\id ACT \ide UTF-8 \h HECHOS \toc1 Ni Amatapohuali Techilhuía Cati Quichijque Itayolmelajcahua \toc2 HECHOS \toc3 Hch. \mt1 Ni Amatapohuali Techilhuía Cati Quichijque Itayolmelajcahua Tohueyiteco Jesús \c 1 \s1 Jesús quintencahuili para ajsis Itonal Toteco \p \v 1 Noicni Teófilo, achtohui nimitztajcuilhui huan nimitzilhui nochi cati Jesús quichijtiyajqui huan nochi cati tamachtijtiyajqui ten quema quipehualti itequi, \v 2 hasta nopa tonali quema tejcoc ilhuicac. Nimitzilhui quenicatza quintapejpeni nopa tacame para elise itayolmelajcahua huan quenicatza quinnahuati ica ichicahualis Itonal Toteco taya tequit monequi ma quichihuaca. \v 3 Jesús nelía taijyohui huan mijqui, pero teipa monexti iniixpa itayolmelajcahua miyac huelta para 40 tonali. Huan ipan nopa tonali quichijqui miyac tamanti para quinnextilis para nelía itztoc huan quinilhuijtinemiyaya quenicatza elis quema Toteco tanahuatis. \v 4 Huan quema Jesús noja itztoya inihuaya itayolmelajcahua, quinnahuati ma mocahuaca ipan altepet Jerusalén hasta hualas Itonal Toteco. Quinilhui: \p ―Ximochiyaca nica hasta hualas Itonal Toteco cati Notata amechtencahuili amechtitanilis. Xiquelnamiquica na nojquiya nimechilhuijtoc ten ya. \v 5 Juan nelía tecuaalti ica at, pero ica se ome tonali Toteco amechmacas Itonal para ma itzto ipan amoyolo. \s1 Jesús tejcoc ilhuicac \p \v 6 Huan quema itayolmelajcahua noja itztoyaj ihuaya Jesús quitatzintoquilijque: \p ―Tohueyiteco, ¿ipan ni tonali techchihuas tiisraelitame timajcajtoque ten Roma cati ama technahuatía? ¿Sempa tijchihuas para tijpiyase toisraelita tanahuatijca para technahuatis ipan nochi ni total quej tijpiyayayaj huejcajquiya? \p \v 7 Huan Jesús quinnanquili: \p ―NoTata cati quipiya nochi tanahuatili quitalijtoc taya tonali mochihuas nochi ni tamanti huan amo monequi anquimatise amojuanti taya hora, yon taya tonal quichihuas. \v 8 Pero quema ajsis Itonal Toteco ipan amoyolo, anquipiyase chicahualisti. Huan anyase anteilhuitij ten na ipan ni altepet Jerusalén, huan ipan estado Judea huan Samaria. Huan teipa anteilhuitij ten na hasta campa más huejhuejca pilaltepetzitzi ipan ni taltipacti. \p \v 9 Huan Jesús tanqui quincamanalhuía, huan teipa tejcoc ilhuicac. Huan itayolmelajcahua noja quitachilijtoyaj quema hualajqui se mixti cati quitamitzacuaco. Huan ayecmo quiitaque. \v 10 Huan itayolmelajcahua noja tachixtoyaj ilhuicac campa tejcotoya huan nimantzi monextijque ome ilhuicac ehuani cati quipixtoyaj iniyoyo nelchipahuac. \v 11 Huan quinilhuijque: \p ―Xijtacaquilica anGalilea ehuani, amo anmoquetztose nica para antachixtose ilhuicac. Yaya ni Jesús cati ama tejcoc ilhuicac teipa sempa hualas san se quej anquiitztoque yajqui. \s1 Quitapejpenijque Matías para quichihuas itequi Judas \p \v 12 Huajca nopa tayolmelahuani quisque campa nopa tepet cati itoca Olivos, huan tacuepilijque altepet Jerusalén. Jerusalén eltoc quej se kilómetro ihuejcaca ten tepet Olivos. Eliyaya quej ihuejcaca itanahuatilhua Moisés quincahuilíaj israelitame ma nejnemica ipan se tonali para mosiyajquetzase. \v 13 Huan itayolmelajcahua ajsitoj ipan Jerusalén huan tejcoque ipan se cali cati quipixqui ome piso campa mocahuayayaj. Itztoyaj nopona Pedro, Jacobo, Juan, Andrés, Felipe, Tomás, Bartolomé, Mateo, Jacobo icone Alfeo, Simón cati moiyocanequiyaya ica partido cananista huan Judas, iicni Jacobo. \v 14 Huan nojquiya itztoyaj sihuame huan María, inana Jesús, huan iicnihua Jesús. Huan nochi inijuanti talojtzitzi motatajtiyayaj san sejco ica san se iniyolo. \p \v 15 Huan se tonali quema mosentilijtoyaj quej 120 taneltocani, Pedro moquetzqui tatajco inijuanti huan quiijto: \v 16 “Noicnihua, monejqui mochihuas nochi cati tiquitztoque ica Judas para ma mochihuas nochi cati ijcuilijtoc ipan Icamanal Toteco huejcajquiya ten ya. Pampa Itonal Toteco huejcajquiya quiilhui tohuejcapan tata David ma quiijcuilo nochi cati quichihuasquía Judas cati quinyacanqui nopa tacame cati quiitzquijque Jesús para quimictijque. \v 17 Judas eliyaya se ten tojuanti cati tiimomachtijcahua Jesús huan tequitic tohuaya. \v 18 Ica nopa tomi cati quitaxtahuijque Judas para quitemactilis Jesús, yaya quicojqui se tali huan huetzqui nopona ica itzonteco. Huan tzayanqui iijti huan quisqui nochi icuetaxcol. \v 19 Huan quema nochi Jerusalén ehuani quimatque ten panoc, quitocaxtijque nopa tali ‘Acéldama’, huan ipan inincamanal quinequi quiijtos ‘Tali ten Esti’. \v 20 Quej nopa panoc pampa ya ijcuilijtoc ipan nopa amat Salmos ipan Icamanal Toteco campa quiijtohua: \q1 ‘Ichaj nopa tacat ma eli tatzitzicatoc huan ma ayecmo aqui itzto nopona.’ \m Nojquiya quiijtohua: \q1 ‘Seyoc tacat ma quiseli nopa tequit cati quichihuayaya.’ \p \v 21 “Huajca ma tijtapejpenica seyoc tacat para quihuicas itequi. Ma elis se cati nejnentoc tohuaya nochi tonali quema Tohueyiteco Jesús itztoya tohuaya. \v 22 Ma tijtapejpenica se tacat cati itztoya tohuaya ten quema Juan quicuaalti Jesús hasta teipa quema Jesús tejcoc ilhuicac. Huan cati tijtapejpenise tequitis tohuaya para teilhuis para nelía moyolcuitoc Jesús.” \p \v 23 Huan quintalijque ome tacame. Se tacat quipixqui eyi itoca. Quitocaxtiyayaj José, Barsabás huan Justo. Nojquiya quitalijque seyoc tacat cati quitocaxtiyayaj Matías. \v 24 Huan motatajtijque huan quiijtojque: “Tohueyiteco, ta cati cuali tiquixmati iniyolo nochi masehualme. Technextili ajquiya ten ni ome tacame tijtapejpenijtoc ta, \v 25 para quichihuas ni tequit quej motayolmelajca ipataca Judas cati huetzqui ipan tajtacoli huan cati ya yajqui campa quinamiqui yas.” \p \v 26 Huajca mahuiltijque ica piltetzitzi cati yejyectzitzi para quimatise ajquiya Toteco quinequiyaya ma quichihua nopa tequit. Huan quinexti para Toteco quinejqui Matías. Huajca Matías pejqui tequiti inihuaya nopa sequinoc majtacti huan se tayolmelahuani. \c 2 \s1 Ajsico Itonal Toteco \p \v 1 Huan teipa ajsic nopa tonali para nopa israelita ilhuit cati itoca Pentecostés. Huan nochi taneltocani mosentilijtoyaj san sejco. \v 2 Huan nimantzi nochi quicajque cati elqui quej se tatomonilot cati hualajqui ten ilhuicac. Huan tahuel chicahuac taajacac. Huan chicahuac caquistic calijtic campa mosehuijtoyaj. \v 3 Huan monexti cati elqui quej miyac piltitzitzi cati moxejxelojque huan quinajsic ipan inintzonteco sese inijuanti. \v 4 Huan Itonal Toteco calajqui ipan iniyolo nochi nopa taneltocani huan quintemiti. Huan pejque camanaltij ica sequinoc tamanti camanali cati amo momachtijtoyaj pampa Itonal Toteco quinmacayaya ichicahualis ma camanaltica. \p \v 5 Ipan nopa tonali paxalohuayayaj ipan altepet Jerusalén miyac israelitame cati quitepanitayayaj Toteco. Inijuanti hualajtoyaj ten nochi talme ipan taltipacti. \v 6 Huan quema nochi inijuanti quicajque taajcahuaca chicahuac, nimantzi mosentilicoj campa itztoyaj nopa taneltocani. Huan amo quimatiyayaj taya panoc pampa quicaquiyayaj sesen ten nopa taneltocani camanaltiyayaj inincamanal ten sese inintal campa nopa paxalohuani hualajtoyaj. \v 7 Huan nopa masehualme san quintachilijque huan moilhuijque se ica seyoc: \p ―Xiquitaca, nochi ni masehualme cati camanaltij ehuani estado Galilea. \v 8 ¿Quenicatza hueli tiquincaquij camanaltij ica sesen tocamanal ten sesen total campa tiehuani? \v 9 Tojuanti tihualajtoque campa hueli talme. Itztoque nica masehualme cati hualahui: Partia, Media, Elam, Mesopotamia, Judea, Capadocia, Ponto, Asia, \v 10 Frigia, Panfilia, Egipto huan altepeme ten tali Libia nechca altepet Cirene. Nojquiya itztoque nica paxalohuani cati hualahui nopa hueyi altepet Roma. Sequij ni masehualme cati ajsicoj nica itztoque israelitame, huan sequinoc san quiselijtoque nopa israelita tajcuiloli ten Toteco. \v 11 Nojquiya itztoque tohuaya masehualme cati hualahui tali Creta huan Arabia. Huan nochi tojuanti tijcaquij ni masehualme camanaltij sesen tocamanal huan techpohuilía miyac huejhueyi tamanti cati Toteco quichijtoc. ¿Quenicatza huelis quimatij tocamanal? \p \v 12 Huan nochi san quintetzaitayayaj huan amo quimatiyayaj taya quiijtose. Motatzintoquiliyayaj: \p ―¿Taya quinequi quiijtos nochi ya ni cati ama pano? \p \v 13 Pero sequinoc masehualme nopona quinhuihuiitayayaj nopa taneltocani. Quiijtohuayayaj para quiitoyaj miyac xocomeca at cati xococ huan yeca ihuintitoque. \s1 Pedro pejqui quincamanalhuía nopa masehualme \p \v 14 Huajca Pedro moquetzqui inihuaya nopa sequinoc majtacti huan se tayolmelahuani, huan camanaltic chicahuac huan quinilhui nopa masehualme: “Noisraelita icnihua huan nochi amojuanti cati anpaxalohuaj ipan ni altepet Jerusalén, techtacaquilica huan xijneltocaca cati nimechilhuis. \v 15 Ni masehualme cati nohuaya itztoque amo ihuintitoque quej anmoilhuíaj pampa sanoc las nueve ica ijnaloc. \v 16 Pero mochijtoc ama cati nopa tajtolpanextijquet Joel quiijcuilo huejcajquiya para teipa panos. Yaya quiijto: \q1 \v 17 ‘Ipan itamiya tonali, Toteco quiijtohua, \q1 nijtitanis Notonal ipan nochi masehualme. \q1 Niquinmacas amotelpocahua huan amoichpocahua nocamanal para teilhuise cati panos teipa. \q1 Huan nijchihuas para amotelpocahua ma quiitaca tanextili quej temicti cati na niquinnextilis, \q1 huan nopa huehue tacame campa amojuanti, niquinnextilis tamanti ipan temicti. \q1 \v 18 Huan ipan nopa tonali nijtalis noTonal para itztos ipan notequipanojcahua, tacame huan sihuame, \q1 huan inijuanti teilhuise camanali cati niquinmacas. \q1 \v 19 Huan nijchihuas huejhueyi tamanti ipan ilhuicacti. \q1 Huan ipan taltipacti nijchihuas tanextili. \q1 Oncas esti, tit huan pocti. \q1 \v 20 Tonati tzintayohuilis huan metzti mochihuas chichiltic quej esti. \q1 Nochi ni tamanti mochihuase huan teipa ajsis nopa tonal cati itoca “itonal Toteco” quema sempa hualas Tohueyiteco ipan taltipacti. \q1 Nelía hueyi huan nelía temajmati elis nopa tonal. \q1 \v 21 Huan nochi masehualme cati quinotzase Tohueyiteco para ma quinmaquixti, \q1 yaya, quena, quinmaquixtis.’ \m Quej nopa quiijcuilo nopa tajtolpanextijquet Joel cati tematiltiyaya nopa camanali cati quiseliyaya ten Toteco.” \p \v 22 Huan Pedro quinilhui: “Noisraelita icnihua, xijtacaquilica cati nimechilhuía. Toteco Dios quinexti amoixpa nochi amojuanti para yaya itztoya ihuaya Jesús, nopa Nazaret ejquet, huan para quipacti cati quichijqui. Ica Jesús, Toteco quichijqui miyac huejhueyi tamanti para masehualme ma quitachilica huan quichijqui miyac tanextili huan miyac tiochicahualnescayot, quej ya anquimatij. \v 23 Huan amojuanti anquichijque sesen tamanti cati Toteco Dios ya quitalijtoya huan ya quimatiyayaj para anquichihuasquíaj. Anquiitzquijque Jesús huan anquitemactilijque ica amo cuajcualme para ma quimictica. Huan inijuanti quicuamapeloltijque. \v 24 Pero Toteco Dios quiyolcuic. Quena, quitamilti nopa taijyohuilisti ten miquilisti pampa miquilisti amo quipixqui chicahualisti para quipixtos Jesús. \v 25 Nopa hueyi tanahuatijquet David huejcajquiya quiijcuilo ten Jesús quema quiijto: \q1 ‘Toteco, mojmosta nimitzita noixteno. \q1 Ta tiitztoc nohuaya campa nonejmat para amo aqui huelis nechmajmatis. \q1 \v 26 Huajca nelía niyolpaqui huan chicahuac nimitzpaquilismacas ica nocamac. \q1 Huan quema nimiquis, ica paquilisti notacayo mitzchiyas. \q1 \v 27 Pampa amo nechtahuelcahuas campa mijcatzitzi, \q1 yon amo tijcahuas ma palani itacayo yaya cati tatzetzeloltic huan moaxca ta. \q1 \v 28 Technextilijtoc nopa ojti cati quipiya nemilisti cati yancuic, \q1 huan tahuel miyac paquilisti techmacas quema niajsiti moixpa.’ \m Quej nopa ijcuilijtoc ipan icamanal Toteco.” \p \v 29 Huan Pedro quinilhui: “Noicnihua, nimechilhuía cati xitahuac. Tohuejcapan tata David mijqui huan quitalijque itacayo ipan se ostot ipan se tepet huan nopa ostot noja eltoc nica nechca hasta ama. Huajca David amo camanaltiyaya ten ya iselti. \v 30 Pero David nelía eliyaya se tajtolpanextijquet cati camanaltiyaya ten cati panos teipa. Huan David quimatiyaya para Toteco tatestigojquetzqui huan quicajqui icamanal para se ten ya iteipan ixhui elisquía nopa Cristo ica itacayo quej se masehuali. Huan nopa Cristo quipiyas tanahuatili ica israelitame huan mosehuis para tanahuatis campa David mosehuiyaya huejcajquiya. \v 31 Huajca David huejcajquiya quiitayaya para nochi ni panosquía teipa huan yeca quiijcuilo quenicatza Toteco Dios quiyolcuisquía Cristo. Quiijto Toteco amo quitahuelcahuasquía ialma Cristo campa mijcatzitzi, yon amo quicahuilisquía para palanis itacayo. \v 32 Huajca Toteco Dios quiyolcuic Jesús, huan nochi tojuanti tiquitaque quema ya moyolcuitoya huan huelis timechilhuise cati melahuac panoc. \v 33 Huan Jesús ama mosehuijtoc nepa ipan ilhuicac ipan inejmat Toteco campa quipiya nopa tanahuatili cati más hueyi. Huan quej ya quitencahuilijtoya, Itata quimacac Jesús Itonal para Jesús ma techmaca tojuanti. Huan Itonal Toteco quichijtoc nochi ni tamanti cati ama anquiitaj huan anquicaquij. \v 34 Pampa amo David cati tejcoc ilhuicac, pero elqui David cati quiijto: \q1 ‘Toteco Dios quiilhui noTeco Cristo: \q1 Ximosehui nica ica nonejmat, \q1 \v 35 hasta quema niquintanis nochi mocualancaitacahua, \q1 huan nimitzmactilis para ininpa mosiyajquetzas moicxihua.’ \p \v 36 “Huajca xijmatica nochi anisraelitame, Toteco quitequimacac ni Jesús cati anquicuamapeloltijque para yaya elis Tohueyiteco. Huan yaya elis nopa Cristo cati Toteco quiijto techtitanilisquía.” \p \v 37 Quema nopa masehualme quicajque nopa camanali, moyoltequipachojque ica cati quichijtoyaj, huan quitatzintoquilijque Pedro huan nopa sequinoc tayolmelahuani: \p ―Tacame, ama ¿taya monequi tijchihuase? \p \v 38 Huan Pedro quinnanquili: \p ―Ximoyolcuepaca huan xijcahuaca tajtacoli huan ximocuaaltica sese amojuanti ipan itoca\f + \fr 2:38 \fr*\ft 2:38 Ica itequiticayo.\ft*\f* Jesucristo para Toteco amechtajtacolquixtis huan quej se nemacti amechmacas Itonal cati tatzejtzeloltic. \v 39 Toteco quitencajtoc amechmacas Itonal huan nojquiya quinmacas amoconehua, huan hasta quinmacas masehualme cati amo israelitame cati huejca ehuani. Quinmacas nochi masehualme cati yaya quinnotztoc para ma elica iaxcahua. \p \v 40 Huan ica más miyac camanali Pedro nelía quinilhui nopa masehualme ten Jesús huan quinyolchicajqui ma quiselica, quinilhui: \p ―Ximomaquixtica ten nopa tatzacuiltilisti cati quinajsis ni amo cuajcualme cati ama itztoque. \p \v 41 Huajca miyac ten nopa masehualme quineltocaque cati Pedro quinilhui, huan yajque mocuaaltitoj. Huan ipan nopa tonali nechca eyi mil más masehualme quineltocaque Jesús. \v 42 Huan mojmosta nochi nopa taneltocani quitacaquiliyayaj nochi cati nopa tayolmelahuani tamachtiyayaj huan nochi quipiyayayaj san se inintalnamiquilis. Huan san sejco nopa taneltocani motatajtiyayaj huan quitajcotapanayayaj nopa pantzi para quielnamiquise quenicatza Jesús mijqui por tojuanti. \s1 Quenicatza monejnemiltiyayaj nopa achtohui taneltocani \p \v 43 Huan nochi nopa taneltocani san quitachiliyayaj huan quitetzaitayayaj cati Toteco quichihuayaya. Huan nopa tayolmelahuani quichihuayayaj miyac tanextili huan huejhueyi tamanti. \v 44 Huan nochi masehualme cati quineltocatoyaj Jesús itztoyaj san sejco. Huan momajmacayayaj nochi tamanti cati quipixtoyaj se ica seyoc. \v 45 Huan pejque quinamacaj inintal huan tamanti cati iniaxca huan quinmajmacaque nopa tomi sequinoc cati quinpolohuayaya ten ica panose huan quinmacayayaj quej quinmonequiliyaya. \v 46 Huan mojmosta nopa taneltocani mosentiliyayaj ipan hueyi israelita tiopamit ica san se iniyolo. Huan ipan calme quitajcotapanayayaj pantzi, huan tacuayayaj ihuaya iniicnihua ipan Cristo ica miyac paquilisti huan ica san se iniyolo. \v 47 Mojmosta quipaquilismacayayaj Toteco, huan nochi sequinoc masehualme quintepanitayayaj. Huan mojmosta Tohueyiteco quinmaquixtiyaya sequinoc masehualme cati quintapejpenijtoya. Huan quiyampa momiyaquilijtiyahuiyayaj nopa taneltocani cati itztoyaj ipan itiopa. \c 3 \s1 Mochicajqui se metzcuachotic \p \v 1 Se tonali Pedro huan Juan yajque ipan nopa hueyi israelita tiopamit a las tres ica tiotac. Eliyaya nopa hora quema masehualme momajtoyaj motatajtíaj ica Toteco. \v 2 Huan nopona itztoya se tacat metzcuachotic cati quej nopa tacatqui. Sequinoc tacame mojmosta quihuicayayaj huan quisehuiyayaj campa tiopan caltemit cati itoca Yejyectzi para motajtanía tomi ica cati calaquiyayaj ipan tiopamit para ica panos. \v 3 Huan quema quinitac Pedro huan Juan hualayayaj para calaquise tiopan calijtic, quintajtani tomi. \v 4 Huan Pedro huan Juan quitachilijque nopa tacat cati metzcuachotic huan Pedro quiilhui: \p ―Techtachili. \p \v 5 Huan nopa tacat quintachili pampa mochixtoya para ma quimacaca se tomi. \v 6 Pero Pedro quiilhui: \p ―Amo nijpiya tomi, yon ten plata, yon ten oro, pero nimitzmacas cati nijpixtoc. Ipan itoca\f + \fr 3:6 \fr*\ft 3:6 Ica itequiticayo.\ft*\f* Jesucristo ten Nazaret, ximoquetza huan xinejnemi. \p \v 7 Huan nimantzi Pedro quimaitzqui ica inejmat huan quitananqui. Ipan nopa talojtzi moxijxitajqui iicxihua huan iicxiacayo. \v 8 Huan nopa tacat huitontejqui, huan moquetztiquisqui huan pejqui nejnemi. Calaquito tiopan calijtic inihuaya, huan nejnentinemiyaya, huan huitontinemiyaya huan quipaquilismacayaya Toteco. \v 9 Huan nochi masehualme cati itztoyaj nopona quiitaque nopa tacat nejnemiyaya huan quipaquilismacayaya Toteco. \v 10 Huan quiixmatque para yaya cati mosehuiyaya huan tajtaniyaya tomi campa tiopan caltemit cati itoca Yejyectzi. Huajca san quitachilijque hasta momajmatijque ica cati ipantic nopa tacat. \s1 Pedro quincamanalhui miyac masehualme iixpa nopa hueyi tiopa \p \v 11 Huan nopa tacat cati eltoya metzcuachotic quiitzquitoya Pedro huan Juan huan amo quinequiyaya quincajtehuas. Huan nochi nopa masehualme motalojque, huan mosentilijque campa inijuanti huan noja san quitachiliyayaj huan quitetzaitayayaj ica cati panotoya. \v 12 Huan Pedro quinitac para hualajtoyaj nopa miyac masehualme, quinilhui: “Anisraelitame, ¿para ten anquitachilíaj ni tamanti? ¿Para ten antechtachilíaj tojuanti? ¿Anmoilhuíaj ni tacat mochicajqui ica tochicahualis tojuanti o anmoilhuíaj titatzejtzeloltique pampa tihuelque tijchijque ma nejnemi? ¡Amo! \v 13 Toteco Dios, yaya cati nojquiya ininTeco Abraham, Isaac, Jacob, huan nochi sequinoc tohuejcapan tatahua, yaya cati quichijtoc para ma monextis ihueyitilis Icone, Jesús ipan ni cati quichijtoc nica. Huan elqui san se ni Jesús cati anisraelitame anquitemactilijque inimaco tequichihuani. Huan quema Pilato quinequiyaya quicahuilis Jesús ma yohui, amo anquinejque. \v 14 Anquihuejcamajcajque Jesús cati tatzejtzeloltic huan cati senquisa xitahuac. Huan antajtanque ma amechmajcahuili se temictijquet. \v 15 Huan anquimictijque Jesús, yaya cati hueli temaca yancuic nemilisti cati amo quema tamis. Pero Toteco Dios quiyolcuic quema ya mictoya. Huan tojuanti tiquitaque huan ama timechyolmelahuaj para nelía moyolcuitoc. \v 16 Huan pampa tijneltocaj itoca\f + \fr 3:16 \fr*\ft 3:16 Itequiticayo.\ft*\f* Jesús, yaya quimacatoc tetili ma nejnemi ni tacat cati anquiitaj nica huan cati anquiixmatij. Huan pampa tijneltocaj, ni tacat cati itztoc nica amoixpa ya senquisa mochicajtoc quej anquiitaj. \p \v 17 “Nohuampoyohua, na nijmati quema amojuanti huan amotequichijcahua anquimictijque Jesús, nelía amo anquimatiyayaj taya anquichihuayayaj. \v 18 Pero Toteco quichihuayaya para ma mochihuas nochi cati yaya huejcajquiya quiijto para panos teipa. Pampa Toteco teyolmelajtoya por itajtolpanextijcahua para Cristo monequiyaya taijyohuis huan yeca taijyohui ipan ni tonali. \v 19 Huajca ama monequi ximoyolpataca huan ximocuepaca ica Toteco Dios. Huan yaya amechtapojpolhuis amotajtacolhua huan ten nepa iixpa amechtitanilis yancuic tonali cati quipiyas miyac paquilisti. \v 20 Huan nojquiya sempa amechtitanilis Jesús, nopa Cristo cati quitapejpeni ten huejcajquiya para amojuanti. \v 21 Pero ipan ni tonali monequi Jesucristo itztos nepa ilhuicac hasta quema Toteco yancuic quicualtalis nochi tamanti quej quinilhui itatzejtzeloltica tajtolpanextijcahua ma quiijcuiloca huejcajquiya. \v 22 Eltoc quej Moisés quinilhui tohuejcapan tatahua: ‘Toteco quitananas se tajtolpanextijquet campa amojuanti. Yaya elis se israelita cati Toteco quitapejpenis huan quitequimacas quej nechtapejpeni na niMoisés huan nechtequimacac. Huan monequi anquitacaquilise cuali nochi cati yaya amechilhuis. \v 23 Huan nochi cati amo quitoquilise icamanal nopa tajtolpanextijquet, Toteco quiniyocaquixtis ten imasehualhua huan quintamiltis.’ \p \v 24 “Huan nochi tajtolpanextiani cati teyolmelajque icamanal Toteco ten quema Samuel itztoya huan hasta teipa, quiijtojque taya panosquía ipan ni tonali. \v 25 Huan nelía anininteipan ixhuihua nopa tajtolpanextiani. Huan quema Toteco quinmacac icamanal ica amohuejcapan tatahua eltoya para amojuanti nojquiya. Pampa Toteco quiilhui Abraham: ‘Na niquintiochihuas nochi masehualme ipan ni taltipacti ica moteipan ixhui.’ \v 26 Huajca quema Toteco quiyolcuic Icone, Jesús, quititanqui achtohui para anisraelitame. Amechtitanili para Jesús ma amechtiochihua huan ma amechchihua ximoyolpataca huan xijcajtehuaca amotajtacolhua.” \c 4 \s1 Totajtzitzi quinhuicaque Pedro huan Juan iniixpa nopa hueyi tasentilisti \p \v 1 Pedro huan Juan noja quincamanalhuiyayaj nopa masehualme, huan hualajque totajtzitzi, huan nopa tayacanquet ten soldados cati quimocuitahuijque nopa israelita tiopamit huan sequij saduceos. \v 2 Inijuanti cualaniyayaj pampa Pedro huan Juan quinmachtiyayaj masehualme huan quinilhuiyayaj para masehualme cati mictoque sempa moyolcuise pampa Jesús moyolcuic. \v 3 Huajca quinitzquijque Pedro huan Juan huan quintzajque hasta seyoc tonali pampa ya tzintayohuixtoya. \v 4 Pero miyac cati quitacaquilijtoyaj cati Pedro quinilhuiyaya, quineltocaque. Huajca ica inijuanti, nopa taneltocani momiyaquilijtoyaj hasta san taca taneltocani mochijque macuili mil. \p \v 5 Huan tonili mosentilijque ipan altepet Jerusalén nopa israelita tequichihuani, inihuaya huehue tacame huan nopa tamachtiani ten itanahuatilhua Moisés. \v 6 Nojquiya itztoyaj nopona Anás, nopa hueyi totajtzi, huan Caifás, Juan, Alejandro huan nochi inihuicalhua nopa tayacanani ten totajtzitzi. \v 7 Huan quinquetzque Pedro huan Juan tatajco campa inijuanti huan quintatzintoquilijque: \p ―¿Ajquiya amechmacatoc chicahualisti para anquichicajque ni tacat metzcuachotic? ¿Ica ajquiya itequiticayo anquichijtoque ni tamanti? \p \v 8 Huajca Pedro temitoc ica Itonal Toteco, quinilhui: \p ―Tequichihuani huan huehue tacame ten israelitame, \v 9 ama antechtatzintoquilíaj ica nopa tamanti cuali cati tijchihuilijtoque ni tacat cati mococohuayaya. Anquinequij anquimatise quenicatza mochicajqui. \v 10 Huajca nimechilhuis xitahuac para ma quimatica nochi masehualme ten tali Israel. Ni tacat cati itztoc nica amohuaya mochicajtoc ica itoca\f + \fr 4:10 \fr*\ft 4:10 Ica itequiticayo.\ft*\f* Jesucristo, nopa altepet Nazaret ejquet. Yaya cati anquicuamapeloltijque, pero Toteco quiyolcuic quema ya mictoya. \v 11 Jesús yaya nopa hueyi tet cati ancalchihuani amo anquinejque anquitequihuise ipan amochaj. Pero teipa yaya elqui cati senquisa cuali para yas calesquina huan ipan quiquetzase nopa cali cati Toteco quichihua. Huan ama amoixpa Toteco quimacatoc Jesús nopa tequiticayot cati más hueyi que nochi. \v 12 Amo aqui seyoc\f + \fr 4:12 \fr*\ft 4:12 Seyoc tocayot.\ft*\f* cati huelis techmaquixtis ten totajtacolhua, pampa Toteco Dios amo quitalijtoc seyoc cati quipiya tequiticayot ipan ni taltipacti para techmaquixtis, san Jesucristo. \p \v 13 Huajca nopa tequichihuani quiitaque quenicatza Pedro huan Juan moneltaliyayaj para camanaltise ica chicahualisti iniixpa nochi cati itztoyaj nopona huan quimatque amo momachtijtoyaj, huan eliyaya tacame teicneltzitzi; huajca san quintachilijque. Huan momacaque cuenta para inijuanti cati nentoyaj ihuaya Jesús. \v 14 Nojquiya nopa tequichihuani quiitaque moquetzayaya nepa nopa tacat cati mochicajtoya, huajca yeca amo huelque quintelhuíaj. \v 15 Pero quinnahuatijque Pedro huan Juan ma quisaca calteno ipan nopa tasentilisti para se talojtzi huan nopa tequichihuani iniselti pejque monajnanquilíaj. \v 16 Quiijtohuayayaj: \p ―¿Taya tijchihuase ica ni tacame? Nochi cati ehuani ni altepet Jerusalén quimatij quichijtoque se hueyi tanextili huan amo hueli tiquijtohuaj para amo neli mochicajtoc nopa tacat. \v 17 Pero para ma ayecmo momahuas ni tamanti, ma tiquinmajmatica para ma ayecmo aqui quicamanalhuise, yon quimachtise ten Jesús. \p \v 18 Huajca nopa tequichihuani sempa quinnotzque Pedro huan Juan huan quinnahuatijque ma ayecmo camanaltica ten itequiticayo Jesús. \v 19 Pero Pedro huan Juan quinnanquilijque: \p ―Ximoyolilhuica sinta cuali para timechneltocase o sinta achi más cuali tijneltocase Toteco. \v 20 Pero para tojuanti amo tihuelij tijcahuase tiquinpohuilise masehualme cati tiquitztoque huan cati tijcactoque quema Jesús itztoya tohuaya. \p \v 21 Huajca nopa tequichihuani sempa quinmajmatijque Pedro huan Juan ica cati huelis quinchihuilise huan quinmajcajque ma yaca. Amo huelque quintatzacuiltijque, pampa nochi masehualme quipaquilismacayayaj Toteco Dios ica cati quichijtoyaj. \v 22 Huan nopa tacat cati mochicajqui quipixtoya quipano cuarenta xihuit. \s1 Nopa taneltocani motatajtijque ica Toteco \p \v 23 Huan nopa tasentilisti quinquixti Pedro huan Juan, huan inijuanti yajque campa itztoyaj nopa sequinoc taneltocani. Huan quinpohuilitoj nochi cati nopa tayacanani ten totajtzitzi inihuaya nopa huehue tacame ten israelitame quinilhuijtoyaj. \v 24 Huan quema nopa taneltocani quicajque cati quiijtojque, nochi san sejco motatajtijque ica Toteco Dios huan quiilhuijque: “Toteco, ta nelía tijchijchijqui ilhuicacti huan taltipacti, huan nochi hueyi at huan nochi tamanti cati onca. \v 25 Ta, ica Motonal, ticamanaltic huejcajquiya ica tohuejcapan tata David cati elqui motequipanojca huan tiquijto: \q1 ‘San tapic mocualanise masehualme ipan nochi altepeme. \q1 San tapic moilhuise cati amo quema huelis quichihuase. \q1 \v 26 Huejhueyi tanahuatiani ten ni taltipacti mocualanise, \q1 huan tequichihuani ipan altepeme mosentilise para motehuise ica Toteco Dios huan ica Cristo cati yaya quitapejpenijtoc.’ \p \v 27 “Huan panotoc ipan ni tonali nopa tamanti cati huejcajquiya quiijto David. Pampa amanoc nelía mosentilijque Herodes, Poncio Pilato, israelitame huan cati amo israelitame huan cualanque ica Mocone Jesús cati tatzejtzeloltic cati ta, Toteco, tijtapejpeni huan ticajalti para tijtequimaca quej totemaquixtijca. \v 28 Huan quichihuilijque Mocone Jesús nochi cati ta nepa tonaliya tiquijtojtoya para quichihuilisquíaj. \v 29 Huan ama, Toteco, xijcaqui cati nopa tequichihuani quiijtohuaj para techmajmatise huan techmaca tetili timotequipanojcahua para ma amo timajmahuica ticamanaltise mocamanal. \v 30 Huan nojquiya, Toteco, ica mochicahualis huan ica itequiticayo Mocone Jesús cati tatzejtzeloltic, xiquinchicahua cocoyani, huan xijchihua tanextili huan tiochicahualnescayot.” \p \v 31 Huan quema Pedro huan Juan tanque motatajtíaj, mohuiso nopa cali campa mosentilijtoyaj. Huan Itonal Toteco quinajsic nochi inijuanti huan quintemiti. Huan achi más moneltalijque teyolmelahuase icamanal Toteco. \s1 Taneltocani moxejxelhuilijque nochi cati iniaxca \p \v 32 Huan nochi nopa miyaqui masehualme cati quineltocatoyaj Jesús quipiyayayaj san se iniyolo huan san se inintalnamiquilis. Amo aqui moaxcati cati achtohui eliyaya iaxca, pero moxejxelhuiliyayaj nochi tamanti cati iniaxca ica sequinoc. \v 33 Huan ica hueyi chicahualisti nopa tayolmelahuani teilhuiyayaj para quiitztoyaj para nelía moyolcuic Tohueyiteco Jesús. Huan Toteco tahuel miyac quintiochihuayaya nochi nopa taneltocani pampa nelía quipixqui hueyi iyolo ica inijuanti. \v 34 Huan ayecmo aqui ten inijuanti quipolohuayaya ten ica panos. Pampa nochi cati quipixtoyaj inintal o inincalhua quinamacayayaj, \v 35 huan quinmacayayaj nopa tomi nopa tayolmelahuani. Huan inijuanti quinxejxelhuiliyayaj nochi taneltocani quej cati quinpolohuayaya sese inijuanti para quipiyase ajsitoc ten ica panose. \p \v 36 Huan itztoya se tacat cati itoca José, cati ehuayaya nopa tali Chipre. Yaya se iteipan ixhui nopa totajtzi Leví cati itztoya huejcajquiya. Huan nopa tayolmelahuani quitocaxtijque nojquiya Bernabé, cati quiijtosnequi “tayoltalijquet”. \v 37 Huan José quinamacac se tali cati quipixtoya huan quihualicac nochi nopa tomi huan quinmacac nopa tayolmelahuani. \c 5 \s1 Ananías huan Safira tajtacolchijque \p \v 1 Pero itztoya seyoc tacat cati itoca Ananías huan isihua itoca Safira cati nojquiya quinamacaque se tali. \v 2 Huan Ananías quiajojqui achi nopa tomi para inijuanti, huan quihuicac cati mocajqui huan quinmacac nopa tayolmelahuani quej elisquía nochi nopa tomi. Huan isihua quimatiyaya nochi cati quichijqui. \v 3 Huajca Pedro quiilhui: \p ―Ananías, ¿para ten tijcahuilijtoc Amocualtacat ma quitemiti moyolo ica italnamiquilis hasta tiistacatitoc ica Itonal Toteco? Ticajojqui achi tomi cati mitztaxtahuijque para momilcahual. \v 4 Huan ¿para ten timoilhui tijchihuas ya ni? Nopa tali eliyaya moaxca. Huan quema tijnamacac, nopa tomi nojquiya eliyaya moaxca ta. ¿Para ten timoilhuijtoc para tiistacatis? Amo san techistacahuijtoc tojuanti titacame, tiquistacahuijtoc Toteco Dios. \p \v 5 Huan quema quicajqui Ananías cati Pedro quiilhui, huetzqui huan mijqui. Huan nelía momajmatijque nochi cati quicajque cati pano. \v 6 Huan hualajque se ome telpoca tacame, quihuijconque nopa mijcatzi ica se yoyomit, huan quihuicaque, quitalpachotoj. \p \v 7 Teipa panoc eyi hora huan hualajqui isihua Ananías. Yaya amo quimatiyaya taya ipantitoya ihuehue. \v 8 Huan Pedro quitatzintoquili: \p ―Techilhui, ¿anquinamacaque amotal quej antechilhuijque ipati? \p Huan nopa sihuat quiilhui: \p ―Quena, quej nopa tijnamacaque. \p \v 9 Huajca Pedro quiilhui: \p ―¿Quenicatza huelqui anmoyolilhuíaj para anquiyejyecose Itonal Toteco para anquiitase sinta amechtatzacuiltis? Xiquita, amantzi ne hualahui nopa tacame cati quitalpachotoj mohuehue. Huan inijuanti mitzhuicase nojquiya. \p \v 10 Huan nimantzi, huetzqui Safira huan mijqui iixpa Pedro. Huan nopa telpoca tacame sempa calajque huan quiitaque ya mictoya, huajca quihuicaque quitalpachotoj nechca ihuehue. \v 11 Huan nelía momajmatijque nochi nopa taneltocani ipan nopa tiopamit. Huan nojquiya momajmatijque nochi sequinoc masehualme cati quicajque. \s1 Miyac tanextili huan tiochicahualnescayot \p \v 12 Huan nopa tayolmelahuani quichijque miyac tanextili huan tiochicahualnescayot iniixpa masehualme. Huan nochi taneltocani momajtoyaj mosentilíaj mojmosta campa israelita tiopamit icalmapa cati itoca Portal ten Salomón. \v 13 Huan nochi masehualme quintepanitayayaj miyac, pero momajmatiyayaj mosentilise inihuaya. \v 14 Huan tahuel momiyaquilijtinemiyayaj nopa taneltocani pampa tahuel miyac tacame huan sihuame quineltocayayaj Tohueyiteco. \v 15 Huan masehualme quinhuicayayaj inincocoxcahua campa ojti huan quintecayayaj ipan tapechti o ipan petat para quema panosquía Pedro, iecahuilo ma quinajsi nopa cocoyani. Huan ica ya nopa mochicahuasquíaj. \v 16 Nojquiya miyac masehualme cati ehuayayaj ipan pilaltepetzitzi cati nechcatzi ajsiyayaj ipan altepet Jerusalén, quinhualicayayaj cocoyani, huan masehualme cati quinpiyayayaj iajacahua Amocualtacat huan nochi mochicajque. \s1 Sempa quintzajque nopa tayolmelahuani \p \v 17 Huajca nopa hueyi totajtzi huan nochi ihuampoyohua cati eliyayaj saduceos pejque quinchicoitaj nopa tayolmelahuani. \v 18 Huan quinitzquijque huan quintzajque ipan nopa hueyi tatzacti ten nopa altepet. \v 19 Pero Tohueyiteco quititanqui se iilhuicac ejca ica tayohua huan quitapo nopa tepos caltemit ten nopa tatzacti. Huan quinquixti nopa tayolmelahuani huan quinilhui: \v 20 “Xiyaca ximoquetzatij ipan nopa hueyi israelita tiopamit huan xiquinilhuica masehualme quenicatza huelis quipantise yancuic nemilisti ipan Jesucristo.” \p \v 21 Huan nopa tayolmelahuani quicajque icamanal huan yajque ipan nopa hueyi tiopamit quema tanestihualayaya, huan pejque tamachtíaj. \p Huan ica ijnaloc ajsico nopa hueyi totajtzi huan nochi cati itztoyaj ihuaya, huan quinnotzque ma mosentilica ipan nopa tasentilisti ten tequichihuani cati quipiyayayaj más tequiticayot inihuaya nopa huehue tacame ten israelitame. Huan tanahuatijque ma quincuitij nopa tayolmelahuani campa tatzacti. \v 22 Huan yajque nopa soldados cati quimocuitahuiyayaj tiopamit, pero amo aqui quipantijque. Huajca tacuepilijque, \v 23 huan quinilhuicoj: \p ―Tijpantitoj cuali tzactoc nopa tatzacti, huan nopa soldados moquetztoyaj tamocuitahuijtoyaj campa tepos caltemit, pero tijtapojque huan yon se amo tijpantijque. \p \v 24 Huajca quema quicajque ni camanali, nopa hueyi totajtzi huan nopa tayacanquet ten soldados ten tiopa amo quimatiyayaj taya quiijtose. Huan moyolilhuiyayaj taya panos teipa ica ni tamanti. \v 25 Huan nimantzi ajsico se tacat cati quinyolmelajqui: \p ―Xiquitaca nopa tacame cati anquintzajque, amantzi itztoque ipan hueyi tiopamit, quinmachtíaj masehualme. \p \v 26 Huajca nopa tayacanquet ten soldados yajqui inihuaya isoldados cati quimocuitahuiyayaj nopa hueyi israelita tiopamit huan quinhualicaque nopa tayolmelahuani. Pero amo quinmaquilijque pampa quinimacasiyayaj nopa miyaqui masehualme cati mosentilijtoyaj nopona. Moilhuijque para huelis quintepachosquíaj. \v 27 Huan quinhuicaque nopa tayolmelahuani huan quinnextijque iniixpa nopa hueyi tasentilisti ten tequichihuani. Huan teipa nopa hueyi totajtzi quinilhui: \p \v 28 ―Tojuanti timechnahuatijque ayecmo xitamachtica ten Jesús. Pero ama amotamachtil ya momajtoc ipan nochi ni altepet Jerusalén. Huan antechcahuilíaj para tijmictijque Jesús. \p \v 29 Huajca Pedro inihuaya nopa tayolmelahuani quinnanquilijque: \p ―Monequi tijneltoquilise Toteco Dios achtohui huan amo masehualme. \v 30 Pampa Toteco cati tohuejcapan tatahua quineltocaque quiyolcuic Jesús cati anquimictijque quema anquicuamapeloltijque. \v 31 Huan Toteco Dios quihueyitalijtoc Jesús huan quisehuijtoc nepa inejmat campa más onca tatepanitacayot pampa yaya Tohueyiteco huan Totemaquixtijca. Toteco quichijqui ya ni para anisraelitame huelis anmoyolpatase huan anquipantise tapojpolhuili por amotajtacolhua. \v 32 Huan tiquinilhuíaj masehualme para melahuac nochi ni tamanti cati tiquitztoque huan nojquiya Itonal Toteco teyolmelahua para melahuac. Huan Toteco Dios quinmacas Itonal nochi masehualme cati quichihuaj icamanal. \p \v 33 Huan quema quicajque cati Pedro quiijto, tahuel cualanque, huan quinequiyayaj quinmictise nopa tayolmelahuani. \v 34 Pero moquetzqui se fariseo cati itoca Gamaliel ipan nopa hueyi tasentilisti ten tequichihuani. Yaya eltoya se tamachtijquet cati más ajsitoc momachtijtoya itanahuatilhua Moisés ten nochi sequinoc huan nochi masehualme quitepanitayayaj miyac. Huan Gamaliel quinnahuati ma quisaca nopa tayolmelahuani se talojtzi, \v 35 huan pejqui quinilhuía nopa tequichihuani: \p ―Noisraelita icnihua, ximotachilica ica cati anquinchihuilise ni tacame. \v 36 Anquielnamiquij nepa tonaliya itztoya se tacat Teudas cati quiijtohuayaya quipixtoya tequiticayot, huan se cuatrocientos tacame mosentilijque ihuaya. Huan sequinoc quimictijque Teudas, huan nopa tacame cati quitoquiliyayaj mosemanque, huan nochi itequi tantiyajqui. \v 37 Teipa ipan nopa tonali quema quichihuayayaj nopa censo, motananqui se tacat Judas ten estado Galilea, huan miyac masehualme quitoquiliyayaj. Pero nojquiya sequinoc quimictijque Judas, huan nochi cati quitoquiliyayaj mosemanque. \v 38 Yeca nimechilhuía, xiquincahuaca ni tacame huan amo xiquincuatotonica más, pampa sinta masehualme quinmacatoque inintamachtil, nimantzi tantiyas. \v 39 Pero sinta Toteco quinnahuatía huan quinmacatoc inintamachtil, amo huelis anquitamiltise inintequi. Huan sinta ni itequi Toteco, ximotachilica amojuanti para amo ximotehuica ihuaya Toteco. \p \v 40 Huan nochi tequichihuani quitacaquilijque cati quiijto. Huan quinnotzque nopa tayolmelahuani huan quinhuitejque, huan quinnahuatijque chicahuac para ma ayecmo más camanaltica ten Jesús, huan teipa quinmajcajque ma yaca. \v 41 Huan nopa tayolmelahuani quisque ipan nopa hueyi tasentilisti ten tequichihuani yolpactoque pampa Toteco quincahuilijtoya taijyohuise pampa quineltocaj itequiticayo Jesús. \v 42 Huan mojmosta nopa tayolmelahuani tamachtijtinenque ipan hueyi israelita tiopamit huan ipan calme para Jesús eliyaya nopa Cristo cati Toteco Dios quiijto huejcajquiya para quititanisquía. \c 6 \s1 Quintequitalijque chicome tapalehuiani \p \v 1 Ipan nopa tonali momiyaquilijtiyahuiyayaj nopa taneltocani huan achi mocualanijque nopa israelitame cati camanaltiyayaj griego ica ne sequinoc israelitame cati camanaltiyayaj hebreo. Quiijtohuayayaj nopa sihuame cati camanaltij griego cati mijque inihuehue amo quiseliyayaj ajsitoc cati quinpolohuayaya quej sihuame cati israelitame cati mijque inihuehue quiseliyayaj quema nopa taneltocani quinmajmacayayaj tacualisti mojmosta. \v 2 Huajca nopa majtacti huan ome tayolmelahuani mosentilijque inihuaya nochi taneltocani huan quinilhuijque: \p ―Amo cuali tijcahuase titepohuilise Icamanal Toteco san para tiquintamacase toicnihua. \v 3 Huajca, noicnihua, xiquintapejpenica chicome toicnihua cati nochi quintepanitaj. Xiquintapejpenica tacame cati temitoque ica Itonal Toteco huan cati quipiyaj cuali inintalnamiquilis. Huan tiquintalise ma quiyacanaca ni tequit para temajmacase tacualisti. \v 4 Huan tojuanti titayolmelahuani, noja timotatajtise ica Tohueyiteco huan titamachtise Icamanal. \p \v 5 Huan nochi nopa taneltocani quinpacti cati quiijtojque. Huan quitapejpenijque Esteban cati motemachi miyac ipan Tohueyiteco huan itztoya temitoc ica Itonal. Nojquiya quintapejpenijque Felipe, Prócoro, Nicanor, Timón huan Parmenas. Huan nojquiya quitapejpenijque Nicolás se tacat ten altepet Antioquía huan yaya amo israelita. Achtohui quiselijtoyaj inintajcuilol ten Toteco nopa israelitame huan ama quineltocatoya Jesucristo. \v 6 Huan nopa taneltocani quinnextijque nopa chicome iniixpa nopa tayolmelahuani. Huan nopa tayolmelahuani motatajtijque ipan Toteco huan quitalijque inimax ininpani para ma quipehualtica inintequi. \p \v 7 Huan más momoyajqui icamanal Toteco huan tahuel más momiyaquilijtiyahuiyayaj taneltocani nopona ipan altepet Jerusalén. Huan nojquiya miyac israelita totajtzitzi quineltocaque Jesucristo. \s1 Tacame quitaijyohuiltijque Esteban \p \v 8 Tahuel hueyi iyolo Toteco ica Esteban huan quimacac miyac chicahualisti para quichihuas tiochicahualnescayot huan tanextili iniixpa masehualme. \v 9 Pero se tonali sequij masehualme ten nopa israelita tiopamit cati inintoca Tequipanohuani Cati Majcajtoque monechcahuijque campa Esteban huan pejque quinajnanquilíaj. Inijuanti itztoyaj israelitame cati ehuani altepeme Cirene, Alejandría, Cilicia huan campa hueli ipan tali Asia. \v 10 Huan Esteban camanaltiyaya ica miyac talnamiquilisti cati Itonal Toteco quimacayaya huan inijuanti amo huelque quitanij. \v 11 Huajca quintemojque tacame huan quintaxtahuijque para ma quiistacahuica. Huan nopa istacatini quiijtojque quicactoyaj quema Esteban quintaijilhuijtoya Moisés huan Toteco. \v 12 Huan quinyolajcomanque nopa israelitame, huan nopa huehue tacame huan tamachtiani ten itanahuatilhua Moisés. Huan quiitzquijque Esteban huan quihuicaque iniixpa nopa hueyi tasentilisti ten israelita tequichihuani. \v 13 Huan quintalijque nopa istacatini para quitelhuise huan quiijtojque: \p ―Ni tacat Esteban talojtzitzi quitaijilhuía ni hueyi tiopamit huan itanahuatilhua Moisés. \v 14 Nojquiya tijcactoque quema Esteban quiijto para Jesús cati ehuayaya altepet Nazaret quisosolosquía ni hueyi tiopamit huan quipatasquía nopa tamachtili cati Moisés techcahuilijtejqui huejcajquiya. \p \v 15 Huan ipan nopa talojtzi nochi nopa tacame ipan nopa tasentilisti ten tequichihuani quitachilijque ixayac Esteban huan quiitaque nesiyaya quej ixayac se ilhuicac ejquet. \c 7 \s1 Esteban tananquili \p \v 1 Huajca camanaltic nopa hueyi totajtzi huan quitatzintoquili Esteban: \p ―¿Nelía tiquijtojtoc nochi ni tamanti? \p \v 2 Huan Esteban quinanquili: “Noicnihua huan notatahua, techtacaquilica. Toteco Dios, yaya cati quipiya ihueyitilis, monexti huejcajquiya iixpa tohuejcapan tata Abraham quema itztoya ipan tali Mesopotamia, quema ayemo yajtoya ipan altepet Harán. \v 3 Huan Toteco quiilhui Abraham: ‘Xiquisa ipan ni motal huan xiquincahua mohuicalhua. Xiya ipan nopa tali campa nimitznextiliti para tiitztos.’ \p \v 4 “Huajca Abraham quisqui ipan nopa tali cati itoca Caldea, huan yajqui altepet Harán. Huan nopona mijqui itata, huan Toteco Dios quihualicac Abraham hasta ni tali campa tiitztoque ama. \v 5 Huan Toteco amo quimacac Abraham se tali para iaxca, yon se pilquentzi. Pero Toteco quitencahuili quinmacasquía ni tali iteipan ixhuihua Abraham masque Abraham noja ayemo quipiyayaya yon se icone. \v 6 Huan Toteco nojquiya quiilhui Abraham para iteipan ixhuihua itztose ipan seyoc tali para nahui ciento xihuit huan amo quema huelis mochihuase quej cati nopona ehuani. Huan quiijto para masehualme cati nopona ehuani quintequipanoltisquíaj chicahuac quej tequipanohuani cati iniaxcahua. Huan quiilhui para cati nopona ehuani tahuel quintaijyohuiltise. \v 7 Pero nojquiya Toteco quiilhui Abraham: ‘Niquintatzacuiltis cati ehuani ipan nopa tali, huan teipa sempa quisase moteipan ixhuihua ten nopa tali huan inijuanti nechhueyimatiquij nica.’ \p \v 8 “Huan Toteco Dios quichijqui se camanal sencahuali ica Abraham huan quimacac se tamachtili cati itoca circuncisión para ma quintequili ininpiltacayo nochi ioquichpilhua. Nopa machiyot quinextis para quineltocaj cati Toteco quintencahuilijtoya. Huajca quema tacatqui Isaac, icone Abraham, huan quipixtoya chicueyi tonati, quitequili nopa machiyot circuncisión ipan ipiltacayo. Huan quema Isaac motacachijqui, tacatqui icone, Jacob. Huan quema Jacob motacachijqui, tacatque majtacti huan ome iconehua. Huan inijuanti tohuejcapan tatahua nochi tiisraelitame. \p \v 9 “Huan iconehua Jacob quichicoitayayaj ica José, se iniicni, huan quinnamaquiltijque sequij tacame cati quihuicaque ipan tali Egipto. Pero Toteco Dios itztoya ihuaya José, \v 10 huan quimanahui quema taijyohuiyaya huan quimacac miyac italnamiquilis. Huan Toteco quichijqui para nopa Tanahuatijquet Faraón, cati tanahuatiyaya ipan nochi nopa tali Egipto, ma quicualita José. Huan nopa tanahuatijquet quitali José para ma eli gobernador ipan nopa tali Egipto hasta nojquiya quinnahuati nochi cati itztoyaj ipan ichaj Faraón. \p \v 11 “Teipa pejqui se hueyi mayanti ipan tali Egipto huan tali Canaán, huan nochi taijyohuiyayaj. Huan tohuejcapan tatahua amo huelque quipantijque cati quicuase. \v 12 Pero Jacob quicajqui oncayaya tacualisti ipan tali Egipto, huan quintitanqui itelpocahua, inijuanti cati tohuejcapan tatahua, para ma yaca nepa. Ya nopa elqui quema iyojyoc yajque tali Egipto. \v 13 Huan teipa inijuanti sempa yajque ica ompa. Huan José quinilhui para yaya iniicni huan quinnexti iixpa Tanahuatijquet Faraón para yaya ma quinixmati iicnihua. \v 14 Huan José quinilhui iicnihua ma quinotzatij inintata huan nochi ihuicalhua para ma hualaca tali Egipto. Huan setenta y cinco masehualme hualajque. \v 15 Yeca quej nopa tohuejcapan tata Jacob yajqui huan mocajqui ipan tali Egipto. Huan teipa Jacob mijqui nopona. Huan nojquiya teipa mijque nopona nochi tohuejcapan tatahua cati eliyayaj iconehua Jacob. \v 16 Huan teipa nopa israelitame quihuicaque nochi iniomiyo hasta altepet Siquem. Nepa quintalijque ipan se ostot ipan tepet cati eltoya iaxca Abraham pampa quincohuili iconehua Hamor. \p \v 17 “Huan monechcahuiyaya nopa tonali para Toteco quichihuas cati huejcajquiya quitencahuilijtoya Abraham para quichihuas huan quinquixtis nopa masehualme ipan Egipto. Huan nopa israelitame nelía itztoyaj miyaqui pampa momiyaquilijtoyaj tahuel ipan Egipto. \v 18 Huan pejqui tanahuatía seyoc tanahuatijquet ipan Egipto cati amo quema quicactoya ten José pampa ya quipixtoya miyac xihuit ica mijqui José. \v 19 Huan nopa yancuic tanahuatijquet quincajcayajqui nopa israelitame cati itztoyaj tohuejcapan tatahua huan quintaijyohuilti miyac. Quinnahuati ma quintahuelcahuaca ininpiloquichpilhua para ma miquica. \p \v 20 “Huan ipan nopa tonali tacatqui Moisés cati quipacti Toteco. Huan inana huan itata quiiscaltijque eyi metzti ipan ininchaj. \v 21 Huan quema inana Moisés monejqui quitahuelcahuas ioquichpil para ma miqui, iichpoca nopa yancuic tanahuatijquet Faraón quipanti huan quihuicac ichaj huan quiiscalti quej icone. \v 22 Yeca Moisés momachti nochi talnamiquilisti cati nopa egipcios quimatiyayaj. Huan Moisés hueliyaya camanalti cuali huan quipixqui yajatili quichihuas miyac tamanti tequit. \p \v 23 “Pero quema Moisés quiaxiti cuarenta xihuit, quinequiyaya quinpaxaloti iisraelita icnihua. \v 24 Huan quiitac se egipcio tacat quihuitequiyaya se tacat israelita. Huan Moisés quimanahui nopa israelita huan quimicti nopa tacat egipcio. \v 25 Huan Moisés moilhuiyaya para nopa israelitame quimachilisquíaj para Toteco quititantoya para quinquixtisquía campa tetequipanohuayayaj san tapic, pero inijuanti amo quimachilijque. \v 26 Huan tonili Moisés sempa yajqui quinpaxaloto nopa israelitame. Huan quinpantito ome israelita tacame motehuiyayaj. Huan quinequiyaya quinyoltalis huan quinilhui: ‘Tacame, anicnime, ¿para ten anmotehuíaj?’ \p \v 27 “Pero nopa tacat cati quimaquiliyaya ihuampo quicuatopejqui Moisés huan quiilhui: ‘¿Ajquiya mitztequimacatoc para technahuatiqui huan techtajtolsencahuaqui? \v 28 ¿Tijnequi techmictis quej yalohua tijmicti nopa egipcio?’ \v 29 Huan quema Moisés quicajqui cati nopa tacat quiijto, cholojtejqui tahuel huejca hasta tali Madián. Mocajqui ipan nopa tali quej se sejcoyoc ejquet, huan mosihuajti huan nopona tacatque ome iconehua. \p \v 30 “Huan quema Moisés quipixtoya cuarenta xihuit ipan tali Madián, se tonali nejnemiyaya ipan nopa huactoc tali nechca nopa tepet cati itoca Sinaí. Huan monexti se ilhuicac ejquet iixpa ipan itilelemecyo se tit ipan se xihuitzonti cati tatayaya. \v 31 Huan quema Moisés quiitac, quitachili huan monechcahui para cuali quitachilis. Huan nimantzi quicajqui itoscac Toteco cati quiilhui: \v 32 ‘Na niininTeco mohuejcapan tatahua. Na niininTeco Abraham, Isaac huan Jacob.’ Huan Moisés pejqui huihuipica pampa nelía momajmati huan ayecmo quinejqui quitachilis. \v 33 Huan Toteco Dios quiilhui: ‘Xijquixti motecac pampa ni tali campa timoquetztoc tatzejtzeloltic pampa nica nojquiya na niitztoc. \v 34 Na niquinita quenicatza taijyohuíaj nomasehualhua nopona ipan tali Egipto, huan nijcactoc quema chocaj huan nitemotoc ten ilhuicac para niquinmanahuis. Huajca xiquita, ama nimitztitanis ipan tali Egipto para tiquinmaquixtis.’ \p \v 35 “Huajca Toteco sempa quititanqui ma yas Egipto nopa tacat Moisés cati nopa israelitame achtohui amo quinejque quiitase huan quiilhuijtoyaj: ‘¿Ajquiya mitztequimacatoc para technahuati huan techtajtolsencahua?’ Quena, ica se ilhuicac ejquet cati monexti iixpa ipan nopa xihuitzonti, Toteco quititanqui Moisés ma yahui Egipto, pero ama quej se tanahuatijquet huan se tamanahuijquet. \v 36 Huan Moisés quichijqui miyac tiochicahualnescayot huan tanextili ipan nopa tali Egipto, huan ipan nopa Hueyi At Chichiltic huan ipan nopa huactoc tali para cuarenta xihuit. Huan quinyacanqui nopa israelitame ma quisaca. \v 37 Huan ni Moisés quinilhui nopa israelitame huejcajquiya: ‘Toteco amechtitanilis se tajtolpanextijquet quej nechtitantoc huan yaya elis se toisraelita icni.’ \v 38 Yaya ni Moisés nojquiya cati itztoya ipan nopa tasentilisti ten tohuejcapan tatahua ipan nopa huactoc tali campa amo teno eli. Huan Moisés motajcoquetzqui ica nopa ilhuicac ejquet cati quicamanalhui ipan tepet Sinaí huan tohuejcapan tatahua. Huan Moisés quiseli nopa camanali cati temaca nemilisti para ma techilhui tojuanti. \p \v 39 “Pero tohuejcapan tatahua amo quinejque quitacaquilise Moisés huan moilhuijque para cuali tacuepilisquíaj ipan tali Egipto. \v 40 Huajca tohuejcapan tatahua quiilhuijque Aarón: ‘Techsencahuili dioses para techyacanase ipan ojti, pampa tojuanti amo tijmatij taya ipantic nopa Moisés cati techquixti ipan tali Egipto.’ \v 41 Huajca quichijque se tamanti ten oro para quihueyimatise huan quipixqui itachiyalis quej se pilhuacaxtzi. Huan quimacaque tacajcahualisti nopa teteyot huan quinpacti cati mosencahuilijtoyaj. \v 42 Huajca Toteco moiyocatali ten inijuanti huan quincahuili ma quinhueyimatica nopa sitalime ten ilhuicac. Eltoc quej nopa tajtolpanextiani quiijcuilojque ipan nopa amatapohuali campa Toteco quinilhui: \q1 ‘Quema anisraelitame anquinmictiyayaj tapiyalme, \q1 huan antemacayayaj tacajcahualisti para cuarenta xihuit ipan nopa huactoc tali, \q1 amo na cati antechmacayayaj. \q1 \v 43 Cati achi más anquiicnelijque elqui amotaixcopincayo Moloc cati anquinejnemiltijque amohuaya ipan ipilchaj. \q1 Huan anquihuicayayaj se sitali cati anmoilhuijque eliyaya iaxca amoteteyo Renfán. \q1 Pero san elqui taixcopinalme cati anquichijque ica amomax para anquinhueyimatise. \q1 Huajca nimechquixtis ipan amotal huan nimechcahuati ipan seyoc nali nopa altepet Babilonia.’ ” \p \v 44 Huan Esteban noja camanaltiyaya iniixpa nopa tequichihuani huan quinilhui: “Tohuejcapan tatahua quipixtoyaj nopa Yoyon Tiopamit cati quihuicaque inihuaya ipan nopa huactoc tali. Quisencajtoyaj nopa tiopamit senquisa quej nopa iixcopinca cati Toteco quinextili Moisés para ma quichihua. \v 45 Huan teipa mijqui Moisés huan tohuejcapan tatahua quiselijque nopa Yoyon Tiopamit. Huan inijuanti quihualicaque quema Josué quinyacanqui ma moaxcatica ni tali. Huan Toteco quinquixti nopa masehualme cati amo israelitame cati itztoyaj nica. Huan Toteco quinmacac ni tali tohuejcapan tatahua. Huan quipixtoyaj nopa Yoyon Tiopamit hasta nopa tonali quema tanahuatiyaya David. \v 46 Huan Toteco quicualitac David, huan David quinejqui quichihuas se hueyi cali para ma ipan itzto Toteco, cati iDios tohuejcapan tata Jacob. \v 47 Pero elqui Salomón, icone David, cati quichijqui nopa cali para Toteco. \v 48 Pero tijmatij nelía Toteco Cati Más Hueyi amo mocahua ipan se tiopamit cati masehualme quichijchijtoque ica inimax. Eltoc quej quiijto se tajtolpanextijquet cati huejcajquiya quiijcuilo ni camanali cati Toteco quiijto: \q1 \v 49 ‘Na nijtemitía ilhuicacti huan taltipacti. \q1 Amo quema oncas se cali cati nechaxilis para ipan niitztos pampa ninelhueyi. \q1 ¿Quenicatza huelis anquichihuase se cali para ipan nimosiyajquetzas? \q1 \v 50 Na ica nomax nijchijqui nochi tamanti ipan ilhuicacti huan taltipacti.’ \m Quej nopa quiijto Toteco.” \p \v 51 Huan Esteban quinilhui nopa tequichihuani: “¡Anyoltetique! Ipan amoyolo amo anquiixmatij Toteco. Amo anquinequij anquicaquise cati melahuac. Nochipa anquihuejcamajcahuaj Itonal Toteco. Anquichihuaj cati amo cuali san se quej tohuejcapan tatahua quichijque huejcajquiya. \v 52 Tohuejcapan tatahua quintaijyohuiltijque senquisa nochi nopa tajtolpanextiani. Quinmictijque nopa tajtolpanextiani cati quinyolmelajque para teipa hualasquía Yaya Cati Xitahuac cati Toteco techtitanilisquía. Huan quema nopa Cristo ajsico, anquitemactilijque ica fiero masehualme huan anquimictijque. \v 53 Amo anquinequij anquintoquilise itanahuatilhua Moisés masque elque ilhuicac ehuani cati techmacaque nopa tanahuatilme.” \s1 Mijqui Esteban \p \v 54 Huan quema quicajque nopa tequichihuani cati Esteban quiijto, tahuel cualanque hasta motanhuehuechotzque. \v 55 Pero Esteban temitoc ica Itonal Toteco, tachixqui ilhuicac. Huan quiitac ihueyitilis Toteco Dios huan quiitac Jesús ijcatoya ica inejmat Toteco. \v 56 Huajca Esteban quiijto: \p ―¡Xijtachilica! Na niquita tapojtoc ilhuicac huan Jesús cati Mocuetqui Masehuali ijcatoc ica inejmat Toteco Dios. \p \v 57 Pero nopa tacame tzajtzique chicahuac huan monacastzajque para ayecmo quicaquise cati Esteban quiijtohuayaya. Huan nochi motalojque huan quiitzquijque. \v 58 Huan quihuicaque Esteban altepeteno huan quitepachojque. Huan nopa tacame cati quitelhuijtoyaj para ma miqui quicajtejque iniyoyo ica se telpoca tacat cati itoca Saulo para ma quimocuitahui. \v 59 Huan noja quitepachohuayayaj quema Esteban quitzajtzili Tohueyiteco huan quiilhui: “Tohueyiteco Jesús, xijseli notonal.” \p \v 60 Huan teipa Esteban motancuaquetzqui huan chicahuac quiijto: “Tohueyiteco, xiquintapojpolhui ni tajtacoli cati nechchihuilíaj.” Huan quema Esteban tanqui camanalti, mijqui. \c 8 \s1 Saulo quincualancaitac taneltocani \p \v 1 Huan Saulo quinyolchicahuayaya nopa tacame cati quimictijque Esteban. Huajca ipan nopa tonali miyac masehualme pejque quintaijyohuiltíaj cati itztoyaj ipan nopa tiopamit ten taneltocani ipan altepet Jerusalén. Huajca nopa taneltocani mosejsemanque campa hueli ipan nopa estado Judea huan ipan estado Samaria. Huan mocajque ipan altepet Jerusalén san nopa tayolmelahuani. \v 2 Huan sequij tacame cati quiicnelíaj Toteco quitalpachojque Esteban huan chocaque miyac pampa mijqui. \v 3 Pero Saulo pejqui quintojtoca huan chicahuac quintaijyohuiltía nochi Toteco itiopa ten taneltocani. Calaquiyaya ipan sesen cali campa mosentiliyayaj huan quinhuahuatatzayaya tacame huan sihuame para quinhuicase quintzacuase. \s1 Felipe tepohuili icamanal Toteco ipan Samaria \p \v 4 Huan nopa taneltocani cati mosejsemantoyaj ten Jerusalén, yajque campa hueli altepeme huan teilhuijque icamanal Toteco huan quenicatza Jesús temaquixtía. \v 5 Huan Felipe yajqui altepet Samaria huan quincamanalhui miyac masehualme para Jesús itztoya nopa Cristo cati Toteco quititantoya. \v 6 Huan Felipe tamachtiyaya huan quichihuayaya miyac huejhueyi tanextili. Huan miyac masehualme mosentiliyayaj para quicaquise cati quiijtohuayaya huan quitachilise cati quichihuayaya. \v 7 Huan quinchicahuayaya miyac cati quinpixtoyaj iajacahua Amocualtacat. Huan nopa ajacame tzajtziyayaj chicahuac quema quisayayaj ipan inintacayo masehualme. Huan quinchicajqui miyac masehualme cati metzhuapactique huan cati metzcuachotique. \v 8 Huan yeca oncac se hueyi paquilisti ipan nopa altepet. \p \v 9 Huan itztoya nopona se tacat itoca Simón cati ten huejcajquiya momajtoya tequiti quej se tenahualhuijquet ipan nopa altepet. Huan quincajcayajtoya miyac masehualme ipan nopa estado Samaria. Teilhuiyaya para quipiyayaya hueyi tequiticayot. \v 10 Huan nochi tacame huan sihuame nopona masque teicneltzitzi o tominpiyani momajtoyaj quitacaquilíaj huan quiijtohuaj ten ya: “Ni Simón yaya nopa Hueyi Chicahualisti Ten Toteco.” \p \v 11 Huan nochi quitoquilijque Simón pampa para miyac xihuit quincajcayajtoya ica cati quichihuayaya quema tenahualhuiyaya. \v 12 Pero quema Felipe ajsico, masehualme quicajque nopa cuali camanali ten Jesucristo huan itequiticayo huan quenicatza elis ipan itanahuatilis Toteco. Huan miyac masehualme quineltocaque huan miyac mocuaaltijque, tacame huan sihuame. \v 13 Huan Simón nojquiya quineltocac huan nojquiya mocuaalti huan pejqui nemi ihuaya Felipe. Huan Simón san quitachiliyaya nopa tanextili huan huejhueyi tiochicahualnescayot cati Felipe quichihuayaya. \p \v 14 Huan quema nopa tayolmelahuani ipan altepet Jerusalén quicajque para miyac masehualme ipan estado Samaria quiselijtoyaj icamanal Toteco, quintitanque Pedro huan Juan ma yaca nopona. \v 15 Huan Pedro huan Juan ajsitoj huan motatajtijque para nopa taneltocani ma quiselica Itonal Toteco. \v 16 Ayemo ajsitoya Itonal Toteco ipan iniyolo, pampa san mocuaaltijque ica itequiticayo Jesús para quitoquilise ya. \v 17 Huajca Pedro huan Juan pejque quintalilíaj inimax ininpani huan nopa taneltocani quiseliyayaj Itonal Toteco ipan iniyolo. \p \v 18 Huan Simón quiitac quenicatza nopa tayolmelahuani quintaliliyayaj inimax ininpani masehualme huan quiseliyayaj Itonal Toteco, huan nojquiya quinejqui quichihuas. Huajca quincuitahuilti tomi Pedro huan Juan para ma quimacaca nopa chicahualisti. \v 19 Quinilhui: \p ―Techmacaca ni chicahualisti nojquiya para nihuelis nijtalis nomax ipan ten hueli masehuali huan yaya quiselis Itonal Toteco. \p \v 20 Huan Pedro quiilhui: \p ―Ma Toteco mitztzontamilti ihuaya motomi pampa timoilhuía huelis tijcohuas nopa cati san Toteco hueli temaca quej se nemacti. \v 21 Amo teno tijpiya ihuaya ni tequit pampa amo cuali moyolo iixpa Toteco. \v 22 Huajca xijpata moyolo huan xijcahua nopa tajtacoli. Huan xijtajtani Toteco ica nochi moyolo sinta huelis mitztapojpolhuis ica cati timoyolilhuijtoc ipan moyolo, \v 23 pampa niquita tahuel ticualancamictinemi huan tajtacoli moilpitoc ipan moyolo. \p \v 24 Pero Simón quiilhui Pedro: \p ―Xijtajtanica Toteco ma nechtapojpolhui para amo nechtzontamiltis quej tiquijtojtoc. \p \v 25 Huan nopa tayolmelahuani tepohuilijque icamanal Toteco huan teilhuijque cati quiitztoyaj. Huan teipa tacuepilijque ipan altepet Jerusalén. Huan ipan ojti quipanotiyajque miyac pilaltepetzitzi ipan estado Samaria huan nepa nojquiya tayolmelahuayayaj icamanal Toteco. \s1 Felipe ihuaya se tacat cati ehua Etiopía \p \v 26 Teipa ajsico se ilhuicac ejquet ten Toteco huan quiilhui Felipe: “Xiya ica tatzinta hasta nopa ojti cati quisa Jerusalén huan pano ipan nopa huactoc tali huan yahui hasta Gaza.” \p \v 27 Huajca Felipe nima quistejqui. Huan nopona quipanti se eunuco tacat cati elqui se ihueyi tequitica nopa sihua tanahuatijquet Candace ipan tali Etiopía. Yaya cati quimocuitahui nochi itomi nopa hueyi tali. Nopa tacat yajtoya Jerusalén para quihueyimatis Toteco, \v 28 huan tacuepiliyaya ital ipan se cuacarro cati cahuayojme quitilanayayaj. Huan ipan ojti quipojtiyahuiyaya nopa amat cati quiijcuilo nopa tajtolpanextijquet Isaías huejcajquiya. \v 29 Huan Itonal Toteco quiilhui Felipe: \p ―Xiya, xijnechcahuiti nopa cuacarro. \p \v 30 Huan Felipe quinechcahui huan quicajqui quipohuayaya iama Isaías. Huan Felipe quitatzintoquili: \p ―¿Tijmachilía cati tijpohua? \p \v 31 Huan nopa tacat quiilhui: \p ―Amo huelis nijmachilis sinta amo aqui nechixtomilis. \p Huan quiilhui Felipe ma tejco huan ma mosehui ihuaya ipan icuacarro. \v 32 Huan yaya quipohuayaya ipan Icamanal Toteco campa quiijtohua: \q1 “Tacame quihuicase quej quihuicaj se borrego para quimictise. \q1 Huan quej se pilborregojtzi amo tzajtzi quema masehualme quiximaj, \q1 nojquiya amo teno quiijtos quema quihuicase para quimictise. \q1 \v 33 Quipinahualtise huan amo quichihuilise cati xitahuac. \q1 Amo aqui huelis camanaltis ten iteipan ixhuihua, \q1 pampa amo quinpiyas. \q1 Quimictise huan yaya quisas ipan totaltipac.” \p \v 34 Huan nopa eunuco tacat quitatzintoquili Felipe: \p ―Techilhui sinta nopa tajtolpanextijquet camanaltiyaya ten ya ipantisquía, o camanaltiyaya ten seyoc ipantis. \p \v 35 Huajca Felipe pejqui campa quipohuayaya ipan Icamanal Toteco huan quiyolmelajqui nopa cuali camanali ten Jesús. \v 36 Huan yajtiyahuiyayaj ipan ojti, huan ajsitoj campa se mantoc at huan nopa tacat quiilhui Felipe: \p ―Xiquita, nica onca at. ¿Huelis techcuaaltis? \p \v 37 Huan Felipe quinanquili: \p ―Sinta tijneltoca ica nochi moyolo, nimitzcuaaltis. \p Huan nopa tacat quiijto: \p ―Nijneltoca para Jesucristo yaya Icone Toteco. \p \v 38 Huajca Felipe quiilhui ma quiquetza icuacarro. Huan temoque nochi ome san sejco huan calajque ipan nopa at huan Felipe quicuaalti. \v 39 Huan quema inijuanti quisayayaj ipan at, Itonal Toteco quihuicac Felipe, huan nopa tacat ayecmo quiitac, pero yajqui ipan iojhui ica paquilisti. \v 40 Huan Felipe mopanti ipan altepet Azoto. Huan quinpanotiyajqui miyac altepeme tepohuilijtiyajqui icamanal Toteco hasta ajsito altepet Cesarea. \c 9 \s1 Saulo quineltocac Tohueyiteco \r (Hch. 22:6-16; 26:12-18) \p \v 1 Huan Saulo noja huejchijtinemiyaya campa hueli para quintemajmatis taneltocani. Quinequiyaya quinmictis nochi cati quinpantiyaya. Huajca yajqui quiitato nopa hueyi israelita totajtzi. \v 2 Huan quitajtani ma quimaca amatajcuiloli para nochi israelita tiopame ipan altepet Damasco. Nopa amatajcuiloli quimacac tequiticayot para quintemos nochi tacame huan sihuame cati quitoquiliyayaj “Nopa Ojti”, quinequi quiijtos masehualme cati quineltocayayaj Jesús, huan quinhualicas ilpitoque hasta altepet Jerusalén. \v 3 Huajca teipa Saulo nejnemiyaya ipan ojti ipan itequi huan monechcahuiyaya Damasco, huan nimantzi tatanexti se hueyi taahuili ten ilhuicac cati tatanexti yahualtic campa ya. \v 4 Huan Saulo huetzqui talchi huan quicajqui se cati quicamanalhui huan quiilhui: “Saulo, Saulo, ¿para ten techtaijyohuiltía?” \p \v 5 Huan Saulo quitatzintoquili: “¿Ajquiya ta, noTeco?” \p Huan yaya quiilhui: “Na niJesús cati techtaijyohuiltía. Nelía timotaijyohuiltía moselti.” \p \v 6 Huan Saulo momajmatiyaya hasta huihuipicayaya huan quiijto: “NoTeco, ¿taya tijnequi ma nijchihua?” \p Huan Toteco quiilhui: “Ximoquetza huan xicalaqui ipan nopa altepet. Huan se tacat mitzilhuis taya monequi tijchihuas.” \p \v 7 Huan nopa tacame cati itztoyaj ihuaya Saulo momajmatijque hasta amo huelque moliníaj, pampa quicajque itoscac yaya cati quicamanalhui, pero amo aqui quiitaque. \v 8 Huajca Saulo moquetzqui, huan ixtapojqui, pero amo hueliyaya tachiya. Huajca nopa tacame cati itztoyaj ihuaya quimaitzquijque huan quihuicaque Damasco. \v 9 Huan mocajqui popoyotzi eyi tonati huan amo teno quicuajqui, yon amo teno quiic. \p \v 10 Huan itztoya nopona Damasco se taneltocaquet cati itoca Ananías. Huan Tohueyiteco quinotzqui ipan se temicti huan quiilhui: “Ananías.” \p Huan ya quinanquili: “Nica niitztoc, Toteco.” \p \v 11 Huan Tohueyiteco quiilhui: “Ximoquetza huan xiya ipan nopa calle cati itoca ‘Xitahuac’. Huan xijtemoti se tacat cati itoca Saulo cati ehua altepet Tarso. Yaya itztoc ichaj Judas huan ama motatajtía ica na. \v 12 Huan ipan se temicti Toteco quinextilijtoc para ajsiti se tacat itoca Ananías huan quitalis imax ipani para huelis tachiyas sempa.” \p \v 13 Pero Ananías quinanquili: \p ―Tohueyiteco, nijcactoc miyac tamanti cati quichijtoc nopa Saulo, pampa quintaijyohuiltijtoc miyac taneltocani nepa Jerusalén. \v 14 Huan ama nopa tayacanani ten totajtzitzi quimacatoque tequiticayot nica ipan toaltepe para ma techilpi nochi tojuanti cati timotatajtíaj ica ta. \p \v 15 Pero Tohueyiteco quiilhui Ananías: \p ―Xiya, pampa nijtapejpenijtoc para nijtequihuis Saulo para quinilhuis masehualme cati amo israelitame nocamanal. Nojquiya quinilhuis huejhueyi tanahuatiani huan israelitame ten na. \v 16 Huan na nijnextilis Saulo quenicatza monequi taijyohuis miyac pampa nechneltoca\f + \fr 9:16 \fr*\ft 9:16 Por notoca.\ft*\f*. \p \v 17 Huajca yajqui Ananías huan calaquito ipan nopa cali campa Saulo itztoya, huan quitali imax ipani huan quiilhui: \p ―Noicni Saulo, Tohueyiteco Jesús cati monexti moixpa ipan ojti campa tihualayaya, nechtitanqui nica para huelis titachiyas sempa huan para mitztemitis ica Itonal Toteco. \p \v 18 Huan ipan nopa talojtzi huetzqui se tamanti cati quitzacuayaya iixteyol, huan sempa huelqui tachiya cuali. Huajca Saulo moquetzqui huan yajqui mocuaaltito. \v 19 Teipa tacuajqui huan sempa quipixqui tetili. Huan mocajqui se ome tonal ipan altepet Damasco inihuaya taneltocani. \s1 Saulo tacamanalhui ipan Damasco \p \v 20 Huan Saulo nima pejqui tacamanalhuía ipan israelita tiopame. Quinilhuiyaya para Jesús yaya Icone Toteco. \p \v 21 Huan nochi cati quicajque san quitachilijque huan quiijtohuayayaj: \p ―¿Amo ya ni Saulo cati quintaijyohuiltiyaya nochi cati quineltocaj Jesús ipan altepet Jerusalén? ¿Amo ya cati hualajtoc nica para quinitzquis taneltocani huan quinhuicas ilpitoque hasta Jerusalén para quintemactilis inimaco nopa tayacanani ten totajtzitzi? \p \v 22 Huan mojmosta Saulo quipixqui más chicahualisti para quinyolmelahuas israelitame ipan altepet Damasco ten Jesús. Huan quinnextili ica miyac tamanti para Jesús itztoya nopa Cristo cati Toteco quiijto quititanisquía. Huan nopa israelitame amo quimatiyayaj taya moilhuise. \s1 Saulo quisqui Damasco huan cholo \p \v 23 Huan quema panoc miyac tonali, nopa tayacanca israelitame quisencajque san sejco quenicatza quimictisquíaj Saulo. \v 24 Pero Saulo quicajqui cati nopa tacame moyolilhuiyayaj huan quimatqui quichiyayayaj tonaya huan tayohua ipan icalte nopa altepet para quimictise. \v 25 Huajca nopa taneltocani quitalijque Saulo ipan se hueyi cuachiquihuit huan ica tayohua quitemohuijque campa coyontoya nopa tepamit cati quiyahualtzajqui nopa altepet. Huan ijquiya nopa Saulo huelqui cholo. \s1 Saulo ajsito ipan Jerusalén \p \v 26 Huan Saulo ajsito altepet Jerusalén huan quinequiyaya mosentilis inihuaya taneltocani nopona, pero nochi quiimacasiyayaj pampa amo quineltocaque sinta nelía Saulo ama quineltocatoya Jesús. \v 27 Huajca Bernabé quihuicac Saulo iniixpa nopa tayolmelahuani huan quinilhui quenicatza quiitztoya Tohueyiteco ipan ojti. Quinilhui nochi cati Jesús quiilhuijtoya huan quenicatza Saulo ica miyac chicahualisti tepohuiliyaya ten Jesús ipan altepet Damasco. \v 28 Huan nopa tayolmelahuani quiselijque Saulo, huan teipa yaya mocajqui Jerusalén huan mojmosta nejnenqui campa hueli inihuaya nopa tayolmelahuani. \v 29 Huan Saulo moneltali para quinilhuis nochi masehualme ten Tohueyiteco Jesús. Huan miyacapa Saulo quincamanalhui huan quinnajnanquili nopa israelitame cati camanaltij griego; pero inijuanti quitemohuayayaj quenicatza huelisquía quimictise. \v 30 Huan quema quicajque nopa taneltocani taya quisencahuayayaj, quihuicaque Saulo hasta altepet Cesarea huan teipa quititanque hasta altepet Tarso. \p \v 31 Huajca oncac tasehuilisti para nochi tasentilisti ten taneltocani nepa ipan estados Judea, Galilea, huan Samaria. Huan nopa taneltocani moscaltijtiyahuiyayaj ipan Tohueyiteco huan quiimacasiyayaj para quiixpanose. Huan más momiyaquiliyayaj pampa Itonal Toteco quinyolchicahuayaya. \s1 Mochicajqui Eneas \p \v 32 Huan Pedro quinpaxalojtinenqui taneltocani campa hueli huan nojquiya yajqui quinpaxaloto nopa taneltocani cati itztoyaj ipan se pilaltepetzi cati itoca Lida. \v 33 Huan nopona quipanti se tacat cati itoca Eneas. Yaya quipixqui chicueyi xihuit huilantoya ipan itapech pampa metzhuapactic. \v 34 Huan Pedro quiilhui: \p ―Eneas, Jesucristo mitzchicahua. Ximijquehua huan xijcualtali motapech. \p Huan nimantzi mijquejqui, \v 35 huan quiitaque nochi nopa masehualme cati itztoyaj ipan nopa pilaltepetzitzi Lida huan Sarón. Huan yeca nochi moyolpataque huan quitoquilijque Tohueyiteco Jesús. \s1 Moyolcuic Dorcas \p \v 36 Huan ipan nopa tonali itztoya ipan altepet Jope se sihuat cati quitocaxtiyayaj Tabita cati quineltocac Tohueyiteco huan ipan camanali griego itoca eliyaya Dorcas. Yaya nochipa quichihuayaya miyac tamanti cati cuali para quinpalehuis sequinoc cati quinpolohuayaya cati ica panose. \v 37 Huan ipan nopa tonali pejqui mococohua Dorcas huan teipa mijqui. Huan quipajpajque itacayo huan quitalitoj ipan se cuarto ipan seyoc piso ipan nopa cali. \v 38 Huan nopa altepet Jope mocahua nechca pilaltepetzi Lida, huan nopa taneltocani quicajque para Pedro itztoya ipan Lida. Yeca quintitanque ome tacame ma quiilhuitij Pedro ma huala nimantzi. \p \v 39 Huajca Pedro hualajqui inihuaya hasta altepet Jope. Huan nimantzi quihuicaque ipan nopa cuarto campa quicajtoyaj nopa mijcatzi. Huan itztoyaj nopona miyac sihuame cati mijque inihuehue cati chocayayaj huan quinextiliyayaj nochi yoyomit cati Dorcas quinijtzomilijtoya. \v 40 Huajca Pedro quinilhui ma quisaca, huan motancuaquetzqui huan motatajti ica Toteco. Teipa moicancuetqui huan quitachili nopa mijcatzi huan quiilhui: \p ―Tabita, ximijquehua. \p Huan Dorcas quitapo iixteyol, huan quiitac Pedro huan mosehui. \v 41 Huan Pedro quimaitzqui huan quitananqui para ma moquetza. Huan quinnotzqui nopa taneltocani huan nopa sihuame icnotzitzi, huan quinnextili para ya yoltoc. \v 42 Huan nochi masehualme ipan altepet Jope quicajque ten panoc huan miyac quineltocaque Tohueyiteco. \v 43 Huan Pedro mocajqui miyac tonali nopona Jope ipan ichaj se cuetaxhuatzquet cati quitocaxtiyaya Simón. \c 10 \s1 Pedro ihuaya Cornelio \p \v 1 Huan itztoya ipan altepet Cesarea se tacat cati itoca Cornelio cati quinahuatiyaya se pamit ten cien soldados cati quitocaxtiyayaj Pamit Italiano. \v 2 Huan yaya huan ihuicalhua quitepanitaque Toteco Dios huan momocuitahuijque para amo quiixpanose. Quinmacac miyac tomi israelitame cati teicneltzitzi masque yaya amo israelita. Huan yaya talojtzitzi motatajtiyaya. \v 3 Huan se tonali nechca las tres ica tiotac Cornelio tanemijya quiitac se iilhuicac ejca Toteco ipan se tanextili quej se temicti huan nopa ilhuicac ejquet calajqui ipan nopa cuarto campa Cornelio itztoya huan quiijto: “¡Cornelio!” \p \v 4 Huan Cornelio quitachili ica majmajti huan quitatzintoquili: “¿Taya tijnequi, tate?” \p Huan nopa ilhuicac ejquet quiilhui: “Toteco quicactoc quema motatajtía ica ya huan quiitztoc nochi cati tijchihua para tiquinpalehuis cati teicneltzitzi. \v 5 Ama xiquintitani tacame ma yaca ipan altepet Jope, huan ma quinotzaca se tacat cati quitocaxtiyayaj Simón Pedro. \v 6 Yaya mocahua nechca hueyi at ipan ichaj se cuetaxhuatzquet cati nojquiya itoca Simón. Huan yaya mitzilhuis taya monequi tijchihuas.” \p \v 7 Huan yajqui nopa ilhuicac ejquet. Huan nimantzi Cornelio quinnotzqui ome itequipanojcahua, huan quinotzqui se soldado cati eliyaya itamocuitahuijca huan cati quitepanitayaya Toteco nojquiya. \v 8 Huan Cornelio quinilhui nochi cati quiitztoya huan quintitanqui altepet Jope. \p \v 9 Huan tonili quema nopa tacame monechcahuiyayaj campa nopa altepet, Pedro tejcoc calcuitapa campa tzontamayantic pampa eliyaya nechca tajcotona, nopa hora para motatajtis ica Toteco. \v 10 Huan Pedro mayanayaya huan tahuel quinequiyaya tacuas, pero nopa sihuame noja quichihuayayaj nopa tacualisti. Huan elqui quej Pedro pejqui cochi huan quiitac se tanextili quej se temicti. \v 11 Huan quiitac tapojtoc ilhuicac huan hualtemoc talchi se tamanti quej se hueyi yoyomit ilpitoc najcac ipan iyecapa. \v 12 Huan nopa hueyi yoyomit quinpixtoya miyac tamanti tapiyalme cati nejnemij talchi ica nahui iniicxihua, huan miyac tamanti cohuame huan miyac totome. \v 13 Huan Pedro quicajqui se cati quicamanalhui ten ilhuicac huan quiilhui: “Ximoquetza Pedro, xiquinmicti nopa tapiyalme huan xiquincua.” \p \v 14 Huan Pedro quinanquili: “¡Amo, Toteco! Amo quema niquincuajtoc tapiyalme cati toisraelita tanahuatilhua quiijtohua amo tapajpacme huan amo cuali tijcuase.” \p \v 15 Huan sempa quicamanalhui ten ilhuicac huan quiilhui: “Sinta nimoTeco nijtapajpacchijtoc se tamanti, amo xiquijto para amo tapajpacti.” \p \v 16 Huan quej nopa panoc expa huan nimantzi nopa hueyi yoyomit sempa tejcoc ilhuicac. \v 17 Huan quema Pedro noja moyolilhuiyaya taya quiijtosnequi nopa tanextili, ajsicoj calteno nopa tacame cati Cornelio quintitantoya huan tatzintocatinemiyayaj canque ichaj Simón. \v 18 Huan tanojnotzque huan tatzintocaque: “¿Nica mocahua se tacat cati quitocaxtíaj Simón Pedro?” \p \v 19 Huan Pedro noja moilhuiyaya ten nopa temicti huan Itonal Toteco quiilhui: “Xiquita, eyi tacame mitztemohuaj. \v 20 Ximoquetza huan xitemo huan xiya inihuaya. Amo ximajmahui pampa na niquinhualicac nica.” \p \v 21 Huajca Pedro temoc hasta campa itztoyaj nopa tacame cati Cornelio quintitantoya huan quinilhui: \p ―Na cati antechtemohuaj. ¿Para ten anhualajtoque? \p \v 22 Huan inijuanti quinanquilijque: \p ―Cornelio, se tayacanquet ten cien soldados, techhualtitantoc. Yaya se cuali tacat cati quitepanita Toteco amoDios anisraelitame huan nochi israelitame quiicnelíaj miyac. Huan hualajqui se ilhuicac ejquet cati tatzejtzeloltic huan quiilhui Cornelio para ma mitznotzaqui, Pedro, para tiyas ichaj para huelis quitacaquilis cati tiquilhuis. \p \v 23 Huajca Pedro quinilhui nopa tacame ma panoca. Huan nopona tonilitoj. Huan tonili Pedro yajqui inihuaya. Huan nojquiya yajque sequij taneltocani cati ehuani altepet Jope. \p \v 24 Huan ipan seyoc tonali ajsitoj altepet Cesarea huan Cornelio quinchixtoya. Yaya quinnotztoya ihuicalhua huan ihuampoyohua cati más quinixmatiyaya huan nochi quinchiyayayaj san sejco. \v 25 Huan quema Pedro ajsito, Cornelio quinamijqui huan motancuaquetzqui iicxita para quihueyimatis. \v 26 Pero Pedro quitananqui huan quiilhui: \p ―Ximoquetza, amo ximotancuaquetza noixpa pampa na nojquiya nitacat quej ta. \p \v 27 Huajca Cornelio moquetzqui, huan mocamanalhuijque huan calajque ichaj. Huan Pedro quinitac ya mosentilijtoyaj miyac masehualme. \v 28 Huajca Pedro quinilhui: \p ―Anquimatij itanahuatilhua Moisés quiijtohuaj amo cuali para se israelita quej na ma mosentili inihuaya cati amo israelitame quej amojuanti. Yon amo techcahuilía para se israelita calaquis ipan ichaj se masehuali cati amo israelita. Pero Toteco nechnextilijtoc ayecmo ma nimoilhui para yon se masehuali amo tapajpacti iixpa. \v 29 Yeca nihualajqui nimantzi quema antechnotzque huan amo teno niquijto. Huan ama nijnequi nijmatis para ten antechnotztoque. \p \v 30 Huan Cornelio quiilhui: \p ―Nayopaya nimosahuayaya huan ni nimotatajtiyaya ica Toteco quej ni hora, huan teipa a las tres monexti noixpa se ilhuicac ejquet cati quipixtoya iyoyo cati cahuaniyaya. \v 31 Huan yaya nechilhui: ‘Cornelio, Toteco quicactoc quema timotatajtía ica ya huan quiitztoc quenicatza tiquinpalehuía masehualme cati teicneltzitzi. \v 32 Huajca ama xiquintitani motequipanojcahua hasta altepet Jope ma quinotzatij Simón Pedro. Yaya itztoc ipan ichaj se cuetaxhuatzquet cati nojquiya itoca Simón cati quipiya ichaj nechca hueyi at.’ \v 33 Huajca nimitznotzqui nimantzi huan nimitztascamati pampa tihualajqui. Huajca ama nochi tiitztoque nica iixpa Toteco pampa tijnequij tijcaquise nochi cati Toteco mitzilhuijtoc para techilhuis. \s1 Pedro camanaltic ipan ichaj Cornelio \p \v 34 Huajca Pedro quinilhui: \p ―Nelía nijmati Toteco amo techchicoicnelía timasehualme. \v 35 Huan ipan campa hueli tali yaya quinselía nopa masehualme cati quitepanitaj huan cati quichihuaj cati cuali. \v 36 Huelis anquimatij para Toteco techtitanili tiisraelitame ni cuali camanali cati quiijtohua para ama onca tasehuilisti ica Toteco Dios. Huan onca nopa tasehuilisti por cati quichijqui Jesucristo, yaya cati inihueyiTeco nochi masehualme. \v 37 Ya anquimatij quenicatza pejqui ni camanali achtohui ipan estado Galilea quema Juan tepohuiliyaya huan tecuaaltiyaya huan anquimatij cati teipa panoc ipan nochi estado Judea. \v 38 Nojquiya anquimatij ten Jesús ten altepet Nazaret cati Toteco quialti huan quitequitali, huan quimacac Itonal huan miyac chicahualisti. Huan anquimatij quenicatza Jesucristo campa hueli tepalehuijtinenqui huan quenicatza quinchicajqui cati taijyohuiyayaj ica iajacahua Amocualtacat pampa Toteco Dios itztoya ihuaya Jesús. \p \v 39 “Tojuanti titayolmelahuani toselti tiquitaque nochi cati Jesús quichijqui ipan tali Judea huan ipan altepet Jerusalén, huan yeca titeyolmelahuaj cati panoc. Huan tacame quicuamapeloltijque Jesús huan yaya mijqui. \v 40 Pero quema panotoya eyi tonati, Toteco Dios quiyolcuic, huan quicahuili Jesús ma monexti. \v 41 Pero amo quincahuili nochi masehualme ma quiitaca. San techcahuili tojuanti cati Toteco Dios techtapejpenijtoya huejcajquiya para tiquitase. Huan titacuajque huan tiatique ihuaya quema ya moyolcuitoya. \v 42 Huan teipa Jesús technahuati ma tiquincamanalhuitij nochi masehualme ten ya. Techilhui ma tiquinyolmelahuaca para yaya Jesús cati Toteco Dios nelía quitequitalijtoc para elis nopa Juez cati quintajtolsencahuas masehualme cati itztoque huan cati mictoque. \v 43 Yaya Jesús cati ica tajcuilojque nochi nopa tajtolpanextiani. Inijuanti quiijtojque, por Jesús, Toteco Dios quintapojpolhuisquía inintajtacolhua nochi masehualme cati quineltocase.” \s1 Masehualme cati amo israelitame quiselijque Itonal Toteco \p \v 44 Huan quema Pedro noja quinilhuiyaya ni camanali, Itonal Toteco hualajqui huan calajqui ipan iniyolo nochi nopa masehualme cati quitacaquiliyayaj. \v 45 Huan nochi israelita taneltocani cati hualajtoyaj ihuaya Pedro san quintachilijque huan quitetzaitayaya pampa Toteco Dios quinmacayaya Itonal quej se nemacti nochi nopa masehualme cati amo israelitame. \v 46 Huan quimatque para temachti elqui Itonal Toteco pampa quicaquiyayaj nopa masehualme camanaltiyayaj ica sequinoc camanali cati amo momachtijtoyaj huan quipaquilismacayayaj Toteco. \v 47 Huajca Pedro quinilhui nopa israelitame cati hualajtoyaj ihuaya: \p ―¿Ajquiya huelis quiijtos ma amo tiquincuaaltise ni masehualme cati quiselijtoque Itonal Toteco ipan iniyolo quej tojuanti nojquiya tijselijque achtohuiya? \p \v 48 Huan Pedro quinnahuati ma quincuaaltica ipan itoca\f + \fr 10:48 \fr*\ft 10:48 Ica itequiticayo.\ft*\f* Jesucristo. Huan teipa nopa masehualme quitajtanijque Pedro ma mocahua inihuaya se ome tonali. \c 11 \s1 Pedro quincamanalhui taneltocani nopona Jerusalén \p \v 1 Teipa nopa tayolmelahuani huan sequinoc taneltocani cati itztoyaj campa hueli ipan estado Judea quicajque quenicatza masehualme cati amo israelitame nojquiya quiselijtoyaj icamanal Toteco. \v 2 Huan quema Pedro tacuepili ipan altepet Jerusalén, sequij nopa israelita taneltocani pejque quinajnanquilíaj. \v 3 Quiilhuiyayaj: \p ―¿Para ten tiquinpaxoloto huan ticalajqui ipan ininchaj masehualme cati amo israelitame huan hasta titacuajqui inihuaya? \p \v 4 Huajca Pedro pejqui quinpohuilía nochi cati panotoya huan quinilhui: \p \v 5 ―Niitztoya ipan altepet Jope huan nimotatajtiyaya ica Toteco. Huan niquitac ipan se tanextili quej se temicti, hualtemoyaya ten ilhuicac se hueyi yoyomit ilpitoc najcac iyecapa huan nechnechcahui. \v 6 Huan nijtachili huan niquinitac miyac tapiyalme cati nejnemij ipan tali ica nahui iniicxihua, huan miyac cuatitan tapiyalme, huan cohuame huan totome. \v 7 Huan nijcajqui se cati nechcamanalhui huan nechilhui: ‘Ximoquetza Pedro, xiquinmicti nopa tapiyalme huan xiquincua.’ \p \v 8 “Huan na nijnanquili: ‘¡Amo, noTeco! Amo quema niquincuajtoc tapiyalme cati amo tapajpacme o cati totanahuatilhua tiisraelitame quiijtohuaj amo cuali tiquincuase.’ \p \v 9 “Huan ica ompa nopa cati nechcamanalhui ten ilhuicac nechilhui: ‘Amo xiquijto para amo tapajpacti cati nimoTeco nijtapajpacchijtoc.’ \v 10 Huan quej ni panoc expa huan sempa tejcoc ilhuicac nopa hueyi yoyomit. \p \v 11 “Huan ipan nopa talojtzi ajsitoj eyi tacame cati amo israelitame ipan nopa cali campa nimocahuayaya pampa se tacat cati ehuayaya Cesarea quintitantoya ma nechnotzatij. \v 12 Huan Itonal Toteco nechilhui ma niya inihuaya huan ma amo nimajmahui. Huan nojquiya yajque nohuaya ni chicuase taneltocani huan ticalaquitoj ichaj nopa tacat. \v 13 Huan yaya techilhui quenicatza quiitztoya se ilhuicac ejquet cati hualajqui huan moquetzqui icalijtic huan quiilhui ma quintitani tacame ma yaca altepet Jope, huan ma nechnotzatij na huan quiilhui notoca, Simón Pedro, huan quiilhui para ma niya ichaj. \v 14 Huan nopa ilhuicac ejquet quiilhui para na niquilhuis taya monequi quichihuase para Toteco quinmaquixtis ten inintajtacolhua, yaya huan nochi ihuicalhua. \p \v 15 “Huajca niajsito nepa huan quema nipejqui niquincamanalhuía, Itonal Toteco hualajqui huan calajqui ipan iniyolo quej calajqui ipan toyolo achtohuiya. \v 16 Huajca niquelnamijqui cati Tohueyiteco Jesús quiijto quema itztoya tohuaya, quema techilhui: ‘Juan tecuaalti san ica at, pero Toteco amechmacas Itonal ipan amoyolo.’ \v 17 Huajca nijmachili, Toteco quinmacatoya Itonal quej nojquiya techmacac quema tijneltocaque Tohueyiteco Jesucristo. Huan ¿ajquiya na para niquilhuis Toteco Dios ma amo quichihua?” \p \v 18 Huajca quema nopa israelita taneltocani cati itztoyaj ipan Jerusalén quicajque icamanal Pedro, ayecmo teno quinanquilijque. San pejque quipaquilismacaj Toteco huan quiijtojque: \p ―Nelía temachti Toteco Dios nojquiya quincahuilía masehualme cati amo israelitame ma quicahuaca inintajtacolhua para ma quiselica nopa nemilisti cati amo quema tamis. \s1 Nopa taneltocani nopona Antioquía \p \v 19 Huan miyac taneltocani cati mosejsemantoyaj ten altepet Jerusalén quema tacame quimictijque Esteban huan pejque quintaijyohuiltíaj sequinoc, ama yajtoyaj hasta tali Fenicia, huan hasta tali Chipre huan hasta altepet Antioquía ipan Siria. Huan nepa quincamanalhuiyayaj san israelitame icamanal Toteco. \v 20 Pero sequij taneltocani cati ehuani tali Chipre huan sequij ehuani ipan nopa hueyi altepet Cirene, yajque altepet Antioquía huan nopona nojquiya quinyolmelajque masehualme cati amo israelitame ten nopa cuali camanali ten Tohueyiteco Jesús. \v 21 Huan Tohueyiteco quinmacac ichicahualis, huan miyac masehualme moyolcuetque huan quineltocaque Jesús nopona. \p \v 22 Huan nopa taneltocani ipan nopa tiopamit ten altepet Jerusalén quicajque taya oncayaya ipan altepet Antioquía, huan yeca quititanque Bernabé ma yahui nopona. \v 23 Huan Bernabé ajsito nopona huan quiitac quenicatza hueyi iyolo Toteco inihuaya nopa Antioquía ehuani. Huajca nelía pajqui huan quinyolchicajqui para ma quitoquilica Tohueyiteco ica nochi iniyolo huan ma amo quema quicajtehuaca. \v 24 Nopa Bernabé itztoya se cuali tacat cati temitoc ica Itonal Toteco huan tahuel motemachi huan quineltocac Tohueyiteco. Yeca quema Bernabé itztoya ipan Antioquía tahuel miyac masehualme quineltocaque Tohueyiteco ica cati ya quinilhui. \p \v 25 Huan teipa quisqui Bernabé huan yajqui altepet Tarso quitemoti Saulo. \v 26 Huan quema quipanti, san sejco hualajque altepet Antioquía. Huan Bernabé huan Saulo mocajque ica nopa tiopamit ten taneltocani nopona para se xihuit huan quinmachtijque nelía miyac masehualme. Huan elqui nopona ipan altepet Antioquía campa masehualme achtohui pejque quintocaxtíaj nopa taneltocani “cristianos”, quiijtosnequi, cati quitoquilíaj Cristo. \p \v 27 Ipan nopa tonali ajsicoj ipan Antioquía sequij tajtolpanextiani cati hualajtoyaj altepet Jerusalén. \v 28 Huan se ten inijuanti cati itoca Agabo moquetzqui ipan tasentilisti huan quinilhui nopa taneltocani para hualas se hueyi mayanti ipan nochi talme. Itonal Toteco quimachiltijtoya ten nopa mayanti quema noja ayemo ajsiyaya. Huan teipa nelía panoc nopa mayanti quema tanahuatiyaya Claudio. \v 29 Huajca nopa taneltocani ipan altepet Antioquía moilhuijque cuali quisentilise tomi quej imiyaca sesen quipixtoya para temacas. Huan quititanque para quinpalehuise taneltocani cati teicneltzitzi ipan estado Judea. \v 30 Huajca quisentilijque nopa tomi huan quititanque ica Bernabé huan Saulo. Huan inijuanti quihuicaque campa itztoyaj nopa huehue taca taneltocani ipan estado Judea. \c 12 \s1 Herodes quimicti Jacobo huan quitzajqui Pedro \p \v 1 Ipan nopa tonali Tanahuatijquet Herodes Agripa I\f + \fr 12:1 \fr*\ft 12:1 Iixhui Herodes el Grande.\ft*\f* pejqui quinitzquía huan quintaijyohuiltía sequij taneltocani ipan itiopa Toteco. \v 2 Huan yaya tanahuati ma quimictica ica macheta nopa tayolmelajquet Jacobo cati eltoya iicni Juan. \v 3 Huan quema Herodes quiitac para cati quichijqui quinpacti nopa tayacanca israelitame cati amo taneltocani, quiitzqui Pedro nojquiya huan quitzajqui. Nochi ya ni quichijqui ipan nopa israelita ilhuit cati itoca Pascua quema nochi quicuajque pantzi cati amo quipixqui tasonejcayot. \v 4 Huan quema quitzajqui Pedro, quinnahuati nahui pamit ica nahui soldados ipan sesen pamit ma quipatatinemica para talojtzitzi quimocuitahuise. Herodes moilhui para quema tamisquía Pascua, quitemactilis Pedro iniixpa nochi nopa masehualme para quitajtolsencahuase huan quimictise. \v 5 Yeca quema Pedro itztoya ipan tatzacti, nochi nopa tiopa ten taneltocani motatajtiyayaj ica chicahualisti ipan Toteco para ma quimocuitahui. \s1 Toteco quiquixti Pedro ten ipan tatzacti \p \v 6 Huan ipan nopa tayohua quema para tonili quiquixtisquía, Pedro cochtoya tatajco ome soldados. Quiilpitoyaj ica tepos cadena ica nopa soldados ipan sesen iquespa. Huan ne seyoc ome soldados ijcatoyaj calteno nechca tepos caltemit, quimocuitahuiyayaj nopa tatzacti. Huan monechcahuiyaya nopa hora ica ijnaloc quema Herodes quiquixtisquía Pedro para quitajtolsencahuasquía. \v 7 Huajca nimantzi tatanexti se taahuili chicahuac ipan nopa tatzacti huan ajsico se ilhuicac ejquet huan moquetzqui iixpa Pedro. Huan nopa ilhuicac ejquet quiajsic ielchiquitipa Pedro para quiixitis huan quiilhui: “Ximijquehua nimantzi.” \p Huan nimantzi huetzque nopa ome tepos cadenas cati ica quimailpitoyaj. \v 8 Huan nopa ilhuicac ejquet quiilhui: “Ximoquenti moyoyo, huan ximotalili motecac.” \p Huan Pedro quichijqui, huan nopa ilhuicac ejquet quiilhui: “Ximopiqui ica motaque huan techtoquili.” \p \v 9 Huan Pedro quitoquili huan quisque, pero moilhui huelis san temiquiyaya huan amo quimatqui sinta nelía panoyaya. \v 10 Huan inijuanti panoque ipan nopa achtohui caltemit campa itztoyaj soldados, huan teipa panoque nopa ompa caltemit campa itztoyaj sequinoc soldados. Huan teipa ajsitoj campa nopa hueyi caltemit campa quisaj para ajsise ipan altepet, huan nopa tepos caltemit tapojqui iselti. Huan inijuanti quisque huan yajque ipan se calle. Huan nimantzi nopa ilhuicac ejquet quicajtejqui. \v 11 Huajca Pedro quimachili cati panotoya, huan moilhui: “Nelía, Tohueyiteco quititanqui iilhuicac ejca para ma nechmanahui para amo teno nechchihuilis Tanahuatijquet Herodes huan nopa israelitame cati quichiyayayaj nechmictise.” \p \v 12 Huan teipa quema Pedro quiitac cati panotoya, yajqui ichaj María, inana Juan Marcos, pampa nopona mosentilijtoyaj miyac taneltocani para motatajtise ica Toteco. \v 13 Huan Pedro quitajtacani caltemit, huan hualajqui se ichpocat cati itoca Rode quitachilico ajquiya itztoya calteno. \v 14 Huan nopa Rode quitoscacajqui huan quitoscamachili para Pedro, pero pampa nelpano paquiyaya, amo quicaltapo. San motalo calijtic para quinilhuiti nochi para Pedro itztoya calteno. \v 15 Huan inijuanti quinanquilijque: \p ―¡Tihuihuitic! \p Pero Rode ica más temachili quinilhui para melahuac Pedro itztoya calteno. Huan quiilhuijque: \p ―Amo ya. Huelis nopa ilhuicac ejquet cati quimocuitahuía. \p \v 16 Pero Pedro noja quitajtacaniyaya caltemit. Huajca inijuanti yajque quicaltapotoj huan san quitetzaitaque quema quiitaque. \v 17 Pero Pedro quinmachihuili para ma amo molinica huan quinpohuili quenicatza Tohueyiteco quiquixtijtoya ipan tatzacti. Huan quinilhui: \p ―Xiquinpohuilica Jacobo huan nochi toicnihua cati panotoc. \p Huan Pedro quisqui huan yajqui sejcoyoc. \p \v 18 Huan quema tanesqui, amo quimatque taya moilhuise nochi nopa soldados pampa amo quimachilijque ten panotoya ica Pedro. \v 19 Huan Herodes quintitanqui tacame ma quitemotij campa hueli huan amo quipantijque. Huan quintatzintoquili nopa soldados cati quimocuitahuiyayaj tatzacti taya panoc. Huan amo quimatiyayaj taya quinanquilise, yeca Herodes tanahuati ma quinmictica. Huan teipa quisqui Herodes ipan estado Judea, huan temotiyajqui ipan ojti hasta altepet Cesarea iteno hueyi at huan mocajqui nopona. \s1 Mijqui Herodes \p \v 20 Huan Herodes nelía cualaniyaya ica nochi masehualme cati ehuayayaj altepeme Tiro huan Sidón, yeca nopa masehualme moilhuijque cuali para nochi ma yaca san sejco quiitatij para moyoltalise ihuaya. Huan mohuampojchijque ica Blasto, itequipanojca Herodes, para ma quicamanalhui Herodes para ma ayecmo cualani inihuaya, pampa inintacualis hualajqui ten ital. \v 21 Huajca Herodes quitali se tonali para quincamanalhuis nopa Tiro huan Sidón ehuani huan motalili iyoyo cati más cuajcualtzi para se tanahuatijquet. Huan mosehuito iniixpa ipan ihueyi siyaj huan pejqui quincamanalhuía. \v 22 Huan quema camanaltic Herodes, nochi nopa Tiro huan Sidón ehuani pejque quihueyimatij Herodes huan pejque quitzajtzilíaj: “Tijcaquij techcamanalhuía se dios huan amo se masehuali.” \p \v 23 Huajca ipan nopa talojtzi hualajqui se ilhuicac ejquet huan quichijqui ma mococo Herodes pampa quincahuili ma quihueyichihuaca quej Dios. Amo quinilhui para san Toteco Dios quinamiqui para ma tijhueyichihuase. Huan miyac ocuilime quicuajque itacayo huan mijqui. \p \v 24 Huan más momajqui icamanal Toteco huan más momiyaquilijque taneltocani. \p \v 25 Bernabé huan Saulo quintamimacaque nopa taneltocani ipan estado Judea nopa tomi cati taneltocani ipan Antioquía quititantoyaj. Huan teipa quisque Jerusalén huan sempa yajque altepet Antioquía. Huan quihuicaque Juan Marcos inihuaya. \c 13 \s1 Bernabé huan Saulo quipehualtijque inintequi \p \v 1 Itztoyaj sequij tajtolpanextiani huan tamachtiani ipan nopa tiopamit ten taneltocani ipan altepet Antioquía. Itztoyaj Saulo, Bernabé, Simón cati nojquiya itoca Niger. Huan itztoyaj Lucio cati ejqui Cirene huan Manaén cati moscalti ica Herodes cati quipixqui tequiticayot ipan estado Galilea. \v 2 Huan se tonali nochi quihueyimatiyayaj Toteco huan motatajtiyayaj huan mosahuayayaj, huan Itonal Toteco quinilhui: “Xiquiniyocatalica Bernabé huan Saulo para ma yaca ipan se tequit cati niquintapejpenijtoc ma quichihuaca.” \p \v 3 Huajca mosajque huan motatajtijque, huan quintalilijque inimax ininpani Bernabé huan Saulo para ma quiselica inintequi. Huan quintitanque ma yaca tequititij. \s1 Bernabé huan Saulo yajque tali Chipre \p \v 4 Huajca Itonal Toteco quintitanqui Bernabé huan Saulo huan inijuanti yajque altepet Seleucia. Nepa calajque ipan se hueyi cuaacali huan yajque hasta tali Chipre. \v 5 Huan ajsitoj ipan altepet Salamina huan pejque tepohuilíaj icamanal Toteco ipan israelita tiopame. Huan Juan Marcos yajqui inihuaya para quinpalehuis. \v 6 Bernabé huan Saulo panotiyajque campa hueli ipan nopa piltaltzi Chipre cati mocahua tatajco hueyi at huan teipa ajsitoj altepet Pafos. Huan nopona quipantijque se israelita cati itoca Barjesús cati eliyaya se tenahualhuijquet huan se istacatica tajtolpanextijquet. \v 7 Huan Barjesús itztoya ihuaya se hueyi tequitiquet cati itoca Sergio Paulo, cati quipixqui miyac italnamiquilis. Huan nopa tequitiquet quinnotzqui Bernabé huan Saulo ma hualaca ichaj pampa quinequiyaya quicaquis icamanal Toteco. \v 8 Pero nopa tenahualhuijquet Barjesús, cati itoca Elimas ica camanali griego, quintzacuili pampa amo quinequiyaya nopa tequitiquet ma quineltoca icamanal Toteco. \v 9 Huajca Saulo, cati nojquiya itoca Pablo, temitoya ica Itonal Toteco, quitachili nopa tenahualhuijquet, \v 10 huan quiilhui: \p ―Elimas, tiicone Amocualtacat. San tijmati titacajcayahua huan tijchihua nochi cati amo cuali. Tiicualancaitaca nochi cati xitahuac. Nochipa tiquintzacuilía cati quinequij calaquise ipan icualojhui Toteco. \v 11 Huajca xiquita, amantzi Tohueyiteco mitztaijyohuiltis huan timocahuas tipopoyotzi huan amo titachiyas para miyac tonali. \p Huan nimantzi ixtzintayohuili huan mocajqui popoyotzi huan pejqui quimatemohua ajquiya quimatilanasquía. \v 12 Huan nopa hueyi tequitiquet Sergio quiitac cati panoc ica Elimas, huan quineltocac icamanal Toteco huan quitachili ica nochi cati quicajqui ten Jesús. \s1 Pablo huan Bernabé yajque Antioquía ipan tali Pisidia \p \v 13 Teipa Pablo inihuaya ihuampoyohua calajque ipan cuaacali huan quisque Pafos huan ajsitoj nopa altepet Perge ipan tali Panfilia. Huan nopona Juan Marcos quincajtejqui huan tacuepili ipan altepet Jerusalén. \v 14 Huan teipa Pablo huan Bernabé quisque altepet Perge huan yajque seyoc altepet cati nojquiya itoca Antioquía pero ni Antioquía elqui ipan tali Pisidia. Huan ipan sábado, nopa tonal para mosiyajquetzase israelitame, Pablo huan Bernabé calajque ipan nopa israelita tiopamit nopona huan mosehuijque. \v 15 Huan nopa tequichihuani ten tiopamit quipojque ten itanahuatilhua Moisés huan ten nopa amatapohuali cati quiijcuilojtoyaj nopa tajtolpanextiani. Huan teipa nopa tequichihuani quinnotzque Pablo huan Bernabé huan quinilhuijque: \p ―Toicnihua, sinta anquipiyaj se camanali para ica antechyolchicahuase, huajca techilhuica ama. \p \v 16 Huajca Pablo moquetzqui huan quinmachihuili nopa masehualme para ma amo molinica. Quiijto: \p ―Xijtacaquilica anisraelitame huan nochi cati anquitepanitaj Toteco. \v 17 Toteco, yaya cati toDios tiisraelitame, quintapejpeni tohuejcapan tatahua, huan quinchihuili para ma momiyaquilijtiyaca quema itztoyaj ipan nopa tali Egipto huejcajquiya. Teipa Toteco quinquixti ipan Egipto ica ihueyi chicahualis. \v 18 Huan para cuarenta xihuit Toteco quiijyohui nochi cati tohuejcapan tatahua quichihuayayaj ipan nopa huactoc tali campa amo teno eli. \v 19 Huan Toteco quinmicti chicome inieso masehualme cati itztoyaj ipan tali Canaán, sese ica seyoc tamanti inincamanal huan Toteco quinmacac nopa tali tohuejcapan tatahua. \v 20 Nochi ni panoc para cuatrocientos cincuenta xihuit. \p “Huan teipa Toteco quintali jueces para tetajtolsencajque hasta monexti nopa tajtolpanextijquet Samuel. \v 21 Huan teipa tohuejcapan tatahua quitajtanijque Toteco ma quitali se hueyi tanahuatijquet. Huan Toteco quitali Saúl, icone Cis, yaya cati se iteipan ixhui tohuejcapan tata Benjamín. Huan Saúl tanahuati para se cuarenta xihuit. \v 22 Huan teipa Toteco quiquixti Saúl huan quitali David para elis tanahuatijquet. Huan Toteco quiijto: ‘Nijpantijtoc David, icone Isaí, para eli se tacat cati tahuel nechyolpactía. Yaya quichihuas nochi cati nijnequi ma quichihua.’ ” \p \v 23 Pablo noja quincamanalhuiyaya nopa masehualme ten Antioquía huan quinilhui: \p ―Toteco techtitanili se iteipan ixhui nopa Tanahuatijquet David quej techtencahuili para quichihuas, huan yaya Jesús, Totemaquixtijca tiisraelitame. \v 24 Pero quema ayemo hualayaya Jesús, hualajqui Juan quinilhuico israelitame ma quipataca iniyolo huan ma mocuaaltica. \v 25 Huan quema Juan ya quitamiltiyaya itequi, quinilhui masehualme para amo ya Cristo cati inijuanti moilhuiyayaj. Quinilhui para Cristo hualasquía teipa. Huan Juan quiijto para yaya amo quinamiqui itztos itequipanojca Cristo, yon para quiquixtilis itecac. \p \v 26 “Annoisraelita icnihua cati aniteipan ixhuihua tohuejcapan tata Abraham, xijtacaquilica. Nojquiya xijtacaquilica amojuanti cati amo anisraelitame pero anquitoquilíaj Toteco, toDios tiisraelitame. Toteco techmacatoc tojuanti nochi ni camanali para techmaquixtis. \v 27 Pero quema ajsico Jesús ipan Jerusalén, nopa masehualme huan inintequichijcahua, amo quiixmatque, masque sese sábado momajtoyaj yahuij israelita tiopa huan quitacaquilíaj nopa camanali cati nopa tajtolpanextiani quiijcuilojque ten ya. Inijuanti amo quimachilijque nopa camanali quinilhuiyaya ten Jesús. Huajca quichijque senquisa nochi cati nopa tajtolpanextiani quiijtojtoyaj achtohuiya para quichihuasquíaj. \v 28 Huan masque amo quipantilijque yon se itajtacol, quitajtanijque Pilato ma quimicti. \v 29 Huajca nochi panoc quej cati ijcuilijtoc huejcajquiya ipan iniama nopa tajtolpanextiani para teipa panos. Huan quitemohuijque itacayo ipan nopa cuamapeli, huan quitalijque ipan se mijca ostot cati quichijtoyaj tepetzinta. \v 30 Pero Toteco Dios quiyolcuic Jesús quema ya mictoya, \v 31 huan para miyac tonali Jesús monexti iniixpa nopa masehualme cati ipan ipejya itequi quisque ipan estado Galilea ihuaya huan yajque hasta Jerusalén. Huan inijuanti cati quiitaque Jesús quema moyolcuitoya, ama tayolmelajtinemij ten ya. \p \v 32 “Huan tojuanti nojquiya timechilhuíaj ni cuali camanali cati Toteco quintencahuili tohuejcapan tatahua achtohuiya para teipa techmacas. \v 33 Huan Toteco techchihuilijtoc tiininteipan ixhuihua quej quinilhuijtoya tohuejcapan tatahua quichihuasquía pampa quiyolcuic Jesús. Eltoc quej ijcuilijtoc ipan nopa Salmo ome: ‘Ta tiNocone. Ama nitayolmelahua miyacapa para na nimoTata.’ \v 34 Huan Toteco huejcajquiya quiijto quiyolcuis Jesús huan amo palanis itacayo. Quej ni ijcuilijtoc ipan Icamanal Toteco campa Toteco quiilhui Jesús: ‘Temachti nimitzmacas nopa tatiochihualisti cati nijtencahuili David para nijmacas.’ \v 35 Ipan seyoc Salmo David quiijto: ‘Ta tiToteco, amo tijcahuilis ma palani itacayo Motequipanojca Cati Tatzejtzeloltic.’ \p \v 36 “Pero ni camanali amo camanalti ten David pampa David tequitic ica imasehualhua huan teipa mijqui huan quitalpachojque huan palanqui itacayo. \v 37 Ni camanali camanalti ten Jesús cati Toteco quiyolcuic huan itacayo amo palanqui. \v 38 Huajca noicnihua, xijmatica san yaya Jesús cati timechyolmelahuaj huelis amechtapojpolhuis amotajtacolhua. \v 39 Nochi masehualme cati quineltocaj Jesús, yaya quinchihua xitahuaque iixpa Toteco Dios, pero itanahuatilhua Moisés amo quema huelque quichihuase se acajya xitahuac iixpa Toteco. \v 40 Huajca xijtacaquilica ni camanali ten Jesús huan xijneltocaca. Ximomocuitahuica para amo amopantis cati nopa tajtolpanextiani huejcajquiya quiijcuilojque campa Toteco quiijto: \q1 \v 41 ‘Xiquitaca, amojuanti cati antechtaijilhuijtoque. \q1 Ximosentachilica ica cati nijchihua huan teipa anmiquise, \q1 Pampa na niDios nijchihuas huejhueyi tamanti ipan ni tonali cati amo anquineltocase masque sequinoc amechpohuilise para quiitztoque.’ ” \m Huajca Pablo tanqui quincamanalhuía nopa masehualme. \p \v 42 Huan quema Pablo ihuaya Bernabé quisayayaj ipan nopa israelita tiopamit nopa tonal, nopa tiopa tequichihuani quintajtanijque ma sempa hualaca hualchicueyi huan sempa ma quincamanalhuise ten Jesús. \v 43 Huan quema quisque nochi masehualme ipan nopa tasentilisti, quintoquilijque Pablo huan Bernabé miyac israelitame huan miyac cati amo israelitame pero quiselijtoyaj inintiotajtol israelitame. Huan Pablo huan Bernabé quinilhuijque ma quitoquilijtiyaca Toteco pampa nelía hueyi iyolo ica nochi tojuanti. \p \v 44 Huan hualchicueyi sempa ajsico nopa tonali para mosiyajquetzase israelitame, huan mosentilijque nechca nochi masehualme cati itztoyaj Antioquía para quicaquise icamanal Toteco. \v 45 Pero nopa tayacanca israelitame quiitaque para hualajtoyaj miyac masehualme para quicaquise icamanal Toteco huan pejque quichicoitaj Pablo. Quiijtojque para amo melahuac cati quiijtohuayayaj huan quintaijilhuijque. \v 46 Huajca Pablo huan Bernabé moneltalijque huan camanaltique ica miyac chicahualisti huan quinilhuijque: \p ―Monequiyaya achtohui timechilhuise anisraelitame ni camanali ten Toteco. Pero amo anquinequij anquineltocase. Anmoilhuíaj amo quinamiqui para anquiselise ni nemilisti cati amo quema tamis. Yeca amantzi timechcajtehuase huan tiquincamanalhuitij san masehualme cati amo israelitame, \v 47 pampa Toteco quej nopa technahuati campa ijcuilijtoc: \q1 ‘Nimitztapejpeni para tiquinnextilis ni camanali masehualme cati amo israelitame ipan campa hueli tali ipan taltipacti. \q1 Quej nopa quiixmatise cati monequi para nochi huelise momaquixtise ten inintajtacolhua hasta campa más huejca ipan taltipacti.’ \p \v 48 Huan inijuanti cati amo israelitame nopona quicajque cati Pablo quiijto huan tahuel pajque. Huan quitascamatque Toteco por icamanal. Huan quineltocaque nochi inijuanti cati Tohueyiteco ipa quintapejpenijtoya para itztose para nochipa. \v 49 Huajca quej nopa momajqui icamanal Toteco ipan nochi nopa tali. \v 50 Pero nopa tayacanca israelitame quinyolajcomanque tequichihuani ipan nopa altepet huan sequij sihuame cati tahuel quitoquilijque inindioses huan cati nochi quinixmatiyayaj. Huan nochi inijuanti mosisinijque san sejco huan quintaijyohuiltíaj Pablo huan Bernabé huan quinquixtijque ten inialtepe. \v 51 Huajca Pablo huan Bernabé quitzejtzelojque iniicxihua para quinnextilise amo cuali cati nopa israelitame quinchihuilijtoyaj huan teipa yajque altepet Iconio. \v 52 Pero nopa taneltocani cati mocajque ipan Antioquía quipixque hueyi paquilisti huan temitoya iniyolo ica Itonal Toteco. \c 14 \s1 Pablo huan Bernabé ipan Iconio \p \v 1 Huan teipa ipan altepet Iconio Pablo huan Bernabé calajque san sejco ipan nopa israelita tiopamit huan tecamanalhuijque ica tahuel miyac chicahualisti hasta quineltocaque Jesús miyac israelitame huan miyac cati amo israelitame huan camanaltique griego. \v 2 Pero israelitame cati amo quineltocaque pejque quinyolajcomanaj masehualme cati amo israelitame para ma cualanica ica Pablo huan Bernabé. \v 3 Pero Pablo huan Bernabé motemachijque ipan Toteco, huan mocajque nopona miyac tonali, huan tepohuiliyayaj ica miyac chicahualisti huan quinilhuiyayaj para nelhueyi iyolo Toteco ica masehualme. Huan Tohueyiteco quinmacac chicahualisti ma quichihuaca tanextili huan tiochicahualnescayot para tenextilise para Toteco Dios quinmacayaya inincamanal. \v 4 Pero nopa altepet Iconio ehuani motajcoxelojque huan sequij quintoquiliyayaj nopa tayacanca israelitame, huan sequinoc quintoquiliyayaj nopa tayolmelahuani. \v 5 Huan nopa tayacanca israelitame, inihuaya cati amo israelitame huan inintequichijcahua, moyolilhuijque san sejco quenicatza quinitzquisquíaj Pablo huan Bernabé huan quintepachosquíaj. \v 6 Pero Pablo huan Bernabé quicajque cati quinequiyayaj quinchihuilise huan cholojtejque. Yajque hasta tali Licaonia campa mocahuaj altepeme Listra huan Derbe huan calajque ipan miyac altepeme huan pilaltepetzitzi cati nechcatzitzi. \v 7 Huan nopona tepohuilijque icamanal Toteco. \s1 Tacame quitepachojque Pablo ipan Listra \p \v 8 Huan ipan altepet Listra itztoya se tacat cati amo quema nejnentoya hasta quema tacatqui pampa eltoya metzcuachotic. \v 9 Huan nopa tacat mosehuiyaya huan quicaquiyaya cati Pablo quiijto. Huan Pablo quitachili huan quiitac quineltoca para huelis mochicahuas. \v 10 Huajca Pablo nelchicahuac quiilhui: \p ―Ximoquetza huan xijxitahua moicxihua. \p Huan yaya moquetzqui, huitontejqui huan pejqui nejnemi. \v 11 Huan quiitaque nopa masehualme cati Pablo quichijtoya, huan pejque tzajtzij ica inincamanal Licaonia. Quiijtojque: \p ―Ome dioses mocuectoque masehualme huan ajsicoj nica. \p \v 12 Huan quitocaxtiyayaj Bernabé nopa taixcopincayot Júpiter huan Pablo nopa taixcopincayot Mercurio, pampa Pablo miyac camanaltiyaya. \v 13 Huan eltoya se tiopamit iteno altepet Listra campa masehualme quihueyimatque Júpiter. Huan se totajtzi cati quitequipano Júpiter nopona quinhualicac torojme huan xochi mecat. Huan yaya inihuaya nochi nopa masehualme quinequiyayaj quinmictise nopa torojme, huan quinmacase Pablo huan Bernabé quej tacajcahualisti para quinhueyimatisquíaj. \v 14 Pero quema Pablo huan Bernabé quiitaque cati quichihuayayaj, quitzayanque iniyoyo para ma quimatica nopa masehualme amo cuali cati quichihuasnequiyayaj. Huan Pablo ihuaya Bernabé motalojque campa itztoyaj nopa masehualme, \v 15 huan tzajtzique: \p ―Tates, amo quinamiqui cati anquichihuaj. Tojuanti nojquiya timasehualme quej amojuanti. San tihualajque timechilhuise para monequi anquicajtehuase amotaixcopincayohua huan amoteteyohua cati amo teno amechpalehuíaj. Monequi xijneltocaca Toteco cati nelía itztoc, cati quichijqui ilhuicacti, taltipacti, nochi hueyi at, huan nochi tamanti cati ininpan itztoque. \v 16 Huejcajquiya Toteco Dios quincahuili nochi masehualme ma nemica quej quinpactiyaya. \v 17 Pero noja Toteco quinnextiliyaya ajquiya yaya huan quinchihuiliyaya masehualme cati cuali. Quichijqui ma huetzi at huan ma onca pixquisti cati cuali. Huan temacayaya nochi cati monequiyaya para ma tacuaca huan para ma yolpaquica. \p \v 18 Huan masque Pablo quinilhui nochi ni camanali, noja quinequiyayaj quinmictise torojme para quinmacase quej se tacajcahualisti. Ica ohui quintzacuilijque para ma amo quichihuaca. \p \v 19 Pero teipa ajsicoj sequij tayacanca israelitame cati hualajtoyaj altepeme Antioquía huan Iconio campa Pablo huan Bernabé cholojtejtoyaj. Huan tahuel quinyolajcomanque nopa miyac masehualme ipan Listra huan sentic quitepachojque Pablo. Huan moilhuijque ya mictoc, huajca quihuilanque hasta altepeteno huan quicajtejque. \v 20 Pero nopa taneltocani quiyahualocoj Pablo, huan nimantzi mijquejqui huan sempa calaquito ipan nopa altepet. Huan tonili, Pablo huan Bernabé quisque Listra huan yajque altepet Derbe. \p \v 21 Huan tepohuilijque icamanal Toteco ipan Derbe, huan miyac quineltocaque Jesús. Huan teipa Pablo huan Bernabé sempa yajque Listra, Iconio, huan Antioquía. \v 22 Huan ipan nopa altepeme quinyolchicajque nopa taneltocani huan quinmacaque tetili para más ma motemachijtinemica ipan Tohueyiteco, quinilhuijque: “Monequi tijpanotiyase miyac taohuijcayot nica, huan teipa ticalaquise campa Toteco tanahuatía.” \p \v 23 Huan Pablo huan Bernabé quintapejpenijque huehue taca taneltocani campa hueli ipan sesen tiopamit ten taneltocani. Huan mosajque, huan motatajtijque inihuaya huan quincajque imaco Toteco cati ipan motemachijtoyaj. \s1 Pablo huan Bernabé sempa yajque Antioquía ipan tali Siria \p \v 24 Teipa Pablo huan Bernabé quisque nopona huan panoque ipan tali Pisidia huan ajsitoj tali Panfilia. \v 25 Huan tepohuilijque icamanal Toteco ipan altepet Perge huan teipa yajque altepet Atalia. \v 26 Nepa calajque ipan cuaacali huan sempa yajque ipan altepet Antioquía ipan tali Siria campa nopa taneltocani achtohuiya quintapejpenijtoyaj huan quincajtoyaj imaco Toteco cati hueyi iyolo ica tojuanti