\id 2CO - Naasioi NT [nas] -Papua New Guinea 1994 (web 2014) 
\h 2 KOORIN 
\toc1 Aneꞌ Keneꞌka-naneꞌ Koorin-nupoong Paulaꞌke Daarievuruꞌnaneꞌ 
\toc2 2 Koorin 
\toc3 2Kor 
\mt2 Aneꞌ Keneꞌka-naneꞌ  
\mt1 KOORIN-nupoong  
\mt2 Paulaꞌke Daarievuruꞌnaneꞌ  
\imt1 Kara Baavootunanka Aneꞌkooning  
\ip 1:1 Kumponinge Kara Okovuri Nkanuka Mintoompari Otoꞌkoo Miruꞌuruꞌnaꞌ  
\ip 8:1 Paulaꞌke Avuavuꞌ Neri-koo Tante-antavuruꞌnaꞌ Judiaꞌnupoong Paku-koong  
\ip 10:1 Niiꞌninge Paulaꞌ Daraumeempaioꞌ Daang Noruꞌaako Sirakaꞌantavuruꞌnaꞌ  
\c 1  
\ms1 Kumponinge Kara Okovuri Nkanuka Mintoompari Otoꞌkoo Miruꞌuruꞌnaꞌ  
\mr (1:1–7:16)  
\p
\v 1 Aung karavoto˜ tee ninge Paulaꞌke daariamaang, Jiisuuꞌ Karistooꞌkoong kara-okomui-nkai Kumponinge bamuioꞌ, eeꞌnoko tee Timoti niiꞌmaikoꞌ nariꞌ, diiꞌaape Kumponing bakaning-aape teke Koorin-navuntuꞌkoo dootuuꞌdarimaing-aape, napoꞌ teing ookara Kumponing bakaning meekupoong Akaiaꞌnamensiꞌkooning diiꞌanko otoromaing.  
\v 2 Biraanke eeꞌnoko mooa diiꞌkoo otoaing Kumponing Niuma-itaing eeꞌnoko teieta Ovoring Jiisuuꞌ Karistooꞌ.   
\s1 Paulaꞌke Tampaꞌ Tampuuꞌnaꞌ Kumponing-koo Pakuvukoꞌnung-koo  
\p
\v 3 Kumponing tee Ovoring Jiisuuꞌ Karistooꞌ Bauma tee bakei niiꞌke deto biraankeampiri otoꞌkoo makosi, tee piaa eeꞌnoko domang kuaaꞌanta-koo okoraꞌ.  
\v 4 Teie niiꞌ dunsirunsi˜antamurimaung teing-koo niikaning arikananka-koo niiꞌke napoꞌ teing arikung-poꞌnupoong dunsirunsi-antavarampiiꞌnaang teeꞌ nariꞌ niiꞌ Kumponinge dunsirunsi-antamurimanaꞌ.  
\v 5 Niiꞌ teing Karistooꞌ ninka nariꞌ arikung deepoꞌ kuneꞌampimaing deemariri tee napoꞌ teeꞌ nariꞌ Karistooꞌ ninka aaꞌnaꞌ domang kuaaꞌantai maantoꞌmurima niiꞌning-koo pareꞌampikooꞌ.  
\v 6 Eeꞌ, kapooꞌke mankiꞌantamuriko tee makosi, diiꞌ Koorin-nupoong domang unaarori domantariainaꞌ teeꞌ. Eeꞌnoko tenang niiꞌke domang kuaaꞌmorimanang diiꞌ napoꞌ domang kuaaꞌdorikooꞌ, eeꞌnoko puring nkaverikooꞌ ookara batei-koo teing mankiꞌnanka puruꞌkoong niiꞌke nariꞌ mantompampimaing.  
\v 7 Diiꞌ eꞌmaniriainaꞌ masikaꞌ noruꞌdarampiri otong, aiꞌ teeꞌ arikung kuneꞌampiko domang kuaaꞌantamurimanaꞌ Kumponinge napoꞌ diiꞌ domang kuaaꞌantaruriainge.   
\p
\v 8 Ee mmaikoriꞌ, arikung Eesia-nameensiꞌkoo kuneꞌampiruꞌnung-koo papaararariarooꞌnaang naurarampimang. Niiꞌ teing aaꞌnaꞌ masikaꞌ arikunge pakusiꞌmurioꞌ domamariaukaꞌning-pinaꞌ noruꞌmariruꞌning.  
\v 9 Bakei booꞌkoo bamuruꞌning-pinaꞌ noruꞌmariruꞌ, teka teie Kumponinge tee arikung niiꞌkoo tauraꞌpuuꞌnung niiꞌ tee narung-koo baitomariiꞌnaang booꞌnuka domang-antavurimaung-koo, eeꞌnoko niikaang puring-koo biꞌmariaꞌ.  
\v 10 Eeꞌ, teie Kumponinge kapooꞌ niiꞌ dupisiꞌkoong-pinaꞌ oroꞌketa domang-antamuruꞌnunge teeꞌ nariꞌ taremuri otong. Teeꞌkoo teeꞌ nariꞌ tee-koo arooꞌmarimaung daanto nariꞌ mooꞌmurimatoaing-koo.  
\v 11 Diiꞌke teie kunsi-koo nariꞌ pakumereriaing, aiꞌ diiꞌke mmauꞌke pakumereriko deekoꞌ tee nantoong mmauꞌke Kumponing-koo tampaꞌ tampaavaing tenang Kumponinge niiꞌ pakumuriko.   
\s1 Paulaꞌke Sirakaꞌantavuruꞌnaꞌ Tosiaruꞌnung-pinaꞌ Noruꞌauꞌnung-koo  
\p
\v 12 Niiꞌ tee dotumarimaung domang kiiroraaꞌmariri eeꞌkoo: aiꞌ niiꞌke tee aarumo koontoꞌ narung nkoampimaung Kumponing piavomanaꞌ ookara nantoong eeꞌnoko diiꞌkoo meuꞌke, niiꞌnung kapooꞌ makempampiaꞌ, eeꞌnoko teeꞌ oroꞌnooꞌkoo kansiꞌ bakaang matau siompampiaꞌ, Kumponing bakaang piaae kakeꞌii-antamuriko bakaang aarumo siompampikooꞌ.\f + \fr 1:12 \ft Niiꞌning daang-koong nau-antanuka porora Paulaꞌ pooreꞌaako mmauꞌke Koorin-nupoonge sipaara siompaarikoꞌ. Paulaꞌke taaravuraiꞌnange onou paariarara napoꞌ beeroꞌuriaꞌ, teka Taitas teing koong-anta-koo botovuuꞌ.\f*  
\v 13 Ookara kapooꞌ ninge daarirerompimaing teing makensiꞌning deeaꞌ, deeruerima tasiꞌperipeuꞌ.  
\v 14 Diiꞌkoo niiꞌninge niiꞌ tampaꞌ tasiꞌmereri otoinaꞌ tasiꞌmeriiꞌnaang ookarai piamomaang.\f + \fr 1:14 \ft Teing-koo mmauꞌ Taitas tampaꞌ taaravaara bereꞌariko niiꞌning mmeꞌ kontevoroi otorokoꞌ.\f* Eeꞌnoko niikaang miring meenaꞌantaveriai teeꞌ niiꞌke diikaang miring meenaꞌantavampiainaꞌ teꞌmung Ovoring Jiisuuꞌ poainaꞌmung.   
\p
\v 15 Diiꞌke ning masikaꞌantamerimaung noruꞌansi ning diiꞌankoi tutung meeꞌnaang tammaruꞌ eeꞌnoko toromarama napoꞌ beeroꞌdampiri kemuꞌkanaꞌ paku-antarampiiꞌnaang.  
\v 16 Aꞌnooꞌ tee ninge tenang Masedoniaꞌ mema diiꞌ oorampiri beꞌkoo noruꞌantuꞌ eeꞌnoko Masedoniaꞌketa napoꞌ diiꞌanko meko pakumeriko Judiaꞌaape meeꞌnaang.  
\v 17 Teketa maromaruꞌnaꞌ diiꞌanko mearuko tamung akapeuꞌmarama minkuantuꞌnung-pinaꞌ noruꞌmeriaukaꞌ, aiꞌ ning akapeuꞌmarama maromaravaung naning kansiꞌkoong bakanaꞌ tosiroꞌmarama.  
\v 18 Kumponing masikung minku deemparako niikaang kara teeꞌke diiꞌkoo niiꞌ tosiroꞌmariaꞌ.  
\v 19 Aiꞌ tee Kumponing Bauring Jiisuuꞌ Karistooꞌ tee Pakoꞌpariꞌniiꞌ niiꞌke diiꞌkoo daankiampimaung, aaꞌninge Sivenus, Timoti eeꞌnoko ning tee tosiroꞌkoong deeaꞌ, teka tee-koo kuunge ookara batei-koo tee niiꞌ masikung narung minku-koo makosinuka.  
\v 20 Aiꞌ ookara maraka-antananka Kumponinge deining Jiisuuꞌkoo kuunge teing masikaꞌparavainanka. Teeꞌkoo Kumponing daangampampima Jiisuuꞌkoo kuunge aaꞌpampimaung, “Eeꞌ, masikung, nkoaravaing!”  
\v 21 Enang tee Kumponing narunge ookeng diiꞌ eeꞌnoko niiꞌ imaꞌantamurimaung Karistooꞌkoo.  
\v 22 Bera pakoꞌpariꞌmurima bakaning deeng-anta-koong taaꞌniꞌanta tee bakaang Tanuaang Meekung niikaang domang-koo sipuuꞌ tee koreꞌnang tasiꞌanta tee-koo biraanke damaꞌ ooampiaing-koong.   
\s1 Paulaꞌ Maroita Anaꞌaruꞌnaꞌ Teing Baike-antavuriarooꞌnaang  
\p
\v 23 Enang tee masikaꞌanta-koo Kumponing bakaang miring tampamang aaꞌpama: Ning tee diiꞌ orakaꞌ mantong-antarampiꞌneeng-koo diiꞌanko teꞌ Koorin napoꞌ toromaravaꞌ.  
\v 24 Tenang ning mora tee diikaang baito booniꞌanta-koo piamoaꞌ diikaang baito-koo tampaꞌ donkoniri otoriko, teka ninge doturotu-aape-nameng-koo deekoꞌ pakurampiiꞌnaang.   
\c 2  
\p
\v 1 Tee tee napoꞌ kemuꞌkanaꞌ diiꞌ orarunsi-antarampima beeroꞌkoo kasiamparuuꞌnung.  
\v 2 Aiꞌ diiꞌ orarunsi-antarampiko deekoꞌ ning baie napoꞌ dotu-antamupeuꞌ? Otoaꞌ. Tee tee diiꞌke deekoꞌ ninge orarunsi-antarampiaruko dotu-antameripeuꞌ.  
\v 3 Teeꞌkoo ninge tee tutunaꞌnung karavoto diiꞌanko daariantuꞌnung diiꞌanko tamung mora diiꞌ orarunsi-antarampiarooꞌnaang, diiꞌ ning dotu-anta-koo narung-koo makosinuka-pinaꞌ noruꞌdampimaing. Aiꞌ ninge eeꞌ noruꞌdampiruꞌnung, ookara kapooꞌ koomparako deekoꞌ dotumari diiꞌanko meaing, eeꞌnoko ning dotumarako diiꞌ ookara doturariai nariꞌ.  
\v 4 Koontoꞌ sisikeera ninka domang mankiꞌmoi daarirerompiruꞌnung taꞌdue duuꞌmarama. Diiꞌ mankiꞌanta-koo deeaꞌ, teka diiꞌke ninge piaae maantoꞌmui piaarampimanaꞌ noruꞌeriiꞌnaang.   
\s1 Paulaꞌke Nauvuruꞌnaꞌ Naning Orakaꞌ Nkoaruꞌnung Tontaꞌantaevaavaꞌnaang  
\p
\v 5 Teka teie naninge tee orarunsi-anta basi-antavuuꞌnunge ning narung orarunsi-antamuaꞌ, teka diiꞌ ninka nariꞌ orarunsi-antamuruꞌnung, teka aaꞌpamaang, diiꞌ ookara nariꞌ orarunsi-antaruriaꞌ, kara baruꞌ mankiꞌ minkuamiꞌneeng-koo.  
\v 6 Diiꞌkoo mmauꞌke kiimata averuꞌnung makosinaꞌ tee naning.  
