\id 2CO - Naro NT [nhr] -Botswana 2012 (DBL 2014) \h 2 KORINTA NE \toc2 2 KORINTA NE \toc1 2 Korinta ne \toc3 2Ko \mt1 2 KORINTA NE \mt2 Paulom dis tcgãyas cám̀ di sa \mt2 Korinta ne koe \imt1 Téé-cookg'ai sa \ip Cám̀ dis tcgãyas Paulom di sa Korinta ne dis kerekes cgoam kò tshúù qgáì koe hãa x'aè ka góáèa hãa. C'ẽe ne kerekes di nea kò cg'ãè zi dàò zi cgoa Paulo ba qaru cgae, igabam kò Paulo ba gam di qáò tcáóan x'áí, a ba a ko kaisase tc'ẽe, xg'ae ne gha a tòóku sa. Tcgãyas di xòèan tc'ãà di koem ko Paulo ba Korinta dis kerekes cgoam ma tòókua hãas ka kg'ui. A ko nxàe, ntam kò ma cóèkuan ka hẽé, naka kerekes koe hàna q'aa-q'aasean ka hẽéthẽé ma xgóàse xo̱a sa, a ba a ko kaisa qãè-tcaoan gam di x'áí, gam di xgóàse xo̱a nea tcóósean hẽé naka xg'ae a tòókuan hẽéthẽé óágara hãa khama. \ip A ba a ko nxãaska kereke sa dtcàrà, qãès tcáós di aban ne gha ẽe ko hùikuan qaa ne dtcòm̀-kg'ao ne Jutea koe hàna ne máà sa (8-9). \ip Chõò di xu tcee xu (10-13) koem ko Paulo ba gam di tsééan x'áè úú-kg'aom ii di kg'uia máá, ẽe kòo máá, ganea tseegu di ne x'áè úú-kg'ao ne e témé ne khóè ne Korinta di ne koe, a ne a ko Paulo ba chìbi-chibi ne, a ko máá: “tseegu di tama baa,” témé ne. \ib \ip Qaa-qaasa kg'uia ne: \ili1 - Xg'ae a tòóku sa \ili1 - x'áè úú-kg'ao \ib \ip Tcgãyas q'oo koe hàna zi: \io1 - Paulo ba hẽé naka kerekes Korinta koe hàna sa hẽéthẽé e \ior (1–7) \ior* \io1 - Dtcòm̀-kg'ao ne Jutea koe hàna ne marian xg'ae-xg'aea máá sa \ior (8–9) \ior* \io1 - Paulo ba ko gam di tsééan x'áè úú-kg'aom ii di kg'uia máá \ior (10–13)\ior* \c 1 \ms1 Paulo ba hẽé naka kerekes Korinta koe hàna sa hẽéthẽé e (1–7) \s1 Tsgám̀kaguku zi \p \v 1 Paulo ra a, Jeso Krestem dir x'áè úú-kg'ao ra, Nqarim ma tc'ẽea khama, a ra a gatá ka qõesem Timoteom cgoa hãa. \p Korinta koe hànas kerekes Nqarim dis koe hẽé naka gane wèé ne tcom-tcomsa ne wèém Akaiam koe hàna ne hẽéthẽé tsam ko \add ncẽes tcgãya sa\add* góá máá, a ko máá: \fig Gerika ne dim x'áém xg'aeku di bóòse-q'ooa ne|src="HK00237.tif" size="col" ref="2Ko 1:1" \fig* \p \v 2 Nqarim gatá ka Xõò ba hẽé naka X'aigam Jeso Kreste ba hẽéthẽé tsara koe guua hãa cgóm̀kuan hẽé naka tòókuan hẽéthẽé méé i gatu cgoa hãa, témé. \s1 Paulo ba ko Nqarim di qgài-qgai-tcáókuan qãè-tcaoa máá \p \v 3 Nqarim gatá dim X'aigam Jeso Krestem ka Xõò ba méém dqo̱m̀mè, Abom thõò-xama-máákuan di ba, Nqarim wèé qgài-qgai-tcáókuan di ba, \v 4 Gaam ncẽe ko wèés qóḿs gatá dis q'oo koe qgài-qgai tcáó ta a ba, nxãasega ta ga gatá kúrú a gane ẽe tãáka zi qóḿ zi q'oo koe hàna ne qgài-qgai tcáó ka, gaas qgài-qgai-tcáókus ncẽe ta gatá igaba Nqarim koe hòòa hãa sa. \v 5 Eẽ i ko ma Krestem di xgàrasean sixae \add di kg'õèan\add* koe kaisase x'áíse khamaga i ko Krestem koe guu a sixae di qgài-qgai-tcáókuan kaisase x'áíse khama. \v 6 Ncẽè qóḿan q'oo koe xae kò hàna ne i ko nxãan kúrú tu u tu gha qgài-qgai tcáóè a kgoaraè. Ncẽè qgài-qgai tcáóè xae kò ko ne tu gha gatu \add igaba thẽé\add* qgài-qgai tcáóè, si gha ncẽes qgài-qgai-tcáóku sa kúrú tu u tu qáò tcáóan cgoa qarika téé, gaa xgàrasean ẽe xae sixae igaba thẽé hãa-q'ooa koe. \v 7 Si gatu koe xae úúa hãas nqòò sa qarika tẽe, xae q'ana hãa, ẽe tu ko ma \add sixae khama ma\add* xgàrase khamaga tu gha ma \add sixae khama ma\add* qgài-qgai tcáóè sa thẽé. \p \v 8 Sixae ka qõese ga tuè, qóḿan ncẽe xae kò Asia dim xg'aekum koe úúa hãa ka tu gha q'ãa sa xae ko tc'ẽe: kaisase qóḿa nqáé xaea hãa qóḿan q'oo koe xae kò hãa, xae kò cúí nqòò ga úú tama kg'õè xae gha di i. \v 9 X'ooan xgàrasea máá sa xae kò máàèa hãa, ta xae kò tc'ẽea hãa. Igabagas \add kò ncẽes gúù sa kúrúse cgae xae e,\add* nxãasega xae gha táá sixae koe dtcãàse, igaba Nqarim koe ka, ncẽe kò ẽe x'óóa hãa ne x'ooan koe ghùi ba. \v 10 Ncẽeta ma cg'oè-cg'oega x'ooan koem kgoara xaea hãa, a ba a gha \add qanega\add* kgoara xae e, xae Gam koe nqòòa xae tòóa hãa, qanegam gha kgoara xae e di i. \v 11 Cgóm̀na hùi xae e naka còrèa máá xae e. Naka ne gha nxãasega káí ne khóè ne còrèa máá xae e, nakam gha Nqari ba ts'ee-ts'eekg'ai xae e, naka ne káí ne qãè-tcaoa máá Me. \s1 Paulo ba ko nxàe, dùús domkam kò gam di zi dàò zi koe tc'ẽea ka̱bi sa \p \v 12 Ncẽea sixae ko dqo̱m̀se cgoas ga si i: sixae di tcáóa ne chìbi-chibi xae e tama, igaba i ko nxàea tseegukagu, ncẽem nqõóm koe xae tcom-tcomsan hẽé naka Nqarim di q'ano-tcáóan hẽéthẽé cgoa kg'õèa hãa sa. Gatu cgoa xae ko hãa ka xae kò kaisase káí-kg'aise \add ncẽeta ma kg'õèa hãa\add*, nqõóm ko ma tc'ẽe khama tamase, igaba Nqarim di cgóm̀kuan koe guu a. \v 13-14 Nxárá tu gha a kóḿa q'ãa gúùan xae ko góá máá tu u. Gatà tu ko ncẽeska cg'árése kóḿa q'ãa xae e igabar nqòòan úúa hãa, hàà tu gha cg'oèase kóḿa q'ãa xae e sa. Nxãasega tu gha gatá dim X'aigam Jesom dim cáḿ ka sixae ka dqo̱m̀se ka, ẽe xae ko hàà gatu ka dqo̱m̀se khamaga ma. \p \v 15 \add Qãèse ta ko tsééa xg'ae di\add* tcoman ncẽer úúa hãa khamar ko kg'aia gatua dàra tu u kg'oana, nxãasega tu gha cám̀ \add q'oro dàrakuan\add* di ts'ee-ts'eekg'aikuan hòò ka. \v 16 Tc'ẽe ra kòo, gatu koer gha guu a Maketonia koe síí sa, a ra a gaa koe guu a gaicara gatu koe hàà sa, a ra a nxãaska gatu ka Jutea koe tsééa úúè sa. \v 17 Eẽr kòo ncẽes tc'ẽe sa kúrú ka ra gáé kòo kg'ama subusase kúrú si? Kana ra gáé ko tiri tc'ẽean kg'amaga Nqarim cgoa kg'ui tamase\f + \fr 1:17 \fq Nqarim cgoa kg'ui tamase - \ft Gerika sa ko máá: “cgàam ko ma tc'ẽe khama ma,” témé.\f* kúrú? \add Qháésega\add* ra gáé ko tiris “Eè” sa \add ka̱bi\add*, si “Eẽ-ẽe” sa ii, si tiris “Eẽ-ẽe” sa “Eè” sa ii? \v 18 Igabagam Nqari ba tcom-tcomsa Me e khamaga i ma sixae di tchõàn \add gatua xae ko bìrí tu u\add* “Eè” sa hẽé naka “Eẽ-ẽe” sa hẽéthẽé tama a. \v 19 Nqarim dim Cóám Jeso Krestem, ncẽe i kò Gam ka gatu xg'aeku koe tíí ka hẽé naka Silefanom\f + \fr 1:19 \fk Silefano - \ft Silefanom di c'ẽe cg'õèa nea Silase e.\f* ka hẽé naka Timoteom ka hẽéthẽé xgaa-xgaaè ba kò “Eè” sa hẽé naka “Eẽ-ẽe” sa hẽéthẽé di tama khama, igabagam Gabá wèé x'aè ka “Eè” Me e\f + \fr 1:19 \fq Gabá wèé x'aè ka “Eè” Me e - \ft Ncẽe zi kg'ui zi ko gataga ncẽes gúù sa méé: “Gam koes “Eè” sa kúrúsea hãa,” témé.