\id JAS - Nchane \ide UTF-8 \h Jɛm \toc1 Ŋwa wu Jɛm \toc2 Jɛm \toc3 Jɛm \mt2 Ŋwa wu \mt1 Jɛm \imt Fiɛɛ fì le a Ŋwa wu Jɛm wunɛ le \ip Ŋwa wunɛ gɛ̀ saŋ Jɛm fɛ bamii ba Nyo le bachii ba gɛ̀ saaŋɛ yi woŋ le wuchii. Ŋwa wu Jɛm wunɛ nyaa nteefɛ yì duude no taŋlo muh wu Kletu chêe a bamii ntɛnɛɛ. Fiɛɛ fì muh wù saŋ ŋwa wunɛ baaŋ wu lɛme yi fi le, le lɛ muh wu Kletu gêe mwɛɛ mù duunyi lɛ wu le wu leesɛ fitele yi Nyo le. \iot Bikwɛɛ bi mwɛɛ bì le a ŋwa wunɛ le \io 1:1 Fɛŋkɛɛ \io 1:2-8 Ki ba lêese fitele yi Nyo le bɛ bvufee bvù jade fɛ Nyo le \io 1:9-11 Kifufe bɛ kwa \io 1:12-18 Mmoŋ bɛ mwɛɛ mu tele bamii \io 1:19-27 Ki ba yûge ba gêe \io 2:1-13 Keefɛ muh dûunyi yeye yeye gɛ \io 2:14-26 Ki ba lêese fitele yi Nyo le bɛ gee chi kooji \io 3:1-18 Muh wu Kletu bɛ lɛme che \io 4:1–5:6 Muh wu Kletu bɛ woŋ kfunɛ \io 5:7-20 Nteefɛ yi yeye yeye \c 1 \p \v 1 Ŋwa wunɛ saŋ mɛ wù Jɛm, mwa lɛme wu Nyo bɛ Tada Jiso Kletu. Nsaŋ fɛ chikfuu chi bamii ba Nyo, chì yuufe ncho chifɛɛ chì le chi saaŋɛ yi woŋ le wuchii. N'yɛɛse bɛŋ le.\f + \fr 1:1 \fr*\ft Chikfuu chi bamii ba Nyo, le bamii bamu kwaji lɛ le Bajuu bò le bo leesɛ muntele yi Jiso Kletu le, bo saaŋɛ bo tu bo chee bituŋ bimi le.\ft*\f* \s1 Ki ba lêesɛ fitele yi Nyo le, mo ki ba fêefe \p \v 2 Booŋ ba bwɛɛŋ, mmoŋ nɛ too fɛ bɛŋ le jé le jé le, bɛŋ jô lɛ le bvujoŋɛ. \v 3 Njɛme noo nje bɛŋ kee lɛ no bɛŋ fede a mmoŋ ntɛnɛɛ, bɛŋ ka leese gɛh nyume fitele yi Nyo le, fi lé fi gê bɛŋ kêe ki bɛŋ kâane shɛ́ŋ chuule. \v 4 Bɛŋ kâane gɛh shɛ́ŋ noo bɛŋ gɛɛŋ bɛŋ mɛsɛ, wu lɛ bɛŋ nyume bamii ba le bo ta bo kojɛ, bɛŋ ya fuge gɛ fiɛɛ gɛ. \p \v 5 Nɛ muh mu fuge bvufee bvu Nyo, wu lɛ̂gɛ gɛh nyu a Nyo le, wu nya wu yu. Nyo le wu wù nyaa muh wuchii bɛ fitele fichii, wu waade gɛ muh gɛ. \v 6 Geenɛ, muh doo wu lɛge wu mo wu lɛ̂me gɛh bɛ Nyo fitele fimimia, wu mâŋe gɛ. Bɛŋ kêe lɛ muh wù maŋe, le njɛ joo yì baaŋ yì fii bude yi shɛŋe yi bii a yi gɛɛne yo. \v 7 Keefɛ muh njɛ wɛɛ kwâji lɛ wu lɛge fiɛɛ a Tada le wu kɛmɛ gɛ. \v 8 Wɛɛ muh kɛme muntele munfɛɛ, wu njiine lo yi fiɛɛ le fichii fì wu gee. \s1 Bamii ba kifufe bɛ ba kwa \p \v 9 Muh wu mbɛmɛ wù fuude yûge njoŋ lɛ Nyo le wu bɛɛŋsɛ wa wu, \v 10 muh wu kwa yûge njoŋ lɛ Nyo le wu shiishɛ wa wu, nje wu lé wu gê wu gɛ̂ɛŋ wu chînɛ kwa we le, gɛh yɛɛŋyɛɛŋ no nfudɛ to wu fuushi yi agaaŋ le wu ja wu yɛlɛ. \v 11 No juu to chi saaŋ muu doo wu baaŋ wu toonyi agaaŋ wo yɛlɛ, nfudɛ wu yi wo le yɛlɛ, bvujoŋɛ bwe ka, nyu gɛh yɛɛŋyɛɛŋ no muh wù jiɛnyi wu kuŋe kwa we lé wu gê wu gɛ̂ɛŋ. \s1 Mmoŋ bɛ mwɛɛ mù tele bamii \p \v 12 Kinlaŋye kì baaŋ le ki muh wù kaane shɛ́ŋ sege mmoŋ to fɛ wu le, nje sege wu lɛɛŋ wu tɛɛme, wu gê wu kɛ̂mɛ gvune chi kinche kì kage gɛ kì Nyo le wu ka muh wuchii wù koŋe wu yu. \v 13 Fɛ fiɛɛ ge doo fi tele muh lɛ wu gê kimbefɛ, wu tu wu duu lɛ tele Nyo wu gɛ, nje gɛ taŋlo fiɛɛ telɛ Nyo wu gê kimbefɛ gɛ. Gɛ Nyo to wu tele fie muh gɛ. \v 14 Fiɛɛ fì to fi tele muh noo, le mwɛɛ mù mbefe mù wu kɛme ŋkwajɛ yi mu le, mu doo mu lɛɛbe wu mu mo mu fasɛ wu, \v 15 sege ŋkwajɛ wù befe kɛmɛ fwe, wu boo kimbefɛ, kimbefɛ ge doo ki ku ki kojɛ, ki to bɛ kwe. \p \v 16 Booŋ ba bwɛɛŋ ba le shɛ́ŋ yaŋ, keefɛ bɛŋ lɛ̂ɛde bɛ bikwɛɛ biɛna gɛ. \v 17 Mwɛɛ munchii mù le chuule, bɛ nya yichii yì joŋe yi gɛɛne yi mɛɛse, yi besabɛŋ kɛme jade nyu fɛwe fɛ Nyo le. Le wu, wù Chii wù Nfɛ mwɛɛ munchii mù nyaa n'yulɛ. Gɛ wu kuse njɛ kinjiinyi to ki kusɛ manjuu le gɛ. \v 18 Le wu wù gɛ̀ koŋ ki wu châ besabɛŋ wu nya besabɛŋ bɛ jɛ yì le nchiɛɛŋ yi nya kinche kifɛŋ besabɛŋ le, wu lɛ besabɛŋ nyûme fiɛɛ fì fwe fì wu gɛ̀ balɛ lɛ le fi antɛnɛɛ a mwɛɛ munchii mù wu gɛ̀ fɛ. \s1 Ki ba yûge jɛ yi Nyo ba gee no yi goone \p \v 19 Booŋ ba bwɛɛŋ ba le shɛ́ŋ yaŋ, bɛŋ kɛɛ lɛ muh wuchii kɛme ki wu nyûme chege ki wu nyâ bintuŋ yi fiɛɛ le, wu jôde wɛɛ bɛ njɛmɛ, wu jôde wɛɛ ki wu tôonyɛ shɛ́ŋ, \v 20 nje gɛ muh wù toonyi shɛ́ŋ taŋlo wu ge fiɛɛ fì chaaŋ fi Nyo goone gɛ. \v 21 Fi mo fi nyu lɛ, bɛŋ chînɛ kinche ki nyiɛŋ le mo kiŋge kì tɛɛme, bɛŋ shîishɛ bikwɛɛ biɛna, bɛŋ fî jɛ yi Nyo yì ba le ba leesɛ fɛ muntele mwɛna le. Jɛ yinɛ le yì taŋlo yi bvusɛ biyo biɛna. \p \v 22 Keefɛ bɛŋ lɛ̂ɛde bɛ bikwɛɛ biɛna ki bɛŋ yûge gɛh lo jɛ yi Nyo maa gɛ. Bɛŋ gêe no yi duu. \v 23 Muh wù yuge gɛh lo jɛ yi Nyo wu ya gee gɛ no yi jɛme gɛ, le njɛ muh wù le wu bijɛ bvushi bwe a mijoo le, \v 24 no wu biji noo, wu baa jiŋ wu mo wu daayɛ lo kimimia no nfiɛɛnɛ ye le. \v 25 Geenɛ, muh wù biji chuule a nchi wù taashi banchi bachii le wu ka bvuuse bamii bvunfa le, wu lɛme yi wu le segechii, wu daayi gɛ fiɛɛ fì wu yuge wu jɛme gɛ, wu gee no wu duu, Nyo lé wu gê wu nôŋ kimbonɛ yi fiɛɛ fichii fì wu gee le. \p \v 26 Nɛ muh tɛŋe kikwɛɛ ke lɛ wù le muh mbɛmɛ, wu faŋ ki wu jîjɛ lɛmɛ che le, tu wu lɛɛde bɛ kikwɛɛ ke, fiɛɛ fì wu tɛŋe kikwɛɛ ke lɛ wu le muh mbɛmɛ fi le achiji. \v 27 Mbɛmɛ wù Nyo wù Chii yɛde lɛ wu le chuule wu