'ãa.  
\v 18 Táá gõéan ka nqàrekaguè guu, nxãaska tu q'ãa tama dùú sa tu ko kúrú sa ke, igaba méé tu Tcom-tcomsam Tc'ẽem ka cg'oè-cg'oeè,  
\v 19 naka pesalema zi ka gatu ka c'ẽea ne cgoa kg'ui, ciian cgoa hẽé naka Tcom-tcomsam Tc'ẽem di ciian cgoa hẽéthẽé e, naka tua nxáè naka tcáóa tu koe X'aigam \add Nqari\add* ba ciian kúrúa máá.  
\v 20 Wèé x'aè ka, wèé zi gúù zi koe Nqarim Abo ba qãè-tcaoa máá, gatá dim X'aigam Jeso Krestem cg'õè koe.   
\s1 Khóè zi hẽé naka khóè xu hẽéthẽé e  
\p
\v 21 Krestem di q'áòan domka tsáá ka c'ẽe ba máàse.   
\p
\v 22 Khóè saoè, gasao di xu khóè xu koe máàse, ncẽe sao ko X'aigam \add Nqarim\add* ka hẽé khama.  
\v 23 Khóè ba khóès dim tcúú me e, ncẽem Kreste ba ma gataga Tcúú ba hẽé naka Kgoara-kg'ao ba hẽéthẽé ii khama, Gam dis kerekes ncẽe tc'áróa ba iis koe.  
\v 24 Ncẽes kereke sa ma Krestem koe máàsea hãa khamaga méé zi khóè zi gataga thẽé wèé gúùan koe gazi di xu khóè xu koe máàse.   
\p
\v 25 Khóè xaoè, gaxao di zi khóè zi méé xao ncàm̀, ncẽem ma Kreste ba ma kereke sa ma ncàm̀a hãa khama, a Gam di kg'õèan gas domka máàna hãa,  
\v 26 nxãasegam gha kúrú si si tcom-tcomsa ii ka, a ba a kò tshàan cgoa xg'aà si, Gam dim kg'uim cgoa,  
\v 27 nxãasegam gha x'áàkos kereke sa úú ka, cg'uri úú tama sa, kana nqa̱ia hãa tama sa, kana c'ẽe gúù gatà ii igaba. Igaba méés tcom-tcomsa ii, naka cúí chìbi ga úú tama.  
\v 28 Gaam dàòm cúím ka méé xu khóè xu gaxu di zi khóè zi ncàm̀, gaxu di tc'áróan khamaga ma. Khóèm ncẽe gam dis khóè sa ncàm̀a hãa ba ncàm̀sea.  
\v 29 Gatá ka cúím ga ba qanega gam dim cgáé-q'oo ba hòrea hãa ta ga hãa, igabam ko tc'õókagu me, a ko gataga kòre me, ncẽem ko Kreste ba ma kerekes ka hẽé khama.  
\v 30 Wèéa ta ga Gam dim tc'áróm di ta xòè ta a khama.  
\v 31 Ncẽem dàòm kam gha khóè ba gam ka xõò ba hẽé naka xõò sa hẽéthẽé guu, a ba a gha gam dis khóès cgoa cúí ii, khara gha gakhara cám̀ khara cúím cgàa ba kúrú.  
\v 32 Ncẽes kàas chóm̀sea sa kaisa si i, igabar ko Kreste ba hẽé naka kereke sa hẽéthẽé ka kg'ui.  
\v 33 Gatà i ii igaba méém wèém khóè ba gam dis khóè sa ncàm̀, ẽem ma ncàm̀sea hãa khamaga ma, nakas wèés khóè sa gataga gas dim khóè ba tcom.   
\c 6  
\s1 Cóán hẽé naka xõò ga ne hẽéthẽé e  
\p
\v 1 Cóá tuè, X'aigam \add Nqarim\add* koe gatu ka xõò ga ne komsana, ncẽe sa tchànos gúù si i ke.  
\v 2 Saò ba hẽé naka saò sa hẽéthẽé khara tcom (ncẽea tc'ãà dim x'áè-kg'áḿ ga me e nqòòkagukus cgoa \add ncẽe ko máá:\add*)  
\v 3 “naka i gha nxãasega wèéan ga qãèse qõòa máá tsi naka tsi gha nqõómkg'ai koe qáòse kg'õè,” témé ba.   
\p
\v 4 Cóán ka xõò ga xaoè, gaxao di cóán táá kúrú naka i xgóà guu, igaba kaikagu u dqàè e kose naka X'aigam \add Nqarim\add* di x'áèan koe hẽéthẽé e.   
\s1 Qãàn hẽé naka x'aigan hẽéthẽé e  
\p
\v 5 Qãà tuè, gatu di x'aigan nqõómkg'ai di komsana, q'áòan hẽé naka cgùruan hẽéthẽé cgoa, cúí tcáóa tu cgoa, ẽe tu ga ko Krestem ka hẽé khamaga ma.  
\v 6 Tcgáí cgoa tu kò bóòè ne cúí ka tamase, qãè-tcaokagu ne tu gha ka, igaba qãà tu Krestem di tu iise, Nqarim dis tc'ẽe sa ko tcáóa tu koe guu a kúrúse.  