\v 7 Teeꞌkoo enang tee diiꞌke bereꞌdarima tontaꞌantaverima domang kuaaꞌantaveriaing, baruꞌ mankiꞌoraiꞌnange orarunsie booniꞌuꞌneeng.  
\v 8 Teeꞌkoo ning diiꞌkoo eentamarang piaa nau-antaveriiꞌnaang tee.  
\v 9 Tee tero tautaurampiri daarirerompiruꞌnung tee diiꞌ paara-anta-koo diiꞌ ookara kara arooꞌnuka masikeng deekoꞌ siraꞌdariiꞌnaang.  
\v 10 Enang tee baa naning diiꞌke tontaꞌantavering ninge teie teeꞌ tontaꞌantavansinge. Aꞌnooꞌ tee kapooꞌ ninge tee tontaꞌantavansing tee ning-aape nkovuaꞌ, tamung diiꞌ pakurampiri tontaꞌantavansing Karistooꞌkoo uroꞌkanooꞌke.  
\v 11 Teeꞌ nkomarima tee Sietaniꞌ doona avompiarooꞌnaang niiꞌ barang-koo, aiꞌ niiꞌ teing amakonanka deeaꞌ tee maroaramanaꞌ tasiꞌkoo.   
\s1 Kara Okovuri Nkanuka Kumponing Ninka Purimpariri Kara Berempaamanaꞌ  
\p
\v 12 Tenang ning Toroasi-navuntuꞌkoo basimarama tee doorenang Karistooꞌ bakaang daankiama doona ning-koo daateꞌari otoko ooantuꞌ tee Ovoring bakaang nko-nko nko-koo.  
\v 13 Nka nkaang noruꞌ baruꞌ tampaꞌ oꞌnoaꞌ tee Taitas, mmaikoꞌ, teka ooamparura diiꞌkoong doorenang ninka mmeꞌ poaruko. Teeꞌkoo tee besiꞌama Toroasi-nupoong teka siparamira Masedoniaꞌnameensiꞌaape mouꞌ.   
\p
\v 14 Teka tampara masikung tee-koo Kumponing, aiꞌ teie tee Karistooꞌkoo kuunge arooꞌantamurira siong-antamurimaung ookara batei-koo ookara kapooꞌ puruꞌuuꞌnaꞌ sirakuraꞌ oroꞌantavuma. Eeꞌnoko niiꞌkoo kuunge tee Karistooꞌ noruꞌkoong noruꞌ avitoitoi bereng-antavukooꞌ nuuraaꞌ tampaꞌ kaꞌmiꞌpinaꞌ.  
\v 15 Aiꞌ niiꞌ teing Karistooꞌkoong numponuponanka ookara nantoong-koo meuꞌke Kumponinge bamuruꞌnaꞌ;  
\v 16 Teing nantoong booꞌpariaing-koo tee niikaang doorenang tee orakaꞌ kaꞌmiꞌpinaꞌ nuu, eeꞌnoko teing-koo domampariaining-koo tee booꞌantanaꞌ nuuraaꞌ niikaang kara. Eeꞌnoko baa naning baka teeꞌ tampaꞌ nuuraaꞌarapeuꞌ Kumponing-koo taapoꞌke?  
\v 17 Aiꞌ niiꞌke tee Kumponing bakaang kara mooniꞌ nka-koo daankiampiaung niiꞌning nkoarimanaꞌ, teka niiꞌ nantoong arooꞌpoꞌnupoong masikeng, Kumponinge botomurioꞌ Kumponing-koo dutakanooꞌke Karistooꞌkoo kuunge karompimaung.   
\c 3  
\s1 Nerakung Kara Naroong-anta Berempaamaung Tee Iirakuta Nantoong Paku-koo  
\p
\v 1 Teing mooniꞌ nka-koo daankiarimaing teing kara tasiꞌanta-koong tutung uroꞌke nauraariko taaraverererimaing. Eeꞌnoko napoꞌ tenkenaama karavoto˜ eentaraarimaung tasiꞌanta-koong averereriko niiꞌning napoꞌ nauaariiꞌnaang. Teka niiꞌke kara nau-antararampiko namuꞌke tasiꞌmererima taaramerererimaung, Ovoring-etaing kara okomuri nkanuka deemariko.  
\v 2 Eeꞌnoko niiꞌninge nantoonge teeꞌke taaꞌniꞌanta-koong kara besiꞌaavaꞌ taaramaarimaung, aiꞌ teinge noruꞌai otong diiꞌ niiꞌke pankaruntoonge noruꞌdarampimanaꞌ. Eeꞌnoko teing tampara aarumonanka Karistooꞌketaing niiꞌke diiꞌkoo pareꞌantavampiruꞌning ooaama tasiꞌmaarikooꞌ.  
\v 3 Aiꞌ niiꞌke tamung karonge siinkirarampiaꞌ, eeꞌnoko tamung damaꞌdu tekaꞌdarampiaꞌ teeꞌ Moosesie Kara Kivora kapang-koo tekaꞌpuuꞌnaꞌ, teka Kumponing taaꞌniꞌpoioꞌ bakaang Tanuaang ninka diikaang domananka-koo Karistooꞌ bakaang kara pareꞌdarampiruꞌ.  
\v 4 Karistooꞌke makosi-antamurioꞌ niiꞌke aaꞌnaꞌ masikaꞌantavampiri teeꞌ minkuampimang Kumponing-koo arooꞌmariri.  
\v 5 Niiꞌ niiꞌkamaiꞌ makosinuka tammariaꞌ. Kapooꞌ tavoꞌarako niiꞌketa pupuꞌniiꞌ tampampiarupeuꞌ, teka Kumponing narung okovuioꞌ deekoꞌ niiꞌ makosinuka.  
\v 6 Teie eeꞌnarai makosi-antamuruꞌnung tee nerakung kara nantoong Kumponing ninka naroong-anta-koong pareꞌarampiiꞌnaang. Moosesi bakaang boto keperuuꞌui domaang besiꞌnaꞌ minkuampiaung, teka Tanuaang Meekung uroioꞌ sionaꞌ nauarampimaung. Tee boto tee nantoonge totoꞌpaako tang booꞌkoo tuutunampurikooꞌ, teka teie Tanuaang Meekunge nantoong daaꞌurima domang-antavurimaung.   
\p
\v 7 Tenang tee boto Kumponinge kapang-koo tekaꞌpui daarivuuꞌnaare avuriko tee bakaang meenasi aaꞌnaꞌ siisioi oroꞌparuꞌ. Moosesi bakaang oing aaꞌnaꞌ pipiꞌdavouꞌ, eeꞌnoko bane tee araka sirisiriꞌarako teinge Isireeli-nupoonge bakaang oing ooai otoꞌkoo makosiaavaruuꞌ.  
\v 8 Nka tee boto, bakaang aarumo nantoong booꞌanta-koong, meenasi pankaing ninka siraꞌpaako ooampira eeꞌ noruꞌampiai: Tanuaang Meekunge domang-anta-koong kara siraꞌnaꞌ napoꞌ aaꞌnaꞌ deto puring ninka meenaꞌpoi otong.  
\v 9 Aaꞌnomaung: tee temuriiꞌ aarumo Moosesi bakaang, boto sionge nantoong tamung kiimata-antavurimaung miring pankaimpoꞌnung deekoꞌ tee, tee aarumo niiꞌke tareampimaung, nantoong Kumponing-ankoi koong-anta-koong, miring bakei aaꞌnaꞌ deto basi.  
\v 10 Tee Moosesi bakaang meenasi temuꞌ aaꞌnaꞌ arakavaruꞌnung tee enang otoaꞌ aunge eꞌmununge meenasie Tanuaang Meekung bakaange nariꞌ donkonuresi apooꞌuioꞌ.  
\v 11 Eeꞌnoko tee urikung aarumo paaꞌarama beuꞌnung meenasi-poꞌnung deemparako tee, eeꞌ noruꞌampiaing: aung aarumo teeꞌ nariꞌ tampaꞌ otoi otoꞌkoong aaꞌnaꞌ meenasi-poꞌnung deempari otoaing.   
\p
\v 12 Enang tee, tee kara domang-anta-koong purintoꞌ masikaꞌantavampiri niiꞌke tee aaꞌnaꞌ toꞌbiiampiri daankiampimaung.  
\v 13 Niiꞌ teing Moosesi pinaꞌ araka niikaang avoꞌampiaung teka siraꞌpampimaung ookarai ooveriiꞌnaang. Moosesi tee bakaang oing dakaꞌparuꞌnung Isireeli-nupoonge ooai siisioroko bane doonko siriꞌarama nanuko tee araka.  
\v 14 Eeꞌnoko tee tenang biikaang onou nariꞌ avoꞌariruꞌ koontoꞌ tasiꞌpai taaravaaꞌneeng-koo. Eeꞌnoko eꞌmung-koo basinooꞌ tee urikung kara nantoong Kumponing ninka naroong-anta-koong deeruaama noruꞌ biikaang tee teeꞌ nariꞌ avoꞌariri papaaravarimaung Kumponinge domampuriainaꞌ oo-koo. Sirakaꞌpariaꞌ, aiꞌ tee Karistooꞌkoo kuunge deekoꞌ makosiaapeuꞌ.  
\v 15 Eeꞌ, eꞌmung-koo basinooꞌ tee Moosesi bakaang kara taaravaama biikaang domang mmeꞌ daateꞌariaꞌ.  
\v 16 Nka tenang nantoong Ovoring-anko bereꞌariko deekoꞌ tee noruꞌ biikaang papaaraniiꞌnanka sirakaꞌantavurimaung Kumponinge domampuriainaꞌ tasiꞌkoo.  
\v 17 Enang tee, tee Ovoring minkuampimaung tee Tanuaang Meekung, eeꞌnoko teing nantoong Ovoringe Tanuaang Meekunge kuung deempuriaining teing teieta boto-koong tuutunang˜ eta unaavoroi otoroaining.  
\v 18 Eeꞌnoko niiꞌke ookarai eeꞌninge niikaang onou avoꞌmariaꞌ oꞌnorimainge tee Ovoring bakaang araka tampaꞌ ooampiri oorara-pinaꞌ oroꞌantavampimaung, eeꞌnoko paarimarima teeꞌ Karistooꞌpinaꞌ oroꞌmarimaung deto biaꞌmorima meenasi-aape. Tee aung aarumo tee Ovoring-eta pomaung, tee eeꞌnara Tanuaang Meekung.   
\c 4  
\s1 Kara Okovuri Nkanuka Teing Tamung Kansiꞌkoong Utaunanka Makosinuka  
\p
\v 1 Teeꞌkoo Kumponinge piaamurira tee araka oko-antamuri bereng-anta-koo botomurioꞌ tee niiꞌ iriꞌ oꞌmariaꞌ siraꞌpampimaung.  
\v 2 Niiꞌke nantoong dauaꞌarampiaunge niikaang minkunaa masikaꞌanta-koo. Naning tosi-koo piamoriaunge. Kara Kumponing bakaang mareꞌampiaunge. Teing maimaiaꞌnaꞌ oroꞌnanka tee damaꞌduampiruꞌning. Kumponing narung-koo uroꞌkanooꞌke donkonampiri kara masikung narung sirakaꞌantavampiri nantoong nauarampimaung teinge tampaꞌ tasiꞌmaarira domang-eta arooꞌaavaꞌnaang.   
\p
\v 3 Eeꞌnoko tee doorenang tampara daankiampimaung aaꞌnaꞌ sirakaꞌpari otong, teka teing-koo booꞌaape nameng-koo otoroining-koo deekoꞌ tasiꞌparavaꞌ.  
\v 4 Teing eeꞌning masikaꞌanta otoꞌevoroaing teie daang-koong kumponinge kansiꞌkoonge siompaamaunge noruꞌ kaputuꞌantavuruꞌning. Teeꞌkoo tee Karistooꞌ tee Kumponing siuraampi˜ meenasi-poꞌnung bakaang doorenang tampara arakavarako ooaavarukooꞌ.  
\v 5 Aiꞌ niiꞌ niiꞌka minkumarima daankimariaꞌ, teka Jiisuuꞌ Karistooꞌ Ovoring deempari otoing siraꞌpampimaung, eeꞌnoko niiꞌ teing diiꞌ diikaning botovotonaaꞌnuka Jiisuuꞌ Karistooꞌkoo.  