\f*. \v 20 Nqari ba ga nta noo zi nqòòkaguku zi kúrúa hãa igaba zi wèéa zi ga Krestem koe “Eè” zi i khama. Gaa domka ta ko Krestem koe guu a \add Gam di kg'uian koe\add* Amen, témé, nxãasega ta gha Nqari ba dqo̱m̀ ka. \v 21 Me Gaam ncẽe ko kúrú xae e xae gatu cgoa Krestem koe qarika téé ba Nqari Me e. A ba a kò gataga ntcã̱á tcúú ta a, \v 22 a kò Gam di \add q'õòkuan\add* gatá koe tòó x'áís \add iise\add*, a Gam dim Tc'ẽe ba tc'ãà ko a tcg'òóè gúùan khama ma gatá di tcáóan koe tcãà, \add ncẽe hààko gúùan ko tééa máá a\add*. \p \v 23 Nqari bar kò tirim tééa-máá-kg'aom iise tcii: Korinta koer kò táá ka̱bise, nxãasegar gha táá qóḿ zi koe tcãà tu u ka. \v 24 Sixae gha gatu di dtcòm̀an koe x'aiga ka tamase, igabaga tu gha qãè-tcaoan úú ka xae ko tsééa xg'ae. Dtcòm̀an ka tu ko qarika téé khama. \c 2 \nb \v 1-2 Ncẽè \add síí cgae tu ur kòo a ko\add* thõò-xám̀kagu tu u, ne ia gha dìín qãè-tcaokagu te, gatu ẽer thõò-xám̀kagua tu oose? Gaa domkar kò bìrísea hãa, gaicarar cuiskaga thõòs dàra sa gatu koe dàra hãa tite sa. \v 3 Gaa domkar kò \add ẽes tcgãya sa\add* góá \add máá tua\add*: nxãasegar gha táá gatu ka síí thõò-xám̀kaguè ka, gatu ẽe ga kò qãè-tcaokagu tea tu. Gatu wèéa tu koer tcoman úúa hãa khama, ncẽè qãè-tcaoa ra kò hãa ne tu qãè-tcaoa hãa sa. \v 4 Eẽr kòo ẽes tcgãya sa góá, kar kòo kaisase thõòan xám̀ a kòo qão tcáó khama. Káí tcgáí-tshàran cgoar góá sia, a ra a kò thõò-xám̀kagua tu tc'ẽe tama, igaba tu gha nxãasega q'ãa, kaisa ncàm̀a ner gatu koe úúa hãa sa ka. \s1 Paulo ba ko Korinta ne ntcàm, chìbi-kg'ao ba ne gha qgóóa máá sa \p \v 5 Ncẽe thõòan kúrúa hãam khóè ba tíía kaisase thõò-xám̀kagu te tama, igabam ko gatu wèé tu c'ẽem dàòm ka thõò-xám̀kagu (qóḿkaguar gha máá tu u sar tc'ẽe tama). \v 6 Káí-kg'aise tu ẽeta iim khóè ba xgàra hãa khama i nxãakamaga tc'ãò mea. \v 7 Ke méé tu ncẽeska ka̱bise naka qgóóa máá me naka tua qgài-qgai tcáó me; tama kò ii nem gha kaisa thõòan ka tààè. \v 8 Khamar ko dtcàrà tu u, ncàm̀ mea tu hãa sa tu gha nxàea tseegukagu sa. \v 9 Ncẽes gúùs domkar kò \add gaas tcgãya sa\add* góá máá tu u, nxãasegar gha qãèse bóòa q'ãa wèés gúùs koe tu komsanan úúa hãa sa ka. \v 10 C'ẽem khóèm ẽe tu ko qgóóa máá bar ko tíí igaba qgóóa máá. Ncẽè gaas kar gha qgóóa máá mes gúùs c'ẽes kò hàna ner ko Krestem cookg'ai koe gatu domka gatà hẽé. \v 11 Nxãasegam gha satana ba táá tàà ta a ka. Gam di kàan ta q'ana hãa khama. \p \v 12 Eẽr ko Teroa koe síí Krestem di qãè tchõàn xgaa-xgaa kar ko bóò Me X'aiga ba nquu-kg'áḿ ba xgobekg'ama máá tea; \v 13 igaba i kò tc'ẽea te táá x'aèan hòò a sãa, tíí qõem Tito bar kò gaa koe táá sao-xg'ae khama. Ra kò nxãaska x'áè ne a Maketonia koe qõò. \s1 Krestem koe xu Pauloa xu ka̱re xu xg'ãò xu khama ii \p \v 14 Igabar ko Nqari ba qãè-tcaoa máá, ncẽe ko Krestem koe wèé x'aè ka tc'ãà-cookg'ai xae e, a ko \add wèé zi qgáì zi koe\add* Gam dis tàà sa x'áía te ba, a ba a ko sixae koe guu a wèé xu qgáì xu koe Krestem ka q'ãan tsa̱i-tsa̱i, ka̱rem xg'ãòm iise. \v 15 Ka̱re xae xg'ãò xae, Krestem ka tcg'òó a Nqari ba máàèa hãa xae e khama, \add ncẽe ko tsa̱i-tsa̱ise xae,\add* ẽe ko kgoaraè ne xg'aeku koe hẽé naka gane ẽe aagusea hãa ne xg'aeku koe hẽéthẽé e. \v 16 Eẽ \add ko aaguse\add* ne koe xae x'oos di xae xg'ãò xae e, igaba xae ẽe \add ko kgoaraè\add* ne koe kg'õès di xae xg'ãò xae e, ka ia gha dìín ncẽe zi gúù zi ka kg'anoèa hãa? \v 17 C'ẽe ne ncẽe káí ne khama xae ii tama khama, ncẽe ko Nqarim dim kg'ui ba xgaa-xgaa ne, nxãasega ne gha qguù ka, igaba xae ko Nqarim ka tsééèa xae khóè xae iise q'anos tcáós cgoa hẽé, naka Nqarim cookg'ai koe hẽé naka Krestem di qarian cgoa hẽéthẽé kg'ui. \c 3 \s1 Pauloa xu ka̱bas qáé-xg'aes di xu tséé-kg'ao xu u \p \v 1 A gaicara xae ko tshoa-tshoa a koase? Kana xae ko, c'ẽe ne khóè ne khama ma, q'ãa-q'ãako zi tcgãya zi gatu di zi kana gatu koe guua hãa zi qaa? \v 2 Gatua sixae di tu tcgãya tu \add q'ãa-q'ãako\add* tu u, tcáóa xae koe góásea hãa tu, a wèém khóèm ka q'ãaèa hãa a ko nxáráè tu. \v 3 Krestem koe guua hãa tu tcgãya tu u sa tu ko x'áí, sixae ka góáèa hãa tu, góá hìim ka tamase igaba kg'õèa hãam Nqarim dim Tc'ẽem ka góáèa hãa tu, nxõ̱án di tafolean koe tamase igaba khóèan tcáó di tafolean koe. \p \v 4 Krestem koe xae guu a Nqarim cookg'ai koe gaas gúù sa qarika dtcòm̀a hãa. \v 5 Sixae di qarian koe i guua hãa\f + \fr 3:5 \fq Sixae di qarian koe i guua hãa - \ft Gerika sa ko máá: “C'ẽe gúù ga xae úú tama ncẽe gha kúrú xae e xae máá, ncẽes tséé sa xae gha kgoana a kúrú,” témé e.\f* ta xae méé tama, igaba i sixae di qarian Nqarim koe guua hãa, \v 6 ncẽe ko kúrú xae e xae ka̱bas qáé-xg'aes di xae tséé-kg'ao xae ii ba. \add Ncẽes qáé-xg'ae sa\add* góá tòóèa hãa \add x'áèan dis qáé-xg'aes\add* tama si i, igabas Tc'ẽem di si i. Góá tòóèa hãa \add x'áèa\add* ne ko cg'õo, igabam ko Tc'ẽe ba kg'õèkagu khama. \p \v 7 X'áèa ne kò nxõ̱án koe góáèa hãa, i kò ẽe i ko tcg'òó a ko máàkuè ka Nqarim di x'áàn x'áíse. I kò gataga Moshem di kg'áían kaisase x'áà. Xòm̀ x'aèa ne i kòo x'áà igaba i kò Iseraele di ne khóè ne kúrú ne táá bóò me. Khama ncẽè x'oo sa ko óága x'áèan kòo ẽeta ma ma x'áà, \v 8 ne sa nxãaska Tc'ẽem ko Gam di tsééan koe guu a óágas x'áà sa ntama noose kaia hãa! \v 9 Xgàraku sa ko óám dàò ba kò x'áàn úúa hãa, ka ba ko nxãaska ẽe ko tchànoan óám dàò ba nta noose kaisase x'áà! \v 10 \add Ka̱bas qáé-xg'aes\add* di x'áà nea \add ncìís qáé-xg'aes\add* di x'áàn koe gúù cgáé tama, \add ka̱bas qáé-xg'aes di x'áà ne ko ncìís qáé-xg'aes\add* di x'áàn kaisase nqáé khama. \v 11 Ncẽè ẽe xòm̀ x'aèan hãas \add qáé-xg'aes\add* kò x'áàn úúa hãa, ne ia gha nxãaska ẽe chõò tamase hãas \add qáé-xg'aes\add* koe nta noose kaia x'áàn hãa! \p \v 12 Ncẽes nqòò sa xae úúa hãa domka xae ko kaisase kgoarasea hãase kg'ui, \v 13 a xae a Moshem khama ii tama, ncẽe ko kg'áía ba qgáím cgoa qàbi ba, nxãasega ne gha Iseraele ne kg'áía ba koem ko ma \add x'áà ba\add* xgãáse sa táá bóò ka. \v 14 Igaba i kò gane di tc'ẽean tcẽekg'ammèa; ncẽe cáḿ ka igabas kòo ncìís qáé-xg'ae sa nxáráè nem gaam qgáí ba qanega hãa, a xgòre-kg'aiè tama, Krestem koe cúígam ko guu a séèa tcg'òóè khama. \v 15 Ncẽe cáḿ ka igaba ẽes kòo Moshem \add dis Tcgãya sa\add* nxáráè nem qgáí ba tcáóa ne qàbia hãa. \v 16 Igaba ẽem kòo khóè ba X'aigam koe ka̱bise nem ko qgáí ba tcg'òóè. \v 17 Me X'aiga ba Tc'ẽe Me e, i ẽem X'aigam dim Tc'ẽe ba hàna koe kgoarasean hãa. \v 18 Igaba ta ko wèéa ta ga xgòre-kg'aièas kg'áís cgoa Nqarim di x'áàn x'áí. Eẽm ko ma X'aigam ncẽe Tc'ẽe ii ba gatá koe ma tséé khama ta ko ma ka̱bise