\v 7 T'õè tcáóan cgoa tsééa tu kúrú, ncẽe tu ga ko ma X'aigam \add Nqari\add* ba ma kúrúa máá a khama, khóèm ka tamase.  
\v 8 Q'ãa méé tu qãès gúùs ẽem ko c'ẽem khóè ba kúrús kam gha X'aigam \add Nqarim\add* ka ka̱bi mááè sa, qãàm ga ii, kana qãà tama baa ga ii igaba.   
\p
\v 9 Gaxao x'aiga xaoè, gane koe gataga hẽé, naka xgáèkuan tòóa dìbi, q'ana hãase X'aigam gane di, a gataga gatu di ba nqarikg'ai koe hàna sa, ncẽe tãákase khóèan qgóó tama ba.   
\s1 Cg'ãè qarian cgoa x'ãàkua ne  
\p
\v 10 Còo dis ka, X'aigam \add Nqarim\add* koe méé tu qari ii naka Gam di qarian kaisa koe hẽéthẽé e. \fig Roma dim ncõo-kg'ao ba tséé cgoa di qgáían ha̱na|src="LB00196.tif" size="col" ref="6:10-17" \fig*  
\v 11 Nqarim máà ta a zi qgáí zi xgáèa mááse di zi wèé zi méé tu hã̱a, naka tua gha nxãasega dxãwam di zi qàe-qaeku zi cg'ãè zi koe tééa mááse.  
\v 12 Cgàa ba hẽé naka c'áò ba hẽéthẽé cgoa ta x'ãàku tama, a ta a ko x'aiga xu hẽé, naka qarian hẽé, naka tc'ãà-cookg'ai xu ntcùúan dim nqõóm di xu hẽé, naka cg'ãè tc'ẽean di qarian bóòse tamam nqõóm\f + \fr 6:12 \fq bóòse tamam nqõóm - \ft 3:10 koe bóò.\f* di hẽéthẽé cgoa x'ãàku khama.  
\v 13 Ke méé tu nxãaska Nqarim máà ta a qgáían xgáèa máásean di wèé ga séè naka hã̱a, naka tua gha nxãasega cg'ãèm cáḿ ka xgáèa mááse, naka tua gha wèé gúù ga kúrúa hãase tééa mááse.   
\p
\v 14 \add Qarika\add* méé tu téé nxãaska, naka tseeguan kháóa tu koe bànem khama ma qáé, naka tchànoan tcãà, dxùua tu ko xgáèa máá di gúùan khama ma.  
\v 15 Tcãà nqàrè nxàboa tu koe, \add x'áís iise,\add* qãè tchõàn tòókuan di tu kg'ónòsea máána hãa di sa.  
\v 16 Ncẽe zi gúù zi wèé zi koe méé tu dtcòm̀an xgáèa mááse di gúùan iise séè, ncẽe gaan cgoa tu gha ka̱ruko kg'áóan ẽe cg'ãè iim di qgài-qgai i.  
\v 17 Naka cábás kgoarakuan di sa séè, xgáèa ko máá tu us cábás khama ma, naka ntcàum \add Tcom-tcomsam\add* Tc'ẽem di ba hẽéthẽé e, ncẽe Nqarim dim kg'ui ba ii ba,  
\v 18 naka tu gataga wèé x'aè ka Tc'ẽem koe còrè, wèé còrèan koe hẽé naka dtcàràn koe hẽéthẽé e. Gaas gúùs ka méé tu wèé qari ka kòresea hãa naka wèé ne tcom-tcomsa ne khóè ne còrèa máá.  
\v 19 Còrèa máá te gataga, nakam gha nxãasega, ẽer kòo kgóà kg'áḿ a kg'ui ne, Nqari ba kg'uian máà te, nakar gha qãè tchõàn di chóm̀sean kgoarasea hãase kg'ui.  
\v 20 Gaa domkar gaan dir kg'uia máá-kg'ao ra a, a táùan cgoa qáéèa, nxãasegar gha q'áò tamase nxàe e ka, ncẽer ga ko ma kg'ui khama ma.   
\s1 Còo di zi tsgám̀kaguku zi  
\p
\v 21 Tigikom ncàm̀-ncamsam qõe ba, a X'aigam \add Nqarim\add* koe tcom-tcomsam tséé-kg'ao ba gha tíí ka wèé gúùan bìrí tu u, nxãasega tu gha gatu igaba q'ãa, dùú sar ko kúrú sa ka.  
\v 22 Gatu koer tsééa úú mea ncẽes tséés domkaga, nxãasega tu gha q'ãa nta ta ii sa ka, me gha gataga tcáóa tu ghùi-ghui ka.   
\p
\v 23 Dtcòm̀-kg'ao ne koe méé i tòókuan hãa, naka ncàm̀kuan hẽéthẽé e, dtcòm̀an cgoa, Nqarim Xõòm koe guua a, naka X'aigam Jeso Krestem koe hẽéthẽé e.  
\v 24 Cgóm̀kuan méé i wèé ne ẽe gatá dim X'aigam Jeso Kreste ba ncàm̀a hãa ne koe hãa, chõò tama ncàm̀kuan cgoa.