\v 6 Aiꞌ teie Kumponinge kansiꞌ pupuꞌuma aaꞌpuuꞌnunge, “Araka, arakararavai mutaanang-koo meuꞌke,” tee bakaang arakai niikaang domang siisi-antavuuꞌnung nau-antamurima tee meenasi Kumponing bakaang, Karistooꞌ bakaang oing-koo oroꞌparako tasiꞌpampira aaꞌpampiiꞌnaang tee tee Ovoring, Kumponinge tero Pakoꞌpariꞌniiꞌ niiꞌ domamuri taremuriainooꞌkoo.   
\p
\v 7 Nka bane tampeng meenasi niiꞌkoo kuung otoko, niiꞌ teing utau aavetaꞌnanka kansiꞌkoo nkoniiꞌpinaꞌ oroꞌnuka. Kumponinge teeꞌ miruꞌmuruꞌnung iriꞌ dau basie puring-antamuriko nantoonge tee bakaang iriꞌ tasiꞌpaavaꞌnaang, niikaang deeaꞌ.  
\v 8 Ookamenta-ita tee aaꞌnaꞌ iinkunumaarimaung, teka nakaꞌmariaung. Bane papaaramariko, nka oraruꞌkampiaung.  
\v 9 Turamaarimaunge, teka Kumponinge siꞌmuriaung. Naꞌnamaarima orari-antamaariarukooꞌ.  
\v 10 Niikaang moniꞌke doong kante booꞌ kuneꞌumaung teeꞌ Jiisuuꞌkoo nkoaruꞌnaꞌ nariꞌ Jiisuuꞌ bakaang iriꞌ tampaꞌ oroꞌparaaꞌnaang niikaang mono-koo.  
\v 11 Eeꞌ, niiꞌ domamariri oꞌnoriko teie Kumponinge tauraꞌmurimaung booꞌ kuneꞌkoo Jiisuuꞌkoo, Jiisuuꞌ bakaang iriꞌ taaꞌniꞌpoi oroꞌparaaꞌnaang niikaang mono booꞌdumpaaꞌ deemparako.  
\v 12 Enang tee niiꞌke Karistooꞌ daankiampima booꞌ kuneꞌampiko diiꞌke unaa-anta mantomperikooꞌ.   
\p
\v 13 Teeꞌ Daari Meekung-koo narunge aaꞌpuuꞌnaꞌ, “Ninge masikaꞌantavamira karontuꞌnung,” teie narunge Tanuaange masikaꞌanta-koonge daaꞌmuriko masikaꞌantavampima karompimaung.  
\v 14 Aming-koo, nnaꞌ eeꞌ masikaꞌ noruꞌampiri oꞌnoring, teie narunge Ovoring Jiisuuꞌ booꞌparuꞌnooꞌketa domampuuꞌnunge domamuriaing tee ninka, eeꞌnoko diiꞌ ninka nariꞌ tavoꞌantamuriaing Kumponing-anko.  
\v 15 Kumponinge aing ookara kapooꞌ nkoarampimaing tee diiꞌ paku-anta-koo miruꞌuuꞌning eeꞌ noruꞌuitaaꞌ: mmauꞌ nantoonge tee biraanke nkavaama tee napoꞌ teinge Kumponing daangampaavai, eeꞌnoko Kumponinge meenasi nkavuai tee-koo.   
\s1 Kara Okovuri Nkanuka Aaꞌnaꞌ Masikaꞌantavai Purimparimanaꞌ  
\p
\v 16 Teeꞌkoo taruaꞌmoriaung. Bane damaꞌdu insimarima, nka niiꞌkoo kuunooꞌ tee doong kante nerakaꞌmariri oꞌnorimaung.  
\v 17 Aing niikaning arikananka teing aꞌnooꞌ kuaaꞌning, pankaroong otoꞌnumpoꞌning deeaꞌ, teka teinge nerimemurimaung tee mooꞌ aaꞌnaꞌ mankiꞌ tee meenasi otoi otoꞌ.  
\v 18 Teeꞌkoo niiꞌ teing-koo kapooꞌnanka-koo eꞌmung oroꞌpariri otoroining-koo ookampiri oꞌnoriaꞌ, teka teing-koo oroꞌpariaing-koo arooꞌmariri oꞌnoring. Teing kapooꞌ oroꞌpari otoining otoꞌnumpoꞌning deeaꞌ, teka teing oroꞌpariaing teing otoi otoaining.   
\c 5  
\p
\v 1 Enang tee niiꞌke noruꞌampiri oꞌnoring tee niikaang mono anke kansiꞌkoo oꞌnoring bare-pinaꞌ pesiꞌarako niiꞌ teing tee pava Kumponing-etaing otoꞌmemuring teing paning-koo otoi otoꞌ aaꞌning naninge birenge kanivuaꞌ.  
\v 2 Enang nempampiri niiꞌ teing baimarima oꞌnoring tee mono Kumponing-etaing amuriiꞌnaang piamorima,  
\v 3 tee mono nkomemuruꞌnunge duaanamuriko simpenoiꞌnuka deemariarooꞌnaang.  
\v 4 Eeꞌ, enang mono kansiꞌ bakaang-koo oꞌnori mankiꞌmorima baimarimaung. Mono tamung siꞌkoo piamoriaꞌ, teka niikaang mono booꞌkoong namuꞌke mono booꞌpaaꞌke dakaꞌpui paari-antamuriiꞌnaang piamorimaung.  
\v 5 Niiꞌ niiꞌka teeꞌ nko-koo noruꞌmariaꞌ, teka Kumponinge niiꞌ pia-antamuruꞌ mono booꞌpaaꞌ nka-koo, eeꞌnoko bakaang Tanuaang amuruꞌ taaꞌniꞌantamuri, tasiꞌanta-koo tee maraka-antamuruꞌnung tavoꞌkuaing-koo.   
\p
\v 6 Teeꞌkoo eeꞌ noruꞌampiri ookara batei-koo arooꞌmariri oꞌnorimaung: Enang tee aung kansiꞌ bakaang mono ninka oꞌnori Ovoring-eta taapoꞌ oꞌnoring.  
\v 7 Oꞌnoritaaꞌ baitoi masikaꞌanta ninka oꞌnori teeꞌ noruꞌampimaung, kapooꞌ dutai oo-koong deeaꞌ.  
\v 8 Aaꞌpamaang, aaꞌnaꞌ purimariri oꞌnoring, teka aaꞌnaꞌ deepoꞌ aung mono sipampira Ovoring-anko oꞌnoriiꞌnaang piamori otong.  
\v 9 Ookara-koo dau basinooꞌka tee dotu-antavampiiꞌnaang piamori oꞌnoring, anke mono ninka oꞌnori, niiꞌnooꞌ aung mono sipampira deekoꞌ.  
\v 10 Aiꞌ niiꞌ teing ookara Karistooꞌkoo dutakanooꞌka teie simpeꞌmuriaining, narunaꞌ narunaꞌ mooꞌ kante nkavampiaing tenang mono-koo oꞌnori nkoampiruꞌnaꞌ siomparioꞌ, tampaꞌ deekoꞌ aiꞌ orakaꞌ nkoampiruꞌnung deekoꞌ.   
\s1 Tee Nko-nko Nantoong Kare-nupoong Kumponing Ninka Nariꞌ Navu-anta-koong  
\p
\v 11 Teeꞌkoo niiꞌke Kumponing-koo amorompiri nantoong pia-antavarampimaung tee-koo arooꞌariiꞌnaang. Niiꞌ kuung oꞌnorimanaꞌ Kumponinge koontoꞌ noruꞌui otong, eeꞌnoko bakei tampaꞌ diiꞌke teeꞌ nariꞌ tasiꞌmereripeuꞌ diikaang domang pankaruntoonge.  
\v 12 Diiꞌke baruꞌ biivimerereriiꞌnaang etumariaꞌ, teka diiꞌke niiꞌ tasiꞌmereriainaꞌkoo pakurarampimaang, eeꞌnoko tenang teinge diiꞌ barantaarimainge biiꞌka tampeng tamparima nka biikaang domang tasiꞌpariaꞌ kararaariko, tampaꞌ kakeꞌii-eta makuꞌereriai.  
\v 13 Niiꞌ niiꞌning-koo kanuꞌnuka-pinaꞌ auromarimaung deekoꞌ tee tee kapooꞌ Kumponing bakaang, teka niiꞌ tampaꞌ taaramerererimaung deekoꞌ makosi, diiꞌ paku-koo teeꞌ auromarimaung.  
\v 14 Aiꞌ niiꞌ tee Karistooꞌ bakaang piaae aaꞌnaꞌ siong-antamuri oꞌnoring tasiꞌantamuri tee narung niiꞌkoo booꞌparuꞌnung ookara-koo, eeꞌnoko teeꞌkoo ookara tee moompiruꞌning-pinaꞌ oꞌnoring.  
\v 15 Eeꞌnoko tee tee ookara-koo booꞌparuꞌnung teing tee-koo napoꞌ domampariaining biiꞌka dotu-anta-koo deeaꞌ, teka Karistooꞌ narung dotu-anta-koo, tee teing-koo booꞌparara napoꞌ domamparuꞌnung.  
\v 16 Teeꞌ tasiꞌpampiruꞌnooꞌketa niiꞌke naning bakaang ooꞌoo-koo noruꞌampiaung, kansiꞌ bakaang noruꞌpinaꞌ. Karistooꞌ teeꞌ noruꞌampikoꞌnung deekoꞌ enang teeꞌ noruꞌampiaꞌ.  
\v 17 Teeꞌkoo tee naning Karistooꞌkoo otoing tee nerakaꞌpuing. Urikung onou otoaꞌ, teka ookutunung nerakaꞌpuing.  
\v 18 Aing teing ookara Kumponing-etaning tee eeꞌnara niiꞌ baka-koo napoꞌ navu-antamuruꞌnung Karistooꞌkoo, eeꞌnoko navu-antamurira tee nko-nko nantoong napoꞌ navu-anta-koong amuruꞌ niiꞌke nkoampiiꞌnaang.  
\v 19 Teeꞌ aaꞌnaꞌ Kumponinge ookara kansiꞌnupoong napoꞌ navu-antavuruꞌ baka-koo Karistooꞌkoo kuunge biikaang orakaꞌ nkonanka deeruevurima tuumpivuriaꞌ. Eeꞌnoko teie baremuruꞌ niiꞌke tee minkunaa daankiampiiꞌnaang napoꞌ Kumponing ninka navuariainaꞌ.  
\v 20 Eeꞌnoko niiꞌ teing enang Karistooꞌ bakaning kara okomuri nkanuka Kumponing niiꞌkoo kuunge karoko nantoong bokuarampimaing, eeꞌnoko niiꞌke ookara Karistooꞌkoo aaꞌnaꞌ keviꞌarampiri bokuarampimaang aaꞌpampima: Aarumo orara siperira Kumponing ninka navurariai.  
\v 21 Kumponinge tee Jiisuuꞌ orakaꞌnko noruꞌuaung orakaꞌ nkonanka-poꞌnung deeng-antavuuꞌ niiꞌ pariꞌanta-koo, tee-koo kuunge niiꞌ Kumponing bakaang aarumo koontoꞌpoꞌnupoong deemariiꞌnaang.   
\c 6  
\s1 Kara Okovuri Nkanukai Mankiꞌnanka Puruꞌaamanaꞌ  
\p
\v 1 Teeꞌkoo niiꞌ Kumponing-koo nariꞌ mintoomarimaing deemarima niiꞌke pia-antararampimaang doona otoko diiꞌke Kumponing bakaang piaa tampaꞌ komperimaatoainaꞌ.  
\v 2 Aiꞌ Daari Meekung-koo eeꞌ minkuvuuꞌnung,  
\q1 “Ninge tee nkaang piaa tenang oroꞌparamanang makotuioꞌ taararampiring, eeꞌnoko teꞌmung domang-antanaꞌmung-koo tee ninge pakurampiring.” \rq (Aisaiaꞌ 49:8)\rq*  
\m Tee batei Kumponinge piaa oroꞌanta-koo minkuvuuꞌnung aung eꞌmung makotuioꞌ naurampimang. Eꞌmung eeꞌnaꞌmung teꞌmung niiꞌ domang-antanaꞌmung.   
\p
\v 3 Ee aing, pinaunuka taarameriaing, aiꞌ niiꞌke aarumo naning tupang-antavampipeuꞌnung diiꞌkoo uroꞌkanooꞌke oroꞌantavampiaꞌ teing niikaning kara daang-antavupeuꞌnung.  