ka yuude a wu jii, le wu muh wù jiiŋe fɛ booŋ baŋkfu le mo fɛ bakwɛŋkfu le yi baŋgɛ baboo le. Wu ka jiiŋe fɛ kikwɛɛ ke le, yi mwɛɛ mu yi nshɛŋ le fɛnɛ lɛ keefɛ mu lôoŋ bɛ wu gɛ. \c 2 \s1 Keefɛ bɛŋ dûunyi yeye yeye gɛ \p \v 1 Booŋ ba bwɛɛŋ, no bɛŋ le bɛŋ leesɛ wa muntele yi Tada wese besabɛŋ wù Jiso Kletu wù le Tada wu bvukugɛ, keefɛ bɛŋ dûunyi yeye yeye gɛ. \v 2 Njɛme noo nje taŋlo bamii bafɛɛ ja bo to fɛ kintaashɛ kena le, muh mu jii njú yì joŋe, wu lee muncha mu ba kɛnyɛ bɛ kichwa ki bige kì yɛɛde, wumu nyu fie muh kifufe, wu jii njú yì saayɛ. \v 3 Bɛŋ mo bɛŋ jɛmɛ muh wu kifufe le lɛ, “Lɛ̂ɛŋ fɛge!”, kɛnɛ lɛ, “Tô shîlɛ fɛkuu fɛnɛ yi nshɛŋ le”, bɛŋ mo bɛŋ nya bvufee nyu yi muh wu suse ye wɛɛ le, bɛŋ jɛmɛ wu le lɛ, “Gɛ̀ tô shîlɛ fɛnɛ!” \v 4 Nɛ bɛŋ ja bɛŋ ge noo, tu gɛ bɛŋ tu wa bamii ba suune bansa ba muntele mù yiide gɛ? Gɛ finɛ fiɛɛ yɛnɛ lɛ bɛŋ duunyi yeye yeye a bɛŋ ntɛnɛɛ gɛ? \p \v 5 Booŋ ba bwɛɛŋ ba le shɛ́ŋ yaŋ, bɛŋ yêgɛ bɛŋ yû, gɛ nyu bamii ba kifufe ba fɛkuu fɛnɛ ba Nyo le wu cha lɛ bo kɛ̂me mbɛmɛ wu le wu yisɛ gɛ? Gɛ ka nyume bo ba Nyo lé wu gê wu nyâ bo kijusɛ antɛnɛɛ a bvunfoŋ bwe bvù wu gɛ̀ ka muh wuchii wu koŋe wu le gɛ? \v 6 Geenɛ, bɛŋ jade fiena bɛŋ tu choose lo muh kifufe a yinɛ je le, bɛŋ yɛne gɛh nyu muh kwa le. Bamii ba nyuse bɛŋ bo chiide bɛŋ bo gɛɛne bɛ bɛŋ yéh yi bansa le, le baaŋ? Gɛ nyume bamii ba kwa gɛ? \v 7 Gɛ ka nyume gɛh bo ba jɛme jɛ́ yì befe kune jee chi ŋgvunɛ chiɛɛ chì ba chu ye yene le gɛ? \p \v 8 Bɛŋ gɛ̂ɛde nchi wu Nfoŋ wù Nyo wù le a Ŋwa we le. Nchi wunɛ le lɛ, \q1 “Wo kôŋe muh wù le mbebe yo le no wo koŋe kikwɛɛ kuŋ.” \m Nɛ bɛŋ gee noo, tu bɛŋ gee chuule. \v 9 Geenɛ, bɛŋ nɛ duunyi yeye yeye, tu le kimbefɛ bɛŋ gee, tu bɛŋ le bɛŋ ŋgodɛ nchi wu koo bɛŋ. \v 10 Bɛŋ kêe lɛ nɛ muh gɛɛde mo nyu banchi ba Nyo bachii, wu ge wu ŋgodɛ wu mumwaa, tu wu le wu ŋgodɛ wa bachii. \v 11 Fi le noo, nje Nyo wù gɛ̀ jɛmɛ lɛ, \q1 “Keefɛ wo jâŋ kwɛ muh kɛnɛ juma muh gîiŋ bɛ muh mu gɛ” \m le gɛh tɛ wu wù gɛ̀ jɛmɛ lɛ, \q1 “Keefɛ wo yûuyɛ muh gɛ.” \m Nɛ wo le njɛ wo jo kwɛ muh kɛnɛ juma muh sɛŋ, geenɛ wo yuuyɛ muh, tu wo le wo ŋgodɛ nchi wu Nyo. \v 12 Noo, bɛŋ jɛ̂me bɛŋ ka gêe mwɛɛ njɛ bamii ba Nyo lé wu gê wu sâge bo wu bii nchi wù bvuuse bamii bvunfa le. \v 13 Bɛŋ kêe lɛ sege Nyo doo wu sage nsa, wu gɛ ka wu koo yii fɛ muh wù gɛ̀ baaŋ koo gɛ yii fɛ muh mu le gɛ. Geenɛ, muh wù koode yii lé wu gê wu bônɛ yi nsa le. \s1 Fiɛɛ fì duunyi