\id REV - Naasioi NT [nas] -Papua New Guinea 1994 (web 2014) 
\h MAKENSIꞌNUNG OO 
\toc1 Jiisuuꞌke Makensiꞌnung Jooni-koo Siraꞌpuuꞌnaꞌ 
\toc2 Makensiꞌnung Oo 
\toc3 Mkn 
\mt2 JIISUUꞌKE MAKENSIꞌNUNG  
\mt2 JOONI-KOO SIRAꞌPUUꞌNAꞌ  
\imt1 Kara Baavootunanka Aneꞌkooning  
\ip 1:1 Jiisuuꞌ Karistooꞌke Kara Botovuuꞌnaꞌ ˜Kenaanka-taa Dootuuꞌanko  
\ip 4:1 Sipisipiꞌke Buuku Paninga Bereꞌuioꞌ Kansiꞌnupoong Mankiꞌoroko Oonaꞌ  
\ip 12:1 Sietaniꞌ Bakanaving Nariꞌ Oraruꞌkiaako Oovuuꞌnaꞌ Joonie  
\ip 21:1 Kumponinge Ookara Kapooꞌ Nerakaꞌantavuko Oovuuꞌnaꞌ Joonie  
\c 1  
\ms1 Jiisuuꞌ Karistooꞌke Kara Botovuuꞌnaꞌ ˜Kenaanka-taa Dootuuꞌanko  
\mr (1:1–3:22)  
\p
\v 1 Aung tee Jiisuuꞌ Karistooꞌke siraꞌpuuꞌnung Kumponinge nauvuioꞌ kapooꞌ daꞌdeng tavoꞌkuaing-koong bakaning botovotonaaꞌnuka nau-anta-koo. Eeꞌnoko bakaang koosinung˜ botovuioꞌ sirakaꞌantamuuꞌnaang ning-koo Jooni-koo bakaang botovotonaaꞌ deemarako.  
\v 2 Eeꞌnoko teing kapooꞌnanka ning-koo sirakaꞌantavuioꞌ ooamira tee Kumponing bakaang kara masikaꞌantavantuꞌ. Teeꞌkoo siraꞌpamaang ninge, tee kara masikung Jiisuuꞌ Karistooꞌke sirakaꞌantavuuꞌnanka.  
\v 3 Baa tee naning aung kara tarampee-koong˜ deeruvuaing dootuuꞌdomai tee biraanke nkavuaing, eeꞌnoko teing taaravaara pinkaꞌaavaining teing biraankeariainge teing kapooꞌ daariari otoining pinkaꞌaara, aiꞌ batei tee dueꞌumaang.   
\s1 Joonie Karavoto˜ Daarivuuꞌnaꞌ ˜Kenaanka-taa Dootuuꞌanko  
\p
\v 4 Aung kara ninge Joonie daariamang diiꞌkoo ˜kevuntuꞌka-taa osi-koo dootuuꞌnupoong otorimaing Eesia-nameensiꞌkooning-koo. Kumponinge teie aaꞌnunge, teroita otouꞌnunge, eꞌmung teeꞌ otong, eeꞌnoko damaꞌke teeꞌ nariꞌ otoi poainge, teie piaaruri mooaruriaing. Napoꞌ teinge ˜kenaanka-taae Tanuaange Kumponing baꞌnanumanooꞌ uroꞌkanooꞌke otoromainge piaaraari mooaraariainge.  
\v 5 Napoꞌ Karistooꞌke teeꞌ nariꞌ piaaruri mooaruriai. Teie eeꞌnarai motekaroꞌari kara masikung siraꞌpuuꞌnunge bera booꞌparuꞌnooꞌke basi. Tee tutunaꞌnung booꞌketa daaꞌaruꞌnaꞌkoo, napoꞌ Ovoringe dauraronuka tanatavurimaung kansiꞌnupoong. Tee Jiisuuꞌ Karistooꞌ tee eeꞌnara niiꞌ piaamurira bakaang erenge simpiriꞌantamuruꞌ niikaning orakaꞌ nkonanka-ita.  
\v 6 Eeꞌnoko niiꞌ bakanamuiaang deeng-antamurira napoꞌ Bauma Kumponing bakanavitu pirisitiꞌnuka deeng-antamuruꞌ tee-koo ookara meenasi eeꞌnoko purintoꞌ doong kante okovui otoi otoaing. Eeꞌ, masikung.  
\v 7 Ooveriaing tee tee pooꞌnaang kaꞌmoꞌ ninka nariꞌ ookarai tee ooaavaꞌnaang. Teing tee tooꞌpauꞌning eeꞌnoko ookara nantoong kansiꞌnupoong teing birompariiꞌnaang tee poko ooaara. Eeꞌ, teeꞌ eeꞌnaꞌ.   
\p
\v 8 “Ning tee tutunaꞌnaare eeꞌnoko napoꞌ asiranaare, napoꞌ uroꞌnunge eeꞌnoko damaꞌnunge.” Teeꞌpumaung teie Ovoring Kumponinge. “Teroita oꞌnouꞌnung, eꞌmung teeꞌ oꞌnong, eeꞌnoko damaꞌke teeꞌ nariꞌ oꞌnoi moainge. Ning tee Piikonara, ookara kapooꞌ nko-koo makosi.”   
\s1 Karistooꞌ Jooni-koo Oroꞌparako Oovuuꞌnaꞌ  
\p
\v 9 Ning tee Jooni diiꞌmaikoꞌ diiꞌ ninka nariꞌ baike kompampiruꞌnung miiꞌkampiritaaꞌ Karistooꞌ bakaang muuꞌkoo. Eeꞌnoko muiꞌ miring Patimos-koo siꞌmauꞌ tee kara Kumponing bakaang daankianko Jiisuuꞌ siraꞌpama.  
\v 10 Tee-koo doong Ovoring bakaang-koo ning tee teie Tanuaang Meekunge korimuioꞌ ning-koo damaꞌdua aurong pankaing taaravantuꞌ tuuviri-pinaꞌ karoma aaꞌpuko,  
\v 11 “Kapooꞌ dake ooveing buuku-koo daariera teing dootuuꞌnupoong-anko botoveai, teing ˜kevuntuꞌka-taa osi-koo otoromaing aaꞌning-anko: Epeses, Simeena, Peekamamiꞌ, Taiataira, Saadis, Piladelepiaꞌ, eeꞌnoko Leodesiaꞌ.”   
\p
\v 12 Tenang tee aurong ning karamukoꞌnung ooamaꞌnaang tee-aape bereꞌmaruꞌ, eeꞌnoko bereꞌmarama ˜kenaanka-taa daamu baꞌnang-kooning kooro-koo nkoniiꞌ ooantuꞌ.  
\v 13 Eeꞌnoko teenanka daamu baꞌnananka-koo meerooꞌke narung naning-naumpoꞌ teke otoko, mononopaꞌ isikung kauꞌkoo basi kurumpari, eeꞌnoko tokoniiꞌkoo kooronanka naꞌnaniiꞌ murukeue kapeto keemoomparitaaꞌ.  
\v 14 Bakaang boreꞌ eeꞌnoko dapo aaꞌnaꞌ kakaara sipisipiꞌkoong dapo-pinaꞌ eeꞌnoko kaꞌmoꞌkoo tuꞌbetuꞌbe-pinaꞌ oroꞌ. Bakaang duta ntaꞌpinaꞌ urung.  
\v 15 Bakaang kauꞌ baraasi˜ ntaꞌke ivaiꞌniiꞌpinaꞌ oroꞌ, eeꞌnoko bakaang aurong ntonanka uutuaramanaꞌ taara.  
\v 16 Bakaang bireng tampanaange beentoꞌ ˜keura-taa kompuri otokoꞌ, eeꞌnoko karang-eta bainatu ookamenta irintoꞌ basiaruꞌ, eeꞌnoko bakaang oing duaaꞌpinaꞌ aaꞌnaꞌ sisisiisi.   
\p
\v 17 Tenang ninge ooamira tee, ning tee-koo kauꞌkanooꞌ duaꞌmaruꞌ booꞌpinaꞌ mantomari. Teka teie ning-koo bireng tampanaang panteꞌmura, aaꞌmuuꞌ, “Aroreaukaꞌ. Ning tee tutuntoma eeꞌnoko napoꞌ oꞌdomai.  
\v 18 Eeꞌnoko ning tee napoꞌ Domantooꞌ. Ning tee moomira napoꞌ daaꞌmaruꞌnung. Eeꞌnoko teeꞌ nariꞌ domamari oꞌnoi oꞌnomaaꞌnoaing ookara batei-koo. Eeꞌnoko ninge tee kiiꞌnanka kompansi oꞌnong aaꞌnoko: booꞌkoong eeꞌnoko tutueu-aapenung.  
\v 19 Enang tee kapooꞌnanka dake ooveining daarieaing enang otoining eeꞌnoko damaꞌke tavoꞌkuaining nariꞌ.  
\v 20 Aung tee mirumiruꞌ aing aaꞌning oovemaatomaing-koong: ˜keura-taa beentoꞌ ning-koo tampanaang-koo otoining eeꞌnoko napoꞌ ˜kenaanka-taa daamu baꞌnananka kooro-koo nkoniiꞌ otoining. Aing ˜keura-taa beentoꞌ teing teing koosinunanka makosining, teing dootuuꞌnupoong ˜kevuntuꞌka-taa osi-koo otoromaing tanatanuka. Eeꞌnoko teing napoꞌ ˜kenaanka-taa daamu baꞌnananka kooro-koo nkoniiꞌ oovemaatomaing teing nkaning ˜kevitura-taa dootuuꞌnupoong.”   
\c 2  
\s1 Tee Epeses-aapenung Minkunaa  
\p
\v 1 Eeꞌnoko aaꞌmuuꞌ ning Jooni, “Narung karavoto daarieai tee-anko koosinung Epesesie dootuuꞌnupoong tanatavurimaung-anko. Aaꞌpeaing, ‘Aung kara tee ˜keura-taa beentoꞌ tampanaange kompuri otomaung bakaang eeꞌnoko teing-koo ˜kenaanka-taa araka baꞌnang kooro-kooning-koo meuꞌke nanukooꞌ. Teie aaꞌpuing,  
\v 2 “Ninge tee dakaang nko-nkonanka noruꞌansi oꞌnong poreꞌ kompemanaꞌ aaꞌnaꞌ mintoontarama iirauꞌdaravaꞌ. Eeꞌnoko orenanka ninka otori domang aaꞌnaꞌ mankiꞌdoma dake baakeeneveri siraꞌperikooꞌ teing biiꞌka daang kara okovuri nkanuka tamparimaing.  
\v 3 Ninge noruꞌansi oꞌnong pankaroong banainge mankiꞌ kompeuꞌnaꞌ mintoontarama iirauꞌdaravaꞌ poreꞌ kompema nkaang miring-koo, eeꞌnoko teeꞌ nkorarama tee konteroaung.  
\v 4 Teka daꞌ narung kapooꞌ ning-koo orakaꞌ apukaꞌdari otong, dake ning tee piaamekoꞌnaꞌ enang piaameaꞌ otong.  
\v 5 Norunoruꞌeai teeꞌ tero otokoꞌnaꞌ enang duaꞌdarara otoinooꞌketa eeꞌnoko enang napoꞌ bereꞌdarara teing nko-nko tero nkovekoꞌning nkoveai. Tee tee bereꞌdaravaruko ning mera tee dakaang daamu baꞌnang tontaꞌampaing otomanooꞌketa.  
\v 6 Aung tampara aarumo daꞌkoo otong, dake tee munteꞌemaung teing nko-nko oreng Nikolas-nupoonge nkoaamaing, tee aarumo tee ninge munteꞌamaunge.  
\v 7 Baa tee naning punkang-poꞌnunge tee tampaꞌ taaravuaing tee kapooꞌ Tanuaang Meekunge minkuvumaung dootuuꞌnupoong-koo osi kante-koo. Baata teing parapaara puruꞌaavaining tee tauraꞌ avorompaing tee koiꞌ domang-anta-koong sinang maaꞌaavaꞌnaang teke Kumponing bakanamono-koo meerooꞌke otomaung-koong.” ’”   
\s1 Tee Simeena-aapenung Minkunaa  
\p
\v 8 “Napoꞌ narung karavoto daarieai tee-anko koosinung Simeenai dootuuꞌnupoong tanatavurimaung-anko. Aaꞌpeaing, ‘Teie ookara kapooꞌkoo tutuntoma eeꞌnoko oꞌdoma otomaunge, eeꞌnoko boora napoꞌ domamparuꞌ aaꞌnunge aaꞌpuing,  
\v 9 “Ninge tee dakaang nko-nkonanka, arikananka eeꞌnoko ataꞌoiꞌdari otomanaꞌ noruꞌansi oꞌnong, teka daꞌ tee tanuaang-aape maneenara. Napoꞌ teinge Juꞌnupoong tamparimainge orakaꞌ minkuraamanaꞌ noruꞌansi oꞌnong, teka teinooꞌ Juꞌnupoong masikeng deeaꞌ. Teing teing Sietaniꞌ bakanavitu-kooning.  
\v 10 Aroreaukaꞌ teing-koo kapooꞌ arikananka dake kuneꞌeaining-koo. Ee aung, Sietaniꞌke tee paara-anta-koo diiꞌkoo niiꞌning kiimatanava-koo sipuriiꞌnaang, kivora doong-koo arikung-koo otoriiꞌnaang, teka tee arooꞌdariri motekaroꞌnuka otoriaing bane booꞌ dovang-koo, eeꞌnoko makuꞌkoo ninge tee diiꞌ piiko-nupoong avuavuꞌ tampara arompima tee baakopo domampari otoꞌkoong kuruntampiaing.  
\v 11 Baa tee naning punkang-poꞌnunge tee tampaꞌ taaravuaing tee kapooꞌ Tanuaang Meekunge minkuvumaung dootuuꞌnupoong-koo osi kante-koo. Baata teing parapaara puruꞌaavaining teinge tee kemuꞌkanung booꞌpari otoꞌ toraꞌpaavaukaꞌnung.” ’”   
\s1 Tee Peekamamiꞌaapenung Minkunaa  
\p
\v 12 “Napoꞌ narung karavoto daarieai tee-anko koosinung Peekamamiꞌke dootuuꞌnupoong tanatavurimaung-anko. Aaꞌpeaing, ‘Teie bainatu ookamenta irintoꞌ kompui otomaunge aaꞌpuing,  
\v 13 “Ninge dakaang nko-nkonanka eeꞌnoko teꞌ daꞌ otoinooꞌ noruꞌansi oꞌnong, teꞌ eeꞌnooꞌ Sietaniꞌ daurarong˜ deempari otomanooꞌ. Teka dake tee nkaang miring pinkaꞌei otomaung eeꞌnoko dakaang masikaꞌanta ning-koo teeꞌ nariꞌ pinkaꞌari otomaunge, bane tee Antipas ning-koo arooꞌari motekaroꞌari kara tampaꞌ siraꞌpukoꞌnung diiꞌkoo meuꞌka tavaioꞌ teka eeꞌnooꞌka Sietaniꞌ otomanooꞌka.  
\v 14 Teka daꞌkoo kapooꞌ ninge niiꞌning okiꞌning aarumo oreng otoko ooamaang, aaꞌnoko diiꞌkoo niiꞌninge tee Beelamu bakaang nau-anta kompai otorong, teie eeꞌnarai Baalakaꞌ Isireeli-nupoong duaꞌantanaꞌ nau-antavuuꞌnung. Aaꞌnoko tee taamang kumponing daang-koong-koo dariniiꞌ naiaavaꞌnaang aavavuruꞌ, eeꞌnoko napoꞌ kaukauro-koong aarumo nkoaavaꞌnaang siong-antavuruꞌ.  
\v 15 Napoꞌ niiꞌninge diiꞌkoo Nikolas-nupoong biikaang nau-anta kompai otorong, tee ninge munteꞌamaung.  
\v 16 Temuriiꞌketa bereꞌdariai. Bereꞌdariaruko deekoꞌ tee ning namuꞌke diiꞌanko mora turamparamaꞌnaang teing teie bainatue nkaang karang-etainge.  
\v 17 Baa tee naning punkang-poꞌnunge tee tampaꞌ taaravuaing tee kapooꞌ Tanuaang Meekunge minkuvumaung dootuuꞌnupoong-koo osi kante-koo. Baata teing parapaara puruꞌaavaining ninge tee taamang koreꞌnang paninung avorompaing kansiꞌnupoong-eta bakuꞌniiꞌ, napoꞌ tee kapang kakaara avorompainge narunaꞌ narunaꞌ, nkanooꞌ kuung tung-koo tauraꞌniiꞌ taaꞌniꞌanta, tee miring nerakung biikaang daariniiꞌ tereꞌkoo. Naninge noruꞌuaꞌ tee miring, teka teie tereꞌ nkavuainge baka noruꞌui otong.” ’”   
\s1 Tee Taiataira-aapenung Minkunaa  
\p
\v 18 “Napoꞌ narung karavoto daarieai tee-anko koosinung Taiatairai dootuuꞌnupoong tanatavurimaung-anko. Aaꞌpeaing, ‘Teie Kumponing Bauringe duta ntaꞌpinaꞌ urung naning tupuꞌui ooe, eeꞌnoko bakaang kauꞌ baraasi˜pinaꞌ ntaꞌke iivaiꞌniiꞌ pinaꞌ oroꞌnaꞌ aaꞌpumaang,  
\v 19 “Ninge tee dakaang nko-nkonanka noruꞌansi oꞌnong, napoꞌ tee dakaang piaa eeꞌnoko tee masikaꞌanta eeꞌnoko napoꞌ teing nantoong pakuerimanaꞌ. Eeꞌnoko parapaara-koo iirauꞌdaravarukooꞌ, eeꞌnoko enang noruꞌansi oꞌnong aaꞌnaꞌ masikaꞌ mintoontaramaang tutunaꞌnooꞌ divuꞌantavei.  
\v 20 Teka aung kapooꞌ ninge daꞌkoo ooamaang, dake teni manikuma Jesabel baka nakaronani˜ tamparamai tauraꞌpeioꞌ nau-antavarama nkaning botovotonaaꞌnuka akoꞌke beꞌantavurimaung. Eeꞌnoko aaꞌning-koo barevurikooꞌ: kaukauro nko eeꞌnoko kumponing daang-koong-koo darimpaamaung taamang nai-koo.  
\v 21 Ninge tee teni batei avonsing bereꞌaraaꞌnaang, teka teni piavoaruing bereꞌkoo, teieta bakaang aarumo kaukauro nko-ita.  
\v 22 Ee aung, teni teni ninge enang sisikeera pankaing-koo sipamaꞌnaang eeꞌnoko teing teni ninka nariꞌ nampeesi orariaamaing kiimata pankaing-koo siparamaꞌnaang, teing biikaang orara nko-nko-ita bereꞌariaruko deekoꞌ.  
\v 23 Eeꞌnoko tenie baurukaaꞌ dupisiꞌarampainge, ookara dootuuꞌnupoonge osi kante-koo noruꞌmaavainaꞌ ning tee eeꞌnara nantoong biikaang onou domang-koo noruꞌansi oꞌnoing. Eeꞌnoko ninge eeꞌnarai nantoong narunaꞌ narunaꞌ kante nkoverimanaꞌkoo bariꞌdampiaing.  
\v 24 Teka diiꞌ niiꞌning Taiataira-nupoong tee temuriiꞌ nau-anta siomperiaung, napoꞌ barerariarukooꞌ tee-koo niiꞌninge Sietaniꞌ bakaang makensiꞌnung tampaamaung-koo. Ninge aaꞌdampimang diiꞌkoo tee niiꞌning kapooꞌ mankiꞌ panteꞌampaukaꞌnung.  
\v 25 Teka tee kapooꞌ enang komperi otoing tee tampaꞌ pinkaꞌeri otoaing bera ning moainooꞌke basi.  
\v 26 Baata teing parapaara puruꞌaama nkaang nko-nko kompai otoroaining bera botu basinooꞌke, ninge tee teing iriꞌpoꞌnupoong deeng-antavarampaing ookara nantoong-koo amutemuuꞌkoo daua teing tanata-koo.  
\v 27 Ning tee Mmaꞌke temuriiꞌ iriꞌ amuuꞌnung Daari Meekunge aaꞌpumanaꞌ,  
\q1 ‘Teie tanatavuriaing aini-koong ninka donsiꞌ ninka. Eeꞌnoko teie kansiꞌkoong utau-pinaꞌ puturaꞌuriaing.’ \rq (Kena 2:9)\rq*   
\m
\v 28 Napoꞌ tee ninge avorompainge teing tee maatara.  
\v 29 Baa tee naning punkang-poꞌnunge tee tampaꞌ taaravuaing tee kapooꞌ Tanuaang Meekunge minkuvumaung dootuuꞌnupoong-koo osi kante-koo.” ’”   
\c 3  
\s1 Tee Saadis-aapenung Minkunaa  
\p
\v 1 Eeꞌnoko aaꞌmuuꞌ ning Jooni, “Napoꞌ narung karavoto daarieai tee-anko koosinung Saadisie dootuuꞌnupoong tanatavurimaung-anko. Aaꞌpeaing, ‘Aung tee kara teie ˜kenaanka-taa Kumponing bakaning tanuaang-poꞌnunge eeꞌnoko napoꞌ ˜keura-taa beentoꞌ tampanaange kompui otomaunge aaꞌpumaang, “Ninge tee dakaang nko-nkonanka noruꞌansi oꞌnong eeꞌnoko nantoonge domantooꞌ tantaamanaꞌ noruꞌansi oꞌnong, teka daꞌ booꞌpinaꞌ ooramaang.  
