\id JAS - Ndamba Bible Version
\ide UTF-8
\h Yakobi
\toc1 Baluwa ya Yakobi
\toc2 Yakobi
\toc3 Ykb
\mt2 BALUWA YA
\mt1 Yakobi
\imt ULONGULELU
\ip Chitabu cha Yakobi chiyandikiwa na mundu yumu yakemiwa Yakobi. Yikuweshikana ayu Yakobi kucha ndi mlongu mundu Yesu, kandi aveli chilongosi wa lipinga lya yivamjumilili Kilistu lya kwaa na wuwula aveli yumu wa vanachitemela cha Yelusalemu. Figoli sula ya 15:13. Ndundami Pauli wuwowu amkemili Yakobi “lusiki” lwa lipinga lya vandu yivamjumilili Kilistu lya Galatiya. sula ya 2:9. Yivapwembukili vakujumila kucha chitabu cha Yakobi chiyandikiwa myaka milongu muhanu chipindi Kilistu aveli akali hela kuwoneka. Nongwa Yakobi aveli chilongosi wa lipinga limjumilili Kilistu lya Yelusalemu, pamongapa mweni ayandikili baluwa ayi payikaleyi kula.
\ip Yakobi ayandikili chitabu chaki kwa “makabila lilongu na mivili yivapwililikili mumilima” sula ya 1:1 Ng'ulilu sivelili muchitabu cha Yakobi sikuvatanga vandu vosi yivamjumilili Kilistu ila padeta kwa “makabila lilongu na mavili” Pamongapa yikugola tumanyi kucha Yakobi avayandikilili Vayawudi yivamjumilili Kilistu. Kwanongwa chitabu achi chayilatili kusomiwa na vandu vatangalili, mugati yaki chiva na ndambu ya ng'ulilu sitangalili. Yakobi akuvilishili nendu ujumilwa wuugola chichuku pamu na figoli. Ujumilwa wa nakaka dawuwoneki mufigoli sula ya 2:17. Mweni wuwula wula akayikili kwilata lushawu kwa valundamali mali sula ya 2:1-4 na atuwombilili twiholi fila fituwomba sula ya 3:1-12.
\iot Fivelili mugati kwa chikata
\io Yakobi akuvajambusha yivasoma chitabu achi sula ya 1:1.
\io Pambeli mweni akuvakola mawoku vandu yivamjumilili Kilistu kwiwunishila pavava mugobuleku sula ya 1:2-27.
\io Kandi akuwomba kucha yiva lasima ujumilwa wulangushiwi kwa figoli sula ya 2:1-26.
\io Wuwula akuwomba ndambu filongu fikuwesha kuva na liwovi sula ya 3:1-12.
\io Pambeli Yakobi akuhimulila ndambu luhunja lwa Chapanga wulwifwanili ng'odu na luhunja lwa mlima sula sha 3:13-4:10.
\io Kandi mweni akuvakayika yivasoma chitabu achi vakotoo kwijuma sula ya 4:11-5:6.
\io Yakobi akumalilila chitabu chaki kwa kuvagayila chayilatili sula ya 5:7-20.
\c 1
\s Kujambusha
\p
\v 1 Nenga Yakobi, ndumindumi wa Chapanga pamu na Bambu wetu Yesu Kilistu. Nguvayandikila yumwi makabila lilongu na mavili ya Isilaeli, yimupwililikili mumlima wosi. Mukayimuka!
\s Ujumilwa na luhunja
\p
\v 2 Valongu vangu, pamuyingila munyeshiwu sha ndambu sitangalili muwoni cheleli munu, 
\v 3 mumanya kucha kuyeshiwa muujumilwa wenu kukuvayeghela uwunilifu. 
\v 4 Lakini mumanyi nakaka kucha uwunilifu wula muweshi kudindala na muvi telatela ngajila kuyangishiwa na chindu. 
\v 5 Lakini leki yumu gati ya yumwi papota luhunja, topi amuluvi Chapanga damupi, kwanogwa Chapanga akuvagayila vandu vosi fitangalili ngajila kuvalakalila. 
\v 6 Lakini akudayiliwa kudadava kwa ujumilwa ngajila hoshu. Nongwa mundu yavelili na njelangu akwifwana na liwumbula lidangiwa na machi yivatuva kunu na kula. 
