\id ROM - Nchane \ide UTF-8 \h Lum \toc1 Ŋwa wù Bol gɛ̀ saŋ fɛ kintaashɛ ki Lum le \toc2 Lum \toc3 Lum \mt2 Ŋwa wù Bol gɛ̀ saŋ fɛ kintaashɛ ki \mt1 Lum \mt2 le \imt Fiɛɛ fì le a Ŋwa wu Lum wunɛ le \ip Ŋwa wunɛ gɛ̀ saŋ Bol fɛ bamii ba mbɛmɛ ba Lum le ki wu sɛ̂ɛŋ bo fiɛɛ fì wu kee kune mbɛmɛ wù le wu bamii ba Kletu le, bɛ fiɛɛ fì mbɛmɛ wuyu goone lɛ bamii bayu gêe. Ŋwa wuyu wunɛ kɛme fiɛɛ fichii fì kune ban'yɛyɛ ba Bol fede baŋwa be bamu bachii. \ip Wu le wu jɛmɛ lɛ bamii bachii, kɛnɛ Bajuu kɛnɛ bamii ba le gɛ Bajuu gɛ̀ kɛme ki bo sêesɛ bikwɛɛ biboo lɛ bɛ Nyo, nje bo bachii kɛme bimbefɛ. Wu le wu jɛmɛ lɛ ki muh sêesɛ kikwɛɛ ke bɛ Nyo le gɛh sege wu lêesɛ fitele yi Jiso Kletu le. \ip Bol gɛ̀ bee wu saŋ tɛ ki wu sêesɛ njiɛnyɛ wù wu gɛ̀ goone ki wu gê wu jîɛnyɛ wu gɛ̂ɛŋ wu yɛ̂ŋ kintaashɛ ki bamii ba mbɛmɛ ki Lum kiyu le. Wu gɛ̀ seesɛ lɛ wu ge doo wu gɛɛŋ wu bu yo, wù nyû bɛ bo shige, wu gê lɛme a bo ntɛnɛɛ, bo tôoŋ wu, wu gɛ̂ɛŋ fwe, wu gɛ̂ɛŋ wu bû Sbɛŋ. \iot Bikwɛɛ bi mwɛɛ mù le a Ŋwa wunɛ le \io 1:1-17 Fɛŋkɛɛ bɛ kikwɛɛ ki njɛmɛ \io 1:18–3:20 Kune no bamii bachii ba yi nshɛŋ le goone lɛ ba bvûsɛ bo \io 3:21–4:25 Je yì Nyo goone lɛ bamii fê yo fɛ bo bônɛ \io 5:1–8:39 Kinche kifɛŋ kì bamii ba Kletu kɛme \io 9:1–11:36 Bamii ba Ishwala a ntaŋ wù Nyo le \io 12:1–15:13 Kinche ki bamii ba Kletu \io 15:14–16:27 Kimɛsɛ bɛ ban'yɛsɛ \c 1 \p \v 1 Le mɛ wù Bol wù mwa lɛme wu Kletu Jiso. Nyo gɛ̀ bee wu tɛɛŋ mɛ lɛ nyûme mwa ntuŋ wu Jiso, wu gɛɛ lɛ nfêeji saaka wù joŋe wù wu Nyo. \v 2 Saaka wù joŋe wunɛ le wù Nyo gɛ̀ ka wa bamii yu nchensɛŋ fede yi bamii be ba ntuŋ le, no fi le ba saŋ a Ŋwa we wù yuude le. \v 3 Wu le kune Mwa ye wù gɛ̀ tu muh wu wuŋ, ba boo wu a kfuu chi Nfoŋ Dabi le. \v 4 Tada wese besabɛŋ wù Jiso Kletu, le Nyo gɛ̀ dunyɛ wu fede yi Kiyo ki Yuude le, lɛ le Mwa ye wù kɛme bvuŋga no wu gɛ̀ bvusɛ wu yi kwe le. \f + \fr 1:4 \fr*\ft Kɛnɛ lɛ, “Jiso Kletu le Nyo gɛ̀ dunyɛ bɛ bvuŋga bwe fede yi Kiyo ki Yuude le lɛ le Mwa ye no wu gɛ̀ bvusɛ wu yi kwe le.”\ft*\f* \v 5 Ge Jiso Kletu fɛ Nyo baa mɛ lɛ mɛ nnyûme mwa ye wu ntuŋ, wu lɛ ŋgê bamii ba woŋ bachii ba le gɛ Bajuu gɛ lêesɛ fitele yi ye ye le, bo yûge nyu wu le bo yuuse jee che. \v 6 Bɛŋ tɛ le ŋgoo yi bamii ba Nyo le wu tɛɛŋ lɛ bo nyu bamii ba Jiso Kletu. \p \v 7 Nsaŋe ŋwa wunɛ fɛ bɛŋ le bachii ba le fitele fì Nyo ba le Lum, ba wu le wu tɛɛŋ lɛ bo nyûme bamii ba le be. \p Nyo wù Chiji wese besabɛŋ bɛ Tada Jiso Kletu dûnyɛ fitele fì joŋe fɛ bɛŋ le, bo ka bo nyâ bɛŋ bɛ muntele mù nyiɛgee. \s1 Bol gɛ̀ goone ki wu lâ jigɛ a bamii ba Lum le \p \v 8 Ŋgoone ki n'ya nya kiyone Nyo waŋ le nje bɛŋ bachii fede yi Jiso Kletu le, nje woŋ wuchii jɛme kune fitele fì bɛŋ le bɛŋ leesɛ yi ye ye le. \v 9 Nyo wù nlɛne wu le bɛ fitele fiaŋ fichii yi saaka wù joŋe wu kune Mwa ye, wu bɛɛyi jiŋ yi nsa waŋ, nto ŋkwaji bɛŋ segechii a buunɛ chaŋ le. \v 10 Ŋge ndoo mbuune nlɛge lɛ je nɛ taŋlo yi yɛnɛ, nto a bɛŋ le, mɛɛse, fɛ Nyo le wu bɛɛŋ, \v 11 nje ŋkoŋe baaŋ ki n'yɛ̂ŋ bɛŋ le, wu lɛ nyâ bɛŋ nnya yi a Kiyo le, yi gê bɛŋ tɛ̂ɛme. \v 12 Fì le lɛ, nɛ besabɛŋ yûfɛ muntele mwesa, fitele fì bɛŋ leese yi Nyo le yûfɛ fiaŋ, fiaŋ yûfɛ fiena. \v 13 Booŋ ba bwɛɛŋ, ŋgoone lɛ bɛŋ kɛɛ lɛ nle ŋka wa chikɛ le, chikɛ le, lɛ nlé nto, ŋka nɛ, fiɛɛ jeese gɛh mɛ. Ŋgoone lɛ nto ki ŋkɛ̂me ŋgwejɛ a bɛŋ le gɛh yɛɛŋyɛɛŋ no nle ŋkɛmɛ wa a bamii ba le gɛ Bajuu le gɛ. \v 14 Lɛme chinɛ fɛ bamii bachii le le yi kikwɛɛ kaŋ le, kɛnɛ le bamii ba woŋ wù yuu wa le, kɛnɛ le ba baaŋ nchvuuŋ, kɛnɛ le bamii ba kɛme bvufee, kɛnɛ le ba baaŋ biyuŋ. \v 15 Le fiɛɛ fì fitele fiaŋ bɛdɛ yu baaŋ ki nfêjɛ saaka wù joŋe bɛŋ ba Lum le tɛ. \s1 Bvuŋga bvu saaka wù joŋe wu Nyo \p \v 16 Bɛŋ kêe lɛ gɛ ŋkɛme bvuya yi saaka wù joŋe wù wu Nyo le gɛ. Nje le fo fɛ bvuŋga bvu Nyo le, ki wu bvûsɛ muh wuchii wu le wu leesɛ fitele yi ye ye le, le. Saaka wunɛ gɛɛne ŋkuse nyu fɛ Bajuu le fɛ wu gɛɛŋ tɛ fɛ bamii ba le gɛ Bajuu le gɛ. \v 17 Fì le lɛ saaka wù joŋe wunɛ duunyi je yì Nyo jode lɛ muh le chaaŋ a wu jii. Fi finɛ kɛge fi gɛɛŋ fi mɛsɛ yi fitele fì mwɛdɛ lese yi ye ye le. Nyu fiɛɛ fì ba le ba saŋ lɛ, \q1 “Muh wù chaaŋ lé wu chêe nje fitele fì wu lese yi Nyo le.” \s1 Shɛ́ŋ bɛɛne Nyo bɛ bamii ba gee gɛ mwɛɛ mu chaaŋ gɛ \p \v 18 Njɛme nɛ fɛ ndu lɛ shɛ́ŋ yi Nyo to yi bɛɛne wu fɛwe bɛ bamii ba faŋe wu bò gee mwɛɛ mù le gɛ chaaŋ gɛ, gee chiboo chì befe chi yige kinchiɛɛŋ ki mwɛɛ kune Nyo. \v 19 Yi bɛɛne noo nje fiɛɛ fì bamii taŋlo ba kɛɛ kune Nyo le fi yɛne andaŋandaŋ, nje wu wù Nyo le wu chunyɛ wa bo le. \v 20 Kɛge lo fɛŋkɛɛ no Nyo gɛ̀ fɛ woŋ, bvuŋga bwe bvu kage gɛ, bɛ no wu wù Nyo le, fi nyu lɛ bamii le bo yɛŋ wa wu le bo ka bo kee wu yi mwɛɛ mù wu fɛ wa le, mo no bamii yɛde gɛ wu le gɛ. Noo, gɛ je ka nyume yu yi bo ge bo ja bo woose bo duu lɛ gɛ bo kee Nyo gɛ. \p \v 21 Mo no bo kee Nyo noo, gɛ bo ŋgvuune wu njɛ Nyo gɛ, kɛnɛ bo nyaa wu kiyone gɛ. Baŋkwajɛ baboo le bo ja bo tu ba achiji. Bikwɛɛ biboo bi biyɛse le bi yisɛ nyume bɛ kijibɛ. \v 22 Bo duu lɛ bo kɛmɛ bvufee, bo ja bo tu nyu biyuŋ. \v 23 Bo chinɛ ki bo bɛɛŋse Nyo wu bvukugɛ wù taŋlo wu gɛ kwe gɛ, bo tu bo buune nyume fɛ mumooso le mù ba kɛnyi bɛ chiaaŋ mu tu mu fiɛɛnɛ bamii ba taŋlo bo kweeyɛ, bɛ munyii mo nyáŋ yì jiɛnyi we, bɛ yì chiide ate kuu. \p \v 24 No fi le noo Nyo mo wu chinɛ bo le bo tu bo gee wa nyume mwɛɛ mù muntele muboo goone nyume mwɛɛ mu nyiɛŋ, bo gee noo bɛ ye yiboo, muh bɛ muh, bo mo choose bikwɛɛ biboo. \v 25 Bo le bo kusɛ nchiɛɛŋ kune Nyo wu tu chimbiaŋ, bo ka buune bo lɛne nyu mwɛɛ mù Nyo fɛ le, fede ki bo buune bo ka lɛne nyu wu wù le Nfɛ le. Nyume wu wù bo kɛme ki bo bɛ̂ɛŋse segechii bo luu gɛ. Fi nyûme noo. \v 26 No bo gee noo, Nyo mo wu chinɛ bo le, ye tu yi yufe bo ki bo gêe mwɛɛ mu kinchoosɛ. Bikɛse gime fɛ bikɛse bamu le, Nyo gɛ̀ baaŋ fɛ gɛ bikɛse lɛ bo gêe noo gɛ. \v 27 Le gɛh yɛɛŋyɛɛŋ no bilɛŋsɛ chinɛ je yì Nyo gɛ̀ fɛ lɛ bo gîme bɛ bikɛse yu, ye tu yi yufe bo ki bo gîme nyume fɛ bilɛŋsɛ bamu le. Bilɛŋsɛ gee mwɛɛ mu kinchoosɛ bɛ bilɛŋsɛ bamu. No bo gee noo bo mo jode ŋgɛ yi bikwɛɛ biboo le, wù le nlaŋɛ wù gee chiboo chi befe. \p \v 28 No bamii bayu baaŋ yɛŋ gɛ lɛ fi kooji ki bo kee Nyo gɛ, Nyo mo wu chinɛ bo le lɛ bo kɛ̂me bvufee nyu bvu kiyuŋ, bo mo bo gêe mwɛɛ mù bo kɛmɛ gɛ ki bo gêe gɛ. \v 29 Muntele muboo mo nyume mu yisɛ bɛ mwɛɛ mù mbefe yeye yeye. Bo gee gɛ mwɛɛ mu chaaŋ gɛ, bo ndefe ajii, bo kɛme muntele mù mbefe, bo bɛɛne bindoŋ bɛ bamii, bo yuuyi bamii, bo juu bvuju, bo lɛɛde kinlɛlɛ, bo jiiŋe bamii bɛ ajii a befe, bo kuuŋse kiŋkuŋsɛ, \v 30 bo chɛŋe bɛ ajee a bamii, bo banɛ Nyo, bo sɛɛnɛ bvusɛɛnɛ, bo tɛɛme bikwɛɛ, bo chiaase ye, bo mone bvulu, bo tɛɛme bikwɛɛ bɛ bachiji baboo mo babwee baboo. \v 31 Bo le biyuŋ bo ya lɛme gɛ yi jɛ yiboo le gɛ. Bo nyiɛge bɛ bamii bamu, bo koode gɛ yii fɛ bamii le gɛ. \v 32 Bo gee noo bo kee gɛh lɛ Nyo le wu lejɛ wa lɛ muh wù gee mwɛɛ munɛ kɛmɛ ki wu kwê. Geenɛ, bo gee gɛh bo gɛɛne yu fwe fwe, bo ka toone bamii bò gee kfuu chi munɛ mwɛɛ. \c 2 \s1 Nyo lé wu gê wu sâge muh wu bii gee chi mwɛdɛ le \p \v 1 Noo, wo wu sage gee chi muh mu lɛ kɛnɛ le wo wu yɛɛŋ, wo kêe tɛ lɛ wo fuge gɛ jialɛ gɛ. Wo kêe lɛ no wo sage gee che, wo lêese nyu kikwɛɛ kuŋ yi ŋgɛ le, nje wo wù sage wɛɛ gee tɛ fiɛɛ fì wù gee. \v 2 Besabɛŋ kee lɛ, Nyo nɛ nooŋ ŋgɛ yi bamii ba gee munɛ mwɛɛ le, tu wu nooŋ nɛ wu bii nyu nchiɛɛŋ le. \v 3 Noo, wo wɛɛ wù sage gee chi bamii ba gee kfuu chi mumwɛɛ mwɛɛ, geenɛ wo kibɛɛ gee tɛ mu, wo kwaji lɛ wo lé wo gê wo bônɛ yi chiaaŋ yi nsa wù Nyo le? \v 4 Kɛnɛ wo yɛne gɛ lɛ Nyo kɛme fitele fì joŋe fɛ bamii le baaŋ, wu koode yii baaŋ, wù nyu tɛ nyiɛgee baaŋ gɛ? Wo yɛne noo wo jode lɛ le fiɛɛ fì achiji, gɛ wo kee lɛ fitele fì joŋe fi Nyo fɛ wo le, duunyi lɛ wo kûsɛ fitele fiuŋ. \p \v 5 Geenɛ no wo le wo faŋ ki wo kûsɛ fitele fiuŋ, wo tu wo gee lo fi tɛɛme fi gɛɛne lo fwe, noo wo tâade nyume ŋgɛ fɛ kikwɛɛ kuŋ le, wù lé wu gê wu nyû juu chì Nyo lé wu dûnyɛ shɛ́ŋ yì bɛɛne wu sege wu sage bamii bachii a je yì kooji le. \v 6 Nyo lé wu lâŋɛ muh wu mumwaa wu mumwaa bii gee chi mwɛdɛ le. \v 7 Bamii ba kaane shɛ́ŋ yi lɛme chì joŋe le, bo goone nyu bvukugɛ bɛ ŋgvunɛ mo kinche kì kage gɛ, wu lé wu gê wu nyâ kinche kì kage gɛ bo le. \v 8 Geenɛ bamii ba jiiŋe gɛh nyume fɛ bikwɛɛ biboo le, bo faŋ ki bo yu nchiɛɛŋ le, bo gee nyu mwɛɛ mù mbefe, le Nyo nyume wu gê wu dûnyɛ shɛ́ŋ yì toonyi bɛ ŋgɛ bo le. \v 9 Manluŋ ma baaŋ bɛ nsaasɛ lé wu gê wu nyûme fɛ muh wuchii wù gee kimbefɛ le, kɛge yi Bajuu le gɛɛne yi bamii ba le gɛ Bajuu le gɛ. \v 10 Geenɛ, bvukugɛ bɛ ŋgvunɛ mo nyiɛgee lé wu gê wu nyûme fɛ bamii ba gee gee chì joŋe le kɛge yi Bajuu le gɛɛne yi bamii ba le gɛ Bajuu gɛ. \v 11 Fi lé fi gê fi nyûme noo nje gɛ Nyo to wu duunyi yeye yeye gɛ. \p \v 12 Bamii bachii ba gee kimbefɛ bo ya kɛme gɛ banchi ba Musɛ gɛ, bo lé bo gê bo lêe ŋgɛ le mo no ba kɛme gɛ banchi gɛ. Bamii bachii ba gee kimbefɛ bo nyume a nchi kuu, ba lé ba gê ba sâ bo ba bii banchi bayu le. \v 13 Fi le noo nje gɛ Nyo nyume wu gê wu jô muh lɛ wu le chaaŋ a wu jii njɛ wù gee fiɛɛ fì nchi jɛme sɛŋ gɛ. Wu lé wu jô muh lɛ wu le chaaŋ nyume sege mwɛdɛ gee fiɛɛ fì banchi goone. \v 14 Bamii ba le gɛ Bajuu gɛ, bo nyume nchi sɛŋ, bo ja bo tu bo gee mwɛɛ bɛ baŋkwajɛ baboo, nyume mwɛɛ mù banchi goone, tu le wa nchi fɛ bikwɛɛ biboo le, mo bo kɛme gɛ banchi ba Nyo nya Bajuu le gɛ. \v 15 Fifiɛɛ chuunyi lɛ fiɛɛ fì banchi goone, Nyo le wu saŋ fɛ muntele muboo le. Muntele muboo lɛme tɛ jiŋ yi nsa wuyu. Bo doo bo gee fiɛɛ fì befe, fitele sage bo. Bo doo bo gee fiɛɛ fì joŋe, fi toone bo. \v 16 Mwɛɛ munɛ lé mu gê mu kôoshɛ juu chì Nyo lé wu gê wu sâ mwɛɛ mu bamii bachii gee nyilɛ le fede yi Kletu Jiso le, no saaka wù joŋe wù nfeeji duunyi. \s1 Bajuu chiaase ye bɛ banchi \p \v 17 Wo wù tɛŋe kikwɛɛ kuŋ lɛ muh Bajuu wo gɛɛde kikwɛɛ yi banchi ba Musɛ le, wo yuge ye lɛ wo le muh wu Nyo, \v 18 ba gɛ̀ yɛyɛ wa wo bɛ banchi wo kɛɛ fiɛɛ fì Nyo goone, wo kee tɛ fiɛɛ fì joŋe chuule. \v 19 Wo kee chuule lɛ le wo wù duunyi je binfeeŋ le, wo nyume tɛ kin'yesɛ fɛ bamii ba le kijibɛ le. \v 20 Le wo wù teefe biyuŋ, le wo wù yɛyi bamii ba maa mwɛɛ njɛ mumwone mu booŋ. Wo gee noo nje banchi le bo nya wa wo bɛ bvufee bvuchii mo nchiɛɛŋ. \v 21 Wo wù yɛyi bamii noo, wo yɛyi tɛ kuŋ kikwɛɛ? Wo wù feeji lɛ keefɛ muh choŋ bvuchoŋ gɛ, wo gee nɛɛ fiuŋ? \v 22 Wo wù jɛme lɛ keefɛ juma muh kɛnɛ kwɛ muh giiŋ bɛ muh mu gɛ, wo tɛ gee gɛ noo gɛ? Wo wù kaji lo fiɛɛ kune mumooso gɛ wo tɛ choŋe mwɛɛ yéh yi kintanyɛ yi mumooso le gɛ? \v 23 Wo wù chiaase ye bɛ banchi ba Nyo, gɛ wo choose Nyo no wo ŋgode banchi bayu gɛ? \v 24 Le fiɛɛ fì ba le ba saŋ lɛ, “Bamii ba le gɛ Bajuu gɛ to bo chɛŋe bɛ jee chi Nyo, nyu kiŋge kena bɛŋ Bajuu kì bɛŋ fɛde.” \p \v 25 Ki ba chvuu muh yeh kɛme maajɛ\f + \fr 2:25 \fr*\ft Nchvusɛ ye duunyi lɛ bo le kfuu chi bamii ba Nyo gɛ gwo maŋkaŋ bɛ bo.