\id 1KI \ide UTF-8 \h 1 REYES \toc1 1 Reyes \toc2 1 REYES \toc3 1 R. \mt1 1 Reyes \c 1 \s1 Ihuehuejyo David \p \v 1 Ya huehuejtixtoya Tanahuatijquet David. Huan masque quiyoyontiyayaj huan cuali quitaquentiyayaj, amo mototoniliyaya. \v 2 Huajca itequipanojcahua quiilhuijque: “Monequi tijtemose se ichpocat ma mitzpalehuiqui huan ma mitzmocuitahuiqui. Yaya huelis cochis mohuaya huan mitztotonilis.” Huan Tanahuatijquet David quinilhui para quena. \p \v 3 Huan quitemojque se ichpocat yejyectzi ipan nochi tali Israel. Huan quipantijque se cati itoca Abisag ten altepet Sunem huan quihuicaque campa Tanahuatijquet David. \v 4 Huan Abisag nelía eliyaya se ichpocat yejyectzi, huan yaya pejqui quitaquentía nopa tanahuatijquet huan quimocuitahuía, pero David amo quema quiixmatqui. \s1 Adonías quinejqui mochihuas tanahuatijquet \p \v 5 Huajca Adonías, icone David ica isihua Haguit, motananqui huan mosisini ica itata huan quiijto: “Na nielis nitanahuatijquet huan nitequitis quej ipataca notata.” Huajca Adonías mocuili miyac tatehuijca carrojme huan miyac tacame cati nemiyayaj cahuajtipa huan 50 tacame cati san ixinejnemiyayaj para motalose iixpa. \v 6 Quema moscalti Adonías, itata amo quema quitalnamicti, yon amo quema quiilhui para amo cuali cati quichihuayaya. Huan Adonías elqui nelía yejyectzi huan elqui teipa ejquet ten Absalón. \v 7 Huan Adonías quicamanalhui Joab, icone Sarvia, huan nojquiya quicamanalhui nopa totajtzi Abiatar. Huan inijuanti quisencajque se camanali ihuaya huan quiijtojque para quipalehuisquíaj para mochihuas tanahuatijquet. \v 8 Pero sequij amo mosejcotilijque inihuaya. Mocajqui ica David nopa totajtzi Sadoc, Benaía icone Joiada, nopa tajtolpanextijquet Natán, Simei, Rei huan nochi isoldados David cati más temachme. Nochi ni tacame mocajque ihuaya David. \p \v 9 Huan Adonías yajqui ipan nopa tepet campa nopa hueyi tet cati itoca Zohelet cati eltoc nechca nopa ameli cati itoca Rogel. Huan nopona quinmicti pilborregojtzitzi huan torojme cati más tojtomahuaque huan quichijqui se hueyi tacualisti. Quinnotzqui ma hualaca nochi iconehua Tanahuatijquet David, pampa inijuanti iicnihua. Huan nojquiya quinnotzqui nochi tacame ipan tali Judá cati quihuicayayaj tequiticayot ipan itanahuatilis itata. \v 10 Pero Adonías amo quinotzqui nopa tajtolpanextijquet Natán, yon Benaía, yon isoldados David cati más temachme, yon iicni cati itoca Salomón. \v 11 Teipa Natán quicamanalhuito Betsabé, inana Salomón, huan quiilhui: \p ―¿Amo timomacatoc cuenta para Adonías, icone David ica nopa sihuat Haguit, mochijtoc tanahuatijquet huan David amo quimati? \v 12 Para amo timiquis huan nojquiya para tijmanahuis inemilis motelpoca Salomón, xijtacaquili cati nimitzilhuis para tijchihuas. \v 13 Xiya nimantzi ximopanextiti iixpa Tanahuatijquet David huan xiquilhui: ‘Noteco, ¿amo ta techilhui para tocone Salomón teipa tanahuatis quema ya tamis motequi ta? ¿Amo tiquijtojtoc para yaya mosehuis ipan mosiya cati yejyectzi quej mopataca? Huajca ¿para ten ama mochijtoc tanahuatijquet motelpoca Adonías?’ \v 14 Quej nopa xiquilhuiti huan quema noja tijcamanalhuía, na niyas motepotzco huan nicalaquiti huan niquilhuis para melahuac cati ta tiquilhuía. \p \v 15 Huajca Betsabé calaquito campa icuarto ihuehue, nopa tanahuatijquet. Huan David ya eliyaya nelhuehuentzi huan nopa ichpocat Abisag, cati ehua Sunem, quitequipanohuayaya. \v 16 Huan Betsabé mohuijtzonqui hasta talchi iixpa huan David quitatzintoquili: \p ―¿Taya tijnequi? \p \v 17 Huan Betsabé quiilhui: \p ―Noteco, ta tijtestigojquetzqui TOTECO Dios para tocone, Salomón, elis tanahuatijquet quej mopataca huan tanahuatis ipan mosiya yejyectzi quema ta tijcahuas motequiticayo. \v 18 Pero ama mocone Adonías ya mochijtoc tanahuatijquet huan ta amo tijmati. \v 19 Ya quinmictijtoc torojme, becerros huan miyaqui borregojme cati más tojtomahuaque. Quichijtoc se hueyi tacualisti huan quinnotztoc nochi moconehua. Nojquiya quinotztoc nopa totajtzi Abiatar huan Joab cati quinyacana mosoldados, pero amo quinotztoc totelpoca Salomón. \v 20 Huajca ama, noteco, nochi israelitame san mitzchiyaj para titeyolmelahuas ajquiya elis tanahuatijquet quej mopataca huan mosehuis ipan mosiya quema tijcajtehuas motequiticayo. \v 21 Sinta amo teno tijchihuas ama, teipa quema timiquis, techmictise na huan motelpoca Salomón quej tielisquíaj titemictiani. \p \v 22 Huan quema Betsabé noja quicamanalhuiyaya David, se itequipanojca quiilhui para ajsico tajtolpanextijquet Natán. \v 23 Huajca calaquito huan mohuijtzonqui hasta talchi iixpa nopa tanahuatijquet. \v 24 Huan quiijto: \p ―Noteco huan notanahuatijca, ¿nelía tiquijtojtoc para motelpoca Adonías elis tanahuatijquet quema tijcajtehuas motequiticayo huan para yaya mosehuis ipan mosiya yejyectzi para tanahuatis? \v 25 Ama yaya quinmictijtoc miyac torojme, becerros huan borregojme cati tomahuaque. Huan quinnotzqui moconehua huan motayacanca ten mosoldados huan nojquiya quinotzqui Abiatar, nopa totajtzi. Huan nopona nochi tacuaj huan taij huan cuatzajtzij: ‘¡Ma itzto miyac tonali totanahuatijca Adonías!’ \v 26 Pero na amo technotztoque. Yon amo quinotztoque totajtzi Sadoc, yon Benaía, icone Joiada, yon motelpoca Salomón. \v 27 Amo nijneltoca para ta tijchijtoc ni huihuiyot. Amo tijchihuasquía se tamanti quej ni huan amo techilhuis, na cati nimitzpalehuía. Monequisquía achtohui techyolmelahuasquía tojuanti cati timotequipanojcahua ajquiya tijnequisquía ma mocahua quej mopataca ipan motequi quema tijcajtehuas motequiticayo. \s1 David quitali Salomón para tanahuatis \p \v 28 Huajca Tanahuatijquet David tanahuati sempa ma quinotzatij isihua, Betsabé. Huan Betsabé ajsico huan moquetzqui iixpa. \v 29 Huan Tanahuatijquet David quitestigojquetzqui TOTECO huan quiijto: \p ―Nijtestigojquetza TOTECO cati techmaquixtijtoc ten miyac tequipacholi. \v 30 Ama ni tonali nijtamichihuas cati ya nijtestigojquetztoc TOTECO toDIOS tiisraelitame para nijchihuas. Ama nijtalis mocone Salomón para mosehuis ipan nosiya huan tanahuatis quej nopataca. \p \v 31 Huajca Betsabé motancuaquetzqui huan mohuijtzonqui hasta talchi iixpa David para quitascamatis huan quiijto: \p ―Nimitztascamati miyac, Tanahuatijquet David. ¡Xiitzto miyac tonali, noteco! \p \v 32 Huan Tanahuatijquet David quiijto: \p ―Xijnotzatij nopa totajtzi Sadoc, huan nopa tajtolpanextijquet Natán huan Benaía cati icone Joiada. \p Huan inijuanti ajsicoj huan moixnextitoj iixpa Tanahuatijquet David. \v 33 Huan quinilhui: \p ―Xijtejcoltica ipan nomula nocone Salomón, huan nochi amojuanti huan notequipanojcahua xijhuicaca hasta altepet Gihón. \v 34 Huan nopona monequi amojuanti, titotajtzi Sadoc huan titajtolpanextijquet Natán, xijtzonaltica ica aceite nocone Salomón huan xijtequitalica para elis tanahuatijquet ipan nochi ni tali Israel. Teipa xijpitzaca nopa tapitzali huan xicuatzajtzica: ‘¡Ma itzto miyac tonali totanahuatijca Salomón!’ \v 35 Huan quema sempa anquihualicase nica, anquisehuise ipan nosiya campa nimosehuía huan yaya tanahuatis quej nopataca pampa yaya cati nijtapejpenijtoc ma eli tanahuatijquet ipan ni tali Israel huan tali Judá. \p \v 36 Huan Benaía quiilhui Tanahuatijquet David: \p ―¡Quej nopa ma eli! Notanahuatijca, TOTECO Dios cati tijtequipanohua ma quichihua para quej nopa ma eli. \v 37 TOTECO ma itzto ihuaya Salomón quej itztoya mohuaya. Huan TOTECO ma quichihua para yaya quipiyas noja más hueyi tequiticayot que cati ta tijpixqui, notanahuatijca David. \s1 Salomón mochijqui tanahuatijquet \r (1 Cr. 29:22) \p \v 38 Huan yajqui nopa totajtzi Sadoc, huan nopa tajtolpanextijquet Natán, huan Benaía huan itequipanojcahua David cati quimocuitahuiyayaj huan quitejcoltijque Salomón ipan imula Tanahuatijquet David huan quihuicaque nepa Gihón. \v 39 Huan nopona nopa totajtzi Sadoc quicuic ipan nopa yoyon tiopamit nopa cuacuajomit cati quipixtoya nopa aceite huan nopona quitzonalti Salomón. Huan nochi nopa masehualme tapitzque huan cuatzajtzique nochi itatoquilijcahua huan quiijtojque: “¡Ma itzto miyac tonali totanahuatijca Salomón!” \v 40 Huan teipa nochi nopa masehualme mocuetque altepet Jerusalén ihuaya Salomón huan tapitztihualayayaj ica miyac paquilisti. Huan tahuejchihuayayaj hasta quimachiliyayaj molinía tali pampa nelía tahuel chicahuac cuatzajtziyayaj. \p \v 41 Huan Adonías huan nochi itanotzalhua sanoc tantoyaj tacuaj quema quicajque cati tahuejchihuayayaj. Huan Joab quicajqui quipitzayayaj tapitzali huan quiijto: \p ―¿Para ten tahuejchihuaj miyac nepa ipan toaltepe? \p \v 42 Huan quema noja camanaltiyaya, ajsito Jonatán, icone nopa totajtzi Abiatar, huan Adonías quiilhui: \p ―Xipano. Ta tise cuali tacat, huelis tijhualica se cuali camanali. \p \v 43 Huan Jonatán quinanquili Adonías: \p ―¡Amo ya nopa! Totanahuatijca David quitalijtoc Salomón para elis tanahuatijquet. \v 44 Quinahuati totajtzi Sadoc, tajtolpanextijquet Natán huan Benaía, icone Joiada, huan nochi nopa tacame cati quimocuitahuíaj inemilis Tanahuatijquet David ma quitejcoltica Salomón ipan imula para quinextise yaya tanahuatijquet. \v 45 Huan nopa totajtzi Sadoc huan nopa tajtolpanextijquet Natán ya quitzonaltijtoque ica aceite huan quitequitalijtoque para elis totanahuatijca nepa Gihón. Huan ama ya mocuectoque huan tahuel pactoque. Yeca onca miyac tahuejchihualisti ipan toaltepe huan ya nopa anquicactoque. \v 46 Huan nojquiya Salomón ya mosehuía ipan David isiya cati yejyectzi. \v 47 Huan nopa tacame cati quipalehuíaj Tanahuatijquet David hualajque para quitiochihuase David huan quiilhuijque: ‘Toteco Dios ma quichihua Salomón noja más hueyi que ta. Huan ma quipiya más hueyi tequiticayot que ta.’ Huan teipa David motancuaquetzqui nopona ipan itapech huan quihueyichijqui Toteco Dios. \v 48 Huan motata quitascamatqui TOTECO cati toDIOS tiisraelitame pampa quema yaya noja itztoya, TOTECO quitapejpeni se para elis tanahuatijquet huan para mosehuis ipan isiya yejyectzi huan yaya noja huelqui quiita ica iixteyol. \p \v 49 Huajca nochi itanotzalhua Adonías pejque tahuel momajmatíaj huan nimantzi moquetztiquisque huan sesen ten inijuanti yajqui ipan iojhui. \v 50 Huajca Adonías motalojtejqui huan momatatzquilito ipan icuacua nopa taixpamit tiopan calijtic para quimanahuis inemilis pampa quiimacasiyaya Salomón huan moilhui huelis amo quimictisquía tiopan calijtic. \v 51 Huan se tacat quiilhui Salomón: \p ―Tanahuatijquet Salomón, Adonías mitzimacasi, huan ama momatatzquilijtoc ipan icuacua taixpamit ipan yoyon tiopamit huan chicahuac mitztajtanía xijtestigojquetza Toteco Dios para amo tijmictis. \p \v 52 Huan Salomón quiijto: \p ―Sinta quinextía para itztoc cuali tohuaya, amo teno ipantis. Pero sinta mosisinis ica tojuanti, huajca miquis. \p \v 53 Huajca Salomón tatitanqui ma quicuitij campa itztoya campa taixpamit. Huan Adonías hualajqui huan motancuaquetzqui iixpa Tanahuatijquet Salomón. Huan Salomón quiilhui: “Ya xiya mochaj.” \c 2 \s1 Itayacapan tanahuatilhua David \p \v 1 Quema monechcahuiyaya nopa tonali para miquis David, quiconsejomacac icone, Salomón, huan quiilhui: \v 2 “Na ya nimiquis quej pano ica nochi masehualme ipan taltipacti. Ximotetili huan ximochihua se titacat. \v 3 Xijtoquili nochi itanahuatilhua TOTECO Dios. Xinejnemi ipan iojhui huan xijchijtinemi nochi cati ya quipactía. Xijchihua sesen itanahuatilhua, ileyes, itamachtilhua huan iejemplos cati quiijcuilo Moisés para nochi quisas cuali para ta ica cati tijchihuas huan campa tiyas. \v 4 Huan sinta tijchihuas nochi ya ni, huajca TOTECO quichihuas cati techtencahuili. Techilhui sinta noconehua huan noixhuihua teipa ehuani nemise cuali iixpa huan quitoquilise ica nochi iniyolo, huan ica nochi inialma huan quichihuase san cati melahuac, huajca se noixhui nochipa mosehuis ipan nosiya yejyectzi para tanahuatis ipan ni tali Israel. \p \v 5 “Ta ya tijmati taya techchihuili Joab cati icone Sarvia. Quinmicti nopa ome huejhueyi tayacanani ten nosoldados. Quimicti Abner cati icone Ner huan Amasa, icone Jeter. Quinmicti quema oncayaya tasehuilisti. Huan yeca ica cati quichijqui, quichijqui ma nesi quej onca se tatehuilisti. Huan inieso quipajqui itzinquechilpica huan itecac. \v 6 Ta tiitztoc se titacat cati talnamiqui, huajca temachti tijmatis taya tijchihuas. Amo xijcahuilis para Joab huehuejmiquis ica paquilisti. \p \v 7 “Xijpiya hueyi moyolo ica iconehua Barzilai cati ehua tali Galaad. Xiquincahuili ma tacuaca campa momesa mojmosta pampa techpalehuijque miyac quema nicholohuayaya ten moicni Absalón. \v 8 Nojquiya amo xiquelcahua Simei, icone Gera, cati se iteipa ixhui Benjamín huan ehua altepet Bahurim. Yaya techtelchijqui ica camanali cati más fiero quema nicholohuayaya ipan ojti para Mahanaim. Huan teipa quema nimocuetqui, techseli nepa ipan hueyat Jordán huan nijtestigojquetzqui TOTECO para amo nijmictisquía na. \v 9 Pero masque niquilhui ya nopa, noja quihuica tajtacoli iixpa TOTECO. Huajca monequi tijmictis huan amo xijtapojpolhui. Ta titalnamiqui huan tijmati cuali taya tijchihuas ica ya. Xijchicahua para ma toyahui ieso huan ma miqui.” \s1 Mijqui David \r (1 Cr. 29:26-30) \p \v 10 Huan teipa David mijqui huan quitalpachojque ipan Jerusalén ipan nopa colonia cati itoca Ialtepe David. \v 11 Huan David quinnahuati israelitame 40 xihuit. Chicome xihuit mosehui para tanahuatis ipan altepet Hebrón huan 33 xihuit mosehui ipan altepet Jerusalén. \s1 Salomón tanahuati ipan Jerusalén \r (1 Cr. 29:23-25) \p \v 12 Huan teipa mosehui Salomón ipan isiya yejyectzi, huan pejqui tanahuatía huan elqui temachti itequiticayo. \s1 Itamiya Adonías huan itatoquilijcahua \p \v 13 Teipa se tonali hualajqui Adonías, icone Haguit, cati eliyaya seyoc isihua David. Huan quiitaco Betsabé cati eliyaya inana Tanahuatijquet Salomón. Huan Betsabé quiilhui: \p ―¿Tihualajtoc ica cuali? \p Huan Adonías quiilhui: \p ―Quena, nihualajtoc ica cuali. \v 14 San nijnequi techchihuili se favor. \p Huan Betsabé quiijto: \p ―Techilhui taya tijnequi. \p \v 15 Huan quiijto Adonías: \p ―Ta tijmati para nochi israelitame quinequiyayaj na ma nieli niinintanahuatijca. Pero nochi mopatac, huan ama nopa tequiticayot quipiya noicni pampa quej nopa quinejqui TOTECO. \v 16 Huajca ama san nijnequi nimitztajtanis techchihuili se hueyi favor. Amo techilhui para amo. \p Huan Betsabé quiijto: \p ―Techilhui taya tijnequi. \p \v 17 Huajca Adonías quiilhui: \p ―Na nijnequi xijtajtani nopa Tanahuatijquet Salomón ma techmaca Abisag para nijchihuas nosihua, nopa ichpocat cati ehua altepet Sunem. Nijmati para yaya amo mitzilhuis, amo, pampa tiinana. \p \v 18 Huan Betsabé quiilhui: \p ―Cualtitoc, huajca nijtajtanis. \p \v 19 Huajca Betsabé yajqui quicamanalhuito Tanahuatijquet Salomón por Adonías. Huan nopa tanahuatijquet moquetzqui huan quiseli inana ica cuali. Teipa nimantzi mosehui ipan isiya yejyectzi huan tanahuati ma quihualiquilica se siyaj yejyectzi para inana. Huan Betsabé mosehui ica inejmat Salomón. \v 20 Huan quiilhui: \p ―Nijnequi nimitztajtanis se favor. Amo techilhui para amo. \p Huan Tanahuatijquet Salomón quiijto: \p ―Techtajtani nochi cati tijnequi, nonana. Amo nimitzilhuis para amo. \p \v 21 Huan inana quiijto: \p ―Xijcahuili moicni Adonías ma mosihuajti ica Abisag ten altepet Sunem cati quimocuitahui motata David. \p \v 22 Huan Tanahuatijquet Salomón quiilhui inana: \p ―¿Para ten techtajtanía nopa ichpocat Abisag para Adonías? ¿Amo tijmachilía? Sinta noicni techtajtanía nopa ichpocat cati nochi quiitaj quej elisquía se isihua notata pampa quimocuitahui, huajca eltoc quej techtajtanía ma nijmaca noicni nohueyi tanahuatijcayo para quinahuatis. Tijmati para yaya cati achtohui ejquet huan quinequiyaya tanahuatis quej nopataca. Huan tijmati para Joab huan nopa totajtzi Abiatar ya mosejcotilijque ihuaya. \p \v 23 Huajca Tanahuatijquet Salomón quitestigojquetzqui TOTECO huan quiijto: “Ma Toteco Dios techtatzacuilti sinta amo nijchihuas ma miqui Adonías ama ni tonali por ni tamanti cati mitzilhuijtoc techtajtaniqui. \v 24 Yaya TOTECO cati techmacatoc ni tequiticayot huan techsehui ipan isiya yejyectzi notata David para ma nitanahuati. Huan yaya quichijtoc nochaj ma eli se familia ten tanahuatiani ica se nocone cati techtoquilis ipan ni hueyi tequiticayot huan teipa iconehua huan iixhuihua cati tacajtiyase. Huajca temachti ama ni tonali miquis Adonías.” \p \v 25 Huajca Tanahuatijquet Salomón quinahuati Benaía ma quiitzqui Adonías. Huan yaya quiitzqui huan quimicti. \v 26 Huan teipa Tanahuatijquet Salomón quiilhui nopa totajtzi Abiatar: “¡Xiya mochaj ipan pilaltepetzi Anatot! Quinamiqui nimitzmictisquía nojquiya, pero amo nimitzmictis ama pampa tijhuicac icaxa TOTECO Cati Quipiya Nochi Tanahuatili quema notata itztoya. Nojquiya titaijyohui ihuaya quema quipanoyaya miyac cuesoli.” \v 27 Huajca quej nopa Salomón quiquixti Abiatar ipan itequi huan ayecmo tequitic quej ihueyi totajtzi TOTECO. Huan ica ya nopa tanqui nopa camanali cati TOTECO quiijtojtoya ipan Silo para yon se iixhui totajtzi Elí amo quitamiltisquía itequi quej totajtzi. \p \v 28 Huan quema Joab quimatqui para Salomón ya quimictijtoya Adonías, tahuel momajmati. Joab amo quipalehuijtoya Absalón, icone David cati achtohui mosisini ihuaya itata, pero quena, Joab quipalehuijtoya Adonías quema quinequiyaya mochihuas tanahuatijquet. Huajca Joab motalojtejqui huan yajqui campa itaixpa Toteco ipan nopa yoyon tiopamit huan momatatzquili ipan icuacua nopa taixpamit pampa moilhui huelis amo quimictisquíaj yoyon tiopan calijtic. \v 29 Huan quimachiltijque Tanahuatijquet Salomón para Joab itztoya campa taixpamit. Huan Salomón quinahuati Benaía ma yahui quitzontamiltiti. \v 30 Huajca Benaía yajqui campa taixpamit yoyon tiopan calijtic huan quiilhui Joab: \p ―Totanahuatijca quiijtohua, xiquisa. \p Huan Joab quinanquili: \p ―¡Amo niquisas! ¡Nica nimiquis! \p Huajca Benaía quiilhuito Tanahuatijquet Salomón cati quiijto. \v 31 Huan Tanahuatijquet Salomón quiilhui: \p ―Xijchihua quej yaya quiijtohua. Nopona xijmicti huan teipa xijhuica xijtalpachoti. Huan quej nopa ayecmo nijhuicas tajtacoli na, yon ichaj notata pampa amo tijmictijtoque Joab, pampa yaya achtohuiya quinmicti cati amo teno quichijtoyaj. \v 32 Huajca ama TOTECO quicuepilis Joab pampa quinmicti ome tacame cati más cuajcualme huan más xitahuaque que ya. Amo teno ten nopa tamanti quimatiyaya notata hasta teipa. Joab quimicti Abner, icone Ner, cati elqui nopa hueyi tayacanquet ten soldados ipan tali Israel. Huan nojquiya Joab quimicti Amasa, icone Jeter, cati elqui nopa hueyi tayacanquet ten soldados ipan tali Judá. \v 33 Huajca Joab huan iixhuihua quihuicase tajtacoli para nochipa por ni ome cati quinmicti. Pero para nochipa ma onca itasehuilis TOTECO ica notata David huan ica nochi iixhuihua teipa ehuani huan ica nochi cati mosehuise para tanahuatise ipan isiya. \p \v 34 Huajca Benaía yajqui campa itztoya Joab huan quimicti. Teipa quitalpachojque nechca ichaj ipan nopa huactoc tali campa amo teno eli. \v 35 Huan Tanahuatijquet Salomón quitali Benaía para ma eli nopa hueyi tayacanquet ten isoldados quej ipataca Joab. Huan para hueyi totajtzi, Salomón quitali Sadoc quej ipataca Abiatar. \v 36 Teipa Salomón tatitanqui ma quinotzatij nopa tacat Simei, cati David quiilhuijtoya ma quimicti huan quiilhui: \p ―Xijchihua se cali nica ipan altepet Jerusalén huan xiitzto nica, pero amo quema xiquisa ten ni altepet. \v 37 Pampa sinta tiquisas ten altepet Jerusalén huan tiquixpanos nopa pilatajtzi Cedrón, xijmati cuali para timiquis huan elis ta motajtacol. \p \v 38 Huajca Simei quinanquili nopa tanahuatijquet: \p ―Cualtitoc. Xitahuac ni tatzacuiltili cati tiquijtojtoc huan ya nopa nijchihuas. \p Huajca Simei mocajqui para itztos miyac tonali nepa ipan Jerusalén. \v 39 Pero quema ya panotoya eyi xihuit, cholojque ome itequipanojcahua cati quincojtoya. Inijuanti cholojque hasta campa itztoya nopa hueyi tanahuatijquet Aquis ipan tali Gat. Huan quiyolmelajque Simei para itequipanojcahua itztoyaj nopona. \v 40 Huajca Simei moquetzqui huan quipejpechti iburro huan yajqui tali Gat campa itztoya Tanahuatijquet Aquis para quintemoti itequipanojcahua. Huan quema quinpanti, sempa quinhuicac hasta altepet Jerusalén. \v 41 Huan quema Salomón quimatqui para quistoya Simei ipan altepet Jerusalén, huan yajqui tali Gat huan ya mocuectoya; \v 42 tanahuati ma quinotzatij Simei para ma monexti iixpa. Huan Salomón quiilhui: \p ―¿Amo nimitzchijqui xijtestigojquetza TOTECO para timocahuasquía nochipa ipan ni altepet Jerusalén? ¿Amo niquijto sinta se tonali tiquisasquía para tiyas sejcoyoc, temachti timiquis? Huan ¿amo ta techilhui para xitahuac nopa tatzacuiltili cati nimitzmacac huan san ya nopa tijchihuasquía? \v 43 Huajca ¿para ten tijchijtoc cati tijtestigojquetzqui TOTECO para amo tijchihuas? ¿Para ten amo tijtacaquili cati nimitznahuati? \p \v 44 Huan nojquiya Salomón quiilhui: \p ―Nijmati tiquelnamiqui nochi nopa fiero tamanti cati tijchihuili notata David. Huajca ama TOTECO mitzcuepilis cati fiero tijchijqui. \v 45 Ma TOTECO techtiochihua huan ma quitiochihua itequiticayo notata huan se iixhui ma quipiyas tequiticayot para nochipa para tanahuatis ipan isiya. \p \v 46 Huan teipa Tanahuatijquet Salomón quinahuati Benaía ma quiitzqui Simei huan ma quimicti. Huajca quiquixti huan quimicti. Huan nopa hueyi tequiticayot cati Tanahuatijquet David achtohuiya quipixqui mocajqui temachti imaco Salomón. \c 3 \s1 Salomón mosihuajti ica iichpoca Faraón \p \v 1 Salomón mohuampojchijqui ica nopa Faraón cati eliyaya hueyi tanahuatijquet ipan tali Egipto huan mosihuajti ihuaya se iichpoca. Huan quihualicac para ma itzto ipan altepet Jerusalén ipan nopa colonia cati itoca Ialtepe David hasta quema tamisquía quichijchihua nopa hueyi cali para ya huan itiopa TOTECO. Nojquiya más quicualchijchihuayaya nopa tepamit cati quiyahualojtoc nopa altepet Jerusalén. \v 2 Ipan nopa tonali nochi israelitame tacajcahuayayaj para TOTECO ipan taixpamit campa hueli ipan huejcapantique tepeme pampa ayemo quiquetztoyaj se tiopamit para TOTECO. \s1 Salomón quitajtani TOTECO ma quimaca talnamiquilisti \r (2 Cr. 1:1-13) \p \v 3 Huan Salomón quiicneli TOTECO huan quichijqui nochi cati quiilhuijtejqui itata, David para ma quichihua. Pero Salomón nojquiya monejqui quimacas TOTECO tacajcahualisti huan quitatis copali inintzompac nopa huejcapantique tepeme pampa ayemo oncayaya tiopamit campa quihueyimatise TOTECO. \v 4 Nopa tepet cati nochi masehualme más quitequihuijque ten nochi sequinoc huejcapantique tepeme itoca eliyaya tepet Gabaón. Huajca nopa Tanahuatijquet yajqui nopona huan