lɛ muh le wu leesɛ fitele yi Nyo le, le gee che chì chuule \p \v 14 Booŋ ba bwɛɛŋ, muh nɛ jade wu mo wu duu lɛ wu le wu leesɛ wa fitele yi Nyo le, gɛ njɛ gee che duunyi noo sɛŋ, fifiɛɛ lé fi gê fi fîh wu yi la le? Taŋlo fitele fì wu leese fiyu ge fi bvûsɛ wu? \v 15 Ba jo lɛ, mwa bwoo wù jwɛŋsɛ kɛnɛ wù kwɛse ja wu tu wu fuge njú bɛ mwɛɛ munjile mu aju achii, \v 16 wu to fɛ wo le, wo jɛmɛ wu le lɛ, “Nyo nôŋ kimbonɛ yi wo le, wo kɛ̂mɛ njú bɛ mwɛɛ munjile.” Nɛ wo jɛme gɛh lo noo, njɛ wo nya wu bɛ mwɛɛ mù wu goone yi kinche ke le sɛŋ, fifiɛɛ lé fi fîh wu yi la le? \v 17 Bɛŋ baaŋ yɛŋ gɛ lɛ, muh duu lɛ wu le wu leesɛ fitele yi Nyo le, njɛ gee che duunyi noo sɛŋ, tu fitele fì wu leese lɛfilɛfi le fi kwe wa gɛ? \p \v 18 Muh mu taŋlo wu ja wu du lɛ, fi muh mu le lɛ wu le wu lee nyu fitele yi Nyo le, fi muh mu nyu lɛ wu gee nyu gee chì kooji. Mɛ mo njɛme lɛ wu dunyɛ no taŋlo muh leesɛ fitele yi Nyo le, njɛ gee che kooji lo sɛŋ, ndunyɛ wu no nle nleesɛ fitele yi Nyo le nyu yi gee chaŋ chì kooji le. \v 19 Nɛ muh bɛmɛ lɛ Nyo le wu mumwaa, tu le chuule. Geenɛ, mo banchɛndaa ba debele tɛ le bo bɛɛŋ gɛh noo bo tu bo faane, bo koge. \v 20 Wɛɛ muh le kiyuŋ. Wu goone lɛ ndunyɛ lɛ nɛ muh leese fitele yi Nyo le njɛ gee che joŋe lo sɛŋ, tu le achiji? \v 21 Gɛ fiɛɛ fì gɛ̀ ge Nyo yɛŋ lɛ Ablaham wù chiji wese besabɛŋ le wu kojɛ muh we le, gɛ̀ bee gee che chì kooji gɛ? Gɛ wu gɛ̀ jo mwa ye wù Asik, wu giiŋsɛ yi kitana ki kintanyɛ le ki wu gê kintanyɛ yu fɛ Nyo le gɛ? \v 22 Bɛŋ yɛŋ gɛ lɛ fitele fì wu gɛ̀ leesɛ yi Nyo le, bɛ gee che chì kooji gɛ̀ jiɛnyi kikaa kimimia gɛ? Gee che chì kooji gɛ̀ bee chi dunyɛ lɛ fitele fì wu gɛ̀ leesɛ yi Nyo le gɛ̀ yisɛ. \v 23 Fi mo fi kojɛ no ba gɛ̀ saŋ a Ŋwa wu Nyo le lɛ, \q1 “Ablaham gɛ̀ bee wu leesɛ fitele yi Nyo le, \q1 nje noo, Nyo yɛŋ lɛ wu le muh wù chaaŋ.” \p Ba mo ba tɛŋe wu lɛ nsaa yi Nyo. \v 24 Bɛŋ baaŋ ka yɛŋ gɛ lɛ fiɛɛ fì to fi ge Nyo yɛŋ lɛ muh le wu kojɛ muh we le nyu gee chì kooji, gɛ mɛ gɛh fitele fì wu leese yi Nyo le maa gɛ? \p \v 25 Le gɛh yɛɛŋyɛɛŋ no fi Lahab wù gɛ̀ bee kwɛse wu kinjikuu gɛ̀ bee. Fiɛɛ fì gɛ̀ ge Nyo yɛŋ lɛ wu le wu kojɛ muh we le, gɛ̀ bee gee che chì kooji. Wu gɛ̀ bee wu fi baŋkeeyɛ ba Ishwala a wu ye, ajiŋ ayu wu dunyɛ bo je yimi yi yeye yì bo wɛ̂ɛŋ bo tû jiŋ yi le. \v 26 Fi tu fi nyume lɛ, gɛ no kiyo chinɛ nyaŋ yi ye le, yi tu nyu wa kiŋkwe ki fiɛɛ lɛ, le gɛh yɛɛŋyɛɛŋ no muh leese fitele yi Nyo le, njɛ gee che kooji lo sɛŋ tu fitele fiyu le kiŋkwe ki fiɛɛ lɛ. \c 3 \s1 Muh shê bɛ lɛmɛ che \p \v 1 Booŋ ba bwɛɛŋ, keefɛ bɛŋ ba duude gôone ki bɛŋ nyûme bamii ba n'yɛyɛ gɛ. Bɛŋ kêe lɛ bamii ba n'yɛyɛ, wuboo nsa lé ba nyû ba tâa chuule. \v 2 Le nchiɛɛŋ lɛ besabɛŋ bachii gee jialɛ wesee. Geenɛ, muh nɛ le yu wù gee gɛ jialɛ yi njɛmɛ le gɛ, tu le muh wù kojɛ wu gɛɛŋ wu mɛsɛ, wu ka kee tɛ ki wu shêe bɛ ye ye yichii. \v 3 Besabɛŋ jode ncha bee leesɛ a nyambala mu ki bee ge lɛ yi yûge besabɛŋ le. Bee mo be fiise nyaŋ yiyu yi gɛɛne a besabɛŋ koŋe yo. \v 4 Bɛŋ yɛ̂ŋ tɛ no fitima fi a joo le. Fi kuge nɛ chuule, fii yi tɛɛme to yi doone fi. Geenɛ, fiɛɛ fì muh wù chiide fitima fiise yu fi gɛɛne a wu koŋe yo, le gɛh nɛ shige. \v 5 Le gɛh yɛɛŋyɛɛŋ no lɛmɛ le. Chi nyume gɛh lo fiɛɛ fì shige yi muh le. Geenɛ, chi jɛme mwɛɛ mu kinchiaasɛ ye baaŋ. \p Gɛ bɛŋ kee no taŋlo ŋgu ta nɛ kwayy, wu koo, wu fieesɛ kikoo kichii gɛ? \v 6 Lɛmɛ le tɛ njɛ ŋgu. Lɛmɛ le kimbe ki ye yi muh antɛnɛɛ a bimbe bichii ki mwɛɛ mù mbefe mù fɛkuu fɛnɛ le mu taashɛ yi chi le, mu laaŋ mu chɛŋe bɛ ye yi muh yichii. Lɛmɛ to chi fwɛɛ ŋgu wu chɛŋe bɛ kinche ki muh kichii. Ŋgu kfunɛ, lɛmɛ jode nyume fɛ ŋgu wù baaŋ le. \v 7 Bamii taŋlo bo yɛ̂yɛ chikfuu chi nyáŋ yichii yi yûge bo le. Bo le bo yɛyɛ wa nyáŋ yi nchvuuŋ bɛ munyii mo nyáŋ yi ŋaane bɛ yi a joo. \v 8 Geenɛ, gɛ muh nyume lo yu wù taŋlo wu yɛyɛ lɛmɛ gɛ. Lɛmɛ to chi wɛse gɛh lo ki chi jɛ̂me mwɛɛ mù mbefe mu taŋlo mu yuuyɛ muh njɛ nlo. \v 9 Le lɛmɛ chinɛ chì besabɛŋ bɛɛŋse Tada wù Chiji wese besabɛŋ yu, ka nyume gɛh chi chì besabɛŋ to be nooŋe loŋ bamii le, bamii banɛ nyume Nyo wù fɛ bo, bo fiɛɛnɛ wu. \v 10 Jwe wu mumwaa tu wu bvuuse mbɛɛŋsɛ wu ka nooŋe loŋ. Booŋ ba bwɛɛŋ, gɛ fi kɛme ki fi nyûme noo gɛ. \v 11 Taŋlo joo yì yuude bɛ kinduudu bûde jwe wu mumwaa? \v 12 Booŋ ba bwɛɛŋ, taŋlo fimbi yûŋ yi kifelɛ le? Noo, lɛ taŋlo ntulu yûŋ yi fimbi le la? Gɛ taŋlo tɛ jwe wu joo yi ŋka bvûuse joo yì joŋe gɛ. \s1 Bvufee bvù jade fɛwe \p \v 13 Le yɛɛŋ a bɛŋ ntɛnɛɛ wù duu lɛ wu feefe wu ka kee fiɛɛ? Mwɛdɛ dûunyi kikwɛɛ ke yi kinche ke kì joŋe le bɛ gee che chi chuule chi wù gee, wu ya chiaase gɛ ye gɛ, no muh wù feefe to wu nyume. \v 14 Geenɛ, nɛ muh fuuge bɛ kiŋghɛ mo n'yɛlɛ ajii fɛ fitele le, keefɛ wu chîaase ye bɛ fifiɛɛ gɛ. Nɛ wu ge noo, tu wu mbiane kune kinchiɛɛŋ. \v 15 Gɛ kfuu chi bwɛɛ bvufee nyu bvù fɛwe gɛ. Le bvu yi nshɛŋ le, nyume bvu muh wu