\id 1CO Chumburung \h 1 Korintoo awuye \toc1 1 Korintoo awuye Wo̱re̱ gye̱ŋkpɛɛsɛ ne̱ Pɔɔl a kyo̱rɛɛ bo̱ kyo̱ŋwe̱ Korintoo maŋ‑nɔ Kristoo awuye‑o \toc2 1 Korintoo awuye \toc3 1 Korintoo awuye \mt1 1 Korintoo awuye \mt2 Wo̱re̱ gye̱ŋkpɛɛsɛ ne̱ Pɔɔl a kyo̱rɛɛ bo̱ kyo̱ŋwe̱ Korintoo maŋ‑nɔ Kristoo awuye‑o \c 1 \p \v 1-2 Mo̱, Pɔɔl, ne̱ Wuribware̱ a lee fe̱yɛ ŋ kii Kristoo Yeesuu a ayaa‑rɔ aye̱re̱po̱‑ɔ ɔko̱ na ane̱ ko̱so̱bɛɛ Sɔste̱nɛs e̱ gye̱ ne̱ ane̱ e̱ kyo̱rɛɛ wo̱re̱ mɔ ane̱ e̱ kyo̱ŋwe̱ Wuribware̱ asɔre̱e̱ awuye ne̱ bo̱ bo̱ Korintoo maŋ‑nɔ‑ɔ. Kase̱ŋtiŋ, Wuribware̱ a te̱e̱ mo̱ne̱ fe̱yɛ mo̱nꞌ kye̱na kakye̱na timaa, na mo̱nꞌ bo̱ kii mò̱ ase̱sɛ Yeesuu Kristoo ko̱ko̱we̱bɛɛ‑ɔ‑rɔ, fe̱yɛ ane̱ŋ ne̱ oo lee ase̱sɛ bo̱ko̱ ne̱ bo̱ te to̱ŋ ke̱maa‑ɔ sa mò̱ e̱ye̱e̱ bo̱ le̱e̱ fe̱yɛ ba te̱e̱ Yeesuu Kristoo fe̱yɛ bamo̱ nyaŋpe̱‑ɔ. Mò̱ e̱ gye̱ bamo̱ nyaŋpe̱ fe̱yɛ ane̱ŋ ne̱ ɔ gye̱ ane̱ lee‑o. \v 3 Ane̱ e̱ ko̱re̱ ke̱bware̱ko̱re̱ fe̱yɛ ane̱ se̱ Wuribware̱ na ane̱ nyaŋpe̱ Yeesuu Kristoo yure mo̱ne̱, na bo̱ sa mo̱ne̱ kaye̱e̱yuri. \s1 Ŋyure ne̱ Korintoo awuye a kyɔ nya‑ɔ \p \v 4 Mo̱ne̱ Korintoo awuye si, mo̱ e̱ sa Wuribware̱ aŋsɛ saŋ ke̱maa, a le̱e̱ fe̱yɛ Wuribware̱ a bo̱rɔ Kristoo Yeesuu si bo̱ yure mo̱ne̱ bwe̱e̱tɔ. \v 5-6 Mo̱ a ba bo̱ tɔwe̱ ase̱ŋ timaa bo̱ le̱e̱ Kristoo kuŋu si gywii mo̱ne̱‑ɔ, kamɛɛ‑rɔ mo̱ne̱ a ye̱re̱ ase̱ŋ amo̱‑rɔ keŋkeŋ, ne̱ Wuribware̱ a sa ne̱ mo̱ne̱ a nu mò̱ ase̱ŋ kaase̱ nɛɛnɛɛ, ne̱ ɔɔ sa mo̱ne̱ ke̱yaale̱ŋ fe̱yɛ mo̱nꞌ kaapo̱ mò̱ ase̱ŋ gywii bo̱ko̱. \v 7 Kase̱ŋtiŋ mo̱ne̱ mo̱ŋ kine ko̱kɔɔre̱ aketɔ ne̱ aa le̱e̱ Wuribware̱ a kufwiiŋe timaa‑o ase̱‑ɔ ako̱. Ane̱ŋ se̱‑ɔ mbe̱yɔmɔ mo̱ne̱ gywii wɔre̱ se̱ saŋ ne̱ ane̱ nyaŋpe̱ Yeesuu Kristoo be̱e̱ ɔ ba‑ɔ. \v 8 Ane̱ nyaŋpe̱ Yeesuu Kristoo e̱ gye̱ ne̱ ɔ sa mo̱ne̱ ke̱yaale̱ŋ a ɔ ya bo̱ fo̱ kɛɛ, na kake nsi ne̱ ɔ be̱e̱ ɔ ba‑ɔ na ɔko̱ ma taare̱ po̱rɔ mo̱ne̱ e̱bɔye̱ ko̱waa se̱. \v 9 To, Wuribware̱ a de̱ŋ te̱e̱ mo̱ne̱ waa mò̱ gyi, ane̱ nyaŋpe̱ Yeesuu Kristoo, a ko̱ko̱we̱bɛɛ‑ɔ‑rɔ‑ɔ, ane̱ e̱ taare̱ a ane̱ kɔɔre̱ mò̱ gyi fe̱yɛ ɔ maa yɔwe̱ mo̱ne̱ a ɔ nare̱. \s1 Ane̱ŋ ne̱ asɔre̱e̱ agyi a keke‑ro‑o \p \v 10 To, mo̱ ko̱so̱bɛɛ‑ana, n de ane̱ nyaŋpe̱ Yeesuu Kristoo ke̱nyare̱ mo̱ e̱ ko̱re̱ mo̱ne̱ fe̱yɛ mo̱ne̱ maa keke‑ro, amaa mo̱nꞌ waa ko̱ko̱ŋko̱, na mo̱nꞌ waa kanɔ ko̱ŋko̱ mo̱ne̱ mfɛɛre̱ na ase̱ŋ ke̱maa ne̱ mo̱ne̱ e̱ fa amo̱ ase̱ŋ‑ɔ‑rɔ. \v 11 Ke̱tɔ se̱ ne̱ mo̱ e̱ tɔwe̱ amo̱‑ɔ e̱ gye̱ fe̱yɛ ɔkye̱e̱ ko̱ ne̱ ba te̱e̱ mò̱ ɛ Kilowi a ako̱we̱bɛɛ‑ɔ a bo̱ tɔwe̱ gywii mo̱ fe̱yɛ mo̱ne̱ wo̱re̱ wo̱re̱ e̱ kɔ. \v 12 Ke̱tɔ ne̱ mo̱ e̱ kaapo̱‑ɔ e̱ gye̱ fe̱yɛ mo̱ne̱ ɔke̱maa ke̱tɔ ne̱ ɔ tɔwe̱‑ɔ kwe̱e̱ mò̱ bɛɛko̱ asɔre̱e̱ kigyi lee si. Mo̱ne̱‑rɔ ɔko̱ yɛ, “N gya Pɔɔl se̱ ne̱e̱.” Ɔko̱ mɔ yɛ, “M fe̱raa, n gya Apolos si ne̱e̱.”\f * \fr 1:12 \ft Ayaa‑rɔ aye̱re̱po̱‑ɔ asuŋ 18.24.\f* Ɔko̱ mɔ yɛ “M fe̱raa, n gya Peetroo si ne̱e̱.” Ne̱ ɔko̱ mɔ yɛ, “M fe̱raa, n gya Kristoo si ne̱e̱.” \p \v 13 Abaa! E̱me̱ne̱ ne̱ ba waa a bo̱ ke Kristoo‑ro kyikpuri kyikpuri? Mo̱, Pɔɔl, ne̱ baa da bo̱ me̱ra kiyii kpare̱-abɛɛ‑rɔ se̱ sa mo̱ne̱ aaa? Bɛɛɛ mo̱, Pɔɔl, ke̱nyare̱‑rɔ ne̱ baa bɔ mo̱ne̱ asuu aaa? Daabii! \v 14 Mo̱ e̱ sa Wuribware̱ aŋsɛ fe̱yɛ mo̱ fɔŋfɔŋ a mo̱ŋ bɔ mo̱ne̱‑rɔ ɔko̱ asuu, amɔ Krisipus na Gayus. \v 15 Fe̱yɛ mo̱ a dɛɛ bɔ mo̱ne̱ bwe̱e̱tɔ asuu ne̱e̱, weetee mo̱ne̱ bwe̱e̱tɔ de̱e̱ tɔwe̱ fe̱yɛ mo̱ fɔŋfɔŋ ke̱nyare̱ ne̱ mo̱ a bo̱ bɔ mo̱ne̱ asuu. \v 16 O, mo̱ a nyiŋŋi si fe̱yɛ mo̱ a bɔ Stifaŋ na mò̱ lɔŋ‑nɔ awuye asuu, amaa ma taare̱ a ŋ nyiŋŋi si fe̱yɛ mo̱ a bɔ bo̱ko̱ mɔ asuu bɛɛɛ mo̱ŋ bɔ. \v 17 Kusuŋ ne̱ Kristoo a suŋ mo̱ fe̱yɛ ŋ waa‑ɔ e̱ gye̱ fe̱yɛ n tɔwe̱ ase̱ŋ timaa‑o gywii ase̱sɛ. Ane̱ŋ a abware̱se̱ŋ ko̱tɔwe̱‑ɔ tiri a kyɔ fe̱yɛ mo̱ a bɔ ase̱sɛ asuu‑o. Ne̱ mo̱ abware̱se̱ŋ ko̱tɔwe̱‑ɔ‑rɔ, ɔ mo̱ŋ suŋ mo̱ ne̱e̱ fe̱yɛ n tɔwe̱ anyiase̱ŋse̱ŋ ne̱e̱. A dɛɛ a gye̱ ane̱ŋ ne̱e̱ weetee n gye̱ ane̱ŋ ne̱ Kristoo a wu kiyii kpare̱-abɛɛ‑rɔ se̱‑ɔ ya sa ne̱ mo̱ne̱ a gya mo̱ se̱, amaa mo̱ kanyiase̱ŋ se̱. \s1 Ane̱ŋ ne̱ kaye̱‑rɔ ase̱sɛ e̱ fa fe̱yɛ Wuribware̱ ase̱ŋ maa sa kanyiase̱ŋ‑ɔ \p \v 18 Kase̱ŋtiŋ, mbe̱yɔmɔ ke̱tɔ ne̱ ane̱ e̱ kaapo̱ bo̱ le̱e̱ Kristoo kuwu kiyii kpare̱-abɛɛ‑rɔ se̱‑ɔ du ne̱e̱ fe̱yɛ kanyiase̱ŋ a mo̱ŋ bo̱ amo̱‑rɔ‑ɔ sa bo̱ko̱ ne̱ bo̱ maa nya ŋkpa na kukyure ne̱ a mo̱ŋ de kɛɛ‑ɔ. Amaa bamo̱ ne̱ Wuribware̱ de̱e̱ ɔ mo̱rɔwe̱‑ɔ ase̱ fe̱raa kpa amo̱ se̱ ne̱ Wuribware̱ bɔ o de mò̱ ke̱yaale̱ŋ‑ɔ o suŋ mò̱ kusuŋ‑o ne̱e̱. \v 19 Fe̱yɛ ane̱ŋ ne̱ baa kyo̱rɛɛ waa abware̱se̱ŋ wo̱re̱‑ɔ‑rɔ, \b \q1 Wuribware̱ yɛ, “Mo̱ e̱ nye̱ra kanyiase̱ŋ ne̱ anyiase̱ŋpo̱‑ɔ de‑o, \q2 mo̱ e̱ sa a bamo̱ atɔ kinyi pɛɛɛ waa kwaa.”\f * \fr 1:19 \ft Isaya 29.14 (LXX). \f* \b \m \v 20 Amo̱ a gye̱ ane̱ŋ‑ɔ, kaye̱ mɔ‑rɔ a anyiase̱ŋpo̱ na ikii agyiiripo̱ timaa‑o na mbraa akaapo̱po̱‑ɔ a kii fe̱yɛ bamo̱ a mo̱ŋ nyi ase̱ŋ‑ɔ. \v 21 Aa pre̱ Wuribware̱ ne̱ o nyi ase̱ŋ ɔ kyɔ bamo̱ pɛɛɛ‑ɔ fe̱yɛ kaye̱ mɔ‑rɔ a ase̱sɛ‑ɔ ma ba bamo̱ kanyiase̱ŋ a bo̱ bo̱ gyii mò̱. Amaa fe̱raa aa gyi Wuribware̱ akatɔ fe̱yɛ mò̱ a ba abware̱se̱ŋ ne̱ ane̱ a tɔwe̱‑ɔ ne̱ anyiase̱ŋpo̱‑ɔ yɛ a mo̱ŋ de kaase̱‑ɔ bo̱ mo̱rɔwe̱ bamo̱ ne̱ baa bo̱ kɔɔre̱ Kristoo gyi‑o. \v 22 Mò̱ fɔŋfɔŋ ase̱sɛ Yudaa awuye‑o yɛ, “Waa akpe̱ŋe̱ye̱e̱tɔ ko̱ bo̱ kaapo̱ pwɛɛ na ane̱ dɛɛ kɔɔre̱ gyi fe̱yɛ Yeesuu e̱ gye̱ Kristoo.” Mo̱ne̱ fɔŋfɔŋ ase̱sɛ Griiki awuye‑o mɔ yɛ, “Ba kanyiase̱ŋ bo̱ kaapo̱ fo̱ ase̱ŋ‑ɔ kaase̱.” \v 23 Amaa ane̱ fe̱raa, ane̱ e̱ tɔwe̱ ane̱ŋ ne̱ Wuribware̱ a suŋ Kristoo, ne̱ oo wu kiyii kpare̱-abɛɛ‑rɔ se̱‑ɔ. Yudaa awuye fe̱raa maa taare̱ a bo̱ kɔɔre̱ gyi fe̱yɛ Wuribware̱ a waa ane̱ŋ a atɔ‑ɔ. A du ne̱e̱ fe̱yɛ ke̱fo̱re̱ ne̱ ba da ke̱yaa ke̱mo̱ se̱ ba le̱e̱ ba da‑ɔ. Griiki awuye fe̱raa ase̱, ane̱ abware̱se̱ŋ ko̱tɔwe̱‑ɔ du ne̱e̱ fe̱yɛ amo̱ a mo̱ŋ de kaase̱‑ɔ. Bo̱ maa taare̱ a bo̱ nu ke̱tɔ se̱ ne̱ a bware fe̱yɛ ɔko̱ wu kiyii kpare̱-abɛɛ‑rɔ se̱‑ɔ kaase̱. \v 24 Amaa bamo̱ ne̱ Wuribware̱ a te̱e̱ fe̱yɛ bo̱ ba mò̱ ase̱‑ɔ fe̱raa, bo̱ gye̱ Yudaa awuye bɛɛɛ bo̱ gye̱ Griiki awuye ne̱e̱ ooo, abware̱se̱ŋ ne̱ ane̱ e̱ tɔwe̱‑ɔ e̱ gye̱ fe̱yɛ bo̱ bo̱rɔ Kristoo si bo̱ ŋu Wuribware̱ ke̱yaale̱ŋ na kanyiase̱ŋ. \v 25 Amo̱se̱ se̱‑ɔ, ɔko̱ ya fa fe̱yɛ Wuribware̱ mo̱ŋ nyi ase̱ŋ ooo, mò̱‑ɔ mò̱ kanyiase̱ŋ kyɔ nyiŋkpasɛ lee‑o. Ne̱ ɔko̱ ya fa fe̱yɛ Wuribware̱ mo̱ŋ bo̱ le̱ŋ ooo, mò̱‑ɔ mò̱ ke̱yaale̱ŋ kyɔ nyiŋkpasɛ lee. \p \v 26 Mbe̱yɔmɔ, mo̱ ko̱so̱bɛɛ‑ana, mo̱nꞌ nyiŋŋi ane̱ŋ ne̱ mo̱ne̱ dɛɛ mo̱ne̱ du saŋ ne̱ Wuribware̱ a te̱e̱ mo̱ne̱ fe̱yɛ mo̱nꞌ bo̱ kii mò̱ ase̱sɛ‑ɔ se̱. Mo̱ne̱‑rɔ kafwe̱e̱ ko̱ ne̱ ase̱sɛ e̱ te̱e̱ fe̱yɛ anyiase̱ŋpo̱. Mo̱ne̱‑rɔ kafwe̱e̱ ko̱ ne̱ baa sa ke̱yaale̱ŋ maŋ‑ɔ‑rɔ. Mo̱ne̱‑rɔ kafwe̱e̱ ko̱ e̱ gye̱ awure ako̱we̱bɛɛ. \v 27 Amaa Wuribware̱ a ba atɔ ne̱ a bo̱ kaye̱ mɔ‑rɔ, ne̱ ase̱sɛ e̱ fa amo̱ fe̱yɛ a mo̱ŋ de kaase̱‑ɔ bo̱ sa ne̱ ipeere a nya anyiase̱ŋpo̱‑ɔ. Ne̱ ɔɔ be̱e̱ ba atɔ ne̱ a bo̱ kaye̱ mɔ‑rɔ, ne̱ ase̱sɛ yɛ a mo̱ŋ de e̱le̱ŋ‑ɔ bo̱ sa ne̱ ipeere a nya ayaale̱ŋpo̱‑ɔ. \v 28 Ane̱ŋ dɛɛ ne̱ Wuribware̱ a ba kaye̱ mɔ‑rɔ a atɔ ne̱ ase̱sɛ maa bu fe̱yɛ a gye̱ ko̱tɔko̱‑ɔ bo̱ gya atɔ ne̱ ba fa fe̱yɛ a gye̱ adabe̱‑ɔ bo̱ twe̱e̱. Ne̱ ɔɔ be̱e̱ ba atɔ ne̱ kaye̱‑rɔ a ase̱sɛ‑ɔ e̱ te̱e̱ fe̱yɛ a mo̱ŋ gye̱ sɛye̱‑ɔ bo̱ gya atɔ ne̱ bo̱ yɛ a gye̱ adabe̱dabe̱‑ɔ bo̱ twe̱e̱. \v 29 Amo̱se̱‑ɔ ɔko̱ maa taare̱ a ɔ kaapo̱ mò̱ e̱ye̱e̱ Wuribware̱ akatɔ‑rɔ. \v 30 Wuribware̱ e̱ gye̱ ne̱ ɔɔ sa ne̱ mo̱ne̱ a tii Kristoo ko̱ko̱we̱bɛɛ se̱. Amo̱se̱ ne̱ ane̱ Kristoo awuye ase̱, ke̱tɔ ne̱ Kristoo a waa sa ane̱‑ɔ e̱ kaapo̱ ane̱ŋ ne̱ Wuribware̱ a kanyiase̱ŋ‑ɔ mɔ du‑o. Bo̱ le̱e̱ fe̱yɛ ɔɔ waa ane̱ ase̱sɛ timaa, ne̱ oo lee ane̱ sa mò̱ e̱ye̱e̱, ne̱ ɔɔ kɔɔre̱ ane̱, ne̱ ane̱ a nya ane̱ e̱ye̱e̱. \v 31 Amo̱se̱ se̱‑ɔ, fe̱yɛ ane̱ŋ ne̱ baa kyo̱rɛɛ waa abware̱se̱ŋ wo̱re̱‑ɔ‑rɔ‑ɔ, \b \q1 “Sa a ɔko̱ ne̱ ɔ kaapo̱ mò̱ e̱ye̱e̱‑ɔ \q2 kaapo̱ e̱ye̱e̱ fe̱yɛ o nyi mo̱, Wuribware̱.”\f * \fr 1:31 \ft Yɛrɛme̱ya 9.24.\f* \c 2 \s1 Kanyiase̱ŋ kase̱ŋtiŋ ne̱ ka le̱e̱ Wuribware̱ a kufwiiŋe‑o ase̱‑ɔ \p \v 1 Mo̱ ko̱so̱bɛɛ‑ana, m fe̱raa, mo̱ a bo̱ tɔwe̱ abware̱se̱ŋ gywii mo̱ne̱‑ɔ, mo̱ŋ ba ase̱ŋkpare̱gyi dabe̱ dabe̱ na kanyiase̱ŋ ne̱ mo̱ a bo̱ tɔwe̱. \v 2 Amaa mo̱ a fa mfɛɛre̱ fe̱yɛ mo̱ a bo̱ mo̱ne̱ ase̱‑ɔ, mo̱ e̱ ba mo̱ mfɛɛre̱ a m bo̱ dɔŋŋɔ Yeesuu Kristoo dooo si na ke̱tɔ se̱ ne̱ oo wu kiyii kpare̱-abɛɛ‑rɔ se̱‑ɔ se̱. \v 3 Mo̱ a ba mo̱ne̱ ase̱‑ɔ na mo̱ kayo̱wɔre̱‑rɔ du mo̱ yɔre̱yɔre̱, na mo̱ e̱ fa mfɛɛre̱ kufu si. \v 4 Mo̱ a kaapo̱ abware̱se̱ŋ‑ɔ, mo̱ŋ ba nyiŋkpasɛ kanyiase̱ŋ na ase̱ŋkpare̱gyi ne̱ a po̱pɔre̱‑ɔ ne̱e̱ bo̱ kaapo̱ mo̱ne̱. Amaa mo̱ se̱ŋsa sasɛ‑rɔ ne̱ Wuribware̱ a kufwiiŋe timaa‑o a lee mò̱ ke̱yaale̱ŋ‑ɔ bo̱ po̱pɔre̱ mo̱ne̱. \v 5 Amo̱se̱‑ɔ, mo̱ne̱ a bo̱ kɔɔre̱ Kristoo gyi‑o, mo̱ne̱ ko̱kɔɔre̱gyi‑o mo̱ŋ ye̱re̱ nyiŋkpasɛ kanyiase̱ŋ se̱ ne̱e̱, amaa Wuribware̱ ke̱yaale̱ŋ se̱ ne̱ ke̱ ye̱re̱. \p \v 6 Amo̱‑ɔ pɛɛɛ gbaa ooo, ase̱ŋ ne̱ ane̱ e̱ tɔwe̱ ane̱ i gywii bamo̱ ne̱ bo̱ gye̱ akɔɔre̱gyipo̱ kase̱ŋtiŋ‑o gye̱ kanyiase̱ŋse̱ŋ kase̱ŋtiŋ. Amaa a mo̱ŋ gye̱ kanyiase̱ŋ ne̱ ka gye̱ ndɔɔ a kaye̱ mɔ lee‑o ne̱e̱, bɛɛɛ ase̱sɛ ne̱ bo̱ gye̱ agye̱ŋkpɛɛpo̱ ndɔɔ‑ɔ lee‑o ne̱e̱. Ane̱ŋ a kanyiase̱ŋ ne̱ ka du fe̱yɛ bamo̱ lee amo̱‑ɔ maa lɔŋŋɔ sɛye̱. \v 7 Amaa ke̱tɔ ne̱ ane̱ e̱ tɔwe̱ ke̱mo̱ ase̱ŋ‑ɔ e̱ gye̱ Wuribware̱ a kanyiase̱ŋ ne̱ kaa kwe̱e̱rɔ hare̱e̱ le̱e̱ saŋ ne̱ ɔɔ twe̱e̱ kaye̱‑ɔ, ne̱ mbe̱yɔmɔ kaa le̱e̱ ifuri‑o. Amo̱ e̱ gye̱ fe̱yɛ ɔɔ kra mfɛɛre̱ fe̱yɛ ane̱ Kristoo akɔɔre̱gyipo̱‑ɔ e̱ nya ke̱dabe̱ na wuraa. \v 8 Ndɔɔ a kaye̱ mɔ‑rɔ a ayaale̱ŋpo̱‑ɔ ɔko̱ŋko̱ gbaa mo̱ŋ nyi ane̱ŋ a kanyiase̱ŋ‑ɔ. Bo̱ dɛɛ bo̱ nyi Wuribware̱ a kanyiase̱ŋ amo̱ ne̱e̱‑ɔ, weetee ba pini Yeesuu fe̱yɛ mò̱ e̱ gye̱ kaye̱‑rɔ a ase̱sɛ‑ɔ nyaŋpe̱ dabe̱, ne̱ bo̱ maa da mò̱ a bo̱ bo̱ me̱ra kiyii kpare̱-abɛɛ‑rɔ se̱. \v 9 Fe̱yɛ ane̱ŋ ne̱ Wuribware̱ kyaamɛɛ ko̱ a kyo̱rɛɛ waa abware̱se̱ŋ wo̱re̱‑ɔ‑rɔ, \b \q1 “Ɔko̱ mo̱ŋ tɛɛ ŋu, ɔko̱ mo̱ŋ tɛɛ nu, ɔko̱ mo̱ŋ tɛɛ pini \q2 ke̱tɔ ne̱ Wuribware̱ a waa siraa \q2 sa bamo̱ ne̱ ba kpa mò̱ ase̱ŋ‑ɔ.”\f * \fr 2:9 \ft Isaya 64.4. \f* \b \m \v 10 Ane̱ŋ a atɔ‑ɔ ne̱ Wuribware̱ a bo̱rɔ mò̱ kufwiiŋe timaa‑o si lee amo̱ bo̱ kaapo̱ ane̱. Wuribware̱ a kufwiiŋe‑o e̱ de̱e̱re̱ ke̱tɔ ke̱maa‑rɔ. Wuribware̱ mfɛɛre̱ ne̱ ŋ kwe̱e̱rɔ‑ɔ gbaa, mò̱ kufwiiŋe‑o e̱ de̱e̱re̱‑rɔ. \v 11 Nsɛ i nyi nyiŋkpasɛ mfɛɛre̱, amɔ se̱sɛ amo̱ kufwiiŋe. Ane̱ŋ dɛɛ ne̱ Wuribware̱ a kufwiiŋe‑o wo̱re̱ e̱ gye̱ ne̱ ɔ taare̱ a o pini Wuribware̱ mfɛɛre̱. \v 12 Mbe̱yɔmɔ n gye̱ kaye̱ mɔ‑rɔ a kanyiase̱ŋ‑ɔ ne̱ ane̱ de ane̱ ŋkpo̱nɔ‑rɔ, amaa Wuribware̱ a kufwiiŋe timaa ne̱ ɔɔ bo̱ kyo̱ŋwe̱ ane̱ fe̱yɛ ane̱ taare̱ ŋu atɔ ne̱ Wuribware̱ a sa ane̱ mò̱ ke̱pre̱ se̱‑ɔ. \v 13 Amo̱se̱ se̱‑ɔ ane̱ e̱ sa se̱ŋsa, ane̱ mo̱ŋ de ase̱ŋkpare̱gyi ne̱ ane̱ a suye le̱e̱ anyiase̱ŋpo̱ ase̱‑ɔ ane̱ e̱ waa‑rɔ, amaa amo̱ ne̱ aa le̱e̱ Wuribware̱ a kufwiiŋe‑o ase̱ ne̱ ane̱ de ane̱ e̱ waa‑rɔ. Ane̱ e̱ kaapo̱ atɔ ne̱ aa le̱e̱ Wuribware̱ na mò̱ kufwiiŋe‑o ase̱‑ɔ kaase̱ ane̱ i gywii bamo̱ ne̱ baa nya mò̱ kufwiiŋe‑o bamo̱ ŋkpo̱nɔ‑rɔ‑ɔ ne̱e̱. \p \v 14 Nyiŋkpasɛ ne̱ ɔ gya kaye̱ mɔ‑rɔ ase̱ŋ se̱‑ɔ maa taare̱ a o sure atɔ ne̱ ane̱ e̱ tɔwe̱ bo̱ le̱e̱ Wuribware̱ a kufwiiŋe‑o si‑o si. Ɔ fa fe̱yɛ ane̱ŋ a atɔ mɔ mo̱ŋ de kaase̱. Kase̱ŋtiŋ si ɔ maa taare̱ a ɔ kɔɔre̱ ane̱ŋ a atɔ‑ɔ gyi, a le̱e̱ fe̱yɛ Wuribware̱ a kufwiiŋe‑o si dooo ne̱ ɔ bo̱rɔ na ɔ taare̱ nu amo̱ kaase̱. \v 15 Se̱sɛ ne̱ Wuribware̱ a kufwiiŋe‑o te mò̱ kakpo̱nɔ‑rɔ‑ɔ e̱ taare̱ a o nu atɔ mɔ pɛɛɛ kaase̱, amaa ɔko̱ ne̱ mò̱ kufwiiŋe‑o mo̱ŋ te mò̱‑rɔ‑ɔ maa taare̱ a o ŋu ke̱tɔ ne̱ ke̱ bo̱ ane̱ŋ a se̱sɛ‑ɔ kakpo̱nɔ‑rɔ‑ɔ. \v 16 Baa kyo̱rɛɛ abware̱se̱ŋ wo̱re̱‑ɔ‑rɔ fe̱yɛ, \b \q1 “Nsɛ i nyi Wuribware̱ mfɛɛre̱, \q2 na ɔ taare̱ a ɔ ka mò̱ ase̱ŋ?”