quimacac TOTECO se mil tacajcahualisti ipan nopa taixpamit. \p \v 5 Huan nopa yohuali TOTECO monexti ica Salomón ipan temicti huan Toteco Dios quiilhui: “Techtajtani cati tijnequi huan na nimitzmacas.” \p \v 6 Huajca Salomón quiijto: “Ta tijpixqui nelcuali moyolo ica notata David cati elqui motequipanojca. Miyac tiquicneli pampa nejnenqui xitahuac moixpa, huan quichijqui cati cuali huan san ipan ta motemachi. Huan tijpixtoc hueyi moyolo ica ya hasta ama ni tonal pampa techcahuilijtoc na niicone ma nijtoquili ipan itequi. \v 7 Quena, TOTECO Dios, ama techtalijtoc, na niicone, ma nimosehui ipan isiya yejyectzi para nitanahuatis quej ipataca notata David, pero niitztoc quej se conet cati amo quimati catijqui ojti quitoquilis. \v 8 Pero nica niitztoc tatajco ten ni israelitame cati ta tiquintapejpenijtoc quej momasehualhua. Huan inijuanti tahuel miyaqui hasta amo aqui hueli quinpohua. \v 9 Huajca techmaca, na nimotequipanojca, talnamiquilisti para huelis niquintajtolxitahuas ica cuali. Xijchihua ma nijmachili cati cuali huan cati amo cuali, pampa amo aqui yon se tacat cati iseltitzi quipiya talnamiquilisti para quinnahuatis moisraelita masehualhua.” \p \v 10 Huan quiyolpacti Toteco pampa Salomón motajtani talnamiquilisti. \v 11 Huan Toteco Dios quiilhui: “Pampa ta techtajtanijtoc talnamiquilisti para titetajtolxitahuas cuali, huan amo techtajtani para tiitztos miyac tonali, yon amo techtajtani para timoricojchihuas, yon para tiquintanis mocualancaitacahua, \v 12 huajca, quena, nimitzmacas hueyi talnamiquilisti. Nimitzmacas se talnamiquilisti cati quipano nochi cati sequinoc quipixtoque hasta ama. Huan quipanos cati quipiyase masehualme teipa. \v 13 Huan nojquiya nimitzmacas cati amo timotajtanijtoc. Nimitzmacas ricojyot huan miyac tatepanitacayot. Amo aqui yon se tanahuatijquet ipan ni taltipacti cati elis quej ta ipan nochi monemilis. \v 14 Huan sinta tijtoquilis noojhui huan tijchihuas notanahuatilhua quej quichijqui motata David, huajca na nojquiya nimitzmacas miyac tonali para tiitztos ipan ni taltipacti.” \p \v 15 Huan teipa Salomón isac huan momacac cuenta para temiquiyaya. Huan mocuetqui Jerusalén huan moquetzqui iixpa icaxa TOTECO cati quipiyayaya nopa tanahuatilme cati TOTECO quimacatoya Moisés. Nopona quimacac TOTECO tacajcahualisti tatatili huan tacajcahualisti ten tayoltalili para quitascamatis por nochi cati quiilhuijtoya. Teipa nopona quichijqui se hueyi tacualisti ica ininacayo nopa tapiyalme cati mocajtoyaj imaco huan quinnotzqui nochi itequipanojcahua. \s1 Salomón tetajtolsencajqui xitahuac \p \v 16 Teipa panoc tonali huan hualajque ome ahuilnenca sihuame para ma quinsencahuili inincuesol. Huan monexticoj iixpa Tanahuatijquet Salomón. \v 17 Huan se ten inijuanti quiijto: \p ―Noteco, tojuanti tiitztoque tiome san sejco ipan se cali. Huan na nijtacatilti se pilconetzi quema yaya itztoya nohuaya. \v 18 Huan ica eyi tonati yaya nojquiya quipixqui se icone quema tiitztoyaj san sejco. Huan tojuanti timocahuaj san sejco huan amo aqui más itztoc tohuaya ipan tochaj. \v 19 Pero tayohua mijqui cati ya icone pampa motejqui ipani quema cochtoya. \v 20 Huan teipa yaya mijquejqui tajco yohual quema nicochtoya huan quitali icone cati mictoc nomaco huan quicuic nocone para cochis ihuaya. \v 21 Huan ica ijnaloc quema nimijquejqui para nijchichitis nocone, niquitac para mictoc. Pero quema tanesqui, niquitac para amo na nocone. \p \v 22 Huajca nopa seyoc sihuat quiilhui ne seyoc sihuat: \p ―¡Amo! Ni conet cati yoltoc ya ni na nocone huan nopa conet cati mictoc, ta mocone. \p Huan nopa seyoc sihuat sempa quiilhui: \p ―¡Amo! Ta mocone yaya cati mictoc huan na nocone cati yoltoc. \p Quej nopa monajnanquiliyayaj nopa sihuame iixpa nopa tanahuatijquet. \v 23 Huajca Tanahuatijquet Salomón moilhui: “Sesen ten inijuanti quiijtohua para nopa conet cati yoltoc iaxca huan nopa conet cati mictoc iaxca ne se.” \p \v 24 Huajca Salomón tanahuati: \p ―Techhualiquilica se macheta. \p Huan quihualiquilijque nopa tanahuatijquet se macheta cati oncac tatentili. \v 25 Teipa Salomón quinahuati itequipanojca: \p ―Xijtajcotequi nopa pilconetzi cati yoltoc huan xijmaca tajco sesen ten inijuanti. \p \v 26 Huajca nopa sihuat cati nelnelía inana nopa pilconetzi cati yoltoc huan tahuel quiicneliyaya cuatzajtzitejqui huan quiijto: \p ―¡Amo, noteco! Xijmaca nopa pilconetzi ne se sihuat huan amo xijmicti. \p Pero nopa seyoc sihuat quiijto: \p ―Más cuali ma quimictica huan ma quitajcotequica para amo mitzmacase ta, yon na. \p \v 27 Huajca nopa tanahuatijquet quiilhui itequipanojca: \p ―Amo xijmicti. Xijmaca nopa pilconetzi yaya cati quinequi ma yolto pampa yaya nelía inana. \p \v 28 Huan nochi israelitame nimantzi quicajque quenicatza nopa tanahuatijquet quinsencahuilijtoya inincuesol nopa sihuame huan san quitachilijque por cati quichijqui. Huan masehualme quimachilijque para Toteco Dios quimacatoya hueyi talnamiquilisti para tetajtolsencahuas xitahuac. \c 4 \s1 Tacame cati quipalehuijque Salomón \p \v 1 Huajca Salomón elqui tanahuatijquet ten nochi israelitame. \v 2 Huan itayacanca tequipanojcahua cati más quihuicayayaj tequiticayot elque ni tacame: \q1 Azarías cati elqui icone nopa totajtzi Sadoc, \q1 \v 3 Elihoref huan Ahías iconehua Sisa, elque tajcuilohuani ipan tequicali, \q1 Josafat, icone Ahilud, quiijcuilohuayaya nochi cati panoyaya ipan itequi Tanahuatijquet Salomón, \q1 \v 4 Benaía, icone Joiada, elqui nopa hueyi tayacanquet ten nochi isoldados Salomón, \q1 Sadoc huan Abiatar elque itotajtzitzi TOTECO, \q1 \v 5 Azarías, icone Natán, quipixqui tequiticayot ica nochi gobernadores ipan sesen estado, \q1 Zabud, icone Natán, elqui itaconsejomacaca huan inelhuampo Salomón, \q1 \v 6 Ahisar quipixqui imaco nopa hueyi tequicali para quimocuitahuis. \q1 Huan Adoniram, icone Abda, elqui tayacanquet ten nochi comun tequit. \p \v 7 Salomón quixelo tali Israel ica 12 talme quej elisquía estados huan 12 gobernadores quipiyayayaj tequit; sesen ipan se iestado. Inintequi nopa tequichihuani elqui para quitemose tacualisti para quitamacase nopa tanahuatijquet, ichaj ehuani huan nochi itapalehuijcahua. Sesen tequitiquet ten sesen estado monejqui quintamacas para se metzti ipan sesen xihuit. \p \v 8 Nica eltoc inintoca nopa 12 gobernadores huan canque tequitique: \q1 Hur quihuicayaya tequit ipan nochi tali Efraín campa tahuel tepeyo. \q1 \v 9 Decar quihuicayaya tequit campa altepeme Macaz, Saalbim, Bet Semes, Elón huan Bet Hanán. \q1 \v 10 Hesed quihuicayaya tequit ipan altepet Arubot, Soco huan nochi nopa tali cati itoca Hefer. \q1 \v 11 Abinadab mosihuajti ica Tafat, iichpoca Tanahuatijquet Salomón, huan quihuicayaya tequit ipan nochi talme Dor. \q1 \v 12 Baana, icone Ahilud, quihuicayaya tequit ipan altepeme Taanac, Meguido huan ipan nochi tali Bet Seán cati eltoc inechca nopa altepet Saretán cati eltoc achi más tatzinta ten altepet Jezreel. Baana quihuicayaya tequit ten altepet Bet Seán hasta Abel Mehola huan hasta Jocmeam. \q1 \v 13 Geber quihuicayaya tequit ipan tali Galaad ipan nopa altepet Ramot. Nojquiya quihuicayaya tequit ipan altepet Jair cati quihuica itoca nopa tacat Jair cati elqui icone Manasés. Nojquiya Geber quipixtoya imaco nopa altepeme campa itoca Argob ipan tali Basán. Nopona oncayaya 60 altepeme ica tepame huan caltemit cati cuajcuali tasencahuali. Huan inincaltenhua tachijchihuali ica nopa teposti cati itoca bronce. \q1 \v 14 Ahinadab, icone Iddo, quihuicayaya tequit ipan altepet Mahanaim. \q1 \v 15 Ahimaas cati mosihuajti ihuaya seyoc iichpoca Salomón quihuicayaya tequit ipan nochi nopa tali Neftalí. \q1 \v 16 Baana, icone Husai, quihuicayaya tequit ipan nochi tali Aser huan altepet Alot. \q1 \v 17 Josafat, icone Parúa, quihuicayaya tequit ipan tali Isacar. \q1 \v 18 Simei, icone Ela, quihuicayaya tequit ipan tali Benjamín. \q1 \v 19 Geber, icone Uri, quihuicayaya tequit ipan tali Galaad, huan nochi campa achtohui eltoya ital Tanahuatijquet Sehón ten nopa amorreos, huan Tanahuatijquet Og cati quihuicac tequit ipan tali Basán. Geber iseltitzi eliyaya gobernador ipan nochi nopa huejhueyi talme. \s1 Italnamiquilis Salomón huan nochi iricojyo \p \v 20 Itztoyaj tahuel miyaqui israelitame campa hueli ipan tali Judá huan Israel. Nopa israelitame itztoyaj quej imiyaca xali iteno hueyi at. Huan nochi nopa masehualme nelía paquiyayaj huan quipiyayayaj tahuel miyac tacualisti huan taili. \v 21 Huan Tanahuatijquet Salomón quipixqui tanahuatili ica nochi tequichihuani ten hueyat Eufrates hasta inintal filisteos campa inepa tali Egipto ica tatzinta. Huan nochi masehualme cati ehuani ipan nopa talme quitaxtahuiyayaj impuestos Salomón huan quitequipanojque nochi inemilis. \p \v 22 Para ica panose Salomón, huan ichaj ehuani huan itequipanojcahua, mojmosta monequiyaya quiselise 6 mil 600 litros ten harina cati achi cuali huan 13 mil 200 litros ten harina. \v 23 Huan majtacti huejhueyi torojme cati quintomajtoque ipan tatzacti, huan 20 torojme cati quintomajtoque campa potrero, huan 100 borregojme o chivojme, huan iyoca miyaqui masame, gacelas huan miyac sequinoc tamanti tapiyalme huan totome tojtomahuaque. \p \v 24 Huan Salomón quinnahuatiyaya nochi nopa talme cati eltoyaj ica campa calaqui tonati ten nopa hueyat Eufrates, ten altepet Tifsa hasta Gaza. Huan campa hueli ipan nochi ital oncayaya tasehuilisti huan nochi masehualme itztoyaj cuali. \v 25 Huan ipan nochi inemilis Tanahuatijquet Salomón nochi israelitame ten tali Dan ica huejcapa hasta Beerseba ica sur quipixque paquilisti huan itztoyaj ica temachili. Amo cana oncayaya tatehuilisti. Huan sesen familia quipixqui ichaj huan imil. \p \v 26 Huan Salomón nojquiya quinpixtoya 4 mil calme para icahuayojhua cati quintilanayayaj itatehuijca carrojhua. Huan quinpixtoya 12 mil soldados cati quimatiyayaj tejcoj ipan cahuayo. \v 27 Huan nochi gobernadores quimacayayaj tacualisti Salomón sesen metzti para nochi cati itztoyaj ipan ichaj, huan quichihuayayaj campeca para amo teno ma quinpolo. \v 28 Huan nojquiya quihualiquiliyayaj cebada ica nochi ixihuiyo quej monequi para icahuayojhua huan para itapiyalhua cati tamamayayaj. Quihualiquiliyayaj sesen metzti quej quintocarohuayaya huan sesen tamanti quihuicayayaj ipan nopa lugar campa monejqui. \p \v 29 Huan Toteco Dios quimacac Salomón miyac talnamiquilisti huan tamachilisti. Quena, italnamiquilis amo aqui hueliyaya quiaxilía pampa eliyaya tahuel talnamiqui. \v 30 Huan italnamiquilis Salomón quipano nochi talnamijca tacame cati itztoque campa hualquisa tonati huan nochi cati ehuani ipan tali Egipto. \v 31 Elqui más talnamiqui que Etán ten altepet Ezra huan más talnamiqui que Hemán, Calcol huan Darda cati eliyayaj iconehua Mahol. Huan nochi masehualme ipan nochi sequinoc talme cati nechca nojquiya quiixmatiyayaj Salomón. \v 32 Salomón quiijcuilo 3 mil tamachtili huan 1005 huicat. \v 33 Huan huelqui tamachtía cuali ten miyac tamanti cuame, masque huejhueyi cuame quej nopa tiocuame ten tali Líbano o nopa pilxihuitzitzi cati moscaltiyaya campa coyontoc tapepecholi. Nojquiya huelqui tamachtía ten miyac tamanti tapiyalme, totome, cohuame huan michime. \v 34 Huan tanahuatiani ten nochi talme quintitanque inintayacancahua para ma quitacaquilitij italnamiquilis Salomón. \c 5 \s1 Salomón tacualtali para quichihuas nopa hueyi tiopamit \r (2 Cr. 2:1-18) \p \v 1 Tanahuatijquet Hiram ipan tali Tiro nochipa eliyaya inelhuampo Tanahuatijquet David. Huan quema Hiram quimatqui para Salomón eliyaya tanahuatijquet ipan nochi tali Israel, quintitanqui itequipanojcahua ma quiilhuitij Salomón para nelpaquiyaya pampa Salomón mochijtoya tanahuatijquet. \p \v 2 Huan teipa Salomón quititanili Tanahuatijquet Hiram ni camanali ica itequipanojcahua, quiijto: \q1 \v 3 “Ta tijmati notata David amo huelqui quichijchihua se tiopamit para TOTECO Dios, pampa quipixqui miyac tatehuilisti ica miyac talme cati quiyahualojtoyaj. Amo huelqui quichijchihua se tiopamit hasta TOTECO quichijqui ma quintani nochi icualancaitacahua. \v 4 Pero ama, quena, noTECO Dios techmacatoc tasehuilisti ica nochi talme campa hueli. Amo nijpiya yon se nocualancaitaca ipan seyoc tali huan notal ehuani nojquiya nochi paquij. \v 5 Huajca ama nimotemacatoc nijchijchihuas se tiopamit campa masehualme quitepanitase itoca TOTECO, pampa quej nopa TOTECO quiilhui notata David ma nijchihua. Pampa TOTECO quiilhui notata para na, niicone, cati yaya quitalisquía para tanahuatis ipan isiya David, na nijchijchihuasquía se tiopamit campa quitepanitase itoca. \q1 \v 6 “Huajca ama nimitztajtanía techpalehui ipan ni tequit huan xiquinnahuati motequipanojcahua ma techtzontequilica tiocuame ipan nopa cuatitamit ten tali Líbano. Notequipanojcahua quinpalehuise motequipanojcahua huan na nimitzmacas cati ta techilhuis para xitahuac niquintaxtahuis. Cuali tijmati para amo aqui quimati quema, huan quenicatza cuatequis quej anSidón ehuani.” \p \v 7 Quema nopa Tanahuatijquet Hiram quicajqui icamanal Salomón, tahuel yolpajqui huan quiijto: “¡Tascamati TOTECO, pampa tijmacatoc David se icone cati tahuel talnamiqui para elis tanahuatijquet ica nochi nopa miyaqui israelitame!” \p \v 8 “Huan Tanahuatijquet Hiram quinanquili Salomón ica ni amacamanali cati ica quiilhui: \q1 “Nijselijtoc nopa camanali cati techtitanili, huan nijchihuas nochi cati techtajtanía. Nimitzmacas nochi cuame ten tiocuahuit huan ten ciprés cati tijnequi. \v 9 Notequipanojcahua huelis quinhuicase nopa cuame ten nopa cuatitamit Líbano hasta nopa hueyi at. Nopona quinilpise para quichihuase cuatapechti huan yase iixco hueyi at hasta campa ta techilhuis. Huan nopona quitojtomase huan ta tiquinselis huan tiquinhuicas. Huan huelis techtaxtahuis ica tacualisti para nochaj ehuani.” \p \v 10 Huajca Tanahuatijquet Hiram quimacac Salomón nochi cuahuit ten tiocuahuit huan ten ciprés cati motajtanijtoya. \v 11 Huan huajca Salomón quititaniliyaya Tanahuatijquet Hiram sesen xihuit 4 millones 400 mil litros ten trigo huan 4 mil 400 litros ten aceite para nochi ichaj ehuani. \v 12 Huan TOTECO quimacac talnamiquili Salomón quej quiilhuijtoya. Huan Tanahuatijquet Hiram huan Salomón mohuampojchijque huan quisencajque se camanali san sejco para nochipa itztose ica cuali se ica seyoc. \s1 Tacame cati tequipanojque ipan Ichaj TOTECO \p \v 13 Teipa Tanahuatijquet Salomón quintemo 30 mil tacame ten campa hueli ipan nochi tali Israel para quichihuase comun tequit. \v 14 Huan quintitanqui ipan nopa hueyi cuatitamit ipan tali Líbano. Huan mopatatiyajque 10 mil tacame sesen metzti. Quej nopa itztoyaj se metzti nepa ipan Líbano huan ome metzti ipan ininchajchaj. Huan Adoniram quinyacanqui nopa tacame ipan nopa tequit. \v 15 Nojquiya Salomón quintequimacac 70 mil tacame para tasasacase huan 80 mil cati quitejtequiyayaj tet nopona campa tepeme. \v 16 Huan quintequitali 3 mil 300 tayacanani para quitachilise nopa tequit huan quintequimacase sequinoc. \v 17 Huan Salomón quinnahuati nopa tacame ma quiquixtica huejhueyi teme ipan tepeme huan ma quintejtequica sesen para monamiquise cuali ipan itzinpehualtil nopa tiopamit. Huan nopa teme quisqui tahuel patiyo. \v 18 Huan tacame ten altepet Gebal quinpalehuijque inincalchijcahua Salomón huan Hiram para quicualtalise nochi cuame huan teme para nopa tiopamit. \c 6 \s1 Salomón quipehualti nopa tiopamit \r (2 Cr. 3:1-14) \p \v 1 Quema yahuiyaya para 480 xihuit para TOTECO quinquixtijtoya israelitame ipan tali Egipto, huan yahuiyaya para nahui xihuit para tanahuatis Salomón, ipan metzti ome ipan israelita calendario, nopa metzti cati itoca Zif\f + \fr 6:1 \fr*\ft 6:1 Ipan abril o mayo ipan tocalendario ten ama.\ft*\f*, Tanahuatijquet Salomón pejqui quichijchihua nopa hueyi tiopamit para TOTECO. \v 2 Huan nopa tiopamit cati quichijchijqui Tanahuatijquet Salomón para TOTECO quipiyayaya 27 metros ihuehueyaca, huan 9 metros ipatajca huan ihuejcapanca quipiyayaya 13 metros huan tajco. \v 3 Huan icalixpa nopa tiopamit nojquiya quipiyayaya 9 metros ihuehueyaca, huan 4 metros huan tajco ipatajca. \v 4 Huan quichihuili nopa tiopamit ventanas pajpatahuac ica calijtic huan para calteno amo más pajpatahuac. \v 5 Huan yahualtic nopa tiopamit ipan sesen lado ihuehueyaca huan ica iica quichijque pilcuartojtzitzi. Huan tatajco mocajqui nopa cuarto Tatzejtzeloltic huan nopa cuarto cati Más Tatzejtzeloltic. \v 6 Quipixqui eyi pisos ten cuartos cati quiyahualo nopa cuartos Tatzejtzeloltic. Nopa cuartos ipan nopa piso cati más tatzinta quipiyayaya 2 metro huan 25 centímetros ininpatajca. Huan nopa cuartos ipan nopa ompa piso quipiyayaya 2 metro huan 70 centímetros ininpatajca. Huan nopa piso más huejcapa quipiyayaya 3 metro huan 15 centímetros. Huan nopa cuartos motatzquilijtoyaj ipan nopa tepamit ten nopa tiopamit ica cuatetomit ten tiocuahuit cati mosehuijtoya ipan se apechti ten nopa cuartos tatzejtzeloltic cati mocajqui tatajco. Quej nopa quichijque para nopa taquetzalme ma amo calaquica ipan nopa cuartos tatajco cati tatzejtzeloltique. \p \v 7 Huan nopona campa tepexit campa quiquixtiyayaj tet para quichihuase nopa tiopamit, quitejtequiyayaj sesen tet para monamiquise cuali ica cati yas inechca. Huajca quema quihualicaque campa quiquetzase nopa tiopamit, nochi nopa teme ya eltoya senquisa tacualtalilme. Yeca quema quichijchijque nopa tiopamit ayecmo quitequihuijque yon se martillo, yon se cincel, yon se tamanti teposti. \v 8 Huan para calaquise tiopan calijtic quipixqui se caltemit ica sur ica inejmat nopa tiopamit ipan nopa achtohui piso. Huan nojquiya tejcotiyajqui se ascahuasti san quej se tenaquisti para masehualme huelise ajsise ipan nopa ome piso. Huan seyoc ascahuasti quej nopa yajqui ten nopa ome piso hasta nopa eyi piso cati más huejcapa. \p \v 9 Huan quema Salomón ya quitamiltijtoya nopa tiopamit, quitzontzajqui ica miyac cuatetomit huan huapalme cati senquisa tiocuahuit. \v 10 Huan quej ya niquijto quichijchijqui nopa cuartos cati quiyahualohuayaya nochi nopa tiopamit ipan eyi lados huan quipixqui eyi pisos. Huan ihuejcapanca sesen cuarto ipan sesen piso elqui 2 metros huan 25 centímetros. Huan motatzquilijtoyaj ipan itepa nopa tiopamit ica cuatetomit ten tiocuahuit. \v 11 Huan se tonali TOTECO quimacac Salomón ni camanali, quiilhui: \v 12 “Ama ta tijchijchihua ni tiopamit, huan sinta tijtoquilis notamachtilhua huan tijchihuas cati quiijtohua nochi noleyes, huan tijneltocas nochi notanahuatilhua, huajca na nimitzchihuilis nochi cati nijtencahuili motata David para nijchihuas. \v 13 Na nimocahuas para niitztos tatajco israelitame huan amo quema niquincajtehuas pampa amojuanti anomasehualhua.” \s1 Quenicatza nesiyaya tiopan calijtic \p \v 14 Huajca quej nopa Salomón tanqui quichijchihua nopa hueyi tiopamit. \v 15 Huan calijtic sesen cuarto quitzajque itzompac huan ipan itepa ten talchi hasta huejcapa ica huapalme ten tiocuahuit. Huan quej piso quitalijque senquisa huapalme ten ciprés. \p \v 16 Huan nopa cuarto Tatzejtzeloltic quixelojque para nopona campa más calijtic mochihuas nopa cuarto cati Más Tatzejtzeloltic huan quitzajque nopa cuarto ica huapali ten tiocuahuit ten talchi hasta huejcapa huan nojquiya san se quichijque itzompac. Huan nopa cuarto cati Más Tatzejtzeloltic quipiyayaya quej 9 metros ihuehueyaca. \v 17 Huan nopa cuarto cati Tatzejtzeloltic cati tatajco mocajqui ipan tiopamit quipiyayaya 18 metros ihuehueyaca. \v 18 Huan nochi tepamit ipan nochi cuartos ipan tiopamit quintzajque nopa tet ica huapalme ten tiocuahuit. Huan nopa huapalme nochi quinyejyecchijtoyaj ica taixcopincayome ten xochit cati cahuantoc huan cuatajcayot. Huan yon se tet amo nesiyaya. \v 19 Huan quiyejyectalijque nopa cuarto cati Más Tatzejtzeloltic cati eltoya calijtic ipan tiopamit para nopona quitalise icaxa TOTECO ica itanahuatilhua. \v 20 Huan nopa cuarto cati Más Tatzejtzeloltic huan más calijtic quipiyayaya 9 metros ihuehueyaca, huan 9 metros ipatajca huan 9 metros ihuejcapanca. Huan nopa huapali cati ica quitzactoya nopa tepamit, Salomón quiajalti senquisa ica oro. Huan nojquiya quiajalti nopa taixpamit ten tiocuahuit ica senquisa oro. \v 21 Nojquiya quiajalti ica senquisa oro nochi nopa cuarto Tatzejtzeloltic. Huan quitzajqui icalte cati calaqui ipan nopa cuarto campa Más Tatzejtzeloltic ica tepos cadenas cati senquisa oro para amo aqui huelis calaquis san quej hueli. \v 22 Huajca quitamiixalti nochi tiopan calijtic ica oro. Huan nojquiya nopa taixpamit cati eltoya nechca campa Más Tatzejtzeloltic quiajalti ica senquisa oro. \p \v 23 Nojquiya nopona campa Más Tatzejtzeloltic quinchijchijqui ome querubines ten olivo cuahuit. Huan sesen quipixqui 4 metros huan tajco inihuejcapanca. \v 24 Huan ieltapal se ilhuicac ejquet elqui 2 metros huan 25 centímetros huan ne se ieltapal nojquiya 2 metros huan 25 centímetros. Huajca ten iyecapa se ieltapal hasta iyecapa ne seyoc ieltapal quema mopatajtoque mochijqui 4 metros huan tajco. \v 25 Nochi ome nopa querubines elque san se. San se inintachiyalis huan inihuexca huan san se tachijchihuali. \v 26 Huan inihuejcapanca nochi ome querubines elqui san se tatamachihuali, 4 metros huan tajco. \v 27 Huan Salomón quintali nopa ome querubines nejnechca se ica seyoc tatajco ipan nopa cuarto campa Más Tatzejtzeloltic huan nopa ome quipatajtoyaj nopa nahui inieltapal. Huan iniyecapa inieltapalhua cati quipixtoyaj iniica quiajsiyaya sesen tapepecholi. Huan ne sequij inieltapal cati eltoya más ica iniixpa moajsiyayaj tatajco ipan nopa cuarto cati Más Tatzejtzeloltic. \v 28 Huan nojquiya quiniajalti nopa querubines ica oro. \v 29 Huan ipan nopa tapepecholi campa Tatzejtzeloltic huan campa Más Tatzejtzeloltic quintejtectoyaj nopa huapalme huan quinixcopintoyaj querubín ilhuicac ehuani, apachij cuame huan xochime cati cahuantoque. Quinixcopinque ica calijtic huan ica calteno. \v 30 Huan ipiso nopa ome cuartos cati Tatzejtzeloltic quiajaltijque ica oro. \p \v 31 Huan campa calaquise ipan nopa cuarto cati Más Tatzejtzeloltic quichijqui ome caltemit ica huapali cati monamiquiyaya ten nopa cuahuit olivo. Huan itencuayo nopa caltemit elqui yejyectzi huan quipixqui macuili ixayac. \v 32 Huan ipan ni ome caltemit ten olivo cuahuit calijtic huan calteno quinixcopinqui nopa querubín ilhuicac ehuani, apachij cuame huan xochime cati cahuantoque. Huan nochi quinajalti ica oro. \v 33 Huan quichihuili icalte para calaquis campa Tatzejtzeloltic ica cuahuit ten olivo huan itencuayo nopa caltemit quipiyayaya nahui iesquinajyo. \v 34 Pero nopa ome caltemit eliyaya ten cuahuit ciprés, huan sesen ten nopa ome caltemit quipiyayaya iixnamic cati mohuilpachohuayaya. \v 35 Huan ipan nopa caltemit quinixcopinqui nopa querubines, apachij cuame huan xochime cati cahuantoque. Huan nochi quinajalti ica oro. \v 36 Huan quichijchijqui nopa tamapamit cati calijtic ica eyi pamit ten tet tecpantoc huan teipa se pamit ten apechme ten tiocuahuit. \p \v 37 Huan quema Tanahuatijquet Salomón yahuiyaya para nahui xihuit ipan itequi, quema pejqui metzti Zif ipan toisraelita calendario\f + \fr 6:37 \fr*\ft 6:37 Ipan abril o mayo ipan tocalendario ten ama.