a Gam khama ii, a ko c'ẽes x'áàs koe guu a c'ẽes koe síí. \c 4 \s1 Pauloa xu Nqarim di qguùan úúa, góḿan di gàban koe \p \v 1 \add Nqarim di\add* thõò-xama-máákuan koe xae guu a ncẽes tséés \add Gam di\add* sa úúa hãa, domka xae xhõen-tcáó tama, \v 2 igaba xae ko chóm̀sea hãa zi gúù zi saucgaekaguko zi kgoarasea hãase xguì. Kàakuan xae tséékagu tama, a xae a Nqarim dim kg'ui ba kàmakagu tama, igaba xae ko tseeguan tchànose x'áí, nxãasega ne gha wèé ne khóè ne tcáóa ne koe q'ãa a tcom xae e ka, Nqarim cookg'ai koe xae káà chìbi xae e sa. \v 3 Igaba ncẽè xgaa-xgaa xae ko qãè tchõàn kò \add qanega c'ẽe ne koe\add* chóm̀sea hãa ne i gane ẽe aagusea hãa ne koe chóm̀sea hãa. \v 4 Ncẽem nqõóm dim nqárì ba gane ẽe dtcòm̀ tama ne di tc'ẽean ntcùú-ntcuua hãa, nxãasega ne gha Krestem di x'áàko qãè tchõàn di x'áàn táá bóò ka, \add Krestem\add* ncẽe Nqarim dis ii sa úúa\f + \fr 4:4 \fq Nqarim dis ii sa úúa - \ft Gerika sa ko máá: “Nqarim dis ii sa ii ba,” témé.\f* ba. \v 5 Sixae ka xae xgaa-xgaa tama khama, igaba xae ko Jeso Kreste ba X'aiga Me es ka xgaa-xgaa, xae sixae Jesom domka gatu di xae qãà xae e. \v 6 Nqarim ncẽe xg'ao máá: “X'áà ba méém ntcùúan q'oo koe x'áà,” témé ba kò Gam dim x'áà ba kúrú me tcáóa xae q'oo koe x'áà, a ko Krestem di kg'áían koe guu a Nqarim di x'áàn q'ãakagu xae e khama. \p \v 7 Igaba xae ncẽe qguùan úúa hãa góḿan di gàban koe. Ncẽes gúù sa ko x'áí, kaisase kaia hãa qaria ne Nqarim koe guua hãa sa, sixae ka tamase. \v 8 Qarika xae ko wèé za tca̱oè, igaba xae tòm̀-tommè tama; a ko nqùu-nquuè, igaba xae bóòa xguìse tama; \v 9 xgàraè xae kò, igaba xae aaguè tama; xg'áḿa xae kò qáúè, igaba xae cg'õoa xgãáè tama. \v 10 Wèé x'aèan ncẽe kaga xae tc'áróa xae koe Jesom di x'ooan dcẽéa hãa a ko caate cgoa, nxãasega i gha thẽé Jesom di kg'õèan cgáé-q'ooa xae koe x'áíse ka. \v 11 Sixae ncẽe kg'õèa hãa xaea wèé x'aèan ncẽe kaga Jesom domka x'ooan tshàu q'oo koe hàna, nxãasega i gha Jesom di kg'õèan sixae dim cgáé-q'oom kaàkom koe x'áíse ka. \v 12 Gaa domkas ko x'oo sa sixae koe tsééa sa kúrú, igabas ko kg'õè sa gatu koe tsééa sa kúrú. \p \v 13 Góáèa i hãa a ko máá: “Dtcòm̀a ra hãa, a gaa domka kg'uia hãa,” témé. Gaam tc'ẽem ẽem dtcòm̀s dim cúí ba úúa hãase xae ko gataga thẽé dtcòm̀, a ko gaa domka kg'ui, \v 14 a xae a q'ana hãa Gaam ẽe kò X'aigam Jeso ba x'ooan koe ghùia hãa ba gha thẽé Jesom cgoa ghùi xae e sa, a gha gatu cgoa Gam cookg'ai koe óá xae e. \v 15 I kò \add ncẽe xgàrasean\add* wèé ga gatu domka kúrúse, nxãasega i gha ẽe i kòo Nqarim di cgóm̀kuan tchoanàse a káí ne khóè ne koe hàà ne, a ne kaisase Nqari ba qãè-tcaoa máá, nxãasegam gha dqo̱m̀mè ka. \s1 Gatá dis x'ãè-q'oos nqarikg'ai di sa \p \v 16 Ncẽes gúùs domka ta xhõen-tcáó tama. Eẽta i ga ko ma tchàa za ka di tc'áróa ta xgãáse igaba i ko tcáóa ta wèém q'uum ka ka̱ba-ka̱baè. \v 17 Subu xgàrasean xòm̀ x'aè dia ko kaisa a chõò tama x'áàn óága máá ta a khama, \add x'áàn\add* ncẽe ko wèés xgàrase sa kaisase nqáé e. \v 18 Eẽ hòò a bóòè tama zi gúù zi koe ta ko tcgáía ta qãea tòó, a ta a ẽe hòò a bóòè tama zi koe qãea tòó o tama khama. Eẽ ko hòò a bóòè zi ko xòm̀ x'aè-coan cúí ga hãa, igaba zi ko ẽe hòò a bóòè tama zi chõò tamase hãa khama. \c 5 \p \v 1 Gatá di \add tc'áróa ne\add* kgoara-cgae-q'oos gaas koe ta nqõómkg'ai koe x'ãèa hãas khama ii. Igaba ncẽè kgoara-cgae-q'ooan kò ko ko̱bèè ne ta q'ana hãa, Nqarim koe ta x'ãè-q'ooan úúa hãa sa. Ncẽe x'áéa ne khóè tshàu ka kúrúè tama, a gha chõò tamase nqarikg'ai koe hãa. \v 2 Ta ko ncẽes \add kg'õès\add* koe tshúù-tcaoase kg'ae, gatá di x'ãè-q'ooan nqarikg'ai di cgoa hã̱akaguèan ta xgónèa hãa khama, \v 3 nxãasega ta gha ẽe ta kò ko hã̱a a, ne cuiskaga bóòè naka qg'aè-cgaea hãa tite khama. \v 4 Qanega ta ncẽes kgoara-cgae-q'oos koe hàna x'aè ka ta ko tshúù-tcaoase kg'ae, kaisa thõòan q'oo koe hãase. Qgáían ta gha tcg'òó cgaeè sa ta tc'ẽe tama, igabaga ta \add x'ãè-q'ooan nqarikg'ai di cgoa\add* hã̱akaguè kg'oana khama, nxãasegas gha ẽe ko x'óó sa kg'õèan ka kaàkaguè ka. \v 5 Gaam ẽe ncẽes tséé sa kúrúa máá taa hãa ba Nqari Me e, ncẽe Gam dim Tc'ẽe ba x'áís khama ma máà taa hãa ba, nqòòkaguèa hãa gúùan gha tseegukaga hàà sa. \p \v 6 Gaa domka ta wèé x'aè ka kaisa tcoman úúa hãa, a q'ana hãa, ẽe ta tc'áróm koe x'ãèa hãa x'aè ka ta X'aigam koe x'áéan \add úúa hãa sa\add*, \add ẽeta ta ga ma qanega\add* gaan ka nqúù ta a \add igaba\add*. \v 7 Dtcòm̀s koe ta ko guu a kg'õè khama, ẽe ta ko bóòs ka tamase. \v 8 Ta kaisa tcoman úúa hãa, a ta a ko tc'ẽe, gatá di tc'áróan ta gha x'áéan khama ma guu, a gha X'aigam cgoa x'áéan koe hãa sa. \v 9 Gaa domka ta ko kaisase tc'ẽe, qãè-tcaokagu Me ta gha sa, \add Gam cgoa\add* ta ga x'áéan koe hãa, kana ta ga \add Gam ka\add* nqúù ka hãa igaba. \v 10 Wèéa ta ga méé ta Krestem cookg'ai koe x'áíse naka taa Gam ka xgàraè khama. Nxãaska ta gha wèéa ta ga ẽe kg'ano ta hãa sa máàè, wèés gúùs ẽe ta gatá di tc'áróan koe kúrúa hãas tc'amkg'ai koe guu a, tshúù kana qãè sa. \s1 Nqarim cgoa tòókua ne, Krestem koe guu a \p \v 11 Gaa domka xae q'ana hãa, Nqari ba méém q'áòè sa, khama xae ko khóè ne kúrú ne \add chìbia ne koe tcóóse\add*. Nqari ba qãèse q'ana hãa tcáóa xae qãè e sa, ra nqòòan úúa hãa, tcáóa tu koe tu gataga q'ana, tcáóa xae qãè e sa di i. \v 12 Sixae gha gaicara dqo̱m̀mè sa xae qaa tama. Igabaga ne c'ẽe ne hàna ncẽe ko tchàa koe hàna zi gúù zi tchõà úú cgoaa ne, tcáóa ne q'oo di zi gúù zi ka tamase. Gaa domka xae ko dàò ba x'áí tu u gatu gha sixae ka dqo̱m̀se ba, nxãasega tu gha xo̱ara mááse ka. \v 13 Ncẽè tc'ẽea xae kò \add koma\add* nxana hãa ne i Nqarim domka gatà ii. Igaba ncẽè tc'ẽea xae kò \add koma\add* tchàno ii ne i gatu domka gatà ii. \v 14 Krestem di ncàm̀kua ne ko tcéè tcuì xae e khama. Xae ncẽes gúù sa bóòa hãa: ncẽè cúím khóèm \add Krestem\add* kò wèé ne khóè ne x'óóa máána hãa ne, ne nxãaska wèéa ne x'óóa hãa sa. \v 15 Me Kreste ba wèéa ta domka x'óóa hãa, nxãasega ne gha ẽe kg'õèa hãa ne táá gane ka kg'õèa mááse ka, igaba ne gha kg'õèa máá Gaam ẽe kò x'óóa máá nea hãa, a x'óóan koe ghùièa hãa ba ka. \p \v 16 Gaa domka ta ncẽeska gatá cúí khóè ga nqõómkg'ai di tcgáían cgoa bóòa hãa tite. Nxãata ta xg'ao c'ẽe x'aè ka ma Kreste ba nqõómkg'ai di tcgáían cgoa bóòa hãa igaba, ta cuiskaga gaicara gatà hẽéa tite. \v 17 Gaa domkam dìím wèém ẽe Krestem koe hàna