para ma quichihuaca nopa tequit cati ama ya quitamichijtoyaj. \v 27 Huan quema Pablo huan Bernabé ajsitoj Antioquía, quinsentilijque nopa taneltoca ten nopa tiopamit nopona. Huan Pablo huan Bernabé quinpohuilijque nochi cati Toteco quichijtoya ica inijuanti. Huan quinilhuijque quenicatza tapojqui se caltemit para masehualme cati amo israelitame ma nojquiya quineltocaca Jesús. \v 28 Huan mocajque Antioquía inihuaya nopa taneltocani para miyac tonali. \c 15 \s1 Nopa tasentilisti ten tayacanca taneltocani ipan Jerusalén \p \v 1 Huan quema Pablo huan Bernabé noja itztoyaj ipan Antioquía ipan tali Siria, ajsicoj sequij tacame cati hualajque estado Judea. Inijuanti pejque quinmachtíaj nopa taneltocani para masehualme cati amo israelitame amo huelis momaquixtise ten inintajtacol sinta amo motequilise nopa machiyot cati itoca circuncisión ipan inintacayo quej tamachti Moisés. \v 2 Huan Pablo huan Bernabé chicahuac quincamanalhuijque nopa tacame para amo melahuac inintamachtil. Huajca nopa taneltocani ipan Antioquía moilhuijque para elisquía cuali sinta Pablo huan Bernabé inihuaya sequinoc tacame ma yaca hasta altepet Jerusalén para quincamanalhuitij nopa tayolmelahuani huan huehue tacame ten taneltocani, huan san sejco quisencahuase ni tamanti. \p \v 3 Huajca nopa tiopamit ten taneltocani ipan Antioquía quititanque Pablo huan Bernabé huan nopa sequinoc tacame ma yaca. Huan inijuanti quisque huan panotiyajque talme Fenicia huan Samaria. Huan nopona quinyolmelajque taneltocani para masehualme cati amo israelitame quicajtehuayayaj inintamachtil cati huejcajquiya huan quineltocayayaj Jesús. Huan nochi taneltocani nopona pajque miyac quema quicajque ni camanali. \p \v 4 Teipa Pablo huan Bernabé ajsitoj Jerusalén huan nopa tiopamit ten taneltocani nepa, huan nopa tayolmelahuani huan huehue tacame quinselijque ica paquilisti. Huan Pablo huan Bernabé quinpohuilijque nochi cati Toteco quinpalehuijtoya ma quichihuaca ica cati amo israelitame. \v 5 Pero moquetzque ipan nopa tasentilisti sequij fariseos cati quineltocatoyaj Jesús huan quiijtojque para monequi cati amo israelitame ma motequilica nopa machiyot cati itoca circuncisión huan nojquiya monequi quintoquilise itanahuatilhua Moisés para Toteco quinmaquixtis ten inintajtacolhua. \p \v 6 Huajca nochi tayolmelahuani huan huehue tacame ten taneltocani mosentilijque iniselti para quisencahuase nopa tamanti. \v 7 Huan monajnanquilijque para miyac hora, huan teipa Pedro moquetzqui huan quinilhui: \p ―Noicnihua, anquimatij quenicatza huejcajquiya Tohueyiteco nechtapejpeni na ma niquinilhui masehualme cati amo israelitame icamanal Toteco para huelis quineltocase. \v 8 Huan Toteco yaya cati quiixmati iniyolo nochi masehualme quinexti para quinselijtoya nopa masehualme cati amo israelitame pampa nojquiya quinmacac Itonal quej techmacac tiisraelitame achtohuiya. \v 9 Yaya quinchihuili san se quej techchihuilijtoya tojuanti, huan quinyolpajpajqui quema quineltocaque Jesús. \v 10 Huajca ¿para ten amo anquiselíaj cati Toteco quinchihuili? ¿Para ten anquinequij para nopa taneltocani cati amo israelitame ma quintoquilica tanahuatilme cati nelpano ohui cati yon tojuanti, yon tohuejcapan tatahua, amo tihuelque tiquintoquilijque? \v 11 Tijmatij para hueyi iyolo Toteco ica nochi tojuanti. Huan Toteco techtajtacolquixti tiisraelitame huan cati amo israelitame quema tijneltocaque Tohueyiteco Jesús. \p \v 12 Huajca nochi nopa taneltocani ayecmo teno más quiijtojque. San achi más quitacaquilijque quema Bernabé huan Pablo pejque quinpohuilíaj quenicatza Toteco Dios quinpalehuijtoya quichihuase huejhueyi tanextili huan tiochicahualnescayot iniixpa nopa masehualme cati amo israelitame. \v 13 Huan quema Pablo huan Bernabé tanque camanaltij, Jacobo quiijto: \p ―Noicnihua, techtacaquilica. \v 14 Simón Pedro ya techilhuijtoc quenicatza Toteco achtohuiya pejqui quinnotza masehualme cati amo israelitame para quiniyocaquixtis sequij inijuanti para quihueyimatise. \v 15 Huan masehualme cati amo israelitame monequi quiixmatise Toteco para quitamiltis cati nopa tajtolpanextiani huejcajquiya quiijcuilojque para teipa panos. Pampa huejcajquiya Toteco quiijto: \q1 \v 16 ‘Quema tamis nochi ni tamanti, \q1 teipa na nihualas huan sempa nijsencahuas campa David tanahuatiyaya cati ama eltoc quej se cali cati huetztoc. \q1 Quena, masque tamisosolijtoc campa David tanahuati, \q1 nijcualtalis huan nijsencahuas quej ipa eltoya para nopona nitanahuatis. \q1 \v 17 Para nopa israelitame cati mocahuase ipan nopa tonali ma nechtemoca para nechixmatise, \q1 inihuaya nochi nopa masehualme cati amo israelitame cati nechneltocase. \q1 \v 18 Quej ni na niquijtohua, niamoTeco. \q1 Na cati nihueli nimechmatiltis ten huejcajquiya cati panos teipa.’ \p \v 19 Jacobo noja quincamanalhui huan quinilhui: \p ―Huajca na nimoilhuía ayecmo tiquincuatotonise cati amo israelitame cati quinequij quitoquilise Tohueyiteco. \v 20 Cuali tiquintajcuilhuise huan tiquinilhuise ma amo quicuaca tacualisti cati sequinoc quitalijtoque iniixpa taixcopincayome. Huan ma amo quichihuaca tamanti ihuaya se cati amo inintahuical. Nojquiya ma amo quincuaca tapiyalme cati san quinquechpatzcatoque. Yon ma amo quicuaca esti, \v 21 pampa ten huejcajquiya huan hasta ama ipan sese altepet itztoque israelitame cati tacamanalhuíaj itanahuatilhua Moisés ipan sesen tonali para mosiyajquetzase huan inijuanti tahuel quiijiyaj cati quicua esti. \p \v 22 Huajca nochi tayolmelahuani, huan nopa huehue tacame huan nochi sequinoc taneltocani ipan nopa tiopamit ipan Jerusalén quiijtojque cualtitoc cati quiijto Jacobo. Huan moilhuijque cuali para quintapejpenise se ome tacame ma yaca Antioquía inihuaya Pablo huan Bernabé. Huan quintapejpenijque ome tacame cati tayacanayayaj, se itoca Silas huan seyoc itoca Judas cati nojquiya itoca Barsabás. \v 23 Huan inihuaya quititanque ni amatajcuiloli cati quej ni quiijto: \b \q1 Tojuanti titayolmelahuani huan tihuehue tacame ten taneltocani nica ipan Jerusalén timechtajcuilhuíaj ica ni amatajcuiloli. \q1 Timechtajpalohuaj amojuanti antoicnihua cati amo anisraelitame ipan altepet Antioquía huan ipan tali Siria huan Cilicia. \q1 \v 24 Tijcactoque sequij tacame quisque nica huan yajque nopona huan amechcuatotonijque huan amechcuesolmacaque ica cati amechilhuiyayaj, pero xijmatica para tojuanti amo tiquintitantoque. \v 25 Yeca san sejco tiquitaque cuali tiquintapejpenisquíaj sequij tacame ma yaca nepa inihuaya Pablo huan Bernabé cati tiquinicnelíaj miyac. \v 26 Inijuanti quipanotoque miyac taohuijcayot hasta san quentzi miquisquíaj pampa quineltocaj\f + \fr 15:26 \fr*\ft 15:26 Por notoca.\ft*\f* Tohueyiteco Jesucristo. \v 27 Huan ama timechtitanilíaj Judas huan Silas para amechilhuise cati tiquijtojque nica. \v 28 Itonal Toteco technextilijtoc para amo cuali timechtalilise miyac tanahuatilme cati nelía ohui para anquineltocase. San timechilhuise ni tanahuatilme cati más monequi: \v 29 Amo xijcuaca tacualisti cati sequinoc quitalijtoque iixpa se taixcopincayot. Amo xijcuaca esti, yon tapiyalme cati san quinquechpatzcatoque. Huan amo xijchihuaca tamanti ihuaya se cati amo amotahuical. Sinta anquichihuase nochi ni tamanti, anquichihuase cati cuali. \q1 Ma xiitztoca ica cuali. \b \m Quej nopa quiijto nopa amat. \p \v 30 Huajca quej ni nopa tasentilisti ipan Jerusalén quintitanque Pablo, Bernabé, Judas huan Silas hasta Antioquía. Huan mosentilijque nochi taneltocani cati ehuani nepa huan quinmactilijque nopa amatajcuiloli. \v 31 Huan nopa taneltocani ipan Antioquía quipojque huan nelía pajque ica cati quiijcuilojtoyaj. \v 32 Huan pampa Judas huan Silas nojquiya eliyayaj tajtolpanextiani, inijuanti quincamanalhuijque nopa taneltocani miyac, huan quinyolchicajque huan quinmacaque más tetili ipan Toteco. \v 33 Huajca Judas huan Silas mocajque ipan Antioquía se quentzi tonali, huan teipa nopa taneltocani quintitanque ica paquilisti para ma yaca Jerusalén ica nopa taneltocani cati quintitantoyaj. \v 34 Pero teipa Silas quinejqui mocahuas ipan Antioquía. \v 35 Huan Pablo, Bernabé huan miyac sequinoc taneltocani mocajque ipan Antioquía. Inijuanti quisenhuiquilijque tamachtíaj icamanal Toteco huan quinpohuilíaj miyac masehualme nopa cuali camanali ten Tohueyiteco Jesús. \s1 Pablo ica ompa quinpaxaloto taneltocani campa hueli \p \v 36 Teipa panoc miyac tonali, huan Pablo quiilhui Bernabé: \p ―Ma tiyaca sempa, tiquinpaxalotij nochi cati quineltocaque Jesús ipan sese altepet campa titepohuilijque icamanal Toteco achtohuiya. Ma tiquitatij quenicatza itztoque nopa taneltocani. \p \v 37 Huan Bernabé quinequiyaya quihuicas Juan Marcos inihuaya, \v 38 pero Pablo amo quinequiyaya Juan Marcos ma yahui, pampa yaya quincajtejtoya ipan tali Panfilia quema achtohui yajque ipan ojti. Amo mocajqui inihuaya ipan nopa tequit. \v 39 Huajca Pablo huan Bernabé tahuel monajnanquilijque ica ni tamanti hasta moiyocacajque. Huan Bernabé quihuicac Juan Marcos huan calajque ipan cuaacali huan yajque tali Chipre. \v 40 Huan Pablo quitapejpeni Silas ma yahui ihuaya. Huan nopa taneltocani ten Antioquía quintalijque imaco Toteco cati hueyi iyolo para ma quintiochihuas. Huan teipa Pablo huan Silas quisque. \v 41 Huan Pablo huan Silas nejnentiyajque, huan panoque talme Siria huan Cilicia huan quiyolchicajtiyajque sesen tiopamit ten taneltocani. \c 16 \s1 Timoteo yajqui inihuaya Pablo huan Silas \p \v 1 Teipa Pablo huan Silas ajsitoj altepet Derbe huan altepet Listra campa itztoya se taneltocaquet cati itoca Timoteo. Inana Timoteo elqui se israelita cati quineltocatoya Jesús huan itata Timoteo amo ya se israelita, yaya se tacat griego. \v 2 Huan nochi taneltocani ipan Listra huan Iconio camanaltique cuali ten Timoteo. \v 3 Huan Pablo quinequiyaya quihuicas Timoteo para ma quipalehuis ipan itequi, pero achtohui quitequili nopa machiyot cati itoca circuncisión ipan itacayo Timoteo. Pablo quichijqui ya nopa pampa quimatiyaya itztoyaj miyac israelitame ipan nopa altepeme campa yahuiyayaj. Huan quinequiyaya ma quiselica Timoteo, huan nochi quimatiyayaj para itata Timoteo eltoya se tacat griego. \v 4 Huan Pablo, Silas huan Timoteo panotiyahuiyayaj ipan nochi nopa altepeme huan quinilhuijtiyahuiyayaj nopa taneltocani cati quiijtojtoyaj nopa tayolmelahuani huan huehue tacame cati itztoyaj ipan altepet Jerusalén. \v 5 Huajca quinyolchicajque nopa tiopame ten taneltocani nopona huan quinmacaque más tetili para quineltocase Toteco. Huan mojmosta Toteco quinmiyaquiliyaya más nopa masehualme cati quineltocayayaj Jesús. \s1 Pablo quiitac ipan temicti se Macedonia ejquet \p \v 6 Itonal Toteco amo quincahuili Pablo huan ihuampoyohua ma tepohuilica icamanal Toteco ipan tali Asia ipan nopa tonali. Huajca panotiyajque ipan talme Frigia huan Galacia para tecamanalhuise. \v 7 Teipa ajsitoj iteno tali Misia huan moilhuiyayaj yasquíaj tali Bitinia, pero Itonal Jesús amo quincahuili ma yaca. \v 8 Huajca panoque ipan tali Misia huan ixtemotoj hasta altepet Troas cati mocahua nechca hueyi at. \v 9 Nepa se tayohua Pablo quiitac se tanextili quej se temicti. Huan quiitac para se tacat cati ehua tali Macedonia moquetztoya inechca huan ica nochi iyolo quitajtaniyaya: “Nojquiya xihuala ipan notal Macedonia huan techpalehuiqui.” \v 10 Huan quema Pablo quiitac ni tanextili, nimantzi yaya huan Silas huan na niLucas timocualchijchijque para tiyase tali Macedonia, pampa tijmatiyayaj Toteco technotzayaya nojquiya ma titepohuilitij icamanal nopona. \s1 Pablo huan Silas itztoque Filipos \p \v 11 Huan ticalajque ipan cuaacali ipan altepet Troas huan tiyajque xitahuac hasta nopa piltaltzi Samotracia cati mocahua tatajco ipan hueyi at, huan tonili tiajsitoj altepet Neápolis. \v 12 Huan teipa tiquisque huan tiyajque Filipos, se altepet hueyi ipan tali Macedonia cati altepet Roma quinahuatía. Huan timocajque nopona se quentzi tonali. \p \v 13 Ipan se tonali para mosiyajquetzase israelitame, tiquisque ipan nopa altepet huan tiyajque hasta se hueyat campa israelitame momajtoyaj yahuij motatajtitij ica Toteco. Huan timosehuijque huan pejqui tiquincamanalhuíaj sequij sihuame cati mosentilijtoyaj nopona. \v 14 Huan se sihuat cati techtacaquiliyaya itoca Lidia huan ehua altepet Tiatira. Yaya eliyaya se yoyon namacaquet ten se cuali yoyomit cati ixmorado. Nopa sihuat quihueyimatqui Toteco toDios tiisraelitame huan ipan nopa hora Toteco quitapohuili iyolo para ma quimachili cati Pablo tamachtiyaya. \v 15 Huan Lidia inihuaya nochi cati itztoyaj ipan ichaj mocuaaltijque. Huan teipa Lidia techilhui: \p ―Anquimatij temachti nijneltocatoc Jesús, huajca xihualaca, ximocahuaca nochaj. \p Huan tahuel techchihualti ma timocahuatij ichaj. Huajca timocahuatoj. \p \v 16 Huan se tonali tiyahuiyayaj campa timomajtoyaj timotatajtíaj ica Toteco huan tijpantijque se ichpoca tequipanojquet cati quipixqui se fiero ajacat ten Amocualtacat cati quimacac chicahualisti para ma teyolmelahua cati panosquía teipa. Huan itecohua nopa ichpocat quitantoyaj miyac tomi ica ya. \v 17 Huan nopa ichpocat pejqui techtoquilijtinemi huan chicahuac quiijtohua: \p ―Ni tacame quitequipanohuaj Toteco Dios Cati Más Quipiya Tanahuatili. Amechilhuíaj quenicatza amechmaquixtis ten amotajtacolhua. \p \v 18 Huan quej nopa quichijqui miyac tonali. Huajca ica teipa Pablo mocueso ica ya huan icantachixqui huan quiilhui nopa ajacat cati itztoya ipan itacayo nopa ichpocat: \p ―Nimitznahuatía ipan itoca \f + \fr 16:18 \fr*\ft 16:18 Ica itequiticayo.\ft*\f* Jesucristo, xiquisa ipan ni ichpocat. \p Huan nimantzi nopa ajacat quistejqui ipan itacayo. \p \v 19 Huan quema itecohua quiitaque ayecmo quipixqui nopa ajacat para quinilhuis masehualme inisuertes huan ayecmo huelque quitanij tomi, quinitzquijque Pablo huan Silas huan quinhuicaque iniixpa tequichihuani ipan tequicali. \v 20 Huan quinixnextijque iniixpa nopa tequichihuani cati más huejhueyi huan quinilhuijque: \p ―Ni israelitame quinyolajcomanaj miyac masehualme ipan toaltepe. \v 21 Tamachtíaj miyac tamanti cati totanahuatilhua tiromanos amo techcahuilíaj ma tijselica. \p \v 22 Huajca nochi nopa miyac masehualme nopona nojquiya motananque por Pablo huan Silas. Huan nopa tequichihuani tanahuatijque ma quinquixtilica iniyoyo, huan ma quinhuitequica ica cuahuit. \v 23 Huan quema ya tantoyaj quinhuitequij miyac, quintzajque huan tanahuatijque ma quinmocuitahuica miyac para amo cholose. \v 24 Huajca nopa tetzajquet quincalaqui ipan nopa cuarto cati más calijtic huan más temachti ipan tatzacti. Huan quinmetzcuapachojque ica ome huejhueyi cuahuit. \p \v 25 Huan tajco yohual Pablo huan Silas motatajtiyayaj huan huicayayaj tiohuicat huan quintacaquiliyayaj nopa sequinoc tatzacme. \v 26 Huan nimantzi tahuel mohuisoj tali huan mohuisoj hasta itzinpehualtil nopa tatzacti. Huan ipan nopa talojtzi tapojque nochi caltemit nopa tatzacti huan huetzqui nochi tepos cadenas cati ica ilpitoyaj nopa tatzacme. \v 27 Huan isac nopa tetzajquet, huan quiitac tapojtoc nochi caltemit huan quiquixti imacheta para momictis. Moilhuiyaya cholojtoyaj nochi tatzacme. \v 28 Huajca Pablo chicahuac tzajtzic huan quiilhui: \p ―Amo ximomicti. Nochi tiitztoque nica. \p \v 29 Huan nopa tetzajquet tajtanqui se taahuili huan motalo más calijtic hasta campa itztoyaj Pablo huan Silas. Huan motancuaquetzqui huihuipicayaya iniixpa. \v 30 Teipa quinquixti más calteno huan quintatzintoquili: \p ―Tates, ¿taya monequi nijchihuas para nimomaquixtis ten notajtacolhua? \p \v 31 Huan quinanquilijque: \p ―Xijneltoca Tohueyiteco Jesucristo huan yaya mitzmaquixtis, ta huan nochi mohuicalhua. \p \v 32 Huajca Pablo huan Silas yajque quinilhuitoj icamanal Toteco nochi cati itztoyaj ichaj nopa tetzajquet. \v 33 Huan tajco yohual nopa tetzajquet quinhuicac huan quinpajpaquili campa quincocojtoyaj. Huan teipa Pablo huan Silas quicuaaltijque nopa tetzajquet ihuaya nochi cati itztoyaj ichaj. \v 34 Huan sempa quinhuicac Pablo huan Silas ichaj huan quintamacato. Huan nopa tetzajquet ihuaya ihuicalhua nelía pajque pampa quineltocaque Tohueyiteco Jesucristo. \p \v 35 Huan ica ijnaloc nopa huejhueyi tequichihuani quintitanque policías para ma quiilhuitij nopa tetzajquet ma quicahuili Pablo huan Silas ma yaca. \v 36 Huajca nopa tetzajquet quiilhui Pablo: \p ―Nopa tequichihuani nechilhuijtoque ma nimechcahuili anyase. Huajca ya huelis anquisase. Xiyaca ica cuali. \p \v 37 Pero Pablo quinilhui nopa policías: \p ―Inijuanti techhuitejque ica cuahuit iniixpa nochi ni altepet. Amo techtatzintoquilijque taya tijchijtoque, san techtzajque. Amo quinamiqui cati quichijque pampa tojuanti tiromanos. Huan ama quinequij ma tiyaca ixtacatzi, pero amo quej nopa tiyase. Ma hualaca nopa tequichihuani ma techquixtiquij. \p \v 38 Huajca nopa policías quinilhuitoj nopa huejhueyi tequichihuani cati Pablo quiijto. Huan momajmatijque quema quicajque para Pablo huan Silas quipixque nopa tequiticayot cati Roma ehuani quipiyaj. \v 39 Huajca nopa tequichihuani yajque campa tatzacti huan quintajtanitoj tapojpolhuili Pablo huan Silas ica cati quinchihuilijtoyaj. Huan quinquixtijque ipan tatzacti huan ica cuali quintajtanijque ma quisaca inialtepe. \p \v 40 Huajca quema Pablo huan Silas quistejque ipan tatzacti, yajque ichaj Lidia. Huan Pablo quinitac nochi taneltocani huan quinyolchicajqui ipan Toteco. Huan teipa quistejque. \c 17 \s1 Masehualme moyolajcomanque ipan Tesalónica \p \v 1 Huan Pablo huan Silas panotiquisque ipan altepeme Anfípolis huan Apolonia huan teipa ajsitoj altepet Tesalónica campa eltoya se israelita tiopamit. \v 2 Huan Pablo calajqui ipan nopa tiopamit quej momajtoya quichihua, huan sese sábado para eyi samano quincamanalhuito israelitame cati mosentilijque nopona. \v 3 Quinnextiliyaya ipan Icamanal Toteco quenicatza monequiyaya taijyohuis nopa Cristo cati Toteco quititanisquía huan monequiyaya para yaya miquis huan sempa moyolcuis. Huan quinilhui: \p ―Ni Jesús cati nimechyolmelahua amantzi, yaya nopa Cristo. \p \v 4 Huan quineltocaque Jesús sequij israelitame huan miyac griego masehualme cati ya momatque quitepanitaj Toteco. Nojquiya quineltocaque miyac griega sihuame cati tominpixque huan nochi pejque nejnemij ica Pablo huan Silas. \v 5 Huajca nopa israelitame cati amo quineltocatoyaj Toteco pejque quinchicoitaj. Huan quinhuicaque sequij amo cuajcualme cati nochipa mosehuiyayaj tianquis, huan ica inijuanti quinyolajcomanque nochi cati itztoyaj ipan altepet Tesalónica. Huan miyac masehualme mosentilijque. Huan teipa nochi yajque ichaj Jasón para quintemotij Pablo huan Silas huan quinquixtise iniixpa nochi nopa masehualme. \v 6 Pero amo quinpantijque. Huajca quinhualicaque Jasón inihuaya sequinoc taneltocani, huan quinhuahuatatzque iniixpa nopa tequichihuani cati ehuani nopa altepet huan tzajtzique: \p ―Ni tacame cati quiyolajcomantoque nochi taltipacti ya hualajque nica nojquiya. \v 7 Huan ni Jasón quinselijtoc ipan ichaj. Inijuanti quihuejcamajcajtoque totanahuatijca César. Quiijtohuaj itztoc seyoc tanahuatijquet cati más hueyi cati itoca Jesús. \p \v 8 Huan quinyolajcomanque nopa tequichihuani huan masehualme cati itztoyaj nopona ica cati quiijtojque. \v 9 Huajca nopa tequichihuani quincahuilijque Jasón huan nopa sequinoc taneltocani ma quicahuaca se tomi cati quincuepilisquíaj sinta monextise ipan nopa tonali quema quintajtolsencahuasquíaj. Huan teipa quincahuilijque ma yaca ininchajchaj. \s1 Pablo huan Silas yajque Berea \p \v 10 Huan nopa tayohua nopa taneltocani ipan Tesalónica quintitanque Pablo huan Silas hasta altepet Berea, huan quema ajsitoj Berea, yajque campa nopa israelita tiopamit. \v 11 Nopa israelitame ipan Berea quipixque más tapojtoc inintalnamiquilis que masehualme ipan Tesalónica, pampa quitacaquilijque icamanal Toteco ica paquilisti huan teipa mojmosta quitemohuayayaj ipan Icamanal Toteco para quimatise sinta melahuac cati Pablo quinilhui o amo. \v 12 Huajca miyac nopa israelitame quineltocaque Jesús. Nojquiya quineltocaque miyac sihuame huan tacame griegos cati tahuel tapijpixtoyaj. \v 13 Pero sequij israelitame ipan altepet Tesalónica quicajque para Pablo tepohuiliyaya icamanal Toteco ipan altepet Berea. Huajca yajque Berea huan nopona nojquiya quinyolajcomanque masehualme. \v 14 Huajca nimantzi nopa taneltocani ipan Berea quititanque Pablo ma yahui hasta iteno hueyi at, huan san Silas huan Timoteo mocajque ipan Berea. \v 15 Huan sequij taneltocani yajque ihuaya Pablo huan quicahuatoj hasta altepet Atenas. Huan Pablo quinilhui ma quinilhuitij Silas huan Timoteo ma moisihuiltica para yase hasta Atenas para quipantise nopona. Huan nopa taneltocani tacuepilijque Berea. \s1 Pablo itztoc altepet Atenas \p \v 16 Quema Pablo quinchixtoya ipan altepet Atenas, nelía mocueso pampa nochi masehualme nopona quinhueyimatiyayaj miyac taixcopincayome huan teteyome cati quinchijtoyaj. \v 17 Huajca yajqui ipan nopa israelita tiopamit mojmosta para quincamanalhuis israelitame huan masehualme cati amo israelitame cati quitepanitaque Toteco tiisraelitame. Nojquiya mojmosta quincamanalhui cati quinpantiyaya ipan tianquis. \v 18 Huan sequij talnamijca tacame cati inintoca epicúreos huan estoicos pejque camanaltij ten Pablo. Sequij quiijtohuayayaj: \p ―¿Taya quinequi techilhuis nopa tacat cati camanalti miyac? \p Sequinoc quiijtohuayayaj: \p ―Quinequi techilhuis ten sequinoc dioses. \p Quiijtojque ni pampa Pablo quinilhuijtoya ten Jesús huan quenicatza moyolcuitoya. \v 19 Huajca quihuicaque Pablo ipan se tepet cati itoca Areópago campa masehualme momajtoyaj mosentilíaj para mocamanalhuise huan nopona quiilhuijque: \p ―Techilhui taya quiijtosnequi ni tamachtili yancuic ten cati ticamanalti, \v 20 pampa titamachtía tamanti cati amo quema tijcactoque huan tijnequij tijmatise cuali taya quiijtosnequi. \p \v 21 Huan nochi Atenas ehuani huan cati paxalohuaj nopona san quinpactiyaya camanaltise huan quicaquise tamanti cati yancuic. \p \v 22 Huajca Pablo moquetzqui tatajco inijuanti ipan nopa tepet Areópago huan quinilhui: “AnAtenas ehuani, niquita tahuel anquintepanitaj amotaixcopincayohua huan amoteteyohua. \v 23 Quema ninemiyaya, nijtachiliyaya nochi nopa taixpamit cati anquinchijtoque para anquinhueyimatise. Huan nijpanti se taixpamit campa eltoc ni camanali: ‘Para nopa dios cati ayemo tiquixmatij.’ Huajca ama nijnequi nimechilhuis ten yaya cati anquitepanitaj masque ayemo anquiixmatij. \p \v 24 “Yaya Toteco Dios cati quichijqui taltipacti huan nochi tamanti cati onca ipani. Quinahuatía nochi ilhuicacti huan taltipacti. Yaya amo mocahua ipan se tiopamit cati tamachijchihuali. \v 25 Amo teno huelis tijchihuase para ya, pampa yaya amo teno quimonequilía. Iselti quinmaca nemilisti nochi cati itztoque. Quena, yaya quichihua para nochi cati titaijyotilanaj ma titaijyotilanaca. \p \v 26 “Yaya quinchijqui nochi tamanti masehualme ipan nochi talme ipan ni taltipacti ica san se inieso pampa hualajque ten san se tacat. Nojquiya quitalijtoc ipan taya tonali itztosquíaj nochi masehualme huan quitalijtoc hasta canque tamis inepa inintal. \v 27 Toteco quinchijqui masehualme para ma quitemoca ya para quiixmatise, masque eltoc quej ica yolic quimatemose. Pero nelía yaya amo itztoc huejca ten sesen tojuanti. \v 28 Pampa ica itapalehuil Toteco tiitztoque, tinejnemij huan tijchihuaj nochi cati tijnequij. Eltoc quej sequij tajcuilohuani nica ipan amotal quiijcuilojtoque: ‘Tojuanti tiiteipan ixhuihua Toteco.’ \v 29 Huajca pampa tiiteipan ixhuihua Toteco, amo cuali para timoilhuise para Toteco Dios nesi quej se taixcopincayot o se tamanti cati masehualme quichihuaj ica oro, o plata o tet. Masehualme san quichihuaj se taixcopincayot quej moyolilhuíaj itachiyalis Toteco. \v 30 Huejcajquiya Toteco amo quichihuili cuenta cati masehualme quichihuayayaj pampa quimatqui amo quimachiliyayaj ten ya. Pero ama Toteco quinnahuatía nochi masehualme campa hueli ma moyolpataca huan ma quincahuaca nopa taixcopincayome para quitoquilise san ya. \v 31 Pampa Toteco Dios quitalijtoc se tonali quema xitahuac quintajtolsencahuas nochi masehualme ica se tacat, yaya Jesús cati quitapejpenijtoc. Huan Toteco quiyolcuic Jesús quema mictoya para technextilis nelía yaya itztoc cati quitapejpenijtoc para ica quintajtolsencahuas nochi masehualme.” \p \v 32 Huan quema nopa altepet Atenas ehuani quicajque quenicatza Jesús moyolcuic quema ya mictoya, sequij san pejque quipinajtíaj, pero sequinoc quiilhuijque: \p ―Tijnequij techcamanalhuis más ten ni tamanti ipan seyoc tonal. \p \v 33 Huajca Pablo quincajtejqui. \v 34 Huan sequij cati itztoyaj nopona quineltocaque Jesús, huan yajque ihuaya. Se cati quineltocac itztoya se tacat itoca Dionisio. Dionisio eliyaya se tequichijquet huan yaya ica sequinoc quisencahuayaya taya tasentilisti mochihuas ipan nopa tepet Areópago campa nochi momajtoyaj mosentilíaj. Nojquiya quineltocac se sihuat cati itoca Dámaris huan sequinoc masehualme. \c 18 \s1 Pablo itztoya ipan Corinto \p \v 1 Teipa Pablo quisqui altepet Atenas huan yajqui altepet Corinto. \v 2 Nepa quipanti se israelita tacat cati itoca Aquila cati ejqui tali Ponto huan yajqui quipaxaloto ichaj. Aquila ihuaya isihua Priscila yancuic hualajtoyaj ten altepet Roma ipan tali Italia pampa Tanahuatijquet Claudio ipan Roma tanahuati ma quisaca ipan ialtepe nochi israelitame. \v 3 Huan Pablo quimatiyaya quenicatza quiijtzomas tilahuac yoyomit para quichihuas yoyon calme. Huan Aquila ihuaya isihua nojquiya san se tequit quichihuayayaj. Yeca Pablo mocajqui ininchaj huan tequitique san sejco. \v 4 Huan ipan sese sábado Pablo yajqui ipan nopa israelita tiopamit huan quincamanalhuiyaya israelitame huan griegos cati mosentiliyayaj nopona para ma quineltocaca Jesús. \p \v 5 Pero quema Silas huan Timoteo ajsicoj altepet Corinto ipan tali Macedonia, Pablo quicajqui itequi para quichihuas yoyon calme huan senquisa motemactili para tepohuilis icamanal Toteco mojmosta. Quinilhuiyaya israelitame ica chicahualisti para Jesús nelía itztoya nopa Cristo cati Toteco quititanqui. \v 6 Pero quema nopa israelitame amo quiselijque icamanal huan quitaijilhuijque, Pablo san quitzejtzelo iyoyo para quinnextilis quincajtehuayaya, huan quinilhui: \p ―Amotajtacol amojuanti sinta anmiquise huan anyase micta. Amo notajtacol na, pampa ya nimechilhui cati melahuac cati amechmanahuijtosquía. Ama huan teipa san niquincamanalhuiti masehualme cati amo israelitame. \p \v 7 Huan Pablo quincajtejqui huan yajqui ichaj se tacat cati amo israelita. Yaya itoca Justo huan yaya momatqui motatajtía huan quitepanita Toteco, huan quipixtoya ichaj nechca nopa israelita tiopamit. \v 8 Huan Crispo, se tayacanquet ipan inintiopa israelitame, nojquiya quineltocac Toteco ihuaya nochi ihuicalhua. Huan miyac masehualme ipan Corinto quicajque icamanal Pablo huan quineltocaque huan mocuaaltijque. \v 9 Huan se tayohua Tohueyiteco quiilhui Pablo ipan se tanextili quej se temicti: “Amo ximajmahui. Xitepohuilijtinemi ten na huan amo xijcahua. \v 10 Na niitztoc mohuaya, huan amo aqui huelis mitzchihuilis teno, pampa niquinpiya miyac masehualme ipan ni altepet cati nechneltocase.” \p \v 11 Huajca Pablo mocajqui altepet Corinto para se xihuit huan tajco tamachtiyaya icamanal Toteco. \p \v 12 Teipa ipan nopa tonali quema Galión elqui gobernador ipan tali Acaya, mosentilijque sequij israelitame cati quicualancaitaque Pablo. Quiitzquijque huan quihuicaque iixpa Galión para quitelhuise. \v 13 Huan quiilhuijque: \p ―Ni tacat quinmachtía masehualme ma quihueyimatica Toteco, pero amo quej totanahuatilhua quiijtohuaj monequi tijchihuase. \p \v 14 Huan quema Pablo pehuayaya camanaltis, Galión achtohui quinilhui israelitame: \p ―Sinta anquitelhuisquíaj ni tacat ica se hueyi taixpanoli o se tamanti cati fiero quichijtoc, huajca notequi para nimechcaquis. \v 15 Pero amo quej nopa quichijtoc. San ancualanij pampa tamachtía cati amo quej quiijtohuaj amotanahuatilhua, huajca xijsencahuaca amoselti nopa tamanti. Amo notequi para nijsencahuas tamanti quej nopa. \p \v 16 Huan quinquixti ten nopa tequicali. \v 17 Huan miyac cati amo israelitame quiitzquijque Sóstenes, nopa tayacanquet ten israelita tiopamit nopona. Huan quimaquilijque iixpa Gobernador Galión, pero yaya quichijqui quej amo quiitac. \s1 Pablo mocuetqui Antioquía \p \v 18 Pablo mocajqui altepet Corinto más miyac tonali huan teipa quinnahuatijtejqui nopa taneltocani, huan yajque ipan nopa hueyi cuaacali inihuaya Aquila huan Priscila hasta tali Siria. (Achtohui ipan Cencrea Pablo moxinqui pampa tanqui quichihua cati quitencahuilijtoya Toteco quichihuasquía quej israelitame quimatij quichihuaj.) Huan teipa calajque ipan cuaacali huan yajque tali Siria. \v 19 Huan quema ajsitoj altepet Éfeso, Pablo quincajqui Aquila huan Priscila. Huan Pablo yajqui ipan nopa israelita tiopamit huan quincamanalhui nopa israelitame cati mosentilijtoyaj. \v 20 Huan nopa israelitame quinequiyayaj Pablo ma mocahua más tonali ipan Éfeso huan yaya quinilhui para amo. \v 21 San quinnahuatijtejqui huan quinilhui: “Monequi niitztos ipan Jerusalén para nopa ilhuit cati itoca Pascua, pero sempa nihualas nica teipa sinta Toteco quinequis.” \p Huan Pablo calajqui ipan se hueyi cuaacali huan quisqui altepet Éfeso. \v 22 Huan nopa cuaacali nejnenqui ipan hueyi at hasta Cesarea. Huan ten nopona yajqui quinpaxaloto nopa tiopamit ten taneltocani ipan altepet Jerusalén. Huan teipa nejnenqui hasta altepet Antioquía. \s1 Pablo ica expa yajqui tepohuiliti Icamanal Toteco campa hueli \p \v 23 Pablo mocajqui ipan altepet Antioquía se quentzi tonali huan quisqui huan panotiyajqui ipan nopa talme Galacia huan Frigia. Huan campa hueli quinyolchicajtinenqui nochi taneltocani cati nopona itztoyaj. \s1 Apolos tepohuili icamanal Toteco ipan Éfeso \p \v 24 Teipa ajsito altepet Éfeso se israelita cati itoca Apolos cati ehua altepet Alejandría. Yaya quipixqui miyac yajatili para camanaltis ica chicahualisti huan cuali quimatqui Icamanal Toteco. \v 25 Sequinoc quimachtijtoyaj cuali quenicatza iojhui Tohueyiteco Jesús. Huan ica paquilisti camanaltiyaya huan tamachtiyaya xitahuac ajquiya Jesús, pero san mocuaaltijtoya quej Juan tecuaalti achtohuiya. \v 26 Huan Aquila huan Priscila quicajque quema Apolos camanaltic ica chicahualisti ipan nopa israelita tiopamit. Huan teipa quihuicaque iyoca huan quiilhuijque Apolos quentzi más xitahuac quenicatza eltoc iojhui Toteco. \v 27 Huan Apolos quinequiyaya yas tali Acaya, huan nopa taneltocani cati ehuani altepet Éfeso quiyolchicajque ma yahui. Huan quiijcuilojque se amatajcuiloli para quinilhuise taneltocani ipan Acaya ma quiselica. Huan Apolos ajsito nopona huan quinpalehui miyac masehualme cati quineltocatoyaj Jesús pampa hueyi iyolo inihuaya. \v 28 Huan ica chicahualisti Apolos monajnanquili miyacapa inihuaya israelitame campa miyac masehualme mosentilijtoyaj. Huan quinnextili ipan Icamanal Toteco para Jesús nelía nopa Cristo cati israelitame quichiyayayaj ma huala. \c 19 \s1 Pablo itztoya ipan altepet Éfeso \p \v 1 Huan quema Apolos noja itztoya ipan altepet Corinto, Pablo panotiyajqui ipan pilaltepetzitzi ipan tepeme huan ajsito altepet Éfeso. Nepa Pablo quinpanti sequij taneltocani, \v 2 huan quintatzintoquili: \p ―¿Anquiselijque Itonal Toteco quema anquineltocaque? \p Huan quinanquilijque: \p ―¡Amo! Amo tijcactoque sinta itztoc se Itonal Toteco. \p \v 3 Huan Pablo quintatzintoquili: \p ―¿Ica ajquiya itequiticayo anmocuaaltijque? \p Huan quinanquilijque: \p ―Elqui Juan cati techcuaalti. \p \v 4 Huajca Pablo quinilhui: \p ―Juan quincuaalti masehualme cati moyolpatatoyaj ten inintajtacolhua. Quinilhuiyaya masehualme monequi quineltocase yaya cati hualasquía teipa, quiijtosnequi Jesús. Yaya cati itztoc nopa Cristo cati Toteco quiijto quititanisquía. \p \v 5 Huajca quema nopa taneltocani quicajque ya ni, mocuaaltijque ipan itoca \f + \fr 19:5 \fr*\ft 19:5 Ica itequiticayo.\ft*\f* Tohueyiteco Jesús. \v 6 Huan Pablo quintalili imax ininpani huan Itonal Toteco calajqui ipan iniyolo. Huan camanaltique seyoc tamanti camanali cati amo quema momachtijtoyaj. Huan nojquiya camanaltique quej tajtolpanextiani huan quiijtojque camanali cati Toteco quinmacac. \v 7 Huan itztoyaj quej majtacti huan ome tacame cati quineltocaque Jesús nopona. \p \v 8 Huan para eyi metzti Pablo yahuiyaya ipan israelita tiopamit huan ica chicahualisti tepohuiliyaya icamanal Toteco huan quinilhuiyaya ten itanahuatilis Toteco. \v 9 Pero sequij israelitame moyoltetilijque huan amo quineltocaque. Quitaijilhuijque iojhui Toteco iniixpa nochi nopa miyac masehualme cati mosentilijtoyaj para ma amo quineltocaca. Yeca Pablo quincajtejqui huan yajqui inihuaya cati quineltocatoyaj huan pejqui quinmachtía mojmosta ipan icaltamachtil Tiranno. \v 10 Nepa Pablo tamachti para ome xihuit huan yeca nochi israelita huan griego masehualme ipan tali Asia quicajque nopa camanali ten Jesucristo. \v 11 Huan Toteco quimacac Pablo chicahualisti ma quichihua huejhueyi tiochicahualnescayot. \v 12 Hasta masehualme quicuiyayaj payos o yoyome cati ica quitoxontoya itacayo Pablo huan quihuicayayaj campa cocoyani huan campa cati quinpixtoyaj iajacahua Amocualtacat huan nopa cocoyani mochicahuayayaj huan nopa ajacame quisayayaj. \p \v 13 Huajca itztoyaj sequij israelitame cati nejnentinemiyayaj campa hueli para quinquixtise iajacahua Amocualtacat. Huan inijuanti nojquiya quinejque quitequihuise itoca Tohueyiteco Jesús para quinquixtise huan huajca pejque quinilhuíaj ajacame: “Timitznahuatíaj ipan itoca \f + \fr 19:13 \fr*\ft 19:13 Ica itequiticayo.\ft*\f* Jesús cati Pablo tepohuilía, xiquisa ipan ni tacat.” \p \v 14 Itztoyaj chicome tacame cati quichihuayayaj ni tamanti. Inijuanti eliyayaj iconehua Esceva, se tayacanquet ten israelita totajtzitzi. \v 15 Huan se tonali quicamanalhuiyayaj se ajacat ipan se masehuali huan nopa iajacayo Amocualtacat quinnanquili: “Niquixmati Jesús huan nijmati ajquiya Pablo, pero ¿ajquiya amojuanti?” \p \v 16 Huan nopa tacat cati quipixtoya iajacayo Amocualtacat ipan itacayo, huitonqui ipan nopa tacame cati quiquixtilisquíaj huan quinmaquili huan quintanqui. Huajca nopa tacame cholojque ipan nopa cali, xolome huan cocojtoque. \v 17 Huan nimantzi nochi masehualme campa hueli ipan nochi altepet Éfeso, masque israelitame o griegos, nochi quimatque ten panoc. Huajca nochi momajmatijque miyac huan más quihueyitepanitaque Tohueyiteco Jesús\f + \fr 19:17 \fr*\ft 19:17 Itoca Tohueyiteco Jesús.\ft*\f*. \p \v 18 Huan miyac masehualme cati quineltocatoyaj Jesús hualajque huan iniixpa nochi sequinoc, tepohuilicoj nopa tamanti cati amo cuali cati quichihuayayaj achtohuiya. \v 19 Huan miyac tenahualhuiani nojquiya quihualicaque iniamatapohual huan quitatijque iniixpa nochi masehualme. Huan nochi nopa tamanti cati quitatijque para quitoquilise Toteco ipati eliyaya quej cincuenta mil ten ininplata tomi huan ya nopa elqui tomi para tahuel miyac xihuit ten tequit. \v 20 Huajca quej ni noja más momajqui icamanal Toteco campa hueli huan nochi quiitaque para nelía quipiya chicahualisti. \p \v 21 Quema panotoya nochi ni tamanti, Pablo quimachili para Itonal Toteco quiilhuiyaya ma quinpaxaloti taneltocani ipan tali Macedonia huan tali Acaya. Huan teipa Pablo quinequiyaya yas altepet Jerusalén. Huan nojquiya moilhui quema tamisquía quipaxalohua Jerusalén, yasquía hasta altepet Roma. \v 22 Huajca quintitanqui Timoteo huan Erasto cati quipalehuiyayaj ma tayacanaca hasta tali Macedonia. Huan Pablo mocajqui se quentzi más tonali ipan tali Asia. \s1 Moyolajcomanque masehualme ipan Éfeso \p \v 23 Ipan nopa tonali moyolajcomanque miyac masehualme cati amo quitoquiliyayaj Nopa Ojti ica nochi cati quitoquiliyayaj, quinequi quiijtos, nochi cati quineltocayayaj Jesús. \v 24 Quinyacanayaya se tacat cati itoca Demetrio cati quinchijqui pilcaltzitzi ica plata cati nesqui quej itiopa nopa tonantzi Diana. Yaya huan nochi tacame cati tequitique ihuaya quitaniyayaj miyac tomi ica nopa tonantzi pampa miyac masehualme nepa quihueyimatiyayaj. \v 25 Yeca Demetrio quinsentili nochi nopa tacame cati tequitique ihuaya, inihuaya nochi sequinoc tacame cati ehuani nopa altepet cati san se tequit quichijque huan quinilhui: “Tacame, anquimatij tijtanij miyac tomi ica totequi. \v 26 Huan anquiitaj huan anquimatij ni Pablo quiijtohua para taixcopincayome cati tamachijchihuali amo ya nopa dios. Huan miyac masehualme nica altepet Éfeso huan ipan nochi tali Asia quineltocaj cati yaya quiijtohua. \v 27 Huajca amo san mahuilili pampa huelis tijpolose totequi ica cati yaya tamachtía, pero nojquiya huelis masehualme ayecmo quitepanitase itiopa Diana, tohueyi tonantzi cati nochi ipan tali Asia huan ipan nochi taltipacti quihueyimajtoque hasta ama.” \p \v 28 Huan nopa masehualme quicajque ya ni, huan pejque tahuel cualanij, huan pejque tzajtzij chicahuac: “¡Nelhueyi Diana totonantzi nochi tiÉfeso ehuani!” \p \v 29 Huajca nochi masehualme ipan nopa altepet amo quimatiyayaj taya quichihuase huan motalojque sentic ipan se hueyi calijtic campa momatque mosentilíaj ipan inialtepe. Huan quinhuahuatatztiyajque Gayo huan Aristarco cati ehuani tali Macedonia. Huan Pablo quinequiyaya yas ipan nopa tasentilisti, \v 30 pero nopa taneltocani amo quicahuilijque ma yahui. \v 31 Huan nojquiya sequij tequichihuani cati ehuani tali Asia cati elque ihuampoyohua Pablo quititanilijque se amacamanali para ma amo yahui ipan nopa tasentilisti. \p \v 32 Huan ipan nopa tasentilisti sequij tzajtziyayaj se tamanti huan sequinoc seyoc tamanti, pampa tahuel mocuapolojtoyaj. Huan quipano tajco nopa masehualme amo quimatiyayaj para ten mosentilijtoyaj. \v 33 Huan sequij israelitame quicuatopehuayayaj Alejandro ma yahui iniixpa nochi nopa masehualme para quinilhuis nochi ten panoc. Huajca Alejandro quinmachihuili ma ayecmo tahuejchihuaca pampa quinequiyaya camanaltis para quinmanahuis Pablo huan Silas cati eliyayaj israelitame quej ya. \v 34 Pero quema nochi nopa masehualme quimatque para Alejandro elqui se israelita huan yeca amo quitepanita inintonantzi, huajca pejque chicahuac tzajtzij san sejco: “¡Nelhueyi Diana totonantzi nochi tiÉfeso ehuani!” Huan para ome horas quej nopa tahuejchijque. \p \v 35 Huan teipa hualajqui nopa tequitiquet cati ehuani nopa altepet huan quinmachihuili nopa masehualme ma ayecmo molinica. Quiijto: “¡AnÉfeso ehuani! Nochi masehualme campa hueli tali quimatij tiÉfeso ehuani tijmocuitahuíaj itiopa Diana, totonantzi cati más hueyi, huan tijmocuitahuíaj itaixcopincayo cati huetzqui ten ilhuicac. \v 36 Amo aqui huelis quiijtos amo neli ni tamanti; huajca ayecmo xitahuejchihuaca huan amo teno xijchihuaca hasta anmoilhuise cati xitahuac para mochihuas ica totanahuatil. \v 37 Ni tacame cati anquinhualicaque nica amo quitachtequilijtoque itiopa Diana huan amo quitaijilhuijtoque totonantzi. \v 38 Huajca sinta Demetrio huan nopa sequinoc tacame cati ihuaya tequitij quinequij quintelhuise, itztoque tequichihuani campa tequicali cati quintacaquilise huan quintajtolsencahuase, pero san nopona huelis antetelhuitij. \v 39 Huan sinta anquinequij seyoc tamanti, monequi anquisencahuase ipan se tasentilisti ica tequichihuani quej totanahuatilhua quiijtohuaj. \v 40 Pampa nelía mahuilili sinta quitelhuise toaltepe iixpa nopa tanahuatijquet pampa nochi anmoyolajcomanque ama. Amo huelis titananquilise sinta tequichihuani ipan altepet Roma quinequise quimatise para ten panoc ni tasentilisti cati amo quinamiqui para panos.” \p \v 41 Huajca nopa tequitiquet tanqui camanalti huan quinnahuatijtejqui. Huan nochi yajque ininchajchaj. \c 20 \s1 Pablo yajqui Macedonia huan Grecia \p \v 1 Quema tantoyaj moyolajcomanaj nopa Éfeso masehualme huan nochi moyoltalijque, Pablo quinnotzqui taneltocani ma mosentilica huan quinyolchicajqui huan quincuanajnahuajqui. Teipa quinnahuatijtejqui huan yajqui tali Macedonia. \v 2 Quinpaxaloto nochi taneltocani campa hueli ipan nopa altepeme campa achtohui yajqui huan ica miyac camanali quinyolchicajqui. Teipa ajsito ipan tali Grecia, \v 3 huan para eyi metzti mocajqui nopona. Huan Pablo itztoya para calaquis ipan se hueyi cuaacali huan yas xitahuac hasta tali Siria, pero quicajqui para sequij israelitame quichiyayayaj para quimictise ipan ojti, yeca tacuepili achtohui ipan tali Macedonia ipan Asia campa hualajtoya. \v 4 Huan ihuaya yahuiyayaj para tali Asia, Sópater cati ehua altepet Berea, Aristarco huan Segundo cati ejqui altepet Tesalónica, Gayo cati ejqui altepet Derbe, huan Timoteo, Tíquico huan Trófimo cati ejque tali Asia. \v 5 Huan inijuanti tayacanque huan techchixque ipan altepet Troas. \v 6 Pero Pablo huan na niLucas, tijchixque hasta tanqui nochi tonali ten nopa Pascua Ilhuit quema tiisraelitame tijcuaj pantzi cati amo quipiya tasonejcayot. Huan teipa tiquisque altepet Filipos ipan se hueyi cuaacali. Huan ica macuili tonati tiajsitoj altepet Troas campa nopa taneltocani techchiyayayaj huan timocajque nepa chicome tonati. \s1 Pablo itztoya ipan Troas \p \v 7 Huan ipan domingo, nopa tonali cati achtohui ipan samano, nochi cati tijtoquilíaj Tohueyiteco timosentilijque para tijtajcotapanase pantzi para tiquelnamiquise. Huan Pablo pejqui quincamanalhuía nochi taneltocani, moilhuiyaya para tonili tiquisasquíaj. Huan tajco yohual Pablo noja quincamanalhuiyaya. \v 8 Timosentilijtoyaj ipan se cuarto ten se cali cati quipiya eyi piso. Huan oncayaya miyac taahuili ten aceite ipan nopa cuarto campa tiitztoyaj. \v 9 Huan se telpocat cati itoca Eutico mosehuijtoya ipan se ventana tapojtoc huan tahuel cochisnequiyaya pampa Pablo huejcajqui camanaltic. Huan ica más icamanal Pablo, Eutico pejqui cochi. Huan mocuatepexihui ten nopa expa cuarto ipan nopa cali cati quipiya eyi piso huan huetzito hasta talchi. Huan quema masehualme ajsitoj tatzinta para quitananase, quiitaque ya mictoya. \v 10 Huajca Pablo temoc huan motejqui ipan ya huan quicuanajnahuajqui. Huan quinilhui nopa taneltocani: \p ―Amo ximomajmatica. Ya yoltoc. \p \v 11 Huan Pablo sempa tejcoc ipan tasentilisti huan quitajcotapanqui pantzi para tiquelnamiquise Toteco, huan tijcuajque. Teipa quincamanalhui nopa taneltocani nopona hasta tanesqui, huan tiyajque. \v 12 Huan nopa taneltocani quihuicaque nopa telpocat ichaj huan nelía ya yoltoya huan nochi tahuel paquiyayaj. \s1 Tiyajque Mileto \p \v 13 Huan titayacantiyajque hasta altepet Asón ipan se hueyi cuaacali campa tijnamiquisquíaj Pablo pampa Pablo quinejqui icxinejnemis hasta Asón. \v 14 Huajca teipa tijpantijque Pablo ipan altepet Asón huan yaya tejcoc ipan cuaacali tohuaya, huan san sejco tiajsitoj altepet Mitilene. \v 15 Huan teipa tocuaacal quisqui nepa huan ipan seyoc tonal tiajsitoj piltaltzi Quío. Huan tonili tiajsitoj piltaltzi Samos, huan ipan seyoc tonali tiajsitoj altepet Mileto. \v 16 Pero amo tiyajque Éfeso pampa Pablo amo quinequiyaya mocahuas ipan tali Asia para miyac tonali. Quinequiyaya moisihuiltis para ajsiti ipan altepet Jerusalén sinta huelisquía para itztos ipan nopa israelita ilhuit cati itoca Pentecostés. \s1 Pablo quincamanalhui nopa huehue taneltocani ipan Éfeso \p \v 17 Huan quema tojuanti noja tiitztoyaj Mileto, Pablo quintitanqui tacame hasta altepet Éfeso ma quinnotzatij nopa huehue tacame ten nopa tiopamit ten taneltocani ipan Éfeso. \v 18 Huan nopa huehue tacame ajsicoj altepet Mileto huan Pablo quinilhui: “Anquimatij ten quema achtohuiya niajsico nica tali Asia huan hasta ama, ninejnentoc quej Toteco quinequi ica amojuanti. \v 19 Nimoechcapanojtoc huan nijtequipanojtoc Tohueyiteco ica nochi noyolo hasta quemantica nichocayaya ica cati nechpanotihualayaya. Nitaijyohuijtoc miyac pampa nopa israelitame quisencahuayayaj quenicatza huelis nechmictise. \v 20 Pero amo nijcajtejqui notequi para nimechilhuis nochi cati xitahuac huan nochi cati monequiyaya xijmatica. Nitamachtiyaya miyacapa ipan amoaltepe huan nojquiya nipanotinemiyaya ipan sesen cali campa anmosentiliyayaj para nimechmachtis. \v 21 Niquinilhuiyaya israelitame huan cati amo israelitame para monequi quipatase iniyolo iixpa Toteco Dios huan motemachise ipan Tohueyiteco Jesucristo. \v 22 Pero amantzi niyas altepet Jerusalén pampa eltoc quej Itonal Toteco nechtilana ma niya. Huan amo nijmati taya nechpanos nepa. \v 23 Ipan sese altepet Itonal Toteco nechilhuijtoc para nechtzacuase huan nechtaijyohuiltise miyac. \v 24 Pero amo nimajmahui huan amo quenijqui masque nechmictise. Amo ipati nonemilis sinta amo nijtamiltis notequi ica paquilisti. Huan nopa tequit cati Tohueyiteco nechmacatoc ma nijchihua eltoc para niquinilhuis nochi masehualme icamanal huan para nelía hueyi iyolo Tohueyiteco ica nochi tojuanti. \p \v 25 “Huan ama nijmati yon se amojuanti cati nimechilhuijtoc ten itanahuatilis Toteco ayecmo quema antechitase nica ipan ni taltipacti. \v 26 Yeca nijnequi nimechilhuis ama para amo notajtacol sinta sequij amo quineltocatoque Jesús huan yase micta. \v 27 Pampa ya nimechyolmelajtoc senquisa nochi cati Toteco quinequi xijmatica. \v 28 Huajca ximotachilica para cuali xiquinmocuitahuica nochi taneltocani ipan nopa tasentilisti nopona campa amojuanti pampa Itonal Toteco amechtequimacatoc anhuehue tacame para anquinmocuitahuise cati itiopa Toteco pampa yaya quincojqui para ma elica iaxcahua quema quitoyajqui ieso por inijuanti. \v 29 Na nijmati quema nimechcajtehuas, hualase tacame cati itztose quej tepechichime cati tecuaj. Quinequise amechcajcayahuase pampa quinequise xijcajtehuaca Jesús. \v 30 Huan sequij taneltocani ipan amoaltepe Éfeso nojquiya pehuase tamachtise cati amo melahuac pampa quinequise taneltocani ma quintoquilica. \v 31 Huajca xitachixtoca para ma amo aqui amechcajcayahuas. Huan xiquelnamiquica nimechmachtijtoc tonaya huan tayohua para eyi xihuit, huan nimechtalnamictijtoc hasta quemantica nichocac pampa tahuel nimechicnelía. \p \v 32 “Huan ama noicnihua, nimechtalis imaco Toteco huan nimechcahua ica icamanal cati techilhuía quenicatza hueyi iyolo ica tojuanti. Icamanal amechtetilis huan amechpalehuis anmoscaltise ipan Toteco huan pampa anmotemachíaj ipan icamanal, anquiselise cati amechtencahuilijtoc nepa ilhuicac inihuaya nochi sequinoc cati taiyocatalilme para elise itatzejtzeloltica masehualhua Toteco. \v 33 Amo niquixtocatoc seyoc masehuali itomi o iyoyo. \v 34 Anquimatij iyoca nitequitiyaya para cati nechmonequiliyaya huan nojquiya para cati quinmonequiliyaya nopa tacame cati itztoyaj nohuaya. \v 35 Quej nopa nimechnextilijtoc monequi titequitise chicahuac para techaxilis totomi para tiquinpalehuise cati amo teno quipiyaj. Xiquelnamiquica cati Tohueyiteco Jesucristo quiijto: ‘Más paquilisti quiselía cati temaca se tenijqui, huan amo quej yaya cati quiselía.’ ” \p \v 36 Quema Pablo tanqui quincamanalhuía nopa huehue tacame ten altepet Éfeso, motancuaquetzqui huan motatajti ica Toteco inihuaya. \v 37 Huan nochi inijuanti chocaque miyac huan quicuanajnahuajque Pablo huan quitzoponijque para quinahuatijtehuase. \v 38 Tahuel motequipachohuayayaj pampa quinilhuijtoya ayecmo quema quiitasquíaj ipan ni taltipacti. Huan teipa yajque ihuaya Pablo hasta campa nopa hueyi cuaacali. \c 21 \s1 Pablo yajqui altepet Jerusalén \p \v 1 Huan teipa tiquincajtejque nopa huehue tacame huan ticalajque ipan nopa hueyi cuaacali huan tiyajque xitahuac hasta piltaltzi Cos. Huan tonili tiajsitoj piltaltzi Rodas huan teipa tiyajque altepet Pátara. \v 2 Nepa ipan Pátara tijpantijque seyoc hueyi cuaacali cati yahuiyaya tali Fenicia. Huajca ticalajque huan tiyajque. \v 3 Huan tiquitaque nopa piltaltzi Chipre cati mocahua tatajco hueyi at huan mocajqui ica toma arravez. Pero san tijpanoque huan tiyajque hasta altepet Tiro ipan tali Siria pampa tohueyi cuaacal quihuicayaya tamamali para quicahuas nopona. \v 4 Huan tiquinpantijque taneltocani nopona huan timocajque inihuaya para chicome tonati. Huan quiilhuijque Pablo ma amo yahui Jerusalén. Quiilhuijque ya nopa pampa Itonal Toteco quinnextilijtoya taya quipanosquía nopona. \v 5 Pero tanqui nopa chicome tonati huan tiquisque. Huan nochi taneltocani nejnenque tohuaya. Yajque tacame, inihuaya inisihuajhua, huan ininconehua hasta campa techcajtehuasquíaj huan tiquisque inialtepe. Huan quema tiajsitoj iteno hueyi at, timotancuaquetzque san sejco ipan xali huan timotatajtijque ica Toteco. \v 6 Huan teipa timocuanajnahuajque para timonahuatijtejque. Huan tojuanti ticalajque ipan nopa hueyi cuaacali huan inijuanti tacuepilijque ininchajchaj. \p \v 7 Quej nopa tiquisque altepet Tiro huan tiyajque ipan hueyi cuaacali hasta tiajsitoj altepet Tolemaida campa titemoque huan tiquintajpalotoj toicnihua huan timocajque inihuaya se tonal. \v 8 Tonili Pablo huan tojuanti cati tinejnenque ihuaya tiicxinejnenque hasta altepet Cesarea. Nepa tijpaxalotoj Felipe cati quipixqui yajatili para quinnotza masehualme ma quitoquilica Toteco. Yaya nojquiya eltoya se ten nopa chicome tapalehuiani cati quinmajmacayayaj tacualisti nopa achtohui taneltocani. Huan timocajque ihuaya. \v 9 Quinpixqui nahui iichpocahua cati ayemo monamictijtoyaj huan itztoyaj tajtolpanextiani. \p \v 10 Huan timocajque ichaj para miyac tonali. Huan hualajqui ten estado Judea se tacat cati itoca Agabo cati nojquiya elqui se tajtolpanextijquet. \v 11 Huan yaya hualajqui techpaxaloco, huan quitojtomili itzinquechilpica Pablo huan mometzijilpi huan momaijilpi huan quiilhui: \p ―Pablo, Itonal Toteco nechilhuijtoc para nopa israelitame ipan Jerusalén quej ni mitzijilpise ta cati tiiaxca ni tzinquechilpicayot. Huan mitztemactilise inimaco masehualme cati amo israelitame. \p \v 12 Huan quema tijcajque nopa camanali, tojuanti cati tihualajtoyaj ihuaya Pablo, inihuaya nopa Cesarea ehuani, nochi tiquilhuijque ma amo yahui Jerusalén. \v 13 Pero Pablo technanquili: \p ―¿Para ten anchocaj huan antechtequipacholmacaj? Na niitztoc para nimotemactilis para nechilpise huan nojquiya para nechmictise pampa niiaxca Tohueyiteco Jesús sinta quej nopa monequi ipan Jerusalén. \p \v 14 Huan tiquitaque amo teno más huelqui tijchihuaj, huajca tiquijtojque: \p ―Ma mochihua cati quinequi Tohueyiteco. \p \v 15 Teipa timocualchijchijque huan tiyajque Jerusalén. \v 16 Huan sequij taneltocani cati ehuani Cesarea yajque tohuaya huan techhualicaque hasta ichaj Mnasón cati achtohui ejqui nopa piltaltzi Chipre huan cati quineltocatoya Jesús para miyac xihuit. Huan timocajque nopona. \s1 Pablo quicamanalhui Jacobo \p \v 17 Huan quema tiajsitoj altepet Jerusalén, nopa taneltocani techselijque ica paquilisti. \v 18 Huan tonili tiyajque ihuaya Pablo tijpaxalotoj Jacobo, huan nopona itztoyaj nojquiya nochi nopa huehue tacame ten taneltocani. \v 19 Huan Pablo quintajpalo, huan quinilhui sesen tamanti cati Toteco quichijtoya ica masehualme cati amo israelitame cati yaya quinmachtijtoya. \v 20 Huan nopa huehue taneltocani ten Jerusalén quicajque cati quiijto. Huan pejque quihueyichihuaj Toteco, huan nojquiya quiilhuijque Pablo: \p ―Toicni Pablo, ta tijmati itztoque miles ten israelitame cati nojquiya quineltocatoque Jesús, huan nochi inijuanti miyac quintepanitaj itanahuatilhua Moisés. \v 21 Huan israelita taneltocani quicactoque tiquinmachtía israelitame cati itztoque ipan altepeme ica masehualme cati amo israelitame para nojquiya ma quincajtehuaca itanahuatilhua Moisés. Quiijtohuaj tiquinilhuía israelitame ma amo motequilica inintacayo, yon inintacayo inioquichpilhua, ica nopa machiyot circuncisión. Huan quiijtohuaj tiquinilhuía ma amo quitoquilica totamachtil tiisraelitame. \v 22 Huajca ¿taya tijchihuase? Temachti miyac israelitame mosentilise pampa quicaquise ya tiajsico nica. \v 23 Achi cuali tijchihuas ni cati timitzilhuíaj. Itztoque nica nahui tacame cati quitencahuilijtoque Toteco quichihuase se tamanti huan quicahuayayaj ma moscalti huehueyac inintzoncal hasta quitamichihuase. Huan ya nechcatitoc para quitamiltise nochi cati quitencajtoque quichihuase. \v 24 Huajca para ten amo tiquinhuicas huan timotapajpacchihuas inihuaya huan xitaxtahua cati monequi para inintacajcahualis cati monequi temacase para huelis moximase. Quej nopa nochi israelitame cati quicactoque nopa tamanti, quimatise para amo melahuac cati quiijtohuaj ten ta. Huan quiitase noja tijtoquilía cati quiijtohuaj itanahuatilhua Moisés. \v 25 Pero para masehualme cati amo israelitame cati quineltocaj Tohueyiteco, ya tiquintajcuilhuijtoque huan tiquinilhuijque san ma quichihuaca cati más monequi. Ma amo quicuaca tacualisti cati sequinoc