\id GAL  
\h Galati 
\toc1 Sasuri Paulus hia jumaꞌat-jumaꞌat ètu propensi Galati 
\toc2 Galati 
\toc3 Gal 
\mt2 Sasuri Paulus  
\mt2 hia jumaꞌat-jumaꞌat ètu propensi  
\mt1 Galati  
\c 1  
\s1 Lii mahoꞌo  
\p
\v 1-2 Lii mahoꞌo nèti jaꞌa, Paulus. Jaꞌa paꞌadhu sasuri ne asa aꞌari aaꞌi-aaꞌi dhu parcaya Yesus Kristus ètu jumaꞌat-jumaꞌat ètu propensi Galati. Aꞌari dhu sama-sama dènge jaꞌa ètu neꞌe, paꞌadhu lii mahoꞌo kahèi hia miu.  
\p Jaꞌa pasanèdꞌe miu, na, Ama Lamatua dènge Yesus Kristus ka dhu pua-paleha jaꞌa. Nèti boe dhèu rai-haha ne. Yesus Kristus èèna, nuka Dhèu dhu Ama Lamatua pua mai le. Kristus madhe, te ngaa Lamatua pamamuri hari Ne. Hèia Ra pua-paleha jaꞌa, ho laku peka-padhai Lii Lolo Beꞌa dènge dhèu-dhèu.   
\p
\v 3 Jaꞌa sabajꞌa mi Ama èdhi, Ama Lamatua, aa Kètu èdhi, Yesus Kristus. Jaꞌa manèngi ho Rèngu padꞌelo dꞌara hua iia Ra mi miu, sèna ka miu mamuri padame èci dènge èci.  
\v 4 Kristus madhe, sèna ka saku eele aaꞌi sasala èdhi aa pakajꞌèu èdhi nèti bhabhelu-katubꞌa rai-haha ne. Aaꞌi-aaꞌi dhu Kristus adꞌu-ue sèra, madhutu dadꞌèi Ama Lamatua.  
\v 5 Nèti èèna ka, èdhi hudꞌi koa-kio Ne taruu! Dhu lèke kèna!   
\s1 Paulus nasa, lula dhèu Galati pusi-pahae boe Lii Lolo Beꞌa dhu lèke  
\p
\v 6 Aꞌari aaꞌi-aaꞌi! Jaꞌa keꞌa heka tao miu sa mia! Ama Lamatua hagꞌe nare le miu, lula Na neo ho miu meꞌa dꞌara hua iia Na. Te ngaa tasamia ka miu malai titu kèna lami madhutu lii lolo leo  
\v 7 dhu lèke boe? Uuru èèna, jaꞌa ajꞌa le dhu mola-mola Lii Lolo Beꞌa nèti Yesus Kristus. Te ngaa limuri ne, dhèu kapodꞌe-kabèli sèra mai pakapodꞌe Lii Lolo Beꞌa èèna, toke miu malaa-maloha.   
\p
\v 8 Sanèdꞌe, ee! Te bèli-camèdꞌa Lamatua huku dhèu dhu ajꞌa Lii Lolo Beꞌa dhu sama boe dènge dhu jiꞌi ajꞌa-nori uru èèna. Masi ka dhèu nèti jiꞌi do, ana pajuu nèti sorga do, hudꞌi laa Lamatua hia ne mamadhe-mamopo!  
\v 9 Jiꞌi dhu peka le karèi nèti uru ka. Te ngaa limuri ne, jaꞌa neo hari pasanèdꞌe sèmi neꞌe: ladhe abhu dhèu dhu ajꞌa leo nèti Lii Lolo Beꞌa dhu miu abhu le uru èèna, hudꞌi laa Lamatua hia ne mamadhe-mamopo.   
\p
\v 10 Jaꞌa bani peka sèmi èèna, lula jaꞌa neo pakarejꞌe dꞌara Ama Lamatua, neo boe pakarejꞌe dhèu rai-haha ne. Miu ngee, na, jaꞌa tenge kolongara nèti dhèu rai-haha, do? Aadꞌo! Te ladhe jaꞌa tao sèmi èèna, jaꞌa pantas boe jꞌajꞌi ana pua-paleha nèti Kristus.   
\s1 Paulus lole hari tasamia ka na jꞌajꞌi dhèu pajuu-paleha Lamatua Yesus  
\p
\v 11 Aꞌari aaꞌi-aaꞌi! Jaꞌa peka paledꞌa dènge miu, na, Lii Lolo Beꞌa dhu jaꞌa ajꞌa-nori miu, nèti boe tatao dhèu rai-haha.  
\v 12 Jaꞌa abhu boe nèti dhèu rai-haha, aa abhu boe ca dhèu sa dhu ajꞌa-nori jaꞌa. Te Yesus Kristus mesa Na ka dhu bhoke sasoa na mi jaꞌa.   
\p
\v 13 Tatu miu tadèngi le lii lolo nèti jꞌara mamuri jaꞌa, lodꞌo jaꞌa madhutu agama Yahudi era, si? Lodꞌo èèna, jaꞌa pajꞌèra titu kèna dhèu-dhèu unu Lamatua, aa neo paꞌele iie aaꞌi si.\x + \xo 1:13 \xt Lii Lolo nèti Dhèu Pajuu-paleha 8:3, 22:4-5, 26:9-11\x*  
\v 14 Aa lodꞌo èèna kahèi, dꞌara jaꞌa neo titu kèna ajꞌa jꞌara-jꞌara agama Yahudi, risi nèti dhèu Yahudi dhu leo dhu ca dadena dènge jaꞌa. Aa jaꞌa ne majꞌèni risi pakako adꞌa bèi-baki èdhi dènge atora agama aaꞌi-aaꞌi.\x + \xo 1:14 \xt Lii Lolo nèti Dhèu Pajuu-paleha 22:3\x*   
\p
\v 15-16 Masi ka sèmi èèna, Ama Lamatua dhu pamaꞌète nare le ho patadhe Ana Na mi jaꞌa. Ina ku dhae nara iisi mèka jaꞌa, te Nèngu dhu hagꞌe mema le jaꞌa, lula Na neo padꞌelo dꞌara hua iia Na mi jaꞌa. Nèngu kahèi pua jaꞌa ho laku peka-padhai dènge dhèu Yahudi boe sèra. Lodꞌo Na pua jaꞌa èèna, laku boe manèngi aꞌabhu nèti dhèu leo.\x + \xo 1:15-16 \xt Lii Lolo nèti Dhèu Pajuu-paleha 9:3-6, 22:6-10, 26:13-18\x*  
\v 17 Aa laku boe paraga dènge dhèu heka-dhèu heka Kristen dhu jꞌajꞌi mema le dhèu pajuu-paleha Yesus ètu kota Yerusalem. Te ngaa laku dènge ka asa rai Arab. Èle ka, jaꞌa lèpa hari asa kota Damsik.   