ba ka̱bam nqõóm \add di\add* me e. Ncìí zi gúù zia nqáéa hãa, zi wèé zi gúù zi ncẽeska ka̱ba zi i. \v 18 I wèéan ncẽe Nqarim koe guua, Gaam ncẽe ko Krestem koe guu a Gam koe xg'ae-xg'ae ta a, ta tòóku ba, a ba a tsééan máà xaea hãa, c'ẽe ne xae gha Gam cgoa xg'ae-xg'ae ne tòóku ka. \v 19 Ncẽe xae ko méé a ko máá: Nqari ba kò nqõóm di ne khóè ne Krestem koe xg'ae-xg'ae ne Gam cgoa tòóku, a kò táá gane di chìbian nxárá tcãà, a ba a kò tchõàn ncẽe tòókuan di máà xaea hãa. \v 20 Gaa domka xae ko Krestem téé-q'oo koe kg'ui, Me ko Nqari ba sixae di kg'uian koe guu a dtcàrà tu u; Krestem téé-q'oo koe xae ko dtcàrà tu u a ko máá: Nqarim cgoa méé tu xg'ae-xg'aese naka tòóku, témé. \v 21 Kreste ba kò cúí chìbi ga kúrú tama, igabagam kò Nqari ba gatá domka kúrú Me, Me chìbian úú, nxãasega ta gha gatá Gam koe guu a Nqarim di tchànoan úú ka. \c 6 \p \v 1 \add Nqarim cgoa\add* ko tsééa xg'ae xu khóè xu khama xae ko ma dtcàrà tu u, gatu ncẽe Nqarim di cgóm̀kuan hòòa tu gha táá káà hùi iise séè e ka. \v 2 \add Tcgãyas Gam dis koe\add*m ko \add Nqari ba\add* máá: \q1 “Eẽm kò ko cgóm̀kuan dim x'aè ba hàà \q2 ner kóḿ tsia hãa. \q1 Eẽm kò ko kgoarakuan dim cáḿ ba hàà \q2 ner kòo hùi tsi,” \m témé khama. Tseegukagam ncẽeska cgóm̀kuan dim x'aè me e, a tseegukaga ncẽeska kgoarakuan dim cáḿ me e. \s1 Paulom di qóḿ cgoa qgóókua ne \p \v 3 C'ẽe khóè gha sixae di tsééan ntcoe sa xae tc'ẽe tama, gaa domka xae c'ẽe gúù xgáè-kg'am m gha tòó \add tc'ẽe\add* tama. \v 4 Igaba xae ko wèé gúùan ẽe xae ko kúrú koe x'áí, Nqarim di xae tséé-kg'ao xae ii sa: qáò tcáóan cgoa xae kò qóḿan q'oo koe hãa, xháé zi q'oo koe hẽé naka qóḿ zi xg'aeku zi koe hẽéthẽé e. \v 5 Xg'áḿmè xae kò ko, a kò qáé-nquuan koe tcãàè, a xae a kò xg'orean koe hãa, a xae a kò tsééa cg'õoè, a xae a kò x'óm̀ tama, a kò tc'õo ga tc'õó tama. \v 6 Sixae di q'anoan hẽé naka q'ãa di tc'ẽean hẽé naka qáò tcáóan hẽé naka qãèan hẽéthẽé ka \add xae Nqarim di xae qãà xae e sa x'áía hãa,\add* Tcom-tcomsam Tc'ẽem koe hẽé naka tseeguan di ncàm̀kuan cgoa hẽé, \v 7 naka sixae di kg'uian tseegu di hẽé naka Nqarim di qarian ka hẽéthẽé e. Tchànoan xae ncõo gàba zi khama ma úúa hãa, \add x'ãà cgoa xae ko o\add* kg'áòm x'õàm xòè di i, naka \add xgáèa ko máá xaean\add* dxàes x'õàs xòè di hẽéthẽé e. \v 8 Tcommèa xae kò hãa kana xae kò tcommè tama igaba, kana kò ko cóèè kana dqo̱m̀mè igaba \add xae kò Nqarim di xae tséé-kg'ao xae e.\add* Tshúù-ntcõa-kg'aoan khama xae kò ma qgóóè igaba xae ko tseeguan nxàe. \v 9 C'ẽe ne khóè ne ka xae c'úùèa hãa, igaba xae kò \add gatu ka\add* q'ãaèa. X'óóa khama xae kò ii, igaba bóò, kg'õèa xae hãa. Xgàraè xae kò ko, igaba xae kò cg'õoè tama. \v 10 Gatà ma xae kò ko ma thõò-tcaokaguè igaba xae kò wèé x'aè ka qãè-tcaoa hãa. Dxàua xae hãa igaba xae kò káí ne khóè ne qguùkagu. Cúí gúù ga xae kò úú tama igaba xae kò wèé gúùan ga q'õò. \p \v 11 Korinta tuè, kgoarasease xae ko gatu cgoa kg'ui, i tcáóa xae tchààse xgobekg'amsea. \v 12 Tcáóa xae xae gatu koe tcẽekg'am tama, igaba tu gatu tcáóa tu sixae koe tcẽekg'ama hãa. \v 13 Tiri tu cóá tu ii khamar ko ma kg'ui cgoa tu u. X'áí xae e xám̀se-kg'aman gatà ii i, ncẽe xae sixae gatu koe úúa hãan khama ii i. Tcáóa tu tchààse xgobekg'am. \s1 Tempele ta Nqarim di ta a ke méé ta q'ano-q'anose \p \v 14 Táá méé tu gane ẽe dtcòm̀ tama ne cgoa cúíta noose joko ba tcéè guu. Ntama ia gha tchànoan ẽe tchàno taman cgoa tsééa xg'ae? Kana ntama i gha ma x'áàn hẽé naka ntcùúan hẽéthẽé xg'ae, a cúís gúù sa kúrú? \v 15 Ntama ba ga ma Kreste ba dxãwam\f + \fr 6:15 \fk dxãwa - \ft Gerika sa ko “Beliare” témé.\f* cgoa tòóku? Kana ba ga ntama dtcòm̀a hãam khóè ba ẽe dtcòm̀ tamam cgoa tòóku? \v 16 Nqarim dim tempele ba ga ntama ma kúrúa mááseèa hãa nqárìan cgoa qáé-xg'ae sa kúrú? Gatá tempelem kg'õèa hãam Nqarim di ta a ka. Ncẽem kò Nqari ba máá: \q1 “Tiri x'áéa ner gha \add Tiri ne khóè\add* ne cgoa kúrú \q2 a Ra a gha gane xg'aeku koe caate. \q1 Gane dir Nqari Ra a gha ii, \q2 ne gha gane Tiri ne khóè ne ii,” \m témé. \q1 \v 17 Ke “tcg'oa gane xg'aeku koe \q1 naka gane cgoa q'aa,” \q1 tam Nqari ba méé. \q1 A ba a máá: \q1 “Táá c'ẽe gúù q'ano tama qgóó guu, \q1 nxãaskar gha qãèse hààkagu tu u.” \q1 \v 18 “A Ra a gha gatu ka Xõò Ra ii, \q1 tu gha Tiri tu cóá tu ii, \q1 cóá xu hẽé naka cóá zi hẽéthẽé tu,” \q1 tam X'aigam wèé qarian úúa hãa ba méé. \c 7 \p \v 1 Ncàm̀-ncamsa tuè, ncẽe nqòòkagukuan ta úúa hãa, ke hàà naka ta wèés gúùs ẽe ko gatá di tc'áróan hẽé naka tc'ẽea ta hẽéthẽé cg'uri-cg'uris koe q'ano-q'anose, naka taa tcom-tcomsas kg'õè sa cg'oèase kg'õè, Nqari ba q'áòa hãase. \s1 Korinta ne ko komsana domkam Paulo qãè-tcaoa \p \v 2 Gatu di tcáóan xgobekg'ama máá xae e. Cúí khóè ga xae chìbi kúrú cgae ta ga hãa, a xae a cúí khóè ga cg'ãèan koe tcãà ta ga hãa, kana xae c'ẽe khóè kàa naka marian séè cgae e ta ga hãa. \v 3 Chìbi-chibi tu ur ko domkar ncẽe gúùan kg'ui tama. Ncẽer kò kg'aika ma bìrí tua hãa khamaga ma: \add kaisase xae ncàm̀ tua\add*, tu wèé x'aèan ncẽe kaga tcáóa xae koe hãa, x'óó xae ga ko kana xae ga ko kg'õè igaba. \v 4 Kaisa kgoarasea ner gatu koe úúa hãa kg'ui cgoa tu ur gha di i, a ko gatu cgoa kaisase dqo̱m̀se, \add tu\add* kaisa ntcàmkuan tíí koe úúa hãa, ra káí xháéan koe xae ga hãa igaba kaisa qãè-tcaoan úúa hãa. \p \v 5 Eẽ xae kò Maketonia koe hàà ka igaba i kò sixae di tc'áróan táá sãa-q'ooan hòò khama, xae kò wèé x'aè ka xháéan q'oo koe hãa: tchàa za guua zi mẽéku zi hẽé, naka \add tcáóa xae\add* q'oo koe hànas q'áò sa hẽéthẽé di i. \v 6 Igabam kò Nqarim, ncẽe ko gane ẽe nqãaka hàna ne ntcàm ba, Titom di hàà-q'ooan ka ntcàm xae e. \v 7 Gam di hàà-q'ooan cúí tama a kò ii \add ncẽe kò ntcàm xae e\add*, igaba \add xae kò\add* thẽé \add ntcàmmè\add* ẽem \add gatu ka bìrí xaea hãa kg'uian ka: ntam\add* ma gatu ka ntcàmmèa sa. Tu ma xgónè tea hãas kam kò bìrí xae e, naka tu ma tshúù-tcaoa hãas ka hẽé, naka tu ma tééa máá tea hãas ka hẽéthẽé e, ra ko kaisase qãè-tcao. \p \v 8 Eẽtar kò ma tiris tcgãyas cgoa tshúù-tshuu-tcáó tu u, igabar ẽes \add tcgãyas\add* ka chìbi bóòse tama. Kg'aiar kò chìbi bóòse, xòm̀ x'aè-q'oo kas kò tshúù-tshuu-tcáó tu ua hãa sar ko bóò khama. \v 9 Igabar ncẽeska qãè-tcaoa hãa, tshúù-tshuu-tcáó tuar hãa domka tamase, igaba gatu di tshúù-tcaoa ne kò hẽé tu u tu gatu di dàòan koe tcóóse domka. Nqarim q'áò ka