\ft*\f*, nɛ fi nyume lɛ muh wuyu gee fiɛɛ fì banchi duu. Geenɛ, wo nɛ ŋgode banchi, tu nchvusɛ yeh wù ba chvuse wo yeh wuyu le njɛ wo baaŋ kinshushu. \v 26 Muh nɛ baaŋ kinshushu, wu gee fiɛɛ fì kooji fì banchi goone, ba gɛ mo ba jo lɛ ba le ba chvuu wa wu yeh, mo no wu baaŋ kinshushu gɛ? \v 27 Noo, bamii ba baaŋ binshushu yi nyaŋ yi ye le, geenɛ bo gɛɛde banchi, bo lé bo gê bo lêesɛ bɛŋ Bajuu ŋgɛ le, bɛŋ Bajuu ba kɛme banchi ba bo gɛ̀ saŋ, bɛŋ ka chvuse bamii yeh, geenɛ bɛŋ ka ŋgode banchi bayu. \v 28 Bɛŋ kêe lɛ gɛ muh wu Bajuu wù kooji nyu wu ba yɛne gɛh nyu ye ye le gɛ. Gɛ nchvusɛ yeh wù kooji nyume fiɛɛ fì ba yɛde fi le akfuuŋ yi nyaŋ yi ye le gɛ. \v 29 Muh wu Bajuu wù kooji le wu a fitele le. Nchvusɛ yeh wù kooji le wu a fitele le, wù seese Kiyo ki Nyo, gɛ nyume wù bii banchi ba ba saŋ lo le gɛ. Wuwɛɛ muh to bɛɛŋse nyu Nyo wu. Gɛ to bɛɛŋse nyu bamii wu gɛ. \c 3 \s1 Nyo to wu lɛme gɛh yi jɛ ye le \p \v 1 No fi le noo, Bajuu fede bamii bamu yi la le? Maajɛ le yu yi nchvusɛ wù ba chvuse bamii yeh le? \v 2 Ɛɛŋ, Bajuu fede bamii bamu a jé yì duude le. Fi baaŋ le lɛ Nyo gɛ̀ bee wu nya jɛ ye nyu chiaaŋ yiboo le. \v 3 Taŋlo bo mo bo du lɛ no bamii bamu gɛ̀ baaŋ lɛɛŋ gɛ yi jɛ yiyu le gɛ, tu fifiɛɛ le fi ge lɛ Nyo gɛ ka wu lɛme yi jɛ ye le gɛ? \v 4 Gɛ taŋlo fi kooshɛ noo gɛ! Mo no bamii bachii le bamii ba chimbiaŋ, Nyo lɛme gɛh yi nchiɛɛŋ le, no ba le ba saŋ lɛ, \q1 “Nyo, wo doo wo jɛme, njɛmɛ wo nyu gɛh wù kooji. \q1 Wo to wo soo gɛh lo nsa wo.” \p \v 5 Geenɛ, nɛ gee chesa besabɛŋ chì le gɛ chì chaaŋ gɛ, fii ki chi ge lɛ gee chi Nyo chì chaaŋ duunyi chuule, tu taŋlo besabɛŋ du lɛ la? Taŋlo besabɛŋ du lɛ Nyo baaŋ ge gɛ chuule ki wu nôoŋ ŋgɛ yi ye yese besabɛŋ le gɛ? Mbiide nɛ nyu no muh wu wuŋ to wu biide. \v 6 Gɛ taŋlo fi nyume noo gɛ! Nɛ fi le noo, Nyo ge wu jiɛnyɛ nɛɛ fɛ wu sa woŋ? \v 7 Geenɛ nɛ mbiane chimbiaŋ chi gee nchiɛɛŋ wù Nyo chuunyi wu gɛɛne lo fwe fwe wu too bɛ mbɛɛŋsɛ fɛ jee che le, bo ka bo sâge mɛ lɛ nle muh wu kimbefɛ nje la? \v 8 Fi nɛ le noo bee gɛ ka be du lɛ, “Fi joŋe lɛ besabɛŋ gêe bimbefɛ wu lɛ mwɛɛ mù njoŋe tôo?” Njɛmɛ wunɛ le wù bamii chɛŋe bɛ jee chesa yu bo duu lɛ jɛme bee. Bobaa bamii lé bo gê bo kɛ̂mɛ ŋgɛ wù bo kɛme ki bo kɛ̂mɛ. \s1 Gɛ muh wù chaaŋ nyu lo yu gɛ \p \v 9 Bee le be jɛmɛ mɛɛse lɛ la? Bee Bajuu fede bamii bamu? Faane mbɛŋ! Bee le be yɛŋ wa lɛ Bajuu mo bamii ba le gɛ Bajuu gɛ, le chiaaŋ yi bvuŋga bvu kimbefɛ le. \v 10 Finɛ fiɛɛ le no ba gɛ̀ saŋ lɛ, \q1 “Gɛ muh wù chaaŋ nyume yu gɛ, mo wu mumwaa. \q1 \v 11 Gɛ muh nyume yu wù kɛme bvufee gɛ, \q1 gɛ muh nyume yu wù goone Nyo gɛ. \q1 \v 12 Bamii bachii le bo baa wa jiŋ Nyo le. \q1 Bo bachii tu wa mwɛɛ mù achiji. \q1 Gɛ muh nyume yu wù gee fiɛɛ fì joŋe gɛ, mo wu mumwaa. \q1 \v 13 Bo le bo yaasɛ munse bo gɛɛ mu yɛse njɛ jɛ́ŋ. \q1 Bo le bamii ba chimbiaŋ. \q1 Njɛmɛ wù bude de yiboo le taŋlo wu yuuyɛ muh njɛ ayɛŋ a fimbvushɛŋ. \q1 \v 14 Jɛ́ yi loŋ bɛ njɛmɛ wù luji le wu yisɛ de yiboo le. \q1 \v 15 Bikaa biboo yaafe chige ki bo yuuyɛ lo muh. \q1 \v 16 Bo to bo chɛŋe bɛ mwɛɛ, \q1 bo too bɛ ŋgɛ manjuu le manchii ma bo gɛɛne mo le. \q1 \v 17 Gɛ bo kee lo fiɛɛ kune kinche kì nyiɛgee gɛ. \q1 \v 18 Gɛ bo kɛme nfaaŋ wù wu Nyo fɛ muntele muboo le gɛ.” \p \v 19 Besabɛŋ le be kɛɛ mɛɛse lɛ fiɛɛ fì banchi jɛme, bo jɛme nyume bamii ba le a banchi kuu, wu lɛ keefɛ muh to wu kɛ̂mɛ lo fiɛɛ fì wu wôosɛ wu jɛ̂mɛ gɛ, no muh wuchii wu yi woŋ kfunɛ le, lé wu gê wu lɛ̂ɛŋ a Nyo jii wu tânyɛ jwe we. \v 20 Bɛŋ kêe lɛ, gɛ muh wu wuŋ nyume yu wù Nyo lé wu gê wu jô wu lɛ wu le chaaŋ a wu jii njɛ wu gee fiɛɛ fì banchi goone sɛŋ gɛ, nje banchi gee bamii kee lo mwɛɛ mù mbefe mù bo gee. \s1 Je yì Nyo jode lɛ muh le chaaŋ yu \p \v 21 Geenɛ, mɛɛse Nyo le wu dunyɛ wa je yì wu jode muh lɛ wu le chaaŋ yu a wu jii. Gɛ je yiyu kɛme fiɛɛ ki yi gê bɛ banchi gɛ. Je yiyu yinɛ le banchi ba Musɛ mo mwɛɛ mù bamii ba ntuŋ wu Nyo gɛ̀ saŋ gɛ̀ toone wa. \v 22 Je yì Nyo jode lɛ muh le chaaŋ yu, le yì bii fitele fì muh leese yi Jiso Kletu le. Nyo gee finɛ fɛ muh wuchii wù le wu leesɛ fitele yi Kletu le, nje fɛ Nyo le gɛ muh mu nyu yeye gɛ, \v 23 no muh wuchii le wu ge wa kimbefɛ wu mo wu nyume je yì ndefe le fɛ bvukugɛ bvu Nyo le. \v 24 Geenɛ, Nyo le wu dunyɛ fitele fì joŋe fɛ bamii le ki wu nyâ bo bɛ nnya yì achiji ki wu jô bo lɛ bo kɛme gɛ jialɛ gɛ. Finɛ gɛ̀ fe yi Kletu Jiso wù gɛ̀ sunɛ bamii chiaaŋ yi ŋgɛ le. \v 25 Nyo gɛ̀ be wu nya wu njɛ muntufe ki ba ge kimaaŋ yu bɛ kilɛmɛ ke. Kimaaŋ kinɛ le fɛ bamii bachii bò le bo leesɛ fitele yi ye ye le. Wu gɛ̀ ge kimaaŋ kinɛ ki wu dûnyɛ lɛ wu wù Nyo le muh wù chaaŋ, nje wu wù Nyo gɛ̀ kaane lo shɛ́ŋ bɛ bimbefɛ biboo bì bo gɛ̀ shee bo gee fweele. \v 26 Finɛ fiɛɛ gɛ̀ bee ki fi dûnyɛ yi kife ki mɛɛse le lɛ wu wù Nyo kibɛɛ le muh wù gee mwɛɛ mù chaaŋ, ka nyume wu wù jode muh wù le wu leesɛ fitele yi Jiso le njɛ mwɛdɛ kɛme gɛ jialɛ gɛ. \v 27 No fi le noo, tu fiɛɛ baaŋ yu fì taŋlo besabɛŋ bɛ̂ɛŋse ye yi fi le? Gɛ fiɛɛ nyu yu gɛ! Gɛ fi nyu gɛ nje la? Taŋlo nyu nje lɛme chimi chì bee lɛne? Ya noo gɛ, shige mbɛŋ! Fi lɛme nyu yi fitele fì muh leese yi Jiso le. \v 28 Nɛ no fi le. Bee le be gɛɛ lɛ Nyo jode muh lɛ mwɛdɛ le jialɛ sɛŋ nyu nje fitele fì wu leese yi Jiso le, ya nyu gɛ nje wu gee fiɛɛ fì banchi goone gɛ. \v 29 Noo lɛ Nyo le gɛh Nyo wu Bajuu maa? Gɛ nyu tɛ Nyo wu bamii ba le gɛ Bajuu gɛ? Ɛɛŋ, wu le tɛ Nyo wu bamii ba le gɛ Bajuu gɛ. \v 30 No Nyo mɛ gɛh wu mumwaa, nyu wu wù lé wu gê wu jô bamii ba ba le ba chvuu bo yeh lɛ bo le jialɛ sɛŋ, mɛ gɛh nje fitele fì bo leese yi Kletu le, le gɛh yɛɛŋyɛɛŋ no wu lé wu gê wu jô ba le binshushu lɛ bo le jialɛ sɛŋ tɛ fede yi fitele fì bo leese yi Kletu le. \v 31 Fi le lɛ besabɛŋ mwasɛ banchi nje fitele fì besabɛŋ leese yi Kletu le? Chwɛse mbɛŋ, gɛ taŋlo fi nyu noo gɛ! Fi le lɛ besabɛŋ kɛme ki be lɛme lo yi banchi le. \c 4 \s1 Ablaham le njiŋɛ wù muh wù Nyo gɛ̀ jo lɛ wu kɛme gɛ jialɛ gɛ \p \v 1 Taŋlo besabɛŋ du lɛ Ablaham wù chiji kfuu chesa besabɛŋ gɛ̀ yɛŋ lɛ la kune saaka wunɛ? \v 2 Nɛ Nyo fɛnɛ gɛ̀ jo Ablaham lɛ wu kɛme gɛ jialɛ gɛ le nje lɛme chì joŋe chì wu gɛ̀ ge, tu taŋlo wu kfûune gvuu kune fi. Geenɛ, gɛ wu kɛme lo fiɛɛ fì wu taŋlo wu kfûune gvuu yu a Nyo jii gɛ, \v 3 nje Ŋwa wu Nyo duu lɛ, \q1 “Ablaham gɛ̀ bee wu leesɛ fitele yi Nyo le, \q1 Nyo mo wu jo wu lɛ wu le muh wù chaaŋ.” \p \v 4 Muh wù lɛne ba laaŋe wu, sege wu doo wu lɛŋ ba laŋɛ wu, bo gɛ ya bo jo lɛ nlaŋɛ we le lo nnya yì ba nyaa wu le gɛ. Ba jo lɛ le nlaŋɛ we wù wu kɛme ki wu kɛ̂mɛ. \v 5 Geenɛ, muh nɛ le njɛ wu lɛŋ fiɛɛ sɛŋ, wu leesɛ nyu fitele yi Nyo le wù jode bamii ba befe lɛ bo le njɛ bo kɛme jialɛ a wu jii sɛŋ, tu Nyo lé wu jo mwɛdɛ lɛ wu le muh wù chaaŋ a wu jii nje fitele fì wu leese yi ye ye le. \v 6 Dabi tɛ gɛ̀ jɛmɛ lɛ kinlaŋye kì baaŋ le ki bamii ba Nyo jode lɛ bo le chaaŋ a wu jii nyume gɛ nje lɛme chì bo le bo lɛŋ gɛ. \v 7 Wu gɛ̀ jɛmɛ lɛ, \q1 “Kinlaŋye kì baaŋ le fɛ bamii ba Nyo le wu daayɛ wa gee chiboo chì befe, \q1 wu baŋɛ bimbefɛ biboo. \q1 \v 8 Kinlaŋye kì baaŋ le fɛ muh wù Nyo baaŋ ŋgodɛ gɛ kite ki kimbefɛ ke gɛ.” \p \v 9 No fi le noo, tu kinlaŋye kì baaŋ kinɛ le gɛh fɛ bamii ba bo le bo chvuu bo yeh maa le? Noo, ki le tɛ fɛ ba baaŋ binshushu le le? Besabɛŋ bee be jɛmɛ wa lɛ, “Fitele fì Ablaham gɛ̀ leesɛ yi Nyo le, gɛ̀ ge Nyo jo wu lɛ wu le muh wù chaaŋ.” \v 10 Nyo gɛ̀ jo Ablaham lɛ wu le muh wù chaaŋ nyu sege la? Gɛ̀ bee ba chvuu wa wu yeh, noo wu baaŋ kinshushu le? Gɛ̀ bee wu baaŋ kinshushu. Gɛ̀ bee ba baaŋ wu yeh a chvuu gɛ. \v 11 Ba gɛ̀ chvuu wu yeh njɛ njiŋɛ ki fi dûnyɛ lɛ wu le wa muh wù chaaŋ nje fitele fì wu gɛ̀ leesɛ yi Nyo le sege wu gɛ̀ baaŋ kinshushu. Noo Ablaham mo wu tu wù nyu chiji bamii bachii ba le ba leesɛ fitele yi Nyo le, ba ba baaŋ bo yeh a chvuu gɛ, wu lɛ Nyo jô tɛ bo lɛ bo le bamii ba chaaŋ a wu jii. \v 12 Wu le tɛ chiji bamii ba, ba le ba chvuu wa bo yeh, ya nyu gɛ nje bo le bo chvuu bo yeh gɛ. Le nje bo le bo jo kikaa ke yi fitele fì wu gɛ̀ leesɛ yi Nyo le, fɛ ba to ba chvuu wu yeh. \s1 Ablaham gɛ̀ kɛmɛ fiɛɛ fì Nyo gɛ̀ ka // nyu nje fitele fì wu gɛ leesɛ yi Nyo le \p \v 13 Ŋka wù Nyo gɛ̀ ka Ablaham bɛ booŋ be lɛ bo lé bo kɛ̂mɛ kikwɛɛ ki nshɛŋ le, gɛ gɛ̀ bee nje Ablaham gɛ̀ gɛɛde banchi gɛ. Gɛ̀ bee nje fitele fì wu gɛ̀ leesɛ yi Nyo le, Nyo jo wu lɛ wu le chaaŋ a wu jii. \v 14 Nɛ gɛ̀ bee lɛ bamii ba lé ba kɛ̂me fiɛɛ fì Nyo gɛ̀ ka le gɛh ba gee no banchi goone, tu fitele fì bo leese yi Nyo le kɛme gɛ maajɛ gɛ, ŋka wù Nyo gɛ̀ ka wuyu nyu tɛ achiji. \v 15 Fiɛɛ fi le, le lɛ banchi to bo gee shɛ́ŋ toonyɛ lo Nyo, nɛ nchi gɛ̀ bee gɛ yu gɛ, fiɛɛ fimi gɛ ka fi nyu lɛ muh le wu ŋgodɛ nchi gɛ. \v 16 Fi mo fi tu fi nyu lɛ, ŋka wuyu bii nyu fitele fì wu gɛ̀ leesɛ yi Nyo le, wu lɛ nyû fitele fì joŋe Nyo dunyɛ wu le, fiɛɛ fì wu gɛ̀ ka wa fiyu kɛme ki fi kôoshɛ fɛ kfuu che le chichii, nyu gɛ fɛ bamii ba lɛme yi banchi le maa gɛ. Le tɛ fɛ bamii ba le ba leesɛ fitele yi Nyo le, yɛɛŋyɛɛŋ no Ablaham gɛ̀ leesɛ, nje Ablaham le chiji wese besabɛŋ bachii ba le bamii ba Nyo. \v 17 Finɛ le no ba le ba saŋ, Nyo duu Ablaham le lɛ, \q1 “Nle ŋge lɛ wo nyûme chiji bituŋ wesee.” \m Wu le chiji wese besabɛŋ a Nyo jii. Le Nyo wu Ablaham gɛ̀ leesɛ fitele yi ye ye le. Nyu wu wù gee bamii ba kweeyɛ wa kaase bo tuu yu. Wu ka gee mwɛɛ mù gɛ̀ baaŋ yu a nyu gɛ fɛ mu nyume yu. \v 18 Ablaham gɛ̀ bee wu biji gɛh nyu fwe wu kee lɛ, wu lé wu kɛ̂mɛ fiɛɛ fì Nyo gɛ̀ ka mo no wu gɛ̀ bee gɛ wu biji fwe yi fiɛɛ fimi le gɛ. Geenɛ, wu leesɛ gɛh nyu fitele yi Nyo le fi to fi jiɛnyɛ wu tu, “Chiji bituŋ bì duude”, gɛh no Nyo gɛ̀ ka wu le lɛ, \q1 “Booŋ buŋ lé bo gê bo lôone lo.” \m \v 19 Gɛ̀ bee Ablaham gɛɛne wa biluŋ gwii, geenɛ wu baaŋ a wɛɛ gɛh yi fitele fì wu gɛ leesɛ yi Nyo le gɛ, mo no wu gɛ̀ yɛde kikwɛɛ ke le lɛ wu le wa njɛ muh wu kwe wa, wu yɛde tɛ lɛ kwɛɛ wù Sɛla le kase, a tee che juŋ wa. \v 20 Wu gɛ̀ baaŋ kɛ gɛ wu kɛme kimaŋɛ wu lɛ wu ja wu kɛ̂me muntele munfɛɛ kune ŋka wù Nyo gɛ̀ ka wu yu gɛ. Fitele fì wu gɛ leesɛ yi Nyo le gɛ̀ bee fi tɛɛme fi gɛɛne lo fwe, wu mo wu tume gɛh nyu maŋkuŋ ma Nyo. \v 21 Wu mo wu bɛɛŋ bɛ fitele fie fichii lɛ Nyo kɛme bvuŋga ki wu gê fiɛɛ fì wu gɛ̀ ka. \v 22 Nɛ fiɛɛ fì wu gɛ̀ leesɛ fitele yi Nyo le, fi gɛ̀ ge Nyo jo lɛ wu le muh wù chaaŋ. \v 23 Geenɛ, njɛmɛ wu lɛ, “Nyo gɛ̀ bee wu jo wu noo”, gɛ ba gɛ̀ saŋ nyu fɛ Ablaham le maa gɛ. \v 24 Wu le tɛ fɛ besabɛŋ le. Nyo wù besabɛŋ leese fitele ye ye le, lé wu jô tɛ besabɛŋ noo. Le wu wù gɛ̀ bvusɛ Jiso wù Tada wese besabɛŋ yi kwe le. \v 25 Jiso le wu ba gɛ̀ nya wu kwe nje bimbefɛ biɛsa besabɛŋ. Nyo kaasɛ wu bvusɛ wu yi kwe le wu lɛ wu jô besabɛŋ lɛ bee kɛme gɛ jialɛ gɛ. \c 5 \s1 Bvujoŋɛ bvù besabɛŋ kɛme nje Nyo le wu jo wa besabɛŋ lɛ gɛ besabɛŋ kɛme jialɛ gɛ \p \v 1 Mɛɛse no Nyo le wu jo wa besabɛŋ lɛ besabɛŋ kɛme gɛ jialɛ gɛ, nje fitele fì besabɛŋ leese yi ye ye le, besabɛŋ mo be nyume yi nyiɛgee le besa bo nje fiɛɛ fì Tada wese besabɛŋ wù Jiso Kletu ge. \v 2 Ge wu fɛ be kɛme je fɛ be lee fitele fì joŋe fi Nyo fì besabɛŋ le yi fi le mɛɛse nje fitele fì besabɛŋ leese yi ye ye le. Besabɛŋ laŋeye no bee jiiŋe fwe be kee lɛ besabɛŋ lé be gê be kɛ̂mɛ fɛ bvukugɛ bvu Nyo le. \v 3 Gɛ kagɛ noo gɛ, besabɛŋ laŋe tɛ ye yi baŋgɛ ba besabɛŋ yɛne le, nje besabɛŋ kee lo lɛ baŋgɛ gee muh kee ki wu kâane shɛ́ŋ. \v 4 Le ŋkanɛ shɛ́ŋ wù gee Nyo bɛɛŋse lɛ muh wunɛ kooji lo. Nyo doo wu bɛɛŋse muh lɛ wu le wu kojɛ, wu mo wu biji gɛh wa nyume fwe yi fiɛɛ le, wu kee lɛ wu lé wu kɛ̂mɛ. \v 5 Fiɛɛ fì besabɛŋ biji fwe yi fi le gɛ taŋlo fi yu fi fê kuu gɛ, nje Nyo le wu yisɛ muntele mwesa besabɛŋ bɛ kiŋkoŋɛ ke fede yi Kiyo ki Yuude kì wu nya bee le. \v 6 Fì le lɛ sege besabɛŋ gɛ̀ baaŋ njɛ taŋlo besabɛŋ fi bikwɛɛ biɛsa sɛŋ, Kletu gɛ̀ to yi kife kì kooji le, wu kwe nje besabɛŋ bamii ba kee gɛ Nyo gɛ. \v 7 Le nchiɛɛŋ lɛ fi tɛɛme fɛ muh kwe nje muh mu wù le gɛ bɛ jialɛ gɛ, taŋlo no muh mu moŋ ki wu kwê nje muh mu wù joŋe. \v 8 Geenɛ, Nyo gɛ̀ dunyɛ kiŋkoŋɛ ke fɛ besabɛŋ le a je yinɛ le lɛ, sege besabɛŋ gɛ̀ baaŋ bamii ba befe, Kletu kwe nje besabɛŋ. \v 9 Mɛɛse no besabɛŋ le, kilɛmɛ ke, ge wa Nyo jo besabɛŋ lɛ besabɛŋ le jialɛ sɛŋ, tu wu lé wu gɛ̂ɛŋ fwe wu bvusɛ besabɛŋ chiaaŋ yi shɛ́ŋ yì bɛɛne Nyo bɛ bamii le. \v 10 Fì le lɛ, sege besabɛŋ gɛ̀ baaŋ bamii ba kimbanɛ ba Nyo, kwe yi Mwa ye fɛ kimaaŋ besabɛŋ le bɛ Nyo, tu wu lé wu gɛ̂ɛŋ fwe mɛ̂ɛse ki wu bvûsɛ bee bɛ kinche ke no wu le wu fɛ kimaaŋ kinɛ besabɛŋ le bɛ Nyo. \v 11 Gɛ kagɛ finɛ maa fì besabɛŋ laŋeye nje fi gɛ. Besabɛŋ laŋeye tɛ bɛ Nyo nje Tada wese besabɛŋ wu Jiso Kletu wù le wu fɛ kimaaŋ kinɛ besabɛŋ le bɛ Nyo. \s1 Fiɛɛ fì Adam gɛ̀ to bɛ fi mo fì Kletu gɛ̀ to bɛ fi \p \v 12 No kimbefɛ gɛ̀ fe yi muh le wu mumwaa fɛ ki to yi nshɛŋ le, kwe fe yi kimbefɛ le fɛ yi to, kwe mo yi laaŋ gɛh noo yi gɛɛŋ muh le wuchii, nje muh wuchii le wu ge kimbefɛ. \v 13 Kimbefɛ gɛ̀ bee wa yu yi nshɛŋ le, fɛ Nyo nya banchi. Geenɛ, banchi le njɛ bo le yu sɛŋ, ba gɛ ya ba ŋgode kite ki bimbefɛ bi bamii gee gɛ. \v 14 Kɛge yi kife ki Adam le too bude yi ki Musɛ le kwe gɛ̀ kɛme bvuŋga a bamii bachii we mo no bo gɛ̀ gee bimbefɛ bo ya gee gɛ njɛ Adam wù gɛ̀ ŋgodɛ nyu nchi gɛ. Adam gɛ̀ bee a je yimi le njɛ Kletu wù gɛ̀ bee ki wu tô. \v 15 Geenɛ, gɛ nya yi Nyo nyaa bamii le achiji nyu njɛ kimbefɛ ki Adam gɛ̀ ge gɛ. Nɛ bamii ba duude gɛ̀ kweeyɛ nje kimbefɛ ki muh wu mumwaa, tu le nchiɛɛŋ lɛ fitele fì joŋe fi Nyo le bɛ nya ye yì gɛ̀ to nje fitele fì joŋe fi muh wu mumwaa wù le Jiso Kletu, lé fi tô fɛ bamii le wesee fi duu fi fesɛ lo. \v 16 Gɛ fiɛɛ fì nnya yi Nyo yinɛ yì Nyo gɛ̀ nya achiji gɛ̀ to yu nyu yɛɛŋyɛɛŋ njɛ fiɛɛ fì kimbefɛ ki muh wu mumwaa wɛɛ gɛ̀ to yu gɛ. Kimbefɛ ki muh wu mumwaa le ki to bɛ nsa fɛ bamii le bachii ki leesɛ bo ŋgɛ le. Geenɛ, nnya yi Nyo yinɛ yì gɛ̀ to ajiŋ a bimbefɛ bi bamii ba duude le yi ge Nyo jo bo lɛ bo le jialɛ sɛŋ. \v 17 Nɛ kimbefɛ ki muh wu mumwaa gɛ̀ ge kwe kɛmɛ bvuŋga a muh wuchii we nje muh wu mumwaa wɛɛ, tu bamii bachii ba le bo fi kiŋkoŋɛ kì baaŋ kinɛ, mo nnya yì le njo wù Nyo le wu jo bamii achiji lɛ bo le chaaŋ, bo lé bo kɛ̂me kinche nɛ baaŋ nje muh wu mumwaa wù le Jiso Kletu. \v 18 Noo, no kimbefɛ ki muh wu mumwaa gɛ̀ to bɛ ŋgɛ fɛ bamii le bachii, le gɛh yɛɛŋyɛɛŋ no gee chi muh wu mumwaa chì chaaŋ le chi ge lɛ Nyo jo bamii lɛ bo le jialɛ sɛŋ, bo bachii ge bo kɛme kinche. \v 19 Fì le lɛ gɛh no muh wu mumwaa gɛ̀ tɛmɛ kikwɛɛ bɛ Nyo finɛ ge bamii ba duude mo bo tu bo nyu wa bamii ba befe, le gɛh no muh wu mumwaa gɛ̀ yu Nyo le, fi ge Nyo nyu wu to wu jo bamii ba duude lɛ bo le chaaŋ a wu jii. \v 20 Nyo gɛ̀ nya banchi ki bo ge lɛ bimbefɛ duu. Geenɛ, no bimbefɛ duude le no kiŋkoŋɛ ki Nyo duude tɛ fɛ bamii le fede lo. \v 21 Fi le noo wu lɛ, no kimbefɛ kɛme bvuŋga a bamii we bo kweeyi, le gɛh tɛ noo no kiŋkoŋɛ ki Nyo kɛme bvuŋga a bamii we fede njo wù Nyo jode bamii lɛ bo le chaaŋ a wu jii, ki wu gê wu nyâ bo bɛ kinche kì kage gɛ nje Jiso Kletu wù Tada wese besabɛŋ. \c 6 \s1 Muh wù le wu taashɛ wa bɛ Kletu le wu kwe wa fɛ kimbefɛ le \p \v 1 No fi le noo, taŋlo besabɛŋ du lɛ la? Finɛ le lɛ besabɛŋ mɛ gɛh bee gee bimbefɛ bee gɛɛne bɛ bi fwe fwe wu lɛ kiŋkoŋɛ kì Nyo kɛme fɛ bamii le ki duude ki fede lo? \v 2 Gɛ taŋlo fi nyu noo gɛ! Taŋlo besabɛŋ ba le ba kwe wa fɛ kimbefɛ le be ka be tu be jiɛnyɛ nɛɛ fɛ bee ka be chee yi kimbefɛ le? \v 3 Gɛ bɛŋ kee lɛ besabɛŋ bachii ba ba le ba leesɛ wa a joo ki be taashɛ bɛ Kletu Jiso le ba leese noo ba taashɛ besabɛŋ nyu bɛ kwe ye gɛ? \v 4 Ba gɛ leese besabɛŋ a joo noo fi mo fi nyu lɛ ba le ba taashɛ wa besabɛŋ bɛ kwe ye ba jiiyɛ, wu lɛ no Kletu gɛ kaasɛ wu bu yi kwe le, a bvuŋga bvu Chiji bvù kuge le, lɛ besabɛŋ taŋlo be mo be chêe wa nyu yi kinche ki kifɛŋ le. \p \v 5 Fi le noo nje nɛ besabɛŋ le be taashɛ wa bɛ Kletu yi kwe yi le ye le, tu gɛ bee nyume ki bee maŋe lɛ besabɛŋ lé be gê be tâashɛ tɛ besa bɛ yi mbu we yi kwe le gɛ. \v 6 Besabɛŋ kee lɛ ye yese besebɛŋ yì le kinche kì kege, le ba gɛ̀ ta wa yi kintaaŋ le besa ba Kletu, wu lɛ ba lɛɛshɛ lo ye yi kimbefɛ yiyu, wu lɛ taŋlo besabɛŋ gɛ ka be nyume nfa chiaaŋ yi kimbefɛ le gɛ, \v 7 nje muh kwe tu wu bu wa chiaaŋ yi kimbefɛ le. \v 8 No besabɛŋ le be kwe wa besa ba Kletu, tu besabɛŋ le be bɛɛŋ lɛ bee lé be chêe tɛ besa bo, \v 9 nje besabɛŋ kee lo lɛ no Nyo gɛ̀ bvusɛ Kletu yi kwe le, gɛ Kletu taŋlo wu ka wu kwe gɛ. Gɛ kwe ka kɛme bvuŋga a wu we gɛ. \v 10 Kwe yì wu gɛ̀ kwe wu gɛ̀ kwe fɛ bimbefɛ le kimimia fi ka lo noo. Kinche kì wu kɛme mɛɛse le wa nyu fɛ Nyo le. \v 11 Noo bɛŋ tɛ kɛme ki bɛŋ yɛ̂ŋ fɛ bikwɛɛ biɛna le lɛ bɛŋ le bɛŋ kwe wa fɛ bimbefɛ le, bɛŋ chee wa mɛɛse bɛŋ bii nyume no Nyo goone, no bɛŋ le bɛŋ taashɛ bɛ Kletu Jiso. \p \v 12 Noo, keefɛ bɛŋ ka bɛŋ bɛ̂ɛŋ kimbefɛ kɛ̂me bvuŋga yi kinchaja kena ki ye le, ki gee bɛŋ yuge gɛh nyu fiɛɛ fì kilɛmɛ kena goone lɛ bɛŋ gêe le gɛ. \v 13 Keefɛ bɛŋ chînɛ kimbefɛ jôde bimbe biɛna bi ye njɛ mwɛɛ mu lɛme ki ki gêe mwɛɛ mù mbefe yu gɛ. Bɛŋ nyâ bikwɛɛ biɛna nyume Nyo le njɛ bamii ba ba le ba bvusɛ wa bo yi kwe le ba nya bo bɛ kinche. Bɛŋ nyâ tɛ bimbe biɛna bi ye Nyo le njɛ mwɛɛ mwe mu lɛme ki wu gêe mwɛɛ mu chaaŋ yu. \v 14 Gɛ kimbefɛ ka kɛme bvuŋga a bɛŋ we gɛ, nje gɛ bɛŋ baaŋ a banchi kuu gɛ. Bɛŋ le wa nyu a fitele fì joŋe fi Nyo kuu. \s1 Muh wu le wu taashɛ bɛ Kletu le wa nfwa wu kinche kì chaaŋ \p \v 15 No fi le noo, taŋlo besabɛŋ du lɛ la? Besabɛŋ mo be gêe bimbefɛ nje bee le wa a fitele fì joŋe fi Nyo kuu, nyu gɛ a banchi kuu gɛ? Gɛ nyu noo gɛ! \v 16 Gɛ bɛŋ kee lɛ muh jo kikwɛɛ ke wu nya muh mu le ki wu yûge wu le njɛ nfwa, tu wu le wù nyu wa nfwa wu muh wuyu wù wu yûge wu le gɛ? Nɛ muh nya kikwɛɛ nyu kimbefɛ le, tu wu le nfwa wu kimbefɛ. Ki lé ki gê ki tô nyu bɛ kwe. Muh nya kikwɛɛ ke ki wu yûge nyu Nyo le, tu wu le wu nyû nfwa wu Nyo. Fi lé fi gê wu kɛ̂me kinche kì chaaŋ. \v 17 Geenɛ, kiyone nyume fɛ Nyo le lɛ no bɛŋ gɛ̀ shee bɛŋ nyu nfa yi kimbefɛ, mɛɛse bɛŋ bɛɛŋ wa bɛ muntele mwɛna munchii, fiɛɛ fì n'yɛyɛ wù ba gɛ̀ nya bɛŋ le duunyi le. \v 18 Ba le ba bvusɛ wa bɛŋ chiaaŋ yi kimbefɛ le, bɛŋ tu wa nfa nyu ba kinche kì chaaŋ. \v 19 Njɛme finɛ njɛ muh wu wuŋ, nje gɛ bɛŋ njɛ bamii ba wuŋ taŋlo bɛŋ kɛɛ mwɛɛ gɛɛŋ bu kimbe kimi le gɛ. Bɛŋ kêe lɛ gɛ̀ bee fweele bɛŋ gɛ̀ nyaa bimbe biɛna bi ye yi mwɛɛ mu nyiɛŋ le, bɛ bimbefɛ bi le bi le njɛ nfa. Bɛŋ mo bɛŋ nyâa bimbe biɛna bi ye mɛɛse nyu yi mwɛɛ mù chaaŋ le, ki bɛŋ nyû bamii ba yuude. \v 20 Sege bɛŋ gɛ̀ bee nfa ba kimbefɛ, kinche kì chaaŋ gɛ̀ kɛme gɛ fiɛɛ fì ki ge bɛ bɛŋ gɛ. \v 21 No bɛŋ gɛ̀ bee noo, maajɛ wu bɛŋ gɛ kɛmɛ fɛ mwɛɛ munɛ mu bɛŋ le wa mɛɛse bɛŋ kɛme bvuya yi mu le, le la? Mwɛɛ muyu munchii mɛɛse nyu gɛh bɛ kwe. \v 22 Geenɛ mɛɛse no ba le ba bvusɛ wa bɛŋ chiaaŋ yi kimbefɛ le, bɛŋ tu wa nfa nyu yi Nyo, maajɛ wuyu le lɛ bɛŋ tu wa bamii ba yuude, kimɛsɛ kiyu le ge nyume kinche kì kage gɛ. \v 23 Bɛŋ kêe lɛ nlaŋɛ wu kimbefɛ le kwe, geenɛ kinche kì kage gɛ le nya yì Nyo nyaa achiji bamii bo le bo taashɛ bɛ Kletu Jiso wû Tada wese besabɛŋ le. \c 7 \s1 Nchi to wu kɛme bvuŋga a muh we sege mwɛdɛ baaŋ yu \p \v 1 Booŋ ba bwɛɛŋ, ŋgoone ki njɛ̂mɛ finɛ bɛŋ le njɛ bamii ba kee nchi. Gɛ bɛŋ kee lɛ nchi to wu kɛme bvuŋga a muh we sege mwɛdɛ baaŋ yu gɛ? \v 2 Besabɛŋ jo mbejɛ yi kintaashɛ ki kwɛse bɛ jwɛŋsɛ le. Nchi to wu shuude kwɛse bɛ jwɛŋsɛ gɛh sege jwɛŋsɛ baaŋ yu. Geenɛ jwɛŋsɛ ja lo wu kwe, tu kwɛse wuyu le wu bu wa a nchi wɛɛ kuu wu shuude wu bɛ jwɛɛŋ. \v 3 Noo, nɛ wu ja wu gɛɛŋ a jwɛŋsɛ wumu le, jwɛɛŋ baaŋ yu, tu ba tɛɛŋ wu lɛ kinjikuu. Geenɛ nɛ jwɛŋsɛ ja lo wu kwe, tu wu le bu wa a nchi wuyu kuu. Wu nɛ gɛnɛ lo wu taashɛ wu nyume bɛ jwɛŋsɛ wumu, tu gɛ wu ka nyume kinjikuu gɛ. \p \v 4 Le gɛh yɛɛŋyɛɛŋ booŋ ba bwɛɛŋ no bɛŋ le bɛŋ kwe wa fɛ banchi le fede ye yi Kletu le wù ba gɛ ta yi kintaaŋ le. Bɛŋ le bɛŋ kwe noo wu lɛ bɛŋ nyû wa bamii ba muh mu yeye. Muh wuyu wunɛ le wu ba gɛ̀ bvusɛ yi kwe le, wu lɛ besabɛŋ chêe wa bee gee nyume mwɛɛ mù joŋe fɛ Nyo le. \v 5 Sege besabɛŋ gɛ̀ baaŋ bee chee bee bii no nyaŋ yi ye yese besebɛŋ goone, banchi gɛ̀ bee bo kaŋse ye yese besabɛŋ yî fuu ki yi gêe bimbefɛ, yi gee bimbe biɛsa besabɛŋ bi ye bì lɛne mwɛɛ mù too nyume bɛ kwe fɛ besabɛŋ le. \v 6 Geenɛ, mɛɛse besabɛŋ le be bu wa a nchi kuu, bee kwe bee ga bɛ banchi bayu ba gɛ̀ shee bo kaane besabɛŋ. Besabɛŋ le be bu wu lɛ besabɛŋ lɛ̂ne antɛnɛɛ a kinche kifɛŋ ki Kiyo ki Yuude, ya nyu gɛ a je yì kege yì banchi ba bo gɛ̀ saŋ le gɛ. \s1 Nchi gee besabɛŋ kee mwɛɛ mù mbefe \p \v 7 Taŋlo besabɛŋ du lɛ la kune nchi? Fɛnɛ le lɛ nchi le fiɛɛ fì befe? Gɛ nyume noo gɛ! Gɛ̀ bee gɛ nje nchi gɛ, tu mbe ŋkee gɛ fiɛɛ fì befe gɛ. Nɛ nchi gɛ̀ baaŋ jɛmɛ gɛ lɛ, “Keefɛ muh ndêfe ajii yi fiɛɛ fi muh mu le gɛ”, tu ŋgɛ̀ mbaaŋ ŋkɛɛ gɛ lɛ ki muh ndefe ajii le fiɛɛ fì befe gɛ. \v 8 Noo, kimbefɛ mo kibɛɛ a nchi wunɛ kuu ki gwenyɛ ajii a ndefe ye yaŋ le jé le jé le. Nɛ nchi be bee gɛ yu gɛ, tu kimbefɛ bee ka kɛmɛ gɛ bvuŋga gɛ. \v 9 Ŋgɛ̀ nshee nchee, nchi baaŋ a to gɛ. Geenɛ no nchi gɛ̀ to kimbefɛ kaŋsɛ lo, mɛ mo ŋkwe. \v 10 Banchi bayu kibɛɛ ba gɛ̀ bee lɛ bo to bɛ kinche, bo tu bo to nyume bɛ kwe fɛ mɛne. \v 11 Fì le lɛ kimbefɛ gɛ̀ kɛmɛ je fe yi banchi banɛ le, ki lɛɛ bɛ mɛ, ki bɛɛ yo a kuu ki yuuyɛ mɛ. \v 12 Noo banchi le fiɛɛ fì yuude, fiɛɛ fì banchi jɛme nyume fiɛɛ fì yuude, fi nyu chaaŋ fi ka joŋe. \v 13 Fi fɛnɛ nyume lɛ fiɛɛ fì joŋe fi ka fi to nyume bɛ kwe fɛ mɛne? Gɛ nyu noo gɛ! Gɛ̀ bee kimbefɛ kì gɛ̀ to ki bɛɛ a fiɛɛ fì joŋe finɛ kuu fì gɛ̀ to bɛ kwe fɛ mɛne, wu lɛ besabɛŋ yɛŋ lɛ kimbefɛ le kimbefɛ, ki duunyi nyume yi fiɛɛ fì banchi duu le lɛ kimbefɛ befe baaŋ. \s1 Bvuju bvu ye yi muh le \p \v 14 Besabɛŋ kee lɛ banchi le fiɛɛ fì ja fɛ Nyo le. Geenɛ nle fiaŋ muh wu wuŋ ŋkɛme nyaŋ yi ye, ba gesɛ mɛ njɛ nfwa kimbefɛ le. \v 15 Gɛ ŋgee fiɛɛ ŋkee fiɛɛ fì ŋgee gɛ, nje fiɛɛ fì ŋgoone ki ŋge gɛ nyume fi fì ŋgee gɛ. Ŋka njade ŋge fiɛɛ nyu gɛ fi fì mbanɛ. \v 16 No njade ntu ŋgee fiɛɛ nyume gɛ fi ŋgoone gɛ, tu nle mbɛɛŋ nchiɛɛŋ lɛ nchi le fiɛɛ fì joŋe. \v 17 No fi le noo, tu le nchiɛɛŋ lɛ gɛ ka gee mɛ fiɛɛ fiyu gɛ. Gee wa nyu kimbefɛ ki le yi ye yaŋ le. \v 18 Ŋkee lo lɛ gɛ fiɛɛ fì joŋe nyume ye yaŋ le gɛ. Fì le lɛ gɛ fiɛɛ fì joŋe nyume yi kilɛmɛ kaŋ le gɛ. Njade ntu ŋkɛme kiŋkoŋɛ ki ŋge fiɛɛ fì kooji, geenɛ gɛ taŋlo ŋge gɛ. \v 19 Gɛ fiɛɛ fì joŋe fì ŋgoone ki ŋge nyume fi fì ŋgee gɛ. Fiɛɛ fì befe fì ŋgoone gɛ ki ŋge gɛ, le fi fì ntu ŋgee. \v 20 No njade ntu ŋgee fiɛɛ nyu gɛ fi fì ŋgoone gɛ, tu gɛ ka nyume mɛ wù gee fiɛɛ fiyu gɛ. Gee wa nyu kimbefɛ ki le ye yaŋ le. \p \v 21 No fi le noo, mɛ mo n'yɛŋ lɛ le wa lo nchi lɛ sege ŋkoŋe ki ŋge fiɛɛ fì joŋe, fi chige nyume gɛ ki ŋge nyu fì befe. \v 22 A mɛ shɛŋ le n'yuge njoŋ bɛ nchi wù Nyo baaŋ. \v 23 Geenɛ njade n'yɛne nchi wumu le wu nyume ye yaŋ le. Wuwɛɛ tune jɛŋ bɛ nchi wù le yi ŋkwajɛ waŋ le, wu gee ntuu nfwa wu nchi wu kimbefɛ kì le ye yaŋ le. \v 24 Fiŋkfusa fi fiɛɛ njɛ mɛ! Le bvûsɛ yɛɛŋ mɛ nyaŋ yi ye yinɛ yì too bɛ kwe le? \v 25 Kiyonɛ ki Nyo wù taŋlo wu fîh mɛ fede yi Jiso Kletu wù Tada wese besabɛŋ le! \p No fi le noo mɛ mo ntu nyume wa mɛɛse nfwa wu banchi ba Nyo a ŋkwajɛ waŋ le. Geenɛ ntu nyu nfwa wu banchi ba kimbefɛ yi nyaŋ yi ye le. \c 8 \s1 Kinche kì bii no Kiyo ki Yuude goone \p \v 1 Fi mo fi nyume lɛ, mɛɛse le gɛ muh wù le wu taashɛ wa bɛ Kletu Jiso, wu baaŋ wu ka wu lee ŋgɛ le gɛ. \v 2 Gɛ wu baaŋ wu ka wu lee gɛ, nje nchi wu Kiyo ki Nyo wù nyaa kinche bamii ba taashɛ wa bɛ Kletu Jiso le, le wu bvusɛ wa bee chiaaŋ yi nchi wu kimbefɛ bɛ kwe le. \v 3 Nyo le wu ge wa fiɛɛ fì nchi gɛ̀ baaŋ kɛme gɛ bvuŋga ki wu gê gɛ. Nchi gɛ̀ baaŋ kɛmɛ gɛ bvuŋga gɛ, gɛ̀ ge nyu kiwɛɛyɛ ki nyaŋ yi ye yi muh wu wuŋ. Fiɛɛ fì Nyo gɛ̀ ge le lɛ wu gɛ̀ chiiŋsɛ Mwa ye wu to njɛ muh wu wuŋ wù gee kimbefɛ ki wu ŋgôdɛ kimbefɛ. Le no Nyo gɛ̀ ŋgodɛ bvuŋga bvu kimbefɛ yi muh wu wuŋ le. \v 4 Wu gɛ̀ ge noo wu lɛ mwɛɛ mù kooji mù nchi goone nyûme yi bee le munchii, bee banɛ ba chee ba bii no Kiyo ki Nyo goone, ka nyume gɛ no nyaŋ yi ye goone gɛ. \v 5 Bamii ba chee bo bii no nyaŋ yi ye goone to bo gɛɛde bvufee nyume yi mwɛɛ mù nyaŋ yi ye goone le, ba chee bo bii no Kiyo ki Nyo goone to bo gɛɛde bvuboo bvufee nyume yi mwɛɛ mù Kiyo ki Nyo goone le. \v 6 Nɛ muh gɛle bvufee bwe nyume yi nyaŋ yi ye le, tu wu lé wu kwê. Geenɛ muh gɛle bvufee bwe nyume yi Kiyo ki Nyo le, tu wu lé wu kɛ̂me kinche bɛ nyiɛgee. \v 7 No fi le noo, muh wù gɛle bvufee bwe nyume yi mwɛɛ mù nyaŋ yi ye goone le tu wu lé wu bânɛ Nyo. Gɛ wuwɛɛ muh to wu yuge nchi wu Nyo gɛ. Le nchiɛɛŋ lɛ gɛ taŋlo wu yûge gɛ. \v 8 Gɛ taŋlo muh wù chee no nyaŋ yi ye goone wu gêe fiɛɛ fì Nyo yûge njoŋ bɛ wu gɛ. \p \v 9 Geenɛ gɛ bɛŋ nyume fiena bamii ba chee bo bii no nyaŋ yi ye goone le gɛ. Bɛŋ bii nyume no Kiyo goone, nɛ fi le lɛ Kiyo ki Nyo chee ye yene le. Muh nɛ le yu wu baaŋ a kɛme gɛ Kiyo ki Kletu gɛ, tu gɛ wu nyume muh wu Kletu gɛ. \v 10 Nɛ Kletu le yi ye yene le, mo no ye yene lé yi tô yi kwêeyɛ tɛ nje kimbefɛ, tu biyo biɛna le yu nje Nyo le wu ge wa bɛŋ tu chaaŋ a wu jii. \v 11 Nɛ Kiyo ki wu wù gɛ̀ bvusɛ Jiso yi kwe le chee yi ye yene le, tu wu wɛɛ wù gɛ̀ bvusɛ Kletu Jiso yi kwe le, le wu nyâ tɛ kinche yi ye yene yì le yi kwe le. Wu lé wu nyâ fede yi Kiyo ke kiyu le kì chee yi ye yene le. \p \v 12 Noo booŋ ba bwɛɛŋ, besabɛŋ kɛme fiɛɛ ki be ge, fiɛɛ finɛ le lɛ keefɛ be chêe be bii no nyaŋ yi ye yese besebɛŋ goone gɛ. \v 13 Nɛ bɛŋ chee bɛŋ bii no nyaŋ yi ye goone, tu bɛŋ lé bɛŋ kwêeyɛ. Geenɛ nɛ bɛŋ chinɛ Kiyo ki Nyo le ki ge bɛŋ lɛɛshɛ gee chì befe chì nyaŋ yi ye goone, tu bɛŋ lé bɛŋ kɛ̂mɛ kinche. \v 14 Bamii bachii ba chee bo bii no Kiyo ki Nyo duunyi le booŋ ba Nyo. \v 15 Nyo gɛ̀ baaŋ nya gɛ nyu kiyo ki bvunfa kì ge bɛŋ kaasɛ bɛŋ chee yi nfaaŋ le gɛ. Wu gɛ̀ nya Kiyo bɛŋ le kì lé ki gê bɛŋ nyûme booŋ be. Ki mo ki gêe besabɛŋ tɛŋe wu lɛ, “Aba,\f + \fr 8:15 \fr*\ft Aba le a jɛ́ yi Alamaik le lɛ Chiji.\ft*\f* Chiji wese.” \v 16 Kiyo kiyu kinɛ kibɛɛ bɛ kiyo kesa besebɛŋ lɛme bi toone lɛ bee le booŋ ba Nyo. \v 17 Nɛ bee le wa booŋ ba Nyo, tu besabɛŋ lé be gê be jî bvushɛ, bvushɛ bvu le bvu Nyo. Besabɛŋ bɛ Kletu lé be gê be tâashɛ be jî bvu, nɛ besabɛŋ yɛnɛ ŋgɛ no Kletu gɛ̀ yɛŋ ki besabɛŋ tɛ ge be kɛme bvukugɛ bwe. \s1 Bvujoŋɛ bvu lé bvu gê bvu nyû bvu booŋ ba Nyo \p \v 18 Ŋkee chuule lɛ gɛ ŋgɛ wù besabɛŋ yɛne mɛɛse baaŋ bu gɛ no taŋlo ba fege bɛ bvujoŋɛ bvù lé bvu gê bvu nyume bwesa besabɛŋ gɛ. \v 19 Mwɛɛ munchii mù Nyo gɛ̀ fɛ chiɛɛne baaŋ yi kife ki Nyo lé wu gê wu dûnyɛ booŋ ba le be le. \v 20 Fi le lɛ mwɛɛ mù Nyo gɛ̀ fɛ, gɛ̀ ja mu tu mwɛɛ mù achiji. Gɛ mu gɛ̀ tu mù achiji lɛ mu gɛ̀ koŋe lo noo gɛ. Gɛ̀ koŋ Nyo wù gɛ̀ ge lɛ mu nyume noo. Geenɛ bo jiiŋe gɛh fwe bo kee lɛ, \v 21 juu chimi Nyo le wu bvusɛ mu mu bonɛ yi ncha wù le lɛ mu munchii kɛme ki mu tô mu fo. Wu ge doo wu bvuuse noo, mu kɛme wa nyume bvujoŋɛ bvu booŋ ba Nyo. \v 22 Besabɛŋ kee lɛ mwɛɛ munchii mù Nyo gɛ̀ fɛ tune bɛ maluŋ kɛge lo too bude mɛɛse njɛ kwɛse sege wu lune. \v 23 Gɛ ka gɛh mwɛɛ mù Nyo fɛ maa mù le yi maluŋ le gɛ. Besabɛŋ ba kɛme sa wù le Kiyo ki Yuude kì Nyo le wu nya besabɛŋ le besabɛŋ tune tɛ a shɛŋ a shɛŋ no besabɛŋ chiɛɛne fiagee lɛ Nyo le wu ge besabɛŋ nyume booŋ be. Finɛ le nsunɛ wù wu lé wu gê wu sûuŋ ye yese besebɛŋ yichii chiaaŋ yi ŋgɛ le. \v 24 Le fiɛɛ fiyu finɛ fì besabɛŋ jiiŋe fwe bee kee lɛ bee lé be gê be kɛ̂me fi, fì Nyo gɛ̀ bvusɛ besabɛŋ nje fi. Geenɛ fiɛɛ fì muh jiiŋe fwe yi fi le lɛ wu lé wu gê wu kɛ̂me fi le wa a wu fwe, gɛ ka nyume lɛ le fiɛɛ fì wu baaŋ wu chiɛɛne lo gɛ. Le yɛɛŋ wu taŋlo wu ka wu jîiŋe fwe yi fiɛɛ fì wu lé wu gê wu kɛ̂me le fi nyume wa a wu jii? \v 25 Geenɛ nɛ besabɛŋ jiiŋe fwe yi fiɛɛ le besabɛŋ kee lɛ besabɛŋ lé be gê be kɛ̂me njɛ mo no besabɛŋ yɛne wa fi le sɛŋ, besabɛŋ kâane shɛ́ŋ bee chiɛɛne wɛɛ. \p \v 26 Kiyo ki Yuude mo ki fii tɛ besabɛŋ yi kiwɛɛyɛ kesa le, no besabɛŋ kee gɛ ki bee buune bɛ no bee kɛme ki bee buune gɛ. Kiyo kiyu kibɛɛ ki lɛge Nyo fɛ bamii ba Nyo le, ki beede fɛ wu le