\v 7 Topi mundu nga ayu, yavelili na natilu mbili, akotoo kwihola kucha dayangi chindu chochonda kwa Bambu, 
\v 8 kwanongwa ndi mundu wa ufyangu na yaghalambula ghalambula mudeha shaki shonda
\s Mlundamali na mgaju
\p
\v 9 Mlongu mgaju yaveli pasi akudayiliwa asekileli kwa kukweshiwa kwaki na Chapanga 
\v 10 na mweni mlundamali akudayiliwa asekileli kwa kusunushiwa na Chapanga. Nongwa mlundamali dawushiwi ngimu uluva wa mudasi. 
\v 11 Lijuva likusosumoka na kwa luhutuhutu lwaki lukali lukuyumisha muhali na uluva waki wukulaghala na uvayisi waki wosi wukuyanangika. Wuwula wula mlundamali dayanangiki mufichuku fyaki.
\s Yiilata kuyeshiwa
\p
\v 12 Ngiba mundu yula yasighalili muunakaka chipindi cha nyeshiwu, nongwa payiwunishila kala, dagayiliwi fupu ya unofu Chapanga avajangili vala yivamtama. 
\v 13 Chipindi mundu payeshiwa akotoo kudeta, “Nguyeshiwa na Chapanga.” Kwa nongwa Chapanga akuyeshiwa ha na wafu, wala mweni akumuyesha ha mundu yoyosi. 
\v 14 Lakini mundu akuwomela na kukweghiwa na dobukelu shaki mweni. 
\v 15 Pambeli dobukelu ya wafu payikula yikulela sambi na sambi payikamala yikulela njifwa.
\p
\v 16 Valongu vangu yindivatamili mukotoo kujangiwa! 
\v 17 Kila fupu sha nyanyi sikufuma kumbindi kwa Chapanga kwa Tati na kila fupu yivelili ya chiganu yikufuma kumbindi kwa Chapanga, yalumbili ngesha shonda sivelili kumbindi kwa Chapanga. Chapanga yavelili akughalambuka ha wala kavahela alama yoyonda ya kuwuya kumbeli. 
\v 18 Kwa ndamilu yaki mweni atulelili kwa chilongu chaki cha nakaka, ili tuvi kucha fibeni fya kwaa mufilumbi fyaki.
\s Kupikana na kugola chilongu cha Chapanga
\p
\v 19 Valongu vangu yindivatamili, muvi na ngumbungumbu na chilongu achi, kila mundu ghavi mpusu wa kupikana, lakini akotoo kuva mpusu wa kudeta na kukalala. 
\v 20 Kwanongwa mundu yavelili na maya aweshi ha kugola filongu fya ugoleki wa Chapanga. 
\v 21 Mwileki kutali ngalilu yosi ya wafu na figoli fya wafu wutangalili. Mumpikani Chapanga na kuyanga chila chilongu yichikwetiwili mundima yenu yichiwesha kuvalowola.
\p
\v 22 Mukotoo kwijanga mwaveni kwa kupikanisha hela chilongu cha Chapanga, ila muchikimbanikili kwa figoli. 
\v 23 Kwanongwa mundu yapikana hela chilongu ngajila kuchigolela kwa figoli, akwifwana na mundu yayilembesha wushu waki mweni mulindala. 
\v 24 Akwilembesha, pambeli akwiyendela na tepu akwivasuwa kava wuli wuli. 
\v 25 Lakini mundu yalembesha malawu yivavelili telatela yivavavika vandu pekesu na akuyendilela kuvakola, kupikana weka hela ha na pambeli kwivasuwa. Lakini akuvagolela fichuku, ngiba mundu ayu danemiliwi na Chapanga mufichuku fyaki.
\p
\v 26 Leki mundu payihola kucha mweni kakola deha ya kumukovekela Chapanga lakini akuwesha ha kuluwoma lulimi lwaki, akwijanga mweni na deha yaki ya kumukovekela Chapanga chindu ha. 
\v 27 Deha ya kumukovekela Chapanga yivelili nyanyi na yingajila uvifyi pawulongolu ya Tati Chapanga ndi ayi, kuvakimbanikila valekwa na vangalimlyangu mugobuleku shawu na kwidima mweni na wafu wa mlima awu.