\ft*\f*, quitalijque itzinpehualtil nopa hueyi tiopamit para TOTECO. \p \v 38 Huan quema Salomón yahuiyaya para 11 xihuit ipan itequi, ipan nopa metzti Bul, nopa chicueyi metzti ipan toisraelita calendario\f + \fr 6:38 \fr*\ft 6:38 Ipan octubre o noviembre ipan tocalendario ten ama.\ft*\f*, quitamiltijque nochi nopa hueyi tiopamit ica nochi tamanti cati monequiyaya. Huajca tequitique quipano chicome xihuit para quichihuase nopa hueyi tiopamit para TOTECO. \c 7 \s1 Seyoc cali quichijchijqui Salomón \p \v 1 Teipa Salomón mochijchihuili se hueyi cali para ipan itztos huan tequitis. Huan monejqui 13 xihuit para quisencahuas. \v 2 Se cuarto ipan ichaj Salomón quitocaxti, “Cuatitamit ten Líbano”. Huan quipixqui 45 metros ihuehueyaca, huan 22 metros huan tajco ipatajca huan nechca 13 metros huan tajco ihuejcapanca. Huan quipixqui nahui pamit ten tojtomahuaque taquetzalme ten tiocuahuit. Huan ipani motalijtoya nopa apechme ten tiocuahuit. \v 3 Quipixqui 45 apechme cati momoyajtoyaj ipan eyi pamit. Sesen pamit quipixqui 15 apechme. Huan nochi apechme motalijtoyaj ipan nopa nahui pamit ten taquetzalme ten tiocuahuit cati tojtomahuaque. \v 4 Huan oncayaya eyi pamit ten ventanas huan sesen ventana eltoya iixmelac seyoc ventana ipan ne seyoc tepamit ten nopa cali. \p \v 5 Nochi caltemit huan ventanas eliyaya san se ica nahui iesquinajyo. Huan onca eyi caltemit ipan sesen lado huan sesen caltemit eltoya iixmelac se caltemit ipan ne seyoc tepamit. \v 6 Huan nojquiya iixmelac nopa cali, quichijqui seyoc cuarto cati quitocaxti Calijticti ten Taquetzalme. Huan elqui se hueyi cuarto cati quipiyayaya 22 metros huan tajco ihuehueyaca, huan nechca 13 metros huan tajco ipatajca. Huan calijtic oncayaya miyac taquetzalme cati tojtomahuaque. Huan iixmelac ni cali quichijqui se calixpamit ica taquetzalme huan itzontzajca. \v 7 Huan nojquiya quichijqui se Cuarto Campa Tetajtolsencahuas para nopona mosehuis nopa tanahuatijquet para quintajtolsencahuas masehualme cati taixpanose. Huan nochi nopa cali quitzajque ica huapalme ten tiocuahuit ten talchi hasta huejcapa. \p \v 8 Huan iica nopa cali campa tetajtolsencahuas, Salomón quichijchijqui ichaj para ipan itztos huan quipixqui se calixpamit. Huan nojquiya elqui san se tamanti tequit ica ne sequinoc calme. Nojquiya quichijqui se cali para isihua cati eliyaya iichpoca Faraón. \v 9 Huan ipan nochi nopa calme hasta inintzinpehualtil quichijque ica tahuel huejhueyi tet cati nelía patiyo. Huan nochi quintejtejque ica tepos serrucho ipan nochi lados huan tatamachihuali san quej monequiyaya para quinamiquis cuali campa monequiyaya calaquis ipan sesen cali. \v 10 Inintzinpehualtil nopa calme eliyaya senquisa tet cati pajpatiyo huan tahuel huejhueyi. Sequij quipiyayaya nahui metro huan tajco inihuehueyaca huan sequij eyi metro huan eyi mistit inihuehueyaca. \v 11 Huan ten tatzinta hasta huejcapa nojquiya quitequihuijque teme cati pajpatiyo ipan nochi tepamit ipan nopa calme. Huan sesen tet quitejtejque senquisa cuali campa monequi calaquis. Huan nojquiya quitequihuijque cuatetomit ten tiocuahuit. \v 12 Huan nopa hueyi calixpamit nojquiya quipixqui eyi pamit ten tet cati quiyahualohuayaya. Huan sesen tet elqui cuali tatamachihuali huan cuali tecpantoc. Huan teipa ten nopa eyi pamit ten tet quipixqui se pamit ten apechme ten tiocuahuit san se quej quipixqui nopa seyoc calixpamit cati eltoya tiopan calijtic ipan ichaj TOTECO para ipan calaquise masehualme. \s1 Salomón tatitanqui ma quicuitij Hiram \r (2 Cr. 2:13-14; 3:15-17) \p \v 13 Huajca Tanahuatijquet Salomón tanahuati ma quicuitij nepa ipan altepet Tiro se tacat cati itoca Hiram. \v 14 Hiram eliyaya tajco israelita pampa elqui icone se cahual sihuat ten nopa hueyi familia Neftalí. Huan itata cati ejqui Tiro quimatiyaya tequiti ica bronce. Huajca Hiram nojquiya tahuel quimatiyaya quichihua nochi tamanti tequit ica bronce. Huan yaya eliyaya se talnamijca tacat ica miyac tamachilisti huan miyac yajatili. Huajca Hiram hualajqui campa Tanahuatijquet Salomón huan pejqui quichihua nochi nopa tequit. \v 15 Huan yaya quichijchijqui ome huejhueyi tepos taquetzalme ten bronce huan cati ijticacahuaxtique. Huan sesen quipiyayaya chicueyi metro ihuejcapanca huan macuili metro huan tajco sinta motamachihuas yahualtic. \p \v 16 Nojquiya quichijchijqui ome coronas ica bronce cati quitalijque ipan inintzonteco nopa tepos taquetzalme ma quipiyaca iniyejyejca. Huan ihuejcapanca sesen ten nopa coronas eliyaya 2 metros huan 25 centímetros. \v 17 Nojquiya para iyejyejca sesen corona ipan sesen nopa tepos taquetzali quichijchijqui chicome matat cati taxinepaloli, huan ipan nopa matat quipixqui tepos cadenas ten bronce. \v 18 Nojquiya quichijqui ome pamit ten granadas ten bronce cati quiyahualohuayayaj nopa matat huan nopa tepos cadenas. Huan nochi ya ni quichijqui para ma eli nelpano yejyectzi icorona sesen ten nopa tepos taquetzalme. Huan nochi quichijchijqui ica senquisa bronce. \p \v 19 Huan ipan inintzonteco nopa coronas ten nopa tepos taquetzalme cati mopantiyaya ipan tamapamit nesiyayaj quej lirio xochime cati nechca ome metro inihuejcapanca. \v 20 Nojquiya ipan nopa ome tepos taquetzalme huejcapa nechca nopa coronas huan nechca nopa matat quitalijtoya ome pamit ica 200 granadas ten bronce cati quiyahualo para elis nelpano yejyectzi. \p \v 21 Huan Hiram quinquetzqui nopa huejhueyi tepos taquetzalme campa icalixpa nopa hueyi tiopamit. Huan quitali se taquetzali ica sur huan quitocaxti Jaquín. Huan ne se quiquetzqui ica norte huan quitocaxti Boaz. \v 22 Huan inintzonteco nopa coronas nesiyaya quej lirio xochime. Huan quej nopa mocajqui nopa tequit ipan nopa taquetzalme. \s1 Tamantzitzi ten nopa tiopamit \r (2 Cr. 4:1–5:1) \p \v 23 Hiram nojquiya quichijchijqui se tepos paila para at huan eliyaya nelpano hueyi. Huan quichijque ica senquisa bronce huan quitocaxti nopa paila “Hueyi At”. Eltoya malacachtic quej se hueyi huajcali. Huan ten se lado hasta seyoc lado icamacoyajca quipiyayaya 4 metros huan tajco huan 2 metros ihuejcatanca. Huan quiilpitoyaj yahualtic ica se mecat cati quipiyayaya 13 metros huan tajco ihuehueyaca. \p \v 24 Huan itejteno, quentzi tatzinta ten itenyacapa ome pamit ten cuatacti ten bronce quiyahualojtoya nopa hueyi tepos paila para quiyejyecchihuas. Quipixqui quej se 20 cuatacti ipan sesen metro yahualtic. \v 25 Huan nopa hueyi tepos paila mosehuijtoya ipan 12 torojme ten senquisa bronce. Eyi torojme tachixtoyaj ica norte, eyi campa huetzi tonati, eyi ica sur huan eyi ica campa hualquisa tonati. \v 26 Itilajca nopa hueyi paila elqui nechca tajco mistit. Huan itenyacapa nesqui quej iquejcho se lirio xochit huan nopa hueyi paila quicuiyaya 74 mil litros ten at. \p \v 27 Nojquiya quichijqui majtacti tamanti quej carretillas ica senquisa bronce huan iixco sesen quipixqui se mesa. Ihuehueyaca huan ipatajca nopa mesa elqui se metro huan nahui mistit. Huan ihuejcapanca nopa mesa elqui se metro huan nechca ome mistit. \v 28 Huan nopa tamanti quej carretillas quipiyayaya tepos huapalme ipan nahui ielchiqui cati mosalojtoya ipan taquetzali campa esquina. Huan nopa tepos huapalme ipan ielchiqui quipixqui tepos barras para quimacas tetili. \v 29 Huan ipan nochi nopa huapalme oncayaya taixcopincayot ten tecuanime cati inintoca leones, torojme huan querubín ilhuicac ehuani. Huan tatzinta ten nopa torojme huan nopa leones quinixcopintoyaj ipan nopa bronce sequij tamanti yejyectzitzi cati malacachtique cati nesiyaya para quichijtoya ica imacuayo xihuit ihuaya xochime. \v 30 Sesen ten nopa tamanti quej carretillas quipiyayaya nahui ruedas ten senquisa bronce huan nopa eje cati ipan momalacachohuaj nopa ruedas nojquiya elque senquisa bronce. Huan sesen quipixqui nahui esquinas huan ipan sesen iesquina nopa carretillas motetonijtoya nahui cuatetonme cati senquisa bronce para ipan mosehuis nopa tepos comit. Huan quiyecchijtoque nopa cuatetonme ipan sesen ininquespa ica cati nesiyaya quej xochi yahualme huan tasencahuali ten teposti. \v 31 Huan icamac nopa comit eltoya ica calijtic ten nopa tatzacti cati quiyahualojtoc huan quisa hasta huejcapa 45 centímetros. Icamac eliyaya yahualtic, huan cati quipalehuijtoya nopa carretillas quipiyayaya 68 centímetros huan tajco ihuejcapanca. Nojquiya ipan icamac quipiyayaya taixcopinali, huan nopa taixcopinali amo eliyaya mimiltic, eliyaya xitahuac ica nahui iesquinajyo. \p \v 32 Nopa nahui iruedas eltoyaj itzinta ten nopa tencuayome campa quisalojtoque ipan ejes campa momalacachohua nopa ruedas motatzquilijtoya ipan nopa carretillas. Ihuejcapanca sesen rueda eliyaya 68 centímetros huan tajco. \v 33 Huan inintachiyalis nopa ruedas eliyaya san quej irueda se tatehuijca carro. Huan nopa tepos ejes cati ipan momalacachohuaj nopa ruedas huan nopa tepos ejes cati yahui tatajco huan nopa cati ica moilpía nochi quichijque ica senquisa bronce taatili. \v 34 Huan ipan sesen ten nopa nahui iesquina ten nopa carretillas quipixqui itaquetzalhua cati quichijtoya san se ica nopa carretillas. \v 35 Huan iteno nopa mesa ipan nopa carretilla quiyejyecchijtoya ica se tamanti yahualtic cati quipiyayaya 22 centímetros huan tajco ihuejcapanca. Huan nopa taquetzalme ica nopa tepos huapalme eliyaya tachijchihuali san se ica nopa carretilla. \p \v 36 Hiram quichijchijqui taixcopinali ten querubín ilhuicac ehuani, leones huan apachij cuame. Quej nopa ipan nochi ielchiqui ten nopa tepos huapalme huan ipan nopa taquetzalme quiyejyecchijque campa hueli. Huan quipixqui xochit yahualtic quej coronas campa hueli. \v 37 Huan san se quichijchijqui nopa majtacti carretillas, ica san se inihuejhuexca huan san se tachijchihuali pampa quiatilijtoya nopa bronce teposti ipan san se molde. \p \v 38 Nojquiya quichijqui majtacti tepos comit ten senquisa bronce, sesen tepos comit para se carretilla. Huan icamac sesen quipiyayaya se metro huan 80 centímetros ipatajca huan icoyajca hueliyaya quicuis 880 litros ten at. Huan sesen tepos comit quitalijque ipan se carretilla. \v 39 Huan Hiram quintali macuili carretillas ica inejmat nopa tiopamit huan macuili ica iarraves. Nopa tahuel hueyi paila cati itoca Hueyi At cati achtohui quichijchijqui quitalijque campa monamiqui iesquinajtipa ica sur huan ica campa hualquisa tonati. \p \v 40 Hiram nojquiya quichijchijqui tepos chachapalme, tepos palas huan vasos. Huan quej nopa quitamichijqui nopa tequit para Salomón ipan itiopa TOTECO. \v 41 Huajca ica nochi quichijqui: \q1 Nopa ome huejhueyi tepos taquetzalme, \q1 nopa coronas ica iyejca yahualtic ipan inintzonteco nopa tepos taquetzalme, \q1 huan ome matat cati quiyahualojtoyaj nopa ome coronas ipan inintzonteco nopa tepos taquetzalme, \q1 \v 42 nopa 400 granadas cati quinhuijconque ipan nopa tepos cadenas cati eltoya huejcapa ipan nopa ome coronas (sesen tepos cadena quipixqui ome pamit ten granadas cati quinhuijconque yahualtic ipan inintzonteco nopa tepos taquetzalme), \q1 \v 43 nopa majtacti carretillas cati quipixque nopa majtacti pailas, \q1 \v 44 nopa paila para at cati tahuel hueyi cati itoca nopa Hueyi At ihuaya nopa 12 torojme cati ipan motali, \q1 \v 45 huan nopa tepos chachapalme, palajme huan huajcalme. \p Nochi ni tamantzitzi Hiram quichijchihuili tanahuatijquet Salomón para nopa tiopamit para TOTECO. Huan nochi eliyaya senquisa bronce cati quialaxojque hasta cahuaniyaya. \v 46 Nopa tanahuatijquet quinahuati ma quichihua nopa moldes ten chachapali nepa ipan tamayamit nechca hueyat Jordán tatajco ten nopa altepet Sucot huan Saretán. \v 47 Huan Salomón amo quitamachijqui quesqui ietica nochi tamanti ten bronce pampa tahuel miyac hasta amo aqui huelqui quimatis quesqui ietica. \p \v 48 Nojquiya Salomón quichijchijqui nochi nopa tamanti para quitequihuise ipan nopa tiopamit huan nochi quichijchijque ica senquisa oro. Quichijqui: \q1 nopa taixpamit ten oro, \q1 nopa mesa ten oro cati ipan quitalíaj nopa pantzi iixpa TOTECO, \q1 \v 49 nopa taahuil quetzalme ten oro, macuili quiquetzqui ica inejmat huan macuili ica iarraves iixmelac nopa cuarto campa Más Tatzejtzeloltic, \q1 nopa miyac xochime, taahuilme huan huitzcucharas ica senquisa oro, \q1 \v 50 nopa huajcalme, nochi cati elqui para ica quitequise imechajyo nopa taahuilme, huan nopa tazas, pilcucharajtzitzi huan nopa ticomit ten oro, \q1 nopa caltemit tencuayome para campa calaquise ipan nopa cuarto campa Más Tatzejtzeloltic, huan nopa caltemit ten nopa tiopamit. Huan nochi quialaxojque ica senquisa oro. \p \v 51 Huajca quej ni tanqui nochi nopa tequit cati nopa Tanahuatijquet Salomón tanahuati ma quichihuaca ipan nopa tiopamit ten TOTECO. Huan quihualicac nochi nopa oro, plata huan tamantzitzi ten oro cati motequihuía tiopan calijtic cati David, itata, quiiyocatalijtoya para ichaj TOTECO. Huan nochi quihuicac tiopan calijtic campa quiajocuij tomi huan tamanti cati patiyo cati iaxca nopa tiopamit cati ichaj TOTECO. \c 8 \s1 Icaxa Toteco quihuicaque ipan nopa tiopamit \r (2 Cr. 5:2-14) \p \v 1 Huajca Salomón quinnotzqui ma mosentilica ipan altepet Jerusalén nopa huehue tacame ten israelitame, huan nopa tayacanani ipan iixhuihua sesen ten nopa 12 huejhueyi tatame cati huejcajquiya eliyayaj itelpocahua Israel. Nojquiya quinnotzqui nochi tayacanani ipan sesen familias. Huan nochi hualajque campa Tanahuatijquet Salomón para quicuiquij icaxa TOTECO ten Ialtepe David cati nojquiya itoca Sion huan quitalise ipan nopa yancuic tiopamit. \p \v 2 Huajca nochi tayacanani mosentilijque ihuaya Tanahuatijquet Salomón quema pehua nopa hueyi ilhuit para quichijchihuase pilxajcaltzitzi ipan nopa metzti Etanim, nopa chicome metzti ipan toisraelita calendario\f + \fr 8:2 \fr*\ft 8:2 Elqui ipan itamiya septiembre o ipejya octubre ipan tocalendario ten ama.\ft*\f*. \v 3 Huan quema ajsicoj nochi tayacanca israelitame, nopa totajtzitzi quitananque icaxa TOTECO. \v 4 Huan nopa totajtzitzi inihuaya levitame quitananque nopa caxa, huan nopa yoyon tiopamit, huan nochi nopa cuamesas cati tatzejtzeloltic, huan nochi tepos cucharas huan tamanti cati quitequihuíaj nopona huan quihuicaque ipan nopa yancuic tiopamit. \v 5 Huan Tanahuatijquet Salomón huan nochi nopa israelitame cati mosentilijtoyaj ihuaya iixpa nopa caxa quimacaque TOTECO tahuel miyac tacajcahualisti ten pilborregojtzitzi huan torojme hasta amo aqui hueliyaya quinpohua. \v 6 Huan teipa nopa totajtzitzi quicalaquijque nopa icaxa TOTECO campa monequi mosehuis ipan nopa cuarto campa Más Tatzejtzeloltic ipan nopa hueyi tiopamit. Huan quitalijque inieltapaltantita nopa huejhueyi querubín ilhuicac ehuani cati quinchijchijtoyaj. \v 7 Nopa huejhueyi querubín ilhuicac ehuani quipajpatajtoyaj inieltapalhua para quiecahuilise nopa caxa huan nopa cuahuit para ica quihuicase. \p \v 8 Nopa cuahuit para ica quihuicase eliyaya tahuel huehueyac hasta se cati itztoc ipan nopa cuarto cati Tatzejtzeloltic hueliyaya quiitas iyecapa nopa cuahuit. Pero se cati itztoc calteno amo hueliyaya quiitas. Huan quej nopa eltoc hasta ama. \v 9 Nopa caxa san quipixtoya nopa ome tepatacme cati Moisés quitali nopona quema nopa israelitame sanoc quistoyaj ipan tali Egipto huan itztoyaj nechca tepet Horeb\f + \fr 8:9 \fr*\ft 8:9 Tepet Sinaí huan Horeb, san se tepet.\ft*\f*. Nopona TOTECO quichijqui se camanal sencahuali inihuaya israelitame, huan ipan nopa ome tepatacme ijcuilijtoc nopa tanahuatilme cati TOTECO quiijto monequi israelitame ma quitepanitaca. \p \v 10 Huan quema nopa totajtzitzi ya quitalijtoyaj nopa caxa ipan nopa cuarto Cati Más Tatzejtzeloltic huan ya quisayayaj, se mixti quitemiti nochi itiopa TOTECO. \v 11 Huan nopa totajtzitzi amo huelque mocajque para quichihuase inintequi tiopan calijtic pampa tahuel tamixtenqui pampa itatanex huan ihueyitilis TOTECO quitemitijtoya nochi ichaj. \s1 Icamanal Salomón \r (2 Cr. 6:1–7:10) \p \v 12 Huajca Salomón motatajti huan quiijto: \p “TOTECO, ta tiquijtojtoc para tiitztoc ipan se mixti cati tilahuac. \v 13 Huan ama tihualitztoc ipan ni tiopamit cati nijchijtoc para ipan xiitzto para nochipa.” \p \v 14 Huan sempa Tanahuatijquet Salomón moicancuetqui huan quinixnamijqui nopa israelitame cati ijcatoyaj nopona huan quintiochijqui. \v 15 Huan quinilhui: \q1 “Ma tijhueyichihuaca TOTECO, yaya cati toDios tiisraelitame. Ama yaya quitamichijtoc cati quitencahuili notata David para quichihuas. Yaya quiilhui notata \v 16 para amo quema quitapejpenijtoya se altepet para ipan itztos ten quema quinquixti israelitame ipan tali Egipto huan hasta nopa tonali. Ipan nochi inintal israelitame amo cana quinilhui ma quichihuilica se tiopamit cati quihuicasquía itoca para masehualme nopona quitepanitasquíaj. Pero quitapejpeni notata David ma eli tanahuatijquet ipan imasehualhua. \q1 \v 17 “Huan notata David quipixqui ipan iyolo para quichijchihuas ni tiopamit para ipan quitepanitas itoca TOTECO cati toDios tiisraelitame. \v 18 Pero TOTECO quiilhui notata David para masque elqui cuali para quinequiyaya quichihuas ichaj para quitepanitas, \v 19 amo elisquía ya cati quichijchihuasquía nopa tiopamit. Quiilhui para se icone quichijchihuasquía nopa tiopamit. \q1 \v 20 “Huan ama TOTECO quitamichijqui cati quitencahuili notata para quichihuas pampa yaya techtali na nitanahuatijquet. Huan na nijchijtoc ni tiopamit para nijtepanitas TOTECO toDios tiisraelitame. \v 21 Huan nopona nijtalijtoc nopa caxa cati quipiya nopa ome tepatacme ica nopa camanal sencahuali cati TOTECO quichijqui inihuaya tohuejcapan tatahua quema quinquixti ipan tali Egipto.” \s1 Salomón motatajti huan quimacac Toteco nopa tiopamit \p \v 22 Teipa Salomón moquetzqui nechca nopa taixpamit ten TOTECO, iniixpa nochi israelitame huan momatananqui para ilhuicac. \v 23 Huan motatajti huan quiijto: \q1 “TOTECO, titoDios tiisraelitame, amo aqui seyoc Dios quej ta, yon nepa ipan ilhuicac, yon ipan ni taltipacti. Ta nochipa tijchihua cati tiquijtohua para tijchihuas. Huan tiquinnextilía moteicnelijcayo nochi cati mitztequipanohuaj huan mitzneltocaj ica nochi iniyolo. \v 24 Ta tijtamichijtoc nochi cati tijtencahuili tijchihuas motequipanojca David, notata. Quena, ta moseltitzi tiquijto huan ta moseltitzi tijchijtoc quej nochi tojuanti tiquitaj ama ni tonali. \q1 \v 25 “Huajca ama, TOTECO Dios, nojquiya xijchihua nopa seyoc tamanti cati tijtencahuili notata David para tijchihuas. Tiquilhui sinta iconehua huan iixhuihua teipa ehuani quitoquilise moojhui huan nejnemise xitahuac moixpa quej yaya quichijqui, huajca para nochipa se iixhui elis tanahuatijquet ipan israelitame. \v 26 Huajca ama TOTECO, ta cati titoDios tiisraelitame, xijchihua cati tijtencahuili motequipanojca David huan xijcahua para se iixhui nochipa tanahuatis nica. \q1 \v 27 “Pero Toteco Dios, tijmatij para nelía ta amo hueli mitzcuis ni taltipacti para tiitztos san nica. Yon nopa ilhuicacti cati tiquitaj, yon nopa ilhuicacti cati más huejcapa cati amo hueli tiquitaj, amo hueli mitzcuis pampa tahuel tihueyi. Huajca ¿quenicatza mitzcuis ni piltiopantzi cati na nimitzchihuilijtoc? \v 28 Pero ama se favor, xijtacaquili nochi cati nimitzilhuía, TOTECO Dios. Xijchihua cuenta nochi cati na nimotequipanojca nimitztajtanía moixpa ipan ni netatajtili. \q1 \v 29 “Xijtachili huan xijmocuitahui ni tiopamit tayohua huan tonaya pampa nica campa tiquijtojtoc para quihuicas motoca. Xijtacaquili ni netatajtili cati na, nimotequipanojca, nijchihua ama iixpa ni tiopamit. \v 30 Quena, se favor xijtacaquili cati na, nimotequipanojca, nimitztajtanía huan cati nochi moisraelita masehualhua mitztajtanise quema motatajtise nica campa ni tiopamit. Quena, ten ilhuicac campa ta tiitztoc, techtacaquili huan techtapojpolhui. \q1 \v 31 “Quema se acajya quiixpanos seyoc masehuali huan monequis quihualicase nica iixpa ni taixpamit ipan ni tiopamit para tatestigojquetzas moixpa sinta nelnelía quichijtoc o amo, \v 32 xijtacaquili hasta nopona ilhuicac campa tiitztoc huan xijtajtolsencahua. Xijchihua ma quiajsi tatzacuiltili yaya cati tajtacolchijtoc. Huan xijmanahui nopa masehuali cati amo teno quichijtoc para ma nesi amo quihuica tajtacoli. \q1 \v 33 “Huan sinta se tonali inincualancaitacahua moisraelita masehualhua quintanise pampa tajtacolchijtoque moixpa, xiquintacaquili quema moyolcuepase. Sinta mitzpohuilise inintajtacolhua huan motatajtise moixpa nica campa ni tiopamit huan mitztajtanise tapojpolhuili, \v 34 huajca xiquintacaquili ten nopona ipan ilhuicac campa tiitztoc huan xiquintapojpolhui inintajtacolhua pampa inijuanti momasehualhua. Huan xijchihua para huelis mocuepase ipan ni inintal cati tiquinmacac inihuejcapan tatahua. \q1 \v 35 “Sinta tijtzacuas ilhuicacti para amo taquiyahuis pampa momasehualhua tajtacolchijtoque moixpa, huan teipa motatajtise ipan ni tiopamit huan mitzpohuilise inintajtacolhua, xiquintacaquili huan xiquintapojpolhui. Sinta moyolcuepase ten inintajtacolhua pampa tiquintaijyohuiltijtoc, \v 36 xiquintacaquili ten nopona ilhuicac campa tiitztoc, huan xiquintapojpolhui inintajtacol motequipanojcahua. Quena, xiquintapojpolhui moisraelita masehualhua huan xiquinnextili nopa cuali ojti cati monequi quitoquilise. Huan xijtitani at ipan ni tali cati techmacatoc timomasehualhua para toaxca. \q1 \v 37 “Xijtacaquili sinta ipan ni tali oncas mayanti o se hueyi cocolisti cati tamahua campa masehualme, o campa tocti, o sinta hualase miyac ocuilime o chapolime. Xijtacaquili sinta hualase inincualancaitacahua huan quiyahualose inialtepehua para quintehuise o sinta hualas ten hueli tamanti cati más temajmati o cati más quintaijyohuiltis momasehualhua. \v 38 Sinta inijuanti motatajtise pampa quimachilíaj nopa tajtacoli cati eltoc ipan iniyolo huan quitananase inimax campa ni tiopamit, xijtacaquili cati mitztajtanise. \v 39 Quena, xiquintacaquili hasta nopona ipan ilhuicac campa ta tiitztoc, huan xiquintapojpolhui. Xijxitahua huan xijmaca sesen ten inijuanti quej quinamiqui ica quenicatza nejnentoc pampa san ta tiquixmati iyolo sesen masehuali. \v 40 Huan quej nopa mitzimacasise nochi momasehualhua nochi tonali cati itztose ipan nopa tali cati ta tiquinmacatoc