\p
\v 18 Hèia lalu eele tèlu tèu ku, heka laku paraga dènge Petrus\f + \fr 1:18 \ft Lii Yunani dhu suri ètu ayat neꞌe pake ngara \ft \+it Kefas\+it*. Èèna ngara leo nèti Petrus madhutu lii Aram. Petrus ne, ngara madhutu lii Yunani. Te ngaa dua ngara se, sasoa na èci èèna ka, nuka “hadhu”.\f* ètu Yerusalem, ho pakarèi jꞌara-jꞌara nèti nèngu. Ka jaꞌa manubha taha canguru lèmi lodꞌo ètu nèi.\x + \xo 1:18 \xt Lii Lolo nèti Dhèu Pajuu-paleha 9:26-30\x*   
\p
\v 19 Lodꞌo èèna, jaꞌa paraga kahèi dènge Yakobis, ari dꞌèlu Lamatua Yesus. Te ngaa jaꞌa paraga boe dènge dhèu pajuu-paleha Lamatua dhu leo sèra. Dhoka dua ra di.  
\v 20 Ngaa dhu jaꞌa suri ne, mema tareꞌa sèmi èèna! Jaꞌa kapodꞌe boe! Lamatua neꞌa aaꞌi!   
\p
\v 21 Èle èèna, hèia jaꞌa laku asa propensi Siria dènge propensi Kilikia.  
\v 22 Lodꞌo èèna, dhèu-dhèu unu Kristus ètu propensi Yudea, dhae tadhe mèka jaꞌa.  
\v 23 Dhèu seꞌe dhoka tadèngi lii palolo, dhu peka na, “Dhèu dhu uru èèna pajꞌèra èdhi, limuri ne nuka ajꞌa Lii Lolo Beꞌa Kristus. Nèngu ka dhu uru èèna, neo paꞌele iie aaꞌi èdhi.”  
\v 24 Ropa ra tadèngi sèmi èèna, aaꞌi-aaꞌi ra koa-kio Ama Lamatua, lula jaꞌa parcaya le Yesus Kristus.   
\c 2  
\s1 Dhèu pajuu-paleha dhu leo sèra, sèmi rare aꞌajꞌa Paulus dènge beꞌa  
\p
\v 1 Dꞌai èle canguru èpa tèu, hèia jaꞌa lèpa asa kota Yerusalem sama-sama dènge Barnabas. Aa jiꞌi ngèti dènge Titus, ca dhèu parcaya dhu Yahudi boe.\x + \xo 2:1 \xt Lii Lolo nèti Dhèu Pajuu-paleha 11:30, 15:2\x*  
\v 2 Jaꞌa laku asa nèi, lula lii paredha Ama Lamatua. Dꞌai nèi, ka jaꞌa lole mi dhèu heka-dhèu heka Kristen, Lii Lolo Beꞌa dhu jaꞌa ajꞌa-nori le mi dhèu Yahudi boe sèra. Lodꞌo èèna, jaꞌa peka unu ku mi rèngu se, ho ra parisa pabeꞌa-beꞌa ngaa dhu jaꞌa ajꞌa le sèra, lèke do aadꞌo. Te ladhe ra pamaꞌète, peka na, aꞌajꞌa jaꞌa èèna sala, na, dhèu bisa ngee, na, jaꞌa sabꞌa iia dꞌara di!   
\p
\v 3 Ropa dhèu seꞌe tadèngi rare lii jaꞌa sèmi èèna, hèia ra sèmi rare dènge beꞌa. Aa ra dꞌèi sèmi rare Titus dènge beꞌa kahèi. Masi ka Titus dhèu Yahudi boe, te ngaa ra laka-seti boe sèna ka na suna.  
\v 4 Te ngaa lodꞌo èèna, abhu aꞌari dhèu pèri dhu dꞌèi boe aꞌajꞌa jaꞌa, lula rèngu se ajꞌa dhu leo. Rèngu se, dhèu Kristen kapodꞌe-kabèli. Ka rèngu mau-mau mai laka-seti dhèu unu Kristus sèra dhu dhèu Yahudi boe, ho madhutu aaꞌi atora agama Yahudi. Te ngaa, lula Yesus Kristus patalale eele le èdhi, nèti èèna ka atora sèra èki heka èdhi, sèmi ènu sa.  
\v 5 Masi ka ra laka-seti sèmi èèna, te ngaa ciki sa jiꞌi ngoꞌo boe sèmi ngare. Dènge jꞌara neꞌe, miu bisa parcaya taruu Lii Lolo Beꞌa dhu jaꞌa nori le. Te dhu mola-mola na kèna!   
\p
\v 6 Dhèu heka-dhèu heka se sèmi rare lii aꞌajꞌa jaꞌa ne, aa ra patabha heka ngaa-ngaa. Te ngaa Ama Lamatua hagꞌe boe dhèu. De masi ka rèngu dhèu kapai do ana iiki, ngaa-ngaa tao boe.\x + \xo 2:6 \xt Lole Hari Jꞌara-jꞌara Mamuri 10:17\x*  
\v 7 Te dhu lèke, nuka: rèngu reꞌa, na, Ama Lamatua pili nare le jaꞌa, ho kèti Lii Lolo Beꞌa mi dhèu-dhèu Yahudi boe. Nuka sèmi dhu Na paredha mi Petrus kahèi, sèna ka nèti Lii Lolo Beꞌa asa dhèu Yahudi.  
\v 8 Te Ama Lamatua pangèdꞌu koasa mi Petrus ho jꞌajꞌi dhèu pajuu-paleha mi dhèu Yahudi. Sèmi èèna kahèi, Na hia jaꞌa koasa sèna ka jꞌajꞌi dhèu pajuu-paleha mi dhèu-dhèu dhu Yahudi boe.  
\v 9 Lodꞌo èèna, madhutu ngangee dhèu sèra, Yakobis, Petrus,\f + \fr 2:9 \ft Sasuri madhutu lii Yunani ètu ayat neꞌe pake ngara \ft \+it Kefas\+it*. Ngara leo nèti Petrus.\f* dènge Yohanis, dhu jꞌajꞌi le ama-ama gareja. Ropa rèngu tèlu ra reꞌa, na, Ama Lamatua padꞌelo le dꞌara hua iia Na mi jaꞌa, hèia ra kèdꞌi pajꞌola ai dènge jaꞌa, aa dènge Barnabas, sèna ka jꞌajꞌi mi tadha, peka na, jiꞌi aaꞌi-aaꞌi mi dꞌara èci le. Rèngu roꞌo kahèi, jiꞌi ngèti Lii Lolo Beꞌa asa dhèu Yahudi boe, aa rèngu rèti asa dhèu Yahudi.  
\v 10 Dhoka ca jꞌara di, dhu ra pasanèdꞌe jiꞌi, nuka jiꞌi baku bhèlu soru-bara dhèu dhu unu aadꞌo sèra. Mema jꞌara neꞌe ka dhu jaꞌa neo tao.   
\s1 Paulus kai Petrus ètu Antiokia, lula na pakajꞌèu nèti dhèu Yahudi boe  
\p
\v 11 Ka ca tèka, Petrus mai asa kota Antiokia. Hèia jaꞌa kai ne patoo madha dènge madha, lula nèngu tao sala.  
\v 12 Lodꞌo na heka mai, nèngu karèjꞌe madhèdi naꞌa dènge dhèu-dhèu unu Kristus dhu dhèu Yahudi boe. Te ngaa ropa angalai Yakobis dhèu Yahudi sèra mai, hèia Petrus mulai pakajꞌèu nèti aꞌari dhèu Yahudi boe, ka na naꞌa paꞌèci heka dènge rèngu. Te lula na madhaꞌu dènge aꞌajꞌa nèti dhèu Yahudi dhu peka na, dhèu unu Kristus hudꞌi kèpe paꞌèra-èra atora agama Yahudi aaꞌi-aaꞌi, aa hudꞌi pakajꞌèu ku dènge dhèu-dhèu dhu Yahudi boe.   