\c 2
\s Ngayikilu yiilata lushawu
\p
\v 1 Valongu vangu, pamuva mukumjumila Bambu wetu Yesu Kilistu, Bambu wa ukomi, mukotoo kuva na lushawu kwa vandu. 
\v 2 Tudeti mundu yumu yafwalili peti sha chumang'andu na fwali sivayilili mulukungashu na pambeli akwingila mundu mgaju yafwalili fwali sakafu, 
\v 3 Leki pamumutundamila munu yula yafwalili fwali nofu na kumuwombela, “Wikali apa panofu,” Na kumucha yula mgaju, “Yuwi woloki aku,” Awu, “Wikali pasi apa.” 
\v 4 Wuli, alu lushawu ng'odu gati ya yumwi? Wuli na afi fimulamulili fifuma ng'odu muhoshu shenu wafu? 
\v 5 Valongu vangu yindivatamili, mupikanishi! Chapanga kashawula vandu yivavelili vagaju mumlima awu ili vavi valundamali muujumilwa na kupokela wutwa wavajangili vala yivamtama. 
\v 6 Lakini yumwi mukuvabedala vandu vagaju! Wuli, valundamali ndi vala ng'odu vavagobola na kuvayegha kuchitemela? 
\v 7 Wuli, vava nda yivalijowola litawa linofu munu lya Bambu yavelili yumwi vandu vaki?
\p
\v 8 Leki mukuligola lila lilawu lya chiwutwa ngimu wuyiyandikiwili Mumayandiku Mang'alili, “Mtami mwawu ngimu wula wuwitama umweni, pamugola nahawu mukugola nyanyi munu.” 
\v 9 Lakini pamuvagolela lushawu vandu, topi, mukugola sambi na Malawu va Chapanga vakuvahigha yumwi kwanongwa mubena Malawu. 
\v 10 Yavifya lilawu limu lya Malawu, daghavi na mbatiwa ya kuvifya Malawu vonda. 
\v 11 Nongwa yuyula yula yadetili, “Ukotoo kugola uwoni,” Ndi yadetili, “Kotoo kuwulagha.” Kwanongwa ayi, hata leki kugola ng'odu uwoni, lakini kuwulagha, yuwi kuvifya Malawu vosi. 
\v 12 Topi mudeti na kugola kucha vandu davahighiwi kwa Malawu va Chapanga yivayegha upekesu. 
\v 13 Nongwa, Chapanga daghavi na lusungu ha pamuhigha mundu yangajila lusungu. Lakini lusungu lwa Chapanga lukukotosha highilu.
\s Kujumila ngajila kugola chindu ha
\p
\v 14 Valongu vangu, yikutanga liki mundu padeta kajumila, lakini akuwulangusha ha kwa figoli? Wuli, ujumilwa awu dawuweshi wuliwuli kumulowola? 
\v 15 Leki, valongu yiutunga kasakaliwa awu kavahela filivi. 
\v 16 Yikuvatanga liki pamuvawombela ava, “Muyendi nyanyi mukayoti motu na mukalyi,” Ngajila kuvapa fivadayila veni kwa ngalilu yawu? 
\v 17 Wuwula wula kujumila ngajila kugola kusova. 
\v 18 Mundu akuwesha kudeta, “Yuwi kuna ujumilwa na wingi kana figoli” Danyanguli, topi, unangushi wuliwuli mundu akuwesha kuva na ujumilwa ngajila figoli. Nenga dandikulangushi ujumilwa wangu kwa figoli. 
\v 19 Wuli, yuwi ukujumila kucha kuna Chapanga yumu? Nyanyi! Lakini hata finyamkela vakujumila chilongu achi na vakubagama kwa lyogha. 
\v 20 Yuwi mpufi! Wuli, ukudayila kulangushiwa kucha ujumilwa ngajila figoli chindu ha? 
\v 21 Wuli Ibulahimu tati wa vatati vetu ajumiliwili wuliwuli kucha goleki? Kwa figoli fyaki, pamtawulili litambiku mwana mundu Isaka pafyalu. 