tohuejcapan tatahua. \q1 \v 41 “Nojquiya xiquintacaquili nopa masehualme cati amo israelitame cati hualase ten huejca pampa quinequise mitzhueyichihuase. \v 42 Huan motatajtise ipan ni tiopamit pampa quicaquise ten ta TOTECO, ipan sequinoc talme huan quicaquise quenicatza techmanahuijtoc timomasehualhua huan para tahuel hueyi mochicahualis. Huan sinta hualahuij huan motatajtise nica, \v 43 xijtacaquili hasta nopona ilhuicac campa ta tiitztoc huan xijchihua nochi cati nopa seyoc tali ejquet mitztajtanijtoc moixpa para nochi altepeme ipan nochi talme ma mitzixmatica huan ma mitzicnelica. Nochi ma mitztepanitaca huan ma nemica quej ta tijnequi quej moaltepe Israel quichihua. Huan nochi ma quimachilica ni tiopamit quihuica motoca huan ta cati tojuanti timitzhueyichihuaj nica ipan ni tiopamit cati nimitzchihuilijtoc. \q1 \v 44 “Huan quema momasehualhua yase tatehuitij ica inincualancaitacahua campa tiquinnahuatis huan motatajtise ica ta, huan quiixnamiquise ni altepet cati ta tijtapejpenijtoc huan ni tiopamit cati nijchijqui para ta, \v 45 xiquintacaquili hasta nopona ilhuicac campa ta tiitztoc huan xiquinpalehui. \q1 \v 46 “Huan quema momasehualhua tajtacolchihuase moixpa ta, pampa amo aqui cati amo tajtacolchihua, huan sinta tahuel ticualantos por inintajtacolhua, huan tiquintemactilis ica inincualancaitacahua para ma quinitzquica o ma quinilpica huan ma quinhuicaca ipan inintal, masque huejca o nechca, \v 47 sinta ipan nopa tali o altepet campa quinhuicatose momasehualhua moyolcuepase, huan motatajtise moixpa huan quiijtose: ‘Titajtacolchijtoque huan tijchijtoque cati amo cuali’, \v 48 xiquintacaquili. Quena, sinta moyolcuepase moixpa ica nochi iniyolo huan ica nochi inintonal ipan inintal inincualancaitacahua campa quinhuicase ilpitoque, xiquintacaquili sinta motatajtise moixpa huan tachixtose iixmelac ni altepet cati ta tijtapejpeni huan ni tiopamit cati na nijchijqui para ta ipan ni tali cati ta tiquinmacac inihuejcapan tatahua. \v 49 Quena, xiquintacaquilis ten nopona ilhuicac campa tiitztoc, huan xijchihua cati mitztajtanise huan cati xitahuac. \v 50 Xiquintapojpolhui momasehualhua inintajtacolhua huan nochi cati quichijtose cati amo cuali ica ta. Huan xijchihua para ma quipiyaca hueyi iniyolo nopa masehualme cati quinhuicatoque ipan inintal huan ma quintasojtaca. \v 51 Pampa nopa israelitame nelía momasehualhua huan moaxcahua pampa ta tiquinquixti ipan tali Egipto campa taijyohuiyayaj quej ipan se horno ten teposti. \q1 \v 52 “Huajca nochipa xitacacto para quema na, nimotequipanojca, nimotatajtía moixpa huan quema moisraelita masehualhua mitztajtaníaj se tenijqui. ¡Techtacaquili TOTECO, quema timotatajtíaj ica ta! \v 53 Pampa huejcajquiya tiquilhui motequipanojca Moisés, quema tiquinquixti tohuejcapan tatahua ipan tali Egipto para ta, tiTOTECO Cati Tijpiya Nochi Tanahuatili techiyocataliyaya para ta ten nochi sequinoc masehualme.” \s1 Salomón quitajtani Toteco ma quintiochihua israelitame \p \v 54 Teipa Salomón moquetzqui, pampa motancuaquetztoya iixpa itaixpa TOTECO huan momatanantoya para ilhuicac quema motatajtiyaya. \v 55 Huajca ama moquetzqui huan quintiochijqui nochi israelitame huan quiijto chicahuac: \q1 \v 56 “Ma tijhueyichihuaca TOTECO cati techmacatoc tasehuilisti tiisraelitame quej quiijtojtoya para quichihuas. Amo techpolohua yon se tamanti cati quitencahuili itequipanojca Moisés. \q1 \v 57 “Ma itzto tohuaya TOTECO Dios, quej yaya itztoya inihuaya tohuejcapan tatahua. Ma amo quema techtahuelcahua. \v 58 Ma techyoltilana campa ya para ma tijnequica tinejnemise ipan iojhui. Ma quichihua para ma tijnequica tijneltocase nochi itanahuatilhua huan nochi cati icamanal techmachtía huan cati quiijtohua nochi nopa leyes cati quinmacac tohuejcapan tatahua. \v 59 Huan nochi ni nocamanal cati ica nijtajtanijtoc, TOTECO toDios, ma elto iixpa tonaya huan tayohua para yaya ma techpalehui na huan nochi anisraelitame ica nochi cati techpolohua mojmosta. \v 60 Quej nopa nochi masehualme ipan nochi taltipacti quimatise para TOTECO yaya Dios huan amo aqui seyoc quej ya. \v 61 Pero monequi ma tijpiyaca toyolo cati senquisa cuali iixpa TOTECO toDios. Huan monequi tinejnemise ipan itanahuatilhua huan tijchijtinemise cati ya quiijto quej ama ni tonali anquichihuaj.” \s1 Quiiyocatali tiopamit para TOTECO \r (2 Cr. 7:4-10) \p \v 62 Huajca Tanahuatijquet Salomón huan nochi israelitame quimacaque tacajcahualisti TOTECO. \v 63 Huan Salomón quitencahuili TOTECO 22 mil torojme quej se tacajcahualisti para ma onca tayoltalili ica ya. Huan quimacac 120 mil pilborregojtzitzi. \p Huan quej nopa, nopa tanahuatijquet huan nochi israelitame quiiyocatalijque nopa tiopamit para TOTECO. \v 64 Ipan nopa tonali nojquiya quiiyocatali para ya nopa tali tatajco ipan nopa calixpamit cati eltoc iixmelac nopa tiopamit. Huan nopona quitencajqui tacajcahualisti tatatili, tacajcahualisti ten harina huan nopa tachiyajcayot ten nopa tacajcahualisti para tayoltalili ica Toteco pampa nopa taixpamit ten bronce cati eltoya iixpa TOTECO eliyaya pisiltzi para nochi nopa tacajcahualisti. \v 65 Huan teipa quema ajsic nopa tonali, Salomón quichijqui nopa Ilhuit ten Pilxajcaltzitzi iixpa TOTECO Dios para chicome tonati. Itztoyaj nopona tahuel miyac israelitame cati mosentilijtoyaj ten se lado tali Israel hasta seyoc; ten campa calaquij ipan Hamat ica norte hasta nopa atenti ten Egipto. Huan nochi ilhuichijque para catorce tonati; chicome tonati para quiiyocatalijque nopa tiopamit huan seyoc chicome tonati para nopa ilhuit quema quichijque pilxajcaltzitzi. \v 66 Huan quema tanqui ilhuichihuaj, Salomón quinnahuatijtejqui nochi nopa israelitame. Huan inijuanti yajque ininchajchaj ica paquilisti. Huan quitascamatilijtiyajque TOTECO por nopa Tanahuatijquet Salomón huan por nochi cati cuali TOTECO quichijtoya ica itequipanojca David huan nochi israelitame. \c 9 \s1 Toteco monexti iixpa Salomón \r (2 Cr. 7:11-22) \p \v 1 “Huajca Salomón tanqui quichihua nopa hueyi tiopamit para TOTECO huan tanqui quichihua nopa seyoc cali cati ipan itztos huan tequitis huan para tanahuatiani cati quiselise inintequi. Huan tanqui quichihua nochi sequinoc tamanti cati quinequiyaya quichihuas. \v 2 Huan teipa TOTECO sempa monexti iixpa Salomón quej monextijtoya achtohui nepa ipan tepet Gabaón. \v 3 Huan TOTECO quiilhui: \q1 “Na nijcactoc monetatajtilis huan nochi cati techtajtanijtoc. Na niquiyocatalijtoc para elis tatzejtzeloltic ni cali cati tijchijtoc cati quihuicas notoca para nochipa. Nochipa nijtachilijtos mojmosta huan nijmocuitahuis. \q1 \v 4 “Huan ta sinta tinemis noixpa quej nenqui motata David, huan tijchihuas cati xitahuac huan cati cuali ica nochi moyolo, tijchihuas nochi cati nimitznahuatía, huan tijneltocas nochi notanahuatilhua, \v 5 na nijchihuas para tijpiyas se familia ten tanahuatiani cati tacajtiyase ipan moteipa ixhuihua. Huan se moixhui elis tanahuatijquet ipan israelitame para nochipa san quej niquilhui motata David. Niquilhui para se ten iixhuihua elis tanahuatijquet para nochipa ipan israelita masehualme. \q1 \v 6 “Pero sinta ta o moconehua antechcahuase, o amo anquichihuase notanahuatilhua huan nocamanal cati nimechmacatoc, o sinta amojuanti anquinhueyichihuase teteyome huan anquinitase quej dios, \v 7 huajca na niquinquixtis nochi israelitame cati itztoque ipan ni tali cati niquinmactilijtoc. Huan ni tiopamit cati niquiyocatalijtoc para na, nijtahuisos huan ayecmo nijchihuilis cuenta. Huan ni tali Israel elis se lugar cati masehualme quisosolose. Huan quihuetzquilise nochi altepeme. \v 8 Huan quema sosolihuis ni tiopamit huan quicajtose san tet montonijtoc, nochi masehualme cati panose nica quiitase huan quihuetzquilise. Huan motatzintoquilise para ten quej nopa niamoTECO nijchijqui ica ni tali Israel huan ica ni tiopamit. \q1 \v 9 “Huan sequinoc quinnanquilise para quej nopa elqui pampa nopa israelitame quitahuelcajque ininTECO Dios cati quinquixti inihuejcapan tatahua ipan tali Egipto huan pejque quinhueyichihuaj taixcopincayome cati quinitayayaj quej dioses. Yeca ininTECO quichijqui ma quinajsi ni tamanti cati amo cuali.” \s1 Ichicahualis Salomón moixmatqui campa hueli \r (2 Cr. 8:1-18) \p \v 10 Huan tanqui nopa 20 xihuit cati monequiyaya para Salomón ma quisencahua nopa ome calme. Quichijqui nopa tiopamit para TOTECO huan se caltanahuatili para nopa tanahuatijquet ma ipan itztos huan ipan tequitis. \v 11 Huan Tanahuatijquet Salomón quimacac Hiram, nopa tanahuatijquet ten tali Tiro, 20 altepeme ipan tali Galilea pampa yaya quimacatoya nochi cuame ten tiocuahuit huan ten ciprés huan nochi oro cati quinequiyaya para nopa calme. \v 12 Pero quema Hiram yajqui quitachilito nopa altepeme cati quimacatoya Salomón, amo quipacti. \v 13 Huan quiijto: “¿Taya ni altepeme cati techmacatoc, noicni?” ¡Amo teno ipati! Huajca quitocaxti nopa tali Cabul. (Cabul quinequi quiijtos Amo Teno Ipati.) Huan hasta ama quej nopa itoca. \v 14 Huan Hiram quititanilijtoya nopa Tanahuatijquet Salomón miyac oro. Ietica nopa oro eliyaya quej 3 mil 960 kilos. \p \v 15 Huan Salomón quinchihualti miyac masehualme ma quichihuaca comun tequit para quichihuase nopa tiopamit para TOTECO huan para quichihuase nopa caltanahuatili huan ichaj. Nojquiya quichijque cati itoca Milo ya ni elqui seyoc tepamit para quitaquechis nopa tepamit nechca ichaj. Huan quitamilti nopa tepamit cati monequiyaya para quiyahualos Jerusalén huan quinchijchijqui nopa altepeme ten Hazor, Meguido huan Gezer. \v 16 Nopa Faraón cati eliyaya tanahuatijquet ipan tali Egipto quitantoya altepet Gezer. Huan teipa quitati nopa altepet huan quinmicti nochi nopa cananeos cati itztoyaj nopona. Huan quimacac quej se nemacti nopa iichpoca quema mochijqui isihua Salomón. \v 17 Huajca Salomón sempa quicualchijchijqui altepet Gezer. Huan nojquiya quicualchijchijqui altepet Bet Horón cati mocahua ica tatzinta. \v 18 Nojquiya quicualchijchijqui altepet Baalat huan Tamar cati eltoc ipan nopa huactoc tali ipan tali Judá. \v 19 Nojquiya Salomón quincualchijchijqui nochi altepeme campa quiajocuiyaya tacualisti. Nojquiya quincualchijchijqui nopa altepeme campa quiajocuiyaya itepos carrojhua huan icahuayojhua. Nochi cati quinequiyaya quichihuas ipan ten hueli pilaltepetzitzi nechca altepet Jerusalén, o ipan nopa cuatitamit cati itoca Líbano campa hueli ipan nopa talme cati eltoya imaco, yaya quichijqui. \v 20 Noja itztoyaj sequij masehualme ipan ital Salomón cati amo israelitame. Itztoyaj nopa amorreos, heteos, ferezeos, heveos huan jebuseos. \v 21 Inijuanti eliyayaj iniixhuihua nopa masehualme cati israelitame amo huelque quintzontamiltíaj. Huajca Salomón quinchihualti para ma quichihuaca tequit cati etic huan quej nopa noja quichihuaj hasta ama. \v 22 Pero Salomón amo quichihualti yon se israelita para ma tequiti chicahuac. Quinchijqui israelitame ma elica soldados, huejhueyi tequichihuani, tanahuatiani, tayacanani ten soldados huan quinchijqui ma yaca ipan itepos carrojhua huan ma elica cati nejnemij ipan cahuayojme. \v 23 Nojquiya Salomón quintali 550 israelitame cati quitachiliyayaj nochi nopa tamanti cati quichijchihuayayaj huan nopa miyac tacame cati tequitiyayaj ipan sesen lugar. \p \v 24 Teipa Salomón quihualicac isihua cati elqui iichpoca Faraón ten campa itoca Ialtepe David hasta ipan nopa yancuic cali para tanahuatiani tatajco Jerusalén. Teipa quichijchijqui nochi cati itoca Milo cati quitaquechiyaya nopa cali. \p \v 25 Eyi huelta ipan se xihuit, Salomón quimacayaya tacajcahualisti TOTECO quej monejqui ipan nopa taixpamit cati quichijtoya para TOTECO. Nojquiya quitencajqui tacajcahualisti tatatili huan tacajcahualisti para ma onca tayoltalili ica TOTECO huan para quitascamatis. Nojquiya quitati copali iixpa TOTECO. Quej nopa quichijqui quema ya quisencajtoya nopa tiopamit. \p \v 26 Teipa Tanahuatijquet Salomón nojquiya quichijchijqui huejhueyi cuaacalme nepa ipan altepet Ezión Geber cati eltoc inechca nopa pilaltepetzi Elot cati eltoc iteno nopa Chichiltic Hueyi At ipan tali Edom. \v 27 Hiram quintitanqui tacame cati tahuel quimatij quinejnemiltíaj cuaacalme para quinejnemiltise icuaacalhua Salomón ipan hueyi at inihuaya itequipanojcahua Salomón. \v 28 Nejnenque huan ajsitoj ipan tali Ofir campa quicuique nechca 14 toneladas ten oro, huan quihuiquilijque Tanahuatijquet Salomón. \c 10 \s1 Se sihua tanahuatijquet quipaxaloco Salomón \r (2 Cr. 9:1-12) \p \v 1 Nopa sihua tanahuatijquet ten tali Sabá quicajqui para nochi masehualme campa hueli camanaltiyayaj ten Tanahuatijquet Salomón pampa TOTECO tahuel quitiochijtoya ica miyac talnamiquilisti. Huajca yajqui ipan altepet Jerusalén para quiyejyecos italnamiquilis ica miyac tatzintoquili huan tamanti cati ohui. \v 2 Huajca nopa sihua tanahuatijquet ajsico ipan altepet Jerusalén ica miyac itapalehuijcahua huan tahuel miyac camellos cati quimamajtihualayayaj miyac tamanti taajhuiyacayot huan tahuel miyac oro huan piltetzitzi cati pajpatiyo. Huan quema nopa sihuat quiitac Salomón, quicamanalhui ten nochi cati moilhuijtoya ipan iyolo para quitatzintoquilis. \p \v 3 Huan Salomón quinanquili nochi cati quitatzintoquili. Huan ica nochi cati quitatzintoquili, amo teno elqui ohui para Salomón. \v 4 Huan nopa sihua tanahuatijquet ten tali Sabá quiitac nochi italnamiquilis Salomón, huan nopa hueyi cali cati quichijtoya para ipan itztos. \v 5 Nojquiya quiitac nochi nopa tacualisti cati eltoya ipan imesa huan nopa calme cati ipan itztoyaj itapalehuijcahua huan quenicatza inijuanti quimatiyayaj tequitij nelcuali huan iniyoyo nelyejyectzitzi cati moquentiyayaj. Quiitac nochi cati quitequipanohuayayaj Salomón nojquiya tahuel yejyectzitzi iniyoyo. Huan quiitac nopa tacajcahualisti cati Salomón temacayaya ipan Ichaj TOTECO huan tahuel san quitetzaitac. \v 6 Huan nopa sihua tanahuatijquet quiilhui Salomón: “Nelía melahuac cati nijcajqui ipan notal ten nochi cati tijchijtoc huan ten nochi motalnamiquilis. \v 7 Pero amo nijneltocayaya hasta quema nihualajqui. Huan ama, quena, nijneltoca pampa niquitztoc ica noixteyol. Nelía tahuel hueyi motalnamiquilis huan nochi nopa ricojyot cati tijpiya, huan cati nijcactoya eltoc nelquentzi ica cati niquitztoc. \v 8 Momasehualhua huan motequipanojcahua nochipa yolpactoque pampa itztoque nochipa moixpa huan quicaquij motalnamijcayo. \v 9 Ma tijhueyichihuaca TOTECO Dios cati mitztapejpeni huan mitztalijtoc para titanahuatis ipan tali Israel. TOTECO tahuel quinicnelía israelitame huan para nochipa quinicnelis huan yaya mitztalijtoc tiinintanahuatijca para xitetajtolsencahua xitahuac huan para ma mochihua cati melahuac nica.” \p \v 10 Huajca nopa sihua tanahuatijquet ten tali Sabá quimacac Tanahuatijquet Salomón 3 mil 960 kilos ten oro, huan miyac taajhuiyacayot huan piltetzitzi cati tahuel patiyo. Amo quema ajsitoya inimaco israelitame miyac taajhuiyacayot quej nopa nemacti cati nopa sihua tanahuatijquet ten tali Sabá, quimacac Tanahuatijquet Salomón. \v 11 Huan nopa huejhueyi cuaacalme cati quinemiltiyaya Tanahuatijquet Hiram quihualiquilijque Salomón miyac oro ten tali Ofir. Huan nojquiya quihualicaque miyac cuame cati itoca sándalo huan piltetzitzi cati yejyectzitzi. \v 12 Ica nopa cuahuit ten sándalo Salomón quichijqui taquetzalme para nopa tiopamit huan para nopa sequinoc calme cati ipan itztos. Nojquiya quichijchijqui arpas huan salterios para nochi cati quimatiyayaj tatzotzonaj. Nopa imiyaca cuahuit sándalo amo quema ajsitoya ipan Israel quej nopa. \v 13 Huan Tanahuatijquet Salomón quimacac nopa sihua tanahuatijquet ten tali Sabá nochi ten ya quinejqui huan ten quitajtani iyoca ten cati ya quimacatoya quej se nemacti. Huan teipa nopa sihua tanahuatijquet tacuepili ipan ital inihuaya itequipanojcahua. \s1 Itomi huan iricojyo Salomón \r (2 Cr. 9:13-24) \p \v 14 Nopa oro cati quiseliyaya Salomón sesen xihuit eliyaya 22 mil kilos. \v 15 Huan amo quipohuayaya cati quiixtahuayayaj piso nopa tanamacani, huan cati nochi nopa huejhueyi tanahuatiani ten tali Arabia taxtahuayayaj para panose ipan ital huan cati tequichihuani ten nochi italhua quiseliyayaj. \v 16 Nopa tanahuatijquet Salomón tanahuati ma quichihuaca 200 tepos yolixtzajcayome cati huejhueyi quej cati quitequihuíaj soldados para momanahuise. Huan quinilhui ma quichihuaca ica oro cati quitejtejtzontoque. Huan ietica sesen tepos yolixtzajcayot eliyaya eyi kilos ten senquisa oro. \p \v 17 Huan tanahuati ma quichihuaca 300 yolixtzajcayome cati amo más huejhueyi nojquiya ica oro tatejtzonali huan sesen tepos yolixtzajcayot quipixqui ietica nechca ome kilos ten senquisa oro. Huan quintali nopa yolixtzajcayome ipan nopa hueyi cali cati itocayaya “Cuatitamit ten Líbano”. \v 18 Nojquiya Salomón tanahuati ma quichihuaca se tapechti huejcapa ihuaya se isiya huan ica leones huan nochi elqui senquisa tachijchihuali ica marfil. Huan tanahuati ma quiixaltica ica oro cati más cuali. \v 19 Huan para ajsis ipan nopa siyaj cati huejcapa quipiyayaya chicuase escalones. Huan icuitapa isiya eliyaya quentzi tolontic. Huan isiya quipixqui campa quitalisquía imax ipan sesen lado. Huan inechca imax nopa siyaj ica inejmat huan ica iarraves quichijque se tecuani cati itoca león cati ijcatoc. \v 20 Huan nojquiya ipan nopa chicuase escalones quipixqui 12 leones cati ijcatoque, chicuase ipan sesen lado. Se león ipan sesen lado sese escalones. Huan yon se siyaj cati ipan mosehuía se tanahuatijquet ipan ni taltipacti amo elqui nelyejyectzi quej nopa cati quichijtoya Salomón. \v 21 Huan nochi nopa vasos ten ipan quiiyaya se tenijqui nopa Tanahuatijquet Salomón eliyaya senquisa oro. Huan cati quitequihuiyayaj ipan nopa cali cati itocayaya “Cuatitamit ten Líbano” nochi eliyaya senquisa oro. Amo teno ten plata quipixqui, pampa quema Salomón itztoya, nopa plata quiitayayaj quej amo teno ipati eliyaya. \v 22 Pampa ipan hueyi at Tanahuatijquet Salomón quipiyayaya huejhueyi cuaacalme cati nemiyayaj ica Hiram icuaacalhua ten Tarsis para tanamacase huan tacohuase. Huan sesen eyi xihuit ajsiyayaj huan quihualicayayaj oro, plata, marfil, monos huan pavos reales. \p \v 23 Huajca quej ni Salomón quipixqui más talnamiquili huan más ricojyot que nochi sequinoc tanahuatiani ipan taltipacti. \v 24 Huan nochi masehualme ten campa hueli ipan taltipacti quinequiyayaj quiitase Salomón huan quitacaquilise italnamiquilis cati Toteco Dios quimacatoya. \v 25 Huan sesen xihuit nopa masehualme cati quipaxalohuayayaj quihuiquiliyayaj miyac nemacti. Quihualicaque miyac tamanti ten oro, plata, yoyomit cati yejyectzitzi, teposti para tatehuilisti, taajhuiyacayot, cahuayojme huan mulas. \s1 Salomón quichijqui tanamaquisti ica carrojme huan cahuayojme \r (2 Cr. 1:14-17; 9:25-28) \p \v 26 Huan Salomón quinsentili miyac tatehuijca carrojme huan cahuayojme. Quipixqui mil 400 tatehuijca carrojme huan 12 mil cahuayojme. Huan quintali ipan altepeme para tatehuijca carrojme huan sequij quintali nechca ya ipan altepet Jerusalén. \v 27 Huan nopa Tanahuatijquet Salomón quichijqui ma onca miyac plata quej elisquía san ten hueli teme ipan altepet Jerusalén. Huan cuahuit ten tiocuame cati patiyo quipixqui campa hueli ipan tali Judá hasta elqui quej amo teno ininpati quej nopa cuame sicómoro cati amo aqui huelis quitequihuis pampa amo xitahuac. \v 28 Nojquiya Salomón quincojqui cahuayojme ten tali Egipto huan ten tali Cilicia huan quiniscalti. Nopa tacohuani cati quitequipanohuayayaj Salomón yajque tali Cilicia para quincohuase quej ininpati eliyayaj. \v 29 Ipan nopa tonali hueliyaya quincohuase tepos carrojme ten tali Egipto ica nechca 7 kilos ten plata tomi. Huan se cahuayo ipatiyaya nechca ome kilos ten plata tomi. Huan ni carrojme huan cahuayojme Salomón quinnamaquiltiyaya nochi nopa tanahuatiani ten nopa heteos huan nopa Siria ehuani. \c 11 \s1 Salomón quicajqui iojhui Toteco \p \v 1 Tanahuatijquet Salomón quinicneliyaya miyac sihuame cati campa hueli ehuani. Iyoca ten iichpoca Faraón, nojquiya mocuili sihuame cati ehuayayaj tali Moab, Amón, Edom, Sidón huan nojquiya mocuili sequij heteo sihuame. \v 2 Pero TOTECO quinilhuijtoya nopa israelitame ma amo motahuicaltica inihuaya sihuame ten seyoc tali. Quinilhui para nopa sihuame quinchihuase ma quintoquilica ininteteyohua. Pero Salomón quinicneli huan motemacac para mosihuajtis inihuaya masque quimatiyaya cati quiijtojtoya TOTECO. \v 3 Quinpixqui 700 sihuame cati inelsihuajhua huan 300 sihuame san itztoyaj ipan ichaj. Huan quej TOTECO quiijto, inijuanti quiyolcuetque para ma quinhueyichihua ininteteyohua. \v 4 Huajca quema Salomón ya huehuejtixtoya, isihuajhua quichijque ma quicajtehua iojhui TOTECO Dios huan ma quintoquili cati nopa isihuajhua inindioses. Huan Salomón ayecmo motemachi san ipan TOTECO Dios quej quichijtoya itata David. \p \v 5 Salomón quihueyichijqui nopa fiero taixcopincayot Astoret cati quitequipanohuayayaj nopa Sidón ehuani. Huan quihueyichijqui Moloc nopa tiotzi cati más fiero cati quitequipanohuayayaj nopa amonita masehualme. \v 6 Huan quej nopa, Salomón quichijqui cati amo cuali iixpa TOTECO. Ayecmo quinejqui senquisa quitoquilis TOTECO quej quichijtoya itata, David. \p \v 7 Ipan nopa tepet Olivos campa hualquisa tonati, Salomón quichijqui se pilcaltzi para nopa taixcopincayot cati itoca Quemos cati Toteco Dios tahuel quicualancaita. Quemos eliyaya se taixcopincayot cati quihueyichihuayayaj moabita masehualme. Huan nojquiya ipan nopa tepet Salomón quichijqui se pilcaltzi para nopa taixcopincayot cati itoca Moloc cati Toteco Dios tahuel quicualancaita. Moloc eliyaya se teteyot cati quihueyichihuayayaj nopa amonitame. \v 8 Huan nojquiya Salomón quichijqui taixpame huan pilcaltzitzi campa nochi isihuajhua cati seyoc tali ehuani hueliyaya quitatise copali huan quitencahuase tacajcahualisti ica ininteteyohua. \s1 Icualancayo huan itatzacuiltilis Toteco \p \v 9 Huan TOTECO tahuel cualanqui ica Salomón pampa ipan iyolo quitahuelcajtoya TOTECO toDios tiisraelitame cati moixnextijtoya iixpa ome huelta. \v 10 Huan quema monexti iixpa, quiilhui Salomón ma amo quinhueyichihua teteyome. Pero Salomón amo quitacaquili cati TOTECO quinahuatijtoya. \v 11 Huajca TOTECO quiilhui Salomón: “Pampa quej ni motalnamiquilis huan amo tijchijqui cati nimitzilhuijtoc xijchihua, huajca na nimitzcuilis motequiticayo para titanahuatis huan nijmacas se cati mitztequipanohua. \v 12 Pero amo nijchihuas quema noja tiitztoc san pampa niquicnelía David, motata. Pero, quena, nijquixtilis mocone. \v 13 Pero amo nijquixtilis nochi itequiticayo. Na nijcahuilis mocone ma eli tanahuatijquet ipan se hueyi familia san