\f * \fr 2:16 \ft Isaya 40.13 (LXX). \f* \b \m Amaa ane̱ ne̱ Wuribware̱ a kufwiiŋe‑o te ane̱‑rɔ‑ɔ fe̱raa, ane̱ e̱ taare̱ a ane̱ ŋu Kristoo mfɛɛre̱. \c 3 \s1 Mo̱ne̱ ma nye̱ra Wuribware̱ suŋkpa‑ɔ \p \v 1 Mo̱ ko̱so̱bɛɛ‑ana, mo̱ a gye̱ ŋkpɛɛ ba mo̱ne̱ ase̱ mo̱ e̱ tɔwe̱ abware̱se̱ŋ‑ɔ, mo̱ŋ taare̱ sa se̱ŋsa gywii mo̱ne̱ fe̱yɛ ane̱ŋ ne̱ mo̱ e̱ sa se̱ŋsa mo̱ i gywii ase̱sɛ ne̱ Wuribware̱ a kufwiiŋe‑o bo̱ bamo̱ ŋkpo̱nɔ‑rɔ‑ɔ. Mo̱ a sa se̱ŋsa gywii mo̱ne̱ ne̱e̱ fe̱yɛ mo̱ne̱ a gye̱ kaye̱ mɔ‑rɔ ase̱sɛ ne̱ baa de̱ŋ ko̱we̱ bamo̱ waa Kristoo ko̱ko̱we̱bɛɛ‑rɔ‑ɔ. \v 2 Saŋ amo̱ mo̱ne̱ mo̱ŋ taare̱ nu abre̱sɛ‑rɔ ke̱kaapo̱ kaase̱, fe̱yɛ ane̱ŋ ne̱ keegyi kagyingyii maa taare̱ a o gyi ateese‑o. Amaa mo̱ne̱ a taare̱ nu atɔ ne̱ a mo̱ŋ bo̱ le̱ŋ‑ɔ kaase̱, ane̱ŋ ne̱ keegyi kagyingyii e̱ taare̱ a ɔ nyapo̱‑ɔ. Hare̱e̱ mbe̱yɔmɔ gbaa mo̱ne̱ maa taare̱ a mo̱nꞌ nu abre̱sɛ‑rɔ ke̱kaapo̱ kaase̱. \v 3 A le̱e̱ fe̱yɛ mo̱ne̱ saŋ mo̱ne̱ gya atɔ ne̱ bamo̱ ne̱ bo̱ mo̱ŋ gye̱ Kristoo awuye‑o e̱ waa‑ɔ se̱. Ke̱tɔ ne̱ mo̱ e̱ tɔwe̱‑ɔ e̱ gye̱ fe̱yɛ ko̱kwe̱e̱ na e̱kɔ bo̱ mo̱ne̱ mbo̱ŋtɔ‑rɔ. Amo̱‑ɔ maa kaapo̱ ne̱e̱ fe̱yɛ mo̱ne̱ saŋ mo̱ne̱ bo̱ kaye̱ mɔ kaase̱, ne̱ mo̱ne̱ gya kamo̱ ase̱ŋ se̱ aaa? \v 4 Mo̱ne̱‑rɔ ɔko̱ ya ko̱so̱ ɔ yɛ, “N gya Pɔɔl se̱ ne̱e̱,” na mò̱ bɛɛko̱ asɔre̱e̱ kigyi mɔ tɔwe̱ fe̱yɛ, “M fe̱raa n gya Apolos si ne̱e̱.” Amo̱‑ɔ maa kaapo̱ ne̱e̱ fe̱yɛ mo̱ne̱ gya atɔ ne̱ bamo̱ ne̱ bo̱ mo̱ŋ gye̱ Kristoo awuye‑o gya se̱‑ɔ se̱ aaa? \p \v 5 Mo̱nꞌ ke̱e̱ ɛ, nsɛ e̱ gye̱ mo̱, Pɔɔl? Ne̱ nsɛ e̱ be̱e̱ ɔ gye̱ Apolos? Ane̱ mo̱ŋ gye̱ ayaafɔre̱ ne̱ mo̱ne̱ a bo̱rɔ ane̱ se̱ bo̱ kɔɔre̱ ane̱ nyaŋpe̱ Kristoo gyi‑o ne̱e̱ e̱e̱e̱? Wuribware̱ e̱ gye̱ ne̱ ɔ sa ɔke̱maa na mò̱ kusuŋ ne̱ ɔ waa ɔ sa mò̱‑ɔ. \v 6 Ɔko̱ i dwii atɔdwii, ne̱ ɔko̱ mɔ e̱ we̱e̱ se̱ nkyu. Amo̱se̱ se̱‑ɔ Wuribware̱ ya bo̱ ye̱ra fe̱yɛ mo̱, Pɔɔl, e̱ gye̱ ne̱ mo̱ a gye̱ ŋkpɛɛ tɔwe̱ abware̱se̱ŋ gywii mo̱ne̱, ne̱ amo̱ kamɛɛ‑rɔ Apolos a ba, ne̱ ɔɔ bo̱ kaapo̱ mo̱ne̱ Wuribware̱ a ase̱ŋkpare̱gyi‑o bwe̱e̱tɔ. Amaa Wuribware̱ e̱ gye̱ ne̱ ɔ sa ne̱ atɔdwii‑o e̱ kwɛɛ daŋ. Wuribware̱ e̱ gye̱ ne̱ ɔ sa ne̱ mò̱ ase̱ŋkpare̱gyi‑o i tii si mo̱ne̱ ŋkpo̱nɔ‑rɔ. \v 7 Amo̱se̱ se̱‑ɔ, mò̱ ne̱ o dwii‑o na mò̱ ne̱ ɔ we̱e̱ se̱ nkyu‑o mo̱ŋ de ke̱dabe̱ bwe̱e̱tɔ. Amaa mò̱ ne̱ ɔ sa ne̱ atɔ dwiisɛ amo̱ e̱ kwɛɛ, ne̱ a daŋ‑ɔ e̱ gye̱ ne̱ o de ke̱dabe̱ bwe̱e̱tɔ ɔ kyɔ bamo̱ pɛɛɛ. Ane̱ŋ a se̱sɛ‑ɔ e̱ gye̱ Wuribware̱. \v 8 Mò̱ ne̱ o dwii‑o na mò̱ ne̱ ɔ we̱e̱ se̱ nkyu‑o de kanɔ ko̱ŋko̱ bamo̱ asuŋ‑no ne̱e̱. Bamo̱ ɔke̱maa e̱ nya mò̱ kakɔka ane̱ŋ ne̱ oo suŋ bo̱rɔ‑ɔ se̱ ne̱e̱. \v 9 Ane̱ gye̱ Wuribware̱ asuŋpo̱, ne̱ ane̱ pɛɛɛ i suŋ mò̱ ko̱dɔɔ‑rɔ. Mo̱ne̱ du ne̱e̱ fe̱yɛ Wuribware̱ ko̱dɔɔ‑ɔ. \p \v 10-11 M be̱e̱ taa fe̱yɛ mo̱ne̱ Kristoo awuye du ne̱e̱ fe̱yɛ Wuribware̱ lɔŋ‑ɔ. Wuribware̱ a sa mo̱ kanyiase̱ŋ fe̱yɛ ŋ kii ɔpwɛɛpo̱ bre̱sɛ, ne̱ mo̱ a ba kanyiase̱ŋ amo̱ bo̱ da Wuribware̱ lɔŋ talii. Ne̱ ɔko̱ mɔ a bo̱ pwɛɛ bo̱ gya talii‑o si, Yeesuu Kristoo e̱ gye̱ talii‑o. Ɔko̱ mo̱ŋ de kpa fe̱yɛ ɔ pwɛɛ Wuribware̱ a lɔŋ‑ɔ bo̱ gya talii baŋbaŋ se̱. Amaa ɔke̱maa sa se̱ ane̱ŋ ne̱ o suŋ a ɔ sa Wuribware̱‑ɔ, fe̱yɛ ane̱ŋ dɛɛ ne̱ se̱sɛ sa se̱ ba atɔ ne̱ a maa kywɛɛ‑ɔ bo̱ pwɛɛ lɔŋ bo̱ ye̱ra talii‑o si. \v 12 Ane̱ŋ a atɔ mɔ ne̱ a maa kywɛɛ‑ɔ gye̱ atanne̱ pipee bɛɛɛ afufuri bɛɛɛ abu yawo̱ le̱ŋsɛ. Amaa ayii na te̱ŋpe̱re̱ŋ na ke̱taapa e̱ taare̱ a a kywɛɛ. \v 13 Saŋ ko̱ e̱ ba a ɔ bo̱ ba ne̱ ane̱ pɛɛɛ i ŋu ate̱tɔmo̱ŋta ne̱ ase̱sɛ a bo̱ pwɛɛ‑ɔ. Saŋ amo̱ e̱ gye̱ kake nsi ne̱ Kristoo i kiŋŋi a ɔ ba‑ɔ. Kake nsi amo̱ ɔ ba de̱e̱kpa ne̱e̱ ɔ bo̱ kyɔ nyiŋkpasɛ ke̱maa kusuŋ‑no ke̱e̱. \v 14 Ke̱tɔ ne̱ nyiŋkpasɛ a pwɛɛ‑ɔ e̱ saŋ ke̱ gya talii‑o si, na ke̱ mo̱ŋ kywɛɛ, amo̱ fe̱raa ɔ nya mò̱ kakɔka. \v 15 Amaa ne̱ de̱e̱kpa‑ɔ ya kywɛɛ ke̱tɔ ne̱ ɔɔ pwɛɛ‑ɔ, amo̱ fe̱raa oo suŋ kwaa ne̱e̱. Amaa mò̱ fɔŋfɔŋ fe̱raa, Wuribware̱ i lee mò̱. O du ne̱e̱ fe̱yɛ ɔnyare̱ ne̱ mò̱ lɔŋ pɛɛɛ a kywɛɛ, ne̱ ɔɔ se̱re̱ le̱e̱ lɔŋ‑ɔ‑rɔ ɔ kpa mò̱ kuŋu ŋkpa‑ɔ. \p \v 16 Mo̱nꞌ sa a m be̱e̱ taa fe̱yɛ mo̱ne̱ Kristoo awuye pɛɛɛ du ne̱e̱ fe̱yɛ Wuribware̱ suŋkpa ne̱ mò̱ kufwiiŋe timaa‑o te‑ro‑o. \v 17 Amo̱se̱ se̱‑ɔ, ɔke̱maa ne̱ ɔ kpa fe̱yɛ ɔ nye̱ra Wuribware̱ suŋkpa‑ɔ, Wuribware̱ e̱ nye̱ra mò̱. A le̱e̱ fe̱yɛ Wuribware̱ suŋkpa‑ɔ mo̱ŋ de iyisi. M be̱e̱ mo̱ e̱ tɔwe̱ fe̱yɛ mo̱ne̱ du ne̱e̱ fe̱yɛ Wuribware̱ suŋkpa‑ɔ. \p \v 18 Amo̱se̱ se̱‑ɔ, mo̱ne̱ ma sa a ɔko̱ pe̱nna mò̱ e̱ye̱e̱. Ɔko̱ e̱ bo̱ mo̱ne̱‑rɔ ne̱ ɔ fa fe̱yɛ o nyi ase̱ŋ kaye̱ mɔ‑rɔ, amo̱ fe̱raa, se̱sɛ‑ɔ yuri e̱ye̱e̱, na o kii fe̱yɛ kayaagyi‑o, na ɔ nya kii onyiase̱ŋpo̱ kase̱ŋtiŋ si. \v 19 A le̱e̱ fe̱yɛ ke̱tɔ ne̱ kaye̱ mɔ‑rɔ ase̱sɛ yɛ ke̱ gye̱ kanyiase̱ŋ‑ɔ, Wuribware̱ fe̱raa maa te̱e̱ ke̱mo̱ ɛ kanyiase̱ŋ. \p Fe̱yɛ ane̱ŋ ne̱ baa kyo̱rɛɛ waa abware̱se̱ŋ wo̱re̱‑ɔ‑rɔ, \b \q1 “Ne̱ ɔ kra bo̱ko̱ ne̱ bo̱ yɛ bamo̱ akatɔ a te̱ŋ‑ɔ mò̱ katɛɛ‑rɔ.”\f * \fr 3:19 \ft Yobu 5.13. \f* \b \m \v 20 Baa be̱e̱ kyo̱rɛɛ waa abware̱se̱ŋ wo̱re̱‑ɔ‑rɔ fe̱yɛ, \b \q1 “Wuribware̱ nyi anyiase̱ŋpo̱ mfɛɛre̱, \q2 ne̱ o nyi fe̱yɛ m maa waa ko̱tɔko̱.”\f * \fr 3:20 \ft Kiliŋ 94.11. \f* \b \m \v 21 E̱me̱ne̱ se̱ ne̱ mo̱ne̱ e̱ kaapo̱ mo̱ne̱ e̱ye̱e̱ se̱sɛ dimaadi si? A le̱e̱ fe̱yɛ ke̱tɔ ke̱maa gye̱ mo̱ne̱ lee ne̱e̱. \v 22 Mo̱, Pɔɔl, na Apolos, na Peetroo, ane̱ pɛɛɛ i kperi mo̱ne̱ se̱ ne̱e̱ ane̱ e̱ waa Wuribware̱ kusuŋ. Amo̱se̱‑ɔ kaye̱ mɔ pɛɛɛ bo̱‑rɔ bo̱ sa mo̱ne̱ ne̱e̱. Hare̱e̱ mo̱ne̱ te bɛɛɛ mo̱ne̱ i wu ooo, hare̱e̱ mbe̱yɔmɔ bɛɛɛ kamɛɛ‑rɔ ooo, ke̱tɔ ke̱maa ne̱ ki te‑o te bo̱ sa mo̱ne̱. \v 23 Ke̱tɔ se̱ ne̱ a du ane̱ŋ‑ɔ e̱ gye̱ fe̱yɛ Kristoo e̱ bo̱ mo̱ne̱, ne̱ Wuribware̱ mɔ e̱ bo̱ Kristoo. \c 4 \s1 Ane̱ŋ ne̱ Kristoo si Wuribware̱ ayaa‑rɔ aye̱re̱po̱ a kii fe̱yɛ bo̱ mo̱ŋ nyi ase̱ŋ‑ɔ \p \v 1 Amo̱se̱ se̱‑ɔ, ane̱ Kristoo akɔɔre̱gyipo̱ pɛɛɛ a bo̱ Kristoo kaase̱‑ɔ se̱‑ɔ, mo̱ e̱ kpa a mo̱nꞌ fa mo̱, Pɔɔl, na Apolos mfɛɛre̱ fe̱yɛ ane̱ e̱ gye̱ Kristoo ayaafɔre̱ ne̱ Wuribware̱ a lee mò̱ akwe̱e̱rɔtɔ bo̱ kaapo̱‑ɔ. \v 2 Ke̱tɔ ne̱ ko̱ kyɔ, ne̱ ki tii si‑o e̱ gye̱ fe̱yɛ ane̱ŋ a ayaafɔre̱‑ɔ kaapo̱ fe̱yɛ Wuribware̱ e̱ taare̱ a ɔ kɔɔre̱ bamo̱ gyi. \v 3 Amaa m fe̱raa, kanɔ ŋke̱maa ne̱ mo̱ne̱ bɛɛɛ bo̱ko̱ e̱ tɔwe̱ mo̱ kuŋu si ase̱ŋ‑ɔ a mo̱ŋ tiri mo̱ bwe̱e̱tɔ. Kase̱ŋtiŋ si ma gyi mo̱ fɔŋfɔŋ ase̱ŋ. \v 4 Mo̱ŋ nyi ke̱tɔ ne̱ ba taare̱ a bo̱ po̱rɔ mo̱ ke̱mo̱ se̱‑ɔ. Amaa amo̱‑ɔ maa kaapo̱ ne̱e̱ fe̱yɛ kase̱ŋtiŋ ne̱ mo̱ a tɔwe̱‑ɔ, a le̱e̱ fe̱yɛ ɔko̱ ne̱ o gyi mo̱ ase̱ŋ‑ɔ e̱ gye̱ ane̱ nyaŋpe̱ Kristoo. \v 5 Amo̱se̱ se̱‑ɔ, mo̱ne̱ ma gyi ane̱ bɛɛɛ ɔko̱ ase̱ŋ bu mò̱ ke̱pɔ, na kake ne̱ Wuribware̱ i gyi ɔke̱maa ase̱ŋ‑ɔ mo̱ŋ tɛɛ fo̱. Kake nsiŋ amo̱ e̱ gye̱ saŋ ne̱ ane̱ nyaŋpe̱ i kiŋŋi a ɔ bo̱ ba‑ɔ. Mò̱ e̱ gye̱ ne̱ o lee ke̱tɔ ne̱ ko̱ kwe̱e̱rɔ kibugyii‑ro‑o kawu a ɔ bo̱ kaapo̱. Mò̱ e̱ gye̱ ne̱ o lee ase̱sɛ mfɛɛre̱ kawu. Ne̱ ɔko̱ ne̱ mò̱ ya waa atɔ, Wuribware̱ e̱ gye̱ ne̱ ɔ kyo̱rɔ mò̱. \p \v 6 Mbe̱yɔmɔ, mo̱ ko̱so̱bɛɛ‑ana, mo̱ aa Apolos ke̱nyare̱ ne̱ mo̱ a bo̱ tɔwe̱ ase̱ŋ bo̱ kaapo̱ mo̱ne̱, na mo̱nꞌ nya ŋu fe̱yɛ mo̱ne̱ ma waa ke̱tɔ ne̱ baa kyo̱rɛɛ waa abware̱se̱ŋ wo̱re̱‑ɔ‑rɔ‑ɔ kyo̱ŋ se̱. Mfaanɛɛ ne̱ mo̱ne̱ ɔko̱ maa kaapo̱ mò̱ e̱ye̱e̱ mò̱ ko̱so̱bɛɛ ko̱ se̱, na o bu ɔko̱ mɔ tosoo. \v 7 Ne̱ nte̱tɔ gbaa e̱ gye̱ ne̱ a sa ne̱ mo̱ne̱ bo̱ko̱ yɛ mo̱ne̱ kyɔ bo̱ko̱? N gye̱ Wuribware̱ ase̱ ne̱ mo̱ne̱ a nya ke̱tɔ ke̱maa ne̱ mo̱ne̱ de‑o le̱e̱ aaa? Ɔɔŋ. Mò̱ ase̱ ne̱ mo̱ne̱ a nya ke̱tɔ ke̱maa ne̱ mo̱ne̱ de‑o. Ne̱ e̱me̱ne̱ se̱ ne̱ mo̱ne̱ e̱ kaapo̱ mo̱ne̱ e̱ye̱e̱? \p \v 8 O, mo̱ a ŋu fe̱yɛ mo̱ aa Apolos ase̱ŋ mo̱ŋ tiri mo̱ne̱. Ne̱ ane̱ e̱ bo̱‑rɔ ooo, ane̱ mo̱ŋ bo̱‑rɔ ooo, mo̱ne̱ de ke̱tɔ ke̱maa ne̱ mo̱ne̱ e̱ kpa‑ɔ. Mo̱ne̱ a kyɔ kii atɔ awuye, mo̱ne̱ a kii awure Wuribware̱ a kuwure‑o‑ro, amaa ane̱ mo̱ŋ tii mo̱ne̱ se̱. Amo̱‑ɔ dɛɛ a gye̱ kase̱ŋtiŋ ne̱e̱, weetee mo̱ e̱ kpa, na ane̱ aa mo̱ne̱ nya tii abɛɛ se̱ gyi kuwure. \v 9 A du ne̱e̱ fe̱yɛ mo̱ne̱ a kii agye̱ŋkpɛɛpo̱, ne̱ Wuribware̱ a sa ne̱ ane̱ ne̱ ane̱ gye̱ mò̱ ayaa‑rɔ aye̱re̱po̱‑ɔ a sii kamɛɛ‑ɔ, fe̱yɛ ane̱ŋ ne̱ Roma awuye de isoori ngyaŋŋe̱ ko̱, ne̱ bamo̱ ne̱ ba lwee bo̱ŋ‑nɔ a bo̱ soori isoori‑o‑ro, bamo̱ ne̱ ba sa ne̱ ba kɔ abɛɛ a bo̱ mɔɔ‑ɔ a sii kamɛɛ‑ɔ. Ne̱ a du fe̱yɛ kaye̱‑rɔ ase̱sɛ pɛɛɛ na Wuribware̱ a mbɔɔ ne̱ bo̱ bo̱ so̱so̱‑ɔ te soorikpa mfe̱ŋ ba de̱e̱re̱ ane̱, na bo̱ ŋu ane̱ŋ ne̱ ane̱ e̱ waa‑ɔ. \p \v 10 A be̱e̱ a du ne̱e̱ fe̱yɛ mo̱ne̱ yɛ ane̱ŋ ne̱ ane̱ e̱ tɔwe̱ Kristoo kuŋu si ase̱ŋ timaa‑o, a kaapo̱ ne̱e̱ fe̱yɛ ane̱ mo̱ŋ nyi ase̱ŋ, amaa mo̱ne̱ fe̱raa mo̱ne̱ nyi ase̱ŋ, ne̱ mo̱ne̱ nyi ke̱tɔ ke̱maa ne̱ ke̱ gye̱ Kristoo atɔ‑ɔ wee! Ane̱ a pɔɔ, amaa mo̱ne̱ fe̱raa mo̱ne̱ bo̱ le̱ŋ wee! Ase̱sɛ maa bu ane̱, amaa mo̱ne̱ fe̱raa ba bu mo̱ne̱ wee! \v 11 Bo̱ fo̱ ndɔɔ a kake mɔ, ane̱ i wu ako̱ŋ na burufo ne̱e̱. Aprakɛɛ ne̱ ane̱ i buŋ. Ase̱sɛ e̱ da ane̱. Ane̱ mo̱ŋ de ane̱ fɔŋfɔŋ e̱lɔŋ. \v 12 Ane̱ fɔŋfɔŋ asare̱e̱ ne̱ ane̱ de ane̱ i suŋ ane̱ e̱ kpa atanne̱ ane̱ i gyi. Ase̱sɛ ya saare̱ ane̱, amɔ ane̱ e̱ ko̱re̱ Wuribware̱ fe̱yɛ o yure bamo̱. Bamo̱ e̱ waa ane̱ awo̱re̱fɔɔ, amɔ ane̱ e̱ waa kanyite. \v 13 Ase̱sɛ ya sa se̱ŋsa bo̱ kye ane̱, amɔ ane̱ e̱ baa ane̱ e̱ye̱e̱ kaase̱ ane̱ i lee kanɔ. Ane̱ a kii akpafɛɛ ase̱sɛ ase̱ bo̱ fo̱ ndɔɔ a kake‑o. \p \v 14 Mo̱ŋ kyo̱rɛɛ atɔ mɔ bo̱ waa mo̱ne̱ ipeere ne̱e̱. Amaa mo̱ a waa ne̱e̱ a m bo̱ yii mo̱ne̱ se̱ fe̱yɛ mo̱ gyi‑ana ne̱ mo̱ e̱ kpa bamo̱ ase̱ŋ bwe̱e̱tɔ‑ɔ. \v 15 Ŋ nyi dame̱naŋsɛ fe̱yɛ akaapo̱po̱ bo̱ mo̱ne̱‑rɔ, na bo̱ nyi ase̱ŋ bwe̱e̱tɔ. Amaa hare̱e̱ mo̱ne̱ i de akaapo̱po̱ ŋkpe̱ŋ ŋkpe̱ŋ ne̱ ba kaapo̱ mo̱ne̱ Kristoo ase̱ŋ‑ɔ gbaa, mo̱ne̱ mo̱ŋ de ase̱ bwe̱e̱tɔ. Kase̱ŋtiŋ si mo̱ ya kii mo̱ne̱ se̱ Kristoo ko̱ko̱we̱bɛɛ‑rɔ nsaŋ ne̱ mo̱ a bo̱ tɔwe̱ abware̱se̱ŋ gywii mo̱ne̱‑ɔ. \v 16 Amo̱se̱ se̱‑ɔ, mo̱ e̱ ko̱re̱ mo̱ne̱ ne̱e̱ fe̱yɛ mo̱nꞌ kase̱ mo̱ kakye̱na‑ɔ‑rɔ. \v 17 Amo̱se̱ se̱‑ɔ, mo̱ i suŋ Timotii mo̱ e̱ kyo̱ŋwe̱ mo̱ne̱. A du ne̱e̱ fe̱yɛ mò̱ a gye̱ mo̱ gyi ne̱ mo̱ e̱ kpa mo̱ ase̱ŋ‑ɔ Kristoo ko̱we̱bɛɛ‑rɔ‑ɔ, ne̱ mo̱ e̱ kɔɔre̱ mò̱ mo̱ i gyi. Mò̱ e̱ gye̱ ne̱ o nyiŋŋi mo̱ne̱ se̱ ane̱ŋ ne̱ n te Kristoo kakye̱na‑rɔ‑ɔ. Mo̱ kakye̱na amo̱ na kamo̱ ne̱ mo̱ e̱ kaapo̱ asɔre̱e̱ asɔre̱e̱‑rɔ to̱ŋ ke̱maa‑ɔ gye̱ kako̱ŋko̱ ne̱e̱. \p \v 18 Mo̱ne̱ bo̱ko̱ e̱ fa fe̱yɛ ma lɛɛ kiŋŋi a m ba mo̱ne̱ ase̱‑ɔ se̱‑ɔ. Amo̱se̱‑ɔ mo̱ne̱ a waa akatɔle̱ŋ. \v 19 Amaa ane̱ nyaŋpe̱ ya sure si, a maa kyee mo̱ e̱ ba mo̱ne̱ ase̱. Mfe̱ŋ‑ɔ ne̱ mo̱ i ŋu akatɔle̱ŋ awuye mɔ fe̱yɛ bamo̱ asuŋ waasɛ kyɔ bamo̱ ase̱ŋkpare̱gyi aaa. \v 20 Mo̱ne̱ e̱ kpa a mo̱nꞌ kaapo̱ fe̱yɛ mo̱ne̱ tii Wuribware̱ a kuwure‑o si, n gye̱ se̱ŋsa ke̱sa wo̱re̱ e̱ gye̱ ne̱ a kaapo̱ amo̱, amɔ mo̱ne̱ de Wuribware̱ ke̱yaale̱ŋ mo̱ne̱ kakye̱na‑rɔ. \v 21 Amo̱se̱ se̱‑ɔ, ke̱mo̱ ne̱ mo̱ne̱ e̱ kpa? N taa ko̱kyo̱kywe̱e̱ ba bo̱ da mo̱ne̱ bɛɛɛ ŋ kpa mo̱ne̱ ase̱ŋ na ŋ yuri e̱ye̱e̱ ba mo̱ne̱ ase̱ aaa? \c 5 \s1 Mo̱nꞌ gya e̱bɔye̱ ɔwaapo̱ ko̱ le̱e̱ mo̱ne̱ asɔre̱e̱‑ɔ‑rɔ \p \v 1 Mbe̱yɔmɔ ase̱ŋ ko̱ be̱e̱ a bo̱‑rɔ. Mo̱ a nu fe̱yɛ mo̱ne̱ asɔre̱e̱ agyi‑o‑ro ɔko̱ a waa abuse̱ŋtɔ ko̱ ne̱ bamo̱ ne̱ bo̱ maa suŋ Wuribware̱‑ɔ gbaa maa waa ane̱ŋ a atɔ‑ɔ. Ke̱tɔ ne̱ mo̱ e̱ kaapo̱‑ɔ e̱ gye̱ fe̱yɛ ɔɔ kpa mò̱ se̱ka. \v 2 Amo̱ e̱ gye̱ ane̱ŋ fe̱raa, e̱me̱ne̱ ne̱ mo̱ne̱ e̱ waa a mo̱nꞌ kaapo̱ mo̱ne̱ e̱ye̱e̱? Ke̱tɔ ne̱ mo̱nꞌ waa‑ɔ e̱ gye̱ fe̱yɛ mo̱nꞌ sa a ipeere nya mo̱ne̱, na mo̱nꞌ su. Mo̱nꞌ gya ane̱ŋ a se̱sɛ ne̱ ɔɔ waa ane̱ŋ a atɔ‑ɔ le̱e̱ mo̱ne̱ asɔre̱e̱‑ɔ‑rɔ. \v 3-5 Hare̱e̱ mo̱ fɔŋfɔŋ a mo̱ŋ bo̱ mo̱ne̱ ase̱‑ɔ gbaa ooo, mo̱ne̱ ase̱ŋ bo̱ mo̱ kakpo̱nɔ‑rɔ fɛɛ. N dɛɛ m bo̱ mo̱ne̱ ase̱ ne̱e̱, weetee ane̱ nyaŋpe̱ Yeesuu ke̱nyare̱‑rɔ mo̱ a kyɔ bu mò̱ ne̱ ɔɔ waa ane̱ŋ a atɔ‑ɔ ke̱pɔ. Mo̱nꞌ gyaŋŋe̱, na mo̱nꞌ taa fe̱yɛ m bo̱ mo̱ne̱ ase̱. Mo̱ne̱ ya gyaŋŋe̱, mo̱nꞌ ba ane̱ nyaŋpe̱ Yeesuu Kristoo ke̱yaale̱ŋ ne̱ mo̱ne̱ de‑o bo̱ tɔwe̱ fe̱yɛ mo̱ne̱ e̱ ba ane̱ŋ a ɔnyare̱‑ɔ a mo̱nꞌ bo̱ waa Ɔbɔnsam ke̱sare̱e̱‑rɔ. Mfe̱ŋ‑ɔ ne̱ o gyi awo̱re̱fɔɔ, na kake nsi ne̱ ane̱ nyaŋpe̱ i kiŋŋi a ɔ ba‑ɔ, na ɔ nya mo̱rɔwe̱ mò̱ kra. \p \v 6 Atɔ mɔ a gye̱ ane̱ŋ‑ɔ se̱‑ɔ, a mo̱ŋ bware fe̱yɛ mo̱nꞌ kaapo̱ mo̱ne̱ e̱ye̱e̱. Abre̱sɛ ya tɔwe̱ fe̱yɛ, “Yiisi kafo̱ŋfwe̱e̱ e̱ gye̱ ne̱ ɔ sa a bodobodoo pɛɛɛ tiŋ.” \v 7 Kaase̱ e̱ kaapo̱ fe̱yɛ ɔko̱ e̱bɔye̱ e̱ taare̱ a i tii si, na ŋkee ase̱sɛ bwe̱e̱tɔ waa e̱bɔye̱. Amo̱se̱ se̱‑ɔ, mo̱nꞌ gya e̱bɔye̱ ɔwaapo̱ ne̱ ɔ bo̱ mo̱ne̱‑rɔ‑ɔ le̱e̱ mo̱ne̱‑rɔ, na mo̱nꞌ be̱e̱ nya kye̱na, na bɔye̱ ko̱ ma sa a mo̱ne̱ pɛɛɛ waa iyisi. A du ne̱e̱ fe̱yɛ saŋ ne̱ Yudaa awuye i gyi Wuribware̱-a‑kya-ane̱-yɔwe̱ a ateese‑o,\f * \fr 5:7 \ft Ke̱le̱e̱ Igyipiti 12.1-20.\f* ba gye̱ ŋkpɛɛ lee yiisi pɛɛɛ ne̱ ɔ bo̱ bamo̱ e̱lɔŋ‑nɔ‑ɔ bo̱ twe̱e̱. Na bo̱ bo̱ mɔɔ kasanne̱gyii‑o wo̱. Kristoo du ne̱e̱ fe̱yɛ kasanne̱gyii amo̱, ne̱ ɔɔ yɔwe̱ mò̱ e̱ye̱e̱ sa ane̱, ne̱ baa mɔɔ mò̱. \v 8 Amo̱se̱ se̱‑ɔ, ane̱ŋ dɛɛ ne̱ Yudaa awuye i lee yiisi a bo̱ le̱e̱ bamo̱ e̱lɔŋ‑nɔ‑ɔ, ne̱ ba wo̱ Bodobodoo-ne̱-yiisi-mo̱ŋ‑te‑ro‑o, ane̱ŋ dɛɛ ne̱ ane̱ lee kikisi na e̱bɔye̱ ne̱ e̱ ya saŋ e̱ bo̱ ane̱ ŋkpo̱nɔ‑rɔ le̱e̱ hare̱e̱ de̱daa‑ɔ bo̱ twe̱e̱, na ane̱ waa itimaa, na ane̱ gyi kase̱ŋtiŋ. \p \v 9 Wo̱re̱ ko̱ ne̱ mo̱ a kyɔ kyo̱rɛɛ bo̱ kyo̱ŋwe̱ mo̱ne̱‑ɔ‑rɔ, mo̱ a tɔwe̱ ne̱e̱ fe̱yɛ mo̱ne̱ aa bamo̱ ne̱ bo̱ de kakye̱e̱kpa bɛɛɛ kanyare̱kpa bɛɛɛ kipurima‑o ma nare̱. \v 10 Mo̱ a tɔwe̱ ane̱ŋ‑ɔ, n gye̱ kaye̱ mɔ‑rɔ ase̱sɛ ne̱ bo̱ de kakye̱e̱kpa bɛɛɛ kanyare̱kpa‑ɔ, bɛɛɛ ba puri‑o, bɛɛɛ bamo̱ ne̱ bamo̱ akatɔ a pee atanne̱ se̱‑ɔ, bɛɛɛ bamo̱ ne̱ bo̱ de apoo‑o, bɛɛɛ ba suŋ ikisi‑o ne̱ n de. Fe̱yɛ ane̱ŋ a ase̱sɛ‑ɔ ne̱ n dɛɛ n de ne̱e̱‑ɔ, amo̱ fe̱raa a tiri fe̱yɛ mo̱nꞌ le̱e̱ kaye̱ mɔ‑rɔ. \v 11 Ke̱tɔ ne̱ mo̱ e̱ kpa a n tɔwe̱‑ɔ e̱ gye̱ fe̱yɛ mo̱ne̱ aa mò̱ ne̱ ɔ te̱e̱ mò̱ e̱ye̱e̱ fe̱yɛ Kristoonyi‑o, ne̱ o de kakye̱e̱kpa‑ɔ, bɛɛɛ o puri‑o, bɛɛɛ mò̱ akatɔ a pee atanne̱ se̱‑ɔ, bɛɛɛ ɔ saare̱ ase̱sɛ‑ɔ, bɛɛɛ ɔ gye̱ ɔtabwe̱e̱po̱‑ɔ, bɛɛɛ apoo wuye‑o bɛɛɛ o suŋ ikisi‑o, ma kaŋ nare̱. Mo̱ne̱ aa ane̱ŋ a se̱sɛ‑ɔ ma kaŋ kye̱na gyi gyare̱ ko̱ŋko̱‑rɔ gbaa. \v 12 Amaa ase̱sɛ ne̱ bo̱ mo̱ŋ tii asɔre̱e̱‑ɔ se̱‑ɔ fe̱raa, a mo̱ŋ gye̱ ane̱ asɔre̱e̱ awuye kusuŋ ne̱e̱ fe̱yɛ ane̱ gyi bamo̱ ase̱ŋ. Amaa bamo̱ ne̱ bo̱ bo̱ asɔre̱e̱‑ɔ‑rɔ‑ɔ fe̱raa, a gye̱ mo̱ne̱ kusuŋ kyɛɛkyɛɛ fe̱yɛ mo̱nꞌ gyi bamo̱ ase̱ŋ. \v 13 Wuribware̱ e̱ gye̱ ne̱ o gyi bamo̱ ne̱ bo̱ mo̱ŋ tii asɔre̱e̱ awuye‑o si‑o ase̱ŋ. Amo̱se̱ se̱‑ɔ, fe̱yɛ ane̱ŋ ne̱ baa kyo̱rɛɛ waa abware̱se̱ŋ wo̱re̱‑ɔ‑rɔ‑ɔ, \b \q1 “Mo̱nꞌ lee ane̱ŋ a se̱sɛ‑ɔ le̱e̱ mo̱ne̱‑rɔ, \q2 na bɔye̱‑ɔ te̱ŋ te̱bɔ mo̱ne̱ mbo̱ŋtɔ‑rɔ.”