wuŋ, ka nyume bvu debele. \v 16 Bɛŋ kêe lɛ mo faaŋ fɛ bamii kɛme kiŋghɛ fo bɛ n'yɛlɛ ajii, le mwɛɛ to mu saayi gɛh lo fo, bo tu bo gee chikfuu chi mwɛɛ mù mbefe munchii. \v 17 Geenɛ, muh wù kɛme bvufee bvù jade fɛwe, to wu yuude lo, wu koŋe nyiɛgee wu ka nyume wɛɛ, wu nyaa tɛ bintuŋ muh mu le, wu yisɛ bɛ yii mo gee chì joŋe, wu duunyi gɛ yeye yeye gɛ, wu kɛme gɛ jɛ́ yifiɛɛ gɛ. \v 18 Noo, bamii ba gɛɛde nyiɛgee, bo boone ŋgo yì le nyiɛgee, ŋgweji nyûme kinche ki chaaŋ. \c 4 \s1 Kiŋkoŋɛ ki mwɛɛ mu yi nshɛŋ le chɛŋe bɛ mu Nyo \p \v 1 Fiɛɛ fì jade fi too bɛ waa mo bvuju a bɛŋ ntɛnɛɛ le la? Gɛ nyume kiŋkoŋɛ ki mwɛɛ mù ye yene goone mù bɛɛne shɛ́ŋ yene le gɛ? \v 2 Bɛŋ doo bɛŋ goone fiɛɛ njɛ bɛŋ kɛmɛ sɛŋ, bɛŋ tu bɛŋ goone ki bɛŋ yûuyɛ muh fɛ bɛŋ kɛ̂mɛ. Nɛ bɛŋ doo bɛŋ bvushi ajii yi fiɛɛ le fi fuge, bɛŋ tu bɛŋ waade, bɛŋ juu. Fiɛɛ fì gee lɛ keefɛ bɛŋ kɛ̂me mwɛɛ munɛ gɛ le nje bɛŋ baaŋ lɛgɛ gɛ fɛ Nyo le gɛ. \v 3 Nɛ bɛŋ doo bɛŋ lɛgɛ, bɛŋ gɛ kɛmɛ gɛ, nje gɛ bɛŋ lɛge bɛ baŋkwajɛ ba kooji gɛ. Bɛŋ lɛge mwɛɛ nyume gɛh ki bɛŋ gêe mwɛɛ mù ye yene goone le yu. \v 4 Bɛŋ le lo njɛ bikɛse kɛnɛ bilɛŋsɛ bò le bo chinɛ wa yéh yiboo le bo tu bo gime bɛ bikɛɛ bamii bamu kɛnɛ bilɛɛŋ bamii bamu. Gɛ bɛŋ kee lɛ muh kole nsaŋ bɛ woŋ kfunɛ, tu wu le wu tu wa muh wu kimbanɛ fɛ Nyo le gɛ? Noo, bɛŋ kêe lɛ no nyume yɛɛŋ wù le wu cha fie ki wu kôo nsaŋ bɛ woŋ kfunɛ, tu mwɛdɛ le wu tu wa muh wu kimbanɛ bɛ Nyo. \v 5 Taŋlo bɛŋ jiɛnyɛ nɛɛ fɛ bɛŋ kwâji lɛ fiɛɛ fì ba gɛ̀ saŋ a Ŋwa wu Nyo le, le achiji? Ba gɛ̀ saŋ lɛ, “Nyo kɛme kiŋkoŋɛ, wu beede baaŋ fɛ kiyo ki wu gɛ̀ gɛlɛ lɛ ki nyûme ye yese besabɛŋ le.”\f + \fr 4:5 \fr*\ft Kɛnɛ lɛ, “Kiyo ki Yuude kì Nyo gɛ̀ nya besabɛŋ le, ki kɛme kiŋkoŋɛ, ki beede baaŋ lɛ besabɛŋ lɛ̂me gɛh nyu bɛ Nyo.”\ft*\f* \v 6 Nyo nyaa nfih besabɛŋ le baaŋ. Le fiɛɛ fì ba saŋ a Ŋwa wu Nyo le lɛ, \q1 “Nyo shiishi bamii ba chiaase ye yiboo, \q1 geenɛ wu nya nfih bamii ba shiishi bikwɛɛ biboo le.” \p \v 7 Noo, bɛŋ nyâ bikwɛɛ biɛna Nyo le, bɛŋ lɛ̂ɛŋ bɛŋ sô bikaa debele le wu fɛ̂ɛ lo a bɛŋ jiŋ. \v 8 Bɛŋ tô mbebe yi Nyo le, wu tô tɛ mbebe yene le. Bɛŋ bamii ba befe bɛŋ bvûushɛ chiaaŋ fɛ mwɛɛ mù mbefe le, bɛŋ chûgɛ muntele mwɛna bɛŋ ba lɛme bɛ muntele munfɛɛ bɛ Nyo. \v 9 Bɛŋ nyûme bɛ yii, bɛŋ bêede bɛŋ shîishi ajoo nɛ wowowo. Bɛŋ lû bɛ chike, bɛŋ bêede gɛh nyume kwe, bɛŋ lû bɛ njoŋ wù bɛŋ yuge, bɛŋ sôge nyume bikwɛɛ. \v 10 Bɛŋ shîishɛ bikwɛɛ biɛna a Nyo jii, wu bɛ̂ɛŋsɛ bɛŋ. \s1 Keefɛ muh sâge gee chi mwa bwee gɛ \p \v 11 Booŋ ba bwɛɛŋ, keefɛ muh jɛ̂me jɛ́ yì befe kune mwa bwee gɛ. Nɛ muh jɛme jɛ́ yì befe kune mwa bwee kɛnɛ wu sage gee chi mwa bwee, tu wu jɛme jɛ́ yì befe nyu kune nchi wu Nyo wu ka sage nchi wuyu. Nɛ muh sage nchi wu Nyo, tu gɛ wu baaŋ muh wù gɛɛde nchi wɛɛ gɛ. Wɛɛ muh le wu tu wa muh wù sage lo nchi.