\v 22 Wukulola, ujumilwa waki wavelili wiikola na figoli fyaki, ujumilwa waki wavelili telatela na figoli fyaki. 
\v 23 Topi, vakwila vala Mayandiku Vang'alili yivadeta, “Ibulahimu amjumilili Chapanga.” Kwa ujumilwa waki Chapanga amjumilili kucha goleki, topi Ibulahimu akemiwili ghanja wa Chapanga. 
\v 24 Topi mundu akujumiliwa na Chapanga kuva mundu wa nyanyi kwa figoli fyaki, kwa ujumilu weka hela ha.
\p
\v 25 Yavelili nga wuwowu kwa yula yavelili muwoni Lahabu, mweni ajumiliwili kuva goleki kwa Chapanga kwanongwa avapokilili vala yivalembesha kwa chifisu na kuvatanga vatyalambuki kwa deha yingi. 
\v 26 Topi, ngimu wula njimba yingajila mfuki yisova, wuwula wula ujumilwa ngajila figoli wusova.
\c 3
\s Kutavala lulimi
\p
\v 1 Valongu vangu, yimutangalili mukotoo kuva vawula. Ngimu wumumanyili, yufwi yituwula datuhighiwi pakomi munu pitu vamonga. 
\v 2 Kwanongwa twavosi tukuvifya mufindu fitangalili, leki mundu yoyonda akuvifya ng'odu mudetelu yaki, ayu ndi mng'alili na akuwesha kwilongosha mweni. 
\v 3 Tukumukongishela fyuma mumlomu fwalasi ili atupikani na kwadeha ayi tukuwesha kumlongosha kokosi kutudayila. 
\v 4 Watu mkomi munu, hata leki weni mkomi munu, wukusukumuliwa na liyegha likomi, awu wukuwesha kughalambuliwa na ngafi dokwa hela na kulongosha kokosi kwadayila yula mundu yaguba. 
\v 5 Wuwula wula, lulimi hata leki ndi chisingu chidokwa cha mvili, lukwijuma kwa kudeta findu fikomi munu!
\p Motu mdokwa wukuwesha kunyanya lisaku likomi. 
\v 6 Wuwula wula lulimi luva kucha motu. Luwolukela findu fya wafu fya ndambu yosi mufisingu fyosi fya njimba. Lukupighasha njimba shetu na kukwisha wafu muwundu wetu. Wukugwijusha ngalilu yetu yonda kwa motu wufuma kulifumbika lyeni. 
\v 7 Mundu akuwesha kuvafugha na kufugha kala ndambu shosi sha filumbi, vang'ongolu va kumidasi na vambongu na vag'ongolu yivakwava na filumbi fyonda fya mumachi. 
\v 8 Lakini kwahela mundu yawesha kufugha lulimi. Lulimi luva kucha ng'ongolu yangajila kufughika na lumema usungu luwulagha. 
\v 9 Kupitila lulimi yufwi tukumlumba Bambu na Tati wetu na Kwa lulimi lulolu tukuvalapila vandu, vandu yivalumbiwili kwa chilangushilu cha Chapanga. 
\v 10 Filongu fya kunemela na kulapila fikufuma mumlomu wuwula wula. Valongu vangu filongu afi fikudayiliwa ha kuva nahawu. 
\v 11 Wuli, chimbwitu chimu hela chikuwesha kufumisha machi vanowili na va munyu? Chikuwesha ha kufumisha machi vanowili na vamunyu mwanja wumu? 
\v 12 Valongu vangu, likuyu likuwesha kuveleka mipambika? Awu lisabibu likuwesha kulela mipambika? Litepu lya machi va munyu likuwesha ha kufumisha machi vanowili.
\s Luhunja lufuma kwa Chapanga
\p
\v 13 Wuli, ghani yavelili na luhunja na luhala gati ya yumwi? Topi, alangushi chilongu achi kwa ngalilu yaki ya nyanyi na figoli fyaki fya usangi yifigoleka kwa ushisha moyu na luhunja. 
\v 14 Lakini payiva ndima shenu simema weyi, lihingili na weyi wa chifuki, topi mukotoo kwijuma na kudeta ufyangu badili ya unakaka. 