pampa niquicnelía motata David huan niquicnelía ni altepet Jerusalén cati na nijtapejpenijtoc para elis nopa altepet cati quihuicas notoca.” \s1 Salomón huan icualancaitacahua \p \v 14 Huajca TOTECO quichijqui ma motanana Hadad cati elqui icone nopa tanahuatijquet ten tali Edom. Huan Hadad mochijqui icualancaitaca Salomón. \v 15 Quipiya miyac xihuit David yajqui ipan tali Edom ihuaya Joab, nopa tayacanquet ten isoldados quema yajque para quintalpachotij sequij israelita soldados cati mictoyaj ipan tatehuilisti. Huan quema noja itztoyaj nepa, quinmictijque nechca nochi tacame huan oquichpilme ten tali Edom. \v 16 Huan Joab mocajqui nopona chicuase metzti inihuaya iisraelita soldados huan quinmictijtiyahuiyayaj nopa tacame ipan Edom. \v 17 Pero Hadad cati noja eliyaya se piloquichpiltzi cholojtoya inihuaya sequij itequipanojcahua itata. Huan inijuanti quihuicaque ipan tali Egipto. \v 18 Teipa quistejque ipan altepet Madián huan ajsitoj ipan altepet Parán campa quinpantijque sequinoc tacame cati nopona ehuani huan mosentilijque inihuaya. Teipa ajsitoj ipan tali Egipto huan moixnextitoj iixpa Tanahuatijquet Faraón huan yaya quinmacac se cali. Nojquiya quinmacac tacualisti huan tali. \p \v 19 Huan Faraón huan Hadad mohuampojchijque, huan Faraón quimacac se ihuejpol para elis isihua. Ihuejpol eliyaya iicni nopa sihua tanahuatijquet Tahpenes cati eliyaya isihua Faraón. \v 20 Teipa iicni Tahpenes quimacac Hadad se icone cati quitocaxti Genubat. Huan nopa sihua tanahuatijquet Tahpenes quiiscalti ipan ichaj Faraón ihuaya ya iconehua. \v 21 Pero quema ajsic camanali ipan tali Egipto para ya mictoya David huan nojquiya ya mictoya Joab nopa tayacanquet ten isoldados, Hadad quimatqui huan yajqui quiilhuito Faraón: \p ―Techcahua nitacuepilis ipan notal. \p \v 22 Huan Faraón quinanquili: \p ―¿Para ten tijnequi titacuepilis ipan motal? ¿Taya mitzpolohua nica cati tijpantis nepa? \p Huajca Hadad quinanquili: \p ―¡Amo! Amo teno techpolohua nica, pero monequi techcahuas ma niya. \p \v 23 Huan Toteco Dios nojquiya quitananqui seyoc tacat para ma mochihua icualancaitaca Salomón huan itoca eliyaya Rezón. Rezón eliyaya icone Eliada cati cholojtoya imaco iteco, nopa Tanahuatijquet Hadad Ezer ipan tali Soba. \v 24 Huan Rezón quinsentili miyac tacame cati mosisiníaj huan mochijqui inintayacanca. Huejcajquiya quema David quintanqui Soba ehuani, Rezón huan ihuampoyohua yajque ipan altepet Damasco huan nopona yaya motananqui huan mochijqui tanahuatijquet. \v 25 Rezón tanahuati nopona ipan tali Siria huan quimacac tequipacholi Salomón quej nojquiya quichihuayaya Hadad pampa Rezón nelía mochijqui inincualancaitaca israelitame hasta mijqui Tanahuatijquet Salomón. \p \v 26 Seyoc cati mosisini ica Salomón elqui Jeroboam, icone Nabat. Jeroboam tacatqui ipan nopa hueyi familia Efraín ipan altepet Sereda huan inana elqui se cahuali itoca Zerua. Jeroboam eliyaya se itequipanojca Salomón pero teipa pejqui mosisinía huan quiixpano. \v 27 Nimitzilhuis quenicatza Jeroboam mochijqui icualancaitaca Salomón. Ipan nopa tonali quema Salomón quichihuayaya cati itoca Milo ipan Jerusalén huan quitaltemiyayaj imajcajya nopa ome tepame cati quiyahualohuayaya nopa altepet ipan nopa colonia cati itoca Ialtepe David, Jeroboam nopona tequitiyaya. \v 28 Huan Jeroboam eliyaya se tacat ica miyac yajatili huan tahuel tequitic chicahuac. Huan quiitac Salomón para yaya se telpocat cati nelía tequiti cuali, huajca quitequimacac ma quinyacana nochi tacame cati eliyayaj iteipa ixhuihua José ten nopa familias ipan tali Efraín huan Manasés cati quichihuayayaj comun tequit nopona. \p \v 29 Huan se tonali quema Jeroboam quisayaya ten altepet Jerusalén, quinamijqui ipan ojti nopa tajtolpanextijquet Ahías cati ehua Silo. Huan Ahías mohuijcontoya ica se yancuic iyoyo huehueyac huan nopa ome itztoyaj iniselti ipan ojti. \v 30 Huan Ahías moquixtili nopa iyoyo yancuic huan quitzayanqui huan quichijqui 12 tacotonti. \v 31 Huan quiilhui Jeroboam: “Xijcui majtacti tacotonti para ta pampa TOTECO Dios, yaya cati toDios tiisraelitame, quipiya ni camanali para ta. Quej ni quiijtohua TOTECO Dios: ‘Nijquixtilis ihueyi tequiticayo Salomón huan nimitzmacas ta majtacti huejhueyi familias. \v 32 Pero nijcahuilis san se hueyi familia para icone Salomón ma quinahuati pampa niquicnelía notequipanojca David huan nopa altepet Jerusalén cati nijtapejpenijtoc ten nochi altepeme ipan tali Israel. \v 33 Nijquixtilis itequiticayo Salomón pampa yaya techtahuelcajtoc huan quihueyichijtoc nopa taixcopincayot Astoret cati inindios nopa Sidón ehuani. Huan quihueyichijtoc nopa taixcopincayot Quemos cati quitequipanohuaj nopa tali Moab ehuani. Huan quihueyichijtoc Moloc inintaixcopincayo nopa amonitame. Nijquixtilis itequiticayo pampa Salomón amo nejnentoc ipan noojhui. Amo quichijtoc cati xitahuac noixpa. Amo quineltocatoc notanahuatilhua huan notamachtilhua quej quichijqui David, itata. \v 34 Pero amo nijquixtilis itequiticayo Salomón amantzi quema noja yoltoc san pampa niquicnelía notequipanojca David cati nijtapejpeni. David quichijqui nochi notanahuatilhua huan nochi cati niquilhui. \v 35 Pero nijquixtilis ihueyi tequiticayo itelpoca Salomón quema yaya pehuas tanahuatis huan nimitzmacas ta. Quena, nimitzmacas nopa majtacti huejhueyi familias para tiquinnahuatis. \v 36 Huan san se hueyi familia ten israelitame nijcahuilis imaco itelpoca Salomón para quinahuatis. Yeca para nochipa notequipanojca David quipiyas se iixhui para tanahuatis ipan altepet Jerusalén, nopa altepet cati nijtapejpeni para quihuicas notoca. \v 37 Huan ta nimitzsehuis ipan tequicali campa tali Israel ica norte. Huan nimitzmacas tequiticayot para titanahuatis ipan nochi cati mitzyolpactis para xijnahuati. \p \v 38 “ ‘Huan sinta tijtacaquilis nochi cati nimitzilhuis huan tinemis ipan noojhui huan tijchihuas cati xitahuac noixpa, huan tijneltocas nochi notanahuatilhua quej quichijqui David, notequipanojca, huajca na niitztos mohuaya. Huan nijchihuas para se moixhui nochipa quipiyas tequiticayot quej tanahuatijquet quej nijchijqui ica David. Huan nimitzmacas tali Israel. \v 39 Huan na niquintatzacuiltis iixhuihua David por nochi cati quichijtoc Salomón, pero nopa tatzacuiltili amo huejcahuas para nochipa.’ ” Quej nopa, Ahías, nopa tajtolpanextijquet, quimacac Jeroboam nopa camanali ten Toteco. \p \v 40 Huan por cati quiilhui, Salomón quinequiyaya quimictis Jeroboam, pero Jeroboam cholo huan yajqui ipan tali Egipto campa itztoya Tanahuatijquet Sisac. Huan nopona mocajqui hasta quema mijqui Salomón. \s1 Imiquilis Salomón \r (2 Cr. 9:29-31) \p \v 41 Nopa sequinoc tamanti cati quichijtoya Salomón huan quenicatza nelhueyi italnamiquilis, nochi eltoc ijcuilijtoc ipan nopa amatapohuali cati itoca Cati Quichijqui Salomón. \v 42 Salomón tanahuati ipan altepet Jerusalén huan quipixqui tequiticayot ipan nochi israelitame para 40 xihuit. \v 43 Huan quema Salomón mijqui, quitalpachojque ipan Jerusalén ipan nopa colonia cati itoca Ialtepe David. Teipa pejqui tanahuatía icone cati itoca Roboam quej tanahuatijquet. \c 12 \s1 Roboam pejqui tanahuatía \r (2 Cr. 10:1–11:4) \p \v 1 Roboam yajqui ipan altepet Siquem campa nochi israelitame mosentilijtoyaj para quitequimacase ma eli inintanahuatijca. \v 2 Pero Jeroboam, icone Nabat, noja itztoya ipan tali Egipto quema quicajqui para mijqui nopa tanahuatijquet pampa mochololtijtoya ten Salomón. \v 3 Huan nopa tayacanani ten tali Israel ica norte tatitanque ma quinotzatij Jeroboam huan yaya hualajqui. Teipa nochi inijuanti sentic yajque quicamanalhuitoj Roboam huan quiilhuijque: \p \v 4 ―Motata, Salomón, techchijqui ma titequitica tahuel chicahuac. Huajca timitztajtaníaj ama techquixtili se quentzi nopa tequit cati más ohui. Huan techquixtili se quentzi nopa miyac impuestos cati monequi timitztaxtahuise huan timitztequipanose ica cuali. \p \v 5 Huan Roboam quinnanquili: \p ―Ama xiyaca amochajchaj huan techcahuilica ma nimoyolilhuis quentzi taya nijchihuas. Teipa ximocuepaca ica eyi tonati huan nimechilhuis. \p Huan nopa tacame yajque. \v 6 Huajca nopa tanahuatijquet Roboam quintajtani nopa huehue tacame cati quiconsejomacayayaj itata quema ya noja itztoya. Huan quintatzintoquili: \p ―¿Quenicatza antechconsejomacaj para ma niquinilhui nopa tacame? \p \v 7 Huan nopa huehue tacame quiilhuijque: \p ―Sinta ama tijchihuas cati ni tacame mitzilhuíaj huan tiquinnanquilis ica cuali camanali, inijuanti mitztequipanose para nochipa. \p \v 8 Pero Roboam amo quitacaquili cati quiilhuijque nopa huehue tacame. Yaya yajqui quintajtanito consejo nopa telpoca tacame cati inihuaya moscalti huan cati ama quipalehuiyayaj. \v 9 Huan quinilhui: \p ―¿Quenicatza antechconsejomacaj para ma niquinnanquili nopa tacame cati quinequij ma niquinquixtili achi inintaohuijcayo cati notata quinmacac? \p \v 10 Nopa telpocame cati inihuaya moscaltijtoya quinanquilijque: \p ―Xiquinilhui nopa tacame sinta motata quichijqui ma tequitica chicahuac, ta tiquinchihuas ma tequitica más que ya. Xiquinilhui setzi momacpil quipiyas más chicahualisti que nochi imax motata. \v 11 Huan sinta ohui cati motata quinmacac ma quichihuaca, noja más ohui elis cati tiquinmacas ma quichihuaca. Huan sinta yaya quinhuitejqui ica se cuarta ten cuetaxti, ta tiquinhuitequis ica nopa huehueyac cuarta cati itoca ‘colome’ pampa iyecapa quipiyas piltepostzitzi cati tajtatequi. Quej nopa xiquinnanquili. \p \v 12 Huajca ica eyi tonati hualajqui Jeroboam ica nochi israelitame moixnexticoj iixpa Roboam, quej nopa tanahuatijquet quinilhuijtoya. \v 13 Huan Tanahuatijquet Roboam quinnanquili chicahuac. Amo quitacaquili inincamanal nopa huehue tacame cati quinequiyayaj quitalnamictise. \v 14 Quinnanquili ica inincamanal nopa telpoca tacame. Quinilhui: \p ―Anquiijtohuaj para notata amechmacac tequit cati etic, huajca na nimechmacas tequit cati noja más etic. Anquiijtohuaj para notata amechhuitequiyaya ica cuarta ten cuetaxti, pero na nimechhuitequis ica se cuarta cati iyecapa quipiyas piltepostzitzi. \p \v 15 Huajca nopa tanahuatijquet amo quichijqui cati quinequiyayaj nopa israelitame. Quej ni elqui pampa TOTECO quej nopa quinequiyaya. Ica ya ni TOTECO quichihuayaya ma mochihua nochi cati quiilhuijtoya Jeroboam, icone Nabat, quema nopa tajtolpanextijquet Ahías, cati ehua ipan altepet Silo, quicamanalhui ipan ojti. \v 16 Quema nochi nopa israelitame quiitaque para Tanahuatijquet Roboam amo quitacaquili cati quitajtanijque, quiijtojque: “Amo teno tijpiyaj tojuanti ica nopa mijcatzi David huan ica ni cati iixhui. Amo tijselise yon se achi tali nica ica ni Tanahuatijquet cati iteipa ixhui Isaí. Nochi tiisraelitame ma tiyaca tochajchaj huan ma tijcahuaca ni tanahuatijquet. Ni iixhui David ma quinmocuitahui san ten ya ichaj ipan ya ital.” \p Huajca ipan nopa hora nochi tali Israel ehuani yajque ininchajchaj. \v 17 Pero Roboam noja quipixqui tequiticayot ipan nopa israelitame cati ehuani ipan altepeme ten tali Judá. \v 18 Huajca Roboam quititanqui Adoram cati quiyacana nochi comun tequit para ma yahui nopona ipan norte campa itoca tali Israel para ma quinchihualtiti nopa masehualme ma quineltocaca itanahuatilhua, pero nopa israelitame nopona quimictijque ica tet. Huajca quema quimatqui Tanahuatijquet Roboam, moisihuilti huan tejcoc ipan itatehuijca carro huan cholojtejqui ten campa itztoya hasta altepet Jerusalén. \v 19 Huajca quej nopa moiyocaquixtijque nopa tali Israel ehuani ten itequiticayo iixhui David huan quej nopa eltoc hasta ama. \p \v 20 Huan quema nochi tali Israel ehuani quimatque para nelía mocuectoya Jeroboam ipan inintal, quitatitanijque ma huala. Huan yaya moixnexti iniixpa nochi Israel ehuani ipan nopa hueyi tasentilisti huan inijuanti quitequitalijque ma eli inintanahuatijca. Huan san nopa israelitame cati itztoyaj ipan altepeme ipan tali Judá mocajque ihuaya Tanahuatijquet Roboam cati eliyaya se iixhui David. \p \v 21 Huajca quema Roboam sempa ajsito ipan altepet Jerusalén, quinsentili nochi isoldados cati más quimatque tatehuíaj ten nopa hueyi familia Judá huan nopa hueyi familia Benjamín. Ica nochi mochijque 180 mil soldados cati más tapejpenilme para ma yaca quintehuitij nopa sequinoc israelitame cati ehuani tali Israel ica norte para quinchihualtise ma sempa mocuepaca ipan itanahuatilis Roboam, icone Salomón. \v 22 Pero Toteco Dios quicamanalhui nopa tacat cati elqui se itajtolpanextijca huan itoca Semaías. Quiilhui: \v 23 “Xiquilhui, Roboam, icone Salomón, cati itztoc tanahuatijquet ipan tali Judá huan xiquinilhui nochi iniixhuihua Judá huan Benjamín huan nochi masehualme cati itztoque inihuaya ni camanali. \v 24 Ya ni cati niininTECO niquinnahuatía: ‘Amo xiquintehuitij amoisraelita icnihua. Xitacuepilica nochi ipan amochajchaj pampa quej nopa na nopaquilis.’ ” \p Huan quema quicajque cati quinilhuijtoya TOTECO, mocuetque ininchajchaj quej quinnahuatijtoya. \s1 Jeroboam motatajtía ica sequinoc teteyome \p \v 25 Huajca Tanahuatijquet Jeroboam sempa quicualchijchijqui altepet Siquem cati eltoc ipan nopa cuatitamit ipan tali Efraín huan nopona yajqui para itztos. Teipa quisqui nepa huan yajqui para quisencahuato nopa altepet cati itoca Penuel. \v 26 Huan Tanahuatijquet Jeroboam moyolilhui ipan iyolo: “Sinta na amo nijpiyas cuidado, nochi israelitame sempa quinequise mosejcotilise ica Roboam cati iixhui David. \v 27 Pampa sinta ni masehualme yase ipan altepet Jerusalén para quitencahuase tacajcahualisti ipan itiopa TOTECO quej nochipa quichijtoque, moyolcuepase huan sempa mosejcotilise ica Tanahuatijquet Roboam ten tali Judá. Teipa inijuanti techmictise huan sempa itztose ihuaya ya.” \p \v 28 Huajca Tanahuatijquet Jeroboam quintatzintoquili cati quipalehuiyayaj taya quichihuas huan teipa quinchijqui ome pilhuacaxtzitzi ten oro huan quinilhui nochi Israel ehuani: “Ayecmo xiyaca ipan altepet Jerusalén para antahueyichihuatij pampa nelía ohui. Nica anquinpixtoque amodioses para xiquinhueyichihuaca. Inijuanti cati techquixtijque tiisraelitame ipan tali Egipto.” \v 29 Huajca Tanahuatijquet Jeroboam quitali se pilhuacaxtzi ipan altepet Betel huan se ipan altepet Dan. \v 30 Huan ya ni quinchijqui ma tajtacolchihuaca nopa masehualme pampa sequij israelitame yahuiyayaj nepa altepet Betel huan sequinoc hasta altepet Dan para quihueyichihuase Toteco Dios iniixpa nopa taixcopincayome ten pilhuacaxtzitzi. \v 31 Huan Jeroboam nojquiya quichijqui calme ipan huejcapantic tepeme. Huan quintequitali totajtzitzi nopona cati amo eliyayaj levitame. \v 32 Huan nojquiya Jeroboam quipehualti se ilhuit ipan Betel ipan 15 itequi nopa metzti chicueyi ipan toisraelita calendario\f + \fr 12:32 \fr*\ft 12:32 Ipan itamiya octubre o ipejya noviembre ipan tocalendario ten ama.\ft*\f*, quej cati Judá ehuani quichihuaj pero nopa ilhuit amo elqui quema quiijto tanahuatili para ilhuichihuase. Huan ipan nopa ilhuit nopona ipan Betel, Jeroboam iseltitzi quitencajqui tacajcahualisti ipan nopa taixpamit. Nojquiya ipan Betel quintequitali totajtzitzi para tequitise ipan nopa calme cati quisencajtoya ipan tepeme campa hueli. \v 33 Huajca ipan 15 itequi nopa metzti chicueyi, se tonali cati yaya iseltitzi quiixquetzqui pampa yaya quiyolpacti, Jeroboam, quitencajqui tacajcahualisti ipan nopa taixpamit cati ya quichijchijtoya ipan Betel. Yaya quipehualti nopa ilhuit para nochi israelitame huan yaya iseltitzi tejcoc huan quitati copali ipan taixpamit. \c 13 \s1 Se tajtolpanextijquet quiajhuac Jeroboam \p \v 1 Quema Tanahuatijquet Jeroboam moquetztoya nechca taixpamit huan quitatiyaya copali, ajsico ipan Betel se tajtolpanextijquet cati ehua tali Judá cati TOTECO quititantoya. \v 2 Huan ica itequiticayo TOTECO nopa tajtolpanextijquet quiijto chicahuac: “TOTECO quiijtojtoc para teipa tacatis se pilconetzi cati elis se iteipan iixhui David huan itoca elis Josías. Huan yaya quinmictis nopa totajtzitzi cati tequitij ipan ni huejcapantique tepeme cati amo quej TOTECO quiijtojtoc. Yaya quintatis nopa totajtzitzi cati nica quitatíaj copali. Quena, nica ipan ni taixpamit tatas iniomiyo.” \p \v 3 Huan ipan san se nopa tonali, nopa tajtolpanextijquet quinilhui taya tanextili oncas nimantzi para quimatise teipa nochi panos quej quiijtojtoc. Quinilhui: “Ya ni se tanextili cati TOTECO quiijtojtoc nimantzi mochihuas. Ni taixpamit tajco tapanis huan nopa cuajnexti cati eltoc ipani tepehuis talchi.” \p \v 4 Huan quema nopa tanahuatijquet quicajqui nopa camanali cati quiijtojtoya nopa tajtolpanextijquet ten nopa taixpamit ipan Betel, cualanqui huan momatananqui ten campa itztoya nechca taixpamit huan quimanexti nopa tacat huan quiijto: “¡Xiquitzquica!” Pero nopa imax cati ica quimanextijtoya nopa tajtolpanextijquet, mocajqui huactoc huan amo huelqui quiolinía. \v 5 Huan ipan nopa talojtzi nopa taixpamit tajco tapanqui huan nopa cuajnexti cati eltoya ipan taixpamit tepejqui talchi senquisa quej Toteco Dios quiijtojtoya ica nopa tajtolpanextijquet para panos. \v 6 Huajca nopa tanahuatijquet quiilhui itajtolpanextijca Toteco: \p ―Nimitztajtanía ximotatajti ica moTECO Dios para ni nomax ma mochicahua. \p Huajca itajtolpanextijca TOTECO motatajti para ma mochicahua imax huan imax nopa tanahuatijquet mochijqui cuali quej ipa eltoya. \v 7 Huan nopa tanahuatijquet quiilhui nopa tajtolpanextijquet: \p ―Xihuala nohuaya huan ma tiyaca nochaj para titacuas, huan nimitzmacas se tamanti. \p \v 8 Pero nopa tajtolpanextijquet quinanquili nopa tanahuatijquet: \p ―Masque techmacas tajco ten nopa hueyi cali cati tijpiya, amo niyas mohuaya, yon amo nitacuas, yon amo niatis ipan ni lugar. \v 9 Pampa TOTECO technahuatijtoc para ma amo nijchihua. Techilhui: ‘Amo xijcua pantzi, yon amo xiati nopona, yon amo xitacuepili ipan nopa ojti cati ipan tiyajqui.’ \p \v 10 Huajca nopa tajtolpanextijquet yajqui ipan seyoc ojti, huan amo mocuetqui ipan nopa ojti cati ipan yajqui Betel. \p \v 11 Ipan altepet Betel itztoya se huehuentzi tajtolpanextijquet. Huan iconehua quipohuilitoj nochi cati nopa tajtolpanextijquet ten tali Judá quichijqui ipan nopa tonali nepa ipan Betel. Nojquiya quipohuilijque inintata taya nopa tacat quiilhuijtoya nopa tanahuatijquet. \v 12 Huan inintata quintatzintoquili: \p ―¿Ipan catijqui ojti yajqui nopa tacat? \p Huan iconehua quinextilijque nopa ojti cati ipan quisqui nopa tacat ten Toteco Dios cati ehua tali Judá. \v 13 Huajca quinilhui iconehua: \p ―Xijpejpechtica noburro para ipan niyas. \p Huan inijuanti quipejpechtijque iburro, huan nopa tajtolpanextijquet cati huehuentzi tejcoc, \v 14 huan yajqui itepotzco nopa tajtolpanextijquet ten tali Judá cati elqui itequipanojca Toteco Dios. Huan quipantito mosehuijtoc itzinta se ahua cuahuit huan quitatzintoquili: \p ―¿Ta tiitequipanojca Toteco Dios cati tihualajtoc ten tali Judá? \p Huan yaya quinanquili: \p ―Quena, na. \p \v 15 Huan nopa huehuentzi quiilhui: \p ―Ma tiyaca nochaj titacuati nohuaya. \p \v 16 Pero nopa tajtolpanextijquet ten tali Judá quinanquili: \p ―Amo nihuelis niyas mohuaya. Amo hueli nitacuas, yon niatis nica. \v 17 Pampa Toteco Dios techilhuijtoc ma amo nitacua yon ma amo niati nica, yon ma amo nitacuepilis ipan nopa ojti cati ipan niajsico. \p \v 18 Pero nopa huehuentzi tajtolpanextijquet quichihualti huan quiilhui: \p ―Na nojquiya se nitajtolpanextijquet quej ta, huan se iilhuicac ejca TOTECO technahuatijtoc ma nimitzhuica nochaj huan ma nimitztamaca. \p Pero nopa huehue tacat quiistacahuiyaya. \v 19 Huajca nopa tajtolpanextijquet ten tali Judá yajqui ihuaya huan tacuajqui huan atic ipan ichaj. \v 20 Huan quema mosehuijtoya nechca mesa, TOTECO quicamanalhui nopa huehue tajtolpanextijquet cati quicuepaltijtoya, \v 21 huan yaya quiilhui nopa tajtolpanextijquet cati ehua tali Judá: \p ―TOTECO quiijtohua para ta amo tijneltoquilijtoc cati mitzilhui huan amo tijtepanitztoc nopa tanahuatili cati mitzmacac. \v 22 Ta timocuetqui huan titacuajqui huan tiatic campa TOTECO mitznahuati amo xijchihua. Huajca ama timiquis huan amo mitztalpachose campa motatahua quintalpachojque. \p \v 23 Quema nopa tajtolpanextijquet ten tali Judá tanqui tacua huan ati, nopa tajtolpanextijquet cati huehuentzi, quipejpechtili iburro, \v 24 huan tejcoc ipan iburro huan yajqui. Pero ipan ojti quisqui se león huan quimicti. Huan itacayo mocajqui huetztoc ipan ojti. Huan nopa burro huan nopa tecuani mocajque san sejco nechca nopa mijcatzi. \p \v 25 Huan teipa panoque sequij masehualme huan quiitaque nopa mijcatzi huetztoc ipan ojti huan nopa tecuajquet noja itztoya iixteno. Huan quema ajsitoj ipan nopa altepet campa ehua nopa tajtolpanextijquet cati huehuentzi, tepohuilijque cati quiitztoyaj ipan ojti. \v 26 Huan quema quicajqui nopa tajtolpanextijquet cati quicuepaltijtoya ipan ojti, quiijto: “Yaya itajtolpanextijca TOTECO cati amo quineltocac cati TOTECO quinahuatijtoya. Yeca TOTECO quitemactili imaco nopa león, para ma quimicti quej Toteco Dios quiilhui para panos.” \p \v 27 Huajca quinilhui iconehua ma quipejpechtica ipilburro. Huan inijuanti quipejpechtilijque. \v 28 Huan nopa tajtolpanextijquet cati huehuentzi yajqui huan quipantito nopa mijcatzi huetztoc ipan ojti huan inechca itztoya nopa burro huan nopa león. Huan nopa león amo quicuajtoya nopa mijcatzi, yon amo teno quichihuilijtoya nopa burro. \v 29 Huajca nopa tajtolpanextijquet cati huehuentzi quitananqui itacayo itajtolpanextijca Toteco Dios huan quitali ipan iburro. Huan mocuetqui ipan ialtepe nopa huehuentzi para quichoquilise huan quitalpachose. \v 30 Huan quitalpacho ipan nopa ostot cati quichijtoya para ya. Huan chocac por ya huan quiijto: “¡Titeicnelti tinoicni!” \p \v 31 Huan quema ya quitalpachojtoyaj, quinilhui iconehua: \p ―Quema na nimiquis, techtalpachoca campa tijtalpachojque nopa tacat ten Toteco Dios. Xijtalica noomiyo campa eltoc ya iomiyohua. \v 32 Pampa melahuac mochihuas nochi cati yaya quiijto ica itequiticayo TOTECO ten nopa taixpamit ipan Betel huan ten nopa taixcopincayome cati eltoque ipan tepeme campa hueli ipan altepeme nica ipan tali Samaria. \p \v 33 Pero masque nochi ya ni panoc iixpa Jeroboam, yaya amo moyolcuetqui, yon amo quicajqui cati amo cuali quichihuayaya. Quisehuiquili quintalía totajtzitzi ten hueli masehualme cati amo quinamiqui mochihuase totajtzitzi. Huan cati hueli cati quinequiyaya mochihuas totajtzi quiiyocataliyaya para ma mochihua totajtzi ipan nopa tepeme campa quinnextiliyaya ma quihueyichihuaca TOTECO ica taixcopincayome. \v 34 Huan ya ni elqui se hueyi tajtacoli para Jeroboam huan iconehua. Huan yeca Toteco Dios teipa quitamilti itequiticayo Jeroboam huan quinmicti nochi ichaj ehuani por ni tajtacoli cati quichijqui. \c 14 \s1 Ahías tepohuili para tamis itequiticayo Jeroboam \p \v 1 Ipan nopa tonali, Abías, icone Jeroboam, huetzqui ipan se hueyi cocolisti. \v 2 Huan Jeroboam quiilhui isihua: \p ―Ximopata para ma amo mitzixmatica sinta tinosihua huan xiya ipan altepet Silo. Nopona itztoc Ahías, nopa tajtolpanextijquet cati techtali ma nieli nitanahuatijquet ipan ni tali Israel. \v 3 Xijhuica majtacti pantzi huan nopa tortas cati quipiya miyac tamanti cuali iijtic huan se soqui xarro ica necti. Huan xiquitati para ma mitzilhui taya panos ica ni conet. \p \v 4 Huan quej nopa quichijqui isihua Jeroboam. Mocualchijchijqui huan yajqui nepa ipan Silo huan ajsito ipan ichaj Ahías. Huan Ahías amo hueliyaya tachiya, pampa tahuel ya huehuejtixtoya. \v 5 Pero TOTECO ya quimachiltijtoya Ahías para hualayaya, quiilhui: Isihua Jeroboam hualas mitztatzintoquili taya panos ica icone, pampa tahuel mococohua. Hualas cuali mopatatos para amo xiquixmatica. Huan monequi tijnanquilis ica nopa camanali cati nimitzmacas. \v 6 Huan quema Ahías quicajqui se tanojnotza campa icalte, quiijto: \p ―Xicalaqui, ta tiisihua Jeroboam. ¿Para ten timochihua quej tiseyoc? Na nijselijtoc se tanahuatili para nimitzcamanalhuis chicahuac. \v 7 Xiya huan xiquilhuiti Jeroboam nopa camanali cati TOTECO toDios tiisraelitame techmacatoc para ya. TOTECO quiijto: ‘Na nimitzquixti ten tatajco ni masehualme huan nimitzchijqui titanahuatijquet ipan ni noisraelita masehualhua. \v 8 Na nijcuili tequiticayot iixhui David huan nimitzmacac ta. Pero ta amo tielqui quej David, notequipanojca, cati quichijqui nochi notanahuatilhua, huan techtoquili ica nochi iyolo huan quichijqui cati xitahuac noixpa. \v 9 Ta achi más tijchijqui cati amo cuali que nochi sequinoc cati itztoyaj achtohuiya. Pampa timochihuilijtoc taixcopincayome ten teposti huan tiquinita quej modioses para techcualancamacas. Huan pampa timoicancuectoc ica na, \v 10 nijtamiltis motequiticayo para amo huelise tanahuatise moconehua. Huan nijchihuas ma miquica nochi oquichpilme huan telpocame cati moaxcahua ipan tali Israel masque moconehua ica moxinach o tiquincojtoc para mitztequipanose. Amo aqui mocahuas para itztos. Niquintamiltis nochi moteixmatcahua quej nicochpanas huacax cuitat hasta amo teno mocahuas. \p \v 11 “ ‘Chichime quincuase moteixmatcahua cati miquise ipan altepet. Huan cati miquise ipan cuatitamit quincuase totome cati nacacuaj pampa quej nopa na niamoTECO niquijtojtoc.’ ” \p \v 12 Huan teipa nopa tajtolpanextijquet Ahías quiilhui isihua Jeroboam: “Ximoquetza huan xiya mochaj. Huan quema tijtalis se moicxi ipan nopa altepet, nopa piloquichpiltzi miquis. \v 13 Huajca nochi tali Israel ehuani chocase huan quitalpachose pampa san ya ten nochi ichaj ehuani Jeroboam quinpiyas cati quitalpachose huan pampa san ya ipan nochi iteixmatcahua Jeroboam quiyolpactía TOTECO toDios tiisraelitame. \v 14 Teipa TOTECO quitananas ipan tali Israel seyoc tanahuatijquet huan yaya quintzontamiltis nochi ichaj ehuani Jeroboam quema tanahuatis. Quena, nimantzi quichihuas. \v 15 TOTECO quintzejtzelos Israel ehuani san quej se hueyi hueyat quintzejtzelohua nochi acacuame. Huan quej se quimacui xihuit cati amo quinequi ma elto ipan imila, quinquixtis israelitame ten ni cuali tali cati quinmacac inihuejcapan tatahua, huan quinmajcahuas más para neca ten nopa hueyat Eufrates, pampa quinchijchijtoque nopa taquetzalme cati ipan quinpiyaj nopa fiero taixcopincayome para nopa tiotzi cati itoca Asera huan quinhueyichijtoque huan quicualancamacatoque TOTECO. \v 16 Toteco Dios quintahuelcahuas israelitame pampa tajtacolchijtoc Jeroboam huan quinnextilijtoc israelitame nojquiya ma quichihuaca quej ya.” \p \v 17 Huajca isihua Jeroboam moquetzqui huan yajqui huan ajsito ipan altepet Tirsa. Huan quema ya calactiyahuiyaya ipan icalte nopa altepet, nopa piloquichpiltzi mijqui. \v 18 Huan quitalpachojque huan quichoquilijque nochi israelitame quej quiijtojtoya TOTECO ica nopa tajtolpanextijquet Ahías cati elqui itequipanojca. \p \v 19 Huan nochi sequinoc tamanti cati quichijqui Jeroboam, huan nopa hueyi tatehuilisti cati quichijqui, huan quenicatza tanahuati, nochi eltoc ijcuilijtoc ipan nopa amatapohuali cati itoca Cati Quichijque Nopa Tanahuatiani Ipan Tali Israel. \v 20 Huan Jeroboam tanahuati 22 xihuit. Huan quema mijqui, pejqui tanahuatía icone cati itoca Nadad. \s1 Roboam tanahuati ipan tali Judá \r (2 Cr. 12:1-16) \p \v 21 Ipan tali Judá tanahuatiyaya Roboam cati eliyaya icone Salomón. Quipiyayaya 41 xihuit quema pejqui tanahuatía, huan tanahuati 17 xihuit nepa ipan altepet Jerusalén, nopa altepet cati TOTECO quitapejpeni ipan nochi altepeme ten israelitame para quihuicas itoca para nopona itztos. Inana Roboam itoca Naama huan elqui se amonita sihuat. \v 22 Huan quema Roboam tanahuatiyaya ipan tali Judá, nopa Judá ehuani quichijque cati amo cuali iixpa TOTECO huan más quicualancamacaque. Inintajtacol elqui más que cati inintatahua quichijtoyaj. \v 23 Inijuanti quichijchijque pilcaltzitzi para teteyome huan quimontonojque teme cati quinitayayaj para tatzejtzeloltique huan nojquiya quinchijchijque taquetzalme ica nopa fiero taixcopincayome para nopa tiotzi cati itoca Asera huan quintalijque campa hueli ipan tepeme huan inintzala huejhueyi cuame. \v 24 Huan nojquiya ipan nopa tali itztoyaj tacame cati tequitiyayaj campa quinhueyichihuayayaj inintaixcopincayohua. Inintequi elqui para quinselise tacame huan quichihuase cati fiero inihuaya. Huan quintocaxtiyayaj sodomitame. Huan nopa sodomitame quichijque nochi nopa tamanti tajtacoli cati quichihuayayaj nopa sequinoc xinachti masehualme cati TOTECO quinquixtijtoya iniixpa israelitame. \s1 Sisac quitehuico Jerusalén \r (2 Cr. 12:2-12) \p \v 25 Huan quema Tanahuatijquet Roboam yahuiyaya para macuili xihuit para tanahuatis, hualajqui Sisac ica isoldados para quitehuicoj altepet Jerusalén. Yaya elqui nopa tanahuatijquet ten tali Egipto. \v 26 Huan Sisac quincuili miyac tomi huan tamanti ten oro huan ten patiyo ipan ichaj TOTECO. Nojquiya quicuili iricojyo ipan nopa cali ten tanahuatijquet. Senquisa nochi quiichtequilijque. Huan quihuicaque nochi tepos yolixtzajcayot ten oro cati Salomón quisencajtoya para quitequihuise isoldados para ica momanahuise ipan tatehuilisti. \v 27 Huajca quej ipataca nopa tepos yolixtzajcayot ten oro, tanahuatijquet Roboam quichijchijqui ten bronce huan quinmacac nochi tayacanani ten soldados cati tamocuitahuíaj inechca nopa caltemit ten ichaj. \v 28 Quema nopa tanahuatijquet yajqui ipan ichaj TOTECO, itamocuitahuijcahua quihuicayayaj nopa tepos yolixtzajcayome. Huan quema mocuetqui ichaj, quitalijque ipan inincuarto nopa tamocuitahuiani. \p \v 29 Huan nochi sequinoc tamanti cati panoc ipan itequi Roboam eltoc ijcuilijtoc ipan nopa amatapohuali cati itoca Cati Quichijque Nopa Tanahuatiani Ten Tali Judá. \p \v 30 Huan talojtzitzi oncayaya miyac tatehuilisti ica Roboam huan Jeroboam. \v 31 Huan teipa mijqui Roboam huan quitalpachojque ica ihuejcapan tatahua ipan Ialtepe David. Inana itoca eliyaya Naama huan ehua tali Amón. Teipa pejqui tanahuatía icone cati itoca eliyaya Abíam. \c 15 \s1 Abíam tanahuati ipan tali Judá \r (2 Cr. 13:1-22) \p \v 1 Abíam pejqui tanahuatía ipan tali Judá quema Tanahuatijquet Jeroboam, icone Nabat, yahuiyaya para 18 xihuit tanahuatis ipan tali Israel. \v 2 Huan Abíam tanahuati ipan altepet Jerusalén eyi xihuit. Inana itoca eliyaya Maaca cati elqui iichpoca Absalón. \v 3 Abíam quichijqui san se tajtacoli quej itata quichijtoya quema tanahuatiyaya. Amo quipixqui iyolo xitahuac iixpa TOTECO Dios cati elqui iTECO quej eliyaya iyolo David, ihueyi tata. \v 4 Pero pampa TOTECO quiicneli David, noja quinmacac tanahuatili iixhuihua para tanahuatise ipan caltanahuatili ipan Jerusalén. Huan TOTECO quimacac Abíam se icone para tanahuatis ipan altepet Jerusalén quema yaya miquisquía. \v 5 Huan TOTECO quiicneli David pampa quichijqui nochi cati cuali iixpa TOTECO. David amo moiyocatali ten TOTECO, yon amo quema quitahuelcajqui cati TOTECO quinahuatijtoya ipan nochi tonali ten inemilis. San ipan nopa tamanti ten Urías nopa heteo tacat, amo quipacti TOTECO cati quichijqui. \p \v 6 Huan oncayaya tatehuilisti ica Abíam, icone nopa mijcatzi Roboam, huan Jeroboam nochi tonali ten ininemilis. \v 7 Huan sequinoc tamanti cati panoc ipan itequi Abíam huan nochi cati quichijqui eltoc ijcuilijtoc ipan nopa amatapohuali cati itoca Cati Quichijque Nopa Tanahuatiani Ten Tali Judá. \v 8 Huan quema Abíam mijqui, quitalpachojque campa itoca Ialtepe David. Huan tanahuati icone cati itoca Asa. \s1 Asa tanahuati ipan tali Judá \r (2 Cr. 14:1-5; 15:16-19) \p \v 9 Huan Asa pejqui tanahuatía ipan tali Judá quema Tanahuatijquet Jeroboam yahuiyaya para 20 xihuit tanahuatis ipan tali Israel. \v 10 Huan Asa tanahuati 40 xihuit ipan altepet Jerusalén. Itoca ihueyi nana eliyaya Maaca iichpoca Absalón. \v 11 Asa quichijqui cati cuali iixpa TOTECO quej ihueyi tata David quichijtoya. \v 12 Quinquixti nopa tacame cati quintocaxtiyayaj sodomitame para ayecmo ma quichihuaca ten hueli. Huan quinijcueni nochi taixcopincayome cati itata quinchijchijtoya. \v 13 Huan nojquiya quiquixtili ihueyi nana, Maaca, itequiticayo cati quipiyayaya quej nopa tenan sihua tanahuatijquet pampa quichijtoya se taquetzali ten nopa fiero taixcopincayome para nopa teteyot Asera. Huajca Asa quitzontejqui nopa taquetzali huan quitati nechca nopa atajti cati itoca Cedrón. \v 14 Pero campa tepeme amo senquisa quinijcueni nochi nopa taixpame cati amo eltoya quej quiijtohua tanahuatili campa quihueyichihuayayaj TOTECO huan taixcopincayome san sejco. Pero Asa nejnenqui ica iyolo cuali iixpa TOTECO nochi inemilis. \v 15 Nojquiya Asa quitali ipan itiopa TOTECO nopa oro, plata huan tamanti cati tahuel patiyo cati itata huan ya quiiyocatalijtoya para quimacas TOTECO. \s1 Asa huan Ben Adad mohuampojchijque \r (2 Cr. 16:1-10) \p \v 16 Huan ipan nochi inemilis Tanahuatijquet Asa oncayaya tatehuilisti ica Baasa, nopa tanahuatijquet ipan tali Israel. \v 17 Huan Tanahuatijquet Baasa calajqui ipan tali Judá huan quichijqui nelía cuali tachijchihuali nopa altepet Ramá para nopona mocahuase isoldados para quimocuitahuise nopa ojti. Huan quitzajqui nopa ojti para amo aqui huelis quisas, yon calaquis ten ital Tanahuatijquet Asa ipan tali Judá. \v 18 Huajca quema Baasa ya calactoya ipan tali Judá, Tanahuatijquet Asa quicuic nochi plata huan oro cati eltoya ipan itiopa TOTECO huan ipan ichaj, huan quitali nochi inimaco itequipanojcahua. Huan quintitanqui ma quiitatij Tanahuatijquet Ben Adad ipan altepet Damasco ipan tali Siria, cati eliyaya icone Tabrimón huan iixhui Hezión. Huan quiilhui: \q1 \v 19 “Ma tijchihuaca se camanal sencahuali san sejco quej totatahua quipixque. Xiquita, nimitztitanilía se nemacti ten oro huan plata. Xijsosolo ama nopa camanal sencahuali ica nopa tanahuatijquet Baasa ten tali Israel para yaya ma techtalcahui huan ayecmo techcuatotonis.” \p \v 20 Huan Ben Adad quiseli nochi ten quiilhuijtoya nopa tanahuatijquet Asa huan quintitanqui nopa tayacanani ten soldados para ma quintehuitij se quesqui altepeme ipan tali Israel. Huan quintanqui nopa altepeme ten Ijón, Dan, Abel Bet Maaca huan Cineret huan nochi altepeme ten tali Neftalí. \v 21 Huan quema Baasa quimatqui ya nopa, ayecmo quicualchijchijqui altepet Ramá. Huan mocuetqui ipan altepet Tirsa ipan ital. \p \v 22 Huajca Tanahuatijquet Asa tatitanqui ma quinnotzatij nochi Judá ehuani para ma mosentilica huan para ma amo polihui yon se. Huan quintequimacac ma quisosoloca nochi teme huan nochi cuame cati Tanahuatijquet Baasa quitequihuiyaya para quichihuas más cuali nopa altepet Ramá. Huan Tanahuatijquet Asa quitequihui ya nopa para quincualchijchihuas altepeme Geba huan Mizpa ipan inintal iixhuihua Benjamín. \s1 Asa mococo huan mijqui \r (2 Cr. 16:11-14) \p \v 23 Nopa sequij tamanti cati panoc ipan itequi Asa, huan nochi ichicahualis huan nochi cati quichijqui, huan nopa altepeme cati quincualchijchijqui, eltoc ijcuilijtoc ipan nopa amatapohuali cati itoca Cati Quichijque Nopa Tanahuatiani Ipan Tali Judá. Quema eliyaya huehuentzi, quipixqui se cocolisti ipan iicxi. \p \v 24 Huan teipa mijqui huan quitalpachojque campa ihuejcapan tatahua quintalpachojtoyaj ipan Jerusalén ipan nopa colonia cati itoca Ialtepe David. Teipa pejqui tanahuatía icone cati itoca Josafat. \s1 Nadab tanahuati ipan tali Israel \p \v 25 Quema Asa yahuiyaya para ome xihuit tanahuatis ipan tali Judá, Nadab, icone Jeroboam, pejqui tanahuatía ipan tali Israel. Huan Nadab tanahuati para ome xihuit. \v 26 Pero quichijqui cati amo cuali iixpa TOTECO, huan quichijqui tajtacoli quej itata quichijtoya. Huan nojquiya quinchijqui nochi israelitame ma tajtacolchihuaca. \v 27 Pero Tanahuatijquet Baasa, icone Ahías, cati huala ipan ihueyi familia Isacar, motananqui inihuaya sequinoc ihuampoyohua huan quimicti Nadab nepa ipan Gibetón, se altepet ten filisteo masehualme pampa Nadab huan nochi iisraelita soldados quiyahualojtoyaj nopa altepet Gibetón para quitehuis. \p \v 28 Baasa quimicti Nadab quema Asa yahuiyaya para eyi xihuit tanahuatis ipan tali Judá. Huan teipa Baasa mochijqui tanahuatijquet ipan tali Israel. \v 29 Huan nima quema Baasa pejqui tanahuatía, quinmicti nochi iteixmatcahua Jeroboam quej TOTECO quiijtojtoya ica itequipanojca Ahías cati ehua ipan altepet Silo para panos. Huan amo aqui quicajqui ma itzto. \v 30 Quej ni elqui pampa Jeroboam tahuel tajtacolchijtoya huan quichijqui para ma tajtacolchihuaca nochi israelitame. Huan tahuel quicualani TOTECO ininDios israelitame. \p \v 31 Nochi sequinoc tamanti cati panoc ipan itequi Nadab huan nochi cati quichijqui eltoc ijcuilijtoc ipan nopa amatapohuali cati itoca Cati Quichijque Nopa Tanahuatiani Ipan Tali Israel. \p \v 32 Huan nochi tonali ipan inintanahuatilis oncayaya tatehuilisti ica Tanahuatijquet Asa ipan Judá huan Baasa tanahuatijquet ipan tali Israel. \s1 Baasa tanahuati ipan tali Israel \p \v 33 Huan quema Tanahuatijquet Asa yahuiyaya para eyi xihuit tanahuatis ipan tali Judá, pejqui tanahuatía Baasa, icone Ahías, ipan tali Israel nepa ipan altepet Tirsa. Huan Baasa tanahuati 24 xihuit. \v 34 Huan quichijqui cati amo cuali iixpa TOTECO huan quisehuiquili quitoquili ifiero ojhui huan itajtacol Jeroboam pampa quinmacayaya israelitame taixcopincayome para ma ica quihueyichihuaca Toteco huan yeca quinchijqui ma tajtacolchihuaca. \c 16 \p \v 1 Ipan nopa tonali nopa tajtolpanextijquet Jehú quimacac Tanahuatijquet Baasa se camanali ten se taijyohuilisti cati TOTECO quititaniyaya. Huan quiilhui: \v 2 “Na nimitztananqui ipan taltepocti para nimitzchihuas titanahuatijquet campa noisraelita masehualhua, pero ta tinejnentoc ipan ifiero ojhui Jeroboam. Ta tijchijtoc ma tajtacolchihuaca noisraelita masehualhua. Huan tijchijtoc ma nicualani miyac por motajtacol. \v 3 Yeca ama nimitztzontamiltis ta huan nochi mochaj ehuani quej nijchijqui ica nochi iteixmatcahua Jeroboam cati elqui icone Nabat. \v 4 Huan moteixmatcahua cati miquise ipan altepet quincuase chichime, huan cati miquise ipan cuatitamit, quincuase nopa totome cati nacacuaj.” \p \v 5 Huan nopa sequinoc tamanti cati panoc ipan itequi Baasa huan nochi cati quichijqui huan nopa chicahualisti cati quipixqui, eltoc ijcuilijtoc ipan nopa amatapohuali cati itoca Cati Quichijque Nopa Tanahuatiani Ipan Tali Israel. \v 6 Huan quema mijqui Tanahuatijquet Baasa, quitalpachojque ipan altepet Tirsa. Teipa tanahuati icone cati itoca Ela. \p \v 7 Huajca ni camanali ten TOTECO cati quimacatoya Jehú nopa tajtolpanextijquet cati icone Hanani, elqui para Tanahuatijquet Baasa huan para ichaj ehuani pampa yaya quichijtoya nochi cati amo cuali iixpa TOTECO. Huan ica nochi cati quichijqui tahuel quicualancamacac TOTECO. Yeca TOTECO quinixpolihuilti quej quichijqui ica Jeroboam. \s1 Ela huan Zimri tanahuatijque ipan Israel \p \v 8 Quema Tanahuatijquet Asa yahuiyaya para 26 xihuit tanahuatis ipan tali Judá, pejqui tanahuatía Ela, icone Baasa, ipan tali Israel. Huan mosehui para tanahuatis ipan altepet Tirsa huan tanahuati ome xihuit. \v 9 Pero Zimri, se itapalehuijca Ela, cati quimocuitahuiyaya tajco imiyaca itepos carrojhua para tatehuilisti, motananqui inihuaya sequinoc ihuampoyohua para quitehuise Ela. Huajca se tonali quema taiyaya Ela ipan altepet Tirsa ipan ichaj Arsa cati eliyaya se itapalehuijca nojquiya huan imaco eltoya nopa icaltanahuatil, Ela taic hasta cuali moihuinti. \v 10 Huan nimantzi ajsito Zimri huan quimicti para ya quipatas ipan itanahuatilis. Ni tamanti panoc quema Tanahuatijquet Asa yahuiyaya para 27 xihuit tanahuatis ipan tali Judá. \p \v 11 Huan nima quema pejqui tanahuatía Zimri ipan nopa caltanahuatili ipan tali Israel, quinmicti nochi iteixmatcahua huan ichampoyohua Baasa. Amo quicajqui ma itzto yon se tacat ten ichaj ehuani, iteixmatcahua o ihuampoyohua cati huelisquía momacuepase. \v 12 Huan quej ni Zimri quintzontamilti nochi iteixmatcahua Baasa quej TOTECO quiyolmelajtoya Baasa ica nopa tajtolpanextijquet Jehú. \v 13 TOTECO quintatzacuilti por nochi itajtacolhua Baasa huan icone, Ela. Pampa inijuanti quinchijque ma tajtacolchihuaca nochi israelitame pampa quinchihualtijque ma quinhueyichihuaca taixcopincayome ten sequinoc altepeme, huan yeca TOTECO ininDios israelitame tahuel cualanqui inihuaya por inintajtacolhua. \p \v 14 Nochi sequinoc tamanti cati panoc ipan itequi huan nochi cati quichijqui eltoc ijcuilijtoc ipan nopa amatapohuali cati itoca Cati Quichijque Nopa Tanahuatiani Ipan Tali Israel. \p \v 15 Huan quema Tanahuatijquet Asa yahuiyaya para 27 xihuit tanahuatis ipan tali Judá, pejqui tanahuatía Zimri, huan tanahuati san chicome tonati ipan altepet Tirsa. Huan nochi israelita soldados itztoyaj nechca nopa filisteo altepet cati itoca Gibetón pampa quitehuiyayaj. \v 16 Huan nopa soldados cati mochijtoyaj nechca altepet Gibetón, quimatque para Zimri quimicti Tanahuatijquet Ela. Huajca nochi nopa israelitame quitapejpenijque Omri para ma eli tanahuatijquet ipan tali Israel. Omri eliyaya se hueyi tayacanquet ten soldados. \v 17 Huajca Omri huan nochi nopa israelita soldados quicajtejque altepet Gibetón huan yajque quitehuitoj altepet Tirsa. \p \v 18 Huan quema Tanahuatijquet Zimri quiitac para nopa israelita soldados ya quiitzquitoyaj nopa altepet, motzajqui ipan nopa caltanahuatili. Huan quilemenalti nopa cali campa hueli huan nopona calijtic mijqui. \v 19 Mijqui por nopa tajtacoli cati quichijtoya pampa quichijqui nochi cati amo cuali iixpa TOTECO. Nejnenqui ipan ifiero ojhui Jeroboam huan ica nopa tajtacoli cati quichijqui para ma quinhueyimatica teteyome ihuaya Toteco, quinnextili israelitame ma tajtacolchihuaca. \v 20 Huan nochi cati quichijqui Zimri huan quenicatza quisencajqui para quimictis Tanahuatijquet Ela eltoc ijcuilijtoc ipan nopa amatapohuali cati itoca Cati Quichijque Nopa Tanahuatiani Ipan Tali Israel. \s1 Omri tanahuati ipan tali Israel \p \v 21 Huajca nopa israelita masehualme motajcoxelojque ica ome talnamiquilisti. Tajco inijuanti quinequiyayaj para Tibni, icone Ginat, ma elis tanahuatijquet. Huan nopa seyoc tajco quinequiyayaj Omri. \v 22 Pero nopa tajco israelitame cati quitoquilijque Omri huelque más que cati quitoquilijque Tibni, icone Ginat. Huajca quimictijque Tibni, huan Omri mochijqui tanahuatijquet. \p \v 23 Quema Asa yahuiyaya para 31 xihuit para tanahuatis ipan tali Judá, pejqui tanahuatía Omri ipan tali Israel huan tanahuati 12 xihuit ica nochi. Chicuase ten nopa xihuit, yaya tanahuati ipan altepet Tirsa. \v 24 Huan Omri quicohuili Semer nopa cuatitamit campa ama eltoc nopa altepet Samaria san ica 66 kilos ten plata. Huan nopona quichijqui se altepet huan quitocaxti Samaria por nopa tacat cati achtohuiya eliyaya iaxca. \p \v 25 Nochi cati quichijtiyajqui Omri elqui amo cuali iixpa TOTECO. Yaya quichijqui cati eliyaya más fiero que nopa sequinoc tanahuatiani cati tanahuatijque achtohui que ya. \v 26 Nejnenqui ipan nochi iojhui Jeroboam, icone Nabat, huan quinhueyichijqui taixcopincayome huan quinchihualti nopa israelitame ma nojquiya tajtacolchihuaca. Yeca Omri tahuel quicualancamacac TOTECO Dios. \p \v 27 Nopa sequinoc tamanti cati panoc ipan itequi Omri huan nochi cati quichijqui eltoc ijcuilijtoc ipan nopa amatapohuali cati itoca Cati Quichijque Nopa Tanahuatiani Ipan Tali Israel. \v 28 Huan Omri mijqui huan quitalpachojque ipan altepet Samaria, huan teipa pejqui tanahuatía icone cati itoca Acab. \s1 Acab tanahuati ipan tali Israel \p \v 29 Tanahuatijquet Acab, icone Omri, pejqui tanahuatía ipan tali Israel quema Asa yahuiyaya para 38 xihuit para tanahuatis ipan tali Judá. \v 30 Huan Acab mosehui ipan altepet Samaria huan tanahuati ipan tali Israel para 22 xihuit. Huan Acab quichijqui cati amo cuali iixpa TOTECO. Quichijqui más amo cuali que cati quichijque nochi sequinoc tanahuatiani achtohui que ya. \v 31 Yaya moilhui para amo quenijqui sinta tajtacolchihuas huan motatajtis ica taixcopincayome quej quichijqui Jeroboam, icone Nabat. Huan Acab nojquiya mosihuajti ica Jezabel, iichpoca Et Baal nopa tanahuatijquet ipan tali Sidón. Huan pejqui motatajtía huan quinhueyitalía nopa teteyome ten Baal. \v 32 Huan quichihuili Baal se tiopamit huan taixpamit ipan altepet Samaria. \v 33 Huan nojquiya quiquetzqui se taquetzali fiero para nopa taixcopincayot Asera. Huan quej nopa Acab quichijqui noja más fiero huan más quicualancamacac TOTECO ininDios nopa israelitame huan amo quej quichijque nopa sequinoc tanahuatiani cati tanahuatijque achtohui que ya. \v 34 Ipan nopa tonali quema tanahuatiyaya Acab; Hiel, cati ehua Betel, sempa pejqui quicualchijchihua nopa altepet Jericó. Huan quema quitali itzinpehualtil, mijqui iachtohui cone cati itoca Abiram. Huan quema quitamilti huan quitali nochi nopa caltemit, mijqui icone teipa ejquet cati itoca Segub. Nochi ya ni mochijqui quej TOTECO huejcajquiya quiilhuijtoya Josué, icone Nun, ma teyolmelahuas para panos. \c 17 \s1 Elías teyolmelahua para oncas tahuaquisti \p \v 1 Huan nopa tajtolpanextijquet Elías ten altepet Tisbe ipan tali Galaad quiilhui Acab: “Temachti nimitzilhuía amo taquiyahuis para se ome xihuit, yon amo huetzis ajhuechti ipan tali Israel hasta quema na niquijtos para oncas.” \p \v 2 Huan TOTECO quiilhui Elías: \v 3 “Xiquisa nica huan xiya ica campa hualquisa tonati huan ximotati nechca nopa atajti cati itoca Querit cati mocahua ica campa hualquisa tonati ten hueyat Jordán. \v 4 Nopona huelis tiatis ipan nopa atajti