\f + \fr 4:11 \fr*\ft Nchi wunɛ taŋlo nyûme wɛɛ wù jɛme lɛ, “Wo kôŋe muh wù le mbebe yo le no wo koŋe kikwɛɛ kuŋ.”\ft*\f* \v 12 Muh wù nyaa nchi wu ka suune bansa ba bamii, le gɛh wu mumwaa. Le gɛh wu wù taŋlo wu bvûsɛ kɛnɛ wu lɛ̂ɛshɛ muh. Wo le yɛɛŋ wù sage gee chi muh mu? \s1 Keefɛ bɛŋ chîaase ye gɛ \p \v 13 Bɛŋ yêgɛ bɛŋ yû, bɛŋ ba jade bɛŋ duu lɛ, “Abɛŋ kɛnɛ fɛwɛge bee lé be gɛ̂ɛŋ kilaantɛŋ kinɛ le, kɛnɛ kege le, be chê yo yi kiluŋ le, bee kâmɛ waaŋ, bee kɛ̂mɛ mbe.” \v 14 Bɛŋ doo bɛŋ jɛme noo, bɛŋ kee fiɛɛ fì lé fi bû fi kôoshɛ fɛwɛge? Bɛŋ kee fiɛɛ fì le kinche kena? Kinche kena le njɛ kimbɛ kì ba yɛne ki le, ki lɛɛŋ shige ki mo ki lɛ̂sɛ. \v 15 Fiɛɛ fì bɛŋ bee bɛŋ jɛ̂mɛ le lɛ, “Nɛ Tada fɛnɛ le wu bɛɛŋ lɛ bee nyûme yu, bee gê finɛ kɛnɛ fiege.” \v 16 Geenɛ, bɛŋ jade fiena bɛŋ ka bɛŋ chiaase lo ye, bɛŋ kfuunɛ gvuu. Bɛŋ kêe lɛ kinchiaase ye noo le kimbefɛ. \v 17 Noo, muh wù kee fiɛɛ fì kooji fi wù kɛme ki wu gê, njɛ wu ge sɛŋ, tu wu le wu ge kimbefɛ. \c 5 \s1 Bamii ba kwa yɛ̂ne \p \v 1 Bamii ba kwa, bɛŋ yêgɛ bɛŋ yû fiɛɛ fì njɛme. Bɛŋ bêede, bɛŋ fûuge bɛ kwe nje ŋgɛ wù lé wu tô fɛ bɛŋ le. \v 2 Kwa wene le wu fo wa, shé kaaŋ njú yene. \v 3 Mwɛɛ mwɛna mu bige le ŋga koo wa. Ŋga chinɛ lé yi dûnyɛ kinche kena ki n'yɛlɛ ajii, yi ka yi jî ye yene nɛ njɛ ŋgu. Kanɛ le wa aju a fɛkimɛsɛ, bɛŋ baanyi gɛh nyu kwa. \v 4 Bɛŋ jîŋɛ bɛŋ yɛ̂ŋ bɛŋ le bɛŋ lɛɛ bɛ bamii ba lɛne ŋɛɛ yene le. Bo nyume bo gwejɛ wa mwɛɛ mwɛna bɛŋ faŋ ki bɛŋ lâŋɛ bo, bo tu bo beede. Bo nyume bo bee wa Tada Nyo wù kɛme bvuŋga bvuchii wu yu kwe yiboo. \v 5 Bɛŋ le bɛŋ che wa fɛkuu fɛnɛ bɛŋ ji bikwɛɛ biɛna no ye yene goone. Bɛŋ le bɛŋ ji wa mwɛɛ bɛŋ tu bɛŋ kuge njɛ nyáŋ yi ba bvushɛ lɛ yi chiɛɛne juu chi ba lé ba sânyɛ. \v 6 Bɛŋ le bɛŋ booŋ bikaa a bamii jiŋ bo lee yi ŋgɛ le. Bɛŋ yuuyɛ bamii njɛ bo le bo ge jialɛ sɛŋ, nyume gɛ bamii ba taŋlo bo lɛme bo soge bikaa bena bo gɛ. \s1 Bamii ba Nyo nyûme nyiɛgee \p \v 7 Booŋ ba bwɛɛŋ, fi mo fi nyu lɛ bɛŋ nyûme nyiɛgee gɛɛne bude sege Tada lé wu gê wu kâasɛ wu tô. Bɛŋ bîjɛ bɛŋ yɛ̂ŋ no bamii ba lɛne ŋɛɛ to