\v 2 Deto tanteraravai! Teing kapooꞌ otoining puring-antaveai mmeꞌ booꞌparavaruko, aiꞌ dakaang nko-nko koomparavaung ooreronsing nkaang Kumponing-koo dutakanooꞌke.  
\v 3 Norunoruꞌeai dake tee kapooꞌ taaravera nkaveuꞌnung, eeꞌnoko pinkaꞌeai tee. Bereꞌdaravai dakaning orarananka-ita. Daꞌ tanterari otoaukaꞌnung deekoꞌ tee ning daꞌanko tee bakiaaꞌ nko-pinaꞌ tavoꞌkampaing dake noruꞌeaukaꞌnung batei-koo.  
\v 4 Diiꞌkoo niiꞌning Saadisie otorining-koo biikaning mononopaꞌnanka kuꞌmiꞌantavaavaꞌ otoroining. Eeꞌnoko teing eeꞌning teing makosinuka niꞌninka nariꞌ nanampiaining mononopaꞌ kakaara kurumpariri.  
\v 5 Baata teing parapaara puruꞌaavaining teing teing-pinaꞌ nariꞌ kurumpariaining mononopaꞌ kakaara, eeꞌnoko ninge biikaang miring tee piuꞌampaukaꞌnung teieta buuku domantooꞌ domampariaining biikaang miring daariniiꞌketa. Eeꞌnoko ninge tee biikaang miring Mmaꞌkoo eeꞌnoko koosinunanka-koo dutaka-nooꞌke siraꞌpampaing nkaning tamparama.  
\v 6 Baa tee naning punkang-poꞌnunge tee tampaꞌ taaravuaing tee kapooꞌ Tanuaang Meekunge minkuvumaung dootuuꞌnupoong-koo osi kante-koo.” ’”   
\s1 Tee Piladelepiaꞌaapenung Minkunaa  
\p
\v 7 “Napoꞌ narung karavoto daarieai tee-anko koosinung Piladelepiaꞌke dootuuꞌnupoong tanatavurimaung-anko. Aaꞌpeaing, ‘Aung kara tee tee Naning Meekung eeꞌnoko Paariaravaung bakaang, tee Deevitaꞌ bakaang kiiꞌ kompui otomaung teriꞌke daateꞌuko niiꞌnung naninge napoꞌ daꞌpuarupeuꞌ, napoꞌ daꞌpuko deekoꞌ niiꞌnung naninge daateꞌuarupeuꞌ.  
\v 8 Teie aaꞌpumaang, “Ninge tee dakaang nko-nkonanka noruꞌansi oꞌnong daꞌ iriꞌnavu otoꞌderuko nkaang kara pinkaꞌei siompemaung. Eeꞌnoko nkaang miring penkempeaunge. Teeꞌkoo ninge karanaang daateꞌderomira sipansing daꞌ tung-koo niiꞌnung naninge kumpiꞌkoo makotuaꞌ.  
\v 9 Ee aung, niiꞌning teke Sietaniꞌ bakanavitu otorong daang Juꞌnupoong tamparimaing nka Juꞌnupoong deeaꞌ, tosi baukonuka. Ee aung, teing teing eeꞌning daꞌanko botoaranko daꞌkoo kauꞌkanooꞌ kinkinaara pankaing-antaraavaꞌnaang, eeꞌnoko daꞌ ninge piaaramanaꞌ noruꞌaavai.  
\v 10 Eeꞌnoko dake tee nkaang kara boonko miiꞌkii pinkaꞌemanooꞌkoo daꞌ tee ninge tampaꞌ tarerampaing tee-koo batei parapaara arikung-koo ookara nantoong kansiꞌnupoong-koo tavoꞌkuaing-koo, paaravurima ookara.  
\v 11 Ning tee daꞌdeng mooꞌnaang, tee kapooꞌ kompei otoing tee pinkaꞌei otoko, naninge pariꞌduꞌneenga tee dakaang baakopo.\f + \fr 3:11 \ft Ooveai \xt Makensiꞌnung Oo 2:10\ft .\f*  
\v 12 Baata teing parapaara puruꞌaavaining tee ninge pava pankava-koo natuku pinaꞌ keeng-antavarampaing nkaang Kumponing bakanava-koo. Eeꞌnoko teketa tee tee tenkenuaukaꞌnung, eeꞌnoko ninge tee tee-koo nkaang Kumponing-koong miring daariampaing. Napoꞌ tee nkaang Kumponing bakaang osi pankamono-koong miring tee-koo daariampai, tee nerakung Jerusalemaꞌ paning-eta depeto poaing eeꞌnoko nkaang Kumponing-eta poainge. Eeꞌnoko napoꞌ koontoꞌ nkaang miring nerakung tee-koo daariampainge.  
\v 13 Baa tee naninge punkang-poꞌnunge tee tampaꞌ taaravuaing tee kapooꞌ Tanuaang Meekunge minkuvumaung dootuuꞌnupoong-koo osi kante-koo.” ’”   
\s1 Tee Leodesiaꞌaapenung Minkunaa  
\p
\v 14 “Napoꞌ narung karavoto daarieai tee-anko koosinung Leodesiaꞌke dootuuꞌnupoong tanatavurimaung-anko. Aaꞌpeaing, ‘Teie Miruꞌ Paariaravaunge, Motekaroꞌari Kara Masikung Tampaꞌ Siraꞌke Kumponinge nkovuruꞌning-koo okonarai aaꞌpumaang,  
\v 15 “Ninge tee dakaang nko-nkonanka noruꞌansi oꞌnong, daꞌ tee baruꞌ kaꞌmatoong deeaꞌ eeꞌnoko baruꞌ uipaariiꞌ deeaꞌ. Teeꞌkoo ning piamomaang daꞌ tokoonaꞌ nariꞌ deentari otoꞌkoo, aaꞌnoko uipaariiꞌ deekoꞌ niiꞌnooꞌ kaꞌmatoong.  
\v 16 Teka daꞌ mantong-koo meuꞌ basi, baruꞌ uipaariiꞌ deeaꞌ eeꞌnoko baruꞌ kaꞌmatoong deeaꞌ, teeꞌkoo ninge daꞌ nkaang karang-eta kuripiorampaing.  
\v 17 Dake enang aaꞌpemaang, ‘Ning tee enang ookara-koo kavo-koo makotunsi oꞌnong; enang kapooꞌkoo pia oꞌnoaꞌ.’ Teka dake noruꞌeaꞌ tanuaang-aape daꞌ tee piaaruꞌ papovuruꞌ, ataꞌoiꞌ, kaputuꞌ, eeꞌnoko simpenoiꞌ.  
\v 18 Ninge koontoꞌ nauramaang daꞌ, ning-koo tee kooro ntaꞌke simpeꞌura kiiroraaꞌantavuuꞌnung mooꞌsiiaing, tanuaang kavo-poꞌnung deentaraaꞌnaang. Napoꞌ mononopaꞌ kakaara ning-koo mooꞌeai simpenoiꞌ ooraamaung nopaꞌdaravainaꞌ. Eeꞌnoko napoꞌ marasini mooꞌeainge ning-koo, duta-koo siꞌdarara tampaꞌ oomeainaꞌ.  
\v 19 Ninge tee teing nantoong piaavaramaing teing orakaꞌ nkoaako akaꞌparansi koong-antavaramaung. Teeꞌkoo nkaning meekupoong deentariri otoriiꞌnaang keviꞌdarima bereꞌdariai!  
\v 20 Ooveriko, ning tee aung karanaange donkonansi karomang. Baie naninge nkaang aurong taaravura karanaang daateꞌuko deekoꞌ ning tee tee-anko tumarara tee ninka nariꞌ taamanampeaing.  
\v 21 Baata teing parapaara puruꞌaavaining ninge tee makosi-antavarampaing nkanooꞌ baꞌnavaꞌnaniꞌdomai miirinkanooꞌke nariꞌ baꞌnanui otoꞌkoo, teeꞌ nariꞌ ninge puruꞌamira Mmaꞌ bakanooꞌ baꞌnaniꞌdomai miirinkanooꞌke nariꞌ baꞌnanunsi oꞌnoremanaꞌ.  
\v 22 Baa tee naninge punkang-poꞌnunge tee tampaꞌ taaravuaing tee kapooꞌ Tanuaang Meekunge minkuvumaung dootuuꞌnupoong-koo osi kante-koo.” ’”   
\c 4  
\ms1 Sipisipiꞌke Buuku Paninga Bereꞌuioꞌ Kansiꞌnupoong Mankiꞌoroko Oonaꞌ  
\mr (4:1–11:19)  
\s1 Tee Daurarong˜ Pankaing-antavaamanaꞌ Bakanooꞌka Paning-koo  
\p
\v 1 Teketa napoꞌ ooama narung karanaang daateꞌari otoko paning-koo ooantuꞌ, eeꞌnoko teketa tee narung aurong tutunaꞌ taaravantuꞌ aaꞌnunge tuuviri-pinaꞌ karoma aaꞌmuuꞌ, “Doompeto aꞌ poai. Kapooꞌ aung-koo damaꞌke basiaraaꞌnaang otoing nauramaꞌnaang.”  
\v 2 Teketa tenang namuꞌke Tanuaang Meekunge kurunkemuioꞌ teka paning-koo narung Daurarong bakaang ovorimpari baꞌnavaꞌnaniꞌ ooantuꞌ teke narung naning baꞌnanuioꞌ tee-koo.  
\v 3 Tee teke baꞌnanui otokoꞌnung bakaang oing oo-koo tee-pinaꞌ kapang jasipaꞌpinaꞌ pipiꞌdaari, eeꞌnoko konilian aaꞌning-pinaꞌ arakavari otokoꞌ, eeꞌnoko teꞌ eeꞌnooꞌ baꞌnaniꞌdoma eeravoi korovui otokoꞌ, kapikapiaꞌumaunge tee-pinaꞌ kapang eemaroli-pinaꞌ oroꞌ.  
\v 4 Teꞌ napoꞌ tee daurarong baꞌnanui otokoꞌnooꞌ kenaanka kivora-ita karenaumo ovontumpariri baꞌnavaꞌnaniꞌnankai koroai otorokoꞌ. Teing-koo baꞌnavaꞌnaniꞌnanka-koo kenaiꞌka-ita karenaumo niiꞌning ovontung baꞌnaniai otorokoꞌ, mononopaꞌ kakaara kuruniiꞌnuka eeꞌnoko boreꞌkoo kooro-koong baakopo kuruniiꞌnuka.  
\v 5 Teketa tee daurarong baꞌnanui otokoꞌnooꞌketa pipirakai ninka ninininimpuma kurung-kurung tompooꞌkukoꞌ. Eeꞌnoko teke ovorimpari baꞌnavaꞌnaniꞌkoo uroꞌkanooꞌke napoꞌ puu ˜kevuura-taa urumparikoꞌ, teing teing eeꞌning ˜kevuura-taa Kumponing bakaning Tanuaang.  
\v 6 Eeꞌnoko Daurarong baꞌnaniꞌdomai uroꞌkanooꞌke narung kapooꞌ otokoꞌ pirung-pinaꞌ oroꞌ, aaꞌnaꞌ neenkirooꞌ oorara pinaꞌ oroꞌ. Eeꞌnoko teꞌ Daurarong baꞌnaniꞌdoma kapooꞌke karenaumoi domantoiai koroai otorokoꞌ dutai mmauꞌke maantoꞌ ookamenta-koo, uroꞌkanooꞌ eeꞌnoko damaꞌukanooꞌ.  
\v 7 Tutunaꞌnung teing-koo kapooꞌkoo domantoia-koo laioni-pinaꞌ oroꞌ. Kenaanka-nung napoꞌ boromakaꞌkoo baarinung-pinaꞌ oroꞌ. Beenaumo-nung napoꞌ oinooꞌ naning-pinaꞌ oroꞌ, eeꞌnoko karenaumo-nung kapooꞌ mareoiꞌ purerenui otoing-pinaꞌ oroꞌ.  
\v 8 Eeꞌnoko teing-koo ookara kapooꞌ domantoia-koo narunaꞌ narunaꞌ biikaang kupaꞌ ˜narung-taa. Eeꞌnoko napoꞌ duta mmauꞌke maantoꞌke bera kupaꞌka boonge, aaꞌnoko uroꞌkanooꞌnairu eeꞌnoko damaꞌdukanooꞌnairu nariꞌ. Eeꞌnoko muung eeꞌnoko doong kenavariri otorokooꞌ aaꞌpaama, “Meekung, meekung, meekung tee Ovoring Kumponing, ookara-koo dau basie piikonara. Teroita otouꞌnung, eꞌmung teeꞌ otong, eeꞌnoko damaꞌke teeꞌ nariꞌ otoi poainge.”   
\p
\v 9 Eeꞌnoko teing kapooꞌnanka domantoia teeꞌ nariꞌ kenavarima Kumponing meenaꞌantavaakooꞌ biivimpaama eeꞌnoko dotuarima eeꞌnara-koo teke ovorimpari baꞌnaniꞌdomai baꞌnanui otomaung-koo tee teeꞌ nariꞌ otoi otomaung ookara doong-koo.  
\v 10 Eeꞌnoko tenang teeꞌ nkoariko teing kenaiꞌka-ita karenaumo ovontung teꞌ tee-anko teke ovorimpari baꞌnaniꞌdomai baꞌnanui otomaung-anko uroꞌkanooꞌ miinge keemparima daangampaakooꞌ, tee teeꞌ nariꞌ otoi otomaung. Biikaang baakopo teꞌ tee-koo baꞌnavaꞌnaniꞌkoo uroꞌkanooꞌ sipaarima kenavarima aaꞌpaakooꞌ,  
\v 11 “Ovoring ee, Kumponing, daꞌ bakei makosi nka-koo tee meenasi eeꞌnoko tee biiving eeꞌnoko tee purintoꞌ, aiꞌ daꞌ tee ookara kapooꞌnanka nkoveuꞌnung. Teing teing dakaang pia-koo dake nkoverioꞌ domampariri otoromaing.”   
\c 5  
\s1 Joonie Narung Buuku Pinkaꞌniiꞌ Oovuuꞌnaꞌ  
\p
\v 1 Eeꞌnoko tee-koo daurarong˜ bakaang baꞌnavaꞌnaniꞌkoo teke baꞌnanui otouꞌnung-koo tampanaang-koo ninge narung buuku ooantuꞌ ookamenta-koo daariniiꞌ, kuunge eeꞌnoko damaꞌdue, teketa dau-eta ˜kemuꞌka-taae pinkaꞌniiꞌ teie pinkapinkaꞌke, aaꞌnaꞌ meekunge.  
\v 2 Teketa narung koosinung˜ purintoꞌ ooantuꞌ teie aaꞌnaꞌ bokuma aaꞌpuko, “Baa miring-poꞌnung aneꞌ buuku bereꞌkoo makosi? Baa kansiꞌ okonara taaꞌniꞌantavari aing pinkapinkaꞌnanka kaapeꞌupeuꞌ?”  
\v 3 Bakei makotuaꞌ naning miring otoaunge tee aung aneꞌ buuku dapaꞌuma kuung oo-koo, eeꞌnoko teeꞌ oroꞌ naning miring-poꞌnung otoaruuꞌ aaꞌnoko paning-koo otoromaing-koo napoꞌ kansiꞌkoo oꞌnorimaing eeꞌnoko kansiꞌka kuunge otoromaing-koo.  
\v 4 Eeꞌnoko ning bakei aaꞌnaꞌ biromaruꞌ naning teneꞌ buukunaneꞌ bereꞌura kuung oovuaing otoaruioꞌ.  
\v 5 Teketa tenang teing-koong ovontung-koonge narunge aaꞌmuuꞌ, “Birontaravaukaꞌ, ee aung. Tee Laioni Juda bakanamuiaang-koong boreꞌ, napoꞌ Deevitaꞌ bakanaving-koonge, teie tee parapaara puruꞌuing. Teie eeꞌnarai tee pinkaꞌnisi kaapeꞌura tee aung aneꞌ buuku bereꞌuuꞌnaang.”   
\s1 Joonie Teu Sipisipiꞌ Kampianu Oovuuꞌnaꞌ  
\p
\v 6 Teketa napoꞌ ookama sipisipiꞌnu Kampianu ooantuꞌnung teke tee ovorimpari baꞌnaniꞌdomai, eeꞌnoko teing karenaumo kapooꞌ domantoia otorokoꞌnooꞌke donkonuioꞌ teing-koo ovontung-koo meuꞌke. Teu eeꞌnu dupisiꞌauꞌnu-pinaꞌ oroꞌnu. Eeꞌnoko kaintananka eeꞌnoko dutananka ˜kenaanka-taa otoinu, teing teing ˜kenaanka-taa teing Kumponing-etaning tanuaang ookara kansiꞌkoo botovuruꞌning.  
\v 7 Teketa tenang teue Kampianue bera tee buuku nkavuuꞌ tee-koo ovorimpari baꞌnavaꞌnaniꞌdomai baꞌnampari otomaung-koo bireng-koo tampanaang-koo.  
\v 8 Eeꞌnoko tenang teie tee buuku nkavuko teing kapooꞌ karenaumo domantoia eeꞌnoko napoꞌ teing kenaiꞌka-ita karenaumo ovontung teꞌ teu-anko Kampianu-anko kauꞌkanooꞌ dapuuꞌkai duaꞌariruꞌ. Eeꞌnoko teing ovontung aing aaꞌninge kanteariri kompai: kapooꞌ kiita-pinaꞌ oroꞌning eeꞌnoko napoꞌ utau kooro-kooning kanteng paroꞌniiꞌ tampaꞌ nuuraaꞌke maantoꞌ. Teing teing kunsinanka nantoong meekupoong biikaning.  
\v 9 Teketa kena nerakung kenavaama aaꞌpaakoꞌ, “Bakei daꞌ tee makosi tee aung aneꞌ buuku nka-koo eeꞌnoko tee pinkapinkaꞌ kaapeꞌera bereꞌepeuꞌ, aiꞌ daꞌ tee dupisiꞌdauꞌnung eeꞌnoko dakaang erenge Kumponing-aape nantoong mmauꞌ mooꞌeruꞌ avi-tevitu-eta eeꞌnoko ookara kara amutemuriiꞌketa eeꞌnoko ookara nantoong amutemuriiꞌketa, eeꞌnoko ookara nantoong kansiꞌnupoong amutemuuꞌketa.  
\v 10 Dake narung muuꞌ deeng-antaverining napoꞌ piristiꞌnanka miruꞌeri niikaang Kumponing bakaning kansiꞌkoo tanatavariiꞌnaang.”   
\s1 Teu Sipisipiꞌ Kampianu Biivimpauꞌnaꞌ  
\p
\v 11 Teketa napoꞌ ooama kena-koong aurong taaravantuꞌ koosinunanka bakei dakuraakuꞌ deeru-paaꞌke koroai kenavariko teke eeꞌnooꞌke Daurarong˜ baꞌnanui otokoꞌnooꞌke teing ninka ovontung eeꞌnoko teing kapooꞌ domantoia ninka nariꞌ otorokoꞌnooꞌke.  
\v 12 Aaꞌpaakoꞌ aaꞌnaꞌ bokiaama kenavarima, “Makosi tee Kampia dupisiꞌauꞌnung teing aing aaꞌning nka-koo: purintoꞌ, kavokavoro, matau, iriꞌ, biiving, meenasi, eeꞌnoko tee biraanke.”  
\v 13 Teketa napoꞌ auronanka taaravantuꞌ ookara kapooꞌ domantoia-ita aaꞌnoko paning-kooning, kansiꞌkooning, kansiꞌka kuunge otoromaing eeꞌnoko pirung-kooning. Teing ookara tenairu-koo otoromainge kenavarima aaꞌpaakoꞌ, “Biraanke eeꞌnoko biiving napoꞌ meenasi eeꞌnoko tee purintoꞌ tee tee-koo Daurarong deempari baꞌnanui otomaung-koo otoi otoaing ookara batei-koo, eeꞌnoko napoꞌ tee-koo Kampia-koo otoainge.”  
\v 14 Eeꞌnoko teinge kapooꞌ domantoia karenaumoi aaꞌpaakoꞌ, “Eeꞌ, masikung.” Eeꞌnoko teing ovontung doonko dapuuꞌkai duaꞌarima dootuuꞌarikoꞌ tee-koo.   
\c 6  
\s1 Teue Kampianue ˜Narung-taa Pinkapinkaꞌ Kaapeꞌuuꞌnaꞌ  
\p
\v 1 Teketa tenang ooansioꞌ teue sipisipiꞌ kampianue tutunaꞌnung pinkapinkaꞌ kaapeꞌuuꞌ teing-koo ˜kenaanka-taa pinkapinkaꞌnanka-koo, eeꞌnoko taaravansi oꞌnoko teing-koo karenaumo kapooꞌ domantoia-koo narunge kurunkurung-pinaꞌ karoma aaꞌpuuꞌ, “Poai.”  
\v 2 Eeꞌnoko ooama navoroꞌ oosinavoroꞌ kakaaranavoroꞌ ooantuꞌ, naning tevoroꞌkoo baꞌnanui otouꞌnunge mpaang kompui otoko. Eeꞌnoko piikonara deemparako baakopo tee-koo kurumpaioꞌ bera napoꞌ dau basinooꞌ pinivurima boong deempuruꞌ.  
\v 3 Teketa napoꞌ kenaanka-nung pinkapinkaꞌ kaapeꞌuuꞌ, eeꞌnoko napoꞌ taaravansioꞌ kenaanka-nung kapooꞌ domantoia-koonge aaꞌpuuꞌ, “Poai.”  
\v 4 Teketa napoꞌ kevoroꞌka-navoroꞌ oosi-koo urumpuma navoroꞌ bakoaruꞌ, tevoroꞌkoo daue naning baꞌnanui otoko. Bainatu isikung kong-antavauꞌ eeꞌnoko tauraꞌ nantoong kansiꞌnupoong-eta mooa pariꞌuriko turampeema dupisiꞌeeaing-koong avauꞌ.   
\p
\v 5 Teketa napoꞌ beenaumo-nung pinkapinkaꞌ kaakeꞌuko beenaumo-nunge kapooꞌ domantoia-koonge aaꞌpuko taaravantuꞌ, “Poai.” Teeꞌpuko oosinavoroꞌ mutaanuꞌnavoroꞌ poko ooantuꞌ, tevoroꞌkoo naning baꞌnanui otoko birenge sikeere kompui.  
\v 6 Eeꞌnoko narung aurong taaravantuꞌ teing-koo kapooꞌ karenaumo domantoia-ankoita karoma aaꞌpuko, “Taamang apukaꞌparako nauꞌ bauꞌnuꞌ naꞌmung doong-koong mooꞌ siompei sikeereveai, eeꞌnoko beekuri aane teeꞌ nariꞌ siompei sikeereveaing, teka mou dovang koiꞌ sinampoꞌning orarieaukaꞌ.”   
\p
\v 7 Teketa napoꞌ tee karenaumo-nung pinkapinkaꞌ kaapeꞌuko napoꞌ tee karenaumo-nung kapooꞌ domantooꞌ karoma aaꞌpuko taaravantuꞌ, “Poai.”  
\v 8 Teketa ooama oosinavoroꞌ booruraaꞌnavoroꞌ ooantuꞌ. Naning tevoroꞌkoo dau baꞌnanui otouꞌnung bakaang miring Booꞌ. Eeꞌnoko damaꞌketa tutueue siompui nanukoꞌ. Eeꞌnoko iriꞌ tenaanka avaaretuꞌ nantoong kansiꞌnupoong karevituri-koo tankaampaareta teing-koo navitu dupisiꞌkoo aaꞌninge: bainatue dupisiꞌkoo, peerai booꞌkoo, doovaninkainge siipai dupisiꞌkoo eeꞌnoko kauꞌkarenaumo-nankai dupisiꞌaariai.   
\p
\v 9 Teketa napoꞌ tenang teie Sipisipiꞌ Kampiai paꞌnokoꞌnung pinkapinkaꞌ kaapeꞌuko teka boonturoma-koo boonga nantoong Kumponing bakaang kara pinkaꞌai siraꞌpaako dupisiꞌaaruꞌning biikaang tanuaang ooantuꞌ.  
\v 10 Teinge aaꞌnaꞌ bokiaama aaꞌpaakoꞌ, “Ovoring purintoꞌ, meekung eeꞌnoko paariraravaung, batei arenang dake ookara nantoong kansiꞌnupoong simpeꞌerira teing niiꞌ dupisiꞌmaaruꞌning makuꞌeriaing?”  
\v 11 Teketa teing mononopaꞌ kakaarai kantevurira niiꞌnaroong napoꞌ uaavoroi otorooꞌnaang tampuruꞌ bera napoꞌ niiꞌning biiꞌmaikororiꞌ teing-pinaꞌ tavaarima dupisiꞌaariaininge deerunooꞌ makotuainooꞌke basi.   
\p
\v 12 Teketa napoꞌ ˜narung-taa-nung pinkapinkaꞌ kaapeꞌuko ooama uꞌmiꞌ pankaing nkoarako ooantuꞌ, eeꞌnoko duaaꞌ mutaanampura baarong mutaanuꞌpinaꞌ oroꞌparuꞌ, eeꞌnoko kaara pankaveraaꞌouꞌnooꞌka koontoꞌ ereng-pinaꞌ oroꞌparuꞌ.  
\v 13 Eeꞌnoko beentoꞌnanka paning-kooning kavarima kansiꞌkoo duaꞌariruꞌ, karikauꞌkoong sinananka pionge darampuriko kavarima duaꞌarimanaꞌ.  
\v 14 Eeꞌnoko paning tamung taniꞌpinaꞌ kaiꞌaruꞌ, eeꞌnoko ookara iuꞌnanka napoꞌ muiꞌnanka diiriꞌariruꞌ otomanairu-eta.  
\v 15 Teketa aing aaꞌning dauraronanka ookara kansiꞌkoo-nupoong, nantoong pankenanka, tavuꞌkoo urantanuka, nantoong kavo-poꞌnupoong, eeꞌnoko iriꞌpoꞌnupoong, eeꞌnoko napoꞌ niiꞌning nantoong, botovotonaaꞌnuka eeꞌnoko osikaiaang, iuꞌnanka-koo meuꞌnairu-aape kooꞌarima kuvinanka-koo kuung eeꞌnoko boiaꞌnanka-koo boong bakuꞌarima aaꞌpaakoꞌ,  
\v 16 “Niiꞌkoo dau duaꞌdarara neeꞌmeriai teie Ovoringe baꞌnavaꞌnaniꞌkoo baꞌnanui otoinge oomuriꞌneeng. Napoꞌ teieta Sipisipiꞌ Kampia bakaang iira-ita bakuꞌmeriai.  
\v 17 Teꞌmung beekaang iira orara aarumo-koo oroꞌantavureainaꞌmung eꞌmung basiaring. Bakei naning tekang doompuresi donkonui otoaing otoaꞌ!”   
\c 7  
\s1 Isireeli-nupoonge Kumponing Bakaang Taaꞌniꞌanta Oing-koo Nkavauꞌnaꞌ  
\p
\v 1 Teketa napoꞌ tee tankinuko koosinung karenaumo ooarantuꞌ aung-koo kansiꞌkoo karenaumo kunkuꞌdoiꞌkoo donkonai otoroko doving avoꞌai aing aaꞌning uupuvuriarooꞌnaang: kansiꞌ, pirung, eeꞌnoko koiꞌnanka.  
\v 2 Teketa napoꞌ narung koosinung duaaꞌ pomanooꞌketa deto beko ooantuꞌ tee Kumponing Domantooꞌ bakaang taaꞌniꞌanta kompui, eeꞌnoko teie aaꞌnaꞌ bokuma teing karenaumo koosinung kansiꞌ eeꞌnoko pirung orari-koo purintoꞌ avuruꞌning aaꞌpuruꞌ,  
\v 3 “Kansiꞌ dovang pirung eeꞌnoko koiꞌnanka mmeꞌka orari-antaveriaruko ioꞌ niikaang Kumponing bakaning botovotonaaꞌnuka oing-koo taaꞌniꞌantavarampiko deekoꞌ.”  
\v 4 Teketa taaravantuꞌ deerunooꞌ teing taaꞌniꞌantavuruꞌning naroꞌka: narung daakuꞌketa karenaumo kivora-eta karenaumo kokoreiꞌ [144,000], ainooꞌ teing ookara Isireeli baurukaaꞌketa muuꞌ kante-ita:   
\m
\v 5 Juda bakanaving-eta taaꞌniꞌantavuruꞌ  
\q2 kivora-ita kenaanka kokoreiꞌ.  
\m Ruben bakanaving-eta taaꞌniꞌantavuruꞌ  
\q2 kivora-ita kenaanka kokoreiꞌ.  
\m Kaataꞌ bakanaving-eta taaꞌniꞌantavuruꞌ  
\q2 kivora-ita kenaanka kokoreiꞌ.   
\m
\v 6 Asa bakanaving-eta taaꞌniꞌantavuruꞌ  
\q2 kivora-ita kenaanka kokoreiꞌ.  
\m Napitalai bakanaving-eta taaꞌniꞌantavuruꞌ  
\q2 kivora-ita kenaanka kokoreiꞌ.  
\m Manase bakanaving-eta taaꞌniꞌantavuruꞌ  
\q2 kivora-ita kenaanka kokoreiꞌ.   
\m
\v 7 Simioniꞌ bakanaving-eta taaꞌniꞌantavuruꞌ  
\q2 kivora-ita kenaanka kokoreiꞌ.  
\m Liivaiꞌ bakanaving-eta taaꞌniꞌantavuruꞌ  
\q2 kivora-ita kenaanka kokoreiꞌ.  
\m Iisakaa bakanaving-eta taaꞌniꞌantavuruꞌ  
\q2 kivora-ita kenaanka kokoreiꞌ.   
\m
\v 8 Sebulon bakanaving-eta taaꞌniꞌantavuruꞌ  
\q2 kivora-ita kenaanka kokoreiꞌ.  
\m Josepaꞌ bakanaving-eta taaꞌniꞌantavuruꞌ  
\q2 kivora-ita kenaanka kokoreiꞌ.  
\m Bensimani bakanaving-eta taaꞌniꞌantavuruꞌ  
\q2 kivora-ita kenaanka kokoreiꞌ.   
\s1 Nantoong Karikaꞌke Kumponing Daangampauꞌnaꞌ  
\p
\v 9 Teketa napoꞌ tee-koo damaꞌdue ooama bakei nantoong miatara ooarantuꞌ naninge deeru-koo makotuaꞌ, aaꞌning-eta porouꞌning: ookara kansiꞌnanka-ita, muuꞌketa, nantoong amutemuriiꞌketa, kara amutemuriiꞌketa, teke Ovoring baꞌnaniꞌdomai eeꞌnoko napoꞌ tee-koo Kampia-koo uroꞌkanooꞌke donkonai otoroko mononopaꞌ kakaara kuruniiꞌnuka eeꞌnoko birenge moupaao-koong paraꞌ kompai.  
\v 10 Eeꞌnoko aaꞌnaꞌ kareaama aaꞌpaakoꞌ, “Domang-anta tee niikaang Kumponing-eta baꞌnavaꞌnaniꞌdomai baꞌnanui otomaung-eta poaing eeꞌnoko napoꞌ teieta Sipisipiꞌ Kampia-ita.”  
\v 11 Teketa teinge koosinunankai koroai otoroko teing ovontung eeꞌnoko teing kapooꞌ karenaumo domantoia teꞌ ovorimpari baꞌnavaꞌnaniꞌdoma uroꞌkanooꞌ dapuuꞌkai duaꞌarima daangampaakoꞌ tee Kumponing, aaꞌpaama,  
\v 12 “Eeꞌ, tee-koo niikaang Kumponing-koo otoaing teing aing aaꞌning: biraanke, meenasi, matau, tampaꞌ tang, biiving, iriꞌ, eeꞌnoko puring-anta ookara batei-koo. Masikung.”   
\s1 Biikaang Sisikeera Tee Enang Oparing  
\p
\v 13 Teketa narunge teing-koo ovontung-koonge ning niaꞌmuma aaꞌmuuꞌ, “Aing baata mononopaꞌ kakaarai nopaꞌniiꞌnuka? Napoꞌ areketa poroininge?”  
\v 14 Eeꞌnoko ninge aaꞌpantuꞌ, “Aung ee, ning aaꞌ noruꞌampaꞌ. Dake pa noruꞌei otong.”  
\p Teketa teie aaꞌmuuꞌ ning, “Aing teing nantoong tee batei aaꞌnaꞌ arikung puruꞌaara porouꞌning. Eeꞌnoko tee biikaang mononopaꞌ tee tee-koo ereng-koo tee Sipisipiꞌ Kampia bakaang-koo duuꞌpaioꞌ aaꞌnaꞌ kakaaravouꞌ.  
\v 15 Teeꞌkoo teing Kumponing bakanooꞌ baꞌnavaꞌnaniꞌdoma uroꞌkanooꞌ donkonai tee dootuuꞌaamaung doong eeꞌnoko muung bakanava meekava-koo, eeꞌnoko teie teke ovorimpari baꞌnaniꞌdomai baꞌnanui otomaunge kuung kooꞌuri nariꞌ otoromaung.  
\v 16 Teke tee teing peeravoroaꞌ otoroaing, napoꞌ ntong-koo nukaaꞌoroaꞌ otoroai, duaaꞌke uiꞌurima baikevuriaukaꞌ eeꞌnoko napoꞌ naaꞌeeravoroaukaꞌ.  
\v 17 Aiꞌ tee Sipisipiꞌ Kampia teke ovorimpari baꞌnavaꞌnaniꞌdomai meuꞌke otomaung tee biikaang tanata-nko, eeꞌnoko teie teing teꞌ ntong puꞌanta domantooꞌaape beꞌantavurimatoaing, eeꞌnoko Kumponinge tee biikaang taꞌdu duta-ita piuꞌevuriaing.”   
\c 8  
\s1 Teie Sipisipiꞌ Kampiai ˜Kenaanka-taa-nung Pinkapinkaꞌ Kaapeꞌuuꞌnaꞌ  
\p
\v 1 Teketa napoꞌ teie Kampiai ˜kenaanka-taa-nung pinkapinkaꞌ kaapeꞌuko ookara kapooꞌ paning-koo okiꞌnooꞌ kaꞌduuariruꞌ namarang aua-pinaꞌ.  
\v 2 Teketa ˜kenaanka-taa koosinung ooarantuꞌ Kumponing-koo uroꞌkanooꞌke donkonai otoromaing, eeꞌnoko teinge tuuviri ˜kerenta-taa nkavauꞌ.  
\v 3 Eeꞌnoko napoꞌ niiꞌnung koosinung kooro-koong tapeng kompui pora boonturoma donkonuuꞌ. Eeꞌnoko tee kanteng tampaꞌ nuuraaꞌ mmauꞌ avauꞌ pitu-koo teing ninka kunsinanka ookara nantoong meekupoong biikaang ninka nariꞌ boontunamparaaꞌnaang teke kooro-koo nkoniiꞌnooꞌke boonturomai, ovorimpari baꞌnavaꞌnaniꞌdoma-koo uroꞌkanooꞌke.  
\v 4 Eeꞌnoko tee kanteng paroꞌuioꞌ teꞌ ninka ii-nooꞌ kunsinanka ninka kompeereta teing meekupoong biikaang ninka deto daaꞌaruꞌ Kumponing-anko koosinung-koong bireng-eta.  
\v 5 Teketa teie koosinunge tee tapeng nkavura ntaꞌke maantoꞌantavuuꞌ boonturoma-ita nkavuuꞌnunge, eeꞌnoko terempoꞌ kansiꞌaape baiꞌuuꞌ, teketa aaꞌnouꞌ pipirakai kurung-kurung ninininimpuma uꞌmiꞌ nkoaruꞌ.   
\s1 Karenaumo Koosinunankai Tuuviri Doompeitaaꞌ Puumpauꞌnaꞌ  
\p
\v 6 Teketa tenang teing ˜kenaanka-taa koosinung teing tuuviri puumpaavaꞌnaang maamuariruꞌ.  
\v 7 Eeꞌnoko tutunaꞌnunge bakanareng tuuviri puumpuko apoꞌ kamaarie moomparama kapang kaaꞌomanaꞌ kaaꞌora kansiꞌkoo doonko tumputumpurunang duaꞌaruꞌ eeꞌnoko napoꞌ ntaꞌ erenge mavoꞌ teeꞌ nariꞌ kansiꞌkoo duaꞌaruꞌ. Eeꞌnoko kansiꞌkoo beevorai navoraꞌ taivuuꞌ, koiꞌnanka-koo beevorai-koo navoraꞌkooning taivuuꞌ, napoꞌ ookara baaꞌ okiꞌnarekaꞌ taivuruꞌ.   
\p
\v 8 Teketa napoꞌ kenaanka-nung koosinunge bakanareng tuuviri puumpuuꞌ, eeꞌnoko kapooꞌ iuꞌ pankaing-pinaꞌ oroꞌ ntaꞌke taivuko pirung-koo duaꞌaruꞌ. Eeꞌnoko pirung-koo beeruꞌpi naruꞌ ereng narung deemparuꞌ.  
\v 9 Eeꞌnoko kapooꞌ pirung-koo domampariri otoromaing-koo beemantori-koo namanto boorouꞌ, eeꞌnoko aarerinanka-koo beemantori namanto ntaꞌke taivurira opuruꞌ.   
\p
\v 10 Teketa napoꞌ beenaumo-nunge koosinunge bakanareng tuuviri puumpuuꞌ, eeꞌnoko narung beentoꞌ pankaing paning-eta duaꞌaruꞌ, puu-pinaꞌ arakavari ntaꞌke taivuko, eeꞌnoko aaꞌning-koo dau duaꞌaruꞌ: ntong-koo beeriiru-nari-koo eeꞌnoko puꞌantanairu-koo teeꞌ nariꞌ.  
\v 11 Tee-koong beentoꞌkoong miring Dopa Tokaaꞌ. Teketa teing ntonanka beentoꞌ duaꞌaruꞌning tokaaꞌ doparopa-poꞌnung deemparioꞌ nantoong mmauꞌke naiaama booꞌpariruꞌ.   
\p
\v 12 Teketa napoꞌ karenaumo-nunge koosinunge bakanareng tuuviri puumpuuꞌ eeꞌnoko aaꞌnouꞌ: duaaꞌkoo okiꞌnameng paparovuuꞌ, napoꞌ kaara-koo okiꞌnameng paparovuuꞌ, eeꞌnoko beentoꞌnanka-koo niiꞌnamanto\f + \fr 8:12 \ft Beemantori-koo namanto-kooning, (1/3).\f* paparovuruꞌ. Eeꞌnoko aaꞌnouꞌ: teꞌmung doong apukaꞌparuꞌ. Napoꞌ teꞌmung muunga teeꞌ, beentoꞌnanka-ita kaara okiꞌnameng-koo araka otoaruuꞌ.   
\p
\v 13 Teketa napoꞌ ooama narung mareoiꞌ aaꞌnaꞌ karoma auviꞌaue puraanuma aaꞌpuko taaravantuꞌ, “Oi, oi, bakaꞌ, bakaꞌ piaaruꞌnuka kansiꞌkoo otoromaatomaing. Teinge asiꞌninge beenaumoi koosinunankai biikaning tuuviri puumpaako teing-koo bakei sisikeera pankaing tavoꞌaraaꞌnaang.”   
\c 9  
\s1 Paꞌnokoꞌnung Koosinunge Tuuviri Puumpuuꞌnaꞌ  
\p
\v 1 Teketa napoꞌ paꞌnokoꞌnunge koosinunge bakanareng tuuviri puumpuuꞌ. Teketa ninge narung beentoꞌ ooantuꞌ paning-eta kansiꞌkoo duaꞌaruꞌnung. Eeꞌnoko kiiꞌ kong-antavauꞌ tee teꞌnung dinkung tumangropa-koong.  
\v 2 Eeꞌnoko teie tee dinkung tumangropa daateꞌuko teieta ii kutekuteivuuꞌ ntaꞌ pankaing-eta popeuꞌnaꞌ. Eeꞌnoko teie iie teketa dinkung-eta kutekuteivuma aaꞌnouꞌ: duaaꞌ mutaanampura aanarooꞌ deto tunumparavaruuꞌ.  
\v 3 Eeꞌnoko teieta ii-eta ntaaꞌnanka bakoarira kansiꞌkoo kato bereravariruꞌ purintoꞌnanka kaki-koo bakei oroveiꞌpinaꞌ naapunanka teing; eeꞌnoko munkeita-koong iriꞌ kong-antavaaruꞌ.  
\v 4 Eeꞌnoko tee baaꞌnanka kansiꞌkoong napoꞌ teing koiꞌkooning paraꞌnanka orari-koo tauraꞌpaariaꞌ, teka nantoong naing deekoꞌ ookara kaki-koo makosi teing Kumponing bakaang taaꞌniꞌanta otoroaing biikaang oing-koo.  
\v 5 Tee-nooꞌ paꞌnokoꞌ kaara-koo kuunge sisikeera-antavaariiꞌnaang tauraꞌpaaruꞌ, teka dupisiꞌkoo deeaꞌ, tee tamung naapuaarima sisikeera-anta-koo. Naapunooꞌkoo teeꞌ oroveiꞌ pinaꞌ mantong tenang naning taivuko.  
\v 6 Teketa teing-koo paꞌnokoꞌ kaara-koo kuunge tee nantoonge booroaing taung besiꞌaama poreꞌoroaing, teka taung ooaavaukaꞌnung bakei. Booꞌkoo aaꞌnaꞌ piavoroko booꞌke tee teing meumpuriaꞌ tokoi mmaruaing.   
\p
\v 7 Tee ntaaꞌnanka tee oo-koo oosi-pinaꞌ oroꞌnanka tavutavuꞌkoo maamuariri otoroining-pinaꞌ, eeꞌnoko biikaang boreꞌkoo kapooꞌ baakopo kooro-koong-pinaꞌ oroꞌ otong. Eeꞌnoko oinooꞌ naning-koong-pinaꞌ oroꞌnanka.  
\v 8 Eeꞌnoko biikaang dapo manikuma-koong-pinaꞌ isikananka, napoꞌ siꞌdaꞌnooꞌ laioni-koong-pinaꞌ kepeꞌniiꞌnuka.  