\p
\v 13 Ropa rèdhi tatao Petrus ne, ka dhèu Yahudi dhu leo sèra tao madhutu kahèi. Toke Barnabas kahèi madhutu tatao ra dhu peka leo, tao leo.  
\v 14 Te ngaa ropa jaꞌa patigi kèdhi, rèngu madhutu beꞌa heka dadꞌèi Lii Lolo Beꞌa, hèia jaꞌa kai dènge ka Petrus ètu katanga madha rèngu aaꞌi-aaꞌi ra, peka na, “Eee, Petrus! Èu ne, mema dhèu Yahudi. Te ngaa Ama Lamatua bhoke le jꞌara, ho dhèu dhu parcaya Yesus Kristus paꞌèki heka madhutu atora agama Yahudi sèra. Aa èu dhu sèmi more le jꞌara neꞌe, nga tasamia ka, èu laka-seti dhèu Yahudi boe, sèna ka tao iisi ra sama sèmi dhèu Yahudi?”   
\p
\v 15 Jaꞌa kai Petrus sèmi èèna, lula jiꞌi dua mi dhèu Yahudi. Suku jiꞌi dua mi se dhèu Yahudi, sama boe dènge suku leo sèra, lula suku jiꞌi dhu nèbhu le tadhe Ama Lamatua.  
\v 16 Te ngaa limuri ne, jiꞌi ngeꞌa kahèi, na, Lamatua sèmi nare boe ca dhèu sa jꞌajꞌi mi dhèu mola, lula nèngu tao madhutu atora agama dènge beꞌa. Te ngaa Lamatua sèmi nare dhèu, ladhe nèngu parcaya Yesus Kristus, lula boe nèti nèngu madhutu atora agama. Sèmi èèna ku, heka Lamatua peka na, dhèu ne dènge heka sasala-sasigo.\x + \xo 2:16 \xt Lii Sodꞌa Koa-Kio 143:2, Roma 3:20,22\x*   
\p
\v 17 Nèti èèna ka, jiꞌi ajꞌa, na, Lamatua sèmi nare dhèu jꞌajꞌi mi dhèu mola, lula na parcaya Yesus Kristus. Te ngaa abhu dhèu Yahudi dhu pasala jiꞌi. Ra peka na, jiꞌi parcaya Yesus Kristus, te ngaa kèpe heka atora agama Yahudi. Miu neo pèci sasala sèmi èèna mi jiꞌi kahèi, do?  
\v 18 Te ladhe jaꞌa kèpe kore hari atora agama dhu jaꞌa patabuli eele le, èèna heka peka na jaꞌa sala kèna!  
\v 19-20 Mema uru èèna, jaꞌa tenge jꞌara ho madhutu dènge beꞌa atora agama Yahudi, sèna ka jaꞌa pabeꞌa dènge Lamatua. Te ngaa bisa boe kahèi. Nèti èèna ka, jaꞌa tèke eele le atora agama sèra, ho mamuri paꞌèki dènge Kristus. Dènge jꞌara sèmi neꞌe, heka Ama Lamatua sèmi nare jaꞌa jꞌajꞌi mi dhèu mola. Peka sèmi neꞌe ka: jaꞌa madhe lèke paku ètu ajꞌu palolo-palèbha sama-sama dènge Kristus. De limuri ne, jaꞌa boe ka dhu mamuri, te ngaa Kristus ka dhu mamuri ètu dꞌara ngiꞌu jaꞌa. Jaꞌa abhu mamuri dhu hiu ne, lula parcaya Ana nèti Lamatua. Te Nèngu sue jaꞌa titu kèna, toke Na madhe gati jaꞌa.  
\v 21 Hèia Ama Lamatua sèmi nare jaꞌa, lula dꞌara hua iia Na, lula boe nèti jaꞌa madhutu atora agama sèra. Te ladhe dhèu bisa pabeꞌa dènge Lamatua lula madhutu atora agama, èèna sasoa na, mamadhe Kristus iia-iia dꞌara di.  
\p Sèra sa ka dhu jaꞌa peka dènge Petrus si ètu Antiokia.   
\c 3  
\s1 Ama Lamatua sèmi nare èdhi jꞌajꞌi mi dhèu mola, lula èdhi parcaya Yesus Kristus  
\p
\v 1 Heh! Dhèu Galati sèra! Uru èèna, jaꞌa unu ku lole dènge miu patoo madha dènge madha, lula-nèti mamadhe Yesus Kristus ètu ajꞌu palolo-palèbha. Te ngaa limuri ne dhèu monya miu mamadha iia-iia! Miu se, goa titu kèna!  
\v 2 Jaꞌa neo dhoka karèi ca jꞌara di. Miu sèmi mere le Roh Lamatua èèna, lula miu madhutu atora agama, do? Aadꞌo, si! Roh Na mai asa miu, lula miu lèka Lii Lolo Beꞌa dhu miu nanene èèna.  
\v 3 De, nga tao ka miu goa sèmi èèna, ee? Uru èèna, miu mamuri le madhutu dadꞌèi Roh Mola-Mèci. Te ngaa limuri ne, miu kabèli hari, mamuri madhutu dadꞌèi dhèu rai-haha.  
\v 4 Lodꞌo hiu-hiu dhu miu parcaya Kristus èèna, miu abhu jꞌajꞌèra ae titu kèna. Mage dhoka jꞌara sèra ele iia dꞌara di! (Te ngaa madhutu mola-mola na, parcaya mi Kristus ele boe iia dꞌara.)  
\v 5 Lodꞌo Ama Lamatua hia Roh Na, aa padꞌelo rupa-rupa tadha malaa ètu madha miu, miu ngee, na, Lamatua tao sèmi èèna, lula miu madhutu atora agama, do? Aadꞌo, si! Na tao sèmi èèna, lula miu lèka Lii Lolo Beꞌa dhu miu nanene èèna.   
\p
\v 6 Sanèdꞌe mèdhi era sina ma, bèi-baki dhèu Yahudi, nuka Abraham. Te Sasuri Mola-Mèci Lamatua suri, peka na, “Lula na parcaya Ama Lamatua, ka Lamatua sèmi nare ne jꞌajꞌi mi dhèu mola.”\x + \xo 3:6 \xt Lii Lolo dhu Uru Tèka 15:6, Roma 4:3\x*   
\p
\v 7 De miu hudꞌi meꞌa pabeꞌa-beꞌa ku jꞌara neꞌe! Dhèu dhu parcaya sama sèmi Abraham, rèngu jꞌajꞌi mi dhèu unu Ama Lamatua dhu tareꞌa-reꞌa.\f + \fr 3:7 \ft Sasuri lii Yunani uru sèra, peka na, “rèngu jꞌajꞌi ana-ana Abraham”. Dhèu Yahudi biasa pake lii pakasame ‘ana-ana Abraham’ dènge sasoa na, ‘dhèu unu Ama Lamatua’. Baca kahèi ètu \ft \+it Roma\+it* 4:16.\f*  
\v 8 Lamatua dhu peka tèke le ètu dꞌara Sasuri Mola-Mèci Na, peka na, Nèngu sèmi nare kahèi dhèu nèti suku leo jꞌajꞌi mi dhèu mola, ladhe ra parcaya Ne. Te uru èèna, Na peka mema le mi Abraham Lii Lolo Beꞌa, na, “Bèli-camèdꞌa suku aaꞌi-aaꞌi ètu rai-haha ne, abhu mèngi-nale lula èu ne.”\x + \xo 3:8 \xt Lii Lolo dhu Uru Tèka 12:3\x*  
\v 9 Lula lii moa Ama Lamatua èèna, ka Na papuru kahèi berkat mi dhèu aaꞌi-aaꞌi dhu parcaya Ne, nuka sèmi dhu Na hia mi Abraham.   
