\id DEU \ide UTF-8 \h DEUTERONOMIO \toc1 Deuteronomio \toc2 DEUTERONOMIO \toc3 Dt. \mt1 Deuteronomio \c 1 \s1 Itamiya camanal Moisés \p \v 1 Ni amatapohuali quipiya nopa camanali cati Moisés quinilhui nochi israelitame quema itztoyaj ipan nopa huactoc tali ipan neca nali hueyat Jordán para campa quisa tonati. Quiquetztoyaj iniyoyoncalhua ipan nopa tamayamit campa itoca Arabá, nechca altepet Suf. Nopa altepet Parán, eltoya ipan se lado huan altepeme Tofel, Labán, Hazerot huan Dizahab ipan seyoc lado huan nopa israelitame tatajco mocajque. \v 2 Masque san monequi 11 tonati para masehualme icxinejnemise ten tepet Horeb \f + \fr 1:2 \fr*\ft 1:2 Nopa tepet Horeb nojquiya quitocaxtíaj tepet Sinaí, pero san se tepet.\ft*\f* hasta Cades Barnea sinta pano nechca tepet Seir, \v 3 nopa israelitame huejcajque 40 xihuit ipan ojti para ajsise. Huan quema panotoya 40 xihuit huan seyoc 11 metzti, ipan nopa achtohui tonali ten nopa metzti majtacti ipan nopa israelita calendario \f + \fr 1:3 \fr*\ft 1:3 Ni tonali quemantica huetzi ipan enero huan quemantica ipan febrero ipan cati ama tocalendario.\ft*\f* Moisés quinilhui nopa israelitame nochi ni camanali cati TOTECO quinahuatijtoya ma quinilhui. \v 4 Quincamanalhui quema nopa israelitame ya quitantoyaj Sehón Tanahuatijquet ten nopa amorreos cati itztoya ipan altepet Hesbón huan Tanahuatijquet Og ten tali Basán cati itztoya ipan altepet Astarot nechca Edrei. \v 5 Huajca ipan nopa tonali quema nopa israelitame noja itztoyaj ipan tali Moab huan ayemo quiixcotontoyaj nopa hueyat Jordán, Moisés pejqui para sempa quinilhuis nopa israelitame ni tanahuatilme. Huan quinilhui: \p \v 6 “Quipiya 40 xihuit TOTECO Dios technojnotzqui tiisraelitame ipan tepet Horeb huan quiijto: ‘Ya anhuejcajtoque miyac tonali ipan ni tepet, \v 7 huan monequi ximocualtalica huan xiyaca campa nopa tachiquilme ipan inintal nopa amorreos. Ximoaxcatitij nochi nopa tali campa onca tachiquilme huan nochi pilaltepetzitzi cati nechca. Nojquiya ximoaxcatica nochi talme ipan nopa huactoc tali. Huan ximoaxcatica campa tepeme, huan campa tamayamit, huan campa nopa huactoc tali cati itoca Neguev huan hasta iteno nopa Hueyi At Mediterráneo campa inintal cananeos. Nojquiya ximoaxcatitij nopa tali Líbano hasta nopa hueyat Eufrates. \v 8 Nimechmactilía nochi ni tali. Huajca xiyaca huan ximocuijcuilica, pampa nochi ya nopa eltoc nopa tali cati na, niamoTECO, niquintencahuili amohuejcapan tatahua Abraham, Isaac huan Jacob para niquinmacasquía inihuaya amojuanti cati anininteipan ixhuihua.’ \s1 Moisés quintequimacac jueces \r (Éx 18:13-27) \p \v 9 “Ipan nopa tonali nojquiya na nimechilhui para na noseltitzi amo nihuelis nimechyacanas nochi amojuanti, pampa anitztoque quej se tamamali cati tahuel etic para nijhuicas noselti. \v 10 TOTECO Dios amechmacatoc miyac amoconehua, huan ama tiisraelitame tiitztoque tahuel timiyaqui quej imiyaca sitalime ipan ilhuicacti. \v 11 Nojquiya nimechilhui para TOTECO Dios cati tohuejcapan tatahua quiixmatque ma amechmiyaquili seyoc mil huelta imiyaca más que ama anitztoque, huan ma amechtiochihua quej techtencahuilijtoc para quichihuas. \v 12 Pero nimechilhui para na noseltitzi amo huelis nijhuicas nochi amocuesol. Amo huelis nijtajtolsencahuas sesen tamanti quema anmocualanise. \v 13 Achi cuali xiquintapejpenica tacame ten sese hueyi familia para techpalehuise. Xiquintapejpenica tacame cati talnamiquij huan nimantzi huelis quichihuase se tenijqui. Huan inijuanti niquintalis ma amechyacanaca. Quej nopa nimechilhui. \p \v 14 “Huan anquiijtojque: ‘Cualtitoc cati tiquijtohua.’ \p \v 15 “Huajca niquintequimacac tayacanca tacame cati amoteixmatcahua cati anquintapejpenijtoyaj. Niquintali tacame cati talnamiquij huan cuali quichihuaj inintequi. Sequij niquintali ma quinmocuitahuica se mil masehualme, sequinoc 100 masehualme, sequinoc 50 masehualme huan sequinoc 10 masehualme para inijuanti ma tatajtolsencahuaca campa amojuanti. \v 16 Nojquiya niquinnahuati nopa jueces: ‘Xitetajtolsencahuaca xitahuac quej quinamiqui, masque se cualani ica israelitame cati icnime o se israelita masehuali ica se cati seyoc tali ehua. \v 17 Amo xiquinchicoicnelica masehualme quema antetajtolsencahuaj. Masque tominpiyaj o teicneltzitzi, nochi xiquinchihuilica cati xitahuac. Amo xiquimacasica yon se masehuali pampa antetajtolsencahuaj ica itequiticayo Toteco Dios. Huan sinta huala se tamanti achi ohui, ya nopa techhualiquilica, huan na nijsencahuas.’ \p \v 18 “Huan ipan nopa tonali nojquiya nimechilhui miyac tamanti cati monequiyaya anquichihuase. \s1 Israelitame quitachilitoj nopa tali \r (Nm 13:1–14:4) \p \v 19 “Huan tiquisque ten tepet Horeb quej TOTECO Dios technahuati. Huan tijpanotinenque nochi nopa huactoc tali cati tahuel hueyi huan tatemajmati quej anquimatij. Huan tiyajque ipan tepeme campa nopa amorreos huan teipa tiajsique tali Cades Barnea. \v 20 Huan quema tiajsicoj ipan inintal nopa amorreos, nimechilhui amojuanti huan amotatahua para nopa tali elqui cati TOTECO Dios techmacas. \v 21 Niquijto: ‘Xiquitaca TOTECO Dios ya quitalijtoc nopa tali toixmelac, huajca xitejcoca huan ximoaxcatitij pampa quej nopa techilhuijtoc. Amo ximajmahuica, yon amo ximotzinquixtica.’ \p \v 22 “Pero amotatahua hualajque ica na huan quiijtojque para achtohui ma tiquintitanica sequij tacame ma techyacanaca huan ma quiixmatitij nopa tali. Quej nopa quema mocuepasquíaj techmachiltisquíaj taya ojti tiquitzquise huan ipan taya altepeme tiajsitij. \p \v 23 “Huan nijcualcajqui cati quiijtojque huan niquintitanqui 12 tacame, se tacat ten sesen hueyi familia. \v 24 Huan inijuanti yajque huan tejcoque ipan nopa tepeme huan teipa ajsitoj campa itoca Tamayamit ten Escol. Huan campa hueli nopa tali quiixmatitoj. \v 25 Huan quicuitejque se ome cuatacti cati oncayaya ipan nopa tali huan techhualiquilijque. Technextilijque para, quena, nelía cuali nopa tali cati TOTECO Dios techmacayaya. \v 26 Pero amotatahua amo quinejque calaquise. San quitahuelcajque nopa camanali cati TOTECO Dios techmacac. \p \v 27 “Huan ipan ininchajchaj pejque camanaltij quej amo monequi huan quiijtojque para TOTECO amo techicneliyaya huan yeca techquixti ten tali Egipto para techtemactilis inimaco ni amorreos para ma techtzontamiltica. \v 28 Quiijtojque para amo huelise yase pampa iniicnihua cati yajtoyaj quinmajmaticoj huan quinilhuijque para itztoyaj nopona más miyaqui masehualme que tojuanti. Techilhuijque para nopona itztoyaj masehualme huejhueyi huan inialtepehua quipixtoyaj tepamit huejcapantic hasta ilhuicac. Nojquiya inijuanti quinitztoyaj iconehua Anac nopona, nopa masehualme cati tahuel huejcapantique. \p \v 29 “Pero na niquinilhui: ‘Amo ximomajmatica huan amo xiquinimacasica. \v 30 TOTECO Dios techyacantiyas huan yaya tatehuis por tojuanti huan quichihuas huejhueyi tamanti quej tiquitaque techchihuili ipan tali Egipto, \v 31 huan ipan nochi nopa ojti ipan huactoc tali campa amoTECO Dios techyacantiyajqui hasta ipan nopa tonali. Quena, amoTECO Dios techquechpanojtoc quej se tetaj quichihua ica ipilcone.’ \p \v 32 “Pero masque quej nopa niquinilhui, amotatahua amo quineltocaque icamanal TOTECO Dios, \v 33 yaya cati techyacantiyajqui huan quitapejpenijtiyajqui sesen lugar para ma tijquetztiyaca tochajchaj ten yoyomit ipan toojhui hasta ama. Yaya ica tayohua techtaahuilijtinentoya ica se tilelemecti ipan ojti campa monequiyaya tinejnemise huan ica tonaya techyacanayaya ica se mixti. \s1 TOTECO cualanqui ica nopa israelitame \r (Nm 14:20-35) \p \v 34 “Huajca quema TOTECO quicajqui cati amotatahua quiijtohuayayaj, nelía cualanqui miyac huan quiijto \v 35 para yon se masehuali cati ya motantoya ipan nopa tonali, amo huelis quiitas nopa cuali tali cati quintencahuili inihuejcapan tatahua. \v 36 TOTECO quiijto para san Caleb, icone Jefone, quena, quiitas. Huan quiijto para yaya ica iconehua quiselise nopa tali cati quitachilitoj pampa yaya senquisa quitoquili. \p \v 37 “Nojquiya ica cati quichijque amotatahua, TOTECO cualanqui ica na, niMoisés, huan techilhui para amo nihuelis niajsis ipan nopa tali tatencahuali. \v 38 Pero techilhui para Josué, icone Nun, cati techpalehuía, yaya huelis ajsis nopona. Huajca techilhui para ma nijyolchicahua Josué pampa yaya amechmajmacas nopa tali nochi anisraelitame. \v 39 Huan TOTECO camanaltic ten amojuanti huan quiijto: ‘Huan amoconehua cati ayemo teno quimachilíaj, inijuanti quiselise nopa tali. Huan masque anquiijtohuaj para amocualancaitacahua amechcuilisquíaj, inijuanti elise cati calaquise ipan nopa tali cati nimechmacas para anmoaxcatise.’ Quej nopa quiijto TOTECO ipan nopa tonali. \p \v 40 “Teipa TOTECO quinilhui amotatahua para monequi ma tacuepilica ipan nopa huactoc tali huan ma panoca ipan ojti cati yahui para Hueyi At Chichiltic. \s1 Inincualancaitacahua quintanque nopa israelitame \r (Nm 14:39-45) \p \v 41 “Huan ipan nopa tonali amotatahua quicajque cati TOTECO quiijto huan techilhuijque para nelía titajtacolchijtoyaj ica ya, huan para nimantzi yasquíaj huan tatehuisquíaj quej TOTECO Dios quinnahuatijtoya. Huan amotatahua quicuique teposti para ica tatehuise, huan mocualtalijque para tejcose ipan nopa tepet para tatehuitij. Moilhuijque para amo ohui elisquía para tatehuitij nopona. \p \v 42 “Pero TOTECO techilhui ma niquinilhui ma amo tejcoca para tatehuitij pampa yaya amo itztosquía inihuaya, huan inincualancaitacahua quinmictise. \p \v 43 “Pero masque na, niamoTECO, niquinilhui amotatahua ma amo yaca, amo techtacaquilijque, san mosentanchijque huan yajque campa nopa tepeme. \v 44 Huan nopa amorreos cati itztoyaj nopona, panquisque huan quintojtocatiyajque amotatahua quej tacame quinquixtíaj etzame. Huan quintanque. Huan inintacayohua amotatahua huetzque ten Seir hasta Horma. \v 45 Huan teipa cati noja mocajque mocuetque mochoquiliyayaj iixpa TOTECO, pero yaya amo quitacaquili inintequipachol. \v 46 Huan yeca monejqui amotatahua huan nochi tojuanti tahuel tihuejcajque para tiitztoyaj ipan tali Cades. \c 2 \s1 Israelitame nejnentiyajque miyac xihuit \p \v 1 “Teipa titacuepilijque campa huactoc tali ipan nopa ojti cati yahui para nopa Chichiltic Hueyi At pampa quej nopa technahuati TOTECO. Huan para miyac xihuit tijyahualojtinenque nopa tepet Seir. \p \v 2 “Huan teipa TOTECO techilhui, \v 3 para ya huejcajtoc san tijyahualojtinemij nopa tepet. Techilhui ma tiyaca ica norte, \v 4 huan para ma niquinilhui nopa israelitame ma panoca ipan inintal iixhuihua Esaú cati itztoque ipan tali Seir. Techilhui inijuanti techimacasiyayaj, huajca monequi ma timomocuitahuica miyac. \v 5 Monejqui ma amo tiquinpehualtica para timotehuise pampa TOTECO amo techmactilijtoya yon se pilquentzi ten inintal. Techilhui campa tachiquili ipan tali Seir mocahuas iniaxca iixhuihua Esaú pampa yaya quinmactilijtoya. \v 6 TOTECO techilhui monequi tiquincohuilisquíaj tacualisti huan nojquiya ma tiquincohuilica at para tiquise. Quena, temachti monequi ma tiquinixtahuilica nochi cati tijtequihuijque. \v 7 Techilhui ma tijtacaquilica pampa yaya techtiochijtoya ipan nochi tamanti cati tijchijtoyaj. Techmocuitahuijtoya ipan toojhui ipan huactoc tali huan ipan nochi nopa 40 xihuit yaya itztoya tohuaya huan amo teno techpolojtoya. Nochi ya ni technahuati TOTECO Dios. \p \v 8 “Huajca teipa tinejnenque huan tijpanoque inintal toicnihua cati iteipan ixhuihua Esaú ipan Seir. Huan tiquixcotonque nopa ojti ipan huactoc tali cati yahui ica sur para altepeme Elat huan Ezión Geber. Huan tiyajque quentzi ica norte ipan nopa ojti ipan nopa huactoc tali cati itoca Moab. \p \v 9 “Huan TOTECO techilhui: ‘Amo xiquincualancamacaca, yon amo xiquinpehualtica Moab ehuani para amo amechtehuise pampa inijuanti iixhuihua Lot huan niquinmacatoc nopa tali Ar para iniaxca. Huan amo nimechmacas yon se quentzi ten nopa tali para amoaxca.’ \v 10 (Huejcajquiya nopona itztoyaj tahuel miyaqui emitame, se tamanti masehualme cati huejcapantique quej iconehua Anac. \v 11 Huan nopa moabitame quintocaxtiyayaj nopa emitame huan iconehua Anac, ‘emitame o huejcapantique masehualme’. \v 12 Huan achtohuiya ipan tali Seir itztoyaj nopa horeos, pero teipa iconehua Esaú quinquixtijque huan quinsemanque. Huan nopona mocajque iixhuihua Esaú ininpataca san se quej anisraelitame anquinquixtise nopa masehualme cati itztoque ipan nopa tali cati TOTECO amechaxcatis.) \p \v 13 “Huan teipa TOTECO techilhui ma timotananaca nimantzi huan ma tiquixcotonaca nopa atajti cati itoca Zered. Huajca tiquixcotonque nopa atajti. \p \v 14 “Huajca ya panotoya 38 xihuit ten quema achtohuiya tiisraelitame tiquisatoj ipan Cades Barnea huan hasta nopa tonal quema tiquixcotonque nopa atajti Zered para nelía tiyase ipan tali tatencahuali. Ipan nopa miyac xihuit mictiyahuiyayaj nochi israelita tacame cati huejcajquiya ya quiaxitijtoyaj 20 xihuit huan hueltosquíaj tatehuitij quema Toteco quinilhui ma yaca, pero amo quinejque yase. Huajca TOTECO quitestigojquetzqui para amo hueli tiyase ipan nopa tali hasta nochi nopa tacame miquise huan quej nopa panoc. \v 15 TOTECO ica ichicahualis quintzontamiltijtiyajqui hasta senquisa nochi nopa tacame mijque. \p \v 16 “Huan quema ya mictoyaj senquisa nochi cati quipiyayayaj xihuit para tatehuise ipan nopa tonali huejcajquiya huan amo yajque, \v 17 TOTECO technojnotzqui huan techilhui \v 18 ama, quena, monequi tiquixcotonase tali Moab huan tiyase hasta Ar. \v 19 Pero techilhui para quema timopantise inihuaya nopa amonitame cati nojquiya iixhuihua Lot, ma amo tiquincualancamacaca, yon ma amo tiquinpehualtica para tiquintehuise. Yaya quiijto para amo techmacas yon se quentzi ten inintal pampa ya quinmacatoc iixhuihua Lot.” Quej nopa quiijto. \p \v 20 (Huejcajquiya nochi moilhuijque para ni tali eliyaya inintal nopa masehualme cati huejcapantique pampa nopona itztoyaj nica huan nopa amonitame quintocaxtiyayaj zomzomeos. \v 21 Huan itztoyaj tahuel miyaqui masehualme huejcapantique. Quipiyayayaj san se inihuejcapanca quej iixhuihua Anac, pero TOTECO quintzontamilti ica nopa amonitame huan amo quincahuili ma mocahuaca para itztose ipan ni tali. \v 22 TOTECO san se quichijqui ica iixhuihua Esaú cati ama itztoque ipan tali Seir. TOTECO quintzontamiltijtiyajqui nopa horeos iniixpa iixhuihua Esaú para inijuanti huelqui mocahuase ipan inintal campa ama itztoque. \v 23 Nojquiya quej ni quinpanoc nopa heveos cati itztoyaj ipan altepeme hasta Gaza. Hualajque nopa caftoreos ten tali Caftor huan quintzontamilticoj huan teipa mocajque nopa filisteos nopona.) \p Huan Moisés quinilhui: \v 24 “Huajca TOTECO techilhui ma timotananaca huan ma tiquisaca para tiquixcotonase nopa atajti Arnón. Techilhui para yaya techmactilisquía nopa Tanahuatijquet Sehón cati quinnahuatía amorreos ipan Hesbón. Quiijto nochi ital mocahuas tomaco para timocuijcuilise. Huajca quema tiajsique nopona techilhui, para ma tijpehualtica tijtehuise para huelis timoaxcatise nopa tali. \v 25 Huan TOTECO quiijto para ipan nopa tonali quichihuas para masehualme campa hueli ipan taltipacti ma pehuaca techimacasica. Quena, techilhui para masehualme huihuipicase masque san quicaquise se acajya camanalti ten tojuanti tiisraelitame. \s1 Israelitame quitanque Tanahuatijquet Sehón \r (Nm 21:21-30) \p \v 26 “Huajca quema tiitztoyaj ipan huactoc tali cati itoca Cademot, na, niMoisés, niquintitanqui tacame ma quicamanalhuitij Tanahuatijquet Sehón para ma amo cualani, \v 27 pero ma techcahuili tipanose ipan ital. Quiilhuijque para timocahuase ipan nopa hueyi ojti campa nochi panoj. Amo tiquitzquisquíaj yon se tamanti. \v 28 Nochi tacualisti cati tijcuasquíaj tiquincohuilisquíaj. Nojquiya nochi at cati tiquisquíaj nojquiya tiquincohuilisquíaj. San monequiyaya techcahuilis tiicxinejnemise huan tipanose ipan nopa ojti ipan ital. \v 29 Quiilhuitoj para ya techcahuilijque ma tijpanoca inintal iixhuihua Esaú cati itztoque ipan Seir huan nopa moabitame cati itztoque ipan Ar. Quiilhuitoj para tojuanti tiyahuij hueyat Jordán para tiquixcotonase huan tiajsise ipan nopa cuali tali cati TOTECO Dios techmaca. Quej nopa nitatitanqui ma quiilhuitij Tanahuatijquet Sehón. \p \v 30 “Pero amo quinejqui ma tijpanoca ital pampa TOTECO Dios quiyoltetilijtoya para huelis quitalis nopa Tanahuatijquet amomaixco quej quichijtoc ama. \p \v 31 “Huan teipa TOTECO techilhui: ‘Ya nipejtoc para nijtalis amomaco Tanahuatijquet Sehón ica nochi ital. Xipehuaca ximoaxcatica pampa ya nopa cati nimechmaca.’ \p \v 32 “Huajca Tanahuatijquet Sehón ica nochi imasehualhua techtehuicoj ipan Jahaza, \v 33 pero TOTECO Dios techmactili tomaco para ma tiquintanica inihuaya nochi iconehua huan imasehualhua. \v 34 Huan timoaxcatijque nochi ialtepehua huan nojquiya tiquinmictijque nochi tacame, sihuame huan coneme ipan sese altepet huan amo aqui tijcajque ma itzto. \v 35 San timoaxcatijque nopa tapiyalme huan nochi tamanti cati pajpatiyo cati tijpantijque ipan nopa altepeme cati tiquintanque. \p \v 36 “Huajca tiquintanque nochi altepeme ten altepet Aroer cati mocahua nechca hueyat Arnón huan nochi altepeme ipan tamayamit hasta altepet Galaad. Yon se altepet amo huelqui quiijyohui totatehuilis pampa TOTECO Dios techmactilijtoya tomaco. \v 37 Pero amo tiquintehuijque amonitame. Amo tiquincuilijque inintal nechca nopa hueyat Jaboc, yon nopa altepeme cati eltoc campa tepeme, yon nopa sequinoc altepeme cati TOTECO Dios technahuatijtoya ma amo tiquintehuica. \c 3 \s1 Israelitame quitanque Tanahuatijquet Og \r (Nm 21:31-35) \p \v 1 “Teipa tiyajque ipan seyoc ojti para tali Basán para tijtehuise Tanahuatijquet Og. Huan yaya huan isoldados nimantzi techtehuicoj ipan piltaltzi Edrei. \p \v 2 “Huan TOTECO techilhui: ‘Amo xiquimacasi pampa nijtalijtoc amomaco nopa tanahuatijquet ihuaya nochi imasehualhua huan inintal. Huan anquintanise quej anquichijque ica Tanahuatijquet Sehón cati mosehuijtoya para tanahuatis ipan altepet Hesbón.’ \p \v 3 “Huajca quej nopa TOTECO Dios techcahuili ma tijtanica Tanahuatijquet Og ica nochi imasehualhua. Huan tiquintamimictijque huan amo tijcajque yoltoc yon se. \v 4 Huan timoaxcatijque nochi 60 altepeme campa tali Argob cati eliyaya iaxca Tanahuatijquet Og. Yon se altepet amo tijcajque cati amo timocuilijque. \v 5 Huan nochi nopa altepeme eltoya cuali tasencahuali ica tepamit cati huejcapantic, huan quipiyayaya huejhueyi caltemit cati cuali motzacuaj. Nojquiya timoaxcatijque nochi sequinoc altepeme cati amo motzactoyaj ica tepamit. \v 6 Huan tiquintamimictijque quej tijchijque ica Tanahuatijquet Sehón ten Hesbón huan imasehualhua. Tiquinmictijque nochi tacame, sihuame huan coneme ipan nochi nopa altepeme. \v 7 Pero inintapiyalhua timocuijcuilijque. Nojquiya tijhuicaque nochi tamanti cati ipati. \p \v 8 “Huajca ica ya nopa tijpixtoyaj tomaco nochi nopa talme cati quinahuatiyayaj nopa ome tanahuatiani ten nopa amorreos ipan nica nali hueyat Jordán. Elqui toaxca ten nopa hueyat Arnón hasta tepet Hermón. \v 9 (Nopa Sidón ehuani quitocaxtiyayaj tepet Hermón ica ‘tepet Sirión’, huan nopa amorreos quitocaxtiyayaj ‘tepet Senir’.) \v 10 Huan nojquiya elqui toaxca nochi nopa altepeme ipan tali Galaad huan nochi cati eltoya ipan tali Basán hasta Salca huan Edrei. Nochi ya ni achtohuiya quinahuatiyaya Tanahuatijquet Og ipan Basán. \p \v 11 “San mocajtoya Tanahuatijquet Og ten nopa huejcapantique masehualme cati inintoca refaítame. Huan itapech Tanahuatijquet Og eliyaya tachihuali ica teposti huan ihuehueyaca quipiyayaya quipano nahui metro. Huan ipatajca quipiyayaya nechca ome metro. Huan quiajoctoque itapech para nochi cati quinequij quitachilitij. Eltoc ipan altepet Rabá, se ten inialtepehua amonitame. \s1 Eyi huejhueyi familias mocajque nechca Jordán \r (Nm 32:1-42) \p \v 12 “Huan nopa tali cati timoaxcatijtoyaj ipan nopa tonali niquinmacac iixhuihua Rubén huan Gad huan nopa tajco iixhuihua Manasés. Niquinmacac iixhuihua Rubén huan Gad nopa tali ten altepet Arnón nechca hueyat Arnón ica norte ihuaya tajco ten nopa tepeme ipan tali Galaad ica nochi ialtepehua. \v 13 Huan nopa tajco iixhuihua Manasés cati quinejque quiselise inintal ipan nica nali hueyat Jordán niquinmacac nopa seyoc tajco ten nopa tepeme ipan tali Galaad, huan nochi tali huan altepeme ipan tali Basán campa itoca Argob. Nopona eltoya iaxca Tanahuatijquet Og. Nochi nopa talme inintoca eliyaya ‘Inintal Huejcapantique Masehualme’ pampa achtohuiya nopona itztoyaj. \v 14 Iixhuihua Jair cati elqui se iixhui Manasés huejcajquiya mocuilijque nochi nopa talme ten Argob hasta campa inepa tali Gesur huan tali Maaca. Huan hasta ama Basán nojquiya quitocaxtíaj Havot Jair o Ital Jair. \v 15 Huan tali Galaad niquinmactili iixhuihua Maquir. \v 16 Huan nopa huejhueyi familias ten Rubén huan Gad niquinmacac nopa tali cati pehua ica Galaad huan yahui ipan nopa tamayamit nechca hueyat Arnón. Nopa tali quipixqui inepa ipan tajco nopa tamayamit huan ajsic hasta nopa hueyat Jaboc cati monepantía ica nopa amonitame. \v 17 Ininepa ica campa calaqui tonati elqui nopa hueyat Jordán. Huan pejtehua campa Mantoc At Cineret ica norte, huan quipixqui nochi nopa Arabá, huan hasta campa tepet Pisga ontemo ipan nopa Hueyi At Arabá ica sur. Nopa Hueyi At Arabá nojquiya itoca Hueyi At Mictoc\f + \fr 3:17 \fr*\ft 3:17 Ni hueyi at nojquiya itoca Hueyi At Poyec, o Hueyi At ten Istat o Hueyi At Arabá, pero san se hueyi at.\ft*\f*. \p \v 18 “Huan ipan nopa tonali nimechilhui amojuanti cati anitztoque ipan ifamilia Rubén, Gad huan tajco Manasés para masque TOTECO Dios amechmactilijtoya ni tali para amoaxca, monequi nochi amosoldados ma quiitzquica ininteposhua huan quinyacanase iniisraelita icnihua para quiixcotonase ni hueyat Jordán huan quinpalehuise iniicnihua para moaxcatise inintal nojquiya. \v 19 San mocahuase nica ipan altepeme nopa sihuame, coneme huan nochi nopa tapiyalme cati anquinpiyaj, \v 20 hasta TOTECO Dios quinmacas nochi amoisraelita icnihua inintal ipan nopa seyoc nali ten hueyat Jordán. Huajca quena, huelis anmocuepase hasta ni tali cati ama amoaxca huan campa itztoque amofamilias. Quej nopa nimechilhui. \p \v 21 “Nojquiya ipan nopa tonali niquilhui Josué: ‘Ica moixteyol ta tiquitztoc nochi cati TOTECO Dios quichijtoc ica nopa ome tanahuatiani. Nojquiya san se TOTECO quichihuas ica nochi sequinoc tanahuatiani campa anyahuij. \v 22 Amo xiquinimacasica pampa TOTECO Dios, amotemaquixtijca, yaya tatehuis por amojuanti.’ \s1 TOTECO amo quicahuili Moisés ma calaqui ipan tali Canaán \p \v 23 “Huan ipan nopa tonali nimotatajti ica TOTECO huan niquilhui: \v 24 ‘TOTECO Dios Cati Más Tijpiya Tanahuatili, ya tijpehualtijtoc technextilía mohueyitilis huan mochicahualis. Amo aqui seyoc DIOS ipan ilhuicacti, yon ipan taltipacti cati huelis quichihuas ni yejyectzitzi tamanti huan tiochicahualnescayot cati ta hueli tijchihua. \v 25 Nimitztajtanía se favor. Techcahuili nojquiya nijpanos ni hueyat Jordán pampa nijnequi niquitas nopa cuali tali ica nopa tachiquilme huan nijnequi niquitas nopa campa itoca Líbano.’ Quej nopa niquilhui. \p \v 26 “Pero anquimatij TOTECO cualantoya ica na por cati quichijtoyaj amotatahua huan masque nijtajtani, amo nechcahuili nicalaquis ipan nopa tali. San techilhui: ‘¡Ya! Ayecmo techilhui más ni tamanti.’ \v 27 Techilhui para ma nitejco iixco nopa tepet Pisga huan nopona nitachiyas para sur, para campa oncalaqui tonati, huan campa hualquisa, huan campa norte. Huan ten nopona huelis niquitas nopa cuali tali, pero nechilhui para nopa hueyat Jordán amo hueli nijpanos para nicalaquis ipan nopa tali. \v 28 Pero techilhui ma nijtequimaca Josué quej nopataca huan ma nijyolchicahua huan ma nijmaca tetili pampa yaya amechyacanas nochi aniisraelita masehualhua para anquiixcotonase nopa hueyat. Yaya cati amechmactilis nopa cuali tali cati nijtachilis. Quej nopa TOTECO techilhui. \p \v 29 “Huan teipa timocajque campa nopa tepeme, iixmelac campa itoca Bet Peor.” \c 4 \s1 Moisés quintalnamicti nopa israelitame \p \v 1 Huan teipa Moisés quinilhui nopa israelitame: “Ama nochi amojuanti xijtacaquilica ni tanahuatili huan ni tamachtili cati nimechilhuía para xijtoquilijtiyaca. Sinta anquichihuase ni tamanti, huelis ancalaquise huan anitztose ipan nopa tali cati amechmacas TOTECO, ininDios amohuejcapan tatahua. \v 2 Amo xijmiyaquilica, yon amo xijquixtilica cati nimechilhuis. San xijchijtinemica nochi ni tanahuatilme pampa yaya, TOTECO Dios, cati amechmaca. \v 3 Anquiitztoque quenicatza quintzontamilti toisraelita icnihua cati quihueyichijque nopa taixcopincayot Baal ipan altepet Peor. \v 4 Pero amojuanti anquineltoquilijque TOTECO Dios ica nochi amoyolo huan yeca noja anitztoque hasta ama. \p \v 5 “Huajca nojquiya ipan nopa tali cati anquiselise monequi anquitoquilijtiyase nopa tanahuatili huan tamachtili cati noTECO Dios technahuatijtoc para nimechmachtis. \v 6 Ximomocuitahuica miyac para anquichihuase nochi ni tanahuatilme pampa quej nopa quiitase nochi sequinoc masehualme para antalnamiquij huan antamachilíaj. Huan nopa masehualme amechitase huan quicaquise ten amotanahuatilhua huan quiijtose para anisraelitame anitztoque se tamanti masehualme cati nelía cuajcualtzi. Quiijtose para nelnelía antalnamiquij huan antamachilíaj. Quej nopa quiijtose. \v 7 Pampa amo onca seyoc tali, yon cati hueyi ica miyaqui imasehualhua, cati quipiya se dios cati itztoc nelía nechca para quinpalehuis quema quitzajtzilíaj quej TOTECO Dios itztoc ica tojuanti. \v 8 Huan amo onca seyoc tali ica imasehualhua cati quipiyaj tanahuatilme huan tamachtilme cati xitahuac quej cati nimechnextilis ama. \p \v 9 “Huajca ximomocuitahuica miyac para amo xiquelcahuaca yon se tamanti cati anquiitztoque ica amoixteyol. Ma mocahua ipan amoyolo huan ipan amotalnamiquilis nochi tonali hasta anmiquise. Huan xiquinpohuilica amoconehua huan amoixhuihua nochi huejhueyi tamanti cati TOTECO techchihuilijtoc. \s1 Xiquelnamiquica quema TOTECO camanaltic ipan Sinaí \p \v 10 “Nojquiya amoconehua xiquinpohuilica ten nopa tonali quema nochi tiisraelitame timoquetzque iixpa TOTECO Dios nechca nopa tepet Sinaí. Huan TOTECO techilhui ma niquinsentili nochi israelitame para ma quitacaquilica itoscac para tijmachilise para monequi tijhueyitepanitase san ya para nochipa. Huan nojquiya monequi ma tiquinnextilica toconehua quej nopa ma quichihuaca. \v 11 Xiquinilhuica amoconehua quenicatza timonechcahuijque itzinta nopa tepet, huan huejcapa quisayaya tit, pocti huan tilelemecti quej elisquía nopa tepet tatayaya. Huan ipan nopa tzintayohuilot tejcoyaya se pocti cati tilahuac huan yayahuic hasta ajsiyaya huejcapa ipan ilhuicacti. \v 12 Huajca TOTECO amechnojnotzqui tatajco ten nopa tit. Nochi anquicajque itoscac, pero amo teno anquiitaque, yon amo anquimatque quenicatza nesiyaya. San itoscac anquicajque. \v 13 Huan TOTECO amechilhui taya monequi anquichihuase para anquitamichihuase nopa camanal sencahuali cati quichijtoya amohuaya. Amechilhui monequi anquineltoquilise nopa majtacti tanahuatilme huan quinijcuilo ipan ome tepatacti. \v 14 Huan TOTECO technahuati na ma nimechmaca nopa tanahuatilme huan tamachtilme cati monequi anquichihuase ipan nopa tali campa anajsitij huan anmoaxcatise. \s1 Techilhui ma amo tiquintepanitaca teteyome \p \v 15 “Ipan nopa tonal quema TOTECO amechcamanalhui ten tatajco nopa tit ipan tepet Sinaí, amo aqui anquiitaque itachiyalis. Huajca ximomocuitahuica miyac \v 16 para amo xijchihuaca cati fiero yon amo xijchihuaca se taixcopincayot cati nesis quej se tenijqui para anquitepanitase quej elisquía amoTECO. Amo xijchihuaca se taixcopincayot cati nesis quej se tacat o se sihuat, \v 17 o se tapiyali ipan taltipacti, yon cati nesis quej se totot cati patani ipan ilhuicacti. \v 18 Yon amo xijchihuaca se taixcopincayot para anquihueyichihuase cati nesi quej se tamanti cati moxitanía talchi o cati nejnemi atita quej michime. \v 19 Huan quema antachiyase para ilhuicac, huan anquinitase sitalime, tonati, huan metzti huan nochi sequinoc tamanti cati eltoc nepa huejcapa, amo ximoilhuica para cuali anquinhueyichihuase, pampa amoTECO Dios quinchijchijqui nopa tamanti para nochi masehualme ipan ni taltipacti. \v 20 Pero ica amojuanti huan amotatahua, TOTECO amechquixti ten tali Egipto campa tahuel antaijyohuiyayaj quej elisquía anitztosquíaj ipan se horno cati tahuel totonic. Huan ama amechchijqui aniaxcahua san ya, quej ama anitztoque. \v 21 Pero TOTECO cualanqui ica na por amojuanti huan quiijto amo nihuelis niquixcotonas nopa hueyat Jordán para nicalaquis ipan nopa cuali tali cati anquiselise. \v 22 Huajca monequi nimiquis ipan ni tali huan amo nijpanos hueyat Jordán. Pero amojuanti, quena, anpanose huan anmoaxcatise nopa cuali tali. \v 23 Huajca ximomocuitahuica miyac. Xijneltocaca nopa camanali cati TOTECO Dios quichijtoc amohuaya huan amo ximochijchihuilica yon se teteyot, o yon se taixcopincayot, \v 24 pampa TOTECO Dios, yaya se Dios cati tetasomati huan amo amechcahuilis xijtepanitaca seyoc tamanti. ¡Yaya quej se tit cati nochi quitzontamiltía! \p \v 25 “Huan quema anquinpiyase amoconehua huan amoixhuihua huan ya anhuejcajtose anitztose ipan nopa cuali tali, sinta antajtacolchihuase iixpa TOTECO huan anmochihuilise teteyome o taixcopincayome cati quinescayotise se tenijqui, huajca xijmatica TOTECO Dios tahuel cualanis ica amojuanti. \v 26 Huan na nijtestigojquetza TOTECO cati quichijqui ilhuicacti huan taltipacti para melahuac nimantzi anixpolihuise. Ayecmo anitztose ipan nopa cuali tali cati ama anquipanose ni hueyat Jordán para anquiselise, pampa nimantzi masehualme amechtzontamiltise. \v 27 Huan nopa se quentzi cati noja mocahuase ten amojuanti TOTECO quinsemanas campa hueli ipan nochi altepeme huan talme ipan taltipacti. \v 28 Huan nopona, quena, quintequipanose teteyome cati masehualme quinmachijchijtoque. Pero nopa teteyome ten cuahuit huan ten tet amo tacaquij, yon amo tacuaj, yon amo taijyotilanaj. \p \v 29 “Pero sinta nopona anquitemose TOTECO Dios, anquipantise. Quena, anquipantise sinta anquitemose ica nochi amoyolo huan ica nochi amoalma. \v 30 Huan quema ajsis nopa tonali ten taijyohuilisti huan tequipacholi cati amechajsis ipan nopa tayacapan tonali, anmocuepase ica amoTECO Dios huan quena, anquineltocase cati amechilhuía. \v 31 Pampa amoTECO Dios tahuel tetasojta. Yaya amo amechtahuelcahuas, yon amo amechtzontamiltis nochi amojuanti. Amo quielcahuas nopa camanal sencahuali cati quichijqui ica amohuejcapan tatahua. \p \v 32 “Pero ximotatzintoquilica amojuanti, sinta ica nochi nopa tamanti cati panotoc hasta ipejya taltipacti quema Toteco achtohui quichijqui se masehuali sinta oncatoc se tamanti quej ni. Xijtemoca campa hueli ten se iyecapa ilhuicacti hasta seyoc, sinta panotoc se tamanti hueyi quej ni o sinta se quicactoc ten se tamanti quej ni. \v 33 Amo onca seyoc tali cati nochi imasehualhua quicactoque itoscac Toteco Dios cati camanaltic tatajco ten nopa tit quej amojuanti anquicactoque huan noja anitztoque anyoltoque para antepohuilise. \v 34 Amo oncatoc seyoc Dios cati quiitztoc se tamanti masehualme cati quintequipanohuayayaj seyoc tali ehuani san tapic huan quinquixtilijtoc ica huejhueyi tanextili huan tiochicahualnescayot; huan moaxcati nopa masehualme quej amoTECO Dios amechchihuilijtoc. Pampa yaya quintitanili nopa egiptome miyac tayejyecoli huan tamanti cati temajmati. Quintehui ica ihueyi chicahualis. Quena, TOTECO quinmanexti huan quintajtolsencajqui. Nochi ni tamanti cati anquiitztoque ica amoixteyol para TOTECO amechchihuilijtoc, amo quema panotoc sejcoyoc. \v 35 TOTECO Dios quichijqui nochi ni huejhueyi tanextili para xijmachilica yaya cati nelnelía DIOS, huan iyoca ten ya, amo aqui seyoc. \v 36 Huan para amechxitahuas quej quinamiqui yaya amechnojnotzqui ten ilhuicac, huan ipan taltipacti amechnextili se hueyi tit, huan nopona ipan nopa tit amechcamanalhui. \p \v 37 “Huan pampa yaya quinicneli amohuejcapan tatahua, quichijqui nochi ni huejhueyi tamanti, huan quintapejpeni ihuaya amojuanti cati aniniixhuihua, para anelise imasehualhua. Huan yeca yaya iseltitzi amechquixti ipan tali Egipto ica ihueyi chicahualis huan hualajqui amohuaya ipan ojti. \v 38 Huan yaya quintzontamilti amoixpa sequinoc tamanti masehualme cati más miyaqui huan más quipiyaj chicahualisti que amojuanti pampa quinequi amechmacas inintal. Quinejqui xijselica para amoaxca quej ama mochihua. \p \v 39 “Huajca xijmatica cuali ipan amotalnamiquilis para san yaya amoTECO cati nelnelía Dios ipan taltipacti huan ipan ilhuicacti huan amo aqui seyoc. \v 40 Huajca monequi xijchihuaca nochi itanahuatilhua huan itamachtilhua cati na nimechmaca ama ni tonali. Huan quej nopa cuali elis para amojuanti huan amoixhuihua, huan anitztose miyac xihuit ipan nopa cuali tali cati amoTECO Dios amechmacas para nochipa.” \s1 Altepeme campa hueli momanahuise \p \v 41 Huajca Moisés quintapejpeni eyi altepeme campa masehualme huelis momanahuitij ipan ni inaliyo hueyat Jordán para campa quisa tonati. \v 42 Huan sinta se acajya quimictis seyoc masque amo quinequiyaya, huelis momanahuiti ipan se ten nopa eyi altepeme pampa nopona amo aqui huelis quitacuepilis. \v 43 Huan ya ni inintoca nopa altepeme: Beser ipan nopa huactoc tali ipan inintal nopa familia Rubén, Ramot ipan tali Galaad ipan inintal nopa familia Gad, huan Golán ipan tali Basán ipan inintal nopa familia ten tajco iteipan ixhuihua Manasés. \s1 Quenicatza TOTECO quinmacac nopa tanahuatilme \p \v 44 Ya ni nopa tanahuatilme, tamachtilme, \v 45 huan leyes cati na, niMoisés, niquinmacac nopa israelitame quema quisque ipan tali Egipto. Huan niquinilhui sempa quema itztoyaj nopona, \v 46 nechca hueyat Jordán ipan inaliyo para campa quisa tonati Iixmelac altepet Bet Peor ipan nopa tali cati eliyayaya iaxca mijcatzi Tanahuatijquet Sehón ten amorreos. Yaya tanahuatiyaya ipan altepet Hesbón, pero tiisraelitame tijtanque quema tiquisque ipan tali Egipto. \v 47 Huan timoaxcatijque nopa tali huan ital Tanahuatijquet Og cati mosehui ipan Basán. Ya ni eliyaya nopa ome tanahuatiani ten amorreos ica campa quisa tonati ten hueyat Jordán. \v 48 Huan inintal pehua campa altepet Aroer iteno nopa hueyat Arnón huan yahui hasta tepet Sion, cati nojquiya quitocaxtiyayaj tepet Hermón. \v 49 Huan nochi nopa huactoc tali Arabá nechca hueyat Jordán ipan neca nali para campa quisa tonati huan hasta nochi nopa Hueyi At Mictoc \f + \fr 4:49 \fr*\ft 4:49 Ni hueyi at nojquiya itoca Hueyi At Poyec, o Hueyi At ten Istat o Hueyi At Arabá.\ft*\f* cati mocahua itzinta tepet Pisga. \c 5 \s1 Nopa majtacti tanahuatilme \r (Éx 20:1-17) \p \v 1 Huan Moisés quinnotzqui nochi israelitame ma mosentilica huan quinilhui: \p “Xijtacaquilica, anisraelitame, ni tanahuatilme huan tamachtilme cati nimechilhuía ama. Monequi xijmatica nochi huan ximomocuitahuica para anquintoquilijtiyase. \p \v 2 “TOTECO Dios quichijqui se camanal sencahuali tohuaya ipan tepet Horeb o Sinaí. \v 3 TOTECO amo san quichijqui nopa camanali para quinnahuatis tohuejcapan tatahua cati mijque, pero nojquiya quichijqui para technahuatis tojuanti cati ama tiitztoque nica. \v 4 TOTECO camanaltic tohuaya tatajco ten nopa tit huan ihuaya timoixtachilijque. \p \v 5 “Huan na niitztoya tatajco ten TOTECO huan amojuanti para nimechilhuijtiyas cati TOTECO quiijtohuayaya, pampa amojuanti anquiimacasiyayaj nopa tit huan amo antejcoque campa yaya itztoya ipan nopa tepet. Huan TOTECO quiijto: \q1 \v 6 ‘Na niamoTECO Dios cati nimechquixti ipan tali Egipto campa antetequipanohuayayaj san tapic. \q1 \v 7 Amo quema xijhueyichihuaca seyoc quej amoTeco, san na. \q1 \v 8 Amo ximochihuilica, yon amo xijtepanitaca yon se teteyot o yon se tamanti taixcopinali, masque quipiyas itachiyalis cati eltoc nepa ilhuicac, o ipan ni taltipacti o cati eltoc ipan at. \v 9 Amo ximohuijtzomaca iniixpa, yon amo xiquinhueyichihuaca, pampa na niamoTECO Dios huan nimechtasomati huan nijnequi san na techhueyichihuaca. Huan quema niquintatzacuiltía cati amo quinequij techitase, nopa tatzacuiltili nojquiya quinajsis ininconehua, huan iniixhuihua, huan ininconehua iniixhuihua. \v 10 Pero ica masehualme cati techicnelíaj huan quichihuaj notanahuatil, niquintasojtas ininconehua huan iniixhuihua. Quena, por inijuanti niquintasojtas ininteipan ixhuihua cati quinpiyase ininconehua mil hueltas. \q1 \v 11 Amo xicahuilmatica notoca niamoTeco DIOS, pampa na temachti nijtatzacuiltis cati san quiahuilmatis notoca. \q1 \v 12 Xiquelnamiquica sábado, nopa tonali para anmosiyajquetzase, huan xijtepanitaca. Ma elis taiyocatalili ten sequinoc tonali pampa quej nopa na, niamoTECO Dios, nimechnahuatijtoc. \v 13 Xitequitica chicuase tonati huan ipan nopa tonali xijchihuaca nochi cati monequi anquichihuase. \v 14 Pero ipan nopa chicompa tonali monequi ximosiyajquetzaca huan techhueyichihuaca na niamoTECO Dios. Amo xitequitica, yon amo xijcahuilica ma tequiti amotelpoca, yon amoichpoca, yon amotaca tequipanojca, yon amosihua tequipanojca, yon amotoro cati quimati taxahua, yon amoburro, yon nopa seyoc tali ejquet cati itztoc ipan amotal. Amo aqui tequitis, san ximosiyajquetzaca. \v 15 Xiquelnamiquica para amojuanti nojquiya aneliyayaj antequipanohuani ipan tali Egipto campa amo quema huelqui anmosiyajquetzque yon se tonal huan na niamoTECO Dios nimechquixti ica miyac chicahualisti. Huajca yeca na nimechnahuatía ximosiyajquetzaca. \q1 \v 16 Xijtepanitaca amotata huan amonana quej na, niamoTECO Dios, nimechnahuatijtoc. Huan quej nopa anitztose miyac xihuit huan nochi quisas cuali para amojuanti ipan nopa tali cati nimechmacas. \q1 \v 17 Amo xitemictica. \q1 \v 18 Amo ximomecatica. \q1 \v 19 Amo xitachtequica. \q1 \v 20 Amo aqui xiquistacahuica. \q1 \v 21 Amo xiquixtocaca seyoc isihua, yon ichaj, yon imil, yon itaca tequipanojca, yon isihua tequipanojca, yon itoro cati quimati taxahua, yon iburro. Amo teno xiquixtocaca cati seyoc iaxca.’ \s1 Quema tahuel momajmatijque israelitame iixpa TOTECO \r (Éx 20:18-26) \p \v 22 “Nochi ya ni nopa camanali cati TOTECO techilhui ten tatajco nopa tit huan nopa mixti tilahuac quema amotatahua huan amojuanti anmosentilijtoyaj itzinta nopa tepet. Teipa ayecmo teno más quiijto. Teipa quiijcuilo ni camanali ipan ome tepatacti huan techmacac. \v 23 Pero quema anquicajque itoscac cati quisayaya tatajco ten nopa tzintayohuilot huan anquiitaque nochi nopa cuatitamit tatayaya, hualajque nechcamanalhuicoj nochi amotayacancahua ipan sesen hueyi familia inihuaya nopa huehue tacame cati quihuicayayaj tequiticayot. Huan techilhuijque: \v 24 ‘TOTECO Dios nelnelía melahuac technextilijtoc itatanex huan ihueyitilis, huan tijcactoque itoscac cati quisayaya tatajco ten nopa tit. Ama technextilijtoc para DIOS, quena, hueli camanalti ica masehualme huan inijuanti amo miquij. \v 25 Pero sinta techcamanalhuis ica ompa, temachti nopa hueyi tilelemecti techtzontamiltis. Huan amo tijnequij timiquise. \v 26 Yon se masehuali amo quema quicactoc itoscac Toteco Dios cati yoltoc para camanaltis ihuaya ten tatajco se hueyi tit huan teipa mocahua yoltoc. Tojuanti nojquiya timiquise sinta más techcamanalhuis. \v 27 Más cuali ximonechcahui ta huan xijtacaquili nochi cati TOTECO Dios mitzilhuis huan teipa techpohuilis cati yaya mitzilhuis, huan tojuanti tijchihuase cati technahuatis.’ \p \v 28 “Quema amojuanti ancamanaltiyayaj nohuaya, TOTECO quitacaquilijtoya nochi cati anquiijtohuayayaj, huan teipa techilhui para quicajqui nochi cati anquiijtojtoque huan cuali cati anquiijtojque. \v 29 Quiijto elisquía nelcuali sinta para nochipa anquitepanitasquíaj huan anquichihuasquíaj nochi itanahuatilhua quej anquiijtohuaj, huan amo quema anquipatasquíaj amotalnamiquilis. Quej nopa amojuanti huan amoconehua anquipiyase se nemilisti cati nelyejyectzi. \v 30 Huajca techilhui ma niya huan ma nimechilhuiti para xitacuepilica hasta amoyoyonchajchaj, \v 31 huan para na ma nimocahua nopona ihuaya para techilhuis nochi nopa tanahuatilme cati monequi nimechnextilis para anquichihuase ipan nopa cuali tali cati amechmacas para amoaxca. Quej nopa techilhui TOTECO. \p \v 32 “Huajca ama monequi amojuanti xijchihuaca nochi cati TOTECO Dios amechnahuatijtoc huan amo ximocuapoloca yon quentzi. \v 33 Xijtoquilica nopa ojti cati TOTECO Dios amechnextilijtoc para anitztose miyac xihuit huan nochi quisas cuali para amojuanti ipan nopa tali cati yaya amechmacas para anmoaxcatise. \c 6 \s1 Nopa hueyi tanahuatili \p \v 1 “Huajca ya ni nopa tanahuatilme cati amoTECO Dios technahuatijtoc ma nimechnextili para xijchihuaca ipan nopa tali cati anquiselise para amoaxca. \v 2 Ni tanahuatilme nimechmaca para xiquimacasica huan xijtepanitaca TOTECO amojuanti, amoconehua, huan amoixhuihua nochi tonali ipan amonemilis. Monequi xijchihuaca nochi cati quiijtohua ni tanahuatilme huan leyes. Huan sinta quej nopa anquichijtinemise, anitztose miyac xihuit. \v 3 Huajca anisraelitame, xijtacaquilica cati nimechnahuatía huan ica miyac tamocuitahuili xijneltoquilica para cuali anitztose huan anquinpiyase miyac amoconehua huan amoixhuihua ipan nopa cuali tali cati nochi temaca hasta mocahua itajca. Pampa ya nopa cati TOTECO ininDios amohuejcapan tatahua quintencahuili para panos sinta anquineltoquilijtiyase itanahuatilhua. \p \v 4 “Huajca xijtacaquilica anisraelitame: TOTECO Dios san yaya toTeco. TOTECO itztoc setzi. \p \v 5 “Xiquicnelica TOTECO Dios ica nochi amoyolo, huan ica nochi amoalma, huan ica nochi amochicahualis. \p \v 6 “Xijtzontecontalica nochi ni tamanti huan ximoilhuica talojtzitzi cati nimechilhuijtoc ama. \v 7 Xiquinnextilica amoconehua mojmosta. Xiquinpohuilica ni tanahuatilme quema anitztoque ipan amochaj, huan quema anyahuij ipan ojti. Xiquinmachtica quema anmotecase para ancochise huan quema anmijquehuase. \v 8 Ma eli quej elisquía anquinpiyaj ni tanahuatilme ijcuilijtoc ipan amomax huan ipan amocuaixco quej se tanextili para anquinneltocaj huan amo anquielcahuaj. \v 9 Xiquinijcuiloca ipan nopa taquetzalme huan caltemit ten amochajchaj. \s1 Monequi nopa israelitame ma quineltocaca TOTECO \p \v 10 “Quema amoTECO Dios amechchihuas xicalaquica ipan nopa cuali tali cati quintencahuili amohuejcapan tatahua, Abraham, Isaac, huan Jacob para amechmacasquía, nojquiya amo xiquinelcahuaca. TOTECO amechmacas nopa cuali tali cati quipiya huejhueyi altepeme cati yejyectzitzi cati amojuanti amo anquinchijchijtoque. \v 11 Quipiyas calme tejtemitoque ica nochi tamanti cati cuali cati amojuanti amo anquinchijchijtoque. Quipiyas amelme cati amo anquinxajtoque huan quipiyas mili ica miyac cuame ten olivos para aceite cati amo anquintoctoque. \v 12 Pero quema antacuase hasta anixhuise nopona, amo xiquelcahuaca TOTECO cati amechquixti ipan tali Egipto campa antetequipanohuayayaj san tapic. \v 13 Xiquimacasica huan xijtepanitaca amoTECO Dios huan san ya xijtequipanoca, huan monequi antatestigojquetzase san ica yaya itoca. \v 14 Amo xiquintoquilica nopa dioses cati quinhueyichihuaj nopa masehualme nopona amonechca pampa ya nopa amo cana Dios. \v 15 AmoTECO Dios cati amohuaya itztoc yaya quintasomati cati ya iaxcahua. Huan sinta anquihueyichihuase seyoc, cualanis ica amojuanti huan amechtzontamiltis huan anpolijtehuase ten ni taltipacti. \p \v 16 “Amo xijyejyecoca amoTECO Dios quej anquichijque ipan Masah. \v 17 Ica miyac tamocuitahuili xijchihuaca nochi nopa tanahuatili huan leyes huan tamachtili cati ya amechnahuatijtoc. \v 18 Xijchihuaca san cati xitahuac, huan cati cuali huan cati quiyolpactis TOTECO. Quej nopa cuali anquisase huan ancalaquise huan anmoaxcatise nopa cuali tali cati TOTECO quintencahuili amohuejcapan tatahua para amechmacas. \v 19 Huan quej nopa yaya quintzontamiltijtiyas amocualancaitacahua amoixpa quej quiijtojtoc quichihuas. \p \v 20 “Huan teipa ica miyac xihuit quema amoconehua amechtatzintoquilise para ten monequi quipiyase nochi ni tanahuatilme cati technahuatijtoc TOTECO Dios, \v 21 monequi xiquinilhuica ya ni: ‘Tojuanti san tapic tijtequipanohuayayaj nopa Faraón ipan tali Egipto huan TOTECO techquixti ica miyac chicahualisti. \v 22 Toseltitzitzi tiquitaque nochi huejhueyi tanextili, huan huejhueyi tiochicahualnescayot cati quichijqui. Quena, TOTECO quichijqui huejhueyi tamanti ipan tali Egipto cati tahuel quinmajmati Faraón huan nochi imasehualhua. \v 23 Pero tojuanti techquixti ten nopona para techhuicas ipan nopa cuali tali cati quintencahuili tohuejcapan tatahua para techmacas. \v 24 Huan yaya TOTECO Dios technahuati ma tijchihuaca nochi ni tanahuatilme huan ma tijtepanitaca para quej nopa tiitztose ica cuali huan yaya techmocuitahuis para tihuejcahuase tiitztose. Huan quej nopa quichijtoc hasta ama. \v 25 Huan sinta tijchihuase ni tanahuatilme quej TOTECO Dios technahuatijtoc, huajca nochi quisas cuali para tojuanti.’ Quej nopa xiquinnanquilica amoconehua. \c 7 \s1 Tanahuatilme para se nemilisti tatzejtzeloltic \r (Éx 34:11-17) \p \v 1 “TOTECO Dios amechchihuas xicalaquica ipan nopa tali cati anmoaxcatise, huan quintzontamiltis amoixpa nopa heteos, gergeseos, amorreos, cananeos, ferezeos, heveos huan jebuseos, masque tahuel miyaqui huan más quipiyaj chicahualisti que amojuanti. \v 2 Huan quema amoTECO Dios ya amechmactilijtos nochi nopa masehualme amomaco para xiquintanica, monequi senquisa xiquintzontamiltica huan amo xijchihuaca yon se camanali inihuaya, yon amo xiquintasojtaca. \v 3 Amo ximotahuicaltica inihuaya. Ma amo motahuicaltica amoconehua ica iniichpocahua, yon amoichpocahua ica inintelpocahua. \v 4 Pampa quichihuase para amoconehua ma mohuejcatalica ten TOTECO huan quinhueyichihuase ininteteyohua, huan quej nopa icualancayo TOTECO hualtemos huan amechtzontamiltis san ipan se talojtzi. \p \v 5 “Monequi xijtamiltica nochi taixpame campa quinhueyichihuaj ininteteyohua. Xijxitinica nochi nopa teme huan taquetzalme cati quinitaj para tatzejtzeloltique, huan nochi inintaixcopincayohua cati quinhueyichihuaj. Huan nochi xiquintatica, \v 6 pampa anisraelitame TOTECO Dios amechtapejpenijtoc ten nochi xinach masehualme cati itztoque ipan ni taltipacti para anitztose taiyocatalili san para ya. \s1 Tatiochihualme israelitame \p \v 7 “TOTECO amo amechtapejpeni pampa aneliyayaj más anmiyaqui que sequinoc xinach masehualme, pampa nelía inijuanti quinpixque más miyaqui masehualme que amojuanti. Más anpilquentzitzi aneliyayaj que nochi sequinoc tamanti masehualme. \v 8 Pero TOTECO amechtapejpeni pampa amechicneli. Yeca amechquixti ipan tali Egipto campa antetequipanohuayayaj san tapic. Quena, quej quintencahuili amohuejcapan tatahua para quichihuas amechquixti imaco Faraón nopa tanahuatijquet ipan tali Egipto ica hueyi chicahualisti. \p \v 9 “Xijmachilica cuali para amoTECO Dios yaya cati nelnelía Dios huan cati nelnelía temachti. Para nochipa yaya quitamichihuas cati quiijtojtoc para quichihuas ipan nopa camanali cati quichijqui amohuaya. Sinta tijchihuase itanahuatilhua, techicnelis tojuanti, toconehua, huan iniixhuihua cati quinpiyase ininconehua hasta mil hueltas. \v 10 Pero quintaxtahuis quej quinamiqui nochi cati amo quinequij quiitase. Quena, nimantzi quintzontamiltis nochi cati quicualancaitaj. \v 11 Huajca ximomocuitahuica para anquineltoquilise nopa tanahuatilme, leyes, huan tamachtilme cati ama nimechnahuatía xijchihuaca. \s1 Tatiochihualisti para cati quineltocas TOTECO \r (Lv 26:3-13; Dt 28:1-14) \p \v 12 “Sinta anquineltocase ni tanahuatilme, amoTECO Dios nojquiya amechicnelis quej quiijtohua ipan nopa camanal sencahuali cati quichijqui ica amohuejcapan tatahua. \v 13 Quena, amechicnelis huan amechtiochihuas huan quichihuas ximomiyaquilica. Quintiochihuas amoconehua huan cati anquipixcase. Quichihuas para anquipiyase tahuel miyac trigo, xocomeca at huan aceite. Quintiochihuas amohuacaxhua huan amoborregojhua para tahuel miyaqui mochihuase ipan nopa tali cati quintencahuili amohuejcapan tatahua para amechmacas. \v 14 Más anelise antatiochihualme que nochi sequinoc masehualme. Ipan nochi amojuanti, amo oncas yon se sihuat cati amo huelis conepiyas. Huan nochi tacame quipiyase ininconehua. Nojquiya ipan amotapiyalhua, amo oncas oquichme cati amo taxinachose, yon amo oncas sihua tapiyalme cati amo huelis conepiyase. \v 15 TOTECO amechquixtilis nochi tamanti cocolisti huan amo quicahuilis ma amechajsi nopa fiero cocolisti cati anquiitaque ipan tali Egipto. Pero quena, quintitanilis nopa fiero cocolisti nochi amocualancaitacahua. \v 16 Huan monequi xiquintzontamiltica nochi masehualme cati amoTECO Dios amechmactilía amomaco. Amo xiquintasojtaca huan amo xiquinhueyichihuaca inintaixcopincayohua, pampa amechmasiltise. \p \v 17 “Huelis anmoilhuíaj: ‘¿Quenicatza huelis tiquintanise nopa masehualme nopona pampa inijuanti más miyaqui que tojuanti?’ \v 18 Pero nimechilhuía amo xiquinimacasica. Xiquelnamiquica cati quichijqui amoTECO Dios ica Faraón huan nochi egiptome. \v 19 Xiquelnamiquica nopa huejhueyi taijyohuilisti cati TOTECO Dios quinmacac. Xiquelnamiquica nopa huejhueyi tanescayot huan tiochicahualnescayot cati anquiitaque quichijqui amoTECO Dios ica ihueyi chicahualis quema amechquixti ten tali Egipto. Ya nopa sempa quichihuas TOTECO Dios ica nochi masehualme cati ama anquinimacasij. \v 20 Teipa TOTECO Dios quintitanis etzame campa inijuanti cati motatijtose para momanahuise huan nopa etzame quinquixtise hasta anquintzontamiltise senquisa nochi. \p \v 21 “Huajca amo ximajmahuica iniixpa amocualancaitacahua, pampa amoTECO Dios cati itztoc amohuaya, yaya tahuel hueyi huan temajmati. \v 22 Huan ica yolic TOTECO quinquixtijtiyas nopa masehualme amoixpa huan quintzontamiltis. Pampa sinta quinmictis nochi san se huelta, nopa tecuanime cati itztoque ipan cuatitamit momiyaquilise campa anitztose. \v 23 Pero amoTECO Dios ica yolic quintalis nochi nopa masehualme amomaco huan quinhuihuichihuas para xiquintzontamiltica senquisa nochi inijuanti. \v 24 Nochi inintanahuatijcahua niquintalijtiyas amomaco huan anquinmictijtiyase para ayecmo aqui quinelnamiquis. Amo aqui huelis moquetzas amoixpa. Senquisa anquintzontamiltise. \p \v 25 “Monequi xiquintatica ininteteyohua. Amo xiquixtocaca nopa oro huan plata cati ica quinaltijtoque nopa teteyome, yon amo xijnequica anmoaxcatise para amo amechmasiltise, pampa TOTECO Dios amo quinequi quiitas. \v 26 Amo teno xijhuicaca ipan amochajchaj cati TOTECO amo quinequi quiitas o cati amo quipactía, pampa yaya quiijtojtoc para nochi xiquixpolihuiltica. \c 8 \s1 Amo san ica pantzi monequi para ma itzto se masehuali \p \v 1 “Ximotachilica para xijchihuaca nochi nopa tanahuatilme cati nimechnahuatía ama. Sinta quej nopa anquichihuase, cuali anitztose. Huan anmomiyaquilise miyac huan ancalaquise, huan anmoaxcatise nopa cuali tali cati TOTECO quintencahuili amohuejcapan tatahua para amechmacas. \v 2 Huan xiquelnamiquica nochi nopa ojti cati amoTECO Dios quichijqui ma tinejnemica ipan nopa huactoc tali para 40 xihuit. Quinequiyaya amechechcapantalis huan amechyejyecos para quimatis quenicatza amotalnamiquilis huan para quiitas sinta anquichihuase itanahuatil, o amo. \v 3 Huan yaya quichijqui xitaijyohuica huan ximayanaca. Huan teipa amechtamacac ica maná, se tacualisti cati amo anquiixmatiyayaj, yon amohuejcapan tatahua, amo quiixmatiyayaj. Huan ya nopa quichijqui para amechnextilis para amo san ica pantzi monequi para itztos se masehuali. Nojquiya monequi quineltocatiyas nochi icamanal TOTECO. \v 4 Ipan nopa 40 xihuit quema annejnenque ipan huactoc tali, amo tanqui amoyoyo huan amo anicxisemajque. \v 5 Xijmachilica para TOTECO Dios amechtatzacuilti huan amechtalnamicti quej se tetaj quichihua ica icone. \p \v 6 “Huajca xijchihuaca nochi itanahuatil amoTECO Dios huan san ya xijhueyimatica. Xijtoquilica nopa cuali ojti cati amechnextilijtoc huan xiquimacasica, \v 7 pampa TOTECO Dios amechhuicas ipan se cuali tali. Elis se tali cati quipiya miyac pilatajtzitzi, amelme huan hueyame campa hueli ipan tamayamit huan ipan tepeme. \v 8 Elis se tali cati quipiya miyac necti, trigo, cebada, xocomeca mili, higuera mili, huan miyac mili ica olivo cuame cati temaca miyac aceite. \v 9 Ipan nopa tali amo anmotequipachose ten taya anquicuase, pampa oncas miyac tacualisti. Amo anmotequipachose ica yon se tamanti. Ipan teme anquipantise hierro hasta mocahuas para anquichihuase teposti, huan nojquiya ipan tepeme onca nopa teposti cobre. \v 10 Pero quema anajsitose huan antacuajtose hasta cuali anixhuitose, xijhueyichihuaca TOTECO Dios cati amechmacatoc nopa cuali tali. \s1 Amo xiquelcahuaca TOTECO \p \v 11 “Xijpiyaca cuidado para quema ya anquipixtose nochi cati monequi, amo anquielcahuase amoTECO Dios. Amo xijcahuaca nochipa xijchihuaca nochi itanahuatilhua huan nochi ni icamanal cati nimechnahuatijtoc ama. \v 12 Amo ximohueyimatica quema ya antacuajtose, huan ya anixhuitose huan anitztose ipan cuajcuali calme cati anquisencajtose. \v 13 Anquinitase amotapiyalhua nelmomiyaquilise, huan anquipixtiyase miyac oro, huan plata huan tamantzitzi. \v 14 Pero amo ximohueyimatica huan amo xiquelcahuaca amoTECO Dios cati amechquixti ipan tali Egipto campa antetequipanohuayayaj san tapic. \v 15 Amo xiquelcahuaca yaya cati amechchijqui xinejnemica ipan nopa hueyi huactoc tali cati nelía temajmati, huan campa itztoque miyac cohuame huan colome, huan campa amo oncayaya at. Pero TOTECO quichijqui ma quisa at ipan se hueyi tepexit huan quej nopa anquipixque at para anatique. \v 16 Huan ipan nopa huactoc tali amechtamacayaya ica maná, se tacualisti cati amojuanti, yon amohuejcapan tatahua amo quiixmajtoyaj. Quinequiyaya amechyejyecos huan amechechcapantalis para más anmotemachise ipan ya, huan teipa amechmacas cati cuali. \p \v 17 “Amo quema ximoilhuica para nochi nopa ricojyot cati anquipiyase anquitantoque san ica amojuanti amochicahualis, pampa amo cana. \v 18 Monequi xiquelnamiquica amoTECO Dios, pampa san yaya amechmaca chicahualisti para anquipiyase nopa ricojyot cati anquipiyaj. Yaya quinequiyaya quitamichihuas cati quiijto nopa camanal sencahuali cati quichijqui ica amohuejcapan tatahua. \p \v 19 “Pero sinta anquielcahuase TOTECO Dios, huan anquintoquilise teteyome cati amo cana DIOS; sinta anquinhueyichihuase huan anmohuijtzomase iniixpa, na nimechilhuía ama para amechtzontamiltis nochi amojuanti. Huan amo teno mocahuas ten amojuanti. \v 20 Anquiitase quenicatza TOTECO quintzontamiltis amoixpa nopa sequinoc tamanti masehualme cati quinhueyichihuaj teteyome ipan nopa tali. Huan amojuanti nojquiya quej nopa amechtzontamiltis sinta amo anquineltocatiyase nochi cati TOTECO Dios quiijtohua. \c 9 \s1 Israelitame tatanise ica ichicahualis Toteco \p \v 1 “Xijtacaquilica anisraelitame, ya tonali hora para xiquixcotonaca ni hueyat Jordán huan xiquintanitij nopa sequinoc tamanti masehualme cati más huejhueyi huan más quipiyaj chicahualisti que amojuanti. Quipiyaj huejhueyi altepeme cati cuali moyahualtzactoque ica tepamit cati huejhuejcapantique. \v 2 Nopa masehualme nepa itztoque tahuel huejcapantique pampa iixhuihua Anac, nopa huejcapantic tacat ten huejcajquiya. Anquicactoque nopa camanali cati quiijtohua para amo aqui huelis quintanis iixhuihua Anac. Quej nopa moilhuíaj nochi masehualme. \p \v 3 “Pero xijmatica ama para amoTECO Dios amechyacanas. Quena, yaya tayacanas huan quintzontamiltijtiyas quej se hueyi tit. Amoixpa quinechcapantalis masehualme para huelis anquintanise huan anquinquixtise ipan nopa tali ipan se talojtzi. Quena, anquintzontamiltise quej quema se ixijcopis pampa TOTECO quej nopa amechilhuijtoc xijchihuaca. \p \v 4 “Huan quema TOTECO Dios ya quinquixtijtos nopa masehualme ten amoixpa, amo xiquijtoca: ‘Tojuanti tijselijtoque ni cuali tali pampa ticuajcualme iixpa TOTECO, huan yeca techmactilijtoc.’ Amo cana ya nopa. TOTECO quinquixtis nopa masehualme amoixpa pampa tahuel miyac inintajtacolhua inijuanti. \v 5 Amo amechcalaquis ipan nopa cuali tali huan amechaxcatis pampa anxitahuaque iixpa o cuajcualtzi amoyolo. Yaya quinquixtis nopa masehualme por inintajtacolhua huan nojquiya para quitamichihuas nopa camanali cati yaya quintencahuili Abraham, Isaac huan Jacob, amohuejcapan tatahua. \v 6 Huajca xijmatica para TOTECO Dios amo amechmactilía nopa cuali tali pampa annejnemij xitahuac, pampa amo cana. Amojuanti tahuel antzontochontique para anquineltocase TOTECO Dios. \s1 Israelitame mosentanchijque ica Toteco \p \v 7 “Xiquelnamiquica quenicatza anquicualancamacaque TOTECO Dios ipan nopa huactoc tali huan amo quema xiquelcahuaca. Anquichijque ma cualani ipan nopa tonal quema tiquistejque ipan tali Egipto huan hasta tiajsicoj nica. Nochipa anmotzontochonchijque ica ya. \s1 Quema nopa israelitame tajtacolchijque \r (Éx. 31:18–32:35) \p \v 8 “Ipan nopa tepet Sinaí anquicuesolmacaque TOTECO huan yaya tahuel cualanqui ica amojuanti hasta quinequiyaya amechtzontamiltis. \v 9 Ya nopa panoc quema nitejcotoya ipan nopa tepet para nijselis ten TOTECO nopa ome tepatacti ica nopa camanal sencahuali cati quichijtoya amohuaya. Huan nopona nimocajqui 40 tonati huan 40 yohuali huan amo teno nijcuajqui, yon niquic. \v 10-11 Huan quema tanqui nopa tonali, TOTECO techmacac nopa ome tepatacti campa tajcuilojtoya ica imacpil. Huan nopa ome tepatacti quipixtoya nopa tanahuatilme cati TOTECO techmacac itzonpac nopa tepet quema camanaltic ten tatajco nopa hueyi tit ipan nopa tonali quema nochi sequinoc israelitame mosentilijtoyaj tepetzinta. \v 12 Huan quema techmacac nopa tepatacti, techilhui ma nimoisihuilti huan ma nitemo hasta campa itztoyaj nochi anisraelitame, pampa quiijto para nopa nomasehualhua cati niquinquixti ipan tali Egipto ya mocuapolojtoyaj. Tahuel nimantzi quielcajque nopa cuali ojti cati quinnahuatijtoya ma quitoquilica. Ya mochijchihuilijtoyaj se taixcopincayot ten oro taatiltili. \p \v 13 “Nojquiya TOTECO quiijto para ya quiitztoya para tahuel titzontochontique tiisraelitame. \v 14 Huan techilhui ni camanali: ‘Techtalcahui, pampa niquintzontamiltis huan niquinixpolos ten ni taltipacti, pero ipan ta nijchihuas se tamanti masehualme cati más quipiyase chicahualisti huan más miyaqui que inijuanti.’ Quej nopa techilhui. \p \v 15 “Huan quema nitemoyaya ten nopa tepet cati tatayaya, nijhualicayaya ipan nomax nopa ome tepatacti cati quipixqui nopa camanal sencahuali. \v 16 Huan niquitac para amojuanti huan amotatahua antajtacolchijtoyaj ica TOTECO Dios, huan anmochihuilijtoyaj se becerro ten oro taatiltili para anquihueyichihuase. Ya anquitalcahuijtoyaj nopa cuali ojti cati amechnahuatijtoya xijtoquilica para san ya anquihueyichihuase. \v 17 Huajca nijcuamajcajqui nopa ome tepatacti cati nijpixtoya nomaco huan nijtamitapanqui amoixpa. \v 18 Teipa sempa nimotancuaquetzqui iixpa TOTECO para seyoc 40 tonati huan 40 yohuali. Huan amo teno nijcuajqui, yon niquic, pampa tahuel antajtacolchijtoyaj iixpa, huan tahuel anquicualanijque TOTECO. \v 19 Na nojquiya nimomajmatijtoya por icualancayo TOTECO ica amojuanti pampa quinequiyaya amechtzontamiltis. Pero teipa TOTECO sempa nechcaquili cati nijtajtani huan amo amechmicti. \v 20 Huan ipan nopa tonali TOTECO nojquiya cualantoya ica Aarón huan quinequiyaya quitzontamiltis, pero na nimotatajti por ya huan quicahuili ma itzto. \v 21 Huan nijcuic nopa becerro cati ica antajtacolchijtoyaj huan cati anmochijchihuilijtoyaj para anquihueyichihuase, huan nijmajcajqui ipan tit. Huan teipa nijchijqui cuechtic hasta elqui san quej cuajnexti huan nijtepejqui ipan se atajti cati temoyaya ipan nopa tepet. \p \v 22 “Nojquiya sempa anquicualanijque TOTECO quema tiitztoyaj campa itoca Tabera, huan campa itoca Masah huan campa itoca Kibrot Hataava. \v 23 Huan sempa anquicualanijque ipan Cades Barnea, quema TOTECO amechnahuati: ‘Xitejcoca huan ximoaxcatitij nopa cuali tali cati nimechmacatoc.’ Sempa anmotzontochonchijque huan amo anquineltoquilijque para amechpalehuisquía, huan amo anquichijque cati amechilhui. \v 24 Quena, hasta quema achtohui nimechixmatqui huan hasta ama, nochipa anmotzontochonchijtoque ica TOTECO. \v 25 Yeca nimocajqui nimotancuaquetztoc iixpa TOTECO para 40 tonati huan 40 yohuali pampa ya quiijtojtoya para amechtzontamiltisquía. \p \v 26 “Huan nimotatajti ica TOTECO huan niquilhui: ‘TOTECO Dios, ta cati más tijpiya tanahuatili, amo xiquintamilti ni miyac momasehualhua cati ta tiquinselijtoc para moaxcahua. Ta cati tiquinmanahuijtoc ica mohueyitilis. Quena, ta tiquinquixti ipan tali Egipto ica hueyi chicahualisti.’ Niquilhui: \v 27 ‘Amo xijtachili inintzontochonyo ni masehualme, yon inintaixpanolhua huan inintajtacolhua. San xiquinelnamiqui motequipanojcahua Abraham, Isaac huan Jacob ten huejcajquiya.’ \v 28 Niquilhui: ‘Amo xiquincahuili ma quiijtoca nopa masehualme ipan nopa tali campa techquixti para ta, TOTECO, amo tihuelqui techhuicas ipan nopa tali cati techtencahuilijtoya, o san techcualancaitayaya huan yeca techquixti san para techmictis ipan ni huactoc tali.’ \v 29 Niquilhui: ‘Ya ni momasehualhua huan moaxcahua cati tiquinselijtoc huan cati ta tiquinquixti ipan tali Egipto ica mohueyi chicahualis.’ Quej nopa niquilhui TOTECO. \c 10 \s1 Nopa yancuic camanal sencahuali \r (Éx 34:1-10) \p \v 1 “Huajca ipan nopa tonali TOTECO techilhui sempa ma nijtequi ome tepatacti cati san se quej nopa cati achtohui huan sempayano ma nitejco ipan tepet para nicamanaltis ihuaya. Huan teipa techilhui ma tijchihuaca nojquiya se caxa ten cuahuit. \v 2 Yaya quiijto para sempayano quiijcuilos ipan nopa yancuic tepatacme nopa camanali cati quiijcuilojtoya ipan nopa tepatacme cati achtohuiya huan na niquintapanqui. Huan techilhui para teipa ma niquinajocuis nopa tepatacme ipan nopa caxa. \p \v 3 “Huajca nijchijqui se caxa ica cuahuit cati itoca acacia, huan nojquiya nijtejqui nopa ome tepatacti cati yancuic huan nitejcoc sempa ipan tepet. \v 4 Huan TOTECO quiijcuilo ipan nopa tepatacti nopa majtacti tanahuatilme, quej quichijtoya achtohuiya quema camanaltic amohuaya ten tatajco nopa tit ipan nopa tepet quema nochi anmosentilijtoyaj tatzinta. Huan techmacac nopa tepatacti, \v 5 huan nihualtemoc ten nopa tepet. Huan quej technahuatijtoya TOTECO nijtali ipan nopa caxa cati quichijchijtoyaj masehualme huan noja nopona eltoc.” \p \v 6 (Huan teipa tiisraelitame tiquistejque campa iniamel iconehua Jaacán, huan tinejnenque hasta Mosera. Huan nopona mijqui Aarón huan tijtojque. Huan Eleazar, icone Aarón, mochijqui hueyi totajtzi. \v 7 Huan nopona tiquisque huan tiyajque para Gudgoda, huan ten nopona tiyajque Jotbata campa onca miyac atajme. \v 8 Huajca nopona TOTECO, pampa hueyi iyolo, quintapejpeni nopa hueyi familia ten Leví para ma quihuicaca nopa caxa cati quipiya nopa majtacti tanahuatilme cati elqui nopa camanal sencahuali cati TOTECO quichijtoya tohuaya. Nojquiya TOTECO quintapejpeni nopa levitame para ma moquetzaca iixpa. Quintapejpeni para ma quitequipanoca huan ma tetiochihuaca ica itequiticayo. Huan ya nopa quichihuaj hasta ama. \v 9 Huan yeca nopa levitame amo quiselise tali para iniaxca quej anisraelitame cati aniniicnihua anquiselise, pampa levitame quiselise TOTECO quej iniaxca. Quej nopa yaya quiijtojtoc.) \p \v 10 “Huan na, niMoisés, niitztoya ipan nopa tepet para seyoc 40 tonati huan 40 yohuali, quej achtohuiya nijchijqui. Huan sempa nijtajtani TOTECO para ma amo amechtzontamilti huan sempayano techtacaquili. \p \v 11 “San techilhui: ‘Ximocualtali para xiquinyacana ni israelitame para ma quitanitij nopa tali cati niquintencahuili inihuejcapan tatahua.’ \s1 Cati TOTECO tajtani \p \v 12 “Huan ama ya ni cati tajtani TOTECO Dios, yaya cati moTeco, ma tijchihuaca tiisraelitame. Quinequi ma tiquimacasica huan ma tijtoquilica iojhui. Quinequi ma tiquicnelica huan ma tijtequipanoca ica nochi toyolo huan toalma. \v 13 Quinequi ma tijchihuaca nochi nopa tanahuatilme huan leyes cati nimechilhuía ama para huelis tiitztose ica cuali. \v 14 Xijmatica para nochi ni taltipacti huan nochi ilhuicacti hasta nopa ilhuicac cati más huejcapa, huan nochi cati eltoc ipani, nochi iaxca amoTECO Dios. \v 15 Pero masque tahuel hueyi TOTECO, yaya quinicneli amohuejcapan tatahua, huan quintapejpeni san inijuanti huan amojuanti, aniniixhuihua, ten nochi masehualme ipan ni taltipacti para anelise aniaxcahua quej ama anquiitaj. \p \v 16 “Huajca xijquixtica cati fiero ipan amoyolo huan ayecmo ximotzontochonnequica iixpa TOTECO. \p \v 17 “TOTECO Dios, yaya cati toTeco tojuanti, yaya nopa Dios cati más hueyi ten nochi cati quintocaxtíaj dioses. Más hueyi que nochi cati quintocaxtíaj tetecome. Quena, tayacantoc ten nochi masehualme. Yaya nelpano hueyi huan nelpano quipiya chicahualisti hasta temajmati. Amo aqui quichicoicnelía huan amo aqui huelis quimacas se tenijqui para ma quichihuili se favor. \v 18 Yaya quinchihuilía cati xitahuac cati icnotzitzi huan cahual ahuime. Quinicnelía seyoc tali ehuani cati ama itztoque amohuaya, huan quintamaca huan quinyoyontía. \v 19 Huajca amojuanti, nojquiya monequi xiquinicnelica seyoc tali ehuani pampa nojquiya aneliyayaj seyoc tali ehuani ipan tali Egipto. \p \v 20 “Xijtepanitaca amoTECO Dios huan san ya xijhueyichihuaca. Xiitztoca antemachme iixpa, huan san ipan ya itoca xitatestigojquetzaca. \v 21 Pampa san ya quinamiqui para anquihueyichihuase, pampa san ya Dios huan san ya amoTeco Dios. Yaya iseltitzi quichijtoc nopa huejhueyi tiochicahualnescayot cati anquiitztoque, huan nopa huejhueyi tamanti cati temajmati. \v 22 Quema tohuejcapan tatahua ajsitoj tali Egipto san eliyayaj 70 masehualme, pero ama TOTECO techchijtoc tiisraelitame ma timomiyaquilica hasta tiitztoque timiyaqui quej inimiyaca nopa sitalime ten ilhuicac. \c 11 \s1 Ihueyitilis TOTECO \p \v 1 “Huajca monequi xiquicnelica amoTECO Dios huan mojmosta xijchihuaca nochi nopa tanahuatilme, leyes huan tamachtilisti cati ya amechmacatoc. \v 2 TOTECO Dios quinequi xijmachilica cuali quenicatza ya quintalnamictía masehualme cati amo quinequij quitoquilise. Amo niquincamanalhuía amoconehua. Inijuanti amo quiixmajtoque, yon amo quiitztoque nochi nopa tamanti huejhueyi cati ica TOTECO tetatzacuilti. Amo quiitztoque itatanex huan ihueyi chicahualis huan quenicatza tetajtolxitahua. \v 3 Amo quiitztoque nopa tanextili huan huejhueyi tiochicahualnescayot cati TOTECO quichijqui ica Tanahuatijquet Faraón huan imasehualhua ipan tali Egipto. \v 4 Amo quiitztoque cati quichijqui ica nopa Egipto soldados huan inincahuayojhua huan inintatehuijca carrojhua, huan quenicatza quinisahui ipan nopa Hueyi At Chichiltic quema inijuanti techtepotztocayayaj. TOTECO quintzontamilti huan hasta ama iniixhuihua amo teno hueli techchihuilíaj. \v 5 Amoconehua amo quimatij nochi cati TOTECO amechchihuilijtihualajtoc ipan nopa huactoc tali huan hasta quema tiajsicoj nica. \v 6 Ayemo itztoyaj quema TOTECO quitatzacuilti Datán huan Abiram, iconehua Eliab huan iixhuihua Rubén. Huan amo quiitaque quenicatza tapojqui tali huan quintolo ica nochi inifamilias, iniyoyoncalhua huan ica nochi cati quipixtoyaj quema nochi tiisraelitame tijtachilijtoyaj. \v 7 Pero amojuanti cati anhuejhueyi nochi anquiitztoque huan anelque antestigos ten nopa huejhueyi tamanti cati quichijqui TOTECO. \s1 Tatiochihualme ipan nopa tali tatencahuali \p \v 8 “Huajca xijchihuaca nochi nopa tanahuatilme cati ama nimechmacatoc huan quej nopa anelise antejtetique para ancalaquise huan anmoaxcatise nopa cuali tali campa anajsitij. \v 9 Huan quej nopa anitztose miyac xihuit ipan nopa tali campa nochi onca hasta mocahua itajca cati TOTECO quintencahuili amohuejcapan tatahua para amechmacasquía amojuanti cati aniniixhuihua. \v 10 Nopa tali campa anajsitij amo quej nopa huactoc tali ten Egipto campa anquistejque campa monequiyaya anquitocase sesen xinachti, huan teipa ica amoicxi anquicuatopehuayayaj nopa at ipan aojme para anquiatequise. Ica miyac tequit nopa tali huelqui temaca itajca. \v 11 Pero nopa tali campa anajsitij para anmoaxcatise elis se tali campa onca tepeme huan tepexit. Nopa tali quitequihuía cati huala ten ilhuicac para quiatzejtzelhuis. \v 12 Ya nopa se tali cati amoTECO Dios iselti quimocuitahuía huan yaya quitachilía ten ipejya hasta itamiya sesen xihuit. \p \v 13 “Sinta ica miyac tamocuitahuili anquichihuase nochi ni tanahuatilme cati ama nimechmacatoc huan anquiicnelise amoTECO Dios, huan anquihueyichihuase ica nochi amoyolo huan ica nochi amoalma, \v 14 yaya quichihuas ma huetzi at sesen huelta quema monequi para nopa tali amechmacas yejyectzi pixquisti ten trigo, aceite huan cuali xocomecat iayo. \v 15 Nojquiya TOTECO quichihuas ma yoli cuali sacat ipan potrero para amotapiyalhua huan anquipiyase tacualisti hasta mocahuas. \p \v 16 “Pero ximomocuitahuica miyac para amo teno amechcajcayahuas para anmoiyocacahuase ten TOTECO. Amo teno o amo aqui ma amechchihua anquinhueyichihuase teteyome huan anmotancuaquetzase iniixpa. \v 17 Sinta ya nopa anquichihuase, TOTECO cualanis ica amojuanti huan amo quicahuilis ma taquiyahui. Quej nopa, nopa tali amo temacas itajca huan nimantzi anmiquise ipan nopa cuali tali cati anquiselise. \s1 Xiquinmachtica amoconehua \p \v 18 “Huajca monequi xicajocuica ni camanali ipan amoyolo huan ipan amotalnamiquilis. Ma eli quej anquiilpisquíaj ipan amomax o ipan amocuaixco para anquineltocase huan amo anquinelcahuase. \v 19 Xiquinmachtica amoconehua ni tanahuatilme. Xiquinpohuilica ipan ojti quema annentinemij. Xiquinmachtica quema anmocochtecase huan quema anmijquehuase. \v 20 Xiquijcuiloca ni tanahuatilme ipan amotaquetzalhua huan ipan amocalte ipan amochajchaj. \v 21 Quej nopa amonemilis huan ininemilis amoconehua nelhuejcahuas ipan nopa cuali tali cati TOTECO amechtencahuilijtoc. Amoixhuihua itztose nopona nochi tonali quema oncas ilhuicacti huan taltipacti. \p \v 22 “Sinta senquisa anquichihuase nochi ni tanahuatilme cati ama nimechnahuatía xijchihuaca, huan anquiicnelise amoTECO Dios huan anquitoquilise ipan nochi iojhui, \v 23 TOTECO quinquixtis amoixpa nochi nopa masehualme cati ama itztoque nopona. Anquintanise masque más miyaqui huan más quipiyaj chicahualisti que amojuanti. \v 24 Campa hueli campa anyase, nopa tali mochihuas amoaxca. Inepa amotal pehuas campa nopa huactoc tali ipan sur huan yas hasta campa tali Líbano ica norte, huan ten nopa hueyat Eufrates campa quisa tonati yas hasta nopa Hueyi At Mediterráneo campa temo tonati. \v 25 Amo aqui huelis amechtanis pampa TOTECO Dios quinchihuas ma momajmatica nochi masehualme huan ma amechimacasica campa hueli campa anpanose, quej yaya quiijtojtoc para quichihuas. \p \v 26 “Huajca ama nijtalijtoc amoixpa tatiochihualisti o tatelchihualisti para xijtapejpenica catijqui anquinequij. \v 27 Pampa anquiselise hueyi tatiochihualisti sinta anquineltocase nochi itanahuatilhua TOTECO Dios cati nimechnahuatijtoc ama. \v 28 Huan tatelchihualisti anquiselise sinta anquintoquilise teteyome cati ama amo anquinixmatij. Anquiselise tatelchihualisti sinta amo anquineltocase itanahuatilhua o sinta anquicahuase iojhui TOTECO Dios cati nimechnextilijtoc. \p \v 29 “Quema amoTECO Dios ya amechhuicatos ipan nopa tali cati anmoaxcatise, xijtalica se tatiochihualisti ipan tepet Gerizim huan se tatelchihualisti ipan tepet Ebal. \v 30 Ni tepeme eltoc nepa seyoc lado ten hueyat Jordán para campa temo tonati ipan inintal nopa cananeos cati itztoque ipan tamayamit iixmelac altepet Gilgal cati mocahua nechca nopa ahuacuame campa itoca More. \v 31 Ama ya nechcatitoc para anquiixcotonase hueyat Jordán para anquitanitij nopa cuali tali cati amoTECO Dios amechmactilis. Huajca quema ya anquitantose nopa tali huan ya ipan anitztose, \v 32 xijchihuaca nochi ni tanahuatilme cati ama nimechmactilijtoc. \c 12 \s1 Ma quihueyichihuaca TOTECO san ipan nopa yoyon tiopamit \p \v 1 “Ya ni nopa tanahuatilme huan leyes cati monequi anquichihuase nochi amonemilis ipan nopa tali cati TOTECO ininDIOS amohuejcapan tatahua amechmacas para anmoaxcatise. \p \v 2 “Monequi senquisa xiquintamiltica nochi nopa lugares campa nopa masehualme quinhueyichihuaj ininteteyohua ipan nochi nopa altepeme cati anquintanise. Xijsosoloca nopa lugares masque eltoc ipan tepeme, o tachiquiltipa o itantita huejhueyi cuame ica inixihuiyo. \v 3 Xijtahuisoca nochi taixpame, huan xijtatapatzaca nochi nopa teme cati quinitaj para tatzejtzeloltique. Xijtatica nochi taquetzalme campa quihueyimatij nopa teteyot Asera pampa tahuel fiero cati quinextía nopona. Xiquintamiltica nochi nopa taixcopincayome ten nochi sequinoc dioses. Ma amo mocahua yon se tamanti cati amechelnamiquiltis para nopona tahuejchihuayayaj. \p \v 4 “Amo hueli anquihueyichihuase amoTECO Dios ica tacajcahualisti campa hueli quej nopa masehualme nopona quichihuaj. \v 5 San hueli anquihueyichihuase huan anquimacase tacajcahualisti ipan itiopa campa yaya mocahuas. Huan ten nochi nopa talme cati nochi amofamilias quiselise, yaya quitapejpenis canque quinequi ma mocahuas ichaj. Huan nopona huelis anyase para anquihueyichihuatij. \v 6 Nopona anquinhuicase tapiyalme para tacajcahualisti tatatili, huan amodiezmo, huan nochi nopa tacajcahualisti cati anquitananase huan anquihuisose iixpa para anquimacase. Huan nopona anquinhuicase nopa sequinoc tacajcahualisti cati monequi quema anquitencahuilise TOTECO taya anquichihuase. Nojquiya nopona anquihuicase nopa tacajcahualisti cati anquimacase ica amopaquilis, huan nojquiya nopa tacajcahualisti por iniachtohui ejcahua amohuacaxhua huan amoborregojhua. \v 7 Huan san nopona huelis anilhuichihuase ica amofamilias huan anquicuase nopa nacat ten amotacajcahualis cati elis para amojuanti. San nopona campa ichaj amoTECO Dios huelis anpaquise inihuaya amofamilias ica nopa pixquisti cati quisqui ten amotequi huan por nochi cati yaya ica amechtiochijtoc. \p \v 8 “Nopona sesen masehuali ayecmo huelis quichihuas cati ya quinequi quej anquichihuaj ama. Nopona monequi senquisa anquitoquilise ni tanahuatilme. \v 9 Amantzi ayemo anajsij campa anmosiyajquetzase ipan nopa tali cati amoTECO Dios amechmacas, \v 10 pero se tonali anquipanose ni hueyat Jordán huan anajsitij ipan nopa tali cati amechmactilis huan anitztose anmajcajtoque ten nochi amocualancaitacahua cati achtohuiya amechyahualojtoyaj. Yeca ayecmo monequi anmajmajtose. \v 11 Huajca ipan nopa tonali monequi anquinhuicase nochi tacajcahualisti cati nimechnahuatijtoc hasta nopa lugar cati amoTECO Dios quitapejpenis para ichaj. Anquinhuicase tapiyalme para tacajcahualisti tatatili, huan sequinoc tacajcahualisti, huan amodiezmo, huan amotacajcahualis tahuisoli, huan nochi tacajcahualisti cati anquimacase quema anquitencahuilijtose TOTECO para anquichihuase se tenijqui. \v 12 Huan nopona iixpa amoTECO Dios anilhuichihuase san sejco ica