\v 9 Eeꞌnoko biikaang murukeu-neeꞌ aini-koong-pinaꞌoroꞌ, eeꞌnoko tenang puraanaako kupaꞌkoong aurong kaarisinanka mmauꞌ oosinankai tavutavuꞌkoo kuaꞌparima kurunkurunkaanaamanaꞌ taara.  
\v 10 Teing eeꞌning teing baring tairoꞌnukai munkeita-pinaꞌ, eeꞌnoko teꞌ biikaang baring-koo purintoꞌ otong nantoong baike-koong teing-koo paꞌnokoꞌ kaara-koo kuunge.  
\v 11 Eeꞌnoko teing tee narung dauraronge˜ tanatavurimaing. Tee daurarong tee narung koosinung tee dinkung tumangropa tanatavumaung. Bakaang miring Iiburu-naꞌkoo tee Abadon, eeꞌnoko Kirikiꞌnaꞌkoo Apolion, miruꞌnooꞌ Tooreere.  
\v 12 Narung kapooꞌ arikung tee tankinuing. Ee aing, enang tee kenaanka kapooꞌ arikeng mmeꞌ otomang damaꞌke tavoꞌkureeꞌnaang otoining.   
\s1 ˜Narung-taa-nung Koosinunge Tuuviri Puumpuuꞌnaꞌ  
\p
\v 13 Teketa napoꞌ ˜narung-taa-nung koosinunge bakanareng tuuviri puumpuuꞌ, eeꞌnoko narung aurong karoko taaravantuꞌ teketa boonturoma-ita Kumponing-koo uroꞌkanooꞌ kooro-koo nkoniiꞌnooꞌketa, ookamenta karenaumo kunkuꞌdoiꞌketa.  
\v 14 Eeꞌnoko teie auronge tee ˜narung-taa-nung koosinung tuuviri kompui otokoꞌnung nauvuma aaꞌpuuꞌ, “˜Karenaumo-taa koosinung daiꞌariri otorong teke tee ntong pankarei Iuperetisi-ankoi. Teinge tee batei Kumponinge miruꞌuuꞌnung nempaamaang maamuariri nantoong-koo beenaumo nariong dupisiꞌaariiꞌnaang;  
\v 15 Aiaꞌ, tee batei tee amareꞌ, au kaaranu eeꞌnoko eꞌmung eeꞌnaꞌmung deemparioꞌ dipiꞌeriko berora Kumponinge miruꞌuruꞌnaꞌ nkoaavai.” Teketa teie koosinunge taaravura teing karenaumo koosinunanka dipiꞌuruꞌ.  
\v 16 Teketa tavuꞌnupoong oosinanka-koo baꞌnaniauꞌning-koong deerunooꞌ taaravantuꞌ kenaanka daakuꞌ kokokokoreiꞌ [200,000,000].  
\v 17 Eeꞌnoko napoꞌ noone-koo oosinanka-koo nantoong baꞌnaniꞌaioꞌ ooarantuꞌ biikaang murukeu-neeꞌ niiꞌnooꞌ ntaꞌpinaꞌ urung, niiꞌnooꞌ iinau-pinaꞌ oroꞌ, eeꞌnoko niiꞌnooꞌ piiko-pinaꞌ meraaꞌ. Eeꞌnoko oosinanka-koong boreꞌnooꞌ laioni-pinaꞌ oroꞌ, eeꞌnoko biikaang karang-eta aaꞌning kuripioaakoꞌ: ntaꞌ, ii, eeꞌnoko tee piiko karauviaana.  
\v 18 Eeꞌnoko ookara nantoong-koo beenaumo-nariong aing beenaumo doovaange dupisiꞌaaruꞌnung, aaꞌninge: ntaꞌ, ii, napoꞌ tee piiko karauviaana, karang-eta kuripioauꞌnunge.  
\v 19 Aiꞌ tee purintoꞌ oosinanka-koong aaꞌning-koo otong: karang eeꞌnoko baring. Eeꞌnoko teing biikaang barinanka tee boruꞌpinaꞌ oroꞌ, napoꞌ botu boreꞌpoꞌnunge, eeꞌnoko temarange nantoong taiaarima baikeaaruꞌ.   
\p
\v 20 Teka teing nantoong beenaumo doovaange dupisiꞌuriaruuꞌning teing teeꞌ nariꞌ bereꞌariaruuꞌ teing-eta biikaning orakaꞌ nkonanka-ita, aaꞌnoko maꞌnari dovang-koo boontu, eeꞌnoko daang-koong kumponinanka biiꞌka taꞌnampauꞌning-koo dootuuꞌ nko aaꞌning-koo: kooro, silivaꞌ, boronsi˜, kapang, eeꞌnoko koiꞌ; teing eeꞌning kapooꞌ oo noruꞌaavaꞌ, taarakaavarupeuꞌ, nanuꞌkoo makosiaavaꞌ.  
\v 21 Napoꞌ aing eeꞌ oroꞌ nko-nko-ita bereꞌariaruuꞌ: naning dupisiꞌ, doparopa, kaukauro-nko, eeꞌnoko kapooꞌ avutevuꞌnanka bakiaaꞌ.   
\c 10  
\s1 Koosinunge Okiꞌnaneꞌ Buukunaneꞌ Avuko Joonie Maaꞌuuꞌnaꞌ  
\p
\v 1 Teketa narung koosinung bakei purintoꞌ paning-eta siarako ooantuꞌ kamoꞌke mononopaꞌpinaꞌ nopaꞌari, eeꞌnoko boreꞌkoo daue eeravo otoing, eeꞌnoko bakaang oing duaaꞌpinaꞌ oroꞌ, eeꞌnoko bakaning kauꞌ ookanauꞌka ntaꞌpinaꞌ urumparioꞌ.  
\v 2 Eeꞌnoko birenge okiꞌnaa buuku bereꞌarioꞌ kompui pouꞌ. Eeꞌnoko pora aaꞌnouꞌ bakaang kauꞌ tampanauꞌ pirung-koo donkonuuꞌ eeꞌnoko mareꞌanauꞌ kansiꞌkoo donkonuuꞌ.  
\v 3-4 Teketa aaꞌnaꞌ bokuvuꞌ laioni-koong aurong-pinaꞌ karoma, teketa tee karoko kurunkurung ˜kenaanka-taa tompooꞌkaama kareaako ninge daariamaꞌnaang nkomarako narunge auronge paning-eta karoma aaꞌpuko taaravantuꞌ, “Siraꞌpeaukaꞌ tee kapooꞌnanka teinge ˜kenaanka-taa kurunkurunge minkuainanka, eeꞌnoko daarieaukaꞌ!”  
\v 5 Eeꞌnoko tee eeꞌnara koosinung pirung naanka-koo kansiꞌ donkonuioꞌ ooantuꞌnung deto paning-aape toonuuꞌ bireng tampanaang.  
\v 6 Eeꞌnoko teie maraka-anta nkovuuꞌ tee-koo Kumponing teeꞌ nariꞌ otoi otomaung bakaang miring-koo, aaꞌnung paning, kansiꞌ, pirung eeꞌnoko teing ookara kapooꞌnanka tenairu-koo otoromananka nkovuuꞌnung-koo; aaꞌpuuꞌ, “Batei neng-koo makotuaꞌ.  
\v 7 Aing-koo doonanka-koo tee ˜kenaanka-taa-nara koosinung maamuarama otoko bakanareng tuuviri puung-koo, Kumponinge tee bakaang makensiꞌnung maromaro oroꞌantavuuꞌnaang, teeꞌ eeꞌnaꞌ teing bakaning nakaro-nupoong˜ tero nauvuruꞌnaꞌ.”   
\p
\v 8 Teketa napoꞌ teie auronge paning-eta karoko taaravantuꞌnunge karoma aaꞌpuuꞌ, “Bera tee buuku nkaveai bereꞌari otoing koosinung-koo bireng-koo, tee-koo pirung naanka-koo kansiꞌ donkonui otoing-koo.”  
\v 9 Teketa ninge mera tee koosinung eentavantuꞌ amuuꞌnaang tee okiꞌnaa buuku. Eeꞌnoko teie aaꞌmuuꞌ ning, “Nkavera maaꞌeai. Karang-koo davainta-pinaꞌ tariiꞌdooꞌnaang, teka damaꞌke maaꞌera tee dakaang pakosiiꞌkoo tee tokaaꞌdooꞌnaang.”  
\v 10 Teketa ninge tee okiꞌnaa buuku koosinung-koo bireng-koo nkavamira maaꞌantuꞌ. Maaꞌamira karang davainta-pinaꞌ tariiꞌmouꞌ, teka dunkumpamira pakosiiꞌ tokaaꞌmouꞌ.  
\v 11 Teketa aaꞌmuuꞌ, “Bera napoꞌ tarampeerarama˜ siraꞌpeaing kapooꞌ damaꞌke tavoꞌkuaining teing-koo nantoong mmauꞌkoo osi kante-nupoong-koo, napoꞌ kara amutemuriiꞌkoo eeꞌnoko napoꞌ ookara dauraronanka-koo.”   
\c 11  
\s1 Kenaanka Naninka Kumponing Bakaang Kara Siraꞌ Nkora  
\p
\v 1 Teketa teie koosinunge purintoꞌke ning Jooni narung donsiꞌpinaꞌ oroꞌ paaranang-nko amuuꞌ, eeꞌnoko amuma aaꞌmuuꞌ, “Deto donkonira Kumponing bakanava pankava dootuuꞌnava oovei otoinava paaranampeai eeꞌnoko boonturoma nariꞌ. Eeꞌnoko napoꞌ teing teke dootuuꞌarimaing deerueriai.  
\v 2 Teka damaꞌdu-navaro pava dootuuꞌnava pankava-koo paaranampeaukaꞌ. Tamung sipeai tevaro, aiꞌ tevaro tevaro Juꞌdeeaing biikanavaro. Teinge mmemmeꞌaavaꞌnaang\f + \fr 11:2 \ft Maare piatooronuka˜ Jerusalemaꞌnamono berora meekamono-pinaꞌ noruꞌaavaꞌ anutua kankosiꞌaavaing-pinaꞌ tampumang.\f* teꞌ osi meekamono, Jerusalemaꞌnamono karenaumo kivora-ita keura kaara-koo.\f + \fr 11:2 \ft Beenaumo masiraani bera nau-taa kaara-koo.\f*  
\v 3 Eeꞌnoko ninge napoꞌ kenaanka nakaronaanka˜ nkanaanka kara-siraꞌka iriꞌ avompeta botoampeko tarampeearema daankiareaing narung kokoreiꞌketa kenaanka daakuꞌ eeꞌnoko ˜narung-taa kivora [1260] doong-koo,\f + \fr 11:3 \ft Beenaumo masiraani bera nau-taa kaara-koo.\f* baarong mutaange duaanavaresi.\f + \fr 11:3 \ft Nantoong kiimata kompaavaing-koo piaavorema taaꞌniꞌantavaresi teeꞌ mutaange duaanavareaing.\f*  
\v 4 Tenaanka eeꞌnaanka temuꞌ Daari Meekung-koo kevarira oliveꞌke miruꞌuretuꞌnaanka, eeꞌnoko napoꞌ kenaanka daamu-baꞌnange miruꞌuretuꞌ teke Ovoring ookara kansiꞌ tarevumaung-koo uroꞌkanooꞌke donkonuresi otoremanaanka.  
\v 5 Eeꞌnoko niiꞌninge tenaanka tavaareeꞌnaang nkoaareko deekoꞌ tenaanka-koo karang-eta ntaꞌ bakoarara taivuriaing teing. Teeꞌ eeꞌnaꞌ nariꞌ booroaing teing tenaanka orakaꞌ nko-koo piavoroaining.  
\v 6 Napoꞌ tee tenaanka iriꞌpoꞌnaanka aaꞌning nko-koong: paning avoꞌkoong apoꞌuarooꞌnaang tenang tee doorenang Ovoring bakaang siraꞌpurema nanureko, ntonanka ereng deeng-anta-koong, eeꞌnoko ookara kansiꞌnupoong-koo amutemuriiꞌ doovaang tavoꞌanta-koong beeꞌka piavoreainaꞌ.   
\p
\v 7 Eeꞌnoko tenang tenaankai nakaronaanka bakevureko tee beekaang kara siraꞌ, tee biiko teieta dinkung tumangropa-ita bakoaravainge tee tavuꞌ tutumpuaing tenaanka-koo, eeꞌnoko tavurema puruꞌureta bakei dupisiꞌureeꞌnaang tenaanka.  
\v 8 Eeꞌnoko beekaang mono taꞌmonkoꞌ teke taung-koo pankamono-koo miring Jerusalemaꞌ tampaamanamono-koo bemparesi otoreaing, temono eeꞌnamono-koo beekaang Ovoring aaꞌbarataꞌkoo taakavaara booꞌantavauꞌnamono-koo, niiꞌnaꞌ miruꞌaama Sodom eeꞌnoko Iisipiꞌ tampaakooꞌ.  
\v 9 Doong beenang eeꞌnoko namaranooꞌ aaꞌning-koo nantoonge tenaanka teka ooaareaing aaꞌning-eta: nantoong amutemuuꞌketa, nantoong avitevitu-eta, kara amutemuriiꞌketa eeꞌnoko napoꞌ nantoong ookara kansiꞌnanka-ita. Eeꞌnoko tauraꞌpaariaukaꞌ dakoꞌkoo.  
\v 10 Eeꞌnoko teing nantoong kansiꞌkoo otoromaing dotuarima baravaraeariai˜ tenaanka booꞌpareaing-koo, asiara aveema, tenaankai eeꞌnaankai nakaronaankai poreꞌantavaarimanooꞌkoo.”   
\p
\v 11 Eeꞌnoko teie koosinunge tee kapooꞌ nkoaravaing kato naumuko ooansioꞌ tee domaang Kumponing-eta pora tumparuꞌ tenaanka-koo, teing beenang doong-eta namarang tankinuko. Eeꞌnoko tenaanka deto donkonuretuꞌ, eeꞌnoko ookara nantoong ooaarekoꞌning bakei aaꞌnaꞌ avoreauꞌ.  
\v 12 Eeꞌnoko teketa teinge nantoonge auronge paning-eta aaꞌnaꞌ bokuma karavureko taaravauꞌ aaꞌpuko, “Doompeto poreai.” Eeꞌnoko teinge beekaning kare-nupoonge tee ooaaresioꞌ teketa deto paning-aape koinuretuꞌ kamoꞌkoo meuꞌke.  
\v 13 Teketa tee-koo batei-koo pankaing uꞌmiꞌ nkoarara osi pankamono-koo narung kivora-koo pavananka pesiꞌarako ooantuꞌ, eeꞌnoko nantoong ˜kenaanka-taa kokoreiꞌ tavurira dupisiꞌuruꞌ, eeꞌnoko sipariruꞌninge avoreaara Kumponing paning-koong daangampauꞌ.  
\v 14 Tee kenaanka-nung arikung teeꞌ bakearavaing, eeꞌnoko teketa dueꞌka beenaumo-nung arikung tavoꞌkuaing.   
\s1 ˜Kenaanka-taa-nung Koosinunge Tuuviri Puumpuuꞌnaꞌ  
\p
\v 15 Teketa ˜kenaanka-taa-nunge koosinunge bakaang tuuviri puumpuko ooantuꞌ, eeꞌnoko paning-eta niiꞌning auronankai bokiaama aaꞌpauꞌ, “Teing ookara muuꞌnanka kansiꞌkooning teing enang tenaanka tee niikaang Ovoring Kumponing eeꞌnoko tee bakaang Pakoꞌpariꞌniiꞌ beekaning deempariring, eeꞌnoko ookara batei-koo oꞌmeeva-koo tarevurematoaining.”  
\v 16 Eeꞌnoko teinge kenaiꞌka-ita karenaumo ovontunge biikaning baꞌnavaꞌnaniꞌnairu-koo baꞌnaniꞌai otoromainge Kumponing-koo uroꞌkanooꞌke dapuuꞌkai duaꞌarima tee Kumponing daangampauꞌ, aaꞌpaama,  
\v 17 “Ovoring, daꞌ tee Kumponing ookara purintoꞌpoꞌnung, tee teeꞌ nariꞌ otomaung-teroita otouꞌnunge, eꞌmung teeꞌ otong, eeꞌnoko damaꞌke teeꞌ nariꞌ otoi poainge. Dakaang iriꞌ pankaing kompei daurarong˜ deentari otomaung. Teeꞌkoo niiꞌke tampara tampampimaang daꞌkoo.  
\v 18 Teing nantoong ookara mutaanang-nupoonge tee daꞌ aaꞌnaꞌ iirareraamaung, teka enang dakaang iira mantompaavaꞌnaang teinge, eeꞌnoko batei tee emuꞌ makotuing teing booꞌnuka teing enang daꞌkoo uroꞌkanooꞌ donkonaako simpeꞌeriiꞌnaang. Eeꞌnoko enang tee teinge dakaninge botovotonaaꞌnukai mooꞌ nkavaavaꞌnaang, aaꞌninge: nakaro-nupoong, eeꞌnoko teing koontoꞌnuka, eeꞌnoko napoꞌ teing daꞌkoo amaiaaꞌoroma daꞌ siontaamainge nkavaavaꞌnaang, ookenge aaꞌnoko teing miring-poꞌnupoong eeꞌnoko miringropanuka nariꞌ. Eeꞌnoko teing kansiꞌ orari-antavaamaing teing enang orari-antaveriiꞌnaang.”   
\p
\v 19 Teketa Kumponing bakaang pava meekung paning-koo daateꞌarako ooantuꞌ, eeꞌnoko tee Kumponing bakaang kara naroong-anta koong bokita sirapoꞌke otouꞌ teke pava meekava-koo kuunge, eeꞌnoko teꞌ otoko pipirakaie arakavuko kurunkurung ninka ninininimpuma uꞌmiꞌ nkoaruꞌ eeꞌnoko apoꞌ kamaarie moomparama kapang kaaꞌomanaꞌ kaaꞌora kansiꞌkoo doonko tumputumpurunang duaꞌaruꞌ.   
\c 12  
\ms1 Sietaniꞌ Bakanaving Nariꞌ Oraruꞌkiaako Oovuuꞌnaꞌ Joonie  
\mr (12:1–20:15)  
\s1 Teni Manikuma Eeꞌnoko Tee Pakia Teni-koo Kare Nkovuuꞌnung  
\p
\v 1 Teketa tee paning-koo kapooꞌ pankaing taꞌnimpaariiꞌ taaꞌniꞌanta oroꞌparuꞌ, nani manikuma duaaꞌke mononopaꞌpinaꞌ nopaꞌniiꞌ, kaara-koo dau donkonuioꞌ, eeꞌnoko kivora-ita keura beentoꞌke boreꞌ koroaioꞌ baakopo-pinaꞌ.  
\v 2 Teni teni tootoꞌpoꞌnani eeꞌnoko parooꞌnang dueꞌuma sisikeeravoma baiarakoꞌ.  
\v 3 Eeꞌnoko teketa napoꞌ niiꞌnung taaꞌniꞌanta oroꞌparuꞌ teke paning-koo, narung kapooꞌ pakia-pinaꞌoroꞌ aaꞌnaꞌ pankaing urumpumaung, boreꞌ ˜kenaanka-taa eeꞌnoko kaintang kivora otoing, eeꞌnoko napoꞌ baakopo ˜kenaanka-taa kuruniiꞌ boreꞌkoo.  
\v 4 Eeꞌnoko bakaang baringe beentoꞌnanka paning-kooning-koo beenaumo-nariong-koo nariong kiiꞌniꞌpuruꞌ depeto kansiꞌaape. Teketa tee pakia teni-anko manikuma-anko uroꞌkanooꞌ donkonuuꞌ tee bauring tootoꞌ teka paravuko maaꞌuuꞌnaang.  
\v 5 Teketa tenie tee bauring tootoꞌ donkaani paravuuꞌ ookara nantoong kansiꞌkoo-nupoong tanatavuriaing tee ninka donsiꞌ aini-koo nkoniiꞌ kompui, eeꞌnoko tee tootoꞌ tee Kumponing-anko kooꞌantavauꞌ teꞌ bakanooꞌ baꞌnavaꞌnaniꞌdoma.  
\v 6 Teni manikuma meeꞌboraꞌ sirakamaaꞌaape kooꞌaruꞌ teꞌ Kumponinge teni maamu-antaevuuꞌnooꞌ teka tareaavaꞌnaang doong narung kokoreiꞌketa kenaanka daakuꞌ bera ˜narung-taa kivora-koo [1260].   
\p
\v 7 Teketa paning-koo kare pankaing tavoꞌkuuꞌ. Tee Maikol bakaning koosinunanka ninka eeꞌnoko napoꞌ tee pakia bakaning koosinunanka ninka nariꞌ taveuꞌ.  
\v 8 Teka tee pakia boong deempaara teing-ninka bakaning koosinunanka-ninka napoꞌ paning-koo otoꞌkoo tauraꞌpaavaꞌ.  
\v 9 Teketa tee pakia pankaing kansiꞌaape doonko duaꞌauꞌ, tee tee boruꞌ tee uripoꞌketa otomaung miring maꞌnaang Sietaniꞌ tampaakooꞌ, tee ookara nantoong kansiꞌnupoong poo-antavurimaung. Tee kansiꞌkoo doonko duaꞌaaruꞌ bakaning koosinunanka tee ninka nariꞌ.   