\p
\v 10 Dhèu dhu madhutu atora agama, sèna ka Lamatua sèmi nare ne jꞌajꞌi mi dhèu mola, nèngu hudꞌi pasae nare ku babia nèti atora sèra aaꞌi-aaꞌi, nuka sèmi nèngu lèke le dhoo. Te dhu suri ètu Sasuri Mola-Mèci, peka na, “Dhèu dhu madhutu boe taruu atora agama dꞌai lutu, nèngu lèke le dhoo èèna!”\x + \xo 3:10 \xt Lole Hari Jꞌara-jꞌara Mamuri 27:26\x*  
\v 11 Te ngaa teꞌa, na, Ama Lamatua sèmi nare boe ca dhèu sa, lula na madhutu atora agama. Te dhu suri tèke, peka na, “Dhèu hudꞌi parcaya ku Jaꞌa, heka sèmi kore ne jꞌajꞌi mi dhèu mola, ho na abhu mamuri dhu lèke.”\x + \xo 3:11 \xt Habakuk 2:4\x*   
\p
\v 12 De ladhe dhèu neo mamuri madhutu dadꞌèi atora agama, nèngu hudꞌi tao madhutu ku aaꞌi-aaꞌi toke lutu! Te Lamatua dhu peka mema le ètu Sasuri Mola-Mèci, na, “Dhèu dhu neo mamuri madhutu atora, èèna na nèngu bhute dhoka dènge atora sèra di.”\x + \xo 3:12 \xt Atora nèti Ama-ama Agama 18:5\x*   
\p
\v 13 Te ngaa Kristus bꞌae pamaꞌète le, ho patabuli èdhi nèti atora agama dhu èki èdhi. Uru èèna, èdhi mamuri oe madhe, dènge pasae babia atora agama, nuka sèmi dhèu dhu lèke dhoo. Te ngaa limuri ne Lamatua Yesus dedꞌe eele le babia èèna nèti èdhi. Te dhu suri tèke ètu Sasuri Mola-Mèci, na, “Ladhe dhèu madhe lèke kadhoe ètu agarii, sasoa na, nèngu madhe aapa.”\x + \xo 3:13 \xt Lole Hari Jꞌara-jꞌara Mamuri 21:23\x*  
\v 14 Ropa Yesus Kristus madhe, sèna ka pala-bagi mamuri mi èdhi, berkat èèna ka dhu Ama Lamatua pangèdꞌu mi Abraham, aa hia kahèi mi suku leo. Dènge jꞌara neꞌe, dhèu aaꞌi-aaꞌi dhu parcaya Kristus, bisa abhu Roh Ama Lamatua dhu Na jaji le.   
\s1 Ama Lamatua kèpe paꞌèra lii padhadha Na  
\p
\v 15 Aꞌari aaꞌi-aaꞌi! Doe neꞌe jaꞌa neo kore pakasame nèti mamuri èdhi bèli-mai bèli-mai. Ladhe abhu dhèu dhu suri sasuri lii padhadha nèti pusaka, ka dhu ènyi le ngara na ètu sasuri ne, sasoa na, sasuri ne lèke tareꞌa. Dhèu leo bisa boe ère eele ngaa dhu suri ètu dꞌara sasuri èèna, aa bisa boe suri tabha hari ngaa-ngaa asa dꞌara sasuri èèna.  
\v 16 Sama sèmi èèna kahèi, lodꞌo Ama Lamatua patari lii padhadha dènge Abraham, aa dènge ana-èpu na. Ama Lamatua peka boe, na, “Jaꞌa patari lii padhadha ne dènge ana-èpu èu sèra”, lula Na padhadha boe dènge dhèu ae-ae. Te ngaa Na padhadha dhoka dènge ana-èpu Abraham ca dhèu di, nuka Kristus.\f + \fr 3:16 \ft Sasuri lii Yunani ètu neꞌe, suri peka na, “peka boe, na, ‘patari lii padhadha ne dènge hini èu sèra (jamak)”, te ngaa “dènge dhoka hini èu èci di (tunggal)”. Ètu lii padhadha ne, sasoa lii Yunani nèti “hini” ne, na, “ana-èpu”. Ladhe kahèi mi \ft \+it Lii Lolo dhu Uru Tèka\+it* 12:7.\f*  
\v 17 Aꞌabhu jaꞌa sèmi neꞌe ka: Ama Lamatua pajꞌari uru lii padhadha dènge Abraham. Hèia èpa ngasu tèlu nguru tèu ku, heka Na papuru atora agama hia dhèu Yahudi kèna, re baki ra Musa. Te ngaa masi ka sèmi èèna, Lamatua ère heka lii padhadha dhu Na tao uru èèna.\x + \xo 3:17 \xt Kalua nèti Masir 12:40\x*  
\v 18 Te Lamatua hia boe mèngi-nale mi Abraham, lula na tao madhutu atora ne. Te ngaa Lamatua hia berkat lula Na moa tèke le, karèi nèti uru ka, ho hia hadia mi Abraham. Èèna nuka sèmi ana ca dhèu abhu pusaka nèti ama na. Ana ne abhu pusaka na, lula ama na dhu padhadha uru le, lula boe nèti ana ne tao madhutu atora.\x + \xo 3:18 \xt Roma 4:14\x*   
\p
\v 19 De jaꞌa neo karèi sèmi neꞌe: ladhe Ama Lamatua sèmi nare Abraham jꞌajꞌi mi dhèu mola lula lalèka na, nga tao ka Lamatua tabha hari atora agama re Musa? Lamatua tabha atora agama sèra, sèna ka ajꞌa dhèu rai-haha lula-nèti sasala-sasigo ra. Dadꞌèi Na sèna ka dhèu rai-haha mamuri madhutu dadꞌèi atora sèra, toke ana-èpu Abraham ca dhèu mai. Hèia ladhe dhèu ne mai ka, nuka Kristus èèna, na, atora ne parluu heka.  
\p Lodꞌo Lamatua papuru atora agama Yahudi, Nèngu jꞌole mema boe mi dhèu Yahudi sèra. Te ngaa Na hia re ana pajuu Na nèti sorga, mai pangèdꞌu mi adhe-aai Musa, heka Musa hia asa dhèu Yahudi kèna. Dènge jꞌara neꞌe, Musa jꞌajꞌi nuka sèmi kalete sa nèti Lamatua dènge dhèu-dhèu unu Na.  
\v 20 Te ngaa ropa Ama Lamatua tao lii pajaji dènge Abraham, Na pake boe kalete. Te Lamatua peka unu Na dènge Abraham! Dènge sèmi èèna, èdhi teꞌa, na, lii pajaji Lamatua ne kabꞌua risi eele nèti atora sèra.   