\f * \fr 5:13 \ft Mbraa ke̱be̱e̱sa 22.22 (LXX). \f* \c 6 \s1 Kristoo awuye ma kaŋ taa abɛɛ yɔ se̱ŋgyikpa \p \v 1 Ase̱ŋ ko̱ be̱e̱ a bo̱‑rɔ. Amo̱ e̱ gye̱ fe̱yɛ mo̱ne̱‑rɔ ɔko̱ na mò̱ bɛɛko̱ Kristoonyi ya nya ase̱ŋ, amɔ mo̱ne̱ e̱ taa ase̱ŋ‑ɔ a mo̱nꞌ yaa ɔse̱ŋgyipo̱ ne̱ ɔ maa suŋ Wuribware̱‑ɔ ase̱, na o gyi ase̱ŋ‑ɔ sa mo̱ne̱. Amɔ ipeere mo̱ŋ de mo̱ne̱ fe̱yɛ mo̱ne̱ a waa ane̱ŋ aaa? E̱me̱ne̱ se̱ ne̱ mo̱ne̱ maa sa a mo̱ne̱ asɔre̱e̱ awuye bo̱ko̱ de̱e̱re̱ ase̱ŋ‑ɔ‑rɔ? \v 2 Mo̱ne̱ mo̱ŋ nyi fe̱yɛ saŋ ko̱ e̱ ba a ɔ bo̱ ba, na Wuribware̱ sa mo̱ne̱ ne̱ mo̱ne̱ gye̱ mò̱ ase̱sɛ‑ɔ kpa fe̱yɛ mo̱nꞌ bo̱ gyi kaye̱ mɔ‑rɔ ase̱sɛ ase̱ŋ aaa? Ane̱ŋ se̱‑ɔ, amɔ mo̱ne̱ fɔŋfɔŋ maa taare̱ a mo̱nꞌ gyi nse̱ŋgyii ne̱ m bo̱ mo̱ne̱ mbo̱ŋtɔ‑rɔ‑ɔ ɔɔɔ? \v 3 Mo̱ne̱ mo̱ŋ nyi fe̱yɛ ane̱ Kristoo awuye i gyi Wuribware̱ mbɔɔ ase̱ŋ aaa? Saŋbo̱to̱ ase̱ŋ ne̱ a bo̱ ane̱ kakye̱na‑rɔ swe̱e̱re̱ mɔ se̱‑ɔ ne̱ ane̱ maa taare̱ a ane̱ gyi aaa? \v 4 Mo̱ne̱ ya nya ane̱ŋ a nse̱ŋgyi amo̱, e̱me̱ne̱ se̱ ne̱ mo̱ne̱ de mo̱ne̱ e̱ twe̱e̱ bamo̱ ne̱ bo̱ mo̱ŋ tii asɔre̱e̱ se̱‑ɔ akatɔ‑rɔ? \v 5 Ipeere mo̱ŋ de mo̱ne̱ aaa? Mo̱ne̱ mo̱ŋ de onyiase̱ŋpo̱ ko̱ŋko̱ mo̱ne̱‑rɔ ne̱ ɔ taare̱ a ɔ lɔŋŋɔ nse̱ŋgyi ne̱ m bo̱ mò̱ bɛɛko̱‑ana Kristoo awuye mbo̱ŋtɔ‑rɔ‑ɔ ɔɔɔ? \v 6 Ne̱ mo̱ne̱ e̱ sa ne̱ Kristoonyi e̱ taa mò̱ ko̱so̱bɛɛ Kristoonyi ɔ yaa se̱ŋgyikpa, bamo̱ ne̱ bo̱ mo̱ŋ gye̱ Kristoo awuye‑o ase̱ fe̱yɛ bo̱ gyi bamo̱ ase̱ŋ! Abaa! \p \v 7 Mo̱nꞌ sa a m bise mo̱ne̱ fe̱yɛ mo̱ne̱ a tɛɛ mo̱ne̱ de abɛɛ mo̱ne̱ naa se̱ŋgyikpa‑ɔ, a maa kaapo̱ ne̱e̱ fe̱yɛ Ɔbɔnsam a kɔ gyi mo̱ne̱ se̱ aaa? Fo̱ ko̱so̱bɛɛ Kristoonyi ya waa fo̱ bɔye̱, bɛɛɛ oo ywii fo̱ atɔ, fo̱ ya nyite mò̱, a bɔ fe̱yɛ fo̱ a yaa mò̱ se̱ŋgyikpa. \v 8 A mo̱ŋ bware fe̱yɛ mo̱ne̱ a waa bo̱ko̱ bɔye̱. A mo̱ŋ bware fe̱yɛ mo̱ne̱ Kristoo awuye wo̱re̱ wo̱re̱ gbaa a waa abɛɛ bɔye̱, na mo̱ne̱ i ywii abɛɛ atɔ. \p \v 9-10 Mo̱ne̱ mo̱ŋ nyi fe̱yɛ abɔye̱waapo̱ maa taare̱ a bo̱ tii Wuribware̱ a kuwure‑o si aaa? Mo̱ne̱ ma kaŋ sa a ɔko̱ pe̱nna mo̱ne̱ ase̱ŋ mɔ se̱. Ase̱sɛ suyo ne̱ bo̱ maa taare̱ a bo̱ tii Wuribware̱ a kuwure‑o si‑o e̱ gye̱ bamo̱ ne̱ ba suŋ ikisi‑o na bamo̱ ne̱ ba waa kanyare̱kpa na kakye̱e̱kpa‑ɔ, na bamo̱ ne̱ ba puri‑o, na ɔnyare̱ na mò̱ ko̱so̱bɛɛ ɔnyare̱ ne̱ ba di fe̱yɛ ɔkye̱e̱ na ɔnyare̱‑ɔ, na bamo̱ ne̱ ba ywii‑o, na bamo̱ ne̱ bo̱ de nyase̱pee‑o, na bamo̱ ne̱ bo̱ gye̱ atabwe̱e̱po̱‑ɔ, na bamo̱ ne̱ ba saare̱ ase̱sɛ‑ɔ, na apoo wuye‑o. \v 11 Nsaŋ‑ɔ ane̱ŋ dɛɛ ne̱ mo̱ne̱ bo̱ko̱ dɛɛ mo̱ne̱ du. Amaa ane̱ nyaŋpe̱ Yeesuu Kristoo ke̱nyare̱‑rɔ, Wuribware̱ a kufwiiŋe‑o a kpɛɛ mo̱ne̱ e̱bɔye̱ bo̱ twe̱e̱, ne̱ ɔɔ taa mo̱ne̱ bo̱ sa Wuribware̱, ne̱ oo lee mo̱ne̱ le̱e̱ mpo̱rɔ‑rɔ. \s1 Mo̱ne̱ ŋyo̱wɔre̱ du ne̱e̱ fe̱yɛ Wuribware̱ suŋkpa‑ɔ \p \v 12 Mo̱ne̱ bo̱ko̱ e̱ tɔwe̱ fe̱yɛ, “Ane̱ de kpa fe̱yɛ ane̱ waa ke̱tɔ ke̱maa ne̱ ane̱ e̱ kpa‑ɔ.” \p To, amaa fe̱raa n gye̱ ke̱tɔ ke̱maa ne̱ mo̱ne̱ de kpa fe̱yɛ mo̱nꞌ waa‑ɔ e̱ gye̱ ne̱ ke̱ e̱ kya mo̱ne̱‑rɔ bɛɛɛ mo̱ne̱ bɛɛko̱‑ana‑rɔ. Ŋ yɛ ɛɛɛ, fo̱ i de kpa fe̱yɛ fo̱ waa ko̱tɔko̱, ne̱ ke̱mo̱ i de fo̱ se̱ ke̱yaale̱ŋ, amo̱ fe̱raa yɔwe̱ ke̱mo̱ ko̱waa. \v 13 Mo̱ne̱ dɛɛ mo̱ne̱ e̱ tɔwe̱ fe̱yɛ, “Ateese bo̱‑rɔ bo̱ sa kame ne̱e̱, ne̱ kame mɔ bo̱‑rɔ bo̱ sa ateese.” To, amaa saŋ ko̱ e̱ ba a ɔ bo̱ ba, ne̱ Wuribware̱ e̱ nye̱ra ateese‑o na kame‑o mpe̱pe̱yɔ. Ke̱be̱gya ko̱ mɔ se̱ be̱e̱, kayo̱wɔre̱‑ɔ mo̱ŋ te bo̱ sa kakye̱e̱kpa na kanyare̱kpa na kipurima ne̱e̱, amaa mo̱nꞌ sa a ane̱ taa ane̱ ŋyo̱wɔre̱ bo̱ suŋ ane̱ nyaŋpe̱, na mò̱‑ɔ mò̱ de̱e̱re̱ ane̱ ŋyo̱wɔre̱ se̱ bo̱ teere. \v 14 Wuribware̱ a ba mò̱ ke̱yaale̱ŋ bo̱ kyiŋŋi ane̱ nyaŋpe̱ le̱e̱ lowi‑ro. Ane̱ŋ se̱‑ɔ, ane̱ŋ dɛɛ ne̱ o kyiŋŋi ane̱ a ɔ le̱e̱ lowi‑ro. \v 15 Mbe̱yɔmɔ, mo̱ne̱ nyi fe̱yɛ mo̱ne̱ gye̱ Kristoo ko̱ko̱we̱bɛɛ‑rɔ ase̱sɛ ne̱e̱. A du ne̱e̱ fe̱yɛ mo̱ne̱ ŋyo̱wɔre̱ a kii Kristoo kayo̱wɔre̱‑ɔ ke̱be̱gya dɛɛ‑ɔ. Ane̱ŋ se̱‑ɔ, amɔ a bware fe̱yɛ m ba mo̱ kayo̱wɔre̱ ne̱ ka gye̱ Kristoo a kayo̱wɔre̱ a ke̱be̱gya‑ɔ dɛɛ‑ɔ bo̱ di opurimakye̱e̱ ase̱ aaa? Daabii daa! A ma ba ane̱ŋ daa! \v 16 Mo̱ne̱ mo̱ŋ nyi fe̱yɛ ɔko̱ ne̱ mò̱ aa opurimakye̱e̱ ya di, amɔ mò̱ aa mò̱ ŋyo̱wɔre̱ a kii ko̱ko̱ŋko̱ ne̱e̱ e̱e̱e̱? Ane̱ŋ ne̱ baa kyo̱rɛɛ waa abware̱se̱ŋ wo̱re̱‑ɔ‑rɔ‑ɔ fe̱yɛ, \b \q1 “Ɔnyare̱ e̱ waare̱e̱ ɔkye̱e̱, \q2 na mò̱ aa mò̱ ka a waa kanɔ kye̱na kii ko̱ko̱ŋko̱.”\f * \fr 6:16 \ft Ke̱le̱e̱kaase̱ 2.24. \f* \b \m \v 17 Amaa ɔko̱ ne̱ o tii Kristoo si‑o, Kristoo na se̱sɛ amo̱ e̱ bo̱rɔ Wuribware̱ a kufwiiŋe‑o si na bo̱ bo̱ waa kanɔ ko̱ŋko̱. \p \v 18 Amo̱se̱ se̱‑ɔ, mo̱ne̱ ma waa kakye̱e̱kpa na kanyare̱kpa na kipurima. E̱bɔye̱ ne̱ e̱ ko̱ŋ i tii si ne̱ se̱sɛ e̱ waa‑ɔ maa waa kayo̱wɔre̱‑ɔ iyisi. Amaa mò̱ ne̱ ɔ waa kakye̱e̱kpa na kanyare̱kpa‑ɔ e̱ sa ne̱ mò̱ fɔŋfɔŋ kayo̱wɔre̱ e̱ waa iyisi Wuribware̱ ase̱. \v 19 Mo̱ne̱ mo̱ŋ nyi fe̱yɛ mo̱ne̱ ŋyo̱wɔre̱ du ne̱e̱ fe̱yɛ Wuribware̱ suŋkpa ne̱ Wuribware̱ a kufwiiŋe timaa‑o te‑ro‑o ooo? O te mo̱ne̱ ŋkpo̱nɔ‑rɔ a le̱e̱ fe̱yɛ Wuribware̱ ase̱ ne̱ mo̱ne̱ a nya mò̱ le̱e̱. Kase̱ŋtiŋ si, n gye̱ mo̱ne̱ e̱ bo̱ mo̱ne̱ ŋyo̱wɔre̱, amaa Wuribware̱ e̱ bo̱. \v 20 A le̱e̱ fe̱yɛ ɔɔ sɔɔ mo̱ne̱ yawo̱ le̱ŋsɛ. Ane̱ŋ se̱‑ɔ, mo̱nꞌ ba mo̱ne̱ ŋyo̱wɔre̱ bo̱ waa ane̱ŋ ne̱ ase̱sɛ e̱ nya a bo̱ ŋu ane̱ŋ ne̱ mo̱ne̱ te‑o, na bo̱ kyo̱rɔ Wuribware̱. \c 7 \s1 Awaare̱yɛ ase̱ŋ \p \v 1 Mbe̱yɔmɔ mo̱ e̱ kpa a n lee se̱ŋbise ne̱ mo̱ne̱ a bise mo̱ mo̱ne̱ wo̱re̱‑ɔ‑rɔ‑ɔ kanɔ. Ke̱mo̱ ne̱ ke̱ gye̱ ŋkpɛɛ‑ɔ bo̱ le̱e̱ awaare̱yɛ ase̱ŋ se̱. Mo̱ e̱ fa fe̱yɛ ɔnyare̱ e̱ mo̱ŋ waare̱e̱, ɔɔ waa atɔ. \v 2 Amaa a bware fe̱yɛ ɔnyare̱ ke̱maa nya mò̱ ka, na ɔkye̱e̱ ke̱maa mɔ nya mò̱ kuri, na bo̱ ma kyɔ mo̱ne̱‑rɔ ke̱e̱ a mo̱nꞌ waa kakye̱e̱kpa na kanyare̱kpa na kipurima. \v 3 Ɔnyare̱ ma kine fe̱yɛ mò̱ aa mò̱ ka maa di, ane̱ŋ dɛɛ ne̱ mò̱ ka mɔ ma kine fe̱yɛ mò̱ aa mò̱ kuri maa di. \v 4 Ɔnyare̱ kayo̱wɔre̱ mo̱ŋ gye̱ mò̱ fɔŋfɔŋ lee ne̱e̱, mò̱ ka e̱ bo̱ kamo̱. Ane̱ŋ dɛɛ ne̱ ɔkye̱e̱ kayo̱wɔre̱ mo̱ŋ gye̱ mò̱ fɔŋfɔŋ lee, mò̱ kuri e̱ bo̱ kamo̱. \v 5 Amo̱se̱ se̱‑ɔ mo̱ne̱ ma kaŋ kine kidi ke̱kye̱e̱ na ke̱nyare̱ kpa mɔ se̱, amɔ mo̱ne̱ a kyɔ gye̱ ŋkpɛɛ waa kanɔ sure si fe̱yɛ mo̱ne̱ ma di, na mo̱nꞌ nya nya saŋ kafwe̱e̱ a mo̱nꞌ bo̱ tii mo̱ne̱ ke̱bware̱ko̱re̱ se̱ fe̱raa. Amo̱ kamɛɛ‑rɔ na mo̱ne̱ aa mo̱ne̱ ka‑ana be̱e̱ di. Mo̱ne̱ ya kyee ke̱be̱e̱ ya di mo̱ne̱ ka‑ana ase̱, Ɔbɔnsam e̱ kyɔ mo̱ne̱‑rɔ a mo̱nꞌ nya waa bɔye̱, a le̱e̱ fe̱yɛ mo̱ne̱ maa taare̱ a mo̱nꞌ kra mo̱ne̱ e̱ye̱e̱. \v 6 Ane̱ŋ a atɔ mɔ ne̱ mo̱ e̱ tɔwe̱ mo̱ i gywii mo̱ne̱‑ɔ mo̱ŋ gye̱ mbraa ne̱ ŋ ya le̱e̱ Wuribware̱ ase̱‑ɔ, amaa a gye̱ atɔ ko̱ ne̱ mo̱ e̱ sa mo̱ne̱ kpa fe̱yɛ, amo̱ e̱ pre̱ mo̱ne̱, mo̱nꞌ waa. \v 7 Kase̱ŋtiŋ si, weetee mo̱ e̱ kpa fe̱yɛ ase̱sɛ pɛɛɛ kye̱na bo̱ yɔ na bo̱ mo̱ŋ waare̱e̱, fe̱yɛ ane̱ŋ ne̱ mo̱‑ɔ mo̱ŋ waare̱e̱ pɛɛɛ‑ɔ. Amaa a maa taare̱ a baare sa ɔke̱maa. Wuribware̱ a sa ane̱ ɔke̱maa na ke̱tɔ ne̱ o nyi e̱waa bwe̱e̱tɔ, ne̱ ko̱ kwe̱e̱ mò̱ bɛɛko̱ lee‑ro‑o. \p \v 8 Amo̱se̱ se̱‑ɔ, ŋ yɛ bamo̱ ne̱ bo̱ mo̱ŋ waare̱e̱‑ɔ na akye̱e̱ ne̱ bo̱ gye̱ akpenlekye̱e̱‑ɔ a bware fe̱yɛ bo̱ ma lɛɛ waare̱e̱. \v 9 Amaa bamo̱ e̱ ma taare̱ a bo̱ kra bamo̱ e̱ye̱e̱, amo̱ fe̱raa bo̱ waare̱e̱. Mo̱ne̱ ya waare̱e̱, a bware a kyo̱ŋ fe̱yɛ mo̱ne̱ a te, na mo̱ne̱ mo̱ŋ waare̱e̱, na mo̱ne̱ saŋ mo̱ne̱ gywii fe̱yɛ mo̱nꞌ waare̱e̱. \v 10 Awaare̱e̱po̱‑ɔ mɔ, n de mbraa ko̱ a m bo̱ sa mo̱ne̱, n gye̱ mo̱ ase̱ ne̱ ŋ ya le̱e̱, amaa ane̱ nyaŋpe̱ Kristoo ase̱ ne̱ ŋ ya le̱e̱. Mbraa‑ɔ e̱ gye̱ fe̱yɛ ɔkye̱e̱ ma kine mò̱ kuri. \v 11 Amaa mò̱ ya kaŋ kine mò̱ kuri, ɔ ma kaŋ kpa anyare̱, amaa ɔ sa a mò̱ aa mò̱ kuri a be̱e̱ lɔŋŋɔ bamo̱ mbo̱ŋtɔ‑rɔ. Ane̱ŋ dɛɛ ne̱ ɔnyare̱ mɔ ma kine mò̱ ka. \p \v 12 Mo̱‑ɔ, n de ase̱ŋ a n tɔwe̱ gywii awaare̱e̱po̱‑ɔ, a mo̱ŋ gye̱ mbraa ne̱ ŋ ya le̱e̱ ane̱ nyaŋpe̱ ase̱‑ɔ ne̱e̱. Amo̱ e̱ gye̱ fe̱yɛ, ɔnyare̱ ya kii Kristoonyi, ne̱ mò̱ ka mo̱ŋ tɛɛ kii Kristoonyi, ne̱ ɔkye̱e̱‑ɔ ya sure si fe̱yɛ mò̱ aa mò̱ kye̱na a bo̱ bo̱ yɔ, ɔ ma kaŋ kine ɔkye̱e̱‑ɔ. \v 13 Ane̱ŋ dɛɛ ne̱ ɔkye̱e̱ ya kii Kristoonyi ne̱ mò̱ kuri mo̱ŋ tɛɛ kii Kristoonyi, ne̱ mò̱ ya sure si fe̱yɛ mò̱ aa mò̱ kye̱na a bo̱ bo̱ yɔ, amo̱ fe̱raa ɔ ma kaŋ kine mò̱ kuri‑o. \v 14 Ke̱tɔ se̱ ne̱ amo̱‑ɔ gye̱ ane̱ŋ‑ɔ e̱ gye̱ fe̱yɛ Kristoonyi ɔkye̱e̱‑ɔ a sa ne̱ mò̱ kuri ne̱ ɔ mo̱ŋ gye̱ Kristoonyi‑o mo̱ŋ lɛɛ o de iyisi Wuribware̱ ase̱. Ane̱ŋ dɛɛ ne̱ Kristoonyi ɔnyare̱‑ɔ a sa ne̱ mò̱ ka ne̱ ɔ mo̱ŋ gye̱ Kristoonyi‑o mɔ mo̱ŋ lɛɛ o de iyisi Wuribware̱ ase̱. N gye̱ ane̱ŋ, bamo̱ gyi‑ana de iyisi. Amaa amo̱‑ɔ se̱‑ɔ, bamo̱ gyi‑ana mo̱ŋ de iyisi Wuribware̱ ase̱. \p \v 15 Amaa fe̱yɛ ɔnyare̱‑ɔ bɛɛɛ ɔkye̱e̱‑ɔ ne̱ ɔ mo̱ŋ gye̱ Kristoonyi‑o, ne̱ mò̱ e̱ kpa a ɔ yɔ, ɔ sa a ɔ nare̱. Ane̱ŋ a ase̱ŋ mɔ ne̱ mo̱ e̱ tɔwe̱ mbe̱yɔmɔ‑ɔ maa ŋure ɔko̱ ne̱ oo sii o te mò̱ wo̱re̱‑ɔ ne̱e̱. A le̱e̱ fe̱yɛ Wuribware̱ a te̱e̱ ane̱ ne̱e̱ fe̱yɛ ane̱ bo̱ kye̱na kaye̱e̱yuri‑ro. \v 16 Fo̱, ɔkye̱e̱, fo̱ aa fo̱ kuri e̱ saŋ mo̱ne̱ te abɛɛ ase̱, fo̱ e̱ taare̱ a fo̱ tɔwe̱ fe̱yɛ o kperi fo̱ se̱ a o kii Kristoonyi aaa? Bɛɛɛ fo̱, ɔnyare̱, fo̱ aa fo̱ ka e̱ mo̱ŋ brawe̱ abɛɛ se̱, fo̱ e̱ taare̱ a fo̱ kaapo̱ fe̱yɛ o kperi fo̱ se̱ a o kii Kristoonyi aaa? \s1 Mo̱nꞌ kye̱na ane̱ŋ ne̱ mo̱ne̱ dɛɛ mo̱ne̱ te, ne̱ Wuribware̱ a te̱e̱ mo̱ne̱ fe̱yɛ mo̱nꞌ bo̱ gya mò̱ se̱‑ɔ \p \v 17 Amo̱se̱ se̱‑ɔ, ŋ yɛ se̱sɛ kye̱na ane̱ŋ ne̱ Wuribware̱ a sa mò̱ fe̱yɛ ɔ kye̱na‑ɔ. Ɔ kye̱na fe̱yɛ ane̱ŋ ne̱ ɔ kyɔ o te, ne̱ Wuribware̱ a te̱e̱ mò̱ fe̱yɛ ɔ bo̱ gya mò̱ se̱‑ɔ. Mbraa mɔ ne̱ mo̱ e̱ kaapo̱ asɔre̱e̱‑ɔ pɛɛɛ. \v 18 Ɔke̱maa ne̱ baa te̱ŋ mò̱ ko̱twe̱e̱tu pwɛɛ ne̱ Wuribware̱ a dɛɛ te̱e̱ mò̱‑ɔ ma le̱ŋ e̱ye̱e̱ fe̱yɛ o buŋ mò̱ ko̱twe̱e̱tu alɔpane̱‑ɔ se̱. Ɔke̱maa mɔ ne̱ bo̱ mo̱ŋ te̱ŋ mò̱ ko̱twe̱e̱tu pwɛɛ ne̱ Wuribware̱ a dɛɛ te̱e̱ mò̱‑ɔ be̱e̱ ɔ ma buwi kpa fe̱yɛ bo̱ te̱ŋ mò̱ ko̱twe̱e̱tu. \v 19 Hare̱e̱ ba te̱ŋ fo̱ ko̱twe̱e̱tu bɛɛɛ bo̱ mo̱ŋ te̱ŋ ooo, a mo̱ŋ gye̱ atɔ ne̱ a tiri‑o. Ke̱tɔ ne̱ ki tiri‑o e̱ gye̱ fe̱yɛ fo̱ gya Wuribware̱ a mbraa‑ɔ se̱. \v 20 M be̱e̱ mo̱ e̱ tɔwe̱ ane̱ŋ ne̱ mo̱ a tɔwe̱‑ɔ dɛɛ fe̱yɛ ɔke̱maa kye̱na ane̱ŋ ne̱ ɔ dɛɛ o te, ne̱ Wuribware̱ a te̱e̱ mò̱‑ɔ. \v 21 Fo̱ e̱ dɛɛ fo̱ gye̱ ke̱nya nsaŋ amo̱, fo̱ ma sa a ane̱ŋ a atɔ‑ɔ tɔɔraa fo̱. Amaa fo̱ e̱ nya kpa fe̱yɛ fo̱ e̱ kɔɔre̱ fo̱ e̱ye̱e̱, fo̱ waa ane̱ŋ. \v 22 Ɔko̱ ne̱ ɔ dɛɛ ɔ gye̱ se̱sɛ ke̱nya‑ɔ saŋ ne̱ ɔɔ bo̱ kii Kristoonyi‑o, a du ne̱e̱ fe̱yɛ mò̱ a bo̱ kii ane̱ nyaŋpe̱ Kristoo ogyi‑o, a le̱e̱ fe̱yɛ ɔɔ nya mò̱ e̱ye̱e̱ le̱e̱ e̱bɔye̱‑rɔ. Ane̱ŋ dɛɛ ne̱ mò̱ ne̱ ɔ gye̱ kaye̱ mɔ‑rɔ ogyi‑o saŋ ne̱ ɔɔ bo̱ kii Kristoonyi‑o ma lɛɛ tɔwe̱ fe̱yɛ ɔ gye̱ ogyi, a le̱e̱ fe̱yɛ ane̱ nyaŋpe̱ a te̱e̱ mò̱ fe̱yɛ ɔ bo̱ kii mò̱ ke̱nya. \v 23 A le̱e̱ fe̱yɛ Kristoo a sɔɔ mo̱ne̱ pɛɛɛ yawo̱ le̱ŋle̱ŋsɛ, ne̱ mo̱ne̱ a kii mò̱ anya. Amo̱se̱‑ɔ mo̱ne̱ ma lɛɛ kii se̱sɛ dimaadi anya. \v 24 Amo̱se̱ se̱‑ɔ, mo̱ ko̱so̱bɛɛ‑ana, mo̱nꞌ sa a ɔke̱maa kye̱na ane̱ŋ ne̱ ɔ kyɔ ɔ dɛɛ o te, ne̱ Wuribware̱ a te̱e̱ mò̱‑ɔ. \s1 Awaare̱yɛ ase̱ŋ nkyase̱ \p \v 25 Mbe̱yɔmɔ mo̱ i lee mo̱ne̱ se̱ŋbise bo̱ le̱e̱ mbregyii si kanɔ. Mo̱ŋ de mbraa bo̱ le̱e̱ ane̱ŋ a ase̱ŋ mɔ se̱ bo̱ le̱e̱ ane̱ nyaŋpe̱ Kristoo ase̱, amaa mo̱ e̱ tɔwe̱ amo̱ se̱ ase̱ŋ timaa a n gywii mo̱ne̱. Mo̱ a gye̱ ɔko̱ ne̱ ane̱ nyaŋpe̱ a yure‑o si‑o, mo̱ne̱ e̱ taare̱ a mo̱nꞌ kɔɔre̱ mo̱ gyi, ma pe̱nna ɔko̱. \v 26 Mo̱ e̱ kɔɔre̱ mo̱ i gyi fe̱yɛ a bware sa se̱sɛ fe̱yɛ ɔ kye̱na ane̱ŋ na ɔ ma waare̱e̱, a le̱e̱ fe̱yɛ mbe̱yɔmɔ ane̱ i ŋu ase̱ŋ bwe̱e̱tɔ kaye̱ mɔ‑rɔ. \v 27 Ɔnyare̱ i de ka, ɔ ma kaŋ kine mò̱, amaa ɔnyare̱ e̱ mo̱ŋ tɛɛ waare̱e̱, ɔ ma lɛɛ buwi kpa ka. \v 28 Ɔnyare̱ ya waare̱e̱, ɔ mo̱ŋ waa bɔye̱ ne̱e̱. Kabregyii mɔ ya waare̱e̱, ɔ mo̱ŋ waa bɔye̱. Amaa mo̱ e̱ kpa ne̱e̱ fe̱yɛ ase̱ŋ ne̱ bamo̱ ne̱ ba waare̱e̱‑ɔ i ŋu‑o, mo̱ne̱ ma ŋu amo̱. \p \v 29 Mo̱ ko̱so̱bɛɛ‑ana, ke̱tɔ ne̱ mo̱ e̱ kaapo̱‑ɔ e̱ gye̱ fe̱yɛ saŋ mo̱ŋ lɛɛ ɔ kyɔ na kaye̱ gye̱ kɛɛ. Le̱e̱ mbe̱yɔmɔ bo̱ yɔ, anyare̱ waare̱e̱po̱ kye̱na fe̱yɛ bamo̱ a mo̱ŋ de aka‑ɔ. \v 30 Sunle‑ana kye̱na fe̱yɛ bamo̱ akatɔ a gyi‑o. Bamo̱ ne̱ bamo̱ akatɔ a gyi‑o kye̱na fe̱yɛ bamo̱ kakye̱na‑rɔ a mo̱ŋ bo̱ kɔne̱‑ɔ. Bamo̱ ne̱ baa sɔɔ ate̱tɔmo̱ŋta‑ɔ kye̱na fe̱yɛ n gye̱ bamo̱ e̱ bo̱ ate̱tɔmo̱ŋta ne̱ baa sɔɔ‑ɔ. \v 31 Bamo̱ ne̱ bo̱ gye̱ ayawo̱gyipo̱‑ɔ kye̱na fe̱yɛ bamo̱ ate̱tɔmo̱ŋta a mo̱ŋ tiri‑o. Ke̱tɔ se̱ ne̱ mo̱ a tɔwe̱ amo̱‑ɔ pɛɛɛ‑ɔ e̱ gye̱ fe̱yɛ ane̱ŋ ne̱ kaye̱ mɔ du mbe̱yɔmɔ‑ɔ ka kyo̱ŋ ka yɔ ne̱e̱. \v 32 Mo̱ e̱ kpa fe̱yɛ mo̱nꞌ lee mo̱ne̱ e̱ye̱e̱ le̱e̱ ase̱ŋ‑nɔ. Mbe̱yɔmɔ ɔnyare̱ ne̱ ɔ mo̱ŋ tɛɛ waare̱e̱‑ɔ, ane̱ nyaŋpe̱ a asuŋ‑o tiri mò̱, ne̱ ɔ le̱ŋ e̱ye̱e̱ fe̱yɛ ɔ waa ke̱tɔ ne̱ ki i gyi ane̱ nyaŋpe̱ akatɔ‑ɔ. \v 33 Amaa ɔnyare̱ ne̱ ɔɔ waare̱e̱‑ɔ de mò̱ e̱ye̱e̱ o biri kaye̱ mɔ‑rɔ ate̱tɔmo̱ŋta ne̱e̱, ne̱ ɔ le̱ŋ e̱ye̱e̱ ɔ waa mò̱ ka na mò̱ akatɔ gyi. \v 34 Amo̱se̱ se̱‑ɔ, ɔ kpa a ɔ ba akatɔ anyɔ bo̱ de̱e̱re̱ praŋto̱wa‑rɔ. Ɔkye̱e̱ ne̱ ɔ mo̱ŋ waare̱e̱‑ɔ bɛɛɛ kabregyii ne̱ ɔ mo̱ŋ waare̱e̱‑ɔ, ane̱ nyaŋpe̱ ase̱ŋ tiri mò̱, ne̱ ɔɔ taa mò̱ kakpo̱nɔ pɛɛɛ na mò̱ kayo̱wɔre̱ pɛɛɛ sa ane̱ nyaŋpe̱. Amaa ɔkye̱e̱ waare̱e̱po̱ fe̱raa, kaye̱ mɔ‑rɔ ate̱tɔmo̱ŋta ase̱ŋ tiri mò̱, ne̱ ɔ le̱ŋ e̱ye̱e̱ a ɔ waa mò̱ kuri na mò̱ akatɔ gyi. \p \v 35 N gye̱ sa ne̱ mo̱ e̱ tɔwe̱ amo̱‑ɔ na mo̱ne̱ kakye̱na‑rɔ waa le̱ŋ sa mo̱ne̱. Amaa mo̱ e̱ kpa mo̱ne̱ ke̱dame̱naŋsɛ ne̱e̱. Ke̱tɔ ne̱ mo̱ e̱ kpa‑ɔ pɛɛɛ e̱ gye̱ fe̱yɛ mo̱nꞌ waa atɔ ne̱ a bware‑o, na mo̱nꞌ taa mo̱ne̱ ŋkpo̱nɔ pɛɛɛ bo̱ suŋ ane̱ nyaŋpe̱. \p \v 36 Fe̱yɛ ɔnyare̱ ne̱ baa ke̱re̱ ɔkye̱e̱ sa mò̱‑ɔ fe̱raa, mò̱ e̱ ma taare̱ a ɔ kra mò̱ e̱ye̱e̱, ne̱ ɔkye̱e̱‑ɔ e̱ kpa a ɔ daŋ kyo̱ŋ awaare̱yɛ se̱ fe̱raa, amo̱ fe̱raa, ɔnyare̱‑ɔ waare̱e̱ ɔkye̱e̱‑ɔ. Amo̱‑ɔ mo̱ŋ gye̱ bɔye̱. \v 37 Ŋkee fe̱raa bamo̱ ya ke̱re̱ ɔkye̱e̱ sa ɔnyare̱, ne̱ ɔnyare̱‑ɔ ya waa mò̱ mfɛɛre̱ fe̱yɛ ɔ maa waare̱e̱ ɔkye̱e̱‑ɔ, ɔko̱ e̱ ma ye̱re̱ mò̱ fe̱yɛ ɔ taa ɔkye̱e̱‑ɔ, ne̱ mò̱ e̱ taare̱ a ɔ kra mò̱ e̱ye̱e̱, ne̱ mò̱ ya tɔwe̱ fe̱yɛ ɔ maa waare̱e̱, amo̱ fe̱raa ɔ waa atɔ. \v 38 Amo̱se̱ se̱‑ɔ, ɔke̱maa ne̱ ɔɔ waare̱e̱‑ɔ a waa atɔ. Amaa ɔko̱ ne̱ ɔ mo̱ŋ waare̱e̱‑ɔ a waa atɔ kyo̱ŋ ɔko̱ ne̱ ɔɔ waare̱e̱‑ɔ. \p \v 39 Mbe̱yɔmɔ ɔkye̱e̱ ne̱ ɔɔ waare̱e̱‑ɔ mo̱ŋ bo̱ mò̱ e̱ye̱e̱ na mò̱ kuri saŋ o te. Amaa mò̱ kuri ya wu fe̱raa, o de kpa fe̱yɛ ɔ be̱e̱ waare̱e̱ ɔko̱ ne̱ ɔ kpa‑ɔ. Amaa a tiri fe̱yɛ Kristoonyi ne̱ ɔ waare̱e̱. \v 40 Amaa mo̱ e̱ kɔɔre̱ a n gyi fe̱yɛ mò̱ ya kye̱na na ɔ mo̱ŋ lɛɛ waare̱e̱ pɛɛɛ, ne̱ mò̱ akatɔ i gyi bwe̱e̱tɔ. Ane̱ŋ ne̱ m fe̱raa mo̱ e̱ fa‑ɔ ne̱e̱. Ne̱ ŋ nyi fe̱yɛ Wuribware̱ a kufwiiŋe‑o e̱ gye̱ ne̱ ɔɔ sa mo̱ ane̱ŋ a mfɛɛre̱‑ɔ. \c 8 \s1 Bo̱ le̱e̱ ateese bɛɛɛ mbo̱ ne̱ ba mɔɔ ba sa ikisi‑o \p \v 1 Mbe̱yɔmɔ mo̱ i lee mo̱ne̱ se̱ŋbise ne̱ mo̱ne̱ a bise bo̱ le̱e̱ ateese bɛɛɛ mbo̱ ne̱ ba mɔɔ ba sa ikisi‑o kanɔ. Mo̱ne̱ e̱ tɔwe̱ fe̱yɛ mo̱ne̱ nyi ase̱ŋ, ne̱ mo̱ne̱ pɛɛɛ nyi fe̱yɛ kisi mo̱ŋ gye̱ sɛye̱. Mbe̱yɔmɔ, fo̱ i de kanyiase̱ŋ wo̱re̱, a mo̱ŋ kyɔ, a le̱e̱ fe̱yɛ kanyiase̱ŋ e̱ sa ne̱ se̱sɛ e̱ kaapo̱ mò̱ e̱ye̱e̱. Amaa fo̱ e̱ kpa fo̱ bɛɛko̱ Kristoonyi ase̱ŋ fe̱raa, fo̱ e̱ kya mò̱‑rɔ na ɔ waa le̱ŋ mò̱ ko̱kɔɔre̱gyi‑ro. \v 2 Amo̱se̱ se̱‑ɔ, ɔko̱ e̱ fa fe̱yɛ o nyi ko̱tɔko̱, amo̱ fe̱raa ke̱tɔ ne̱ o nyi‑o wo̱re̱ mo̱ŋ kyɔ. \v 3 Amaa se̱sɛ e̱ kpa Wuribware̱ ase̱ŋ, Wuribware̱ e̱ taa mò̱ fe̱yɛ ɔ gye̱ mò̱ se̱sɛ ne̱e̱. \p \v 4 To, bo̱ le̱e̱ mbo̱ ne̱ ba mɔɔ ba sa ikisi‑o ase̱ŋ. Ane̱ pɛɛɛ nyi fe̱yɛ ke̱tɔ ne̱ ba te̱e̱ fe̱yɛ ikisi‑o mo̱ŋ de ke̱yaale̱ŋ kaye̱ mɔ‑rɔ, a le̱e̱ fe̱yɛ bo̱ mo̱ŋ ke̱e̱, ne̱ ane̱ nyi fe̱yɛ Wuribware̱ fe̱raa ɔ gye̱ ɔko̱ŋko̱ kpeŋ ne̱e̱. \v 5 A gye̱ kase̱ŋtiŋ fe̱yɛ atɔ bwe̱e̱tɔ bo̱‑rɔ ne̱ ase̱sɛ e̱ te̱e̱ fe̱yɛ ikisi, ne̱ ba te̱e̱ ane̱ŋ a atɔ‑ɔ fe̱yɛ bamo̱ nyaŋpe̱, ne̱ ba suŋ e̱mo̱ fe̱yɛ e̱mo̱ a gye̱ Wuribware̱ fɔŋfɔŋ‑ɔ. Ane̱ŋ a ikisi mɔ, bo̱ yɛ amo̱ ako̱ bo̱ swe̱e̱re̱ mɔ se̱, ne̱ ako̱ mɔ bo̱ so̱so̱. \v 6 Amaa ane̱ Kristoo awuye fe̱raa, ane̱ ase̱, ane̱ se̱ Wuribware̱ gye̱ ɔko̱ŋko̱ kpeŋ ne̱e̱, mò̱ wo̱re̱ ne̱ ane̱ i suŋ, ane̱ maa suŋ ikisi. Wuribware̱ e̱ gye̱ ne̱ ɔɔ twe̱e̱ ke̱tɔ ke̱maa, ne̱ ane̱ bo̱‑rɔ sa mò̱. Ne̱ ane̱ de nyaŋpe̱ ko̱ŋko̱, mò̱ e̱ gye̱ Yeesuu Kristoo. Mò̱ se̱ ne̱ Wuribware̱ a bo̱rɔ bo̱ twe̱e̱ ke̱tɔ ke̱maa, ne̱ ane̱ ŋkpa a le̱e̱ mò̱ ase̱. \p \v 7 Amaa n gye̱ ɔke̱maa e̱ gye̱ ne̱ o nyi amo̱‑ɔ pɛɛɛ. Ase̱sɛ ko̱ a suŋ ikisi kyee, ne̱ mbe̱yɔmɔ dɛɛ ne̱ baa yɔwe̱ e̱mo̱ kusuŋ. Ane̱ŋ a ase̱sɛ‑ɔ ya gyi ikisi si ateese, bo̱ saŋ ba fa amo̱ mfɛɛre̱ ne̱e̱ fe̱yɛ ikisi si ateese ne̱e̱. Amo̱se̱ se̱‑ɔ, amɔ bamo̱ iduŋ e̱ te̱ŋŋe̱ bamo̱, na bamo̱ ŋkpo̱nɔ‑rɔ waa iyisi. \v 8 Mbe̱mbe̱yɔmɔ Wuribware̱ mo̱ŋ tɔwe̱ fe̱yɛ ane̱ gyi ateese ko̱ na a nya gyi mò̱ akatɔ. Ane̱ e̱ mo̱ŋ gyi, ane̱ sɛye̱ mo̱ŋ fo̱, ne̱ ane̱ ya gyi mɔ ne̱e̱ aaa, ane̱ maa nya sɛye̱ Wuribware̱ akatɔ‑rɔ. \v 9 Amaa ke̱tɔ ne̱ mo̱ e̱ tɔwe̱‑ɔ e̱ gye̱ fe̱yɛ, hare̱e̱ gbaa mo̱ne̱ ya tɔwe̱ fe̱yɛ mo̱ne̱ de kpa fe̱yɛ mo̱nꞌ gyi ikisi si ateese a le̱e̱ fe̱yɛ ikisi mo̱ŋ gye̱ sɛye̱, mo̱nꞌ de̱e̱re̱ nɛɛnɛɛ, a le̱e̱ fe̱yɛ mo̱ne̱ ya gyi, a taare̱ a sa a ɔko̱ ne̱ mò̱ ko̱kɔɔre̱gyi mo̱ŋ kyɔ‑ɔ gyi, na ɔ le̱e̱ ɔ waa e̱bɔye̱. \v 10 Fe̱yɛ ɔko̱ ne̱ mò̱ mfɛɛre̱ maa krɛɛ ikyurowi‑o ya ŋu fe̱yɛ fo̱ ne̱ fo̱ yɛ fo̱ de kanyiase̱ŋ‑ɔ te kisi ase̱ fo̱ i gyi ateese, amɔ fo̱ mo̱ŋ nyi fe̱yɛ a waa mò̱ wɔre̱ a o tii fo̱ se̱ a mo̱nꞌ de̱e̱ gyi ikisi si ateese aaa? \v 11 Mfaanɛɛ a kanyiase̱ŋ mɔ ne̱ fo̱ yɛ fo̱ de‑o e̱ sa a fo̱ bɛɛko̱ ne̱ mò̱ ko̱kɔɔre̱ Kristoo gyi‑o mo̱ŋ bo̱ le̱ŋ‑ɔ yɔwe̱ mò̱ ko̱kɔɔre̱ Kristoo gyi be̱e̱ ya suŋ ikisi. Fo̱ mo̱ŋ nyi fe̱yɛ Kristoo a kperi fo̱ aa mò̱ pɛɛɛ se̱ wu, ne̱ bo̱ le̱e̱ ane̱ŋ ne̱ fo̱ e̱ waa‑ɔ se̱, fo̱ e̱ kpa fe̱yɛ fo̱ bɛɛko̱ lwee awo̱re̱fɔɔ de̱e̱kpa‑rɔ aaa? \v 12 Mo̱ne̱ e̱ waa ane̱ŋ, amo̱‑ɔ a kaapo̱ ne̱e̱ fe̱yɛ mo̱ne̱ e̱ waa mo̱ne̱ bɛɛko̱‑ana Kristoo awuye e̱bɔye̱ ne̱e̱. Ne̱ mo̱ne̱ be̱e̱ mo̱ne̱ e̱ sa ne̱ bamo̱ ne̱ bamo̱ ko̱kɔɔre̱gyi mo̱ŋ kyɔ‑ɔ a ko̱kɔɔre̱gyi‑o te̱ŋ se̱. Mo̱ne̱ ya waa mo̱ne̱ ko̱so̱bɛɛ‑ana e̱bɔye̱ ane̱ŋ‑ɔ, ke̱tɔ e̱ kaapo̱ ne̱e̱ fe̱yɛ mo̱ne̱ e̱ waa Kristoo gbaa e̱bɔye̱ ne̱e̱. \v 13 Amo̱se̱ se̱‑ɔ, ke̱tɔ ne̱ mo̱ e̱ tɔwe̱‑ɔ e̱ gye̱ fe̱yɛ ke̱tɔ ne̱ mo̱ i gyi‑o e̱ sa a mo̱ bɛɛko̱ Kristoonyi waa e̱bɔye̱, amo̱ fe̱raa, ma lɛɛ wo̱ kiyee pɛɛɛ. Mo̱ ya waa amo̱‑ɔ, mo̱ e̱ sa a mo̱ bɛɛko̱ Kristoonyi waa bɔye̱. \c 9 \s1 Kristoo ayaa‑rɔ aye̱re̱po̱ de kpa fe̱yɛ bo̱ kɔɔre̱ ateese \p \v 1-3 To, bo̱ le̱e̱ ateese ase̱ŋ se̱ be̱e̱. Mo̱ne̱‑rɔ bo̱ko̱ maa bu mo̱ fe̱yɛ n gye̱ Yeesuu ayaa‑rɔ aye̱re̱po̱‑ɔ ɔko̱, ne̱ bo̱ yɛ a mo̱ŋ bware fe̱yɛ mo̱ a nya ateese na nkyu bo̱ le̱e̱ ane̱ŋ a kusuŋ‑o si‑o. Mo̱ i bise mo̱ne̱ fe̱yɛ mo̱ŋ de kpa fe̱yɛ ŋ waa ke̱tɔ ke̱maa aaa? A gye̱ kaye̱ba fe̱yɛ n gye̱ ane̱ nyaŋpe̱ Yeesuu a ayaa‑rɔ aye̱re̱po̱‑ɔ ɔko̱ aaa? Daabii! Ke̱tɔ ne̱ ke̱ e̱ kaapo̱ fe̱yɛ n gye̱‑ɔ e̱ gye̱ fe̱yɛ mo̱ a ba mo̱ fɔŋfɔŋ akatɔ anyɔ bo̱ ŋu mò̱. Ne̱ ke̱tɔ ne̱ ko̱ kyɔ‑ɔ e̱ gye̱ fe̱yɛ mo̱ fɔŋfɔŋ a ba mo̱ne̱ ase̱ bo̱ kaapo̱ mo̱ne̱ abware̱se̱ŋ, ne̱ mo̱ne̱ a kɔɔre̱ amo̱ gyi. Amo̱se̱‑ɔ, hare̱e̱ bo̱ko̱ e̱ ma kɔɔre̱ a bo̱ gyi fe̱yɛ n gye̱ Yeesuu a ayaa‑rɔ aye̱re̱po̱‑ɔ ɔko̱, mo̱ne̱ bwe̱e̱tɔ fe̱raa, mo̱ne̱ e̱ kɔɔre̱ mo̱ a mo̱nꞌ gyi, bɛɛɛ? Amo̱se̱ se̱‑ɔ, ɔko̱ ya gyiiri mo̱ ase̱ŋ mɔ ikii, ane̱ŋ ne̱ mo̱ e̱ be̱ŋŋaa mò̱. \v 4 Ne̱ m be̱e̱ mo̱ e̱ be̱ŋŋaa ane̱ŋ a ase̱sɛ‑ɔ fe̱yɛ ane̱ ya waa ayaa‑rɔ aye̱re̱po̱ a kusuŋ amo̱, mo̱ aa mo̱ nare̱bɛɛpo̱ Bar‑Nabas de kpa fe̱yɛ ane̱ nya ateese na nkyu le̱e̱ ane̱ kusuŋ amo̱ ne̱ ane̱ i suŋ‑o si. \v 5 Ne̱ ane̱ be̱e̱ ane̱ de kpa fe̱yɛ ane̱ ɔke̱maa waare̱e̱ ɔkye̱e̱ ne̱ ɔ gye̱ Kristoonyi‑o, na mò̱ e̱ yɔ kpa na mò̱ aa mò̱ ka yɔ, fe̱yɛ ane̱ŋ ne̱ ane̱ nyaŋpe̱ Yeesuu a ayaa‑rɔ aye̱re̱po̱ ne̱ baa saŋ‑ɔ bo̱ko̱ na Yeesuu mò̱ tire‑ana na Peetroo e̱ waa‑ɔ. \v 6 Bɛɛɛ mo̱ne̱ e̱ kaapo̱ ne̱e̱ fe̱yɛ mo̱ aa Bar‑Nabas wo̱re̱ fe̱raa e̱ gye̱ ne̱ ane̱ waa kusuŋ bo̱ sɔɔ ane̱ ateese aaa? \p \v 7 N taa soogyaanyi ase̱ŋ bo̱ kaapo̱ mo̱ne̱ ɛ. Soogyaanyi e̱ gye̱ ne̱ ɔ ka mò̱ fɔŋfɔŋ ateese ko̱kɔ aaa? Bɛɛɛ n gye̱ ane̱ŋ dɛɛ ne̱ ɔdɔɔpo̱ i gyi ateese ne̱ ɔ nya a ɔ le̱e̱ mò̱ ndɔɔ‑rɔ‑ɔ ako̱ aaa? Bɛɛɛ n gye̱ ane̱ŋ ne̱ e̱naate̱ ɔde̱e̱re̱se̱po̱ i nuu ke̱nyapo̱ ne̱ ɔ nya a ɔ le̱e̱ mò̱ e̱naate̱‑ɔ ase̱‑ɔ ko̱ko̱ aaa? \p \v 8 Kaye̱‑rɔ atɔ ne̱ mo̱ a tɔwe̱ bo̱ kaapo̱ mo̱ne̱‑ɔ ne̱e̱. Amaa Wuribware̱ a mbraa‑ɔ gbaa a tɔwe̱ ane̱ŋ dɛɛ. \v 9 Fe̱yɛ ane̱ŋ ne̱ Wuribware̱ a tɔwe̱ gywii ane̱ ɔde̱daapo̱ Mosis fe̱yɛ ɔ kaapo̱ ane̱‑ɔ, ɔ yɛ, \b \q1 “Fo̱ i de naate̱ fo̱ i kyikye yaabraa se̱ fo̱ i lee ayaabraagyi‑o, \q2 fo̱ ma kaŋ ŋure mò̱ kanɔ se̱, na ɔ ma nya amo̱ ako̱ wo̱.”\f * \fr 9:9 \ft Mbraa ke̱be̱e̱sa 25.4. \f* \b \m Amɔ e̱naate̱ ase̱ŋ dooo ne̱ Wuribware̱ e̱ tɔwe̱‑ɔ ɔɔɔ? \v 10 Mo̱ a tɔwe̱ amo̱‑ɔ, n gye̱ ane̱ ne̱ o de aaa? Kase̱ŋtiŋ si ane̱ dimaadi ne̱ ɔɔ kyo̱rɛɛ amo̱‑ɔ sa, fe̱yɛ ɔko̱ ne̱ ɔ baŋŋe̱ iferi‑o na ɔko̱ mɔ ne̱ ɔ fo̱rɔwe̱ abwaye‑o pɛɛɛ i suŋ ba kpa bamo̱ ateese le̱e̱ ko̱dɔɔ amo̱‑rɔ a bo̱ gyi ne̱e̱. \v 11 Ane̱ asuŋ e̱ gye̱ fe̱yɛ ane̱ dwii atɔdwii waa mo̱ne̱‑rɔ, abware̱se̱ŋ ko̱tɔwe̱‑ɔ ase̱ŋ ne̱ n de‑o. Fe̱yɛ ane̱ŋ ne̱ ɔdɔɔpo̱ i gyi mò̱ ko̱dɔɔ‑rɔ ateese ne̱ ɔɔ nya‑ɔ ako̱‑ɔ, ane̱ ya kaapo̱ mo̱ne̱ abware̱se̱ŋ, ne̱ ane̱ ya ko̱re̱ ateese na ane̱ gyi, amo̱‑ɔ e̱ kaapo̱ ne̱e̱ fe̱yɛ ke̱tɔ ne̱ ane̱ e̱ ko̱re̱‑ɔ kyɔ bwe̱e̱tɔ aaa? \p \v 12 Bo̱ko̱ i de kpa fe̱yɛ bo̱ kɔɔre̱ ane̱ŋ a atɔ‑ɔ le̱e̱ mo̱ne̱ ase̱, amo̱ fe̱raa, ane̱ ne̱ ane̱ gye̱ Yeesuu a ayaa‑rɔ aye̱re̱po̱‑ɔ de kpa bwe̱e̱tɔ ane̱ kyo̱ŋ bamo̱. Amaa ane̱ mo̱ŋ gya amo̱ se̱. Ke̱tɔ ne̱ ane̱ e̱ kpa‑ɔ e̱ gye̱ fe̱yɛ a bware sa ane̱ fe̱yɛ ane̱ gyi awo̱re̱fɔɔ, na ko̱tɔko̱ ma nya taare̱ kuŋ Kristoo kuŋu si ase̱ŋ timaa‑o ko̱tɔwe̱, na a nya yɔ akatɔ‑rɔ. \v 13 M be̱e̱ taa Wuribware̱ kusuŋ ase̱ŋ bo̱ kaapo̱ mo̱ne̱. Wuribware̱ alɔŋŋɔpo̱ e̱ waa bamo̱ kusuŋ lɔŋŋɔkpa ne̱ ɔ bo̱ Wuribware̱ suŋkpa‑ɔ. Ne̱ bo̱ le̱e̱ ane̱ŋ se̱‑ɔ, ase̱sɛ ya baa mbo̱ bɛɛɛ ateese a bo̱ bo̱ lɔŋŋɔ Wuribware̱, alɔŋŋɔpo̱ amo̱ e̱ nya ayee na ateese amo̱ ako̱ a bo̱ gyi.\f * \fr 9:13 \ft Ko̱lɔŋŋɔ mbraa 6.16, 26; Mbraa ke̱be̱e̱sa 18.1.\f* \v 14 Ane̱ŋ dɛɛ ne̱ ane̱ nyaŋpe̱ a sa mbraa fe̱yɛ bamo̱ ne̱ ba tɔwe̱ Yeesuu Kristoo kuŋu si ase̱ŋ timaa‑o nya bamo̱ ateese gyisɛ le̱e̱ ane̱ŋ a kusuŋ‑o‑ro. \p \v 15 Amaa m be̱e̱ mo̱ e̱ tɔwe̱‑rɔ, m fe̱raa mo̱ a ba mo̱ne̱ ase̱‑ɔ, mo̱ŋ nya mo̱ ateese na nkyu ne̱ weetee n de kpa fe̱yɛ ŋ nya‑ɔ le̱e̱ mo̱ne̱ ase̱. Amaa mo̱ne̱ ma fa fe̱yɛ mo̱ a kyo̱rɛɛ amo̱‑ɔ ne̱e̱ na ŋkee ŋ nya kɔɔre̱ ko̱tɔko̱ mo̱ne̱ ase̱. Mo̱ ya wu, a bɔ fe̱yɛ mo̱ a waa ane̱ŋ. Mo̱ ya waa ane̱ŋ, amo̱ fe̱raa ma lɛɛ taare̱ a ŋ kaapo̱ mo̱ e̱ye̱e̱ fe̱yɛ mo̱ i suŋ mo̱ e̱ sa mo̱ne̱ na m ma kɔɔre̱ sɛye̱. \v 16 Mo̱ ase̱ŋ timaa‑o ko̱tɔwe̱‑ɔ maa kaapo̱ mo̱ ne̱e̱ fe̱yɛ ŋ kaapo̱ mo̱ e̱ye̱e̱, a le̱e̱ fe̱yɛ Kristoo e̱ gye̱ ne̱ ɔ ye̱re̱ mo̱ fe̱yɛ n tɔwe̱ ase̱ŋ timaa‑o. Mo̱ ya yɔwe̱, o gyiiri mo̱ ke̱se̱bɔ. \v 17 Mo̱ ya waa ane̱ŋ a kusuŋ‑o, na ɔko̱ mo̱ŋ ye̱re̱ mo̱ fe̱yɛ ŋ waa, amo̱ fe̱raa mo̱ e̱ nya kakɔka. Amaa Wuribware̱ ya taa kusuŋ mɔ waa mo̱ asare̱e̱‑rɔ, amo̱ fe̱raa mo̱ e̱ waa kusuŋ amo̱ ne̱ ɔɔ sa mo̱ fe̱yɛ ŋ waa‑ɔ dooo ne̱e̱. \v 18 Amo̱se̱ se̱‑ɔ, nte̱tɔ e̱ gye̱ mo̱ kakɔka kaye̱ mɔ‑rɔ mfe̱e̱? Mo̱ kakɔka e̱ gye̱ fe̱yɛ n de kpa fe̱yɛ n de ase̱ŋ timaa‑o mo̱ e̱ sa ɔke̱maa na ma kɔɔre̱ bamo̱ sɛye̱. Amaa hare̱e̱ mo̱ a de kpa fe̱yɛ ŋ kɔɔre̱ ateese le̱e̱ ɔko̱ ase̱ gbaa ooo, mo̱‑ɔ ma kɔɔre̱. \p \v 19 Ne̱ m be̱e̱ n de kpa fe̱yɛ ŋ kine bo̱ko̱ nnɔ ke̱gyase̱, amaa mo̱ e̱ waa mo̱ e̱ye̱e̱ fe̱yɛ mo̱ a gye̱ ɔke̱maa ke̱nya‑ɔ, na ŋ nya taare̱ sa a ase̱sɛ bwe̱e̱tɔ kii Kristoo awuye. \v 20 Mo̱ ya yɔ Yudaa awuye ase̱, n te fe̱yɛ Yudaanyi‑o na ŋ nya nya Yudaa awuye. Amaa fe̱raa hare̱e̱ mo̱ ne̱ n gye̱ Yudaanyi‑o, mo̱ a mo̱ŋ lɛɛ n gya bamo̱ mbraa ne̱ bo̱ gya se̱‑ɔ se̱, ne̱ hare̱e̱ mo̱ a kii Kristoonyi gbaa ooo, mo̱ ya yɔ bamo̱ ase̱, mo̱ e̱ taa mo̱ e̱ye̱e̱ bo̱ waa mbraa amo̱ kaase̱ ne̱e̱ a ŋ nya nya bamo̱. \v 21 Ane̱ŋ dɛɛ ne̱ mo̱ e̱ kpa a ŋ nya bamo̱ ne̱ bo̱ mo̱ŋ gye̱ Yudaa awuye‑o, amɔ, mo̱ ya yɔ bamo̱ ase̱, mo̱ e̱ kye̱na ne̱e̱ fe̱yɛ bamo̱‑ɔ, na ma gya Yudaa awuye mbraa‑ɔ se̱. Amo̱‑ɔ e̱ kaapo̱ ne̱e̱ fe̱yɛ mo̱ a kye Wuribware̱ a mbraa‑ɔ ɔɔɔ? Daabii, n gye̱ ane̱ŋ ne̱e̱. N gya Kristoo mbraa se̱ ne̱e̱. \v 22 Fe̱yɛ ase̱sɛ ko̱ ya kɔɔre̱ Kristoo gyi, ne̱ bo̱ le̱e̱ bamo̱ ko̱kɔɔre̱gyi‑o a mo̱ŋ kyɔ‑ɔ se̱‑ɔ, ne̱ ba kisi kigyi ateese ko̱, m fe̱raa, mo̱ ya yɔ bamo̱ ase̱, ma gyi ateese ke̱maa ne̱ ba kisi kigyi‑o. Amo̱ katiŋ e̱ gye̱ fe̱yɛ ase̱sɛ ke̱maa ne̱ mo̱ e̱ to̱‑ɔ, amɔ mo̱ i kii ne̱e̱ fe̱yɛ bamo̱, na ŋ nya ba e̱kpa e̱wo̱re̱se̱ e̱wo̱re̱se̱ bo̱ sa a Wuribware̱ mo̱rɔwe̱ bamo̱ bo̱ko̱. \v 23 Mfaanɛɛ ne̱ mo̱ e̱ waa, ne̱ mo̱ e̱ nya mo̱ e̱ tɔwe̱ ase̱ŋ timaa‑o, na mo̱‑ɔ mo̱ e̱ nya amo̱ se̱ ŋyure. \p \v 24 M be̱e̱ taa kaye̱ mɔ‑rɔ atɔ bo̱ kaapo̱ mo̱ne̱. Ase̱sɛ bwe̱e̱tɔ e̱ se̱re̱ e̱naŋ, amaa ɔko̱ŋko̱ wo̱re̱ e̱ gye̱ ne̱ o gyi si. Amo̱se̱ se̱‑ɔ, mo̱ e̱ tɔwe̱ mo̱ i gywii mo̱ne̱ fe̱yɛ mo̱nꞌ ŋwɛɛnaŋ ane̱ŋ ne̱ mo̱ne̱ e̱ nya a mo̱nꞌ gyi si nya ke̱tanne̱bu‑o. \v 25 Ɔke̱maa ne̱ ɔ ŋwɛɛnaŋ‑ɔ e̱ kya se̱ ɔ ŋwɛɛnaŋ kake ke̱maa ne̱e̱, na ɔ taare̱ kra mò̱ e̱ye̱e̱ ke̱tɔ ke̱maa‑rɔ. Ke̱tanne̱bu ne̱ ɔko̱ ne̱ ɔ ŋwɛɛnaŋ a o gyi si‑o e̱ nya‑ɔ e̱ gye̱ atɔ ko̱ ne̱ bo̱ de afe̱raa ba lo̱ ba bɔɔ kuriikurii fe̱yɛ kuwurepa‑ɔ bo̱ de ba kye̱na mò̱ kuŋu si‑o. Amaa mo̱ne̱ fe̱raa mo̱ne̱ se̱re̱ mo̱ne̱ e̱ kpa kuwurepa ne̱ ke̱ bo̱ Wuribware̱ se̱, ne̱ ke̱ maa nye̱ra‑ɔ ne̱e̱. \v 26-27 Amo̱se̱ se̱‑ɔ, n gye̱ sa ne̱ n se̱re̱ kwaa. M be̱e̱ taa fe̱yɛ n du ne̱e̱ fe̱yɛ ɔko̱ ne̱ ɔ da akuŋtiŋ‑o, amaa n gye̱ afwii ne̱ mo̱ e̱ da. Mo̱ e̱ da mo̱ fɔŋfɔŋ kayo̱wɔre̱ ne̱e̱, na n taare̱ ŋu ke̱tɔ ne̱ ke̱ bo̱ mo̱ kakpo̱nɔ‑rɔ‑ɔ. N gye̱ ane̱ŋ, mo̱ ne̱ mo̱ e̱ tɔwe̱ ase̱ŋ timaa‑o mo̱ i gywii bo̱ko̱‑ɔ mo̱ŋ fo̱ fe̱yɛ ŋ nya ke̱tanne̱bu Wuribware̱ se̱. \c 10 \s1 Ke̱tɔ se̱ ne̱ ane̱ yɔwe̱ ikisi kusuŋ‑o \p \v 1 Mo̱ ko̱so̱bɛɛ‑ana, mo̱ e̱ kpa a mo̱nꞌ nyiŋŋi ke̱tɔ ne̱ kaa waa Yudaa awuye ade̱daapo̱‑ɔ saŋ ne̱ bo̱ gya Mosis si‑o, na ane̱ŋ ne̱ Wuribware̱ a kuŋ bamo̱‑ɔ, na ane̱ŋ ne̱ oo gyiiri bamo̱ ke̱se̱bɔ bo̱ le̱e̱ bamo̱ e̱bɔye̱ se̱‑ɔ se̱. Wuribware̱ ko̱wo̱re̱ a ba kaase̱ bo̱ kuŋ bamo̱, ne̱ kaa gye̱ bamo̱ ŋkpɛɛ kimukee‑ro mfe̱ŋ saŋ ke̱maa. Ne̱ kaa be̱e̱ gye̱ bamo̱ ŋkpɛɛ, ne̱ baa taare̱ te̱ŋ Ɔpo̱o̱ Pipee‑o‑ro swe̱e̱re̱ wo̱re̱sɛ se̱.