\p
\v 10 Teketa narung aurong aaꞌnaꞌ karoko teke paning-koo taaravantuꞌ aaꞌpuko, “Enang tee niikaang domang-anta poing tee ninka iriꞌ eeꞌnoko tee muuꞌ tee niikaang Kumponing bakaang, eeꞌnoko teie tero Pakoꞌpariꞌuuꞌnunge˜ bakaang purintoꞌ siraꞌparing. Aiꞌ tee niiꞌmaikororiꞌ tooꞌdempurimaung teke niikaang Kumponing-koo uroꞌkanooꞌke aaꞌning-koo doong eeꞌnoko muung tee doonko duaꞌaing.  
\v 11 Teinge tee Sietaniꞌ puruꞌauꞌnooꞌ tee tee ninka ereng Kampia bakaang eeꞌnoko napoꞌ karai siraꞌpaama tee kapooꞌ koontoꞌ teie teing-koo nkovuuꞌnung koontoꞌ booꞌkoo aaꞌnaꞌ tauraꞌpariri.  
\v 12 Teeꞌkoo doturaravaing daꞌ paning, eeꞌnoko diiꞌ teke otorining. Teka piaaruꞌ daꞌ kansiꞌ eeꞌnoko teke otorining eeꞌnoko daꞌ pirung teing ookara kapooꞌnanka daꞌkoo otoroining ninka, aiꞌ Sietaniꞌ tee doonko diiꞌanko siaring koontoꞌ iiravoi otong, bakaang batei apukung noruꞌui.”   
\p
\v 13 Teketa tenang teie pakiai kansiꞌkoo doonko duaꞌaioꞌ ooarara teie tee teni manikuma tee tootoꞌ donkaani paravuuꞌnani mankiꞌanta tutumpuuꞌ.  
\v 14 Teketa tee teni manikuma mareoiꞌ pankaing-kooning kupaꞌ kenaanka avauꞌ purerenuuꞌnaang. Eeꞌnoko purerenura teꞌ teni otoꞌkoo miruꞌniiꞌnooꞌ meeꞌboraꞌ sirakamaaꞌkoo beuꞌ teka tareaavaꞌnaang mareꞌ beemareu-koo eeꞌnoko namaranooꞌ teie pakiai kompuꞌneeng-koo.  
\v 15 Teketa teie pakiai karang-eta ntong pankarei kurimpuuꞌ teni manikuma siompuma nkavuuꞌnaang teie douai.  
\v 16 Teka kansiꞌke teni manikuma pakuvuma kamaankura tee ntong teie pakiai karang-eta kurimpuko teka dunkumpuuꞌ.  
\v 17 Teketa tee pakia aaꞌnaꞌ iiravora kare tutumpuuꞌ teing niiꞌning teni eeꞌnani baurukaaꞌ tavuꞌkoo, teing eeꞌning Kumponing bakaang boto siompaamaing, teing aaꞌning Jiisuuꞌ bakaang kara siraꞌpuuꞌnung pinkaꞌai otoromaing.   
\c 13  
\s1 Biiko Kenaankara Daaꞌaretuꞌnaꞌ  
\p
\v 1 Teketa napoꞌ pirung dueꞌke piisiꞌkoo donkonansi oꞌnoi narung kapooꞌ kauꞌ karenaumo biiko pirung-eta bakoarako ooantuꞌ, boreꞌ ˜kenaanka-taa eeꞌnoko kainta kivora otoing, eeꞌnoko baakopo kivora kainta kante otoing eeꞌnoko boreꞌnanka-koo mirinanka otorong Kumponing pooreꞌkooning.  
\v 2 Tee eeꞌnara kapooꞌ biiko ooantuꞌnung leepatiꞌpinaꞌoroꞌ, teka kauꞌnooꞌ beeaꞌpinaꞌoroꞌ, eeꞌnoko karannooꞌ laioni-pinaꞌoroꞌ. Teie pakiai iriꞌ avura napoꞌ bakanooꞌ ovorimpari baꞌnavaꞌnaniꞌdoma baꞌnang-antavuuꞌ. Eeꞌnoko nantoong boto-koo makosi-antavuuꞌ.  
\v 3 Naveu teing-koo biiko-kooning-koo boreꞌnanka-koo tee tokoonaꞌpinaꞌ oroꞌpari otoko ooantuꞌ, temuꞌ tavaara booꞌantavaako napoꞌ domamparuꞌnaveu-pinaꞌ oroꞌ. Eeꞌnoko ookara nantoonge kansiꞌnupoonge teveu-koo teu pentanu tempaꞌouꞌnu ooaara taꞌnimparima siompauꞌ tee biiko.  
\v 4 Nantoonge tee tee pakia dootuuꞌauꞌ teie pakiai tee biiko makosi-antavuioꞌ nantoong boto-koo, eeꞌnoko teinge tee biiko napoꞌ dootuuꞌaakooꞌ aaꞌpaama, “Baa niiꞌnung naning aung biiko-pinaꞌ oroꞌ otong, eeꞌnoko baie pa tavuma aung boong deempupeuꞌ? Naning otoaꞌ, bakei!”   
\p
\v 5 Teketa teie pakiai makosi-antavuioꞌ teie biikoi baka biivimparama Kumponing aaꞌnaꞌ pooreꞌukoꞌ. Eeꞌnoko Kumponinge kaara karenaumo kivora-ita keura-koo\f + \fr 13:5 \ft Beenaumo masiraani bera nau-taa kaara-koo.\f* basinooꞌ naroꞌ tauraꞌpuuꞌ teeꞌ nkoaraaꞌnaang.  
\v 6 Eeꞌnoko karoma Kumponing pooreꞌukoꞌ. Napoꞌ Kumponing bakaang miring pooreꞌukoꞌ, teꞌ otomanooꞌ nariꞌ, eeꞌnoko napoꞌ teing paning-koo otoromaing.  
\v 7 Eeꞌnoko teie pakiai makosi-antavuioꞌ teie biikoi Kumponing bakaning meekupoong ninka kare nakaꞌura puruꞌuruꞌ teing. Eeꞌnoko napoꞌ teie pakiai makosi-antavuioꞌ nantoong ookara muuꞌ tarevurikoꞌ aaꞌning naroꞌka: muuꞌnanka, nantoong ookara kansiꞌkoo-nupoong, kara amutemuriiꞌ, eeꞌnoko ookara dopaꞌ amutemuriiꞌ.   
\p
\v 8 Ookarai nantoonge kansiꞌnupoonge tee biiko dootuuꞌaavaing, aaꞌninge teing Kumponinge biikaang miring daarievuriaruuꞌning tee-koo Buuku Domantooꞌnuka-koong-koo, tee Kampia bakananeꞌkoo, tee kansiꞌ pupuꞌaravaruko-ita Kumponinge miruꞌuioꞌ dupisiꞌauꞌnung.  
\v 9 Baa naning punkang-poꞌnunge tee bakei taaravuaing.  
\v 10 Baa naning daiꞌkoo miruꞌniiꞌ tee daiꞌaavaing, eeꞌnoko baa naning bainatue dupisiꞌkoo miruꞌniiꞌ teie, bainatue dupisiꞌaavainge.\f + \fr 13:10 \ft Niiꞌnaꞌ eeꞌ: Eeꞌnoko baa naning bainatu kompuaing teie bainatue dupisiꞌnumpoꞌ.\f* Teka tee aung mankiꞌ eeꞌ oroꞌ tavoꞌkuko diiꞌ teing Kumponing bakaning meekupoong miiꞌkiritaaꞌ arooꞌdariri otoriaing.   
\p
\v 11 Teketa napoꞌ niiꞌnung biiko kansiꞌketa doompeto bakoarako ooantuꞌ kainta kenaanka otoing sipisipiꞌkoo kampianu-pinaꞌ basi, eeꞌnoko kara-koo tee-pinaꞌ pakia-pinaꞌ karokoꞌ.  
\v 12 Tee tutunaꞌnung biiko-pinaꞌ iriꞌ oroꞌantavukoꞌ tutunaꞌnung biiko bakaang miring-koo, eeꞌnoko teie kenaanka-nung biikoi ookara nantoong kansiꞌkoo ootukunairu-koo otoromaing etuvuruꞌ tutunaꞌnung biiko dootuuꞌaavaꞌnaang, tero penta orara tempaꞌouꞌnung aaꞌnung.  
\v 13 Eeꞌnoko teie kenaanka-nung biikoi taaꞌniꞌantananka taꞌnimpaariiꞌ nkovukoꞌ ntaꞌ dovang paning-eta depeto kansiꞌkoo bokuvuma nantoong-koo dutakanooꞌke.  
\v 14 Eeꞌnoko teing ninka taaꞌniꞌantananka taꞌnimpaariiꞌ ninka tee tutunaꞌnung biiko bakaang miring-koo nkovuuꞌning ninka teie kansiꞌnupoong tosivurima siong-antavuruꞌ. Eeꞌnoko botovuriko baka-oo taꞌnampauꞌ tee biiko tutunaꞌnung paara-antavai, aaꞌnung tee tooꞌpauꞌnung teka mmeꞌ domampari otong.  
\v 15 Eeꞌnoko napoꞌ teeꞌ nariꞌ tauraꞌ nkavura tee biiko tutunaꞌnung-koong baka-oo domang-antavuuꞌ tee baka-oo karooꞌnaang. Eeꞌnoko nantoonge dootuuꞌaavaruko deekoꞌ tee baka-oo tee biiko-koong teie kenaanka-nung biikoi teing dupisiꞌantavurikoꞌ.  
\v 16 Eeꞌnoko teie ookara nantoong etuvurikoꞌ mooꞌdoꞌanta nkavaavaꞌnaang aaꞌnairu-koo: bireng-koo tampanaang-koo deekoꞌ niiꞌnaꞌ oing-koo. Aing aaꞌninge nkavaavaꞌnaang etuvuruꞌ: nantoong pankenankai eeꞌnoko okiꞌnarekaꞌke, kavo-poꞌnupoonge, eeꞌnoko ataꞌoinkue, napoꞌ botovotonaaꞌnukai eeꞌnoko osikaiaange.  
\v 17 Teketa deto tee naninge kapooꞌ tamung mooꞌuaukaꞌnunge niiꞌnooꞌ baavevuaukaꞌ tee mooꞌdoꞌanta otoꞌevuaꞌ. Teenooꞌ tee mooꞌdoꞌanta tee tee biiko tutunaꞌnung-koong miring daariniiꞌ niiꞌnooꞌ bakaang taaꞌniꞌanta mirumiruꞌpoꞌnung.  
\v 18 Ee mmaikoriꞌ, tampaꞌ matau ninka norunoruꞌeriaing tee aung: baa tee naning noruꞌpoꞌnunge tee tasiꞌpuaing tee taaꞌniꞌanta, aiꞌ tee tee deerunooꞌ tee biiko bakaang miring-koo kuunge bakuꞌari otomaung tee aung: ˜Narung-taa daakuꞌ bera ˜narung-taa kivora-ita ˜narung-taa [666]. Tee deerunooꞌ tee naning-naung-koo taaꞌniꞌanta makosi.   
\c 14  
\s1 Tee Sipisipiꞌ Kampia Donkonuioꞌ Nerakavu Kenavauꞌnaꞌ Nantoonge  
\p
\v 1 Teketa tee napoꞌ ooama ning-koo dutakanooꞌka tee Kampia Saioni-namii-koo donkonuioꞌ ooantuꞌ tee ninka nariꞌ teing narung daakuꞌketa karenaumo kivora-eta karenaumo kokoreiꞌ [144,000] donkonaioꞌ. Eeꞌnoko tee bakaang miring eeꞌnoko Bauma-koong miring daariniiꞌnuka biikaang oing-koo.  
\v 2 Eeꞌnoko teketa napoꞌ aurong paning-eta karoko taaravantuꞌ ntonanka-pinaꞌ aaꞌnaꞌ uutuarako napoꞌ kurunkurung-pinaꞌ aaꞌnaꞌ karoko, eeꞌnoko tee auronanka nepuꞌnaꞌ tampaꞌ taaravankoꞌ nantoonge kiitananka kopiꞌaako karopeuꞌnaꞌ karoko.  
\v 3 Eeꞌnoko tee teinge kena nerakung kenavaakoꞌ aaꞌning-koo uroꞌkanooꞌke Kumponing bakanooꞌ baꞌnaniꞌdomai, teing kapooꞌ karenaumo kupaꞌpoꞌning domantoia eeꞌnoko teing ovontung. Niiꞌnung naninge noruꞌuarupeuꞌ tee tevu kena, teinge narung daakuꞌketa karenaumo kivora-eta karenaumo kokoreiꞌ [144,000] nainge deekoꞌ noruꞌai otorong kansiꞌketa mooꞌuruꞌninge.  
\v 4 Teing aing teing nantoong manikuꞌ ninka bakiaaꞌkoo domang orariariaꞌ otoromaing. Otootoꞌkoo ootukunung-koo tampaꞌ tanatavariritaaꞌ kiiroraaꞌariri otoromaing. Tee Kampia tee teinge siompai nanaamaung areꞌ tokoo tee bemanooꞌ. Ainooꞌ teing tutunaꞌning ookara nantoong-koo Kumponinge mooꞌuruꞌning-koo. Teing aaꞌnaꞌ meekupoong Kumponing-koo, eeꞌnoko tee Kampia-koo.  
\v 5 Biikaang karang-koo naninge tosi minkuaako taaravuarupeuꞌ, napoꞌ kiiroraaꞌnukai.   
\s1 Beenaumo Koosinunankai Kara Daankiauꞌnaꞌ  
\p
\v 6 Teketa napoꞌ narung koosinung aanarooꞌke purerenuko ooantuꞌ, tee doorenang tampara otoi otoꞌ kompui daankivuuꞌnaang kansiꞌkoo otoromaing-koo aaꞌning-koo: ookara dopaꞌ amutemuriiꞌ, muuꞌnanka, kara amutemuriiꞌ eeꞌnoko ookara nantoong kansiꞌnupoong.  
\v 7 Teke aaꞌnaꞌ bokuma aaꞌpuuꞌ, “Kumponing-koo amaiaaꞌroriai eeꞌnoko meenasie meeꞌnaꞌoi otoꞌ deeng-antaveriai, aiꞌ batei teie nantoong bireꞌkoong dueꞌumaang. Eeꞌnoko tee-koo dootuuꞌdariai aing aaꞌning ookara nkovuruꞌnung-koo: paning eeꞌnoko kansiꞌ, pirung eeꞌnoko ntong okiꞌnarekaꞌ.”   
\p
\v 8 Teketa kenaanka-nung koosinunge napoꞌ siompui pouꞌ aaꞌpuma, “Duaꞌaring, duaꞌaring Babiloniꞌnamono, osi pankamono, nantoong ookara kansiꞌkoo-nupoong teruꞌ oraruꞌ uaininaruꞌ nai-antavuruꞌnamono. Tee uaini tee bakaang orara aarumo kaukauro nko-koong.”   
\p
\v 9 Teketa napoꞌ beenaumo-nung koosinunge siompuresi damaꞌke poma bokuma aaꞌpuuꞌ, “Baa tee naning tee biiko-koo dootuuꞌaravaing, eeꞌnoko napoꞌ tee-koong bakaang baka-oo-koo, tee toraꞌpuaing, eeꞌnoko napoꞌ tee tee-koong mooꞌdoꞌanta nkavuaing bakaang oing-koo niiꞌnooꞌ bireng-koo.  
\v 10 Tee tee Kumponing bakaang uaini naivuaing, tee uaini tee Kumponing bakaang iira toraꞌanta-koong, ntong ninka bereꞌniiꞌ deeaꞌ, tamung teeꞌ otoko purintoꞌ kooꞌniiꞌ tee-koo iira-koong kaapu-koo teie toraꞌanta-koong-koo. Eeꞌnoko tee tee sisikeeravomatoaing tee-koo ntaꞌ kauoori piiko-koong-koo teing-koo koosinunanka meekupoong-koo uroꞌkanooꞌka eeꞌnoko tee napoꞌ Kampia.  
\v 11 Eeꞌnoko tee ii teing kiimatanuka taivuriaing-koong tee deto teeꞌ nariꞌ kutekuteivui tuuvui otomatoaing uaa otoaꞌ, doong kante, muung eeꞌnoko doong, teeꞌ nariꞌ. Teing eeꞌning tee-koo biiko-koo eeꞌnoko tee bakaang baka-oo-koo dootuuꞌarimaing eeꞌnoko napoꞌ baata teing bakaang miring-koo mooꞌdoꞌanta nkavauꞌning.  
\v 12 Enang tee noruꞌeriaing diiꞌke Kumponing bakaning meekupoonge, kapooꞌ arikananka diiꞌ paararurima tavoꞌkuko tee diiꞌ purintariri miiꞌkiri otoriaing, Kumponing bakaang boto siomperi eeꞌnoko Jiisuuꞌ masikaꞌantaveri.”  
\v 13 Teketa napoꞌ narung aurong paning-eta karoko taaravantuꞌ, aaꞌpuko, “Aung kara daarieai, ‘Enang-eta deto tee teing booꞌnuka Ovoring bakaning otoroitaaꞌ booꞌpariruꞌning teing biraankeariaining.’” Eeꞌnoko Tanuaang Meekunge makuꞌuma aaꞌpumaung, “Eeꞌ, bakei masikung. Uaavoroainaꞌ teing-eta biikaning iriꞌoꞌnanka. Ookarai aarumoi tampenge nkoauꞌninge tee teing meenaꞌpariri otoroaing.”   
\s1 Batei Sinang Kavuꞌkoong Kansiꞌkoo Tavoꞌaruꞌnaꞌ  
\p
\v 14 Teketa napoꞌ ooama ning-koo uroꞌkanooꞌka kamoꞌ kakaara ooantuꞌ, eeꞌnoko tee-koo kamoꞌkoo daue naning narung naning-naumpui baꞌnanui otoko boreꞌkoo baakopo kooro-koong kuruniiꞌ eeꞌnoko birenge narung naipeꞌ irintoꞌ kaiꞌniiꞌ uiteꞌ napuꞌ kompui.  
\v 15 Teketa narung koosinunge dootuuꞌnava pankava-ita siarara bokuma tee kamoꞌkoo baꞌnanui otokoꞌnung aaꞌpuuꞌ, “Teie dakaang naipeꞌke nkavera ookara sinananka napuraꞌema kaveai, aiꞌ batei kavuꞌkoong enang makotuing. Ookara sinananka kansiꞌkoong enang petaaꞌoroing.”  
\v 16 Teketa tee teie kamoꞌkoo baꞌnanui otokoꞌnunge tee bakaang naipeꞌ kansiꞌkoo toong-antavura namuꞌke ookara sinananka kansiꞌkoonanka kavuruꞌ.  
\v 17 Teketa napoꞌ niiꞌnung koosinung dootuuꞌnava pankava paning-koonava-ita siaruꞌ, teie napoꞌ naipeꞌnariꞌ irintoꞌnariꞌ kompui.  
\v 18 Eeꞌnoko napoꞌ niiꞌnung koosinung teke boonturoma-ita, ntaꞌ tarevumanooꞌketa pouꞌ. Pora tee naipeꞌ irintoꞌ kompui otokoꞌnung bokuma aaꞌpuuꞌ, “Teie dakaange naipeꞌke ookara uaini-koong sinananka kansiꞌkoong napuraꞌerima kaverira oosieriai, aiꞌ tee sinananka tee enang neetovuring.”  
\v 19 Teketa teie koosinunge tee bakaang naipeꞌ kansiꞌkoo toong-antavura ookara uaini-koong sinananka kavurima oosivuruꞌ uaini miiꞌdoma pankaing-koo doonko duaꞌurima Kumponinge iiravoi kankosiꞌuriainooꞌ.  
\v 20 Eeꞌnoko osia damaꞌdua teka miiꞌdomaa doonko kankosiꞌuruꞌ, eeꞌnoko ereng taapoꞌ tuuvuuꞌ teketa uainimiiꞌdoma-ita doua-pinaꞌ aaꞌnaꞌ. Eeꞌnoko naninge tankimpuko ukaamauꞌkoo basiarapeuꞌnaꞌ basiaruꞌ. Eeꞌnoko naning nanuma doong ˜keꞌmunta-taae nanura basiarapeuꞌnaꞌ basiaruꞌ.   
\c 15  
\s1 ˜Kenaanka-taa Koosinunanka Arikung Tavoꞌantananka Daaꞌariruꞌnaꞌ  
\p
\v 1 Teketa napoꞌ kapooꞌ pankaing taaꞌniꞌanta paning-koo ooantuꞌ ˜kenaanka-taa koosinunankai teeꞌning nariꞌ napoꞌ ˜kenaanka-taa arikananka kompaioꞌ. Teing eeꞌning asiꞌning eeꞌnoko teing arikananka ninka Kumponing bakaang iira nariꞌ bakearavaing.  
\v 2 Napoꞌ tanoonooꞌ naankuviraaꞌnooꞌ ooantuꞌ pirung-pinaꞌ neenkirooꞌnooꞌ, ntaꞌ kuunge aramoꞌarakooꞌ aaꞌnooꞌ. Eeꞌnoko teka eeꞌnooꞌka nantoong donkonai otoroko ooarantuꞌ, aing aaꞌning puruꞌauꞌning: biikonavoroꞌ, tee baka-oo, bakaang mooꞌdoꞌanta eeꞌnoko bakaang miring-koo deerunooꞌ; kiitananka ninka Kumponing daangang-koonanka ninka otoroko.  