\s1 Atora agama ajꞌa dhèu rai-haha lula-nèti sasala-sasigo ra  
\p
\v 21 Lodꞌo Lamatua hia atora agama asa Musa èèna, pasala dènge lii-lii pajaji Na, do? Aadꞌo! Te ladhe abhu atora dhu dhèu rai-haha bisa tao madhutu ne, ho Lamatua sèmi nare ne sèna ka na bisa mamuri, tatu atora dhèu Yahudi bisa tao sèmi èèna kahèi. Madhutu iia-iia na, abhu boe atora èci sa dhu dhèu bisa tao madhutu ne, sèna ka cuhi dꞌara Lamatua ho Lamatua sèmi nare ne jꞌajꞌi mi dhèu mola.  
\v 22 Te ètu Sasuri Lamatua dhu Mola-Mèci èèna, suri peka na, dhèu aaꞌi-aaꞌi ra paꞌèki madhe dènge rupa-rupa sasala ra. Nèti èèna ka, dhodhoka dhèu dhu parcaya Yesus Kristus di, bisa abhu ngaa dhu Ama Lamatua moa tèke èèna.   
\p
\v 23 Lodꞌo Kristus dhae mai mèka, jiꞌi dhèu Yahudi paꞌèki madhe dènge atora sèra, toke bisa boe kalau. Te ngaa ropa dꞌai lodꞌo na, Lamatua bhoke jꞌara ho jiꞌi kalua nèti atora sèra, ladhe jiꞌi parcaya Kristus.  
\v 24-25 De atora agama sèra, sama sèmi dhèu madhenge dhu ajꞌa paie-iie èdhi toke Kristus mai. Te ngaa ropa Na mai ku, heka èdhi bisa parcaya Ne, sèna ka èdhi mamuri pabeꞌa dènge Ama Lamatua. Nèti èèna ka, limuri ne èdhi parluu heka dhèu madhenge èèna.   
\s1 Dhèu parcaya jꞌajꞌi le aꞌari Kristus  
\p
\v 26 Limuri ne, miu jꞌajꞌi le ana-ana Ama Lamatua, lula miu parcaya Yesus Kristus.  
\v 27 Miu aaꞌi-aaꞌi mi dhu sarani èle le, ho jꞌajꞌi dhèu unu Na dhu paꞌèki madhe dènge Ne.  
\v 28 Dhèu dhu lèka Kristus, aaꞌi-aaꞌi ra èci èèna ka, beda boe. De masi ka miu dhèu Yahudi, do dhèu Yahudi boe, ènu do ènu boe, dhèu mone do dhèu bhèni, aaꞌi-aaꞌi mi dhu paꞌèki le dènge Yesus Kristus, ca ropa èèna ka.   
\p
\v 29 Kristus ne, ana-èpu Abraham dhu Ama Lamatua padhadha karèi nèti uru ka. Lula miu paꞌèki le dènge Kristus, nèti èèna ka miu jꞌajꞌi le tareꞌa-reꞌa ana-èpu Abraham. Dènge jꞌara sèmi èèna, miu bisa kahèi abhu berkat dhu Ama Lamatua moa tèke le mi Abraham.\x + \xo 3:29 \xt Roma 4:13\x*   
\c 4  
\p
\v 1 Jaꞌa pakasame dhu leo hari. Ca dhèu ana dhu dènge hak ho abhu pusaka nèti ama na, ladhe ama na madhe. Te ngaa ladhe ana ne ana iiki ae era, nèngu bisa mèka abhu pusaka èèna, masi ka èèna na aaꞌi-aaꞌi se unu nèngu. Lula nèngu dꞌai mèka umur, nèngu ne nuka sèmi ènu dhu dènge boe hak, sèna ka nare mèdha-panyau lamatua na.  
\v 2 Nèti èèna ka, hudꞌi dènge ku dhèu dhu paꞌuri ana ne dènge pusaka na. Ana ne hudꞌi madhutu ku dadꞌèi nèti dhèu madhenge nèngu, toke dꞌai lodꞌo dhu ama na pamaꞌète nare èèna, heka na sèmi nare pusaka na kèna.   
\p
\v 3 Sèmi èèna kahèi dènge èdhi. Lodꞌo Yesus Kristus dhae mai mèka, èdhi nuka sèmi ana iiki èèna. Te èdhi dhu paꞌèki madhe dènge dadꞌèi rai-haha, nuka sèmi ènu ca dhèu.  
\v 4-5 Te ngaa ropa dꞌai lodꞌo na, Ama Lamatua pua mai Ana dꞌèlu Na dhu jꞌajꞌi dhèu rai-haha èèna, sèna ka dhèu rai-haha bisa kahèi jꞌajꞌi dhèu dhu Ama Lamatua dedꞌe nare jꞌajꞌi ana-ana Na. Ana dꞌèlu Na èèna mamuri madhutu atora agama dhèu Yahudi, sèna ka Nèngu bisa patabuli dhèu aaꞌi-aaꞌi dhu uru èèna paꞌèki dènge atora se.   
\p
\v 6 Lula miu jꞌajꞌi le ana-ana Ama Lamatua, nèti èèna ka Na hia le Roh Ana Na mai asa dꞌara miu. Dènge jꞌara neꞌe, miu dènge hak paroa Ama Lamatua, na, “Ama Pasue”.  
\v 7 De limuri ne miu jꞌajꞌi heka ènu dhu dènge boe hak ho abhu pusaka. Te ngaa miu jꞌajꞌi le ana-ana Ama Lamatua dhu dènge hak, sèna ka abhu pusaka aaꞌi-aaꞌi dhu Na pajaji tèke le.\x + \xo 4:7 \xt Roma 8:15-17\x*   
\s1 Paulus ngee bia dènge dhèu Galati  
\p
\v 8 Uru èèna, lodꞌo miu tadhe mèka Ama Lamatua, miu tao iisi mi jꞌajꞌi ènu, ho sogo-tagu ngaa-ngaa dhu lèke boe.  
\v 9 Te ngaa limuri ne, miu tadhe le Ama Lamatua. Beꞌa risi, jaꞌa peka, na, Ama Lamatua ka dhu tadhe miu. De tasamia ka miu neo lèpa hari asa sogo-tagu ngaa dhu guna boe, aa dhu dènge boe koasa ngaa-ngaa sèra? Miu neo tao iisi mi paꞌèki dènge jꞌara-jꞌara sèra, sèna ka jꞌajꞌi hari ènu ra, do?  
\v 10 Jaꞌa tadèngi, na, miu kèpe atora ho pakabꞌua risi lodꞌo-lodꞌo hua iia madhutu lodꞌo, hèru, èjꞌi lai, hèru hadhu, dènge tèu, ho neo pakarejꞌe dꞌara Ama Lamatua.  
\v 11 Neꞌe ne ka dhu paꞌele iie ngangee jaꞌa! Mage dhoka jꞌajꞌèra jaꞌa ajꞌa-nori miu nèbhu nare sange neꞌe, ele iie dꞌara di.   
\p
\v 12 Aꞌari dhu pasue! Jaꞌa manèngi sèna ka miu mamuri paꞌèki ia ka dènge madha jꞌara sèra, sèmi jaꞌa ne. Te mamuri jaꞌa ne paꞌèki heka le dènge atora agama, èci èèna ka dènge miu dhèu Yahudi boe. Uru èèna, lodꞌo èdhi bera-bera era, miu pasusa boe jaꞌa.  