\v 4 Nka ookara nko-nkonankai niikaninge tee siraꞌmurimaung niiꞌ teing Kumponing bakaning botovotonaaꞌnuka. Oomereriaing niiꞌ tee aaꞌnaꞌ ivekaꞌmori mintoomarimaung, bane ainge eeꞌoroꞌnankai paaramuriko: arikanankai eeꞌnoko poreꞌnankai, napoꞌ papaaranankai meuꞌmuriko teka niikaang mintoong-koo meuꞌka.  
\v 5 Napoꞌ teie aaꞌnaꞌ muraꞌmaarimaunge, kiimatanava-koo siꞌmaarikooꞌ, totopurumaarima˜. Eeꞌnoko napoꞌ takaaꞌmorikooꞌ, aasiꞌkoo toraꞌkampiarukooꞌ, peera ninka, diiꞌkoo ookara-koo.  
\v 6 Napoꞌ tasiꞌmereriai niiꞌ teing domang kirokainku, napoꞌ mataunukai, eeꞌnoko napoꞌ iira ninka mintoomariaunge, nka nantoong tampaꞌ nariꞌ tarearampimaung Tanuaang Meekung-koo kuunge piaa masikung ninka.  
\v 7 Niiꞌ teing kara masikung narung minkuampimaung Kumponing bakaang purintoꞌ kompampiri, eeꞌnoko tampara aarumo ookanaantai kaaꞌba-pinaꞌ kompampiritaaꞌ.  
\v 8 Amutemuriiꞌ otootoꞌkoo niiꞌ Kumponing bakaning bautaranuka-pinaꞌ oroꞌantamarimaung: tenang tampaꞌ nkomaariko niiꞌnooꞌ pooreꞌmaariko, tenang daangamaariko niiꞌnooꞌ daang-koo tuumpimaariko. Bane teie koomariri oꞌnoriko nka tee tokomaarimaatooꞌnaang.  
\v 9 Bane ookarai noruꞌmaaritaaꞌ, nka niiꞌninge noruꞌmaariaung-pinaꞌ nkomaarikooꞌ. Bane ampankeenaꞌ booꞌnanka-pinaꞌ noruꞌmaariko nka tee mmeꞌ domamariri oꞌnoring. Tenang muraꞌmaarima teie domang dupisiꞌmaariaung.  
\v 10 Bane orarunsi-antamaarikooꞌ, teka ookara batei-koo niiꞌ dotumariri oꞌnorimaung. Bane ataꞌkampiri, teka nantoong aaꞌnaꞌ biraankei maantoꞌantavarampimaung. Bane kapooꞌnavuꞌ otoꞌmemuriaꞌ, teka kapooꞌ ookara okomuri otong.   
\p
\v 11 Diiꞌ niiꞌmaikororiꞌ Koorin-nupoong, niiꞌke tee siraꞌmariri naurarampimaung niikaang domang aaꞌnaꞌ daateꞌmariri.  
\v 12 Niikaang navunavu diiꞌkoo avoꞌmariaꞌ, teka diiꞌ deekoꞌ niiꞌkoo avoꞌdarimaung.  
\v 13 Ninge tee diiꞌ nkaning toirekaaꞌpinaꞌ kararampimang. Tampaꞌ makuꞌmeriaing diikaang domang daateꞌdariri.   
\s1 Niiꞌ Teing Kumponing Bakanava Meekava Makosinuka  
\p
\v 14 Teing ninka nantoong masikaꞌanta otoꞌevoroaing ninka nariꞌ pakeꞌdeeriaukaꞌ, aiꞌ tampara aarumo orara aarumo ninka arekeeꞌ nariꞌ meenaꞌporesi oroꞌparepeuꞌ? Eeꞌnoko araka naanka mutaanang arekeeꞌ nariꞌ otoresitaaꞌ oroꞌparepeuꞌ?  
\v 15 Eeꞌnoko Karistooꞌ naanka Sietaniꞌ arekeeꞌ marieerepeuꞌ? Naning Karistooꞌkoo baito-nung eeꞌnoko naning baitoropa aremeng-koo onou narung deemparepeuꞌ?  
\v 16 Arekeeꞌ teing daang-koong kansiꞌkoong kumponinanka Kumponing deto basi domampari otomaung bakaang pava dootuuꞌnava-koo makosiai teke otoropeuꞌ? Aiꞌ niiꞌ teing Kumponing domaang okonara bakanava makosinuka, Kumponinge aaꞌpuuꞌnaꞌkoo,  
\q1 “Ning tee teing ninka nariꞌ oꞌnoaing eeꞌnoko teing ninka nariꞌ meuꞌke nanamaꞌnoai, eeꞌnoko ning tee biikaang Kumponing deemari oꞌnoaing eeꞌnoko teing teing napoꞌ nkaning nantoong deempariri otoroaing.” \rq (Boontu 26:11-12; Esikielaꞌ 37:27)\rq*   
\m
\v 17 Teeꞌkoo Ovoringe napoꞌ aaꞌpuuꞌ:  
\q1 “Oravitu-eta tontaꞌdarira taapoꞌke otoriai. Kapooꞌ kuꞌmiꞌpoꞌning komperiaꞌ eeꞌnoko diiꞌ ninge onkeonkeꞌdampiaing.   
\q1
\v 18 Eeꞌnoko ning tee diiꞌ Diuma deemari oꞌnoaing eeꞌnoko diiꞌ teing nnurukaaꞌ deentariri otoriaing, ookeng donkaang eeꞌnoko manikuꞌ. Teeꞌ minkuvuing teie Ovoring Purintoꞌke.” \rq (Aisaiaꞌ 43:6; 52:11; Esikielaꞌ 20:34,41)\rq*   
\c 7  
\p
\v 1 Ee mmaikoriꞌ, teing aing maraka-antananka nkavampirinooꞌketa kiiroraaꞌmariri oꞌnoriaing teing-eta ookara kapooꞌ niikaang mono eeꞌnoko tanuaang kuꞌmiꞌantavumaing-eta, eeꞌnoko aaꞌnaꞌ paaramariai koontoꞌ meekaꞌmariri otoꞌkoo Kumponing-koo amorompiri.   
\s1 Koorin-nupoong Bereꞌaririoꞌ Paulaꞌ Dotuaruꞌnaꞌ  
\p
\v 2 Domang daateꞌdariri otoriai niiꞌkoo, aiꞌ niiꞌke naning orari-antavampiaꞌ; orakaꞌ nkoampiaꞌ; napoꞌ auraimariaꞌ.  
\v 3 Aung tee kara ninge diiꞌ tompintampima minkuampaꞌ, teka teeꞌ tero naurampiruꞌnaꞌ naurampimang diiꞌ teing niiꞌke domange daiꞌdarampiritaaꞌ oꞌnoriaininge, eeꞌnoko moompima deekoꞌ moompiaininge diiꞌ ninka nariꞌ.  
\v 4 Ning koontoꞌ diiꞌkoo arooꞌ pankaing oꞌnong. Aaꞌnaꞌ doturotumaramaung diiꞌkoo. Napoꞌ domang aaꞌnaꞌ kuaaꞌantamerimaunge. Eeꞌnoko ookara niikaang-koo arikananka-koo tee doturotue maantoꞌmuma piampumaung.   
\p
\v 5 Tenang eeꞌnang Masedoniaꞌnameensiꞌaape meruꞌnang niiꞌ tee niikaang mono uaa-koo koontoꞌ makotuaruuꞌ. Ookutunairu-koo merikoꞌnooꞌka poreꞌanta kuneꞌampikoꞌ, aaꞌning damaꞌdue turang, kuunge avoroꞌ.  
\v 6 Teka teie Kumponinge domang mankiꞌnuka kuaaꞌantavurimaunge kuaaꞌantamuruꞌ Taitas tampaꞌ niiꞌanko poꞌantavura.  
\v 7 Taitas pouꞌnung narung-koo deeaꞌ, teka diiꞌke domang kuaaꞌantaverikoꞌning pora eeꞌ oroꞌning naumurioꞌ: ning piaamerimaunge eeꞌnoko nkaang tautau taaraverima aaꞌnaꞌ orarunsi ninka bereꞌdariruꞌnunge. Teeꞌ taaramararaiꞌnange dau basinooꞌ dotumarieeng!   
\p
\v 8 Bane tero nkaang karavoto daariantuꞌnunge orarunsi-antarampiruꞌnunge, teka ninge enang baruꞌ noruꞌampaꞌ. Aꞌnooꞌ tutung mankiꞌmouꞌnung teeꞌ daarirerompiruꞌnung-koo, teka enang tasiꞌpansi oꞌnong teie karavotoi tamung okiꞌnooꞌkoo orarunsi-antaruruꞌnung.  
\v 9 Nka enang dotumaramaung, teka diiꞌ orarunsi-antarampiruꞌnooꞌkoo deeaꞌ, teeo teie diikaange orarunsie orara aarumo-ita bereꞌantaruruꞌnung-koo. Aiꞌ tee temuriiꞌ orarunsi diiꞌke oroꞌantaveruꞌnung tee Kumponinge miruꞌuuꞌnung diiꞌkoo. Teeꞌkoo teeꞌ okiꞌnooꞌ niiꞌke baike-antararampiaꞌ.  
\v 10 Tenang nantoong Kumponing piavomanaꞌ orarunsiarima bereꞌariko tee domang-antavurimaung, eeꞌnoko tee-koo domang mankiꞌoroarupeuꞌ, teka kansiꞌ bakaang aarumo siompai orarunsiarima Kumponing-koo domang-anta nkavaavaung.  
\v 11 Ooveriai, Kumponing piavomanaꞌ orarunsirariko kapooꞌ arekeeꞌ oroꞌ basiaruꞌ diiꞌkoo. Bakei diiꞌ namuꞌke avoroꞌ ninka tanterarira Kumponing-koo maiaꞌdorira aaꞌnaꞌ arooꞌeri kakeꞌiirariruꞌ tee orara aarumo naninge nkovuuꞌnung ampankeenaꞌ ooveri otoko koomperira simpiriꞌdariiꞌnaang teeꞌ naurampiruꞌnaꞌ. Bakei aaꞌnaꞌ ning diiꞌanko mora pakurampiiꞌnaang piaroruꞌ. Napoꞌ aaꞌnaꞌ noruꞌeruꞌ eeꞌnoko motekaroꞌdariri tee kapooꞌ koontoꞌ deeaung koomperuꞌ. Ookutunairu-koo diiꞌ masikeerariruꞌnung diiꞌ koontoꞌnuka deentariiꞌnaang tenaiꞌkoo tee naning bakanaiꞌkoo.   
\p
\v 12 Ninge diiꞌanko temuꞌ daariantuꞌnooꞌ tee diiꞌke niiꞌ aaꞌnaꞌ deto noruꞌmererimanaꞌ Ovoringe siraꞌpuuꞌnaang. Tee naning orakaꞌ nkoaruꞌnung baruꞌ koong-anta-koo deeaꞌ, napoꞌ tee naning orakaꞌ nkovuuꞌnung baruꞌ paku-koo deeaꞌ.  
\v 13 Teeꞌ deto noruꞌmererimanaꞌ naumererira niiꞌ tee aaꞌnaꞌ domang kuaaꞌantamerereruꞌnung. Eeꞌnoko daua napoꞌ tee Taitas doturotuari poioꞌ ooampira dotumariruꞌ diiꞌke ookarai teing kapooꞌ naurarampiruꞌning siomperima domang kuaaꞌantaveruꞌnooꞌkoo.  
\v 14 Temuꞌ tee aaꞌnaꞌ daangantampikoꞌnung diiꞌ tee-ankoi eeꞌnoko diiꞌ beeroꞌdurima tampaꞌ ooruruꞌnooꞌkoo dotu-antamuuꞌ. Diiꞌke masikee-antaverira maiaꞌantameriaꞌ daangantampikoꞌ nooꞌkoo. Ookara kapooꞌ diiꞌ daangantampima minkuantuꞌning teing masikeng deemparuꞌning teeꞌ ookara kapooꞌ minkurampimaing masikaꞌparamanaꞌ.  
\v 15 Eeꞌnoko Taitasie bakei aaꞌnaꞌ noruꞌdurimaung diiꞌ arooꞌketa onkeonkeꞌeruꞌnung-koo amaiaaꞌdori dankurankuꞌdarima.  