\v 15 Luhunja lwa nahawu lukufuma kumbindi kwa Chapanga ha, luhunja alu lwa mlima hela na lwa njimba hela luva lwa mfuki wa Chapanga ha kandi lwa Lijangavandu. 
\v 16 Nongwa poposi pavelili na weyi na lihingili na weyi wa chifuki, apa pana ndilingu na ndambu shosi sha wafu. 
\v 17 Lakini luhunja lufuma kumbindi kwa Chapanga ya kwaa lung'ala kandi lwa kusika na ushisha moyu na lwa kupikana na lwa umemili lusungu na lukuyegha figoli finofu, luvahela lushawu wala ufyangu. 
\v 18 Ugoleki wukufuma mumbeyu sikwetiwili mukusika na vandu yivayegha kusika.
\c 4
\s Lighanja na mumilandu ya mumlima
\p
\v 1 Ndewu na soshu kwa yumwi fikufuma koti? Sikufuma fwamuku mugati ya njimba shenu yisilimbana. 
\v 2 Mukudayila kupata findu na kwanongwa mukupata ng'odu mukuwona nyanyi kuwulagha. Mukudayila nendu kupata findu lakini muweshi ha kupata. Topi, mukuleva na kuva na ndewu. Mukupata ha chindu chimudayila kwanongwa mukuchiluva ha kwa Chapanga. 
\v 3 Chipindi pamuluva, mukugayiliwa ha kwanongwa mukuluva kwa natilu wafu, mukudayila findu ili mugoleli dobukelu sha fwamuku shenu. 
\v 4 Yumwi muva vandu mungajila kujumiliwa. Wuli, mumanya ng'odu kucha kuva ghanja milandu ya mumlima ndi chimdwama wa Chapanga. 
\v 5 Mukotoo kuyihola kucha Mayandiku Vang'alili vakudeta fyahela, pavadeta, “Mfuki yamvikili Chapanga ayikali mugati yetu kana weyi mkomi.” 
\v 6 Lakini Chapanga katugolela nemusi ngomi munu, kwanongwa Mayandiku vakudeta, “Chapanga akuvanyekwa yivavelili na lukilu, lakini akuvasangila usangi vashishamoyu.” 
\v 7 Topi, mumpikani Chapanga, mumlimbi Mwafu na mweni davatuvi. 
\v 8 Mumselileli Chapanga na mweni dayisi pabehi na yumwi, musileki sambi shenu! Mung'alishi ndima shenu yumwi vafyangu! 
\v 9 Mung'ong'uteki, mulili na kwidedeka, sekelu yenu yivi chivembu na sekilelu yenu yivi lung'ong'u. 
\v 10 Muyiwongoli kwa Bambu na mweni davakweshi.
\s Ngayikilu yiilata kumuhigha mwawu
\p
\v 11 Valongu mukotoo kwihegha mwaveni kwa mwaveni. Yula yamuhegha mlongu mundu awu kumuhigha, ayu akuvahegha na kuvahigha Malawu, topi, leki pawuvahigha Malawu, yuwi ukukamula ha Malawu, ila kuva muhigha. 
\v 12 Chapanga weka hela ndi yavika Malawu na muhigha ndi mweni weka yawesha kulowola na kufyogha. Topi, yuwi kuva ghani mbaka ukumuhigha mwawu?
\s Ngayikilu yiilata kwijuma
\p
\v 13 Topi, mupikanishi yumwi yimudeta, “Nalelu awu chilawu datuyingili mumbwani yiutunga, datwikali kula kwa chipindi cha mwaka wonda, datugoli uchulusi na kupata mbiya sitangalili.” 
\v 14 Yumwi mumanya ha hata unofu wenu dawuvi wuliwuli chilawu! Yumwi muva kucha likungweta likubwituka chipindi chidokwa hela na tepu likuyangaluka. 
\v 15 Ila mungadayiliwili kudeta, “Leki Bambu padayila, datwikali na datugoli achi na chila.” 
\v 16 Lakini ponopa mukwijuma na kudumba dumba. Kwijuma kosi kwa ndambu asi ndi kwa wafu. 
\v 17 Topi, mundu yangajila kugola chila chindu chinofu chamanyili kucha akudayiliwa kugola, akugola sambi.