\v 13 Miu aaꞌi-aaꞌi mi meꞌa, na, ca hari ni, lodꞌo jaꞌa mai hiu-hiu èèna, ho peka-padhai Lii Lolo Beꞌa dènge miu, ngiꞌu aae jaꞌa ne roe-bhilu.  
\v 14 Masi ka sèmi èèna, te ngaa miu tule eele boe jaꞌa, lula miu sèmi mere jaꞌa nuka sèmi ana pajuu Ama Lamatua nèti sorga. Risi-risi hari, miu sèmi mere jaꞌa ne, nuka sèmi Yesus Kristus mesa Na.  
\v 15 Lodꞌo èèna, èdhi aaꞌi-aaꞌi ti karejꞌe titu kèna. Te ngaa, nga tao ka limuri ne, sèmi heka èèna? Uru èèna, miu sue jaꞌa titu kèna, ka miu toke neo edꞌo eele ana madha miu ho hia jaꞌa.  
\v 16 Te ngaa limuri ne, miu ngee, na, jaꞌa jꞌajꞌi le musu miu, lula jaꞌa padhai dhu mola dènge miu, do?   
\p
\v 17 Dhèu kapodꞌe-kabèli sèra, roꞌo boe jaꞌa paꞌangalai dènge miu, ka ra dadugu miu ho madhutu aaꞌi atora agama Yahudi. Dadꞌèi dꞌara ra, sèna ka miu bhute madhutu dadꞌèi rèngu di.  
\v 18 Te ngaa ladhe miu majꞌèni tao jꞌara dhu beꞌa, èèna beꞌa kahèi! Masi ka jaꞌa sama-sama dènge miu, do aadꞌo, ngaa-ngaa tao boe. Sadꞌi miu tao jꞌara dhu beꞌa.   
\p
\v 19 Ana-ana pasue! Neꞌe ne, jaꞌa sabꞌa bia risi hari hia miu, nuka sèmi bhèni dhu kabake pèdꞌa neo nara iisi. Te jaꞌa ae kora boe ciki sa nèti sasabꞌa, toke dꞌara miu èci èèna ka dènge dꞌara Kristus.  
\v 20 Te ngaa limuri ne, jaꞌa keꞌa heka neo tao miu tasamia hari! Jaꞌa dꞌèi titu kèna, dhiu padhai lii patoo madha dènge miu, sèna ka jaꞌa baku padhai lii taka sèmi neꞌe ne.   
\s1 Paulus pasoro lii lolo ana Hagar dènge ana Sara  
\p
\v 21 Ladhe miu neo mamuri madhutu atora agama dhèu Yahudi, beꞌa risi miu meꞌa uuru ku dadꞌèi nèti atora sèra.  
\v 22 Ètu Sasuri Mola-Mèci Lamatua abhu lii lolo dhu lole, peka na, ana mone Abraham, dhèu dua. Nèngu abhu ana ca dhèu nèti bhèni dhu ènu na, aa ca dhèu hari nèti dhèu èmu-kamali na, dhu ènu boe.\x + \xo 4:22 \xt Lii Lolo dhu Uru Tèka 16:15, 21:2\x*  
\v 23 Ènu ne nara iisi ana na, lula madhutu dadꞌèi dhèu rai-haha. Te ngaa dhèu èmu Abraham nara iisi ana na, lula madhutu lii moa dhu Ama Lamatua peka mema le.   
\p
\v 24 Bhèni dhèu dua se, nuka sèmi tadha dhu padꞌelo dua lii pajaji dhu Ama Lamatua padhadha dènge dhèu rai-haha. Lii pajaji èci, Lamatua pangèdꞌu mi Musa ètu ledhe Sinai, lodꞌo Nèngu papuru atora agama dhèu Yahudi. Dhèu dhu paꞌèki dènge atora agama sèra, rèngu jꞌajꞌi ènu sama sèmi Hagar kahèi.  
\v 25 Era ètu ledhe Sinai ètu rae Arab èèna, nuka sèmi Hagar ne kahèi. Dhèu Yerusalem aaꞌi-aaꞌi lodꞌo limuri ne, dhu paꞌèki era dènge atora agama Yahudi, rèngu sèra ènu kahèi nuka sèmi Hagar.   
\p
\v 26 Te ngaa lii pajaji dhu leo hari, pajꞌujꞌu asa kota Yerusalem dhu leo èci ètu sorga. Ana-ana unu Ama Lamatua dhu pea ètu èèna, ènu boe. Te rèngu dhèu bebas dhu paꞌèki boe dènge atora agama èèna. Nèti èèna ka, rèngu se èci èèna ka dènge ina jiꞌi Sara, dhèu èmu Abraham.  
\v 27 Ètu Sasuri Mola-Mèci, dhu suri tèke, peka na,  
\q1 “Wee! Bhèni dhu nara iisi nèdhi boe!  
\q2 Pakarejꞌe dꞌara mu!  
\q1 Wee! Bhèni dhu rasa nèdhi boe kabake pèdꞌa nara iisi!  
\q2 Sodꞌa pakarejꞌe dꞌara mu!  
\q1 Bhèni dhu dꞌara roe-bhilu, lula dhèu èmu na pusi-pahae heka ne,\f + \fr 4:27 \ft Dhèu bhèni dhu dꞌara na susa lula dhèu èmu na dhu pahae heka ne, nuka Sara. Te Abraham laꞌe leo dènge Hagar ho abhu kolo.\f*  
\q2 pe na abhu ana ae risi nèti bhèni dhu dènge dhèu èmu-kamali.”\x + \xo 4:27 \xt Yesaya 54:1\x*   
\p
\v 28 De aꞌari aaꞌi-aaꞌi! Uru èèna Ama Lamatua dhu padhadha le hia ana mi Abraham. Te ngaa nèbhu ku, heka Lamatua tao madhutu lii pajaji Na kèna, hèia Sara nara iisi Isak hia Abraham. Èdhi sama sèmi Isak kahèi, lula Ama Lamatua pajaji hia Abraham ana-èpu dhu leo kahèi.  
\v 29 Lodꞌo èèna, ana ènu dhu jꞌajꞌi madhutu dadꞌèi dhèu rai-haha èèna, ropa na kapai, na pajꞌèra Isak, dhu jꞌajꞌi madhutu dadꞌèi Roh Lamatua. Èèna sama kahèi dènge ngaa dhu jꞌajꞌi limuri ne.\x + \xo 4:29 \xt Lii Lolo dhu Uru Tèka 21:9\x*  
\v 30 Sasuri Mola-Mèci Lamatua suri kahèi, peka na, “Babège eele ènu dènge ana na. Te ana nèti ènu ne dènge boe hak ho abhu pusaka. Dhodhoka ana nèti dhèu èmu kabꞌi na dhu dènge hak.”\x + \xo 4:30 \xt Lii Lolo dhu Uru Tèka 21:10\x*   
\p
\v 31 De sèmi neꞌe aꞌari aaꞌi-aaꞌi! Èdhi sama boe dènge ana nèti ènu, lula èdhi paꞌèki heka dènge atora agama dhèu Yahudi. Te èdhi nuka sèmi ana nèti dhèu èmu kabꞌi Abraham, lula èdhi parcaya Yesus Kristus.   