huan niquinnahuatijtoc totome ma mitzhuiquilica motacualis.” \p \v 5 Huajca Elías quichijqui cati TOTECO quinahuati huan yajqui para itztoti nechca nopa atajti Querit, cati eltoc iixmelac nopa hueyat Jordán. \v 6 Huan nopa totome quihuiquiliyayaj pantzi huan nacat mojmosta ica ijnaloc huan ica tiotac, huan quiiyaya at ten nopa atajti Querit. \v 7 Huan panoc miyac tonali huan teipa huajqui nopa atajti Querit pampa amo taquiyajtoya ipan tali Israel. \s1 Elías yajqui altepet Sarepta \p \v 8 Huajca TOTECO quiilhui Elías: \v 9 “Ximoquetza huan xiya ipan altepet Sarepta ipan tali Sidón huan xiitzto ipan nopa altepet. Niquilhuijtoc sihuat cati icnotzi cati itztoc ipan nopa altepet ma mitztamaca.” \p \v 10 Huajca Elías moquetzqui huan yajqui nepa altepet Sarepta. Huan quema ajsito ipan icalte nopa altepet, quipanti se sihuat cuapejpenayaya, huan ya quinojnotzqui huan quiilhui: \p ―Na nimitztajtanía techhualiquili se quentzi at ipan se vaso para niquis. \p \v 11 Huan quema nopa sihuat yahuiyaya para quicuiliti nopa at, Elías sempa quinojnotzqui huan quiilhui: \p ―Nojquiya nimitztajtanía techhualiquili se achi pantzi. \p \v 12 Huan nopa sihuat quinanquili: \p ―Temachti na amo nijpiya yon se quentzi pantzi ipan tochaj. Pero nijpixtoc se achi harina huan se quentzi aceite huan ama nijsentilía se ome cuahuit para niquicxitis para nocone huan na para tijcuase huan teipa timiquise ica mayanti. \p \v 13 Huan Elías quinanquili: \p ―Amo ximajmahui. Xiya xijsencahuati quej tiquijtojtoc. Pero achtohui ica nopa harina cati tijpiya xijchihua se torta pisiltzi huan techhualiquili. Huan teipa xijsencahua seyoc para ta huan para mocone. \v 14 Pampa TOTECO toDios nochi israelitame quiijto para amo tamis nopa harina, yon nopa aceite hasta nopa tonali quema TOTECO quichihuas ma huetzi at ipan ni tali Israel. \p \v 15 Huajca nopa sihuat cati icnotzi yajqui huan quichijqui cati Elías quiilhuijtoya huan tacuajqui Elías, huan nopa sihuat huan icone. Huan quipixque tacualisti para miyac tonali. \v 16 Amo tanqui nopa harina campa quiajoctoya, yon nopa aceite cati eltoya ipan se soqui xarro, san quej TOTECO quiijtojtoya ica Elías. \p \v 17 Huan se tonali, huetzqui ipan se cocolisti icone nopa sihuat cati icnotzi huan icocolis eliyaya tahuel chicahuac. Ayecmo quipixqui pajti huan mijqui. \v 18 Huajca nopa sihuat cati icnotzi quiilhui Elías: \p ―¿Taya nijpiya ica ta tiitequipanojca Toteco Dios? ¿Tihualajtoc para techelnamiquiltis notajtacolhua huan tijchihuas ma miqui nocone? \p \v 19 Huan ya quiilhui: \p ―Techmaca mocone. \p Huajca Elías quicuic nopa piloquichpiltzi huan quihuicac campa ya mocahua huan quitali nopa piloquichpiltzi ipan ten ya itapech. \p \v 20 Huan nima motatajti ica TOTECO huan quiilhui: “NoTECO Dios, ¿para ten tijchijtoc ma mocueso nopa sihuat cati icnotzi cati ipan ichaj nimocajtoc, huan tijchijtoc ma miqui icone?” \p \v 21 Huan teipa motejqui ipan nopa piloquichpiltzi eyi huelta, huan quitzajtzili TOTECO huan quiilhui: “NoTECO Dios, nimitztajtanía se favor, xijmaca itonal ni piloquichpiltzi para itztos.” \p \v 22 Huan TOTECO quitacaquili cati tajtanqui Elías huan quichijqui para nopa piloquichpiltzi ma moyolcui. \v 23 Huan Elías nimantzi quitananqui nopa piloquichpiltzi huan quihuicac campa itztoya inana huan quiilhui: \p ―Xiquita mocone itztoc. \p \v 24 Huan nopa sihuat quinanquili: \p ―Ama nelía nijmati cuali para ta tiitequipanojca Toteco Dios huan cati tiquijtohua nelía melahuac pampa huala ten TOTECO. \c 18 \s1 Elías sempa moixnexti iixpa Acab \p \v 1 Huan panoc miyac metzti huan ya yahuiyaya para eyi xihuit amo huetzi at quema TOTECO quinojnotzqui Elías huan quiilhui: “Xiya huan ximoixnextiti iixpa Tanahuatijquet Acab huan xiquilhui para na nijchihuas ma huetzi at ipan ni tali Israel.” \p \v 2 Huajca Elías yajqui para moixnextiti iixpa Acab. Huan ipan nopa tonali nelía oncayaya se hueyi mayanti ipan estado Samaria campa itztoya Acab. \v 3 Huan Acab quinotzqui itayacanca tequipanojca cati itoca Abdías cati imaco eltoya icaltanahuatil. Huan Abdías nelía quitoquili TOTECO ica nochi iyolo. \v 4 Se huelta quema Jezabel quinequiyaya quinmictis nochi itajtolpanextijcahua TOTECO, Abdías quintati 100 itajtolpanextijcahua ipan ome huejhueyi ostome; 50 quintati ipan se ostot huan seyoc 50 ipan seyoc ostot. Huan quinmacayaya at huan tacualisti. \v 5 Huan Acab quiilhui Abdías: \p ―Monequi ma tijtachilica nochi tali Israel campa onca amelme ipan atajti huan tiquitase sinta hueli tijpantise xihuime para tiquintamacase masque san se ome tocahuayojhua huan tomulas para amo nochi miquise. \p \v 6 Huajca quixelhuilijque nopa tali ica ome para sesen yas ipan se tajco huan quitemos xihuime huan seyoc yas ipan ne se tajco. Huan Acab yajqui ipan se ojti iseltitzi huan Abdías yajqui ipan seyoc ojti iseltitzi. \v 7 Huan quema nejnentiyahuiyaya Abdías ipan ojti, monamijqui ihuaya Elías. Huan quema quiixmatqui, motancuaquetzqui iixpa huan quiilhui: \p ―¿Nelía ta, tinoteco Elías? \p \v 8 Huan Elías quiilhui: \p ―Quena, na. \p Huan teipa quiilhui: \p ―Xiya, xiquilhuiti moteco Acab para na niitztoc nica. \p \v 9 Huan Abdías quinanquili: \p ―¿Taya tajtacoli nijchijtoc na para techtemactilis ica Acab para ma techmicti? \v 10 Nopa Tanahuatijquet Acab mitztemojtoc ipan nochi talme huan nochi ipan pilaltepetzitzi campa hueli. Huan nochi tanahuatiani quiilhuijtoque para amo mitzitztoque. Huan Acab quinchihualtijtoc nochi tanahuatiani ma tatestigojquetzaca sinta melahuac amo mitzitztoque. \v 11 ¡Huan ama techtajtanía ma niya huan ma niquilhui para tiitztoc nica! \v 12 Quema na ya niyajtos, huelis Itonal TOTECO mitzhuicas sejcoyoc campa na amo nijmati. Huan quema na niquilhuis Acab tiitztoc nica, yaya mitztemoqui huan sinta amo mitzpantis, techmictis. Huan na niquicnelijtoc huan nijtequipanojtoc noTECO hasta quema nitelpocat. \v 13 ¿Amo aqui mitzpohuilijtoc cati nijchijqui quema Jezabel quinmictiyaya itajtolpanextijcahua TOTECO? Na niquintati se ciento tajtolpanextiani ipan ome ostot huan niquinmacac at huan tacualisti. \v 14 ¿Huan ama ta techilhuía ma niya niquilhuiti noteco Acab para tiitztoc nica? Sinta niyas, temachti techmictis. \p \v 15 Huan Elías quinanquili: \p ―Nijtestigojquetza iixpa TOTECO Cati Quinyacana Iilhuicac ejcahua Ma Tatanitij, ama na noseltitzi nimoixnextis iixpa Acab. \p \v 16 Huajca Abdías yajqui quitemoto Acab huan quiyolmelahuato. Huan Acab hualajqui huan quinamiquico Elías. \s1 Elías mopanti ihuaya Acab \p \v 17 Huan quema Acab quiitac Elías, quiilhui: \p ―¿Ta cati tiquincuesolmacatoc israelitame? \p \v 18 Huan Elías quinanquili: \p ―Na amo niquinmacatoc israelitame tequipacholi, pero ta quena, inihuaya mochaj ehuani anquincuesolmacatoque pampa anquicajque itanahuatilhua TOTECO para anquinhueyichihuase nopa taixcopincayome ten Baal. \v 19 Huajca ama xiquinnahuati motequipanojcahua ma quinsentilica nochi israelitame ipan nopa tepet cati itoca Carmelo, ica nochi nopa 450 itajtolpanextijcahua Baal huan nopa 400 itajtolpanextijcahua Asera, cati Jezabel quintamaca. \s1 Elías ihuaya itajtolpanextijcahua Baal \p \v 20 Huajca Acab quinnotzqui nochi israelitame huan nochi tajtolpanextiani ipan nopa tepet Carmelo. \v 21 Huan monechcahui Elías iniixpa nochi israelitame, huan quinilhui: \p ―¿Hasta quema tamis anquipiyase ome amotalnamiquilis? Sinta TOTECO yaya Dios, xijtoquilica. Huan sinta Baal yaya Dios, ya xijtoquilica. \p Huan nopa israelitame amo teno tananquilijque. \v 22 Huan Elías sempa quinilhui nopa israelitame: \p ―San na noseltitzi nimocajtoc niitajtolpanextijca TOTECO, pero nopa tajtolpanextiani ten Baal itztoque 450 tacame. \v 23 Huajca ama xiquinhualicaca ome torojme. Huan amojuanti ximocuilica se, huan xijhuejhueloca huan xijtalica iixco nopa cuahuit ipan nopa taixpamit. Pero amo xijtalica tit ita. Huan na nijcualtalis nopa seyoc toro huan nijtalis iixco nopa cuahuit ipan itaixpa noTeco Dios, pero amo nijtalis tit itantita. \v 24 Huan nimantzi ximotatajtica ica amotaixcopincayohua, huan na nimotatajtis ica Toteco Dios. Huan yaya cati tananquilis huan quititanis tit para quitatis nopa cuahuit, yaya nopa cati quinextía para melahuac Toteco Dios. Huan nochi nopa israelitame quiilhuijque para, quena, cualtitoc. \p \v 25 Huajca Elías quinilhui nopa itajtolpanextijcahua Baal: \p ―Xijtapejpenica se ten nopa ome torojme huan xijcualtalica achtohui amojuanti, pampa amojuanti anmiyaqui. Huan ximotatajtica ica amodios, pero amo xijtalica tit itantita. \p \v 26 Huajca inijuanti quicuique se toro huan quisencajque, huan pejque motatajtíaj ica Baal. Huan quitzajtzilijque ten ijnaloc hasta tajcotona. Huan quiijtohuayayaj: “¡Baal, technanquili!” Pero amo aqui quinnanquili yon amo aqui quitoscacajque. Huan inijuanti pejque huitonij chicahuac inechca nopa taixpamit cati quichijchijtoyaj. \v 27 Huan ica tajcotona Elías pejqui quinpinajtía huan quinilhui: \p ―Xitzajtzica más chicahuac pampa yaya se dios. Huelis se tenijqui moyolilhuía, o huelis quipiya se tequit, o huelis yahui ipan se ojti, o huelis cochtos huan monequi anquiixitise. \p \v 28 Huan inijuanti tzajtziyayaj más chicahuac huan mohuasaniyayaj ica cuchillos huan ica cuataminti cati huehueyac hasta quisqui inieso quej momajtoyaj quichihuaj. \v 29 Huan quej nopa panoc tajcotona huan inijuanti quisehuiquilijque cuatzajtzij, huan huitonij quej locojme hasta ajsic hora para quitencahuase nopa tacajcahualisti ica tiotac para TOTECO. Pero amo aqui quitoscacajque, yon amo aqui quinnanquili, yon amo aqui quinchihuili cuenta. \v 30 Huajca Elías quej ni quinilhui nochi nopa israelitame: \p ―Technechcahuica na. \p Huan nochi israelitame monechcahuijque campa ya. Huan Elías quicualtali nopa taixpamit ten TOTECO cati tahuel sosolijtoya. \v 31 Huan Elías quicuic 12 teme cati quinnextiyaya sesen iconehua Jacob cati TOTECO quitocaxpatatoc huan quitocaxti Israel. \v 32 Huajca ica nopa teme quichijchijqui se taixpamit para TOTECO. Huan teipa quichijqui se aojti patahuac yahualtic ten nopa taixpamit huan nopa aojti quicuisquía se 20 litros ten cuayoli. \v 33 Huan nimantzi quicualtali nopa cuahuit, huan quihuejhuelo nopa toro huan quitali iixco nopa cuahuit. \v 34 Huan quinilhui: \p ―Xijtemitica nahui huejhueyi comit ica at huan xijtoyahuaca ipan nopa tacajcahualisti huan nopa cuahuit. \p Huan inijuanti quichijque huan teipa sempa quinnahuati: \p ―Xijchihuaca sempa. \p Huan sempa quichijque quej quichijtoyaj achtohui. Huan quinilhui: \p ―Sempa xijchihuaca ica expa. \p Huan quichijque ica expa. \v 35 Huan huajca nopa at hasta motalohuayaya yahualtic campa nopa taixpamit, huan temitoya nopa aojti. \v 36 Huan quema ajsic hora para quitencahuase nopa tacajcahualisti ica tiotac para TOTECO, nopa tajtolpanextijquet Elías monechcahui campa taixpamit huan motatajti ica TOTECO huan quiijto: “TOTECO Dios, ta cati tiiTeco tohuejcapan tatahua, Abraham, Isaac huan Israel, xijchihua ama ma quimatica para ta tiToteco huan toDios tiisraelitame huan para na nimotequipanojca. Xijpanexti para na nijchijtoc nochi ya ni pampa technahuatijtoc. \v 37 TOTECO, technanquili, para nopa masehualme ma quimatica para ta nelía tiDios huan para ama tiquinnotza ma mocuepaca ica ta.” \p \v 38 Huajca ipan nopa talojtzi, huetzqui se tit ten TOTECO, huan quitamitati nopa tacajcahualisti, nopa cuahuit, nopa teme, nopa taltepocti huan hasta quitamihuatzqui nochi nopa at cati oncayaya ipan nopa aojti. \v 39 Huan quema quiitaque nopa tamanti, nochi nopa israelitame motancuaquetzque huan quiijtojque: “¡TOTECO yaya Dios! ¡TOTECO yaya Dios!” \p \v 40 Huajca Elías quinilhui: \p ―Xiquinitzquica itajtolpanextijcahua Baal para amo ma cholo yon se. \p Huan inijuanti quinitzquijque huan Elías quinhuicac ipan nopa atajti cati itoca Cisón huan nopona quinmicti. \s1 Elías motatajtía para ma huetzi at \p \v 41 Huajca Elías quiilhui Acab: \p ―Xiya xitacuati huan xiatiti pampa ya nijcaqui para monechcahuía at huan huetzis at tahuel chicahuac. \p \v 42 Huajca Acab yajqui tacuato huan atito. Huan Elías tejcoc hasta itzompac nopa tepet Carmelo, huan motancuaquetzqui huan ixayac ajsic hasta itancuaco. \v 43 Huan quiilhui itequipanojca: \p ―Xiya huan xitachiya para campa hueyi at sinta tiquita mixti. \p Huajca ya yajqui huan tachixqui. Huan teipa mocuetqui huan quiilhui: \p ―Amo teno niquita. \p Huan chicome huelta Elías quiilhui: \p ―Xiya sempa xijtachiliti. \p \v 44 Ica chicome huelta yajqui huan teipa mocuetqui huan quiilhuico: \p ―Na niquita se mixti pisiltzi san quej imax se tacat cati motanana ipan hueyi at. \p Huan Elías quiilhui: \p ―Xiya xiquilhuiti Acab ma tejco ipan itepos carro huan ma quisa nimantzi para ichaj para nopa at amo quitzacuilis. \p \v 45 Huajca Acab tejcoc ipan itepos carro huan yajqui hasta nopa altepet Jezreel. Huan ilhuicacti mochijqui yayahuic ica mixti huan hualajqui miyac ajacat huan huetzqui at nelchicahuac. \v 46 Huan TOTECO quimacac miyac chicahualisti Elías huan yaya quiilpi iyoyo huan quicalaqui ipan itzinquechilpica huan motalojtejqui. Huan motalo chicahuac huan quiyacanqui Acab ipan itepos carro ica cahuayojme hasta ajsito ipan altepet Jezreel. \c 19 \s1 Elías mochololti huan yajqui hasta Horeb \p \v 1 Huan Acab quipohuili isihua Jezabel nochi cati Elías quichijtoya huan quenicatza quinmictijtoya nochi itajtolpanextijcahua Baal. \v 2 Huajca Jezabel quinahuati se tayolmelajquet ma quiilhuiti Elías: “Ma techmictica nopa dioses sinta para mosta ipan ni hora amo nimitzmictijtoc, ta tiElías, quej tiquinmicti itajtolpanextijcahua Baal.” \p \v 3 Huajca quema Elías quimatqui para quinequiyaya quimictise, motanantejqui huan cholojtejqui para quimanahuis inemilis. Huan yajqui ipan altepet Beerseba ipan tali Judá, huan nopona quicajtejqui itequipanojca. \v 4 Teipa Elías nejnenqui semilhuit hasta nopa huactoc tali, huan mosehuito itzinta se cuahuit cati amo quipiya miyac ixihuiyo huan quinequiyaya ma miqui. Quiilhui TOTECO: “¡Ya cuali noTECO! ¡Techquixtili nonemilis! ¡Pampa na amo más nicuali que notatahua!” \p \v 5 Huan Elías motejqui itzinta nopa cuahuit cati amo quipiya miyac ixihuiyo. Huan quema cochtoya, se iilhuicac ejca TOTECO quiojolini huan quiilhui: “Ximijquehua huan xitacua.” \v 6 Huajca Elías isac, huan quiitac nechca itzonta eltoya se pantzi cati taicxitili ipan teme cati totonic huan ihuaya eltoya se comit temitoc ica at. Huajca mijquejqui, huan tacuajqui huan teipa sempa cochqui. \v 7 Pero nopa iilhuicac ejca TOTECO ica ompa quiojolini huan quiilhui: “Ximijquehua huan sempa xitacua huan xiati pampa tahuel hueyi ojti mitzpolohua noja.” \s1 Elías ipan Horeb \p \v 8 Huajca mijquejqui huan tacuajqui huan atic. Huan nopa tacualisti quimacac fuerza para nejnemis 40 tonati huan 40 yohuali hasta ajsito ipan nopa tepet Horeb\f + \fr 19:8 \fr*\ft 19:8 Tepet Horeb nojquiya itoca tepet Sinaí.\ft*\f*, nopa tepet ten Toteco Dios. \v 9 Huan quema ajsito nopona, calajqui ipan se ostot huan nopona panoc nopa yohuali. Pero se camanali ten TOTECO ajsic campa ya huan quiilhui: “¿Taya tijchihua nica, Elías?” \p \v 10 Huan Elías quinanquili: “Tahuel nimitztasomajtoc TOTECO, ta Cati Tiquinyacana Nochi Moilhuicac Ejcahua Ma Tatanitij. Huan nopa israelitame quitahuelcajtoque nopa camanal sencahuali cati tijchijqui inihuaya, huan quisosolojtoque motaixpahua huan quinmictijtoque ica macheta nochi motajtolpanextijcahua. Huan san na noseltitzi nimocajtoc para nimitztequipanos. Huan ama techtemohuaj para techmictise nojquiya.” \p \v 11 Huan TOTECO quiilhui: “Xiquisa calteno huan ximoquetza noixpa ipan ni tepet.” \p Huajca Elías moquetzqui nopona. Huan TOTECO panoc huan se chicahuac ajacat quitzohuitejqui nopa tepet hasta tapantejque huejhueyi teme iixpa TOTECO. Pero TOTECO amo itztoya ipan nopa ajacat. Teipa quema ya panotoya nopa ajacat mojmolini nopa tali. Pero TOTECO amo itztoya ipan nopa mojmolinilisti ten tali. \v 12 Huan quema ya mojmolinijtoya nopa tali, teipa oncac se hueyi tit, pero TOTECO amo itztoya ipan nopa tit. Huan quema ya panotoya nopa tit, Elías quicajqui quej elisquía acajya quiichtaca camanalhuiyaya ica yolic. \v 13 Huan quema Elías quicajqui, moixtzajqui ica iyoyo, panquisqui huan moquetzqui campa calajqui ipan nopa ostot. Huan teipa quicajqui se cati quiilhui: “¿Taya tijchihua nica Elías?” \p \v 14 Huan ya quinanquili: “Tahuel nimitztasomati TOTECO, ta Cati Tiquinyacana Nochi Moilhuicac Ejcahua Ma Tatanitij. Huan israelitame quitahuelcajtoque nopa camanal sencahuali cati tijchijqui inihuaya, huan quisosolojtoque motaixpahua huan quinmictijtoque ica macheta motajtolpanextijcahua. Huan san na noseltitzi nimocajtoc para nimitztequipanos huan techtemohuaj para techmictise nojquiya.” \p \v 15 Huan TOTECO quiilhui: “Ximocuepa ica campa tihualajqui huan xiya ipan huactoc tali ipan tali Damasco. Huan quema tiajsis nopona, xijtzonalti ica aceite Hazael para ma eli tanahuatijquet ipan tali Siria. \v 16 Huan Jehú, iixhui Nimsi, ticaltis para ma eli tanahuatijquet ipan tali Israel. Huan Eliseo, icone Safat, cati ehua Abel Mehola, xijtzonalti ica aceite para ma eli se tajtolpanextijquet quej mopataca ta. \v 17 Huan cati mochololtis ten imacheta Hazael, Jehú quimictis huan cati mochololtis ten imacheta Jehú, Eliseo quimictis. \v 18 Huan noja niquinpiya seyoc 7 mil masehualme ipan tali Israel cati amo motancuaquetzque iixpa Baal, yon amo quitzoponijque itaixcopincayo.” \s1 Elías quinotzqui Eliseo \p \v 19 Huajca Elías yajqui huan quipanti Eliseo, icone Safat, talpoxoniyaya ipan se milcahuali ica 12 pares torojme cati tapoxoniyayaj ica se tepos arado huan yaya yahuiyaya iniica quintequihuiyaya. Huan Elías yajqui campa itztoya Eliseo huan quitalili iyoyo cati huehueyac ten se tajtolpanextijquet. \v 20 Huajca Eliseo quincajtejqui nopa torojme cati quintequihuiyaya huan motalojtihualajqui iica Elías, huan quiilhui: \p ―Nimitztajtanía techcahuili ma nijtzoponiti notata huan nonana, huan teipa nimitztoquilis. \p Huan Elías quiilhui: \p ―Xiya, pero ximoyolilhui cati nimitzchihuilijtoc. \p \v 21 Huajca Eliseo quicajqui Elías huan mocuetqui. Huan quinitzqui ome itorojhua, huan quinmicti, huan quicacatzo ininacayo huan quintamacac nopa masehualme cati itztoyaj nopona. Teipa yajqui ihuaya Elías huan mochijqui itemach. \c 20 \s1 Acab quintehui nopa Siria ehuani \p \v 1 Teipa Tanahuatijquet Ben Adad ten tali Siria quinsentili nochi isoldados, huan 32 tanahuatiani ten sequinoc talme ica inintepos carrojhua huan inincahuayojhua. Huan yajque ipan nopa altepet Samaria, nopa tayacanca altepet ipan tali Israel huan quiyahualotoj huan quitehuitoj. \v 2 Huan quinahuati se tayolmelajquet ma quiitati Acab cati elqui tanahuatijquet ipan tali Israel huan ma quiilhui: \v 3 “Quej ni quiijtohua Ben Adad: ‘Noaxca nochi moplata huan mooro huan nopa mosihuajhua huan moconehua cati achi más yejyectzitzi.’ ” \p \v 4 Huan Tanahuatijquet Acab ten tali Israel quinanquili huan quiilhui: “Cualtitoc, elis san quej ta tiquijtohua, tinoteco. Nochi cati nijpiya ta moaxca.” \p \v 5 Huan teipa nopa tayolmelahuani sempa hualajque quiitacoj Acab huan quiilhuijque: “Ben Adad quej ni quiijtohua: ‘Na nitatitanqui ma mitzilhuitij para techmaca nochi moplata, mooro, mosihuajhua, moconehua huan nochi cati tijpiya. \v 6 Mosta ipan ni hora niquintitanis notequipanojcahua campa tiitztoc, huan inijuanti tajtachiyase cuali ipan mochaj huan ininchajchaj motequipanojcahua. Huan quicuise huan quihualicase nochi cati ipati anquipixtoque.’ ” \p \v 7 Huajca nopa tanahuatijquet ten tali Israel quinnotzqui nochi huehue tacame ipan ital huan quinilhui: \p ―Xiquitaca, nopa tacat quitemohua cualanti. Na ya niquilhuijtoc huelis quinhuicas nosihuajhua, noconehua, noplata huan nooro. \p \v 8 Huan nochi nopa huehue tacame huan tayacanca israelitame quinanquilijque: \p ―Amo xijtacaquili, yon amo xijchihua ten mitztajtanía. \p \v 9 Huajca Acab quinilhui itayolmelajcahua Ben Adad: \p ―Xiquilhuica noteco, nopa tanahuatijquet para nijchihuas nochi cati technahuati achtohui, pero amo hueli nijchihuas cati ama techtajtanía. \p Huan itayolmelajcahua mocuetque huan quiyolmelahuatoj Ben Adad ica cati quinilhuijtoya Acab. \v 10 Huan Ben Adad tanahuati ma quiilhuiti Acab: “Na nitatestigojquetza para ma techmictica nopa dioses sinta amo nijtamisosolos altepet Samaria hasta amo mocahuas yon se tamojtzoli ten taltepocti para niquinmacas notequipanojcahua para quielnamiquise nopa altepet.” \p \v 11 Huan nopa tanahuatijquet ipan tali Israel tananquili huan quiilhui: “Amo ximohueyichihua amantzi quema ayemo titatani. Ximohueyichihuas quema ya titatantos.” \p \v 12 Huan quema Ben Adad quicajqui nopa camanali, yaya taiyaya inihuaya nopa sequinoc tanahuatiani ipan iniyoyoncalhua. Huajca quinilhui itequipanojcahua: “¡Ximonemilica para titatehuitij!” Huan nochi mocualtalijque para quiyahualotij nopa altepet. \p \v 13 Huajca hualajqui se tajtolpanextijquet huan monextico iixpa tanahuatijquet Acab ipan tali Israel huan quiilhui: \p ―Quej ni quiijtohua TOTECO: ‘Masque tiquita tahuel miyaqui mocualancaitacahua, ama na niquintemactilis momaco. Huan huajca tijmatis para melahuac na niTOTECO.’ \p \v 14 Huan Acab quiilhui: \p ―¿Quenicatza quichihuas? \p Huan nopa tajtolpanextijquet quiijto: \p ―Quej ni quiijtohua TOTECO: ‘Nopa tayacanca soldados cati neltelpocame cati hualahuij ipan nopa sequinoc estados ipan motanahuatilis, inijuanti quichihuase.’ \p Huan Acab quiilhui: \p ―¿Ajquiya quipehualtis nopa tatehuilisti? \p Huan nopa tajtolpanextijquet quinanquili: \p ―¡Ta! \s1 Acab quintani nopa Siria ehuani \p \v 15 Huajca Acab quinsentili nopa 232 tayacanca soldados cati telpocame huan hualayayaj campa hueli ipan itanahuatilis huan nojquiya quinsentili nochi sequinoc israelita soldados huan ica nochi mochijque 7 mil tacame. \v 16 Huan quisque tajcotona quema Tanahuatijquet Ben Adad huan nochi nopa seyoc 32 tanahuatiani ten sequinoc talme taiyayaj ipan iniyoyoncalhua. \v 17 Huan quisque achtohui nopa tayacanca soldados cati telpocame huan campa hueli ehuayaya ipan tali Israel. Huan quema Ben Adad quiyolmelajque itayolmelajcahua para hualahuij sequij tacame ten altepet Samaria, \v 18 yaya quiijto: “Sinta hualahuij ica cuali o ica cualancayot, xiquinitzquica yoltoque.” \p \v 19 Huajca quisque nochi nopa tayacanca soldados cati telpocame huan nochi más soldados iniica. \v 20 Huan sesen israelita soldado pejqui quimictía sesen soldado ten tali Siria. Huan nimantzi cati huelque ten nopa sirio soldados cholojtejque. Huan nopa israelita soldados quintepotztocaque para quinmictise. Pero Tanahuatijquet Ben Adad ten tali Siria mochololti ipan se cahuayo huan se ome más tacame cati tejcotoyaj ipan cahuayojme. \v 21 Huan yajqui Tanahuatijquet Acab ten tali Israel huan quintamimicti nochi nopa tali Siria ehuani huan inincahuayojhua masque yahuiyayaj cahuajtipa o ipan tatehuijca carrojme. Huan nechca nochi nopa sirios mijque ipan nopa tatehuilisti. \s1 Toteco quiilhui Acab para mocuepas Ben Adad \p \v 22 Huan teipa nopa tajtolpanextijquet moixnextito iixpa nopa tanahuatijquet Acab ten tali Israel huan quiilhui: \p ―Xiya huan ximocualtalica huan ximochihuaca más antetique para antatehuise pampa ne seyoc xihuit quema moseliltíaj cuame nopa tali Siria tanahuatijquet sempa hualas mitztehuiqui. \s1 Ica ompa Acab quintani nopa Siria ehuani \p \v 23 Huan itapalehuijcahua Tanahuatijquet Ben Adad ipan tali Siria quiilhuijque: \p ―Nopa israelitame techtanque pampa ininDios, itztoc se Dios cati iaxca nochi tepeme. Pero sinta tiquintehuise campa tamaya, tiquintanise. \v 24 Huajca xiquintali tayacanani ten soldados ipan inilugar nopa tanahuatiani cati tiquinpixqui. \v 25 Huan xiquinsentili miyac tacame para mochihuase soldados san quej cati mijque. Techmaca san se imiyaca cahuayojme, carrojme huan tacame cati tiquinpiyayayaj huan tiyase para timotehuise inihuaya ipan tamayamit. Huan temachti tiquintanise. \p Huajca Ben Adad quintacaquili huan quej nopa quichijqui. \v 26 Huan seyoc xihuit quema moseliltíaj cuame, Ben Adad quinsentili nochi isoldados ipan tali Siria huan yajque ipan se altepet itoca Afec para motehuise ica israelitame. \v 27 Nojquiya nopa israelitame quinsentilijque inisoldados huan quisque para tatehuitij ica nopa sirios huan mochijque iniixmelac. Pero nopa israelitame nesiyayaj quej ome pamit ten pilborregojtzitzi huan nopa Siria ehuani eliyayaj tahuel miyaqui hasta temitoya nopa tamayamit. \p \v 28 Huajca moixnexti itequipanojca Toteco Dios iixpa Tanahuatijquet Acab ipan tali Israel huan quiilhui: \p ―Quej ni quiijto TOTECO: ‘Nopa tali Siria ehuani quiijtojtoque para na san nise Dios ten tepeme huan amo ten tamayame, huajca na niquintemactilis momaco para xiquintani masque nelía inijuanti tahuel miyaqui inisoldados. Huan quej nopa tijmatis para melahuac na niamoTECO.’ \p \v 29 Huajca para chicome tonati mosehuijque nopa israelitame campa mochijtoyaj iniixmelac nopa Siria ehuani huan nopa sirios itztoyaj iniixmelac israelitame. Huan ipan nopa chicompa tonali pejque motehuíaj. Huan nopa israelitame quinmictijque 100 mil tali Siria soldados cati san icxinejnemiyayaj san ipan se tonal. \v 30 Huan nopa sequij cholojque huan motatitoj ipan altepet Afec, pero nopa tepamit cati ica quiyahualojtoyaj nopa altepet huetzqui ininpani nopa 27 mil tacame cati mochololtijtoyaj. Huan Ben Adad nojquiya cholo huan ajsito ipan nopa altepet huan motati ipan se cuarto cati nelcalijtic. \p \v 31 Huan nopa itapalehuijcahua quiilhuijque: \p ―Tijcactoque para nopa tanahuatiani ten tali Israel quipiyaj hueyi iniyolo. Huajca ma timoyoyontica ica yoyomit ten cuesoli, huan techtalili se lazo ipan toquechcuayo huan tiquitatij nopa tanahuatijquet Acab para ma techcahuaca tiyoltoque. \p \v 32 Huajca moquentijque yoyomit ten cuesoli huan lazos ipan ininquechcuayo huan yajque quiitatoj Tanahuatijquet Acab ten tali Israel huan quiilhuijque: \p ―Motequipanojca Ben Adad mitztajtanía, se favor, xijcahuili ma itzto. \p Huan Acab quinilhui: \p ―¿Noja itztoc? ¡Yaya noicni! \p \v 33 Huan nopa tacame quicualcajque ni camanali huan nimantzi quinanquilijque: \p ―Quena, moicni, Ben Adad, noja itztoc. \p Huan Acab quinilhui: \p ―Xiyaca huan techhualiquilica. \p Huajca Ben Adad moixnextito iixpa Acab, huan Acab quitejcolti ipan itepos carro quej ihuampo. \v 34 Huan Ben Adad nimantzi quiilhui: \p ―Nimitzcuepilis nopa altepeme cati notata quicuilijtoya motata. Ta huelis tijpiyas tali para tianquis campa titanamacas ipan altepet Damasco san quej notata quichijqui ipan altepet Samaria. \p Huan Tanahuatijquet Acab quiilhui: \p ―Huajca tijchihuase se camanal sencahuali huan nimitzcahuas para tiyas. \p Huajca Acab quichijqui nopa camanal sencahuali ihuaya Ben Adad huan quicahuili ma yahui. \p \v 35 Huan TOTECO quiilhui se itajtolpanextijca ma quiilhui se ihuampo para Toteco Dios quiijtojtoya: \p ―Techcoco ica momacheta. \p Pero nopa ihuampo amo quinejqui quicocos. \v 36 Huajca ya quiilhui: \p ―Pampa amo tijneltocac Icamanal TOTECO, ama quema techcajtehuas, mitzmictis se tecuani. \p Huan quena, quema quicajtejqui nopa ihuampo, quipanti se tecuani ipan ojti huan nopa tecuani quimicti. \p \v 37 Teipa nopa tajtolpanextijquet quipanti seyoc tacat, huan quiilhui: “Techcoco ica momacheta.” Huan nopa tacat, quena, quitejqui ica imacheta huan quicoco. \v 38 Huajca nopa tajtolpanextijquet yajqui quichiyato Tanahuatijquet Acab ipan ojti, moixtzactoya ica se yoyomit ipan iixteyolhua para amo quiixmatis. \v 39 Huan quema Tanahuatijquet Acab ajsico, nopa tajtolpanextijquet quitzajtzili huan quiilhui: \p ―Na niitztoya ipan tatehuilisti huan se soldado techhualiquili se tocualancaitaca cati quiitzquitoya huan techilhui ma nijmocuitahui huan sinta cholos huajca nimiquis o nitaxtahuasquía 30 kilos ten plata. \v 40 Huan quema na nimotequihuiyaya ipan sequinoc tamanti, tocualancaitaca san poli. \p Huajca nopa tanahuatijquet ipan tali Israel quinanquili: \p ―Huajca ta motajtacol huan ya tiquijtojtoc para monequi timiquis. \p \v 41 Huan nopa tajtolpanextijquet nimantzi moquixtili cati ica moixtzactoya, huan nopa tanahuatijquet ten tali Israel quiixmatqui para eliyaya se ten nopa tajtolpanextiani ten TOTECO. \v 42 Huan yaya quiilhui: \p ―Quej ni quiijtohua TOTECO: ‘Nopa huicalot mitznextilía ta huan pampa tijcajqui ma yahui Ben Adad cati na nimitzilhuijtoya ma miqui, ama monequi ta timiquis quej ipataca huan momasehualhua miquise quej ininpataca cati ya imasehualhua.’ \p \v 43 Huajca Acab, nopa tanahuatijquet ipan tali Israel yajqui ichaj ipan altepet Samaria, mocuesojtoc huan cualantoc. \c 21 \s1 Acab quiixtocac ixocomecamil Nabot \p \v 1 Itztoya se tacat itoca Nabot ten altepet Jezreel huan quipixtoya se xocomeca mili nechca nopa altepet huan nechca campa Tanahuatijquet Acab ten altepet Samaria quipixtoya seyoc icaltanahuatil. \v 2 Huan se tonali Acab quiilhui Nabot: \p ―Technamaquilti moxocomecamil para nijtocas quilit pampa eltoc nechca nochaj. Nimitztaxtahuis ica tomi o sinta tijnequi nimitzpatilis ica seyoc xocomeca mili. \p \v 3 Huan Nabot quinanquili Acab: \p ―TOTECO techtatzacuiltis sinta nimitzmacas cati notatahua nechcahuilijtejque, huajca amo quema nijchihuas. \p \v 4 Huajca Acab yajqui ichaj mocuesojtoc huan cualantoc por cati quiilhuijtoya Nabot, pampa quiilhui para amo quimacas cati quicahuilijtejque itatahua. Huan Acab ajsito ichaj, huan motejqui ica ixayac campa tapepecholi huan amo quinejqui tacuas. \v 5 Huajca Jezabel, isihua, monechcahui campa Acab huan quiilhui: \p ―¿Para ten tahuel timocuesojtoc huan amo tijnequi titacuas? \p \v 6 Huan Acab quiilhui: \p ―Pampa nijcamanalhui Nabot cati ehua nica Jezreel, huan niquilhui ma technamaquilti nopa ixocomecamil, o sinta quinequisquía nijpatilisquía ica seyoc xocomeca mili. Pero ya amo quinejqui technamaquiltis, yon amo quinejqui ma titapataca. \p \v 7 Huajca Jezabel, isihua quinanquili: \p ―¡Ta titanahuatijquet ipan ni tali Israel! ¡Ximijquehua huan xitacua huan amo xijchihuili cuenta cati mitzpanotoc! Na nimitzmacas ixocomecamil Nabot. \p \v 8 Huajca Jezabel quiijcuilo amatajcuilolme quej elisquía Tanahuatijquet Acab quinijcuilojtoya huan quinsellojhui ica isello. Huan quintitanili nochi huehue tacame huan tayacanani ten altepet Jezreel campa itztoya Nabot. \v 9 Ipan nopa amatajcuiloli quiijtohuayaya: \q1 “Xiquinyolmelahuaca nochi tacame ma mosentilica huan ma mosahuaca. Huan nojquiya xijnotzaca Nabot huan xijsehuica iniixpa nopa tacame ten nopa altepet. \v 10 Huan xiquintemoca ome fiero tacame cati quitatelhuise Nabot para quitelchihuayaya Toteco Dios huan nopa tanahuatijquet. Huan teipa xijquixtica huejca ten nopa altepet huan xijtepachoca hasta miquis.” \p \v 11 Huan nopa masehualme, huehue tacame, huan tayacanani ten nopa altepet, quichijque san quej Jezabel quinnahuatijtoya ipan nopa amame cati quintitanilijtoya. \v 12 Huan tanahuatijque ma mosahuaca nochi cati ehuani ipan nopa altepet huan ma mosentilica huan quisehuijque Nabot iniixpa nopa masehualme ten nopa altepet. \v 13 Huajca hualajque ome tacame cati fiero ininemilis huan quitatelhuijque Nabot para quitelchijtoya Toteco Dios huan nopa tanahuatijquet Acab. Huajca teipa quiquixtijque calixpa ten nopa altepet huan quitepachojque hasta quimictijque. \v 14 Teipa tatitanque ma quiilhuitij Jezabel para Nabot ya quitepachojque huan ya mictoc san quej ya quiijtojtoya. \p \v 15 Huan quema Jezabel quimatqui, quiilhui Acab: \p ―Nabot amo quinejqui mitznamaquiltis ixocomecamil, pero ama, quena, huelis timoaxcatis yon amo tijtaxtahuis pampa ya mictoc. \p \v 16 Huan quema Acab quicajqui para Nabot ya mictoc, moquetzqui huan yajqui moaxcatito ixocomecamil. \s1 Elías tayolmelajqui taya ipantis Acab \p \v 17 Huajca TOTECO quinojnotzqui Elías cati ehua Tisbe huan quiilhui: \v 18 “Xiya huan xiquitati nopa tanahuatijquet Acab ten tali Israel. Ama yaya itztoc ipan tali Samaria campa ixocomecamil Nabot pampa yajtoc quiitati nopa xocomeca mili para moaxcatis. \v 19 Huan tiquilhuis para niamoTECO niquijtohua: ‘Tijmicti Nabot huan tijcuili cati eliyaya iaxca, huajca nopona ipan nopa lugar campa nopa chichime quipipitzojque ieso, nojquiya quipipitzose ta moeso.’ ” \p \v 20 Huan Elías yajqui quiitato Acab huan Acab quiilhui: \p ―¿Ya techpantijtoc, tinocualancaitaca? \p Huan Elías quiilhui: \p ―Quena, nimitzpantijtoc para nimitzyolmelahuas nopa tatelchihualisti cati mitzajsis pampa timotemacatoc para tijchihuas cati amo cuali iixpa TOTECO. \v 21 Yeca TOTECO quiijtohua quihualicas ipan ta nochi tamanti cati amo cuali. Quintzontamiltis nochi moteixmatcahua, huan amo quicahuilis ma itzto yon se ten moixhuihua. \v 22 Quintzontamiltis mochaj ehuani san se quej quichijqui ica Jeroboam, icone Nabat, huan quej quichijqui ica ichaj Baasa, icone Ahías. Pampa tijcualancamacatoc TOTECO huan tiquinchijtoc ma tajtacolchihuaca nochi israelitame. \v 23 Huajca TOTECO quiijtojtoc: ‘Nopa chichime quicuase Jezabel nechca campa eltoc nopa tepamit cati ica quiyahualojtoque ni altepet Jezreel.’ \v 24 Huan nochi moteixmatcahua cati miquise ipan ni altepet, quincuase chichime, huan cati miquise ipan cuatitamit, quincuase nopa totome cati nacacuaj. \p \v 25 Amo oncac seyoc masehuali quej Acab cati monamacac para quichihuas cati amo cuali iixpa TOTECO, pampa isihua, Jezabel, tahuel quichihualti ma quichihua ya nopa. \v 26 Nojquiya quichijqui cati nelía fiero iixpa TOTECO pampa quinhueyichijqui taixcopincayome san quej quichihuayayaj nopa amorreos masehualme cati TOTECO quinquixti ten inintal quema calajque nopa israelitame. \p \v 27 Huan quema Acab quicajqui nochi ni camanali ten Elías, quitzayanqui iyoyo, huan motalilij yoyomit ten tequipacholi huan mosajqui. Cochiyaya ica nopa fiero yoyomit, huan tahuel mocuesohuayaya. \v 28 Huajca TOTECO quiilhui Elías: \v 29 “¿Tiquitztoc quenicatza Acab moechcapanojtoc noixpa? Huajca pampa moechcapanojtoc noixpa, amo nijhualicas taijyohuilisti ipan ichaj ehuani quema noja itztos, pero quena, teipa quema miquis niquintzontamiltis nochi iconehua.” \c 22 \s1 Siria huan Israel ayecmo motehuijque \r (2 Cr. 18:1-34) \p \v 1 Huan para nechca eyi xihuit amo oncac tatehuilisti ica tali Siria huan tali Israel. \v 2 Pero ipan nopa expa xihuit, Josafat, tanahuatijquet ten tali Judá, yajqui quipaxaloto nopa tanahuatijquet ten tali Israel. \v 3 Huan quema itztoya nopona Tanahuatijquet Acab ten tali Israel quinilhui itapalehuijcahua: \p ―¿Amo anquiitaj para nopa Siria ehuani quejipa moaxcatijtoque toaltepe Ramot cati mopantía ipan tali Galaad, huan amo teno tijchijtoque para tiquinquixtilise? \p \v 4 Huan Acab quiilhui Tanahuatijquet Josafat: \p ―¿Tijnequi tihualas nohuaya para tiquintehuise nopa tali Siria ehuani para sempa timoaxcatise altepet Ramot ten tali Galaad? \p Huan Josafat quinanquili: \p ―Quena, ta huan na tiitztoque tiicnime. Nomasehualhua huan nocahuayos itztoque momaco para mitzpalehuise. \p \v 5 Pero nojquiya Josafat quiilhui Acab: \p ―Pero nimitztajtanía achtohui ma tijtemoca sinta TOTECO ipaquilis ica se itajtolpanextijca. \p \v 6 Huajca nopa tanahuatijquet ten tali Israel quinsentili nopa 400 itajtolpanextijcahua cati ya iaxcahua huan quintajtanili: \p ―¿Cuali para nijtehuis altepet Ramot ipan tali Galaad o amo? \p Huan inijuanti quiilhuijque: \p ―Xiyaca pampa TOTECO quintemactilis amomaco. \p \v 7 Pero Josafat quiijto: \p ―¿Amo aqui se tajtolpanextijquet ten TOTECO para nimotatzintoquilis ica ya? \p \v 8 Huan nopa tanahuatijquet ten tali Israel quinanquili Josafat: \p ―Quena, itztoc se nica. Yaya itoca Micaías huan yaya icone Imla, pero na tahuel nijcualancaita pampa amo quema techilhuía cati cuali. \p Pero Josafat quiilhui: \p ―Amo xiquijto ya nopa. \p \v 9 Huajca nopa tanahuatijquet ten tali Israel quinotzqui se itapalehuijca huan quiilhui: \p ―¡Techhualiquili nimantzi Micaías, icone Imla! \s1 Micaías quiilhui Acab para miquis \p \v 10 Huan Tanahuatijquet Acab ten tali Israel huan Tanahuatijquet Josafat ten tali Judá mosehuijtoyaj ipan sese inisiya, nechca nopa caltemit campa plaza campa calaquij ipan altepet Siria. Nochi inijuanti moquentijtoyaj iniyoyo cati más yejyectzi para tanahuatiani, huan itajtolpanextijcahua Acab camanaltiyayaj iniixpa quej elisquía quiselíaj camanali ten TOTECO. \v 11 Huan se tajtolpanextijquet cati itoca Sedequías huan cati elqui icone Quenaana, mochihuilijtoya tepos cuacuajti huan cuatzajtziyaya: “Quej ni quiijtojtoc TOTECO: ‘Ica ni cuacuajti tiquintompojhuis nopa Siria ehuani hasta tiquintzontamiltis.’ ” \p \v 12 Huan nochi nopa sequinoc tajtolpanextiani san se quiijtohuayayaj quej quiijtohuayaya Sedequías. Quiilhuiyayaj nopa tanahuatijquet: “Xiya ipan Ramot huan xiquintehuiti huan titatanis pampa TOTECO quitemactilis momaco nopa altepet.” \p \v 13 Huan nopa tayolmelajquet cati yajqui quinotzato Micaías, quiilhui: \p ―Nochi nopa tajtolpanextiani, san se camanali quiilhuíaj nopa tanahuatijquet. Quiilhuíaj camanali cati cuali huan para tatanis. Huajca ta nojquiya xiquilhui san se camanali quej inijuanti huan xiquilhui nopa tanahuatijquet para tatanis. \p \v 14 Huan Micaías quinanquili: \p ―Temachti niquijtos san cati noTECO techilhuis para niquijtos. \p \v 15 Huajca Micaías ajsico campa nopa tanahuatijquet Acab huan nopa tanahuatijquet quiilhui: \p ―Micaías, ¿tiyase tijtehuitij altepet Ramot ten tali Galaad o tiquincahuase ma itztoca nopona? \p Huan ya quinilhui: \p ―Quena, huelis tiyas huan titatanis pampa TOTECO quitemactilis momaco. \p \v 16 Huan nopa tanahuatijquet quiilhui: \p ―¿Hasta quesqui huelta nimitzilhuis para techilhui san cati melahuac cati TOTECO quiijtohua? \p \v 17 Huajca Micaías quiilhui: \q1 “Ipan se tanextili ten TOTECO niquitac quenicatza elis. \q1 Niquinitac nochi nopa israelita soldados cati mosemantoyaj, \q1 ipan cuatitamit campa hueli, \q1 quej pilborregojtzitzi cati amo quipiyaj inintamocuitahuijca. \q1 Huan TOTECO techilhui: \q1 ‘Ni masehualme ya mijqui ininteco, \q1 huajca xiquintitani ininchajchaj ica tasehuilisti.’ ” \p \v 18 Huajca nopa tanahuatijquet ten tali Israel quiilhui Tanahuatijquet Josafat: \p ―¿Amo nimitzilhuijtoc para ni tacat amo quema techilhuía se tamanti cati cuali? Yaya nochipa techilhuía cati amo cuali. \p \v 19 Huajca Micaías quiilhui: \p ―Xijtacaquili ni seyoc camanali ten TOTECO. Na niquitac TOTECO mosehuijtoc ipan isiya nepa ilhuicac ica nochi iilhuicac ejcahua huan cati itztoque nopona quiyahualojtoyaj ipan inejmat huan iarraves. \p \v 20 “Huan TOTECO quiijto: ‘¿Ajquiya yas quichihualtiti Acab para ma yahui tatehuiti ipan altepet Ramot ten tali Galaad huan quimictise nopona?’ Huan sequij quiijtohuayayaj se tamanti huan sequinoc quiijtohuayayaj seyoc tamanti. \p \v 21 “Huan teipa se ajacat moixnexti iixpa TOTECO, huan quiilhui: ‘Na nijchihualtis para yas.’ \p “Huan TOTECO quiilhui: ‘Huan ¿quenicatza tijchihuas?’ \v 22 Huan yaya quiijto: ‘Na niyas huan nielis se ajacat cati niistacatis huan nicamanaltis ica inincamac nopa tajtolpanextiani.’ \p “Huan TOTECO quiijto: ‘Cualtitoc. Huajca xiya xijchihuati.’ \v 23 Huan ama tiquita, Tanahuatijquet Acab, para TOTECO quitalijtoc se ajacat cati istacati ipan inincamac nochi motajtolpanextijcahua pampa TOTECO quichijtoc para ma huetzi ipan ta nochi cati amo cuali.” \p \v 24 Huajca Sedequías, icone Quenaana, monechcahui campa Micaías huan quitejtzonili ica imax huan quiijto: \p ―¿Hasta quema Itonal TOTECO techtahuelcajqui para ayecmo nechcamanalhuis huan san ta mitzcamanalhuis? \p \v 25 Huan Micaías quinanquili: \p ―Tijmatis ipan nopa tonali quema timotatijtinemis tahuel calijtic ipan se cali para amo mitzmictise. \p \v 26 Huajca Tanahuatijquet Acab ten tali Israel tanahuati: \p ―Xiquitzquica Micaías huan xijhuicaca ilpitoc iixpa Amón, nopa tequitiquet ipan nopa altepet huan iixpa Joás, nocone. \v 27 Huan xiquinilhuica ma quicalaquica ipan tatzacti huan xijtamacaca ica san pantzi huan at cati monequi para ma yolto hasta quema nimocuepas ica paquilisti. \p \v 28 Huan Micaías quiilhui: \p ―Sinta timocuepas ica cuali huan ica paquilisti, huajca nesis para TOTECO amo mitzcamanalhuijtoc ica na. \p Huan teipa Micaías quiijto: \p ―Nochi amojuanti xijtacaquilica cati niquijtojtoc. \p \v 29 Huan quej ni, nopa tanahuatijquet ten tali Israel huan Josafat, tanahuatijquet ten tali Judá yajque inihuaya inisoldados nepa ipan altepet Ramot ten tali Galaad. \v 30 Huan nopa tanahuatijquet ten tali Israel quiilhui Josafat: \p ―Ximotalili moyoyo ten tanahuatijquet cati ipa timoquentía, pero na nimoquentis seyoc tacat iyoyo para amo aqui techixmatis sinta na. \p Huajca Acab calajqui ipan nopa tatehuilisti moixtzactoc huan moquentijtoc seyoc yoyomit quej cati moquentía se soldado. \v 31 Pero nopa tanahuatijquet ten tali Siria quinnahuatijtoya nopa 32 itayacancahua cati quihuicayayaj inintepos carrojhua ya ni: “Amo aqui xijtehuica yon cati hueyi o cati pisiltzi. San xijtehuica nopa tanahuatijquet ten tali Israel.” \v 32 Huan quema nopa tayacanani ten nopa tepos carrojme quiitaque Josafat ica iyoyo cati cuali, quiijtojque: \p ―Ya ni nopa tanahuatijquet ten tali Israel cati tijtemohuaj. \p Huajca quiyahualojque para quimictise. Pero Josafat cuatzajtzic. \v 33 Huajca nopa tayacanani quiitaque para amo yaya nopa tanahuatijquet ten tali Israel, huajca quicajque. \p \v 34 Pero se soldado tamotac ica icuahuitol san quej hueli huan quiajsic nopa tanahuatijquet ten tali Israel campa sasalijtoc nopa itepos yolixtzajca. Huajca Acab quiilhui nopa cati quihuicayaya itepos carro para ma quicuepalti huan ma quiquixti ten nopa tatehuilisti pampa tahuel cocojtoya. \p \v 35 Pero nopa tatehuilisti mochijqui más chicahuac ipan nopa tonali. Huajca Tanahuatijquet Acab, quipalehuijque para mocajqui ijcatoc ipan itepos carro iniixmelac nopa sirios cati quintehuiyayaj. Huan ieso cati quisayaya campa cocojtoc motalohuayaya ipan nopa tepos carro huan ica tiotac yaya mijqui. \v 36 Huan quema calactiyahuiyaya tonati quinyolmelajque nopa israelita soldados: “¡Nochi tantoc! ¡Xitacuepilica nochi amochajchaj!” \p \v 37 Huajca quej nopa mijqui nopa tanahuatijquet. Huan quihuicaque itacayo ipan altepet Samaria huan nopona quitalpachojque. \v 38 Huan quipajpajque itepos carro ipan nopa acomoli ten Samaria campa maltiyayaj nopa ahuilnenca sihuame. Huan nopa chichime quipipitzojque ieso Acab san quej TOTECO quiijtojtoya. \p \v 39 Nochi cati panoc ipan itequi Acab huan nopa cali cati quichijqui senquisa ica marfil huan nochi altepeme cati quinchijchijqui, eltoc ijcuilijtoc ipan nopa amatapohuali cati itoca Cati Quichijque Nopa Tanahuatiani Ten Tali Israel. \v 40 Huan Acab mijqui, huan teipa tanahuati icone cati itoca Ocozías. \s1 Josafat tanahuati ipan tali Judá \r (2 Cr. 20:31-37) \p \v 41 Huan Josafat, icone Asa, pejqui tanahuatía ipan tali Judá quema Acab yahuiyaya para nahui xihuit tanahuatis ipan tali Israel. \v 42 Huan Josafat quipiyayaya 35 xihuit quema pejqui tanahuatía. Huan tanahuati 25 xihuit ipan altepet Jerusalén. Inana itoca eliyaya Azuba huan eliyaya icone Silhi. \p \v 43 Huan Josafat nejnenqui senquisa quej itata Asa. Quichijqui nochi cati xitahuac iixpa TOTECO. Pero nochi nopa taixpame para taixcopincayome cati eltoyaj ipan tepeme amo quinijcueni huan masehualme noja quitatiyayaj copali huan noja quitencahuayayaj tacajcahualisti nopona. \p \v 44 Huan Josafat quichijqui se camanal sencahuali para ma onca tasehuilisti ihuaya nopa tanahuatijquet ten tali Israel. \v 45 Huan nopa sequinoc tamanti cati panoc ipan itequi Josafat huan nopa hueyi chicahualisti cati quipixqui, huan nochi tatehuilisti cati quichijqui, nochi eltoc ijcuilijtoc ipan nopa amatapohuali cati itoca Cati Quichijque Nopa Tanahuatiani Ten Tali Judá. \v 46 Huan Tanahuatijquet Josafat nojquiya quinquixti nochi nopa tacame cati quichijque tamanti ica sequinoc tacame para se taxtahuili huan quej nopa quihueyichihuayayaj inindios. Quej nopa quichijtoyaj ten quema tanahuatiyaya itata, Asa. \v 47 Ipan nopa tonali amo oncayaya tanahuatijquet ipan tali Edom, pero itztoya se tequitiquet nopona. \p \v 48 Huan Josafat quinchijchijqui miyac huejhueyi barcos para yasquíaj ipan hueyi at huejca huan quitemotij oro nepa ipan Ofir, pero amo quema quistejque. Tami sosolijque nopa barcos nepa ipan Ezión Geber. \v 49 Ipan nopa tonali, Ocozías, icone Acab, quiilhuijtoya Josafat: “Ma yaca notequipanojcahua inihuaya motequipanojcahua ipan nopa huejhueyi barcos.” Pero Josafat amo quinejqui. \p \v 50 Huan Tanahuatijquet Josafat mijqui huan quitalpachojque ipan Ialtepe David, ihuejcapan tata. Teipa Joram cati eliyaya icone pejqui tanahuatía. \s1 Ocozías tanahuati ipan tali Israel \p \v 51 Huan Ocozías pejqui tanahuatía ipan altepet Samaria ten tali Israel quema Josafat yahuiyaya para 17 xihuit tanahuatis ipan tali Judá. Huan Ocozías tanahuati ome xihuit ipan tali Israel. \v 52 Pero Ocozías quichijqui nochi cati amo cuali iixpa TOTECO. Nejnenqui ipan ifiero ojhui itata, Acab, huan inana, Jezabel, huan Jeroboam, icone Nabat, cati quichijqui ma tajtacolchihuaca nopa israelitame. \v 53 Pampa yaya nojquiya quihueyichihuayaya nopa taixcopincayot Baal san quej itata quichijtoya. Huan quej nopa quicualancamacac TOTECO cati toDios tiisraelitame.