a je yì taŋlo muh gɛ sɛɛŋ gɛ. \v 27 Nyo wu to wu taade muntele mu bamii wu to wu kee ŋkwajɛ wu Kiyo ki Yuude, nje Kiyo to ki lɛge Nyo fɛ bamii ba le ba Nyo le a je yì Nyo koŋe le. \p \v 28 Besabɛŋ kee lɛ Nyo lɛne yi mwɛɛ le munchii wu gee mu gɛɛne a je yì joŋe le fɛ bamii ba koŋe wu le, ba wu le wu tɛɛŋ bo, bii fiɛɛ fì wu goone fɛ bo le. \v 29 Bamii ba Nyo gɛ̀ kee wa baaŋ lo, le wu gɛ̀ seesɛ wa wu gɛɛ yeye lɛ bo lé bo kûsɛ bo nyûme njɛ Mwa ye, wu lɛ Mwa ye wunɛ taŋlo wu nyume mwa wu ŋkuse wu booŋ ba bwee, a ba duude le. \v 30 Bamii ba wu gɛ̀ seesɛ wa wu gɛɛ yeye noo, wu mo wu to wu tɛɛŋ bo. Bamii bayu ba wu gɛ tɛŋe, wu jo bo lɛ bo baaŋ fiɛɛ jiaa gɛ. Bo bayu ba wu gɛ jo lɛ bo baaŋ fiɛɛ jia gɛ, wu gɛ̀ ge lɛ bo lee bvukugɛ bwe le. \s1 Muh wù taŋlo wu ka wu ge besabɛŋ bɛ fiɛɛ le yɛɛŋ? \p \v 31 No mwɛɛ munɛ le nɛ munchii, taŋlo besabɛŋ ka be du lɛ la? No Nyo le wa a kimbe kesa besebɛŋ le, muh wù taŋlo wu ka wu gê besabɛŋ bɛ fiɛɛ le yɛɛŋ? \v 32 Nɛ wu wù Nyo gɛ̀ baaŋ yɛɛ gɛ ajii bɛ Mwa ye gɛ, geenɛ wu nya wu kwe fɛ bee le bachii, tu gɛ wu baaŋ wu nya mwɛɛ munchii wu bise fɛ bee le sɛŋ gɛ? \v 33 Le yɛɛŋ wù taŋlo wu ka wu goone nsa bɛ bamii ba Nyo le wu cha wa? Nyo le wù jode bamii lɛ bo le jialɛ sɛŋ. \v 34 Muh le yu wù taŋlo wu ka wu leesɛ besabɛŋ ŋgɛ le? Kletu Jiso gɛ̀ be wu kwe, wu kaasɛ wu bu yi kwe le, wu le mɛɛse a kibo ki Nyo kinchiɛɛŋ le, wu lɛge lo Nyo chuule fɛ besabɛŋ le. \v 35 Muh wù taŋlo wu ka wu gasɛ besabɛŋ bɛ Kletu, lɛ keefɛ wu ka wu kôŋe besabɛŋ gɛ le yɛɛŋ? Taŋlo ŋgɛ, kɛnɛ maloŋ, kɛnɛ bikaa bì bamii boone a besabɛŋ jiŋ, kɛnɛ jɛŋ, kɛnɛ kichinɛ kiyɛse, kɛnɛ kinchoosɛ, kɛnɛ kwe gasɛ? \v 36 Fi le gɛh no ba le ba saŋ lɛ bamii bamu duu Nyo le lɛ, \q1 “Bee le jwe wu kwe le aju achii nje wo. \q1 Bamii jode lɛ bee le shóŋ yì ba sɛ̂ɛyɛ lo.” \m \v 37 Ŋgaŋ, yi mwɛɛ munɛ le munchii besabɛŋ le bamii ba soo lo yi bvuŋga bvu Kletu wù gɛ̀ koŋ besabɛŋ. \v 38 Ŋkee chuule lɛ kwe kɛnɛ kinche, kɛnɛ kfuu chi banchɛndaa ba la, kɛnɛ biyo bì sage, kɛnɛ mwɛɛ mù le mɛɛse, kɛnɛ le mù ge mu nyume yu, kɛnɛ mwɛɛ mù kɛme bvuŋga, \v 39 kɛnɛ mù le a we, kɛnɛ mù le akuu, kɛnɛ la fiyu fì le a ŋgoo yi mwɛɛ mù Nyo fɛ munchii le, gɛ fimi nyume yu fì taŋlo fi gasɛ besabɛŋ bɛ kiŋkoŋɛ ki Nyo kì wu kɛme fɛ besabɛŋ le yi Kletu Jiso wù Tada wese besabɛŋ le gɛ. \c 9 \s1 Nyo gɛ̀ cha bamii ba Ishwala lɛ bo nyûme bamii be \p \v 1 Fiɛɛ finɛ fì njɛme le nchiɛɛŋ njɛ muh wu Kletu. Gɛ mbiane lo gɛ. Shɛŋ yaŋ toone mɛ fede yi Kiyo ki Yuude le lɛ gɛ mbiane lo gɛ. \v 2 Fi le lɛ ŋkɛme yii baaŋ bɛ nsaasɛ wù kage gɛ fɛ fitele fiaŋ le, \v 3 nje booŋ ba bwɛɛŋ ba woŋ ba besa bo le kilɛmɛ kimimia. Taŋlo ŋgoone baaŋ lɛ loŋ tô fɛ mɛne ŋgâsɛ lo besa Kletu gɛh nje bo. \v 4 Bamii banɛ le bamii ba Ishwala, Nyo gɛ̀ jo bo wu ge lɛ bo nyûme booŋ be, wu dunyɛ bvukugɛ bwe bo le, wu gwo maŋkaŋ bɛ bo, wu nya banchi be chiaaŋ yiboo le, wu dunyɛ bo no bo bûune Nyo, wu ge ŋka bɛ bo. \v 5 Le bamii ba bachiji baboo ba gɛ̀ sanɛ kfuu chiboo le, nyu bamii ba Nyo ba bo kee bo, Mbvusɛ wù Nyo gɛ̀ ka gɛ̀ doo wu to njɛ muh wu wuŋ, ba boo wù nyu a kfuu chi bamii banɛ le. Besabɛŋ nyâa mbɛɛŋsɛ segechii wù kage gɛ. Mbvusɛ wunɛ le Nyo wù kɛme bvuŋga awe a mwɛɛ munchii. Fi nyûme noo. \p \v 6 Gɛ fi nyume lɛ fiɛɛ fì Nyo gɛ̀ ka wa le fi lɛsɛ achiji gɛ, nje gɛ bamii bachii ba Ishwala, mo nyume booŋ ba nchiɛɛŋ ba le ba Ishwala gɛ. \v 7 Gɛ nyu tɛ booŋ ba bu yi Ablaham le bachii bo nyume booŋ be gɛ. Geenɛ fi le no Nyo gɛ̀ jɛmɛ wa Ablaham le lɛ, \q1 “Le Asik wù lé wu gê wu bôo booŋ bò lé bo gɛ̂ɛ jee chuŋ.” \p \v 8 Finɛ fiɛɛ duunyi lɛ gɛ nyume booŋ ba bu yi Ablaham le bachii ba nyume booŋ ba Nyo gɛ. Le booŋ ba Nyo gɛ̀ ka Ablaham yu ba bo jode lɛ le booŋ ba Ablaham. \v 9 Nyo gɛ̀ doo wu ge ŋka wunɛ wu jɛmɛ lɛ, \q1 “Lé ge doo nyume njɛ mɛɛse kiluŋ kì too le, \q1 ŋka ŋkâase ntô, Sɛla kɛ̂me mwa wù jwɛŋsɛ.” \p \v 10 Gɛ mɛ gɛh finɛ fiɛɛ gɛ. Fiɛɛ njɛ finɛ gɛ̀ kooshɛ tɛ bɛ Lɛbɛka, wu chiji booŋ be gɛ mɛ gɛh Asik, wu chiji bachiji besa. \v 11-12 Mo fɛ bo ge bo boo amaŋ kanɛ, fɛ bo ge fiɛɛ fì joŋe kɛnɛ fì befe, Nyo gɛ̀ jɛmɛ bwe bo le lɛ, \q1 “Ŋgamu lé wu gê wu lɛ̂ne mwa wù shige le.” \p Nyo gɛ̀ jɛme noo ki wu dûnyɛ lɛ wu chage muh wu bii ncha wu we le. Gɛ wu chage nje lɛme chimi chì muh le wu ge gɛ. Wu chage wu bii nyu no wu wù Nyo goone. \v 13 Le gɛh no ba saŋ lɛ, \q1 “Ŋkoŋe Yakob, mbanɛ Esawu.” \s1 Nyo to wu gee fiɛɛ nyu fì wu koŋe \p \v 14 No fi le noo, taŋlo besabɛŋ ka be jɛmɛ lɛ la? Fi fɛnɛ le lɛ gɛ Nyo gee gee chì kooji gɛ? Gɛ nyu noo gɛ! \v 15 Nyo gɛ̀ bee wu jɛmɛ Musɛ le lɛ, \q1 “Nlé ŋgê ŋkɛ̂me yii fɛ muh wu ŋkoŋe le, \q1 ŋkôo yii fɛ muh wu ŋkoŋe le.” \p \v 16 Noo gɛ Nyo chage muh wu bii no muh wu wuŋ koŋe gɛ, kɛnɛ yi lɛme chì muh lɛne le gɛ. Wu chage nyume nje wù kɛme yii fɛ bamii le. \v 17 Finɛ le gɛh no ba saŋ a Ŋwa wu Nyo le, no Nyo jɛme Falawu Nfoŋ wu Ijib le lɛ, \q1 “Ŋgɛ̀ mbɛɛŋse wo njɛ Nfoŋ, \q1 ki ntô ndûnyɛ bvuŋga bwaŋ ye yo le, \q1 bamii gɛ̂ɛŋ bɛ jee chaŋ yi kikwɛɛ ki nshɛŋ le kichii.” \m \v 18 Finɛ mo fi duunyi lɛ Nyo koode yii fɛ muh wù wu koŋe lɛ wu koo yii fɛ wu le, wu nyaa kikwɛɛ kì tɛmɛ muh wù wu koŋe lɛ wu tɛɛme kikwɛɛ le. \p \v 19 Muh taŋlo wu mo wu bii mɛne lɛ, “Nɛ finɛ le no fi nyume, Nyo ka wu sâge bamii nje la? Muh wù taŋlo wu faŋ fiɛɛ fì Nyo koŋe lɛ fi nyûme, le yɛɛŋ?” \v 20 Keefɛ muh bîide noo gɛ. Le muh wu wuŋ wu la wu taŋlo wu bêge mbe bɛ Nyo? Taŋlo muh ma fiɛɛ fì ba ma fi kaasɛ fi biih wu le lɛ, “Wo ma mɛ nɛ nje la?” \v 21 Muh wù maa shíaaŋ kɛme bvuŋga ki wu jô chimɛ chimimia wu ma mwɛɛ yu yeye yeye, fimi nyu fi kɛme lɛme chi kuge, fimi kɛme lɛme chi achiji. \v 22 Le gɛh yɛɛŋyɛɛŋ no Nyo gee. Wu gɛ̀ goone ki wu dûnyɛ shɛ́ŋ ye yì bɛɛne bɛ bamii, ka wu ge bamii kɛɛ bvuŋga bwe. Geenɛ wu kaaŋ lo shɛ́ŋ wesee bɛ bamii baa bò gɛ̀ gee shɛ́ŋ bɛɛne wu ba wu gɛ̀ bee ki wu gê wu lɛ̂ɛshɛ lo bo. \v 23 Wu gɛ̀ ge noo ki wu dûnyɛ bvukugɛ bwe bvù baaŋ fɛ bamii ba wu koode yii fɛ bo le. Bamii banɛ le ba wu gɛ̀ seesɛ wa baaŋ lo lɛ bo lé bo gê bo kɛ̂mɛ bvukugɛ bvuyu. \v 24 Le besabɛŋ bamii bayu ba wu le wu tɛɛŋ. Gɛ ka gɛ ba le Bajuu maa. Bamii ba le gɛ Bajuu gɛ, nyu tɛ fo. \v 25 Le gɛh fi kibɛɛ, fì Nyo jɛme a ŋwa wù muh wu ntuŋ we wù Osia le lɛ, \q1 “Bamii ba chi bee gɛ bamii baŋ gɛ, \q1 nlé ŋgê ntɛ̂ŋe bo lɛ ‘Bamii baŋ.’ \q1 Baa ba nchi ŋkoŋe gɛ, \q1 nlé ntɛ̂ŋe bo lɛ ‘Fitele fiaŋ.’” \q1 \v 26 “Fɛ kijusɛ kɛɛ kì Nyo chi too wu jɛme bamii bayu le lɛ, \q1 ‘Gɛ bɛŋ nyume bamii baŋ gɛ’, \q1 ba lé ba gê ba tɛ̂ŋe wa bo lɛ, \q2 ‘Booŋ ba Nyo wù kɛme kinche.’” \p \v 27 Yosaya wù muh wu ntuŋ wu Nyo gɛ̀ beede tɛ kune bamii ba Ishwala wu duu lɛ, \q1 “Mo nyu no bamii ba Ishwala duude nɛ, \q2 mo bo nyu njɛ munshɛɛŋ mu a joo yì baaŋ le, \q1 bo nyume bo gê bo bônɛ gɛh nɛ shige. \q1 \v 28 Fi le lɛ Nyo lé wu gê wu jâ gɛh nɛ wu noŋ ŋgɛ yi kikwɛɛ ki nshɛŋ le kichii kimimia, \q1 wu mɛsɛ lo fiɛɛ fichii.” \m \v 29 Wu wù Yosaya gɛ̀ yu wa wu jɛmɛ lɛ, \q1 “Nɛ fi gɛ̀ baaŋ nyu gɛ lɛ Tada Nyo wù kɛme bvuŋga bvuchii, \q1 wu bajɛ booŋ a kfuu chesa besebɛŋ le gɛ, \q1 tu besabɛŋ bee be tu wa gɛh njɛ kilaantɛŋ kì Sodom, \q2 mo njɛ kì Gomola.” \s1 Bamii ba Ishwala faŋ je yì bamii kɛme ki bo bii yi le // ki bo nyume chaaŋ a Nyo jii \p \v 30 No fi le noo, bee ka be du lɛ la? Taŋlo bee du lɛ bamii ba le gɛ Bajuu gɛ, ba gɛ̀ baaŋ bo mone ki bo nyû chaaŋ a Nyo jii, bo le wa mɛɛse chaaŋ a Nyo jii, nje fitele fì bo leese yi ye ye le. \v 31 Geenɛ, bamii ba Ishwala ba gɛ̀ mone ki bo nyume chaaŋ a Nyo jii, bo bii a je yì banchi goone le, ajiŋ ayu bo gɛ̀ baaŋ jiɛnyɛ gɛ bo nyu chaaŋ a wu jii gɛ. \v 32 Gɛ̀ bee njɛ la? Gɛ̀ bee nje gɛ bo gɛ̀ mone ki bo bii je yì le lɛ bo leesɛ fitele nyume yi Nyo le gɛ. Bo gɛ̀ kwaji lɛ fiɛɛ fì gee fɛ muh nyume chaaŋ a Nyo jii le lɛme chimi chì mwɛdɛ gee. Bo ge noo bo mo bo baŋsɛ yi tɛdɛ chì bamii baŋse yu le. \v 33 Tɛdɛ chinɛ le chì ba gɛ̀ saŋ kune chi lɛ, \q1 “Bɛŋ jîŋɛ bɛŋ yɛ̂ŋ, ŋgɛɛde tɛdɛ a kilaantɛŋ kì Sayoŋ le, \q1 nyume tɛdɛ chì bamii lé bo gê bo bâŋse yi chi le. \q1 Le kimbaaŋ kì bamii lé bo gê bo baŋse yi ki le. \q1 Geenɛ, nɛ muh le wu leesɛ fitele yi ye ye le, wu gɛ to wu kɛmɛ bvuya gɛ.” \c 10 \p \v 1 Booŋ ba bwɛɛŋ, fiɛɛ fì ŋgoone bɛ fitele fiaŋ fichii, mo buunɛ chaŋ fɛ Nyo le, le lɛ mbvusɛ bamii baŋ ba Ishwala banɛ bo ge bo bonɛ. \v 2 Fiɛɛ fì ŋkee, fi taŋlo njɛmɛ le lɛ, bo kɛmɛ kiŋkoŋɛ baaŋ fɛ Nyo le. Geenɛ gɛ bo kee je yì kooji yì bo bîi yi le gɛ. \v 3 No bo baaŋ a kɛɛ gɛ je yì Nyo jode lɛ muh to wu nyume chaaŋ a wu jii yu gɛ, bo mo bo tu bo goone wa ki bo gɛ̂ɛŋ yiboo je le, bo faŋ ki bo nya bikwɛɛ biboo ki bo bii yi yɛɛ je yì Nyo jode lɛ muh le chaaŋ a wu jii yu. \v 4 No Kletu gɛ̀ to wa, je yì banchi yì bamii gɛ̀ bii yu le ki bo nyume chaaŋ a Nyo jii mo yi ka, wu lɛ ki bo nyume chaaŋ a Nyo jii mɛɛse le lɛ bo leesɛ fitele yi Kletu le. \s1 Mbvusɛ le wu to fɛ muh le wuchii \p \v 5 Musɛ gɛ̀ saŋ kune je yì muh nyume chaaŋ a Nyo jii yu bii nyume banchi le lɛ, “Muh wù gee no banchi duu le wu to wu chêe nje wu gɛɛde banchi bayu.” \v 6 Geenɛ fi kune je yì le no muh nyûme chaaŋ a Nyo jii bii nyu fitele fì wu leese yi ye ye le ba nyu ba saŋ lɛ, \q1 “Keefɛ wo bîide a fitele fiuŋ le laa le yɛɛŋ wù lé wu bɛ̂ɛŋ fɛwe la?” \q1 (Fì le laa lé bɛ̂ɛŋ yɛɛŋ wu tô bɛ Kletu lɛ.) \m \v 7 Kɛnɛ lɛ, \q1 “Keefɛ wo bîide lɛ laa le yɛɛŋ wù lé wu bôh woŋ baŋkfu le la?” \m (Fì le laa le yɛɛŋ wù lé wu bôh woŋ baŋkfu le wu bvusɛ Kletu yi kwe la.) \m \v 8 Geenɛ fi jɛme lɛ la? Fi njɛme lɛ, \q1 “Jɛ yi Nyo le mbebe yo le. \q1 Yi le jwe wo le, mo a fitele fiuŋ le.” \m Nyume yi yì bee feeji kune ki bo leese fitele yi Jiso le. \v 9 Nɛ wo jɛme bɛ jwe wo lɛ Jiso le Tada, wo bɛɛŋ fɛ fitele fiuŋ le lɛ Nyo gɛ̀ bvusɛ wu yi kwe le, wo ge wo bonɛ. \v 