\c 5  
\s1 Kristus hia le èdhi bebas  
\p
\v 1 Uru èèna dhèu Yahudi jꞌèra bia pasae atora agama ra. Te ngaa limuri ne, Kristus dedꞌe eele le babia èèna nèti dhèu dhu parcaya Ne. Nèti èèna ka, limuri ne èdhi pasae heka babia. De miu baku lèke kapodꞌe-kabèli, ho pasae hari atora sèra, tao nuka sèmi ènu sa!   
\p
\v 2 De nanene, ee! Jaꞌa ne, Paulus, ka dhu peka lii neꞌe. Ladhe miu suna ho madhutu atora agama dhèu Yahudi, na, mamadhe Kristus dhu hia miu bebas èèna, gaguna na aadꞌo!  
\v 3 Ladhe dhèu suna ho madhutu atora agama sèmi èèna, nèngu hudꞌi pasae hari ku atora sèra aaꞌi-aaꞌi ra. Miu sanèdꞌe era, do aadꞌo? Te uru èèna, jaꞌa dhu peka mema le.  
\v 4 Dhèu dhu neo pake atora, sèna ka Ama Lamatua sèmi nare ne jꞌajꞌi mi dhèu mola, nèngu tao iisi na pakajꞌèu nèti Kristus. Te dènge jꞌara neꞌe, nèngu core eele dꞌara hua iia Ama Lamatua.  
\v 5 Te ngaa Roh Lamatua dhu Mola-Mèci ka dhu bhoke jꞌara hia èdhi, ho èdhi parcaya Yesus Kristus. Nèti èèna ka èdhi sanao, bèli-camèdꞌa Ama Lamatua pamaꞌète, na, èdhi dhèu mola.  
\v 6 Masi ka dhèu suna, do aadꞌo, ngaa-ngaa tao boe. Te ngaa dhu hua iia risi, nuka dhèu dhu parcaya Kristus aa sue dhèu leo.   
\p
\v 7 Uru èèna, miu mamuri le madhutu jꞌara dhu lèke. Te ngaa limuri ne, dhèu cee ka dhu kapodꞌe-kabèli miu, ka miu madhutu heka jꞌara èèna?  
\v 8 Te aꞌajꞌa-nanori kapodꞌe-kabèli dhu miu nanene èèna, mai boe nèti Ama Lamatua. Madhutu iia-iia na, Nèngu ka dhu paroa nare miu ho jꞌajꞌi dhèu unu Na.  
\v 9 Ngaa dhu ra ajꞌa, hiu-hiu èèna dhoka ca hèbꞌa-dua hèbꞌa di. Te ngaa nèbhu-nèbhu, lii aꞌajꞌa ne tao ngangee miu ele iie. Nuka sèmi ragi ciki dhu dhèu pakihu dènge tarigu ho neo tao roti. Nèbhu-nèbhu hèia ragi neꞌe ka pacaꞌe tarigu dhu pakihu èèna.\x + \xo 5:9 \xt 1 Korintus 5:6\x*  
\v 10 Lula èdhi jꞌajꞌi le èci dènge Kètu èdhi, Yesus Kristus, nèti èèna ka jaꞌa keꞌa mèu, Nèngu èèna hia miu parcaya hari mi ngaa dhu jaꞌa nori le sèra. Aa Ama Lamatua mesa Na, pe huku dhèu cee dhu paꞌele iie lalèka miu.   
\p
\v 11 Sèmi neꞌe aꞌari! Ladhe jaꞌa ajꞌa, peka na, dhèu hudꞌi suna ku, tatu jaꞌa abhu boe jꞌajꞌèra sèmi neꞌe ne. Aa dhèu Yahudi tule eele boe aꞌajꞌa jaꞌa lula-nèti mamadhe Yesus ètu ajꞌu palolo-palèbha.  
\v 12 Te ngaa dhèu dhu kapodꞌe-kabèli miu sèra lula jꞌara suna, na soro tèke si sèna ka rèngu unu ra pake tudꞌi ho ari eele mèdha nèti isi ra!   
\p
\v 13 Aꞌari aaꞌi-aaꞌi! Lamatua patabuli le miu, ho miu mamuri paꞌèki heka dènge dadꞌèi atora agama. Te ngaa mage pangee, na, miu bisa tao leli ho mamuri madhutu dadꞌèi miu di! Te dhu lèke, nuka miu hudꞌi mamuri pasue ku, aa paladha-leru èci dènge èci, sèmi ènu lalau-laloꞌo lamatua na.  
\v 14 Ètu Sasuri Mola-Mèci, peka na, “Èu hudꞌi sue ku dhèu leo, sama sèmi èu sue ngiꞌu èu unu mu.” Ladhe miu tao madhutu dhoka atora sasue ne di, na, miu tao aaꞌi le madhutu dadꞌèi atora agama dhèu Yahudi.\x + \xo 5:14 \xt Atora nèti Ama-ama Agama 19:18\x*  
\v 15 Te ngaa ladhe miu èci patao-palaha dènge èci, do, èci pakèji dènge èci, pe mèdhi unu mi! Nèbhu boe, te miu palaho ngiꞌu miu unu mi.   
\s1 Mamuri madhutu dadꞌèi dhèu rai-haha, do, madhutu dadꞌèi Roh Mola-Mèci  
\p
\v 16 Madhutu aꞌabhu jaꞌa sèmi neꞌe ka: ladhe miu mamuri madhutu dadꞌèi Roh Lamatua, miu madhutu heka dadꞌèi dhèu rai-haha.  
\v 17 Te dadꞌèi dhèu rai-haha madhutu boe dadꞌèi Roh. Aa dadꞌèi Roh madhutu boe dadꞌèi dhèu rai-haha. Dua ra bisa boe paꞌèci, te ngaa palabꞌa taruu! Nèti èèna ka, miu bisa heka tao hari madhutu dadꞌèi dꞌara mi!\x + \xo 5:17 \xt Roma 7:15-23\x*  
\v 18 Te ngaa ladhe Roh Lamatua ator miu, na, miu paꞌèki heka dènge atora sèra.   
\p
\v 19 Dhèu dhu loe boe madhutu dadꞌèi dhèu rai-haha, nuka sèmi: dhèu dhu adꞌu-ue jꞌara karehe dènge dhèu dhu jꞌajꞌi boe dhèu èmu-kamali na, dhèu dhu ngangee kajꞌalu, dhu reꞌa boe dꞌara makae,  
\v 20 dhu sogo-tagu nidhu ho suagi dhèu, dhu pamusu, dhu dꞌèi pasibha dꞌara lii, dhu tèka dꞌara, dhu nasa leli, dhu ngee dhoka ngiꞌu na, dhu dꞌèi kakèjꞌi dhèu, dhu dꞌèi tao maruru,  
\v 21 dhu dꞌèi boe dhèu leo risi ne, dhu dꞌèi mahu paa-paa, dhu dꞌèi madhutu pesta toke reꞌa heka makae, aa dꞌèi tao sasala dhu leo hari. Uru èèna, dhu jaꞌa pasanèdꞌe le, na, dhèu dhu tema tao jꞌara-jꞌara sèmi sèra, rèngu bisa boe jꞌajꞌi dhèu unu Ama Lamatua.   