\v 16 Teeꞌkoo ning bakei dotumaramaung diiꞌ arooꞌdariaining-pinaꞌ noruꞌdampima.   
\c 8  
\ms1 Paulaꞌke Avuavuꞌ Neri-koo Tante-antavuruꞌnaꞌ Judiaꞌnupoong Paku-koong  
\mr (8:1–9:15)  
\s1 Mooniꞌ Oosiaavainaꞌ Nauvuruꞌnaꞌ Paulaꞌke  
\p
\v 1 Enang tee mmaikoriꞌ, niiꞌke pia-antararampimaang teeꞌ avusiroꞌari otoꞌnaꞌ Kumponinge piaavurima teing Masedoniaꞌnameensiꞌkoo osi kante-koo dootuuꞌnupoong avuruꞌnung noruꞌeriiꞌnaang.  
\v 2 Bane aaꞌnaꞌ arikanankai paaravuriko eeꞌnoko aaꞌnaꞌ ataꞌkai, teka doturotue maantoꞌuri avusiroꞌariri avuavuꞌ nkoaakoꞌ.  
\v 3 Koontoꞌ ooamira ninge siraꞌpamaang makosiauꞌnaꞌ biikaang avuavuꞌ nkoauꞌnung-koo, eeꞌnoko bonoꞌ divuꞌauꞌ avuꞌkoo makosi-pinaꞌ oroꞌnooꞌ.  
\v 4 Maroita biiꞌka aaꞌnaꞌ tanaꞌmaakoꞌ niiꞌke tauraꞌparampiko niiꞌning ninka nariꞌ pakuei nantoong Kumponing bakaning meekupoong teka Judiaꞌka pakuaariiꞌnaang.  
\v 5 Niiꞌke eeꞌ noruꞌampikoꞌ, “Aiꞌ pang tang niiꞌning mooniꞌ sipaavaꞌnaang,” teka teing biiꞌka tutung avariruꞌ Ovoring-koo eeꞌnoko napoꞌ niiꞌkoo Kumponing bakaang pia-koo kuunge.  
\v 6 Teeꞌkoo Taitas tanaꞌampiko arooꞌarioꞌ botoampiruꞌ teie koompaaraꞌduriiꞌnaang temuriiꞌ pakupaku piaa-koong dupeveriiꞌnaang, aiꞌ diiꞌ teing eeꞌnarai tutung-antaruruꞌning teeꞌ nko-koo.  
\v 7 Diiꞌ bakei dau basinooꞌ amutemuriiꞌ aarumo Kumponing-etaning tampaꞌ nko-koo biaꞌdorimaung aaꞌning-koo: masikaꞌanta-koo, kara-koo, noruꞌkoo, ookutuari arooꞌkoo eeꞌnoko niiꞌ piaa-koo. Enang napoꞌ tanatarariai nariꞌ dau basinooꞌ avusiroꞌdariri nko-koo.   
\p
\v 8 Ninge eturampiaꞌ naurampimang diikaang piaa taaꞌniꞌpoainaꞌ oo-koo niiꞌning ninka.  
\v 9 Aiꞌ diiꞌke tee noruꞌeri otong tee piaa niikaang Ovoring Jiisuuꞌ Karistooꞌ bakaang. Tee aaꞌ bane maantoꞌari otoitaaꞌ, teka diiꞌ noruꞌduri boonko batariꞌarara ataꞌkuuꞌ diiꞌ teie bakaang ataataꞌke maantoꞌantarariiꞌnaang.  
\v 10 Eeꞌnoko ning nkaang tautau aung diiꞌkoo, aung amuriiꞌ aarumo avuavuꞌkoong nkoveriainaꞌkoo: Boonamareꞌkoo tee diiꞌ eeꞌning dootuuꞌnupoong ookara osi-koo avuavuꞌkoo tutunaꞌ tutuntariruꞌning, eeꞌnoko tee narung-koo deeaꞌ, tee avuavuꞌ nko-koong pia tee diiꞌketa tutumparuꞌ.  
\v 11 Enang tee tampaꞌnaꞌ eeꞌ: dupeveriaing temuriiꞌ nko-nko nariꞌ dompirompiꞌdoritaaꞌ otori tutuntariruꞌnaꞌ teeꞌ diiꞌka-koo makosinaꞌ noruꞌdarimanaꞌ.  
\v 12 Kapooꞌ otoꞌderuriaung-eta deeaꞌ, nka otoꞌderurining-eta avuꞌkoo makosi. Arekeeꞌ basi tee avuavuꞌ averiko tee Kumponing dotuaravaing diikaang aroarooꞌ oovui.   
\p
\v 13 Niiꞌ tee diiꞌkoo mankiꞌ panteꞌkoo piamoriaꞌ teing pakuererimaing tamung kuaaꞌoroi otoroko, teka ookamenta nariꞌ basi-koo piamori otong.  
\v 14 Enanung batei-koo tee mmauꞌ otoꞌderurining-eta niiꞌning pakuereriaing apukaꞌpariko tenang diiꞌ apukaꞌdariko pakuraariainaꞌ. Eeꞌnoko ookara naroꞌ basinooꞌ otoꞌderuriai.  
\v 15 Teeꞌ Daari Meekunge maanaꞌ ukuauꞌnaꞌ minkuvuma aaꞌpumanaꞌ,  
\q1 “Bane tee naning mmauꞌ oosivuuꞌnung, nka baruꞌ deepoꞌ otoꞌevuaꞌ, eeꞌnoko bane tee naning okiꞌning oosivuuꞌnung nka apukaꞌparavaꞌ.” \rq (Toro 16:18)\rq*   
\s1 Paulaꞌke Taitas Dovang Botovuriko Onkeonkeꞌaariiꞌnaang Nauvuruꞌnaꞌ  
\p
\v 16 Ninge tampara tampamang Kumponing-koo tee Taitas napoꞌ Kumponinge siong-antavumaung-koo diiꞌ aaꞌnaꞌ pakururiiꞌnaang teeꞌ eeꞌnaꞌ nariꞌ ninge diiꞌ noruꞌdampimanaꞌ.  
\v 17 Aiꞌ tee Taitas tee aaꞌnaꞌ dotuari otong nkaang pia siompui napoꞌ diiꞌ beeroꞌduriiꞌnaang, teka eeꞌ noruꞌamaang, ninge nauamparuko dei baka beeroꞌduripeuꞌ, aiꞌ tee tee bakei diiꞌ oo-koo aaꞌnaꞌ piavomaung.  
\v 18 Teka niiꞌke Taitas ninka narung niiꞌmaikoꞌ nariꞌ botoampimang diiꞌanko uroresi bereeꞌnaang, tee eeꞌnara ookarai dootuuꞌnupoonge osi kante-koo tampaꞌ noruꞌaamaung doorenang tampara tampaꞌ bereng-koo pakuvuriko.  
\v 19 Aung tee naning tampara, aiꞌ ookarai dootuuꞌnupoonge osi kante-koo miruꞌauꞌnung niiꞌ ninka nariꞌ nanuꞌkoo tee mooniꞌ Karistooꞌ siompaamainge amaarimaung nariꞌ kompampira damaꞌ Jerusalemaꞌke tankaampampiiꞌnaang. Teeꞌ ookara avuavuꞌnanka tavoꞌampima tee Kumponing bakaang miring pankaing-antavampiiꞌnaang eeꞌnoko niikaang paku-koong pia oroꞌantavampiiꞌnaang teeꞌ pakumeeri.  
\v 20 Niiꞌke bokuampiruꞌnung aung naning pakumuriiꞌnaang nantoonge tee mooniꞌ avusiroꞌariri sipauꞌnung orakaꞌ tankaang-koo tuumpimaariꞌneeng-koo.  
\v 21 Niiꞌke tampaꞌ pukeampiri nkoampimaung kapooꞌ tampaꞌ nariꞌ nko-koo, Kumponing-koo dutakanooꞌke naroꞌke deeaꞌ, teka aaꞌ nantoong-koo dutakanooꞌke teeꞌ nariꞌ nkoampimaunge.   
\p
\v 22 Napoꞌ tenaanka ninka nariꞌ narung niiꞌmaikoꞌ motekaroꞌ diiꞌanko botoampimang tee ookara batei-koo kakeꞌiiari amutemuriiꞌ mankiꞌnanka-koo pakumuriko tampaꞌ ooampimaung, eeꞌnoko diiꞌ tampaꞌ noruꞌduritaaꞌ aaꞌnaꞌ masikaꞌ pakururiiꞌnaang noruꞌdurimang.   
\p
\v 23 Taitas tee niꞌninka mantaꞌmaresi pakumeeremaung diiꞌ paku-koo eeꞌnoko anaanka niiꞌmaikororiꞌka tenaanka ainge dootuuꞌnupoonge osi kante-kooninge anke otoromainge miruꞌaaretuꞌnaanka biikaang noruꞌ siraꞌpureeꞌnaang. Napoꞌ teie tee Karistooꞌ pankaing-antavuremanaanka.  
\v 24 Teeꞌkoo diiꞌke diikaang piaa oroꞌantaveriaing aing-koo, aiꞌ niiꞌke tee diikaang piaa pankaing-koo biivintarampimaung, eeꞌnoko ookarai dootuuꞌnupoonge ooaavaꞌnaang piamomaang.   
\c 9  
\s1 Koorin-nupoonge Judiaꞌnupoong Pakuaariainaꞌ  
\p
\v 1 Ee aing, aung aꞌnooꞌ tamung diiꞌke noruꞌeri otoing daariamang teing niiꞌning Kumponing bakaning meekupoong paku-koo.  
\v 2 Ninge noruꞌansi otong diiꞌ Koorin-nupoong aaꞌnaꞌ paku-koo piarori otong, eeꞌnoko teeꞌkoo ninge diiꞌ Akaiaꞌnameensiꞌnupoong daangantampimaung aing Masedoniaꞌnameensiꞌnupoong-ankoi eeꞌ nauarama: diiꞌ boonamareꞌketa maamurariruꞌning tee avuavuꞌ nko-koo eeꞌnoko diiꞌ teeꞌ dompirompiꞌdoriko ooraarira teing-koo mmauꞌ daaꞌariruꞌ teeꞌ nariꞌ nko-koo.  
\v 3 Teka ninge teing aing niiꞌmaikororiꞌ botoaransinooꞌ tee nkaang kara biivintampimaung-koong tamunsiꞌnung deemparavarooꞌnaang diikaang avuavuꞌkoong eeꞌnoko diiꞌ maamurariri tampaꞌ nkoveriko ooraariiꞌnaang teeꞌ nariꞌ minkuamanaꞌ.  
\v 4 Teka diiꞌ daangantampimanooꞌkoo ning maiaꞌmoꞌneenga tenang Masedoniaꞌnameensiꞌnupoong niꞌninka nariꞌ merira diiꞌ maamurariaruko oorarampira. Eeꞌnoko diiꞌ teie, maiaꞌdoripeuꞌ.  
\v 5 Teeꞌkoo ninge eeꞌ noruꞌansing: ainge niiꞌmaikororiꞌke tutung beeroꞌdaarima pakuraariiꞌ naang tampaꞌ maamurariri dupe-anta-koo tee avuavuꞌ avusiroꞌdariri nko-koo mauꞌdariruꞌnung. Bera ning moma tampaꞌ maamuari otoko ooampai tee diikaang avuavuꞌ domang-eta avusiroꞌari avuꞌ deempari otoko, minkuminku-poꞌnung deeaꞌ.   
\p
\v 6 Aung kapooꞌ diiꞌke noruꞌeriaing: Naning tee okiꞌning sinang keempumaung tee okiꞌning kavumaung. Eeꞌnoko baa naning mmauꞌ keempumaung tee mmauꞌ kavumaung.  
\v 7 Narunge baka bakaang domange miruꞌuainaꞌ avuai, domang mankiꞌdori averiꞌneenga. Niiꞌnarai botovuainaꞌ avuaukaꞌ, aiꞌ Kumponinge tee naning arooꞌketa avuꞌ nkovumaung piaavumaung.  
\v 8 Eeꞌnoko Kumponinge tee aaꞌnaꞌ aruripeuꞌ apukaꞌdarimanooꞌketa deto, eeꞌnoko bera teie teing-koo apukaꞌdarimaing-koo ookara batei-koo makosiri otoꞌderuriaing, eeꞌnoko enang tee dau basinooꞌ otoꞌderuriaing ookara tampeng nko-nkonanka-koo niiꞌning paku-anta-koo makosinaꞌ.  