10 Fi le lɛ muh bɛmɛ nyu bɛ fitele fie fɛ Nyo jô wu lɛ wu le jialɛ sɛŋ. Muh jɛme nyu bɛ jwe we fɛ Nyo bvûsɛ wu. \v 11 Ŋwa wu Nyo jɛme lɛ, \q1 “Gɛ muh wù le wu bɛɛŋ wu le, to wu kɛmɛ bvuya gɛ.” \m \v 12 Bɛŋ kêe lɛ gɛ yeye nyu yu antɛnɛɛ a muh wu Bajuu bɛ muh wù le gɛ muh wu Bajuu gɛ. Tada wù le Tada wu bamii bachii le gɛ wu mumwaa. Wu to wu gweenyi chiaaŋ ye wu nyaa bvukugɛ muh le wuchii wù beede fɛ wu le. \v 13 Fi le no ba gɛ̀ saŋ a Ŋwa wu Nyo le lɛ, \q1 “Muh wuchii wù beede wu tɛŋe jee chi Tada, \q1 wu lé wu gê wu bvûsɛ wu.” \p \v 14 Geenɛ taŋlo bamii jiɛnyɛ nɛɛ ki bo tɛŋe wu njɛ bo le bo leesɛ fitele yi ye ye le sɛŋ? Taŋlo bo jiɛnyɛ nɛɛ ki bo leesɛ fitele yi ye ye le njɛ bo le bo yu wa kune wu sɛŋ? Bo taŋlo bo jiɛnyɛ nɛɛ ki bo yu njɛ muh le wu fejɛ kune wu bo le sɛŋ. \v 15 Taŋlo bamii ge nɛɛ ki bo gɛɛŋ bo feeji njɛ ba tuŋ bo sɛŋ? Fi le ba saŋ lɛ, \q1 “Bikaa bi bamii ba too bɛ saaka wù joŋe, to bi joŋe baaŋ.” \p \v 16 Geenɛ, gɛ bamii ba Ishwala bachii bɛɛŋ wa saaka wù joŋe wunɛ le gɛ. Gɛh yɛɛŋyɛɛŋ no Yosaya wù muh wu ntuŋ wu Nyo gɛ̀ jɛmɛ lɛ, \q1 “Tada, le yɛɛŋ wu le wu bɛɛŋ saaka wù bee feeji le?” \m \v 17 Fi mo fi nyu lɛ ki muh lêesɛ fitele yi Kletu le jade yi fiɛɛ fì muh yuge le. Fiɛɛ fì muh yuge jade fɛ fì ba feeji kune Kletu le. \v 18 Mɛ mo mbiide laa bo gɛ̀ baaŋ yu gɛ? Nchiɛɛŋ bo gɛ̀ yu. Ŋwa wu Nyo duu lɛ, \q1 “Jɛ yiboo le yi gɛɛŋ yi kikwɛɛ ki nshɛŋ le kichii, \q1 banjɛmɛ baboo gɛɛŋ bo bu yi abu a woŋ le achii.” \m \v 19 Ŋka mbiide laa fi le lɛ bamii ba Ishwala gɛ̀ doo bo yu, bo gɛ yu chuule gɛ? Musɛ gɛ̀ bee wu ya wu jɛmɛ lɛ, Nyo duu lɛ, \q1 “Nlé ŋgê kindoŋ bɛ̂ɛne bɛŋ bɛ kituŋ ki bamii ba achiji, \q1 ŋge shɛ́ŋ tôonyi bɛŋ bɛ kituŋ ki bamii ba le biyuŋ.” \m \v 20 Yosaya ka wu jɛme lo wu ya faane gɛ lɛ Nyo duu lɛ, \q1 “Bamii ba chi goone gɛ mɛ gɛ le bo yɛŋ mɛne. \q1 Nle ndunyɛ kikwɛɛ kaŋ bamii ba gɛ̀ biide gɛ mɛ gɛ.” \m \v 21 Geenɛ fi kune bamii ba Ishwala Nyo gɛ̀ jɛmɛ lɛ, \q1 “Aju achii le gɛ no nshee nɛɛse chiaaŋ ki nfi bamii, \q1 geenɛ bo tɛɛme gɛh nyu bikwɛɛ bo gɛɛne yiboo je le.” \c 11 \s1 Gɛ Nyo mo wu ma lo bamii ba Ishwala gɛ \p \v 1 Ŋka mbiide lɛ laa Nyo le wu ma wa lo bamii be la? Gɛ nyume noo gɛ! Mɛ kibɛɛ nle muh wu Ishwala. Nle mwa Ablaham, mbu kfuu chi Bɛnjamɛ le. \v 2 Gɛ Nyo nyume wu ma lo bamii be ba wu gɛ̀ cha wa baaŋ lo gɛ. Gɛ bɛŋ kee fiɛɛ fì Ŋwa wu Nyo jɛme kune Alaja no wu gɛ̀ beede fɛ Nyo le kune fiɛɛ fì bamii ba Ishwala gɛ̀ gee le gɛ? \v 3 Wu gɛ̀ beede wu duu Nyo le lɛ, \q1 “Tada, ba le ba yuuyɛ wa bamii buŋ ba ntuŋ, \q1 ba saayɛ bitana biuŋ bi bintanyɛ lɛ. \q1 Shɛɛ gɛh mɛ maa, \q1 bo ka bii wa tɛ mɛne ki bo mɛ̂sɛ lo.” \m \v 4 Wu gɛ̀ beede noo Nyo chvuu wu le lɛ la? Wu gɛ̀ chvuu wu le lɛ, \q1 “Nle ŋgɛɛ bamii ba le baŋ banchvuge bvusooshwi (7,000), \q1 bo gɛ̀ baaŋ a tuŋ gɛ anyuu a fimooso fwe ki bo buuŋ fi gɛ.” \m \v 5 Le gɛh yɛɛŋyɛɛŋ no fi le kife ki kimɛɛse kinɛ le. Bamii bamu le gɛh yu Ishwala shige ba shɛshi nyume ba Nyo. Bo banɛ wu cha nje fitele fì joŋe. \v 6 Nɛ fi le lɛ wu gɛ̀ cha nje fitele fì joŋe, tu gɛ ka nyume nje lɛme chimi chì bo gɛ̀ ge gɛ. Nɛ gɛ̀ bee nje lɛme chimi chì bo gɛ̀ ge, tu gɛ taŋlo ka nyu lɛ le fitele fì joŋe gɛ. \p \v 7 Fiɛɛ fì njɛme le lɛ la? Fi le lɛ bamii ba Ishwala ba duude gɛ̀ baaŋ to gɛ̀ bo nyume chaaŋ a Nyo jii no bo gɛ goone gɛ. Gɛ̀ bee gɛh bamii ba Nyo gɛ̀ cha bo, bo gɛ̀ to bo kɛme je ki bo nyu chaaŋ a wu jii. Geenɛ, Nyo ge muntele mu kimbege ki bamii tɛmɛ mu gha mu mɛ noo. \v 8 Finɛ le no ba gɛ̀ saŋ lɛ, \q1 “Nyo gɛ̀ ge lɛ bo tu bo yuŋfe, \q1 ajii aboo ka yɛde gɛ mwɛɛ le gɛ, \q1 bintuŋ biboo ka yuge gɛ mwɛɛ gɛ. \q1 Bo tu bo nyume gɛh noo too bude abɛŋ.” \m \v 9 Dabi gɛ̀ be wu jɛmɛ tɛ lɛ, \q1 “Nyo fɛ̂ mwɛɛ munjile mù bo jii bo yuge njoŋ, \q2 mu dîiŋ bo njɛ labe, \q1 mu ka mu kôo bo njɛ kintase. \q1 Mu tû fiɛɛ fì ba baŋsɛ yu ba gwe, \q1 mo nyûme nlaŋɛ wu gee chiboo. \q1 \v 10 Nyo gê ajii aboo jiiŋ wu lɛ keefɛ bo ka bo yɛ̂ne mwɛɛ le gɛ. \q1 Wu ka wu gê tɛ jíŋ yiboo ŋgvûusɛ yi mɛ noo.” \p \v 11 Ntu nto mbiide laa fi le lɛ bamii ba Ishwala gɛ̀ baŋsɛ nɛ bo gwe bo mɛ lo fɛkuu? Gɛ nyume noo gɛ. Kimbefɛ kì bo gɛ̀ ge ka ki to lo bɛ mbvusɛ fɛ bamii ba le gɛ Bajuu le gɛ, wu lɛ bamii ba Ishwala bɛ̂ɛne kindoŋ. \v 12 Nɛ fi le lɛ kimbefɛ kì bo gɛ̀ ge ka ki to nyu bɛ bvukugɛ yi nshɛŋ le, ŋgwe wù bo gɛ̀ gwe to nyume bɛ bvukugɛ fɛ bamii ba le gɛ Bajuu le gɛ, tu bvukugɛ bvù lé bvu nyûme sege bamii ba le gɛ Bajuu gɛ bachii bɛɛŋ Kletu le, lé bvu gê bvu nyûme nɛɛ? \s1 Keefɛ bamii ba le gɛ ba Ishwala mo // bo kfuune gvuu bɛ bamii ba Ishwala gɛ \p \v 13 Ŋkoŋe ki njɛmɛ mɛɛse nyume bɛŋ bamii ba le gɛ Bajuu gɛ. No nle mwa ntuŋ wu Jiso fɛ bamii ba le gɛ ba Ishwala le gɛ, mɛ mo jode lɛme chaŋ lɛ le fiɛɛ fì kuge. \v 14 Ŋgee noo wu lɛ ŋgê Bajuu besa bɛ̂ɛne kindoŋ, fi kûŋ bo le, bamu bo le ge bo bonɛ. \v 15 Nɛ fi le lɛ Nyo gɛ doo wu faŋ bamii ba Ishwala finɛ ge bamii bamu yi woŋ le bo kaasɛ bo tu fiɛɛ fimimia bɛ Nyo, tu sege wu kaasɛ wu fi bo, fi nyume nɛɛ? Fi nyume lo njɛ sege muh kwe wu kaasɛ wu bu yi kwe le. \v 16 Nɛ muh bwɛɛde bvulɛɛŋ wu baa sa Nyo le, tu bvulɛɛŋ bvuyu bvuchii le wa bvu Nyo. Kite nɛ le gɛŋ yiyu nyume yi Nyo, tu chɛ́ yi kite kiyu le tɛ yi Nyo. \p \v 17 Geenɛ, nɛ fi le lɛ chɛ́ yi kite yimi le ba gɛ̀ shwagɛ ba jo wa nyu bɛŋ ba le chɛ́ yi kite ki olif ki a ko, ba shuuyɛ yi kite ki olif ki ba yile lo le fɛ chɛ́ yimi chiɛɛ ja fo, wu lɛ bɛŋ kɛ̂me tɛ joo yi jade yi kite kiyu le, \v 18 tu gɛ bɛŋ kɛme ki bɛŋ kfûune gvuu bena chɛ́ yiyu chiɛɛ gɛ. Nɛ bɛŋ kfuune gvuu bena bo, bɛŋ kwâji lɛ bɛŋ le gɛh lo chɛ́. Gɛ gee bɛŋ lɛ gɛŋ nyûme yu gɛ. Le gɛŋ yì gee fɛ bɛŋ nyûme yu. \v 19 Taŋlo muh mu bɛŋ le ja wu jɛmɛ lɛ, “Ba gɛ̀ shwage chɛ́ ki ba chvuu nyume mɛ fo.” \v 20 Le nchiɛɛŋ. Ba gɛ̀ shwage ba nooŋ nje gɛ bo kɛme mbɛmɛ gɛ. Bɛŋ le fo bɛŋ tɛɛme nje fitele fì bɛŋ leese yi Kletu le. Noo, keefɛ bɛŋ mo bɛŋ chîaase ye gɛ. Bɛŋ nyûme gɛh nfaaŋ nfaaŋ. \v 21 Bɛŋ kêe lɛ nɛ Nyo gɛ̀ baaŋ bajɛ gɛ chɛ́ yi kite kì ba yile lo kɛɛ gɛ, tu gɛ taŋlo tɛ wu gê wu bâjɛ bɛŋ gɛ. \v 22 Bɛŋ jîŋɛ bɛŋ yɛ̂ŋ no Nyo kɛme fitele fì joŋe baaŋ wu ka kɛme tɛ fitele fì luji. Wu to wu luji bɛ bamii ba le bo gwe, geenɛ wu duunyi fitele fì joŋe fɛ bɛŋ fɛnɛ le bɛŋ mɛ gɛh bɛŋ bii je ye le. Nɛ fuge noo sɛŋ, tu wu lé wu gê wu shwâgɛ tɛ bɛŋ wu nôŋ. \v 23 Doo tu fɛ bamii ba Ishwala le, bo nɛ kuse lo bo kɛme mbɛmɛ, Nyo kaasɛ wu jo bo wu shuuyɛ yi kite kɛɛ le, nje le fiɛɛ Nyo kɛme bvuŋga ki wu kâasɛ wu ge. \v 24 Bɛŋ kêe lɛ, nɛ bɛŋ le chɛ́ yì ba gɛ̀ shwagɛ yi kite ki olif kì kuu nyu a ko, ba to ba shuuyɛ yi kì ba gɛ̀ yilɛ lo le, nyume gɛ fiɛɛ fì kɛme ki fi nyûme noo gɛ, tu gɛ taŋlo ba kaasɛ ba jo chɛ́ yì le yi kite kì ba yile lo yi ba gɛ̀ shwagɛ wa ba kaasɛ ba chvuu yi kite kiyu le ba fe lo noo? \s1 Nyo le wu koo yii fɛ bamii ba Ishwala le bachii \p \v 25 Booŋ ba bwɛɛŋ, ŋgoone lɛ bɛŋ kɛɛ nchiɛɛŋ wunɛ wù le nyilɛ le, wu lɛ keefɛ bɛŋ jâ bɛŋ bɛ̂ɛŋse ye lɛ bɛŋ feefe baaŋ gɛ. Fi le lɛ kikwɛɛ ki tɛmɛ le ki to fɛ bamii bamu ba Ishwala le. Bo lé bo gê bo tɛ̂ɛme bikwɛɛ noo gɛɛŋ bu sege bamii ba le gɛ Bajuu gɛ bachii ba kɛme ki bo lee ŋgoo yi bamii ba Kletu le bo lee wa. \v 26 Fi lé fi gê doo fi kôoshɛ noo, bamii ba Ishwala bachii mo bo bonɛ. Le fi fì ba gɛ̀ saŋ Nyo duu lɛ, \q1 “Muh wù lé wu gê wu bvûsɛ bamii yi ŋgɛ le, lé wu gê wu bû Sayoŋ. \q1 Wu lé wu gê wu bvûsɛ gee chì befe a kfuu chi Yakob le. \q1 \v 27 Finɛ fiɛɛ le maŋkaŋ mà nlé ŋgê ŋgwô besa bo, \q1 sege nchiaasɛ bimbefɛ biboo.” \m \v 28 Kune no saaka wù joŋe wu Nyo le, bamii ba Ishwala le bamii ba kimbanɛ fɛ Nyo le nje bɛŋ. Kune ncha wù Nyo gɛ̀ cha wa bo, nyu bamii ba Ishwala le lo fitele fie nje maŋkaŋ mà wu gɛ̀ gwo bɛ bachiji chiji bo. \v 29 Fi le noo nje Nyo nya nnya muh le, wu gɛ ka wu kaasɛ wu fi gɛ, wu tɛɛŋ wa muh, wu gɛ ka wu kaasɛ wu chinɛ wu le gɛ. \v 30 No bɛŋ bamii ba le gɛ ba Ishwala gɛ, bɛŋ gɛ̀ shee bɛŋ yuge gɛ Nyo le gɛ, geenɛ tu nyu mɛɛse wu koo wa yii fɛ bɛŋ le nje bamii ba Ishwala baaŋ gɛ̀ bo yugɛ wu le gɛ, \v 31 le gɛh yɛɛŋyɛɛŋ no bo tɛ baaŋ gɛ̀ bo yuge Nyo le mɛɛse gɛ, wu lɛ yii yì wu kɛme fɛ bɛŋ le yi gê wu kôo tɛ yii fɛ bo le. \v 32 Fiɛɛ fì nyume le lɛ, Nyo le wu leesɛ bamii bachii yi ncha wu kikwɛɛ ki tɛmɛ le, wu lɛ taŋlo wu koo yii fɛ bo le bachii. \s1 Nyuusɛ nyume fɛ Nyo le \p \v 33 Oo, bɛŋ jiŋɛ bɛŋ yɛŋ, bvukugɛ bvù le bvu Nyo, le lo bvù baaŋ, bvufee bwe le tɛ bvù baaŋ, mwɛɛ mù wu kee le wu kee tɛ baaŋ! Gɛ taŋlo muh kɛ̂ɛ je yì wu seese mwɛɛ yu gɛ. Gɛ taŋlo muh kɛɛ je yì wu gee mwɛɛ mwe yu gɛ. \v 34 Finɛ le no ba saŋ a Ŋwa wu Nyo le lɛ, \q1 “Le yɛɛŋ wuyu wù kee ŋkwajɛ wu Tada? \q1 Kɛnɛ le yɛɛŋ wù taŋlo wu têfɛ wu? \q1 \v 35 Le yɛɛŋ wuyu wù gɛ̀ nya wa Nyo bɛ fiɛɛ, \q1 wu lɛ Nyo kâasɛ wu chvûu wu le?” \m \v 36 Mwɛɛ munchii ja fɛ wu le. Mwɛɛ munchii fede chiaaŋ ye le, mwɛɛ munchii le nje wu. Mbɛɛŋsɛ nyûme fɛ wu le segechii wu kage gɛ. Fi nyûme noo. \c 12 \s1 Bɛŋ nya bikwɛɛ biɛna Nyo le \p \v 1 Booŋ ba bwɛɛŋ, no Nyo le wu koo wa yii fɛ besabɛŋ le, mɛ mo ŋkude chiaaŋ lɛ bɛŋ nyâ bikwɛɛ biɛna Nyo le njɛ mwɛɛ mu kintanyɛ mù baaŋ yu mù yuude Nyo bɛɛŋ. Finɛ fiɛɛ le je yì kooji fɛ bɛŋ le ki bɛŋ bûune Nyo yu. \v 2 Keefɛ bɛŋ bîi mwɛɛ mù bamii ba yi nshɛŋ le fɛnɛ gee gɛ. Bɛŋ chînɛ Nyo nyâa bɛŋ bɛ baŋkwajɛ bafɛŋ, bo kuse bɛŋ. Nɛ bɛŋ gee noo, bɛŋ mo bɛŋ kɛ̂ɛ ki bɛŋ tâa bɛŋ kêe fiɛɛ fì Nyo goone, nyu fi fì joŋe, Nyo nyu wu bɛɛŋ fi le, fi joŋe wu le fi gɛɛne fi mɛɛsɛ. \p \v 3 Mɛ njɛ muh wù Nyo le wu baa, no nduu bɛŋ bachii le lɛ, keefɛ muh kwâji kune kikwɛɛ ke lɛ wu le fiɛɛ fimi fede no wu le gɛ. Muh kwâji kune kikwɛɛ ke a je yì chuule le. Muh kwâji wu bîi nfe wù Nyo le wu nya wu le. \v 4 Besabɛŋ kêe lɛ ye yi muh le yimimia, yi kɛme bimbe yeye yeye, bimbe biyu kɛme lɛme yeye yeye. \v 5 Le gɛh yɛɛŋyɛɛŋ no besabɛŋ le. Mo no besabɛŋ le nɛ wesee, besabɛŋ le ye yimimia yi Kletu le. Gɛ muh nyu fɛ kikwɛɛ ke le wu maa gɛ. \v 6 Besabɛŋ kɛme nnya yeye yeye bii je yì Nyo le wu nya besabɛŋ le. Besabɛŋ mo be lɛ̂ne bɛ nnya yiyu. Nnya yi muh le ki wu têede ntuŋ wu Nyo, wu teede wu bii fie mbɛmɛ wù Nyo nya wu le. \v 7 Nnya yi muh le ki wu lɛ̂ne fɛ bamii le, wu mo wu lɛ̂ne fɛ bo le. Nɛ yi muh le ki wu yɛ̂yi bamii, wu mo wu yɛ̂yi. \v 8 Nɛ nnya yi muh le ki wu yûfe muntele mu bamii, wu mo wu yûfe. Nɛ le lɛ, yi muh nnya le ki wu nyâa mwɛɛ bamii le, wu gwênyɛ chiaaŋ ye. Nɛ le lɛ, yi muh le ki wu jîiŋe fɛ bamii le, wu mo wu jîiŋe fɛ bo le bɛ fitele fie fichii. Nɛ muh le, ye nnya nyu ki wu kôode yii fɛ bamii le, wu mo wu kôode wu yuge njoŋ. \s1 Kiŋkoŋɛ kì nchiɛɛŋ \p \v 9 Kiŋkoŋɛ kena kɛme ki ki nyûme kì nchiɛɛŋ. Bɛŋ bâne fiɛɛ fì befe, bɛŋ lɛ̂me gɛh nyume yi fiɛɛ fì joŋe le. \v 10 Bɛŋ kôŋe bikwɛɛ biɛna bɛ fitele fichii njɛ booŋ ba bwe mwa. \f + \fr 12:10 \fr*\ft Kɛnɛ lɛ, “Bɛŋ nyû fwe yi ŋgvunɛ wù bɛŋ nyaa bamii bamu le.”