\v 3 Kena-koo Moosesi, tee Kumponing-nung botovotonaaꞌ, eeꞌnoko tee Kampia beekaning kenavaakoꞌ, eeꞌ kena:  
\p “Dakaang nko-nko tee pankaing taꞌnimpaariiꞌ. Daꞌ tee bakei dau basinaꞌ aaꞌnaꞌ purintoꞌpoꞌnung Ovoring Kumponing, Ookara-koo nkovemaing-koo tee masikaꞌ koontoꞌnaꞌ oroꞌdaramaung. Daꞌ avatevarang-koong daurarong˜.  
\v 4 Naning baa masikung daꞌkoo amaiaaꞌoarupeuꞌ ee Ovoring? Eeꞌnoko baie daꞌkoo meenasi beꞌantavuarupeuꞌ miring pankaing-antaruma? Naning otoaꞌ, aiꞌ meekung tee daꞌ narung. Ookarai nantoonge amutemuuꞌke tee poroma daꞌ narung dootuuꞌdaavaing, tee dakaang nko-nko koontoꞌ ookarai siraꞌparioꞌ ooaara.”   
\p
\v 5 Aung-koo damaꞌke napoꞌ paning-koo dootuuꞌnava-koo kuunga tevaro meekavaro daateꞌarioꞌ ooantuꞌ, tevaro Kumponing bakaang kara kapang-koo mooꞌdoꞌniiꞌ otoing-navaro.  
\v 6 Teketa dootuuꞌnava-ita ˜kenaanka-taa koosinunanka siariko ooarantuꞌ teeꞌning arikananka napoꞌ kompai. Mononopaꞌ aaꞌnaꞌ kiiroraaꞌ, pipiraarie nopaꞌniiꞌnuka eeꞌnoko murukeue kapeto tokoniiꞌ kooro-koo nkoniiꞌke keemouniiꞌnuka.  
\v 7 Eeꞌnoko teketa teing-koo domantoia karenaumo kupaꞌpoꞌning-koo narunge utaunankai kooro-koo nkoniiꞌke kantevuruꞌ ˜kerenta-taae teing ˜kenaanka-taa koosinung, teing utaunanka iirai maantoꞌnanka tee Kumponing Otoi-otoꞌ bakaange.  
\v 8 Eeꞌnoko tee dootuuꞌnava iie aaꞌnaꞌ maantoꞌuuꞌ Kumponing bakaang meenasi-eta eeꞌnoko napoꞌ bakaang iriꞌketa, naning tung-koo makotuaruuꞌ teva dootuuꞌnava-koo, bera teing ˜kenaanka-taa arikananka teinge ˜kenaanka-taa koosinunge tavoꞌaara bakeariainooꞌke basi.   
\c 16  
\s1 Utaunanka Iirai Kumponing-nunge Maantoꞌning Kansiꞌkoo Piampauꞌnaꞌ  
\p
\v 1 Teketa narung aurong dootuuꞌnava-ita aaꞌnaꞌ karoko taaravantuꞌ aaꞌpuriko teing ˜kenaanka-taa koosinunanka, “Berira teing utaunanka ˜kerenta-taa Kumponing bakaang iirai maantoꞌning kansiꞌkoo piamperiai.”  
\v 2 Teketa tutunaꞌnunge koosinunge bera bakanareng utaunareng piampuuꞌ kansiꞌkoo, eeꞌnoko pentananka orakaꞌ oroꞌnanka sisikeera-poꞌnanka nantoong-eta taꞌdaꞌpuuꞌ, teing tee biiko-koong mooꞌdoꞌanta otoroining-koo eeꞌnoko bakaang baka-oo-koo dootuuꞌarikooꞌ aaꞌning-koo.  
\v 3 Teketa napoꞌ kenaanka-nung koosinunge bakanareng utaunareng pirung-koo dau piampuuꞌ, eeꞌnoko tee pirung ereng koonkuꞌumaung narung deemparuꞌ naning booꞌkoong-pinaꞌ, eeꞌnoko ookara kapooꞌ pirung-koo domampariri otoromaing boorouꞌ.  
\v 4 Eeꞌnoko napoꞌ beenaumo-nunge koosinunge bakanareng utaunareng ntonanka-koo dau piampuuꞌ eeꞌnoko puꞌantananka aaꞌning-koo, eeꞌnoko teing ntonanka ereng narunanka deempariruꞌ.  
\v 5 Teketa teie koosinunge ntonanka tanatavumaunge aaꞌpuko taaravantuꞌ, “Ee Ovoring, dake tee koontoꞌnaꞌ teing makuꞌeri nkovering. Aiꞌ daꞌ tee Meekung, teroita otouꞌnung, eꞌmung teeꞌ otong, eeꞌnoko damaꞌke teeꞌ nariꞌ otoi poainge. Dake tee koontoꞌ makosinaꞌ teing teeꞌ nkoverima makuꞌering.  
\v 6 Aiꞌ teing teinge eeꞌninge dakaning meekupoong eeꞌnoko teing nakaro-nupoong˜ dupisiꞌaarioꞌ biikaang ereng dakoaruꞌnung. Teeꞌkoo teing nantoong oreng tee ereng nai-antaveriko biikaang mooꞌ koontoꞌ makosinaꞌ nkavaavaing.”   
\p
\v 7 Eeꞌnoko teketa boonturoma-ita narunge makuꞌuko taaravantuꞌ, aaꞌpuko, “Eeꞌ, Ovoring, Kumponing Purintoꞌ, masikung eeꞌnoko koontoꞌ tee dakaang simpesimpeꞌ.”   
\p
\v 8 Teketa karenaumo-nunge koosinunge bakanareng utaunareng duaaꞌkoo piampuuꞌ, eeꞌnoko teie duaaꞌ aaꞌnaꞌ deekoronooꞌ biaꞌantavuuꞌ nantoong ntaꞌpinaꞌ taivuriiꞌnaang.  
\v 9 Eeꞌnoko nantoonanka uipaariiꞌke iirakutai taivuriko Kumponing bakaang miring barakosiꞌaakoꞌ tee teing eeꞌning arikananka okoraꞌ, napoꞌ bereꞌarira Kumponing pankaing-anta-koo piavoroaruuꞌ.   
\p
\v 10 Teketa napoꞌ paꞌnokoꞌnunge koosinunge bakanareng utau piampuuꞌ teꞌ masipoꞌ tee biiko bakanooꞌ ovorimpari baꞌnavaꞌnaniꞌdoma, eeꞌnoko bakaning otoromanairu mutaanampuuꞌ eeꞌnoko nantoonanka meneng siꞌdaie taiarikoꞌ aaꞌnaꞌ sisikeeravoroma.  
\v 11 Eeꞌnoko Kumponing paning-koong barakosiꞌaakoꞌ sisikeera dovang-eta eeꞌnoko pentanankai orakaꞌ mantomparima. Eeꞌnoko teeꞌ nkoarima napoꞌ bereꞌariaꞌ biikaang orara aarumo-ita.  
\v 12 Teketa napoꞌ ˜narung-taa-nunge koosinunge bakanareng utaunareng piampuuꞌ tee-koo ntong pankarei Iuperetisi eeꞌnoko tee ntong teri ootukunari siriꞌaruꞌ maamu-anta-koo tee taung teing dauraronanka duaaꞌ poma-nooꞌketa teke porooꞌnaang.  
\v 13 Eeꞌnoko teketa ooansioꞌ maꞌnari beenaumo oreng dokorokoꞌpinaꞌ oroꞌnuka bakoariruꞌ aing aaꞌning beenaumo biikaang karang-eta: tee pakia, tee biiko, eeꞌnoko tee nakaronung daang minku.  
\v 14 Aing teing maꞌnari Sietaniꞌke botovurioꞌ kapooꞌ taꞌnimpaariiꞌnanka ninka taaꞌniꞌantavarima porouꞌning teing dauraronanka ookara kansiꞌnupoong-kooning aavavaarima oosiaarima maamu-antavaariiꞌnaang kare tutung-koo Kumponing bakaning ninka, teka teꞌmung kare tutumpaavainaꞌmung teꞌmung Ovoring Kumponing Dau Basi Purintoꞌ bakanaꞌmung pinidaakuꞌuriainaꞌmung.   
\p
\v 15 “Ee aing, teꞌmung eeꞌnaꞌmung bakiaaꞌnko-pinaꞌ taꞌninaꞌ moaing. Baa naning tanteari maamuari otoing tee biraankearavaing eeꞌnoko bakaang baarong duaampari nariꞌ otoaing simpenoiꞌ otoi nanuko ooaako maiaꞌoꞌneeng.”  
\v 16 Eeꞌnoko teinge maꞌnari orenge teing dauraronanka Iiburu-nupoonge Amakedon tampaamanooꞌ naroꞌaaruꞌ, miruꞌnooꞌ Mekido-namii.   
\p
\v 17 Teketa tee teie ˜kenaanka-taa-nunge koosinunge bakanareng utaunareng bikiavuuꞌ aanarooꞌke danto, eeꞌnoko dootuuꞌnava-ita baꞌnavaꞌnaniꞌdoma-ita auronge aaꞌnaꞌ bokuma aaꞌpuuꞌ, “Enang bakearing.”  
\v 18 Teketa aing aaꞌning nkoaruꞌ: pipimpuma kurunkurung tompooꞌkukoꞌ, eeꞌnoko ninininimpuma uꞌmiꞌ pankaing nkoaruꞌ, tee uꞌmiꞌ tee bakei teroita kansiꞌkoo nantoong tavoꞌariruꞌnooꞌketa nkoaravaꞌnaꞌ nkoaruꞌ, aaꞌnaꞌ dau basi masikung tee aung.  
\v 19 Tee osi pankaing Babiloniꞌ beenaumo-koo keꞌmeꞌaruꞌ. Napoꞌ niiꞌning osi pankeng nantoong amutemuuꞌ biikaning doonko turampariruꞌ. Baruꞌnooꞌ tee osi pankaing, Babiloniꞌ bakaang orara aarumo Kumponinge noruꞌui teeꞌ turampuuꞌ bakaang iirai maantoꞌuioꞌ toraꞌantavurima uainie toraꞌantavurimanaꞌ.  
\v 20 Ookara muiꞌnanka paaꞌariruꞌ eeꞌnoko iuꞌnanka otoroaruuꞌ.  
\v 21 Eeꞌnoko apoꞌ kamaarie moomparama kapang kaaꞌomanaꞌ kaaꞌora paning-eta nantoong-koo dau kapang-pinaꞌ tumputumpurunang duaꞌariruꞌ, nareꞌnaꞌkoo mankiꞌnooꞌ naninge kakau nkavupeuꞌnooꞌ basi. Eeꞌnoko teinge Kumponing bakaang miring barakosiꞌaakoꞌ apoꞌke kapang-pinaꞌ nareꞌnaꞌ nareꞌnaꞌ aaꞌnaꞌ baikevuriko, tee tee arikananka-koo dau basi arikunge.   
\c 17  
\s1 Tenie Ovorinanie Auning-nkoi Mooꞌ Orara Nkavuuꞌnaꞌ  
\p
\v 1 Narunge koosinunge teing-koo ˜kenaanka-taa-koonge utau kompui otouꞌnunge ning-anko pora aaꞌmuuꞌ, “Poko ioꞌ ninge naurampai temono osi pankamono ntonanka ariteri-koo dau otoinamono, teni auning-nko doore karomai makosinamono, eeꞌnoko kiimatavaavainaꞌ naurampai.  
\v 2 Teni teni dauraronanka ninka kansiꞌkoo-nupoong ninka aunimpeema otomai eeꞌnoko ookara nantoong kansiꞌnupoong kanuꞌantavurikooꞌ tee bakaang uaini auning-koong aarumo nai-antavurima.”  
\v 3 Teketa tee Tanuaang Meekunge korimuioꞌ teie koosinunge nkamura meeꞌboraꞌ sirakamaaꞌkoo beꞌantamuuꞌ, eeꞌnoko teka teni manikuma kapooꞌkoo biiko-koo urumpumaung-koo dau baꞌnanuioꞌ ooantuꞌ. Eeꞌnoko tee tee biiko mirinankai maantoꞌ ookara mono Kumponing akapeuꞌkoonankai eeꞌnoko boreꞌ tee biiko-koo ˜kenaanka-taa eeꞌnoko kaintananka kivora otoing.  
\v 4 Teni manikuma ovorinaang masikani taaꞌniꞌantavari otouꞌ baarong urumpumainge eeꞌnoko iiraampumaing kurumpari. Eeꞌnoko napoꞌ aaꞌninge bauniiꞌ: biiri kooro-koong eeꞌnoko dukuꞌ mooꞌ aaꞌnaꞌ pankeng-kooning. Eeꞌnoko birenge kaapu kooro-koo nkoniiꞌ kompui otokoꞌ, kuung kapooꞌke maarekusiꞌnankai maantoꞌ teni auning-koonankai.  
\v 5 Eeꞌnoko miring eeꞌ oroꞌ mirumiruꞌ teni-koo oing-koo daariari otong: TEE OSI PANKAMONO BABILONIꞌNAMONO, TEING AUNING NKONUKA BIOKO MAKOSINAMONO, EEꞌNOKO OOKARA AARUMO MAAREKUSIꞌ KANSIꞌKOONING-KOO OKORAꞌNAMONO.   
\p
\v 6 Eeꞌnoko teni eeꞌnanie manikumai ereng naivura kanuꞌarioꞌ ooantuꞌ teing-koong mmauꞌkoong Kumponing bakaning meekupoong dupisiꞌuruꞌning-koong, teing eeꞌning Jiisuuꞌkoo miring siraꞌpaamaing. Eeꞌnoko tenang ninge ooamira teni, ning bakei aaꞌnaꞌ taꞌninantuꞌ.  
\v 7 Teketa teie koosinunge aaꞌmuuꞌ ning, “Daꞌ aming-koo taꞌninimaang? Ioꞌ sirakaꞌantavamaꞌnaang daꞌkoo tee mirumiruꞌ makensiꞌnung teni-koong eeꞌnoko napoꞌ tee biiko teni dau baꞌnanui otoing-koong, boreꞌ ˜kenaanka-taa eeꞌnoko kainta kivora aaꞌnung.  
\v 8 Tee biiko oovemaatomaung tee tero otokoꞌ, teka enang otoaꞌ. Eeꞌnoko napoꞌ teieta dinkung tumangropa-ita bakoarara damaꞌke koontoꞌ keraꞌparara otoaukaꞌnunge. Eeꞌnoko teinge nantoonge ookarai kansiꞌnupoonge aung kansiꞌ mmeꞌ pupuꞌaravaruko-ita biikaang miring daariariaruuꞌninge tee-koo buuku domantooꞌ domampariaining biikaang miring daariariri otoroing-koo, tee biiko ooaara tee taꞌninaavaing. Tee aaꞌnung tero domampari otokoꞌ, teka enang otoaꞌ, teka napoꞌ damaꞌke oroꞌparavaing.   
\p
\v 9 Aung naninge noruꞌpoꞌnunge tampaꞌ keperuuꞌui noruꞌkoo makosi. Teing ˜kenaanka-taa boreꞌ teing ˜kenaanka-taa iuꞌnanka teni eeꞌnani manikuma dau baꞌnanui otoining.  
\v 10 Napoꞌ niiꞌnaꞌkoo teing teing ˜kenaanka-taa boreꞌnanka teing dauraronanka. Teing-koo paꞌnokoꞌ tero duaꞌariruꞌ, narung enang otong, napoꞌ narung mmeꞌ tavoꞌkuaꞌ, teka tavoꞌkura tee tee okiꞌnaa batei-koo otoaing.  
\v 11 Teka tee biiko tero otokoꞌnung, eeꞌnoko enang otoaꞌ aaꞌnung tee ˜beenaumo-taa-nung daurarong˜ deemparavaing. Teka teenooꞌ tee teing-koong narung. Nka tee teie, napoꞌ teeꞌ keraꞌparavainge.   
\p
\v 12 “Teing kaintananka oovemaatomaing teing kivora dauraronanka, teka mmeꞌ dauraronanka deempariaꞌ batei makotuaruko, teka narung doong-koo okiꞌning batei naing-koo, dauraronanka deempariaing tee ninka biiko ninka nariꞌ otoroi.  
\v 13 Teing aing dauraronanka noruꞌ narung ookara otoꞌevorong. Teinge tee biikaang iriꞌ eeꞌnoko tauraꞌ tee biiko avaavaing.  
\v 14 Teinge aing eeꞌninge dauraronankai tee kare nakaꞌaavaing Kampia-aape, teka teie Kampiai teing ninka bakaning miruꞌurira bokuvurioꞌ kakeꞌiiariri tee siompaamaing ninka teing tee boong deempuriaing, aiꞌ tee tee Kampia ovontung biikaang Ovoring eeꞌnoko napoꞌ dauraronanka biikaang Dauraronge.”  
\v 15 Teketa teie koosinunge aaꞌmuuꞌnung, “Teing ntong-nanka ariteri teni auning nkovumai dau baꞌnanuioꞌ oovemaatomaing tee teing ookara kansiꞌ kante-koo-nupoong miruꞌari otong, eeꞌnoko nantoong karinga, napoꞌ teing dopaꞌ amutemuriiꞌ eeꞌnoko ookara kara amutemuriiꞌnanka.  
\v 16 Eeꞌnoko tee biiko-kooninge kaintai kivorai oovemaatomainge tee teni auning-koo baka avaramai munteꞌaavaing. Eeꞌnoko napoꞌ teinge tee teni orakaꞌ nkoaavaing bera simpenoiꞌ deeng-antavaara sipaavai. Eeꞌnoko bioꞌ teni-koong tee maaꞌaama kato ntaꞌkoo tai-antavaavaing.  
\v 17 Aung tee noruꞌ Kumponinge biikaang domang-koo sipuko teeꞌ nkoaavaing bakaang pia nkoaraaꞌnaang, eeꞌnoko narung noruꞌ ninka tauraꞌpaako teie biikoi tanatavuriaꞌnaang bera tee Kumponing bakaang kara masikaꞌpuainooꞌke basi.  
\v 18 Eeꞌnoko teni manikuma oovemaatomai teni tee osi pankamono miruꞌari otong, dauraronanka ookara kansiꞌnupoong tarevurima-namono.”   
\c 18  
\s1 Babiloniꞌnamono Oraruꞌkuuꞌnaꞌ  
\p
\v 1 Teketa temono auning-nko makosinamono duaꞌarako ooansi oꞌnoko napoꞌ narung koosinung paning-eta depeto siaruꞌ. Tee tee aaꞌnaꞌ purintoꞌ, eeꞌnoko aung kansiꞌ aaꞌnaꞌ arakavuuꞌ bakaang sisisiisie.  
\v 2 Eeꞌnoko aurong tee bakei aaꞌnaꞌ purintoꞌke bokuma aaꞌpuuꞌ, “Duaꞌaring, duaꞌaring, temono Babiloniꞌnamono, osi pankamono. Enang tee maꞌnari biikaang osi deemparing. Ookara tanuaang orananka eeꞌnoko bareng orananka otoꞌdoma deemparing.  
\v 3 Aiꞌ temono temono ookara kansiꞌ kante-koo-nupoong kara masikung oovunaare ninka pituvui uaini pituniiꞌpinaꞌ nai-antavuruꞌnamono maroita iriꞌ nka-koo. Tee aarumo auning-koong-pinaꞌ. Eeꞌnoko ookara dauraronankai kansiꞌkoo-nupoonge teeꞌ nariꞌ auning-koong aarumo nkoaakoꞌnung temono ninka nariꞌ, eeꞌnoko nantoong kansiꞌnupoong bavevaave nkoaakoꞌnung deepoꞌ kavonankai maantoꞌantavarikooꞌ temono bakaang aarumo karakaraaꞌkoong-koo.”   
\p
\v 4 Teketa napoꞌ narung aurong paning-eta karoma aaꞌpuko taaravantuꞌ, “Temono-ita tontaꞌdariai diiꞌ nkaning nantoong, tee-koo temono-koong-koo aarumo orara-koo tapoꞌdariaukaꞌnaꞌ, eeꞌnoko napoꞌ teie bakananka kiimatanankai konturiaukaꞌ aaꞌnaꞌ.  
\v 5 Aiꞌ temono-koo nko-nko orarananka aaꞌnaꞌ dau basinooꞌ iꞌnumparako Kumponinge tasiꞌpuring.  
\v 6 Teeꞌ masikaꞌ Kumponing bakaning orakaꞌ nkovurimanaꞌ makuꞌkoo nkoveriaing-namono, kapooꞌnanka nkovuining-koo kemuꞌkai makuꞌeriai. Nkovurimanaꞌketa dau basinooꞌ nkoveriai-namono.  
\v 7 Tee-koo baka deto basi-antavaramaung-koo tamung kavonanka barampuma kaꞌnumparavaꞌ otoi temono maukoverima toraꞌantaveriaing bakaang taarapiika-koo makosinaꞌ. Baka eeꞌ noruꞌarakooꞌ biivimparama, aaꞌpukooꞌ, ‘Ning bakei ovorinaang, naaro deeaꞌ, orarunsimaravaꞌ oꞌnoainani.’  
\v 8 Teeꞌkoo niiꞌnaꞌmung arikanankai kuung deempura toraꞌantavuainani, aaꞌninge: booꞌbooꞌ, orarunsi, eeꞌnoko peera. Eeꞌnoko ntaꞌke taivura opuai, aiꞌ tee Ovoring Kumponing tee purintoꞌ teni kiimatavuaing.   
\p
\v 9 “Tenang teinge dauraronankai ookara kansiꞌkoo-nupoonge teni ninka nariꞌ aunimpeema kavo tankampeemainge ooaara tee ii teni taivuko teing teing orarunsiarima birompariaing teni-koo.  
\v 10 Teinge isipoꞌ donkonai aaꞌnaꞌ avoreai teni toraꞌantavuko aaꞌpaavaing, ‘Piaaruꞌ, piaaruꞌ, bakei, osi pankaing, Babiloniꞌ purintoꞌ. Bakei naꞌmung doong-koo okiꞌning batei-koo kiimata ninka keraꞌdari.’  
\v 11 Ookara kansiꞌnupoong kavonanka teka mooꞌaama baaveaamaing teinge birompariaininge, orarunsiarima temono-koo napoꞌ biikaning kavonanka naninge teka mooꞌevuriaukaꞌnung noruꞌaama.  
\v 12 Teing aing aaꞌning kavonanka: kooro, silivaꞌ, kapananka tampeng mooꞌ aaꞌnaꞌ pankeng-kooning, eeꞌnoko dukuꞌ, napoꞌ baarong amutemuriiꞌ aaꞌning: mootuꞌnanka, naankuviraaꞌ, napoꞌ dauraronuka biikaning duaana-pinaꞌ iiraampumaing; eeꞌnoko ookara koiꞌnanka tampaꞌ nuuraaꞌnanka, eeꞌnoko ookara kapooꞌnanka kauꞌ karenaumonanka-koo kainta-koo nkoniiꞌnanka, napoꞌ koiꞌnanka-koo nkoniiꞌnanka mooꞌ pankeng-kooning, eeꞌnoko boronsi˜nanka, aininanka, napoꞌ kapang miring maabolo.  
\v 13 Napoꞌ nariong kavonanka aing eeꞌ oroꞌ: tampaꞌ nuuraaꞌ kapaꞌnung sinamong-koong, napoꞌ mono-sisiꞌkooning, eeꞌnoko amutemuriiꞌ kanteng parankinsensi dovang betuꞌkoo ii tampaꞌ nuuraaꞌnanka, napoꞌ niiꞌnamuriiꞌ duuni miring meea, napoꞌ uaini, eeꞌnoko oliveꞌkoong duuni, eeꞌnoko napoꞌ palaua, uiteꞌ, boromakaꞌnanka, eeꞌnoko sipisipiꞌ, oosinanka, napoꞌ kaarisinanka, eeꞌnoko nantoong botovotonaaꞌnuka biikananka tanuaananka ninka baaveaarimaing.   
\p
\v 14 Teinge bavevaave-nupoonge temono aaꞌpaavaing, ‘Teinge sinanankai dake domange aaꞌnaꞌ karaaꞌemainge tee enang siꞌdaing. Ookara kavokavoro-nanka dakaosiꞌnanka teinge enang doomoꞌuringe, napoꞌ dake kompeaukaꞌnung.’  
\v 15 Eeꞌnoko teing kavonanka mooꞌaama eeꞌnoko baaveaama kavo konsiiaamaing temono-koo enang tee isipoꞌ donkonai avoroꞌ ninka otorooꞌnaang temono toraꞌkuko ooai, orarunsiarima birompaama.  
\v 16 Eeꞌnoko bokiaama aaꞌpaavaing, ‘Piaaruꞌ, piaaruꞌnamono! Bakei osi pankamono, baarong tampenge mooꞌ pankeng-kooninge nopaꞌdaramai iiraampumainge eeꞌnoko urunankai, eeꞌnoko aaꞌninge bauntarakooꞌ: kooro, kapananka mooꞌ aaꞌnaꞌ pankeng-kooninge eeꞌnoko dukuꞌnankai.  
\v 17 Ookara kavonanka teing bakei batei okiꞌnamuꞌkoo orariariring.’  
\p “Teing aarerinanka oko-nupoong, eeꞌnoko nanuꞌantavaamaing, eeꞌnoko nariꞌ nanaamaing, eeꞌnoko teing pirung-koo avutevuꞌ akaravarimaing, teing isipoꞌ donkonaavaing.  
\v 18 Tenang tee ii ooai temono taievuko teinge aaꞌpaavaing, ‘Aremono pa osi pankamono amono-pinaꞌ basinamono otong?’  
\v 19 Sipung tovange pooꞌarima eeꞌnoko biromparima orarunsiariri bokiaama aaꞌpaavaing, ‘Piaaruꞌ, piaaruꞌ, bakaꞌe osi pankaing. Nantoong pirung-nupoong aareri-poꞌnupoong kavonanka-poꞌnupoong deeng-antaveruꞌnamono dakananka kavonankai. Enang tee, batei okiꞌnamuꞌkoo orarirari.’   
\p
\v 20 “Teka Kumponing bakaninge aaꞌpaavai, ‘Doturaravai daꞌ paning, amono eeꞌ nkoaring-koo. Eeꞌ diiꞌ meekupoong, kara okovuri nkanuka eeꞌnoko nakaro-nupoong doturariai. Kumponinge tee enang kiimatavuing puing temonoi diiꞌ orakaꞌ nkoruruꞌnung-koo.’”   
\p
\v 21 Teketa narung koosinunge bakei iirakutai kapang pankaing uiteꞌ putuꞌaamaung-pinaꞌ basi deto itaaꞌura pirung-koo duaꞌuma aaꞌpuuꞌ, “Eeꞌ, aung-pinaꞌ Babiloniꞌ biururuuꞌnang doonko duaꞌkoong, napoꞌ naninge oovuaukaꞌnunge.  
\v 22 Tee auronanka kiita-koonanka, teing nantoong kena nkonuka, kovi puunanka eeꞌnoko teing kururung puunuka, napoꞌ naninge taarareruriaukaꞌnunge. Naninge napoꞌ amutemuriiꞌ nko-nko nkovuko daꞌkoo ooaavaukaꞌnunge. Kaku-koong aurong karoko napoꞌ taaravaavaukaꞌnunge daꞌkoo.  
\v 23 Daamu-koong araka daꞌkoo napoꞌ arakavaravaukaꞌnunge. Napoꞌ nampeesiariko doturotu-koong aurong taaravaavaukaꞌnunge daꞌkoo. Teing dakaning bavevaave nkonuka teing ookara-koo kansiꞌkoo aaꞌnaꞌ purintoꞌnuka. Dake eeꞌnanie konoꞌerima akovetei siong-antaveruꞌ mmauꞌ nantoong kansiꞌ kante-kooning.  
\v 24 Babiloniꞌ tee kiimatavaravaing aaꞌning-koo: tee ereng Kumponing bakaning nakaro-nupoong-koong eeꞌnoko teing niiꞌning bakaning meekupoong-koong eeꞌnoko napoꞌ teing teroita kansiꞌkoo tavaarima dupisiꞌaarikoꞌning-koong, teing biikaang ereng teka temono-koo Kumponinge oovuuꞌnung-koo.”   
\c 19  
\s1 Paning-nupoong Doturotuariruꞌnaꞌ Babiloniꞌ Oraruꞌkuioꞌ  
\p
\v 1 Teketa napoꞌ damaꞌke paning-koo nantoong mmauꞌkoong aurong pankavaꞌarima bokiaama kareaako taaravantuꞌ aaꞌpaako, “Euravampima Kumponing daangampampiai tee Domang-anta meenasi-poꞌnung, iirakuta.  
\v 2 Nantoong makosinaꞌ masikaꞌ simpeꞌurimaung. Teie eeꞌnarai teni eeꞌnani auning bauko toraꞌantavuma dupisiꞌui aaꞌnara. Teni teni nantoong ookara kansiꞌnupoong orari-antavuruꞌnani teni ninka aunimpeema. Napoꞌ Kumponing bakaning botovotonaaꞌnuka dupisiꞌuruꞌnung-koo teeꞌ makuꞌuing.”  
\v 3 Napoꞌ bokiaama aaꞌpaakoꞌ, “Euraverima Kumponing daangamperiai. Tee ii teni taivuma teeꞌ nariꞌ kutekutei otomatoaing doong kante.”  
\v 4 Teketa teing kenaiꞌka-ita karenaumo ovontung eeꞌnoko napoꞌ teing kapooꞌ karenaumo domantoia kupaꞌpoꞌning, Kumponing-koo uroꞌkanooꞌ miinge keemparima Kumponing daangampauꞌ tee teke ovorimpari baꞌnavaꞌnaniꞌdomai baꞌnanui otomaung, aaꞌpaama, “Euravampiaing. Eeꞌ, teeꞌ eeꞌnaꞌ.”  
\v 5 Teketa napoꞌ auronge baꞌnavaꞌnaniꞌdoma-ita aaꞌpuuꞌ, “Tee niikaang Kumponing daangamperiai, diiꞌke bakaning botovotonaaꞌnukai, diiꞌke eeꞌninge tee-koo amaiaaꞌdorimainge, ookaviturai aaꞌnoko okiꞌnarekaꞌnankai eeꞌnoko pankenankai.”   
\s1 Kampia Bakaang Nampeesi-koong Paroro  
\p
\v 6 Teketa napoꞌ aurong taaravantuꞌ nantoong karinga-koong-pinaꞌ karoko, niiꞌnooꞌke pupuꞌ pankaing kooꞌuma karomanaꞌ karoko, niiꞌnooꞌke kurunkurung-pinaꞌ karoma aaꞌpukoꞌ teie auronge, “Euraveriai, aiꞌ tee niikaang Kumponing Ovoring purintoꞌ tee Daurarong˜ masikung.  
\v 7 Aiaꞌ, dotumarima tampaꞌ tampampiai bakaang meenasi daangampevompima, aiꞌ batei tee Kampia nampeesiaravainooꞌ tee makotuing, eeꞌnoko baꞌaang tenie tero maamuari-nanie.  
\v 8 Teni teni baarong kiiroraaꞌ kakaara pipiꞌdaari avui-nani mono nopaꞌaraaꞌnaang.” Tee baarong kiiroraaꞌ tee nko-nko koontoꞌ teinge Kumponing bakaning meekupoonge nkoauꞌnung miruꞌari otoing.  
\v 9 Teketa teie koosinunge ning aaꞌmuuꞌ, “Eeꞌ daarieai, ‘Biraankeariaing teing tee-koo Kampia bakaang nampeesi-koong-koo taamang-koo paraꞌ avaariaining.’” Daua napoꞌ aaꞌpuuꞌ teie koosinunge, “Aing teing Kumponing bakaning kara masikeng.”   
\p
\v 10 Teeꞌpuioꞌ ning tee-koo kauꞌkanooꞌ miinge keemarara pankaing-antavamaꞌnaang nkomarako teie aaꞌmuuꞌ, “A! Teeꞌ nkoraravaukaꞌ, aiꞌ ning tee narung botovotonaaꞌ daꞌpinaꞌ nariꞌ, eeꞌnoko napoꞌ teing daꞌmaikoriꞌpinaꞌ oroꞌke Jiisuuꞌkoong kara tampaꞌ kompai siraꞌpaamaing-pinaꞌ. Kumponing narung dootuuꞌeaing, aiꞌ tee doorenang masikung Jiisuuꞌke siraꞌpuuꞌnung tee eeꞌnung kara Tanuaang Meekunge miruꞌui minkuvukoꞌnung bakaning nakaro-nupoong˜ karantavurima˜.”   
\s1 Naning Oosi Kakaara-koo Baꞌnanuioꞌ Oroꞌparuꞌnaꞌ  
\p
\v 11 Teketa napoꞌ paning daateꞌarioꞌ ooantuꞌ eeꞌnoko teke ning-koo uroꞌkanooꞌke oosi kakaara donkonuioꞌ ooantuꞌ, tee naning teu-koo bananui otokoꞌnung miring Motekaroꞌ eeꞌnoko Masikung tampaamaung. Tee naning koontoꞌnaꞌ simpeꞌurimaung eeꞌnoko kare nkovukooꞌ.  
\v 12 Bakaang duta ntaꞌpinaꞌ urung eeꞌnoko boreꞌkoo baakoponanka mmauꞌ kuruniiꞌ. Eeꞌnoko bakaang miring baka-koo daariari otong, tee-koong miruꞌnooꞌ baka teie noruꞌui otong.  
\v 13 Eeꞌnoko mononopaꞌ tee-koo kurumpari otokoꞌnung ereng-koo duꞌmuniiꞌ, eeꞌnoko bakaang miring “Tee Kumponing Bakaang Kara Okonara.”  
\v 14 Teinge paning-nupoong tavuꞌnupoonge siompai nanaakoꞌ oosinanka kakaarananka-koo baꞌnaniai, eeꞌnoko mononopaꞌ kakaarai pipiraarie nopaꞌniiꞌnukai.  
\v 15 Eeꞌnoko bakaang karang-eta bainatu irintoꞌ bakoaruꞌ teriꞌ teriꞌ eeꞌnariꞌ ookara kansiꞌnupoong boong deempuriainariꞌ. Eeꞌnoko napoꞌ teing ookara tanatavuriai aini-koonavanaꞌ donsiꞌnavanaꞌ kompui. Eeꞌnoko Kumponing Purintoꞌ bakaang iira oroꞌantavui bakei aaꞌnaꞌ toraꞌantavuriaing tamung uaini-koong sinang-pinaꞌ kankosiꞌurima.  
\v 16 Bakaang-koo mononopaꞌkoo eeꞌnoko napoꞌ kauꞌkoo miring aung eeꞌ oroꞌ kara daariari otong, “Dauraronanka Biikaang Daurarong eeꞌnoko Ovontung Biikaang Ovoring.”  
\v 17 Eeꞌnoko napoꞌ narung koosinung duaaꞌkoo donkonuioꞌ ooantuꞌ. Teketa ookara barennanka-koo auviꞌaue purerenaamaing-koo bokuma aaꞌpuuꞌ,  
\v 18 “Ookara porira naroꞌdariai Kumponing bakaang paroro-koo, aing aaꞌning-koong-koo bioꞌkoo maaꞌkiriainaꞌ: dauraronanka, tavuꞌnupoong-koo boreꞌnuka, nantoong kare-nupoong, oosinanka, napoꞌ oosi-koo baꞌnaniaamaing-koo, eeꞌnoko napoꞌ ookara nantoong, bane botovotonaaꞌnuka eeꞌnoko napoꞌ osikaiaang, ovontung eeꞌnoko tamunsiꞌnupoong.”   
\p
\v 19 Teketa tee tee biiko dauraronanka ninka ookara kansiꞌnupoong ninka nariꞌ ooarantuꞌ eeꞌnoko biikaning tavuꞌnupoong nariꞌ naroꞌariko kare nakaꞌaavaꞌnaang tee ninka oosi-koo baꞌnanui nanukoꞌnung ninka, eeꞌnoko teing bakaning tavuꞌnupoong ninka.  
\v 20 Eeꞌnoko tee ooansioꞌ biiko mooꞌaara daiꞌauꞌ, tee ninka nakaronara daang minku ninka nariꞌ, tee biiko bakaang miring-koo taaꞌniꞌantananka taꞌnimpaariiꞌ nkovukoꞌ aaꞌnung ninka. Aiꞌ teie tee teinge eeꞌninge taaꞌniꞌantanankai tosidoꞌurikoꞌ teing nantoong tee biiko bakaang mooꞌdoꞌanta otoꞌevoroining eeꞌnoko dootuuꞌaakoꞌ tee bakaang baka-oo. Teketa tenaanka biiko eeꞌnoko tee nakaronara daangminku tee domamparesioꞌ dinkung ntaꞌpoꞌnung-koo doonko duaꞌaaretuꞌnung teka teie tai-koo ntaꞌ piiko-ninkainge.  
\v 21 Eeꞌnoko teie oosi-koo baꞌnanui otokoꞌnunge teing beekaning tavutavuꞌnupoong tavuruꞌ teie bainatue karang-eta bakoarakoꞌnunge. Eeꞌnoko biikaang mono booꞌ ookara barennanka kokopoariruꞌ.   
\c 20  
\s1 Sietaniꞌke Narung Kokoreiꞌ Masiraani-koo Kiimata Nkavuuꞌnaꞌ  
\p
\v 1 Eeꞌnoko napoꞌ narung koosinung ooansioꞌ paning-eta depeto siaruꞌ, aing aaꞌning kompui: kiiꞌ tee-koong dinkung tumangropa-koong, eeꞌnoko sieena pankaing.  
\v 2 Teketa teie tee pakia pankaing mooꞌuuꞌ, tee boruꞌ uripoꞌketa otomaung, tee eeꞌnara tee maꞌnaang, niiꞌnooꞌ Sietaniꞌ.  
\v 3 Eeꞌnoko daiꞌura tee-koo dinkung tumangropa-koo kuung duaꞌura dau pinkaꞌuuꞌ narung kokoreiꞌ mareꞌkoo teke otooꞌnaang, napoꞌ nantoong muuꞌ kante-kooning napoꞌ tosivuriarooꞌnaang bera teing mareꞌ narung kokoreiꞌ oparavainooꞌke basi. Teketa napoꞌ tee batei okiꞌnamuꞌkoo sing-antavuaing.  
\v 4 Teketa napoꞌ ovontung teing-koo biikaning baꞌnavaꞌnaniꞌnairu-koo baꞌnamparirioꞌ ooarantuꞌ Kumponinge tauraꞌ avuruꞌning nantoong simpeꞌkoo. Eeꞌnoko napoꞌ nantoong-koong uraanooꞌ ooarantuꞌ teing-koong Kumponing bakaang kara ninka Jiisuuꞌ siraꞌpaako kuru napuꞌaaruꞌning-koong. Teing aaꞌning biiko-koo eeꞌnoko tee-koong baka-oo-koo dootuuꞌariaꞌ eeꞌnoko bakaang mooꞌdoꞌanta oroꞌparavaꞌ biikaang oing-koo niiꞌnooꞌ bireng-koo. Teing tee domamparira Karistooꞌ ninka nariꞌ tanatavariaining teing-koo mareꞌ narung kokoreiꞌkoo.  
\v 5 Aung tee tutunaꞌnung booꞌketa daaꞌdaaꞌ dootuuꞌnupoong daaꞌariainung. Napoꞌ niiꞌning booꞌnuka teing domampariaꞌ otoroaining bera teing mareꞌ narung kokoreiꞌ oparavainooꞌke basi.  
\v 6 Teing tutunaꞌnung daaꞌdaaꞌkoo booꞌketa daaꞌariaining teing meekupoong biraankeariaining. Aming-koo? Nnaꞌ kemuꞌkanung booꞌpari otoꞌke puruꞌuriaukaꞌning deempariri otorong, eeꞌnoko napoꞌ teing teing Kumponing-taang beekaning piristiꞌnuka deempariri otoroaininge, eeꞌnoko tee Karistooꞌ ninka nariꞌ tanatavariri otoroaining teing-koo mareꞌ narung kokoreiꞌkoo.   
\s1 Sietaniꞌ Asiꞌnooꞌ Koontoꞌ Oraruꞌkuuꞌnaꞌ  
\p
\v 7 Tenang teing mareꞌ narung kokoreiꞌ oparako, Sietaniꞌ kiimata-ita sing-antavaavaing.  
\v 8 Eeꞌnoko teketa ookarai kansiꞌke muuꞌ kantei nanuaing tosivurima, aaꞌninge: Kouku eeꞌnoko Makouku, kare-koo maamu-antavurima. Bakei nantoong karinga oosivuriaing, deeru-koo paapaaꞌke, pirung-koong-pinaꞌ piisiꞌpinaꞌ.  
\v 9 Eeꞌnoko tee, teinge ootukunung kansiꞌ opai nanaavaing Kumponing bakaning meekupoong otoroainairu koroai, eeꞌnoko osi pankamono Kumponinge piaavumanamono koroaavai. Teka teeꞌ koroai otoroko ntaꞌke paning-eta depeto duaꞌarara taivuriaing teing.  
\v 10 Eeꞌnoko tee Sietaniꞌ teing tosivurimaung tee dinkung-koo ntaꞌ piiko ninka urumparamaung-koong-koo duaꞌaavaing, teꞌ eeꞌnooꞌ tee biiko eeꞌnoko tee nakaronara daang minku duaꞌaaresioꞌ otoremanooꞌ. Eeꞌnoko toraꞌkaamatoai ookara batei-koo muung eeꞌnoko doong.   
\s1 Kumponinge Booꞌnuka Simpeꞌuruꞌnaꞌ  
\p
\v 11 Teketa pankaing baꞌnavaꞌnaniꞌ kakaara ooantuꞌ, eeꞌnoko teke tee-koo tee naning baꞌnanui otokoꞌ. Kansiꞌ eeꞌnoko paning tontaꞌaretuꞌ teieta taapoꞌ, napoꞌ oo-koo makotuaꞌ.  
\v 12 Eeꞌnoko teka ookara booꞌnuka tee-koo uroꞌkanooꞌke donkonaioꞌ ooarantuꞌ, ookara aaꞌnoko ovontung eeꞌnoko tamunsiꞌnuka, eeꞌnoko teka napoꞌ buukunanka bereꞌuko ooantuꞌ. Eeꞌnoko napoꞌ niiꞌnaneꞌ buuku domantooꞌnaneꞌ teka ooansi oꞌnoko bereꞌuuꞌ teing domampariaining biikaang miring daariari otoinaneꞌ. Eeꞌnoko booꞌnuka teing ookara kapooꞌnanka nkoauꞌning-koo makosinaꞌ simpeꞌuruꞌ teing-koo buukunanka-koo daariariri otoinaꞌ siomparioꞌ.  