tu kò tshúù-tcaoa, a kò táá sixae ka thõò-thõoè khama. \v 10 Nqarim q'áò di tshúù-tcaoa nea ko kgoarasean koe ko úú tcóósean óága khama, i gatà ko hẽé \add khóèan\add* nxãas koe chìbi bóòse tama, igaba i ko nqõóm di tshúù-tcaoan x'ooan koe úú. \v 11 Bóò, Nqarim q'áò di tshúù-tcaoan gatu koe kúrúa hãa sa: \add hùia te ka tu kò\add* qháé tu u, tééa máá \add te ka\add*, xgóàse \add kg'uia máá te ka\add*, tcoma \add te ka\add*, xgónèa \add te ka\add*, tu ma máàse \add tea\add* hãas ka, tu ma tshúùan xgàra kg'ónòsea máána hãas ka hẽéthẽé e. Wèés gúùs koe tu káà chìbi tu u sa tu x'áía hãa. \p \v 12 Gaa domka ẽer kòo góá máá tu u ka i kò chìbiga ne kana chìbi-chibiè tama ne domka tama a, igabar kò góá hãa, gatu koe i gha tchànose x'áíse Nqarim cookg'ai koe, nta tu ma sixae cgoa tchõà úúa hãa sa. \v 13 Wèé zi ncẽe zia kò ntcàm xae e. \p Xae kò sixae dis ntcàmkus tc'amkg'ai koe kaisase qãè-tcaoa hãa, Tito ba xae kò bóò me qãè-tcaoa hãa, gam di tc'ẽea nea gatu wèé tu dian ka ka̱ba-ka̱baèa hãa khama. \v 14 Gatu kar kò gam koe dqo̱m̀se, tu kò táá sau-cgaekagu te. Igaba wèés ẽe xae bìrí tua hãas ma tseegu ii khamagas ma ẽe xae kò Titom koe \add gatu ka\add* dqo̱m̀sea hãa sa tseegu si i sa x'áía hãa thẽé. \v 15 \add Tiri x'áè-kg'áḿa nem kòo gatu koe úú ka\add* tu kò wèéa tu ga komsana me, a tu a kò q'áòan hẽé naka cgùruan hẽéthẽé cgoa qãèse hààkagu me. Ncẽe zi gúù zim ko tc'ẽe-tc'ẽese ka i ko gam di ncàm̀kuan gatu koe càùse. \v 16 Kaisa tcoma ner gatu koe úúa hãa domkar ko qãè-tcao. \c 8 \ms1 Dtcòm̀-kg'ao ne Jutea koe hàna ne marian xg'ae-xg'aea máá sa (8–9) \s1 Sere-seres Maketonia di zi kereke zi di sa \p \v 1 Ncẽeska, tíí qõe ga tuè, Nqarim Maketonia di zi kereke zi koe x'áía hãa cgóm̀kuan ka tu gha q'ãa sa xae ko tc'ẽe: \v 2 Ncẽeta noose káí zi kúrúa bóòku zi xháéan di zi koe ne hàna igaba i kò gane di qãè-tcaoan cg'oè a ntcã̱a, ne kò ẽeta ne ma kaisase dxàua hãa igaba gane di qãè tcáóan di qguùan x'áí \add a máàku zi tcg'òó\add*. \v 3 \add Gane kar ko\add* nxàea tseegukagu khama a ko máá: ẽe ne ga úúa hãa sa ne kò tcg'òó, a ne a ẽe sa nqáéa sa hẽéthẽé tcg'òó. Gane ka ne kò \v 4 qarika dtcàrà xae e, cgóm̀kuan dis máàkus cgoa ne gha c'ẽe ne cgoa xg'ae a \add Jutea di ne\add* dtcòm̀-kg'ao ne tsééa máá sa. \v 5 A ne a kò táá ẽe xae kò ma nqòòa hãa khama \add cúí\add* ma kúrú, igabaga ne kò kg'aia X'aigam koe máàse, a ne a \add nxãwa\add* Nqarim di tc'ẽean koe guu a sixae koe máàse. \s1 Paulo ba ko dtcòm̀-kg'ao ne ntcàm, máàkua ne ne gha tcg'òó ka \p \v 6 Tito ba nxãakamaga ncẽes máàkus cgóm̀kuan di sa gatu koe tshoa-tshoara hãa, khama xae kò dtcàrà me, gatagam gha ncẽes tséé sa xg'ara-xg'ara sa. \v 7 Igaba ncẽe tu ma wèé zi gúù zi koe ma kaisase qguùa hãa: dtcòm̀an koe hẽé, kg'uian koe hẽé, q'ãan koe hẽé, wèés kgoara-tcáós koe hẽé, naka ẽe xae xgaa-xgaa tua ncàm̀kuan koe ga hẽéthẽé, khamaga méé tu thẽé ma ncẽes máàkus cgóm̀kuan dis koe kaisase qguù. \p \v 8 X'áèa ner máà tu u tama, igabar ko kg'amaga ncẽes sere-seres c'ẽe ne ncẽe kaisase hùi kg'oana hãa di sa x'áí tu u. Ncẽem dàòm kar ko bóò, nta i ma gatu di ncàm̀kuan tseegu di i sa. \v 9 Gatá dim X'aigam Jeso Krestem dis cgóm̀ku sa tu q'ana hãa khama: qguùam ko hãa igabam ko gatu domka dxàu, Gam dis dxàus koe tu gha gatu nxãasega guu a qguù ka. \p \v 10 Ncẽe nqáéa hãam kurim ka tu kò tc'ãà a máàkuan tcg'òóa tu tu u, a tu a kòo tc'ẽe tu kò khama máà. Ke tiri kàan komsana: \v 11 Eẽ tu tshoa-tshoara hãas cgoa méé tu ncẽeska xg'ara, naka ẽe tu ma tc'ẽea khama ma xg'ara-xg'ara si - ẽe tu ma úúa hãa khama ma máà. \v 12 Khóè ba nta noose úúa hãa sa \add Nqarim koe\add* gúù méé tama khama. Cgáés gúù si i, khóèm ko ẽem q'õòa hãa zi gúù zi ka c'ẽe sa tcg'òó kg'oana hãa ne. \add Nxãaskam gha Nqari ba qãè-tcaoa máá\add* dùús wèés ẽem ko tcg'òó sa. \p \v 13 C'ẽe ne sãakagu, a gatua qóḿan q'oo koe tcãà tu u sar tc'ẽe tama, igabar ko cúíta noose tu gha ii sa tc'ẽe: \v 14 ncẽe x'aè ka tu gatu kaisase tc'ãòan úúa hãa, ke méé tu ẽe tcàoa hãa ne cg'oè-cg'oea máá. Eẽ tu gha ko tcào x'aè ka ne gha gane kaisase tc'ãòan úúa hãa, a gha nxãasega ẽe tu tcàoa koe cg'oè-cg'oea máá tu u. Ncẽem dàòm ka tu gha cúíta noo, \v 15 ncẽe i ma \add Nqarim di zi Tcgãya zi koe\add* ma góáèa a ko máá: “Gaam ẽe kò káían \add tcuù\add* ba kò táá kaisase tc'ãòan úú, me kò gataga gaam ẽe kò cg'oròan \add tcuù\add* ba táá tcào,” téméè khama. \s1 Titoa xu ko Korinta koe tsééa úúè \p \v 16 Tc'ẽe-tc'ẽeses ncẽer tíí úúa máá tua hãas khama ii sam Nqari ba Titom tcáó koe tcana hãa khamar ko Nqari ba qãè-tcaoa máá. \v 17 Tito ba kò táá sixae dis dtcàrà sa\add m gha kúrús\add* cúí sa dtcòm̀, igabam kò thẽé \add gatuam gha hùi tu u\add* sa tc'ẽe-tc'ẽesea máá, a ba a kò gam di ncàm̀an ka bìrísea hãa gatu koem gha síí sa. \v 18 Xae ko sixae ka qõese ba gam cgoa \add gatu koe\add* tsééa úú, ncẽe ko gam di tsééan qãè tchõàn xgaa-xgaa di koe wèé zi kereke zi ka koaè ba. \v 19 Ncẽe zi gúù zi ka cúí tamase, igabam kò gataga thẽé kereke zi ka nxárá tcg'òóèa hãa, ncẽe gha sixae cgoa xg'ae a gatu dis máàku sa \add úú dis\add* tséé sa kúrú ba, nxãasegam gha Nqari ba dqo̱m̀mè ka, si sixae di tcáóan kgoarasea hãase hùi kg'oana hãa sa x'áí thẽé ka. \p \v 20 \add Xg'ae a qõòs ka\add* xae ko q'õése, nxãasega i gha cúí khóè ga táá ncẽes máàkus kaisas ko ma xg'ae-xg'ae a samaès ka chìbi-chibi xae e ka. \v 21 Tchàno zi gúù zi \add kúrú sa\add* xae bìrísea hãa khama. Nqarim tcgáí q'oo koe cúí tamase, igaba khóèan tcgáí q'oo koe ga hẽéthẽé e. \p \v 22 A xae a ko sixae ka qõese ba gatsara cgoa tsééa úú, ncẽe káí q'oro káí zi dàò zi cgoa kgoara-tcáóam hãa sa x'áí xaea ba, me gataga ncẽeska gatu koe kaisa tcoman úúa hãa khamam hùi tu um gha sa kaisase kgoara-tcáóa máána hãa. \v 23 A ncẽe Titom xòè ka: tíí ka c'ẽe me e, a tíí cgoa tséé-kg'ao me e gatu koe. A ncẽe c'ẽe tsara sixae ka qõese ga tsara \add ẽe hãa cgoa mea tsara\add* xòè ka: nxãa tsaraa kereke zi di tsara x'áè úú-kg'ao tsara a, Krestem koe ko dqo̱m̀kuan óága tsara. \v 24 \add Gaa domka méé tu\add* ncẽe xu khóè xu gatu di ncàm̀kuan x'áí, nxãasega zi gha kereke zi \add gatu di ncàm̀kuan\add* bóò, a q'ãa, tchànose xae ko gatu ka dqo̱m̀se sa. \c 9 \s1 Paulo ba ko gaia dtcàrà, marian gha tcg'òóè sa \p \v 1 Qaase tama ia, góár gha máá tu u sa, hùikuan di tsééan ncẽe ne ko Nqarim di ne khóè ne \add