\ft*\f*Bɛŋ nyâa ŋgvunɛ bamii bamu le fede lo no bɛŋ ŋgvuune bikwɛɛ biɛna. \v 11 Keefɛ bɛŋ wɛ̂ɛyi yi fiɛɛ le gɛ. Bɛŋ lɛ̂ne lɛme chi Nyo segechii bɛ muntele mwɛna mù yufe. \v 12 Bɛŋ lâŋeye yi fiɛɛ fì bɛŋ jiiŋe fwe yi fi le bɛŋ kee lɛ bɛŋ lé bɛŋ gê bɛŋ kɛ̂mɛ. Bɛŋ kâane shɛ́ŋ yi baŋgɛ le. Bɛŋ nyûme yi buunɛ le segechii. \v 13 Bɛŋ fîih bamii ba le ba Nyo ba fuude. Bɛŋ fîih bantolo yéh yene le bɛŋ jiiŋe fɛ bo le chuule. \p \v 14 Bɛŋ lɛ̂ge lɛ Nyo noŋ gɛh nyu kimbonɛ yi bamii ba boone bikaa a bɛŋ jiŋ le. Bɛŋ lɛ̂ge nyu kimbonɛ fɛ bo le. Keefɛ bɛŋ lɛ̂ge lɛ to nyume loŋ fɛ bo le gɛ. \v 15 Bɛŋ lâŋeye bɛ bamii ba laŋeye, bɛŋ bêede bɛ bamii ba beede. \v 16 Bɛŋ chêe yi fiɛɛ le fimimia. Keefɛ bɛŋ chîaase ye gɛ. Bɛŋ kôode nsáŋ bɛ bamii ba nchɛ nchɛ. Keefɛ bɛŋ jôde lɛ bɛŋ kee mwɛɛ bɛŋ fede no bɛŋ kee gɛ. \p \v 17 Keefɛ bɛŋ chvûse kimbefɛ bɛ kimbefɛ gɛ. Bɛŋ kɛ̂me ŋkwajɛ ki bɛŋ gêe nyu mwɛɛ mù bamii bachii yɛde lɛ le mù njoŋe. \v 18 Nɛ je le yu, no bɛŋ yɛde, bɛŋ mo bɛŋ mône ki bɛŋ chêe yi nyiɛgee le bɛ bamii bachii. \v 19 Nsáa yaŋ yi shɛ́ŋ, keefɛ bɛŋ mône lo ki bɛŋ chvûse kichvusɛ gɛ. Bɛŋ chinɛ Nyo lé wu gê wu dûnyɛ shɛ́ŋ ye yi bɛɛne, bo le. Le fiɛɛ fì ba le ba saŋ lɛ, \q1 “Kichvusɛ kɛme mɛ ki nchvûu. \q1 Le mɛ wù le ŋge nlâŋɛ bo. \q1 Finɛ fiɛɛ duu Tada Nyo.” \m \v 20 Fì taŋlo bɛŋ gêe le finɛ fì ba saŋ a Ŋwa wu Nyo le lɛ, “Nɛ jɛŋ yuu muh wo wu kimbanɛ, wo nyâ wu bɛ fiɛɛ wu ji. Kindoŋ nɛ yune wu, wo nyâ wu bɛ fiɛɛ wu mu. Nɛ wo ge noo, bvuya nyû a wu fwa.” \v 21 Keefɛ bɛŋ chînɛ kimbefɛ ya bɛŋ gɛ. Bɛŋ yâge lo kimbefɛ bɛ mwɛɛ mù njoŋe. \c 13 \s1 Besabɛŋ yûge bamii ba kɛme bvuŋga bvu nchi le \p \v 1 Muh wuchii kɛme ki wu yûge bamii ba kɛme bvuŋga bvu nchi le, nje gɛ bvuŋga nyu yu njɛ bvu ja fɛ Nyo le sɛŋ gɛ. Bobaa bo sage gɛle Nyo bo. \v 2 Fi mo nyume lɛ nɛ muh duunyi kikwɛɛ ki tɛmɛ fɛ bamii ba kɛme bvuŋga bvu nchi le, tu mwɛdɛ duunyi gɛh nyu fɛ bamii ba gɛle Nyo le. Bamii ba duunyi kikwɛɛ kì tɛmɛ tɛŋe nyu ŋgɛ yi bikwɛɛ biboo le. \v 3 Bɛŋ kêe lɛ bamii ba sage woŋ, gɛ bamii ba gee kiŋge kì joŋe to bo faane bo gɛ. Le ba kɛme kiŋge kì befe bo to bo faane. Nɛ wo goone gɛ lɛ wo fâane bamii ba kɛme bvuŋga bvu nchi gɛ, wo mo wo gêe fiɛɛ fì joŋe, ba mo ba bɛɛŋse wo. \v 4 Muh wù sage bamii lɛne nyu fɛ Nyo le lɛ bamii chêe chuule. Geenɛ, wo nɛ ja wo gee nyu fiɛɛ fì befe, wo tu wo faane wu, nje bvuŋga bvù ba nya wu le ki wu lêese bamii yi ŋgɛ le gɛ nyu bvu achiji gɛ. Le muh wu lɛme wù Nyo wù duunyi shɛ́ŋ yi Nyo yì bɛɛne fɛ bamii ba gee mwɛɛ mù mbefe le. \v 5 Noo, bɛŋ kɛme ki bɛŋ yûge nyu bamii ba sage woŋ le, nyu gɛ lɛ nje bɛŋ faane shɛ́ŋ yi Nyo yì bɛɛne gɛ. Bɛŋ yûge tɛ wu lɛ keefɛ fiɛɛ nyu yu fì sage bɛŋ fɛ fitele le gɛ. \v 6 Nɛ fiɛɛ fì gee fɛ bɛŋ laaŋe ŋwa, nje bamii ba kɛme bvuŋga bvu nchi lɛne nyu fɛ Nyo le, bo nya kife kiboo kichii yi lɛme chiyu le. \v 7 Bɛŋ nyâa fiɛɛ fichii fì bɛŋ kɛme ki bɛŋ nyâ muh le wuchii. Nɛ le ŋwa wù bɛŋ lâaŋe, bɛŋ lâŋɛ. Nɛ le ki bɛŋ lâaŋe mwɛɛ mù bɛŋ kɛme ki bɛŋ lâŋɛ, bɛŋ lâŋɛ. Nɛ le muh wù bɛŋ kɛme ki bɛŋ fâane wu, bɛŋ fâane. Nɛ le wù bɛŋ le bɛŋ nyâ nyu ŋgvunɛ wu le, bɛŋ nyâ. \s1 Bɛŋ kôŋe bikwɛɛ biɛna \p \v 8 Keefɛ muh kɛme lo fioo bɛ muh mu fede fioo yi le kiŋkoŋɛ gɛ. Bɛŋ kêe lɛ, muh koŋe muh mu, tu wu le wu gɛɛ wa banchi bachii. \v 9 Banchi ba Nyo ba duu lɛ, \q1 “Keefɛ wo jâŋ kwɛ muh gɛ kɛnɛ juma muh gɛ, \q1 keefɛ wo yûuyɛ muh gɛ, \q1 keefɛ wo chôŋ bvuchoŋ gɛ, \q1 keefɛ wo ndêfe ajii gɛ”, \m mo nchi wù la, le ba taashɛ yi nchi wù duu lɛ, \q1 “Wo kôŋe muh wù le mbebe yo le no wo koŋe kikwɛɛ kuŋ.” \m \v 10 Nɛ muh koŋe muh, wu gɛ ka wu gê fiɛɛ fì befe wu le gɛ. Noo muh koŋe muh, tu wu le wu gɛɛ wa banchi bachii. \p \v 11 Bɛŋ gêe mwɛɛ munɛ noo bɛŋ kee no kife le wa mɛɛse. Kife le ki kojɛ ka fɛ bɛŋ le ki bɛŋ kâŋsɛ. Bɛŋ kâŋsɛ nje kife kì Nyo lé wu bvûsɛ besabɛŋ le wa mbebe le fede no ki gɛ̀ shee ki nyume sege besabɛŋ gɛ leesɛ fitele yi Jiso Kletu le. \v 12 Kintaŋ kage ka, akfuuŋ yuude wa a too. Besabɛŋ mo be noŋ gee chi ki kijibɛ, bee jo nyu gee chi n'yulɛ njɛ mwɛɛ mu jɛŋ. \v 13 Besabɛŋ chêe kinche kì kɛme ŋgvunɛ njɛ bamii ba jiɛnyi fɛnshɛ. Keefɛ bɛŋ jîi mwɛɛ, bɛŋ muu bɛŋ gee njɛ bvú gɛ. Keefɛ bɛŋ mûu mbvuuŋ mo koode bɛŋ gɛ. Keefɛ bɛŋ chêe kinche ki nyiɛŋ yi kinjaŋ mo kinche ki kinjikuu gɛ. Keefɛ bɛŋ wâade waa bɛŋ ka kɛme kiŋghɛ gɛ. \v 14 Bɛŋ jô nyu kinche ki Tada Jiso Kletu yi ye yene le. Keefɛ bɛŋ nyâ lo kijusɛ nyaŋ yi ye ki bɛŋ gêe mwɛɛ mù mbefe mù yi goone gɛ. \c 14 \s1 Keefɛ muh sâge muh mu gɛ \p \v 1 Bɛŋ fîi bamii ba wɛɛyi yi mbɛmɛ le a bɛŋ ntɛnɛɛ. Keefɛ bɛŋ bɛ baa bamii bêge nyu mbe yi mwɛɛ mù bo kwaji lɛ le mu kooji ki bo gêe le gɛ. \v 2 Muh mu le wu bɛɛŋ lɛ taŋlo wu jii fiɛɛ fichii. Geenɛ muh mu wù mbɛmɛ we wɛɛyi le wu jii gɛ fie nyu mbáa yì ba kege lo. \v 3 Keefɛ muh wù jii fiɛɛ fichii wu ya chage gɛ, nyîɛŋse muh wù chage gɛ. Keefɛ muh wù chage sâge muh wù jii fiɛɛ fichii wu ya chage gɛ, wu mo suune lo nsa we gɛ, nje bo bachii Nyo le wu bɛɛŋ bo. \v 4 Le wo wu yɛɛŋ wu sage muh wu lɛme wu muh mu. Le Chiji kikwɛɛ ke wù kɛme ki wu yɛ̂ŋ laa mwa ye wu lɛme, lɛme chuule noo wu gwee lo la. Wu lé wu gê wu lɛ̂ɛŋ we, nje Tada taŋlo wu chiaasɛ wu we wu lɛɛŋ chuule. \v 5 Muh mu le tɛ yu wù jode lɛ aju amu le a baaŋ baaŋ, a amu le. Muh mu jode fie lɛ aju achii le gɛh yɛɛŋyɛɛŋ. Fiɛɛ fì le le gɛh lɛ muh wuchii lɛ̂me yi fie fiɛɛ fì wu kee chuule a ŋkwajɛ we le lɛ le fì kooji. \v 6 Muh wù jode lɛ aju amu le a baaŋ baaŋ wu gee noo ki wu nyâ ŋgvunɛ Tada le. Muh wù jii fiɛɛ fichii wu jii tɛ ki wu nyâ ŋgvunɛ Tada le, no wù gee noo wu nyaa kiyone Nyo le. Muh wù nyiɛŋse ki wu jîi fiɛɛ fichii nyiɛŋse tɛ ki wu nyâ ŋgvunɛ Tada le, no wu nyaa tɛ kiyone Nyo le. \v 7 Besabɛŋ kêe lɛ nɛ muh le yu, tu gɛ kɛme wu kikwɛɛ ke gɛ. Nɛ wu kwe lo, tu gɛ kɛme wu kikwɛɛ ke gɛ. \v 8 Nɛ besabɛŋ le yu, tu besabɛŋ le gɛh besa ba Tada, besabɛŋ nɛ kwe lo, tu le gɛh besa ba Tada. Noo, kɛnɛ besabɛŋ le yu, kɛnɛ besabɛŋ kwe lo, tu kɛme gɛh Tada besabɛŋ. \v 9 Le fiɛɛ fì gɛ̀ ge lɛ Kletu kwe wu kaasɛ wu bu yi kwe le wù nyu yu. Wu gɛ̀ ge noo wu lɛ wu nyû Tada wù bamii bachii ba baaŋ yu bɛ ba kweeyɛ wa. \v 10 Noo, le nje la wù wo sage mwa bwoo wo mo suune lo nsa we? Le tɛ nje la wù wo nyiɛŋse mwa bwoo? Bɛŋ kêe lɛ besabɛŋ bachii lé be gê be lɛ̂ɛŋ a Nyo fwe wu sa besabɛŋ. \v 11 Le fiɛɛ fì ba le ba saŋ lɛ, \q1 “Mɛ wù Tada nduu lɛ, no nle yu, \q1 muh wuchii lé wu gê wu tûŋ anyuu a mɛ jii, \q1 muh wuchii wu jɛ̂me bɛ jwe we lɛ nle Nyo.” \m \v 12 Fi mo fi nyume lɛ muh wu mumwaa wu mumwaa besabɛŋ le kɛme ki wu lɛ̂ɛŋ a Nyo jii wu sɛ̂ɛŋ no gee che gɛ̀ bee. \s1 Keefɛ muh ge fiɛɛ fì mwa bwee gwe lo gɛ \p \v 13 Noo, keefɛ besabɛŋ tu be sâge muh lɛ muh bee mo suune lo nsa gɛ. Fiɛɛ fì besabɛŋ kɛme ki bee gêe le lɛ muh doo wu gee fiɛɛ wu yɛne lɛ keefɛ nyume fiɛɛ fì le fi ge mwa bwee baŋsɛ yu wu gwe lo gɛ. \v 14 Ŋkee lo, ŋka mbɛɛŋ njɛ muh wu Tada Jiso lɛ gɛ fiɛɛ fijile fimi nyume yu lɛfilɛfi fì le njɛ fi yuude lo sɛŋ gɛ. Geenɛ, muh mu ja wu tu wu yɛne lɛ fiɛɛ fijile fimi le yu fì yuude gɛ, tu fi le fi nyume gɛh noo fɛ wu le. \v 15 Nɛ wo jii fiɛɛ fì chɛŋe bɛ mwa bwoo, tu gɛ wo ka duunyi nyume kiŋkoŋɛ fɛ wu le gɛ. Keefɛ wo chînɛ fiɛɛ fì wo jii fi ge mwa bwoo wu Kletu gɛ̀ kwe nje wu, wu gwe gɛ. \v 16 Noo, keefɛ wo gê fiɛɛ fì joŋe fì wo gee ja tu fì ba jɛ̂me lɛ le fì befe gɛ. \v 17 Bɛŋ kêe lɛ gɛ bvunfoŋ bvu Nyo nyume fiɛɛ fì kune mwɛɛ munjile bɛ mwɛɛ mu mule gɛ. Le fiɛɛ fì kune ki muh kɛ̂me kinche kì chaaŋ bɛ kì nyiɛgee mo ki wu kɛ̂me kinlaŋye kì jade fɛ Kiyo ki Yuude le. \v 18 Muh nɛ lɛne Kletu le yiyɛɛ je le, tu Nyo le wu yuge njoŋ bɛ wu, bamii bɛɛŋse tɛ wu. \v 19 Besabɛŋ mo be bîi mwɛɛ mù too nyume bɛ nyiɛgee le, bɛ mù fii besabɛŋ ki be joone lo muh lɛ muh le. \v 20 Keefɛ bɛŋ chɛ̂ŋɛ bɛ lɛme chi Nyo nje mwɛɛ munjile gɛ. Le nchiɛɛŋ lɛ mwɛɛ munjile munchii yuude lo, geenɛ wo nɛ jii fiɛɛ fì taŋlo fi ge muh mu gwe lo, tu le fiɛɛ fì befe fi wo gee. \v 21 Le fiɛɛ fì joŋe ki wo fâŋ ki wo jî nyaŋ, kɛnɛ ki wo mû mbvuuŋ, kɛnɛ ki wo gê la fì taŋlo fi gê mwa bwoo gwe lo. \v 22 Nɛ fitele fì wo lese yi Nyo le fi bɛɛŋ fiɛɛ fimi le, wo chînɛ, kee gɛ bena Nyo bafɛɛ. Njoŋ wù baaŋ le fɛ muh wù fiɛɛ ya yu fì sage wu gɛ, nje wu gee fiɛɛ nyu fì wu toone lɛ le fì kooji. \v 23 Geenɛ, muh wù jii fiɛɛ wu kɛme kimaŋɛ fɛ fitele fie le, le wa yi ŋgɛ le, nje wu gee fiɛɛ nyu fì fitele fì wu lese yi Nyo le, baaŋ bɛɛŋ gɛ. Bɛŋ kêe lɛ fiɛɛ fichii fì muh gee njɛ fitele fie fi wu lese yi Nyo le le fi bɛɛŋ sɛŋ, tu le kimbefɛ. \c 15 \s1 Muh gêe fiɛɛ fì joŋe muh wù le mbebe yo le \p \v 1 Besabɛŋ ba tɛɛme yi mbɛmɛ le kɛme ki be kâane shɛ́ŋ bɛ ŋgwe wù bamii ba wɛɛyi gwee. Keefɛ besabɛŋ gêe fiɛɛ nyume gɛh fì taŋlo ye joŋe gɛh nyume besabɛŋ gɛ. \v 2 Muh wu mumwaa wu mumwaa besabɛŋ le kɛme ki wu mône ki wu gêe fiɛɛ fì joŋe muh wù le mbebe ye le ki wu fî wu mbɛmɛ we kuu. \v 3 Bɛŋ kee tɛ lɛ gɛ Jiso Kletu kibɛɛ gɛ̀ gee mwɛɛ mù ye jôŋe gɛh nyume wu gɛ. Wu gɛ̀ gee fie fi kooshi no ba saŋ lɛ, muh jɛme Nyo le lɛ, \q1 “Banchuŋ ba bamii naanyi wo yu, le bo tu ye yaŋ le.” \p \v 4 Besabɛŋ kee lɛ mwɛɛ munchii mù ba gɛ̀ saŋ a Ŋwa wu Nyo le fweele gɛ̀ bee ki mu ntêfɛ besabɛŋ, wu lɛ mu ge besabɛŋ lɛ̂me bee tɛɛme, muntele mwesa besabɛŋ yûfe, besabɛŋ mo be jîiŋe fwe yi fiɛɛ fì bee lé be kɛ̂mɛ le. \v 5 Nlɛge lɛ Nyo wù gee bamii lɛme bo tɛɛme wu ka gee muntele mu bamii yufe, wu gê bɛŋ chêe yi fiɛɛ le fimimia bɛ bamii bachii bii no Kletu Jiso duunyi, \v 6 wu lɛ yi kintaashɛ le, bɛŋ tûme maŋkuŋ ma Nyo wù le Nyo mo Chiji Tada wese besabɛŋ wu Jiso Kletu yi jɛ le yimimia. \s1 Bɛŋ fîi muh wuchii gɛh yɛɛŋyɛɛŋ no Kletu le wu fi bɛŋ \p \v 7 Bɛŋ mo bɛŋ fîi muh wuchii gɛh yɛɛŋyɛɛŋ no Kletu le wu fi bɛŋ, mbɛɛŋsɛ gɛɛne fɛ Nyo le. \v 8 Nsɛɛŋ bɛŋ le lɛ Kletu gɛ̀ be wu jo kikwɛɛ ke njɛ mwa lɛme fɛ Bajuu le ki wu dûnyɛ bo le lɛ Nyo to wu jɛmɛ nchiɛɛŋ. Wu gɛ̀ ge noo ki wu tôoŋ baŋka ba Nyo gɛ̀ nya bachiji chiji baboo le. \v 9 Wu gɛ̀ ge tɛ noo, wu lɛ bamii ba le gɛ Bajuu gɛ̀ taŋlo bo bɛ̂ɛŋse tɛ Nyo nje yii yì Nyo kɛme fɛ bo le. Finɛ le no ba saŋ lɛ, \q1 “No fi le noo, nlé ŋgê mbɛ̂ɛŋse wo \q2 antɛnɛɛ a bamii ba le gɛ Bajuu gɛ. \q1 Nlé ŋgê n'yɛ̂ɛnɛ mbɛ̂ɛŋse jee chuŋ.” \m \v 10 Fi ka nyume ba saŋ lɛ, \q1 “Bamii ba le gɛ Bajuu gɛ, bɛŋ bɛ bamii ba Nyo lâŋeye.” \m \v 11 Fi ka nyume tɛ ba saŋ lɛ, \q1 “Bamii ba le gɛ Bajuu gɛ, bɛŋ bɛ̂ɛŋse Tada. \q1 Bituŋ bichii, bɛŋ bɛ̂ɛŋse Tada.” \m \v 12 Yosaya ka wu jɛmɛ tɛ lɛ, \q1 “Bia yimi lé yi gê yi sâaŋ a kfuu chi Jɛsi le, \q1 nyume muh wù lé wu bû wu sâge bituŋ bi bamii ba le gɛ Bajuu gɛ. \q1 Lé nyû yi ye ye le wù bituŋ lé bi gɛ̂ɛ bvufee bvuboo wu le.” \p \v 13 Nlɛge lɛ Nyo wu besabɛŋ jiiŋe fwe yi wu le, wu yisɛ muntele mwɛna bɛ njoŋ wuchii mo nyiɛgee no bɛŋ le bɛŋ leesɛ wa fitele yi ye ye le, wu lɛ a bvuŋga bvu Kiyo ki Yuude le, bɛŋ jiiŋe gɛh nyu fwe segechii yi fiɛɛ fì bɛŋ kee lɛ bɛŋ lé bɛŋ kɛ̂mɛ le. \s1 Fiɛɛ fì gɛ̀ fɛ Bol saŋ a je yì wu gɛ̀ saŋ le \p \v 14 Booŋ ba bwɛɛŋ, mɛ kibɛɛ ŋkee chuule lɛ bɛŋ kɛme kiŋge ki joŋe baaŋ, bɛŋ yisɛ bɛ bvufee, bɛŋ kee tɛ ki bɛŋ têefe bikwɛɛ biɛna. \v 15 Geenɛ, yi mwɛɛ mumu le, nle nsaŋ nchoojɛ lo bɛŋ le. Ŋgee noo ki ntaŋ bɛŋ, nje nfii wù Nyo nya mɛne, \v 16 lɛ mɛ nyûme muh wu lɛme wu Kletu Jiso fɛ bamii ba le gɛ Bajuu le gɛ. Ŋgee lɛme chinɛ njɛ chiji kintanyɛ, nlɛne yi saaka wù joŋe wù wu Nyo le, wu lɛ bamii ba le gɛ Bajuu gɛ nyûme njɛ kintanyɛ ki Nyo le wu bɛɛŋ, Kiyo ki Yuude seesɛ bo ki gɛɛ yeye. \v 17 Noo, taŋlo nchiaase ye yi lɛme chaŋ chì nlɛne Nyo le, nje nle ntaashɛ besa Kletu Jiso. \v 18 Gɛ taŋlo mɛ moŋ lo njɛ̂mɛ kune fiɛɛ fimi yeye gɛ, fede fì Kletu le wu ge wa fede yi ye yaŋ le, lɛ bamii ba le gɛ Bajuu gɛ, leese fitele yi Nyo le. Bo gɛ̀ leese fitele bo bii mwɛɛ mù ŋgɛ̀ njɛme le bɛ mù ŋgɛ̀ ŋgee le. \v 19 Gɛ̀ bee tɛ fì bii yi bvuŋga bvu mwɛɛ mù duunyi bvuŋga bvu Nyo le, bɛ mwɛɛ mu jwe wu yunɛ mù ŋgɛ̀ ŋgee le, fede yi bvuŋga bvu Kiyo ki Yuude le. Noo, kɛge Yɛlusalɛm ki kɛnɛ gɛɛŋ bu kimbe kì Ililikuŋ le, nyu nlɛɛŋ wa chuule ki nfejɛ saaka wù joŋe kune Kletu yo. \v 20 Ŋgɛ gee noo, a ntaŋ waŋ wù baaŋ le lɛ nfêeji saaka wù joŋe wunɛ nyume fɛ ba gɛ̀ baaŋ a yu gɛ wa kune Kletu gɛ, wu lɛ keefɛ ŋge nja ŋgɛɛŋ njoone yi kinfu ki muh mu le gɛ. \v 21 Ŋgɛ̀ gee finɛ fiɛɛ mbii gɛh nyume no ba gɛ̀ saŋ lɛ, \q1 “Bamii ba bo gɛ̀ baaŋ a sɛɛŋ gɛ̀ wa bo le kune wu gɛ, \q1 bo lé bo yɛ̂ŋ nchiɛɛŋ we le, \q1 bamii ba gɛ̀ baaŋ a yu gɛ wa kune wu gɛ, lé bo gê bo kɛ̂ɛ wu.” \s1 No Bol gɛ̀ seese ki wu gɛ̂ɛŋ Lum \p \v 22 Chi jeese ba jiɛnyɛ banɛ mɛ kiŋgane ki duude le fɛ nto besabɛŋ yɛnɛ. \v 23 Geenɛ, mɛɛse gɛ kijusɛ ki lɛme ka baaŋ yu bimbe binɛ le gɛ. Noo no nche nshee ŋgoone wa biluŋ le ki nto lɛ besabɛŋ yɛnɛ, \v 24 le ŋkwaji, ŋkee lɛ besabɛŋ lé be gê be yɛ̂nɛ sege nfede ŋgɛɛne Sbɛŋ. Ŋkwaji tɛ lɛ bɛŋ lé bɛŋ gê bɛŋ fîh mɛ yi jiɛnyɛ waŋ le ki ŋgɛ̂ɛŋ mbu yo, sege besabɛŋ moji shige, n'yu njoŋ a bɛŋ ntɛnɛɛ. \v 25 Geenɛ, mɛɛse nle ŋgɛɛŋ Yɛlusalɛm yi lɛme le fɛ bamii ba le ba Nyo ba yo le. \v 26 Ŋgɛɛne yo nje bamii ba mbɛmɛ ba Masɛdonia mo ba Akɛya bo koŋe ki bo fɛ kinsu ki bo fi bamii ba le ba Nyo ba fuude yu Yɛlusalɛm. \v 27 Gɛ̀ koŋ bo ki bo ge noo, le nchiɛɛŋ lɛ bo gɛ̀ kɛme ki bo ge fiɛɛ fɛ bo le noo, nje nɛ baa bò le gɛ̀ bamii ba le gɛ Bajuu gɛ le bo kɛmɛ wa mbuu wu fii biyo biboo wu le wu Bajuu, tu bo kɛme tɛ ki bo fîh Bajuu bɛ mwɛɛ mu yi nshɛŋ le fɛnɛ mù Nyo le wu buu bo yu. \v 28 Noo, sege nlé mɛ̂sɛ lɛme chinɛ, n'yɛŋ lɛ fiɛɛ fì bo su le fi lee chiaaŋ yi Bajuu le, mɛ mo nja yo, nfe yaa a bɛŋ le, besabɛŋ yɛnɛ, mɛ mo ŋgɛ̂ɛŋ Sbɛŋ. \v 29 Ŋkee lo lɛ sege ŋge ndoo ntoo a bɛŋ le, ntoo bɛ kimbonɛ ki Kletu fɛ bɛŋ le a ki yisɛ. \p \v 30 Booŋ ba bwɛɛŋ, ŋkude lo chiaaŋ bɛŋ le a jee chi Tada wese besabɛŋ wù Jiso Kletu le mo yi kiŋkoŋɛ ki Kiyo ki Yuude le, lɛ bɛŋ tâashɛ bɛ mɛ besabɛŋ bûune Nyo chuule fɛ mɛne, \v 31 lɛ taŋlo ŋge mbu chiaaŋ yi bamii ba le gɛ ba mbɛmɛ le gɛ ba Judia. Besabɛŋ bûune tɛ lɛ bamii ba le gɛ ba Nyo gɛ bɛɛŋ lɛme chì ŋgɛɛne ki ŋge Yɛlusalɛm, \v 32 wu lɛ Nyo nɛ le wu bɛɛŋ, ŋge ndoo ntoo a bɛŋ le n'yûge njoŋ, fitele fiaŋ jiɛɛ lo a bɛŋ ntɛnɛɛ. \v 33 Nyo wù le Nyo wu nyiɛgee nyûme bena bo bachii. Fi nyûme noo. \c 16 \s1 Ban'yɛsɛ \p \v 1 Ŋgoone ki ndûnyɛ jɛme yese besabɛŋ yimi yi jee che le lɛ Fɛbɛ bɛŋ kɛɛ wu. Wu fii yi lɛme chi Nyo le a kintaashɛ ki bamii ba mbɛmɛ ki Sɛŋkliya le. \v 2 Sege wu to, bɛŋ fîh wu njɛ muh wu Tada a je yì le yi bamii ba le ba Nyo le. Nɛ fiɛɛ le yu fì wu goone lɛ bɛŋ fih wu yu, bɛŋ fih, bɛŋ kêe lɛ wu le wu fi wa bamii ba duude, wu fih tɛ mo mɛ. \p \v 3 Bɛŋ yɛ̂sɛ Blisila bɛ Akwela le bɛŋ nyâ mɛne. Le bamii ba besa bo le be taashɛ yi lɛme chi Kletu Jiso le. \v 4 Ba le kwe gɛ̀ fe wa a bo we nje mɛ. Le bamii, gɛ mɛ gɛh mɛ maa wù nyaa kiyone bo le gɛ. Bintaashɛ bi bamii ba mbɛmɛ bi bamii ba le gɛ Bajuu gɛ bichii nyaa tɛ kiyone bo le. \v 5 Bɛŋ yɛ̂sɛ tɛ kintaashɛ ki bamii ba mbɛmɛ ki taashi a bo yeh le bɛŋ nyâ mɛne. Bɛŋ yɛ̂sɛ Abɛnɛtu wù nsaa yaŋ wu shɛ́ŋ le. Wu gɛ̀ bee muh wù fwe ki wù nyu muh wu Kletu woŋ wù Ɛsia le. \v 6 Bɛŋ yɛ̂sɛ tɛ Mɛɛle wù le wu lɛŋ wa baaŋ a bɛŋ ntɛnɛɛ. \v 7 Bɛŋ yɛ̂sɛ Andulniku bɛ Junia le bo le bamii baŋ ba woŋ, bo gɛ̀ lɛŋ wa ncha besa bo. Le bamii ba ba kee bo ŋgoo yi booŋ ba ntuŋ ba Jiso le. Bo gɛ̀ ya bo leesɛ fitele yi Kletu le a mɛne. \v 8 Bɛŋ yɛ̂sɛ tɛ Ambilatu wù nsaa yaŋ wu shɛ́ŋ wù besa wu le kintaashɛ le yi Tada le. \v 9 Bɛŋ yɛ̂sɛ Ubanu wù le wu taashɛ besa bo yi lɛme chi Kletu le, yɛ̂sɛ tɛ Stachi wù le nsaa yaŋ wu shɛ́ŋ. \v 10 Bɛŋ yɛ̂sɛ Abɛlɛ le. Le muh wù le wu dunyɛ wa lɛ wu lɛme bɛ Kletu wu tɛɛme. Bɛŋ yɛ̂sɛ tɛ bamii ba le a Alistobulu yeh le. \v 11 Bɛŋ yɛ̂sɛ Ɛlodiuŋ wù muh waŋ wu woŋ le, bɛŋ yɛsɛ tɛ bamii ba le bo taashɛ yi Tada le bo le a Nashisu yeh le. \p \v 12 Bɛŋ yɛ̂sɛ tɛ Tifena bɛ Tifosa le. Le bikɛse ba lɛne lɛme chi Tada. Bɛŋ yɛsɛ Bɛsis wu le fitele fiaŋ. Nyume tɛ kwɛse wu lɛŋ wa lɛme chi Tada baaŋ. \v 13 Bɛŋ yɛ̂sɛ Lufu wù Tada le wu cha muh we le, bɛŋ yɛ̂sɛ tɛ bwee wù njode lɛ le tɛ bwaaŋ. \v 14 Bɛŋ yɛ̂sɛ Asiŋklitu bɛ Fligoŋ mo Hɛmi mo Batloba mo Hɛma, mo booŋ ba bwee wese besabɛŋ ba bɛ bo le. \v 15 Bɛŋ yɛ̂sɛ Filologu bɛ Julia le, bɛŋ yɛ̂sɛ Neliu bɛ jɛme ye le. Bɛŋ yɛ̂sɛ tɛ Olimba bɛ bamii ba le ba Nyo ba le bɛ bo. \v 16 Bɛŋ yɛ̂sɛ bikwɛɛ biɛna le, bɛŋ kfûgɛ a ŋkfugɛ wu bamii ba Nyo le. Bintaashɛ bi bamii ba mbɛmɛ bi Kletu bichii yɛɛse bɛŋ le. \s1 Ntefɛ yi fɛkimɛsɛ \p \v 17 Booŋ ba bwɛɛŋ, nlɛge lo bɛŋ lɛ bɛŋ jôde kife kune bamii ba too bɛ kiŋgaye bo jeese bɛŋ bɛ n'yɛyɛ wu kintɛɛnyɛ wu le gɛ wɛɛ wu ba gɛ̀ yɛyi bɛŋ yu gɛ. Bɛŋ lêge lo bo baa bamii. \v 18 Bɛŋ kêe lɛ gɛ bobaa bamii lɛne nyume fɛ Tada wese besabɛŋ wù Kletu le gɛ. Bo lɛne nyume fɛ ate aboo le. Bo jôde njɛme wù yege wù le wu kilɛɛlɛ bo lɛɛde bamii ba le njɛ bo kee fiɛɛ sɛŋ. \v 19 No bamii bachii le bo yu wa kune bɛŋ lɛ bɛŋ le bamii ba yuge fiɛɛ bɛŋ gee, ntu n'yuge njoŋ bɛ bɛŋ. Geenɛ ŋgoone lɛ bɛŋ fêefe, bɛŋ bîi nyume fiɛɛ fì joŋe le, keefɛ bɛŋ kɛ̂me kibo fɛ fiɛɛ fì befe le gɛ. \p \v 20 Shɛge wa shige Nyo wù le Nyo wu nyiɛgee wu nôŋ Sataŋ fɛkuu, bɛŋ bɛɛŋ yi wu le bɛ bikaa. Nlɛge lɛ Tada wese besabɛŋ wu Jiso Kletu dûnyɛ fitele fì joŋe fɛ bɛŋ le. \v 21 Timoti wù lɛne besa wu yi fiɛɛ le fimimia yɛɛse bɛŋ le. Lushu bɛ Jasoŋ mo Sosibata bò le bamii baŋ ba woŋ yɛɛse tɛ bɛŋ le. \v 22 Mɛ wù Tɛtu wù Bol jɛme nsaŋe ŋwa wunɛ, n'yɛɛse tɛ bɛŋ le a jee chi Tada le. \v 23 Gayu, wù mɛ wù Bol nchee a wu yeh, kintaashɛ ki bamii ba mbɛmɛ kichii ki fɛnɛ ki taashi yu yɛɛse bɛŋ le. Ɛlastu wù le muh wù gɛɛde kikɛɛ wù alaantɛŋ kinɛ le, bɛ mwa bwee wese wù jee che le Kwatu yɛɛse tɛ bɛŋ le. \v 24 [Tada wese wù Jiso Kletu dûnyɛ fitele fì joŋe fɛ bɛŋ bachii. Fi nyûme noo.]\f + \fr 16:24 \fr*\ft Gɛ baŋwa ba kege ba duude ba bo gɛ̀ ya saŋ jɛ yi Nyo yo kɛme kinchiŋ kinɛ gɛ.\ft*\f* \s1 Mbɛɛŋsɛ nyûme fɛ Nyo le \p \v 25 Mbɛɛŋsɛ nyûme fɛ Nyo le. Le wu wù taŋlo wu ge bɛŋ tɛ̂ɛme chuule bii no saaka waŋ wù joŋe jɛme. Saaka wù joŋe wunɛ le wù nfeeji kune Jiso Kletu. Wu gɛ̀ shee nyume kinyilɛ ki fiɛɛ fì ba gɛ̀ nyilɛ baaŋ lo nchensɛŋ, mɛɛse le ba dunyɛ wa besabɛŋ le. \v 26 Kinyilɛ kinɛ le ba dunyɛ wa. Mwɛɛ mù bamii ba ntuŋ wu Nyo gɛ̀ saŋ le mu ge mu bu waaŋ fɛ bituŋ le bichii. Nyo wù kage gɛ le wu wù gɛ̀ du lɛ ba dûnyɛ bituŋ bichii wu lɛ bo lêese fitele yi ye ye le bo yûge wu le. \v 27 Mbɛɛŋsɛ nyûme segechii fede yi Jiso Kletu le, fɛ Nyo wunɛ wù mɛ gɛh wu wù feefe. Fi nyûme noo.