bo nyume nyiɛgee gɛɛŋ bu sege bo lé bo gwêjɛ ŋgu yì joŋe ŋɛɛ yiboo le. Bo to bo chîɛɛne jaŋ gɛɛŋ bu sege yi le yi gwe fɛ bo booŋ mwɛɛ, bo chiɛɛŋ mu gɛɛŋ bu sege mu ta. \v 8 Bɛŋ tɛ nyûme nyiɛgee noo. Bɛŋ lɛ̂me gɛh bɛŋ tɛ̂ɛme nje kife kì Tada lé wu gê wu tô ki kooji wa lo. \p \v 9 Booŋ ba bwɛɛŋ, keefɛ muh shûŋshi mwa bwee gɛ. Muh wù shuŋshi mwa bwee lé wu gê wu kɛ̂mɛ nsa. Muh wù lé wu gê wu sûunɛ bansa lɛme wa a yeh nfwɛɛŋ. \v 10 Booŋ ba bwɛɛŋ, bɛŋ jô mbejɛ fɛ bamii ba ntuŋ ba Nyo ba gɛ̀ shee bo jɛme bamii le a jee chi Tada le. Bo gɛ̀ yɛne baŋgɛ, bo nyume nyiɛgee. \v 11 Besabɛŋ le bee yɛŋ lɛ bamii bachii ba gɛ̀ kanɛ shɛ́ŋ bo gɛɛŋ bo mɛsɛ, Tada gɛ̀ noŋ kimbonɛ yi bo le. Bɛŋ le bɛŋ yu wa kune Jub no wu gɛ̀ kanɛ shɛ́ŋ wu gɛɛŋ wu mɛsɛ, bɛŋ ka bɛŋ yu tɛ no Tada gɛ̀ jiɛnyɛ wu kaasɛ ŋgɛ we wu tu bvujoŋɛ. Tada gɛ̀ ge noo, nje wu kaane shɛ́ŋ bɛ bamii, wu koode yii fɛ bo le. \p \v 12 Booŋ ba bwɛɛŋ, fiɛɛ fì fede mwɛɛ munchii le lɛ, keefɛ muh doo wu jɛme fiɛɛ wu kaŋ lo gɛ. Kɛnɛ wu kane nyu woŋ wu Tada, kɛnɛ wu kane nshɛŋ, kɛnɛ nyu fiɛɛ njɛ la. Nɛ muh le wu bɛɛŋ fiɛɛ lɛ, “Ɛɛŋ”, fi nyûme no fi le. Wu faŋ lɛ, “Aay”, fi nyûme no fi le. Nɛ bɛŋ gee noo, bɛŋ gɛ ka bɛŋ gwê nsa gɛ. \s1 Buunɛ bɛ mbɛmɛ fiih lo \p \v 13 Nɛ muh mu bɛŋ le yɛne ŋgɛ, wu bûune. Muh nɛ yuge njoŋ, wu yɛ̂ɛne wu bɛ̂ɛŋsɛ Nyo. \v 14 Nɛ muh mu bɛŋ le chɛne lo, wu tɛ̂ɛŋ bachiji kintaashɛ ki bamii ba mbɛmɛ, bo tô bo gê buunɛ a wu we, bo yêfɛ wu bɛ mɛɛ ajee chi Tada le, \v 15 buunɛ chiyu chì bo buune bo nyu bo leesɛ fitele yi Tada le, chi fîh wu, wu tɛ̂mɛ, Nyo chîaasɛ wu we. Nɛ fi le lɛ muh wuyu le wu ge kimbefɛ, Nyo lɛ̂ɛshɛ wu nyâ wu le. \v 16 Noo, fi mo nyume lɛ, muh nɛ ge fiɛɛ fì befe, wu sɛɛŋ mwa bwee le, muh bûune fɛ muh le, muh bûune fɛ muh le, wu lɛ Nyo fɛ̂ bɛŋ. Buunɛ chi muh wù chaaŋ kɛme bvuŋga baaŋ chi gee mwɛɛ wesee. \p \v 17 Bɛŋ jô njiŋɛ yi Alaja le. Wu gɛ̀ bee muh wu wuŋ njɛ besabɛŋ. Wu gɛ̀ buunɛ nchiɛɛŋ nchiɛɛŋ lɛ keefɛ jaŋ gwê yi nshɛŋ le gɛ. Jaŋ mɛ gɛh we noo yi biluŋ le bitɛde bɛ kiŋgade. \v 18 Wu gɛ̀ ja wu ka wu buunɛ, Nyo shiishɛ jaŋ, mwɛɛ kaasɛ mu tu mu kuu yi nshɛŋ le. \p \v 19 Booŋ ba bwɛɛŋ, muh mu bɛŋ le ja lo wu chinɛ je yì nchiɛɛŋ le wu tu wu jiaade lo, muh mu jo wu tu bɛ wu jiŋ, \v 20 muh wù tu bɛ wu jiŋ wɛɛ wu kêe lɛ nɛ muh kuse muh wù gee mwɛɛ mù mbefe, wu chinɛ jé ye yi achiji le, tu wu le wu bvusɛ kiyo ke chiaaŋ yi kwe le, Nyo lɛɛshɛ bimbefɛ bie bì le bi yisɛ bi ma lo.