Jerusalema di ne\add* tsééa mááè ka. \v 2 Hùi \add ne\add* tu gha sa tu kg'ónòsea máána hãa sar q'ana hãa khama, a ra a ko Maketonia di ne khóè ne cookg'ai koe gatu ka dqo̱m̀se, a ra a ko bìrí ne a ko máá, Akaia koe tu gatu ncìísega, ncẽe nqáéa hãam kurim koe ga guu a máàkuan tu gha tcg'òó sa kg'ónòsea máána hãa, témé. Si gatu dis kg'ónòse sa \add gaa koe\add* káí ne ghùi-ghuin-tcáóa hãa. \v 3 Ra kò \add ncẽes gúùs domkaga\add* gatá ka qõese ga xu gatu koe tsééa úú. Ncẽer kò ma gatu ka ma dqo̱m̀se khamaga ma méé tu ma kg'ónòsea hãa sar ko tc'ẽe. Ncẽe sa gha x'áí sa ii, chìbiga tama xae gha hãa sa, gatu ka xae kò dqo̱m̀se ne. \v 4 A ncẽè \add gatu\add* koer kò ko c'ẽe ne Maketonia ne cgoa síí a sao-xg'ae tu u, tu kg'ónòse ta ga hãa, ne xae gha kaisase saucgae, kaisa tcoman xae kò gatu koe úúa hãa khama. (Gatu di saucgaekaguan kar kg'ui tama...) \v 5 Gaa domkar kò bóò i ko qaase, tíí qõe ga xu méér dtcàrà naka xu tc'ãà-cookg'ai te naka síí cgae tu u, naka xua síí bóò, ẽe tu nqòòkagua hãas máàku sa kg'ónòèa hãa sa. Igabar ko tc'ẽe, kgoara-tcáóase tu gha \add gaas máàku sa\add* tcg'òó sa, chùiku tamase. \s1 Marian tcg'òó a máà sa ko ts'ee-ts'eekg'aikuan óága \p \v 6 \add Tc'ẽe-tc'ẽese\add* ncẽe sa: \q1 ẽe ko cg'orò cgùrian xhárà \q2 ba gha thẽé cg'orò tc'õoan tcuù, \q1 me gha gaam ẽe ko káíse xhárà \q2 ba thẽé káí tc'õoan tcuù. \p \v 7 Wèém khóè ba méém ẽem gabá tcáóa ba koe ma bìrísea hãa khama ma tcg'òó, tc'ẽe tama tcáó ka hẽé naka chùièm ko domka hẽéthẽé tamase, Nqari ba gaam ẽe ko q'ano-tcáóse tcg'òó a máà ba ncàm̀a hãa ke. \v 8 Nqari ba wèé cgóm̀kua nem gha káísase máà tu u di qarian úúa hãa, nxãasega tu gha wèé x'aè ka wèé zi gúù zi koe, wèés ẽe tu ko qaa sa úúa máásea hãa ka, wèé zi tséé zi qãè zi tu gha nxãasega nqáéase kúrú ka. \v 9 Ncẽe i ma \add Nqarim di zi Tcgãya zi koe\add* ma góáèa a ko máá: \q1 “\add Khóèm Nqari ba ko q'áò ba\add* ko aba zi tsa̱i-tsa̱i \q1 a ẽe dxàua hãa ne máà; \q1 i gam di qãèan chõò tamase hãa,” \m téméè khama. \m \v 10 Nqari ba ko xhárà-kg'ao ba cgùrian máà, a ba a wèé khóèan tc'õoan máà. Gatagam gha gatu di \add zi gúù zi\add* càùa máá tu u cgùrian \add khama ii zi\add* a gha kaikagu u, a gatu di qãèan koe guu a káí tc'õoan kúrú. \v 11 Wèé za ga tu gha qguùkaguè, nxãasega tu gha wèé za ga kgoara-tcáóa hãase máàkuan tcg'òó ka. Ne gha \add Jerusalema di ne khóè ne\add* Nqari ba qãè-tcaoa máá, \add gatu di zi\add* máàku zi xae ko \add tcg'òóa máá ne x'aè\add* ka. \v 12 Ncẽe tu ko kúrús tséé sa Nqarim di ne khóè ne ko tcào sa tu gha cg'oè-cg'oea máá nes cúís tama si i, igaba káí ne khóè ne kúrú ne Nqari ba qãè-tcaoa máá si i thẽé. \v 13 Tséés ncẽe tu kò gaas ka tseegu tu ii sa x'áía hãa sa gha dqo̱m̀kuan Nqarim koe óága. Krestem di qãè tchõàn tu kò dtcòm̀, a kò komsana a, a tu a kò Nqarim di ne khóè ne hẽé naka c'ẽe ne wèé ne hẽéthẽé aban tcg'òóa máá ka kgoarase. \v 14 Còrèa ne gha máá tu u, a gha xgónè tu u, cgóm̀kuan ncẽem kò Nqari ba nqáéa hãase máà tua hãa domka. \v 15 Gam dis máàkus ncẽe kg'uian cgoa nxàea tcg'òóè tites domka méém Nqari ba qãè-tcaoa mááè! \c 10 \ms1 Paulo ba ko gam di tsééan x'áè úú-kg'aom ii di ka kg'uia mááse (10–13) \p \v 1 Tíía Paulo ra ko Krestem di qãèan hẽé naka qãè tcáóan hẽéthẽé ka dtcàrà tu u. Tíí ncẽe gatu koer kò hàna ne \add koma\add* kg'amka ii ra, igaba ncẽe gatu cgoar kò hãa tama ne ko \add koma\add* xgóàse kg'ui cgoa tu u ra. \v 2 C'ẽe ne khóè ne ko máá, nqõóm ko ma tc'ẽe khama xae ko ma kg'õè, témé. Bóòr ko ka i ko qaase, kaisase xgóàser gha kg'ui cgoa ne sa. Igabar ko dtcàrà tu u, táá tu gha chùi ter ncẽem dàòm koe tcãà sa. \v 3 Tseegu u nqõóm koe ta ga x'ãè sa, igabaga ta nqõóm di cauan cgoa x'ãàku tama. \v 4 Ncõo gàba zi ncẽe ta ko x'ãà cgoa zia nqõóm di zi ncõo gàba zi tama zi i, igaba zi Nqarim di qarian úúa, a zi a gúùan zi ga ko̱be di qarian úúa hãa. \v 5 \add Ncẽe zi ncõo gàba zi cgoa\add* ta ko kàa-kg'áḿ zi hẽé, naka wèés gúùs ẽe ko dqo̱m̀se sa hẽéthẽé ko̱be, gaa zi ncẽe ko khóè ne xgáè-kg'am zi Nqari ba q'ãan koe. Ta ko wèém tc'ẽe ba qgóó a qáé, a kúrú me me Kreste ba komsana. \v 6 Ncẽè gatu di komsana-q'ooan kò tc'ãòa hãa, ne ta kg'ónòsea máána hãa, wèém khóèm di komsana taman xgàra ne. \p \v 7 Gúùan di qãán cúíga tu ko bóò. Ncẽè gatu ka c'ẽem kò Krestem di me e sa bìrísea hãa, ne méém gatà ma tcáóa ba koe q'ana hãa, sixae igaba xae thẽé gaam khama ma Krestem di xae e sa. \v 8 Gaa domkar sau-cgaekaguè tama, gatàr ga ko ma qarian ncẽem X'aiga ba máà xaea hãa ka dqo̱m̀se igaba. Qarian ncẽem kò máà xaea hãa, nxãasega xae gha tshàoa ghùi tu u, a táá ko̱bea q'aa tu u ka. \v 9 Tcgãya zi tiri zi cgoar ko q'aekagu tu u khama i ga kò ii sar tc'ẽe tama. \v 10 C'ẽe ne ko máá: “Paulom di zi tcgãya zia qarian úúa, a ko xgóàse kg'ui, igabaga ncẽe cgáé-q'ooa ba kò gatá cgoa hàna nem qari úú tama, i gam di kg'uian cúí gúù ga méé tama,” témé. \v 11 Gatà ii ne khóè ne méé ne bóòa q'ãa, ẽe xae ko tcgãya zi koe góá zi xae gha thẽé kúrú sa. Gatu cgoa xae ga hãa, kana xae ga gatu cgoa hãa tama igaba xae sixae xae e sa. \s1 Táá méé ta dqo̱m̀se guu \p \v 12 Bèe xae ko, gane ẽe ko dqo̱m̀se ne cgoa nxárá xg'aesea ne, kana gane hànas téé-q'oos koe tòósea ne. Igaba ne ko gane, gane ka tc'ãò-tc'ãose, a ne a ko gane ka nxárá xg'aese. Tsóágase ne gáé káà tc'ẽe nea! \v 13 Igaba xae sixae cuiskaga Nqarim máà xaea hãas tc'ãò-tc'ãos \add kúrú xae gha tsééan\add* di sa nqáéa hãase dqo̱m̀se tite, igaba xae gha Nqarim máà xaea hãas tc'ãò-tc'ãos cgoa dqo̱m̀se, tc'ãò-tc'ãos ncẽe gatu igaba tu gaas koe hãa sa. \v 14 Sixaea kò tc'ãà di xae e, Krestem di qãè tchõàn ko gatu koe úúa hãa xae. Khama xae c'ẽem khóèm kúrúa hãa tsééan dim nqõóm koe tcãà tama. Nqari ba máà xae e tua hãa! \v 15 C'ẽe ne khóè ne kúrúa hãa tsééan koe xae nqáéase dqo̱m̀se tama, igaba xae ko Nqarim máà xaea hãas tc'ãò-tc'ãos cgoa dqo̱m̀se, a xae a nqòòan úúa hãa, gatu di dtcòm̀an gha kai, a gha sixae di tsééan gatu xg'aeku koe kaisase tchààkagu sa. \v 16 Nxãasega xae gha qãè tchõàn c'ẽe zi xg'aeku zi gatu ka ncìí za hãa zi koe síí xgaa-xgaa ka. C'ẽem khóèm ẽem hãa qgáì koe kúrúa hãa tsééan koe xae dqo̱m̀se tc'ẽe tama khama. \p \v 17 Igaba ncẽè c'ẽem khóèm kò dqo̱m̀se kg'oana ne méém X'aigam koe dqo̱m̀se. \v 18 Ncẽè khóèm kòo dqo̱m̀se, nem tchànom iise bóòè tama khama. Igaba ncẽè X'aigam kò khóè ba dqo̱m̀ nem ko tchànom iise bóòè. \c 11 \s1 Paulo ba hẽé naka tshúù-ntcõa di xu x'áè úú-kg'ao xu hẽéthẽé e \p \v 1 Tiri káà tc'ẽean koe tu ga qáò tcáó cgoa te sar ko tc'ẽe; ke méé tu cgóm̀na gatà hẽé. \v 2 Nqarim koe guua hãa taua ner úú cgoa tua hãa khama. Cúím khóèm di séèkua ner nqòòkagu tua, Kreste ba, nxãasegar gha cookg'aia ba koe tòó tu u ka, qanega xóé cgoaè tamas dxàe-coas khama ma. \v 3 Igabar ko q'áò, gatu di tc'ẽea ne gha tseegu a q'ano máàsean Krestem di koe tcg'oa sa, ẽem kò cg'ao ba ma gam di kàan cgoa Efa sa ma qàe-qaea hãa khamaga ma. \v 4 Thamkase tu ko c'ẽe khóèan koe máàse khama. Ncẽè c'ẽe khóèan kò hàà cgae tu u, a hàà tãám Jesom, ncẽe sixae qanega Gam ka xgaa-xgaa tu u ta ga hãam ka xgaa-xgaa, ne tu ko gaan koe máàse, kana tua sixae máà tua hãam tc'ẽem ka tãá ba hòòa, kana tua sixae xgaa-xgaa tu u ta ga hãa qãè tchõàn ka tãán hòòa. \p \v 5 Tíí ko bóò kar nxãata noose nqãaka hãa tama gaxu x'áè úú-kg'ao xu ncẽe cgáé xu u \add ta i ko mééè xu\add* ka. \v 6 Nxãatar ga ma kg'uian xgaa-xgaasea máá tama, igabar tc'ẽega ra a. Ncẽes gúù sa xae wèé zi dàò zi koe qãèse x'áí tua hãa. \p \v 7 Nqarim di qãè tchõà ner kò xgaa-xgaa tu u x'aè kar kò surutakagu tu u tama, a ra a kòo cg'áré-cg'arese, nxãasega tu gha gatu kaikaguè ka; ka ra gáé kò ko chìbi sa kúrú? \v 8 C'ẽe zi kereke zir \add koma\add* xhùua hãa, gaa zi koer gha hùian hòò a gatua tsééa máá tu u zi. \v 9 A ẽer kòo gatu cgoa hãa, a c'ẽe gúù tcàoa hãa kar kò cúí khóè ga qóḿ ba qgóókagu tama, ẽer tcàoa hãas koe xu kò tíí qõe ga xu ncẽe kò Maketonia koe guua hãa xu hùi te khama. Ra kò wèé zi dàò-kg'áḿ zi koe qgóósea hãa, táár gha qóḿa máá tu u ka, a ra a gha gatà cúíga hẽé. \v 10 Ncẽer ko ma Krestem koe tseeguan kg'ui khamaga ma i cuiskaga ncẽe dqo̱m̀sean tiri Akaia di xu xg'aeku xu \add ncẽe gatu x'ãèa hãa xu\add* koe guu na chõòkaguèa hãa tite. \v 11 Dùús domka \add ra kò gatu koe hùian qaa tama\add*? Ncàm̀ tu u tamar hãa domkaa? Nqari ba q'ana hãa, ncàm̀ tuar hãa sa! \v 12 Khama ra gha ncẽer ko kúrú sa kg'ama kúrú \add a gatu di hùian qaa tite\add*, a gha nxãasega gaxu ẽe ko sixae cgoa cúíta noose tséé sa dqo̱m̀se xu sau-cgaekagu. \v 13 Eẽta ii xu khóè xua tshúù-ntcõa di xu x'áè úú-kg'ao xu u, qàe-qaekuan di xu tséé-kg'ao xu, Krestem di xu x'áè úú-kg'ao xu kúrúsea hãa xu. \v 14 Arekagu tama i hãa, satanam igabam ko moengelem x'áàn di ba kúrúsea hãa khama. \v 15 Gaa domka i are-aresa tama, gam di xu qãà xu igaba xu kò tchànoan di xu qãà xu kúrúsea hãa ne. Chõò-q'oos koe xu gha gaxu di tsééan khama ma suruta ka̱biè. \s1 Paulo ba ko gam di xgàrasean ka dqo̱m̀se \p \v 16 Gaicara ra ko kg'uian tiri kg'ui a ko máá: Táá méé i cúí khóè ga káà tc'ẽer iise qgóó te guu. Igaba ncẽè gatà tu kò ko hẽé ne méé tu nxãaska káà tc'ẽem khóè ba tu ga ko ma qgóó khama ma qgóó te, nakar nxãasega tíí igaba thẽé cg'árése dqo̱m̀se. \v 17 Ncẽe dqo̱m̀sean tiri koer X'aigam ga ko ma kg'ui khama ma kg'ui tama, igaba ra ko káà tc'ẽe iise kg'ui. \v 18 Ncãaga i ko káí khóèan ga nqõóm di cauan cgoa dqo̱m̀se khamar gha tíí igabaga thẽé dqo̱m̀se. \v 19 Tc'ẽega tu u \add sa tu ko bìríse\add*, igaba tu ko ẽe káà tc'ẽe ii ne cgoa qãè-tcaoa hãase tsééa xg'ae ná! \v 20 Khóèa ne kò qãàn kúrú tu u, a ko tcana máá tu u, a ko ntcóm̀ tu u, a ko náà c'ãa-c'ana tu u, a i a ko x'ábú góó tu u ne tu ko kgoara máá a. \v 21 \add Ncẽe gúùan kúrú koe\add* xae kò kg'amka xae e, témé sar ko saucgae. \p Igaba ncẽè c'ẽe khóèan kò bìrísea hãa c'ẽes gúùs ka i gha dqo̱m̀se sa ner tíí igaba bìrísea hãa (káà tc'ẽem khóèm khamar ko ma kg'ui). \v 22 Hebera dis qhàòs di xua? Tíí igabar gaar ga ra a. Iseraele dis qhàòs di xua? Tíí igabar gaar ga ra a. Abrahamam di xu tsgõo-coa xua? Tíí igabar gaar ga ra a. \v 23 Krestem di xu tséé-kg'ao xua? (Temeam khóèm khamar ko ma kg'ui a ko máá:) \add gaxu ka\add*r cgáé ra a, a ra a gaxu ka kaisase tsééa hãa, a ra a gaxu ka káí q'oro qáéèa hãa, a gaxu ka káí q'oro qoaèa, a káí q'oro x'óó ka hẽéa. \v 24 Juta ne kar 5 q'oro 39 tsa̱man qoaèa hãa, \v 25 nqoana q'oro ra kò \add Roma ne ka\add* tsa̱m xu cgoa qoaè, a ra a kò c'ẽe x'aè ka nxõ̱án cgoa xaoè, a ra a kò nqoana q'oro skepes ka x'óó cgoaè, a ra a kò c'ẽe x'aè ka koaba ba hẽé naka ntcùú ba hẽéthẽé tshàam q'oo koe hãa. \fig Skepe sa ko tc'ãán cgoa ko túú ka tóm̀kaguè, i khóèan tshàan-kg'ai koe ko ba̱rate.|src="LB00219.tif" size="col" ref="11:25" \fig* \v 26 Eẽr kò káíse caate a ko dàra kar kò káí zi tcabà zi koe tcãà: tshàan di zi, ts'ãà-kg'aoan di zi, tiri ne khóè ne di zi, tãá zi qhàò zi di zi, x'áé-dxooan di zi, qãáka ka di zi, tshàa-dxooan di zi hẽé naka tshúù-ntcõa di dtcòm̀-kg'aoan di zi hẽéthẽé koe. \v 27 Thõòkaser kòo tséé, a ra a thẽé ko qóḿse tséé, ra kò káí ntcùúan x'óm̀ tama, a xàbàa hãa, a cáḿa hãa, a ko káí-kg'aise tc'õoan úú tama, a ra a kòo qgài, a qg'aè-cgaea hãa. \v 28 Wèé zi gúù zi oose ra ko wèé cáḿ ka qóḿan xám̀, wèé zi kereke zi tc'ẽea máás tiris ka. \v 29 C'ẽem khóèm kò kg'amka ii ner ko tíí igaba xám̀se a kg'amka. C'ẽem khóèm kòo chìbian koe tcãàè ner ko tshúù-tcao. \p \v 30 Ncẽè qaase i kò ko, dqo̱m̀ser ga sa, ner gha gúù zi tiri kg'amkan ko x'áí zi cgoa dqo̱m̀se. \v 31 Nqarim ncẽe X'aigam Jesom ka Xõò ba, ncẽe ko chõò tamase dqo̱m̀mè ba, nxãa ba q'ana hãa tshúù-ntcõar nxàe tama sa. \v 32 Damaseko koem kò tc'ãà-cookg'aim x'aigam Aretasem dòm̀ q'oo koe hãa ba x'áé-dxoom Damaseko di ba kòre, nxãasegam gha qáé te ka. \v 33 Igabar kò x'áé-dxoom dim xhàrom kòm̀ koe guu a q'ores q'oo koe hãase xòóè, a tshàu q'ooa ba koe nxàìa tcg'oa. \fig Paulo ba ko gàbas q'oo koe hãase xhàrom qãá koe xòóè.|src="LB00333.tif" size="col" ref="11:33" \fig* \c 12 \s1 Paulo ba ko x'áí zi bóò ka dqo̱m̀se \p \v 1 Dqo̱m̀se méérs gúù si i, ẽeta i ga ma cúí gúù qãè ga kúrúa máá te tama igaba. Ncẽeskar gha X'aigam bóòkagu tea hãa zi x'áí zi hẽé naka xgòre-kg'áíse ko zi ka hẽéthẽé kg'ui. \v 2 Q'ana ra hãa Krestem koe hànam khóè ba, ncẽe kò nqáéa hãa kurian 14 ka, séè a kaisase tc'amaka hãam nqarikg'aim\f + \fr 12:2 \fq kaisase tc'amaka hãam nqarikg'ai - \ft Gerika sa ko máá: “nqoana dim nqarikg'ai ba,” témé. \f* koe úúèa hãa ba. (C'úùa ra hãa, ncẽes gúù sa kò cgáé-q'ooa ba koe kúrúse sa, kana sa ko x'áí sa\f + \fr 12:2 \fq x'áí sa - \ft Gerika sa ko máá: “cgáé-q'ooa ba ka tchàa koe,” témé.