\v 9 Teeꞌ Daari Meekung-koo aaꞌpuuꞌnooꞌka daariari otoinaꞌ,  
\q1 “Teie bakaang avuavuꞌnanka bereng-antavuuꞌnung teing-koo ataꞌoiꞌnuka-koo, eeꞌnoko tee bakaang aarumo koontoꞌ tee teeꞌ nariꞌ otoi otomatoaing.” \rq (Kena 112:9)\rq*   
\m
\v 10 Kumponinge tee keenkeeng nkonuka sinang avurimaung eeꞌnoko damaꞌke keenavaang tampeng avurikooꞌ nantoonge nai-koo, eeꞌnoko teeꞌ nariꞌ teie eeꞌnarai deepoꞌ amutemuꞌke sinananka duꞌantarerurimatoaing, mmauꞌ kaverima tankaamperimaatoainaꞌ tampara aarumoi meenaꞌdori.  
\v 11 Eeꞌnoko diiꞌ teing anatenairu-koo maantoꞌduri otoriaing tampaꞌ avusiroꞌdariri otoriainaꞌ ookara batei-koo, eeꞌnoko teeꞌ nariꞌ avusiroꞌdariri tee diikaang avuavuꞌ niikaang bireng-koo siperiko teinge Judiaꞌnupoonge Kumponing-koo tampaꞌ tampaavaing.  
\v 12 Tee aung pakupaku diiꞌke nkoveriaing tee, teing Kumponing bakaning meekupoong naing paku-koong deeaꞌ kapooꞌkoo apukaꞌpariko, teka tee Kumponing dotuaravai amutemuꞌke teinge napoꞌ Kumponing-koo tampaꞌ tampaako.  
\v 13 Eeꞌnoko teie nko-nko tamparai diiꞌka tasiꞌantarariaing-koo nantoonge tee Kumponing pankaing-antavaavaing, diiꞌke tee doorenang tampara Karistooꞌ bakaang mavoꞌperi siraꞌperimaung-koo tee meumperi. Enang tee diikaang avusiroꞌdariri avuavuꞌ teing-koo eeꞌnoko niiꞌning-koo averereriaing ooaara Jerusalemaꞌnupoonge Kumponing daangampaavai.  
\v 14 Eeꞌnoko biikaang kunsi-koo diiꞌ pakuraarima pankaruntoonge noruꞌdaariaing tee-koo Kumponinge aaꞌnaꞌ deto basinooꞌ avusiroꞌantaruruꞌnung-koo.   
\p
\v 15 Tampara masikung Kumponing-koo tee-koo bakaang avuavuꞌ minku-paaꞌkoo.   
\c 10  
\ms1 Niiꞌninge Paulaꞌ Daraumeempaioꞌ Daang Noruꞌaako Sirakaꞌantavuruꞌnaꞌ  
\mr (10:1–13:13)  
\s1 Paulaꞌke Teing Daviraaꞌauꞌning Makuꞌuruꞌnaꞌ  
\p
\v 1 Enang tee, kontampiri ning eentamaramaang diiꞌkoo, ning eeꞌnara Paulaꞌ, tee naning nkaning tooꞌde-nupoonge aaꞌmaamaung, “Tenang nariꞌ karompima aaꞌnaꞌ karoarukooꞌ, teka tenang isipoꞌ otoitaaꞌ aaꞌnaꞌ karamurikooꞌ;”  
\v 2 Teka enang ninge daarirerompima Karistooꞌ doonko noruꞌari navu ninka karomanaꞌ diiꞌkoo eentamaramaang teing-eta tontaꞌdariaing. Tenang ning mora teing ning tooꞌdemaamaing turamparama diiꞌkoo niiꞌning nariꞌ turantampiꞌneenga. Aiꞌ teinge ning tasiꞌmaavainge ning kansiꞌnung aarumo siompamaung-pinaꞌ noruꞌmaama aaꞌmaamaung, “Paulaꞌke kiimatamuriarupeuꞌ.”  
\v 3 Teka tee bane kansiꞌkoo oꞌnoring, teka turang tovang kansiꞌnupoonge nkoaamanaꞌ nkoampiaung.  
\v 4 Tee iriꞌ niiꞌ otoꞌmemurimaung tee kansiꞌnupoong biikaning kapatau-pinaꞌ oroꞌ deeaꞌ, teka tee Kumponing-etaing eeꞌnoko Sietaniꞌ bakaang eꞌmaniang pesiꞌkoo makosie.  
\v 5 Tee Kumponing bakaang iriꞌ ninka niiꞌke siinkaꞌparampimaung teing kara dairaiꞌkooning eeꞌnoko ookara daang minkunanka maavaiꞌarima Kumponing tampaꞌ noruꞌkoo paraparaꞌaama minkuaamaing. Eeꞌnoko ookara biikaang mataunanka niiꞌke pinkaꞌampiri bereꞌantavampimaung Karistooꞌ bakaang kara narung siompaavaꞌnaang.  
\v 6 Enang tee teing-eta tontaꞌdariri otoriko ning mora teing ning tooꞌdemaamaing kiimatavarampaing ookara biikaning taarapiikananka-koo.   
\p
\v 7 Kapooꞌ diikaang duta-koo uroꞌkanooꞌke otoing ee ooveriaꞌ otong? Arekeeꞌkoo ning Kumponinge diiꞌ tare-koo miruꞌmuuꞌnung-koo ampankeenaꞌdorimaang niiꞌninge tosiraariko? Naning Karistooꞌ bakaang kara-okovui-nka-pinaꞌ noruꞌari otoing deekoꞌ tee ning teeꞌ Karistooꞌ bakaang kara-okovui-nka-pinaꞌ noruꞌmuainge teeꞌ baka noruꞌaramanaꞌ nariꞌ.  
\v 8 Aiꞌ Kumponinge taaꞌniꞌantamui pakumumaung, eeꞌnoko naninge maiaꞌantamuarupeuꞌ bane deepoꞌ daangamaramaung-pinaꞌ noruꞌmura, Kumponinge makosi-antamumanaꞌ nantoong tare-koo minkuanko.  
\v 9 Teka aaꞌdampimang, tee diiꞌ tare-koong iriꞌ Kumponinge amuuꞌnung tee diiꞌ orari-anta-koong deeaꞌ nka diiꞌ puring-anta-koong, nkaang karavoto diiꞌ avoroꞌanta-koong-pinaꞌ noruꞌeriꞌneeng.  
\v 10 Aiꞌ diiꞌkoo niiꞌninge aaꞌperikooꞌ, “Paulaꞌke bakaning karavotonanka-koo aaꞌnaꞌ purimpari ivekung kara daarivukooꞌ, teka niiꞌ ninka oꞌnori amaiaaꞌomaung eeꞌnoko bakaang kara tariiꞌoarukooꞌ.”  
\v 11 Teinge teeꞌ kareaamainge eeꞌ tasiꞌpaavaing: Tee aaꞌ kapooꞌ oovunamuriiꞌ otoaꞌ teing-koo aing-koo aaꞌning-koo, karavoto daariamaung tenang isipoꞌ oꞌnoitaaꞌ eeꞌnoko tee kapooꞌ ninge nkoampaing tenang diiꞌ ninka nariꞌ oꞌnori.   
\p
\v 12 Ning tee makosi-pinaꞌ dooremaravaung teing-koo maavaiꞌarima nau-antanuka tamparimaing ninka navaatang-koo otoꞌkoo, eeꞌnoko teing ninka naroꞌ basi tang-koo biiꞌka pankenanka tamparimaing ninka. Teka teing mataunaꞌ nkoariaꞌ biiꞌka miruꞌaamanaꞌ ooai paaravarima daang makosi-antavarikooꞌ.  
\v 13 Ning tee, teing-pinaꞌ deeaꞌ. Ninka doore karoma Kumponinge miruꞌmuuꞌnooꞌ divuꞌampaukaꞌnung. Teka miring-koo biivimaravaing deekoꞌ tee makosi miruꞌmuuꞌnooꞌ basiarioꞌ biivimaravaing nantoong tare-koo miruꞌmuuꞌnooꞌkoo, eeꞌnoko diiꞌ teinge nkaang tanata-koo kuunge otoring.  
\v 14 Ning taapoꞌ toonampaꞌ Ovoringe miruꞌmuuꞌnooꞌketa tenang diiꞌ tautaurampima, aiꞌ tenang tutung ning diiꞌanko mera tampara doorenang Karistooꞌkoong naurampiruꞌnang Ovoring bakaang iriꞌ oroꞌparavaruuꞌnung dei ning Ovoringe miruꞌmuuꞌnooꞌketa taapoꞌ toonamaung tammeripeuꞌ. Teka teeꞌ nkomaravaꞌ, aiꞌ tenang tutung mouꞌnang Ovoringe iriꞌ amuuꞌnung tee taaꞌniꞌpoi ning-koo oroꞌparako diiꞌke ooverima domang bereꞌdariruꞌnung Ovoring-aape.  
\v 15 Eeꞌnoko diiꞌkoo mintoomaramanaꞌkoo daangamarama niiꞌning biikaang nko-nko noruꞌansi deepoꞌ daangamaravaung. Nkaang pia tee diikaang masikaꞌanta deto nariꞌ dupui otoꞌkoo bera niikaang mintoong diiꞌkoo aaꞌnaꞌ kato pankaꞌparavainge.  
\v 16 Aaꞌnoainaꞌ, doorenang tampara napoꞌ daankiampiai diiꞌankoita kato anatenairu-koo. Aiꞌ ning niiꞌnung bakaang nko-nko-koo daangang-koo piamoaꞌ bakanooꞌke nkovuing-koo.  
\v 17 Teka Daari Meekunge eeꞌ minkuvui otong,  
\q1 “Naning daangang-koo piavora deekoꞌ tee-koo Ovoring-koo daangamparavaing.” \rq (Jeremaia 9:24)\rq*   
\m
\v 18 Aiꞌ naning baka daangamparama makotuarupeuꞌ, teka Ovoringe daangampuko deekoꞌ makosi.   
\c 11  
\s1 Paulaꞌke Kara Okovuri Nkanuka Daang Tamparikoꞌning Sirakaapuvuruꞌnaꞌ  
\p
\v 1 Ioꞌ tauraꞌmeri otoko okiꞌnanaare nkaang minkunaa-koo minkuampai. Bane biivimaring-pinaꞌ minkumarako teka diiꞌke daangamaring-pinaꞌ taaraverima domang imaꞌdariaukaꞌ.  
\v 2 Ninge diiꞌ bakei Kumponing-koo kuunge tokontampimaing diiꞌ orarirariꞌneeng-koo. Aiꞌ ninge tee diiꞌ narung naning-koo konteeriiꞌnaang miruꞌdampiruꞌning tee eeꞌnara Karistooꞌ. Eeꞌnoko tee-anko tavoꞌdampiiꞌnaang diiꞌ manikuma neraiꞌnaꞌ kuukuma˜pinaꞌ kiiroraaꞌoi otoko baꞌung-anko nampeesinaꞌmung taavoꞌaamanaꞌ.  
\v 3 Teka amoromaang ning teeꞌ Iivi aavavuuꞌnaꞌ teie boruꞌke ampirinunge˜ diiꞌ teeꞌ nariꞌ naninge diikaang onou tokoonaꞌ kaakeꞌantaruriꞌneeng Karistooꞌkoo pinkaꞌdariri otorimanooꞌketa.  
\v 4 Aiꞌ diiꞌ teing ouꞌouꞌnuka-pinaꞌ oorampimaing. Naninge diiꞌanko pora niiꞌnamuriiꞌ Jiisuuꞌ minkuvuma niiꞌnaꞌ daankivuko teietaꞌ ninge diiꞌankoi daankiantuꞌnung-eta tee tamung danto siomperikooꞌ. Napoꞌ tee onou Tanuaang Meekung-etaing tero nkaveruꞌnung siperima oovunamuriiꞌ onou siomperikooꞌ. Napoꞌ doorenang tampara mareꞌai niiꞌnaꞌ daankiaako tero daankiankoꞌnaꞌketa tee napoꞌ domang imaꞌdariarukooꞌ tee-koo.  
\v 5 Ning tee bakei teing-koo boong basi-pinaꞌ noruꞌmaravaꞌ teing-koo diikaning nau-antanuka-koo kara okovuri nkanuka pankeng tamparimaing-koo.  