\p
\v 22 Te ngaa dhèu dhu mamuri madhutu dadꞌèi Roh Lamatua, èèna na Roh tao ne ho jꞌajꞌi dhèu dhu dꞌèi pasue, dꞌara dhu karejꞌe-karae, dhu dꞌèi padame, taha nare dꞌara, dꞌara beꞌa dènge dhèu leo, dhu dꞌèi soru-bara dhèu, dhu dꞌèi kèpe paꞌèra-èra lii pajaji,  
\v 23 dhu lii mako dènge dhèu aaꞌi-aaꞌi, aa bisa jꞌaga paie-iie mamuri na. Abhu boe atora èci sa dhu magee jꞌara seꞌe se.  
\v 24 Dhèu dhu jꞌajꞌi le dhèu unu Yesus Kristus, nèngu dhu pakajꞌèu le nèti dadꞌèi dhèu rai-haha. Te dꞌara dhu dꞌèi tao bhelu èèna, dhu na paku pamadhe le ètu ajꞌu palolo-palèbha palere-lere dènge Yesus.  
\v 25 De ladhe Roh Lamatua hia le mamuri hiu mi èdhi, na, èdhi hudꞌi madhutu taruu ku dadꞌèi Nèngu.  
\v 26 Nèti èèna ka, baku padedha iisi, baku dꞌèi èci kakèjꞌi èci, aa baku patèka dꞌara èci dènge èci.   
\c 6  
\s1 Èci soru-bara èci  
\p
\v 1 Aꞌari aaꞌi-aaꞌi! Ladhe abhu dhèu parcaya ca dhèu dhu tao sala, na, miu dhu meꞌa tareꞌa-reꞌa dadꞌèi Roh Lamatua, lami padhai lii mako-mako dènge ne dènge dꞌara mola. Hèia mèti hari ne, sèna ka madhutu jꞌara dhu lèke nèti Lamatua. Te ngaa jꞌaga ngiꞌu mi, sèna ka baku manahu asa sasala na èèna.  
\v 2 Ladhe dhèu paraga dènge sasusa, na, miu dhu leo lami soru-bara ne. Te dènge sèmi èèna, miu tao le madhutu atora nèti Kristus.  
\v 3 Ladhe abhu dhèu padedha iisi, peka na, nèngu risi nèti dhèu leo, aa te ngaa aadꞌo sèmi èèna, na, nèngu tipu ngiꞌu nèngu unu na.  
\v 4 De ca dhèu-dhèu ka hudꞌi parisa ku ngaa dhu nèngu adꞌu-ue. Ladhe ngaa dhu nèngu tao ne beꞌa le, pe neꞌa unu na. Mage pasèku dènge tatao dhèu leo.  
\v 5 Jaꞌa peka sèmi èèna, lula ca dhèu-dhèu ka dhu tago nare unu na, ngaa dhu nèngu tao.  
\v 6 Te ngaa dhèu dhu sèmi nare le lii holo-nori Lamatua, nèngu hudꞌi pabagi ku rui-jꞌajꞌèra na, ho soru-bara dhèu dhu ajꞌa-nori nèngu.   
\p
\v 7 Sanèdꞌe, ee! Ama Lamatua neꞌa aaꞌi mèu-mèu. De baku tipu ngiꞌu miu unu mi, aa baku neo tipu Lamatua. Lula, ngaa dhu dhèu sèle ètu dꞌara oka-tedhe, pe nèngu abhu hari hua-hela na.  
\v 8 Sèmi èèna kahèi, ladhe dhèu adꞌu-ue jꞌara bhelu-katubꞌa madhutu dadꞌèi na, pe na dui nare hari mamuri dhu ele iie. Te ngaa ladhe dhèu tao jꞌara beꞌa madhutu dadꞌèi Roh Mola-Mèci, pe nèngu abhu hari mamuri dhu lèke toke dꞌai mia-mia.  
\v 9 Nèti èèna ka, miu baku roca tao jꞌara dhu beꞌa. Te ropa dꞌai lodꞌo na, èdhi abhu hari jꞌara dhu beꞌa, sadꞌi èdhi taha taruu.  
\v 10 De ropa èdhi abhu lodꞌo dhu taleo, na, èdhi tao mema ka jꞌara-jꞌara dhu beꞌa hia mi dhèu aaꞌi-aaꞌi ra, risi-risi mi aꞌari èdhi dhèu parcaya sèra.   
\s1 Paulus paꞌèle sasuri na  
\p
\v 11 Sasuri neꞌe, jaꞌa ka suri unu ku, pake huruf dhu kapai aae hua.  
\v 12 Sanèdꞌe, ee! Dhèu kapodꞌe-kabèli sèra lèka kahèi mi Yesus Kristus dhu madhe ètu ajꞌu palolo-palèbha. Te ngaa rèngu laka-seti miu ho suna, lula ra madhaꞌu dènge dhèu Yahudi leo, rèngu mage dhèu se pajꞌèra si, ladhe rèngu ajꞌa, peka na, Ama Lamatua sèmi nare kahèi dhèu dhu madhutu boe atora suna. Nèti èèna ka, rèngu se dꞌèi solo-mako dhèu Yahudi sèra.  
\v 13 Masi ka rèngu dhu suna le, te ngaa rèngu unu ra madhutu aaꞌi boe atora agama sèra. Rèngu dꞌèi ho miu madhutu suna, sèna ka jꞌajꞌi dhèu rèngu. Dènge jꞌara neꞌe, partei ra dedꞌe padedha-dedha rèngu.   
\p
\v 14 Te ngaa jaꞌa ne dꞌèi dhoka dedꞌe padedha-dedha Kètu èdhi, Yesus Kristus. Nèngu madhe ètu ajꞌu palolo-palèbha, sèna ka pamadhe aaꞌi bhabhelu-katubꞌa dhu dhèu adꞌu-ue madhutu dadꞌèi rai-haha ne. Nèti èèna ka, jaꞌa pusi-pahae heka dènge dadꞌèi rai-haha. Aa dadꞌèi rai-haha ne èki heka jaꞌa.  
\v 15 Suna, do aadꞌo, ngaa-ngaa tao boe. Te ngaa dhu karisi, nuka èdhi abhu mamuri hiu nèti Lamatua.  
\v 16 Jaꞌa manèngi sèna ka Ama Lamatua padꞌelo sasue Na mi dhèu aaꞌi-aaꞌi dhu madhutu aꞌajꞌa jaꞌa ne, ho rèngu mamuri padame, aa padꞌelo rasa kasia èci dènge èci. Te rèngu jꞌajꞌi le suku dhu hiu nèti Ama Lamatua.   
\p
\v 17 Jaꞌa peka mola-mola kèna, na, jaꞌa dꞌèi sèna ka dhèu sèku ia ka jaꞌa dènge lii langu suna ne. Te ètu ngiꞌu jaꞌa ne dènge tadha nuꞌa era, lula jaꞌa sabꞌa hia Yesus Kristus.   
\p
\v 18 Aꞌari aaꞌi-aaꞌi! Jaꞌa manèngi sèna ka Kètu èdhi, Yesus Kristus, padꞌelo dꞌara hua iia Na asa miu aaꞌi-aaꞌi mi.  
\p Dꞌai sange neꞌe ka.  
\q2 Lii mahoꞌo nèti jaꞌa,  
\q2 Paulus