\f* ii – Nqarim cúí ba q'anaa.) \v 3 Ra ncẽem khóè ba q'ana hãa (igabar c'úùa hãa, ncẽes gúù sa kò cgáé-q'ooa ba koe kúrúse sa, kana sa ko x'áí sa\f + \fr 12:3 \fq x'áí sa - \ft Gerika sa ko máá: “cgáé-q'ooa ba ka tchàa koe,” témé.\f* ii – Nqarim cúí ba q'anaa) \v 4 ntam kò ma séè a paradaisi koe úúè sa. Nxàeè tite zi gúù zim kò kóḿ, gúù zi ncẽe khóèan kgoara mááè naka nxàe tite zi. \v 5 Ncẽem khóèm kar gha dqo̱m̀se igabar tíí ka dqo̱m̀sea hãa tite, tiri kg'amkan ka cúí ga a gha ii. \v 6 A ncẽè dqo̱m̀ser kòo ner káà tc'ẽem khóè ba ii tama, tseegua ner gha ko nxàe khama. Igabar ncẽeska dqo̱m̀sea hãa tite, nxãasega i gha c'ẽe khóèan táá kaisase tc'ẽea máá te ka, ẽe i ko tíí koe bóòs ka hẽé naka ẽe i ko tíí koe kóḿs ka hẽéthẽé e. \p \v 7 Igaba méér táá kaisase kaikaguè guu ẽer ko bóò zi x'áí zi kaisase kaia hãa zi domka. Gaa domkar dxàm ba cgàaa te koe máàèa hãa, ncẽe satanam di tséé-kg'ao ii ba, me ko qhàe te, nxãasegar gha táá kaisase koase ka. \v 8 Ncẽes gúùs domkar kò X'aiga ba nqoana q'oro còrè, nxãasegas gha tíí koe séèa tcg'òóè ka. \v 9 Igabam kò bìrí te a máá: “Tiri cgóm̀kua ne tc'ãò tsia hãa, \add Tiri\add* qaria ne ko kg'amkan koe cg'oèase x'áíse khama,” témé. Gaa domkar gha tiri kg'amkan koe kaisa qãè-tcaoan cgoa dqo̱m̀se, nxãasega i gha Krestem di qarian tíí koe hãa ka. \v 10 Gaas gúùs domkaga ra ko kg'amkan koe qãè-tcao, naka cóèkuan koe hẽé, naka xháé zi koe hẽé, naka xgàraku zi koe hẽé, naka qóḿ zi koe hẽéthẽé e, \add ncẽè\add* Krestem domka \add zi kòo kúrúse ne\add*. Eẽr kò kg'amka ii ner nxãaska qari ra a khama. \s1 Paulo ba ko Korinta dis kerekes ka káíse tc'ẽe-tc'ẽese \p \v 11 Káà tc'ẽem gúù bar kò kúrúse, igaba tu kò gatu gaan koe chùia úú te, gatu ka méér ga kò koaèa hãas gúù si i khama. Gúù cgáér tama ra a ga ii, igabar ẽe xu x'áè úú-kg'ao xu cgáé xu u \add ta ko méé\add* xu ka nqãaka hãa tama. \v 12 Tseegu di\add r\add* x'áè úú-kg'ao \add ra a\add* di zi x'áí zia kò gatu xg'aeku koe qáò tcáóan cgoa x'áíè, x'áí zi cgoa hẽé naka are-aresa zi gúù zi cgoa hẽé naka kaia hãa qarian cgoa hẽéthẽé e. \v 13 Cúís gúù sa tu kò c'ẽe zi kereke zi ka tcào: ra kò tíía táá qóḿ ba qgóókagu tu u. Ke méé tu cgóm̀na ncẽes chìbi sa qgóóa máá te! \p \v 14 Ncẽer ii kar nqoana dis dàra sar gha dàra tu u sa kg'ónòsea máána hãa. A ra a cuiskaga qóḿa máá tu ua hãa tite; ẽe gatu di ii sar qaa tama, igabar ko gatua qaa tu u khama. Cóán méé i gaan di xõòan táá tsééa máás gúù si i, igaba méé i xõòan gaan di cóán tsééa máá khama. \v 15 Ra gha kaisase qãè-tcaoa hãase wèés gúùs ẽer úúa hãa sa gatu koe tséékagu naka tíí ga ra hẽéthẽé e. Ncẽè kaisaser kò ncàm̀ tua hãa, ne tua gha gatu cg'árése ncàm̀ te? \v 16 Ncẽe tu ma dtcòm̀aa khamaga ma, táár kò qóḿ ba qgóókagu tu u sa, igabar kò \add koma\add* kàa sa kúrú, a gaas cgoa qgóó tu u. \v 17 Ntama? A gaxu khóè xu ẽer kò gatu koe tsééa úúa hãa xu ka c'ẽem cgoa ra kò c'ẽe gúù ga séè cgae tu u? \v 18 Tito bar ko dtcàrà qõòm gha ka, a ko c'ẽem dtcòm̀-kg'ao ba gam cgoa tsééa úú. A Tito ba kò c'ẽe gúù ga séè cgae tu u ii? Cúím tc'ẽem cgoa tsam gáé kò tséé tama? Cúím dàò ba tsam gáé kò séè tama? \p \v 19 A ncẽe tu hãa ka tua kò tc'ẽea máá, gatu cookg'ai koe xae ko kg'uia mááse, ta tc'ẽea? Nqarim cookg'ai koe xae ko kg'ui, ẽem ga ma Kreste ba ma kg'uikagu xae e khama, si wèés gúùs \add ẽe xae ko góá a ko kúrú sa\add*, gatu di tshàoa ghùièan di si i, ncàm̀-ncamsa tuè. \v 20 \add Gatu koe\add* síía ner ko q'áò. C'ẽedaokar ẽer ko ma qaa tu u khama ma sao-xg'ae tua hãa tite, tu gatu igaba ẽe tu kòo ma qaa te khama ma sao-xg'ae tea hãa tite. I gha c'ẽedaoka mẽékuan hẽé, taukuan hẽé, xgóàn hẽé, cẽèan hẽé, cóèkuan hẽé, c'am̀kuan hẽé, bóòsean hẽé naka kóḿku taman hẽéthẽé hãa. \v 21 Gaicara ra kòo síí nem gha tirim Nqari ba gatu cookg'ai koe cg'áré-cg'are te sar ko q'áò. Ra gha káí ne ẽe kò nxãakamaga chìbian kúrú ne kg'ae cgae, gane di chìbian koe ne kò táá tcóóse khama. Qanega ne q'ano taman hẽé, cg'áràn hẽé, naka cg'ãèan hẽéthẽé koe hãa. \c 13 \s1 Còo di zi dqàèku zi \p \v 1 Ncẽea nqoana dis dàras ga si i ncẽer ko gatu koe dàra sa. \add Si ko Nqarim dis Tcgãya sa méé a ko máá:\add* “Cám̀ kana nqoana tééa-máá-kg'aoan di kg'áḿa ne gha wèés kg'ui sa nxàea tseegukagu,” témé. \v 2-3 Eẽ nxãakamaga chìbian kúrúa hãa ne hẽé naka wèé ne c'ẽe ne hẽéthẽér ko dqàè; ẽer kò cám̀ di sa dàra nea kar kò ma dqàè ne khamagar ko ma ncẽer káà iim x'aèm ka dqàè ne. Kreste ba ko tíí koe kg'ui dis x'áí sa tu ko qaa ná? Eẽr kò gaicara hàà ner gaa domkaga ncẽe ne khóè ne cuiskaga bóò guua hãa tite. \add Kreste ba\add* gatu koe kg'amka tama, igabam gatu xg'aeku koe qarian úúa. \v 4 Gatàm kò ma kg'amkan koe guu a xgàuè, igabam ko Nqarim di qarian ka kg'õè. Gataga xae ma Gam koe kg'amka xae e, igaba xae gha Nqarim di qarian ka Gam cgoa kg'õè, a tsééa máá tu u. \p \v 5 Gatu kúrúa bóòse naka tua bóò dtcòm̀an koe tu hàna sa; kúrúa tu gatu bóòse. Bóòa tu q'ãa tama Jeso Kreste ba gatu koe hàna sa? Igaba ncẽè kúrúa tu kòo bóòse a ko tààè nem Jeso Kreste ba gatu koe hãa tama. \v 6 Ra tcoman úúa hãa, bóòa tu q'ana hãa sixaea kúrúa bóòku sa tààa hãa sa di i. \v 7 Igaba xae ko Nqari ba còrè, táá tu gha c'ẽe gúù cg'ãè ga kúrú sa. Khóè ne gha bóò, kúrúa bóòku sa xae tààa hãa sa domkar ncẽes gúù sa kg'ui tama, igaba xae ko tc'ẽe, ẽe tchàno ii sa tu gha kúrú sa, ẽeta xae ga ma sixae tààèa hãa khama ii igaba. \v 8 Cuiskaga xae tseeguan cgoa x'ãàkua hãa tite khama, igaba xae gha tseeguan kúrúa máá. \v 9 Ncẽè qari tu iis gúùs \add cúí\add* sa gha ko qãè-tcaokagu xae e, ẽe ta xae ga ma kg'amka khama ii igaba. Còrèa xae ko máá sa gatu gha còoka qõò si i. \v 10 Gaa domkar ko ncẽer káà ii ka ncẽe zi gúù zi góá máá tu u, nxãasegar gha ẽer kòo hàà ne táá hàà xgóàse kg'ui a tiri qarian tséékagu ka. X'aiga ba ncẽe qarian máà tea hãa, tshàoar gha ghùi \add tu u\add* ka, a táá tòà-q'aa \add tu u\add* ka. \s1 Còo di zi tsgám̀kaguku zi \p \v 11 Còo dis ka, tíí qõe ga tuè, qãè-tcao tu. Gúù zi kúrú naka zi qãè, korèku tu, naka cúí tc'ẽe ii, tòókuan cgoa kg'õè, nakam gha ncàm̀kuan hẽé naka tòókuan hẽéthẽé dim Nqari ba gatu cgoa hãa. \p \v 12 Gatu ka c'ẽe ne tcom-tcomsas x'obèkus cgoa tsgám̀. \p \v 13 Wèé ne dtcòm̀-kg'ao ne ko tsgám̀kagu tu u. \q1 \v 14 X'aigam Jeso Krestem di cgóm̀kuan hẽé \q1 naka Nqarim di ncàm̀kuan hẽé \q1 naka Tcom-tcomsam Tc'ẽem di hãa cgoakuan hẽéthẽé \q2 méé i gatu wèéa tu cgoa hãa.