\c 5
\s Ngayikilu kwa valundamali
\p
\v 1 Ponopa mumbikanishi yumwi valundamali! Mulili na kwidedeka kwanongwa ya tabu dasivayisili. 
\v 2 Mali shenu siwola na yingwa shenu valya umehi. 
\v 3 Chumang'andu na mbiya shenu siva na kutu. Na kutu ayi ndi dayivi chilangushilu chenu na cheni dachigwijushi njimba shenu ngimu wula motu. Mwilundikila akiba mumajuva ava va mbelu! 
\v 4 Yumwi muvahomba ha lipundawayi vandumindumi venu yivavagolilili fichuku mufitava fyenu. Mpikanishi chowu chawu! Chivembu cha ava yivabena fitava fyenu chifika mumajeji va Bambu wa vangandawu. 
\v 5 Mwikala mumlima ngalilu ya kusekilela na mungalilu ya kufwama na kufitama findu finofu. Mununa kala kwa lijuva lya kusinjiwa. 
\v 6 Muvahigha na kuvawulagha vandu vangajila uvifyi, hata leki veni vavalimba ha!
\s Ng'unishilu na kudadava
\p
\v 7 Topi, valongu vangu muvi na ng'unishilu pavetela mbaka Bambu payisa. Muloli mlimi pavetela kwa ng'unishilu pamuveta chitava chaki chiyeghi fivelekwa fitawukili. Mweni akuveta kwa kuyiwunishila ndonya sha mbinga mbaka shampeta. 
\v 8 Na yumwi wuwowu muyiwunishili pamuvetela na muwoloki uswanu muujumilwa wenu, kwanongwa lijuva lya Bambu liva pabehi. 
\v 9 Valongu vangu mukotoo kwing'ong'utekela ili Chapanga akotoo kuvahigha. Mweni ndi muhigha kava pabehi, samba kengila. 
\v 10 Valongu pamudayila kulola chilangushilu cha kuvetela na kuyiwunishila mukugobuleka, muvayiholi vambuyi va Chapanga yivadetili kwa litawa lya Bambu. 
\v 11 Tukuvakema vandu ava vana usangi kwanongwa vayiwunishilili. Mupikanila filongu fya ng'unishilu ya Ayubu na mumanya ndambu Bambu wamgolilili mumbelu. Nongwa Bambu kamema lusungu na usangi. 
\v 12 Lakini chamunu, valongu vangu, mukotoo kwilapila kwa kumbindi kwa Chapanga awu kwa mlima litawa lya chindu chingi chochonda. Mudeti “Yina” leki pamudayila kudeta yina na “Ng'odu” leki pamudayila kudeta ng'odu ili mukotoo kuhighiwa na Chapanga.
\p
\v 13 Wuli, kuna mundu yoyosi gati ya yumwi yavelili akugoboka? Topi, adadavi kwa Chapanga. Awu kwavelili mundu yavelili na seku? Topi, asomoli misambu ya jumu kwa Chapanga. 
\v 14 Wuli kwaveli mundu mtami gati ya yumwi? Avakemi vavaha va lipinga lya vandu yivamjumilili Kilistu na veni vamdadavili na kumshagha mafuta kwa litawa lya Bambu. 
\v 15 Na veni pavadadava kwa ujumilwa, mtami yula danani, kwanongwa Bambu damtandamuli na leki agolili sambi yoyosi dapomiliwi. 
\v 16 Topi, mwipeti sambi shenu na kwidadavila ili munani, dadavu sha goleki sina liwovi lya kugola fitangalili. 
\v 17 Eliya aveli mundu nga yufwi, mweni adadavili kwa ndima yaki yosi ndonya yikotoo kutonya na yitonya ha mumlima awu kwa chipindi cha myaka mitatu na myesi sita. 
\v 18 Pambeli kadadava kandi, ndonya yitonya na mlima wumela fivelekwa fyaki. 
\v 19 Valongu vangu, mundu yumu gati yenu payaghamila muunakaka na muyaki pamuwuyisha, 
\v 20 mumanyi kucha, yula yamuwuyisha mundu yaveli na sambi kufuma mudeha yaki ya wafu, damulowoli kufuma munjifwa na Chapanga daampomeli sambi shaki sitangalili.