\f * \fr 10:1 \ft Ke̱le̱e̱ Igyipiti 14.21-22. \f* \v 2 Ke̱tɔ ne̱ kaa waa bamo̱ ko̱wo̱re̱‑ɔ kaase̱ na ɔpo̱o̱‑ɔ‑rɔ du ne̱e̱ fe̱yɛ bamo̱ a bɔ bamo̱ asuu‑o, ne̱ asuu ke̱bɔ mɔ e̱ kaapo̱ fe̱yɛ bo̱ gya Mosis si. \v 3 Bamo̱ pɛɛɛ a gyi ateese ne̱ aa le̱e̱ Wuribware̱ se̱ ba‑rɔ‑ɔ.\f * \fr 10:3 \ft Ke̱le̱e̱ Igyipiti 16.13-35. \f* \v 4 Bamo̱ pɛɛɛ a nuu nkyu ne̱ ŋ ya le̱e̱ ke̱fo̱re̱‑rɔ to̱ŋ ke̱maa ne̱ baa yɔ‑ɔ. Kase̱ŋtiŋ si, n gye̱ ke̱fo̱re̱‑ɔ ya sa bamo̱ nkyu, amaa Kristoo fɔŋfɔŋ.\f * \fr 10:4 \ft Ke̱le̱e̱ Igyipiti 17.1-7; Anyare̱ ke̱kare̱ 20.1-13. \f* \v 5 Amaa amo̱‑ɔ pɛɛɛ gbaa, Wuribware̱ akatɔ mo̱ŋ gyi bamo̱ bwe̱e̱tɔ se̱, amo̱se̱ se̱‑ɔ ne̱ bamo̱ ɔke̱maa a wu kpa‑rɔ le̱e̱ kimukee kuŋu mɔ ya kya nno̱ŋ a kuŋu‑o si. \v 6 Mbe̱yɔmɔ ke̱tɔ ne̱ kaa waa bamo̱‑ɔ i yii ane̱ se̱ fe̱yɛ ane̱ ma kpa atɔ ne̱ a mo̱ŋ bo̱ daŋ‑ɔ, \v 7 na ane̱ ma suŋ ikisi fe̱yɛ bamo̱‑ɔ. Kake ŋko̱ ne̱ baa seri kisi atɔ ko̱ ne̱ a du fe̱yɛ kakpe̱ŋnyare̱e̱‑ɔ, ne̱ baa suŋ amo̱. Fe̱yɛ ane̱ŋ ne̱ baa kyo̱rɛɛ abware̱se̱ŋ wo̱re̱‑ɔ‑rɔ‑ɔ. \b \q1 “Ne̱ baa kye̱na gyi, ne̱ baa nuu, \q2 ne̱ ŋkee baa ko̱so̱ ba kyaa ba sa kisi‑o, \q2 na ba soori ba gyi bamo̱ akatɔ.”\f * \fr 10:7 \ft Ke̱le̱e̱ Igyipiti 32.6. \f* \b \p \v 8 Be̱e̱, ane̱ ma waa kakye̱e̱kpa na kanyare̱kpa fe̱yɛ ane̱ŋ ne̱ Isireelii awuye amo̱ a waa‑ɔ. Bamo̱ a waa ane̱ŋ a atɔ‑ɔ se̱‑ɔ, bamo̱ ŋkpe̱ŋ adunyɔ na nsa a wu kake ko̱ŋko̱.\f * \fr 10:8 \ft Anyare̱ ke̱kare̱ 25.1-9.\f* \v 9 Ane̱ ma tɔwe̱ fe̱yɛ Wuribware̱ mo̱ŋ bware, fe̱yɛ ane̱ŋ ne̱ bamo̱ bo̱ko̱ a waa, ne̱ Wuribware̱ a suŋ awɔ bo̱ duŋwi duŋwi bamo̱ mɔɔ‑ɔ.\f * \fr 10:9 \ft Anyare̱ ke̱kare̱ 21.5-6. \f* \v 10 Ane̱ be̱e̱ ane̱ ma kaŋ tɛɛ fe̱yɛ ane̱ŋ ne̱ bamo̱ bo̱ko̱ a waa ne̱ Wuribware̱ a suŋ mò̱ mbɔɔ‑ɔ ɔko̱ fe̱yɛ ɔɔ bo̱ mɔɔ bamo̱‑ɔ. \p \v 11 Amo̱ pɛɛɛ ne̱ aa waa bamo̱‑ɔ ne̱ Mosis a kyo̱rɛɛ waa abware̱se̱ŋ wo̱re̱‑ɔ‑rɔ na ane̱ ne̱ ane̱ te mbe̱yɔmɔ‑ɔ ma lɛɛ waa ane̱ŋ a e̱bɔye̱‑ɔ. Bo̱ le̱e̱ fe̱yɛ ane̱ te mbe̱yɔmɔ a kaye̱ mɔ ne̱ ka kpa a ka gye̱ kɛɛ‑ɔ‑rɔ. \v 12 Amo̱se̱ se̱‑ɔ, mò̱ ne̱ ɔ fa fe̱yɛ ɔ ye̱re̱ keŋkeŋ‑o, na ɔ maa waa bɔye̱‑ɔ, sa se̱ na ɔ ma nya lwee ko̱waa e̱bɔye̱‑rɔ. \v 13 Saŋ ke̱maa ne̱ Ɔbɔnsam e̱ kyɔ mo̱ne̱‑rɔ a ɔ ke̱e̱‑ɔ bɛɛɛ ase̱ŋ ya to̱ mo̱ne̱, mo̱nꞌ nyiŋŋi si fe̱yɛ ane̱ŋ a atɔ‑ɔ e̱ to̱ se̱sɛ saŋ ke̱maa. Amaa Wuribware̱ maa laŋŋe̱ mò̱ kanɔ. Ɔ maa sure ase̱ŋ ne̱ a kyɔ mo̱ne̱, ne̱ mo̱ne̱ maa taare̱ a mo̱nꞌ le̱e̱ amo̱‑rɔ‑ɔ to̱ mo̱ne̱. Wuribware̱ e̱ kaapo̱ mo̱ne̱ kpa ne̱ mo̱ne̱ e̱ bo̱rɔ se̱ a mo̱nꞌ bo̱ le̱e̱ amo̱‑rɔ‑ɔ. Mfaanɛɛ ne̱ mo̱ne̱ e̱ taare̱ a mo̱nꞌ nya kanyite awo̱re̱fɔɔ‑rɔ. \p \v 14 Amo̱se̱ se̱‑ɔ, mo̱ ako̱so̱bɛɛ timaa, mo̱nꞌ yɔwe̱ ikisi kusuŋ. \v 15 Ŋ nyi fe̱yɛ mo̱ne̱ nyi ase̱ŋ, amo̱se̱ se̱‑ɔ mo̱nꞌ de̱e̱re̱ ke̱tɔ ne̱ mo̱ a tɔwe̱‑ɔ‑rɔ sa mo̱ne̱ e̱ye̱e̱. \v 16 Ane̱ Kristoo awuye ya gyaŋŋe̱ fe̱yɛ ane̱ gyi ateese ne̱ ba gyi ba nyiŋŋi ane̱ nyaŋpe̱ na mò̱ lowi‑o, ane̱ e̱ taa ko̱to̱re̱nkyu na nta ne̱e̱, ne̱ ane̱ e̱ sa Wuribware̱ aŋsɛ ane̱ e̱ we̱e̱ se̱. Ne̱ ane̱ ya nuu ke̱mo̱‑rɔ, aa waa ne̱e̱ fe̱yɛ ane̱ pɛɛɛ i nuu Kristoo mbo̱gya‑ɔ. Ane̱ŋ dɛɛ ne̱ ane̱ ya ke bodobodoo‑ro ane̱ i gyi, ne̱ a du fe̱yɛ ane̱ pɛɛɛ i gyi Kristoo ko̱yo̱wɔre̱gyi‑o. \v 17 A le̱e̱ fe̱yɛ bodobodoo ko̱ŋko̱ kpeŋ e̱ bo̱‑rɔ ne̱ ane̱ pɛɛɛ i ke‑ro ngyingyii ngyingyii ane̱ e̱ wo̱. Amo̱‑ɔ e̱ kaapo̱ ne̱e̱ fe̱yɛ, hare̱e̱ ane̱ e̱ kyɔ bwe̱e̱tɔ ne̱e̱ ooo, ane̱ mɔ ane̱ de kanɔ ko̱ŋko̱. \p \v 18 Mo̱nꞌ sa a a taa Isireelii awuye bo̱ tɔwe̱ ase̱ŋ. Bamo̱ ya mɔɔ kabo̱ bo̱ lɔŋŋɔ Wuribware̱, ne̱ baa wo̱ kiyee‑o, a kaapo̱ ne̱e̱ fe̱yɛ bamo̱ pɛɛɛ e̱ waa kanɔ ba suŋ Wuribware̱. Ane̱ŋ‑ɔ e̱ kaapo̱ ne̱e̱ fe̱yɛ bamo̱ aa bamo̱ ko̱so̱bɛɛ‑ana na Wuribware̱ de kanɔ ko̱ŋko̱ ne̱e̱. \v 19 Mbe̱yɔmɔ, mo̱ne̱ Kristoo awuye ya wo̱ kiyee ne̱ baa mɔɔ sa kisi‑o, a mo̱ŋ bware. Mo̱ ko̱tɔwe̱ ane̱ŋ‑ɔ e̱ kaapo̱ fe̱yɛ ateese bɛɛɛ mbo̱ ne̱ ba mɔɔ ba sa kisi‑o de to̱nɔ aaa? Ne̱ m be̱e̱ mo̱ e̱ kaapo̱ fe̱yɛ kisi de ke̱yaale̱ŋ bɛɛɛ ke̱ ke̱e̱ aaa? \v 20 Daabii! Ke̱tɔ ne̱ mo̱ e̱ kaapo̱‑ɔ e̱ gye̱ fe̱yɛ n gye̱ Wuribware̱ bɛɛɛ ikisi ne̱ ikisi asuŋpo̱ e̱ mɔɔ ane̱ŋ a mbo̱‑ɔ ba sa. Ba fa fe̱yɛ ba suŋ ikisi kase̱ŋtiŋ si ne̱e̱. Amaa Ɔbɔnsam na mò̱ kamɛɛ‑rɔ awuye ne̱ ba suŋ. Mbe̱yɔmɔ ma kpa fe̱yɛ mo̱nꞌ kii Ɔbɔnsam asuŋpo̱. \v 21 Mo̱ne̱ maa taare̱ a mo̱nꞌ nuu ane̱ nyaŋpe̱ Yeesuu a nta‑ɔ na mo̱nꞌ be̱e̱ nuu Ɔbɔnsam a nta‑ɔ. Mo̱ne̱ maa taare̱ a mo̱nꞌ gyi ane̱ nyaŋpe̱ a ateese‑o na mo̱nꞌ be̱e̱ gyi Ɔbɔnsam lee‑o. \v 22 Mo̱ne̱ ya waa ane̱ŋ, mo̱ne̱ e̱ sa a ane̱ nyaŋpe̱ duŋ fwii mo̱ne̱ se̱. Mo̱ne̱ bo̱ le̱ŋ mo̱ne̱ kyɔ mò̱ aaa? \p \v 23 Amaa mo̱ne̱ bo̱ko̱ e̱ tɔwe̱ fe̱yɛ, “Ane̱ de kpa fe̱yɛ ane̱ gyi ateese ke̱maa.” To, a gye̱ kase̱ŋtiŋ, amaa n gye̱ ateese ke̱maa kigyi e̱ bo̱ daŋ, n gye̱ ateese ke̱maa kigyi mɔ e̱ gye̱ ne̱ ke̱ e̱ kya bo̱ko̱‑rɔ. \v 24 Ɔko̱ ma kaŋ waa ke̱tɔ ne̱ ke̱ bo̱ daŋ sa mò̱ wo̱re̱‑ɔ. Ɔke̱maa le̱ŋ e̱ye̱e̱ waa ke̱tɔ ne̱ ke̱ e̱ kya mò̱ bɛɛko̱‑rɔ‑ɔ. \v 25 To, mo̱ne̱ de kpa fe̱yɛ mo̱nꞌ sɔɔ kiyee ne̱ ba fe ke̱gya‑rɔ‑ɔ. Hare̱e̱ atɔ mɔ ase̱ŋ e̱ tɔɔraa mo̱ne̱ gbaa ooo, mo̱ne̱ ma kaŋ bise mfe̱ŋ ne̱ kiyee amo̱ a le̱e̱ ba‑ɔ. \v 26 A le̱e̱ fe̱yɛ baa kyo̱rɛɛ abware̱se̱ŋ wo̱re̱‑ɔ‑rɔ fe̱yɛ, \b \q1 “Swe̱e̱re̱ mɔ ne̱ ɔ da‑ɔ, na mò̱ ke̱tɔ ke̱maa mɔ, \q2 Wuribware̱ e̱ bo̱.”\f * \fr 10:26 \ft Kiliŋ 24.1. \f* \b \p \v 27 Fe̱yɛ se̱sɛ ne̱ ɔ mo̱ŋ gye̱ Kristoonyi‑o ya nyiŋŋi fo̱ ateese, ne̱ fo̱ e̱ kpa a fo̱ ya gyi, amo̱ fe̱raa gyi ke̱tɔ ke̱maa ne̱ oo nyiŋŋi fo̱ a fo̱ bo̱ gyi‑o. Hare̱e̱ mfe̱ŋ ne̱ ateese amo̱ a le̱e̱‑ɔ ase̱ŋ e̱ tɔɔraa fo̱ gbaa ooo, fo̱ ma kaŋ bise mfe̱ŋ ne̱ ateese amo̱ a le̱e̱‑ɔ. \v 28 Amaa ɔko̱ ya tɔwe̱ gywii fo̱ fe̱yɛ, “Kisi si ateese ne̱e̱,” amo̱ fe̱raa fo̱ ma kaŋ gyi amo̱. \v 29 N gye̱ mo̱ne̱ kuŋu si ne̱ mo̱ e̱ tɔwe̱ amo̱‑ɔ. Amaa se̱sɛ ne̱ ɔɔ tɔwe̱ gywii mo̱ne̱ fe̱yɛ kisi si ateese ne̱e̱‑ɔ se̱ ne̱ mo̱ e̱ tɔwe̱ ane̱ŋ. Fo̱ ya gyi, fo̱ e̱ taare̱ a fo̱ sa a o lwee e̱bɔye̱‑rɔ. Mo̱ne̱ ɔko̱ e̱ tɔwe̱ fe̱yɛ, “Mo̱ i de kpa fe̱yɛ n gyi ke̱tɔ ke̱maa, ne̱ ŋkee nte̱tɔ se̱ ne̱ ɔko̱ e̱ tɔwe̱ amo̱ ase̱ŋ ne̱ a tiri mo̱?” \v 30 Ɔko̱ be̱e̱ ɔ tɔwe̱ fe̱yɛ, “Mo̱ ya sa Wuribware̱ aŋsɛ we̱e̱ ateese ne̱ mo̱ i gyi‑o si, ne̱ ŋkee e̱me̱ne̱ se̱ ne̱ ɔko̱ ya po̱rɔ mo̱ amo̱ kigyi si, ne̱ a tiri mo̱?” \p \v 31 Mo̱ i lee amo̱‑ɔ kanɔ fe̱yɛ ke̱tɔ ke̱maa ne̱ fo̱ e̱ waa‑ɔ, hare̱e̱ fo̱ i gyi ne̱e̱ bɛɛɛ fo̱ i nuu ne̱e̱ bɛɛɛ ke̱tɔ ke̱maa ne̱e̱ ooo, waa na ase̱sɛ nya kyo̱rɔ Wuribware̱. \v 32 Amaa fo̱ ma kaŋ waa ke̱tɔ ne̱ ke̱ e̱ sa a Yudaa awuye bɛɛɛ bamo̱ ne̱ bo̱ mo̱ŋ gye̱‑ɔ bɛɛɛ Wuribware̱ asɔre̱e̱ awuye iduŋ fwii fo̱ se̱‑ɔ. \v 33 Mo̱nꞌ kase̱ mo̱ kakye̱na‑ɔ‑rɔ. Ma kpa ke̱tɔ ne̱ ke̱ e̱ kya mo̱ wo̱re̱‑rɔ‑ɔ, amaa mo̱ e̱ le̱ŋ e̱ye̱e̱ mo̱ e̱ kpa a ase̱sɛ akatɔ gyi ke̱tɔ ke̱maa ne̱ mo̱ e̱ waa‑ɔ se̱ ne̱e̱, na Wuribware̱ mo̱rɔwe̱ bamo̱. \c 11 \p \v 1 Amo̱se̱ se̱‑ɔ mo̱nꞌ kase̱ mo̱‑rɔ fe̱yɛ ane̱ŋ dɛɛ ne̱ mo̱ e̱ kase̱ Kristoo‑ro‑o. \s1 Ane̱ŋ ne̱ akye̱e̱ waa saŋ ne̱ ba waa asɔre̱e̱‑ɔ \p \v 2 Mo̱ne̱ a waa atɔ fe̱yɛ mo̱ne̱ a nyiŋŋi ane̱ŋ ne̱ mo̱ kakye̱na‑rɔ du‑o si, ne̱ mo̱ne̱ a gya abware̱se̱ŋ ke̱kaapo̱ ne̱ mo̱ a kaapo̱ mo̱ne̱‑ɔ se̱. \v 3 To, mbe̱yɔmɔ bo̱ le̱e̱ akye̱e̱ kuŋu si ase̱ŋ ne̱ mo̱ e̱ kpa a mo̱nꞌ nu kaase̱ fe̱yɛ, ɔkye̱e̱ kuŋu e̱ gye̱ ɔnyare̱, ne̱ ɔnyare̱ ke̱maa kuŋu gye̱ Kristoo, ne̱ Kristoo kuŋu gye̱ Wuribware̱. \v 4 Amo̱se̱‑ɔ ɔnyare̱ ke̱maa ne̱ ɔ ko̱re̱ ke̱bware̱ko̱re̱ bɛɛɛ ɔ tɔwe̱ ke̱tɔ ne̱ Wuribware̱ a lee bo̱ kaapo̱ mo̱‑ɔ, ne̱ o de atɔ o buŋ mo̱ fɔŋfɔŋ kuŋu si‑o de ipeere ɔ mɔɔ mò̱ e̱ye̱e̱ ne̱e̱. \v 5 Ne̱ ɔkye̱e̱ ke̱maa mɔ ne̱ ɔ ko̱re̱ ke̱bware̱ko̱re̱ bɛɛɛ ɔ tɔwe̱ ke̱tɔ ne̱ Wuribware̱ a lee bo̱ kaapo̱ mò̱‑ɔ, ne̱ sɛye̱ mo̱ŋ buŋ mò̱ kuŋu si‑o de ipeere ɔ mɔɔ mò̱ e̱ye̱e̱ ne̱e̱. Mò̱ ya waa amo̱‑ɔ, a kaapo̱ ne̱e̱ fe̱yɛ ɔkye̱e̱ ne̱ oo see mò̱ ipwii pɛɛɛ bo̱ twe̱e̱‑ɔ bɔ mò̱. \v 6 Mò̱ e̱ ma buŋ mò̱ kuŋu si, mo̱nꞌ sa a bo̱ see mò̱ ipwii. Amaa amo̱ a gye̱ apeerese̱ŋ sa ɔkye̱e̱ fe̱yɛ o see mò̱ ipwii‑o si‑o, mo̱nꞌ sa a o buŋ mò̱ kuŋu si. \p \v 7 Ke̱tɔ se̱ ne̱ ɔnyare̱ ma buŋ mò̱ kuŋu si‑o e̱ gye̱ fe̱yɛ Wuribware̱ a twe̱e̱ mò̱ ne̱e̱ fe̱yɛ ane̱ŋ ne̱ mò̱ fɔŋfɔŋ du‑o dɛɛ, na bo̱ bo̱rɔ mò̱ se̱ bo̱ ŋu Wuribware̱ a ke̱dabe̱‑ɔ. Amaa ɔkye̱e̱ ne̱ ba bo̱rɔ se̱ a bo̱ bo̱ ŋu ɔnyare̱‑ɔ ke̱dabe̱. \v 8 A mo̱ŋ gye̱ fe̱yɛ ɔkye̱e̱ ne̱ Wuribware̱ a bo̱ twe̱e̱ ɔnyare̱, amaa ɔnyare̱ gye̱ŋkpɛɛsɛ‑ɔ kibowii ne̱ Wuribware̱ a bo̱ twe̱e̱ ɔkye̱e̱ gye̱ŋkpɛɛsɛ‑ɔ. \v 9 A be̱e̱ a mo̱ŋ gye̱ fe̱yɛ ɔkye̱e̱ se̱ ne̱ Wuribware̱ a twe̱e̱ ɔnyare̱. Amaa ɔnyare̱ se̱ ne̱ ɔɔ twe̱e̱ ɔkye̱e̱. \v 10 Amo̱ katiŋ e̱ gye̱ fe̱yɛ ɔkye̱e̱ buŋ mò̱ kuŋu si, na a kaapo̱ fe̱yɛ mò̱ kuri de mò̱ se̱ ke̱yaale̱ŋ, na a kaapo̱ fe̱yɛ ɔ bo̱nyaa Wuribware̱ mbɔɔ. \v 11 Amaa a mo̱ŋ gye̱ ane̱ nyaŋpe̱ ke̱pre̱ ne̱e̱ fe̱yɛ ɔnyare̱ te na ɔkye̱e̱ mo̱ŋ bo̱ mò̱ ase̱. Ane̱ŋ dɛɛ a mo̱ŋ gye̱ mò̱ ke̱pre̱ ne̱e̱ fe̱yɛ ɔkye̱e̱ i te na ɔnyare̱ mo̱ŋ bo̱ mò̱ ase̱. Amo̱‑ɔ dɛɛ a du mfaanɛɛ ne̱e̱, weetee ke̱nana i muri. \v 12 Ke̱tɔ ne̱ mo̱ e̱ tɔwe̱‑ɔ e̱ gye̱ fe̱yɛ ɔkye̱e̱ a le̱e̱ ɔnyare̱ kayo̱wɔre̱‑rɔ ne̱e̱, amaa ɔkye̱e̱ e̱ gye̱ ne̱ ɔ ko̱we̱ ɔnyare̱. Ne̱ Wuribware̱ e̱ sa bamo̱ pɛɛɛ ŋkpa. \p \v 13 Mo̱ne̱ fɔŋfɔŋ a de̱e̱re̱‑ɔ, a bware fe̱yɛ ɔkye̱e̱ ko̱re̱ ke̱bware̱ko̱re̱, na ɔ mo̱ŋ taa sɛye̱ bo̱ bo̱ŋ mò̱ kuŋu si aaa? \v 14-15 A mo̱ŋ gye̱ kase̱ŋtiŋ fe̱yɛ ase̱sɛ ne̱ bo̱ bo̱ to̱ŋ ke̱maa‑ɔ e̱ tɔwe̱ fe̱yɛ a gye̱ ipeere bo̱ sa ɔnyare̱ fe̱yɛ mo̱ a de ipwii so̱swe̱e̱ aaa? Amaa ɔkye̱e̱ i de ipwii so̱swe̱e̱, a sa ne̱ ɔ waa daŋ, n gye̱ ane̱ŋ ne̱e̱ e̱e̱e̱? Wuribware̱ a sa ɔkye̱e̱ ipwii ne̱e̱ fe̱yɛ i kii mò̱ kyiimu. \v 16 Amaa ɔko̱ e̱ kpa a o gyiiri amo̱‑ɔ ikii fe̱raa, mo̱ e̱ be̱ŋŋaa se̱sɛ‑ɔ fe̱yɛ akye̱e̱ kibuŋ aŋu si‑o gye̱ ane̱ ananatɔ ne̱e̱, ne̱ Wuribware̱ asɔre̱e̱ awuye gya se̱. \s1 Ane̱ nyaŋpe̱ a ateese ne̱ ba gyaŋŋe̱ ba gyi ba nyiŋŋi mò̱‑ɔ ase̱ŋ \r (Matiyo 26.26–28; Maak 14.22–24; Lukas 22.17–20) \p \v 17 Mbe̱yɔmɔ ase̱ŋ ko̱ be̱e̱ a bo̱‑rɔ, ne̱ n de a n tɔwe̱ gywii mo̱ne̱, a le̱e̱ fe̱yɛ ane̱ŋ ne̱ mo̱ne̱ e̱ gyaŋŋe̱ asɔre̱e̱‑rɔ‑ɔ maa sa ne̱ mo̱ e̱ kyo̱rɔ mo̱ne̱. Kase̱ŋtiŋ, mo̱ne̱ e̱ waa atɔ bɔye̱ mo̱ne̱ kyo̱ŋ kitimaa. \v 18 Ke̱mo̱ ne̱ ke̱ gye̱ ŋkpɛɛ‑ɔ e̱ gye̱ fe̱yɛ mo̱ a nu fe̱yɛ mo̱ne̱ ya yɔ asɔre̱e̱, mo̱ne̱ i ke‑ro ntuŋ si ntuŋ si mo̱ne̱ wo̱re̱ wo̱re̱ ne̱e̱. A du fe̱yɛ amo̱‑ɔ gye̱ kase̱ŋtiŋ. \v 19 Mo̱ e̱ kɔɔre̱ mo̱ i gyi fe̱yɛ a tiri fe̱yɛ ikii ba mo̱ne̱ mbo̱ŋtɔ‑rɔ, na e̱ taare̱ sa a ɔke̱maa ŋu bamo̱ ne̱ bamo̱ lee gye̱ kase̱ŋtiŋ, na bamo̱ ne̱ bamo̱ lee mo̱ŋ gye̱ kase̱ŋtiŋ‑o. \v 20 To, mo̱ne̱ ya gyaŋŋe̱ mo̱ne̱ i gyi ane̱ nyaŋpe̱ a ateese‑o, mo̱nꞌ nyiŋŋi mò̱ ne̱ mo̱ne̱ i gyi mò̱ ateese‑o. \v 21 Amaa mo̱ne̱ fe̱raa mo̱ne̱ ya gyaŋŋe̱, mo̱ne̱ ɔke̱maa i gyi mò̱ wo̱re̱ ne̱e̱. Na mo̱ne̱ bo̱ko̱ mɔ e̱ bwe̱e̱, na mo̱ne̱ bo̱ko̱ mɔ te na ako̱ŋ de bamo̱. \v 22 Abaa! Mo̱ne̱ mo̱ŋ de mo̱ne̱ fɔŋfɔŋ e̱lɔŋ ne̱ mo̱ne̱ e̱ kye̱na‑rɔ, na mo̱nꞌ gyi, na mo̱nꞌ nuu pwɛɛ na mo̱nꞌ dɛɛ yɔ asɔre̱e̱‑ɔ ɔɔɔ? Mfaanɛɛ‑ɔ a kaapo̱ ne̱e̱ fe̱yɛ mo̱ne̱ a maa bu Wuribware̱ asɔre̱e̱ agyi ne̱ bo̱ gye̱ atiripo̱‑ɔ se̱‑ɔ, mo̱ne̱ maa bu Wuribware̱ asɔre̱e̱. E̱me̱ne̱ ne̱ mo̱ e̱ tɔwe̱ amo̱‑ɔ ase̱ŋ a n gywii mo̱ne̱‑ɔ ne̱e̱? N kyo̱rɔ mo̱ne̱ aaa? Ma kyo̱rɔ mo̱ne̱, daa! \p \v 23 To, ane̱ nyaŋpe̱ Yeesuu fɔŋfɔŋ ase̱ ne̱ mo̱ a nya abware̱se̱ŋ ke̱kaapo̱ mɔ le̱e̱, ne̱ mo̱ a kyɔ tɔwe̱ amo̱ ase̱ŋ gywii mo̱ne̱ fe̱yɛ ane̱ nyaŋpe̱ Yeesuu a gyi bodobodoo kanye ko̱ ne̱ Yudas Kariyotinyi a gyi mò̱ kidiburo‑o.