\v 6 Ning tee bane matau-pinaꞌ karompaunge, teka ning noruꞌ oꞌnong. Ninge tee temuꞌketa avuntevunge teeꞌ diiꞌ tasiꞌantarampimaung.   
\p
\v 7 Arekeeꞌkoo pa ning teeꞌ tokomerimaunge? Tero ninge Kumponing bakaang doorenang tampara diiꞌkoo daankiama mooꞌ eentamaravaꞌ. Aiꞌ teeꞌ tompimari pankaing-antarampiko orara aarumo nkoamaung-pinaꞌ oomerimaunge?  
\v 8 Ninge tee mooniꞌ niiꞌning dootuuꞌnupoong-eta nkavantuꞌnung tee diiꞌ paku-antarampiiꞌnaang.  
\v 9 Tenang ning diiꞌ ninka oꞌnoritaaꞌnange kapooꞌ piamoma niiꞌnung naning mankiꞌantavampaꞌ, teka teinge niiꞌmaikororiꞌke Masedoniaꞌketa porora pakumauꞌ piamokoꞌning-koo. Ninge diiꞌ ookara taung-koo mankiꞌanta avuꞌkoo paraꞌmaramaung, eeꞌnoko teeꞌ nariꞌ nkomaramatoaing.  
\v 10 Jiisuuꞌ bakaang kara masikung ning-koo otoinaꞌ masikaꞌ minkuamaang, naninge diiꞌ Akaiaꞌnameensiꞌnupoong-koonge napuꞌmuaukaꞌnung teeꞌ daangamaramaung-koo.  
\v 11 Aming-koo, aiꞌ diiꞌ piaarampiaꞌ ee? A, tee aaꞌ Kumponinge noruꞌui otong aaꞌnaꞌ piaarampimanaꞌ.  
\v 12 Eeꞌnoko tee siꞌmaravaukaꞌnung teeꞌ nariꞌ nkoamanaꞌ nko-nko nko-koo. Teing nantoong ning-pinaꞌ basinuka tamparima mooꞌ piavoroma biiꞌka daangamparimaing eꞌmantoma otoꞌantavevorompaukaꞌnung.   
\p
\v 13 Teing aing nantoong teing daang kara okovuri nkanuka tamparima, oovunung kara nau-anta-koo mintoomparikooꞌ, daang tosie Karistooꞌ bakaning-pinaꞌ oroꞌantavarima.  
\v 14 Aiꞌ Sietaniꞌ teeꞌke, baka nantoong tosivurima daang avitoitoi bereꞌaramaung maroita nantoonge koosinung˜ araka-koong Kumponing-etaing-pinaꞌ noruꞌaara siompaavaꞌnaang.  
\v 15 Teeꞌkoo kapooꞌ taꞌnimpaariiꞌ deeaꞌ tenang bakaning botovotonaaꞌnukai tee bakaang aarumo siompai nantoong tosiaariko, teeꞌ Kumponing bakaning-pinaꞌ oroꞌantavarima kara nau-antaraariko. Aing nantoong teeꞌ orakaꞌ nariꞌ nkoarima botu basiariainooꞌke mooꞌ makosinaꞌ kompaavaing.   
\s1 Paulaꞌke Mankiꞌnanka Bakei Mmauꞌ Kuneꞌuuꞌnaꞌ Kara Okovui Nkavuma  
\p
\v 16 Napoꞌ unampama aaꞌpamaang, naninge ning baruꞌ biivimaramaung-pinaꞌ noruꞌmeaukaꞌ, teka tokomerira deekoꞌ tang tauraꞌmeriaing niiꞌning tauraꞌperererimanaꞌ, eeꞌnoko okiꞌnooꞌ dooremaravaing diiꞌkoo.  
\v 17 Aung eeꞌ oroꞌ aarumo ninka biivimaramanaꞌ tee Ovoringe baka nko-antavuaung eeꞌnoko teeꞌkoo teeꞌ amako-pinaꞌ nkomaramang.  
\v 18 Teka tee aing nantoong daangamparimaung deekoꞌ teeꞌ kansiꞌnupoong daangamparimanaꞌ ning teie teeꞌ daangamaravaing.  
\v 19 Makosi apeꞌ aing? Amakonuka doturariri tauraꞌperererimaung avutevuꞌdaarimaatooꞌnaang diiꞌ norukasiꞌnuka deentarima.  
\v 20 Napoꞌ tang ooveri otoriko aaꞌnaꞌ deto biaꞌoroi biikaning botovotonaaꞌnuka deeng-antaraarikooꞌ, eeꞌnoko opantaarimaatooꞌnaang. Dauaꞌdaarima miitaꞌdaariiꞌnaang, napoꞌ maavaiꞌarima botoraarikooꞌ. Eeꞌnoko oing-koo tankoꞌdaarimaatooꞌnaang.  
\v 21 Aming-koo teeꞌ tauraꞌdaririoꞌ orakaꞌ nkoraarimaunge? Aiꞌ teeꞌ tampaꞌpinaꞌ noruꞌerimaunge? Eeꞌnoko teeꞌ teinge tauraꞌdaririoꞌ nkoraarimanaꞌ ninge nkorampiri dei ee doturaripeuꞌ? Teeꞌ ee maimaiaꞌnaꞌ tamperiarupeuꞌ?  
\p Teka teing aing biiꞌka biivimparimanaꞌkoo deekoꞌ ning teeꞌke, ninka biivimarapeuꞌ, teka teeꞌ minkumarama ning makotuaꞌnaꞌpinaꞌ karomang.  
\v 22 Teing Iiburu-nupoong deekoꞌ ning teeꞌke teing ninka nariꞌ Iiburu-koonge. Teing Isireeli-nupoong deekoꞌ ning teeꞌke Isireeli-nunge. Teing Eebaraamiꞌ bakanaving-koo-nupoong deekoꞌ, ning teeꞌke, Eebaraamiꞌ bakanaving-koonge.  
\v 23 Teing Karistooꞌ bakaning botovotonaaꞌnuka deekoꞌ ninge noruꞌdopa-pinaꞌ karoma aaꞌdampiiꞌnaang: Ning tee teing-koo dau basinooꞌ puruꞌaransitaaꞌ aaꞌnaꞌ mintoomaramaung. Teeꞌkoo kiimatanava-koo mmauꞌnamuꞌpie beꞌantamaakooꞌ; muraꞌmaariko ninge aaꞌnaꞌ dau basinooꞌ sisikeera toraꞌpankooꞌ; dapiꞌ moonkooꞌ amutemuꞌke.  
\v 24 Niiꞌnang paꞌnokoꞌnamuꞌpie Juꞌnupoonge aaꞌnaꞌ orakaꞌ toraꞌantamauꞌ, deerunooꞌkoo asiꞌnamuꞌ otoaꞌ teing muraꞌmauꞌning karenaumo kivora deemparaaꞌnaang (39) teꞌ tauraꞌniiꞌnooꞌ nantoong muraꞌkoo.  
\v 25 Beemuꞌpie teinge Juꞌdeeainge banaꞌke muraꞌmauꞌ. Napoꞌ niiꞌnaꞌmung Juꞌnupoonge kapange dupisiꞌmaavaꞌnaang tooꞌmaakoꞌ. Beemuꞌpie aarerie˜ nananko aareri nakaꞌaruꞌ. Teing-koo niiꞌnaꞌmung aaꞌnouꞌ muung naꞌmung eeꞌnoko doong naꞌmung maiaraꞌkoo tamung koiꞌkoo komari naampemarama oꞌnouꞌ.  
\v 26 Ookara batei-koo tee diiriꞌmari oꞌnomaung. Teeꞌ nanama aing aaꞌning-koo koraposimarakooꞌ: doua dovang-koo minki-koo, bakisipunankai tavuꞌkoo, nkaning nantoonge eeꞌnoko Juꞌdeeainge dapiꞌ tamaakooꞌ, osi pankeng-koo eeꞌnoko poraꞌka dapiꞌ tamaakooꞌ. Pirung-koo dapiꞌ minkimarakooꞌ, eeꞌnoko daang mmaikoriꞌ tamparimainge dapiꞌ orari-antamaakooꞌ.  
\v 27 Aaꞌnaꞌ poreꞌmoi mintoomaramaung. Niiꞌnang baruꞌ aatumparukooꞌ. Peeramoma ntong-koo nukaaꞌmokooꞌ. Niiꞌnang taamang-koo ataꞌankooꞌ. Kamaarie dupisiꞌmukooꞌ baarong nopaꞌmaravaing otoꞌmemuaruko.  
\v 28 Napoꞌ aing baikenanka-koo daua ookara dootuuꞌnupoong osi kante-koo mankiꞌmoi aaꞌnaꞌ noruꞌarankooꞌ.  
\v 29 Tenang niiꞌning amutemuriiꞌ parapaaranankai aruaruꞌoroko ning teeꞌ aruaruꞌ mantomarakooꞌ. Eeꞌnoko niiꞌninge orara aarumo-koo duaꞌantavaariko ning tee napoꞌ iirang-antamaramaung.   
\p
\v 30 Ning biiving-koo etumerimatomanooꞌkoo makosi biivimaravaing teing-koo nkaning aruaruꞌnairu siraꞌpumaing-koo Ovoring bakaang puring ning-koo oroꞌparaaꞌnaang.  
\v 31 Teie Kumponinge tee niikaang Ovoring Jiisuuꞌ Karistooꞌ Baumai ookara batei-koo biraankeampimaatoainge noruꞌmui otong ning tosimaravaꞌ.  
\v 32 Tenang ning teke Damaskasie oꞌnoko teie ovoꞌmaꞌke, tee daurarong˜ Aretasi bakaange piatooronuka˜ botovuruꞌ ning osi-koo parang-koo karanaanga tenkenanko nemaara daiꞌmaavaꞌnaang.  
\v 33 Bera kooꞌmarapeuꞌnaꞌ papaaravanko mmaikoriꞌke ning mmariꞌantamaama burunge doonko osi-koong parang-koo damaꞌdue sing-antamauꞌ kaꞌbaraaꞌkoo oꞌnoko. Eeꞌnoko teeꞌ kooꞌmaruꞌ tee ovoꞌmaꞌ bakaang bireng-eta.   
\c 12  
\s1 Paulaꞌke Mmauꞌ Kapooꞌ Makensiꞌning Niiꞌnaung-koo˜ Bereꞌarara Oovuuꞌnaꞌ  
\p
\v 1 Teeꞌ nariꞌ daangamaramaaꞌnoaing. Bane kapooꞌ basiaravaukaꞌ, teka ioꞌ temuriiꞌ dangaꞌdaangang sipamira niiꞌnamuriiꞌ dangaꞌdaangang-koo pareꞌmaravaing aaꞌning-koo niiꞌnaung-koo bereꞌmarama ooamaing eeꞌnoko teing kapooꞌ makensiꞌning Ovoringe siraꞌ antavumaing ning-koo.  
\v 2 Mareꞌ kivora-ita karenaumo divuꞌuuꞌning-koo ning tee Kumponinge paning-koo koontoꞌ bakanooꞌ aꞌdeiꞌ beenaumo-navaro-koo deto bokumuuꞌ beroveeroꞌkoo.  
\v 3 Teka ning noruꞌmaravaꞌ moniꞌnaung meuꞌnung deekoꞌ aiꞌ pang tanuaanooꞌke meuꞌ. Kumponinge narunge noruꞌui otong.  
\v 4 Teka noruꞌansi oꞌnong ning deto aꞌdeiꞌ basimaruꞌnung teꞌ osi tampooꞌ, eeꞌnoko kapooꞌnanka taꞌnimpaariiꞌnanka taaravarantuꞌ naninge minkuvuma punkaam˜ puarupeuꞌ aaꞌnanka, eeꞌnoko minku-koo tauraꞌparavaꞌ.  
\v 5 Ning teeꞌ ookamira biivimarapeuꞌ, teka ning teeꞌ nkomaravaukaꞌnung, teka nkaang aruaruꞌnanka-koo deekoꞌ biivimaravaing.  
\v 6 Aꞌnooꞌ tee biivimarama deekoꞌ makotuioꞌ biivimarapeuꞌ kapooꞌnanka masikeng minkumarama. Teka teeꞌ nkomaravaung nantoonge baruꞌ ning deto basi-pinaꞌ noruꞌmaaꞌneeng-koo niiꞌnaung-koo bereꞌmarama ooamaing-koo, teka kapooꞌ ninge nkoamaing eeꞌnoko minkuamaing-koo deekoꞌ noruꞌaitaaꞌ tasiꞌmaavaing.   