quitalijtoque iniixpa taixcopincayome huan teteyome. Huan ma amo quicuaca esti, yon tapiyalme cati san quinquechpatzcatoque. Huan amo aqui ma quichihua tamanti ihuaya se cati amo itahuical. \s1 Quiitzquijque Pablo ipan hueyi israelita tiopamit \p \v 26 Huajca Pablo quinhuicac nopa nahui tacame huan tonili motapajpacchijqui inihuaya quej quiijtojque itanahuatilhua Moisés. Huan yajqui ipan hueyi israelita tiopamit para quinilhuiti nopa totajtzitzi taya tonali nopa nahui tacame quitamiltisquíaj cati quitencahuilijque Toteco para quichihuase. Quej nopa quimatisquíaj nopa totajtzitzi taya tonali sempa hualase para quimacase Toteco inintacajcahualis. \p \v 27 Pero se tonali quema monechcahuiyaya para quitamiltise nopa chicome tonati quema quichihuayayaj nochi cati itanahuatilhua Moisés quiijtojque, Pablo itztoya ipan hueyi tiopamit. Huan quiitaque sequij israelitame cati hualajtoyaj tali Asia huan inijuanti pejque quinyolajcomanaj miyac masehualme. Huan quiitzquijque Pablo, \v 28 huan tzajtzique: “Anisraelita tacame, techpalehuica. Ya ni nopa tacat cati nemi campa hueli huan quinmachtía nochi masehualme ma amo quichihuaca cati tiisraelitame timomajtoque tijchihuaj. Quiijtohua ma amo tiquintoquilica itanahuatilhua Moisés, yon ma amo tijtepanitaca ni totiopa. Huan nojquiya quinhualicatoc sequij tacame cati amo israelitame nica tiopan calijtic huan yeca quichijtoc amo tapajpacti ni tiopamit cati tatzejtzeloltic.” \p \v 29 Quiijtojque ya ni pampa achtohuiya quiitaque Trófimo quema nemiyaya ihuaya Pablo ipan altepet Jerusalén. Huan yaya ehuayaya altepet Éfeso huan amo se israelita. Yeca moilhuijque para Pablo quihuicac Trófimo ipan hueyi israelita tiopamit, pero amo cana. \p \v 30 Huan nochi masehualme ipan altepet Jerusalén moyolajcomanque huan nimantzi nochi motalojtihualajque huan quiitzquijque Pablo huan quihuahuatatzque iteno nopa hueyi tiopamit. Huan nimantzi quitzajque icalte nopa tiopamit. \v 31 Huan nopa israelitame quinequiyayaj quimictise Pablo quema nopa hueyi tayacanquet ten soldados romanos quicajqui para tahuel moyolajcomantoyaj nochi masehualme ipan Jerusalén. \v 32 Huajca nimantzi quinhualicac isoldados huan inintayacancahua huan motalojque hasta campa itztoyaj nochi nopa masehualme. Huan nopa tacame quiitaque huala nopa hueyi tayacanquet inihuaya isoldados huan ayecmo quimaquilijque Pablo. \p \v 33 Huan nopa hueyi tayacanquet hualajqui huan quiitzqui Pablo huan quinilhui isoldados ma quiilpica ica ome tepos cadena. Huan teipa pejqui quitatzintoquilía ajquiya Pablo huan taya amo cuali quichijtoya. \v 34 Huan sequij nopa masehualme chicahuac quitzajtziliyayaj se tamanti huan sequinoc seyoc tamanti. Huan nopa tayacanquet amo hueliyaya quimati taya nelía quichijtoya Pablo pampa miyac masehualme tahuejchihuayayaj. Huajca quinnahuati isoldados ma quihuicaca Pablo hasta cuartel campa mocajque soldados. \v 35 Huan ajsitoj campa nopa escalones ipan cuartel, huan nopa soldados quiquechpanojque Pablo para amo quiajsise nopa masehualme pampa nelía cualaniyayaj. \v 36 Inijuanti quintoquiliyayaj huan tzajtziyayaj: “¡Xijmictica ne tacat!” \s1 Pablo quincamanalhui nopa masehualme \p \v 37 Huan quema quicalaquiyayaj Pablo ipan cuartel, yaya quitatzintoquili nopa tayacanquet ten soldados: \p ―¿Huelis nicamanaltis ica ta se talojtzi? \p Huan nopa tayacanquet quiijto: \p ―¿Ta tihueli ticamanalti tocamanal, griego? \v 38 Huajca ta amo tinopa tacat egipcio cati timoilhuiyayaj. ¿Amo ta nopa tacat cati quinyolajcomanqui masehualme nopona tonaliya, huan quinyacanqui nahui mil temictiani huan quinhuicac ipan nopa huactoc tali? \p \v 39 Huan Pablo quiilhui: \p ―Na amo ya. Na niisraelita huan niehua campa nopa hueyi altepet Tarso ipan tali Cilicia. Techchihuili se favor, nijnequi niquincamanalhuis ni masehualme. \p \v 40 Huan nopa tayacanquet quicahuili, huan Pablo moquetzqui ipan nopa escalones huan quinmachihuili ma ayecmo molinica. Huan quema ayecmo moliniyayaj, Pablo quincamanalhui ica hebreo, inincamanal israelitame. Quinilhui: \c 22 \p \v 1 “Noicnihua huan notatahua, xijtacaquilica cati nimechilhuis para nimomanahuis pampa amo nijchijtoc nopa taixpanoli cati ica antechtelhuijtoque.” \p \v 2 Huan quema nopa masehualme quicajque quincamanalhui ica hebreo, inincamanal israelitame, ayecmo aqui molini, yon quentzi. Huan Pablo quinilhui: \p \v 3 “Na niisraelita. Nitacatqui altepet Tarso ipan tali Cilicia, pero nimoscalti nica ipan altepet Jerusalén. Huan nopa hueyi tamachtijquet Gamaliel nechmachti xitahuac nochi nopa tanahuatilme ten tohuejcapan tatahua. Nochi tonali nijtoquilijtihualajtoc Toteco Dios ica nochi noyolo quej anquichihuaj ama. \v 4 Huan tahuel niquintaijyohuiltiyaya nochi ipan Nopa Ojti, quinequi quiijtos nochi cati quineltocayayaj Jesucristo, hasta nijnequiyaya niquinmictis nochi. Niquinilpitinemiyaya tacame huan sihuame huan niquintzacuayaya. \v 5 Huan nopa hueyi totajtzi inihuaya nopa huehue tacame ten israelitame huelis amechilhuise para melahuac nocamanal. Inijuanti nechmacayayaj miyac amatajcuiloli cati quiijcuilojtoyaj para toisraelita icnihua campa hueli ma nechcahuilica ma niquinitzqui taneltocani huan ma niquinhualica nica Jerusalén para inijuanti quintatzacuiltisquíaj. Huan ipan nopa tequit se tonali niyajqui altepet Damasco para niquintemoti. \s1 Pablo quinilhui quenicatza quineltocac Jesucristo \r (Hch. 9:1-19; 26:12-18) \p \v 6 “Huan ipan nopa tonali quej tajco tona ninejnemiyaya nechca altepet Damasco, huan nimantzi tatanexti se taahuili cati nelía chicahuac cati hualajqui ten ilhuicac huan nechyahualo. \v 7 Huan nihuetzqui talchi huan nijcajqui se cati nechcamanalhui huan nechilhui: ‘Saulo, Saulo, ¿para ten techtaijyohuiltía?’ \p \v 8 “Huan nijnanquili: ‘¿Ajquiya ta, noTeco?’ \p “Huan ya nechnanquili: ‘Na niJesús cati niehua Nazaret. Na cati techtaijyohuiltía.’ \p \v 9 “Huan cati itztoyaj nohuaya quiitaque nopa taahuili huan momajmatijque, pero amo quimachilijque cati Jesús nechilhuiyaya. \v 10 Huan nijtatzintoquili: ‘Noteco, ¿taya tijnequi ma nijchihua?’ \p “Huan Jesús nechnanquili: ‘Ximoquetza huan xiya altepet Damasco huan nopona mitzilhuise nochi cati nijnequi xijchihua.’ \p \v 11 “Huan nechixmictijtoya nopa taahuili huan ayecmo huelqui nitachiya pampa nelía chicahuac eliyaya nopa taahuili. Huan cati itztoyaj nohuaya nechmatilantiyajque hasta altepet Damasco. \p \v 12 “Huan itztoya nopona se tacat cati itoca Ananías. Yaya nochipa quintoquiliyaya totanahuatilhua tiisraelitame, huan nochi israelitame nopona camanaltiyayaj cuali ten ya. \v 13 Huan Ananías hualajqui campa niitztoya huan nechilhui: ‘Noicni Saulo, nimantzi huelis titachiyas.’ \p “Huan quena, nimantzi niquitac Ananías. \v 14 Huan yaya nechilhui: ‘Toteco, yaya cati ininDios tohuejcapan tatahua, mitztapejpenijtoc para tijmatis ipaquilis, huan para tiquitas Jesús, yaya cati senquisa xitahuac iixpa, huan para tijcaquis quema yaya mitzcamanalhuis. \v 15 Huan teipa tielis itayolmelajca huan tiquinilhuis nochi masehualme cati tiquitztoc huan cati tijcactoc. \v 16 Huajca amo ximochiya. Ximoquetza huan ximocuaalti. Xijtajtani Jesucristo huan yaya mitzpajpacas ten motajtacolhua.’ \s1 Pablo quinilhui quenicatza Toteco quititanqui \p \v 17 “Teipa nitacuepili nica Jerusalén huan se tonali nimotatajtiyaya ipan Toteco ipan tohueyi israelita tiopa huan niquitac se tanextili cati eliyaya quej se temicti. \v 18 Huan niquitac Jesús cati nechilhui: ‘Ximoisihuilti huan nimantzi xiquisa ipan ni altepet Jerusalén pampa masehualme nica amo quineltocase cati tiquijtos ten na.’ \p \v 19 “Huan niquilhui: ‘NohueyiTeco, nopa masehualme quimatij quenicatza niquintzacuayaya huan niquinhuitequiyaya nochi cati mitzneltocaj ipan nochi israelita tiopame ipan campa hueli altepeme. \v 20 Huan quema quimictijque Esteban, na nojquiya niitztoya nopona. Huan nipaquiyaya ica cati quichihuilijque huan nijmocuitahui iniyoyo nopa tacame cati quimictijque.’ \p \v 21 “Pero Tohueyiteco nechilhui: ‘Xiya. Nimitztitanis huejca para tiquinilhuis masehualme cati amo israelitame ni nocamanal.’ ” \s1 Pablo iixpa nopa hueyi tayacanquet ten soldados romanos \p \v 22 Huan nochi nopa israelitame quitacaquiliyayaj cati Pablo quinilhuiyaya hasta quitenquixti nopa camanali ten “masehualme cati amo israelitame.” Huan ica nopa nimantzi cualanque huan chicahuac quiijtojque: “¡Xijmictica ni tacat! ¡Amo cuali para itztos!” \p \v 23 Huan chicahuac tzajtziyayaj huan moquixtilijque inintaque quej para tetehuisquíaj huan pejque quiajcomanaj taltepocti pampa tahuel cualaniyayaj. \v 24 Huan nopa hueyi tayacanquet ten nochi soldados quiijto ma quihuicaca Pablo calijtic. Huan quinnahuati soldados ma quihuitequica Pablo ica cuahuasasti quema quitatzintoquiliyayaj hasta quinilhuisquía para ten nochi israelitame nelchicahuac quicualancaitayayaj. Quej nopa quipantise cati melahuac. \v 25 Huajca nopa soldados quiilpilijque imax huan imetz para quihuitequisquíaj, huan Pablo quitatzintoquili se tayacanquet ten sequij soldados cati itztoyaj nechca: \p ―¿Tijpiya tequiticayot ica toley tiromanos para tijhuitequis se cati romano quej na quema ayemo techhuicatoc ica tequichihuani para ma techtajtolsencahuaca? \p \v 26 Huan nopa tayacanquet quicajqui ini, huan yajqui quicamanalhuito nopa hueyi tayacanquet ten nochi soldados, quiilhui: \p ―Ximotachili taya tijchihuas ica ni tacat pampa yaya se romano. \p \v 27 Huajca nopa hueyi tayacanquet hualajqui quitatzintoquilico Pablo: \p ―Techilhui xitahuac. ¿Ta tiromano? \p Huan Pablo quiijto: \p ―Quena. \p \v 28 Huan nopa tayacanquet quiilhui: \p ―Na nitaxtajqui miyac tomi para nimochijqui niromano. \p Huan Pablo quinanquili: \p ―Pero na quema nitacatqui, ya niitztoya niromano. \p \v 29 Huajca nopa soldados cati quihuitequisquíaj Pablo nimantzi quicajtejque. Huan nopa hueyi tayacanquet momajmati quema quimatqui para Pablo eliyaya se romano, pampa ya quiilpitoyaj ica tepos cadena huan nopa tanahuatilme ten Roma amo quincahuilía ma quichihuilica quej nopa se cati romano. \s1 Pablo iniixpa israelita tasentilisti ten tequichihuani \p \v 30 Huan tonili nopa hueyi tayacanquet ten soldados quinequiyaya quimatis para ten nopa israelitame quitelhuiyayaj Pablo. Huajca quiquixtili nopa tepos cadena, huan quinnahuati nopa tayacanani ten totajtzitzi huan nochi nopa israelita tasentilisti ten tequichihuani ma mosentilica nopona. Huan quiquixtijque Pablo ipan tatzacti huan quihuicaque iniixpa nopa israelitame. \c 23 \p \v 1 Huan Pablo quintachili nopa huejhueyi israelita tequichihuani huan quinilhui: \p ―¡Noicnihua! Hasta ama ni tonali ninejnentoc ica notalnamiquilis cuali iixpa Toteco Dios huan amo nijchijtoc teno cati ica antechtelhuíaj. \p \v 2 Huajca Ananías, nopa hueyi totajtzi quinnahuati cati itztoya nechca Pablo ma quimaquilica ipan icamac. \v 3 Huan Pablo quiilhui: \p ―Toteco mitzmaquilis ta, tijpiya ome moxayac. Tiitztoc nica para techtajtolsencahuas quej quiijtohuaj tanahuatilme. Pero tiquixpano nopa tanahuatilme pampa titanahuati ma nechmaquilica. Huan yon se tanahuatili amo mitzcahuilía ya nopa xijchihua. \p \v 4 Huan sequij cati itztoyaj nopona quiilhuijque Pablo: \p ―¿Quej nopa tijcamaijixnamiqui ne hueyi totajtzi cati iaxca Toteco? \p \v 5 Huan Pablo quiijto: \p ―Noicnihua, amo nijmatiyaya sinta yaya eliyaya nopa hueyi totajtzi. Sinta nijmajtosquía, amo niquijtojtosquía pampa ijcuilijtoc ipan Icamanal Toteco: ‘Amo xijtaijilhui se cati quipiya tequiticayot ica momasehualhua.’ \p \v 6 Huan Pablo quiitac itztoyaj ipan nopa tasentilisti sequij saduceos huan sequij fariseos, yeca quiijto chicahuac ipan nopa tasentilisti: \p ―Noicnihua, na nifariseo. Notata nojquiya eltoya se fariseo. Nechhualicatoque nica huan nechtelhuíaj pampa nijneltoca para se tonal nochi masehualme cati mictoque, moyolcuise. \p \v 7 Huan quema quicajque cati Pablo quiijto, nopa fariseos huan saduceos pejque mocualaníaj huan monajnanquilíaj, huan nopa tasentilisti motajcoxelo. \v 8 Pampa nopa saduceos moilhuíaj amo aqui moyolcuis, huan amo aquijme ilhuicac ehuani huan moilhuíaj amo aqui quipiya itonal. Pero nopa fariseos quineltocaj nochi nopa tamanti. \v 9 Huan nelía chicahuac tahuejchijque nopa masehualme. Huajca sequij fariseos moquetzque huan pejque tanajnanquilíaj chicahuac, huan quiijtojque: \p ―Amo teno cati amo cuali quichijtoc ni tacat. Huelis se acajya itonal o se ilhuicac ejquet quicamanalhuijtoc, pero sinta quej nopa panotoc, ma amo ticualanica ica cati Toteco quichijtoc. \p \v 10 Huan tahuejchijque nopa masehualme pampa tahuel cualaniyayaj hasta nopa tayacanquet ten soldados quiimacasiyaya quihuejhuelosquíaj Pablo. Yeca quinnahuati isoldados ma quihuicaca ipan cuartel huan quitzacuase. \p \v 11 Huan nopa tayohua Tohueyiteco monexti iixpa Pablo huan quiilhui: “Amo ximajmahui. Quej titeyolmelajtoc ten na nica ipan Jerusalén, nojquiya monequi tijchihuas ipan altepet Roma.” \s1 Tacame quinejque quimictise Pablo \p \v 12 Huan quema tanesqui mosentilijque sequij israelitame huan tatestigojquetzque para quimictisquíaj cati hueli ten inijuanti cati tacuasquía o atisquía quema ayemo mictoc Pablo. \v 13 Huan quipano cuarenta tacame cati quej nopa motajtolmacatoyaj. \v 14 Huan yajque iniixpa nopa tayacanani ten totajtzitzi huan nopa huehue tacame huan quinilhuijque: \p ―Timotajtolmacatoque amo titacuase huan amo tiatise hasta tijmictise Pablo. Sinta titacuase o tiatise huan ayemo mictoc, ma techmictica. \v 15 Huajca amojuanti inihuaya nochi nopa tasentilisti ten tequichihuani xiquilhuica nopa tayacanquet ten soldados ma amechhualiquilica Pablo nica. Xiquilhuica anquinequij más anquitatzintoquilise. Huan tijchiyase ipan ojti huan tijmictise quema noja polihui para ajsis. \p \v 16 Huan imachcone Pablo quicajqui cati nopa tacame quiijtohuayayaj quichihuase huan yajqui tequicalco quiilhuito Pablo. \v 17 Huan Pablo quinotzqui se tayacanquet ten soldados huan quiilhui: \p ―Xijhuica ni oquichpil hasta campa nopa hueyi tayacanquet pampa quinequi quiilhuis se tamanti. \p \v 18 Huajca quihuicac hasta campa nopa hueyi tayacanquet ten nochi soldados huan quiilhui: \p ―Pablo cati tzactoc, nechnotzqui huan nechtajtani ma nimitzhualiquili ni oquichpil pampa quinequi mitzilhuis se tamanti. \p \v 19 Huajca nopa hueyi tayacanquet quimaitzqui nopa oquichpil huan quihuicac sejcoyoc para amo aqui ma quicaqui huan quitatzintoquili: \p ―¿Taya tijnequi techilhuis? \p \v 20 Huan quinanquili: \p ―Nopa israelitame san sejco quisencajtoque mitztajtanise para mosta xijhuica Pablo iixpa nopa hueyi tasentilisti ten tequichihuani para más quitatzintoquilise ten itaixpanol, pero amo cana. \v 21 Amo xiquinneltoquili pampa quipano cuarenta tacame quichiyaj para quimictise ipan ojti. San sejco motajtolmacatoque amo tacuase, yon amo atise, hasta quimictise Pablo. Huan amantzi mocualtalíaj pampa moilhuíaj para quena, tijhuicas. \p \v 22 Huajca nopa hueyi tayacanquet ten nochi nopa soldados quinahuatijtejqui nopa oquichpil huan quiilhui: \p ―Amo aqui xiquilhui sinta techyolmelahuaco. \p Huan nopa oquichpil yajqui. \s1 Quititanqui Pablo hasta Gobernador Félix \p \v 23 Huan nopa hueyi tayacanquet ten nochi soldados quinnotzqui ome tayacanca soldados huan quinilhui: \p ―Ma mocualtalica doscientos amosoldados cati san icxinejnemise, huan setenta cati yase cahuayojtipa huan ome ciento cati quihuicase tepos taminti. Nochi anyase altepet Cesarea a las nueve ica tayohua. \p \v 24 Nojquiya quinilhui ma quincualtalica cahuayojme para ipan tejcos Pablo, huan quinilhui ma quihuicaca ica cuali hasta campa itztoc Gobernador Félix. \v 25 Huan nopa hueyi tayacanquet quitajcuilhui Félix se amatajcuiloli cati quiijto: \b \q1 \v 26 Tohueyi Gobernador Félix, \q1 na niClaudio Lisias nimitztajpalohua. \q1 \v 27 Ica ni amatajcuiloli nijtitani ni tacat Pablo. Tijpantijque quema sequij israelitame quiitzquitoyaj huan quinequiyayaj quimictise. Huan niquinquixtili pampa nijcajqui yaya se romano. \v 28 Huan nijnequiyaya nijmatis taya taixpanoli quichijtoya huan yeca nijhuicac ipan nopa hueyi israelita tasentilisti ten tequichihuani. \v 29 Huan nijpanti para quitelhuijque ica se tamanti ten inintanahuatilhua israelitame, pero amo teno quichijtoya cati amo cuali para ma quimictica, yon para ma quitzacuaca. \v 30 Nojquiya nijcactoc, sequij israelitame motajtolmacaque san sejco para quimictise; huajca yeca nimantzi nimitztitanilía. Niquinilhuijtoc nopa tacame cati quinequij quitelhuise ma yaca moixpa. Ma yahui nochi cuali campa ta. San ya nopa. \b \p \v 31 Huajca nopa soldados quihuicaque Pablo hasta altepet Antípatris ica tayohua quej inintayacanca quinilhuijtoya. \v 32 Huan tonili nopa soldados cati icxinejnemiyayaj quincajtejque huan tacuepilijque cuartel ipan Jerusalén, pero nopa sequinoc cati yajque cahuayojtipa quihuicaque Pablo hasta campa Gobernador Félix. \v 33 Huan quema ajsitoj altepet Cesarea, quitemactilitoj Pablo ica Gobernador Félix, huan quimacaque nopa amatajcuiloli. \v 34 Huan Gobernador Félix quipojqui nopa amatajcuiloli huan quitatzintoquili Pablo canque ehua. Huan Pablo tananquili para ehuayaya ipan tali Cilicia, \v 35 huan quiilhui: \p ―Nimitztacaquilis teipa quema hualase cati mitztelhuiquij. \p Huajca quinnahuati isoldados ma quimocuitahuica Pablo ipan nopa hueyi tequicali campa nopa Tanahuatijquet Herodes tequitic. \c 24 \s1 Pablo quicamanalhui Gobernador Félix \p \v 1 Huan teipa quema panotoya macuili tonati, ajsico altepet Cesarea Ananías nopa hueyi totajtzi. Huan nojquiya ihuaya hualajque sequinoc huehue tacame ten israelitame huan se tatempalehuijquet cati itoca Tértulo. Huan nochi yajque iixpa Gobernador Félix para quitelhuitij Pablo. \v 2 Huan quema nopa soldados quihualicaque Pablo, Tértulo pejqui quitelhuía huan quiilhui nopa gobernador: \p ―Timitztajpalohuaj, Gobernador. Timitztascamatij miyac pampa nochi tiitztoque cuali, huan ica motalnamiquilis miyac tamanti nejnemi cuali ipan total. \v 3 Félix, timitztascamatij miyac por nochi ni tamanti cati techchihuilijtoc. Nochi campa hueli paquij ica motequi. \v 4 Amo nijnequi nimitzcuatotonis ica miyac camanali, pero techchihuili se favor huan techtacaquili se talojtzi. \p \v 5 “Nelía ni tacat Pablo se tepasolojquet. Ipan campa hueli tali, yaya yahui campa israelitame huan tamachtía seyoc tamachtili para techxejxelos. Nojquiya quinyacana masehualme cati quineltocaj Jesús cati ejqui altepet Nazaret. \v 6 Huan se tonali ipan altepet Jerusalén Pablo quinejqui quichihuas amo tapajpacti tohueyi tiopa tiisraelitame huan yeca tiquitzquijque. Huan tijnequiyayaj tijtajtolsencahuasquíaj quej quiijtohuaj totanahuatilhua tiisraelitame, \v 7 pero ajsico Lisias, nopa hueyi tayacanquet ten miyac soldados huan quiitzqui ica miyac chicahualisti huan techquixtili. \v 8 Huan techilhui sinta tijnequiyayaj tijtelhuise, ma tihualaca hasta nica. Huan quema tijtatzintoquilis tijmatis xitahuac nochi cati timitzilhuíaj.” \p \v 9 Quej nopa quiijto Tértulo, huan nopa israelitame cati itztoyaj ihuaya nojquiya quiilhuijque Félix para melahuac cati quiijto. \v 10 Huajca nopa tequitiquet quimachihuili Pablo ma camanalti huan Pablo quiijto: \p ―Nipaqui miyac pampa techcahuilijtoc nimitzilhuis cati panoc pampa nijmati ya quipiya miyac xihuit titequichijtoc ipan ni total. \v 11 Ni tacame huelis mitzilhuise san quipiya majtacti huan ome tonali niajsito ipan Jerusalén para nijhueyimatis Toteco. \v 12 Huan amo aqui nechpantijtoc nitanajnanquilía, yon nitepasolohua nopona. Amo nijchijqui cati amo cuali ipan nopa hueyi tiopamit, yon ipan sequinoc tiopame, yon ipan nopa altepet. \v 13 Ni tacame amo huelis mitznextilise para nelía nijchijtoc nopa taixpanoli ica cati nechtelhuíaj pampa amo nijchijtoc. \v 14 Pero nimitzyolmelahua para quena, nijtoquilía Nopa Ojti. Quinequi quiijtos nijhueyimati Toteco Dios quej Jesús tamachti, huan ya nopa inijuanti quitocaxtía se taneltoquili cati amo cuali. Pero quej nopa nijhueyimati Toteco Dios cati tohuejcapan tatahua quitoquilijque. Huan nijneltoca nochi cati ijcuilijtoc ipan totanahuatilhua tiisraelitame huan nochi cati nopa tajtolpanextiani quiijcuilojque. \v 15 Nojquiya nijneltoca Toteco quinyolcuis masehualme cati ya mictoque, cati cuajcualme huan cati amo cuajcualme. Huan ni tacame nica nojquiya ya nopa quineltocaj. \v 16 Yeca ica nochi nochicahualis nijchihua cati cuali para notalnamiquilis amo nechtatelhuis para nijchijtoc cati amo cuali iixpa Toteco, yon iniixpa masehualme. \p \v 17 “Quema tanqui niquinpaxalojtinemi sequinoc talme para se ome xihuit, sempa nihualajqui Jerusalén para niquinmacato tomi nopa cati teicneltzitzi huan para nijmacas Toteco tacajcahualisti. \v 18 Huajca nijchijqui nochi cati monequi para nimotapajpacchihuas iixpa Toteco, huan niyajqui tiopan calijtic huan nijmacayaya Toteco se tacajcahualisti quema sequij israelitame ten tali Asia nechitaque. Pero amo aqui mosentiliyaya nohuaya huan amo aqui nijyolajcomanayaya. \v 19 Monequi nopa israelitame cati nelía nechitaque nopona ma hualaca nica para nechtelhuise sinta moilhuíaj nijchijqui cati amo cuali. \v 20 O ma quiijtoca ni tacame nica taya notaixpanol quipantijque ipan nopa hueyi tasentilisti ten israelita tequichihuani quema nimonexti iniixpa. \v 21 San ipan nopa tasentilisti chicahuac niquijto: ‘Antechtelhuíaj ama pampa nijneltoca para nochi masehualme cati mictoque, teipa moyolcuise.’ ” \p \v 22 Huajca Félix nimantzi quinejqui quicahuas ni cualanti hasta seyoc tonali pampa cuali quimatqui quenicatza taneltocani quineltocaque Nopa Ojti, quinequi quiijtos Jesús. Huajca Félix quinilhui: \p ―Nijtajtolsencahuas Pablo quema hualas Lisias nopa hueyi tayacanquet ten soldados. \p \v 23 Huajca Félix quiilhui nopa tayacanquet ten soldados cati quimocuitahuiyaya Pablo ma quicahuili ma quichihua cati quinequi huan para ma quipaxaloca ihuampoyohua huan ma quimacaca cati quimonequilía. \p \v 24 Huan panoc se ome tonali huan sempa ajsico Félix ipan altepet Cesarea ihuaya isihua Drusila cati eliyaya se israelita. Huan quititanqui se tacat ma quicuiti Pablo pampa quinequiyayaj quicaquise para ten motemachía ipan Jesucristo. \v 25 Huan Pablo pejqui quinilhuía quenicatza Toteco Dios quipactía san cati xitahuac. Huan quinequi para nochi ma monahuatica para ma amo quichihuaca cati amo cuali. Huan nojquiya quinilhui para se tonali nochi masehualme monextise iixpa Toteco para yaya quintajtolsencahuas. Huajca ica nopa camanali momajmati Félix huan quiilhui Pablo: \p ―Xiya ama huan seyoc tonali quema amo teno nijchihua, nimitznotzas techcamanalhuiqui. \p \v 26 Nojquiya Félix quichiyayaya para Pablo ma quitaxtahuisquía para quicahuilis ma yahui, yeca miyac huelta quinotzayaya para quicamanalhuis. \v 27 Huan panoc ome xihuit, huan tanqui itequi Félix quej gobernador huan pejqui tanahuatía Porcio Festo. Huan Félix quinequiyaya mocahuas cuali ica israelitame, huajca quicajtejqui Pablo ipan tatzacti. \c 25 \s1 Pablo iixpa Festo \p \v 1 Huajca teipa Porcio Festo ajsico Cesarea para quiselis itequi, huan mocajqui nopona eyi tonati, huan teipa quisqui huan tejcotiyajqui hasta altepet Jerusalén. \v 2 Huan nopona mosentilijque ihuaya nopa tayacanani ten totajtzitzi huan nopa israelitame cati más quipixque tequiticayot, huan nochi quiilhuijque cati ica quitelhuiyayaj Pablo. \v 3 Huan quitajtanijque Festo ma quinchihuili se favor huan ma quihualica Pablo hasta altepet Jerusalén pampa nopa israelitame ya mocualtalijtoyaj para quimictisquíaj ipan ojti. \v 4 Pero Porcio Festo quinilhui amo huelis pampa Pablo itztoya ipan tatzacti ipan altepet Cesarea huan yaya nojquiya tacuepilisquía nopona ica se ome tonali. \v 5 Huan quinilhui: \p ―Sinta amojuanti cati anquipiyaj tequiticayot huelis antemose nohuaya hasta altepet Cesarea, huelis anquitelhuise nepa sinta quichijtoc se taixpanoli. \p \v 6 Huajca Porcio Festo mocajqui Jerusalén seyoc chicueyi o majtacti tonati huan teipa tacuepili hasta altepe Cesarea. Huan tonili mosehuiyaya ipan tequicali campa tetajtolsencahua huan tanahuati ma quihualicaca Pablo. \v 7 Huan quema Pablo hualajqui, nopa israelitame cati hualajtoyaj ten Jerusalén moquetzque huan quitelhuijque ica miyac taixpanoli cati huejhueyi, pero amo huelque quinextilíaj para nelnelía quichijtoya nopa fiero tamanti. \v 8 Huan teipa Pablo camanaltic para momanahuis huan quinilhui: \p ―Amo nijchijtoc yon se taixpanoli ica totanahuatilhua tiisraelitame, yon ica tohueyi tiopa, yon amo teno nijchijtoc ica nopa hueyi tanahuatijquet César ipan altepet Roma. \p \v 9 Pero Porcio Festo quinequiyaya mocahuas cuali ica nopa israelitame, huajca quiilhui Pablo: \p ―¿Tijnequi tiyas Jerusalén huan nepa nimitztajtolsencahuas ica nochi ni tamanti cati mitztelhuíaj? \p \v 10 Huan Pablo quinanquili: \p ―Ama nimoquetza moixpa, ta cati tijpiya itequiticayo Tanahuatijquet César. Huan nica campa quinamiqui para techtajtolsencahuas. Amo teno niquinchihuilijtoc israelitame huan ya tijmati para nelía xitahuac cati nimitzilhuía. \v 11 Sinta nijchijtosquía se hueyi taixpanoli huan quinamiqui ma nimiqui, techmicti. Pero amo melahuac cati nopa tacame ica nechtelhuíaj huan amo aqui quipiya tequiticayot nechtemactilis inimaco para nechmictise. Na nijnequi nopa hueyi tanahuatijquet, César, ma nechtajtolsencahua. \p \v 12 Huajca Porcio Festo quincamanalhui sequinoc tequichihuani cati mosehuiyayaj ihuaya, huan teipa quiilhui Pablo: \p ―Techtajtanijtoc para tiyas iixpa nopa hueyi tanahuatijquet César, huajca quena, nimitztitanis iixpa. \s1 Pablo iixpa Agripa \p \v 13 Huan panoc se quesqui tonali ajsicoj Cesarea nopa tanahuatijquet ten israelitame cati itoca Herodes Agripa II\f + \fr 25:13 \fr*\ft 25:13 Icone Herodes Agripa I ipan Hechos 12:1.