\fig Yeesuu mò̱ aa mò̱ agyase̱po̱‑ɔ i gyi Wuribware̱-a‑kya-ane̱-yɔwe̱ a ateese‑o|src="CN01803b.tif" size="span" ref="1 Korintoo awuye 11.23–27" \fig* \v 24 Ne̱ ɔɔ sa Wuribware̱ aŋsɛ, ne̱ ɔɔ te̱ŋŋe̱ bodobodoo‑o‑ro tɔwe̱ fe̱yɛ, “Mo̱ ko̱yo̱wɔre̱gyi ne̱ n de mo̱ e̱ sa mo̱ne̱‑ɔ ne̱e̱, na mo̱nꞌ de̱e̱ bo̱ nyiŋŋi mo̱.” \v 25 Ane̱ŋ dɛɛ ne̱, bamo̱ a gyi lo̱we̱‑ɔ, ne̱ ɔɔ taa nta ko̱to̱re̱nkyu bo̱rɔ, ne̱ ɔɔ tɔwe̱ fe̱yɛ, “Ko̱to̱re̱nkyu na nta mɔ ye̱re̱ bo̱ sa e̱taŋ po̱pwɛɛ ne̱ Wuribware̱ e̱ ba mo̱ mbo̱gya a ɔ bo̱ tii e̱mo̱ kanɔ‑ɔ ne̱e̱. Saŋ ke̱maa ne̱ mo̱ne̱ ya gyaŋŋe̱ mo̱ne̱ e̱ kpa a mo̱nꞌ nuu mmo̱, mo̱nꞌ waa ane̱ŋ ne̱ mo̱ e̱ waa mbe̱yɔmɔ‑ɔ, na mo̱nꞌ bo̱ nyiŋŋi mo̱.” \v 26 Amo̱se̱ se̱‑ɔ, saŋ ke̱maa ne̱ mo̱ne̱ ya gyaŋŋe̱ a mo̱nꞌ gyi bodobodoo mɔ, na mo̱nꞌ nuu nta mɔ, mo̱ne̱ e̱ tɔwe̱ mo̱ne̱ gywii abɛɛ ke̱tɔ se̱ ne̱ ane̱ nyaŋpe̱ a wu‑o ne̱e̱. Na mo̱nꞌ de̱e̱ waa ane̱ŋ bo̱ fo̱ saŋ ne̱ ɔ be̱e̱ o kiŋŋi a ɔ ba‑ɔ. \p \v 27 Amo̱‑ɔ se̱‑ɔ fo̱ko̱ ne̱ fo̱ ya gyi ane̱ nyaŋpe̱ bodobodoo nuu mò̱ nta‑ɔ katɔmaabu‑ro, amo̱ fe̱raa ɔ waa bɔye̱ ɔ bo̱ kye ane̱ nyaŋpe̱ ko̱yo̱wɔre̱gyi na mò̱ mbo̱gya‑ɔ ne̱e̱. \v 28 Pwɛɛ na ɔko̱ bo̱ gyi ane̱ŋ a bodobodoo amo̱, na o nuu nta amo̱‑ɔ, amo̱‑ɔ ɔ gye̱ ŋkpɛɛ de̱e̱re̱ mò̱ fɔŋfɔŋ kakpo̱nɔ‑rɔ ke̱e̱. \v 29 Ɔko̱ ya wo̱ ane̱ŋ a bodobodoo‑o, ne̱ oo nuu ane̱ŋ a nta‑ɔ, ne̱ ɔ mo̱ŋ nu kaase̱ fe̱yɛ a ye̱re̱ bo̱ sa Kristoo ko̱yo̱wɔre̱gyi ne̱e̱, amo̱ fe̱raa ɔ sa ne̱ Wuribware̱ i bu mò̱ ke̱pɔ. \v 30 Amo̱se̱ se̱‑ɔ ne̱ mo̱ne̱‑rɔ bwe̱e̱tɔ mo̱ŋ bo̱ le̱ŋ, ne̱ ba lɔ, ne̱ bamo̱ bo̱ko̱ gbaa a wu. \v 31 Amaa ane̱ ya ŋu ane̱ aŋu‑ro na ŋkpo̱nɔ‑rɔ pwɛɛ ne̱ ane̱ e̱ dɛɛ yɔ ane̱ nyaŋpe̱ a ateese kigyi‑o‑ro, amo̱ fe̱raa Wuribware̱ mo̱ŋ de kpa ne̱ ɔ ye̱re̱ se̱ a ɔ bo̱ bu ane̱ ke̱pɔ‑ɔ. \v 32 Amaa amo̱ e̱ gye̱ fe̱yɛ Wuribware̱ e̱ gye̱ ne̱ o bu ane̱ ke̱pɔ, na o gyiiri ane̱ ke̱se̱bɔ mbe̱yɔmɔ, a du ne̱e̱ fe̱yɛ ɔ be̱ra ane̱, na ane̱ ma tii ke̱pɔ kibu na ke̱se̱bɔgyiiri ne̱ ɔ sa a kaye̱‑rɔ ase̱sɛ e̱bɔye̱ awaapo̱ i ŋu‑o si, saŋ ne̱ ɔ ba a ɔ bo̱ gyi ase̱sɛ pɛɛɛ ase̱ŋ‑ɔ. \p \v 33 Amo̱se̱ se̱‑ɔ, mo̱ ko̱so̱bɛɛ‑ana, mo̱ne̱ ya bo̱ gyaŋŋe̱ a mo̱nꞌ gyi ane̱ nyaŋpe̱ a ateese‑o, mo̱nꞌ de̱e̱ kpa abɛɛ ŋu pwɛɛ na mo̱nꞌ dɛɛ gyi ateese‑o. \v 34 Ako̱ŋ i de ɔko̱, mo̱nꞌ sa a ɔ gye̱ ŋkpɛɛ gyi mò̱ lɔŋ‑nɔ pwɛɛ. N gye̱ ane̱ŋ, Wuribware̱ i bu mo̱ne̱ ke̱pɔ. \p Bo̱ le̱e̱ ase̱ŋ ne̱ a saŋ, ne̱ mo̱ne̱ a bise mo̱ amo̱‑rɔ‑ɔ, mo̱ ya ba mo̱ e̱ sa mo̱ne̱ amo̱ se̱ mbraa. \c 12 \s1 Aketɔ ne̱ Wuribware̱ a kufwiiŋe timaa‑o i ke‑o ase̱ŋ \p \v 1 Mbe̱yɔmɔ, mo̱ ko̱so̱bɛɛ‑ana, n de ase̱ŋ ko̱ a n tɔwe̱ gywii mo̱ne̱ bo̱ le̱e̱ aketɔ ne̱ Wuribware̱ a kufwiiŋe timaa‑o i ke‑o kuŋu si. \v 2 Mo̱ e̱ kpa a mo̱nꞌ ŋu fe̱yɛ pwɛɛ ne̱ mo̱ne̱ a bo̱ kii Kristoo awuye‑o, atɔ ko̱ e̱ yaa mo̱ne̱ ikisi ase̱ saŋ ke̱maa, ne̱ mo̱ne̱ i suŋ e̱mo̱. Amaa mo̱ne̱ mo̱ŋ nu ase̱ŋ ke̱maa le̱e̱ e̱mo̱ ase̱. \v 3 M be̱e̱ mo̱ e̱ kpa a ŋ kaapo̱ mo̱ne̱ ane̱ŋ ne̱, ɔko̱ ya tɔwe̱ Kristoo kuŋu si ase̱ŋ, mo̱ne̱ e̱ taare̱ a mo̱nꞌ ŋu mfe̱ŋ ne̱ mò̱ ase̱ŋ‑ɔ e̱ le̱e̱‑ɔ. Se̱sɛ ya da Yeesuu yii, n gye̱ Wuribware̱ a kufwiiŋe timaa‑o ya sa ne̱ ɔɔ sa se̱ŋsa. Amaa se̱sɛ‑ɔ ya tɔwe̱ ɛ, “Yeesuu gye̱ mo̱ nyaŋpe̱ ne̱e̱” fe̱raa, a kaapo̱ ne̱e̱ fe̱yɛ Wuribware̱ a kufwiiŋe timaa‑o ya sa ne̱ ɔɔ sa mfaanɛɛ a se̱ŋsa‑ɔ. \p \v 4 Mbe̱yɔmɔ aketɔ ne̱ Wuribware̱ a kufwiiŋe timaa‑o i ke‑o bo̱‑rɔ e̱wo̱re̱se̱ e̱wo̱re̱se̱, amaa amo̱ pɛɛɛ mɔ a le̱e̱ Wuribware̱ a kufwiiŋe‑o dɛɛ ase̱ ne̱e̱. \v 5 Asuŋ e̱wo̱re̱se̱ e̱wo̱re̱se̱ bo̱ asɔre̱e̱‑rɔ ne̱ Kristoo awuye e̱ waa, amaa nyaŋpe̱ ko̱ŋko̱ ne̱ ba suŋ ba sa. Mò̱ e̱ gye̱ Kristoo. \v 6 Ɔke̱maa naa kpa e̱wo̱re̱se̱ e̱wo̱re̱se̱ se̱ o de aketɔ ne̱ Wuribware̱ a kufwiiŋe timaa‑o a ke mò̱‑ɔ o de o suŋ ɔ sa Wuribware̱. Amaa Wuribware̱ ko̱ŋko̱‑ɔ dɛɛ ya sa bamo̱ ɔke̱maa na atɔ ne̱ o nyi e̱waa‑ɔ. \v 7 Mbe̱yɔmɔ ke̱tɔ ne̱ Wuribware̱ a kufwiiŋe‑o a sa mmo̱‑ɔ bɛɛɛ mmo̱‑ɔ, a bware bo̱ sa ane̱ pɛɛɛ. \v 8 Wuribware̱ a kufwiiŋe‑o e̱ sa se̱sɛ ko̱ ke̱yaale̱ŋ ne̱ ɔ taare̱ a o nu atɔ ne̱ Wuribware̱ a bo̱ kwe̱e̱rɔ bo̱ko̱ se̱‑ɔ kaase̱, na ɔ kaapo̱ amo̱‑rɔ. Ɔko̱ mɔ, ɔ sa mò̱ ke̱yaale̱ŋ fe̱yɛ o ŋu kase̱ŋtiŋ‑o, na ɔ kaapo̱ kamo̱‑rɔ. \v 9 Wuribware̱ a kufwiiŋe‑o dɛɛ e̱ gye̱ ne̱ ɔ sa ne̱ bo̱ko̱ e̱ kɔɔre̱ ba gyi ke̱baŋse̱, ne̱ bo̱ko̱ mɔ, ɔ sa ke̱yaale̱ŋ fe̱yɛ bo̱ bo̱ kya alɔpo̱. \v 10 Bo̱ko̱ mɔ, Wuribware̱ a kufwiiŋe‑o e̱ sa bamo̱ ke̱yaale̱ŋ ne̱ bo̱ de ba waa akpe̱ŋe̱ye̱e̱tɔ. Bo̱ko̱ mɔ, ɔ sa ke̱yaale̱ŋ ne̱ bo̱ de ba tɔwe̱ ke̱tɔ ne̱ Wuribware̱ a lee bo̱ kaapo̱ bamo̱‑ɔ. Bo̱ko̱ mɔ, Wuribware̱ e̱ sa bamo̱ mò̱ kufwiiŋe fe̱yɛ bo̱ bo̱ pini fe̱yɛ Wuribware̱ a kufwiiŋe‑o bɛɛɛ kagyaa e̱ gye̱ ne̱ ka te ɔko̱ se̱. Bo̱ko̱ mɔ, ɔ sa bamo̱ ke̱yaale̱ŋ fe̱yɛ bo̱ sa se̱ŋsa ko̱ ne̱ bamo̱ fɔŋfɔŋ maa nu mò̱‑rɔ‑ɔ. Bo̱ko̱ mɔ, ɔ sa bamo̱ ke̱yaale̱ŋ fe̱yɛ bo̱ bo̱ kaapo̱ ane̱ŋ a se̱ŋsa‑ɔ kaase̱. \v 11 Wuribware̱ a kufwiiŋe‑o dɛɛ e̱ gye̱ ne̱ o de bamo̱ o suŋ asuŋ, ne̱ o ke ɔke̱maa mò̱ aketɔ ne̱ ɔ bo̱ waa asuŋ sa Wuribware̱‑ɔ. \s1 Kayo̱wɔre̱ a ke‑ro ke‑ro bwe̱e̱tɔ \p \v 12 N taa fe̱yɛ nyiŋkpasɛ kayo̱wɔre̱ a ke‑ro ke‑ro bwe̱e̱tɔ, amaa kamo̱ pɛɛɛ mɔ gye̱ kayo̱wɔre̱ ko̱ŋko̱‑ɔ dɛɛ ne̱e̱. Ane̱ŋ dɛɛ ne̱ Kristoo asɔre̱e̱‑ɔ a ke‑ro ke‑ro bwe̱e̱tɔ, amaa amo̱ pɛɛɛ mɔ gye̱ ako̱ŋko̱ ne̱e̱. \v 13 Ane̱ Kristoo awuye dɛɛ ne̱ saŋ ne̱ baa bɔ ane̱ asuu‑o, baa bɔ ane̱ bo̱ waa kayo̱wɔre̱ ko̱ŋko̱‑rɔ. A mo̱ŋ tiri fe̱yɛ ane̱ gye̱ Yudaa awuye bɛɛɛ ane̱ mo̱ŋ gye̱ Yudaa awuye, anya bɛɛɛ agyi, ane̱ a kɔɔre̱ Wuribware̱ a kufwiiŋe ko̱ŋko̱‑ɔ dɛɛ ne̱e̱ waa ane̱ ŋkpo̱nɔ‑rɔ. \p \v 14 Nyiŋkpasɛ kayo̱wɔre̱ mo̱ŋ gye̱ ko̱ko̱ŋko̱, kaa ke‑ro ke‑ro ne̱e̱. \v 15 Fe̱yɛ ke̱yaapapaa ya tɔwe̱ fe̱yɛ, “Mo̱ a mo̱ŋ gye̱ ke̱sare̱e̱‑ɔ se̱‑ɔ, mo̱ŋ tii kayo̱wɔre̱‑ɔ se̱,” e̱me̱ne̱ ne̱ mò̱ ko̱tɔwe̱ ane̱ŋ‑ɔ e̱ sa a a waa kase̱ŋtiŋ? \v 16 Bɛɛɛ ke̱se̱bɔ ya tɔwe̱ fe̱yɛ, “Mo̱ a mo̱ŋ gye̱ ke̱katɔ‑ɔ se̱‑ɔ, mo̱ŋ tii kayo̱wɔre̱‑ɔ se̱,” e̱me̱ne̱ ne̱ mò̱ ko̱tɔwe̱ ane̱ŋ‑ɔ e̱ sa a a waa kase̱ŋtiŋ? \v 17 Fe̱yɛ kayo̱wɔre̱‑ɔ pɛɛɛ gye̱ ke̱katɔ ne̱e̱‑ɔ, weetee e̱me̱ne̱ ne̱ ka waa a ka nu ke̱tɔ ke̱maa? Ne̱ kayo̱wɔre̱‑ɔ pɛɛɛ gye̱ ke̱se̱bɔ ne̱e̱, weetee e̱me̱ne̱ ne̱ ka waa a ka nu sɔ? \v 18 Amaa kase̱ŋtiŋ si Wuribware̱ ya ba kayo̱wɔre̱‑ɔ ke̱be̱gya ke̱maa bo̱ kye̱na kamo̱ kye̱nakpa mò̱ ke̱pre̱ se̱. \v 19-20 Kayo̱wɔre̱ ne̱ ka de ke̱be̱gya ko̱ŋko̱ wo̱re̱‑ɔ mo̱ŋ gye̱ kayo̱wɔre̱ ne̱e̱, amaa abe̱gya abe̱gya e̱ gye̱ ne̱ a tii abɛɛ se̱, ne̱ a waa kayo̱wɔre̱ mumwii. \v 21 Amo̱se̱ se̱‑ɔ, ke̱katɔ maa taare̱ a ke̱ tɔwe̱ gywii ke̱sare̱e̱ fe̱yɛ, “Fo̱ ase̱ŋ mo̱ŋ tiri mo̱.” Ne̱ kuŋu maa taare̱ a ke̱ tɔwe̱ gywii ayaapapaa fe̱yɛ, “Mo̱ne̱ ase̱ŋ mo̱ŋ tiri mo̱.” \p \v 22 Amo̱se̱‑ɔ fo̱ ya de̱e̱re̱, fo̱ i ŋu fe̱yɛ ane̱ maa taare̱ a ane̱ kye̱na, na ane̱ kayo̱wɔre̱ abe̱gya abe̱gya ne̱ a mo̱ŋ bo̱ le̱ŋ‑ɔ mo̱ŋ te ane̱ se̱. \v 23 Kase̱ŋtiŋ si kayo̱wɔre̱ abe̱gya abe̱gya amo̱ ne̱ ane̱ de̱e̱re̱ se̱ nɛɛnɛɛ. Ane̱ kayo̱wɔre̱ mfe̱ŋ ne̱ ipeere si a mo̱ŋ da kawu‑o ne̱ ane̱ i bu bwe̱e̱tɔ. \v 24 Amaa ane̱ kayo̱wɔre̱ mfe̱ŋ ne̱ a bo̱ daŋ ke̱de̱e̱re̱‑ɔ ase̱ŋ mo̱ŋ tiri ane̱ bwe̱e̱tɔ. Wuribware̱ a ba kayo̱wɔre̱ abe̱gya abe̱gya bo̱ kya abɛɛ se̱ kpa ko̱ se̱ ne̱e̱ fe̱yɛ ane̱ bu kayo̱wɔre̱ abe̱gya ko̱ ne̱ a mo̱ŋ bo̱ le̱ŋ‑ɔ bwe̱e̱tɔ. \v 25 Ɔɔ waa amo̱‑ɔ ne̱e̱ a kayo̱wɔre̱ nya waa kanɔ ko̱ŋko̱, na kayo̱wɔre̱ ke̱be̱gya ke̱maa nya de̱e̱re̱ kamo̱ bɛɛko̱ se̱. \v 26 Kayo̱wɔre̱ ke̱be̱gya ko̱ i ŋu ase̱ŋ, amɔ abe̱gya ne̱ a saŋ‑ɔ pɛɛɛ i ŋu ase̱ŋ ne̱e̱. Fe̱yɛ bamo̱ ya kyo̱rɔ kayo̱wɔre̱‑ɔ ke̱be̱gya ko̱, amɔ abe̱gya ne̱ aa saŋ‑ɔ pɛɛɛ akatɔ a gyi. \p \v 27 Ane̱ŋ dɛɛ ne̱ mo̱ne̱ du‑o ne̱e̱. Mo̱ne̱ pɛɛɛ a tii abɛɛ se̱ mo̱ne̱ gye̱ Kristoo kayo̱wɔre̱ ne̱e̱, ne̱ ɔke̱maa gye̱ kamo̱ ke̱be̱gya ko̱. Ane̱ŋ a kayo̱wɔre̱‑ɔ e̱ gye̱ asɔre̱e̱‑ɔ. \v 28 Asɔre̱e̱‑rɔ Wuribware̱ a lee ase̱sɛ bo̱ gya abɛɛ se̱ nɛɛnɛɛ ne̱e̱. Bamo̱ ne̱ bo̱ gye̱ ŋkpɛɛ‑ɔ e̱ gye̱ mò̱ ayaa‑rɔ aye̱re̱po̱, bamo̱ ne̱ bo̱ gya se̱ nyɔse̱po̱‑ɔ e̱ gye̱ akyaamɛɛ, asase̱po̱‑ɔ e̱ gye̱ akaapo̱po̱, bo̱ko̱ mɔ e̱ gye̱ bamo̱ ne̱ ba waa akpe̱ŋe̱ye̱e̱tɔ‑ɔ, bo̱ko̱ mɔ e̱ gye̱ bamo̱ ne̱ ba kya alɔpo̱‑ɔ, bo̱ko̱ mɔ e̱ gye̱ bamo̱ ne̱ ba kya bo̱ko̱‑rɔ‑ɔ, bo̱ko̱ mɔ e̱ gye̱ bamo̱ ne̱ ba de̱e̱re̱ ase̱ŋ ne̱ a bo̱ asɔre̱e̱‑rɔ se̱ kake ke̱maa‑ɔ, bo̱ko̱ mɔ e̱ gye̱ bamo̱ ne̱ bo̱ de ke̱yaale̱ŋ a bo̱ sa se̱ŋsa ko̱ ne̱ bamo̱ fɔŋfɔŋ maa nu mò̱‑rɔ‑ɔ. \v 29-30 N gye̱ ɔke̱maa e̱ gye̱ mò̱ ayaa‑rɔ aye̱re̱po̱ bɛɛɛ mò̱ kyaamɛɛ bɛɛɛ mò̱ ɔkaapo̱po̱. N gye̱ ɔke̱maa e̱ gye̱ ne̱ ɔ taare̱ a ɔ waa akpe̱ŋe̱ye̱e̱tɔ, bɛɛɛ ɔ kya alɔpo̱, bɛɛɛ ɔ sa se̱ŋsa ko̱ ne̱ mò̱ fɔŋfɔŋ maa nu mò̱‑rɔ‑ɔ. N gye̱ ɔke̱maa e̱ gye̱ ne̱ ɔ taare̱ a ɔ kaapo̱ ane̱ŋ a se̱ŋsa‑ɔ kaase̱. \v 31 Amo̱ e̱ gye̱ ane̱ŋ gbaa ooo, a bware fe̱yɛ ɔke̱maa ko̱re̱ Wuribware̱ a kufwiiŋe‑o fe̱yɛ ɔ sa mò̱ aketɔ mɔ‑rɔ ke̱mo̱ ne̱ ki tiri bwe̱e̱tɔ‑ɔ. \p Mbe̱yɔmɔ mo̱ e̱ kpa a ŋ kaapo̱ mo̱ne̱ ke̱tɔ ne̱ ke̱ bo̱ daŋ ko̱ kyɔ amo̱ pɛɛɛ‑ɔ. \c 13 \s1 Ane̱ŋ ne̱ ane̱ kpa abɛɛ‑ɔ \q1 \v 1 Hare̱e̱ mo̱ i de ke̱yaale̱ŋ e̱se̱ŋsa ke̱sa‑rɔ ne̱ a gye̱ ase̱sɛ lee, \q2 bɛɛɛ Wuribware̱ mbɔɔ ne̱ bo̱ bo̱ so̱so̱‑ɔ lee ne̱e̱ ooo, \q1 ne̱ mo̱ e̱ ma kpa mo̱ bɛɛko̱ ase̱ŋ, \q2 n du ne̱e̱ fe̱yɛ aŋko̱re̱ kpaŋkpaŋ ne̱ o de e̱lawo̱‑ɔ. \q1 \v 2 Mo̱ i de ke̱yaale̱ŋ a m bo̱ tɔwe̱ \q2 ke̱tɔ ne̱ Wuribware̱ a lee bo̱ kaapo̱ mo̱‑ɔ, \q1 ne̱ mo̱ i nu atɔ ne̱ Wuribware̱ a taa \q2 bo̱ kwe̱e̱rɔ bo̱ko̱ se̱‑ɔ kaase̱, \q1 ne̱ mo̱ ko̱kɔɔre̱gyi kyɔ, hare̱e̱ gbaa \q2 mo̱ e̱ taare̱ a n sa a ke̱be̱e̱ \q2 ko̱so̱ le̱e̱ mfe̱ŋ ne̱ ke̱ dɛɛ ke̱ ye̱re̱‑ɔ, \q1 ne̱ mo̱ e̱ ma kpa mo̱ bɛɛko̱ ase̱ŋ, \q2 amo̱ fe̱raa mo̱ŋ gye̱ sɛye̱. \q1 \v 3 Hare̱e̱ gbaa mo̱ ya swii mo̱ ate̱tɔmo̱ŋta \q2 pɛɛɛ bo̱ ke atiripo̱, \q1 bɛɛɛ mo̱ a sa ne̱ baa kywɛɛ mo̱ de̱e̱kpa‑rɔ mɔɔ, \q2 amo̱ fe̱raa mo̱ŋ nya sɛye̱. \q1 \v 4 Ɔke̱maa ne̱ ɔ kpa mò̱ bɛɛko̱ ase̱ŋ‑ɔ \q2 de kanyite, ne̱ ɔ be̱e̱ o bware. \q1 Ɔ maa ka ko̱kwe̱e̱, \q2 ne̱ ɔ be̱e̱ ɔ maa kaapo̱ mò̱ e̱ye̱e̱. \q1 \v 5 Ɔ mo̱ŋ de akatɔle̱ŋ, \q2 ne̱ ɔ be̱e̱ ɔ maa saare̱ bo̱ko̱. \q1 Ɔ maa ye̱re̱ bo̱ko̱ fe̱yɛ bo̱ waa ke̱tɔ ne̱ ɔ kpa‑ɔ. \q2 Mò̱ duŋ maa fwii, ne̱ ɔ mo̱ŋ de ɔko̱ do̱ŋdaa. \q1 \v 6 A mo̱ŋ bo̱ mò̱ kɔne̱ fe̱yɛ se̱sɛ a waa bɔye̱‑ɔ, \q2 amaa se̱sɛ ya waa itimaa fe̱raa, a bo̱ mò̱ kɔne̱. \q1 \v 7 Ɔke̱maa ne̱ ɔ kpa mò̱ bɛɛko̱ ase̱ŋ‑ɔ \q2 i nyite mò̱ ke̱tɔ ke̱maa‑rɔ. \q2 Ɔ kɔɔre̱ mò̱ bɛɛko̱ o gyi atɔ ke̱maa‑rɔ. \q1 O de mò̱ te̱maa‑rɔ fe̱yɛ mò̱ bɛɛko̱ ma waa \q2 ke̱tɔ ne̱ ke̱ mo̱ŋ bo̱ daŋ‑ɔ, \q2 ne̱ mò̱ kanyite‑o mo̱ŋ de kɛɛ. \q1 \v 8 Ke̱kpa maa lo̱we̱, ke̱kpa mo̱ŋ de kɛɛ. \q1 Amaa ke̱yaale̱ŋ ne̱ bo̱ de ba tɔwe̱ \q2 ke̱tɔ ne̱ Wuribware̱ a lee bo̱ kaapo̱ bamo̱‑ɔ, \q1 na ke̱yaale̱ŋ ne̱ bo̱ de ba sa se̱ŋsa ko̱ \q2 ne̱ bamo̱ fɔŋfɔŋ maa nu mò̱‑rɔ‑ɔ e̱ gye̱ kɛɛ. \q1 Ane̱ kanyiase̱ŋ pɛɛɛ e̱ kyo̱ŋ. \q1 \v 9 Ane̱ maa taare̱ a ane̱ gyii ke̱tɔ ke̱maa mbe̱yɔmɔ. \q2 Ane̱ maa taare̱ a ane̱ tɔwe̱ ke̱tɔ ne̱ ke̱ e̱ ba‑ɔ pɛɛɛ. \q1 \v 10 Amaa kake nsiŋ ne̱ ane̱ i ŋu mò̱ \q2 ne̱ ɔ bo̱ daŋ ɔ kyo̱ŋ ke̱tɔ ke̱maa‑ɔ ke̱ba‑ɔ, \q1 kake nsiŋ amo̱ ke̱tɔ ke̱maa \q2 ne̱ ke̱ mo̱ŋ bo̱ daŋ kyɛɛkyɛɛ‑ɔ e̱ lo̱we̱. \q1 \v 11 Mo̱ a gye̱ keegyi‑o, mo̱ se̱ŋsa na mo̱ mfɛɛre̱ \q2 na ane̱ŋ ne̱ mo̱ e̱ fa m bɔ atɔ se̱‑ɔ \q2 gye̱ keegyi lee ne̱e̱, \q1 amaa mo̱ a bo̱ kii ke̱yaafɔre̱‑ɔ, \q2 mo̱ a yɔwe̱ ayaagyise̱ŋ‑ɔ. \q1 \v 12 Kaye̱ mɔ‑rɔ atɔ du ne̱e̱ fe̱yɛ mbo̱re̱ŋ‑ɔ. \q2 A du ne̱e̱ fe̱yɛ ane̱ a de̱e̱re̱ diki \q2 ne̱ ɔ mo̱ŋ ke̱e̱‑rɔ nɛɛnɛɛ‑ɔ. \q1 Amaa kake nsiŋ ne̱ Yeesuu e̱ ba‑ɔ, \q2 ane̱ i ŋu mò̱ akatɔ‑rɔ. \q1 Ke̱tɔ ne̱ ŋ nyi mbe̱yɔmɔ‑ɔ gye̱ kafwe̱e̱ ko̱ ne̱e̱. \q2 Amaa kake nsi amo̱‑ɔ mo̱ i gyii ke̱tɔ ke̱maa, \q2 fe̱yɛ ane̱ŋ ne̱ Wuribware̱ nyi mo̱ mbe̱yɔmɔ‑ɔ. \q1 \v 13 Aketɔ pɛɛɛ e̱ kyo̱ŋ, amɔ aketɔ asa kpeŋ, \q2 amo̱ e̱ gye̱ ko̱kɔɔre̱gyi na te̱maa na ke̱kpa. \q1 Amaa amo̱ asa‑rɔ, \q2 ke̱mo̱ ne̱ ke̱ gye̱ bre̱sɛ‑ɔ e̱ gye̱ ke̱kpa. \c 14 \s1 E̱se̱ŋsa ne̱ ɔko̱ maa nu kaase̱‑ɔ \p \v 1 Amo̱se̱ se̱‑ɔ, mo̱ e̱ kpa fe̱yɛ mo̱nꞌ le̱ŋ e̱ye̱e̱ keŋkeŋ, na mo̱nꞌ nya ke̱kpa mo̱ne̱ ŋkpo̱nɔ‑rɔ. Amaa ke̱tɔ ne̱ ki tii si, ne̱ mo̱nꞌ buwi kpa‑ɔ e̱ gye̱ aketɔ ne̱ a le̱e̱ Wuribware̱ a kufwiiŋe‑o ase̱‑ɔ. Ke̱yaale̱ŋ ne̱ mo̱nꞌ buwi kpa aketɔ‑rɔ pɛɛɛ e̱ gye̱ aketɔ ne̱ bo̱ de ba tɔwe̱ ke̱tɔ ne̱ Wuribware̱ e̱ kpa a o lee bo̱ kaapo̱ ase̱sɛ‑ɔ. \v 2 Ɔko̱ ne̱ ɔ sa se̱ŋsa ko̱ ne̱ ɔ maa nu mò̱‑rɔ‑ɔ maa sa o gywii ase̱sɛ ne̱e̱. Ɔ sa o gywii Wuribware̱ ne̱e̱. Ɔko̱ maa nu ke̱tɔ ne̱ ɔ tɔwe̱‑ɔ kaase̱. Ɔ tɔwe̱ ase̱ŋ kwe̱e̱rɔsɛ ne̱ aa le̱e̱ Wuribware̱ a kufwiiŋe‑o ase̱‑ɔ ne̱e̱, amaa ɔ maa nu amo̱ kaase̱. \v 3 Amaa ɔko̱ ne̱ ɔ tɔwe̱ ke̱tɔ ne̱ Wuribware̱ a lee bo̱ kaapo̱ mò̱‑ɔ e̱ tɔwe̱ ke̱tɔ ne̱ oo ŋu‑o o gywii ase̱sɛ ne̱e̱. Ne̱ a kya bamo̱‑rɔ, ne̱ ba kɔɔre̱ ba gyi bwe̱e̱tɔ, ne̱ a sa bamo̱ ŋkpo̱nɔkya. \v 4 Ɔko̱ ne̱ ɔ sa se̱ŋsa ko̱ ne̱ mò̱ fɔŋfɔŋ maa nu mò̱‑rɔ‑ɔ e̱ kya mò̱ wo̱re̱ e̱ye̱e̱‑rɔ ne̱e̱. Amaa ɔko̱ ne̱ ɔ tɔwe̱ abware̱se̱ŋ‑ɔ e̱ kya mò̱ bɛɛko̱‑ana asɔre̱e̱ agyi‑ro ne̱e̱. \v 5 Mo̱ e̱ yo̱rɔwe̱ fe̱yɛ mo̱ne̱ ɔke̱maa taare̱ sa se̱ŋsa ko̱ ne̱ mò̱ fɔŋfɔŋ maa nu mò̱‑rɔ‑ɔ. Amaa a bware fe̱yɛ mo̱ne̱ de ke̱yaale̱ŋ ne̱ bo̱ de ba tɔwe̱ ke̱tɔ ne̱ Wuribware̱ a lee bo̱ kaapo̱ bamo̱‑ɔ. Ɔko̱ ne̱ ɔ tɔwe̱ ke̱tɔ ne̱ Wuribware̱ a lee bo̱ kaapo̱ mò̱‑ɔ kyɔ ɔko̱ ne̱ ɔ sa se̱ŋsa ko̱ ne̱ mò̱ fɔŋfɔŋ maa nu mò̱‑rɔ‑ɔ, amɔ Wuribware̱ a be̱e̱ sa mò̱ ke̱yaale̱ŋ fe̱yɛ ɔ bo̱ kaapo̱ ke̱tɔ ne̱ mò̱ fɔŋfɔŋ e̱ tɔwe̱‑ɔ‑rɔ gywii ase̱sɛ. Mò̱ e̱ taare̱ a ɔ waa amo̱ fe̱raa, ɔ kya mò̱ bɛɛko̱‑ana asɔre̱e̱ agyi‑o‑ro. \p \v 6 Mbe̱yɔmɔ, mo̱ ko̱so̱bɛɛ‑ana, mo̱ ya ba mo̱ne̱ ase̱, ne̱ mo̱ e̱ sa se̱ŋsa ko̱ ne̱ mo̱ fɔŋfɔŋ maa nu mò̱‑rɔ‑ɔ mo̱ i gywii mo̱ne̱, ntɔ to̱nɔ gbaa ne̱ mo̱ne̱ e̱ nya a mo̱nꞌ le̱e̱ mo̱ ase̱? A maa taare̱ a a sa mo̱ne̱ sɛye̱ pɛɛɛ, amɔ mo̱ a tɔwe̱ ke̱tɔ ne̱ Wuribware̱ a lee bo̱ kaapo̱ mo̱‑ɔ, bɛɛɛ mo̱ a ba kanyiase̱ŋ ne̱ ɔɔ sa mo̱‑ɔ bo̱ kaapo̱ mo̱ne̱ abware̱se̱ŋ‑ɔ. \v 7 Mo̱nꞌ sa a ane̱ taa fe̱yɛ ate̱tɔmo̱ŋta ne̱ a mo̱ŋ de ŋkpa‑ɔ fe̱yɛ ko̱kɔye̱tiŋ bɛɛɛ kabe̱re̱ mfaanɛɛ. Bamo̱ e̱ mo̱ŋ da ko̱kɔye̱tiŋ‑o si nɛɛnɛɛ, nsɛ e̱ gye̱ ne̱ ɔ taare̱ a o pini fe̱yɛ kiliŋ mɔ ne̱ bo̱ de ke̱mo̱ ba waa‑ɔ ne̱e̱? \v 8 Ane̱ŋ dɛɛ ne̱ ɔko̱ ne̱ ɔ fo̱re̱ ke̱naa‑rɔ kabe̱re̱‑ɔ e̱ mo̱ŋ fo̱re̱ kamo̱ nɛɛnɛɛ, e̱me̱ne̱ ne̱ ɔko̱ mɔ e̱ waa na o nu kaase̱ waa siraa na ɔ yɔ ke̱naa‑ɔ‑rɔ‑ɔ ne̱e̱? \v 9 Ane̱ŋ dɛɛ ne̱ mo̱ne̱ gbaa mo̱ne̱ du. Mo̱ne̱ ya sa se̱ŋsa ko̱ ne̱ mo̱ne̱ fɔŋfɔŋ maa nu mò̱‑rɔ‑ɔ, e̱me̱ne̱ ne̱ ba waa a bo̱ nu ase̱ŋ ne̱ mo̱ne̱ e̱ tɔwe̱‑ɔ kaase̱? Mo̱ne̱ gye̱ ne̱ mo̱ne̱ e̱ sa se̱ŋsa mo̱ne̱ i gywii afwii ne̱e̱. \v 10 Mo̱ e̱ kɔɔre̱ a n gyi fe̱yɛ e̱se̱ŋsa bwe̱e̱tɔ bo̱ kaye̱ mɔ‑rɔ, ne̱ e̱mo̱ pɛɛɛ de kaase̱. \v 11 Amaa mo̱ e̱ ma nu ɔko̱ se̱ŋsa, mo̱ aa mò̱ a kii afɔ abɛɛ ase̱ ne̱e̱. \v 12 Ane̱ŋ dɛɛ ne̱ a du mo̱ne̱ gbaa mo̱ne̱ ase̱. Mo̱ne̱ a de wɔre̱ fe̱yɛ mo̱ne̱ e̱ nya aketɔ e̱wo̱re̱se̱ e̱wo̱re̱se̱ a mo̱nꞌ le̱e̱ Wuribware̱ a kufwiiŋe‑o ase̱‑ɔ, mo̱nꞌ buwi kpa amo̱ ne̱ a kya asɔre̱e̱ agyi‑o‑ro, na bo̱ nya ko̱kɔɔre̱gyi bwe̱e̱tɔ‑ɔ. \v 13 Amo̱se̱ se̱‑ɔ, ɔko̱ ne̱ ɔ sa se̱ŋsa ko̱ ne̱ mò̱ fɔŋfɔŋ maa nu mò̱‑rɔ‑ɔ ko̱re̱ Wuribware̱ fe̱yɛ ɔ sa mò̱ ke̱yaale̱ŋ, na ɔ bo̱ kaapo̱ ke̱tɔ ne̱ ɔ tɔwe̱‑ɔ kaase̱. \v 14 Mo̱ ya ba se̱ŋsa ne̱ ma nu mò̱‑rɔ‑ɔ bo̱ ko̱re̱ ke̱bware̱ko̱re̱, mo̱ e̱ ko̱re̱ ke̱bware̱ko̱re̱ mo̱ kakpo̱nɔ‑rɔ wo̱re̱ ne̱e̱. Amaa mo̱ mfɛɛre̱‑rɔ fe̱raa sɛye̱ mo̱ŋ te‑ro. \v 15 Nte̱tɔ ne̱ ŋ waa? Mo̱ e̱ ba mo̱ kakpo̱nɔ na mo̱ mfɛɛre̱ a m bo̱ ko̱re̱ ke̱bware̱ko̱re̱, na m ba mo̱ kakpo̱nɔ na mo̱ mfɛɛre̱ bo̱ waa iliŋ. \v 16 Fo̱ ya ko̱re̱ ke̱bware̱ko̱re̱ se̱ŋsa ko̱ ne̱ mo̱ne̱ maa nu mò̱‑rɔ‑ɔ, ne̱ fo̱ ya sa Wuribware̱ aŋsɛ, e̱me̱ne̱ ne̱ fo̱ bɛɛko̱‑ana asɔre̱e̱ agyi ne̱ fo̱ aa bamo̱ i suŋ‑o e̱ waa a bo̱ ŋu tɔwe̱ fe̱yɛ “Amɛye̱” we̱e̱ ase̱ŋ ne̱ fo̱ a tɔwe̱‑ɔ se̱? Kpa ko̱ mo̱ŋ bo̱‑rɔ ne̱ ba taare̱ a bo̱ ye̱re̱ mò̱ se̱ gyii ke̱mo̱ ne̱ fo̱ e̱ tɔwe̱ amo̱‑ɔ. \v 17 Hare̱e̱ gbaa fo̱ ya ko̱re̱ ke̱bware̱ko̱re̱, ne̱ fo̱ a sa aŋsɛ nɛɛnɛɛ, fo̱ se̱ŋsa‑ɔ mo̱ŋ kya fo̱ bɛɛko̱‑ana asɔre̱e̱ agyi‑o‑ro. \p \v 18 Mo̱ e̱ sa Wuribware̱ aŋsɛ fe̱yɛ mo̱ e̱ sa se̱ŋsa ko̱ ne̱ mo̱ fɔŋfɔŋ maa nu mò̱‑rɔ‑ɔ iluwi bwe̱e̱tɔ n kyɔ mo̱ne̱ ɔke̱maa. \v 19 Amaa mo̱ ya ba asɔre̱e̱‑rɔ bo̱ tɔwe̱ ase̱ŋkpare̱gyi anuu le̱e̱ mo̱ mfɛɛre̱‑rɔ bo̱ kaapo̱ mo̱ne̱ atɔ, a bɔ fe̱yɛ mo̱ a sa ase̱ŋkpare̱gyi ŋkpe̱ŋ kanɔ ŋko̱ ne̱ mo̱ aa mo̱ne̱ maa nu mò̱‑rɔ‑ɔ. \v 20 Amo̱se̱ se̱‑ɔ mo̱ ko̱so̱bɛɛ‑ana, mo̱ne̱ ma lɛɛ fa ase̱ŋ amo̱ mfɛɛre̱ fe̱yɛ mo̱ne̱ a gye̱ ŋyaagyi‑o, amaa mo̱nꞌ sa a mo̱ne̱ kanyiase̱ŋ waa fe̱yɛ abre̱sɛ lee‑o. Amo̱‑ɔ pɛɛɛ gbaa ooo, mo̱nꞌ sa a mo̱ne̱ ke̱fa mfɛɛre̱ bɔye̱ waa kafwe̱e̱ fe̱yɛ ŋyaagyi ngyingyii lee‑o. \v 21 Abware̱se̱ŋ wo̱re̱‑ɔ‑rɔ, baa kyo̱rɛɛ fe̱yɛ, \b \q1 “Wuribware̱ yɛ, ‘Mo̱ e̱ sa a afɔ ne̱ ba le̱e̱ ke̱fɔ‑ɔ \q2 ba bamo̱ fɔŋfɔŋ se̱ŋsa bo̱ tɔwe̱ mo̱ ase̱ŋ gywii mo̱ ase̱sɛ. \q2 Amo̱‑ɔ pɛɛɛ gbaa ooo, bo̱ maa nu mo̱ ase̱ŋ.’ ”\f * \fr 14:21 \ft Isaya 28.11-12. \f* \b \p \v 22 Amo̱‑ɔ e̱ kaapo̱ ne̱e̱ fe̱yɛ Wuribware̱ de bamo̱ ne̱ ba sa se̱ŋsa ne̱ ɔko̱ maa nu kaase̱‑ɔ o yii bamo̱ ne̱ baa kine kunu Wuribware̱ ase̱ŋ‑ɔ se̱. Amaa Wuribware̱ de bamo̱ ne̱ ba tɔwe̱ ke̱tɔ ne̱ Wuribware̱ a lee bo̱ kaapo̱ bamo̱‑ɔ ɔ kya bamo̱ ne̱ ba kɔɔre̱ ba gyi‑o‑ro. \v 23 Amaa mo̱ne̱ asɔre̱e̱ agyi ya gyaŋŋe̱ mo̱ne̱ e̱ waa asɔre̱e̱, ne̱ mo̱ne̱ pɛɛɛ e̱ sa e̱se̱ŋsa ne̱ mo̱ne̱ ɔko̱ maa nu e̱mo̱‑rɔ‑ɔ, ne̱ ɔko̱ ne̱ ɔ mo̱ŋ gye̱ asɔre̱e̱ kigyi‑o ya bo̱ lweero, ne̱ o nu ane̱ŋ ne̱ mo̱ne̱ e̱ sa e̱se̱ŋsa ne̱ mo̱ne̱ maa nu e̱mo̱‑rɔ‑ɔ, ɔ maa fa fe̱yɛ mo̱ne̱ pɛɛɛ e̱ lɔ e̱bo̱ŋ ne̱e̱ e̱e̱e̱? \v 24 Amaa ne̱ mo̱ne̱ ɔke̱maa e̱ tɔwe̱ ke̱tɔ ne̱ Wuribware̱ a lee bo̱ kaapo̱ mo̱ne̱‑ɔ, ne̱ ɔko̱ ne̱ ɔ mo̱ŋ gye̱ asɔre̱e̱ kigyi‑o ya lweero, ne̱ o nu ke̱tɔ ne̱ mo̱ne̱ e̱ tɔwe̱‑ɔ kaase̱, mo̱ne̱ ase̱ŋkpare̱gyi e̱ kaapo̱ mò̱ fe̱yɛ ɔ gye̱ e̱bɔye̱ ɔwaapo̱ ne̱e̱. Na ke̱tɔ ne̱ ɔke̱maa e̱ tɔwe̱‑ɔ sa a o nu mò̱ e̱ye̱e̱, na o ŋu mò̱ bɔye̱ ne̱ ɔɔ waa‑ɔ. \v 25 Na mò̱ mfɛɛre̱ ne̱ ŋ kwe̱e̱rɔ‑ɔ lee mmo̱ e̱ye̱e̱ kawu. Na o kpuni aŋurii suŋ Wuribware̱, ŋkee o lee kanɔ‑rɔ a ɔ tɔwe̱ fe̱yɛ, “Kase̱ŋtiŋ si Wuribware̱ bo̱ mo̱ne̱ ase̱ mfe̱e̱.” \p \v 26 Amo̱se̱ se̱‑ɔ mo̱ ko̱so̱bɛɛ‑ana, e̱me̱ne̱ ne̱ n tɔwe̱? Mo̱ne̱ ya gyaŋŋe̱ a mo̱nꞌ waa asɔre̱e̱, mo̱nꞌ waa ke̱tɔ ke̱maa ne̱ ke̱ e̱ sa a mo̱ne̱ pɛɛɛ nya kya abɛɛ‑rɔ, na mo̱ne̱ ko̱kɔɔre̱gyi nya waa ko̱kyɔ‑ɔ. Nyiŋkpasɛ ko̱ de kiliŋ, ne̱ ɔko̱ mɔ de ko̱tɔko̱ a ɔ kaapo̱. Ɔko̱ mɔ, Wuribware̱ a lee mò̱ mfɛɛre̱ bo̱ kaapo̱ mò̱ fe̱yɛ ɔ tɔwe̱ gywii ase̱sɛ. Ɔko̱ mɔ, ɔɔ waa siraa fe̱yɛ ɔ sa se̱ŋsa ko̱ ne̱ mò̱ fɔŋfɔŋ maa nu mò̱‑rɔ‑ɔ. Ɔko̱ mɔ, ɔɔ waa siraa fe̱yɛ ɔ kaapo̱ ane̱ŋ a se̱ŋsa‑ɔ‑rɔ. \v 27 Fe̱yɛ ase̱sɛ ko̱ e̱ kpa a bo̱ sa se̱ŋsa ne̱ bamo̱ ɔko̱ maa nu mò̱‑rɔ‑ɔ, mo̱nꞌ sa a ase̱sɛ anyɔ bɛɛɛ bo̱ ma kyo̱ŋ asa, na bo̱ sa se̱ŋsa. Amaa bamo̱ pɛɛɛ ma kaŋ kpo̱ra sa se̱ŋsa. \v 28 Na mo̱nꞌ sa a ɔbɛɛ ko̱ŋko̱ kaapo̱ ane̱ŋ a se̱ŋsa‑ɔ‑rɔ. Amaa ne̱ ɔko̱ e̱ mo̱ŋ bo̱‑rɔ a ɔ kaapo̱ e̱se̱ŋsa‑ɔ kaase̱, amo̱ fe̱raa bamo̱ ne̱ ba kpa a bo̱ sa ane̱ŋ a e̱se̱ŋsa‑ɔ waa diŋŋ, na bo̱ sa se̱ŋsa bamo̱ ŋkpo̱nɔ‑rɔ gywii Wuribware̱. \p \v 29 Bamo̱ ne̱ Wuribware̱ a lee mò̱ mfɛɛre̱ bo̱ kaapo̱‑ɔ fe̱raa, mo̱nꞌ sa a abɛɛ anyɔ bɛɛɛ asa wo̱re̱ sa se̱ŋsa, na mo̱nꞌ sa a bamo̱ ne̱ baa saŋ‑ɔ de̱e̱re̱ bamo̱ ase̱ŋkpare̱gyi‑ro nɛɛnɛɛ. \v 30 Ne̱ saŋ amo̱ Wuribware̱ ya lee ko̱tɔko̱ bo̱ kaapo̱ ɔko̱ ne̱ o te o nu ase̱ŋ‑ɔ, mo̱nꞌ sa a mò̱ ne̱ ɔ sa se̱ŋsa‑ɔ laatɔ, pwɛɛ na mò̱ ne̱ o te‑o ko̱so̱ sa se̱ŋsa. \v 31 Mo̱ne̱ pɛɛɛ de kpa fe̱yɛ mo̱nꞌ de̱e̱ tɔwe̱ ke̱tɔ ne̱ Wuribware̱ a lee bo̱ kaapo̱ mo̱ne̱ ɔke̱maa‑ɔ, na mo̱nꞌ kaapo̱ abɛɛ Wuribware̱ ase̱ŋ, na mo̱nꞌ waa abɛɛ wɔre̱, amaa mo̱nꞌ waa amo̱‑ɔ ke̱gyase̱ ke̱gyase̱. \v 32 Bamo̱ ne̱ ba tɔwe̱ ke̱tɔ ne̱ Wuribware̱ a lee bo̱ kaapo̱ bamo̱‑ɔ de ke̱yaale̱ŋ fe̱yɛ bo̱ yɔwe̱ bamo̱ fɔŋfɔŋ e̱se̱ŋsa. \v 33 A le̱e̱ fe̱yɛ Wuribware̱ maa kpa ase̱ŋ, amɔ kaye̱e̱yuri. \p \v 34 Akye̱e̱ waa diŋŋ asɔre̱e̱‑rɔ. Mfaanɛɛ ne̱ a kyɔ a du asɔre̱e̱‑ɔ pɛɛɛ‑rɔ mfe̱ŋ ne̱ Wuribware̱ ase̱sɛ e̱ gyaŋŋe̱‑ɔ. Fe̱yɛ ane̱ŋ ne̱ Yudaa awuye a mbraa‑ɔ e̱ tɔwe̱‑ɔ, bo̱ mo̱ŋ de kpa fe̱yɛ bo̱ sa se̱ŋsa asɔre̱e̱‑rɔ. Akye̱e̱ bo̱ asɔre̱e̱‑ɔ kaase̱ ne̱e̱. \v 35 Amaa ko̱tɔko̱ e̱ bo̱‑rɔ ne̱ ɔkye̱e̱ e̱ kpa a o bise, mo̱nꞌ sa a o gywii, na bamo̱ ya yɔ pe̱, na o bise mò̱ kuri. A de ipeere fe̱yɛ ɔkye̱e̱ a sa se̱ŋsa asɔre̱e̱‑rɔ. \p \v 36 E̱me̱ne̱ aaa? Mo̱ne̱ Korintoo awuye yɛ abware̱se̱ŋ a le̱e̱ mo̱ne̱ ase̱ ne̱e̱ e̱e̱e̱? Mo̱ne̱ wo̱re̱ ne̱ Wuribware̱ a taa mò̱ ase̱ŋ‑ɔ bo̱ sa aaa? \v 37 Ɔko̱ ne̱ ɔ tɔwe̱ fe̱yɛ o de ke̱yaale̱ŋ a ɔ tɔwe̱ ke̱tɔ ne̱ Wuribware̱ a lee bo̱ kaapo̱ mò̱‑ɔ, bɛɛɛ ɔ yɛ Wuribware̱ a kufwiiŋe‑o gya mò̱ kamɛɛ‑ɔ, mo̱nꞌ sa a o sure si fe̱yɛ ke̱tɔ ne̱ mo̱ e̱ kyo̱rɛɛ mo̱ e̱ kyo̱ŋwe̱ mo̱ne̱‑ɔ gye̱ mbraa ne̱ ŋ ya le̱e̱ ane̱ nyaŋpe̱ ase̱‑ɔ ne̱e̱. \v 38 Amaa ne̱ ɔko̱ e̱ ma sure ase̱ŋ ne̱ mo̱ a tɔwe̱‑ɔ se̱, amo̱ fe̱raa mo̱nꞌ yɔwe̱ mò̱ ase̱ŋ sa mò̱. \p \v 39 Amo̱se̱ se̱‑ɔ, mo̱ ko̱so̱bɛɛ‑ana, katiŋ e̱ gye̱ fe̱yɛ mo̱nꞌ ko̱kɔse̱ nya ke̱yaale̱ŋ bo̱ tɔwe̱ ke̱tɔ ne̱ Wuribware̱ e̱ kpa a o lee bo̱ kaapo̱‑ɔ. Amaa mo̱ne̱ maa tii ɔko̱ kpa fe̱yɛ ɔ ma sa se̱ŋsa ko̱ ne̱ mò̱ fɔŋfɔŋ maa nu mò̱‑rɔ‑ɔ. \v 40 Amaa mo̱nꞌ waa ke̱tɔ ke̱maa nɛɛnɛɛ na kpa timaa si. \c 15 \s1 Kristoo kikyiŋŋi lee lowi‑ro ase̱ŋ \p \v 1 Mbe̱yɔmɔ mo̱ ko̱so̱bɛɛ‑ana, mo̱ e̱ kpa a ŋ nyiŋŋi mo̱ne̱ Yeesuu Kristoo kuŋu si ase̱ŋ timaa ne̱ mo̱ a bo̱ tɔwe̱ gywii mo̱ne̱‑ɔ se̱, ane̱ŋ a ase̱ŋ timaa ne̱ mo̱ne̱ a kɔɔre̱ gyi, ne̱ mo̱ne̱ a sure amo̱ se̱, ne̱ mo̱ne̱ a kra amo̱‑rɔ‑ɔ. \v 2 Mo̱ne̱ ya de̱e̱ kra ase̱ŋ timaa mɔ dɛɛ‑rɔ, Wuribware̱ e̱ de̱e̱ mo̱rɔwe̱ mo̱ne̱, amɔ mo̱ne̱ ko̱kɔɔre̱ amo̱ gyi mo̱ŋ waa sɛye̱ mo̱ne̱ ŋkpo̱nɔ‑rɔ fe̱raa. \p \v 3 Atɔ ne̱ bo̱ko̱ a kaapo̱ mo̱‑ɔ dɛɛ ne̱ mo̱‑ɔ mo̱ a kaapo̱ mo̱ne̱‑ɔ. Atɔ ke̱kaapo̱ ne̱ a tiri bwe̱e̱tɔ‑ɔ e̱ gye̱ fe̱yɛ Kristoo a wu ne̱e̱ a ɔ taare̱ kpɛɛ ane̱ e̱bɔye̱ bo̱ twe̱e̱, fe̱yɛ ane̱ŋ dɛɛ ne̱ baa tɔwe̱ abware̱se̱ŋ wo̱re̱‑ɔ‑rɔ‑ɔ. \v 4 Ke̱mo̱ ne̱ ke̱ gye̱ ke̱nyɔse̱po̱‑ɔ e̱ gye̱ fe̱yɛ baa pure mò̱, ne̱ kake sase̱po̱‑ɔ ne̱ Wuribware̱ a kyiŋŋi mò̱ le̱e̱ lowi‑ro, fe̱yɛ ane̱ŋ dɛɛ ne̱ baa tɔwe̱ abware̱se̱ŋ wo̱re̱‑ɔ‑rɔ‑ɔ. \v 5 Amo̱ kamɛɛ‑rɔ ne̱ Kristoo a lee mò̱ e̱ye̱e̱ bo̱ kaapo̱ Peetroo, ne̱ ɔɔ be̱e̱ lee mò̱ e̱ye̱e̱ bo̱ kaapo̱ mò̱ ayaa‑rɔ aye̱re̱po̱ kudu anyɔ‑ɔ. \v 6 Ne̱ oo lee mò̱ e̱ye̱e̱ bo̱ kaapo̱ mò̱ agyase̱po̱ alafa anuu saŋ ko̱ŋko̱. Ase̱sɛ mɔ‑rɔ kafwe̱e̱ a wu, amaa bamo̱‑rɔ bo̱ko̱ mɔ saŋ bo̱ bo̱‑rɔ mbe̱yɔmɔ. \v 7 Ne̱ oo lee mò̱ e̱ye̱e̱ bo̱ kaapo̱ Yakubu, ne̱ amo̱ kamɛɛ‑rɔ ne̱ oo lee mò̱ e̱ye̱e̱ bo̱ kaapo̱ mò̱ ayaa‑rɔ aye̱re̱po̱‑ɔ pɛɛɛ. \v 8 Ne̱ lalalo̱we̱‑ɔ, oo lee mò̱ e̱ye̱e̱ bo̱ kaapo̱ mo̱, mo̱ ne̱ n du fe̱yɛ kayaagyi po̱pwɛɛ ne̱ baa ko̱we̱ mò̱, na mò̱ ko̱ko̱we̱be̱e̱ a kyɔ kyo̱ŋ pwɛɛ ne̱ ba dɛɛ ko̱we̱ mò̱‑ɔ. \v 9 Mo̱ e̱ gye̱ ayaa‑rɔ aye̱re̱po̱‑ɔ‑rɔ pɛɛɛ keegyi. Kase̱ŋtiŋ si, mo̱ŋ fo̱ fe̱yɛ ŋ kii ayaa‑rɔ ɔye̱re̱po̱, a le̱e̱ fe̱yɛ mo̱ a dɛɛ waa Wuribware̱ asɔre̱e̱ awuye awo̱re̱fɔɔ. \v 10 Amaa Wuribware̱ a ŋu mo̱ e̱wɛɛ, ne̱ ɔɔ sa ne̱ mo̱ a kii ke̱tɔ ne̱ n gye̱ mbe̱yɔmɔ‑ɔ. Ɔ mo̱ŋ ŋu mo̱ e̱wɛɛ kwaa ne̱e̱, a le̱e̱ fe̱yɛ mo̱ a suŋ keŋkeŋ sa mò̱ kyo̱ŋ mò̱ ayaa‑rɔ aye̱re̱po̱‑ɔ ɔke̱maa. Amo̱‑ɔ pɛɛɛ gbaa n gye̱ mo̱ fɔŋfɔŋ ke̱yaale̱ŋ ne̱e̱, Wuribware̱ ke̱yaale̱ŋ ne̱ mo̱ a bo̱ waa. \v 11 Amo̱se̱ se̱‑ɔ, hare̱e̱ mo̱ne̱ a nu ase̱ŋ timaa‑o le̱e̱ mo̱ ase̱ ne̱e̱ ooo, bɛɛɛ bamo̱ ase̱ ne̱e̱ ooo, amo̱ pɛɛɛ gye̱ ako̱ŋko̱ ne̱e̱. A gye̱ ke̱tɔ ne̱ ane̱ pɛɛɛ e̱ tɔwe̱‑ɔ ne̱e̱. Ne̱ a gye̱ atɔ ko̱ŋko̱ ne̱ mo̱ne̱ e̱ kɔɔre̱ mo̱ne̱ i gyi‑o ne̱e̱. \p \v 12 To, Wuribware̱ kikyiŋŋi Kristoo le̱e̱ lowi‑ro ne̱ ane̱ ayaa‑rɔ aye̱re̱po̱ pɛɛɛ e̱ tɔwe̱ ane̱ i gywii ase̱sɛ‑ɔ. Amo̱ e̱ gye̱ ane̱ŋ fe̱raa, ne̱ e̱me̱ne̱ se̱ ne̱ mo̱ne̱ bo̱ko̱ e̱ tɔwe̱ fe̱yɛ bamo̱ ne̱ baa kyɔ wu‑o maa lɛɛ kyiŋŋi a bo̱ le̱e̱ lowi‑ro? \v 13 Ke̱tɔ ne̱ mo̱ne̱ e̱ tɔwe̱‑ɔ dɛɛ ke̱ gye̱ kase̱ŋtiŋ ne̱e̱, weetee a kaapo̱ ne̱e̱ fe̱yɛ Wuribware̱ mo̱ŋ kyiŋŋi Kristoo le̱e̱ lowi‑ro. \v 14 Ne̱ amo̱ e̱ gye̱ kase̱ŋtiŋ fe̱yɛ Wuribware̱ mo̱ŋ kyiŋŋi Kristoo le̱e̱ lowi‑ro fe̱raa, abware̱se̱ŋ ne̱ ane̱ e̱ tɔwe̱‑ɔ gye̱ kwaa ne̱e̱, ne̱ mo̱ne̱ mɔ mo̱ne̱ a kɔɔre̱ gyi kwaa. \v 15 Ke̱tɔ ne̱ ko̱ kyɔ, ne̱ amo̱‑ɔ be̱e̱ a kaapo̱‑ɔ e̱ gye̱ fe̱yɛ ane̱ abware̱se̱ŋ ko̱tɔwe̱ fe̱yɛ Wuribware̱ a kyiŋŋi Kristoo‑o gye̱ kaye̱ba ne̱e̱. \v 16 A le̱e̱ fe̱yɛ, bamo̱ ne̱ baa wu‑o e̱ ma lɛɛ kyiŋŋi a bo̱ le̱e̱ lowi‑ro fe̱raa, a kaapo̱ ne̱e̱ fe̱yɛ Wuribware̱ mo̱ŋ kyiŋŋi Kristoo le̱e̱ lowi‑ro, amo̱se̱ se̱‑ɔ ne̱ ane̱ gye̱ aye̱bapo̱ ne̱e̱. \v 17 Ne̱ amo̱ e̱ gye̱ kase̱ŋtiŋ fe̱yɛ Wuribware̱ mo̱ŋ kyiŋŋi Kristoo le̱e̱ lowi‑ro, amo̱ fe̱raa mo̱ne̱ ko̱kɔɔre̱gyi‑o maa sa mo̱ne̱ sɛye̱, ne̱ mo̱ne̱ be̱e̱ mo̱ne̱ saŋ mo̱ne̱ te mo̱ne̱ e̱bɔye̱‑rɔ. \v 18 Ne̱ a dɛɛ a gye̱ kase̱ŋtiŋ ne̱e̱ ooo, amo̱ fe̱raa a kaapo̱ fe̱yɛ bamo̱ ne̱ baa kɔɔre̱ Kristoo gyi, ne̱ baa wu‑o a wu pɛɛɛ ne̱e̱, na bo̱ ma lɛɛ kyiŋŋi le̱e̱ lowi‑ro. \v 19 Ne̱ amo̱ e̱ gye̱ fe̱yɛ kaye̱ mɔ‑rɔ dooo ne̱ ane̱ i de te̱maa Kristoo si, amo̱ fe̱raa ane̱ ase̱ŋ e̱ waa e̱wɛɛ a a kyo̱ŋ ɔke̱maa kaye̱ mɔ‑rɔ. \p \v 20 Amaa kase̱ŋtiŋ‑o e̱ gye̱ fe̱yɛ Wuribware̱ a kyiŋŋi Kristoo le̱e̱ lowi‑ro. Wuribware̱ a kyiŋŋi Kristoo le̱e̱ lowi‑ro, ne̱ mò̱ a ma lɛɛ wu‑o si‑o, a kaapo̱ ne̱e̱ fe̱yɛ saŋ e̱ fo̱ fe̱yɛ ɔ be̱e̱ o kyiŋŋi bamo̱ ne̱ baa kɔɔre̱ Kristoo gyi, ne̱ baa wu‑o a ɔ le̱e̱ lowi‑ro ane̱ŋ dɛɛ. \v 21 Mo̱ne̱ nyi fe̱yɛ se̱sɛ gye̱ŋkpɛɛsɛ, Adam, ne̱ Wuribware̱ a twe̱e̱‑ɔ a waa bɔye̱. Amo̱se̱ ne̱ se̱sɛ ko̱ŋko̱ se̱, mò̱ e̱ gye̱ Adam, ne̱ lowi a ba kaye̱ mɔ‑rɔ, na se̱sɛ dimaadi ma lɛɛ taare̱ kye̱na nsu pɛɛɛ. Ane̱ŋ dɛɛ ne̱ se̱sɛ ko̱ŋko̱ se̱, mò̱ e̱ gye̱ Kristoo, ne̱ bamo̱ ne̱ baa wu‑o e̱ be̱e̱ kyiŋŋi a bo̱ le̱e̱ lowi‑ro. \v 22 Ane̱ a gye̱ ase̱sɛ fe̱yɛ Adam‑ɔ se̱‑ɔ, ane̱ i wu. Amaa ane̱ a bo̱ kii Kristoo lee‑o si‑o, ane̱ ya wu, ane̱ be̱e̱ ane̱ i kyiŋŋi a ane̱ kye̱na mò̱ ase̱ nsu pɛɛɛ. \v 23 Amaa n gye̱ fe̱yɛ bamo̱ pɛɛɛ i kyiŋŋi luwi ko̱ŋko̱ ne̱e̱. Ane̱ i kyiŋŋi ke̱gyase̱ ke̱gyase̱. Wuribware̱ a kyɔ gye̱ ŋkpɛɛ kyiŋŋi Kristoo bo̱ kaapo̱ fe̱yɛ bamo̱ ne̱ bo̱ gya se̱, ne̱ o kyiŋŋi‑o e̱ gye̱ Kristoo awuye, Kristoo ke̱bo̱ ba nyɔse̱po̱‑ɔ. \v 24-25 Na kaye̱ gye̱ kɛɛ. Ke̱yaale̱ŋ ke̱maa ne̱ ɔke̱maa de‑o, Kristoo e̱ kɔɔre̱ a ɔ le̱e̱ mò̱ ase̱. A tiri fe̱yɛ Kristoo kye̱na kuwure si bo̱ fo̱ saŋ ne̱ ɔ kɔ a o gyi mò̱ ado̱ŋ se̱, na ɔ taa bamo̱ bo̱ waa mò̱ kuwure‑o kaase̱‑ɔ. \v 26 Na ŋkee o kiŋŋaa mò̱ kuwure‑o bo̱ sa mò̱ se̱ Wuribware̱. Ɔdo̱ŋ lalalo̱we̱ ne̱ ɔ kɔ na o gyi mò̱ se̱, na ɔko̱ ma lɛɛ wu daa‑ɔ e̱ gye̱ lowi fɔŋfɔŋ. \v 27 Mbe̱yɔmɔ, mfe̱ŋ ne̱ ane̱ a kare̱ abware̱se̱ŋ wo̱re̱‑ɔ‑rɔ fe̱yɛ, \b \q1 “Fo̱ a sa ne̱ atɔ pɛɛɛ bo̱ mò̱ kuwure kaase̱.”