amoconehua huan amotequipanojcahua. Nojquiya xiquinnotzaca nopa levitame cati itztose ipan amoaltepe, pampa inijuanti amo quiselise tali para iniaxca quej amojuanti anquiselise. \p \v 13 “Pero ximomocuitahuica para amo xiquintatica tapiyalme para TOTECO san campa hueli. \v 14 San huelis anquichihuase ipan nopa lugar cati yaya quitapejpenis quej ichaj ipan ital se hueyi familia. Nopona huelis anquimacase tacajcahualisti TOTECO huan anquichihuase nochi cati nimechnahuatijtoc. \p \v 15 “Pero quena, huelis anquinmictise amotapiyalhua campa amochajchaj ipan ten hueli tonali para anquicuase ininacayo. Xijcuaca nochi nopa nacat cati anquinequij quej TOTECO Dios amechtiochijtos ica tapiyalme. Huan nochi masehualme huelis quicuase nopa nacat masque tapajpactique iixpa TOTECO quej quiijtohua tanahuatili para totajtzitzi, o amo tapajpactique quej hasta ama anquinmictijtihualahuij huan anquincuajtihualahuij nochi tamanti masame campa hueli. \v 16 San nopa esti amo huelis anquicuase. Monequi anquitoyahuase talchi quej elisquía at. \p \v 17 “Pero quema anajsitij ipan nopa tali, amo huelis anquimictise, yon amo huelis anquicuase se tapiyali quej se tacajcahualisti nopona ipan amoaltepe o campa amochajchaj. Amo huelis anquicuase ipan amoaltepe nopa diezmo ten amotrigo, o amoxocomeca iayo, o amoaceite pampa iaxca TOTECO. Yon nopona amo huelis anquincuase nopa achtohui ehuani ten amohuacaxhua, yon amoborregojhua cati elise se tacajcahualisti para TOTECO. Amo xijcuaca nopona yon se tapiyali cati anquiijtojque anquimacase TOTECO quej se tacajcahualisti. Masque elis se tacajcahualisti pampa anquitencahuilijque TOTECO taya anquichihuase, o masque se tacajcahualisti cati san ica amopaquilis anquimacase, o se tacajcahualisti cati anquihuijhuisose iixpa para anquimacase. \v 18 Nochi ni tacajcahualisti monequi xiquinmictica nechca tiopamit iixpa amoTECO Dios campa yaya quitapejpenis para nopona quiquetzas ichaj. Nopona iixpa amoTECO Dios anquicuase inihuaya amoconehua, amotequipanojcahua huan nopa levitame cati ehuani amoaltepe. Quej nopa san sejco huelis anpaquise por itajca nochi amotequi. \v 19 Nochi tonali ipan amonemilis ximomocuitahuica para amo anquielcahuase anquinmajmacase cati anquipiyaj nopa levitame cati itztoque amohuaya. \p \v 20 “Quema amoTECO Dios quihueyilis nopa tali quej quiijto quichihuas huan anquinequise anquicuase nacat, huan anitztoque huejca ten nopa tiopamit huelis anquicuase ipan ten hueli tonali \v 21 masque huejca anitztoque ten nopa lugar cati TOTECO Dios quitapejpenis para ichaj. Huelis anquinmictise amohuacaxhua, o amoborregojhua cati TOTECO amechmacatos, huan huelis anquicuase cati anquinequise nopona campa anitztose quej nimechnahuatijtoc. \v 22 Quena, quej ama onca caquihuili para anquinmictise masame campa hueli huan cati hueli masehuali masque tapajpactic o amo tapajpactic huelis quicuas, teipa anquipiyase caquihuili para anquicuase ininacayo sequinoc tapiyalme ipan nopa tali sinta anitztose huejca ten campa tiopamit. \v 23 Pero monequi xijpiyaca miyac tamocuitahuili para amo xijcuaca nopa esti, pampa nopa esti quihuica inemilis nopa tapiyali. Huajca amo quinamiqui anquicuase inemilis se tapiyali ica nopa nacat. \v 24 Monequi anquitoyahuase ieso talchi huan ma yahui quej elisquía at. \v 25 Amo xijcuaca esti para amojuanti huan amoconehua itztose cuali pampa anquichijtose cati xitahuac iixpa TOTECO. \v 26 Pero nopa tamanti cati anquiiyocatalijtoque quej se nemacti o tacajcahualisti para TOTECO, o cati monequi anquimacase quema anquitamiltise cati anquitencahuilijtoque anquichihuase, nochi ya ni monequi anquinextise iixpa TOTECO ipan nopa lugar campa yaya quitapejpenijtos. \v 27 Huan san nopona ipan itaixpa amoTECO Dios huelis anquitatise nopa tacajcahualisti tatatili. Huan nopa sequinoc tacajcahualisti monequi anquitoyahuilise nopa esti ipan taixpamit, pero nopa nacat huelis anquicuase. \p \v 28 “Xijtacaquilica cuali huan xijchihuaca nochi cati nimechnahuatijtoc para quej nopa amojuanti huan amoconehua ica cuali anitztose nochipa, pampa anquichijtose cati quinamiqui huan cati xitahuac iixpa amoTECO Dios. \s1 Amo quema ma quinhueyitalica teteyome \p \v 29 “Teipa amoTECO Dios quintzontamiltis nochi nopa masehualme, huan anquiselise nopa tali para amoaxca huan nopona anitztose. \v 30 Quema ya panotos nochi ya nopa, amo ximomasiltica ica inintalnamiquilis nopa masehualme cati achtohuiya itztoyaj nopona huan TOTECO quinquixti amoixpa. Amo ximoyolilhuica: ‘¿Quenicatza quichijque nopa masehualme cati itztoyaj nica achtohui para quinhueyichihuase ininteteyohua?’ Amo ximoyolilhuica para nojquiya anquinequise anquinhueyichihuase. \v 31 Pampa nochi tamanti cati nelpano fiero cati amoTECO Dios amo quiijyohuía huan amo quinequi quiitas, ya nopa quichihuaj nopa masehualme cati ama itztoque ipan nopa tali para quinhueyichihuaj ininteteyohua. Hasta quintatíaj ininconehua ipan tit para quinmacase ininteteyohua quej elisquía se tacajcahualisti. \p \v 32 “Huajca monequi ximomocuitahuica miyac para anquichihuase nochi cati nimechnahuatijtoc. Amo xijquixtilica, yon amo xijpihuilica ni tanahuatilme. \c 13 \s1 Amo quema xiquinhueyichihuaca teteyome \p \v 1 “Teipa huelis monextis campa amojuanti se cati quiijtos para yaya se tajtolpanextijquet, o yaya se tachixquet cati tachiya ipan temicti huan ipan tanextili. \v 2 Huelis amechyolmelahuas taya hualas achi nepa huan teipa nelía mochihuas cati amechpohuilijtoc. Pero sinta nojquiya amechilhuis: ‘Ma tiyaca huan ma tiquintoquilica nopa teteyome cati amo anquinixmatij, huan ma tiquinhueyichihuatij,’ \v 3 amo xijneltoquilica. Pampa ica cati quiijtohua nopa tajtolpanextijquet o se tachixquet, TOTECO Dios amechyejyecohua para quimatis sinta anquiicnelíaj ya ica nochi amoyolo huan ica nochi amoalma. \v 4 Monequi xijtoquilica san amoTECO Dios huan san ya xiquimacasica. Monequi xijchijtinemica itanahuatil huan xijtacaquilica cati amechilhuía. Monequi san ya xijhueyimatica huan ipan ya ximotatzquilica. \v 5 Huan nopa tajtolpanextijquet o tachixquet monequi xijmictica pampa amechilhui ximosentanchihuaca ica amoTECO Dios cati amechmanahui campa antetequipanohuayayaj san tapic ipan tali Egipto. Quinequiyaya amechiyocatalis ten nopa ojti cati TOTECO amechnahuatijtoc xijtoquilica. Huan sinta anquimictise, huajca anquiquixtise cati amo cuali ten amojuanti. \p \v 6 “Monequi xijmictica ten hueli masehuali masque se cati anquiicnelíaj sinta quinequi amechcuapolos para anquihueyichihuase ten hueli teteyot. Huajca sinta se moicni, o se moichpoca, o motelpoca, o mosihua cati tiquicnelía, o se mohuampo cati más nechca mitzichtacailhuis para cuali anquinhueyichihuase teteyome cati ta huan amohuejcapan tatahua amo anquinixmatiyayaj, monequi xijmictica. \v 7 Sinta quiijtohua xiquintoquilica ininteteyohua masehualme cati itztoque nechca, o huejca, o nica o nopona ipan nochi taltipacti; \v 8 amo xijtacaquilica. Amo xiquintoquilica nopa teteyome, yon amo xijtasojtaca nopa masehuali. Monequi xijnextica miyacapa cati quiijtojtoc, \v 9 huan teipa monequi xijmictica. Ta achtohui monequi ximomatanana ica ya quema nochi mosentilíaj para tijmajcahuilis nopa achtohui tet, huan teipa nochi sequinoc masehualme nojquiya quichihuase. \v 10 Xijtepachoca hasta miquis, pampa yaya quinequiyaya amechiyocatalis ten TOTECO Dios cati amechquixti ipan tali Egipto campa antetequipanohuayayaj san tapic. \v 11 Huan quej ni nochi sequinoc israelitame quimatise huan majmahuise huan amo aqui motemacas para nojquiya quichihuas se tamanti fiero quej nopa. \p \v 12 “Huan quema amoTECO amechmacatosa nopa tali, ya ni cati anquichihuase sinta anquicaquise para onca se altepet \v 13 campa itztoque israelitame cati amo cuajcualme huan cati amo quineltocaj TOTECO. Sinta anquicaquise para itztoque cati quincuapolohuaj sequinoc cati itztoque nopona huan quinnextilíaj ma quinhueyichihuaca teteyome cati amo anquinixmatij, \v 14 monequi xitatzintoca cuali campa hueli ten quenicatza eltoc nopa tamanti nopona. Huan sinta nopona tatajco ten amojuanti melahuac eltoc se altepet ten masehualme cati quichihuaj ni tamanti cati TOTECO amo quinequi quiitas, \v 15 monequi xiquinmictica ica macheta nochi cati itztoque ipan nopa altepet ica nochi inintapiyalhua huan xijtamiltica nochi cati nopona onca. \v 16 Teipa xijsentilica nochi cati pajpatiyo cati onca ipan nopa altepet huan xijtalica tatajco tianquis. Huan xijtatica huan nojquiya xijtamitatica nochi nopa altepet quej se tacajcahualisti tatatili para amoTECO Dios. Huan quej nopa, nopa altepet san mocahuas se tamontomit ten tet cati sosoltic huan ayecmo quema quicualchijchihuase. \p \v 17 “Amo teno ximoaxcatica cati eltoya ipan nopa altepet. Nochi xijtzontamiltica huan xijtatica para TOTECO amo cualanis ica amojuanti quej quincualancaitayaya nopa masehualme ipan nopa altepet. Huan quej nopa amechtasojtas, huan amechicnelis huan amechchihuas ximomiyaquilica quej quintencahuili amohuejcapan tatahua para quichihuas. \v 18 Huan ya nopa quichihuas pampa anquineltoquilijtose itanahuatil amoTECO Dios, huan anquichijtose nochi nopa tanahuatilme cati na nimechmacatoc ama, huan anquichijtose san cati xitahuac iixpa TOTECO. \c 14 \p \v 1 “Aniconehua TOTECO Dios, huajca amo xijchihuaca cati sequinoc quichihuaj. Amo ximotequilica yon se tamanti ipan amotacayohua quej quichihuaj para quinhueyitalise ininteteyohua, yon amo xijhuatanica amocuaixco quema se acajya miqui. \v 2 Anitztoque masehualme cati antaiyocatalilme para amoTECO Dios pampa yaya amechtapejpenijtoc para aniaxcahua. Amechtapejpenijtoc ten nochi sequinoc xinach masehualme ipan taltipacti para anelise se tamanti masehualme cati senquisa ya iaxca. \s1 Tapiyalme tapajpactique huan cati amo tapajpactique \r (Lv 11:1-47) \p \v 3 “Amo xijcuaca yon se tapiyali cati amo tapajpactic iixpa TOTECO. \p \v 4 “Ya ni inintoca tapiyalme cati huelis anquincuase: torojme, borregojme, chivojme, \v 5 nochi tamanti masame, huan nopa cuatitan chivojme huan borregojme. \p \v 6 “Huelis anquincuase nochi nopa tapiyalme cati quicuajcuaj ompa inintacualis huan nojquiya quipiyaj iniisti maxaltic. \v 7 Pero amo huelis anquincuase tapiyalme sinta san quicuajcuaj ompa inintacualis, pero amo maxaltic iniisti, o maxaltic iniisti pero amo quicuajcuaj ompa inintacualis. \p “Huajca amo xiquincuaca camellos, cuatochime huan pesojme, pampa masque quicuajcuaj inintacualis ompa, amo ixtapantoc iniistihua. Nochi inijuanti mocahuaj amo tapajpactique para amojuanti. \p \v 8 “Huan pitzome nojquiya amo tapajpactique pampa masque quipiyaj iniisti maxaltic, amo quicuajcuaj ompa inintacualis. Amo xijcuaca nacat ten ni tapiyalme, yon amo xiquitzquica inintacayohua cati mictoque. \p \v 9 “Ica tapiyalme huan michime cati itztoque ipan at, san huelis anquincuase cati quipiyaj ininpileltapalhua huan nojquiya cati quipiyaj inincacahuayo. \v 10 Pero nochi sequinoc monequi anquinitase para amo tapajpactique. \p \v 11 “Huelis anquicuase nochi tamanti totome cati tapajpactique. \v 12 Pero amo huelis anquicuase nopa totot cati itoca hueyi cuatojti, yon cati quitapana omit, yon nopa tzojpilot cati itztoc nechca at. \v 13 Amo hueli anquicuase yon se tamanti tzojpilot, \v 14 yon se tamanti cacalot, \v 15 yon nopa huejcapantic cuatotoli avestruz, yon nopa cuatojti ten tayohua, yon nopa atotot cati chipahuac. Amo hueli anquicuase yon se tamanti cuatojti, \v 16 yon nopa tololojti, yon nopa cuamojmojti cati hueyi, yon nopa cuamojmojti cati ijcatoc iijhuiyo ipan itzonteco. \v 17 Amo xijcuaca nopa pelícano cati patani campa at, yon nopa cuatojti cati quincua tapiyalme mictoque, yon nopa totot yayahuic cati quincua michime, \v 18 yon nopa cigüeña, yon nopa garza, yon nopa atotome cati quipiyaj inimetz huehueyac, yon nopa tzotzo. Nochi ya ni amo tapajpactique huan amo hueli anquincuase. \p \v 19 “Nochi tamanti sayolime cati patanij san sejco anquinitase para amo tapajpactique huan amo huelis anquincuase. \v 20 Pero cati quipiyaj inieltapal quej chapolime hueli anquinitase para tapajpactique, huan quena, huelis anquincuase. \p \v 21 “Amo xijcuaca yon se tapiyali cati mijqui iseltitzi, pampa anitztoque masehualme cati tatzejtzeloltique para TOTECO Dios. Pero, quena, huelis anquinmacase o anquinnamaquiltise nopa nacat sequinoc tali ehuani cati itztoque amohuaya ipan amoaltepehua. Inijuanti quena, huelis quicuase. \p “Amo xiquicxitica se pilchivojtzi ipan ilechi inana quej quichihua se tenahualhuijquet. \s1 Quenicatza ma temacaca diezmo \p \v 22 “Ximomocuitahuica para sesen xihuit xiquiyocatalica para TOTECO nopa diezmo cati iaxca ten nochi cati anquipixcase. \v 23 Huan quema ya antemacase TOTECO Dios amodiezmos ten trigo, xocomecat iayo, aceite, huan amoachtohui ejcahua ten amohuacaxhua, amoborregojhua huan amochivojhua, huajca huelis anquicuase cati elis amoaxca iixpa ya ipan nopa lugar cati yaya quitapejpenis para quiquetzas ichaj para itztos. Huan quej nopa anquimajtiyase anquiimacasise TOTECO Dios para nochipa. \v 24 Huan se tonali quema TOTECO Dios amechtiochihuas huan amechmacas tali, sinta amotal mocahuas nelía huejca ten nopa lugar campa yaya quiquetzas ichaj, huelis amo huelis annejnemise huan anquihuicase nochi tamanti huan tapiyalme cati mochihua amodiezmo. \v 25 Sinta quej nopa eltoc, huajca huelis anquinamacase nopa diezmos ten sesen tamanti huan san nopa tomi anquihuicase campa TOTECO Dios quitapejpenijtos para ichaj. \v 26 Huan quema anajsitij, huelis anquicohuase nochi cati anmoilhuise más cuali. Huelis anquincohuase huacaxme, borregojme, xocomecat iayo, o ten hueli seyoc taili o tamanti cati anquinequise para huelis anquimacase. Huan nopona teipa huelis anilhuichihuase huan anpaquise iixpa amoTECO Dios san sejco ica nochi amochampoyohua. \p \v 27 “Pero amo quema xiquelcahuaca xiquinmajmacaca cati anquipiyaj nopa levitame cati itztoque ipan amoaltepehua pampa amo quiselijtoque inintal quej amojuanti. \p \v 28 “Huan sese eyi xihuit monequi xiquiyocatalica amodiezmo ten nochi pixquisti ten nopa xihuit huan xicajocuica ipan amoaltepehua. \v 29 Huan ya nopa anquinmacase nopa levitame pampa inijuanti amo quiselijtoque tali, o xiquinmacaca sequinoc tali ehuani cati ajsitoque amohuaya, o cati icnotzitzi o cahual sihuame. Quej nopa inijuanti nojquiya huelis tacuase hasta ixhuise. Huan sinta quej nopa anquichihuase, amoTECO Dios amechtiochihuas ipan nochi tamanti cati anquichihuase. \c 15 \s1 Tapojpolhuili ten nochi tahuiquilisti \p \v 1 “Sesen chicome xihuit monequi xiquintapojpolhuica israelitame cati amechtahuiquilijtose, \v 2 huan quej ni anquichihuase. Sinta sese israelita masehuali quitanejtijtoc ihuampo o iteixmatca se tenijqui, quema ajsis nopa xihuit, ma quitapojpolhui cati quitanejtijtoc. Amo ma quichihualti ma quitaxtahui cati quitahuiquiliyaya sinta yaya se israelita pampa ya ajsico nopa xihuit cati TOTECO quiixquetztoc para tapojpolhuili ten nochi israelita tahuiquilisti. \v 3 Pero se seyoc tali ejquet cati amechtahuiquilía, quena, noja hueli anquitajtanise ma amechcuepili cati amechtahuiquilía ipan nopa xihuit. Pero sinta elis se israelita cati amechhuiquilía, amo. \v 4 Para quej nopa amo itztose teicneltzitzi ipan nopa tali cati anmoaxcatise, pampa amoTECO Dios nelía amechtiochihuas miyac nopona, \v 5 sinta anquineltocatiyase nochi nopa tanahuatilme cati ama nimechmacatoc. \v 6 Quena, amoTECO Dios amechtiochihuas quej quiijtojtoc quichihuas, huan yeca anquipiyase para anquintanejtise sequinoc talme, pero anisraelitame amo quema monequis anmotanehuise. Huan anquinnahuatise miyac talme huan inimasehualhua, pero amojuanti amo huelis amechnahuatis se sejcoyoc ejquet. \p \v 7 “Quema amoTECO Dios amechmacas nopa tali, sinta itztose sequij amoisraelita icnihua nopona cati nelía teicneltzitzi, amo ximochihuaca nel anyoltetique ica inijuanti. Yon amo ximoitzcuinequica. \v 8 Xijtapoca amomax huan ica paquilisti xiquintanejtica nochi cati monequi. \v 9 Huan ximomocuitahuica para amo ximoilhuica para amo antetanejtise pampa nechca para hualas nopa xihuit chicome quema motapojpolhuis nochi tahuiquilisti. Sinta quej nopa anmoilhuise huan anquinextise anixcualantoque ica seyoc israelita cati mopantía ipan taohuijcayot huan amo teno anquitanejtise, huajca ximomocuitahuica pampa yaya huelis quinojnotzas TOTECO huan quipohuilis cati anquichijtoque. Huan TOTECO quiijtos para antajtacolchijtoque. \v 10 Monequi nochipa antepalehuise ica paquilisti huan amo ximochihuaca anitzcuime pampa sinta anquichihuase ni tanahuatili, amoTECO Dios amechtiochihuas ipan nochi tamanti cati anpehuase anquichihuase. \v 11 Cati teicneltzitzi nochipa itztose ipan taltipacti huan yeca nimechnahuatía, xijpiyaca hueyi amoyolo ica amojuanti nochi cati quipanoj taohuijcayot ipan amotal, huan xiquinpalehuica miyac. \s1 Xihuit para quinmajcahuase tetequipanohuani \r (Éx 21:1-11) \p \v 12 “Sinta se israelita tacat o sihuat mochihuas teicneltzi hasta monamacas ica ta para elis moaxca para mitztequipanos san tapic, san huelis mitztequipanos chicuase xihuit. Huan ipan xihuit chicome ten itequi, monequi tijmajcahuas para ayecmo elis moaxca. \v 13 Huan quema tijmalacanis, amo xijcahuili ma yahui san quiaja. \v 14 Monequi xijmaca sequij motapiyalhua huan se parte ten motrigo huan moxocomeca iayo cati cuali. Quena, xijmaca ten nochi cati TOTECO ica mitztiochijtoc huan mitzmacatoc. \v 15 Amo xiquelcahuaca para amojuanti nojquiya antetequipanohuayayaj san tapic ipan tali Egipto huan TOTECO Dios amechmaquixti, huan yeca nimechmaca ni tanahuatili. \p \v 16 “Huan sinta se moisraelita tequipanojca quiijtohua amo quinequi mitzcahuas pampa mitzicnelía huan quipactía mochaj huan quiita para cuali tijmocuitahuía, ya ni cati tijchihuas. \v 17 Xijcui se hueyi huitzmalot huan xijnechcahuilti campa caltemit huan tijcoyonilis inacas ipan nopa caltemit, huan quej nopa yaya elis motequipanojca para nochipa. Nojquiya san se hueli tijchihuas ica mosihua tequipanojca cati quinequis mocahuas mohuaya. \v 18 Pero quema ajsis tonali para tijmajcahuas se motequipanojca huan nelía quistehuas, amo ximoilhui para amo cuali tijmajcahuas. Xiquelnamiqui para ipan nopa chicuase xihuit mitztequipanojtoque cuali huan itequi ipati eliyaya ompa ten itequi san ten hueli tequipanojquet. Huan nojquiya moTECO Dios mitztiochihuas ipan nochi tamanti cati tijchihuas pampa tijmajcajqui ica cuali quej mitznahuatijtoc xijchihua. \s1 Iaxcahua TOTECO nochi achtohui ejca tapiyalme \p \v 19 “Nochi nopa oquichme cati achtohui tacatij ipan amohuacaxhua o amoborregojhua, monequi xiquiniyocaquixtica para TOTECO Dios. \p “Amo xijtequipanoltica nopa toro cati achtohui tacatis ten amohuacaxhua, yon amo xijximaca nopa achtohui ejca borrego. \v 20 Pampa monequi sesen xihuit anquinmictise nopa achtohui ehuani para se tacajcahualisti huan anquincuase ica amochampoyohua iixpa TOTECO Dios ipan nopa lugar cati yaya quitapejpenijtos para quiquetzas ichaj. \v 21 Pero sinta se achtohui ejca tapiyali quipiya se tenijqui cati amo cuali, amo huelis anquimacase TOTECO Dios quej se tacajcahualisti. Amo xijmacaca se tapiyali cati amo hueli nemi, o huelis amo tachiya, o quipiya seyoc tamanti. \v 22 Pero nopa tapiyalme, quena, huelis teipa anquincuase ica amochampoyohua nopona campa anitztoque. Huan cati hueli masehuali hueli quicuas, masque tapajpactic o amo, quej ama, nochi hueli quicuase se masat. \v 23 Pero amo xijcuaca ieso. San xijtoyahuaca talchi quej elisquía at. \c 16 \s1 Nopa ilhuime ipan sesen xihuit \r (Éx 23:14-17; 34:18-24) \p \v 1 “Quema ajsis nopa metzti Abib ipan toisraelita calendario quema quiixquetztoc para nopa ilhuit cati itoca Pascua\f + \fr 16:1 \fr*\ft 16:1 Quemantica huetzi ipan marzo huan quemantica ipan abril ipan cati ama tocalendario.\ft*\f*, monequi temachti xiquelnamiquica nopa ilhuit pampa ipan nopa metzti amoTECO Dios amechquixti ipan tali Egipto ica tayohua. \p \v 2 “Huan ipan nopa Pascua ilhuit anquitencahuase iixpa amoTECO Dios tacajcahualisti tatatili ten huacaxme huan borregojme. Huan xijmacaca ipan nopa lugar cati yaya quitapejpenijtos para nopona moquetzas ichaj. \v 3 Quema antemacase se tapiyali para se tacajcahualisti huan teipa anquicuase, monequi xijcuaca ica pantzi cati amo quipiya tasonejcayot. Huan para chicome tonati anquicuase pantzi cati amo quipiya tasonejcayot, pampa nopa pantzi amechelnamiquiltis ten taijyohuilisti. Huajca xiquelnamiquica nopa tonali ipan nochi amonemilis quema anmoisihuiltijque miyac para nimantzi anquistehuase ipan tali Egipto huan amo oncac yon se talojtzi para mosonehuas amopantzi. \v 4 Huan ipan nopa chicome tonati amo oncas yon se pilquentzi tasonejcayot ipan nochi amotal. Nojquiya monequi nimantzi xijcuaca inacayo nopa tapiyali cati anquimacatoque TOTECO quej tacajcahualisti ipan nopa achtohui tiotac. Huan yon se quentzi ten nopa nacat ma amo mocahuas para mosta ijnaloc. \p \v 5 “Amo xijmictica nopa tapiyali para Pascua, yon amo xijcuaca ipan ten hueli altepet cati TOTECO Dios amechmacas. \v 6 San huelis anquichihuase ipan nopa lugar cati yaya quitapejpenijtos para nopona mocahuas ichaj. Huan monequi xijmictica ica tiotac quema ya temoc tonati, pampa ipan nopa hora antacuajtejque ipan tali Egipto. \v 7 Huan inacayo nopa tapiyali cati anquimactilíaj TOTECO monequi xiquicxitica huan xijcuaca campa amoTECO Dios quitapejpenis para ichaj, huan tonilis ica ijnaloc anmocuepase para amochajchaj. \v 8 Huan ipan nochi nopa chicuase tonati ten nopa ilhuit anquicuase pantzi cati amo quipiya tasonejcayot. Huan ipan chicome tonati nochi amojuanti anquichihuase se tasentili para anquihueyichihuase amoTECO Dios huan ipan nopa tonali amo anquichihuase yon se tamanti tequit. \s1 Nopa ilhuit ten samanos \p \v 9 “Quema panotosa chicome samanos ten quema pejque anquipixcaj trigo, \v 10 anquichihuase nopa ilhuit ten samanos para anquitepanitase amoTECO Dios huan anquimacase TOTECO nopa tacajcahualisti cati ipan amoyolo quisa anquimacase. Xijmacaca quej imiyaca TOTECO amechtiochijtos. \v 11 Huan anilhuichihuase huan anpaquise nopona iixpa amoTECO Dios ipan nopa lugar cati yaya quitapejpenijtos para nopona quiquetzas ichaj. Huan anyase nopona san sejco ica amoconehua, huan amotequipanojcahua, huan inihuaya nopa levitame, nopa sequinoc tali ehuani, nopa icnotzitzi huan nopa cahual sihuame cati itztose ipan amoaltepe. \v 12 Huan san sejco anquielnamiquise para aneltoyaj antetequipanohuani ipan tali Egipto. Huajca monequi xijchihuaca nochi ni tanahuatilme. \s1 Nopa ilhuit quema mochihuaj Pilxajcaltzitzi \p \v 13 “Huan sempa quema ya antantose anquipixcaj trigo huan antantose anquipatzcase itajca amoxocomeca, anquichihuase seyoc ilhuit para chicome tonati huan nopa ilhuit anquitocaxtise ilhuit quema mochihuaj Pilxajcaltzitzi. \v 14 Ipan nopa ilhuit nojquiya xipaquica ica amoconehua, huan amotequipanojcahua, huan inihuaya nopa levitame, nopa seyoc tali ehuani, nopa icnotzitzi huan nopa cahualme cati itztose ipan amoaltepe. \p \v 15 “Para chicome tonati anilhuichihuase huan anpaquise iixpa amoTECO Dios nopona campa yaya quitapejpenijtos, pampa amoTECO Dios amechtiochihuas miyac ica miyac pixquisti por nochi amotequi cati anquichihuase. Huajca teipa monequi anpaquise san sejco ica hueyi paquilisti. \p \v 16 “Huajca quej nimechilhuijtoc nica nochi taca israelitame monequi monextise expa ipan se xihuit iixpa amoTECO Dios campa yaya quitapejpenijtos para quipiyas ichaj. Anmonextise ipan nopa Pascua ilhuit, ipan nopa ilhuit ten samanos, huan ipan nopa ilhuit quema mochihuaj pilxajcaltzitzi. Huan amo ximonextica san amomax, \v 17 monequi sesen ma quihuicas itacajcahualis para temacas quej imiyaca TOTECO Dios quitiochijtoc. \s1 Quenicatza tetajtolsencahuase nopa jueces \p \v 18 “Xiquintequitalica jueces huan tequichihuani ipan sesen altepet ipan nopa tali cati amoTECO Dios amechmacas para elis iaxca sesen hueyi familia. Huan inijuanti ma quintajtolsencahuase masehualme quej quinamiqui. \v 19 Huan nopa jueces ma amo tacajcayahuaca quema tetajtolsencahuaj, yon ma amo techicoicnelica. Ma amo mocahuaca para se quinmacas se tenijqui para quiixtzacuase cati nopa juez ya quimati para melahuac o para quipatase inincamanal masehualme cati xitahuaque. \p \v 20 “Ica nochi amoyolo xijtemoca nopa tetajtol sencahualisti cati nelía xitahuac, huan san ya nopa xijtoquilica para huelis noja anitztose huan anmoaxcatise nopa tali cati amoTECO Dios amechmacas. \p \v 21 “Amo xijquetzaca se taquetzali para nopa teteyot Asera pampa tahuel fiero. Yon se cuahuit quej ni amo hueli moquetzas nechca itaixpa TOTECO Dios. \v 22 Yon amo quema xiquinquetzaca teme tatecti para anquinhueyimatise pampa ya nopa amoTECO Dios amo quinequi quiitas. \c 17 \s1 Xijmacaca TOTECO tacajcahualisti cati cuali \p \v 1 “Amo xijmactilica amoTECO Dios se toro o se borrego cati mococohua, o cati quipolohua se tenijqui, o quipiya se tenijqui cati amo cuali. Pampa TOTECO Dios amo quinequi quiitas se tacajcahualisti quej nopa. \p \v 2 “Quema anitztose ipan nopa altepeme cati amoTECO Dios amechmacas, huelis anquicaquise para se tacat o se sihuat quipinahualtía TOTECO huan quiixpano nopa camanal sencahuali. \v 3 Huelis quihueyichihua se teteyot o huelis anquicaquise para nopa masehuali quihueyichihua tonati, o metzti o sitalime cati nimechnahuatijtoc amo xiquinhueyichihuaca. \v 4 Quema anquicaquise para se quej nopa quichihua, monequi xitatzintocaca cuali campa hueli ten nopa tamanti, huan sinta anquimatise para nelía temachti panotoc nopa tamanti cati TOTECO amo quinequi quiitas campa anisraelitame, \v 5 huajca monequi xijhuicaca nopa masehuali cati quichijtoc cati amo cuali hasta campa antetajtolsencahuaj. Huan nopona xijtepachoca hasta miquis. \p \v 6 “Monequi itztose ome o eyi masehualme cati tatestigojquetzase para quiitztoque quema quichijqui cati fiero para se juez huelis quiijtos ma miqui. Amo aqui hueli anquimictise sinta setzi masehuali tatestigojquetza para quiitztoc quichijqui cati amo cuali. \v 7 Huan quema monequi antemictise, inijuanti cati tatestigojquetzque para quichijqui cati amo cuali, achtohui quimajcahuilise tet. Huan teipa nochi masehualme cati itztose ipan nopa altepet, nojquiya ya nopa quichihuase. Huan quej nopa tamis nochi cati amo cuali cati onca ipan nopa altepet. \p \v 8 “Quemantica monequi antequichihuani anquisencahuase se cuesoli cati más ohui, huan ohui anquimatise cati melahuac. Huelis acajya temicti, o huelis onca se hueyi cualanti, o huelis ome motehuiyayaj. Ipan ten hueli tamanti cati pano ipan amoaltepe, sinta ohui anquimatise cati melahuac, huajca xiyaca campa TOTECO Dios quitapejpenijtoc para quiquetzas ichaj. \v 9 Huan nopona xiquinpohuilica nopa levita totajtzitzi o nopa juez cati nopona tequiti. Huan xiquinilhuica taya cuesoli anquipiyaj. Huan inijuanti quitajtolsencahuase quej quinamiqui, huan amechilhuise taya monequi anquichihuase. \v 10 Huan antequichihuani, monequi anquichihuase san se quej amechnahuatise xijchihuaca cati quihuicaj tequit nopona campa TOTECO quitapejpenijtos para itztos. Amo teno más xijchihuaca. \v 11 Senquisa xijtoquilica nopa tanahuatili cati amechmachtise huan xijchihuaca nochi inincamanal. Amo xijpataca yon quentzi. \v 12 Huan sinta se masehuali yahui quitajtaniti consejo se juez o se totajtzi cati quitequipanohua TOTECO huan teipa mohueyimatis huan amo quineltocas cati nopa juez o nopa totajtzi quiilhui, monequi miquis. Quej nopa anquitzontamiltise taixpanoli cati onca campa anisraelitame. \v 13 Pampa nochi masehualme quimatise cati panotoc huan majmahuise para taixpanose. \s1 Quenicatza ma nejnemi se israelita tanahuatijquet \p \v 14 “Quema ya anajsitose ipan nopa tali cati amoTECO Dios amechmacas, huan ya anmoaxcatijtose huan nopona anitztose, huelis anquinequise se tanahuatijquet. Huelis anquiijtose: ‘Tijnequij tijpiyase se tanahuatijquet cati technahuatis quej quipiyaj sequinoc masehualme cati itztoque ipan ni talme tonechca.’ \v 15 Huajca monequi xijtequitalica quej tanahuatijquet nopa tacat cati TOTECO Dios quitapejpenis. Monequi xijtalica se israelita huan amo se cati seyoc tali ehua. \v 16 Pero amo quinamiqui para nopa tanahuatijquet quinmiyaquilis icahuayojhua, yon para quintitanis tacame ma itztotij ipan tali Egipto para quinmiyaquilis icahuayojhua nopona, pampa TOTECO amechilhuijtoc para ayecmo quema ximocuepaca tali Egipto. Quej nopa quiijtohua. \v 17 Amo quinamiqui para se tanahuatijquet ma quinpiyas miyac sihuame pampa quiquixtise ten iojhui TOTECO. Huan amo cuali para quipiyas miyac oro o plata. \p \v 18 “Huan quema nopa tanahuatijquet quiselis itequi para tanahuatis, monequi yaya iseli quiijcuilos ni tamachtilme ipan se amat para quipixtos. Ma quiijcuilo iniixpa nopa levita totajtzitzi. \v 19 Huan nopa amatajcuiloli ica ni tanahuatilme monequi nopa tanahuatijquet nochipa quipiyas imaco. Monequi quipohuas mojmosta para nochi inemilis para quimatis quenicatza quitepanitas TOTECO Dios huan quenicatza quichijtinemis nochi camanali cati quiijtohua ni tamachtili. \v 20 Quej nopa amo moilhuis yaya más hueyi que sequinoc imasehualhua huan amo moiyocaquixtis ten ni tanahuatilme. Huan quej nopa yaya ica nochi iixhuihua huejcahuase para tanahuatise ipan tali Israel. \c 18 \s1 Cati quiselise nopa levita totajtzitzi \p \v 1 “Nopa levita totajtzitzi huan nochi sequinoc levitame, amo quiselise tali quej sequinoc israelitame quiselise. Monequi quicuase ten nopa tacajcahualisti cati masehualme quimactilíaj TOTECO ipan tit. Quena, panose ica nopa diezmos cati quiselise. \v 2 Amo quiselise yon se tali quej nopa sequinoc israelitame quiselise, pampa inijuanti quiselise TOTECO para iniaxca huan amo tali. Quej nopa quiijtojtoc. \p \v 3 “Huan quema masehualme quihualicaj tacajcahualisti para quimactilise TOTECO, huelis se toro o se borrego, nopa totajtzitzi monequi quiselise iajcol, icamachal huan cati onca iijtico nopa tapiyali. \v 4 Nojquiya monequi quiselise nopa achtohui pixquisti ten trigo, xocomeca at huan aceite, huan nopa achtohui iniijhuiyo amoborregojhua quema anquinximase. \v 5 Pampa amoTECO Dios quintapejpenijtoc nopa levitame ten nochi sequinoc huejhueyi familias para inijuanti huan ininteipan ixhuihua para nochipa san ya ma quitequipanoca. \p \v 6 “Sinta teipa cati hueli levita cati itztoc ipan cati hueli altepet ipan tali Israel, quinequi quisas huan yas ipan seyoc altepet campa TOTECO quitapejpenijtoc para ichaj, \v 7 yaya huelis tequitis para TOTECO Dios quej sequinoc ilevita icnihua cati quitequipanohuaj TOTECO nopona. \v 8 Yaya hueli quiselis san se imiyaca tacualisti quej nopa sequinoc quiselíaj huan ya nopa elis iyoca ten quiselis quema miquis itata. \s1 Ma amo quintoquilica cati ehuani ipan nopa tali \p \v 9 “Quema ya anajsitose ipan nopa tali cati amoTECO Dios amechmactilis para amoaxca, amo quema xijchihuaca quej quichihuaj nopa masehualme cati nopona itztoque. \v 10 Amo quema xijtencahuaca se amocone quej tacajcahualisti, yon amo xijchihuaca se amocone ma pano ipan tit. Amo quema xiyaca ica se cati tetonalita, o cati teilhuía taya oncas teipa, o cati tamati, o ica se cati tenahualhuía. \v 11 Amo quema xiyaca ica se cati tehuihuichihua, yon cati tequiti ica magia, yon cati quinnojnotza ajacame o cati mijcatzitzi. \v 12 TOTECO Dios tahuel quincualancaita cati quichihuaj nochi ni tamanti, yon amo quinequi quinitas. Huan yaya quinquixtis nopa masehualme amoixpa ipan nopa tali pampa inijuanti quichihuaj nochi ni tamanti cati fiero. \v 13 Monequi amojuanti xiitztoca senquisa xitahuac iixpa TOTECO. \v 14 Nopa masehualme ipan nopa tali cati anmoaxcatise quintacaquilíaj cati tenahualhuíaj huan tetonalitaj, pero ica amojuanti, amoTECO Dios amo amechcahuilía xijchihuaca ya nopa. \s1 Nopa tajtolpanextijquet cati teipa hualas \p \v 15 “TOTECO Dios quichihuas para ma quisa ten campa amojuanti seyoc tajtolpanextijquet quej na huan yaya, quena, monequi anquitacaquilise. \v 16 Ya nopa cati anquitajtanijque TOTECO Dios huejcajquiya ipan tepet Sinaí, ipan nopa tonali quema nochi anmosentilijque nopona iixpa, pampa anquiijtojque: ‘Ayecmo tijnequij tijcaquise itoscac TOTECO Dios, yon ayecmo tijnequij tiquitase nopa hueyi tit, pampa timajmahuij para timiquise.’ Quej nopa anquiijtojque. \p \v 17 “Huajca TOTECO techilhui: ‘Cuali cati quiijtojtoque nopa masehualme. \v 18 Na nijchihuas ma quisa ipan ininteixmatcahua se tajtolpanextijquet quej ta. Huan niquilhuis nocamanal cati yaya quinilhuiti nopa masehualme. Huan yaya quinpohuilis cati nijnahuatis. \v 19 Huan cati hueli masehuali cati amo quicaquis nocamanal cati nopa tajtolpanextijquet quiijtos ten na, na nijtatzacuiltis. \v 20 Huan sinta nopa tajtolpanextijquet mohueyimatis huan quiijtos camanali cati na amo nijmacatoc o sinta camanaltis ica inintequiticayo teteyome, huajca monequi miquis.’ \v 21 Huelis amojuanti anmoilhuise: ‘¿Huan quenicatza tijmatise cati quiijtohua amo ya cati TOTECO quinahuatijtoc?’ \v 22 Quej ni anquimatise. Sinta se masehuali quiijtohua camanalti ica notequiticayo na niamoTECO huan amechilhuis taya panos teipa, huan amo mochihuas, huajca amo nijmacatoc nopa camanali cati quiijto. Yaya san camanaltic ten ya iselti italnamiquilis pampa mohueyimatqui. Huajca amo xiquimacasica ya. \c 19 \s1 Altepeme campa hueli momanahuise \r (Nm 35:9-28; Jos 20:1-9) \p \v 1 “Quema amoTECO Dios ya quintzontamiltijtos nopa masehualme ipan nopa tali huan anmoaxcatijtose inialtepehua huan ininchajchaj, \v 2 monequi anquiniyocatalise eyi altepeme ipan nopa tali cati TOTECO Dios teipa amechmacas para anmoaxcatise. \v 3 Xijxejxeloca nopa tali ica eyi partes, huan ipan sesen parte xiquiyocacahuaca se altepet para amojuanti campa se masehuali hueli mochololtis sinta quimictis seyoc masque amo quinequiyaya. Huan monequi anquimocuitahuise cuali nochi nopa ojti cati onajsi ipan nopa altepeme. \p \v 4 “Huan se cati temictijtoc huelis mochololtis huan mocahuas nepa huan quimanahuis inemilis sinta quinextis para amo quinequiyaya temictis huan amo panoc pampa quicualancaitayaya nopa masehuali. \v 5 Sinta ome tacame yahuij cuatzontequitij campa onca huejhueyi cuahuit huan nopona se copinis ihacha huan quiajsis ihuampo, huajca cati temicti huelis mochololtis ipan ten hueli ten nopa eyi altepeme huan quej nopa quimanahuis inemilis. \v 6 Pero sinta tahuel huejca mocahua nopa altepet campa hueli momanahuis, huelis iteixmatca nopa mijcatzi quipantis nopa temictijquet huan quimictis ipan ojti masque amo quinamiquiyaya miquis, pampa amo quimicti nopa masehuali pampa quicualancaitayaya. \v 7 Huajca yeca nimechnahuatía xiquiyocatalica eyi altepeme para amojuanti anquintequihuise. \p \v 8-9 “Huan sinta ica cuidado anquitoquilise nochi ni tanahuatilme cati nimechmaca ama, huan anquiicnelise amoTECO Dios, huan nochipa annejnemise ipan iojhui, huajca amoTECO Dios más quihueyilis amotal. Quena, yaya amechmacas nochi nopa tali cati quintencahuilijtoc amohuejcapan tatahua para amechmacas. Huan quema ya nopa panos, huajca monequi anquiiyocaquixtise seyoc eyi altepeme campa momanahuise masehualme iyoca ten nopa eyi cati ya anquipixtose. \v 10 Huan quej ni amo anquitoyahuase ieso se masehuali ipan nopa tali cati amoTECO Dios amechmactilía sinta amo quinamiqui para miquis. Huan quej nopa amo huetzis ipan amojuanti se tatzacuiltili ten se miquilisti. \p \v 11 “Pero sinta se tacat quicualancaita seyoc, huan quiojchiya campa yahui para quimictis, huan teipa yas ipan se ten ni altepeme campa hueli momanahuis, \v 12 monequi nopa huehue tacame ten nopa altepet quintitanise tacame para quicuitij ten nopa altepet campa hueli momanahuis. Huan monequi ma quimactilica se iteixmatca cati más nechca nopa mijcatzi para ma quimicti. \v 13 Amo xijtasojtaca cati temictijtoc. Xiquinquixtica ipan israelitame cati quitoyahuaj inieso masehualme cati amo teno quichijtoque. Quej nopa nochi elis cuali campa anitztose. \p \v 14 “Ipan nopa tali cati TOTECO Dios amechmacas, monequi anquitepanitase nepamit. Amo quema xiquijcuenica nopa teme cati quinextíaj se nepamit cati quitalijque amohuejcapan tatahua. \s1 Istacatica tajtolpanextiani \p \v 15 “Amo quema xijtajtacolti se masehuali ica ten hueli taixpanoli sinta itztoc setzi masehuali quej testigo cati quiitac ten quichijqui. Nochipa monequi ome o eyi testigos cati quiijtohuaj san se camanali ten quenicatza taixpanoc. \p \v 16 “Sinta se tacat cati fiero italnamiquilis monextis quej se testigo huan quiistacahuis seyoc, huan quiijtos taixpanotoc, \v 17 huajca nopa ome tacame monequi monextise iixpa TOTECO huan iniixpa nopa totajtzitzi huan nopa jueces cati quipiyase tequiticayot ipan nopa tonali. \v 18 Huan nopa jueces quitemose ica cuidado ten panotoc. Huan sinta quipantise para cati tetelhuía quitestigojquetztoc cati amo melahuac, \v 19 huajca nopa tatzacuiltili cati quinequiyaya ma quiseli nopa seyoc, quiselis yaya cati istacatic. Huan quej nopa anquitamiltise nochi cati amo cuali cati onca tatajco amojuanti. \p \v 20 “Huan nochi masehualme quimatise ni tamanti huan majmahuise huan ayecmo quitatelhuise se cati amo teno quichijtoc. \v 21 Amo xijtasojtaca cati tatestigojquetztoc cati amo melahuac. Sinta quinequiyaya ma miqui nopa seyoc, huajca yaya xijmictica. Huan sinta quinequiyaya para nopa seyoc ma quipolo iixteyol, itancoch, imax o iicxi, huajca xijquixtilica cati yaya iixteyol, itancoch, imax o iicxi. \c 20 \s1 Tanahuatili ten tatehuilisti \p \v 1 “Quema anquisase para anquintehuitij amocualancaitacahua, sinta anquinitase para quinpiyaj más cahuayojme, huan más tatehuijca carrojme, huan más miyaqui soldados que amojuanti, amo xiquinimacasica pampa amojuanti amohuaya yahui amoTECO Dios cati amechquixti ipan tali Egipto. \v 2 Huan quema ajsis tonali para anmotehuise, monequi nopa totajtzi monechcahuis campa nopa tatehuijca pamit ten soldados huan quiijtos: \v 3 ‘Xijtacaquilica anisraelitame, ama anmotehuise ica amocualancaitacahua. Amo ximoyolmajmatica, yon amo xiquinimacasica, yon amo xihuihuipicaca, yon amo xitapoloca iniixpa. \v 4 Pampa amoTECO Dios, yaya itztoc ica amojuanti. Yaya quintehuis amocualancaitacahua huan quichihuas xitatanica.’ \p \v 5 “Huan sempa monequi nopa tayacanani ma quincamanalhuica nopa soldados huan sinta se ten inijuanti quichijtoc se yancuic cali huan ayemo ipan itztoc, ma yahui ichaj. Pampa huelis miquis ipan tatehuilisti huan elis seyoc cati achtohui quitequihuis nopa yancuic cali. \v 6 Sinta se ten inijuanti quitoctoc se yancuic xocomeca mili huan ayemo quicualilijtoc itajca, ma yahui ichaj. Pampa huelis miquis ipan tatehuilisti huan elis seyoc cati quitequis nopa xocomecat itajca. \v 7 Huan sinta se ten inijuanti quiijtantoc se ichpocat huan ayemo mocuilijtoc, ma yahui ichaj. Pampa huelis miquis ipan tatehuilisti huan elis seyoc cati mocuilis nopa ichpocat. \p \v 8 “Huan nopa tayacanani nojquiya quintatzintoquilise nopa soldados sinta se tahuel majmahui huan moilhuía tapolos sinta yas tatehuiti. Sinta se quiijtos para, quena majmahui, ma yahui ichaj para nopa majmati amo quinmahuas sequinoc soldados. \p \v 9 “Huan quema nopa tayacanani ya tantose quincamanalhuíaj nopa soldados, quincahuase inimaco nopa capitanes ten soldados. \p \v 10 “Huan quema anmonechcahuise campa se altepet para anquitehuise, achtohui xiquintencahuilica quenicatza hueli anmoyoltalise inihuaya. \v 11 Huan sinta nopa masehualme cati itztoque ipan nopa altepet quiselíaj nopa camanali huan amechcaltapose para ancalaquise, huajca amechtequipanose san tapic ipan tequit cati ohui. \v 12 Pero sinta amo quinequise moyoltalise amohuaya huan san pehuase amechtehuise, huajca xijyahualoca nopa altepet huan xijtehuica. \v 13 Huan quema amoTECO Dios amechmactilis amomaco, xiquinmictica ica macheta nochi tacame cati itztoque nopona. \v 14 Pero nopa sihuame, coneme, tapiyalme huan nochi cati onca ipan nopa altepet elis para amojuanti anquihuicase. Huan ximoyolpaquiltica quema anquitequihuíaj nochi nopa tamanti cati amoTECO Dios amechcahuilijtoc xiquincuilica amocualancaitacahua. \v 15 Huan ya ni nojquiya xijchihuaca ica nochi altepeme cati mocahua huejca ten campa anitztoque. \p \v 16 “Pero ipan altepeme cati nechca amotal cati amoTECO Dios amechmacas para amoaxca monequi amo aqui xijcahuaca ma itzto. \v 17 Monequi xiquintzontamiltica nochi heteos, amorreos, cananeos, ferezeos, heveos huan jebuseos quej TOTECO Dios amechnahuatijtoc xijchihuaca. \p \v 18 “Quinequi xiquinmictica para amo amechnextilise anquichihuase nopa fiero tamanti cati inijuanti quichihuaj para ica quinhueyichihuaj ininteteyohua. Pampa quej nopa amechchihuase xitajtacolchihuaca iixpa amoTECO Dios. \p \v 19 “Sinta monequi miyac tonali anquitehuise se altepet para anmoaxcatise, xijcuaca inintajca nopa cuame cati nopona onca, pero amo xijtzontequica. Nopa cuame amo ya tacame cati amocualancaitacahua para anquintehuise. \v 20 San huelis anquintzontequise cuame cati amo temacaj inintajca para anquintequihuise quej taquetzalme para anquimaquilise itepa nopa altepet hasta huetzis amomaco. \c 21 \s1 Taya ma quichihua cati quipantía se mijcatzi \p \v 1 “Ya ni xijchihuaca quema anitztose ipan nopa tali cati amoTECO Dios amechmacas para amoaxca sinta anquipantise canajya itacayo se masehuali cati nesi para acajya quimictijtoc huan amo aqui quimati ajquiya quimicti para anquitatzacuiltise. \v 2 Nopa huehue tacame huan jueces quiixtamachihuase quesqui ihuejcaca ten campa eltoc nopa mijcatzi hasta sesen altepeme cati nechca para quimatise catijque altepet más nechca. \v 3 Huajca nopa huehue tacame cati itztoque ipan nopa altepet cati más nechca monequi quiitzquise se becerro cati ayemo quitequipanoltijtoque para taxahuas, \v 4 huan quihuicase campa se tali cati quipiya se atajti ica at campa amo quema tapoxonijtoque, yon amo quema tatojtoctoque. Huan nopona quiquechpostequise nopa becerro. \p \v 5 “Huan teipa monechcahuise nopa levita totajtzitzi cati TOTECO Dios quintapejpeni ma quichihuaca itequi huan para tatiochihuase ipan itoca. Huan nopa totajtzitzi tetajtolsencahuase ipan ten hueli cualanti huan cati inijuanti quiijtose, ica ya nopa tamis camanali. \v 6 Huan nopa huehue tacame ten nopa altepet cati más nechca momajtequise itzonco nopa becerro cati quiquechpostejque, \v 7 huan quiijtose ni camanali: ‘Tojuanti amo tijmictijtoque nopa tacat, yon amo tiquitztoque ajquiya quimicti. \v 8 TOTECO, techtapojpolhui ni tajtacoli timoisraelita masehualhua cati ta techcojtoc. Amo techtajtacolti ica ieso ni tacat cati amo teno quichijtoya.’ Huan quema quej nopa quichihuase nopa huehue tacame, nopa altepet ehuani amo quihuicase tajtacoli por imiquilis nopa masehuali. \v 9 Pampa quema anquichihuase cati xitahuac iixpa TOTECO, anmoquixtilise nopa tajtacoli cati nochi anquihuicasquíaj quej anquimictijtosquíaj nopa tacat. \s1 Sihuame cati quinitzquíaj ipan tatehuilisti \p \v 10 “Quema anquitehuitij se altepet ten amocualancaitacahua huan TOTECO Dios quichihuas para ma huetzica amomaco, xiquinhuicaca ilpitoque nopa masehualme para amechtequipanose. \v 11 Huan sinta acajya quiitas ipan inijuanti se sihuat cati achi yejyectzi huan quiixtocas para mocuilis, huajca \v 12 monequi quihuicas ichaj. Huan nopona ichaj quichihualtis ma motequili itzoncal huan motzonhuatanis huan ma quitequi iistihua. \v 13 Huan monequi ma moquixtili iyoyo cati quipixtoya quema quiitzquijque huan motalilis cati yancuic. Quema ya quipiya se metzti yajmaxtic ipan ichaj para quinchoquilis itatahua, nopa tacat ya huelis mocuilis huan mochihuas ihuehue huan yaya mochihuas isihua. \v 14 Huan sinta teipa ayecmo quiixtocas huelis quicahuas nopa sihuat ma yahui campa ya quinequi. Pero nopa tacat amo huelis quinamacas ica tomi, yon amo quichihuas quej se sihua tequipanojquet cati quicojtoc pampa quipinahualtijtoc. \s1 Cati elis iaxca se achtohui ejquet \p \v 15 “Ya ni nopa tanahuatilme para se tacat cati quinpiya ome isihuajhua, huan se quiicnelía huan nopa seyoc amo. Sinta nochi ome quintacatiltijtoque iconehua, pero nopa achtohui ejquet eli icone nopa sihuat cati amo quiicnelía, monequi quichihuas cati xitahuac. \v 16 Quema ajsis tonali para nopa tetaj quinmajmacas iconehua cati quipixtoc, amo huelis quichihuas quej achtohui ejquet se icone nopa sihuat cati quiicnelía pampa amo xitahuac. Iachtohui cone eli yaya cati icone isihua cati amo quiicnelía huan yaya, quena, quipiya quiselis ompa imiyaca quema miquis itata. \v 17 Monequi quimacas nopa iachtohui cone ompa imiyaca que cati quiselise nopa sequinoc iconehua, pampa ya nopa iaxca pampa yaya cati achtohui tacatqui ten ichicahualis itata. Huan quipiya tanahuatili para quiselis nochi cati quitocarohua se achtohui ejquet masque icone isihua cati amo quiicnelía. \s1 Se telpocat cati amo taneltoca \p \v 18 “Sinta acajya quipiya se icone cati amo taneltoca huan san mosisinía, ya ni cati quichihuase itatahua. Sinta amo quinneltoca cati quiilhuíaj itatahua, yon amo momajmatía quema quitatzacuiltíaj, \v 19 huajca itatahua monequi quiitzquise huan quihuicase campa nopa huehue tacame cati tayacanaj ipan nopa altepet. \v 20 Huan monequi quinilhuitij para inincone tahuel tzontochontic huan mosisinía huan amo quinneltoquilía. Ma quinilhuiti sinta yaya se neltacuajquet huan taiquet. \v 21 Huan teipa nochi tacame ten nopa altepet quimictise nopa telpocat ica tet. Huan quej nopa anquitamiltise cati amo cuali ten tatajco amojuanti, pampa nochi israelitame quicaquise, huan momajmatise. \s1 Miyac tanahuatilme \p \v 22 “Sinta se tacat quichihuas se hueyi tajtacoli ica cati monequi miquis, huan anquimictise huan anquihuiyonise itacayo ipan se cuahuit, \v 23 amo quinamiqui para itacayo mocahuas nopona se yohual huan quichihuas amo tapajpactic nopa tali. Monequi xijtocaca ipan nopa tonali pampa tatelchihualisti cati huiyontoc ipan se cuahuit, huan amo quinamiqui xijchihuaca amo tapajpactic nopa tali cati amoTECO Dios amechmacas para anmoaxcatise. \c 22 \s1 Tanahuatili para timopalehuise \p \v 1 “Sinta anquipantíaj mocuapolojtoc se tapiyali cati seyoc iaxca, huelis se borrego o se toro cati taxahua, amo quinamiqui para amo teno anquichihuase. Monequi sempa anquihuiquilise itapiyal. \v 2 Pero sinta iteco nopa tapiyali itztoc huejca, o sinta amo tiquixmati ajquiya iteco, huajca nopa tapiyali anquihuicase amochaj. Nopona anquipixtose hasta iteco hualas huan quitemos, huan huajca monequi anquicuepilise. \v 3 Nojquiya ya nopa monequi anquichihuase ica se burro, o se yoyomit, o ten hueli tamanti cati seyoc masehuali ipan amotal quipolos huan anquipantise. Amo san xijchihuaca quej elisquía amo anquiitaque nopa tamanti. \p \v 4 “Sinta anquiitase huetztoc ipan ojti se acajya iburro o itoro, amo san xijcahuaca quej nopa. Xijpalehuitij iteco para quitananas. \p \v 5 “Se sihuat ma amo moquenti yoyomit ten tacame huan se tacat amo moquenti yoyomit ten sihuame, pampa TOTECO Dios amo quinequi quiitas cati quej nopa quichihua. \p \v 6 “Sinta tijpantía se toto tepasoli talchi, o ipan se cuahuit, huan quipiya iconehua o tecsisti, huan nopa tena quinpachohua, amo huelis tiquitzquis nopa tena ica iconehua. \v 7 Huelis tijcuis itecsis o iconehua, pero xijcahuas ma yahui nopa tena. Huan quej nopa nochi yas cuali ica amojuanti huan anquipiyase se hueyi nemilisti. \p \v 8 “Quema acajya ten amojuanti quichihuas se cali yancuic, monequi quitalilis se tepamit itejteno calcuitapa, huan quej nopa amo quihuicas tajtacoli por ieso se cati amo momocuitahuis huan mocuatepexihuis ten calcuitapa huan miquis. \p \v 9 “Ipan se xocomeca mili amo huelis anquitocase seyoc tamanti xinachti tatajco isurcos, pampa TOTECO ayecmo amechcahuilis xijtequihuica cati anquitoctoque yon nopa xocomecat itajca. \p \v 10 “Amo quema xijpoxonica amotal ica se toro huan se burro para san sejco ma tequitica. \p \v 11 “Amo ximotalilica yoyomit taxinepaloli ica iniichcayo borregojme maneltic ica lino. \p \v 12 “Xijtalilica itehuaxo ipan nahui esquina ten nopa taquemit cati anmoquentíaj. \s1 Tanahuatilme para ma amo momecatica \p \v 13 “Sinta se tacat mocuilis se ichpocat, huan cochis ihuaya huan teipa quicualancaitas, \v 14 huan quitaijilhuis para ipa quinixmajtoya sequinoc tacame o quiijtos miyacapa para quema mosejcotilijque, amo quipanti para yaya nelía eliyaya se ichpocat, huajca ya ni xijchihuaca. \v 15 Sinta quej nopa quiijtos, itatahua nopa ichpocat monequi yase campa nopa huehue tacame cati tayacanaj ipan nopa altepet huan cati mosehuíaj campa icalteno, huan quinnextilise nopa yoyomit cati quiixnextis para temachti inincone nelía eliyaya se ichpocat quema monamicti ica nopa tacat. \v 16 Huan nopa tetaj quinilhuis nopa huehue tacame: ‘Nijmactili noichpoca para elis isihua ni tacat, pero ama ayecmo quinequi. \v 17 Ama quiijtohua para amo nelía eliyaya se ichpocat quema mocuili. Pero nica eltoc cati quinextía para, quena, nelía eliyaya se ichpocat.’ Huan quema quiijtos ya ni, quipajpatahuas nopa yoyomit ica ieso iniixpa nopa huehue tacame. \v 18 Huajca nopa huehue tacame quiitzquise nopa tacat cati mosihuajtijtoya huan quitatzacuiltise. \v 19 Quichihualtise para quiixtahuas se multa cati elis 100 plata tomi huan nopa tomi quimacase itata nopa ichpocat pampa quipinahualti se israelita ichpocat. Huan teipa nopa sihuat quejipa elis isihua huan amo quema huelis quicahuas ipan nochi inemilis. \p \v 20 “Pero sinta quitaijilhuía huan nesis para melahuac amo eliyaya se ichpocat quema mocuili huan amo onca se tamanti cati quinextía para quena, se ichpocat, \v 21 huajca monequi nopa huehue tacame quihuicase icalteno ichaj itata, huan nopa masehualme ten nopa altepet quimictise ica tet. Pampa quichijtoc se hueyi taixpanoli ipan israelitame huan tacanenqui quema itztoya ipan ichaj itata. Huan quej nopa anquitamiltise nopa taixpanoli cati onca tatajco anisraelitame. \p \v 22 “Sinta anquipantise se tacat cati motectoc ihuaya se sihuat cati quipiya ihuehue, monequi anquinmictise nochi ome. Huan quej nopa anquitamiltise nopa tajtacoli ipan israelitame. \p \v 23 “Sinta anquipantise se tacat cati motectoc ihuaya se ichpocat cati quiijtantoc seyoc tacat, quej ni anquichihuase. Sinta ni tajtacoli pano ipan nopa altepet, \v 24 huajca monequi anquinhuicase nochi ome campa tetajtolsencahuaj nopa huehue tacame nechca nopa caltemit ipan itepa nopa altepet huan anquinmictise ica tet. Monequi nopa ichpocat miquis pampa amo quintzajtzili ma quimanahuica cati itztoyaj ipan nopa altepet. Huan nopa tacat miquis pampa quipinahualtijtoc isihua se iisraelita teixmatca. Huan quej nopa anquitamiltise tajtacoli cati onca tatajco ten amojuanti. \p \v 25 “Pero sinta se tacat quipantis se ichpocat ipan se potrero cati quiijtantoc seyoc tacat huan quichihualtis ma moteca ihuaya, san monequi xijmictica nopa tacat cati quichihualti ma ihuaya moteca. \v 26 Nopa ichpocat amo teno xijchihuilica pampa amo tajtacolchijtoc para miquis. Se tacat cati quichihualtía se ichpocat ma moteca ihuaya monequi miquis san se quej monequi miquis se tacat cati quimictía seyoc masehuali. \v 27 Pero xijmictica san nopa tacat pampa quipanti nopa ichpocat iseli campa potrero, huan masque tzajtzitosquía chicahuac, amo aqui quicactosquía para quimanahuis. \p \v 28 “Sinta quipantíaj para se tacat quichihualtijtoc ma moteca ihuaya se cuali ichpocat cati ayemo aqui quiijtantoc, \v 29 nopa tacat quipiya quimactilis itata nopa ichpocat 50 plata tomi pampa quipinahualtijtoc. Nojquiya monequi mocuilis nopa ichpocat huan amo huelis quicahuas ipan nochi inemilis. \p \v 30 “Amo aqui ma motecas ihuaya isihua itata, yon icahual sihua itata pampa ica ya nopa quipinahualtía itata. \c 23 \s1 Ajquiya amo huelis itztos ica israelitame \p \v 1 “Sinta se tacat quipixtoc itecsis cati pajpatztic, o sinta quitzontectoc itoto, amo huelis itztos amohuaya campa anmocahuaj amojuanti cati animasehualhua TOTECO. \p \v 2 “Se cuatita conet yon iixhuihua para nochipa amo hueli itztose campa amojuanti cati animasehualhua TOTECO anmocahuaj. \p \v 3 “Nojquiya amo hueli itztos amohuaya yon se amonita, yon moabita masehuali, yon iniixhuihua. Amo hueli itztose para nochipa campa anitztoque amojuanti cati animasehualhua TOTECO. \v 4 Ya ni eltoc pampa quema anquisque ipan tali Egipto, inijuanti amo amechmacaque at, yon tacualisti. Nojquiya inijuanti quitaxtahuijque Balaam, icone Beor, cati ehua altepet Petor ipan tali Mesopotamia, para ma amechtelchihua, \v 5 pero amoTECO Dios amo quinejqui quitacaquilis Balaam. Huan quipatac nopa tatelchihualisti ica se tatiochihualisti para amojuanti, pampa yaya amechicnelía. \v 6 Huajca amo quema xiquinpalehuica ni masehualme, yon amo quema xiitztoca ica cuali inihuaya. \p \v 7 “Amo quema xiquincualancaitaca iixhuihua Esaú cati inintoca edomitame pampa inijuanti quej amoicnihua. Yon amo quema xiquincualancaitaca nopa egiptome pampa anitztoyaj ipan inintal quej seyoc tali ehuani. \v 8 Sinta se Egipto ejquet quisqui amohuaya anisraelitame huan noja itztoc amohuaya hasta quinpiyas iixhuihua, huajca iixhuihua huelise calaquise para itztose amohuaya animasehualhua TOTECO huan monequi xiquinitaca quej israelitame. \s1 Tanahuatilme para altepeme tapajpactique \p \v 9 “Quema ansoldados anquintehuitij amocualancaitacahua, monequi ximoiyocacahuaca ica nochi cati amo tapajpactic iixpa TOTECO. \v 10 Sinta ixinacho se soldado quisqui tayohua, nopa soldado elis amo tapajpactic iixpa TOTECO huan monequi moiyocaquixtis ten campa mochijtoque nopa sequinoc soldados. Huan amo huelis calaquis sempa campa sequinoc \v 11 hasta tiotac quema temotosa tonati. Huajca, quena, huelis maltis ica at huan sempa huelis calaquis campa itztoque nopa sequinoc. \p \v 12 “Huan xiquiyocatalica se lugar para ancuatenpanose cati elis quentzi huejca ten campa anmochijtoque. \v 13 Huan sesen soldado monequi quihuicas se pala ica iteposhua huan quema quinequi cuatenpanose, monequi quixahuas se pilostotzi huan teipa quiixtzacuas icuit ica tali. \v 14 Pampa monequi nochi elis tatzejtzeloltic campa anquiquetztoque amoyoyoncalhua pampa amoTECO Dios nemi nopona tatajco ten amojuanti para amechmanahuis huan amechchihuas xitatanica ica amocualancaitacahua. Yaya amo quinequi quiitas se tamanti cati amo tapajpactic campa amojuanti para amo amechiyocacahuas. \s1 Tanahuatilme para xiteselica \p \v 15 “Sinta se tequipanojquet cholohua ten iteco huan ajsis campa amochaj, amo xijtemactilica imaco cati achtohuiya eliyaya iteco. \v 16 Xijcahuilica ma mocahua para itztos ica amojuanti campa quinequi ipan nopa altepet cati quipactía. Amo xijtaijyohuiltica. \s1 Ma amo elica tacanenca sihuame huan sihuanenca tacame \p \v 17 “Yon se israelita tacat amo hueli motemacas para inihuaya ahuilnemis sihuame cati yahuij para quinhueyichihuatij teteyome quej quichihuaj tacame ipan nopa talme cati amo quiixmatij TOTECO. Huan yon se israelita sihuat amo hueli motemacas para quinselis nopa tacame cati yahuij para quinhueyichihuatij teteyome. \v 18 Amo aqui huelis quimacas tomi TOTECO Dios cati quitantoc ica ahuilnencayot, masque se tacat cati quiselía tomi para itztos ica sihuame, o se sihuat cati quiselía tomi para itztos ica tacame. Masque nopa tomi elis se ofrenda cati anquimacaj TOTECO ica amopaquilis, amo xijmacaca pampa nopa tomi hualajqui ipan se tajtacoli cati TOTECO tahuel amo quinequi quiitas. \p \v 19 “Quema anquitanejtise tomi, o tacualisti, o ten hueli tamanti se amoisraelita icni, quema amechcuepilis nopa tomi, amo quema xijtajtanica ma amechtaxtahui itanca. \v 20 Sinta anquitanejtise cati se seyoc tali ejquet, quena, huelis anquitajtanise ma amechtaxtahui itanca, pero ica amoisraelita icnihua, amo. Quej nopa amoTECO Dios amechtiochihuas ipan nochi tamanti cati anquichihuase ipan nopa tali cati anmoaxcatise. \p \v 21 “Quema anquitencahuilise TOTECO Dios para temachti anquichihuase se tenijqui o para anquimacase se tamanti, amo xijhuejcahualtica para anquitamichihuase, pampa elis se taixpanoli. TOTECO Dios amechtajtanía xijchihuaca cati anquitencahuilijque. \v 22 Pero amo tajtacoli sinta amo anquitencahuase para anquichihuase se tamanti. \v 23 Monequi ximomocuitahuica para anquichihuase nochi cati ica amopaquilis anquitencahuilijtoque anquichihuase. \p \v 24 “Quema anpanose ipan seyoc masehuali ixocomeca mil cati itztoc amonechca, huelis anquicuase nopa xocomecat itajca quej anquinequise, pero amo huelis anquitemase ipan se chiquihuit huan anquihuicase. \v 25 Sinta anpanose campa seyoc quichijtoc itrigo mil, huelis anquicuise itajca ica amomax para anquicuajtiyase, pero amo huelis anquitequise ica se amotepos. \c 24 \s1 Quenicatza hueli mocahuase se tacat huan isihua \p \v 1 “Quema se tacat mocuilía se sihuat para elis itahuical, huan teipa ayecmo quipactis pampa quipantilía quichijtoc cati amo cuali, yaya hueli quimacas se amatajcuiloli cati quiijtohua para quicahua huan teipa quiquixtis ten ichaj. \v 2 Huan sinta nopa sihuat quisas huan sempa monamictis ica seyoc, \v 3 huan miquis ihuehue cati teipa mocuilis o sinta yaya nojquiya quiijcuilos se amatajcuiloli para quicahuas, \v 4 nopa tacat cati elqui iachtohui huehue amo huelis sempa mocuilis pampa eltoc quej nempolijtoc nopa sihuat para ya. Ya ni se tamanti cati TOTECO amo quinequi quiitas. Huajca ximomocuitahuica para amo anquihualicase tajtacoli ipan nopa cuali tali cati amoTECO Dios amechmacas para amoaxca. \s1 Sequinoc tanahuatilme \p \v 5 “Se tacat cati yancuic mosihuajtijtoc, amo quinamiqui yas ipan tatehuilisti, yon amo huelis quiselis se tequit para se xihuit. Yaya monequi itztos ipan ichaj huan quimacas paquilisti isihua cati mocuilijtoc. \p \v 6 “Amo aqui huelis tetanejtis tomi huan tajtanis ma quicahuilijtehuaca se molino o nopa tet cati ipan quitijtisij trigo para harina pampa amo huelis quichihuase pantzi. Ya nopa elisquía quej quitajtanisquía ma quimaca inemilis. \p \v 7 “Sinta anquipantise se israelita cati quiichtectoc seyoc israelita, o cati quichihua para seyoc israelita ma quitequipano san tapic, o sinta anquipantise cati quinamaca seyoc israelita, monequi anquimictise nopa israelita cati fiero quichijtoc para tamis cati amo cuali cati onca tatajco ten amojuanti. \p \v 8 “Monequi xijneltocaca senquisa cati amechilhuise nopa levita totajtzitzi sinta onca nopa cocolisti cati itoca lepra, pampa niquinnahuatijtoc ten monequi amechilhuise huan monequi amojuanti ximomocuitahuica xijneltocaca nochi cati quiijtose. \v 9 Xiquelnamiquica taya quichijqui TOTECO Dios ica María ipan ojti quema tiquisque ipan tali Egipto. \p \v 10 “Sinta antetanejtise se tenijqui, amo xicalaquica ipan ichaj para anquicuilise cati amechcahuilijtehuas. \v 11 Ximochiyaca calixpa huan yaya quiquixtis huan amechmacas cati amechcahuilijtehuas. \v 12 Huan sinta yaya se masehuali nelteicneltzi huan amechcahuilijtehuas itaque, amo xicochica nopa tayohua ica itaque ipan amochaj. \v 13 Quema temos tonati monequi anquicuepilise para huelis mopiquis ica itaque quema cochis huan yaya amechtiochihuas pampa anquitasojtaque. Huan amoTECO Dios amechitas para anquichijtoque cati xitahuac iixpa. \p \v 14 “Amo xijtaijyohuiltica se cati teicneltzi cati amechmapalehuía, yon amo xijhuejcahualtica para anquitaxtahuise, masque eli se cati san sejco ehua ica amojuanti, o se tacat cati seyoc tali ehua cati itztoc amohuaya ipan amoaltepe. \v 15 Xijtaxtahuica se teicneltzi mojmosta quema ayemo oncalaqui tonati pampa yaya teicneltzi huan quimonequilía nopa tomi para ica mopanoltis. Pampa sinta amo, huelis yaya quitzajtzilis TOTECO huan quiilhuis cati anquichijtoque huan TOTECO quiitas para antajtacolchijtoque. \p \v 16 “Amo hueli anquimictise se tetaj por cati fiero quichijtoc se icone. Yon amo hueli anquimictise icone se masehuali por cati quichijtoc itata. Quema monequi anquimictise se masehuali, xijmictica sesen por itaixpanol cati yaya iseltitzi quichijtoc. \p \v 17 “Xiquinchihuilica san cati xitahuac nochi icnotzitzi, cahualme huan sequinoc tali ehuani. Amo quema xijtajtanilica se cahualtzi ma amechcahuilijtehua iyoyo. \v 18 Nochipa xiquelnamiquica para achtohui antetequipanohuayayaj san tapic ipan tali Egipto, huan amoTECO Dios amechquixti. Huajca yeca nimechnahuatía xijchihuaca ni tanahuatilme. \p \v 19 “Quema anquipixcatinemij trigo ipan amotrigo mil huan anquiitaj para anquipanoque se trigo tzonti, amo ximocuepaca para anquipixcase. Xijcahuaca para se seyoc tali ejquet, o se icnotzi, o se cahuali ma mocuili cati amohuaya itztoc. Huan quej nopa TOTECO Dios amechtiochihuas ipan nochi cati anquichihuase. \p \v 20 “Huan nojquiya quema anquihuitequise amoolivo cuahua para ma huetzica amoolivos, amo xijhuitequica inimacuayohua ome huelta. Cati mocahuas elis para nopa seyoc tali ehuani, nopa icnotzitzi huan nopa cahualtzitzi. \p \v 21 “Huan quema anquitequilíaj itajca amoxocomeca mil, amo xicompahuica sesen tzonti para anquicuise cati mocahua. Xiquincahuilica nopa seyoc tali ehuani, huan icnotzitzi huan cahualme. \v 22 Xiquelnamiquica amojuanti nojquiya aneltoyaj antetequipanohuani ipan tali Egipto, huan yeca na nimechnahuatía xijchihuaca nochi ni tanahuatilme. \c 25 \s1 Más tanahuatilme \p \v 1 “Quema masehualme quipiyaj se cualanti huan yahuij monextitij iniixpa jueces campa mosehuíaj para ma quitajtolsencahuaca, nopa jueces monequi quimanahuise cati amo teno quichijtoc huan quitatzacuiltise cati taixpanotoc. \v 2 Sinta quinamiqui cati taixpanotoc para ma quihuitequica, nopa juez tanahuatis ma quiixtapachoca huan nopona iixpa ma quihuitequica ten quesqui huelta quinamiqui por cati quichijtoc. \v 3 Huelis quihuitequise se masehuali hasta 40 huelta, pero amo más, pampa huelis tahuel anquicocose o anquipinahualtise miyacapa. \p \v 4 “Amo xijcamailpica se toro cati ipan moquejquetza trigo para quiyolquixtis. \s1 Se conet quihuicas itoca itata cati mijqui \p \v 5 “Sinta ome taca icnime itztoque ipan san se tali huan se miquis huan amo quicajtehuas yon se icone, nopa icahual monequi monamictis ica se tacat cati huala ipan ifamilia cati mijqui. Monequi ihuejpol nopa cahuali mocuilis huan quichihuas cati quinamiqui para ihuejpol se cahuali ma quichihua. \v 6 Huan nopa achtohui pilconetzi cati nopa sihuat quitacatiltis monequi quihuicas itoca nopa tacat cati mijqui huan teipa quiselis ital. Quej nopa, itoca cati mijqui amo ixpolihuis campa israelitame. \v 7 Pero sinta nopa tacat amo quinequis mosihuajtis ica ihuejpol, nopa sihuat monequi monextis iteno nopa caltemit ipan itepa nopa altepet campa mosehuíaj nopa huehue tacame huan quinilhuis: ‘Nohuejpol amo quinequi mosejcotilis nohuaya quej quinamiqui para ma mocahua itoca iicni ipan total tiisraelitame.’ \v 8 Huajca nopa huehue tacame ten nopa altepet quinotzase nopa tacat huan quicamanalhuise huan sinta yaya quisehuiquilis quiijtos amo quinequi mosihuajtis ica ihuejpol, \v 9 nopa sihuat quinechcahuis huan iniixpa nopa huehue tacame quiquixtilis itecac ipan iicxi, huan quiixchajchas huan quiijtos: ‘¡Quej ni quichihuilíaj se tacat cati amo quinequi quinpiyas coneme para iicni!’ \v 10 Huan teipa nochi israelitame quipinahualtise huan quitocaxtise ‘nopa tacat cati san iicxipa nemi pampa quiquixtilijque itecac’. \s1 Sequinoc tanahuatilme \p \v 11 “Sinta ome israelita tacame motehuíaj huan monechcahuía isihua se ten nopa tacame para quimanahuis ihuehue huan quiitzquis nopa seyoc tacat ipan itacayo campa amo quinamiqui, \v 12 huajca nopa tequichihuani tanahuatise ma quitzontequilica imax nopa sihuat. Ma amo quitasojtaca. \p \v 13-14 “Quema antanamacaj o antacohuaj, amo xijtequihuica tatamachihuali cati amo xitahuac tatamachihua. Yon amo xijpiyaca se tatamachihuali hueyi huan se cati pisiltzi. \v 15 Monequi xijpiyaca cuajcuali tatamachihualme cati ajsitoc para quej nopa anitztose miyac xihuit ipan nopa tali cati amoTECO Dios amechmacas, \v 16 pampa TOTECO Dios quincualancaita nochi masehualme cati tacajcayahuaj huan quichihuaj cati amo xitahuac. \s1 Ma quintzontamiltica amalecitame \p \v 17 “Xiquelnamiquica cati amechchihuilijque nopa amalecitame ipan nopa ojti quema anquistinemiyayaj ten tali Egipto. \v 18 Xiquelnamiquica taya amechchihuilijque quema nochi amojuanti tahuel ansiyajtoyaj huan antapolohuayayaj. Yon quentzi amo quiimacasque Toteco Dios, huan yajque amoica ipan ojti huan quintehuijque amomasehualhua cati más teicneltique cati ica yolic yahuiyayaj amoica. \v 19 Huajca quema amoTECO Dios ya amechmanahuijtos ten nochi amocualancaitacahua cati amechyahualose ipan nopa tali cati amechmacas para amoaxca, monequi xiquinixpolihuiltica nochi amalecitame ten ni taltipacti para amo aqui quinelnamiquis sinta se tonali itztoyaj. Amo xiquelcahuaca xijchihuaca ya ni. \c 26 \s1 Nopa tacajcahualisti ten nopa achtohui pixquisti \p \v 1 “Ya ni cati monequi xijchihuaca quema ya anajsitose huan ya anquitantose nopa tali cati amoTECO Dios amechmacas para amoaxca huan nopona anitztose. \v 2 Monequi xijcuica nopa achtohui itajca ten nopa pixquisti cati amechmacas nopa tali huan anquihuicase ipan se chiquihuit hasta campa TOTECO quitapejpenijtos para quiquetzas itiopa campa itztos. \v 3 Huan nopona anmonextise campa nopa totajtzi cati tequiti huan anquiilhuise: ‘Ica ni ofrenda, na niquijtohua ama iixpa TOTECO noDios para ya nicalajqui ipan nopa tali cati tohuejcapan tatahua quintencahuili techmacasquía.’ \v 4 Huan nopa totajtzi quicuis nopa chiquihuit cati anquimacase, huan quitalis iixmelac itaixpa amoTECO Dios, \v 5 huan anquiijtose ni camanali iixpa amoTECO Dios: \q1 “ ‘Nohuejcapan tata Jacob eliyaya se arameo tacat cati nechca eltoya para miquis quema calajqui ipan tali Egipto ica tahuel quentzi iconehua. Pero nopona mocajqui huan iixhuihua mochijque tahuel miyaqui masehualme ica miyac chicahualisti. \v 6 Pero teipa nopa egiptome quintequipanoltiyayaj ipan tequit cati nelía ohui huan tahuel quintaijyohuiltiyayaj. \v 7 Huajca nohuejcapan tatahua quitajtanijque TOTECO ininDios ma quinpalehui huan yaya quintacaquili. Huan quinitac teicneltique, huan quenicatza quintaijyohuiltiyayaj huan quiitac nochi inintequi cati ohui. \v 8 Huan yaya tahuel quinmajmati egiptome ica ihueyi chicahualis huan ica miyac tanextili huan ica miyac tiochicahualnescayot cati quichijqui quema techquixti ipan tali Egipto. \v 9 Huan techhualicac nica huan techmacatoc ni tali campa onca nochi tamanti hasta mocahua. \v 10 Huan yeca ama na nijhualica nopa achtohui pixquisti ten nopa tali cati TOTECO Dios techmacatoc. \m Quej nopa anquiijtose.’ \p “Huan teipa xijtalica nopa chiquihuit iixpa amoTECO Dios huan ximotancuaquetzaca iixpa huan xijhueyichihuaca. \v 11 Teipa xijchihuaca se ilhuit para xiyolpaquica iixpa TOTECO ica nochi tamanti cati yaya amechmacatoc ta huan mochampoyohua. Nojquiya xiquinnotzaca nopa levitame huan seyoc tali ehuani cati amohuaya itztose para ma moyolpaquiltica amohuaya ipan nopa tacualisti. \s1 Nopa seyoc diezmo cati monequi sesen eyi xihuit \p \v 12 “Huan ipan nopa expa xihuit monequi sempa xiquiyocaquixtica seyoc amodiezmo ten nochi cati anquipiyaj. Sempa xijquixtilica se chiquihuit ipan sesen majtacti chiquihuime ten itajca amotal huan xiquinmacaca nopa levitame, nopa icnotzitzi, nopa cahualtzitzi, huan inijuanti cati ehuaj ipan sequinoc talme cati itztoque ipan amoaltepe ipan amotal para quej nopa inijuanti huelise tacuase hasta ixhuise. \v 13 Huan teipa sesen ten amojuanti anquiijtose iixpa amoTECO Dios: \q1 “ ‘Ya niquiyocaquixtijtoc ten nochaj nopa diezmo cati tatzejtzeloltic para ta. Huan ya niquinmajmacatoc nopa levitame, nopa icnotzitzi, nopa cahualtzitzi huan nopa sequinoc tali ehuani cati itztoque ipan total. Nijchijtoc nochi cati ta titanahuatijtoc. Amo niquelcajqui, yon amo niquixpanotoc yon se motanahuatil. \v 14 Amo teno ten nopa diezmo nijcuajqui quema nimomijcahuijtoya, yon amo niquitzqui quema amo nitapajpactic nieliyaya, huan amo niquintencahuilijtoc mijcatzitzi. TOTECO Dios, nimitzneltoquilijtoc huan nijchijtoc nochi cati technahuatijtoc. \v 15 Ten ilhuicac ipan mochaj tatzejtzeloltic xihualtachiya huan techtiochihua tiisraelitame pampa tojuanti timomasehualhua. Xijtiochihua ni tali cati nochi temaca hasta mocahua. Ta techmacatoc ni tali san quej tiquintencahuili tohuejcapan tatahua para tijchihuasquía.’ \s1 Israelitame itztoyaj taiyocatalilme para TOTECO \p \v 16 “Ama ni tonali amoTECO Dios amechnahuatía xijtoquilica nochi ni tanahuatilme huan leyes. Monequi ximomocuitahuica miyac para xiquinneltocaca ica nochi amoyolo huan ica nochi amoalma. \v 17 Ama anquiijtojtoque para TOTECO Dios, yaya amoTECO. Huan anquiijtojtoque anquitoquilijtiyase iojhui huan anquichihuase nochi itamachtilhua, ileyes huan itanahuatilhua huan anquitoscacaquise. \v 18 Nojquiya ama amoTECO quiijtojtoc para anisraelitame, animasehualhua cati san yaya iaxcahua quej amechtencahuili quichihuasquía huan monequi xijneltoquilica nochi itanahuatilhua, \v 19 para yaya amechhueyitalis más huejcapa que nochi sequinoc masehualme. Más masehualme amechhueyichihuase, huan amechixmatise huan amechtepanitase que nochi sequinoc masehualme cati TOTECO quinchijtoc. Huan anelise antaiyocatalilme huan antatzejtzeloltique para TOTECO Dios quej yaya amechilhuijtoc.” \c 27 \s1 Teme ipan tepet Ebal para se taelnamiquilisti \p \v 1 Teipa Moisés inihuaya nopa huehue tacame ten israelitame quinnahuatijque nopa masehualme huan quinilhuijque: \p “Xijtoquilica nochi ni tanahuatilme cati ama nimechnahuatía. \v 2 Ipan nopa tonali quema anquiixcotonase nopa hueyat Jordán huan ancalaquise ipan nopa tali cati amoTECO Dios amechmacas, monequi xiquinquejquetzaca teme cati huejhueyi huan xiquinchipahualtica ica nexti. \v 3 Huan ipan nopa teme xiquijcuiloca nochi camanali ten ni tanahuatilme cati nimechnahuatijtoc xijchihuaca. Ya ni anquichihuase quema achtohui anajsitij ipan nopa tali cati nochi temaca hasta mocahua cati amoTECO Dios amechmactilis quej quiijtojtoc quichihuas. \v 4 Huajca quema ya anquipanotose nopa hueyat Jordán, monequi xiquinquetzaca ipan tepet Ebal nopa teme cati ya nimechilhuijtoc, huan xiquinchipahualtica ica nexti. \v 5 Nojquiya monequi xijchihuaca se taixpamit ica teme para amoTECO Dios, huan amo xiquintejtequica nopa teme ica yon se teposti. \v 6 Xiquintequihuica teme cati yajyajmaxtic huan amo tatecti para anquichijchihuase nopa taixpamit. Huan nopona ipan nopa taixpamit xijmactilica amoTECO Dios tacajcahualisti tatatili. \v 7 Xijmacaca tacajcahualisti para tasehuilisti huan nopona iixpa amoTECO Dios xijcuaca ten nopa tacajcahualisti huan xiilhuichihuaca. \v 8 Ipan nopa teme xiquijcuiloca para ma nesi cuali nochi ni camanali ten ni tanahuatilme.” \p \v 9 Teipa Moisés ihuaya nopa levita totajtzitzi quinilhuijque nopa israelitame: \p “Israelitame, amo ximolinica. San xijtacaquilica. Ama amojuanti anmocuectoque imasehualhua amoTECO Dios. \v 10 Huajca monequi xijneltoquilica amoTECO Dios huan xijchihuaca nochi itanahuatilhua huan itamachtilhua cati ama timechnahuatijtoque xijchihuaca.” \s1 Cati quinajsis israelitame sinta amo quineltocase \p \v 11 Huan nojquiya ipan nopa tonali Moisés quinilhui nochi nopa masehualme: \p \v 12 “Quema ya anquipanotose nopa hueyat Jordán, nopa huejhueyi familias ten Simeón, Leví, Judá, Isacar, José huan Benjamín moquetzase ipan nopa tepet Gerizim para tayolmelahuase taya tatiochihualisti anisraelitame anquipantise sinta anquineltocase TOTECO. \v 13 Huan nopa huejhueyi familias ten Rubén, Gad, Aser, Zabulón, Dan huan Neftalí moquetzase ipan tepet Ebal para tayolmelahuase taya tatelchihualisti anquiselise sinta amo anquineltocase TOTECO. \v 14 Huan nopa levitame tananquilise ica inintoscac cati chicahuac para nochi anisraelitame anquicaquise huan quiijtose ni camanali: \q1 \v 15 “Tatelchihuali ma eli cati quichijchihuas se taixcopincayot ica teposti taatiltili, o cati ica imax quinchijchihuas teteyome, huan ixtacatzi quintalis canajya campa amo aqui quimatis para quinhueyitalis. Ya nopa TOTECO amo quinequi quiitas. \q1 Huan nochi anisraelitame anquiijtose: ‘Quej nopa ma eli.’ \q1 \v 16 Tatelchihuali ma eli cati amo quitepanitas itata o inana. \q1 Huan nochi anisraelitame anquiijtose: ‘Quej nopa ma eli.’ \q1 \v 17 Tatelchihuali ma eli cati quiijcuenis nopa tet cati quinextía se nepamit para quiichtequilis seyoc ital. \q1 Huan nochi anisraelitame anquiijtose: ‘Quej nopa ma eli.’ \q1 \v 18 Tatelchihuali ma eli cati quicuapolos ipan ojti se cati popoyotzi. \q1 Huan nochi anisraelitame anquiijtose: ‘Quej nopa ma eli.’ \q1 \v 19 Tatelchihuali ma eli cati quichihuilis cati amo xitahuac se seyoc tali ejquet, o se cahualtzi o se icnotzi. \q1 Huan nochi anisraelitame anquiijtose: ‘Quej nopa ma eli.’ \q1 \v 20 Tatelchihuali ma eli cati ihuaya motecas isihua itata pampa quiixpano itata. \q1 Huan nochi anisraelitame anquiijtose: ‘Quej nopa ma eli.’ \q1 \v 21 Tatelchihuali ma eli cati quichihuas ten hueli ica se tapiyali. \q1 Huan nochi anisraelitame anquiijtose: ‘Quej nopa ma eli.’ \q1 \v 22 Tatelchihuali ma eli cati ihuaya motecas isihua icni o se cati icone itata o inana. \q1 Huan nochi anisraelitame anquiijtose: ‘Quej nopa ma eli.’ \q1 \v 23 Tatelchihuali ma eli cati ihuaya motecas imona. \q1 Huan nochi anisraelitame anquiijtose: ‘Quej nopa ma eli.’ \q1 \v 24 Tatelchihuali ma eli cati quimictis seyoc ixtacatzi. \q1 Huan nochi anisraelitame anquiijtose: ‘Quej nopa ma eli.’ \q1 \v 25 Tatelchihuali ma eli cati quiselis tomi para quimictis seyoc cati amo teno quichijtoc. \q1 Huan nochi anisraelitame anquiijtose: ‘Quej nopa ma eli.’ \q1 \v 26 Tatelchihuali ma eli cati amo quintepanitas ni tanahuatilme huan amo quinneltocas. \q1 Huan nochi anisraelitame anquiijtose: ‘Quej nopa ma eli.’ \c 28 \s1 Tatiochihualisti para cati taneltocaj \r (Lv 26:3-13; Dt 7:12-24) \p \v 1 “Sinta nelnelía melahuac anquineltocase amoTECO Dios huan anquichihuase nochi ni itanahuatilhua cati ama nimechnahuatía, huajca yaya amechchihuas más anhuejhueyi que nochi sequinoc masehualme ipan ni taltipacti. \v 2 Sinta anquitacaquilise cati TOTECO Dios amechilhuijtoc, anquipantise nochi ni tatiochihualisti. \q1 \v 3 Anelise antatiochihualme ipan altepet huan campa anmilchihuase. \q1 \v 4 Tatiochihualme elise nochi amoconehua, huan nochi cati anquipixcase, huan nochi ininconehua amohuacaxhua, amoborregojhua huan nochi sequinoc amotapiyalhua. \q1 \v 5 Amechtiochihuas huan nochi amochiquihua motzontis ica cuatacti huan nojquiya oncas cati anquitequihuise campa anquimanelohuaj huan anquisasaltíaj amoharina para anquichihuase amopantzi. \q1 \v 6 TOTECO amechtiochihuas ipan nochi tamanti cati anquichihuase. Amechtiochihuas quema anhualahuij huan quema anyahuij. \p \v 7 “Amomaco TOTECO amechmactilis amocualancaitacahua cati quinequise amechtehuise. Masque hualase campa amojuanti cuali motecpantose, pero pasoltic yase para mochololtise ten amojuanti. \p \v 8 “TOTECO amechtiochihuas huan quitemitis amocuacal campa anquiajoctose cati anquipixcatoque. Amechtiochihuas ipan nochi tamanti cati anquichihuase. Yaya tahuel amechtiochihuas ipan nopa tali cati amechmacas para ipan anitztose, huan anitztose ica paquilisti. \p \v 9 “TOTECO amechchihuas se xinach masehualme cati antatzejtzeloltique para ya quej amechtencahuilijtoc amechchihuas sinta anquichihuase itanahuatilhua huan anquitoquilise iojhui. \v 10 Huan nochi sequinoc masehualme ipan taltipacti quiitase para anisraelitame anitztoque masehualme cati TOTECO moaxcatijtoc. Huan nochi quimatise anquihuicaj itoca huan amechimacasise. \v 11 TOTECO amechmacas tahuel miyac tamanti cati cuali para anmoricojchihuase. Amechmacas miyaqui amoconehua, huan amotapiyalhua quinpiyase miyaqui ininconehua. Yaya amechmacas miyac pixquisti ipan nopa tali cati quintencahuilijtoya amohuejcapan tatahua amechmacas. \v 12 Huan TOTECO quitapos campa onca ihueyi ricojyo nepa ilhuicac huan amechmacas at quema monequi ipan nochi amotal. Huan quitiochihuas nochi amotequi. Anquipiyase hasta mocahua para huelis anquintanejtise tacualisti sequinoc talme imasehualhua. Pero amojuanti amo aqui monequis anquitajtanise ma amechtanejtica se tenijqui. \v 13 TOTECO amechchihuas antayacanase huan amo anhualase taica. Mojmosta más antejcose huan amo anyase para tatzinta. Pero monequi xijneltocaca itanahuatilhua amoTECO Dios cati ama nimechnahuatía huan ica tamocuitahuili, nochi xijchihuaca. \v 14 Amo ximoiyocatalica ten ni tanahuatilme para anyase campa amoarraves, yon amonejmat, san xitahuac xiyaca. Huan amo quema xiquintoquilica teteyome, yon amo xiquintepanitaca. \s1 Tatelchihualisti para cati amo quineltocase TOTECO \r (Lv 26:14-46) \p \v 15 “Pero sinta amo anquineltocase amoTECO Dios, yon amo anquichijtinemise nochi itanahuatilhua huan ileyes cati ama na nimechnahuatijtoc, hualas amopani nochi ni tatelchihualisti. \q1 \v 16 Anelise antatelchihualme ipan altepet huan campa anmilchihuase. \q1 \v 17 TOTECO quitelchihuas amochiquihua huan mocahuase cactoque. Quitelchihuas campa anquimanelohuaj huan anquisasaltíaj amoharina huan amo teno anquipiyase. \q1 \v 18 Elise tatelchihualme amoconehua, huan nochi cati anquipixcase. Elise tatelchihualme ininconehua amohuacaxhua, huan amoborregojhua huan nochi sequinoc amotapiyalhua. \q1 \v 19 Huan amojuanti nojquiya anelise antatelchihualme ipan nochi tamanti cati anquichijtiyase. Quena, anelise antatelchihualme quema anhualahuij huan quema anyahuij. \p \v 20 “TOTECO amechtitanilis tatelchihualisti huan amechchihuas ximocuajcuapoloca huan amo anquimatise taya anquichihuase ipan nochi nopa tamanti cati panos hasta ipan se talojtzi amechtzontamiltise amocualancaitacahua pampa anquichijtoque cati fiero huan anquitahuelcajtoque TOTECO. \v 21 TOTECO amechtitanilis tahuel hueyi cocolisti hasta nochi amechtzontamiltis ipan nopa tali campa ancalaquise para anmoaxcatise. \v 22 TOTECO amechmacas huactataxisti, tasemajcayot huan totonic ipan amotacayo. Oncas tatotonilot cati teijyomictis, tahuaquisti huan huejhueyi cocolisti ipan amotrigomil. Huan nochi ni cocolisti amechtepotztocas hasta amechtzontamiltis. \v 23 Nopona huejcapa ipan ilhuicacti huan tatzinta ipan tali elis quej teposti. Ilhuicacti amechtasomatilis nopa at huan tali amechtasomatilis itajca. \v 24 TOTECO quichihuas ma huetzi amopani xali huan amo at. Quena, amotal quicuepas taltepocti hasta amechtzontamiltis. \s1 Israelitame amo tatanise sinta tajtacolchihuase \p \v 25 “Huan TOTECO amechtemactilis inimaco amocualancaitacahua para ma amechtanica. Anyase campa inijuanti cuali anmotecpantose, pero teipa anmotamixelose para anmochololtise ten inijuanti. Nochi masehualme ipan taltipacti amechijiyase pampa tahuel fiero anitztose. \v 26 Nopa totome huan tecuanime quicuase amotacayohua huan amo aqui itztos para quinmajmatis. \p \v 27 “TOTECO amechtitanilis fiero cocome quej quinchihuili nopa Egipto ehuani, huan amechchihuas tahuel xisemahuiyaca campa hueli ipan amotacayo. Amechmacas sahuame, huan nopa cocolisti cati tahuel ajhuayohua huan amo oncas pajti cati ica anmochicahuase ten ni cocolisti. \v 28 Nojquiya TOTECO amechchihuas xilocojtiyaca, xipopoyotiyaca, huan ximocuapolojtinemica. \v 29 Huan antamachijtinemise quema tona quej se popoyotzi quichihua ipan tzintayohuilot. Yon se tamanti amo quisas cuali ipan nochi cati anquichihuase. Talojtzitzi amechtaijyohuiltise huan amechtachtequilise. Amo aqui hualas para amechpalehuis. \v 30 Anquiijtanise se sihuat para anmocuilise, pero seyoc ihuaya motecas. Anmochijchihuilise amochajchaj, pero amo anquiaxilise para anquitequihuise. Anquichihuase xocomeca mili, pero amo huelis anquiajhuiyacmatise itajca. \v 31 Amoixpa quiquechtequise huan quihuejhuelose inacayo amotoro cati taxahua, pero yon quentzi amo huelis anquicuase. Amechcuilise amopilburro huan ayecmo amechcuepilise. Amoborregojhua mocahuase inimaco amocualancaitacahua, huan amo aqui amechpalehuis para sempa anmoaxcatise. \v 32 Amoixpa quinmactilise sequinoc tali ehuani amooquichpilhua huan amosihuapilhua. Masque tahuel anquintemose mojmosta huan anquinequise anquinitase, amo teno huelis anquichihuase. \v 33 Nopa pixquisti ten amotal huan itajca nochi amotequi quicuase masehualme cati amo anquinixmatij. Huan antaijyohuise nochipa huan san ten hueli amechchihuilise mojmosta. \v 34 Quema anquiitase nochi ni huejhueyi taohuijcayot, anmolocojchihuase. \v 35 TOTECO amechtaijyohuiltis ica nopa cocolisti cati quichihua ma palani amotancua huan amoquescuayo. Ica nopa cocolisti amo onca pajti. Huan ipan nochi amotacayo ten amoicxi hasta ipan amotzonteco anquipiyase cocome cati amo quipiya pajti. \p \v 36 “TOTECO quichihuas para amojuanti huan amotanahuatijca amechhuicase ipan seyoc tali cati amojuanti huan amohuejcapan tatahua amo anquiixmatque. Huan nopona amechchihualtise anquinhueyichihuase teteyome cati tachijchihualme ica cuahuit huan tet. \v 37 Huan annesise fiero hasta anquinmajmatise nochi masehualme nopona cati amechitase. Huan amechhuetzquilise huan anelise quej se ahuilcamanali para inijuanti ipan nopa tali campa TOTECO amechhuicas. \s1 Sinta tajtacolchihuase, amo oncas itajca inimil \p \v 38 “Anquitocase miyac xinachti pero anquipixcase pilquentzi, pampa quitamicuase chapolime. \v 39 Anquitocase xocomeca milme huan anquinmocuitahuise. Pero amo anquitequise inintajca, yon amo anquiise iayo pampa ocuilime quitamicuase. \v 40 Anquipiyase olivo cuame campa hueli ipan amotal, pero amo huelis anmopolose aceite, pampa itajca iseli tepehuis. \v 41 Anquinpiyase amotelpocahua huan amoichpocahua, pero amo mocahuase amohuaya pampa quinhuicase ilpitoque ipan sequinoc talme para tetequipanose san tapic. \v 42 Chapolime quitamicuase nochi amocuahua huan nochi amotatoc. \v 43 Nopa sequinoc tali ehuani cati itztose ipan amotal mochihuase más miyaqui huan más tejtetique. Huan amojuanti anquipolojtiyase más huan más amochicahualis. \v 44 Inijuanti amechtatanejtise huan amojuanti amo teno anquipiyase para anquintanejtise. Inijuanti tayacanase, huan amojuanti anyase hasta taica. \p \v 45 “Nochi ni tatelchihualisti elis para amojuanti sinta amo anquinequij anquicaquise amoTECO Dios. Ni tatelchihualisti amechtoquilijtiyas hasta amechajsis huan amechtzontamiltis sinta amo anquinequij anquichihuase itanahuatilhua huan ileyes cati yaya tanahuatijtoc. \v 46 Nochi ni fiero tamanti amechajsis sinta amo antechtacaquilíaj. Huan elis quej se tanextili para nochipa cati amechnextilis amojuanti huan amoixhuihua nopa hueyi tajtacoli cati anquichijtoque iixpa TOTECO. \v 47 Huan pampa amo anquihueyichijque amoTECO Dios ica paquilisti huan ica cuali amoyolo iixpa quema amechmacayaya miyac tamanti, \v 48 huajca yaya amechcahuilis anquintequipanose amocualancaitacahua cati TOTECO amechtitanilis para amechtaniquij. Huan antetequipanose ica mayanti, huan amiquisti, yon amo anquipiyase amoyoyo. Nochi tamanti anquipolose. AmoTECO amechchihuas antetequipanose chicahuac hasta amechtzontamiltis. Antequitise quej se tapiyali ica se teposti ilpitoc iquechta cati tahuel quicocohua. \v 49 TOTECO quinhualicas campa amojuanti sequinoc tali ehuani cati más huejca itztoque ipan taltipacti. Huan amechajsiquij quej se cuatojti patantihuala nelchicahuac huan quicuitehuas se piyo. Elise se xinach masehualme cati yon inincamanal, amo anquimachilise. \v 50 Elise masehualme cati ixcualantose, huan amo quintepanitase huehuentzitzi, yon amo quinicnelise pilconetzitzi. \v 51 Huan inisoldados quincuase nochi ininconehua amotapiyalhua huan quicuase itajca amomilhua hasta quitamiltise. Amo amechcahuilise trigo, yon xocomeca at, yon aceite, yon ininconehua amohuacaxhua, yon ininconehua amoborregojhua, huan anmiquise ica mayanti. \p \v 52 “Quiyahualose nochi amoaltepehua huan quintehuise hasta quihuehuelotzase nochi calme cati más huejhuejcapa huan nopa tepame cati cuali tachijchihuali cati ipan anmotemachijtoyaj para amechmanahuise. Quinyahualose huan quintanise nochi altepeme ipan nochi nopa tali cati amechmacas amoTECO Dios. \v 53 Tahuel anmayanase huan anquincuase amooquichpilhua huan amosihuapilhua cati TOTECO Dios amechmacatoc ten amotacayo. Quena, ininacayo anquicuase quema amechtehuise amocualancaitacahua. \v 54 Hasta nopa tacame cati más quipiyaj teicnelili huan más tetasojtaj campa amojuanti, teipa fiero quitachilise iniicni, huan inisihua cati quiicneliyayaj, huan iconehua cati noja itztoque. \v 55 Huan amo quinmacase quentzi nopa nacat ten seyoc icone cati quicuaj pampa amo teno más oncas. Tahuel antaijyohuise quema amocualancaitacahua quiyahualose nochi amoaltepehua. \v 56 Huan nopa sihuat cati ama achi más momahuilía huan amo quinequi moquetzas talchi iicxipa, teipa quicualancaitas ihuehue huan iconehua cati tahuel quinicneliyaya. San fiero quintachilis. \v 57 Quincualancaitas hasta ixtacatzi quicuas ixic icone cati quisqui iijtico quema tacatqui para amo quinmacas sequinoc iconehua, pampa amo oncas tacualisti ipan nopa tonali quema amocualancaitacahua hualase huan quintehuise amoaltepehua. \p \v 58 “Nochi ya ni hualas amopani sinta amo anquinequise anmomocuitahuise huan anquichihuase senquisa nochi ni tanahuatilme cati ijcuilijtoc ipan ni amatapohuali. Huan sinta amo anquiimacasise amoTECO Dios cati temajmati huan cati quinamiqui para nochi amojuanti xijtepanitaca, \v 59 yaya amechtitanilis amojuanti huan amoixhuihua nochi ni huejhueyi cocolisti cati temajmati huan amo quipiya pajti huan tahuel antaijyohuise. \v 60 Amechmacas nochi nopa fiero cocolisti cati quinajsic nopa masehualme ten tali Egipto huan tahuel amechmajmatiyaya. Huan nopa cocolisti amo quema amechcahuas. San anquisehuiquilise anquiijyohuise mojmosta. \v 61 Nojquiya TOTECO amechmacas tatzacuiltili huan amechtitanilis nochi sequinoc cocolisti cati más fiero cati amo mopantía ijcuilijtoc ipan ni amatajcuiloli ten tanahuatilme. Huan antaijyohuise hasta yaya amechtzontamiltis. \v 62 Huan san se ome anisraelitame anmocahuase anitztoque, masque aneltoyaj anmiyaqui quej inimiyaca sitalime ipan ilhuicac, pampa amo anquitacaquilijque itoscac amoTECO Dios. \p \v 63 “Huan quej TOTECO paquiyaya para amechchihuilía cati cuali huan amechmiyaquilía, teipa paquis pampa yaya amechtamitasosolhuilijtos, huan ya amechtzontamiltijtos. Huan sinta amo anquineltocase amechpolihuiltis ipan nopa talme campa anyase para anmoaxcatitij. \v 64 TOTECO amechsemanas huan amechxejxelos inintzala nochi masehualme ten se iyecapa tali hasta seyoc. Huan nopona anquinhueyichihuase teteyome, huan taixcopincayome cati tachijchihualme ica cuahuit huan tet cati amojuanti huan amohuejcapan tatahua amo quinixmatque. \v 65 Huan quema anitztose ipan nopa sequinoc talme, amo anyolpactose, yon amo anquipantise se piltaltzi campa huelis anmosiyajquetzase, pampa TOTECO amechchihuas ximajmahuica. Yaya quichihuas ma temi amoixteyol ica cuesoli, huan temis amoyolo ica miyac tequipacholi. \v 66 Mojmosta amonemilis eltos mahuilili. Tayohua huan tonaya anmajmahuise huan amo quema anquipiyase temachti amonemilis. \v 67 Nelía tahuel anmajmahuise hasta se ijnaloc anquiijtose: ‘¡Nijnequisquía ma ya tayohuiya!’ Huan se tayohua anquiijtose: ‘¡Nijnequisquía ma ya tanesi!’ Quej nopa anquiijtose por nochi nopa fiero tamanti cati anquiitase cati amechchihuas ximomajmatica. \v 68 Masque TOTECO amechilhuijtoc para amo quema anmocuepase ipan tali Egipto ipan nopa ojti cati ipan anquisque, yaya amechhuicas sempa ipan tali Egipto ipan cuaacalme. Huan nopona antacame huan ansihuame anmonamacase para antetequipanose san tapic ica amocualancaitacahua, pero amo aqui quinequis amechcohuas.” \c 29 \s1 Nopa camanal sencahuali ihuaya TOTECO \p \v 1 Ya ni nopa camanal sencahuali cati TOTECO quinahuati Moisés ma quichihua ica nopa israelitame ipan tali Moab, iyoca ten nopa seyoc camanal sencahuali cati yaya quichijqui inihuaya ipan tepet Horeb\f + \fr 29:1 \fr*\ft 29:1 O Sinaí.\ft*\f*. \v 2 Huan Moisés quinsentili nochi israelitame huan quinilhui: \p “Anquiitztoque nochi cati TOTECO quichihuili Faraón, huan nochi itapalehuijcahua huan nochi imasehualhua ipan tali Egipto. \v 3 Anquiitztoque nochi nopa hueyi tanextili huan tiochicahualnescayot cati TOTECO quichijqui para tenextilis ihueyi chicahualis. \v 4 Pero hasta ama TOTECO amo amechmacatoc se amoyolo para xijmachilica taya quiijtosnequi nochi nopa tamanti cati anquiitztoque ica amoixteyol huan anquicactoque ica amonacas. \v 5 Para 40 xihuit nimechyacanqui ipan nopa huactoc tali, huan ipan nochi nopa tonali amo tantoc amoyoyo, yon amotecac. \v 6 Amo anquicuajque pantzi, yon amo anquiique xocomecat iayo, yon amo anquiique seyoc tailisti cati más cococ, pero yaya amechmacac tacualisti para xijmatica para TOTECO Dios, yaya cati nelía amoTECO. \p \v 7 “Quema tiajsicoj ipan ni tali, hualajqui techtehuico Sehón, nopa tanahuatijquet ten Hesbón, huan Og nopa tanahuatijquet ten Basán, pero tiquintanque. \v 8 Huan timoaxcatijque inintal huan tiquinmajmacaque nopa huejhueyi familias Rubén, Gad huan tajco nopa hueyi familia Manasés. \v 9 Huajca ama monequi xijchihuaca nochi cati quiijtohuaj ni tanahuatilme ten ni camanal sencahuali huan quej nopa nochi cati anquichihuase quisas cuali. \p \v 10 “Ama nochi anisraelitame anmoquetzaj nica iixpa amoTECO Dios ica nochi amotayacancahua ipan sesen hueyi familia, huan ica huehue tacame cati quipiyaj tequiticayot campa amojuanti, huan ica nochi amotayacanca soldados. \v 11 Huan itztoque nica nochi amoconehua, amosihuajhua huan nopa sequinoc tali ehuani cati itztoque amohuaya huan cuajcuahuij huan asacaj. \v 12 Nochi anitztoque nica iixpa TOTECO Dios para ancalaquise ipan ni camanal sencahuali cati amoTECO Dios ama quichihua amohuaya. Huan amojuanti nojquiya anmotestigojquetzase para anquineltocase nochi cati eltoc ipan ni camanali. \v 13 Ama yaya quinequi sempa amechhueyitalis quej animasehualhua. Quinequi sempa quiijtos ama para yaya amoTeco Dios quej quintencahuili amohuejcapan tatahua Abraham, Isaac huan Jacob para quichihuasquía. \v 14 Pero TOTECO amo san quichihua ni camanali huan tatestigojquetzqui ica amojuanti \v 15 cati anmoquetztoque nica. Nojquiya quichihua ica nochi sequinoc cati ama ayemo tacatij para itztose nica iixpa. \p \v 16 “Anquielnamiquij cuali quenicatza tiisraelitame tiitztoyaj nepa ipan tali Egipto huan quenicatza tipanoque ipan sequinoc talme huan altepeme cati tiquinpantijque ipan ojti huan tiajsicoj nica. \v 17 Nojquiya anquinitztoque nopa fiero teteyome huan taixcopincayome cati tachijchihualme ica cuahuit, tet, plata huan oro cati nopa masehualme quinhueyichihuayayaj. \v 18 Amo xijcahuaca ma itzto campa amojuanti se tacat, se sihuat, se familia, o se hueyi familia cati quinequis quihuejcamajcahuas TOTECO Dios huan pehuas quinhueyichihuas ininteteyohua sequinoc talme. Pampa cati quinhueyichihuaj teteyome temahuaj huan itztoque quej se cuahuit cati temaca itajca cati tecocohua huan temictía. \p \v 19 “Amo aqui cati quitacaquilía ni camanali ten ni tatelchihualisti ma moilhui para amo quema quiajsis ya. Ma amo moilhui para yaya se masehuali cati nelcuali huan yeca amo quiajsis tatzacuiltili masque quichihuas san cati ya quinequi huan quinhueyichihuas teteyome. Sinta quej nopa moilhuis, yaya motaminenpolos huan amechnenpolos nojquiya. \v 20 TOTECO ayecmo quitapojpolhuis cati quej nopa moilhuis. Tahuel cualanis ica ya pampa TOTECO quintasomati itanahuatilhua. Huan nochi ni tatelchihualisti cati ijcuilitoc ipan ni amatapohuali quiajsis cati quej nopa moilhuía. Huan TOTECO quiixpolos ya huan nochi iixhuihua ten ni taltipacti. \v 21 Huan TOTECO quiiyocatalis nopa tacat ten nochi huejhueyi familias ten israelitame. Huan Toteco quichihuas ma quiajsi nochi nopa tatelchihualisti cati nopa camanal sencahuali quiijtohua para quiajsis huan cati eltoc ijcuilijtoc ipan nopa Tapohuali ten nopa Tanahuatilme. \s1 Taijyohuise ininconehua sinta tajtacolchihuase \p \v 22 “Teipa amoconehua cati tacatise, huan amoixhuihua cati hualase teipa, huan nochi sequinoc tali ehuani cati ajsiquij ten huejhuejca, quiitase nochi nopa tatzacuiltili huan cocolisti cati TOTECO quititanis ipan ni tali, \v 23 huan quiijtose: ‘Nochi ni tali san quipiya azufre, istat huan tasoli cati tata. Amo teno huelis quitocase huan amo teno huelis quiyoliltis, pampa yon se xihuit, amo huelis moscaltis ipan ni tali. Eltoc quej huejcajquiya quema TOTECO quinsosolo altepeme Sodoma, Gomorra, Adma huan Zeboim cati quitamisosolo ica ihueyi cualancayo.’ \p \v 24 “Huan teipa nochi taltipac ehuani tatzintocase: ‘¿Para ten ya ni quichijqui DIOS ica ni tali? ¿Para ten nimantzi cualanqui?’ \p \v 25 “Huan tananquilise quej ni: ‘Ya ni eltoc pampa nopa israelitame quihuejcamajcajque nopa camanali cati ininTECO cati elqui ininDios inihuejcapan tatahua quichijqui ica inijuanti quema quinquixti ipan tali Egipto. \v 26 Inijuanti yajque motatajtitoj huan motancuaquetzatoj iniixpa teteyome cati amo nelía dios huan cati amo quinixmatiyayaj, yon amo quipiyayayaj caquihuili para quinhueyichihuase. \v 27 Huan yeca ininDIOS nelía cualanqui ica ni tali huan quichijqui ma huetzi ininpani nochi tatelchihualisti cati ijcuilijtoc ipan ni amatapohuali. \v 28 Huan DIOS quinquixti ten ni tali ica ihueyi cualancayo huan quinmajcajqui ipan sequinoc talme quej eltoc hasta ama.’ Quej nopa quiijtose sequinoc masehualme ten anisraelitame. \p \v 29 “Onca sequij tamanti ixtacatzi cati amo tijmatij pampa TOTECO amo technextilijtoc. Nopa tamanti iaxca TOTECO toDIOS. Pero nopa tamanti cati yaya technextilijtoc eltoc para tojuanti huan toconehua para nochipa ma tijchijtinemica nochi ni camanali cati quiijtohua ni tanahuatilme. \c 30 \s1 Quenicatza sempa quiselise tatiochihualisti \p \v 1 “Teipa amopani hualas nochi ni tatiochihualisti huan ni tatelchihualisti cati nimechpohuilijtoc ipan ni tonali huan cati nimechtalilijtoc para xijtapejpenica. Huan anmotepotztocase ten ni tonali ipan nopa talme campa amoTECO Dios amechtitantoc. \v 2 Huan sinta quema anmotepotztocase, amojuanti huan amoixhuihua anmocuepase ica amoTECO Dios huan anquineltocase cati quiijtohua quej nimechnahuatía ama ica nochi amoyolo huan ica nochi amoalma, \v 3 huajca amoTECO Dios quipatas amonemilis huan sempa amechtasojtas. Huan yaya amechsejcotilis sempa ten nochi talme campa amechsemantos. \v 4 Huan masque amechsemantoc campa más huejca ipan iyacapa ni taltipacti, hasta nepa yas amechtemoti, huan ten nepa yaya amechhualicas. \v 5 Huan teipa TOTECO Dios amechhualicas sempa ipan ni tali cati amohuejcapan tatahua moaxcatijque huan sempa anmoaxcatise amojuanti. Huan TOTECO quichihuas para quisas cuali amotequi huan amechmiyaquilis más huan amo quej amohuejcapan tatahua. \v 6 Huan yaya quitalis nopa tanextili ten nopa camanal sencahuali ipan amoyolo huan ipan iniyolo amoixhuihua. Amechyolpajpacas para xiquicnelica ica nochi amoyolo huan ica nochi amoalma, huan quej nopa nelnelía anquipiyase nemilisti. \p \v 7 “Huan amoTECO Dios quichihuas ma huetzi nochi ni tatelchihualisti ipan amocualancaitacahua, huan ipan cati amo quinequij amechitase. \v 8 Huan amojuanti sempa anquineltocase cati quiijtohua amoTECO Dios huan anquichihuase nochi itanahuatilhua cati na nimechnahuatía ama. \v 9 Huajca quena, TOTECO quichihuas ma quisa nelía cuali nochi tamanti cati anquichihuase ica amomax. Huan nochi quisas cuali para amoconehua, huan ininconehua amotapiyalhua, huan momiyaquilis nopa pixquisti ten amotatoc. Quena, amoTECO Dios sempa paquis amohuaya huan sempa amechchihuilis cati cuali, quej achtohuiya paquiyaya huan quinchihuiliyaya cati cuali amohuejcapan tatahua. \v 10 Quej nopa elis sinta anquineltocase amoTECO Dios, huan anquichihuase nochi itanahuatilhua cati ijcuilijtoc ipan ni amatapohuali ten tanahuatilme, huan anmocuepase ica ya ica nochi amoyolo huan ica nochi amoalma. \p \v 11 “Ni tanahuatili cati ama nimechmaca amo tahuel ohui para anquichihuase, yon amo ohui para anquimachilise. \v 12 Ni tanahuatilme amo eltoc nepa ilhuicac para anquiijtose: ‘¿Ajquiya huelis tejcos nepa ilhuicac por tojuanti para techhualiquilis, huan techchihuas ma tijtacaquilica itanahuatilhua TOTECO huan quej nopa tijchihuase?’ \v 13 Nojquiya ni tanahuatilme amo eltoc ipan ne seyoc nali ten ni hueyi at para anquiijtose: ‘¿Ajquiya huelis quiixcotonas ne hueyi at por tojuanti para techhualiquilis itanahuatilhua TOTECO huan techchihuas ma tijtacaquilica huan tijchihuase?’ ¡Amo! \v 14 Ni camanali cati huala ten TOTECO eltoc tahuel amonechca. Eltoc ipan amocamac para antacamanalhuise huan eltoc ipan amotalnamiquilis para huelis anmonejnehuilise cati quiijtohua huan xijchihuaca. \p \v 15 “Xiquitaca, ama nijtalijtoc amoixpa ipan se lado nemilisti huan cati cuali, huan ipan seyoc lado, miquilisti huan cati amo cuali, huan monequi xijtapejpenica. \v 16 Ama nimechnahuatía xiquicnelica amoTECO Dios huan xijtoquilica iojhui, huan xijchihuaca nochi itanahuatilhua huan ileyes. Sinta quej nopa anquichihuase, huajca anitztose cuali huan anquinpiyase miyaqui amoconehua, huan TOTECO Dios amechtiochihuas ipan nopa tali campa ancalaquise ama para anmoaxcatise. \v 17 Pero sinta ipan amoyolo anmohuejcatalise ten TOTECO huan amo anquineltoquilise nochi ni tanahuatilme, huan sinta teteyome amechcajcayahuase huan pehuas anquinhueyitalise huan anquintequipanose, \v 18 huajca, nimechilhuía ipan san se talojtzi anmiquise. Amo anhuejcahuase anitztose ipan nopa tali cati ama anquiixcotonase hueyat Jordán para anmoaxcatitij. \p \v 19 “Huajca ama ipan ni tonali nijnotza ilhuicacti huan taltipacti quej testigo para ama nijtalijtoc amoixpa nemilisti huan miquilisti, huan tatiochihualisti huan tatelchihualisti para xijtapejpenica. Huajca xijtapejpenica nemilisti para amojuanti huan amoixhuihua nelnelía anitztose. \v 20 Xijtapejpenica xiquicnelica amoTECO Dios huan xijneltoquilica. Ximotemacaca ica ya pampa yaya amonemilis, huan yaya amechchihuas anitztose miyac xihuit ipan nopa tali cati TOTECO quintencahuili amohuejcapan tatahua, Abraham, Isaac huan Jacob para amechmacasquía.” \c 31 \s1 Josué cati quiselis itequi Moisés \r (Nm 27:12-23) \p \v 1 Huan na niMoisés sempa niquincamanalhui nochi israelitame, huan niquinilhui: \p \v 2 “Na nijpiya 120 xihuit huan ayecmo nihueli nimechyacanas ipan tatehuilisti. Nojquiya TOTECO techilhuijtoc para amo huelis nijpanos ni hueyat Jordán. \v 3 Pero amoTECO Dios amohuaya yas huan yaya amechyacanas para anquiixcotonase ni hueyat. Yaya quintzontamiltis nochi nopa masehualme amoixpa, huan anmoaxcatise inintal. Huan Josué elis amotayacanca quej quiijtojtoc TOTECO. \v 4 Huan TOTECO quinchihuilis nochi nopa masehualme cati itztoque nopona quej quichijqui ica Sehón huan Og, nopa tanahuatiani ten nopa amorreos cati quintzontamilti huan moaxcati nochi inintal. \v 5 Huan quema TOTECO quichihuas para nopa altepeme ma huetzica amomaco, xiquinchihuilica nochi cati nimechnahuatijtoc xijchihuaca. \v 6 Ximoyoltetilica huan ximoyolchicahuaca. Amo ximajmahuica, yon amo xihuihuipicaca iniixpa, pampa amoTECO Dios yaya yahui amohuaya huan amo amechcahuas, yon amo amechtahuelcahuas.” \p \v 7 Teipa nijnotzqui Josué huan iniixpa nochi israelitame niquilhui: “Ximoyoltetili huan ximoyolchicahua, pampa ta tiquinhuicas ni masehualme ipan nopa tali cati TOTECO quintencahuili inihuejcapan tatahua para quinmacas. Huan elis ta cati tiquinmajmacas nopa tali. \v 8 TOTECO mitzyacantiyas ta huan itztos mohuaya. Amo mitzcahuas, yon mitztahuelcahuas, huajca amo ximomajmati, yon amo ximocueso.” \s1 Tapojpolhuili para nochi tahuiquilisti \p \v 9 Huajca Moisés quiijcuilo nochi ni tanahuatilme huan quinmactili nopa levita totajtzitzi cati quihuicayayaj nopa caxa ica nopa camanal sencahuali huan niquinmactili nochi nopa huehue tacame cati quipiyayayaj tequiticayot ica israelitame. \v 10-11 Huan quinmacac ni tanahuatili, quinilhui: “Sesen chicome xihuit, monequi xijpohuaca ni tanahuatilme quema ajsis nopa xihuit quema nochi israelitame quintapojpolhuise iniisraelita icnihua cati quintahuiquilíaj. Xijpohuaca ipan nopa samano quema anquielnamiquise nopa ilhuit quema mochihuaj Pilxajcaltzitzi, huan nochi anmosentilise iixpa TOTECO Dios ipan nopa lugar cati yaya quitapejpenijtos. \p \v 12 “Xiquinsentilica nochi tacame, sihuame, coneme huan sequinoc tali ehuani cati itztoque amohuaya ipan amoaltepehua para ma quicaquica quema anquipohuase ni ley huan quimatise huan quitepanitase amoTECO Dios, huan ica miyac tamocuitahuili ma quichihuaca nochi cati quiijtohua nopa camanali ipan ni tanahuatilme. \v 13 Huan amoconehua cati ayemo teno quimatij ten ni tanahuatilme, huelis quicaquise huan quiyecose quitepanitase amoTECO Dios nochi tonali cati anitztose ipan nopa tali cati anquipanose ni hueyat Jordán huan anmoaxcatise.” \s1 Itayacapan tanahuatil TOTECO para Moisés \p \v 14 Huan teipa TOTECO quiilhui Moisés: \p “Xiquita, ya monechcahuía nopa tonali para timiquis. Huajca xijnotza Josué, huan ximonextica anome ipan nopa yoyon tiopamit campa timopantíaj para niquiyocatalis para nopa tequit cati quichihuas.” \p Huajca Moisés huan Josué yajque ipan nopa yoyon tiopamit campa mopantíaj ihuaya TOTECO, \v 15 huan nopona monexti TOTECO ipan se mixti cati motali campa calteno ten nopa yoyon tiopamit. \v 16 Huan TOTECO quiilhui Moisés: \p “Ya nechca para timiquis huan timosentilis ica motatahua. Huan ni israelitame nechcajtehuase huan quiixpanose nopa camanal sencahuali cati quichijque nohuaya. Quichihuase quej ahuilnenca sihuame cati momecatijquej ica sequinoc, pampa quinhueyichihuase teteyome cati amo quinixmatij cati onca ipan nopa tali. \v 17 Huajca teipa tahuel nicualanis ica inijuanti. Huan ipan nopa tonali niquincahuas huan nimoicancuepas. Amo niquincaquis huan masehualme quintzontamiltise. Quena, tahuel miyac taijyohuilisti huan taohuijcayot quinajsis hasta ica ohui quiijtose: ‘¿Huelis nochi taijyohuilisti techajsi pampa Toteco Dios ayecmo itztoc tohuaya?’ \v 18 Huan nelnelía nimoicancuepas ica inijuanti ipan nopa tonali por nochi cati amo cuali quichijtose huan pampa quinhueyichijtose teteyome. Huan yeca amo nimocuatotonis por inijuanti.” \p \v 19 Huan ama TOTECO quiijtohua: “Xiquijcuiloca ni huicat huan xiquinmachtica nopa israelitame para ma huicaca huan elis quej se testigo ica inijuanti cati quinnextilis para amo cuali ma nechcajtehuaca. \v 20 Pampa na niquincalaquis ipan nopa tali cati niquintencahuili inihuejcapan tatahua. Elis se tali campa nochi onca hasta mocahua. Huan tacuajtose huan ixhuitose huan moricojchijtose, pero teipa yase ica teteyome. Quena, nechcahuase huan quinhueyichihuase teteyome huan quintequipanose. Ayecmo technequise huan quiixpanose nopa camanal sencahuali cati nijchijqui inihuaya. \v 21 Pero teipa quema quinajsis miyac tamanti taijyohuilisti, huajca ni huicat elis quej se testigo cati quintelhuía huan quinpohuilis cati fiero quichijtoque. Huan iniixhuihua quielnamiquise ni huicat huan huicase. Ama quema ayemo niquincahuilía ma calaquica ipan nopa tali cati niquintencahuili, ya cuali nijmati canque ajsiti inintalnamiquilis.” \p \v 22 Huajca ipan nopa tonali Moisés quiijcuilo ni huicat huan quichijqui para nochi israelitame ma quitzontecontalica. \v 23 Huan TOTECO quitequimacac Josué, icone Nun, huan quiilhui: \p “Ximoyoltetili huan ximoyolchicahua pampa elis ta cati tiquinhuicas ni israelitame hasta nopa tali cati nimechtencahuilijtoc huan na niitztos mohuaya.” \p \v 24 Quema Moisés tanqui quiijcuilohua nochi nopa camanali ten nopa tanahuatilme ipan se amatapohuali, \v 25 quincamanalhui nopa levita totajtzitzi cati quipiyayayaj nopa tequit para quihuicase nopa caxa ica nopa camanal sencahuali ten TOTECO, huan quinilhui: \p \v 26 “Xijhuicaca ni amatapohuali ica itanahuatilhua TOTECO, huan xijtalica inacasta nopa caxa cati quihuica nopa camanal sencahuali cati quichijqui TOTECO Dios para nopona ma elto quej se testigo cati quiita ten anquichihuaj. \p \v 27 “Na nijmati tahuel anmotepanitaj huan antzontochontique. Ipan nochi ni tonali quema ninejnentoc amohuaya, anmotzontochonchijtoque ica TOTECO, huan nijmati para noja más anmotzontochonchihuase ica ya quema ya nimictos. \v 28 Huajca ma monechcahuica campa na nochi huehue tacame huan nopa tayacanquet ten sesen hueyi familia para niquinilhuis ni tamanti huan niquintestigojquetzas ilhuicacti huan taltipacti ica inijuanti. \v 29 Nijmati quema nimiquis anmotzontochonchihuase huan anquicahuase nopa ojti cati nimechnahuatijtoc xijtoquilica. Huan teipa ipan nopa tayacapan tonali huetzis amopani cati tahuel fiero, pampa anquichihuase cati amo cuali iixpa TOTECO huan anquicualanise TOTECO por nopa teteyome cati anmochihuilise.” Quej nopa Moisés quinilhui nopa levitame. \s1 Nopa huicat cati quichijqui Moisés \p \v 30 Huajca Moisés quipojqui ni huicat ten ipejya hasta itamiya iniixpa nochi israelitame cati mosentilijtoyaj nopona, quinilhui: \c 32 \q1 \v 1 “Nochi ipan ilhuicacti huan taltipacti ma quitacaquilica cati na niquijtos. \q1 \v 2 Xijselica notamachtil quej anquiselíaj at quema taquiyahui. \q1 Quej ajhuechti nochi quitzacua huan pitzajat quixolonía xihuime huan sacat, \q1 san nocamanal xijmatica. \q1 \v 3 Na nitayolmelahua itoca TOTECO. \q1 Niteilhuía quenicatza nelpano hueyi ihueyitilis Toteco Dios. \q1 \v 4 Yaya cati techmanahuía. \q1 Nochi itequi eltoc cuali. \q1 Xitahuac nochi cati quichihua. \q1 Yaya nopa Toteco Dios cati temachti. \q1 Amo quema quichihua cati amo ijqui. \q1 Yaya quichihua cati melahuac huan xitahuac. \q1 \v 5 Pero nopa israelitame amo quichijtoque cati cuali. \q1 Amo quinamiqui elise iconehua pampa motzontochonchijtoque ica ya. \q1 \v 6 ¿Quej nopa anquitaxtahuíaj TOTECO, anisraelitame? \q1 Antzontochontique huan anhuihuitique. \q1 ¿Amo yaya amotata cati amechtacatilti? \q1 Yaya amechchijtoc huan amechmacatoc nemilisti. \q1 \v 7 Xiquelnamiquica nopa tonali cati huejcajquiya huan quenicatza panotihualajque amohuejcapan tatahua. \q1 Xiquintatzintoquili amotatahua huan nopa huehue tacame ma amechpohuilica. \q1 \v 8 Oncac se tonali huejcajquiya quema Toteco Cati Más Hueyi quinmajmacac nochi xinach masehualme sesen tali campa itztosquíaj. \q1 Yaya quiquetzqui miyac nepamit campa hueli para tatajco ma onca talme ica inimasehualhua quej inimiyaca israelitame. \q1 \v 9 Pampa tiisraelitame tiimasehualhua TOTECO. \q1 Tiiaxcahua cati yaya teipa quiselis quej se quiselía se tenijqui cati se tetaj quimacatehua icone. \q1 \v 10 TOTECO techpanti tiisraelitame huan tohuejcapan tatahua ipan nopa huactoc tali, \q1 campa nopa ajacat quitzohuitectoc chicahuac huan campa amo teno onca. \q1 Techmanahui, huan techmachti huan techmocuitahui cuali quej elisquía tiiixteyol sital. \q1 \v 11 Techchihuili quej se cuatojti moeltapalpapatatza ipan itepasol huan quinnotza ipilconehua para ma patanica. \q1 Huan quema quinita iconehua siyahuij patantinemij, quipatahua ieltapal para ieltapaltipa ma huetzica huan quinhuicas campa tepeixco hasta campa itepasol. \q1 Quej nopa techmocuitahuijtoc TOTECO. \q1 \v 12 Yaya TOTECO iseli techyacantoc huan amo aqui más. \q1 Amo quipixqui yon se dios cati quipalehui. \q1 \v 13 TOTECO quichijqui ma titatanica. \q1 Techtamacac tiisraelitame ica nopa cuatajcayot cati más cuali onca ipan mili. \q1 Ipan tepeixco quiquixti necti huan techmacac ma tijcuaca huan ipan sequinoc teme cati tetic techquixtili aceite. \q1 \v 14 Techtamacac ica mantequilla huan lechi ten inintapiyalhua. \q1 Tijcuajque ininacayo nopa pilborregojtzitzi cati más yejyectzitzi. \q1 TOTECO techtamacac ica oquich borregojme huan oquich chivojme cati achi cuali cati oncayayaj ipan tali Basán. \q1 Techmacac nopa trigo cati más cuali, \q1 huan tiquique cati más cuajcualtzi xocomecat iayo. \q1 \v 15 Pero tiisraelitame pejqui tineltacuaj, \q1 huan pejqui más timochihuaj tihuejhueyij hasta tahuel tielque titomahuaque. \q1 Huan tijtahuelcajque Toteco Dios cati techchijchijqui. \q1 Tijhuejcamajcajque nopa hueyi tet cati techmanahuijtoya, \q1 huan amo tijnejque yaya cati totemaquixtijca. \q1 \v 16 Huan tiisraelitame tijpejpehualtijque huan tijcualanijque TOTECO Dios, \q1 pampa tiquinhueyichijque teteyome cati fierojtique. \q1 \v 17 Tiisraelitame tiquinmactilijque tacajcahualisti ajacame ten Amocualtacat, \q1 quema titatencahuayayaj iniixpa nopa teteyome cati amo ya Toteco Dios, \q1 huan amo quema tiquinixmajtoyaj. \q1 Inijuanti eliyayaj teteyome cati yancuique, \q1 cati sanoc onajsicoj huan cati totatahua amo quintepanitayayaj. \q1 \v 18 Israelitame, anquielcajtoque amoTata huan amoTamanahuijca. Anquielcajque Toteco Dios cati techmacatoc nemilisti. \q1 \v 19 Huan TOTECO quiitac cati tijchihuayayaj huan tahuel cualanqui ica tojuanti. \q1 Tojuanti cati tiioquichpilhua huan tiisihuapilhua tijchihuilijque ma techcualancaita. \q1 \v 20 Huan teipa TOTECO quiijto: ‘Na nojquiya nimoicancuepas ica inijuanti, \q1 huan niquitas hasta canque tamis inisisinijcayo. \q1 Nelnelía inijuanti amo cuajcualme. \q1 Itztoque quej coneme cati amo aqui huelis ininpa motemachis. \q1 \v 21 Techchijque ma niquintasomati pampa quinhueyichijque teteyome huan taixcopincayome cati amo ya Toteco Dios. \q1 Techpejpehualtijque ica ininteteyohua. Huajca na nojquiya niquinchihuas ma techtasomatica pampa niquinpalehuis masehualme cati amo ya nomasehualhua. \q1 Huan niquinpejpehualtis nopa israelitame ica masehualme cati quinitaj para amo ininpati. \q1 \v 22 Nocualancayo tejcos quej se tit, \q1 huan lemenis hasta ajsis campa más huejcata ipan micta. Quitamitatis nochi taltipacti huan itajca. \q1 Hasta campa pehua tepeme quitatis nopa tit. \q1 \v 23 Nielis quej se cati quinmajcahuilis cuataminti, \q1 pampa nijtitanis ipan inijuanti nochi cati amo cuali. \q1 \v 24 Cocoxcatiyase ica mayanti huan miquise ica tatotonilot. \q1 Se fiero cocolisti quintzontamiltis. \q1 Niquintitanilis tecuanime cati mosisiníaj huan cohuame cati tahuel pajyojque cati mohuahuatatzaj talchi. \q1 \v 25 Ipan calles huetzise ininconehua mictoque ica macheta, \q1 huan ipan calijtic oncas majmati. \q1 Telpocame huan ichpocame miquise, huehuentzitzi huan coneme cati noja chichij nojquiya. \q1 \v 26 Na niquijto para niquinsemanas huan niquintamiixpolos ipan taltipacti hasta amo aqui quinelnamiquis. \q1 \v 27 Pero amo niquijyohuisquía quema techpaquitasquíaj nocualancaitacahua. \q1 Amo nijnequi ma mohueyimatica inijuanti cati techcualancaitaj huan quiijtose: \q1 Amo elqui ininDIOS cati quintamilti nopa israelitame. Tojuanti toseltitzitzi tijchijque ica tochicahualis.’ \q1 Quej nopa quiijtojtosquíaj amocualancaitacahua. \q1 \v 28 Pero anisraelitame anquipolojtoque talnamiquilisti, \q1 huan anhuihuitique. ¡Amo teno anquimachilíaj! \q1 \v 29 Sinta elisquía antamatini, huajca anquimachilisquíaj huan anquimatisquíaj canque antamitij. \q1 \v 30 Pampa ¿quenicatza elqui para setzi amocualancaitaca huelqui amechquixti mil anisraelitame? \q1 Huan ¿quenicatza elqui para ica ome amechquixtijque 10 mil? \q1 Ya ni elqui pampa niamoTECO, cati niamotamanahuijca, \q1 nimechtemactili inimaco amocualancaitacahua. \q1 \v 31 Inintamanahuijca amocualancaitacahua amo hueli quitanis totamanahuijca tojuanti. \q1 \v 32 Pero anisraelitame anitztoque quej xocomeca tzonti cati amo cuali. \q1 Anitztoque quej masehualme ten altepeme Sodoma huan Gomorra huejcajquiya. \q1 Huan nopa xocomeca at cati anquiyoliltíaj quipiya ipajyo huan tahuel chichic. \q1 \v 33 Amoxocomeca ayo eltoc quej inintencococa nopa cohuame cati temictíaj quej mahuaquijme. \q1 \v 34 ‘Nicajoctihuala miyac tamanti fiero para ica nimechtatzacuiltis. \q1 Quena, nicajoctoc tatzacuiltili quej elisquía miyac tomi. \q1 \v 35 Nochi nicajoctoc para nopa tonali quema nimomacuepas huan nimechmacas anisraelitame. \q1 Pampa amo huejcahuas para ajsis nopa talojtzi quema anhuetzise. \q1 Ya eltoc nechca nopa tonali quema nimechtzontamiltis. \q1 Ya amechnechcahuía amohora.’ \q1 \v 36 TOTECO quistehuas huan quintajtolsencahuas imasehualhua quema quiitas ayecmo quipiyaj fuerza. \q1 TOTECO quintasojtas itequipanojcahua huan quinchihuas ma moyolcuepaca ica ya quema quiitas nochi quincajtejtoque huan amo aqui quinpalehuía. \q1 \v 37 Huan TOTECO quinilhuis: \q1 ‘¿Canque itztoque amoteteyohua, \q1 nopa tamanahuiani cati ipan anmotemachiyayaj? \q1 \v 38 ¿Canque itztoque cati quicuayayaj ichiyajca amotacajcahualis, \q1 huan quiiyayaj nopa xocomecat iayo cati anquinmactiliyayaj? \q1 Ma motananaca para ma amechpalehuiquij. \q1 Ma hualaca huan ma amechmanahuiquij, pero amo hueli. \q1 \v 39 San na niiyojtzi niDIOS, \q1 huan iyoca ten na amo aqui seyoc. \q1 Na nitemaca nemilisti huan nitequixtilía. \q1 Na nitecocohua huan na nitepajtía. \q1 ¡Amo aqui huelis momanahuis ten na nomaco! \q1 \v 40 Nijtanana nomax para ilhuicac huan nitatestigojquetza. \q1 Niquijtohua: Nelía melahuac, \q1 \v 41 huan temachti nijtentis nomacheta cati cahuani huan nipehuas nitetajtolsencahuas, \q1 huan nimomacuepas ica nocualancaitacahua. \q1 ¡Niquinmacas cati quinamiqui cati amo quinequij techitase! \q1 \v 42 Nochi nocuataminhua nijchihuas xolontoc ica inieso. \q1 Huan ica nomacheta niquintzontamiltis nochi inijuanti. \q1 ¡Quena, ipan nomacheta oncas inieso cati niquinmijmictijtoc huan cati niquinitzquitoc! \q1 ¡Nojquiya quipiyas inieso inintayacancahua nocualancaitacahua cati quipiyaj inintzoncal huehueyac!’ \q1 \v 43 ¡Ximoyolpaquiltica, nochi anmasehualme ipan taltipacti inihuaya imasehualhua TOTECO Dios! \q1 Yaya momacuepas ica cati quinmictijque itequipanojcahua. \q1 Quena, quincuepilis icualancaitacahua. \q1 Quipajpacas ital huan imasehualhua.” \s1 Itayacapan tanahuatilhua cati quinmacac Moisés \p \v 44 Huan Moisés ihuaya Josué, icone Nun, monextijque iniixpa nochi israelitame, \v 45 huan Moisés quinpohuili ni huicat ten ipejya hasta itamiya. \p \v 46 Teipa quinilhui nopa israelitame: \p “Ximoyolilhuica cuali ipan nochi ni tamanti cati ama na nimechmachiltía, huan xiquinnahuatica amoconehua ma quichihuaca nochi cati quiijtohua ni tanahuatilme. \v 47 Pampa ya ni amo ya se tamanti cati amojuanti huelis san anquiahuilmatise. Ni tanahuatilme eltoque nemilisti para amojuanti. Huan sinta anquineltocase ni tanahuatilme, anhuejcahuase para anitztose ipan nopa cuali tali cati ama anquipanose ni hueyat Jordán huan anmoaxcatise.” \s1 Toteco quicahuili Moisés ma quiita nopa cuali tali \p \v 48 Ipan nopa tonali TOTECO quicamanalhui Moisés huan quiilhui: \p \v 49 “Xiya ipan nopa tepeme Abarim huan xitejco hasta nopa tepet Nebo cati eltoc ipan inintal moabitame iixmelac altepet Jericó ipan seyoc nali ne hueyat. Huan ten nopona xijtachili nopa tali Canaán cati niquinmacas ma moaxcatica ni israelitame. \v 50 Huan teipa timiquis ipan nopa tepet cati ipan titejcos, huan timosejcotilis inihuaya moteixmatcahua. Timiquis quej moicni Aarón cati mijqui ipan tepet Hor huan mosejcotili ica iteixmatcahua. \v 51 Anome, ta huan Aarón, amo anmotemachijque ipan na iniixpa nopa israelitame quema anitztoyaj campa nopa atajti Meriba nechca Cades ipan nopa huactoc tali Zin. Huan amo antechhueyichijque iniixpa. \v 52 Huajca san ica huejca huelis tijtachilis nopa tali cati niquinmactilis ni israelitame, pero amo huelis ticalaquis ipan nopa tali.” \c 33 \s1 Moisés quintiochijqui nochi israelitame \p \v 1 Quema polihuiyaya quentzi para miquis Moisés, itequipanojca Toteco Dios, yaya quintiochijqui nochi nopa israelitame ica ni camanali. \v 2 Quiijto: \q1 “Quema monexti TOTECO, itatanex hualajqui ten campa hueli. \q1 Hualajqui ten tepet Sinaí, ten Seir huan ten nopa tepeme ipan Parán. \q1 Hualajqui ten ilhuicac campa quiyahualojtoyaj majtacti mil iilhuicac ejcahua. \q1 Yaya techhualiquili nopa tanahuatilme cati elqui quej se tit cati toponi cati quihuicayaya ipan inejmat. \q1 \v 3 TOTECO nelía techicnelía tiimasehualhua, huan techpixtoc imaco nochi tiitatzejtzeloltica masehualhua. \q1 Tojuanti tijtoquilíaj. \q1 Tijtalíaj toicxihua campa pano iicxihua. \q1 Huan tijtacaquilíaj huan nimantzi tiyahuij campa yaya techtitani. \q1 \v 4 TOTECO techmacac itanahuatilhua ica na, \q1 ya nopa cati más ipati cati tiisraelitame tijpiyaj. \q1 \v 5 TOTECO mochijqui totanahuatijca tiisraelitame quema nochi tayacanani huan nochi ixhuime ten nochi huejhueyi israelita familias timosentilijque.” \p \v 6 Huan Moisés quiijto ten nopa hueyi familia ten iixhuihua Rubén: \q1 “¡Ma itzto nopa familia ten iixhuihua Rubén! \q1 Ma amo miquica, ma amo tamica, \q1 masque Rubén amo quinpiya miyaqui iteipan ixhuihua cati hualahuij ica ya ieso.” \p \v 7 Huan ten nopa hueyi familia Judá, Moisés quiijto: \q1 “TOTECO, xijtacaquili inintoscac iixhuihua Judá cati techyacanaj ipan tatehuilisti. \q1 Xijchihua ma mocuepaca ica cuali huan sempa mosejcotiliquij tohuaya. \q1 Xiquinmanahui ica mohueyi chicahualis. \q1 Xiquinpalehui ica inincualancaitacahua.” \p \v 8 Huan Moisés quiijto ten iixhuihua Leví: \q1 “TOTECO, nopa levitame cati mitztequipanohuaj ica temachili, \q1 ta tiquinmacatoc nopa Tumim huan Urim, modados cati tatzejtzeloltic, \q1 para huelis quimatise mopaquilis. \q1 Tijyejyeco inihuejcapan tata campa nopa at Meriba campa nochi israelitame quinajnanquiliyayaj. \q1 Tijchijqui para iixhuihua mitztequipanose xitahuac. \q1 \v 9 TOTECO, nopa levitame inijuanti cati más mitzneltoquilíaj mocamanal. \q1 Más itztoque temachti ica ta, \q1 hasta quinitaque inintatahua, ininanahua huan iniicnihua, \q1 quej amo quinixmatiyayaj para quitamichihuase mocamanal. \q1 \v 10 Inijuanti techmachtíaj tiisraelitame nochi motanahuatilhua. \q1 Quitalíaj copali ipan motaixpa moixpa, \q1 huan tapiyalme mitzmacaj ipan motaixpa quej tacajcahualisti tatatili. \q1 \v 11 Xiquintiochihua levitame, TOTECO, \q1 huan ica paquili xijseli nochi inintequi. \q1 Xiquinpanpojpostequi nochi inincualancaitacahua para ayecmo ma motananaca.” \p \v 12 Ten nopa familia Benjamín Moisés quiijto: \q1 “TOTECO tahuel quinicnelía iixhuihua Benjamín, \q1 huan inijuanti itztoque ica temachili ipan imax. \q1 Nochipa yaya quinmocuitahuía huan quinmanahuía.” \p \v 13 Ten iixhuihua José, Moisés quiijto: \q1 “Ma TOTECO quitiochihua inintal iixhuihua José. \q1 Ma quiselica nopa at cati más cuali ten ilhuicac. \q1 Ma meya nopona nopa at cati eltoc más tahuejcata ten ni taltipacti. \q1 \v 14 Inintal ma temaca cati más cuajcuali pixquisti cati icsitoc campa cuali tona huan cuali metztona. \q1 \v 15 Iixhuihua José para nochipa ma quiselica itajca cati más cuali temaca nopa tepeme huan tachiquilme cati huejca. \q1 \v 16 Ma quiselica nopa cuatacti cati más cuajcuali onca ipan taltipacti. \q1 Quena, miyac cati cuali ma quiselica hasta mocahuas. \q1 Huan ma quinita ica cuali TOTECO cati monexti nohuaya ipan nopa xihui tzonti cati tatayaya. \q1 Nochi ni tatiochihualisti ma huala ipan iixhuihua José, \q1 yaya cati quinnahuatiyaya iicnihua huejcajquiya. \q1 \v 17 Iixhuihua Efraín, icone José, elij nelía huejhueyi quej iachtohui cone se toro. \q1 Iixhuihua quipiyase chicahualisti quej icuacua se toro. \q1 Elise tetique quej se búfalo cati ayemo aqui quimaxojtilijtoc. \q1 Nopa miyaqui miles ten inisoldados iixhuihua Efraín, \q1 huan nopa miyaqui miles ten iixhuihua Manasés quincuacuajhuise nochi tamanti masehualme hasta campa más huejca talme ipan ni taltipacti, \q1 huan quintanise nochi ica san se huelta.” \p \v 18 Ten iixhuihua nopa huejhueyi familias ten Zabulón huan Isacar Moisés quiijto: \q1 “Xiyolpaquica aniixhuihua Zabulón huan Isacar quema anyahuij campa hueli tali ipan amotequi, \q1 huan quema anmocuepaj ipan amoyoyoncalhua para anmosiyajquetzase. \q1 Nochi amotequi ma quisa cuali. \q1 \v 19 Anquinnotzase sequinoc masehualme ma yaca campa tepet, \q1 huan nopona antemacase para TOTECO nopa tacajcahualisti ten tascamatili cati más cuali. \q1 Anquitanise tomi ica nochi iricojyo cati onca ipan hueyi at, \q1 huan nochi cati ipati cati motatijtoc ipan xali iteno hueyi at.” \p \v 20 Ten iixhuihua nopa hueyi familia Gad Moisés quiijto: \q1 “Ma tijhueyichihuaca TOTECO cati quinmacac huejhueyi talme iixhuihua Gad. \q1 Iixhuihua Gad mosohuaj huan tachiyaj cuali, \q1 quej se sihua tecuani cati quichiya para ipan huitonis se para quicotonilis imax huan itzonteco. \q1 \v 21 Gad motapejpenili huan mocahui cati más cuali tali. \q1 Quiselijque achi miyac quej cati quinamiqui tayacanani. \q1 Yaya ihuaya imasehualhua yajque quej tayacanani ten israelitame para tatehuitij. \q1 Inijuanti quichihuase nochi cati xitahuac cati TOTECO quinnahuatijtoya ma quichihuaca.” \p \v 22 Ten iixhuihua Dan Moisés quiijto: \q1 “Iixhuihua Dan itztoque quej icone se tecuani cati quisa campa motatijtoc ipan ojti ipan Basán, \q1 huan huitoni ininpa cati quipanoj para quincocos.” \p \v 23 Ten iixhuihua Neftalí Moisés quiijto: \q1 “TOTECO amechcualita aniixhuihua Neftalí, \q1 huan nelmiyac itatiochihual anquiselijtoque. \q1 Ximoaxcatica nopa hueyi at campa temo tonati, \q1 huan nopa tali Neguev ica sur.” \p \v 24 Ten iixhuihua Aser Moisés quiijto: \q1 “TOTECO más ma quintiochihua iixhuihua Aser que nochi sequinoc iconehua Israel. \q1 Nojquiya iniicnihua quinicnelise. \q1 Ma quixolonica iniicxihua ipan aceite pampa nochi quipiyaj hasta mocahua. \q1 \v 25 Huan nochi inincaltenhua quipiyase hierro huan bronce para ica motzacuase para nochi cati quipiyaj mocahuas temachti. \q1 Huan ininchicahualis huejcahuas ipan nochi ininemilis.” \b \q1 \v 26 “Amo aqui seyoc quej Toteco toDios tiisraelitame. \q1 Yaya nopa tanahuatijquet cati más hueyi cati nejnentinemi ipan ilhuicac ica nochi iyejyejca. \q1 Yaya nimantzi huala ten ilhuicac para techpalehuiqui. \q1 \v 27 Toteco Dios nochipa itztoya huan nochipa itztos, yaya cati ipan timotemachíaj. \q1 Imaco tiitztoque nica ipan taltipacti huan ichicahualis cati amo quema tamis para techpalehuía. \q1 Yaya quinquixtis amoixpa icualancaitacahua huan amechnahuatis xiquintzontamiltica. \q1 \v 28 Huajca israelitame nochipa itztose ica temachili. \q1 Quena, iixhuihua Israel nochipa yolpaquise. \q1 Anitztose ipan amotal ica miyac trigo huan xocomecat iayo. \q1 Huan taquiyahuis cuali quema monequi. \q1 \v 29 Tahuel antatiochihualme anisraelitame. \q1 Amo aquijme sequinoc masehualme quej amojuanti cati amechmaquixtijtoc TOTECO. \q1 Yaya cati amechmanahuía huan amechpalehuía. \q1 Yaya quej amomacheta cati ica antatanise. \q1 Por ya nochi amocualancaitacahua motancuaquetzase amoixpa, \q1 huan ininpa anmoquetzase.” \c 34 \s1 Imiquilis Moisés huan campa motojqui \p \v 1 Huajca Moisés quisqui ten nopa huactoc tali Moab huan tejcoc ipan nopa tepeme cati itoca Nebo. Yajqui hasta iixco nopa tepet Pisga cati eltoc iixmelac altepet Jericó. Huan ten nopona TOTECO quinextili nochi tali tatencahuali ten Galaad hasta Dan, \v 2 huan nochi nopa tali Neftalí, Efraín huan Manasés huan nochi tali Judá hasta nopa Hueyi At Mediterráneo. \v 3 Huan quinextili nopa tali Neguev, huan nopa tamayamit ten Jericó, nopa altepet ten palmeras huan quinextili hasta Zoar. \v 4 Huan TOTECO quiilhui: \p “Ya ni nopa tali cati nijtencahuili Abraham, Isaac huan Jacob para niquinmacasquía iniixhuihua. Ama nimitzcahuilijtoc para ica moixteyol xiquita, masque amo huelis ticalaquis ipan ne tali.” \p \v 5 Huan quej nopa Moisés, itequipanojca TOTECO, mijqui ipan nopa tali Moab quej TOTECO quiilhuijtoya. \v 6 Huan TOTECO quitojqui ipan se tamayamit ipan tali Moab, iixmelac Bet Peor, ipan se lugar cati hasta ama amo aqui quimati. \v 7 Huan masque quipiyayaya 120 xihuit quema mijqui, cuali tachiyayaya huan noja eliyaya neltetic itacayo. \p \v 8 Huan nopa israelitame quichoquilijque Moisés para 30 tonali ipan nopa huactoc tali ten Moab quej momajtoyaj quichihuaj. Huan teipa tanqui nopa tonali ten choquisti. \p \v 9 Huan Josué, icone Nun, quiseli tahuel miyac talnamiquilisti quema Moisés quitali imax ipan ya. Huajca nopa israelitame quitepanitaque Josué huan quitoquilijque icamanal para quichihuase nochi cati TOTECO quinahuatijtoya Moisés ma quichihuaca. \p \v 10 Pero ayecmo quema oncac seyoc tajtolpanextijquet ipan israelitame quej Moisés cati moixtachiliyaya ihuaya TOTECO quema ihuaya camanaltiyaya. \v 11 Huan pampa quej nopa moixmatiyaya ica TOTECO, huelqui quichihua huejhueyi tanextili huan tiochicahualnescayot cati TOTECO quititanqui ma quichihua ipan tali Egipto iixpa Faraón, huan iniixpa itapalehuijcahua huan nochi sequinoc cati itztoyaj ipan ital. \v 12 Huan ica Moisés TOTECO quichijqui huejhueyi tamanti iniixpa israelitame cati quinmajmati. Quinnextili quenicatza ihueyi chicahualis TOTECO.