\ft*\f* ihuaya iicni Berenice. Hualajque para quitajpalose Porcio Festo. \v 14 Huan mocajque nopona miyac tonali. Huan Festo quicamanalhui Agripa ten Pablo huan quinilhui: \p ―Itztoc se tacat nica cati Gobernador Félix quicajqui ipan tatzacti quema tanqui itequi. \v 15 Huan quema niitztoya ipan altepet Jerusalén, nopa tayacanani ten totajtzitzi huan huehue tacame ten israelitame quitelhuijque noixpa huan nechilhuijque monequi para miquis. \p \v 16 “Huan niquinilhui amo onca tequiticayot ipan ni tali cati iaxca Roma para nitemactilis se tacat ma miqui quej nopa. Monequi achtohui masehualme ma quitelhuica iixpa huan teipa tijcahuase nopa tacat ma camanalti para momanahuis iniixpa cati quitelhuíaj. \v 17 Yeca quema nopa israelitame hualajque nica Cesarea, amo nijpolo yon se talojtzi. Huan tonili nimosehui ipan notequi campa tequicali huan nitanahuati ma nechhualiquilica Pablo. \v 18 Pero inijuanti cati quitelhuiyayaj amo quitelhuijque ica se hueyi taixpanoli quej nimoilhui para huelis quichijtoya. \v 19 San quitelhuijque pampa amo quitoquiliyaya iniisraelita tamachtil quej quinequiyayaj. Nojquiya nechcamanalhuijque ten se tacat Jesús cati nopa israelitame quiijtohuaj mictoc, huan Pablo quiijtohua para itztoc. \v 20 Huan amo nijmatiyaya taya nijchihuas ica ni tamanti; yeca nijtatzintoquili Pablo sinta quinequisquía yas Jerusalén para nijtajtolsencahuas nopona ica cati quitelhuíaj. \v 21 Pero Pablo quiijto quinequi quichiyas hasta nopa hueyi tanahuatijquet Augusto César quitajtolsencahuasquía. Huajca niquijto ma mocahua ipan tatzacti hasta nijtitanis Roma campa itztoc César.” \p \v 22 Huan Agripa quiilhui Festo: \p ―Na nojquiya nijnequi nijtacaquilis nopa tacat. \p Huan Festo quinanquili: \p ―Mosta tijcaquis ten quiijtos. \p \v 23 Huajca tonili ajsitoj Agripa huan Berenice huan calajque ipan nopa hueyi tequicali ica miyac tatepanitali huan moquentiyayaj iniyoyo cati más cuali. Huan calajque inihuaya miyac tayacanani ten soldados huan miyac masehualme cati tominpiyani ipan altepet Cesarea. Huan Festo tanahuati ma quihualicaca Pablo. \v 24 Huan teipa Festo quinilhui nopa masehualme: \p ―Tanahuatijquet Agripa huan nochi amojuanti cati anmosentilijtoque nica, xiquitaca ni tacat cati itztoc amoixpa. Miyac israelitame ipan altepet Jerusalén huan nica ipan altepet Cesarea quitelhuíaj ica miyac tamanti huan chicahuac nechtajtaníaj para ma miqui. \v 25 Pero amo teno nijpanti cati amo cuali quichijtoc para ma miqui, huan ama yaya quinequi yas iixpa nopa hueyi tanahuatijquet César huan yeca niquijtojtoc nijtitanis nopona. \v 26 Pero amo nijmati taya nijtajcuilhuis nopa hueyi tanahuatijquet para ma quimati itaixpanol. Huajca nijhualicatoc moixpa, Tanahuatijquet Agripa, para achtohui ta tijtatzintoquilis taya quichijtoc ica nopa israelitame. Quej nopa nijmatis taya nijtajcuilhuis César. \v 27 Pampa nelía se huihuiyot sinta nijtitanis se tacat cati tzactoya hasta César huan amo niquilhuis taya ica quitelhuijtoque. \c 26 \s1 Pablo camanaltic iixpa Agripa \p \v 1 Huajca Agripa quiilhui Pablo: \p ―Ama tihuelis techcamanalhuis para timomanahuis. \p Huajca Pablo momatananqui huan pejqui camanalti: \v 2 “Tanahuatijquet Agripa, nipaqui ama pampa nihuelis nimitzcamanalhuis para nimomanahuis, pampa amo nijchijtoc cati ica nechtelhuíaj nopa israelitame. \v 3 Ta cuali tijmati nojquiya nochi totamachtil tiisraelitame huan nochi tamanti cati ica timonajnanquilíaj. Huajca nimitztajtanía xijtacaquili cati nimitzilhuis. \s1 Quenicatza Pablo itztoya achtohuiya \p \v 4 “Nochi israelita tayacanani quimatij ten quema niitztoya nipilquentzi huan hasta quema nimochijqui nitelpocat, nimomachti ica israelita tamachtiani ipan notal campa niehuayaya huan teipa ipan Jerusalén. \v 5 Nechixmajtoque miyac xihuit huan sinta quinequisquíaj, huelis mitzilhuise para nieliyaya se fariseo, nopa israelitame cati achi más chicahuac quitoquilíaj nochi cati quiijtohuaj toisraelita tanahuatilhua. \v 6 Pero ama inijuanti nechtelhuíaj nica pampa nijneltoca Toteco Dios techtamichihuilis nochi cati quintencahuilijtoc tohuejcapan tatahua huejcajquiya para quichihuas huan techyolcuis quema timiquise. \v 7 Nochi tohuejcapan tatahua, nopa majtacti huan ome iconehua Jacob, huan ininteipan ixhuihua nojquiya quineltocaj quitamichihuas icamanal, yeca quitequipanohuaj Toteco tonaya huan tayohua pampa quipiyaj ni taneltoquili. Pero pampa na nijpiya ni taneltoquili, Tanahuajtiquet Agripa, nopa israelitame ama nechtelhuíaj. \v 8 ¿Para ten amo hueli anquineltocaj para Toteco Dios quinyolcuis masehualme cati mictoque? \p \v 9 “Achtohui na nojquiya nimoilhui para monequiyaya niquintaijyohuiltis cati quineltocaque Jesús ten Nazaret. \v 10 Huajca quej nopa nijchijqui ipan Jerusalén. Huan nopa tayacanani ten totajtzitzi nechmacayayaj tequiticayot ma niquintzacua miyac cati quineltocaque Jesús. Huan nojquiya quema tacame quinmictiyayaj taneltocani, na niquinyolchicahuayaya para quichihuase. \v 11 Miyac huelta nitanahuati ma quinhuitequica taneltocani ipan toisraelita tiopahua campa hueli pampa nijnequiyaya ma quitelchihuaca Cristo huan ma quicahuaca. Yeca niquintoquilijtinenqui taneltocani campa hueli yajtoyaj hasta niyajqui ipan altepeme ipan sequinoc talme para niquintemos. \s1 Pablo sempa quiijtohua para ten moyolpatac \r (Hch. 9:1-19; 22:6-16) \p \v 12 “Huan se tonali ipan notequi ninejnemiyaya ipan ojti nechca altepet Damasco. Nopa tayacanani ten totajtzitzi nechtequimacatoyaj ma niquintemoti cati quineltocaj Jesús nopona huan nijhuicayaya amatajcuiloli cati quinextía para nechmacatoyaj tequiticayot ma nijchihuas nopa tequit. \v 13 Pero, Tanahuatijquet Agripa, ica tajco tona niquitac se taahuili más chicahuac que tonati. Nopa taahuili hualajqui ten ilhuicacti huan nechyahualo huan quinyahualo nochi cati nohuaya yahuiyayaj. \v 14 Huan nochi tihuetzque talchi huan nijcajqui se cati nechcamanalhui ica tohebreo camanal huan nechilhui: ‘Saulo, Saulo, ¿para ten techtaijyohuiltía? San moselti timococosnequi.’ \p \v 15 “Huan niquijto: ‘¿Ajquiya ta, noTeco?’ \p “Huan Tohueyiteco quiijto: ‘Na niJesús cati tijtaijyohuiltía. \v 16 Ximoquetza nimantzi. Ama nimonexti moixpa para nimitztequimacas tiitztos tinotequipanojca huan tinotayolmelajca. Nijnequi tiquinilhuis masehualme nochi cati tiquitztoc ama huan cati tiquitas quema nimonextis moixpa teipa.’ \p \v 17 “Huan yaya quiijto: ‘Nimitzmanahuis inimaco israelitame huan cati amo israelitame. Quena, ama nimitztitanis para tiquinilhuis cati amo israelitame nocamanal. \v 18 Huan tijchihuas ma tapohui iniixteyol para ma quicahuaca nopa tzintayohuilot huan ma nejnemica ipan taahuili. Huan quej nopa ayecmo itztose itantita ichicahualis Amocualtacat, ama quiixmatise Toteco. Quena, masehualme cati amo israelitame nojquiya nechneltocase huan quipantise tapojpolhuili ten inintajtacolhua. Huan teipa pampa nechneltocase, quiselise cati iniaxca nopona ipan ilhuicac inihuaya nochi sequinoc cati Toteco quiniyocatalijtoc para elise itatzejtzeloltica masehualhua.’ Quej nopa nechilhui Jesús. \s1 Pablo quichijqui cati Toteco quinejqui \p \v 19 “Huan yeca, Tanahuatijquet Agripa, nijneltocac cati Toteco nechilhui ten ilhuicacti. \v 20 Huan achtohui niyajqui Damasco para niteilhuis huan teipa niyajqui Jerusalén huan ipan nochi ni estado Judea. Nojquiya niquinilhuijtoc masehualme cati amo israelitame para ma quipataca iniyolo, huan ma quitoquilica Toteco huan ma quichihuaca cati cuali para nochi quimatise ya quipatatoque iniyolo. \v 21 Huan yeca nopa israelitame nechitzquijque ipan tohueyi tiopa huan quinequiyayaj nechmictise. \v 22 Pero Toteco nechpalehui ipan nopa tonal huan nechmanahuijtoc hasta ama, huan yeca niquincamanalhuía masehualme cati tapijpixtoque huan cati teicneltzitzi, pero san niquinilhuía cati nopa tajtolpanextiani huan Moisés huejcajquiya quiijtojque para teipa panosquía. \v 23 Niquinilhuía quenicatza monejqui taijyohuis huan miquis nopa Cristo cati Toteco Dios quititanqui. Huan monejqui yaya elqui cati achtohui moyolcuic quema ya mictoya para elis cati quintaahuilis israelitame huan cati amo israelitame ipan iniyolo huan quinmaquixtis ten inintajtacolhua.” \s1 Pablo quinequi Agripa ma quineltoca Jesús \p \v 24 Huan Pablo noja quincamanalhuiyaya, huan Festo quiijto chicahuac: \p ―¡Pablo tilocojti! Miyac timomachtijtoc huan yeca mitzlocojmacatoc. \p \v 25 Pero Pablo quinanquili: \p ―Amo nilocojti, tihueyi tequichijquet Festo. Nimitzilhuía cati nelía xitahuac huan temachti. \v 26 Huan nica itztoc ni Tanahuatijquet Agripa cati cuali quimachilía nochi cati panoc ica Jesús huan yeca nimoneltalía para nicamanaltis xitahuac iixpa ten ni tamanti. Nijmati yaya quicactoc nochi ni tamanti cati Jesús quichijqui pampa nochi masehualme quimatque nochi cati panoc ica ya. \p \v 27 Huan Pablo quiilhui Agripa: \p ―Tanahuatijquet Agripa, ¿tijneltoca cati nopa tajtolpanextiani quiijcuilojque? Nijmati para tijneltoca. \p \v 28 Huan Agripa quiilhui Pablo: \p ―Ica seyoc se pilquentzi techchihuas ma nijneltoca Jesucristo. \p \v 29 Huan Pablo quinanquili: \p ―Ma Toteco mitzpalehui para ta huan nochi cati itztoque nica xijneltocaca Cristo quej na nijneltoca masque ica se pilquentzi o ica miyac camanali. Pero amo niquijtohua para cuali amechilpise quej na nechilpitoque ica ni tepos cadena. \p \v 30 Huajca moquetzque Tanahuatijquet Agripa, Gobernador Festo, huan Berenice huan nochi cati mosehuijtoyaj inihuaya. \v 31 Huan moiyocatalijque huan pejque mocamanalhuíaj iniseltitzitzi. Huan nochi quiijtojque: \p ―Amo teno quichijtoc ni tacat para quimictise, yon para tzactos. \p \v 32 Huan Agripa quiilhui Festo: \p ―Sinta Pablo amo tajtantosquía para yas iixpa César para quitajtolsencahuas, huelisquía tijmajcajtosquíaj para yas ichaj. \c 27 \s1 Quititanque Pablo ipan Roma \p \v 1 Huan quema nopa tequichihuani quiijtojque ajsic nopa tonali para quititanise Pablo hasta tali Italia, quitemactilijque ya huan sequinoc tatzacme imaco se tayacanquet ten soldados itoca Julio. Huan nopa pamit ten soldados cati yaya quinyacanqui inintoca eliyaya nopa Pamit Augusta. \v 2 Huajca nochi ticalajque ipan se hueyi cuaacali cati hualajqui ten altepet Adramitio huan yahuiyaya ipan hueyi at hasta nopa altepeme iteno tali Asia. Huan tiquisque nepa huan nojquiya yajqui tohuaya toicni Aristarco cati ehuayaya altepet Tesalónica ipan tali Macedonia. \p \v 3 Huan tonili tiajsitoj altepet Sidón. Huan Julio quitasojtac Pablo huan quicahuili ma quinpaxaloti ihuampoyohua huan para inijuanti ma quimacaca nochi cati quimonequiliyaya. \v 4 Teipa tiquisque Sidón huan tiyajque ipan hueyi at nechca tali Chipre huan tipanoque ica norte pampa nelía tahuel taajacayaya. \v 5 Huan teipa tiquixcotonque nopa hueyi at cati mocahua iteno tali Cilicia huan tali Panfilia. Huan tiajsitoj Mira, se altepet ipan Licia. \p \v 6 Huan nepa nopa tayacanquet Julio quipanti se hueyi cuaacali cati hualayaya ten altepet Alejandría huan yahuiyaya tali Italia, huan technahuati ma ticalaquica ipan nopa cuaacali. \v 7 Huan para miyac tonali nopa hueyi cuaacali nejnenqui yolic, huan ica ohui tiajsitoj ipan nopa tali nechca Gnido. Huan tahuel taajacayaya huan amo techcahuiliyaya ma tinejnemica, yeca tijyahualojque nochi iteno tali Creta campa amo más taajacayaya chicahuac huan tijpanoque Salmón. \v 8 Huan ica miyac tequit tipanotiyajque iteno Creta huan tiajsitoj campa se pilaltepetzi cati itoca Buenos Puertos nechcatzi altepet Lasea. \p \v 9 Ya miyac tonali tijpolojtoyaj ipan hueyi at pampa yolic tiyahuiyayaj huan ajsitinemiyaya nopa metzti quema taseseya huan más mahuilili tijnejnemiltise tohueyi cuaacal ipan hueyi at. Huajca Pablo quinilhui nochi nopa tacame para moilhuiyaya para fiero ininpantis. \v 10 Quiijto: \p ―Tacame, nimoilhuía toojhui elis nelmahuilili sinta tiquisase nica huan más tijnejnemiltise tohueyi cuaacal ipan hueyi at. Huelis polihuis tocuaacal ica nochi no miyac tamamali cati tijhuicaj huan nojquiya huelis tojuanti timisahuise. \p \v 11 Pero nopa tayacanquet Julio amo quitacaquili cati Pablo quiijto. Quineltocac inincamanal itayacancahua huan iteco nopa cuaacali. \v 12 Inijuanti moilhuijque para más mahuilili sinta mocahuasquía tocuaacal nopona ipan pilaltepetzi Buenos Puertos para nopa nahui metzti quema taseseya pampa chicahuac taajaca nepa. Yeca inijuanti huan miyac tacame cati itztoyaj tohuaya quinequiyayaj para tiquisase. Quinequiyayaj sinta tihuelisquíaj tiajsisquíaj ipan altepet Fenice ipan tali Creta pampa nopa altepet san tapojtoc ipan se lado para ajacat quiajsis huan yeca nopona eliyaya más temachti para mocahuase nopa huejhueyi cuaacalme. Huajca quinequiyayaj ma timocahuaca nepa para nopa se quesqui metzti quema taseseya huan amo hueli nejnemij huejhueyi cuaacalme ipan hueyi at. \s1 Nopa hueyi ajacat ipan hueyi at \p \v 13 Huan quema pejqui taajaca se quentzi ten sur, moilhuijque huelis tiajsise campa tijnequiyayaj. Yeca tiquisque nepa ipan tohueyi cuaacal huan tiyajque nechca iteno nopa tali Creta. \v 14 Pero san quentzi teipa, hualajqui se ajacat tahuel chicahuac. Nopa ajacat hualajqui ten tali Creta huan itoca Norte ajacat huan techhuicac huejca ten tali ipan hueyi at. \v 15 Huan nopa ajacat techcuatopehuayaya chicahuac, huan ayecmo tihuelque tijcuepase tohueyi cuaacal para elis nechca tali. Yeca san tijmajcajque tocuaacal ma yas campa nopa ajacat quinequiyaya techhuicas. \v 16 Huan tijpanoque se piltaltzi tatajco hueyi at cati itoca Clauda. Nepa quema amo tahuel chicahuac nopa ajacat, ica miyac tequit, tijtananque nopa pilcuaacaltzi cati quitilanayaya tohueyi cuaacal. Tijhualicayayaj para ipan momanahuisquíaj sequij sinta tapanis tocuaacal. \v 17 Huan quema tijtananque nopa pilcuaacaltzi, tijtalijque ipan tohueyi cuaacal. Huajca nopa tacame quiyahualilpijque tocuaacal ica lazo cati tahuel tomahuac para amo tapanisquía. Huan quitemohuijque nopa achtohui ejetic teposti, pampa momajmatiyayaj para nopa ajacat quicuatopehuasquía tocuaacal campa se lugar cati itoca Sirte campa onca miyac xali, huan nelía mahuilili. Pero masque quitemohuijque nopa teposti, nopa ajacat san quihuicayaya tohueyi cuaacal campa hueli. \v 18 Huan tonili nopa ajacat huan hueyi at noja tahuel chicahuac quicuatopehuayaya tohueyi cuaacal. Huajca nopa tacame cati quinejnemiltiyayaj tohueyi cuaacal pejque quitepehuaj ipan hueyi at nopa tamamali cati tijhualicayayaj para ayecmo elisquía etic tohueyi cuaacal. \v 19 Huan hualhuicta nochi tojuanti tiquinpalehuijque quitepehuase ipan hueyi at cuasiyas, cuamesas, huan nochi cati eltoya ipan tocuaacal. \v 20 Huan para miyac tonali amo tiquitaque tonati, yon sitalime. Huan nochi timoilhuiyayaj timisahuisquíaj pampa nelía chicahuac nopa ajacat techcuatopehuayaya. \p \v 21 Huan quipixqui miyac tonali amo tacuajtoyaj nopa tacame, huajca Pablo moquetzqui iniixpa huan quiijto: \p ―Tacame, achi cuali eltosquía sinta anquitacaquilijtosquíaj cati nimechilhui huan amo tiquistosquíaj tali Creta. Amo tijpolojtosquíaj nochi nopa tamanti cati tijtepejque ipan hueyi at. \v 22 Pero ama nimechilhuía ximoyolchicahuaca, amo ximajmahuica pampa amo aqui miquis, san polihuis tohueyi cuaacal. \v 23 Na niiaxca Toteco Dios huan yaya cati nijtequipanohua. Huan tayohua nechtitanili se iilhuicac ejca cati nechilhui: \v 24 ‘Amo ximajmahui, Pablo, monequi tiajsiti Roma huan timonextis iixpa Tanahuatijquet César, huan pampa ta tiiaxca Toteco, yaya nojquiya quinmanahuis nochi ni masehualme cati itztoque mohuaya ipan ni cuaacali huan amo aqui miquis.’ \v 25 Huajca nohuampoyohua, ximoyolchicahuaca pampa na nimotemachía ipan Toteco Dios huan nijmati para nochi panos quej nechilhuijtoc. \v 26 Pero ni ajacat quihuicas tocuaacal huan cuatacanis ipan se piltaltzi tatajco hueyi at. \p \v 27 Tantoya ome samano tiitztoyaj ica nopa ajacat cati tahuel chicahuac ipan hueyi at. Huan timopantijque ipan se hueyi at cati itoca Adria huan nopa ajacat noja quicuatopehuayaya tohueyi cuaacal campa hueli. Huan ipan tajco yohual nopa tacame cati tequitiyayaj ipan tohueyi cuaacal quiitaque para tiajsiyayaj nechca tali. \v 28 Huajca quitamachijque para quimatise quesqui ihuejcatanca nopa atatzinta tohueyi cuaacal, huan san quipixqui treinta y seis metros ihuejcatanca. Huan ica seyoc talojtzi sempa quitamachijque huan san quipixqui veintiseis metros. \v 29 Huan nopa tacame momajmatiyayaj para nopa ajacat quicuatacanaltisquía tohueyi cuaacal ipan nopa huejhueyi teme nechca tali. Huajca ica iica tocuaacal quinmajcajque nopa lazos cati quinpixtoyaj nahui huejhueyi teposti cati ejetic para motatzquilise atatzinta huan para ma ayecmo nejnemi tohueyi cuaacal ica nopa ajacat. Huan nochi majmahuiyayaj huan tahuel quinequiyayaj ma tanesi para huelis tachiyase. \v 30 Huan nopa tacame cati tequitiyayaj ipan tocuaacal quinequiyayaj cholose ipan nopa pilcuaacaltzitzi cati tijhualicayayaj pampa moilhuijque nochi timiquisquíaj ipan tohueyi cuaacal. Yeca quitemohuijque nopa pilcuaacaltzitzi ipan hueyi at, huan istacatique huan quiijtojque san quinejque quiilpise más teposti iixpa tohueyi cuaacal. \v 31 Pero Pablo quimatqui para cholosquíaj, yeca quinilhui nopa tayacanquet inihuaya isoldados: \p ―Sinta nopa tacame amo mocahuaj nica, amojuanti anmiquise. \p \v 32 Huajca nopa soldados quitzontejque nopa mecat cati nopa tacame ica quitemohuiyayaj nopa pilcuaacaltzi. Huan huetzqui nopa pilcuaacaltzi ipan hueyi at huan yajqui. \p \v 33 Huan quema tanesqui, Pablo quincamanalhui nochi cati itztoyaj ipan tohueyi cuaacal huan quinilhui ma tacuaca. Quinilhui: \p ―Ama ya ticaxitijque ome samano para anmotequipachojtoque huan amo anquinequiyayaj antacuase. \v 34 Yeca chicahuac nimechtajtanía xitacuaca cuali para anquipiyase chicahualisti para timomanahuise. Huan nijmati yon se ten tojuanti amo miquis, yon amo aqui quipolos se itzoncal. \p \v 35 Huan quema Pablo quincamanalhui quej nopa, yaya quiitzqui se pantzi huan quitascamatqui Toteco iniixpa nochi inijuanti. Huan quitajcotapanqui huan pejqui quicua. \v 36 Huajca nochi inijuanti achi más quipixque paquilisti, huan nochi tacuajque. \v 37 Huan nochi tojuanti tiitztoyaj doscientos setenta y seis ipan nopa hueyi cuaacali. \v 38 Huan quema tanque tacuaj cuali, huajca quitepejque ipan hueyi at hasta itamiya nopa tamamali ten trigo cati tijhuicayayaj para ayecmo elis más etic tohueyi cuaacal. \s1 Atzonpolijqui tocuaacal \p \v 39 Huan quema tanesqui, nopa tacame cati quinejnemiltijque tohueyi cuaacal quiitaque tiitztoyaj nechca tali, pero amo quiixmatque taya itoca. Huan teipa quiitaque campa oncayaya xali ateno, huan moilhuijque huelis quinejnemiltise tocuaacal tatajco huejhueyi teme hasta nopona. \v 40 Huajca quintzontejque nopa lazos cati ica quiilpitoyaj nopa ejetic teposti ipan atatzinta, huan quincajtejque ipan hueyi at. Huan quintemohuijque nopa huapalme cati quichihuaj para ma nejnemis tohueyi cuaacal para campa tijnequij. Huan quitananque nopa hueyi yoyomit iixpa tohueyi cuaacal para nopa ajacat ma quicuatopehua, huan nimantzi pejqui techcuatopehua chicahuac huan timonechcahuijtiyajque para campa onca xali. \v 41 Pero tocuaacal cuatacanqui ipan se hueyi tet cati eltoya atatzinta. Huan nopa at ayecmo eliyaya huejcata para quihuicas tohueyi cuaacal. Huajca nelía cuatacanqui iixpa tocuaacal huan ayecmo huelqui nejnemi. Huan iica pejqui tapani pampa nopa at chicahuac quimaquiliyaya. \p \v 42 Huajca nopa soldados moilhuiyayaj quinmictise nochi tatzacme para amo ajquisquíaj hasta tali huan cholosquíaj. \v 43 Pero nopa tayacanquet ten soldados amo quinequiyaya ma quimictica Pablo, yeca amo quincahuili para ma quinmictica. Yaya tanahuati para nochi cati huelque ajquij ma timomajcahuaca achtohui ipan at huan ma tiajquica hasta campa tali. \v 44 Huan sequinoc cati amo huelque ajquij ma quicuica huapali o tamanti cati quipantise ipan hueyi cuaacali para amo misahuise. Quej nopa nochi quichijque huan nochi tojuanti tiajsitoj cuali ipan tali. \c 28 \s1 Pablo ipan piltaltzi Malta \p \v 1 Huajca nochi tojuanti tiajsitoj ica cuali, huan tijpantijque para nopa piltaltzi itoca Malta huan quipixqui hueyi at yahualtic. \v 2 Huan nopa Malta ehuani techselijque ica paquilisti. Huan tipitzque para timoscose pampa taseseyayaya huan huetziyaya at. \v 3 Huan Pablo quisentiliyaya cuahuit huan quitemayaya ipan tit. Huan nimantzi quisqui ipan tit se cohuat cati itztoya ipan nopa cuahuit, huan quimahuijconqui. \v 4 Huan nopa Malta ehuani quiitaque nopa cohuat huiyontoc imaco Pablo huan moilhuijque se ica sequinoc: “Huelis ne tacat se temictijquet cati momaquixti ipan nopa hueyi at, pero Dios amo quicahuilía ma itzto pampa amo cuali cati quichijtoc.” \p \v 5 Pero Pablo san quitzejtzelo imax huan nopa cohuat huetzqui ipan tit, huan amo teno ipantic. \v 6 Huan nopa masehualme quichiyayayaj para ma semahuiya Pablo o ma huetzisquía mictoc. Pero quichixque miyac hora, huan amo teno quipanoc Pablo. Yeca quipataque inintalnamiquilis huan quiijtojque para Pablo eliyaya se dios. \p \v 7 Huan nechca campa tiajsitoj ipan tali, eltoya ichaj huan nochi italhua se tacat itoca Publio cati elqui se hueyi tayacanquet ipan nopa piltaltzi. Huan yaya techseli ica cuali huan techtamacac para eyi tonati. \v 8 Huan huilantoya itata Publio ipan itapech pampa totoniyayaya huan moxixayaya esti. Yeca Pablo calajqui campa itztoya, huan motatajti huan quitali imax ipan ya huan quichicajqui. \v 9 Huan teipa nochi nopa piltaltzi ehuani quicajque cati panoc, huan hualajque nochi cati mococohuaj campa itztoya Pablo huan nochi mochicajque. \v 10 Huan yeca nopa piltaltzi ehuani techtepanitaque miyac huan techmacaque miyac tamanti. Huan teipa quema ajsic tonali para tiquisase, techmacaque nochi cati monequi para ipan toojhui. \s1 Pablo ajsic Roma \p \v 11 Huan timocajque ipan tali Malta para eyi metzti. Huan teipa ticalajque ipan seyoc hueyi cuaacali cati hualajtoya ten altepet Alejandría huan cati nojquiya mocajtoya ipan nopa piltaltzi Malta nopa se quesqui metzti quema taseseya. Huan ipan iixpa nopa hueyi cuaacali quinpixtoya ome taixcopincayome cati inintoca Cástor huan Pólux. Huajca sempa tiquisque ten nopa tali huan tinejnenque ipan hueyi at. \v 12 Huan teipa tiajsitoj altepet Siracusa huan timocajque nopona eyi tonati. \v 13 Huan teipa tiquisque huan tiyajque nechca iteno nopa tali hasta tiajsitoj altepet Regio. Huan tonili hualajqui se ajacat ica sur huan techcuatopejqui hasta hualhuicta tiajsitoj altepet Puteoli. \v 14 Nepa tiquinpantijque sequij toicnihua ipan Cristo huan techilhuijque ma timocahuaca inihuaya. Huan timocajque inihuaya chicome tonati. Huan teipa tiquisque huan tiicxinejnenque para tiajsitij Roma. \v 15 Huan ya quimajtoyaj toicnihua ipan Cristo ipan Roma para tiajsitinemiyayaj. Yeca quisque Roma icxinejnemiyayaj huan technamiquicoj ipan ojti campa se tianquis cati itoca Foro de Apio. Huan teipa sequinoc technamijque ipan pilaltepetzi Tres Tabernas. Huan quema Pablo quinitac nopa taneltocani, quitascamatqui Toteco huan moyolchicajqui ipan ya. \v 16 Teipa tiajsitoj altepet Roma huan nopa sequinoc tatzacme quintemactilijque campa tatzacti, pero nopa hueyi tayacanquet ten soldados quicahuili Pablo ma mocahua iyoca ipan se cali. Huan ihuaya mocajqui san se soldado para quimocuitahuis. \s1 Pablo tepohuili icamanal Toteco ipan Roma \p \v 17 Huan quema Pablo quipixtoya eyi tonati nopona ipan altepet Roma, quinnotzqui nopa tayacanani ten israelitame cati nopona ehuani. Huan quema hualajtoyaj, quinilhui: \p ―Annoisraelita icnihua, nopa israelitame ipan Jerusalén nechitzquijque huan nechtemactilijque ica romano tequichihuani masque amo niquinixpanotoc israelitame, yon totamachtil cati tohuejcapan tatahua techcahuilijtejque. \v 18 Teipa nopa Roma tequichihuani nechtajtolsencajque huan quiijtojque amo teno nijchijtoya para nimiquis. Huan quinequiyayaj nechcahuilise para niyas nochaj. \v 19 Pero nopa israelitame amo quinequiyayaj, yeca nitajtanqui para ma nechhualicaca nica Roma para César ma nechtajtolsencahua, pampa amo nijnequiyaya más niquintelhuis noicnihua israelitame. \v 20 Yeca nimechnotzqui para nimechitas huan nimechcamanalhuis. Niilpitoc ica ni tepos cadenas pampa nijneltoca nopa Cristo cati nochi israelitame quichixtoyaj ma ajsi. \p \v 21 Huan nopa israelitame nepa quiilhuijque: \p ―Nopa israelitame ipan estado Judea amo techtitanilijtoque yon se amatajcuiloli para techilhuise ten ta. Huan yon se toicni amo hualajtoc para techcamanalhuis sinta tijchijtoc cati amo cuali. \v 22 Pero tojuanti tijnequij tijcaquise taya tijneltoca ten Jesús. Campa hueli tali tijcactoque para miyac quiijtohuaj para amo cuali para masehualme ma quineltocaca Jesús. Pero san ya nopa tijmatij. \p \v 23 Huan quitalijque se tonali quema hualasquíaj, huan ipan nopa tonal ajsicoj nelmiyac israelitame ipan nopa cali campa Pablo mocahuayaya. Huan Pablo quincamanalhui quenicatza Toteco tanahuatía huan quincamanalhui ten Jesús. Ica itanahuatilhua Moisés huan ica cati quiijcuilojtoyaj nopa tajtolpanextiani, Pablo quinnextili para Jesús elqui nopa Cristo cati Toteco quititantoya. Yaya pejqui quincamanalhuía ica ijnaloc huan amo tanqui hasta tiotaquixqui. \v 24 Huan sequij inijuanti quiselijque cati Pablo quinilhui, huan sequinoc amo quineltocaque. \v 25 Inijuanti san pejque monajnanquilíaj se ica seyoc huan pejque yahuij. Huajca Pablo quinilhui nopa tacame ni camanali: \p ―Xitahuac nopa camanali cati Itonal Toteco quimacac nopa tajtolpanextijquet Isaías para ma quinilhui tohuejcapan tatahua. Quiilhui: \q1 \v 26 ‘Xiya campa ni masehualme huan xiquinilhuiti ni camanali. \q1 Toteco quiijtohua: Nelía anquicaquise nocamanal, pero amo anquimachilise. \q1 Nelía anquiitase cati nijchihuas, \q1 Pero amo anquimachilise cati quinequi quiijtos. \q1 \v 27 Pampa ni israelitame yoltetique. \q1 Mochijtoque quej nacastzactoque huan quej cati popoyotzitzi. \q1 Amo quinequij quiitase huan amo quinequij nechcaquise. \q1 Amo quinequij quimachilise nocamanal ica iniyolo, \q1 Huan amo quinequij moyolpatase para niquintajtacolquixtis. \m Quej nopa ijcuilijtoc ipan Icamanal Toteco.’ \p Huan Pablo quinilhui: \p \v 28 ―Huajca anisraelitame, techtacaquilica. Ama Toteco quinmacas icamanal masehualme cati amo israelitame. Huan inijuanti quicaquise huan quiselise. \p \v 29 Huan quema Pablo quiijto ni camanali, nopa israelitame quisque huan chicahuac monajnanquilijtiyajque se ica seyoc. \p \v 30 Huan Pablo mocajqui nopona ome xihuit ipan se cali cati quitanejtiyaya ica se taxtahuili. Huan ica paquilisti quinseliyaya nochi cati quipaxalohuayayaj. \v 31 Huan tanemijya quincamanalhuiyaya quenicatza Toteco Dios tanahuatía, huan quinmachtiyaya ten Tohueyiteco Jesucristo. Amo quema pinahuayaya, huan amo aqui quitzacuiliyaya.