\f * \fr 15:27 \ft Kiliŋ 8.6; Kiliŋ 110.1. \f* \b \m Wuribware̱ mo̱ŋ tii ke̱tɔ ne̱ ke̱ bo̱ mò̱ ke̱sare̱e̱‑rɔ se̱, a le̱e̱ fe̱yɛ Wuribware̱ ya sa ne̱ ke̱tɔ ke̱maa a lwee Kristoo ke̱sare̱e̱‑rɔ. \v 28 Amaa saŋ ne̱ Wuribware̱ mò̱ gyi Kristoo a nya ke̱tɔ ke̱maa se̱ ke̱yaale̱ŋ‑ɔ, ɔ taa mò̱ e̱ye̱e̱ a ɔ bo̱ waa mò̱ se̱ Wuribware̱ ke̱sare̱e̱‑rɔ, na Wuribware̱ de̱e̱re̱ ke̱tɔ ke̱maa se̱. \p \v 29 To, bo̱ le̱e̱ kikyiŋŋi le̱e̱ lowi‑ro be̱e̱‑ɔ, ase̱sɛ ko̱ bo̱‑rɔ ne̱ ba kɔɔre̱ ba gyi fe̱yɛ a bware fe̱yɛ bo̱ bɔ bamo̱ asuu bo̱ ye̱ra bamo̱ anyipo̱ ne̱ baa kyɔ wu‑o ayaa‑rɔ. Ke̱mo̱ e̱ gye̱ bamo̱ te̱maa‑ɔ ne̱e̱? Amo̱ e̱ gye̱ kase̱ŋtiŋ fe̱yɛ bamo̱ ne̱ baa wu‑o maa lɛɛ kyiŋŋi a bo̱ le̱e̱ lowi‑ro, ne̱ nte̱tɔ se̱ ne̱ ŋkee ane̱ŋ a ase̱sɛ‑ɔ, ba bɔ bamo̱ asuu a bo̱ bo̱ ye̱ra bamo̱ ne̱ baa wu‑o ayaa‑rɔ? \v 30 Bɛɛɛ kuwu kyiŋŋi‑o dɛɛ ke̱ gye̱ kaye̱ba ne̱e̱, amo̱ fe̱raa ane̱ ne̱ ane̱ e̱ tɔwe̱ ase̱ŋ timaa‑o ane̱ i gywii ase̱sɛ‑ɔ du ne̱e̱ fe̱yɛ ane̱ a mo̱ŋ nyi ase̱ŋ‑ɔ. Ane̱ ya kperi kaye̱ba se̱ gyi awo̱re̱fɔɔ kake ke̱maa, kakɔka timaa mo̱ ne̱ ane̱ e̱ nya? \v 31 Kase̱ŋtiŋ si mo̱ e̱ gyaŋŋaa lowi kake ke̱maa. Ma ba aye̱ba. Ane̱ŋ dɛɛ ne̱ mo̱ e̱ kaapo̱ mo̱ e̱ye̱e̱ mo̱ne̱ se̱, a le̱e̱ fe̱yɛ mbe̱yɔmɔ mo̱ne̱ tii ane̱ nyaŋpe̱ Yeesuu Kristoo ko̱ko̱we̱bɛɛ se̱ ne̱e̱. \v 32 Saŋ ko̱ mo̱ e̱ le̱ŋ mo̱ e̱ye̱e̱ mo̱ i lee kaduŋfwii awuye ne̱ bo̱ du fe̱yɛ mbo̱ kpe̱ŋsɛ‑ɔ kanɔ Ifisus maŋ‑nɔ mfe̱e̱, ne̱ mo̱ a gyi awo̱re̱fɔɔ bamo̱ ke̱sare̱e̱‑rɔ. Mo̱ ya gyi awo̱re̱fɔɔ, ne̱ mo̱ e̱ mo̱ŋ kɔɔre̱ gyi fe̱yɛ Kristoo a kyiŋŋi le̱e̱ lowi‑ro, nte̱tɔ ne̱ mo̱ a nya? Amaa a dɛɛ a gye̱ kase̱ŋtiŋ ne̱e̱ fe̱yɛ bamo̱ ne̱ baa wu‑o maa lɛɛ kyiŋŋi a bo̱ le̱e̱ lowi‑ro ne̱e̱‑ɔ, amo̱ fe̱raa mo̱nꞌ sa a ane̱ gya ase̱ŋ ne̱ bo̱ko̱ a tɔwe̱ bo̱ be̱ya‑ɔ se̱ fe̱yɛ, \b \q1 “Mo̱nꞌ sa a ane̱ gyi, na ane̱ nuu, \q2 a le̱e̱ fe̱yɛ, nyaŋe̱ ko̱, ane̱ i wu.”\f * \fr 15:32 \ft Isaya 22.13. \f* \b \m \v 33 Mo̱ne̱ ma kaŋ sa a ɔko̱ pe̱nna mo̱ne̱. Abre̱sɛ yɛ, “Anaŋpo̱ bɔye̱ e̱ gye̱ ne̱ ba nye̱ra bamo̱ ko̱so̱bɛɛ‑ana mfɛɛre̱ timaa.” \v 34 Mo̱nꞌ nu mo̱ne̱ e̱ye̱e̱, na mo̱nꞌ kiŋŋi le̱e̱ mo̱ne̱ e̱bɔye̱‑rɔ. A gye̱ ipeere sa mo̱ne̱ fe̱yɛ mo̱ a tɔwe̱ fe̱yɛ mo̱ne̱ bo̱ko̱ saŋ mo̱ne̱ mo̱ŋ nyi Wuribware̱‑ɔ. \s1 Ane̱ŋ ne̱ Wuribware̱ ya kyiŋŋi se̱sɛ le̱e̱ lowi‑ro, ne̱ mò̱ kayo̱wɔre̱ i kii‑o \p \v 35 Mo̱ne̱‑rɔ ɔko̱ i bise mo̱ fe̱yɛ, “To, e̱me̱ne̱ ne̱ bamo̱ ne̱ baa wu‑o e̱ be̱e̱ waa a bo̱ kyiŋŋi ba ŋkpa‑rɔ? Nte̱tɔ kayo̱wɔre̱ ne̱ ba nya?” \v 36 Fo̱ mo̱ŋ nyi sɛye̱. Fo̱ ya dwii atɔ dwiisɛ bo̱ waa swe̱e̱re̱‑rɔ, a maa kwɛɛ, amɔ atɔ dwiisɛ ne̱ fo̱ a dwii waa swe̱e̱re̱‑rɔ‑ɔ a wu pwɛɛ na ke̱po̱pwɛɛ dɛɛ kwɛɛ. \v 37 N gye̱ kiyii ne̱ kaa daŋ lo̱we̱‑ɔ ne̱ fo̱ i dwii. Ke̱mo̱ kigyi ko̱ŋko̱ ne̱ fo̱ i dwii fe̱yɛ abwaye bɛɛɛ ke̱tɔ ke̱maa. \v 38 Amaa Wuribware̱ e̱ gye̱ ne̱ ɔɔ sa ne̱ atɔ dwiisɛ ko̱ kwe̱e̱ ko̱ko̱‑rɔ. \p \v 39 Nyiŋkpasɛ kayo̱wɔre̱ kwe̱e̱ mbo̱ lee‑ro. Mbo̱gyii lee kwe̱e̱. Ne̱ ŋkiŋgyi lee mɔ be̱e̱ ŋ kwe̱e̱. \p \v 40 Ke̱tɔ ke̱maa mɔ ne̱ ke̱ bo̱ swe̱e̱re̱ mɔ se̱‑ɔ kwe̱e̱ ke̱mo̱ ko̱so̱bɛɛ‑rɔ. Ane̱ŋ dɛɛ ne̱ akye̱e̱‑e̱‑kpa‑agyi ne̱ a bo̱ so̱so̱‑ɔ kwe̱e̱ swe̱e̱re̱ mɔ se̱ atɔ‑rɔ. Ne̱ ke̱kye̱e̱‑e̱‑kpa‑agyi ke̱maa kwe̱e̱ ke̱mo̱ ko̱so̱bɛɛ‑rɔ ne̱ ki de ke̱mo̱ fɔŋfɔŋ daŋ. Ne̱ kaye̱ mɔ‑rɔ atɔ mɔ de amo̱ fɔŋfɔŋ daŋ. \v 41 Kyɔwe̱ de mò̱ fɔŋfɔŋ daŋ, ne̱ kiferi de ke̱mo̱ fɔŋfɔŋ daŋ, ne̱ ke̱kye̱e̱‑e̱‑kpa‑agyi ke̱maa de ke̱mo̱ fɔŋfɔŋ daŋ ne̱ ɔ kwe̱e̱‑ɔ. \p \v 42 Mfaanɛɛ dɛɛ ne̱ a waa saŋ ne̱ bamo̱ ne̱ baa wu‑o i kyiŋŋi a bo̱ ba ŋkpa‑rɔ. Bamo̱ ya pure se̱sɛ ne̱ oo wu‑o, mò̱ kayo̱wɔre̱ a kii kifuniŋ, na ku gyo swe̱e̱re̱‑rɔ. Wuribware̱ ya kyiŋŋi kifuniŋ ba ŋkpa‑rɔ, ɔ maa lɛɛ wu daa. \v 43 Bamo̱ ya pure se̱sɛ, mò̱ e̱le̱ŋ a lo̱we̱, ne̱ mò̱ kifuniŋ be̱e̱ ke̱ mo̱ŋ bo̱ daŋ. Ne̱ mò̱ ya be̱e̱ kyiŋŋi ba ŋkpa‑rɔ, amo̱ fe̱raa amɔ mò̱ kayo̱wɔre̱ po̱pwɛɛ ne̱ o de‑o bo̱ daŋ, ne̱ ka be̱e̱ ka bo̱ le̱ŋ. \p \v 44 Bamo̱ ya pure se̱sɛ, kifuniŋ ne̱ ki de ayeegyi na abowii ne̱ baa pure, ne̱ mò̱ ya be̱e̱ kyiŋŋi le̱e̱ lowi‑ro, amɔ se̱sɛ‑ɔ e̱ nya kayo̱wɔre̱ po̱pwɛɛ, na mò̱ kra be̱e̱ bo̱ kye̱na kamo̱‑rɔ. \v 45 Baa kyo̱rɛɛ abware̱se̱ŋ wo̱re̱‑ɔ‑rɔ fe̱yɛ, \b \q1 “Wuribware̱ a twe̱e̱ se̱sɛ gye̱ŋkpɛɛsɛ Adam, \q2 ne̱ oo kii nyiŋkpasɛ, ne̱ ɔɔ kye̱na.”\f * \fr 15:45 \ft Ke̱le̱e̱kaase̱ 2.7. \f* \b \m Amaa Kristoo, ne̱ ba te̱e̱ mò̱ fe̱yɛ Adam lalalo̱we̱‑ɔ, a yɔ so̱so̱ ya kii ɔko̱ ne̱ ɔ sa ŋkpa‑ɔ. \v 46 A le̱e̱ fe̱yɛ amɔ nyiŋkpasɛ de mò̱ kayo̱wɔre̱ ne̱ ka de ayeegyi na abowii‑o pwɛɛ na ɔ dɛɛ taare̱ nya mò̱ kayo̱wɔre̱ po̱pwɛɛ. \v 47 Adam ne̱ ɔ gye̱ ŋkpɛɛ‑ɔ, e̱se̱ ne̱ Wuribware̱ a bo̱ pwɛɛ mò̱, e̱se̱‑rɔ ne̱ ɔɔ le̱e̱ ba. Amaa Adam nyɔse̱po̱ ne̱ mò̱ e̱ gye̱ Kristoo‑o fe̱raa a le̱e̱ Wuribware̱ se̱ ne̱e̱. \v 48 Ane̱ se̱sɛ dimaadi, ane̱ a gye̱ kaye̱‑rɔ ase̱sɛ‑ɔ se̱‑ɔ, ane̱ du ne̱e̱ fe̱yɛ mò̱ ne̱ ɔɔ le̱e̱ e̱se̱‑rɔ ba‑ɔ. Bamo̱ ne̱ bo̱ gye̱ Wuribware̱ se̱ ase̱sɛ‑ɔ du ne̱e̱ fe̱yɛ mò̱ ne̱ ɔɔ le̱e̱ Wuribware̱ se̱‑ɔ. \v 49 Bo̱ fo̱ mbe̱yɔmɔ, ane̱ se̱sɛ dimaadi de kayo̱wɔre̱ ne̱ ka du fe̱yɛ se̱sɛ ne̱ ɔɔ le̱e̱ e̱se̱‑rɔ‑ɔ lee‑o. Amaa kake nsi ne̱ ane̱ i kyiŋŋi a ane̱ le̱e̱ lowi‑ro‑o, ane̱ ne̱ ane̱ e̱ kɔɔre̱ Kristoo ane̱ i gyi‑o e̱ nya kayo̱wɔre̱ ne̱ ka du fe̱yɛ mò̱ ne̱ ɔɔ le̱e̱ Wuribware̱ se̱‑ɔ lee‑o. \p \v 50 Mo̱ ko̱so̱bɛɛ‑ana, ke̱mo̱ ne̱ mo̱ e̱ kaapo̱‑ɔ e̱ gye̱ fe̱yɛ se̱sɛ dimaadi e̱ saŋ o te mò̱ kayo̱wɔre̱ ne̱ ka de ayeegyi na abowii‑o‑ro, ɔ maa taare̱ a o tii Wuribware̱ a kuwure ne̱ ke̱ bo̱ so̱so̱‑ɔ se̱, a le̱e̱ fe̱yɛ ke̱tɔ ne̱ ki i wu‑o maa taare̱ a ki tii atɔ ne̱ a maa wu daa‑ɔ se̱. \p \v 51-52 Mo̱nꞌ nu ase̱ŋ kwe̱e̱rɔsɛ mɔ nɛɛnɛɛ, n gye̱ ane̱ pɛɛɛ e̱ gye̱ ne̱ ane̱ i wu. Amaa Wuribware̱ kabe̱re̱ ya su kake ne̱ kaye̱ e̱ gye̱ kɛɛ‑ɔ, fe̱yɛ mo̱ a tɔwe̱ ase̱ŋ mɔ‑ɔ, ane̱ pɛɛɛ i kyurowi puri‑ro puri‑ro. Saŋ ne̱ ane̱ŋ a kabe̱re̱‑ɔ i su‑o, Wuribware̱ i kyiŋŋi bamo̱ ne̱ baa wu‑o, na bo̱ ma lɛɛ wu daa. Na ane̱ pɛɛɛ kyurowi. \v 53 Ke̱tɔ ne̱ kaa gyo‑o i kyiŋŋi a ke̱ ba ŋkpa‑rɔ, na ke̱ ma lɛɛ gyo pɛɛɛ. Na ke̱tɔ ne̱ kaa wu‑o kye̱na, na ke̱ ma lɛɛ wu daa. \v 54 Amo̱‑ɔ ya ba, ke̱tɔ ne̱ baa kyo̱rɛɛ waa abware̱se̱ŋ wo̱re̱‑ɔ‑rɔ‑ɔ e̱ ba kase̱ŋtiŋ fe̱yɛ, \b \q1 “Mfe̱ŋ ne̱ Nyaŋpe̱ Wuribware̱ e̱ nye̱ra lowi.”\f * \fr 15:54 \ft Isaya 25.8. \f* \b \m \v 55 Amo̱se̱ se̱‑ɔ, fe̱yɛ ane̱ŋ ne̱ ane̱ mɔ ane̱ a be̱e̱ kare̱ abware̱se̱ŋ wo̱re̱‑ɔ‑rɔ‑ɔ, \b \q1 “Lowi, fo̱ e̱ taare̱ a fo̱ nya dimaadi si ke̱yaale̱ŋ aaa? \q2 Lowi, fo̱ de kpa fe̱yɛ fo̱ duŋwi se̱sɛ mɔɔ aaa?”\f * \fr 15:55 \ft Hoseya 13.14 (LXX). \f* \b \m \v 56 Kaye̱ mɔ‑rɔ, lowi saŋ o de ke̱yaale̱ŋ a ɔ mɔɔ ase̱sɛ. Wuribware̱ a mbraa‑ɔ e̱ kaapo̱ ane̱ fe̱yɛ ane̱ gye̱ abɔye̱waapo̱ ne̱e̱‑ɔ se̱‑ɔ, a bware fe̱yɛ Wuribware̱ gyiiri ane̱ ke̱se̱bɔ, na ɔ mɔɔ ane̱. \v 57 Amaa mo̱nꞌ sa a ane̱ sa Wuribware̱ aŋsɛ, a le̱e̱ fe̱yɛ mò̱ e̱ gye̱ ne̱ ɔɔ bo̱rɔ ane̱ nyaŋpe̱ Yeesuu Kristoo si, ne̱ ɔɔ sa ne̱ ane̱ a nya lowi na e̱bɔye̱ se̱ ke̱yaale̱ŋ. \p \v 58 Amo̱se̱ se̱‑ɔ, mo̱ ko̱so̱bɛɛ‑ana, mo̱nꞌ ye̱re̱ keŋkeŋ mo̱ne̱ ko̱kɔɔre̱gyi‑ro. Na mo̱nꞌ waa wɔre̱ mo̱ne̱ kusuŋ ne̱ mo̱ne̱ i suŋ mo̱ne̱ e̱ sa ane̱ nyaŋpe̱‑ɔ‑rɔ saŋ ke̱maa, a le̱e̱ fe̱yɛ asuŋ ko̱ mo̱ŋ bo̱‑rɔ ne̱ mo̱ne̱ i kperi ane̱ nyaŋpe̱ se̱ a mo̱nꞌ waa, na mo̱nꞌ waa amo̱ kwaa. \c 16 \s1 Bo̱ le̱e̱ twe̱e̱twe̱e̱ ne̱ baa twe̱e̱ sa bamo̱ bɛɛko̱‑ana Kristoo awuye‑o \p \v 1 Ke̱tɔ ne̱ mo̱ne̱ a kyo̱rɛɛ bo̱ kyo̱ŋwe̱ mo̱ bo̱ le̱e̱ atanne̱ ne̱ mo̱nꞌ twe̱e̱twe̱e̱ bo̱ kya ane̱ bɛɛko̱‑ana Kristoo awuye ne̱ bo̱ bo̱ Yɛro̱salɛm maŋ‑nɔ na Yude̱ya swe̱e̱re̱ se̱‑ɔ‑rɔ ase̱ŋ. Mo̱nꞌ waa ane̱ŋ ne̱ ane̱ a tɔwe̱ gywii asɔre̱e̱ asɔre̱e̱ awuye ne̱ bo̱ bo̱ Galatiya swe̱e̱re̱ se̱‑ɔ fe̱yɛ bo̱ waa‑ɔ sa bamo̱. \v 2 Kosiyara ke̱maa mo̱ne̱ ɔke̱maa ke̱maa, atanne̱ ne̱ ɔɔ nya‑ɔ, o lee amo̱‑rɔ ako̱ bo̱ kwe̱e̱rɔ. Mò̱ ya nya bwe̱e̱tɔ, o lee na a kyɔ, ne̱ mò̱ ya nya kafwe̱e̱, o lee kafwe̱e̱. Mo̱ne̱ ya waa mfaanɛɛ a atɔ‑ɔ, mo̱ ya ba, a mo̱ŋ lɛɛ a tiri fe̱yɛ n nare̱ mo̱ne̱ se̱ kɔɔre̱ atanne̱, a le̱e̱ fe̱yɛ a kyɔ a da to̱ŋ ko̱ŋko̱ sa mo̱. \v 3 Mo̱ ya ba‑ɔ, ase̱sɛ ke̱maa ne̱ mo̱ne̱ a gyaŋŋe̱ lee fe̱yɛ bamo̱ ne̱ mo̱ne̱ i suŋ a mo̱nꞌ bo̱ kyo̱ŋwe̱ mfe̱ŋ‑ɔ, mo̱ e̱ sa bamo̱ e̱wo̱re̱ ne̱ e̱e̱ sa bamo̱ kpa fe̱yɛ bo̱ taa atanne̱ ne̱ mo̱ne̱ a twe̱e̱twe̱e̱ nya‑ɔ yaa Yɛro̱salɛm maŋ‑nɔ. \v 4 Ne̱ amo̱ i bware fe̱yɛ ŋ yɔ, amo̱ fe̱raa mo̱ aa bamo̱ e̱ taare̱ a ane̱ yɔ. \s1 Ke̱tɔ ne̱ Pɔɔl a kra ko̱waa‑ɔ \p \v 5 Mo̱ e̱ bo̱rɔ Makedoniya swe̱e̱re̱ se̱, na m bo̱ ba mo̱ne̱ ase̱, a le̱e̱ fe̱yɛ a tiri fe̱yɛ m bo̱rɔ mfe̱ŋ pwɛɛ. \v 6 Nsaŋse̱ mo̱ ya ba, mo̱ i kyee mo̱ne̱ ase̱ kafwe̱e̱. Saŋse̱ mo̱ e̱ kye̱na mo̱ne̱ ase̱ afwii ke̱be̱e̱ mɔ pɛɛɛ, na mo̱nꞌ taare̱ kya mo̱‑rɔ a n kya mo̱ kpa‑ɔ se̱ yɔ to̱ŋ ko̱ baŋbaŋ ne̱ mo̱ e̱ le̱e̱ mo̱ne̱ ase̱ a ŋ yɔ‑ɔ. \v 7 Mo̱ e̱ kpa kuŋu mo̱ne̱. N gye̱ fe̱yɛ ŋ ŋu mo̱ne̱ na n kyo̱ŋ. Ane̱ nyaŋpe̱ ya sure, n de te̱maa fe̱yɛ mo̱ i gyi ŋke bwe̱e̱tɔ mo̱ne̱ ase̱. \v 8 Mo̱ e̱ kye̱na Ifisus maŋ‑nɔ mfe̱e̱ a Pentikos kake‑o bo̱ fo̱. \v 9 Hare̱e̱ ado̱ŋ bwe̱e̱tɔ a bo̱ mfe̱e̱ gbaa ooo, kpa da sa mo̱ mfe̱e̱ fe̱yɛ ŋ waa asuŋ dabe̱ ne̱ amo̱ ase̱ŋ tiri ko̱waa‑ɔ. \p \v 10 Timotii ya ba mo̱ne̱ ase̱, mo̱nꞌ sa a mò̱ akatɔ gyi mo̱ne̱ ase̱, a le̱e̱ fe̱yɛ o suŋ ɔ sa ane̱ nyaŋpe̱ ne̱e̱ fe̱yɛ mo̱‑ɔ dɛɛ. \v 11 Ɔko̱ ma kaŋ trasii mò̱, amaa mo̱nꞌ kya mò̱‑rɔ a ɔ kya mò̱ kpa se̱ ŋkpa na alaŋfiya‑ro, na ɔ taare̱ kiŋŋi ba mo̱ ase̱, a le̱e̱ fe̱yɛ mò̱ aa ane̱ ko̱so̱bɛɛ‑ana ne̱ mo̱ e̱ de̱e̱re̱ kpa. \p \v 12 Mbe̱yɔmɔ ane̱ ko̱so̱bɛɛ Apolos ase̱ŋ. Saŋ ke̱maa mo̱ e̱ waa mò̱ wɔre̱ fe̱yɛ mò̱ aa ane̱ ko̱so̱bɛɛ‑ana amo̱ ba bo̱ ka mo̱ne̱ kanɔ, amaa ɔ mo̱ŋ sure si fe̱yɛ ɔ ba saŋ mɔ se̱. Amaa mò̱ ya kaŋ bo̱ nya kpa, ɔ ba mo̱ne̱ ase̱. \s1 Kanɔka ne̱ ka gye̱ kɛɛ‑ɔ \p \v 13 Mo̱nꞌ sa se̱, mo̱nꞌ ye̱re̱ mo̱ne̱ ko̱kɔɔre̱gyi‑o‑ro keŋkeŋ, mo̱nꞌ waa ŋkpo̱nɔ, na mo̱nꞌ waa e̱le̱ŋ mɔ. \v 14 Mo̱nꞌ ba ke̱kpa bo̱ suŋ mo̱ne̱ asuŋ pɛɛɛ. \p \v 15 Mo̱ ko̱so̱bɛɛ‑ana, mo̱ne̱ nyi Stifaŋ\f * \fr 16:15 \ft 1 Korintoo 1.16.\f* na mò̱ ka‑ana na mò̱ gyi‑ana ase̱ŋ. Bamo̱ e̱ gye̱ ne̱ baa gye̱ ŋkpɛɛ kii Kristoo awuye Akaya swe̱e̱re̱ se̱. Ne̱ baa lee bamo̱ e̱ye̱e̱ fe̱yɛ bo̱ de̱e̱ suŋ bo̱ kya mfe̱ŋ a Wuribware̱ ase̱sɛ‑ɔ‑rɔ. \v 16 Mo̱ e̱ ko̱re̱ mo̱ne̱ ne̱e̱ fe̱yɛ mo̱nꞌ gya ane̱ŋ a ase̱sɛ‑ɔ kanɔ se̱. Na mo̱nꞌ bu ɔke̱maa ne̱ o tii bamo̱ se̱ bamo̱ kusuŋ‑no‑o ane̱ŋ dɛɛ. \v 17-18 Mo̱ akatɔ a gyi Stifaŋ na Footunaatus na Akayikus ke̱ba se̱. Mo̱ne̱ a mo̱ŋ bo̱ mo̱ ase̱‑ɔ, bamo̱ e̱ gye̱ ne̱ bo̱ ye̱re̱ mo̱ne̱ ayaa‑rɔ, ne̱ baa gyi mo̱ akatɔ fe̱yɛ ane̱ŋ ne̱ baa gyi mo̱ne̱ akatɔ‑ɔ. Mfaanɛɛ a ase̱sɛ‑ɔ bware sa ke̱bo̱nyaa. \p \v 19 Asɔre̱e̱ asɔre̱e̱ ne̱ a bo̱ Asiya swe̱e̱re̱ se̱‑ɔ awuye e̱ ka mo̱ne̱ kanɔ. Akwila na Prisikila na asɔre̱e̱ agyi ne̱ ba gyaŋŋe̱ bamo̱ aye̱ ba waa asɔre̱e̱‑ɔ de ane̱ nyaŋpe̱ ba ka mo̱ne̱ kanɔ. \v 20 Ane̱ ko̱so̱bɛɛ‑ana pɛɛɛ ne̱ bo̱ bo̱ mfe̱e̱‑ɔ e̱ ka mo̱ne̱ kanɔ. Mo̱nꞌ gywaa abɛɛ. \p \v 21 Mo̱ fɔŋfɔŋ ke̱sare̱e̱ ne̱ mo̱ a bo̱ kyo̱rɛɛ kanɔka mɔ, “Mo̱, Pɔɔl, e̱ ka mo̱ne̱ kanɔ.” \p \v 22 Ɔke̱maa ne̱ ɔ maa kpa ane̱ nyaŋpe̱ Yeesuu Kristoo ase̱ŋ‑ɔ, Wuribware̱ da mò̱ yii. Ŋ yɛ, “Maranata!” Kaase̱ e̱ kaapo̱ fe̱yɛ, “O ane̱ nyaŋpe̱, ba!” \p \v 23 Mo̱ e̱ ko̱re̱ ke̱bware̱ko̱re̱ fe̱yɛ ane̱ nyaŋpe̱ Yeesuu Kristoo yure mo̱ne̱. \p \v 24 Mo̱ ke̱kpa sii mo̱ne̱ pɛɛɛ ase̱ Kristoo Yeesuu ke̱nyare̱‑rɔ.