\p
\v 7 Teka ning biivimaraꞌneeng-koo teing kapooꞌ makensiꞌning aaꞌnaꞌ pankeng ooantuꞌning-koo tee teie Sietaniꞌke mono-koo tooꞌmung siꞌmuuꞌ teketa toraꞌantamumaatooꞌnaang Ovoringe tauraꞌpuioꞌ.  
\v 8 Bera tee teketa beemuꞌpie eentamaruꞌ Ovoring-koo tontaꞌuuꞌnaang ning-eta.  
\v 9 Teka teie aaꞌmuuꞌ ning makuꞌmuma, “Ninge daꞌ piaaransi pakuramanaꞌ teeꞌ makosinaꞌ daꞌkoo, aiꞌ nkaang iriꞌ tee dupeari oroꞌparamaung teing-koo aruaruꞌnuka-koo.” Teeꞌkoo ning aaꞌnaꞌ deto basinooꞌ dotumari daangamaravaing aruaruꞌmomanooꞌkoo tee Karistooꞌ bakaang iriꞌ ning-koo oroꞌparavainaꞌ arooꞌansi.  
\v 10 Teeꞌkoo eeꞌnaꞌkoo Karistooꞌ siompansi ning dotumaramaung aing aaꞌning kuneꞌama: puring mantomaravaruma, deuꞌdovamaako, poreꞌ kompama, turamaako eeꞌnoko arikananka kuneꞌama, aiꞌ tenang aing sisikeerananka kuneꞌamanang tee Karistooꞌke puring-antamumaung bakaang mintoong nko-koo.   
\s1 Paulaꞌke Koorin-nupoong Biikaang Masikaꞌanta Puring-anta-koo Piavouꞌnaꞌ  
\p
\v 11 Tee kara ninka biiving-koong kanuꞌpinaꞌ karoma minkuansing tee diiꞌke daangameripeuꞌninge poreꞌantameriko minkuansing. Bane ning tamunsiꞌnunge, teka teinge kara okovuri nkanuka pankeng tamparimainge ning koontoꞌ puruꞌmaavaꞌ.  
\v 12 Tenang teke diiꞌ ninka oꞌnoi ninge ookara kapooꞌnanka-koo iriꞌ oꞌmaravaꞌ doong kante taaꞌniꞌantamaruꞌnung koontoꞌ Kumponing bakaang kara okovuri nkanuka-koong masikung-pinaꞌ, tasiꞌantamarama aing aaꞌning diiꞌkoo meuꞌke nkoarako: amutemuriiꞌ taꞌning-antananka, taaꞌniꞌantananka eeꞌnoko nko-nko purintoꞌnanka.  
\v 13 Eeꞌnoko ninge diiꞌ tampaꞌ dootuuꞌkoo donkong-antarampiruꞌ niiꞌning osi-koo donkong-antavarantuꞌnaꞌ nariꞌ, teka mankiꞌ diiꞌkoo sipampaꞌ niiꞌning-koo sipantuꞌnaꞌ, aiꞌ teinge taamang tovang-koo pakumauꞌnunge. Nka ning diiꞌ ninka oꞌnoi kapooꞌnanka nkaang moniꞌ paku-anta-kooning-koo apukaꞌmarama ninge diiꞌ eentarampiaꞌ. Teka ninka taremaruꞌnung-koo orakaꞌ noruꞌmeriaukaꞌ!   
\p
\v 14 Enang tee ning maamumaramaang diiꞌ beeroꞌdampiiꞌnaang beemuꞌpinaꞌ, teka ninge diiꞌ mankiꞌantarampiaukaꞌnung nkaang apuapukaꞌkoo, aiꞌ ning tee diiꞌ naing-koo piamomaung, diikaang kapooꞌnanka mooniꞌ dovang-pinaꞌ oroꞌnanka deeaꞌ. Noruꞌeriaing, toirekaaꞌke tee biuma kapooꞌ koreꞌaavaung, teka biumai baurukaaꞌ kapooꞌ koreꞌurimaung.  
\v 15 Teeꞌkoo ninge diiꞌ dotumarama pakurampiri ookara kapooꞌ nkaning duaꞌampaing eeꞌnoko napoꞌ booꞌkoo tauraꞌmari otong diiꞌ pakurampima. Aiꞌ pa ninge diiꞌ aaꞌnaꞌ piaarampimaung-koo ee okiꞌnooꞌ piaa-koo makuꞌmeriaing?  
\v 16 Diiꞌkoo niiꞌninge aaꞌmerimaung, “Masikung mankiꞌantamuriaung-pinaꞌ oroꞌparamaung, teka dauaꞌmurima ooampiaꞌnaꞌ mooniꞌ nkavumaung.”  
\v 17 Arekeeꞌkoo teeꞌmerimaunge? Aiꞌ ninge teing botoarama mooniꞌ eentaraariiꞌnaang botoarampaꞌ eeꞌnoko teing porora mooniꞌ diiꞌkoo nkavaavaꞌ.  
\v 18 Ninge tee Taitas botoantuꞌnung diiꞌanko beeꞌnaang, niiꞌnung ninka niiꞌmaikoꞌ ninka. Eeꞌnoko Taitasie mooniꞌ nkareruriaꞌ, apeꞌ aing? Aiꞌ neeꞌke tee narung taung siompampemaung narung noruꞌ ninka.   
\p
\v 19 Enang ning eeꞌ minkumarako diiꞌke pa eeꞌ noruꞌmerimang: “Aung Paulaꞌ baka pakuaramanooꞌkoo niiꞌkoo dutakanooꞌke maroita tampaꞌ oroꞌparaaꞌnaang eeꞌ karomang.” Teka teeꞌ deeaꞌ, ee mmaikoriꞌ. Kumponinge narunge simpeꞌmuaing noruꞌansi Karistooꞌkoo kuunge teeꞌ karomang ookara karananka taaraverima koontariri otoriiꞌnaang.  
\v 20 Aiꞌ ninge avoroꞌantarampimaang tenang diiꞌanko mera ning piamoaꞌnaꞌ otoriko oorampiꞌneeng-koo, eeꞌnoko diiꞌ doturariarupeuꞌ ning mora turantampiri dei aing oreng aarumonanka-koo eeꞌ oroꞌning-koo: tataꞌnaang, mamairo, peusiꞌkuma iira, siivenkeꞌnanka, deuꞌ dovang, minkuminkuru, baka kirokaiari otoꞌ, eeꞌnoko onou betoveetoꞌ ninka otoꞌ.  
\v 21 Eeꞌnoko napoꞌ eeꞌkoo ning amoromaang: nkaang Kumponinge oomui otoko maiaꞌmoꞌneenga tenang diiꞌanko mora napoꞌ biromarako tenang karingai oreng nko-nkonanka mmeꞌ sipaavaruko eeꞌnoko bereꞌariaꞌ teieta biikaang aarumo kuꞌmiꞌpoꞌnanka-ita eeꞌ oroꞌnanka-ita: kaukauro, eeꞌnoko anutua maimaiaꞌnaꞌnko.   
\c 13  
\s1 Koorin-nupoong Biikaang Masikaꞌanta-koo Tareariaing Nauvuruꞌnaꞌ Paulaꞌke  
\p
\v 1 Enang tee ning maamumaramaang diiꞌ beemuꞌpinaꞌ beeroꞌdampiiꞌnaang. Ookara kapooꞌ simpeꞌkooning tavoꞌeriiꞌnaang nerirarira masikee-anta-nupoonge beenaumoi niiꞌnooꞌ kenaankarai tavoꞌkoo makosi.  
\v 2 Tenang ning diiꞌ ninka nariꞌ kemuꞌkanaꞌ oꞌnoruꞌnang tero koono-antarampiri tautaurampiruꞌ. Enang taapoꞌ oꞌnoi napoꞌ unampama naurampima aaꞌpamaang: Ninge tee teing temuꞌketa orakaꞌ nkoarimaing eeꞌnoko napoꞌ niiꞌning nariꞌ nkoariaining mora ookara naroꞌka turamparampaing.  
\v 3 Diiꞌke taaꞌniꞌanta ning-koo oo-koo piarori otong tee Karistooꞌ ning-koo kuunge karomaung-koong. Bakei ooveriiꞌnaang tenang turamparampainang, aiꞌ tee Karistooꞌ tee aruaruꞌoaꞌ diiꞌ koong-antarurima, teka tee tee iriꞌoi otong diiꞌkoo meuꞌke.  
\v 4 Niiꞌke tasiꞌkoo eeꞌ ooampiaing, bane teie aruaruꞌoioꞌ aaꞌbarataꞌkoo biꞌaara dupisiꞌauꞌnunge, teka tee tee domampari otong Kumponing bakaang iriꞌke. Ning teie tee-pinaꞌ nariꞌ aruaruꞌke tee aruaruꞌoi otokoꞌnaꞌ, teka tee Kumponing bakaang iriꞌke ning tee tee ninka nariꞌ oꞌnoremaatoaing diiꞌ koong-anta-koo.   
\p
\v 5 Diiꞌ diiꞌka paararariai diikaang domang-eta baito-koo otorimanaꞌ masikaꞌ oo-koo diiꞌka Karistooꞌ bakaning masikaꞌantarariainaꞌ. Diiꞌke ee tasiꞌperiaꞌ tee Pakoꞌpariꞌniiꞌ Jiisuuꞌ diiꞌkoo otoing? Teka aꞌnooꞌ parapaara-koo duaꞌdarimaung deekoꞌ diiꞌkoo otoaꞌ tee.  
\v 6 Ee aing, ninge tampaꞌ tasiꞌmeripeuꞌnaꞌ noruꞌamaung, aiꞌ ning tee parapaara-koo duaꞌmaravaung.  
\v 7 Teka enang tee ning kunsimaramaang Kumponing-koo diiꞌke kapooꞌ orara nkoveriarooꞌnaang, nantoonge ning kara-okomui-nka-koo makosi-pinaꞌ oomaavaꞌnaang deeaꞌ, teeo diiꞌke tampara aarumo siomperiiꞌnaang piamoi. Eeꞌnoko bane turantampiaruma aruaruꞌpinaꞌ oroꞌmarako ning makosi deeaung-pinaꞌ oomaapeuꞌ, teka dotumarapeuꞌ diiꞌ tampaꞌ otoriko oorampira.  
\v 8 Aiꞌ ninge tampara aarumo-koo nantoong turamparamparupeuꞌ, teka deto puring-antavarampeuꞌ kara masikung siong-koo.  
\v 9 Ning dotumaramaung tenang ning aruaruꞌpinaꞌ oroꞌmaramanang diiꞌ purintariri otoriko diikaang masikaꞌanta-koo, eeꞌnoko nkaang kunsi tee diiꞌ paku-koo nkoamaung diiꞌ petaaꞌdori otoriiꞌnaang.  
\v 10 Teeꞌkoo enang ning taapoꞌ oꞌnoi aneꞌ daarirerompimang tenang ning diiꞌanko mera iiramoarooꞌnaang tee ninka iriꞌ Ovoringe amuuꞌnung ninka. Aiꞌ teie iriꞌ ning amuuꞌnung tee diiꞌ deto duꞌanta-koong, diiꞌ kepuꞌkoong deeaꞌ.   
\s1 Kara-koo Asiꞌnaare  
\p
\v 11 Asiꞌnamooraꞌkoo aaꞌdampimang ee mmaikoriꞌ: Tampara, otoriko! Petaaꞌdoriai. Tautau taaraveri domang kuaaꞌdoriai, eeꞌnoko napoꞌ narung noruꞌ ninka mooa-koo otoriai. Bera tee Kumponing piaa bauko mooa-poꞌnung diiꞌ ninka nariꞌ otoaing.  
\v 12 Eeꞌnoko tampaꞌ nariꞌ onkeonkeꞌdeeriaing Kumponing-koo meekupoong-pinaꞌ otori.  
\v 13 Ookarai Kumponing bakaning meekupoonge anke otoromainge biikaang doturotukoong tampaꞌ tang botoaamang diiꞌanko.   
\p
\v 14 Tee biraanke Ovoring Jiisuuꞌ Karistooꞌ bakaang eeꞌnoko napoꞌ tee piaa Kumponing bakaang eeꞌnoko tee navunavu Tanuaang Meekung bakaang diiꞌ ninka nariꞌ otomatoaing. Eeꞌ, masikung.