\v 13 Pirunge teing nantoong pirung-koo boorouꞌning tavoꞌuruꞌ, eeꞌnoko napoꞌ Booꞌ naankai Tutueu teing teka booꞌnuka kompaaresi otoremaing tavoꞌaaretuꞌ, eeꞌnoko ookara narunaꞌ narunaꞌ simpeꞌuruꞌ kapooꞌ nkoauꞌnankai tampui otoinaꞌ.  
\v 14 Teketa tenaanka Booꞌ eeꞌnoko Tutueu nariꞌ dinkung-koo ntaꞌ kauoori-poꞌnung-koo duaꞌaaretuꞌ oꞌantavaarema, tee tee kemuꞌkanung booꞌpari otoꞌ, sisikeera oparavaung kontoma.  
\v 15 Baata nantoong biikaang miring oovuriaruuꞌning tee buuku domantooꞌkoo teing teneꞌkoo domampariaining biikaang miring daariari otoinaneꞌkoo teing teing tee-koo dinkung ntaꞌ kauoori-poꞌnung-koo doonko duaꞌaaruꞌning.   
\c 21  
\ms1 Kumponinge Ookara Kapooꞌ Nerakaꞌantavuko Oovuuꞌnaꞌ Joonie  
\mr (21:1–22:21)  
\s1 Nerakung Paning Eeꞌnoko Nerakung Kansiꞌ Oroꞌparuꞌnaꞌ  
\p
\v 1 Teketa napoꞌ paning nerakung eeꞌnoko kansiꞌ nerakung ooantuꞌ, teing tutunaꞌning paning naanka kansiꞌ paaꞌaretuꞌ eeꞌnoko pirung otoaruuꞌ.  
\v 2 Teketa osi pankamono meekamono ooantuꞌ, osi tee nerakung Jerusalemaꞌ paning-eta depeto Kumponing-ankoita siarioꞌ neraiꞌnaꞌpinaꞌ kapooꞌ tampaꞌ oroꞌninge nepuꞌari baꞌung ninka nampeesi-koo maamu-antaniiꞌpinaꞌ.  
\v 3 Eeꞌnoko narung aurong teketa baꞌnavaꞌnaniꞌdoma-ita aaꞌnaꞌ karoko taaravantuꞌ aaꞌpuko, “Enang tee Kumponing otoꞌdoma nantoong ninka nariꞌ otong, tee tee enang teing ninka nariꞌ otorooꞌnaang osi nerakung-koo. Teing teing enang bakaning deempariiꞌnaang, eeꞌnoko tee eeꞌnara Kumponing baka teing ninka nariꞌ otoroaing biikaang Kumponing deempari.  
\v 4 Eeꞌnoko teie ookara biikaang taꞌdunanka duta-ita piuꞌevuriaing. Enang-eta deto tee teke teing aing aaꞌning otoaukaꞌnung: booꞌ, orarunsi, birong, eeꞌnoko sisikeera, aiꞌ ookara aarumo urikananka tee tero tankinuing.”   
\p
\v 5 Teketa teie baꞌnavaꞌnaniꞌdoma baꞌnanui otomaunge aaꞌpuuꞌ, “Ninge tee ookara kapooꞌnanka nerakaꞌantavaransing.” Teketa ning aaꞌmuuꞌ, “Aing kapooꞌnanka daarieai, aiꞌ aing teing kara aaꞌnaꞌ masikeng, bakei masikaꞌanta-koo makosining.”  
\v 6 Teketa napoꞌ aaꞌmuuꞌ ning, “Teing teing tavoꞌkuing. Ning tee tutunaꞌnaare eeꞌnoko asiranaare, napoꞌ teie tutuntoma eeꞌnoko tee oꞌdoma. Baa tee naning nukaaꞌomaung ninge tee tee ntong mooꞌdopa nai-antavampaing teieta puꞌanta domaang okoraꞌketa.  
\v 7 Baa tee puruꞌuainung teie tee okovuaing ookara biraanke. Eeꞌnoko ning tee, tee bakaang Kumponing eeꞌnoko tee tee ninge nnuring.  
\v 8 Teka baata teing nantoong aing eeꞌ oroꞌnuka: kokoromaꞌnuka, masikaꞌantaropanuka, maremaare aarumo nkonuka, dupisiꞌ nkonuka, kaukauro nkonuka, dopa nkonuka, kumponing daang-koong dootuuꞌnuka, eeꞌnoko teing ookara daang minkunuka, biikanooꞌ osi teꞌ tee-koo dinkung-koo ntaꞌ karauviaana piikoninkaing-poꞌnung-koo teꞌ teꞌ eeꞌnooꞌ kemuꞌkanaꞌ booꞌpari otoꞌdoma.”   
\s1 Nerakamono Jerusalemaꞌ Paning-eta Siarako Oroꞌparuꞌnaꞌ  
\p
\v 9 Teketa narung koosinung teing ˜kenaanka-taa-koong ning-anko pouꞌ teing aaꞌnouꞌning-koong: kapooꞌ arikeng asiꞌning ˜kenaanka-taa utau-eta piampauꞌning-koong. Tee ning-anko pora aaꞌmuuꞌ, “Poko ioꞌ ninge nau-antaramaꞌnaang teni neraiꞌnaꞌ tee Kampia baꞌaang.”  
\v 10 Eeꞌnoko Tanuaang Meekunge korimui oꞌnoko teie nkamura iuꞌ pankaing-koo deto isikung-koo beꞌantamuuꞌ eeꞌnoko teka temono osi pankamono meekamono nau-antamuuꞌ, osi tee Jerusalemaꞌnamono Kumponing-ankoita paning-eta depeto siarako Kumponing bakaang meenasie arakavari.  
\v 11 Temono bakaang pipiraari-nooꞌ tee-pinaꞌ kapang narung mooꞌ pankaing-pinaꞌ miring tee jasipaꞌ, kiiroraaꞌ tee-pinaꞌ kalaasi-pinaꞌ.  
\v 12 Eeꞌnoko bakaang parang bakei pankaing deto isikung, karanaang kivora-ita kenaanka otoing. Eeꞌnoko teke napoꞌ karanaananka-koo koosinung kivora-ita kenaanka otorokooꞌ, napoꞌ mirinanka daariari otorong karanaananka-koo, teing Isireeli-nupoong kivora-ita kenaanka muuꞌ kante.  
\v 13 Duaaꞌ pomanooꞌaapei beenaumo karanaang otorong, beenaumo napoꞌ duaaꞌ tumparamanooꞌaapei, napoꞌ beenaumo mareꞌaanavine-aapei, napoꞌ beenaumo tampavine-aapei otorong.  
\v 14 Teke parang osi pankamono-koong-koo eꞌmania-nanka kivora-ita kenaanka kapang pankeng otorong eeꞌnoko teing-koo teing nanaiꞌketa kenaanka kara okovuri nkanuka tee Kampia bakaning biikaang miring daariariri otorong.   
\p
\v 15 Teie koosinunge niꞌninka karompetuꞌnunge kapooꞌ donsiꞌpinaꞌ oroꞌ kompui otokoꞌ kooro-koo nkoniiꞌ paaranang-nko, tee temono osi pankaing paaranang-koong, teing aaꞌning: tee parang eeꞌnoko karanaananka.  
\v 16 Tee temono osi pankamono tee paaranang-nooꞌ ookavetera naroꞌ basi aaꞌning: isikaꞌnooꞌ eeꞌnoko taveniꞌnooꞌ. Teketa teie koosinunge bakaang banaꞌke paaranampura oovuuꞌnung kenaanka kokoreiꞌketa karenaumo daakuꞌ (2400) kilomita ookavetera, aaꞌnoko isikaꞌnooꞌ, taveniꞌnooꞌ eeꞌnoko napoꞌ deto isikaꞌnooꞌ.  
\v 17 Teketa napoꞌ kuꞌnung-koo mootuꞌnooꞌ paaranampuuꞌ, eeꞌnoko paaravuioꞌ narung daakuꞌketa karenaumo kivora bera karenaumo (144) miita-koo makotuuꞌ. Paaranang-nooꞌ teeꞌ nariꞌ naninge paaravupeuꞌnaꞌ paaravuuꞌ teie koosinunge.  
\v 18 Tee kuꞌnung tee kapang jasipaꞌ narung-koo nkoniiꞌ, eeꞌnoko tee osi temono kooro narung-koo nkoniiꞌ, kalaasi-pinaꞌ kiiroraaꞌkoong-koo.   
\p
\v 19 Teing kapananka pankainanka temono-koong parang-koo eꞌmaniananka neraniiꞌnanka teinge kapanankai biikaang mooꞌ aaꞌnaꞌ pankaing-kooning pipiꞌdaariomainge. Tutunaꞌnareꞌ kapang eꞌmaniang jasipaꞌke neraniiꞌnareꞌ. Kenaanka-nareꞌ saapaiaꞌke panimpanimpumaunge neraniiꞌnareꞌ. Beenaumo-nareꞌ aaket kakaara amutemuriiꞌnankai pituniiꞌke neraniiꞌnareꞌ. Eeꞌnoko karenaumo-nareꞌ eemaroli kapikapiaꞌke neraniiꞌnareꞌ.  
\v 20 Eeꞌnoko paꞌnokoꞌnareꞌ sadonikis urung meraaꞌke pituniiꞌke neraniiꞌ. Napoꞌ ˜nareꞌtaa-nareꞌ kaneliani-e neraniiꞌnareꞌ ereng naakiomaunge. Eeꞌnoko ˜kereꞌka-taa-nareꞌ kirisolaiteꞌke neraniiꞌnareꞌ meraaꞌ naansimpumaunge. Napoꞌ ˜beereꞌpi-taa-nareꞌ beerili-e neraniiꞌnareꞌ panimpanimpumaunge. Eeꞌnoko ˜karereꞌpi-taa-nung toopasi-e neraniiꞌ meraaꞌ aaꞌnaꞌ naansimpumaung pipiraarioitaaꞌ. Napoꞌ kivora-nareꞌ kirisoperesi-e neraniiꞌ baaꞌumaunge, eeꞌnoko kivora-itanareꞌ jeesini-e neraniiꞌ niiꞌnaꞌ napoꞌ urung kinimpumaunge pituniiꞌ. Eeꞌnoko kivora-ita kereꞌka-nareꞌ aametesi-e neraniiꞌ aaꞌnaꞌ iiraampumaung pipiraarioma.  
\v 21 Teing kivora-ita kenaanka karanaang-koong daꞌnava kivora-ita keura dukuꞌkoo nkoniiꞌ, navaro-koong daꞌnava nau pankau ookutunung dukuꞌnu-koo nkoniiꞌke. Eeꞌnoko tee taung temono-koong tee koontoꞌ kooro narung-koong, kalaasi narung-pinaꞌ oroꞌ.   
\p
\v 22 Teka ninge tee dootuuꞌnava pankava temono-koo ooampaꞌ, aiꞌ teke tee temono-koo tee Ovoring Kumponing Purintoꞌ eeꞌnoko tee Kampia, tenaanka eeꞌnaanka beeꞌka dootuuꞌnava pankava makosira.  
\v 23 Tee temono osi pankaing tee duaaꞌ eeꞌnoko kaara aaꞌnaanka teke otoꞌkoo arakavarema makotureaꞌ, aiꞌ teꞌ teꞌ Kumponing bakaang meenasi narunge arakavumanooꞌ, eeꞌnoko tee Kampia tee teke temono-koong daamu.  
\v 24 Eeꞌnoko bakaang meenasie ookara nantoong amutemuuꞌ arakavurioꞌ nanaamatoaing, eeꞌnoko ookarai dauraronankai kansiꞌkooninge biikaang meenasinanka nkavai beroaing teꞌ.  
\v 25 Teing karanaananka temono-kooning teing teeꞌ nariꞌ otomatoaining ookara doong-koo daateꞌariri. Bakei daꞌpariaꞌ otoroaininge, aiꞌ teꞌ teꞌ muung otoaukaꞌnooꞌke.  
\v 26 Eeꞌnoko tee meenasi eeꞌnoko pankaing-anta ookara muuꞌ amutemuuꞌ kante-ita tee teꞌ beꞌantavaavaing.  
\v 27 Kapooꞌ kiiroraaꞌ deeaung temono-koo tumparavaukaꞌnunge, napoꞌ maimaiaꞌ nkonuka eeꞌnoko kara daang minkunuka tung-anta-koo makotuaꞌ teꞌ. Teka teing naing nantoong temono-koo tumpariaining tee Kampia bakaang buuku domantooꞌkoo domampariaining makosinaꞌ biikaang miring daariniiꞌnuka.   
\c 22  
\s1 Ntong Domang-anta Eeꞌnoko Napoꞌ Koiꞌ Domang-anta Temono-koo Otouꞌnaꞌ  
\p
\v 1 Teketa teie koosinunge tee ntong pankarei nau-antamuuꞌ tee ntong domang-anta, aaꞌnaꞌ kiiroraaꞌ kalaasi-pinaꞌ oroꞌ, teketa Kumponing eeꞌnoko tee Kampia beekanooꞌ ovorimparesi baꞌnavaꞌnaniꞌdoma-ita tuuvumaung meuꞌke teie taung pankaraunge doonko tee-koo osi pankamono-koo.  
\v 2 Tee-koo ntong pankarei-koo ookamenta-koo koiꞌ domang-anta-koong kemoꞌka donkonuresi otoreng, teing-koo sinang amutemuriiꞌ kivora-ita kemuꞌkai biꞌukooꞌ ookara mareꞌkoo kuunge kaara kante-koo. Eeꞌnoko teing paraꞌnanka teing-koong koiꞌkoonanka ookara nantoong amutemuuꞌ taare-anta-koong.  
\v 3 Teketa deto tee napoꞌ barakosiꞌ otoaukaꞌnunge, tee Kumponing eeꞌnoko tee Kampia beekanooꞌ baꞌnavaꞌnaniꞌdoma teꞌ teke temono-koo otoi otoaing eeꞌnoko Kumponing bakaninge botovotonaaꞌnukai tee teka dootuuꞌaaremaatoaing.  
\v 4 Eeꞌnoko teinge tee bakaang oing ooaavaing eeꞌnoko bakaang miring biikaang oing-koo otoainge teing bakaning taaꞌniꞌantavuri.  
\v 5 Eeꞌnoko muung tee teke otoaukaꞌnung, eeꞌnoko daamu-koong araka eeꞌnoko duaaꞌkoong araka napoꞌ piavoroaukaꞌnunge, aiꞌ teing teing teie Ovoringe Kumponinge araka-antavurimaatoaining. Eeꞌnoko teing teing daurarong deempariri ootukunung batei-koo teeꞌ nariꞌ otoromaatoaing.   
\s1 Jiisuuꞌ Tee Daꞌdeng Pooꞌnaang Nauvuuꞌnaꞌ Jooni  
\p
\v 6 Eeꞌnoko teie koosinunge aaꞌmuuꞌ ning, “Aing teing kara aaꞌnaꞌ masikeng, bakei masikaꞌanta-koo makosining. Teie eeꞌnarai Kumponing Ovoringe teing bakaning nakaro-nupoong karantavurikoꞌnunge˜ botovuing bakaang koosinung nau-anta-koo bakaning botovotonaaꞌnuka kapooꞌ tee batei dueꞌka tavoꞌkuuꞌnaang otoing.”   
\p
\v 7 Jiisuuꞌke aaꞌpumaang, “Ooveai! Ning tee aung daꞌdeng mooꞌnaang. Biraankearavaing tee naning aung kara pinkaꞌui meumpuaing aneꞌkoo buukunaneꞌkoo otoing.”   
\p
\v 8 Ninge eeꞌnarai Joonie taaravantuꞌ eeꞌnoko ooantuꞌ teing aing kapooꞌnanka. Eeꞌnoko tenang ninge taaravamira eeꞌnoko ooamira teing aing kapooꞌ ning tee teꞌ doonko miinge keemaruꞌ tee-koo koosinung-koo kauꞌkanooꞌ teing kapooꞌnanka nau-antamuuꞌnung-koo.  
\v 9 Eeꞌnoko tee daangampamaꞌnaang nkomarako teie aaꞌmuuꞌ, “A, teeꞌ nkoraravaukaꞌ. Ning tee narung daꞌpinaꞌ nariꞌ botovotonaaꞌ eeꞌnoko napoꞌ teing ninka daꞌmaikoriꞌ nakaro-nupoong ninka nariꞌ oroꞌke, eeꞌnoko teing aung aneꞌkoo otoing kara pinkaꞌai meumpaamaing. Kumponing narung-koo teeꞌ nkorarama daangampeaing.”  
\v 10 Teketa teie aaꞌmuuꞌ ning, “Tee aung kara tarampee-koong˜ aneꞌkoo otoing bakuꞌeaukaꞌ nantoong-koo, aiꞌ batei tee dueꞌumaang.  
\v 11 Baa tee naning kapooꞌ orara nkovumaatomaung tee teeꞌ nariꞌ kato nkovuko batei makotuaing, napoꞌ naning noruꞌ kuꞌmiꞌ teeꞌ nariꞌ kato noruꞌ kuꞌmiꞌoi otoainge. Napoꞌ baa tee kapooꞌ koontoꞌnaꞌ nkovumaa-tomaunge teeꞌ koontoꞌnaꞌ nariꞌ kato nkovuko batei makotuaing, eeꞌnoko meekaꞌpari otoing naning teeꞌ nariꞌ kato meekaꞌpari otoainge.”   
\p
\v 12 Eeꞌnoko Jiisuuꞌke aaꞌpumaang, “Ooveai, ning tee aung daꞌdeng mooꞌnaang, mooꞌ nkaang nkavansi ookara nantoong avorompaing kapooꞌ narunaꞌ narunaꞌ nkoauꞌning-koo.  
\v 13 Ning tee tutunaꞌnaare eeꞌnoko napoꞌ asiranaare, napoꞌ uroꞌnung eeꞌnoko damaꞌnunge, eeꞌnoko ookara kapooꞌkoo tutuntomai napoꞌ oꞌdomai.  
\v 14 Biraankeariaining teing nantoong domang kiiroraaꞌariri bakaang boto meumpaamaing, aiꞌ teing teing makosiaavaining tung-koo teꞌ osi pankamono-koo teke karanaange, eeꞌnoko napoꞌ makosiaavainge tee-koong koiꞌ domang-anta-koong sinang maaꞌkoo.  
\v 15 Teing nantoong eeꞌ oroꞌnuka teing tee-koo osi pankamono-koo damaꞌdu otoroaining, aaꞌning: mosiꞌpinaꞌ nkoarimaing, dopa nkonuka, auning nkonuka, nantoong dupisiꞌnuka, kumponing daang-koong-koo dootuuꞌnuka, eeꞌnoko ookara daang minku baukonuka karai eeꞌnoko nko-nkoi.  
\v 16 Ninge Jiisuuꞌke, botoansing nkaang koosinung diiꞌ dootuuꞌnupoong nau-anta-koo osi kante-koo. Ning tee Okovosiꞌ Deevitaꞌ bakanaving-koong eeꞌnoko napoꞌ Bauringe. Eeꞌnoko ning tee napoꞌ maatara pinaꞌ aaꞌnaꞌ arakavari pomaung-pinaꞌ.”   
\p
\v 17 Teie Tanuaang Meekunge eeꞌnoko teni Manikuma Kampiai Nampui-nani aaꞌpuremang, “Poai.” Aiaꞌ baie teie taaravuainge aaꞌpuai napoꞌ, “Poai.” Eeꞌnoko baa tee nukaaꞌoi otoing ntong-koo poai. Eeꞌ, baa tee ntong domang-anta nai-koo piavoi otoing pora naikuai, aiꞌ tee tee mooꞌdopa.   
\s1 Joonie Niiꞌ Aung Minkunaa Taaravampimaing Aveꞌkoo Koontoꞌ Orokomuruꞌnaꞌ  
\p
\v 18 Ninge Joonie tee enang kara purintoꞌ minkuamaang diiꞌkoo tee tarampee-koong kara Kumponing bakaang aneꞌkoo otoing taaraveriaining-koo. Baie niiꞌnunge kara niiꞌnaare dau beꞌnuꞌuaing deekoꞌ tee-koo kara aneꞌkoo daariari otoing-koo, Kumponinge tee teing arikananka aneꞌkoo minkuariri otoroining tee-koo dau panteꞌuaing.  
\v 19 Eeꞌnoko napoꞌ niiꞌnunge narunge tee-koo kara Kumponing bakaang aneꞌkoo daariari otoing-koo namaranooꞌ duaꞌuaing deekoꞌ, tee tee Kumponinge pariꞌuaing bakaang sinang koiꞌ domang-anta-koong. Eeꞌnoko temono-koo osi meekamono-koo tee otoaukaꞌnunge, aneꞌkoo minkuari otoinamono-koo.  
\v 20 Teie aung karananka siraꞌpuinge aaꞌpumaang, “Eeꞌ, ning daꞌdeng diiꞌanko meeꞌnaang.” Eeꞌnoko makuꞌama aaꞌpamaang, “Eeꞌ, tampara; teeꞌ eeꞌnaꞌ poaing, Ovoring Jiisuuꞌ.”   
\p
\v 21 Tee biraanke niikaang Ovoring Jiisuuꞌ Karistooꞌ bakaang tee diiꞌ ninka ookara Kumponing bakaning meekupoong ninka nariꞌ otomatoaing.  
\p Masikung.